n wu quz k a h `d dq s - pendi.eu · ... xq tq sr s}rz~ ts| c |q qx x|} ... q w z{ut q uu uz }qus {...
Post on 02-Apr-2018
222 Views
Preview:
TRANSCRIPT
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 1
ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΕΡΙΟ∆ΙΚΟΥ 63 - ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ
ΟΙ ΓΙΑΤΡΟΙ ∆ΕΝΕΠΙΤΡΕΠΕΤΑΙ ΝΑ
∆ΕΙΧΝΟΥΝΑ∆ΥΝΑΜΙΑ
ΑΠΛΑ ΒΗΜΑΤΑ ΓΙΑΝΑ ΒΕΛΤΙΩΣΟΥΜΕ
ΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΖΩΗΣΤΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ
∆ΙΑΒΗΤΗ
ΝΕΟΤΕΡΑ∆Ε∆ΟΜΕΝΑ ΣΤΗ∆ΙΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥΣΑΚΧΑΡΩ∆Η
∆ΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 1
ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ
ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕ
ΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ
ΕΙΝΑΙ ΟΙ∆ΙΑΒΗΤΙΚΟΙ ΠΙΟΕΥΑΛΩΤΟΙ ΣΤΙΣΛΟΙΜΩΞΕΙΣ
2 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 3
ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΠΕΝ∆Ι
Εξαmicroηνιαία Περιοδική Έκδοση της
Πανηπειρωτικής Ένωσης για το Νεανικό
∆ιαβήτη (ΠΕΝ∆Ι )
ISSN-1108-2917
Αρ Κωδικού 2537
∆ηmicroητρίου Χατζή 63 454 45 ΙΩΑΝΝΙΝΑ
Ιδιοκτήτης
ΠΕΝ∆Ι
∆ηmicro Χατζή 63 45445
ΙΩΑΝΝΙΝΑ Τηλ 2651073634
Εκδότης - ∆ιευθυντής
Ε ΚΕΧΑΓΙΑΣ
enosidiavitigmailcom
ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
Αθανασίου Σπύρος Ζησίδης Νικόλαος
Κεχαγιάς Επαmicroεινώνδας
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ
Zαφείρης Στέφανος Βόγκλης Απόστολος
Μήνυmicroα Προέδρου 4
Νεότερα δεδοmicroένα στη διάγνωση και αντιmicroετώπιση του Σακχαρώδη
∆ιαβήτη Τύπου 1 5
Νεότερα φάρmicroακα για την αντιmicroετώπιση του Σακχαρώδη ∆ιαβήτη
Τύπου 2 10
Οι γιατροί δεν επιτρέπεται να δείχνουν αδυναmicroία 14
Απλά βήmicroατα για να βελτιώσουmicroε τη ζωή microας 16
Εκδήλωση για την Παγκόσmicroια Μέρα ∆ιαβήτη 21
Σεξουαλική ζωή στα άτοmicroα microε ∆ιαβήτη 22
Οι Στατίνες microπορούν να αυξήσουν σε microεγάλο ποσοστό τον κίνδυνο
για την εmicroφάνιση ∆ιαβήτη 23
Έξυπνο έmicroπλαστρο αντικαθιστά τις ενέσεις για το διαβήτη 26
Είναι οι διαβητικοί πιο ευάλωτοι στις λοιmicroώξεις 27
Βιταmicroίνες Μέταλλα και Ιχνοστοιχεία σε ανθρώπους microε Σακχαρώδη
∆ιαβήτη 29
∆ΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΠρόεδρος
ΚΕΧΑΓΙΑΣ ΕΠΑΜΕΙΝΩΝ∆ΑΣ
Αντιπρόεδρος
------------
Ταmicroίας
ΖΙΩΓΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
Γραmicromicroατέας
ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΚΙΚΗ
Μέλη
ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΣΠΥΡΟΣ
ΖΗΣΙ∆ΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ
ΖΩΗΣ ΠΕΤΡΟΣ
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗΟι συνελεύσεις του ∆ιοικητικού Συmicroβουλίουπραγmicroατοποιούνται κάθε πρώτη ∆ευτέρα κάθε microήνα σταγραφεία του Συλλόγου ∆ηmicroητρίου Χατζή 63 στουςΑmicroπελόκηπους Ιωαννίνων
Τα microέλη του συλλόγου είναι ευπρόσδεκτα ναπαρακολουθούν τις συνεδριάσεις Για την ακριβή ώραπαρακαλείσθε να επικοινωνείτε microε τη γραmicromicroατεία
Σας περιmicroένουmicroε
4 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
ΜΗΝΥΜΑ ΠΡΟΕ∆ΡΟΥ
Αγαπητά microέλη και φίλοι
Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο εύχεται σε εσάς και στις οικογένειές σαςΥγεία Αγάπη Ελπίδα και ∆ηmicroιουργικότητα για το 2016Ευχόmicroαστε η Νέα Χρονιά να είναι πιο δηmicroιουργική σχετικά microε τις δραστηριότητες τουΣυλλόγου αλλά και περισσότερο δραστήρια η συmicromicroετοχή microας
Όπως κάθε άνθρωπος οφείλει να κάνει απολογισmicroό πεπραγmicroένων για τη χρονιά πουπέρασε έτσι και εmicroείς θεωρούmicroε υποχρέωσή microας να σας ενηmicroερώσουmicroε για τιςδραστηριότητες microας
1 Προσπαθήσαmicroε να αναβαθmicroίσουmicroε το περιοδικό microας από άποψη ύλης και θεmicroάτωνΕσείς θα κρίνετε αν πέτυχαmicroε Εmicroείς χρειαζόmicroαστε την άποψή σας ώστε να έχουmicroεκαλύτερα αποτελέσmicroατα
2 ∆ιοργανώσαmicroε δύο εκδηλώσεις Η microια ψυχαγωγικού χαρακτήρα και η δεύτερη για τηνπαγκόσmicroια ηmicroέρα του διαβήτη Είmicroαστε ευχαριστηmicroένοι γιατί και οι δύο είχαν microεγάληεπιτυχία Αυτό δείχνει ότι ο σύλλογος microας έχει πραγmicroατική επαφή microε τα microέλη του
3 Με την συmicroπαράσταση της Ιεράς Μητροπόλεως Ιωαννίνων microεταφερθήκαmicroε σε νέαγραφεία και τα πάγια έξοδα του συλλόγου microειώθηκαν
4 Κατορθώσαmicroε να έχουmicroε microια οικονοmicroικότερη διαχείριση των εξόδων
5 Προβληmicroατιστήκαmicroε πολύ για δραστηριότητες οι οποίες θα φέρουν τα νέα παιδιάκοντά στο σύλλογο
Η ψυχή του συλλόγου είσθε εσείς Με τη συmicroπαράστασή σας ο σύλλογος θα συνεχίσεινα προσφέρει όπου και όπως χρειασθεί
ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 5
Νεότερα δεδοmicroένα στηδιάγνωση και
αντιmicroετώπιση τουσακχαρώδη διαβήτη
τύπου 1
Βασίλης Τσιmicroιχόδηmicroος
Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας
Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1 (Σ∆1) είναι
microια microορφή διαβήτη που οφείλεται σε πλήρη (ή
σχεδόν πλήρη) έλλειψη ενδογενούς
παραγωγής ινσουλίνης λόγω της καταστροφής
των β κυττάρων του παγκρέατος Αν και η
παθογενετική βάση της νόσου δεν είναι
γνωστή microε ακρίβεια η επικρατέστερη θεωρία
γύρω από αυτή αποδίδει την καταστροφή των
β κυττάρων σε ανοσολογικό microηχανισmicroό που
πυροδοτείται από παράγοντες του
περιβάλλοντος και ευνοείται από το γενετικό
υπόστρωmicroα του ασθενούς Ο Σ∆1 είναι νόσος
της παιδικής (4-6 ετών) και πρώιmicroης εφηβικής
ηλικίας (10-14 ετών) αν και σηmicroεία
αυτοανοσίας microπορούν να βρεθούν στους
ασθενείς σε πολύ microικρότερη ηλικία Η
επίπτωσή του αυξάνεται ραγδαία τα τελευταία
χρόνια σε παγκόσmicroια κλίmicroακα (ιδιαίτερα στα
microικρά παιδιά) για λόγους που δεν έχουν γίνει
πολύ καλά κατανοητοί Περιβαλλοντικοί
παράγοντες των οποίων η συνεισφορά στην
αύξηση της επίπτωσης του Σ∆1 microελετάται
εντατικά είναι η αύξηση του αριθmicroού των
παιδιών που γεννιούνται microε καισαρικές τοmicroές
αντί φυσιολογικού τοκετού οι εmicroβολιασmicroοί η
αύξηση της χρήσης αγελαδινού γάλακτος σε
βάρος του microητρικού θηλασmicroού η κατάχρηση
αντιβιοτικών κα
Αν και κλασσικά θεωρείται ότι ο Σ∆1
πρωτοεmicroφανίζεται microε θορυβώδη
συmicroπτωmicroατολογία (διαβητική κετοξέωση
βαρειά αφυδάτωση κτλ) αυτό αληθεύει στη
microειοψηφία των περιπτώσεων Συνήθως τα
παιδιά εmicroφανίζονται microε τα κλασσικά
συmicroπτώmicroατα του σακχαρώδους διαβήτη όπως
πολυουρία πολυδιψία απώλεια βάρους ήκαι
υστέρηση της ανάπτυξης Ωστόσο λόγω του
νεαρού της ηλικίας τα συmicroπτώmicroατα αυτά
microπορεί να διαλάθουν της προσοχής ορισmicroένες
φορές τα παιδιά φτάνουν στο γιατρό microε microη
ειδικά συmicroπτώmicroατα Τέλος σε ορισmicroένες
περιπτώσεις η διάγνωση της νόσου microπορεί να
γίνει σε εργαστηριακό έλεγχο πριν εmicroφανιστούν
κλινικά συmicroπτώmicroατα και σηmicroεία κάτι που
παρατηρείται συχνότερα σε παιδιά που έχουν
συγγενείς microε γνωστό ιστορικό Σ∆1 Τα
προηγούmicroενα χρόνια η εmicroφάνιση
συmicroπτωmicroάτων διαβήτη σε ένα παιδί ή έφηβο
ήταν σχεδόν συνώνυmicroη microε τη διάγνωση του
Σ∆1 Ωστόσο στις microέρες microας η παγκόσmicroια
επιδηmicroία της παχυσαρκίας έχει σαν
αποτέλεσmicroα την αύξηση των περιστατικών microε
σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 (Σ∆2) σε αυτές
τις ηλικιακές οmicroάδες Αν και στις περισσότερες
6 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
περιπτώσεις η διάκριση microεταξύ των δύο τύπων
διαβήτη είναι εύκολη σε ορισmicroένες
περιπτώσεις microπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά
δυσχερής ή και αδύνατη Με βάση τα
παραπάνω η διαδικασία της διάγνωσης του
Σ∆1 περιλαmicroβάνει 2 βήmicroατα
Σε ένα πρώτο βήmicroα τίθεται η διάγνωση του
σακχαρώδους διαβήτη microε βάση τα κριτήρια της
ADA
Σάκχαρο νηστείας gt 126 mgdl ή
Σάκχαρο 2 ώρες microετά από του στόmicroατος
φόρτιση microε 75g γλυκόζης gt 200 mgdl ή
Τυχαία τιmicroή σακχάρου gt 200 mgdl
εφόσον ο ασθενής εmicroφανίζει τυπικά
συmicroπτώmicroατα (πολυουρία πολυδιψία
απώλεια βάρους) ή Γλυκοζυλιωmicroένη
αιmicroοσφαιρίνη (HbA1c) gt 64
Αν και το κριτήριο της γλυκοζυλιωmicroένης
αιmicroοσφαιρίνης προτείνεται από την ADA για τη
διάγνωση του διαβήτη στους ενήλικες η
διαγνωστική του αξία στα παιδιά δεν είναι πολύ
καλά microελετηmicroένη Τιmicroές HbA1c πάνω από
64 είναι διαγνωστικές διαβήτη ωστόσο
τιmicroές χαmicroηλότερες από αυτή δεν αποκλείουν τη
διάγνωση microε απόλυτο τρόπο
Το δεύτερο βήmicroα στη διάγνωση του Σ∆1 είναι
η διάκρισή του από τον διαβήτη τύπου 2 ή τις
άλλες σπανιότερες microορφές διαβήτη Στοιχεία
που microπορούν να βοηθήσουν προς αυτή την
κατεύθυνση είναι
bull Η παρουσία στον ορό αυτοαντισωmicroάτων
έναντι συγκεκριmicroένων επιτόπων θεωρείται ότι
αποτελεί ισχυρή ένδειξη υπέρ της διάγνωσης
του Σ∆1 Αυτά τα αντισώmicroατα microπορεί να
εξαφανιστούν λίγα χρόνια microετά τη διάγνωση
της νόσου Παρόλα αυτά υπάρχει ένα ποσοστό
ασθενών microε αυτοάνοσο διαβήτη που δεν έχουν
αντισώmicroατα καθώς και ένα ποσοστό ασθενών
microε θετικά αντισώmicroατα που έχουν
χαρακτηριστικά διαβήτη τύπου 2 Η ανεύρεση
αυτών των αυτοαντισωmicroάτων σε ασθενείς
microεγαλύτερους των 25 ετών είναι ενδεικτική της
διάγνωσης microιας microορφής διαβήτη που
ονοmicroάζεται LADA (latent autoimmune diabetes
in adults) Τέτοια αντισώmicroατα είναι antiGAD
antiICA antiIA2 antiZnT8 και τα αντισώmicroατα
έναντι της ινσουλίνης
bull Η πολύ χαmicroηλή τιmicroή C-πεπτιδίου microετά από
διέγερση microε γλυκαγόνη ή microετά από microικτό γεύmicroα
θεωρείται ενδεικτική πλήρους έλλειψης
ινσουλίνης και συνηγορεί υπέρ της διάγνωσης
του Σ∆1 Αυτές οι δοκιmicroασίες πρέπει να
γίνονται αφού πρώτα ρυθmicroιστεί το σάκχαρο
bull Ο σωmicroατότυπος του ασθενούς Κλασσικά
θεωρείται ότι οι ασθενείς microε Σ∆2 είναι
υπέρβαροι ή παχύσαρκοι ενώ οι ασθενείς microε
Σ∆1 λεπτοί Ωστόσο η αύξηση της επίπτωσης
της παιδικής παχυσαρκίας έχει αυξήσει το
ποσοστό των παχύσαρκων παιδιών microε Σ∆1
Επιπρόσθετα η απώλεια βάρους λόγω της
καταβολικής φάσης που προηγείται της
διάγνωσης του διαβήτη πρέπει να λαmicroβάνεται
υπόψη όταν αξιολογείται ο σωmicroατότυπος του
ασθενούς
bull Το οικογενειακό ιστορικό το ποσοστό
ύπαρξης συγγενούς πρώτου βαθmicroού microε ίδιο
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 7
τύπο διαβήτη δεν ξεπερνά το 10 στους
ασθενείς microε Σ∆1 Αντίθετα το αντίστοιχο
ποσοστό στους ασθενείς microε Σ∆2 είναι 75-90
bull Η ηλικία διάγνωση του Σ∆ στην παιδική ή
εφηβική ηλικία είναι στοιχείο υπέρ του Σ∆1
Ωστόσο όπως αναφέρθηκε παραπάνω ο
αριθmicroός των παιδιών και εφήβων microε Σ∆2
αυξάνεται σε παγκόσmicroια κλίmicroακα
Αν και τα αίτια που πυροδοτούν τη διαδικασία
της αυτοανοσίας στο Σ∆1 δεν είναι γνωστά microε
ακρίβεια είναι γενικά παραδεκτό ότι η
καταστροφή των β κυττάρων του παγκρέατος
είναι ανοσολογικής αρχής Έτσι από πολύ
νωρίς έγιναν προσπάθειες να επιβραδυνθεί η
εξέλιξη της νόσου microε παρεmicroβάσεις στα αρχικά
της στάδια που είχαν σαν στόχο την
τροποποίηση της λειτουργίας του
ανοσοποιητικού Αν και στα πειραmicroατόζωα τα
αποτελέσmicroατα της χορήγησης κλασσικών
ανοσοκατασταλτικών φαρmicroάκων ήταν
ενθαρρυντικά αυτά τα ευρήmicroατα δεν έγινε
δυνατό να
αναπαραχθούν στους
ανθρώπους Ωστόσο
πρόσφατες microελέτες microε τη
χρήση ειδικών
ανοσοτροποποιητικών
τεχνικών έδειξαν ότι η
έγκαιρη παρέmicroβαση
στους ασθενείς microε
σχετικά πρόσφατη
έναρξη Σ∆1 microπορεί να
επιβραδύνει την απώλεια
της λειτουργικότητας των
β κυττάρων και να
οδηγήσει στη διατήρηση υπολλειmicroατικής
παραγωγής ινσουλίνης Αν και στις
περισσότερες περιπτώσεις αυτή η microικρή
ενδογενής παραγωγή ινσουλίνης δεν αρκεί για
να εξασφαλίσει ανεξαρτησία των ασθενών από
την εξωγενή χορήγηση ινσουλίνης microελέτες
έδειξαν ότι βοηθά στην microείωση της επίπτωσης
των επιπλοκών του Σ∆1 αλλά και των
υπογλυκαιmicroιών Έτσι η χορήγηση
αντιθυmicroοκυτταρικής σφαιρίνης σε συνδιασmicroό
microε αυξητικό παράγοντα των λευκών
αιmicroοσφαιρίων (C-GSF) καθώς και η χορήγηση
του anti-CD3 microονοκλωνικού αντισώmicroατος
teplizumab συνοδεύτηκαν από σχετική
διατήρηση της λειτουργικότητας των β
κυττάρων σε σύγκριση microε το εικονικό φάρmicroακο
Με παρόmicroοιο τρόπο η χορήγηση αυτόλογων
ρυθmicroιστικών Τ λεmicroφοκυττάρων και ο
εmicroβολιασmicroός microε παρασκεύασmicroα GAD που
παριστά αυτοαντιγόνο που συmicromicroετέχει στην
παθογένεση του Σ∆ οδήγησαν σε microείωση των
αναγκών των ασθενών σε ινσουλίνη και σε
κάποιες περιπτώσεις σε πλήρη απεξάρτηση
από την εξωγενή χορήγηση ινσουλίνης
Από τη στιγmicroή της πλήρους καταστροφής των
β κυττάρων η microόνη θεραπευτική δυνατότητα
που παραmicroένει για τη θεραπεία του Σ∆1 είναι η
microεταmicroόσχευση νησιδίων του παγκρέατος
Ωστόσο λόγω της ανάγκης για εφrsquo όρου ζωής
ανοσοκαταστολή η επέmicroβαση
πραγmicroατοποιείται κατά κύριο λόγο στους
ασθενείς που υποβάλλονται σε ταυτόχρονη
microεταmicroόσχευση νεφρού λόγω χρόνιας νεφρικής
ν
8 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
όσου Η θέση της microεταmicroόσχευσης των
νησιδίων είναι το ήπαρ αφού καθετηριαστεί
κάποιος κλάδος της πυλαίας φλέβας Ωστόσο
η εγκατάσταση των microεταmicroοσχευθέντων
νησιδίων στα κολποειδή του ήπατος οδηγεί σε
οξεία φλεγmicroονώδη αντίδραση που έχει σαν
αποτέλεσmicroα την καταστροφή microεγάλου αριθmicroού
β κυττάρων Επιπρόσθετα το ήπατικό
παρέγχυmicroα είναι περιβάλλον microε ψηλές
συγκεντρώσεις γλυκόζης πράγmicroα που δρα
αρνητικά στη βιωσιmicroότητα των νησιδίων Τέλος
η συγκέντρωση των από του στόmicroατος
χορηγούmicroενων ανοσοκατασταλτικών είναι
microεγαλύτερη στο ήπαρ (φαινόmicroενο πρώτης
διέλευσης) γεγονός που οδηγεί σε περαιτέρω
βράχυνση του χρόνου ζωής των β κυττάρων
Έτσι γίνονται προσπάθειες για την ανεύρεση
εναλλακτικών θέσεων microεταmicroόσχευσης των
νησιδίων Πρόσφατα οι Maffi και συνεργάτες
πέτυχαν τη microεταmicroόσχευση αυτόλογων
νησιδίων στο microυελό των οστών της λαγόνιας
ακρολοφίας σε 4 ασθενείς που υποβλήθηκαν
σε παγκρεατεκτοmicroή λόγω κακοήθειας του
παγκρέατος Ο microυελός των οστών θεωρείται
ιδανική θέση για τη microεταmicroόσχευση των
νησιδίων γιατί διαθέτει αρχέγονα ενδοθηλιακά
κύτταρα ικανά να δηmicroιουργήσουν νέα αγγεία
για την αιmicroάτωση των microοσχευmicroάτων και
αρχέγονα αιmicroοποιητικά κύτταρα ικανά να
τροποποιήσουν την ενδεχόmicroενη ανοσολογική
αντίδραση απόρριψης Επιπρόσθετα είναι microια
θέση εύκολα προσβάσιmicroη σε βιοψίες για την
αξιολόγηση της βιωσιmicroότητας και της
microορφολογίας των microοσχευmicroάτων Στη
συγκεκριmicroένη microελέτη τα microεταmicroοσχευθέντα
νησίδια λειτουργούσαν ικανοποιητικά για
τουλάχιστον 3 χρόνια
Στις περισσότερες περιπτώσεις η αυτόλογη
microεταmicroόσχευση νησιδίων του παγκρέατος στους
ασθενείς microε Σ∆1 δεν είναι εφικτή Από την άλλη
πλευρά η ετερόλογη microεταmicroόσχευση έχει δύο
σηmicroαντικούς περιορισmicroούς την ανάγκη
ανοσοκαταστολής και τη σπανιότητα των
microοσχευmicroάτων Για να ξεπεραστούν αυτά τα
προβλήmicroατα εξετάζεται το ενδεχόmicroενο
microεταmicroόσχευσης αυτόλογων αρχέγονων
κυττάρων που έχουν θεωρητικά τη δυνατότητα
να διαφοροποιηθούν προς κύτταρα που
παράγουν ινσουλίνη Άλλα χαρακτηριστικά
που επιβάλλεται να έχουν αυτά τα κύτταρα
είναι η ικανότητα ανίχνευσης των microεταβολών
της γλυκόζης στο διάmicroεσο υγρό καθώς και
microηχανισmicroό έκκρισης της παραγόmicroενης
ινσουλίνης Πρόσφατα η microεταmicroόσχευση
αρχέγονων αιmicroοποιητικών κυττάρων σε
ασθενείς microε Σ∆1 πρόσφατης έναρξης είχε σαν
αποτέλεσmicroα την αύξηση της παραγωγής
ινσουλίνης και τη βελτίωση του γλυκαιmicroικού
ελέγχου Το 59 των ασθενών δεν χρειάζονταν
εξωγενή χορήγηση ινσουλίνης στους 6 microήνες
microετά τη microεταmicroόσχευση ενώ το αντίστοιχο
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 9
ποσοστό στο τέλος των 4 ετών που διήρκεσε η
microελέτη ήταν 32 Ωστόσο η microελέτη ανέδειξε
και την ανάγκη τοποποίησης του πρωτοκόλλου
ανοσοκαταστολής που χρησιmicroοποιήθηκε
καθώς το 53 των ασθενών εmicroφάνισε
ανεπιθύmicroητες ενέργειες
∆εδοmicroένου ότι οι παρεmicroβάσεις που
στοχεύουν στη ριζική αντιmicroετώπιση του Σ∆1
απέχουν ακόmicroη αρκετά από την καθηmicroέρα
κλινική πράξη στόχος της σύγχρονης
θεραπευτικής προσέγγισης είναι η διατήρηση
ενός καλού γλυκαιmicroικού ελέγχου και η αποφυγή
των microικροαγγειακών αλλά και microακροαγγειακών
επιπλοκών της νόσου Οι αντλίες συνεχούς
έγχυσης ινσουλίνης αποτελούν ενδεχόmicroενα τον
πιο laquoφυσιολογικόraquo τρόπο χορήγησης
ινσουλίνης στους ασθενείς microε Σ∆1 Ένα
χαρακτηριστικό που προστέθηκε πρόσφατα σε
κάποιες από τις εmicroπορικά διαθέσιmicroες αντλίες
και που microπορεί να χρησιmicroοποιηθεί στους
ασθενείς που φέρουν ταυτόχρονα και
αισθητήρα συνεχούς καταγραφής γλυκόζης
(CGM) είναι η ικανότητα του αισθητήρα να
διακόψει τη λειτουργία της αντλίας χωρίς
εντολή του χρήστη σε καταστάσεις
υπογλυκαιmicroίας Αυτό το χαρακτηριστικό
ονοmicroάζεται low glucose suspend system και σε
microελέτες βρέθηκε οτι microειώνει σηmicroαντικά τον
κίνδυνο και τη διάρκεια των υπογλυκαιmicroιών
ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της νύχτας
Ο συνηθέστερος τρόπος ινσουλινοθεραπείας
στο Σ∆1 ονοmicroάζεται basal-bolus και
περιλαmicroβάνει τη χορήγηση 1 ή 2 ενέσεων
βασικής ινσουλίνης καθώς και προγευmicroατικές
και διορθωτικές ενέσεις ινσουλίνης ταχείας
δράσης Οι πρόσφατες εξελίξεις στο χώρο των
βασικών ινσουλινών αφορούν την ανάπτυξη
microορίων microε microεγάλο χρόνο δράσης και πολύ
σταθερότερο φαρmicroακοκινητικό και
φαρmicroακοδυναmicroικό προφίλ Αυτές οι ινσουλίνες
βρίσκονται ήδη στην αγορά (degludec) ή
αναmicroένεται να κυκλοφορήσουν στους
επόmicroενους microήνες (glargine U300) Στις microέχρι
τώρα microελέτες έχουν δείξει ισοδύναmicroη
αποτελεσmicroατικότητα microε την ινσουλίνη glargine
(την βασική ινσουλίνη αναφοράς) microε
σηmicroαντικά λιγότερες υπογλυκαιmicroίες (κυρίως
νυχτερινές) και microικρότερη διακύmicroανση στις
τιmicroές της γλυκόζης Η τελευταία εξέλιξη στις
ινσουλίνες ταχείας δράσης αφορά την
κυκλοφορία της εισπνεόmicroενης ινσουλίνης Η
εισπνεόmicroενη ισουλίνη έχει microικρότερη
υπογλυκαιmicroική αποτελεσmicroατικότητα σε
σύγκριση microε τα ανάλογα ταχείας δράσης που
χορηγούνται υποδόρια ωστόσο
microακροπρόθεσmicroα εξασφαλίζει τον ίδιο
γλυκαιmicroικό έλεγχο microε αυτά
Οι SGLT2 αναστολείς είναι φάρmicroακα που
χρησιmicroοποιούνται στη θεραπεία του Σ∆2 και
δρούν αναστέλλοντας την επαναρρόφηση
γλυκόζης στα εγγύς εσπειραmicromicroένα σωληνάρια
των νεφρών Μικρές microελέτες έδειξαν ότι τα
φάρmicroακα αυτής της κατηγορίας βελτιώνουν το
γλυκαιmicroικό έλεγχο σε ασθενείς microε Σ∆1
microειώνοντας παράλληλα το σωmicroατικό βάρος τις
ανάγκες σε ινσουλίνη αλλά και τον κίνδυνο
υπογλυκαιmicroίας
Μια άλλη κατηγορία φαρmicroάκων που
χρησιmicroοποιούνται στη θεραπεία του Σ∆2 και
δοκιmicroάστηκαν πρόσφατα σε ασθενείς microε Σ∆1
είναι τα φάρmicroακα που δρούν microέσω του άξονα
των ινκρετινών Τόσο η εξενατίδη όσο και η
σιταγλιπτίνη microείωσαν την HbA1c όταν
προστέθηκαν σε αγωγή microε ινσουλίνη ενώ
παράλληλα σηmicroειώθηκε microείωση των αναγκών
σε ινσουλίνη Στην οmicroάδα της εξενατίδης
παρατηρήθηκε επίσης σηmicroαντική microείωση του
σωmicroατικού
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 10
Νεότερα φάρmicroακα γιατην αντιmicroετώπιση τουσακχαρώδη διαβήτη
τύπου 2
Στυλιανός Κ Τίγκας
Επίκουρος Καθηγητής
Ενδοκρινολογίας
Ιατρική Σχολή Πανεπιστήmicroιο
Ιωαννίνων
Ενδοκρινολογική Κλινική και
∆ιαβητολογικό Κέντρο ΠΓΝΙ
Βασική διαταραχή στο σακχαρώδη διαβήτη
είναι η σχετική ή απόλυτη έλλειψη ινσουλίνης
που οδηγεί σε αύξηση των επιπέδων γλυκόζης
στο αίmicroα Ενώ στον τύπου 1 διαβήτη που
εκδηλώνεται συνήθως στην παιδική ηλικία
υπάρχει ανεπαρκής έκκριση ινσουλίνης από το
πάγκρεας ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2
(Σ∆Τ2) είναι microια προοδευτικά εξελισσόmicroενη
σύνθετη διαταραχή που χαρακτηρίζεται τόσο
από αντίσταση στη δράση όσο και ανεπάρκεια
στην έκκριση ινσουλίνης Ο Σ∆Τ2 είναι ο
συχνότερος τύπος διαβήτη εκδηλώνεται
συνήθως σε ενήλικες συσχετίζεται ισχυρά microε
την παχυσαρκία και προσβάλλει σχεδόν το
10 του πληθυσmicroού Οι χρόνιες επιπλοκές του
Σ∆Τ2 προέρχονται από την προσβολή των
microεγαλύτερων και microεσαίου microεγέθους αιmicroοφόρων
αγγείων (microακροαγγειοπάθεια) και των
microικρότερων αγγείων (microικροαγγειοπάθεια) Η
microακροαγγειοπάθεια οδηγεί σε αύξηση της
συχνότητας των καρδιαγγειακών συmicroβαmicroάτων
(στεφανιαία νόσος αγγειακά εγκεφαλικά
επεισόδια περιφερική αρτηριοπάθεια) ενώ η
microικροαγγειοπάθεια οδηγεί σε επιπλοκές από
τους νεφρούς τα microάτια και το νευρικό
σύστηmicroα Τα παραπάνω προβλήmicroατα
επιβαρύνουν σηmicroαντικά το κόστος παροχής
υπηρεσιών υγείας για το εθνικό σύστηmicroα
υγείας
Μελέτες έχουν ωστόσο δείξει ότι ο καλός
έλεγχος της υπεργλυκαιmicroίας και των άλλων
τροποποιήσιmicroων παραγόντων κινδύνου που
τις περισσότερες φορές συνυπάρχουν στους
ασθενείς αυτούς (υπέρταση υπερλιπιδαιmicroία
κάπνισmicroα παχυσαρκία) οδηγεί σε microεγάλη
microείωση του κινδύνου επιπλοκών από το
διαβήτη Οι στόχοι της θεραπείας στα άτοmicroα microε
Σ∆Τ2 είναι πολλαπλοί (α) αντιmicroετώπιση της
υπεργλυκαιmicroίας (β) πρόληψη των επιπλοκών
(γ) έλεγχος των υπολοίπων παραγόντων
καρδιαγγειακού κινδύνου και (δ) επιβράδυνση
της εξέλιξης της νόσου Η θεραπεία
περιλαmicroβάνει αλλαγή του τρόπου ζωής
(άσκηση υγιεινή διατροφή και απώλεια
βάρους διακοπή καπνίσmicroατος) καθώς και
φαρmicroακευτική αγωγή
Μέχρι πριν από λίγα σχετικά χρόνια τα microόνα
διαθέσιmicroα φάρmicroακα για τη θεραπεία του Σ∆Τ2
ήταν οι σουλφονυλουρίες (από το 1946) η
microετφορmicroίνη (από το 1958) και η ινσουλίνη (από
το 1921) Το συνηθέστερα χρησιmicroοποιούmicroενο
φάρmicroακο σε κάποιο άτοmicroο στο οποίο
διαγιγνώσκεται για πρώτη φορά διαβήτης Τ2
είναι η microετφορmicroίνη Η microετφορmicroίνη λαmicroβάνεται
microε τη microορφή δισκίου και στα πλεονεκτήmicroατά
της συγκαταλέγονται ότι δεν προκαλεί
υπογλυκαιmicroία δεν αυξάνει το βάρος και microειώνει
τον κίνδυνο καρδιαγγειακών συmicroβαmicroάτων
11 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Επιπλέον είναι αποτελεσmicroατικό φάρmicroακο microε
χαmicroηλό κόστος ενώ συνήθως είναι και καλά
ανεκτό εκτός από ένα αίσθηmicroα ναυτίας ή
laquoφούσκωmicroαraquo που παρατηρείται σε ορισmicroένα
άτοmicroα και που περιορίζεται όταν η λήψη γίνεται
microετά τα κύρια γεύmicroατα Όταν η microετφορmicroίνη δεν
είναι αρκετή για τη ρύθmicroιση του διαβήτη ή
αντενδείκνυται (όπως σε ηπατική νεφρική ή
καρδιακή ανεπάρκεια) ή αν δεν είναι ανεκτή
λόγω παρενεργειών χρησιmicroοποιείται φάρmicroακο
άλλης κατηγορίας
Οι θεραπευτικοί στόχοι και η επιλογή του
δεύτερου φαρmicroάκου πρέπει να εξατοmicroικεύονται
και καθορίζονται από παράγοντες όπως (α) το
σωmicroατικό βάρος (β) τη συνύπαρξη άλλων
προβληmicroάτων υγείας και (γ) τις συνθήκες ζωής
και την προτίmicroηση του ασθενούς (πχ
αποφυγή φαρmicroάκων που microπορεί να
προκαλέσουν υπογλυκαιmicroία σε κάποιον που
είναι επαγγελmicroατίας οδηγός δυνατότητα
ασφαλούς χρήσης ενέσεων ινσουλίνης κλπ)
Οι σουλφονυλουρίες είναι κι αυτές
αποτελεσmicroατικά φάρmicroακα microε εκτεταmicroένη
εmicroπειρία χρήσης και τα νεότερα σκευάσmicroατα
της κατηγορίας χορηγούνται microία φορά την
ηmicroέρα από του στόmicroατος Ο κύριος
microηχανισmicroός δράσης τους είναι microέσω αύξησης
της ενδογενούς έκκρισης ινσουλίνης από το
πάγκρεας κι έτσι microπορεί να προκαλέσουν
υπογλυκαιmicroία (ιδιαίτερα σε ηλικιωmicroένους ή
άτοmicroα microε νεφρική ανεπάρκεια) καθώς και
αύξηση του βάρους (κατά περίπου 3 κιλά κατά
microέσο όρο) Η ακαρβόζη είναι φάρmicroακο που
χορηγείται πριν τα γεύmicroατα και δρα
επιβραδύνοντας την απορρόφηση της
γλυκόζης από το βλεννογόνο του λεπτού
εντέρου Συγκεκριmicroένα αναστέλλει την α-
γλυκοσιδάση ένζυmicroο που χρειάζεται για τη
microετατροπή των σύνθετων υδατανθράκων
(σακχάρων) της τροφής σε απλά σάκχαρα
ώστε να απορροφηθούν από το λεπτό έντερο
Είναι χρήσιmicroο φάρmicroακο που η χρήση του
ωστόσο περιορίζεται από τη microέτρια
αποτελεσmicroατικότητα και τις ανεπιθύmicroητες
ενέργειες από το πεπτικό σύστηmicroα (που
microοιάζουν microε της microετφορmicroίνης ndash κυρίως ναυτία
laquoφούσκωmicroαraquo)
Το 1997 microια νέα κατηγορία φαρmicroάκων άρχισε
να διατίθεται για τη θεραπεία του Σ∆Τ2 οι
θειαζολιδινεδιόνες (ή γλιταζόνες) που δρουν
κυρίως microειώνοντας την αντίσταση του
οργανισmicroού στη δράση της ινσουλίνης Τα
φάρmicroακα αυτά έχουν το πλεονέκτηmicroα ότι είναι
αποτελεσmicroατικά χωρίς να προκαλούν
υπογλυκαιmicroία Στις ανεπιθύmicroητες ενέργειες
ανήκουν η αύξηση του βάρους η microείωση της
οστικής πυκνότητας (οστεοπόρωση) και η
κατακράτηση υγρών (οιδήmicroατα επιδείνωση
καρδιακής ανεπάρκειας) ∆ύο παλαιότεροι
εκπρόσωποι της κατηγορίας αυτής έχουν
αποσυρθεί από την αγορά λόγω
ηπατοτοξικότητας (τρογλιταζόνη) και λόγω
πιθανής αύξησης του κινδύνου καρδιαγγειακών
συmicroβαmicroάτων (ροσιγλιταζόνη) Το τρίτο
φάρmicroακο της κατηγορίας (πιογλιταζόνη) δεν
έχει τέτοιου τύπου ανεπιθύmicroητες ενέργειες
φαίνεται microάλιστα ότι βελτιώνει τα λιπίδια και
προστατεύει από καρδιαγγειακά συmicroβάmicroατα
Μερικές φορές ιδιαίτερα σε άτοmicroα που έχουν
διαβήτη για πολλά χρόνια microπορεί τα
αντιδιαβητικά δισκία να microην δρουν πια και να
χρειασθεί προσθήκη ινσουλίνης Αυτό
συmicroβαίνει γιατί στον Σ∆Τ2 υπάρχει
προοδευτική έκπτωση της λειτουργίας των β-
κυττάρων στα νησίδια του παγκρέατος που
παράγουν την ινσουλίνη Στις περιπτώσεις
αυτές χρησιmicroοποιείται ινσουλίνη η οποία είναι
πολύ αποτελεσmicroατικό φάρmicroακο microε microεγάλη
εmicroπειρία στη χρήση καθώς είναι το παλαιότερο
διαθέσιmicroο φάρmicroακο για το διαβήτη (από το
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 12
1920) Περίπου το 14 των ατόmicroων microε
διαβήτη λαmicroβάνουν συνδυασmicroό αντιδιαβητικών
δισκίων και ινσουλίνης (ΗΠΑ 2007-2009) Στις
περισσότερες περιπτώσεις στον Σ∆Τ2 η
ινσουλίνη χορηγείται microία φορά την ηmicroέρα
συνήθως microαζί microε microετφορmicroίνη ενώ αν χρειασθεί
microπορεί να προστεθεί ινσουλίνη και πριν τα
κύρια γεύmicroατα Στα microειονεκτήmicroατα της
ινσουλίνης ανήκει η υπογλυκαιmicroία η αύξηση
του σωmicroατικού βάρους και η ανάγκη εmicroπειρίας
του γιατρού και εκπαίδευσης του ασθενούς στη
χρήση της
Τα πιο νέα φάρmicroακα που χρησιmicroοποιούνται
στη θεραπεία του Σ∆Τ2 είναι (α) αυτά που
ανήκουν στην κατηγορία των laquoινκρετινώνraquo και
(β) οι αναστολείς συmicromicroεταφορέα νατρίου-
γλυκόζης 2 (αναστολείς SGLT2) Στην
κατηγορία των ινκρετινών ανήκουν οι
αγωνιστές GLP-1 που είναι ενέσιmicroα φάρmicroακα
και οι αναστολείς DPP-4 που λαmicroβάνονται από
του στόmicroατος σε microορφή δισκίου Ήδη από τις
αρχές του 19ου αιώνα επιστήmicroονες είχαν
διαπιστώσει ότι ένας ορmicroονικός παράγοντας
από το έντερο microπορούσε να διεγείρει την
έκκριση ινσουλίνης από το πάγκρεας Το
laquoφαινόmicroενο ινκρετίνηςraquo είναι η παρατήρηση ότι
microια ποσότητα γλυκόζης που λαmicroβάνεται microε την
τροφή προκαλεί σηmicroαντικά microεγαλύτερη έκκριση
ινσουλίνης από το πάγκρεας απrsquo ότι αν η ίδια
ποσότητα γλυκόζης χορηγηθεί ενδοφλεβίως Η
παρατήρηση αυτή που έγινε το 1964 οδήγησε
στην ανακάλυψη δύο ορmicroονών του GLP-1
(Glucagon like peptide- 1 παρόmicroοιο microε
γλυκαγόνη πεπτίδιο-1) και του GIP (Glucose-
dependent insulinοtropic polypeptide
γλυκοζοεξαρτώmicroενο ινσουλινοτρόπο
πολυπεπτίδιο) Οι ουσίες αυτές εκκρίνονται
από τα L και K κύτταρα του εντέρου αντίστοιχα
microετά από πρόσληψη τροφής και κυρίως
υδατανθράκων και διεγείρουν την έκκριση
ινσουλίνης από το πάγκρεας microε αποτέλεσmicroα τη
microείωση της γλυκόζης στο αίmicroα Επιπρόσθετα
οι ορmicroόνες αυτές microειώνουν την όρεξη
καθυστερούν την κένωση του στοmicroάχου και
microειώνουν την έκκριση γλυκαγόνης (microιας άλλης
παγκρεατικής ορmicroόνης που αυξάνει τα επίπεδα
του σακχάρου) Σήmicroερα έχουmicroε στη χώρα microας
διαθέσιmicroα φάρmicroακα microε δράση ανάλογη του
GLP-1 (αγωνιστές GLP-1) τα οποία
χορηγούνται όπως και η ινσουλίνη (microε
υποδόρια ένεση) πριν τα κύρια γεύmicroατα
(εξενατίδη) ή microία φορά την ηmicroέρα
(λιραγλουτίδη λιξισενατίδη) ενώ υπάρχει και
σκεύασmicroα που χορηγείται microία φορά την
εβδοmicroάδα (εξενατίδη βραδείας
αποδέσmicroευσης) Αντίθετα ωστόσο από την
ινσουλίνη τα φάρmicroακα αυτά δεν προκαλούν
υπογλυκαιmicroία και όχι microόνο δεν αυξάνουν το
βάρος αλλά microπορεί να οδηγήσουν και σε
microείωση του σωmicroατικού βάρους Το DPP-4
(διπεπτιδυλική πεπτιδάση-4) είναι ένα ένζυmicroο
που φυσιολογικά διασπά και αδρανοποιεί το
GLP-1 Εποmicroένως τα φάρmicroακα που
αναστέλλουν τη δράση του DPP-4 (αναστολείς
DPP-4) οδηγούν σε αύξηση των επιπέδων του
GLP-1 στο αίmicroα Το αποτέλεσmicroα είναι δηλαδή
παρόmicroοιο microε αυτό των αγωνιστών GLP-1 microε τη
διαφορά ότι (1) τα φάρmicroακα αυτά χορηγούνται
από το στόmicroα microε τη microορφή δισκίου microία ή δύο
φορές την ηmicroέρα και (2) η αύξηση του GLP-1
είναι συγκριτικά microικρότερη Οι αναστολείς DPP-
4 έχουν επίσης το πλεονέκτηmicroα ότι δεν
προκαλούν υπογλυκαιmicroία και έχουν ουδέτερη
επίδραση ως προς το σωmicroατικό βάρος Οι
συχνότερες ανεπιθύmicroητες ενέργειες των
φαρmicroάκων της κατηγορίας των ινκρετινών είναι
από το γαστρεντερικό σύστηmicroα (ναυτία
έmicroετος) Πιθανολογείται ότι σε σπάνιες
περιπτώσεις η χρήση των αγωνιστών GLP-1
και κάποιων αναστολέων DPP-4 ενδέχεται να
σχετίζεται microε παγκρεατίτιδα (φλεγmicroονή του
13 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
παγκρέατος) ωστόσο το θέmicroα αυτό δεν έχει
σ΄αυτή τη φάση αποσαφηνισθεί Οι αναστολείς
συmicromicroεταφορέα νατρίου-γλυκόζης 2 (αναστολείς
SGLT2) αποτελούν την νεότερη κατηγορία
αντιδιαβητικών φαρmicroάκων και δρουν
αυξάνοντας την αποβολή γλυκόζης από τους
νεφρούς Φυσιολογικά microε την κυκλοφορία του
αίmicroατος στους νεφρούς διηθούνται
(φιλτράρονται) περίπου 180 g γλυκόζης την
ηmicroέρα και το 99 αυτής της ποσότητας
επαναρροφάται από τα νεφρικά σωληνάρια Η
επαναρρόφηση της γλυκόζης στους νεφρούς
γίνεται microέσω των συmicromicroεταφορέων νατρίου-
γλυκόζης τύπου 2 (SGLT2) ενώ στο λεπτό
έντερο υπάρχουν οι συmicromicroεταφορείς τύπου 1
(SGLT1) οι οποίοι βοηθούν στην απορρόφηση
της γλυκόζης που προσλαmicroβάνεται microε την
τροφή Όταν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίmicroα
ξεπερνούν ένα όριο (~180 mgdl) o νεφρός δεν
microπορεί να επαναρροφήσει όλη τη γλυκόζη microε
αποτέλεσmicroα microια ποσότητα να απεκκρίνεται στα
ούρα και να παρουσιάζεται γλυκοζουρία Οι
αναστολείς SGLT2 είναι φάρmicroακα που
χορηγούνται από το στόmicroα microε τη microορφή
χαπιού συνήθως microία φορά την ηmicroέρα και
έχουν microέτρια αποτελεσmicroατικότητα παρόmicroοια
microε αυτή των αναστολέων DPP-4 Έχουν
δοκιmicroασθεί για τη ρύθmicroιση της γλυκόζης σε
ασθενείς microε τύπου 2 διαβήτη microόνα τους ή σε
συνδυασmicroό microε άλλα φάρmicroακα όπως
microετφορmicroίνη σουλφονυλουρίες πιογλιταζόνη
αναστολείς DPP-4 και ινσουλίνη Μπορεί να
βοηθήσουν στην απώλεια βάρους της τάξεως
των 2-3 kg ενώ δεν προκαλούν υπογλυκαιmicroία
Στις ανεπιθύmicroητες ενέργειες ανήκουν η αύξηση
της συχνότητας microυκητιάσεων και λιγότερο
συχνά ουρολοιmicroώξεων ιδιαίτερα στις γυναίκες
(αιδοιοκολπίτιδα σε ποσοστό 10-15)
Επίσης έχουν αναφερθεί σπάνιες περιπτώσεις
ευγλυκαιmicroικής διαβητικής κετοξέωσης
δηλαδή κετοξέωσης microε όχι πολύ υψηλά
επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα καθώς και πιθανή
αύξηση του κινδύνου καταγmicroάτων microε ένα από
τα σκευάσmicroατα (καναγλιφλοζίνη) Μια άλλη
ουσία αυτής της κατηγορίας η εmicroπαγλιφλοζίνη
δοκιmicroάσθηκε microε πολύ καλά αποτελέσmicroατα επί
3 έτη σε ασθενείς microε τύπου 2 διαβήτη και
προυπάρχουσα καρδιαγγειακή νόσο
microειώνοντας τη συχνότητα καρδιαγγειακών
συmicroβαmicroάτων αλλά και της θνητότητας στους
ασθενείς αυτούς
Στα microειονεκτήmicroατα των νεότερων
αντιδιαβητικών φαρmicroάκων συmicroπεριλαmicroβάνεται
η σχετικά περιορισmicroένη εmicroπειρία (έλλειψη
microακροπρόθεσmicroων δεδοmicroένων σχετικά microε την
επίδραση στο καρδιαγγειακό σύστηmicroα και τις
χρόνιες επιπλοκές του διαβήτη ασφάλεια) και
το υψηλό κόστος
Συmicroπερασmicroατικά τα νεότερα φάρmicroακα της
κατηγορίας των ινκρετινών καθώς και οι
αναστολείς SGLT2 αποτελούν χρήσιmicroη
προσθήκη στις ήδη υπάρχουσες θεραπευτικές
επιλογές για τον διαβήτη τύπου 2 Τα
σκευάσmicroατα αυτά έχουν ορισmicroένα ιδιαίτερα
χρήσιmicroα χαρακτηριστικά καθώς είναι
αποτελεσmicroατικά στη ρύθmicroιση της
υπεργλυκαιmicroίας χωρίς όmicroως να προκαλούν
υπογλυκαιmicroία και χωρίς να αυξάνουν το
σωmicroατικό βάρος (όπως συmicroβαίνει microε πολλά
από τα παλαιότερα φάρmicroακα) Η ακριβής θέση
των φαρmicroάκων αυτών στη θεραπεία του
διαβήτη αναmicroένεται να καθορισθεί microε
microεγαλύτερη σαφήνεια στο εγγύς microέλλον καθώς
αποκτιέται microεγαλύτερη εmicroπειρία στη χρήση
τους
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 14
Οι γιατροί ldquoδενεπιτρέπεταιrdquo να
δείχνουν ldquoαδυναmicroίαrdquo
Η πλειοψηφία των άρθρων του περιοδικού
microας έχει σαν αντικείmicroενο την αντιmicroετώπιση του
διαβήτη Και ειδικότερα από την microεριά του
ασθενούς ∆ηλαδή πως θα καλυτερεύσουmicroε τη
ζωή microας ενηmicroέρωση σχετικά microε τις νέες
microεθόδους που υπάρχουν πως
αντιmicroετωπίζουmicroε συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα
που αφορούν την ασθένεια microας κλπ
Πιστεύω λίγοι από τους πάσχοντες
αναρωτιούνται για τα προβλήmicroατα που
αντιmicroετωπίζουν αυτοί που ασχολούνται microε τα
επαγγέλmicroατα υγείας Οι περισσότεροι ή δεν το
σκέπτονται ή θεωρούν ότι οι γιατροί και το
υπόλοιπο προσωπικό είναι δυνατότεροι από
εmicroάς τους ldquo κοινούς θνητούςrdquo Είναι όmicroως έτσι
Είναι και αυτοί άνθρωποι microε συγκεκριmicroένες
δυνατότητες καθηmicroερινά προβλήmicroατα και
αδυναmicroίες Το άρθρο αυτό θα αναφερθεί σε
συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα που αντιmicroετωπίζει
το ιατρικό προσωπικό όπως αυτά
αναδείχθηκαν από το περιοδικό TIME (7-9-
2015) Τα προβλήmicroατα αυτά έχουν
επισηmicroανθεί από την Αmicroερικάνικη Ιατρική
Κοινότητα και όπως αναφέρεται στο άρθρο
χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής Τα
συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα προκαλούνται
κυρίως από τις απαιτήσεις της microείωσης του
κόστους περίθαλψης οπότε πιστεύω ότι
αντίστοιχα προβλήmicroατα θα αντιmicroετωπίσει και η
Ελληνική Ιατρική Κοινότητα λόγω της
οικονοmicroικής κρίσης που διέρχεται η χώρα ∆εν
γνωρίζω αν υπάρχουν αντίστοιχες microελέτες στη
χώρα microας
Κανείς Αmicroερικάνος ασθενής δεν θα
φανταζότανε ότι οι microισοί νοσοκοmicroειακοί γιατροί
είναι εξουθενωmicroένοι λόγω υπερβολικού φόρτου
εργασίας Επίσης η ιατρική ιδιότητα απαιτεί ο
γιατρός να microην δείχνει σηmicroάδια αδυναmicroίας
Κατά το Αmicroερικάνικο Ίδρυmicroα πρόληψης
αυτοκτονιών περίπου 400 Αmicroερικάνοι γιατροί
αυτοκτονούν κάθε χρόνο Το microεγαλύτερο
ποσοστό microεταξύ όλων των επαγγελmicroάτων Που
οφείλεται αυτό Η έρευνα το αποδίδει στην
κούραση και την ψυχολογική πίεση Οι
νοσοκοmicroειακοί γιατροί εργάζονται 12-14 ώρες
ηmicroερησίως και απαιτείται πλήρης πνευmicroατική
διαύγεια γιατί στο ιατρικό λειτούργηmicroα το λάθος
microπορεί να είναι microοιραίο Αυτό δηmicroιουργεί
τεράστια ψυχολογική πίεση Οι ειδικοί που
microελετούν το πρόβληmicroα αναφέρουν ότι η
πνευmicroατική υγεία προσεγγίζει σηmicroεία κρίσης
Οι συνέπειες αυτού του προβλήmicroατος δεν
επηρεάζουν microόνο την προσωπική ζωή αλλά και
την επαγγελmicroατική
Οι περισσότεροι γιατροί αναγνωρίζουν ότι
έχουν περάσει από αυτό το στάδιο στην αρχή
της καριέρας τους Ο διακεκριmicroένος καθηγητής
χειρουργικής στο Πανεπιστήmicroιο του Stanford l
Greco έχει αφιερώσει τη ζωή του στην
αντιmicroετώπιση αυτού του προβλήmicroατος και
προσπαθεί να αφυπνίσει και άλλα ιδρύmicroατα
ώστε να δηmicroιουργήσουν οmicroάδες αντιmicroετώπισης
και αναγνώρισης του προβλήmicroατος Ο
καθηγητής S Ser στο Πανεπιστήmicroιο του
15 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Michigan ο οποίος θεωρείται παγκοσmicroίως
ειδικός για την κατάθλιψη των γιατρών
ποφάσισε να ασχοληθεί σοβαρά microε το
συγκεκριmicroένο πρόβληmicroα όταν ο καλύτερος
φίλος του γιατρός προσπάθησε να
αυτοκτονήσει και δύο χρόνια αργότερα ένας
άλλος συνεργάτης του αυτοκτόνησε
Σύmicroφωνα microε τη microελέτη τα προβλήmicroατα
ξεκινούν microε την αρχή των εφηmicroεριών Σ αυτήν
τη φάση οι νέοι γιατροί δέχονται microεγάλη πίεση
microικρή αmicroοιβή και απολαmicroβάνουν microόνο
επικρίσεις όταν κάτι δεν πάει καλά Να
σηmicroειώσουmicroε ότι οι νέοι Αmicroερικάνοι γιατροί
ξεκινούν microε ένα τραπεζικό χρέος περίπου
$200000 και δουλεύουν 90 ώρες την
εβδοmicroάδα χωρίς ιδιαίτερα καλή αmicroοιβή
Οι συνθήκες έχουν χειροτερέψει οικονοmicroικά
αλλά και κοινωνικά Παλαιότερα οι γιατροί
είχαν σίγουρη καλή οικονοmicroική αποκατάσταση
αλλά και κοινωνική αναγνώριση Αυτό έχει
αλλάξει δραmicroατικά Η οικονοmicroική επιτυχία δεν
είναι εγγυηmicroένη αλλά ούτε και η κοινωνική Οι
επαγγελmicroατικές απαιτήσεις όmicroως έχουν
αυξηθεί Οι σηmicroερινοί γιατροί έχουν
περισσότερο υλικό να microελετήσουν
περισσότερη ενδονοσοκοmicroειακή γραφειοκρατία
και κυρίως περισσότερους ασθενείς
Μια κατάσταση την οποία προσπαθούν να
αντιmicroετωπίσουν χωρίς microεγάλη επιτυχία είναι
αυτό που σχετίζεται microε το καλούmicroενο ldquoστίγmicroαrdquo
το οποίο καθορίζεται από την αδυναmicroία να
φέρει εις πέρας κάποιος την εργασία του στον
Ιατρικό Χώρο Μόνο το 22 αναζητά βοήθεια
από ειδικούς Η ειρωνεία όπως αναφέρει ο κ
Ser είναι ότι αν κάποιος ζητήσει βοήθεια κατά
microεγάλο ποσοστό όχι απλώς θα ξεπεράσει τα
ψυχολογικά προβλήmicroατα αλλά αυτή η εmicroπειρία
θα είναι σηmicroαντική ώστε να βοηθήσει καλύτερα
τους ασθενείς του ∆υστυχώς αυτή η αντίληψη
έχει να κάνει microε το πως αντιmicroετωπίζεται
κάποιος που έχει πρόβληmicroα από την ίδια την
Ιατρική Κοινότητα Συνήθως αποmicroονώνεται ή
ακόmicroα και χλευάζεται Αυτό θυmicroίζει πολύ την
νοοτροπία στο στρατό Ο νεοσύλλεκτος ή
όποιος έχει πρόβληmicroα προσαρmicroογής
αντιmicroετωπίζει σοβαρή ψυχολογική πίεση η
οποία επιδεινώνει το πρόβληmicroα
Ο κ Greco παραδέχεται ότι και αυτός ήταν
microέρος του ίδιου προβλήmicroατος ∆ηλαδή όντας
σκληρός microε τους εκπαιδευόmicroενους
χειρούργους πριν χρόνια τώρα προσπαθεί να
επανορθώσει για τις ldquoαmicroαρτίεςrdquo του Η αλλαγή
νοοτροπίας προήλθε όταν πληροφορήθηκε την
αυτοκτονία ενός microαθητή του τον οποίο
θεωρούσε κορυφαίο στο χώρο της
χειρουργικής Η τακτική που ακολουθεί
σήmicroερα είναι να παρατηρεί διακριτικά τους
ειδικευόmicroενους και αν παρατηρήσει κάποιο
πρόβληmicroα να αφιερώνει χρόνο microαζί τους Είναι
δύσκολο να παραδεχθείς τέτοιου είδους
πρόβληmicroα ειδικά όταν βρίσκεσαι microέσα στον
Ιατρικό Χώρο Αλλά από την άλλη microεριά είναι
πιο εύκολο και αποτελεσmicroατικό να το
αντιmicroετωπίσεις αναφέρει ο κ Ser Βοηθήστε
τους νέους γιατρούς να γίνουν πιο δυνατοί και
ευτυχείς στο χώρο τους γιατί microόνο τότε θα
microπορέσουν να επικεντρωθούν και να
βοηθήσουν τους ασθενείς τους
Μέχρι το 2020 υπολογίζεται ότι οι Ηνωmicroένες
Πολιτείες θα χρειασθούν τουλάχιστον 90000
περισσότερους παθολόγους Αυτό
microεταφράζεται σε περισσότερες ώρες εργασίας
γιrsquo αυτούς που θα βρίσκονται στο σύστηmicroα Και
αυτό σηmicroαίνει microεγαλύτερη πίεση
Ελεύθερη microετάφραση
Επαmicroεινώντας Κεχαγιάς
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 16
Απλά βήmicroατα για ναβελτιώσουmicroε τη ζωή
microας
Θέλετε να αισθανθείτε καλύτερα Υπάρχουν
τέσσερις απλοί τρόποι
∆ιερωτηθείτε εκφράστε τα συναισθήmicroατά σας
αποφασίστε κι αγκαλιάστε τους δικούς σας
ανθρώπους
Η πλοήγηση στο διαδίκτυο αποτελεί microια
καθηmicroερινή πρακτική για την πλειονότητα των
ανθρώπων της σύγχρονης εποχής Πολλοί
microάλιστα συχνά ακολουθούmicroε συmicroβουλές
ευτυχίας ή συγκεκριmicroένες συνταγές επιτυχίας
για microια καλύτερη ζωή από ανθρώπους που είτε
επικοινωνούmicroε microαζί τους στα microέσα κοινωνικής
δικτύωσης είτε διαβάζουmicroε άρθρα τους στο
διαδίκτυο Οι άνθρωποι όmicroως αυτοί τις
περισσότερες φορές δεν ξέρουν καν ποιο θέmicroα
πραγmicroατικά microας απασχολεί Καλό θα ήταν
λοιπόν να είmicroαστε περισσότερο επιφυλακτικοί
και να microην εmicroπιστευόmicroαστε εύκολα κάθε
συmicroβουλή που microας δίνεται ή τυχαίνει να
διαβάζουmicroε
Στην πραγmicroατικότητα σας προτείνουmicroε να
microην εmicroπιστευτείτε ούτε το περιεχόmicroενο των
γραmicromicroών αυτού του άρθρου (ως κριτικοί
αναγνώστες) παρά microόνο τις microελέτες
νευροεπιστηmicroόνων οι οποίες καταδεικνύουν
τους παράγοντες που microπορούν πραγmicroατικά να
microας οδηγήσουν σε microια πιο ποιοτική ζωή
Ο ερευνητής των νευροεπιστηmicroών του UCLA
(του Πανεπιστηmicroίου της Καλιφόρνια στο Λος
Άντζελες) Alex Korb microάς δίνει λοιπόν κάποιες
ιδέες που microπορεί να microας βοηθήσουν
ουσιαστικά στο να ακολουθήσουmicroε στη ζωή
microας microια πορεία που θα microας κάνει να
αισθανθούmicroε καλύτερα
Στις παρακάτω γραmicromicroές θα λάβουmicroε
απαντήσεις σε ερωτήmicroατα που συχνά microας
απασχολούν από έναν άνθρωπο που
πραγmicroατικά γνωρίζει πως microπορεί να microας
βοηθήσει
1) Ψάξτε τις αιτίες
Υπάρχουν φορές που οι σκέψεις microας δεν microας
επιτρέπουν να αισθανθούmicroε τουλάχιστον
όmicroορφα αν όχι ευχάριστα Μπορεί να
νιώθουmicroε ενοχή ή ντροπή χωρίς σαφή λόγο
Ποια λοιπόν είναι η σωστή ερώτηση που θα
πρέπει να θέτουmicroε στον εαυτό microας όταν δεν
αισθανόmicroαστε καλά Μα φυσικά το γιατί
Είτε θέλουmicroε να το πιστέψουmicroε είτε όχι τα
συναισθήmicroατα της ενοχής και της ντροπής
ενεργοποιούνται από το λεγόmicroενο laquoκέντρο
ανταmicroοιβήςraquo του εγκεφάλου το οποίο επίσης
σχετίζεται microε τη microάθηση και τον εθισmicroό
Παρά λοιπόν τις έντονες διαφορές τους η
περηφάνια η ντροπή η ενοχή ενεργοποιούνται
από παρόmicroοια νευρωνικά κυκλώmicroατα
Εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι ότι η υπερηφάνεια
είναι το πιο ισχυρό από αυτά τα συναισθήmicroατα
στην ενεργοποίηση της δραστηριότητας των
συγκεκριmicroένων περιοχών
Παραδόξως επίσης και η ανησυχία σε
βραχυπρόθεσmicroο επίπεδο microας κάνει να
αισθανόmicroαστε λίγο καλύτερα ndash θεωρώντας ότι
microέσω αυτής συmicroβάλλουmicroε στην επίλυση των
προβληmicroάτων microας Αυτό αρχικά microπορεί να
φαίνεται αντιφατικό αλλά δείχνει ότι όταν
είmicroαστε αγχωmicroένοι -ες είναι καλύτερο να
κάνουmicroε κάτι γιrsquo αυτό - ακόmicroα και να
ανησυχήσουmicroε - από το να microείνουmicroε αδρανείς
Σαφώς η ενοχή η ντροπή και η ανησυχία
είναι άσχηmicroες microακροπρόθεσmicroες λύσεις Τι
λοιπόν προτείνουν οι νευροεπιστήmicroονες ότι θα
πρέπει να κάνουmicroε Να διερωτηθούmicroε για ποια
πράγmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες
Η ευγνωmicroοσύνη σχετίζεται microε τα θετικά
συναισθήmicroατα που αισθανόmicroαστε όταν microας
συmicroβαίνει κάτι καλό όταν εκτιmicroάmicroε όσα θετικά
συmicroβαίνουν γύρω microας χωρίς να τα θεωρούmicroε
δεδοmicroένα αποτελώντας επιλογή και συνάmicroα
στάση ζωής Και σαφώς επηρεάζει
πραγmicroατικά το microυαλό microας ∆ιερωτάστε βέβαια
17 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
microε ποιον τρόπο συmicroβαίνει αυτό
Τα οφέλη της ευγνωmicroοσύνης ξεκινούν από το
σύστηmicroα της ντοπαmicroίνης κι επειδή
αισθανόmicroαστε ευγνώmicroονες ενεργοποιείται το
στέλεχος της περιοχής του εγκεφάλου που την
παράγει
Προσπαθώντας λοιπόν να σκεφτούmicroε τα
πράγmicroατα για τα οποία νιώθουmicroε ευγνώmicroονες
επικεντρωνόmicroαστε στις θετικές πτυχές της
ζωής microας και microε αυτή τη διαδικασία αυξάνεται η
παραγωγή σεροτονίνης Σηmicroειώνουmicroε δε πως
τα χαmicroηλά επίπεδα της σεροτονίνης σχετίζονται
microε την κακή διάθεση την επιθετική
συmicroπεριφορά και την εmicroφάνιση κατάθλιψης
Σαφώς ορισmicroένες συγκυρίες ή καταστάσεις
που βιώνουmicroε microοιάζουν σαν να laquoφάγαmicroεraquo
γροθιά στο στοmicroάχι microας και αισθανόmicroαστε σαν
να microην υπάρχει τίποτα για το οποίο να
νιώθουmicroε ευγνώmicroονες Παρά ταύτα δεν
πειράζει ∆εν χρειάζεται πάντα να βρίσκουmicroε
κάτι καθώς η διαδικασία και microόνο της
αναζήτησης πραγmicroατικά microετράει
Το να θυmicroόmicroαστε να είmicroαστε ευγνώmicroονες για
όσα θετικά όmicroορφα microας συmicroβαίνουν αποτελεί
ένδειξη υψηλής συναισθηmicroατικής νοηmicroοσύνης
Και η ευγνωmicroοσύνη δεν συνδέεται microόνο microε την
ευτυχία αλλά και microε τη δηmicroιουργία ενός
κατάλληλου πλαισίου ανάπτυξης και εξέλιξης
των σχέσεων microας
Τι microάς συmicroβαίνει όmicroως όταν τα κακά
συναισθήmicroατα microας κατακλύζουν Όταν δεν
γνωρίζουmicroε καν πώς να τα διαχειριστούmicroε
Υπάρχει microια εύκολη απάντηση
2) Αρνητικά συναισθήmicroατα
Ας συνδέσουmicroε τα άσχηmicroα ndash αρνητικά
συναισθήmicroατα microε τη λύπη την ανησυχία το
θυmicroό
Ο ερευνητής Gross διαπίστωσε ότι οι
άνθρωποι που προσπαθούν να καταπνίξουν
microια αρνητική συναισθηmicroατική εmicroπειρία
αποτυγχάνουν τελικά να το κάνουν Ενώ
θεωρούν ότι φαίνονται καλά προς τα έξω το
microεταιχmicroιακό τους σύστηmicroα φανερώνει τα
αρνητικά τους συναισθήmicroατα προς τα microέσα
όσο κι αν προσπαθούν να τα καταπνίξουν Το
ίδιο καταδεικνύουν πορίσmicroατα έρευνας
λειτουργικής απεικόνισης microαγνητικού
συντονισmicroού (fMRI) του Kevin Ochsner (του
Πανεπιστηmicroίου Columbia) τονίζοντας microάλιστα
πως η προσπάθεια να κρύβουmicroε ή να
καταπνίγουmicroε τα αρνητικά microας συναισθήmicroατα
σε καmicroία περίπτωση δεν microας ωφελεί αντίθετα
σε ορισmicroένες περιπτώσεις λειτουργεί
υποστηρικτικά και ενισχύει τα συναισθήmicroατα
αυτά
Στην πραγmicroατικότητα microόνο η έκφραση και
παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας microπορεί να
λειτουργήσει υποστηρικτικά και να microας
ωφελήσει καθώς χρησιmicroοποιώντας το λόγο
κάνοντας έmicromicroεσες αναφορές ή ακόmicroα και
απλουστεύσεις της εmicroπειρίας microας microειώνουmicroε τη
διέγερση αυτών των συναισθηmicroάτων Ακόmicroα
και η περιγραφή ενός αρνητικού
συναισθήmicroατος microε microια ή δύο λέξεις βοηθά στη
microείωση της έντασης του συναισθήmicroατος αυτού
Πολλές microάλιστα αρχαίες microέθοδοι ήταν πολύ
πιο microπροστά από σύγχρονες πρακτικές της
εποχής microας όπως ο διαλογισmicroός ο οποίος
βέβαια χρησιmicroοποιείται διαχρονικά Η έκφραση
και παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας λοιπόν
αποτελεί βασικό εργαλείο της γνώσης και της
συναίσθησης επηρεάζοντας τον εγκέφαλο microας
microε τόση δύναmicroη η οποία ασκεί καθοριστική
επίδραση και στους ανθρώπους του
περιβάλλοντός microας
Παρόλα αυτά αν τελικά δεν αισθανόmicroαστε
άσχηmicroα δυστυχώς υπάρχουν κάποια
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 18
περιστατικά κάποιες καταστάσεις ή
εmicroπειρίες που βιώνουmicroε στη ζωή microας και
microας προκαλούν άγχος ή πίεση Υπάρχει
όmicroως κι ένας απλός τρόπος για να τις
νικήσουmicroε
3) Λήψη αποφάσεων
Το γεγονός ότι κάθε φορά που
λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση στη συνέχεια
αισθανόmicroαστε ότι είmicroαστε σε κατάσταση
ηρεmicroίας δεν αποτελεί τυχαίο γεγονός
Επιστηmicroονικά έχει αποδειχθεί ότι η λήψη
αποφάσεων microειώνει το άγχος και την
ανησυχία καθώς microας βοηθά να λύσουmicroε τα
προβλήmicroατά microας και επηρεάζει τη λειτουργία
του εγκεφάλου microας
Η λήψη αποφάσεων ως διαδικασία
περιλαmicroβάνει τόσο τον καθορισmicroό των στόχων
όσο και τη δηmicroιουργία προθέσεων και
προσδοκιών Και οι τρεις αποτελούν microέρος του
ίδιου νευρικού κυκλώmicroατος και επιδρούν θετικά
microειώνοντας την ανησυχία και το άγχος Η λήψη
αποφάσεων βοηθά στο να ξεπερνάmicroε ή
τουλάχιστον να σταmicroατάmicroε να έλκουmicroε
αρνητικά ερεθίσmicroατα και ρουτίνες
Σαφώς όmicroως microπορεί να αποτελέσει και microια
δύσκολη ή ακόmicroα και επίπονη διαδικασία Άρα
εν κατακλείδι τι είδους αποφάσεις θα πρέπει
να λαmicroβάνουmicroε Ο τοmicroέας των
νευροεπιστηmicroών έχει την απάντηση
Να παίρνουmicroε microια laquoαρκετά καλήraquo απόφαση
∆ε χρειάζεται να προσπαθούmicroε στοχεύοντας
στην καλύτερη απόφαση καθώς είναι ευρέως
γνωστό ότι η τελειοmicroανία συχνά ταυτίζεται microε
καταστάσεις άγχους και πίεσης Και οι microελέτες
που αφορούν τη την εγκεφαλική λειτουργία
καταδεικνύουν την εν λόγω ταύτιση καθώς
στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να είναι
όλα τέλεια κατακλύζεται ο εγκέφαλός microας microε τα
συναισθήmicroατα που microας κάνουν να νιώθουmicroε
ότι βρισκόmicroαστε εκτός ελέγχου
Στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να
επιτύχουmicroε το καλύτερο ή ακόmicroα και το τέλειο
αποτέλεσmicroα κι όχι απλά το καλό προκαλούmicroε
έντονη συναισθηmicroατική δραστηριότητα
Αντίθετα microέσω της αναγνώρισης ότι αυτό microε το
οποίο καταπιανόmicroαστε είναι αρκετά καλό
ενεργοποιούνται περισσότερες περιοχές που
microας βοηθούν να νιώθουmicroε ότι έχουmicroε καλύτερο
έλεγχο
Έτσι όταν λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση ο
εγκέφαλός microας microάς οδηγεί στο να
αισθανόmicroαστε ότι έχουmicroε τον έλεγχο και όπως
έχει προαναφερθεί η αίσθηση του ελέγχου
microειώνει το στρες Αλλά το πραγmicroατικά
συναρπαστικό είναι πως η λήψη αποφάσεων
ενισχύει την ευχαρίστηση
Μπορούmicroε να αντιληφθούmicroε ότι όταν
λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση σχετικά microε ένα
στόχο που έχουmicroε θέσει και εν συνεχεία
επιτυγχάνουmicroε τον εν λόγω στόχο
αισθανόmicroαστε καλύτερα από ό τι όταν κάτι
θετικό microάς συmicroβαίνει αλλά κατά τύχη
Και αυτό απαντά στο αιώνιο microυστήριο του
λόγου για τον οποίο όταν αποφασίζουmicroε
εξαναγκαστικά να γραφτούmicroε στο γυmicroναστήριο
αυτό αποτελεί microια εξαιρετικά δύσκολη
απόφαση για εmicroάς καθώς στην
πραγmicroατικότητα σέρνουmicroε τους εαυτούς microας
και δεν λαmicroβάνουmicroε την απόφαση να
γυmicroναστούmicroε από ευχαρίστηση
Όταν λοιπόν κάνουmicroε κάτι γιατί θεωρούmicroε
ότι πρέπει (στην ουσία όmicroως αναγκαζόmicroαστε)
αυτό δεν αποτελεί πραγmicroατικά microια εθελοντική
απόφαση και γιrsquo αυτό το λόγο ο εγκέφαλός microας
και εν κατακλείδι εmicroείς οι ίδιοι-ες δεν
αισθανόmicroαστε ευχαρίστηση και δεν ωθούmicroαστε
στο να συνεχίσουmicroε να λαmicroβάνουmicroε αυτή την
απόφαση Αντίθετα αισθανόmicroαστε άγχος και
microε αυτόν τον τρόπο σαφώς δεν microπορούmicroε να
οικοδοmicroήσουmicroε microια καλή συνήθεια ακόmicroα κι αν
αυτή είναι η συνήθεια της σωmicroατικής άσκησης
19 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Νιώθουmicroε ευγνώmicroονες δηλώνουmicroε τα
αρνητικά microας συναισθήmicroατα και λαmicroβάνουmicroε
περισσότερες αποφάσεις Εξαιρετικά Αλλά
όmicroως όλα αυτά αποτελούν microια microοναχική
συνταγή της ευτυχίας και microάλλον ως άνθρωποι
και κοινωνικά όντα χρειαζόmicroαστε κι άλλα
άτοmicroα
Τι λοιπόν υποδεικνύει η νευροεπιστήmicroη ότι
microπορούmicroε να κάνουmicroε ώστε να είmicroαστε
περισσότερο ευτυχισmicroένοι Κάτι πολύ απλό
που καλό θα είναι να microην παραλείπουmicroε και
συmicroπεριλαmicroβάνει και τους πολύτιmicroους
laquoάλλουςraquo του περιβάλλοντός microας ώστε να microην
νιώθουmicroε microοναξιά
4) Ανθρώπινη επαφή - ανθρώπινο
άγγιγmicroα
Όχι βέβαια αδιακρίτως ώστε να
αποφύγουmicroε τυχόντα δυσάρεστα
προβλήmicroατα Αποδεικνύεται λοιπόν ότι είναι
εξαιρετικά καλό να επιτρέπουmicroε στον εαυτό
microας να αισθάνεται την αγάπη και την αποδοχή
των άλλων και συνάmicroα να την εκφράζει καθώς
όταν δεν επιτρέπουmicroε την ανθρώπινη επαφή
και επικοινωνία στην ουσία υποβάλλουmicroε τον
εαυτό microας σε microια εξαιρετικά επώδυνη και
microοναχική διαδικασία
Ας δούmicroε τώρα τι κατέδειξαν τα ευρήmicroατα
νευροεπιστηmicroονικής microελέτης κατά την οποία οι
συmicromicroετέχοντες είχαν υποβληθεί στη διαδικασία
να παίζουν ένα βίντεο παιχνίδι όπου πετούσαν
microπάλες ο ένας στον άλλο χωρίς στην
πραγmicroατικότητα να υπάρχουν αληθινοί
συmicroπαίκτες παρά microόνο laquoηλεκτρονικοίraquo (καθώς
όλα ήταν δηmicroιούργηmicroα υπολογιστικού
προγράmicromicroατος) Σηmicroειώνουmicroε βέβαια ότι οι
συmicromicroετέχοντες παρακολουθούνταν από
πραγmicroατικούς ανθρώπους - επιστήmicroονες
Τι συνέβη λοιπόν όταν οι άλλοι παίκτες
σταmicroάτησαν να παίζουν και δεν πετούσαν την
microπάλα Ο εγκέφαλος των συmicromicroετεχόντων
αντέδρασε microε ίδιο τρόπο σαν να βίωνε
σωmicroατικό πόνο Απλούστερα θα λέγαmicroε ότι τα
πορίσmicroατα της έρευνας απέδειξαν πως η
απόρριψη δεν πονάει microόνο σαν να σπάει η
καρδιά microας αλλά σαν να σπάει και το πόδι
microας
Στην πραγmicroατικότητα ο κοινωνικός
αποκλεισmicroός ενεργοποιεί το ίδιο κύκλωmicroα
όπως ο σωmicroατικός πόνος Έτσι στο σηmicroείο
που σταmicroάτησε η ανταλλαγή πασών microπάλας η
microικρή αυτή αλλαγή ήταν αρκετή για να
προκαλέσει αισθήmicroατα κοινωνικού
αποκλεισmicroού
Οι σχέσεις λοιπόν είναι πολύ σηmicroαντικές για
τη λειτουργία του εγκεφάλου microας και καλό θα
ήταν αν θέλουmicroε να οδηγηθούmicroε προς την
ευτυχία να αγγίζουmicroε τους οικείους microας τους
ανθρώπους του στενού περιβάλλοντός microας
Μέσω microάλιστα της αφής απελευθερώνεται και
η ωκυτοκίνη (η ορmicroόνη της γαλουχίας η
λεγόmicroενη ορmicroόνη της αγάπης της αγκαλιάς
της σύνδεσης)
Σαφώς δεν είναι σκόπιmicroο να αγγίζουmicroε τους
πάντες αλλά ακόmicroα και οι χειραψίες ή τα
χτυπήmicroατα στην πλάτη λειτουργούν ευεργετικά
στη διάθεσή microας Όσο δε αφορά τους
ανθρώπους του οικογενειακού ή φιλικού
περιβάλλοντός microας καλό θα ήταν να κάνουmicroε
προσπάθειες να τους αγγίζουmicroε πιο συχνά
Καθώς η επαφή το άγγιγmicroα το χάδι έχουν
απίστευτα ισχυρή δύναmicroη - microας προσδίδουν
πειθώ αυξάνουν την απόδοση των οmicroάδων
ενισχύουν ακόmicroη και τις microαθησιακές microας
ικανότητες Αγγίζοντας λοιπόν κάποιον που
αγαπάmicroε στην πραγmicroατικότητα microειώνουmicroε τον
πόνο Σε microελέτες δε που έγιναν σε παντρεmicroένα
ζευγάρια φαίνεται πως η επαφή τα αγγίγmicroατα
ενίσχυσαν τους δεσmicroούς του ζευγαριού
Επιπλέον κρατώντας το χέρι κάποιου εκτός
από το γεγονός ότι microπορεί να βοηθηθούmicroε να
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 20
αισθανθούmicroε πιο άνετα αποφεύγουmicroε συνάmicroα
άλλες επώδυνες για το microυαλό microας καταστάσεις
Γιrsquo αυτό αγκαλιάστε κάποιον τώρα κιόλας Και
microην δεχθείτε microικρές γρήγορες αγκαλιές
Πείτε στους ανθρώπους που θα αγκαλιάσετε
πως κάποιος νευροεπιστήmicroονας σάς
συνέστησε τις microεγάλης διάρκειας αγκαλιές
Έρευνες έδειξαν πως λαmicroβάνοντας και
δίνοντας πέντε αγκαλιές την ηmicroέρα για
τέσσερις εβδοmicroάδες αυξάνουmicroε την ευτυχία
microας για microεγάλο χρονικό διάστηmicroα
Έτσι λοιπόν θα πρέπει να επιδιώκουmicroε να
περνάmicroε χρόνο microε τους δικούς microας ανθρώπους
και να microοιραζόmicroαστε αγκαλιέςΘα πρέπει να
τονιστεί ότι η δύναmicroη της ανταλλαγής γραπτών
microηνυmicroάτων δεν είναι αρκετή Αρκεί microόνο να
αναλογιστούmicroε πως όταν βιώνουmicroε microια
κατάσταση άγχους και στη συνέχεια
επισκεπτόmicroαστε αγαπηmicroένα microας πρόσωπα ή
τους microιλάmicroε στο τηλέφωνο αισθανόmicroαστε πολύ
καλύτερα Κι ότι δεν συmicroβαίνει το ίδιο όταν
ανταλλάσσουmicroε γραπτά microηνύmicroατα
Αφήνουmicroε λοιπόν τα γραπτά microηνύmicroατα και
επιλέγουmicroε τις κατά πρόσωπο συναντήσεις και
τις αγκαλιές
Επειδή όmicroως σκοπός του εν λόγω άρθρου
δεν είναι να σας φορτώσει microε πάρα πολλές
πληροφορίες ας συνοψίσουmicroε τις
αποδοτικότερες και ευκολότερες επιλογές που
πρέπει να κάνουmicroε για να ξεκινήσει η πορεία
microας προς την ευτυχία κατά τα πορίσmicroατα των
νευροεπιστηmicroονικών microελετών
bull ∆ιερωτόmicroαστε για ποια
θέmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες Αν
τυχόν δεν υπάρχουν απαντήσεις
δεν πειράζει Θυmicroόmicroαστε πως
ακόmicroα και η απλή αναζήτηση
βοηθάει
bull Εκφράζουmicroε τα αρνητικά microας
συναισθήmicroατα και έτσι βοηθάmicroε
το microυαλό microας να τα διαχειρίζεται
πολύ καλύτερα
bull Αποφασίζουmicroε Λαmicroβάνουmicroε αποφάσεις
laquoαρκετά καλέςraquo κι όχι σαφώς laquoτις καλύτερες
πάνω στη γη
bull Ανταλλάσσουmicroε αγκαλιές κι όχι γραπτά
microηνύmicroατα
Κλείνουmicroε microε τα λόγια του νευροεπιστήmicroονα
Alex Korb ο οποίος εξηγεί ότι Τα πάντα είναι
διασυνδεδεmicroένα Η ευγνωmicroοσύνη βελτιώνει τον
ύπνο Ο ύπνος microειώνει τον πόνο Ο
ελαττωmicroένος πόνος βελτιώνει τη διάθεσή microας
Η βελτιωmicroένη διάθεση microειώνει το άγχος το
οποίο βελτιώνει την επικέντρωση και τον
προγραmicromicroατισmicroό Η επικέντρωση και ο
κατάλληλος σχεδιασmicroός απαιτεί τη λήψη
αποφάσεων Η λήψη αποφάσεων microειώνει
περαιτέρω το άγχος και βελτιώνει την
απόλαυση Η απόλαυση microας ενισχύει να
αισθανόmicroαστε περισσότερο ευγνώmicroονες και
διατηρεί αυτή την ανοδική πορεία προς την
ευτυχία Η απόλαυση συνδέεται επίσης microε τις
κοινωνικές σχέσεις και επαφές οι οποίες microε τη
σειρά τους θα microας κάνουν πιο ευτυχισmicroένους -
ες
Κι όλοι -ες θέλουmicroε να είmicroαστε ευτυχισmicroένοι
-ες Αρκεί να γνωρίζουmicroε και να κάνουmicroε τις
κατάλληλες επιλογές Και νοmicroίζω πως για εmicroάς
που πλέον γνωρίζουmicroε ο δρόmicroος είναι πολύ
πιο εύκολος ή τουλάχιστον νευροεπιστηmicroονικά
εmicroπνευσmicroένος
Σε ελεύθερη microετάφραση από το περιοδικό
Time Αγγελική Ζώτου
21 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
ΕΚ∆ΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ
∆ΙΑΒΗΤΗ
Με αφορmicroή την Παγκόσmicroια Ηmicroέρα για τον
∆ιαβήτη ο σύλλογός microας οργάνωσε εκδήλωση
την Τετάρτη 11η Νοεmicroβρίου το απόγευmicroα Η
εκδήλωση είχε microεγάλη επιτυχία και έλαβε χώρα
στην κατάmicroεστη αίθουσα εκδηλώσεων της
ΛΑΦ Ι
Ευχαριστούmicroε θερmicroά τους φίλους και τα microέλη
του συλλόγου για την εmicroπιστοσύνη τους και
συmicroπαράστασή τους
Οι οmicroιλητές microας κκ Τίγκας και Τσιmicroηχόδηmicroος
ενθουσίασαν τους παρευρισκόmicroενους microε τις
εmicroπεριστατωmicroένες και κατανοητές οmicroιλίες τους
στα δύο βασικά και επίκαιρα θέmicroατα που
απασχολούν τους πάσχοντες από διαβήτη
τύπου Ι και Ι Ι
Ο κ Τσιmicroηχόδηmicroος Επίκουρος Καθηγητής
στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα
της οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου
Ιraquo
Και ο κ Τίγκας Επίκουρος Καθηγητής στο
Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα της
οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου Ι Ιraquo
Μετά το τέλος των οmicroιλιών ακολούθησε
πληθώρα ερωτήσεων από το ακροατήριο
22 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΖΩΗΣΤΑΑΤΟΜΑ ΜΕ
∆ΙΑΒΗΤΗ
Πώς τα φτιάχνουmicroεhellip
Οι επαγγελmicroατίες υγείας πολύ συχνά
κατευθύνουν και συmicroβουλεύουν τα άτοmicroα microε
διαβήτη έτσι ώστε να έχουν καλύτερη ποιότητα
ζωής ∆εν είναι όmicroως τόσο συχνό οι ειδικοί να
ασχολούνται microε τους συντρόφους των ατόmicroων
αυτών οι οποίοι χωρίς να έχουν διαβήτη
microαθαίνουν επίσης να ζουν microε αυτόν
Παρακάτω παρατίθενται δέκα χρήσιmicroες
συmicroβουλές που βοηθούν τους συντρόφους των
διαβητικών να υποστηρίξουν τα αγαπηmicroένα
τους πρόσωπα διατηρώντας πάντα τα υγιή
απαραίτητα όρια
1 Μην προσφέρετε αυθαίρετες συmicroβουλές
σχετικά microε τη διατροφή και τη διαχείριση του
διαβήτη εν γένει Μπορεί η πρόθεσή σας να
είναι η καλύτερη αλλά προέχει ο σεβασmicroός
στις προσωπικές επιλογές του ατόmicroου Πείτε τη
γνώmicroη σας microόνο εφόσον ρωτηθείτε Άλλωστε
κάποιες κοινές πεποιθήσεις σχετικά microε τον
διαβήτη έχουν πλέον είτε ξεπεραστεί είτε
διαψευσθεί
2 Συνειδητοποιήστε και αναγνωρίστε ότι η
διαχείριση του διαβήτη είναι microια πολύ
απαιτητική διαδικασία που διαρκεί 24 ώρες το
24ωρο και την οποία το άτοmicroο δεν διάλεξε και
ούτε microπορεί να παραιτηθεί από αυτή Το άτοmicroο
πρέπει να σκέφτεται τι πότε και πόσο θα φάει
να ρυθmicroίζει τη φυσική του άσκηση το στρες
καθώς και την αγωγή που λαmicroβάνει να microετρά
τακτικά τα επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα και
πολλά ακόmicroα
3 Μην αναφέρετε περιστατικά διαβητικών
που έχετε ακούσει microε σοβαρές επιπλοκές και
κακή έκβαση Ο διαβήτης είναι ένα νόσηmicroα
που φοβίζει το άτοmicroο που το έχει δεν
χρειάζονται λοιπόν επιπλέον laquoιστορίες
τρόmicroουraquo που αυξάνουν το άγχος Άλλωστε
είναι πλέον γνωστό ότι microε καλή διαχείριση
πολλά άτοmicroα microε διαβήτη ζουν πολλά χρόνια microε
υγεία και καλή ποιότητα ζωής
4 Προσφερθείτε να βοηθήσετε στην επιλογή
ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής Μπορείτε για
παράδειγmicroα να ξεκινήσετε από κοινού ένα
πρόγραmicromicroα φυσικής άσκησης άλλωστε η
υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωή είναι
ωφέλιmicroη για όλους
5 Μην αντιδράτε αρνητικά εάν το
αγαπηmicroένο σας πρόσωπο microετρά το σάκχαρό
του ή κάνει microια ένεση ινσουλίνης microπροστά σας
Είναι microια απαραίτητη διαδικασία για την καλή
ρύθmicroιση του διαβήτη η οποία είναι πιο
δύσκολη εάν πρέπει να γίνει κρυφά
6 Ρωτήστε πώς microπορείτε να βοηθήσετε Εάν
θέλετε να είστε υποστηρικτικοί υπάρχουν
πολλά microικρά πράγmicroατα που microπορείτε να
κάνετε Αρκεί να ρωτήσετε πρώτα
7 Μην προσφέρετε απερίσκεπτες
διαβεβαιώσεις microε σκοπό να microειώσετε το άγχος
του αγαπηmicroένου σας προσώπου Μη
συγκρίνετε το νόσηmicroά του για παράδειγmicroα microε
άλλα νοσήmicroατα όπως είναι ο καρκίνος για να
του αναδείξετε ότι τα πράγmicroατα θα microπορούσαν
να είναι χειρότερα Κάτι τέτοιο όχι microόνο δεν θα
τοντην κάνει να αισθανθεί καλύτερα αλλά
ενδεχοmicroένως να λειτουργήσει ως microήνυmicroα
υποτίmicroησης της σοβαρότητας του διαβήτη τη
στιγmicroή που πρόκειται για ένα σοβαρό νόσηmicroα
8 Υποστηρίξτε τις προσπάθειές του να
φροντίσει τον εαυτό τουτης Μπορείτε για
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 23
παράδειγmicroα να βοηθήσετε την προσπάθειά
τουτης συντρόφου σας για βελτίωση του
τρόπου ζωής microε τη διατήρηση ως επί το
πλείστο υγιεινών τροφίmicroων στο ψυγείο
Μπορείτε επίσης να σεβαστείτε την επιλογή
του να διακόψει την πρόσληψη microιας οmicroάδας
ανθυγιεινών τροφών και να microην τις
καταναλώνετε microπροστά τουτης Σίγουρα θα
βοηθήσει πολύ εάν δεν είστε εσείς η πηγή του
πειρασmicroού
9 Μην κρυφοκοιτάζετε ή σχολιάζετε τις τιmicroές
σακχάρου χωρίς να ρωτήσετε πριν Είναι πολύ
προσωπικές πληροφορίες που οη σύντροφός
σας microπορεί να microη θέλει να microοιραστεί Είναι
φυσιολογικό άλλωστε στην περίπτωση του
διαβήτη οι τιmicroές αυτές να είναι άλλοτε πολύ
υψηλές και άλλοτε πολύ χαmicroηλές Τα αυθαίρετα
σχόλιά σας για αυτές microπορεί να εντείνουν τα
αισθήmicroατα θυmicroού και απογοήτευσης που
συχνά ήδη υπάρχουν
10 Προσφέρετε απλόχερα την αγάπη σας
και την ενθάρρυνσή σας Πολλές φορές απλά
και microόνο το ενδιαφέρον σας microπορεί να
υποστηρίξει το αγαπηmicroένο σας πρόσωπο και
να το κινητοποιήσει έτσι ώστε να διαχειριστεί
microε επιτυχία τον διαβήτη
Πηγή mayoclinic
Οι Στατίνες microπορούννα αυξήσουν σε
microεγάλο ποσοστό τονκίνδυνο για τηνεmicroφάνιση διαβήτη
Οι στατίνες microπορούν να microειώσουν τη
χοληστερίνη και ακόmicroη και αν δηmicroιουργηθεί
φλεγmicroονή είναι ικανές να κρατήσουν τον
κίνδυνο των καρδιακών παθήσεων σε χαmicroηλά
επίπεδα
Το σίγουρο είναι ότι αυτά τα κοινά
συνταγογραφούmicroενα φάρmicroακα microπορεί να
αυξήσουν σε ένα microεγάλο ποσοστό τον κίνδυνο
για την εmicroφάνιση σακχαρώδη διαβήτη
Παράλληλα οι γιατροί είναι σε θέση να
διακρίνουν ένα σοβαρό κίνδυνο πριν από την
συνταγογράφηση στατινών όπως είναι και τα
φάρmicroακα microείωσης της χοληστερίνης τα οποία
είναι από τα πιο συχνά συνταγογραφούmicroενα
φάρmicroακα στην Αmicroερική Σε microία από τις microελέτες
που δηmicroοσιεύθηκε στο περιοδικό Diabetologia
επιστήmicroονες από την Φιλανδία διαπίστωσαν
πως οι άνδρες στους οποίους
συνταγογραφήθηκαν στατίνες για να microειώσουν
τη χοληστερίνη τους είχαν 46 microεγαλύτερη
πιθανότητα να εmicroφανίσουν διαβήτη microετά από 6
χρόνια σε σύγκριση microε εκείνους που δεν
έπαιρναν το συγκεκριmicroένο φάρmicroακο
Αξίζει να σηmicroειωθεί βέβαια πως οι στατίνες
κάνουν τους ανθρώπους πιο ανθεκτικούς ως
προς την επίδραση της ινσουλίνης - η οποία
διασπά τα σάκχαρα- και έτσι εκκρίνουν
λιγότερη ινσουλίνη Αυτό που καταλαβαίνει
κάποιος είναι ότι η επίδραση των στατινών
microοιάζει να είναι microεγαλύτερη στα άτοmicroα που
φαίνεται να έχουν όσο το δυνατόν πιο
φυσιολογικές τιmicroές γλυκόζης Πραγmicroατικότητα
αποτελεί το γεγονός ότι όσο microεγαλύτερη είναι η
δόση της στατίνης και για όσο microεγαλύτερο
24 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
διάστηmicroα χορηγείται σε ασθενείς τόσο
microεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος οι
συγκεκριmicroένοι ασθενείς να αποκτήσουν
διαβήτη
Παλαιότερες microελέτες έδειξαν ότι οι στατίνες
είναι ικανές να αυξήσουν τα επίπεδα του
σακχάρου στο αίmicroα καθώς και τον κίνδυνο
εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη από 10 έως
20 παρόλα αυτά όmicroως microία τόσο microεγάλη και
αρνητική επίδραση δεν έχει τεκmicroηριωθεί
επιστηmicroονικά Πολύ συχνά οι γιατροί θεωρούν
υπεύθυνες τις στατίνες για όσους ασθενείς
βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο εmicroφάνισης
καρδιακής νόσου διότι ένας βασικός
παράγοντας microελλοντικής ύπαρξης καρδιακών
προβληmicroάτων είναι και ο διαβήτης Πως
λοιπόν όλα τα παραπάνω microας οδηγούν σε
τέτοιου είδους συmicroπεράσmicroατα
O Dr Robert Eckel πρώην πρόεδρος της
Αmicroερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας και
καθηγητής της ιατρικής στο Πανεπιστήmicroιο του
Κολοράντο σηmicroείωσε πως αυτό είναι ένα
σενάριο microε καλά και άσχηmicroα νέα συγχρόνως
Αυτό που τόνισε είναι πως υπάρχουν πειστικά
στοιχεία ότι οι ασθενείς που λαmicroβάνουν
στατίνες διατρέχουν αυξηmicroένο κίνδυνο
εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη αλλά από την
άλλη πλευρά συmicroβάλλουν στη microείωση του
κινδύνου καρδιακής προσβολής εγκεφαλικού
επεισοδίου ή ακόmicroα και θανατηφόρας
καρδιακής νόσου Με αυτόν τον τρόπο
αντισταθmicroίζονται και οι παρενέργειες των
στατινών που οδηγούν στην εmicroφάνιση διαβήτη
Με άλλα λόγια οι στατίνες microπορούν να
προσφέρουν πολλά καλά στους ανθρώπους
που έχουν καρδιακά προβλήmicroατα microε το τίmicroηmicroα
όmicroως της εmicroφάνισης διαβήτη
Φιλανδοί επιστήmicroονες διαπίστωσαν επίσης
τον αυξηmicroένο κίνδυνο για την εmicroφάνιση
σακχαρώδη διαβήτη έπειτα από τη λήψη
στατινών σε ποσοστό που ανέρχεται στο 46
την ώρα που ο Eckel επισηmicroαίνει ότι η
συγκεκριmicroένη microελέτη αφορούσε microόνο λευκούς
άνδρες και για αυτό τον λόγο δε microπορεί να
γενικευτεί στον ευρύτερο πληθυσmicroό Από τους
συγκεκριmicroένους άνδρες δεν έχουmicroε
πληροφορίες για το οικογενειακό τους ιστορικό
ή ποια microπορεί να ήταν η προσωπική τους
ιστορία microε το διαβήτη Κάποιοι από αυτούς
ίσως να είχαν και άλλους παράγοντες κινδύνου
για την ασθένεια που τους έθεσε σε υψηλότερο
κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη ακόmicroη και αν
δεν είχαν πάρει στατίνες
Εκείνοι που εmicroφάνισαν σακχαρώδη διαβήτη
ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν λάβει παρόmicroοια
microέτρα και microε όλους όσους εmicroφάνισαν διαβήτη
ενώ δεν έπαιρναν στατίνες γεγονός που
υποδηλώνει ότι η θεραπεία microε στατίνες αυξάνει
τον κίνδυνο εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη
ανεξάρτητα από το προφίλ κινδύνου που
υπάρχει στο πληθυσmicroιακό φόντο Σε microία
ξεχωριστή microε έδρα τις ΗΠΑ microελέτη σχετικά microε
τη λήψη στατινών οι ερευνητές διαπίστωσαν
ότι εκείνοι που πήγαν να εmicroφανίσουν διαβήτη
ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν αυξηmicroένες
πιθανότητες να εmicroφανίσουν τη νόσο πριν καν
αρχίσουν να παίρνουν τα συγκεκριmicroένα
φάρmicroακα Πρέπει λοιπόν οι ασθενείς να
λαmicroβάνουν στατίνες Νέα microελέτη κάνει λόγο για
καρδιακά οφέλη τα οποία υπερτερούν από τον
κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη Το αν τελικά
οι ασθενείς πρέπει να λαmicroβάνουν στατίνες ή
όχι είναι κάτι που δηmicroιουργεί σύγχυση και
στους ίδιους αλλά και στους γιατρούς τους
Στην πραγmicroατικότητα τα παραπάνω
αποτελέσmicroατα υπογραmicromicroίζουν την ανάγκη για
microια συζήτηση που πρέπει να λαmicroβάνει χώρα
πριν από τη συνταγογράφηση στατινών σε
όσους ασθενείς τη χρειάζονται Για όλους
αυτούς που δεν πάσχουν ακόmicroα από διαβήτη
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 25
αλλά παρόλα αυτά είναι ευάλωτοι στη νόσο
σηmicroαντικό ρόλο παίζουν η σωστή διατροφή και
η άσκηση όπως ακριβώς τόνισε και ο Dr Neil
Stone επικεφαλής συγγραφέας 2013 του
Αmicroερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας
Σύmicroφωνα microε τον Stone αν έχουmicroε έναν
ασθενή που είναι επιρρεπής στην εmicroφάνιση
σκαχαρώδη διαβήτη σύmicroφωνα microε όλα όσα
ειπώθηκαν παραπάνω κατατάσσεται σε microία
οmicroάδα υψηλού κινδύνου γιατί λόγω του
διαβήτη υπάρχει πιθανότητα να αποκτήσει και
καρδιακά προβλήmicroατα Αυτή η οmicroάδα ασθενών
επωφελείται από τη λήψη στατινών Αν λοιπόν
έχουν σκοπό οι συγκεκριmicroένοι ασθενείς να
λάβουν microία στατίνη θα παραmicroείνουν υγιείς και
θα βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους Σε
διαφορετική περίπτωση εάν δε το κάνουν αυτό
και λάβουν τη στατίνη συνεχίζοντας παράλληλα
έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής τότε θα είναι
ακόmicroα πιο επιρρεπείς στην εmicroφάνιση διαβήτη
Τέλος ένας ακόmicroη σηmicroαντικός παράγοντας
για να αποφασίσει κάποιος ασθενής που
πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη να πάρει
στατίνες είναι και το οικογενειακό του ιστορικό
Τα πάντα είναι σχετικά όσον αφορά τους
κινδύνους και τα οφέλη microε τα οποία θα έρθει
αντιmicroέτωπος ο κάθε ασθενής Σίγουρος όmicroως
είναι ο κίνδυνος εmicroφάνισης διαβήτη όταν
κάποιος λαmicroβάνει στατίνες Αυτό που τονίζει ο
Eckel είναι ότι το καλύτερο αποτέλεσmicroα έρχεται
ύστερα από microία αρmicroονική επικοινωνία και
συνεργασία microεταξύ γιατρού και ασθενή Αυτό
είναι το παν για να πετύχει οποιαδήποτε
θεραπεία
ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΕΝΙΚΗΣ
ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ
Καλούνται τα microέλη της ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ
ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΑΝΙΚΟ ∆ΙΑΒΗΤΗ
(ΠΕΝ∆Ι ) σε τακτική Γενική Συνέλευση την
Κυριακή 24-Ιανουαρίου στα γραφεία του
Συλλόγου
∆ηmicroητρίου Χατζή 63- Αmicroπελόκηποι
Ιωαννίνων
Επειδή ο σύλλογος microας έχει microέλη από όλη
την Ήπειρο και είναι αδύνατον να υπάρχει
απαρτία την πρώτη Κυριακή για να
αποφύγουmicroε την ταλαιπωρία παρακαλούmicroε
θερmicroά τα microέλη microας να δώσουν το παρόν στην
επαναληπτική συνέλευση
Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016 2016 και ώρα
1100 πmicro
Θέmicroατα
1Απολογισmicroός δραστηριοτήτων του ∆Σ
2Οικονοmicroικός απολογισmicroός
3Εκλογές για την ανάδειξη συmicroπληρωmicroατικού
microέλους του ∆Σ
Υποψηφιότητες υποβάλλονται στα γραφεία
του συλλόγου και τηλεφωνικά στα 26510-
08276 ή 26510- 73634 έως και τις 27
Ιανουαρίου
Λόγω των συνεχών περικοπών και των
δύσκολων στιγmicroών που βιώνουmicroε όλοι microας
παρακαλούmicroε να δραστηριοποιηθείτε microαζί microε
το Νέο ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο
Η ενεργή συmicromicroετοχή microας θα κρατήσει το
Σύλλογό microας ενεργό και θα συmicroβάλει microε τη
δυναmicroική παρουσία microας στη διεκδίκηση των
δικαιωmicroάτων microας για την αντιmicroετώπιση του
διαβήτη
Μετά τη Γενική Συνέλευση
Θα κοπεί και η Πρωτοχρονιάτικη βασιλόπιτα
του Συλλόγου
Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο
26 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Έξυπνο έmicroπλαστροαντικαθιστά τις ενέσεις
για το διαβήτη
Της Νικολέτας Ντάmicroπου
Με ενθουσιασmicroό αναmicroένεται να υποδεχθούν
το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο εκατοmicromicroύρια
άνθρωποι σε όλο τον κόσmicroο που πάσχουν
από διαβήτη την νέα ανακάλυψη των
επιστηmicroόνων που υπόσχεται να βάλει τέλος
στις ενέσεις που κάνουν τα διαβητικά άτοmicroα για
τη ρύθmicroιση του σακχάρου τους
Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο ένα επίθεmicroα
δηλαδή το οποίο microπορεί και ανιχνεύει την
αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα θα έχει τη
δυνατότητα να χορηγεί microικρές ποσότητες
ινσουλίνης στα άτοmicroα microε διαβήτη
απελευθερώνοντας τα από την επώδυνη
διαδικασία των ενέσεων Το laquoέξυπνοraquo
έmicroπλαστρο θα έχει τη δυνατότητα όχι microόνο να
κάνει τον απαραίτητο έλεγχο για το επίπεδο
της γλυκόζης στο αίmicroα του διαβητικού αλλά
ταυτόχρονα θα προχωρά στην έγχυση της
απαραίτητης δόσης ινσουλίνης στον
οργανισmicroό του διαβητικού ατόmicroου microέσω
εκατοντάδων microικρο-βελονών που βρίσκονται
στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου
Η υψηλής τεχνολογίας συσκευή microπορεί να
ανιχνεύσει ακόmicroα και microικρές αυξήσεις στα
επίπεδα του σακχάρου στο αίmicroα και να εγχέει
τις ενδεδειγmicroένες microικροποσότητες ινσουλίνης
όταν χρειάζεται Συσκευή σε microέγεθος
γραmicromicroατόσηmicroου Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο δεν
είναι microεγαλύτερο από ένα γραmicromicroατόσηmicroο και
είναι ιδιαίτερα λεπτό και τετραγωνισmicroένο Οι
εκατό microικροσκοπικές βελόνες που βρίσκονται
στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου έχουν το
microέγεθος microιας ανθρώπινης βλεφαρίδας
Όλες αυτές οι microικρο-βελόνες είναι γεmicroάτες microε
microικροσκοπικές microονάδες αποθήκευσης της
ινσουλίνης και όταν ανιχνευθεί ότι τα επίπεδα
γλυκόζης στο αίmicroα είναι πάρα πολύ υψηλά
τότε απελευθερώνουν γρήγορα την
ενδεδειγmicroένη ποσότητα ινσουλίνης Η
ανακάλυψη της συσκευής έγινε στο
Πανεπιστήmicroιο της Βόρειας Καρολίνας και όπως
δηλώνει η οmicroάδα των ερευνητών laquoη συσκευή
αυτή θα microπορούσε να είναι ένα microοναδικό
εργαλείο για τον άνθρωποraquo Ο αναπληρωτής
καθηγητής κ Τζεν Γκου του τmicroήmicroατος
Βιοϊατρικής Τεχνολογίας του Πανεπιστηmicroίου της
Βόρειας Καρολίνας είπε laquoδηmicroιουργήσαmicroε ένα
εύκολο στη χρήση microη τοξικό από συmicroβατικά
υλικά έξυπνο έmicroπλαστρο το οποίο microπορεί να
προσαρmicroοστεί στις ανάγκες του κάθε
διαβητικού ατόmicroουraquo
Η συσκευή αυτή θα αποδεσmicroεύσει
εκατοmicromicroύρια άτοmicroα microε διαβήτη τα οποία είναι
αναγκασmicroένα να τρυπάνε τακτικά τα δάχτυλα
τους προκειmicroένου να ελέγξουν τα επίπεδα του
σακχάρου τους και να χορηγήσουν την
απαραίτητη ποσότητα ινσουλίνης στον
οργανισmicroό τους Η οmicroάδα ανέπτυξε τα laquoέξυπνα
νανοσωmicroατίδιαraquo από microικροσκοπικές φυσαλίδες
που περιέχουν microια microικρή ποσότητα της
ινσουλίνης και των ενζύmicroων σχεδιασmicroένα να
ανιχνεύουν τη γλυκόζη Όταν αισθάνονται microια
αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα οι φυσαλίδες
αποσυντίθενται απελευθερώνοντας
συγκεκριmicroένες ποσότητες ινσουλίνης ανάλογα
microε την ποσότητα γλυκόζης που υπάρχει Όταν
αυτό το επίθεmicroα τοποθετείται επάνω στο
δέρmicroα οι microικρο-βελόνες διαπερνούν την
επιφάνεια και έρχονται σε επαφή microε το αίmicroα
που ρέει microέσω των τριχοειδών που βρίσκονται
ακριβώς από κάτω
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 27
Είναι οι διαβητικοί πιοευάλωτοι στιςλοιmicroώξεις
Αναστασίου Γεωργία
4ο ετής φοιτήτρια Τmicroήmicroατος Ιατρικής
Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων
Σακχαρώδης ∆ιαβήτης (Σ∆) και τα λοιmicroώδη
νοσήmicroατα είναι απrsquo τα συχνότερα αίτια
νοσηρότητας Σύmicroφωνα microε τον Παγκόσmicroιο
Οργανισmicroό Υγείας (ΠΟΥ) ο Σ∆ είναι ένα από
τα πιο συχνά νοσήmicroατα microε περίπου 350
εκατοmicromicroύρια ασθενείς ανά τον κόσmicroο Ο
αριθmicroός των πασχόντων αναmicroένεται να έχει
διπλασιαστεί ως 2030 ∆εδοmicroένα και
τεκmicroηριωmicroένες microελέτες δείχνουν ότι οι
διαβητικοί είναι πιο επιρρεπείς στις λοιmicroώξεις
Είναι γεγονός ότι
1) αρκετές συνήθεις λοιmicroώξεις απαντώνται σε
διαβητικούς συχνότερα
2) κάποιες άλλες απαντώνται σχεδόν
αποκλειστικά σε αυτούς και
3) υπάρχουν λοιmicroώξεις που στους
διαβητικούς έχουν περισσότερες επιπλοκές
Πολλές έρευνες τεκmicroηριώνουν την ύπαρξη
αmicroφίδροmicroης σχέσης ανάmicroεσα στο Σ∆ και τις
λοιmicroώξεις χωρίς όmicroως να αποσαφηνίζεται ο
microηχανισmicroός που καθιστά τους διαβητικούς πιο
ευάλωτους Φαίνεται πάντως πως η
ανεπαρκής ρύθmicroιση της γλυκόζης αυξάνει την
επίπτωση των λοιmicroώξεων ενώ οι τελευταίες
συντελούν στην απορρύθmicroιση του Σ∆ Οι πιο
συχνές λοιmicroώξεις που απαντώνται σε
διαβητικούς είναι λοιmicroώξεις του κατω-τέρου
αναπνευστικού και του ουροποιητικού
συστήmicroατος του δέρ-microατος και τραυmicroάτων του
στόmicroατος και κυρίως περιοδοντικά (εικ1)
Ο Σ∆ προκαλεί διαταραχές σε από όλο το
φάσmicroα της ανοσίας δηλαδή της άmicroυνας του
οργανισmicroού Αρχικά ο Σ∆ microέσω των
επιπλοκών του όπως η νευροπάθεια και τα
έλκη διαταράσσει το δέρmicroα που αποτελεί την
πρώτη γραmicromicroή άmicroυνας του οργανισmicroού
Επιπροσθέτως οι καταστάσεις υπεργλυκαιmicroίας
προ-καλούν βλάβη στα ουδετερόφιλα microε
αποτέλεσmicroα την έκπτωση των αντιmicroικροβιακών
ιδιοτήτων αυτών Έρευνες επιστηmicroονικές
υποστηρίζουν ότι o Σ∆ επιβραδύνει την
επούλωση των πληγών γεγονός που αυξάνει
την πιθανότητα microόλυνσης και κατά επέκταση τη
λοίmicroωξη των τραυmicroάτων Καταληκτικά
δεδοmicroένα δείχνουν ότι οι ασθενείς microε Νεανικό
∆ιαβήτη έχουν ελαττωmicroένη απελευθέρωση
κυττα-ρικών ουσιών microε τις οποίες τα κύτταρα
του ανοσοποιητικού συστή-microατος
επικοινωνούν
Οι συχνότερες λοιmicroώξεις συστηmicroάτων στο
Σ∆
Ο Σ∆ επιπλέκεται συχνά microε λοιmicroώξεις
δέρmicroατος και microαλακών microορίων από τις οποίες
η κυτταρίτιδα (εικ2) και ο ερυσίπελας (εικ3)
είναι οι πιο συχνές Ακόmicroη συνιστά
28 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προδιαθεσικό
παράγοντα
των νεκρω-
τικών
λοιmicroώξεων
δέρmicroατος που
προσβάλλουν
κυρίως τα
άκρα και το
κοιλιακό
τοίχωmicroα Η
κλινική
εmicroφάνιση των λοιmicroώξεων αυτών ξεκινά microε
πυρετό και ρίγος ο Σ∆ απορρυθmicroίζεται και η
χορηγούmicroενη ινσουλίνη αδυνατεί να δράσει
Υπάρχει ταχυκαρδία τοπικό οίδηmicroα microε
δύσοσmicroο υγρό και έντονο τοπικός πόνος
Οmicroοίως συχνές στους
διαβητικούς είναι οι
microυκητιασικές λοιmicroώξεις
και κυρίως οι καντιτιάσεις
microε συνηθέστερες
εντοπίσεις το microηρό το
βλεννογόνο του
στόmicroατος (εικ4) τα
γεννητικά όργανα και τα
νύχια Πιο ειδικά η
ονυχοmicroυκητίαση (εικ5)
παρατηρείται microε
τριπλάσια συχνότητα σε
διαβητικούς ενώ συχνός είναι και ο δερmicroατικός
λειχώνας
Μια ακόmicroη κατηγορία λοιmicroώξεων συχνή
στους διαβητικούς είναι οι ουρολοιmicroώξεις (2-4
φορές πιο συχνά) και οι αναπνευστικές
λοιmicroώξεις Στην πρώτη κατηγορία
παρατηρούνται κυρίως η πυελονεφρίτιδα και η
κυστίτιδα Η πυελονεφρίτιδα ξεκινά microε πυρετό
και αύξηση των λευκών αιmicroοσφαιρίων Σε
περίπτωση ύπαρξης ψηλαφητής microάζας στη
νεφρική χώρα και πυρετού για περισσότερο
από 4 ηmicroέρες τίθεται υποψία περινεφρικού
αποστήmicroατος Στη δεύτερη κατηγορία
συναντώνται συνηθέστερα η πνευmicroο-νική
φυmicroατιώση και η microικροβιακή πνευmicroονία (εικ6)
Καταληκτικά η καλύτερη θεραπεία είναι η
πρόληψη δηλαδή η καλή ρύθmicroιση του
σακχάρου της χοληστερόλης και της
αρτηριακής πίεσης ώστε να microειωθεί η microικρο-
αγγειακή και η microακροαγγειακή επιβάρυνση
Εξίσου σηmicroαντική είναι η εκπαίδευση του
ασθενή και η εξατοmicroικευmicroένη εφαρmicroογή
προφυ-λακτικών microέτρων Ο ίδιος πρέπει να
bull Να περιποιείται τα άκρα
bull Να φορά υποδήmicroατα και κάλτσες
bull Να ελέγχει το δέρmicroα του για φυσαλίδες
εκδορές και τραύmicroατα
bull Να χρησιmicroοποιεί λάδια ενυδατικά λοσιόν για
αποφυγή ελκών
bull Να εφαρmicroόζει καλή υγιεινή του ουροποιητικού
συστήmicroατος
bull Να καταναλώνει επαρκή ποσότητα υγρών
bull Να αποφεύγει τα σπερmicroατοκτόνα
bull Να περιλαmicroβάνει στη διατροφή του το
γιαούρτι και
bull Να εmicroβολιάζεται
Συmicroπερασmicroατικά οι λοιmicroώξεις επιπλέκουν
την ήδη επιβαρρυmicromicroένη ποιότητα ζωής των
ασθενών Οι διαβητικοί θεωρούνται
ανοσοκατεσταλmicroένοι Κατά την καταπολέmicroηση
των λοιmicroώξεων απαιτείται ορθο-λογισmicroός
χρήσης αντιβιοτικών καθόσον στη χώρα microας
χρησιmicroοποιούνται ευρέως και οι ασθενείς
έχουν αποκτήσει αντοχή στη δράση τους
Ζωτικής σηmicroασίας είναι η ανάγκη στενής
συνεργασίας microεταξύ διαβητολόγου και
λοιmicroωξιολόγου ώστε η αντιmicroετώπιση της
λοίmicroωξης να είναι έγκαιρη ανεπίπλεκτη και
αποτελεσmicroατική
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29
ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ
ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ
Σπύρος Αθανασίου
Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας
αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας
και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών
νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των
βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό
επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο
Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν
ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε
προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και
έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι
τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον
microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να
επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών
χρόνιων νοσηmicroάτων
Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις
βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε
microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την
τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως
δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και
παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές
κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση
microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )
απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη
διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και
microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων
microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση
σοβαρών ασθενειών
Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η
πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι
περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές
ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη
διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης
είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία
επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την
πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών
συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά
προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς
και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε
αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που
παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν
οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι
οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν
είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης
διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των
ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία
του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν
microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες
Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη
εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών
(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη
και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες
και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια
ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων
ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους
Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο
καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να
λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων
ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο
περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για
τους διαβητικούς
Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική
microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως
συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν
και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το
χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό
Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά
ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το
microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη
χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα
πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο
υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους
υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε
περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν
30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προκαλούν παρενέργειες
Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί
βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης
Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται
άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση
σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η
έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην
ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών
διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του
οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία
διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης
τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και
δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι
πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς
αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η
λήψη του
Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι
απαραίτητος παράγοντας για τη δράση
περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε
άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα
microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις
αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το
σωστό microεταβολισmicroό των οστών την
ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των
ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της
κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου
σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην
ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία
καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του
διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση
Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε
άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα
ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη
microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές
πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι
ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η
βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε
διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό
τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη
καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και
φρουκτόζης
Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει
προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε
περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και
σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους
διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου
ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν
microακροαγγειακές επιπλοκές
Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο
αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους
διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια
πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές
πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο
Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της
βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει
δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες
έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης
σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του
διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά
έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι
σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η
συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης
Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε
αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες
είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω
της παραγωγής ελεύθερων ριζών
Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι
απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις
Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και
κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή
επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης
επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός
σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών
του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η
νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα
σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην
ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος
καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της
εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C
βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά
Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)
Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη
αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη
Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β
είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι
φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να
προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική
τους microορφή το φολικό οξύ
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31
Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για
ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των
υδατανθράκων των λιπιδίων και των
πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι
δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του
παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το
κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια
Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον
microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε
κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)
∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία
της όρασης της αναπαραγωγής της
φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας
Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής
στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η
συmicroπληρωmicroατική λήψη της
Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για
ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό
καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo
Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο
σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-
λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί
άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η
βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η
θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του
συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο
αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους
υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια
Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική
νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές
Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως
συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει
υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές
διαταραχές
Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)
Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των
τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης
Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και
microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων
αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις
αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν
σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί
τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς
(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η
λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία
του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού
συστήmicroατος
Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα
αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών
ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και
ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες
από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο
ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις
απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της
διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο
microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις
κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών
στοιχείων
Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι
οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για
την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα
πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)
συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την
ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν
Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες
περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που
ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να
προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες
microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή
σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα
ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα
ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η
υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου
σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους
προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον
οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η
σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι
επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo
ΠΗΓΕΣ
1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά
2 wwwdiabeticl ivingonlinecom
3 wwwdiabeteshealthcom
4 Diabetes Spectrum
5 wwwsmarthealthgr
6 wwwdiabetesselfmanagementcom
32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
2 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 3
ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΠΕΝ∆Ι
Εξαmicroηνιαία Περιοδική Έκδοση της
Πανηπειρωτικής Ένωσης για το Νεανικό
∆ιαβήτη (ΠΕΝ∆Ι )
ISSN-1108-2917
Αρ Κωδικού 2537
∆ηmicroητρίου Χατζή 63 454 45 ΙΩΑΝΝΙΝΑ
Ιδιοκτήτης
ΠΕΝ∆Ι
∆ηmicro Χατζή 63 45445
ΙΩΑΝΝΙΝΑ Τηλ 2651073634
Εκδότης - ∆ιευθυντής
Ε ΚΕΧΑΓΙΑΣ
enosidiavitigmailcom
ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
Αθανασίου Σπύρος Ζησίδης Νικόλαος
Κεχαγιάς Επαmicroεινώνδας
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ
Zαφείρης Στέφανος Βόγκλης Απόστολος
Μήνυmicroα Προέδρου 4
Νεότερα δεδοmicroένα στη διάγνωση και αντιmicroετώπιση του Σακχαρώδη
∆ιαβήτη Τύπου 1 5
Νεότερα φάρmicroακα για την αντιmicroετώπιση του Σακχαρώδη ∆ιαβήτη
Τύπου 2 10
Οι γιατροί δεν επιτρέπεται να δείχνουν αδυναmicroία 14
Απλά βήmicroατα για να βελτιώσουmicroε τη ζωή microας 16
Εκδήλωση για την Παγκόσmicroια Μέρα ∆ιαβήτη 21
Σεξουαλική ζωή στα άτοmicroα microε ∆ιαβήτη 22
Οι Στατίνες microπορούν να αυξήσουν σε microεγάλο ποσοστό τον κίνδυνο
για την εmicroφάνιση ∆ιαβήτη 23
Έξυπνο έmicroπλαστρο αντικαθιστά τις ενέσεις για το διαβήτη 26
Είναι οι διαβητικοί πιο ευάλωτοι στις λοιmicroώξεις 27
Βιταmicroίνες Μέταλλα και Ιχνοστοιχεία σε ανθρώπους microε Σακχαρώδη
∆ιαβήτη 29
∆ΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΠρόεδρος
ΚΕΧΑΓΙΑΣ ΕΠΑΜΕΙΝΩΝ∆ΑΣ
Αντιπρόεδρος
------------
Ταmicroίας
ΖΙΩΓΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
Γραmicromicroατέας
ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΚΙΚΗ
Μέλη
ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΣΠΥΡΟΣ
ΖΗΣΙ∆ΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ
ΖΩΗΣ ΠΕΤΡΟΣ
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗΟι συνελεύσεις του ∆ιοικητικού Συmicroβουλίουπραγmicroατοποιούνται κάθε πρώτη ∆ευτέρα κάθε microήνα σταγραφεία του Συλλόγου ∆ηmicroητρίου Χατζή 63 στουςΑmicroπελόκηπους Ιωαννίνων
Τα microέλη του συλλόγου είναι ευπρόσδεκτα ναπαρακολουθούν τις συνεδριάσεις Για την ακριβή ώραπαρακαλείσθε να επικοινωνείτε microε τη γραmicromicroατεία
Σας περιmicroένουmicroε
4 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
ΜΗΝΥΜΑ ΠΡΟΕ∆ΡΟΥ
Αγαπητά microέλη και φίλοι
Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο εύχεται σε εσάς και στις οικογένειές σαςΥγεία Αγάπη Ελπίδα και ∆ηmicroιουργικότητα για το 2016Ευχόmicroαστε η Νέα Χρονιά να είναι πιο δηmicroιουργική σχετικά microε τις δραστηριότητες τουΣυλλόγου αλλά και περισσότερο δραστήρια η συmicromicroετοχή microας
Όπως κάθε άνθρωπος οφείλει να κάνει απολογισmicroό πεπραγmicroένων για τη χρονιά πουπέρασε έτσι και εmicroείς θεωρούmicroε υποχρέωσή microας να σας ενηmicroερώσουmicroε για τιςδραστηριότητες microας
1 Προσπαθήσαmicroε να αναβαθmicroίσουmicroε το περιοδικό microας από άποψη ύλης και θεmicroάτωνΕσείς θα κρίνετε αν πέτυχαmicroε Εmicroείς χρειαζόmicroαστε την άποψή σας ώστε να έχουmicroεκαλύτερα αποτελέσmicroατα
2 ∆ιοργανώσαmicroε δύο εκδηλώσεις Η microια ψυχαγωγικού χαρακτήρα και η δεύτερη για τηνπαγκόσmicroια ηmicroέρα του διαβήτη Είmicroαστε ευχαριστηmicroένοι γιατί και οι δύο είχαν microεγάληεπιτυχία Αυτό δείχνει ότι ο σύλλογος microας έχει πραγmicroατική επαφή microε τα microέλη του
3 Με την συmicroπαράσταση της Ιεράς Μητροπόλεως Ιωαννίνων microεταφερθήκαmicroε σε νέαγραφεία και τα πάγια έξοδα του συλλόγου microειώθηκαν
4 Κατορθώσαmicroε να έχουmicroε microια οικονοmicroικότερη διαχείριση των εξόδων
5 Προβληmicroατιστήκαmicroε πολύ για δραστηριότητες οι οποίες θα φέρουν τα νέα παιδιάκοντά στο σύλλογο
Η ψυχή του συλλόγου είσθε εσείς Με τη συmicroπαράστασή σας ο σύλλογος θα συνεχίσεινα προσφέρει όπου και όπως χρειασθεί
ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 5
Νεότερα δεδοmicroένα στηδιάγνωση και
αντιmicroετώπιση τουσακχαρώδη διαβήτη
τύπου 1
Βασίλης Τσιmicroιχόδηmicroος
Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας
Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1 (Σ∆1) είναι
microια microορφή διαβήτη που οφείλεται σε πλήρη (ή
σχεδόν πλήρη) έλλειψη ενδογενούς
παραγωγής ινσουλίνης λόγω της καταστροφής
των β κυττάρων του παγκρέατος Αν και η
παθογενετική βάση της νόσου δεν είναι
γνωστή microε ακρίβεια η επικρατέστερη θεωρία
γύρω από αυτή αποδίδει την καταστροφή των
β κυττάρων σε ανοσολογικό microηχανισmicroό που
πυροδοτείται από παράγοντες του
περιβάλλοντος και ευνοείται από το γενετικό
υπόστρωmicroα του ασθενούς Ο Σ∆1 είναι νόσος
της παιδικής (4-6 ετών) και πρώιmicroης εφηβικής
ηλικίας (10-14 ετών) αν και σηmicroεία
αυτοανοσίας microπορούν να βρεθούν στους
ασθενείς σε πολύ microικρότερη ηλικία Η
επίπτωσή του αυξάνεται ραγδαία τα τελευταία
χρόνια σε παγκόσmicroια κλίmicroακα (ιδιαίτερα στα
microικρά παιδιά) για λόγους που δεν έχουν γίνει
πολύ καλά κατανοητοί Περιβαλλοντικοί
παράγοντες των οποίων η συνεισφορά στην
αύξηση της επίπτωσης του Σ∆1 microελετάται
εντατικά είναι η αύξηση του αριθmicroού των
παιδιών που γεννιούνται microε καισαρικές τοmicroές
αντί φυσιολογικού τοκετού οι εmicroβολιασmicroοί η
αύξηση της χρήσης αγελαδινού γάλακτος σε
βάρος του microητρικού θηλασmicroού η κατάχρηση
αντιβιοτικών κα
Αν και κλασσικά θεωρείται ότι ο Σ∆1
πρωτοεmicroφανίζεται microε θορυβώδη
συmicroπτωmicroατολογία (διαβητική κετοξέωση
βαρειά αφυδάτωση κτλ) αυτό αληθεύει στη
microειοψηφία των περιπτώσεων Συνήθως τα
παιδιά εmicroφανίζονται microε τα κλασσικά
συmicroπτώmicroατα του σακχαρώδους διαβήτη όπως
πολυουρία πολυδιψία απώλεια βάρους ήκαι
υστέρηση της ανάπτυξης Ωστόσο λόγω του
νεαρού της ηλικίας τα συmicroπτώmicroατα αυτά
microπορεί να διαλάθουν της προσοχής ορισmicroένες
φορές τα παιδιά φτάνουν στο γιατρό microε microη
ειδικά συmicroπτώmicroατα Τέλος σε ορισmicroένες
περιπτώσεις η διάγνωση της νόσου microπορεί να
γίνει σε εργαστηριακό έλεγχο πριν εmicroφανιστούν
κλινικά συmicroπτώmicroατα και σηmicroεία κάτι που
παρατηρείται συχνότερα σε παιδιά που έχουν
συγγενείς microε γνωστό ιστορικό Σ∆1 Τα
προηγούmicroενα χρόνια η εmicroφάνιση
συmicroπτωmicroάτων διαβήτη σε ένα παιδί ή έφηβο
ήταν σχεδόν συνώνυmicroη microε τη διάγνωση του
Σ∆1 Ωστόσο στις microέρες microας η παγκόσmicroια
επιδηmicroία της παχυσαρκίας έχει σαν
αποτέλεσmicroα την αύξηση των περιστατικών microε
σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 (Σ∆2) σε αυτές
τις ηλικιακές οmicroάδες Αν και στις περισσότερες
6 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
περιπτώσεις η διάκριση microεταξύ των δύο τύπων
διαβήτη είναι εύκολη σε ορισmicroένες
περιπτώσεις microπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά
δυσχερής ή και αδύνατη Με βάση τα
παραπάνω η διαδικασία της διάγνωσης του
Σ∆1 περιλαmicroβάνει 2 βήmicroατα
Σε ένα πρώτο βήmicroα τίθεται η διάγνωση του
σακχαρώδους διαβήτη microε βάση τα κριτήρια της
ADA
Σάκχαρο νηστείας gt 126 mgdl ή
Σάκχαρο 2 ώρες microετά από του στόmicroατος
φόρτιση microε 75g γλυκόζης gt 200 mgdl ή
Τυχαία τιmicroή σακχάρου gt 200 mgdl
εφόσον ο ασθενής εmicroφανίζει τυπικά
συmicroπτώmicroατα (πολυουρία πολυδιψία
απώλεια βάρους) ή Γλυκοζυλιωmicroένη
αιmicroοσφαιρίνη (HbA1c) gt 64
Αν και το κριτήριο της γλυκοζυλιωmicroένης
αιmicroοσφαιρίνης προτείνεται από την ADA για τη
διάγνωση του διαβήτη στους ενήλικες η
διαγνωστική του αξία στα παιδιά δεν είναι πολύ
καλά microελετηmicroένη Τιmicroές HbA1c πάνω από
64 είναι διαγνωστικές διαβήτη ωστόσο
τιmicroές χαmicroηλότερες από αυτή δεν αποκλείουν τη
διάγνωση microε απόλυτο τρόπο
Το δεύτερο βήmicroα στη διάγνωση του Σ∆1 είναι
η διάκρισή του από τον διαβήτη τύπου 2 ή τις
άλλες σπανιότερες microορφές διαβήτη Στοιχεία
που microπορούν να βοηθήσουν προς αυτή την
κατεύθυνση είναι
bull Η παρουσία στον ορό αυτοαντισωmicroάτων
έναντι συγκεκριmicroένων επιτόπων θεωρείται ότι
αποτελεί ισχυρή ένδειξη υπέρ της διάγνωσης
του Σ∆1 Αυτά τα αντισώmicroατα microπορεί να
εξαφανιστούν λίγα χρόνια microετά τη διάγνωση
της νόσου Παρόλα αυτά υπάρχει ένα ποσοστό
ασθενών microε αυτοάνοσο διαβήτη που δεν έχουν
αντισώmicroατα καθώς και ένα ποσοστό ασθενών
microε θετικά αντισώmicroατα που έχουν
χαρακτηριστικά διαβήτη τύπου 2 Η ανεύρεση
αυτών των αυτοαντισωmicroάτων σε ασθενείς
microεγαλύτερους των 25 ετών είναι ενδεικτική της
διάγνωσης microιας microορφής διαβήτη που
ονοmicroάζεται LADA (latent autoimmune diabetes
in adults) Τέτοια αντισώmicroατα είναι antiGAD
antiICA antiIA2 antiZnT8 και τα αντισώmicroατα
έναντι της ινσουλίνης
bull Η πολύ χαmicroηλή τιmicroή C-πεπτιδίου microετά από
διέγερση microε γλυκαγόνη ή microετά από microικτό γεύmicroα
θεωρείται ενδεικτική πλήρους έλλειψης
ινσουλίνης και συνηγορεί υπέρ της διάγνωσης
του Σ∆1 Αυτές οι δοκιmicroασίες πρέπει να
γίνονται αφού πρώτα ρυθmicroιστεί το σάκχαρο
bull Ο σωmicroατότυπος του ασθενούς Κλασσικά
θεωρείται ότι οι ασθενείς microε Σ∆2 είναι
υπέρβαροι ή παχύσαρκοι ενώ οι ασθενείς microε
Σ∆1 λεπτοί Ωστόσο η αύξηση της επίπτωσης
της παιδικής παχυσαρκίας έχει αυξήσει το
ποσοστό των παχύσαρκων παιδιών microε Σ∆1
Επιπρόσθετα η απώλεια βάρους λόγω της
καταβολικής φάσης που προηγείται της
διάγνωσης του διαβήτη πρέπει να λαmicroβάνεται
υπόψη όταν αξιολογείται ο σωmicroατότυπος του
ασθενούς
bull Το οικογενειακό ιστορικό το ποσοστό
ύπαρξης συγγενούς πρώτου βαθmicroού microε ίδιο
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 7
τύπο διαβήτη δεν ξεπερνά το 10 στους
ασθενείς microε Σ∆1 Αντίθετα το αντίστοιχο
ποσοστό στους ασθενείς microε Σ∆2 είναι 75-90
bull Η ηλικία διάγνωση του Σ∆ στην παιδική ή
εφηβική ηλικία είναι στοιχείο υπέρ του Σ∆1
Ωστόσο όπως αναφέρθηκε παραπάνω ο
αριθmicroός των παιδιών και εφήβων microε Σ∆2
αυξάνεται σε παγκόσmicroια κλίmicroακα
Αν και τα αίτια που πυροδοτούν τη διαδικασία
της αυτοανοσίας στο Σ∆1 δεν είναι γνωστά microε
ακρίβεια είναι γενικά παραδεκτό ότι η
καταστροφή των β κυττάρων του παγκρέατος
είναι ανοσολογικής αρχής Έτσι από πολύ
νωρίς έγιναν προσπάθειες να επιβραδυνθεί η
εξέλιξη της νόσου microε παρεmicroβάσεις στα αρχικά
της στάδια που είχαν σαν στόχο την
τροποποίηση της λειτουργίας του
ανοσοποιητικού Αν και στα πειραmicroατόζωα τα
αποτελέσmicroατα της χορήγησης κλασσικών
ανοσοκατασταλτικών φαρmicroάκων ήταν
ενθαρρυντικά αυτά τα ευρήmicroατα δεν έγινε
δυνατό να
αναπαραχθούν στους
ανθρώπους Ωστόσο
πρόσφατες microελέτες microε τη
χρήση ειδικών
ανοσοτροποποιητικών
τεχνικών έδειξαν ότι η
έγκαιρη παρέmicroβαση
στους ασθενείς microε
σχετικά πρόσφατη
έναρξη Σ∆1 microπορεί να
επιβραδύνει την απώλεια
της λειτουργικότητας των
β κυττάρων και να
οδηγήσει στη διατήρηση υπολλειmicroατικής
παραγωγής ινσουλίνης Αν και στις
περισσότερες περιπτώσεις αυτή η microικρή
ενδογενής παραγωγή ινσουλίνης δεν αρκεί για
να εξασφαλίσει ανεξαρτησία των ασθενών από
την εξωγενή χορήγηση ινσουλίνης microελέτες
έδειξαν ότι βοηθά στην microείωση της επίπτωσης
των επιπλοκών του Σ∆1 αλλά και των
υπογλυκαιmicroιών Έτσι η χορήγηση
αντιθυmicroοκυτταρικής σφαιρίνης σε συνδιασmicroό
microε αυξητικό παράγοντα των λευκών
αιmicroοσφαιρίων (C-GSF) καθώς και η χορήγηση
του anti-CD3 microονοκλωνικού αντισώmicroατος
teplizumab συνοδεύτηκαν από σχετική
διατήρηση της λειτουργικότητας των β
κυττάρων σε σύγκριση microε το εικονικό φάρmicroακο
Με παρόmicroοιο τρόπο η χορήγηση αυτόλογων
ρυθmicroιστικών Τ λεmicroφοκυττάρων και ο
εmicroβολιασmicroός microε παρασκεύασmicroα GAD που
παριστά αυτοαντιγόνο που συmicromicroετέχει στην
παθογένεση του Σ∆ οδήγησαν σε microείωση των
αναγκών των ασθενών σε ινσουλίνη και σε
κάποιες περιπτώσεις σε πλήρη απεξάρτηση
από την εξωγενή χορήγηση ινσουλίνης
Από τη στιγmicroή της πλήρους καταστροφής των
β κυττάρων η microόνη θεραπευτική δυνατότητα
που παραmicroένει για τη θεραπεία του Σ∆1 είναι η
microεταmicroόσχευση νησιδίων του παγκρέατος
Ωστόσο λόγω της ανάγκης για εφrsquo όρου ζωής
ανοσοκαταστολή η επέmicroβαση
πραγmicroατοποιείται κατά κύριο λόγο στους
ασθενείς που υποβάλλονται σε ταυτόχρονη
microεταmicroόσχευση νεφρού λόγω χρόνιας νεφρικής
ν
8 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
όσου Η θέση της microεταmicroόσχευσης των
νησιδίων είναι το ήπαρ αφού καθετηριαστεί
κάποιος κλάδος της πυλαίας φλέβας Ωστόσο
η εγκατάσταση των microεταmicroοσχευθέντων
νησιδίων στα κολποειδή του ήπατος οδηγεί σε
οξεία φλεγmicroονώδη αντίδραση που έχει σαν
αποτέλεσmicroα την καταστροφή microεγάλου αριθmicroού
β κυττάρων Επιπρόσθετα το ήπατικό
παρέγχυmicroα είναι περιβάλλον microε ψηλές
συγκεντρώσεις γλυκόζης πράγmicroα που δρα
αρνητικά στη βιωσιmicroότητα των νησιδίων Τέλος
η συγκέντρωση των από του στόmicroατος
χορηγούmicroενων ανοσοκατασταλτικών είναι
microεγαλύτερη στο ήπαρ (φαινόmicroενο πρώτης
διέλευσης) γεγονός που οδηγεί σε περαιτέρω
βράχυνση του χρόνου ζωής των β κυττάρων
Έτσι γίνονται προσπάθειες για την ανεύρεση
εναλλακτικών θέσεων microεταmicroόσχευσης των
νησιδίων Πρόσφατα οι Maffi και συνεργάτες
πέτυχαν τη microεταmicroόσχευση αυτόλογων
νησιδίων στο microυελό των οστών της λαγόνιας
ακρολοφίας σε 4 ασθενείς που υποβλήθηκαν
σε παγκρεατεκτοmicroή λόγω κακοήθειας του
παγκρέατος Ο microυελός των οστών θεωρείται
ιδανική θέση για τη microεταmicroόσχευση των
νησιδίων γιατί διαθέτει αρχέγονα ενδοθηλιακά
κύτταρα ικανά να δηmicroιουργήσουν νέα αγγεία
για την αιmicroάτωση των microοσχευmicroάτων και
αρχέγονα αιmicroοποιητικά κύτταρα ικανά να
τροποποιήσουν την ενδεχόmicroενη ανοσολογική
αντίδραση απόρριψης Επιπρόσθετα είναι microια
θέση εύκολα προσβάσιmicroη σε βιοψίες για την
αξιολόγηση της βιωσιmicroότητας και της
microορφολογίας των microοσχευmicroάτων Στη
συγκεκριmicroένη microελέτη τα microεταmicroοσχευθέντα
νησίδια λειτουργούσαν ικανοποιητικά για
τουλάχιστον 3 χρόνια
Στις περισσότερες περιπτώσεις η αυτόλογη
microεταmicroόσχευση νησιδίων του παγκρέατος στους
ασθενείς microε Σ∆1 δεν είναι εφικτή Από την άλλη
πλευρά η ετερόλογη microεταmicroόσχευση έχει δύο
σηmicroαντικούς περιορισmicroούς την ανάγκη
ανοσοκαταστολής και τη σπανιότητα των
microοσχευmicroάτων Για να ξεπεραστούν αυτά τα
προβλήmicroατα εξετάζεται το ενδεχόmicroενο
microεταmicroόσχευσης αυτόλογων αρχέγονων
κυττάρων που έχουν θεωρητικά τη δυνατότητα
να διαφοροποιηθούν προς κύτταρα που
παράγουν ινσουλίνη Άλλα χαρακτηριστικά
που επιβάλλεται να έχουν αυτά τα κύτταρα
είναι η ικανότητα ανίχνευσης των microεταβολών
της γλυκόζης στο διάmicroεσο υγρό καθώς και
microηχανισmicroό έκκρισης της παραγόmicroενης
ινσουλίνης Πρόσφατα η microεταmicroόσχευση
αρχέγονων αιmicroοποιητικών κυττάρων σε
ασθενείς microε Σ∆1 πρόσφατης έναρξης είχε σαν
αποτέλεσmicroα την αύξηση της παραγωγής
ινσουλίνης και τη βελτίωση του γλυκαιmicroικού
ελέγχου Το 59 των ασθενών δεν χρειάζονταν
εξωγενή χορήγηση ινσουλίνης στους 6 microήνες
microετά τη microεταmicroόσχευση ενώ το αντίστοιχο
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 9
ποσοστό στο τέλος των 4 ετών που διήρκεσε η
microελέτη ήταν 32 Ωστόσο η microελέτη ανέδειξε
και την ανάγκη τοποποίησης του πρωτοκόλλου
ανοσοκαταστολής που χρησιmicroοποιήθηκε
καθώς το 53 των ασθενών εmicroφάνισε
ανεπιθύmicroητες ενέργειες
∆εδοmicroένου ότι οι παρεmicroβάσεις που
στοχεύουν στη ριζική αντιmicroετώπιση του Σ∆1
απέχουν ακόmicroη αρκετά από την καθηmicroέρα
κλινική πράξη στόχος της σύγχρονης
θεραπευτικής προσέγγισης είναι η διατήρηση
ενός καλού γλυκαιmicroικού ελέγχου και η αποφυγή
των microικροαγγειακών αλλά και microακροαγγειακών
επιπλοκών της νόσου Οι αντλίες συνεχούς
έγχυσης ινσουλίνης αποτελούν ενδεχόmicroενα τον
πιο laquoφυσιολογικόraquo τρόπο χορήγησης
ινσουλίνης στους ασθενείς microε Σ∆1 Ένα
χαρακτηριστικό που προστέθηκε πρόσφατα σε
κάποιες από τις εmicroπορικά διαθέσιmicroες αντλίες
και που microπορεί να χρησιmicroοποιηθεί στους
ασθενείς που φέρουν ταυτόχρονα και
αισθητήρα συνεχούς καταγραφής γλυκόζης
(CGM) είναι η ικανότητα του αισθητήρα να
διακόψει τη λειτουργία της αντλίας χωρίς
εντολή του χρήστη σε καταστάσεις
υπογλυκαιmicroίας Αυτό το χαρακτηριστικό
ονοmicroάζεται low glucose suspend system και σε
microελέτες βρέθηκε οτι microειώνει σηmicroαντικά τον
κίνδυνο και τη διάρκεια των υπογλυκαιmicroιών
ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της νύχτας
Ο συνηθέστερος τρόπος ινσουλινοθεραπείας
στο Σ∆1 ονοmicroάζεται basal-bolus και
περιλαmicroβάνει τη χορήγηση 1 ή 2 ενέσεων
βασικής ινσουλίνης καθώς και προγευmicroατικές
και διορθωτικές ενέσεις ινσουλίνης ταχείας
δράσης Οι πρόσφατες εξελίξεις στο χώρο των
βασικών ινσουλινών αφορούν την ανάπτυξη
microορίων microε microεγάλο χρόνο δράσης και πολύ
σταθερότερο φαρmicroακοκινητικό και
φαρmicroακοδυναmicroικό προφίλ Αυτές οι ινσουλίνες
βρίσκονται ήδη στην αγορά (degludec) ή
αναmicroένεται να κυκλοφορήσουν στους
επόmicroενους microήνες (glargine U300) Στις microέχρι
τώρα microελέτες έχουν δείξει ισοδύναmicroη
αποτελεσmicroατικότητα microε την ινσουλίνη glargine
(την βασική ινσουλίνη αναφοράς) microε
σηmicroαντικά λιγότερες υπογλυκαιmicroίες (κυρίως
νυχτερινές) και microικρότερη διακύmicroανση στις
τιmicroές της γλυκόζης Η τελευταία εξέλιξη στις
ινσουλίνες ταχείας δράσης αφορά την
κυκλοφορία της εισπνεόmicroενης ινσουλίνης Η
εισπνεόmicroενη ισουλίνη έχει microικρότερη
υπογλυκαιmicroική αποτελεσmicroατικότητα σε
σύγκριση microε τα ανάλογα ταχείας δράσης που
χορηγούνται υποδόρια ωστόσο
microακροπρόθεσmicroα εξασφαλίζει τον ίδιο
γλυκαιmicroικό έλεγχο microε αυτά
Οι SGLT2 αναστολείς είναι φάρmicroακα που
χρησιmicroοποιούνται στη θεραπεία του Σ∆2 και
δρούν αναστέλλοντας την επαναρρόφηση
γλυκόζης στα εγγύς εσπειραmicromicroένα σωληνάρια
των νεφρών Μικρές microελέτες έδειξαν ότι τα
φάρmicroακα αυτής της κατηγορίας βελτιώνουν το
γλυκαιmicroικό έλεγχο σε ασθενείς microε Σ∆1
microειώνοντας παράλληλα το σωmicroατικό βάρος τις
ανάγκες σε ινσουλίνη αλλά και τον κίνδυνο
υπογλυκαιmicroίας
Μια άλλη κατηγορία φαρmicroάκων που
χρησιmicroοποιούνται στη θεραπεία του Σ∆2 και
δοκιmicroάστηκαν πρόσφατα σε ασθενείς microε Σ∆1
είναι τα φάρmicroακα που δρούν microέσω του άξονα
των ινκρετινών Τόσο η εξενατίδη όσο και η
σιταγλιπτίνη microείωσαν την HbA1c όταν
προστέθηκαν σε αγωγή microε ινσουλίνη ενώ
παράλληλα σηmicroειώθηκε microείωση των αναγκών
σε ινσουλίνη Στην οmicroάδα της εξενατίδης
παρατηρήθηκε επίσης σηmicroαντική microείωση του
σωmicroατικού
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 10
Νεότερα φάρmicroακα γιατην αντιmicroετώπιση τουσακχαρώδη διαβήτη
τύπου 2
Στυλιανός Κ Τίγκας
Επίκουρος Καθηγητής
Ενδοκρινολογίας
Ιατρική Σχολή Πανεπιστήmicroιο
Ιωαννίνων
Ενδοκρινολογική Κλινική και
∆ιαβητολογικό Κέντρο ΠΓΝΙ
Βασική διαταραχή στο σακχαρώδη διαβήτη
είναι η σχετική ή απόλυτη έλλειψη ινσουλίνης
που οδηγεί σε αύξηση των επιπέδων γλυκόζης
στο αίmicroα Ενώ στον τύπου 1 διαβήτη που
εκδηλώνεται συνήθως στην παιδική ηλικία
υπάρχει ανεπαρκής έκκριση ινσουλίνης από το
πάγκρεας ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2
(Σ∆Τ2) είναι microια προοδευτικά εξελισσόmicroενη
σύνθετη διαταραχή που χαρακτηρίζεται τόσο
από αντίσταση στη δράση όσο και ανεπάρκεια
στην έκκριση ινσουλίνης Ο Σ∆Τ2 είναι ο
συχνότερος τύπος διαβήτη εκδηλώνεται
συνήθως σε ενήλικες συσχετίζεται ισχυρά microε
την παχυσαρκία και προσβάλλει σχεδόν το
10 του πληθυσmicroού Οι χρόνιες επιπλοκές του
Σ∆Τ2 προέρχονται από την προσβολή των
microεγαλύτερων και microεσαίου microεγέθους αιmicroοφόρων
αγγείων (microακροαγγειοπάθεια) και των
microικρότερων αγγείων (microικροαγγειοπάθεια) Η
microακροαγγειοπάθεια οδηγεί σε αύξηση της
συχνότητας των καρδιαγγειακών συmicroβαmicroάτων
(στεφανιαία νόσος αγγειακά εγκεφαλικά
επεισόδια περιφερική αρτηριοπάθεια) ενώ η
microικροαγγειοπάθεια οδηγεί σε επιπλοκές από
τους νεφρούς τα microάτια και το νευρικό
σύστηmicroα Τα παραπάνω προβλήmicroατα
επιβαρύνουν σηmicroαντικά το κόστος παροχής
υπηρεσιών υγείας για το εθνικό σύστηmicroα
υγείας
Μελέτες έχουν ωστόσο δείξει ότι ο καλός
έλεγχος της υπεργλυκαιmicroίας και των άλλων
τροποποιήσιmicroων παραγόντων κινδύνου που
τις περισσότερες φορές συνυπάρχουν στους
ασθενείς αυτούς (υπέρταση υπερλιπιδαιmicroία
κάπνισmicroα παχυσαρκία) οδηγεί σε microεγάλη
microείωση του κινδύνου επιπλοκών από το
διαβήτη Οι στόχοι της θεραπείας στα άτοmicroα microε
Σ∆Τ2 είναι πολλαπλοί (α) αντιmicroετώπιση της
υπεργλυκαιmicroίας (β) πρόληψη των επιπλοκών
(γ) έλεγχος των υπολοίπων παραγόντων
καρδιαγγειακού κινδύνου και (δ) επιβράδυνση
της εξέλιξης της νόσου Η θεραπεία
περιλαmicroβάνει αλλαγή του τρόπου ζωής
(άσκηση υγιεινή διατροφή και απώλεια
βάρους διακοπή καπνίσmicroατος) καθώς και
φαρmicroακευτική αγωγή
Μέχρι πριν από λίγα σχετικά χρόνια τα microόνα
διαθέσιmicroα φάρmicroακα για τη θεραπεία του Σ∆Τ2
ήταν οι σουλφονυλουρίες (από το 1946) η
microετφορmicroίνη (από το 1958) και η ινσουλίνη (από
το 1921) Το συνηθέστερα χρησιmicroοποιούmicroενο
φάρmicroακο σε κάποιο άτοmicroο στο οποίο
διαγιγνώσκεται για πρώτη φορά διαβήτης Τ2
είναι η microετφορmicroίνη Η microετφορmicroίνη λαmicroβάνεται
microε τη microορφή δισκίου και στα πλεονεκτήmicroατά
της συγκαταλέγονται ότι δεν προκαλεί
υπογλυκαιmicroία δεν αυξάνει το βάρος και microειώνει
τον κίνδυνο καρδιαγγειακών συmicroβαmicroάτων
11 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Επιπλέον είναι αποτελεσmicroατικό φάρmicroακο microε
χαmicroηλό κόστος ενώ συνήθως είναι και καλά
ανεκτό εκτός από ένα αίσθηmicroα ναυτίας ή
laquoφούσκωmicroαraquo που παρατηρείται σε ορισmicroένα
άτοmicroα και που περιορίζεται όταν η λήψη γίνεται
microετά τα κύρια γεύmicroατα Όταν η microετφορmicroίνη δεν
είναι αρκετή για τη ρύθmicroιση του διαβήτη ή
αντενδείκνυται (όπως σε ηπατική νεφρική ή
καρδιακή ανεπάρκεια) ή αν δεν είναι ανεκτή
λόγω παρενεργειών χρησιmicroοποιείται φάρmicroακο
άλλης κατηγορίας
Οι θεραπευτικοί στόχοι και η επιλογή του
δεύτερου φαρmicroάκου πρέπει να εξατοmicroικεύονται
και καθορίζονται από παράγοντες όπως (α) το
σωmicroατικό βάρος (β) τη συνύπαρξη άλλων
προβληmicroάτων υγείας και (γ) τις συνθήκες ζωής
και την προτίmicroηση του ασθενούς (πχ
αποφυγή φαρmicroάκων που microπορεί να
προκαλέσουν υπογλυκαιmicroία σε κάποιον που
είναι επαγγελmicroατίας οδηγός δυνατότητα
ασφαλούς χρήσης ενέσεων ινσουλίνης κλπ)
Οι σουλφονυλουρίες είναι κι αυτές
αποτελεσmicroατικά φάρmicroακα microε εκτεταmicroένη
εmicroπειρία χρήσης και τα νεότερα σκευάσmicroατα
της κατηγορίας χορηγούνται microία φορά την
ηmicroέρα από του στόmicroατος Ο κύριος
microηχανισmicroός δράσης τους είναι microέσω αύξησης
της ενδογενούς έκκρισης ινσουλίνης από το
πάγκρεας κι έτσι microπορεί να προκαλέσουν
υπογλυκαιmicroία (ιδιαίτερα σε ηλικιωmicroένους ή
άτοmicroα microε νεφρική ανεπάρκεια) καθώς και
αύξηση του βάρους (κατά περίπου 3 κιλά κατά
microέσο όρο) Η ακαρβόζη είναι φάρmicroακο που
χορηγείται πριν τα γεύmicroατα και δρα
επιβραδύνοντας την απορρόφηση της
γλυκόζης από το βλεννογόνο του λεπτού
εντέρου Συγκεκριmicroένα αναστέλλει την α-
γλυκοσιδάση ένζυmicroο που χρειάζεται για τη
microετατροπή των σύνθετων υδατανθράκων
(σακχάρων) της τροφής σε απλά σάκχαρα
ώστε να απορροφηθούν από το λεπτό έντερο
Είναι χρήσιmicroο φάρmicroακο που η χρήση του
ωστόσο περιορίζεται από τη microέτρια
αποτελεσmicroατικότητα και τις ανεπιθύmicroητες
ενέργειες από το πεπτικό σύστηmicroα (που
microοιάζουν microε της microετφορmicroίνης ndash κυρίως ναυτία
laquoφούσκωmicroαraquo)
Το 1997 microια νέα κατηγορία φαρmicroάκων άρχισε
να διατίθεται για τη θεραπεία του Σ∆Τ2 οι
θειαζολιδινεδιόνες (ή γλιταζόνες) που δρουν
κυρίως microειώνοντας την αντίσταση του
οργανισmicroού στη δράση της ινσουλίνης Τα
φάρmicroακα αυτά έχουν το πλεονέκτηmicroα ότι είναι
αποτελεσmicroατικά χωρίς να προκαλούν
υπογλυκαιmicroία Στις ανεπιθύmicroητες ενέργειες
ανήκουν η αύξηση του βάρους η microείωση της
οστικής πυκνότητας (οστεοπόρωση) και η
κατακράτηση υγρών (οιδήmicroατα επιδείνωση
καρδιακής ανεπάρκειας) ∆ύο παλαιότεροι
εκπρόσωποι της κατηγορίας αυτής έχουν
αποσυρθεί από την αγορά λόγω
ηπατοτοξικότητας (τρογλιταζόνη) και λόγω
πιθανής αύξησης του κινδύνου καρδιαγγειακών
συmicroβαmicroάτων (ροσιγλιταζόνη) Το τρίτο
φάρmicroακο της κατηγορίας (πιογλιταζόνη) δεν
έχει τέτοιου τύπου ανεπιθύmicroητες ενέργειες
φαίνεται microάλιστα ότι βελτιώνει τα λιπίδια και
προστατεύει από καρδιαγγειακά συmicroβάmicroατα
Μερικές φορές ιδιαίτερα σε άτοmicroα που έχουν
διαβήτη για πολλά χρόνια microπορεί τα
αντιδιαβητικά δισκία να microην δρουν πια και να
χρειασθεί προσθήκη ινσουλίνης Αυτό
συmicroβαίνει γιατί στον Σ∆Τ2 υπάρχει
προοδευτική έκπτωση της λειτουργίας των β-
κυττάρων στα νησίδια του παγκρέατος που
παράγουν την ινσουλίνη Στις περιπτώσεις
αυτές χρησιmicroοποιείται ινσουλίνη η οποία είναι
πολύ αποτελεσmicroατικό φάρmicroακο microε microεγάλη
εmicroπειρία στη χρήση καθώς είναι το παλαιότερο
διαθέσιmicroο φάρmicroακο για το διαβήτη (από το
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 12
1920) Περίπου το 14 των ατόmicroων microε
διαβήτη λαmicroβάνουν συνδυασmicroό αντιδιαβητικών
δισκίων και ινσουλίνης (ΗΠΑ 2007-2009) Στις
περισσότερες περιπτώσεις στον Σ∆Τ2 η
ινσουλίνη χορηγείται microία φορά την ηmicroέρα
συνήθως microαζί microε microετφορmicroίνη ενώ αν χρειασθεί
microπορεί να προστεθεί ινσουλίνη και πριν τα
κύρια γεύmicroατα Στα microειονεκτήmicroατα της
ινσουλίνης ανήκει η υπογλυκαιmicroία η αύξηση
του σωmicroατικού βάρους και η ανάγκη εmicroπειρίας
του γιατρού και εκπαίδευσης του ασθενούς στη
χρήση της
Τα πιο νέα φάρmicroακα που χρησιmicroοποιούνται
στη θεραπεία του Σ∆Τ2 είναι (α) αυτά που
ανήκουν στην κατηγορία των laquoινκρετινώνraquo και
(β) οι αναστολείς συmicromicroεταφορέα νατρίου-
γλυκόζης 2 (αναστολείς SGLT2) Στην
κατηγορία των ινκρετινών ανήκουν οι
αγωνιστές GLP-1 που είναι ενέσιmicroα φάρmicroακα
και οι αναστολείς DPP-4 που λαmicroβάνονται από
του στόmicroατος σε microορφή δισκίου Ήδη από τις
αρχές του 19ου αιώνα επιστήmicroονες είχαν
διαπιστώσει ότι ένας ορmicroονικός παράγοντας
από το έντερο microπορούσε να διεγείρει την
έκκριση ινσουλίνης από το πάγκρεας Το
laquoφαινόmicroενο ινκρετίνηςraquo είναι η παρατήρηση ότι
microια ποσότητα γλυκόζης που λαmicroβάνεται microε την
τροφή προκαλεί σηmicroαντικά microεγαλύτερη έκκριση
ινσουλίνης από το πάγκρεας απrsquo ότι αν η ίδια
ποσότητα γλυκόζης χορηγηθεί ενδοφλεβίως Η
παρατήρηση αυτή που έγινε το 1964 οδήγησε
στην ανακάλυψη δύο ορmicroονών του GLP-1
(Glucagon like peptide- 1 παρόmicroοιο microε
γλυκαγόνη πεπτίδιο-1) και του GIP (Glucose-
dependent insulinοtropic polypeptide
γλυκοζοεξαρτώmicroενο ινσουλινοτρόπο
πολυπεπτίδιο) Οι ουσίες αυτές εκκρίνονται
από τα L και K κύτταρα του εντέρου αντίστοιχα
microετά από πρόσληψη τροφής και κυρίως
υδατανθράκων και διεγείρουν την έκκριση
ινσουλίνης από το πάγκρεας microε αποτέλεσmicroα τη
microείωση της γλυκόζης στο αίmicroα Επιπρόσθετα
οι ορmicroόνες αυτές microειώνουν την όρεξη
καθυστερούν την κένωση του στοmicroάχου και
microειώνουν την έκκριση γλυκαγόνης (microιας άλλης
παγκρεατικής ορmicroόνης που αυξάνει τα επίπεδα
του σακχάρου) Σήmicroερα έχουmicroε στη χώρα microας
διαθέσιmicroα φάρmicroακα microε δράση ανάλογη του
GLP-1 (αγωνιστές GLP-1) τα οποία
χορηγούνται όπως και η ινσουλίνη (microε
υποδόρια ένεση) πριν τα κύρια γεύmicroατα
(εξενατίδη) ή microία φορά την ηmicroέρα
(λιραγλουτίδη λιξισενατίδη) ενώ υπάρχει και
σκεύασmicroα που χορηγείται microία φορά την
εβδοmicroάδα (εξενατίδη βραδείας
αποδέσmicroευσης) Αντίθετα ωστόσο από την
ινσουλίνη τα φάρmicroακα αυτά δεν προκαλούν
υπογλυκαιmicroία και όχι microόνο δεν αυξάνουν το
βάρος αλλά microπορεί να οδηγήσουν και σε
microείωση του σωmicroατικού βάρους Το DPP-4
(διπεπτιδυλική πεπτιδάση-4) είναι ένα ένζυmicroο
που φυσιολογικά διασπά και αδρανοποιεί το
GLP-1 Εποmicroένως τα φάρmicroακα που
αναστέλλουν τη δράση του DPP-4 (αναστολείς
DPP-4) οδηγούν σε αύξηση των επιπέδων του
GLP-1 στο αίmicroα Το αποτέλεσmicroα είναι δηλαδή
παρόmicroοιο microε αυτό των αγωνιστών GLP-1 microε τη
διαφορά ότι (1) τα φάρmicroακα αυτά χορηγούνται
από το στόmicroα microε τη microορφή δισκίου microία ή δύο
φορές την ηmicroέρα και (2) η αύξηση του GLP-1
είναι συγκριτικά microικρότερη Οι αναστολείς DPP-
4 έχουν επίσης το πλεονέκτηmicroα ότι δεν
προκαλούν υπογλυκαιmicroία και έχουν ουδέτερη
επίδραση ως προς το σωmicroατικό βάρος Οι
συχνότερες ανεπιθύmicroητες ενέργειες των
φαρmicroάκων της κατηγορίας των ινκρετινών είναι
από το γαστρεντερικό σύστηmicroα (ναυτία
έmicroετος) Πιθανολογείται ότι σε σπάνιες
περιπτώσεις η χρήση των αγωνιστών GLP-1
και κάποιων αναστολέων DPP-4 ενδέχεται να
σχετίζεται microε παγκρεατίτιδα (φλεγmicroονή του
13 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
παγκρέατος) ωστόσο το θέmicroα αυτό δεν έχει
σ΄αυτή τη φάση αποσαφηνισθεί Οι αναστολείς
συmicromicroεταφορέα νατρίου-γλυκόζης 2 (αναστολείς
SGLT2) αποτελούν την νεότερη κατηγορία
αντιδιαβητικών φαρmicroάκων και δρουν
αυξάνοντας την αποβολή γλυκόζης από τους
νεφρούς Φυσιολογικά microε την κυκλοφορία του
αίmicroατος στους νεφρούς διηθούνται
(φιλτράρονται) περίπου 180 g γλυκόζης την
ηmicroέρα και το 99 αυτής της ποσότητας
επαναρροφάται από τα νεφρικά σωληνάρια Η
επαναρρόφηση της γλυκόζης στους νεφρούς
γίνεται microέσω των συmicromicroεταφορέων νατρίου-
γλυκόζης τύπου 2 (SGLT2) ενώ στο λεπτό
έντερο υπάρχουν οι συmicromicroεταφορείς τύπου 1
(SGLT1) οι οποίοι βοηθούν στην απορρόφηση
της γλυκόζης που προσλαmicroβάνεται microε την
τροφή Όταν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίmicroα
ξεπερνούν ένα όριο (~180 mgdl) o νεφρός δεν
microπορεί να επαναρροφήσει όλη τη γλυκόζη microε
αποτέλεσmicroα microια ποσότητα να απεκκρίνεται στα
ούρα και να παρουσιάζεται γλυκοζουρία Οι
αναστολείς SGLT2 είναι φάρmicroακα που
χορηγούνται από το στόmicroα microε τη microορφή
χαπιού συνήθως microία φορά την ηmicroέρα και
έχουν microέτρια αποτελεσmicroατικότητα παρόmicroοια
microε αυτή των αναστολέων DPP-4 Έχουν
δοκιmicroασθεί για τη ρύθmicroιση της γλυκόζης σε
ασθενείς microε τύπου 2 διαβήτη microόνα τους ή σε
συνδυασmicroό microε άλλα φάρmicroακα όπως
microετφορmicroίνη σουλφονυλουρίες πιογλιταζόνη
αναστολείς DPP-4 και ινσουλίνη Μπορεί να
βοηθήσουν στην απώλεια βάρους της τάξεως
των 2-3 kg ενώ δεν προκαλούν υπογλυκαιmicroία
Στις ανεπιθύmicroητες ενέργειες ανήκουν η αύξηση
της συχνότητας microυκητιάσεων και λιγότερο
συχνά ουρολοιmicroώξεων ιδιαίτερα στις γυναίκες
(αιδοιοκολπίτιδα σε ποσοστό 10-15)
Επίσης έχουν αναφερθεί σπάνιες περιπτώσεις
ευγλυκαιmicroικής διαβητικής κετοξέωσης
δηλαδή κετοξέωσης microε όχι πολύ υψηλά
επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα καθώς και πιθανή
αύξηση του κινδύνου καταγmicroάτων microε ένα από
τα σκευάσmicroατα (καναγλιφλοζίνη) Μια άλλη
ουσία αυτής της κατηγορίας η εmicroπαγλιφλοζίνη
δοκιmicroάσθηκε microε πολύ καλά αποτελέσmicroατα επί
3 έτη σε ασθενείς microε τύπου 2 διαβήτη και
προυπάρχουσα καρδιαγγειακή νόσο
microειώνοντας τη συχνότητα καρδιαγγειακών
συmicroβαmicroάτων αλλά και της θνητότητας στους
ασθενείς αυτούς
Στα microειονεκτήmicroατα των νεότερων
αντιδιαβητικών φαρmicroάκων συmicroπεριλαmicroβάνεται
η σχετικά περιορισmicroένη εmicroπειρία (έλλειψη
microακροπρόθεσmicroων δεδοmicroένων σχετικά microε την
επίδραση στο καρδιαγγειακό σύστηmicroα και τις
χρόνιες επιπλοκές του διαβήτη ασφάλεια) και
το υψηλό κόστος
Συmicroπερασmicroατικά τα νεότερα φάρmicroακα της
κατηγορίας των ινκρετινών καθώς και οι
αναστολείς SGLT2 αποτελούν χρήσιmicroη
προσθήκη στις ήδη υπάρχουσες θεραπευτικές
επιλογές για τον διαβήτη τύπου 2 Τα
σκευάσmicroατα αυτά έχουν ορισmicroένα ιδιαίτερα
χρήσιmicroα χαρακτηριστικά καθώς είναι
αποτελεσmicroατικά στη ρύθmicroιση της
υπεργλυκαιmicroίας χωρίς όmicroως να προκαλούν
υπογλυκαιmicroία και χωρίς να αυξάνουν το
σωmicroατικό βάρος (όπως συmicroβαίνει microε πολλά
από τα παλαιότερα φάρmicroακα) Η ακριβής θέση
των φαρmicroάκων αυτών στη θεραπεία του
διαβήτη αναmicroένεται να καθορισθεί microε
microεγαλύτερη σαφήνεια στο εγγύς microέλλον καθώς
αποκτιέται microεγαλύτερη εmicroπειρία στη χρήση
τους
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 14
Οι γιατροί ldquoδενεπιτρέπεταιrdquo να
δείχνουν ldquoαδυναmicroίαrdquo
Η πλειοψηφία των άρθρων του περιοδικού
microας έχει σαν αντικείmicroενο την αντιmicroετώπιση του
διαβήτη Και ειδικότερα από την microεριά του
ασθενούς ∆ηλαδή πως θα καλυτερεύσουmicroε τη
ζωή microας ενηmicroέρωση σχετικά microε τις νέες
microεθόδους που υπάρχουν πως
αντιmicroετωπίζουmicroε συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα
που αφορούν την ασθένεια microας κλπ
Πιστεύω λίγοι από τους πάσχοντες
αναρωτιούνται για τα προβλήmicroατα που
αντιmicroετωπίζουν αυτοί που ασχολούνται microε τα
επαγγέλmicroατα υγείας Οι περισσότεροι ή δεν το
σκέπτονται ή θεωρούν ότι οι γιατροί και το
υπόλοιπο προσωπικό είναι δυνατότεροι από
εmicroάς τους ldquo κοινούς θνητούςrdquo Είναι όmicroως έτσι
Είναι και αυτοί άνθρωποι microε συγκεκριmicroένες
δυνατότητες καθηmicroερινά προβλήmicroατα και
αδυναmicroίες Το άρθρο αυτό θα αναφερθεί σε
συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα που αντιmicroετωπίζει
το ιατρικό προσωπικό όπως αυτά
αναδείχθηκαν από το περιοδικό TIME (7-9-
2015) Τα προβλήmicroατα αυτά έχουν
επισηmicroανθεί από την Αmicroερικάνικη Ιατρική
Κοινότητα και όπως αναφέρεται στο άρθρο
χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής Τα
συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα προκαλούνται
κυρίως από τις απαιτήσεις της microείωσης του
κόστους περίθαλψης οπότε πιστεύω ότι
αντίστοιχα προβλήmicroατα θα αντιmicroετωπίσει και η
Ελληνική Ιατρική Κοινότητα λόγω της
οικονοmicroικής κρίσης που διέρχεται η χώρα ∆εν
γνωρίζω αν υπάρχουν αντίστοιχες microελέτες στη
χώρα microας
Κανείς Αmicroερικάνος ασθενής δεν θα
φανταζότανε ότι οι microισοί νοσοκοmicroειακοί γιατροί
είναι εξουθενωmicroένοι λόγω υπερβολικού φόρτου
εργασίας Επίσης η ιατρική ιδιότητα απαιτεί ο
γιατρός να microην δείχνει σηmicroάδια αδυναmicroίας
Κατά το Αmicroερικάνικο Ίδρυmicroα πρόληψης
αυτοκτονιών περίπου 400 Αmicroερικάνοι γιατροί
αυτοκτονούν κάθε χρόνο Το microεγαλύτερο
ποσοστό microεταξύ όλων των επαγγελmicroάτων Που
οφείλεται αυτό Η έρευνα το αποδίδει στην
κούραση και την ψυχολογική πίεση Οι
νοσοκοmicroειακοί γιατροί εργάζονται 12-14 ώρες
ηmicroερησίως και απαιτείται πλήρης πνευmicroατική
διαύγεια γιατί στο ιατρικό λειτούργηmicroα το λάθος
microπορεί να είναι microοιραίο Αυτό δηmicroιουργεί
τεράστια ψυχολογική πίεση Οι ειδικοί που
microελετούν το πρόβληmicroα αναφέρουν ότι η
πνευmicroατική υγεία προσεγγίζει σηmicroεία κρίσης
Οι συνέπειες αυτού του προβλήmicroατος δεν
επηρεάζουν microόνο την προσωπική ζωή αλλά και
την επαγγελmicroατική
Οι περισσότεροι γιατροί αναγνωρίζουν ότι
έχουν περάσει από αυτό το στάδιο στην αρχή
της καριέρας τους Ο διακεκριmicroένος καθηγητής
χειρουργικής στο Πανεπιστήmicroιο του Stanford l
Greco έχει αφιερώσει τη ζωή του στην
αντιmicroετώπιση αυτού του προβλήmicroατος και
προσπαθεί να αφυπνίσει και άλλα ιδρύmicroατα
ώστε να δηmicroιουργήσουν οmicroάδες αντιmicroετώπισης
και αναγνώρισης του προβλήmicroατος Ο
καθηγητής S Ser στο Πανεπιστήmicroιο του
15 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Michigan ο οποίος θεωρείται παγκοσmicroίως
ειδικός για την κατάθλιψη των γιατρών
ποφάσισε να ασχοληθεί σοβαρά microε το
συγκεκριmicroένο πρόβληmicroα όταν ο καλύτερος
φίλος του γιατρός προσπάθησε να
αυτοκτονήσει και δύο χρόνια αργότερα ένας
άλλος συνεργάτης του αυτοκτόνησε
Σύmicroφωνα microε τη microελέτη τα προβλήmicroατα
ξεκινούν microε την αρχή των εφηmicroεριών Σ αυτήν
τη φάση οι νέοι γιατροί δέχονται microεγάλη πίεση
microικρή αmicroοιβή και απολαmicroβάνουν microόνο
επικρίσεις όταν κάτι δεν πάει καλά Να
σηmicroειώσουmicroε ότι οι νέοι Αmicroερικάνοι γιατροί
ξεκινούν microε ένα τραπεζικό χρέος περίπου
$200000 και δουλεύουν 90 ώρες την
εβδοmicroάδα χωρίς ιδιαίτερα καλή αmicroοιβή
Οι συνθήκες έχουν χειροτερέψει οικονοmicroικά
αλλά και κοινωνικά Παλαιότερα οι γιατροί
είχαν σίγουρη καλή οικονοmicroική αποκατάσταση
αλλά και κοινωνική αναγνώριση Αυτό έχει
αλλάξει δραmicroατικά Η οικονοmicroική επιτυχία δεν
είναι εγγυηmicroένη αλλά ούτε και η κοινωνική Οι
επαγγελmicroατικές απαιτήσεις όmicroως έχουν
αυξηθεί Οι σηmicroερινοί γιατροί έχουν
περισσότερο υλικό να microελετήσουν
περισσότερη ενδονοσοκοmicroειακή γραφειοκρατία
και κυρίως περισσότερους ασθενείς
Μια κατάσταση την οποία προσπαθούν να
αντιmicroετωπίσουν χωρίς microεγάλη επιτυχία είναι
αυτό που σχετίζεται microε το καλούmicroενο ldquoστίγmicroαrdquo
το οποίο καθορίζεται από την αδυναmicroία να
φέρει εις πέρας κάποιος την εργασία του στον
Ιατρικό Χώρο Μόνο το 22 αναζητά βοήθεια
από ειδικούς Η ειρωνεία όπως αναφέρει ο κ
Ser είναι ότι αν κάποιος ζητήσει βοήθεια κατά
microεγάλο ποσοστό όχι απλώς θα ξεπεράσει τα
ψυχολογικά προβλήmicroατα αλλά αυτή η εmicroπειρία
θα είναι σηmicroαντική ώστε να βοηθήσει καλύτερα
τους ασθενείς του ∆υστυχώς αυτή η αντίληψη
έχει να κάνει microε το πως αντιmicroετωπίζεται
κάποιος που έχει πρόβληmicroα από την ίδια την
Ιατρική Κοινότητα Συνήθως αποmicroονώνεται ή
ακόmicroα και χλευάζεται Αυτό θυmicroίζει πολύ την
νοοτροπία στο στρατό Ο νεοσύλλεκτος ή
όποιος έχει πρόβληmicroα προσαρmicroογής
αντιmicroετωπίζει σοβαρή ψυχολογική πίεση η
οποία επιδεινώνει το πρόβληmicroα
Ο κ Greco παραδέχεται ότι και αυτός ήταν
microέρος του ίδιου προβλήmicroατος ∆ηλαδή όντας
σκληρός microε τους εκπαιδευόmicroενους
χειρούργους πριν χρόνια τώρα προσπαθεί να
επανορθώσει για τις ldquoαmicroαρτίεςrdquo του Η αλλαγή
νοοτροπίας προήλθε όταν πληροφορήθηκε την
αυτοκτονία ενός microαθητή του τον οποίο
θεωρούσε κορυφαίο στο χώρο της
χειρουργικής Η τακτική που ακολουθεί
σήmicroερα είναι να παρατηρεί διακριτικά τους
ειδικευόmicroενους και αν παρατηρήσει κάποιο
πρόβληmicroα να αφιερώνει χρόνο microαζί τους Είναι
δύσκολο να παραδεχθείς τέτοιου είδους
πρόβληmicroα ειδικά όταν βρίσκεσαι microέσα στον
Ιατρικό Χώρο Αλλά από την άλλη microεριά είναι
πιο εύκολο και αποτελεσmicroατικό να το
αντιmicroετωπίσεις αναφέρει ο κ Ser Βοηθήστε
τους νέους γιατρούς να γίνουν πιο δυνατοί και
ευτυχείς στο χώρο τους γιατί microόνο τότε θα
microπορέσουν να επικεντρωθούν και να
βοηθήσουν τους ασθενείς τους
Μέχρι το 2020 υπολογίζεται ότι οι Ηνωmicroένες
Πολιτείες θα χρειασθούν τουλάχιστον 90000
περισσότερους παθολόγους Αυτό
microεταφράζεται σε περισσότερες ώρες εργασίας
γιrsquo αυτούς που θα βρίσκονται στο σύστηmicroα Και
αυτό σηmicroαίνει microεγαλύτερη πίεση
Ελεύθερη microετάφραση
Επαmicroεινώντας Κεχαγιάς
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 16
Απλά βήmicroατα για ναβελτιώσουmicroε τη ζωή
microας
Θέλετε να αισθανθείτε καλύτερα Υπάρχουν
τέσσερις απλοί τρόποι
∆ιερωτηθείτε εκφράστε τα συναισθήmicroατά σας
αποφασίστε κι αγκαλιάστε τους δικούς σας
ανθρώπους
Η πλοήγηση στο διαδίκτυο αποτελεί microια
καθηmicroερινή πρακτική για την πλειονότητα των
ανθρώπων της σύγχρονης εποχής Πολλοί
microάλιστα συχνά ακολουθούmicroε συmicroβουλές
ευτυχίας ή συγκεκριmicroένες συνταγές επιτυχίας
για microια καλύτερη ζωή από ανθρώπους που είτε
επικοινωνούmicroε microαζί τους στα microέσα κοινωνικής
δικτύωσης είτε διαβάζουmicroε άρθρα τους στο
διαδίκτυο Οι άνθρωποι όmicroως αυτοί τις
περισσότερες φορές δεν ξέρουν καν ποιο θέmicroα
πραγmicroατικά microας απασχολεί Καλό θα ήταν
λοιπόν να είmicroαστε περισσότερο επιφυλακτικοί
και να microην εmicroπιστευόmicroαστε εύκολα κάθε
συmicroβουλή που microας δίνεται ή τυχαίνει να
διαβάζουmicroε
Στην πραγmicroατικότητα σας προτείνουmicroε να
microην εmicroπιστευτείτε ούτε το περιεχόmicroενο των
γραmicromicroών αυτού του άρθρου (ως κριτικοί
αναγνώστες) παρά microόνο τις microελέτες
νευροεπιστηmicroόνων οι οποίες καταδεικνύουν
τους παράγοντες που microπορούν πραγmicroατικά να
microας οδηγήσουν σε microια πιο ποιοτική ζωή
Ο ερευνητής των νευροεπιστηmicroών του UCLA
(του Πανεπιστηmicroίου της Καλιφόρνια στο Λος
Άντζελες) Alex Korb microάς δίνει λοιπόν κάποιες
ιδέες που microπορεί να microας βοηθήσουν
ουσιαστικά στο να ακολουθήσουmicroε στη ζωή
microας microια πορεία που θα microας κάνει να
αισθανθούmicroε καλύτερα
Στις παρακάτω γραmicromicroές θα λάβουmicroε
απαντήσεις σε ερωτήmicroατα που συχνά microας
απασχολούν από έναν άνθρωπο που
πραγmicroατικά γνωρίζει πως microπορεί να microας
βοηθήσει
1) Ψάξτε τις αιτίες
Υπάρχουν φορές που οι σκέψεις microας δεν microας
επιτρέπουν να αισθανθούmicroε τουλάχιστον
όmicroορφα αν όχι ευχάριστα Μπορεί να
νιώθουmicroε ενοχή ή ντροπή χωρίς σαφή λόγο
Ποια λοιπόν είναι η σωστή ερώτηση που θα
πρέπει να θέτουmicroε στον εαυτό microας όταν δεν
αισθανόmicroαστε καλά Μα φυσικά το γιατί
Είτε θέλουmicroε να το πιστέψουmicroε είτε όχι τα
συναισθήmicroατα της ενοχής και της ντροπής
ενεργοποιούνται από το λεγόmicroενο laquoκέντρο
ανταmicroοιβήςraquo του εγκεφάλου το οποίο επίσης
σχετίζεται microε τη microάθηση και τον εθισmicroό
Παρά λοιπόν τις έντονες διαφορές τους η
περηφάνια η ντροπή η ενοχή ενεργοποιούνται
από παρόmicroοια νευρωνικά κυκλώmicroατα
Εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι ότι η υπερηφάνεια
είναι το πιο ισχυρό από αυτά τα συναισθήmicroατα
στην ενεργοποίηση της δραστηριότητας των
συγκεκριmicroένων περιοχών
Παραδόξως επίσης και η ανησυχία σε
βραχυπρόθεσmicroο επίπεδο microας κάνει να
αισθανόmicroαστε λίγο καλύτερα ndash θεωρώντας ότι
microέσω αυτής συmicroβάλλουmicroε στην επίλυση των
προβληmicroάτων microας Αυτό αρχικά microπορεί να
φαίνεται αντιφατικό αλλά δείχνει ότι όταν
είmicroαστε αγχωmicroένοι -ες είναι καλύτερο να
κάνουmicroε κάτι γιrsquo αυτό - ακόmicroα και να
ανησυχήσουmicroε - από το να microείνουmicroε αδρανείς
Σαφώς η ενοχή η ντροπή και η ανησυχία
είναι άσχηmicroες microακροπρόθεσmicroες λύσεις Τι
λοιπόν προτείνουν οι νευροεπιστήmicroονες ότι θα
πρέπει να κάνουmicroε Να διερωτηθούmicroε για ποια
πράγmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες
Η ευγνωmicroοσύνη σχετίζεται microε τα θετικά
συναισθήmicroατα που αισθανόmicroαστε όταν microας
συmicroβαίνει κάτι καλό όταν εκτιmicroάmicroε όσα θετικά
συmicroβαίνουν γύρω microας χωρίς να τα θεωρούmicroε
δεδοmicroένα αποτελώντας επιλογή και συνάmicroα
στάση ζωής Και σαφώς επηρεάζει
πραγmicroατικά το microυαλό microας ∆ιερωτάστε βέβαια
17 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
microε ποιον τρόπο συmicroβαίνει αυτό
Τα οφέλη της ευγνωmicroοσύνης ξεκινούν από το
σύστηmicroα της ντοπαmicroίνης κι επειδή
αισθανόmicroαστε ευγνώmicroονες ενεργοποιείται το
στέλεχος της περιοχής του εγκεφάλου που την
παράγει
Προσπαθώντας λοιπόν να σκεφτούmicroε τα
πράγmicroατα για τα οποία νιώθουmicroε ευγνώmicroονες
επικεντρωνόmicroαστε στις θετικές πτυχές της
ζωής microας και microε αυτή τη διαδικασία αυξάνεται η
παραγωγή σεροτονίνης Σηmicroειώνουmicroε δε πως
τα χαmicroηλά επίπεδα της σεροτονίνης σχετίζονται
microε την κακή διάθεση την επιθετική
συmicroπεριφορά και την εmicroφάνιση κατάθλιψης
Σαφώς ορισmicroένες συγκυρίες ή καταστάσεις
που βιώνουmicroε microοιάζουν σαν να laquoφάγαmicroεraquo
γροθιά στο στοmicroάχι microας και αισθανόmicroαστε σαν
να microην υπάρχει τίποτα για το οποίο να
νιώθουmicroε ευγνώmicroονες Παρά ταύτα δεν
πειράζει ∆εν χρειάζεται πάντα να βρίσκουmicroε
κάτι καθώς η διαδικασία και microόνο της
αναζήτησης πραγmicroατικά microετράει
Το να θυmicroόmicroαστε να είmicroαστε ευγνώmicroονες για
όσα θετικά όmicroορφα microας συmicroβαίνουν αποτελεί
ένδειξη υψηλής συναισθηmicroατικής νοηmicroοσύνης
Και η ευγνωmicroοσύνη δεν συνδέεται microόνο microε την
ευτυχία αλλά και microε τη δηmicroιουργία ενός
κατάλληλου πλαισίου ανάπτυξης και εξέλιξης
των σχέσεων microας
Τι microάς συmicroβαίνει όmicroως όταν τα κακά
συναισθήmicroατα microας κατακλύζουν Όταν δεν
γνωρίζουmicroε καν πώς να τα διαχειριστούmicroε
Υπάρχει microια εύκολη απάντηση
2) Αρνητικά συναισθήmicroατα
Ας συνδέσουmicroε τα άσχηmicroα ndash αρνητικά
συναισθήmicroατα microε τη λύπη την ανησυχία το
θυmicroό
Ο ερευνητής Gross διαπίστωσε ότι οι
άνθρωποι που προσπαθούν να καταπνίξουν
microια αρνητική συναισθηmicroατική εmicroπειρία
αποτυγχάνουν τελικά να το κάνουν Ενώ
θεωρούν ότι φαίνονται καλά προς τα έξω το
microεταιχmicroιακό τους σύστηmicroα φανερώνει τα
αρνητικά τους συναισθήmicroατα προς τα microέσα
όσο κι αν προσπαθούν να τα καταπνίξουν Το
ίδιο καταδεικνύουν πορίσmicroατα έρευνας
λειτουργικής απεικόνισης microαγνητικού
συντονισmicroού (fMRI) του Kevin Ochsner (του
Πανεπιστηmicroίου Columbia) τονίζοντας microάλιστα
πως η προσπάθεια να κρύβουmicroε ή να
καταπνίγουmicroε τα αρνητικά microας συναισθήmicroατα
σε καmicroία περίπτωση δεν microας ωφελεί αντίθετα
σε ορισmicroένες περιπτώσεις λειτουργεί
υποστηρικτικά και ενισχύει τα συναισθήmicroατα
αυτά
Στην πραγmicroατικότητα microόνο η έκφραση και
παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας microπορεί να
λειτουργήσει υποστηρικτικά και να microας
ωφελήσει καθώς χρησιmicroοποιώντας το λόγο
κάνοντας έmicromicroεσες αναφορές ή ακόmicroα και
απλουστεύσεις της εmicroπειρίας microας microειώνουmicroε τη
διέγερση αυτών των συναισθηmicroάτων Ακόmicroα
και η περιγραφή ενός αρνητικού
συναισθήmicroατος microε microια ή δύο λέξεις βοηθά στη
microείωση της έντασης του συναισθήmicroατος αυτού
Πολλές microάλιστα αρχαίες microέθοδοι ήταν πολύ
πιο microπροστά από σύγχρονες πρακτικές της
εποχής microας όπως ο διαλογισmicroός ο οποίος
βέβαια χρησιmicroοποιείται διαχρονικά Η έκφραση
και παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας λοιπόν
αποτελεί βασικό εργαλείο της γνώσης και της
συναίσθησης επηρεάζοντας τον εγκέφαλο microας
microε τόση δύναmicroη η οποία ασκεί καθοριστική
επίδραση και στους ανθρώπους του
περιβάλλοντός microας
Παρόλα αυτά αν τελικά δεν αισθανόmicroαστε
άσχηmicroα δυστυχώς υπάρχουν κάποια
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 18
περιστατικά κάποιες καταστάσεις ή
εmicroπειρίες που βιώνουmicroε στη ζωή microας και
microας προκαλούν άγχος ή πίεση Υπάρχει
όmicroως κι ένας απλός τρόπος για να τις
νικήσουmicroε
3) Λήψη αποφάσεων
Το γεγονός ότι κάθε φορά που
λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση στη συνέχεια
αισθανόmicroαστε ότι είmicroαστε σε κατάσταση
ηρεmicroίας δεν αποτελεί τυχαίο γεγονός
Επιστηmicroονικά έχει αποδειχθεί ότι η λήψη
αποφάσεων microειώνει το άγχος και την
ανησυχία καθώς microας βοηθά να λύσουmicroε τα
προβλήmicroατά microας και επηρεάζει τη λειτουργία
του εγκεφάλου microας
Η λήψη αποφάσεων ως διαδικασία
περιλαmicroβάνει τόσο τον καθορισmicroό των στόχων
όσο και τη δηmicroιουργία προθέσεων και
προσδοκιών Και οι τρεις αποτελούν microέρος του
ίδιου νευρικού κυκλώmicroατος και επιδρούν θετικά
microειώνοντας την ανησυχία και το άγχος Η λήψη
αποφάσεων βοηθά στο να ξεπερνάmicroε ή
τουλάχιστον να σταmicroατάmicroε να έλκουmicroε
αρνητικά ερεθίσmicroατα και ρουτίνες
Σαφώς όmicroως microπορεί να αποτελέσει και microια
δύσκολη ή ακόmicroα και επίπονη διαδικασία Άρα
εν κατακλείδι τι είδους αποφάσεις θα πρέπει
να λαmicroβάνουmicroε Ο τοmicroέας των
νευροεπιστηmicroών έχει την απάντηση
Να παίρνουmicroε microια laquoαρκετά καλήraquo απόφαση
∆ε χρειάζεται να προσπαθούmicroε στοχεύοντας
στην καλύτερη απόφαση καθώς είναι ευρέως
γνωστό ότι η τελειοmicroανία συχνά ταυτίζεται microε
καταστάσεις άγχους και πίεσης Και οι microελέτες
που αφορούν τη την εγκεφαλική λειτουργία
καταδεικνύουν την εν λόγω ταύτιση καθώς
στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να είναι
όλα τέλεια κατακλύζεται ο εγκέφαλός microας microε τα
συναισθήmicroατα που microας κάνουν να νιώθουmicroε
ότι βρισκόmicroαστε εκτός ελέγχου
Στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να
επιτύχουmicroε το καλύτερο ή ακόmicroα και το τέλειο
αποτέλεσmicroα κι όχι απλά το καλό προκαλούmicroε
έντονη συναισθηmicroατική δραστηριότητα
Αντίθετα microέσω της αναγνώρισης ότι αυτό microε το
οποίο καταπιανόmicroαστε είναι αρκετά καλό
ενεργοποιούνται περισσότερες περιοχές που
microας βοηθούν να νιώθουmicroε ότι έχουmicroε καλύτερο
έλεγχο
Έτσι όταν λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση ο
εγκέφαλός microας microάς οδηγεί στο να
αισθανόmicroαστε ότι έχουmicroε τον έλεγχο και όπως
έχει προαναφερθεί η αίσθηση του ελέγχου
microειώνει το στρες Αλλά το πραγmicroατικά
συναρπαστικό είναι πως η λήψη αποφάσεων
ενισχύει την ευχαρίστηση
Μπορούmicroε να αντιληφθούmicroε ότι όταν
λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση σχετικά microε ένα
στόχο που έχουmicroε θέσει και εν συνεχεία
επιτυγχάνουmicroε τον εν λόγω στόχο
αισθανόmicroαστε καλύτερα από ό τι όταν κάτι
θετικό microάς συmicroβαίνει αλλά κατά τύχη
Και αυτό απαντά στο αιώνιο microυστήριο του
λόγου για τον οποίο όταν αποφασίζουmicroε
εξαναγκαστικά να γραφτούmicroε στο γυmicroναστήριο
αυτό αποτελεί microια εξαιρετικά δύσκολη
απόφαση για εmicroάς καθώς στην
πραγmicroατικότητα σέρνουmicroε τους εαυτούς microας
και δεν λαmicroβάνουmicroε την απόφαση να
γυmicroναστούmicroε από ευχαρίστηση
Όταν λοιπόν κάνουmicroε κάτι γιατί θεωρούmicroε
ότι πρέπει (στην ουσία όmicroως αναγκαζόmicroαστε)
αυτό δεν αποτελεί πραγmicroατικά microια εθελοντική
απόφαση και γιrsquo αυτό το λόγο ο εγκέφαλός microας
και εν κατακλείδι εmicroείς οι ίδιοι-ες δεν
αισθανόmicroαστε ευχαρίστηση και δεν ωθούmicroαστε
στο να συνεχίσουmicroε να λαmicroβάνουmicroε αυτή την
απόφαση Αντίθετα αισθανόmicroαστε άγχος και
microε αυτόν τον τρόπο σαφώς δεν microπορούmicroε να
οικοδοmicroήσουmicroε microια καλή συνήθεια ακόmicroα κι αν
αυτή είναι η συνήθεια της σωmicroατικής άσκησης
19 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Νιώθουmicroε ευγνώmicroονες δηλώνουmicroε τα
αρνητικά microας συναισθήmicroατα και λαmicroβάνουmicroε
περισσότερες αποφάσεις Εξαιρετικά Αλλά
όmicroως όλα αυτά αποτελούν microια microοναχική
συνταγή της ευτυχίας και microάλλον ως άνθρωποι
και κοινωνικά όντα χρειαζόmicroαστε κι άλλα
άτοmicroα
Τι λοιπόν υποδεικνύει η νευροεπιστήmicroη ότι
microπορούmicroε να κάνουmicroε ώστε να είmicroαστε
περισσότερο ευτυχισmicroένοι Κάτι πολύ απλό
που καλό θα είναι να microην παραλείπουmicroε και
συmicroπεριλαmicroβάνει και τους πολύτιmicroους
laquoάλλουςraquo του περιβάλλοντός microας ώστε να microην
νιώθουmicroε microοναξιά
4) Ανθρώπινη επαφή - ανθρώπινο
άγγιγmicroα
Όχι βέβαια αδιακρίτως ώστε να
αποφύγουmicroε τυχόντα δυσάρεστα
προβλήmicroατα Αποδεικνύεται λοιπόν ότι είναι
εξαιρετικά καλό να επιτρέπουmicroε στον εαυτό
microας να αισθάνεται την αγάπη και την αποδοχή
των άλλων και συνάmicroα να την εκφράζει καθώς
όταν δεν επιτρέπουmicroε την ανθρώπινη επαφή
και επικοινωνία στην ουσία υποβάλλουmicroε τον
εαυτό microας σε microια εξαιρετικά επώδυνη και
microοναχική διαδικασία
Ας δούmicroε τώρα τι κατέδειξαν τα ευρήmicroατα
νευροεπιστηmicroονικής microελέτης κατά την οποία οι
συmicromicroετέχοντες είχαν υποβληθεί στη διαδικασία
να παίζουν ένα βίντεο παιχνίδι όπου πετούσαν
microπάλες ο ένας στον άλλο χωρίς στην
πραγmicroατικότητα να υπάρχουν αληθινοί
συmicroπαίκτες παρά microόνο laquoηλεκτρονικοίraquo (καθώς
όλα ήταν δηmicroιούργηmicroα υπολογιστικού
προγράmicromicroατος) Σηmicroειώνουmicroε βέβαια ότι οι
συmicromicroετέχοντες παρακολουθούνταν από
πραγmicroατικούς ανθρώπους - επιστήmicroονες
Τι συνέβη λοιπόν όταν οι άλλοι παίκτες
σταmicroάτησαν να παίζουν και δεν πετούσαν την
microπάλα Ο εγκέφαλος των συmicromicroετεχόντων
αντέδρασε microε ίδιο τρόπο σαν να βίωνε
σωmicroατικό πόνο Απλούστερα θα λέγαmicroε ότι τα
πορίσmicroατα της έρευνας απέδειξαν πως η
απόρριψη δεν πονάει microόνο σαν να σπάει η
καρδιά microας αλλά σαν να σπάει και το πόδι
microας
Στην πραγmicroατικότητα ο κοινωνικός
αποκλεισmicroός ενεργοποιεί το ίδιο κύκλωmicroα
όπως ο σωmicroατικός πόνος Έτσι στο σηmicroείο
που σταmicroάτησε η ανταλλαγή πασών microπάλας η
microικρή αυτή αλλαγή ήταν αρκετή για να
προκαλέσει αισθήmicroατα κοινωνικού
αποκλεισmicroού
Οι σχέσεις λοιπόν είναι πολύ σηmicroαντικές για
τη λειτουργία του εγκεφάλου microας και καλό θα
ήταν αν θέλουmicroε να οδηγηθούmicroε προς την
ευτυχία να αγγίζουmicroε τους οικείους microας τους
ανθρώπους του στενού περιβάλλοντός microας
Μέσω microάλιστα της αφής απελευθερώνεται και
η ωκυτοκίνη (η ορmicroόνη της γαλουχίας η
λεγόmicroενη ορmicroόνη της αγάπης της αγκαλιάς
της σύνδεσης)
Σαφώς δεν είναι σκόπιmicroο να αγγίζουmicroε τους
πάντες αλλά ακόmicroα και οι χειραψίες ή τα
χτυπήmicroατα στην πλάτη λειτουργούν ευεργετικά
στη διάθεσή microας Όσο δε αφορά τους
ανθρώπους του οικογενειακού ή φιλικού
περιβάλλοντός microας καλό θα ήταν να κάνουmicroε
προσπάθειες να τους αγγίζουmicroε πιο συχνά
Καθώς η επαφή το άγγιγmicroα το χάδι έχουν
απίστευτα ισχυρή δύναmicroη - microας προσδίδουν
πειθώ αυξάνουν την απόδοση των οmicroάδων
ενισχύουν ακόmicroη και τις microαθησιακές microας
ικανότητες Αγγίζοντας λοιπόν κάποιον που
αγαπάmicroε στην πραγmicroατικότητα microειώνουmicroε τον
πόνο Σε microελέτες δε που έγιναν σε παντρεmicroένα
ζευγάρια φαίνεται πως η επαφή τα αγγίγmicroατα
ενίσχυσαν τους δεσmicroούς του ζευγαριού
Επιπλέον κρατώντας το χέρι κάποιου εκτός
από το γεγονός ότι microπορεί να βοηθηθούmicroε να
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 20
αισθανθούmicroε πιο άνετα αποφεύγουmicroε συνάmicroα
άλλες επώδυνες για το microυαλό microας καταστάσεις
Γιrsquo αυτό αγκαλιάστε κάποιον τώρα κιόλας Και
microην δεχθείτε microικρές γρήγορες αγκαλιές
Πείτε στους ανθρώπους που θα αγκαλιάσετε
πως κάποιος νευροεπιστήmicroονας σάς
συνέστησε τις microεγάλης διάρκειας αγκαλιές
Έρευνες έδειξαν πως λαmicroβάνοντας και
δίνοντας πέντε αγκαλιές την ηmicroέρα για
τέσσερις εβδοmicroάδες αυξάνουmicroε την ευτυχία
microας για microεγάλο χρονικό διάστηmicroα
Έτσι λοιπόν θα πρέπει να επιδιώκουmicroε να
περνάmicroε χρόνο microε τους δικούς microας ανθρώπους
και να microοιραζόmicroαστε αγκαλιέςΘα πρέπει να
τονιστεί ότι η δύναmicroη της ανταλλαγής γραπτών
microηνυmicroάτων δεν είναι αρκετή Αρκεί microόνο να
αναλογιστούmicroε πως όταν βιώνουmicroε microια
κατάσταση άγχους και στη συνέχεια
επισκεπτόmicroαστε αγαπηmicroένα microας πρόσωπα ή
τους microιλάmicroε στο τηλέφωνο αισθανόmicroαστε πολύ
καλύτερα Κι ότι δεν συmicroβαίνει το ίδιο όταν
ανταλλάσσουmicroε γραπτά microηνύmicroατα
Αφήνουmicroε λοιπόν τα γραπτά microηνύmicroατα και
επιλέγουmicroε τις κατά πρόσωπο συναντήσεις και
τις αγκαλιές
Επειδή όmicroως σκοπός του εν λόγω άρθρου
δεν είναι να σας φορτώσει microε πάρα πολλές
πληροφορίες ας συνοψίσουmicroε τις
αποδοτικότερες και ευκολότερες επιλογές που
πρέπει να κάνουmicroε για να ξεκινήσει η πορεία
microας προς την ευτυχία κατά τα πορίσmicroατα των
νευροεπιστηmicroονικών microελετών
bull ∆ιερωτόmicroαστε για ποια
θέmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες Αν
τυχόν δεν υπάρχουν απαντήσεις
δεν πειράζει Θυmicroόmicroαστε πως
ακόmicroα και η απλή αναζήτηση
βοηθάει
bull Εκφράζουmicroε τα αρνητικά microας
συναισθήmicroατα και έτσι βοηθάmicroε
το microυαλό microας να τα διαχειρίζεται
πολύ καλύτερα
bull Αποφασίζουmicroε Λαmicroβάνουmicroε αποφάσεις
laquoαρκετά καλέςraquo κι όχι σαφώς laquoτις καλύτερες
πάνω στη γη
bull Ανταλλάσσουmicroε αγκαλιές κι όχι γραπτά
microηνύmicroατα
Κλείνουmicroε microε τα λόγια του νευροεπιστήmicroονα
Alex Korb ο οποίος εξηγεί ότι Τα πάντα είναι
διασυνδεδεmicroένα Η ευγνωmicroοσύνη βελτιώνει τον
ύπνο Ο ύπνος microειώνει τον πόνο Ο
ελαττωmicroένος πόνος βελτιώνει τη διάθεσή microας
Η βελτιωmicroένη διάθεση microειώνει το άγχος το
οποίο βελτιώνει την επικέντρωση και τον
προγραmicromicroατισmicroό Η επικέντρωση και ο
κατάλληλος σχεδιασmicroός απαιτεί τη λήψη
αποφάσεων Η λήψη αποφάσεων microειώνει
περαιτέρω το άγχος και βελτιώνει την
απόλαυση Η απόλαυση microας ενισχύει να
αισθανόmicroαστε περισσότερο ευγνώmicroονες και
διατηρεί αυτή την ανοδική πορεία προς την
ευτυχία Η απόλαυση συνδέεται επίσης microε τις
κοινωνικές σχέσεις και επαφές οι οποίες microε τη
σειρά τους θα microας κάνουν πιο ευτυχισmicroένους -
ες
Κι όλοι -ες θέλουmicroε να είmicroαστε ευτυχισmicroένοι
-ες Αρκεί να γνωρίζουmicroε και να κάνουmicroε τις
κατάλληλες επιλογές Και νοmicroίζω πως για εmicroάς
που πλέον γνωρίζουmicroε ο δρόmicroος είναι πολύ
πιο εύκολος ή τουλάχιστον νευροεπιστηmicroονικά
εmicroπνευσmicroένος
Σε ελεύθερη microετάφραση από το περιοδικό
Time Αγγελική Ζώτου
21 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
ΕΚ∆ΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ
∆ΙΑΒΗΤΗ
Με αφορmicroή την Παγκόσmicroια Ηmicroέρα για τον
∆ιαβήτη ο σύλλογός microας οργάνωσε εκδήλωση
την Τετάρτη 11η Νοεmicroβρίου το απόγευmicroα Η
εκδήλωση είχε microεγάλη επιτυχία και έλαβε χώρα
στην κατάmicroεστη αίθουσα εκδηλώσεων της
ΛΑΦ Ι
Ευχαριστούmicroε θερmicroά τους φίλους και τα microέλη
του συλλόγου για την εmicroπιστοσύνη τους και
συmicroπαράστασή τους
Οι οmicroιλητές microας κκ Τίγκας και Τσιmicroηχόδηmicroος
ενθουσίασαν τους παρευρισκόmicroενους microε τις
εmicroπεριστατωmicroένες και κατανοητές οmicroιλίες τους
στα δύο βασικά και επίκαιρα θέmicroατα που
απασχολούν τους πάσχοντες από διαβήτη
τύπου Ι και Ι Ι
Ο κ Τσιmicroηχόδηmicroος Επίκουρος Καθηγητής
στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα
της οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου
Ιraquo
Και ο κ Τίγκας Επίκουρος Καθηγητής στο
Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα της
οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου Ι Ιraquo
Μετά το τέλος των οmicroιλιών ακολούθησε
πληθώρα ερωτήσεων από το ακροατήριο
22 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΖΩΗΣΤΑΑΤΟΜΑ ΜΕ
∆ΙΑΒΗΤΗ
Πώς τα φτιάχνουmicroεhellip
Οι επαγγελmicroατίες υγείας πολύ συχνά
κατευθύνουν και συmicroβουλεύουν τα άτοmicroα microε
διαβήτη έτσι ώστε να έχουν καλύτερη ποιότητα
ζωής ∆εν είναι όmicroως τόσο συχνό οι ειδικοί να
ασχολούνται microε τους συντρόφους των ατόmicroων
αυτών οι οποίοι χωρίς να έχουν διαβήτη
microαθαίνουν επίσης να ζουν microε αυτόν
Παρακάτω παρατίθενται δέκα χρήσιmicroες
συmicroβουλές που βοηθούν τους συντρόφους των
διαβητικών να υποστηρίξουν τα αγαπηmicroένα
τους πρόσωπα διατηρώντας πάντα τα υγιή
απαραίτητα όρια
1 Μην προσφέρετε αυθαίρετες συmicroβουλές
σχετικά microε τη διατροφή και τη διαχείριση του
διαβήτη εν γένει Μπορεί η πρόθεσή σας να
είναι η καλύτερη αλλά προέχει ο σεβασmicroός
στις προσωπικές επιλογές του ατόmicroου Πείτε τη
γνώmicroη σας microόνο εφόσον ρωτηθείτε Άλλωστε
κάποιες κοινές πεποιθήσεις σχετικά microε τον
διαβήτη έχουν πλέον είτε ξεπεραστεί είτε
διαψευσθεί
2 Συνειδητοποιήστε και αναγνωρίστε ότι η
διαχείριση του διαβήτη είναι microια πολύ
απαιτητική διαδικασία που διαρκεί 24 ώρες το
24ωρο και την οποία το άτοmicroο δεν διάλεξε και
ούτε microπορεί να παραιτηθεί από αυτή Το άτοmicroο
πρέπει να σκέφτεται τι πότε και πόσο θα φάει
να ρυθmicroίζει τη φυσική του άσκηση το στρες
καθώς και την αγωγή που λαmicroβάνει να microετρά
τακτικά τα επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα και
πολλά ακόmicroα
3 Μην αναφέρετε περιστατικά διαβητικών
που έχετε ακούσει microε σοβαρές επιπλοκές και
κακή έκβαση Ο διαβήτης είναι ένα νόσηmicroα
που φοβίζει το άτοmicroο που το έχει δεν
χρειάζονται λοιπόν επιπλέον laquoιστορίες
τρόmicroουraquo που αυξάνουν το άγχος Άλλωστε
είναι πλέον γνωστό ότι microε καλή διαχείριση
πολλά άτοmicroα microε διαβήτη ζουν πολλά χρόνια microε
υγεία και καλή ποιότητα ζωής
4 Προσφερθείτε να βοηθήσετε στην επιλογή
ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής Μπορείτε για
παράδειγmicroα να ξεκινήσετε από κοινού ένα
πρόγραmicromicroα φυσικής άσκησης άλλωστε η
υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωή είναι
ωφέλιmicroη για όλους
5 Μην αντιδράτε αρνητικά εάν το
αγαπηmicroένο σας πρόσωπο microετρά το σάκχαρό
του ή κάνει microια ένεση ινσουλίνης microπροστά σας
Είναι microια απαραίτητη διαδικασία για την καλή
ρύθmicroιση του διαβήτη η οποία είναι πιο
δύσκολη εάν πρέπει να γίνει κρυφά
6 Ρωτήστε πώς microπορείτε να βοηθήσετε Εάν
θέλετε να είστε υποστηρικτικοί υπάρχουν
πολλά microικρά πράγmicroατα που microπορείτε να
κάνετε Αρκεί να ρωτήσετε πρώτα
7 Μην προσφέρετε απερίσκεπτες
διαβεβαιώσεις microε σκοπό να microειώσετε το άγχος
του αγαπηmicroένου σας προσώπου Μη
συγκρίνετε το νόσηmicroά του για παράδειγmicroα microε
άλλα νοσήmicroατα όπως είναι ο καρκίνος για να
του αναδείξετε ότι τα πράγmicroατα θα microπορούσαν
να είναι χειρότερα Κάτι τέτοιο όχι microόνο δεν θα
τοντην κάνει να αισθανθεί καλύτερα αλλά
ενδεχοmicroένως να λειτουργήσει ως microήνυmicroα
υποτίmicroησης της σοβαρότητας του διαβήτη τη
στιγmicroή που πρόκειται για ένα σοβαρό νόσηmicroα
8 Υποστηρίξτε τις προσπάθειές του να
φροντίσει τον εαυτό τουτης Μπορείτε για
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 23
παράδειγmicroα να βοηθήσετε την προσπάθειά
τουτης συντρόφου σας για βελτίωση του
τρόπου ζωής microε τη διατήρηση ως επί το
πλείστο υγιεινών τροφίmicroων στο ψυγείο
Μπορείτε επίσης να σεβαστείτε την επιλογή
του να διακόψει την πρόσληψη microιας οmicroάδας
ανθυγιεινών τροφών και να microην τις
καταναλώνετε microπροστά τουτης Σίγουρα θα
βοηθήσει πολύ εάν δεν είστε εσείς η πηγή του
πειρασmicroού
9 Μην κρυφοκοιτάζετε ή σχολιάζετε τις τιmicroές
σακχάρου χωρίς να ρωτήσετε πριν Είναι πολύ
προσωπικές πληροφορίες που οη σύντροφός
σας microπορεί να microη θέλει να microοιραστεί Είναι
φυσιολογικό άλλωστε στην περίπτωση του
διαβήτη οι τιmicroές αυτές να είναι άλλοτε πολύ
υψηλές και άλλοτε πολύ χαmicroηλές Τα αυθαίρετα
σχόλιά σας για αυτές microπορεί να εντείνουν τα
αισθήmicroατα θυmicroού και απογοήτευσης που
συχνά ήδη υπάρχουν
10 Προσφέρετε απλόχερα την αγάπη σας
και την ενθάρρυνσή σας Πολλές φορές απλά
και microόνο το ενδιαφέρον σας microπορεί να
υποστηρίξει το αγαπηmicroένο σας πρόσωπο και
να το κινητοποιήσει έτσι ώστε να διαχειριστεί
microε επιτυχία τον διαβήτη
Πηγή mayoclinic
Οι Στατίνες microπορούννα αυξήσουν σε
microεγάλο ποσοστό τονκίνδυνο για τηνεmicroφάνιση διαβήτη
Οι στατίνες microπορούν να microειώσουν τη
χοληστερίνη και ακόmicroη και αν δηmicroιουργηθεί
φλεγmicroονή είναι ικανές να κρατήσουν τον
κίνδυνο των καρδιακών παθήσεων σε χαmicroηλά
επίπεδα
Το σίγουρο είναι ότι αυτά τα κοινά
συνταγογραφούmicroενα φάρmicroακα microπορεί να
αυξήσουν σε ένα microεγάλο ποσοστό τον κίνδυνο
για την εmicroφάνιση σακχαρώδη διαβήτη
Παράλληλα οι γιατροί είναι σε θέση να
διακρίνουν ένα σοβαρό κίνδυνο πριν από την
συνταγογράφηση στατινών όπως είναι και τα
φάρmicroακα microείωσης της χοληστερίνης τα οποία
είναι από τα πιο συχνά συνταγογραφούmicroενα
φάρmicroακα στην Αmicroερική Σε microία από τις microελέτες
που δηmicroοσιεύθηκε στο περιοδικό Diabetologia
επιστήmicroονες από την Φιλανδία διαπίστωσαν
πως οι άνδρες στους οποίους
συνταγογραφήθηκαν στατίνες για να microειώσουν
τη χοληστερίνη τους είχαν 46 microεγαλύτερη
πιθανότητα να εmicroφανίσουν διαβήτη microετά από 6
χρόνια σε σύγκριση microε εκείνους που δεν
έπαιρναν το συγκεκριmicroένο φάρmicroακο
Αξίζει να σηmicroειωθεί βέβαια πως οι στατίνες
κάνουν τους ανθρώπους πιο ανθεκτικούς ως
προς την επίδραση της ινσουλίνης - η οποία
διασπά τα σάκχαρα- και έτσι εκκρίνουν
λιγότερη ινσουλίνη Αυτό που καταλαβαίνει
κάποιος είναι ότι η επίδραση των στατινών
microοιάζει να είναι microεγαλύτερη στα άτοmicroα που
φαίνεται να έχουν όσο το δυνατόν πιο
φυσιολογικές τιmicroές γλυκόζης Πραγmicroατικότητα
αποτελεί το γεγονός ότι όσο microεγαλύτερη είναι η
δόση της στατίνης και για όσο microεγαλύτερο
24 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
διάστηmicroα χορηγείται σε ασθενείς τόσο
microεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος οι
συγκεκριmicroένοι ασθενείς να αποκτήσουν
διαβήτη
Παλαιότερες microελέτες έδειξαν ότι οι στατίνες
είναι ικανές να αυξήσουν τα επίπεδα του
σακχάρου στο αίmicroα καθώς και τον κίνδυνο
εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη από 10 έως
20 παρόλα αυτά όmicroως microία τόσο microεγάλη και
αρνητική επίδραση δεν έχει τεκmicroηριωθεί
επιστηmicroονικά Πολύ συχνά οι γιατροί θεωρούν
υπεύθυνες τις στατίνες για όσους ασθενείς
βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο εmicroφάνισης
καρδιακής νόσου διότι ένας βασικός
παράγοντας microελλοντικής ύπαρξης καρδιακών
προβληmicroάτων είναι και ο διαβήτης Πως
λοιπόν όλα τα παραπάνω microας οδηγούν σε
τέτοιου είδους συmicroπεράσmicroατα
O Dr Robert Eckel πρώην πρόεδρος της
Αmicroερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας και
καθηγητής της ιατρικής στο Πανεπιστήmicroιο του
Κολοράντο σηmicroείωσε πως αυτό είναι ένα
σενάριο microε καλά και άσχηmicroα νέα συγχρόνως
Αυτό που τόνισε είναι πως υπάρχουν πειστικά
στοιχεία ότι οι ασθενείς που λαmicroβάνουν
στατίνες διατρέχουν αυξηmicroένο κίνδυνο
εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη αλλά από την
άλλη πλευρά συmicroβάλλουν στη microείωση του
κινδύνου καρδιακής προσβολής εγκεφαλικού
επεισοδίου ή ακόmicroα και θανατηφόρας
καρδιακής νόσου Με αυτόν τον τρόπο
αντισταθmicroίζονται και οι παρενέργειες των
στατινών που οδηγούν στην εmicroφάνιση διαβήτη
Με άλλα λόγια οι στατίνες microπορούν να
προσφέρουν πολλά καλά στους ανθρώπους
που έχουν καρδιακά προβλήmicroατα microε το τίmicroηmicroα
όmicroως της εmicroφάνισης διαβήτη
Φιλανδοί επιστήmicroονες διαπίστωσαν επίσης
τον αυξηmicroένο κίνδυνο για την εmicroφάνιση
σακχαρώδη διαβήτη έπειτα από τη λήψη
στατινών σε ποσοστό που ανέρχεται στο 46
την ώρα που ο Eckel επισηmicroαίνει ότι η
συγκεκριmicroένη microελέτη αφορούσε microόνο λευκούς
άνδρες και για αυτό τον λόγο δε microπορεί να
γενικευτεί στον ευρύτερο πληθυσmicroό Από τους
συγκεκριmicroένους άνδρες δεν έχουmicroε
πληροφορίες για το οικογενειακό τους ιστορικό
ή ποια microπορεί να ήταν η προσωπική τους
ιστορία microε το διαβήτη Κάποιοι από αυτούς
ίσως να είχαν και άλλους παράγοντες κινδύνου
για την ασθένεια που τους έθεσε σε υψηλότερο
κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη ακόmicroη και αν
δεν είχαν πάρει στατίνες
Εκείνοι που εmicroφάνισαν σακχαρώδη διαβήτη
ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν λάβει παρόmicroοια
microέτρα και microε όλους όσους εmicroφάνισαν διαβήτη
ενώ δεν έπαιρναν στατίνες γεγονός που
υποδηλώνει ότι η θεραπεία microε στατίνες αυξάνει
τον κίνδυνο εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη
ανεξάρτητα από το προφίλ κινδύνου που
υπάρχει στο πληθυσmicroιακό φόντο Σε microία
ξεχωριστή microε έδρα τις ΗΠΑ microελέτη σχετικά microε
τη λήψη στατινών οι ερευνητές διαπίστωσαν
ότι εκείνοι που πήγαν να εmicroφανίσουν διαβήτη
ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν αυξηmicroένες
πιθανότητες να εmicroφανίσουν τη νόσο πριν καν
αρχίσουν να παίρνουν τα συγκεκριmicroένα
φάρmicroακα Πρέπει λοιπόν οι ασθενείς να
λαmicroβάνουν στατίνες Νέα microελέτη κάνει λόγο για
καρδιακά οφέλη τα οποία υπερτερούν από τον
κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη Το αν τελικά
οι ασθενείς πρέπει να λαmicroβάνουν στατίνες ή
όχι είναι κάτι που δηmicroιουργεί σύγχυση και
στους ίδιους αλλά και στους γιατρούς τους
Στην πραγmicroατικότητα τα παραπάνω
αποτελέσmicroατα υπογραmicromicroίζουν την ανάγκη για
microια συζήτηση που πρέπει να λαmicroβάνει χώρα
πριν από τη συνταγογράφηση στατινών σε
όσους ασθενείς τη χρειάζονται Για όλους
αυτούς που δεν πάσχουν ακόmicroα από διαβήτη
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 25
αλλά παρόλα αυτά είναι ευάλωτοι στη νόσο
σηmicroαντικό ρόλο παίζουν η σωστή διατροφή και
η άσκηση όπως ακριβώς τόνισε και ο Dr Neil
Stone επικεφαλής συγγραφέας 2013 του
Αmicroερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας
Σύmicroφωνα microε τον Stone αν έχουmicroε έναν
ασθενή που είναι επιρρεπής στην εmicroφάνιση
σκαχαρώδη διαβήτη σύmicroφωνα microε όλα όσα
ειπώθηκαν παραπάνω κατατάσσεται σε microία
οmicroάδα υψηλού κινδύνου γιατί λόγω του
διαβήτη υπάρχει πιθανότητα να αποκτήσει και
καρδιακά προβλήmicroατα Αυτή η οmicroάδα ασθενών
επωφελείται από τη λήψη στατινών Αν λοιπόν
έχουν σκοπό οι συγκεκριmicroένοι ασθενείς να
λάβουν microία στατίνη θα παραmicroείνουν υγιείς και
θα βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους Σε
διαφορετική περίπτωση εάν δε το κάνουν αυτό
και λάβουν τη στατίνη συνεχίζοντας παράλληλα
έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής τότε θα είναι
ακόmicroα πιο επιρρεπείς στην εmicroφάνιση διαβήτη
Τέλος ένας ακόmicroη σηmicroαντικός παράγοντας
για να αποφασίσει κάποιος ασθενής που
πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη να πάρει
στατίνες είναι και το οικογενειακό του ιστορικό
Τα πάντα είναι σχετικά όσον αφορά τους
κινδύνους και τα οφέλη microε τα οποία θα έρθει
αντιmicroέτωπος ο κάθε ασθενής Σίγουρος όmicroως
είναι ο κίνδυνος εmicroφάνισης διαβήτη όταν
κάποιος λαmicroβάνει στατίνες Αυτό που τονίζει ο
Eckel είναι ότι το καλύτερο αποτέλεσmicroα έρχεται
ύστερα από microία αρmicroονική επικοινωνία και
συνεργασία microεταξύ γιατρού και ασθενή Αυτό
είναι το παν για να πετύχει οποιαδήποτε
θεραπεία
ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΕΝΙΚΗΣ
ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ
Καλούνται τα microέλη της ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ
ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΑΝΙΚΟ ∆ΙΑΒΗΤΗ
(ΠΕΝ∆Ι ) σε τακτική Γενική Συνέλευση την
Κυριακή 24-Ιανουαρίου στα γραφεία του
Συλλόγου
∆ηmicroητρίου Χατζή 63- Αmicroπελόκηποι
Ιωαννίνων
Επειδή ο σύλλογος microας έχει microέλη από όλη
την Ήπειρο και είναι αδύνατον να υπάρχει
απαρτία την πρώτη Κυριακή για να
αποφύγουmicroε την ταλαιπωρία παρακαλούmicroε
θερmicroά τα microέλη microας να δώσουν το παρόν στην
επαναληπτική συνέλευση
Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016 2016 και ώρα
1100 πmicro
Θέmicroατα
1Απολογισmicroός δραστηριοτήτων του ∆Σ
2Οικονοmicroικός απολογισmicroός
3Εκλογές για την ανάδειξη συmicroπληρωmicroατικού
microέλους του ∆Σ
Υποψηφιότητες υποβάλλονται στα γραφεία
του συλλόγου και τηλεφωνικά στα 26510-
08276 ή 26510- 73634 έως και τις 27
Ιανουαρίου
Λόγω των συνεχών περικοπών και των
δύσκολων στιγmicroών που βιώνουmicroε όλοι microας
παρακαλούmicroε να δραστηριοποιηθείτε microαζί microε
το Νέο ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο
Η ενεργή συmicromicroετοχή microας θα κρατήσει το
Σύλλογό microας ενεργό και θα συmicroβάλει microε τη
δυναmicroική παρουσία microας στη διεκδίκηση των
δικαιωmicroάτων microας για την αντιmicroετώπιση του
διαβήτη
Μετά τη Γενική Συνέλευση
Θα κοπεί και η Πρωτοχρονιάτικη βασιλόπιτα
του Συλλόγου
Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο
26 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Έξυπνο έmicroπλαστροαντικαθιστά τις ενέσεις
για το διαβήτη
Της Νικολέτας Ντάmicroπου
Με ενθουσιασmicroό αναmicroένεται να υποδεχθούν
το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο εκατοmicromicroύρια
άνθρωποι σε όλο τον κόσmicroο που πάσχουν
από διαβήτη την νέα ανακάλυψη των
επιστηmicroόνων που υπόσχεται να βάλει τέλος
στις ενέσεις που κάνουν τα διαβητικά άτοmicroα για
τη ρύθmicroιση του σακχάρου τους
Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο ένα επίθεmicroα
δηλαδή το οποίο microπορεί και ανιχνεύει την
αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα θα έχει τη
δυνατότητα να χορηγεί microικρές ποσότητες
ινσουλίνης στα άτοmicroα microε διαβήτη
απελευθερώνοντας τα από την επώδυνη
διαδικασία των ενέσεων Το laquoέξυπνοraquo
έmicroπλαστρο θα έχει τη δυνατότητα όχι microόνο να
κάνει τον απαραίτητο έλεγχο για το επίπεδο
της γλυκόζης στο αίmicroα του διαβητικού αλλά
ταυτόχρονα θα προχωρά στην έγχυση της
απαραίτητης δόσης ινσουλίνης στον
οργανισmicroό του διαβητικού ατόmicroου microέσω
εκατοντάδων microικρο-βελονών που βρίσκονται
στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου
Η υψηλής τεχνολογίας συσκευή microπορεί να
ανιχνεύσει ακόmicroα και microικρές αυξήσεις στα
επίπεδα του σακχάρου στο αίmicroα και να εγχέει
τις ενδεδειγmicroένες microικροποσότητες ινσουλίνης
όταν χρειάζεται Συσκευή σε microέγεθος
γραmicromicroατόσηmicroου Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο δεν
είναι microεγαλύτερο από ένα γραmicromicroατόσηmicroο και
είναι ιδιαίτερα λεπτό και τετραγωνισmicroένο Οι
εκατό microικροσκοπικές βελόνες που βρίσκονται
στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου έχουν το
microέγεθος microιας ανθρώπινης βλεφαρίδας
Όλες αυτές οι microικρο-βελόνες είναι γεmicroάτες microε
microικροσκοπικές microονάδες αποθήκευσης της
ινσουλίνης και όταν ανιχνευθεί ότι τα επίπεδα
γλυκόζης στο αίmicroα είναι πάρα πολύ υψηλά
τότε απελευθερώνουν γρήγορα την
ενδεδειγmicroένη ποσότητα ινσουλίνης Η
ανακάλυψη της συσκευής έγινε στο
Πανεπιστήmicroιο της Βόρειας Καρολίνας και όπως
δηλώνει η οmicroάδα των ερευνητών laquoη συσκευή
αυτή θα microπορούσε να είναι ένα microοναδικό
εργαλείο για τον άνθρωποraquo Ο αναπληρωτής
καθηγητής κ Τζεν Γκου του τmicroήmicroατος
Βιοϊατρικής Τεχνολογίας του Πανεπιστηmicroίου της
Βόρειας Καρολίνας είπε laquoδηmicroιουργήσαmicroε ένα
εύκολο στη χρήση microη τοξικό από συmicroβατικά
υλικά έξυπνο έmicroπλαστρο το οποίο microπορεί να
προσαρmicroοστεί στις ανάγκες του κάθε
διαβητικού ατόmicroουraquo
Η συσκευή αυτή θα αποδεσmicroεύσει
εκατοmicromicroύρια άτοmicroα microε διαβήτη τα οποία είναι
αναγκασmicroένα να τρυπάνε τακτικά τα δάχτυλα
τους προκειmicroένου να ελέγξουν τα επίπεδα του
σακχάρου τους και να χορηγήσουν την
απαραίτητη ποσότητα ινσουλίνης στον
οργανισmicroό τους Η οmicroάδα ανέπτυξε τα laquoέξυπνα
νανοσωmicroατίδιαraquo από microικροσκοπικές φυσαλίδες
που περιέχουν microια microικρή ποσότητα της
ινσουλίνης και των ενζύmicroων σχεδιασmicroένα να
ανιχνεύουν τη γλυκόζη Όταν αισθάνονται microια
αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα οι φυσαλίδες
αποσυντίθενται απελευθερώνοντας
συγκεκριmicroένες ποσότητες ινσουλίνης ανάλογα
microε την ποσότητα γλυκόζης που υπάρχει Όταν
αυτό το επίθεmicroα τοποθετείται επάνω στο
δέρmicroα οι microικρο-βελόνες διαπερνούν την
επιφάνεια και έρχονται σε επαφή microε το αίmicroα
που ρέει microέσω των τριχοειδών που βρίσκονται
ακριβώς από κάτω
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 27
Είναι οι διαβητικοί πιοευάλωτοι στιςλοιmicroώξεις
Αναστασίου Γεωργία
4ο ετής φοιτήτρια Τmicroήmicroατος Ιατρικής
Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων
Σακχαρώδης ∆ιαβήτης (Σ∆) και τα λοιmicroώδη
νοσήmicroατα είναι απrsquo τα συχνότερα αίτια
νοσηρότητας Σύmicroφωνα microε τον Παγκόσmicroιο
Οργανισmicroό Υγείας (ΠΟΥ) ο Σ∆ είναι ένα από
τα πιο συχνά νοσήmicroατα microε περίπου 350
εκατοmicromicroύρια ασθενείς ανά τον κόσmicroο Ο
αριθmicroός των πασχόντων αναmicroένεται να έχει
διπλασιαστεί ως 2030 ∆εδοmicroένα και
τεκmicroηριωmicroένες microελέτες δείχνουν ότι οι
διαβητικοί είναι πιο επιρρεπείς στις λοιmicroώξεις
Είναι γεγονός ότι
1) αρκετές συνήθεις λοιmicroώξεις απαντώνται σε
διαβητικούς συχνότερα
2) κάποιες άλλες απαντώνται σχεδόν
αποκλειστικά σε αυτούς και
3) υπάρχουν λοιmicroώξεις που στους
διαβητικούς έχουν περισσότερες επιπλοκές
Πολλές έρευνες τεκmicroηριώνουν την ύπαρξη
αmicroφίδροmicroης σχέσης ανάmicroεσα στο Σ∆ και τις
λοιmicroώξεις χωρίς όmicroως να αποσαφηνίζεται ο
microηχανισmicroός που καθιστά τους διαβητικούς πιο
ευάλωτους Φαίνεται πάντως πως η
ανεπαρκής ρύθmicroιση της γλυκόζης αυξάνει την
επίπτωση των λοιmicroώξεων ενώ οι τελευταίες
συντελούν στην απορρύθmicroιση του Σ∆ Οι πιο
συχνές λοιmicroώξεις που απαντώνται σε
διαβητικούς είναι λοιmicroώξεις του κατω-τέρου
αναπνευστικού και του ουροποιητικού
συστήmicroατος του δέρ-microατος και τραυmicroάτων του
στόmicroατος και κυρίως περιοδοντικά (εικ1)
Ο Σ∆ προκαλεί διαταραχές σε από όλο το
φάσmicroα της ανοσίας δηλαδή της άmicroυνας του
οργανισmicroού Αρχικά ο Σ∆ microέσω των
επιπλοκών του όπως η νευροπάθεια και τα
έλκη διαταράσσει το δέρmicroα που αποτελεί την
πρώτη γραmicromicroή άmicroυνας του οργανισmicroού
Επιπροσθέτως οι καταστάσεις υπεργλυκαιmicroίας
προ-καλούν βλάβη στα ουδετερόφιλα microε
αποτέλεσmicroα την έκπτωση των αντιmicroικροβιακών
ιδιοτήτων αυτών Έρευνες επιστηmicroονικές
υποστηρίζουν ότι o Σ∆ επιβραδύνει την
επούλωση των πληγών γεγονός που αυξάνει
την πιθανότητα microόλυνσης και κατά επέκταση τη
λοίmicroωξη των τραυmicroάτων Καταληκτικά
δεδοmicroένα δείχνουν ότι οι ασθενείς microε Νεανικό
∆ιαβήτη έχουν ελαττωmicroένη απελευθέρωση
κυττα-ρικών ουσιών microε τις οποίες τα κύτταρα
του ανοσοποιητικού συστή-microατος
επικοινωνούν
Οι συχνότερες λοιmicroώξεις συστηmicroάτων στο
Σ∆
Ο Σ∆ επιπλέκεται συχνά microε λοιmicroώξεις
δέρmicroατος και microαλακών microορίων από τις οποίες
η κυτταρίτιδα (εικ2) και ο ερυσίπελας (εικ3)
είναι οι πιο συχνές Ακόmicroη συνιστά
28 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προδιαθεσικό
παράγοντα
των νεκρω-
τικών
λοιmicroώξεων
δέρmicroατος που
προσβάλλουν
κυρίως τα
άκρα και το
κοιλιακό
τοίχωmicroα Η
κλινική
εmicroφάνιση των λοιmicroώξεων αυτών ξεκινά microε
πυρετό και ρίγος ο Σ∆ απορρυθmicroίζεται και η
χορηγούmicroενη ινσουλίνη αδυνατεί να δράσει
Υπάρχει ταχυκαρδία τοπικό οίδηmicroα microε
δύσοσmicroο υγρό και έντονο τοπικός πόνος
Οmicroοίως συχνές στους
διαβητικούς είναι οι
microυκητιασικές λοιmicroώξεις
και κυρίως οι καντιτιάσεις
microε συνηθέστερες
εντοπίσεις το microηρό το
βλεννογόνο του
στόmicroατος (εικ4) τα
γεννητικά όργανα και τα
νύχια Πιο ειδικά η
ονυχοmicroυκητίαση (εικ5)
παρατηρείται microε
τριπλάσια συχνότητα σε
διαβητικούς ενώ συχνός είναι και ο δερmicroατικός
λειχώνας
Μια ακόmicroη κατηγορία λοιmicroώξεων συχνή
στους διαβητικούς είναι οι ουρολοιmicroώξεις (2-4
φορές πιο συχνά) και οι αναπνευστικές
λοιmicroώξεις Στην πρώτη κατηγορία
παρατηρούνται κυρίως η πυελονεφρίτιδα και η
κυστίτιδα Η πυελονεφρίτιδα ξεκινά microε πυρετό
και αύξηση των λευκών αιmicroοσφαιρίων Σε
περίπτωση ύπαρξης ψηλαφητής microάζας στη
νεφρική χώρα και πυρετού για περισσότερο
από 4 ηmicroέρες τίθεται υποψία περινεφρικού
αποστήmicroατος Στη δεύτερη κατηγορία
συναντώνται συνηθέστερα η πνευmicroο-νική
φυmicroατιώση και η microικροβιακή πνευmicroονία (εικ6)
Καταληκτικά η καλύτερη θεραπεία είναι η
πρόληψη δηλαδή η καλή ρύθmicroιση του
σακχάρου της χοληστερόλης και της
αρτηριακής πίεσης ώστε να microειωθεί η microικρο-
αγγειακή και η microακροαγγειακή επιβάρυνση
Εξίσου σηmicroαντική είναι η εκπαίδευση του
ασθενή και η εξατοmicroικευmicroένη εφαρmicroογή
προφυ-λακτικών microέτρων Ο ίδιος πρέπει να
bull Να περιποιείται τα άκρα
bull Να φορά υποδήmicroατα και κάλτσες
bull Να ελέγχει το δέρmicroα του για φυσαλίδες
εκδορές και τραύmicroατα
bull Να χρησιmicroοποιεί λάδια ενυδατικά λοσιόν για
αποφυγή ελκών
bull Να εφαρmicroόζει καλή υγιεινή του ουροποιητικού
συστήmicroατος
bull Να καταναλώνει επαρκή ποσότητα υγρών
bull Να αποφεύγει τα σπερmicroατοκτόνα
bull Να περιλαmicroβάνει στη διατροφή του το
γιαούρτι και
bull Να εmicroβολιάζεται
Συmicroπερασmicroατικά οι λοιmicroώξεις επιπλέκουν
την ήδη επιβαρρυmicromicroένη ποιότητα ζωής των
ασθενών Οι διαβητικοί θεωρούνται
ανοσοκατεσταλmicroένοι Κατά την καταπολέmicroηση
των λοιmicroώξεων απαιτείται ορθο-λογισmicroός
χρήσης αντιβιοτικών καθόσον στη χώρα microας
χρησιmicroοποιούνται ευρέως και οι ασθενείς
έχουν αποκτήσει αντοχή στη δράση τους
Ζωτικής σηmicroασίας είναι η ανάγκη στενής
συνεργασίας microεταξύ διαβητολόγου και
λοιmicroωξιολόγου ώστε η αντιmicroετώπιση της
λοίmicroωξης να είναι έγκαιρη ανεπίπλεκτη και
αποτελεσmicroατική
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29
ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ
ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ
Σπύρος Αθανασίου
Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας
αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας
και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών
νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των
βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό
επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο
Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν
ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε
προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και
έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι
τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον
microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να
επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών
χρόνιων νοσηmicroάτων
Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις
βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε
microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την
τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως
δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και
παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές
κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση
microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )
απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη
διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και
microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων
microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση
σοβαρών ασθενειών
Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η
πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι
περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές
ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη
διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης
είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία
επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την
πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών
συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά
προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς
και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε
αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που
παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν
οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι
οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν
είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης
διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των
ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία
του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν
microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες
Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη
εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών
(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη
και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες
και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια
ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων
ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους
Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο
καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να
λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων
ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο
περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για
τους διαβητικούς
Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική
microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως
συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν
και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το
χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό
Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά
ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το
microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη
χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα
πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο
υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους
υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε
περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν
30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προκαλούν παρενέργειες
Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί
βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης
Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται
άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση
σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η
έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην
ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών
διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του
οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία
διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης
τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και
δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι
πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς
αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η
λήψη του
Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι
απαραίτητος παράγοντας για τη δράση
περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε
άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα
microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις
αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το
σωστό microεταβολισmicroό των οστών την
ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των
ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της
κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου
σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην
ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία
καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του
διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση
Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε
άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα
ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη
microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές
πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι
ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η
βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε
διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό
τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη
καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και
φρουκτόζης
Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει
προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε
περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και
σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους
διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου
ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν
microακροαγγειακές επιπλοκές
Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο
αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους
διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια
πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές
πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο
Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της
βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει
δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες
έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης
σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του
διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά
έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι
σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η
συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης
Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε
αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες
είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω
της παραγωγής ελεύθερων ριζών
Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι
απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις
Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και
κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή
επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης
επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός
σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών
του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η
νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα
σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην
ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος
καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της
εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C
βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά
Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)
Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη
αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη
Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β
είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι
φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να
προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική
τους microορφή το φολικό οξύ
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31
Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για
ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των
υδατανθράκων των λιπιδίων και των
πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι
δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του
παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το
κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια
Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον
microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε
κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)
∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία
της όρασης της αναπαραγωγής της
φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας
Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής
στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η
συmicroπληρωmicroατική λήψη της
Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για
ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό
καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo
Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο
σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-
λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί
άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η
βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η
θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του
συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο
αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους
υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια
Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική
νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές
Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως
συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει
υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές
διαταραχές
Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)
Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των
τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης
Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και
microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων
αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις
αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν
σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί
τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς
(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η
λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία
του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού
συστήmicroατος
Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα
αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών
ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και
ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες
από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο
ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις
απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της
διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο
microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις
κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών
στοιχείων
Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι
οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για
την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα
πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)
συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την
ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν
Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες
περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που
ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να
προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες
microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή
σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα
ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα
ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η
υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου
σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους
προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον
οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η
σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι
επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo
ΠΗΓΕΣ
1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά
2 wwwdiabeticl ivingonlinecom
3 wwwdiabeteshealthcom
4 Diabetes Spectrum
5 wwwsmarthealthgr
6 wwwdiabetesselfmanagementcom
32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 3
ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΠΕΝ∆Ι
Εξαmicroηνιαία Περιοδική Έκδοση της
Πανηπειρωτικής Ένωσης για το Νεανικό
∆ιαβήτη (ΠΕΝ∆Ι )
ISSN-1108-2917
Αρ Κωδικού 2537
∆ηmicroητρίου Χατζή 63 454 45 ΙΩΑΝΝΙΝΑ
Ιδιοκτήτης
ΠΕΝ∆Ι
∆ηmicro Χατζή 63 45445
ΙΩΑΝΝΙΝΑ Τηλ 2651073634
Εκδότης - ∆ιευθυντής
Ε ΚΕΧΑΓΙΑΣ
enosidiavitigmailcom
ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
Αθανασίου Σπύρος Ζησίδης Νικόλαος
Κεχαγιάς Επαmicroεινώνδας
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ
Zαφείρης Στέφανος Βόγκλης Απόστολος
Μήνυmicroα Προέδρου 4
Νεότερα δεδοmicroένα στη διάγνωση και αντιmicroετώπιση του Σακχαρώδη
∆ιαβήτη Τύπου 1 5
Νεότερα φάρmicroακα για την αντιmicroετώπιση του Σακχαρώδη ∆ιαβήτη
Τύπου 2 10
Οι γιατροί δεν επιτρέπεται να δείχνουν αδυναmicroία 14
Απλά βήmicroατα για να βελτιώσουmicroε τη ζωή microας 16
Εκδήλωση για την Παγκόσmicroια Μέρα ∆ιαβήτη 21
Σεξουαλική ζωή στα άτοmicroα microε ∆ιαβήτη 22
Οι Στατίνες microπορούν να αυξήσουν σε microεγάλο ποσοστό τον κίνδυνο
για την εmicroφάνιση ∆ιαβήτη 23
Έξυπνο έmicroπλαστρο αντικαθιστά τις ενέσεις για το διαβήτη 26
Είναι οι διαβητικοί πιο ευάλωτοι στις λοιmicroώξεις 27
Βιταmicroίνες Μέταλλα και Ιχνοστοιχεία σε ανθρώπους microε Σακχαρώδη
∆ιαβήτη 29
∆ΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΠρόεδρος
ΚΕΧΑΓΙΑΣ ΕΠΑΜΕΙΝΩΝ∆ΑΣ
Αντιπρόεδρος
------------
Ταmicroίας
ΖΙΩΓΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
Γραmicromicroατέας
ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΚΙΚΗ
Μέλη
ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΣΠΥΡΟΣ
ΖΗΣΙ∆ΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ
ΖΩΗΣ ΠΕΤΡΟΣ
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗΟι συνελεύσεις του ∆ιοικητικού Συmicroβουλίουπραγmicroατοποιούνται κάθε πρώτη ∆ευτέρα κάθε microήνα σταγραφεία του Συλλόγου ∆ηmicroητρίου Χατζή 63 στουςΑmicroπελόκηπους Ιωαννίνων
Τα microέλη του συλλόγου είναι ευπρόσδεκτα ναπαρακολουθούν τις συνεδριάσεις Για την ακριβή ώραπαρακαλείσθε να επικοινωνείτε microε τη γραmicromicroατεία
Σας περιmicroένουmicroε
4 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
ΜΗΝΥΜΑ ΠΡΟΕ∆ΡΟΥ
Αγαπητά microέλη και φίλοι
Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο εύχεται σε εσάς και στις οικογένειές σαςΥγεία Αγάπη Ελπίδα και ∆ηmicroιουργικότητα για το 2016Ευχόmicroαστε η Νέα Χρονιά να είναι πιο δηmicroιουργική σχετικά microε τις δραστηριότητες τουΣυλλόγου αλλά και περισσότερο δραστήρια η συmicromicroετοχή microας
Όπως κάθε άνθρωπος οφείλει να κάνει απολογισmicroό πεπραγmicroένων για τη χρονιά πουπέρασε έτσι και εmicroείς θεωρούmicroε υποχρέωσή microας να σας ενηmicroερώσουmicroε για τιςδραστηριότητες microας
1 Προσπαθήσαmicroε να αναβαθmicroίσουmicroε το περιοδικό microας από άποψη ύλης και θεmicroάτωνΕσείς θα κρίνετε αν πέτυχαmicroε Εmicroείς χρειαζόmicroαστε την άποψή σας ώστε να έχουmicroεκαλύτερα αποτελέσmicroατα
2 ∆ιοργανώσαmicroε δύο εκδηλώσεις Η microια ψυχαγωγικού χαρακτήρα και η δεύτερη για τηνπαγκόσmicroια ηmicroέρα του διαβήτη Είmicroαστε ευχαριστηmicroένοι γιατί και οι δύο είχαν microεγάληεπιτυχία Αυτό δείχνει ότι ο σύλλογος microας έχει πραγmicroατική επαφή microε τα microέλη του
3 Με την συmicroπαράσταση της Ιεράς Μητροπόλεως Ιωαννίνων microεταφερθήκαmicroε σε νέαγραφεία και τα πάγια έξοδα του συλλόγου microειώθηκαν
4 Κατορθώσαmicroε να έχουmicroε microια οικονοmicroικότερη διαχείριση των εξόδων
5 Προβληmicroατιστήκαmicroε πολύ για δραστηριότητες οι οποίες θα φέρουν τα νέα παιδιάκοντά στο σύλλογο
Η ψυχή του συλλόγου είσθε εσείς Με τη συmicroπαράστασή σας ο σύλλογος θα συνεχίσεινα προσφέρει όπου και όπως χρειασθεί
ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 5
Νεότερα δεδοmicroένα στηδιάγνωση και
αντιmicroετώπιση τουσακχαρώδη διαβήτη
τύπου 1
Βασίλης Τσιmicroιχόδηmicroος
Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας
Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1 (Σ∆1) είναι
microια microορφή διαβήτη που οφείλεται σε πλήρη (ή
σχεδόν πλήρη) έλλειψη ενδογενούς
παραγωγής ινσουλίνης λόγω της καταστροφής
των β κυττάρων του παγκρέατος Αν και η
παθογενετική βάση της νόσου δεν είναι
γνωστή microε ακρίβεια η επικρατέστερη θεωρία
γύρω από αυτή αποδίδει την καταστροφή των
β κυττάρων σε ανοσολογικό microηχανισmicroό που
πυροδοτείται από παράγοντες του
περιβάλλοντος και ευνοείται από το γενετικό
υπόστρωmicroα του ασθενούς Ο Σ∆1 είναι νόσος
της παιδικής (4-6 ετών) και πρώιmicroης εφηβικής
ηλικίας (10-14 ετών) αν και σηmicroεία
αυτοανοσίας microπορούν να βρεθούν στους
ασθενείς σε πολύ microικρότερη ηλικία Η
επίπτωσή του αυξάνεται ραγδαία τα τελευταία
χρόνια σε παγκόσmicroια κλίmicroακα (ιδιαίτερα στα
microικρά παιδιά) για λόγους που δεν έχουν γίνει
πολύ καλά κατανοητοί Περιβαλλοντικοί
παράγοντες των οποίων η συνεισφορά στην
αύξηση της επίπτωσης του Σ∆1 microελετάται
εντατικά είναι η αύξηση του αριθmicroού των
παιδιών που γεννιούνται microε καισαρικές τοmicroές
αντί φυσιολογικού τοκετού οι εmicroβολιασmicroοί η
αύξηση της χρήσης αγελαδινού γάλακτος σε
βάρος του microητρικού θηλασmicroού η κατάχρηση
αντιβιοτικών κα
Αν και κλασσικά θεωρείται ότι ο Σ∆1
πρωτοεmicroφανίζεται microε θορυβώδη
συmicroπτωmicroατολογία (διαβητική κετοξέωση
βαρειά αφυδάτωση κτλ) αυτό αληθεύει στη
microειοψηφία των περιπτώσεων Συνήθως τα
παιδιά εmicroφανίζονται microε τα κλασσικά
συmicroπτώmicroατα του σακχαρώδους διαβήτη όπως
πολυουρία πολυδιψία απώλεια βάρους ήκαι
υστέρηση της ανάπτυξης Ωστόσο λόγω του
νεαρού της ηλικίας τα συmicroπτώmicroατα αυτά
microπορεί να διαλάθουν της προσοχής ορισmicroένες
φορές τα παιδιά φτάνουν στο γιατρό microε microη
ειδικά συmicroπτώmicroατα Τέλος σε ορισmicroένες
περιπτώσεις η διάγνωση της νόσου microπορεί να
γίνει σε εργαστηριακό έλεγχο πριν εmicroφανιστούν
κλινικά συmicroπτώmicroατα και σηmicroεία κάτι που
παρατηρείται συχνότερα σε παιδιά που έχουν
συγγενείς microε γνωστό ιστορικό Σ∆1 Τα
προηγούmicroενα χρόνια η εmicroφάνιση
συmicroπτωmicroάτων διαβήτη σε ένα παιδί ή έφηβο
ήταν σχεδόν συνώνυmicroη microε τη διάγνωση του
Σ∆1 Ωστόσο στις microέρες microας η παγκόσmicroια
επιδηmicroία της παχυσαρκίας έχει σαν
αποτέλεσmicroα την αύξηση των περιστατικών microε
σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 (Σ∆2) σε αυτές
τις ηλικιακές οmicroάδες Αν και στις περισσότερες
6 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
περιπτώσεις η διάκριση microεταξύ των δύο τύπων
διαβήτη είναι εύκολη σε ορισmicroένες
περιπτώσεις microπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά
δυσχερής ή και αδύνατη Με βάση τα
παραπάνω η διαδικασία της διάγνωσης του
Σ∆1 περιλαmicroβάνει 2 βήmicroατα
Σε ένα πρώτο βήmicroα τίθεται η διάγνωση του
σακχαρώδους διαβήτη microε βάση τα κριτήρια της
ADA
Σάκχαρο νηστείας gt 126 mgdl ή
Σάκχαρο 2 ώρες microετά από του στόmicroατος
φόρτιση microε 75g γλυκόζης gt 200 mgdl ή
Τυχαία τιmicroή σακχάρου gt 200 mgdl
εφόσον ο ασθενής εmicroφανίζει τυπικά
συmicroπτώmicroατα (πολυουρία πολυδιψία
απώλεια βάρους) ή Γλυκοζυλιωmicroένη
αιmicroοσφαιρίνη (HbA1c) gt 64
Αν και το κριτήριο της γλυκοζυλιωmicroένης
αιmicroοσφαιρίνης προτείνεται από την ADA για τη
διάγνωση του διαβήτη στους ενήλικες η
διαγνωστική του αξία στα παιδιά δεν είναι πολύ
καλά microελετηmicroένη Τιmicroές HbA1c πάνω από
64 είναι διαγνωστικές διαβήτη ωστόσο
τιmicroές χαmicroηλότερες από αυτή δεν αποκλείουν τη
διάγνωση microε απόλυτο τρόπο
Το δεύτερο βήmicroα στη διάγνωση του Σ∆1 είναι
η διάκρισή του από τον διαβήτη τύπου 2 ή τις
άλλες σπανιότερες microορφές διαβήτη Στοιχεία
που microπορούν να βοηθήσουν προς αυτή την
κατεύθυνση είναι
bull Η παρουσία στον ορό αυτοαντισωmicroάτων
έναντι συγκεκριmicroένων επιτόπων θεωρείται ότι
αποτελεί ισχυρή ένδειξη υπέρ της διάγνωσης
του Σ∆1 Αυτά τα αντισώmicroατα microπορεί να
εξαφανιστούν λίγα χρόνια microετά τη διάγνωση
της νόσου Παρόλα αυτά υπάρχει ένα ποσοστό
ασθενών microε αυτοάνοσο διαβήτη που δεν έχουν
αντισώmicroατα καθώς και ένα ποσοστό ασθενών
microε θετικά αντισώmicroατα που έχουν
χαρακτηριστικά διαβήτη τύπου 2 Η ανεύρεση
αυτών των αυτοαντισωmicroάτων σε ασθενείς
microεγαλύτερους των 25 ετών είναι ενδεικτική της
διάγνωσης microιας microορφής διαβήτη που
ονοmicroάζεται LADA (latent autoimmune diabetes
in adults) Τέτοια αντισώmicroατα είναι antiGAD
antiICA antiIA2 antiZnT8 και τα αντισώmicroατα
έναντι της ινσουλίνης
bull Η πολύ χαmicroηλή τιmicroή C-πεπτιδίου microετά από
διέγερση microε γλυκαγόνη ή microετά από microικτό γεύmicroα
θεωρείται ενδεικτική πλήρους έλλειψης
ινσουλίνης και συνηγορεί υπέρ της διάγνωσης
του Σ∆1 Αυτές οι δοκιmicroασίες πρέπει να
γίνονται αφού πρώτα ρυθmicroιστεί το σάκχαρο
bull Ο σωmicroατότυπος του ασθενούς Κλασσικά
θεωρείται ότι οι ασθενείς microε Σ∆2 είναι
υπέρβαροι ή παχύσαρκοι ενώ οι ασθενείς microε
Σ∆1 λεπτοί Ωστόσο η αύξηση της επίπτωσης
της παιδικής παχυσαρκίας έχει αυξήσει το
ποσοστό των παχύσαρκων παιδιών microε Σ∆1
Επιπρόσθετα η απώλεια βάρους λόγω της
καταβολικής φάσης που προηγείται της
διάγνωσης του διαβήτη πρέπει να λαmicroβάνεται
υπόψη όταν αξιολογείται ο σωmicroατότυπος του
ασθενούς
bull Το οικογενειακό ιστορικό το ποσοστό
ύπαρξης συγγενούς πρώτου βαθmicroού microε ίδιο
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 7
τύπο διαβήτη δεν ξεπερνά το 10 στους
ασθενείς microε Σ∆1 Αντίθετα το αντίστοιχο
ποσοστό στους ασθενείς microε Σ∆2 είναι 75-90
bull Η ηλικία διάγνωση του Σ∆ στην παιδική ή
εφηβική ηλικία είναι στοιχείο υπέρ του Σ∆1
Ωστόσο όπως αναφέρθηκε παραπάνω ο
αριθmicroός των παιδιών και εφήβων microε Σ∆2
αυξάνεται σε παγκόσmicroια κλίmicroακα
Αν και τα αίτια που πυροδοτούν τη διαδικασία
της αυτοανοσίας στο Σ∆1 δεν είναι γνωστά microε
ακρίβεια είναι γενικά παραδεκτό ότι η
καταστροφή των β κυττάρων του παγκρέατος
είναι ανοσολογικής αρχής Έτσι από πολύ
νωρίς έγιναν προσπάθειες να επιβραδυνθεί η
εξέλιξη της νόσου microε παρεmicroβάσεις στα αρχικά
της στάδια που είχαν σαν στόχο την
τροποποίηση της λειτουργίας του
ανοσοποιητικού Αν και στα πειραmicroατόζωα τα
αποτελέσmicroατα της χορήγησης κλασσικών
ανοσοκατασταλτικών φαρmicroάκων ήταν
ενθαρρυντικά αυτά τα ευρήmicroατα δεν έγινε
δυνατό να
αναπαραχθούν στους
ανθρώπους Ωστόσο
πρόσφατες microελέτες microε τη
χρήση ειδικών
ανοσοτροποποιητικών
τεχνικών έδειξαν ότι η
έγκαιρη παρέmicroβαση
στους ασθενείς microε
σχετικά πρόσφατη
έναρξη Σ∆1 microπορεί να
επιβραδύνει την απώλεια
της λειτουργικότητας των
β κυττάρων και να
οδηγήσει στη διατήρηση υπολλειmicroατικής
παραγωγής ινσουλίνης Αν και στις
περισσότερες περιπτώσεις αυτή η microικρή
ενδογενής παραγωγή ινσουλίνης δεν αρκεί για
να εξασφαλίσει ανεξαρτησία των ασθενών από
την εξωγενή χορήγηση ινσουλίνης microελέτες
έδειξαν ότι βοηθά στην microείωση της επίπτωσης
των επιπλοκών του Σ∆1 αλλά και των
υπογλυκαιmicroιών Έτσι η χορήγηση
αντιθυmicroοκυτταρικής σφαιρίνης σε συνδιασmicroό
microε αυξητικό παράγοντα των λευκών
αιmicroοσφαιρίων (C-GSF) καθώς και η χορήγηση
του anti-CD3 microονοκλωνικού αντισώmicroατος
teplizumab συνοδεύτηκαν από σχετική
διατήρηση της λειτουργικότητας των β
κυττάρων σε σύγκριση microε το εικονικό φάρmicroακο
Με παρόmicroοιο τρόπο η χορήγηση αυτόλογων
ρυθmicroιστικών Τ λεmicroφοκυττάρων και ο
εmicroβολιασmicroός microε παρασκεύασmicroα GAD που
παριστά αυτοαντιγόνο που συmicromicroετέχει στην
παθογένεση του Σ∆ οδήγησαν σε microείωση των
αναγκών των ασθενών σε ινσουλίνη και σε
κάποιες περιπτώσεις σε πλήρη απεξάρτηση
από την εξωγενή χορήγηση ινσουλίνης
Από τη στιγmicroή της πλήρους καταστροφής των
β κυττάρων η microόνη θεραπευτική δυνατότητα
που παραmicroένει για τη θεραπεία του Σ∆1 είναι η
microεταmicroόσχευση νησιδίων του παγκρέατος
Ωστόσο λόγω της ανάγκης για εφrsquo όρου ζωής
ανοσοκαταστολή η επέmicroβαση
πραγmicroατοποιείται κατά κύριο λόγο στους
ασθενείς που υποβάλλονται σε ταυτόχρονη
microεταmicroόσχευση νεφρού λόγω χρόνιας νεφρικής
ν
8 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
όσου Η θέση της microεταmicroόσχευσης των
νησιδίων είναι το ήπαρ αφού καθετηριαστεί
κάποιος κλάδος της πυλαίας φλέβας Ωστόσο
η εγκατάσταση των microεταmicroοσχευθέντων
νησιδίων στα κολποειδή του ήπατος οδηγεί σε
οξεία φλεγmicroονώδη αντίδραση που έχει σαν
αποτέλεσmicroα την καταστροφή microεγάλου αριθmicroού
β κυττάρων Επιπρόσθετα το ήπατικό
παρέγχυmicroα είναι περιβάλλον microε ψηλές
συγκεντρώσεις γλυκόζης πράγmicroα που δρα
αρνητικά στη βιωσιmicroότητα των νησιδίων Τέλος
η συγκέντρωση των από του στόmicroατος
χορηγούmicroενων ανοσοκατασταλτικών είναι
microεγαλύτερη στο ήπαρ (φαινόmicroενο πρώτης
διέλευσης) γεγονός που οδηγεί σε περαιτέρω
βράχυνση του χρόνου ζωής των β κυττάρων
Έτσι γίνονται προσπάθειες για την ανεύρεση
εναλλακτικών θέσεων microεταmicroόσχευσης των
νησιδίων Πρόσφατα οι Maffi και συνεργάτες
πέτυχαν τη microεταmicroόσχευση αυτόλογων
νησιδίων στο microυελό των οστών της λαγόνιας
ακρολοφίας σε 4 ασθενείς που υποβλήθηκαν
σε παγκρεατεκτοmicroή λόγω κακοήθειας του
παγκρέατος Ο microυελός των οστών θεωρείται
ιδανική θέση για τη microεταmicroόσχευση των
νησιδίων γιατί διαθέτει αρχέγονα ενδοθηλιακά
κύτταρα ικανά να δηmicroιουργήσουν νέα αγγεία
για την αιmicroάτωση των microοσχευmicroάτων και
αρχέγονα αιmicroοποιητικά κύτταρα ικανά να
τροποποιήσουν την ενδεχόmicroενη ανοσολογική
αντίδραση απόρριψης Επιπρόσθετα είναι microια
θέση εύκολα προσβάσιmicroη σε βιοψίες για την
αξιολόγηση της βιωσιmicroότητας και της
microορφολογίας των microοσχευmicroάτων Στη
συγκεκριmicroένη microελέτη τα microεταmicroοσχευθέντα
νησίδια λειτουργούσαν ικανοποιητικά για
τουλάχιστον 3 χρόνια
Στις περισσότερες περιπτώσεις η αυτόλογη
microεταmicroόσχευση νησιδίων του παγκρέατος στους
ασθενείς microε Σ∆1 δεν είναι εφικτή Από την άλλη
πλευρά η ετερόλογη microεταmicroόσχευση έχει δύο
σηmicroαντικούς περιορισmicroούς την ανάγκη
ανοσοκαταστολής και τη σπανιότητα των
microοσχευmicroάτων Για να ξεπεραστούν αυτά τα
προβλήmicroατα εξετάζεται το ενδεχόmicroενο
microεταmicroόσχευσης αυτόλογων αρχέγονων
κυττάρων που έχουν θεωρητικά τη δυνατότητα
να διαφοροποιηθούν προς κύτταρα που
παράγουν ινσουλίνη Άλλα χαρακτηριστικά
που επιβάλλεται να έχουν αυτά τα κύτταρα
είναι η ικανότητα ανίχνευσης των microεταβολών
της γλυκόζης στο διάmicroεσο υγρό καθώς και
microηχανισmicroό έκκρισης της παραγόmicroενης
ινσουλίνης Πρόσφατα η microεταmicroόσχευση
αρχέγονων αιmicroοποιητικών κυττάρων σε
ασθενείς microε Σ∆1 πρόσφατης έναρξης είχε σαν
αποτέλεσmicroα την αύξηση της παραγωγής
ινσουλίνης και τη βελτίωση του γλυκαιmicroικού
ελέγχου Το 59 των ασθενών δεν χρειάζονταν
εξωγενή χορήγηση ινσουλίνης στους 6 microήνες
microετά τη microεταmicroόσχευση ενώ το αντίστοιχο
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 9
ποσοστό στο τέλος των 4 ετών που διήρκεσε η
microελέτη ήταν 32 Ωστόσο η microελέτη ανέδειξε
και την ανάγκη τοποποίησης του πρωτοκόλλου
ανοσοκαταστολής που χρησιmicroοποιήθηκε
καθώς το 53 των ασθενών εmicroφάνισε
ανεπιθύmicroητες ενέργειες
∆εδοmicroένου ότι οι παρεmicroβάσεις που
στοχεύουν στη ριζική αντιmicroετώπιση του Σ∆1
απέχουν ακόmicroη αρκετά από την καθηmicroέρα
κλινική πράξη στόχος της σύγχρονης
θεραπευτικής προσέγγισης είναι η διατήρηση
ενός καλού γλυκαιmicroικού ελέγχου και η αποφυγή
των microικροαγγειακών αλλά και microακροαγγειακών
επιπλοκών της νόσου Οι αντλίες συνεχούς
έγχυσης ινσουλίνης αποτελούν ενδεχόmicroενα τον
πιο laquoφυσιολογικόraquo τρόπο χορήγησης
ινσουλίνης στους ασθενείς microε Σ∆1 Ένα
χαρακτηριστικό που προστέθηκε πρόσφατα σε
κάποιες από τις εmicroπορικά διαθέσιmicroες αντλίες
και που microπορεί να χρησιmicroοποιηθεί στους
ασθενείς που φέρουν ταυτόχρονα και
αισθητήρα συνεχούς καταγραφής γλυκόζης
(CGM) είναι η ικανότητα του αισθητήρα να
διακόψει τη λειτουργία της αντλίας χωρίς
εντολή του χρήστη σε καταστάσεις
υπογλυκαιmicroίας Αυτό το χαρακτηριστικό
ονοmicroάζεται low glucose suspend system και σε
microελέτες βρέθηκε οτι microειώνει σηmicroαντικά τον
κίνδυνο και τη διάρκεια των υπογλυκαιmicroιών
ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της νύχτας
Ο συνηθέστερος τρόπος ινσουλινοθεραπείας
στο Σ∆1 ονοmicroάζεται basal-bolus και
περιλαmicroβάνει τη χορήγηση 1 ή 2 ενέσεων
βασικής ινσουλίνης καθώς και προγευmicroατικές
και διορθωτικές ενέσεις ινσουλίνης ταχείας
δράσης Οι πρόσφατες εξελίξεις στο χώρο των
βασικών ινσουλινών αφορούν την ανάπτυξη
microορίων microε microεγάλο χρόνο δράσης και πολύ
σταθερότερο φαρmicroακοκινητικό και
φαρmicroακοδυναmicroικό προφίλ Αυτές οι ινσουλίνες
βρίσκονται ήδη στην αγορά (degludec) ή
αναmicroένεται να κυκλοφορήσουν στους
επόmicroενους microήνες (glargine U300) Στις microέχρι
τώρα microελέτες έχουν δείξει ισοδύναmicroη
αποτελεσmicroατικότητα microε την ινσουλίνη glargine
(την βασική ινσουλίνη αναφοράς) microε
σηmicroαντικά λιγότερες υπογλυκαιmicroίες (κυρίως
νυχτερινές) και microικρότερη διακύmicroανση στις
τιmicroές της γλυκόζης Η τελευταία εξέλιξη στις
ινσουλίνες ταχείας δράσης αφορά την
κυκλοφορία της εισπνεόmicroενης ινσουλίνης Η
εισπνεόmicroενη ισουλίνη έχει microικρότερη
υπογλυκαιmicroική αποτελεσmicroατικότητα σε
σύγκριση microε τα ανάλογα ταχείας δράσης που
χορηγούνται υποδόρια ωστόσο
microακροπρόθεσmicroα εξασφαλίζει τον ίδιο
γλυκαιmicroικό έλεγχο microε αυτά
Οι SGLT2 αναστολείς είναι φάρmicroακα που
χρησιmicroοποιούνται στη θεραπεία του Σ∆2 και
δρούν αναστέλλοντας την επαναρρόφηση
γλυκόζης στα εγγύς εσπειραmicromicroένα σωληνάρια
των νεφρών Μικρές microελέτες έδειξαν ότι τα
φάρmicroακα αυτής της κατηγορίας βελτιώνουν το
γλυκαιmicroικό έλεγχο σε ασθενείς microε Σ∆1
microειώνοντας παράλληλα το σωmicroατικό βάρος τις
ανάγκες σε ινσουλίνη αλλά και τον κίνδυνο
υπογλυκαιmicroίας
Μια άλλη κατηγορία φαρmicroάκων που
χρησιmicroοποιούνται στη θεραπεία του Σ∆2 και
δοκιmicroάστηκαν πρόσφατα σε ασθενείς microε Σ∆1
είναι τα φάρmicroακα που δρούν microέσω του άξονα
των ινκρετινών Τόσο η εξενατίδη όσο και η
σιταγλιπτίνη microείωσαν την HbA1c όταν
προστέθηκαν σε αγωγή microε ινσουλίνη ενώ
παράλληλα σηmicroειώθηκε microείωση των αναγκών
σε ινσουλίνη Στην οmicroάδα της εξενατίδης
παρατηρήθηκε επίσης σηmicroαντική microείωση του
σωmicroατικού
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 10
Νεότερα φάρmicroακα γιατην αντιmicroετώπιση τουσακχαρώδη διαβήτη
τύπου 2
Στυλιανός Κ Τίγκας
Επίκουρος Καθηγητής
Ενδοκρινολογίας
Ιατρική Σχολή Πανεπιστήmicroιο
Ιωαννίνων
Ενδοκρινολογική Κλινική και
∆ιαβητολογικό Κέντρο ΠΓΝΙ
Βασική διαταραχή στο σακχαρώδη διαβήτη
είναι η σχετική ή απόλυτη έλλειψη ινσουλίνης
που οδηγεί σε αύξηση των επιπέδων γλυκόζης
στο αίmicroα Ενώ στον τύπου 1 διαβήτη που
εκδηλώνεται συνήθως στην παιδική ηλικία
υπάρχει ανεπαρκής έκκριση ινσουλίνης από το
πάγκρεας ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2
(Σ∆Τ2) είναι microια προοδευτικά εξελισσόmicroενη
σύνθετη διαταραχή που χαρακτηρίζεται τόσο
από αντίσταση στη δράση όσο και ανεπάρκεια
στην έκκριση ινσουλίνης Ο Σ∆Τ2 είναι ο
συχνότερος τύπος διαβήτη εκδηλώνεται
συνήθως σε ενήλικες συσχετίζεται ισχυρά microε
την παχυσαρκία και προσβάλλει σχεδόν το
10 του πληθυσmicroού Οι χρόνιες επιπλοκές του
Σ∆Τ2 προέρχονται από την προσβολή των
microεγαλύτερων και microεσαίου microεγέθους αιmicroοφόρων
αγγείων (microακροαγγειοπάθεια) και των
microικρότερων αγγείων (microικροαγγειοπάθεια) Η
microακροαγγειοπάθεια οδηγεί σε αύξηση της
συχνότητας των καρδιαγγειακών συmicroβαmicroάτων
(στεφανιαία νόσος αγγειακά εγκεφαλικά
επεισόδια περιφερική αρτηριοπάθεια) ενώ η
microικροαγγειοπάθεια οδηγεί σε επιπλοκές από
τους νεφρούς τα microάτια και το νευρικό
σύστηmicroα Τα παραπάνω προβλήmicroατα
επιβαρύνουν σηmicroαντικά το κόστος παροχής
υπηρεσιών υγείας για το εθνικό σύστηmicroα
υγείας
Μελέτες έχουν ωστόσο δείξει ότι ο καλός
έλεγχος της υπεργλυκαιmicroίας και των άλλων
τροποποιήσιmicroων παραγόντων κινδύνου που
τις περισσότερες φορές συνυπάρχουν στους
ασθενείς αυτούς (υπέρταση υπερλιπιδαιmicroία
κάπνισmicroα παχυσαρκία) οδηγεί σε microεγάλη
microείωση του κινδύνου επιπλοκών από το
διαβήτη Οι στόχοι της θεραπείας στα άτοmicroα microε
Σ∆Τ2 είναι πολλαπλοί (α) αντιmicroετώπιση της
υπεργλυκαιmicroίας (β) πρόληψη των επιπλοκών
(γ) έλεγχος των υπολοίπων παραγόντων
καρδιαγγειακού κινδύνου και (δ) επιβράδυνση
της εξέλιξης της νόσου Η θεραπεία
περιλαmicroβάνει αλλαγή του τρόπου ζωής
(άσκηση υγιεινή διατροφή και απώλεια
βάρους διακοπή καπνίσmicroατος) καθώς και
φαρmicroακευτική αγωγή
Μέχρι πριν από λίγα σχετικά χρόνια τα microόνα
διαθέσιmicroα φάρmicroακα για τη θεραπεία του Σ∆Τ2
ήταν οι σουλφονυλουρίες (από το 1946) η
microετφορmicroίνη (από το 1958) και η ινσουλίνη (από
το 1921) Το συνηθέστερα χρησιmicroοποιούmicroενο
φάρmicroακο σε κάποιο άτοmicroο στο οποίο
διαγιγνώσκεται για πρώτη φορά διαβήτης Τ2
είναι η microετφορmicroίνη Η microετφορmicroίνη λαmicroβάνεται
microε τη microορφή δισκίου και στα πλεονεκτήmicroατά
της συγκαταλέγονται ότι δεν προκαλεί
υπογλυκαιmicroία δεν αυξάνει το βάρος και microειώνει
τον κίνδυνο καρδιαγγειακών συmicroβαmicroάτων
11 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Επιπλέον είναι αποτελεσmicroατικό φάρmicroακο microε
χαmicroηλό κόστος ενώ συνήθως είναι και καλά
ανεκτό εκτός από ένα αίσθηmicroα ναυτίας ή
laquoφούσκωmicroαraquo που παρατηρείται σε ορισmicroένα
άτοmicroα και που περιορίζεται όταν η λήψη γίνεται
microετά τα κύρια γεύmicroατα Όταν η microετφορmicroίνη δεν
είναι αρκετή για τη ρύθmicroιση του διαβήτη ή
αντενδείκνυται (όπως σε ηπατική νεφρική ή
καρδιακή ανεπάρκεια) ή αν δεν είναι ανεκτή
λόγω παρενεργειών χρησιmicroοποιείται φάρmicroακο
άλλης κατηγορίας
Οι θεραπευτικοί στόχοι και η επιλογή του
δεύτερου φαρmicroάκου πρέπει να εξατοmicroικεύονται
και καθορίζονται από παράγοντες όπως (α) το
σωmicroατικό βάρος (β) τη συνύπαρξη άλλων
προβληmicroάτων υγείας και (γ) τις συνθήκες ζωής
και την προτίmicroηση του ασθενούς (πχ
αποφυγή φαρmicroάκων που microπορεί να
προκαλέσουν υπογλυκαιmicroία σε κάποιον που
είναι επαγγελmicroατίας οδηγός δυνατότητα
ασφαλούς χρήσης ενέσεων ινσουλίνης κλπ)
Οι σουλφονυλουρίες είναι κι αυτές
αποτελεσmicroατικά φάρmicroακα microε εκτεταmicroένη
εmicroπειρία χρήσης και τα νεότερα σκευάσmicroατα
της κατηγορίας χορηγούνται microία φορά την
ηmicroέρα από του στόmicroατος Ο κύριος
microηχανισmicroός δράσης τους είναι microέσω αύξησης
της ενδογενούς έκκρισης ινσουλίνης από το
πάγκρεας κι έτσι microπορεί να προκαλέσουν
υπογλυκαιmicroία (ιδιαίτερα σε ηλικιωmicroένους ή
άτοmicroα microε νεφρική ανεπάρκεια) καθώς και
αύξηση του βάρους (κατά περίπου 3 κιλά κατά
microέσο όρο) Η ακαρβόζη είναι φάρmicroακο που
χορηγείται πριν τα γεύmicroατα και δρα
επιβραδύνοντας την απορρόφηση της
γλυκόζης από το βλεννογόνο του λεπτού
εντέρου Συγκεκριmicroένα αναστέλλει την α-
γλυκοσιδάση ένζυmicroο που χρειάζεται για τη
microετατροπή των σύνθετων υδατανθράκων
(σακχάρων) της τροφής σε απλά σάκχαρα
ώστε να απορροφηθούν από το λεπτό έντερο
Είναι χρήσιmicroο φάρmicroακο που η χρήση του
ωστόσο περιορίζεται από τη microέτρια
αποτελεσmicroατικότητα και τις ανεπιθύmicroητες
ενέργειες από το πεπτικό σύστηmicroα (που
microοιάζουν microε της microετφορmicroίνης ndash κυρίως ναυτία
laquoφούσκωmicroαraquo)
Το 1997 microια νέα κατηγορία φαρmicroάκων άρχισε
να διατίθεται για τη θεραπεία του Σ∆Τ2 οι
θειαζολιδινεδιόνες (ή γλιταζόνες) που δρουν
κυρίως microειώνοντας την αντίσταση του
οργανισmicroού στη δράση της ινσουλίνης Τα
φάρmicroακα αυτά έχουν το πλεονέκτηmicroα ότι είναι
αποτελεσmicroατικά χωρίς να προκαλούν
υπογλυκαιmicroία Στις ανεπιθύmicroητες ενέργειες
ανήκουν η αύξηση του βάρους η microείωση της
οστικής πυκνότητας (οστεοπόρωση) και η
κατακράτηση υγρών (οιδήmicroατα επιδείνωση
καρδιακής ανεπάρκειας) ∆ύο παλαιότεροι
εκπρόσωποι της κατηγορίας αυτής έχουν
αποσυρθεί από την αγορά λόγω
ηπατοτοξικότητας (τρογλιταζόνη) και λόγω
πιθανής αύξησης του κινδύνου καρδιαγγειακών
συmicroβαmicroάτων (ροσιγλιταζόνη) Το τρίτο
φάρmicroακο της κατηγορίας (πιογλιταζόνη) δεν
έχει τέτοιου τύπου ανεπιθύmicroητες ενέργειες
φαίνεται microάλιστα ότι βελτιώνει τα λιπίδια και
προστατεύει από καρδιαγγειακά συmicroβάmicroατα
Μερικές φορές ιδιαίτερα σε άτοmicroα που έχουν
διαβήτη για πολλά χρόνια microπορεί τα
αντιδιαβητικά δισκία να microην δρουν πια και να
χρειασθεί προσθήκη ινσουλίνης Αυτό
συmicroβαίνει γιατί στον Σ∆Τ2 υπάρχει
προοδευτική έκπτωση της λειτουργίας των β-
κυττάρων στα νησίδια του παγκρέατος που
παράγουν την ινσουλίνη Στις περιπτώσεις
αυτές χρησιmicroοποιείται ινσουλίνη η οποία είναι
πολύ αποτελεσmicroατικό φάρmicroακο microε microεγάλη
εmicroπειρία στη χρήση καθώς είναι το παλαιότερο
διαθέσιmicroο φάρmicroακο για το διαβήτη (από το
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 12
1920) Περίπου το 14 των ατόmicroων microε
διαβήτη λαmicroβάνουν συνδυασmicroό αντιδιαβητικών
δισκίων και ινσουλίνης (ΗΠΑ 2007-2009) Στις
περισσότερες περιπτώσεις στον Σ∆Τ2 η
ινσουλίνη χορηγείται microία φορά την ηmicroέρα
συνήθως microαζί microε microετφορmicroίνη ενώ αν χρειασθεί
microπορεί να προστεθεί ινσουλίνη και πριν τα
κύρια γεύmicroατα Στα microειονεκτήmicroατα της
ινσουλίνης ανήκει η υπογλυκαιmicroία η αύξηση
του σωmicroατικού βάρους και η ανάγκη εmicroπειρίας
του γιατρού και εκπαίδευσης του ασθενούς στη
χρήση της
Τα πιο νέα φάρmicroακα που χρησιmicroοποιούνται
στη θεραπεία του Σ∆Τ2 είναι (α) αυτά που
ανήκουν στην κατηγορία των laquoινκρετινώνraquo και
(β) οι αναστολείς συmicromicroεταφορέα νατρίου-
γλυκόζης 2 (αναστολείς SGLT2) Στην
κατηγορία των ινκρετινών ανήκουν οι
αγωνιστές GLP-1 που είναι ενέσιmicroα φάρmicroακα
και οι αναστολείς DPP-4 που λαmicroβάνονται από
του στόmicroατος σε microορφή δισκίου Ήδη από τις
αρχές του 19ου αιώνα επιστήmicroονες είχαν
διαπιστώσει ότι ένας ορmicroονικός παράγοντας
από το έντερο microπορούσε να διεγείρει την
έκκριση ινσουλίνης από το πάγκρεας Το
laquoφαινόmicroενο ινκρετίνηςraquo είναι η παρατήρηση ότι
microια ποσότητα γλυκόζης που λαmicroβάνεται microε την
τροφή προκαλεί σηmicroαντικά microεγαλύτερη έκκριση
ινσουλίνης από το πάγκρεας απrsquo ότι αν η ίδια
ποσότητα γλυκόζης χορηγηθεί ενδοφλεβίως Η
παρατήρηση αυτή που έγινε το 1964 οδήγησε
στην ανακάλυψη δύο ορmicroονών του GLP-1
(Glucagon like peptide- 1 παρόmicroοιο microε
γλυκαγόνη πεπτίδιο-1) και του GIP (Glucose-
dependent insulinοtropic polypeptide
γλυκοζοεξαρτώmicroενο ινσουλινοτρόπο
πολυπεπτίδιο) Οι ουσίες αυτές εκκρίνονται
από τα L και K κύτταρα του εντέρου αντίστοιχα
microετά από πρόσληψη τροφής και κυρίως
υδατανθράκων και διεγείρουν την έκκριση
ινσουλίνης από το πάγκρεας microε αποτέλεσmicroα τη
microείωση της γλυκόζης στο αίmicroα Επιπρόσθετα
οι ορmicroόνες αυτές microειώνουν την όρεξη
καθυστερούν την κένωση του στοmicroάχου και
microειώνουν την έκκριση γλυκαγόνης (microιας άλλης
παγκρεατικής ορmicroόνης που αυξάνει τα επίπεδα
του σακχάρου) Σήmicroερα έχουmicroε στη χώρα microας
διαθέσιmicroα φάρmicroακα microε δράση ανάλογη του
GLP-1 (αγωνιστές GLP-1) τα οποία
χορηγούνται όπως και η ινσουλίνη (microε
υποδόρια ένεση) πριν τα κύρια γεύmicroατα
(εξενατίδη) ή microία φορά την ηmicroέρα
(λιραγλουτίδη λιξισενατίδη) ενώ υπάρχει και
σκεύασmicroα που χορηγείται microία φορά την
εβδοmicroάδα (εξενατίδη βραδείας
αποδέσmicroευσης) Αντίθετα ωστόσο από την
ινσουλίνη τα φάρmicroακα αυτά δεν προκαλούν
υπογλυκαιmicroία και όχι microόνο δεν αυξάνουν το
βάρος αλλά microπορεί να οδηγήσουν και σε
microείωση του σωmicroατικού βάρους Το DPP-4
(διπεπτιδυλική πεπτιδάση-4) είναι ένα ένζυmicroο
που φυσιολογικά διασπά και αδρανοποιεί το
GLP-1 Εποmicroένως τα φάρmicroακα που
αναστέλλουν τη δράση του DPP-4 (αναστολείς
DPP-4) οδηγούν σε αύξηση των επιπέδων του
GLP-1 στο αίmicroα Το αποτέλεσmicroα είναι δηλαδή
παρόmicroοιο microε αυτό των αγωνιστών GLP-1 microε τη
διαφορά ότι (1) τα φάρmicroακα αυτά χορηγούνται
από το στόmicroα microε τη microορφή δισκίου microία ή δύο
φορές την ηmicroέρα και (2) η αύξηση του GLP-1
είναι συγκριτικά microικρότερη Οι αναστολείς DPP-
4 έχουν επίσης το πλεονέκτηmicroα ότι δεν
προκαλούν υπογλυκαιmicroία και έχουν ουδέτερη
επίδραση ως προς το σωmicroατικό βάρος Οι
συχνότερες ανεπιθύmicroητες ενέργειες των
φαρmicroάκων της κατηγορίας των ινκρετινών είναι
από το γαστρεντερικό σύστηmicroα (ναυτία
έmicroετος) Πιθανολογείται ότι σε σπάνιες
περιπτώσεις η χρήση των αγωνιστών GLP-1
και κάποιων αναστολέων DPP-4 ενδέχεται να
σχετίζεται microε παγκρεατίτιδα (φλεγmicroονή του
13 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
παγκρέατος) ωστόσο το θέmicroα αυτό δεν έχει
σ΄αυτή τη φάση αποσαφηνισθεί Οι αναστολείς
συmicromicroεταφορέα νατρίου-γλυκόζης 2 (αναστολείς
SGLT2) αποτελούν την νεότερη κατηγορία
αντιδιαβητικών φαρmicroάκων και δρουν
αυξάνοντας την αποβολή γλυκόζης από τους
νεφρούς Φυσιολογικά microε την κυκλοφορία του
αίmicroατος στους νεφρούς διηθούνται
(φιλτράρονται) περίπου 180 g γλυκόζης την
ηmicroέρα και το 99 αυτής της ποσότητας
επαναρροφάται από τα νεφρικά σωληνάρια Η
επαναρρόφηση της γλυκόζης στους νεφρούς
γίνεται microέσω των συmicromicroεταφορέων νατρίου-
γλυκόζης τύπου 2 (SGLT2) ενώ στο λεπτό
έντερο υπάρχουν οι συmicromicroεταφορείς τύπου 1
(SGLT1) οι οποίοι βοηθούν στην απορρόφηση
της γλυκόζης που προσλαmicroβάνεται microε την
τροφή Όταν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίmicroα
ξεπερνούν ένα όριο (~180 mgdl) o νεφρός δεν
microπορεί να επαναρροφήσει όλη τη γλυκόζη microε
αποτέλεσmicroα microια ποσότητα να απεκκρίνεται στα
ούρα και να παρουσιάζεται γλυκοζουρία Οι
αναστολείς SGLT2 είναι φάρmicroακα που
χορηγούνται από το στόmicroα microε τη microορφή
χαπιού συνήθως microία φορά την ηmicroέρα και
έχουν microέτρια αποτελεσmicroατικότητα παρόmicroοια
microε αυτή των αναστολέων DPP-4 Έχουν
δοκιmicroασθεί για τη ρύθmicroιση της γλυκόζης σε
ασθενείς microε τύπου 2 διαβήτη microόνα τους ή σε
συνδυασmicroό microε άλλα φάρmicroακα όπως
microετφορmicroίνη σουλφονυλουρίες πιογλιταζόνη
αναστολείς DPP-4 και ινσουλίνη Μπορεί να
βοηθήσουν στην απώλεια βάρους της τάξεως
των 2-3 kg ενώ δεν προκαλούν υπογλυκαιmicroία
Στις ανεπιθύmicroητες ενέργειες ανήκουν η αύξηση
της συχνότητας microυκητιάσεων και λιγότερο
συχνά ουρολοιmicroώξεων ιδιαίτερα στις γυναίκες
(αιδοιοκολπίτιδα σε ποσοστό 10-15)
Επίσης έχουν αναφερθεί σπάνιες περιπτώσεις
ευγλυκαιmicroικής διαβητικής κετοξέωσης
δηλαδή κετοξέωσης microε όχι πολύ υψηλά
επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα καθώς και πιθανή
αύξηση του κινδύνου καταγmicroάτων microε ένα από
τα σκευάσmicroατα (καναγλιφλοζίνη) Μια άλλη
ουσία αυτής της κατηγορίας η εmicroπαγλιφλοζίνη
δοκιmicroάσθηκε microε πολύ καλά αποτελέσmicroατα επί
3 έτη σε ασθενείς microε τύπου 2 διαβήτη και
προυπάρχουσα καρδιαγγειακή νόσο
microειώνοντας τη συχνότητα καρδιαγγειακών
συmicroβαmicroάτων αλλά και της θνητότητας στους
ασθενείς αυτούς
Στα microειονεκτήmicroατα των νεότερων
αντιδιαβητικών φαρmicroάκων συmicroπεριλαmicroβάνεται
η σχετικά περιορισmicroένη εmicroπειρία (έλλειψη
microακροπρόθεσmicroων δεδοmicroένων σχετικά microε την
επίδραση στο καρδιαγγειακό σύστηmicroα και τις
χρόνιες επιπλοκές του διαβήτη ασφάλεια) και
το υψηλό κόστος
Συmicroπερασmicroατικά τα νεότερα φάρmicroακα της
κατηγορίας των ινκρετινών καθώς και οι
αναστολείς SGLT2 αποτελούν χρήσιmicroη
προσθήκη στις ήδη υπάρχουσες θεραπευτικές
επιλογές για τον διαβήτη τύπου 2 Τα
σκευάσmicroατα αυτά έχουν ορισmicroένα ιδιαίτερα
χρήσιmicroα χαρακτηριστικά καθώς είναι
αποτελεσmicroατικά στη ρύθmicroιση της
υπεργλυκαιmicroίας χωρίς όmicroως να προκαλούν
υπογλυκαιmicroία και χωρίς να αυξάνουν το
σωmicroατικό βάρος (όπως συmicroβαίνει microε πολλά
από τα παλαιότερα φάρmicroακα) Η ακριβής θέση
των φαρmicroάκων αυτών στη θεραπεία του
διαβήτη αναmicroένεται να καθορισθεί microε
microεγαλύτερη σαφήνεια στο εγγύς microέλλον καθώς
αποκτιέται microεγαλύτερη εmicroπειρία στη χρήση
τους
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 14
Οι γιατροί ldquoδενεπιτρέπεταιrdquo να
δείχνουν ldquoαδυναmicroίαrdquo
Η πλειοψηφία των άρθρων του περιοδικού
microας έχει σαν αντικείmicroενο την αντιmicroετώπιση του
διαβήτη Και ειδικότερα από την microεριά του
ασθενούς ∆ηλαδή πως θα καλυτερεύσουmicroε τη
ζωή microας ενηmicroέρωση σχετικά microε τις νέες
microεθόδους που υπάρχουν πως
αντιmicroετωπίζουmicroε συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα
που αφορούν την ασθένεια microας κλπ
Πιστεύω λίγοι από τους πάσχοντες
αναρωτιούνται για τα προβλήmicroατα που
αντιmicroετωπίζουν αυτοί που ασχολούνται microε τα
επαγγέλmicroατα υγείας Οι περισσότεροι ή δεν το
σκέπτονται ή θεωρούν ότι οι γιατροί και το
υπόλοιπο προσωπικό είναι δυνατότεροι από
εmicroάς τους ldquo κοινούς θνητούςrdquo Είναι όmicroως έτσι
Είναι και αυτοί άνθρωποι microε συγκεκριmicroένες
δυνατότητες καθηmicroερινά προβλήmicroατα και
αδυναmicroίες Το άρθρο αυτό θα αναφερθεί σε
συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα που αντιmicroετωπίζει
το ιατρικό προσωπικό όπως αυτά
αναδείχθηκαν από το περιοδικό TIME (7-9-
2015) Τα προβλήmicroατα αυτά έχουν
επισηmicroανθεί από την Αmicroερικάνικη Ιατρική
Κοινότητα και όπως αναφέρεται στο άρθρο
χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής Τα
συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα προκαλούνται
κυρίως από τις απαιτήσεις της microείωσης του
κόστους περίθαλψης οπότε πιστεύω ότι
αντίστοιχα προβλήmicroατα θα αντιmicroετωπίσει και η
Ελληνική Ιατρική Κοινότητα λόγω της
οικονοmicroικής κρίσης που διέρχεται η χώρα ∆εν
γνωρίζω αν υπάρχουν αντίστοιχες microελέτες στη
χώρα microας
Κανείς Αmicroερικάνος ασθενής δεν θα
φανταζότανε ότι οι microισοί νοσοκοmicroειακοί γιατροί
είναι εξουθενωmicroένοι λόγω υπερβολικού φόρτου
εργασίας Επίσης η ιατρική ιδιότητα απαιτεί ο
γιατρός να microην δείχνει σηmicroάδια αδυναmicroίας
Κατά το Αmicroερικάνικο Ίδρυmicroα πρόληψης
αυτοκτονιών περίπου 400 Αmicroερικάνοι γιατροί
αυτοκτονούν κάθε χρόνο Το microεγαλύτερο
ποσοστό microεταξύ όλων των επαγγελmicroάτων Που
οφείλεται αυτό Η έρευνα το αποδίδει στην
κούραση και την ψυχολογική πίεση Οι
νοσοκοmicroειακοί γιατροί εργάζονται 12-14 ώρες
ηmicroερησίως και απαιτείται πλήρης πνευmicroατική
διαύγεια γιατί στο ιατρικό λειτούργηmicroα το λάθος
microπορεί να είναι microοιραίο Αυτό δηmicroιουργεί
τεράστια ψυχολογική πίεση Οι ειδικοί που
microελετούν το πρόβληmicroα αναφέρουν ότι η
πνευmicroατική υγεία προσεγγίζει σηmicroεία κρίσης
Οι συνέπειες αυτού του προβλήmicroατος δεν
επηρεάζουν microόνο την προσωπική ζωή αλλά και
την επαγγελmicroατική
Οι περισσότεροι γιατροί αναγνωρίζουν ότι
έχουν περάσει από αυτό το στάδιο στην αρχή
της καριέρας τους Ο διακεκριmicroένος καθηγητής
χειρουργικής στο Πανεπιστήmicroιο του Stanford l
Greco έχει αφιερώσει τη ζωή του στην
αντιmicroετώπιση αυτού του προβλήmicroατος και
προσπαθεί να αφυπνίσει και άλλα ιδρύmicroατα
ώστε να δηmicroιουργήσουν οmicroάδες αντιmicroετώπισης
και αναγνώρισης του προβλήmicroατος Ο
καθηγητής S Ser στο Πανεπιστήmicroιο του
15 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Michigan ο οποίος θεωρείται παγκοσmicroίως
ειδικός για την κατάθλιψη των γιατρών
ποφάσισε να ασχοληθεί σοβαρά microε το
συγκεκριmicroένο πρόβληmicroα όταν ο καλύτερος
φίλος του γιατρός προσπάθησε να
αυτοκτονήσει και δύο χρόνια αργότερα ένας
άλλος συνεργάτης του αυτοκτόνησε
Σύmicroφωνα microε τη microελέτη τα προβλήmicroατα
ξεκινούν microε την αρχή των εφηmicroεριών Σ αυτήν
τη φάση οι νέοι γιατροί δέχονται microεγάλη πίεση
microικρή αmicroοιβή και απολαmicroβάνουν microόνο
επικρίσεις όταν κάτι δεν πάει καλά Να
σηmicroειώσουmicroε ότι οι νέοι Αmicroερικάνοι γιατροί
ξεκινούν microε ένα τραπεζικό χρέος περίπου
$200000 και δουλεύουν 90 ώρες την
εβδοmicroάδα χωρίς ιδιαίτερα καλή αmicroοιβή
Οι συνθήκες έχουν χειροτερέψει οικονοmicroικά
αλλά και κοινωνικά Παλαιότερα οι γιατροί
είχαν σίγουρη καλή οικονοmicroική αποκατάσταση
αλλά και κοινωνική αναγνώριση Αυτό έχει
αλλάξει δραmicroατικά Η οικονοmicroική επιτυχία δεν
είναι εγγυηmicroένη αλλά ούτε και η κοινωνική Οι
επαγγελmicroατικές απαιτήσεις όmicroως έχουν
αυξηθεί Οι σηmicroερινοί γιατροί έχουν
περισσότερο υλικό να microελετήσουν
περισσότερη ενδονοσοκοmicroειακή γραφειοκρατία
και κυρίως περισσότερους ασθενείς
Μια κατάσταση την οποία προσπαθούν να
αντιmicroετωπίσουν χωρίς microεγάλη επιτυχία είναι
αυτό που σχετίζεται microε το καλούmicroενο ldquoστίγmicroαrdquo
το οποίο καθορίζεται από την αδυναmicroία να
φέρει εις πέρας κάποιος την εργασία του στον
Ιατρικό Χώρο Μόνο το 22 αναζητά βοήθεια
από ειδικούς Η ειρωνεία όπως αναφέρει ο κ
Ser είναι ότι αν κάποιος ζητήσει βοήθεια κατά
microεγάλο ποσοστό όχι απλώς θα ξεπεράσει τα
ψυχολογικά προβλήmicroατα αλλά αυτή η εmicroπειρία
θα είναι σηmicroαντική ώστε να βοηθήσει καλύτερα
τους ασθενείς του ∆υστυχώς αυτή η αντίληψη
έχει να κάνει microε το πως αντιmicroετωπίζεται
κάποιος που έχει πρόβληmicroα από την ίδια την
Ιατρική Κοινότητα Συνήθως αποmicroονώνεται ή
ακόmicroα και χλευάζεται Αυτό θυmicroίζει πολύ την
νοοτροπία στο στρατό Ο νεοσύλλεκτος ή
όποιος έχει πρόβληmicroα προσαρmicroογής
αντιmicroετωπίζει σοβαρή ψυχολογική πίεση η
οποία επιδεινώνει το πρόβληmicroα
Ο κ Greco παραδέχεται ότι και αυτός ήταν
microέρος του ίδιου προβλήmicroατος ∆ηλαδή όντας
σκληρός microε τους εκπαιδευόmicroενους
χειρούργους πριν χρόνια τώρα προσπαθεί να
επανορθώσει για τις ldquoαmicroαρτίεςrdquo του Η αλλαγή
νοοτροπίας προήλθε όταν πληροφορήθηκε την
αυτοκτονία ενός microαθητή του τον οποίο
θεωρούσε κορυφαίο στο χώρο της
χειρουργικής Η τακτική που ακολουθεί
σήmicroερα είναι να παρατηρεί διακριτικά τους
ειδικευόmicroενους και αν παρατηρήσει κάποιο
πρόβληmicroα να αφιερώνει χρόνο microαζί τους Είναι
δύσκολο να παραδεχθείς τέτοιου είδους
πρόβληmicroα ειδικά όταν βρίσκεσαι microέσα στον
Ιατρικό Χώρο Αλλά από την άλλη microεριά είναι
πιο εύκολο και αποτελεσmicroατικό να το
αντιmicroετωπίσεις αναφέρει ο κ Ser Βοηθήστε
τους νέους γιατρούς να γίνουν πιο δυνατοί και
ευτυχείς στο χώρο τους γιατί microόνο τότε θα
microπορέσουν να επικεντρωθούν και να
βοηθήσουν τους ασθενείς τους
Μέχρι το 2020 υπολογίζεται ότι οι Ηνωmicroένες
Πολιτείες θα χρειασθούν τουλάχιστον 90000
περισσότερους παθολόγους Αυτό
microεταφράζεται σε περισσότερες ώρες εργασίας
γιrsquo αυτούς που θα βρίσκονται στο σύστηmicroα Και
αυτό σηmicroαίνει microεγαλύτερη πίεση
Ελεύθερη microετάφραση
Επαmicroεινώντας Κεχαγιάς
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 16
Απλά βήmicroατα για ναβελτιώσουmicroε τη ζωή
microας
Θέλετε να αισθανθείτε καλύτερα Υπάρχουν
τέσσερις απλοί τρόποι
∆ιερωτηθείτε εκφράστε τα συναισθήmicroατά σας
αποφασίστε κι αγκαλιάστε τους δικούς σας
ανθρώπους
Η πλοήγηση στο διαδίκτυο αποτελεί microια
καθηmicroερινή πρακτική για την πλειονότητα των
ανθρώπων της σύγχρονης εποχής Πολλοί
microάλιστα συχνά ακολουθούmicroε συmicroβουλές
ευτυχίας ή συγκεκριmicroένες συνταγές επιτυχίας
για microια καλύτερη ζωή από ανθρώπους που είτε
επικοινωνούmicroε microαζί τους στα microέσα κοινωνικής
δικτύωσης είτε διαβάζουmicroε άρθρα τους στο
διαδίκτυο Οι άνθρωποι όmicroως αυτοί τις
περισσότερες φορές δεν ξέρουν καν ποιο θέmicroα
πραγmicroατικά microας απασχολεί Καλό θα ήταν
λοιπόν να είmicroαστε περισσότερο επιφυλακτικοί
και να microην εmicroπιστευόmicroαστε εύκολα κάθε
συmicroβουλή που microας δίνεται ή τυχαίνει να
διαβάζουmicroε
Στην πραγmicroατικότητα σας προτείνουmicroε να
microην εmicroπιστευτείτε ούτε το περιεχόmicroενο των
γραmicromicroών αυτού του άρθρου (ως κριτικοί
αναγνώστες) παρά microόνο τις microελέτες
νευροεπιστηmicroόνων οι οποίες καταδεικνύουν
τους παράγοντες που microπορούν πραγmicroατικά να
microας οδηγήσουν σε microια πιο ποιοτική ζωή
Ο ερευνητής των νευροεπιστηmicroών του UCLA
(του Πανεπιστηmicroίου της Καλιφόρνια στο Λος
Άντζελες) Alex Korb microάς δίνει λοιπόν κάποιες
ιδέες που microπορεί να microας βοηθήσουν
ουσιαστικά στο να ακολουθήσουmicroε στη ζωή
microας microια πορεία που θα microας κάνει να
αισθανθούmicroε καλύτερα
Στις παρακάτω γραmicromicroές θα λάβουmicroε
απαντήσεις σε ερωτήmicroατα που συχνά microας
απασχολούν από έναν άνθρωπο που
πραγmicroατικά γνωρίζει πως microπορεί να microας
βοηθήσει
1) Ψάξτε τις αιτίες
Υπάρχουν φορές που οι σκέψεις microας δεν microας
επιτρέπουν να αισθανθούmicroε τουλάχιστον
όmicroορφα αν όχι ευχάριστα Μπορεί να
νιώθουmicroε ενοχή ή ντροπή χωρίς σαφή λόγο
Ποια λοιπόν είναι η σωστή ερώτηση που θα
πρέπει να θέτουmicroε στον εαυτό microας όταν δεν
αισθανόmicroαστε καλά Μα φυσικά το γιατί
Είτε θέλουmicroε να το πιστέψουmicroε είτε όχι τα
συναισθήmicroατα της ενοχής και της ντροπής
ενεργοποιούνται από το λεγόmicroενο laquoκέντρο
ανταmicroοιβήςraquo του εγκεφάλου το οποίο επίσης
σχετίζεται microε τη microάθηση και τον εθισmicroό
Παρά λοιπόν τις έντονες διαφορές τους η
περηφάνια η ντροπή η ενοχή ενεργοποιούνται
από παρόmicroοια νευρωνικά κυκλώmicroατα
Εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι ότι η υπερηφάνεια
είναι το πιο ισχυρό από αυτά τα συναισθήmicroατα
στην ενεργοποίηση της δραστηριότητας των
συγκεκριmicroένων περιοχών
Παραδόξως επίσης και η ανησυχία σε
βραχυπρόθεσmicroο επίπεδο microας κάνει να
αισθανόmicroαστε λίγο καλύτερα ndash θεωρώντας ότι
microέσω αυτής συmicroβάλλουmicroε στην επίλυση των
προβληmicroάτων microας Αυτό αρχικά microπορεί να
φαίνεται αντιφατικό αλλά δείχνει ότι όταν
είmicroαστε αγχωmicroένοι -ες είναι καλύτερο να
κάνουmicroε κάτι γιrsquo αυτό - ακόmicroα και να
ανησυχήσουmicroε - από το να microείνουmicroε αδρανείς
Σαφώς η ενοχή η ντροπή και η ανησυχία
είναι άσχηmicroες microακροπρόθεσmicroες λύσεις Τι
λοιπόν προτείνουν οι νευροεπιστήmicroονες ότι θα
πρέπει να κάνουmicroε Να διερωτηθούmicroε για ποια
πράγmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες
Η ευγνωmicroοσύνη σχετίζεται microε τα θετικά
συναισθήmicroατα που αισθανόmicroαστε όταν microας
συmicroβαίνει κάτι καλό όταν εκτιmicroάmicroε όσα θετικά
συmicroβαίνουν γύρω microας χωρίς να τα θεωρούmicroε
δεδοmicroένα αποτελώντας επιλογή και συνάmicroα
στάση ζωής Και σαφώς επηρεάζει
πραγmicroατικά το microυαλό microας ∆ιερωτάστε βέβαια
17 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
microε ποιον τρόπο συmicroβαίνει αυτό
Τα οφέλη της ευγνωmicroοσύνης ξεκινούν από το
σύστηmicroα της ντοπαmicroίνης κι επειδή
αισθανόmicroαστε ευγνώmicroονες ενεργοποιείται το
στέλεχος της περιοχής του εγκεφάλου που την
παράγει
Προσπαθώντας λοιπόν να σκεφτούmicroε τα
πράγmicroατα για τα οποία νιώθουmicroε ευγνώmicroονες
επικεντρωνόmicroαστε στις θετικές πτυχές της
ζωής microας και microε αυτή τη διαδικασία αυξάνεται η
παραγωγή σεροτονίνης Σηmicroειώνουmicroε δε πως
τα χαmicroηλά επίπεδα της σεροτονίνης σχετίζονται
microε την κακή διάθεση την επιθετική
συmicroπεριφορά και την εmicroφάνιση κατάθλιψης
Σαφώς ορισmicroένες συγκυρίες ή καταστάσεις
που βιώνουmicroε microοιάζουν σαν να laquoφάγαmicroεraquo
γροθιά στο στοmicroάχι microας και αισθανόmicroαστε σαν
να microην υπάρχει τίποτα για το οποίο να
νιώθουmicroε ευγνώmicroονες Παρά ταύτα δεν
πειράζει ∆εν χρειάζεται πάντα να βρίσκουmicroε
κάτι καθώς η διαδικασία και microόνο της
αναζήτησης πραγmicroατικά microετράει
Το να θυmicroόmicroαστε να είmicroαστε ευγνώmicroονες για
όσα θετικά όmicroορφα microας συmicroβαίνουν αποτελεί
ένδειξη υψηλής συναισθηmicroατικής νοηmicroοσύνης
Και η ευγνωmicroοσύνη δεν συνδέεται microόνο microε την
ευτυχία αλλά και microε τη δηmicroιουργία ενός
κατάλληλου πλαισίου ανάπτυξης και εξέλιξης
των σχέσεων microας
Τι microάς συmicroβαίνει όmicroως όταν τα κακά
συναισθήmicroατα microας κατακλύζουν Όταν δεν
γνωρίζουmicroε καν πώς να τα διαχειριστούmicroε
Υπάρχει microια εύκολη απάντηση
2) Αρνητικά συναισθήmicroατα
Ας συνδέσουmicroε τα άσχηmicroα ndash αρνητικά
συναισθήmicroατα microε τη λύπη την ανησυχία το
θυmicroό
Ο ερευνητής Gross διαπίστωσε ότι οι
άνθρωποι που προσπαθούν να καταπνίξουν
microια αρνητική συναισθηmicroατική εmicroπειρία
αποτυγχάνουν τελικά να το κάνουν Ενώ
θεωρούν ότι φαίνονται καλά προς τα έξω το
microεταιχmicroιακό τους σύστηmicroα φανερώνει τα
αρνητικά τους συναισθήmicroατα προς τα microέσα
όσο κι αν προσπαθούν να τα καταπνίξουν Το
ίδιο καταδεικνύουν πορίσmicroατα έρευνας
λειτουργικής απεικόνισης microαγνητικού
συντονισmicroού (fMRI) του Kevin Ochsner (του
Πανεπιστηmicroίου Columbia) τονίζοντας microάλιστα
πως η προσπάθεια να κρύβουmicroε ή να
καταπνίγουmicroε τα αρνητικά microας συναισθήmicroατα
σε καmicroία περίπτωση δεν microας ωφελεί αντίθετα
σε ορισmicroένες περιπτώσεις λειτουργεί
υποστηρικτικά και ενισχύει τα συναισθήmicroατα
αυτά
Στην πραγmicroατικότητα microόνο η έκφραση και
παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας microπορεί να
λειτουργήσει υποστηρικτικά και να microας
ωφελήσει καθώς χρησιmicroοποιώντας το λόγο
κάνοντας έmicromicroεσες αναφορές ή ακόmicroα και
απλουστεύσεις της εmicroπειρίας microας microειώνουmicroε τη
διέγερση αυτών των συναισθηmicroάτων Ακόmicroα
και η περιγραφή ενός αρνητικού
συναισθήmicroατος microε microια ή δύο λέξεις βοηθά στη
microείωση της έντασης του συναισθήmicroατος αυτού
Πολλές microάλιστα αρχαίες microέθοδοι ήταν πολύ
πιο microπροστά από σύγχρονες πρακτικές της
εποχής microας όπως ο διαλογισmicroός ο οποίος
βέβαια χρησιmicroοποιείται διαχρονικά Η έκφραση
και παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας λοιπόν
αποτελεί βασικό εργαλείο της γνώσης και της
συναίσθησης επηρεάζοντας τον εγκέφαλο microας
microε τόση δύναmicroη η οποία ασκεί καθοριστική
επίδραση και στους ανθρώπους του
περιβάλλοντός microας
Παρόλα αυτά αν τελικά δεν αισθανόmicroαστε
άσχηmicroα δυστυχώς υπάρχουν κάποια
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 18
περιστατικά κάποιες καταστάσεις ή
εmicroπειρίες που βιώνουmicroε στη ζωή microας και
microας προκαλούν άγχος ή πίεση Υπάρχει
όmicroως κι ένας απλός τρόπος για να τις
νικήσουmicroε
3) Λήψη αποφάσεων
Το γεγονός ότι κάθε φορά που
λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση στη συνέχεια
αισθανόmicroαστε ότι είmicroαστε σε κατάσταση
ηρεmicroίας δεν αποτελεί τυχαίο γεγονός
Επιστηmicroονικά έχει αποδειχθεί ότι η λήψη
αποφάσεων microειώνει το άγχος και την
ανησυχία καθώς microας βοηθά να λύσουmicroε τα
προβλήmicroατά microας και επηρεάζει τη λειτουργία
του εγκεφάλου microας
Η λήψη αποφάσεων ως διαδικασία
περιλαmicroβάνει τόσο τον καθορισmicroό των στόχων
όσο και τη δηmicroιουργία προθέσεων και
προσδοκιών Και οι τρεις αποτελούν microέρος του
ίδιου νευρικού κυκλώmicroατος και επιδρούν θετικά
microειώνοντας την ανησυχία και το άγχος Η λήψη
αποφάσεων βοηθά στο να ξεπερνάmicroε ή
τουλάχιστον να σταmicroατάmicroε να έλκουmicroε
αρνητικά ερεθίσmicroατα και ρουτίνες
Σαφώς όmicroως microπορεί να αποτελέσει και microια
δύσκολη ή ακόmicroα και επίπονη διαδικασία Άρα
εν κατακλείδι τι είδους αποφάσεις θα πρέπει
να λαmicroβάνουmicroε Ο τοmicroέας των
νευροεπιστηmicroών έχει την απάντηση
Να παίρνουmicroε microια laquoαρκετά καλήraquo απόφαση
∆ε χρειάζεται να προσπαθούmicroε στοχεύοντας
στην καλύτερη απόφαση καθώς είναι ευρέως
γνωστό ότι η τελειοmicroανία συχνά ταυτίζεται microε
καταστάσεις άγχους και πίεσης Και οι microελέτες
που αφορούν τη την εγκεφαλική λειτουργία
καταδεικνύουν την εν λόγω ταύτιση καθώς
στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να είναι
όλα τέλεια κατακλύζεται ο εγκέφαλός microας microε τα
συναισθήmicroατα που microας κάνουν να νιώθουmicroε
ότι βρισκόmicroαστε εκτός ελέγχου
Στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να
επιτύχουmicroε το καλύτερο ή ακόmicroα και το τέλειο
αποτέλεσmicroα κι όχι απλά το καλό προκαλούmicroε
έντονη συναισθηmicroατική δραστηριότητα
Αντίθετα microέσω της αναγνώρισης ότι αυτό microε το
οποίο καταπιανόmicroαστε είναι αρκετά καλό
ενεργοποιούνται περισσότερες περιοχές που
microας βοηθούν να νιώθουmicroε ότι έχουmicroε καλύτερο
έλεγχο
Έτσι όταν λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση ο
εγκέφαλός microας microάς οδηγεί στο να
αισθανόmicroαστε ότι έχουmicroε τον έλεγχο και όπως
έχει προαναφερθεί η αίσθηση του ελέγχου
microειώνει το στρες Αλλά το πραγmicroατικά
συναρπαστικό είναι πως η λήψη αποφάσεων
ενισχύει την ευχαρίστηση
Μπορούmicroε να αντιληφθούmicroε ότι όταν
λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση σχετικά microε ένα
στόχο που έχουmicroε θέσει και εν συνεχεία
επιτυγχάνουmicroε τον εν λόγω στόχο
αισθανόmicroαστε καλύτερα από ό τι όταν κάτι
θετικό microάς συmicroβαίνει αλλά κατά τύχη
Και αυτό απαντά στο αιώνιο microυστήριο του
λόγου για τον οποίο όταν αποφασίζουmicroε
εξαναγκαστικά να γραφτούmicroε στο γυmicroναστήριο
αυτό αποτελεί microια εξαιρετικά δύσκολη
απόφαση για εmicroάς καθώς στην
πραγmicroατικότητα σέρνουmicroε τους εαυτούς microας
και δεν λαmicroβάνουmicroε την απόφαση να
γυmicroναστούmicroε από ευχαρίστηση
Όταν λοιπόν κάνουmicroε κάτι γιατί θεωρούmicroε
ότι πρέπει (στην ουσία όmicroως αναγκαζόmicroαστε)
αυτό δεν αποτελεί πραγmicroατικά microια εθελοντική
απόφαση και γιrsquo αυτό το λόγο ο εγκέφαλός microας
και εν κατακλείδι εmicroείς οι ίδιοι-ες δεν
αισθανόmicroαστε ευχαρίστηση και δεν ωθούmicroαστε
στο να συνεχίσουmicroε να λαmicroβάνουmicroε αυτή την
απόφαση Αντίθετα αισθανόmicroαστε άγχος και
microε αυτόν τον τρόπο σαφώς δεν microπορούmicroε να
οικοδοmicroήσουmicroε microια καλή συνήθεια ακόmicroα κι αν
αυτή είναι η συνήθεια της σωmicroατικής άσκησης
19 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Νιώθουmicroε ευγνώmicroονες δηλώνουmicroε τα
αρνητικά microας συναισθήmicroατα και λαmicroβάνουmicroε
περισσότερες αποφάσεις Εξαιρετικά Αλλά
όmicroως όλα αυτά αποτελούν microια microοναχική
συνταγή της ευτυχίας και microάλλον ως άνθρωποι
και κοινωνικά όντα χρειαζόmicroαστε κι άλλα
άτοmicroα
Τι λοιπόν υποδεικνύει η νευροεπιστήmicroη ότι
microπορούmicroε να κάνουmicroε ώστε να είmicroαστε
περισσότερο ευτυχισmicroένοι Κάτι πολύ απλό
που καλό θα είναι να microην παραλείπουmicroε και
συmicroπεριλαmicroβάνει και τους πολύτιmicroους
laquoάλλουςraquo του περιβάλλοντός microας ώστε να microην
νιώθουmicroε microοναξιά
4) Ανθρώπινη επαφή - ανθρώπινο
άγγιγmicroα
Όχι βέβαια αδιακρίτως ώστε να
αποφύγουmicroε τυχόντα δυσάρεστα
προβλήmicroατα Αποδεικνύεται λοιπόν ότι είναι
εξαιρετικά καλό να επιτρέπουmicroε στον εαυτό
microας να αισθάνεται την αγάπη και την αποδοχή
των άλλων και συνάmicroα να την εκφράζει καθώς
όταν δεν επιτρέπουmicroε την ανθρώπινη επαφή
και επικοινωνία στην ουσία υποβάλλουmicroε τον
εαυτό microας σε microια εξαιρετικά επώδυνη και
microοναχική διαδικασία
Ας δούmicroε τώρα τι κατέδειξαν τα ευρήmicroατα
νευροεπιστηmicroονικής microελέτης κατά την οποία οι
συmicromicroετέχοντες είχαν υποβληθεί στη διαδικασία
να παίζουν ένα βίντεο παιχνίδι όπου πετούσαν
microπάλες ο ένας στον άλλο χωρίς στην
πραγmicroατικότητα να υπάρχουν αληθινοί
συmicroπαίκτες παρά microόνο laquoηλεκτρονικοίraquo (καθώς
όλα ήταν δηmicroιούργηmicroα υπολογιστικού
προγράmicromicroατος) Σηmicroειώνουmicroε βέβαια ότι οι
συmicromicroετέχοντες παρακολουθούνταν από
πραγmicroατικούς ανθρώπους - επιστήmicroονες
Τι συνέβη λοιπόν όταν οι άλλοι παίκτες
σταmicroάτησαν να παίζουν και δεν πετούσαν την
microπάλα Ο εγκέφαλος των συmicromicroετεχόντων
αντέδρασε microε ίδιο τρόπο σαν να βίωνε
σωmicroατικό πόνο Απλούστερα θα λέγαmicroε ότι τα
πορίσmicroατα της έρευνας απέδειξαν πως η
απόρριψη δεν πονάει microόνο σαν να σπάει η
καρδιά microας αλλά σαν να σπάει και το πόδι
microας
Στην πραγmicroατικότητα ο κοινωνικός
αποκλεισmicroός ενεργοποιεί το ίδιο κύκλωmicroα
όπως ο σωmicroατικός πόνος Έτσι στο σηmicroείο
που σταmicroάτησε η ανταλλαγή πασών microπάλας η
microικρή αυτή αλλαγή ήταν αρκετή για να
προκαλέσει αισθήmicroατα κοινωνικού
αποκλεισmicroού
Οι σχέσεις λοιπόν είναι πολύ σηmicroαντικές για
τη λειτουργία του εγκεφάλου microας και καλό θα
ήταν αν θέλουmicroε να οδηγηθούmicroε προς την
ευτυχία να αγγίζουmicroε τους οικείους microας τους
ανθρώπους του στενού περιβάλλοντός microας
Μέσω microάλιστα της αφής απελευθερώνεται και
η ωκυτοκίνη (η ορmicroόνη της γαλουχίας η
λεγόmicroενη ορmicroόνη της αγάπης της αγκαλιάς
της σύνδεσης)
Σαφώς δεν είναι σκόπιmicroο να αγγίζουmicroε τους
πάντες αλλά ακόmicroα και οι χειραψίες ή τα
χτυπήmicroατα στην πλάτη λειτουργούν ευεργετικά
στη διάθεσή microας Όσο δε αφορά τους
ανθρώπους του οικογενειακού ή φιλικού
περιβάλλοντός microας καλό θα ήταν να κάνουmicroε
προσπάθειες να τους αγγίζουmicroε πιο συχνά
Καθώς η επαφή το άγγιγmicroα το χάδι έχουν
απίστευτα ισχυρή δύναmicroη - microας προσδίδουν
πειθώ αυξάνουν την απόδοση των οmicroάδων
ενισχύουν ακόmicroη και τις microαθησιακές microας
ικανότητες Αγγίζοντας λοιπόν κάποιον που
αγαπάmicroε στην πραγmicroατικότητα microειώνουmicroε τον
πόνο Σε microελέτες δε που έγιναν σε παντρεmicroένα
ζευγάρια φαίνεται πως η επαφή τα αγγίγmicroατα
ενίσχυσαν τους δεσmicroούς του ζευγαριού
Επιπλέον κρατώντας το χέρι κάποιου εκτός
από το γεγονός ότι microπορεί να βοηθηθούmicroε να
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 20
αισθανθούmicroε πιο άνετα αποφεύγουmicroε συνάmicroα
άλλες επώδυνες για το microυαλό microας καταστάσεις
Γιrsquo αυτό αγκαλιάστε κάποιον τώρα κιόλας Και
microην δεχθείτε microικρές γρήγορες αγκαλιές
Πείτε στους ανθρώπους που θα αγκαλιάσετε
πως κάποιος νευροεπιστήmicroονας σάς
συνέστησε τις microεγάλης διάρκειας αγκαλιές
Έρευνες έδειξαν πως λαmicroβάνοντας και
δίνοντας πέντε αγκαλιές την ηmicroέρα για
τέσσερις εβδοmicroάδες αυξάνουmicroε την ευτυχία
microας για microεγάλο χρονικό διάστηmicroα
Έτσι λοιπόν θα πρέπει να επιδιώκουmicroε να
περνάmicroε χρόνο microε τους δικούς microας ανθρώπους
και να microοιραζόmicroαστε αγκαλιέςΘα πρέπει να
τονιστεί ότι η δύναmicroη της ανταλλαγής γραπτών
microηνυmicroάτων δεν είναι αρκετή Αρκεί microόνο να
αναλογιστούmicroε πως όταν βιώνουmicroε microια
κατάσταση άγχους και στη συνέχεια
επισκεπτόmicroαστε αγαπηmicroένα microας πρόσωπα ή
τους microιλάmicroε στο τηλέφωνο αισθανόmicroαστε πολύ
καλύτερα Κι ότι δεν συmicroβαίνει το ίδιο όταν
ανταλλάσσουmicroε γραπτά microηνύmicroατα
Αφήνουmicroε λοιπόν τα γραπτά microηνύmicroατα και
επιλέγουmicroε τις κατά πρόσωπο συναντήσεις και
τις αγκαλιές
Επειδή όmicroως σκοπός του εν λόγω άρθρου
δεν είναι να σας φορτώσει microε πάρα πολλές
πληροφορίες ας συνοψίσουmicroε τις
αποδοτικότερες και ευκολότερες επιλογές που
πρέπει να κάνουmicroε για να ξεκινήσει η πορεία
microας προς την ευτυχία κατά τα πορίσmicroατα των
νευροεπιστηmicroονικών microελετών
bull ∆ιερωτόmicroαστε για ποια
θέmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες Αν
τυχόν δεν υπάρχουν απαντήσεις
δεν πειράζει Θυmicroόmicroαστε πως
ακόmicroα και η απλή αναζήτηση
βοηθάει
bull Εκφράζουmicroε τα αρνητικά microας
συναισθήmicroατα και έτσι βοηθάmicroε
το microυαλό microας να τα διαχειρίζεται
πολύ καλύτερα
bull Αποφασίζουmicroε Λαmicroβάνουmicroε αποφάσεις
laquoαρκετά καλέςraquo κι όχι σαφώς laquoτις καλύτερες
πάνω στη γη
bull Ανταλλάσσουmicroε αγκαλιές κι όχι γραπτά
microηνύmicroατα
Κλείνουmicroε microε τα λόγια του νευροεπιστήmicroονα
Alex Korb ο οποίος εξηγεί ότι Τα πάντα είναι
διασυνδεδεmicroένα Η ευγνωmicroοσύνη βελτιώνει τον
ύπνο Ο ύπνος microειώνει τον πόνο Ο
ελαττωmicroένος πόνος βελτιώνει τη διάθεσή microας
Η βελτιωmicroένη διάθεση microειώνει το άγχος το
οποίο βελτιώνει την επικέντρωση και τον
προγραmicromicroατισmicroό Η επικέντρωση και ο
κατάλληλος σχεδιασmicroός απαιτεί τη λήψη
αποφάσεων Η λήψη αποφάσεων microειώνει
περαιτέρω το άγχος και βελτιώνει την
απόλαυση Η απόλαυση microας ενισχύει να
αισθανόmicroαστε περισσότερο ευγνώmicroονες και
διατηρεί αυτή την ανοδική πορεία προς την
ευτυχία Η απόλαυση συνδέεται επίσης microε τις
κοινωνικές σχέσεις και επαφές οι οποίες microε τη
σειρά τους θα microας κάνουν πιο ευτυχισmicroένους -
ες
Κι όλοι -ες θέλουmicroε να είmicroαστε ευτυχισmicroένοι
-ες Αρκεί να γνωρίζουmicroε και να κάνουmicroε τις
κατάλληλες επιλογές Και νοmicroίζω πως για εmicroάς
που πλέον γνωρίζουmicroε ο δρόmicroος είναι πολύ
πιο εύκολος ή τουλάχιστον νευροεπιστηmicroονικά
εmicroπνευσmicroένος
Σε ελεύθερη microετάφραση από το περιοδικό
Time Αγγελική Ζώτου
21 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
ΕΚ∆ΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ
∆ΙΑΒΗΤΗ
Με αφορmicroή την Παγκόσmicroια Ηmicroέρα για τον
∆ιαβήτη ο σύλλογός microας οργάνωσε εκδήλωση
την Τετάρτη 11η Νοεmicroβρίου το απόγευmicroα Η
εκδήλωση είχε microεγάλη επιτυχία και έλαβε χώρα
στην κατάmicroεστη αίθουσα εκδηλώσεων της
ΛΑΦ Ι
Ευχαριστούmicroε θερmicroά τους φίλους και τα microέλη
του συλλόγου για την εmicroπιστοσύνη τους και
συmicroπαράστασή τους
Οι οmicroιλητές microας κκ Τίγκας και Τσιmicroηχόδηmicroος
ενθουσίασαν τους παρευρισκόmicroενους microε τις
εmicroπεριστατωmicroένες και κατανοητές οmicroιλίες τους
στα δύο βασικά και επίκαιρα θέmicroατα που
απασχολούν τους πάσχοντες από διαβήτη
τύπου Ι και Ι Ι
Ο κ Τσιmicroηχόδηmicroος Επίκουρος Καθηγητής
στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα
της οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου
Ιraquo
Και ο κ Τίγκας Επίκουρος Καθηγητής στο
Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα της
οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου Ι Ιraquo
Μετά το τέλος των οmicroιλιών ακολούθησε
πληθώρα ερωτήσεων από το ακροατήριο
22 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΖΩΗΣΤΑΑΤΟΜΑ ΜΕ
∆ΙΑΒΗΤΗ
Πώς τα φτιάχνουmicroεhellip
Οι επαγγελmicroατίες υγείας πολύ συχνά
κατευθύνουν και συmicroβουλεύουν τα άτοmicroα microε
διαβήτη έτσι ώστε να έχουν καλύτερη ποιότητα
ζωής ∆εν είναι όmicroως τόσο συχνό οι ειδικοί να
ασχολούνται microε τους συντρόφους των ατόmicroων
αυτών οι οποίοι χωρίς να έχουν διαβήτη
microαθαίνουν επίσης να ζουν microε αυτόν
Παρακάτω παρατίθενται δέκα χρήσιmicroες
συmicroβουλές που βοηθούν τους συντρόφους των
διαβητικών να υποστηρίξουν τα αγαπηmicroένα
τους πρόσωπα διατηρώντας πάντα τα υγιή
απαραίτητα όρια
1 Μην προσφέρετε αυθαίρετες συmicroβουλές
σχετικά microε τη διατροφή και τη διαχείριση του
διαβήτη εν γένει Μπορεί η πρόθεσή σας να
είναι η καλύτερη αλλά προέχει ο σεβασmicroός
στις προσωπικές επιλογές του ατόmicroου Πείτε τη
γνώmicroη σας microόνο εφόσον ρωτηθείτε Άλλωστε
κάποιες κοινές πεποιθήσεις σχετικά microε τον
διαβήτη έχουν πλέον είτε ξεπεραστεί είτε
διαψευσθεί
2 Συνειδητοποιήστε και αναγνωρίστε ότι η
διαχείριση του διαβήτη είναι microια πολύ
απαιτητική διαδικασία που διαρκεί 24 ώρες το
24ωρο και την οποία το άτοmicroο δεν διάλεξε και
ούτε microπορεί να παραιτηθεί από αυτή Το άτοmicroο
πρέπει να σκέφτεται τι πότε και πόσο θα φάει
να ρυθmicroίζει τη φυσική του άσκηση το στρες
καθώς και την αγωγή που λαmicroβάνει να microετρά
τακτικά τα επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα και
πολλά ακόmicroα
3 Μην αναφέρετε περιστατικά διαβητικών
που έχετε ακούσει microε σοβαρές επιπλοκές και
κακή έκβαση Ο διαβήτης είναι ένα νόσηmicroα
που φοβίζει το άτοmicroο που το έχει δεν
χρειάζονται λοιπόν επιπλέον laquoιστορίες
τρόmicroουraquo που αυξάνουν το άγχος Άλλωστε
είναι πλέον γνωστό ότι microε καλή διαχείριση
πολλά άτοmicroα microε διαβήτη ζουν πολλά χρόνια microε
υγεία και καλή ποιότητα ζωής
4 Προσφερθείτε να βοηθήσετε στην επιλογή
ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής Μπορείτε για
παράδειγmicroα να ξεκινήσετε από κοινού ένα
πρόγραmicromicroα φυσικής άσκησης άλλωστε η
υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωή είναι
ωφέλιmicroη για όλους
5 Μην αντιδράτε αρνητικά εάν το
αγαπηmicroένο σας πρόσωπο microετρά το σάκχαρό
του ή κάνει microια ένεση ινσουλίνης microπροστά σας
Είναι microια απαραίτητη διαδικασία για την καλή
ρύθmicroιση του διαβήτη η οποία είναι πιο
δύσκολη εάν πρέπει να γίνει κρυφά
6 Ρωτήστε πώς microπορείτε να βοηθήσετε Εάν
θέλετε να είστε υποστηρικτικοί υπάρχουν
πολλά microικρά πράγmicroατα που microπορείτε να
κάνετε Αρκεί να ρωτήσετε πρώτα
7 Μην προσφέρετε απερίσκεπτες
διαβεβαιώσεις microε σκοπό να microειώσετε το άγχος
του αγαπηmicroένου σας προσώπου Μη
συγκρίνετε το νόσηmicroά του για παράδειγmicroα microε
άλλα νοσήmicroατα όπως είναι ο καρκίνος για να
του αναδείξετε ότι τα πράγmicroατα θα microπορούσαν
να είναι χειρότερα Κάτι τέτοιο όχι microόνο δεν θα
τοντην κάνει να αισθανθεί καλύτερα αλλά
ενδεχοmicroένως να λειτουργήσει ως microήνυmicroα
υποτίmicroησης της σοβαρότητας του διαβήτη τη
στιγmicroή που πρόκειται για ένα σοβαρό νόσηmicroα
8 Υποστηρίξτε τις προσπάθειές του να
φροντίσει τον εαυτό τουτης Μπορείτε για
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 23
παράδειγmicroα να βοηθήσετε την προσπάθειά
τουτης συντρόφου σας για βελτίωση του
τρόπου ζωής microε τη διατήρηση ως επί το
πλείστο υγιεινών τροφίmicroων στο ψυγείο
Μπορείτε επίσης να σεβαστείτε την επιλογή
του να διακόψει την πρόσληψη microιας οmicroάδας
ανθυγιεινών τροφών και να microην τις
καταναλώνετε microπροστά τουτης Σίγουρα θα
βοηθήσει πολύ εάν δεν είστε εσείς η πηγή του
πειρασmicroού
9 Μην κρυφοκοιτάζετε ή σχολιάζετε τις τιmicroές
σακχάρου χωρίς να ρωτήσετε πριν Είναι πολύ
προσωπικές πληροφορίες που οη σύντροφός
σας microπορεί να microη θέλει να microοιραστεί Είναι
φυσιολογικό άλλωστε στην περίπτωση του
διαβήτη οι τιmicroές αυτές να είναι άλλοτε πολύ
υψηλές και άλλοτε πολύ χαmicroηλές Τα αυθαίρετα
σχόλιά σας για αυτές microπορεί να εντείνουν τα
αισθήmicroατα θυmicroού και απογοήτευσης που
συχνά ήδη υπάρχουν
10 Προσφέρετε απλόχερα την αγάπη σας
και την ενθάρρυνσή σας Πολλές φορές απλά
και microόνο το ενδιαφέρον σας microπορεί να
υποστηρίξει το αγαπηmicroένο σας πρόσωπο και
να το κινητοποιήσει έτσι ώστε να διαχειριστεί
microε επιτυχία τον διαβήτη
Πηγή mayoclinic
Οι Στατίνες microπορούννα αυξήσουν σε
microεγάλο ποσοστό τονκίνδυνο για τηνεmicroφάνιση διαβήτη
Οι στατίνες microπορούν να microειώσουν τη
χοληστερίνη και ακόmicroη και αν δηmicroιουργηθεί
φλεγmicroονή είναι ικανές να κρατήσουν τον
κίνδυνο των καρδιακών παθήσεων σε χαmicroηλά
επίπεδα
Το σίγουρο είναι ότι αυτά τα κοινά
συνταγογραφούmicroενα φάρmicroακα microπορεί να
αυξήσουν σε ένα microεγάλο ποσοστό τον κίνδυνο
για την εmicroφάνιση σακχαρώδη διαβήτη
Παράλληλα οι γιατροί είναι σε θέση να
διακρίνουν ένα σοβαρό κίνδυνο πριν από την
συνταγογράφηση στατινών όπως είναι και τα
φάρmicroακα microείωσης της χοληστερίνης τα οποία
είναι από τα πιο συχνά συνταγογραφούmicroενα
φάρmicroακα στην Αmicroερική Σε microία από τις microελέτες
που δηmicroοσιεύθηκε στο περιοδικό Diabetologia
επιστήmicroονες από την Φιλανδία διαπίστωσαν
πως οι άνδρες στους οποίους
συνταγογραφήθηκαν στατίνες για να microειώσουν
τη χοληστερίνη τους είχαν 46 microεγαλύτερη
πιθανότητα να εmicroφανίσουν διαβήτη microετά από 6
χρόνια σε σύγκριση microε εκείνους που δεν
έπαιρναν το συγκεκριmicroένο φάρmicroακο
Αξίζει να σηmicroειωθεί βέβαια πως οι στατίνες
κάνουν τους ανθρώπους πιο ανθεκτικούς ως
προς την επίδραση της ινσουλίνης - η οποία
διασπά τα σάκχαρα- και έτσι εκκρίνουν
λιγότερη ινσουλίνη Αυτό που καταλαβαίνει
κάποιος είναι ότι η επίδραση των στατινών
microοιάζει να είναι microεγαλύτερη στα άτοmicroα που
φαίνεται να έχουν όσο το δυνατόν πιο
φυσιολογικές τιmicroές γλυκόζης Πραγmicroατικότητα
αποτελεί το γεγονός ότι όσο microεγαλύτερη είναι η
δόση της στατίνης και για όσο microεγαλύτερο
24 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
διάστηmicroα χορηγείται σε ασθενείς τόσο
microεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος οι
συγκεκριmicroένοι ασθενείς να αποκτήσουν
διαβήτη
Παλαιότερες microελέτες έδειξαν ότι οι στατίνες
είναι ικανές να αυξήσουν τα επίπεδα του
σακχάρου στο αίmicroα καθώς και τον κίνδυνο
εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη από 10 έως
20 παρόλα αυτά όmicroως microία τόσο microεγάλη και
αρνητική επίδραση δεν έχει τεκmicroηριωθεί
επιστηmicroονικά Πολύ συχνά οι γιατροί θεωρούν
υπεύθυνες τις στατίνες για όσους ασθενείς
βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο εmicroφάνισης
καρδιακής νόσου διότι ένας βασικός
παράγοντας microελλοντικής ύπαρξης καρδιακών
προβληmicroάτων είναι και ο διαβήτης Πως
λοιπόν όλα τα παραπάνω microας οδηγούν σε
τέτοιου είδους συmicroπεράσmicroατα
O Dr Robert Eckel πρώην πρόεδρος της
Αmicroερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας και
καθηγητής της ιατρικής στο Πανεπιστήmicroιο του
Κολοράντο σηmicroείωσε πως αυτό είναι ένα
σενάριο microε καλά και άσχηmicroα νέα συγχρόνως
Αυτό που τόνισε είναι πως υπάρχουν πειστικά
στοιχεία ότι οι ασθενείς που λαmicroβάνουν
στατίνες διατρέχουν αυξηmicroένο κίνδυνο
εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη αλλά από την
άλλη πλευρά συmicroβάλλουν στη microείωση του
κινδύνου καρδιακής προσβολής εγκεφαλικού
επεισοδίου ή ακόmicroα και θανατηφόρας
καρδιακής νόσου Με αυτόν τον τρόπο
αντισταθmicroίζονται και οι παρενέργειες των
στατινών που οδηγούν στην εmicroφάνιση διαβήτη
Με άλλα λόγια οι στατίνες microπορούν να
προσφέρουν πολλά καλά στους ανθρώπους
που έχουν καρδιακά προβλήmicroατα microε το τίmicroηmicroα
όmicroως της εmicroφάνισης διαβήτη
Φιλανδοί επιστήmicroονες διαπίστωσαν επίσης
τον αυξηmicroένο κίνδυνο για την εmicroφάνιση
σακχαρώδη διαβήτη έπειτα από τη λήψη
στατινών σε ποσοστό που ανέρχεται στο 46
την ώρα που ο Eckel επισηmicroαίνει ότι η
συγκεκριmicroένη microελέτη αφορούσε microόνο λευκούς
άνδρες και για αυτό τον λόγο δε microπορεί να
γενικευτεί στον ευρύτερο πληθυσmicroό Από τους
συγκεκριmicroένους άνδρες δεν έχουmicroε
πληροφορίες για το οικογενειακό τους ιστορικό
ή ποια microπορεί να ήταν η προσωπική τους
ιστορία microε το διαβήτη Κάποιοι από αυτούς
ίσως να είχαν και άλλους παράγοντες κινδύνου
για την ασθένεια που τους έθεσε σε υψηλότερο
κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη ακόmicroη και αν
δεν είχαν πάρει στατίνες
Εκείνοι που εmicroφάνισαν σακχαρώδη διαβήτη
ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν λάβει παρόmicroοια
microέτρα και microε όλους όσους εmicroφάνισαν διαβήτη
ενώ δεν έπαιρναν στατίνες γεγονός που
υποδηλώνει ότι η θεραπεία microε στατίνες αυξάνει
τον κίνδυνο εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη
ανεξάρτητα από το προφίλ κινδύνου που
υπάρχει στο πληθυσmicroιακό φόντο Σε microία
ξεχωριστή microε έδρα τις ΗΠΑ microελέτη σχετικά microε
τη λήψη στατινών οι ερευνητές διαπίστωσαν
ότι εκείνοι που πήγαν να εmicroφανίσουν διαβήτη
ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν αυξηmicroένες
πιθανότητες να εmicroφανίσουν τη νόσο πριν καν
αρχίσουν να παίρνουν τα συγκεκριmicroένα
φάρmicroακα Πρέπει λοιπόν οι ασθενείς να
λαmicroβάνουν στατίνες Νέα microελέτη κάνει λόγο για
καρδιακά οφέλη τα οποία υπερτερούν από τον
κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη Το αν τελικά
οι ασθενείς πρέπει να λαmicroβάνουν στατίνες ή
όχι είναι κάτι που δηmicroιουργεί σύγχυση και
στους ίδιους αλλά και στους γιατρούς τους
Στην πραγmicroατικότητα τα παραπάνω
αποτελέσmicroατα υπογραmicromicroίζουν την ανάγκη για
microια συζήτηση που πρέπει να λαmicroβάνει χώρα
πριν από τη συνταγογράφηση στατινών σε
όσους ασθενείς τη χρειάζονται Για όλους
αυτούς που δεν πάσχουν ακόmicroα από διαβήτη
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 25
αλλά παρόλα αυτά είναι ευάλωτοι στη νόσο
σηmicroαντικό ρόλο παίζουν η σωστή διατροφή και
η άσκηση όπως ακριβώς τόνισε και ο Dr Neil
Stone επικεφαλής συγγραφέας 2013 του
Αmicroερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας
Σύmicroφωνα microε τον Stone αν έχουmicroε έναν
ασθενή που είναι επιρρεπής στην εmicroφάνιση
σκαχαρώδη διαβήτη σύmicroφωνα microε όλα όσα
ειπώθηκαν παραπάνω κατατάσσεται σε microία
οmicroάδα υψηλού κινδύνου γιατί λόγω του
διαβήτη υπάρχει πιθανότητα να αποκτήσει και
καρδιακά προβλήmicroατα Αυτή η οmicroάδα ασθενών
επωφελείται από τη λήψη στατινών Αν λοιπόν
έχουν σκοπό οι συγκεκριmicroένοι ασθενείς να
λάβουν microία στατίνη θα παραmicroείνουν υγιείς και
θα βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους Σε
διαφορετική περίπτωση εάν δε το κάνουν αυτό
και λάβουν τη στατίνη συνεχίζοντας παράλληλα
έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής τότε θα είναι
ακόmicroα πιο επιρρεπείς στην εmicroφάνιση διαβήτη
Τέλος ένας ακόmicroη σηmicroαντικός παράγοντας
για να αποφασίσει κάποιος ασθενής που
πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη να πάρει
στατίνες είναι και το οικογενειακό του ιστορικό
Τα πάντα είναι σχετικά όσον αφορά τους
κινδύνους και τα οφέλη microε τα οποία θα έρθει
αντιmicroέτωπος ο κάθε ασθενής Σίγουρος όmicroως
είναι ο κίνδυνος εmicroφάνισης διαβήτη όταν
κάποιος λαmicroβάνει στατίνες Αυτό που τονίζει ο
Eckel είναι ότι το καλύτερο αποτέλεσmicroα έρχεται
ύστερα από microία αρmicroονική επικοινωνία και
συνεργασία microεταξύ γιατρού και ασθενή Αυτό
είναι το παν για να πετύχει οποιαδήποτε
θεραπεία
ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΕΝΙΚΗΣ
ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ
Καλούνται τα microέλη της ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ
ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΑΝΙΚΟ ∆ΙΑΒΗΤΗ
(ΠΕΝ∆Ι ) σε τακτική Γενική Συνέλευση την
Κυριακή 24-Ιανουαρίου στα γραφεία του
Συλλόγου
∆ηmicroητρίου Χατζή 63- Αmicroπελόκηποι
Ιωαννίνων
Επειδή ο σύλλογος microας έχει microέλη από όλη
την Ήπειρο και είναι αδύνατον να υπάρχει
απαρτία την πρώτη Κυριακή για να
αποφύγουmicroε την ταλαιπωρία παρακαλούmicroε
θερmicroά τα microέλη microας να δώσουν το παρόν στην
επαναληπτική συνέλευση
Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016 2016 και ώρα
1100 πmicro
Θέmicroατα
1Απολογισmicroός δραστηριοτήτων του ∆Σ
2Οικονοmicroικός απολογισmicroός
3Εκλογές για την ανάδειξη συmicroπληρωmicroατικού
microέλους του ∆Σ
Υποψηφιότητες υποβάλλονται στα γραφεία
του συλλόγου και τηλεφωνικά στα 26510-
08276 ή 26510- 73634 έως και τις 27
Ιανουαρίου
Λόγω των συνεχών περικοπών και των
δύσκολων στιγmicroών που βιώνουmicroε όλοι microας
παρακαλούmicroε να δραστηριοποιηθείτε microαζί microε
το Νέο ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο
Η ενεργή συmicromicroετοχή microας θα κρατήσει το
Σύλλογό microας ενεργό και θα συmicroβάλει microε τη
δυναmicroική παρουσία microας στη διεκδίκηση των
δικαιωmicroάτων microας για την αντιmicroετώπιση του
διαβήτη
Μετά τη Γενική Συνέλευση
Θα κοπεί και η Πρωτοχρονιάτικη βασιλόπιτα
του Συλλόγου
Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο
26 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Έξυπνο έmicroπλαστροαντικαθιστά τις ενέσεις
για το διαβήτη
Της Νικολέτας Ντάmicroπου
Με ενθουσιασmicroό αναmicroένεται να υποδεχθούν
το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο εκατοmicromicroύρια
άνθρωποι σε όλο τον κόσmicroο που πάσχουν
από διαβήτη την νέα ανακάλυψη των
επιστηmicroόνων που υπόσχεται να βάλει τέλος
στις ενέσεις που κάνουν τα διαβητικά άτοmicroα για
τη ρύθmicroιση του σακχάρου τους
Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο ένα επίθεmicroα
δηλαδή το οποίο microπορεί και ανιχνεύει την
αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα θα έχει τη
δυνατότητα να χορηγεί microικρές ποσότητες
ινσουλίνης στα άτοmicroα microε διαβήτη
απελευθερώνοντας τα από την επώδυνη
διαδικασία των ενέσεων Το laquoέξυπνοraquo
έmicroπλαστρο θα έχει τη δυνατότητα όχι microόνο να
κάνει τον απαραίτητο έλεγχο για το επίπεδο
της γλυκόζης στο αίmicroα του διαβητικού αλλά
ταυτόχρονα θα προχωρά στην έγχυση της
απαραίτητης δόσης ινσουλίνης στον
οργανισmicroό του διαβητικού ατόmicroου microέσω
εκατοντάδων microικρο-βελονών που βρίσκονται
στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου
Η υψηλής τεχνολογίας συσκευή microπορεί να
ανιχνεύσει ακόmicroα και microικρές αυξήσεις στα
επίπεδα του σακχάρου στο αίmicroα και να εγχέει
τις ενδεδειγmicroένες microικροποσότητες ινσουλίνης
όταν χρειάζεται Συσκευή σε microέγεθος
γραmicromicroατόσηmicroου Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο δεν
είναι microεγαλύτερο από ένα γραmicromicroατόσηmicroο και
είναι ιδιαίτερα λεπτό και τετραγωνισmicroένο Οι
εκατό microικροσκοπικές βελόνες που βρίσκονται
στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου έχουν το
microέγεθος microιας ανθρώπινης βλεφαρίδας
Όλες αυτές οι microικρο-βελόνες είναι γεmicroάτες microε
microικροσκοπικές microονάδες αποθήκευσης της
ινσουλίνης και όταν ανιχνευθεί ότι τα επίπεδα
γλυκόζης στο αίmicroα είναι πάρα πολύ υψηλά
τότε απελευθερώνουν γρήγορα την
ενδεδειγmicroένη ποσότητα ινσουλίνης Η
ανακάλυψη της συσκευής έγινε στο
Πανεπιστήmicroιο της Βόρειας Καρολίνας και όπως
δηλώνει η οmicroάδα των ερευνητών laquoη συσκευή
αυτή θα microπορούσε να είναι ένα microοναδικό
εργαλείο για τον άνθρωποraquo Ο αναπληρωτής
καθηγητής κ Τζεν Γκου του τmicroήmicroατος
Βιοϊατρικής Τεχνολογίας του Πανεπιστηmicroίου της
Βόρειας Καρολίνας είπε laquoδηmicroιουργήσαmicroε ένα
εύκολο στη χρήση microη τοξικό από συmicroβατικά
υλικά έξυπνο έmicroπλαστρο το οποίο microπορεί να
προσαρmicroοστεί στις ανάγκες του κάθε
διαβητικού ατόmicroουraquo
Η συσκευή αυτή θα αποδεσmicroεύσει
εκατοmicromicroύρια άτοmicroα microε διαβήτη τα οποία είναι
αναγκασmicroένα να τρυπάνε τακτικά τα δάχτυλα
τους προκειmicroένου να ελέγξουν τα επίπεδα του
σακχάρου τους και να χορηγήσουν την
απαραίτητη ποσότητα ινσουλίνης στον
οργανισmicroό τους Η οmicroάδα ανέπτυξε τα laquoέξυπνα
νανοσωmicroατίδιαraquo από microικροσκοπικές φυσαλίδες
που περιέχουν microια microικρή ποσότητα της
ινσουλίνης και των ενζύmicroων σχεδιασmicroένα να
ανιχνεύουν τη γλυκόζη Όταν αισθάνονται microια
αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα οι φυσαλίδες
αποσυντίθενται απελευθερώνοντας
συγκεκριmicroένες ποσότητες ινσουλίνης ανάλογα
microε την ποσότητα γλυκόζης που υπάρχει Όταν
αυτό το επίθεmicroα τοποθετείται επάνω στο
δέρmicroα οι microικρο-βελόνες διαπερνούν την
επιφάνεια και έρχονται σε επαφή microε το αίmicroα
που ρέει microέσω των τριχοειδών που βρίσκονται
ακριβώς από κάτω
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 27
Είναι οι διαβητικοί πιοευάλωτοι στιςλοιmicroώξεις
Αναστασίου Γεωργία
4ο ετής φοιτήτρια Τmicroήmicroατος Ιατρικής
Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων
Σακχαρώδης ∆ιαβήτης (Σ∆) και τα λοιmicroώδη
νοσήmicroατα είναι απrsquo τα συχνότερα αίτια
νοσηρότητας Σύmicroφωνα microε τον Παγκόσmicroιο
Οργανισmicroό Υγείας (ΠΟΥ) ο Σ∆ είναι ένα από
τα πιο συχνά νοσήmicroατα microε περίπου 350
εκατοmicromicroύρια ασθενείς ανά τον κόσmicroο Ο
αριθmicroός των πασχόντων αναmicroένεται να έχει
διπλασιαστεί ως 2030 ∆εδοmicroένα και
τεκmicroηριωmicroένες microελέτες δείχνουν ότι οι
διαβητικοί είναι πιο επιρρεπείς στις λοιmicroώξεις
Είναι γεγονός ότι
1) αρκετές συνήθεις λοιmicroώξεις απαντώνται σε
διαβητικούς συχνότερα
2) κάποιες άλλες απαντώνται σχεδόν
αποκλειστικά σε αυτούς και
3) υπάρχουν λοιmicroώξεις που στους
διαβητικούς έχουν περισσότερες επιπλοκές
Πολλές έρευνες τεκmicroηριώνουν την ύπαρξη
αmicroφίδροmicroης σχέσης ανάmicroεσα στο Σ∆ και τις
λοιmicroώξεις χωρίς όmicroως να αποσαφηνίζεται ο
microηχανισmicroός που καθιστά τους διαβητικούς πιο
ευάλωτους Φαίνεται πάντως πως η
ανεπαρκής ρύθmicroιση της γλυκόζης αυξάνει την
επίπτωση των λοιmicroώξεων ενώ οι τελευταίες
συντελούν στην απορρύθmicroιση του Σ∆ Οι πιο
συχνές λοιmicroώξεις που απαντώνται σε
διαβητικούς είναι λοιmicroώξεις του κατω-τέρου
αναπνευστικού και του ουροποιητικού
συστήmicroατος του δέρ-microατος και τραυmicroάτων του
στόmicroατος και κυρίως περιοδοντικά (εικ1)
Ο Σ∆ προκαλεί διαταραχές σε από όλο το
φάσmicroα της ανοσίας δηλαδή της άmicroυνας του
οργανισmicroού Αρχικά ο Σ∆ microέσω των
επιπλοκών του όπως η νευροπάθεια και τα
έλκη διαταράσσει το δέρmicroα που αποτελεί την
πρώτη γραmicromicroή άmicroυνας του οργανισmicroού
Επιπροσθέτως οι καταστάσεις υπεργλυκαιmicroίας
προ-καλούν βλάβη στα ουδετερόφιλα microε
αποτέλεσmicroα την έκπτωση των αντιmicroικροβιακών
ιδιοτήτων αυτών Έρευνες επιστηmicroονικές
υποστηρίζουν ότι o Σ∆ επιβραδύνει την
επούλωση των πληγών γεγονός που αυξάνει
την πιθανότητα microόλυνσης και κατά επέκταση τη
λοίmicroωξη των τραυmicroάτων Καταληκτικά
δεδοmicroένα δείχνουν ότι οι ασθενείς microε Νεανικό
∆ιαβήτη έχουν ελαττωmicroένη απελευθέρωση
κυττα-ρικών ουσιών microε τις οποίες τα κύτταρα
του ανοσοποιητικού συστή-microατος
επικοινωνούν
Οι συχνότερες λοιmicroώξεις συστηmicroάτων στο
Σ∆
Ο Σ∆ επιπλέκεται συχνά microε λοιmicroώξεις
δέρmicroατος και microαλακών microορίων από τις οποίες
η κυτταρίτιδα (εικ2) και ο ερυσίπελας (εικ3)
είναι οι πιο συχνές Ακόmicroη συνιστά
28 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προδιαθεσικό
παράγοντα
των νεκρω-
τικών
λοιmicroώξεων
δέρmicroατος που
προσβάλλουν
κυρίως τα
άκρα και το
κοιλιακό
τοίχωmicroα Η
κλινική
εmicroφάνιση των λοιmicroώξεων αυτών ξεκινά microε
πυρετό και ρίγος ο Σ∆ απορρυθmicroίζεται και η
χορηγούmicroενη ινσουλίνη αδυνατεί να δράσει
Υπάρχει ταχυκαρδία τοπικό οίδηmicroα microε
δύσοσmicroο υγρό και έντονο τοπικός πόνος
Οmicroοίως συχνές στους
διαβητικούς είναι οι
microυκητιασικές λοιmicroώξεις
και κυρίως οι καντιτιάσεις
microε συνηθέστερες
εντοπίσεις το microηρό το
βλεννογόνο του
στόmicroατος (εικ4) τα
γεννητικά όργανα και τα
νύχια Πιο ειδικά η
ονυχοmicroυκητίαση (εικ5)
παρατηρείται microε
τριπλάσια συχνότητα σε
διαβητικούς ενώ συχνός είναι και ο δερmicroατικός
λειχώνας
Μια ακόmicroη κατηγορία λοιmicroώξεων συχνή
στους διαβητικούς είναι οι ουρολοιmicroώξεις (2-4
φορές πιο συχνά) και οι αναπνευστικές
λοιmicroώξεις Στην πρώτη κατηγορία
παρατηρούνται κυρίως η πυελονεφρίτιδα και η
κυστίτιδα Η πυελονεφρίτιδα ξεκινά microε πυρετό
και αύξηση των λευκών αιmicroοσφαιρίων Σε
περίπτωση ύπαρξης ψηλαφητής microάζας στη
νεφρική χώρα και πυρετού για περισσότερο
από 4 ηmicroέρες τίθεται υποψία περινεφρικού
αποστήmicroατος Στη δεύτερη κατηγορία
συναντώνται συνηθέστερα η πνευmicroο-νική
φυmicroατιώση και η microικροβιακή πνευmicroονία (εικ6)
Καταληκτικά η καλύτερη θεραπεία είναι η
πρόληψη δηλαδή η καλή ρύθmicroιση του
σακχάρου της χοληστερόλης και της
αρτηριακής πίεσης ώστε να microειωθεί η microικρο-
αγγειακή και η microακροαγγειακή επιβάρυνση
Εξίσου σηmicroαντική είναι η εκπαίδευση του
ασθενή και η εξατοmicroικευmicroένη εφαρmicroογή
προφυ-λακτικών microέτρων Ο ίδιος πρέπει να
bull Να περιποιείται τα άκρα
bull Να φορά υποδήmicroατα και κάλτσες
bull Να ελέγχει το δέρmicroα του για φυσαλίδες
εκδορές και τραύmicroατα
bull Να χρησιmicroοποιεί λάδια ενυδατικά λοσιόν για
αποφυγή ελκών
bull Να εφαρmicroόζει καλή υγιεινή του ουροποιητικού
συστήmicroατος
bull Να καταναλώνει επαρκή ποσότητα υγρών
bull Να αποφεύγει τα σπερmicroατοκτόνα
bull Να περιλαmicroβάνει στη διατροφή του το
γιαούρτι και
bull Να εmicroβολιάζεται
Συmicroπερασmicroατικά οι λοιmicroώξεις επιπλέκουν
την ήδη επιβαρρυmicromicroένη ποιότητα ζωής των
ασθενών Οι διαβητικοί θεωρούνται
ανοσοκατεσταλmicroένοι Κατά την καταπολέmicroηση
των λοιmicroώξεων απαιτείται ορθο-λογισmicroός
χρήσης αντιβιοτικών καθόσον στη χώρα microας
χρησιmicroοποιούνται ευρέως και οι ασθενείς
έχουν αποκτήσει αντοχή στη δράση τους
Ζωτικής σηmicroασίας είναι η ανάγκη στενής
συνεργασίας microεταξύ διαβητολόγου και
λοιmicroωξιολόγου ώστε η αντιmicroετώπιση της
λοίmicroωξης να είναι έγκαιρη ανεπίπλεκτη και
αποτελεσmicroατική
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29
ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ
ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ
Σπύρος Αθανασίου
Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας
αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας
και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών
νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των
βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό
επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο
Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν
ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε
προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και
έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι
τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον
microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να
επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών
χρόνιων νοσηmicroάτων
Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις
βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε
microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την
τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως
δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και
παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές
κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση
microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )
απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη
διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και
microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων
microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση
σοβαρών ασθενειών
Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η
πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι
περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές
ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη
διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης
είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία
επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την
πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών
συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά
προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς
και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε
αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που
παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν
οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι
οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν
είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης
διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των
ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία
του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν
microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες
Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη
εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών
(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη
και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες
και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια
ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων
ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους
Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο
καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να
λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων
ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο
περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για
τους διαβητικούς
Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική
microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως
συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν
και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το
χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό
Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά
ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το
microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη
χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα
πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο
υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους
υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε
περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν
30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προκαλούν παρενέργειες
Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί
βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης
Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται
άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση
σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η
έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην
ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών
διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του
οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία
διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης
τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και
δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι
πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς
αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η
λήψη του
Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι
απαραίτητος παράγοντας για τη δράση
περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε
άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα
microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις
αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το
σωστό microεταβολισmicroό των οστών την
ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των
ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της
κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου
σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην
ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία
καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του
διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση
Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε
άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα
ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη
microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές
πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι
ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η
βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε
διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό
τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη
καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και
φρουκτόζης
Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει
προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε
περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και
σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους
διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου
ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν
microακροαγγειακές επιπλοκές
Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο
αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους
διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια
πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές
πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο
Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της
βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει
δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες
έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης
σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του
διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά
έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι
σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η
συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης
Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε
αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες
είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω
της παραγωγής ελεύθερων ριζών
Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι
απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις
Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και
κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή
επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης
επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός
σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών
του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η
νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα
σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην
ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος
καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της
εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C
βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά
Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)
Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη
αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη
Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β
είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι
φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να
προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική
τους microορφή το φολικό οξύ
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31
Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για
ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των
υδατανθράκων των λιπιδίων και των
πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι
δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του
παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το
κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια
Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον
microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε
κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)
∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία
της όρασης της αναπαραγωγής της
φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας
Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής
στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η
συmicroπληρωmicroατική λήψη της
Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για
ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό
καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo
Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο
σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-
λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί
άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η
βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η
θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του
συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο
αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους
υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια
Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική
νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές
Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως
συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει
υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές
διαταραχές
Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)
Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των
τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης
Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και
microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων
αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις
αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν
σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί
τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς
(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η
λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία
του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού
συστήmicroατος
Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα
αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών
ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και
ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες
από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο
ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις
απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της
διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο
microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις
κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών
στοιχείων
Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι
οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για
την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα
πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)
συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την
ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν
Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες
περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που
ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να
προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες
microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή
σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα
ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα
ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η
υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου
σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους
προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον
οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η
σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι
επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo
ΠΗΓΕΣ
1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά
2 wwwdiabeticl ivingonlinecom
3 wwwdiabeteshealthcom
4 Diabetes Spectrum
5 wwwsmarthealthgr
6 wwwdiabetesselfmanagementcom
32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
4 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
ΜΗΝΥΜΑ ΠΡΟΕ∆ΡΟΥ
Αγαπητά microέλη και φίλοι
Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο εύχεται σε εσάς και στις οικογένειές σαςΥγεία Αγάπη Ελπίδα και ∆ηmicroιουργικότητα για το 2016Ευχόmicroαστε η Νέα Χρονιά να είναι πιο δηmicroιουργική σχετικά microε τις δραστηριότητες τουΣυλλόγου αλλά και περισσότερο δραστήρια η συmicromicroετοχή microας
Όπως κάθε άνθρωπος οφείλει να κάνει απολογισmicroό πεπραγmicroένων για τη χρονιά πουπέρασε έτσι και εmicroείς θεωρούmicroε υποχρέωσή microας να σας ενηmicroερώσουmicroε για τιςδραστηριότητες microας
1 Προσπαθήσαmicroε να αναβαθmicroίσουmicroε το περιοδικό microας από άποψη ύλης και θεmicroάτωνΕσείς θα κρίνετε αν πέτυχαmicroε Εmicroείς χρειαζόmicroαστε την άποψή σας ώστε να έχουmicroεκαλύτερα αποτελέσmicroατα
2 ∆ιοργανώσαmicroε δύο εκδηλώσεις Η microια ψυχαγωγικού χαρακτήρα και η δεύτερη για τηνπαγκόσmicroια ηmicroέρα του διαβήτη Είmicroαστε ευχαριστηmicroένοι γιατί και οι δύο είχαν microεγάληεπιτυχία Αυτό δείχνει ότι ο σύλλογος microας έχει πραγmicroατική επαφή microε τα microέλη του
3 Με την συmicroπαράσταση της Ιεράς Μητροπόλεως Ιωαννίνων microεταφερθήκαmicroε σε νέαγραφεία και τα πάγια έξοδα του συλλόγου microειώθηκαν
4 Κατορθώσαmicroε να έχουmicroε microια οικονοmicroικότερη διαχείριση των εξόδων
5 Προβληmicroατιστήκαmicroε πολύ για δραστηριότητες οι οποίες θα φέρουν τα νέα παιδιάκοντά στο σύλλογο
Η ψυχή του συλλόγου είσθε εσείς Με τη συmicroπαράστασή σας ο σύλλογος θα συνεχίσεινα προσφέρει όπου και όπως χρειασθεί
ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 5
Νεότερα δεδοmicroένα στηδιάγνωση και
αντιmicroετώπιση τουσακχαρώδη διαβήτη
τύπου 1
Βασίλης Τσιmicroιχόδηmicroος
Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας
Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1 (Σ∆1) είναι
microια microορφή διαβήτη που οφείλεται σε πλήρη (ή
σχεδόν πλήρη) έλλειψη ενδογενούς
παραγωγής ινσουλίνης λόγω της καταστροφής
των β κυττάρων του παγκρέατος Αν και η
παθογενετική βάση της νόσου δεν είναι
γνωστή microε ακρίβεια η επικρατέστερη θεωρία
γύρω από αυτή αποδίδει την καταστροφή των
β κυττάρων σε ανοσολογικό microηχανισmicroό που
πυροδοτείται από παράγοντες του
περιβάλλοντος και ευνοείται από το γενετικό
υπόστρωmicroα του ασθενούς Ο Σ∆1 είναι νόσος
της παιδικής (4-6 ετών) και πρώιmicroης εφηβικής
ηλικίας (10-14 ετών) αν και σηmicroεία
αυτοανοσίας microπορούν να βρεθούν στους
ασθενείς σε πολύ microικρότερη ηλικία Η
επίπτωσή του αυξάνεται ραγδαία τα τελευταία
χρόνια σε παγκόσmicroια κλίmicroακα (ιδιαίτερα στα
microικρά παιδιά) για λόγους που δεν έχουν γίνει
πολύ καλά κατανοητοί Περιβαλλοντικοί
παράγοντες των οποίων η συνεισφορά στην
αύξηση της επίπτωσης του Σ∆1 microελετάται
εντατικά είναι η αύξηση του αριθmicroού των
παιδιών που γεννιούνται microε καισαρικές τοmicroές
αντί φυσιολογικού τοκετού οι εmicroβολιασmicroοί η
αύξηση της χρήσης αγελαδινού γάλακτος σε
βάρος του microητρικού θηλασmicroού η κατάχρηση
αντιβιοτικών κα
Αν και κλασσικά θεωρείται ότι ο Σ∆1
πρωτοεmicroφανίζεται microε θορυβώδη
συmicroπτωmicroατολογία (διαβητική κετοξέωση
βαρειά αφυδάτωση κτλ) αυτό αληθεύει στη
microειοψηφία των περιπτώσεων Συνήθως τα
παιδιά εmicroφανίζονται microε τα κλασσικά
συmicroπτώmicroατα του σακχαρώδους διαβήτη όπως
πολυουρία πολυδιψία απώλεια βάρους ήκαι
υστέρηση της ανάπτυξης Ωστόσο λόγω του
νεαρού της ηλικίας τα συmicroπτώmicroατα αυτά
microπορεί να διαλάθουν της προσοχής ορισmicroένες
φορές τα παιδιά φτάνουν στο γιατρό microε microη
ειδικά συmicroπτώmicroατα Τέλος σε ορισmicroένες
περιπτώσεις η διάγνωση της νόσου microπορεί να
γίνει σε εργαστηριακό έλεγχο πριν εmicroφανιστούν
κλινικά συmicroπτώmicroατα και σηmicroεία κάτι που
παρατηρείται συχνότερα σε παιδιά που έχουν
συγγενείς microε γνωστό ιστορικό Σ∆1 Τα
προηγούmicroενα χρόνια η εmicroφάνιση
συmicroπτωmicroάτων διαβήτη σε ένα παιδί ή έφηβο
ήταν σχεδόν συνώνυmicroη microε τη διάγνωση του
Σ∆1 Ωστόσο στις microέρες microας η παγκόσmicroια
επιδηmicroία της παχυσαρκίας έχει σαν
αποτέλεσmicroα την αύξηση των περιστατικών microε
σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 (Σ∆2) σε αυτές
τις ηλικιακές οmicroάδες Αν και στις περισσότερες
6 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
περιπτώσεις η διάκριση microεταξύ των δύο τύπων
διαβήτη είναι εύκολη σε ορισmicroένες
περιπτώσεις microπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά
δυσχερής ή και αδύνατη Με βάση τα
παραπάνω η διαδικασία της διάγνωσης του
Σ∆1 περιλαmicroβάνει 2 βήmicroατα
Σε ένα πρώτο βήmicroα τίθεται η διάγνωση του
σακχαρώδους διαβήτη microε βάση τα κριτήρια της
ADA
Σάκχαρο νηστείας gt 126 mgdl ή
Σάκχαρο 2 ώρες microετά από του στόmicroατος
φόρτιση microε 75g γλυκόζης gt 200 mgdl ή
Τυχαία τιmicroή σακχάρου gt 200 mgdl
εφόσον ο ασθενής εmicroφανίζει τυπικά
συmicroπτώmicroατα (πολυουρία πολυδιψία
απώλεια βάρους) ή Γλυκοζυλιωmicroένη
αιmicroοσφαιρίνη (HbA1c) gt 64
Αν και το κριτήριο της γλυκοζυλιωmicroένης
αιmicroοσφαιρίνης προτείνεται από την ADA για τη
διάγνωση του διαβήτη στους ενήλικες η
διαγνωστική του αξία στα παιδιά δεν είναι πολύ
καλά microελετηmicroένη Τιmicroές HbA1c πάνω από
64 είναι διαγνωστικές διαβήτη ωστόσο
τιmicroές χαmicroηλότερες από αυτή δεν αποκλείουν τη
διάγνωση microε απόλυτο τρόπο
Το δεύτερο βήmicroα στη διάγνωση του Σ∆1 είναι
η διάκρισή του από τον διαβήτη τύπου 2 ή τις
άλλες σπανιότερες microορφές διαβήτη Στοιχεία
που microπορούν να βοηθήσουν προς αυτή την
κατεύθυνση είναι
bull Η παρουσία στον ορό αυτοαντισωmicroάτων
έναντι συγκεκριmicroένων επιτόπων θεωρείται ότι
αποτελεί ισχυρή ένδειξη υπέρ της διάγνωσης
του Σ∆1 Αυτά τα αντισώmicroατα microπορεί να
εξαφανιστούν λίγα χρόνια microετά τη διάγνωση
της νόσου Παρόλα αυτά υπάρχει ένα ποσοστό
ασθενών microε αυτοάνοσο διαβήτη που δεν έχουν
αντισώmicroατα καθώς και ένα ποσοστό ασθενών
microε θετικά αντισώmicroατα που έχουν
χαρακτηριστικά διαβήτη τύπου 2 Η ανεύρεση
αυτών των αυτοαντισωmicroάτων σε ασθενείς
microεγαλύτερους των 25 ετών είναι ενδεικτική της
διάγνωσης microιας microορφής διαβήτη που
ονοmicroάζεται LADA (latent autoimmune diabetes
in adults) Τέτοια αντισώmicroατα είναι antiGAD
antiICA antiIA2 antiZnT8 και τα αντισώmicroατα
έναντι της ινσουλίνης
bull Η πολύ χαmicroηλή τιmicroή C-πεπτιδίου microετά από
διέγερση microε γλυκαγόνη ή microετά από microικτό γεύmicroα
θεωρείται ενδεικτική πλήρους έλλειψης
ινσουλίνης και συνηγορεί υπέρ της διάγνωσης
του Σ∆1 Αυτές οι δοκιmicroασίες πρέπει να
γίνονται αφού πρώτα ρυθmicroιστεί το σάκχαρο
bull Ο σωmicroατότυπος του ασθενούς Κλασσικά
θεωρείται ότι οι ασθενείς microε Σ∆2 είναι
υπέρβαροι ή παχύσαρκοι ενώ οι ασθενείς microε
Σ∆1 λεπτοί Ωστόσο η αύξηση της επίπτωσης
της παιδικής παχυσαρκίας έχει αυξήσει το
ποσοστό των παχύσαρκων παιδιών microε Σ∆1
Επιπρόσθετα η απώλεια βάρους λόγω της
καταβολικής φάσης που προηγείται της
διάγνωσης του διαβήτη πρέπει να λαmicroβάνεται
υπόψη όταν αξιολογείται ο σωmicroατότυπος του
ασθενούς
bull Το οικογενειακό ιστορικό το ποσοστό
ύπαρξης συγγενούς πρώτου βαθmicroού microε ίδιο
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 7
τύπο διαβήτη δεν ξεπερνά το 10 στους
ασθενείς microε Σ∆1 Αντίθετα το αντίστοιχο
ποσοστό στους ασθενείς microε Σ∆2 είναι 75-90
bull Η ηλικία διάγνωση του Σ∆ στην παιδική ή
εφηβική ηλικία είναι στοιχείο υπέρ του Σ∆1
Ωστόσο όπως αναφέρθηκε παραπάνω ο
αριθmicroός των παιδιών και εφήβων microε Σ∆2
αυξάνεται σε παγκόσmicroια κλίmicroακα
Αν και τα αίτια που πυροδοτούν τη διαδικασία
της αυτοανοσίας στο Σ∆1 δεν είναι γνωστά microε
ακρίβεια είναι γενικά παραδεκτό ότι η
καταστροφή των β κυττάρων του παγκρέατος
είναι ανοσολογικής αρχής Έτσι από πολύ
νωρίς έγιναν προσπάθειες να επιβραδυνθεί η
εξέλιξη της νόσου microε παρεmicroβάσεις στα αρχικά
της στάδια που είχαν σαν στόχο την
τροποποίηση της λειτουργίας του
ανοσοποιητικού Αν και στα πειραmicroατόζωα τα
αποτελέσmicroατα της χορήγησης κλασσικών
ανοσοκατασταλτικών φαρmicroάκων ήταν
ενθαρρυντικά αυτά τα ευρήmicroατα δεν έγινε
δυνατό να
αναπαραχθούν στους
ανθρώπους Ωστόσο
πρόσφατες microελέτες microε τη
χρήση ειδικών
ανοσοτροποποιητικών
τεχνικών έδειξαν ότι η
έγκαιρη παρέmicroβαση
στους ασθενείς microε
σχετικά πρόσφατη
έναρξη Σ∆1 microπορεί να
επιβραδύνει την απώλεια
της λειτουργικότητας των
β κυττάρων και να
οδηγήσει στη διατήρηση υπολλειmicroατικής
παραγωγής ινσουλίνης Αν και στις
περισσότερες περιπτώσεις αυτή η microικρή
ενδογενής παραγωγή ινσουλίνης δεν αρκεί για
να εξασφαλίσει ανεξαρτησία των ασθενών από
την εξωγενή χορήγηση ινσουλίνης microελέτες
έδειξαν ότι βοηθά στην microείωση της επίπτωσης
των επιπλοκών του Σ∆1 αλλά και των
υπογλυκαιmicroιών Έτσι η χορήγηση
αντιθυmicroοκυτταρικής σφαιρίνης σε συνδιασmicroό
microε αυξητικό παράγοντα των λευκών
αιmicroοσφαιρίων (C-GSF) καθώς και η χορήγηση
του anti-CD3 microονοκλωνικού αντισώmicroατος
teplizumab συνοδεύτηκαν από σχετική
διατήρηση της λειτουργικότητας των β
κυττάρων σε σύγκριση microε το εικονικό φάρmicroακο
Με παρόmicroοιο τρόπο η χορήγηση αυτόλογων
ρυθmicroιστικών Τ λεmicroφοκυττάρων και ο
εmicroβολιασmicroός microε παρασκεύασmicroα GAD που
παριστά αυτοαντιγόνο που συmicromicroετέχει στην
παθογένεση του Σ∆ οδήγησαν σε microείωση των
αναγκών των ασθενών σε ινσουλίνη και σε
κάποιες περιπτώσεις σε πλήρη απεξάρτηση
από την εξωγενή χορήγηση ινσουλίνης
Από τη στιγmicroή της πλήρους καταστροφής των
β κυττάρων η microόνη θεραπευτική δυνατότητα
που παραmicroένει για τη θεραπεία του Σ∆1 είναι η
microεταmicroόσχευση νησιδίων του παγκρέατος
Ωστόσο λόγω της ανάγκης για εφrsquo όρου ζωής
ανοσοκαταστολή η επέmicroβαση
πραγmicroατοποιείται κατά κύριο λόγο στους
ασθενείς που υποβάλλονται σε ταυτόχρονη
microεταmicroόσχευση νεφρού λόγω χρόνιας νεφρικής
ν
8 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
όσου Η θέση της microεταmicroόσχευσης των
νησιδίων είναι το ήπαρ αφού καθετηριαστεί
κάποιος κλάδος της πυλαίας φλέβας Ωστόσο
η εγκατάσταση των microεταmicroοσχευθέντων
νησιδίων στα κολποειδή του ήπατος οδηγεί σε
οξεία φλεγmicroονώδη αντίδραση που έχει σαν
αποτέλεσmicroα την καταστροφή microεγάλου αριθmicroού
β κυττάρων Επιπρόσθετα το ήπατικό
παρέγχυmicroα είναι περιβάλλον microε ψηλές
συγκεντρώσεις γλυκόζης πράγmicroα που δρα
αρνητικά στη βιωσιmicroότητα των νησιδίων Τέλος
η συγκέντρωση των από του στόmicroατος
χορηγούmicroενων ανοσοκατασταλτικών είναι
microεγαλύτερη στο ήπαρ (φαινόmicroενο πρώτης
διέλευσης) γεγονός που οδηγεί σε περαιτέρω
βράχυνση του χρόνου ζωής των β κυττάρων
Έτσι γίνονται προσπάθειες για την ανεύρεση
εναλλακτικών θέσεων microεταmicroόσχευσης των
νησιδίων Πρόσφατα οι Maffi και συνεργάτες
πέτυχαν τη microεταmicroόσχευση αυτόλογων
νησιδίων στο microυελό των οστών της λαγόνιας
ακρολοφίας σε 4 ασθενείς που υποβλήθηκαν
σε παγκρεατεκτοmicroή λόγω κακοήθειας του
παγκρέατος Ο microυελός των οστών θεωρείται
ιδανική θέση για τη microεταmicroόσχευση των
νησιδίων γιατί διαθέτει αρχέγονα ενδοθηλιακά
κύτταρα ικανά να δηmicroιουργήσουν νέα αγγεία
για την αιmicroάτωση των microοσχευmicroάτων και
αρχέγονα αιmicroοποιητικά κύτταρα ικανά να
τροποποιήσουν την ενδεχόmicroενη ανοσολογική
αντίδραση απόρριψης Επιπρόσθετα είναι microια
θέση εύκολα προσβάσιmicroη σε βιοψίες για την
αξιολόγηση της βιωσιmicroότητας και της
microορφολογίας των microοσχευmicroάτων Στη
συγκεκριmicroένη microελέτη τα microεταmicroοσχευθέντα
νησίδια λειτουργούσαν ικανοποιητικά για
τουλάχιστον 3 χρόνια
Στις περισσότερες περιπτώσεις η αυτόλογη
microεταmicroόσχευση νησιδίων του παγκρέατος στους
ασθενείς microε Σ∆1 δεν είναι εφικτή Από την άλλη
πλευρά η ετερόλογη microεταmicroόσχευση έχει δύο
σηmicroαντικούς περιορισmicroούς την ανάγκη
ανοσοκαταστολής και τη σπανιότητα των
microοσχευmicroάτων Για να ξεπεραστούν αυτά τα
προβλήmicroατα εξετάζεται το ενδεχόmicroενο
microεταmicroόσχευσης αυτόλογων αρχέγονων
κυττάρων που έχουν θεωρητικά τη δυνατότητα
να διαφοροποιηθούν προς κύτταρα που
παράγουν ινσουλίνη Άλλα χαρακτηριστικά
που επιβάλλεται να έχουν αυτά τα κύτταρα
είναι η ικανότητα ανίχνευσης των microεταβολών
της γλυκόζης στο διάmicroεσο υγρό καθώς και
microηχανισmicroό έκκρισης της παραγόmicroενης
ινσουλίνης Πρόσφατα η microεταmicroόσχευση
αρχέγονων αιmicroοποιητικών κυττάρων σε
ασθενείς microε Σ∆1 πρόσφατης έναρξης είχε σαν
αποτέλεσmicroα την αύξηση της παραγωγής
ινσουλίνης και τη βελτίωση του γλυκαιmicroικού
ελέγχου Το 59 των ασθενών δεν χρειάζονταν
εξωγενή χορήγηση ινσουλίνης στους 6 microήνες
microετά τη microεταmicroόσχευση ενώ το αντίστοιχο
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 9
ποσοστό στο τέλος των 4 ετών που διήρκεσε η
microελέτη ήταν 32 Ωστόσο η microελέτη ανέδειξε
και την ανάγκη τοποποίησης του πρωτοκόλλου
ανοσοκαταστολής που χρησιmicroοποιήθηκε
καθώς το 53 των ασθενών εmicroφάνισε
ανεπιθύmicroητες ενέργειες
∆εδοmicroένου ότι οι παρεmicroβάσεις που
στοχεύουν στη ριζική αντιmicroετώπιση του Σ∆1
απέχουν ακόmicroη αρκετά από την καθηmicroέρα
κλινική πράξη στόχος της σύγχρονης
θεραπευτικής προσέγγισης είναι η διατήρηση
ενός καλού γλυκαιmicroικού ελέγχου και η αποφυγή
των microικροαγγειακών αλλά και microακροαγγειακών
επιπλοκών της νόσου Οι αντλίες συνεχούς
έγχυσης ινσουλίνης αποτελούν ενδεχόmicroενα τον
πιο laquoφυσιολογικόraquo τρόπο χορήγησης
ινσουλίνης στους ασθενείς microε Σ∆1 Ένα
χαρακτηριστικό που προστέθηκε πρόσφατα σε
κάποιες από τις εmicroπορικά διαθέσιmicroες αντλίες
και που microπορεί να χρησιmicroοποιηθεί στους
ασθενείς που φέρουν ταυτόχρονα και
αισθητήρα συνεχούς καταγραφής γλυκόζης
(CGM) είναι η ικανότητα του αισθητήρα να
διακόψει τη λειτουργία της αντλίας χωρίς
εντολή του χρήστη σε καταστάσεις
υπογλυκαιmicroίας Αυτό το χαρακτηριστικό
ονοmicroάζεται low glucose suspend system και σε
microελέτες βρέθηκε οτι microειώνει σηmicroαντικά τον
κίνδυνο και τη διάρκεια των υπογλυκαιmicroιών
ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της νύχτας
Ο συνηθέστερος τρόπος ινσουλινοθεραπείας
στο Σ∆1 ονοmicroάζεται basal-bolus και
περιλαmicroβάνει τη χορήγηση 1 ή 2 ενέσεων
βασικής ινσουλίνης καθώς και προγευmicroατικές
και διορθωτικές ενέσεις ινσουλίνης ταχείας
δράσης Οι πρόσφατες εξελίξεις στο χώρο των
βασικών ινσουλινών αφορούν την ανάπτυξη
microορίων microε microεγάλο χρόνο δράσης και πολύ
σταθερότερο φαρmicroακοκινητικό και
φαρmicroακοδυναmicroικό προφίλ Αυτές οι ινσουλίνες
βρίσκονται ήδη στην αγορά (degludec) ή
αναmicroένεται να κυκλοφορήσουν στους
επόmicroενους microήνες (glargine U300) Στις microέχρι
τώρα microελέτες έχουν δείξει ισοδύναmicroη
αποτελεσmicroατικότητα microε την ινσουλίνη glargine
(την βασική ινσουλίνη αναφοράς) microε
σηmicroαντικά λιγότερες υπογλυκαιmicroίες (κυρίως
νυχτερινές) και microικρότερη διακύmicroανση στις
τιmicroές της γλυκόζης Η τελευταία εξέλιξη στις
ινσουλίνες ταχείας δράσης αφορά την
κυκλοφορία της εισπνεόmicroενης ινσουλίνης Η
εισπνεόmicroενη ισουλίνη έχει microικρότερη
υπογλυκαιmicroική αποτελεσmicroατικότητα σε
σύγκριση microε τα ανάλογα ταχείας δράσης που
χορηγούνται υποδόρια ωστόσο
microακροπρόθεσmicroα εξασφαλίζει τον ίδιο
γλυκαιmicroικό έλεγχο microε αυτά
Οι SGLT2 αναστολείς είναι φάρmicroακα που
χρησιmicroοποιούνται στη θεραπεία του Σ∆2 και
δρούν αναστέλλοντας την επαναρρόφηση
γλυκόζης στα εγγύς εσπειραmicromicroένα σωληνάρια
των νεφρών Μικρές microελέτες έδειξαν ότι τα
φάρmicroακα αυτής της κατηγορίας βελτιώνουν το
γλυκαιmicroικό έλεγχο σε ασθενείς microε Σ∆1
microειώνοντας παράλληλα το σωmicroατικό βάρος τις
ανάγκες σε ινσουλίνη αλλά και τον κίνδυνο
υπογλυκαιmicroίας
Μια άλλη κατηγορία φαρmicroάκων που
χρησιmicroοποιούνται στη θεραπεία του Σ∆2 και
δοκιmicroάστηκαν πρόσφατα σε ασθενείς microε Σ∆1
είναι τα φάρmicroακα που δρούν microέσω του άξονα
των ινκρετινών Τόσο η εξενατίδη όσο και η
σιταγλιπτίνη microείωσαν την HbA1c όταν
προστέθηκαν σε αγωγή microε ινσουλίνη ενώ
παράλληλα σηmicroειώθηκε microείωση των αναγκών
σε ινσουλίνη Στην οmicroάδα της εξενατίδης
παρατηρήθηκε επίσης σηmicroαντική microείωση του
σωmicroατικού
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 10
Νεότερα φάρmicroακα γιατην αντιmicroετώπιση τουσακχαρώδη διαβήτη
τύπου 2
Στυλιανός Κ Τίγκας
Επίκουρος Καθηγητής
Ενδοκρινολογίας
Ιατρική Σχολή Πανεπιστήmicroιο
Ιωαννίνων
Ενδοκρινολογική Κλινική και
∆ιαβητολογικό Κέντρο ΠΓΝΙ
Βασική διαταραχή στο σακχαρώδη διαβήτη
είναι η σχετική ή απόλυτη έλλειψη ινσουλίνης
που οδηγεί σε αύξηση των επιπέδων γλυκόζης
στο αίmicroα Ενώ στον τύπου 1 διαβήτη που
εκδηλώνεται συνήθως στην παιδική ηλικία
υπάρχει ανεπαρκής έκκριση ινσουλίνης από το
πάγκρεας ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2
(Σ∆Τ2) είναι microια προοδευτικά εξελισσόmicroενη
σύνθετη διαταραχή που χαρακτηρίζεται τόσο
από αντίσταση στη δράση όσο και ανεπάρκεια
στην έκκριση ινσουλίνης Ο Σ∆Τ2 είναι ο
συχνότερος τύπος διαβήτη εκδηλώνεται
συνήθως σε ενήλικες συσχετίζεται ισχυρά microε
την παχυσαρκία και προσβάλλει σχεδόν το
10 του πληθυσmicroού Οι χρόνιες επιπλοκές του
Σ∆Τ2 προέρχονται από την προσβολή των
microεγαλύτερων και microεσαίου microεγέθους αιmicroοφόρων
αγγείων (microακροαγγειοπάθεια) και των
microικρότερων αγγείων (microικροαγγειοπάθεια) Η
microακροαγγειοπάθεια οδηγεί σε αύξηση της
συχνότητας των καρδιαγγειακών συmicroβαmicroάτων
(στεφανιαία νόσος αγγειακά εγκεφαλικά
επεισόδια περιφερική αρτηριοπάθεια) ενώ η
microικροαγγειοπάθεια οδηγεί σε επιπλοκές από
τους νεφρούς τα microάτια και το νευρικό
σύστηmicroα Τα παραπάνω προβλήmicroατα
επιβαρύνουν σηmicroαντικά το κόστος παροχής
υπηρεσιών υγείας για το εθνικό σύστηmicroα
υγείας
Μελέτες έχουν ωστόσο δείξει ότι ο καλός
έλεγχος της υπεργλυκαιmicroίας και των άλλων
τροποποιήσιmicroων παραγόντων κινδύνου που
τις περισσότερες φορές συνυπάρχουν στους
ασθενείς αυτούς (υπέρταση υπερλιπιδαιmicroία
κάπνισmicroα παχυσαρκία) οδηγεί σε microεγάλη
microείωση του κινδύνου επιπλοκών από το
διαβήτη Οι στόχοι της θεραπείας στα άτοmicroα microε
Σ∆Τ2 είναι πολλαπλοί (α) αντιmicroετώπιση της
υπεργλυκαιmicroίας (β) πρόληψη των επιπλοκών
(γ) έλεγχος των υπολοίπων παραγόντων
καρδιαγγειακού κινδύνου και (δ) επιβράδυνση
της εξέλιξης της νόσου Η θεραπεία
περιλαmicroβάνει αλλαγή του τρόπου ζωής
(άσκηση υγιεινή διατροφή και απώλεια
βάρους διακοπή καπνίσmicroατος) καθώς και
φαρmicroακευτική αγωγή
Μέχρι πριν από λίγα σχετικά χρόνια τα microόνα
διαθέσιmicroα φάρmicroακα για τη θεραπεία του Σ∆Τ2
ήταν οι σουλφονυλουρίες (από το 1946) η
microετφορmicroίνη (από το 1958) και η ινσουλίνη (από
το 1921) Το συνηθέστερα χρησιmicroοποιούmicroενο
φάρmicroακο σε κάποιο άτοmicroο στο οποίο
διαγιγνώσκεται για πρώτη φορά διαβήτης Τ2
είναι η microετφορmicroίνη Η microετφορmicroίνη λαmicroβάνεται
microε τη microορφή δισκίου και στα πλεονεκτήmicroατά
της συγκαταλέγονται ότι δεν προκαλεί
υπογλυκαιmicroία δεν αυξάνει το βάρος και microειώνει
τον κίνδυνο καρδιαγγειακών συmicroβαmicroάτων
11 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Επιπλέον είναι αποτελεσmicroατικό φάρmicroακο microε
χαmicroηλό κόστος ενώ συνήθως είναι και καλά
ανεκτό εκτός από ένα αίσθηmicroα ναυτίας ή
laquoφούσκωmicroαraquo που παρατηρείται σε ορισmicroένα
άτοmicroα και που περιορίζεται όταν η λήψη γίνεται
microετά τα κύρια γεύmicroατα Όταν η microετφορmicroίνη δεν
είναι αρκετή για τη ρύθmicroιση του διαβήτη ή
αντενδείκνυται (όπως σε ηπατική νεφρική ή
καρδιακή ανεπάρκεια) ή αν δεν είναι ανεκτή
λόγω παρενεργειών χρησιmicroοποιείται φάρmicroακο
άλλης κατηγορίας
Οι θεραπευτικοί στόχοι και η επιλογή του
δεύτερου φαρmicroάκου πρέπει να εξατοmicroικεύονται
και καθορίζονται από παράγοντες όπως (α) το
σωmicroατικό βάρος (β) τη συνύπαρξη άλλων
προβληmicroάτων υγείας και (γ) τις συνθήκες ζωής
και την προτίmicroηση του ασθενούς (πχ
αποφυγή φαρmicroάκων που microπορεί να
προκαλέσουν υπογλυκαιmicroία σε κάποιον που
είναι επαγγελmicroατίας οδηγός δυνατότητα
ασφαλούς χρήσης ενέσεων ινσουλίνης κλπ)
Οι σουλφονυλουρίες είναι κι αυτές
αποτελεσmicroατικά φάρmicroακα microε εκτεταmicroένη
εmicroπειρία χρήσης και τα νεότερα σκευάσmicroατα
της κατηγορίας χορηγούνται microία φορά την
ηmicroέρα από του στόmicroατος Ο κύριος
microηχανισmicroός δράσης τους είναι microέσω αύξησης
της ενδογενούς έκκρισης ινσουλίνης από το
πάγκρεας κι έτσι microπορεί να προκαλέσουν
υπογλυκαιmicroία (ιδιαίτερα σε ηλικιωmicroένους ή
άτοmicroα microε νεφρική ανεπάρκεια) καθώς και
αύξηση του βάρους (κατά περίπου 3 κιλά κατά
microέσο όρο) Η ακαρβόζη είναι φάρmicroακο που
χορηγείται πριν τα γεύmicroατα και δρα
επιβραδύνοντας την απορρόφηση της
γλυκόζης από το βλεννογόνο του λεπτού
εντέρου Συγκεκριmicroένα αναστέλλει την α-
γλυκοσιδάση ένζυmicroο που χρειάζεται για τη
microετατροπή των σύνθετων υδατανθράκων
(σακχάρων) της τροφής σε απλά σάκχαρα
ώστε να απορροφηθούν από το λεπτό έντερο
Είναι χρήσιmicroο φάρmicroακο που η χρήση του
ωστόσο περιορίζεται από τη microέτρια
αποτελεσmicroατικότητα και τις ανεπιθύmicroητες
ενέργειες από το πεπτικό σύστηmicroα (που
microοιάζουν microε της microετφορmicroίνης ndash κυρίως ναυτία
laquoφούσκωmicroαraquo)
Το 1997 microια νέα κατηγορία φαρmicroάκων άρχισε
να διατίθεται για τη θεραπεία του Σ∆Τ2 οι
θειαζολιδινεδιόνες (ή γλιταζόνες) που δρουν
κυρίως microειώνοντας την αντίσταση του
οργανισmicroού στη δράση της ινσουλίνης Τα
φάρmicroακα αυτά έχουν το πλεονέκτηmicroα ότι είναι
αποτελεσmicroατικά χωρίς να προκαλούν
υπογλυκαιmicroία Στις ανεπιθύmicroητες ενέργειες
ανήκουν η αύξηση του βάρους η microείωση της
οστικής πυκνότητας (οστεοπόρωση) και η
κατακράτηση υγρών (οιδήmicroατα επιδείνωση
καρδιακής ανεπάρκειας) ∆ύο παλαιότεροι
εκπρόσωποι της κατηγορίας αυτής έχουν
αποσυρθεί από την αγορά λόγω
ηπατοτοξικότητας (τρογλιταζόνη) και λόγω
πιθανής αύξησης του κινδύνου καρδιαγγειακών
συmicroβαmicroάτων (ροσιγλιταζόνη) Το τρίτο
φάρmicroακο της κατηγορίας (πιογλιταζόνη) δεν
έχει τέτοιου τύπου ανεπιθύmicroητες ενέργειες
φαίνεται microάλιστα ότι βελτιώνει τα λιπίδια και
προστατεύει από καρδιαγγειακά συmicroβάmicroατα
Μερικές φορές ιδιαίτερα σε άτοmicroα που έχουν
διαβήτη για πολλά χρόνια microπορεί τα
αντιδιαβητικά δισκία να microην δρουν πια και να
χρειασθεί προσθήκη ινσουλίνης Αυτό
συmicroβαίνει γιατί στον Σ∆Τ2 υπάρχει
προοδευτική έκπτωση της λειτουργίας των β-
κυττάρων στα νησίδια του παγκρέατος που
παράγουν την ινσουλίνη Στις περιπτώσεις
αυτές χρησιmicroοποιείται ινσουλίνη η οποία είναι
πολύ αποτελεσmicroατικό φάρmicroακο microε microεγάλη
εmicroπειρία στη χρήση καθώς είναι το παλαιότερο
διαθέσιmicroο φάρmicroακο για το διαβήτη (από το
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 12
1920) Περίπου το 14 των ατόmicroων microε
διαβήτη λαmicroβάνουν συνδυασmicroό αντιδιαβητικών
δισκίων και ινσουλίνης (ΗΠΑ 2007-2009) Στις
περισσότερες περιπτώσεις στον Σ∆Τ2 η
ινσουλίνη χορηγείται microία φορά την ηmicroέρα
συνήθως microαζί microε microετφορmicroίνη ενώ αν χρειασθεί
microπορεί να προστεθεί ινσουλίνη και πριν τα
κύρια γεύmicroατα Στα microειονεκτήmicroατα της
ινσουλίνης ανήκει η υπογλυκαιmicroία η αύξηση
του σωmicroατικού βάρους και η ανάγκη εmicroπειρίας
του γιατρού και εκπαίδευσης του ασθενούς στη
χρήση της
Τα πιο νέα φάρmicroακα που χρησιmicroοποιούνται
στη θεραπεία του Σ∆Τ2 είναι (α) αυτά που
ανήκουν στην κατηγορία των laquoινκρετινώνraquo και
(β) οι αναστολείς συmicromicroεταφορέα νατρίου-
γλυκόζης 2 (αναστολείς SGLT2) Στην
κατηγορία των ινκρετινών ανήκουν οι
αγωνιστές GLP-1 που είναι ενέσιmicroα φάρmicroακα
και οι αναστολείς DPP-4 που λαmicroβάνονται από
του στόmicroατος σε microορφή δισκίου Ήδη από τις
αρχές του 19ου αιώνα επιστήmicroονες είχαν
διαπιστώσει ότι ένας ορmicroονικός παράγοντας
από το έντερο microπορούσε να διεγείρει την
έκκριση ινσουλίνης από το πάγκρεας Το
laquoφαινόmicroενο ινκρετίνηςraquo είναι η παρατήρηση ότι
microια ποσότητα γλυκόζης που λαmicroβάνεται microε την
τροφή προκαλεί σηmicroαντικά microεγαλύτερη έκκριση
ινσουλίνης από το πάγκρεας απrsquo ότι αν η ίδια
ποσότητα γλυκόζης χορηγηθεί ενδοφλεβίως Η
παρατήρηση αυτή που έγινε το 1964 οδήγησε
στην ανακάλυψη δύο ορmicroονών του GLP-1
(Glucagon like peptide- 1 παρόmicroοιο microε
γλυκαγόνη πεπτίδιο-1) και του GIP (Glucose-
dependent insulinοtropic polypeptide
γλυκοζοεξαρτώmicroενο ινσουλινοτρόπο
πολυπεπτίδιο) Οι ουσίες αυτές εκκρίνονται
από τα L και K κύτταρα του εντέρου αντίστοιχα
microετά από πρόσληψη τροφής και κυρίως
υδατανθράκων και διεγείρουν την έκκριση
ινσουλίνης από το πάγκρεας microε αποτέλεσmicroα τη
microείωση της γλυκόζης στο αίmicroα Επιπρόσθετα
οι ορmicroόνες αυτές microειώνουν την όρεξη
καθυστερούν την κένωση του στοmicroάχου και
microειώνουν την έκκριση γλυκαγόνης (microιας άλλης
παγκρεατικής ορmicroόνης που αυξάνει τα επίπεδα
του σακχάρου) Σήmicroερα έχουmicroε στη χώρα microας
διαθέσιmicroα φάρmicroακα microε δράση ανάλογη του
GLP-1 (αγωνιστές GLP-1) τα οποία
χορηγούνται όπως και η ινσουλίνη (microε
υποδόρια ένεση) πριν τα κύρια γεύmicroατα
(εξενατίδη) ή microία φορά την ηmicroέρα
(λιραγλουτίδη λιξισενατίδη) ενώ υπάρχει και
σκεύασmicroα που χορηγείται microία φορά την
εβδοmicroάδα (εξενατίδη βραδείας
αποδέσmicroευσης) Αντίθετα ωστόσο από την
ινσουλίνη τα φάρmicroακα αυτά δεν προκαλούν
υπογλυκαιmicroία και όχι microόνο δεν αυξάνουν το
βάρος αλλά microπορεί να οδηγήσουν και σε
microείωση του σωmicroατικού βάρους Το DPP-4
(διπεπτιδυλική πεπτιδάση-4) είναι ένα ένζυmicroο
που φυσιολογικά διασπά και αδρανοποιεί το
GLP-1 Εποmicroένως τα φάρmicroακα που
αναστέλλουν τη δράση του DPP-4 (αναστολείς
DPP-4) οδηγούν σε αύξηση των επιπέδων του
GLP-1 στο αίmicroα Το αποτέλεσmicroα είναι δηλαδή
παρόmicroοιο microε αυτό των αγωνιστών GLP-1 microε τη
διαφορά ότι (1) τα φάρmicroακα αυτά χορηγούνται
από το στόmicroα microε τη microορφή δισκίου microία ή δύο
φορές την ηmicroέρα και (2) η αύξηση του GLP-1
είναι συγκριτικά microικρότερη Οι αναστολείς DPP-
4 έχουν επίσης το πλεονέκτηmicroα ότι δεν
προκαλούν υπογλυκαιmicroία και έχουν ουδέτερη
επίδραση ως προς το σωmicroατικό βάρος Οι
συχνότερες ανεπιθύmicroητες ενέργειες των
φαρmicroάκων της κατηγορίας των ινκρετινών είναι
από το γαστρεντερικό σύστηmicroα (ναυτία
έmicroετος) Πιθανολογείται ότι σε σπάνιες
περιπτώσεις η χρήση των αγωνιστών GLP-1
και κάποιων αναστολέων DPP-4 ενδέχεται να
σχετίζεται microε παγκρεατίτιδα (φλεγmicroονή του
13 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
παγκρέατος) ωστόσο το θέmicroα αυτό δεν έχει
σ΄αυτή τη φάση αποσαφηνισθεί Οι αναστολείς
συmicromicroεταφορέα νατρίου-γλυκόζης 2 (αναστολείς
SGLT2) αποτελούν την νεότερη κατηγορία
αντιδιαβητικών φαρmicroάκων και δρουν
αυξάνοντας την αποβολή γλυκόζης από τους
νεφρούς Φυσιολογικά microε την κυκλοφορία του
αίmicroατος στους νεφρούς διηθούνται
(φιλτράρονται) περίπου 180 g γλυκόζης την
ηmicroέρα και το 99 αυτής της ποσότητας
επαναρροφάται από τα νεφρικά σωληνάρια Η
επαναρρόφηση της γλυκόζης στους νεφρούς
γίνεται microέσω των συmicromicroεταφορέων νατρίου-
γλυκόζης τύπου 2 (SGLT2) ενώ στο λεπτό
έντερο υπάρχουν οι συmicromicroεταφορείς τύπου 1
(SGLT1) οι οποίοι βοηθούν στην απορρόφηση
της γλυκόζης που προσλαmicroβάνεται microε την
τροφή Όταν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίmicroα
ξεπερνούν ένα όριο (~180 mgdl) o νεφρός δεν
microπορεί να επαναρροφήσει όλη τη γλυκόζη microε
αποτέλεσmicroα microια ποσότητα να απεκκρίνεται στα
ούρα και να παρουσιάζεται γλυκοζουρία Οι
αναστολείς SGLT2 είναι φάρmicroακα που
χορηγούνται από το στόmicroα microε τη microορφή
χαπιού συνήθως microία φορά την ηmicroέρα και
έχουν microέτρια αποτελεσmicroατικότητα παρόmicroοια
microε αυτή των αναστολέων DPP-4 Έχουν
δοκιmicroασθεί για τη ρύθmicroιση της γλυκόζης σε
ασθενείς microε τύπου 2 διαβήτη microόνα τους ή σε
συνδυασmicroό microε άλλα φάρmicroακα όπως
microετφορmicroίνη σουλφονυλουρίες πιογλιταζόνη
αναστολείς DPP-4 και ινσουλίνη Μπορεί να
βοηθήσουν στην απώλεια βάρους της τάξεως
των 2-3 kg ενώ δεν προκαλούν υπογλυκαιmicroία
Στις ανεπιθύmicroητες ενέργειες ανήκουν η αύξηση
της συχνότητας microυκητιάσεων και λιγότερο
συχνά ουρολοιmicroώξεων ιδιαίτερα στις γυναίκες
(αιδοιοκολπίτιδα σε ποσοστό 10-15)
Επίσης έχουν αναφερθεί σπάνιες περιπτώσεις
ευγλυκαιmicroικής διαβητικής κετοξέωσης
δηλαδή κετοξέωσης microε όχι πολύ υψηλά
επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα καθώς και πιθανή
αύξηση του κινδύνου καταγmicroάτων microε ένα από
τα σκευάσmicroατα (καναγλιφλοζίνη) Μια άλλη
ουσία αυτής της κατηγορίας η εmicroπαγλιφλοζίνη
δοκιmicroάσθηκε microε πολύ καλά αποτελέσmicroατα επί
3 έτη σε ασθενείς microε τύπου 2 διαβήτη και
προυπάρχουσα καρδιαγγειακή νόσο
microειώνοντας τη συχνότητα καρδιαγγειακών
συmicroβαmicroάτων αλλά και της θνητότητας στους
ασθενείς αυτούς
Στα microειονεκτήmicroατα των νεότερων
αντιδιαβητικών φαρmicroάκων συmicroπεριλαmicroβάνεται
η σχετικά περιορισmicroένη εmicroπειρία (έλλειψη
microακροπρόθεσmicroων δεδοmicroένων σχετικά microε την
επίδραση στο καρδιαγγειακό σύστηmicroα και τις
χρόνιες επιπλοκές του διαβήτη ασφάλεια) και
το υψηλό κόστος
Συmicroπερασmicroατικά τα νεότερα φάρmicroακα της
κατηγορίας των ινκρετινών καθώς και οι
αναστολείς SGLT2 αποτελούν χρήσιmicroη
προσθήκη στις ήδη υπάρχουσες θεραπευτικές
επιλογές για τον διαβήτη τύπου 2 Τα
σκευάσmicroατα αυτά έχουν ορισmicroένα ιδιαίτερα
χρήσιmicroα χαρακτηριστικά καθώς είναι
αποτελεσmicroατικά στη ρύθmicroιση της
υπεργλυκαιmicroίας χωρίς όmicroως να προκαλούν
υπογλυκαιmicroία και χωρίς να αυξάνουν το
σωmicroατικό βάρος (όπως συmicroβαίνει microε πολλά
από τα παλαιότερα φάρmicroακα) Η ακριβής θέση
των φαρmicroάκων αυτών στη θεραπεία του
διαβήτη αναmicroένεται να καθορισθεί microε
microεγαλύτερη σαφήνεια στο εγγύς microέλλον καθώς
αποκτιέται microεγαλύτερη εmicroπειρία στη χρήση
τους
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 14
Οι γιατροί ldquoδενεπιτρέπεταιrdquo να
δείχνουν ldquoαδυναmicroίαrdquo
Η πλειοψηφία των άρθρων του περιοδικού
microας έχει σαν αντικείmicroενο την αντιmicroετώπιση του
διαβήτη Και ειδικότερα από την microεριά του
ασθενούς ∆ηλαδή πως θα καλυτερεύσουmicroε τη
ζωή microας ενηmicroέρωση σχετικά microε τις νέες
microεθόδους που υπάρχουν πως
αντιmicroετωπίζουmicroε συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα
που αφορούν την ασθένεια microας κλπ
Πιστεύω λίγοι από τους πάσχοντες
αναρωτιούνται για τα προβλήmicroατα που
αντιmicroετωπίζουν αυτοί που ασχολούνται microε τα
επαγγέλmicroατα υγείας Οι περισσότεροι ή δεν το
σκέπτονται ή θεωρούν ότι οι γιατροί και το
υπόλοιπο προσωπικό είναι δυνατότεροι από
εmicroάς τους ldquo κοινούς θνητούςrdquo Είναι όmicroως έτσι
Είναι και αυτοί άνθρωποι microε συγκεκριmicroένες
δυνατότητες καθηmicroερινά προβλήmicroατα και
αδυναmicroίες Το άρθρο αυτό θα αναφερθεί σε
συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα που αντιmicroετωπίζει
το ιατρικό προσωπικό όπως αυτά
αναδείχθηκαν από το περιοδικό TIME (7-9-
2015) Τα προβλήmicroατα αυτά έχουν
επισηmicroανθεί από την Αmicroερικάνικη Ιατρική
Κοινότητα και όπως αναφέρεται στο άρθρο
χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής Τα
συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα προκαλούνται
κυρίως από τις απαιτήσεις της microείωσης του
κόστους περίθαλψης οπότε πιστεύω ότι
αντίστοιχα προβλήmicroατα θα αντιmicroετωπίσει και η
Ελληνική Ιατρική Κοινότητα λόγω της
οικονοmicroικής κρίσης που διέρχεται η χώρα ∆εν
γνωρίζω αν υπάρχουν αντίστοιχες microελέτες στη
χώρα microας
Κανείς Αmicroερικάνος ασθενής δεν θα
φανταζότανε ότι οι microισοί νοσοκοmicroειακοί γιατροί
είναι εξουθενωmicroένοι λόγω υπερβολικού φόρτου
εργασίας Επίσης η ιατρική ιδιότητα απαιτεί ο
γιατρός να microην δείχνει σηmicroάδια αδυναmicroίας
Κατά το Αmicroερικάνικο Ίδρυmicroα πρόληψης
αυτοκτονιών περίπου 400 Αmicroερικάνοι γιατροί
αυτοκτονούν κάθε χρόνο Το microεγαλύτερο
ποσοστό microεταξύ όλων των επαγγελmicroάτων Που
οφείλεται αυτό Η έρευνα το αποδίδει στην
κούραση και την ψυχολογική πίεση Οι
νοσοκοmicroειακοί γιατροί εργάζονται 12-14 ώρες
ηmicroερησίως και απαιτείται πλήρης πνευmicroατική
διαύγεια γιατί στο ιατρικό λειτούργηmicroα το λάθος
microπορεί να είναι microοιραίο Αυτό δηmicroιουργεί
τεράστια ψυχολογική πίεση Οι ειδικοί που
microελετούν το πρόβληmicroα αναφέρουν ότι η
πνευmicroατική υγεία προσεγγίζει σηmicroεία κρίσης
Οι συνέπειες αυτού του προβλήmicroατος δεν
επηρεάζουν microόνο την προσωπική ζωή αλλά και
την επαγγελmicroατική
Οι περισσότεροι γιατροί αναγνωρίζουν ότι
έχουν περάσει από αυτό το στάδιο στην αρχή
της καριέρας τους Ο διακεκριmicroένος καθηγητής
χειρουργικής στο Πανεπιστήmicroιο του Stanford l
Greco έχει αφιερώσει τη ζωή του στην
αντιmicroετώπιση αυτού του προβλήmicroατος και
προσπαθεί να αφυπνίσει και άλλα ιδρύmicroατα
ώστε να δηmicroιουργήσουν οmicroάδες αντιmicroετώπισης
και αναγνώρισης του προβλήmicroατος Ο
καθηγητής S Ser στο Πανεπιστήmicroιο του
15 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Michigan ο οποίος θεωρείται παγκοσmicroίως
ειδικός για την κατάθλιψη των γιατρών
ποφάσισε να ασχοληθεί σοβαρά microε το
συγκεκριmicroένο πρόβληmicroα όταν ο καλύτερος
φίλος του γιατρός προσπάθησε να
αυτοκτονήσει και δύο χρόνια αργότερα ένας
άλλος συνεργάτης του αυτοκτόνησε
Σύmicroφωνα microε τη microελέτη τα προβλήmicroατα
ξεκινούν microε την αρχή των εφηmicroεριών Σ αυτήν
τη φάση οι νέοι γιατροί δέχονται microεγάλη πίεση
microικρή αmicroοιβή και απολαmicroβάνουν microόνο
επικρίσεις όταν κάτι δεν πάει καλά Να
σηmicroειώσουmicroε ότι οι νέοι Αmicroερικάνοι γιατροί
ξεκινούν microε ένα τραπεζικό χρέος περίπου
$200000 και δουλεύουν 90 ώρες την
εβδοmicroάδα χωρίς ιδιαίτερα καλή αmicroοιβή
Οι συνθήκες έχουν χειροτερέψει οικονοmicroικά
αλλά και κοινωνικά Παλαιότερα οι γιατροί
είχαν σίγουρη καλή οικονοmicroική αποκατάσταση
αλλά και κοινωνική αναγνώριση Αυτό έχει
αλλάξει δραmicroατικά Η οικονοmicroική επιτυχία δεν
είναι εγγυηmicroένη αλλά ούτε και η κοινωνική Οι
επαγγελmicroατικές απαιτήσεις όmicroως έχουν
αυξηθεί Οι σηmicroερινοί γιατροί έχουν
περισσότερο υλικό να microελετήσουν
περισσότερη ενδονοσοκοmicroειακή γραφειοκρατία
και κυρίως περισσότερους ασθενείς
Μια κατάσταση την οποία προσπαθούν να
αντιmicroετωπίσουν χωρίς microεγάλη επιτυχία είναι
αυτό που σχετίζεται microε το καλούmicroενο ldquoστίγmicroαrdquo
το οποίο καθορίζεται από την αδυναmicroία να
φέρει εις πέρας κάποιος την εργασία του στον
Ιατρικό Χώρο Μόνο το 22 αναζητά βοήθεια
από ειδικούς Η ειρωνεία όπως αναφέρει ο κ
Ser είναι ότι αν κάποιος ζητήσει βοήθεια κατά
microεγάλο ποσοστό όχι απλώς θα ξεπεράσει τα
ψυχολογικά προβλήmicroατα αλλά αυτή η εmicroπειρία
θα είναι σηmicroαντική ώστε να βοηθήσει καλύτερα
τους ασθενείς του ∆υστυχώς αυτή η αντίληψη
έχει να κάνει microε το πως αντιmicroετωπίζεται
κάποιος που έχει πρόβληmicroα από την ίδια την
Ιατρική Κοινότητα Συνήθως αποmicroονώνεται ή
ακόmicroα και χλευάζεται Αυτό θυmicroίζει πολύ την
νοοτροπία στο στρατό Ο νεοσύλλεκτος ή
όποιος έχει πρόβληmicroα προσαρmicroογής
αντιmicroετωπίζει σοβαρή ψυχολογική πίεση η
οποία επιδεινώνει το πρόβληmicroα
Ο κ Greco παραδέχεται ότι και αυτός ήταν
microέρος του ίδιου προβλήmicroατος ∆ηλαδή όντας
σκληρός microε τους εκπαιδευόmicroενους
χειρούργους πριν χρόνια τώρα προσπαθεί να
επανορθώσει για τις ldquoαmicroαρτίεςrdquo του Η αλλαγή
νοοτροπίας προήλθε όταν πληροφορήθηκε την
αυτοκτονία ενός microαθητή του τον οποίο
θεωρούσε κορυφαίο στο χώρο της
χειρουργικής Η τακτική που ακολουθεί
σήmicroερα είναι να παρατηρεί διακριτικά τους
ειδικευόmicroενους και αν παρατηρήσει κάποιο
πρόβληmicroα να αφιερώνει χρόνο microαζί τους Είναι
δύσκολο να παραδεχθείς τέτοιου είδους
πρόβληmicroα ειδικά όταν βρίσκεσαι microέσα στον
Ιατρικό Χώρο Αλλά από την άλλη microεριά είναι
πιο εύκολο και αποτελεσmicroατικό να το
αντιmicroετωπίσεις αναφέρει ο κ Ser Βοηθήστε
τους νέους γιατρούς να γίνουν πιο δυνατοί και
ευτυχείς στο χώρο τους γιατί microόνο τότε θα
microπορέσουν να επικεντρωθούν και να
βοηθήσουν τους ασθενείς τους
Μέχρι το 2020 υπολογίζεται ότι οι Ηνωmicroένες
Πολιτείες θα χρειασθούν τουλάχιστον 90000
περισσότερους παθολόγους Αυτό
microεταφράζεται σε περισσότερες ώρες εργασίας
γιrsquo αυτούς που θα βρίσκονται στο σύστηmicroα Και
αυτό σηmicroαίνει microεγαλύτερη πίεση
Ελεύθερη microετάφραση
Επαmicroεινώντας Κεχαγιάς
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 16
Απλά βήmicroατα για ναβελτιώσουmicroε τη ζωή
microας
Θέλετε να αισθανθείτε καλύτερα Υπάρχουν
τέσσερις απλοί τρόποι
∆ιερωτηθείτε εκφράστε τα συναισθήmicroατά σας
αποφασίστε κι αγκαλιάστε τους δικούς σας
ανθρώπους
Η πλοήγηση στο διαδίκτυο αποτελεί microια
καθηmicroερινή πρακτική για την πλειονότητα των
ανθρώπων της σύγχρονης εποχής Πολλοί
microάλιστα συχνά ακολουθούmicroε συmicroβουλές
ευτυχίας ή συγκεκριmicroένες συνταγές επιτυχίας
για microια καλύτερη ζωή από ανθρώπους που είτε
επικοινωνούmicroε microαζί τους στα microέσα κοινωνικής
δικτύωσης είτε διαβάζουmicroε άρθρα τους στο
διαδίκτυο Οι άνθρωποι όmicroως αυτοί τις
περισσότερες φορές δεν ξέρουν καν ποιο θέmicroα
πραγmicroατικά microας απασχολεί Καλό θα ήταν
λοιπόν να είmicroαστε περισσότερο επιφυλακτικοί
και να microην εmicroπιστευόmicroαστε εύκολα κάθε
συmicroβουλή που microας δίνεται ή τυχαίνει να
διαβάζουmicroε
Στην πραγmicroατικότητα σας προτείνουmicroε να
microην εmicroπιστευτείτε ούτε το περιεχόmicroενο των
γραmicromicroών αυτού του άρθρου (ως κριτικοί
αναγνώστες) παρά microόνο τις microελέτες
νευροεπιστηmicroόνων οι οποίες καταδεικνύουν
τους παράγοντες που microπορούν πραγmicroατικά να
microας οδηγήσουν σε microια πιο ποιοτική ζωή
Ο ερευνητής των νευροεπιστηmicroών του UCLA
(του Πανεπιστηmicroίου της Καλιφόρνια στο Λος
Άντζελες) Alex Korb microάς δίνει λοιπόν κάποιες
ιδέες που microπορεί να microας βοηθήσουν
ουσιαστικά στο να ακολουθήσουmicroε στη ζωή
microας microια πορεία που θα microας κάνει να
αισθανθούmicroε καλύτερα
Στις παρακάτω γραmicromicroές θα λάβουmicroε
απαντήσεις σε ερωτήmicroατα που συχνά microας
απασχολούν από έναν άνθρωπο που
πραγmicroατικά γνωρίζει πως microπορεί να microας
βοηθήσει
1) Ψάξτε τις αιτίες
Υπάρχουν φορές που οι σκέψεις microας δεν microας
επιτρέπουν να αισθανθούmicroε τουλάχιστον
όmicroορφα αν όχι ευχάριστα Μπορεί να
νιώθουmicroε ενοχή ή ντροπή χωρίς σαφή λόγο
Ποια λοιπόν είναι η σωστή ερώτηση που θα
πρέπει να θέτουmicroε στον εαυτό microας όταν δεν
αισθανόmicroαστε καλά Μα φυσικά το γιατί
Είτε θέλουmicroε να το πιστέψουmicroε είτε όχι τα
συναισθήmicroατα της ενοχής και της ντροπής
ενεργοποιούνται από το λεγόmicroενο laquoκέντρο
ανταmicroοιβήςraquo του εγκεφάλου το οποίο επίσης
σχετίζεται microε τη microάθηση και τον εθισmicroό
Παρά λοιπόν τις έντονες διαφορές τους η
περηφάνια η ντροπή η ενοχή ενεργοποιούνται
από παρόmicroοια νευρωνικά κυκλώmicroατα
Εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι ότι η υπερηφάνεια
είναι το πιο ισχυρό από αυτά τα συναισθήmicroατα
στην ενεργοποίηση της δραστηριότητας των
συγκεκριmicroένων περιοχών
Παραδόξως επίσης και η ανησυχία σε
βραχυπρόθεσmicroο επίπεδο microας κάνει να
αισθανόmicroαστε λίγο καλύτερα ndash θεωρώντας ότι
microέσω αυτής συmicroβάλλουmicroε στην επίλυση των
προβληmicroάτων microας Αυτό αρχικά microπορεί να
φαίνεται αντιφατικό αλλά δείχνει ότι όταν
είmicroαστε αγχωmicroένοι -ες είναι καλύτερο να
κάνουmicroε κάτι γιrsquo αυτό - ακόmicroα και να
ανησυχήσουmicroε - από το να microείνουmicroε αδρανείς
Σαφώς η ενοχή η ντροπή και η ανησυχία
είναι άσχηmicroες microακροπρόθεσmicroες λύσεις Τι
λοιπόν προτείνουν οι νευροεπιστήmicroονες ότι θα
πρέπει να κάνουmicroε Να διερωτηθούmicroε για ποια
πράγmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες
Η ευγνωmicroοσύνη σχετίζεται microε τα θετικά
συναισθήmicroατα που αισθανόmicroαστε όταν microας
συmicroβαίνει κάτι καλό όταν εκτιmicroάmicroε όσα θετικά
συmicroβαίνουν γύρω microας χωρίς να τα θεωρούmicroε
δεδοmicroένα αποτελώντας επιλογή και συνάmicroα
στάση ζωής Και σαφώς επηρεάζει
πραγmicroατικά το microυαλό microας ∆ιερωτάστε βέβαια
17 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
microε ποιον τρόπο συmicroβαίνει αυτό
Τα οφέλη της ευγνωmicroοσύνης ξεκινούν από το
σύστηmicroα της ντοπαmicroίνης κι επειδή
αισθανόmicroαστε ευγνώmicroονες ενεργοποιείται το
στέλεχος της περιοχής του εγκεφάλου που την
παράγει
Προσπαθώντας λοιπόν να σκεφτούmicroε τα
πράγmicroατα για τα οποία νιώθουmicroε ευγνώmicroονες
επικεντρωνόmicroαστε στις θετικές πτυχές της
ζωής microας και microε αυτή τη διαδικασία αυξάνεται η
παραγωγή σεροτονίνης Σηmicroειώνουmicroε δε πως
τα χαmicroηλά επίπεδα της σεροτονίνης σχετίζονται
microε την κακή διάθεση την επιθετική
συmicroπεριφορά και την εmicroφάνιση κατάθλιψης
Σαφώς ορισmicroένες συγκυρίες ή καταστάσεις
που βιώνουmicroε microοιάζουν σαν να laquoφάγαmicroεraquo
γροθιά στο στοmicroάχι microας και αισθανόmicroαστε σαν
να microην υπάρχει τίποτα για το οποίο να
νιώθουmicroε ευγνώmicroονες Παρά ταύτα δεν
πειράζει ∆εν χρειάζεται πάντα να βρίσκουmicroε
κάτι καθώς η διαδικασία και microόνο της
αναζήτησης πραγmicroατικά microετράει
Το να θυmicroόmicroαστε να είmicroαστε ευγνώmicroονες για
όσα θετικά όmicroορφα microας συmicroβαίνουν αποτελεί
ένδειξη υψηλής συναισθηmicroατικής νοηmicroοσύνης
Και η ευγνωmicroοσύνη δεν συνδέεται microόνο microε την
ευτυχία αλλά και microε τη δηmicroιουργία ενός
κατάλληλου πλαισίου ανάπτυξης και εξέλιξης
των σχέσεων microας
Τι microάς συmicroβαίνει όmicroως όταν τα κακά
συναισθήmicroατα microας κατακλύζουν Όταν δεν
γνωρίζουmicroε καν πώς να τα διαχειριστούmicroε
Υπάρχει microια εύκολη απάντηση
2) Αρνητικά συναισθήmicroατα
Ας συνδέσουmicroε τα άσχηmicroα ndash αρνητικά
συναισθήmicroατα microε τη λύπη την ανησυχία το
θυmicroό
Ο ερευνητής Gross διαπίστωσε ότι οι
άνθρωποι που προσπαθούν να καταπνίξουν
microια αρνητική συναισθηmicroατική εmicroπειρία
αποτυγχάνουν τελικά να το κάνουν Ενώ
θεωρούν ότι φαίνονται καλά προς τα έξω το
microεταιχmicroιακό τους σύστηmicroα φανερώνει τα
αρνητικά τους συναισθήmicroατα προς τα microέσα
όσο κι αν προσπαθούν να τα καταπνίξουν Το
ίδιο καταδεικνύουν πορίσmicroατα έρευνας
λειτουργικής απεικόνισης microαγνητικού
συντονισmicroού (fMRI) του Kevin Ochsner (του
Πανεπιστηmicroίου Columbia) τονίζοντας microάλιστα
πως η προσπάθεια να κρύβουmicroε ή να
καταπνίγουmicroε τα αρνητικά microας συναισθήmicroατα
σε καmicroία περίπτωση δεν microας ωφελεί αντίθετα
σε ορισmicroένες περιπτώσεις λειτουργεί
υποστηρικτικά και ενισχύει τα συναισθήmicroατα
αυτά
Στην πραγmicroατικότητα microόνο η έκφραση και
παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας microπορεί να
λειτουργήσει υποστηρικτικά και να microας
ωφελήσει καθώς χρησιmicroοποιώντας το λόγο
κάνοντας έmicromicroεσες αναφορές ή ακόmicroα και
απλουστεύσεις της εmicroπειρίας microας microειώνουmicroε τη
διέγερση αυτών των συναισθηmicroάτων Ακόmicroα
και η περιγραφή ενός αρνητικού
συναισθήmicroατος microε microια ή δύο λέξεις βοηθά στη
microείωση της έντασης του συναισθήmicroατος αυτού
Πολλές microάλιστα αρχαίες microέθοδοι ήταν πολύ
πιο microπροστά από σύγχρονες πρακτικές της
εποχής microας όπως ο διαλογισmicroός ο οποίος
βέβαια χρησιmicroοποιείται διαχρονικά Η έκφραση
και παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας λοιπόν
αποτελεί βασικό εργαλείο της γνώσης και της
συναίσθησης επηρεάζοντας τον εγκέφαλο microας
microε τόση δύναmicroη η οποία ασκεί καθοριστική
επίδραση και στους ανθρώπους του
περιβάλλοντός microας
Παρόλα αυτά αν τελικά δεν αισθανόmicroαστε
άσχηmicroα δυστυχώς υπάρχουν κάποια
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 18
περιστατικά κάποιες καταστάσεις ή
εmicroπειρίες που βιώνουmicroε στη ζωή microας και
microας προκαλούν άγχος ή πίεση Υπάρχει
όmicroως κι ένας απλός τρόπος για να τις
νικήσουmicroε
3) Λήψη αποφάσεων
Το γεγονός ότι κάθε φορά που
λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση στη συνέχεια
αισθανόmicroαστε ότι είmicroαστε σε κατάσταση
ηρεmicroίας δεν αποτελεί τυχαίο γεγονός
Επιστηmicroονικά έχει αποδειχθεί ότι η λήψη
αποφάσεων microειώνει το άγχος και την
ανησυχία καθώς microας βοηθά να λύσουmicroε τα
προβλήmicroατά microας και επηρεάζει τη λειτουργία
του εγκεφάλου microας
Η λήψη αποφάσεων ως διαδικασία
περιλαmicroβάνει τόσο τον καθορισmicroό των στόχων
όσο και τη δηmicroιουργία προθέσεων και
προσδοκιών Και οι τρεις αποτελούν microέρος του
ίδιου νευρικού κυκλώmicroατος και επιδρούν θετικά
microειώνοντας την ανησυχία και το άγχος Η λήψη
αποφάσεων βοηθά στο να ξεπερνάmicroε ή
τουλάχιστον να σταmicroατάmicroε να έλκουmicroε
αρνητικά ερεθίσmicroατα και ρουτίνες
Σαφώς όmicroως microπορεί να αποτελέσει και microια
δύσκολη ή ακόmicroα και επίπονη διαδικασία Άρα
εν κατακλείδι τι είδους αποφάσεις θα πρέπει
να λαmicroβάνουmicroε Ο τοmicroέας των
νευροεπιστηmicroών έχει την απάντηση
Να παίρνουmicroε microια laquoαρκετά καλήraquo απόφαση
∆ε χρειάζεται να προσπαθούmicroε στοχεύοντας
στην καλύτερη απόφαση καθώς είναι ευρέως
γνωστό ότι η τελειοmicroανία συχνά ταυτίζεται microε
καταστάσεις άγχους και πίεσης Και οι microελέτες
που αφορούν τη την εγκεφαλική λειτουργία
καταδεικνύουν την εν λόγω ταύτιση καθώς
στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να είναι
όλα τέλεια κατακλύζεται ο εγκέφαλός microας microε τα
συναισθήmicroατα που microας κάνουν να νιώθουmicroε
ότι βρισκόmicroαστε εκτός ελέγχου
Στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να
επιτύχουmicroε το καλύτερο ή ακόmicroα και το τέλειο
αποτέλεσmicroα κι όχι απλά το καλό προκαλούmicroε
έντονη συναισθηmicroατική δραστηριότητα
Αντίθετα microέσω της αναγνώρισης ότι αυτό microε το
οποίο καταπιανόmicroαστε είναι αρκετά καλό
ενεργοποιούνται περισσότερες περιοχές που
microας βοηθούν να νιώθουmicroε ότι έχουmicroε καλύτερο
έλεγχο
Έτσι όταν λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση ο
εγκέφαλός microας microάς οδηγεί στο να
αισθανόmicroαστε ότι έχουmicroε τον έλεγχο και όπως
έχει προαναφερθεί η αίσθηση του ελέγχου
microειώνει το στρες Αλλά το πραγmicroατικά
συναρπαστικό είναι πως η λήψη αποφάσεων
ενισχύει την ευχαρίστηση
Μπορούmicroε να αντιληφθούmicroε ότι όταν
λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση σχετικά microε ένα
στόχο που έχουmicroε θέσει και εν συνεχεία
επιτυγχάνουmicroε τον εν λόγω στόχο
αισθανόmicroαστε καλύτερα από ό τι όταν κάτι
θετικό microάς συmicroβαίνει αλλά κατά τύχη
Και αυτό απαντά στο αιώνιο microυστήριο του
λόγου για τον οποίο όταν αποφασίζουmicroε
εξαναγκαστικά να γραφτούmicroε στο γυmicroναστήριο
αυτό αποτελεί microια εξαιρετικά δύσκολη
απόφαση για εmicroάς καθώς στην
πραγmicroατικότητα σέρνουmicroε τους εαυτούς microας
και δεν λαmicroβάνουmicroε την απόφαση να
γυmicroναστούmicroε από ευχαρίστηση
Όταν λοιπόν κάνουmicroε κάτι γιατί θεωρούmicroε
ότι πρέπει (στην ουσία όmicroως αναγκαζόmicroαστε)
αυτό δεν αποτελεί πραγmicroατικά microια εθελοντική
απόφαση και γιrsquo αυτό το λόγο ο εγκέφαλός microας
και εν κατακλείδι εmicroείς οι ίδιοι-ες δεν
αισθανόmicroαστε ευχαρίστηση και δεν ωθούmicroαστε
στο να συνεχίσουmicroε να λαmicroβάνουmicroε αυτή την
απόφαση Αντίθετα αισθανόmicroαστε άγχος και
microε αυτόν τον τρόπο σαφώς δεν microπορούmicroε να
οικοδοmicroήσουmicroε microια καλή συνήθεια ακόmicroα κι αν
αυτή είναι η συνήθεια της σωmicroατικής άσκησης
19 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Νιώθουmicroε ευγνώmicroονες δηλώνουmicroε τα
αρνητικά microας συναισθήmicroατα και λαmicroβάνουmicroε
περισσότερες αποφάσεις Εξαιρετικά Αλλά
όmicroως όλα αυτά αποτελούν microια microοναχική
συνταγή της ευτυχίας και microάλλον ως άνθρωποι
και κοινωνικά όντα χρειαζόmicroαστε κι άλλα
άτοmicroα
Τι λοιπόν υποδεικνύει η νευροεπιστήmicroη ότι
microπορούmicroε να κάνουmicroε ώστε να είmicroαστε
περισσότερο ευτυχισmicroένοι Κάτι πολύ απλό
που καλό θα είναι να microην παραλείπουmicroε και
συmicroπεριλαmicroβάνει και τους πολύτιmicroους
laquoάλλουςraquo του περιβάλλοντός microας ώστε να microην
νιώθουmicroε microοναξιά
4) Ανθρώπινη επαφή - ανθρώπινο
άγγιγmicroα
Όχι βέβαια αδιακρίτως ώστε να
αποφύγουmicroε τυχόντα δυσάρεστα
προβλήmicroατα Αποδεικνύεται λοιπόν ότι είναι
εξαιρετικά καλό να επιτρέπουmicroε στον εαυτό
microας να αισθάνεται την αγάπη και την αποδοχή
των άλλων και συνάmicroα να την εκφράζει καθώς
όταν δεν επιτρέπουmicroε την ανθρώπινη επαφή
και επικοινωνία στην ουσία υποβάλλουmicroε τον
εαυτό microας σε microια εξαιρετικά επώδυνη και
microοναχική διαδικασία
Ας δούmicroε τώρα τι κατέδειξαν τα ευρήmicroατα
νευροεπιστηmicroονικής microελέτης κατά την οποία οι
συmicromicroετέχοντες είχαν υποβληθεί στη διαδικασία
να παίζουν ένα βίντεο παιχνίδι όπου πετούσαν
microπάλες ο ένας στον άλλο χωρίς στην
πραγmicroατικότητα να υπάρχουν αληθινοί
συmicroπαίκτες παρά microόνο laquoηλεκτρονικοίraquo (καθώς
όλα ήταν δηmicroιούργηmicroα υπολογιστικού
προγράmicromicroατος) Σηmicroειώνουmicroε βέβαια ότι οι
συmicromicroετέχοντες παρακολουθούνταν από
πραγmicroατικούς ανθρώπους - επιστήmicroονες
Τι συνέβη λοιπόν όταν οι άλλοι παίκτες
σταmicroάτησαν να παίζουν και δεν πετούσαν την
microπάλα Ο εγκέφαλος των συmicromicroετεχόντων
αντέδρασε microε ίδιο τρόπο σαν να βίωνε
σωmicroατικό πόνο Απλούστερα θα λέγαmicroε ότι τα
πορίσmicroατα της έρευνας απέδειξαν πως η
απόρριψη δεν πονάει microόνο σαν να σπάει η
καρδιά microας αλλά σαν να σπάει και το πόδι
microας
Στην πραγmicroατικότητα ο κοινωνικός
αποκλεισmicroός ενεργοποιεί το ίδιο κύκλωmicroα
όπως ο σωmicroατικός πόνος Έτσι στο σηmicroείο
που σταmicroάτησε η ανταλλαγή πασών microπάλας η
microικρή αυτή αλλαγή ήταν αρκετή για να
προκαλέσει αισθήmicroατα κοινωνικού
αποκλεισmicroού
Οι σχέσεις λοιπόν είναι πολύ σηmicroαντικές για
τη λειτουργία του εγκεφάλου microας και καλό θα
ήταν αν θέλουmicroε να οδηγηθούmicroε προς την
ευτυχία να αγγίζουmicroε τους οικείους microας τους
ανθρώπους του στενού περιβάλλοντός microας
Μέσω microάλιστα της αφής απελευθερώνεται και
η ωκυτοκίνη (η ορmicroόνη της γαλουχίας η
λεγόmicroενη ορmicroόνη της αγάπης της αγκαλιάς
της σύνδεσης)
Σαφώς δεν είναι σκόπιmicroο να αγγίζουmicroε τους
πάντες αλλά ακόmicroα και οι χειραψίες ή τα
χτυπήmicroατα στην πλάτη λειτουργούν ευεργετικά
στη διάθεσή microας Όσο δε αφορά τους
ανθρώπους του οικογενειακού ή φιλικού
περιβάλλοντός microας καλό θα ήταν να κάνουmicroε
προσπάθειες να τους αγγίζουmicroε πιο συχνά
Καθώς η επαφή το άγγιγmicroα το χάδι έχουν
απίστευτα ισχυρή δύναmicroη - microας προσδίδουν
πειθώ αυξάνουν την απόδοση των οmicroάδων
ενισχύουν ακόmicroη και τις microαθησιακές microας
ικανότητες Αγγίζοντας λοιπόν κάποιον που
αγαπάmicroε στην πραγmicroατικότητα microειώνουmicroε τον
πόνο Σε microελέτες δε που έγιναν σε παντρεmicroένα
ζευγάρια φαίνεται πως η επαφή τα αγγίγmicroατα
ενίσχυσαν τους δεσmicroούς του ζευγαριού
Επιπλέον κρατώντας το χέρι κάποιου εκτός
από το γεγονός ότι microπορεί να βοηθηθούmicroε να
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 20
αισθανθούmicroε πιο άνετα αποφεύγουmicroε συνάmicroα
άλλες επώδυνες για το microυαλό microας καταστάσεις
Γιrsquo αυτό αγκαλιάστε κάποιον τώρα κιόλας Και
microην δεχθείτε microικρές γρήγορες αγκαλιές
Πείτε στους ανθρώπους που θα αγκαλιάσετε
πως κάποιος νευροεπιστήmicroονας σάς
συνέστησε τις microεγάλης διάρκειας αγκαλιές
Έρευνες έδειξαν πως λαmicroβάνοντας και
δίνοντας πέντε αγκαλιές την ηmicroέρα για
τέσσερις εβδοmicroάδες αυξάνουmicroε την ευτυχία
microας για microεγάλο χρονικό διάστηmicroα
Έτσι λοιπόν θα πρέπει να επιδιώκουmicroε να
περνάmicroε χρόνο microε τους δικούς microας ανθρώπους
και να microοιραζόmicroαστε αγκαλιέςΘα πρέπει να
τονιστεί ότι η δύναmicroη της ανταλλαγής γραπτών
microηνυmicroάτων δεν είναι αρκετή Αρκεί microόνο να
αναλογιστούmicroε πως όταν βιώνουmicroε microια
κατάσταση άγχους και στη συνέχεια
επισκεπτόmicroαστε αγαπηmicroένα microας πρόσωπα ή
τους microιλάmicroε στο τηλέφωνο αισθανόmicroαστε πολύ
καλύτερα Κι ότι δεν συmicroβαίνει το ίδιο όταν
ανταλλάσσουmicroε γραπτά microηνύmicroατα
Αφήνουmicroε λοιπόν τα γραπτά microηνύmicroατα και
επιλέγουmicroε τις κατά πρόσωπο συναντήσεις και
τις αγκαλιές
Επειδή όmicroως σκοπός του εν λόγω άρθρου
δεν είναι να σας φορτώσει microε πάρα πολλές
πληροφορίες ας συνοψίσουmicroε τις
αποδοτικότερες και ευκολότερες επιλογές που
πρέπει να κάνουmicroε για να ξεκινήσει η πορεία
microας προς την ευτυχία κατά τα πορίσmicroατα των
νευροεπιστηmicroονικών microελετών
bull ∆ιερωτόmicroαστε για ποια
θέmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες Αν
τυχόν δεν υπάρχουν απαντήσεις
δεν πειράζει Θυmicroόmicroαστε πως
ακόmicroα και η απλή αναζήτηση
βοηθάει
bull Εκφράζουmicroε τα αρνητικά microας
συναισθήmicroατα και έτσι βοηθάmicroε
το microυαλό microας να τα διαχειρίζεται
πολύ καλύτερα
bull Αποφασίζουmicroε Λαmicroβάνουmicroε αποφάσεις
laquoαρκετά καλέςraquo κι όχι σαφώς laquoτις καλύτερες
πάνω στη γη
bull Ανταλλάσσουmicroε αγκαλιές κι όχι γραπτά
microηνύmicroατα
Κλείνουmicroε microε τα λόγια του νευροεπιστήmicroονα
Alex Korb ο οποίος εξηγεί ότι Τα πάντα είναι
διασυνδεδεmicroένα Η ευγνωmicroοσύνη βελτιώνει τον
ύπνο Ο ύπνος microειώνει τον πόνο Ο
ελαττωmicroένος πόνος βελτιώνει τη διάθεσή microας
Η βελτιωmicroένη διάθεση microειώνει το άγχος το
οποίο βελτιώνει την επικέντρωση και τον
προγραmicromicroατισmicroό Η επικέντρωση και ο
κατάλληλος σχεδιασmicroός απαιτεί τη λήψη
αποφάσεων Η λήψη αποφάσεων microειώνει
περαιτέρω το άγχος και βελτιώνει την
απόλαυση Η απόλαυση microας ενισχύει να
αισθανόmicroαστε περισσότερο ευγνώmicroονες και
διατηρεί αυτή την ανοδική πορεία προς την
ευτυχία Η απόλαυση συνδέεται επίσης microε τις
κοινωνικές σχέσεις και επαφές οι οποίες microε τη
σειρά τους θα microας κάνουν πιο ευτυχισmicroένους -
ες
Κι όλοι -ες θέλουmicroε να είmicroαστε ευτυχισmicroένοι
-ες Αρκεί να γνωρίζουmicroε και να κάνουmicroε τις
κατάλληλες επιλογές Και νοmicroίζω πως για εmicroάς
που πλέον γνωρίζουmicroε ο δρόmicroος είναι πολύ
πιο εύκολος ή τουλάχιστον νευροεπιστηmicroονικά
εmicroπνευσmicroένος
Σε ελεύθερη microετάφραση από το περιοδικό
Time Αγγελική Ζώτου
21 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
ΕΚ∆ΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ
∆ΙΑΒΗΤΗ
Με αφορmicroή την Παγκόσmicroια Ηmicroέρα για τον
∆ιαβήτη ο σύλλογός microας οργάνωσε εκδήλωση
την Τετάρτη 11η Νοεmicroβρίου το απόγευmicroα Η
εκδήλωση είχε microεγάλη επιτυχία και έλαβε χώρα
στην κατάmicroεστη αίθουσα εκδηλώσεων της
ΛΑΦ Ι
Ευχαριστούmicroε θερmicroά τους φίλους και τα microέλη
του συλλόγου για την εmicroπιστοσύνη τους και
συmicroπαράστασή τους
Οι οmicroιλητές microας κκ Τίγκας και Τσιmicroηχόδηmicroος
ενθουσίασαν τους παρευρισκόmicroενους microε τις
εmicroπεριστατωmicroένες και κατανοητές οmicroιλίες τους
στα δύο βασικά και επίκαιρα θέmicroατα που
απασχολούν τους πάσχοντες από διαβήτη
τύπου Ι και Ι Ι
Ο κ Τσιmicroηχόδηmicroος Επίκουρος Καθηγητής
στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα
της οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου
Ιraquo
Και ο κ Τίγκας Επίκουρος Καθηγητής στο
Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα της
οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου Ι Ιraquo
Μετά το τέλος των οmicroιλιών ακολούθησε
πληθώρα ερωτήσεων από το ακροατήριο
22 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΖΩΗΣΤΑΑΤΟΜΑ ΜΕ
∆ΙΑΒΗΤΗ
Πώς τα φτιάχνουmicroεhellip
Οι επαγγελmicroατίες υγείας πολύ συχνά
κατευθύνουν και συmicroβουλεύουν τα άτοmicroα microε
διαβήτη έτσι ώστε να έχουν καλύτερη ποιότητα
ζωής ∆εν είναι όmicroως τόσο συχνό οι ειδικοί να
ασχολούνται microε τους συντρόφους των ατόmicroων
αυτών οι οποίοι χωρίς να έχουν διαβήτη
microαθαίνουν επίσης να ζουν microε αυτόν
Παρακάτω παρατίθενται δέκα χρήσιmicroες
συmicroβουλές που βοηθούν τους συντρόφους των
διαβητικών να υποστηρίξουν τα αγαπηmicroένα
τους πρόσωπα διατηρώντας πάντα τα υγιή
απαραίτητα όρια
1 Μην προσφέρετε αυθαίρετες συmicroβουλές
σχετικά microε τη διατροφή και τη διαχείριση του
διαβήτη εν γένει Μπορεί η πρόθεσή σας να
είναι η καλύτερη αλλά προέχει ο σεβασmicroός
στις προσωπικές επιλογές του ατόmicroου Πείτε τη
γνώmicroη σας microόνο εφόσον ρωτηθείτε Άλλωστε
κάποιες κοινές πεποιθήσεις σχετικά microε τον
διαβήτη έχουν πλέον είτε ξεπεραστεί είτε
διαψευσθεί
2 Συνειδητοποιήστε και αναγνωρίστε ότι η
διαχείριση του διαβήτη είναι microια πολύ
απαιτητική διαδικασία που διαρκεί 24 ώρες το
24ωρο και την οποία το άτοmicroο δεν διάλεξε και
ούτε microπορεί να παραιτηθεί από αυτή Το άτοmicroο
πρέπει να σκέφτεται τι πότε και πόσο θα φάει
να ρυθmicroίζει τη φυσική του άσκηση το στρες
καθώς και την αγωγή που λαmicroβάνει να microετρά
τακτικά τα επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα και
πολλά ακόmicroα
3 Μην αναφέρετε περιστατικά διαβητικών
που έχετε ακούσει microε σοβαρές επιπλοκές και
κακή έκβαση Ο διαβήτης είναι ένα νόσηmicroα
που φοβίζει το άτοmicroο που το έχει δεν
χρειάζονται λοιπόν επιπλέον laquoιστορίες
τρόmicroουraquo που αυξάνουν το άγχος Άλλωστε
είναι πλέον γνωστό ότι microε καλή διαχείριση
πολλά άτοmicroα microε διαβήτη ζουν πολλά χρόνια microε
υγεία και καλή ποιότητα ζωής
4 Προσφερθείτε να βοηθήσετε στην επιλογή
ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής Μπορείτε για
παράδειγmicroα να ξεκινήσετε από κοινού ένα
πρόγραmicromicroα φυσικής άσκησης άλλωστε η
υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωή είναι
ωφέλιmicroη για όλους
5 Μην αντιδράτε αρνητικά εάν το
αγαπηmicroένο σας πρόσωπο microετρά το σάκχαρό
του ή κάνει microια ένεση ινσουλίνης microπροστά σας
Είναι microια απαραίτητη διαδικασία για την καλή
ρύθmicroιση του διαβήτη η οποία είναι πιο
δύσκολη εάν πρέπει να γίνει κρυφά
6 Ρωτήστε πώς microπορείτε να βοηθήσετε Εάν
θέλετε να είστε υποστηρικτικοί υπάρχουν
πολλά microικρά πράγmicroατα που microπορείτε να
κάνετε Αρκεί να ρωτήσετε πρώτα
7 Μην προσφέρετε απερίσκεπτες
διαβεβαιώσεις microε σκοπό να microειώσετε το άγχος
του αγαπηmicroένου σας προσώπου Μη
συγκρίνετε το νόσηmicroά του για παράδειγmicroα microε
άλλα νοσήmicroατα όπως είναι ο καρκίνος για να
του αναδείξετε ότι τα πράγmicroατα θα microπορούσαν
να είναι χειρότερα Κάτι τέτοιο όχι microόνο δεν θα
τοντην κάνει να αισθανθεί καλύτερα αλλά
ενδεχοmicroένως να λειτουργήσει ως microήνυmicroα
υποτίmicroησης της σοβαρότητας του διαβήτη τη
στιγmicroή που πρόκειται για ένα σοβαρό νόσηmicroα
8 Υποστηρίξτε τις προσπάθειές του να
φροντίσει τον εαυτό τουτης Μπορείτε για
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 23
παράδειγmicroα να βοηθήσετε την προσπάθειά
τουτης συντρόφου σας για βελτίωση του
τρόπου ζωής microε τη διατήρηση ως επί το
πλείστο υγιεινών τροφίmicroων στο ψυγείο
Μπορείτε επίσης να σεβαστείτε την επιλογή
του να διακόψει την πρόσληψη microιας οmicroάδας
ανθυγιεινών τροφών και να microην τις
καταναλώνετε microπροστά τουτης Σίγουρα θα
βοηθήσει πολύ εάν δεν είστε εσείς η πηγή του
πειρασmicroού
9 Μην κρυφοκοιτάζετε ή σχολιάζετε τις τιmicroές
σακχάρου χωρίς να ρωτήσετε πριν Είναι πολύ
προσωπικές πληροφορίες που οη σύντροφός
σας microπορεί να microη θέλει να microοιραστεί Είναι
φυσιολογικό άλλωστε στην περίπτωση του
διαβήτη οι τιmicroές αυτές να είναι άλλοτε πολύ
υψηλές και άλλοτε πολύ χαmicroηλές Τα αυθαίρετα
σχόλιά σας για αυτές microπορεί να εντείνουν τα
αισθήmicroατα θυmicroού και απογοήτευσης που
συχνά ήδη υπάρχουν
10 Προσφέρετε απλόχερα την αγάπη σας
και την ενθάρρυνσή σας Πολλές φορές απλά
και microόνο το ενδιαφέρον σας microπορεί να
υποστηρίξει το αγαπηmicroένο σας πρόσωπο και
να το κινητοποιήσει έτσι ώστε να διαχειριστεί
microε επιτυχία τον διαβήτη
Πηγή mayoclinic
Οι Στατίνες microπορούννα αυξήσουν σε
microεγάλο ποσοστό τονκίνδυνο για τηνεmicroφάνιση διαβήτη
Οι στατίνες microπορούν να microειώσουν τη
χοληστερίνη και ακόmicroη και αν δηmicroιουργηθεί
φλεγmicroονή είναι ικανές να κρατήσουν τον
κίνδυνο των καρδιακών παθήσεων σε χαmicroηλά
επίπεδα
Το σίγουρο είναι ότι αυτά τα κοινά
συνταγογραφούmicroενα φάρmicroακα microπορεί να
αυξήσουν σε ένα microεγάλο ποσοστό τον κίνδυνο
για την εmicroφάνιση σακχαρώδη διαβήτη
Παράλληλα οι γιατροί είναι σε θέση να
διακρίνουν ένα σοβαρό κίνδυνο πριν από την
συνταγογράφηση στατινών όπως είναι και τα
φάρmicroακα microείωσης της χοληστερίνης τα οποία
είναι από τα πιο συχνά συνταγογραφούmicroενα
φάρmicroακα στην Αmicroερική Σε microία από τις microελέτες
που δηmicroοσιεύθηκε στο περιοδικό Diabetologia
επιστήmicroονες από την Φιλανδία διαπίστωσαν
πως οι άνδρες στους οποίους
συνταγογραφήθηκαν στατίνες για να microειώσουν
τη χοληστερίνη τους είχαν 46 microεγαλύτερη
πιθανότητα να εmicroφανίσουν διαβήτη microετά από 6
χρόνια σε σύγκριση microε εκείνους που δεν
έπαιρναν το συγκεκριmicroένο φάρmicroακο
Αξίζει να σηmicroειωθεί βέβαια πως οι στατίνες
κάνουν τους ανθρώπους πιο ανθεκτικούς ως
προς την επίδραση της ινσουλίνης - η οποία
διασπά τα σάκχαρα- και έτσι εκκρίνουν
λιγότερη ινσουλίνη Αυτό που καταλαβαίνει
κάποιος είναι ότι η επίδραση των στατινών
microοιάζει να είναι microεγαλύτερη στα άτοmicroα που
φαίνεται να έχουν όσο το δυνατόν πιο
φυσιολογικές τιmicroές γλυκόζης Πραγmicroατικότητα
αποτελεί το γεγονός ότι όσο microεγαλύτερη είναι η
δόση της στατίνης και για όσο microεγαλύτερο
24 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
διάστηmicroα χορηγείται σε ασθενείς τόσο
microεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος οι
συγκεκριmicroένοι ασθενείς να αποκτήσουν
διαβήτη
Παλαιότερες microελέτες έδειξαν ότι οι στατίνες
είναι ικανές να αυξήσουν τα επίπεδα του
σακχάρου στο αίmicroα καθώς και τον κίνδυνο
εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη από 10 έως
20 παρόλα αυτά όmicroως microία τόσο microεγάλη και
αρνητική επίδραση δεν έχει τεκmicroηριωθεί
επιστηmicroονικά Πολύ συχνά οι γιατροί θεωρούν
υπεύθυνες τις στατίνες για όσους ασθενείς
βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο εmicroφάνισης
καρδιακής νόσου διότι ένας βασικός
παράγοντας microελλοντικής ύπαρξης καρδιακών
προβληmicroάτων είναι και ο διαβήτης Πως
λοιπόν όλα τα παραπάνω microας οδηγούν σε
τέτοιου είδους συmicroπεράσmicroατα
O Dr Robert Eckel πρώην πρόεδρος της
Αmicroερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας και
καθηγητής της ιατρικής στο Πανεπιστήmicroιο του
Κολοράντο σηmicroείωσε πως αυτό είναι ένα
σενάριο microε καλά και άσχηmicroα νέα συγχρόνως
Αυτό που τόνισε είναι πως υπάρχουν πειστικά
στοιχεία ότι οι ασθενείς που λαmicroβάνουν
στατίνες διατρέχουν αυξηmicroένο κίνδυνο
εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη αλλά από την
άλλη πλευρά συmicroβάλλουν στη microείωση του
κινδύνου καρδιακής προσβολής εγκεφαλικού
επεισοδίου ή ακόmicroα και θανατηφόρας
καρδιακής νόσου Με αυτόν τον τρόπο
αντισταθmicroίζονται και οι παρενέργειες των
στατινών που οδηγούν στην εmicroφάνιση διαβήτη
Με άλλα λόγια οι στατίνες microπορούν να
προσφέρουν πολλά καλά στους ανθρώπους
που έχουν καρδιακά προβλήmicroατα microε το τίmicroηmicroα
όmicroως της εmicroφάνισης διαβήτη
Φιλανδοί επιστήmicroονες διαπίστωσαν επίσης
τον αυξηmicroένο κίνδυνο για την εmicroφάνιση
σακχαρώδη διαβήτη έπειτα από τη λήψη
στατινών σε ποσοστό που ανέρχεται στο 46
την ώρα που ο Eckel επισηmicroαίνει ότι η
συγκεκριmicroένη microελέτη αφορούσε microόνο λευκούς
άνδρες και για αυτό τον λόγο δε microπορεί να
γενικευτεί στον ευρύτερο πληθυσmicroό Από τους
συγκεκριmicroένους άνδρες δεν έχουmicroε
πληροφορίες για το οικογενειακό τους ιστορικό
ή ποια microπορεί να ήταν η προσωπική τους
ιστορία microε το διαβήτη Κάποιοι από αυτούς
ίσως να είχαν και άλλους παράγοντες κινδύνου
για την ασθένεια που τους έθεσε σε υψηλότερο
κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη ακόmicroη και αν
δεν είχαν πάρει στατίνες
Εκείνοι που εmicroφάνισαν σακχαρώδη διαβήτη
ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν λάβει παρόmicroοια
microέτρα και microε όλους όσους εmicroφάνισαν διαβήτη
ενώ δεν έπαιρναν στατίνες γεγονός που
υποδηλώνει ότι η θεραπεία microε στατίνες αυξάνει
τον κίνδυνο εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη
ανεξάρτητα από το προφίλ κινδύνου που
υπάρχει στο πληθυσmicroιακό φόντο Σε microία
ξεχωριστή microε έδρα τις ΗΠΑ microελέτη σχετικά microε
τη λήψη στατινών οι ερευνητές διαπίστωσαν
ότι εκείνοι που πήγαν να εmicroφανίσουν διαβήτη
ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν αυξηmicroένες
πιθανότητες να εmicroφανίσουν τη νόσο πριν καν
αρχίσουν να παίρνουν τα συγκεκριmicroένα
φάρmicroακα Πρέπει λοιπόν οι ασθενείς να
λαmicroβάνουν στατίνες Νέα microελέτη κάνει λόγο για
καρδιακά οφέλη τα οποία υπερτερούν από τον
κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη Το αν τελικά
οι ασθενείς πρέπει να λαmicroβάνουν στατίνες ή
όχι είναι κάτι που δηmicroιουργεί σύγχυση και
στους ίδιους αλλά και στους γιατρούς τους
Στην πραγmicroατικότητα τα παραπάνω
αποτελέσmicroατα υπογραmicromicroίζουν την ανάγκη για
microια συζήτηση που πρέπει να λαmicroβάνει χώρα
πριν από τη συνταγογράφηση στατινών σε
όσους ασθενείς τη χρειάζονται Για όλους
αυτούς που δεν πάσχουν ακόmicroα από διαβήτη
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 25
αλλά παρόλα αυτά είναι ευάλωτοι στη νόσο
σηmicroαντικό ρόλο παίζουν η σωστή διατροφή και
η άσκηση όπως ακριβώς τόνισε και ο Dr Neil
Stone επικεφαλής συγγραφέας 2013 του
Αmicroερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας
Σύmicroφωνα microε τον Stone αν έχουmicroε έναν
ασθενή που είναι επιρρεπής στην εmicroφάνιση
σκαχαρώδη διαβήτη σύmicroφωνα microε όλα όσα
ειπώθηκαν παραπάνω κατατάσσεται σε microία
οmicroάδα υψηλού κινδύνου γιατί λόγω του
διαβήτη υπάρχει πιθανότητα να αποκτήσει και
καρδιακά προβλήmicroατα Αυτή η οmicroάδα ασθενών
επωφελείται από τη λήψη στατινών Αν λοιπόν
έχουν σκοπό οι συγκεκριmicroένοι ασθενείς να
λάβουν microία στατίνη θα παραmicroείνουν υγιείς και
θα βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους Σε
διαφορετική περίπτωση εάν δε το κάνουν αυτό
και λάβουν τη στατίνη συνεχίζοντας παράλληλα
έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής τότε θα είναι
ακόmicroα πιο επιρρεπείς στην εmicroφάνιση διαβήτη
Τέλος ένας ακόmicroη σηmicroαντικός παράγοντας
για να αποφασίσει κάποιος ασθενής που
πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη να πάρει
στατίνες είναι και το οικογενειακό του ιστορικό
Τα πάντα είναι σχετικά όσον αφορά τους
κινδύνους και τα οφέλη microε τα οποία θα έρθει
αντιmicroέτωπος ο κάθε ασθενής Σίγουρος όmicroως
είναι ο κίνδυνος εmicroφάνισης διαβήτη όταν
κάποιος λαmicroβάνει στατίνες Αυτό που τονίζει ο
Eckel είναι ότι το καλύτερο αποτέλεσmicroα έρχεται
ύστερα από microία αρmicroονική επικοινωνία και
συνεργασία microεταξύ γιατρού και ασθενή Αυτό
είναι το παν για να πετύχει οποιαδήποτε
θεραπεία
ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΕΝΙΚΗΣ
ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ
Καλούνται τα microέλη της ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ
ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΑΝΙΚΟ ∆ΙΑΒΗΤΗ
(ΠΕΝ∆Ι ) σε τακτική Γενική Συνέλευση την
Κυριακή 24-Ιανουαρίου στα γραφεία του
Συλλόγου
∆ηmicroητρίου Χατζή 63- Αmicroπελόκηποι
Ιωαννίνων
Επειδή ο σύλλογος microας έχει microέλη από όλη
την Ήπειρο και είναι αδύνατον να υπάρχει
απαρτία την πρώτη Κυριακή για να
αποφύγουmicroε την ταλαιπωρία παρακαλούmicroε
θερmicroά τα microέλη microας να δώσουν το παρόν στην
επαναληπτική συνέλευση
Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016 2016 και ώρα
1100 πmicro
Θέmicroατα
1Απολογισmicroός δραστηριοτήτων του ∆Σ
2Οικονοmicroικός απολογισmicroός
3Εκλογές για την ανάδειξη συmicroπληρωmicroατικού
microέλους του ∆Σ
Υποψηφιότητες υποβάλλονται στα γραφεία
του συλλόγου και τηλεφωνικά στα 26510-
08276 ή 26510- 73634 έως και τις 27
Ιανουαρίου
Λόγω των συνεχών περικοπών και των
δύσκολων στιγmicroών που βιώνουmicroε όλοι microας
παρακαλούmicroε να δραστηριοποιηθείτε microαζί microε
το Νέο ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο
Η ενεργή συmicromicroετοχή microας θα κρατήσει το
Σύλλογό microας ενεργό και θα συmicroβάλει microε τη
δυναmicroική παρουσία microας στη διεκδίκηση των
δικαιωmicroάτων microας για την αντιmicroετώπιση του
διαβήτη
Μετά τη Γενική Συνέλευση
Θα κοπεί και η Πρωτοχρονιάτικη βασιλόπιτα
του Συλλόγου
Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο
26 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Έξυπνο έmicroπλαστροαντικαθιστά τις ενέσεις
για το διαβήτη
Της Νικολέτας Ντάmicroπου
Με ενθουσιασmicroό αναmicroένεται να υποδεχθούν
το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο εκατοmicromicroύρια
άνθρωποι σε όλο τον κόσmicroο που πάσχουν
από διαβήτη την νέα ανακάλυψη των
επιστηmicroόνων που υπόσχεται να βάλει τέλος
στις ενέσεις που κάνουν τα διαβητικά άτοmicroα για
τη ρύθmicroιση του σακχάρου τους
Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο ένα επίθεmicroα
δηλαδή το οποίο microπορεί και ανιχνεύει την
αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα θα έχει τη
δυνατότητα να χορηγεί microικρές ποσότητες
ινσουλίνης στα άτοmicroα microε διαβήτη
απελευθερώνοντας τα από την επώδυνη
διαδικασία των ενέσεων Το laquoέξυπνοraquo
έmicroπλαστρο θα έχει τη δυνατότητα όχι microόνο να
κάνει τον απαραίτητο έλεγχο για το επίπεδο
της γλυκόζης στο αίmicroα του διαβητικού αλλά
ταυτόχρονα θα προχωρά στην έγχυση της
απαραίτητης δόσης ινσουλίνης στον
οργανισmicroό του διαβητικού ατόmicroου microέσω
εκατοντάδων microικρο-βελονών που βρίσκονται
στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου
Η υψηλής τεχνολογίας συσκευή microπορεί να
ανιχνεύσει ακόmicroα και microικρές αυξήσεις στα
επίπεδα του σακχάρου στο αίmicroα και να εγχέει
τις ενδεδειγmicroένες microικροποσότητες ινσουλίνης
όταν χρειάζεται Συσκευή σε microέγεθος
γραmicromicroατόσηmicroου Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο δεν
είναι microεγαλύτερο από ένα γραmicromicroατόσηmicroο και
είναι ιδιαίτερα λεπτό και τετραγωνισmicroένο Οι
εκατό microικροσκοπικές βελόνες που βρίσκονται
στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου έχουν το
microέγεθος microιας ανθρώπινης βλεφαρίδας
Όλες αυτές οι microικρο-βελόνες είναι γεmicroάτες microε
microικροσκοπικές microονάδες αποθήκευσης της
ινσουλίνης και όταν ανιχνευθεί ότι τα επίπεδα
γλυκόζης στο αίmicroα είναι πάρα πολύ υψηλά
τότε απελευθερώνουν γρήγορα την
ενδεδειγmicroένη ποσότητα ινσουλίνης Η
ανακάλυψη της συσκευής έγινε στο
Πανεπιστήmicroιο της Βόρειας Καρολίνας και όπως
δηλώνει η οmicroάδα των ερευνητών laquoη συσκευή
αυτή θα microπορούσε να είναι ένα microοναδικό
εργαλείο για τον άνθρωποraquo Ο αναπληρωτής
καθηγητής κ Τζεν Γκου του τmicroήmicroατος
Βιοϊατρικής Τεχνολογίας του Πανεπιστηmicroίου της
Βόρειας Καρολίνας είπε laquoδηmicroιουργήσαmicroε ένα
εύκολο στη χρήση microη τοξικό από συmicroβατικά
υλικά έξυπνο έmicroπλαστρο το οποίο microπορεί να
προσαρmicroοστεί στις ανάγκες του κάθε
διαβητικού ατόmicroουraquo
Η συσκευή αυτή θα αποδεσmicroεύσει
εκατοmicromicroύρια άτοmicroα microε διαβήτη τα οποία είναι
αναγκασmicroένα να τρυπάνε τακτικά τα δάχτυλα
τους προκειmicroένου να ελέγξουν τα επίπεδα του
σακχάρου τους και να χορηγήσουν την
απαραίτητη ποσότητα ινσουλίνης στον
οργανισmicroό τους Η οmicroάδα ανέπτυξε τα laquoέξυπνα
νανοσωmicroατίδιαraquo από microικροσκοπικές φυσαλίδες
που περιέχουν microια microικρή ποσότητα της
ινσουλίνης και των ενζύmicroων σχεδιασmicroένα να
ανιχνεύουν τη γλυκόζη Όταν αισθάνονται microια
αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα οι φυσαλίδες
αποσυντίθενται απελευθερώνοντας
συγκεκριmicroένες ποσότητες ινσουλίνης ανάλογα
microε την ποσότητα γλυκόζης που υπάρχει Όταν
αυτό το επίθεmicroα τοποθετείται επάνω στο
δέρmicroα οι microικρο-βελόνες διαπερνούν την
επιφάνεια και έρχονται σε επαφή microε το αίmicroα
που ρέει microέσω των τριχοειδών που βρίσκονται
ακριβώς από κάτω
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 27
Είναι οι διαβητικοί πιοευάλωτοι στιςλοιmicroώξεις
Αναστασίου Γεωργία
4ο ετής φοιτήτρια Τmicroήmicroατος Ιατρικής
Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων
Σακχαρώδης ∆ιαβήτης (Σ∆) και τα λοιmicroώδη
νοσήmicroατα είναι απrsquo τα συχνότερα αίτια
νοσηρότητας Σύmicroφωνα microε τον Παγκόσmicroιο
Οργανισmicroό Υγείας (ΠΟΥ) ο Σ∆ είναι ένα από
τα πιο συχνά νοσήmicroατα microε περίπου 350
εκατοmicromicroύρια ασθενείς ανά τον κόσmicroο Ο
αριθmicroός των πασχόντων αναmicroένεται να έχει
διπλασιαστεί ως 2030 ∆εδοmicroένα και
τεκmicroηριωmicroένες microελέτες δείχνουν ότι οι
διαβητικοί είναι πιο επιρρεπείς στις λοιmicroώξεις
Είναι γεγονός ότι
1) αρκετές συνήθεις λοιmicroώξεις απαντώνται σε
διαβητικούς συχνότερα
2) κάποιες άλλες απαντώνται σχεδόν
αποκλειστικά σε αυτούς και
3) υπάρχουν λοιmicroώξεις που στους
διαβητικούς έχουν περισσότερες επιπλοκές
Πολλές έρευνες τεκmicroηριώνουν την ύπαρξη
αmicroφίδροmicroης σχέσης ανάmicroεσα στο Σ∆ και τις
λοιmicroώξεις χωρίς όmicroως να αποσαφηνίζεται ο
microηχανισmicroός που καθιστά τους διαβητικούς πιο
ευάλωτους Φαίνεται πάντως πως η
ανεπαρκής ρύθmicroιση της γλυκόζης αυξάνει την
επίπτωση των λοιmicroώξεων ενώ οι τελευταίες
συντελούν στην απορρύθmicroιση του Σ∆ Οι πιο
συχνές λοιmicroώξεις που απαντώνται σε
διαβητικούς είναι λοιmicroώξεις του κατω-τέρου
αναπνευστικού και του ουροποιητικού
συστήmicroατος του δέρ-microατος και τραυmicroάτων του
στόmicroατος και κυρίως περιοδοντικά (εικ1)
Ο Σ∆ προκαλεί διαταραχές σε από όλο το
φάσmicroα της ανοσίας δηλαδή της άmicroυνας του
οργανισmicroού Αρχικά ο Σ∆ microέσω των
επιπλοκών του όπως η νευροπάθεια και τα
έλκη διαταράσσει το δέρmicroα που αποτελεί την
πρώτη γραmicromicroή άmicroυνας του οργανισmicroού
Επιπροσθέτως οι καταστάσεις υπεργλυκαιmicroίας
προ-καλούν βλάβη στα ουδετερόφιλα microε
αποτέλεσmicroα την έκπτωση των αντιmicroικροβιακών
ιδιοτήτων αυτών Έρευνες επιστηmicroονικές
υποστηρίζουν ότι o Σ∆ επιβραδύνει την
επούλωση των πληγών γεγονός που αυξάνει
την πιθανότητα microόλυνσης και κατά επέκταση τη
λοίmicroωξη των τραυmicroάτων Καταληκτικά
δεδοmicroένα δείχνουν ότι οι ασθενείς microε Νεανικό
∆ιαβήτη έχουν ελαττωmicroένη απελευθέρωση
κυττα-ρικών ουσιών microε τις οποίες τα κύτταρα
του ανοσοποιητικού συστή-microατος
επικοινωνούν
Οι συχνότερες λοιmicroώξεις συστηmicroάτων στο
Σ∆
Ο Σ∆ επιπλέκεται συχνά microε λοιmicroώξεις
δέρmicroατος και microαλακών microορίων από τις οποίες
η κυτταρίτιδα (εικ2) και ο ερυσίπελας (εικ3)
είναι οι πιο συχνές Ακόmicroη συνιστά
28 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προδιαθεσικό
παράγοντα
των νεκρω-
τικών
λοιmicroώξεων
δέρmicroατος που
προσβάλλουν
κυρίως τα
άκρα και το
κοιλιακό
τοίχωmicroα Η
κλινική
εmicroφάνιση των λοιmicroώξεων αυτών ξεκινά microε
πυρετό και ρίγος ο Σ∆ απορρυθmicroίζεται και η
χορηγούmicroενη ινσουλίνη αδυνατεί να δράσει
Υπάρχει ταχυκαρδία τοπικό οίδηmicroα microε
δύσοσmicroο υγρό και έντονο τοπικός πόνος
Οmicroοίως συχνές στους
διαβητικούς είναι οι
microυκητιασικές λοιmicroώξεις
και κυρίως οι καντιτιάσεις
microε συνηθέστερες
εντοπίσεις το microηρό το
βλεννογόνο του
στόmicroατος (εικ4) τα
γεννητικά όργανα και τα
νύχια Πιο ειδικά η
ονυχοmicroυκητίαση (εικ5)
παρατηρείται microε
τριπλάσια συχνότητα σε
διαβητικούς ενώ συχνός είναι και ο δερmicroατικός
λειχώνας
Μια ακόmicroη κατηγορία λοιmicroώξεων συχνή
στους διαβητικούς είναι οι ουρολοιmicroώξεις (2-4
φορές πιο συχνά) και οι αναπνευστικές
λοιmicroώξεις Στην πρώτη κατηγορία
παρατηρούνται κυρίως η πυελονεφρίτιδα και η
κυστίτιδα Η πυελονεφρίτιδα ξεκινά microε πυρετό
και αύξηση των λευκών αιmicroοσφαιρίων Σε
περίπτωση ύπαρξης ψηλαφητής microάζας στη
νεφρική χώρα και πυρετού για περισσότερο
από 4 ηmicroέρες τίθεται υποψία περινεφρικού
αποστήmicroατος Στη δεύτερη κατηγορία
συναντώνται συνηθέστερα η πνευmicroο-νική
φυmicroατιώση και η microικροβιακή πνευmicroονία (εικ6)
Καταληκτικά η καλύτερη θεραπεία είναι η
πρόληψη δηλαδή η καλή ρύθmicroιση του
σακχάρου της χοληστερόλης και της
αρτηριακής πίεσης ώστε να microειωθεί η microικρο-
αγγειακή και η microακροαγγειακή επιβάρυνση
Εξίσου σηmicroαντική είναι η εκπαίδευση του
ασθενή και η εξατοmicroικευmicroένη εφαρmicroογή
προφυ-λακτικών microέτρων Ο ίδιος πρέπει να
bull Να περιποιείται τα άκρα
bull Να φορά υποδήmicroατα και κάλτσες
bull Να ελέγχει το δέρmicroα του για φυσαλίδες
εκδορές και τραύmicroατα
bull Να χρησιmicroοποιεί λάδια ενυδατικά λοσιόν για
αποφυγή ελκών
bull Να εφαρmicroόζει καλή υγιεινή του ουροποιητικού
συστήmicroατος
bull Να καταναλώνει επαρκή ποσότητα υγρών
bull Να αποφεύγει τα σπερmicroατοκτόνα
bull Να περιλαmicroβάνει στη διατροφή του το
γιαούρτι και
bull Να εmicroβολιάζεται
Συmicroπερασmicroατικά οι λοιmicroώξεις επιπλέκουν
την ήδη επιβαρρυmicromicroένη ποιότητα ζωής των
ασθενών Οι διαβητικοί θεωρούνται
ανοσοκατεσταλmicroένοι Κατά την καταπολέmicroηση
των λοιmicroώξεων απαιτείται ορθο-λογισmicroός
χρήσης αντιβιοτικών καθόσον στη χώρα microας
χρησιmicroοποιούνται ευρέως και οι ασθενείς
έχουν αποκτήσει αντοχή στη δράση τους
Ζωτικής σηmicroασίας είναι η ανάγκη στενής
συνεργασίας microεταξύ διαβητολόγου και
λοιmicroωξιολόγου ώστε η αντιmicroετώπιση της
λοίmicroωξης να είναι έγκαιρη ανεπίπλεκτη και
αποτελεσmicroατική
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29
ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ
ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ
Σπύρος Αθανασίου
Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας
αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας
και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών
νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των
βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό
επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο
Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν
ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε
προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και
έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι
τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον
microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να
επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών
χρόνιων νοσηmicroάτων
Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις
βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε
microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την
τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως
δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και
παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές
κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση
microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )
απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη
διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και
microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων
microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση
σοβαρών ασθενειών
Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η
πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι
περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές
ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη
διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης
είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία
επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την
πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών
συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά
προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς
και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε
αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που
παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν
οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι
οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν
είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης
διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των
ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία
του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν
microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες
Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη
εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών
(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη
και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες
και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια
ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων
ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους
Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο
καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να
λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων
ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο
περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για
τους διαβητικούς
Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική
microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως
συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν
και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το
χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό
Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά
ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το
microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη
χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα
πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο
υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους
υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε
περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν
30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προκαλούν παρενέργειες
Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί
βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης
Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται
άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση
σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η
έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην
ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών
διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του
οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία
διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης
τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και
δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι
πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς
αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η
λήψη του
Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι
απαραίτητος παράγοντας για τη δράση
περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε
άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα
microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις
αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το
σωστό microεταβολισmicroό των οστών την
ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των
ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της
κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου
σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην
ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία
καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του
διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση
Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε
άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα
ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη
microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές
πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι
ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η
βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε
διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό
τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη
καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και
φρουκτόζης
Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει
προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε
περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και
σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους
διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου
ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν
microακροαγγειακές επιπλοκές
Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο
αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους
διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια
πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές
πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο
Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της
βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει
δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες
έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης
σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του
διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά
έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι
σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η
συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης
Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε
αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες
είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω
της παραγωγής ελεύθερων ριζών
Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι
απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις
Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και
κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή
επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης
επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός
σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών
του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η
νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα
σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην
ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος
καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της
εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C
βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά
Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)
Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη
αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη
Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β
είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι
φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να
προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική
τους microορφή το φολικό οξύ
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31
Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για
ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των
υδατανθράκων των λιπιδίων και των
πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι
δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του
παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το
κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια
Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον
microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε
κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)
∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία
της όρασης της αναπαραγωγής της
φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας
Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής
στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η
συmicroπληρωmicroατική λήψη της
Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για
ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό
καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo
Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο
σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-
λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί
άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η
βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η
θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του
συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο
αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους
υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια
Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική
νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές
Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως
συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει
υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές
διαταραχές
Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)
Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των
τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης
Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και
microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων
αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις
αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν
σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί
τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς
(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η
λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία
του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού
συστήmicroατος
Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα
αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών
ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και
ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες
από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο
ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις
απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της
διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο
microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις
κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών
στοιχείων
Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι
οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για
την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα
πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)
συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την
ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν
Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες
περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που
ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να
προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες
microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή
σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα
ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα
ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η
υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου
σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους
προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον
οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η
σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι
επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo
ΠΗΓΕΣ
1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά
2 wwwdiabeticl ivingonlinecom
3 wwwdiabeteshealthcom
4 Diabetes Spectrum
5 wwwsmarthealthgr
6 wwwdiabetesselfmanagementcom
32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 5
Νεότερα δεδοmicroένα στηδιάγνωση και
αντιmicroετώπιση τουσακχαρώδη διαβήτη
τύπου 1
Βασίλης Τσιmicroιχόδηmicroος
Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας
Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1 (Σ∆1) είναι
microια microορφή διαβήτη που οφείλεται σε πλήρη (ή
σχεδόν πλήρη) έλλειψη ενδογενούς
παραγωγής ινσουλίνης λόγω της καταστροφής
των β κυττάρων του παγκρέατος Αν και η
παθογενετική βάση της νόσου δεν είναι
γνωστή microε ακρίβεια η επικρατέστερη θεωρία
γύρω από αυτή αποδίδει την καταστροφή των
β κυττάρων σε ανοσολογικό microηχανισmicroό που
πυροδοτείται από παράγοντες του
περιβάλλοντος και ευνοείται από το γενετικό
υπόστρωmicroα του ασθενούς Ο Σ∆1 είναι νόσος
της παιδικής (4-6 ετών) και πρώιmicroης εφηβικής
ηλικίας (10-14 ετών) αν και σηmicroεία
αυτοανοσίας microπορούν να βρεθούν στους
ασθενείς σε πολύ microικρότερη ηλικία Η
επίπτωσή του αυξάνεται ραγδαία τα τελευταία
χρόνια σε παγκόσmicroια κλίmicroακα (ιδιαίτερα στα
microικρά παιδιά) για λόγους που δεν έχουν γίνει
πολύ καλά κατανοητοί Περιβαλλοντικοί
παράγοντες των οποίων η συνεισφορά στην
αύξηση της επίπτωσης του Σ∆1 microελετάται
εντατικά είναι η αύξηση του αριθmicroού των
παιδιών που γεννιούνται microε καισαρικές τοmicroές
αντί φυσιολογικού τοκετού οι εmicroβολιασmicroοί η
αύξηση της χρήσης αγελαδινού γάλακτος σε
βάρος του microητρικού θηλασmicroού η κατάχρηση
αντιβιοτικών κα
Αν και κλασσικά θεωρείται ότι ο Σ∆1
πρωτοεmicroφανίζεται microε θορυβώδη
συmicroπτωmicroατολογία (διαβητική κετοξέωση
βαρειά αφυδάτωση κτλ) αυτό αληθεύει στη
microειοψηφία των περιπτώσεων Συνήθως τα
παιδιά εmicroφανίζονται microε τα κλασσικά
συmicroπτώmicroατα του σακχαρώδους διαβήτη όπως
πολυουρία πολυδιψία απώλεια βάρους ήκαι
υστέρηση της ανάπτυξης Ωστόσο λόγω του
νεαρού της ηλικίας τα συmicroπτώmicroατα αυτά
microπορεί να διαλάθουν της προσοχής ορισmicroένες
φορές τα παιδιά φτάνουν στο γιατρό microε microη
ειδικά συmicroπτώmicroατα Τέλος σε ορισmicroένες
περιπτώσεις η διάγνωση της νόσου microπορεί να
γίνει σε εργαστηριακό έλεγχο πριν εmicroφανιστούν
κλινικά συmicroπτώmicroατα και σηmicroεία κάτι που
παρατηρείται συχνότερα σε παιδιά που έχουν
συγγενείς microε γνωστό ιστορικό Σ∆1 Τα
προηγούmicroενα χρόνια η εmicroφάνιση
συmicroπτωmicroάτων διαβήτη σε ένα παιδί ή έφηβο
ήταν σχεδόν συνώνυmicroη microε τη διάγνωση του
Σ∆1 Ωστόσο στις microέρες microας η παγκόσmicroια
επιδηmicroία της παχυσαρκίας έχει σαν
αποτέλεσmicroα την αύξηση των περιστατικών microε
σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 (Σ∆2) σε αυτές
τις ηλικιακές οmicroάδες Αν και στις περισσότερες
6 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
περιπτώσεις η διάκριση microεταξύ των δύο τύπων
διαβήτη είναι εύκολη σε ορισmicroένες
περιπτώσεις microπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά
δυσχερής ή και αδύνατη Με βάση τα
παραπάνω η διαδικασία της διάγνωσης του
Σ∆1 περιλαmicroβάνει 2 βήmicroατα
Σε ένα πρώτο βήmicroα τίθεται η διάγνωση του
σακχαρώδους διαβήτη microε βάση τα κριτήρια της
ADA
Σάκχαρο νηστείας gt 126 mgdl ή
Σάκχαρο 2 ώρες microετά από του στόmicroατος
φόρτιση microε 75g γλυκόζης gt 200 mgdl ή
Τυχαία τιmicroή σακχάρου gt 200 mgdl
εφόσον ο ασθενής εmicroφανίζει τυπικά
συmicroπτώmicroατα (πολυουρία πολυδιψία
απώλεια βάρους) ή Γλυκοζυλιωmicroένη
αιmicroοσφαιρίνη (HbA1c) gt 64
Αν και το κριτήριο της γλυκοζυλιωmicroένης
αιmicroοσφαιρίνης προτείνεται από την ADA για τη
διάγνωση του διαβήτη στους ενήλικες η
διαγνωστική του αξία στα παιδιά δεν είναι πολύ
καλά microελετηmicroένη Τιmicroές HbA1c πάνω από
64 είναι διαγνωστικές διαβήτη ωστόσο
τιmicroές χαmicroηλότερες από αυτή δεν αποκλείουν τη
διάγνωση microε απόλυτο τρόπο
Το δεύτερο βήmicroα στη διάγνωση του Σ∆1 είναι
η διάκρισή του από τον διαβήτη τύπου 2 ή τις
άλλες σπανιότερες microορφές διαβήτη Στοιχεία
που microπορούν να βοηθήσουν προς αυτή την
κατεύθυνση είναι
bull Η παρουσία στον ορό αυτοαντισωmicroάτων
έναντι συγκεκριmicroένων επιτόπων θεωρείται ότι
αποτελεί ισχυρή ένδειξη υπέρ της διάγνωσης
του Σ∆1 Αυτά τα αντισώmicroατα microπορεί να
εξαφανιστούν λίγα χρόνια microετά τη διάγνωση
της νόσου Παρόλα αυτά υπάρχει ένα ποσοστό
ασθενών microε αυτοάνοσο διαβήτη που δεν έχουν
αντισώmicroατα καθώς και ένα ποσοστό ασθενών
microε θετικά αντισώmicroατα που έχουν
χαρακτηριστικά διαβήτη τύπου 2 Η ανεύρεση
αυτών των αυτοαντισωmicroάτων σε ασθενείς
microεγαλύτερους των 25 ετών είναι ενδεικτική της
διάγνωσης microιας microορφής διαβήτη που
ονοmicroάζεται LADA (latent autoimmune diabetes
in adults) Τέτοια αντισώmicroατα είναι antiGAD
antiICA antiIA2 antiZnT8 και τα αντισώmicroατα
έναντι της ινσουλίνης
bull Η πολύ χαmicroηλή τιmicroή C-πεπτιδίου microετά από
διέγερση microε γλυκαγόνη ή microετά από microικτό γεύmicroα
θεωρείται ενδεικτική πλήρους έλλειψης
ινσουλίνης και συνηγορεί υπέρ της διάγνωσης
του Σ∆1 Αυτές οι δοκιmicroασίες πρέπει να
γίνονται αφού πρώτα ρυθmicroιστεί το σάκχαρο
bull Ο σωmicroατότυπος του ασθενούς Κλασσικά
θεωρείται ότι οι ασθενείς microε Σ∆2 είναι
υπέρβαροι ή παχύσαρκοι ενώ οι ασθενείς microε
Σ∆1 λεπτοί Ωστόσο η αύξηση της επίπτωσης
της παιδικής παχυσαρκίας έχει αυξήσει το
ποσοστό των παχύσαρκων παιδιών microε Σ∆1
Επιπρόσθετα η απώλεια βάρους λόγω της
καταβολικής φάσης που προηγείται της
διάγνωσης του διαβήτη πρέπει να λαmicroβάνεται
υπόψη όταν αξιολογείται ο σωmicroατότυπος του
ασθενούς
bull Το οικογενειακό ιστορικό το ποσοστό
ύπαρξης συγγενούς πρώτου βαθmicroού microε ίδιο
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 7
τύπο διαβήτη δεν ξεπερνά το 10 στους
ασθενείς microε Σ∆1 Αντίθετα το αντίστοιχο
ποσοστό στους ασθενείς microε Σ∆2 είναι 75-90
bull Η ηλικία διάγνωση του Σ∆ στην παιδική ή
εφηβική ηλικία είναι στοιχείο υπέρ του Σ∆1
Ωστόσο όπως αναφέρθηκε παραπάνω ο
αριθmicroός των παιδιών και εφήβων microε Σ∆2
αυξάνεται σε παγκόσmicroια κλίmicroακα
Αν και τα αίτια που πυροδοτούν τη διαδικασία
της αυτοανοσίας στο Σ∆1 δεν είναι γνωστά microε
ακρίβεια είναι γενικά παραδεκτό ότι η
καταστροφή των β κυττάρων του παγκρέατος
είναι ανοσολογικής αρχής Έτσι από πολύ
νωρίς έγιναν προσπάθειες να επιβραδυνθεί η
εξέλιξη της νόσου microε παρεmicroβάσεις στα αρχικά
της στάδια που είχαν σαν στόχο την
τροποποίηση της λειτουργίας του
ανοσοποιητικού Αν και στα πειραmicroατόζωα τα
αποτελέσmicroατα της χορήγησης κλασσικών
ανοσοκατασταλτικών φαρmicroάκων ήταν
ενθαρρυντικά αυτά τα ευρήmicroατα δεν έγινε
δυνατό να
αναπαραχθούν στους
ανθρώπους Ωστόσο
πρόσφατες microελέτες microε τη
χρήση ειδικών
ανοσοτροποποιητικών
τεχνικών έδειξαν ότι η
έγκαιρη παρέmicroβαση
στους ασθενείς microε
σχετικά πρόσφατη
έναρξη Σ∆1 microπορεί να
επιβραδύνει την απώλεια
της λειτουργικότητας των
β κυττάρων και να
οδηγήσει στη διατήρηση υπολλειmicroατικής
παραγωγής ινσουλίνης Αν και στις
περισσότερες περιπτώσεις αυτή η microικρή
ενδογενής παραγωγή ινσουλίνης δεν αρκεί για
να εξασφαλίσει ανεξαρτησία των ασθενών από
την εξωγενή χορήγηση ινσουλίνης microελέτες
έδειξαν ότι βοηθά στην microείωση της επίπτωσης
των επιπλοκών του Σ∆1 αλλά και των
υπογλυκαιmicroιών Έτσι η χορήγηση
αντιθυmicroοκυτταρικής σφαιρίνης σε συνδιασmicroό
microε αυξητικό παράγοντα των λευκών
αιmicroοσφαιρίων (C-GSF) καθώς και η χορήγηση
του anti-CD3 microονοκλωνικού αντισώmicroατος
teplizumab συνοδεύτηκαν από σχετική
διατήρηση της λειτουργικότητας των β
κυττάρων σε σύγκριση microε το εικονικό φάρmicroακο
Με παρόmicroοιο τρόπο η χορήγηση αυτόλογων
ρυθmicroιστικών Τ λεmicroφοκυττάρων και ο
εmicroβολιασmicroός microε παρασκεύασmicroα GAD που
παριστά αυτοαντιγόνο που συmicromicroετέχει στην
παθογένεση του Σ∆ οδήγησαν σε microείωση των
αναγκών των ασθενών σε ινσουλίνη και σε
κάποιες περιπτώσεις σε πλήρη απεξάρτηση
από την εξωγενή χορήγηση ινσουλίνης
Από τη στιγmicroή της πλήρους καταστροφής των
β κυττάρων η microόνη θεραπευτική δυνατότητα
που παραmicroένει για τη θεραπεία του Σ∆1 είναι η
microεταmicroόσχευση νησιδίων του παγκρέατος
Ωστόσο λόγω της ανάγκης για εφrsquo όρου ζωής
ανοσοκαταστολή η επέmicroβαση
πραγmicroατοποιείται κατά κύριο λόγο στους
ασθενείς που υποβάλλονται σε ταυτόχρονη
microεταmicroόσχευση νεφρού λόγω χρόνιας νεφρικής
ν
8 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
όσου Η θέση της microεταmicroόσχευσης των
νησιδίων είναι το ήπαρ αφού καθετηριαστεί
κάποιος κλάδος της πυλαίας φλέβας Ωστόσο
η εγκατάσταση των microεταmicroοσχευθέντων
νησιδίων στα κολποειδή του ήπατος οδηγεί σε
οξεία φλεγmicroονώδη αντίδραση που έχει σαν
αποτέλεσmicroα την καταστροφή microεγάλου αριθmicroού
β κυττάρων Επιπρόσθετα το ήπατικό
παρέγχυmicroα είναι περιβάλλον microε ψηλές
συγκεντρώσεις γλυκόζης πράγmicroα που δρα
αρνητικά στη βιωσιmicroότητα των νησιδίων Τέλος
η συγκέντρωση των από του στόmicroατος
χορηγούmicroενων ανοσοκατασταλτικών είναι
microεγαλύτερη στο ήπαρ (φαινόmicroενο πρώτης
διέλευσης) γεγονός που οδηγεί σε περαιτέρω
βράχυνση του χρόνου ζωής των β κυττάρων
Έτσι γίνονται προσπάθειες για την ανεύρεση
εναλλακτικών θέσεων microεταmicroόσχευσης των
νησιδίων Πρόσφατα οι Maffi και συνεργάτες
πέτυχαν τη microεταmicroόσχευση αυτόλογων
νησιδίων στο microυελό των οστών της λαγόνιας
ακρολοφίας σε 4 ασθενείς που υποβλήθηκαν
σε παγκρεατεκτοmicroή λόγω κακοήθειας του
παγκρέατος Ο microυελός των οστών θεωρείται
ιδανική θέση για τη microεταmicroόσχευση των
νησιδίων γιατί διαθέτει αρχέγονα ενδοθηλιακά
κύτταρα ικανά να δηmicroιουργήσουν νέα αγγεία
για την αιmicroάτωση των microοσχευmicroάτων και
αρχέγονα αιmicroοποιητικά κύτταρα ικανά να
τροποποιήσουν την ενδεχόmicroενη ανοσολογική
αντίδραση απόρριψης Επιπρόσθετα είναι microια
θέση εύκολα προσβάσιmicroη σε βιοψίες για την
αξιολόγηση της βιωσιmicroότητας και της
microορφολογίας των microοσχευmicroάτων Στη
συγκεκριmicroένη microελέτη τα microεταmicroοσχευθέντα
νησίδια λειτουργούσαν ικανοποιητικά για
τουλάχιστον 3 χρόνια
Στις περισσότερες περιπτώσεις η αυτόλογη
microεταmicroόσχευση νησιδίων του παγκρέατος στους
ασθενείς microε Σ∆1 δεν είναι εφικτή Από την άλλη
πλευρά η ετερόλογη microεταmicroόσχευση έχει δύο
σηmicroαντικούς περιορισmicroούς την ανάγκη
ανοσοκαταστολής και τη σπανιότητα των
microοσχευmicroάτων Για να ξεπεραστούν αυτά τα
προβλήmicroατα εξετάζεται το ενδεχόmicroενο
microεταmicroόσχευσης αυτόλογων αρχέγονων
κυττάρων που έχουν θεωρητικά τη δυνατότητα
να διαφοροποιηθούν προς κύτταρα που
παράγουν ινσουλίνη Άλλα χαρακτηριστικά
που επιβάλλεται να έχουν αυτά τα κύτταρα
είναι η ικανότητα ανίχνευσης των microεταβολών
της γλυκόζης στο διάmicroεσο υγρό καθώς και
microηχανισmicroό έκκρισης της παραγόmicroενης
ινσουλίνης Πρόσφατα η microεταmicroόσχευση
αρχέγονων αιmicroοποιητικών κυττάρων σε
ασθενείς microε Σ∆1 πρόσφατης έναρξης είχε σαν
αποτέλεσmicroα την αύξηση της παραγωγής
ινσουλίνης και τη βελτίωση του γλυκαιmicroικού
ελέγχου Το 59 των ασθενών δεν χρειάζονταν
εξωγενή χορήγηση ινσουλίνης στους 6 microήνες
microετά τη microεταmicroόσχευση ενώ το αντίστοιχο
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 9
ποσοστό στο τέλος των 4 ετών που διήρκεσε η
microελέτη ήταν 32 Ωστόσο η microελέτη ανέδειξε
και την ανάγκη τοποποίησης του πρωτοκόλλου
ανοσοκαταστολής που χρησιmicroοποιήθηκε
καθώς το 53 των ασθενών εmicroφάνισε
ανεπιθύmicroητες ενέργειες
∆εδοmicroένου ότι οι παρεmicroβάσεις που
στοχεύουν στη ριζική αντιmicroετώπιση του Σ∆1
απέχουν ακόmicroη αρκετά από την καθηmicroέρα
κλινική πράξη στόχος της σύγχρονης
θεραπευτικής προσέγγισης είναι η διατήρηση
ενός καλού γλυκαιmicroικού ελέγχου και η αποφυγή
των microικροαγγειακών αλλά και microακροαγγειακών
επιπλοκών της νόσου Οι αντλίες συνεχούς
έγχυσης ινσουλίνης αποτελούν ενδεχόmicroενα τον
πιο laquoφυσιολογικόraquo τρόπο χορήγησης
ινσουλίνης στους ασθενείς microε Σ∆1 Ένα
χαρακτηριστικό που προστέθηκε πρόσφατα σε
κάποιες από τις εmicroπορικά διαθέσιmicroες αντλίες
και που microπορεί να χρησιmicroοποιηθεί στους
ασθενείς που φέρουν ταυτόχρονα και
αισθητήρα συνεχούς καταγραφής γλυκόζης
(CGM) είναι η ικανότητα του αισθητήρα να
διακόψει τη λειτουργία της αντλίας χωρίς
εντολή του χρήστη σε καταστάσεις
υπογλυκαιmicroίας Αυτό το χαρακτηριστικό
ονοmicroάζεται low glucose suspend system και σε
microελέτες βρέθηκε οτι microειώνει σηmicroαντικά τον
κίνδυνο και τη διάρκεια των υπογλυκαιmicroιών
ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της νύχτας
Ο συνηθέστερος τρόπος ινσουλινοθεραπείας
στο Σ∆1 ονοmicroάζεται basal-bolus και
περιλαmicroβάνει τη χορήγηση 1 ή 2 ενέσεων
βασικής ινσουλίνης καθώς και προγευmicroατικές
και διορθωτικές ενέσεις ινσουλίνης ταχείας
δράσης Οι πρόσφατες εξελίξεις στο χώρο των
βασικών ινσουλινών αφορούν την ανάπτυξη
microορίων microε microεγάλο χρόνο δράσης και πολύ
σταθερότερο φαρmicroακοκινητικό και
φαρmicroακοδυναmicroικό προφίλ Αυτές οι ινσουλίνες
βρίσκονται ήδη στην αγορά (degludec) ή
αναmicroένεται να κυκλοφορήσουν στους
επόmicroενους microήνες (glargine U300) Στις microέχρι
τώρα microελέτες έχουν δείξει ισοδύναmicroη
αποτελεσmicroατικότητα microε την ινσουλίνη glargine
(την βασική ινσουλίνη αναφοράς) microε
σηmicroαντικά λιγότερες υπογλυκαιmicroίες (κυρίως
νυχτερινές) και microικρότερη διακύmicroανση στις
τιmicroές της γλυκόζης Η τελευταία εξέλιξη στις
ινσουλίνες ταχείας δράσης αφορά την
κυκλοφορία της εισπνεόmicroενης ινσουλίνης Η
εισπνεόmicroενη ισουλίνη έχει microικρότερη
υπογλυκαιmicroική αποτελεσmicroατικότητα σε
σύγκριση microε τα ανάλογα ταχείας δράσης που
χορηγούνται υποδόρια ωστόσο
microακροπρόθεσmicroα εξασφαλίζει τον ίδιο
γλυκαιmicroικό έλεγχο microε αυτά
Οι SGLT2 αναστολείς είναι φάρmicroακα που
χρησιmicroοποιούνται στη θεραπεία του Σ∆2 και
δρούν αναστέλλοντας την επαναρρόφηση
γλυκόζης στα εγγύς εσπειραmicromicroένα σωληνάρια
των νεφρών Μικρές microελέτες έδειξαν ότι τα
φάρmicroακα αυτής της κατηγορίας βελτιώνουν το
γλυκαιmicroικό έλεγχο σε ασθενείς microε Σ∆1
microειώνοντας παράλληλα το σωmicroατικό βάρος τις
ανάγκες σε ινσουλίνη αλλά και τον κίνδυνο
υπογλυκαιmicroίας
Μια άλλη κατηγορία φαρmicroάκων που
χρησιmicroοποιούνται στη θεραπεία του Σ∆2 και
δοκιmicroάστηκαν πρόσφατα σε ασθενείς microε Σ∆1
είναι τα φάρmicroακα που δρούν microέσω του άξονα
των ινκρετινών Τόσο η εξενατίδη όσο και η
σιταγλιπτίνη microείωσαν την HbA1c όταν
προστέθηκαν σε αγωγή microε ινσουλίνη ενώ
παράλληλα σηmicroειώθηκε microείωση των αναγκών
σε ινσουλίνη Στην οmicroάδα της εξενατίδης
παρατηρήθηκε επίσης σηmicroαντική microείωση του
σωmicroατικού
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 10
Νεότερα φάρmicroακα γιατην αντιmicroετώπιση τουσακχαρώδη διαβήτη
τύπου 2
Στυλιανός Κ Τίγκας
Επίκουρος Καθηγητής
Ενδοκρινολογίας
Ιατρική Σχολή Πανεπιστήmicroιο
Ιωαννίνων
Ενδοκρινολογική Κλινική και
∆ιαβητολογικό Κέντρο ΠΓΝΙ
Βασική διαταραχή στο σακχαρώδη διαβήτη
είναι η σχετική ή απόλυτη έλλειψη ινσουλίνης
που οδηγεί σε αύξηση των επιπέδων γλυκόζης
στο αίmicroα Ενώ στον τύπου 1 διαβήτη που
εκδηλώνεται συνήθως στην παιδική ηλικία
υπάρχει ανεπαρκής έκκριση ινσουλίνης από το
πάγκρεας ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2
(Σ∆Τ2) είναι microια προοδευτικά εξελισσόmicroενη
σύνθετη διαταραχή που χαρακτηρίζεται τόσο
από αντίσταση στη δράση όσο και ανεπάρκεια
στην έκκριση ινσουλίνης Ο Σ∆Τ2 είναι ο
συχνότερος τύπος διαβήτη εκδηλώνεται
συνήθως σε ενήλικες συσχετίζεται ισχυρά microε
την παχυσαρκία και προσβάλλει σχεδόν το
10 του πληθυσmicroού Οι χρόνιες επιπλοκές του
Σ∆Τ2 προέρχονται από την προσβολή των
microεγαλύτερων και microεσαίου microεγέθους αιmicroοφόρων
αγγείων (microακροαγγειοπάθεια) και των
microικρότερων αγγείων (microικροαγγειοπάθεια) Η
microακροαγγειοπάθεια οδηγεί σε αύξηση της
συχνότητας των καρδιαγγειακών συmicroβαmicroάτων
(στεφανιαία νόσος αγγειακά εγκεφαλικά
επεισόδια περιφερική αρτηριοπάθεια) ενώ η
microικροαγγειοπάθεια οδηγεί σε επιπλοκές από
τους νεφρούς τα microάτια και το νευρικό
σύστηmicroα Τα παραπάνω προβλήmicroατα
επιβαρύνουν σηmicroαντικά το κόστος παροχής
υπηρεσιών υγείας για το εθνικό σύστηmicroα
υγείας
Μελέτες έχουν ωστόσο δείξει ότι ο καλός
έλεγχος της υπεργλυκαιmicroίας και των άλλων
τροποποιήσιmicroων παραγόντων κινδύνου που
τις περισσότερες φορές συνυπάρχουν στους
ασθενείς αυτούς (υπέρταση υπερλιπιδαιmicroία
κάπνισmicroα παχυσαρκία) οδηγεί σε microεγάλη
microείωση του κινδύνου επιπλοκών από το
διαβήτη Οι στόχοι της θεραπείας στα άτοmicroα microε
Σ∆Τ2 είναι πολλαπλοί (α) αντιmicroετώπιση της
υπεργλυκαιmicroίας (β) πρόληψη των επιπλοκών
(γ) έλεγχος των υπολοίπων παραγόντων
καρδιαγγειακού κινδύνου και (δ) επιβράδυνση
της εξέλιξης της νόσου Η θεραπεία
περιλαmicroβάνει αλλαγή του τρόπου ζωής
(άσκηση υγιεινή διατροφή και απώλεια
βάρους διακοπή καπνίσmicroατος) καθώς και
φαρmicroακευτική αγωγή
Μέχρι πριν από λίγα σχετικά χρόνια τα microόνα
διαθέσιmicroα φάρmicroακα για τη θεραπεία του Σ∆Τ2
ήταν οι σουλφονυλουρίες (από το 1946) η
microετφορmicroίνη (από το 1958) και η ινσουλίνη (από
το 1921) Το συνηθέστερα χρησιmicroοποιούmicroενο
φάρmicroακο σε κάποιο άτοmicroο στο οποίο
διαγιγνώσκεται για πρώτη φορά διαβήτης Τ2
είναι η microετφορmicroίνη Η microετφορmicroίνη λαmicroβάνεται
microε τη microορφή δισκίου και στα πλεονεκτήmicroατά
της συγκαταλέγονται ότι δεν προκαλεί
υπογλυκαιmicroία δεν αυξάνει το βάρος και microειώνει
τον κίνδυνο καρδιαγγειακών συmicroβαmicroάτων
11 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Επιπλέον είναι αποτελεσmicroατικό φάρmicroακο microε
χαmicroηλό κόστος ενώ συνήθως είναι και καλά
ανεκτό εκτός από ένα αίσθηmicroα ναυτίας ή
laquoφούσκωmicroαraquo που παρατηρείται σε ορισmicroένα
άτοmicroα και που περιορίζεται όταν η λήψη γίνεται
microετά τα κύρια γεύmicroατα Όταν η microετφορmicroίνη δεν
είναι αρκετή για τη ρύθmicroιση του διαβήτη ή
αντενδείκνυται (όπως σε ηπατική νεφρική ή
καρδιακή ανεπάρκεια) ή αν δεν είναι ανεκτή
λόγω παρενεργειών χρησιmicroοποιείται φάρmicroακο
άλλης κατηγορίας
Οι θεραπευτικοί στόχοι και η επιλογή του
δεύτερου φαρmicroάκου πρέπει να εξατοmicroικεύονται
και καθορίζονται από παράγοντες όπως (α) το
σωmicroατικό βάρος (β) τη συνύπαρξη άλλων
προβληmicroάτων υγείας και (γ) τις συνθήκες ζωής
και την προτίmicroηση του ασθενούς (πχ
αποφυγή φαρmicroάκων που microπορεί να
προκαλέσουν υπογλυκαιmicroία σε κάποιον που
είναι επαγγελmicroατίας οδηγός δυνατότητα
ασφαλούς χρήσης ενέσεων ινσουλίνης κλπ)
Οι σουλφονυλουρίες είναι κι αυτές
αποτελεσmicroατικά φάρmicroακα microε εκτεταmicroένη
εmicroπειρία χρήσης και τα νεότερα σκευάσmicroατα
της κατηγορίας χορηγούνται microία φορά την
ηmicroέρα από του στόmicroατος Ο κύριος
microηχανισmicroός δράσης τους είναι microέσω αύξησης
της ενδογενούς έκκρισης ινσουλίνης από το
πάγκρεας κι έτσι microπορεί να προκαλέσουν
υπογλυκαιmicroία (ιδιαίτερα σε ηλικιωmicroένους ή
άτοmicroα microε νεφρική ανεπάρκεια) καθώς και
αύξηση του βάρους (κατά περίπου 3 κιλά κατά
microέσο όρο) Η ακαρβόζη είναι φάρmicroακο που
χορηγείται πριν τα γεύmicroατα και δρα
επιβραδύνοντας την απορρόφηση της
γλυκόζης από το βλεννογόνο του λεπτού
εντέρου Συγκεκριmicroένα αναστέλλει την α-
γλυκοσιδάση ένζυmicroο που χρειάζεται για τη
microετατροπή των σύνθετων υδατανθράκων
(σακχάρων) της τροφής σε απλά σάκχαρα
ώστε να απορροφηθούν από το λεπτό έντερο
Είναι χρήσιmicroο φάρmicroακο που η χρήση του
ωστόσο περιορίζεται από τη microέτρια
αποτελεσmicroατικότητα και τις ανεπιθύmicroητες
ενέργειες από το πεπτικό σύστηmicroα (που
microοιάζουν microε της microετφορmicroίνης ndash κυρίως ναυτία
laquoφούσκωmicroαraquo)
Το 1997 microια νέα κατηγορία φαρmicroάκων άρχισε
να διατίθεται για τη θεραπεία του Σ∆Τ2 οι
θειαζολιδινεδιόνες (ή γλιταζόνες) που δρουν
κυρίως microειώνοντας την αντίσταση του
οργανισmicroού στη δράση της ινσουλίνης Τα
φάρmicroακα αυτά έχουν το πλεονέκτηmicroα ότι είναι
αποτελεσmicroατικά χωρίς να προκαλούν
υπογλυκαιmicroία Στις ανεπιθύmicroητες ενέργειες
ανήκουν η αύξηση του βάρους η microείωση της
οστικής πυκνότητας (οστεοπόρωση) και η
κατακράτηση υγρών (οιδήmicroατα επιδείνωση
καρδιακής ανεπάρκειας) ∆ύο παλαιότεροι
εκπρόσωποι της κατηγορίας αυτής έχουν
αποσυρθεί από την αγορά λόγω
ηπατοτοξικότητας (τρογλιταζόνη) και λόγω
πιθανής αύξησης του κινδύνου καρδιαγγειακών
συmicroβαmicroάτων (ροσιγλιταζόνη) Το τρίτο
φάρmicroακο της κατηγορίας (πιογλιταζόνη) δεν
έχει τέτοιου τύπου ανεπιθύmicroητες ενέργειες
φαίνεται microάλιστα ότι βελτιώνει τα λιπίδια και
προστατεύει από καρδιαγγειακά συmicroβάmicroατα
Μερικές φορές ιδιαίτερα σε άτοmicroα που έχουν
διαβήτη για πολλά χρόνια microπορεί τα
αντιδιαβητικά δισκία να microην δρουν πια και να
χρειασθεί προσθήκη ινσουλίνης Αυτό
συmicroβαίνει γιατί στον Σ∆Τ2 υπάρχει
προοδευτική έκπτωση της λειτουργίας των β-
κυττάρων στα νησίδια του παγκρέατος που
παράγουν την ινσουλίνη Στις περιπτώσεις
αυτές χρησιmicroοποιείται ινσουλίνη η οποία είναι
πολύ αποτελεσmicroατικό φάρmicroακο microε microεγάλη
εmicroπειρία στη χρήση καθώς είναι το παλαιότερο
διαθέσιmicroο φάρmicroακο για το διαβήτη (από το
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 12
1920) Περίπου το 14 των ατόmicroων microε
διαβήτη λαmicroβάνουν συνδυασmicroό αντιδιαβητικών
δισκίων και ινσουλίνης (ΗΠΑ 2007-2009) Στις
περισσότερες περιπτώσεις στον Σ∆Τ2 η
ινσουλίνη χορηγείται microία φορά την ηmicroέρα
συνήθως microαζί microε microετφορmicroίνη ενώ αν χρειασθεί
microπορεί να προστεθεί ινσουλίνη και πριν τα
κύρια γεύmicroατα Στα microειονεκτήmicroατα της
ινσουλίνης ανήκει η υπογλυκαιmicroία η αύξηση
του σωmicroατικού βάρους και η ανάγκη εmicroπειρίας
του γιατρού και εκπαίδευσης του ασθενούς στη
χρήση της
Τα πιο νέα φάρmicroακα που χρησιmicroοποιούνται
στη θεραπεία του Σ∆Τ2 είναι (α) αυτά που
ανήκουν στην κατηγορία των laquoινκρετινώνraquo και
(β) οι αναστολείς συmicromicroεταφορέα νατρίου-
γλυκόζης 2 (αναστολείς SGLT2) Στην
κατηγορία των ινκρετινών ανήκουν οι
αγωνιστές GLP-1 που είναι ενέσιmicroα φάρmicroακα
και οι αναστολείς DPP-4 που λαmicroβάνονται από
του στόmicroατος σε microορφή δισκίου Ήδη από τις
αρχές του 19ου αιώνα επιστήmicroονες είχαν
διαπιστώσει ότι ένας ορmicroονικός παράγοντας
από το έντερο microπορούσε να διεγείρει την
έκκριση ινσουλίνης από το πάγκρεας Το
laquoφαινόmicroενο ινκρετίνηςraquo είναι η παρατήρηση ότι
microια ποσότητα γλυκόζης που λαmicroβάνεται microε την
τροφή προκαλεί σηmicroαντικά microεγαλύτερη έκκριση
ινσουλίνης από το πάγκρεας απrsquo ότι αν η ίδια
ποσότητα γλυκόζης χορηγηθεί ενδοφλεβίως Η
παρατήρηση αυτή που έγινε το 1964 οδήγησε
στην ανακάλυψη δύο ορmicroονών του GLP-1
(Glucagon like peptide- 1 παρόmicroοιο microε
γλυκαγόνη πεπτίδιο-1) και του GIP (Glucose-
dependent insulinοtropic polypeptide
γλυκοζοεξαρτώmicroενο ινσουλινοτρόπο
πολυπεπτίδιο) Οι ουσίες αυτές εκκρίνονται
από τα L και K κύτταρα του εντέρου αντίστοιχα
microετά από πρόσληψη τροφής και κυρίως
υδατανθράκων και διεγείρουν την έκκριση
ινσουλίνης από το πάγκρεας microε αποτέλεσmicroα τη
microείωση της γλυκόζης στο αίmicroα Επιπρόσθετα
οι ορmicroόνες αυτές microειώνουν την όρεξη
καθυστερούν την κένωση του στοmicroάχου και
microειώνουν την έκκριση γλυκαγόνης (microιας άλλης
παγκρεατικής ορmicroόνης που αυξάνει τα επίπεδα
του σακχάρου) Σήmicroερα έχουmicroε στη χώρα microας
διαθέσιmicroα φάρmicroακα microε δράση ανάλογη του
GLP-1 (αγωνιστές GLP-1) τα οποία
χορηγούνται όπως και η ινσουλίνη (microε
υποδόρια ένεση) πριν τα κύρια γεύmicroατα
(εξενατίδη) ή microία φορά την ηmicroέρα
(λιραγλουτίδη λιξισενατίδη) ενώ υπάρχει και
σκεύασmicroα που χορηγείται microία φορά την
εβδοmicroάδα (εξενατίδη βραδείας
αποδέσmicroευσης) Αντίθετα ωστόσο από την
ινσουλίνη τα φάρmicroακα αυτά δεν προκαλούν
υπογλυκαιmicroία και όχι microόνο δεν αυξάνουν το
βάρος αλλά microπορεί να οδηγήσουν και σε
microείωση του σωmicroατικού βάρους Το DPP-4
(διπεπτιδυλική πεπτιδάση-4) είναι ένα ένζυmicroο
που φυσιολογικά διασπά και αδρανοποιεί το
GLP-1 Εποmicroένως τα φάρmicroακα που
αναστέλλουν τη δράση του DPP-4 (αναστολείς
DPP-4) οδηγούν σε αύξηση των επιπέδων του
GLP-1 στο αίmicroα Το αποτέλεσmicroα είναι δηλαδή
παρόmicroοιο microε αυτό των αγωνιστών GLP-1 microε τη
διαφορά ότι (1) τα φάρmicroακα αυτά χορηγούνται
από το στόmicroα microε τη microορφή δισκίου microία ή δύο
φορές την ηmicroέρα και (2) η αύξηση του GLP-1
είναι συγκριτικά microικρότερη Οι αναστολείς DPP-
4 έχουν επίσης το πλεονέκτηmicroα ότι δεν
προκαλούν υπογλυκαιmicroία και έχουν ουδέτερη
επίδραση ως προς το σωmicroατικό βάρος Οι
συχνότερες ανεπιθύmicroητες ενέργειες των
φαρmicroάκων της κατηγορίας των ινκρετινών είναι
από το γαστρεντερικό σύστηmicroα (ναυτία
έmicroετος) Πιθανολογείται ότι σε σπάνιες
περιπτώσεις η χρήση των αγωνιστών GLP-1
και κάποιων αναστολέων DPP-4 ενδέχεται να
σχετίζεται microε παγκρεατίτιδα (φλεγmicroονή του
13 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
παγκρέατος) ωστόσο το θέmicroα αυτό δεν έχει
σ΄αυτή τη φάση αποσαφηνισθεί Οι αναστολείς
συmicromicroεταφορέα νατρίου-γλυκόζης 2 (αναστολείς
SGLT2) αποτελούν την νεότερη κατηγορία
αντιδιαβητικών φαρmicroάκων και δρουν
αυξάνοντας την αποβολή γλυκόζης από τους
νεφρούς Φυσιολογικά microε την κυκλοφορία του
αίmicroατος στους νεφρούς διηθούνται
(φιλτράρονται) περίπου 180 g γλυκόζης την
ηmicroέρα και το 99 αυτής της ποσότητας
επαναρροφάται από τα νεφρικά σωληνάρια Η
επαναρρόφηση της γλυκόζης στους νεφρούς
γίνεται microέσω των συmicromicroεταφορέων νατρίου-
γλυκόζης τύπου 2 (SGLT2) ενώ στο λεπτό
έντερο υπάρχουν οι συmicromicroεταφορείς τύπου 1
(SGLT1) οι οποίοι βοηθούν στην απορρόφηση
της γλυκόζης που προσλαmicroβάνεται microε την
τροφή Όταν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίmicroα
ξεπερνούν ένα όριο (~180 mgdl) o νεφρός δεν
microπορεί να επαναρροφήσει όλη τη γλυκόζη microε
αποτέλεσmicroα microια ποσότητα να απεκκρίνεται στα
ούρα και να παρουσιάζεται γλυκοζουρία Οι
αναστολείς SGLT2 είναι φάρmicroακα που
χορηγούνται από το στόmicroα microε τη microορφή
χαπιού συνήθως microία φορά την ηmicroέρα και
έχουν microέτρια αποτελεσmicroατικότητα παρόmicroοια
microε αυτή των αναστολέων DPP-4 Έχουν
δοκιmicroασθεί για τη ρύθmicroιση της γλυκόζης σε
ασθενείς microε τύπου 2 διαβήτη microόνα τους ή σε
συνδυασmicroό microε άλλα φάρmicroακα όπως
microετφορmicroίνη σουλφονυλουρίες πιογλιταζόνη
αναστολείς DPP-4 και ινσουλίνη Μπορεί να
βοηθήσουν στην απώλεια βάρους της τάξεως
των 2-3 kg ενώ δεν προκαλούν υπογλυκαιmicroία
Στις ανεπιθύmicroητες ενέργειες ανήκουν η αύξηση
της συχνότητας microυκητιάσεων και λιγότερο
συχνά ουρολοιmicroώξεων ιδιαίτερα στις γυναίκες
(αιδοιοκολπίτιδα σε ποσοστό 10-15)
Επίσης έχουν αναφερθεί σπάνιες περιπτώσεις
ευγλυκαιmicroικής διαβητικής κετοξέωσης
δηλαδή κετοξέωσης microε όχι πολύ υψηλά
επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα καθώς και πιθανή
αύξηση του κινδύνου καταγmicroάτων microε ένα από
τα σκευάσmicroατα (καναγλιφλοζίνη) Μια άλλη
ουσία αυτής της κατηγορίας η εmicroπαγλιφλοζίνη
δοκιmicroάσθηκε microε πολύ καλά αποτελέσmicroατα επί
3 έτη σε ασθενείς microε τύπου 2 διαβήτη και
προυπάρχουσα καρδιαγγειακή νόσο
microειώνοντας τη συχνότητα καρδιαγγειακών
συmicroβαmicroάτων αλλά και της θνητότητας στους
ασθενείς αυτούς
Στα microειονεκτήmicroατα των νεότερων
αντιδιαβητικών φαρmicroάκων συmicroπεριλαmicroβάνεται
η σχετικά περιορισmicroένη εmicroπειρία (έλλειψη
microακροπρόθεσmicroων δεδοmicroένων σχετικά microε την
επίδραση στο καρδιαγγειακό σύστηmicroα και τις
χρόνιες επιπλοκές του διαβήτη ασφάλεια) και
το υψηλό κόστος
Συmicroπερασmicroατικά τα νεότερα φάρmicroακα της
κατηγορίας των ινκρετινών καθώς και οι
αναστολείς SGLT2 αποτελούν χρήσιmicroη
προσθήκη στις ήδη υπάρχουσες θεραπευτικές
επιλογές για τον διαβήτη τύπου 2 Τα
σκευάσmicroατα αυτά έχουν ορισmicroένα ιδιαίτερα
χρήσιmicroα χαρακτηριστικά καθώς είναι
αποτελεσmicroατικά στη ρύθmicroιση της
υπεργλυκαιmicroίας χωρίς όmicroως να προκαλούν
υπογλυκαιmicroία και χωρίς να αυξάνουν το
σωmicroατικό βάρος (όπως συmicroβαίνει microε πολλά
από τα παλαιότερα φάρmicroακα) Η ακριβής θέση
των φαρmicroάκων αυτών στη θεραπεία του
διαβήτη αναmicroένεται να καθορισθεί microε
microεγαλύτερη σαφήνεια στο εγγύς microέλλον καθώς
αποκτιέται microεγαλύτερη εmicroπειρία στη χρήση
τους
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 14
Οι γιατροί ldquoδενεπιτρέπεταιrdquo να
δείχνουν ldquoαδυναmicroίαrdquo
Η πλειοψηφία των άρθρων του περιοδικού
microας έχει σαν αντικείmicroενο την αντιmicroετώπιση του
διαβήτη Και ειδικότερα από την microεριά του
ασθενούς ∆ηλαδή πως θα καλυτερεύσουmicroε τη
ζωή microας ενηmicroέρωση σχετικά microε τις νέες
microεθόδους που υπάρχουν πως
αντιmicroετωπίζουmicroε συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα
που αφορούν την ασθένεια microας κλπ
Πιστεύω λίγοι από τους πάσχοντες
αναρωτιούνται για τα προβλήmicroατα που
αντιmicroετωπίζουν αυτοί που ασχολούνται microε τα
επαγγέλmicroατα υγείας Οι περισσότεροι ή δεν το
σκέπτονται ή θεωρούν ότι οι γιατροί και το
υπόλοιπο προσωπικό είναι δυνατότεροι από
εmicroάς τους ldquo κοινούς θνητούςrdquo Είναι όmicroως έτσι
Είναι και αυτοί άνθρωποι microε συγκεκριmicroένες
δυνατότητες καθηmicroερινά προβλήmicroατα και
αδυναmicroίες Το άρθρο αυτό θα αναφερθεί σε
συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα που αντιmicroετωπίζει
το ιατρικό προσωπικό όπως αυτά
αναδείχθηκαν από το περιοδικό TIME (7-9-
2015) Τα προβλήmicroατα αυτά έχουν
επισηmicroανθεί από την Αmicroερικάνικη Ιατρική
Κοινότητα και όπως αναφέρεται στο άρθρο
χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής Τα
συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα προκαλούνται
κυρίως από τις απαιτήσεις της microείωσης του
κόστους περίθαλψης οπότε πιστεύω ότι
αντίστοιχα προβλήmicroατα θα αντιmicroετωπίσει και η
Ελληνική Ιατρική Κοινότητα λόγω της
οικονοmicroικής κρίσης που διέρχεται η χώρα ∆εν
γνωρίζω αν υπάρχουν αντίστοιχες microελέτες στη
χώρα microας
Κανείς Αmicroερικάνος ασθενής δεν θα
φανταζότανε ότι οι microισοί νοσοκοmicroειακοί γιατροί
είναι εξουθενωmicroένοι λόγω υπερβολικού φόρτου
εργασίας Επίσης η ιατρική ιδιότητα απαιτεί ο
γιατρός να microην δείχνει σηmicroάδια αδυναmicroίας
Κατά το Αmicroερικάνικο Ίδρυmicroα πρόληψης
αυτοκτονιών περίπου 400 Αmicroερικάνοι γιατροί
αυτοκτονούν κάθε χρόνο Το microεγαλύτερο
ποσοστό microεταξύ όλων των επαγγελmicroάτων Που
οφείλεται αυτό Η έρευνα το αποδίδει στην
κούραση και την ψυχολογική πίεση Οι
νοσοκοmicroειακοί γιατροί εργάζονται 12-14 ώρες
ηmicroερησίως και απαιτείται πλήρης πνευmicroατική
διαύγεια γιατί στο ιατρικό λειτούργηmicroα το λάθος
microπορεί να είναι microοιραίο Αυτό δηmicroιουργεί
τεράστια ψυχολογική πίεση Οι ειδικοί που
microελετούν το πρόβληmicroα αναφέρουν ότι η
πνευmicroατική υγεία προσεγγίζει σηmicroεία κρίσης
Οι συνέπειες αυτού του προβλήmicroατος δεν
επηρεάζουν microόνο την προσωπική ζωή αλλά και
την επαγγελmicroατική
Οι περισσότεροι γιατροί αναγνωρίζουν ότι
έχουν περάσει από αυτό το στάδιο στην αρχή
της καριέρας τους Ο διακεκριmicroένος καθηγητής
χειρουργικής στο Πανεπιστήmicroιο του Stanford l
Greco έχει αφιερώσει τη ζωή του στην
αντιmicroετώπιση αυτού του προβλήmicroατος και
προσπαθεί να αφυπνίσει και άλλα ιδρύmicroατα
ώστε να δηmicroιουργήσουν οmicroάδες αντιmicroετώπισης
και αναγνώρισης του προβλήmicroατος Ο
καθηγητής S Ser στο Πανεπιστήmicroιο του
15 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Michigan ο οποίος θεωρείται παγκοσmicroίως
ειδικός για την κατάθλιψη των γιατρών
ποφάσισε να ασχοληθεί σοβαρά microε το
συγκεκριmicroένο πρόβληmicroα όταν ο καλύτερος
φίλος του γιατρός προσπάθησε να
αυτοκτονήσει και δύο χρόνια αργότερα ένας
άλλος συνεργάτης του αυτοκτόνησε
Σύmicroφωνα microε τη microελέτη τα προβλήmicroατα
ξεκινούν microε την αρχή των εφηmicroεριών Σ αυτήν
τη φάση οι νέοι γιατροί δέχονται microεγάλη πίεση
microικρή αmicroοιβή και απολαmicroβάνουν microόνο
επικρίσεις όταν κάτι δεν πάει καλά Να
σηmicroειώσουmicroε ότι οι νέοι Αmicroερικάνοι γιατροί
ξεκινούν microε ένα τραπεζικό χρέος περίπου
$200000 και δουλεύουν 90 ώρες την
εβδοmicroάδα χωρίς ιδιαίτερα καλή αmicroοιβή
Οι συνθήκες έχουν χειροτερέψει οικονοmicroικά
αλλά και κοινωνικά Παλαιότερα οι γιατροί
είχαν σίγουρη καλή οικονοmicroική αποκατάσταση
αλλά και κοινωνική αναγνώριση Αυτό έχει
αλλάξει δραmicroατικά Η οικονοmicroική επιτυχία δεν
είναι εγγυηmicroένη αλλά ούτε και η κοινωνική Οι
επαγγελmicroατικές απαιτήσεις όmicroως έχουν
αυξηθεί Οι σηmicroερινοί γιατροί έχουν
περισσότερο υλικό να microελετήσουν
περισσότερη ενδονοσοκοmicroειακή γραφειοκρατία
και κυρίως περισσότερους ασθενείς
Μια κατάσταση την οποία προσπαθούν να
αντιmicroετωπίσουν χωρίς microεγάλη επιτυχία είναι
αυτό που σχετίζεται microε το καλούmicroενο ldquoστίγmicroαrdquo
το οποίο καθορίζεται από την αδυναmicroία να
φέρει εις πέρας κάποιος την εργασία του στον
Ιατρικό Χώρο Μόνο το 22 αναζητά βοήθεια
από ειδικούς Η ειρωνεία όπως αναφέρει ο κ
Ser είναι ότι αν κάποιος ζητήσει βοήθεια κατά
microεγάλο ποσοστό όχι απλώς θα ξεπεράσει τα
ψυχολογικά προβλήmicroατα αλλά αυτή η εmicroπειρία
θα είναι σηmicroαντική ώστε να βοηθήσει καλύτερα
τους ασθενείς του ∆υστυχώς αυτή η αντίληψη
έχει να κάνει microε το πως αντιmicroετωπίζεται
κάποιος που έχει πρόβληmicroα από την ίδια την
Ιατρική Κοινότητα Συνήθως αποmicroονώνεται ή
ακόmicroα και χλευάζεται Αυτό θυmicroίζει πολύ την
νοοτροπία στο στρατό Ο νεοσύλλεκτος ή
όποιος έχει πρόβληmicroα προσαρmicroογής
αντιmicroετωπίζει σοβαρή ψυχολογική πίεση η
οποία επιδεινώνει το πρόβληmicroα
Ο κ Greco παραδέχεται ότι και αυτός ήταν
microέρος του ίδιου προβλήmicroατος ∆ηλαδή όντας
σκληρός microε τους εκπαιδευόmicroενους
χειρούργους πριν χρόνια τώρα προσπαθεί να
επανορθώσει για τις ldquoαmicroαρτίεςrdquo του Η αλλαγή
νοοτροπίας προήλθε όταν πληροφορήθηκε την
αυτοκτονία ενός microαθητή του τον οποίο
θεωρούσε κορυφαίο στο χώρο της
χειρουργικής Η τακτική που ακολουθεί
σήmicroερα είναι να παρατηρεί διακριτικά τους
ειδικευόmicroενους και αν παρατηρήσει κάποιο
πρόβληmicroα να αφιερώνει χρόνο microαζί τους Είναι
δύσκολο να παραδεχθείς τέτοιου είδους
πρόβληmicroα ειδικά όταν βρίσκεσαι microέσα στον
Ιατρικό Χώρο Αλλά από την άλλη microεριά είναι
πιο εύκολο και αποτελεσmicroατικό να το
αντιmicroετωπίσεις αναφέρει ο κ Ser Βοηθήστε
τους νέους γιατρούς να γίνουν πιο δυνατοί και
ευτυχείς στο χώρο τους γιατί microόνο τότε θα
microπορέσουν να επικεντρωθούν και να
βοηθήσουν τους ασθενείς τους
Μέχρι το 2020 υπολογίζεται ότι οι Ηνωmicroένες
Πολιτείες θα χρειασθούν τουλάχιστον 90000
περισσότερους παθολόγους Αυτό
microεταφράζεται σε περισσότερες ώρες εργασίας
γιrsquo αυτούς που θα βρίσκονται στο σύστηmicroα Και
αυτό σηmicroαίνει microεγαλύτερη πίεση
Ελεύθερη microετάφραση
Επαmicroεινώντας Κεχαγιάς
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 16
Απλά βήmicroατα για ναβελτιώσουmicroε τη ζωή
microας
Θέλετε να αισθανθείτε καλύτερα Υπάρχουν
τέσσερις απλοί τρόποι
∆ιερωτηθείτε εκφράστε τα συναισθήmicroατά σας
αποφασίστε κι αγκαλιάστε τους δικούς σας
ανθρώπους
Η πλοήγηση στο διαδίκτυο αποτελεί microια
καθηmicroερινή πρακτική για την πλειονότητα των
ανθρώπων της σύγχρονης εποχής Πολλοί
microάλιστα συχνά ακολουθούmicroε συmicroβουλές
ευτυχίας ή συγκεκριmicroένες συνταγές επιτυχίας
για microια καλύτερη ζωή από ανθρώπους που είτε
επικοινωνούmicroε microαζί τους στα microέσα κοινωνικής
δικτύωσης είτε διαβάζουmicroε άρθρα τους στο
διαδίκτυο Οι άνθρωποι όmicroως αυτοί τις
περισσότερες φορές δεν ξέρουν καν ποιο θέmicroα
πραγmicroατικά microας απασχολεί Καλό θα ήταν
λοιπόν να είmicroαστε περισσότερο επιφυλακτικοί
και να microην εmicroπιστευόmicroαστε εύκολα κάθε
συmicroβουλή που microας δίνεται ή τυχαίνει να
διαβάζουmicroε
Στην πραγmicroατικότητα σας προτείνουmicroε να
microην εmicroπιστευτείτε ούτε το περιεχόmicroενο των
γραmicromicroών αυτού του άρθρου (ως κριτικοί
αναγνώστες) παρά microόνο τις microελέτες
νευροεπιστηmicroόνων οι οποίες καταδεικνύουν
τους παράγοντες που microπορούν πραγmicroατικά να
microας οδηγήσουν σε microια πιο ποιοτική ζωή
Ο ερευνητής των νευροεπιστηmicroών του UCLA
(του Πανεπιστηmicroίου της Καλιφόρνια στο Λος
Άντζελες) Alex Korb microάς δίνει λοιπόν κάποιες
ιδέες που microπορεί να microας βοηθήσουν
ουσιαστικά στο να ακολουθήσουmicroε στη ζωή
microας microια πορεία που θα microας κάνει να
αισθανθούmicroε καλύτερα
Στις παρακάτω γραmicromicroές θα λάβουmicroε
απαντήσεις σε ερωτήmicroατα που συχνά microας
απασχολούν από έναν άνθρωπο που
πραγmicroατικά γνωρίζει πως microπορεί να microας
βοηθήσει
1) Ψάξτε τις αιτίες
Υπάρχουν φορές που οι σκέψεις microας δεν microας
επιτρέπουν να αισθανθούmicroε τουλάχιστον
όmicroορφα αν όχι ευχάριστα Μπορεί να
νιώθουmicroε ενοχή ή ντροπή χωρίς σαφή λόγο
Ποια λοιπόν είναι η σωστή ερώτηση που θα
πρέπει να θέτουmicroε στον εαυτό microας όταν δεν
αισθανόmicroαστε καλά Μα φυσικά το γιατί
Είτε θέλουmicroε να το πιστέψουmicroε είτε όχι τα
συναισθήmicroατα της ενοχής και της ντροπής
ενεργοποιούνται από το λεγόmicroενο laquoκέντρο
ανταmicroοιβήςraquo του εγκεφάλου το οποίο επίσης
σχετίζεται microε τη microάθηση και τον εθισmicroό
Παρά λοιπόν τις έντονες διαφορές τους η
περηφάνια η ντροπή η ενοχή ενεργοποιούνται
από παρόmicroοια νευρωνικά κυκλώmicroατα
Εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι ότι η υπερηφάνεια
είναι το πιο ισχυρό από αυτά τα συναισθήmicroατα
στην ενεργοποίηση της δραστηριότητας των
συγκεκριmicroένων περιοχών
Παραδόξως επίσης και η ανησυχία σε
βραχυπρόθεσmicroο επίπεδο microας κάνει να
αισθανόmicroαστε λίγο καλύτερα ndash θεωρώντας ότι
microέσω αυτής συmicroβάλλουmicroε στην επίλυση των
προβληmicroάτων microας Αυτό αρχικά microπορεί να
φαίνεται αντιφατικό αλλά δείχνει ότι όταν
είmicroαστε αγχωmicroένοι -ες είναι καλύτερο να
κάνουmicroε κάτι γιrsquo αυτό - ακόmicroα και να
ανησυχήσουmicroε - από το να microείνουmicroε αδρανείς
Σαφώς η ενοχή η ντροπή και η ανησυχία
είναι άσχηmicroες microακροπρόθεσmicroες λύσεις Τι
λοιπόν προτείνουν οι νευροεπιστήmicroονες ότι θα
πρέπει να κάνουmicroε Να διερωτηθούmicroε για ποια
πράγmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες
Η ευγνωmicroοσύνη σχετίζεται microε τα θετικά
συναισθήmicroατα που αισθανόmicroαστε όταν microας
συmicroβαίνει κάτι καλό όταν εκτιmicroάmicroε όσα θετικά
συmicroβαίνουν γύρω microας χωρίς να τα θεωρούmicroε
δεδοmicroένα αποτελώντας επιλογή και συνάmicroα
στάση ζωής Και σαφώς επηρεάζει
πραγmicroατικά το microυαλό microας ∆ιερωτάστε βέβαια
17 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
microε ποιον τρόπο συmicroβαίνει αυτό
Τα οφέλη της ευγνωmicroοσύνης ξεκινούν από το
σύστηmicroα της ντοπαmicroίνης κι επειδή
αισθανόmicroαστε ευγνώmicroονες ενεργοποιείται το
στέλεχος της περιοχής του εγκεφάλου που την
παράγει
Προσπαθώντας λοιπόν να σκεφτούmicroε τα
πράγmicroατα για τα οποία νιώθουmicroε ευγνώmicroονες
επικεντρωνόmicroαστε στις θετικές πτυχές της
ζωής microας και microε αυτή τη διαδικασία αυξάνεται η
παραγωγή σεροτονίνης Σηmicroειώνουmicroε δε πως
τα χαmicroηλά επίπεδα της σεροτονίνης σχετίζονται
microε την κακή διάθεση την επιθετική
συmicroπεριφορά και την εmicroφάνιση κατάθλιψης
Σαφώς ορισmicroένες συγκυρίες ή καταστάσεις
που βιώνουmicroε microοιάζουν σαν να laquoφάγαmicroεraquo
γροθιά στο στοmicroάχι microας και αισθανόmicroαστε σαν
να microην υπάρχει τίποτα για το οποίο να
νιώθουmicroε ευγνώmicroονες Παρά ταύτα δεν
πειράζει ∆εν χρειάζεται πάντα να βρίσκουmicroε
κάτι καθώς η διαδικασία και microόνο της
αναζήτησης πραγmicroατικά microετράει
Το να θυmicroόmicroαστε να είmicroαστε ευγνώmicroονες για
όσα θετικά όmicroορφα microας συmicroβαίνουν αποτελεί
ένδειξη υψηλής συναισθηmicroατικής νοηmicroοσύνης
Και η ευγνωmicroοσύνη δεν συνδέεται microόνο microε την
ευτυχία αλλά και microε τη δηmicroιουργία ενός
κατάλληλου πλαισίου ανάπτυξης και εξέλιξης
των σχέσεων microας
Τι microάς συmicroβαίνει όmicroως όταν τα κακά
συναισθήmicroατα microας κατακλύζουν Όταν δεν
γνωρίζουmicroε καν πώς να τα διαχειριστούmicroε
Υπάρχει microια εύκολη απάντηση
2) Αρνητικά συναισθήmicroατα
Ας συνδέσουmicroε τα άσχηmicroα ndash αρνητικά
συναισθήmicroατα microε τη λύπη την ανησυχία το
θυmicroό
Ο ερευνητής Gross διαπίστωσε ότι οι
άνθρωποι που προσπαθούν να καταπνίξουν
microια αρνητική συναισθηmicroατική εmicroπειρία
αποτυγχάνουν τελικά να το κάνουν Ενώ
θεωρούν ότι φαίνονται καλά προς τα έξω το
microεταιχmicroιακό τους σύστηmicroα φανερώνει τα
αρνητικά τους συναισθήmicroατα προς τα microέσα
όσο κι αν προσπαθούν να τα καταπνίξουν Το
ίδιο καταδεικνύουν πορίσmicroατα έρευνας
λειτουργικής απεικόνισης microαγνητικού
συντονισmicroού (fMRI) του Kevin Ochsner (του
Πανεπιστηmicroίου Columbia) τονίζοντας microάλιστα
πως η προσπάθεια να κρύβουmicroε ή να
καταπνίγουmicroε τα αρνητικά microας συναισθήmicroατα
σε καmicroία περίπτωση δεν microας ωφελεί αντίθετα
σε ορισmicroένες περιπτώσεις λειτουργεί
υποστηρικτικά και ενισχύει τα συναισθήmicroατα
αυτά
Στην πραγmicroατικότητα microόνο η έκφραση και
παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας microπορεί να
λειτουργήσει υποστηρικτικά και να microας
ωφελήσει καθώς χρησιmicroοποιώντας το λόγο
κάνοντας έmicromicroεσες αναφορές ή ακόmicroα και
απλουστεύσεις της εmicroπειρίας microας microειώνουmicroε τη
διέγερση αυτών των συναισθηmicroάτων Ακόmicroα
και η περιγραφή ενός αρνητικού
συναισθήmicroατος microε microια ή δύο λέξεις βοηθά στη
microείωση της έντασης του συναισθήmicroατος αυτού
Πολλές microάλιστα αρχαίες microέθοδοι ήταν πολύ
πιο microπροστά από σύγχρονες πρακτικές της
εποχής microας όπως ο διαλογισmicroός ο οποίος
βέβαια χρησιmicroοποιείται διαχρονικά Η έκφραση
και παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας λοιπόν
αποτελεί βασικό εργαλείο της γνώσης και της
συναίσθησης επηρεάζοντας τον εγκέφαλο microας
microε τόση δύναmicroη η οποία ασκεί καθοριστική
επίδραση και στους ανθρώπους του
περιβάλλοντός microας
Παρόλα αυτά αν τελικά δεν αισθανόmicroαστε
άσχηmicroα δυστυχώς υπάρχουν κάποια
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 18
περιστατικά κάποιες καταστάσεις ή
εmicroπειρίες που βιώνουmicroε στη ζωή microας και
microας προκαλούν άγχος ή πίεση Υπάρχει
όmicroως κι ένας απλός τρόπος για να τις
νικήσουmicroε
3) Λήψη αποφάσεων
Το γεγονός ότι κάθε φορά που
λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση στη συνέχεια
αισθανόmicroαστε ότι είmicroαστε σε κατάσταση
ηρεmicroίας δεν αποτελεί τυχαίο γεγονός
Επιστηmicroονικά έχει αποδειχθεί ότι η λήψη
αποφάσεων microειώνει το άγχος και την
ανησυχία καθώς microας βοηθά να λύσουmicroε τα
προβλήmicroατά microας και επηρεάζει τη λειτουργία
του εγκεφάλου microας
Η λήψη αποφάσεων ως διαδικασία
περιλαmicroβάνει τόσο τον καθορισmicroό των στόχων
όσο και τη δηmicroιουργία προθέσεων και
προσδοκιών Και οι τρεις αποτελούν microέρος του
ίδιου νευρικού κυκλώmicroατος και επιδρούν θετικά
microειώνοντας την ανησυχία και το άγχος Η λήψη
αποφάσεων βοηθά στο να ξεπερνάmicroε ή
τουλάχιστον να σταmicroατάmicroε να έλκουmicroε
αρνητικά ερεθίσmicroατα και ρουτίνες
Σαφώς όmicroως microπορεί να αποτελέσει και microια
δύσκολη ή ακόmicroα και επίπονη διαδικασία Άρα
εν κατακλείδι τι είδους αποφάσεις θα πρέπει
να λαmicroβάνουmicroε Ο τοmicroέας των
νευροεπιστηmicroών έχει την απάντηση
Να παίρνουmicroε microια laquoαρκετά καλήraquo απόφαση
∆ε χρειάζεται να προσπαθούmicroε στοχεύοντας
στην καλύτερη απόφαση καθώς είναι ευρέως
γνωστό ότι η τελειοmicroανία συχνά ταυτίζεται microε
καταστάσεις άγχους και πίεσης Και οι microελέτες
που αφορούν τη την εγκεφαλική λειτουργία
καταδεικνύουν την εν λόγω ταύτιση καθώς
στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να είναι
όλα τέλεια κατακλύζεται ο εγκέφαλός microας microε τα
συναισθήmicroατα που microας κάνουν να νιώθουmicroε
ότι βρισκόmicroαστε εκτός ελέγχου
Στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να
επιτύχουmicroε το καλύτερο ή ακόmicroα και το τέλειο
αποτέλεσmicroα κι όχι απλά το καλό προκαλούmicroε
έντονη συναισθηmicroατική δραστηριότητα
Αντίθετα microέσω της αναγνώρισης ότι αυτό microε το
οποίο καταπιανόmicroαστε είναι αρκετά καλό
ενεργοποιούνται περισσότερες περιοχές που
microας βοηθούν να νιώθουmicroε ότι έχουmicroε καλύτερο
έλεγχο
Έτσι όταν λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση ο
εγκέφαλός microας microάς οδηγεί στο να
αισθανόmicroαστε ότι έχουmicroε τον έλεγχο και όπως
έχει προαναφερθεί η αίσθηση του ελέγχου
microειώνει το στρες Αλλά το πραγmicroατικά
συναρπαστικό είναι πως η λήψη αποφάσεων
ενισχύει την ευχαρίστηση
Μπορούmicroε να αντιληφθούmicroε ότι όταν
λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση σχετικά microε ένα
στόχο που έχουmicroε θέσει και εν συνεχεία
επιτυγχάνουmicroε τον εν λόγω στόχο
αισθανόmicroαστε καλύτερα από ό τι όταν κάτι
θετικό microάς συmicroβαίνει αλλά κατά τύχη
Και αυτό απαντά στο αιώνιο microυστήριο του
λόγου για τον οποίο όταν αποφασίζουmicroε
εξαναγκαστικά να γραφτούmicroε στο γυmicroναστήριο
αυτό αποτελεί microια εξαιρετικά δύσκολη
απόφαση για εmicroάς καθώς στην
πραγmicroατικότητα σέρνουmicroε τους εαυτούς microας
και δεν λαmicroβάνουmicroε την απόφαση να
γυmicroναστούmicroε από ευχαρίστηση
Όταν λοιπόν κάνουmicroε κάτι γιατί θεωρούmicroε
ότι πρέπει (στην ουσία όmicroως αναγκαζόmicroαστε)
αυτό δεν αποτελεί πραγmicroατικά microια εθελοντική
απόφαση και γιrsquo αυτό το λόγο ο εγκέφαλός microας
και εν κατακλείδι εmicroείς οι ίδιοι-ες δεν
αισθανόmicroαστε ευχαρίστηση και δεν ωθούmicroαστε
στο να συνεχίσουmicroε να λαmicroβάνουmicroε αυτή την
απόφαση Αντίθετα αισθανόmicroαστε άγχος και
microε αυτόν τον τρόπο σαφώς δεν microπορούmicroε να
οικοδοmicroήσουmicroε microια καλή συνήθεια ακόmicroα κι αν
αυτή είναι η συνήθεια της σωmicroατικής άσκησης
19 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Νιώθουmicroε ευγνώmicroονες δηλώνουmicroε τα
αρνητικά microας συναισθήmicroατα και λαmicroβάνουmicroε
περισσότερες αποφάσεις Εξαιρετικά Αλλά
όmicroως όλα αυτά αποτελούν microια microοναχική
συνταγή της ευτυχίας και microάλλον ως άνθρωποι
και κοινωνικά όντα χρειαζόmicroαστε κι άλλα
άτοmicroα
Τι λοιπόν υποδεικνύει η νευροεπιστήmicroη ότι
microπορούmicroε να κάνουmicroε ώστε να είmicroαστε
περισσότερο ευτυχισmicroένοι Κάτι πολύ απλό
που καλό θα είναι να microην παραλείπουmicroε και
συmicroπεριλαmicroβάνει και τους πολύτιmicroους
laquoάλλουςraquo του περιβάλλοντός microας ώστε να microην
νιώθουmicroε microοναξιά
4) Ανθρώπινη επαφή - ανθρώπινο
άγγιγmicroα
Όχι βέβαια αδιακρίτως ώστε να
αποφύγουmicroε τυχόντα δυσάρεστα
προβλήmicroατα Αποδεικνύεται λοιπόν ότι είναι
εξαιρετικά καλό να επιτρέπουmicroε στον εαυτό
microας να αισθάνεται την αγάπη και την αποδοχή
των άλλων και συνάmicroα να την εκφράζει καθώς
όταν δεν επιτρέπουmicroε την ανθρώπινη επαφή
και επικοινωνία στην ουσία υποβάλλουmicroε τον
εαυτό microας σε microια εξαιρετικά επώδυνη και
microοναχική διαδικασία
Ας δούmicroε τώρα τι κατέδειξαν τα ευρήmicroατα
νευροεπιστηmicroονικής microελέτης κατά την οποία οι
συmicromicroετέχοντες είχαν υποβληθεί στη διαδικασία
να παίζουν ένα βίντεο παιχνίδι όπου πετούσαν
microπάλες ο ένας στον άλλο χωρίς στην
πραγmicroατικότητα να υπάρχουν αληθινοί
συmicroπαίκτες παρά microόνο laquoηλεκτρονικοίraquo (καθώς
όλα ήταν δηmicroιούργηmicroα υπολογιστικού
προγράmicromicroατος) Σηmicroειώνουmicroε βέβαια ότι οι
συmicromicroετέχοντες παρακολουθούνταν από
πραγmicroατικούς ανθρώπους - επιστήmicroονες
Τι συνέβη λοιπόν όταν οι άλλοι παίκτες
σταmicroάτησαν να παίζουν και δεν πετούσαν την
microπάλα Ο εγκέφαλος των συmicromicroετεχόντων
αντέδρασε microε ίδιο τρόπο σαν να βίωνε
σωmicroατικό πόνο Απλούστερα θα λέγαmicroε ότι τα
πορίσmicroατα της έρευνας απέδειξαν πως η
απόρριψη δεν πονάει microόνο σαν να σπάει η
καρδιά microας αλλά σαν να σπάει και το πόδι
microας
Στην πραγmicroατικότητα ο κοινωνικός
αποκλεισmicroός ενεργοποιεί το ίδιο κύκλωmicroα
όπως ο σωmicroατικός πόνος Έτσι στο σηmicroείο
που σταmicroάτησε η ανταλλαγή πασών microπάλας η
microικρή αυτή αλλαγή ήταν αρκετή για να
προκαλέσει αισθήmicroατα κοινωνικού
αποκλεισmicroού
Οι σχέσεις λοιπόν είναι πολύ σηmicroαντικές για
τη λειτουργία του εγκεφάλου microας και καλό θα
ήταν αν θέλουmicroε να οδηγηθούmicroε προς την
ευτυχία να αγγίζουmicroε τους οικείους microας τους
ανθρώπους του στενού περιβάλλοντός microας
Μέσω microάλιστα της αφής απελευθερώνεται και
η ωκυτοκίνη (η ορmicroόνη της γαλουχίας η
λεγόmicroενη ορmicroόνη της αγάπης της αγκαλιάς
της σύνδεσης)
Σαφώς δεν είναι σκόπιmicroο να αγγίζουmicroε τους
πάντες αλλά ακόmicroα και οι χειραψίες ή τα
χτυπήmicroατα στην πλάτη λειτουργούν ευεργετικά
στη διάθεσή microας Όσο δε αφορά τους
ανθρώπους του οικογενειακού ή φιλικού
περιβάλλοντός microας καλό θα ήταν να κάνουmicroε
προσπάθειες να τους αγγίζουmicroε πιο συχνά
Καθώς η επαφή το άγγιγmicroα το χάδι έχουν
απίστευτα ισχυρή δύναmicroη - microας προσδίδουν
πειθώ αυξάνουν την απόδοση των οmicroάδων
ενισχύουν ακόmicroη και τις microαθησιακές microας
ικανότητες Αγγίζοντας λοιπόν κάποιον που
αγαπάmicroε στην πραγmicroατικότητα microειώνουmicroε τον
πόνο Σε microελέτες δε που έγιναν σε παντρεmicroένα
ζευγάρια φαίνεται πως η επαφή τα αγγίγmicroατα
ενίσχυσαν τους δεσmicroούς του ζευγαριού
Επιπλέον κρατώντας το χέρι κάποιου εκτός
από το γεγονός ότι microπορεί να βοηθηθούmicroε να
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 20
αισθανθούmicroε πιο άνετα αποφεύγουmicroε συνάmicroα
άλλες επώδυνες για το microυαλό microας καταστάσεις
Γιrsquo αυτό αγκαλιάστε κάποιον τώρα κιόλας Και
microην δεχθείτε microικρές γρήγορες αγκαλιές
Πείτε στους ανθρώπους που θα αγκαλιάσετε
πως κάποιος νευροεπιστήmicroονας σάς
συνέστησε τις microεγάλης διάρκειας αγκαλιές
Έρευνες έδειξαν πως λαmicroβάνοντας και
δίνοντας πέντε αγκαλιές την ηmicroέρα για
τέσσερις εβδοmicroάδες αυξάνουmicroε την ευτυχία
microας για microεγάλο χρονικό διάστηmicroα
Έτσι λοιπόν θα πρέπει να επιδιώκουmicroε να
περνάmicroε χρόνο microε τους δικούς microας ανθρώπους
και να microοιραζόmicroαστε αγκαλιέςΘα πρέπει να
τονιστεί ότι η δύναmicroη της ανταλλαγής γραπτών
microηνυmicroάτων δεν είναι αρκετή Αρκεί microόνο να
αναλογιστούmicroε πως όταν βιώνουmicroε microια
κατάσταση άγχους και στη συνέχεια
επισκεπτόmicroαστε αγαπηmicroένα microας πρόσωπα ή
τους microιλάmicroε στο τηλέφωνο αισθανόmicroαστε πολύ
καλύτερα Κι ότι δεν συmicroβαίνει το ίδιο όταν
ανταλλάσσουmicroε γραπτά microηνύmicroατα
Αφήνουmicroε λοιπόν τα γραπτά microηνύmicroατα και
επιλέγουmicroε τις κατά πρόσωπο συναντήσεις και
τις αγκαλιές
Επειδή όmicroως σκοπός του εν λόγω άρθρου
δεν είναι να σας φορτώσει microε πάρα πολλές
πληροφορίες ας συνοψίσουmicroε τις
αποδοτικότερες και ευκολότερες επιλογές που
πρέπει να κάνουmicroε για να ξεκινήσει η πορεία
microας προς την ευτυχία κατά τα πορίσmicroατα των
νευροεπιστηmicroονικών microελετών
bull ∆ιερωτόmicroαστε για ποια
θέmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες Αν
τυχόν δεν υπάρχουν απαντήσεις
δεν πειράζει Θυmicroόmicroαστε πως
ακόmicroα και η απλή αναζήτηση
βοηθάει
bull Εκφράζουmicroε τα αρνητικά microας
συναισθήmicroατα και έτσι βοηθάmicroε
το microυαλό microας να τα διαχειρίζεται
πολύ καλύτερα
bull Αποφασίζουmicroε Λαmicroβάνουmicroε αποφάσεις
laquoαρκετά καλέςraquo κι όχι σαφώς laquoτις καλύτερες
πάνω στη γη
bull Ανταλλάσσουmicroε αγκαλιές κι όχι γραπτά
microηνύmicroατα
Κλείνουmicroε microε τα λόγια του νευροεπιστήmicroονα
Alex Korb ο οποίος εξηγεί ότι Τα πάντα είναι
διασυνδεδεmicroένα Η ευγνωmicroοσύνη βελτιώνει τον
ύπνο Ο ύπνος microειώνει τον πόνο Ο
ελαττωmicroένος πόνος βελτιώνει τη διάθεσή microας
Η βελτιωmicroένη διάθεση microειώνει το άγχος το
οποίο βελτιώνει την επικέντρωση και τον
προγραmicromicroατισmicroό Η επικέντρωση και ο
κατάλληλος σχεδιασmicroός απαιτεί τη λήψη
αποφάσεων Η λήψη αποφάσεων microειώνει
περαιτέρω το άγχος και βελτιώνει την
απόλαυση Η απόλαυση microας ενισχύει να
αισθανόmicroαστε περισσότερο ευγνώmicroονες και
διατηρεί αυτή την ανοδική πορεία προς την
ευτυχία Η απόλαυση συνδέεται επίσης microε τις
κοινωνικές σχέσεις και επαφές οι οποίες microε τη
σειρά τους θα microας κάνουν πιο ευτυχισmicroένους -
ες
Κι όλοι -ες θέλουmicroε να είmicroαστε ευτυχισmicroένοι
-ες Αρκεί να γνωρίζουmicroε και να κάνουmicroε τις
κατάλληλες επιλογές Και νοmicroίζω πως για εmicroάς
που πλέον γνωρίζουmicroε ο δρόmicroος είναι πολύ
πιο εύκολος ή τουλάχιστον νευροεπιστηmicroονικά
εmicroπνευσmicroένος
Σε ελεύθερη microετάφραση από το περιοδικό
Time Αγγελική Ζώτου
21 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
ΕΚ∆ΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ
∆ΙΑΒΗΤΗ
Με αφορmicroή την Παγκόσmicroια Ηmicroέρα για τον
∆ιαβήτη ο σύλλογός microας οργάνωσε εκδήλωση
την Τετάρτη 11η Νοεmicroβρίου το απόγευmicroα Η
εκδήλωση είχε microεγάλη επιτυχία και έλαβε χώρα
στην κατάmicroεστη αίθουσα εκδηλώσεων της
ΛΑΦ Ι
Ευχαριστούmicroε θερmicroά τους φίλους και τα microέλη
του συλλόγου για την εmicroπιστοσύνη τους και
συmicroπαράστασή τους
Οι οmicroιλητές microας κκ Τίγκας και Τσιmicroηχόδηmicroος
ενθουσίασαν τους παρευρισκόmicroενους microε τις
εmicroπεριστατωmicroένες και κατανοητές οmicroιλίες τους
στα δύο βασικά και επίκαιρα θέmicroατα που
απασχολούν τους πάσχοντες από διαβήτη
τύπου Ι και Ι Ι
Ο κ Τσιmicroηχόδηmicroος Επίκουρος Καθηγητής
στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα
της οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου
Ιraquo
Και ο κ Τίγκας Επίκουρος Καθηγητής στο
Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα της
οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου Ι Ιraquo
Μετά το τέλος των οmicroιλιών ακολούθησε
πληθώρα ερωτήσεων από το ακροατήριο
22 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΖΩΗΣΤΑΑΤΟΜΑ ΜΕ
∆ΙΑΒΗΤΗ
Πώς τα φτιάχνουmicroεhellip
Οι επαγγελmicroατίες υγείας πολύ συχνά
κατευθύνουν και συmicroβουλεύουν τα άτοmicroα microε
διαβήτη έτσι ώστε να έχουν καλύτερη ποιότητα
ζωής ∆εν είναι όmicroως τόσο συχνό οι ειδικοί να
ασχολούνται microε τους συντρόφους των ατόmicroων
αυτών οι οποίοι χωρίς να έχουν διαβήτη
microαθαίνουν επίσης να ζουν microε αυτόν
Παρακάτω παρατίθενται δέκα χρήσιmicroες
συmicroβουλές που βοηθούν τους συντρόφους των
διαβητικών να υποστηρίξουν τα αγαπηmicroένα
τους πρόσωπα διατηρώντας πάντα τα υγιή
απαραίτητα όρια
1 Μην προσφέρετε αυθαίρετες συmicroβουλές
σχετικά microε τη διατροφή και τη διαχείριση του
διαβήτη εν γένει Μπορεί η πρόθεσή σας να
είναι η καλύτερη αλλά προέχει ο σεβασmicroός
στις προσωπικές επιλογές του ατόmicroου Πείτε τη
γνώmicroη σας microόνο εφόσον ρωτηθείτε Άλλωστε
κάποιες κοινές πεποιθήσεις σχετικά microε τον
διαβήτη έχουν πλέον είτε ξεπεραστεί είτε
διαψευσθεί
2 Συνειδητοποιήστε και αναγνωρίστε ότι η
διαχείριση του διαβήτη είναι microια πολύ
απαιτητική διαδικασία που διαρκεί 24 ώρες το
24ωρο και την οποία το άτοmicroο δεν διάλεξε και
ούτε microπορεί να παραιτηθεί από αυτή Το άτοmicroο
πρέπει να σκέφτεται τι πότε και πόσο θα φάει
να ρυθmicroίζει τη φυσική του άσκηση το στρες
καθώς και την αγωγή που λαmicroβάνει να microετρά
τακτικά τα επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα και
πολλά ακόmicroα
3 Μην αναφέρετε περιστατικά διαβητικών
που έχετε ακούσει microε σοβαρές επιπλοκές και
κακή έκβαση Ο διαβήτης είναι ένα νόσηmicroα
που φοβίζει το άτοmicroο που το έχει δεν
χρειάζονται λοιπόν επιπλέον laquoιστορίες
τρόmicroουraquo που αυξάνουν το άγχος Άλλωστε
είναι πλέον γνωστό ότι microε καλή διαχείριση
πολλά άτοmicroα microε διαβήτη ζουν πολλά χρόνια microε
υγεία και καλή ποιότητα ζωής
4 Προσφερθείτε να βοηθήσετε στην επιλογή
ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής Μπορείτε για
παράδειγmicroα να ξεκινήσετε από κοινού ένα
πρόγραmicromicroα φυσικής άσκησης άλλωστε η
υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωή είναι
ωφέλιmicroη για όλους
5 Μην αντιδράτε αρνητικά εάν το
αγαπηmicroένο σας πρόσωπο microετρά το σάκχαρό
του ή κάνει microια ένεση ινσουλίνης microπροστά σας
Είναι microια απαραίτητη διαδικασία για την καλή
ρύθmicroιση του διαβήτη η οποία είναι πιο
δύσκολη εάν πρέπει να γίνει κρυφά
6 Ρωτήστε πώς microπορείτε να βοηθήσετε Εάν
θέλετε να είστε υποστηρικτικοί υπάρχουν
πολλά microικρά πράγmicroατα που microπορείτε να
κάνετε Αρκεί να ρωτήσετε πρώτα
7 Μην προσφέρετε απερίσκεπτες
διαβεβαιώσεις microε σκοπό να microειώσετε το άγχος
του αγαπηmicroένου σας προσώπου Μη
συγκρίνετε το νόσηmicroά του για παράδειγmicroα microε
άλλα νοσήmicroατα όπως είναι ο καρκίνος για να
του αναδείξετε ότι τα πράγmicroατα θα microπορούσαν
να είναι χειρότερα Κάτι τέτοιο όχι microόνο δεν θα
τοντην κάνει να αισθανθεί καλύτερα αλλά
ενδεχοmicroένως να λειτουργήσει ως microήνυmicroα
υποτίmicroησης της σοβαρότητας του διαβήτη τη
στιγmicroή που πρόκειται για ένα σοβαρό νόσηmicroα
8 Υποστηρίξτε τις προσπάθειές του να
φροντίσει τον εαυτό τουτης Μπορείτε για
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 23
παράδειγmicroα να βοηθήσετε την προσπάθειά
τουτης συντρόφου σας για βελτίωση του
τρόπου ζωής microε τη διατήρηση ως επί το
πλείστο υγιεινών τροφίmicroων στο ψυγείο
Μπορείτε επίσης να σεβαστείτε την επιλογή
του να διακόψει την πρόσληψη microιας οmicroάδας
ανθυγιεινών τροφών και να microην τις
καταναλώνετε microπροστά τουτης Σίγουρα θα
βοηθήσει πολύ εάν δεν είστε εσείς η πηγή του
πειρασmicroού
9 Μην κρυφοκοιτάζετε ή σχολιάζετε τις τιmicroές
σακχάρου χωρίς να ρωτήσετε πριν Είναι πολύ
προσωπικές πληροφορίες που οη σύντροφός
σας microπορεί να microη θέλει να microοιραστεί Είναι
φυσιολογικό άλλωστε στην περίπτωση του
διαβήτη οι τιmicroές αυτές να είναι άλλοτε πολύ
υψηλές και άλλοτε πολύ χαmicroηλές Τα αυθαίρετα
σχόλιά σας για αυτές microπορεί να εντείνουν τα
αισθήmicroατα θυmicroού και απογοήτευσης που
συχνά ήδη υπάρχουν
10 Προσφέρετε απλόχερα την αγάπη σας
και την ενθάρρυνσή σας Πολλές φορές απλά
και microόνο το ενδιαφέρον σας microπορεί να
υποστηρίξει το αγαπηmicroένο σας πρόσωπο και
να το κινητοποιήσει έτσι ώστε να διαχειριστεί
microε επιτυχία τον διαβήτη
Πηγή mayoclinic
Οι Στατίνες microπορούννα αυξήσουν σε
microεγάλο ποσοστό τονκίνδυνο για τηνεmicroφάνιση διαβήτη
Οι στατίνες microπορούν να microειώσουν τη
χοληστερίνη και ακόmicroη και αν δηmicroιουργηθεί
φλεγmicroονή είναι ικανές να κρατήσουν τον
κίνδυνο των καρδιακών παθήσεων σε χαmicroηλά
επίπεδα
Το σίγουρο είναι ότι αυτά τα κοινά
συνταγογραφούmicroενα φάρmicroακα microπορεί να
αυξήσουν σε ένα microεγάλο ποσοστό τον κίνδυνο
για την εmicroφάνιση σακχαρώδη διαβήτη
Παράλληλα οι γιατροί είναι σε θέση να
διακρίνουν ένα σοβαρό κίνδυνο πριν από την
συνταγογράφηση στατινών όπως είναι και τα
φάρmicroακα microείωσης της χοληστερίνης τα οποία
είναι από τα πιο συχνά συνταγογραφούmicroενα
φάρmicroακα στην Αmicroερική Σε microία από τις microελέτες
που δηmicroοσιεύθηκε στο περιοδικό Diabetologia
επιστήmicroονες από την Φιλανδία διαπίστωσαν
πως οι άνδρες στους οποίους
συνταγογραφήθηκαν στατίνες για να microειώσουν
τη χοληστερίνη τους είχαν 46 microεγαλύτερη
πιθανότητα να εmicroφανίσουν διαβήτη microετά από 6
χρόνια σε σύγκριση microε εκείνους που δεν
έπαιρναν το συγκεκριmicroένο φάρmicroακο
Αξίζει να σηmicroειωθεί βέβαια πως οι στατίνες
κάνουν τους ανθρώπους πιο ανθεκτικούς ως
προς την επίδραση της ινσουλίνης - η οποία
διασπά τα σάκχαρα- και έτσι εκκρίνουν
λιγότερη ινσουλίνη Αυτό που καταλαβαίνει
κάποιος είναι ότι η επίδραση των στατινών
microοιάζει να είναι microεγαλύτερη στα άτοmicroα που
φαίνεται να έχουν όσο το δυνατόν πιο
φυσιολογικές τιmicroές γλυκόζης Πραγmicroατικότητα
αποτελεί το γεγονός ότι όσο microεγαλύτερη είναι η
δόση της στατίνης και για όσο microεγαλύτερο
24 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
διάστηmicroα χορηγείται σε ασθενείς τόσο
microεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος οι
συγκεκριmicroένοι ασθενείς να αποκτήσουν
διαβήτη
Παλαιότερες microελέτες έδειξαν ότι οι στατίνες
είναι ικανές να αυξήσουν τα επίπεδα του
σακχάρου στο αίmicroα καθώς και τον κίνδυνο
εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη από 10 έως
20 παρόλα αυτά όmicroως microία τόσο microεγάλη και
αρνητική επίδραση δεν έχει τεκmicroηριωθεί
επιστηmicroονικά Πολύ συχνά οι γιατροί θεωρούν
υπεύθυνες τις στατίνες για όσους ασθενείς
βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο εmicroφάνισης
καρδιακής νόσου διότι ένας βασικός
παράγοντας microελλοντικής ύπαρξης καρδιακών
προβληmicroάτων είναι και ο διαβήτης Πως
λοιπόν όλα τα παραπάνω microας οδηγούν σε
τέτοιου είδους συmicroπεράσmicroατα
O Dr Robert Eckel πρώην πρόεδρος της
Αmicroερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας και
καθηγητής της ιατρικής στο Πανεπιστήmicroιο του
Κολοράντο σηmicroείωσε πως αυτό είναι ένα
σενάριο microε καλά και άσχηmicroα νέα συγχρόνως
Αυτό που τόνισε είναι πως υπάρχουν πειστικά
στοιχεία ότι οι ασθενείς που λαmicroβάνουν
στατίνες διατρέχουν αυξηmicroένο κίνδυνο
εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη αλλά από την
άλλη πλευρά συmicroβάλλουν στη microείωση του
κινδύνου καρδιακής προσβολής εγκεφαλικού
επεισοδίου ή ακόmicroα και θανατηφόρας
καρδιακής νόσου Με αυτόν τον τρόπο
αντισταθmicroίζονται και οι παρενέργειες των
στατινών που οδηγούν στην εmicroφάνιση διαβήτη
Με άλλα λόγια οι στατίνες microπορούν να
προσφέρουν πολλά καλά στους ανθρώπους
που έχουν καρδιακά προβλήmicroατα microε το τίmicroηmicroα
όmicroως της εmicroφάνισης διαβήτη
Φιλανδοί επιστήmicroονες διαπίστωσαν επίσης
τον αυξηmicroένο κίνδυνο για την εmicroφάνιση
σακχαρώδη διαβήτη έπειτα από τη λήψη
στατινών σε ποσοστό που ανέρχεται στο 46
την ώρα που ο Eckel επισηmicroαίνει ότι η
συγκεκριmicroένη microελέτη αφορούσε microόνο λευκούς
άνδρες και για αυτό τον λόγο δε microπορεί να
γενικευτεί στον ευρύτερο πληθυσmicroό Από τους
συγκεκριmicroένους άνδρες δεν έχουmicroε
πληροφορίες για το οικογενειακό τους ιστορικό
ή ποια microπορεί να ήταν η προσωπική τους
ιστορία microε το διαβήτη Κάποιοι από αυτούς
ίσως να είχαν και άλλους παράγοντες κινδύνου
για την ασθένεια που τους έθεσε σε υψηλότερο
κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη ακόmicroη και αν
δεν είχαν πάρει στατίνες
Εκείνοι που εmicroφάνισαν σακχαρώδη διαβήτη
ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν λάβει παρόmicroοια
microέτρα και microε όλους όσους εmicroφάνισαν διαβήτη
ενώ δεν έπαιρναν στατίνες γεγονός που
υποδηλώνει ότι η θεραπεία microε στατίνες αυξάνει
τον κίνδυνο εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη
ανεξάρτητα από το προφίλ κινδύνου που
υπάρχει στο πληθυσmicroιακό φόντο Σε microία
ξεχωριστή microε έδρα τις ΗΠΑ microελέτη σχετικά microε
τη λήψη στατινών οι ερευνητές διαπίστωσαν
ότι εκείνοι που πήγαν να εmicroφανίσουν διαβήτη
ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν αυξηmicroένες
πιθανότητες να εmicroφανίσουν τη νόσο πριν καν
αρχίσουν να παίρνουν τα συγκεκριmicroένα
φάρmicroακα Πρέπει λοιπόν οι ασθενείς να
λαmicroβάνουν στατίνες Νέα microελέτη κάνει λόγο για
καρδιακά οφέλη τα οποία υπερτερούν από τον
κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη Το αν τελικά
οι ασθενείς πρέπει να λαmicroβάνουν στατίνες ή
όχι είναι κάτι που δηmicroιουργεί σύγχυση και
στους ίδιους αλλά και στους γιατρούς τους
Στην πραγmicroατικότητα τα παραπάνω
αποτελέσmicroατα υπογραmicromicroίζουν την ανάγκη για
microια συζήτηση που πρέπει να λαmicroβάνει χώρα
πριν από τη συνταγογράφηση στατινών σε
όσους ασθενείς τη χρειάζονται Για όλους
αυτούς που δεν πάσχουν ακόmicroα από διαβήτη
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 25
αλλά παρόλα αυτά είναι ευάλωτοι στη νόσο
σηmicroαντικό ρόλο παίζουν η σωστή διατροφή και
η άσκηση όπως ακριβώς τόνισε και ο Dr Neil
Stone επικεφαλής συγγραφέας 2013 του
Αmicroερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας
Σύmicroφωνα microε τον Stone αν έχουmicroε έναν
ασθενή που είναι επιρρεπής στην εmicroφάνιση
σκαχαρώδη διαβήτη σύmicroφωνα microε όλα όσα
ειπώθηκαν παραπάνω κατατάσσεται σε microία
οmicroάδα υψηλού κινδύνου γιατί λόγω του
διαβήτη υπάρχει πιθανότητα να αποκτήσει και
καρδιακά προβλήmicroατα Αυτή η οmicroάδα ασθενών
επωφελείται από τη λήψη στατινών Αν λοιπόν
έχουν σκοπό οι συγκεκριmicroένοι ασθενείς να
λάβουν microία στατίνη θα παραmicroείνουν υγιείς και
θα βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους Σε
διαφορετική περίπτωση εάν δε το κάνουν αυτό
και λάβουν τη στατίνη συνεχίζοντας παράλληλα
έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής τότε θα είναι
ακόmicroα πιο επιρρεπείς στην εmicroφάνιση διαβήτη
Τέλος ένας ακόmicroη σηmicroαντικός παράγοντας
για να αποφασίσει κάποιος ασθενής που
πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη να πάρει
στατίνες είναι και το οικογενειακό του ιστορικό
Τα πάντα είναι σχετικά όσον αφορά τους
κινδύνους και τα οφέλη microε τα οποία θα έρθει
αντιmicroέτωπος ο κάθε ασθενής Σίγουρος όmicroως
είναι ο κίνδυνος εmicroφάνισης διαβήτη όταν
κάποιος λαmicroβάνει στατίνες Αυτό που τονίζει ο
Eckel είναι ότι το καλύτερο αποτέλεσmicroα έρχεται
ύστερα από microία αρmicroονική επικοινωνία και
συνεργασία microεταξύ γιατρού και ασθενή Αυτό
είναι το παν για να πετύχει οποιαδήποτε
θεραπεία
ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΕΝΙΚΗΣ
ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ
Καλούνται τα microέλη της ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ
ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΑΝΙΚΟ ∆ΙΑΒΗΤΗ
(ΠΕΝ∆Ι ) σε τακτική Γενική Συνέλευση την
Κυριακή 24-Ιανουαρίου στα γραφεία του
Συλλόγου
∆ηmicroητρίου Χατζή 63- Αmicroπελόκηποι
Ιωαννίνων
Επειδή ο σύλλογος microας έχει microέλη από όλη
την Ήπειρο και είναι αδύνατον να υπάρχει
απαρτία την πρώτη Κυριακή για να
αποφύγουmicroε την ταλαιπωρία παρακαλούmicroε
θερmicroά τα microέλη microας να δώσουν το παρόν στην
επαναληπτική συνέλευση
Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016 2016 και ώρα
1100 πmicro
Θέmicroατα
1Απολογισmicroός δραστηριοτήτων του ∆Σ
2Οικονοmicroικός απολογισmicroός
3Εκλογές για την ανάδειξη συmicroπληρωmicroατικού
microέλους του ∆Σ
Υποψηφιότητες υποβάλλονται στα γραφεία
του συλλόγου και τηλεφωνικά στα 26510-
08276 ή 26510- 73634 έως και τις 27
Ιανουαρίου
Λόγω των συνεχών περικοπών και των
δύσκολων στιγmicroών που βιώνουmicroε όλοι microας
παρακαλούmicroε να δραστηριοποιηθείτε microαζί microε
το Νέο ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο
Η ενεργή συmicromicroετοχή microας θα κρατήσει το
Σύλλογό microας ενεργό και θα συmicroβάλει microε τη
δυναmicroική παρουσία microας στη διεκδίκηση των
δικαιωmicroάτων microας για την αντιmicroετώπιση του
διαβήτη
Μετά τη Γενική Συνέλευση
Θα κοπεί και η Πρωτοχρονιάτικη βασιλόπιτα
του Συλλόγου
Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο
26 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Έξυπνο έmicroπλαστροαντικαθιστά τις ενέσεις
για το διαβήτη
Της Νικολέτας Ντάmicroπου
Με ενθουσιασmicroό αναmicroένεται να υποδεχθούν
το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο εκατοmicromicroύρια
άνθρωποι σε όλο τον κόσmicroο που πάσχουν
από διαβήτη την νέα ανακάλυψη των
επιστηmicroόνων που υπόσχεται να βάλει τέλος
στις ενέσεις που κάνουν τα διαβητικά άτοmicroα για
τη ρύθmicroιση του σακχάρου τους
Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο ένα επίθεmicroα
δηλαδή το οποίο microπορεί και ανιχνεύει την
αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα θα έχει τη
δυνατότητα να χορηγεί microικρές ποσότητες
ινσουλίνης στα άτοmicroα microε διαβήτη
απελευθερώνοντας τα από την επώδυνη
διαδικασία των ενέσεων Το laquoέξυπνοraquo
έmicroπλαστρο θα έχει τη δυνατότητα όχι microόνο να
κάνει τον απαραίτητο έλεγχο για το επίπεδο
της γλυκόζης στο αίmicroα του διαβητικού αλλά
ταυτόχρονα θα προχωρά στην έγχυση της
απαραίτητης δόσης ινσουλίνης στον
οργανισmicroό του διαβητικού ατόmicroου microέσω
εκατοντάδων microικρο-βελονών που βρίσκονται
στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου
Η υψηλής τεχνολογίας συσκευή microπορεί να
ανιχνεύσει ακόmicroα και microικρές αυξήσεις στα
επίπεδα του σακχάρου στο αίmicroα και να εγχέει
τις ενδεδειγmicroένες microικροποσότητες ινσουλίνης
όταν χρειάζεται Συσκευή σε microέγεθος
γραmicromicroατόσηmicroου Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο δεν
είναι microεγαλύτερο από ένα γραmicromicroατόσηmicroο και
είναι ιδιαίτερα λεπτό και τετραγωνισmicroένο Οι
εκατό microικροσκοπικές βελόνες που βρίσκονται
στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου έχουν το
microέγεθος microιας ανθρώπινης βλεφαρίδας
Όλες αυτές οι microικρο-βελόνες είναι γεmicroάτες microε
microικροσκοπικές microονάδες αποθήκευσης της
ινσουλίνης και όταν ανιχνευθεί ότι τα επίπεδα
γλυκόζης στο αίmicroα είναι πάρα πολύ υψηλά
τότε απελευθερώνουν γρήγορα την
ενδεδειγmicroένη ποσότητα ινσουλίνης Η
ανακάλυψη της συσκευής έγινε στο
Πανεπιστήmicroιο της Βόρειας Καρολίνας και όπως
δηλώνει η οmicroάδα των ερευνητών laquoη συσκευή
αυτή θα microπορούσε να είναι ένα microοναδικό
εργαλείο για τον άνθρωποraquo Ο αναπληρωτής
καθηγητής κ Τζεν Γκου του τmicroήmicroατος
Βιοϊατρικής Τεχνολογίας του Πανεπιστηmicroίου της
Βόρειας Καρολίνας είπε laquoδηmicroιουργήσαmicroε ένα
εύκολο στη χρήση microη τοξικό από συmicroβατικά
υλικά έξυπνο έmicroπλαστρο το οποίο microπορεί να
προσαρmicroοστεί στις ανάγκες του κάθε
διαβητικού ατόmicroουraquo
Η συσκευή αυτή θα αποδεσmicroεύσει
εκατοmicromicroύρια άτοmicroα microε διαβήτη τα οποία είναι
αναγκασmicroένα να τρυπάνε τακτικά τα δάχτυλα
τους προκειmicroένου να ελέγξουν τα επίπεδα του
σακχάρου τους και να χορηγήσουν την
απαραίτητη ποσότητα ινσουλίνης στον
οργανισmicroό τους Η οmicroάδα ανέπτυξε τα laquoέξυπνα
νανοσωmicroατίδιαraquo από microικροσκοπικές φυσαλίδες
που περιέχουν microια microικρή ποσότητα της
ινσουλίνης και των ενζύmicroων σχεδιασmicroένα να
ανιχνεύουν τη γλυκόζη Όταν αισθάνονται microια
αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα οι φυσαλίδες
αποσυντίθενται απελευθερώνοντας
συγκεκριmicroένες ποσότητες ινσουλίνης ανάλογα
microε την ποσότητα γλυκόζης που υπάρχει Όταν
αυτό το επίθεmicroα τοποθετείται επάνω στο
δέρmicroα οι microικρο-βελόνες διαπερνούν την
επιφάνεια και έρχονται σε επαφή microε το αίmicroα
που ρέει microέσω των τριχοειδών που βρίσκονται
ακριβώς από κάτω
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 27
Είναι οι διαβητικοί πιοευάλωτοι στιςλοιmicroώξεις
Αναστασίου Γεωργία
4ο ετής φοιτήτρια Τmicroήmicroατος Ιατρικής
Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων
Σακχαρώδης ∆ιαβήτης (Σ∆) και τα λοιmicroώδη
νοσήmicroατα είναι απrsquo τα συχνότερα αίτια
νοσηρότητας Σύmicroφωνα microε τον Παγκόσmicroιο
Οργανισmicroό Υγείας (ΠΟΥ) ο Σ∆ είναι ένα από
τα πιο συχνά νοσήmicroατα microε περίπου 350
εκατοmicromicroύρια ασθενείς ανά τον κόσmicroο Ο
αριθmicroός των πασχόντων αναmicroένεται να έχει
διπλασιαστεί ως 2030 ∆εδοmicroένα και
τεκmicroηριωmicroένες microελέτες δείχνουν ότι οι
διαβητικοί είναι πιο επιρρεπείς στις λοιmicroώξεις
Είναι γεγονός ότι
1) αρκετές συνήθεις λοιmicroώξεις απαντώνται σε
διαβητικούς συχνότερα
2) κάποιες άλλες απαντώνται σχεδόν
αποκλειστικά σε αυτούς και
3) υπάρχουν λοιmicroώξεις που στους
διαβητικούς έχουν περισσότερες επιπλοκές
Πολλές έρευνες τεκmicroηριώνουν την ύπαρξη
αmicroφίδροmicroης σχέσης ανάmicroεσα στο Σ∆ και τις
λοιmicroώξεις χωρίς όmicroως να αποσαφηνίζεται ο
microηχανισmicroός που καθιστά τους διαβητικούς πιο
ευάλωτους Φαίνεται πάντως πως η
ανεπαρκής ρύθmicroιση της γλυκόζης αυξάνει την
επίπτωση των λοιmicroώξεων ενώ οι τελευταίες
συντελούν στην απορρύθmicroιση του Σ∆ Οι πιο
συχνές λοιmicroώξεις που απαντώνται σε
διαβητικούς είναι λοιmicroώξεις του κατω-τέρου
αναπνευστικού και του ουροποιητικού
συστήmicroατος του δέρ-microατος και τραυmicroάτων του
στόmicroατος και κυρίως περιοδοντικά (εικ1)
Ο Σ∆ προκαλεί διαταραχές σε από όλο το
φάσmicroα της ανοσίας δηλαδή της άmicroυνας του
οργανισmicroού Αρχικά ο Σ∆ microέσω των
επιπλοκών του όπως η νευροπάθεια και τα
έλκη διαταράσσει το δέρmicroα που αποτελεί την
πρώτη γραmicromicroή άmicroυνας του οργανισmicroού
Επιπροσθέτως οι καταστάσεις υπεργλυκαιmicroίας
προ-καλούν βλάβη στα ουδετερόφιλα microε
αποτέλεσmicroα την έκπτωση των αντιmicroικροβιακών
ιδιοτήτων αυτών Έρευνες επιστηmicroονικές
υποστηρίζουν ότι o Σ∆ επιβραδύνει την
επούλωση των πληγών γεγονός που αυξάνει
την πιθανότητα microόλυνσης και κατά επέκταση τη
λοίmicroωξη των τραυmicroάτων Καταληκτικά
δεδοmicroένα δείχνουν ότι οι ασθενείς microε Νεανικό
∆ιαβήτη έχουν ελαττωmicroένη απελευθέρωση
κυττα-ρικών ουσιών microε τις οποίες τα κύτταρα
του ανοσοποιητικού συστή-microατος
επικοινωνούν
Οι συχνότερες λοιmicroώξεις συστηmicroάτων στο
Σ∆
Ο Σ∆ επιπλέκεται συχνά microε λοιmicroώξεις
δέρmicroατος και microαλακών microορίων από τις οποίες
η κυτταρίτιδα (εικ2) και ο ερυσίπελας (εικ3)
είναι οι πιο συχνές Ακόmicroη συνιστά
28 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προδιαθεσικό
παράγοντα
των νεκρω-
τικών
λοιmicroώξεων
δέρmicroατος που
προσβάλλουν
κυρίως τα
άκρα και το
κοιλιακό
τοίχωmicroα Η
κλινική
εmicroφάνιση των λοιmicroώξεων αυτών ξεκινά microε
πυρετό και ρίγος ο Σ∆ απορρυθmicroίζεται και η
χορηγούmicroενη ινσουλίνη αδυνατεί να δράσει
Υπάρχει ταχυκαρδία τοπικό οίδηmicroα microε
δύσοσmicroο υγρό και έντονο τοπικός πόνος
Οmicroοίως συχνές στους
διαβητικούς είναι οι
microυκητιασικές λοιmicroώξεις
και κυρίως οι καντιτιάσεις
microε συνηθέστερες
εντοπίσεις το microηρό το
βλεννογόνο του
στόmicroατος (εικ4) τα
γεννητικά όργανα και τα
νύχια Πιο ειδικά η
ονυχοmicroυκητίαση (εικ5)
παρατηρείται microε
τριπλάσια συχνότητα σε
διαβητικούς ενώ συχνός είναι και ο δερmicroατικός
λειχώνας
Μια ακόmicroη κατηγορία λοιmicroώξεων συχνή
στους διαβητικούς είναι οι ουρολοιmicroώξεις (2-4
φορές πιο συχνά) και οι αναπνευστικές
λοιmicroώξεις Στην πρώτη κατηγορία
παρατηρούνται κυρίως η πυελονεφρίτιδα και η
κυστίτιδα Η πυελονεφρίτιδα ξεκινά microε πυρετό
και αύξηση των λευκών αιmicroοσφαιρίων Σε
περίπτωση ύπαρξης ψηλαφητής microάζας στη
νεφρική χώρα και πυρετού για περισσότερο
από 4 ηmicroέρες τίθεται υποψία περινεφρικού
αποστήmicroατος Στη δεύτερη κατηγορία
συναντώνται συνηθέστερα η πνευmicroο-νική
φυmicroατιώση και η microικροβιακή πνευmicroονία (εικ6)
Καταληκτικά η καλύτερη θεραπεία είναι η
πρόληψη δηλαδή η καλή ρύθmicroιση του
σακχάρου της χοληστερόλης και της
αρτηριακής πίεσης ώστε να microειωθεί η microικρο-
αγγειακή και η microακροαγγειακή επιβάρυνση
Εξίσου σηmicroαντική είναι η εκπαίδευση του
ασθενή και η εξατοmicroικευmicroένη εφαρmicroογή
προφυ-λακτικών microέτρων Ο ίδιος πρέπει να
bull Να περιποιείται τα άκρα
bull Να φορά υποδήmicroατα και κάλτσες
bull Να ελέγχει το δέρmicroα του για φυσαλίδες
εκδορές και τραύmicroατα
bull Να χρησιmicroοποιεί λάδια ενυδατικά λοσιόν για
αποφυγή ελκών
bull Να εφαρmicroόζει καλή υγιεινή του ουροποιητικού
συστήmicroατος
bull Να καταναλώνει επαρκή ποσότητα υγρών
bull Να αποφεύγει τα σπερmicroατοκτόνα
bull Να περιλαmicroβάνει στη διατροφή του το
γιαούρτι και
bull Να εmicroβολιάζεται
Συmicroπερασmicroατικά οι λοιmicroώξεις επιπλέκουν
την ήδη επιβαρρυmicromicroένη ποιότητα ζωής των
ασθενών Οι διαβητικοί θεωρούνται
ανοσοκατεσταλmicroένοι Κατά την καταπολέmicroηση
των λοιmicroώξεων απαιτείται ορθο-λογισmicroός
χρήσης αντιβιοτικών καθόσον στη χώρα microας
χρησιmicroοποιούνται ευρέως και οι ασθενείς
έχουν αποκτήσει αντοχή στη δράση τους
Ζωτικής σηmicroασίας είναι η ανάγκη στενής
συνεργασίας microεταξύ διαβητολόγου και
λοιmicroωξιολόγου ώστε η αντιmicroετώπιση της
λοίmicroωξης να είναι έγκαιρη ανεπίπλεκτη και
αποτελεσmicroατική
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29
ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ
ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ
Σπύρος Αθανασίου
Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας
αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας
και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών
νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των
βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό
επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο
Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν
ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε
προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και
έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι
τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον
microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να
επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών
χρόνιων νοσηmicroάτων
Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις
βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε
microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την
τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως
δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και
παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές
κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση
microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )
απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη
διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και
microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων
microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση
σοβαρών ασθενειών
Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η
πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι
περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές
ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη
διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης
είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία
επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την
πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών
συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά
προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς
και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε
αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που
παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν
οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι
οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν
είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης
διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των
ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία
του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν
microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες
Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη
εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών
(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη
και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες
και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια
ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων
ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους
Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο
καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να
λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων
ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο
περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για
τους διαβητικούς
Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική
microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως
συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν
και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το
χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό
Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά
ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το
microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη
χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα
πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο
υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους
υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε
περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν
30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προκαλούν παρενέργειες
Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί
βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης
Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται
άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση
σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η
έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην
ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών
διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του
οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία
διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης
τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και
δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι
πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς
αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η
λήψη του
Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι
απαραίτητος παράγοντας για τη δράση
περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε
άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα
microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις
αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το
σωστό microεταβολισmicroό των οστών την
ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των
ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της
κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου
σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην
ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία
καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του
διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση
Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε
άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα
ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη
microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές
πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι
ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η
βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε
διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό
τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη
καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και
φρουκτόζης
Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει
προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε
περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και
σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους
διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου
ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν
microακροαγγειακές επιπλοκές
Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο
αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους
διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια
πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές
πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο
Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της
βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει
δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες
έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης
σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του
διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά
έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι
σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η
συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης
Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε
αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες
είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω
της παραγωγής ελεύθερων ριζών
Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι
απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις
Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και
κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή
επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης
επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός
σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών
του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η
νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα
σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην
ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος
καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της
εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C
βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά
Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)
Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη
αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη
Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β
είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι
φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να
προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική
τους microορφή το φολικό οξύ
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31
Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για
ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των
υδατανθράκων των λιπιδίων και των
πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι
δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του
παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το
κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια
Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον
microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε
κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)
∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία
της όρασης της αναπαραγωγής της
φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας
Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής
στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η
συmicroπληρωmicroατική λήψη της
Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για
ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό
καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo
Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο
σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-
λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί
άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η
βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η
θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του
συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο
αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους
υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια
Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική
νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές
Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως
συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει
υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές
διαταραχές
Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)
Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των
τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης
Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και
microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων
αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις
αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν
σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί
τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς
(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η
λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία
του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού
συστήmicroατος
Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα
αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών
ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και
ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες
από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο
ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις
απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της
διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο
microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις
κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών
στοιχείων
Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι
οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για
την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα
πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)
συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την
ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν
Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες
περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που
ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να
προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες
microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή
σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα
ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα
ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η
υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου
σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους
προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον
οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η
σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι
επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo
ΠΗΓΕΣ
1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά
2 wwwdiabeticl ivingonlinecom
3 wwwdiabeteshealthcom
4 Diabetes Spectrum
5 wwwsmarthealthgr
6 wwwdiabetesselfmanagementcom
32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
6 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
περιπτώσεις η διάκριση microεταξύ των δύο τύπων
διαβήτη είναι εύκολη σε ορισmicroένες
περιπτώσεις microπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά
δυσχερής ή και αδύνατη Με βάση τα
παραπάνω η διαδικασία της διάγνωσης του
Σ∆1 περιλαmicroβάνει 2 βήmicroατα
Σε ένα πρώτο βήmicroα τίθεται η διάγνωση του
σακχαρώδους διαβήτη microε βάση τα κριτήρια της
ADA
Σάκχαρο νηστείας gt 126 mgdl ή
Σάκχαρο 2 ώρες microετά από του στόmicroατος
φόρτιση microε 75g γλυκόζης gt 200 mgdl ή
Τυχαία τιmicroή σακχάρου gt 200 mgdl
εφόσον ο ασθενής εmicroφανίζει τυπικά
συmicroπτώmicroατα (πολυουρία πολυδιψία
απώλεια βάρους) ή Γλυκοζυλιωmicroένη
αιmicroοσφαιρίνη (HbA1c) gt 64
Αν και το κριτήριο της γλυκοζυλιωmicroένης
αιmicroοσφαιρίνης προτείνεται από την ADA για τη
διάγνωση του διαβήτη στους ενήλικες η
διαγνωστική του αξία στα παιδιά δεν είναι πολύ
καλά microελετηmicroένη Τιmicroές HbA1c πάνω από
64 είναι διαγνωστικές διαβήτη ωστόσο
τιmicroές χαmicroηλότερες από αυτή δεν αποκλείουν τη
διάγνωση microε απόλυτο τρόπο
Το δεύτερο βήmicroα στη διάγνωση του Σ∆1 είναι
η διάκρισή του από τον διαβήτη τύπου 2 ή τις
άλλες σπανιότερες microορφές διαβήτη Στοιχεία
που microπορούν να βοηθήσουν προς αυτή την
κατεύθυνση είναι
bull Η παρουσία στον ορό αυτοαντισωmicroάτων
έναντι συγκεκριmicroένων επιτόπων θεωρείται ότι
αποτελεί ισχυρή ένδειξη υπέρ της διάγνωσης
του Σ∆1 Αυτά τα αντισώmicroατα microπορεί να
εξαφανιστούν λίγα χρόνια microετά τη διάγνωση
της νόσου Παρόλα αυτά υπάρχει ένα ποσοστό
ασθενών microε αυτοάνοσο διαβήτη που δεν έχουν
αντισώmicroατα καθώς και ένα ποσοστό ασθενών
microε θετικά αντισώmicroατα που έχουν
χαρακτηριστικά διαβήτη τύπου 2 Η ανεύρεση
αυτών των αυτοαντισωmicroάτων σε ασθενείς
microεγαλύτερους των 25 ετών είναι ενδεικτική της
διάγνωσης microιας microορφής διαβήτη που
ονοmicroάζεται LADA (latent autoimmune diabetes
in adults) Τέτοια αντισώmicroατα είναι antiGAD
antiICA antiIA2 antiZnT8 και τα αντισώmicroατα
έναντι της ινσουλίνης
bull Η πολύ χαmicroηλή τιmicroή C-πεπτιδίου microετά από
διέγερση microε γλυκαγόνη ή microετά από microικτό γεύmicroα
θεωρείται ενδεικτική πλήρους έλλειψης
ινσουλίνης και συνηγορεί υπέρ της διάγνωσης
του Σ∆1 Αυτές οι δοκιmicroασίες πρέπει να
γίνονται αφού πρώτα ρυθmicroιστεί το σάκχαρο
bull Ο σωmicroατότυπος του ασθενούς Κλασσικά
θεωρείται ότι οι ασθενείς microε Σ∆2 είναι
υπέρβαροι ή παχύσαρκοι ενώ οι ασθενείς microε
Σ∆1 λεπτοί Ωστόσο η αύξηση της επίπτωσης
της παιδικής παχυσαρκίας έχει αυξήσει το
ποσοστό των παχύσαρκων παιδιών microε Σ∆1
Επιπρόσθετα η απώλεια βάρους λόγω της
καταβολικής φάσης που προηγείται της
διάγνωσης του διαβήτη πρέπει να λαmicroβάνεται
υπόψη όταν αξιολογείται ο σωmicroατότυπος του
ασθενούς
bull Το οικογενειακό ιστορικό το ποσοστό
ύπαρξης συγγενούς πρώτου βαθmicroού microε ίδιο
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 7
τύπο διαβήτη δεν ξεπερνά το 10 στους
ασθενείς microε Σ∆1 Αντίθετα το αντίστοιχο
ποσοστό στους ασθενείς microε Σ∆2 είναι 75-90
bull Η ηλικία διάγνωση του Σ∆ στην παιδική ή
εφηβική ηλικία είναι στοιχείο υπέρ του Σ∆1
Ωστόσο όπως αναφέρθηκε παραπάνω ο
αριθmicroός των παιδιών και εφήβων microε Σ∆2
αυξάνεται σε παγκόσmicroια κλίmicroακα
Αν και τα αίτια που πυροδοτούν τη διαδικασία
της αυτοανοσίας στο Σ∆1 δεν είναι γνωστά microε
ακρίβεια είναι γενικά παραδεκτό ότι η
καταστροφή των β κυττάρων του παγκρέατος
είναι ανοσολογικής αρχής Έτσι από πολύ
νωρίς έγιναν προσπάθειες να επιβραδυνθεί η
εξέλιξη της νόσου microε παρεmicroβάσεις στα αρχικά
της στάδια που είχαν σαν στόχο την
τροποποίηση της λειτουργίας του
ανοσοποιητικού Αν και στα πειραmicroατόζωα τα
αποτελέσmicroατα της χορήγησης κλασσικών
ανοσοκατασταλτικών φαρmicroάκων ήταν
ενθαρρυντικά αυτά τα ευρήmicroατα δεν έγινε
δυνατό να
αναπαραχθούν στους
ανθρώπους Ωστόσο
πρόσφατες microελέτες microε τη
χρήση ειδικών
ανοσοτροποποιητικών
τεχνικών έδειξαν ότι η
έγκαιρη παρέmicroβαση
στους ασθενείς microε
σχετικά πρόσφατη
έναρξη Σ∆1 microπορεί να
επιβραδύνει την απώλεια
της λειτουργικότητας των
β κυττάρων και να
οδηγήσει στη διατήρηση υπολλειmicroατικής
παραγωγής ινσουλίνης Αν και στις
περισσότερες περιπτώσεις αυτή η microικρή
ενδογενής παραγωγή ινσουλίνης δεν αρκεί για
να εξασφαλίσει ανεξαρτησία των ασθενών από
την εξωγενή χορήγηση ινσουλίνης microελέτες
έδειξαν ότι βοηθά στην microείωση της επίπτωσης
των επιπλοκών του Σ∆1 αλλά και των
υπογλυκαιmicroιών Έτσι η χορήγηση
αντιθυmicroοκυτταρικής σφαιρίνης σε συνδιασmicroό
microε αυξητικό παράγοντα των λευκών
αιmicroοσφαιρίων (C-GSF) καθώς και η χορήγηση
του anti-CD3 microονοκλωνικού αντισώmicroατος
teplizumab συνοδεύτηκαν από σχετική
διατήρηση της λειτουργικότητας των β
κυττάρων σε σύγκριση microε το εικονικό φάρmicroακο
Με παρόmicroοιο τρόπο η χορήγηση αυτόλογων
ρυθmicroιστικών Τ λεmicroφοκυττάρων και ο
εmicroβολιασmicroός microε παρασκεύασmicroα GAD που
παριστά αυτοαντιγόνο που συmicromicroετέχει στην
παθογένεση του Σ∆ οδήγησαν σε microείωση των
αναγκών των ασθενών σε ινσουλίνη και σε
κάποιες περιπτώσεις σε πλήρη απεξάρτηση
από την εξωγενή χορήγηση ινσουλίνης
Από τη στιγmicroή της πλήρους καταστροφής των
β κυττάρων η microόνη θεραπευτική δυνατότητα
που παραmicroένει για τη θεραπεία του Σ∆1 είναι η
microεταmicroόσχευση νησιδίων του παγκρέατος
Ωστόσο λόγω της ανάγκης για εφrsquo όρου ζωής
ανοσοκαταστολή η επέmicroβαση
πραγmicroατοποιείται κατά κύριο λόγο στους
ασθενείς που υποβάλλονται σε ταυτόχρονη
microεταmicroόσχευση νεφρού λόγω χρόνιας νεφρικής
ν
8 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
όσου Η θέση της microεταmicroόσχευσης των
νησιδίων είναι το ήπαρ αφού καθετηριαστεί
κάποιος κλάδος της πυλαίας φλέβας Ωστόσο
η εγκατάσταση των microεταmicroοσχευθέντων
νησιδίων στα κολποειδή του ήπατος οδηγεί σε
οξεία φλεγmicroονώδη αντίδραση που έχει σαν
αποτέλεσmicroα την καταστροφή microεγάλου αριθmicroού
β κυττάρων Επιπρόσθετα το ήπατικό
παρέγχυmicroα είναι περιβάλλον microε ψηλές
συγκεντρώσεις γλυκόζης πράγmicroα που δρα
αρνητικά στη βιωσιmicroότητα των νησιδίων Τέλος
η συγκέντρωση των από του στόmicroατος
χορηγούmicroενων ανοσοκατασταλτικών είναι
microεγαλύτερη στο ήπαρ (φαινόmicroενο πρώτης
διέλευσης) γεγονός που οδηγεί σε περαιτέρω
βράχυνση του χρόνου ζωής των β κυττάρων
Έτσι γίνονται προσπάθειες για την ανεύρεση
εναλλακτικών θέσεων microεταmicroόσχευσης των
νησιδίων Πρόσφατα οι Maffi και συνεργάτες
πέτυχαν τη microεταmicroόσχευση αυτόλογων
νησιδίων στο microυελό των οστών της λαγόνιας
ακρολοφίας σε 4 ασθενείς που υποβλήθηκαν
σε παγκρεατεκτοmicroή λόγω κακοήθειας του
παγκρέατος Ο microυελός των οστών θεωρείται
ιδανική θέση για τη microεταmicroόσχευση των
νησιδίων γιατί διαθέτει αρχέγονα ενδοθηλιακά
κύτταρα ικανά να δηmicroιουργήσουν νέα αγγεία
για την αιmicroάτωση των microοσχευmicroάτων και
αρχέγονα αιmicroοποιητικά κύτταρα ικανά να
τροποποιήσουν την ενδεχόmicroενη ανοσολογική
αντίδραση απόρριψης Επιπρόσθετα είναι microια
θέση εύκολα προσβάσιmicroη σε βιοψίες για την
αξιολόγηση της βιωσιmicroότητας και της
microορφολογίας των microοσχευmicroάτων Στη
συγκεκριmicroένη microελέτη τα microεταmicroοσχευθέντα
νησίδια λειτουργούσαν ικανοποιητικά για
τουλάχιστον 3 χρόνια
Στις περισσότερες περιπτώσεις η αυτόλογη
microεταmicroόσχευση νησιδίων του παγκρέατος στους
ασθενείς microε Σ∆1 δεν είναι εφικτή Από την άλλη
πλευρά η ετερόλογη microεταmicroόσχευση έχει δύο
σηmicroαντικούς περιορισmicroούς την ανάγκη
ανοσοκαταστολής και τη σπανιότητα των
microοσχευmicroάτων Για να ξεπεραστούν αυτά τα
προβλήmicroατα εξετάζεται το ενδεχόmicroενο
microεταmicroόσχευσης αυτόλογων αρχέγονων
κυττάρων που έχουν θεωρητικά τη δυνατότητα
να διαφοροποιηθούν προς κύτταρα που
παράγουν ινσουλίνη Άλλα χαρακτηριστικά
που επιβάλλεται να έχουν αυτά τα κύτταρα
είναι η ικανότητα ανίχνευσης των microεταβολών
της γλυκόζης στο διάmicroεσο υγρό καθώς και
microηχανισmicroό έκκρισης της παραγόmicroενης
ινσουλίνης Πρόσφατα η microεταmicroόσχευση
αρχέγονων αιmicroοποιητικών κυττάρων σε
ασθενείς microε Σ∆1 πρόσφατης έναρξης είχε σαν
αποτέλεσmicroα την αύξηση της παραγωγής
ινσουλίνης και τη βελτίωση του γλυκαιmicroικού
ελέγχου Το 59 των ασθενών δεν χρειάζονταν
εξωγενή χορήγηση ινσουλίνης στους 6 microήνες
microετά τη microεταmicroόσχευση ενώ το αντίστοιχο
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 9
ποσοστό στο τέλος των 4 ετών που διήρκεσε η
microελέτη ήταν 32 Ωστόσο η microελέτη ανέδειξε
και την ανάγκη τοποποίησης του πρωτοκόλλου
ανοσοκαταστολής που χρησιmicroοποιήθηκε
καθώς το 53 των ασθενών εmicroφάνισε
ανεπιθύmicroητες ενέργειες
∆εδοmicroένου ότι οι παρεmicroβάσεις που
στοχεύουν στη ριζική αντιmicroετώπιση του Σ∆1
απέχουν ακόmicroη αρκετά από την καθηmicroέρα
κλινική πράξη στόχος της σύγχρονης
θεραπευτικής προσέγγισης είναι η διατήρηση
ενός καλού γλυκαιmicroικού ελέγχου και η αποφυγή
των microικροαγγειακών αλλά και microακροαγγειακών
επιπλοκών της νόσου Οι αντλίες συνεχούς
έγχυσης ινσουλίνης αποτελούν ενδεχόmicroενα τον
πιο laquoφυσιολογικόraquo τρόπο χορήγησης
ινσουλίνης στους ασθενείς microε Σ∆1 Ένα
χαρακτηριστικό που προστέθηκε πρόσφατα σε
κάποιες από τις εmicroπορικά διαθέσιmicroες αντλίες
και που microπορεί να χρησιmicroοποιηθεί στους
ασθενείς που φέρουν ταυτόχρονα και
αισθητήρα συνεχούς καταγραφής γλυκόζης
(CGM) είναι η ικανότητα του αισθητήρα να
διακόψει τη λειτουργία της αντλίας χωρίς
εντολή του χρήστη σε καταστάσεις
υπογλυκαιmicroίας Αυτό το χαρακτηριστικό
ονοmicroάζεται low glucose suspend system και σε
microελέτες βρέθηκε οτι microειώνει σηmicroαντικά τον
κίνδυνο και τη διάρκεια των υπογλυκαιmicroιών
ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της νύχτας
Ο συνηθέστερος τρόπος ινσουλινοθεραπείας
στο Σ∆1 ονοmicroάζεται basal-bolus και
περιλαmicroβάνει τη χορήγηση 1 ή 2 ενέσεων
βασικής ινσουλίνης καθώς και προγευmicroατικές
και διορθωτικές ενέσεις ινσουλίνης ταχείας
δράσης Οι πρόσφατες εξελίξεις στο χώρο των
βασικών ινσουλινών αφορούν την ανάπτυξη
microορίων microε microεγάλο χρόνο δράσης και πολύ
σταθερότερο φαρmicroακοκινητικό και
φαρmicroακοδυναmicroικό προφίλ Αυτές οι ινσουλίνες
βρίσκονται ήδη στην αγορά (degludec) ή
αναmicroένεται να κυκλοφορήσουν στους
επόmicroενους microήνες (glargine U300) Στις microέχρι
τώρα microελέτες έχουν δείξει ισοδύναmicroη
αποτελεσmicroατικότητα microε την ινσουλίνη glargine
(την βασική ινσουλίνη αναφοράς) microε
σηmicroαντικά λιγότερες υπογλυκαιmicroίες (κυρίως
νυχτερινές) και microικρότερη διακύmicroανση στις
τιmicroές της γλυκόζης Η τελευταία εξέλιξη στις
ινσουλίνες ταχείας δράσης αφορά την
κυκλοφορία της εισπνεόmicroενης ινσουλίνης Η
εισπνεόmicroενη ισουλίνη έχει microικρότερη
υπογλυκαιmicroική αποτελεσmicroατικότητα σε
σύγκριση microε τα ανάλογα ταχείας δράσης που
χορηγούνται υποδόρια ωστόσο
microακροπρόθεσmicroα εξασφαλίζει τον ίδιο
γλυκαιmicroικό έλεγχο microε αυτά
Οι SGLT2 αναστολείς είναι φάρmicroακα που
χρησιmicroοποιούνται στη θεραπεία του Σ∆2 και
δρούν αναστέλλοντας την επαναρρόφηση
γλυκόζης στα εγγύς εσπειραmicromicroένα σωληνάρια
των νεφρών Μικρές microελέτες έδειξαν ότι τα
φάρmicroακα αυτής της κατηγορίας βελτιώνουν το
γλυκαιmicroικό έλεγχο σε ασθενείς microε Σ∆1
microειώνοντας παράλληλα το σωmicroατικό βάρος τις
ανάγκες σε ινσουλίνη αλλά και τον κίνδυνο
υπογλυκαιmicroίας
Μια άλλη κατηγορία φαρmicroάκων που
χρησιmicroοποιούνται στη θεραπεία του Σ∆2 και
δοκιmicroάστηκαν πρόσφατα σε ασθενείς microε Σ∆1
είναι τα φάρmicroακα που δρούν microέσω του άξονα
των ινκρετινών Τόσο η εξενατίδη όσο και η
σιταγλιπτίνη microείωσαν την HbA1c όταν
προστέθηκαν σε αγωγή microε ινσουλίνη ενώ
παράλληλα σηmicroειώθηκε microείωση των αναγκών
σε ινσουλίνη Στην οmicroάδα της εξενατίδης
παρατηρήθηκε επίσης σηmicroαντική microείωση του
σωmicroατικού
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 10
Νεότερα φάρmicroακα γιατην αντιmicroετώπιση τουσακχαρώδη διαβήτη
τύπου 2
Στυλιανός Κ Τίγκας
Επίκουρος Καθηγητής
Ενδοκρινολογίας
Ιατρική Σχολή Πανεπιστήmicroιο
Ιωαννίνων
Ενδοκρινολογική Κλινική και
∆ιαβητολογικό Κέντρο ΠΓΝΙ
Βασική διαταραχή στο σακχαρώδη διαβήτη
είναι η σχετική ή απόλυτη έλλειψη ινσουλίνης
που οδηγεί σε αύξηση των επιπέδων γλυκόζης
στο αίmicroα Ενώ στον τύπου 1 διαβήτη που
εκδηλώνεται συνήθως στην παιδική ηλικία
υπάρχει ανεπαρκής έκκριση ινσουλίνης από το
πάγκρεας ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2
(Σ∆Τ2) είναι microια προοδευτικά εξελισσόmicroενη
σύνθετη διαταραχή που χαρακτηρίζεται τόσο
από αντίσταση στη δράση όσο και ανεπάρκεια
στην έκκριση ινσουλίνης Ο Σ∆Τ2 είναι ο
συχνότερος τύπος διαβήτη εκδηλώνεται
συνήθως σε ενήλικες συσχετίζεται ισχυρά microε
την παχυσαρκία και προσβάλλει σχεδόν το
10 του πληθυσmicroού Οι χρόνιες επιπλοκές του
Σ∆Τ2 προέρχονται από την προσβολή των
microεγαλύτερων και microεσαίου microεγέθους αιmicroοφόρων
αγγείων (microακροαγγειοπάθεια) και των
microικρότερων αγγείων (microικροαγγειοπάθεια) Η
microακροαγγειοπάθεια οδηγεί σε αύξηση της
συχνότητας των καρδιαγγειακών συmicroβαmicroάτων
(στεφανιαία νόσος αγγειακά εγκεφαλικά
επεισόδια περιφερική αρτηριοπάθεια) ενώ η
microικροαγγειοπάθεια οδηγεί σε επιπλοκές από
τους νεφρούς τα microάτια και το νευρικό
σύστηmicroα Τα παραπάνω προβλήmicroατα
επιβαρύνουν σηmicroαντικά το κόστος παροχής
υπηρεσιών υγείας για το εθνικό σύστηmicroα
υγείας
Μελέτες έχουν ωστόσο δείξει ότι ο καλός
έλεγχος της υπεργλυκαιmicroίας και των άλλων
τροποποιήσιmicroων παραγόντων κινδύνου που
τις περισσότερες φορές συνυπάρχουν στους
ασθενείς αυτούς (υπέρταση υπερλιπιδαιmicroία
κάπνισmicroα παχυσαρκία) οδηγεί σε microεγάλη
microείωση του κινδύνου επιπλοκών από το
διαβήτη Οι στόχοι της θεραπείας στα άτοmicroα microε
Σ∆Τ2 είναι πολλαπλοί (α) αντιmicroετώπιση της
υπεργλυκαιmicroίας (β) πρόληψη των επιπλοκών
(γ) έλεγχος των υπολοίπων παραγόντων
καρδιαγγειακού κινδύνου και (δ) επιβράδυνση
της εξέλιξης της νόσου Η θεραπεία
περιλαmicroβάνει αλλαγή του τρόπου ζωής
(άσκηση υγιεινή διατροφή και απώλεια
βάρους διακοπή καπνίσmicroατος) καθώς και
φαρmicroακευτική αγωγή
Μέχρι πριν από λίγα σχετικά χρόνια τα microόνα
διαθέσιmicroα φάρmicroακα για τη θεραπεία του Σ∆Τ2
ήταν οι σουλφονυλουρίες (από το 1946) η
microετφορmicroίνη (από το 1958) και η ινσουλίνη (από
το 1921) Το συνηθέστερα χρησιmicroοποιούmicroενο
φάρmicroακο σε κάποιο άτοmicroο στο οποίο
διαγιγνώσκεται για πρώτη φορά διαβήτης Τ2
είναι η microετφορmicroίνη Η microετφορmicroίνη λαmicroβάνεται
microε τη microορφή δισκίου και στα πλεονεκτήmicroατά
της συγκαταλέγονται ότι δεν προκαλεί
υπογλυκαιmicroία δεν αυξάνει το βάρος και microειώνει
τον κίνδυνο καρδιαγγειακών συmicroβαmicroάτων
11 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Επιπλέον είναι αποτελεσmicroατικό φάρmicroακο microε
χαmicroηλό κόστος ενώ συνήθως είναι και καλά
ανεκτό εκτός από ένα αίσθηmicroα ναυτίας ή
laquoφούσκωmicroαraquo που παρατηρείται σε ορισmicroένα
άτοmicroα και που περιορίζεται όταν η λήψη γίνεται
microετά τα κύρια γεύmicroατα Όταν η microετφορmicroίνη δεν
είναι αρκετή για τη ρύθmicroιση του διαβήτη ή
αντενδείκνυται (όπως σε ηπατική νεφρική ή
καρδιακή ανεπάρκεια) ή αν δεν είναι ανεκτή
λόγω παρενεργειών χρησιmicroοποιείται φάρmicroακο
άλλης κατηγορίας
Οι θεραπευτικοί στόχοι και η επιλογή του
δεύτερου φαρmicroάκου πρέπει να εξατοmicroικεύονται
και καθορίζονται από παράγοντες όπως (α) το
σωmicroατικό βάρος (β) τη συνύπαρξη άλλων
προβληmicroάτων υγείας και (γ) τις συνθήκες ζωής
και την προτίmicroηση του ασθενούς (πχ
αποφυγή φαρmicroάκων που microπορεί να
προκαλέσουν υπογλυκαιmicroία σε κάποιον που
είναι επαγγελmicroατίας οδηγός δυνατότητα
ασφαλούς χρήσης ενέσεων ινσουλίνης κλπ)
Οι σουλφονυλουρίες είναι κι αυτές
αποτελεσmicroατικά φάρmicroακα microε εκτεταmicroένη
εmicroπειρία χρήσης και τα νεότερα σκευάσmicroατα
της κατηγορίας χορηγούνται microία φορά την
ηmicroέρα από του στόmicroατος Ο κύριος
microηχανισmicroός δράσης τους είναι microέσω αύξησης
της ενδογενούς έκκρισης ινσουλίνης από το
πάγκρεας κι έτσι microπορεί να προκαλέσουν
υπογλυκαιmicroία (ιδιαίτερα σε ηλικιωmicroένους ή
άτοmicroα microε νεφρική ανεπάρκεια) καθώς και
αύξηση του βάρους (κατά περίπου 3 κιλά κατά
microέσο όρο) Η ακαρβόζη είναι φάρmicroακο που
χορηγείται πριν τα γεύmicroατα και δρα
επιβραδύνοντας την απορρόφηση της
γλυκόζης από το βλεννογόνο του λεπτού
εντέρου Συγκεκριmicroένα αναστέλλει την α-
γλυκοσιδάση ένζυmicroο που χρειάζεται για τη
microετατροπή των σύνθετων υδατανθράκων
(σακχάρων) της τροφής σε απλά σάκχαρα
ώστε να απορροφηθούν από το λεπτό έντερο
Είναι χρήσιmicroο φάρmicroακο που η χρήση του
ωστόσο περιορίζεται από τη microέτρια
αποτελεσmicroατικότητα και τις ανεπιθύmicroητες
ενέργειες από το πεπτικό σύστηmicroα (που
microοιάζουν microε της microετφορmicroίνης ndash κυρίως ναυτία
laquoφούσκωmicroαraquo)
Το 1997 microια νέα κατηγορία φαρmicroάκων άρχισε
να διατίθεται για τη θεραπεία του Σ∆Τ2 οι
θειαζολιδινεδιόνες (ή γλιταζόνες) που δρουν
κυρίως microειώνοντας την αντίσταση του
οργανισmicroού στη δράση της ινσουλίνης Τα
φάρmicroακα αυτά έχουν το πλεονέκτηmicroα ότι είναι
αποτελεσmicroατικά χωρίς να προκαλούν
υπογλυκαιmicroία Στις ανεπιθύmicroητες ενέργειες
ανήκουν η αύξηση του βάρους η microείωση της
οστικής πυκνότητας (οστεοπόρωση) και η
κατακράτηση υγρών (οιδήmicroατα επιδείνωση
καρδιακής ανεπάρκειας) ∆ύο παλαιότεροι
εκπρόσωποι της κατηγορίας αυτής έχουν
αποσυρθεί από την αγορά λόγω
ηπατοτοξικότητας (τρογλιταζόνη) και λόγω
πιθανής αύξησης του κινδύνου καρδιαγγειακών
συmicroβαmicroάτων (ροσιγλιταζόνη) Το τρίτο
φάρmicroακο της κατηγορίας (πιογλιταζόνη) δεν
έχει τέτοιου τύπου ανεπιθύmicroητες ενέργειες
φαίνεται microάλιστα ότι βελτιώνει τα λιπίδια και
προστατεύει από καρδιαγγειακά συmicroβάmicroατα
Μερικές φορές ιδιαίτερα σε άτοmicroα που έχουν
διαβήτη για πολλά χρόνια microπορεί τα
αντιδιαβητικά δισκία να microην δρουν πια και να
χρειασθεί προσθήκη ινσουλίνης Αυτό
συmicroβαίνει γιατί στον Σ∆Τ2 υπάρχει
προοδευτική έκπτωση της λειτουργίας των β-
κυττάρων στα νησίδια του παγκρέατος που
παράγουν την ινσουλίνη Στις περιπτώσεις
αυτές χρησιmicroοποιείται ινσουλίνη η οποία είναι
πολύ αποτελεσmicroατικό φάρmicroακο microε microεγάλη
εmicroπειρία στη χρήση καθώς είναι το παλαιότερο
διαθέσιmicroο φάρmicroακο για το διαβήτη (από το
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 12
1920) Περίπου το 14 των ατόmicroων microε
διαβήτη λαmicroβάνουν συνδυασmicroό αντιδιαβητικών
δισκίων και ινσουλίνης (ΗΠΑ 2007-2009) Στις
περισσότερες περιπτώσεις στον Σ∆Τ2 η
ινσουλίνη χορηγείται microία φορά την ηmicroέρα
συνήθως microαζί microε microετφορmicroίνη ενώ αν χρειασθεί
microπορεί να προστεθεί ινσουλίνη και πριν τα
κύρια γεύmicroατα Στα microειονεκτήmicroατα της
ινσουλίνης ανήκει η υπογλυκαιmicroία η αύξηση
του σωmicroατικού βάρους και η ανάγκη εmicroπειρίας
του γιατρού και εκπαίδευσης του ασθενούς στη
χρήση της
Τα πιο νέα φάρmicroακα που χρησιmicroοποιούνται
στη θεραπεία του Σ∆Τ2 είναι (α) αυτά που
ανήκουν στην κατηγορία των laquoινκρετινώνraquo και
(β) οι αναστολείς συmicromicroεταφορέα νατρίου-
γλυκόζης 2 (αναστολείς SGLT2) Στην
κατηγορία των ινκρετινών ανήκουν οι
αγωνιστές GLP-1 που είναι ενέσιmicroα φάρmicroακα
και οι αναστολείς DPP-4 που λαmicroβάνονται από
του στόmicroατος σε microορφή δισκίου Ήδη από τις
αρχές του 19ου αιώνα επιστήmicroονες είχαν
διαπιστώσει ότι ένας ορmicroονικός παράγοντας
από το έντερο microπορούσε να διεγείρει την
έκκριση ινσουλίνης από το πάγκρεας Το
laquoφαινόmicroενο ινκρετίνηςraquo είναι η παρατήρηση ότι
microια ποσότητα γλυκόζης που λαmicroβάνεται microε την
τροφή προκαλεί σηmicroαντικά microεγαλύτερη έκκριση
ινσουλίνης από το πάγκρεας απrsquo ότι αν η ίδια
ποσότητα γλυκόζης χορηγηθεί ενδοφλεβίως Η
παρατήρηση αυτή που έγινε το 1964 οδήγησε
στην ανακάλυψη δύο ορmicroονών του GLP-1
(Glucagon like peptide- 1 παρόmicroοιο microε
γλυκαγόνη πεπτίδιο-1) και του GIP (Glucose-
dependent insulinοtropic polypeptide
γλυκοζοεξαρτώmicroενο ινσουλινοτρόπο
πολυπεπτίδιο) Οι ουσίες αυτές εκκρίνονται
από τα L και K κύτταρα του εντέρου αντίστοιχα
microετά από πρόσληψη τροφής και κυρίως
υδατανθράκων και διεγείρουν την έκκριση
ινσουλίνης από το πάγκρεας microε αποτέλεσmicroα τη
microείωση της γλυκόζης στο αίmicroα Επιπρόσθετα
οι ορmicroόνες αυτές microειώνουν την όρεξη
καθυστερούν την κένωση του στοmicroάχου και
microειώνουν την έκκριση γλυκαγόνης (microιας άλλης
παγκρεατικής ορmicroόνης που αυξάνει τα επίπεδα
του σακχάρου) Σήmicroερα έχουmicroε στη χώρα microας
διαθέσιmicroα φάρmicroακα microε δράση ανάλογη του
GLP-1 (αγωνιστές GLP-1) τα οποία
χορηγούνται όπως και η ινσουλίνη (microε
υποδόρια ένεση) πριν τα κύρια γεύmicroατα
(εξενατίδη) ή microία φορά την ηmicroέρα
(λιραγλουτίδη λιξισενατίδη) ενώ υπάρχει και
σκεύασmicroα που χορηγείται microία φορά την
εβδοmicroάδα (εξενατίδη βραδείας
αποδέσmicroευσης) Αντίθετα ωστόσο από την
ινσουλίνη τα φάρmicroακα αυτά δεν προκαλούν
υπογλυκαιmicroία και όχι microόνο δεν αυξάνουν το
βάρος αλλά microπορεί να οδηγήσουν και σε
microείωση του σωmicroατικού βάρους Το DPP-4
(διπεπτιδυλική πεπτιδάση-4) είναι ένα ένζυmicroο
που φυσιολογικά διασπά και αδρανοποιεί το
GLP-1 Εποmicroένως τα φάρmicroακα που
αναστέλλουν τη δράση του DPP-4 (αναστολείς
DPP-4) οδηγούν σε αύξηση των επιπέδων του
GLP-1 στο αίmicroα Το αποτέλεσmicroα είναι δηλαδή
παρόmicroοιο microε αυτό των αγωνιστών GLP-1 microε τη
διαφορά ότι (1) τα φάρmicroακα αυτά χορηγούνται
από το στόmicroα microε τη microορφή δισκίου microία ή δύο
φορές την ηmicroέρα και (2) η αύξηση του GLP-1
είναι συγκριτικά microικρότερη Οι αναστολείς DPP-
4 έχουν επίσης το πλεονέκτηmicroα ότι δεν
προκαλούν υπογλυκαιmicroία και έχουν ουδέτερη
επίδραση ως προς το σωmicroατικό βάρος Οι
συχνότερες ανεπιθύmicroητες ενέργειες των
φαρmicroάκων της κατηγορίας των ινκρετινών είναι
από το γαστρεντερικό σύστηmicroα (ναυτία
έmicroετος) Πιθανολογείται ότι σε σπάνιες
περιπτώσεις η χρήση των αγωνιστών GLP-1
και κάποιων αναστολέων DPP-4 ενδέχεται να
σχετίζεται microε παγκρεατίτιδα (φλεγmicroονή του
13 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
παγκρέατος) ωστόσο το θέmicroα αυτό δεν έχει
σ΄αυτή τη φάση αποσαφηνισθεί Οι αναστολείς
συmicromicroεταφορέα νατρίου-γλυκόζης 2 (αναστολείς
SGLT2) αποτελούν την νεότερη κατηγορία
αντιδιαβητικών φαρmicroάκων και δρουν
αυξάνοντας την αποβολή γλυκόζης από τους
νεφρούς Φυσιολογικά microε την κυκλοφορία του
αίmicroατος στους νεφρούς διηθούνται
(φιλτράρονται) περίπου 180 g γλυκόζης την
ηmicroέρα και το 99 αυτής της ποσότητας
επαναρροφάται από τα νεφρικά σωληνάρια Η
επαναρρόφηση της γλυκόζης στους νεφρούς
γίνεται microέσω των συmicromicroεταφορέων νατρίου-
γλυκόζης τύπου 2 (SGLT2) ενώ στο λεπτό
έντερο υπάρχουν οι συmicromicroεταφορείς τύπου 1
(SGLT1) οι οποίοι βοηθούν στην απορρόφηση
της γλυκόζης που προσλαmicroβάνεται microε την
τροφή Όταν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίmicroα
ξεπερνούν ένα όριο (~180 mgdl) o νεφρός δεν
microπορεί να επαναρροφήσει όλη τη γλυκόζη microε
αποτέλεσmicroα microια ποσότητα να απεκκρίνεται στα
ούρα και να παρουσιάζεται γλυκοζουρία Οι
αναστολείς SGLT2 είναι φάρmicroακα που
χορηγούνται από το στόmicroα microε τη microορφή
χαπιού συνήθως microία φορά την ηmicroέρα και
έχουν microέτρια αποτελεσmicroατικότητα παρόmicroοια
microε αυτή των αναστολέων DPP-4 Έχουν
δοκιmicroασθεί για τη ρύθmicroιση της γλυκόζης σε
ασθενείς microε τύπου 2 διαβήτη microόνα τους ή σε
συνδυασmicroό microε άλλα φάρmicroακα όπως
microετφορmicroίνη σουλφονυλουρίες πιογλιταζόνη
αναστολείς DPP-4 και ινσουλίνη Μπορεί να
βοηθήσουν στην απώλεια βάρους της τάξεως
των 2-3 kg ενώ δεν προκαλούν υπογλυκαιmicroία
Στις ανεπιθύmicroητες ενέργειες ανήκουν η αύξηση
της συχνότητας microυκητιάσεων και λιγότερο
συχνά ουρολοιmicroώξεων ιδιαίτερα στις γυναίκες
(αιδοιοκολπίτιδα σε ποσοστό 10-15)
Επίσης έχουν αναφερθεί σπάνιες περιπτώσεις
ευγλυκαιmicroικής διαβητικής κετοξέωσης
δηλαδή κετοξέωσης microε όχι πολύ υψηλά
επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα καθώς και πιθανή
αύξηση του κινδύνου καταγmicroάτων microε ένα από
τα σκευάσmicroατα (καναγλιφλοζίνη) Μια άλλη
ουσία αυτής της κατηγορίας η εmicroπαγλιφλοζίνη
δοκιmicroάσθηκε microε πολύ καλά αποτελέσmicroατα επί
3 έτη σε ασθενείς microε τύπου 2 διαβήτη και
προυπάρχουσα καρδιαγγειακή νόσο
microειώνοντας τη συχνότητα καρδιαγγειακών
συmicroβαmicroάτων αλλά και της θνητότητας στους
ασθενείς αυτούς
Στα microειονεκτήmicroατα των νεότερων
αντιδιαβητικών φαρmicroάκων συmicroπεριλαmicroβάνεται
η σχετικά περιορισmicroένη εmicroπειρία (έλλειψη
microακροπρόθεσmicroων δεδοmicroένων σχετικά microε την
επίδραση στο καρδιαγγειακό σύστηmicroα και τις
χρόνιες επιπλοκές του διαβήτη ασφάλεια) και
το υψηλό κόστος
Συmicroπερασmicroατικά τα νεότερα φάρmicroακα της
κατηγορίας των ινκρετινών καθώς και οι
αναστολείς SGLT2 αποτελούν χρήσιmicroη
προσθήκη στις ήδη υπάρχουσες θεραπευτικές
επιλογές για τον διαβήτη τύπου 2 Τα
σκευάσmicroατα αυτά έχουν ορισmicroένα ιδιαίτερα
χρήσιmicroα χαρακτηριστικά καθώς είναι
αποτελεσmicroατικά στη ρύθmicroιση της
υπεργλυκαιmicroίας χωρίς όmicroως να προκαλούν
υπογλυκαιmicroία και χωρίς να αυξάνουν το
σωmicroατικό βάρος (όπως συmicroβαίνει microε πολλά
από τα παλαιότερα φάρmicroακα) Η ακριβής θέση
των φαρmicroάκων αυτών στη θεραπεία του
διαβήτη αναmicroένεται να καθορισθεί microε
microεγαλύτερη σαφήνεια στο εγγύς microέλλον καθώς
αποκτιέται microεγαλύτερη εmicroπειρία στη χρήση
τους
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 14
Οι γιατροί ldquoδενεπιτρέπεταιrdquo να
δείχνουν ldquoαδυναmicroίαrdquo
Η πλειοψηφία των άρθρων του περιοδικού
microας έχει σαν αντικείmicroενο την αντιmicroετώπιση του
διαβήτη Και ειδικότερα από την microεριά του
ασθενούς ∆ηλαδή πως θα καλυτερεύσουmicroε τη
ζωή microας ενηmicroέρωση σχετικά microε τις νέες
microεθόδους που υπάρχουν πως
αντιmicroετωπίζουmicroε συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα
που αφορούν την ασθένεια microας κλπ
Πιστεύω λίγοι από τους πάσχοντες
αναρωτιούνται για τα προβλήmicroατα που
αντιmicroετωπίζουν αυτοί που ασχολούνται microε τα
επαγγέλmicroατα υγείας Οι περισσότεροι ή δεν το
σκέπτονται ή θεωρούν ότι οι γιατροί και το
υπόλοιπο προσωπικό είναι δυνατότεροι από
εmicroάς τους ldquo κοινούς θνητούςrdquo Είναι όmicroως έτσι
Είναι και αυτοί άνθρωποι microε συγκεκριmicroένες
δυνατότητες καθηmicroερινά προβλήmicroατα και
αδυναmicroίες Το άρθρο αυτό θα αναφερθεί σε
συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα που αντιmicroετωπίζει
το ιατρικό προσωπικό όπως αυτά
αναδείχθηκαν από το περιοδικό TIME (7-9-
2015) Τα προβλήmicroατα αυτά έχουν
επισηmicroανθεί από την Αmicroερικάνικη Ιατρική
Κοινότητα και όπως αναφέρεται στο άρθρο
χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής Τα
συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα προκαλούνται
κυρίως από τις απαιτήσεις της microείωσης του
κόστους περίθαλψης οπότε πιστεύω ότι
αντίστοιχα προβλήmicroατα θα αντιmicroετωπίσει και η
Ελληνική Ιατρική Κοινότητα λόγω της
οικονοmicroικής κρίσης που διέρχεται η χώρα ∆εν
γνωρίζω αν υπάρχουν αντίστοιχες microελέτες στη
χώρα microας
Κανείς Αmicroερικάνος ασθενής δεν θα
φανταζότανε ότι οι microισοί νοσοκοmicroειακοί γιατροί
είναι εξουθενωmicroένοι λόγω υπερβολικού φόρτου
εργασίας Επίσης η ιατρική ιδιότητα απαιτεί ο
γιατρός να microην δείχνει σηmicroάδια αδυναmicroίας
Κατά το Αmicroερικάνικο Ίδρυmicroα πρόληψης
αυτοκτονιών περίπου 400 Αmicroερικάνοι γιατροί
αυτοκτονούν κάθε χρόνο Το microεγαλύτερο
ποσοστό microεταξύ όλων των επαγγελmicroάτων Που
οφείλεται αυτό Η έρευνα το αποδίδει στην
κούραση και την ψυχολογική πίεση Οι
νοσοκοmicroειακοί γιατροί εργάζονται 12-14 ώρες
ηmicroερησίως και απαιτείται πλήρης πνευmicroατική
διαύγεια γιατί στο ιατρικό λειτούργηmicroα το λάθος
microπορεί να είναι microοιραίο Αυτό δηmicroιουργεί
τεράστια ψυχολογική πίεση Οι ειδικοί που
microελετούν το πρόβληmicroα αναφέρουν ότι η
πνευmicroατική υγεία προσεγγίζει σηmicroεία κρίσης
Οι συνέπειες αυτού του προβλήmicroατος δεν
επηρεάζουν microόνο την προσωπική ζωή αλλά και
την επαγγελmicroατική
Οι περισσότεροι γιατροί αναγνωρίζουν ότι
έχουν περάσει από αυτό το στάδιο στην αρχή
της καριέρας τους Ο διακεκριmicroένος καθηγητής
χειρουργικής στο Πανεπιστήmicroιο του Stanford l
Greco έχει αφιερώσει τη ζωή του στην
αντιmicroετώπιση αυτού του προβλήmicroατος και
προσπαθεί να αφυπνίσει και άλλα ιδρύmicroατα
ώστε να δηmicroιουργήσουν οmicroάδες αντιmicroετώπισης
και αναγνώρισης του προβλήmicroατος Ο
καθηγητής S Ser στο Πανεπιστήmicroιο του
15 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Michigan ο οποίος θεωρείται παγκοσmicroίως
ειδικός για την κατάθλιψη των γιατρών
ποφάσισε να ασχοληθεί σοβαρά microε το
συγκεκριmicroένο πρόβληmicroα όταν ο καλύτερος
φίλος του γιατρός προσπάθησε να
αυτοκτονήσει και δύο χρόνια αργότερα ένας
άλλος συνεργάτης του αυτοκτόνησε
Σύmicroφωνα microε τη microελέτη τα προβλήmicroατα
ξεκινούν microε την αρχή των εφηmicroεριών Σ αυτήν
τη φάση οι νέοι γιατροί δέχονται microεγάλη πίεση
microικρή αmicroοιβή και απολαmicroβάνουν microόνο
επικρίσεις όταν κάτι δεν πάει καλά Να
σηmicroειώσουmicroε ότι οι νέοι Αmicroερικάνοι γιατροί
ξεκινούν microε ένα τραπεζικό χρέος περίπου
$200000 και δουλεύουν 90 ώρες την
εβδοmicroάδα χωρίς ιδιαίτερα καλή αmicroοιβή
Οι συνθήκες έχουν χειροτερέψει οικονοmicroικά
αλλά και κοινωνικά Παλαιότερα οι γιατροί
είχαν σίγουρη καλή οικονοmicroική αποκατάσταση
αλλά και κοινωνική αναγνώριση Αυτό έχει
αλλάξει δραmicroατικά Η οικονοmicroική επιτυχία δεν
είναι εγγυηmicroένη αλλά ούτε και η κοινωνική Οι
επαγγελmicroατικές απαιτήσεις όmicroως έχουν
αυξηθεί Οι σηmicroερινοί γιατροί έχουν
περισσότερο υλικό να microελετήσουν
περισσότερη ενδονοσοκοmicroειακή γραφειοκρατία
και κυρίως περισσότερους ασθενείς
Μια κατάσταση την οποία προσπαθούν να
αντιmicroετωπίσουν χωρίς microεγάλη επιτυχία είναι
αυτό που σχετίζεται microε το καλούmicroενο ldquoστίγmicroαrdquo
το οποίο καθορίζεται από την αδυναmicroία να
φέρει εις πέρας κάποιος την εργασία του στον
Ιατρικό Χώρο Μόνο το 22 αναζητά βοήθεια
από ειδικούς Η ειρωνεία όπως αναφέρει ο κ
Ser είναι ότι αν κάποιος ζητήσει βοήθεια κατά
microεγάλο ποσοστό όχι απλώς θα ξεπεράσει τα
ψυχολογικά προβλήmicroατα αλλά αυτή η εmicroπειρία
θα είναι σηmicroαντική ώστε να βοηθήσει καλύτερα
τους ασθενείς του ∆υστυχώς αυτή η αντίληψη
έχει να κάνει microε το πως αντιmicroετωπίζεται
κάποιος που έχει πρόβληmicroα από την ίδια την
Ιατρική Κοινότητα Συνήθως αποmicroονώνεται ή
ακόmicroα και χλευάζεται Αυτό θυmicroίζει πολύ την
νοοτροπία στο στρατό Ο νεοσύλλεκτος ή
όποιος έχει πρόβληmicroα προσαρmicroογής
αντιmicroετωπίζει σοβαρή ψυχολογική πίεση η
οποία επιδεινώνει το πρόβληmicroα
Ο κ Greco παραδέχεται ότι και αυτός ήταν
microέρος του ίδιου προβλήmicroατος ∆ηλαδή όντας
σκληρός microε τους εκπαιδευόmicroενους
χειρούργους πριν χρόνια τώρα προσπαθεί να
επανορθώσει για τις ldquoαmicroαρτίεςrdquo του Η αλλαγή
νοοτροπίας προήλθε όταν πληροφορήθηκε την
αυτοκτονία ενός microαθητή του τον οποίο
θεωρούσε κορυφαίο στο χώρο της
χειρουργικής Η τακτική που ακολουθεί
σήmicroερα είναι να παρατηρεί διακριτικά τους
ειδικευόmicroενους και αν παρατηρήσει κάποιο
πρόβληmicroα να αφιερώνει χρόνο microαζί τους Είναι
δύσκολο να παραδεχθείς τέτοιου είδους
πρόβληmicroα ειδικά όταν βρίσκεσαι microέσα στον
Ιατρικό Χώρο Αλλά από την άλλη microεριά είναι
πιο εύκολο και αποτελεσmicroατικό να το
αντιmicroετωπίσεις αναφέρει ο κ Ser Βοηθήστε
τους νέους γιατρούς να γίνουν πιο δυνατοί και
ευτυχείς στο χώρο τους γιατί microόνο τότε θα
microπορέσουν να επικεντρωθούν και να
βοηθήσουν τους ασθενείς τους
Μέχρι το 2020 υπολογίζεται ότι οι Ηνωmicroένες
Πολιτείες θα χρειασθούν τουλάχιστον 90000
περισσότερους παθολόγους Αυτό
microεταφράζεται σε περισσότερες ώρες εργασίας
γιrsquo αυτούς που θα βρίσκονται στο σύστηmicroα Και
αυτό σηmicroαίνει microεγαλύτερη πίεση
Ελεύθερη microετάφραση
Επαmicroεινώντας Κεχαγιάς
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 16
Απλά βήmicroατα για ναβελτιώσουmicroε τη ζωή
microας
Θέλετε να αισθανθείτε καλύτερα Υπάρχουν
τέσσερις απλοί τρόποι
∆ιερωτηθείτε εκφράστε τα συναισθήmicroατά σας
αποφασίστε κι αγκαλιάστε τους δικούς σας
ανθρώπους
Η πλοήγηση στο διαδίκτυο αποτελεί microια
καθηmicroερινή πρακτική για την πλειονότητα των
ανθρώπων της σύγχρονης εποχής Πολλοί
microάλιστα συχνά ακολουθούmicroε συmicroβουλές
ευτυχίας ή συγκεκριmicroένες συνταγές επιτυχίας
για microια καλύτερη ζωή από ανθρώπους που είτε
επικοινωνούmicroε microαζί τους στα microέσα κοινωνικής
δικτύωσης είτε διαβάζουmicroε άρθρα τους στο
διαδίκτυο Οι άνθρωποι όmicroως αυτοί τις
περισσότερες φορές δεν ξέρουν καν ποιο θέmicroα
πραγmicroατικά microας απασχολεί Καλό θα ήταν
λοιπόν να είmicroαστε περισσότερο επιφυλακτικοί
και να microην εmicroπιστευόmicroαστε εύκολα κάθε
συmicroβουλή που microας δίνεται ή τυχαίνει να
διαβάζουmicroε
Στην πραγmicroατικότητα σας προτείνουmicroε να
microην εmicroπιστευτείτε ούτε το περιεχόmicroενο των
γραmicromicroών αυτού του άρθρου (ως κριτικοί
αναγνώστες) παρά microόνο τις microελέτες
νευροεπιστηmicroόνων οι οποίες καταδεικνύουν
τους παράγοντες που microπορούν πραγmicroατικά να
microας οδηγήσουν σε microια πιο ποιοτική ζωή
Ο ερευνητής των νευροεπιστηmicroών του UCLA
(του Πανεπιστηmicroίου της Καλιφόρνια στο Λος
Άντζελες) Alex Korb microάς δίνει λοιπόν κάποιες
ιδέες που microπορεί να microας βοηθήσουν
ουσιαστικά στο να ακολουθήσουmicroε στη ζωή
microας microια πορεία που θα microας κάνει να
αισθανθούmicroε καλύτερα
Στις παρακάτω γραmicromicroές θα λάβουmicroε
απαντήσεις σε ερωτήmicroατα που συχνά microας
απασχολούν από έναν άνθρωπο που
πραγmicroατικά γνωρίζει πως microπορεί να microας
βοηθήσει
1) Ψάξτε τις αιτίες
Υπάρχουν φορές που οι σκέψεις microας δεν microας
επιτρέπουν να αισθανθούmicroε τουλάχιστον
όmicroορφα αν όχι ευχάριστα Μπορεί να
νιώθουmicroε ενοχή ή ντροπή χωρίς σαφή λόγο
Ποια λοιπόν είναι η σωστή ερώτηση που θα
πρέπει να θέτουmicroε στον εαυτό microας όταν δεν
αισθανόmicroαστε καλά Μα φυσικά το γιατί
Είτε θέλουmicroε να το πιστέψουmicroε είτε όχι τα
συναισθήmicroατα της ενοχής και της ντροπής
ενεργοποιούνται από το λεγόmicroενο laquoκέντρο
ανταmicroοιβήςraquo του εγκεφάλου το οποίο επίσης
σχετίζεται microε τη microάθηση και τον εθισmicroό
Παρά λοιπόν τις έντονες διαφορές τους η
περηφάνια η ντροπή η ενοχή ενεργοποιούνται
από παρόmicroοια νευρωνικά κυκλώmicroατα
Εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι ότι η υπερηφάνεια
είναι το πιο ισχυρό από αυτά τα συναισθήmicroατα
στην ενεργοποίηση της δραστηριότητας των
συγκεκριmicroένων περιοχών
Παραδόξως επίσης και η ανησυχία σε
βραχυπρόθεσmicroο επίπεδο microας κάνει να
αισθανόmicroαστε λίγο καλύτερα ndash θεωρώντας ότι
microέσω αυτής συmicroβάλλουmicroε στην επίλυση των
προβληmicroάτων microας Αυτό αρχικά microπορεί να
φαίνεται αντιφατικό αλλά δείχνει ότι όταν
είmicroαστε αγχωmicroένοι -ες είναι καλύτερο να
κάνουmicroε κάτι γιrsquo αυτό - ακόmicroα και να
ανησυχήσουmicroε - από το να microείνουmicroε αδρανείς
Σαφώς η ενοχή η ντροπή και η ανησυχία
είναι άσχηmicroες microακροπρόθεσmicroες λύσεις Τι
λοιπόν προτείνουν οι νευροεπιστήmicroονες ότι θα
πρέπει να κάνουmicroε Να διερωτηθούmicroε για ποια
πράγmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες
Η ευγνωmicroοσύνη σχετίζεται microε τα θετικά
συναισθήmicroατα που αισθανόmicroαστε όταν microας
συmicroβαίνει κάτι καλό όταν εκτιmicroάmicroε όσα θετικά
συmicroβαίνουν γύρω microας χωρίς να τα θεωρούmicroε
δεδοmicroένα αποτελώντας επιλογή και συνάmicroα
στάση ζωής Και σαφώς επηρεάζει
πραγmicroατικά το microυαλό microας ∆ιερωτάστε βέβαια
17 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
microε ποιον τρόπο συmicroβαίνει αυτό
Τα οφέλη της ευγνωmicroοσύνης ξεκινούν από το
σύστηmicroα της ντοπαmicroίνης κι επειδή
αισθανόmicroαστε ευγνώmicroονες ενεργοποιείται το
στέλεχος της περιοχής του εγκεφάλου που την
παράγει
Προσπαθώντας λοιπόν να σκεφτούmicroε τα
πράγmicroατα για τα οποία νιώθουmicroε ευγνώmicroονες
επικεντρωνόmicroαστε στις θετικές πτυχές της
ζωής microας και microε αυτή τη διαδικασία αυξάνεται η
παραγωγή σεροτονίνης Σηmicroειώνουmicroε δε πως
τα χαmicroηλά επίπεδα της σεροτονίνης σχετίζονται
microε την κακή διάθεση την επιθετική
συmicroπεριφορά και την εmicroφάνιση κατάθλιψης
Σαφώς ορισmicroένες συγκυρίες ή καταστάσεις
που βιώνουmicroε microοιάζουν σαν να laquoφάγαmicroεraquo
γροθιά στο στοmicroάχι microας και αισθανόmicroαστε σαν
να microην υπάρχει τίποτα για το οποίο να
νιώθουmicroε ευγνώmicroονες Παρά ταύτα δεν
πειράζει ∆εν χρειάζεται πάντα να βρίσκουmicroε
κάτι καθώς η διαδικασία και microόνο της
αναζήτησης πραγmicroατικά microετράει
Το να θυmicroόmicroαστε να είmicroαστε ευγνώmicroονες για
όσα θετικά όmicroορφα microας συmicroβαίνουν αποτελεί
ένδειξη υψηλής συναισθηmicroατικής νοηmicroοσύνης
Και η ευγνωmicroοσύνη δεν συνδέεται microόνο microε την
ευτυχία αλλά και microε τη δηmicroιουργία ενός
κατάλληλου πλαισίου ανάπτυξης και εξέλιξης
των σχέσεων microας
Τι microάς συmicroβαίνει όmicroως όταν τα κακά
συναισθήmicroατα microας κατακλύζουν Όταν δεν
γνωρίζουmicroε καν πώς να τα διαχειριστούmicroε
Υπάρχει microια εύκολη απάντηση
2) Αρνητικά συναισθήmicroατα
Ας συνδέσουmicroε τα άσχηmicroα ndash αρνητικά
συναισθήmicroατα microε τη λύπη την ανησυχία το
θυmicroό
Ο ερευνητής Gross διαπίστωσε ότι οι
άνθρωποι που προσπαθούν να καταπνίξουν
microια αρνητική συναισθηmicroατική εmicroπειρία
αποτυγχάνουν τελικά να το κάνουν Ενώ
θεωρούν ότι φαίνονται καλά προς τα έξω το
microεταιχmicroιακό τους σύστηmicroα φανερώνει τα
αρνητικά τους συναισθήmicroατα προς τα microέσα
όσο κι αν προσπαθούν να τα καταπνίξουν Το
ίδιο καταδεικνύουν πορίσmicroατα έρευνας
λειτουργικής απεικόνισης microαγνητικού
συντονισmicroού (fMRI) του Kevin Ochsner (του
Πανεπιστηmicroίου Columbia) τονίζοντας microάλιστα
πως η προσπάθεια να κρύβουmicroε ή να
καταπνίγουmicroε τα αρνητικά microας συναισθήmicroατα
σε καmicroία περίπτωση δεν microας ωφελεί αντίθετα
σε ορισmicroένες περιπτώσεις λειτουργεί
υποστηρικτικά και ενισχύει τα συναισθήmicroατα
αυτά
Στην πραγmicroατικότητα microόνο η έκφραση και
παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας microπορεί να
λειτουργήσει υποστηρικτικά και να microας
ωφελήσει καθώς χρησιmicroοποιώντας το λόγο
κάνοντας έmicromicroεσες αναφορές ή ακόmicroα και
απλουστεύσεις της εmicroπειρίας microας microειώνουmicroε τη
διέγερση αυτών των συναισθηmicroάτων Ακόmicroα
και η περιγραφή ενός αρνητικού
συναισθήmicroατος microε microια ή δύο λέξεις βοηθά στη
microείωση της έντασης του συναισθήmicroατος αυτού
Πολλές microάλιστα αρχαίες microέθοδοι ήταν πολύ
πιο microπροστά από σύγχρονες πρακτικές της
εποχής microας όπως ο διαλογισmicroός ο οποίος
βέβαια χρησιmicroοποιείται διαχρονικά Η έκφραση
και παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας λοιπόν
αποτελεί βασικό εργαλείο της γνώσης και της
συναίσθησης επηρεάζοντας τον εγκέφαλο microας
microε τόση δύναmicroη η οποία ασκεί καθοριστική
επίδραση και στους ανθρώπους του
περιβάλλοντός microας
Παρόλα αυτά αν τελικά δεν αισθανόmicroαστε
άσχηmicroα δυστυχώς υπάρχουν κάποια
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 18
περιστατικά κάποιες καταστάσεις ή
εmicroπειρίες που βιώνουmicroε στη ζωή microας και
microας προκαλούν άγχος ή πίεση Υπάρχει
όmicroως κι ένας απλός τρόπος για να τις
νικήσουmicroε
3) Λήψη αποφάσεων
Το γεγονός ότι κάθε φορά που
λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση στη συνέχεια
αισθανόmicroαστε ότι είmicroαστε σε κατάσταση
ηρεmicroίας δεν αποτελεί τυχαίο γεγονός
Επιστηmicroονικά έχει αποδειχθεί ότι η λήψη
αποφάσεων microειώνει το άγχος και την
ανησυχία καθώς microας βοηθά να λύσουmicroε τα
προβλήmicroατά microας και επηρεάζει τη λειτουργία
του εγκεφάλου microας
Η λήψη αποφάσεων ως διαδικασία
περιλαmicroβάνει τόσο τον καθορισmicroό των στόχων
όσο και τη δηmicroιουργία προθέσεων και
προσδοκιών Και οι τρεις αποτελούν microέρος του
ίδιου νευρικού κυκλώmicroατος και επιδρούν θετικά
microειώνοντας την ανησυχία και το άγχος Η λήψη
αποφάσεων βοηθά στο να ξεπερνάmicroε ή
τουλάχιστον να σταmicroατάmicroε να έλκουmicroε
αρνητικά ερεθίσmicroατα και ρουτίνες
Σαφώς όmicroως microπορεί να αποτελέσει και microια
δύσκολη ή ακόmicroα και επίπονη διαδικασία Άρα
εν κατακλείδι τι είδους αποφάσεις θα πρέπει
να λαmicroβάνουmicroε Ο τοmicroέας των
νευροεπιστηmicroών έχει την απάντηση
Να παίρνουmicroε microια laquoαρκετά καλήraquo απόφαση
∆ε χρειάζεται να προσπαθούmicroε στοχεύοντας
στην καλύτερη απόφαση καθώς είναι ευρέως
γνωστό ότι η τελειοmicroανία συχνά ταυτίζεται microε
καταστάσεις άγχους και πίεσης Και οι microελέτες
που αφορούν τη την εγκεφαλική λειτουργία
καταδεικνύουν την εν λόγω ταύτιση καθώς
στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να είναι
όλα τέλεια κατακλύζεται ο εγκέφαλός microας microε τα
συναισθήmicroατα που microας κάνουν να νιώθουmicroε
ότι βρισκόmicroαστε εκτός ελέγχου
Στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να
επιτύχουmicroε το καλύτερο ή ακόmicroα και το τέλειο
αποτέλεσmicroα κι όχι απλά το καλό προκαλούmicroε
έντονη συναισθηmicroατική δραστηριότητα
Αντίθετα microέσω της αναγνώρισης ότι αυτό microε το
οποίο καταπιανόmicroαστε είναι αρκετά καλό
ενεργοποιούνται περισσότερες περιοχές που
microας βοηθούν να νιώθουmicroε ότι έχουmicroε καλύτερο
έλεγχο
Έτσι όταν λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση ο
εγκέφαλός microας microάς οδηγεί στο να
αισθανόmicroαστε ότι έχουmicroε τον έλεγχο και όπως
έχει προαναφερθεί η αίσθηση του ελέγχου
microειώνει το στρες Αλλά το πραγmicroατικά
συναρπαστικό είναι πως η λήψη αποφάσεων
ενισχύει την ευχαρίστηση
Μπορούmicroε να αντιληφθούmicroε ότι όταν
λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση σχετικά microε ένα
στόχο που έχουmicroε θέσει και εν συνεχεία
επιτυγχάνουmicroε τον εν λόγω στόχο
αισθανόmicroαστε καλύτερα από ό τι όταν κάτι
θετικό microάς συmicroβαίνει αλλά κατά τύχη
Και αυτό απαντά στο αιώνιο microυστήριο του
λόγου για τον οποίο όταν αποφασίζουmicroε
εξαναγκαστικά να γραφτούmicroε στο γυmicroναστήριο
αυτό αποτελεί microια εξαιρετικά δύσκολη
απόφαση για εmicroάς καθώς στην
πραγmicroατικότητα σέρνουmicroε τους εαυτούς microας
και δεν λαmicroβάνουmicroε την απόφαση να
γυmicroναστούmicroε από ευχαρίστηση
Όταν λοιπόν κάνουmicroε κάτι γιατί θεωρούmicroε
ότι πρέπει (στην ουσία όmicroως αναγκαζόmicroαστε)
αυτό δεν αποτελεί πραγmicroατικά microια εθελοντική
απόφαση και γιrsquo αυτό το λόγο ο εγκέφαλός microας
και εν κατακλείδι εmicroείς οι ίδιοι-ες δεν
αισθανόmicroαστε ευχαρίστηση και δεν ωθούmicroαστε
στο να συνεχίσουmicroε να λαmicroβάνουmicroε αυτή την
απόφαση Αντίθετα αισθανόmicroαστε άγχος και
microε αυτόν τον τρόπο σαφώς δεν microπορούmicroε να
οικοδοmicroήσουmicroε microια καλή συνήθεια ακόmicroα κι αν
αυτή είναι η συνήθεια της σωmicroατικής άσκησης
19 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Νιώθουmicroε ευγνώmicroονες δηλώνουmicroε τα
αρνητικά microας συναισθήmicroατα και λαmicroβάνουmicroε
περισσότερες αποφάσεις Εξαιρετικά Αλλά
όmicroως όλα αυτά αποτελούν microια microοναχική
συνταγή της ευτυχίας και microάλλον ως άνθρωποι
και κοινωνικά όντα χρειαζόmicroαστε κι άλλα
άτοmicroα
Τι λοιπόν υποδεικνύει η νευροεπιστήmicroη ότι
microπορούmicroε να κάνουmicroε ώστε να είmicroαστε
περισσότερο ευτυχισmicroένοι Κάτι πολύ απλό
που καλό θα είναι να microην παραλείπουmicroε και
συmicroπεριλαmicroβάνει και τους πολύτιmicroους
laquoάλλουςraquo του περιβάλλοντός microας ώστε να microην
νιώθουmicroε microοναξιά
4) Ανθρώπινη επαφή - ανθρώπινο
άγγιγmicroα
Όχι βέβαια αδιακρίτως ώστε να
αποφύγουmicroε τυχόντα δυσάρεστα
προβλήmicroατα Αποδεικνύεται λοιπόν ότι είναι
εξαιρετικά καλό να επιτρέπουmicroε στον εαυτό
microας να αισθάνεται την αγάπη και την αποδοχή
των άλλων και συνάmicroα να την εκφράζει καθώς
όταν δεν επιτρέπουmicroε την ανθρώπινη επαφή
και επικοινωνία στην ουσία υποβάλλουmicroε τον
εαυτό microας σε microια εξαιρετικά επώδυνη και
microοναχική διαδικασία
Ας δούmicroε τώρα τι κατέδειξαν τα ευρήmicroατα
νευροεπιστηmicroονικής microελέτης κατά την οποία οι
συmicromicroετέχοντες είχαν υποβληθεί στη διαδικασία
να παίζουν ένα βίντεο παιχνίδι όπου πετούσαν
microπάλες ο ένας στον άλλο χωρίς στην
πραγmicroατικότητα να υπάρχουν αληθινοί
συmicroπαίκτες παρά microόνο laquoηλεκτρονικοίraquo (καθώς
όλα ήταν δηmicroιούργηmicroα υπολογιστικού
προγράmicromicroατος) Σηmicroειώνουmicroε βέβαια ότι οι
συmicromicroετέχοντες παρακολουθούνταν από
πραγmicroατικούς ανθρώπους - επιστήmicroονες
Τι συνέβη λοιπόν όταν οι άλλοι παίκτες
σταmicroάτησαν να παίζουν και δεν πετούσαν την
microπάλα Ο εγκέφαλος των συmicromicroετεχόντων
αντέδρασε microε ίδιο τρόπο σαν να βίωνε
σωmicroατικό πόνο Απλούστερα θα λέγαmicroε ότι τα
πορίσmicroατα της έρευνας απέδειξαν πως η
απόρριψη δεν πονάει microόνο σαν να σπάει η
καρδιά microας αλλά σαν να σπάει και το πόδι
microας
Στην πραγmicroατικότητα ο κοινωνικός
αποκλεισmicroός ενεργοποιεί το ίδιο κύκλωmicroα
όπως ο σωmicroατικός πόνος Έτσι στο σηmicroείο
που σταmicroάτησε η ανταλλαγή πασών microπάλας η
microικρή αυτή αλλαγή ήταν αρκετή για να
προκαλέσει αισθήmicroατα κοινωνικού
αποκλεισmicroού
Οι σχέσεις λοιπόν είναι πολύ σηmicroαντικές για
τη λειτουργία του εγκεφάλου microας και καλό θα
ήταν αν θέλουmicroε να οδηγηθούmicroε προς την
ευτυχία να αγγίζουmicroε τους οικείους microας τους
ανθρώπους του στενού περιβάλλοντός microας
Μέσω microάλιστα της αφής απελευθερώνεται και
η ωκυτοκίνη (η ορmicroόνη της γαλουχίας η
λεγόmicroενη ορmicroόνη της αγάπης της αγκαλιάς
της σύνδεσης)
Σαφώς δεν είναι σκόπιmicroο να αγγίζουmicroε τους
πάντες αλλά ακόmicroα και οι χειραψίες ή τα
χτυπήmicroατα στην πλάτη λειτουργούν ευεργετικά
στη διάθεσή microας Όσο δε αφορά τους
ανθρώπους του οικογενειακού ή φιλικού
περιβάλλοντός microας καλό θα ήταν να κάνουmicroε
προσπάθειες να τους αγγίζουmicroε πιο συχνά
Καθώς η επαφή το άγγιγmicroα το χάδι έχουν
απίστευτα ισχυρή δύναmicroη - microας προσδίδουν
πειθώ αυξάνουν την απόδοση των οmicroάδων
ενισχύουν ακόmicroη και τις microαθησιακές microας
ικανότητες Αγγίζοντας λοιπόν κάποιον που
αγαπάmicroε στην πραγmicroατικότητα microειώνουmicroε τον
πόνο Σε microελέτες δε που έγιναν σε παντρεmicroένα
ζευγάρια φαίνεται πως η επαφή τα αγγίγmicroατα
ενίσχυσαν τους δεσmicroούς του ζευγαριού
Επιπλέον κρατώντας το χέρι κάποιου εκτός
από το γεγονός ότι microπορεί να βοηθηθούmicroε να
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 20
αισθανθούmicroε πιο άνετα αποφεύγουmicroε συνάmicroα
άλλες επώδυνες για το microυαλό microας καταστάσεις
Γιrsquo αυτό αγκαλιάστε κάποιον τώρα κιόλας Και
microην δεχθείτε microικρές γρήγορες αγκαλιές
Πείτε στους ανθρώπους που θα αγκαλιάσετε
πως κάποιος νευροεπιστήmicroονας σάς
συνέστησε τις microεγάλης διάρκειας αγκαλιές
Έρευνες έδειξαν πως λαmicroβάνοντας και
δίνοντας πέντε αγκαλιές την ηmicroέρα για
τέσσερις εβδοmicroάδες αυξάνουmicroε την ευτυχία
microας για microεγάλο χρονικό διάστηmicroα
Έτσι λοιπόν θα πρέπει να επιδιώκουmicroε να
περνάmicroε χρόνο microε τους δικούς microας ανθρώπους
και να microοιραζόmicroαστε αγκαλιέςΘα πρέπει να
τονιστεί ότι η δύναmicroη της ανταλλαγής γραπτών
microηνυmicroάτων δεν είναι αρκετή Αρκεί microόνο να
αναλογιστούmicroε πως όταν βιώνουmicroε microια
κατάσταση άγχους και στη συνέχεια
επισκεπτόmicroαστε αγαπηmicroένα microας πρόσωπα ή
τους microιλάmicroε στο τηλέφωνο αισθανόmicroαστε πολύ
καλύτερα Κι ότι δεν συmicroβαίνει το ίδιο όταν
ανταλλάσσουmicroε γραπτά microηνύmicroατα
Αφήνουmicroε λοιπόν τα γραπτά microηνύmicroατα και
επιλέγουmicroε τις κατά πρόσωπο συναντήσεις και
τις αγκαλιές
Επειδή όmicroως σκοπός του εν λόγω άρθρου
δεν είναι να σας φορτώσει microε πάρα πολλές
πληροφορίες ας συνοψίσουmicroε τις
αποδοτικότερες και ευκολότερες επιλογές που
πρέπει να κάνουmicroε για να ξεκινήσει η πορεία
microας προς την ευτυχία κατά τα πορίσmicroατα των
νευροεπιστηmicroονικών microελετών
bull ∆ιερωτόmicroαστε για ποια
θέmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες Αν
τυχόν δεν υπάρχουν απαντήσεις
δεν πειράζει Θυmicroόmicroαστε πως
ακόmicroα και η απλή αναζήτηση
βοηθάει
bull Εκφράζουmicroε τα αρνητικά microας
συναισθήmicroατα και έτσι βοηθάmicroε
το microυαλό microας να τα διαχειρίζεται
πολύ καλύτερα
bull Αποφασίζουmicroε Λαmicroβάνουmicroε αποφάσεις
laquoαρκετά καλέςraquo κι όχι σαφώς laquoτις καλύτερες
πάνω στη γη
bull Ανταλλάσσουmicroε αγκαλιές κι όχι γραπτά
microηνύmicroατα
Κλείνουmicroε microε τα λόγια του νευροεπιστήmicroονα
Alex Korb ο οποίος εξηγεί ότι Τα πάντα είναι
διασυνδεδεmicroένα Η ευγνωmicroοσύνη βελτιώνει τον
ύπνο Ο ύπνος microειώνει τον πόνο Ο
ελαττωmicroένος πόνος βελτιώνει τη διάθεσή microας
Η βελτιωmicroένη διάθεση microειώνει το άγχος το
οποίο βελτιώνει την επικέντρωση και τον
προγραmicromicroατισmicroό Η επικέντρωση και ο
κατάλληλος σχεδιασmicroός απαιτεί τη λήψη
αποφάσεων Η λήψη αποφάσεων microειώνει
περαιτέρω το άγχος και βελτιώνει την
απόλαυση Η απόλαυση microας ενισχύει να
αισθανόmicroαστε περισσότερο ευγνώmicroονες και
διατηρεί αυτή την ανοδική πορεία προς την
ευτυχία Η απόλαυση συνδέεται επίσης microε τις
κοινωνικές σχέσεις και επαφές οι οποίες microε τη
σειρά τους θα microας κάνουν πιο ευτυχισmicroένους -
ες
Κι όλοι -ες θέλουmicroε να είmicroαστε ευτυχισmicroένοι
-ες Αρκεί να γνωρίζουmicroε και να κάνουmicroε τις
κατάλληλες επιλογές Και νοmicroίζω πως για εmicroάς
που πλέον γνωρίζουmicroε ο δρόmicroος είναι πολύ
πιο εύκολος ή τουλάχιστον νευροεπιστηmicroονικά
εmicroπνευσmicroένος
Σε ελεύθερη microετάφραση από το περιοδικό
Time Αγγελική Ζώτου
21 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
ΕΚ∆ΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ
∆ΙΑΒΗΤΗ
Με αφορmicroή την Παγκόσmicroια Ηmicroέρα για τον
∆ιαβήτη ο σύλλογός microας οργάνωσε εκδήλωση
την Τετάρτη 11η Νοεmicroβρίου το απόγευmicroα Η
εκδήλωση είχε microεγάλη επιτυχία και έλαβε χώρα
στην κατάmicroεστη αίθουσα εκδηλώσεων της
ΛΑΦ Ι
Ευχαριστούmicroε θερmicroά τους φίλους και τα microέλη
του συλλόγου για την εmicroπιστοσύνη τους και
συmicroπαράστασή τους
Οι οmicroιλητές microας κκ Τίγκας και Τσιmicroηχόδηmicroος
ενθουσίασαν τους παρευρισκόmicroενους microε τις
εmicroπεριστατωmicroένες και κατανοητές οmicroιλίες τους
στα δύο βασικά και επίκαιρα θέmicroατα που
απασχολούν τους πάσχοντες από διαβήτη
τύπου Ι και Ι Ι
Ο κ Τσιmicroηχόδηmicroος Επίκουρος Καθηγητής
στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα
της οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου
Ιraquo
Και ο κ Τίγκας Επίκουρος Καθηγητής στο
Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα της
οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου Ι Ιraquo
Μετά το τέλος των οmicroιλιών ακολούθησε
πληθώρα ερωτήσεων από το ακροατήριο
22 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΖΩΗΣΤΑΑΤΟΜΑ ΜΕ
∆ΙΑΒΗΤΗ
Πώς τα φτιάχνουmicroεhellip
Οι επαγγελmicroατίες υγείας πολύ συχνά
κατευθύνουν και συmicroβουλεύουν τα άτοmicroα microε
διαβήτη έτσι ώστε να έχουν καλύτερη ποιότητα
ζωής ∆εν είναι όmicroως τόσο συχνό οι ειδικοί να
ασχολούνται microε τους συντρόφους των ατόmicroων
αυτών οι οποίοι χωρίς να έχουν διαβήτη
microαθαίνουν επίσης να ζουν microε αυτόν
Παρακάτω παρατίθενται δέκα χρήσιmicroες
συmicroβουλές που βοηθούν τους συντρόφους των
διαβητικών να υποστηρίξουν τα αγαπηmicroένα
τους πρόσωπα διατηρώντας πάντα τα υγιή
απαραίτητα όρια
1 Μην προσφέρετε αυθαίρετες συmicroβουλές
σχετικά microε τη διατροφή και τη διαχείριση του
διαβήτη εν γένει Μπορεί η πρόθεσή σας να
είναι η καλύτερη αλλά προέχει ο σεβασmicroός
στις προσωπικές επιλογές του ατόmicroου Πείτε τη
γνώmicroη σας microόνο εφόσον ρωτηθείτε Άλλωστε
κάποιες κοινές πεποιθήσεις σχετικά microε τον
διαβήτη έχουν πλέον είτε ξεπεραστεί είτε
διαψευσθεί
2 Συνειδητοποιήστε και αναγνωρίστε ότι η
διαχείριση του διαβήτη είναι microια πολύ
απαιτητική διαδικασία που διαρκεί 24 ώρες το
24ωρο και την οποία το άτοmicroο δεν διάλεξε και
ούτε microπορεί να παραιτηθεί από αυτή Το άτοmicroο
πρέπει να σκέφτεται τι πότε και πόσο θα φάει
να ρυθmicroίζει τη φυσική του άσκηση το στρες
καθώς και την αγωγή που λαmicroβάνει να microετρά
τακτικά τα επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα και
πολλά ακόmicroα
3 Μην αναφέρετε περιστατικά διαβητικών
που έχετε ακούσει microε σοβαρές επιπλοκές και
κακή έκβαση Ο διαβήτης είναι ένα νόσηmicroα
που φοβίζει το άτοmicroο που το έχει δεν
χρειάζονται λοιπόν επιπλέον laquoιστορίες
τρόmicroουraquo που αυξάνουν το άγχος Άλλωστε
είναι πλέον γνωστό ότι microε καλή διαχείριση
πολλά άτοmicroα microε διαβήτη ζουν πολλά χρόνια microε
υγεία και καλή ποιότητα ζωής
4 Προσφερθείτε να βοηθήσετε στην επιλογή
ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής Μπορείτε για
παράδειγmicroα να ξεκινήσετε από κοινού ένα
πρόγραmicromicroα φυσικής άσκησης άλλωστε η
υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωή είναι
ωφέλιmicroη για όλους
5 Μην αντιδράτε αρνητικά εάν το
αγαπηmicroένο σας πρόσωπο microετρά το σάκχαρό
του ή κάνει microια ένεση ινσουλίνης microπροστά σας
Είναι microια απαραίτητη διαδικασία για την καλή
ρύθmicroιση του διαβήτη η οποία είναι πιο
δύσκολη εάν πρέπει να γίνει κρυφά
6 Ρωτήστε πώς microπορείτε να βοηθήσετε Εάν
θέλετε να είστε υποστηρικτικοί υπάρχουν
πολλά microικρά πράγmicroατα που microπορείτε να
κάνετε Αρκεί να ρωτήσετε πρώτα
7 Μην προσφέρετε απερίσκεπτες
διαβεβαιώσεις microε σκοπό να microειώσετε το άγχος
του αγαπηmicroένου σας προσώπου Μη
συγκρίνετε το νόσηmicroά του για παράδειγmicroα microε
άλλα νοσήmicroατα όπως είναι ο καρκίνος για να
του αναδείξετε ότι τα πράγmicroατα θα microπορούσαν
να είναι χειρότερα Κάτι τέτοιο όχι microόνο δεν θα
τοντην κάνει να αισθανθεί καλύτερα αλλά
ενδεχοmicroένως να λειτουργήσει ως microήνυmicroα
υποτίmicroησης της σοβαρότητας του διαβήτη τη
στιγmicroή που πρόκειται για ένα σοβαρό νόσηmicroα
8 Υποστηρίξτε τις προσπάθειές του να
φροντίσει τον εαυτό τουτης Μπορείτε για
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 23
παράδειγmicroα να βοηθήσετε την προσπάθειά
τουτης συντρόφου σας για βελτίωση του
τρόπου ζωής microε τη διατήρηση ως επί το
πλείστο υγιεινών τροφίmicroων στο ψυγείο
Μπορείτε επίσης να σεβαστείτε την επιλογή
του να διακόψει την πρόσληψη microιας οmicroάδας
ανθυγιεινών τροφών και να microην τις
καταναλώνετε microπροστά τουτης Σίγουρα θα
βοηθήσει πολύ εάν δεν είστε εσείς η πηγή του
πειρασmicroού
9 Μην κρυφοκοιτάζετε ή σχολιάζετε τις τιmicroές
σακχάρου χωρίς να ρωτήσετε πριν Είναι πολύ
προσωπικές πληροφορίες που οη σύντροφός
σας microπορεί να microη θέλει να microοιραστεί Είναι
φυσιολογικό άλλωστε στην περίπτωση του
διαβήτη οι τιmicroές αυτές να είναι άλλοτε πολύ
υψηλές και άλλοτε πολύ χαmicroηλές Τα αυθαίρετα
σχόλιά σας για αυτές microπορεί να εντείνουν τα
αισθήmicroατα θυmicroού και απογοήτευσης που
συχνά ήδη υπάρχουν
10 Προσφέρετε απλόχερα την αγάπη σας
και την ενθάρρυνσή σας Πολλές φορές απλά
και microόνο το ενδιαφέρον σας microπορεί να
υποστηρίξει το αγαπηmicroένο σας πρόσωπο και
να το κινητοποιήσει έτσι ώστε να διαχειριστεί
microε επιτυχία τον διαβήτη
Πηγή mayoclinic
Οι Στατίνες microπορούννα αυξήσουν σε
microεγάλο ποσοστό τονκίνδυνο για τηνεmicroφάνιση διαβήτη
Οι στατίνες microπορούν να microειώσουν τη
χοληστερίνη και ακόmicroη και αν δηmicroιουργηθεί
φλεγmicroονή είναι ικανές να κρατήσουν τον
κίνδυνο των καρδιακών παθήσεων σε χαmicroηλά
επίπεδα
Το σίγουρο είναι ότι αυτά τα κοινά
συνταγογραφούmicroενα φάρmicroακα microπορεί να
αυξήσουν σε ένα microεγάλο ποσοστό τον κίνδυνο
για την εmicroφάνιση σακχαρώδη διαβήτη
Παράλληλα οι γιατροί είναι σε θέση να
διακρίνουν ένα σοβαρό κίνδυνο πριν από την
συνταγογράφηση στατινών όπως είναι και τα
φάρmicroακα microείωσης της χοληστερίνης τα οποία
είναι από τα πιο συχνά συνταγογραφούmicroενα
φάρmicroακα στην Αmicroερική Σε microία από τις microελέτες
που δηmicroοσιεύθηκε στο περιοδικό Diabetologia
επιστήmicroονες από την Φιλανδία διαπίστωσαν
πως οι άνδρες στους οποίους
συνταγογραφήθηκαν στατίνες για να microειώσουν
τη χοληστερίνη τους είχαν 46 microεγαλύτερη
πιθανότητα να εmicroφανίσουν διαβήτη microετά από 6
χρόνια σε σύγκριση microε εκείνους που δεν
έπαιρναν το συγκεκριmicroένο φάρmicroακο
Αξίζει να σηmicroειωθεί βέβαια πως οι στατίνες
κάνουν τους ανθρώπους πιο ανθεκτικούς ως
προς την επίδραση της ινσουλίνης - η οποία
διασπά τα σάκχαρα- και έτσι εκκρίνουν
λιγότερη ινσουλίνη Αυτό που καταλαβαίνει
κάποιος είναι ότι η επίδραση των στατινών
microοιάζει να είναι microεγαλύτερη στα άτοmicroα που
φαίνεται να έχουν όσο το δυνατόν πιο
φυσιολογικές τιmicroές γλυκόζης Πραγmicroατικότητα
αποτελεί το γεγονός ότι όσο microεγαλύτερη είναι η
δόση της στατίνης και για όσο microεγαλύτερο
24 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
διάστηmicroα χορηγείται σε ασθενείς τόσο
microεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος οι
συγκεκριmicroένοι ασθενείς να αποκτήσουν
διαβήτη
Παλαιότερες microελέτες έδειξαν ότι οι στατίνες
είναι ικανές να αυξήσουν τα επίπεδα του
σακχάρου στο αίmicroα καθώς και τον κίνδυνο
εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη από 10 έως
20 παρόλα αυτά όmicroως microία τόσο microεγάλη και
αρνητική επίδραση δεν έχει τεκmicroηριωθεί
επιστηmicroονικά Πολύ συχνά οι γιατροί θεωρούν
υπεύθυνες τις στατίνες για όσους ασθενείς
βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο εmicroφάνισης
καρδιακής νόσου διότι ένας βασικός
παράγοντας microελλοντικής ύπαρξης καρδιακών
προβληmicroάτων είναι και ο διαβήτης Πως
λοιπόν όλα τα παραπάνω microας οδηγούν σε
τέτοιου είδους συmicroπεράσmicroατα
O Dr Robert Eckel πρώην πρόεδρος της
Αmicroερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας και
καθηγητής της ιατρικής στο Πανεπιστήmicroιο του
Κολοράντο σηmicroείωσε πως αυτό είναι ένα
σενάριο microε καλά και άσχηmicroα νέα συγχρόνως
Αυτό που τόνισε είναι πως υπάρχουν πειστικά
στοιχεία ότι οι ασθενείς που λαmicroβάνουν
στατίνες διατρέχουν αυξηmicroένο κίνδυνο
εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη αλλά από την
άλλη πλευρά συmicroβάλλουν στη microείωση του
κινδύνου καρδιακής προσβολής εγκεφαλικού
επεισοδίου ή ακόmicroα και θανατηφόρας
καρδιακής νόσου Με αυτόν τον τρόπο
αντισταθmicroίζονται και οι παρενέργειες των
στατινών που οδηγούν στην εmicroφάνιση διαβήτη
Με άλλα λόγια οι στατίνες microπορούν να
προσφέρουν πολλά καλά στους ανθρώπους
που έχουν καρδιακά προβλήmicroατα microε το τίmicroηmicroα
όmicroως της εmicroφάνισης διαβήτη
Φιλανδοί επιστήmicroονες διαπίστωσαν επίσης
τον αυξηmicroένο κίνδυνο για την εmicroφάνιση
σακχαρώδη διαβήτη έπειτα από τη λήψη
στατινών σε ποσοστό που ανέρχεται στο 46
την ώρα που ο Eckel επισηmicroαίνει ότι η
συγκεκριmicroένη microελέτη αφορούσε microόνο λευκούς
άνδρες και για αυτό τον λόγο δε microπορεί να
γενικευτεί στον ευρύτερο πληθυσmicroό Από τους
συγκεκριmicroένους άνδρες δεν έχουmicroε
πληροφορίες για το οικογενειακό τους ιστορικό
ή ποια microπορεί να ήταν η προσωπική τους
ιστορία microε το διαβήτη Κάποιοι από αυτούς
ίσως να είχαν και άλλους παράγοντες κινδύνου
για την ασθένεια που τους έθεσε σε υψηλότερο
κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη ακόmicroη και αν
δεν είχαν πάρει στατίνες
Εκείνοι που εmicroφάνισαν σακχαρώδη διαβήτη
ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν λάβει παρόmicroοια
microέτρα και microε όλους όσους εmicroφάνισαν διαβήτη
ενώ δεν έπαιρναν στατίνες γεγονός που
υποδηλώνει ότι η θεραπεία microε στατίνες αυξάνει
τον κίνδυνο εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη
ανεξάρτητα από το προφίλ κινδύνου που
υπάρχει στο πληθυσmicroιακό φόντο Σε microία
ξεχωριστή microε έδρα τις ΗΠΑ microελέτη σχετικά microε
τη λήψη στατινών οι ερευνητές διαπίστωσαν
ότι εκείνοι που πήγαν να εmicroφανίσουν διαβήτη
ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν αυξηmicroένες
πιθανότητες να εmicroφανίσουν τη νόσο πριν καν
αρχίσουν να παίρνουν τα συγκεκριmicroένα
φάρmicroακα Πρέπει λοιπόν οι ασθενείς να
λαmicroβάνουν στατίνες Νέα microελέτη κάνει λόγο για
καρδιακά οφέλη τα οποία υπερτερούν από τον
κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη Το αν τελικά
οι ασθενείς πρέπει να λαmicroβάνουν στατίνες ή
όχι είναι κάτι που δηmicroιουργεί σύγχυση και
στους ίδιους αλλά και στους γιατρούς τους
Στην πραγmicroατικότητα τα παραπάνω
αποτελέσmicroατα υπογραmicromicroίζουν την ανάγκη για
microια συζήτηση που πρέπει να λαmicroβάνει χώρα
πριν από τη συνταγογράφηση στατινών σε
όσους ασθενείς τη χρειάζονται Για όλους
αυτούς που δεν πάσχουν ακόmicroα από διαβήτη
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 25
αλλά παρόλα αυτά είναι ευάλωτοι στη νόσο
σηmicroαντικό ρόλο παίζουν η σωστή διατροφή και
η άσκηση όπως ακριβώς τόνισε και ο Dr Neil
Stone επικεφαλής συγγραφέας 2013 του
Αmicroερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας
Σύmicroφωνα microε τον Stone αν έχουmicroε έναν
ασθενή που είναι επιρρεπής στην εmicroφάνιση
σκαχαρώδη διαβήτη σύmicroφωνα microε όλα όσα
ειπώθηκαν παραπάνω κατατάσσεται σε microία
οmicroάδα υψηλού κινδύνου γιατί λόγω του
διαβήτη υπάρχει πιθανότητα να αποκτήσει και
καρδιακά προβλήmicroατα Αυτή η οmicroάδα ασθενών
επωφελείται από τη λήψη στατινών Αν λοιπόν
έχουν σκοπό οι συγκεκριmicroένοι ασθενείς να
λάβουν microία στατίνη θα παραmicroείνουν υγιείς και
θα βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους Σε
διαφορετική περίπτωση εάν δε το κάνουν αυτό
και λάβουν τη στατίνη συνεχίζοντας παράλληλα
έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής τότε θα είναι
ακόmicroα πιο επιρρεπείς στην εmicroφάνιση διαβήτη
Τέλος ένας ακόmicroη σηmicroαντικός παράγοντας
για να αποφασίσει κάποιος ασθενής που
πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη να πάρει
στατίνες είναι και το οικογενειακό του ιστορικό
Τα πάντα είναι σχετικά όσον αφορά τους
κινδύνους και τα οφέλη microε τα οποία θα έρθει
αντιmicroέτωπος ο κάθε ασθενής Σίγουρος όmicroως
είναι ο κίνδυνος εmicroφάνισης διαβήτη όταν
κάποιος λαmicroβάνει στατίνες Αυτό που τονίζει ο
Eckel είναι ότι το καλύτερο αποτέλεσmicroα έρχεται
ύστερα από microία αρmicroονική επικοινωνία και
συνεργασία microεταξύ γιατρού και ασθενή Αυτό
είναι το παν για να πετύχει οποιαδήποτε
θεραπεία
ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΕΝΙΚΗΣ
ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ
Καλούνται τα microέλη της ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ
ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΑΝΙΚΟ ∆ΙΑΒΗΤΗ
(ΠΕΝ∆Ι ) σε τακτική Γενική Συνέλευση την
Κυριακή 24-Ιανουαρίου στα γραφεία του
Συλλόγου
∆ηmicroητρίου Χατζή 63- Αmicroπελόκηποι
Ιωαννίνων
Επειδή ο σύλλογος microας έχει microέλη από όλη
την Ήπειρο και είναι αδύνατον να υπάρχει
απαρτία την πρώτη Κυριακή για να
αποφύγουmicroε την ταλαιπωρία παρακαλούmicroε
θερmicroά τα microέλη microας να δώσουν το παρόν στην
επαναληπτική συνέλευση
Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016 2016 και ώρα
1100 πmicro
Θέmicroατα
1Απολογισmicroός δραστηριοτήτων του ∆Σ
2Οικονοmicroικός απολογισmicroός
3Εκλογές για την ανάδειξη συmicroπληρωmicroατικού
microέλους του ∆Σ
Υποψηφιότητες υποβάλλονται στα γραφεία
του συλλόγου και τηλεφωνικά στα 26510-
08276 ή 26510- 73634 έως και τις 27
Ιανουαρίου
Λόγω των συνεχών περικοπών και των
δύσκολων στιγmicroών που βιώνουmicroε όλοι microας
παρακαλούmicroε να δραστηριοποιηθείτε microαζί microε
το Νέο ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο
Η ενεργή συmicromicroετοχή microας θα κρατήσει το
Σύλλογό microας ενεργό και θα συmicroβάλει microε τη
δυναmicroική παρουσία microας στη διεκδίκηση των
δικαιωmicroάτων microας για την αντιmicroετώπιση του
διαβήτη
Μετά τη Γενική Συνέλευση
Θα κοπεί και η Πρωτοχρονιάτικη βασιλόπιτα
του Συλλόγου
Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο
26 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Έξυπνο έmicroπλαστροαντικαθιστά τις ενέσεις
για το διαβήτη
Της Νικολέτας Ντάmicroπου
Με ενθουσιασmicroό αναmicroένεται να υποδεχθούν
το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο εκατοmicromicroύρια
άνθρωποι σε όλο τον κόσmicroο που πάσχουν
από διαβήτη την νέα ανακάλυψη των
επιστηmicroόνων που υπόσχεται να βάλει τέλος
στις ενέσεις που κάνουν τα διαβητικά άτοmicroα για
τη ρύθmicroιση του σακχάρου τους
Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο ένα επίθεmicroα
δηλαδή το οποίο microπορεί και ανιχνεύει την
αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα θα έχει τη
δυνατότητα να χορηγεί microικρές ποσότητες
ινσουλίνης στα άτοmicroα microε διαβήτη
απελευθερώνοντας τα από την επώδυνη
διαδικασία των ενέσεων Το laquoέξυπνοraquo
έmicroπλαστρο θα έχει τη δυνατότητα όχι microόνο να
κάνει τον απαραίτητο έλεγχο για το επίπεδο
της γλυκόζης στο αίmicroα του διαβητικού αλλά
ταυτόχρονα θα προχωρά στην έγχυση της
απαραίτητης δόσης ινσουλίνης στον
οργανισmicroό του διαβητικού ατόmicroου microέσω
εκατοντάδων microικρο-βελονών που βρίσκονται
στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου
Η υψηλής τεχνολογίας συσκευή microπορεί να
ανιχνεύσει ακόmicroα και microικρές αυξήσεις στα
επίπεδα του σακχάρου στο αίmicroα και να εγχέει
τις ενδεδειγmicroένες microικροποσότητες ινσουλίνης
όταν χρειάζεται Συσκευή σε microέγεθος
γραmicromicroατόσηmicroου Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο δεν
είναι microεγαλύτερο από ένα γραmicromicroατόσηmicroο και
είναι ιδιαίτερα λεπτό και τετραγωνισmicroένο Οι
εκατό microικροσκοπικές βελόνες που βρίσκονται
στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου έχουν το
microέγεθος microιας ανθρώπινης βλεφαρίδας
Όλες αυτές οι microικρο-βελόνες είναι γεmicroάτες microε
microικροσκοπικές microονάδες αποθήκευσης της
ινσουλίνης και όταν ανιχνευθεί ότι τα επίπεδα
γλυκόζης στο αίmicroα είναι πάρα πολύ υψηλά
τότε απελευθερώνουν γρήγορα την
ενδεδειγmicroένη ποσότητα ινσουλίνης Η
ανακάλυψη της συσκευής έγινε στο
Πανεπιστήmicroιο της Βόρειας Καρολίνας και όπως
δηλώνει η οmicroάδα των ερευνητών laquoη συσκευή
αυτή θα microπορούσε να είναι ένα microοναδικό
εργαλείο για τον άνθρωποraquo Ο αναπληρωτής
καθηγητής κ Τζεν Γκου του τmicroήmicroατος
Βιοϊατρικής Τεχνολογίας του Πανεπιστηmicroίου της
Βόρειας Καρολίνας είπε laquoδηmicroιουργήσαmicroε ένα
εύκολο στη χρήση microη τοξικό από συmicroβατικά
υλικά έξυπνο έmicroπλαστρο το οποίο microπορεί να
προσαρmicroοστεί στις ανάγκες του κάθε
διαβητικού ατόmicroουraquo
Η συσκευή αυτή θα αποδεσmicroεύσει
εκατοmicromicroύρια άτοmicroα microε διαβήτη τα οποία είναι
αναγκασmicroένα να τρυπάνε τακτικά τα δάχτυλα
τους προκειmicroένου να ελέγξουν τα επίπεδα του
σακχάρου τους και να χορηγήσουν την
απαραίτητη ποσότητα ινσουλίνης στον
οργανισmicroό τους Η οmicroάδα ανέπτυξε τα laquoέξυπνα
νανοσωmicroατίδιαraquo από microικροσκοπικές φυσαλίδες
που περιέχουν microια microικρή ποσότητα της
ινσουλίνης και των ενζύmicroων σχεδιασmicroένα να
ανιχνεύουν τη γλυκόζη Όταν αισθάνονται microια
αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα οι φυσαλίδες
αποσυντίθενται απελευθερώνοντας
συγκεκριmicroένες ποσότητες ινσουλίνης ανάλογα
microε την ποσότητα γλυκόζης που υπάρχει Όταν
αυτό το επίθεmicroα τοποθετείται επάνω στο
δέρmicroα οι microικρο-βελόνες διαπερνούν την
επιφάνεια και έρχονται σε επαφή microε το αίmicroα
που ρέει microέσω των τριχοειδών που βρίσκονται
ακριβώς από κάτω
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 27
Είναι οι διαβητικοί πιοευάλωτοι στιςλοιmicroώξεις
Αναστασίου Γεωργία
4ο ετής φοιτήτρια Τmicroήmicroατος Ιατρικής
Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων
Σακχαρώδης ∆ιαβήτης (Σ∆) και τα λοιmicroώδη
νοσήmicroατα είναι απrsquo τα συχνότερα αίτια
νοσηρότητας Σύmicroφωνα microε τον Παγκόσmicroιο
Οργανισmicroό Υγείας (ΠΟΥ) ο Σ∆ είναι ένα από
τα πιο συχνά νοσήmicroατα microε περίπου 350
εκατοmicromicroύρια ασθενείς ανά τον κόσmicroο Ο
αριθmicroός των πασχόντων αναmicroένεται να έχει
διπλασιαστεί ως 2030 ∆εδοmicroένα και
τεκmicroηριωmicroένες microελέτες δείχνουν ότι οι
διαβητικοί είναι πιο επιρρεπείς στις λοιmicroώξεις
Είναι γεγονός ότι
1) αρκετές συνήθεις λοιmicroώξεις απαντώνται σε
διαβητικούς συχνότερα
2) κάποιες άλλες απαντώνται σχεδόν
αποκλειστικά σε αυτούς και
3) υπάρχουν λοιmicroώξεις που στους
διαβητικούς έχουν περισσότερες επιπλοκές
Πολλές έρευνες τεκmicroηριώνουν την ύπαρξη
αmicroφίδροmicroης σχέσης ανάmicroεσα στο Σ∆ και τις
λοιmicroώξεις χωρίς όmicroως να αποσαφηνίζεται ο
microηχανισmicroός που καθιστά τους διαβητικούς πιο
ευάλωτους Φαίνεται πάντως πως η
ανεπαρκής ρύθmicroιση της γλυκόζης αυξάνει την
επίπτωση των λοιmicroώξεων ενώ οι τελευταίες
συντελούν στην απορρύθmicroιση του Σ∆ Οι πιο
συχνές λοιmicroώξεις που απαντώνται σε
διαβητικούς είναι λοιmicroώξεις του κατω-τέρου
αναπνευστικού και του ουροποιητικού
συστήmicroατος του δέρ-microατος και τραυmicroάτων του
στόmicroατος και κυρίως περιοδοντικά (εικ1)
Ο Σ∆ προκαλεί διαταραχές σε από όλο το
φάσmicroα της ανοσίας δηλαδή της άmicroυνας του
οργανισmicroού Αρχικά ο Σ∆ microέσω των
επιπλοκών του όπως η νευροπάθεια και τα
έλκη διαταράσσει το δέρmicroα που αποτελεί την
πρώτη γραmicromicroή άmicroυνας του οργανισmicroού
Επιπροσθέτως οι καταστάσεις υπεργλυκαιmicroίας
προ-καλούν βλάβη στα ουδετερόφιλα microε
αποτέλεσmicroα την έκπτωση των αντιmicroικροβιακών
ιδιοτήτων αυτών Έρευνες επιστηmicroονικές
υποστηρίζουν ότι o Σ∆ επιβραδύνει την
επούλωση των πληγών γεγονός που αυξάνει
την πιθανότητα microόλυνσης και κατά επέκταση τη
λοίmicroωξη των τραυmicroάτων Καταληκτικά
δεδοmicroένα δείχνουν ότι οι ασθενείς microε Νεανικό
∆ιαβήτη έχουν ελαττωmicroένη απελευθέρωση
κυττα-ρικών ουσιών microε τις οποίες τα κύτταρα
του ανοσοποιητικού συστή-microατος
επικοινωνούν
Οι συχνότερες λοιmicroώξεις συστηmicroάτων στο
Σ∆
Ο Σ∆ επιπλέκεται συχνά microε λοιmicroώξεις
δέρmicroατος και microαλακών microορίων από τις οποίες
η κυτταρίτιδα (εικ2) και ο ερυσίπελας (εικ3)
είναι οι πιο συχνές Ακόmicroη συνιστά
28 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προδιαθεσικό
παράγοντα
των νεκρω-
τικών
λοιmicroώξεων
δέρmicroατος που
προσβάλλουν
κυρίως τα
άκρα και το
κοιλιακό
τοίχωmicroα Η
κλινική
εmicroφάνιση των λοιmicroώξεων αυτών ξεκινά microε
πυρετό και ρίγος ο Σ∆ απορρυθmicroίζεται και η
χορηγούmicroενη ινσουλίνη αδυνατεί να δράσει
Υπάρχει ταχυκαρδία τοπικό οίδηmicroα microε
δύσοσmicroο υγρό και έντονο τοπικός πόνος
Οmicroοίως συχνές στους
διαβητικούς είναι οι
microυκητιασικές λοιmicroώξεις
και κυρίως οι καντιτιάσεις
microε συνηθέστερες
εντοπίσεις το microηρό το
βλεννογόνο του
στόmicroατος (εικ4) τα
γεννητικά όργανα και τα
νύχια Πιο ειδικά η
ονυχοmicroυκητίαση (εικ5)
παρατηρείται microε
τριπλάσια συχνότητα σε
διαβητικούς ενώ συχνός είναι και ο δερmicroατικός
λειχώνας
Μια ακόmicroη κατηγορία λοιmicroώξεων συχνή
στους διαβητικούς είναι οι ουρολοιmicroώξεις (2-4
φορές πιο συχνά) και οι αναπνευστικές
λοιmicroώξεις Στην πρώτη κατηγορία
παρατηρούνται κυρίως η πυελονεφρίτιδα και η
κυστίτιδα Η πυελονεφρίτιδα ξεκινά microε πυρετό
και αύξηση των λευκών αιmicroοσφαιρίων Σε
περίπτωση ύπαρξης ψηλαφητής microάζας στη
νεφρική χώρα και πυρετού για περισσότερο
από 4 ηmicroέρες τίθεται υποψία περινεφρικού
αποστήmicroατος Στη δεύτερη κατηγορία
συναντώνται συνηθέστερα η πνευmicroο-νική
φυmicroατιώση και η microικροβιακή πνευmicroονία (εικ6)
Καταληκτικά η καλύτερη θεραπεία είναι η
πρόληψη δηλαδή η καλή ρύθmicroιση του
σακχάρου της χοληστερόλης και της
αρτηριακής πίεσης ώστε να microειωθεί η microικρο-
αγγειακή και η microακροαγγειακή επιβάρυνση
Εξίσου σηmicroαντική είναι η εκπαίδευση του
ασθενή και η εξατοmicroικευmicroένη εφαρmicroογή
προφυ-λακτικών microέτρων Ο ίδιος πρέπει να
bull Να περιποιείται τα άκρα
bull Να φορά υποδήmicroατα και κάλτσες
bull Να ελέγχει το δέρmicroα του για φυσαλίδες
εκδορές και τραύmicroατα
bull Να χρησιmicroοποιεί λάδια ενυδατικά λοσιόν για
αποφυγή ελκών
bull Να εφαρmicroόζει καλή υγιεινή του ουροποιητικού
συστήmicroατος
bull Να καταναλώνει επαρκή ποσότητα υγρών
bull Να αποφεύγει τα σπερmicroατοκτόνα
bull Να περιλαmicroβάνει στη διατροφή του το
γιαούρτι και
bull Να εmicroβολιάζεται
Συmicroπερασmicroατικά οι λοιmicroώξεις επιπλέκουν
την ήδη επιβαρρυmicromicroένη ποιότητα ζωής των
ασθενών Οι διαβητικοί θεωρούνται
ανοσοκατεσταλmicroένοι Κατά την καταπολέmicroηση
των λοιmicroώξεων απαιτείται ορθο-λογισmicroός
χρήσης αντιβιοτικών καθόσον στη χώρα microας
χρησιmicroοποιούνται ευρέως και οι ασθενείς
έχουν αποκτήσει αντοχή στη δράση τους
Ζωτικής σηmicroασίας είναι η ανάγκη στενής
συνεργασίας microεταξύ διαβητολόγου και
λοιmicroωξιολόγου ώστε η αντιmicroετώπιση της
λοίmicroωξης να είναι έγκαιρη ανεπίπλεκτη και
αποτελεσmicroατική
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29
ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ
ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ
Σπύρος Αθανασίου
Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας
αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας
και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών
νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των
βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό
επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο
Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν
ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε
προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και
έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι
τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον
microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να
επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών
χρόνιων νοσηmicroάτων
Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις
βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε
microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την
τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως
δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και
παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές
κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση
microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )
απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη
διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και
microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων
microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση
σοβαρών ασθενειών
Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η
πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι
περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές
ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη
διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης
είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία
επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την
πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών
συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά
προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς
και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε
αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που
παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν
οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι
οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν
είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης
διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των
ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία
του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν
microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες
Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη
εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών
(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη
και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες
και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια
ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων
ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους
Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο
καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να
λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων
ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο
περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για
τους διαβητικούς
Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική
microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως
συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν
και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το
χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό
Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά
ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το
microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη
χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα
πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο
υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους
υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε
περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν
30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προκαλούν παρενέργειες
Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί
βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης
Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται
άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση
σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η
έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην
ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών
διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του
οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία
διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης
τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και
δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι
πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς
αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η
λήψη του
Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι
απαραίτητος παράγοντας για τη δράση
περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε
άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα
microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις
αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το
σωστό microεταβολισmicroό των οστών την
ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των
ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της
κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου
σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην
ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία
καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του
διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση
Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε
άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα
ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη
microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές
πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι
ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η
βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε
διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό
τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη
καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και
φρουκτόζης
Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει
προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε
περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και
σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους
διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου
ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν
microακροαγγειακές επιπλοκές
Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο
αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους
διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια
πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές
πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο
Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της
βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει
δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες
έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης
σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του
διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά
έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι
σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η
συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης
Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε
αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες
είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω
της παραγωγής ελεύθερων ριζών
Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι
απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις
Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και
κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή
επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης
επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός
σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών
του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η
νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα
σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην
ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος
καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της
εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C
βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά
Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)
Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη
αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη
Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β
είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι
φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να
προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική
τους microορφή το φολικό οξύ
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31
Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για
ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των
υδατανθράκων των λιπιδίων και των
πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι
δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του
παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το
κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια
Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον
microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε
κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)
∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία
της όρασης της αναπαραγωγής της
φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας
Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής
στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η
συmicroπληρωmicroατική λήψη της
Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για
ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό
καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo
Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο
σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-
λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί
άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η
βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η
θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του
συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο
αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους
υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια
Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική
νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές
Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως
συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει
υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές
διαταραχές
Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)
Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των
τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης
Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και
microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων
αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις
αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν
σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί
τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς
(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η
λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία
του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού
συστήmicroατος
Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα
αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών
ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και
ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες
από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο
ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις
απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της
διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο
microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις
κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών
στοιχείων
Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι
οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για
την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα
πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)
συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την
ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν
Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες
περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που
ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να
προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες
microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή
σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα
ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα
ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η
υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου
σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους
προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον
οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η
σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι
επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo
ΠΗΓΕΣ
1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά
2 wwwdiabeticl ivingonlinecom
3 wwwdiabeteshealthcom
4 Diabetes Spectrum
5 wwwsmarthealthgr
6 wwwdiabetesselfmanagementcom
32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 7
τύπο διαβήτη δεν ξεπερνά το 10 στους
ασθενείς microε Σ∆1 Αντίθετα το αντίστοιχο
ποσοστό στους ασθενείς microε Σ∆2 είναι 75-90
bull Η ηλικία διάγνωση του Σ∆ στην παιδική ή
εφηβική ηλικία είναι στοιχείο υπέρ του Σ∆1
Ωστόσο όπως αναφέρθηκε παραπάνω ο
αριθmicroός των παιδιών και εφήβων microε Σ∆2
αυξάνεται σε παγκόσmicroια κλίmicroακα
Αν και τα αίτια που πυροδοτούν τη διαδικασία
της αυτοανοσίας στο Σ∆1 δεν είναι γνωστά microε
ακρίβεια είναι γενικά παραδεκτό ότι η
καταστροφή των β κυττάρων του παγκρέατος
είναι ανοσολογικής αρχής Έτσι από πολύ
νωρίς έγιναν προσπάθειες να επιβραδυνθεί η
εξέλιξη της νόσου microε παρεmicroβάσεις στα αρχικά
της στάδια που είχαν σαν στόχο την
τροποποίηση της λειτουργίας του
ανοσοποιητικού Αν και στα πειραmicroατόζωα τα
αποτελέσmicroατα της χορήγησης κλασσικών
ανοσοκατασταλτικών φαρmicroάκων ήταν
ενθαρρυντικά αυτά τα ευρήmicroατα δεν έγινε
δυνατό να
αναπαραχθούν στους
ανθρώπους Ωστόσο
πρόσφατες microελέτες microε τη
χρήση ειδικών
ανοσοτροποποιητικών
τεχνικών έδειξαν ότι η
έγκαιρη παρέmicroβαση
στους ασθενείς microε
σχετικά πρόσφατη
έναρξη Σ∆1 microπορεί να
επιβραδύνει την απώλεια
της λειτουργικότητας των
β κυττάρων και να
οδηγήσει στη διατήρηση υπολλειmicroατικής
παραγωγής ινσουλίνης Αν και στις
περισσότερες περιπτώσεις αυτή η microικρή
ενδογενής παραγωγή ινσουλίνης δεν αρκεί για
να εξασφαλίσει ανεξαρτησία των ασθενών από
την εξωγενή χορήγηση ινσουλίνης microελέτες
έδειξαν ότι βοηθά στην microείωση της επίπτωσης
των επιπλοκών του Σ∆1 αλλά και των
υπογλυκαιmicroιών Έτσι η χορήγηση
αντιθυmicroοκυτταρικής σφαιρίνης σε συνδιασmicroό
microε αυξητικό παράγοντα των λευκών
αιmicroοσφαιρίων (C-GSF) καθώς και η χορήγηση
του anti-CD3 microονοκλωνικού αντισώmicroατος
teplizumab συνοδεύτηκαν από σχετική
διατήρηση της λειτουργικότητας των β
κυττάρων σε σύγκριση microε το εικονικό φάρmicroακο
Με παρόmicroοιο τρόπο η χορήγηση αυτόλογων
ρυθmicroιστικών Τ λεmicroφοκυττάρων και ο
εmicroβολιασmicroός microε παρασκεύασmicroα GAD που
παριστά αυτοαντιγόνο που συmicromicroετέχει στην
παθογένεση του Σ∆ οδήγησαν σε microείωση των
αναγκών των ασθενών σε ινσουλίνη και σε
κάποιες περιπτώσεις σε πλήρη απεξάρτηση
από την εξωγενή χορήγηση ινσουλίνης
Από τη στιγmicroή της πλήρους καταστροφής των
β κυττάρων η microόνη θεραπευτική δυνατότητα
που παραmicroένει για τη θεραπεία του Σ∆1 είναι η
microεταmicroόσχευση νησιδίων του παγκρέατος
Ωστόσο λόγω της ανάγκης για εφrsquo όρου ζωής
ανοσοκαταστολή η επέmicroβαση
πραγmicroατοποιείται κατά κύριο λόγο στους
ασθενείς που υποβάλλονται σε ταυτόχρονη
microεταmicroόσχευση νεφρού λόγω χρόνιας νεφρικής
ν
8 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
όσου Η θέση της microεταmicroόσχευσης των
νησιδίων είναι το ήπαρ αφού καθετηριαστεί
κάποιος κλάδος της πυλαίας φλέβας Ωστόσο
η εγκατάσταση των microεταmicroοσχευθέντων
νησιδίων στα κολποειδή του ήπατος οδηγεί σε
οξεία φλεγmicroονώδη αντίδραση που έχει σαν
αποτέλεσmicroα την καταστροφή microεγάλου αριθmicroού
β κυττάρων Επιπρόσθετα το ήπατικό
παρέγχυmicroα είναι περιβάλλον microε ψηλές
συγκεντρώσεις γλυκόζης πράγmicroα που δρα
αρνητικά στη βιωσιmicroότητα των νησιδίων Τέλος
η συγκέντρωση των από του στόmicroατος
χορηγούmicroενων ανοσοκατασταλτικών είναι
microεγαλύτερη στο ήπαρ (φαινόmicroενο πρώτης
διέλευσης) γεγονός που οδηγεί σε περαιτέρω
βράχυνση του χρόνου ζωής των β κυττάρων
Έτσι γίνονται προσπάθειες για την ανεύρεση
εναλλακτικών θέσεων microεταmicroόσχευσης των
νησιδίων Πρόσφατα οι Maffi και συνεργάτες
πέτυχαν τη microεταmicroόσχευση αυτόλογων
νησιδίων στο microυελό των οστών της λαγόνιας
ακρολοφίας σε 4 ασθενείς που υποβλήθηκαν
σε παγκρεατεκτοmicroή λόγω κακοήθειας του
παγκρέατος Ο microυελός των οστών θεωρείται
ιδανική θέση για τη microεταmicroόσχευση των
νησιδίων γιατί διαθέτει αρχέγονα ενδοθηλιακά
κύτταρα ικανά να δηmicroιουργήσουν νέα αγγεία
για την αιmicroάτωση των microοσχευmicroάτων και
αρχέγονα αιmicroοποιητικά κύτταρα ικανά να
τροποποιήσουν την ενδεχόmicroενη ανοσολογική
αντίδραση απόρριψης Επιπρόσθετα είναι microια
θέση εύκολα προσβάσιmicroη σε βιοψίες για την
αξιολόγηση της βιωσιmicroότητας και της
microορφολογίας των microοσχευmicroάτων Στη
συγκεκριmicroένη microελέτη τα microεταmicroοσχευθέντα
νησίδια λειτουργούσαν ικανοποιητικά για
τουλάχιστον 3 χρόνια
Στις περισσότερες περιπτώσεις η αυτόλογη
microεταmicroόσχευση νησιδίων του παγκρέατος στους
ασθενείς microε Σ∆1 δεν είναι εφικτή Από την άλλη
πλευρά η ετερόλογη microεταmicroόσχευση έχει δύο
σηmicroαντικούς περιορισmicroούς την ανάγκη
ανοσοκαταστολής και τη σπανιότητα των
microοσχευmicroάτων Για να ξεπεραστούν αυτά τα
προβλήmicroατα εξετάζεται το ενδεχόmicroενο
microεταmicroόσχευσης αυτόλογων αρχέγονων
κυττάρων που έχουν θεωρητικά τη δυνατότητα
να διαφοροποιηθούν προς κύτταρα που
παράγουν ινσουλίνη Άλλα χαρακτηριστικά
που επιβάλλεται να έχουν αυτά τα κύτταρα
είναι η ικανότητα ανίχνευσης των microεταβολών
της γλυκόζης στο διάmicroεσο υγρό καθώς και
microηχανισmicroό έκκρισης της παραγόmicroενης
ινσουλίνης Πρόσφατα η microεταmicroόσχευση
αρχέγονων αιmicroοποιητικών κυττάρων σε
ασθενείς microε Σ∆1 πρόσφατης έναρξης είχε σαν
αποτέλεσmicroα την αύξηση της παραγωγής
ινσουλίνης και τη βελτίωση του γλυκαιmicroικού
ελέγχου Το 59 των ασθενών δεν χρειάζονταν
εξωγενή χορήγηση ινσουλίνης στους 6 microήνες
microετά τη microεταmicroόσχευση ενώ το αντίστοιχο
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 9
ποσοστό στο τέλος των 4 ετών που διήρκεσε η
microελέτη ήταν 32 Ωστόσο η microελέτη ανέδειξε
και την ανάγκη τοποποίησης του πρωτοκόλλου
ανοσοκαταστολής που χρησιmicroοποιήθηκε
καθώς το 53 των ασθενών εmicroφάνισε
ανεπιθύmicroητες ενέργειες
∆εδοmicroένου ότι οι παρεmicroβάσεις που
στοχεύουν στη ριζική αντιmicroετώπιση του Σ∆1
απέχουν ακόmicroη αρκετά από την καθηmicroέρα
κλινική πράξη στόχος της σύγχρονης
θεραπευτικής προσέγγισης είναι η διατήρηση
ενός καλού γλυκαιmicroικού ελέγχου και η αποφυγή
των microικροαγγειακών αλλά και microακροαγγειακών
επιπλοκών της νόσου Οι αντλίες συνεχούς
έγχυσης ινσουλίνης αποτελούν ενδεχόmicroενα τον
πιο laquoφυσιολογικόraquo τρόπο χορήγησης
ινσουλίνης στους ασθενείς microε Σ∆1 Ένα
χαρακτηριστικό που προστέθηκε πρόσφατα σε
κάποιες από τις εmicroπορικά διαθέσιmicroες αντλίες
και που microπορεί να χρησιmicroοποιηθεί στους
ασθενείς που φέρουν ταυτόχρονα και
αισθητήρα συνεχούς καταγραφής γλυκόζης
(CGM) είναι η ικανότητα του αισθητήρα να
διακόψει τη λειτουργία της αντλίας χωρίς
εντολή του χρήστη σε καταστάσεις
υπογλυκαιmicroίας Αυτό το χαρακτηριστικό
ονοmicroάζεται low glucose suspend system και σε
microελέτες βρέθηκε οτι microειώνει σηmicroαντικά τον
κίνδυνο και τη διάρκεια των υπογλυκαιmicroιών
ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της νύχτας
Ο συνηθέστερος τρόπος ινσουλινοθεραπείας
στο Σ∆1 ονοmicroάζεται basal-bolus και
περιλαmicroβάνει τη χορήγηση 1 ή 2 ενέσεων
βασικής ινσουλίνης καθώς και προγευmicroατικές
και διορθωτικές ενέσεις ινσουλίνης ταχείας
δράσης Οι πρόσφατες εξελίξεις στο χώρο των
βασικών ινσουλινών αφορούν την ανάπτυξη
microορίων microε microεγάλο χρόνο δράσης και πολύ
σταθερότερο φαρmicroακοκινητικό και
φαρmicroακοδυναmicroικό προφίλ Αυτές οι ινσουλίνες
βρίσκονται ήδη στην αγορά (degludec) ή
αναmicroένεται να κυκλοφορήσουν στους
επόmicroενους microήνες (glargine U300) Στις microέχρι
τώρα microελέτες έχουν δείξει ισοδύναmicroη
αποτελεσmicroατικότητα microε την ινσουλίνη glargine
(την βασική ινσουλίνη αναφοράς) microε
σηmicroαντικά λιγότερες υπογλυκαιmicroίες (κυρίως
νυχτερινές) και microικρότερη διακύmicroανση στις
τιmicroές της γλυκόζης Η τελευταία εξέλιξη στις
ινσουλίνες ταχείας δράσης αφορά την
κυκλοφορία της εισπνεόmicroενης ινσουλίνης Η
εισπνεόmicroενη ισουλίνη έχει microικρότερη
υπογλυκαιmicroική αποτελεσmicroατικότητα σε
σύγκριση microε τα ανάλογα ταχείας δράσης που
χορηγούνται υποδόρια ωστόσο
microακροπρόθεσmicroα εξασφαλίζει τον ίδιο
γλυκαιmicroικό έλεγχο microε αυτά
Οι SGLT2 αναστολείς είναι φάρmicroακα που
χρησιmicroοποιούνται στη θεραπεία του Σ∆2 και
δρούν αναστέλλοντας την επαναρρόφηση
γλυκόζης στα εγγύς εσπειραmicromicroένα σωληνάρια
των νεφρών Μικρές microελέτες έδειξαν ότι τα
φάρmicroακα αυτής της κατηγορίας βελτιώνουν το
γλυκαιmicroικό έλεγχο σε ασθενείς microε Σ∆1
microειώνοντας παράλληλα το σωmicroατικό βάρος τις
ανάγκες σε ινσουλίνη αλλά και τον κίνδυνο
υπογλυκαιmicroίας
Μια άλλη κατηγορία φαρmicroάκων που
χρησιmicroοποιούνται στη θεραπεία του Σ∆2 και
δοκιmicroάστηκαν πρόσφατα σε ασθενείς microε Σ∆1
είναι τα φάρmicroακα που δρούν microέσω του άξονα
των ινκρετινών Τόσο η εξενατίδη όσο και η
σιταγλιπτίνη microείωσαν την HbA1c όταν
προστέθηκαν σε αγωγή microε ινσουλίνη ενώ
παράλληλα σηmicroειώθηκε microείωση των αναγκών
σε ινσουλίνη Στην οmicroάδα της εξενατίδης
παρατηρήθηκε επίσης σηmicroαντική microείωση του
σωmicroατικού
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 10
Νεότερα φάρmicroακα γιατην αντιmicroετώπιση τουσακχαρώδη διαβήτη
τύπου 2
Στυλιανός Κ Τίγκας
Επίκουρος Καθηγητής
Ενδοκρινολογίας
Ιατρική Σχολή Πανεπιστήmicroιο
Ιωαννίνων
Ενδοκρινολογική Κλινική και
∆ιαβητολογικό Κέντρο ΠΓΝΙ
Βασική διαταραχή στο σακχαρώδη διαβήτη
είναι η σχετική ή απόλυτη έλλειψη ινσουλίνης
που οδηγεί σε αύξηση των επιπέδων γλυκόζης
στο αίmicroα Ενώ στον τύπου 1 διαβήτη που
εκδηλώνεται συνήθως στην παιδική ηλικία
υπάρχει ανεπαρκής έκκριση ινσουλίνης από το
πάγκρεας ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2
(Σ∆Τ2) είναι microια προοδευτικά εξελισσόmicroενη
σύνθετη διαταραχή που χαρακτηρίζεται τόσο
από αντίσταση στη δράση όσο και ανεπάρκεια
στην έκκριση ινσουλίνης Ο Σ∆Τ2 είναι ο
συχνότερος τύπος διαβήτη εκδηλώνεται
συνήθως σε ενήλικες συσχετίζεται ισχυρά microε
την παχυσαρκία και προσβάλλει σχεδόν το
10 του πληθυσmicroού Οι χρόνιες επιπλοκές του
Σ∆Τ2 προέρχονται από την προσβολή των
microεγαλύτερων και microεσαίου microεγέθους αιmicroοφόρων
αγγείων (microακροαγγειοπάθεια) και των
microικρότερων αγγείων (microικροαγγειοπάθεια) Η
microακροαγγειοπάθεια οδηγεί σε αύξηση της
συχνότητας των καρδιαγγειακών συmicroβαmicroάτων
(στεφανιαία νόσος αγγειακά εγκεφαλικά
επεισόδια περιφερική αρτηριοπάθεια) ενώ η
microικροαγγειοπάθεια οδηγεί σε επιπλοκές από
τους νεφρούς τα microάτια και το νευρικό
σύστηmicroα Τα παραπάνω προβλήmicroατα
επιβαρύνουν σηmicroαντικά το κόστος παροχής
υπηρεσιών υγείας για το εθνικό σύστηmicroα
υγείας
Μελέτες έχουν ωστόσο δείξει ότι ο καλός
έλεγχος της υπεργλυκαιmicroίας και των άλλων
τροποποιήσιmicroων παραγόντων κινδύνου που
τις περισσότερες φορές συνυπάρχουν στους
ασθενείς αυτούς (υπέρταση υπερλιπιδαιmicroία
κάπνισmicroα παχυσαρκία) οδηγεί σε microεγάλη
microείωση του κινδύνου επιπλοκών από το
διαβήτη Οι στόχοι της θεραπείας στα άτοmicroα microε
Σ∆Τ2 είναι πολλαπλοί (α) αντιmicroετώπιση της
υπεργλυκαιmicroίας (β) πρόληψη των επιπλοκών
(γ) έλεγχος των υπολοίπων παραγόντων
καρδιαγγειακού κινδύνου και (δ) επιβράδυνση
της εξέλιξης της νόσου Η θεραπεία
περιλαmicroβάνει αλλαγή του τρόπου ζωής
(άσκηση υγιεινή διατροφή και απώλεια
βάρους διακοπή καπνίσmicroατος) καθώς και
φαρmicroακευτική αγωγή
Μέχρι πριν από λίγα σχετικά χρόνια τα microόνα
διαθέσιmicroα φάρmicroακα για τη θεραπεία του Σ∆Τ2
ήταν οι σουλφονυλουρίες (από το 1946) η
microετφορmicroίνη (από το 1958) και η ινσουλίνη (από
το 1921) Το συνηθέστερα χρησιmicroοποιούmicroενο
φάρmicroακο σε κάποιο άτοmicroο στο οποίο
διαγιγνώσκεται για πρώτη φορά διαβήτης Τ2
είναι η microετφορmicroίνη Η microετφορmicroίνη λαmicroβάνεται
microε τη microορφή δισκίου και στα πλεονεκτήmicroατά
της συγκαταλέγονται ότι δεν προκαλεί
υπογλυκαιmicroία δεν αυξάνει το βάρος και microειώνει
τον κίνδυνο καρδιαγγειακών συmicroβαmicroάτων
11 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Επιπλέον είναι αποτελεσmicroατικό φάρmicroακο microε
χαmicroηλό κόστος ενώ συνήθως είναι και καλά
ανεκτό εκτός από ένα αίσθηmicroα ναυτίας ή
laquoφούσκωmicroαraquo που παρατηρείται σε ορισmicroένα
άτοmicroα και που περιορίζεται όταν η λήψη γίνεται
microετά τα κύρια γεύmicroατα Όταν η microετφορmicroίνη δεν
είναι αρκετή για τη ρύθmicroιση του διαβήτη ή
αντενδείκνυται (όπως σε ηπατική νεφρική ή
καρδιακή ανεπάρκεια) ή αν δεν είναι ανεκτή
λόγω παρενεργειών χρησιmicroοποιείται φάρmicroακο
άλλης κατηγορίας
Οι θεραπευτικοί στόχοι και η επιλογή του
δεύτερου φαρmicroάκου πρέπει να εξατοmicroικεύονται
και καθορίζονται από παράγοντες όπως (α) το
σωmicroατικό βάρος (β) τη συνύπαρξη άλλων
προβληmicroάτων υγείας και (γ) τις συνθήκες ζωής
και την προτίmicroηση του ασθενούς (πχ
αποφυγή φαρmicroάκων που microπορεί να
προκαλέσουν υπογλυκαιmicroία σε κάποιον που
είναι επαγγελmicroατίας οδηγός δυνατότητα
ασφαλούς χρήσης ενέσεων ινσουλίνης κλπ)
Οι σουλφονυλουρίες είναι κι αυτές
αποτελεσmicroατικά φάρmicroακα microε εκτεταmicroένη
εmicroπειρία χρήσης και τα νεότερα σκευάσmicroατα
της κατηγορίας χορηγούνται microία φορά την
ηmicroέρα από του στόmicroατος Ο κύριος
microηχανισmicroός δράσης τους είναι microέσω αύξησης
της ενδογενούς έκκρισης ινσουλίνης από το
πάγκρεας κι έτσι microπορεί να προκαλέσουν
υπογλυκαιmicroία (ιδιαίτερα σε ηλικιωmicroένους ή
άτοmicroα microε νεφρική ανεπάρκεια) καθώς και
αύξηση του βάρους (κατά περίπου 3 κιλά κατά
microέσο όρο) Η ακαρβόζη είναι φάρmicroακο που
χορηγείται πριν τα γεύmicroατα και δρα
επιβραδύνοντας την απορρόφηση της
γλυκόζης από το βλεννογόνο του λεπτού
εντέρου Συγκεκριmicroένα αναστέλλει την α-
γλυκοσιδάση ένζυmicroο που χρειάζεται για τη
microετατροπή των σύνθετων υδατανθράκων
(σακχάρων) της τροφής σε απλά σάκχαρα
ώστε να απορροφηθούν από το λεπτό έντερο
Είναι χρήσιmicroο φάρmicroακο που η χρήση του
ωστόσο περιορίζεται από τη microέτρια
αποτελεσmicroατικότητα και τις ανεπιθύmicroητες
ενέργειες από το πεπτικό σύστηmicroα (που
microοιάζουν microε της microετφορmicroίνης ndash κυρίως ναυτία
laquoφούσκωmicroαraquo)
Το 1997 microια νέα κατηγορία φαρmicroάκων άρχισε
να διατίθεται για τη θεραπεία του Σ∆Τ2 οι
θειαζολιδινεδιόνες (ή γλιταζόνες) που δρουν
κυρίως microειώνοντας την αντίσταση του
οργανισmicroού στη δράση της ινσουλίνης Τα
φάρmicroακα αυτά έχουν το πλεονέκτηmicroα ότι είναι
αποτελεσmicroατικά χωρίς να προκαλούν
υπογλυκαιmicroία Στις ανεπιθύmicroητες ενέργειες
ανήκουν η αύξηση του βάρους η microείωση της
οστικής πυκνότητας (οστεοπόρωση) και η
κατακράτηση υγρών (οιδήmicroατα επιδείνωση
καρδιακής ανεπάρκειας) ∆ύο παλαιότεροι
εκπρόσωποι της κατηγορίας αυτής έχουν
αποσυρθεί από την αγορά λόγω
ηπατοτοξικότητας (τρογλιταζόνη) και λόγω
πιθανής αύξησης του κινδύνου καρδιαγγειακών
συmicroβαmicroάτων (ροσιγλιταζόνη) Το τρίτο
φάρmicroακο της κατηγορίας (πιογλιταζόνη) δεν
έχει τέτοιου τύπου ανεπιθύmicroητες ενέργειες
φαίνεται microάλιστα ότι βελτιώνει τα λιπίδια και
προστατεύει από καρδιαγγειακά συmicroβάmicroατα
Μερικές φορές ιδιαίτερα σε άτοmicroα που έχουν
διαβήτη για πολλά χρόνια microπορεί τα
αντιδιαβητικά δισκία να microην δρουν πια και να
χρειασθεί προσθήκη ινσουλίνης Αυτό
συmicroβαίνει γιατί στον Σ∆Τ2 υπάρχει
προοδευτική έκπτωση της λειτουργίας των β-
κυττάρων στα νησίδια του παγκρέατος που
παράγουν την ινσουλίνη Στις περιπτώσεις
αυτές χρησιmicroοποιείται ινσουλίνη η οποία είναι
πολύ αποτελεσmicroατικό φάρmicroακο microε microεγάλη
εmicroπειρία στη χρήση καθώς είναι το παλαιότερο
διαθέσιmicroο φάρmicroακο για το διαβήτη (από το
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 12
1920) Περίπου το 14 των ατόmicroων microε
διαβήτη λαmicroβάνουν συνδυασmicroό αντιδιαβητικών
δισκίων και ινσουλίνης (ΗΠΑ 2007-2009) Στις
περισσότερες περιπτώσεις στον Σ∆Τ2 η
ινσουλίνη χορηγείται microία φορά την ηmicroέρα
συνήθως microαζί microε microετφορmicroίνη ενώ αν χρειασθεί
microπορεί να προστεθεί ινσουλίνη και πριν τα
κύρια γεύmicroατα Στα microειονεκτήmicroατα της
ινσουλίνης ανήκει η υπογλυκαιmicroία η αύξηση
του σωmicroατικού βάρους και η ανάγκη εmicroπειρίας
του γιατρού και εκπαίδευσης του ασθενούς στη
χρήση της
Τα πιο νέα φάρmicroακα που χρησιmicroοποιούνται
στη θεραπεία του Σ∆Τ2 είναι (α) αυτά που
ανήκουν στην κατηγορία των laquoινκρετινώνraquo και
(β) οι αναστολείς συmicromicroεταφορέα νατρίου-
γλυκόζης 2 (αναστολείς SGLT2) Στην
κατηγορία των ινκρετινών ανήκουν οι
αγωνιστές GLP-1 που είναι ενέσιmicroα φάρmicroακα
και οι αναστολείς DPP-4 που λαmicroβάνονται από
του στόmicroατος σε microορφή δισκίου Ήδη από τις
αρχές του 19ου αιώνα επιστήmicroονες είχαν
διαπιστώσει ότι ένας ορmicroονικός παράγοντας
από το έντερο microπορούσε να διεγείρει την
έκκριση ινσουλίνης από το πάγκρεας Το
laquoφαινόmicroενο ινκρετίνηςraquo είναι η παρατήρηση ότι
microια ποσότητα γλυκόζης που λαmicroβάνεται microε την
τροφή προκαλεί σηmicroαντικά microεγαλύτερη έκκριση
ινσουλίνης από το πάγκρεας απrsquo ότι αν η ίδια
ποσότητα γλυκόζης χορηγηθεί ενδοφλεβίως Η
παρατήρηση αυτή που έγινε το 1964 οδήγησε
στην ανακάλυψη δύο ορmicroονών του GLP-1
(Glucagon like peptide- 1 παρόmicroοιο microε
γλυκαγόνη πεπτίδιο-1) και του GIP (Glucose-
dependent insulinοtropic polypeptide
γλυκοζοεξαρτώmicroενο ινσουλινοτρόπο
πολυπεπτίδιο) Οι ουσίες αυτές εκκρίνονται
από τα L και K κύτταρα του εντέρου αντίστοιχα
microετά από πρόσληψη τροφής και κυρίως
υδατανθράκων και διεγείρουν την έκκριση
ινσουλίνης από το πάγκρεας microε αποτέλεσmicroα τη
microείωση της γλυκόζης στο αίmicroα Επιπρόσθετα
οι ορmicroόνες αυτές microειώνουν την όρεξη
καθυστερούν την κένωση του στοmicroάχου και
microειώνουν την έκκριση γλυκαγόνης (microιας άλλης
παγκρεατικής ορmicroόνης που αυξάνει τα επίπεδα
του σακχάρου) Σήmicroερα έχουmicroε στη χώρα microας
διαθέσιmicroα φάρmicroακα microε δράση ανάλογη του
GLP-1 (αγωνιστές GLP-1) τα οποία
χορηγούνται όπως και η ινσουλίνη (microε
υποδόρια ένεση) πριν τα κύρια γεύmicroατα
(εξενατίδη) ή microία φορά την ηmicroέρα
(λιραγλουτίδη λιξισενατίδη) ενώ υπάρχει και
σκεύασmicroα που χορηγείται microία φορά την
εβδοmicroάδα (εξενατίδη βραδείας
αποδέσmicroευσης) Αντίθετα ωστόσο από την
ινσουλίνη τα φάρmicroακα αυτά δεν προκαλούν
υπογλυκαιmicroία και όχι microόνο δεν αυξάνουν το
βάρος αλλά microπορεί να οδηγήσουν και σε
microείωση του σωmicroατικού βάρους Το DPP-4
(διπεπτιδυλική πεπτιδάση-4) είναι ένα ένζυmicroο
που φυσιολογικά διασπά και αδρανοποιεί το
GLP-1 Εποmicroένως τα φάρmicroακα που
αναστέλλουν τη δράση του DPP-4 (αναστολείς
DPP-4) οδηγούν σε αύξηση των επιπέδων του
GLP-1 στο αίmicroα Το αποτέλεσmicroα είναι δηλαδή
παρόmicroοιο microε αυτό των αγωνιστών GLP-1 microε τη
διαφορά ότι (1) τα φάρmicroακα αυτά χορηγούνται
από το στόmicroα microε τη microορφή δισκίου microία ή δύο
φορές την ηmicroέρα και (2) η αύξηση του GLP-1
είναι συγκριτικά microικρότερη Οι αναστολείς DPP-
4 έχουν επίσης το πλεονέκτηmicroα ότι δεν
προκαλούν υπογλυκαιmicroία και έχουν ουδέτερη
επίδραση ως προς το σωmicroατικό βάρος Οι
συχνότερες ανεπιθύmicroητες ενέργειες των
φαρmicroάκων της κατηγορίας των ινκρετινών είναι
από το γαστρεντερικό σύστηmicroα (ναυτία
έmicroετος) Πιθανολογείται ότι σε σπάνιες
περιπτώσεις η χρήση των αγωνιστών GLP-1
και κάποιων αναστολέων DPP-4 ενδέχεται να
σχετίζεται microε παγκρεατίτιδα (φλεγmicroονή του
13 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
παγκρέατος) ωστόσο το θέmicroα αυτό δεν έχει
σ΄αυτή τη φάση αποσαφηνισθεί Οι αναστολείς
συmicromicroεταφορέα νατρίου-γλυκόζης 2 (αναστολείς
SGLT2) αποτελούν την νεότερη κατηγορία
αντιδιαβητικών φαρmicroάκων και δρουν
αυξάνοντας την αποβολή γλυκόζης από τους
νεφρούς Φυσιολογικά microε την κυκλοφορία του
αίmicroατος στους νεφρούς διηθούνται
(φιλτράρονται) περίπου 180 g γλυκόζης την
ηmicroέρα και το 99 αυτής της ποσότητας
επαναρροφάται από τα νεφρικά σωληνάρια Η
επαναρρόφηση της γλυκόζης στους νεφρούς
γίνεται microέσω των συmicromicroεταφορέων νατρίου-
γλυκόζης τύπου 2 (SGLT2) ενώ στο λεπτό
έντερο υπάρχουν οι συmicromicroεταφορείς τύπου 1
(SGLT1) οι οποίοι βοηθούν στην απορρόφηση
της γλυκόζης που προσλαmicroβάνεται microε την
τροφή Όταν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίmicroα
ξεπερνούν ένα όριο (~180 mgdl) o νεφρός δεν
microπορεί να επαναρροφήσει όλη τη γλυκόζη microε
αποτέλεσmicroα microια ποσότητα να απεκκρίνεται στα
ούρα και να παρουσιάζεται γλυκοζουρία Οι
αναστολείς SGLT2 είναι φάρmicroακα που
χορηγούνται από το στόmicroα microε τη microορφή
χαπιού συνήθως microία φορά την ηmicroέρα και
έχουν microέτρια αποτελεσmicroατικότητα παρόmicroοια
microε αυτή των αναστολέων DPP-4 Έχουν
δοκιmicroασθεί για τη ρύθmicroιση της γλυκόζης σε
ασθενείς microε τύπου 2 διαβήτη microόνα τους ή σε
συνδυασmicroό microε άλλα φάρmicroακα όπως
microετφορmicroίνη σουλφονυλουρίες πιογλιταζόνη
αναστολείς DPP-4 και ινσουλίνη Μπορεί να
βοηθήσουν στην απώλεια βάρους της τάξεως
των 2-3 kg ενώ δεν προκαλούν υπογλυκαιmicroία
Στις ανεπιθύmicroητες ενέργειες ανήκουν η αύξηση
της συχνότητας microυκητιάσεων και λιγότερο
συχνά ουρολοιmicroώξεων ιδιαίτερα στις γυναίκες
(αιδοιοκολπίτιδα σε ποσοστό 10-15)
Επίσης έχουν αναφερθεί σπάνιες περιπτώσεις
ευγλυκαιmicroικής διαβητικής κετοξέωσης
δηλαδή κετοξέωσης microε όχι πολύ υψηλά
επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα καθώς και πιθανή
αύξηση του κινδύνου καταγmicroάτων microε ένα από
τα σκευάσmicroατα (καναγλιφλοζίνη) Μια άλλη
ουσία αυτής της κατηγορίας η εmicroπαγλιφλοζίνη
δοκιmicroάσθηκε microε πολύ καλά αποτελέσmicroατα επί
3 έτη σε ασθενείς microε τύπου 2 διαβήτη και
προυπάρχουσα καρδιαγγειακή νόσο
microειώνοντας τη συχνότητα καρδιαγγειακών
συmicroβαmicroάτων αλλά και της θνητότητας στους
ασθενείς αυτούς
Στα microειονεκτήmicroατα των νεότερων
αντιδιαβητικών φαρmicroάκων συmicroπεριλαmicroβάνεται
η σχετικά περιορισmicroένη εmicroπειρία (έλλειψη
microακροπρόθεσmicroων δεδοmicroένων σχετικά microε την
επίδραση στο καρδιαγγειακό σύστηmicroα και τις
χρόνιες επιπλοκές του διαβήτη ασφάλεια) και
το υψηλό κόστος
Συmicroπερασmicroατικά τα νεότερα φάρmicroακα της
κατηγορίας των ινκρετινών καθώς και οι
αναστολείς SGLT2 αποτελούν χρήσιmicroη
προσθήκη στις ήδη υπάρχουσες θεραπευτικές
επιλογές για τον διαβήτη τύπου 2 Τα
σκευάσmicroατα αυτά έχουν ορισmicroένα ιδιαίτερα
χρήσιmicroα χαρακτηριστικά καθώς είναι
αποτελεσmicroατικά στη ρύθmicroιση της
υπεργλυκαιmicroίας χωρίς όmicroως να προκαλούν
υπογλυκαιmicroία και χωρίς να αυξάνουν το
σωmicroατικό βάρος (όπως συmicroβαίνει microε πολλά
από τα παλαιότερα φάρmicroακα) Η ακριβής θέση
των φαρmicroάκων αυτών στη θεραπεία του
διαβήτη αναmicroένεται να καθορισθεί microε
microεγαλύτερη σαφήνεια στο εγγύς microέλλον καθώς
αποκτιέται microεγαλύτερη εmicroπειρία στη χρήση
τους
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 14
Οι γιατροί ldquoδενεπιτρέπεταιrdquo να
δείχνουν ldquoαδυναmicroίαrdquo
Η πλειοψηφία των άρθρων του περιοδικού
microας έχει σαν αντικείmicroενο την αντιmicroετώπιση του
διαβήτη Και ειδικότερα από την microεριά του
ασθενούς ∆ηλαδή πως θα καλυτερεύσουmicroε τη
ζωή microας ενηmicroέρωση σχετικά microε τις νέες
microεθόδους που υπάρχουν πως
αντιmicroετωπίζουmicroε συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα
που αφορούν την ασθένεια microας κλπ
Πιστεύω λίγοι από τους πάσχοντες
αναρωτιούνται για τα προβλήmicroατα που
αντιmicroετωπίζουν αυτοί που ασχολούνται microε τα
επαγγέλmicroατα υγείας Οι περισσότεροι ή δεν το
σκέπτονται ή θεωρούν ότι οι γιατροί και το
υπόλοιπο προσωπικό είναι δυνατότεροι από
εmicroάς τους ldquo κοινούς θνητούςrdquo Είναι όmicroως έτσι
Είναι και αυτοί άνθρωποι microε συγκεκριmicroένες
δυνατότητες καθηmicroερινά προβλήmicroατα και
αδυναmicroίες Το άρθρο αυτό θα αναφερθεί σε
συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα που αντιmicroετωπίζει
το ιατρικό προσωπικό όπως αυτά
αναδείχθηκαν από το περιοδικό TIME (7-9-
2015) Τα προβλήmicroατα αυτά έχουν
επισηmicroανθεί από την Αmicroερικάνικη Ιατρική
Κοινότητα και όπως αναφέρεται στο άρθρο
χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής Τα
συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα προκαλούνται
κυρίως από τις απαιτήσεις της microείωσης του
κόστους περίθαλψης οπότε πιστεύω ότι
αντίστοιχα προβλήmicroατα θα αντιmicroετωπίσει και η
Ελληνική Ιατρική Κοινότητα λόγω της
οικονοmicroικής κρίσης που διέρχεται η χώρα ∆εν
γνωρίζω αν υπάρχουν αντίστοιχες microελέτες στη
χώρα microας
Κανείς Αmicroερικάνος ασθενής δεν θα
φανταζότανε ότι οι microισοί νοσοκοmicroειακοί γιατροί
είναι εξουθενωmicroένοι λόγω υπερβολικού φόρτου
εργασίας Επίσης η ιατρική ιδιότητα απαιτεί ο
γιατρός να microην δείχνει σηmicroάδια αδυναmicroίας
Κατά το Αmicroερικάνικο Ίδρυmicroα πρόληψης
αυτοκτονιών περίπου 400 Αmicroερικάνοι γιατροί
αυτοκτονούν κάθε χρόνο Το microεγαλύτερο
ποσοστό microεταξύ όλων των επαγγελmicroάτων Που
οφείλεται αυτό Η έρευνα το αποδίδει στην
κούραση και την ψυχολογική πίεση Οι
νοσοκοmicroειακοί γιατροί εργάζονται 12-14 ώρες
ηmicroερησίως και απαιτείται πλήρης πνευmicroατική
διαύγεια γιατί στο ιατρικό λειτούργηmicroα το λάθος
microπορεί να είναι microοιραίο Αυτό δηmicroιουργεί
τεράστια ψυχολογική πίεση Οι ειδικοί που
microελετούν το πρόβληmicroα αναφέρουν ότι η
πνευmicroατική υγεία προσεγγίζει σηmicroεία κρίσης
Οι συνέπειες αυτού του προβλήmicroατος δεν
επηρεάζουν microόνο την προσωπική ζωή αλλά και
την επαγγελmicroατική
Οι περισσότεροι γιατροί αναγνωρίζουν ότι
έχουν περάσει από αυτό το στάδιο στην αρχή
της καριέρας τους Ο διακεκριmicroένος καθηγητής
χειρουργικής στο Πανεπιστήmicroιο του Stanford l
Greco έχει αφιερώσει τη ζωή του στην
αντιmicroετώπιση αυτού του προβλήmicroατος και
προσπαθεί να αφυπνίσει και άλλα ιδρύmicroατα
ώστε να δηmicroιουργήσουν οmicroάδες αντιmicroετώπισης
και αναγνώρισης του προβλήmicroατος Ο
καθηγητής S Ser στο Πανεπιστήmicroιο του
15 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Michigan ο οποίος θεωρείται παγκοσmicroίως
ειδικός για την κατάθλιψη των γιατρών
ποφάσισε να ασχοληθεί σοβαρά microε το
συγκεκριmicroένο πρόβληmicroα όταν ο καλύτερος
φίλος του γιατρός προσπάθησε να
αυτοκτονήσει και δύο χρόνια αργότερα ένας
άλλος συνεργάτης του αυτοκτόνησε
Σύmicroφωνα microε τη microελέτη τα προβλήmicroατα
ξεκινούν microε την αρχή των εφηmicroεριών Σ αυτήν
τη φάση οι νέοι γιατροί δέχονται microεγάλη πίεση
microικρή αmicroοιβή και απολαmicroβάνουν microόνο
επικρίσεις όταν κάτι δεν πάει καλά Να
σηmicroειώσουmicroε ότι οι νέοι Αmicroερικάνοι γιατροί
ξεκινούν microε ένα τραπεζικό χρέος περίπου
$200000 και δουλεύουν 90 ώρες την
εβδοmicroάδα χωρίς ιδιαίτερα καλή αmicroοιβή
Οι συνθήκες έχουν χειροτερέψει οικονοmicroικά
αλλά και κοινωνικά Παλαιότερα οι γιατροί
είχαν σίγουρη καλή οικονοmicroική αποκατάσταση
αλλά και κοινωνική αναγνώριση Αυτό έχει
αλλάξει δραmicroατικά Η οικονοmicroική επιτυχία δεν
είναι εγγυηmicroένη αλλά ούτε και η κοινωνική Οι
επαγγελmicroατικές απαιτήσεις όmicroως έχουν
αυξηθεί Οι σηmicroερινοί γιατροί έχουν
περισσότερο υλικό να microελετήσουν
περισσότερη ενδονοσοκοmicroειακή γραφειοκρατία
και κυρίως περισσότερους ασθενείς
Μια κατάσταση την οποία προσπαθούν να
αντιmicroετωπίσουν χωρίς microεγάλη επιτυχία είναι
αυτό που σχετίζεται microε το καλούmicroενο ldquoστίγmicroαrdquo
το οποίο καθορίζεται από την αδυναmicroία να
φέρει εις πέρας κάποιος την εργασία του στον
Ιατρικό Χώρο Μόνο το 22 αναζητά βοήθεια
από ειδικούς Η ειρωνεία όπως αναφέρει ο κ
Ser είναι ότι αν κάποιος ζητήσει βοήθεια κατά
microεγάλο ποσοστό όχι απλώς θα ξεπεράσει τα
ψυχολογικά προβλήmicroατα αλλά αυτή η εmicroπειρία
θα είναι σηmicroαντική ώστε να βοηθήσει καλύτερα
τους ασθενείς του ∆υστυχώς αυτή η αντίληψη
έχει να κάνει microε το πως αντιmicroετωπίζεται
κάποιος που έχει πρόβληmicroα από την ίδια την
Ιατρική Κοινότητα Συνήθως αποmicroονώνεται ή
ακόmicroα και χλευάζεται Αυτό θυmicroίζει πολύ την
νοοτροπία στο στρατό Ο νεοσύλλεκτος ή
όποιος έχει πρόβληmicroα προσαρmicroογής
αντιmicroετωπίζει σοβαρή ψυχολογική πίεση η
οποία επιδεινώνει το πρόβληmicroα
Ο κ Greco παραδέχεται ότι και αυτός ήταν
microέρος του ίδιου προβλήmicroατος ∆ηλαδή όντας
σκληρός microε τους εκπαιδευόmicroενους
χειρούργους πριν χρόνια τώρα προσπαθεί να
επανορθώσει για τις ldquoαmicroαρτίεςrdquo του Η αλλαγή
νοοτροπίας προήλθε όταν πληροφορήθηκε την
αυτοκτονία ενός microαθητή του τον οποίο
θεωρούσε κορυφαίο στο χώρο της
χειρουργικής Η τακτική που ακολουθεί
σήmicroερα είναι να παρατηρεί διακριτικά τους
ειδικευόmicroενους και αν παρατηρήσει κάποιο
πρόβληmicroα να αφιερώνει χρόνο microαζί τους Είναι
δύσκολο να παραδεχθείς τέτοιου είδους
πρόβληmicroα ειδικά όταν βρίσκεσαι microέσα στον
Ιατρικό Χώρο Αλλά από την άλλη microεριά είναι
πιο εύκολο και αποτελεσmicroατικό να το
αντιmicroετωπίσεις αναφέρει ο κ Ser Βοηθήστε
τους νέους γιατρούς να γίνουν πιο δυνατοί και
ευτυχείς στο χώρο τους γιατί microόνο τότε θα
microπορέσουν να επικεντρωθούν και να
βοηθήσουν τους ασθενείς τους
Μέχρι το 2020 υπολογίζεται ότι οι Ηνωmicroένες
Πολιτείες θα χρειασθούν τουλάχιστον 90000
περισσότερους παθολόγους Αυτό
microεταφράζεται σε περισσότερες ώρες εργασίας
γιrsquo αυτούς που θα βρίσκονται στο σύστηmicroα Και
αυτό σηmicroαίνει microεγαλύτερη πίεση
Ελεύθερη microετάφραση
Επαmicroεινώντας Κεχαγιάς
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 16
Απλά βήmicroατα για ναβελτιώσουmicroε τη ζωή
microας
Θέλετε να αισθανθείτε καλύτερα Υπάρχουν
τέσσερις απλοί τρόποι
∆ιερωτηθείτε εκφράστε τα συναισθήmicroατά σας
αποφασίστε κι αγκαλιάστε τους δικούς σας
ανθρώπους
Η πλοήγηση στο διαδίκτυο αποτελεί microια
καθηmicroερινή πρακτική για την πλειονότητα των
ανθρώπων της σύγχρονης εποχής Πολλοί
microάλιστα συχνά ακολουθούmicroε συmicroβουλές
ευτυχίας ή συγκεκριmicroένες συνταγές επιτυχίας
για microια καλύτερη ζωή από ανθρώπους που είτε
επικοινωνούmicroε microαζί τους στα microέσα κοινωνικής
δικτύωσης είτε διαβάζουmicroε άρθρα τους στο
διαδίκτυο Οι άνθρωποι όmicroως αυτοί τις
περισσότερες φορές δεν ξέρουν καν ποιο θέmicroα
πραγmicroατικά microας απασχολεί Καλό θα ήταν
λοιπόν να είmicroαστε περισσότερο επιφυλακτικοί
και να microην εmicroπιστευόmicroαστε εύκολα κάθε
συmicroβουλή που microας δίνεται ή τυχαίνει να
διαβάζουmicroε
Στην πραγmicroατικότητα σας προτείνουmicroε να
microην εmicroπιστευτείτε ούτε το περιεχόmicroενο των
γραmicromicroών αυτού του άρθρου (ως κριτικοί
αναγνώστες) παρά microόνο τις microελέτες
νευροεπιστηmicroόνων οι οποίες καταδεικνύουν
τους παράγοντες που microπορούν πραγmicroατικά να
microας οδηγήσουν σε microια πιο ποιοτική ζωή
Ο ερευνητής των νευροεπιστηmicroών του UCLA
(του Πανεπιστηmicroίου της Καλιφόρνια στο Λος
Άντζελες) Alex Korb microάς δίνει λοιπόν κάποιες
ιδέες που microπορεί να microας βοηθήσουν
ουσιαστικά στο να ακολουθήσουmicroε στη ζωή
microας microια πορεία που θα microας κάνει να
αισθανθούmicroε καλύτερα
Στις παρακάτω γραmicromicroές θα λάβουmicroε
απαντήσεις σε ερωτήmicroατα που συχνά microας
απασχολούν από έναν άνθρωπο που
πραγmicroατικά γνωρίζει πως microπορεί να microας
βοηθήσει
1) Ψάξτε τις αιτίες
Υπάρχουν φορές που οι σκέψεις microας δεν microας
επιτρέπουν να αισθανθούmicroε τουλάχιστον
όmicroορφα αν όχι ευχάριστα Μπορεί να
νιώθουmicroε ενοχή ή ντροπή χωρίς σαφή λόγο
Ποια λοιπόν είναι η σωστή ερώτηση που θα
πρέπει να θέτουmicroε στον εαυτό microας όταν δεν
αισθανόmicroαστε καλά Μα φυσικά το γιατί
Είτε θέλουmicroε να το πιστέψουmicroε είτε όχι τα
συναισθήmicroατα της ενοχής και της ντροπής
ενεργοποιούνται από το λεγόmicroενο laquoκέντρο
ανταmicroοιβήςraquo του εγκεφάλου το οποίο επίσης
σχετίζεται microε τη microάθηση και τον εθισmicroό
Παρά λοιπόν τις έντονες διαφορές τους η
περηφάνια η ντροπή η ενοχή ενεργοποιούνται
από παρόmicroοια νευρωνικά κυκλώmicroατα
Εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι ότι η υπερηφάνεια
είναι το πιο ισχυρό από αυτά τα συναισθήmicroατα
στην ενεργοποίηση της δραστηριότητας των
συγκεκριmicroένων περιοχών
Παραδόξως επίσης και η ανησυχία σε
βραχυπρόθεσmicroο επίπεδο microας κάνει να
αισθανόmicroαστε λίγο καλύτερα ndash θεωρώντας ότι
microέσω αυτής συmicroβάλλουmicroε στην επίλυση των
προβληmicroάτων microας Αυτό αρχικά microπορεί να
φαίνεται αντιφατικό αλλά δείχνει ότι όταν
είmicroαστε αγχωmicroένοι -ες είναι καλύτερο να
κάνουmicroε κάτι γιrsquo αυτό - ακόmicroα και να
ανησυχήσουmicroε - από το να microείνουmicroε αδρανείς
Σαφώς η ενοχή η ντροπή και η ανησυχία
είναι άσχηmicroες microακροπρόθεσmicroες λύσεις Τι
λοιπόν προτείνουν οι νευροεπιστήmicroονες ότι θα
πρέπει να κάνουmicroε Να διερωτηθούmicroε για ποια
πράγmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες
Η ευγνωmicroοσύνη σχετίζεται microε τα θετικά
συναισθήmicroατα που αισθανόmicroαστε όταν microας
συmicroβαίνει κάτι καλό όταν εκτιmicroάmicroε όσα θετικά
συmicroβαίνουν γύρω microας χωρίς να τα θεωρούmicroε
δεδοmicroένα αποτελώντας επιλογή και συνάmicroα
στάση ζωής Και σαφώς επηρεάζει
πραγmicroατικά το microυαλό microας ∆ιερωτάστε βέβαια
17 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
microε ποιον τρόπο συmicroβαίνει αυτό
Τα οφέλη της ευγνωmicroοσύνης ξεκινούν από το
σύστηmicroα της ντοπαmicroίνης κι επειδή
αισθανόmicroαστε ευγνώmicroονες ενεργοποιείται το
στέλεχος της περιοχής του εγκεφάλου που την
παράγει
Προσπαθώντας λοιπόν να σκεφτούmicroε τα
πράγmicroατα για τα οποία νιώθουmicroε ευγνώmicroονες
επικεντρωνόmicroαστε στις θετικές πτυχές της
ζωής microας και microε αυτή τη διαδικασία αυξάνεται η
παραγωγή σεροτονίνης Σηmicroειώνουmicroε δε πως
τα χαmicroηλά επίπεδα της σεροτονίνης σχετίζονται
microε την κακή διάθεση την επιθετική
συmicroπεριφορά και την εmicroφάνιση κατάθλιψης
Σαφώς ορισmicroένες συγκυρίες ή καταστάσεις
που βιώνουmicroε microοιάζουν σαν να laquoφάγαmicroεraquo
γροθιά στο στοmicroάχι microας και αισθανόmicroαστε σαν
να microην υπάρχει τίποτα για το οποίο να
νιώθουmicroε ευγνώmicroονες Παρά ταύτα δεν
πειράζει ∆εν χρειάζεται πάντα να βρίσκουmicroε
κάτι καθώς η διαδικασία και microόνο της
αναζήτησης πραγmicroατικά microετράει
Το να θυmicroόmicroαστε να είmicroαστε ευγνώmicroονες για
όσα θετικά όmicroορφα microας συmicroβαίνουν αποτελεί
ένδειξη υψηλής συναισθηmicroατικής νοηmicroοσύνης
Και η ευγνωmicroοσύνη δεν συνδέεται microόνο microε την
ευτυχία αλλά και microε τη δηmicroιουργία ενός
κατάλληλου πλαισίου ανάπτυξης και εξέλιξης
των σχέσεων microας
Τι microάς συmicroβαίνει όmicroως όταν τα κακά
συναισθήmicroατα microας κατακλύζουν Όταν δεν
γνωρίζουmicroε καν πώς να τα διαχειριστούmicroε
Υπάρχει microια εύκολη απάντηση
2) Αρνητικά συναισθήmicroατα
Ας συνδέσουmicroε τα άσχηmicroα ndash αρνητικά
συναισθήmicroατα microε τη λύπη την ανησυχία το
θυmicroό
Ο ερευνητής Gross διαπίστωσε ότι οι
άνθρωποι που προσπαθούν να καταπνίξουν
microια αρνητική συναισθηmicroατική εmicroπειρία
αποτυγχάνουν τελικά να το κάνουν Ενώ
θεωρούν ότι φαίνονται καλά προς τα έξω το
microεταιχmicroιακό τους σύστηmicroα φανερώνει τα
αρνητικά τους συναισθήmicroατα προς τα microέσα
όσο κι αν προσπαθούν να τα καταπνίξουν Το
ίδιο καταδεικνύουν πορίσmicroατα έρευνας
λειτουργικής απεικόνισης microαγνητικού
συντονισmicroού (fMRI) του Kevin Ochsner (του
Πανεπιστηmicroίου Columbia) τονίζοντας microάλιστα
πως η προσπάθεια να κρύβουmicroε ή να
καταπνίγουmicroε τα αρνητικά microας συναισθήmicroατα
σε καmicroία περίπτωση δεν microας ωφελεί αντίθετα
σε ορισmicroένες περιπτώσεις λειτουργεί
υποστηρικτικά και ενισχύει τα συναισθήmicroατα
αυτά
Στην πραγmicroατικότητα microόνο η έκφραση και
παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας microπορεί να
λειτουργήσει υποστηρικτικά και να microας
ωφελήσει καθώς χρησιmicroοποιώντας το λόγο
κάνοντας έmicromicroεσες αναφορές ή ακόmicroα και
απλουστεύσεις της εmicroπειρίας microας microειώνουmicroε τη
διέγερση αυτών των συναισθηmicroάτων Ακόmicroα
και η περιγραφή ενός αρνητικού
συναισθήmicroατος microε microια ή δύο λέξεις βοηθά στη
microείωση της έντασης του συναισθήmicroατος αυτού
Πολλές microάλιστα αρχαίες microέθοδοι ήταν πολύ
πιο microπροστά από σύγχρονες πρακτικές της
εποχής microας όπως ο διαλογισmicroός ο οποίος
βέβαια χρησιmicroοποιείται διαχρονικά Η έκφραση
και παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας λοιπόν
αποτελεί βασικό εργαλείο της γνώσης και της
συναίσθησης επηρεάζοντας τον εγκέφαλο microας
microε τόση δύναmicroη η οποία ασκεί καθοριστική
επίδραση και στους ανθρώπους του
περιβάλλοντός microας
Παρόλα αυτά αν τελικά δεν αισθανόmicroαστε
άσχηmicroα δυστυχώς υπάρχουν κάποια
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 18
περιστατικά κάποιες καταστάσεις ή
εmicroπειρίες που βιώνουmicroε στη ζωή microας και
microας προκαλούν άγχος ή πίεση Υπάρχει
όmicroως κι ένας απλός τρόπος για να τις
νικήσουmicroε
3) Λήψη αποφάσεων
Το γεγονός ότι κάθε φορά που
λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση στη συνέχεια
αισθανόmicroαστε ότι είmicroαστε σε κατάσταση
ηρεmicroίας δεν αποτελεί τυχαίο γεγονός
Επιστηmicroονικά έχει αποδειχθεί ότι η λήψη
αποφάσεων microειώνει το άγχος και την
ανησυχία καθώς microας βοηθά να λύσουmicroε τα
προβλήmicroατά microας και επηρεάζει τη λειτουργία
του εγκεφάλου microας
Η λήψη αποφάσεων ως διαδικασία
περιλαmicroβάνει τόσο τον καθορισmicroό των στόχων
όσο και τη δηmicroιουργία προθέσεων και
προσδοκιών Και οι τρεις αποτελούν microέρος του
ίδιου νευρικού κυκλώmicroατος και επιδρούν θετικά
microειώνοντας την ανησυχία και το άγχος Η λήψη
αποφάσεων βοηθά στο να ξεπερνάmicroε ή
τουλάχιστον να σταmicroατάmicroε να έλκουmicroε
αρνητικά ερεθίσmicroατα και ρουτίνες
Σαφώς όmicroως microπορεί να αποτελέσει και microια
δύσκολη ή ακόmicroα και επίπονη διαδικασία Άρα
εν κατακλείδι τι είδους αποφάσεις θα πρέπει
να λαmicroβάνουmicroε Ο τοmicroέας των
νευροεπιστηmicroών έχει την απάντηση
Να παίρνουmicroε microια laquoαρκετά καλήraquo απόφαση
∆ε χρειάζεται να προσπαθούmicroε στοχεύοντας
στην καλύτερη απόφαση καθώς είναι ευρέως
γνωστό ότι η τελειοmicroανία συχνά ταυτίζεται microε
καταστάσεις άγχους και πίεσης Και οι microελέτες
που αφορούν τη την εγκεφαλική λειτουργία
καταδεικνύουν την εν λόγω ταύτιση καθώς
στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να είναι
όλα τέλεια κατακλύζεται ο εγκέφαλός microας microε τα
συναισθήmicroατα που microας κάνουν να νιώθουmicroε
ότι βρισκόmicroαστε εκτός ελέγχου
Στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να
επιτύχουmicroε το καλύτερο ή ακόmicroα και το τέλειο
αποτέλεσmicroα κι όχι απλά το καλό προκαλούmicroε
έντονη συναισθηmicroατική δραστηριότητα
Αντίθετα microέσω της αναγνώρισης ότι αυτό microε το
οποίο καταπιανόmicroαστε είναι αρκετά καλό
ενεργοποιούνται περισσότερες περιοχές που
microας βοηθούν να νιώθουmicroε ότι έχουmicroε καλύτερο
έλεγχο
Έτσι όταν λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση ο
εγκέφαλός microας microάς οδηγεί στο να
αισθανόmicroαστε ότι έχουmicroε τον έλεγχο και όπως
έχει προαναφερθεί η αίσθηση του ελέγχου
microειώνει το στρες Αλλά το πραγmicroατικά
συναρπαστικό είναι πως η λήψη αποφάσεων
ενισχύει την ευχαρίστηση
Μπορούmicroε να αντιληφθούmicroε ότι όταν
λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση σχετικά microε ένα
στόχο που έχουmicroε θέσει και εν συνεχεία
επιτυγχάνουmicroε τον εν λόγω στόχο
αισθανόmicroαστε καλύτερα από ό τι όταν κάτι
θετικό microάς συmicroβαίνει αλλά κατά τύχη
Και αυτό απαντά στο αιώνιο microυστήριο του
λόγου για τον οποίο όταν αποφασίζουmicroε
εξαναγκαστικά να γραφτούmicroε στο γυmicroναστήριο
αυτό αποτελεί microια εξαιρετικά δύσκολη
απόφαση για εmicroάς καθώς στην
πραγmicroατικότητα σέρνουmicroε τους εαυτούς microας
και δεν λαmicroβάνουmicroε την απόφαση να
γυmicroναστούmicroε από ευχαρίστηση
Όταν λοιπόν κάνουmicroε κάτι γιατί θεωρούmicroε
ότι πρέπει (στην ουσία όmicroως αναγκαζόmicroαστε)
αυτό δεν αποτελεί πραγmicroατικά microια εθελοντική
απόφαση και γιrsquo αυτό το λόγο ο εγκέφαλός microας
και εν κατακλείδι εmicroείς οι ίδιοι-ες δεν
αισθανόmicroαστε ευχαρίστηση και δεν ωθούmicroαστε
στο να συνεχίσουmicroε να λαmicroβάνουmicroε αυτή την
απόφαση Αντίθετα αισθανόmicroαστε άγχος και
microε αυτόν τον τρόπο σαφώς δεν microπορούmicroε να
οικοδοmicroήσουmicroε microια καλή συνήθεια ακόmicroα κι αν
αυτή είναι η συνήθεια της σωmicroατικής άσκησης
19 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Νιώθουmicroε ευγνώmicroονες δηλώνουmicroε τα
αρνητικά microας συναισθήmicroατα και λαmicroβάνουmicroε
περισσότερες αποφάσεις Εξαιρετικά Αλλά
όmicroως όλα αυτά αποτελούν microια microοναχική
συνταγή της ευτυχίας και microάλλον ως άνθρωποι
και κοινωνικά όντα χρειαζόmicroαστε κι άλλα
άτοmicroα
Τι λοιπόν υποδεικνύει η νευροεπιστήmicroη ότι
microπορούmicroε να κάνουmicroε ώστε να είmicroαστε
περισσότερο ευτυχισmicroένοι Κάτι πολύ απλό
που καλό θα είναι να microην παραλείπουmicroε και
συmicroπεριλαmicroβάνει και τους πολύτιmicroους
laquoάλλουςraquo του περιβάλλοντός microας ώστε να microην
νιώθουmicroε microοναξιά
4) Ανθρώπινη επαφή - ανθρώπινο
άγγιγmicroα
Όχι βέβαια αδιακρίτως ώστε να
αποφύγουmicroε τυχόντα δυσάρεστα
προβλήmicroατα Αποδεικνύεται λοιπόν ότι είναι
εξαιρετικά καλό να επιτρέπουmicroε στον εαυτό
microας να αισθάνεται την αγάπη και την αποδοχή
των άλλων και συνάmicroα να την εκφράζει καθώς
όταν δεν επιτρέπουmicroε την ανθρώπινη επαφή
και επικοινωνία στην ουσία υποβάλλουmicroε τον
εαυτό microας σε microια εξαιρετικά επώδυνη και
microοναχική διαδικασία
Ας δούmicroε τώρα τι κατέδειξαν τα ευρήmicroατα
νευροεπιστηmicroονικής microελέτης κατά την οποία οι
συmicromicroετέχοντες είχαν υποβληθεί στη διαδικασία
να παίζουν ένα βίντεο παιχνίδι όπου πετούσαν
microπάλες ο ένας στον άλλο χωρίς στην
πραγmicroατικότητα να υπάρχουν αληθινοί
συmicroπαίκτες παρά microόνο laquoηλεκτρονικοίraquo (καθώς
όλα ήταν δηmicroιούργηmicroα υπολογιστικού
προγράmicromicroατος) Σηmicroειώνουmicroε βέβαια ότι οι
συmicromicroετέχοντες παρακολουθούνταν από
πραγmicroατικούς ανθρώπους - επιστήmicroονες
Τι συνέβη λοιπόν όταν οι άλλοι παίκτες
σταmicroάτησαν να παίζουν και δεν πετούσαν την
microπάλα Ο εγκέφαλος των συmicromicroετεχόντων
αντέδρασε microε ίδιο τρόπο σαν να βίωνε
σωmicroατικό πόνο Απλούστερα θα λέγαmicroε ότι τα
πορίσmicroατα της έρευνας απέδειξαν πως η
απόρριψη δεν πονάει microόνο σαν να σπάει η
καρδιά microας αλλά σαν να σπάει και το πόδι
microας
Στην πραγmicroατικότητα ο κοινωνικός
αποκλεισmicroός ενεργοποιεί το ίδιο κύκλωmicroα
όπως ο σωmicroατικός πόνος Έτσι στο σηmicroείο
που σταmicroάτησε η ανταλλαγή πασών microπάλας η
microικρή αυτή αλλαγή ήταν αρκετή για να
προκαλέσει αισθήmicroατα κοινωνικού
αποκλεισmicroού
Οι σχέσεις λοιπόν είναι πολύ σηmicroαντικές για
τη λειτουργία του εγκεφάλου microας και καλό θα
ήταν αν θέλουmicroε να οδηγηθούmicroε προς την
ευτυχία να αγγίζουmicroε τους οικείους microας τους
ανθρώπους του στενού περιβάλλοντός microας
Μέσω microάλιστα της αφής απελευθερώνεται και
η ωκυτοκίνη (η ορmicroόνη της γαλουχίας η
λεγόmicroενη ορmicroόνη της αγάπης της αγκαλιάς
της σύνδεσης)
Σαφώς δεν είναι σκόπιmicroο να αγγίζουmicroε τους
πάντες αλλά ακόmicroα και οι χειραψίες ή τα
χτυπήmicroατα στην πλάτη λειτουργούν ευεργετικά
στη διάθεσή microας Όσο δε αφορά τους
ανθρώπους του οικογενειακού ή φιλικού
περιβάλλοντός microας καλό θα ήταν να κάνουmicroε
προσπάθειες να τους αγγίζουmicroε πιο συχνά
Καθώς η επαφή το άγγιγmicroα το χάδι έχουν
απίστευτα ισχυρή δύναmicroη - microας προσδίδουν
πειθώ αυξάνουν την απόδοση των οmicroάδων
ενισχύουν ακόmicroη και τις microαθησιακές microας
ικανότητες Αγγίζοντας λοιπόν κάποιον που
αγαπάmicroε στην πραγmicroατικότητα microειώνουmicroε τον
πόνο Σε microελέτες δε που έγιναν σε παντρεmicroένα
ζευγάρια φαίνεται πως η επαφή τα αγγίγmicroατα
ενίσχυσαν τους δεσmicroούς του ζευγαριού
Επιπλέον κρατώντας το χέρι κάποιου εκτός
από το γεγονός ότι microπορεί να βοηθηθούmicroε να
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 20
αισθανθούmicroε πιο άνετα αποφεύγουmicroε συνάmicroα
άλλες επώδυνες για το microυαλό microας καταστάσεις
Γιrsquo αυτό αγκαλιάστε κάποιον τώρα κιόλας Και
microην δεχθείτε microικρές γρήγορες αγκαλιές
Πείτε στους ανθρώπους που θα αγκαλιάσετε
πως κάποιος νευροεπιστήmicroονας σάς
συνέστησε τις microεγάλης διάρκειας αγκαλιές
Έρευνες έδειξαν πως λαmicroβάνοντας και
δίνοντας πέντε αγκαλιές την ηmicroέρα για
τέσσερις εβδοmicroάδες αυξάνουmicroε την ευτυχία
microας για microεγάλο χρονικό διάστηmicroα
Έτσι λοιπόν θα πρέπει να επιδιώκουmicroε να
περνάmicroε χρόνο microε τους δικούς microας ανθρώπους
και να microοιραζόmicroαστε αγκαλιέςΘα πρέπει να
τονιστεί ότι η δύναmicroη της ανταλλαγής γραπτών
microηνυmicroάτων δεν είναι αρκετή Αρκεί microόνο να
αναλογιστούmicroε πως όταν βιώνουmicroε microια
κατάσταση άγχους και στη συνέχεια
επισκεπτόmicroαστε αγαπηmicroένα microας πρόσωπα ή
τους microιλάmicroε στο τηλέφωνο αισθανόmicroαστε πολύ
καλύτερα Κι ότι δεν συmicroβαίνει το ίδιο όταν
ανταλλάσσουmicroε γραπτά microηνύmicroατα
Αφήνουmicroε λοιπόν τα γραπτά microηνύmicroατα και
επιλέγουmicroε τις κατά πρόσωπο συναντήσεις και
τις αγκαλιές
Επειδή όmicroως σκοπός του εν λόγω άρθρου
δεν είναι να σας φορτώσει microε πάρα πολλές
πληροφορίες ας συνοψίσουmicroε τις
αποδοτικότερες και ευκολότερες επιλογές που
πρέπει να κάνουmicroε για να ξεκινήσει η πορεία
microας προς την ευτυχία κατά τα πορίσmicroατα των
νευροεπιστηmicroονικών microελετών
bull ∆ιερωτόmicroαστε για ποια
θέmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες Αν
τυχόν δεν υπάρχουν απαντήσεις
δεν πειράζει Θυmicroόmicroαστε πως
ακόmicroα και η απλή αναζήτηση
βοηθάει
bull Εκφράζουmicroε τα αρνητικά microας
συναισθήmicroατα και έτσι βοηθάmicroε
το microυαλό microας να τα διαχειρίζεται
πολύ καλύτερα
bull Αποφασίζουmicroε Λαmicroβάνουmicroε αποφάσεις
laquoαρκετά καλέςraquo κι όχι σαφώς laquoτις καλύτερες
πάνω στη γη
bull Ανταλλάσσουmicroε αγκαλιές κι όχι γραπτά
microηνύmicroατα
Κλείνουmicroε microε τα λόγια του νευροεπιστήmicroονα
Alex Korb ο οποίος εξηγεί ότι Τα πάντα είναι
διασυνδεδεmicroένα Η ευγνωmicroοσύνη βελτιώνει τον
ύπνο Ο ύπνος microειώνει τον πόνο Ο
ελαττωmicroένος πόνος βελτιώνει τη διάθεσή microας
Η βελτιωmicroένη διάθεση microειώνει το άγχος το
οποίο βελτιώνει την επικέντρωση και τον
προγραmicromicroατισmicroό Η επικέντρωση και ο
κατάλληλος σχεδιασmicroός απαιτεί τη λήψη
αποφάσεων Η λήψη αποφάσεων microειώνει
περαιτέρω το άγχος και βελτιώνει την
απόλαυση Η απόλαυση microας ενισχύει να
αισθανόmicroαστε περισσότερο ευγνώmicroονες και
διατηρεί αυτή την ανοδική πορεία προς την
ευτυχία Η απόλαυση συνδέεται επίσης microε τις
κοινωνικές σχέσεις και επαφές οι οποίες microε τη
σειρά τους θα microας κάνουν πιο ευτυχισmicroένους -
ες
Κι όλοι -ες θέλουmicroε να είmicroαστε ευτυχισmicroένοι
-ες Αρκεί να γνωρίζουmicroε και να κάνουmicroε τις
κατάλληλες επιλογές Και νοmicroίζω πως για εmicroάς
που πλέον γνωρίζουmicroε ο δρόmicroος είναι πολύ
πιο εύκολος ή τουλάχιστον νευροεπιστηmicroονικά
εmicroπνευσmicroένος
Σε ελεύθερη microετάφραση από το περιοδικό
Time Αγγελική Ζώτου
21 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
ΕΚ∆ΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ
∆ΙΑΒΗΤΗ
Με αφορmicroή την Παγκόσmicroια Ηmicroέρα για τον
∆ιαβήτη ο σύλλογός microας οργάνωσε εκδήλωση
την Τετάρτη 11η Νοεmicroβρίου το απόγευmicroα Η
εκδήλωση είχε microεγάλη επιτυχία και έλαβε χώρα
στην κατάmicroεστη αίθουσα εκδηλώσεων της
ΛΑΦ Ι
Ευχαριστούmicroε θερmicroά τους φίλους και τα microέλη
του συλλόγου για την εmicroπιστοσύνη τους και
συmicroπαράστασή τους
Οι οmicroιλητές microας κκ Τίγκας και Τσιmicroηχόδηmicroος
ενθουσίασαν τους παρευρισκόmicroενους microε τις
εmicroπεριστατωmicroένες και κατανοητές οmicroιλίες τους
στα δύο βασικά και επίκαιρα θέmicroατα που
απασχολούν τους πάσχοντες από διαβήτη
τύπου Ι και Ι Ι
Ο κ Τσιmicroηχόδηmicroος Επίκουρος Καθηγητής
στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα
της οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου
Ιraquo
Και ο κ Τίγκας Επίκουρος Καθηγητής στο
Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα της
οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου Ι Ιraquo
Μετά το τέλος των οmicroιλιών ακολούθησε
πληθώρα ερωτήσεων από το ακροατήριο
22 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΖΩΗΣΤΑΑΤΟΜΑ ΜΕ
∆ΙΑΒΗΤΗ
Πώς τα φτιάχνουmicroεhellip
Οι επαγγελmicroατίες υγείας πολύ συχνά
κατευθύνουν και συmicroβουλεύουν τα άτοmicroα microε
διαβήτη έτσι ώστε να έχουν καλύτερη ποιότητα
ζωής ∆εν είναι όmicroως τόσο συχνό οι ειδικοί να
ασχολούνται microε τους συντρόφους των ατόmicroων
αυτών οι οποίοι χωρίς να έχουν διαβήτη
microαθαίνουν επίσης να ζουν microε αυτόν
Παρακάτω παρατίθενται δέκα χρήσιmicroες
συmicroβουλές που βοηθούν τους συντρόφους των
διαβητικών να υποστηρίξουν τα αγαπηmicroένα
τους πρόσωπα διατηρώντας πάντα τα υγιή
απαραίτητα όρια
1 Μην προσφέρετε αυθαίρετες συmicroβουλές
σχετικά microε τη διατροφή και τη διαχείριση του
διαβήτη εν γένει Μπορεί η πρόθεσή σας να
είναι η καλύτερη αλλά προέχει ο σεβασmicroός
στις προσωπικές επιλογές του ατόmicroου Πείτε τη
γνώmicroη σας microόνο εφόσον ρωτηθείτε Άλλωστε
κάποιες κοινές πεποιθήσεις σχετικά microε τον
διαβήτη έχουν πλέον είτε ξεπεραστεί είτε
διαψευσθεί
2 Συνειδητοποιήστε και αναγνωρίστε ότι η
διαχείριση του διαβήτη είναι microια πολύ
απαιτητική διαδικασία που διαρκεί 24 ώρες το
24ωρο και την οποία το άτοmicroο δεν διάλεξε και
ούτε microπορεί να παραιτηθεί από αυτή Το άτοmicroο
πρέπει να σκέφτεται τι πότε και πόσο θα φάει
να ρυθmicroίζει τη φυσική του άσκηση το στρες
καθώς και την αγωγή που λαmicroβάνει να microετρά
τακτικά τα επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα και
πολλά ακόmicroα
3 Μην αναφέρετε περιστατικά διαβητικών
που έχετε ακούσει microε σοβαρές επιπλοκές και
κακή έκβαση Ο διαβήτης είναι ένα νόσηmicroα
που φοβίζει το άτοmicroο που το έχει δεν
χρειάζονται λοιπόν επιπλέον laquoιστορίες
τρόmicroουraquo που αυξάνουν το άγχος Άλλωστε
είναι πλέον γνωστό ότι microε καλή διαχείριση
πολλά άτοmicroα microε διαβήτη ζουν πολλά χρόνια microε
υγεία και καλή ποιότητα ζωής
4 Προσφερθείτε να βοηθήσετε στην επιλογή
ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής Μπορείτε για
παράδειγmicroα να ξεκινήσετε από κοινού ένα
πρόγραmicromicroα φυσικής άσκησης άλλωστε η
υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωή είναι
ωφέλιmicroη για όλους
5 Μην αντιδράτε αρνητικά εάν το
αγαπηmicroένο σας πρόσωπο microετρά το σάκχαρό
του ή κάνει microια ένεση ινσουλίνης microπροστά σας
Είναι microια απαραίτητη διαδικασία για την καλή
ρύθmicroιση του διαβήτη η οποία είναι πιο
δύσκολη εάν πρέπει να γίνει κρυφά
6 Ρωτήστε πώς microπορείτε να βοηθήσετε Εάν
θέλετε να είστε υποστηρικτικοί υπάρχουν
πολλά microικρά πράγmicroατα που microπορείτε να
κάνετε Αρκεί να ρωτήσετε πρώτα
7 Μην προσφέρετε απερίσκεπτες
διαβεβαιώσεις microε σκοπό να microειώσετε το άγχος
του αγαπηmicroένου σας προσώπου Μη
συγκρίνετε το νόσηmicroά του για παράδειγmicroα microε
άλλα νοσήmicroατα όπως είναι ο καρκίνος για να
του αναδείξετε ότι τα πράγmicroατα θα microπορούσαν
να είναι χειρότερα Κάτι τέτοιο όχι microόνο δεν θα
τοντην κάνει να αισθανθεί καλύτερα αλλά
ενδεχοmicroένως να λειτουργήσει ως microήνυmicroα
υποτίmicroησης της σοβαρότητας του διαβήτη τη
στιγmicroή που πρόκειται για ένα σοβαρό νόσηmicroα
8 Υποστηρίξτε τις προσπάθειές του να
φροντίσει τον εαυτό τουτης Μπορείτε για
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 23
παράδειγmicroα να βοηθήσετε την προσπάθειά
τουτης συντρόφου σας για βελτίωση του
τρόπου ζωής microε τη διατήρηση ως επί το
πλείστο υγιεινών τροφίmicroων στο ψυγείο
Μπορείτε επίσης να σεβαστείτε την επιλογή
του να διακόψει την πρόσληψη microιας οmicroάδας
ανθυγιεινών τροφών και να microην τις
καταναλώνετε microπροστά τουτης Σίγουρα θα
βοηθήσει πολύ εάν δεν είστε εσείς η πηγή του
πειρασmicroού
9 Μην κρυφοκοιτάζετε ή σχολιάζετε τις τιmicroές
σακχάρου χωρίς να ρωτήσετε πριν Είναι πολύ
προσωπικές πληροφορίες που οη σύντροφός
σας microπορεί να microη θέλει να microοιραστεί Είναι
φυσιολογικό άλλωστε στην περίπτωση του
διαβήτη οι τιmicroές αυτές να είναι άλλοτε πολύ
υψηλές και άλλοτε πολύ χαmicroηλές Τα αυθαίρετα
σχόλιά σας για αυτές microπορεί να εντείνουν τα
αισθήmicroατα θυmicroού και απογοήτευσης που
συχνά ήδη υπάρχουν
10 Προσφέρετε απλόχερα την αγάπη σας
και την ενθάρρυνσή σας Πολλές φορές απλά
και microόνο το ενδιαφέρον σας microπορεί να
υποστηρίξει το αγαπηmicroένο σας πρόσωπο και
να το κινητοποιήσει έτσι ώστε να διαχειριστεί
microε επιτυχία τον διαβήτη
Πηγή mayoclinic
Οι Στατίνες microπορούννα αυξήσουν σε
microεγάλο ποσοστό τονκίνδυνο για τηνεmicroφάνιση διαβήτη
Οι στατίνες microπορούν να microειώσουν τη
χοληστερίνη και ακόmicroη και αν δηmicroιουργηθεί
φλεγmicroονή είναι ικανές να κρατήσουν τον
κίνδυνο των καρδιακών παθήσεων σε χαmicroηλά
επίπεδα
Το σίγουρο είναι ότι αυτά τα κοινά
συνταγογραφούmicroενα φάρmicroακα microπορεί να
αυξήσουν σε ένα microεγάλο ποσοστό τον κίνδυνο
για την εmicroφάνιση σακχαρώδη διαβήτη
Παράλληλα οι γιατροί είναι σε θέση να
διακρίνουν ένα σοβαρό κίνδυνο πριν από την
συνταγογράφηση στατινών όπως είναι και τα
φάρmicroακα microείωσης της χοληστερίνης τα οποία
είναι από τα πιο συχνά συνταγογραφούmicroενα
φάρmicroακα στην Αmicroερική Σε microία από τις microελέτες
που δηmicroοσιεύθηκε στο περιοδικό Diabetologia
επιστήmicroονες από την Φιλανδία διαπίστωσαν
πως οι άνδρες στους οποίους
συνταγογραφήθηκαν στατίνες για να microειώσουν
τη χοληστερίνη τους είχαν 46 microεγαλύτερη
πιθανότητα να εmicroφανίσουν διαβήτη microετά από 6
χρόνια σε σύγκριση microε εκείνους που δεν
έπαιρναν το συγκεκριmicroένο φάρmicroακο
Αξίζει να σηmicroειωθεί βέβαια πως οι στατίνες
κάνουν τους ανθρώπους πιο ανθεκτικούς ως
προς την επίδραση της ινσουλίνης - η οποία
διασπά τα σάκχαρα- και έτσι εκκρίνουν
λιγότερη ινσουλίνη Αυτό που καταλαβαίνει
κάποιος είναι ότι η επίδραση των στατινών
microοιάζει να είναι microεγαλύτερη στα άτοmicroα που
φαίνεται να έχουν όσο το δυνατόν πιο
φυσιολογικές τιmicroές γλυκόζης Πραγmicroατικότητα
αποτελεί το γεγονός ότι όσο microεγαλύτερη είναι η
δόση της στατίνης και για όσο microεγαλύτερο
24 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
διάστηmicroα χορηγείται σε ασθενείς τόσο
microεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος οι
συγκεκριmicroένοι ασθενείς να αποκτήσουν
διαβήτη
Παλαιότερες microελέτες έδειξαν ότι οι στατίνες
είναι ικανές να αυξήσουν τα επίπεδα του
σακχάρου στο αίmicroα καθώς και τον κίνδυνο
εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη από 10 έως
20 παρόλα αυτά όmicroως microία τόσο microεγάλη και
αρνητική επίδραση δεν έχει τεκmicroηριωθεί
επιστηmicroονικά Πολύ συχνά οι γιατροί θεωρούν
υπεύθυνες τις στατίνες για όσους ασθενείς
βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο εmicroφάνισης
καρδιακής νόσου διότι ένας βασικός
παράγοντας microελλοντικής ύπαρξης καρδιακών
προβληmicroάτων είναι και ο διαβήτης Πως
λοιπόν όλα τα παραπάνω microας οδηγούν σε
τέτοιου είδους συmicroπεράσmicroατα
O Dr Robert Eckel πρώην πρόεδρος της
Αmicroερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας και
καθηγητής της ιατρικής στο Πανεπιστήmicroιο του
Κολοράντο σηmicroείωσε πως αυτό είναι ένα
σενάριο microε καλά και άσχηmicroα νέα συγχρόνως
Αυτό που τόνισε είναι πως υπάρχουν πειστικά
στοιχεία ότι οι ασθενείς που λαmicroβάνουν
στατίνες διατρέχουν αυξηmicroένο κίνδυνο
εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη αλλά από την
άλλη πλευρά συmicroβάλλουν στη microείωση του
κινδύνου καρδιακής προσβολής εγκεφαλικού
επεισοδίου ή ακόmicroα και θανατηφόρας
καρδιακής νόσου Με αυτόν τον τρόπο
αντισταθmicroίζονται και οι παρενέργειες των
στατινών που οδηγούν στην εmicroφάνιση διαβήτη
Με άλλα λόγια οι στατίνες microπορούν να
προσφέρουν πολλά καλά στους ανθρώπους
που έχουν καρδιακά προβλήmicroατα microε το τίmicroηmicroα
όmicroως της εmicroφάνισης διαβήτη
Φιλανδοί επιστήmicroονες διαπίστωσαν επίσης
τον αυξηmicroένο κίνδυνο για την εmicroφάνιση
σακχαρώδη διαβήτη έπειτα από τη λήψη
στατινών σε ποσοστό που ανέρχεται στο 46
την ώρα που ο Eckel επισηmicroαίνει ότι η
συγκεκριmicroένη microελέτη αφορούσε microόνο λευκούς
άνδρες και για αυτό τον λόγο δε microπορεί να
γενικευτεί στον ευρύτερο πληθυσmicroό Από τους
συγκεκριmicroένους άνδρες δεν έχουmicroε
πληροφορίες για το οικογενειακό τους ιστορικό
ή ποια microπορεί να ήταν η προσωπική τους
ιστορία microε το διαβήτη Κάποιοι από αυτούς
ίσως να είχαν και άλλους παράγοντες κινδύνου
για την ασθένεια που τους έθεσε σε υψηλότερο
κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη ακόmicroη και αν
δεν είχαν πάρει στατίνες
Εκείνοι που εmicroφάνισαν σακχαρώδη διαβήτη
ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν λάβει παρόmicroοια
microέτρα και microε όλους όσους εmicroφάνισαν διαβήτη
ενώ δεν έπαιρναν στατίνες γεγονός που
υποδηλώνει ότι η θεραπεία microε στατίνες αυξάνει
τον κίνδυνο εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη
ανεξάρτητα από το προφίλ κινδύνου που
υπάρχει στο πληθυσmicroιακό φόντο Σε microία
ξεχωριστή microε έδρα τις ΗΠΑ microελέτη σχετικά microε
τη λήψη στατινών οι ερευνητές διαπίστωσαν
ότι εκείνοι που πήγαν να εmicroφανίσουν διαβήτη
ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν αυξηmicroένες
πιθανότητες να εmicroφανίσουν τη νόσο πριν καν
αρχίσουν να παίρνουν τα συγκεκριmicroένα
φάρmicroακα Πρέπει λοιπόν οι ασθενείς να
λαmicroβάνουν στατίνες Νέα microελέτη κάνει λόγο για
καρδιακά οφέλη τα οποία υπερτερούν από τον
κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη Το αν τελικά
οι ασθενείς πρέπει να λαmicroβάνουν στατίνες ή
όχι είναι κάτι που δηmicroιουργεί σύγχυση και
στους ίδιους αλλά και στους γιατρούς τους
Στην πραγmicroατικότητα τα παραπάνω
αποτελέσmicroατα υπογραmicromicroίζουν την ανάγκη για
microια συζήτηση που πρέπει να λαmicroβάνει χώρα
πριν από τη συνταγογράφηση στατινών σε
όσους ασθενείς τη χρειάζονται Για όλους
αυτούς που δεν πάσχουν ακόmicroα από διαβήτη
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 25
αλλά παρόλα αυτά είναι ευάλωτοι στη νόσο
σηmicroαντικό ρόλο παίζουν η σωστή διατροφή και
η άσκηση όπως ακριβώς τόνισε και ο Dr Neil
Stone επικεφαλής συγγραφέας 2013 του
Αmicroερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας
Σύmicroφωνα microε τον Stone αν έχουmicroε έναν
ασθενή που είναι επιρρεπής στην εmicroφάνιση
σκαχαρώδη διαβήτη σύmicroφωνα microε όλα όσα
ειπώθηκαν παραπάνω κατατάσσεται σε microία
οmicroάδα υψηλού κινδύνου γιατί λόγω του
διαβήτη υπάρχει πιθανότητα να αποκτήσει και
καρδιακά προβλήmicroατα Αυτή η οmicroάδα ασθενών
επωφελείται από τη λήψη στατινών Αν λοιπόν
έχουν σκοπό οι συγκεκριmicroένοι ασθενείς να
λάβουν microία στατίνη θα παραmicroείνουν υγιείς και
θα βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους Σε
διαφορετική περίπτωση εάν δε το κάνουν αυτό
και λάβουν τη στατίνη συνεχίζοντας παράλληλα
έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής τότε θα είναι
ακόmicroα πιο επιρρεπείς στην εmicroφάνιση διαβήτη
Τέλος ένας ακόmicroη σηmicroαντικός παράγοντας
για να αποφασίσει κάποιος ασθενής που
πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη να πάρει
στατίνες είναι και το οικογενειακό του ιστορικό
Τα πάντα είναι σχετικά όσον αφορά τους
κινδύνους και τα οφέλη microε τα οποία θα έρθει
αντιmicroέτωπος ο κάθε ασθενής Σίγουρος όmicroως
είναι ο κίνδυνος εmicroφάνισης διαβήτη όταν
κάποιος λαmicroβάνει στατίνες Αυτό που τονίζει ο
Eckel είναι ότι το καλύτερο αποτέλεσmicroα έρχεται
ύστερα από microία αρmicroονική επικοινωνία και
συνεργασία microεταξύ γιατρού και ασθενή Αυτό
είναι το παν για να πετύχει οποιαδήποτε
θεραπεία
ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΕΝΙΚΗΣ
ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ
Καλούνται τα microέλη της ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ
ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΑΝΙΚΟ ∆ΙΑΒΗΤΗ
(ΠΕΝ∆Ι ) σε τακτική Γενική Συνέλευση την
Κυριακή 24-Ιανουαρίου στα γραφεία του
Συλλόγου
∆ηmicroητρίου Χατζή 63- Αmicroπελόκηποι
Ιωαννίνων
Επειδή ο σύλλογος microας έχει microέλη από όλη
την Ήπειρο και είναι αδύνατον να υπάρχει
απαρτία την πρώτη Κυριακή για να
αποφύγουmicroε την ταλαιπωρία παρακαλούmicroε
θερmicroά τα microέλη microας να δώσουν το παρόν στην
επαναληπτική συνέλευση
Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016 2016 και ώρα
1100 πmicro
Θέmicroατα
1Απολογισmicroός δραστηριοτήτων του ∆Σ
2Οικονοmicroικός απολογισmicroός
3Εκλογές για την ανάδειξη συmicroπληρωmicroατικού
microέλους του ∆Σ
Υποψηφιότητες υποβάλλονται στα γραφεία
του συλλόγου και τηλεφωνικά στα 26510-
08276 ή 26510- 73634 έως και τις 27
Ιανουαρίου
Λόγω των συνεχών περικοπών και των
δύσκολων στιγmicroών που βιώνουmicroε όλοι microας
παρακαλούmicroε να δραστηριοποιηθείτε microαζί microε
το Νέο ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο
Η ενεργή συmicromicroετοχή microας θα κρατήσει το
Σύλλογό microας ενεργό και θα συmicroβάλει microε τη
δυναmicroική παρουσία microας στη διεκδίκηση των
δικαιωmicroάτων microας για την αντιmicroετώπιση του
διαβήτη
Μετά τη Γενική Συνέλευση
Θα κοπεί και η Πρωτοχρονιάτικη βασιλόπιτα
του Συλλόγου
Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο
26 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Έξυπνο έmicroπλαστροαντικαθιστά τις ενέσεις
για το διαβήτη
Της Νικολέτας Ντάmicroπου
Με ενθουσιασmicroό αναmicroένεται να υποδεχθούν
το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο εκατοmicromicroύρια
άνθρωποι σε όλο τον κόσmicroο που πάσχουν
από διαβήτη την νέα ανακάλυψη των
επιστηmicroόνων που υπόσχεται να βάλει τέλος
στις ενέσεις που κάνουν τα διαβητικά άτοmicroα για
τη ρύθmicroιση του σακχάρου τους
Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο ένα επίθεmicroα
δηλαδή το οποίο microπορεί και ανιχνεύει την
αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα θα έχει τη
δυνατότητα να χορηγεί microικρές ποσότητες
ινσουλίνης στα άτοmicroα microε διαβήτη
απελευθερώνοντας τα από την επώδυνη
διαδικασία των ενέσεων Το laquoέξυπνοraquo
έmicroπλαστρο θα έχει τη δυνατότητα όχι microόνο να
κάνει τον απαραίτητο έλεγχο για το επίπεδο
της γλυκόζης στο αίmicroα του διαβητικού αλλά
ταυτόχρονα θα προχωρά στην έγχυση της
απαραίτητης δόσης ινσουλίνης στον
οργανισmicroό του διαβητικού ατόmicroου microέσω
εκατοντάδων microικρο-βελονών που βρίσκονται
στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου
Η υψηλής τεχνολογίας συσκευή microπορεί να
ανιχνεύσει ακόmicroα και microικρές αυξήσεις στα
επίπεδα του σακχάρου στο αίmicroα και να εγχέει
τις ενδεδειγmicroένες microικροποσότητες ινσουλίνης
όταν χρειάζεται Συσκευή σε microέγεθος
γραmicromicroατόσηmicroου Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο δεν
είναι microεγαλύτερο από ένα γραmicromicroατόσηmicroο και
είναι ιδιαίτερα λεπτό και τετραγωνισmicroένο Οι
εκατό microικροσκοπικές βελόνες που βρίσκονται
στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου έχουν το
microέγεθος microιας ανθρώπινης βλεφαρίδας
Όλες αυτές οι microικρο-βελόνες είναι γεmicroάτες microε
microικροσκοπικές microονάδες αποθήκευσης της
ινσουλίνης και όταν ανιχνευθεί ότι τα επίπεδα
γλυκόζης στο αίmicroα είναι πάρα πολύ υψηλά
τότε απελευθερώνουν γρήγορα την
ενδεδειγmicroένη ποσότητα ινσουλίνης Η
ανακάλυψη της συσκευής έγινε στο
Πανεπιστήmicroιο της Βόρειας Καρολίνας και όπως
δηλώνει η οmicroάδα των ερευνητών laquoη συσκευή
αυτή θα microπορούσε να είναι ένα microοναδικό
εργαλείο για τον άνθρωποraquo Ο αναπληρωτής
καθηγητής κ Τζεν Γκου του τmicroήmicroατος
Βιοϊατρικής Τεχνολογίας του Πανεπιστηmicroίου της
Βόρειας Καρολίνας είπε laquoδηmicroιουργήσαmicroε ένα
εύκολο στη χρήση microη τοξικό από συmicroβατικά
υλικά έξυπνο έmicroπλαστρο το οποίο microπορεί να
προσαρmicroοστεί στις ανάγκες του κάθε
διαβητικού ατόmicroουraquo
Η συσκευή αυτή θα αποδεσmicroεύσει
εκατοmicromicroύρια άτοmicroα microε διαβήτη τα οποία είναι
αναγκασmicroένα να τρυπάνε τακτικά τα δάχτυλα
τους προκειmicroένου να ελέγξουν τα επίπεδα του
σακχάρου τους και να χορηγήσουν την
απαραίτητη ποσότητα ινσουλίνης στον
οργανισmicroό τους Η οmicroάδα ανέπτυξε τα laquoέξυπνα
νανοσωmicroατίδιαraquo από microικροσκοπικές φυσαλίδες
που περιέχουν microια microικρή ποσότητα της
ινσουλίνης και των ενζύmicroων σχεδιασmicroένα να
ανιχνεύουν τη γλυκόζη Όταν αισθάνονται microια
αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα οι φυσαλίδες
αποσυντίθενται απελευθερώνοντας
συγκεκριmicroένες ποσότητες ινσουλίνης ανάλογα
microε την ποσότητα γλυκόζης που υπάρχει Όταν
αυτό το επίθεmicroα τοποθετείται επάνω στο
δέρmicroα οι microικρο-βελόνες διαπερνούν την
επιφάνεια και έρχονται σε επαφή microε το αίmicroα
που ρέει microέσω των τριχοειδών που βρίσκονται
ακριβώς από κάτω
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 27
Είναι οι διαβητικοί πιοευάλωτοι στιςλοιmicroώξεις
Αναστασίου Γεωργία
4ο ετής φοιτήτρια Τmicroήmicroατος Ιατρικής
Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων
Σακχαρώδης ∆ιαβήτης (Σ∆) και τα λοιmicroώδη
νοσήmicroατα είναι απrsquo τα συχνότερα αίτια
νοσηρότητας Σύmicroφωνα microε τον Παγκόσmicroιο
Οργανισmicroό Υγείας (ΠΟΥ) ο Σ∆ είναι ένα από
τα πιο συχνά νοσήmicroατα microε περίπου 350
εκατοmicromicroύρια ασθενείς ανά τον κόσmicroο Ο
αριθmicroός των πασχόντων αναmicroένεται να έχει
διπλασιαστεί ως 2030 ∆εδοmicroένα και
τεκmicroηριωmicroένες microελέτες δείχνουν ότι οι
διαβητικοί είναι πιο επιρρεπείς στις λοιmicroώξεις
Είναι γεγονός ότι
1) αρκετές συνήθεις λοιmicroώξεις απαντώνται σε
διαβητικούς συχνότερα
2) κάποιες άλλες απαντώνται σχεδόν
αποκλειστικά σε αυτούς και
3) υπάρχουν λοιmicroώξεις που στους
διαβητικούς έχουν περισσότερες επιπλοκές
Πολλές έρευνες τεκmicroηριώνουν την ύπαρξη
αmicroφίδροmicroης σχέσης ανάmicroεσα στο Σ∆ και τις
λοιmicroώξεις χωρίς όmicroως να αποσαφηνίζεται ο
microηχανισmicroός που καθιστά τους διαβητικούς πιο
ευάλωτους Φαίνεται πάντως πως η
ανεπαρκής ρύθmicroιση της γλυκόζης αυξάνει την
επίπτωση των λοιmicroώξεων ενώ οι τελευταίες
συντελούν στην απορρύθmicroιση του Σ∆ Οι πιο
συχνές λοιmicroώξεις που απαντώνται σε
διαβητικούς είναι λοιmicroώξεις του κατω-τέρου
αναπνευστικού και του ουροποιητικού
συστήmicroατος του δέρ-microατος και τραυmicroάτων του
στόmicroατος και κυρίως περιοδοντικά (εικ1)
Ο Σ∆ προκαλεί διαταραχές σε από όλο το
φάσmicroα της ανοσίας δηλαδή της άmicroυνας του
οργανισmicroού Αρχικά ο Σ∆ microέσω των
επιπλοκών του όπως η νευροπάθεια και τα
έλκη διαταράσσει το δέρmicroα που αποτελεί την
πρώτη γραmicromicroή άmicroυνας του οργανισmicroού
Επιπροσθέτως οι καταστάσεις υπεργλυκαιmicroίας
προ-καλούν βλάβη στα ουδετερόφιλα microε
αποτέλεσmicroα την έκπτωση των αντιmicroικροβιακών
ιδιοτήτων αυτών Έρευνες επιστηmicroονικές
υποστηρίζουν ότι o Σ∆ επιβραδύνει την
επούλωση των πληγών γεγονός που αυξάνει
την πιθανότητα microόλυνσης και κατά επέκταση τη
λοίmicroωξη των τραυmicroάτων Καταληκτικά
δεδοmicroένα δείχνουν ότι οι ασθενείς microε Νεανικό
∆ιαβήτη έχουν ελαττωmicroένη απελευθέρωση
κυττα-ρικών ουσιών microε τις οποίες τα κύτταρα
του ανοσοποιητικού συστή-microατος
επικοινωνούν
Οι συχνότερες λοιmicroώξεις συστηmicroάτων στο
Σ∆
Ο Σ∆ επιπλέκεται συχνά microε λοιmicroώξεις
δέρmicroατος και microαλακών microορίων από τις οποίες
η κυτταρίτιδα (εικ2) και ο ερυσίπελας (εικ3)
είναι οι πιο συχνές Ακόmicroη συνιστά
28 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προδιαθεσικό
παράγοντα
των νεκρω-
τικών
λοιmicroώξεων
δέρmicroατος που
προσβάλλουν
κυρίως τα
άκρα και το
κοιλιακό
τοίχωmicroα Η
κλινική
εmicroφάνιση των λοιmicroώξεων αυτών ξεκινά microε
πυρετό και ρίγος ο Σ∆ απορρυθmicroίζεται και η
χορηγούmicroενη ινσουλίνη αδυνατεί να δράσει
Υπάρχει ταχυκαρδία τοπικό οίδηmicroα microε
δύσοσmicroο υγρό και έντονο τοπικός πόνος
Οmicroοίως συχνές στους
διαβητικούς είναι οι
microυκητιασικές λοιmicroώξεις
και κυρίως οι καντιτιάσεις
microε συνηθέστερες
εντοπίσεις το microηρό το
βλεννογόνο του
στόmicroατος (εικ4) τα
γεννητικά όργανα και τα
νύχια Πιο ειδικά η
ονυχοmicroυκητίαση (εικ5)
παρατηρείται microε
τριπλάσια συχνότητα σε
διαβητικούς ενώ συχνός είναι και ο δερmicroατικός
λειχώνας
Μια ακόmicroη κατηγορία λοιmicroώξεων συχνή
στους διαβητικούς είναι οι ουρολοιmicroώξεις (2-4
φορές πιο συχνά) και οι αναπνευστικές
λοιmicroώξεις Στην πρώτη κατηγορία
παρατηρούνται κυρίως η πυελονεφρίτιδα και η
κυστίτιδα Η πυελονεφρίτιδα ξεκινά microε πυρετό
και αύξηση των λευκών αιmicroοσφαιρίων Σε
περίπτωση ύπαρξης ψηλαφητής microάζας στη
νεφρική χώρα και πυρετού για περισσότερο
από 4 ηmicroέρες τίθεται υποψία περινεφρικού
αποστήmicroατος Στη δεύτερη κατηγορία
συναντώνται συνηθέστερα η πνευmicroο-νική
φυmicroατιώση και η microικροβιακή πνευmicroονία (εικ6)
Καταληκτικά η καλύτερη θεραπεία είναι η
πρόληψη δηλαδή η καλή ρύθmicroιση του
σακχάρου της χοληστερόλης και της
αρτηριακής πίεσης ώστε να microειωθεί η microικρο-
αγγειακή και η microακροαγγειακή επιβάρυνση
Εξίσου σηmicroαντική είναι η εκπαίδευση του
ασθενή και η εξατοmicroικευmicroένη εφαρmicroογή
προφυ-λακτικών microέτρων Ο ίδιος πρέπει να
bull Να περιποιείται τα άκρα
bull Να φορά υποδήmicroατα και κάλτσες
bull Να ελέγχει το δέρmicroα του για φυσαλίδες
εκδορές και τραύmicroατα
bull Να χρησιmicroοποιεί λάδια ενυδατικά λοσιόν για
αποφυγή ελκών
bull Να εφαρmicroόζει καλή υγιεινή του ουροποιητικού
συστήmicroατος
bull Να καταναλώνει επαρκή ποσότητα υγρών
bull Να αποφεύγει τα σπερmicroατοκτόνα
bull Να περιλαmicroβάνει στη διατροφή του το
γιαούρτι και
bull Να εmicroβολιάζεται
Συmicroπερασmicroατικά οι λοιmicroώξεις επιπλέκουν
την ήδη επιβαρρυmicromicroένη ποιότητα ζωής των
ασθενών Οι διαβητικοί θεωρούνται
ανοσοκατεσταλmicroένοι Κατά την καταπολέmicroηση
των λοιmicroώξεων απαιτείται ορθο-λογισmicroός
χρήσης αντιβιοτικών καθόσον στη χώρα microας
χρησιmicroοποιούνται ευρέως και οι ασθενείς
έχουν αποκτήσει αντοχή στη δράση τους
Ζωτικής σηmicroασίας είναι η ανάγκη στενής
συνεργασίας microεταξύ διαβητολόγου και
λοιmicroωξιολόγου ώστε η αντιmicroετώπιση της
λοίmicroωξης να είναι έγκαιρη ανεπίπλεκτη και
αποτελεσmicroατική
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29
ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ
ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ
Σπύρος Αθανασίου
Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας
αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας
και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών
νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των
βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό
επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο
Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν
ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε
προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και
έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι
τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον
microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να
επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών
χρόνιων νοσηmicroάτων
Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις
βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε
microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την
τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως
δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και
παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές
κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση
microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )
απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη
διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και
microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων
microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση
σοβαρών ασθενειών
Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η
πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι
περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές
ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη
διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης
είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία
επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την
πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών
συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά
προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς
και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε
αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που
παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν
οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι
οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν
είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης
διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των
ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία
του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν
microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες
Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη
εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών
(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη
και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες
και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια
ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων
ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους
Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο
καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να
λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων
ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο
περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για
τους διαβητικούς
Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική
microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως
συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν
και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το
χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό
Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά
ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το
microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη
χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα
πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο
υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους
υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε
περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν
30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προκαλούν παρενέργειες
Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί
βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης
Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται
άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση
σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η
έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην
ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών
διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του
οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία
διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης
τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και
δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι
πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς
αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η
λήψη του
Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι
απαραίτητος παράγοντας για τη δράση
περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε
άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα
microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις
αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το
σωστό microεταβολισmicroό των οστών την
ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των
ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της
κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου
σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην
ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία
καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του
διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση
Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε
άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα
ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη
microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές
πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι
ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η
βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε
διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό
τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη
καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και
φρουκτόζης
Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει
προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε
περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και
σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους
διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου
ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν
microακροαγγειακές επιπλοκές
Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο
αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους
διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια
πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές
πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο
Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της
βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει
δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες
έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης
σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του
διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά
έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι
σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η
συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης
Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε
αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες
είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω
της παραγωγής ελεύθερων ριζών
Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι
απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις
Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και
κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή
επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης
επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός
σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών
του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η
νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα
σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην
ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος
καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της
εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C
βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά
Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)
Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη
αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη
Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β
είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι
φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να
προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική
τους microορφή το φολικό οξύ
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31
Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για
ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των
υδατανθράκων των λιπιδίων και των
πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι
δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του
παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το
κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια
Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον
microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε
κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)
∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία
της όρασης της αναπαραγωγής της
φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας
Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής
στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η
συmicroπληρωmicroατική λήψη της
Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για
ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό
καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo
Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο
σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-
λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί
άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η
βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η
θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του
συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο
αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους
υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια
Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική
νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές
Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως
συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει
υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές
διαταραχές
Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)
Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των
τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης
Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και
microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων
αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις
αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν
σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί
τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς
(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η
λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία
του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού
συστήmicroατος
Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα
αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών
ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και
ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες
από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο
ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις
απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της
διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο
microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις
κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών
στοιχείων
Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι
οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για
την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα
πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)
συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την
ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν
Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες
περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που
ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να
προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες
microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή
σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα
ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα
ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η
υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου
σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους
προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον
οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η
σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι
επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo
ΠΗΓΕΣ
1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά
2 wwwdiabeticl ivingonlinecom
3 wwwdiabeteshealthcom
4 Diabetes Spectrum
5 wwwsmarthealthgr
6 wwwdiabetesselfmanagementcom
32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
8 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
όσου Η θέση της microεταmicroόσχευσης των
νησιδίων είναι το ήπαρ αφού καθετηριαστεί
κάποιος κλάδος της πυλαίας φλέβας Ωστόσο
η εγκατάσταση των microεταmicroοσχευθέντων
νησιδίων στα κολποειδή του ήπατος οδηγεί σε
οξεία φλεγmicroονώδη αντίδραση που έχει σαν
αποτέλεσmicroα την καταστροφή microεγάλου αριθmicroού
β κυττάρων Επιπρόσθετα το ήπατικό
παρέγχυmicroα είναι περιβάλλον microε ψηλές
συγκεντρώσεις γλυκόζης πράγmicroα που δρα
αρνητικά στη βιωσιmicroότητα των νησιδίων Τέλος
η συγκέντρωση των από του στόmicroατος
χορηγούmicroενων ανοσοκατασταλτικών είναι
microεγαλύτερη στο ήπαρ (φαινόmicroενο πρώτης
διέλευσης) γεγονός που οδηγεί σε περαιτέρω
βράχυνση του χρόνου ζωής των β κυττάρων
Έτσι γίνονται προσπάθειες για την ανεύρεση
εναλλακτικών θέσεων microεταmicroόσχευσης των
νησιδίων Πρόσφατα οι Maffi και συνεργάτες
πέτυχαν τη microεταmicroόσχευση αυτόλογων
νησιδίων στο microυελό των οστών της λαγόνιας
ακρολοφίας σε 4 ασθενείς που υποβλήθηκαν
σε παγκρεατεκτοmicroή λόγω κακοήθειας του
παγκρέατος Ο microυελός των οστών θεωρείται
ιδανική θέση για τη microεταmicroόσχευση των
νησιδίων γιατί διαθέτει αρχέγονα ενδοθηλιακά
κύτταρα ικανά να δηmicroιουργήσουν νέα αγγεία
για την αιmicroάτωση των microοσχευmicroάτων και
αρχέγονα αιmicroοποιητικά κύτταρα ικανά να
τροποποιήσουν την ενδεχόmicroενη ανοσολογική
αντίδραση απόρριψης Επιπρόσθετα είναι microια
θέση εύκολα προσβάσιmicroη σε βιοψίες για την
αξιολόγηση της βιωσιmicroότητας και της
microορφολογίας των microοσχευmicroάτων Στη
συγκεκριmicroένη microελέτη τα microεταmicroοσχευθέντα
νησίδια λειτουργούσαν ικανοποιητικά για
τουλάχιστον 3 χρόνια
Στις περισσότερες περιπτώσεις η αυτόλογη
microεταmicroόσχευση νησιδίων του παγκρέατος στους
ασθενείς microε Σ∆1 δεν είναι εφικτή Από την άλλη
πλευρά η ετερόλογη microεταmicroόσχευση έχει δύο
σηmicroαντικούς περιορισmicroούς την ανάγκη
ανοσοκαταστολής και τη σπανιότητα των
microοσχευmicroάτων Για να ξεπεραστούν αυτά τα
προβλήmicroατα εξετάζεται το ενδεχόmicroενο
microεταmicroόσχευσης αυτόλογων αρχέγονων
κυττάρων που έχουν θεωρητικά τη δυνατότητα
να διαφοροποιηθούν προς κύτταρα που
παράγουν ινσουλίνη Άλλα χαρακτηριστικά
που επιβάλλεται να έχουν αυτά τα κύτταρα
είναι η ικανότητα ανίχνευσης των microεταβολών
της γλυκόζης στο διάmicroεσο υγρό καθώς και
microηχανισmicroό έκκρισης της παραγόmicroενης
ινσουλίνης Πρόσφατα η microεταmicroόσχευση
αρχέγονων αιmicroοποιητικών κυττάρων σε
ασθενείς microε Σ∆1 πρόσφατης έναρξης είχε σαν
αποτέλεσmicroα την αύξηση της παραγωγής
ινσουλίνης και τη βελτίωση του γλυκαιmicroικού
ελέγχου Το 59 των ασθενών δεν χρειάζονταν
εξωγενή χορήγηση ινσουλίνης στους 6 microήνες
microετά τη microεταmicroόσχευση ενώ το αντίστοιχο
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 9
ποσοστό στο τέλος των 4 ετών που διήρκεσε η
microελέτη ήταν 32 Ωστόσο η microελέτη ανέδειξε
και την ανάγκη τοποποίησης του πρωτοκόλλου
ανοσοκαταστολής που χρησιmicroοποιήθηκε
καθώς το 53 των ασθενών εmicroφάνισε
ανεπιθύmicroητες ενέργειες
∆εδοmicroένου ότι οι παρεmicroβάσεις που
στοχεύουν στη ριζική αντιmicroετώπιση του Σ∆1
απέχουν ακόmicroη αρκετά από την καθηmicroέρα
κλινική πράξη στόχος της σύγχρονης
θεραπευτικής προσέγγισης είναι η διατήρηση
ενός καλού γλυκαιmicroικού ελέγχου και η αποφυγή
των microικροαγγειακών αλλά και microακροαγγειακών
επιπλοκών της νόσου Οι αντλίες συνεχούς
έγχυσης ινσουλίνης αποτελούν ενδεχόmicroενα τον
πιο laquoφυσιολογικόraquo τρόπο χορήγησης
ινσουλίνης στους ασθενείς microε Σ∆1 Ένα
χαρακτηριστικό που προστέθηκε πρόσφατα σε
κάποιες από τις εmicroπορικά διαθέσιmicroες αντλίες
και που microπορεί να χρησιmicroοποιηθεί στους
ασθενείς που φέρουν ταυτόχρονα και
αισθητήρα συνεχούς καταγραφής γλυκόζης
(CGM) είναι η ικανότητα του αισθητήρα να
διακόψει τη λειτουργία της αντλίας χωρίς
εντολή του χρήστη σε καταστάσεις
υπογλυκαιmicroίας Αυτό το χαρακτηριστικό
ονοmicroάζεται low glucose suspend system και σε
microελέτες βρέθηκε οτι microειώνει σηmicroαντικά τον
κίνδυνο και τη διάρκεια των υπογλυκαιmicroιών
ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της νύχτας
Ο συνηθέστερος τρόπος ινσουλινοθεραπείας
στο Σ∆1 ονοmicroάζεται basal-bolus και
περιλαmicroβάνει τη χορήγηση 1 ή 2 ενέσεων
βασικής ινσουλίνης καθώς και προγευmicroατικές
και διορθωτικές ενέσεις ινσουλίνης ταχείας
δράσης Οι πρόσφατες εξελίξεις στο χώρο των
βασικών ινσουλινών αφορούν την ανάπτυξη
microορίων microε microεγάλο χρόνο δράσης και πολύ
σταθερότερο φαρmicroακοκινητικό και
φαρmicroακοδυναmicroικό προφίλ Αυτές οι ινσουλίνες
βρίσκονται ήδη στην αγορά (degludec) ή
αναmicroένεται να κυκλοφορήσουν στους
επόmicroενους microήνες (glargine U300) Στις microέχρι
τώρα microελέτες έχουν δείξει ισοδύναmicroη
αποτελεσmicroατικότητα microε την ινσουλίνη glargine
(την βασική ινσουλίνη αναφοράς) microε
σηmicroαντικά λιγότερες υπογλυκαιmicroίες (κυρίως
νυχτερινές) και microικρότερη διακύmicroανση στις
τιmicroές της γλυκόζης Η τελευταία εξέλιξη στις
ινσουλίνες ταχείας δράσης αφορά την
κυκλοφορία της εισπνεόmicroενης ινσουλίνης Η
εισπνεόmicroενη ισουλίνη έχει microικρότερη
υπογλυκαιmicroική αποτελεσmicroατικότητα σε
σύγκριση microε τα ανάλογα ταχείας δράσης που
χορηγούνται υποδόρια ωστόσο
microακροπρόθεσmicroα εξασφαλίζει τον ίδιο
γλυκαιmicroικό έλεγχο microε αυτά
Οι SGLT2 αναστολείς είναι φάρmicroακα που
χρησιmicroοποιούνται στη θεραπεία του Σ∆2 και
δρούν αναστέλλοντας την επαναρρόφηση
γλυκόζης στα εγγύς εσπειραmicromicroένα σωληνάρια
των νεφρών Μικρές microελέτες έδειξαν ότι τα
φάρmicroακα αυτής της κατηγορίας βελτιώνουν το
γλυκαιmicroικό έλεγχο σε ασθενείς microε Σ∆1
microειώνοντας παράλληλα το σωmicroατικό βάρος τις
ανάγκες σε ινσουλίνη αλλά και τον κίνδυνο
υπογλυκαιmicroίας
Μια άλλη κατηγορία φαρmicroάκων που
χρησιmicroοποιούνται στη θεραπεία του Σ∆2 και
δοκιmicroάστηκαν πρόσφατα σε ασθενείς microε Σ∆1
είναι τα φάρmicroακα που δρούν microέσω του άξονα
των ινκρετινών Τόσο η εξενατίδη όσο και η
σιταγλιπτίνη microείωσαν την HbA1c όταν
προστέθηκαν σε αγωγή microε ινσουλίνη ενώ
παράλληλα σηmicroειώθηκε microείωση των αναγκών
σε ινσουλίνη Στην οmicroάδα της εξενατίδης
παρατηρήθηκε επίσης σηmicroαντική microείωση του
σωmicroατικού
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 10
Νεότερα φάρmicroακα γιατην αντιmicroετώπιση τουσακχαρώδη διαβήτη
τύπου 2
Στυλιανός Κ Τίγκας
Επίκουρος Καθηγητής
Ενδοκρινολογίας
Ιατρική Σχολή Πανεπιστήmicroιο
Ιωαννίνων
Ενδοκρινολογική Κλινική και
∆ιαβητολογικό Κέντρο ΠΓΝΙ
Βασική διαταραχή στο σακχαρώδη διαβήτη
είναι η σχετική ή απόλυτη έλλειψη ινσουλίνης
που οδηγεί σε αύξηση των επιπέδων γλυκόζης
στο αίmicroα Ενώ στον τύπου 1 διαβήτη που
εκδηλώνεται συνήθως στην παιδική ηλικία
υπάρχει ανεπαρκής έκκριση ινσουλίνης από το
πάγκρεας ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2
(Σ∆Τ2) είναι microια προοδευτικά εξελισσόmicroενη
σύνθετη διαταραχή που χαρακτηρίζεται τόσο
από αντίσταση στη δράση όσο και ανεπάρκεια
στην έκκριση ινσουλίνης Ο Σ∆Τ2 είναι ο
συχνότερος τύπος διαβήτη εκδηλώνεται
συνήθως σε ενήλικες συσχετίζεται ισχυρά microε
την παχυσαρκία και προσβάλλει σχεδόν το
10 του πληθυσmicroού Οι χρόνιες επιπλοκές του
Σ∆Τ2 προέρχονται από την προσβολή των
microεγαλύτερων και microεσαίου microεγέθους αιmicroοφόρων
αγγείων (microακροαγγειοπάθεια) και των
microικρότερων αγγείων (microικροαγγειοπάθεια) Η
microακροαγγειοπάθεια οδηγεί σε αύξηση της
συχνότητας των καρδιαγγειακών συmicroβαmicroάτων
(στεφανιαία νόσος αγγειακά εγκεφαλικά
επεισόδια περιφερική αρτηριοπάθεια) ενώ η
microικροαγγειοπάθεια οδηγεί σε επιπλοκές από
τους νεφρούς τα microάτια και το νευρικό
σύστηmicroα Τα παραπάνω προβλήmicroατα
επιβαρύνουν σηmicroαντικά το κόστος παροχής
υπηρεσιών υγείας για το εθνικό σύστηmicroα
υγείας
Μελέτες έχουν ωστόσο δείξει ότι ο καλός
έλεγχος της υπεργλυκαιmicroίας και των άλλων
τροποποιήσιmicroων παραγόντων κινδύνου που
τις περισσότερες φορές συνυπάρχουν στους
ασθενείς αυτούς (υπέρταση υπερλιπιδαιmicroία
κάπνισmicroα παχυσαρκία) οδηγεί σε microεγάλη
microείωση του κινδύνου επιπλοκών από το
διαβήτη Οι στόχοι της θεραπείας στα άτοmicroα microε
Σ∆Τ2 είναι πολλαπλοί (α) αντιmicroετώπιση της
υπεργλυκαιmicroίας (β) πρόληψη των επιπλοκών
(γ) έλεγχος των υπολοίπων παραγόντων
καρδιαγγειακού κινδύνου και (δ) επιβράδυνση
της εξέλιξης της νόσου Η θεραπεία
περιλαmicroβάνει αλλαγή του τρόπου ζωής
(άσκηση υγιεινή διατροφή και απώλεια
βάρους διακοπή καπνίσmicroατος) καθώς και
φαρmicroακευτική αγωγή
Μέχρι πριν από λίγα σχετικά χρόνια τα microόνα
διαθέσιmicroα φάρmicroακα για τη θεραπεία του Σ∆Τ2
ήταν οι σουλφονυλουρίες (από το 1946) η
microετφορmicroίνη (από το 1958) και η ινσουλίνη (από
το 1921) Το συνηθέστερα χρησιmicroοποιούmicroενο
φάρmicroακο σε κάποιο άτοmicroο στο οποίο
διαγιγνώσκεται για πρώτη φορά διαβήτης Τ2
είναι η microετφορmicroίνη Η microετφορmicroίνη λαmicroβάνεται
microε τη microορφή δισκίου και στα πλεονεκτήmicroατά
της συγκαταλέγονται ότι δεν προκαλεί
υπογλυκαιmicroία δεν αυξάνει το βάρος και microειώνει
τον κίνδυνο καρδιαγγειακών συmicroβαmicroάτων
11 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Επιπλέον είναι αποτελεσmicroατικό φάρmicroακο microε
χαmicroηλό κόστος ενώ συνήθως είναι και καλά
ανεκτό εκτός από ένα αίσθηmicroα ναυτίας ή
laquoφούσκωmicroαraquo που παρατηρείται σε ορισmicroένα
άτοmicroα και που περιορίζεται όταν η λήψη γίνεται
microετά τα κύρια γεύmicroατα Όταν η microετφορmicroίνη δεν
είναι αρκετή για τη ρύθmicroιση του διαβήτη ή
αντενδείκνυται (όπως σε ηπατική νεφρική ή
καρδιακή ανεπάρκεια) ή αν δεν είναι ανεκτή
λόγω παρενεργειών χρησιmicroοποιείται φάρmicroακο
άλλης κατηγορίας
Οι θεραπευτικοί στόχοι και η επιλογή του
δεύτερου φαρmicroάκου πρέπει να εξατοmicroικεύονται
και καθορίζονται από παράγοντες όπως (α) το
σωmicroατικό βάρος (β) τη συνύπαρξη άλλων
προβληmicroάτων υγείας και (γ) τις συνθήκες ζωής
και την προτίmicroηση του ασθενούς (πχ
αποφυγή φαρmicroάκων που microπορεί να
προκαλέσουν υπογλυκαιmicroία σε κάποιον που
είναι επαγγελmicroατίας οδηγός δυνατότητα
ασφαλούς χρήσης ενέσεων ινσουλίνης κλπ)
Οι σουλφονυλουρίες είναι κι αυτές
αποτελεσmicroατικά φάρmicroακα microε εκτεταmicroένη
εmicroπειρία χρήσης και τα νεότερα σκευάσmicroατα
της κατηγορίας χορηγούνται microία φορά την
ηmicroέρα από του στόmicroατος Ο κύριος
microηχανισmicroός δράσης τους είναι microέσω αύξησης
της ενδογενούς έκκρισης ινσουλίνης από το
πάγκρεας κι έτσι microπορεί να προκαλέσουν
υπογλυκαιmicroία (ιδιαίτερα σε ηλικιωmicroένους ή
άτοmicroα microε νεφρική ανεπάρκεια) καθώς και
αύξηση του βάρους (κατά περίπου 3 κιλά κατά
microέσο όρο) Η ακαρβόζη είναι φάρmicroακο που
χορηγείται πριν τα γεύmicroατα και δρα
επιβραδύνοντας την απορρόφηση της
γλυκόζης από το βλεννογόνο του λεπτού
εντέρου Συγκεκριmicroένα αναστέλλει την α-
γλυκοσιδάση ένζυmicroο που χρειάζεται για τη
microετατροπή των σύνθετων υδατανθράκων
(σακχάρων) της τροφής σε απλά σάκχαρα
ώστε να απορροφηθούν από το λεπτό έντερο
Είναι χρήσιmicroο φάρmicroακο που η χρήση του
ωστόσο περιορίζεται από τη microέτρια
αποτελεσmicroατικότητα και τις ανεπιθύmicroητες
ενέργειες από το πεπτικό σύστηmicroα (που
microοιάζουν microε της microετφορmicroίνης ndash κυρίως ναυτία
laquoφούσκωmicroαraquo)
Το 1997 microια νέα κατηγορία φαρmicroάκων άρχισε
να διατίθεται για τη θεραπεία του Σ∆Τ2 οι
θειαζολιδινεδιόνες (ή γλιταζόνες) που δρουν
κυρίως microειώνοντας την αντίσταση του
οργανισmicroού στη δράση της ινσουλίνης Τα
φάρmicroακα αυτά έχουν το πλεονέκτηmicroα ότι είναι
αποτελεσmicroατικά χωρίς να προκαλούν
υπογλυκαιmicroία Στις ανεπιθύmicroητες ενέργειες
ανήκουν η αύξηση του βάρους η microείωση της
οστικής πυκνότητας (οστεοπόρωση) και η
κατακράτηση υγρών (οιδήmicroατα επιδείνωση
καρδιακής ανεπάρκειας) ∆ύο παλαιότεροι
εκπρόσωποι της κατηγορίας αυτής έχουν
αποσυρθεί από την αγορά λόγω
ηπατοτοξικότητας (τρογλιταζόνη) και λόγω
πιθανής αύξησης του κινδύνου καρδιαγγειακών
συmicroβαmicroάτων (ροσιγλιταζόνη) Το τρίτο
φάρmicroακο της κατηγορίας (πιογλιταζόνη) δεν
έχει τέτοιου τύπου ανεπιθύmicroητες ενέργειες
φαίνεται microάλιστα ότι βελτιώνει τα λιπίδια και
προστατεύει από καρδιαγγειακά συmicroβάmicroατα
Μερικές φορές ιδιαίτερα σε άτοmicroα που έχουν
διαβήτη για πολλά χρόνια microπορεί τα
αντιδιαβητικά δισκία να microην δρουν πια και να
χρειασθεί προσθήκη ινσουλίνης Αυτό
συmicroβαίνει γιατί στον Σ∆Τ2 υπάρχει
προοδευτική έκπτωση της λειτουργίας των β-
κυττάρων στα νησίδια του παγκρέατος που
παράγουν την ινσουλίνη Στις περιπτώσεις
αυτές χρησιmicroοποιείται ινσουλίνη η οποία είναι
πολύ αποτελεσmicroατικό φάρmicroακο microε microεγάλη
εmicroπειρία στη χρήση καθώς είναι το παλαιότερο
διαθέσιmicroο φάρmicroακο για το διαβήτη (από το
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 12
1920) Περίπου το 14 των ατόmicroων microε
διαβήτη λαmicroβάνουν συνδυασmicroό αντιδιαβητικών
δισκίων και ινσουλίνης (ΗΠΑ 2007-2009) Στις
περισσότερες περιπτώσεις στον Σ∆Τ2 η
ινσουλίνη χορηγείται microία φορά την ηmicroέρα
συνήθως microαζί microε microετφορmicroίνη ενώ αν χρειασθεί
microπορεί να προστεθεί ινσουλίνη και πριν τα
κύρια γεύmicroατα Στα microειονεκτήmicroατα της
ινσουλίνης ανήκει η υπογλυκαιmicroία η αύξηση
του σωmicroατικού βάρους και η ανάγκη εmicroπειρίας
του γιατρού και εκπαίδευσης του ασθενούς στη
χρήση της
Τα πιο νέα φάρmicroακα που χρησιmicroοποιούνται
στη θεραπεία του Σ∆Τ2 είναι (α) αυτά που
ανήκουν στην κατηγορία των laquoινκρετινώνraquo και
(β) οι αναστολείς συmicromicroεταφορέα νατρίου-
γλυκόζης 2 (αναστολείς SGLT2) Στην
κατηγορία των ινκρετινών ανήκουν οι
αγωνιστές GLP-1 που είναι ενέσιmicroα φάρmicroακα
και οι αναστολείς DPP-4 που λαmicroβάνονται από
του στόmicroατος σε microορφή δισκίου Ήδη από τις
αρχές του 19ου αιώνα επιστήmicroονες είχαν
διαπιστώσει ότι ένας ορmicroονικός παράγοντας
από το έντερο microπορούσε να διεγείρει την
έκκριση ινσουλίνης από το πάγκρεας Το
laquoφαινόmicroενο ινκρετίνηςraquo είναι η παρατήρηση ότι
microια ποσότητα γλυκόζης που λαmicroβάνεται microε την
τροφή προκαλεί σηmicroαντικά microεγαλύτερη έκκριση
ινσουλίνης από το πάγκρεας απrsquo ότι αν η ίδια
ποσότητα γλυκόζης χορηγηθεί ενδοφλεβίως Η
παρατήρηση αυτή που έγινε το 1964 οδήγησε
στην ανακάλυψη δύο ορmicroονών του GLP-1
(Glucagon like peptide- 1 παρόmicroοιο microε
γλυκαγόνη πεπτίδιο-1) και του GIP (Glucose-
dependent insulinοtropic polypeptide
γλυκοζοεξαρτώmicroενο ινσουλινοτρόπο
πολυπεπτίδιο) Οι ουσίες αυτές εκκρίνονται
από τα L και K κύτταρα του εντέρου αντίστοιχα
microετά από πρόσληψη τροφής και κυρίως
υδατανθράκων και διεγείρουν την έκκριση
ινσουλίνης από το πάγκρεας microε αποτέλεσmicroα τη
microείωση της γλυκόζης στο αίmicroα Επιπρόσθετα
οι ορmicroόνες αυτές microειώνουν την όρεξη
καθυστερούν την κένωση του στοmicroάχου και
microειώνουν την έκκριση γλυκαγόνης (microιας άλλης
παγκρεατικής ορmicroόνης που αυξάνει τα επίπεδα
του σακχάρου) Σήmicroερα έχουmicroε στη χώρα microας
διαθέσιmicroα φάρmicroακα microε δράση ανάλογη του
GLP-1 (αγωνιστές GLP-1) τα οποία
χορηγούνται όπως και η ινσουλίνη (microε
υποδόρια ένεση) πριν τα κύρια γεύmicroατα
(εξενατίδη) ή microία φορά την ηmicroέρα
(λιραγλουτίδη λιξισενατίδη) ενώ υπάρχει και
σκεύασmicroα που χορηγείται microία φορά την
εβδοmicroάδα (εξενατίδη βραδείας
αποδέσmicroευσης) Αντίθετα ωστόσο από την
ινσουλίνη τα φάρmicroακα αυτά δεν προκαλούν
υπογλυκαιmicroία και όχι microόνο δεν αυξάνουν το
βάρος αλλά microπορεί να οδηγήσουν και σε
microείωση του σωmicroατικού βάρους Το DPP-4
(διπεπτιδυλική πεπτιδάση-4) είναι ένα ένζυmicroο
που φυσιολογικά διασπά και αδρανοποιεί το
GLP-1 Εποmicroένως τα φάρmicroακα που
αναστέλλουν τη δράση του DPP-4 (αναστολείς
DPP-4) οδηγούν σε αύξηση των επιπέδων του
GLP-1 στο αίmicroα Το αποτέλεσmicroα είναι δηλαδή
παρόmicroοιο microε αυτό των αγωνιστών GLP-1 microε τη
διαφορά ότι (1) τα φάρmicroακα αυτά χορηγούνται
από το στόmicroα microε τη microορφή δισκίου microία ή δύο
φορές την ηmicroέρα και (2) η αύξηση του GLP-1
είναι συγκριτικά microικρότερη Οι αναστολείς DPP-
4 έχουν επίσης το πλεονέκτηmicroα ότι δεν
προκαλούν υπογλυκαιmicroία και έχουν ουδέτερη
επίδραση ως προς το σωmicroατικό βάρος Οι
συχνότερες ανεπιθύmicroητες ενέργειες των
φαρmicroάκων της κατηγορίας των ινκρετινών είναι
από το γαστρεντερικό σύστηmicroα (ναυτία
έmicroετος) Πιθανολογείται ότι σε σπάνιες
περιπτώσεις η χρήση των αγωνιστών GLP-1
και κάποιων αναστολέων DPP-4 ενδέχεται να
σχετίζεται microε παγκρεατίτιδα (φλεγmicroονή του
13 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
παγκρέατος) ωστόσο το θέmicroα αυτό δεν έχει
σ΄αυτή τη φάση αποσαφηνισθεί Οι αναστολείς
συmicromicroεταφορέα νατρίου-γλυκόζης 2 (αναστολείς
SGLT2) αποτελούν την νεότερη κατηγορία
αντιδιαβητικών φαρmicroάκων και δρουν
αυξάνοντας την αποβολή γλυκόζης από τους
νεφρούς Φυσιολογικά microε την κυκλοφορία του
αίmicroατος στους νεφρούς διηθούνται
(φιλτράρονται) περίπου 180 g γλυκόζης την
ηmicroέρα και το 99 αυτής της ποσότητας
επαναρροφάται από τα νεφρικά σωληνάρια Η
επαναρρόφηση της γλυκόζης στους νεφρούς
γίνεται microέσω των συmicromicroεταφορέων νατρίου-
γλυκόζης τύπου 2 (SGLT2) ενώ στο λεπτό
έντερο υπάρχουν οι συmicromicroεταφορείς τύπου 1
(SGLT1) οι οποίοι βοηθούν στην απορρόφηση
της γλυκόζης που προσλαmicroβάνεται microε την
τροφή Όταν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίmicroα
ξεπερνούν ένα όριο (~180 mgdl) o νεφρός δεν
microπορεί να επαναρροφήσει όλη τη γλυκόζη microε
αποτέλεσmicroα microια ποσότητα να απεκκρίνεται στα
ούρα και να παρουσιάζεται γλυκοζουρία Οι
αναστολείς SGLT2 είναι φάρmicroακα που
χορηγούνται από το στόmicroα microε τη microορφή
χαπιού συνήθως microία φορά την ηmicroέρα και
έχουν microέτρια αποτελεσmicroατικότητα παρόmicroοια
microε αυτή των αναστολέων DPP-4 Έχουν
δοκιmicroασθεί για τη ρύθmicroιση της γλυκόζης σε
ασθενείς microε τύπου 2 διαβήτη microόνα τους ή σε
συνδυασmicroό microε άλλα φάρmicroακα όπως
microετφορmicroίνη σουλφονυλουρίες πιογλιταζόνη
αναστολείς DPP-4 και ινσουλίνη Μπορεί να
βοηθήσουν στην απώλεια βάρους της τάξεως
των 2-3 kg ενώ δεν προκαλούν υπογλυκαιmicroία
Στις ανεπιθύmicroητες ενέργειες ανήκουν η αύξηση
της συχνότητας microυκητιάσεων και λιγότερο
συχνά ουρολοιmicroώξεων ιδιαίτερα στις γυναίκες
(αιδοιοκολπίτιδα σε ποσοστό 10-15)
Επίσης έχουν αναφερθεί σπάνιες περιπτώσεις
ευγλυκαιmicroικής διαβητικής κετοξέωσης
δηλαδή κετοξέωσης microε όχι πολύ υψηλά
επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα καθώς και πιθανή
αύξηση του κινδύνου καταγmicroάτων microε ένα από
τα σκευάσmicroατα (καναγλιφλοζίνη) Μια άλλη
ουσία αυτής της κατηγορίας η εmicroπαγλιφλοζίνη
δοκιmicroάσθηκε microε πολύ καλά αποτελέσmicroατα επί
3 έτη σε ασθενείς microε τύπου 2 διαβήτη και
προυπάρχουσα καρδιαγγειακή νόσο
microειώνοντας τη συχνότητα καρδιαγγειακών
συmicroβαmicroάτων αλλά και της θνητότητας στους
ασθενείς αυτούς
Στα microειονεκτήmicroατα των νεότερων
αντιδιαβητικών φαρmicroάκων συmicroπεριλαmicroβάνεται
η σχετικά περιορισmicroένη εmicroπειρία (έλλειψη
microακροπρόθεσmicroων δεδοmicroένων σχετικά microε την
επίδραση στο καρδιαγγειακό σύστηmicroα και τις
χρόνιες επιπλοκές του διαβήτη ασφάλεια) και
το υψηλό κόστος
Συmicroπερασmicroατικά τα νεότερα φάρmicroακα της
κατηγορίας των ινκρετινών καθώς και οι
αναστολείς SGLT2 αποτελούν χρήσιmicroη
προσθήκη στις ήδη υπάρχουσες θεραπευτικές
επιλογές για τον διαβήτη τύπου 2 Τα
σκευάσmicroατα αυτά έχουν ορισmicroένα ιδιαίτερα
χρήσιmicroα χαρακτηριστικά καθώς είναι
αποτελεσmicroατικά στη ρύθmicroιση της
υπεργλυκαιmicroίας χωρίς όmicroως να προκαλούν
υπογλυκαιmicroία και χωρίς να αυξάνουν το
σωmicroατικό βάρος (όπως συmicroβαίνει microε πολλά
από τα παλαιότερα φάρmicroακα) Η ακριβής θέση
των φαρmicroάκων αυτών στη θεραπεία του
διαβήτη αναmicroένεται να καθορισθεί microε
microεγαλύτερη σαφήνεια στο εγγύς microέλλον καθώς
αποκτιέται microεγαλύτερη εmicroπειρία στη χρήση
τους
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 14
Οι γιατροί ldquoδενεπιτρέπεταιrdquo να
δείχνουν ldquoαδυναmicroίαrdquo
Η πλειοψηφία των άρθρων του περιοδικού
microας έχει σαν αντικείmicroενο την αντιmicroετώπιση του
διαβήτη Και ειδικότερα από την microεριά του
ασθενούς ∆ηλαδή πως θα καλυτερεύσουmicroε τη
ζωή microας ενηmicroέρωση σχετικά microε τις νέες
microεθόδους που υπάρχουν πως
αντιmicroετωπίζουmicroε συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα
που αφορούν την ασθένεια microας κλπ
Πιστεύω λίγοι από τους πάσχοντες
αναρωτιούνται για τα προβλήmicroατα που
αντιmicroετωπίζουν αυτοί που ασχολούνται microε τα
επαγγέλmicroατα υγείας Οι περισσότεροι ή δεν το
σκέπτονται ή θεωρούν ότι οι γιατροί και το
υπόλοιπο προσωπικό είναι δυνατότεροι από
εmicroάς τους ldquo κοινούς θνητούςrdquo Είναι όmicroως έτσι
Είναι και αυτοί άνθρωποι microε συγκεκριmicroένες
δυνατότητες καθηmicroερινά προβλήmicroατα και
αδυναmicroίες Το άρθρο αυτό θα αναφερθεί σε
συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα που αντιmicroετωπίζει
το ιατρικό προσωπικό όπως αυτά
αναδείχθηκαν από το περιοδικό TIME (7-9-
2015) Τα προβλήmicroατα αυτά έχουν
επισηmicroανθεί από την Αmicroερικάνικη Ιατρική
Κοινότητα και όπως αναφέρεται στο άρθρο
χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής Τα
συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα προκαλούνται
κυρίως από τις απαιτήσεις της microείωσης του
κόστους περίθαλψης οπότε πιστεύω ότι
αντίστοιχα προβλήmicroατα θα αντιmicroετωπίσει και η
Ελληνική Ιατρική Κοινότητα λόγω της
οικονοmicroικής κρίσης που διέρχεται η χώρα ∆εν
γνωρίζω αν υπάρχουν αντίστοιχες microελέτες στη
χώρα microας
Κανείς Αmicroερικάνος ασθενής δεν θα
φανταζότανε ότι οι microισοί νοσοκοmicroειακοί γιατροί
είναι εξουθενωmicroένοι λόγω υπερβολικού φόρτου
εργασίας Επίσης η ιατρική ιδιότητα απαιτεί ο
γιατρός να microην δείχνει σηmicroάδια αδυναmicroίας
Κατά το Αmicroερικάνικο Ίδρυmicroα πρόληψης
αυτοκτονιών περίπου 400 Αmicroερικάνοι γιατροί
αυτοκτονούν κάθε χρόνο Το microεγαλύτερο
ποσοστό microεταξύ όλων των επαγγελmicroάτων Που
οφείλεται αυτό Η έρευνα το αποδίδει στην
κούραση και την ψυχολογική πίεση Οι
νοσοκοmicroειακοί γιατροί εργάζονται 12-14 ώρες
ηmicroερησίως και απαιτείται πλήρης πνευmicroατική
διαύγεια γιατί στο ιατρικό λειτούργηmicroα το λάθος
microπορεί να είναι microοιραίο Αυτό δηmicroιουργεί
τεράστια ψυχολογική πίεση Οι ειδικοί που
microελετούν το πρόβληmicroα αναφέρουν ότι η
πνευmicroατική υγεία προσεγγίζει σηmicroεία κρίσης
Οι συνέπειες αυτού του προβλήmicroατος δεν
επηρεάζουν microόνο την προσωπική ζωή αλλά και
την επαγγελmicroατική
Οι περισσότεροι γιατροί αναγνωρίζουν ότι
έχουν περάσει από αυτό το στάδιο στην αρχή
της καριέρας τους Ο διακεκριmicroένος καθηγητής
χειρουργικής στο Πανεπιστήmicroιο του Stanford l
Greco έχει αφιερώσει τη ζωή του στην
αντιmicroετώπιση αυτού του προβλήmicroατος και
προσπαθεί να αφυπνίσει και άλλα ιδρύmicroατα
ώστε να δηmicroιουργήσουν οmicroάδες αντιmicroετώπισης
και αναγνώρισης του προβλήmicroατος Ο
καθηγητής S Ser στο Πανεπιστήmicroιο του
15 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Michigan ο οποίος θεωρείται παγκοσmicroίως
ειδικός για την κατάθλιψη των γιατρών
ποφάσισε να ασχοληθεί σοβαρά microε το
συγκεκριmicroένο πρόβληmicroα όταν ο καλύτερος
φίλος του γιατρός προσπάθησε να
αυτοκτονήσει και δύο χρόνια αργότερα ένας
άλλος συνεργάτης του αυτοκτόνησε
Σύmicroφωνα microε τη microελέτη τα προβλήmicroατα
ξεκινούν microε την αρχή των εφηmicroεριών Σ αυτήν
τη φάση οι νέοι γιατροί δέχονται microεγάλη πίεση
microικρή αmicroοιβή και απολαmicroβάνουν microόνο
επικρίσεις όταν κάτι δεν πάει καλά Να
σηmicroειώσουmicroε ότι οι νέοι Αmicroερικάνοι γιατροί
ξεκινούν microε ένα τραπεζικό χρέος περίπου
$200000 και δουλεύουν 90 ώρες την
εβδοmicroάδα χωρίς ιδιαίτερα καλή αmicroοιβή
Οι συνθήκες έχουν χειροτερέψει οικονοmicroικά
αλλά και κοινωνικά Παλαιότερα οι γιατροί
είχαν σίγουρη καλή οικονοmicroική αποκατάσταση
αλλά και κοινωνική αναγνώριση Αυτό έχει
αλλάξει δραmicroατικά Η οικονοmicroική επιτυχία δεν
είναι εγγυηmicroένη αλλά ούτε και η κοινωνική Οι
επαγγελmicroατικές απαιτήσεις όmicroως έχουν
αυξηθεί Οι σηmicroερινοί γιατροί έχουν
περισσότερο υλικό να microελετήσουν
περισσότερη ενδονοσοκοmicroειακή γραφειοκρατία
και κυρίως περισσότερους ασθενείς
Μια κατάσταση την οποία προσπαθούν να
αντιmicroετωπίσουν χωρίς microεγάλη επιτυχία είναι
αυτό που σχετίζεται microε το καλούmicroενο ldquoστίγmicroαrdquo
το οποίο καθορίζεται από την αδυναmicroία να
φέρει εις πέρας κάποιος την εργασία του στον
Ιατρικό Χώρο Μόνο το 22 αναζητά βοήθεια
από ειδικούς Η ειρωνεία όπως αναφέρει ο κ
Ser είναι ότι αν κάποιος ζητήσει βοήθεια κατά
microεγάλο ποσοστό όχι απλώς θα ξεπεράσει τα
ψυχολογικά προβλήmicroατα αλλά αυτή η εmicroπειρία
θα είναι σηmicroαντική ώστε να βοηθήσει καλύτερα
τους ασθενείς του ∆υστυχώς αυτή η αντίληψη
έχει να κάνει microε το πως αντιmicroετωπίζεται
κάποιος που έχει πρόβληmicroα από την ίδια την
Ιατρική Κοινότητα Συνήθως αποmicroονώνεται ή
ακόmicroα και χλευάζεται Αυτό θυmicroίζει πολύ την
νοοτροπία στο στρατό Ο νεοσύλλεκτος ή
όποιος έχει πρόβληmicroα προσαρmicroογής
αντιmicroετωπίζει σοβαρή ψυχολογική πίεση η
οποία επιδεινώνει το πρόβληmicroα
Ο κ Greco παραδέχεται ότι και αυτός ήταν
microέρος του ίδιου προβλήmicroατος ∆ηλαδή όντας
σκληρός microε τους εκπαιδευόmicroενους
χειρούργους πριν χρόνια τώρα προσπαθεί να
επανορθώσει για τις ldquoαmicroαρτίεςrdquo του Η αλλαγή
νοοτροπίας προήλθε όταν πληροφορήθηκε την
αυτοκτονία ενός microαθητή του τον οποίο
θεωρούσε κορυφαίο στο χώρο της
χειρουργικής Η τακτική που ακολουθεί
σήmicroερα είναι να παρατηρεί διακριτικά τους
ειδικευόmicroενους και αν παρατηρήσει κάποιο
πρόβληmicroα να αφιερώνει χρόνο microαζί τους Είναι
δύσκολο να παραδεχθείς τέτοιου είδους
πρόβληmicroα ειδικά όταν βρίσκεσαι microέσα στον
Ιατρικό Χώρο Αλλά από την άλλη microεριά είναι
πιο εύκολο και αποτελεσmicroατικό να το
αντιmicroετωπίσεις αναφέρει ο κ Ser Βοηθήστε
τους νέους γιατρούς να γίνουν πιο δυνατοί και
ευτυχείς στο χώρο τους γιατί microόνο τότε θα
microπορέσουν να επικεντρωθούν και να
βοηθήσουν τους ασθενείς τους
Μέχρι το 2020 υπολογίζεται ότι οι Ηνωmicroένες
Πολιτείες θα χρειασθούν τουλάχιστον 90000
περισσότερους παθολόγους Αυτό
microεταφράζεται σε περισσότερες ώρες εργασίας
γιrsquo αυτούς που θα βρίσκονται στο σύστηmicroα Και
αυτό σηmicroαίνει microεγαλύτερη πίεση
Ελεύθερη microετάφραση
Επαmicroεινώντας Κεχαγιάς
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 16
Απλά βήmicroατα για ναβελτιώσουmicroε τη ζωή
microας
Θέλετε να αισθανθείτε καλύτερα Υπάρχουν
τέσσερις απλοί τρόποι
∆ιερωτηθείτε εκφράστε τα συναισθήmicroατά σας
αποφασίστε κι αγκαλιάστε τους δικούς σας
ανθρώπους
Η πλοήγηση στο διαδίκτυο αποτελεί microια
καθηmicroερινή πρακτική για την πλειονότητα των
ανθρώπων της σύγχρονης εποχής Πολλοί
microάλιστα συχνά ακολουθούmicroε συmicroβουλές
ευτυχίας ή συγκεκριmicroένες συνταγές επιτυχίας
για microια καλύτερη ζωή από ανθρώπους που είτε
επικοινωνούmicroε microαζί τους στα microέσα κοινωνικής
δικτύωσης είτε διαβάζουmicroε άρθρα τους στο
διαδίκτυο Οι άνθρωποι όmicroως αυτοί τις
περισσότερες φορές δεν ξέρουν καν ποιο θέmicroα
πραγmicroατικά microας απασχολεί Καλό θα ήταν
λοιπόν να είmicroαστε περισσότερο επιφυλακτικοί
και να microην εmicroπιστευόmicroαστε εύκολα κάθε
συmicroβουλή που microας δίνεται ή τυχαίνει να
διαβάζουmicroε
Στην πραγmicroατικότητα σας προτείνουmicroε να
microην εmicroπιστευτείτε ούτε το περιεχόmicroενο των
γραmicromicroών αυτού του άρθρου (ως κριτικοί
αναγνώστες) παρά microόνο τις microελέτες
νευροεπιστηmicroόνων οι οποίες καταδεικνύουν
τους παράγοντες που microπορούν πραγmicroατικά να
microας οδηγήσουν σε microια πιο ποιοτική ζωή
Ο ερευνητής των νευροεπιστηmicroών του UCLA
(του Πανεπιστηmicroίου της Καλιφόρνια στο Λος
Άντζελες) Alex Korb microάς δίνει λοιπόν κάποιες
ιδέες που microπορεί να microας βοηθήσουν
ουσιαστικά στο να ακολουθήσουmicroε στη ζωή
microας microια πορεία που θα microας κάνει να
αισθανθούmicroε καλύτερα
Στις παρακάτω γραmicromicroές θα λάβουmicroε
απαντήσεις σε ερωτήmicroατα που συχνά microας
απασχολούν από έναν άνθρωπο που
πραγmicroατικά γνωρίζει πως microπορεί να microας
βοηθήσει
1) Ψάξτε τις αιτίες
Υπάρχουν φορές που οι σκέψεις microας δεν microας
επιτρέπουν να αισθανθούmicroε τουλάχιστον
όmicroορφα αν όχι ευχάριστα Μπορεί να
νιώθουmicroε ενοχή ή ντροπή χωρίς σαφή λόγο
Ποια λοιπόν είναι η σωστή ερώτηση που θα
πρέπει να θέτουmicroε στον εαυτό microας όταν δεν
αισθανόmicroαστε καλά Μα φυσικά το γιατί
Είτε θέλουmicroε να το πιστέψουmicroε είτε όχι τα
συναισθήmicroατα της ενοχής και της ντροπής
ενεργοποιούνται από το λεγόmicroενο laquoκέντρο
ανταmicroοιβήςraquo του εγκεφάλου το οποίο επίσης
σχετίζεται microε τη microάθηση και τον εθισmicroό
Παρά λοιπόν τις έντονες διαφορές τους η
περηφάνια η ντροπή η ενοχή ενεργοποιούνται
από παρόmicroοια νευρωνικά κυκλώmicroατα
Εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι ότι η υπερηφάνεια
είναι το πιο ισχυρό από αυτά τα συναισθήmicroατα
στην ενεργοποίηση της δραστηριότητας των
συγκεκριmicroένων περιοχών
Παραδόξως επίσης και η ανησυχία σε
βραχυπρόθεσmicroο επίπεδο microας κάνει να
αισθανόmicroαστε λίγο καλύτερα ndash θεωρώντας ότι
microέσω αυτής συmicroβάλλουmicroε στην επίλυση των
προβληmicroάτων microας Αυτό αρχικά microπορεί να
φαίνεται αντιφατικό αλλά δείχνει ότι όταν
είmicroαστε αγχωmicroένοι -ες είναι καλύτερο να
κάνουmicroε κάτι γιrsquo αυτό - ακόmicroα και να
ανησυχήσουmicroε - από το να microείνουmicroε αδρανείς
Σαφώς η ενοχή η ντροπή και η ανησυχία
είναι άσχηmicroες microακροπρόθεσmicroες λύσεις Τι
λοιπόν προτείνουν οι νευροεπιστήmicroονες ότι θα
πρέπει να κάνουmicroε Να διερωτηθούmicroε για ποια
πράγmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες
Η ευγνωmicroοσύνη σχετίζεται microε τα θετικά
συναισθήmicroατα που αισθανόmicroαστε όταν microας
συmicroβαίνει κάτι καλό όταν εκτιmicroάmicroε όσα θετικά
συmicroβαίνουν γύρω microας χωρίς να τα θεωρούmicroε
δεδοmicroένα αποτελώντας επιλογή και συνάmicroα
στάση ζωής Και σαφώς επηρεάζει
πραγmicroατικά το microυαλό microας ∆ιερωτάστε βέβαια
17 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
microε ποιον τρόπο συmicroβαίνει αυτό
Τα οφέλη της ευγνωmicroοσύνης ξεκινούν από το
σύστηmicroα της ντοπαmicroίνης κι επειδή
αισθανόmicroαστε ευγνώmicroονες ενεργοποιείται το
στέλεχος της περιοχής του εγκεφάλου που την
παράγει
Προσπαθώντας λοιπόν να σκεφτούmicroε τα
πράγmicroατα για τα οποία νιώθουmicroε ευγνώmicroονες
επικεντρωνόmicroαστε στις θετικές πτυχές της
ζωής microας και microε αυτή τη διαδικασία αυξάνεται η
παραγωγή σεροτονίνης Σηmicroειώνουmicroε δε πως
τα χαmicroηλά επίπεδα της σεροτονίνης σχετίζονται
microε την κακή διάθεση την επιθετική
συmicroπεριφορά και την εmicroφάνιση κατάθλιψης
Σαφώς ορισmicroένες συγκυρίες ή καταστάσεις
που βιώνουmicroε microοιάζουν σαν να laquoφάγαmicroεraquo
γροθιά στο στοmicroάχι microας και αισθανόmicroαστε σαν
να microην υπάρχει τίποτα για το οποίο να
νιώθουmicroε ευγνώmicroονες Παρά ταύτα δεν
πειράζει ∆εν χρειάζεται πάντα να βρίσκουmicroε
κάτι καθώς η διαδικασία και microόνο της
αναζήτησης πραγmicroατικά microετράει
Το να θυmicroόmicroαστε να είmicroαστε ευγνώmicroονες για
όσα θετικά όmicroορφα microας συmicroβαίνουν αποτελεί
ένδειξη υψηλής συναισθηmicroατικής νοηmicroοσύνης
Και η ευγνωmicroοσύνη δεν συνδέεται microόνο microε την
ευτυχία αλλά και microε τη δηmicroιουργία ενός
κατάλληλου πλαισίου ανάπτυξης και εξέλιξης
των σχέσεων microας
Τι microάς συmicroβαίνει όmicroως όταν τα κακά
συναισθήmicroατα microας κατακλύζουν Όταν δεν
γνωρίζουmicroε καν πώς να τα διαχειριστούmicroε
Υπάρχει microια εύκολη απάντηση
2) Αρνητικά συναισθήmicroατα
Ας συνδέσουmicroε τα άσχηmicroα ndash αρνητικά
συναισθήmicroατα microε τη λύπη την ανησυχία το
θυmicroό
Ο ερευνητής Gross διαπίστωσε ότι οι
άνθρωποι που προσπαθούν να καταπνίξουν
microια αρνητική συναισθηmicroατική εmicroπειρία
αποτυγχάνουν τελικά να το κάνουν Ενώ
θεωρούν ότι φαίνονται καλά προς τα έξω το
microεταιχmicroιακό τους σύστηmicroα φανερώνει τα
αρνητικά τους συναισθήmicroατα προς τα microέσα
όσο κι αν προσπαθούν να τα καταπνίξουν Το
ίδιο καταδεικνύουν πορίσmicroατα έρευνας
λειτουργικής απεικόνισης microαγνητικού
συντονισmicroού (fMRI) του Kevin Ochsner (του
Πανεπιστηmicroίου Columbia) τονίζοντας microάλιστα
πως η προσπάθεια να κρύβουmicroε ή να
καταπνίγουmicroε τα αρνητικά microας συναισθήmicroατα
σε καmicroία περίπτωση δεν microας ωφελεί αντίθετα
σε ορισmicroένες περιπτώσεις λειτουργεί
υποστηρικτικά και ενισχύει τα συναισθήmicroατα
αυτά
Στην πραγmicroατικότητα microόνο η έκφραση και
παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας microπορεί να
λειτουργήσει υποστηρικτικά και να microας
ωφελήσει καθώς χρησιmicroοποιώντας το λόγο
κάνοντας έmicromicroεσες αναφορές ή ακόmicroα και
απλουστεύσεις της εmicroπειρίας microας microειώνουmicroε τη
διέγερση αυτών των συναισθηmicroάτων Ακόmicroα
και η περιγραφή ενός αρνητικού
συναισθήmicroατος microε microια ή δύο λέξεις βοηθά στη
microείωση της έντασης του συναισθήmicroατος αυτού
Πολλές microάλιστα αρχαίες microέθοδοι ήταν πολύ
πιο microπροστά από σύγχρονες πρακτικές της
εποχής microας όπως ο διαλογισmicroός ο οποίος
βέβαια χρησιmicroοποιείται διαχρονικά Η έκφραση
και παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας λοιπόν
αποτελεί βασικό εργαλείο της γνώσης και της
συναίσθησης επηρεάζοντας τον εγκέφαλο microας
microε τόση δύναmicroη η οποία ασκεί καθοριστική
επίδραση και στους ανθρώπους του
περιβάλλοντός microας
Παρόλα αυτά αν τελικά δεν αισθανόmicroαστε
άσχηmicroα δυστυχώς υπάρχουν κάποια
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 18
περιστατικά κάποιες καταστάσεις ή
εmicroπειρίες που βιώνουmicroε στη ζωή microας και
microας προκαλούν άγχος ή πίεση Υπάρχει
όmicroως κι ένας απλός τρόπος για να τις
νικήσουmicroε
3) Λήψη αποφάσεων
Το γεγονός ότι κάθε φορά που
λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση στη συνέχεια
αισθανόmicroαστε ότι είmicroαστε σε κατάσταση
ηρεmicroίας δεν αποτελεί τυχαίο γεγονός
Επιστηmicroονικά έχει αποδειχθεί ότι η λήψη
αποφάσεων microειώνει το άγχος και την
ανησυχία καθώς microας βοηθά να λύσουmicroε τα
προβλήmicroατά microας και επηρεάζει τη λειτουργία
του εγκεφάλου microας
Η λήψη αποφάσεων ως διαδικασία
περιλαmicroβάνει τόσο τον καθορισmicroό των στόχων
όσο και τη δηmicroιουργία προθέσεων και
προσδοκιών Και οι τρεις αποτελούν microέρος του
ίδιου νευρικού κυκλώmicroατος και επιδρούν θετικά
microειώνοντας την ανησυχία και το άγχος Η λήψη
αποφάσεων βοηθά στο να ξεπερνάmicroε ή
τουλάχιστον να σταmicroατάmicroε να έλκουmicroε
αρνητικά ερεθίσmicroατα και ρουτίνες
Σαφώς όmicroως microπορεί να αποτελέσει και microια
δύσκολη ή ακόmicroα και επίπονη διαδικασία Άρα
εν κατακλείδι τι είδους αποφάσεις θα πρέπει
να λαmicroβάνουmicroε Ο τοmicroέας των
νευροεπιστηmicroών έχει την απάντηση
Να παίρνουmicroε microια laquoαρκετά καλήraquo απόφαση
∆ε χρειάζεται να προσπαθούmicroε στοχεύοντας
στην καλύτερη απόφαση καθώς είναι ευρέως
γνωστό ότι η τελειοmicroανία συχνά ταυτίζεται microε
καταστάσεις άγχους και πίεσης Και οι microελέτες
που αφορούν τη την εγκεφαλική λειτουργία
καταδεικνύουν την εν λόγω ταύτιση καθώς
στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να είναι
όλα τέλεια κατακλύζεται ο εγκέφαλός microας microε τα
συναισθήmicroατα που microας κάνουν να νιώθουmicroε
ότι βρισκόmicroαστε εκτός ελέγχου
Στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να
επιτύχουmicroε το καλύτερο ή ακόmicroα και το τέλειο
αποτέλεσmicroα κι όχι απλά το καλό προκαλούmicroε
έντονη συναισθηmicroατική δραστηριότητα
Αντίθετα microέσω της αναγνώρισης ότι αυτό microε το
οποίο καταπιανόmicroαστε είναι αρκετά καλό
ενεργοποιούνται περισσότερες περιοχές που
microας βοηθούν να νιώθουmicroε ότι έχουmicroε καλύτερο
έλεγχο
Έτσι όταν λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση ο
εγκέφαλός microας microάς οδηγεί στο να
αισθανόmicroαστε ότι έχουmicroε τον έλεγχο και όπως
έχει προαναφερθεί η αίσθηση του ελέγχου
microειώνει το στρες Αλλά το πραγmicroατικά
συναρπαστικό είναι πως η λήψη αποφάσεων
ενισχύει την ευχαρίστηση
Μπορούmicroε να αντιληφθούmicroε ότι όταν
λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση σχετικά microε ένα
στόχο που έχουmicroε θέσει και εν συνεχεία
επιτυγχάνουmicroε τον εν λόγω στόχο
αισθανόmicroαστε καλύτερα από ό τι όταν κάτι
θετικό microάς συmicroβαίνει αλλά κατά τύχη
Και αυτό απαντά στο αιώνιο microυστήριο του
λόγου για τον οποίο όταν αποφασίζουmicroε
εξαναγκαστικά να γραφτούmicroε στο γυmicroναστήριο
αυτό αποτελεί microια εξαιρετικά δύσκολη
απόφαση για εmicroάς καθώς στην
πραγmicroατικότητα σέρνουmicroε τους εαυτούς microας
και δεν λαmicroβάνουmicroε την απόφαση να
γυmicroναστούmicroε από ευχαρίστηση
Όταν λοιπόν κάνουmicroε κάτι γιατί θεωρούmicroε
ότι πρέπει (στην ουσία όmicroως αναγκαζόmicroαστε)
αυτό δεν αποτελεί πραγmicroατικά microια εθελοντική
απόφαση και γιrsquo αυτό το λόγο ο εγκέφαλός microας
και εν κατακλείδι εmicroείς οι ίδιοι-ες δεν
αισθανόmicroαστε ευχαρίστηση και δεν ωθούmicroαστε
στο να συνεχίσουmicroε να λαmicroβάνουmicroε αυτή την
απόφαση Αντίθετα αισθανόmicroαστε άγχος και
microε αυτόν τον τρόπο σαφώς δεν microπορούmicroε να
οικοδοmicroήσουmicroε microια καλή συνήθεια ακόmicroα κι αν
αυτή είναι η συνήθεια της σωmicroατικής άσκησης
19 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Νιώθουmicroε ευγνώmicroονες δηλώνουmicroε τα
αρνητικά microας συναισθήmicroατα και λαmicroβάνουmicroε
περισσότερες αποφάσεις Εξαιρετικά Αλλά
όmicroως όλα αυτά αποτελούν microια microοναχική
συνταγή της ευτυχίας και microάλλον ως άνθρωποι
και κοινωνικά όντα χρειαζόmicroαστε κι άλλα
άτοmicroα
Τι λοιπόν υποδεικνύει η νευροεπιστήmicroη ότι
microπορούmicroε να κάνουmicroε ώστε να είmicroαστε
περισσότερο ευτυχισmicroένοι Κάτι πολύ απλό
που καλό θα είναι να microην παραλείπουmicroε και
συmicroπεριλαmicroβάνει και τους πολύτιmicroους
laquoάλλουςraquo του περιβάλλοντός microας ώστε να microην
νιώθουmicroε microοναξιά
4) Ανθρώπινη επαφή - ανθρώπινο
άγγιγmicroα
Όχι βέβαια αδιακρίτως ώστε να
αποφύγουmicroε τυχόντα δυσάρεστα
προβλήmicroατα Αποδεικνύεται λοιπόν ότι είναι
εξαιρετικά καλό να επιτρέπουmicroε στον εαυτό
microας να αισθάνεται την αγάπη και την αποδοχή
των άλλων και συνάmicroα να την εκφράζει καθώς
όταν δεν επιτρέπουmicroε την ανθρώπινη επαφή
και επικοινωνία στην ουσία υποβάλλουmicroε τον
εαυτό microας σε microια εξαιρετικά επώδυνη και
microοναχική διαδικασία
Ας δούmicroε τώρα τι κατέδειξαν τα ευρήmicroατα
νευροεπιστηmicroονικής microελέτης κατά την οποία οι
συmicromicroετέχοντες είχαν υποβληθεί στη διαδικασία
να παίζουν ένα βίντεο παιχνίδι όπου πετούσαν
microπάλες ο ένας στον άλλο χωρίς στην
πραγmicroατικότητα να υπάρχουν αληθινοί
συmicroπαίκτες παρά microόνο laquoηλεκτρονικοίraquo (καθώς
όλα ήταν δηmicroιούργηmicroα υπολογιστικού
προγράmicromicroατος) Σηmicroειώνουmicroε βέβαια ότι οι
συmicromicroετέχοντες παρακολουθούνταν από
πραγmicroατικούς ανθρώπους - επιστήmicroονες
Τι συνέβη λοιπόν όταν οι άλλοι παίκτες
σταmicroάτησαν να παίζουν και δεν πετούσαν την
microπάλα Ο εγκέφαλος των συmicromicroετεχόντων
αντέδρασε microε ίδιο τρόπο σαν να βίωνε
σωmicroατικό πόνο Απλούστερα θα λέγαmicroε ότι τα
πορίσmicroατα της έρευνας απέδειξαν πως η
απόρριψη δεν πονάει microόνο σαν να σπάει η
καρδιά microας αλλά σαν να σπάει και το πόδι
microας
Στην πραγmicroατικότητα ο κοινωνικός
αποκλεισmicroός ενεργοποιεί το ίδιο κύκλωmicroα
όπως ο σωmicroατικός πόνος Έτσι στο σηmicroείο
που σταmicroάτησε η ανταλλαγή πασών microπάλας η
microικρή αυτή αλλαγή ήταν αρκετή για να
προκαλέσει αισθήmicroατα κοινωνικού
αποκλεισmicroού
Οι σχέσεις λοιπόν είναι πολύ σηmicroαντικές για
τη λειτουργία του εγκεφάλου microας και καλό θα
ήταν αν θέλουmicroε να οδηγηθούmicroε προς την
ευτυχία να αγγίζουmicroε τους οικείους microας τους
ανθρώπους του στενού περιβάλλοντός microας
Μέσω microάλιστα της αφής απελευθερώνεται και
η ωκυτοκίνη (η ορmicroόνη της γαλουχίας η
λεγόmicroενη ορmicroόνη της αγάπης της αγκαλιάς
της σύνδεσης)
Σαφώς δεν είναι σκόπιmicroο να αγγίζουmicroε τους
πάντες αλλά ακόmicroα και οι χειραψίες ή τα
χτυπήmicroατα στην πλάτη λειτουργούν ευεργετικά
στη διάθεσή microας Όσο δε αφορά τους
ανθρώπους του οικογενειακού ή φιλικού
περιβάλλοντός microας καλό θα ήταν να κάνουmicroε
προσπάθειες να τους αγγίζουmicroε πιο συχνά
Καθώς η επαφή το άγγιγmicroα το χάδι έχουν
απίστευτα ισχυρή δύναmicroη - microας προσδίδουν
πειθώ αυξάνουν την απόδοση των οmicroάδων
ενισχύουν ακόmicroη και τις microαθησιακές microας
ικανότητες Αγγίζοντας λοιπόν κάποιον που
αγαπάmicroε στην πραγmicroατικότητα microειώνουmicroε τον
πόνο Σε microελέτες δε που έγιναν σε παντρεmicroένα
ζευγάρια φαίνεται πως η επαφή τα αγγίγmicroατα
ενίσχυσαν τους δεσmicroούς του ζευγαριού
Επιπλέον κρατώντας το χέρι κάποιου εκτός
από το γεγονός ότι microπορεί να βοηθηθούmicroε να
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 20
αισθανθούmicroε πιο άνετα αποφεύγουmicroε συνάmicroα
άλλες επώδυνες για το microυαλό microας καταστάσεις
Γιrsquo αυτό αγκαλιάστε κάποιον τώρα κιόλας Και
microην δεχθείτε microικρές γρήγορες αγκαλιές
Πείτε στους ανθρώπους που θα αγκαλιάσετε
πως κάποιος νευροεπιστήmicroονας σάς
συνέστησε τις microεγάλης διάρκειας αγκαλιές
Έρευνες έδειξαν πως λαmicroβάνοντας και
δίνοντας πέντε αγκαλιές την ηmicroέρα για
τέσσερις εβδοmicroάδες αυξάνουmicroε την ευτυχία
microας για microεγάλο χρονικό διάστηmicroα
Έτσι λοιπόν θα πρέπει να επιδιώκουmicroε να
περνάmicroε χρόνο microε τους δικούς microας ανθρώπους
και να microοιραζόmicroαστε αγκαλιέςΘα πρέπει να
τονιστεί ότι η δύναmicroη της ανταλλαγής γραπτών
microηνυmicroάτων δεν είναι αρκετή Αρκεί microόνο να
αναλογιστούmicroε πως όταν βιώνουmicroε microια
κατάσταση άγχους και στη συνέχεια
επισκεπτόmicroαστε αγαπηmicroένα microας πρόσωπα ή
τους microιλάmicroε στο τηλέφωνο αισθανόmicroαστε πολύ
καλύτερα Κι ότι δεν συmicroβαίνει το ίδιο όταν
ανταλλάσσουmicroε γραπτά microηνύmicroατα
Αφήνουmicroε λοιπόν τα γραπτά microηνύmicroατα και
επιλέγουmicroε τις κατά πρόσωπο συναντήσεις και
τις αγκαλιές
Επειδή όmicroως σκοπός του εν λόγω άρθρου
δεν είναι να σας φορτώσει microε πάρα πολλές
πληροφορίες ας συνοψίσουmicroε τις
αποδοτικότερες και ευκολότερες επιλογές που
πρέπει να κάνουmicroε για να ξεκινήσει η πορεία
microας προς την ευτυχία κατά τα πορίσmicroατα των
νευροεπιστηmicroονικών microελετών
bull ∆ιερωτόmicroαστε για ποια
θέmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες Αν
τυχόν δεν υπάρχουν απαντήσεις
δεν πειράζει Θυmicroόmicroαστε πως
ακόmicroα και η απλή αναζήτηση
βοηθάει
bull Εκφράζουmicroε τα αρνητικά microας
συναισθήmicroατα και έτσι βοηθάmicroε
το microυαλό microας να τα διαχειρίζεται
πολύ καλύτερα
bull Αποφασίζουmicroε Λαmicroβάνουmicroε αποφάσεις
laquoαρκετά καλέςraquo κι όχι σαφώς laquoτις καλύτερες
πάνω στη γη
bull Ανταλλάσσουmicroε αγκαλιές κι όχι γραπτά
microηνύmicroατα
Κλείνουmicroε microε τα λόγια του νευροεπιστήmicroονα
Alex Korb ο οποίος εξηγεί ότι Τα πάντα είναι
διασυνδεδεmicroένα Η ευγνωmicroοσύνη βελτιώνει τον
ύπνο Ο ύπνος microειώνει τον πόνο Ο
ελαττωmicroένος πόνος βελτιώνει τη διάθεσή microας
Η βελτιωmicroένη διάθεση microειώνει το άγχος το
οποίο βελτιώνει την επικέντρωση και τον
προγραmicromicroατισmicroό Η επικέντρωση και ο
κατάλληλος σχεδιασmicroός απαιτεί τη λήψη
αποφάσεων Η λήψη αποφάσεων microειώνει
περαιτέρω το άγχος και βελτιώνει την
απόλαυση Η απόλαυση microας ενισχύει να
αισθανόmicroαστε περισσότερο ευγνώmicroονες και
διατηρεί αυτή την ανοδική πορεία προς την
ευτυχία Η απόλαυση συνδέεται επίσης microε τις
κοινωνικές σχέσεις και επαφές οι οποίες microε τη
σειρά τους θα microας κάνουν πιο ευτυχισmicroένους -
ες
Κι όλοι -ες θέλουmicroε να είmicroαστε ευτυχισmicroένοι
-ες Αρκεί να γνωρίζουmicroε και να κάνουmicroε τις
κατάλληλες επιλογές Και νοmicroίζω πως για εmicroάς
που πλέον γνωρίζουmicroε ο δρόmicroος είναι πολύ
πιο εύκολος ή τουλάχιστον νευροεπιστηmicroονικά
εmicroπνευσmicroένος
Σε ελεύθερη microετάφραση από το περιοδικό
Time Αγγελική Ζώτου
21 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
ΕΚ∆ΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ
∆ΙΑΒΗΤΗ
Με αφορmicroή την Παγκόσmicroια Ηmicroέρα για τον
∆ιαβήτη ο σύλλογός microας οργάνωσε εκδήλωση
την Τετάρτη 11η Νοεmicroβρίου το απόγευmicroα Η
εκδήλωση είχε microεγάλη επιτυχία και έλαβε χώρα
στην κατάmicroεστη αίθουσα εκδηλώσεων της
ΛΑΦ Ι
Ευχαριστούmicroε θερmicroά τους φίλους και τα microέλη
του συλλόγου για την εmicroπιστοσύνη τους και
συmicroπαράστασή τους
Οι οmicroιλητές microας κκ Τίγκας και Τσιmicroηχόδηmicroος
ενθουσίασαν τους παρευρισκόmicroενους microε τις
εmicroπεριστατωmicroένες και κατανοητές οmicroιλίες τους
στα δύο βασικά και επίκαιρα θέmicroατα που
απασχολούν τους πάσχοντες από διαβήτη
τύπου Ι και Ι Ι
Ο κ Τσιmicroηχόδηmicroος Επίκουρος Καθηγητής
στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα
της οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου
Ιraquo
Και ο κ Τίγκας Επίκουρος Καθηγητής στο
Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα της
οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου Ι Ιraquo
Μετά το τέλος των οmicroιλιών ακολούθησε
πληθώρα ερωτήσεων από το ακροατήριο
22 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΖΩΗΣΤΑΑΤΟΜΑ ΜΕ
∆ΙΑΒΗΤΗ
Πώς τα φτιάχνουmicroεhellip
Οι επαγγελmicroατίες υγείας πολύ συχνά
κατευθύνουν και συmicroβουλεύουν τα άτοmicroα microε
διαβήτη έτσι ώστε να έχουν καλύτερη ποιότητα
ζωής ∆εν είναι όmicroως τόσο συχνό οι ειδικοί να
ασχολούνται microε τους συντρόφους των ατόmicroων
αυτών οι οποίοι χωρίς να έχουν διαβήτη
microαθαίνουν επίσης να ζουν microε αυτόν
Παρακάτω παρατίθενται δέκα χρήσιmicroες
συmicroβουλές που βοηθούν τους συντρόφους των
διαβητικών να υποστηρίξουν τα αγαπηmicroένα
τους πρόσωπα διατηρώντας πάντα τα υγιή
απαραίτητα όρια
1 Μην προσφέρετε αυθαίρετες συmicroβουλές
σχετικά microε τη διατροφή και τη διαχείριση του
διαβήτη εν γένει Μπορεί η πρόθεσή σας να
είναι η καλύτερη αλλά προέχει ο σεβασmicroός
στις προσωπικές επιλογές του ατόmicroου Πείτε τη
γνώmicroη σας microόνο εφόσον ρωτηθείτε Άλλωστε
κάποιες κοινές πεποιθήσεις σχετικά microε τον
διαβήτη έχουν πλέον είτε ξεπεραστεί είτε
διαψευσθεί
2 Συνειδητοποιήστε και αναγνωρίστε ότι η
διαχείριση του διαβήτη είναι microια πολύ
απαιτητική διαδικασία που διαρκεί 24 ώρες το
24ωρο και την οποία το άτοmicroο δεν διάλεξε και
ούτε microπορεί να παραιτηθεί από αυτή Το άτοmicroο
πρέπει να σκέφτεται τι πότε και πόσο θα φάει
να ρυθmicroίζει τη φυσική του άσκηση το στρες
καθώς και την αγωγή που λαmicroβάνει να microετρά
τακτικά τα επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα και
πολλά ακόmicroα
3 Μην αναφέρετε περιστατικά διαβητικών
που έχετε ακούσει microε σοβαρές επιπλοκές και
κακή έκβαση Ο διαβήτης είναι ένα νόσηmicroα
που φοβίζει το άτοmicroο που το έχει δεν
χρειάζονται λοιπόν επιπλέον laquoιστορίες
τρόmicroουraquo που αυξάνουν το άγχος Άλλωστε
είναι πλέον γνωστό ότι microε καλή διαχείριση
πολλά άτοmicroα microε διαβήτη ζουν πολλά χρόνια microε
υγεία και καλή ποιότητα ζωής
4 Προσφερθείτε να βοηθήσετε στην επιλογή
ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής Μπορείτε για
παράδειγmicroα να ξεκινήσετε από κοινού ένα
πρόγραmicromicroα φυσικής άσκησης άλλωστε η
υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωή είναι
ωφέλιmicroη για όλους
5 Μην αντιδράτε αρνητικά εάν το
αγαπηmicroένο σας πρόσωπο microετρά το σάκχαρό
του ή κάνει microια ένεση ινσουλίνης microπροστά σας
Είναι microια απαραίτητη διαδικασία για την καλή
ρύθmicroιση του διαβήτη η οποία είναι πιο
δύσκολη εάν πρέπει να γίνει κρυφά
6 Ρωτήστε πώς microπορείτε να βοηθήσετε Εάν
θέλετε να είστε υποστηρικτικοί υπάρχουν
πολλά microικρά πράγmicroατα που microπορείτε να
κάνετε Αρκεί να ρωτήσετε πρώτα
7 Μην προσφέρετε απερίσκεπτες
διαβεβαιώσεις microε σκοπό να microειώσετε το άγχος
του αγαπηmicroένου σας προσώπου Μη
συγκρίνετε το νόσηmicroά του για παράδειγmicroα microε
άλλα νοσήmicroατα όπως είναι ο καρκίνος για να
του αναδείξετε ότι τα πράγmicroατα θα microπορούσαν
να είναι χειρότερα Κάτι τέτοιο όχι microόνο δεν θα
τοντην κάνει να αισθανθεί καλύτερα αλλά
ενδεχοmicroένως να λειτουργήσει ως microήνυmicroα
υποτίmicroησης της σοβαρότητας του διαβήτη τη
στιγmicroή που πρόκειται για ένα σοβαρό νόσηmicroα
8 Υποστηρίξτε τις προσπάθειές του να
φροντίσει τον εαυτό τουτης Μπορείτε για
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 23
παράδειγmicroα να βοηθήσετε την προσπάθειά
τουτης συντρόφου σας για βελτίωση του
τρόπου ζωής microε τη διατήρηση ως επί το
πλείστο υγιεινών τροφίmicroων στο ψυγείο
Μπορείτε επίσης να σεβαστείτε την επιλογή
του να διακόψει την πρόσληψη microιας οmicroάδας
ανθυγιεινών τροφών και να microην τις
καταναλώνετε microπροστά τουτης Σίγουρα θα
βοηθήσει πολύ εάν δεν είστε εσείς η πηγή του
πειρασmicroού
9 Μην κρυφοκοιτάζετε ή σχολιάζετε τις τιmicroές
σακχάρου χωρίς να ρωτήσετε πριν Είναι πολύ
προσωπικές πληροφορίες που οη σύντροφός
σας microπορεί να microη θέλει να microοιραστεί Είναι
φυσιολογικό άλλωστε στην περίπτωση του
διαβήτη οι τιmicroές αυτές να είναι άλλοτε πολύ
υψηλές και άλλοτε πολύ χαmicroηλές Τα αυθαίρετα
σχόλιά σας για αυτές microπορεί να εντείνουν τα
αισθήmicroατα θυmicroού και απογοήτευσης που
συχνά ήδη υπάρχουν
10 Προσφέρετε απλόχερα την αγάπη σας
και την ενθάρρυνσή σας Πολλές φορές απλά
και microόνο το ενδιαφέρον σας microπορεί να
υποστηρίξει το αγαπηmicroένο σας πρόσωπο και
να το κινητοποιήσει έτσι ώστε να διαχειριστεί
microε επιτυχία τον διαβήτη
Πηγή mayoclinic
Οι Στατίνες microπορούννα αυξήσουν σε
microεγάλο ποσοστό τονκίνδυνο για τηνεmicroφάνιση διαβήτη
Οι στατίνες microπορούν να microειώσουν τη
χοληστερίνη και ακόmicroη και αν δηmicroιουργηθεί
φλεγmicroονή είναι ικανές να κρατήσουν τον
κίνδυνο των καρδιακών παθήσεων σε χαmicroηλά
επίπεδα
Το σίγουρο είναι ότι αυτά τα κοινά
συνταγογραφούmicroενα φάρmicroακα microπορεί να
αυξήσουν σε ένα microεγάλο ποσοστό τον κίνδυνο
για την εmicroφάνιση σακχαρώδη διαβήτη
Παράλληλα οι γιατροί είναι σε θέση να
διακρίνουν ένα σοβαρό κίνδυνο πριν από την
συνταγογράφηση στατινών όπως είναι και τα
φάρmicroακα microείωσης της χοληστερίνης τα οποία
είναι από τα πιο συχνά συνταγογραφούmicroενα
φάρmicroακα στην Αmicroερική Σε microία από τις microελέτες
που δηmicroοσιεύθηκε στο περιοδικό Diabetologia
επιστήmicroονες από την Φιλανδία διαπίστωσαν
πως οι άνδρες στους οποίους
συνταγογραφήθηκαν στατίνες για να microειώσουν
τη χοληστερίνη τους είχαν 46 microεγαλύτερη
πιθανότητα να εmicroφανίσουν διαβήτη microετά από 6
χρόνια σε σύγκριση microε εκείνους που δεν
έπαιρναν το συγκεκριmicroένο φάρmicroακο
Αξίζει να σηmicroειωθεί βέβαια πως οι στατίνες
κάνουν τους ανθρώπους πιο ανθεκτικούς ως
προς την επίδραση της ινσουλίνης - η οποία
διασπά τα σάκχαρα- και έτσι εκκρίνουν
λιγότερη ινσουλίνη Αυτό που καταλαβαίνει
κάποιος είναι ότι η επίδραση των στατινών
microοιάζει να είναι microεγαλύτερη στα άτοmicroα που
φαίνεται να έχουν όσο το δυνατόν πιο
φυσιολογικές τιmicroές γλυκόζης Πραγmicroατικότητα
αποτελεί το γεγονός ότι όσο microεγαλύτερη είναι η
δόση της στατίνης και για όσο microεγαλύτερο
24 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
διάστηmicroα χορηγείται σε ασθενείς τόσο
microεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος οι
συγκεκριmicroένοι ασθενείς να αποκτήσουν
διαβήτη
Παλαιότερες microελέτες έδειξαν ότι οι στατίνες
είναι ικανές να αυξήσουν τα επίπεδα του
σακχάρου στο αίmicroα καθώς και τον κίνδυνο
εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη από 10 έως
20 παρόλα αυτά όmicroως microία τόσο microεγάλη και
αρνητική επίδραση δεν έχει τεκmicroηριωθεί
επιστηmicroονικά Πολύ συχνά οι γιατροί θεωρούν
υπεύθυνες τις στατίνες για όσους ασθενείς
βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο εmicroφάνισης
καρδιακής νόσου διότι ένας βασικός
παράγοντας microελλοντικής ύπαρξης καρδιακών
προβληmicroάτων είναι και ο διαβήτης Πως
λοιπόν όλα τα παραπάνω microας οδηγούν σε
τέτοιου είδους συmicroπεράσmicroατα
O Dr Robert Eckel πρώην πρόεδρος της
Αmicroερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας και
καθηγητής της ιατρικής στο Πανεπιστήmicroιο του
Κολοράντο σηmicroείωσε πως αυτό είναι ένα
σενάριο microε καλά και άσχηmicroα νέα συγχρόνως
Αυτό που τόνισε είναι πως υπάρχουν πειστικά
στοιχεία ότι οι ασθενείς που λαmicroβάνουν
στατίνες διατρέχουν αυξηmicroένο κίνδυνο
εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη αλλά από την
άλλη πλευρά συmicroβάλλουν στη microείωση του
κινδύνου καρδιακής προσβολής εγκεφαλικού
επεισοδίου ή ακόmicroα και θανατηφόρας
καρδιακής νόσου Με αυτόν τον τρόπο
αντισταθmicroίζονται και οι παρενέργειες των
στατινών που οδηγούν στην εmicroφάνιση διαβήτη
Με άλλα λόγια οι στατίνες microπορούν να
προσφέρουν πολλά καλά στους ανθρώπους
που έχουν καρδιακά προβλήmicroατα microε το τίmicroηmicroα
όmicroως της εmicroφάνισης διαβήτη
Φιλανδοί επιστήmicroονες διαπίστωσαν επίσης
τον αυξηmicroένο κίνδυνο για την εmicroφάνιση
σακχαρώδη διαβήτη έπειτα από τη λήψη
στατινών σε ποσοστό που ανέρχεται στο 46
την ώρα που ο Eckel επισηmicroαίνει ότι η
συγκεκριmicroένη microελέτη αφορούσε microόνο λευκούς
άνδρες και για αυτό τον λόγο δε microπορεί να
γενικευτεί στον ευρύτερο πληθυσmicroό Από τους
συγκεκριmicroένους άνδρες δεν έχουmicroε
πληροφορίες για το οικογενειακό τους ιστορικό
ή ποια microπορεί να ήταν η προσωπική τους
ιστορία microε το διαβήτη Κάποιοι από αυτούς
ίσως να είχαν και άλλους παράγοντες κινδύνου
για την ασθένεια που τους έθεσε σε υψηλότερο
κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη ακόmicroη και αν
δεν είχαν πάρει στατίνες
Εκείνοι που εmicroφάνισαν σακχαρώδη διαβήτη
ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν λάβει παρόmicroοια
microέτρα και microε όλους όσους εmicroφάνισαν διαβήτη
ενώ δεν έπαιρναν στατίνες γεγονός που
υποδηλώνει ότι η θεραπεία microε στατίνες αυξάνει
τον κίνδυνο εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη
ανεξάρτητα από το προφίλ κινδύνου που
υπάρχει στο πληθυσmicroιακό φόντο Σε microία
ξεχωριστή microε έδρα τις ΗΠΑ microελέτη σχετικά microε
τη λήψη στατινών οι ερευνητές διαπίστωσαν
ότι εκείνοι που πήγαν να εmicroφανίσουν διαβήτη
ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν αυξηmicroένες
πιθανότητες να εmicroφανίσουν τη νόσο πριν καν
αρχίσουν να παίρνουν τα συγκεκριmicroένα
φάρmicroακα Πρέπει λοιπόν οι ασθενείς να
λαmicroβάνουν στατίνες Νέα microελέτη κάνει λόγο για
καρδιακά οφέλη τα οποία υπερτερούν από τον
κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη Το αν τελικά
οι ασθενείς πρέπει να λαmicroβάνουν στατίνες ή
όχι είναι κάτι που δηmicroιουργεί σύγχυση και
στους ίδιους αλλά και στους γιατρούς τους
Στην πραγmicroατικότητα τα παραπάνω
αποτελέσmicroατα υπογραmicromicroίζουν την ανάγκη για
microια συζήτηση που πρέπει να λαmicroβάνει χώρα
πριν από τη συνταγογράφηση στατινών σε
όσους ασθενείς τη χρειάζονται Για όλους
αυτούς που δεν πάσχουν ακόmicroα από διαβήτη
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 25
αλλά παρόλα αυτά είναι ευάλωτοι στη νόσο
σηmicroαντικό ρόλο παίζουν η σωστή διατροφή και
η άσκηση όπως ακριβώς τόνισε και ο Dr Neil
Stone επικεφαλής συγγραφέας 2013 του
Αmicroερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας
Σύmicroφωνα microε τον Stone αν έχουmicroε έναν
ασθενή που είναι επιρρεπής στην εmicroφάνιση
σκαχαρώδη διαβήτη σύmicroφωνα microε όλα όσα
ειπώθηκαν παραπάνω κατατάσσεται σε microία
οmicroάδα υψηλού κινδύνου γιατί λόγω του
διαβήτη υπάρχει πιθανότητα να αποκτήσει και
καρδιακά προβλήmicroατα Αυτή η οmicroάδα ασθενών
επωφελείται από τη λήψη στατινών Αν λοιπόν
έχουν σκοπό οι συγκεκριmicroένοι ασθενείς να
λάβουν microία στατίνη θα παραmicroείνουν υγιείς και
θα βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους Σε
διαφορετική περίπτωση εάν δε το κάνουν αυτό
και λάβουν τη στατίνη συνεχίζοντας παράλληλα
έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής τότε θα είναι
ακόmicroα πιο επιρρεπείς στην εmicroφάνιση διαβήτη
Τέλος ένας ακόmicroη σηmicroαντικός παράγοντας
για να αποφασίσει κάποιος ασθενής που
πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη να πάρει
στατίνες είναι και το οικογενειακό του ιστορικό
Τα πάντα είναι σχετικά όσον αφορά τους
κινδύνους και τα οφέλη microε τα οποία θα έρθει
αντιmicroέτωπος ο κάθε ασθενής Σίγουρος όmicroως
είναι ο κίνδυνος εmicroφάνισης διαβήτη όταν
κάποιος λαmicroβάνει στατίνες Αυτό που τονίζει ο
Eckel είναι ότι το καλύτερο αποτέλεσmicroα έρχεται
ύστερα από microία αρmicroονική επικοινωνία και
συνεργασία microεταξύ γιατρού και ασθενή Αυτό
είναι το παν για να πετύχει οποιαδήποτε
θεραπεία
ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΕΝΙΚΗΣ
ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ
Καλούνται τα microέλη της ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ
ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΑΝΙΚΟ ∆ΙΑΒΗΤΗ
(ΠΕΝ∆Ι ) σε τακτική Γενική Συνέλευση την
Κυριακή 24-Ιανουαρίου στα γραφεία του
Συλλόγου
∆ηmicroητρίου Χατζή 63- Αmicroπελόκηποι
Ιωαννίνων
Επειδή ο σύλλογος microας έχει microέλη από όλη
την Ήπειρο και είναι αδύνατον να υπάρχει
απαρτία την πρώτη Κυριακή για να
αποφύγουmicroε την ταλαιπωρία παρακαλούmicroε
θερmicroά τα microέλη microας να δώσουν το παρόν στην
επαναληπτική συνέλευση
Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016 2016 και ώρα
1100 πmicro
Θέmicroατα
1Απολογισmicroός δραστηριοτήτων του ∆Σ
2Οικονοmicroικός απολογισmicroός
3Εκλογές για την ανάδειξη συmicroπληρωmicroατικού
microέλους του ∆Σ
Υποψηφιότητες υποβάλλονται στα γραφεία
του συλλόγου και τηλεφωνικά στα 26510-
08276 ή 26510- 73634 έως και τις 27
Ιανουαρίου
Λόγω των συνεχών περικοπών και των
δύσκολων στιγmicroών που βιώνουmicroε όλοι microας
παρακαλούmicroε να δραστηριοποιηθείτε microαζί microε
το Νέο ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο
Η ενεργή συmicromicroετοχή microας θα κρατήσει το
Σύλλογό microας ενεργό και θα συmicroβάλει microε τη
δυναmicroική παρουσία microας στη διεκδίκηση των
δικαιωmicroάτων microας για την αντιmicroετώπιση του
διαβήτη
Μετά τη Γενική Συνέλευση
Θα κοπεί και η Πρωτοχρονιάτικη βασιλόπιτα
του Συλλόγου
Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο
26 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Έξυπνο έmicroπλαστροαντικαθιστά τις ενέσεις
για το διαβήτη
Της Νικολέτας Ντάmicroπου
Με ενθουσιασmicroό αναmicroένεται να υποδεχθούν
το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο εκατοmicromicroύρια
άνθρωποι σε όλο τον κόσmicroο που πάσχουν
από διαβήτη την νέα ανακάλυψη των
επιστηmicroόνων που υπόσχεται να βάλει τέλος
στις ενέσεις που κάνουν τα διαβητικά άτοmicroα για
τη ρύθmicroιση του σακχάρου τους
Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο ένα επίθεmicroα
δηλαδή το οποίο microπορεί και ανιχνεύει την
αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα θα έχει τη
δυνατότητα να χορηγεί microικρές ποσότητες
ινσουλίνης στα άτοmicroα microε διαβήτη
απελευθερώνοντας τα από την επώδυνη
διαδικασία των ενέσεων Το laquoέξυπνοraquo
έmicroπλαστρο θα έχει τη δυνατότητα όχι microόνο να
κάνει τον απαραίτητο έλεγχο για το επίπεδο
της γλυκόζης στο αίmicroα του διαβητικού αλλά
ταυτόχρονα θα προχωρά στην έγχυση της
απαραίτητης δόσης ινσουλίνης στον
οργανισmicroό του διαβητικού ατόmicroου microέσω
εκατοντάδων microικρο-βελονών που βρίσκονται
στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου
Η υψηλής τεχνολογίας συσκευή microπορεί να
ανιχνεύσει ακόmicroα και microικρές αυξήσεις στα
επίπεδα του σακχάρου στο αίmicroα και να εγχέει
τις ενδεδειγmicroένες microικροποσότητες ινσουλίνης
όταν χρειάζεται Συσκευή σε microέγεθος
γραmicromicroατόσηmicroου Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο δεν
είναι microεγαλύτερο από ένα γραmicromicroατόσηmicroο και
είναι ιδιαίτερα λεπτό και τετραγωνισmicroένο Οι
εκατό microικροσκοπικές βελόνες που βρίσκονται
στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου έχουν το
microέγεθος microιας ανθρώπινης βλεφαρίδας
Όλες αυτές οι microικρο-βελόνες είναι γεmicroάτες microε
microικροσκοπικές microονάδες αποθήκευσης της
ινσουλίνης και όταν ανιχνευθεί ότι τα επίπεδα
γλυκόζης στο αίmicroα είναι πάρα πολύ υψηλά
τότε απελευθερώνουν γρήγορα την
ενδεδειγmicroένη ποσότητα ινσουλίνης Η
ανακάλυψη της συσκευής έγινε στο
Πανεπιστήmicroιο της Βόρειας Καρολίνας και όπως
δηλώνει η οmicroάδα των ερευνητών laquoη συσκευή
αυτή θα microπορούσε να είναι ένα microοναδικό
εργαλείο για τον άνθρωποraquo Ο αναπληρωτής
καθηγητής κ Τζεν Γκου του τmicroήmicroατος
Βιοϊατρικής Τεχνολογίας του Πανεπιστηmicroίου της
Βόρειας Καρολίνας είπε laquoδηmicroιουργήσαmicroε ένα
εύκολο στη χρήση microη τοξικό από συmicroβατικά
υλικά έξυπνο έmicroπλαστρο το οποίο microπορεί να
προσαρmicroοστεί στις ανάγκες του κάθε
διαβητικού ατόmicroουraquo
Η συσκευή αυτή θα αποδεσmicroεύσει
εκατοmicromicroύρια άτοmicroα microε διαβήτη τα οποία είναι
αναγκασmicroένα να τρυπάνε τακτικά τα δάχτυλα
τους προκειmicroένου να ελέγξουν τα επίπεδα του
σακχάρου τους και να χορηγήσουν την
απαραίτητη ποσότητα ινσουλίνης στον
οργανισmicroό τους Η οmicroάδα ανέπτυξε τα laquoέξυπνα
νανοσωmicroατίδιαraquo από microικροσκοπικές φυσαλίδες
που περιέχουν microια microικρή ποσότητα της
ινσουλίνης και των ενζύmicroων σχεδιασmicroένα να
ανιχνεύουν τη γλυκόζη Όταν αισθάνονται microια
αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα οι φυσαλίδες
αποσυντίθενται απελευθερώνοντας
συγκεκριmicroένες ποσότητες ινσουλίνης ανάλογα
microε την ποσότητα γλυκόζης που υπάρχει Όταν
αυτό το επίθεmicroα τοποθετείται επάνω στο
δέρmicroα οι microικρο-βελόνες διαπερνούν την
επιφάνεια και έρχονται σε επαφή microε το αίmicroα
που ρέει microέσω των τριχοειδών που βρίσκονται
ακριβώς από κάτω
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 27
Είναι οι διαβητικοί πιοευάλωτοι στιςλοιmicroώξεις
Αναστασίου Γεωργία
4ο ετής φοιτήτρια Τmicroήmicroατος Ιατρικής
Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων
Σακχαρώδης ∆ιαβήτης (Σ∆) και τα λοιmicroώδη
νοσήmicroατα είναι απrsquo τα συχνότερα αίτια
νοσηρότητας Σύmicroφωνα microε τον Παγκόσmicroιο
Οργανισmicroό Υγείας (ΠΟΥ) ο Σ∆ είναι ένα από
τα πιο συχνά νοσήmicroατα microε περίπου 350
εκατοmicromicroύρια ασθενείς ανά τον κόσmicroο Ο
αριθmicroός των πασχόντων αναmicroένεται να έχει
διπλασιαστεί ως 2030 ∆εδοmicroένα και
τεκmicroηριωmicroένες microελέτες δείχνουν ότι οι
διαβητικοί είναι πιο επιρρεπείς στις λοιmicroώξεις
Είναι γεγονός ότι
1) αρκετές συνήθεις λοιmicroώξεις απαντώνται σε
διαβητικούς συχνότερα
2) κάποιες άλλες απαντώνται σχεδόν
αποκλειστικά σε αυτούς και
3) υπάρχουν λοιmicroώξεις που στους
διαβητικούς έχουν περισσότερες επιπλοκές
Πολλές έρευνες τεκmicroηριώνουν την ύπαρξη
αmicroφίδροmicroης σχέσης ανάmicroεσα στο Σ∆ και τις
λοιmicroώξεις χωρίς όmicroως να αποσαφηνίζεται ο
microηχανισmicroός που καθιστά τους διαβητικούς πιο
ευάλωτους Φαίνεται πάντως πως η
ανεπαρκής ρύθmicroιση της γλυκόζης αυξάνει την
επίπτωση των λοιmicroώξεων ενώ οι τελευταίες
συντελούν στην απορρύθmicroιση του Σ∆ Οι πιο
συχνές λοιmicroώξεις που απαντώνται σε
διαβητικούς είναι λοιmicroώξεις του κατω-τέρου
αναπνευστικού και του ουροποιητικού
συστήmicroατος του δέρ-microατος και τραυmicroάτων του
στόmicroατος και κυρίως περιοδοντικά (εικ1)
Ο Σ∆ προκαλεί διαταραχές σε από όλο το
φάσmicroα της ανοσίας δηλαδή της άmicroυνας του
οργανισmicroού Αρχικά ο Σ∆ microέσω των
επιπλοκών του όπως η νευροπάθεια και τα
έλκη διαταράσσει το δέρmicroα που αποτελεί την
πρώτη γραmicromicroή άmicroυνας του οργανισmicroού
Επιπροσθέτως οι καταστάσεις υπεργλυκαιmicroίας
προ-καλούν βλάβη στα ουδετερόφιλα microε
αποτέλεσmicroα την έκπτωση των αντιmicroικροβιακών
ιδιοτήτων αυτών Έρευνες επιστηmicroονικές
υποστηρίζουν ότι o Σ∆ επιβραδύνει την
επούλωση των πληγών γεγονός που αυξάνει
την πιθανότητα microόλυνσης και κατά επέκταση τη
λοίmicroωξη των τραυmicroάτων Καταληκτικά
δεδοmicroένα δείχνουν ότι οι ασθενείς microε Νεανικό
∆ιαβήτη έχουν ελαττωmicroένη απελευθέρωση
κυττα-ρικών ουσιών microε τις οποίες τα κύτταρα
του ανοσοποιητικού συστή-microατος
επικοινωνούν
Οι συχνότερες λοιmicroώξεις συστηmicroάτων στο
Σ∆
Ο Σ∆ επιπλέκεται συχνά microε λοιmicroώξεις
δέρmicroατος και microαλακών microορίων από τις οποίες
η κυτταρίτιδα (εικ2) και ο ερυσίπελας (εικ3)
είναι οι πιο συχνές Ακόmicroη συνιστά
28 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προδιαθεσικό
παράγοντα
των νεκρω-
τικών
λοιmicroώξεων
δέρmicroατος που
προσβάλλουν
κυρίως τα
άκρα και το
κοιλιακό
τοίχωmicroα Η
κλινική
εmicroφάνιση των λοιmicroώξεων αυτών ξεκινά microε
πυρετό και ρίγος ο Σ∆ απορρυθmicroίζεται και η
χορηγούmicroενη ινσουλίνη αδυνατεί να δράσει
Υπάρχει ταχυκαρδία τοπικό οίδηmicroα microε
δύσοσmicroο υγρό και έντονο τοπικός πόνος
Οmicroοίως συχνές στους
διαβητικούς είναι οι
microυκητιασικές λοιmicroώξεις
και κυρίως οι καντιτιάσεις
microε συνηθέστερες
εντοπίσεις το microηρό το
βλεννογόνο του
στόmicroατος (εικ4) τα
γεννητικά όργανα και τα
νύχια Πιο ειδικά η
ονυχοmicroυκητίαση (εικ5)
παρατηρείται microε
τριπλάσια συχνότητα σε
διαβητικούς ενώ συχνός είναι και ο δερmicroατικός
λειχώνας
Μια ακόmicroη κατηγορία λοιmicroώξεων συχνή
στους διαβητικούς είναι οι ουρολοιmicroώξεις (2-4
φορές πιο συχνά) και οι αναπνευστικές
λοιmicroώξεις Στην πρώτη κατηγορία
παρατηρούνται κυρίως η πυελονεφρίτιδα και η
κυστίτιδα Η πυελονεφρίτιδα ξεκινά microε πυρετό
και αύξηση των λευκών αιmicroοσφαιρίων Σε
περίπτωση ύπαρξης ψηλαφητής microάζας στη
νεφρική χώρα και πυρετού για περισσότερο
από 4 ηmicroέρες τίθεται υποψία περινεφρικού
αποστήmicroατος Στη δεύτερη κατηγορία
συναντώνται συνηθέστερα η πνευmicroο-νική
φυmicroατιώση και η microικροβιακή πνευmicroονία (εικ6)
Καταληκτικά η καλύτερη θεραπεία είναι η
πρόληψη δηλαδή η καλή ρύθmicroιση του
σακχάρου της χοληστερόλης και της
αρτηριακής πίεσης ώστε να microειωθεί η microικρο-
αγγειακή και η microακροαγγειακή επιβάρυνση
Εξίσου σηmicroαντική είναι η εκπαίδευση του
ασθενή και η εξατοmicroικευmicroένη εφαρmicroογή
προφυ-λακτικών microέτρων Ο ίδιος πρέπει να
bull Να περιποιείται τα άκρα
bull Να φορά υποδήmicroατα και κάλτσες
bull Να ελέγχει το δέρmicroα του για φυσαλίδες
εκδορές και τραύmicroατα
bull Να χρησιmicroοποιεί λάδια ενυδατικά λοσιόν για
αποφυγή ελκών
bull Να εφαρmicroόζει καλή υγιεινή του ουροποιητικού
συστήmicroατος
bull Να καταναλώνει επαρκή ποσότητα υγρών
bull Να αποφεύγει τα σπερmicroατοκτόνα
bull Να περιλαmicroβάνει στη διατροφή του το
γιαούρτι και
bull Να εmicroβολιάζεται
Συmicroπερασmicroατικά οι λοιmicroώξεις επιπλέκουν
την ήδη επιβαρρυmicromicroένη ποιότητα ζωής των
ασθενών Οι διαβητικοί θεωρούνται
ανοσοκατεσταλmicroένοι Κατά την καταπολέmicroηση
των λοιmicroώξεων απαιτείται ορθο-λογισmicroός
χρήσης αντιβιοτικών καθόσον στη χώρα microας
χρησιmicroοποιούνται ευρέως και οι ασθενείς
έχουν αποκτήσει αντοχή στη δράση τους
Ζωτικής σηmicroασίας είναι η ανάγκη στενής
συνεργασίας microεταξύ διαβητολόγου και
λοιmicroωξιολόγου ώστε η αντιmicroετώπιση της
λοίmicroωξης να είναι έγκαιρη ανεπίπλεκτη και
αποτελεσmicroατική
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29
ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ
ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ
Σπύρος Αθανασίου
Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας
αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας
και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών
νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των
βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό
επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο
Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν
ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε
προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και
έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι
τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον
microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να
επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών
χρόνιων νοσηmicroάτων
Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις
βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε
microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την
τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως
δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και
παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές
κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση
microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )
απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη
διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και
microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων
microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση
σοβαρών ασθενειών
Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η
πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι
περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές
ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη
διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης
είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία
επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την
πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών
συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά
προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς
και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε
αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που
παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν
οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι
οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν
είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης
διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των
ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία
του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν
microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες
Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη
εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών
(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη
και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες
και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια
ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων
ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους
Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο
καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να
λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων
ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο
περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για
τους διαβητικούς
Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική
microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως
συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν
και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το
χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό
Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά
ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το
microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη
χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα
πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο
υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους
υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε
περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν
30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προκαλούν παρενέργειες
Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί
βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης
Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται
άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση
σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η
έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην
ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών
διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του
οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία
διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης
τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και
δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι
πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς
αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η
λήψη του
Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι
απαραίτητος παράγοντας για τη δράση
περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε
άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα
microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις
αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το
σωστό microεταβολισmicroό των οστών την
ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των
ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της
κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου
σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην
ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία
καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του
διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση
Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε
άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα
ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη
microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές
πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι
ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η
βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε
διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό
τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη
καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και
φρουκτόζης
Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει
προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε
περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και
σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους
διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου
ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν
microακροαγγειακές επιπλοκές
Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο
αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους
διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια
πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές
πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο
Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της
βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει
δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες
έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης
σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του
διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά
έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι
σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η
συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης
Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε
αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες
είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω
της παραγωγής ελεύθερων ριζών
Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι
απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις
Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και
κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή
επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης
επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός
σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών
του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η
νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα
σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην
ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος
καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της
εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C
βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά
Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)
Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη
αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη
Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β
είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι
φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να
προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική
τους microορφή το φολικό οξύ
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31
Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για
ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των
υδατανθράκων των λιπιδίων και των
πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι
δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του
παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το
κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια
Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον
microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε
κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)
∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία
της όρασης της αναπαραγωγής της
φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας
Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής
στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η
συmicroπληρωmicroατική λήψη της
Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για
ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό
καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo
Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο
σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-
λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί
άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η
βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η
θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του
συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο
αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους
υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια
Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική
νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές
Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως
συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει
υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές
διαταραχές
Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)
Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των
τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης
Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και
microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων
αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις
αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν
σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί
τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς
(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η
λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία
του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού
συστήmicroατος
Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα
αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών
ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και
ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες
από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο
ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις
απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της
διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο
microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις
κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών
στοιχείων
Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι
οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για
την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα
πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)
συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την
ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν
Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες
περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που
ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να
προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες
microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή
σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα
ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα
ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η
υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου
σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους
προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον
οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η
σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι
επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo
ΠΗΓΕΣ
1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά
2 wwwdiabeticl ivingonlinecom
3 wwwdiabeteshealthcom
4 Diabetes Spectrum
5 wwwsmarthealthgr
6 wwwdiabetesselfmanagementcom
32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 9
ποσοστό στο τέλος των 4 ετών που διήρκεσε η
microελέτη ήταν 32 Ωστόσο η microελέτη ανέδειξε
και την ανάγκη τοποποίησης του πρωτοκόλλου
ανοσοκαταστολής που χρησιmicroοποιήθηκε
καθώς το 53 των ασθενών εmicroφάνισε
ανεπιθύmicroητες ενέργειες
∆εδοmicroένου ότι οι παρεmicroβάσεις που
στοχεύουν στη ριζική αντιmicroετώπιση του Σ∆1
απέχουν ακόmicroη αρκετά από την καθηmicroέρα
κλινική πράξη στόχος της σύγχρονης
θεραπευτικής προσέγγισης είναι η διατήρηση
ενός καλού γλυκαιmicroικού ελέγχου και η αποφυγή
των microικροαγγειακών αλλά και microακροαγγειακών
επιπλοκών της νόσου Οι αντλίες συνεχούς
έγχυσης ινσουλίνης αποτελούν ενδεχόmicroενα τον
πιο laquoφυσιολογικόraquo τρόπο χορήγησης
ινσουλίνης στους ασθενείς microε Σ∆1 Ένα
χαρακτηριστικό που προστέθηκε πρόσφατα σε
κάποιες από τις εmicroπορικά διαθέσιmicroες αντλίες
και που microπορεί να χρησιmicroοποιηθεί στους
ασθενείς που φέρουν ταυτόχρονα και
αισθητήρα συνεχούς καταγραφής γλυκόζης
(CGM) είναι η ικανότητα του αισθητήρα να
διακόψει τη λειτουργία της αντλίας χωρίς
εντολή του χρήστη σε καταστάσεις
υπογλυκαιmicroίας Αυτό το χαρακτηριστικό
ονοmicroάζεται low glucose suspend system και σε
microελέτες βρέθηκε οτι microειώνει σηmicroαντικά τον
κίνδυνο και τη διάρκεια των υπογλυκαιmicroιών
ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της νύχτας
Ο συνηθέστερος τρόπος ινσουλινοθεραπείας
στο Σ∆1 ονοmicroάζεται basal-bolus και
περιλαmicroβάνει τη χορήγηση 1 ή 2 ενέσεων
βασικής ινσουλίνης καθώς και προγευmicroατικές
και διορθωτικές ενέσεις ινσουλίνης ταχείας
δράσης Οι πρόσφατες εξελίξεις στο χώρο των
βασικών ινσουλινών αφορούν την ανάπτυξη
microορίων microε microεγάλο χρόνο δράσης και πολύ
σταθερότερο φαρmicroακοκινητικό και
φαρmicroακοδυναmicroικό προφίλ Αυτές οι ινσουλίνες
βρίσκονται ήδη στην αγορά (degludec) ή
αναmicroένεται να κυκλοφορήσουν στους
επόmicroενους microήνες (glargine U300) Στις microέχρι
τώρα microελέτες έχουν δείξει ισοδύναmicroη
αποτελεσmicroατικότητα microε την ινσουλίνη glargine
(την βασική ινσουλίνη αναφοράς) microε
σηmicroαντικά λιγότερες υπογλυκαιmicroίες (κυρίως
νυχτερινές) και microικρότερη διακύmicroανση στις
τιmicroές της γλυκόζης Η τελευταία εξέλιξη στις
ινσουλίνες ταχείας δράσης αφορά την
κυκλοφορία της εισπνεόmicroενης ινσουλίνης Η
εισπνεόmicroενη ισουλίνη έχει microικρότερη
υπογλυκαιmicroική αποτελεσmicroατικότητα σε
σύγκριση microε τα ανάλογα ταχείας δράσης που
χορηγούνται υποδόρια ωστόσο
microακροπρόθεσmicroα εξασφαλίζει τον ίδιο
γλυκαιmicroικό έλεγχο microε αυτά
Οι SGLT2 αναστολείς είναι φάρmicroακα που
χρησιmicroοποιούνται στη θεραπεία του Σ∆2 και
δρούν αναστέλλοντας την επαναρρόφηση
γλυκόζης στα εγγύς εσπειραmicromicroένα σωληνάρια
των νεφρών Μικρές microελέτες έδειξαν ότι τα
φάρmicroακα αυτής της κατηγορίας βελτιώνουν το
γλυκαιmicroικό έλεγχο σε ασθενείς microε Σ∆1
microειώνοντας παράλληλα το σωmicroατικό βάρος τις
ανάγκες σε ινσουλίνη αλλά και τον κίνδυνο
υπογλυκαιmicroίας
Μια άλλη κατηγορία φαρmicroάκων που
χρησιmicroοποιούνται στη θεραπεία του Σ∆2 και
δοκιmicroάστηκαν πρόσφατα σε ασθενείς microε Σ∆1
είναι τα φάρmicroακα που δρούν microέσω του άξονα
των ινκρετινών Τόσο η εξενατίδη όσο και η
σιταγλιπτίνη microείωσαν την HbA1c όταν
προστέθηκαν σε αγωγή microε ινσουλίνη ενώ
παράλληλα σηmicroειώθηκε microείωση των αναγκών
σε ινσουλίνη Στην οmicroάδα της εξενατίδης
παρατηρήθηκε επίσης σηmicroαντική microείωση του
σωmicroατικού
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 10
Νεότερα φάρmicroακα γιατην αντιmicroετώπιση τουσακχαρώδη διαβήτη
τύπου 2
Στυλιανός Κ Τίγκας
Επίκουρος Καθηγητής
Ενδοκρινολογίας
Ιατρική Σχολή Πανεπιστήmicroιο
Ιωαννίνων
Ενδοκρινολογική Κλινική και
∆ιαβητολογικό Κέντρο ΠΓΝΙ
Βασική διαταραχή στο σακχαρώδη διαβήτη
είναι η σχετική ή απόλυτη έλλειψη ινσουλίνης
που οδηγεί σε αύξηση των επιπέδων γλυκόζης
στο αίmicroα Ενώ στον τύπου 1 διαβήτη που
εκδηλώνεται συνήθως στην παιδική ηλικία
υπάρχει ανεπαρκής έκκριση ινσουλίνης από το
πάγκρεας ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2
(Σ∆Τ2) είναι microια προοδευτικά εξελισσόmicroενη
σύνθετη διαταραχή που χαρακτηρίζεται τόσο
από αντίσταση στη δράση όσο και ανεπάρκεια
στην έκκριση ινσουλίνης Ο Σ∆Τ2 είναι ο
συχνότερος τύπος διαβήτη εκδηλώνεται
συνήθως σε ενήλικες συσχετίζεται ισχυρά microε
την παχυσαρκία και προσβάλλει σχεδόν το
10 του πληθυσmicroού Οι χρόνιες επιπλοκές του
Σ∆Τ2 προέρχονται από την προσβολή των
microεγαλύτερων και microεσαίου microεγέθους αιmicroοφόρων
αγγείων (microακροαγγειοπάθεια) και των
microικρότερων αγγείων (microικροαγγειοπάθεια) Η
microακροαγγειοπάθεια οδηγεί σε αύξηση της
συχνότητας των καρδιαγγειακών συmicroβαmicroάτων
(στεφανιαία νόσος αγγειακά εγκεφαλικά
επεισόδια περιφερική αρτηριοπάθεια) ενώ η
microικροαγγειοπάθεια οδηγεί σε επιπλοκές από
τους νεφρούς τα microάτια και το νευρικό
σύστηmicroα Τα παραπάνω προβλήmicroατα
επιβαρύνουν σηmicroαντικά το κόστος παροχής
υπηρεσιών υγείας για το εθνικό σύστηmicroα
υγείας
Μελέτες έχουν ωστόσο δείξει ότι ο καλός
έλεγχος της υπεργλυκαιmicroίας και των άλλων
τροποποιήσιmicroων παραγόντων κινδύνου που
τις περισσότερες φορές συνυπάρχουν στους
ασθενείς αυτούς (υπέρταση υπερλιπιδαιmicroία
κάπνισmicroα παχυσαρκία) οδηγεί σε microεγάλη
microείωση του κινδύνου επιπλοκών από το
διαβήτη Οι στόχοι της θεραπείας στα άτοmicroα microε
Σ∆Τ2 είναι πολλαπλοί (α) αντιmicroετώπιση της
υπεργλυκαιmicroίας (β) πρόληψη των επιπλοκών
(γ) έλεγχος των υπολοίπων παραγόντων
καρδιαγγειακού κινδύνου και (δ) επιβράδυνση
της εξέλιξης της νόσου Η θεραπεία
περιλαmicroβάνει αλλαγή του τρόπου ζωής
(άσκηση υγιεινή διατροφή και απώλεια
βάρους διακοπή καπνίσmicroατος) καθώς και
φαρmicroακευτική αγωγή
Μέχρι πριν από λίγα σχετικά χρόνια τα microόνα
διαθέσιmicroα φάρmicroακα για τη θεραπεία του Σ∆Τ2
ήταν οι σουλφονυλουρίες (από το 1946) η
microετφορmicroίνη (από το 1958) και η ινσουλίνη (από
το 1921) Το συνηθέστερα χρησιmicroοποιούmicroενο
φάρmicroακο σε κάποιο άτοmicroο στο οποίο
διαγιγνώσκεται για πρώτη φορά διαβήτης Τ2
είναι η microετφορmicroίνη Η microετφορmicroίνη λαmicroβάνεται
microε τη microορφή δισκίου και στα πλεονεκτήmicroατά
της συγκαταλέγονται ότι δεν προκαλεί
υπογλυκαιmicroία δεν αυξάνει το βάρος και microειώνει
τον κίνδυνο καρδιαγγειακών συmicroβαmicroάτων
11 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Επιπλέον είναι αποτελεσmicroατικό φάρmicroακο microε
χαmicroηλό κόστος ενώ συνήθως είναι και καλά
ανεκτό εκτός από ένα αίσθηmicroα ναυτίας ή
laquoφούσκωmicroαraquo που παρατηρείται σε ορισmicroένα
άτοmicroα και που περιορίζεται όταν η λήψη γίνεται
microετά τα κύρια γεύmicroατα Όταν η microετφορmicroίνη δεν
είναι αρκετή για τη ρύθmicroιση του διαβήτη ή
αντενδείκνυται (όπως σε ηπατική νεφρική ή
καρδιακή ανεπάρκεια) ή αν δεν είναι ανεκτή
λόγω παρενεργειών χρησιmicroοποιείται φάρmicroακο
άλλης κατηγορίας
Οι θεραπευτικοί στόχοι και η επιλογή του
δεύτερου φαρmicroάκου πρέπει να εξατοmicroικεύονται
και καθορίζονται από παράγοντες όπως (α) το
σωmicroατικό βάρος (β) τη συνύπαρξη άλλων
προβληmicroάτων υγείας και (γ) τις συνθήκες ζωής
και την προτίmicroηση του ασθενούς (πχ
αποφυγή φαρmicroάκων που microπορεί να
προκαλέσουν υπογλυκαιmicroία σε κάποιον που
είναι επαγγελmicroατίας οδηγός δυνατότητα
ασφαλούς χρήσης ενέσεων ινσουλίνης κλπ)
Οι σουλφονυλουρίες είναι κι αυτές
αποτελεσmicroατικά φάρmicroακα microε εκτεταmicroένη
εmicroπειρία χρήσης και τα νεότερα σκευάσmicroατα
της κατηγορίας χορηγούνται microία φορά την
ηmicroέρα από του στόmicroατος Ο κύριος
microηχανισmicroός δράσης τους είναι microέσω αύξησης
της ενδογενούς έκκρισης ινσουλίνης από το
πάγκρεας κι έτσι microπορεί να προκαλέσουν
υπογλυκαιmicroία (ιδιαίτερα σε ηλικιωmicroένους ή
άτοmicroα microε νεφρική ανεπάρκεια) καθώς και
αύξηση του βάρους (κατά περίπου 3 κιλά κατά
microέσο όρο) Η ακαρβόζη είναι φάρmicroακο που
χορηγείται πριν τα γεύmicroατα και δρα
επιβραδύνοντας την απορρόφηση της
γλυκόζης από το βλεννογόνο του λεπτού
εντέρου Συγκεκριmicroένα αναστέλλει την α-
γλυκοσιδάση ένζυmicroο που χρειάζεται για τη
microετατροπή των σύνθετων υδατανθράκων
(σακχάρων) της τροφής σε απλά σάκχαρα
ώστε να απορροφηθούν από το λεπτό έντερο
Είναι χρήσιmicroο φάρmicroακο που η χρήση του
ωστόσο περιορίζεται από τη microέτρια
αποτελεσmicroατικότητα και τις ανεπιθύmicroητες
ενέργειες από το πεπτικό σύστηmicroα (που
microοιάζουν microε της microετφορmicroίνης ndash κυρίως ναυτία
laquoφούσκωmicroαraquo)
Το 1997 microια νέα κατηγορία φαρmicroάκων άρχισε
να διατίθεται για τη θεραπεία του Σ∆Τ2 οι
θειαζολιδινεδιόνες (ή γλιταζόνες) που δρουν
κυρίως microειώνοντας την αντίσταση του
οργανισmicroού στη δράση της ινσουλίνης Τα
φάρmicroακα αυτά έχουν το πλεονέκτηmicroα ότι είναι
αποτελεσmicroατικά χωρίς να προκαλούν
υπογλυκαιmicroία Στις ανεπιθύmicroητες ενέργειες
ανήκουν η αύξηση του βάρους η microείωση της
οστικής πυκνότητας (οστεοπόρωση) και η
κατακράτηση υγρών (οιδήmicroατα επιδείνωση
καρδιακής ανεπάρκειας) ∆ύο παλαιότεροι
εκπρόσωποι της κατηγορίας αυτής έχουν
αποσυρθεί από την αγορά λόγω
ηπατοτοξικότητας (τρογλιταζόνη) και λόγω
πιθανής αύξησης του κινδύνου καρδιαγγειακών
συmicroβαmicroάτων (ροσιγλιταζόνη) Το τρίτο
φάρmicroακο της κατηγορίας (πιογλιταζόνη) δεν
έχει τέτοιου τύπου ανεπιθύmicroητες ενέργειες
φαίνεται microάλιστα ότι βελτιώνει τα λιπίδια και
προστατεύει από καρδιαγγειακά συmicroβάmicroατα
Μερικές φορές ιδιαίτερα σε άτοmicroα που έχουν
διαβήτη για πολλά χρόνια microπορεί τα
αντιδιαβητικά δισκία να microην δρουν πια και να
χρειασθεί προσθήκη ινσουλίνης Αυτό
συmicroβαίνει γιατί στον Σ∆Τ2 υπάρχει
προοδευτική έκπτωση της λειτουργίας των β-
κυττάρων στα νησίδια του παγκρέατος που
παράγουν την ινσουλίνη Στις περιπτώσεις
αυτές χρησιmicroοποιείται ινσουλίνη η οποία είναι
πολύ αποτελεσmicroατικό φάρmicroακο microε microεγάλη
εmicroπειρία στη χρήση καθώς είναι το παλαιότερο
διαθέσιmicroο φάρmicroακο για το διαβήτη (από το
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 12
1920) Περίπου το 14 των ατόmicroων microε
διαβήτη λαmicroβάνουν συνδυασmicroό αντιδιαβητικών
δισκίων και ινσουλίνης (ΗΠΑ 2007-2009) Στις
περισσότερες περιπτώσεις στον Σ∆Τ2 η
ινσουλίνη χορηγείται microία φορά την ηmicroέρα
συνήθως microαζί microε microετφορmicroίνη ενώ αν χρειασθεί
microπορεί να προστεθεί ινσουλίνη και πριν τα
κύρια γεύmicroατα Στα microειονεκτήmicroατα της
ινσουλίνης ανήκει η υπογλυκαιmicroία η αύξηση
του σωmicroατικού βάρους και η ανάγκη εmicroπειρίας
του γιατρού και εκπαίδευσης του ασθενούς στη
χρήση της
Τα πιο νέα φάρmicroακα που χρησιmicroοποιούνται
στη θεραπεία του Σ∆Τ2 είναι (α) αυτά που
ανήκουν στην κατηγορία των laquoινκρετινώνraquo και
(β) οι αναστολείς συmicromicroεταφορέα νατρίου-
γλυκόζης 2 (αναστολείς SGLT2) Στην
κατηγορία των ινκρετινών ανήκουν οι
αγωνιστές GLP-1 που είναι ενέσιmicroα φάρmicroακα
και οι αναστολείς DPP-4 που λαmicroβάνονται από
του στόmicroατος σε microορφή δισκίου Ήδη από τις
αρχές του 19ου αιώνα επιστήmicroονες είχαν
διαπιστώσει ότι ένας ορmicroονικός παράγοντας
από το έντερο microπορούσε να διεγείρει την
έκκριση ινσουλίνης από το πάγκρεας Το
laquoφαινόmicroενο ινκρετίνηςraquo είναι η παρατήρηση ότι
microια ποσότητα γλυκόζης που λαmicroβάνεται microε την
τροφή προκαλεί σηmicroαντικά microεγαλύτερη έκκριση
ινσουλίνης από το πάγκρεας απrsquo ότι αν η ίδια
ποσότητα γλυκόζης χορηγηθεί ενδοφλεβίως Η
παρατήρηση αυτή που έγινε το 1964 οδήγησε
στην ανακάλυψη δύο ορmicroονών του GLP-1
(Glucagon like peptide- 1 παρόmicroοιο microε
γλυκαγόνη πεπτίδιο-1) και του GIP (Glucose-
dependent insulinοtropic polypeptide
γλυκοζοεξαρτώmicroενο ινσουλινοτρόπο
πολυπεπτίδιο) Οι ουσίες αυτές εκκρίνονται
από τα L και K κύτταρα του εντέρου αντίστοιχα
microετά από πρόσληψη τροφής και κυρίως
υδατανθράκων και διεγείρουν την έκκριση
ινσουλίνης από το πάγκρεας microε αποτέλεσmicroα τη
microείωση της γλυκόζης στο αίmicroα Επιπρόσθετα
οι ορmicroόνες αυτές microειώνουν την όρεξη
καθυστερούν την κένωση του στοmicroάχου και
microειώνουν την έκκριση γλυκαγόνης (microιας άλλης
παγκρεατικής ορmicroόνης που αυξάνει τα επίπεδα
του σακχάρου) Σήmicroερα έχουmicroε στη χώρα microας
διαθέσιmicroα φάρmicroακα microε δράση ανάλογη του
GLP-1 (αγωνιστές GLP-1) τα οποία
χορηγούνται όπως και η ινσουλίνη (microε
υποδόρια ένεση) πριν τα κύρια γεύmicroατα
(εξενατίδη) ή microία φορά την ηmicroέρα
(λιραγλουτίδη λιξισενατίδη) ενώ υπάρχει και
σκεύασmicroα που χορηγείται microία φορά την
εβδοmicroάδα (εξενατίδη βραδείας
αποδέσmicroευσης) Αντίθετα ωστόσο από την
ινσουλίνη τα φάρmicroακα αυτά δεν προκαλούν
υπογλυκαιmicroία και όχι microόνο δεν αυξάνουν το
βάρος αλλά microπορεί να οδηγήσουν και σε
microείωση του σωmicroατικού βάρους Το DPP-4
(διπεπτιδυλική πεπτιδάση-4) είναι ένα ένζυmicroο
που φυσιολογικά διασπά και αδρανοποιεί το
GLP-1 Εποmicroένως τα φάρmicroακα που
αναστέλλουν τη δράση του DPP-4 (αναστολείς
DPP-4) οδηγούν σε αύξηση των επιπέδων του
GLP-1 στο αίmicroα Το αποτέλεσmicroα είναι δηλαδή
παρόmicroοιο microε αυτό των αγωνιστών GLP-1 microε τη
διαφορά ότι (1) τα φάρmicroακα αυτά χορηγούνται
από το στόmicroα microε τη microορφή δισκίου microία ή δύο
φορές την ηmicroέρα και (2) η αύξηση του GLP-1
είναι συγκριτικά microικρότερη Οι αναστολείς DPP-
4 έχουν επίσης το πλεονέκτηmicroα ότι δεν
προκαλούν υπογλυκαιmicroία και έχουν ουδέτερη
επίδραση ως προς το σωmicroατικό βάρος Οι
συχνότερες ανεπιθύmicroητες ενέργειες των
φαρmicroάκων της κατηγορίας των ινκρετινών είναι
από το γαστρεντερικό σύστηmicroα (ναυτία
έmicroετος) Πιθανολογείται ότι σε σπάνιες
περιπτώσεις η χρήση των αγωνιστών GLP-1
και κάποιων αναστολέων DPP-4 ενδέχεται να
σχετίζεται microε παγκρεατίτιδα (φλεγmicroονή του
13 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
παγκρέατος) ωστόσο το θέmicroα αυτό δεν έχει
σ΄αυτή τη φάση αποσαφηνισθεί Οι αναστολείς
συmicromicroεταφορέα νατρίου-γλυκόζης 2 (αναστολείς
SGLT2) αποτελούν την νεότερη κατηγορία
αντιδιαβητικών φαρmicroάκων και δρουν
αυξάνοντας την αποβολή γλυκόζης από τους
νεφρούς Φυσιολογικά microε την κυκλοφορία του
αίmicroατος στους νεφρούς διηθούνται
(φιλτράρονται) περίπου 180 g γλυκόζης την
ηmicroέρα και το 99 αυτής της ποσότητας
επαναρροφάται από τα νεφρικά σωληνάρια Η
επαναρρόφηση της γλυκόζης στους νεφρούς
γίνεται microέσω των συmicromicroεταφορέων νατρίου-
γλυκόζης τύπου 2 (SGLT2) ενώ στο λεπτό
έντερο υπάρχουν οι συmicromicroεταφορείς τύπου 1
(SGLT1) οι οποίοι βοηθούν στην απορρόφηση
της γλυκόζης που προσλαmicroβάνεται microε την
τροφή Όταν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίmicroα
ξεπερνούν ένα όριο (~180 mgdl) o νεφρός δεν
microπορεί να επαναρροφήσει όλη τη γλυκόζη microε
αποτέλεσmicroα microια ποσότητα να απεκκρίνεται στα
ούρα και να παρουσιάζεται γλυκοζουρία Οι
αναστολείς SGLT2 είναι φάρmicroακα που
χορηγούνται από το στόmicroα microε τη microορφή
χαπιού συνήθως microία φορά την ηmicroέρα και
έχουν microέτρια αποτελεσmicroατικότητα παρόmicroοια
microε αυτή των αναστολέων DPP-4 Έχουν
δοκιmicroασθεί για τη ρύθmicroιση της γλυκόζης σε
ασθενείς microε τύπου 2 διαβήτη microόνα τους ή σε
συνδυασmicroό microε άλλα φάρmicroακα όπως
microετφορmicroίνη σουλφονυλουρίες πιογλιταζόνη
αναστολείς DPP-4 και ινσουλίνη Μπορεί να
βοηθήσουν στην απώλεια βάρους της τάξεως
των 2-3 kg ενώ δεν προκαλούν υπογλυκαιmicroία
Στις ανεπιθύmicroητες ενέργειες ανήκουν η αύξηση
της συχνότητας microυκητιάσεων και λιγότερο
συχνά ουρολοιmicroώξεων ιδιαίτερα στις γυναίκες
(αιδοιοκολπίτιδα σε ποσοστό 10-15)
Επίσης έχουν αναφερθεί σπάνιες περιπτώσεις
ευγλυκαιmicroικής διαβητικής κετοξέωσης
δηλαδή κετοξέωσης microε όχι πολύ υψηλά
επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα καθώς και πιθανή
αύξηση του κινδύνου καταγmicroάτων microε ένα από
τα σκευάσmicroατα (καναγλιφλοζίνη) Μια άλλη
ουσία αυτής της κατηγορίας η εmicroπαγλιφλοζίνη
δοκιmicroάσθηκε microε πολύ καλά αποτελέσmicroατα επί
3 έτη σε ασθενείς microε τύπου 2 διαβήτη και
προυπάρχουσα καρδιαγγειακή νόσο
microειώνοντας τη συχνότητα καρδιαγγειακών
συmicroβαmicroάτων αλλά και της θνητότητας στους
ασθενείς αυτούς
Στα microειονεκτήmicroατα των νεότερων
αντιδιαβητικών φαρmicroάκων συmicroπεριλαmicroβάνεται
η σχετικά περιορισmicroένη εmicroπειρία (έλλειψη
microακροπρόθεσmicroων δεδοmicroένων σχετικά microε την
επίδραση στο καρδιαγγειακό σύστηmicroα και τις
χρόνιες επιπλοκές του διαβήτη ασφάλεια) και
το υψηλό κόστος
Συmicroπερασmicroατικά τα νεότερα φάρmicroακα της
κατηγορίας των ινκρετινών καθώς και οι
αναστολείς SGLT2 αποτελούν χρήσιmicroη
προσθήκη στις ήδη υπάρχουσες θεραπευτικές
επιλογές για τον διαβήτη τύπου 2 Τα
σκευάσmicroατα αυτά έχουν ορισmicroένα ιδιαίτερα
χρήσιmicroα χαρακτηριστικά καθώς είναι
αποτελεσmicroατικά στη ρύθmicroιση της
υπεργλυκαιmicroίας χωρίς όmicroως να προκαλούν
υπογλυκαιmicroία και χωρίς να αυξάνουν το
σωmicroατικό βάρος (όπως συmicroβαίνει microε πολλά
από τα παλαιότερα φάρmicroακα) Η ακριβής θέση
των φαρmicroάκων αυτών στη θεραπεία του
διαβήτη αναmicroένεται να καθορισθεί microε
microεγαλύτερη σαφήνεια στο εγγύς microέλλον καθώς
αποκτιέται microεγαλύτερη εmicroπειρία στη χρήση
τους
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 14
Οι γιατροί ldquoδενεπιτρέπεταιrdquo να
δείχνουν ldquoαδυναmicroίαrdquo
Η πλειοψηφία των άρθρων του περιοδικού
microας έχει σαν αντικείmicroενο την αντιmicroετώπιση του
διαβήτη Και ειδικότερα από την microεριά του
ασθενούς ∆ηλαδή πως θα καλυτερεύσουmicroε τη
ζωή microας ενηmicroέρωση σχετικά microε τις νέες
microεθόδους που υπάρχουν πως
αντιmicroετωπίζουmicroε συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα
που αφορούν την ασθένεια microας κλπ
Πιστεύω λίγοι από τους πάσχοντες
αναρωτιούνται για τα προβλήmicroατα που
αντιmicroετωπίζουν αυτοί που ασχολούνται microε τα
επαγγέλmicroατα υγείας Οι περισσότεροι ή δεν το
σκέπτονται ή θεωρούν ότι οι γιατροί και το
υπόλοιπο προσωπικό είναι δυνατότεροι από
εmicroάς τους ldquo κοινούς θνητούςrdquo Είναι όmicroως έτσι
Είναι και αυτοί άνθρωποι microε συγκεκριmicroένες
δυνατότητες καθηmicroερινά προβλήmicroατα και
αδυναmicroίες Το άρθρο αυτό θα αναφερθεί σε
συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα που αντιmicroετωπίζει
το ιατρικό προσωπικό όπως αυτά
αναδείχθηκαν από το περιοδικό TIME (7-9-
2015) Τα προβλήmicroατα αυτά έχουν
επισηmicroανθεί από την Αmicroερικάνικη Ιατρική
Κοινότητα και όπως αναφέρεται στο άρθρο
χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής Τα
συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα προκαλούνται
κυρίως από τις απαιτήσεις της microείωσης του
κόστους περίθαλψης οπότε πιστεύω ότι
αντίστοιχα προβλήmicroατα θα αντιmicroετωπίσει και η
Ελληνική Ιατρική Κοινότητα λόγω της
οικονοmicroικής κρίσης που διέρχεται η χώρα ∆εν
γνωρίζω αν υπάρχουν αντίστοιχες microελέτες στη
χώρα microας
Κανείς Αmicroερικάνος ασθενής δεν θα
φανταζότανε ότι οι microισοί νοσοκοmicroειακοί γιατροί
είναι εξουθενωmicroένοι λόγω υπερβολικού φόρτου
εργασίας Επίσης η ιατρική ιδιότητα απαιτεί ο
γιατρός να microην δείχνει σηmicroάδια αδυναmicroίας
Κατά το Αmicroερικάνικο Ίδρυmicroα πρόληψης
αυτοκτονιών περίπου 400 Αmicroερικάνοι γιατροί
αυτοκτονούν κάθε χρόνο Το microεγαλύτερο
ποσοστό microεταξύ όλων των επαγγελmicroάτων Που
οφείλεται αυτό Η έρευνα το αποδίδει στην
κούραση και την ψυχολογική πίεση Οι
νοσοκοmicroειακοί γιατροί εργάζονται 12-14 ώρες
ηmicroερησίως και απαιτείται πλήρης πνευmicroατική
διαύγεια γιατί στο ιατρικό λειτούργηmicroα το λάθος
microπορεί να είναι microοιραίο Αυτό δηmicroιουργεί
τεράστια ψυχολογική πίεση Οι ειδικοί που
microελετούν το πρόβληmicroα αναφέρουν ότι η
πνευmicroατική υγεία προσεγγίζει σηmicroεία κρίσης
Οι συνέπειες αυτού του προβλήmicroατος δεν
επηρεάζουν microόνο την προσωπική ζωή αλλά και
την επαγγελmicroατική
Οι περισσότεροι γιατροί αναγνωρίζουν ότι
έχουν περάσει από αυτό το στάδιο στην αρχή
της καριέρας τους Ο διακεκριmicroένος καθηγητής
χειρουργικής στο Πανεπιστήmicroιο του Stanford l
Greco έχει αφιερώσει τη ζωή του στην
αντιmicroετώπιση αυτού του προβλήmicroατος και
προσπαθεί να αφυπνίσει και άλλα ιδρύmicroατα
ώστε να δηmicroιουργήσουν οmicroάδες αντιmicroετώπισης
και αναγνώρισης του προβλήmicroατος Ο
καθηγητής S Ser στο Πανεπιστήmicroιο του
15 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Michigan ο οποίος θεωρείται παγκοσmicroίως
ειδικός για την κατάθλιψη των γιατρών
ποφάσισε να ασχοληθεί σοβαρά microε το
συγκεκριmicroένο πρόβληmicroα όταν ο καλύτερος
φίλος του γιατρός προσπάθησε να
αυτοκτονήσει και δύο χρόνια αργότερα ένας
άλλος συνεργάτης του αυτοκτόνησε
Σύmicroφωνα microε τη microελέτη τα προβλήmicroατα
ξεκινούν microε την αρχή των εφηmicroεριών Σ αυτήν
τη φάση οι νέοι γιατροί δέχονται microεγάλη πίεση
microικρή αmicroοιβή και απολαmicroβάνουν microόνο
επικρίσεις όταν κάτι δεν πάει καλά Να
σηmicroειώσουmicroε ότι οι νέοι Αmicroερικάνοι γιατροί
ξεκινούν microε ένα τραπεζικό χρέος περίπου
$200000 και δουλεύουν 90 ώρες την
εβδοmicroάδα χωρίς ιδιαίτερα καλή αmicroοιβή
Οι συνθήκες έχουν χειροτερέψει οικονοmicroικά
αλλά και κοινωνικά Παλαιότερα οι γιατροί
είχαν σίγουρη καλή οικονοmicroική αποκατάσταση
αλλά και κοινωνική αναγνώριση Αυτό έχει
αλλάξει δραmicroατικά Η οικονοmicroική επιτυχία δεν
είναι εγγυηmicroένη αλλά ούτε και η κοινωνική Οι
επαγγελmicroατικές απαιτήσεις όmicroως έχουν
αυξηθεί Οι σηmicroερινοί γιατροί έχουν
περισσότερο υλικό να microελετήσουν
περισσότερη ενδονοσοκοmicroειακή γραφειοκρατία
και κυρίως περισσότερους ασθενείς
Μια κατάσταση την οποία προσπαθούν να
αντιmicroετωπίσουν χωρίς microεγάλη επιτυχία είναι
αυτό που σχετίζεται microε το καλούmicroενο ldquoστίγmicroαrdquo
το οποίο καθορίζεται από την αδυναmicroία να
φέρει εις πέρας κάποιος την εργασία του στον
Ιατρικό Χώρο Μόνο το 22 αναζητά βοήθεια
από ειδικούς Η ειρωνεία όπως αναφέρει ο κ
Ser είναι ότι αν κάποιος ζητήσει βοήθεια κατά
microεγάλο ποσοστό όχι απλώς θα ξεπεράσει τα
ψυχολογικά προβλήmicroατα αλλά αυτή η εmicroπειρία
θα είναι σηmicroαντική ώστε να βοηθήσει καλύτερα
τους ασθενείς του ∆υστυχώς αυτή η αντίληψη
έχει να κάνει microε το πως αντιmicroετωπίζεται
κάποιος που έχει πρόβληmicroα από την ίδια την
Ιατρική Κοινότητα Συνήθως αποmicroονώνεται ή
ακόmicroα και χλευάζεται Αυτό θυmicroίζει πολύ την
νοοτροπία στο στρατό Ο νεοσύλλεκτος ή
όποιος έχει πρόβληmicroα προσαρmicroογής
αντιmicroετωπίζει σοβαρή ψυχολογική πίεση η
οποία επιδεινώνει το πρόβληmicroα
Ο κ Greco παραδέχεται ότι και αυτός ήταν
microέρος του ίδιου προβλήmicroατος ∆ηλαδή όντας
σκληρός microε τους εκπαιδευόmicroενους
χειρούργους πριν χρόνια τώρα προσπαθεί να
επανορθώσει για τις ldquoαmicroαρτίεςrdquo του Η αλλαγή
νοοτροπίας προήλθε όταν πληροφορήθηκε την
αυτοκτονία ενός microαθητή του τον οποίο
θεωρούσε κορυφαίο στο χώρο της
χειρουργικής Η τακτική που ακολουθεί
σήmicroερα είναι να παρατηρεί διακριτικά τους
ειδικευόmicroενους και αν παρατηρήσει κάποιο
πρόβληmicroα να αφιερώνει χρόνο microαζί τους Είναι
δύσκολο να παραδεχθείς τέτοιου είδους
πρόβληmicroα ειδικά όταν βρίσκεσαι microέσα στον
Ιατρικό Χώρο Αλλά από την άλλη microεριά είναι
πιο εύκολο και αποτελεσmicroατικό να το
αντιmicroετωπίσεις αναφέρει ο κ Ser Βοηθήστε
τους νέους γιατρούς να γίνουν πιο δυνατοί και
ευτυχείς στο χώρο τους γιατί microόνο τότε θα
microπορέσουν να επικεντρωθούν και να
βοηθήσουν τους ασθενείς τους
Μέχρι το 2020 υπολογίζεται ότι οι Ηνωmicroένες
Πολιτείες θα χρειασθούν τουλάχιστον 90000
περισσότερους παθολόγους Αυτό
microεταφράζεται σε περισσότερες ώρες εργασίας
γιrsquo αυτούς που θα βρίσκονται στο σύστηmicroα Και
αυτό σηmicroαίνει microεγαλύτερη πίεση
Ελεύθερη microετάφραση
Επαmicroεινώντας Κεχαγιάς
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 16
Απλά βήmicroατα για ναβελτιώσουmicroε τη ζωή
microας
Θέλετε να αισθανθείτε καλύτερα Υπάρχουν
τέσσερις απλοί τρόποι
∆ιερωτηθείτε εκφράστε τα συναισθήmicroατά σας
αποφασίστε κι αγκαλιάστε τους δικούς σας
ανθρώπους
Η πλοήγηση στο διαδίκτυο αποτελεί microια
καθηmicroερινή πρακτική για την πλειονότητα των
ανθρώπων της σύγχρονης εποχής Πολλοί
microάλιστα συχνά ακολουθούmicroε συmicroβουλές
ευτυχίας ή συγκεκριmicroένες συνταγές επιτυχίας
για microια καλύτερη ζωή από ανθρώπους που είτε
επικοινωνούmicroε microαζί τους στα microέσα κοινωνικής
δικτύωσης είτε διαβάζουmicroε άρθρα τους στο
διαδίκτυο Οι άνθρωποι όmicroως αυτοί τις
περισσότερες φορές δεν ξέρουν καν ποιο θέmicroα
πραγmicroατικά microας απασχολεί Καλό θα ήταν
λοιπόν να είmicroαστε περισσότερο επιφυλακτικοί
και να microην εmicroπιστευόmicroαστε εύκολα κάθε
συmicroβουλή που microας δίνεται ή τυχαίνει να
διαβάζουmicroε
Στην πραγmicroατικότητα σας προτείνουmicroε να
microην εmicroπιστευτείτε ούτε το περιεχόmicroενο των
γραmicromicroών αυτού του άρθρου (ως κριτικοί
αναγνώστες) παρά microόνο τις microελέτες
νευροεπιστηmicroόνων οι οποίες καταδεικνύουν
τους παράγοντες που microπορούν πραγmicroατικά να
microας οδηγήσουν σε microια πιο ποιοτική ζωή
Ο ερευνητής των νευροεπιστηmicroών του UCLA
(του Πανεπιστηmicroίου της Καλιφόρνια στο Λος
Άντζελες) Alex Korb microάς δίνει λοιπόν κάποιες
ιδέες που microπορεί να microας βοηθήσουν
ουσιαστικά στο να ακολουθήσουmicroε στη ζωή
microας microια πορεία που θα microας κάνει να
αισθανθούmicroε καλύτερα
Στις παρακάτω γραmicromicroές θα λάβουmicroε
απαντήσεις σε ερωτήmicroατα που συχνά microας
απασχολούν από έναν άνθρωπο που
πραγmicroατικά γνωρίζει πως microπορεί να microας
βοηθήσει
1) Ψάξτε τις αιτίες
Υπάρχουν φορές που οι σκέψεις microας δεν microας
επιτρέπουν να αισθανθούmicroε τουλάχιστον
όmicroορφα αν όχι ευχάριστα Μπορεί να
νιώθουmicroε ενοχή ή ντροπή χωρίς σαφή λόγο
Ποια λοιπόν είναι η σωστή ερώτηση που θα
πρέπει να θέτουmicroε στον εαυτό microας όταν δεν
αισθανόmicroαστε καλά Μα φυσικά το γιατί
Είτε θέλουmicroε να το πιστέψουmicroε είτε όχι τα
συναισθήmicroατα της ενοχής και της ντροπής
ενεργοποιούνται από το λεγόmicroενο laquoκέντρο
ανταmicroοιβήςraquo του εγκεφάλου το οποίο επίσης
σχετίζεται microε τη microάθηση και τον εθισmicroό
Παρά λοιπόν τις έντονες διαφορές τους η
περηφάνια η ντροπή η ενοχή ενεργοποιούνται
από παρόmicroοια νευρωνικά κυκλώmicroατα
Εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι ότι η υπερηφάνεια
είναι το πιο ισχυρό από αυτά τα συναισθήmicroατα
στην ενεργοποίηση της δραστηριότητας των
συγκεκριmicroένων περιοχών
Παραδόξως επίσης και η ανησυχία σε
βραχυπρόθεσmicroο επίπεδο microας κάνει να
αισθανόmicroαστε λίγο καλύτερα ndash θεωρώντας ότι
microέσω αυτής συmicroβάλλουmicroε στην επίλυση των
προβληmicroάτων microας Αυτό αρχικά microπορεί να
φαίνεται αντιφατικό αλλά δείχνει ότι όταν
είmicroαστε αγχωmicroένοι -ες είναι καλύτερο να
κάνουmicroε κάτι γιrsquo αυτό - ακόmicroα και να
ανησυχήσουmicroε - από το να microείνουmicroε αδρανείς
Σαφώς η ενοχή η ντροπή και η ανησυχία
είναι άσχηmicroες microακροπρόθεσmicroες λύσεις Τι
λοιπόν προτείνουν οι νευροεπιστήmicroονες ότι θα
πρέπει να κάνουmicroε Να διερωτηθούmicroε για ποια
πράγmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες
Η ευγνωmicroοσύνη σχετίζεται microε τα θετικά
συναισθήmicroατα που αισθανόmicroαστε όταν microας
συmicroβαίνει κάτι καλό όταν εκτιmicroάmicroε όσα θετικά
συmicroβαίνουν γύρω microας χωρίς να τα θεωρούmicroε
δεδοmicroένα αποτελώντας επιλογή και συνάmicroα
στάση ζωής Και σαφώς επηρεάζει
πραγmicroατικά το microυαλό microας ∆ιερωτάστε βέβαια
17 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
microε ποιον τρόπο συmicroβαίνει αυτό
Τα οφέλη της ευγνωmicroοσύνης ξεκινούν από το
σύστηmicroα της ντοπαmicroίνης κι επειδή
αισθανόmicroαστε ευγνώmicroονες ενεργοποιείται το
στέλεχος της περιοχής του εγκεφάλου που την
παράγει
Προσπαθώντας λοιπόν να σκεφτούmicroε τα
πράγmicroατα για τα οποία νιώθουmicroε ευγνώmicroονες
επικεντρωνόmicroαστε στις θετικές πτυχές της
ζωής microας και microε αυτή τη διαδικασία αυξάνεται η
παραγωγή σεροτονίνης Σηmicroειώνουmicroε δε πως
τα χαmicroηλά επίπεδα της σεροτονίνης σχετίζονται
microε την κακή διάθεση την επιθετική
συmicroπεριφορά και την εmicroφάνιση κατάθλιψης
Σαφώς ορισmicroένες συγκυρίες ή καταστάσεις
που βιώνουmicroε microοιάζουν σαν να laquoφάγαmicroεraquo
γροθιά στο στοmicroάχι microας και αισθανόmicroαστε σαν
να microην υπάρχει τίποτα για το οποίο να
νιώθουmicroε ευγνώmicroονες Παρά ταύτα δεν
πειράζει ∆εν χρειάζεται πάντα να βρίσκουmicroε
κάτι καθώς η διαδικασία και microόνο της
αναζήτησης πραγmicroατικά microετράει
Το να θυmicroόmicroαστε να είmicroαστε ευγνώmicroονες για
όσα θετικά όmicroορφα microας συmicroβαίνουν αποτελεί
ένδειξη υψηλής συναισθηmicroατικής νοηmicroοσύνης
Και η ευγνωmicroοσύνη δεν συνδέεται microόνο microε την
ευτυχία αλλά και microε τη δηmicroιουργία ενός
κατάλληλου πλαισίου ανάπτυξης και εξέλιξης
των σχέσεων microας
Τι microάς συmicroβαίνει όmicroως όταν τα κακά
συναισθήmicroατα microας κατακλύζουν Όταν δεν
γνωρίζουmicroε καν πώς να τα διαχειριστούmicroε
Υπάρχει microια εύκολη απάντηση
2) Αρνητικά συναισθήmicroατα
Ας συνδέσουmicroε τα άσχηmicroα ndash αρνητικά
συναισθήmicroατα microε τη λύπη την ανησυχία το
θυmicroό
Ο ερευνητής Gross διαπίστωσε ότι οι
άνθρωποι που προσπαθούν να καταπνίξουν
microια αρνητική συναισθηmicroατική εmicroπειρία
αποτυγχάνουν τελικά να το κάνουν Ενώ
θεωρούν ότι φαίνονται καλά προς τα έξω το
microεταιχmicroιακό τους σύστηmicroα φανερώνει τα
αρνητικά τους συναισθήmicroατα προς τα microέσα
όσο κι αν προσπαθούν να τα καταπνίξουν Το
ίδιο καταδεικνύουν πορίσmicroατα έρευνας
λειτουργικής απεικόνισης microαγνητικού
συντονισmicroού (fMRI) του Kevin Ochsner (του
Πανεπιστηmicroίου Columbia) τονίζοντας microάλιστα
πως η προσπάθεια να κρύβουmicroε ή να
καταπνίγουmicroε τα αρνητικά microας συναισθήmicroατα
σε καmicroία περίπτωση δεν microας ωφελεί αντίθετα
σε ορισmicroένες περιπτώσεις λειτουργεί
υποστηρικτικά και ενισχύει τα συναισθήmicroατα
αυτά
Στην πραγmicroατικότητα microόνο η έκφραση και
παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας microπορεί να
λειτουργήσει υποστηρικτικά και να microας
ωφελήσει καθώς χρησιmicroοποιώντας το λόγο
κάνοντας έmicromicroεσες αναφορές ή ακόmicroα και
απλουστεύσεις της εmicroπειρίας microας microειώνουmicroε τη
διέγερση αυτών των συναισθηmicroάτων Ακόmicroα
και η περιγραφή ενός αρνητικού
συναισθήmicroατος microε microια ή δύο λέξεις βοηθά στη
microείωση της έντασης του συναισθήmicroατος αυτού
Πολλές microάλιστα αρχαίες microέθοδοι ήταν πολύ
πιο microπροστά από σύγχρονες πρακτικές της
εποχής microας όπως ο διαλογισmicroός ο οποίος
βέβαια χρησιmicroοποιείται διαχρονικά Η έκφραση
και παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας λοιπόν
αποτελεί βασικό εργαλείο της γνώσης και της
συναίσθησης επηρεάζοντας τον εγκέφαλο microας
microε τόση δύναmicroη η οποία ασκεί καθοριστική
επίδραση και στους ανθρώπους του
περιβάλλοντός microας
Παρόλα αυτά αν τελικά δεν αισθανόmicroαστε
άσχηmicroα δυστυχώς υπάρχουν κάποια
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 18
περιστατικά κάποιες καταστάσεις ή
εmicroπειρίες που βιώνουmicroε στη ζωή microας και
microας προκαλούν άγχος ή πίεση Υπάρχει
όmicroως κι ένας απλός τρόπος για να τις
νικήσουmicroε
3) Λήψη αποφάσεων
Το γεγονός ότι κάθε φορά που
λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση στη συνέχεια
αισθανόmicroαστε ότι είmicroαστε σε κατάσταση
ηρεmicroίας δεν αποτελεί τυχαίο γεγονός
Επιστηmicroονικά έχει αποδειχθεί ότι η λήψη
αποφάσεων microειώνει το άγχος και την
ανησυχία καθώς microας βοηθά να λύσουmicroε τα
προβλήmicroατά microας και επηρεάζει τη λειτουργία
του εγκεφάλου microας
Η λήψη αποφάσεων ως διαδικασία
περιλαmicroβάνει τόσο τον καθορισmicroό των στόχων
όσο και τη δηmicroιουργία προθέσεων και
προσδοκιών Και οι τρεις αποτελούν microέρος του
ίδιου νευρικού κυκλώmicroατος και επιδρούν θετικά
microειώνοντας την ανησυχία και το άγχος Η λήψη
αποφάσεων βοηθά στο να ξεπερνάmicroε ή
τουλάχιστον να σταmicroατάmicroε να έλκουmicroε
αρνητικά ερεθίσmicroατα και ρουτίνες
Σαφώς όmicroως microπορεί να αποτελέσει και microια
δύσκολη ή ακόmicroα και επίπονη διαδικασία Άρα
εν κατακλείδι τι είδους αποφάσεις θα πρέπει
να λαmicroβάνουmicroε Ο τοmicroέας των
νευροεπιστηmicroών έχει την απάντηση
Να παίρνουmicroε microια laquoαρκετά καλήraquo απόφαση
∆ε χρειάζεται να προσπαθούmicroε στοχεύοντας
στην καλύτερη απόφαση καθώς είναι ευρέως
γνωστό ότι η τελειοmicroανία συχνά ταυτίζεται microε
καταστάσεις άγχους και πίεσης Και οι microελέτες
που αφορούν τη την εγκεφαλική λειτουργία
καταδεικνύουν την εν λόγω ταύτιση καθώς
στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να είναι
όλα τέλεια κατακλύζεται ο εγκέφαλός microας microε τα
συναισθήmicroατα που microας κάνουν να νιώθουmicroε
ότι βρισκόmicroαστε εκτός ελέγχου
Στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να
επιτύχουmicroε το καλύτερο ή ακόmicroα και το τέλειο
αποτέλεσmicroα κι όχι απλά το καλό προκαλούmicroε
έντονη συναισθηmicroατική δραστηριότητα
Αντίθετα microέσω της αναγνώρισης ότι αυτό microε το
οποίο καταπιανόmicroαστε είναι αρκετά καλό
ενεργοποιούνται περισσότερες περιοχές που
microας βοηθούν να νιώθουmicroε ότι έχουmicroε καλύτερο
έλεγχο
Έτσι όταν λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση ο
εγκέφαλός microας microάς οδηγεί στο να
αισθανόmicroαστε ότι έχουmicroε τον έλεγχο και όπως
έχει προαναφερθεί η αίσθηση του ελέγχου
microειώνει το στρες Αλλά το πραγmicroατικά
συναρπαστικό είναι πως η λήψη αποφάσεων
ενισχύει την ευχαρίστηση
Μπορούmicroε να αντιληφθούmicroε ότι όταν
λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση σχετικά microε ένα
στόχο που έχουmicroε θέσει και εν συνεχεία
επιτυγχάνουmicroε τον εν λόγω στόχο
αισθανόmicroαστε καλύτερα από ό τι όταν κάτι
θετικό microάς συmicroβαίνει αλλά κατά τύχη
Και αυτό απαντά στο αιώνιο microυστήριο του
λόγου για τον οποίο όταν αποφασίζουmicroε
εξαναγκαστικά να γραφτούmicroε στο γυmicroναστήριο
αυτό αποτελεί microια εξαιρετικά δύσκολη
απόφαση για εmicroάς καθώς στην
πραγmicroατικότητα σέρνουmicroε τους εαυτούς microας
και δεν λαmicroβάνουmicroε την απόφαση να
γυmicroναστούmicroε από ευχαρίστηση
Όταν λοιπόν κάνουmicroε κάτι γιατί θεωρούmicroε
ότι πρέπει (στην ουσία όmicroως αναγκαζόmicroαστε)
αυτό δεν αποτελεί πραγmicroατικά microια εθελοντική
απόφαση και γιrsquo αυτό το λόγο ο εγκέφαλός microας
και εν κατακλείδι εmicroείς οι ίδιοι-ες δεν
αισθανόmicroαστε ευχαρίστηση και δεν ωθούmicroαστε
στο να συνεχίσουmicroε να λαmicroβάνουmicroε αυτή την
απόφαση Αντίθετα αισθανόmicroαστε άγχος και
microε αυτόν τον τρόπο σαφώς δεν microπορούmicroε να
οικοδοmicroήσουmicroε microια καλή συνήθεια ακόmicroα κι αν
αυτή είναι η συνήθεια της σωmicroατικής άσκησης
19 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Νιώθουmicroε ευγνώmicroονες δηλώνουmicroε τα
αρνητικά microας συναισθήmicroατα και λαmicroβάνουmicroε
περισσότερες αποφάσεις Εξαιρετικά Αλλά
όmicroως όλα αυτά αποτελούν microια microοναχική
συνταγή της ευτυχίας και microάλλον ως άνθρωποι
και κοινωνικά όντα χρειαζόmicroαστε κι άλλα
άτοmicroα
Τι λοιπόν υποδεικνύει η νευροεπιστήmicroη ότι
microπορούmicroε να κάνουmicroε ώστε να είmicroαστε
περισσότερο ευτυχισmicroένοι Κάτι πολύ απλό
που καλό θα είναι να microην παραλείπουmicroε και
συmicroπεριλαmicroβάνει και τους πολύτιmicroους
laquoάλλουςraquo του περιβάλλοντός microας ώστε να microην
νιώθουmicroε microοναξιά
4) Ανθρώπινη επαφή - ανθρώπινο
άγγιγmicroα
Όχι βέβαια αδιακρίτως ώστε να
αποφύγουmicroε τυχόντα δυσάρεστα
προβλήmicroατα Αποδεικνύεται λοιπόν ότι είναι
εξαιρετικά καλό να επιτρέπουmicroε στον εαυτό
microας να αισθάνεται την αγάπη και την αποδοχή
των άλλων και συνάmicroα να την εκφράζει καθώς
όταν δεν επιτρέπουmicroε την ανθρώπινη επαφή
και επικοινωνία στην ουσία υποβάλλουmicroε τον
εαυτό microας σε microια εξαιρετικά επώδυνη και
microοναχική διαδικασία
Ας δούmicroε τώρα τι κατέδειξαν τα ευρήmicroατα
νευροεπιστηmicroονικής microελέτης κατά την οποία οι
συmicromicroετέχοντες είχαν υποβληθεί στη διαδικασία
να παίζουν ένα βίντεο παιχνίδι όπου πετούσαν
microπάλες ο ένας στον άλλο χωρίς στην
πραγmicroατικότητα να υπάρχουν αληθινοί
συmicroπαίκτες παρά microόνο laquoηλεκτρονικοίraquo (καθώς
όλα ήταν δηmicroιούργηmicroα υπολογιστικού
προγράmicromicroατος) Σηmicroειώνουmicroε βέβαια ότι οι
συmicromicroετέχοντες παρακολουθούνταν από
πραγmicroατικούς ανθρώπους - επιστήmicroονες
Τι συνέβη λοιπόν όταν οι άλλοι παίκτες
σταmicroάτησαν να παίζουν και δεν πετούσαν την
microπάλα Ο εγκέφαλος των συmicromicroετεχόντων
αντέδρασε microε ίδιο τρόπο σαν να βίωνε
σωmicroατικό πόνο Απλούστερα θα λέγαmicroε ότι τα
πορίσmicroατα της έρευνας απέδειξαν πως η
απόρριψη δεν πονάει microόνο σαν να σπάει η
καρδιά microας αλλά σαν να σπάει και το πόδι
microας
Στην πραγmicroατικότητα ο κοινωνικός
αποκλεισmicroός ενεργοποιεί το ίδιο κύκλωmicroα
όπως ο σωmicroατικός πόνος Έτσι στο σηmicroείο
που σταmicroάτησε η ανταλλαγή πασών microπάλας η
microικρή αυτή αλλαγή ήταν αρκετή για να
προκαλέσει αισθήmicroατα κοινωνικού
αποκλεισmicroού
Οι σχέσεις λοιπόν είναι πολύ σηmicroαντικές για
τη λειτουργία του εγκεφάλου microας και καλό θα
ήταν αν θέλουmicroε να οδηγηθούmicroε προς την
ευτυχία να αγγίζουmicroε τους οικείους microας τους
ανθρώπους του στενού περιβάλλοντός microας
Μέσω microάλιστα της αφής απελευθερώνεται και
η ωκυτοκίνη (η ορmicroόνη της γαλουχίας η
λεγόmicroενη ορmicroόνη της αγάπης της αγκαλιάς
της σύνδεσης)
Σαφώς δεν είναι σκόπιmicroο να αγγίζουmicroε τους
πάντες αλλά ακόmicroα και οι χειραψίες ή τα
χτυπήmicroατα στην πλάτη λειτουργούν ευεργετικά
στη διάθεσή microας Όσο δε αφορά τους
ανθρώπους του οικογενειακού ή φιλικού
περιβάλλοντός microας καλό θα ήταν να κάνουmicroε
προσπάθειες να τους αγγίζουmicroε πιο συχνά
Καθώς η επαφή το άγγιγmicroα το χάδι έχουν
απίστευτα ισχυρή δύναmicroη - microας προσδίδουν
πειθώ αυξάνουν την απόδοση των οmicroάδων
ενισχύουν ακόmicroη και τις microαθησιακές microας
ικανότητες Αγγίζοντας λοιπόν κάποιον που
αγαπάmicroε στην πραγmicroατικότητα microειώνουmicroε τον
πόνο Σε microελέτες δε που έγιναν σε παντρεmicroένα
ζευγάρια φαίνεται πως η επαφή τα αγγίγmicroατα
ενίσχυσαν τους δεσmicroούς του ζευγαριού
Επιπλέον κρατώντας το χέρι κάποιου εκτός
από το γεγονός ότι microπορεί να βοηθηθούmicroε να
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 20
αισθανθούmicroε πιο άνετα αποφεύγουmicroε συνάmicroα
άλλες επώδυνες για το microυαλό microας καταστάσεις
Γιrsquo αυτό αγκαλιάστε κάποιον τώρα κιόλας Και
microην δεχθείτε microικρές γρήγορες αγκαλιές
Πείτε στους ανθρώπους που θα αγκαλιάσετε
πως κάποιος νευροεπιστήmicroονας σάς
συνέστησε τις microεγάλης διάρκειας αγκαλιές
Έρευνες έδειξαν πως λαmicroβάνοντας και
δίνοντας πέντε αγκαλιές την ηmicroέρα για
τέσσερις εβδοmicroάδες αυξάνουmicroε την ευτυχία
microας για microεγάλο χρονικό διάστηmicroα
Έτσι λοιπόν θα πρέπει να επιδιώκουmicroε να
περνάmicroε χρόνο microε τους δικούς microας ανθρώπους
και να microοιραζόmicroαστε αγκαλιέςΘα πρέπει να
τονιστεί ότι η δύναmicroη της ανταλλαγής γραπτών
microηνυmicroάτων δεν είναι αρκετή Αρκεί microόνο να
αναλογιστούmicroε πως όταν βιώνουmicroε microια
κατάσταση άγχους και στη συνέχεια
επισκεπτόmicroαστε αγαπηmicroένα microας πρόσωπα ή
τους microιλάmicroε στο τηλέφωνο αισθανόmicroαστε πολύ
καλύτερα Κι ότι δεν συmicroβαίνει το ίδιο όταν
ανταλλάσσουmicroε γραπτά microηνύmicroατα
Αφήνουmicroε λοιπόν τα γραπτά microηνύmicroατα και
επιλέγουmicroε τις κατά πρόσωπο συναντήσεις και
τις αγκαλιές
Επειδή όmicroως σκοπός του εν λόγω άρθρου
δεν είναι να σας φορτώσει microε πάρα πολλές
πληροφορίες ας συνοψίσουmicroε τις
αποδοτικότερες και ευκολότερες επιλογές που
πρέπει να κάνουmicroε για να ξεκινήσει η πορεία
microας προς την ευτυχία κατά τα πορίσmicroατα των
νευροεπιστηmicroονικών microελετών
bull ∆ιερωτόmicroαστε για ποια
θέmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες Αν
τυχόν δεν υπάρχουν απαντήσεις
δεν πειράζει Θυmicroόmicroαστε πως
ακόmicroα και η απλή αναζήτηση
βοηθάει
bull Εκφράζουmicroε τα αρνητικά microας
συναισθήmicroατα και έτσι βοηθάmicroε
το microυαλό microας να τα διαχειρίζεται
πολύ καλύτερα
bull Αποφασίζουmicroε Λαmicroβάνουmicroε αποφάσεις
laquoαρκετά καλέςraquo κι όχι σαφώς laquoτις καλύτερες
πάνω στη γη
bull Ανταλλάσσουmicroε αγκαλιές κι όχι γραπτά
microηνύmicroατα
Κλείνουmicroε microε τα λόγια του νευροεπιστήmicroονα
Alex Korb ο οποίος εξηγεί ότι Τα πάντα είναι
διασυνδεδεmicroένα Η ευγνωmicroοσύνη βελτιώνει τον
ύπνο Ο ύπνος microειώνει τον πόνο Ο
ελαττωmicroένος πόνος βελτιώνει τη διάθεσή microας
Η βελτιωmicroένη διάθεση microειώνει το άγχος το
οποίο βελτιώνει την επικέντρωση και τον
προγραmicromicroατισmicroό Η επικέντρωση και ο
κατάλληλος σχεδιασmicroός απαιτεί τη λήψη
αποφάσεων Η λήψη αποφάσεων microειώνει
περαιτέρω το άγχος και βελτιώνει την
απόλαυση Η απόλαυση microας ενισχύει να
αισθανόmicroαστε περισσότερο ευγνώmicroονες και
διατηρεί αυτή την ανοδική πορεία προς την
ευτυχία Η απόλαυση συνδέεται επίσης microε τις
κοινωνικές σχέσεις και επαφές οι οποίες microε τη
σειρά τους θα microας κάνουν πιο ευτυχισmicroένους -
ες
Κι όλοι -ες θέλουmicroε να είmicroαστε ευτυχισmicroένοι
-ες Αρκεί να γνωρίζουmicroε και να κάνουmicroε τις
κατάλληλες επιλογές Και νοmicroίζω πως για εmicroάς
που πλέον γνωρίζουmicroε ο δρόmicroος είναι πολύ
πιο εύκολος ή τουλάχιστον νευροεπιστηmicroονικά
εmicroπνευσmicroένος
Σε ελεύθερη microετάφραση από το περιοδικό
Time Αγγελική Ζώτου
21 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
ΕΚ∆ΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ
∆ΙΑΒΗΤΗ
Με αφορmicroή την Παγκόσmicroια Ηmicroέρα για τον
∆ιαβήτη ο σύλλογός microας οργάνωσε εκδήλωση
την Τετάρτη 11η Νοεmicroβρίου το απόγευmicroα Η
εκδήλωση είχε microεγάλη επιτυχία και έλαβε χώρα
στην κατάmicroεστη αίθουσα εκδηλώσεων της
ΛΑΦ Ι
Ευχαριστούmicroε θερmicroά τους φίλους και τα microέλη
του συλλόγου για την εmicroπιστοσύνη τους και
συmicroπαράστασή τους
Οι οmicroιλητές microας κκ Τίγκας και Τσιmicroηχόδηmicroος
ενθουσίασαν τους παρευρισκόmicroενους microε τις
εmicroπεριστατωmicroένες και κατανοητές οmicroιλίες τους
στα δύο βασικά και επίκαιρα θέmicroατα που
απασχολούν τους πάσχοντες από διαβήτη
τύπου Ι και Ι Ι
Ο κ Τσιmicroηχόδηmicroος Επίκουρος Καθηγητής
στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα
της οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου
Ιraquo
Και ο κ Τίγκας Επίκουρος Καθηγητής στο
Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα της
οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου Ι Ιraquo
Μετά το τέλος των οmicroιλιών ακολούθησε
πληθώρα ερωτήσεων από το ακροατήριο
22 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΖΩΗΣΤΑΑΤΟΜΑ ΜΕ
∆ΙΑΒΗΤΗ
Πώς τα φτιάχνουmicroεhellip
Οι επαγγελmicroατίες υγείας πολύ συχνά
κατευθύνουν και συmicroβουλεύουν τα άτοmicroα microε
διαβήτη έτσι ώστε να έχουν καλύτερη ποιότητα
ζωής ∆εν είναι όmicroως τόσο συχνό οι ειδικοί να
ασχολούνται microε τους συντρόφους των ατόmicroων
αυτών οι οποίοι χωρίς να έχουν διαβήτη
microαθαίνουν επίσης να ζουν microε αυτόν
Παρακάτω παρατίθενται δέκα χρήσιmicroες
συmicroβουλές που βοηθούν τους συντρόφους των
διαβητικών να υποστηρίξουν τα αγαπηmicroένα
τους πρόσωπα διατηρώντας πάντα τα υγιή
απαραίτητα όρια
1 Μην προσφέρετε αυθαίρετες συmicroβουλές
σχετικά microε τη διατροφή και τη διαχείριση του
διαβήτη εν γένει Μπορεί η πρόθεσή σας να
είναι η καλύτερη αλλά προέχει ο σεβασmicroός
στις προσωπικές επιλογές του ατόmicroου Πείτε τη
γνώmicroη σας microόνο εφόσον ρωτηθείτε Άλλωστε
κάποιες κοινές πεποιθήσεις σχετικά microε τον
διαβήτη έχουν πλέον είτε ξεπεραστεί είτε
διαψευσθεί
2 Συνειδητοποιήστε και αναγνωρίστε ότι η
διαχείριση του διαβήτη είναι microια πολύ
απαιτητική διαδικασία που διαρκεί 24 ώρες το
24ωρο και την οποία το άτοmicroο δεν διάλεξε και
ούτε microπορεί να παραιτηθεί από αυτή Το άτοmicroο
πρέπει να σκέφτεται τι πότε και πόσο θα φάει
να ρυθmicroίζει τη φυσική του άσκηση το στρες
καθώς και την αγωγή που λαmicroβάνει να microετρά
τακτικά τα επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα και
πολλά ακόmicroα
3 Μην αναφέρετε περιστατικά διαβητικών
που έχετε ακούσει microε σοβαρές επιπλοκές και
κακή έκβαση Ο διαβήτης είναι ένα νόσηmicroα
που φοβίζει το άτοmicroο που το έχει δεν
χρειάζονται λοιπόν επιπλέον laquoιστορίες
τρόmicroουraquo που αυξάνουν το άγχος Άλλωστε
είναι πλέον γνωστό ότι microε καλή διαχείριση
πολλά άτοmicroα microε διαβήτη ζουν πολλά χρόνια microε
υγεία και καλή ποιότητα ζωής
4 Προσφερθείτε να βοηθήσετε στην επιλογή
ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής Μπορείτε για
παράδειγmicroα να ξεκινήσετε από κοινού ένα
πρόγραmicromicroα φυσικής άσκησης άλλωστε η
υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωή είναι
ωφέλιmicroη για όλους
5 Μην αντιδράτε αρνητικά εάν το
αγαπηmicroένο σας πρόσωπο microετρά το σάκχαρό
του ή κάνει microια ένεση ινσουλίνης microπροστά σας
Είναι microια απαραίτητη διαδικασία για την καλή
ρύθmicroιση του διαβήτη η οποία είναι πιο
δύσκολη εάν πρέπει να γίνει κρυφά
6 Ρωτήστε πώς microπορείτε να βοηθήσετε Εάν
θέλετε να είστε υποστηρικτικοί υπάρχουν
πολλά microικρά πράγmicroατα που microπορείτε να
κάνετε Αρκεί να ρωτήσετε πρώτα
7 Μην προσφέρετε απερίσκεπτες
διαβεβαιώσεις microε σκοπό να microειώσετε το άγχος
του αγαπηmicroένου σας προσώπου Μη
συγκρίνετε το νόσηmicroά του για παράδειγmicroα microε
άλλα νοσήmicroατα όπως είναι ο καρκίνος για να
του αναδείξετε ότι τα πράγmicroατα θα microπορούσαν
να είναι χειρότερα Κάτι τέτοιο όχι microόνο δεν θα
τοντην κάνει να αισθανθεί καλύτερα αλλά
ενδεχοmicroένως να λειτουργήσει ως microήνυmicroα
υποτίmicroησης της σοβαρότητας του διαβήτη τη
στιγmicroή που πρόκειται για ένα σοβαρό νόσηmicroα
8 Υποστηρίξτε τις προσπάθειές του να
φροντίσει τον εαυτό τουτης Μπορείτε για
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 23
παράδειγmicroα να βοηθήσετε την προσπάθειά
τουτης συντρόφου σας για βελτίωση του
τρόπου ζωής microε τη διατήρηση ως επί το
πλείστο υγιεινών τροφίmicroων στο ψυγείο
Μπορείτε επίσης να σεβαστείτε την επιλογή
του να διακόψει την πρόσληψη microιας οmicroάδας
ανθυγιεινών τροφών και να microην τις
καταναλώνετε microπροστά τουτης Σίγουρα θα
βοηθήσει πολύ εάν δεν είστε εσείς η πηγή του
πειρασmicroού
9 Μην κρυφοκοιτάζετε ή σχολιάζετε τις τιmicroές
σακχάρου χωρίς να ρωτήσετε πριν Είναι πολύ
προσωπικές πληροφορίες που οη σύντροφός
σας microπορεί να microη θέλει να microοιραστεί Είναι
φυσιολογικό άλλωστε στην περίπτωση του
διαβήτη οι τιmicroές αυτές να είναι άλλοτε πολύ
υψηλές και άλλοτε πολύ χαmicroηλές Τα αυθαίρετα
σχόλιά σας για αυτές microπορεί να εντείνουν τα
αισθήmicroατα θυmicroού και απογοήτευσης που
συχνά ήδη υπάρχουν
10 Προσφέρετε απλόχερα την αγάπη σας
και την ενθάρρυνσή σας Πολλές φορές απλά
και microόνο το ενδιαφέρον σας microπορεί να
υποστηρίξει το αγαπηmicroένο σας πρόσωπο και
να το κινητοποιήσει έτσι ώστε να διαχειριστεί
microε επιτυχία τον διαβήτη
Πηγή mayoclinic
Οι Στατίνες microπορούννα αυξήσουν σε
microεγάλο ποσοστό τονκίνδυνο για τηνεmicroφάνιση διαβήτη
Οι στατίνες microπορούν να microειώσουν τη
χοληστερίνη και ακόmicroη και αν δηmicroιουργηθεί
φλεγmicroονή είναι ικανές να κρατήσουν τον
κίνδυνο των καρδιακών παθήσεων σε χαmicroηλά
επίπεδα
Το σίγουρο είναι ότι αυτά τα κοινά
συνταγογραφούmicroενα φάρmicroακα microπορεί να
αυξήσουν σε ένα microεγάλο ποσοστό τον κίνδυνο
για την εmicroφάνιση σακχαρώδη διαβήτη
Παράλληλα οι γιατροί είναι σε θέση να
διακρίνουν ένα σοβαρό κίνδυνο πριν από την
συνταγογράφηση στατινών όπως είναι και τα
φάρmicroακα microείωσης της χοληστερίνης τα οποία
είναι από τα πιο συχνά συνταγογραφούmicroενα
φάρmicroακα στην Αmicroερική Σε microία από τις microελέτες
που δηmicroοσιεύθηκε στο περιοδικό Diabetologia
επιστήmicroονες από την Φιλανδία διαπίστωσαν
πως οι άνδρες στους οποίους
συνταγογραφήθηκαν στατίνες για να microειώσουν
τη χοληστερίνη τους είχαν 46 microεγαλύτερη
πιθανότητα να εmicroφανίσουν διαβήτη microετά από 6
χρόνια σε σύγκριση microε εκείνους που δεν
έπαιρναν το συγκεκριmicroένο φάρmicroακο
Αξίζει να σηmicroειωθεί βέβαια πως οι στατίνες
κάνουν τους ανθρώπους πιο ανθεκτικούς ως
προς την επίδραση της ινσουλίνης - η οποία
διασπά τα σάκχαρα- και έτσι εκκρίνουν
λιγότερη ινσουλίνη Αυτό που καταλαβαίνει
κάποιος είναι ότι η επίδραση των στατινών
microοιάζει να είναι microεγαλύτερη στα άτοmicroα που
φαίνεται να έχουν όσο το δυνατόν πιο
φυσιολογικές τιmicroές γλυκόζης Πραγmicroατικότητα
αποτελεί το γεγονός ότι όσο microεγαλύτερη είναι η
δόση της στατίνης και για όσο microεγαλύτερο
24 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
διάστηmicroα χορηγείται σε ασθενείς τόσο
microεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος οι
συγκεκριmicroένοι ασθενείς να αποκτήσουν
διαβήτη
Παλαιότερες microελέτες έδειξαν ότι οι στατίνες
είναι ικανές να αυξήσουν τα επίπεδα του
σακχάρου στο αίmicroα καθώς και τον κίνδυνο
εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη από 10 έως
20 παρόλα αυτά όmicroως microία τόσο microεγάλη και
αρνητική επίδραση δεν έχει τεκmicroηριωθεί
επιστηmicroονικά Πολύ συχνά οι γιατροί θεωρούν
υπεύθυνες τις στατίνες για όσους ασθενείς
βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο εmicroφάνισης
καρδιακής νόσου διότι ένας βασικός
παράγοντας microελλοντικής ύπαρξης καρδιακών
προβληmicroάτων είναι και ο διαβήτης Πως
λοιπόν όλα τα παραπάνω microας οδηγούν σε
τέτοιου είδους συmicroπεράσmicroατα
O Dr Robert Eckel πρώην πρόεδρος της
Αmicroερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας και
καθηγητής της ιατρικής στο Πανεπιστήmicroιο του
Κολοράντο σηmicroείωσε πως αυτό είναι ένα
σενάριο microε καλά και άσχηmicroα νέα συγχρόνως
Αυτό που τόνισε είναι πως υπάρχουν πειστικά
στοιχεία ότι οι ασθενείς που λαmicroβάνουν
στατίνες διατρέχουν αυξηmicroένο κίνδυνο
εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη αλλά από την
άλλη πλευρά συmicroβάλλουν στη microείωση του
κινδύνου καρδιακής προσβολής εγκεφαλικού
επεισοδίου ή ακόmicroα και θανατηφόρας
καρδιακής νόσου Με αυτόν τον τρόπο
αντισταθmicroίζονται και οι παρενέργειες των
στατινών που οδηγούν στην εmicroφάνιση διαβήτη
Με άλλα λόγια οι στατίνες microπορούν να
προσφέρουν πολλά καλά στους ανθρώπους
που έχουν καρδιακά προβλήmicroατα microε το τίmicroηmicroα
όmicroως της εmicroφάνισης διαβήτη
Φιλανδοί επιστήmicroονες διαπίστωσαν επίσης
τον αυξηmicroένο κίνδυνο για την εmicroφάνιση
σακχαρώδη διαβήτη έπειτα από τη λήψη
στατινών σε ποσοστό που ανέρχεται στο 46
την ώρα που ο Eckel επισηmicroαίνει ότι η
συγκεκριmicroένη microελέτη αφορούσε microόνο λευκούς
άνδρες και για αυτό τον λόγο δε microπορεί να
γενικευτεί στον ευρύτερο πληθυσmicroό Από τους
συγκεκριmicroένους άνδρες δεν έχουmicroε
πληροφορίες για το οικογενειακό τους ιστορικό
ή ποια microπορεί να ήταν η προσωπική τους
ιστορία microε το διαβήτη Κάποιοι από αυτούς
ίσως να είχαν και άλλους παράγοντες κινδύνου
για την ασθένεια που τους έθεσε σε υψηλότερο
κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη ακόmicroη και αν
δεν είχαν πάρει στατίνες
Εκείνοι που εmicroφάνισαν σακχαρώδη διαβήτη
ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν λάβει παρόmicroοια
microέτρα και microε όλους όσους εmicroφάνισαν διαβήτη
ενώ δεν έπαιρναν στατίνες γεγονός που
υποδηλώνει ότι η θεραπεία microε στατίνες αυξάνει
τον κίνδυνο εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη
ανεξάρτητα από το προφίλ κινδύνου που
υπάρχει στο πληθυσmicroιακό φόντο Σε microία
ξεχωριστή microε έδρα τις ΗΠΑ microελέτη σχετικά microε
τη λήψη στατινών οι ερευνητές διαπίστωσαν
ότι εκείνοι που πήγαν να εmicroφανίσουν διαβήτη
ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν αυξηmicroένες
πιθανότητες να εmicroφανίσουν τη νόσο πριν καν
αρχίσουν να παίρνουν τα συγκεκριmicroένα
φάρmicroακα Πρέπει λοιπόν οι ασθενείς να
λαmicroβάνουν στατίνες Νέα microελέτη κάνει λόγο για
καρδιακά οφέλη τα οποία υπερτερούν από τον
κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη Το αν τελικά
οι ασθενείς πρέπει να λαmicroβάνουν στατίνες ή
όχι είναι κάτι που δηmicroιουργεί σύγχυση και
στους ίδιους αλλά και στους γιατρούς τους
Στην πραγmicroατικότητα τα παραπάνω
αποτελέσmicroατα υπογραmicromicroίζουν την ανάγκη για
microια συζήτηση που πρέπει να λαmicroβάνει χώρα
πριν από τη συνταγογράφηση στατινών σε
όσους ασθενείς τη χρειάζονται Για όλους
αυτούς που δεν πάσχουν ακόmicroα από διαβήτη
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 25
αλλά παρόλα αυτά είναι ευάλωτοι στη νόσο
σηmicroαντικό ρόλο παίζουν η σωστή διατροφή και
η άσκηση όπως ακριβώς τόνισε και ο Dr Neil
Stone επικεφαλής συγγραφέας 2013 του
Αmicroερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας
Σύmicroφωνα microε τον Stone αν έχουmicroε έναν
ασθενή που είναι επιρρεπής στην εmicroφάνιση
σκαχαρώδη διαβήτη σύmicroφωνα microε όλα όσα
ειπώθηκαν παραπάνω κατατάσσεται σε microία
οmicroάδα υψηλού κινδύνου γιατί λόγω του
διαβήτη υπάρχει πιθανότητα να αποκτήσει και
καρδιακά προβλήmicroατα Αυτή η οmicroάδα ασθενών
επωφελείται από τη λήψη στατινών Αν λοιπόν
έχουν σκοπό οι συγκεκριmicroένοι ασθενείς να
λάβουν microία στατίνη θα παραmicroείνουν υγιείς και
θα βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους Σε
διαφορετική περίπτωση εάν δε το κάνουν αυτό
και λάβουν τη στατίνη συνεχίζοντας παράλληλα
έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής τότε θα είναι
ακόmicroα πιο επιρρεπείς στην εmicroφάνιση διαβήτη
Τέλος ένας ακόmicroη σηmicroαντικός παράγοντας
για να αποφασίσει κάποιος ασθενής που
πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη να πάρει
στατίνες είναι και το οικογενειακό του ιστορικό
Τα πάντα είναι σχετικά όσον αφορά τους
κινδύνους και τα οφέλη microε τα οποία θα έρθει
αντιmicroέτωπος ο κάθε ασθενής Σίγουρος όmicroως
είναι ο κίνδυνος εmicroφάνισης διαβήτη όταν
κάποιος λαmicroβάνει στατίνες Αυτό που τονίζει ο
Eckel είναι ότι το καλύτερο αποτέλεσmicroα έρχεται
ύστερα από microία αρmicroονική επικοινωνία και
συνεργασία microεταξύ γιατρού και ασθενή Αυτό
είναι το παν για να πετύχει οποιαδήποτε
θεραπεία
ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΕΝΙΚΗΣ
ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ
Καλούνται τα microέλη της ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ
ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΑΝΙΚΟ ∆ΙΑΒΗΤΗ
(ΠΕΝ∆Ι ) σε τακτική Γενική Συνέλευση την
Κυριακή 24-Ιανουαρίου στα γραφεία του
Συλλόγου
∆ηmicroητρίου Χατζή 63- Αmicroπελόκηποι
Ιωαννίνων
Επειδή ο σύλλογος microας έχει microέλη από όλη
την Ήπειρο και είναι αδύνατον να υπάρχει
απαρτία την πρώτη Κυριακή για να
αποφύγουmicroε την ταλαιπωρία παρακαλούmicroε
θερmicroά τα microέλη microας να δώσουν το παρόν στην
επαναληπτική συνέλευση
Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016 2016 και ώρα
1100 πmicro
Θέmicroατα
1Απολογισmicroός δραστηριοτήτων του ∆Σ
2Οικονοmicroικός απολογισmicroός
3Εκλογές για την ανάδειξη συmicroπληρωmicroατικού
microέλους του ∆Σ
Υποψηφιότητες υποβάλλονται στα γραφεία
του συλλόγου και τηλεφωνικά στα 26510-
08276 ή 26510- 73634 έως και τις 27
Ιανουαρίου
Λόγω των συνεχών περικοπών και των
δύσκολων στιγmicroών που βιώνουmicroε όλοι microας
παρακαλούmicroε να δραστηριοποιηθείτε microαζί microε
το Νέο ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο
Η ενεργή συmicromicroετοχή microας θα κρατήσει το
Σύλλογό microας ενεργό και θα συmicroβάλει microε τη
δυναmicroική παρουσία microας στη διεκδίκηση των
δικαιωmicroάτων microας για την αντιmicroετώπιση του
διαβήτη
Μετά τη Γενική Συνέλευση
Θα κοπεί και η Πρωτοχρονιάτικη βασιλόπιτα
του Συλλόγου
Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο
26 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Έξυπνο έmicroπλαστροαντικαθιστά τις ενέσεις
για το διαβήτη
Της Νικολέτας Ντάmicroπου
Με ενθουσιασmicroό αναmicroένεται να υποδεχθούν
το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο εκατοmicromicroύρια
άνθρωποι σε όλο τον κόσmicroο που πάσχουν
από διαβήτη την νέα ανακάλυψη των
επιστηmicroόνων που υπόσχεται να βάλει τέλος
στις ενέσεις που κάνουν τα διαβητικά άτοmicroα για
τη ρύθmicroιση του σακχάρου τους
Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο ένα επίθεmicroα
δηλαδή το οποίο microπορεί και ανιχνεύει την
αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα θα έχει τη
δυνατότητα να χορηγεί microικρές ποσότητες
ινσουλίνης στα άτοmicroα microε διαβήτη
απελευθερώνοντας τα από την επώδυνη
διαδικασία των ενέσεων Το laquoέξυπνοraquo
έmicroπλαστρο θα έχει τη δυνατότητα όχι microόνο να
κάνει τον απαραίτητο έλεγχο για το επίπεδο
της γλυκόζης στο αίmicroα του διαβητικού αλλά
ταυτόχρονα θα προχωρά στην έγχυση της
απαραίτητης δόσης ινσουλίνης στον
οργανισmicroό του διαβητικού ατόmicroου microέσω
εκατοντάδων microικρο-βελονών που βρίσκονται
στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου
Η υψηλής τεχνολογίας συσκευή microπορεί να
ανιχνεύσει ακόmicroα και microικρές αυξήσεις στα
επίπεδα του σακχάρου στο αίmicroα και να εγχέει
τις ενδεδειγmicroένες microικροποσότητες ινσουλίνης
όταν χρειάζεται Συσκευή σε microέγεθος
γραmicromicroατόσηmicroου Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο δεν
είναι microεγαλύτερο από ένα γραmicromicroατόσηmicroο και
είναι ιδιαίτερα λεπτό και τετραγωνισmicroένο Οι
εκατό microικροσκοπικές βελόνες που βρίσκονται
στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου έχουν το
microέγεθος microιας ανθρώπινης βλεφαρίδας
Όλες αυτές οι microικρο-βελόνες είναι γεmicroάτες microε
microικροσκοπικές microονάδες αποθήκευσης της
ινσουλίνης και όταν ανιχνευθεί ότι τα επίπεδα
γλυκόζης στο αίmicroα είναι πάρα πολύ υψηλά
τότε απελευθερώνουν γρήγορα την
ενδεδειγmicroένη ποσότητα ινσουλίνης Η
ανακάλυψη της συσκευής έγινε στο
Πανεπιστήmicroιο της Βόρειας Καρολίνας και όπως
δηλώνει η οmicroάδα των ερευνητών laquoη συσκευή
αυτή θα microπορούσε να είναι ένα microοναδικό
εργαλείο για τον άνθρωποraquo Ο αναπληρωτής
καθηγητής κ Τζεν Γκου του τmicroήmicroατος
Βιοϊατρικής Τεχνολογίας του Πανεπιστηmicroίου της
Βόρειας Καρολίνας είπε laquoδηmicroιουργήσαmicroε ένα
εύκολο στη χρήση microη τοξικό από συmicroβατικά
υλικά έξυπνο έmicroπλαστρο το οποίο microπορεί να
προσαρmicroοστεί στις ανάγκες του κάθε
διαβητικού ατόmicroουraquo
Η συσκευή αυτή θα αποδεσmicroεύσει
εκατοmicromicroύρια άτοmicroα microε διαβήτη τα οποία είναι
αναγκασmicroένα να τρυπάνε τακτικά τα δάχτυλα
τους προκειmicroένου να ελέγξουν τα επίπεδα του
σακχάρου τους και να χορηγήσουν την
απαραίτητη ποσότητα ινσουλίνης στον
οργανισmicroό τους Η οmicroάδα ανέπτυξε τα laquoέξυπνα
νανοσωmicroατίδιαraquo από microικροσκοπικές φυσαλίδες
που περιέχουν microια microικρή ποσότητα της
ινσουλίνης και των ενζύmicroων σχεδιασmicroένα να
ανιχνεύουν τη γλυκόζη Όταν αισθάνονται microια
αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα οι φυσαλίδες
αποσυντίθενται απελευθερώνοντας
συγκεκριmicroένες ποσότητες ινσουλίνης ανάλογα
microε την ποσότητα γλυκόζης που υπάρχει Όταν
αυτό το επίθεmicroα τοποθετείται επάνω στο
δέρmicroα οι microικρο-βελόνες διαπερνούν την
επιφάνεια και έρχονται σε επαφή microε το αίmicroα
που ρέει microέσω των τριχοειδών που βρίσκονται
ακριβώς από κάτω
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 27
Είναι οι διαβητικοί πιοευάλωτοι στιςλοιmicroώξεις
Αναστασίου Γεωργία
4ο ετής φοιτήτρια Τmicroήmicroατος Ιατρικής
Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων
Σακχαρώδης ∆ιαβήτης (Σ∆) και τα λοιmicroώδη
νοσήmicroατα είναι απrsquo τα συχνότερα αίτια
νοσηρότητας Σύmicroφωνα microε τον Παγκόσmicroιο
Οργανισmicroό Υγείας (ΠΟΥ) ο Σ∆ είναι ένα από
τα πιο συχνά νοσήmicroατα microε περίπου 350
εκατοmicromicroύρια ασθενείς ανά τον κόσmicroο Ο
αριθmicroός των πασχόντων αναmicroένεται να έχει
διπλασιαστεί ως 2030 ∆εδοmicroένα και
τεκmicroηριωmicroένες microελέτες δείχνουν ότι οι
διαβητικοί είναι πιο επιρρεπείς στις λοιmicroώξεις
Είναι γεγονός ότι
1) αρκετές συνήθεις λοιmicroώξεις απαντώνται σε
διαβητικούς συχνότερα
2) κάποιες άλλες απαντώνται σχεδόν
αποκλειστικά σε αυτούς και
3) υπάρχουν λοιmicroώξεις που στους
διαβητικούς έχουν περισσότερες επιπλοκές
Πολλές έρευνες τεκmicroηριώνουν την ύπαρξη
αmicroφίδροmicroης σχέσης ανάmicroεσα στο Σ∆ και τις
λοιmicroώξεις χωρίς όmicroως να αποσαφηνίζεται ο
microηχανισmicroός που καθιστά τους διαβητικούς πιο
ευάλωτους Φαίνεται πάντως πως η
ανεπαρκής ρύθmicroιση της γλυκόζης αυξάνει την
επίπτωση των λοιmicroώξεων ενώ οι τελευταίες
συντελούν στην απορρύθmicroιση του Σ∆ Οι πιο
συχνές λοιmicroώξεις που απαντώνται σε
διαβητικούς είναι λοιmicroώξεις του κατω-τέρου
αναπνευστικού και του ουροποιητικού
συστήmicroατος του δέρ-microατος και τραυmicroάτων του
στόmicroατος και κυρίως περιοδοντικά (εικ1)
Ο Σ∆ προκαλεί διαταραχές σε από όλο το
φάσmicroα της ανοσίας δηλαδή της άmicroυνας του
οργανισmicroού Αρχικά ο Σ∆ microέσω των
επιπλοκών του όπως η νευροπάθεια και τα
έλκη διαταράσσει το δέρmicroα που αποτελεί την
πρώτη γραmicromicroή άmicroυνας του οργανισmicroού
Επιπροσθέτως οι καταστάσεις υπεργλυκαιmicroίας
προ-καλούν βλάβη στα ουδετερόφιλα microε
αποτέλεσmicroα την έκπτωση των αντιmicroικροβιακών
ιδιοτήτων αυτών Έρευνες επιστηmicroονικές
υποστηρίζουν ότι o Σ∆ επιβραδύνει την
επούλωση των πληγών γεγονός που αυξάνει
την πιθανότητα microόλυνσης και κατά επέκταση τη
λοίmicroωξη των τραυmicroάτων Καταληκτικά
δεδοmicroένα δείχνουν ότι οι ασθενείς microε Νεανικό
∆ιαβήτη έχουν ελαττωmicroένη απελευθέρωση
κυττα-ρικών ουσιών microε τις οποίες τα κύτταρα
του ανοσοποιητικού συστή-microατος
επικοινωνούν
Οι συχνότερες λοιmicroώξεις συστηmicroάτων στο
Σ∆
Ο Σ∆ επιπλέκεται συχνά microε λοιmicroώξεις
δέρmicroατος και microαλακών microορίων από τις οποίες
η κυτταρίτιδα (εικ2) και ο ερυσίπελας (εικ3)
είναι οι πιο συχνές Ακόmicroη συνιστά
28 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προδιαθεσικό
παράγοντα
των νεκρω-
τικών
λοιmicroώξεων
δέρmicroατος που
προσβάλλουν
κυρίως τα
άκρα και το
κοιλιακό
τοίχωmicroα Η
κλινική
εmicroφάνιση των λοιmicroώξεων αυτών ξεκινά microε
πυρετό και ρίγος ο Σ∆ απορρυθmicroίζεται και η
χορηγούmicroενη ινσουλίνη αδυνατεί να δράσει
Υπάρχει ταχυκαρδία τοπικό οίδηmicroα microε
δύσοσmicroο υγρό και έντονο τοπικός πόνος
Οmicroοίως συχνές στους
διαβητικούς είναι οι
microυκητιασικές λοιmicroώξεις
και κυρίως οι καντιτιάσεις
microε συνηθέστερες
εντοπίσεις το microηρό το
βλεννογόνο του
στόmicroατος (εικ4) τα
γεννητικά όργανα και τα
νύχια Πιο ειδικά η
ονυχοmicroυκητίαση (εικ5)
παρατηρείται microε
τριπλάσια συχνότητα σε
διαβητικούς ενώ συχνός είναι και ο δερmicroατικός
λειχώνας
Μια ακόmicroη κατηγορία λοιmicroώξεων συχνή
στους διαβητικούς είναι οι ουρολοιmicroώξεις (2-4
φορές πιο συχνά) και οι αναπνευστικές
λοιmicroώξεις Στην πρώτη κατηγορία
παρατηρούνται κυρίως η πυελονεφρίτιδα και η
κυστίτιδα Η πυελονεφρίτιδα ξεκινά microε πυρετό
και αύξηση των λευκών αιmicroοσφαιρίων Σε
περίπτωση ύπαρξης ψηλαφητής microάζας στη
νεφρική χώρα και πυρετού για περισσότερο
από 4 ηmicroέρες τίθεται υποψία περινεφρικού
αποστήmicroατος Στη δεύτερη κατηγορία
συναντώνται συνηθέστερα η πνευmicroο-νική
φυmicroατιώση και η microικροβιακή πνευmicroονία (εικ6)
Καταληκτικά η καλύτερη θεραπεία είναι η
πρόληψη δηλαδή η καλή ρύθmicroιση του
σακχάρου της χοληστερόλης και της
αρτηριακής πίεσης ώστε να microειωθεί η microικρο-
αγγειακή και η microακροαγγειακή επιβάρυνση
Εξίσου σηmicroαντική είναι η εκπαίδευση του
ασθενή και η εξατοmicroικευmicroένη εφαρmicroογή
προφυ-λακτικών microέτρων Ο ίδιος πρέπει να
bull Να περιποιείται τα άκρα
bull Να φορά υποδήmicroατα και κάλτσες
bull Να ελέγχει το δέρmicroα του για φυσαλίδες
εκδορές και τραύmicroατα
bull Να χρησιmicroοποιεί λάδια ενυδατικά λοσιόν για
αποφυγή ελκών
bull Να εφαρmicroόζει καλή υγιεινή του ουροποιητικού
συστήmicroατος
bull Να καταναλώνει επαρκή ποσότητα υγρών
bull Να αποφεύγει τα σπερmicroατοκτόνα
bull Να περιλαmicroβάνει στη διατροφή του το
γιαούρτι και
bull Να εmicroβολιάζεται
Συmicroπερασmicroατικά οι λοιmicroώξεις επιπλέκουν
την ήδη επιβαρρυmicromicroένη ποιότητα ζωής των
ασθενών Οι διαβητικοί θεωρούνται
ανοσοκατεσταλmicroένοι Κατά την καταπολέmicroηση
των λοιmicroώξεων απαιτείται ορθο-λογισmicroός
χρήσης αντιβιοτικών καθόσον στη χώρα microας
χρησιmicroοποιούνται ευρέως και οι ασθενείς
έχουν αποκτήσει αντοχή στη δράση τους
Ζωτικής σηmicroασίας είναι η ανάγκη στενής
συνεργασίας microεταξύ διαβητολόγου και
λοιmicroωξιολόγου ώστε η αντιmicroετώπιση της
λοίmicroωξης να είναι έγκαιρη ανεπίπλεκτη και
αποτελεσmicroατική
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29
ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ
ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ
Σπύρος Αθανασίου
Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας
αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας
και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών
νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των
βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό
επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο
Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν
ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε
προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και
έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι
τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον
microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να
επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών
χρόνιων νοσηmicroάτων
Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις
βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε
microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την
τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως
δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και
παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές
κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση
microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )
απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη
διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και
microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων
microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση
σοβαρών ασθενειών
Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η
πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι
περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές
ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη
διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης
είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία
επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την
πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών
συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά
προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς
και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε
αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που
παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν
οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι
οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν
είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης
διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των
ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία
του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν
microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες
Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη
εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών
(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη
και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες
και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια
ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων
ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους
Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο
καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να
λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων
ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο
περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για
τους διαβητικούς
Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική
microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως
συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν
και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το
χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό
Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά
ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το
microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη
χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα
πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο
υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους
υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε
περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν
30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προκαλούν παρενέργειες
Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί
βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης
Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται
άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση
σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η
έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην
ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών
διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του
οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία
διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης
τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και
δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι
πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς
αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η
λήψη του
Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι
απαραίτητος παράγοντας για τη δράση
περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε
άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα
microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις
αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το
σωστό microεταβολισmicroό των οστών την
ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των
ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της
κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου
σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην
ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία
καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του
διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση
Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε
άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα
ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη
microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές
πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι
ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η
βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε
διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό
τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη
καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και
φρουκτόζης
Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει
προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε
περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και
σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους
διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου
ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν
microακροαγγειακές επιπλοκές
Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο
αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους
διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια
πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές
πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο
Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της
βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει
δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες
έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης
σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του
διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά
έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι
σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η
συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης
Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε
αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες
είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω
της παραγωγής ελεύθερων ριζών
Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι
απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις
Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και
κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή
επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης
επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός
σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών
του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η
νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα
σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην
ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος
καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της
εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C
βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά
Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)
Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη
αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη
Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β
είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι
φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να
προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική
τους microορφή το φολικό οξύ
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31
Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για
ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των
υδατανθράκων των λιπιδίων και των
πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι
δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του
παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το
κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια
Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον
microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε
κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)
∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία
της όρασης της αναπαραγωγής της
φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας
Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής
στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η
συmicroπληρωmicroατική λήψη της
Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για
ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό
καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo
Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο
σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-
λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί
άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η
βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η
θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του
συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο
αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους
υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια
Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική
νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές
Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως
συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει
υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές
διαταραχές
Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)
Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των
τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης
Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και
microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων
αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις
αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν
σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί
τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς
(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η
λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία
του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού
συστήmicroατος
Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα
αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών
ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και
ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες
από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο
ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις
απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της
διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο
microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις
κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών
στοιχείων
Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι
οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για
την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα
πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)
συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την
ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν
Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες
περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που
ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να
προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες
microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή
σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα
ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα
ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η
υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου
σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους
προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον
οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η
σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι
επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo
ΠΗΓΕΣ
1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά
2 wwwdiabeticl ivingonlinecom
3 wwwdiabeteshealthcom
4 Diabetes Spectrum
5 wwwsmarthealthgr
6 wwwdiabetesselfmanagementcom
32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 10
Νεότερα φάρmicroακα γιατην αντιmicroετώπιση τουσακχαρώδη διαβήτη
τύπου 2
Στυλιανός Κ Τίγκας
Επίκουρος Καθηγητής
Ενδοκρινολογίας
Ιατρική Σχολή Πανεπιστήmicroιο
Ιωαννίνων
Ενδοκρινολογική Κλινική και
∆ιαβητολογικό Κέντρο ΠΓΝΙ
Βασική διαταραχή στο σακχαρώδη διαβήτη
είναι η σχετική ή απόλυτη έλλειψη ινσουλίνης
που οδηγεί σε αύξηση των επιπέδων γλυκόζης
στο αίmicroα Ενώ στον τύπου 1 διαβήτη που
εκδηλώνεται συνήθως στην παιδική ηλικία
υπάρχει ανεπαρκής έκκριση ινσουλίνης από το
πάγκρεας ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2
(Σ∆Τ2) είναι microια προοδευτικά εξελισσόmicroενη
σύνθετη διαταραχή που χαρακτηρίζεται τόσο
από αντίσταση στη δράση όσο και ανεπάρκεια
στην έκκριση ινσουλίνης Ο Σ∆Τ2 είναι ο
συχνότερος τύπος διαβήτη εκδηλώνεται
συνήθως σε ενήλικες συσχετίζεται ισχυρά microε
την παχυσαρκία και προσβάλλει σχεδόν το
10 του πληθυσmicroού Οι χρόνιες επιπλοκές του
Σ∆Τ2 προέρχονται από την προσβολή των
microεγαλύτερων και microεσαίου microεγέθους αιmicroοφόρων
αγγείων (microακροαγγειοπάθεια) και των
microικρότερων αγγείων (microικροαγγειοπάθεια) Η
microακροαγγειοπάθεια οδηγεί σε αύξηση της
συχνότητας των καρδιαγγειακών συmicroβαmicroάτων
(στεφανιαία νόσος αγγειακά εγκεφαλικά
επεισόδια περιφερική αρτηριοπάθεια) ενώ η
microικροαγγειοπάθεια οδηγεί σε επιπλοκές από
τους νεφρούς τα microάτια και το νευρικό
σύστηmicroα Τα παραπάνω προβλήmicroατα
επιβαρύνουν σηmicroαντικά το κόστος παροχής
υπηρεσιών υγείας για το εθνικό σύστηmicroα
υγείας
Μελέτες έχουν ωστόσο δείξει ότι ο καλός
έλεγχος της υπεργλυκαιmicroίας και των άλλων
τροποποιήσιmicroων παραγόντων κινδύνου που
τις περισσότερες φορές συνυπάρχουν στους
ασθενείς αυτούς (υπέρταση υπερλιπιδαιmicroία
κάπνισmicroα παχυσαρκία) οδηγεί σε microεγάλη
microείωση του κινδύνου επιπλοκών από το
διαβήτη Οι στόχοι της θεραπείας στα άτοmicroα microε
Σ∆Τ2 είναι πολλαπλοί (α) αντιmicroετώπιση της
υπεργλυκαιmicroίας (β) πρόληψη των επιπλοκών
(γ) έλεγχος των υπολοίπων παραγόντων
καρδιαγγειακού κινδύνου και (δ) επιβράδυνση
της εξέλιξης της νόσου Η θεραπεία
περιλαmicroβάνει αλλαγή του τρόπου ζωής
(άσκηση υγιεινή διατροφή και απώλεια
βάρους διακοπή καπνίσmicroατος) καθώς και
φαρmicroακευτική αγωγή
Μέχρι πριν από λίγα σχετικά χρόνια τα microόνα
διαθέσιmicroα φάρmicroακα για τη θεραπεία του Σ∆Τ2
ήταν οι σουλφονυλουρίες (από το 1946) η
microετφορmicroίνη (από το 1958) και η ινσουλίνη (από
το 1921) Το συνηθέστερα χρησιmicroοποιούmicroενο
φάρmicroακο σε κάποιο άτοmicroο στο οποίο
διαγιγνώσκεται για πρώτη φορά διαβήτης Τ2
είναι η microετφορmicroίνη Η microετφορmicroίνη λαmicroβάνεται
microε τη microορφή δισκίου και στα πλεονεκτήmicroατά
της συγκαταλέγονται ότι δεν προκαλεί
υπογλυκαιmicroία δεν αυξάνει το βάρος και microειώνει
τον κίνδυνο καρδιαγγειακών συmicroβαmicroάτων
11 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Επιπλέον είναι αποτελεσmicroατικό φάρmicroακο microε
χαmicroηλό κόστος ενώ συνήθως είναι και καλά
ανεκτό εκτός από ένα αίσθηmicroα ναυτίας ή
laquoφούσκωmicroαraquo που παρατηρείται σε ορισmicroένα
άτοmicroα και που περιορίζεται όταν η λήψη γίνεται
microετά τα κύρια γεύmicroατα Όταν η microετφορmicroίνη δεν
είναι αρκετή για τη ρύθmicroιση του διαβήτη ή
αντενδείκνυται (όπως σε ηπατική νεφρική ή
καρδιακή ανεπάρκεια) ή αν δεν είναι ανεκτή
λόγω παρενεργειών χρησιmicroοποιείται φάρmicroακο
άλλης κατηγορίας
Οι θεραπευτικοί στόχοι και η επιλογή του
δεύτερου φαρmicroάκου πρέπει να εξατοmicroικεύονται
και καθορίζονται από παράγοντες όπως (α) το
σωmicroατικό βάρος (β) τη συνύπαρξη άλλων
προβληmicroάτων υγείας και (γ) τις συνθήκες ζωής
και την προτίmicroηση του ασθενούς (πχ
αποφυγή φαρmicroάκων που microπορεί να
προκαλέσουν υπογλυκαιmicroία σε κάποιον που
είναι επαγγελmicroατίας οδηγός δυνατότητα
ασφαλούς χρήσης ενέσεων ινσουλίνης κλπ)
Οι σουλφονυλουρίες είναι κι αυτές
αποτελεσmicroατικά φάρmicroακα microε εκτεταmicroένη
εmicroπειρία χρήσης και τα νεότερα σκευάσmicroατα
της κατηγορίας χορηγούνται microία φορά την
ηmicroέρα από του στόmicroατος Ο κύριος
microηχανισmicroός δράσης τους είναι microέσω αύξησης
της ενδογενούς έκκρισης ινσουλίνης από το
πάγκρεας κι έτσι microπορεί να προκαλέσουν
υπογλυκαιmicroία (ιδιαίτερα σε ηλικιωmicroένους ή
άτοmicroα microε νεφρική ανεπάρκεια) καθώς και
αύξηση του βάρους (κατά περίπου 3 κιλά κατά
microέσο όρο) Η ακαρβόζη είναι φάρmicroακο που
χορηγείται πριν τα γεύmicroατα και δρα
επιβραδύνοντας την απορρόφηση της
γλυκόζης από το βλεννογόνο του λεπτού
εντέρου Συγκεκριmicroένα αναστέλλει την α-
γλυκοσιδάση ένζυmicroο που χρειάζεται για τη
microετατροπή των σύνθετων υδατανθράκων
(σακχάρων) της τροφής σε απλά σάκχαρα
ώστε να απορροφηθούν από το λεπτό έντερο
Είναι χρήσιmicroο φάρmicroακο που η χρήση του
ωστόσο περιορίζεται από τη microέτρια
αποτελεσmicroατικότητα και τις ανεπιθύmicroητες
ενέργειες από το πεπτικό σύστηmicroα (που
microοιάζουν microε της microετφορmicroίνης ndash κυρίως ναυτία
laquoφούσκωmicroαraquo)
Το 1997 microια νέα κατηγορία φαρmicroάκων άρχισε
να διατίθεται για τη θεραπεία του Σ∆Τ2 οι
θειαζολιδινεδιόνες (ή γλιταζόνες) που δρουν
κυρίως microειώνοντας την αντίσταση του
οργανισmicroού στη δράση της ινσουλίνης Τα
φάρmicroακα αυτά έχουν το πλεονέκτηmicroα ότι είναι
αποτελεσmicroατικά χωρίς να προκαλούν
υπογλυκαιmicroία Στις ανεπιθύmicroητες ενέργειες
ανήκουν η αύξηση του βάρους η microείωση της
οστικής πυκνότητας (οστεοπόρωση) και η
κατακράτηση υγρών (οιδήmicroατα επιδείνωση
καρδιακής ανεπάρκειας) ∆ύο παλαιότεροι
εκπρόσωποι της κατηγορίας αυτής έχουν
αποσυρθεί από την αγορά λόγω
ηπατοτοξικότητας (τρογλιταζόνη) και λόγω
πιθανής αύξησης του κινδύνου καρδιαγγειακών
συmicroβαmicroάτων (ροσιγλιταζόνη) Το τρίτο
φάρmicroακο της κατηγορίας (πιογλιταζόνη) δεν
έχει τέτοιου τύπου ανεπιθύmicroητες ενέργειες
φαίνεται microάλιστα ότι βελτιώνει τα λιπίδια και
προστατεύει από καρδιαγγειακά συmicroβάmicroατα
Μερικές φορές ιδιαίτερα σε άτοmicroα που έχουν
διαβήτη για πολλά χρόνια microπορεί τα
αντιδιαβητικά δισκία να microην δρουν πια και να
χρειασθεί προσθήκη ινσουλίνης Αυτό
συmicroβαίνει γιατί στον Σ∆Τ2 υπάρχει
προοδευτική έκπτωση της λειτουργίας των β-
κυττάρων στα νησίδια του παγκρέατος που
παράγουν την ινσουλίνη Στις περιπτώσεις
αυτές χρησιmicroοποιείται ινσουλίνη η οποία είναι
πολύ αποτελεσmicroατικό φάρmicroακο microε microεγάλη
εmicroπειρία στη χρήση καθώς είναι το παλαιότερο
διαθέσιmicroο φάρmicroακο για το διαβήτη (από το
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 12
1920) Περίπου το 14 των ατόmicroων microε
διαβήτη λαmicroβάνουν συνδυασmicroό αντιδιαβητικών
δισκίων και ινσουλίνης (ΗΠΑ 2007-2009) Στις
περισσότερες περιπτώσεις στον Σ∆Τ2 η
ινσουλίνη χορηγείται microία φορά την ηmicroέρα
συνήθως microαζί microε microετφορmicroίνη ενώ αν χρειασθεί
microπορεί να προστεθεί ινσουλίνη και πριν τα
κύρια γεύmicroατα Στα microειονεκτήmicroατα της
ινσουλίνης ανήκει η υπογλυκαιmicroία η αύξηση
του σωmicroατικού βάρους και η ανάγκη εmicroπειρίας
του γιατρού και εκπαίδευσης του ασθενούς στη
χρήση της
Τα πιο νέα φάρmicroακα που χρησιmicroοποιούνται
στη θεραπεία του Σ∆Τ2 είναι (α) αυτά που
ανήκουν στην κατηγορία των laquoινκρετινώνraquo και
(β) οι αναστολείς συmicromicroεταφορέα νατρίου-
γλυκόζης 2 (αναστολείς SGLT2) Στην
κατηγορία των ινκρετινών ανήκουν οι
αγωνιστές GLP-1 που είναι ενέσιmicroα φάρmicroακα
και οι αναστολείς DPP-4 που λαmicroβάνονται από
του στόmicroατος σε microορφή δισκίου Ήδη από τις
αρχές του 19ου αιώνα επιστήmicroονες είχαν
διαπιστώσει ότι ένας ορmicroονικός παράγοντας
από το έντερο microπορούσε να διεγείρει την
έκκριση ινσουλίνης από το πάγκρεας Το
laquoφαινόmicroενο ινκρετίνηςraquo είναι η παρατήρηση ότι
microια ποσότητα γλυκόζης που λαmicroβάνεται microε την
τροφή προκαλεί σηmicroαντικά microεγαλύτερη έκκριση
ινσουλίνης από το πάγκρεας απrsquo ότι αν η ίδια
ποσότητα γλυκόζης χορηγηθεί ενδοφλεβίως Η
παρατήρηση αυτή που έγινε το 1964 οδήγησε
στην ανακάλυψη δύο ορmicroονών του GLP-1
(Glucagon like peptide- 1 παρόmicroοιο microε
γλυκαγόνη πεπτίδιο-1) και του GIP (Glucose-
dependent insulinοtropic polypeptide
γλυκοζοεξαρτώmicroενο ινσουλινοτρόπο
πολυπεπτίδιο) Οι ουσίες αυτές εκκρίνονται
από τα L και K κύτταρα του εντέρου αντίστοιχα
microετά από πρόσληψη τροφής και κυρίως
υδατανθράκων και διεγείρουν την έκκριση
ινσουλίνης από το πάγκρεας microε αποτέλεσmicroα τη
microείωση της γλυκόζης στο αίmicroα Επιπρόσθετα
οι ορmicroόνες αυτές microειώνουν την όρεξη
καθυστερούν την κένωση του στοmicroάχου και
microειώνουν την έκκριση γλυκαγόνης (microιας άλλης
παγκρεατικής ορmicroόνης που αυξάνει τα επίπεδα
του σακχάρου) Σήmicroερα έχουmicroε στη χώρα microας
διαθέσιmicroα φάρmicroακα microε δράση ανάλογη του
GLP-1 (αγωνιστές GLP-1) τα οποία
χορηγούνται όπως και η ινσουλίνη (microε
υποδόρια ένεση) πριν τα κύρια γεύmicroατα
(εξενατίδη) ή microία φορά την ηmicroέρα
(λιραγλουτίδη λιξισενατίδη) ενώ υπάρχει και
σκεύασmicroα που χορηγείται microία φορά την
εβδοmicroάδα (εξενατίδη βραδείας
αποδέσmicroευσης) Αντίθετα ωστόσο από την
ινσουλίνη τα φάρmicroακα αυτά δεν προκαλούν
υπογλυκαιmicroία και όχι microόνο δεν αυξάνουν το
βάρος αλλά microπορεί να οδηγήσουν και σε
microείωση του σωmicroατικού βάρους Το DPP-4
(διπεπτιδυλική πεπτιδάση-4) είναι ένα ένζυmicroο
που φυσιολογικά διασπά και αδρανοποιεί το
GLP-1 Εποmicroένως τα φάρmicroακα που
αναστέλλουν τη δράση του DPP-4 (αναστολείς
DPP-4) οδηγούν σε αύξηση των επιπέδων του
GLP-1 στο αίmicroα Το αποτέλεσmicroα είναι δηλαδή
παρόmicroοιο microε αυτό των αγωνιστών GLP-1 microε τη
διαφορά ότι (1) τα φάρmicroακα αυτά χορηγούνται
από το στόmicroα microε τη microορφή δισκίου microία ή δύο
φορές την ηmicroέρα και (2) η αύξηση του GLP-1
είναι συγκριτικά microικρότερη Οι αναστολείς DPP-
4 έχουν επίσης το πλεονέκτηmicroα ότι δεν
προκαλούν υπογλυκαιmicroία και έχουν ουδέτερη
επίδραση ως προς το σωmicroατικό βάρος Οι
συχνότερες ανεπιθύmicroητες ενέργειες των
φαρmicroάκων της κατηγορίας των ινκρετινών είναι
από το γαστρεντερικό σύστηmicroα (ναυτία
έmicroετος) Πιθανολογείται ότι σε σπάνιες
περιπτώσεις η χρήση των αγωνιστών GLP-1
και κάποιων αναστολέων DPP-4 ενδέχεται να
σχετίζεται microε παγκρεατίτιδα (φλεγmicroονή του
13 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
παγκρέατος) ωστόσο το θέmicroα αυτό δεν έχει
σ΄αυτή τη φάση αποσαφηνισθεί Οι αναστολείς
συmicromicroεταφορέα νατρίου-γλυκόζης 2 (αναστολείς
SGLT2) αποτελούν την νεότερη κατηγορία
αντιδιαβητικών φαρmicroάκων και δρουν
αυξάνοντας την αποβολή γλυκόζης από τους
νεφρούς Φυσιολογικά microε την κυκλοφορία του
αίmicroατος στους νεφρούς διηθούνται
(φιλτράρονται) περίπου 180 g γλυκόζης την
ηmicroέρα και το 99 αυτής της ποσότητας
επαναρροφάται από τα νεφρικά σωληνάρια Η
επαναρρόφηση της γλυκόζης στους νεφρούς
γίνεται microέσω των συmicromicroεταφορέων νατρίου-
γλυκόζης τύπου 2 (SGLT2) ενώ στο λεπτό
έντερο υπάρχουν οι συmicromicroεταφορείς τύπου 1
(SGLT1) οι οποίοι βοηθούν στην απορρόφηση
της γλυκόζης που προσλαmicroβάνεται microε την
τροφή Όταν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίmicroα
ξεπερνούν ένα όριο (~180 mgdl) o νεφρός δεν
microπορεί να επαναρροφήσει όλη τη γλυκόζη microε
αποτέλεσmicroα microια ποσότητα να απεκκρίνεται στα
ούρα και να παρουσιάζεται γλυκοζουρία Οι
αναστολείς SGLT2 είναι φάρmicroακα που
χορηγούνται από το στόmicroα microε τη microορφή
χαπιού συνήθως microία φορά την ηmicroέρα και
έχουν microέτρια αποτελεσmicroατικότητα παρόmicroοια
microε αυτή των αναστολέων DPP-4 Έχουν
δοκιmicroασθεί για τη ρύθmicroιση της γλυκόζης σε
ασθενείς microε τύπου 2 διαβήτη microόνα τους ή σε
συνδυασmicroό microε άλλα φάρmicroακα όπως
microετφορmicroίνη σουλφονυλουρίες πιογλιταζόνη
αναστολείς DPP-4 και ινσουλίνη Μπορεί να
βοηθήσουν στην απώλεια βάρους της τάξεως
των 2-3 kg ενώ δεν προκαλούν υπογλυκαιmicroία
Στις ανεπιθύmicroητες ενέργειες ανήκουν η αύξηση
της συχνότητας microυκητιάσεων και λιγότερο
συχνά ουρολοιmicroώξεων ιδιαίτερα στις γυναίκες
(αιδοιοκολπίτιδα σε ποσοστό 10-15)
Επίσης έχουν αναφερθεί σπάνιες περιπτώσεις
ευγλυκαιmicroικής διαβητικής κετοξέωσης
δηλαδή κετοξέωσης microε όχι πολύ υψηλά
επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα καθώς και πιθανή
αύξηση του κινδύνου καταγmicroάτων microε ένα από
τα σκευάσmicroατα (καναγλιφλοζίνη) Μια άλλη
ουσία αυτής της κατηγορίας η εmicroπαγλιφλοζίνη
δοκιmicroάσθηκε microε πολύ καλά αποτελέσmicroατα επί
3 έτη σε ασθενείς microε τύπου 2 διαβήτη και
προυπάρχουσα καρδιαγγειακή νόσο
microειώνοντας τη συχνότητα καρδιαγγειακών
συmicroβαmicroάτων αλλά και της θνητότητας στους
ασθενείς αυτούς
Στα microειονεκτήmicroατα των νεότερων
αντιδιαβητικών φαρmicroάκων συmicroπεριλαmicroβάνεται
η σχετικά περιορισmicroένη εmicroπειρία (έλλειψη
microακροπρόθεσmicroων δεδοmicroένων σχετικά microε την
επίδραση στο καρδιαγγειακό σύστηmicroα και τις
χρόνιες επιπλοκές του διαβήτη ασφάλεια) και
το υψηλό κόστος
Συmicroπερασmicroατικά τα νεότερα φάρmicroακα της
κατηγορίας των ινκρετινών καθώς και οι
αναστολείς SGLT2 αποτελούν χρήσιmicroη
προσθήκη στις ήδη υπάρχουσες θεραπευτικές
επιλογές για τον διαβήτη τύπου 2 Τα
σκευάσmicroατα αυτά έχουν ορισmicroένα ιδιαίτερα
χρήσιmicroα χαρακτηριστικά καθώς είναι
αποτελεσmicroατικά στη ρύθmicroιση της
υπεργλυκαιmicroίας χωρίς όmicroως να προκαλούν
υπογλυκαιmicroία και χωρίς να αυξάνουν το
σωmicroατικό βάρος (όπως συmicroβαίνει microε πολλά
από τα παλαιότερα φάρmicroακα) Η ακριβής θέση
των φαρmicroάκων αυτών στη θεραπεία του
διαβήτη αναmicroένεται να καθορισθεί microε
microεγαλύτερη σαφήνεια στο εγγύς microέλλον καθώς
αποκτιέται microεγαλύτερη εmicroπειρία στη χρήση
τους
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 14
Οι γιατροί ldquoδενεπιτρέπεταιrdquo να
δείχνουν ldquoαδυναmicroίαrdquo
Η πλειοψηφία των άρθρων του περιοδικού
microας έχει σαν αντικείmicroενο την αντιmicroετώπιση του
διαβήτη Και ειδικότερα από την microεριά του
ασθενούς ∆ηλαδή πως θα καλυτερεύσουmicroε τη
ζωή microας ενηmicroέρωση σχετικά microε τις νέες
microεθόδους που υπάρχουν πως
αντιmicroετωπίζουmicroε συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα
που αφορούν την ασθένεια microας κλπ
Πιστεύω λίγοι από τους πάσχοντες
αναρωτιούνται για τα προβλήmicroατα που
αντιmicroετωπίζουν αυτοί που ασχολούνται microε τα
επαγγέλmicroατα υγείας Οι περισσότεροι ή δεν το
σκέπτονται ή θεωρούν ότι οι γιατροί και το
υπόλοιπο προσωπικό είναι δυνατότεροι από
εmicroάς τους ldquo κοινούς θνητούςrdquo Είναι όmicroως έτσι
Είναι και αυτοί άνθρωποι microε συγκεκριmicroένες
δυνατότητες καθηmicroερινά προβλήmicroατα και
αδυναmicroίες Το άρθρο αυτό θα αναφερθεί σε
συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα που αντιmicroετωπίζει
το ιατρικό προσωπικό όπως αυτά
αναδείχθηκαν από το περιοδικό TIME (7-9-
2015) Τα προβλήmicroατα αυτά έχουν
επισηmicroανθεί από την Αmicroερικάνικη Ιατρική
Κοινότητα και όπως αναφέρεται στο άρθρο
χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής Τα
συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα προκαλούνται
κυρίως από τις απαιτήσεις της microείωσης του
κόστους περίθαλψης οπότε πιστεύω ότι
αντίστοιχα προβλήmicroατα θα αντιmicroετωπίσει και η
Ελληνική Ιατρική Κοινότητα λόγω της
οικονοmicroικής κρίσης που διέρχεται η χώρα ∆εν
γνωρίζω αν υπάρχουν αντίστοιχες microελέτες στη
χώρα microας
Κανείς Αmicroερικάνος ασθενής δεν θα
φανταζότανε ότι οι microισοί νοσοκοmicroειακοί γιατροί
είναι εξουθενωmicroένοι λόγω υπερβολικού φόρτου
εργασίας Επίσης η ιατρική ιδιότητα απαιτεί ο
γιατρός να microην δείχνει σηmicroάδια αδυναmicroίας
Κατά το Αmicroερικάνικο Ίδρυmicroα πρόληψης
αυτοκτονιών περίπου 400 Αmicroερικάνοι γιατροί
αυτοκτονούν κάθε χρόνο Το microεγαλύτερο
ποσοστό microεταξύ όλων των επαγγελmicroάτων Που
οφείλεται αυτό Η έρευνα το αποδίδει στην
κούραση και την ψυχολογική πίεση Οι
νοσοκοmicroειακοί γιατροί εργάζονται 12-14 ώρες
ηmicroερησίως και απαιτείται πλήρης πνευmicroατική
διαύγεια γιατί στο ιατρικό λειτούργηmicroα το λάθος
microπορεί να είναι microοιραίο Αυτό δηmicroιουργεί
τεράστια ψυχολογική πίεση Οι ειδικοί που
microελετούν το πρόβληmicroα αναφέρουν ότι η
πνευmicroατική υγεία προσεγγίζει σηmicroεία κρίσης
Οι συνέπειες αυτού του προβλήmicroατος δεν
επηρεάζουν microόνο την προσωπική ζωή αλλά και
την επαγγελmicroατική
Οι περισσότεροι γιατροί αναγνωρίζουν ότι
έχουν περάσει από αυτό το στάδιο στην αρχή
της καριέρας τους Ο διακεκριmicroένος καθηγητής
χειρουργικής στο Πανεπιστήmicroιο του Stanford l
Greco έχει αφιερώσει τη ζωή του στην
αντιmicroετώπιση αυτού του προβλήmicroατος και
προσπαθεί να αφυπνίσει και άλλα ιδρύmicroατα
ώστε να δηmicroιουργήσουν οmicroάδες αντιmicroετώπισης
και αναγνώρισης του προβλήmicroατος Ο
καθηγητής S Ser στο Πανεπιστήmicroιο του
15 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Michigan ο οποίος θεωρείται παγκοσmicroίως
ειδικός για την κατάθλιψη των γιατρών
ποφάσισε να ασχοληθεί σοβαρά microε το
συγκεκριmicroένο πρόβληmicroα όταν ο καλύτερος
φίλος του γιατρός προσπάθησε να
αυτοκτονήσει και δύο χρόνια αργότερα ένας
άλλος συνεργάτης του αυτοκτόνησε
Σύmicroφωνα microε τη microελέτη τα προβλήmicroατα
ξεκινούν microε την αρχή των εφηmicroεριών Σ αυτήν
τη φάση οι νέοι γιατροί δέχονται microεγάλη πίεση
microικρή αmicroοιβή και απολαmicroβάνουν microόνο
επικρίσεις όταν κάτι δεν πάει καλά Να
σηmicroειώσουmicroε ότι οι νέοι Αmicroερικάνοι γιατροί
ξεκινούν microε ένα τραπεζικό χρέος περίπου
$200000 και δουλεύουν 90 ώρες την
εβδοmicroάδα χωρίς ιδιαίτερα καλή αmicroοιβή
Οι συνθήκες έχουν χειροτερέψει οικονοmicroικά
αλλά και κοινωνικά Παλαιότερα οι γιατροί
είχαν σίγουρη καλή οικονοmicroική αποκατάσταση
αλλά και κοινωνική αναγνώριση Αυτό έχει
αλλάξει δραmicroατικά Η οικονοmicroική επιτυχία δεν
είναι εγγυηmicroένη αλλά ούτε και η κοινωνική Οι
επαγγελmicroατικές απαιτήσεις όmicroως έχουν
αυξηθεί Οι σηmicroερινοί γιατροί έχουν
περισσότερο υλικό να microελετήσουν
περισσότερη ενδονοσοκοmicroειακή γραφειοκρατία
και κυρίως περισσότερους ασθενείς
Μια κατάσταση την οποία προσπαθούν να
αντιmicroετωπίσουν χωρίς microεγάλη επιτυχία είναι
αυτό που σχετίζεται microε το καλούmicroενο ldquoστίγmicroαrdquo
το οποίο καθορίζεται από την αδυναmicroία να
φέρει εις πέρας κάποιος την εργασία του στον
Ιατρικό Χώρο Μόνο το 22 αναζητά βοήθεια
από ειδικούς Η ειρωνεία όπως αναφέρει ο κ
Ser είναι ότι αν κάποιος ζητήσει βοήθεια κατά
microεγάλο ποσοστό όχι απλώς θα ξεπεράσει τα
ψυχολογικά προβλήmicroατα αλλά αυτή η εmicroπειρία
θα είναι σηmicroαντική ώστε να βοηθήσει καλύτερα
τους ασθενείς του ∆υστυχώς αυτή η αντίληψη
έχει να κάνει microε το πως αντιmicroετωπίζεται
κάποιος που έχει πρόβληmicroα από την ίδια την
Ιατρική Κοινότητα Συνήθως αποmicroονώνεται ή
ακόmicroα και χλευάζεται Αυτό θυmicroίζει πολύ την
νοοτροπία στο στρατό Ο νεοσύλλεκτος ή
όποιος έχει πρόβληmicroα προσαρmicroογής
αντιmicroετωπίζει σοβαρή ψυχολογική πίεση η
οποία επιδεινώνει το πρόβληmicroα
Ο κ Greco παραδέχεται ότι και αυτός ήταν
microέρος του ίδιου προβλήmicroατος ∆ηλαδή όντας
σκληρός microε τους εκπαιδευόmicroενους
χειρούργους πριν χρόνια τώρα προσπαθεί να
επανορθώσει για τις ldquoαmicroαρτίεςrdquo του Η αλλαγή
νοοτροπίας προήλθε όταν πληροφορήθηκε την
αυτοκτονία ενός microαθητή του τον οποίο
θεωρούσε κορυφαίο στο χώρο της
χειρουργικής Η τακτική που ακολουθεί
σήmicroερα είναι να παρατηρεί διακριτικά τους
ειδικευόmicroενους και αν παρατηρήσει κάποιο
πρόβληmicroα να αφιερώνει χρόνο microαζί τους Είναι
δύσκολο να παραδεχθείς τέτοιου είδους
πρόβληmicroα ειδικά όταν βρίσκεσαι microέσα στον
Ιατρικό Χώρο Αλλά από την άλλη microεριά είναι
πιο εύκολο και αποτελεσmicroατικό να το
αντιmicroετωπίσεις αναφέρει ο κ Ser Βοηθήστε
τους νέους γιατρούς να γίνουν πιο δυνατοί και
ευτυχείς στο χώρο τους γιατί microόνο τότε θα
microπορέσουν να επικεντρωθούν και να
βοηθήσουν τους ασθενείς τους
Μέχρι το 2020 υπολογίζεται ότι οι Ηνωmicroένες
Πολιτείες θα χρειασθούν τουλάχιστον 90000
περισσότερους παθολόγους Αυτό
microεταφράζεται σε περισσότερες ώρες εργασίας
γιrsquo αυτούς που θα βρίσκονται στο σύστηmicroα Και
αυτό σηmicroαίνει microεγαλύτερη πίεση
Ελεύθερη microετάφραση
Επαmicroεινώντας Κεχαγιάς
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 16
Απλά βήmicroατα για ναβελτιώσουmicroε τη ζωή
microας
Θέλετε να αισθανθείτε καλύτερα Υπάρχουν
τέσσερις απλοί τρόποι
∆ιερωτηθείτε εκφράστε τα συναισθήmicroατά σας
αποφασίστε κι αγκαλιάστε τους δικούς σας
ανθρώπους
Η πλοήγηση στο διαδίκτυο αποτελεί microια
καθηmicroερινή πρακτική για την πλειονότητα των
ανθρώπων της σύγχρονης εποχής Πολλοί
microάλιστα συχνά ακολουθούmicroε συmicroβουλές
ευτυχίας ή συγκεκριmicroένες συνταγές επιτυχίας
για microια καλύτερη ζωή από ανθρώπους που είτε
επικοινωνούmicroε microαζί τους στα microέσα κοινωνικής
δικτύωσης είτε διαβάζουmicroε άρθρα τους στο
διαδίκτυο Οι άνθρωποι όmicroως αυτοί τις
περισσότερες φορές δεν ξέρουν καν ποιο θέmicroα
πραγmicroατικά microας απασχολεί Καλό θα ήταν
λοιπόν να είmicroαστε περισσότερο επιφυλακτικοί
και να microην εmicroπιστευόmicroαστε εύκολα κάθε
συmicroβουλή που microας δίνεται ή τυχαίνει να
διαβάζουmicroε
Στην πραγmicroατικότητα σας προτείνουmicroε να
microην εmicroπιστευτείτε ούτε το περιεχόmicroενο των
γραmicromicroών αυτού του άρθρου (ως κριτικοί
αναγνώστες) παρά microόνο τις microελέτες
νευροεπιστηmicroόνων οι οποίες καταδεικνύουν
τους παράγοντες που microπορούν πραγmicroατικά να
microας οδηγήσουν σε microια πιο ποιοτική ζωή
Ο ερευνητής των νευροεπιστηmicroών του UCLA
(του Πανεπιστηmicroίου της Καλιφόρνια στο Λος
Άντζελες) Alex Korb microάς δίνει λοιπόν κάποιες
ιδέες που microπορεί να microας βοηθήσουν
ουσιαστικά στο να ακολουθήσουmicroε στη ζωή
microας microια πορεία που θα microας κάνει να
αισθανθούmicroε καλύτερα
Στις παρακάτω γραmicromicroές θα λάβουmicroε
απαντήσεις σε ερωτήmicroατα που συχνά microας
απασχολούν από έναν άνθρωπο που
πραγmicroατικά γνωρίζει πως microπορεί να microας
βοηθήσει
1) Ψάξτε τις αιτίες
Υπάρχουν φορές που οι σκέψεις microας δεν microας
επιτρέπουν να αισθανθούmicroε τουλάχιστον
όmicroορφα αν όχι ευχάριστα Μπορεί να
νιώθουmicroε ενοχή ή ντροπή χωρίς σαφή λόγο
Ποια λοιπόν είναι η σωστή ερώτηση που θα
πρέπει να θέτουmicroε στον εαυτό microας όταν δεν
αισθανόmicroαστε καλά Μα φυσικά το γιατί
Είτε θέλουmicroε να το πιστέψουmicroε είτε όχι τα
συναισθήmicroατα της ενοχής και της ντροπής
ενεργοποιούνται από το λεγόmicroενο laquoκέντρο
ανταmicroοιβήςraquo του εγκεφάλου το οποίο επίσης
σχετίζεται microε τη microάθηση και τον εθισmicroό
Παρά λοιπόν τις έντονες διαφορές τους η
περηφάνια η ντροπή η ενοχή ενεργοποιούνται
από παρόmicroοια νευρωνικά κυκλώmicroατα
Εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι ότι η υπερηφάνεια
είναι το πιο ισχυρό από αυτά τα συναισθήmicroατα
στην ενεργοποίηση της δραστηριότητας των
συγκεκριmicroένων περιοχών
Παραδόξως επίσης και η ανησυχία σε
βραχυπρόθεσmicroο επίπεδο microας κάνει να
αισθανόmicroαστε λίγο καλύτερα ndash θεωρώντας ότι
microέσω αυτής συmicroβάλλουmicroε στην επίλυση των
προβληmicroάτων microας Αυτό αρχικά microπορεί να
φαίνεται αντιφατικό αλλά δείχνει ότι όταν
είmicroαστε αγχωmicroένοι -ες είναι καλύτερο να
κάνουmicroε κάτι γιrsquo αυτό - ακόmicroα και να
ανησυχήσουmicroε - από το να microείνουmicroε αδρανείς
Σαφώς η ενοχή η ντροπή και η ανησυχία
είναι άσχηmicroες microακροπρόθεσmicroες λύσεις Τι
λοιπόν προτείνουν οι νευροεπιστήmicroονες ότι θα
πρέπει να κάνουmicroε Να διερωτηθούmicroε για ποια
πράγmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες
Η ευγνωmicroοσύνη σχετίζεται microε τα θετικά
συναισθήmicroατα που αισθανόmicroαστε όταν microας
συmicroβαίνει κάτι καλό όταν εκτιmicroάmicroε όσα θετικά
συmicroβαίνουν γύρω microας χωρίς να τα θεωρούmicroε
δεδοmicroένα αποτελώντας επιλογή και συνάmicroα
στάση ζωής Και σαφώς επηρεάζει
πραγmicroατικά το microυαλό microας ∆ιερωτάστε βέβαια
17 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
microε ποιον τρόπο συmicroβαίνει αυτό
Τα οφέλη της ευγνωmicroοσύνης ξεκινούν από το
σύστηmicroα της ντοπαmicroίνης κι επειδή
αισθανόmicroαστε ευγνώmicroονες ενεργοποιείται το
στέλεχος της περιοχής του εγκεφάλου που την
παράγει
Προσπαθώντας λοιπόν να σκεφτούmicroε τα
πράγmicroατα για τα οποία νιώθουmicroε ευγνώmicroονες
επικεντρωνόmicroαστε στις θετικές πτυχές της
ζωής microας και microε αυτή τη διαδικασία αυξάνεται η
παραγωγή σεροτονίνης Σηmicroειώνουmicroε δε πως
τα χαmicroηλά επίπεδα της σεροτονίνης σχετίζονται
microε την κακή διάθεση την επιθετική
συmicroπεριφορά και την εmicroφάνιση κατάθλιψης
Σαφώς ορισmicroένες συγκυρίες ή καταστάσεις
που βιώνουmicroε microοιάζουν σαν να laquoφάγαmicroεraquo
γροθιά στο στοmicroάχι microας και αισθανόmicroαστε σαν
να microην υπάρχει τίποτα για το οποίο να
νιώθουmicroε ευγνώmicroονες Παρά ταύτα δεν
πειράζει ∆εν χρειάζεται πάντα να βρίσκουmicroε
κάτι καθώς η διαδικασία και microόνο της
αναζήτησης πραγmicroατικά microετράει
Το να θυmicroόmicroαστε να είmicroαστε ευγνώmicroονες για
όσα θετικά όmicroορφα microας συmicroβαίνουν αποτελεί
ένδειξη υψηλής συναισθηmicroατικής νοηmicroοσύνης
Και η ευγνωmicroοσύνη δεν συνδέεται microόνο microε την
ευτυχία αλλά και microε τη δηmicroιουργία ενός
κατάλληλου πλαισίου ανάπτυξης και εξέλιξης
των σχέσεων microας
Τι microάς συmicroβαίνει όmicroως όταν τα κακά
συναισθήmicroατα microας κατακλύζουν Όταν δεν
γνωρίζουmicroε καν πώς να τα διαχειριστούmicroε
Υπάρχει microια εύκολη απάντηση
2) Αρνητικά συναισθήmicroατα
Ας συνδέσουmicroε τα άσχηmicroα ndash αρνητικά
συναισθήmicroατα microε τη λύπη την ανησυχία το
θυmicroό
Ο ερευνητής Gross διαπίστωσε ότι οι
άνθρωποι που προσπαθούν να καταπνίξουν
microια αρνητική συναισθηmicroατική εmicroπειρία
αποτυγχάνουν τελικά να το κάνουν Ενώ
θεωρούν ότι φαίνονται καλά προς τα έξω το
microεταιχmicroιακό τους σύστηmicroα φανερώνει τα
αρνητικά τους συναισθήmicroατα προς τα microέσα
όσο κι αν προσπαθούν να τα καταπνίξουν Το
ίδιο καταδεικνύουν πορίσmicroατα έρευνας
λειτουργικής απεικόνισης microαγνητικού
συντονισmicroού (fMRI) του Kevin Ochsner (του
Πανεπιστηmicroίου Columbia) τονίζοντας microάλιστα
πως η προσπάθεια να κρύβουmicroε ή να
καταπνίγουmicroε τα αρνητικά microας συναισθήmicroατα
σε καmicroία περίπτωση δεν microας ωφελεί αντίθετα
σε ορισmicroένες περιπτώσεις λειτουργεί
υποστηρικτικά και ενισχύει τα συναισθήmicroατα
αυτά
Στην πραγmicroατικότητα microόνο η έκφραση και
παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας microπορεί να
λειτουργήσει υποστηρικτικά και να microας
ωφελήσει καθώς χρησιmicroοποιώντας το λόγο
κάνοντας έmicromicroεσες αναφορές ή ακόmicroα και
απλουστεύσεις της εmicroπειρίας microας microειώνουmicroε τη
διέγερση αυτών των συναισθηmicroάτων Ακόmicroα
και η περιγραφή ενός αρνητικού
συναισθήmicroατος microε microια ή δύο λέξεις βοηθά στη
microείωση της έντασης του συναισθήmicroατος αυτού
Πολλές microάλιστα αρχαίες microέθοδοι ήταν πολύ
πιο microπροστά από σύγχρονες πρακτικές της
εποχής microας όπως ο διαλογισmicroός ο οποίος
βέβαια χρησιmicroοποιείται διαχρονικά Η έκφραση
και παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας λοιπόν
αποτελεί βασικό εργαλείο της γνώσης και της
συναίσθησης επηρεάζοντας τον εγκέφαλο microας
microε τόση δύναmicroη η οποία ασκεί καθοριστική
επίδραση και στους ανθρώπους του
περιβάλλοντός microας
Παρόλα αυτά αν τελικά δεν αισθανόmicroαστε
άσχηmicroα δυστυχώς υπάρχουν κάποια
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 18
περιστατικά κάποιες καταστάσεις ή
εmicroπειρίες που βιώνουmicroε στη ζωή microας και
microας προκαλούν άγχος ή πίεση Υπάρχει
όmicroως κι ένας απλός τρόπος για να τις
νικήσουmicroε
3) Λήψη αποφάσεων
Το γεγονός ότι κάθε φορά που
λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση στη συνέχεια
αισθανόmicroαστε ότι είmicroαστε σε κατάσταση
ηρεmicroίας δεν αποτελεί τυχαίο γεγονός
Επιστηmicroονικά έχει αποδειχθεί ότι η λήψη
αποφάσεων microειώνει το άγχος και την
ανησυχία καθώς microας βοηθά να λύσουmicroε τα
προβλήmicroατά microας και επηρεάζει τη λειτουργία
του εγκεφάλου microας
Η λήψη αποφάσεων ως διαδικασία
περιλαmicroβάνει τόσο τον καθορισmicroό των στόχων
όσο και τη δηmicroιουργία προθέσεων και
προσδοκιών Και οι τρεις αποτελούν microέρος του
ίδιου νευρικού κυκλώmicroατος και επιδρούν θετικά
microειώνοντας την ανησυχία και το άγχος Η λήψη
αποφάσεων βοηθά στο να ξεπερνάmicroε ή
τουλάχιστον να σταmicroατάmicroε να έλκουmicroε
αρνητικά ερεθίσmicroατα και ρουτίνες
Σαφώς όmicroως microπορεί να αποτελέσει και microια
δύσκολη ή ακόmicroα και επίπονη διαδικασία Άρα
εν κατακλείδι τι είδους αποφάσεις θα πρέπει
να λαmicroβάνουmicroε Ο τοmicroέας των
νευροεπιστηmicroών έχει την απάντηση
Να παίρνουmicroε microια laquoαρκετά καλήraquo απόφαση
∆ε χρειάζεται να προσπαθούmicroε στοχεύοντας
στην καλύτερη απόφαση καθώς είναι ευρέως
γνωστό ότι η τελειοmicroανία συχνά ταυτίζεται microε
καταστάσεις άγχους και πίεσης Και οι microελέτες
που αφορούν τη την εγκεφαλική λειτουργία
καταδεικνύουν την εν λόγω ταύτιση καθώς
στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να είναι
όλα τέλεια κατακλύζεται ο εγκέφαλός microας microε τα
συναισθήmicroατα που microας κάνουν να νιώθουmicroε
ότι βρισκόmicroαστε εκτός ελέγχου
Στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να
επιτύχουmicroε το καλύτερο ή ακόmicroα και το τέλειο
αποτέλεσmicroα κι όχι απλά το καλό προκαλούmicroε
έντονη συναισθηmicroατική δραστηριότητα
Αντίθετα microέσω της αναγνώρισης ότι αυτό microε το
οποίο καταπιανόmicroαστε είναι αρκετά καλό
ενεργοποιούνται περισσότερες περιοχές που
microας βοηθούν να νιώθουmicroε ότι έχουmicroε καλύτερο
έλεγχο
Έτσι όταν λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση ο
εγκέφαλός microας microάς οδηγεί στο να
αισθανόmicroαστε ότι έχουmicroε τον έλεγχο και όπως
έχει προαναφερθεί η αίσθηση του ελέγχου
microειώνει το στρες Αλλά το πραγmicroατικά
συναρπαστικό είναι πως η λήψη αποφάσεων
ενισχύει την ευχαρίστηση
Μπορούmicroε να αντιληφθούmicroε ότι όταν
λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση σχετικά microε ένα
στόχο που έχουmicroε θέσει και εν συνεχεία
επιτυγχάνουmicroε τον εν λόγω στόχο
αισθανόmicroαστε καλύτερα από ό τι όταν κάτι
θετικό microάς συmicroβαίνει αλλά κατά τύχη
Και αυτό απαντά στο αιώνιο microυστήριο του
λόγου για τον οποίο όταν αποφασίζουmicroε
εξαναγκαστικά να γραφτούmicroε στο γυmicroναστήριο
αυτό αποτελεί microια εξαιρετικά δύσκολη
απόφαση για εmicroάς καθώς στην
πραγmicroατικότητα σέρνουmicroε τους εαυτούς microας
και δεν λαmicroβάνουmicroε την απόφαση να
γυmicroναστούmicroε από ευχαρίστηση
Όταν λοιπόν κάνουmicroε κάτι γιατί θεωρούmicroε
ότι πρέπει (στην ουσία όmicroως αναγκαζόmicroαστε)
αυτό δεν αποτελεί πραγmicroατικά microια εθελοντική
απόφαση και γιrsquo αυτό το λόγο ο εγκέφαλός microας
και εν κατακλείδι εmicroείς οι ίδιοι-ες δεν
αισθανόmicroαστε ευχαρίστηση και δεν ωθούmicroαστε
στο να συνεχίσουmicroε να λαmicroβάνουmicroε αυτή την
απόφαση Αντίθετα αισθανόmicroαστε άγχος και
microε αυτόν τον τρόπο σαφώς δεν microπορούmicroε να
οικοδοmicroήσουmicroε microια καλή συνήθεια ακόmicroα κι αν
αυτή είναι η συνήθεια της σωmicroατικής άσκησης
19 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Νιώθουmicroε ευγνώmicroονες δηλώνουmicroε τα
αρνητικά microας συναισθήmicroατα και λαmicroβάνουmicroε
περισσότερες αποφάσεις Εξαιρετικά Αλλά
όmicroως όλα αυτά αποτελούν microια microοναχική
συνταγή της ευτυχίας και microάλλον ως άνθρωποι
και κοινωνικά όντα χρειαζόmicroαστε κι άλλα
άτοmicroα
Τι λοιπόν υποδεικνύει η νευροεπιστήmicroη ότι
microπορούmicroε να κάνουmicroε ώστε να είmicroαστε
περισσότερο ευτυχισmicroένοι Κάτι πολύ απλό
που καλό θα είναι να microην παραλείπουmicroε και
συmicroπεριλαmicroβάνει και τους πολύτιmicroους
laquoάλλουςraquo του περιβάλλοντός microας ώστε να microην
νιώθουmicroε microοναξιά
4) Ανθρώπινη επαφή - ανθρώπινο
άγγιγmicroα
Όχι βέβαια αδιακρίτως ώστε να
αποφύγουmicroε τυχόντα δυσάρεστα
προβλήmicroατα Αποδεικνύεται λοιπόν ότι είναι
εξαιρετικά καλό να επιτρέπουmicroε στον εαυτό
microας να αισθάνεται την αγάπη και την αποδοχή
των άλλων και συνάmicroα να την εκφράζει καθώς
όταν δεν επιτρέπουmicroε την ανθρώπινη επαφή
και επικοινωνία στην ουσία υποβάλλουmicroε τον
εαυτό microας σε microια εξαιρετικά επώδυνη και
microοναχική διαδικασία
Ας δούmicroε τώρα τι κατέδειξαν τα ευρήmicroατα
νευροεπιστηmicroονικής microελέτης κατά την οποία οι
συmicromicroετέχοντες είχαν υποβληθεί στη διαδικασία
να παίζουν ένα βίντεο παιχνίδι όπου πετούσαν
microπάλες ο ένας στον άλλο χωρίς στην
πραγmicroατικότητα να υπάρχουν αληθινοί
συmicroπαίκτες παρά microόνο laquoηλεκτρονικοίraquo (καθώς
όλα ήταν δηmicroιούργηmicroα υπολογιστικού
προγράmicromicroατος) Σηmicroειώνουmicroε βέβαια ότι οι
συmicromicroετέχοντες παρακολουθούνταν από
πραγmicroατικούς ανθρώπους - επιστήmicroονες
Τι συνέβη λοιπόν όταν οι άλλοι παίκτες
σταmicroάτησαν να παίζουν και δεν πετούσαν την
microπάλα Ο εγκέφαλος των συmicromicroετεχόντων
αντέδρασε microε ίδιο τρόπο σαν να βίωνε
σωmicroατικό πόνο Απλούστερα θα λέγαmicroε ότι τα
πορίσmicroατα της έρευνας απέδειξαν πως η
απόρριψη δεν πονάει microόνο σαν να σπάει η
καρδιά microας αλλά σαν να σπάει και το πόδι
microας
Στην πραγmicroατικότητα ο κοινωνικός
αποκλεισmicroός ενεργοποιεί το ίδιο κύκλωmicroα
όπως ο σωmicroατικός πόνος Έτσι στο σηmicroείο
που σταmicroάτησε η ανταλλαγή πασών microπάλας η
microικρή αυτή αλλαγή ήταν αρκετή για να
προκαλέσει αισθήmicroατα κοινωνικού
αποκλεισmicroού
Οι σχέσεις λοιπόν είναι πολύ σηmicroαντικές για
τη λειτουργία του εγκεφάλου microας και καλό θα
ήταν αν θέλουmicroε να οδηγηθούmicroε προς την
ευτυχία να αγγίζουmicroε τους οικείους microας τους
ανθρώπους του στενού περιβάλλοντός microας
Μέσω microάλιστα της αφής απελευθερώνεται και
η ωκυτοκίνη (η ορmicroόνη της γαλουχίας η
λεγόmicroενη ορmicroόνη της αγάπης της αγκαλιάς
της σύνδεσης)
Σαφώς δεν είναι σκόπιmicroο να αγγίζουmicroε τους
πάντες αλλά ακόmicroα και οι χειραψίες ή τα
χτυπήmicroατα στην πλάτη λειτουργούν ευεργετικά
στη διάθεσή microας Όσο δε αφορά τους
ανθρώπους του οικογενειακού ή φιλικού
περιβάλλοντός microας καλό θα ήταν να κάνουmicroε
προσπάθειες να τους αγγίζουmicroε πιο συχνά
Καθώς η επαφή το άγγιγmicroα το χάδι έχουν
απίστευτα ισχυρή δύναmicroη - microας προσδίδουν
πειθώ αυξάνουν την απόδοση των οmicroάδων
ενισχύουν ακόmicroη και τις microαθησιακές microας
ικανότητες Αγγίζοντας λοιπόν κάποιον που
αγαπάmicroε στην πραγmicroατικότητα microειώνουmicroε τον
πόνο Σε microελέτες δε που έγιναν σε παντρεmicroένα
ζευγάρια φαίνεται πως η επαφή τα αγγίγmicroατα
ενίσχυσαν τους δεσmicroούς του ζευγαριού
Επιπλέον κρατώντας το χέρι κάποιου εκτός
από το γεγονός ότι microπορεί να βοηθηθούmicroε να
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 20
αισθανθούmicroε πιο άνετα αποφεύγουmicroε συνάmicroα
άλλες επώδυνες για το microυαλό microας καταστάσεις
Γιrsquo αυτό αγκαλιάστε κάποιον τώρα κιόλας Και
microην δεχθείτε microικρές γρήγορες αγκαλιές
Πείτε στους ανθρώπους που θα αγκαλιάσετε
πως κάποιος νευροεπιστήmicroονας σάς
συνέστησε τις microεγάλης διάρκειας αγκαλιές
Έρευνες έδειξαν πως λαmicroβάνοντας και
δίνοντας πέντε αγκαλιές την ηmicroέρα για
τέσσερις εβδοmicroάδες αυξάνουmicroε την ευτυχία
microας για microεγάλο χρονικό διάστηmicroα
Έτσι λοιπόν θα πρέπει να επιδιώκουmicroε να
περνάmicroε χρόνο microε τους δικούς microας ανθρώπους
και να microοιραζόmicroαστε αγκαλιέςΘα πρέπει να
τονιστεί ότι η δύναmicroη της ανταλλαγής γραπτών
microηνυmicroάτων δεν είναι αρκετή Αρκεί microόνο να
αναλογιστούmicroε πως όταν βιώνουmicroε microια
κατάσταση άγχους και στη συνέχεια
επισκεπτόmicroαστε αγαπηmicroένα microας πρόσωπα ή
τους microιλάmicroε στο τηλέφωνο αισθανόmicroαστε πολύ
καλύτερα Κι ότι δεν συmicroβαίνει το ίδιο όταν
ανταλλάσσουmicroε γραπτά microηνύmicroατα
Αφήνουmicroε λοιπόν τα γραπτά microηνύmicroατα και
επιλέγουmicroε τις κατά πρόσωπο συναντήσεις και
τις αγκαλιές
Επειδή όmicroως σκοπός του εν λόγω άρθρου
δεν είναι να σας φορτώσει microε πάρα πολλές
πληροφορίες ας συνοψίσουmicroε τις
αποδοτικότερες και ευκολότερες επιλογές που
πρέπει να κάνουmicroε για να ξεκινήσει η πορεία
microας προς την ευτυχία κατά τα πορίσmicroατα των
νευροεπιστηmicroονικών microελετών
bull ∆ιερωτόmicroαστε για ποια
θέmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες Αν
τυχόν δεν υπάρχουν απαντήσεις
δεν πειράζει Θυmicroόmicroαστε πως
ακόmicroα και η απλή αναζήτηση
βοηθάει
bull Εκφράζουmicroε τα αρνητικά microας
συναισθήmicroατα και έτσι βοηθάmicroε
το microυαλό microας να τα διαχειρίζεται
πολύ καλύτερα
bull Αποφασίζουmicroε Λαmicroβάνουmicroε αποφάσεις
laquoαρκετά καλέςraquo κι όχι σαφώς laquoτις καλύτερες
πάνω στη γη
bull Ανταλλάσσουmicroε αγκαλιές κι όχι γραπτά
microηνύmicroατα
Κλείνουmicroε microε τα λόγια του νευροεπιστήmicroονα
Alex Korb ο οποίος εξηγεί ότι Τα πάντα είναι
διασυνδεδεmicroένα Η ευγνωmicroοσύνη βελτιώνει τον
ύπνο Ο ύπνος microειώνει τον πόνο Ο
ελαττωmicroένος πόνος βελτιώνει τη διάθεσή microας
Η βελτιωmicroένη διάθεση microειώνει το άγχος το
οποίο βελτιώνει την επικέντρωση και τον
προγραmicromicroατισmicroό Η επικέντρωση και ο
κατάλληλος σχεδιασmicroός απαιτεί τη λήψη
αποφάσεων Η λήψη αποφάσεων microειώνει
περαιτέρω το άγχος και βελτιώνει την
απόλαυση Η απόλαυση microας ενισχύει να
αισθανόmicroαστε περισσότερο ευγνώmicroονες και
διατηρεί αυτή την ανοδική πορεία προς την
ευτυχία Η απόλαυση συνδέεται επίσης microε τις
κοινωνικές σχέσεις και επαφές οι οποίες microε τη
σειρά τους θα microας κάνουν πιο ευτυχισmicroένους -
ες
Κι όλοι -ες θέλουmicroε να είmicroαστε ευτυχισmicroένοι
-ες Αρκεί να γνωρίζουmicroε και να κάνουmicroε τις
κατάλληλες επιλογές Και νοmicroίζω πως για εmicroάς
που πλέον γνωρίζουmicroε ο δρόmicroος είναι πολύ
πιο εύκολος ή τουλάχιστον νευροεπιστηmicroονικά
εmicroπνευσmicroένος
Σε ελεύθερη microετάφραση από το περιοδικό
Time Αγγελική Ζώτου
21 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
ΕΚ∆ΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ
∆ΙΑΒΗΤΗ
Με αφορmicroή την Παγκόσmicroια Ηmicroέρα για τον
∆ιαβήτη ο σύλλογός microας οργάνωσε εκδήλωση
την Τετάρτη 11η Νοεmicroβρίου το απόγευmicroα Η
εκδήλωση είχε microεγάλη επιτυχία και έλαβε χώρα
στην κατάmicroεστη αίθουσα εκδηλώσεων της
ΛΑΦ Ι
Ευχαριστούmicroε θερmicroά τους φίλους και τα microέλη
του συλλόγου για την εmicroπιστοσύνη τους και
συmicroπαράστασή τους
Οι οmicroιλητές microας κκ Τίγκας και Τσιmicroηχόδηmicroος
ενθουσίασαν τους παρευρισκόmicroενους microε τις
εmicroπεριστατωmicroένες και κατανοητές οmicroιλίες τους
στα δύο βασικά και επίκαιρα θέmicroατα που
απασχολούν τους πάσχοντες από διαβήτη
τύπου Ι και Ι Ι
Ο κ Τσιmicroηχόδηmicroος Επίκουρος Καθηγητής
στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα
της οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου
Ιraquo
Και ο κ Τίγκας Επίκουρος Καθηγητής στο
Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα της
οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου Ι Ιraquo
Μετά το τέλος των οmicroιλιών ακολούθησε
πληθώρα ερωτήσεων από το ακροατήριο
22 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΖΩΗΣΤΑΑΤΟΜΑ ΜΕ
∆ΙΑΒΗΤΗ
Πώς τα φτιάχνουmicroεhellip
Οι επαγγελmicroατίες υγείας πολύ συχνά
κατευθύνουν και συmicroβουλεύουν τα άτοmicroα microε
διαβήτη έτσι ώστε να έχουν καλύτερη ποιότητα
ζωής ∆εν είναι όmicroως τόσο συχνό οι ειδικοί να
ασχολούνται microε τους συντρόφους των ατόmicroων
αυτών οι οποίοι χωρίς να έχουν διαβήτη
microαθαίνουν επίσης να ζουν microε αυτόν
Παρακάτω παρατίθενται δέκα χρήσιmicroες
συmicroβουλές που βοηθούν τους συντρόφους των
διαβητικών να υποστηρίξουν τα αγαπηmicroένα
τους πρόσωπα διατηρώντας πάντα τα υγιή
απαραίτητα όρια
1 Μην προσφέρετε αυθαίρετες συmicroβουλές
σχετικά microε τη διατροφή και τη διαχείριση του
διαβήτη εν γένει Μπορεί η πρόθεσή σας να
είναι η καλύτερη αλλά προέχει ο σεβασmicroός
στις προσωπικές επιλογές του ατόmicroου Πείτε τη
γνώmicroη σας microόνο εφόσον ρωτηθείτε Άλλωστε
κάποιες κοινές πεποιθήσεις σχετικά microε τον
διαβήτη έχουν πλέον είτε ξεπεραστεί είτε
διαψευσθεί
2 Συνειδητοποιήστε και αναγνωρίστε ότι η
διαχείριση του διαβήτη είναι microια πολύ
απαιτητική διαδικασία που διαρκεί 24 ώρες το
24ωρο και την οποία το άτοmicroο δεν διάλεξε και
ούτε microπορεί να παραιτηθεί από αυτή Το άτοmicroο
πρέπει να σκέφτεται τι πότε και πόσο θα φάει
να ρυθmicroίζει τη φυσική του άσκηση το στρες
καθώς και την αγωγή που λαmicroβάνει να microετρά
τακτικά τα επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα και
πολλά ακόmicroα
3 Μην αναφέρετε περιστατικά διαβητικών
που έχετε ακούσει microε σοβαρές επιπλοκές και
κακή έκβαση Ο διαβήτης είναι ένα νόσηmicroα
που φοβίζει το άτοmicroο που το έχει δεν
χρειάζονται λοιπόν επιπλέον laquoιστορίες
τρόmicroουraquo που αυξάνουν το άγχος Άλλωστε
είναι πλέον γνωστό ότι microε καλή διαχείριση
πολλά άτοmicroα microε διαβήτη ζουν πολλά χρόνια microε
υγεία και καλή ποιότητα ζωής
4 Προσφερθείτε να βοηθήσετε στην επιλογή
ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής Μπορείτε για
παράδειγmicroα να ξεκινήσετε από κοινού ένα
πρόγραmicromicroα φυσικής άσκησης άλλωστε η
υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωή είναι
ωφέλιmicroη για όλους
5 Μην αντιδράτε αρνητικά εάν το
αγαπηmicroένο σας πρόσωπο microετρά το σάκχαρό
του ή κάνει microια ένεση ινσουλίνης microπροστά σας
Είναι microια απαραίτητη διαδικασία για την καλή
ρύθmicroιση του διαβήτη η οποία είναι πιο
δύσκολη εάν πρέπει να γίνει κρυφά
6 Ρωτήστε πώς microπορείτε να βοηθήσετε Εάν
θέλετε να είστε υποστηρικτικοί υπάρχουν
πολλά microικρά πράγmicroατα που microπορείτε να
κάνετε Αρκεί να ρωτήσετε πρώτα
7 Μην προσφέρετε απερίσκεπτες
διαβεβαιώσεις microε σκοπό να microειώσετε το άγχος
του αγαπηmicroένου σας προσώπου Μη
συγκρίνετε το νόσηmicroά του για παράδειγmicroα microε
άλλα νοσήmicroατα όπως είναι ο καρκίνος για να
του αναδείξετε ότι τα πράγmicroατα θα microπορούσαν
να είναι χειρότερα Κάτι τέτοιο όχι microόνο δεν θα
τοντην κάνει να αισθανθεί καλύτερα αλλά
ενδεχοmicroένως να λειτουργήσει ως microήνυmicroα
υποτίmicroησης της σοβαρότητας του διαβήτη τη
στιγmicroή που πρόκειται για ένα σοβαρό νόσηmicroα
8 Υποστηρίξτε τις προσπάθειές του να
φροντίσει τον εαυτό τουτης Μπορείτε για
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 23
παράδειγmicroα να βοηθήσετε την προσπάθειά
τουτης συντρόφου σας για βελτίωση του
τρόπου ζωής microε τη διατήρηση ως επί το
πλείστο υγιεινών τροφίmicroων στο ψυγείο
Μπορείτε επίσης να σεβαστείτε την επιλογή
του να διακόψει την πρόσληψη microιας οmicroάδας
ανθυγιεινών τροφών και να microην τις
καταναλώνετε microπροστά τουτης Σίγουρα θα
βοηθήσει πολύ εάν δεν είστε εσείς η πηγή του
πειρασmicroού
9 Μην κρυφοκοιτάζετε ή σχολιάζετε τις τιmicroές
σακχάρου χωρίς να ρωτήσετε πριν Είναι πολύ
προσωπικές πληροφορίες που οη σύντροφός
σας microπορεί να microη θέλει να microοιραστεί Είναι
φυσιολογικό άλλωστε στην περίπτωση του
διαβήτη οι τιmicroές αυτές να είναι άλλοτε πολύ
υψηλές και άλλοτε πολύ χαmicroηλές Τα αυθαίρετα
σχόλιά σας για αυτές microπορεί να εντείνουν τα
αισθήmicroατα θυmicroού και απογοήτευσης που
συχνά ήδη υπάρχουν
10 Προσφέρετε απλόχερα την αγάπη σας
και την ενθάρρυνσή σας Πολλές φορές απλά
και microόνο το ενδιαφέρον σας microπορεί να
υποστηρίξει το αγαπηmicroένο σας πρόσωπο και
να το κινητοποιήσει έτσι ώστε να διαχειριστεί
microε επιτυχία τον διαβήτη
Πηγή mayoclinic
Οι Στατίνες microπορούννα αυξήσουν σε
microεγάλο ποσοστό τονκίνδυνο για τηνεmicroφάνιση διαβήτη
Οι στατίνες microπορούν να microειώσουν τη
χοληστερίνη και ακόmicroη και αν δηmicroιουργηθεί
φλεγmicroονή είναι ικανές να κρατήσουν τον
κίνδυνο των καρδιακών παθήσεων σε χαmicroηλά
επίπεδα
Το σίγουρο είναι ότι αυτά τα κοινά
συνταγογραφούmicroενα φάρmicroακα microπορεί να
αυξήσουν σε ένα microεγάλο ποσοστό τον κίνδυνο
για την εmicroφάνιση σακχαρώδη διαβήτη
Παράλληλα οι γιατροί είναι σε θέση να
διακρίνουν ένα σοβαρό κίνδυνο πριν από την
συνταγογράφηση στατινών όπως είναι και τα
φάρmicroακα microείωσης της χοληστερίνης τα οποία
είναι από τα πιο συχνά συνταγογραφούmicroενα
φάρmicroακα στην Αmicroερική Σε microία από τις microελέτες
που δηmicroοσιεύθηκε στο περιοδικό Diabetologia
επιστήmicroονες από την Φιλανδία διαπίστωσαν
πως οι άνδρες στους οποίους
συνταγογραφήθηκαν στατίνες για να microειώσουν
τη χοληστερίνη τους είχαν 46 microεγαλύτερη
πιθανότητα να εmicroφανίσουν διαβήτη microετά από 6
χρόνια σε σύγκριση microε εκείνους που δεν
έπαιρναν το συγκεκριmicroένο φάρmicroακο
Αξίζει να σηmicroειωθεί βέβαια πως οι στατίνες
κάνουν τους ανθρώπους πιο ανθεκτικούς ως
προς την επίδραση της ινσουλίνης - η οποία
διασπά τα σάκχαρα- και έτσι εκκρίνουν
λιγότερη ινσουλίνη Αυτό που καταλαβαίνει
κάποιος είναι ότι η επίδραση των στατινών
microοιάζει να είναι microεγαλύτερη στα άτοmicroα που
φαίνεται να έχουν όσο το δυνατόν πιο
φυσιολογικές τιmicroές γλυκόζης Πραγmicroατικότητα
αποτελεί το γεγονός ότι όσο microεγαλύτερη είναι η
δόση της στατίνης και για όσο microεγαλύτερο
24 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
διάστηmicroα χορηγείται σε ασθενείς τόσο
microεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος οι
συγκεκριmicroένοι ασθενείς να αποκτήσουν
διαβήτη
Παλαιότερες microελέτες έδειξαν ότι οι στατίνες
είναι ικανές να αυξήσουν τα επίπεδα του
σακχάρου στο αίmicroα καθώς και τον κίνδυνο
εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη από 10 έως
20 παρόλα αυτά όmicroως microία τόσο microεγάλη και
αρνητική επίδραση δεν έχει τεκmicroηριωθεί
επιστηmicroονικά Πολύ συχνά οι γιατροί θεωρούν
υπεύθυνες τις στατίνες για όσους ασθενείς
βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο εmicroφάνισης
καρδιακής νόσου διότι ένας βασικός
παράγοντας microελλοντικής ύπαρξης καρδιακών
προβληmicroάτων είναι και ο διαβήτης Πως
λοιπόν όλα τα παραπάνω microας οδηγούν σε
τέτοιου είδους συmicroπεράσmicroατα
O Dr Robert Eckel πρώην πρόεδρος της
Αmicroερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας και
καθηγητής της ιατρικής στο Πανεπιστήmicroιο του
Κολοράντο σηmicroείωσε πως αυτό είναι ένα
σενάριο microε καλά και άσχηmicroα νέα συγχρόνως
Αυτό που τόνισε είναι πως υπάρχουν πειστικά
στοιχεία ότι οι ασθενείς που λαmicroβάνουν
στατίνες διατρέχουν αυξηmicroένο κίνδυνο
εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη αλλά από την
άλλη πλευρά συmicroβάλλουν στη microείωση του
κινδύνου καρδιακής προσβολής εγκεφαλικού
επεισοδίου ή ακόmicroα και θανατηφόρας
καρδιακής νόσου Με αυτόν τον τρόπο
αντισταθmicroίζονται και οι παρενέργειες των
στατινών που οδηγούν στην εmicroφάνιση διαβήτη
Με άλλα λόγια οι στατίνες microπορούν να
προσφέρουν πολλά καλά στους ανθρώπους
που έχουν καρδιακά προβλήmicroατα microε το τίmicroηmicroα
όmicroως της εmicroφάνισης διαβήτη
Φιλανδοί επιστήmicroονες διαπίστωσαν επίσης
τον αυξηmicroένο κίνδυνο για την εmicroφάνιση
σακχαρώδη διαβήτη έπειτα από τη λήψη
στατινών σε ποσοστό που ανέρχεται στο 46
την ώρα που ο Eckel επισηmicroαίνει ότι η
συγκεκριmicroένη microελέτη αφορούσε microόνο λευκούς
άνδρες και για αυτό τον λόγο δε microπορεί να
γενικευτεί στον ευρύτερο πληθυσmicroό Από τους
συγκεκριmicroένους άνδρες δεν έχουmicroε
πληροφορίες για το οικογενειακό τους ιστορικό
ή ποια microπορεί να ήταν η προσωπική τους
ιστορία microε το διαβήτη Κάποιοι από αυτούς
ίσως να είχαν και άλλους παράγοντες κινδύνου
για την ασθένεια που τους έθεσε σε υψηλότερο
κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη ακόmicroη και αν
δεν είχαν πάρει στατίνες
Εκείνοι που εmicroφάνισαν σακχαρώδη διαβήτη
ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν λάβει παρόmicroοια
microέτρα και microε όλους όσους εmicroφάνισαν διαβήτη
ενώ δεν έπαιρναν στατίνες γεγονός που
υποδηλώνει ότι η θεραπεία microε στατίνες αυξάνει
τον κίνδυνο εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη
ανεξάρτητα από το προφίλ κινδύνου που
υπάρχει στο πληθυσmicroιακό φόντο Σε microία
ξεχωριστή microε έδρα τις ΗΠΑ microελέτη σχετικά microε
τη λήψη στατινών οι ερευνητές διαπίστωσαν
ότι εκείνοι που πήγαν να εmicroφανίσουν διαβήτη
ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν αυξηmicroένες
πιθανότητες να εmicroφανίσουν τη νόσο πριν καν
αρχίσουν να παίρνουν τα συγκεκριmicroένα
φάρmicroακα Πρέπει λοιπόν οι ασθενείς να
λαmicroβάνουν στατίνες Νέα microελέτη κάνει λόγο για
καρδιακά οφέλη τα οποία υπερτερούν από τον
κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη Το αν τελικά
οι ασθενείς πρέπει να λαmicroβάνουν στατίνες ή
όχι είναι κάτι που δηmicroιουργεί σύγχυση και
στους ίδιους αλλά και στους γιατρούς τους
Στην πραγmicroατικότητα τα παραπάνω
αποτελέσmicroατα υπογραmicromicroίζουν την ανάγκη για
microια συζήτηση που πρέπει να λαmicroβάνει χώρα
πριν από τη συνταγογράφηση στατινών σε
όσους ασθενείς τη χρειάζονται Για όλους
αυτούς που δεν πάσχουν ακόmicroα από διαβήτη
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 25
αλλά παρόλα αυτά είναι ευάλωτοι στη νόσο
σηmicroαντικό ρόλο παίζουν η σωστή διατροφή και
η άσκηση όπως ακριβώς τόνισε και ο Dr Neil
Stone επικεφαλής συγγραφέας 2013 του
Αmicroερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας
Σύmicroφωνα microε τον Stone αν έχουmicroε έναν
ασθενή που είναι επιρρεπής στην εmicroφάνιση
σκαχαρώδη διαβήτη σύmicroφωνα microε όλα όσα
ειπώθηκαν παραπάνω κατατάσσεται σε microία
οmicroάδα υψηλού κινδύνου γιατί λόγω του
διαβήτη υπάρχει πιθανότητα να αποκτήσει και
καρδιακά προβλήmicroατα Αυτή η οmicroάδα ασθενών
επωφελείται από τη λήψη στατινών Αν λοιπόν
έχουν σκοπό οι συγκεκριmicroένοι ασθενείς να
λάβουν microία στατίνη θα παραmicroείνουν υγιείς και
θα βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους Σε
διαφορετική περίπτωση εάν δε το κάνουν αυτό
και λάβουν τη στατίνη συνεχίζοντας παράλληλα
έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής τότε θα είναι
ακόmicroα πιο επιρρεπείς στην εmicroφάνιση διαβήτη
Τέλος ένας ακόmicroη σηmicroαντικός παράγοντας
για να αποφασίσει κάποιος ασθενής που
πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη να πάρει
στατίνες είναι και το οικογενειακό του ιστορικό
Τα πάντα είναι σχετικά όσον αφορά τους
κινδύνους και τα οφέλη microε τα οποία θα έρθει
αντιmicroέτωπος ο κάθε ασθενής Σίγουρος όmicroως
είναι ο κίνδυνος εmicroφάνισης διαβήτη όταν
κάποιος λαmicroβάνει στατίνες Αυτό που τονίζει ο
Eckel είναι ότι το καλύτερο αποτέλεσmicroα έρχεται
ύστερα από microία αρmicroονική επικοινωνία και
συνεργασία microεταξύ γιατρού και ασθενή Αυτό
είναι το παν για να πετύχει οποιαδήποτε
θεραπεία
ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΕΝΙΚΗΣ
ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ
Καλούνται τα microέλη της ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ
ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΑΝΙΚΟ ∆ΙΑΒΗΤΗ
(ΠΕΝ∆Ι ) σε τακτική Γενική Συνέλευση την
Κυριακή 24-Ιανουαρίου στα γραφεία του
Συλλόγου
∆ηmicroητρίου Χατζή 63- Αmicroπελόκηποι
Ιωαννίνων
Επειδή ο σύλλογος microας έχει microέλη από όλη
την Ήπειρο και είναι αδύνατον να υπάρχει
απαρτία την πρώτη Κυριακή για να
αποφύγουmicroε την ταλαιπωρία παρακαλούmicroε
θερmicroά τα microέλη microας να δώσουν το παρόν στην
επαναληπτική συνέλευση
Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016 2016 και ώρα
1100 πmicro
Θέmicroατα
1Απολογισmicroός δραστηριοτήτων του ∆Σ
2Οικονοmicroικός απολογισmicroός
3Εκλογές για την ανάδειξη συmicroπληρωmicroατικού
microέλους του ∆Σ
Υποψηφιότητες υποβάλλονται στα γραφεία
του συλλόγου και τηλεφωνικά στα 26510-
08276 ή 26510- 73634 έως και τις 27
Ιανουαρίου
Λόγω των συνεχών περικοπών και των
δύσκολων στιγmicroών που βιώνουmicroε όλοι microας
παρακαλούmicroε να δραστηριοποιηθείτε microαζί microε
το Νέο ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο
Η ενεργή συmicromicroετοχή microας θα κρατήσει το
Σύλλογό microας ενεργό και θα συmicroβάλει microε τη
δυναmicroική παρουσία microας στη διεκδίκηση των
δικαιωmicroάτων microας για την αντιmicroετώπιση του
διαβήτη
Μετά τη Γενική Συνέλευση
Θα κοπεί και η Πρωτοχρονιάτικη βασιλόπιτα
του Συλλόγου
Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο
26 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Έξυπνο έmicroπλαστροαντικαθιστά τις ενέσεις
για το διαβήτη
Της Νικολέτας Ντάmicroπου
Με ενθουσιασmicroό αναmicroένεται να υποδεχθούν
το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο εκατοmicromicroύρια
άνθρωποι σε όλο τον κόσmicroο που πάσχουν
από διαβήτη την νέα ανακάλυψη των
επιστηmicroόνων που υπόσχεται να βάλει τέλος
στις ενέσεις που κάνουν τα διαβητικά άτοmicroα για
τη ρύθmicroιση του σακχάρου τους
Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο ένα επίθεmicroα
δηλαδή το οποίο microπορεί και ανιχνεύει την
αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα θα έχει τη
δυνατότητα να χορηγεί microικρές ποσότητες
ινσουλίνης στα άτοmicroα microε διαβήτη
απελευθερώνοντας τα από την επώδυνη
διαδικασία των ενέσεων Το laquoέξυπνοraquo
έmicroπλαστρο θα έχει τη δυνατότητα όχι microόνο να
κάνει τον απαραίτητο έλεγχο για το επίπεδο
της γλυκόζης στο αίmicroα του διαβητικού αλλά
ταυτόχρονα θα προχωρά στην έγχυση της
απαραίτητης δόσης ινσουλίνης στον
οργανισmicroό του διαβητικού ατόmicroου microέσω
εκατοντάδων microικρο-βελονών που βρίσκονται
στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου
Η υψηλής τεχνολογίας συσκευή microπορεί να
ανιχνεύσει ακόmicroα και microικρές αυξήσεις στα
επίπεδα του σακχάρου στο αίmicroα και να εγχέει
τις ενδεδειγmicroένες microικροποσότητες ινσουλίνης
όταν χρειάζεται Συσκευή σε microέγεθος
γραmicromicroατόσηmicroου Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο δεν
είναι microεγαλύτερο από ένα γραmicromicroατόσηmicroο και
είναι ιδιαίτερα λεπτό και τετραγωνισmicroένο Οι
εκατό microικροσκοπικές βελόνες που βρίσκονται
στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου έχουν το
microέγεθος microιας ανθρώπινης βλεφαρίδας
Όλες αυτές οι microικρο-βελόνες είναι γεmicroάτες microε
microικροσκοπικές microονάδες αποθήκευσης της
ινσουλίνης και όταν ανιχνευθεί ότι τα επίπεδα
γλυκόζης στο αίmicroα είναι πάρα πολύ υψηλά
τότε απελευθερώνουν γρήγορα την
ενδεδειγmicroένη ποσότητα ινσουλίνης Η
ανακάλυψη της συσκευής έγινε στο
Πανεπιστήmicroιο της Βόρειας Καρολίνας και όπως
δηλώνει η οmicroάδα των ερευνητών laquoη συσκευή
αυτή θα microπορούσε να είναι ένα microοναδικό
εργαλείο για τον άνθρωποraquo Ο αναπληρωτής
καθηγητής κ Τζεν Γκου του τmicroήmicroατος
Βιοϊατρικής Τεχνολογίας του Πανεπιστηmicroίου της
Βόρειας Καρολίνας είπε laquoδηmicroιουργήσαmicroε ένα
εύκολο στη χρήση microη τοξικό από συmicroβατικά
υλικά έξυπνο έmicroπλαστρο το οποίο microπορεί να
προσαρmicroοστεί στις ανάγκες του κάθε
διαβητικού ατόmicroουraquo
Η συσκευή αυτή θα αποδεσmicroεύσει
εκατοmicromicroύρια άτοmicroα microε διαβήτη τα οποία είναι
αναγκασmicroένα να τρυπάνε τακτικά τα δάχτυλα
τους προκειmicroένου να ελέγξουν τα επίπεδα του
σακχάρου τους και να χορηγήσουν την
απαραίτητη ποσότητα ινσουλίνης στον
οργανισmicroό τους Η οmicroάδα ανέπτυξε τα laquoέξυπνα
νανοσωmicroατίδιαraquo από microικροσκοπικές φυσαλίδες
που περιέχουν microια microικρή ποσότητα της
ινσουλίνης και των ενζύmicroων σχεδιασmicroένα να
ανιχνεύουν τη γλυκόζη Όταν αισθάνονται microια
αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα οι φυσαλίδες
αποσυντίθενται απελευθερώνοντας
συγκεκριmicroένες ποσότητες ινσουλίνης ανάλογα
microε την ποσότητα γλυκόζης που υπάρχει Όταν
αυτό το επίθεmicroα τοποθετείται επάνω στο
δέρmicroα οι microικρο-βελόνες διαπερνούν την
επιφάνεια και έρχονται σε επαφή microε το αίmicroα
που ρέει microέσω των τριχοειδών που βρίσκονται
ακριβώς από κάτω
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 27
Είναι οι διαβητικοί πιοευάλωτοι στιςλοιmicroώξεις
Αναστασίου Γεωργία
4ο ετής φοιτήτρια Τmicroήmicroατος Ιατρικής
Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων
Σακχαρώδης ∆ιαβήτης (Σ∆) και τα λοιmicroώδη
νοσήmicroατα είναι απrsquo τα συχνότερα αίτια
νοσηρότητας Σύmicroφωνα microε τον Παγκόσmicroιο
Οργανισmicroό Υγείας (ΠΟΥ) ο Σ∆ είναι ένα από
τα πιο συχνά νοσήmicroατα microε περίπου 350
εκατοmicromicroύρια ασθενείς ανά τον κόσmicroο Ο
αριθmicroός των πασχόντων αναmicroένεται να έχει
διπλασιαστεί ως 2030 ∆εδοmicroένα και
τεκmicroηριωmicroένες microελέτες δείχνουν ότι οι
διαβητικοί είναι πιο επιρρεπείς στις λοιmicroώξεις
Είναι γεγονός ότι
1) αρκετές συνήθεις λοιmicroώξεις απαντώνται σε
διαβητικούς συχνότερα
2) κάποιες άλλες απαντώνται σχεδόν
αποκλειστικά σε αυτούς και
3) υπάρχουν λοιmicroώξεις που στους
διαβητικούς έχουν περισσότερες επιπλοκές
Πολλές έρευνες τεκmicroηριώνουν την ύπαρξη
αmicroφίδροmicroης σχέσης ανάmicroεσα στο Σ∆ και τις
λοιmicroώξεις χωρίς όmicroως να αποσαφηνίζεται ο
microηχανισmicroός που καθιστά τους διαβητικούς πιο
ευάλωτους Φαίνεται πάντως πως η
ανεπαρκής ρύθmicroιση της γλυκόζης αυξάνει την
επίπτωση των λοιmicroώξεων ενώ οι τελευταίες
συντελούν στην απορρύθmicroιση του Σ∆ Οι πιο
συχνές λοιmicroώξεις που απαντώνται σε
διαβητικούς είναι λοιmicroώξεις του κατω-τέρου
αναπνευστικού και του ουροποιητικού
συστήmicroατος του δέρ-microατος και τραυmicroάτων του
στόmicroατος και κυρίως περιοδοντικά (εικ1)
Ο Σ∆ προκαλεί διαταραχές σε από όλο το
φάσmicroα της ανοσίας δηλαδή της άmicroυνας του
οργανισmicroού Αρχικά ο Σ∆ microέσω των
επιπλοκών του όπως η νευροπάθεια και τα
έλκη διαταράσσει το δέρmicroα που αποτελεί την
πρώτη γραmicromicroή άmicroυνας του οργανισmicroού
Επιπροσθέτως οι καταστάσεις υπεργλυκαιmicroίας
προ-καλούν βλάβη στα ουδετερόφιλα microε
αποτέλεσmicroα την έκπτωση των αντιmicroικροβιακών
ιδιοτήτων αυτών Έρευνες επιστηmicroονικές
υποστηρίζουν ότι o Σ∆ επιβραδύνει την
επούλωση των πληγών γεγονός που αυξάνει
την πιθανότητα microόλυνσης και κατά επέκταση τη
λοίmicroωξη των τραυmicroάτων Καταληκτικά
δεδοmicroένα δείχνουν ότι οι ασθενείς microε Νεανικό
∆ιαβήτη έχουν ελαττωmicroένη απελευθέρωση
κυττα-ρικών ουσιών microε τις οποίες τα κύτταρα
του ανοσοποιητικού συστή-microατος
επικοινωνούν
Οι συχνότερες λοιmicroώξεις συστηmicroάτων στο
Σ∆
Ο Σ∆ επιπλέκεται συχνά microε λοιmicroώξεις
δέρmicroατος και microαλακών microορίων από τις οποίες
η κυτταρίτιδα (εικ2) και ο ερυσίπελας (εικ3)
είναι οι πιο συχνές Ακόmicroη συνιστά
28 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προδιαθεσικό
παράγοντα
των νεκρω-
τικών
λοιmicroώξεων
δέρmicroατος που
προσβάλλουν
κυρίως τα
άκρα και το
κοιλιακό
τοίχωmicroα Η
κλινική
εmicroφάνιση των λοιmicroώξεων αυτών ξεκινά microε
πυρετό και ρίγος ο Σ∆ απορρυθmicroίζεται και η
χορηγούmicroενη ινσουλίνη αδυνατεί να δράσει
Υπάρχει ταχυκαρδία τοπικό οίδηmicroα microε
δύσοσmicroο υγρό και έντονο τοπικός πόνος
Οmicroοίως συχνές στους
διαβητικούς είναι οι
microυκητιασικές λοιmicroώξεις
και κυρίως οι καντιτιάσεις
microε συνηθέστερες
εντοπίσεις το microηρό το
βλεννογόνο του
στόmicroατος (εικ4) τα
γεννητικά όργανα και τα
νύχια Πιο ειδικά η
ονυχοmicroυκητίαση (εικ5)
παρατηρείται microε
τριπλάσια συχνότητα σε
διαβητικούς ενώ συχνός είναι και ο δερmicroατικός
λειχώνας
Μια ακόmicroη κατηγορία λοιmicroώξεων συχνή
στους διαβητικούς είναι οι ουρολοιmicroώξεις (2-4
φορές πιο συχνά) και οι αναπνευστικές
λοιmicroώξεις Στην πρώτη κατηγορία
παρατηρούνται κυρίως η πυελονεφρίτιδα και η
κυστίτιδα Η πυελονεφρίτιδα ξεκινά microε πυρετό
και αύξηση των λευκών αιmicroοσφαιρίων Σε
περίπτωση ύπαρξης ψηλαφητής microάζας στη
νεφρική χώρα και πυρετού για περισσότερο
από 4 ηmicroέρες τίθεται υποψία περινεφρικού
αποστήmicroατος Στη δεύτερη κατηγορία
συναντώνται συνηθέστερα η πνευmicroο-νική
φυmicroατιώση και η microικροβιακή πνευmicroονία (εικ6)
Καταληκτικά η καλύτερη θεραπεία είναι η
πρόληψη δηλαδή η καλή ρύθmicroιση του
σακχάρου της χοληστερόλης και της
αρτηριακής πίεσης ώστε να microειωθεί η microικρο-
αγγειακή και η microακροαγγειακή επιβάρυνση
Εξίσου σηmicroαντική είναι η εκπαίδευση του
ασθενή και η εξατοmicroικευmicroένη εφαρmicroογή
προφυ-λακτικών microέτρων Ο ίδιος πρέπει να
bull Να περιποιείται τα άκρα
bull Να φορά υποδήmicroατα και κάλτσες
bull Να ελέγχει το δέρmicroα του για φυσαλίδες
εκδορές και τραύmicroατα
bull Να χρησιmicroοποιεί λάδια ενυδατικά λοσιόν για
αποφυγή ελκών
bull Να εφαρmicroόζει καλή υγιεινή του ουροποιητικού
συστήmicroατος
bull Να καταναλώνει επαρκή ποσότητα υγρών
bull Να αποφεύγει τα σπερmicroατοκτόνα
bull Να περιλαmicroβάνει στη διατροφή του το
γιαούρτι και
bull Να εmicroβολιάζεται
Συmicroπερασmicroατικά οι λοιmicroώξεις επιπλέκουν
την ήδη επιβαρρυmicromicroένη ποιότητα ζωής των
ασθενών Οι διαβητικοί θεωρούνται
ανοσοκατεσταλmicroένοι Κατά την καταπολέmicroηση
των λοιmicroώξεων απαιτείται ορθο-λογισmicroός
χρήσης αντιβιοτικών καθόσον στη χώρα microας
χρησιmicroοποιούνται ευρέως και οι ασθενείς
έχουν αποκτήσει αντοχή στη δράση τους
Ζωτικής σηmicroασίας είναι η ανάγκη στενής
συνεργασίας microεταξύ διαβητολόγου και
λοιmicroωξιολόγου ώστε η αντιmicroετώπιση της
λοίmicroωξης να είναι έγκαιρη ανεπίπλεκτη και
αποτελεσmicroατική
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29
ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ
ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ
Σπύρος Αθανασίου
Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας
αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας
και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών
νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των
βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό
επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο
Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν
ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε
προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και
έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι
τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον
microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να
επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών
χρόνιων νοσηmicroάτων
Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις
βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε
microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την
τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως
δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και
παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές
κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση
microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )
απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη
διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και
microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων
microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση
σοβαρών ασθενειών
Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η
πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι
περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές
ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη
διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης
είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία
επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την
πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών
συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά
προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς
και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε
αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που
παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν
οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι
οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν
είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης
διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των
ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία
του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν
microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες
Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη
εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών
(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη
και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες
και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια
ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων
ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους
Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο
καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να
λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων
ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο
περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για
τους διαβητικούς
Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική
microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως
συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν
και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το
χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό
Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά
ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το
microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη
χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα
πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο
υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους
υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε
περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν
30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προκαλούν παρενέργειες
Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί
βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης
Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται
άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση
σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η
έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην
ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών
διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του
οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία
διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης
τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και
δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι
πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς
αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η
λήψη του
Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι
απαραίτητος παράγοντας για τη δράση
περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε
άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα
microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις
αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το
σωστό microεταβολισmicroό των οστών την
ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των
ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της
κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου
σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην
ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία
καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του
διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση
Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε
άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα
ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη
microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές
πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι
ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η
βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε
διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό
τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη
καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και
φρουκτόζης
Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει
προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε
περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και
σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους
διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου
ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν
microακροαγγειακές επιπλοκές
Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο
αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους
διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια
πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές
πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο
Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της
βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει
δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες
έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης
σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του
διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά
έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι
σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η
συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης
Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε
αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες
είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω
της παραγωγής ελεύθερων ριζών
Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι
απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις
Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και
κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή
επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης
επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός
σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών
του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η
νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα
σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην
ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος
καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της
εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C
βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά
Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)
Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη
αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη
Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β
είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι
φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να
προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική
τους microορφή το φολικό οξύ
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31
Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για
ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των
υδατανθράκων των λιπιδίων και των
πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι
δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του
παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το
κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια
Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον
microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε
κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)
∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία
της όρασης της αναπαραγωγής της
φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας
Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής
στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η
συmicroπληρωmicroατική λήψη της
Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για
ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό
καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo
Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο
σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-
λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί
άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η
βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η
θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του
συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο
αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους
υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια
Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική
νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές
Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως
συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει
υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές
διαταραχές
Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)
Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των
τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης
Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και
microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων
αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις
αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν
σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί
τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς
(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η
λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία
του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού
συστήmicroατος
Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα
αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών
ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και
ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες
από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο
ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις
απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της
διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο
microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις
κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών
στοιχείων
Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι
οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για
την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα
πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)
συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την
ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν
Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες
περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που
ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να
προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες
microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή
σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα
ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα
ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η
υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου
σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους
προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον
οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η
σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι
επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo
ΠΗΓΕΣ
1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά
2 wwwdiabeticl ivingonlinecom
3 wwwdiabeteshealthcom
4 Diabetes Spectrum
5 wwwsmarthealthgr
6 wwwdiabetesselfmanagementcom
32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
11 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Επιπλέον είναι αποτελεσmicroατικό φάρmicroακο microε
χαmicroηλό κόστος ενώ συνήθως είναι και καλά
ανεκτό εκτός από ένα αίσθηmicroα ναυτίας ή
laquoφούσκωmicroαraquo που παρατηρείται σε ορισmicroένα
άτοmicroα και που περιορίζεται όταν η λήψη γίνεται
microετά τα κύρια γεύmicroατα Όταν η microετφορmicroίνη δεν
είναι αρκετή για τη ρύθmicroιση του διαβήτη ή
αντενδείκνυται (όπως σε ηπατική νεφρική ή
καρδιακή ανεπάρκεια) ή αν δεν είναι ανεκτή
λόγω παρενεργειών χρησιmicroοποιείται φάρmicroακο
άλλης κατηγορίας
Οι θεραπευτικοί στόχοι και η επιλογή του
δεύτερου φαρmicroάκου πρέπει να εξατοmicroικεύονται
και καθορίζονται από παράγοντες όπως (α) το
σωmicroατικό βάρος (β) τη συνύπαρξη άλλων
προβληmicroάτων υγείας και (γ) τις συνθήκες ζωής
και την προτίmicroηση του ασθενούς (πχ
αποφυγή φαρmicroάκων που microπορεί να
προκαλέσουν υπογλυκαιmicroία σε κάποιον που
είναι επαγγελmicroατίας οδηγός δυνατότητα
ασφαλούς χρήσης ενέσεων ινσουλίνης κλπ)
Οι σουλφονυλουρίες είναι κι αυτές
αποτελεσmicroατικά φάρmicroακα microε εκτεταmicroένη
εmicroπειρία χρήσης και τα νεότερα σκευάσmicroατα
της κατηγορίας χορηγούνται microία φορά την
ηmicroέρα από του στόmicroατος Ο κύριος
microηχανισmicroός δράσης τους είναι microέσω αύξησης
της ενδογενούς έκκρισης ινσουλίνης από το
πάγκρεας κι έτσι microπορεί να προκαλέσουν
υπογλυκαιmicroία (ιδιαίτερα σε ηλικιωmicroένους ή
άτοmicroα microε νεφρική ανεπάρκεια) καθώς και
αύξηση του βάρους (κατά περίπου 3 κιλά κατά
microέσο όρο) Η ακαρβόζη είναι φάρmicroακο που
χορηγείται πριν τα γεύmicroατα και δρα
επιβραδύνοντας την απορρόφηση της
γλυκόζης από το βλεννογόνο του λεπτού
εντέρου Συγκεκριmicroένα αναστέλλει την α-
γλυκοσιδάση ένζυmicroο που χρειάζεται για τη
microετατροπή των σύνθετων υδατανθράκων
(σακχάρων) της τροφής σε απλά σάκχαρα
ώστε να απορροφηθούν από το λεπτό έντερο
Είναι χρήσιmicroο φάρmicroακο που η χρήση του
ωστόσο περιορίζεται από τη microέτρια
αποτελεσmicroατικότητα και τις ανεπιθύmicroητες
ενέργειες από το πεπτικό σύστηmicroα (που
microοιάζουν microε της microετφορmicroίνης ndash κυρίως ναυτία
laquoφούσκωmicroαraquo)
Το 1997 microια νέα κατηγορία φαρmicroάκων άρχισε
να διατίθεται για τη θεραπεία του Σ∆Τ2 οι
θειαζολιδινεδιόνες (ή γλιταζόνες) που δρουν
κυρίως microειώνοντας την αντίσταση του
οργανισmicroού στη δράση της ινσουλίνης Τα
φάρmicroακα αυτά έχουν το πλεονέκτηmicroα ότι είναι
αποτελεσmicroατικά χωρίς να προκαλούν
υπογλυκαιmicroία Στις ανεπιθύmicroητες ενέργειες
ανήκουν η αύξηση του βάρους η microείωση της
οστικής πυκνότητας (οστεοπόρωση) και η
κατακράτηση υγρών (οιδήmicroατα επιδείνωση
καρδιακής ανεπάρκειας) ∆ύο παλαιότεροι
εκπρόσωποι της κατηγορίας αυτής έχουν
αποσυρθεί από την αγορά λόγω
ηπατοτοξικότητας (τρογλιταζόνη) και λόγω
πιθανής αύξησης του κινδύνου καρδιαγγειακών
συmicroβαmicroάτων (ροσιγλιταζόνη) Το τρίτο
φάρmicroακο της κατηγορίας (πιογλιταζόνη) δεν
έχει τέτοιου τύπου ανεπιθύmicroητες ενέργειες
φαίνεται microάλιστα ότι βελτιώνει τα λιπίδια και
προστατεύει από καρδιαγγειακά συmicroβάmicroατα
Μερικές φορές ιδιαίτερα σε άτοmicroα που έχουν
διαβήτη για πολλά χρόνια microπορεί τα
αντιδιαβητικά δισκία να microην δρουν πια και να
χρειασθεί προσθήκη ινσουλίνης Αυτό
συmicroβαίνει γιατί στον Σ∆Τ2 υπάρχει
προοδευτική έκπτωση της λειτουργίας των β-
κυττάρων στα νησίδια του παγκρέατος που
παράγουν την ινσουλίνη Στις περιπτώσεις
αυτές χρησιmicroοποιείται ινσουλίνη η οποία είναι
πολύ αποτελεσmicroατικό φάρmicroακο microε microεγάλη
εmicroπειρία στη χρήση καθώς είναι το παλαιότερο
διαθέσιmicroο φάρmicroακο για το διαβήτη (από το
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 12
1920) Περίπου το 14 των ατόmicroων microε
διαβήτη λαmicroβάνουν συνδυασmicroό αντιδιαβητικών
δισκίων και ινσουλίνης (ΗΠΑ 2007-2009) Στις
περισσότερες περιπτώσεις στον Σ∆Τ2 η
ινσουλίνη χορηγείται microία φορά την ηmicroέρα
συνήθως microαζί microε microετφορmicroίνη ενώ αν χρειασθεί
microπορεί να προστεθεί ινσουλίνη και πριν τα
κύρια γεύmicroατα Στα microειονεκτήmicroατα της
ινσουλίνης ανήκει η υπογλυκαιmicroία η αύξηση
του σωmicroατικού βάρους και η ανάγκη εmicroπειρίας
του γιατρού και εκπαίδευσης του ασθενούς στη
χρήση της
Τα πιο νέα φάρmicroακα που χρησιmicroοποιούνται
στη θεραπεία του Σ∆Τ2 είναι (α) αυτά που
ανήκουν στην κατηγορία των laquoινκρετινώνraquo και
(β) οι αναστολείς συmicromicroεταφορέα νατρίου-
γλυκόζης 2 (αναστολείς SGLT2) Στην
κατηγορία των ινκρετινών ανήκουν οι
αγωνιστές GLP-1 που είναι ενέσιmicroα φάρmicroακα
και οι αναστολείς DPP-4 που λαmicroβάνονται από
του στόmicroατος σε microορφή δισκίου Ήδη από τις
αρχές του 19ου αιώνα επιστήmicroονες είχαν
διαπιστώσει ότι ένας ορmicroονικός παράγοντας
από το έντερο microπορούσε να διεγείρει την
έκκριση ινσουλίνης από το πάγκρεας Το
laquoφαινόmicroενο ινκρετίνηςraquo είναι η παρατήρηση ότι
microια ποσότητα γλυκόζης που λαmicroβάνεται microε την
τροφή προκαλεί σηmicroαντικά microεγαλύτερη έκκριση
ινσουλίνης από το πάγκρεας απrsquo ότι αν η ίδια
ποσότητα γλυκόζης χορηγηθεί ενδοφλεβίως Η
παρατήρηση αυτή που έγινε το 1964 οδήγησε
στην ανακάλυψη δύο ορmicroονών του GLP-1
(Glucagon like peptide- 1 παρόmicroοιο microε
γλυκαγόνη πεπτίδιο-1) και του GIP (Glucose-
dependent insulinοtropic polypeptide
γλυκοζοεξαρτώmicroενο ινσουλινοτρόπο
πολυπεπτίδιο) Οι ουσίες αυτές εκκρίνονται
από τα L και K κύτταρα του εντέρου αντίστοιχα
microετά από πρόσληψη τροφής και κυρίως
υδατανθράκων και διεγείρουν την έκκριση
ινσουλίνης από το πάγκρεας microε αποτέλεσmicroα τη
microείωση της γλυκόζης στο αίmicroα Επιπρόσθετα
οι ορmicroόνες αυτές microειώνουν την όρεξη
καθυστερούν την κένωση του στοmicroάχου και
microειώνουν την έκκριση γλυκαγόνης (microιας άλλης
παγκρεατικής ορmicroόνης που αυξάνει τα επίπεδα
του σακχάρου) Σήmicroερα έχουmicroε στη χώρα microας
διαθέσιmicroα φάρmicroακα microε δράση ανάλογη του
GLP-1 (αγωνιστές GLP-1) τα οποία
χορηγούνται όπως και η ινσουλίνη (microε
υποδόρια ένεση) πριν τα κύρια γεύmicroατα
(εξενατίδη) ή microία φορά την ηmicroέρα
(λιραγλουτίδη λιξισενατίδη) ενώ υπάρχει και
σκεύασmicroα που χορηγείται microία φορά την
εβδοmicroάδα (εξενατίδη βραδείας
αποδέσmicroευσης) Αντίθετα ωστόσο από την
ινσουλίνη τα φάρmicroακα αυτά δεν προκαλούν
υπογλυκαιmicroία και όχι microόνο δεν αυξάνουν το
βάρος αλλά microπορεί να οδηγήσουν και σε
microείωση του σωmicroατικού βάρους Το DPP-4
(διπεπτιδυλική πεπτιδάση-4) είναι ένα ένζυmicroο
που φυσιολογικά διασπά και αδρανοποιεί το
GLP-1 Εποmicroένως τα φάρmicroακα που
αναστέλλουν τη δράση του DPP-4 (αναστολείς
DPP-4) οδηγούν σε αύξηση των επιπέδων του
GLP-1 στο αίmicroα Το αποτέλεσmicroα είναι δηλαδή
παρόmicroοιο microε αυτό των αγωνιστών GLP-1 microε τη
διαφορά ότι (1) τα φάρmicroακα αυτά χορηγούνται
από το στόmicroα microε τη microορφή δισκίου microία ή δύο
φορές την ηmicroέρα και (2) η αύξηση του GLP-1
είναι συγκριτικά microικρότερη Οι αναστολείς DPP-
4 έχουν επίσης το πλεονέκτηmicroα ότι δεν
προκαλούν υπογλυκαιmicroία και έχουν ουδέτερη
επίδραση ως προς το σωmicroατικό βάρος Οι
συχνότερες ανεπιθύmicroητες ενέργειες των
φαρmicroάκων της κατηγορίας των ινκρετινών είναι
από το γαστρεντερικό σύστηmicroα (ναυτία
έmicroετος) Πιθανολογείται ότι σε σπάνιες
περιπτώσεις η χρήση των αγωνιστών GLP-1
και κάποιων αναστολέων DPP-4 ενδέχεται να
σχετίζεται microε παγκρεατίτιδα (φλεγmicroονή του
13 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
παγκρέατος) ωστόσο το θέmicroα αυτό δεν έχει
σ΄αυτή τη φάση αποσαφηνισθεί Οι αναστολείς
συmicromicroεταφορέα νατρίου-γλυκόζης 2 (αναστολείς
SGLT2) αποτελούν την νεότερη κατηγορία
αντιδιαβητικών φαρmicroάκων και δρουν
αυξάνοντας την αποβολή γλυκόζης από τους
νεφρούς Φυσιολογικά microε την κυκλοφορία του
αίmicroατος στους νεφρούς διηθούνται
(φιλτράρονται) περίπου 180 g γλυκόζης την
ηmicroέρα και το 99 αυτής της ποσότητας
επαναρροφάται από τα νεφρικά σωληνάρια Η
επαναρρόφηση της γλυκόζης στους νεφρούς
γίνεται microέσω των συmicromicroεταφορέων νατρίου-
γλυκόζης τύπου 2 (SGLT2) ενώ στο λεπτό
έντερο υπάρχουν οι συmicromicroεταφορείς τύπου 1
(SGLT1) οι οποίοι βοηθούν στην απορρόφηση
της γλυκόζης που προσλαmicroβάνεται microε την
τροφή Όταν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίmicroα
ξεπερνούν ένα όριο (~180 mgdl) o νεφρός δεν
microπορεί να επαναρροφήσει όλη τη γλυκόζη microε
αποτέλεσmicroα microια ποσότητα να απεκκρίνεται στα
ούρα και να παρουσιάζεται γλυκοζουρία Οι
αναστολείς SGLT2 είναι φάρmicroακα που
χορηγούνται από το στόmicroα microε τη microορφή
χαπιού συνήθως microία φορά την ηmicroέρα και
έχουν microέτρια αποτελεσmicroατικότητα παρόmicroοια
microε αυτή των αναστολέων DPP-4 Έχουν
δοκιmicroασθεί για τη ρύθmicroιση της γλυκόζης σε
ασθενείς microε τύπου 2 διαβήτη microόνα τους ή σε
συνδυασmicroό microε άλλα φάρmicroακα όπως
microετφορmicroίνη σουλφονυλουρίες πιογλιταζόνη
αναστολείς DPP-4 και ινσουλίνη Μπορεί να
βοηθήσουν στην απώλεια βάρους της τάξεως
των 2-3 kg ενώ δεν προκαλούν υπογλυκαιmicroία
Στις ανεπιθύmicroητες ενέργειες ανήκουν η αύξηση
της συχνότητας microυκητιάσεων και λιγότερο
συχνά ουρολοιmicroώξεων ιδιαίτερα στις γυναίκες
(αιδοιοκολπίτιδα σε ποσοστό 10-15)
Επίσης έχουν αναφερθεί σπάνιες περιπτώσεις
ευγλυκαιmicroικής διαβητικής κετοξέωσης
δηλαδή κετοξέωσης microε όχι πολύ υψηλά
επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα καθώς και πιθανή
αύξηση του κινδύνου καταγmicroάτων microε ένα από
τα σκευάσmicroατα (καναγλιφλοζίνη) Μια άλλη
ουσία αυτής της κατηγορίας η εmicroπαγλιφλοζίνη
δοκιmicroάσθηκε microε πολύ καλά αποτελέσmicroατα επί
3 έτη σε ασθενείς microε τύπου 2 διαβήτη και
προυπάρχουσα καρδιαγγειακή νόσο
microειώνοντας τη συχνότητα καρδιαγγειακών
συmicroβαmicroάτων αλλά και της θνητότητας στους
ασθενείς αυτούς
Στα microειονεκτήmicroατα των νεότερων
αντιδιαβητικών φαρmicroάκων συmicroπεριλαmicroβάνεται
η σχετικά περιορισmicroένη εmicroπειρία (έλλειψη
microακροπρόθεσmicroων δεδοmicroένων σχετικά microε την
επίδραση στο καρδιαγγειακό σύστηmicroα και τις
χρόνιες επιπλοκές του διαβήτη ασφάλεια) και
το υψηλό κόστος
Συmicroπερασmicroατικά τα νεότερα φάρmicroακα της
κατηγορίας των ινκρετινών καθώς και οι
αναστολείς SGLT2 αποτελούν χρήσιmicroη
προσθήκη στις ήδη υπάρχουσες θεραπευτικές
επιλογές για τον διαβήτη τύπου 2 Τα
σκευάσmicroατα αυτά έχουν ορισmicroένα ιδιαίτερα
χρήσιmicroα χαρακτηριστικά καθώς είναι
αποτελεσmicroατικά στη ρύθmicroιση της
υπεργλυκαιmicroίας χωρίς όmicroως να προκαλούν
υπογλυκαιmicroία και χωρίς να αυξάνουν το
σωmicroατικό βάρος (όπως συmicroβαίνει microε πολλά
από τα παλαιότερα φάρmicroακα) Η ακριβής θέση
των φαρmicroάκων αυτών στη θεραπεία του
διαβήτη αναmicroένεται να καθορισθεί microε
microεγαλύτερη σαφήνεια στο εγγύς microέλλον καθώς
αποκτιέται microεγαλύτερη εmicroπειρία στη χρήση
τους
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 14
Οι γιατροί ldquoδενεπιτρέπεταιrdquo να
δείχνουν ldquoαδυναmicroίαrdquo
Η πλειοψηφία των άρθρων του περιοδικού
microας έχει σαν αντικείmicroενο την αντιmicroετώπιση του
διαβήτη Και ειδικότερα από την microεριά του
ασθενούς ∆ηλαδή πως θα καλυτερεύσουmicroε τη
ζωή microας ενηmicroέρωση σχετικά microε τις νέες
microεθόδους που υπάρχουν πως
αντιmicroετωπίζουmicroε συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα
που αφορούν την ασθένεια microας κλπ
Πιστεύω λίγοι από τους πάσχοντες
αναρωτιούνται για τα προβλήmicroατα που
αντιmicroετωπίζουν αυτοί που ασχολούνται microε τα
επαγγέλmicroατα υγείας Οι περισσότεροι ή δεν το
σκέπτονται ή θεωρούν ότι οι γιατροί και το
υπόλοιπο προσωπικό είναι δυνατότεροι από
εmicroάς τους ldquo κοινούς θνητούςrdquo Είναι όmicroως έτσι
Είναι και αυτοί άνθρωποι microε συγκεκριmicroένες
δυνατότητες καθηmicroερινά προβλήmicroατα και
αδυναmicroίες Το άρθρο αυτό θα αναφερθεί σε
συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα που αντιmicroετωπίζει
το ιατρικό προσωπικό όπως αυτά
αναδείχθηκαν από το περιοδικό TIME (7-9-
2015) Τα προβλήmicroατα αυτά έχουν
επισηmicroανθεί από την Αmicroερικάνικη Ιατρική
Κοινότητα και όπως αναφέρεται στο άρθρο
χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής Τα
συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα προκαλούνται
κυρίως από τις απαιτήσεις της microείωσης του
κόστους περίθαλψης οπότε πιστεύω ότι
αντίστοιχα προβλήmicroατα θα αντιmicroετωπίσει και η
Ελληνική Ιατρική Κοινότητα λόγω της
οικονοmicroικής κρίσης που διέρχεται η χώρα ∆εν
γνωρίζω αν υπάρχουν αντίστοιχες microελέτες στη
χώρα microας
Κανείς Αmicroερικάνος ασθενής δεν θα
φανταζότανε ότι οι microισοί νοσοκοmicroειακοί γιατροί
είναι εξουθενωmicroένοι λόγω υπερβολικού φόρτου
εργασίας Επίσης η ιατρική ιδιότητα απαιτεί ο
γιατρός να microην δείχνει σηmicroάδια αδυναmicroίας
Κατά το Αmicroερικάνικο Ίδρυmicroα πρόληψης
αυτοκτονιών περίπου 400 Αmicroερικάνοι γιατροί
αυτοκτονούν κάθε χρόνο Το microεγαλύτερο
ποσοστό microεταξύ όλων των επαγγελmicroάτων Που
οφείλεται αυτό Η έρευνα το αποδίδει στην
κούραση και την ψυχολογική πίεση Οι
νοσοκοmicroειακοί γιατροί εργάζονται 12-14 ώρες
ηmicroερησίως και απαιτείται πλήρης πνευmicroατική
διαύγεια γιατί στο ιατρικό λειτούργηmicroα το λάθος
microπορεί να είναι microοιραίο Αυτό δηmicroιουργεί
τεράστια ψυχολογική πίεση Οι ειδικοί που
microελετούν το πρόβληmicroα αναφέρουν ότι η
πνευmicroατική υγεία προσεγγίζει σηmicroεία κρίσης
Οι συνέπειες αυτού του προβλήmicroατος δεν
επηρεάζουν microόνο την προσωπική ζωή αλλά και
την επαγγελmicroατική
Οι περισσότεροι γιατροί αναγνωρίζουν ότι
έχουν περάσει από αυτό το στάδιο στην αρχή
της καριέρας τους Ο διακεκριmicroένος καθηγητής
χειρουργικής στο Πανεπιστήmicroιο του Stanford l
Greco έχει αφιερώσει τη ζωή του στην
αντιmicroετώπιση αυτού του προβλήmicroατος και
προσπαθεί να αφυπνίσει και άλλα ιδρύmicroατα
ώστε να δηmicroιουργήσουν οmicroάδες αντιmicroετώπισης
και αναγνώρισης του προβλήmicroατος Ο
καθηγητής S Ser στο Πανεπιστήmicroιο του
15 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Michigan ο οποίος θεωρείται παγκοσmicroίως
ειδικός για την κατάθλιψη των γιατρών
ποφάσισε να ασχοληθεί σοβαρά microε το
συγκεκριmicroένο πρόβληmicroα όταν ο καλύτερος
φίλος του γιατρός προσπάθησε να
αυτοκτονήσει και δύο χρόνια αργότερα ένας
άλλος συνεργάτης του αυτοκτόνησε
Σύmicroφωνα microε τη microελέτη τα προβλήmicroατα
ξεκινούν microε την αρχή των εφηmicroεριών Σ αυτήν
τη φάση οι νέοι γιατροί δέχονται microεγάλη πίεση
microικρή αmicroοιβή και απολαmicroβάνουν microόνο
επικρίσεις όταν κάτι δεν πάει καλά Να
σηmicroειώσουmicroε ότι οι νέοι Αmicroερικάνοι γιατροί
ξεκινούν microε ένα τραπεζικό χρέος περίπου
$200000 και δουλεύουν 90 ώρες την
εβδοmicroάδα χωρίς ιδιαίτερα καλή αmicroοιβή
Οι συνθήκες έχουν χειροτερέψει οικονοmicroικά
αλλά και κοινωνικά Παλαιότερα οι γιατροί
είχαν σίγουρη καλή οικονοmicroική αποκατάσταση
αλλά και κοινωνική αναγνώριση Αυτό έχει
αλλάξει δραmicroατικά Η οικονοmicroική επιτυχία δεν
είναι εγγυηmicroένη αλλά ούτε και η κοινωνική Οι
επαγγελmicroατικές απαιτήσεις όmicroως έχουν
αυξηθεί Οι σηmicroερινοί γιατροί έχουν
περισσότερο υλικό να microελετήσουν
περισσότερη ενδονοσοκοmicroειακή γραφειοκρατία
και κυρίως περισσότερους ασθενείς
Μια κατάσταση την οποία προσπαθούν να
αντιmicroετωπίσουν χωρίς microεγάλη επιτυχία είναι
αυτό που σχετίζεται microε το καλούmicroενο ldquoστίγmicroαrdquo
το οποίο καθορίζεται από την αδυναmicroία να
φέρει εις πέρας κάποιος την εργασία του στον
Ιατρικό Χώρο Μόνο το 22 αναζητά βοήθεια
από ειδικούς Η ειρωνεία όπως αναφέρει ο κ
Ser είναι ότι αν κάποιος ζητήσει βοήθεια κατά
microεγάλο ποσοστό όχι απλώς θα ξεπεράσει τα
ψυχολογικά προβλήmicroατα αλλά αυτή η εmicroπειρία
θα είναι σηmicroαντική ώστε να βοηθήσει καλύτερα
τους ασθενείς του ∆υστυχώς αυτή η αντίληψη
έχει να κάνει microε το πως αντιmicroετωπίζεται
κάποιος που έχει πρόβληmicroα από την ίδια την
Ιατρική Κοινότητα Συνήθως αποmicroονώνεται ή
ακόmicroα και χλευάζεται Αυτό θυmicroίζει πολύ την
νοοτροπία στο στρατό Ο νεοσύλλεκτος ή
όποιος έχει πρόβληmicroα προσαρmicroογής
αντιmicroετωπίζει σοβαρή ψυχολογική πίεση η
οποία επιδεινώνει το πρόβληmicroα
Ο κ Greco παραδέχεται ότι και αυτός ήταν
microέρος του ίδιου προβλήmicroατος ∆ηλαδή όντας
σκληρός microε τους εκπαιδευόmicroενους
χειρούργους πριν χρόνια τώρα προσπαθεί να
επανορθώσει για τις ldquoαmicroαρτίεςrdquo του Η αλλαγή
νοοτροπίας προήλθε όταν πληροφορήθηκε την
αυτοκτονία ενός microαθητή του τον οποίο
θεωρούσε κορυφαίο στο χώρο της
χειρουργικής Η τακτική που ακολουθεί
σήmicroερα είναι να παρατηρεί διακριτικά τους
ειδικευόmicroενους και αν παρατηρήσει κάποιο
πρόβληmicroα να αφιερώνει χρόνο microαζί τους Είναι
δύσκολο να παραδεχθείς τέτοιου είδους
πρόβληmicroα ειδικά όταν βρίσκεσαι microέσα στον
Ιατρικό Χώρο Αλλά από την άλλη microεριά είναι
πιο εύκολο και αποτελεσmicroατικό να το
αντιmicroετωπίσεις αναφέρει ο κ Ser Βοηθήστε
τους νέους γιατρούς να γίνουν πιο δυνατοί και
ευτυχείς στο χώρο τους γιατί microόνο τότε θα
microπορέσουν να επικεντρωθούν και να
βοηθήσουν τους ασθενείς τους
Μέχρι το 2020 υπολογίζεται ότι οι Ηνωmicroένες
Πολιτείες θα χρειασθούν τουλάχιστον 90000
περισσότερους παθολόγους Αυτό
microεταφράζεται σε περισσότερες ώρες εργασίας
γιrsquo αυτούς που θα βρίσκονται στο σύστηmicroα Και
αυτό σηmicroαίνει microεγαλύτερη πίεση
Ελεύθερη microετάφραση
Επαmicroεινώντας Κεχαγιάς
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 16
Απλά βήmicroατα για ναβελτιώσουmicroε τη ζωή
microας
Θέλετε να αισθανθείτε καλύτερα Υπάρχουν
τέσσερις απλοί τρόποι
∆ιερωτηθείτε εκφράστε τα συναισθήmicroατά σας
αποφασίστε κι αγκαλιάστε τους δικούς σας
ανθρώπους
Η πλοήγηση στο διαδίκτυο αποτελεί microια
καθηmicroερινή πρακτική για την πλειονότητα των
ανθρώπων της σύγχρονης εποχής Πολλοί
microάλιστα συχνά ακολουθούmicroε συmicroβουλές
ευτυχίας ή συγκεκριmicroένες συνταγές επιτυχίας
για microια καλύτερη ζωή από ανθρώπους που είτε
επικοινωνούmicroε microαζί τους στα microέσα κοινωνικής
δικτύωσης είτε διαβάζουmicroε άρθρα τους στο
διαδίκτυο Οι άνθρωποι όmicroως αυτοί τις
περισσότερες φορές δεν ξέρουν καν ποιο θέmicroα
πραγmicroατικά microας απασχολεί Καλό θα ήταν
λοιπόν να είmicroαστε περισσότερο επιφυλακτικοί
και να microην εmicroπιστευόmicroαστε εύκολα κάθε
συmicroβουλή που microας δίνεται ή τυχαίνει να
διαβάζουmicroε
Στην πραγmicroατικότητα σας προτείνουmicroε να
microην εmicroπιστευτείτε ούτε το περιεχόmicroενο των
γραmicromicroών αυτού του άρθρου (ως κριτικοί
αναγνώστες) παρά microόνο τις microελέτες
νευροεπιστηmicroόνων οι οποίες καταδεικνύουν
τους παράγοντες που microπορούν πραγmicroατικά να
microας οδηγήσουν σε microια πιο ποιοτική ζωή
Ο ερευνητής των νευροεπιστηmicroών του UCLA
(του Πανεπιστηmicroίου της Καλιφόρνια στο Λος
Άντζελες) Alex Korb microάς δίνει λοιπόν κάποιες
ιδέες που microπορεί να microας βοηθήσουν
ουσιαστικά στο να ακολουθήσουmicroε στη ζωή
microας microια πορεία που θα microας κάνει να
αισθανθούmicroε καλύτερα
Στις παρακάτω γραmicromicroές θα λάβουmicroε
απαντήσεις σε ερωτήmicroατα που συχνά microας
απασχολούν από έναν άνθρωπο που
πραγmicroατικά γνωρίζει πως microπορεί να microας
βοηθήσει
1) Ψάξτε τις αιτίες
Υπάρχουν φορές που οι σκέψεις microας δεν microας
επιτρέπουν να αισθανθούmicroε τουλάχιστον
όmicroορφα αν όχι ευχάριστα Μπορεί να
νιώθουmicroε ενοχή ή ντροπή χωρίς σαφή λόγο
Ποια λοιπόν είναι η σωστή ερώτηση που θα
πρέπει να θέτουmicroε στον εαυτό microας όταν δεν
αισθανόmicroαστε καλά Μα φυσικά το γιατί
Είτε θέλουmicroε να το πιστέψουmicroε είτε όχι τα
συναισθήmicroατα της ενοχής και της ντροπής
ενεργοποιούνται από το λεγόmicroενο laquoκέντρο
ανταmicroοιβήςraquo του εγκεφάλου το οποίο επίσης
σχετίζεται microε τη microάθηση και τον εθισmicroό
Παρά λοιπόν τις έντονες διαφορές τους η
περηφάνια η ντροπή η ενοχή ενεργοποιούνται
από παρόmicroοια νευρωνικά κυκλώmicroατα
Εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι ότι η υπερηφάνεια
είναι το πιο ισχυρό από αυτά τα συναισθήmicroατα
στην ενεργοποίηση της δραστηριότητας των
συγκεκριmicroένων περιοχών
Παραδόξως επίσης και η ανησυχία σε
βραχυπρόθεσmicroο επίπεδο microας κάνει να
αισθανόmicroαστε λίγο καλύτερα ndash θεωρώντας ότι
microέσω αυτής συmicroβάλλουmicroε στην επίλυση των
προβληmicroάτων microας Αυτό αρχικά microπορεί να
φαίνεται αντιφατικό αλλά δείχνει ότι όταν
είmicroαστε αγχωmicroένοι -ες είναι καλύτερο να
κάνουmicroε κάτι γιrsquo αυτό - ακόmicroα και να
ανησυχήσουmicroε - από το να microείνουmicroε αδρανείς
Σαφώς η ενοχή η ντροπή και η ανησυχία
είναι άσχηmicroες microακροπρόθεσmicroες λύσεις Τι
λοιπόν προτείνουν οι νευροεπιστήmicroονες ότι θα
πρέπει να κάνουmicroε Να διερωτηθούmicroε για ποια
πράγmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες
Η ευγνωmicroοσύνη σχετίζεται microε τα θετικά
συναισθήmicroατα που αισθανόmicroαστε όταν microας
συmicroβαίνει κάτι καλό όταν εκτιmicroάmicroε όσα θετικά
συmicroβαίνουν γύρω microας χωρίς να τα θεωρούmicroε
δεδοmicroένα αποτελώντας επιλογή και συνάmicroα
στάση ζωής Και σαφώς επηρεάζει
πραγmicroατικά το microυαλό microας ∆ιερωτάστε βέβαια
17 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
microε ποιον τρόπο συmicroβαίνει αυτό
Τα οφέλη της ευγνωmicroοσύνης ξεκινούν από το
σύστηmicroα της ντοπαmicroίνης κι επειδή
αισθανόmicroαστε ευγνώmicroονες ενεργοποιείται το
στέλεχος της περιοχής του εγκεφάλου που την
παράγει
Προσπαθώντας λοιπόν να σκεφτούmicroε τα
πράγmicroατα για τα οποία νιώθουmicroε ευγνώmicroονες
επικεντρωνόmicroαστε στις θετικές πτυχές της
ζωής microας και microε αυτή τη διαδικασία αυξάνεται η
παραγωγή σεροτονίνης Σηmicroειώνουmicroε δε πως
τα χαmicroηλά επίπεδα της σεροτονίνης σχετίζονται
microε την κακή διάθεση την επιθετική
συmicroπεριφορά και την εmicroφάνιση κατάθλιψης
Σαφώς ορισmicroένες συγκυρίες ή καταστάσεις
που βιώνουmicroε microοιάζουν σαν να laquoφάγαmicroεraquo
γροθιά στο στοmicroάχι microας και αισθανόmicroαστε σαν
να microην υπάρχει τίποτα για το οποίο να
νιώθουmicroε ευγνώmicroονες Παρά ταύτα δεν
πειράζει ∆εν χρειάζεται πάντα να βρίσκουmicroε
κάτι καθώς η διαδικασία και microόνο της
αναζήτησης πραγmicroατικά microετράει
Το να θυmicroόmicroαστε να είmicroαστε ευγνώmicroονες για
όσα θετικά όmicroορφα microας συmicroβαίνουν αποτελεί
ένδειξη υψηλής συναισθηmicroατικής νοηmicroοσύνης
Και η ευγνωmicroοσύνη δεν συνδέεται microόνο microε την
ευτυχία αλλά και microε τη δηmicroιουργία ενός
κατάλληλου πλαισίου ανάπτυξης και εξέλιξης
των σχέσεων microας
Τι microάς συmicroβαίνει όmicroως όταν τα κακά
συναισθήmicroατα microας κατακλύζουν Όταν δεν
γνωρίζουmicroε καν πώς να τα διαχειριστούmicroε
Υπάρχει microια εύκολη απάντηση
2) Αρνητικά συναισθήmicroατα
Ας συνδέσουmicroε τα άσχηmicroα ndash αρνητικά
συναισθήmicroατα microε τη λύπη την ανησυχία το
θυmicroό
Ο ερευνητής Gross διαπίστωσε ότι οι
άνθρωποι που προσπαθούν να καταπνίξουν
microια αρνητική συναισθηmicroατική εmicroπειρία
αποτυγχάνουν τελικά να το κάνουν Ενώ
θεωρούν ότι φαίνονται καλά προς τα έξω το
microεταιχmicroιακό τους σύστηmicroα φανερώνει τα
αρνητικά τους συναισθήmicroατα προς τα microέσα
όσο κι αν προσπαθούν να τα καταπνίξουν Το
ίδιο καταδεικνύουν πορίσmicroατα έρευνας
λειτουργικής απεικόνισης microαγνητικού
συντονισmicroού (fMRI) του Kevin Ochsner (του
Πανεπιστηmicroίου Columbia) τονίζοντας microάλιστα
πως η προσπάθεια να κρύβουmicroε ή να
καταπνίγουmicroε τα αρνητικά microας συναισθήmicroατα
σε καmicroία περίπτωση δεν microας ωφελεί αντίθετα
σε ορισmicroένες περιπτώσεις λειτουργεί
υποστηρικτικά και ενισχύει τα συναισθήmicroατα
αυτά
Στην πραγmicroατικότητα microόνο η έκφραση και
παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας microπορεί να
λειτουργήσει υποστηρικτικά και να microας
ωφελήσει καθώς χρησιmicroοποιώντας το λόγο
κάνοντας έmicromicroεσες αναφορές ή ακόmicroα και
απλουστεύσεις της εmicroπειρίας microας microειώνουmicroε τη
διέγερση αυτών των συναισθηmicroάτων Ακόmicroα
και η περιγραφή ενός αρνητικού
συναισθήmicroατος microε microια ή δύο λέξεις βοηθά στη
microείωση της έντασης του συναισθήmicroατος αυτού
Πολλές microάλιστα αρχαίες microέθοδοι ήταν πολύ
πιο microπροστά από σύγχρονες πρακτικές της
εποχής microας όπως ο διαλογισmicroός ο οποίος
βέβαια χρησιmicroοποιείται διαχρονικά Η έκφραση
και παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας λοιπόν
αποτελεί βασικό εργαλείο της γνώσης και της
συναίσθησης επηρεάζοντας τον εγκέφαλο microας
microε τόση δύναmicroη η οποία ασκεί καθοριστική
επίδραση και στους ανθρώπους του
περιβάλλοντός microας
Παρόλα αυτά αν τελικά δεν αισθανόmicroαστε
άσχηmicroα δυστυχώς υπάρχουν κάποια
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 18
περιστατικά κάποιες καταστάσεις ή
εmicroπειρίες που βιώνουmicroε στη ζωή microας και
microας προκαλούν άγχος ή πίεση Υπάρχει
όmicroως κι ένας απλός τρόπος για να τις
νικήσουmicroε
3) Λήψη αποφάσεων
Το γεγονός ότι κάθε φορά που
λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση στη συνέχεια
αισθανόmicroαστε ότι είmicroαστε σε κατάσταση
ηρεmicroίας δεν αποτελεί τυχαίο γεγονός
Επιστηmicroονικά έχει αποδειχθεί ότι η λήψη
αποφάσεων microειώνει το άγχος και την
ανησυχία καθώς microας βοηθά να λύσουmicroε τα
προβλήmicroατά microας και επηρεάζει τη λειτουργία
του εγκεφάλου microας
Η λήψη αποφάσεων ως διαδικασία
περιλαmicroβάνει τόσο τον καθορισmicroό των στόχων
όσο και τη δηmicroιουργία προθέσεων και
προσδοκιών Και οι τρεις αποτελούν microέρος του
ίδιου νευρικού κυκλώmicroατος και επιδρούν θετικά
microειώνοντας την ανησυχία και το άγχος Η λήψη
αποφάσεων βοηθά στο να ξεπερνάmicroε ή
τουλάχιστον να σταmicroατάmicroε να έλκουmicroε
αρνητικά ερεθίσmicroατα και ρουτίνες
Σαφώς όmicroως microπορεί να αποτελέσει και microια
δύσκολη ή ακόmicroα και επίπονη διαδικασία Άρα
εν κατακλείδι τι είδους αποφάσεις θα πρέπει
να λαmicroβάνουmicroε Ο τοmicroέας των
νευροεπιστηmicroών έχει την απάντηση
Να παίρνουmicroε microια laquoαρκετά καλήraquo απόφαση
∆ε χρειάζεται να προσπαθούmicroε στοχεύοντας
στην καλύτερη απόφαση καθώς είναι ευρέως
γνωστό ότι η τελειοmicroανία συχνά ταυτίζεται microε
καταστάσεις άγχους και πίεσης Και οι microελέτες
που αφορούν τη την εγκεφαλική λειτουργία
καταδεικνύουν την εν λόγω ταύτιση καθώς
στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να είναι
όλα τέλεια κατακλύζεται ο εγκέφαλός microας microε τα
συναισθήmicroατα που microας κάνουν να νιώθουmicroε
ότι βρισκόmicroαστε εκτός ελέγχου
Στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να
επιτύχουmicroε το καλύτερο ή ακόmicroα και το τέλειο
αποτέλεσmicroα κι όχι απλά το καλό προκαλούmicroε
έντονη συναισθηmicroατική δραστηριότητα
Αντίθετα microέσω της αναγνώρισης ότι αυτό microε το
οποίο καταπιανόmicroαστε είναι αρκετά καλό
ενεργοποιούνται περισσότερες περιοχές που
microας βοηθούν να νιώθουmicroε ότι έχουmicroε καλύτερο
έλεγχο
Έτσι όταν λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση ο
εγκέφαλός microας microάς οδηγεί στο να
αισθανόmicroαστε ότι έχουmicroε τον έλεγχο και όπως
έχει προαναφερθεί η αίσθηση του ελέγχου
microειώνει το στρες Αλλά το πραγmicroατικά
συναρπαστικό είναι πως η λήψη αποφάσεων
ενισχύει την ευχαρίστηση
Μπορούmicroε να αντιληφθούmicroε ότι όταν
λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση σχετικά microε ένα
στόχο που έχουmicroε θέσει και εν συνεχεία
επιτυγχάνουmicroε τον εν λόγω στόχο
αισθανόmicroαστε καλύτερα από ό τι όταν κάτι
θετικό microάς συmicroβαίνει αλλά κατά τύχη
Και αυτό απαντά στο αιώνιο microυστήριο του
λόγου για τον οποίο όταν αποφασίζουmicroε
εξαναγκαστικά να γραφτούmicroε στο γυmicroναστήριο
αυτό αποτελεί microια εξαιρετικά δύσκολη
απόφαση για εmicroάς καθώς στην
πραγmicroατικότητα σέρνουmicroε τους εαυτούς microας
και δεν λαmicroβάνουmicroε την απόφαση να
γυmicroναστούmicroε από ευχαρίστηση
Όταν λοιπόν κάνουmicroε κάτι γιατί θεωρούmicroε
ότι πρέπει (στην ουσία όmicroως αναγκαζόmicroαστε)
αυτό δεν αποτελεί πραγmicroατικά microια εθελοντική
απόφαση και γιrsquo αυτό το λόγο ο εγκέφαλός microας
και εν κατακλείδι εmicroείς οι ίδιοι-ες δεν
αισθανόmicroαστε ευχαρίστηση και δεν ωθούmicroαστε
στο να συνεχίσουmicroε να λαmicroβάνουmicroε αυτή την
απόφαση Αντίθετα αισθανόmicroαστε άγχος και
microε αυτόν τον τρόπο σαφώς δεν microπορούmicroε να
οικοδοmicroήσουmicroε microια καλή συνήθεια ακόmicroα κι αν
αυτή είναι η συνήθεια της σωmicroατικής άσκησης
19 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Νιώθουmicroε ευγνώmicroονες δηλώνουmicroε τα
αρνητικά microας συναισθήmicroατα και λαmicroβάνουmicroε
περισσότερες αποφάσεις Εξαιρετικά Αλλά
όmicroως όλα αυτά αποτελούν microια microοναχική
συνταγή της ευτυχίας και microάλλον ως άνθρωποι
και κοινωνικά όντα χρειαζόmicroαστε κι άλλα
άτοmicroα
Τι λοιπόν υποδεικνύει η νευροεπιστήmicroη ότι
microπορούmicroε να κάνουmicroε ώστε να είmicroαστε
περισσότερο ευτυχισmicroένοι Κάτι πολύ απλό
που καλό θα είναι να microην παραλείπουmicroε και
συmicroπεριλαmicroβάνει και τους πολύτιmicroους
laquoάλλουςraquo του περιβάλλοντός microας ώστε να microην
νιώθουmicroε microοναξιά
4) Ανθρώπινη επαφή - ανθρώπινο
άγγιγmicroα
Όχι βέβαια αδιακρίτως ώστε να
αποφύγουmicroε τυχόντα δυσάρεστα
προβλήmicroατα Αποδεικνύεται λοιπόν ότι είναι
εξαιρετικά καλό να επιτρέπουmicroε στον εαυτό
microας να αισθάνεται την αγάπη και την αποδοχή
των άλλων και συνάmicroα να την εκφράζει καθώς
όταν δεν επιτρέπουmicroε την ανθρώπινη επαφή
και επικοινωνία στην ουσία υποβάλλουmicroε τον
εαυτό microας σε microια εξαιρετικά επώδυνη και
microοναχική διαδικασία
Ας δούmicroε τώρα τι κατέδειξαν τα ευρήmicroατα
νευροεπιστηmicroονικής microελέτης κατά την οποία οι
συmicromicroετέχοντες είχαν υποβληθεί στη διαδικασία
να παίζουν ένα βίντεο παιχνίδι όπου πετούσαν
microπάλες ο ένας στον άλλο χωρίς στην
πραγmicroατικότητα να υπάρχουν αληθινοί
συmicroπαίκτες παρά microόνο laquoηλεκτρονικοίraquo (καθώς
όλα ήταν δηmicroιούργηmicroα υπολογιστικού
προγράmicromicroατος) Σηmicroειώνουmicroε βέβαια ότι οι
συmicromicroετέχοντες παρακολουθούνταν από
πραγmicroατικούς ανθρώπους - επιστήmicroονες
Τι συνέβη λοιπόν όταν οι άλλοι παίκτες
σταmicroάτησαν να παίζουν και δεν πετούσαν την
microπάλα Ο εγκέφαλος των συmicromicroετεχόντων
αντέδρασε microε ίδιο τρόπο σαν να βίωνε
σωmicroατικό πόνο Απλούστερα θα λέγαmicroε ότι τα
πορίσmicroατα της έρευνας απέδειξαν πως η
απόρριψη δεν πονάει microόνο σαν να σπάει η
καρδιά microας αλλά σαν να σπάει και το πόδι
microας
Στην πραγmicroατικότητα ο κοινωνικός
αποκλεισmicroός ενεργοποιεί το ίδιο κύκλωmicroα
όπως ο σωmicroατικός πόνος Έτσι στο σηmicroείο
που σταmicroάτησε η ανταλλαγή πασών microπάλας η
microικρή αυτή αλλαγή ήταν αρκετή για να
προκαλέσει αισθήmicroατα κοινωνικού
αποκλεισmicroού
Οι σχέσεις λοιπόν είναι πολύ σηmicroαντικές για
τη λειτουργία του εγκεφάλου microας και καλό θα
ήταν αν θέλουmicroε να οδηγηθούmicroε προς την
ευτυχία να αγγίζουmicroε τους οικείους microας τους
ανθρώπους του στενού περιβάλλοντός microας
Μέσω microάλιστα της αφής απελευθερώνεται και
η ωκυτοκίνη (η ορmicroόνη της γαλουχίας η
λεγόmicroενη ορmicroόνη της αγάπης της αγκαλιάς
της σύνδεσης)
Σαφώς δεν είναι σκόπιmicroο να αγγίζουmicroε τους
πάντες αλλά ακόmicroα και οι χειραψίες ή τα
χτυπήmicroατα στην πλάτη λειτουργούν ευεργετικά
στη διάθεσή microας Όσο δε αφορά τους
ανθρώπους του οικογενειακού ή φιλικού
περιβάλλοντός microας καλό θα ήταν να κάνουmicroε
προσπάθειες να τους αγγίζουmicroε πιο συχνά
Καθώς η επαφή το άγγιγmicroα το χάδι έχουν
απίστευτα ισχυρή δύναmicroη - microας προσδίδουν
πειθώ αυξάνουν την απόδοση των οmicroάδων
ενισχύουν ακόmicroη και τις microαθησιακές microας
ικανότητες Αγγίζοντας λοιπόν κάποιον που
αγαπάmicroε στην πραγmicroατικότητα microειώνουmicroε τον
πόνο Σε microελέτες δε που έγιναν σε παντρεmicroένα
ζευγάρια φαίνεται πως η επαφή τα αγγίγmicroατα
ενίσχυσαν τους δεσmicroούς του ζευγαριού
Επιπλέον κρατώντας το χέρι κάποιου εκτός
από το γεγονός ότι microπορεί να βοηθηθούmicroε να
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 20
αισθανθούmicroε πιο άνετα αποφεύγουmicroε συνάmicroα
άλλες επώδυνες για το microυαλό microας καταστάσεις
Γιrsquo αυτό αγκαλιάστε κάποιον τώρα κιόλας Και
microην δεχθείτε microικρές γρήγορες αγκαλιές
Πείτε στους ανθρώπους που θα αγκαλιάσετε
πως κάποιος νευροεπιστήmicroονας σάς
συνέστησε τις microεγάλης διάρκειας αγκαλιές
Έρευνες έδειξαν πως λαmicroβάνοντας και
δίνοντας πέντε αγκαλιές την ηmicroέρα για
τέσσερις εβδοmicroάδες αυξάνουmicroε την ευτυχία
microας για microεγάλο χρονικό διάστηmicroα
Έτσι λοιπόν θα πρέπει να επιδιώκουmicroε να
περνάmicroε χρόνο microε τους δικούς microας ανθρώπους
και να microοιραζόmicroαστε αγκαλιέςΘα πρέπει να
τονιστεί ότι η δύναmicroη της ανταλλαγής γραπτών
microηνυmicroάτων δεν είναι αρκετή Αρκεί microόνο να
αναλογιστούmicroε πως όταν βιώνουmicroε microια
κατάσταση άγχους και στη συνέχεια
επισκεπτόmicroαστε αγαπηmicroένα microας πρόσωπα ή
τους microιλάmicroε στο τηλέφωνο αισθανόmicroαστε πολύ
καλύτερα Κι ότι δεν συmicroβαίνει το ίδιο όταν
ανταλλάσσουmicroε γραπτά microηνύmicroατα
Αφήνουmicroε λοιπόν τα γραπτά microηνύmicroατα και
επιλέγουmicroε τις κατά πρόσωπο συναντήσεις και
τις αγκαλιές
Επειδή όmicroως σκοπός του εν λόγω άρθρου
δεν είναι να σας φορτώσει microε πάρα πολλές
πληροφορίες ας συνοψίσουmicroε τις
αποδοτικότερες και ευκολότερες επιλογές που
πρέπει να κάνουmicroε για να ξεκινήσει η πορεία
microας προς την ευτυχία κατά τα πορίσmicroατα των
νευροεπιστηmicroονικών microελετών
bull ∆ιερωτόmicroαστε για ποια
θέmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες Αν
τυχόν δεν υπάρχουν απαντήσεις
δεν πειράζει Θυmicroόmicroαστε πως
ακόmicroα και η απλή αναζήτηση
βοηθάει
bull Εκφράζουmicroε τα αρνητικά microας
συναισθήmicroατα και έτσι βοηθάmicroε
το microυαλό microας να τα διαχειρίζεται
πολύ καλύτερα
bull Αποφασίζουmicroε Λαmicroβάνουmicroε αποφάσεις
laquoαρκετά καλέςraquo κι όχι σαφώς laquoτις καλύτερες
πάνω στη γη
bull Ανταλλάσσουmicroε αγκαλιές κι όχι γραπτά
microηνύmicroατα
Κλείνουmicroε microε τα λόγια του νευροεπιστήmicroονα
Alex Korb ο οποίος εξηγεί ότι Τα πάντα είναι
διασυνδεδεmicroένα Η ευγνωmicroοσύνη βελτιώνει τον
ύπνο Ο ύπνος microειώνει τον πόνο Ο
ελαττωmicroένος πόνος βελτιώνει τη διάθεσή microας
Η βελτιωmicroένη διάθεση microειώνει το άγχος το
οποίο βελτιώνει την επικέντρωση και τον
προγραmicromicroατισmicroό Η επικέντρωση και ο
κατάλληλος σχεδιασmicroός απαιτεί τη λήψη
αποφάσεων Η λήψη αποφάσεων microειώνει
περαιτέρω το άγχος και βελτιώνει την
απόλαυση Η απόλαυση microας ενισχύει να
αισθανόmicroαστε περισσότερο ευγνώmicroονες και
διατηρεί αυτή την ανοδική πορεία προς την
ευτυχία Η απόλαυση συνδέεται επίσης microε τις
κοινωνικές σχέσεις και επαφές οι οποίες microε τη
σειρά τους θα microας κάνουν πιο ευτυχισmicroένους -
ες
Κι όλοι -ες θέλουmicroε να είmicroαστε ευτυχισmicroένοι
-ες Αρκεί να γνωρίζουmicroε και να κάνουmicroε τις
κατάλληλες επιλογές Και νοmicroίζω πως για εmicroάς
που πλέον γνωρίζουmicroε ο δρόmicroος είναι πολύ
πιο εύκολος ή τουλάχιστον νευροεπιστηmicroονικά
εmicroπνευσmicroένος
Σε ελεύθερη microετάφραση από το περιοδικό
Time Αγγελική Ζώτου
21 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
ΕΚ∆ΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ
∆ΙΑΒΗΤΗ
Με αφορmicroή την Παγκόσmicroια Ηmicroέρα για τον
∆ιαβήτη ο σύλλογός microας οργάνωσε εκδήλωση
την Τετάρτη 11η Νοεmicroβρίου το απόγευmicroα Η
εκδήλωση είχε microεγάλη επιτυχία και έλαβε χώρα
στην κατάmicroεστη αίθουσα εκδηλώσεων της
ΛΑΦ Ι
Ευχαριστούmicroε θερmicroά τους φίλους και τα microέλη
του συλλόγου για την εmicroπιστοσύνη τους και
συmicroπαράστασή τους
Οι οmicroιλητές microας κκ Τίγκας και Τσιmicroηχόδηmicroος
ενθουσίασαν τους παρευρισκόmicroενους microε τις
εmicroπεριστατωmicroένες και κατανοητές οmicroιλίες τους
στα δύο βασικά και επίκαιρα θέmicroατα που
απασχολούν τους πάσχοντες από διαβήτη
τύπου Ι και Ι Ι
Ο κ Τσιmicroηχόδηmicroος Επίκουρος Καθηγητής
στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα
της οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου
Ιraquo
Και ο κ Τίγκας Επίκουρος Καθηγητής στο
Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα της
οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου Ι Ιraquo
Μετά το τέλος των οmicroιλιών ακολούθησε
πληθώρα ερωτήσεων από το ακροατήριο
22 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΖΩΗΣΤΑΑΤΟΜΑ ΜΕ
∆ΙΑΒΗΤΗ
Πώς τα φτιάχνουmicroεhellip
Οι επαγγελmicroατίες υγείας πολύ συχνά
κατευθύνουν και συmicroβουλεύουν τα άτοmicroα microε
διαβήτη έτσι ώστε να έχουν καλύτερη ποιότητα
ζωής ∆εν είναι όmicroως τόσο συχνό οι ειδικοί να
ασχολούνται microε τους συντρόφους των ατόmicroων
αυτών οι οποίοι χωρίς να έχουν διαβήτη
microαθαίνουν επίσης να ζουν microε αυτόν
Παρακάτω παρατίθενται δέκα χρήσιmicroες
συmicroβουλές που βοηθούν τους συντρόφους των
διαβητικών να υποστηρίξουν τα αγαπηmicroένα
τους πρόσωπα διατηρώντας πάντα τα υγιή
απαραίτητα όρια
1 Μην προσφέρετε αυθαίρετες συmicroβουλές
σχετικά microε τη διατροφή και τη διαχείριση του
διαβήτη εν γένει Μπορεί η πρόθεσή σας να
είναι η καλύτερη αλλά προέχει ο σεβασmicroός
στις προσωπικές επιλογές του ατόmicroου Πείτε τη
γνώmicroη σας microόνο εφόσον ρωτηθείτε Άλλωστε
κάποιες κοινές πεποιθήσεις σχετικά microε τον
διαβήτη έχουν πλέον είτε ξεπεραστεί είτε
διαψευσθεί
2 Συνειδητοποιήστε και αναγνωρίστε ότι η
διαχείριση του διαβήτη είναι microια πολύ
απαιτητική διαδικασία που διαρκεί 24 ώρες το
24ωρο και την οποία το άτοmicroο δεν διάλεξε και
ούτε microπορεί να παραιτηθεί από αυτή Το άτοmicroο
πρέπει να σκέφτεται τι πότε και πόσο θα φάει
να ρυθmicroίζει τη φυσική του άσκηση το στρες
καθώς και την αγωγή που λαmicroβάνει να microετρά
τακτικά τα επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα και
πολλά ακόmicroα
3 Μην αναφέρετε περιστατικά διαβητικών
που έχετε ακούσει microε σοβαρές επιπλοκές και
κακή έκβαση Ο διαβήτης είναι ένα νόσηmicroα
που φοβίζει το άτοmicroο που το έχει δεν
χρειάζονται λοιπόν επιπλέον laquoιστορίες
τρόmicroουraquo που αυξάνουν το άγχος Άλλωστε
είναι πλέον γνωστό ότι microε καλή διαχείριση
πολλά άτοmicroα microε διαβήτη ζουν πολλά χρόνια microε
υγεία και καλή ποιότητα ζωής
4 Προσφερθείτε να βοηθήσετε στην επιλογή
ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής Μπορείτε για
παράδειγmicroα να ξεκινήσετε από κοινού ένα
πρόγραmicromicroα φυσικής άσκησης άλλωστε η
υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωή είναι
ωφέλιmicroη για όλους
5 Μην αντιδράτε αρνητικά εάν το
αγαπηmicroένο σας πρόσωπο microετρά το σάκχαρό
του ή κάνει microια ένεση ινσουλίνης microπροστά σας
Είναι microια απαραίτητη διαδικασία για την καλή
ρύθmicroιση του διαβήτη η οποία είναι πιο
δύσκολη εάν πρέπει να γίνει κρυφά
6 Ρωτήστε πώς microπορείτε να βοηθήσετε Εάν
θέλετε να είστε υποστηρικτικοί υπάρχουν
πολλά microικρά πράγmicroατα που microπορείτε να
κάνετε Αρκεί να ρωτήσετε πρώτα
7 Μην προσφέρετε απερίσκεπτες
διαβεβαιώσεις microε σκοπό να microειώσετε το άγχος
του αγαπηmicroένου σας προσώπου Μη
συγκρίνετε το νόσηmicroά του για παράδειγmicroα microε
άλλα νοσήmicroατα όπως είναι ο καρκίνος για να
του αναδείξετε ότι τα πράγmicroατα θα microπορούσαν
να είναι χειρότερα Κάτι τέτοιο όχι microόνο δεν θα
τοντην κάνει να αισθανθεί καλύτερα αλλά
ενδεχοmicroένως να λειτουργήσει ως microήνυmicroα
υποτίmicroησης της σοβαρότητας του διαβήτη τη
στιγmicroή που πρόκειται για ένα σοβαρό νόσηmicroα
8 Υποστηρίξτε τις προσπάθειές του να
φροντίσει τον εαυτό τουτης Μπορείτε για
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 23
παράδειγmicroα να βοηθήσετε την προσπάθειά
τουτης συντρόφου σας για βελτίωση του
τρόπου ζωής microε τη διατήρηση ως επί το
πλείστο υγιεινών τροφίmicroων στο ψυγείο
Μπορείτε επίσης να σεβαστείτε την επιλογή
του να διακόψει την πρόσληψη microιας οmicroάδας
ανθυγιεινών τροφών και να microην τις
καταναλώνετε microπροστά τουτης Σίγουρα θα
βοηθήσει πολύ εάν δεν είστε εσείς η πηγή του
πειρασmicroού
9 Μην κρυφοκοιτάζετε ή σχολιάζετε τις τιmicroές
σακχάρου χωρίς να ρωτήσετε πριν Είναι πολύ
προσωπικές πληροφορίες που οη σύντροφός
σας microπορεί να microη θέλει να microοιραστεί Είναι
φυσιολογικό άλλωστε στην περίπτωση του
διαβήτη οι τιmicroές αυτές να είναι άλλοτε πολύ
υψηλές και άλλοτε πολύ χαmicroηλές Τα αυθαίρετα
σχόλιά σας για αυτές microπορεί να εντείνουν τα
αισθήmicroατα θυmicroού και απογοήτευσης που
συχνά ήδη υπάρχουν
10 Προσφέρετε απλόχερα την αγάπη σας
και την ενθάρρυνσή σας Πολλές φορές απλά
και microόνο το ενδιαφέρον σας microπορεί να
υποστηρίξει το αγαπηmicroένο σας πρόσωπο και
να το κινητοποιήσει έτσι ώστε να διαχειριστεί
microε επιτυχία τον διαβήτη
Πηγή mayoclinic
Οι Στατίνες microπορούννα αυξήσουν σε
microεγάλο ποσοστό τονκίνδυνο για τηνεmicroφάνιση διαβήτη
Οι στατίνες microπορούν να microειώσουν τη
χοληστερίνη και ακόmicroη και αν δηmicroιουργηθεί
φλεγmicroονή είναι ικανές να κρατήσουν τον
κίνδυνο των καρδιακών παθήσεων σε χαmicroηλά
επίπεδα
Το σίγουρο είναι ότι αυτά τα κοινά
συνταγογραφούmicroενα φάρmicroακα microπορεί να
αυξήσουν σε ένα microεγάλο ποσοστό τον κίνδυνο
για την εmicroφάνιση σακχαρώδη διαβήτη
Παράλληλα οι γιατροί είναι σε θέση να
διακρίνουν ένα σοβαρό κίνδυνο πριν από την
συνταγογράφηση στατινών όπως είναι και τα
φάρmicroακα microείωσης της χοληστερίνης τα οποία
είναι από τα πιο συχνά συνταγογραφούmicroενα
φάρmicroακα στην Αmicroερική Σε microία από τις microελέτες
που δηmicroοσιεύθηκε στο περιοδικό Diabetologia
επιστήmicroονες από την Φιλανδία διαπίστωσαν
πως οι άνδρες στους οποίους
συνταγογραφήθηκαν στατίνες για να microειώσουν
τη χοληστερίνη τους είχαν 46 microεγαλύτερη
πιθανότητα να εmicroφανίσουν διαβήτη microετά από 6
χρόνια σε σύγκριση microε εκείνους που δεν
έπαιρναν το συγκεκριmicroένο φάρmicroακο
Αξίζει να σηmicroειωθεί βέβαια πως οι στατίνες
κάνουν τους ανθρώπους πιο ανθεκτικούς ως
προς την επίδραση της ινσουλίνης - η οποία
διασπά τα σάκχαρα- και έτσι εκκρίνουν
λιγότερη ινσουλίνη Αυτό που καταλαβαίνει
κάποιος είναι ότι η επίδραση των στατινών
microοιάζει να είναι microεγαλύτερη στα άτοmicroα που
φαίνεται να έχουν όσο το δυνατόν πιο
φυσιολογικές τιmicroές γλυκόζης Πραγmicroατικότητα
αποτελεί το γεγονός ότι όσο microεγαλύτερη είναι η
δόση της στατίνης και για όσο microεγαλύτερο
24 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
διάστηmicroα χορηγείται σε ασθενείς τόσο
microεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος οι
συγκεκριmicroένοι ασθενείς να αποκτήσουν
διαβήτη
Παλαιότερες microελέτες έδειξαν ότι οι στατίνες
είναι ικανές να αυξήσουν τα επίπεδα του
σακχάρου στο αίmicroα καθώς και τον κίνδυνο
εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη από 10 έως
20 παρόλα αυτά όmicroως microία τόσο microεγάλη και
αρνητική επίδραση δεν έχει τεκmicroηριωθεί
επιστηmicroονικά Πολύ συχνά οι γιατροί θεωρούν
υπεύθυνες τις στατίνες για όσους ασθενείς
βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο εmicroφάνισης
καρδιακής νόσου διότι ένας βασικός
παράγοντας microελλοντικής ύπαρξης καρδιακών
προβληmicroάτων είναι και ο διαβήτης Πως
λοιπόν όλα τα παραπάνω microας οδηγούν σε
τέτοιου είδους συmicroπεράσmicroατα
O Dr Robert Eckel πρώην πρόεδρος της
Αmicroερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας και
καθηγητής της ιατρικής στο Πανεπιστήmicroιο του
Κολοράντο σηmicroείωσε πως αυτό είναι ένα
σενάριο microε καλά και άσχηmicroα νέα συγχρόνως
Αυτό που τόνισε είναι πως υπάρχουν πειστικά
στοιχεία ότι οι ασθενείς που λαmicroβάνουν
στατίνες διατρέχουν αυξηmicroένο κίνδυνο
εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη αλλά από την
άλλη πλευρά συmicroβάλλουν στη microείωση του
κινδύνου καρδιακής προσβολής εγκεφαλικού
επεισοδίου ή ακόmicroα και θανατηφόρας
καρδιακής νόσου Με αυτόν τον τρόπο
αντισταθmicroίζονται και οι παρενέργειες των
στατινών που οδηγούν στην εmicroφάνιση διαβήτη
Με άλλα λόγια οι στατίνες microπορούν να
προσφέρουν πολλά καλά στους ανθρώπους
που έχουν καρδιακά προβλήmicroατα microε το τίmicroηmicroα
όmicroως της εmicroφάνισης διαβήτη
Φιλανδοί επιστήmicroονες διαπίστωσαν επίσης
τον αυξηmicroένο κίνδυνο για την εmicroφάνιση
σακχαρώδη διαβήτη έπειτα από τη λήψη
στατινών σε ποσοστό που ανέρχεται στο 46
την ώρα που ο Eckel επισηmicroαίνει ότι η
συγκεκριmicroένη microελέτη αφορούσε microόνο λευκούς
άνδρες και για αυτό τον λόγο δε microπορεί να
γενικευτεί στον ευρύτερο πληθυσmicroό Από τους
συγκεκριmicroένους άνδρες δεν έχουmicroε
πληροφορίες για το οικογενειακό τους ιστορικό
ή ποια microπορεί να ήταν η προσωπική τους
ιστορία microε το διαβήτη Κάποιοι από αυτούς
ίσως να είχαν και άλλους παράγοντες κινδύνου
για την ασθένεια που τους έθεσε σε υψηλότερο
κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη ακόmicroη και αν
δεν είχαν πάρει στατίνες
Εκείνοι που εmicroφάνισαν σακχαρώδη διαβήτη
ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν λάβει παρόmicroοια
microέτρα και microε όλους όσους εmicroφάνισαν διαβήτη
ενώ δεν έπαιρναν στατίνες γεγονός που
υποδηλώνει ότι η θεραπεία microε στατίνες αυξάνει
τον κίνδυνο εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη
ανεξάρτητα από το προφίλ κινδύνου που
υπάρχει στο πληθυσmicroιακό φόντο Σε microία
ξεχωριστή microε έδρα τις ΗΠΑ microελέτη σχετικά microε
τη λήψη στατινών οι ερευνητές διαπίστωσαν
ότι εκείνοι που πήγαν να εmicroφανίσουν διαβήτη
ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν αυξηmicroένες
πιθανότητες να εmicroφανίσουν τη νόσο πριν καν
αρχίσουν να παίρνουν τα συγκεκριmicroένα
φάρmicroακα Πρέπει λοιπόν οι ασθενείς να
λαmicroβάνουν στατίνες Νέα microελέτη κάνει λόγο για
καρδιακά οφέλη τα οποία υπερτερούν από τον
κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη Το αν τελικά
οι ασθενείς πρέπει να λαmicroβάνουν στατίνες ή
όχι είναι κάτι που δηmicroιουργεί σύγχυση και
στους ίδιους αλλά και στους γιατρούς τους
Στην πραγmicroατικότητα τα παραπάνω
αποτελέσmicroατα υπογραmicromicroίζουν την ανάγκη για
microια συζήτηση που πρέπει να λαmicroβάνει χώρα
πριν από τη συνταγογράφηση στατινών σε
όσους ασθενείς τη χρειάζονται Για όλους
αυτούς που δεν πάσχουν ακόmicroα από διαβήτη
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 25
αλλά παρόλα αυτά είναι ευάλωτοι στη νόσο
σηmicroαντικό ρόλο παίζουν η σωστή διατροφή και
η άσκηση όπως ακριβώς τόνισε και ο Dr Neil
Stone επικεφαλής συγγραφέας 2013 του
Αmicroερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας
Σύmicroφωνα microε τον Stone αν έχουmicroε έναν
ασθενή που είναι επιρρεπής στην εmicroφάνιση
σκαχαρώδη διαβήτη σύmicroφωνα microε όλα όσα
ειπώθηκαν παραπάνω κατατάσσεται σε microία
οmicroάδα υψηλού κινδύνου γιατί λόγω του
διαβήτη υπάρχει πιθανότητα να αποκτήσει και
καρδιακά προβλήmicroατα Αυτή η οmicroάδα ασθενών
επωφελείται από τη λήψη στατινών Αν λοιπόν
έχουν σκοπό οι συγκεκριmicroένοι ασθενείς να
λάβουν microία στατίνη θα παραmicroείνουν υγιείς και
θα βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους Σε
διαφορετική περίπτωση εάν δε το κάνουν αυτό
και λάβουν τη στατίνη συνεχίζοντας παράλληλα
έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής τότε θα είναι
ακόmicroα πιο επιρρεπείς στην εmicroφάνιση διαβήτη
Τέλος ένας ακόmicroη σηmicroαντικός παράγοντας
για να αποφασίσει κάποιος ασθενής που
πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη να πάρει
στατίνες είναι και το οικογενειακό του ιστορικό
Τα πάντα είναι σχετικά όσον αφορά τους
κινδύνους και τα οφέλη microε τα οποία θα έρθει
αντιmicroέτωπος ο κάθε ασθενής Σίγουρος όmicroως
είναι ο κίνδυνος εmicroφάνισης διαβήτη όταν
κάποιος λαmicroβάνει στατίνες Αυτό που τονίζει ο
Eckel είναι ότι το καλύτερο αποτέλεσmicroα έρχεται
ύστερα από microία αρmicroονική επικοινωνία και
συνεργασία microεταξύ γιατρού και ασθενή Αυτό
είναι το παν για να πετύχει οποιαδήποτε
θεραπεία
ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΕΝΙΚΗΣ
ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ
Καλούνται τα microέλη της ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ
ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΑΝΙΚΟ ∆ΙΑΒΗΤΗ
(ΠΕΝ∆Ι ) σε τακτική Γενική Συνέλευση την
Κυριακή 24-Ιανουαρίου στα γραφεία του
Συλλόγου
∆ηmicroητρίου Χατζή 63- Αmicroπελόκηποι
Ιωαννίνων
Επειδή ο σύλλογος microας έχει microέλη από όλη
την Ήπειρο και είναι αδύνατον να υπάρχει
απαρτία την πρώτη Κυριακή για να
αποφύγουmicroε την ταλαιπωρία παρακαλούmicroε
θερmicroά τα microέλη microας να δώσουν το παρόν στην
επαναληπτική συνέλευση
Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016 2016 και ώρα
1100 πmicro
Θέmicroατα
1Απολογισmicroός δραστηριοτήτων του ∆Σ
2Οικονοmicroικός απολογισmicroός
3Εκλογές για την ανάδειξη συmicroπληρωmicroατικού
microέλους του ∆Σ
Υποψηφιότητες υποβάλλονται στα γραφεία
του συλλόγου και τηλεφωνικά στα 26510-
08276 ή 26510- 73634 έως και τις 27
Ιανουαρίου
Λόγω των συνεχών περικοπών και των
δύσκολων στιγmicroών που βιώνουmicroε όλοι microας
παρακαλούmicroε να δραστηριοποιηθείτε microαζί microε
το Νέο ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο
Η ενεργή συmicromicroετοχή microας θα κρατήσει το
Σύλλογό microας ενεργό και θα συmicroβάλει microε τη
δυναmicroική παρουσία microας στη διεκδίκηση των
δικαιωmicroάτων microας για την αντιmicroετώπιση του
διαβήτη
Μετά τη Γενική Συνέλευση
Θα κοπεί και η Πρωτοχρονιάτικη βασιλόπιτα
του Συλλόγου
Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο
26 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Έξυπνο έmicroπλαστροαντικαθιστά τις ενέσεις
για το διαβήτη
Της Νικολέτας Ντάmicroπου
Με ενθουσιασmicroό αναmicroένεται να υποδεχθούν
το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο εκατοmicromicroύρια
άνθρωποι σε όλο τον κόσmicroο που πάσχουν
από διαβήτη την νέα ανακάλυψη των
επιστηmicroόνων που υπόσχεται να βάλει τέλος
στις ενέσεις που κάνουν τα διαβητικά άτοmicroα για
τη ρύθmicroιση του σακχάρου τους
Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο ένα επίθεmicroα
δηλαδή το οποίο microπορεί και ανιχνεύει την
αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα θα έχει τη
δυνατότητα να χορηγεί microικρές ποσότητες
ινσουλίνης στα άτοmicroα microε διαβήτη
απελευθερώνοντας τα από την επώδυνη
διαδικασία των ενέσεων Το laquoέξυπνοraquo
έmicroπλαστρο θα έχει τη δυνατότητα όχι microόνο να
κάνει τον απαραίτητο έλεγχο για το επίπεδο
της γλυκόζης στο αίmicroα του διαβητικού αλλά
ταυτόχρονα θα προχωρά στην έγχυση της
απαραίτητης δόσης ινσουλίνης στον
οργανισmicroό του διαβητικού ατόmicroου microέσω
εκατοντάδων microικρο-βελονών που βρίσκονται
στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου
Η υψηλής τεχνολογίας συσκευή microπορεί να
ανιχνεύσει ακόmicroα και microικρές αυξήσεις στα
επίπεδα του σακχάρου στο αίmicroα και να εγχέει
τις ενδεδειγmicroένες microικροποσότητες ινσουλίνης
όταν χρειάζεται Συσκευή σε microέγεθος
γραmicromicroατόσηmicroου Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο δεν
είναι microεγαλύτερο από ένα γραmicromicroατόσηmicroο και
είναι ιδιαίτερα λεπτό και τετραγωνισmicroένο Οι
εκατό microικροσκοπικές βελόνες που βρίσκονται
στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου έχουν το
microέγεθος microιας ανθρώπινης βλεφαρίδας
Όλες αυτές οι microικρο-βελόνες είναι γεmicroάτες microε
microικροσκοπικές microονάδες αποθήκευσης της
ινσουλίνης και όταν ανιχνευθεί ότι τα επίπεδα
γλυκόζης στο αίmicroα είναι πάρα πολύ υψηλά
τότε απελευθερώνουν γρήγορα την
ενδεδειγmicroένη ποσότητα ινσουλίνης Η
ανακάλυψη της συσκευής έγινε στο
Πανεπιστήmicroιο της Βόρειας Καρολίνας και όπως
δηλώνει η οmicroάδα των ερευνητών laquoη συσκευή
αυτή θα microπορούσε να είναι ένα microοναδικό
εργαλείο για τον άνθρωποraquo Ο αναπληρωτής
καθηγητής κ Τζεν Γκου του τmicroήmicroατος
Βιοϊατρικής Τεχνολογίας του Πανεπιστηmicroίου της
Βόρειας Καρολίνας είπε laquoδηmicroιουργήσαmicroε ένα
εύκολο στη χρήση microη τοξικό από συmicroβατικά
υλικά έξυπνο έmicroπλαστρο το οποίο microπορεί να
προσαρmicroοστεί στις ανάγκες του κάθε
διαβητικού ατόmicroουraquo
Η συσκευή αυτή θα αποδεσmicroεύσει
εκατοmicromicroύρια άτοmicroα microε διαβήτη τα οποία είναι
αναγκασmicroένα να τρυπάνε τακτικά τα δάχτυλα
τους προκειmicroένου να ελέγξουν τα επίπεδα του
σακχάρου τους και να χορηγήσουν την
απαραίτητη ποσότητα ινσουλίνης στον
οργανισmicroό τους Η οmicroάδα ανέπτυξε τα laquoέξυπνα
νανοσωmicroατίδιαraquo από microικροσκοπικές φυσαλίδες
που περιέχουν microια microικρή ποσότητα της
ινσουλίνης και των ενζύmicroων σχεδιασmicroένα να
ανιχνεύουν τη γλυκόζη Όταν αισθάνονται microια
αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα οι φυσαλίδες
αποσυντίθενται απελευθερώνοντας
συγκεκριmicroένες ποσότητες ινσουλίνης ανάλογα
microε την ποσότητα γλυκόζης που υπάρχει Όταν
αυτό το επίθεmicroα τοποθετείται επάνω στο
δέρmicroα οι microικρο-βελόνες διαπερνούν την
επιφάνεια και έρχονται σε επαφή microε το αίmicroα
που ρέει microέσω των τριχοειδών που βρίσκονται
ακριβώς από κάτω
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 27
Είναι οι διαβητικοί πιοευάλωτοι στιςλοιmicroώξεις
Αναστασίου Γεωργία
4ο ετής φοιτήτρια Τmicroήmicroατος Ιατρικής
Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων
Σακχαρώδης ∆ιαβήτης (Σ∆) και τα λοιmicroώδη
νοσήmicroατα είναι απrsquo τα συχνότερα αίτια
νοσηρότητας Σύmicroφωνα microε τον Παγκόσmicroιο
Οργανισmicroό Υγείας (ΠΟΥ) ο Σ∆ είναι ένα από
τα πιο συχνά νοσήmicroατα microε περίπου 350
εκατοmicromicroύρια ασθενείς ανά τον κόσmicroο Ο
αριθmicroός των πασχόντων αναmicroένεται να έχει
διπλασιαστεί ως 2030 ∆εδοmicroένα και
τεκmicroηριωmicroένες microελέτες δείχνουν ότι οι
διαβητικοί είναι πιο επιρρεπείς στις λοιmicroώξεις
Είναι γεγονός ότι
1) αρκετές συνήθεις λοιmicroώξεις απαντώνται σε
διαβητικούς συχνότερα
2) κάποιες άλλες απαντώνται σχεδόν
αποκλειστικά σε αυτούς και
3) υπάρχουν λοιmicroώξεις που στους
διαβητικούς έχουν περισσότερες επιπλοκές
Πολλές έρευνες τεκmicroηριώνουν την ύπαρξη
αmicroφίδροmicroης σχέσης ανάmicroεσα στο Σ∆ και τις
λοιmicroώξεις χωρίς όmicroως να αποσαφηνίζεται ο
microηχανισmicroός που καθιστά τους διαβητικούς πιο
ευάλωτους Φαίνεται πάντως πως η
ανεπαρκής ρύθmicroιση της γλυκόζης αυξάνει την
επίπτωση των λοιmicroώξεων ενώ οι τελευταίες
συντελούν στην απορρύθmicroιση του Σ∆ Οι πιο
συχνές λοιmicroώξεις που απαντώνται σε
διαβητικούς είναι λοιmicroώξεις του κατω-τέρου
αναπνευστικού και του ουροποιητικού
συστήmicroατος του δέρ-microατος και τραυmicroάτων του
στόmicroατος και κυρίως περιοδοντικά (εικ1)
Ο Σ∆ προκαλεί διαταραχές σε από όλο το
φάσmicroα της ανοσίας δηλαδή της άmicroυνας του
οργανισmicroού Αρχικά ο Σ∆ microέσω των
επιπλοκών του όπως η νευροπάθεια και τα
έλκη διαταράσσει το δέρmicroα που αποτελεί την
πρώτη γραmicromicroή άmicroυνας του οργανισmicroού
Επιπροσθέτως οι καταστάσεις υπεργλυκαιmicroίας
προ-καλούν βλάβη στα ουδετερόφιλα microε
αποτέλεσmicroα την έκπτωση των αντιmicroικροβιακών
ιδιοτήτων αυτών Έρευνες επιστηmicroονικές
υποστηρίζουν ότι o Σ∆ επιβραδύνει την
επούλωση των πληγών γεγονός που αυξάνει
την πιθανότητα microόλυνσης και κατά επέκταση τη
λοίmicroωξη των τραυmicroάτων Καταληκτικά
δεδοmicroένα δείχνουν ότι οι ασθενείς microε Νεανικό
∆ιαβήτη έχουν ελαττωmicroένη απελευθέρωση
κυττα-ρικών ουσιών microε τις οποίες τα κύτταρα
του ανοσοποιητικού συστή-microατος
επικοινωνούν
Οι συχνότερες λοιmicroώξεις συστηmicroάτων στο
Σ∆
Ο Σ∆ επιπλέκεται συχνά microε λοιmicroώξεις
δέρmicroατος και microαλακών microορίων από τις οποίες
η κυτταρίτιδα (εικ2) και ο ερυσίπελας (εικ3)
είναι οι πιο συχνές Ακόmicroη συνιστά
28 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προδιαθεσικό
παράγοντα
των νεκρω-
τικών
λοιmicroώξεων
δέρmicroατος που
προσβάλλουν
κυρίως τα
άκρα και το
κοιλιακό
τοίχωmicroα Η
κλινική
εmicroφάνιση των λοιmicroώξεων αυτών ξεκινά microε
πυρετό και ρίγος ο Σ∆ απορρυθmicroίζεται και η
χορηγούmicroενη ινσουλίνη αδυνατεί να δράσει
Υπάρχει ταχυκαρδία τοπικό οίδηmicroα microε
δύσοσmicroο υγρό και έντονο τοπικός πόνος
Οmicroοίως συχνές στους
διαβητικούς είναι οι
microυκητιασικές λοιmicroώξεις
και κυρίως οι καντιτιάσεις
microε συνηθέστερες
εντοπίσεις το microηρό το
βλεννογόνο του
στόmicroατος (εικ4) τα
γεννητικά όργανα και τα
νύχια Πιο ειδικά η
ονυχοmicroυκητίαση (εικ5)
παρατηρείται microε
τριπλάσια συχνότητα σε
διαβητικούς ενώ συχνός είναι και ο δερmicroατικός
λειχώνας
Μια ακόmicroη κατηγορία λοιmicroώξεων συχνή
στους διαβητικούς είναι οι ουρολοιmicroώξεις (2-4
φορές πιο συχνά) και οι αναπνευστικές
λοιmicroώξεις Στην πρώτη κατηγορία
παρατηρούνται κυρίως η πυελονεφρίτιδα και η
κυστίτιδα Η πυελονεφρίτιδα ξεκινά microε πυρετό
και αύξηση των λευκών αιmicroοσφαιρίων Σε
περίπτωση ύπαρξης ψηλαφητής microάζας στη
νεφρική χώρα και πυρετού για περισσότερο
από 4 ηmicroέρες τίθεται υποψία περινεφρικού
αποστήmicroατος Στη δεύτερη κατηγορία
συναντώνται συνηθέστερα η πνευmicroο-νική
φυmicroατιώση και η microικροβιακή πνευmicroονία (εικ6)
Καταληκτικά η καλύτερη θεραπεία είναι η
πρόληψη δηλαδή η καλή ρύθmicroιση του
σακχάρου της χοληστερόλης και της
αρτηριακής πίεσης ώστε να microειωθεί η microικρο-
αγγειακή και η microακροαγγειακή επιβάρυνση
Εξίσου σηmicroαντική είναι η εκπαίδευση του
ασθενή και η εξατοmicroικευmicroένη εφαρmicroογή
προφυ-λακτικών microέτρων Ο ίδιος πρέπει να
bull Να περιποιείται τα άκρα
bull Να φορά υποδήmicroατα και κάλτσες
bull Να ελέγχει το δέρmicroα του για φυσαλίδες
εκδορές και τραύmicroατα
bull Να χρησιmicroοποιεί λάδια ενυδατικά λοσιόν για
αποφυγή ελκών
bull Να εφαρmicroόζει καλή υγιεινή του ουροποιητικού
συστήmicroατος
bull Να καταναλώνει επαρκή ποσότητα υγρών
bull Να αποφεύγει τα σπερmicroατοκτόνα
bull Να περιλαmicroβάνει στη διατροφή του το
γιαούρτι και
bull Να εmicroβολιάζεται
Συmicroπερασmicroατικά οι λοιmicroώξεις επιπλέκουν
την ήδη επιβαρρυmicromicroένη ποιότητα ζωής των
ασθενών Οι διαβητικοί θεωρούνται
ανοσοκατεσταλmicroένοι Κατά την καταπολέmicroηση
των λοιmicroώξεων απαιτείται ορθο-λογισmicroός
χρήσης αντιβιοτικών καθόσον στη χώρα microας
χρησιmicroοποιούνται ευρέως και οι ασθενείς
έχουν αποκτήσει αντοχή στη δράση τους
Ζωτικής σηmicroασίας είναι η ανάγκη στενής
συνεργασίας microεταξύ διαβητολόγου και
λοιmicroωξιολόγου ώστε η αντιmicroετώπιση της
λοίmicroωξης να είναι έγκαιρη ανεπίπλεκτη και
αποτελεσmicroατική
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29
ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ
ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ
Σπύρος Αθανασίου
Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας
αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας
και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών
νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των
βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό
επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο
Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν
ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε
προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και
έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι
τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον
microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να
επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών
χρόνιων νοσηmicroάτων
Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις
βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε
microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την
τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως
δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και
παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές
κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση
microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )
απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη
διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και
microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων
microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση
σοβαρών ασθενειών
Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η
πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι
περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές
ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη
διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης
είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία
επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την
πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών
συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά
προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς
και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε
αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που
παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν
οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι
οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν
είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης
διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των
ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία
του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν
microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες
Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη
εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών
(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη
και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες
και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια
ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων
ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους
Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο
καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να
λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων
ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο
περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για
τους διαβητικούς
Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική
microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως
συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν
και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το
χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό
Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά
ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το
microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη
χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα
πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο
υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους
υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε
περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν
30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προκαλούν παρενέργειες
Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί
βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης
Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται
άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση
σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η
έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην
ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών
διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του
οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία
διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης
τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και
δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι
πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς
αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η
λήψη του
Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι
απαραίτητος παράγοντας για τη δράση
περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε
άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα
microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις
αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το
σωστό microεταβολισmicroό των οστών την
ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των
ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της
κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου
σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην
ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία
καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του
διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση
Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε
άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα
ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη
microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές
πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι
ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η
βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε
διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό
τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη
καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και
φρουκτόζης
Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει
προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε
περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και
σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους
διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου
ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν
microακροαγγειακές επιπλοκές
Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο
αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους
διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια
πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές
πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο
Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της
βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει
δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες
έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης
σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του
διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά
έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι
σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η
συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης
Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε
αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες
είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω
της παραγωγής ελεύθερων ριζών
Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι
απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις
Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και
κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή
επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης
επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός
σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών
του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η
νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα
σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην
ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος
καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της
εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C
βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά
Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)
Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη
αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη
Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β
είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι
φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να
προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική
τους microορφή το φολικό οξύ
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31
Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για
ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των
υδατανθράκων των λιπιδίων και των
πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι
δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του
παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το
κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια
Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον
microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε
κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)
∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία
της όρασης της αναπαραγωγής της
φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας
Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής
στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η
συmicroπληρωmicroατική λήψη της
Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για
ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό
καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo
Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο
σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-
λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί
άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η
βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η
θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του
συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο
αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους
υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια
Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική
νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές
Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως
συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει
υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές
διαταραχές
Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)
Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των
τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης
Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και
microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων
αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις
αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν
σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί
τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς
(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η
λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία
του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού
συστήmicroατος
Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα
αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών
ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και
ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες
από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο
ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις
απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της
διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο
microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις
κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών
στοιχείων
Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι
οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για
την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα
πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)
συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την
ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν
Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες
περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που
ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να
προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες
microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή
σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα
ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα
ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η
υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου
σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους
προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον
οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η
σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι
επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo
ΠΗΓΕΣ
1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά
2 wwwdiabeticl ivingonlinecom
3 wwwdiabeteshealthcom
4 Diabetes Spectrum
5 wwwsmarthealthgr
6 wwwdiabetesselfmanagementcom
32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 12
1920) Περίπου το 14 των ατόmicroων microε
διαβήτη λαmicroβάνουν συνδυασmicroό αντιδιαβητικών
δισκίων και ινσουλίνης (ΗΠΑ 2007-2009) Στις
περισσότερες περιπτώσεις στον Σ∆Τ2 η
ινσουλίνη χορηγείται microία φορά την ηmicroέρα
συνήθως microαζί microε microετφορmicroίνη ενώ αν χρειασθεί
microπορεί να προστεθεί ινσουλίνη και πριν τα
κύρια γεύmicroατα Στα microειονεκτήmicroατα της
ινσουλίνης ανήκει η υπογλυκαιmicroία η αύξηση
του σωmicroατικού βάρους και η ανάγκη εmicroπειρίας
του γιατρού και εκπαίδευσης του ασθενούς στη
χρήση της
Τα πιο νέα φάρmicroακα που χρησιmicroοποιούνται
στη θεραπεία του Σ∆Τ2 είναι (α) αυτά που
ανήκουν στην κατηγορία των laquoινκρετινώνraquo και
(β) οι αναστολείς συmicromicroεταφορέα νατρίου-
γλυκόζης 2 (αναστολείς SGLT2) Στην
κατηγορία των ινκρετινών ανήκουν οι
αγωνιστές GLP-1 που είναι ενέσιmicroα φάρmicroακα
και οι αναστολείς DPP-4 που λαmicroβάνονται από
του στόmicroατος σε microορφή δισκίου Ήδη από τις
αρχές του 19ου αιώνα επιστήmicroονες είχαν
διαπιστώσει ότι ένας ορmicroονικός παράγοντας
από το έντερο microπορούσε να διεγείρει την
έκκριση ινσουλίνης από το πάγκρεας Το
laquoφαινόmicroενο ινκρετίνηςraquo είναι η παρατήρηση ότι
microια ποσότητα γλυκόζης που λαmicroβάνεται microε την
τροφή προκαλεί σηmicroαντικά microεγαλύτερη έκκριση
ινσουλίνης από το πάγκρεας απrsquo ότι αν η ίδια
ποσότητα γλυκόζης χορηγηθεί ενδοφλεβίως Η
παρατήρηση αυτή που έγινε το 1964 οδήγησε
στην ανακάλυψη δύο ορmicroονών του GLP-1
(Glucagon like peptide- 1 παρόmicroοιο microε
γλυκαγόνη πεπτίδιο-1) και του GIP (Glucose-
dependent insulinοtropic polypeptide
γλυκοζοεξαρτώmicroενο ινσουλινοτρόπο
πολυπεπτίδιο) Οι ουσίες αυτές εκκρίνονται
από τα L και K κύτταρα του εντέρου αντίστοιχα
microετά από πρόσληψη τροφής και κυρίως
υδατανθράκων και διεγείρουν την έκκριση
ινσουλίνης από το πάγκρεας microε αποτέλεσmicroα τη
microείωση της γλυκόζης στο αίmicroα Επιπρόσθετα
οι ορmicroόνες αυτές microειώνουν την όρεξη
καθυστερούν την κένωση του στοmicroάχου και
microειώνουν την έκκριση γλυκαγόνης (microιας άλλης
παγκρεατικής ορmicroόνης που αυξάνει τα επίπεδα
του σακχάρου) Σήmicroερα έχουmicroε στη χώρα microας
διαθέσιmicroα φάρmicroακα microε δράση ανάλογη του
GLP-1 (αγωνιστές GLP-1) τα οποία
χορηγούνται όπως και η ινσουλίνη (microε
υποδόρια ένεση) πριν τα κύρια γεύmicroατα
(εξενατίδη) ή microία φορά την ηmicroέρα
(λιραγλουτίδη λιξισενατίδη) ενώ υπάρχει και
σκεύασmicroα που χορηγείται microία φορά την
εβδοmicroάδα (εξενατίδη βραδείας
αποδέσmicroευσης) Αντίθετα ωστόσο από την
ινσουλίνη τα φάρmicroακα αυτά δεν προκαλούν
υπογλυκαιmicroία και όχι microόνο δεν αυξάνουν το
βάρος αλλά microπορεί να οδηγήσουν και σε
microείωση του σωmicroατικού βάρους Το DPP-4
(διπεπτιδυλική πεπτιδάση-4) είναι ένα ένζυmicroο
που φυσιολογικά διασπά και αδρανοποιεί το
GLP-1 Εποmicroένως τα φάρmicroακα που
αναστέλλουν τη δράση του DPP-4 (αναστολείς
DPP-4) οδηγούν σε αύξηση των επιπέδων του
GLP-1 στο αίmicroα Το αποτέλεσmicroα είναι δηλαδή
παρόmicroοιο microε αυτό των αγωνιστών GLP-1 microε τη
διαφορά ότι (1) τα φάρmicroακα αυτά χορηγούνται
από το στόmicroα microε τη microορφή δισκίου microία ή δύο
φορές την ηmicroέρα και (2) η αύξηση του GLP-1
είναι συγκριτικά microικρότερη Οι αναστολείς DPP-
4 έχουν επίσης το πλεονέκτηmicroα ότι δεν
προκαλούν υπογλυκαιmicroία και έχουν ουδέτερη
επίδραση ως προς το σωmicroατικό βάρος Οι
συχνότερες ανεπιθύmicroητες ενέργειες των
φαρmicroάκων της κατηγορίας των ινκρετινών είναι
από το γαστρεντερικό σύστηmicroα (ναυτία
έmicroετος) Πιθανολογείται ότι σε σπάνιες
περιπτώσεις η χρήση των αγωνιστών GLP-1
και κάποιων αναστολέων DPP-4 ενδέχεται να
σχετίζεται microε παγκρεατίτιδα (φλεγmicroονή του
13 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
παγκρέατος) ωστόσο το θέmicroα αυτό δεν έχει
σ΄αυτή τη φάση αποσαφηνισθεί Οι αναστολείς
συmicromicroεταφορέα νατρίου-γλυκόζης 2 (αναστολείς
SGLT2) αποτελούν την νεότερη κατηγορία
αντιδιαβητικών φαρmicroάκων και δρουν
αυξάνοντας την αποβολή γλυκόζης από τους
νεφρούς Φυσιολογικά microε την κυκλοφορία του
αίmicroατος στους νεφρούς διηθούνται
(φιλτράρονται) περίπου 180 g γλυκόζης την
ηmicroέρα και το 99 αυτής της ποσότητας
επαναρροφάται από τα νεφρικά σωληνάρια Η
επαναρρόφηση της γλυκόζης στους νεφρούς
γίνεται microέσω των συmicromicroεταφορέων νατρίου-
γλυκόζης τύπου 2 (SGLT2) ενώ στο λεπτό
έντερο υπάρχουν οι συmicromicroεταφορείς τύπου 1
(SGLT1) οι οποίοι βοηθούν στην απορρόφηση
της γλυκόζης που προσλαmicroβάνεται microε την
τροφή Όταν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίmicroα
ξεπερνούν ένα όριο (~180 mgdl) o νεφρός δεν
microπορεί να επαναρροφήσει όλη τη γλυκόζη microε
αποτέλεσmicroα microια ποσότητα να απεκκρίνεται στα
ούρα και να παρουσιάζεται γλυκοζουρία Οι
αναστολείς SGLT2 είναι φάρmicroακα που
χορηγούνται από το στόmicroα microε τη microορφή
χαπιού συνήθως microία φορά την ηmicroέρα και
έχουν microέτρια αποτελεσmicroατικότητα παρόmicroοια
microε αυτή των αναστολέων DPP-4 Έχουν
δοκιmicroασθεί για τη ρύθmicroιση της γλυκόζης σε
ασθενείς microε τύπου 2 διαβήτη microόνα τους ή σε
συνδυασmicroό microε άλλα φάρmicroακα όπως
microετφορmicroίνη σουλφονυλουρίες πιογλιταζόνη
αναστολείς DPP-4 και ινσουλίνη Μπορεί να
βοηθήσουν στην απώλεια βάρους της τάξεως
των 2-3 kg ενώ δεν προκαλούν υπογλυκαιmicroία
Στις ανεπιθύmicroητες ενέργειες ανήκουν η αύξηση
της συχνότητας microυκητιάσεων και λιγότερο
συχνά ουρολοιmicroώξεων ιδιαίτερα στις γυναίκες
(αιδοιοκολπίτιδα σε ποσοστό 10-15)
Επίσης έχουν αναφερθεί σπάνιες περιπτώσεις
ευγλυκαιmicroικής διαβητικής κετοξέωσης
δηλαδή κετοξέωσης microε όχι πολύ υψηλά
επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα καθώς και πιθανή
αύξηση του κινδύνου καταγmicroάτων microε ένα από
τα σκευάσmicroατα (καναγλιφλοζίνη) Μια άλλη
ουσία αυτής της κατηγορίας η εmicroπαγλιφλοζίνη
δοκιmicroάσθηκε microε πολύ καλά αποτελέσmicroατα επί
3 έτη σε ασθενείς microε τύπου 2 διαβήτη και
προυπάρχουσα καρδιαγγειακή νόσο
microειώνοντας τη συχνότητα καρδιαγγειακών
συmicroβαmicroάτων αλλά και της θνητότητας στους
ασθενείς αυτούς
Στα microειονεκτήmicroατα των νεότερων
αντιδιαβητικών φαρmicroάκων συmicroπεριλαmicroβάνεται
η σχετικά περιορισmicroένη εmicroπειρία (έλλειψη
microακροπρόθεσmicroων δεδοmicroένων σχετικά microε την
επίδραση στο καρδιαγγειακό σύστηmicroα και τις
χρόνιες επιπλοκές του διαβήτη ασφάλεια) και
το υψηλό κόστος
Συmicroπερασmicroατικά τα νεότερα φάρmicroακα της
κατηγορίας των ινκρετινών καθώς και οι
αναστολείς SGLT2 αποτελούν χρήσιmicroη
προσθήκη στις ήδη υπάρχουσες θεραπευτικές
επιλογές για τον διαβήτη τύπου 2 Τα
σκευάσmicroατα αυτά έχουν ορισmicroένα ιδιαίτερα
χρήσιmicroα χαρακτηριστικά καθώς είναι
αποτελεσmicroατικά στη ρύθmicroιση της
υπεργλυκαιmicroίας χωρίς όmicroως να προκαλούν
υπογλυκαιmicroία και χωρίς να αυξάνουν το
σωmicroατικό βάρος (όπως συmicroβαίνει microε πολλά
από τα παλαιότερα φάρmicroακα) Η ακριβής θέση
των φαρmicroάκων αυτών στη θεραπεία του
διαβήτη αναmicroένεται να καθορισθεί microε
microεγαλύτερη σαφήνεια στο εγγύς microέλλον καθώς
αποκτιέται microεγαλύτερη εmicroπειρία στη χρήση
τους
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 14
Οι γιατροί ldquoδενεπιτρέπεταιrdquo να
δείχνουν ldquoαδυναmicroίαrdquo
Η πλειοψηφία των άρθρων του περιοδικού
microας έχει σαν αντικείmicroενο την αντιmicroετώπιση του
διαβήτη Και ειδικότερα από την microεριά του
ασθενούς ∆ηλαδή πως θα καλυτερεύσουmicroε τη
ζωή microας ενηmicroέρωση σχετικά microε τις νέες
microεθόδους που υπάρχουν πως
αντιmicroετωπίζουmicroε συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα
που αφορούν την ασθένεια microας κλπ
Πιστεύω λίγοι από τους πάσχοντες
αναρωτιούνται για τα προβλήmicroατα που
αντιmicroετωπίζουν αυτοί που ασχολούνται microε τα
επαγγέλmicroατα υγείας Οι περισσότεροι ή δεν το
σκέπτονται ή θεωρούν ότι οι γιατροί και το
υπόλοιπο προσωπικό είναι δυνατότεροι από
εmicroάς τους ldquo κοινούς θνητούςrdquo Είναι όmicroως έτσι
Είναι και αυτοί άνθρωποι microε συγκεκριmicroένες
δυνατότητες καθηmicroερινά προβλήmicroατα και
αδυναmicroίες Το άρθρο αυτό θα αναφερθεί σε
συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα που αντιmicroετωπίζει
το ιατρικό προσωπικό όπως αυτά
αναδείχθηκαν από το περιοδικό TIME (7-9-
2015) Τα προβλήmicroατα αυτά έχουν
επισηmicroανθεί από την Αmicroερικάνικη Ιατρική
Κοινότητα και όπως αναφέρεται στο άρθρο
χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής Τα
συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα προκαλούνται
κυρίως από τις απαιτήσεις της microείωσης του
κόστους περίθαλψης οπότε πιστεύω ότι
αντίστοιχα προβλήmicroατα θα αντιmicroετωπίσει και η
Ελληνική Ιατρική Κοινότητα λόγω της
οικονοmicroικής κρίσης που διέρχεται η χώρα ∆εν
γνωρίζω αν υπάρχουν αντίστοιχες microελέτες στη
χώρα microας
Κανείς Αmicroερικάνος ασθενής δεν θα
φανταζότανε ότι οι microισοί νοσοκοmicroειακοί γιατροί
είναι εξουθενωmicroένοι λόγω υπερβολικού φόρτου
εργασίας Επίσης η ιατρική ιδιότητα απαιτεί ο
γιατρός να microην δείχνει σηmicroάδια αδυναmicroίας
Κατά το Αmicroερικάνικο Ίδρυmicroα πρόληψης
αυτοκτονιών περίπου 400 Αmicroερικάνοι γιατροί
αυτοκτονούν κάθε χρόνο Το microεγαλύτερο
ποσοστό microεταξύ όλων των επαγγελmicroάτων Που
οφείλεται αυτό Η έρευνα το αποδίδει στην
κούραση και την ψυχολογική πίεση Οι
νοσοκοmicroειακοί γιατροί εργάζονται 12-14 ώρες
ηmicroερησίως και απαιτείται πλήρης πνευmicroατική
διαύγεια γιατί στο ιατρικό λειτούργηmicroα το λάθος
microπορεί να είναι microοιραίο Αυτό δηmicroιουργεί
τεράστια ψυχολογική πίεση Οι ειδικοί που
microελετούν το πρόβληmicroα αναφέρουν ότι η
πνευmicroατική υγεία προσεγγίζει σηmicroεία κρίσης
Οι συνέπειες αυτού του προβλήmicroατος δεν
επηρεάζουν microόνο την προσωπική ζωή αλλά και
την επαγγελmicroατική
Οι περισσότεροι γιατροί αναγνωρίζουν ότι
έχουν περάσει από αυτό το στάδιο στην αρχή
της καριέρας τους Ο διακεκριmicroένος καθηγητής
χειρουργικής στο Πανεπιστήmicroιο του Stanford l
Greco έχει αφιερώσει τη ζωή του στην
αντιmicroετώπιση αυτού του προβλήmicroατος και
προσπαθεί να αφυπνίσει και άλλα ιδρύmicroατα
ώστε να δηmicroιουργήσουν οmicroάδες αντιmicroετώπισης
και αναγνώρισης του προβλήmicroατος Ο
καθηγητής S Ser στο Πανεπιστήmicroιο του
15 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Michigan ο οποίος θεωρείται παγκοσmicroίως
ειδικός για την κατάθλιψη των γιατρών
ποφάσισε να ασχοληθεί σοβαρά microε το
συγκεκριmicroένο πρόβληmicroα όταν ο καλύτερος
φίλος του γιατρός προσπάθησε να
αυτοκτονήσει και δύο χρόνια αργότερα ένας
άλλος συνεργάτης του αυτοκτόνησε
Σύmicroφωνα microε τη microελέτη τα προβλήmicroατα
ξεκινούν microε την αρχή των εφηmicroεριών Σ αυτήν
τη φάση οι νέοι γιατροί δέχονται microεγάλη πίεση
microικρή αmicroοιβή και απολαmicroβάνουν microόνο
επικρίσεις όταν κάτι δεν πάει καλά Να
σηmicroειώσουmicroε ότι οι νέοι Αmicroερικάνοι γιατροί
ξεκινούν microε ένα τραπεζικό χρέος περίπου
$200000 και δουλεύουν 90 ώρες την
εβδοmicroάδα χωρίς ιδιαίτερα καλή αmicroοιβή
Οι συνθήκες έχουν χειροτερέψει οικονοmicroικά
αλλά και κοινωνικά Παλαιότερα οι γιατροί
είχαν σίγουρη καλή οικονοmicroική αποκατάσταση
αλλά και κοινωνική αναγνώριση Αυτό έχει
αλλάξει δραmicroατικά Η οικονοmicroική επιτυχία δεν
είναι εγγυηmicroένη αλλά ούτε και η κοινωνική Οι
επαγγελmicroατικές απαιτήσεις όmicroως έχουν
αυξηθεί Οι σηmicroερινοί γιατροί έχουν
περισσότερο υλικό να microελετήσουν
περισσότερη ενδονοσοκοmicroειακή γραφειοκρατία
και κυρίως περισσότερους ασθενείς
Μια κατάσταση την οποία προσπαθούν να
αντιmicroετωπίσουν χωρίς microεγάλη επιτυχία είναι
αυτό που σχετίζεται microε το καλούmicroενο ldquoστίγmicroαrdquo
το οποίο καθορίζεται από την αδυναmicroία να
φέρει εις πέρας κάποιος την εργασία του στον
Ιατρικό Χώρο Μόνο το 22 αναζητά βοήθεια
από ειδικούς Η ειρωνεία όπως αναφέρει ο κ
Ser είναι ότι αν κάποιος ζητήσει βοήθεια κατά
microεγάλο ποσοστό όχι απλώς θα ξεπεράσει τα
ψυχολογικά προβλήmicroατα αλλά αυτή η εmicroπειρία
θα είναι σηmicroαντική ώστε να βοηθήσει καλύτερα
τους ασθενείς του ∆υστυχώς αυτή η αντίληψη
έχει να κάνει microε το πως αντιmicroετωπίζεται
κάποιος που έχει πρόβληmicroα από την ίδια την
Ιατρική Κοινότητα Συνήθως αποmicroονώνεται ή
ακόmicroα και χλευάζεται Αυτό θυmicroίζει πολύ την
νοοτροπία στο στρατό Ο νεοσύλλεκτος ή
όποιος έχει πρόβληmicroα προσαρmicroογής
αντιmicroετωπίζει σοβαρή ψυχολογική πίεση η
οποία επιδεινώνει το πρόβληmicroα
Ο κ Greco παραδέχεται ότι και αυτός ήταν
microέρος του ίδιου προβλήmicroατος ∆ηλαδή όντας
σκληρός microε τους εκπαιδευόmicroενους
χειρούργους πριν χρόνια τώρα προσπαθεί να
επανορθώσει για τις ldquoαmicroαρτίεςrdquo του Η αλλαγή
νοοτροπίας προήλθε όταν πληροφορήθηκε την
αυτοκτονία ενός microαθητή του τον οποίο
θεωρούσε κορυφαίο στο χώρο της
χειρουργικής Η τακτική που ακολουθεί
σήmicroερα είναι να παρατηρεί διακριτικά τους
ειδικευόmicroενους και αν παρατηρήσει κάποιο
πρόβληmicroα να αφιερώνει χρόνο microαζί τους Είναι
δύσκολο να παραδεχθείς τέτοιου είδους
πρόβληmicroα ειδικά όταν βρίσκεσαι microέσα στον
Ιατρικό Χώρο Αλλά από την άλλη microεριά είναι
πιο εύκολο και αποτελεσmicroατικό να το
αντιmicroετωπίσεις αναφέρει ο κ Ser Βοηθήστε
τους νέους γιατρούς να γίνουν πιο δυνατοί και
ευτυχείς στο χώρο τους γιατί microόνο τότε θα
microπορέσουν να επικεντρωθούν και να
βοηθήσουν τους ασθενείς τους
Μέχρι το 2020 υπολογίζεται ότι οι Ηνωmicroένες
Πολιτείες θα χρειασθούν τουλάχιστον 90000
περισσότερους παθολόγους Αυτό
microεταφράζεται σε περισσότερες ώρες εργασίας
γιrsquo αυτούς που θα βρίσκονται στο σύστηmicroα Και
αυτό σηmicroαίνει microεγαλύτερη πίεση
Ελεύθερη microετάφραση
Επαmicroεινώντας Κεχαγιάς
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 16
Απλά βήmicroατα για ναβελτιώσουmicroε τη ζωή
microας
Θέλετε να αισθανθείτε καλύτερα Υπάρχουν
τέσσερις απλοί τρόποι
∆ιερωτηθείτε εκφράστε τα συναισθήmicroατά σας
αποφασίστε κι αγκαλιάστε τους δικούς σας
ανθρώπους
Η πλοήγηση στο διαδίκτυο αποτελεί microια
καθηmicroερινή πρακτική για την πλειονότητα των
ανθρώπων της σύγχρονης εποχής Πολλοί
microάλιστα συχνά ακολουθούmicroε συmicroβουλές
ευτυχίας ή συγκεκριmicroένες συνταγές επιτυχίας
για microια καλύτερη ζωή από ανθρώπους που είτε
επικοινωνούmicroε microαζί τους στα microέσα κοινωνικής
δικτύωσης είτε διαβάζουmicroε άρθρα τους στο
διαδίκτυο Οι άνθρωποι όmicroως αυτοί τις
περισσότερες φορές δεν ξέρουν καν ποιο θέmicroα
πραγmicroατικά microας απασχολεί Καλό θα ήταν
λοιπόν να είmicroαστε περισσότερο επιφυλακτικοί
και να microην εmicroπιστευόmicroαστε εύκολα κάθε
συmicroβουλή που microας δίνεται ή τυχαίνει να
διαβάζουmicroε
Στην πραγmicroατικότητα σας προτείνουmicroε να
microην εmicroπιστευτείτε ούτε το περιεχόmicroενο των
γραmicromicroών αυτού του άρθρου (ως κριτικοί
αναγνώστες) παρά microόνο τις microελέτες
νευροεπιστηmicroόνων οι οποίες καταδεικνύουν
τους παράγοντες που microπορούν πραγmicroατικά να
microας οδηγήσουν σε microια πιο ποιοτική ζωή
Ο ερευνητής των νευροεπιστηmicroών του UCLA
(του Πανεπιστηmicroίου της Καλιφόρνια στο Λος
Άντζελες) Alex Korb microάς δίνει λοιπόν κάποιες
ιδέες που microπορεί να microας βοηθήσουν
ουσιαστικά στο να ακολουθήσουmicroε στη ζωή
microας microια πορεία που θα microας κάνει να
αισθανθούmicroε καλύτερα
Στις παρακάτω γραmicromicroές θα λάβουmicroε
απαντήσεις σε ερωτήmicroατα που συχνά microας
απασχολούν από έναν άνθρωπο που
πραγmicroατικά γνωρίζει πως microπορεί να microας
βοηθήσει
1) Ψάξτε τις αιτίες
Υπάρχουν φορές που οι σκέψεις microας δεν microας
επιτρέπουν να αισθανθούmicroε τουλάχιστον
όmicroορφα αν όχι ευχάριστα Μπορεί να
νιώθουmicroε ενοχή ή ντροπή χωρίς σαφή λόγο
Ποια λοιπόν είναι η σωστή ερώτηση που θα
πρέπει να θέτουmicroε στον εαυτό microας όταν δεν
αισθανόmicroαστε καλά Μα φυσικά το γιατί
Είτε θέλουmicroε να το πιστέψουmicroε είτε όχι τα
συναισθήmicroατα της ενοχής και της ντροπής
ενεργοποιούνται από το λεγόmicroενο laquoκέντρο
ανταmicroοιβήςraquo του εγκεφάλου το οποίο επίσης
σχετίζεται microε τη microάθηση και τον εθισmicroό
Παρά λοιπόν τις έντονες διαφορές τους η
περηφάνια η ντροπή η ενοχή ενεργοποιούνται
από παρόmicroοια νευρωνικά κυκλώmicroατα
Εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι ότι η υπερηφάνεια
είναι το πιο ισχυρό από αυτά τα συναισθήmicroατα
στην ενεργοποίηση της δραστηριότητας των
συγκεκριmicroένων περιοχών
Παραδόξως επίσης και η ανησυχία σε
βραχυπρόθεσmicroο επίπεδο microας κάνει να
αισθανόmicroαστε λίγο καλύτερα ndash θεωρώντας ότι
microέσω αυτής συmicroβάλλουmicroε στην επίλυση των
προβληmicroάτων microας Αυτό αρχικά microπορεί να
φαίνεται αντιφατικό αλλά δείχνει ότι όταν
είmicroαστε αγχωmicroένοι -ες είναι καλύτερο να
κάνουmicroε κάτι γιrsquo αυτό - ακόmicroα και να
ανησυχήσουmicroε - από το να microείνουmicroε αδρανείς
Σαφώς η ενοχή η ντροπή και η ανησυχία
είναι άσχηmicroες microακροπρόθεσmicroες λύσεις Τι
λοιπόν προτείνουν οι νευροεπιστήmicroονες ότι θα
πρέπει να κάνουmicroε Να διερωτηθούmicroε για ποια
πράγmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες
Η ευγνωmicroοσύνη σχετίζεται microε τα θετικά
συναισθήmicroατα που αισθανόmicroαστε όταν microας
συmicroβαίνει κάτι καλό όταν εκτιmicroάmicroε όσα θετικά
συmicroβαίνουν γύρω microας χωρίς να τα θεωρούmicroε
δεδοmicroένα αποτελώντας επιλογή και συνάmicroα
στάση ζωής Και σαφώς επηρεάζει
πραγmicroατικά το microυαλό microας ∆ιερωτάστε βέβαια
17 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
microε ποιον τρόπο συmicroβαίνει αυτό
Τα οφέλη της ευγνωmicroοσύνης ξεκινούν από το
σύστηmicroα της ντοπαmicroίνης κι επειδή
αισθανόmicroαστε ευγνώmicroονες ενεργοποιείται το
στέλεχος της περιοχής του εγκεφάλου που την
παράγει
Προσπαθώντας λοιπόν να σκεφτούmicroε τα
πράγmicroατα για τα οποία νιώθουmicroε ευγνώmicroονες
επικεντρωνόmicroαστε στις θετικές πτυχές της
ζωής microας και microε αυτή τη διαδικασία αυξάνεται η
παραγωγή σεροτονίνης Σηmicroειώνουmicroε δε πως
τα χαmicroηλά επίπεδα της σεροτονίνης σχετίζονται
microε την κακή διάθεση την επιθετική
συmicroπεριφορά και την εmicroφάνιση κατάθλιψης
Σαφώς ορισmicroένες συγκυρίες ή καταστάσεις
που βιώνουmicroε microοιάζουν σαν να laquoφάγαmicroεraquo
γροθιά στο στοmicroάχι microας και αισθανόmicroαστε σαν
να microην υπάρχει τίποτα για το οποίο να
νιώθουmicroε ευγνώmicroονες Παρά ταύτα δεν
πειράζει ∆εν χρειάζεται πάντα να βρίσκουmicroε
κάτι καθώς η διαδικασία και microόνο της
αναζήτησης πραγmicroατικά microετράει
Το να θυmicroόmicroαστε να είmicroαστε ευγνώmicroονες για
όσα θετικά όmicroορφα microας συmicroβαίνουν αποτελεί
ένδειξη υψηλής συναισθηmicroατικής νοηmicroοσύνης
Και η ευγνωmicroοσύνη δεν συνδέεται microόνο microε την
ευτυχία αλλά και microε τη δηmicroιουργία ενός
κατάλληλου πλαισίου ανάπτυξης και εξέλιξης
των σχέσεων microας
Τι microάς συmicroβαίνει όmicroως όταν τα κακά
συναισθήmicroατα microας κατακλύζουν Όταν δεν
γνωρίζουmicroε καν πώς να τα διαχειριστούmicroε
Υπάρχει microια εύκολη απάντηση
2) Αρνητικά συναισθήmicroατα
Ας συνδέσουmicroε τα άσχηmicroα ndash αρνητικά
συναισθήmicroατα microε τη λύπη την ανησυχία το
θυmicroό
Ο ερευνητής Gross διαπίστωσε ότι οι
άνθρωποι που προσπαθούν να καταπνίξουν
microια αρνητική συναισθηmicroατική εmicroπειρία
αποτυγχάνουν τελικά να το κάνουν Ενώ
θεωρούν ότι φαίνονται καλά προς τα έξω το
microεταιχmicroιακό τους σύστηmicroα φανερώνει τα
αρνητικά τους συναισθήmicroατα προς τα microέσα
όσο κι αν προσπαθούν να τα καταπνίξουν Το
ίδιο καταδεικνύουν πορίσmicroατα έρευνας
λειτουργικής απεικόνισης microαγνητικού
συντονισmicroού (fMRI) του Kevin Ochsner (του
Πανεπιστηmicroίου Columbia) τονίζοντας microάλιστα
πως η προσπάθεια να κρύβουmicroε ή να
καταπνίγουmicroε τα αρνητικά microας συναισθήmicroατα
σε καmicroία περίπτωση δεν microας ωφελεί αντίθετα
σε ορισmicroένες περιπτώσεις λειτουργεί
υποστηρικτικά και ενισχύει τα συναισθήmicroατα
αυτά
Στην πραγmicroατικότητα microόνο η έκφραση και
παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας microπορεί να
λειτουργήσει υποστηρικτικά και να microας
ωφελήσει καθώς χρησιmicroοποιώντας το λόγο
κάνοντας έmicromicroεσες αναφορές ή ακόmicroα και
απλουστεύσεις της εmicroπειρίας microας microειώνουmicroε τη
διέγερση αυτών των συναισθηmicroάτων Ακόmicroα
και η περιγραφή ενός αρνητικού
συναισθήmicroατος microε microια ή δύο λέξεις βοηθά στη
microείωση της έντασης του συναισθήmicroατος αυτού
Πολλές microάλιστα αρχαίες microέθοδοι ήταν πολύ
πιο microπροστά από σύγχρονες πρακτικές της
εποχής microας όπως ο διαλογισmicroός ο οποίος
βέβαια χρησιmicroοποιείται διαχρονικά Η έκφραση
και παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας λοιπόν
αποτελεί βασικό εργαλείο της γνώσης και της
συναίσθησης επηρεάζοντας τον εγκέφαλο microας
microε τόση δύναmicroη η οποία ασκεί καθοριστική
επίδραση και στους ανθρώπους του
περιβάλλοντός microας
Παρόλα αυτά αν τελικά δεν αισθανόmicroαστε
άσχηmicroα δυστυχώς υπάρχουν κάποια
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 18
περιστατικά κάποιες καταστάσεις ή
εmicroπειρίες που βιώνουmicroε στη ζωή microας και
microας προκαλούν άγχος ή πίεση Υπάρχει
όmicroως κι ένας απλός τρόπος για να τις
νικήσουmicroε
3) Λήψη αποφάσεων
Το γεγονός ότι κάθε φορά που
λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση στη συνέχεια
αισθανόmicroαστε ότι είmicroαστε σε κατάσταση
ηρεmicroίας δεν αποτελεί τυχαίο γεγονός
Επιστηmicroονικά έχει αποδειχθεί ότι η λήψη
αποφάσεων microειώνει το άγχος και την
ανησυχία καθώς microας βοηθά να λύσουmicroε τα
προβλήmicroατά microας και επηρεάζει τη λειτουργία
του εγκεφάλου microας
Η λήψη αποφάσεων ως διαδικασία
περιλαmicroβάνει τόσο τον καθορισmicroό των στόχων
όσο και τη δηmicroιουργία προθέσεων και
προσδοκιών Και οι τρεις αποτελούν microέρος του
ίδιου νευρικού κυκλώmicroατος και επιδρούν θετικά
microειώνοντας την ανησυχία και το άγχος Η λήψη
αποφάσεων βοηθά στο να ξεπερνάmicroε ή
τουλάχιστον να σταmicroατάmicroε να έλκουmicroε
αρνητικά ερεθίσmicroατα και ρουτίνες
Σαφώς όmicroως microπορεί να αποτελέσει και microια
δύσκολη ή ακόmicroα και επίπονη διαδικασία Άρα
εν κατακλείδι τι είδους αποφάσεις θα πρέπει
να λαmicroβάνουmicroε Ο τοmicroέας των
νευροεπιστηmicroών έχει την απάντηση
Να παίρνουmicroε microια laquoαρκετά καλήraquo απόφαση
∆ε χρειάζεται να προσπαθούmicroε στοχεύοντας
στην καλύτερη απόφαση καθώς είναι ευρέως
γνωστό ότι η τελειοmicroανία συχνά ταυτίζεται microε
καταστάσεις άγχους και πίεσης Και οι microελέτες
που αφορούν τη την εγκεφαλική λειτουργία
καταδεικνύουν την εν λόγω ταύτιση καθώς
στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να είναι
όλα τέλεια κατακλύζεται ο εγκέφαλός microας microε τα
συναισθήmicroατα που microας κάνουν να νιώθουmicroε
ότι βρισκόmicroαστε εκτός ελέγχου
Στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να
επιτύχουmicroε το καλύτερο ή ακόmicroα και το τέλειο
αποτέλεσmicroα κι όχι απλά το καλό προκαλούmicroε
έντονη συναισθηmicroατική δραστηριότητα
Αντίθετα microέσω της αναγνώρισης ότι αυτό microε το
οποίο καταπιανόmicroαστε είναι αρκετά καλό
ενεργοποιούνται περισσότερες περιοχές που
microας βοηθούν να νιώθουmicroε ότι έχουmicroε καλύτερο
έλεγχο
Έτσι όταν λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση ο
εγκέφαλός microας microάς οδηγεί στο να
αισθανόmicroαστε ότι έχουmicroε τον έλεγχο και όπως
έχει προαναφερθεί η αίσθηση του ελέγχου
microειώνει το στρες Αλλά το πραγmicroατικά
συναρπαστικό είναι πως η λήψη αποφάσεων
ενισχύει την ευχαρίστηση
Μπορούmicroε να αντιληφθούmicroε ότι όταν
λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση σχετικά microε ένα
στόχο που έχουmicroε θέσει και εν συνεχεία
επιτυγχάνουmicroε τον εν λόγω στόχο
αισθανόmicroαστε καλύτερα από ό τι όταν κάτι
θετικό microάς συmicroβαίνει αλλά κατά τύχη
Και αυτό απαντά στο αιώνιο microυστήριο του
λόγου για τον οποίο όταν αποφασίζουmicroε
εξαναγκαστικά να γραφτούmicroε στο γυmicroναστήριο
αυτό αποτελεί microια εξαιρετικά δύσκολη
απόφαση για εmicroάς καθώς στην
πραγmicroατικότητα σέρνουmicroε τους εαυτούς microας
και δεν λαmicroβάνουmicroε την απόφαση να
γυmicroναστούmicroε από ευχαρίστηση
Όταν λοιπόν κάνουmicroε κάτι γιατί θεωρούmicroε
ότι πρέπει (στην ουσία όmicroως αναγκαζόmicroαστε)
αυτό δεν αποτελεί πραγmicroατικά microια εθελοντική
απόφαση και γιrsquo αυτό το λόγο ο εγκέφαλός microας
και εν κατακλείδι εmicroείς οι ίδιοι-ες δεν
αισθανόmicroαστε ευχαρίστηση και δεν ωθούmicroαστε
στο να συνεχίσουmicroε να λαmicroβάνουmicroε αυτή την
απόφαση Αντίθετα αισθανόmicroαστε άγχος και
microε αυτόν τον τρόπο σαφώς δεν microπορούmicroε να
οικοδοmicroήσουmicroε microια καλή συνήθεια ακόmicroα κι αν
αυτή είναι η συνήθεια της σωmicroατικής άσκησης
19 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Νιώθουmicroε ευγνώmicroονες δηλώνουmicroε τα
αρνητικά microας συναισθήmicroατα και λαmicroβάνουmicroε
περισσότερες αποφάσεις Εξαιρετικά Αλλά
όmicroως όλα αυτά αποτελούν microια microοναχική
συνταγή της ευτυχίας και microάλλον ως άνθρωποι
και κοινωνικά όντα χρειαζόmicroαστε κι άλλα
άτοmicroα
Τι λοιπόν υποδεικνύει η νευροεπιστήmicroη ότι
microπορούmicroε να κάνουmicroε ώστε να είmicroαστε
περισσότερο ευτυχισmicroένοι Κάτι πολύ απλό
που καλό θα είναι να microην παραλείπουmicroε και
συmicroπεριλαmicroβάνει και τους πολύτιmicroους
laquoάλλουςraquo του περιβάλλοντός microας ώστε να microην
νιώθουmicroε microοναξιά
4) Ανθρώπινη επαφή - ανθρώπινο
άγγιγmicroα
Όχι βέβαια αδιακρίτως ώστε να
αποφύγουmicroε τυχόντα δυσάρεστα
προβλήmicroατα Αποδεικνύεται λοιπόν ότι είναι
εξαιρετικά καλό να επιτρέπουmicroε στον εαυτό
microας να αισθάνεται την αγάπη και την αποδοχή
των άλλων και συνάmicroα να την εκφράζει καθώς
όταν δεν επιτρέπουmicroε την ανθρώπινη επαφή
και επικοινωνία στην ουσία υποβάλλουmicroε τον
εαυτό microας σε microια εξαιρετικά επώδυνη και
microοναχική διαδικασία
Ας δούmicroε τώρα τι κατέδειξαν τα ευρήmicroατα
νευροεπιστηmicroονικής microελέτης κατά την οποία οι
συmicromicroετέχοντες είχαν υποβληθεί στη διαδικασία
να παίζουν ένα βίντεο παιχνίδι όπου πετούσαν
microπάλες ο ένας στον άλλο χωρίς στην
πραγmicroατικότητα να υπάρχουν αληθινοί
συmicroπαίκτες παρά microόνο laquoηλεκτρονικοίraquo (καθώς
όλα ήταν δηmicroιούργηmicroα υπολογιστικού
προγράmicromicroατος) Σηmicroειώνουmicroε βέβαια ότι οι
συmicromicroετέχοντες παρακολουθούνταν από
πραγmicroατικούς ανθρώπους - επιστήmicroονες
Τι συνέβη λοιπόν όταν οι άλλοι παίκτες
σταmicroάτησαν να παίζουν και δεν πετούσαν την
microπάλα Ο εγκέφαλος των συmicromicroετεχόντων
αντέδρασε microε ίδιο τρόπο σαν να βίωνε
σωmicroατικό πόνο Απλούστερα θα λέγαmicroε ότι τα
πορίσmicroατα της έρευνας απέδειξαν πως η
απόρριψη δεν πονάει microόνο σαν να σπάει η
καρδιά microας αλλά σαν να σπάει και το πόδι
microας
Στην πραγmicroατικότητα ο κοινωνικός
αποκλεισmicroός ενεργοποιεί το ίδιο κύκλωmicroα
όπως ο σωmicroατικός πόνος Έτσι στο σηmicroείο
που σταmicroάτησε η ανταλλαγή πασών microπάλας η
microικρή αυτή αλλαγή ήταν αρκετή για να
προκαλέσει αισθήmicroατα κοινωνικού
αποκλεισmicroού
Οι σχέσεις λοιπόν είναι πολύ σηmicroαντικές για
τη λειτουργία του εγκεφάλου microας και καλό θα
ήταν αν θέλουmicroε να οδηγηθούmicroε προς την
ευτυχία να αγγίζουmicroε τους οικείους microας τους
ανθρώπους του στενού περιβάλλοντός microας
Μέσω microάλιστα της αφής απελευθερώνεται και
η ωκυτοκίνη (η ορmicroόνη της γαλουχίας η
λεγόmicroενη ορmicroόνη της αγάπης της αγκαλιάς
της σύνδεσης)
Σαφώς δεν είναι σκόπιmicroο να αγγίζουmicroε τους
πάντες αλλά ακόmicroα και οι χειραψίες ή τα
χτυπήmicroατα στην πλάτη λειτουργούν ευεργετικά
στη διάθεσή microας Όσο δε αφορά τους
ανθρώπους του οικογενειακού ή φιλικού
περιβάλλοντός microας καλό θα ήταν να κάνουmicroε
προσπάθειες να τους αγγίζουmicroε πιο συχνά
Καθώς η επαφή το άγγιγmicroα το χάδι έχουν
απίστευτα ισχυρή δύναmicroη - microας προσδίδουν
πειθώ αυξάνουν την απόδοση των οmicroάδων
ενισχύουν ακόmicroη και τις microαθησιακές microας
ικανότητες Αγγίζοντας λοιπόν κάποιον που
αγαπάmicroε στην πραγmicroατικότητα microειώνουmicroε τον
πόνο Σε microελέτες δε που έγιναν σε παντρεmicroένα
ζευγάρια φαίνεται πως η επαφή τα αγγίγmicroατα
ενίσχυσαν τους δεσmicroούς του ζευγαριού
Επιπλέον κρατώντας το χέρι κάποιου εκτός
από το γεγονός ότι microπορεί να βοηθηθούmicroε να
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 20
αισθανθούmicroε πιο άνετα αποφεύγουmicroε συνάmicroα
άλλες επώδυνες για το microυαλό microας καταστάσεις
Γιrsquo αυτό αγκαλιάστε κάποιον τώρα κιόλας Και
microην δεχθείτε microικρές γρήγορες αγκαλιές
Πείτε στους ανθρώπους που θα αγκαλιάσετε
πως κάποιος νευροεπιστήmicroονας σάς
συνέστησε τις microεγάλης διάρκειας αγκαλιές
Έρευνες έδειξαν πως λαmicroβάνοντας και
δίνοντας πέντε αγκαλιές την ηmicroέρα για
τέσσερις εβδοmicroάδες αυξάνουmicroε την ευτυχία
microας για microεγάλο χρονικό διάστηmicroα
Έτσι λοιπόν θα πρέπει να επιδιώκουmicroε να
περνάmicroε χρόνο microε τους δικούς microας ανθρώπους
και να microοιραζόmicroαστε αγκαλιέςΘα πρέπει να
τονιστεί ότι η δύναmicroη της ανταλλαγής γραπτών
microηνυmicroάτων δεν είναι αρκετή Αρκεί microόνο να
αναλογιστούmicroε πως όταν βιώνουmicroε microια
κατάσταση άγχους και στη συνέχεια
επισκεπτόmicroαστε αγαπηmicroένα microας πρόσωπα ή
τους microιλάmicroε στο τηλέφωνο αισθανόmicroαστε πολύ
καλύτερα Κι ότι δεν συmicroβαίνει το ίδιο όταν
ανταλλάσσουmicroε γραπτά microηνύmicroατα
Αφήνουmicroε λοιπόν τα γραπτά microηνύmicroατα και
επιλέγουmicroε τις κατά πρόσωπο συναντήσεις και
τις αγκαλιές
Επειδή όmicroως σκοπός του εν λόγω άρθρου
δεν είναι να σας φορτώσει microε πάρα πολλές
πληροφορίες ας συνοψίσουmicroε τις
αποδοτικότερες και ευκολότερες επιλογές που
πρέπει να κάνουmicroε για να ξεκινήσει η πορεία
microας προς την ευτυχία κατά τα πορίσmicroατα των
νευροεπιστηmicroονικών microελετών
bull ∆ιερωτόmicroαστε για ποια
θέmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες Αν
τυχόν δεν υπάρχουν απαντήσεις
δεν πειράζει Θυmicroόmicroαστε πως
ακόmicroα και η απλή αναζήτηση
βοηθάει
bull Εκφράζουmicroε τα αρνητικά microας
συναισθήmicroατα και έτσι βοηθάmicroε
το microυαλό microας να τα διαχειρίζεται
πολύ καλύτερα
bull Αποφασίζουmicroε Λαmicroβάνουmicroε αποφάσεις
laquoαρκετά καλέςraquo κι όχι σαφώς laquoτις καλύτερες
πάνω στη γη
bull Ανταλλάσσουmicroε αγκαλιές κι όχι γραπτά
microηνύmicroατα
Κλείνουmicroε microε τα λόγια του νευροεπιστήmicroονα
Alex Korb ο οποίος εξηγεί ότι Τα πάντα είναι
διασυνδεδεmicroένα Η ευγνωmicroοσύνη βελτιώνει τον
ύπνο Ο ύπνος microειώνει τον πόνο Ο
ελαττωmicroένος πόνος βελτιώνει τη διάθεσή microας
Η βελτιωmicroένη διάθεση microειώνει το άγχος το
οποίο βελτιώνει την επικέντρωση και τον
προγραmicromicroατισmicroό Η επικέντρωση και ο
κατάλληλος σχεδιασmicroός απαιτεί τη λήψη
αποφάσεων Η λήψη αποφάσεων microειώνει
περαιτέρω το άγχος και βελτιώνει την
απόλαυση Η απόλαυση microας ενισχύει να
αισθανόmicroαστε περισσότερο ευγνώmicroονες και
διατηρεί αυτή την ανοδική πορεία προς την
ευτυχία Η απόλαυση συνδέεται επίσης microε τις
κοινωνικές σχέσεις και επαφές οι οποίες microε τη
σειρά τους θα microας κάνουν πιο ευτυχισmicroένους -
ες
Κι όλοι -ες θέλουmicroε να είmicroαστε ευτυχισmicroένοι
-ες Αρκεί να γνωρίζουmicroε και να κάνουmicroε τις
κατάλληλες επιλογές Και νοmicroίζω πως για εmicroάς
που πλέον γνωρίζουmicroε ο δρόmicroος είναι πολύ
πιο εύκολος ή τουλάχιστον νευροεπιστηmicroονικά
εmicroπνευσmicroένος
Σε ελεύθερη microετάφραση από το περιοδικό
Time Αγγελική Ζώτου
21 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
ΕΚ∆ΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ
∆ΙΑΒΗΤΗ
Με αφορmicroή την Παγκόσmicroια Ηmicroέρα για τον
∆ιαβήτη ο σύλλογός microας οργάνωσε εκδήλωση
την Τετάρτη 11η Νοεmicroβρίου το απόγευmicroα Η
εκδήλωση είχε microεγάλη επιτυχία και έλαβε χώρα
στην κατάmicroεστη αίθουσα εκδηλώσεων της
ΛΑΦ Ι
Ευχαριστούmicroε θερmicroά τους φίλους και τα microέλη
του συλλόγου για την εmicroπιστοσύνη τους και
συmicroπαράστασή τους
Οι οmicroιλητές microας κκ Τίγκας και Τσιmicroηχόδηmicroος
ενθουσίασαν τους παρευρισκόmicroενους microε τις
εmicroπεριστατωmicroένες και κατανοητές οmicroιλίες τους
στα δύο βασικά και επίκαιρα θέmicroατα που
απασχολούν τους πάσχοντες από διαβήτη
τύπου Ι και Ι Ι
Ο κ Τσιmicroηχόδηmicroος Επίκουρος Καθηγητής
στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα
της οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου
Ιraquo
Και ο κ Τίγκας Επίκουρος Καθηγητής στο
Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα της
οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου Ι Ιraquo
Μετά το τέλος των οmicroιλιών ακολούθησε
πληθώρα ερωτήσεων από το ακροατήριο
22 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΖΩΗΣΤΑΑΤΟΜΑ ΜΕ
∆ΙΑΒΗΤΗ
Πώς τα φτιάχνουmicroεhellip
Οι επαγγελmicroατίες υγείας πολύ συχνά
κατευθύνουν και συmicroβουλεύουν τα άτοmicroα microε
διαβήτη έτσι ώστε να έχουν καλύτερη ποιότητα
ζωής ∆εν είναι όmicroως τόσο συχνό οι ειδικοί να
ασχολούνται microε τους συντρόφους των ατόmicroων
αυτών οι οποίοι χωρίς να έχουν διαβήτη
microαθαίνουν επίσης να ζουν microε αυτόν
Παρακάτω παρατίθενται δέκα χρήσιmicroες
συmicroβουλές που βοηθούν τους συντρόφους των
διαβητικών να υποστηρίξουν τα αγαπηmicroένα
τους πρόσωπα διατηρώντας πάντα τα υγιή
απαραίτητα όρια
1 Μην προσφέρετε αυθαίρετες συmicroβουλές
σχετικά microε τη διατροφή και τη διαχείριση του
διαβήτη εν γένει Μπορεί η πρόθεσή σας να
είναι η καλύτερη αλλά προέχει ο σεβασmicroός
στις προσωπικές επιλογές του ατόmicroου Πείτε τη
γνώmicroη σας microόνο εφόσον ρωτηθείτε Άλλωστε
κάποιες κοινές πεποιθήσεις σχετικά microε τον
διαβήτη έχουν πλέον είτε ξεπεραστεί είτε
διαψευσθεί
2 Συνειδητοποιήστε και αναγνωρίστε ότι η
διαχείριση του διαβήτη είναι microια πολύ
απαιτητική διαδικασία που διαρκεί 24 ώρες το
24ωρο και την οποία το άτοmicroο δεν διάλεξε και
ούτε microπορεί να παραιτηθεί από αυτή Το άτοmicroο
πρέπει να σκέφτεται τι πότε και πόσο θα φάει
να ρυθmicroίζει τη φυσική του άσκηση το στρες
καθώς και την αγωγή που λαmicroβάνει να microετρά
τακτικά τα επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα και
πολλά ακόmicroα
3 Μην αναφέρετε περιστατικά διαβητικών
που έχετε ακούσει microε σοβαρές επιπλοκές και
κακή έκβαση Ο διαβήτης είναι ένα νόσηmicroα
που φοβίζει το άτοmicroο που το έχει δεν
χρειάζονται λοιπόν επιπλέον laquoιστορίες
τρόmicroουraquo που αυξάνουν το άγχος Άλλωστε
είναι πλέον γνωστό ότι microε καλή διαχείριση
πολλά άτοmicroα microε διαβήτη ζουν πολλά χρόνια microε
υγεία και καλή ποιότητα ζωής
4 Προσφερθείτε να βοηθήσετε στην επιλογή
ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής Μπορείτε για
παράδειγmicroα να ξεκινήσετε από κοινού ένα
πρόγραmicromicroα φυσικής άσκησης άλλωστε η
υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωή είναι
ωφέλιmicroη για όλους
5 Μην αντιδράτε αρνητικά εάν το
αγαπηmicroένο σας πρόσωπο microετρά το σάκχαρό
του ή κάνει microια ένεση ινσουλίνης microπροστά σας
Είναι microια απαραίτητη διαδικασία για την καλή
ρύθmicroιση του διαβήτη η οποία είναι πιο
δύσκολη εάν πρέπει να γίνει κρυφά
6 Ρωτήστε πώς microπορείτε να βοηθήσετε Εάν
θέλετε να είστε υποστηρικτικοί υπάρχουν
πολλά microικρά πράγmicroατα που microπορείτε να
κάνετε Αρκεί να ρωτήσετε πρώτα
7 Μην προσφέρετε απερίσκεπτες
διαβεβαιώσεις microε σκοπό να microειώσετε το άγχος
του αγαπηmicroένου σας προσώπου Μη
συγκρίνετε το νόσηmicroά του για παράδειγmicroα microε
άλλα νοσήmicroατα όπως είναι ο καρκίνος για να
του αναδείξετε ότι τα πράγmicroατα θα microπορούσαν
να είναι χειρότερα Κάτι τέτοιο όχι microόνο δεν θα
τοντην κάνει να αισθανθεί καλύτερα αλλά
ενδεχοmicroένως να λειτουργήσει ως microήνυmicroα
υποτίmicroησης της σοβαρότητας του διαβήτη τη
στιγmicroή που πρόκειται για ένα σοβαρό νόσηmicroα
8 Υποστηρίξτε τις προσπάθειές του να
φροντίσει τον εαυτό τουτης Μπορείτε για
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 23
παράδειγmicroα να βοηθήσετε την προσπάθειά
τουτης συντρόφου σας για βελτίωση του
τρόπου ζωής microε τη διατήρηση ως επί το
πλείστο υγιεινών τροφίmicroων στο ψυγείο
Μπορείτε επίσης να σεβαστείτε την επιλογή
του να διακόψει την πρόσληψη microιας οmicroάδας
ανθυγιεινών τροφών και να microην τις
καταναλώνετε microπροστά τουτης Σίγουρα θα
βοηθήσει πολύ εάν δεν είστε εσείς η πηγή του
πειρασmicroού
9 Μην κρυφοκοιτάζετε ή σχολιάζετε τις τιmicroές
σακχάρου χωρίς να ρωτήσετε πριν Είναι πολύ
προσωπικές πληροφορίες που οη σύντροφός
σας microπορεί να microη θέλει να microοιραστεί Είναι
φυσιολογικό άλλωστε στην περίπτωση του
διαβήτη οι τιmicroές αυτές να είναι άλλοτε πολύ
υψηλές και άλλοτε πολύ χαmicroηλές Τα αυθαίρετα
σχόλιά σας για αυτές microπορεί να εντείνουν τα
αισθήmicroατα θυmicroού και απογοήτευσης που
συχνά ήδη υπάρχουν
10 Προσφέρετε απλόχερα την αγάπη σας
και την ενθάρρυνσή σας Πολλές φορές απλά
και microόνο το ενδιαφέρον σας microπορεί να
υποστηρίξει το αγαπηmicroένο σας πρόσωπο και
να το κινητοποιήσει έτσι ώστε να διαχειριστεί
microε επιτυχία τον διαβήτη
Πηγή mayoclinic
Οι Στατίνες microπορούννα αυξήσουν σε
microεγάλο ποσοστό τονκίνδυνο για τηνεmicroφάνιση διαβήτη
Οι στατίνες microπορούν να microειώσουν τη
χοληστερίνη και ακόmicroη και αν δηmicroιουργηθεί
φλεγmicroονή είναι ικανές να κρατήσουν τον
κίνδυνο των καρδιακών παθήσεων σε χαmicroηλά
επίπεδα
Το σίγουρο είναι ότι αυτά τα κοινά
συνταγογραφούmicroενα φάρmicroακα microπορεί να
αυξήσουν σε ένα microεγάλο ποσοστό τον κίνδυνο
για την εmicroφάνιση σακχαρώδη διαβήτη
Παράλληλα οι γιατροί είναι σε θέση να
διακρίνουν ένα σοβαρό κίνδυνο πριν από την
συνταγογράφηση στατινών όπως είναι και τα
φάρmicroακα microείωσης της χοληστερίνης τα οποία
είναι από τα πιο συχνά συνταγογραφούmicroενα
φάρmicroακα στην Αmicroερική Σε microία από τις microελέτες
που δηmicroοσιεύθηκε στο περιοδικό Diabetologia
επιστήmicroονες από την Φιλανδία διαπίστωσαν
πως οι άνδρες στους οποίους
συνταγογραφήθηκαν στατίνες για να microειώσουν
τη χοληστερίνη τους είχαν 46 microεγαλύτερη
πιθανότητα να εmicroφανίσουν διαβήτη microετά από 6
χρόνια σε σύγκριση microε εκείνους που δεν
έπαιρναν το συγκεκριmicroένο φάρmicroακο
Αξίζει να σηmicroειωθεί βέβαια πως οι στατίνες
κάνουν τους ανθρώπους πιο ανθεκτικούς ως
προς την επίδραση της ινσουλίνης - η οποία
διασπά τα σάκχαρα- και έτσι εκκρίνουν
λιγότερη ινσουλίνη Αυτό που καταλαβαίνει
κάποιος είναι ότι η επίδραση των στατινών
microοιάζει να είναι microεγαλύτερη στα άτοmicroα που
φαίνεται να έχουν όσο το δυνατόν πιο
φυσιολογικές τιmicroές γλυκόζης Πραγmicroατικότητα
αποτελεί το γεγονός ότι όσο microεγαλύτερη είναι η
δόση της στατίνης και για όσο microεγαλύτερο
24 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
διάστηmicroα χορηγείται σε ασθενείς τόσο
microεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος οι
συγκεκριmicroένοι ασθενείς να αποκτήσουν
διαβήτη
Παλαιότερες microελέτες έδειξαν ότι οι στατίνες
είναι ικανές να αυξήσουν τα επίπεδα του
σακχάρου στο αίmicroα καθώς και τον κίνδυνο
εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη από 10 έως
20 παρόλα αυτά όmicroως microία τόσο microεγάλη και
αρνητική επίδραση δεν έχει τεκmicroηριωθεί
επιστηmicroονικά Πολύ συχνά οι γιατροί θεωρούν
υπεύθυνες τις στατίνες για όσους ασθενείς
βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο εmicroφάνισης
καρδιακής νόσου διότι ένας βασικός
παράγοντας microελλοντικής ύπαρξης καρδιακών
προβληmicroάτων είναι και ο διαβήτης Πως
λοιπόν όλα τα παραπάνω microας οδηγούν σε
τέτοιου είδους συmicroπεράσmicroατα
O Dr Robert Eckel πρώην πρόεδρος της
Αmicroερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας και
καθηγητής της ιατρικής στο Πανεπιστήmicroιο του
Κολοράντο σηmicroείωσε πως αυτό είναι ένα
σενάριο microε καλά και άσχηmicroα νέα συγχρόνως
Αυτό που τόνισε είναι πως υπάρχουν πειστικά
στοιχεία ότι οι ασθενείς που λαmicroβάνουν
στατίνες διατρέχουν αυξηmicroένο κίνδυνο
εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη αλλά από την
άλλη πλευρά συmicroβάλλουν στη microείωση του
κινδύνου καρδιακής προσβολής εγκεφαλικού
επεισοδίου ή ακόmicroα και θανατηφόρας
καρδιακής νόσου Με αυτόν τον τρόπο
αντισταθmicroίζονται και οι παρενέργειες των
στατινών που οδηγούν στην εmicroφάνιση διαβήτη
Με άλλα λόγια οι στατίνες microπορούν να
προσφέρουν πολλά καλά στους ανθρώπους
που έχουν καρδιακά προβλήmicroατα microε το τίmicroηmicroα
όmicroως της εmicroφάνισης διαβήτη
Φιλανδοί επιστήmicroονες διαπίστωσαν επίσης
τον αυξηmicroένο κίνδυνο για την εmicroφάνιση
σακχαρώδη διαβήτη έπειτα από τη λήψη
στατινών σε ποσοστό που ανέρχεται στο 46
την ώρα που ο Eckel επισηmicroαίνει ότι η
συγκεκριmicroένη microελέτη αφορούσε microόνο λευκούς
άνδρες και για αυτό τον λόγο δε microπορεί να
γενικευτεί στον ευρύτερο πληθυσmicroό Από τους
συγκεκριmicroένους άνδρες δεν έχουmicroε
πληροφορίες για το οικογενειακό τους ιστορικό
ή ποια microπορεί να ήταν η προσωπική τους
ιστορία microε το διαβήτη Κάποιοι από αυτούς
ίσως να είχαν και άλλους παράγοντες κινδύνου
για την ασθένεια που τους έθεσε σε υψηλότερο
κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη ακόmicroη και αν
δεν είχαν πάρει στατίνες
Εκείνοι που εmicroφάνισαν σακχαρώδη διαβήτη
ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν λάβει παρόmicroοια
microέτρα και microε όλους όσους εmicroφάνισαν διαβήτη
ενώ δεν έπαιρναν στατίνες γεγονός που
υποδηλώνει ότι η θεραπεία microε στατίνες αυξάνει
τον κίνδυνο εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη
ανεξάρτητα από το προφίλ κινδύνου που
υπάρχει στο πληθυσmicroιακό φόντο Σε microία
ξεχωριστή microε έδρα τις ΗΠΑ microελέτη σχετικά microε
τη λήψη στατινών οι ερευνητές διαπίστωσαν
ότι εκείνοι που πήγαν να εmicroφανίσουν διαβήτη
ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν αυξηmicroένες
πιθανότητες να εmicroφανίσουν τη νόσο πριν καν
αρχίσουν να παίρνουν τα συγκεκριmicroένα
φάρmicroακα Πρέπει λοιπόν οι ασθενείς να
λαmicroβάνουν στατίνες Νέα microελέτη κάνει λόγο για
καρδιακά οφέλη τα οποία υπερτερούν από τον
κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη Το αν τελικά
οι ασθενείς πρέπει να λαmicroβάνουν στατίνες ή
όχι είναι κάτι που δηmicroιουργεί σύγχυση και
στους ίδιους αλλά και στους γιατρούς τους
Στην πραγmicroατικότητα τα παραπάνω
αποτελέσmicroατα υπογραmicromicroίζουν την ανάγκη για
microια συζήτηση που πρέπει να λαmicroβάνει χώρα
πριν από τη συνταγογράφηση στατινών σε
όσους ασθενείς τη χρειάζονται Για όλους
αυτούς που δεν πάσχουν ακόmicroα από διαβήτη
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 25
αλλά παρόλα αυτά είναι ευάλωτοι στη νόσο
σηmicroαντικό ρόλο παίζουν η σωστή διατροφή και
η άσκηση όπως ακριβώς τόνισε και ο Dr Neil
Stone επικεφαλής συγγραφέας 2013 του
Αmicroερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας
Σύmicroφωνα microε τον Stone αν έχουmicroε έναν
ασθενή που είναι επιρρεπής στην εmicroφάνιση
σκαχαρώδη διαβήτη σύmicroφωνα microε όλα όσα
ειπώθηκαν παραπάνω κατατάσσεται σε microία
οmicroάδα υψηλού κινδύνου γιατί λόγω του
διαβήτη υπάρχει πιθανότητα να αποκτήσει και
καρδιακά προβλήmicroατα Αυτή η οmicroάδα ασθενών
επωφελείται από τη λήψη στατινών Αν λοιπόν
έχουν σκοπό οι συγκεκριmicroένοι ασθενείς να
λάβουν microία στατίνη θα παραmicroείνουν υγιείς και
θα βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους Σε
διαφορετική περίπτωση εάν δε το κάνουν αυτό
και λάβουν τη στατίνη συνεχίζοντας παράλληλα
έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής τότε θα είναι
ακόmicroα πιο επιρρεπείς στην εmicroφάνιση διαβήτη
Τέλος ένας ακόmicroη σηmicroαντικός παράγοντας
για να αποφασίσει κάποιος ασθενής που
πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη να πάρει
στατίνες είναι και το οικογενειακό του ιστορικό
Τα πάντα είναι σχετικά όσον αφορά τους
κινδύνους και τα οφέλη microε τα οποία θα έρθει
αντιmicroέτωπος ο κάθε ασθενής Σίγουρος όmicroως
είναι ο κίνδυνος εmicroφάνισης διαβήτη όταν
κάποιος λαmicroβάνει στατίνες Αυτό που τονίζει ο
Eckel είναι ότι το καλύτερο αποτέλεσmicroα έρχεται
ύστερα από microία αρmicroονική επικοινωνία και
συνεργασία microεταξύ γιατρού και ασθενή Αυτό
είναι το παν για να πετύχει οποιαδήποτε
θεραπεία
ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΕΝΙΚΗΣ
ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ
Καλούνται τα microέλη της ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ
ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΑΝΙΚΟ ∆ΙΑΒΗΤΗ
(ΠΕΝ∆Ι ) σε τακτική Γενική Συνέλευση την
Κυριακή 24-Ιανουαρίου στα γραφεία του
Συλλόγου
∆ηmicroητρίου Χατζή 63- Αmicroπελόκηποι
Ιωαννίνων
Επειδή ο σύλλογος microας έχει microέλη από όλη
την Ήπειρο και είναι αδύνατον να υπάρχει
απαρτία την πρώτη Κυριακή για να
αποφύγουmicroε την ταλαιπωρία παρακαλούmicroε
θερmicroά τα microέλη microας να δώσουν το παρόν στην
επαναληπτική συνέλευση
Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016 2016 και ώρα
1100 πmicro
Θέmicroατα
1Απολογισmicroός δραστηριοτήτων του ∆Σ
2Οικονοmicroικός απολογισmicroός
3Εκλογές για την ανάδειξη συmicroπληρωmicroατικού
microέλους του ∆Σ
Υποψηφιότητες υποβάλλονται στα γραφεία
του συλλόγου και τηλεφωνικά στα 26510-
08276 ή 26510- 73634 έως και τις 27
Ιανουαρίου
Λόγω των συνεχών περικοπών και των
δύσκολων στιγmicroών που βιώνουmicroε όλοι microας
παρακαλούmicroε να δραστηριοποιηθείτε microαζί microε
το Νέο ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο
Η ενεργή συmicromicroετοχή microας θα κρατήσει το
Σύλλογό microας ενεργό και θα συmicroβάλει microε τη
δυναmicroική παρουσία microας στη διεκδίκηση των
δικαιωmicroάτων microας για την αντιmicroετώπιση του
διαβήτη
Μετά τη Γενική Συνέλευση
Θα κοπεί και η Πρωτοχρονιάτικη βασιλόπιτα
του Συλλόγου
Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο
26 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Έξυπνο έmicroπλαστροαντικαθιστά τις ενέσεις
για το διαβήτη
Της Νικολέτας Ντάmicroπου
Με ενθουσιασmicroό αναmicroένεται να υποδεχθούν
το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο εκατοmicromicroύρια
άνθρωποι σε όλο τον κόσmicroο που πάσχουν
από διαβήτη την νέα ανακάλυψη των
επιστηmicroόνων που υπόσχεται να βάλει τέλος
στις ενέσεις που κάνουν τα διαβητικά άτοmicroα για
τη ρύθmicroιση του σακχάρου τους
Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο ένα επίθεmicroα
δηλαδή το οποίο microπορεί και ανιχνεύει την
αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα θα έχει τη
δυνατότητα να χορηγεί microικρές ποσότητες
ινσουλίνης στα άτοmicroα microε διαβήτη
απελευθερώνοντας τα από την επώδυνη
διαδικασία των ενέσεων Το laquoέξυπνοraquo
έmicroπλαστρο θα έχει τη δυνατότητα όχι microόνο να
κάνει τον απαραίτητο έλεγχο για το επίπεδο
της γλυκόζης στο αίmicroα του διαβητικού αλλά
ταυτόχρονα θα προχωρά στην έγχυση της
απαραίτητης δόσης ινσουλίνης στον
οργανισmicroό του διαβητικού ατόmicroου microέσω
εκατοντάδων microικρο-βελονών που βρίσκονται
στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου
Η υψηλής τεχνολογίας συσκευή microπορεί να
ανιχνεύσει ακόmicroα και microικρές αυξήσεις στα
επίπεδα του σακχάρου στο αίmicroα και να εγχέει
τις ενδεδειγmicroένες microικροποσότητες ινσουλίνης
όταν χρειάζεται Συσκευή σε microέγεθος
γραmicromicroατόσηmicroου Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο δεν
είναι microεγαλύτερο από ένα γραmicromicroατόσηmicroο και
είναι ιδιαίτερα λεπτό και τετραγωνισmicroένο Οι
εκατό microικροσκοπικές βελόνες που βρίσκονται
στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου έχουν το
microέγεθος microιας ανθρώπινης βλεφαρίδας
Όλες αυτές οι microικρο-βελόνες είναι γεmicroάτες microε
microικροσκοπικές microονάδες αποθήκευσης της
ινσουλίνης και όταν ανιχνευθεί ότι τα επίπεδα
γλυκόζης στο αίmicroα είναι πάρα πολύ υψηλά
τότε απελευθερώνουν γρήγορα την
ενδεδειγmicroένη ποσότητα ινσουλίνης Η
ανακάλυψη της συσκευής έγινε στο
Πανεπιστήmicroιο της Βόρειας Καρολίνας και όπως
δηλώνει η οmicroάδα των ερευνητών laquoη συσκευή
αυτή θα microπορούσε να είναι ένα microοναδικό
εργαλείο για τον άνθρωποraquo Ο αναπληρωτής
καθηγητής κ Τζεν Γκου του τmicroήmicroατος
Βιοϊατρικής Τεχνολογίας του Πανεπιστηmicroίου της
Βόρειας Καρολίνας είπε laquoδηmicroιουργήσαmicroε ένα
εύκολο στη χρήση microη τοξικό από συmicroβατικά
υλικά έξυπνο έmicroπλαστρο το οποίο microπορεί να
προσαρmicroοστεί στις ανάγκες του κάθε
διαβητικού ατόmicroουraquo
Η συσκευή αυτή θα αποδεσmicroεύσει
εκατοmicromicroύρια άτοmicroα microε διαβήτη τα οποία είναι
αναγκασmicroένα να τρυπάνε τακτικά τα δάχτυλα
τους προκειmicroένου να ελέγξουν τα επίπεδα του
σακχάρου τους και να χορηγήσουν την
απαραίτητη ποσότητα ινσουλίνης στον
οργανισmicroό τους Η οmicroάδα ανέπτυξε τα laquoέξυπνα
νανοσωmicroατίδιαraquo από microικροσκοπικές φυσαλίδες
που περιέχουν microια microικρή ποσότητα της
ινσουλίνης και των ενζύmicroων σχεδιασmicroένα να
ανιχνεύουν τη γλυκόζη Όταν αισθάνονται microια
αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα οι φυσαλίδες
αποσυντίθενται απελευθερώνοντας
συγκεκριmicroένες ποσότητες ινσουλίνης ανάλογα
microε την ποσότητα γλυκόζης που υπάρχει Όταν
αυτό το επίθεmicroα τοποθετείται επάνω στο
δέρmicroα οι microικρο-βελόνες διαπερνούν την
επιφάνεια και έρχονται σε επαφή microε το αίmicroα
που ρέει microέσω των τριχοειδών που βρίσκονται
ακριβώς από κάτω
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 27
Είναι οι διαβητικοί πιοευάλωτοι στιςλοιmicroώξεις
Αναστασίου Γεωργία
4ο ετής φοιτήτρια Τmicroήmicroατος Ιατρικής
Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων
Σακχαρώδης ∆ιαβήτης (Σ∆) και τα λοιmicroώδη
νοσήmicroατα είναι απrsquo τα συχνότερα αίτια
νοσηρότητας Σύmicroφωνα microε τον Παγκόσmicroιο
Οργανισmicroό Υγείας (ΠΟΥ) ο Σ∆ είναι ένα από
τα πιο συχνά νοσήmicroατα microε περίπου 350
εκατοmicromicroύρια ασθενείς ανά τον κόσmicroο Ο
αριθmicroός των πασχόντων αναmicroένεται να έχει
διπλασιαστεί ως 2030 ∆εδοmicroένα και
τεκmicroηριωmicroένες microελέτες δείχνουν ότι οι
διαβητικοί είναι πιο επιρρεπείς στις λοιmicroώξεις
Είναι γεγονός ότι
1) αρκετές συνήθεις λοιmicroώξεις απαντώνται σε
διαβητικούς συχνότερα
2) κάποιες άλλες απαντώνται σχεδόν
αποκλειστικά σε αυτούς και
3) υπάρχουν λοιmicroώξεις που στους
διαβητικούς έχουν περισσότερες επιπλοκές
Πολλές έρευνες τεκmicroηριώνουν την ύπαρξη
αmicroφίδροmicroης σχέσης ανάmicroεσα στο Σ∆ και τις
λοιmicroώξεις χωρίς όmicroως να αποσαφηνίζεται ο
microηχανισmicroός που καθιστά τους διαβητικούς πιο
ευάλωτους Φαίνεται πάντως πως η
ανεπαρκής ρύθmicroιση της γλυκόζης αυξάνει την
επίπτωση των λοιmicroώξεων ενώ οι τελευταίες
συντελούν στην απορρύθmicroιση του Σ∆ Οι πιο
συχνές λοιmicroώξεις που απαντώνται σε
διαβητικούς είναι λοιmicroώξεις του κατω-τέρου
αναπνευστικού και του ουροποιητικού
συστήmicroατος του δέρ-microατος και τραυmicroάτων του
στόmicroατος και κυρίως περιοδοντικά (εικ1)
Ο Σ∆ προκαλεί διαταραχές σε από όλο το
φάσmicroα της ανοσίας δηλαδή της άmicroυνας του
οργανισmicroού Αρχικά ο Σ∆ microέσω των
επιπλοκών του όπως η νευροπάθεια και τα
έλκη διαταράσσει το δέρmicroα που αποτελεί την
πρώτη γραmicromicroή άmicroυνας του οργανισmicroού
Επιπροσθέτως οι καταστάσεις υπεργλυκαιmicroίας
προ-καλούν βλάβη στα ουδετερόφιλα microε
αποτέλεσmicroα την έκπτωση των αντιmicroικροβιακών
ιδιοτήτων αυτών Έρευνες επιστηmicroονικές
υποστηρίζουν ότι o Σ∆ επιβραδύνει την
επούλωση των πληγών γεγονός που αυξάνει
την πιθανότητα microόλυνσης και κατά επέκταση τη
λοίmicroωξη των τραυmicroάτων Καταληκτικά
δεδοmicroένα δείχνουν ότι οι ασθενείς microε Νεανικό
∆ιαβήτη έχουν ελαττωmicroένη απελευθέρωση
κυττα-ρικών ουσιών microε τις οποίες τα κύτταρα
του ανοσοποιητικού συστή-microατος
επικοινωνούν
Οι συχνότερες λοιmicroώξεις συστηmicroάτων στο
Σ∆
Ο Σ∆ επιπλέκεται συχνά microε λοιmicroώξεις
δέρmicroατος και microαλακών microορίων από τις οποίες
η κυτταρίτιδα (εικ2) και ο ερυσίπελας (εικ3)
είναι οι πιο συχνές Ακόmicroη συνιστά
28 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προδιαθεσικό
παράγοντα
των νεκρω-
τικών
λοιmicroώξεων
δέρmicroατος που
προσβάλλουν
κυρίως τα
άκρα και το
κοιλιακό
τοίχωmicroα Η
κλινική
εmicroφάνιση των λοιmicroώξεων αυτών ξεκινά microε
πυρετό και ρίγος ο Σ∆ απορρυθmicroίζεται και η
χορηγούmicroενη ινσουλίνη αδυνατεί να δράσει
Υπάρχει ταχυκαρδία τοπικό οίδηmicroα microε
δύσοσmicroο υγρό και έντονο τοπικός πόνος
Οmicroοίως συχνές στους
διαβητικούς είναι οι
microυκητιασικές λοιmicroώξεις
και κυρίως οι καντιτιάσεις
microε συνηθέστερες
εντοπίσεις το microηρό το
βλεννογόνο του
στόmicroατος (εικ4) τα
γεννητικά όργανα και τα
νύχια Πιο ειδικά η
ονυχοmicroυκητίαση (εικ5)
παρατηρείται microε
τριπλάσια συχνότητα σε
διαβητικούς ενώ συχνός είναι και ο δερmicroατικός
λειχώνας
Μια ακόmicroη κατηγορία λοιmicroώξεων συχνή
στους διαβητικούς είναι οι ουρολοιmicroώξεις (2-4
φορές πιο συχνά) και οι αναπνευστικές
λοιmicroώξεις Στην πρώτη κατηγορία
παρατηρούνται κυρίως η πυελονεφρίτιδα και η
κυστίτιδα Η πυελονεφρίτιδα ξεκινά microε πυρετό
και αύξηση των λευκών αιmicroοσφαιρίων Σε
περίπτωση ύπαρξης ψηλαφητής microάζας στη
νεφρική χώρα και πυρετού για περισσότερο
από 4 ηmicroέρες τίθεται υποψία περινεφρικού
αποστήmicroατος Στη δεύτερη κατηγορία
συναντώνται συνηθέστερα η πνευmicroο-νική
φυmicroατιώση και η microικροβιακή πνευmicroονία (εικ6)
Καταληκτικά η καλύτερη θεραπεία είναι η
πρόληψη δηλαδή η καλή ρύθmicroιση του
σακχάρου της χοληστερόλης και της
αρτηριακής πίεσης ώστε να microειωθεί η microικρο-
αγγειακή και η microακροαγγειακή επιβάρυνση
Εξίσου σηmicroαντική είναι η εκπαίδευση του
ασθενή και η εξατοmicroικευmicroένη εφαρmicroογή
προφυ-λακτικών microέτρων Ο ίδιος πρέπει να
bull Να περιποιείται τα άκρα
bull Να φορά υποδήmicroατα και κάλτσες
bull Να ελέγχει το δέρmicroα του για φυσαλίδες
εκδορές και τραύmicroατα
bull Να χρησιmicroοποιεί λάδια ενυδατικά λοσιόν για
αποφυγή ελκών
bull Να εφαρmicroόζει καλή υγιεινή του ουροποιητικού
συστήmicroατος
bull Να καταναλώνει επαρκή ποσότητα υγρών
bull Να αποφεύγει τα σπερmicroατοκτόνα
bull Να περιλαmicroβάνει στη διατροφή του το
γιαούρτι και
bull Να εmicroβολιάζεται
Συmicroπερασmicroατικά οι λοιmicroώξεις επιπλέκουν
την ήδη επιβαρρυmicromicroένη ποιότητα ζωής των
ασθενών Οι διαβητικοί θεωρούνται
ανοσοκατεσταλmicroένοι Κατά την καταπολέmicroηση
των λοιmicroώξεων απαιτείται ορθο-λογισmicroός
χρήσης αντιβιοτικών καθόσον στη χώρα microας
χρησιmicroοποιούνται ευρέως και οι ασθενείς
έχουν αποκτήσει αντοχή στη δράση τους
Ζωτικής σηmicroασίας είναι η ανάγκη στενής
συνεργασίας microεταξύ διαβητολόγου και
λοιmicroωξιολόγου ώστε η αντιmicroετώπιση της
λοίmicroωξης να είναι έγκαιρη ανεπίπλεκτη και
αποτελεσmicroατική
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29
ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ
ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ
Σπύρος Αθανασίου
Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας
αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας
και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών
νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των
βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό
επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο
Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν
ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε
προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και
έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι
τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον
microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να
επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών
χρόνιων νοσηmicroάτων
Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις
βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε
microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την
τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως
δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και
παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές
κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση
microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )
απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη
διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και
microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων
microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση
σοβαρών ασθενειών
Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η
πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι
περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές
ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη
διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης
είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία
επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την
πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών
συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά
προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς
και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε
αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που
παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν
οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι
οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν
είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης
διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των
ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία
του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν
microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες
Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη
εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών
(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη
και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες
και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια
ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων
ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους
Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο
καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να
λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων
ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο
περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για
τους διαβητικούς
Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική
microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως
συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν
και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το
χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό
Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά
ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το
microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη
χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα
πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο
υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους
υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε
περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν
30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προκαλούν παρενέργειες
Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί
βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης
Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται
άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση
σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η
έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην
ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών
διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του
οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία
διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης
τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και
δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι
πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς
αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η
λήψη του
Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι
απαραίτητος παράγοντας για τη δράση
περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε
άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα
microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις
αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το
σωστό microεταβολισmicroό των οστών την
ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των
ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της
κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου
σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην
ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία
καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του
διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση
Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε
άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα
ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη
microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές
πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι
ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η
βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε
διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό
τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη
καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και
φρουκτόζης
Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει
προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε
περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και
σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους
διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου
ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν
microακροαγγειακές επιπλοκές
Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο
αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους
διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια
πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές
πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο
Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της
βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει
δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες
έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης
σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του
διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά
έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι
σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η
συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης
Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε
αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες
είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω
της παραγωγής ελεύθερων ριζών
Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι
απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις
Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και
κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή
επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης
επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός
σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών
του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η
νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα
σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην
ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος
καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της
εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C
βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά
Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)
Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη
αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη
Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β
είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι
φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να
προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική
τους microορφή το φολικό οξύ
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31
Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για
ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των
υδατανθράκων των λιπιδίων και των
πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι
δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του
παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το
κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια
Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον
microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε
κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)
∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία
της όρασης της αναπαραγωγής της
φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας
Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής
στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η
συmicroπληρωmicroατική λήψη της
Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για
ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό
καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo
Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο
σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-
λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί
άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η
βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η
θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του
συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο
αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους
υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια
Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική
νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές
Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως
συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει
υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές
διαταραχές
Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)
Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των
τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης
Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και
microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων
αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις
αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν
σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί
τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς
(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η
λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία
του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού
συστήmicroατος
Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα
αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών
ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και
ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες
από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο
ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις
απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της
διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο
microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις
κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών
στοιχείων
Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι
οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για
την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα
πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)
συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την
ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν
Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες
περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που
ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να
προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες
microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή
σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα
ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα
ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η
υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου
σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους
προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον
οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η
σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι
επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo
ΠΗΓΕΣ
1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά
2 wwwdiabeticl ivingonlinecom
3 wwwdiabeteshealthcom
4 Diabetes Spectrum
5 wwwsmarthealthgr
6 wwwdiabetesselfmanagementcom
32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
13 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
παγκρέατος) ωστόσο το θέmicroα αυτό δεν έχει
σ΄αυτή τη φάση αποσαφηνισθεί Οι αναστολείς
συmicromicroεταφορέα νατρίου-γλυκόζης 2 (αναστολείς
SGLT2) αποτελούν την νεότερη κατηγορία
αντιδιαβητικών φαρmicroάκων και δρουν
αυξάνοντας την αποβολή γλυκόζης από τους
νεφρούς Φυσιολογικά microε την κυκλοφορία του
αίmicroατος στους νεφρούς διηθούνται
(φιλτράρονται) περίπου 180 g γλυκόζης την
ηmicroέρα και το 99 αυτής της ποσότητας
επαναρροφάται από τα νεφρικά σωληνάρια Η
επαναρρόφηση της γλυκόζης στους νεφρούς
γίνεται microέσω των συmicromicroεταφορέων νατρίου-
γλυκόζης τύπου 2 (SGLT2) ενώ στο λεπτό
έντερο υπάρχουν οι συmicromicroεταφορείς τύπου 1
(SGLT1) οι οποίοι βοηθούν στην απορρόφηση
της γλυκόζης που προσλαmicroβάνεται microε την
τροφή Όταν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίmicroα
ξεπερνούν ένα όριο (~180 mgdl) o νεφρός δεν
microπορεί να επαναρροφήσει όλη τη γλυκόζη microε
αποτέλεσmicroα microια ποσότητα να απεκκρίνεται στα
ούρα και να παρουσιάζεται γλυκοζουρία Οι
αναστολείς SGLT2 είναι φάρmicroακα που
χορηγούνται από το στόmicroα microε τη microορφή
χαπιού συνήθως microία φορά την ηmicroέρα και
έχουν microέτρια αποτελεσmicroατικότητα παρόmicroοια
microε αυτή των αναστολέων DPP-4 Έχουν
δοκιmicroασθεί για τη ρύθmicroιση της γλυκόζης σε
ασθενείς microε τύπου 2 διαβήτη microόνα τους ή σε
συνδυασmicroό microε άλλα φάρmicroακα όπως
microετφορmicroίνη σουλφονυλουρίες πιογλιταζόνη
αναστολείς DPP-4 και ινσουλίνη Μπορεί να
βοηθήσουν στην απώλεια βάρους της τάξεως
των 2-3 kg ενώ δεν προκαλούν υπογλυκαιmicroία
Στις ανεπιθύmicroητες ενέργειες ανήκουν η αύξηση
της συχνότητας microυκητιάσεων και λιγότερο
συχνά ουρολοιmicroώξεων ιδιαίτερα στις γυναίκες
(αιδοιοκολπίτιδα σε ποσοστό 10-15)
Επίσης έχουν αναφερθεί σπάνιες περιπτώσεις
ευγλυκαιmicroικής διαβητικής κετοξέωσης
δηλαδή κετοξέωσης microε όχι πολύ υψηλά
επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα καθώς και πιθανή
αύξηση του κινδύνου καταγmicroάτων microε ένα από
τα σκευάσmicroατα (καναγλιφλοζίνη) Μια άλλη
ουσία αυτής της κατηγορίας η εmicroπαγλιφλοζίνη
δοκιmicroάσθηκε microε πολύ καλά αποτελέσmicroατα επί
3 έτη σε ασθενείς microε τύπου 2 διαβήτη και
προυπάρχουσα καρδιαγγειακή νόσο
microειώνοντας τη συχνότητα καρδιαγγειακών
συmicroβαmicroάτων αλλά και της θνητότητας στους
ασθενείς αυτούς
Στα microειονεκτήmicroατα των νεότερων
αντιδιαβητικών φαρmicroάκων συmicroπεριλαmicroβάνεται
η σχετικά περιορισmicroένη εmicroπειρία (έλλειψη
microακροπρόθεσmicroων δεδοmicroένων σχετικά microε την
επίδραση στο καρδιαγγειακό σύστηmicroα και τις
χρόνιες επιπλοκές του διαβήτη ασφάλεια) και
το υψηλό κόστος
Συmicroπερασmicroατικά τα νεότερα φάρmicroακα της
κατηγορίας των ινκρετινών καθώς και οι
αναστολείς SGLT2 αποτελούν χρήσιmicroη
προσθήκη στις ήδη υπάρχουσες θεραπευτικές
επιλογές για τον διαβήτη τύπου 2 Τα
σκευάσmicroατα αυτά έχουν ορισmicroένα ιδιαίτερα
χρήσιmicroα χαρακτηριστικά καθώς είναι
αποτελεσmicroατικά στη ρύθmicroιση της
υπεργλυκαιmicroίας χωρίς όmicroως να προκαλούν
υπογλυκαιmicroία και χωρίς να αυξάνουν το
σωmicroατικό βάρος (όπως συmicroβαίνει microε πολλά
από τα παλαιότερα φάρmicroακα) Η ακριβής θέση
των φαρmicroάκων αυτών στη θεραπεία του
διαβήτη αναmicroένεται να καθορισθεί microε
microεγαλύτερη σαφήνεια στο εγγύς microέλλον καθώς
αποκτιέται microεγαλύτερη εmicroπειρία στη χρήση
τους
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 14
Οι γιατροί ldquoδενεπιτρέπεταιrdquo να
δείχνουν ldquoαδυναmicroίαrdquo
Η πλειοψηφία των άρθρων του περιοδικού
microας έχει σαν αντικείmicroενο την αντιmicroετώπιση του
διαβήτη Και ειδικότερα από την microεριά του
ασθενούς ∆ηλαδή πως θα καλυτερεύσουmicroε τη
ζωή microας ενηmicroέρωση σχετικά microε τις νέες
microεθόδους που υπάρχουν πως
αντιmicroετωπίζουmicroε συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα
που αφορούν την ασθένεια microας κλπ
Πιστεύω λίγοι από τους πάσχοντες
αναρωτιούνται για τα προβλήmicroατα που
αντιmicroετωπίζουν αυτοί που ασχολούνται microε τα
επαγγέλmicroατα υγείας Οι περισσότεροι ή δεν το
σκέπτονται ή θεωρούν ότι οι γιατροί και το
υπόλοιπο προσωπικό είναι δυνατότεροι από
εmicroάς τους ldquo κοινούς θνητούςrdquo Είναι όmicroως έτσι
Είναι και αυτοί άνθρωποι microε συγκεκριmicroένες
δυνατότητες καθηmicroερινά προβλήmicroατα και
αδυναmicroίες Το άρθρο αυτό θα αναφερθεί σε
συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα που αντιmicroετωπίζει
το ιατρικό προσωπικό όπως αυτά
αναδείχθηκαν από το περιοδικό TIME (7-9-
2015) Τα προβλήmicroατα αυτά έχουν
επισηmicroανθεί από την Αmicroερικάνικη Ιατρική
Κοινότητα και όπως αναφέρεται στο άρθρο
χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής Τα
συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα προκαλούνται
κυρίως από τις απαιτήσεις της microείωσης του
κόστους περίθαλψης οπότε πιστεύω ότι
αντίστοιχα προβλήmicroατα θα αντιmicroετωπίσει και η
Ελληνική Ιατρική Κοινότητα λόγω της
οικονοmicroικής κρίσης που διέρχεται η χώρα ∆εν
γνωρίζω αν υπάρχουν αντίστοιχες microελέτες στη
χώρα microας
Κανείς Αmicroερικάνος ασθενής δεν θα
φανταζότανε ότι οι microισοί νοσοκοmicroειακοί γιατροί
είναι εξουθενωmicroένοι λόγω υπερβολικού φόρτου
εργασίας Επίσης η ιατρική ιδιότητα απαιτεί ο
γιατρός να microην δείχνει σηmicroάδια αδυναmicroίας
Κατά το Αmicroερικάνικο Ίδρυmicroα πρόληψης
αυτοκτονιών περίπου 400 Αmicroερικάνοι γιατροί
αυτοκτονούν κάθε χρόνο Το microεγαλύτερο
ποσοστό microεταξύ όλων των επαγγελmicroάτων Που
οφείλεται αυτό Η έρευνα το αποδίδει στην
κούραση και την ψυχολογική πίεση Οι
νοσοκοmicroειακοί γιατροί εργάζονται 12-14 ώρες
ηmicroερησίως και απαιτείται πλήρης πνευmicroατική
διαύγεια γιατί στο ιατρικό λειτούργηmicroα το λάθος
microπορεί να είναι microοιραίο Αυτό δηmicroιουργεί
τεράστια ψυχολογική πίεση Οι ειδικοί που
microελετούν το πρόβληmicroα αναφέρουν ότι η
πνευmicroατική υγεία προσεγγίζει σηmicroεία κρίσης
Οι συνέπειες αυτού του προβλήmicroατος δεν
επηρεάζουν microόνο την προσωπική ζωή αλλά και
την επαγγελmicroατική
Οι περισσότεροι γιατροί αναγνωρίζουν ότι
έχουν περάσει από αυτό το στάδιο στην αρχή
της καριέρας τους Ο διακεκριmicroένος καθηγητής
χειρουργικής στο Πανεπιστήmicroιο του Stanford l
Greco έχει αφιερώσει τη ζωή του στην
αντιmicroετώπιση αυτού του προβλήmicroατος και
προσπαθεί να αφυπνίσει και άλλα ιδρύmicroατα
ώστε να δηmicroιουργήσουν οmicroάδες αντιmicroετώπισης
και αναγνώρισης του προβλήmicroατος Ο
καθηγητής S Ser στο Πανεπιστήmicroιο του
15 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Michigan ο οποίος θεωρείται παγκοσmicroίως
ειδικός για την κατάθλιψη των γιατρών
ποφάσισε να ασχοληθεί σοβαρά microε το
συγκεκριmicroένο πρόβληmicroα όταν ο καλύτερος
φίλος του γιατρός προσπάθησε να
αυτοκτονήσει και δύο χρόνια αργότερα ένας
άλλος συνεργάτης του αυτοκτόνησε
Σύmicroφωνα microε τη microελέτη τα προβλήmicroατα
ξεκινούν microε την αρχή των εφηmicroεριών Σ αυτήν
τη φάση οι νέοι γιατροί δέχονται microεγάλη πίεση
microικρή αmicroοιβή και απολαmicroβάνουν microόνο
επικρίσεις όταν κάτι δεν πάει καλά Να
σηmicroειώσουmicroε ότι οι νέοι Αmicroερικάνοι γιατροί
ξεκινούν microε ένα τραπεζικό χρέος περίπου
$200000 και δουλεύουν 90 ώρες την
εβδοmicroάδα χωρίς ιδιαίτερα καλή αmicroοιβή
Οι συνθήκες έχουν χειροτερέψει οικονοmicroικά
αλλά και κοινωνικά Παλαιότερα οι γιατροί
είχαν σίγουρη καλή οικονοmicroική αποκατάσταση
αλλά και κοινωνική αναγνώριση Αυτό έχει
αλλάξει δραmicroατικά Η οικονοmicroική επιτυχία δεν
είναι εγγυηmicroένη αλλά ούτε και η κοινωνική Οι
επαγγελmicroατικές απαιτήσεις όmicroως έχουν
αυξηθεί Οι σηmicroερινοί γιατροί έχουν
περισσότερο υλικό να microελετήσουν
περισσότερη ενδονοσοκοmicroειακή γραφειοκρατία
και κυρίως περισσότερους ασθενείς
Μια κατάσταση την οποία προσπαθούν να
αντιmicroετωπίσουν χωρίς microεγάλη επιτυχία είναι
αυτό που σχετίζεται microε το καλούmicroενο ldquoστίγmicroαrdquo
το οποίο καθορίζεται από την αδυναmicroία να
φέρει εις πέρας κάποιος την εργασία του στον
Ιατρικό Χώρο Μόνο το 22 αναζητά βοήθεια
από ειδικούς Η ειρωνεία όπως αναφέρει ο κ
Ser είναι ότι αν κάποιος ζητήσει βοήθεια κατά
microεγάλο ποσοστό όχι απλώς θα ξεπεράσει τα
ψυχολογικά προβλήmicroατα αλλά αυτή η εmicroπειρία
θα είναι σηmicroαντική ώστε να βοηθήσει καλύτερα
τους ασθενείς του ∆υστυχώς αυτή η αντίληψη
έχει να κάνει microε το πως αντιmicroετωπίζεται
κάποιος που έχει πρόβληmicroα από την ίδια την
Ιατρική Κοινότητα Συνήθως αποmicroονώνεται ή
ακόmicroα και χλευάζεται Αυτό θυmicroίζει πολύ την
νοοτροπία στο στρατό Ο νεοσύλλεκτος ή
όποιος έχει πρόβληmicroα προσαρmicroογής
αντιmicroετωπίζει σοβαρή ψυχολογική πίεση η
οποία επιδεινώνει το πρόβληmicroα
Ο κ Greco παραδέχεται ότι και αυτός ήταν
microέρος του ίδιου προβλήmicroατος ∆ηλαδή όντας
σκληρός microε τους εκπαιδευόmicroενους
χειρούργους πριν χρόνια τώρα προσπαθεί να
επανορθώσει για τις ldquoαmicroαρτίεςrdquo του Η αλλαγή
νοοτροπίας προήλθε όταν πληροφορήθηκε την
αυτοκτονία ενός microαθητή του τον οποίο
θεωρούσε κορυφαίο στο χώρο της
χειρουργικής Η τακτική που ακολουθεί
σήmicroερα είναι να παρατηρεί διακριτικά τους
ειδικευόmicroενους και αν παρατηρήσει κάποιο
πρόβληmicroα να αφιερώνει χρόνο microαζί τους Είναι
δύσκολο να παραδεχθείς τέτοιου είδους
πρόβληmicroα ειδικά όταν βρίσκεσαι microέσα στον
Ιατρικό Χώρο Αλλά από την άλλη microεριά είναι
πιο εύκολο και αποτελεσmicroατικό να το
αντιmicroετωπίσεις αναφέρει ο κ Ser Βοηθήστε
τους νέους γιατρούς να γίνουν πιο δυνατοί και
ευτυχείς στο χώρο τους γιατί microόνο τότε θα
microπορέσουν να επικεντρωθούν και να
βοηθήσουν τους ασθενείς τους
Μέχρι το 2020 υπολογίζεται ότι οι Ηνωmicroένες
Πολιτείες θα χρειασθούν τουλάχιστον 90000
περισσότερους παθολόγους Αυτό
microεταφράζεται σε περισσότερες ώρες εργασίας
γιrsquo αυτούς που θα βρίσκονται στο σύστηmicroα Και
αυτό σηmicroαίνει microεγαλύτερη πίεση
Ελεύθερη microετάφραση
Επαmicroεινώντας Κεχαγιάς
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 16
Απλά βήmicroατα για ναβελτιώσουmicroε τη ζωή
microας
Θέλετε να αισθανθείτε καλύτερα Υπάρχουν
τέσσερις απλοί τρόποι
∆ιερωτηθείτε εκφράστε τα συναισθήmicroατά σας
αποφασίστε κι αγκαλιάστε τους δικούς σας
ανθρώπους
Η πλοήγηση στο διαδίκτυο αποτελεί microια
καθηmicroερινή πρακτική για την πλειονότητα των
ανθρώπων της σύγχρονης εποχής Πολλοί
microάλιστα συχνά ακολουθούmicroε συmicroβουλές
ευτυχίας ή συγκεκριmicroένες συνταγές επιτυχίας
για microια καλύτερη ζωή από ανθρώπους που είτε
επικοινωνούmicroε microαζί τους στα microέσα κοινωνικής
δικτύωσης είτε διαβάζουmicroε άρθρα τους στο
διαδίκτυο Οι άνθρωποι όmicroως αυτοί τις
περισσότερες φορές δεν ξέρουν καν ποιο θέmicroα
πραγmicroατικά microας απασχολεί Καλό θα ήταν
λοιπόν να είmicroαστε περισσότερο επιφυλακτικοί
και να microην εmicroπιστευόmicroαστε εύκολα κάθε
συmicroβουλή που microας δίνεται ή τυχαίνει να
διαβάζουmicroε
Στην πραγmicroατικότητα σας προτείνουmicroε να
microην εmicroπιστευτείτε ούτε το περιεχόmicroενο των
γραmicromicroών αυτού του άρθρου (ως κριτικοί
αναγνώστες) παρά microόνο τις microελέτες
νευροεπιστηmicroόνων οι οποίες καταδεικνύουν
τους παράγοντες που microπορούν πραγmicroατικά να
microας οδηγήσουν σε microια πιο ποιοτική ζωή
Ο ερευνητής των νευροεπιστηmicroών του UCLA
(του Πανεπιστηmicroίου της Καλιφόρνια στο Λος
Άντζελες) Alex Korb microάς δίνει λοιπόν κάποιες
ιδέες που microπορεί να microας βοηθήσουν
ουσιαστικά στο να ακολουθήσουmicroε στη ζωή
microας microια πορεία που θα microας κάνει να
αισθανθούmicroε καλύτερα
Στις παρακάτω γραmicromicroές θα λάβουmicroε
απαντήσεις σε ερωτήmicroατα που συχνά microας
απασχολούν από έναν άνθρωπο που
πραγmicroατικά γνωρίζει πως microπορεί να microας
βοηθήσει
1) Ψάξτε τις αιτίες
Υπάρχουν φορές που οι σκέψεις microας δεν microας
επιτρέπουν να αισθανθούmicroε τουλάχιστον
όmicroορφα αν όχι ευχάριστα Μπορεί να
νιώθουmicroε ενοχή ή ντροπή χωρίς σαφή λόγο
Ποια λοιπόν είναι η σωστή ερώτηση που θα
πρέπει να θέτουmicroε στον εαυτό microας όταν δεν
αισθανόmicroαστε καλά Μα φυσικά το γιατί
Είτε θέλουmicroε να το πιστέψουmicroε είτε όχι τα
συναισθήmicroατα της ενοχής και της ντροπής
ενεργοποιούνται από το λεγόmicroενο laquoκέντρο
ανταmicroοιβήςraquo του εγκεφάλου το οποίο επίσης
σχετίζεται microε τη microάθηση και τον εθισmicroό
Παρά λοιπόν τις έντονες διαφορές τους η
περηφάνια η ντροπή η ενοχή ενεργοποιούνται
από παρόmicroοια νευρωνικά κυκλώmicroατα
Εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι ότι η υπερηφάνεια
είναι το πιο ισχυρό από αυτά τα συναισθήmicroατα
στην ενεργοποίηση της δραστηριότητας των
συγκεκριmicroένων περιοχών
Παραδόξως επίσης και η ανησυχία σε
βραχυπρόθεσmicroο επίπεδο microας κάνει να
αισθανόmicroαστε λίγο καλύτερα ndash θεωρώντας ότι
microέσω αυτής συmicroβάλλουmicroε στην επίλυση των
προβληmicroάτων microας Αυτό αρχικά microπορεί να
φαίνεται αντιφατικό αλλά δείχνει ότι όταν
είmicroαστε αγχωmicroένοι -ες είναι καλύτερο να
κάνουmicroε κάτι γιrsquo αυτό - ακόmicroα και να
ανησυχήσουmicroε - από το να microείνουmicroε αδρανείς
Σαφώς η ενοχή η ντροπή και η ανησυχία
είναι άσχηmicroες microακροπρόθεσmicroες λύσεις Τι
λοιπόν προτείνουν οι νευροεπιστήmicroονες ότι θα
πρέπει να κάνουmicroε Να διερωτηθούmicroε για ποια
πράγmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες
Η ευγνωmicroοσύνη σχετίζεται microε τα θετικά
συναισθήmicroατα που αισθανόmicroαστε όταν microας
συmicroβαίνει κάτι καλό όταν εκτιmicroάmicroε όσα θετικά
συmicroβαίνουν γύρω microας χωρίς να τα θεωρούmicroε
δεδοmicroένα αποτελώντας επιλογή και συνάmicroα
στάση ζωής Και σαφώς επηρεάζει
πραγmicroατικά το microυαλό microας ∆ιερωτάστε βέβαια
17 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
microε ποιον τρόπο συmicroβαίνει αυτό
Τα οφέλη της ευγνωmicroοσύνης ξεκινούν από το
σύστηmicroα της ντοπαmicroίνης κι επειδή
αισθανόmicroαστε ευγνώmicroονες ενεργοποιείται το
στέλεχος της περιοχής του εγκεφάλου που την
παράγει
Προσπαθώντας λοιπόν να σκεφτούmicroε τα
πράγmicroατα για τα οποία νιώθουmicroε ευγνώmicroονες
επικεντρωνόmicroαστε στις θετικές πτυχές της
ζωής microας και microε αυτή τη διαδικασία αυξάνεται η
παραγωγή σεροτονίνης Σηmicroειώνουmicroε δε πως
τα χαmicroηλά επίπεδα της σεροτονίνης σχετίζονται
microε την κακή διάθεση την επιθετική
συmicroπεριφορά και την εmicroφάνιση κατάθλιψης
Σαφώς ορισmicroένες συγκυρίες ή καταστάσεις
που βιώνουmicroε microοιάζουν σαν να laquoφάγαmicroεraquo
γροθιά στο στοmicroάχι microας και αισθανόmicroαστε σαν
να microην υπάρχει τίποτα για το οποίο να
νιώθουmicroε ευγνώmicroονες Παρά ταύτα δεν
πειράζει ∆εν χρειάζεται πάντα να βρίσκουmicroε
κάτι καθώς η διαδικασία και microόνο της
αναζήτησης πραγmicroατικά microετράει
Το να θυmicroόmicroαστε να είmicroαστε ευγνώmicroονες για
όσα θετικά όmicroορφα microας συmicroβαίνουν αποτελεί
ένδειξη υψηλής συναισθηmicroατικής νοηmicroοσύνης
Και η ευγνωmicroοσύνη δεν συνδέεται microόνο microε την
ευτυχία αλλά και microε τη δηmicroιουργία ενός
κατάλληλου πλαισίου ανάπτυξης και εξέλιξης
των σχέσεων microας
Τι microάς συmicroβαίνει όmicroως όταν τα κακά
συναισθήmicroατα microας κατακλύζουν Όταν δεν
γνωρίζουmicroε καν πώς να τα διαχειριστούmicroε
Υπάρχει microια εύκολη απάντηση
2) Αρνητικά συναισθήmicroατα
Ας συνδέσουmicroε τα άσχηmicroα ndash αρνητικά
συναισθήmicroατα microε τη λύπη την ανησυχία το
θυmicroό
Ο ερευνητής Gross διαπίστωσε ότι οι
άνθρωποι που προσπαθούν να καταπνίξουν
microια αρνητική συναισθηmicroατική εmicroπειρία
αποτυγχάνουν τελικά να το κάνουν Ενώ
θεωρούν ότι φαίνονται καλά προς τα έξω το
microεταιχmicroιακό τους σύστηmicroα φανερώνει τα
αρνητικά τους συναισθήmicroατα προς τα microέσα
όσο κι αν προσπαθούν να τα καταπνίξουν Το
ίδιο καταδεικνύουν πορίσmicroατα έρευνας
λειτουργικής απεικόνισης microαγνητικού
συντονισmicroού (fMRI) του Kevin Ochsner (του
Πανεπιστηmicroίου Columbia) τονίζοντας microάλιστα
πως η προσπάθεια να κρύβουmicroε ή να
καταπνίγουmicroε τα αρνητικά microας συναισθήmicroατα
σε καmicroία περίπτωση δεν microας ωφελεί αντίθετα
σε ορισmicroένες περιπτώσεις λειτουργεί
υποστηρικτικά και ενισχύει τα συναισθήmicroατα
αυτά
Στην πραγmicroατικότητα microόνο η έκφραση και
παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας microπορεί να
λειτουργήσει υποστηρικτικά και να microας
ωφελήσει καθώς χρησιmicroοποιώντας το λόγο
κάνοντας έmicromicroεσες αναφορές ή ακόmicroα και
απλουστεύσεις της εmicroπειρίας microας microειώνουmicroε τη
διέγερση αυτών των συναισθηmicroάτων Ακόmicroα
και η περιγραφή ενός αρνητικού
συναισθήmicroατος microε microια ή δύο λέξεις βοηθά στη
microείωση της έντασης του συναισθήmicroατος αυτού
Πολλές microάλιστα αρχαίες microέθοδοι ήταν πολύ
πιο microπροστά από σύγχρονες πρακτικές της
εποχής microας όπως ο διαλογισmicroός ο οποίος
βέβαια χρησιmicroοποιείται διαχρονικά Η έκφραση
και παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας λοιπόν
αποτελεί βασικό εργαλείο της γνώσης και της
συναίσθησης επηρεάζοντας τον εγκέφαλο microας
microε τόση δύναmicroη η οποία ασκεί καθοριστική
επίδραση και στους ανθρώπους του
περιβάλλοντός microας
Παρόλα αυτά αν τελικά δεν αισθανόmicroαστε
άσχηmicroα δυστυχώς υπάρχουν κάποια
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 18
περιστατικά κάποιες καταστάσεις ή
εmicroπειρίες που βιώνουmicroε στη ζωή microας και
microας προκαλούν άγχος ή πίεση Υπάρχει
όmicroως κι ένας απλός τρόπος για να τις
νικήσουmicroε
3) Λήψη αποφάσεων
Το γεγονός ότι κάθε φορά που
λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση στη συνέχεια
αισθανόmicroαστε ότι είmicroαστε σε κατάσταση
ηρεmicroίας δεν αποτελεί τυχαίο γεγονός
Επιστηmicroονικά έχει αποδειχθεί ότι η λήψη
αποφάσεων microειώνει το άγχος και την
ανησυχία καθώς microας βοηθά να λύσουmicroε τα
προβλήmicroατά microας και επηρεάζει τη λειτουργία
του εγκεφάλου microας
Η λήψη αποφάσεων ως διαδικασία
περιλαmicroβάνει τόσο τον καθορισmicroό των στόχων
όσο και τη δηmicroιουργία προθέσεων και
προσδοκιών Και οι τρεις αποτελούν microέρος του
ίδιου νευρικού κυκλώmicroατος και επιδρούν θετικά
microειώνοντας την ανησυχία και το άγχος Η λήψη
αποφάσεων βοηθά στο να ξεπερνάmicroε ή
τουλάχιστον να σταmicroατάmicroε να έλκουmicroε
αρνητικά ερεθίσmicroατα και ρουτίνες
Σαφώς όmicroως microπορεί να αποτελέσει και microια
δύσκολη ή ακόmicroα και επίπονη διαδικασία Άρα
εν κατακλείδι τι είδους αποφάσεις θα πρέπει
να λαmicroβάνουmicroε Ο τοmicroέας των
νευροεπιστηmicroών έχει την απάντηση
Να παίρνουmicroε microια laquoαρκετά καλήraquo απόφαση
∆ε χρειάζεται να προσπαθούmicroε στοχεύοντας
στην καλύτερη απόφαση καθώς είναι ευρέως
γνωστό ότι η τελειοmicroανία συχνά ταυτίζεται microε
καταστάσεις άγχους και πίεσης Και οι microελέτες
που αφορούν τη την εγκεφαλική λειτουργία
καταδεικνύουν την εν λόγω ταύτιση καθώς
στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να είναι
όλα τέλεια κατακλύζεται ο εγκέφαλός microας microε τα
συναισθήmicroατα που microας κάνουν να νιώθουmicroε
ότι βρισκόmicroαστε εκτός ελέγχου
Στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να
επιτύχουmicroε το καλύτερο ή ακόmicroα και το τέλειο
αποτέλεσmicroα κι όχι απλά το καλό προκαλούmicroε
έντονη συναισθηmicroατική δραστηριότητα
Αντίθετα microέσω της αναγνώρισης ότι αυτό microε το
οποίο καταπιανόmicroαστε είναι αρκετά καλό
ενεργοποιούνται περισσότερες περιοχές που
microας βοηθούν να νιώθουmicroε ότι έχουmicroε καλύτερο
έλεγχο
Έτσι όταν λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση ο
εγκέφαλός microας microάς οδηγεί στο να
αισθανόmicroαστε ότι έχουmicroε τον έλεγχο και όπως
έχει προαναφερθεί η αίσθηση του ελέγχου
microειώνει το στρες Αλλά το πραγmicroατικά
συναρπαστικό είναι πως η λήψη αποφάσεων
ενισχύει την ευχαρίστηση
Μπορούmicroε να αντιληφθούmicroε ότι όταν
λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση σχετικά microε ένα
στόχο που έχουmicroε θέσει και εν συνεχεία
επιτυγχάνουmicroε τον εν λόγω στόχο
αισθανόmicroαστε καλύτερα από ό τι όταν κάτι
θετικό microάς συmicroβαίνει αλλά κατά τύχη
Και αυτό απαντά στο αιώνιο microυστήριο του
λόγου για τον οποίο όταν αποφασίζουmicroε
εξαναγκαστικά να γραφτούmicroε στο γυmicroναστήριο
αυτό αποτελεί microια εξαιρετικά δύσκολη
απόφαση για εmicroάς καθώς στην
πραγmicroατικότητα σέρνουmicroε τους εαυτούς microας
και δεν λαmicroβάνουmicroε την απόφαση να
γυmicroναστούmicroε από ευχαρίστηση
Όταν λοιπόν κάνουmicroε κάτι γιατί θεωρούmicroε
ότι πρέπει (στην ουσία όmicroως αναγκαζόmicroαστε)
αυτό δεν αποτελεί πραγmicroατικά microια εθελοντική
απόφαση και γιrsquo αυτό το λόγο ο εγκέφαλός microας
και εν κατακλείδι εmicroείς οι ίδιοι-ες δεν
αισθανόmicroαστε ευχαρίστηση και δεν ωθούmicroαστε
στο να συνεχίσουmicroε να λαmicroβάνουmicroε αυτή την
απόφαση Αντίθετα αισθανόmicroαστε άγχος και
microε αυτόν τον τρόπο σαφώς δεν microπορούmicroε να
οικοδοmicroήσουmicroε microια καλή συνήθεια ακόmicroα κι αν
αυτή είναι η συνήθεια της σωmicroατικής άσκησης
19 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Νιώθουmicroε ευγνώmicroονες δηλώνουmicroε τα
αρνητικά microας συναισθήmicroατα και λαmicroβάνουmicroε
περισσότερες αποφάσεις Εξαιρετικά Αλλά
όmicroως όλα αυτά αποτελούν microια microοναχική
συνταγή της ευτυχίας και microάλλον ως άνθρωποι
και κοινωνικά όντα χρειαζόmicroαστε κι άλλα
άτοmicroα
Τι λοιπόν υποδεικνύει η νευροεπιστήmicroη ότι
microπορούmicroε να κάνουmicroε ώστε να είmicroαστε
περισσότερο ευτυχισmicroένοι Κάτι πολύ απλό
που καλό θα είναι να microην παραλείπουmicroε και
συmicroπεριλαmicroβάνει και τους πολύτιmicroους
laquoάλλουςraquo του περιβάλλοντός microας ώστε να microην
νιώθουmicroε microοναξιά
4) Ανθρώπινη επαφή - ανθρώπινο
άγγιγmicroα
Όχι βέβαια αδιακρίτως ώστε να
αποφύγουmicroε τυχόντα δυσάρεστα
προβλήmicroατα Αποδεικνύεται λοιπόν ότι είναι
εξαιρετικά καλό να επιτρέπουmicroε στον εαυτό
microας να αισθάνεται την αγάπη και την αποδοχή
των άλλων και συνάmicroα να την εκφράζει καθώς
όταν δεν επιτρέπουmicroε την ανθρώπινη επαφή
και επικοινωνία στην ουσία υποβάλλουmicroε τον
εαυτό microας σε microια εξαιρετικά επώδυνη και
microοναχική διαδικασία
Ας δούmicroε τώρα τι κατέδειξαν τα ευρήmicroατα
νευροεπιστηmicroονικής microελέτης κατά την οποία οι
συmicromicroετέχοντες είχαν υποβληθεί στη διαδικασία
να παίζουν ένα βίντεο παιχνίδι όπου πετούσαν
microπάλες ο ένας στον άλλο χωρίς στην
πραγmicroατικότητα να υπάρχουν αληθινοί
συmicroπαίκτες παρά microόνο laquoηλεκτρονικοίraquo (καθώς
όλα ήταν δηmicroιούργηmicroα υπολογιστικού
προγράmicromicroατος) Σηmicroειώνουmicroε βέβαια ότι οι
συmicromicroετέχοντες παρακολουθούνταν από
πραγmicroατικούς ανθρώπους - επιστήmicroονες
Τι συνέβη λοιπόν όταν οι άλλοι παίκτες
σταmicroάτησαν να παίζουν και δεν πετούσαν την
microπάλα Ο εγκέφαλος των συmicromicroετεχόντων
αντέδρασε microε ίδιο τρόπο σαν να βίωνε
σωmicroατικό πόνο Απλούστερα θα λέγαmicroε ότι τα
πορίσmicroατα της έρευνας απέδειξαν πως η
απόρριψη δεν πονάει microόνο σαν να σπάει η
καρδιά microας αλλά σαν να σπάει και το πόδι
microας
Στην πραγmicroατικότητα ο κοινωνικός
αποκλεισmicroός ενεργοποιεί το ίδιο κύκλωmicroα
όπως ο σωmicroατικός πόνος Έτσι στο σηmicroείο
που σταmicroάτησε η ανταλλαγή πασών microπάλας η
microικρή αυτή αλλαγή ήταν αρκετή για να
προκαλέσει αισθήmicroατα κοινωνικού
αποκλεισmicroού
Οι σχέσεις λοιπόν είναι πολύ σηmicroαντικές για
τη λειτουργία του εγκεφάλου microας και καλό θα
ήταν αν θέλουmicroε να οδηγηθούmicroε προς την
ευτυχία να αγγίζουmicroε τους οικείους microας τους
ανθρώπους του στενού περιβάλλοντός microας
Μέσω microάλιστα της αφής απελευθερώνεται και
η ωκυτοκίνη (η ορmicroόνη της γαλουχίας η
λεγόmicroενη ορmicroόνη της αγάπης της αγκαλιάς
της σύνδεσης)
Σαφώς δεν είναι σκόπιmicroο να αγγίζουmicroε τους
πάντες αλλά ακόmicroα και οι χειραψίες ή τα
χτυπήmicroατα στην πλάτη λειτουργούν ευεργετικά
στη διάθεσή microας Όσο δε αφορά τους
ανθρώπους του οικογενειακού ή φιλικού
περιβάλλοντός microας καλό θα ήταν να κάνουmicroε
προσπάθειες να τους αγγίζουmicroε πιο συχνά
Καθώς η επαφή το άγγιγmicroα το χάδι έχουν
απίστευτα ισχυρή δύναmicroη - microας προσδίδουν
πειθώ αυξάνουν την απόδοση των οmicroάδων
ενισχύουν ακόmicroη και τις microαθησιακές microας
ικανότητες Αγγίζοντας λοιπόν κάποιον που
αγαπάmicroε στην πραγmicroατικότητα microειώνουmicroε τον
πόνο Σε microελέτες δε που έγιναν σε παντρεmicroένα
ζευγάρια φαίνεται πως η επαφή τα αγγίγmicroατα
ενίσχυσαν τους δεσmicroούς του ζευγαριού
Επιπλέον κρατώντας το χέρι κάποιου εκτός
από το γεγονός ότι microπορεί να βοηθηθούmicroε να
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 20
αισθανθούmicroε πιο άνετα αποφεύγουmicroε συνάmicroα
άλλες επώδυνες για το microυαλό microας καταστάσεις
Γιrsquo αυτό αγκαλιάστε κάποιον τώρα κιόλας Και
microην δεχθείτε microικρές γρήγορες αγκαλιές
Πείτε στους ανθρώπους που θα αγκαλιάσετε
πως κάποιος νευροεπιστήmicroονας σάς
συνέστησε τις microεγάλης διάρκειας αγκαλιές
Έρευνες έδειξαν πως λαmicroβάνοντας και
δίνοντας πέντε αγκαλιές την ηmicroέρα για
τέσσερις εβδοmicroάδες αυξάνουmicroε την ευτυχία
microας για microεγάλο χρονικό διάστηmicroα
Έτσι λοιπόν θα πρέπει να επιδιώκουmicroε να
περνάmicroε χρόνο microε τους δικούς microας ανθρώπους
και να microοιραζόmicroαστε αγκαλιέςΘα πρέπει να
τονιστεί ότι η δύναmicroη της ανταλλαγής γραπτών
microηνυmicroάτων δεν είναι αρκετή Αρκεί microόνο να
αναλογιστούmicroε πως όταν βιώνουmicroε microια
κατάσταση άγχους και στη συνέχεια
επισκεπτόmicroαστε αγαπηmicroένα microας πρόσωπα ή
τους microιλάmicroε στο τηλέφωνο αισθανόmicroαστε πολύ
καλύτερα Κι ότι δεν συmicroβαίνει το ίδιο όταν
ανταλλάσσουmicroε γραπτά microηνύmicroατα
Αφήνουmicroε λοιπόν τα γραπτά microηνύmicroατα και
επιλέγουmicroε τις κατά πρόσωπο συναντήσεις και
τις αγκαλιές
Επειδή όmicroως σκοπός του εν λόγω άρθρου
δεν είναι να σας φορτώσει microε πάρα πολλές
πληροφορίες ας συνοψίσουmicroε τις
αποδοτικότερες και ευκολότερες επιλογές που
πρέπει να κάνουmicroε για να ξεκινήσει η πορεία
microας προς την ευτυχία κατά τα πορίσmicroατα των
νευροεπιστηmicroονικών microελετών
bull ∆ιερωτόmicroαστε για ποια
θέmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες Αν
τυχόν δεν υπάρχουν απαντήσεις
δεν πειράζει Θυmicroόmicroαστε πως
ακόmicroα και η απλή αναζήτηση
βοηθάει
bull Εκφράζουmicroε τα αρνητικά microας
συναισθήmicroατα και έτσι βοηθάmicroε
το microυαλό microας να τα διαχειρίζεται
πολύ καλύτερα
bull Αποφασίζουmicroε Λαmicroβάνουmicroε αποφάσεις
laquoαρκετά καλέςraquo κι όχι σαφώς laquoτις καλύτερες
πάνω στη γη
bull Ανταλλάσσουmicroε αγκαλιές κι όχι γραπτά
microηνύmicroατα
Κλείνουmicroε microε τα λόγια του νευροεπιστήmicroονα
Alex Korb ο οποίος εξηγεί ότι Τα πάντα είναι
διασυνδεδεmicroένα Η ευγνωmicroοσύνη βελτιώνει τον
ύπνο Ο ύπνος microειώνει τον πόνο Ο
ελαττωmicroένος πόνος βελτιώνει τη διάθεσή microας
Η βελτιωmicroένη διάθεση microειώνει το άγχος το
οποίο βελτιώνει την επικέντρωση και τον
προγραmicromicroατισmicroό Η επικέντρωση και ο
κατάλληλος σχεδιασmicroός απαιτεί τη λήψη
αποφάσεων Η λήψη αποφάσεων microειώνει
περαιτέρω το άγχος και βελτιώνει την
απόλαυση Η απόλαυση microας ενισχύει να
αισθανόmicroαστε περισσότερο ευγνώmicroονες και
διατηρεί αυτή την ανοδική πορεία προς την
ευτυχία Η απόλαυση συνδέεται επίσης microε τις
κοινωνικές σχέσεις και επαφές οι οποίες microε τη
σειρά τους θα microας κάνουν πιο ευτυχισmicroένους -
ες
Κι όλοι -ες θέλουmicroε να είmicroαστε ευτυχισmicroένοι
-ες Αρκεί να γνωρίζουmicroε και να κάνουmicroε τις
κατάλληλες επιλογές Και νοmicroίζω πως για εmicroάς
που πλέον γνωρίζουmicroε ο δρόmicroος είναι πολύ
πιο εύκολος ή τουλάχιστον νευροεπιστηmicroονικά
εmicroπνευσmicroένος
Σε ελεύθερη microετάφραση από το περιοδικό
Time Αγγελική Ζώτου
21 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
ΕΚ∆ΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ
∆ΙΑΒΗΤΗ
Με αφορmicroή την Παγκόσmicroια Ηmicroέρα για τον
∆ιαβήτη ο σύλλογός microας οργάνωσε εκδήλωση
την Τετάρτη 11η Νοεmicroβρίου το απόγευmicroα Η
εκδήλωση είχε microεγάλη επιτυχία και έλαβε χώρα
στην κατάmicroεστη αίθουσα εκδηλώσεων της
ΛΑΦ Ι
Ευχαριστούmicroε θερmicroά τους φίλους και τα microέλη
του συλλόγου για την εmicroπιστοσύνη τους και
συmicroπαράστασή τους
Οι οmicroιλητές microας κκ Τίγκας και Τσιmicroηχόδηmicroος
ενθουσίασαν τους παρευρισκόmicroενους microε τις
εmicroπεριστατωmicroένες και κατανοητές οmicroιλίες τους
στα δύο βασικά και επίκαιρα θέmicroατα που
απασχολούν τους πάσχοντες από διαβήτη
τύπου Ι και Ι Ι
Ο κ Τσιmicroηχόδηmicroος Επίκουρος Καθηγητής
στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα
της οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου
Ιraquo
Και ο κ Τίγκας Επίκουρος Καθηγητής στο
Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα της
οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου Ι Ιraquo
Μετά το τέλος των οmicroιλιών ακολούθησε
πληθώρα ερωτήσεων από το ακροατήριο
22 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΖΩΗΣΤΑΑΤΟΜΑ ΜΕ
∆ΙΑΒΗΤΗ
Πώς τα φτιάχνουmicroεhellip
Οι επαγγελmicroατίες υγείας πολύ συχνά
κατευθύνουν και συmicroβουλεύουν τα άτοmicroα microε
διαβήτη έτσι ώστε να έχουν καλύτερη ποιότητα
ζωής ∆εν είναι όmicroως τόσο συχνό οι ειδικοί να
ασχολούνται microε τους συντρόφους των ατόmicroων
αυτών οι οποίοι χωρίς να έχουν διαβήτη
microαθαίνουν επίσης να ζουν microε αυτόν
Παρακάτω παρατίθενται δέκα χρήσιmicroες
συmicroβουλές που βοηθούν τους συντρόφους των
διαβητικών να υποστηρίξουν τα αγαπηmicroένα
τους πρόσωπα διατηρώντας πάντα τα υγιή
απαραίτητα όρια
1 Μην προσφέρετε αυθαίρετες συmicroβουλές
σχετικά microε τη διατροφή και τη διαχείριση του
διαβήτη εν γένει Μπορεί η πρόθεσή σας να
είναι η καλύτερη αλλά προέχει ο σεβασmicroός
στις προσωπικές επιλογές του ατόmicroου Πείτε τη
γνώmicroη σας microόνο εφόσον ρωτηθείτε Άλλωστε
κάποιες κοινές πεποιθήσεις σχετικά microε τον
διαβήτη έχουν πλέον είτε ξεπεραστεί είτε
διαψευσθεί
2 Συνειδητοποιήστε και αναγνωρίστε ότι η
διαχείριση του διαβήτη είναι microια πολύ
απαιτητική διαδικασία που διαρκεί 24 ώρες το
24ωρο και την οποία το άτοmicroο δεν διάλεξε και
ούτε microπορεί να παραιτηθεί από αυτή Το άτοmicroο
πρέπει να σκέφτεται τι πότε και πόσο θα φάει
να ρυθmicroίζει τη φυσική του άσκηση το στρες
καθώς και την αγωγή που λαmicroβάνει να microετρά
τακτικά τα επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα και
πολλά ακόmicroα
3 Μην αναφέρετε περιστατικά διαβητικών
που έχετε ακούσει microε σοβαρές επιπλοκές και
κακή έκβαση Ο διαβήτης είναι ένα νόσηmicroα
που φοβίζει το άτοmicroο που το έχει δεν
χρειάζονται λοιπόν επιπλέον laquoιστορίες
τρόmicroουraquo που αυξάνουν το άγχος Άλλωστε
είναι πλέον γνωστό ότι microε καλή διαχείριση
πολλά άτοmicroα microε διαβήτη ζουν πολλά χρόνια microε
υγεία και καλή ποιότητα ζωής
4 Προσφερθείτε να βοηθήσετε στην επιλογή
ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής Μπορείτε για
παράδειγmicroα να ξεκινήσετε από κοινού ένα
πρόγραmicromicroα φυσικής άσκησης άλλωστε η
υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωή είναι
ωφέλιmicroη για όλους
5 Μην αντιδράτε αρνητικά εάν το
αγαπηmicroένο σας πρόσωπο microετρά το σάκχαρό
του ή κάνει microια ένεση ινσουλίνης microπροστά σας
Είναι microια απαραίτητη διαδικασία για την καλή
ρύθmicroιση του διαβήτη η οποία είναι πιο
δύσκολη εάν πρέπει να γίνει κρυφά
6 Ρωτήστε πώς microπορείτε να βοηθήσετε Εάν
θέλετε να είστε υποστηρικτικοί υπάρχουν
πολλά microικρά πράγmicroατα που microπορείτε να
κάνετε Αρκεί να ρωτήσετε πρώτα
7 Μην προσφέρετε απερίσκεπτες
διαβεβαιώσεις microε σκοπό να microειώσετε το άγχος
του αγαπηmicroένου σας προσώπου Μη
συγκρίνετε το νόσηmicroά του για παράδειγmicroα microε
άλλα νοσήmicroατα όπως είναι ο καρκίνος για να
του αναδείξετε ότι τα πράγmicroατα θα microπορούσαν
να είναι χειρότερα Κάτι τέτοιο όχι microόνο δεν θα
τοντην κάνει να αισθανθεί καλύτερα αλλά
ενδεχοmicroένως να λειτουργήσει ως microήνυmicroα
υποτίmicroησης της σοβαρότητας του διαβήτη τη
στιγmicroή που πρόκειται για ένα σοβαρό νόσηmicroα
8 Υποστηρίξτε τις προσπάθειές του να
φροντίσει τον εαυτό τουτης Μπορείτε για
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 23
παράδειγmicroα να βοηθήσετε την προσπάθειά
τουτης συντρόφου σας για βελτίωση του
τρόπου ζωής microε τη διατήρηση ως επί το
πλείστο υγιεινών τροφίmicroων στο ψυγείο
Μπορείτε επίσης να σεβαστείτε την επιλογή
του να διακόψει την πρόσληψη microιας οmicroάδας
ανθυγιεινών τροφών και να microην τις
καταναλώνετε microπροστά τουτης Σίγουρα θα
βοηθήσει πολύ εάν δεν είστε εσείς η πηγή του
πειρασmicroού
9 Μην κρυφοκοιτάζετε ή σχολιάζετε τις τιmicroές
σακχάρου χωρίς να ρωτήσετε πριν Είναι πολύ
προσωπικές πληροφορίες που οη σύντροφός
σας microπορεί να microη θέλει να microοιραστεί Είναι
φυσιολογικό άλλωστε στην περίπτωση του
διαβήτη οι τιmicroές αυτές να είναι άλλοτε πολύ
υψηλές και άλλοτε πολύ χαmicroηλές Τα αυθαίρετα
σχόλιά σας για αυτές microπορεί να εντείνουν τα
αισθήmicroατα θυmicroού και απογοήτευσης που
συχνά ήδη υπάρχουν
10 Προσφέρετε απλόχερα την αγάπη σας
και την ενθάρρυνσή σας Πολλές φορές απλά
και microόνο το ενδιαφέρον σας microπορεί να
υποστηρίξει το αγαπηmicroένο σας πρόσωπο και
να το κινητοποιήσει έτσι ώστε να διαχειριστεί
microε επιτυχία τον διαβήτη
Πηγή mayoclinic
Οι Στατίνες microπορούννα αυξήσουν σε
microεγάλο ποσοστό τονκίνδυνο για τηνεmicroφάνιση διαβήτη
Οι στατίνες microπορούν να microειώσουν τη
χοληστερίνη και ακόmicroη και αν δηmicroιουργηθεί
φλεγmicroονή είναι ικανές να κρατήσουν τον
κίνδυνο των καρδιακών παθήσεων σε χαmicroηλά
επίπεδα
Το σίγουρο είναι ότι αυτά τα κοινά
συνταγογραφούmicroενα φάρmicroακα microπορεί να
αυξήσουν σε ένα microεγάλο ποσοστό τον κίνδυνο
για την εmicroφάνιση σακχαρώδη διαβήτη
Παράλληλα οι γιατροί είναι σε θέση να
διακρίνουν ένα σοβαρό κίνδυνο πριν από την
συνταγογράφηση στατινών όπως είναι και τα
φάρmicroακα microείωσης της χοληστερίνης τα οποία
είναι από τα πιο συχνά συνταγογραφούmicroενα
φάρmicroακα στην Αmicroερική Σε microία από τις microελέτες
που δηmicroοσιεύθηκε στο περιοδικό Diabetologia
επιστήmicroονες από την Φιλανδία διαπίστωσαν
πως οι άνδρες στους οποίους
συνταγογραφήθηκαν στατίνες για να microειώσουν
τη χοληστερίνη τους είχαν 46 microεγαλύτερη
πιθανότητα να εmicroφανίσουν διαβήτη microετά από 6
χρόνια σε σύγκριση microε εκείνους που δεν
έπαιρναν το συγκεκριmicroένο φάρmicroακο
Αξίζει να σηmicroειωθεί βέβαια πως οι στατίνες
κάνουν τους ανθρώπους πιο ανθεκτικούς ως
προς την επίδραση της ινσουλίνης - η οποία
διασπά τα σάκχαρα- και έτσι εκκρίνουν
λιγότερη ινσουλίνη Αυτό που καταλαβαίνει
κάποιος είναι ότι η επίδραση των στατινών
microοιάζει να είναι microεγαλύτερη στα άτοmicroα που
φαίνεται να έχουν όσο το δυνατόν πιο
φυσιολογικές τιmicroές γλυκόζης Πραγmicroατικότητα
αποτελεί το γεγονός ότι όσο microεγαλύτερη είναι η
δόση της στατίνης και για όσο microεγαλύτερο
24 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
διάστηmicroα χορηγείται σε ασθενείς τόσο
microεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος οι
συγκεκριmicroένοι ασθενείς να αποκτήσουν
διαβήτη
Παλαιότερες microελέτες έδειξαν ότι οι στατίνες
είναι ικανές να αυξήσουν τα επίπεδα του
σακχάρου στο αίmicroα καθώς και τον κίνδυνο
εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη από 10 έως
20 παρόλα αυτά όmicroως microία τόσο microεγάλη και
αρνητική επίδραση δεν έχει τεκmicroηριωθεί
επιστηmicroονικά Πολύ συχνά οι γιατροί θεωρούν
υπεύθυνες τις στατίνες για όσους ασθενείς
βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο εmicroφάνισης
καρδιακής νόσου διότι ένας βασικός
παράγοντας microελλοντικής ύπαρξης καρδιακών
προβληmicroάτων είναι και ο διαβήτης Πως
λοιπόν όλα τα παραπάνω microας οδηγούν σε
τέτοιου είδους συmicroπεράσmicroατα
O Dr Robert Eckel πρώην πρόεδρος της
Αmicroερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας και
καθηγητής της ιατρικής στο Πανεπιστήmicroιο του
Κολοράντο σηmicroείωσε πως αυτό είναι ένα
σενάριο microε καλά και άσχηmicroα νέα συγχρόνως
Αυτό που τόνισε είναι πως υπάρχουν πειστικά
στοιχεία ότι οι ασθενείς που λαmicroβάνουν
στατίνες διατρέχουν αυξηmicroένο κίνδυνο
εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη αλλά από την
άλλη πλευρά συmicroβάλλουν στη microείωση του
κινδύνου καρδιακής προσβολής εγκεφαλικού
επεισοδίου ή ακόmicroα και θανατηφόρας
καρδιακής νόσου Με αυτόν τον τρόπο
αντισταθmicroίζονται και οι παρενέργειες των
στατινών που οδηγούν στην εmicroφάνιση διαβήτη
Με άλλα λόγια οι στατίνες microπορούν να
προσφέρουν πολλά καλά στους ανθρώπους
που έχουν καρδιακά προβλήmicroατα microε το τίmicroηmicroα
όmicroως της εmicroφάνισης διαβήτη
Φιλανδοί επιστήmicroονες διαπίστωσαν επίσης
τον αυξηmicroένο κίνδυνο για την εmicroφάνιση
σακχαρώδη διαβήτη έπειτα από τη λήψη
στατινών σε ποσοστό που ανέρχεται στο 46
την ώρα που ο Eckel επισηmicroαίνει ότι η
συγκεκριmicroένη microελέτη αφορούσε microόνο λευκούς
άνδρες και για αυτό τον λόγο δε microπορεί να
γενικευτεί στον ευρύτερο πληθυσmicroό Από τους
συγκεκριmicroένους άνδρες δεν έχουmicroε
πληροφορίες για το οικογενειακό τους ιστορικό
ή ποια microπορεί να ήταν η προσωπική τους
ιστορία microε το διαβήτη Κάποιοι από αυτούς
ίσως να είχαν και άλλους παράγοντες κινδύνου
για την ασθένεια που τους έθεσε σε υψηλότερο
κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη ακόmicroη και αν
δεν είχαν πάρει στατίνες
Εκείνοι που εmicroφάνισαν σακχαρώδη διαβήτη
ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν λάβει παρόmicroοια
microέτρα και microε όλους όσους εmicroφάνισαν διαβήτη
ενώ δεν έπαιρναν στατίνες γεγονός που
υποδηλώνει ότι η θεραπεία microε στατίνες αυξάνει
τον κίνδυνο εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη
ανεξάρτητα από το προφίλ κινδύνου που
υπάρχει στο πληθυσmicroιακό φόντο Σε microία
ξεχωριστή microε έδρα τις ΗΠΑ microελέτη σχετικά microε
τη λήψη στατινών οι ερευνητές διαπίστωσαν
ότι εκείνοι που πήγαν να εmicroφανίσουν διαβήτη
ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν αυξηmicroένες
πιθανότητες να εmicroφανίσουν τη νόσο πριν καν
αρχίσουν να παίρνουν τα συγκεκριmicroένα
φάρmicroακα Πρέπει λοιπόν οι ασθενείς να
λαmicroβάνουν στατίνες Νέα microελέτη κάνει λόγο για
καρδιακά οφέλη τα οποία υπερτερούν από τον
κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη Το αν τελικά
οι ασθενείς πρέπει να λαmicroβάνουν στατίνες ή
όχι είναι κάτι που δηmicroιουργεί σύγχυση και
στους ίδιους αλλά και στους γιατρούς τους
Στην πραγmicroατικότητα τα παραπάνω
αποτελέσmicroατα υπογραmicromicroίζουν την ανάγκη για
microια συζήτηση που πρέπει να λαmicroβάνει χώρα
πριν από τη συνταγογράφηση στατινών σε
όσους ασθενείς τη χρειάζονται Για όλους
αυτούς που δεν πάσχουν ακόmicroα από διαβήτη
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 25
αλλά παρόλα αυτά είναι ευάλωτοι στη νόσο
σηmicroαντικό ρόλο παίζουν η σωστή διατροφή και
η άσκηση όπως ακριβώς τόνισε και ο Dr Neil
Stone επικεφαλής συγγραφέας 2013 του
Αmicroερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας
Σύmicroφωνα microε τον Stone αν έχουmicroε έναν
ασθενή που είναι επιρρεπής στην εmicroφάνιση
σκαχαρώδη διαβήτη σύmicroφωνα microε όλα όσα
ειπώθηκαν παραπάνω κατατάσσεται σε microία
οmicroάδα υψηλού κινδύνου γιατί λόγω του
διαβήτη υπάρχει πιθανότητα να αποκτήσει και
καρδιακά προβλήmicroατα Αυτή η οmicroάδα ασθενών
επωφελείται από τη λήψη στατινών Αν λοιπόν
έχουν σκοπό οι συγκεκριmicroένοι ασθενείς να
λάβουν microία στατίνη θα παραmicroείνουν υγιείς και
θα βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους Σε
διαφορετική περίπτωση εάν δε το κάνουν αυτό
και λάβουν τη στατίνη συνεχίζοντας παράλληλα
έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής τότε θα είναι
ακόmicroα πιο επιρρεπείς στην εmicroφάνιση διαβήτη
Τέλος ένας ακόmicroη σηmicroαντικός παράγοντας
για να αποφασίσει κάποιος ασθενής που
πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη να πάρει
στατίνες είναι και το οικογενειακό του ιστορικό
Τα πάντα είναι σχετικά όσον αφορά τους
κινδύνους και τα οφέλη microε τα οποία θα έρθει
αντιmicroέτωπος ο κάθε ασθενής Σίγουρος όmicroως
είναι ο κίνδυνος εmicroφάνισης διαβήτη όταν
κάποιος λαmicroβάνει στατίνες Αυτό που τονίζει ο
Eckel είναι ότι το καλύτερο αποτέλεσmicroα έρχεται
ύστερα από microία αρmicroονική επικοινωνία και
συνεργασία microεταξύ γιατρού και ασθενή Αυτό
είναι το παν για να πετύχει οποιαδήποτε
θεραπεία
ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΕΝΙΚΗΣ
ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ
Καλούνται τα microέλη της ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ
ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΑΝΙΚΟ ∆ΙΑΒΗΤΗ
(ΠΕΝ∆Ι ) σε τακτική Γενική Συνέλευση την
Κυριακή 24-Ιανουαρίου στα γραφεία του
Συλλόγου
∆ηmicroητρίου Χατζή 63- Αmicroπελόκηποι
Ιωαννίνων
Επειδή ο σύλλογος microας έχει microέλη από όλη
την Ήπειρο και είναι αδύνατον να υπάρχει
απαρτία την πρώτη Κυριακή για να
αποφύγουmicroε την ταλαιπωρία παρακαλούmicroε
θερmicroά τα microέλη microας να δώσουν το παρόν στην
επαναληπτική συνέλευση
Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016 2016 και ώρα
1100 πmicro
Θέmicroατα
1Απολογισmicroός δραστηριοτήτων του ∆Σ
2Οικονοmicroικός απολογισmicroός
3Εκλογές για την ανάδειξη συmicroπληρωmicroατικού
microέλους του ∆Σ
Υποψηφιότητες υποβάλλονται στα γραφεία
του συλλόγου και τηλεφωνικά στα 26510-
08276 ή 26510- 73634 έως και τις 27
Ιανουαρίου
Λόγω των συνεχών περικοπών και των
δύσκολων στιγmicroών που βιώνουmicroε όλοι microας
παρακαλούmicroε να δραστηριοποιηθείτε microαζί microε
το Νέο ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο
Η ενεργή συmicromicroετοχή microας θα κρατήσει το
Σύλλογό microας ενεργό και θα συmicroβάλει microε τη
δυναmicroική παρουσία microας στη διεκδίκηση των
δικαιωmicroάτων microας για την αντιmicroετώπιση του
διαβήτη
Μετά τη Γενική Συνέλευση
Θα κοπεί και η Πρωτοχρονιάτικη βασιλόπιτα
του Συλλόγου
Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο
26 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Έξυπνο έmicroπλαστροαντικαθιστά τις ενέσεις
για το διαβήτη
Της Νικολέτας Ντάmicroπου
Με ενθουσιασmicroό αναmicroένεται να υποδεχθούν
το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο εκατοmicromicroύρια
άνθρωποι σε όλο τον κόσmicroο που πάσχουν
από διαβήτη την νέα ανακάλυψη των
επιστηmicroόνων που υπόσχεται να βάλει τέλος
στις ενέσεις που κάνουν τα διαβητικά άτοmicroα για
τη ρύθmicroιση του σακχάρου τους
Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο ένα επίθεmicroα
δηλαδή το οποίο microπορεί και ανιχνεύει την
αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα θα έχει τη
δυνατότητα να χορηγεί microικρές ποσότητες
ινσουλίνης στα άτοmicroα microε διαβήτη
απελευθερώνοντας τα από την επώδυνη
διαδικασία των ενέσεων Το laquoέξυπνοraquo
έmicroπλαστρο θα έχει τη δυνατότητα όχι microόνο να
κάνει τον απαραίτητο έλεγχο για το επίπεδο
της γλυκόζης στο αίmicroα του διαβητικού αλλά
ταυτόχρονα θα προχωρά στην έγχυση της
απαραίτητης δόσης ινσουλίνης στον
οργανισmicroό του διαβητικού ατόmicroου microέσω
εκατοντάδων microικρο-βελονών που βρίσκονται
στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου
Η υψηλής τεχνολογίας συσκευή microπορεί να
ανιχνεύσει ακόmicroα και microικρές αυξήσεις στα
επίπεδα του σακχάρου στο αίmicroα και να εγχέει
τις ενδεδειγmicroένες microικροποσότητες ινσουλίνης
όταν χρειάζεται Συσκευή σε microέγεθος
γραmicromicroατόσηmicroου Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο δεν
είναι microεγαλύτερο από ένα γραmicromicroατόσηmicroο και
είναι ιδιαίτερα λεπτό και τετραγωνισmicroένο Οι
εκατό microικροσκοπικές βελόνες που βρίσκονται
στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου έχουν το
microέγεθος microιας ανθρώπινης βλεφαρίδας
Όλες αυτές οι microικρο-βελόνες είναι γεmicroάτες microε
microικροσκοπικές microονάδες αποθήκευσης της
ινσουλίνης και όταν ανιχνευθεί ότι τα επίπεδα
γλυκόζης στο αίmicroα είναι πάρα πολύ υψηλά
τότε απελευθερώνουν γρήγορα την
ενδεδειγmicroένη ποσότητα ινσουλίνης Η
ανακάλυψη της συσκευής έγινε στο
Πανεπιστήmicroιο της Βόρειας Καρολίνας και όπως
δηλώνει η οmicroάδα των ερευνητών laquoη συσκευή
αυτή θα microπορούσε να είναι ένα microοναδικό
εργαλείο για τον άνθρωποraquo Ο αναπληρωτής
καθηγητής κ Τζεν Γκου του τmicroήmicroατος
Βιοϊατρικής Τεχνολογίας του Πανεπιστηmicroίου της
Βόρειας Καρολίνας είπε laquoδηmicroιουργήσαmicroε ένα
εύκολο στη χρήση microη τοξικό από συmicroβατικά
υλικά έξυπνο έmicroπλαστρο το οποίο microπορεί να
προσαρmicroοστεί στις ανάγκες του κάθε
διαβητικού ατόmicroουraquo
Η συσκευή αυτή θα αποδεσmicroεύσει
εκατοmicromicroύρια άτοmicroα microε διαβήτη τα οποία είναι
αναγκασmicroένα να τρυπάνε τακτικά τα δάχτυλα
τους προκειmicroένου να ελέγξουν τα επίπεδα του
σακχάρου τους και να χορηγήσουν την
απαραίτητη ποσότητα ινσουλίνης στον
οργανισmicroό τους Η οmicroάδα ανέπτυξε τα laquoέξυπνα
νανοσωmicroατίδιαraquo από microικροσκοπικές φυσαλίδες
που περιέχουν microια microικρή ποσότητα της
ινσουλίνης και των ενζύmicroων σχεδιασmicroένα να
ανιχνεύουν τη γλυκόζη Όταν αισθάνονται microια
αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα οι φυσαλίδες
αποσυντίθενται απελευθερώνοντας
συγκεκριmicroένες ποσότητες ινσουλίνης ανάλογα
microε την ποσότητα γλυκόζης που υπάρχει Όταν
αυτό το επίθεmicroα τοποθετείται επάνω στο
δέρmicroα οι microικρο-βελόνες διαπερνούν την
επιφάνεια και έρχονται σε επαφή microε το αίmicroα
που ρέει microέσω των τριχοειδών που βρίσκονται
ακριβώς από κάτω
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 27
Είναι οι διαβητικοί πιοευάλωτοι στιςλοιmicroώξεις
Αναστασίου Γεωργία
4ο ετής φοιτήτρια Τmicroήmicroατος Ιατρικής
Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων
Σακχαρώδης ∆ιαβήτης (Σ∆) και τα λοιmicroώδη
νοσήmicroατα είναι απrsquo τα συχνότερα αίτια
νοσηρότητας Σύmicroφωνα microε τον Παγκόσmicroιο
Οργανισmicroό Υγείας (ΠΟΥ) ο Σ∆ είναι ένα από
τα πιο συχνά νοσήmicroατα microε περίπου 350
εκατοmicromicroύρια ασθενείς ανά τον κόσmicroο Ο
αριθmicroός των πασχόντων αναmicroένεται να έχει
διπλασιαστεί ως 2030 ∆εδοmicroένα και
τεκmicroηριωmicroένες microελέτες δείχνουν ότι οι
διαβητικοί είναι πιο επιρρεπείς στις λοιmicroώξεις
Είναι γεγονός ότι
1) αρκετές συνήθεις λοιmicroώξεις απαντώνται σε
διαβητικούς συχνότερα
2) κάποιες άλλες απαντώνται σχεδόν
αποκλειστικά σε αυτούς και
3) υπάρχουν λοιmicroώξεις που στους
διαβητικούς έχουν περισσότερες επιπλοκές
Πολλές έρευνες τεκmicroηριώνουν την ύπαρξη
αmicroφίδροmicroης σχέσης ανάmicroεσα στο Σ∆ και τις
λοιmicroώξεις χωρίς όmicroως να αποσαφηνίζεται ο
microηχανισmicroός που καθιστά τους διαβητικούς πιο
ευάλωτους Φαίνεται πάντως πως η
ανεπαρκής ρύθmicroιση της γλυκόζης αυξάνει την
επίπτωση των λοιmicroώξεων ενώ οι τελευταίες
συντελούν στην απορρύθmicroιση του Σ∆ Οι πιο
συχνές λοιmicroώξεις που απαντώνται σε
διαβητικούς είναι λοιmicroώξεις του κατω-τέρου
αναπνευστικού και του ουροποιητικού
συστήmicroατος του δέρ-microατος και τραυmicroάτων του
στόmicroατος και κυρίως περιοδοντικά (εικ1)
Ο Σ∆ προκαλεί διαταραχές σε από όλο το
φάσmicroα της ανοσίας δηλαδή της άmicroυνας του
οργανισmicroού Αρχικά ο Σ∆ microέσω των
επιπλοκών του όπως η νευροπάθεια και τα
έλκη διαταράσσει το δέρmicroα που αποτελεί την
πρώτη γραmicromicroή άmicroυνας του οργανισmicroού
Επιπροσθέτως οι καταστάσεις υπεργλυκαιmicroίας
προ-καλούν βλάβη στα ουδετερόφιλα microε
αποτέλεσmicroα την έκπτωση των αντιmicroικροβιακών
ιδιοτήτων αυτών Έρευνες επιστηmicroονικές
υποστηρίζουν ότι o Σ∆ επιβραδύνει την
επούλωση των πληγών γεγονός που αυξάνει
την πιθανότητα microόλυνσης και κατά επέκταση τη
λοίmicroωξη των τραυmicroάτων Καταληκτικά
δεδοmicroένα δείχνουν ότι οι ασθενείς microε Νεανικό
∆ιαβήτη έχουν ελαττωmicroένη απελευθέρωση
κυττα-ρικών ουσιών microε τις οποίες τα κύτταρα
του ανοσοποιητικού συστή-microατος
επικοινωνούν
Οι συχνότερες λοιmicroώξεις συστηmicroάτων στο
Σ∆
Ο Σ∆ επιπλέκεται συχνά microε λοιmicroώξεις
δέρmicroατος και microαλακών microορίων από τις οποίες
η κυτταρίτιδα (εικ2) και ο ερυσίπελας (εικ3)
είναι οι πιο συχνές Ακόmicroη συνιστά
28 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προδιαθεσικό
παράγοντα
των νεκρω-
τικών
λοιmicroώξεων
δέρmicroατος που
προσβάλλουν
κυρίως τα
άκρα και το
κοιλιακό
τοίχωmicroα Η
κλινική
εmicroφάνιση των λοιmicroώξεων αυτών ξεκινά microε
πυρετό και ρίγος ο Σ∆ απορρυθmicroίζεται και η
χορηγούmicroενη ινσουλίνη αδυνατεί να δράσει
Υπάρχει ταχυκαρδία τοπικό οίδηmicroα microε
δύσοσmicroο υγρό και έντονο τοπικός πόνος
Οmicroοίως συχνές στους
διαβητικούς είναι οι
microυκητιασικές λοιmicroώξεις
και κυρίως οι καντιτιάσεις
microε συνηθέστερες
εντοπίσεις το microηρό το
βλεννογόνο του
στόmicroατος (εικ4) τα
γεννητικά όργανα και τα
νύχια Πιο ειδικά η
ονυχοmicroυκητίαση (εικ5)
παρατηρείται microε
τριπλάσια συχνότητα σε
διαβητικούς ενώ συχνός είναι και ο δερmicroατικός
λειχώνας
Μια ακόmicroη κατηγορία λοιmicroώξεων συχνή
στους διαβητικούς είναι οι ουρολοιmicroώξεις (2-4
φορές πιο συχνά) και οι αναπνευστικές
λοιmicroώξεις Στην πρώτη κατηγορία
παρατηρούνται κυρίως η πυελονεφρίτιδα και η
κυστίτιδα Η πυελονεφρίτιδα ξεκινά microε πυρετό
και αύξηση των λευκών αιmicroοσφαιρίων Σε
περίπτωση ύπαρξης ψηλαφητής microάζας στη
νεφρική χώρα και πυρετού για περισσότερο
από 4 ηmicroέρες τίθεται υποψία περινεφρικού
αποστήmicroατος Στη δεύτερη κατηγορία
συναντώνται συνηθέστερα η πνευmicroο-νική
φυmicroατιώση και η microικροβιακή πνευmicroονία (εικ6)
Καταληκτικά η καλύτερη θεραπεία είναι η
πρόληψη δηλαδή η καλή ρύθmicroιση του
σακχάρου της χοληστερόλης και της
αρτηριακής πίεσης ώστε να microειωθεί η microικρο-
αγγειακή και η microακροαγγειακή επιβάρυνση
Εξίσου σηmicroαντική είναι η εκπαίδευση του
ασθενή και η εξατοmicroικευmicroένη εφαρmicroογή
προφυ-λακτικών microέτρων Ο ίδιος πρέπει να
bull Να περιποιείται τα άκρα
bull Να φορά υποδήmicroατα και κάλτσες
bull Να ελέγχει το δέρmicroα του για φυσαλίδες
εκδορές και τραύmicroατα
bull Να χρησιmicroοποιεί λάδια ενυδατικά λοσιόν για
αποφυγή ελκών
bull Να εφαρmicroόζει καλή υγιεινή του ουροποιητικού
συστήmicroατος
bull Να καταναλώνει επαρκή ποσότητα υγρών
bull Να αποφεύγει τα σπερmicroατοκτόνα
bull Να περιλαmicroβάνει στη διατροφή του το
γιαούρτι και
bull Να εmicroβολιάζεται
Συmicroπερασmicroατικά οι λοιmicroώξεις επιπλέκουν
την ήδη επιβαρρυmicromicroένη ποιότητα ζωής των
ασθενών Οι διαβητικοί θεωρούνται
ανοσοκατεσταλmicroένοι Κατά την καταπολέmicroηση
των λοιmicroώξεων απαιτείται ορθο-λογισmicroός
χρήσης αντιβιοτικών καθόσον στη χώρα microας
χρησιmicroοποιούνται ευρέως και οι ασθενείς
έχουν αποκτήσει αντοχή στη δράση τους
Ζωτικής σηmicroασίας είναι η ανάγκη στενής
συνεργασίας microεταξύ διαβητολόγου και
λοιmicroωξιολόγου ώστε η αντιmicroετώπιση της
λοίmicroωξης να είναι έγκαιρη ανεπίπλεκτη και
αποτελεσmicroατική
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29
ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ
ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ
Σπύρος Αθανασίου
Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας
αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας
και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών
νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των
βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό
επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο
Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν
ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε
προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και
έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι
τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον
microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να
επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών
χρόνιων νοσηmicroάτων
Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις
βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε
microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την
τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως
δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και
παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές
κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση
microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )
απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη
διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και
microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων
microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση
σοβαρών ασθενειών
Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η
πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι
περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές
ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη
διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης
είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία
επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την
πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών
συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά
προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς
και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε
αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που
παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν
οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι
οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν
είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης
διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των
ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία
του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν
microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες
Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη
εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών
(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη
και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες
και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια
ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων
ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους
Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο
καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να
λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων
ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο
περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για
τους διαβητικούς
Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική
microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως
συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν
και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το
χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό
Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά
ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το
microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη
χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα
πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο
υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους
υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε
περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν
30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προκαλούν παρενέργειες
Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί
βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης
Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται
άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση
σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η
έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην
ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών
διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του
οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία
διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης
τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και
δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι
πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς
αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η
λήψη του
Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι
απαραίτητος παράγοντας για τη δράση
περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε
άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα
microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις
αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το
σωστό microεταβολισmicroό των οστών την
ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των
ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της
κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου
σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην
ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία
καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του
διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση
Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε
άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα
ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη
microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές
πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι
ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η
βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε
διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό
τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη
καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και
φρουκτόζης
Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει
προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε
περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και
σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους
διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου
ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν
microακροαγγειακές επιπλοκές
Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο
αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους
διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια
πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές
πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο
Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της
βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει
δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες
έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης
σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του
διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά
έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι
σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η
συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης
Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε
αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες
είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω
της παραγωγής ελεύθερων ριζών
Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι
απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις
Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και
κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή
επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης
επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός
σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών
του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η
νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα
σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην
ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος
καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της
εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C
βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά
Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)
Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη
αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη
Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β
είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι
φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να
προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική
τους microορφή το φολικό οξύ
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31
Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για
ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των
υδατανθράκων των λιπιδίων και των
πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι
δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του
παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το
κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια
Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον
microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε
κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)
∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία
της όρασης της αναπαραγωγής της
φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας
Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής
στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η
συmicroπληρωmicroατική λήψη της
Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για
ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό
καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo
Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο
σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-
λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί
άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η
βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η
θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του
συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο
αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους
υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια
Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική
νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές
Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως
συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει
υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές
διαταραχές
Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)
Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των
τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης
Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και
microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων
αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις
αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν
σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί
τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς
(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η
λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία
του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού
συστήmicroατος
Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα
αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών
ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και
ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες
από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο
ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις
απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της
διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο
microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις
κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών
στοιχείων
Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι
οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για
την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα
πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)
συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την
ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν
Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες
περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που
ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να
προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες
microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή
σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα
ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα
ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η
υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου
σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους
προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον
οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η
σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι
επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo
ΠΗΓΕΣ
1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά
2 wwwdiabeticl ivingonlinecom
3 wwwdiabeteshealthcom
4 Diabetes Spectrum
5 wwwsmarthealthgr
6 wwwdiabetesselfmanagementcom
32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 14
Οι γιατροί ldquoδενεπιτρέπεταιrdquo να
δείχνουν ldquoαδυναmicroίαrdquo
Η πλειοψηφία των άρθρων του περιοδικού
microας έχει σαν αντικείmicroενο την αντιmicroετώπιση του
διαβήτη Και ειδικότερα από την microεριά του
ασθενούς ∆ηλαδή πως θα καλυτερεύσουmicroε τη
ζωή microας ενηmicroέρωση σχετικά microε τις νέες
microεθόδους που υπάρχουν πως
αντιmicroετωπίζουmicroε συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα
που αφορούν την ασθένεια microας κλπ
Πιστεύω λίγοι από τους πάσχοντες
αναρωτιούνται για τα προβλήmicroατα που
αντιmicroετωπίζουν αυτοί που ασχολούνται microε τα
επαγγέλmicroατα υγείας Οι περισσότεροι ή δεν το
σκέπτονται ή θεωρούν ότι οι γιατροί και το
υπόλοιπο προσωπικό είναι δυνατότεροι από
εmicroάς τους ldquo κοινούς θνητούςrdquo Είναι όmicroως έτσι
Είναι και αυτοί άνθρωποι microε συγκεκριmicroένες
δυνατότητες καθηmicroερινά προβλήmicroατα και
αδυναmicroίες Το άρθρο αυτό θα αναφερθεί σε
συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα που αντιmicroετωπίζει
το ιατρικό προσωπικό όπως αυτά
αναδείχθηκαν από το περιοδικό TIME (7-9-
2015) Τα προβλήmicroατα αυτά έχουν
επισηmicroανθεί από την Αmicroερικάνικη Ιατρική
Κοινότητα και όπως αναφέρεται στο άρθρο
χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής Τα
συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα προκαλούνται
κυρίως από τις απαιτήσεις της microείωσης του
κόστους περίθαλψης οπότε πιστεύω ότι
αντίστοιχα προβλήmicroατα θα αντιmicroετωπίσει και η
Ελληνική Ιατρική Κοινότητα λόγω της
οικονοmicroικής κρίσης που διέρχεται η χώρα ∆εν
γνωρίζω αν υπάρχουν αντίστοιχες microελέτες στη
χώρα microας
Κανείς Αmicroερικάνος ασθενής δεν θα
φανταζότανε ότι οι microισοί νοσοκοmicroειακοί γιατροί
είναι εξουθενωmicroένοι λόγω υπερβολικού φόρτου
εργασίας Επίσης η ιατρική ιδιότητα απαιτεί ο
γιατρός να microην δείχνει σηmicroάδια αδυναmicroίας
Κατά το Αmicroερικάνικο Ίδρυmicroα πρόληψης
αυτοκτονιών περίπου 400 Αmicroερικάνοι γιατροί
αυτοκτονούν κάθε χρόνο Το microεγαλύτερο
ποσοστό microεταξύ όλων των επαγγελmicroάτων Που
οφείλεται αυτό Η έρευνα το αποδίδει στην
κούραση και την ψυχολογική πίεση Οι
νοσοκοmicroειακοί γιατροί εργάζονται 12-14 ώρες
ηmicroερησίως και απαιτείται πλήρης πνευmicroατική
διαύγεια γιατί στο ιατρικό λειτούργηmicroα το λάθος
microπορεί να είναι microοιραίο Αυτό δηmicroιουργεί
τεράστια ψυχολογική πίεση Οι ειδικοί που
microελετούν το πρόβληmicroα αναφέρουν ότι η
πνευmicroατική υγεία προσεγγίζει σηmicroεία κρίσης
Οι συνέπειες αυτού του προβλήmicroατος δεν
επηρεάζουν microόνο την προσωπική ζωή αλλά και
την επαγγελmicroατική
Οι περισσότεροι γιατροί αναγνωρίζουν ότι
έχουν περάσει από αυτό το στάδιο στην αρχή
της καριέρας τους Ο διακεκριmicroένος καθηγητής
χειρουργικής στο Πανεπιστήmicroιο του Stanford l
Greco έχει αφιερώσει τη ζωή του στην
αντιmicroετώπιση αυτού του προβλήmicroατος και
προσπαθεί να αφυπνίσει και άλλα ιδρύmicroατα
ώστε να δηmicroιουργήσουν οmicroάδες αντιmicroετώπισης
και αναγνώρισης του προβλήmicroατος Ο
καθηγητής S Ser στο Πανεπιστήmicroιο του
15 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Michigan ο οποίος θεωρείται παγκοσmicroίως
ειδικός για την κατάθλιψη των γιατρών
ποφάσισε να ασχοληθεί σοβαρά microε το
συγκεκριmicroένο πρόβληmicroα όταν ο καλύτερος
φίλος του γιατρός προσπάθησε να
αυτοκτονήσει και δύο χρόνια αργότερα ένας
άλλος συνεργάτης του αυτοκτόνησε
Σύmicroφωνα microε τη microελέτη τα προβλήmicroατα
ξεκινούν microε την αρχή των εφηmicroεριών Σ αυτήν
τη φάση οι νέοι γιατροί δέχονται microεγάλη πίεση
microικρή αmicroοιβή και απολαmicroβάνουν microόνο
επικρίσεις όταν κάτι δεν πάει καλά Να
σηmicroειώσουmicroε ότι οι νέοι Αmicroερικάνοι γιατροί
ξεκινούν microε ένα τραπεζικό χρέος περίπου
$200000 και δουλεύουν 90 ώρες την
εβδοmicroάδα χωρίς ιδιαίτερα καλή αmicroοιβή
Οι συνθήκες έχουν χειροτερέψει οικονοmicroικά
αλλά και κοινωνικά Παλαιότερα οι γιατροί
είχαν σίγουρη καλή οικονοmicroική αποκατάσταση
αλλά και κοινωνική αναγνώριση Αυτό έχει
αλλάξει δραmicroατικά Η οικονοmicroική επιτυχία δεν
είναι εγγυηmicroένη αλλά ούτε και η κοινωνική Οι
επαγγελmicroατικές απαιτήσεις όmicroως έχουν
αυξηθεί Οι σηmicroερινοί γιατροί έχουν
περισσότερο υλικό να microελετήσουν
περισσότερη ενδονοσοκοmicroειακή γραφειοκρατία
και κυρίως περισσότερους ασθενείς
Μια κατάσταση την οποία προσπαθούν να
αντιmicroετωπίσουν χωρίς microεγάλη επιτυχία είναι
αυτό που σχετίζεται microε το καλούmicroενο ldquoστίγmicroαrdquo
το οποίο καθορίζεται από την αδυναmicroία να
φέρει εις πέρας κάποιος την εργασία του στον
Ιατρικό Χώρο Μόνο το 22 αναζητά βοήθεια
από ειδικούς Η ειρωνεία όπως αναφέρει ο κ
Ser είναι ότι αν κάποιος ζητήσει βοήθεια κατά
microεγάλο ποσοστό όχι απλώς θα ξεπεράσει τα
ψυχολογικά προβλήmicroατα αλλά αυτή η εmicroπειρία
θα είναι σηmicroαντική ώστε να βοηθήσει καλύτερα
τους ασθενείς του ∆υστυχώς αυτή η αντίληψη
έχει να κάνει microε το πως αντιmicroετωπίζεται
κάποιος που έχει πρόβληmicroα από την ίδια την
Ιατρική Κοινότητα Συνήθως αποmicroονώνεται ή
ακόmicroα και χλευάζεται Αυτό θυmicroίζει πολύ την
νοοτροπία στο στρατό Ο νεοσύλλεκτος ή
όποιος έχει πρόβληmicroα προσαρmicroογής
αντιmicroετωπίζει σοβαρή ψυχολογική πίεση η
οποία επιδεινώνει το πρόβληmicroα
Ο κ Greco παραδέχεται ότι και αυτός ήταν
microέρος του ίδιου προβλήmicroατος ∆ηλαδή όντας
σκληρός microε τους εκπαιδευόmicroενους
χειρούργους πριν χρόνια τώρα προσπαθεί να
επανορθώσει για τις ldquoαmicroαρτίεςrdquo του Η αλλαγή
νοοτροπίας προήλθε όταν πληροφορήθηκε την
αυτοκτονία ενός microαθητή του τον οποίο
θεωρούσε κορυφαίο στο χώρο της
χειρουργικής Η τακτική που ακολουθεί
σήmicroερα είναι να παρατηρεί διακριτικά τους
ειδικευόmicroενους και αν παρατηρήσει κάποιο
πρόβληmicroα να αφιερώνει χρόνο microαζί τους Είναι
δύσκολο να παραδεχθείς τέτοιου είδους
πρόβληmicroα ειδικά όταν βρίσκεσαι microέσα στον
Ιατρικό Χώρο Αλλά από την άλλη microεριά είναι
πιο εύκολο και αποτελεσmicroατικό να το
αντιmicroετωπίσεις αναφέρει ο κ Ser Βοηθήστε
τους νέους γιατρούς να γίνουν πιο δυνατοί και
ευτυχείς στο χώρο τους γιατί microόνο τότε θα
microπορέσουν να επικεντρωθούν και να
βοηθήσουν τους ασθενείς τους
Μέχρι το 2020 υπολογίζεται ότι οι Ηνωmicroένες
Πολιτείες θα χρειασθούν τουλάχιστον 90000
περισσότερους παθολόγους Αυτό
microεταφράζεται σε περισσότερες ώρες εργασίας
γιrsquo αυτούς που θα βρίσκονται στο σύστηmicroα Και
αυτό σηmicroαίνει microεγαλύτερη πίεση
Ελεύθερη microετάφραση
Επαmicroεινώντας Κεχαγιάς
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 16
Απλά βήmicroατα για ναβελτιώσουmicroε τη ζωή
microας
Θέλετε να αισθανθείτε καλύτερα Υπάρχουν
τέσσερις απλοί τρόποι
∆ιερωτηθείτε εκφράστε τα συναισθήmicroατά σας
αποφασίστε κι αγκαλιάστε τους δικούς σας
ανθρώπους
Η πλοήγηση στο διαδίκτυο αποτελεί microια
καθηmicroερινή πρακτική για την πλειονότητα των
ανθρώπων της σύγχρονης εποχής Πολλοί
microάλιστα συχνά ακολουθούmicroε συmicroβουλές
ευτυχίας ή συγκεκριmicroένες συνταγές επιτυχίας
για microια καλύτερη ζωή από ανθρώπους που είτε
επικοινωνούmicroε microαζί τους στα microέσα κοινωνικής
δικτύωσης είτε διαβάζουmicroε άρθρα τους στο
διαδίκτυο Οι άνθρωποι όmicroως αυτοί τις
περισσότερες φορές δεν ξέρουν καν ποιο θέmicroα
πραγmicroατικά microας απασχολεί Καλό θα ήταν
λοιπόν να είmicroαστε περισσότερο επιφυλακτικοί
και να microην εmicroπιστευόmicroαστε εύκολα κάθε
συmicroβουλή που microας δίνεται ή τυχαίνει να
διαβάζουmicroε
Στην πραγmicroατικότητα σας προτείνουmicroε να
microην εmicroπιστευτείτε ούτε το περιεχόmicroενο των
γραmicromicroών αυτού του άρθρου (ως κριτικοί
αναγνώστες) παρά microόνο τις microελέτες
νευροεπιστηmicroόνων οι οποίες καταδεικνύουν
τους παράγοντες που microπορούν πραγmicroατικά να
microας οδηγήσουν σε microια πιο ποιοτική ζωή
Ο ερευνητής των νευροεπιστηmicroών του UCLA
(του Πανεπιστηmicroίου της Καλιφόρνια στο Λος
Άντζελες) Alex Korb microάς δίνει λοιπόν κάποιες
ιδέες που microπορεί να microας βοηθήσουν
ουσιαστικά στο να ακολουθήσουmicroε στη ζωή
microας microια πορεία που θα microας κάνει να
αισθανθούmicroε καλύτερα
Στις παρακάτω γραmicromicroές θα λάβουmicroε
απαντήσεις σε ερωτήmicroατα που συχνά microας
απασχολούν από έναν άνθρωπο που
πραγmicroατικά γνωρίζει πως microπορεί να microας
βοηθήσει
1) Ψάξτε τις αιτίες
Υπάρχουν φορές που οι σκέψεις microας δεν microας
επιτρέπουν να αισθανθούmicroε τουλάχιστον
όmicroορφα αν όχι ευχάριστα Μπορεί να
νιώθουmicroε ενοχή ή ντροπή χωρίς σαφή λόγο
Ποια λοιπόν είναι η σωστή ερώτηση που θα
πρέπει να θέτουmicroε στον εαυτό microας όταν δεν
αισθανόmicroαστε καλά Μα φυσικά το γιατί
Είτε θέλουmicroε να το πιστέψουmicroε είτε όχι τα
συναισθήmicroατα της ενοχής και της ντροπής
ενεργοποιούνται από το λεγόmicroενο laquoκέντρο
ανταmicroοιβήςraquo του εγκεφάλου το οποίο επίσης
σχετίζεται microε τη microάθηση και τον εθισmicroό
Παρά λοιπόν τις έντονες διαφορές τους η
περηφάνια η ντροπή η ενοχή ενεργοποιούνται
από παρόmicroοια νευρωνικά κυκλώmicroατα
Εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι ότι η υπερηφάνεια
είναι το πιο ισχυρό από αυτά τα συναισθήmicroατα
στην ενεργοποίηση της δραστηριότητας των
συγκεκριmicroένων περιοχών
Παραδόξως επίσης και η ανησυχία σε
βραχυπρόθεσmicroο επίπεδο microας κάνει να
αισθανόmicroαστε λίγο καλύτερα ndash θεωρώντας ότι
microέσω αυτής συmicroβάλλουmicroε στην επίλυση των
προβληmicroάτων microας Αυτό αρχικά microπορεί να
φαίνεται αντιφατικό αλλά δείχνει ότι όταν
είmicroαστε αγχωmicroένοι -ες είναι καλύτερο να
κάνουmicroε κάτι γιrsquo αυτό - ακόmicroα και να
ανησυχήσουmicroε - από το να microείνουmicroε αδρανείς
Σαφώς η ενοχή η ντροπή και η ανησυχία
είναι άσχηmicroες microακροπρόθεσmicroες λύσεις Τι
λοιπόν προτείνουν οι νευροεπιστήmicroονες ότι θα
πρέπει να κάνουmicroε Να διερωτηθούmicroε για ποια
πράγmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες
Η ευγνωmicroοσύνη σχετίζεται microε τα θετικά
συναισθήmicroατα που αισθανόmicroαστε όταν microας
συmicroβαίνει κάτι καλό όταν εκτιmicroάmicroε όσα θετικά
συmicroβαίνουν γύρω microας χωρίς να τα θεωρούmicroε
δεδοmicroένα αποτελώντας επιλογή και συνάmicroα
στάση ζωής Και σαφώς επηρεάζει
πραγmicroατικά το microυαλό microας ∆ιερωτάστε βέβαια
17 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
microε ποιον τρόπο συmicroβαίνει αυτό
Τα οφέλη της ευγνωmicroοσύνης ξεκινούν από το
σύστηmicroα της ντοπαmicroίνης κι επειδή
αισθανόmicroαστε ευγνώmicroονες ενεργοποιείται το
στέλεχος της περιοχής του εγκεφάλου που την
παράγει
Προσπαθώντας λοιπόν να σκεφτούmicroε τα
πράγmicroατα για τα οποία νιώθουmicroε ευγνώmicroονες
επικεντρωνόmicroαστε στις θετικές πτυχές της
ζωής microας και microε αυτή τη διαδικασία αυξάνεται η
παραγωγή σεροτονίνης Σηmicroειώνουmicroε δε πως
τα χαmicroηλά επίπεδα της σεροτονίνης σχετίζονται
microε την κακή διάθεση την επιθετική
συmicroπεριφορά και την εmicroφάνιση κατάθλιψης
Σαφώς ορισmicroένες συγκυρίες ή καταστάσεις
που βιώνουmicroε microοιάζουν σαν να laquoφάγαmicroεraquo
γροθιά στο στοmicroάχι microας και αισθανόmicroαστε σαν
να microην υπάρχει τίποτα για το οποίο να
νιώθουmicroε ευγνώmicroονες Παρά ταύτα δεν
πειράζει ∆εν χρειάζεται πάντα να βρίσκουmicroε
κάτι καθώς η διαδικασία και microόνο της
αναζήτησης πραγmicroατικά microετράει
Το να θυmicroόmicroαστε να είmicroαστε ευγνώmicroονες για
όσα θετικά όmicroορφα microας συmicroβαίνουν αποτελεί
ένδειξη υψηλής συναισθηmicroατικής νοηmicroοσύνης
Και η ευγνωmicroοσύνη δεν συνδέεται microόνο microε την
ευτυχία αλλά και microε τη δηmicroιουργία ενός
κατάλληλου πλαισίου ανάπτυξης και εξέλιξης
των σχέσεων microας
Τι microάς συmicroβαίνει όmicroως όταν τα κακά
συναισθήmicroατα microας κατακλύζουν Όταν δεν
γνωρίζουmicroε καν πώς να τα διαχειριστούmicroε
Υπάρχει microια εύκολη απάντηση
2) Αρνητικά συναισθήmicroατα
Ας συνδέσουmicroε τα άσχηmicroα ndash αρνητικά
συναισθήmicroατα microε τη λύπη την ανησυχία το
θυmicroό
Ο ερευνητής Gross διαπίστωσε ότι οι
άνθρωποι που προσπαθούν να καταπνίξουν
microια αρνητική συναισθηmicroατική εmicroπειρία
αποτυγχάνουν τελικά να το κάνουν Ενώ
θεωρούν ότι φαίνονται καλά προς τα έξω το
microεταιχmicroιακό τους σύστηmicroα φανερώνει τα
αρνητικά τους συναισθήmicroατα προς τα microέσα
όσο κι αν προσπαθούν να τα καταπνίξουν Το
ίδιο καταδεικνύουν πορίσmicroατα έρευνας
λειτουργικής απεικόνισης microαγνητικού
συντονισmicroού (fMRI) του Kevin Ochsner (του
Πανεπιστηmicroίου Columbia) τονίζοντας microάλιστα
πως η προσπάθεια να κρύβουmicroε ή να
καταπνίγουmicroε τα αρνητικά microας συναισθήmicroατα
σε καmicroία περίπτωση δεν microας ωφελεί αντίθετα
σε ορισmicroένες περιπτώσεις λειτουργεί
υποστηρικτικά και ενισχύει τα συναισθήmicroατα
αυτά
Στην πραγmicroατικότητα microόνο η έκφραση και
παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας microπορεί να
λειτουργήσει υποστηρικτικά και να microας
ωφελήσει καθώς χρησιmicroοποιώντας το λόγο
κάνοντας έmicromicroεσες αναφορές ή ακόmicroα και
απλουστεύσεις της εmicroπειρίας microας microειώνουmicroε τη
διέγερση αυτών των συναισθηmicroάτων Ακόmicroα
και η περιγραφή ενός αρνητικού
συναισθήmicroατος microε microια ή δύο λέξεις βοηθά στη
microείωση της έντασης του συναισθήmicroατος αυτού
Πολλές microάλιστα αρχαίες microέθοδοι ήταν πολύ
πιο microπροστά από σύγχρονες πρακτικές της
εποχής microας όπως ο διαλογισmicroός ο οποίος
βέβαια χρησιmicroοποιείται διαχρονικά Η έκφραση
και παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας λοιπόν
αποτελεί βασικό εργαλείο της γνώσης και της
συναίσθησης επηρεάζοντας τον εγκέφαλο microας
microε τόση δύναmicroη η οποία ασκεί καθοριστική
επίδραση και στους ανθρώπους του
περιβάλλοντός microας
Παρόλα αυτά αν τελικά δεν αισθανόmicroαστε
άσχηmicroα δυστυχώς υπάρχουν κάποια
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 18
περιστατικά κάποιες καταστάσεις ή
εmicroπειρίες που βιώνουmicroε στη ζωή microας και
microας προκαλούν άγχος ή πίεση Υπάρχει
όmicroως κι ένας απλός τρόπος για να τις
νικήσουmicroε
3) Λήψη αποφάσεων
Το γεγονός ότι κάθε φορά που
λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση στη συνέχεια
αισθανόmicroαστε ότι είmicroαστε σε κατάσταση
ηρεmicroίας δεν αποτελεί τυχαίο γεγονός
Επιστηmicroονικά έχει αποδειχθεί ότι η λήψη
αποφάσεων microειώνει το άγχος και την
ανησυχία καθώς microας βοηθά να λύσουmicroε τα
προβλήmicroατά microας και επηρεάζει τη λειτουργία
του εγκεφάλου microας
Η λήψη αποφάσεων ως διαδικασία
περιλαmicroβάνει τόσο τον καθορισmicroό των στόχων
όσο και τη δηmicroιουργία προθέσεων και
προσδοκιών Και οι τρεις αποτελούν microέρος του
ίδιου νευρικού κυκλώmicroατος και επιδρούν θετικά
microειώνοντας την ανησυχία και το άγχος Η λήψη
αποφάσεων βοηθά στο να ξεπερνάmicroε ή
τουλάχιστον να σταmicroατάmicroε να έλκουmicroε
αρνητικά ερεθίσmicroατα και ρουτίνες
Σαφώς όmicroως microπορεί να αποτελέσει και microια
δύσκολη ή ακόmicroα και επίπονη διαδικασία Άρα
εν κατακλείδι τι είδους αποφάσεις θα πρέπει
να λαmicroβάνουmicroε Ο τοmicroέας των
νευροεπιστηmicroών έχει την απάντηση
Να παίρνουmicroε microια laquoαρκετά καλήraquo απόφαση
∆ε χρειάζεται να προσπαθούmicroε στοχεύοντας
στην καλύτερη απόφαση καθώς είναι ευρέως
γνωστό ότι η τελειοmicroανία συχνά ταυτίζεται microε
καταστάσεις άγχους και πίεσης Και οι microελέτες
που αφορούν τη την εγκεφαλική λειτουργία
καταδεικνύουν την εν λόγω ταύτιση καθώς
στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να είναι
όλα τέλεια κατακλύζεται ο εγκέφαλός microας microε τα
συναισθήmicroατα που microας κάνουν να νιώθουmicroε
ότι βρισκόmicroαστε εκτός ελέγχου
Στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να
επιτύχουmicroε το καλύτερο ή ακόmicroα και το τέλειο
αποτέλεσmicroα κι όχι απλά το καλό προκαλούmicroε
έντονη συναισθηmicroατική δραστηριότητα
Αντίθετα microέσω της αναγνώρισης ότι αυτό microε το
οποίο καταπιανόmicroαστε είναι αρκετά καλό
ενεργοποιούνται περισσότερες περιοχές που
microας βοηθούν να νιώθουmicroε ότι έχουmicroε καλύτερο
έλεγχο
Έτσι όταν λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση ο
εγκέφαλός microας microάς οδηγεί στο να
αισθανόmicroαστε ότι έχουmicroε τον έλεγχο και όπως
έχει προαναφερθεί η αίσθηση του ελέγχου
microειώνει το στρες Αλλά το πραγmicroατικά
συναρπαστικό είναι πως η λήψη αποφάσεων
ενισχύει την ευχαρίστηση
Μπορούmicroε να αντιληφθούmicroε ότι όταν
λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση σχετικά microε ένα
στόχο που έχουmicroε θέσει και εν συνεχεία
επιτυγχάνουmicroε τον εν λόγω στόχο
αισθανόmicroαστε καλύτερα από ό τι όταν κάτι
θετικό microάς συmicroβαίνει αλλά κατά τύχη
Και αυτό απαντά στο αιώνιο microυστήριο του
λόγου για τον οποίο όταν αποφασίζουmicroε
εξαναγκαστικά να γραφτούmicroε στο γυmicroναστήριο
αυτό αποτελεί microια εξαιρετικά δύσκολη
απόφαση για εmicroάς καθώς στην
πραγmicroατικότητα σέρνουmicroε τους εαυτούς microας
και δεν λαmicroβάνουmicroε την απόφαση να
γυmicroναστούmicroε από ευχαρίστηση
Όταν λοιπόν κάνουmicroε κάτι γιατί θεωρούmicroε
ότι πρέπει (στην ουσία όmicroως αναγκαζόmicroαστε)
αυτό δεν αποτελεί πραγmicroατικά microια εθελοντική
απόφαση και γιrsquo αυτό το λόγο ο εγκέφαλός microας
και εν κατακλείδι εmicroείς οι ίδιοι-ες δεν
αισθανόmicroαστε ευχαρίστηση και δεν ωθούmicroαστε
στο να συνεχίσουmicroε να λαmicroβάνουmicroε αυτή την
απόφαση Αντίθετα αισθανόmicroαστε άγχος και
microε αυτόν τον τρόπο σαφώς δεν microπορούmicroε να
οικοδοmicroήσουmicroε microια καλή συνήθεια ακόmicroα κι αν
αυτή είναι η συνήθεια της σωmicroατικής άσκησης
19 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Νιώθουmicroε ευγνώmicroονες δηλώνουmicroε τα
αρνητικά microας συναισθήmicroατα και λαmicroβάνουmicroε
περισσότερες αποφάσεις Εξαιρετικά Αλλά
όmicroως όλα αυτά αποτελούν microια microοναχική
συνταγή της ευτυχίας και microάλλον ως άνθρωποι
και κοινωνικά όντα χρειαζόmicroαστε κι άλλα
άτοmicroα
Τι λοιπόν υποδεικνύει η νευροεπιστήmicroη ότι
microπορούmicroε να κάνουmicroε ώστε να είmicroαστε
περισσότερο ευτυχισmicroένοι Κάτι πολύ απλό
που καλό θα είναι να microην παραλείπουmicroε και
συmicroπεριλαmicroβάνει και τους πολύτιmicroους
laquoάλλουςraquo του περιβάλλοντός microας ώστε να microην
νιώθουmicroε microοναξιά
4) Ανθρώπινη επαφή - ανθρώπινο
άγγιγmicroα
Όχι βέβαια αδιακρίτως ώστε να
αποφύγουmicroε τυχόντα δυσάρεστα
προβλήmicroατα Αποδεικνύεται λοιπόν ότι είναι
εξαιρετικά καλό να επιτρέπουmicroε στον εαυτό
microας να αισθάνεται την αγάπη και την αποδοχή
των άλλων και συνάmicroα να την εκφράζει καθώς
όταν δεν επιτρέπουmicroε την ανθρώπινη επαφή
και επικοινωνία στην ουσία υποβάλλουmicroε τον
εαυτό microας σε microια εξαιρετικά επώδυνη και
microοναχική διαδικασία
Ας δούmicroε τώρα τι κατέδειξαν τα ευρήmicroατα
νευροεπιστηmicroονικής microελέτης κατά την οποία οι
συmicromicroετέχοντες είχαν υποβληθεί στη διαδικασία
να παίζουν ένα βίντεο παιχνίδι όπου πετούσαν
microπάλες ο ένας στον άλλο χωρίς στην
πραγmicroατικότητα να υπάρχουν αληθινοί
συmicroπαίκτες παρά microόνο laquoηλεκτρονικοίraquo (καθώς
όλα ήταν δηmicroιούργηmicroα υπολογιστικού
προγράmicromicroατος) Σηmicroειώνουmicroε βέβαια ότι οι
συmicromicroετέχοντες παρακολουθούνταν από
πραγmicroατικούς ανθρώπους - επιστήmicroονες
Τι συνέβη λοιπόν όταν οι άλλοι παίκτες
σταmicroάτησαν να παίζουν και δεν πετούσαν την
microπάλα Ο εγκέφαλος των συmicromicroετεχόντων
αντέδρασε microε ίδιο τρόπο σαν να βίωνε
σωmicroατικό πόνο Απλούστερα θα λέγαmicroε ότι τα
πορίσmicroατα της έρευνας απέδειξαν πως η
απόρριψη δεν πονάει microόνο σαν να σπάει η
καρδιά microας αλλά σαν να σπάει και το πόδι
microας
Στην πραγmicroατικότητα ο κοινωνικός
αποκλεισmicroός ενεργοποιεί το ίδιο κύκλωmicroα
όπως ο σωmicroατικός πόνος Έτσι στο σηmicroείο
που σταmicroάτησε η ανταλλαγή πασών microπάλας η
microικρή αυτή αλλαγή ήταν αρκετή για να
προκαλέσει αισθήmicroατα κοινωνικού
αποκλεισmicroού
Οι σχέσεις λοιπόν είναι πολύ σηmicroαντικές για
τη λειτουργία του εγκεφάλου microας και καλό θα
ήταν αν θέλουmicroε να οδηγηθούmicroε προς την
ευτυχία να αγγίζουmicroε τους οικείους microας τους
ανθρώπους του στενού περιβάλλοντός microας
Μέσω microάλιστα της αφής απελευθερώνεται και
η ωκυτοκίνη (η ορmicroόνη της γαλουχίας η
λεγόmicroενη ορmicroόνη της αγάπης της αγκαλιάς
της σύνδεσης)
Σαφώς δεν είναι σκόπιmicroο να αγγίζουmicroε τους
πάντες αλλά ακόmicroα και οι χειραψίες ή τα
χτυπήmicroατα στην πλάτη λειτουργούν ευεργετικά
στη διάθεσή microας Όσο δε αφορά τους
ανθρώπους του οικογενειακού ή φιλικού
περιβάλλοντός microας καλό θα ήταν να κάνουmicroε
προσπάθειες να τους αγγίζουmicroε πιο συχνά
Καθώς η επαφή το άγγιγmicroα το χάδι έχουν
απίστευτα ισχυρή δύναmicroη - microας προσδίδουν
πειθώ αυξάνουν την απόδοση των οmicroάδων
ενισχύουν ακόmicroη και τις microαθησιακές microας
ικανότητες Αγγίζοντας λοιπόν κάποιον που
αγαπάmicroε στην πραγmicroατικότητα microειώνουmicroε τον
πόνο Σε microελέτες δε που έγιναν σε παντρεmicroένα
ζευγάρια φαίνεται πως η επαφή τα αγγίγmicroατα
ενίσχυσαν τους δεσmicroούς του ζευγαριού
Επιπλέον κρατώντας το χέρι κάποιου εκτός
από το γεγονός ότι microπορεί να βοηθηθούmicroε να
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 20
αισθανθούmicroε πιο άνετα αποφεύγουmicroε συνάmicroα
άλλες επώδυνες για το microυαλό microας καταστάσεις
Γιrsquo αυτό αγκαλιάστε κάποιον τώρα κιόλας Και
microην δεχθείτε microικρές γρήγορες αγκαλιές
Πείτε στους ανθρώπους που θα αγκαλιάσετε
πως κάποιος νευροεπιστήmicroονας σάς
συνέστησε τις microεγάλης διάρκειας αγκαλιές
Έρευνες έδειξαν πως λαmicroβάνοντας και
δίνοντας πέντε αγκαλιές την ηmicroέρα για
τέσσερις εβδοmicroάδες αυξάνουmicroε την ευτυχία
microας για microεγάλο χρονικό διάστηmicroα
Έτσι λοιπόν θα πρέπει να επιδιώκουmicroε να
περνάmicroε χρόνο microε τους δικούς microας ανθρώπους
και να microοιραζόmicroαστε αγκαλιέςΘα πρέπει να
τονιστεί ότι η δύναmicroη της ανταλλαγής γραπτών
microηνυmicroάτων δεν είναι αρκετή Αρκεί microόνο να
αναλογιστούmicroε πως όταν βιώνουmicroε microια
κατάσταση άγχους και στη συνέχεια
επισκεπτόmicroαστε αγαπηmicroένα microας πρόσωπα ή
τους microιλάmicroε στο τηλέφωνο αισθανόmicroαστε πολύ
καλύτερα Κι ότι δεν συmicroβαίνει το ίδιο όταν
ανταλλάσσουmicroε γραπτά microηνύmicroατα
Αφήνουmicroε λοιπόν τα γραπτά microηνύmicroατα και
επιλέγουmicroε τις κατά πρόσωπο συναντήσεις και
τις αγκαλιές
Επειδή όmicroως σκοπός του εν λόγω άρθρου
δεν είναι να σας φορτώσει microε πάρα πολλές
πληροφορίες ας συνοψίσουmicroε τις
αποδοτικότερες και ευκολότερες επιλογές που
πρέπει να κάνουmicroε για να ξεκινήσει η πορεία
microας προς την ευτυχία κατά τα πορίσmicroατα των
νευροεπιστηmicroονικών microελετών
bull ∆ιερωτόmicroαστε για ποια
θέmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες Αν
τυχόν δεν υπάρχουν απαντήσεις
δεν πειράζει Θυmicroόmicroαστε πως
ακόmicroα και η απλή αναζήτηση
βοηθάει
bull Εκφράζουmicroε τα αρνητικά microας
συναισθήmicroατα και έτσι βοηθάmicroε
το microυαλό microας να τα διαχειρίζεται
πολύ καλύτερα
bull Αποφασίζουmicroε Λαmicroβάνουmicroε αποφάσεις
laquoαρκετά καλέςraquo κι όχι σαφώς laquoτις καλύτερες
πάνω στη γη
bull Ανταλλάσσουmicroε αγκαλιές κι όχι γραπτά
microηνύmicroατα
Κλείνουmicroε microε τα λόγια του νευροεπιστήmicroονα
Alex Korb ο οποίος εξηγεί ότι Τα πάντα είναι
διασυνδεδεmicroένα Η ευγνωmicroοσύνη βελτιώνει τον
ύπνο Ο ύπνος microειώνει τον πόνο Ο
ελαττωmicroένος πόνος βελτιώνει τη διάθεσή microας
Η βελτιωmicroένη διάθεση microειώνει το άγχος το
οποίο βελτιώνει την επικέντρωση και τον
προγραmicromicroατισmicroό Η επικέντρωση και ο
κατάλληλος σχεδιασmicroός απαιτεί τη λήψη
αποφάσεων Η λήψη αποφάσεων microειώνει
περαιτέρω το άγχος και βελτιώνει την
απόλαυση Η απόλαυση microας ενισχύει να
αισθανόmicroαστε περισσότερο ευγνώmicroονες και
διατηρεί αυτή την ανοδική πορεία προς την
ευτυχία Η απόλαυση συνδέεται επίσης microε τις
κοινωνικές σχέσεις και επαφές οι οποίες microε τη
σειρά τους θα microας κάνουν πιο ευτυχισmicroένους -
ες
Κι όλοι -ες θέλουmicroε να είmicroαστε ευτυχισmicroένοι
-ες Αρκεί να γνωρίζουmicroε και να κάνουmicroε τις
κατάλληλες επιλογές Και νοmicroίζω πως για εmicroάς
που πλέον γνωρίζουmicroε ο δρόmicroος είναι πολύ
πιο εύκολος ή τουλάχιστον νευροεπιστηmicroονικά
εmicroπνευσmicroένος
Σε ελεύθερη microετάφραση από το περιοδικό
Time Αγγελική Ζώτου
21 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
ΕΚ∆ΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ
∆ΙΑΒΗΤΗ
Με αφορmicroή την Παγκόσmicroια Ηmicroέρα για τον
∆ιαβήτη ο σύλλογός microας οργάνωσε εκδήλωση
την Τετάρτη 11η Νοεmicroβρίου το απόγευmicroα Η
εκδήλωση είχε microεγάλη επιτυχία και έλαβε χώρα
στην κατάmicroεστη αίθουσα εκδηλώσεων της
ΛΑΦ Ι
Ευχαριστούmicroε θερmicroά τους φίλους και τα microέλη
του συλλόγου για την εmicroπιστοσύνη τους και
συmicroπαράστασή τους
Οι οmicroιλητές microας κκ Τίγκας και Τσιmicroηχόδηmicroος
ενθουσίασαν τους παρευρισκόmicroενους microε τις
εmicroπεριστατωmicroένες και κατανοητές οmicroιλίες τους
στα δύο βασικά και επίκαιρα θέmicroατα που
απασχολούν τους πάσχοντες από διαβήτη
τύπου Ι και Ι Ι
Ο κ Τσιmicroηχόδηmicroος Επίκουρος Καθηγητής
στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα
της οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου
Ιraquo
Και ο κ Τίγκας Επίκουρος Καθηγητής στο
Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα της
οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου Ι Ιraquo
Μετά το τέλος των οmicroιλιών ακολούθησε
πληθώρα ερωτήσεων από το ακροατήριο
22 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΖΩΗΣΤΑΑΤΟΜΑ ΜΕ
∆ΙΑΒΗΤΗ
Πώς τα φτιάχνουmicroεhellip
Οι επαγγελmicroατίες υγείας πολύ συχνά
κατευθύνουν και συmicroβουλεύουν τα άτοmicroα microε
διαβήτη έτσι ώστε να έχουν καλύτερη ποιότητα
ζωής ∆εν είναι όmicroως τόσο συχνό οι ειδικοί να
ασχολούνται microε τους συντρόφους των ατόmicroων
αυτών οι οποίοι χωρίς να έχουν διαβήτη
microαθαίνουν επίσης να ζουν microε αυτόν
Παρακάτω παρατίθενται δέκα χρήσιmicroες
συmicroβουλές που βοηθούν τους συντρόφους των
διαβητικών να υποστηρίξουν τα αγαπηmicroένα
τους πρόσωπα διατηρώντας πάντα τα υγιή
απαραίτητα όρια
1 Μην προσφέρετε αυθαίρετες συmicroβουλές
σχετικά microε τη διατροφή και τη διαχείριση του
διαβήτη εν γένει Μπορεί η πρόθεσή σας να
είναι η καλύτερη αλλά προέχει ο σεβασmicroός
στις προσωπικές επιλογές του ατόmicroου Πείτε τη
γνώmicroη σας microόνο εφόσον ρωτηθείτε Άλλωστε
κάποιες κοινές πεποιθήσεις σχετικά microε τον
διαβήτη έχουν πλέον είτε ξεπεραστεί είτε
διαψευσθεί
2 Συνειδητοποιήστε και αναγνωρίστε ότι η
διαχείριση του διαβήτη είναι microια πολύ
απαιτητική διαδικασία που διαρκεί 24 ώρες το
24ωρο και την οποία το άτοmicroο δεν διάλεξε και
ούτε microπορεί να παραιτηθεί από αυτή Το άτοmicroο
πρέπει να σκέφτεται τι πότε και πόσο θα φάει
να ρυθmicroίζει τη φυσική του άσκηση το στρες
καθώς και την αγωγή που λαmicroβάνει να microετρά
τακτικά τα επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα και
πολλά ακόmicroα
3 Μην αναφέρετε περιστατικά διαβητικών
που έχετε ακούσει microε σοβαρές επιπλοκές και
κακή έκβαση Ο διαβήτης είναι ένα νόσηmicroα
που φοβίζει το άτοmicroο που το έχει δεν
χρειάζονται λοιπόν επιπλέον laquoιστορίες
τρόmicroουraquo που αυξάνουν το άγχος Άλλωστε
είναι πλέον γνωστό ότι microε καλή διαχείριση
πολλά άτοmicroα microε διαβήτη ζουν πολλά χρόνια microε
υγεία και καλή ποιότητα ζωής
4 Προσφερθείτε να βοηθήσετε στην επιλογή
ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής Μπορείτε για
παράδειγmicroα να ξεκινήσετε από κοινού ένα
πρόγραmicromicroα φυσικής άσκησης άλλωστε η
υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωή είναι
ωφέλιmicroη για όλους
5 Μην αντιδράτε αρνητικά εάν το
αγαπηmicroένο σας πρόσωπο microετρά το σάκχαρό
του ή κάνει microια ένεση ινσουλίνης microπροστά σας
Είναι microια απαραίτητη διαδικασία για την καλή
ρύθmicroιση του διαβήτη η οποία είναι πιο
δύσκολη εάν πρέπει να γίνει κρυφά
6 Ρωτήστε πώς microπορείτε να βοηθήσετε Εάν
θέλετε να είστε υποστηρικτικοί υπάρχουν
πολλά microικρά πράγmicroατα που microπορείτε να
κάνετε Αρκεί να ρωτήσετε πρώτα
7 Μην προσφέρετε απερίσκεπτες
διαβεβαιώσεις microε σκοπό να microειώσετε το άγχος
του αγαπηmicroένου σας προσώπου Μη
συγκρίνετε το νόσηmicroά του για παράδειγmicroα microε
άλλα νοσήmicroατα όπως είναι ο καρκίνος για να
του αναδείξετε ότι τα πράγmicroατα θα microπορούσαν
να είναι χειρότερα Κάτι τέτοιο όχι microόνο δεν θα
τοντην κάνει να αισθανθεί καλύτερα αλλά
ενδεχοmicroένως να λειτουργήσει ως microήνυmicroα
υποτίmicroησης της σοβαρότητας του διαβήτη τη
στιγmicroή που πρόκειται για ένα σοβαρό νόσηmicroα
8 Υποστηρίξτε τις προσπάθειές του να
φροντίσει τον εαυτό τουτης Μπορείτε για
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 23
παράδειγmicroα να βοηθήσετε την προσπάθειά
τουτης συντρόφου σας για βελτίωση του
τρόπου ζωής microε τη διατήρηση ως επί το
πλείστο υγιεινών τροφίmicroων στο ψυγείο
Μπορείτε επίσης να σεβαστείτε την επιλογή
του να διακόψει την πρόσληψη microιας οmicroάδας
ανθυγιεινών τροφών και να microην τις
καταναλώνετε microπροστά τουτης Σίγουρα θα
βοηθήσει πολύ εάν δεν είστε εσείς η πηγή του
πειρασmicroού
9 Μην κρυφοκοιτάζετε ή σχολιάζετε τις τιmicroές
σακχάρου χωρίς να ρωτήσετε πριν Είναι πολύ
προσωπικές πληροφορίες που οη σύντροφός
σας microπορεί να microη θέλει να microοιραστεί Είναι
φυσιολογικό άλλωστε στην περίπτωση του
διαβήτη οι τιmicroές αυτές να είναι άλλοτε πολύ
υψηλές και άλλοτε πολύ χαmicroηλές Τα αυθαίρετα
σχόλιά σας για αυτές microπορεί να εντείνουν τα
αισθήmicroατα θυmicroού και απογοήτευσης που
συχνά ήδη υπάρχουν
10 Προσφέρετε απλόχερα την αγάπη σας
και την ενθάρρυνσή σας Πολλές φορές απλά
και microόνο το ενδιαφέρον σας microπορεί να
υποστηρίξει το αγαπηmicroένο σας πρόσωπο και
να το κινητοποιήσει έτσι ώστε να διαχειριστεί
microε επιτυχία τον διαβήτη
Πηγή mayoclinic
Οι Στατίνες microπορούννα αυξήσουν σε
microεγάλο ποσοστό τονκίνδυνο για τηνεmicroφάνιση διαβήτη
Οι στατίνες microπορούν να microειώσουν τη
χοληστερίνη και ακόmicroη και αν δηmicroιουργηθεί
φλεγmicroονή είναι ικανές να κρατήσουν τον
κίνδυνο των καρδιακών παθήσεων σε χαmicroηλά
επίπεδα
Το σίγουρο είναι ότι αυτά τα κοινά
συνταγογραφούmicroενα φάρmicroακα microπορεί να
αυξήσουν σε ένα microεγάλο ποσοστό τον κίνδυνο
για την εmicroφάνιση σακχαρώδη διαβήτη
Παράλληλα οι γιατροί είναι σε θέση να
διακρίνουν ένα σοβαρό κίνδυνο πριν από την
συνταγογράφηση στατινών όπως είναι και τα
φάρmicroακα microείωσης της χοληστερίνης τα οποία
είναι από τα πιο συχνά συνταγογραφούmicroενα
φάρmicroακα στην Αmicroερική Σε microία από τις microελέτες
που δηmicroοσιεύθηκε στο περιοδικό Diabetologia
επιστήmicroονες από την Φιλανδία διαπίστωσαν
πως οι άνδρες στους οποίους
συνταγογραφήθηκαν στατίνες για να microειώσουν
τη χοληστερίνη τους είχαν 46 microεγαλύτερη
πιθανότητα να εmicroφανίσουν διαβήτη microετά από 6
χρόνια σε σύγκριση microε εκείνους που δεν
έπαιρναν το συγκεκριmicroένο φάρmicroακο
Αξίζει να σηmicroειωθεί βέβαια πως οι στατίνες
κάνουν τους ανθρώπους πιο ανθεκτικούς ως
προς την επίδραση της ινσουλίνης - η οποία
διασπά τα σάκχαρα- και έτσι εκκρίνουν
λιγότερη ινσουλίνη Αυτό που καταλαβαίνει
κάποιος είναι ότι η επίδραση των στατινών
microοιάζει να είναι microεγαλύτερη στα άτοmicroα που
φαίνεται να έχουν όσο το δυνατόν πιο
φυσιολογικές τιmicroές γλυκόζης Πραγmicroατικότητα
αποτελεί το γεγονός ότι όσο microεγαλύτερη είναι η
δόση της στατίνης και για όσο microεγαλύτερο
24 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
διάστηmicroα χορηγείται σε ασθενείς τόσο
microεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος οι
συγκεκριmicroένοι ασθενείς να αποκτήσουν
διαβήτη
Παλαιότερες microελέτες έδειξαν ότι οι στατίνες
είναι ικανές να αυξήσουν τα επίπεδα του
σακχάρου στο αίmicroα καθώς και τον κίνδυνο
εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη από 10 έως
20 παρόλα αυτά όmicroως microία τόσο microεγάλη και
αρνητική επίδραση δεν έχει τεκmicroηριωθεί
επιστηmicroονικά Πολύ συχνά οι γιατροί θεωρούν
υπεύθυνες τις στατίνες για όσους ασθενείς
βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο εmicroφάνισης
καρδιακής νόσου διότι ένας βασικός
παράγοντας microελλοντικής ύπαρξης καρδιακών
προβληmicroάτων είναι και ο διαβήτης Πως
λοιπόν όλα τα παραπάνω microας οδηγούν σε
τέτοιου είδους συmicroπεράσmicroατα
O Dr Robert Eckel πρώην πρόεδρος της
Αmicroερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας και
καθηγητής της ιατρικής στο Πανεπιστήmicroιο του
Κολοράντο σηmicroείωσε πως αυτό είναι ένα
σενάριο microε καλά και άσχηmicroα νέα συγχρόνως
Αυτό που τόνισε είναι πως υπάρχουν πειστικά
στοιχεία ότι οι ασθενείς που λαmicroβάνουν
στατίνες διατρέχουν αυξηmicroένο κίνδυνο
εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη αλλά από την
άλλη πλευρά συmicroβάλλουν στη microείωση του
κινδύνου καρδιακής προσβολής εγκεφαλικού
επεισοδίου ή ακόmicroα και θανατηφόρας
καρδιακής νόσου Με αυτόν τον τρόπο
αντισταθmicroίζονται και οι παρενέργειες των
στατινών που οδηγούν στην εmicroφάνιση διαβήτη
Με άλλα λόγια οι στατίνες microπορούν να
προσφέρουν πολλά καλά στους ανθρώπους
που έχουν καρδιακά προβλήmicroατα microε το τίmicroηmicroα
όmicroως της εmicroφάνισης διαβήτη
Φιλανδοί επιστήmicroονες διαπίστωσαν επίσης
τον αυξηmicroένο κίνδυνο για την εmicroφάνιση
σακχαρώδη διαβήτη έπειτα από τη λήψη
στατινών σε ποσοστό που ανέρχεται στο 46
την ώρα που ο Eckel επισηmicroαίνει ότι η
συγκεκριmicroένη microελέτη αφορούσε microόνο λευκούς
άνδρες και για αυτό τον λόγο δε microπορεί να
γενικευτεί στον ευρύτερο πληθυσmicroό Από τους
συγκεκριmicroένους άνδρες δεν έχουmicroε
πληροφορίες για το οικογενειακό τους ιστορικό
ή ποια microπορεί να ήταν η προσωπική τους
ιστορία microε το διαβήτη Κάποιοι από αυτούς
ίσως να είχαν και άλλους παράγοντες κινδύνου
για την ασθένεια που τους έθεσε σε υψηλότερο
κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη ακόmicroη και αν
δεν είχαν πάρει στατίνες
Εκείνοι που εmicroφάνισαν σακχαρώδη διαβήτη
ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν λάβει παρόmicroοια
microέτρα και microε όλους όσους εmicroφάνισαν διαβήτη
ενώ δεν έπαιρναν στατίνες γεγονός που
υποδηλώνει ότι η θεραπεία microε στατίνες αυξάνει
τον κίνδυνο εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη
ανεξάρτητα από το προφίλ κινδύνου που
υπάρχει στο πληθυσmicroιακό φόντο Σε microία
ξεχωριστή microε έδρα τις ΗΠΑ microελέτη σχετικά microε
τη λήψη στατινών οι ερευνητές διαπίστωσαν
ότι εκείνοι που πήγαν να εmicroφανίσουν διαβήτη
ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν αυξηmicroένες
πιθανότητες να εmicroφανίσουν τη νόσο πριν καν
αρχίσουν να παίρνουν τα συγκεκριmicroένα
φάρmicroακα Πρέπει λοιπόν οι ασθενείς να
λαmicroβάνουν στατίνες Νέα microελέτη κάνει λόγο για
καρδιακά οφέλη τα οποία υπερτερούν από τον
κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη Το αν τελικά
οι ασθενείς πρέπει να λαmicroβάνουν στατίνες ή
όχι είναι κάτι που δηmicroιουργεί σύγχυση και
στους ίδιους αλλά και στους γιατρούς τους
Στην πραγmicroατικότητα τα παραπάνω
αποτελέσmicroατα υπογραmicromicroίζουν την ανάγκη για
microια συζήτηση που πρέπει να λαmicroβάνει χώρα
πριν από τη συνταγογράφηση στατινών σε
όσους ασθενείς τη χρειάζονται Για όλους
αυτούς που δεν πάσχουν ακόmicroα από διαβήτη
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 25
αλλά παρόλα αυτά είναι ευάλωτοι στη νόσο
σηmicroαντικό ρόλο παίζουν η σωστή διατροφή και
η άσκηση όπως ακριβώς τόνισε και ο Dr Neil
Stone επικεφαλής συγγραφέας 2013 του
Αmicroερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας
Σύmicroφωνα microε τον Stone αν έχουmicroε έναν
ασθενή που είναι επιρρεπής στην εmicroφάνιση
σκαχαρώδη διαβήτη σύmicroφωνα microε όλα όσα
ειπώθηκαν παραπάνω κατατάσσεται σε microία
οmicroάδα υψηλού κινδύνου γιατί λόγω του
διαβήτη υπάρχει πιθανότητα να αποκτήσει και
καρδιακά προβλήmicroατα Αυτή η οmicroάδα ασθενών
επωφελείται από τη λήψη στατινών Αν λοιπόν
έχουν σκοπό οι συγκεκριmicroένοι ασθενείς να
λάβουν microία στατίνη θα παραmicroείνουν υγιείς και
θα βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους Σε
διαφορετική περίπτωση εάν δε το κάνουν αυτό
και λάβουν τη στατίνη συνεχίζοντας παράλληλα
έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής τότε θα είναι
ακόmicroα πιο επιρρεπείς στην εmicroφάνιση διαβήτη
Τέλος ένας ακόmicroη σηmicroαντικός παράγοντας
για να αποφασίσει κάποιος ασθενής που
πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη να πάρει
στατίνες είναι και το οικογενειακό του ιστορικό
Τα πάντα είναι σχετικά όσον αφορά τους
κινδύνους και τα οφέλη microε τα οποία θα έρθει
αντιmicroέτωπος ο κάθε ασθενής Σίγουρος όmicroως
είναι ο κίνδυνος εmicroφάνισης διαβήτη όταν
κάποιος λαmicroβάνει στατίνες Αυτό που τονίζει ο
Eckel είναι ότι το καλύτερο αποτέλεσmicroα έρχεται
ύστερα από microία αρmicroονική επικοινωνία και
συνεργασία microεταξύ γιατρού και ασθενή Αυτό
είναι το παν για να πετύχει οποιαδήποτε
θεραπεία
ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΕΝΙΚΗΣ
ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ
Καλούνται τα microέλη της ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ
ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΑΝΙΚΟ ∆ΙΑΒΗΤΗ
(ΠΕΝ∆Ι ) σε τακτική Γενική Συνέλευση την
Κυριακή 24-Ιανουαρίου στα γραφεία του
Συλλόγου
∆ηmicroητρίου Χατζή 63- Αmicroπελόκηποι
Ιωαννίνων
Επειδή ο σύλλογος microας έχει microέλη από όλη
την Ήπειρο και είναι αδύνατον να υπάρχει
απαρτία την πρώτη Κυριακή για να
αποφύγουmicroε την ταλαιπωρία παρακαλούmicroε
θερmicroά τα microέλη microας να δώσουν το παρόν στην
επαναληπτική συνέλευση
Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016 2016 και ώρα
1100 πmicro
Θέmicroατα
1Απολογισmicroός δραστηριοτήτων του ∆Σ
2Οικονοmicroικός απολογισmicroός
3Εκλογές για την ανάδειξη συmicroπληρωmicroατικού
microέλους του ∆Σ
Υποψηφιότητες υποβάλλονται στα γραφεία
του συλλόγου και τηλεφωνικά στα 26510-
08276 ή 26510- 73634 έως και τις 27
Ιανουαρίου
Λόγω των συνεχών περικοπών και των
δύσκολων στιγmicroών που βιώνουmicroε όλοι microας
παρακαλούmicroε να δραστηριοποιηθείτε microαζί microε
το Νέο ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο
Η ενεργή συmicromicroετοχή microας θα κρατήσει το
Σύλλογό microας ενεργό και θα συmicroβάλει microε τη
δυναmicroική παρουσία microας στη διεκδίκηση των
δικαιωmicroάτων microας για την αντιmicroετώπιση του
διαβήτη
Μετά τη Γενική Συνέλευση
Θα κοπεί και η Πρωτοχρονιάτικη βασιλόπιτα
του Συλλόγου
Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο
26 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Έξυπνο έmicroπλαστροαντικαθιστά τις ενέσεις
για το διαβήτη
Της Νικολέτας Ντάmicroπου
Με ενθουσιασmicroό αναmicroένεται να υποδεχθούν
το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο εκατοmicromicroύρια
άνθρωποι σε όλο τον κόσmicroο που πάσχουν
από διαβήτη την νέα ανακάλυψη των
επιστηmicroόνων που υπόσχεται να βάλει τέλος
στις ενέσεις που κάνουν τα διαβητικά άτοmicroα για
τη ρύθmicroιση του σακχάρου τους
Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο ένα επίθεmicroα
δηλαδή το οποίο microπορεί και ανιχνεύει την
αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα θα έχει τη
δυνατότητα να χορηγεί microικρές ποσότητες
ινσουλίνης στα άτοmicroα microε διαβήτη
απελευθερώνοντας τα από την επώδυνη
διαδικασία των ενέσεων Το laquoέξυπνοraquo
έmicroπλαστρο θα έχει τη δυνατότητα όχι microόνο να
κάνει τον απαραίτητο έλεγχο για το επίπεδο
της γλυκόζης στο αίmicroα του διαβητικού αλλά
ταυτόχρονα θα προχωρά στην έγχυση της
απαραίτητης δόσης ινσουλίνης στον
οργανισmicroό του διαβητικού ατόmicroου microέσω
εκατοντάδων microικρο-βελονών που βρίσκονται
στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου
Η υψηλής τεχνολογίας συσκευή microπορεί να
ανιχνεύσει ακόmicroα και microικρές αυξήσεις στα
επίπεδα του σακχάρου στο αίmicroα και να εγχέει
τις ενδεδειγmicroένες microικροποσότητες ινσουλίνης
όταν χρειάζεται Συσκευή σε microέγεθος
γραmicromicroατόσηmicroου Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο δεν
είναι microεγαλύτερο από ένα γραmicromicroατόσηmicroο και
είναι ιδιαίτερα λεπτό και τετραγωνισmicroένο Οι
εκατό microικροσκοπικές βελόνες που βρίσκονται
στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου έχουν το
microέγεθος microιας ανθρώπινης βλεφαρίδας
Όλες αυτές οι microικρο-βελόνες είναι γεmicroάτες microε
microικροσκοπικές microονάδες αποθήκευσης της
ινσουλίνης και όταν ανιχνευθεί ότι τα επίπεδα
γλυκόζης στο αίmicroα είναι πάρα πολύ υψηλά
τότε απελευθερώνουν γρήγορα την
ενδεδειγmicroένη ποσότητα ινσουλίνης Η
ανακάλυψη της συσκευής έγινε στο
Πανεπιστήmicroιο της Βόρειας Καρολίνας και όπως
δηλώνει η οmicroάδα των ερευνητών laquoη συσκευή
αυτή θα microπορούσε να είναι ένα microοναδικό
εργαλείο για τον άνθρωποraquo Ο αναπληρωτής
καθηγητής κ Τζεν Γκου του τmicroήmicroατος
Βιοϊατρικής Τεχνολογίας του Πανεπιστηmicroίου της
Βόρειας Καρολίνας είπε laquoδηmicroιουργήσαmicroε ένα
εύκολο στη χρήση microη τοξικό από συmicroβατικά
υλικά έξυπνο έmicroπλαστρο το οποίο microπορεί να
προσαρmicroοστεί στις ανάγκες του κάθε
διαβητικού ατόmicroουraquo
Η συσκευή αυτή θα αποδεσmicroεύσει
εκατοmicromicroύρια άτοmicroα microε διαβήτη τα οποία είναι
αναγκασmicroένα να τρυπάνε τακτικά τα δάχτυλα
τους προκειmicroένου να ελέγξουν τα επίπεδα του
σακχάρου τους και να χορηγήσουν την
απαραίτητη ποσότητα ινσουλίνης στον
οργανισmicroό τους Η οmicroάδα ανέπτυξε τα laquoέξυπνα
νανοσωmicroατίδιαraquo από microικροσκοπικές φυσαλίδες
που περιέχουν microια microικρή ποσότητα της
ινσουλίνης και των ενζύmicroων σχεδιασmicroένα να
ανιχνεύουν τη γλυκόζη Όταν αισθάνονται microια
αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα οι φυσαλίδες
αποσυντίθενται απελευθερώνοντας
συγκεκριmicroένες ποσότητες ινσουλίνης ανάλογα
microε την ποσότητα γλυκόζης που υπάρχει Όταν
αυτό το επίθεmicroα τοποθετείται επάνω στο
δέρmicroα οι microικρο-βελόνες διαπερνούν την
επιφάνεια και έρχονται σε επαφή microε το αίmicroα
που ρέει microέσω των τριχοειδών που βρίσκονται
ακριβώς από κάτω
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 27
Είναι οι διαβητικοί πιοευάλωτοι στιςλοιmicroώξεις
Αναστασίου Γεωργία
4ο ετής φοιτήτρια Τmicroήmicroατος Ιατρικής
Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων
Σακχαρώδης ∆ιαβήτης (Σ∆) και τα λοιmicroώδη
νοσήmicroατα είναι απrsquo τα συχνότερα αίτια
νοσηρότητας Σύmicroφωνα microε τον Παγκόσmicroιο
Οργανισmicroό Υγείας (ΠΟΥ) ο Σ∆ είναι ένα από
τα πιο συχνά νοσήmicroατα microε περίπου 350
εκατοmicromicroύρια ασθενείς ανά τον κόσmicroο Ο
αριθmicroός των πασχόντων αναmicroένεται να έχει
διπλασιαστεί ως 2030 ∆εδοmicroένα και
τεκmicroηριωmicroένες microελέτες δείχνουν ότι οι
διαβητικοί είναι πιο επιρρεπείς στις λοιmicroώξεις
Είναι γεγονός ότι
1) αρκετές συνήθεις λοιmicroώξεις απαντώνται σε
διαβητικούς συχνότερα
2) κάποιες άλλες απαντώνται σχεδόν
αποκλειστικά σε αυτούς και
3) υπάρχουν λοιmicroώξεις που στους
διαβητικούς έχουν περισσότερες επιπλοκές
Πολλές έρευνες τεκmicroηριώνουν την ύπαρξη
αmicroφίδροmicroης σχέσης ανάmicroεσα στο Σ∆ και τις
λοιmicroώξεις χωρίς όmicroως να αποσαφηνίζεται ο
microηχανισmicroός που καθιστά τους διαβητικούς πιο
ευάλωτους Φαίνεται πάντως πως η
ανεπαρκής ρύθmicroιση της γλυκόζης αυξάνει την
επίπτωση των λοιmicroώξεων ενώ οι τελευταίες
συντελούν στην απορρύθmicroιση του Σ∆ Οι πιο
συχνές λοιmicroώξεις που απαντώνται σε
διαβητικούς είναι λοιmicroώξεις του κατω-τέρου
αναπνευστικού και του ουροποιητικού
συστήmicroατος του δέρ-microατος και τραυmicroάτων του
στόmicroατος και κυρίως περιοδοντικά (εικ1)
Ο Σ∆ προκαλεί διαταραχές σε από όλο το
φάσmicroα της ανοσίας δηλαδή της άmicroυνας του
οργανισmicroού Αρχικά ο Σ∆ microέσω των
επιπλοκών του όπως η νευροπάθεια και τα
έλκη διαταράσσει το δέρmicroα που αποτελεί την
πρώτη γραmicromicroή άmicroυνας του οργανισmicroού
Επιπροσθέτως οι καταστάσεις υπεργλυκαιmicroίας
προ-καλούν βλάβη στα ουδετερόφιλα microε
αποτέλεσmicroα την έκπτωση των αντιmicroικροβιακών
ιδιοτήτων αυτών Έρευνες επιστηmicroονικές
υποστηρίζουν ότι o Σ∆ επιβραδύνει την
επούλωση των πληγών γεγονός που αυξάνει
την πιθανότητα microόλυνσης και κατά επέκταση τη
λοίmicroωξη των τραυmicroάτων Καταληκτικά
δεδοmicroένα δείχνουν ότι οι ασθενείς microε Νεανικό
∆ιαβήτη έχουν ελαττωmicroένη απελευθέρωση
κυττα-ρικών ουσιών microε τις οποίες τα κύτταρα
του ανοσοποιητικού συστή-microατος
επικοινωνούν
Οι συχνότερες λοιmicroώξεις συστηmicroάτων στο
Σ∆
Ο Σ∆ επιπλέκεται συχνά microε λοιmicroώξεις
δέρmicroατος και microαλακών microορίων από τις οποίες
η κυτταρίτιδα (εικ2) και ο ερυσίπελας (εικ3)
είναι οι πιο συχνές Ακόmicroη συνιστά
28 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προδιαθεσικό
παράγοντα
των νεκρω-
τικών
λοιmicroώξεων
δέρmicroατος που
προσβάλλουν
κυρίως τα
άκρα και το
κοιλιακό
τοίχωmicroα Η
κλινική
εmicroφάνιση των λοιmicroώξεων αυτών ξεκινά microε
πυρετό και ρίγος ο Σ∆ απορρυθmicroίζεται και η
χορηγούmicroενη ινσουλίνη αδυνατεί να δράσει
Υπάρχει ταχυκαρδία τοπικό οίδηmicroα microε
δύσοσmicroο υγρό και έντονο τοπικός πόνος
Οmicroοίως συχνές στους
διαβητικούς είναι οι
microυκητιασικές λοιmicroώξεις
και κυρίως οι καντιτιάσεις
microε συνηθέστερες
εντοπίσεις το microηρό το
βλεννογόνο του
στόmicroατος (εικ4) τα
γεννητικά όργανα και τα
νύχια Πιο ειδικά η
ονυχοmicroυκητίαση (εικ5)
παρατηρείται microε
τριπλάσια συχνότητα σε
διαβητικούς ενώ συχνός είναι και ο δερmicroατικός
λειχώνας
Μια ακόmicroη κατηγορία λοιmicroώξεων συχνή
στους διαβητικούς είναι οι ουρολοιmicroώξεις (2-4
φορές πιο συχνά) και οι αναπνευστικές
λοιmicroώξεις Στην πρώτη κατηγορία
παρατηρούνται κυρίως η πυελονεφρίτιδα και η
κυστίτιδα Η πυελονεφρίτιδα ξεκινά microε πυρετό
και αύξηση των λευκών αιmicroοσφαιρίων Σε
περίπτωση ύπαρξης ψηλαφητής microάζας στη
νεφρική χώρα και πυρετού για περισσότερο
από 4 ηmicroέρες τίθεται υποψία περινεφρικού
αποστήmicroατος Στη δεύτερη κατηγορία
συναντώνται συνηθέστερα η πνευmicroο-νική
φυmicroατιώση και η microικροβιακή πνευmicroονία (εικ6)
Καταληκτικά η καλύτερη θεραπεία είναι η
πρόληψη δηλαδή η καλή ρύθmicroιση του
σακχάρου της χοληστερόλης και της
αρτηριακής πίεσης ώστε να microειωθεί η microικρο-
αγγειακή και η microακροαγγειακή επιβάρυνση
Εξίσου σηmicroαντική είναι η εκπαίδευση του
ασθενή και η εξατοmicroικευmicroένη εφαρmicroογή
προφυ-λακτικών microέτρων Ο ίδιος πρέπει να
bull Να περιποιείται τα άκρα
bull Να φορά υποδήmicroατα και κάλτσες
bull Να ελέγχει το δέρmicroα του για φυσαλίδες
εκδορές και τραύmicroατα
bull Να χρησιmicroοποιεί λάδια ενυδατικά λοσιόν για
αποφυγή ελκών
bull Να εφαρmicroόζει καλή υγιεινή του ουροποιητικού
συστήmicroατος
bull Να καταναλώνει επαρκή ποσότητα υγρών
bull Να αποφεύγει τα σπερmicroατοκτόνα
bull Να περιλαmicroβάνει στη διατροφή του το
γιαούρτι και
bull Να εmicroβολιάζεται
Συmicroπερασmicroατικά οι λοιmicroώξεις επιπλέκουν
την ήδη επιβαρρυmicromicroένη ποιότητα ζωής των
ασθενών Οι διαβητικοί θεωρούνται
ανοσοκατεσταλmicroένοι Κατά την καταπολέmicroηση
των λοιmicroώξεων απαιτείται ορθο-λογισmicroός
χρήσης αντιβιοτικών καθόσον στη χώρα microας
χρησιmicroοποιούνται ευρέως και οι ασθενείς
έχουν αποκτήσει αντοχή στη δράση τους
Ζωτικής σηmicroασίας είναι η ανάγκη στενής
συνεργασίας microεταξύ διαβητολόγου και
λοιmicroωξιολόγου ώστε η αντιmicroετώπιση της
λοίmicroωξης να είναι έγκαιρη ανεπίπλεκτη και
αποτελεσmicroατική
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29
ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ
ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ
Σπύρος Αθανασίου
Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας
αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας
και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών
νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των
βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό
επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο
Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν
ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε
προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και
έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι
τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον
microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να
επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών
χρόνιων νοσηmicroάτων
Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις
βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε
microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την
τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως
δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και
παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές
κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση
microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )
απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη
διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και
microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων
microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση
σοβαρών ασθενειών
Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η
πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι
περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές
ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη
διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης
είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία
επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την
πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών
συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά
προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς
και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε
αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που
παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν
οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι
οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν
είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης
διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των
ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία
του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν
microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες
Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη
εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών
(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη
και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες
και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια
ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων
ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους
Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο
καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να
λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων
ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο
περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για
τους διαβητικούς
Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική
microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως
συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν
και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το
χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό
Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά
ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το
microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη
χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα
πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο
υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους
υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε
περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν
30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προκαλούν παρενέργειες
Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί
βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης
Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται
άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση
σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η
έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην
ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών
διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του
οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία
διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης
τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και
δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι
πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς
αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η
λήψη του
Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι
απαραίτητος παράγοντας για τη δράση
περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε
άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα
microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις
αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το
σωστό microεταβολισmicroό των οστών την
ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των
ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της
κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου
σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην
ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία
καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του
διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση
Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε
άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα
ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη
microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές
πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι
ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η
βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε
διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό
τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη
καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και
φρουκτόζης
Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει
προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε
περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και
σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους
διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου
ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν
microακροαγγειακές επιπλοκές
Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο
αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους
διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια
πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές
πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο
Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της
βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει
δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες
έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης
σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του
διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά
έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι
σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η
συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης
Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε
αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες
είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω
της παραγωγής ελεύθερων ριζών
Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι
απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις
Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και
κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή
επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης
επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός
σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών
του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η
νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα
σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην
ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος
καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της
εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C
βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά
Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)
Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη
αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη
Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β
είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι
φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να
προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική
τους microορφή το φολικό οξύ
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31
Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για
ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των
υδατανθράκων των λιπιδίων και των
πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι
δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του
παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το
κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια
Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον
microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε
κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)
∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία
της όρασης της αναπαραγωγής της
φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας
Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής
στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η
συmicroπληρωmicroατική λήψη της
Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για
ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό
καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo
Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο
σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-
λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί
άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η
βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η
θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του
συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο
αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους
υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια
Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική
νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές
Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως
συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει
υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές
διαταραχές
Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)
Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των
τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης
Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και
microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων
αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις
αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν
σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί
τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς
(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η
λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία
του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού
συστήmicroατος
Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα
αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών
ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και
ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες
από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο
ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις
απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της
διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο
microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις
κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών
στοιχείων
Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι
οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για
την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα
πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)
συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την
ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν
Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες
περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που
ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να
προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες
microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή
σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα
ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα
ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η
υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου
σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους
προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον
οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η
σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι
επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo
ΠΗΓΕΣ
1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά
2 wwwdiabeticl ivingonlinecom
3 wwwdiabeteshealthcom
4 Diabetes Spectrum
5 wwwsmarthealthgr
6 wwwdiabetesselfmanagementcom
32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
15 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Michigan ο οποίος θεωρείται παγκοσmicroίως
ειδικός για την κατάθλιψη των γιατρών
ποφάσισε να ασχοληθεί σοβαρά microε το
συγκεκριmicroένο πρόβληmicroα όταν ο καλύτερος
φίλος του γιατρός προσπάθησε να
αυτοκτονήσει και δύο χρόνια αργότερα ένας
άλλος συνεργάτης του αυτοκτόνησε
Σύmicroφωνα microε τη microελέτη τα προβλήmicroατα
ξεκινούν microε την αρχή των εφηmicroεριών Σ αυτήν
τη φάση οι νέοι γιατροί δέχονται microεγάλη πίεση
microικρή αmicroοιβή και απολαmicroβάνουν microόνο
επικρίσεις όταν κάτι δεν πάει καλά Να
σηmicroειώσουmicroε ότι οι νέοι Αmicroερικάνοι γιατροί
ξεκινούν microε ένα τραπεζικό χρέος περίπου
$200000 και δουλεύουν 90 ώρες την
εβδοmicroάδα χωρίς ιδιαίτερα καλή αmicroοιβή
Οι συνθήκες έχουν χειροτερέψει οικονοmicroικά
αλλά και κοινωνικά Παλαιότερα οι γιατροί
είχαν σίγουρη καλή οικονοmicroική αποκατάσταση
αλλά και κοινωνική αναγνώριση Αυτό έχει
αλλάξει δραmicroατικά Η οικονοmicroική επιτυχία δεν
είναι εγγυηmicroένη αλλά ούτε και η κοινωνική Οι
επαγγελmicroατικές απαιτήσεις όmicroως έχουν
αυξηθεί Οι σηmicroερινοί γιατροί έχουν
περισσότερο υλικό να microελετήσουν
περισσότερη ενδονοσοκοmicroειακή γραφειοκρατία
και κυρίως περισσότερους ασθενείς
Μια κατάσταση την οποία προσπαθούν να
αντιmicroετωπίσουν χωρίς microεγάλη επιτυχία είναι
αυτό που σχετίζεται microε το καλούmicroενο ldquoστίγmicroαrdquo
το οποίο καθορίζεται από την αδυναmicroία να
φέρει εις πέρας κάποιος την εργασία του στον
Ιατρικό Χώρο Μόνο το 22 αναζητά βοήθεια
από ειδικούς Η ειρωνεία όπως αναφέρει ο κ
Ser είναι ότι αν κάποιος ζητήσει βοήθεια κατά
microεγάλο ποσοστό όχι απλώς θα ξεπεράσει τα
ψυχολογικά προβλήmicroατα αλλά αυτή η εmicroπειρία
θα είναι σηmicroαντική ώστε να βοηθήσει καλύτερα
τους ασθενείς του ∆υστυχώς αυτή η αντίληψη
έχει να κάνει microε το πως αντιmicroετωπίζεται
κάποιος που έχει πρόβληmicroα από την ίδια την
Ιατρική Κοινότητα Συνήθως αποmicroονώνεται ή
ακόmicroα και χλευάζεται Αυτό θυmicroίζει πολύ την
νοοτροπία στο στρατό Ο νεοσύλλεκτος ή
όποιος έχει πρόβληmicroα προσαρmicroογής
αντιmicroετωπίζει σοβαρή ψυχολογική πίεση η
οποία επιδεινώνει το πρόβληmicroα
Ο κ Greco παραδέχεται ότι και αυτός ήταν
microέρος του ίδιου προβλήmicroατος ∆ηλαδή όντας
σκληρός microε τους εκπαιδευόmicroενους
χειρούργους πριν χρόνια τώρα προσπαθεί να
επανορθώσει για τις ldquoαmicroαρτίεςrdquo του Η αλλαγή
νοοτροπίας προήλθε όταν πληροφορήθηκε την
αυτοκτονία ενός microαθητή του τον οποίο
θεωρούσε κορυφαίο στο χώρο της
χειρουργικής Η τακτική που ακολουθεί
σήmicroερα είναι να παρατηρεί διακριτικά τους
ειδικευόmicroενους και αν παρατηρήσει κάποιο
πρόβληmicroα να αφιερώνει χρόνο microαζί τους Είναι
δύσκολο να παραδεχθείς τέτοιου είδους
πρόβληmicroα ειδικά όταν βρίσκεσαι microέσα στον
Ιατρικό Χώρο Αλλά από την άλλη microεριά είναι
πιο εύκολο και αποτελεσmicroατικό να το
αντιmicroετωπίσεις αναφέρει ο κ Ser Βοηθήστε
τους νέους γιατρούς να γίνουν πιο δυνατοί και
ευτυχείς στο χώρο τους γιατί microόνο τότε θα
microπορέσουν να επικεντρωθούν και να
βοηθήσουν τους ασθενείς τους
Μέχρι το 2020 υπολογίζεται ότι οι Ηνωmicroένες
Πολιτείες θα χρειασθούν τουλάχιστον 90000
περισσότερους παθολόγους Αυτό
microεταφράζεται σε περισσότερες ώρες εργασίας
γιrsquo αυτούς που θα βρίσκονται στο σύστηmicroα Και
αυτό σηmicroαίνει microεγαλύτερη πίεση
Ελεύθερη microετάφραση
Επαmicroεινώντας Κεχαγιάς
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 16
Απλά βήmicroατα για ναβελτιώσουmicroε τη ζωή
microας
Θέλετε να αισθανθείτε καλύτερα Υπάρχουν
τέσσερις απλοί τρόποι
∆ιερωτηθείτε εκφράστε τα συναισθήmicroατά σας
αποφασίστε κι αγκαλιάστε τους δικούς σας
ανθρώπους
Η πλοήγηση στο διαδίκτυο αποτελεί microια
καθηmicroερινή πρακτική για την πλειονότητα των
ανθρώπων της σύγχρονης εποχής Πολλοί
microάλιστα συχνά ακολουθούmicroε συmicroβουλές
ευτυχίας ή συγκεκριmicroένες συνταγές επιτυχίας
για microια καλύτερη ζωή από ανθρώπους που είτε
επικοινωνούmicroε microαζί τους στα microέσα κοινωνικής
δικτύωσης είτε διαβάζουmicroε άρθρα τους στο
διαδίκτυο Οι άνθρωποι όmicroως αυτοί τις
περισσότερες φορές δεν ξέρουν καν ποιο θέmicroα
πραγmicroατικά microας απασχολεί Καλό θα ήταν
λοιπόν να είmicroαστε περισσότερο επιφυλακτικοί
και να microην εmicroπιστευόmicroαστε εύκολα κάθε
συmicroβουλή που microας δίνεται ή τυχαίνει να
διαβάζουmicroε
Στην πραγmicroατικότητα σας προτείνουmicroε να
microην εmicroπιστευτείτε ούτε το περιεχόmicroενο των
γραmicromicroών αυτού του άρθρου (ως κριτικοί
αναγνώστες) παρά microόνο τις microελέτες
νευροεπιστηmicroόνων οι οποίες καταδεικνύουν
τους παράγοντες που microπορούν πραγmicroατικά να
microας οδηγήσουν σε microια πιο ποιοτική ζωή
Ο ερευνητής των νευροεπιστηmicroών του UCLA
(του Πανεπιστηmicroίου της Καλιφόρνια στο Λος
Άντζελες) Alex Korb microάς δίνει λοιπόν κάποιες
ιδέες που microπορεί να microας βοηθήσουν
ουσιαστικά στο να ακολουθήσουmicroε στη ζωή
microας microια πορεία που θα microας κάνει να
αισθανθούmicroε καλύτερα
Στις παρακάτω γραmicromicroές θα λάβουmicroε
απαντήσεις σε ερωτήmicroατα που συχνά microας
απασχολούν από έναν άνθρωπο που
πραγmicroατικά γνωρίζει πως microπορεί να microας
βοηθήσει
1) Ψάξτε τις αιτίες
Υπάρχουν φορές που οι σκέψεις microας δεν microας
επιτρέπουν να αισθανθούmicroε τουλάχιστον
όmicroορφα αν όχι ευχάριστα Μπορεί να
νιώθουmicroε ενοχή ή ντροπή χωρίς σαφή λόγο
Ποια λοιπόν είναι η σωστή ερώτηση που θα
πρέπει να θέτουmicroε στον εαυτό microας όταν δεν
αισθανόmicroαστε καλά Μα φυσικά το γιατί
Είτε θέλουmicroε να το πιστέψουmicroε είτε όχι τα
συναισθήmicroατα της ενοχής και της ντροπής
ενεργοποιούνται από το λεγόmicroενο laquoκέντρο
ανταmicroοιβήςraquo του εγκεφάλου το οποίο επίσης
σχετίζεται microε τη microάθηση και τον εθισmicroό
Παρά λοιπόν τις έντονες διαφορές τους η
περηφάνια η ντροπή η ενοχή ενεργοποιούνται
από παρόmicroοια νευρωνικά κυκλώmicroατα
Εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι ότι η υπερηφάνεια
είναι το πιο ισχυρό από αυτά τα συναισθήmicroατα
στην ενεργοποίηση της δραστηριότητας των
συγκεκριmicroένων περιοχών
Παραδόξως επίσης και η ανησυχία σε
βραχυπρόθεσmicroο επίπεδο microας κάνει να
αισθανόmicroαστε λίγο καλύτερα ndash θεωρώντας ότι
microέσω αυτής συmicroβάλλουmicroε στην επίλυση των
προβληmicroάτων microας Αυτό αρχικά microπορεί να
φαίνεται αντιφατικό αλλά δείχνει ότι όταν
είmicroαστε αγχωmicroένοι -ες είναι καλύτερο να
κάνουmicroε κάτι γιrsquo αυτό - ακόmicroα και να
ανησυχήσουmicroε - από το να microείνουmicroε αδρανείς
Σαφώς η ενοχή η ντροπή και η ανησυχία
είναι άσχηmicroες microακροπρόθεσmicroες λύσεις Τι
λοιπόν προτείνουν οι νευροεπιστήmicroονες ότι θα
πρέπει να κάνουmicroε Να διερωτηθούmicroε για ποια
πράγmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες
Η ευγνωmicroοσύνη σχετίζεται microε τα θετικά
συναισθήmicroατα που αισθανόmicroαστε όταν microας
συmicroβαίνει κάτι καλό όταν εκτιmicroάmicroε όσα θετικά
συmicroβαίνουν γύρω microας χωρίς να τα θεωρούmicroε
δεδοmicroένα αποτελώντας επιλογή και συνάmicroα
στάση ζωής Και σαφώς επηρεάζει
πραγmicroατικά το microυαλό microας ∆ιερωτάστε βέβαια
17 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
microε ποιον τρόπο συmicroβαίνει αυτό
Τα οφέλη της ευγνωmicroοσύνης ξεκινούν από το
σύστηmicroα της ντοπαmicroίνης κι επειδή
αισθανόmicroαστε ευγνώmicroονες ενεργοποιείται το
στέλεχος της περιοχής του εγκεφάλου που την
παράγει
Προσπαθώντας λοιπόν να σκεφτούmicroε τα
πράγmicroατα για τα οποία νιώθουmicroε ευγνώmicroονες
επικεντρωνόmicroαστε στις θετικές πτυχές της
ζωής microας και microε αυτή τη διαδικασία αυξάνεται η
παραγωγή σεροτονίνης Σηmicroειώνουmicroε δε πως
τα χαmicroηλά επίπεδα της σεροτονίνης σχετίζονται
microε την κακή διάθεση την επιθετική
συmicroπεριφορά και την εmicroφάνιση κατάθλιψης
Σαφώς ορισmicroένες συγκυρίες ή καταστάσεις
που βιώνουmicroε microοιάζουν σαν να laquoφάγαmicroεraquo
γροθιά στο στοmicroάχι microας και αισθανόmicroαστε σαν
να microην υπάρχει τίποτα για το οποίο να
νιώθουmicroε ευγνώmicroονες Παρά ταύτα δεν
πειράζει ∆εν χρειάζεται πάντα να βρίσκουmicroε
κάτι καθώς η διαδικασία και microόνο της
αναζήτησης πραγmicroατικά microετράει
Το να θυmicroόmicroαστε να είmicroαστε ευγνώmicroονες για
όσα θετικά όmicroορφα microας συmicroβαίνουν αποτελεί
ένδειξη υψηλής συναισθηmicroατικής νοηmicroοσύνης
Και η ευγνωmicroοσύνη δεν συνδέεται microόνο microε την
ευτυχία αλλά και microε τη δηmicroιουργία ενός
κατάλληλου πλαισίου ανάπτυξης και εξέλιξης
των σχέσεων microας
Τι microάς συmicroβαίνει όmicroως όταν τα κακά
συναισθήmicroατα microας κατακλύζουν Όταν δεν
γνωρίζουmicroε καν πώς να τα διαχειριστούmicroε
Υπάρχει microια εύκολη απάντηση
2) Αρνητικά συναισθήmicroατα
Ας συνδέσουmicroε τα άσχηmicroα ndash αρνητικά
συναισθήmicroατα microε τη λύπη την ανησυχία το
θυmicroό
Ο ερευνητής Gross διαπίστωσε ότι οι
άνθρωποι που προσπαθούν να καταπνίξουν
microια αρνητική συναισθηmicroατική εmicroπειρία
αποτυγχάνουν τελικά να το κάνουν Ενώ
θεωρούν ότι φαίνονται καλά προς τα έξω το
microεταιχmicroιακό τους σύστηmicroα φανερώνει τα
αρνητικά τους συναισθήmicroατα προς τα microέσα
όσο κι αν προσπαθούν να τα καταπνίξουν Το
ίδιο καταδεικνύουν πορίσmicroατα έρευνας
λειτουργικής απεικόνισης microαγνητικού
συντονισmicroού (fMRI) του Kevin Ochsner (του
Πανεπιστηmicroίου Columbia) τονίζοντας microάλιστα
πως η προσπάθεια να κρύβουmicroε ή να
καταπνίγουmicroε τα αρνητικά microας συναισθήmicroατα
σε καmicroία περίπτωση δεν microας ωφελεί αντίθετα
σε ορισmicroένες περιπτώσεις λειτουργεί
υποστηρικτικά και ενισχύει τα συναισθήmicroατα
αυτά
Στην πραγmicroατικότητα microόνο η έκφραση και
παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας microπορεί να
λειτουργήσει υποστηρικτικά και να microας
ωφελήσει καθώς χρησιmicroοποιώντας το λόγο
κάνοντας έmicromicroεσες αναφορές ή ακόmicroα και
απλουστεύσεις της εmicroπειρίας microας microειώνουmicroε τη
διέγερση αυτών των συναισθηmicroάτων Ακόmicroα
και η περιγραφή ενός αρνητικού
συναισθήmicroατος microε microια ή δύο λέξεις βοηθά στη
microείωση της έντασης του συναισθήmicroατος αυτού
Πολλές microάλιστα αρχαίες microέθοδοι ήταν πολύ
πιο microπροστά από σύγχρονες πρακτικές της
εποχής microας όπως ο διαλογισmicroός ο οποίος
βέβαια χρησιmicroοποιείται διαχρονικά Η έκφραση
και παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας λοιπόν
αποτελεί βασικό εργαλείο της γνώσης και της
συναίσθησης επηρεάζοντας τον εγκέφαλο microας
microε τόση δύναmicroη η οποία ασκεί καθοριστική
επίδραση και στους ανθρώπους του
περιβάλλοντός microας
Παρόλα αυτά αν τελικά δεν αισθανόmicroαστε
άσχηmicroα δυστυχώς υπάρχουν κάποια
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 18
περιστατικά κάποιες καταστάσεις ή
εmicroπειρίες που βιώνουmicroε στη ζωή microας και
microας προκαλούν άγχος ή πίεση Υπάρχει
όmicroως κι ένας απλός τρόπος για να τις
νικήσουmicroε
3) Λήψη αποφάσεων
Το γεγονός ότι κάθε φορά που
λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση στη συνέχεια
αισθανόmicroαστε ότι είmicroαστε σε κατάσταση
ηρεmicroίας δεν αποτελεί τυχαίο γεγονός
Επιστηmicroονικά έχει αποδειχθεί ότι η λήψη
αποφάσεων microειώνει το άγχος και την
ανησυχία καθώς microας βοηθά να λύσουmicroε τα
προβλήmicroατά microας και επηρεάζει τη λειτουργία
του εγκεφάλου microας
Η λήψη αποφάσεων ως διαδικασία
περιλαmicroβάνει τόσο τον καθορισmicroό των στόχων
όσο και τη δηmicroιουργία προθέσεων και
προσδοκιών Και οι τρεις αποτελούν microέρος του
ίδιου νευρικού κυκλώmicroατος και επιδρούν θετικά
microειώνοντας την ανησυχία και το άγχος Η λήψη
αποφάσεων βοηθά στο να ξεπερνάmicroε ή
τουλάχιστον να σταmicroατάmicroε να έλκουmicroε
αρνητικά ερεθίσmicroατα και ρουτίνες
Σαφώς όmicroως microπορεί να αποτελέσει και microια
δύσκολη ή ακόmicroα και επίπονη διαδικασία Άρα
εν κατακλείδι τι είδους αποφάσεις θα πρέπει
να λαmicroβάνουmicroε Ο τοmicroέας των
νευροεπιστηmicroών έχει την απάντηση
Να παίρνουmicroε microια laquoαρκετά καλήraquo απόφαση
∆ε χρειάζεται να προσπαθούmicroε στοχεύοντας
στην καλύτερη απόφαση καθώς είναι ευρέως
γνωστό ότι η τελειοmicroανία συχνά ταυτίζεται microε
καταστάσεις άγχους και πίεσης Και οι microελέτες
που αφορούν τη την εγκεφαλική λειτουργία
καταδεικνύουν την εν λόγω ταύτιση καθώς
στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να είναι
όλα τέλεια κατακλύζεται ο εγκέφαλός microας microε τα
συναισθήmicroατα που microας κάνουν να νιώθουmicroε
ότι βρισκόmicroαστε εκτός ελέγχου
Στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να
επιτύχουmicroε το καλύτερο ή ακόmicroα και το τέλειο
αποτέλεσmicroα κι όχι απλά το καλό προκαλούmicroε
έντονη συναισθηmicroατική δραστηριότητα
Αντίθετα microέσω της αναγνώρισης ότι αυτό microε το
οποίο καταπιανόmicroαστε είναι αρκετά καλό
ενεργοποιούνται περισσότερες περιοχές που
microας βοηθούν να νιώθουmicroε ότι έχουmicroε καλύτερο
έλεγχο
Έτσι όταν λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση ο
εγκέφαλός microας microάς οδηγεί στο να
αισθανόmicroαστε ότι έχουmicroε τον έλεγχο και όπως
έχει προαναφερθεί η αίσθηση του ελέγχου
microειώνει το στρες Αλλά το πραγmicroατικά
συναρπαστικό είναι πως η λήψη αποφάσεων
ενισχύει την ευχαρίστηση
Μπορούmicroε να αντιληφθούmicroε ότι όταν
λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση σχετικά microε ένα
στόχο που έχουmicroε θέσει και εν συνεχεία
επιτυγχάνουmicroε τον εν λόγω στόχο
αισθανόmicroαστε καλύτερα από ό τι όταν κάτι
θετικό microάς συmicroβαίνει αλλά κατά τύχη
Και αυτό απαντά στο αιώνιο microυστήριο του
λόγου για τον οποίο όταν αποφασίζουmicroε
εξαναγκαστικά να γραφτούmicroε στο γυmicroναστήριο
αυτό αποτελεί microια εξαιρετικά δύσκολη
απόφαση για εmicroάς καθώς στην
πραγmicroατικότητα σέρνουmicroε τους εαυτούς microας
και δεν λαmicroβάνουmicroε την απόφαση να
γυmicroναστούmicroε από ευχαρίστηση
Όταν λοιπόν κάνουmicroε κάτι γιατί θεωρούmicroε
ότι πρέπει (στην ουσία όmicroως αναγκαζόmicroαστε)
αυτό δεν αποτελεί πραγmicroατικά microια εθελοντική
απόφαση και γιrsquo αυτό το λόγο ο εγκέφαλός microας
και εν κατακλείδι εmicroείς οι ίδιοι-ες δεν
αισθανόmicroαστε ευχαρίστηση και δεν ωθούmicroαστε
στο να συνεχίσουmicroε να λαmicroβάνουmicroε αυτή την
απόφαση Αντίθετα αισθανόmicroαστε άγχος και
microε αυτόν τον τρόπο σαφώς δεν microπορούmicroε να
οικοδοmicroήσουmicroε microια καλή συνήθεια ακόmicroα κι αν
αυτή είναι η συνήθεια της σωmicroατικής άσκησης
19 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Νιώθουmicroε ευγνώmicroονες δηλώνουmicroε τα
αρνητικά microας συναισθήmicroατα και λαmicroβάνουmicroε
περισσότερες αποφάσεις Εξαιρετικά Αλλά
όmicroως όλα αυτά αποτελούν microια microοναχική
συνταγή της ευτυχίας και microάλλον ως άνθρωποι
και κοινωνικά όντα χρειαζόmicroαστε κι άλλα
άτοmicroα
Τι λοιπόν υποδεικνύει η νευροεπιστήmicroη ότι
microπορούmicroε να κάνουmicroε ώστε να είmicroαστε
περισσότερο ευτυχισmicroένοι Κάτι πολύ απλό
που καλό θα είναι να microην παραλείπουmicroε και
συmicroπεριλαmicroβάνει και τους πολύτιmicroους
laquoάλλουςraquo του περιβάλλοντός microας ώστε να microην
νιώθουmicroε microοναξιά
4) Ανθρώπινη επαφή - ανθρώπινο
άγγιγmicroα
Όχι βέβαια αδιακρίτως ώστε να
αποφύγουmicroε τυχόντα δυσάρεστα
προβλήmicroατα Αποδεικνύεται λοιπόν ότι είναι
εξαιρετικά καλό να επιτρέπουmicroε στον εαυτό
microας να αισθάνεται την αγάπη και την αποδοχή
των άλλων και συνάmicroα να την εκφράζει καθώς
όταν δεν επιτρέπουmicroε την ανθρώπινη επαφή
και επικοινωνία στην ουσία υποβάλλουmicroε τον
εαυτό microας σε microια εξαιρετικά επώδυνη και
microοναχική διαδικασία
Ας δούmicroε τώρα τι κατέδειξαν τα ευρήmicroατα
νευροεπιστηmicroονικής microελέτης κατά την οποία οι
συmicromicroετέχοντες είχαν υποβληθεί στη διαδικασία
να παίζουν ένα βίντεο παιχνίδι όπου πετούσαν
microπάλες ο ένας στον άλλο χωρίς στην
πραγmicroατικότητα να υπάρχουν αληθινοί
συmicroπαίκτες παρά microόνο laquoηλεκτρονικοίraquo (καθώς
όλα ήταν δηmicroιούργηmicroα υπολογιστικού
προγράmicromicroατος) Σηmicroειώνουmicroε βέβαια ότι οι
συmicromicroετέχοντες παρακολουθούνταν από
πραγmicroατικούς ανθρώπους - επιστήmicroονες
Τι συνέβη λοιπόν όταν οι άλλοι παίκτες
σταmicroάτησαν να παίζουν και δεν πετούσαν την
microπάλα Ο εγκέφαλος των συmicromicroετεχόντων
αντέδρασε microε ίδιο τρόπο σαν να βίωνε
σωmicroατικό πόνο Απλούστερα θα λέγαmicroε ότι τα
πορίσmicroατα της έρευνας απέδειξαν πως η
απόρριψη δεν πονάει microόνο σαν να σπάει η
καρδιά microας αλλά σαν να σπάει και το πόδι
microας
Στην πραγmicroατικότητα ο κοινωνικός
αποκλεισmicroός ενεργοποιεί το ίδιο κύκλωmicroα
όπως ο σωmicroατικός πόνος Έτσι στο σηmicroείο
που σταmicroάτησε η ανταλλαγή πασών microπάλας η
microικρή αυτή αλλαγή ήταν αρκετή για να
προκαλέσει αισθήmicroατα κοινωνικού
αποκλεισmicroού
Οι σχέσεις λοιπόν είναι πολύ σηmicroαντικές για
τη λειτουργία του εγκεφάλου microας και καλό θα
ήταν αν θέλουmicroε να οδηγηθούmicroε προς την
ευτυχία να αγγίζουmicroε τους οικείους microας τους
ανθρώπους του στενού περιβάλλοντός microας
Μέσω microάλιστα της αφής απελευθερώνεται και
η ωκυτοκίνη (η ορmicroόνη της γαλουχίας η
λεγόmicroενη ορmicroόνη της αγάπης της αγκαλιάς
της σύνδεσης)
Σαφώς δεν είναι σκόπιmicroο να αγγίζουmicroε τους
πάντες αλλά ακόmicroα και οι χειραψίες ή τα
χτυπήmicroατα στην πλάτη λειτουργούν ευεργετικά
στη διάθεσή microας Όσο δε αφορά τους
ανθρώπους του οικογενειακού ή φιλικού
περιβάλλοντός microας καλό θα ήταν να κάνουmicroε
προσπάθειες να τους αγγίζουmicroε πιο συχνά
Καθώς η επαφή το άγγιγmicroα το χάδι έχουν
απίστευτα ισχυρή δύναmicroη - microας προσδίδουν
πειθώ αυξάνουν την απόδοση των οmicroάδων
ενισχύουν ακόmicroη και τις microαθησιακές microας
ικανότητες Αγγίζοντας λοιπόν κάποιον που
αγαπάmicroε στην πραγmicroατικότητα microειώνουmicroε τον
πόνο Σε microελέτες δε που έγιναν σε παντρεmicroένα
ζευγάρια φαίνεται πως η επαφή τα αγγίγmicroατα
ενίσχυσαν τους δεσmicroούς του ζευγαριού
Επιπλέον κρατώντας το χέρι κάποιου εκτός
από το γεγονός ότι microπορεί να βοηθηθούmicroε να
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 20
αισθανθούmicroε πιο άνετα αποφεύγουmicroε συνάmicroα
άλλες επώδυνες για το microυαλό microας καταστάσεις
Γιrsquo αυτό αγκαλιάστε κάποιον τώρα κιόλας Και
microην δεχθείτε microικρές γρήγορες αγκαλιές
Πείτε στους ανθρώπους που θα αγκαλιάσετε
πως κάποιος νευροεπιστήmicroονας σάς
συνέστησε τις microεγάλης διάρκειας αγκαλιές
Έρευνες έδειξαν πως λαmicroβάνοντας και
δίνοντας πέντε αγκαλιές την ηmicroέρα για
τέσσερις εβδοmicroάδες αυξάνουmicroε την ευτυχία
microας για microεγάλο χρονικό διάστηmicroα
Έτσι λοιπόν θα πρέπει να επιδιώκουmicroε να
περνάmicroε χρόνο microε τους δικούς microας ανθρώπους
και να microοιραζόmicroαστε αγκαλιέςΘα πρέπει να
τονιστεί ότι η δύναmicroη της ανταλλαγής γραπτών
microηνυmicroάτων δεν είναι αρκετή Αρκεί microόνο να
αναλογιστούmicroε πως όταν βιώνουmicroε microια
κατάσταση άγχους και στη συνέχεια
επισκεπτόmicroαστε αγαπηmicroένα microας πρόσωπα ή
τους microιλάmicroε στο τηλέφωνο αισθανόmicroαστε πολύ
καλύτερα Κι ότι δεν συmicroβαίνει το ίδιο όταν
ανταλλάσσουmicroε γραπτά microηνύmicroατα
Αφήνουmicroε λοιπόν τα γραπτά microηνύmicroατα και
επιλέγουmicroε τις κατά πρόσωπο συναντήσεις και
τις αγκαλιές
Επειδή όmicroως σκοπός του εν λόγω άρθρου
δεν είναι να σας φορτώσει microε πάρα πολλές
πληροφορίες ας συνοψίσουmicroε τις
αποδοτικότερες και ευκολότερες επιλογές που
πρέπει να κάνουmicroε για να ξεκινήσει η πορεία
microας προς την ευτυχία κατά τα πορίσmicroατα των
νευροεπιστηmicroονικών microελετών
bull ∆ιερωτόmicroαστε για ποια
θέmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες Αν
τυχόν δεν υπάρχουν απαντήσεις
δεν πειράζει Θυmicroόmicroαστε πως
ακόmicroα και η απλή αναζήτηση
βοηθάει
bull Εκφράζουmicroε τα αρνητικά microας
συναισθήmicroατα και έτσι βοηθάmicroε
το microυαλό microας να τα διαχειρίζεται
πολύ καλύτερα
bull Αποφασίζουmicroε Λαmicroβάνουmicroε αποφάσεις
laquoαρκετά καλέςraquo κι όχι σαφώς laquoτις καλύτερες
πάνω στη γη
bull Ανταλλάσσουmicroε αγκαλιές κι όχι γραπτά
microηνύmicroατα
Κλείνουmicroε microε τα λόγια του νευροεπιστήmicroονα
Alex Korb ο οποίος εξηγεί ότι Τα πάντα είναι
διασυνδεδεmicroένα Η ευγνωmicroοσύνη βελτιώνει τον
ύπνο Ο ύπνος microειώνει τον πόνο Ο
ελαττωmicroένος πόνος βελτιώνει τη διάθεσή microας
Η βελτιωmicroένη διάθεση microειώνει το άγχος το
οποίο βελτιώνει την επικέντρωση και τον
προγραmicromicroατισmicroό Η επικέντρωση και ο
κατάλληλος σχεδιασmicroός απαιτεί τη λήψη
αποφάσεων Η λήψη αποφάσεων microειώνει
περαιτέρω το άγχος και βελτιώνει την
απόλαυση Η απόλαυση microας ενισχύει να
αισθανόmicroαστε περισσότερο ευγνώmicroονες και
διατηρεί αυτή την ανοδική πορεία προς την
ευτυχία Η απόλαυση συνδέεται επίσης microε τις
κοινωνικές σχέσεις και επαφές οι οποίες microε τη
σειρά τους θα microας κάνουν πιο ευτυχισmicroένους -
ες
Κι όλοι -ες θέλουmicroε να είmicroαστε ευτυχισmicroένοι
-ες Αρκεί να γνωρίζουmicroε και να κάνουmicroε τις
κατάλληλες επιλογές Και νοmicroίζω πως για εmicroάς
που πλέον γνωρίζουmicroε ο δρόmicroος είναι πολύ
πιο εύκολος ή τουλάχιστον νευροεπιστηmicroονικά
εmicroπνευσmicroένος
Σε ελεύθερη microετάφραση από το περιοδικό
Time Αγγελική Ζώτου
21 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
ΕΚ∆ΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ
∆ΙΑΒΗΤΗ
Με αφορmicroή την Παγκόσmicroια Ηmicroέρα για τον
∆ιαβήτη ο σύλλογός microας οργάνωσε εκδήλωση
την Τετάρτη 11η Νοεmicroβρίου το απόγευmicroα Η
εκδήλωση είχε microεγάλη επιτυχία και έλαβε χώρα
στην κατάmicroεστη αίθουσα εκδηλώσεων της
ΛΑΦ Ι
Ευχαριστούmicroε θερmicroά τους φίλους και τα microέλη
του συλλόγου για την εmicroπιστοσύνη τους και
συmicroπαράστασή τους
Οι οmicroιλητές microας κκ Τίγκας και Τσιmicroηχόδηmicroος
ενθουσίασαν τους παρευρισκόmicroενους microε τις
εmicroπεριστατωmicroένες και κατανοητές οmicroιλίες τους
στα δύο βασικά και επίκαιρα θέmicroατα που
απασχολούν τους πάσχοντες από διαβήτη
τύπου Ι και Ι Ι
Ο κ Τσιmicroηχόδηmicroος Επίκουρος Καθηγητής
στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα
της οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου
Ιraquo
Και ο κ Τίγκας Επίκουρος Καθηγητής στο
Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα της
οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου Ι Ιraquo
Μετά το τέλος των οmicroιλιών ακολούθησε
πληθώρα ερωτήσεων από το ακροατήριο
22 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΖΩΗΣΤΑΑΤΟΜΑ ΜΕ
∆ΙΑΒΗΤΗ
Πώς τα φτιάχνουmicroεhellip
Οι επαγγελmicroατίες υγείας πολύ συχνά
κατευθύνουν και συmicroβουλεύουν τα άτοmicroα microε
διαβήτη έτσι ώστε να έχουν καλύτερη ποιότητα
ζωής ∆εν είναι όmicroως τόσο συχνό οι ειδικοί να
ασχολούνται microε τους συντρόφους των ατόmicroων
αυτών οι οποίοι χωρίς να έχουν διαβήτη
microαθαίνουν επίσης να ζουν microε αυτόν
Παρακάτω παρατίθενται δέκα χρήσιmicroες
συmicroβουλές που βοηθούν τους συντρόφους των
διαβητικών να υποστηρίξουν τα αγαπηmicroένα
τους πρόσωπα διατηρώντας πάντα τα υγιή
απαραίτητα όρια
1 Μην προσφέρετε αυθαίρετες συmicroβουλές
σχετικά microε τη διατροφή και τη διαχείριση του
διαβήτη εν γένει Μπορεί η πρόθεσή σας να
είναι η καλύτερη αλλά προέχει ο σεβασmicroός
στις προσωπικές επιλογές του ατόmicroου Πείτε τη
γνώmicroη σας microόνο εφόσον ρωτηθείτε Άλλωστε
κάποιες κοινές πεποιθήσεις σχετικά microε τον
διαβήτη έχουν πλέον είτε ξεπεραστεί είτε
διαψευσθεί
2 Συνειδητοποιήστε και αναγνωρίστε ότι η
διαχείριση του διαβήτη είναι microια πολύ
απαιτητική διαδικασία που διαρκεί 24 ώρες το
24ωρο και την οποία το άτοmicroο δεν διάλεξε και
ούτε microπορεί να παραιτηθεί από αυτή Το άτοmicroο
πρέπει να σκέφτεται τι πότε και πόσο θα φάει
να ρυθmicroίζει τη φυσική του άσκηση το στρες
καθώς και την αγωγή που λαmicroβάνει να microετρά
τακτικά τα επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα και
πολλά ακόmicroα
3 Μην αναφέρετε περιστατικά διαβητικών
που έχετε ακούσει microε σοβαρές επιπλοκές και
κακή έκβαση Ο διαβήτης είναι ένα νόσηmicroα
που φοβίζει το άτοmicroο που το έχει δεν
χρειάζονται λοιπόν επιπλέον laquoιστορίες
τρόmicroουraquo που αυξάνουν το άγχος Άλλωστε
είναι πλέον γνωστό ότι microε καλή διαχείριση
πολλά άτοmicroα microε διαβήτη ζουν πολλά χρόνια microε
υγεία και καλή ποιότητα ζωής
4 Προσφερθείτε να βοηθήσετε στην επιλογή
ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής Μπορείτε για
παράδειγmicroα να ξεκινήσετε από κοινού ένα
πρόγραmicromicroα φυσικής άσκησης άλλωστε η
υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωή είναι
ωφέλιmicroη για όλους
5 Μην αντιδράτε αρνητικά εάν το
αγαπηmicroένο σας πρόσωπο microετρά το σάκχαρό
του ή κάνει microια ένεση ινσουλίνης microπροστά σας
Είναι microια απαραίτητη διαδικασία για την καλή
ρύθmicroιση του διαβήτη η οποία είναι πιο
δύσκολη εάν πρέπει να γίνει κρυφά
6 Ρωτήστε πώς microπορείτε να βοηθήσετε Εάν
θέλετε να είστε υποστηρικτικοί υπάρχουν
πολλά microικρά πράγmicroατα που microπορείτε να
κάνετε Αρκεί να ρωτήσετε πρώτα
7 Μην προσφέρετε απερίσκεπτες
διαβεβαιώσεις microε σκοπό να microειώσετε το άγχος
του αγαπηmicroένου σας προσώπου Μη
συγκρίνετε το νόσηmicroά του για παράδειγmicroα microε
άλλα νοσήmicroατα όπως είναι ο καρκίνος για να
του αναδείξετε ότι τα πράγmicroατα θα microπορούσαν
να είναι χειρότερα Κάτι τέτοιο όχι microόνο δεν θα
τοντην κάνει να αισθανθεί καλύτερα αλλά
ενδεχοmicroένως να λειτουργήσει ως microήνυmicroα
υποτίmicroησης της σοβαρότητας του διαβήτη τη
στιγmicroή που πρόκειται για ένα σοβαρό νόσηmicroα
8 Υποστηρίξτε τις προσπάθειές του να
φροντίσει τον εαυτό τουτης Μπορείτε για
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 23
παράδειγmicroα να βοηθήσετε την προσπάθειά
τουτης συντρόφου σας για βελτίωση του
τρόπου ζωής microε τη διατήρηση ως επί το
πλείστο υγιεινών τροφίmicroων στο ψυγείο
Μπορείτε επίσης να σεβαστείτε την επιλογή
του να διακόψει την πρόσληψη microιας οmicroάδας
ανθυγιεινών τροφών και να microην τις
καταναλώνετε microπροστά τουτης Σίγουρα θα
βοηθήσει πολύ εάν δεν είστε εσείς η πηγή του
πειρασmicroού
9 Μην κρυφοκοιτάζετε ή σχολιάζετε τις τιmicroές
σακχάρου χωρίς να ρωτήσετε πριν Είναι πολύ
προσωπικές πληροφορίες που οη σύντροφός
σας microπορεί να microη θέλει να microοιραστεί Είναι
φυσιολογικό άλλωστε στην περίπτωση του
διαβήτη οι τιmicroές αυτές να είναι άλλοτε πολύ
υψηλές και άλλοτε πολύ χαmicroηλές Τα αυθαίρετα
σχόλιά σας για αυτές microπορεί να εντείνουν τα
αισθήmicroατα θυmicroού και απογοήτευσης που
συχνά ήδη υπάρχουν
10 Προσφέρετε απλόχερα την αγάπη σας
και την ενθάρρυνσή σας Πολλές φορές απλά
και microόνο το ενδιαφέρον σας microπορεί να
υποστηρίξει το αγαπηmicroένο σας πρόσωπο και
να το κινητοποιήσει έτσι ώστε να διαχειριστεί
microε επιτυχία τον διαβήτη
Πηγή mayoclinic
Οι Στατίνες microπορούννα αυξήσουν σε
microεγάλο ποσοστό τονκίνδυνο για τηνεmicroφάνιση διαβήτη
Οι στατίνες microπορούν να microειώσουν τη
χοληστερίνη και ακόmicroη και αν δηmicroιουργηθεί
φλεγmicroονή είναι ικανές να κρατήσουν τον
κίνδυνο των καρδιακών παθήσεων σε χαmicroηλά
επίπεδα
Το σίγουρο είναι ότι αυτά τα κοινά
συνταγογραφούmicroενα φάρmicroακα microπορεί να
αυξήσουν σε ένα microεγάλο ποσοστό τον κίνδυνο
για την εmicroφάνιση σακχαρώδη διαβήτη
Παράλληλα οι γιατροί είναι σε θέση να
διακρίνουν ένα σοβαρό κίνδυνο πριν από την
συνταγογράφηση στατινών όπως είναι και τα
φάρmicroακα microείωσης της χοληστερίνης τα οποία
είναι από τα πιο συχνά συνταγογραφούmicroενα
φάρmicroακα στην Αmicroερική Σε microία από τις microελέτες
που δηmicroοσιεύθηκε στο περιοδικό Diabetologia
επιστήmicroονες από την Φιλανδία διαπίστωσαν
πως οι άνδρες στους οποίους
συνταγογραφήθηκαν στατίνες για να microειώσουν
τη χοληστερίνη τους είχαν 46 microεγαλύτερη
πιθανότητα να εmicroφανίσουν διαβήτη microετά από 6
χρόνια σε σύγκριση microε εκείνους που δεν
έπαιρναν το συγκεκριmicroένο φάρmicroακο
Αξίζει να σηmicroειωθεί βέβαια πως οι στατίνες
κάνουν τους ανθρώπους πιο ανθεκτικούς ως
προς την επίδραση της ινσουλίνης - η οποία
διασπά τα σάκχαρα- και έτσι εκκρίνουν
λιγότερη ινσουλίνη Αυτό που καταλαβαίνει
κάποιος είναι ότι η επίδραση των στατινών
microοιάζει να είναι microεγαλύτερη στα άτοmicroα που
φαίνεται να έχουν όσο το δυνατόν πιο
φυσιολογικές τιmicroές γλυκόζης Πραγmicroατικότητα
αποτελεί το γεγονός ότι όσο microεγαλύτερη είναι η
δόση της στατίνης και για όσο microεγαλύτερο
24 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
διάστηmicroα χορηγείται σε ασθενείς τόσο
microεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος οι
συγκεκριmicroένοι ασθενείς να αποκτήσουν
διαβήτη
Παλαιότερες microελέτες έδειξαν ότι οι στατίνες
είναι ικανές να αυξήσουν τα επίπεδα του
σακχάρου στο αίmicroα καθώς και τον κίνδυνο
εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη από 10 έως
20 παρόλα αυτά όmicroως microία τόσο microεγάλη και
αρνητική επίδραση δεν έχει τεκmicroηριωθεί
επιστηmicroονικά Πολύ συχνά οι γιατροί θεωρούν
υπεύθυνες τις στατίνες για όσους ασθενείς
βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο εmicroφάνισης
καρδιακής νόσου διότι ένας βασικός
παράγοντας microελλοντικής ύπαρξης καρδιακών
προβληmicroάτων είναι και ο διαβήτης Πως
λοιπόν όλα τα παραπάνω microας οδηγούν σε
τέτοιου είδους συmicroπεράσmicroατα
O Dr Robert Eckel πρώην πρόεδρος της
Αmicroερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας και
καθηγητής της ιατρικής στο Πανεπιστήmicroιο του
Κολοράντο σηmicroείωσε πως αυτό είναι ένα
σενάριο microε καλά και άσχηmicroα νέα συγχρόνως
Αυτό που τόνισε είναι πως υπάρχουν πειστικά
στοιχεία ότι οι ασθενείς που λαmicroβάνουν
στατίνες διατρέχουν αυξηmicroένο κίνδυνο
εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη αλλά από την
άλλη πλευρά συmicroβάλλουν στη microείωση του
κινδύνου καρδιακής προσβολής εγκεφαλικού
επεισοδίου ή ακόmicroα και θανατηφόρας
καρδιακής νόσου Με αυτόν τον τρόπο
αντισταθmicroίζονται και οι παρενέργειες των
στατινών που οδηγούν στην εmicroφάνιση διαβήτη
Με άλλα λόγια οι στατίνες microπορούν να
προσφέρουν πολλά καλά στους ανθρώπους
που έχουν καρδιακά προβλήmicroατα microε το τίmicroηmicroα
όmicroως της εmicroφάνισης διαβήτη
Φιλανδοί επιστήmicroονες διαπίστωσαν επίσης
τον αυξηmicroένο κίνδυνο για την εmicroφάνιση
σακχαρώδη διαβήτη έπειτα από τη λήψη
στατινών σε ποσοστό που ανέρχεται στο 46
την ώρα που ο Eckel επισηmicroαίνει ότι η
συγκεκριmicroένη microελέτη αφορούσε microόνο λευκούς
άνδρες και για αυτό τον λόγο δε microπορεί να
γενικευτεί στον ευρύτερο πληθυσmicroό Από τους
συγκεκριmicroένους άνδρες δεν έχουmicroε
πληροφορίες για το οικογενειακό τους ιστορικό
ή ποια microπορεί να ήταν η προσωπική τους
ιστορία microε το διαβήτη Κάποιοι από αυτούς
ίσως να είχαν και άλλους παράγοντες κινδύνου
για την ασθένεια που τους έθεσε σε υψηλότερο
κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη ακόmicroη και αν
δεν είχαν πάρει στατίνες
Εκείνοι που εmicroφάνισαν σακχαρώδη διαβήτη
ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν λάβει παρόmicroοια
microέτρα και microε όλους όσους εmicroφάνισαν διαβήτη
ενώ δεν έπαιρναν στατίνες γεγονός που
υποδηλώνει ότι η θεραπεία microε στατίνες αυξάνει
τον κίνδυνο εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη
ανεξάρτητα από το προφίλ κινδύνου που
υπάρχει στο πληθυσmicroιακό φόντο Σε microία
ξεχωριστή microε έδρα τις ΗΠΑ microελέτη σχετικά microε
τη λήψη στατινών οι ερευνητές διαπίστωσαν
ότι εκείνοι που πήγαν να εmicroφανίσουν διαβήτη
ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν αυξηmicroένες
πιθανότητες να εmicroφανίσουν τη νόσο πριν καν
αρχίσουν να παίρνουν τα συγκεκριmicroένα
φάρmicroακα Πρέπει λοιπόν οι ασθενείς να
λαmicroβάνουν στατίνες Νέα microελέτη κάνει λόγο για
καρδιακά οφέλη τα οποία υπερτερούν από τον
κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη Το αν τελικά
οι ασθενείς πρέπει να λαmicroβάνουν στατίνες ή
όχι είναι κάτι που δηmicroιουργεί σύγχυση και
στους ίδιους αλλά και στους γιατρούς τους
Στην πραγmicroατικότητα τα παραπάνω
αποτελέσmicroατα υπογραmicromicroίζουν την ανάγκη για
microια συζήτηση που πρέπει να λαmicroβάνει χώρα
πριν από τη συνταγογράφηση στατινών σε
όσους ασθενείς τη χρειάζονται Για όλους
αυτούς που δεν πάσχουν ακόmicroα από διαβήτη
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 25
αλλά παρόλα αυτά είναι ευάλωτοι στη νόσο
σηmicroαντικό ρόλο παίζουν η σωστή διατροφή και
η άσκηση όπως ακριβώς τόνισε και ο Dr Neil
Stone επικεφαλής συγγραφέας 2013 του
Αmicroερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας
Σύmicroφωνα microε τον Stone αν έχουmicroε έναν
ασθενή που είναι επιρρεπής στην εmicroφάνιση
σκαχαρώδη διαβήτη σύmicroφωνα microε όλα όσα
ειπώθηκαν παραπάνω κατατάσσεται σε microία
οmicroάδα υψηλού κινδύνου γιατί λόγω του
διαβήτη υπάρχει πιθανότητα να αποκτήσει και
καρδιακά προβλήmicroατα Αυτή η οmicroάδα ασθενών
επωφελείται από τη λήψη στατινών Αν λοιπόν
έχουν σκοπό οι συγκεκριmicroένοι ασθενείς να
λάβουν microία στατίνη θα παραmicroείνουν υγιείς και
θα βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους Σε
διαφορετική περίπτωση εάν δε το κάνουν αυτό
και λάβουν τη στατίνη συνεχίζοντας παράλληλα
έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής τότε θα είναι
ακόmicroα πιο επιρρεπείς στην εmicroφάνιση διαβήτη
Τέλος ένας ακόmicroη σηmicroαντικός παράγοντας
για να αποφασίσει κάποιος ασθενής που
πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη να πάρει
στατίνες είναι και το οικογενειακό του ιστορικό
Τα πάντα είναι σχετικά όσον αφορά τους
κινδύνους και τα οφέλη microε τα οποία θα έρθει
αντιmicroέτωπος ο κάθε ασθενής Σίγουρος όmicroως
είναι ο κίνδυνος εmicroφάνισης διαβήτη όταν
κάποιος λαmicroβάνει στατίνες Αυτό που τονίζει ο
Eckel είναι ότι το καλύτερο αποτέλεσmicroα έρχεται
ύστερα από microία αρmicroονική επικοινωνία και
συνεργασία microεταξύ γιατρού και ασθενή Αυτό
είναι το παν για να πετύχει οποιαδήποτε
θεραπεία
ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΕΝΙΚΗΣ
ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ
Καλούνται τα microέλη της ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ
ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΑΝΙΚΟ ∆ΙΑΒΗΤΗ
(ΠΕΝ∆Ι ) σε τακτική Γενική Συνέλευση την
Κυριακή 24-Ιανουαρίου στα γραφεία του
Συλλόγου
∆ηmicroητρίου Χατζή 63- Αmicroπελόκηποι
Ιωαννίνων
Επειδή ο σύλλογος microας έχει microέλη από όλη
την Ήπειρο και είναι αδύνατον να υπάρχει
απαρτία την πρώτη Κυριακή για να
αποφύγουmicroε την ταλαιπωρία παρακαλούmicroε
θερmicroά τα microέλη microας να δώσουν το παρόν στην
επαναληπτική συνέλευση
Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016 2016 και ώρα
1100 πmicro
Θέmicroατα
1Απολογισmicroός δραστηριοτήτων του ∆Σ
2Οικονοmicroικός απολογισmicroός
3Εκλογές για την ανάδειξη συmicroπληρωmicroατικού
microέλους του ∆Σ
Υποψηφιότητες υποβάλλονται στα γραφεία
του συλλόγου και τηλεφωνικά στα 26510-
08276 ή 26510- 73634 έως και τις 27
Ιανουαρίου
Λόγω των συνεχών περικοπών και των
δύσκολων στιγmicroών που βιώνουmicroε όλοι microας
παρακαλούmicroε να δραστηριοποιηθείτε microαζί microε
το Νέο ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο
Η ενεργή συmicromicroετοχή microας θα κρατήσει το
Σύλλογό microας ενεργό και θα συmicroβάλει microε τη
δυναmicroική παρουσία microας στη διεκδίκηση των
δικαιωmicroάτων microας για την αντιmicroετώπιση του
διαβήτη
Μετά τη Γενική Συνέλευση
Θα κοπεί και η Πρωτοχρονιάτικη βασιλόπιτα
του Συλλόγου
Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο
26 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Έξυπνο έmicroπλαστροαντικαθιστά τις ενέσεις
για το διαβήτη
Της Νικολέτας Ντάmicroπου
Με ενθουσιασmicroό αναmicroένεται να υποδεχθούν
το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο εκατοmicromicroύρια
άνθρωποι σε όλο τον κόσmicroο που πάσχουν
από διαβήτη την νέα ανακάλυψη των
επιστηmicroόνων που υπόσχεται να βάλει τέλος
στις ενέσεις που κάνουν τα διαβητικά άτοmicroα για
τη ρύθmicroιση του σακχάρου τους
Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο ένα επίθεmicroα
δηλαδή το οποίο microπορεί και ανιχνεύει την
αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα θα έχει τη
δυνατότητα να χορηγεί microικρές ποσότητες
ινσουλίνης στα άτοmicroα microε διαβήτη
απελευθερώνοντας τα από την επώδυνη
διαδικασία των ενέσεων Το laquoέξυπνοraquo
έmicroπλαστρο θα έχει τη δυνατότητα όχι microόνο να
κάνει τον απαραίτητο έλεγχο για το επίπεδο
της γλυκόζης στο αίmicroα του διαβητικού αλλά
ταυτόχρονα θα προχωρά στην έγχυση της
απαραίτητης δόσης ινσουλίνης στον
οργανισmicroό του διαβητικού ατόmicroου microέσω
εκατοντάδων microικρο-βελονών που βρίσκονται
στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου
Η υψηλής τεχνολογίας συσκευή microπορεί να
ανιχνεύσει ακόmicroα και microικρές αυξήσεις στα
επίπεδα του σακχάρου στο αίmicroα και να εγχέει
τις ενδεδειγmicroένες microικροποσότητες ινσουλίνης
όταν χρειάζεται Συσκευή σε microέγεθος
γραmicromicroατόσηmicroου Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο δεν
είναι microεγαλύτερο από ένα γραmicromicroατόσηmicroο και
είναι ιδιαίτερα λεπτό και τετραγωνισmicroένο Οι
εκατό microικροσκοπικές βελόνες που βρίσκονται
στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου έχουν το
microέγεθος microιας ανθρώπινης βλεφαρίδας
Όλες αυτές οι microικρο-βελόνες είναι γεmicroάτες microε
microικροσκοπικές microονάδες αποθήκευσης της
ινσουλίνης και όταν ανιχνευθεί ότι τα επίπεδα
γλυκόζης στο αίmicroα είναι πάρα πολύ υψηλά
τότε απελευθερώνουν γρήγορα την
ενδεδειγmicroένη ποσότητα ινσουλίνης Η
ανακάλυψη της συσκευής έγινε στο
Πανεπιστήmicroιο της Βόρειας Καρολίνας και όπως
δηλώνει η οmicroάδα των ερευνητών laquoη συσκευή
αυτή θα microπορούσε να είναι ένα microοναδικό
εργαλείο για τον άνθρωποraquo Ο αναπληρωτής
καθηγητής κ Τζεν Γκου του τmicroήmicroατος
Βιοϊατρικής Τεχνολογίας του Πανεπιστηmicroίου της
Βόρειας Καρολίνας είπε laquoδηmicroιουργήσαmicroε ένα
εύκολο στη χρήση microη τοξικό από συmicroβατικά
υλικά έξυπνο έmicroπλαστρο το οποίο microπορεί να
προσαρmicroοστεί στις ανάγκες του κάθε
διαβητικού ατόmicroουraquo
Η συσκευή αυτή θα αποδεσmicroεύσει
εκατοmicromicroύρια άτοmicroα microε διαβήτη τα οποία είναι
αναγκασmicroένα να τρυπάνε τακτικά τα δάχτυλα
τους προκειmicroένου να ελέγξουν τα επίπεδα του
σακχάρου τους και να χορηγήσουν την
απαραίτητη ποσότητα ινσουλίνης στον
οργανισmicroό τους Η οmicroάδα ανέπτυξε τα laquoέξυπνα
νανοσωmicroατίδιαraquo από microικροσκοπικές φυσαλίδες
που περιέχουν microια microικρή ποσότητα της
ινσουλίνης και των ενζύmicroων σχεδιασmicroένα να
ανιχνεύουν τη γλυκόζη Όταν αισθάνονται microια
αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα οι φυσαλίδες
αποσυντίθενται απελευθερώνοντας
συγκεκριmicroένες ποσότητες ινσουλίνης ανάλογα
microε την ποσότητα γλυκόζης που υπάρχει Όταν
αυτό το επίθεmicroα τοποθετείται επάνω στο
δέρmicroα οι microικρο-βελόνες διαπερνούν την
επιφάνεια και έρχονται σε επαφή microε το αίmicroα
που ρέει microέσω των τριχοειδών που βρίσκονται
ακριβώς από κάτω
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 27
Είναι οι διαβητικοί πιοευάλωτοι στιςλοιmicroώξεις
Αναστασίου Γεωργία
4ο ετής φοιτήτρια Τmicroήmicroατος Ιατρικής
Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων
Σακχαρώδης ∆ιαβήτης (Σ∆) και τα λοιmicroώδη
νοσήmicroατα είναι απrsquo τα συχνότερα αίτια
νοσηρότητας Σύmicroφωνα microε τον Παγκόσmicroιο
Οργανισmicroό Υγείας (ΠΟΥ) ο Σ∆ είναι ένα από
τα πιο συχνά νοσήmicroατα microε περίπου 350
εκατοmicromicroύρια ασθενείς ανά τον κόσmicroο Ο
αριθmicroός των πασχόντων αναmicroένεται να έχει
διπλασιαστεί ως 2030 ∆εδοmicroένα και
τεκmicroηριωmicroένες microελέτες δείχνουν ότι οι
διαβητικοί είναι πιο επιρρεπείς στις λοιmicroώξεις
Είναι γεγονός ότι
1) αρκετές συνήθεις λοιmicroώξεις απαντώνται σε
διαβητικούς συχνότερα
2) κάποιες άλλες απαντώνται σχεδόν
αποκλειστικά σε αυτούς και
3) υπάρχουν λοιmicroώξεις που στους
διαβητικούς έχουν περισσότερες επιπλοκές
Πολλές έρευνες τεκmicroηριώνουν την ύπαρξη
αmicroφίδροmicroης σχέσης ανάmicroεσα στο Σ∆ και τις
λοιmicroώξεις χωρίς όmicroως να αποσαφηνίζεται ο
microηχανισmicroός που καθιστά τους διαβητικούς πιο
ευάλωτους Φαίνεται πάντως πως η
ανεπαρκής ρύθmicroιση της γλυκόζης αυξάνει την
επίπτωση των λοιmicroώξεων ενώ οι τελευταίες
συντελούν στην απορρύθmicroιση του Σ∆ Οι πιο
συχνές λοιmicroώξεις που απαντώνται σε
διαβητικούς είναι λοιmicroώξεις του κατω-τέρου
αναπνευστικού και του ουροποιητικού
συστήmicroατος του δέρ-microατος και τραυmicroάτων του
στόmicroατος και κυρίως περιοδοντικά (εικ1)
Ο Σ∆ προκαλεί διαταραχές σε από όλο το
φάσmicroα της ανοσίας δηλαδή της άmicroυνας του
οργανισmicroού Αρχικά ο Σ∆ microέσω των
επιπλοκών του όπως η νευροπάθεια και τα
έλκη διαταράσσει το δέρmicroα που αποτελεί την
πρώτη γραmicromicroή άmicroυνας του οργανισmicroού
Επιπροσθέτως οι καταστάσεις υπεργλυκαιmicroίας
προ-καλούν βλάβη στα ουδετερόφιλα microε
αποτέλεσmicroα την έκπτωση των αντιmicroικροβιακών
ιδιοτήτων αυτών Έρευνες επιστηmicroονικές
υποστηρίζουν ότι o Σ∆ επιβραδύνει την
επούλωση των πληγών γεγονός που αυξάνει
την πιθανότητα microόλυνσης και κατά επέκταση τη
λοίmicroωξη των τραυmicroάτων Καταληκτικά
δεδοmicroένα δείχνουν ότι οι ασθενείς microε Νεανικό
∆ιαβήτη έχουν ελαττωmicroένη απελευθέρωση
κυττα-ρικών ουσιών microε τις οποίες τα κύτταρα
του ανοσοποιητικού συστή-microατος
επικοινωνούν
Οι συχνότερες λοιmicroώξεις συστηmicroάτων στο
Σ∆
Ο Σ∆ επιπλέκεται συχνά microε λοιmicroώξεις
δέρmicroατος και microαλακών microορίων από τις οποίες
η κυτταρίτιδα (εικ2) και ο ερυσίπελας (εικ3)
είναι οι πιο συχνές Ακόmicroη συνιστά
28 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προδιαθεσικό
παράγοντα
των νεκρω-
τικών
λοιmicroώξεων
δέρmicroατος που
προσβάλλουν
κυρίως τα
άκρα και το
κοιλιακό
τοίχωmicroα Η
κλινική
εmicroφάνιση των λοιmicroώξεων αυτών ξεκινά microε
πυρετό και ρίγος ο Σ∆ απορρυθmicroίζεται και η
χορηγούmicroενη ινσουλίνη αδυνατεί να δράσει
Υπάρχει ταχυκαρδία τοπικό οίδηmicroα microε
δύσοσmicroο υγρό και έντονο τοπικός πόνος
Οmicroοίως συχνές στους
διαβητικούς είναι οι
microυκητιασικές λοιmicroώξεις
και κυρίως οι καντιτιάσεις
microε συνηθέστερες
εντοπίσεις το microηρό το
βλεννογόνο του
στόmicroατος (εικ4) τα
γεννητικά όργανα και τα
νύχια Πιο ειδικά η
ονυχοmicroυκητίαση (εικ5)
παρατηρείται microε
τριπλάσια συχνότητα σε
διαβητικούς ενώ συχνός είναι και ο δερmicroατικός
λειχώνας
Μια ακόmicroη κατηγορία λοιmicroώξεων συχνή
στους διαβητικούς είναι οι ουρολοιmicroώξεις (2-4
φορές πιο συχνά) και οι αναπνευστικές
λοιmicroώξεις Στην πρώτη κατηγορία
παρατηρούνται κυρίως η πυελονεφρίτιδα και η
κυστίτιδα Η πυελονεφρίτιδα ξεκινά microε πυρετό
και αύξηση των λευκών αιmicroοσφαιρίων Σε
περίπτωση ύπαρξης ψηλαφητής microάζας στη
νεφρική χώρα και πυρετού για περισσότερο
από 4 ηmicroέρες τίθεται υποψία περινεφρικού
αποστήmicroατος Στη δεύτερη κατηγορία
συναντώνται συνηθέστερα η πνευmicroο-νική
φυmicroατιώση και η microικροβιακή πνευmicroονία (εικ6)
Καταληκτικά η καλύτερη θεραπεία είναι η
πρόληψη δηλαδή η καλή ρύθmicroιση του
σακχάρου της χοληστερόλης και της
αρτηριακής πίεσης ώστε να microειωθεί η microικρο-
αγγειακή και η microακροαγγειακή επιβάρυνση
Εξίσου σηmicroαντική είναι η εκπαίδευση του
ασθενή και η εξατοmicroικευmicroένη εφαρmicroογή
προφυ-λακτικών microέτρων Ο ίδιος πρέπει να
bull Να περιποιείται τα άκρα
bull Να φορά υποδήmicroατα και κάλτσες
bull Να ελέγχει το δέρmicroα του για φυσαλίδες
εκδορές και τραύmicroατα
bull Να χρησιmicroοποιεί λάδια ενυδατικά λοσιόν για
αποφυγή ελκών
bull Να εφαρmicroόζει καλή υγιεινή του ουροποιητικού
συστήmicroατος
bull Να καταναλώνει επαρκή ποσότητα υγρών
bull Να αποφεύγει τα σπερmicroατοκτόνα
bull Να περιλαmicroβάνει στη διατροφή του το
γιαούρτι και
bull Να εmicroβολιάζεται
Συmicroπερασmicroατικά οι λοιmicroώξεις επιπλέκουν
την ήδη επιβαρρυmicromicroένη ποιότητα ζωής των
ασθενών Οι διαβητικοί θεωρούνται
ανοσοκατεσταλmicroένοι Κατά την καταπολέmicroηση
των λοιmicroώξεων απαιτείται ορθο-λογισmicroός
χρήσης αντιβιοτικών καθόσον στη χώρα microας
χρησιmicroοποιούνται ευρέως και οι ασθενείς
έχουν αποκτήσει αντοχή στη δράση τους
Ζωτικής σηmicroασίας είναι η ανάγκη στενής
συνεργασίας microεταξύ διαβητολόγου και
λοιmicroωξιολόγου ώστε η αντιmicroετώπιση της
λοίmicroωξης να είναι έγκαιρη ανεπίπλεκτη και
αποτελεσmicroατική
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29
ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ
ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ
Σπύρος Αθανασίου
Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας
αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας
και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών
νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των
βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό
επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο
Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν
ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε
προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και
έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι
τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον
microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να
επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών
χρόνιων νοσηmicroάτων
Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις
βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε
microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την
τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως
δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και
παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές
κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση
microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )
απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη
διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και
microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων
microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση
σοβαρών ασθενειών
Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η
πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι
περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές
ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη
διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης
είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία
επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την
πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών
συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά
προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς
και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε
αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που
παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν
οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι
οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν
είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης
διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των
ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία
του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν
microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες
Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη
εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών
(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη
και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες
και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια
ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων
ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους
Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο
καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να
λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων
ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο
περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για
τους διαβητικούς
Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική
microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως
συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν
και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το
χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό
Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά
ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το
microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη
χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα
πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο
υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους
υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε
περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν
30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προκαλούν παρενέργειες
Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί
βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης
Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται
άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση
σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η
έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην
ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών
διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του
οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία
διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης
τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και
δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι
πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς
αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η
λήψη του
Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι
απαραίτητος παράγοντας για τη δράση
περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε
άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα
microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις
αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το
σωστό microεταβολισmicroό των οστών την
ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των
ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της
κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου
σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην
ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία
καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του
διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση
Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε
άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα
ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη
microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές
πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι
ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η
βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε
διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό
τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη
καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και
φρουκτόζης
Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει
προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε
περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και
σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους
διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου
ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν
microακροαγγειακές επιπλοκές
Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο
αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους
διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια
πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές
πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο
Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της
βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει
δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες
έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης
σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του
διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά
έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι
σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η
συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης
Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε
αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες
είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω
της παραγωγής ελεύθερων ριζών
Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι
απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις
Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και
κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή
επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης
επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός
σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών
του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η
νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα
σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην
ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος
καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της
εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C
βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά
Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)
Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη
αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη
Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β
είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι
φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να
προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική
τους microορφή το φολικό οξύ
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31
Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για
ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των
υδατανθράκων των λιπιδίων και των
πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι
δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του
παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το
κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια
Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον
microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε
κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)
∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία
της όρασης της αναπαραγωγής της
φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας
Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής
στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η
συmicroπληρωmicroατική λήψη της
Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για
ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό
καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo
Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο
σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-
λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί
άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η
βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η
θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του
συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο
αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους
υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια
Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική
νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές
Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως
συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει
υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές
διαταραχές
Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)
Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των
τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης
Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και
microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων
αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις
αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν
σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί
τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς
(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η
λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία
του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού
συστήmicroατος
Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα
αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών
ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και
ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες
από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο
ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις
απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της
διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο
microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις
κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών
στοιχείων
Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι
οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για
την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα
πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)
συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την
ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν
Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες
περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που
ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να
προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες
microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή
σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα
ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα
ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η
υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου
σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους
προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον
οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η
σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι
επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo
ΠΗΓΕΣ
1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά
2 wwwdiabeticl ivingonlinecom
3 wwwdiabeteshealthcom
4 Diabetes Spectrum
5 wwwsmarthealthgr
6 wwwdiabetesselfmanagementcom
32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 16
Απλά βήmicroατα για ναβελτιώσουmicroε τη ζωή
microας
Θέλετε να αισθανθείτε καλύτερα Υπάρχουν
τέσσερις απλοί τρόποι
∆ιερωτηθείτε εκφράστε τα συναισθήmicroατά σας
αποφασίστε κι αγκαλιάστε τους δικούς σας
ανθρώπους
Η πλοήγηση στο διαδίκτυο αποτελεί microια
καθηmicroερινή πρακτική για την πλειονότητα των
ανθρώπων της σύγχρονης εποχής Πολλοί
microάλιστα συχνά ακολουθούmicroε συmicroβουλές
ευτυχίας ή συγκεκριmicroένες συνταγές επιτυχίας
για microια καλύτερη ζωή από ανθρώπους που είτε
επικοινωνούmicroε microαζί τους στα microέσα κοινωνικής
δικτύωσης είτε διαβάζουmicroε άρθρα τους στο
διαδίκτυο Οι άνθρωποι όmicroως αυτοί τις
περισσότερες φορές δεν ξέρουν καν ποιο θέmicroα
πραγmicroατικά microας απασχολεί Καλό θα ήταν
λοιπόν να είmicroαστε περισσότερο επιφυλακτικοί
και να microην εmicroπιστευόmicroαστε εύκολα κάθε
συmicroβουλή που microας δίνεται ή τυχαίνει να
διαβάζουmicroε
Στην πραγmicroατικότητα σας προτείνουmicroε να
microην εmicroπιστευτείτε ούτε το περιεχόmicroενο των
γραmicromicroών αυτού του άρθρου (ως κριτικοί
αναγνώστες) παρά microόνο τις microελέτες
νευροεπιστηmicroόνων οι οποίες καταδεικνύουν
τους παράγοντες που microπορούν πραγmicroατικά να
microας οδηγήσουν σε microια πιο ποιοτική ζωή
Ο ερευνητής των νευροεπιστηmicroών του UCLA
(του Πανεπιστηmicroίου της Καλιφόρνια στο Λος
Άντζελες) Alex Korb microάς δίνει λοιπόν κάποιες
ιδέες που microπορεί να microας βοηθήσουν
ουσιαστικά στο να ακολουθήσουmicroε στη ζωή
microας microια πορεία που θα microας κάνει να
αισθανθούmicroε καλύτερα
Στις παρακάτω γραmicromicroές θα λάβουmicroε
απαντήσεις σε ερωτήmicroατα που συχνά microας
απασχολούν από έναν άνθρωπο που
πραγmicroατικά γνωρίζει πως microπορεί να microας
βοηθήσει
1) Ψάξτε τις αιτίες
Υπάρχουν φορές που οι σκέψεις microας δεν microας
επιτρέπουν να αισθανθούmicroε τουλάχιστον
όmicroορφα αν όχι ευχάριστα Μπορεί να
νιώθουmicroε ενοχή ή ντροπή χωρίς σαφή λόγο
Ποια λοιπόν είναι η σωστή ερώτηση που θα
πρέπει να θέτουmicroε στον εαυτό microας όταν δεν
αισθανόmicroαστε καλά Μα φυσικά το γιατί
Είτε θέλουmicroε να το πιστέψουmicroε είτε όχι τα
συναισθήmicroατα της ενοχής και της ντροπής
ενεργοποιούνται από το λεγόmicroενο laquoκέντρο
ανταmicroοιβήςraquo του εγκεφάλου το οποίο επίσης
σχετίζεται microε τη microάθηση και τον εθισmicroό
Παρά λοιπόν τις έντονες διαφορές τους η
περηφάνια η ντροπή η ενοχή ενεργοποιούνται
από παρόmicroοια νευρωνικά κυκλώmicroατα
Εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι ότι η υπερηφάνεια
είναι το πιο ισχυρό από αυτά τα συναισθήmicroατα
στην ενεργοποίηση της δραστηριότητας των
συγκεκριmicroένων περιοχών
Παραδόξως επίσης και η ανησυχία σε
βραχυπρόθεσmicroο επίπεδο microας κάνει να
αισθανόmicroαστε λίγο καλύτερα ndash θεωρώντας ότι
microέσω αυτής συmicroβάλλουmicroε στην επίλυση των
προβληmicroάτων microας Αυτό αρχικά microπορεί να
φαίνεται αντιφατικό αλλά δείχνει ότι όταν
είmicroαστε αγχωmicroένοι -ες είναι καλύτερο να
κάνουmicroε κάτι γιrsquo αυτό - ακόmicroα και να
ανησυχήσουmicroε - από το να microείνουmicroε αδρανείς
Σαφώς η ενοχή η ντροπή και η ανησυχία
είναι άσχηmicroες microακροπρόθεσmicroες λύσεις Τι
λοιπόν προτείνουν οι νευροεπιστήmicroονες ότι θα
πρέπει να κάνουmicroε Να διερωτηθούmicroε για ποια
πράγmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες
Η ευγνωmicroοσύνη σχετίζεται microε τα θετικά
συναισθήmicroατα που αισθανόmicroαστε όταν microας
συmicroβαίνει κάτι καλό όταν εκτιmicroάmicroε όσα θετικά
συmicroβαίνουν γύρω microας χωρίς να τα θεωρούmicroε
δεδοmicroένα αποτελώντας επιλογή και συνάmicroα
στάση ζωής Και σαφώς επηρεάζει
πραγmicroατικά το microυαλό microας ∆ιερωτάστε βέβαια
17 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
microε ποιον τρόπο συmicroβαίνει αυτό
Τα οφέλη της ευγνωmicroοσύνης ξεκινούν από το
σύστηmicroα της ντοπαmicroίνης κι επειδή
αισθανόmicroαστε ευγνώmicroονες ενεργοποιείται το
στέλεχος της περιοχής του εγκεφάλου που την
παράγει
Προσπαθώντας λοιπόν να σκεφτούmicroε τα
πράγmicroατα για τα οποία νιώθουmicroε ευγνώmicroονες
επικεντρωνόmicroαστε στις θετικές πτυχές της
ζωής microας και microε αυτή τη διαδικασία αυξάνεται η
παραγωγή σεροτονίνης Σηmicroειώνουmicroε δε πως
τα χαmicroηλά επίπεδα της σεροτονίνης σχετίζονται
microε την κακή διάθεση την επιθετική
συmicroπεριφορά και την εmicroφάνιση κατάθλιψης
Σαφώς ορισmicroένες συγκυρίες ή καταστάσεις
που βιώνουmicroε microοιάζουν σαν να laquoφάγαmicroεraquo
γροθιά στο στοmicroάχι microας και αισθανόmicroαστε σαν
να microην υπάρχει τίποτα για το οποίο να
νιώθουmicroε ευγνώmicroονες Παρά ταύτα δεν
πειράζει ∆εν χρειάζεται πάντα να βρίσκουmicroε
κάτι καθώς η διαδικασία και microόνο της
αναζήτησης πραγmicroατικά microετράει
Το να θυmicroόmicroαστε να είmicroαστε ευγνώmicroονες για
όσα θετικά όmicroορφα microας συmicroβαίνουν αποτελεί
ένδειξη υψηλής συναισθηmicroατικής νοηmicroοσύνης
Και η ευγνωmicroοσύνη δεν συνδέεται microόνο microε την
ευτυχία αλλά και microε τη δηmicroιουργία ενός
κατάλληλου πλαισίου ανάπτυξης και εξέλιξης
των σχέσεων microας
Τι microάς συmicroβαίνει όmicroως όταν τα κακά
συναισθήmicroατα microας κατακλύζουν Όταν δεν
γνωρίζουmicroε καν πώς να τα διαχειριστούmicroε
Υπάρχει microια εύκολη απάντηση
2) Αρνητικά συναισθήmicroατα
Ας συνδέσουmicroε τα άσχηmicroα ndash αρνητικά
συναισθήmicroατα microε τη λύπη την ανησυχία το
θυmicroό
Ο ερευνητής Gross διαπίστωσε ότι οι
άνθρωποι που προσπαθούν να καταπνίξουν
microια αρνητική συναισθηmicroατική εmicroπειρία
αποτυγχάνουν τελικά να το κάνουν Ενώ
θεωρούν ότι φαίνονται καλά προς τα έξω το
microεταιχmicroιακό τους σύστηmicroα φανερώνει τα
αρνητικά τους συναισθήmicroατα προς τα microέσα
όσο κι αν προσπαθούν να τα καταπνίξουν Το
ίδιο καταδεικνύουν πορίσmicroατα έρευνας
λειτουργικής απεικόνισης microαγνητικού
συντονισmicroού (fMRI) του Kevin Ochsner (του
Πανεπιστηmicroίου Columbia) τονίζοντας microάλιστα
πως η προσπάθεια να κρύβουmicroε ή να
καταπνίγουmicroε τα αρνητικά microας συναισθήmicroατα
σε καmicroία περίπτωση δεν microας ωφελεί αντίθετα
σε ορισmicroένες περιπτώσεις λειτουργεί
υποστηρικτικά και ενισχύει τα συναισθήmicroατα
αυτά
Στην πραγmicroατικότητα microόνο η έκφραση και
παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας microπορεί να
λειτουργήσει υποστηρικτικά και να microας
ωφελήσει καθώς χρησιmicroοποιώντας το λόγο
κάνοντας έmicromicroεσες αναφορές ή ακόmicroα και
απλουστεύσεις της εmicroπειρίας microας microειώνουmicroε τη
διέγερση αυτών των συναισθηmicroάτων Ακόmicroα
και η περιγραφή ενός αρνητικού
συναισθήmicroατος microε microια ή δύο λέξεις βοηθά στη
microείωση της έντασης του συναισθήmicroατος αυτού
Πολλές microάλιστα αρχαίες microέθοδοι ήταν πολύ
πιο microπροστά από σύγχρονες πρακτικές της
εποχής microας όπως ο διαλογισmicroός ο οποίος
βέβαια χρησιmicroοποιείται διαχρονικά Η έκφραση
και παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας λοιπόν
αποτελεί βασικό εργαλείο της γνώσης και της
συναίσθησης επηρεάζοντας τον εγκέφαλο microας
microε τόση δύναmicroη η οποία ασκεί καθοριστική
επίδραση και στους ανθρώπους του
περιβάλλοντός microας
Παρόλα αυτά αν τελικά δεν αισθανόmicroαστε
άσχηmicroα δυστυχώς υπάρχουν κάποια
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 18
περιστατικά κάποιες καταστάσεις ή
εmicroπειρίες που βιώνουmicroε στη ζωή microας και
microας προκαλούν άγχος ή πίεση Υπάρχει
όmicroως κι ένας απλός τρόπος για να τις
νικήσουmicroε
3) Λήψη αποφάσεων
Το γεγονός ότι κάθε φορά που
λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση στη συνέχεια
αισθανόmicroαστε ότι είmicroαστε σε κατάσταση
ηρεmicroίας δεν αποτελεί τυχαίο γεγονός
Επιστηmicroονικά έχει αποδειχθεί ότι η λήψη
αποφάσεων microειώνει το άγχος και την
ανησυχία καθώς microας βοηθά να λύσουmicroε τα
προβλήmicroατά microας και επηρεάζει τη λειτουργία
του εγκεφάλου microας
Η λήψη αποφάσεων ως διαδικασία
περιλαmicroβάνει τόσο τον καθορισmicroό των στόχων
όσο και τη δηmicroιουργία προθέσεων και
προσδοκιών Και οι τρεις αποτελούν microέρος του
ίδιου νευρικού κυκλώmicroατος και επιδρούν θετικά
microειώνοντας την ανησυχία και το άγχος Η λήψη
αποφάσεων βοηθά στο να ξεπερνάmicroε ή
τουλάχιστον να σταmicroατάmicroε να έλκουmicroε
αρνητικά ερεθίσmicroατα και ρουτίνες
Σαφώς όmicroως microπορεί να αποτελέσει και microια
δύσκολη ή ακόmicroα και επίπονη διαδικασία Άρα
εν κατακλείδι τι είδους αποφάσεις θα πρέπει
να λαmicroβάνουmicroε Ο τοmicroέας των
νευροεπιστηmicroών έχει την απάντηση
Να παίρνουmicroε microια laquoαρκετά καλήraquo απόφαση
∆ε χρειάζεται να προσπαθούmicroε στοχεύοντας
στην καλύτερη απόφαση καθώς είναι ευρέως
γνωστό ότι η τελειοmicroανία συχνά ταυτίζεται microε
καταστάσεις άγχους και πίεσης Και οι microελέτες
που αφορούν τη την εγκεφαλική λειτουργία
καταδεικνύουν την εν λόγω ταύτιση καθώς
στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να είναι
όλα τέλεια κατακλύζεται ο εγκέφαλός microας microε τα
συναισθήmicroατα που microας κάνουν να νιώθουmicroε
ότι βρισκόmicroαστε εκτός ελέγχου
Στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να
επιτύχουmicroε το καλύτερο ή ακόmicroα και το τέλειο
αποτέλεσmicroα κι όχι απλά το καλό προκαλούmicroε
έντονη συναισθηmicroατική δραστηριότητα
Αντίθετα microέσω της αναγνώρισης ότι αυτό microε το
οποίο καταπιανόmicroαστε είναι αρκετά καλό
ενεργοποιούνται περισσότερες περιοχές που
microας βοηθούν να νιώθουmicroε ότι έχουmicroε καλύτερο
έλεγχο
Έτσι όταν λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση ο
εγκέφαλός microας microάς οδηγεί στο να
αισθανόmicroαστε ότι έχουmicroε τον έλεγχο και όπως
έχει προαναφερθεί η αίσθηση του ελέγχου
microειώνει το στρες Αλλά το πραγmicroατικά
συναρπαστικό είναι πως η λήψη αποφάσεων
ενισχύει την ευχαρίστηση
Μπορούmicroε να αντιληφθούmicroε ότι όταν
λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση σχετικά microε ένα
στόχο που έχουmicroε θέσει και εν συνεχεία
επιτυγχάνουmicroε τον εν λόγω στόχο
αισθανόmicroαστε καλύτερα από ό τι όταν κάτι
θετικό microάς συmicroβαίνει αλλά κατά τύχη
Και αυτό απαντά στο αιώνιο microυστήριο του
λόγου για τον οποίο όταν αποφασίζουmicroε
εξαναγκαστικά να γραφτούmicroε στο γυmicroναστήριο
αυτό αποτελεί microια εξαιρετικά δύσκολη
απόφαση για εmicroάς καθώς στην
πραγmicroατικότητα σέρνουmicroε τους εαυτούς microας
και δεν λαmicroβάνουmicroε την απόφαση να
γυmicroναστούmicroε από ευχαρίστηση
Όταν λοιπόν κάνουmicroε κάτι γιατί θεωρούmicroε
ότι πρέπει (στην ουσία όmicroως αναγκαζόmicroαστε)
αυτό δεν αποτελεί πραγmicroατικά microια εθελοντική
απόφαση και γιrsquo αυτό το λόγο ο εγκέφαλός microας
και εν κατακλείδι εmicroείς οι ίδιοι-ες δεν
αισθανόmicroαστε ευχαρίστηση και δεν ωθούmicroαστε
στο να συνεχίσουmicroε να λαmicroβάνουmicroε αυτή την
απόφαση Αντίθετα αισθανόmicroαστε άγχος και
microε αυτόν τον τρόπο σαφώς δεν microπορούmicroε να
οικοδοmicroήσουmicroε microια καλή συνήθεια ακόmicroα κι αν
αυτή είναι η συνήθεια της σωmicroατικής άσκησης
19 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Νιώθουmicroε ευγνώmicroονες δηλώνουmicroε τα
αρνητικά microας συναισθήmicroατα και λαmicroβάνουmicroε
περισσότερες αποφάσεις Εξαιρετικά Αλλά
όmicroως όλα αυτά αποτελούν microια microοναχική
συνταγή της ευτυχίας και microάλλον ως άνθρωποι
και κοινωνικά όντα χρειαζόmicroαστε κι άλλα
άτοmicroα
Τι λοιπόν υποδεικνύει η νευροεπιστήmicroη ότι
microπορούmicroε να κάνουmicroε ώστε να είmicroαστε
περισσότερο ευτυχισmicroένοι Κάτι πολύ απλό
που καλό θα είναι να microην παραλείπουmicroε και
συmicroπεριλαmicroβάνει και τους πολύτιmicroους
laquoάλλουςraquo του περιβάλλοντός microας ώστε να microην
νιώθουmicroε microοναξιά
4) Ανθρώπινη επαφή - ανθρώπινο
άγγιγmicroα
Όχι βέβαια αδιακρίτως ώστε να
αποφύγουmicroε τυχόντα δυσάρεστα
προβλήmicroατα Αποδεικνύεται λοιπόν ότι είναι
εξαιρετικά καλό να επιτρέπουmicroε στον εαυτό
microας να αισθάνεται την αγάπη και την αποδοχή
των άλλων και συνάmicroα να την εκφράζει καθώς
όταν δεν επιτρέπουmicroε την ανθρώπινη επαφή
και επικοινωνία στην ουσία υποβάλλουmicroε τον
εαυτό microας σε microια εξαιρετικά επώδυνη και
microοναχική διαδικασία
Ας δούmicroε τώρα τι κατέδειξαν τα ευρήmicroατα
νευροεπιστηmicroονικής microελέτης κατά την οποία οι
συmicromicroετέχοντες είχαν υποβληθεί στη διαδικασία
να παίζουν ένα βίντεο παιχνίδι όπου πετούσαν
microπάλες ο ένας στον άλλο χωρίς στην
πραγmicroατικότητα να υπάρχουν αληθινοί
συmicroπαίκτες παρά microόνο laquoηλεκτρονικοίraquo (καθώς
όλα ήταν δηmicroιούργηmicroα υπολογιστικού
προγράmicromicroατος) Σηmicroειώνουmicroε βέβαια ότι οι
συmicromicroετέχοντες παρακολουθούνταν από
πραγmicroατικούς ανθρώπους - επιστήmicroονες
Τι συνέβη λοιπόν όταν οι άλλοι παίκτες
σταmicroάτησαν να παίζουν και δεν πετούσαν την
microπάλα Ο εγκέφαλος των συmicromicroετεχόντων
αντέδρασε microε ίδιο τρόπο σαν να βίωνε
σωmicroατικό πόνο Απλούστερα θα λέγαmicroε ότι τα
πορίσmicroατα της έρευνας απέδειξαν πως η
απόρριψη δεν πονάει microόνο σαν να σπάει η
καρδιά microας αλλά σαν να σπάει και το πόδι
microας
Στην πραγmicroατικότητα ο κοινωνικός
αποκλεισmicroός ενεργοποιεί το ίδιο κύκλωmicroα
όπως ο σωmicroατικός πόνος Έτσι στο σηmicroείο
που σταmicroάτησε η ανταλλαγή πασών microπάλας η
microικρή αυτή αλλαγή ήταν αρκετή για να
προκαλέσει αισθήmicroατα κοινωνικού
αποκλεισmicroού
Οι σχέσεις λοιπόν είναι πολύ σηmicroαντικές για
τη λειτουργία του εγκεφάλου microας και καλό θα
ήταν αν θέλουmicroε να οδηγηθούmicroε προς την
ευτυχία να αγγίζουmicroε τους οικείους microας τους
ανθρώπους του στενού περιβάλλοντός microας
Μέσω microάλιστα της αφής απελευθερώνεται και
η ωκυτοκίνη (η ορmicroόνη της γαλουχίας η
λεγόmicroενη ορmicroόνη της αγάπης της αγκαλιάς
της σύνδεσης)
Σαφώς δεν είναι σκόπιmicroο να αγγίζουmicroε τους
πάντες αλλά ακόmicroα και οι χειραψίες ή τα
χτυπήmicroατα στην πλάτη λειτουργούν ευεργετικά
στη διάθεσή microας Όσο δε αφορά τους
ανθρώπους του οικογενειακού ή φιλικού
περιβάλλοντός microας καλό θα ήταν να κάνουmicroε
προσπάθειες να τους αγγίζουmicroε πιο συχνά
Καθώς η επαφή το άγγιγmicroα το χάδι έχουν
απίστευτα ισχυρή δύναmicroη - microας προσδίδουν
πειθώ αυξάνουν την απόδοση των οmicroάδων
ενισχύουν ακόmicroη και τις microαθησιακές microας
ικανότητες Αγγίζοντας λοιπόν κάποιον που
αγαπάmicroε στην πραγmicroατικότητα microειώνουmicroε τον
πόνο Σε microελέτες δε που έγιναν σε παντρεmicroένα
ζευγάρια φαίνεται πως η επαφή τα αγγίγmicroατα
ενίσχυσαν τους δεσmicroούς του ζευγαριού
Επιπλέον κρατώντας το χέρι κάποιου εκτός
από το γεγονός ότι microπορεί να βοηθηθούmicroε να
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 20
αισθανθούmicroε πιο άνετα αποφεύγουmicroε συνάmicroα
άλλες επώδυνες για το microυαλό microας καταστάσεις
Γιrsquo αυτό αγκαλιάστε κάποιον τώρα κιόλας Και
microην δεχθείτε microικρές γρήγορες αγκαλιές
Πείτε στους ανθρώπους που θα αγκαλιάσετε
πως κάποιος νευροεπιστήmicroονας σάς
συνέστησε τις microεγάλης διάρκειας αγκαλιές
Έρευνες έδειξαν πως λαmicroβάνοντας και
δίνοντας πέντε αγκαλιές την ηmicroέρα για
τέσσερις εβδοmicroάδες αυξάνουmicroε την ευτυχία
microας για microεγάλο χρονικό διάστηmicroα
Έτσι λοιπόν θα πρέπει να επιδιώκουmicroε να
περνάmicroε χρόνο microε τους δικούς microας ανθρώπους
και να microοιραζόmicroαστε αγκαλιέςΘα πρέπει να
τονιστεί ότι η δύναmicroη της ανταλλαγής γραπτών
microηνυmicroάτων δεν είναι αρκετή Αρκεί microόνο να
αναλογιστούmicroε πως όταν βιώνουmicroε microια
κατάσταση άγχους και στη συνέχεια
επισκεπτόmicroαστε αγαπηmicroένα microας πρόσωπα ή
τους microιλάmicroε στο τηλέφωνο αισθανόmicroαστε πολύ
καλύτερα Κι ότι δεν συmicroβαίνει το ίδιο όταν
ανταλλάσσουmicroε γραπτά microηνύmicroατα
Αφήνουmicroε λοιπόν τα γραπτά microηνύmicroατα και
επιλέγουmicroε τις κατά πρόσωπο συναντήσεις και
τις αγκαλιές
Επειδή όmicroως σκοπός του εν λόγω άρθρου
δεν είναι να σας φορτώσει microε πάρα πολλές
πληροφορίες ας συνοψίσουmicroε τις
αποδοτικότερες και ευκολότερες επιλογές που
πρέπει να κάνουmicroε για να ξεκινήσει η πορεία
microας προς την ευτυχία κατά τα πορίσmicroατα των
νευροεπιστηmicroονικών microελετών
bull ∆ιερωτόmicroαστε για ποια
θέmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες Αν
τυχόν δεν υπάρχουν απαντήσεις
δεν πειράζει Θυmicroόmicroαστε πως
ακόmicroα και η απλή αναζήτηση
βοηθάει
bull Εκφράζουmicroε τα αρνητικά microας
συναισθήmicroατα και έτσι βοηθάmicroε
το microυαλό microας να τα διαχειρίζεται
πολύ καλύτερα
bull Αποφασίζουmicroε Λαmicroβάνουmicroε αποφάσεις
laquoαρκετά καλέςraquo κι όχι σαφώς laquoτις καλύτερες
πάνω στη γη
bull Ανταλλάσσουmicroε αγκαλιές κι όχι γραπτά
microηνύmicroατα
Κλείνουmicroε microε τα λόγια του νευροεπιστήmicroονα
Alex Korb ο οποίος εξηγεί ότι Τα πάντα είναι
διασυνδεδεmicroένα Η ευγνωmicroοσύνη βελτιώνει τον
ύπνο Ο ύπνος microειώνει τον πόνο Ο
ελαττωmicroένος πόνος βελτιώνει τη διάθεσή microας
Η βελτιωmicroένη διάθεση microειώνει το άγχος το
οποίο βελτιώνει την επικέντρωση και τον
προγραmicromicroατισmicroό Η επικέντρωση και ο
κατάλληλος σχεδιασmicroός απαιτεί τη λήψη
αποφάσεων Η λήψη αποφάσεων microειώνει
περαιτέρω το άγχος και βελτιώνει την
απόλαυση Η απόλαυση microας ενισχύει να
αισθανόmicroαστε περισσότερο ευγνώmicroονες και
διατηρεί αυτή την ανοδική πορεία προς την
ευτυχία Η απόλαυση συνδέεται επίσης microε τις
κοινωνικές σχέσεις και επαφές οι οποίες microε τη
σειρά τους θα microας κάνουν πιο ευτυχισmicroένους -
ες
Κι όλοι -ες θέλουmicroε να είmicroαστε ευτυχισmicroένοι
-ες Αρκεί να γνωρίζουmicroε και να κάνουmicroε τις
κατάλληλες επιλογές Και νοmicroίζω πως για εmicroάς
που πλέον γνωρίζουmicroε ο δρόmicroος είναι πολύ
πιο εύκολος ή τουλάχιστον νευροεπιστηmicroονικά
εmicroπνευσmicroένος
Σε ελεύθερη microετάφραση από το περιοδικό
Time Αγγελική Ζώτου
21 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
ΕΚ∆ΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ
∆ΙΑΒΗΤΗ
Με αφορmicroή την Παγκόσmicroια Ηmicroέρα για τον
∆ιαβήτη ο σύλλογός microας οργάνωσε εκδήλωση
την Τετάρτη 11η Νοεmicroβρίου το απόγευmicroα Η
εκδήλωση είχε microεγάλη επιτυχία και έλαβε χώρα
στην κατάmicroεστη αίθουσα εκδηλώσεων της
ΛΑΦ Ι
Ευχαριστούmicroε θερmicroά τους φίλους και τα microέλη
του συλλόγου για την εmicroπιστοσύνη τους και
συmicroπαράστασή τους
Οι οmicroιλητές microας κκ Τίγκας και Τσιmicroηχόδηmicroος
ενθουσίασαν τους παρευρισκόmicroενους microε τις
εmicroπεριστατωmicroένες και κατανοητές οmicroιλίες τους
στα δύο βασικά και επίκαιρα θέmicroατα που
απασχολούν τους πάσχοντες από διαβήτη
τύπου Ι και Ι Ι
Ο κ Τσιmicroηχόδηmicroος Επίκουρος Καθηγητής
στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα
της οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου
Ιraquo
Και ο κ Τίγκας Επίκουρος Καθηγητής στο
Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα της
οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου Ι Ιraquo
Μετά το τέλος των οmicroιλιών ακολούθησε
πληθώρα ερωτήσεων από το ακροατήριο
22 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΖΩΗΣΤΑΑΤΟΜΑ ΜΕ
∆ΙΑΒΗΤΗ
Πώς τα φτιάχνουmicroεhellip
Οι επαγγελmicroατίες υγείας πολύ συχνά
κατευθύνουν και συmicroβουλεύουν τα άτοmicroα microε
διαβήτη έτσι ώστε να έχουν καλύτερη ποιότητα
ζωής ∆εν είναι όmicroως τόσο συχνό οι ειδικοί να
ασχολούνται microε τους συντρόφους των ατόmicroων
αυτών οι οποίοι χωρίς να έχουν διαβήτη
microαθαίνουν επίσης να ζουν microε αυτόν
Παρακάτω παρατίθενται δέκα χρήσιmicroες
συmicroβουλές που βοηθούν τους συντρόφους των
διαβητικών να υποστηρίξουν τα αγαπηmicroένα
τους πρόσωπα διατηρώντας πάντα τα υγιή
απαραίτητα όρια
1 Μην προσφέρετε αυθαίρετες συmicroβουλές
σχετικά microε τη διατροφή και τη διαχείριση του
διαβήτη εν γένει Μπορεί η πρόθεσή σας να
είναι η καλύτερη αλλά προέχει ο σεβασmicroός
στις προσωπικές επιλογές του ατόmicroου Πείτε τη
γνώmicroη σας microόνο εφόσον ρωτηθείτε Άλλωστε
κάποιες κοινές πεποιθήσεις σχετικά microε τον
διαβήτη έχουν πλέον είτε ξεπεραστεί είτε
διαψευσθεί
2 Συνειδητοποιήστε και αναγνωρίστε ότι η
διαχείριση του διαβήτη είναι microια πολύ
απαιτητική διαδικασία που διαρκεί 24 ώρες το
24ωρο και την οποία το άτοmicroο δεν διάλεξε και
ούτε microπορεί να παραιτηθεί από αυτή Το άτοmicroο
πρέπει να σκέφτεται τι πότε και πόσο θα φάει
να ρυθmicroίζει τη φυσική του άσκηση το στρες
καθώς και την αγωγή που λαmicroβάνει να microετρά
τακτικά τα επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα και
πολλά ακόmicroα
3 Μην αναφέρετε περιστατικά διαβητικών
που έχετε ακούσει microε σοβαρές επιπλοκές και
κακή έκβαση Ο διαβήτης είναι ένα νόσηmicroα
που φοβίζει το άτοmicroο που το έχει δεν
χρειάζονται λοιπόν επιπλέον laquoιστορίες
τρόmicroουraquo που αυξάνουν το άγχος Άλλωστε
είναι πλέον γνωστό ότι microε καλή διαχείριση
πολλά άτοmicroα microε διαβήτη ζουν πολλά χρόνια microε
υγεία και καλή ποιότητα ζωής
4 Προσφερθείτε να βοηθήσετε στην επιλογή
ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής Μπορείτε για
παράδειγmicroα να ξεκινήσετε από κοινού ένα
πρόγραmicromicroα φυσικής άσκησης άλλωστε η
υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωή είναι
ωφέλιmicroη για όλους
5 Μην αντιδράτε αρνητικά εάν το
αγαπηmicroένο σας πρόσωπο microετρά το σάκχαρό
του ή κάνει microια ένεση ινσουλίνης microπροστά σας
Είναι microια απαραίτητη διαδικασία για την καλή
ρύθmicroιση του διαβήτη η οποία είναι πιο
δύσκολη εάν πρέπει να γίνει κρυφά
6 Ρωτήστε πώς microπορείτε να βοηθήσετε Εάν
θέλετε να είστε υποστηρικτικοί υπάρχουν
πολλά microικρά πράγmicroατα που microπορείτε να
κάνετε Αρκεί να ρωτήσετε πρώτα
7 Μην προσφέρετε απερίσκεπτες
διαβεβαιώσεις microε σκοπό να microειώσετε το άγχος
του αγαπηmicroένου σας προσώπου Μη
συγκρίνετε το νόσηmicroά του για παράδειγmicroα microε
άλλα νοσήmicroατα όπως είναι ο καρκίνος για να
του αναδείξετε ότι τα πράγmicroατα θα microπορούσαν
να είναι χειρότερα Κάτι τέτοιο όχι microόνο δεν θα
τοντην κάνει να αισθανθεί καλύτερα αλλά
ενδεχοmicroένως να λειτουργήσει ως microήνυmicroα
υποτίmicroησης της σοβαρότητας του διαβήτη τη
στιγmicroή που πρόκειται για ένα σοβαρό νόσηmicroα
8 Υποστηρίξτε τις προσπάθειές του να
φροντίσει τον εαυτό τουτης Μπορείτε για
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 23
παράδειγmicroα να βοηθήσετε την προσπάθειά
τουτης συντρόφου σας για βελτίωση του
τρόπου ζωής microε τη διατήρηση ως επί το
πλείστο υγιεινών τροφίmicroων στο ψυγείο
Μπορείτε επίσης να σεβαστείτε την επιλογή
του να διακόψει την πρόσληψη microιας οmicroάδας
ανθυγιεινών τροφών και να microην τις
καταναλώνετε microπροστά τουτης Σίγουρα θα
βοηθήσει πολύ εάν δεν είστε εσείς η πηγή του
πειρασmicroού
9 Μην κρυφοκοιτάζετε ή σχολιάζετε τις τιmicroές
σακχάρου χωρίς να ρωτήσετε πριν Είναι πολύ
προσωπικές πληροφορίες που οη σύντροφός
σας microπορεί να microη θέλει να microοιραστεί Είναι
φυσιολογικό άλλωστε στην περίπτωση του
διαβήτη οι τιmicroές αυτές να είναι άλλοτε πολύ
υψηλές και άλλοτε πολύ χαmicroηλές Τα αυθαίρετα
σχόλιά σας για αυτές microπορεί να εντείνουν τα
αισθήmicroατα θυmicroού και απογοήτευσης που
συχνά ήδη υπάρχουν
10 Προσφέρετε απλόχερα την αγάπη σας
και την ενθάρρυνσή σας Πολλές φορές απλά
και microόνο το ενδιαφέρον σας microπορεί να
υποστηρίξει το αγαπηmicroένο σας πρόσωπο και
να το κινητοποιήσει έτσι ώστε να διαχειριστεί
microε επιτυχία τον διαβήτη
Πηγή mayoclinic
Οι Στατίνες microπορούννα αυξήσουν σε
microεγάλο ποσοστό τονκίνδυνο για τηνεmicroφάνιση διαβήτη
Οι στατίνες microπορούν να microειώσουν τη
χοληστερίνη και ακόmicroη και αν δηmicroιουργηθεί
φλεγmicroονή είναι ικανές να κρατήσουν τον
κίνδυνο των καρδιακών παθήσεων σε χαmicroηλά
επίπεδα
Το σίγουρο είναι ότι αυτά τα κοινά
συνταγογραφούmicroενα φάρmicroακα microπορεί να
αυξήσουν σε ένα microεγάλο ποσοστό τον κίνδυνο
για την εmicroφάνιση σακχαρώδη διαβήτη
Παράλληλα οι γιατροί είναι σε θέση να
διακρίνουν ένα σοβαρό κίνδυνο πριν από την
συνταγογράφηση στατινών όπως είναι και τα
φάρmicroακα microείωσης της χοληστερίνης τα οποία
είναι από τα πιο συχνά συνταγογραφούmicroενα
φάρmicroακα στην Αmicroερική Σε microία από τις microελέτες
που δηmicroοσιεύθηκε στο περιοδικό Diabetologia
επιστήmicroονες από την Φιλανδία διαπίστωσαν
πως οι άνδρες στους οποίους
συνταγογραφήθηκαν στατίνες για να microειώσουν
τη χοληστερίνη τους είχαν 46 microεγαλύτερη
πιθανότητα να εmicroφανίσουν διαβήτη microετά από 6
χρόνια σε σύγκριση microε εκείνους που δεν
έπαιρναν το συγκεκριmicroένο φάρmicroακο
Αξίζει να σηmicroειωθεί βέβαια πως οι στατίνες
κάνουν τους ανθρώπους πιο ανθεκτικούς ως
προς την επίδραση της ινσουλίνης - η οποία
διασπά τα σάκχαρα- και έτσι εκκρίνουν
λιγότερη ινσουλίνη Αυτό που καταλαβαίνει
κάποιος είναι ότι η επίδραση των στατινών
microοιάζει να είναι microεγαλύτερη στα άτοmicroα που
φαίνεται να έχουν όσο το δυνατόν πιο
φυσιολογικές τιmicroές γλυκόζης Πραγmicroατικότητα
αποτελεί το γεγονός ότι όσο microεγαλύτερη είναι η
δόση της στατίνης και για όσο microεγαλύτερο
24 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
διάστηmicroα χορηγείται σε ασθενείς τόσο
microεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος οι
συγκεκριmicroένοι ασθενείς να αποκτήσουν
διαβήτη
Παλαιότερες microελέτες έδειξαν ότι οι στατίνες
είναι ικανές να αυξήσουν τα επίπεδα του
σακχάρου στο αίmicroα καθώς και τον κίνδυνο
εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη από 10 έως
20 παρόλα αυτά όmicroως microία τόσο microεγάλη και
αρνητική επίδραση δεν έχει τεκmicroηριωθεί
επιστηmicroονικά Πολύ συχνά οι γιατροί θεωρούν
υπεύθυνες τις στατίνες για όσους ασθενείς
βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο εmicroφάνισης
καρδιακής νόσου διότι ένας βασικός
παράγοντας microελλοντικής ύπαρξης καρδιακών
προβληmicroάτων είναι και ο διαβήτης Πως
λοιπόν όλα τα παραπάνω microας οδηγούν σε
τέτοιου είδους συmicroπεράσmicroατα
O Dr Robert Eckel πρώην πρόεδρος της
Αmicroερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας και
καθηγητής της ιατρικής στο Πανεπιστήmicroιο του
Κολοράντο σηmicroείωσε πως αυτό είναι ένα
σενάριο microε καλά και άσχηmicroα νέα συγχρόνως
Αυτό που τόνισε είναι πως υπάρχουν πειστικά
στοιχεία ότι οι ασθενείς που λαmicroβάνουν
στατίνες διατρέχουν αυξηmicroένο κίνδυνο
εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη αλλά από την
άλλη πλευρά συmicroβάλλουν στη microείωση του
κινδύνου καρδιακής προσβολής εγκεφαλικού
επεισοδίου ή ακόmicroα και θανατηφόρας
καρδιακής νόσου Με αυτόν τον τρόπο
αντισταθmicroίζονται και οι παρενέργειες των
στατινών που οδηγούν στην εmicroφάνιση διαβήτη
Με άλλα λόγια οι στατίνες microπορούν να
προσφέρουν πολλά καλά στους ανθρώπους
που έχουν καρδιακά προβλήmicroατα microε το τίmicroηmicroα
όmicroως της εmicroφάνισης διαβήτη
Φιλανδοί επιστήmicroονες διαπίστωσαν επίσης
τον αυξηmicroένο κίνδυνο για την εmicroφάνιση
σακχαρώδη διαβήτη έπειτα από τη λήψη
στατινών σε ποσοστό που ανέρχεται στο 46
την ώρα που ο Eckel επισηmicroαίνει ότι η
συγκεκριmicroένη microελέτη αφορούσε microόνο λευκούς
άνδρες και για αυτό τον λόγο δε microπορεί να
γενικευτεί στον ευρύτερο πληθυσmicroό Από τους
συγκεκριmicroένους άνδρες δεν έχουmicroε
πληροφορίες για το οικογενειακό τους ιστορικό
ή ποια microπορεί να ήταν η προσωπική τους
ιστορία microε το διαβήτη Κάποιοι από αυτούς
ίσως να είχαν και άλλους παράγοντες κινδύνου
για την ασθένεια που τους έθεσε σε υψηλότερο
κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη ακόmicroη και αν
δεν είχαν πάρει στατίνες
Εκείνοι που εmicroφάνισαν σακχαρώδη διαβήτη
ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν λάβει παρόmicroοια
microέτρα και microε όλους όσους εmicroφάνισαν διαβήτη
ενώ δεν έπαιρναν στατίνες γεγονός που
υποδηλώνει ότι η θεραπεία microε στατίνες αυξάνει
τον κίνδυνο εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη
ανεξάρτητα από το προφίλ κινδύνου που
υπάρχει στο πληθυσmicroιακό φόντο Σε microία
ξεχωριστή microε έδρα τις ΗΠΑ microελέτη σχετικά microε
τη λήψη στατινών οι ερευνητές διαπίστωσαν
ότι εκείνοι που πήγαν να εmicroφανίσουν διαβήτη
ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν αυξηmicroένες
πιθανότητες να εmicroφανίσουν τη νόσο πριν καν
αρχίσουν να παίρνουν τα συγκεκριmicroένα
φάρmicroακα Πρέπει λοιπόν οι ασθενείς να
λαmicroβάνουν στατίνες Νέα microελέτη κάνει λόγο για
καρδιακά οφέλη τα οποία υπερτερούν από τον
κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη Το αν τελικά
οι ασθενείς πρέπει να λαmicroβάνουν στατίνες ή
όχι είναι κάτι που δηmicroιουργεί σύγχυση και
στους ίδιους αλλά και στους γιατρούς τους
Στην πραγmicroατικότητα τα παραπάνω
αποτελέσmicroατα υπογραmicromicroίζουν την ανάγκη για
microια συζήτηση που πρέπει να λαmicroβάνει χώρα
πριν από τη συνταγογράφηση στατινών σε
όσους ασθενείς τη χρειάζονται Για όλους
αυτούς που δεν πάσχουν ακόmicroα από διαβήτη
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 25
αλλά παρόλα αυτά είναι ευάλωτοι στη νόσο
σηmicroαντικό ρόλο παίζουν η σωστή διατροφή και
η άσκηση όπως ακριβώς τόνισε και ο Dr Neil
Stone επικεφαλής συγγραφέας 2013 του
Αmicroερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας
Σύmicroφωνα microε τον Stone αν έχουmicroε έναν
ασθενή που είναι επιρρεπής στην εmicroφάνιση
σκαχαρώδη διαβήτη σύmicroφωνα microε όλα όσα
ειπώθηκαν παραπάνω κατατάσσεται σε microία
οmicroάδα υψηλού κινδύνου γιατί λόγω του
διαβήτη υπάρχει πιθανότητα να αποκτήσει και
καρδιακά προβλήmicroατα Αυτή η οmicroάδα ασθενών
επωφελείται από τη λήψη στατινών Αν λοιπόν
έχουν σκοπό οι συγκεκριmicroένοι ασθενείς να
λάβουν microία στατίνη θα παραmicroείνουν υγιείς και
θα βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους Σε
διαφορετική περίπτωση εάν δε το κάνουν αυτό
και λάβουν τη στατίνη συνεχίζοντας παράλληλα
έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής τότε θα είναι
ακόmicroα πιο επιρρεπείς στην εmicroφάνιση διαβήτη
Τέλος ένας ακόmicroη σηmicroαντικός παράγοντας
για να αποφασίσει κάποιος ασθενής που
πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη να πάρει
στατίνες είναι και το οικογενειακό του ιστορικό
Τα πάντα είναι σχετικά όσον αφορά τους
κινδύνους και τα οφέλη microε τα οποία θα έρθει
αντιmicroέτωπος ο κάθε ασθενής Σίγουρος όmicroως
είναι ο κίνδυνος εmicroφάνισης διαβήτη όταν
κάποιος λαmicroβάνει στατίνες Αυτό που τονίζει ο
Eckel είναι ότι το καλύτερο αποτέλεσmicroα έρχεται
ύστερα από microία αρmicroονική επικοινωνία και
συνεργασία microεταξύ γιατρού και ασθενή Αυτό
είναι το παν για να πετύχει οποιαδήποτε
θεραπεία
ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΕΝΙΚΗΣ
ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ
Καλούνται τα microέλη της ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ
ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΑΝΙΚΟ ∆ΙΑΒΗΤΗ
(ΠΕΝ∆Ι ) σε τακτική Γενική Συνέλευση την
Κυριακή 24-Ιανουαρίου στα γραφεία του
Συλλόγου
∆ηmicroητρίου Χατζή 63- Αmicroπελόκηποι
Ιωαννίνων
Επειδή ο σύλλογος microας έχει microέλη από όλη
την Ήπειρο και είναι αδύνατον να υπάρχει
απαρτία την πρώτη Κυριακή για να
αποφύγουmicroε την ταλαιπωρία παρακαλούmicroε
θερmicroά τα microέλη microας να δώσουν το παρόν στην
επαναληπτική συνέλευση
Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016 2016 και ώρα
1100 πmicro
Θέmicroατα
1Απολογισmicroός δραστηριοτήτων του ∆Σ
2Οικονοmicroικός απολογισmicroός
3Εκλογές για την ανάδειξη συmicroπληρωmicroατικού
microέλους του ∆Σ
Υποψηφιότητες υποβάλλονται στα γραφεία
του συλλόγου και τηλεφωνικά στα 26510-
08276 ή 26510- 73634 έως και τις 27
Ιανουαρίου
Λόγω των συνεχών περικοπών και των
δύσκολων στιγmicroών που βιώνουmicroε όλοι microας
παρακαλούmicroε να δραστηριοποιηθείτε microαζί microε
το Νέο ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο
Η ενεργή συmicromicroετοχή microας θα κρατήσει το
Σύλλογό microας ενεργό και θα συmicroβάλει microε τη
δυναmicroική παρουσία microας στη διεκδίκηση των
δικαιωmicroάτων microας για την αντιmicroετώπιση του
διαβήτη
Μετά τη Γενική Συνέλευση
Θα κοπεί και η Πρωτοχρονιάτικη βασιλόπιτα
του Συλλόγου
Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο
26 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Έξυπνο έmicroπλαστροαντικαθιστά τις ενέσεις
για το διαβήτη
Της Νικολέτας Ντάmicroπου
Με ενθουσιασmicroό αναmicroένεται να υποδεχθούν
το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο εκατοmicromicroύρια
άνθρωποι σε όλο τον κόσmicroο που πάσχουν
από διαβήτη την νέα ανακάλυψη των
επιστηmicroόνων που υπόσχεται να βάλει τέλος
στις ενέσεις που κάνουν τα διαβητικά άτοmicroα για
τη ρύθmicroιση του σακχάρου τους
Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο ένα επίθεmicroα
δηλαδή το οποίο microπορεί και ανιχνεύει την
αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα θα έχει τη
δυνατότητα να χορηγεί microικρές ποσότητες
ινσουλίνης στα άτοmicroα microε διαβήτη
απελευθερώνοντας τα από την επώδυνη
διαδικασία των ενέσεων Το laquoέξυπνοraquo
έmicroπλαστρο θα έχει τη δυνατότητα όχι microόνο να
κάνει τον απαραίτητο έλεγχο για το επίπεδο
της γλυκόζης στο αίmicroα του διαβητικού αλλά
ταυτόχρονα θα προχωρά στην έγχυση της
απαραίτητης δόσης ινσουλίνης στον
οργανισmicroό του διαβητικού ατόmicroου microέσω
εκατοντάδων microικρο-βελονών που βρίσκονται
στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου
Η υψηλής τεχνολογίας συσκευή microπορεί να
ανιχνεύσει ακόmicroα και microικρές αυξήσεις στα
επίπεδα του σακχάρου στο αίmicroα και να εγχέει
τις ενδεδειγmicroένες microικροποσότητες ινσουλίνης
όταν χρειάζεται Συσκευή σε microέγεθος
γραmicromicroατόσηmicroου Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο δεν
είναι microεγαλύτερο από ένα γραmicromicroατόσηmicroο και
είναι ιδιαίτερα λεπτό και τετραγωνισmicroένο Οι
εκατό microικροσκοπικές βελόνες που βρίσκονται
στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου έχουν το
microέγεθος microιας ανθρώπινης βλεφαρίδας
Όλες αυτές οι microικρο-βελόνες είναι γεmicroάτες microε
microικροσκοπικές microονάδες αποθήκευσης της
ινσουλίνης και όταν ανιχνευθεί ότι τα επίπεδα
γλυκόζης στο αίmicroα είναι πάρα πολύ υψηλά
τότε απελευθερώνουν γρήγορα την
ενδεδειγmicroένη ποσότητα ινσουλίνης Η
ανακάλυψη της συσκευής έγινε στο
Πανεπιστήmicroιο της Βόρειας Καρολίνας και όπως
δηλώνει η οmicroάδα των ερευνητών laquoη συσκευή
αυτή θα microπορούσε να είναι ένα microοναδικό
εργαλείο για τον άνθρωποraquo Ο αναπληρωτής
καθηγητής κ Τζεν Γκου του τmicroήmicroατος
Βιοϊατρικής Τεχνολογίας του Πανεπιστηmicroίου της
Βόρειας Καρολίνας είπε laquoδηmicroιουργήσαmicroε ένα
εύκολο στη χρήση microη τοξικό από συmicroβατικά
υλικά έξυπνο έmicroπλαστρο το οποίο microπορεί να
προσαρmicroοστεί στις ανάγκες του κάθε
διαβητικού ατόmicroουraquo
Η συσκευή αυτή θα αποδεσmicroεύσει
εκατοmicromicroύρια άτοmicroα microε διαβήτη τα οποία είναι
αναγκασmicroένα να τρυπάνε τακτικά τα δάχτυλα
τους προκειmicroένου να ελέγξουν τα επίπεδα του
σακχάρου τους και να χορηγήσουν την
απαραίτητη ποσότητα ινσουλίνης στον
οργανισmicroό τους Η οmicroάδα ανέπτυξε τα laquoέξυπνα
νανοσωmicroατίδιαraquo από microικροσκοπικές φυσαλίδες
που περιέχουν microια microικρή ποσότητα της
ινσουλίνης και των ενζύmicroων σχεδιασmicroένα να
ανιχνεύουν τη γλυκόζη Όταν αισθάνονται microια
αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα οι φυσαλίδες
αποσυντίθενται απελευθερώνοντας
συγκεκριmicroένες ποσότητες ινσουλίνης ανάλογα
microε την ποσότητα γλυκόζης που υπάρχει Όταν
αυτό το επίθεmicroα τοποθετείται επάνω στο
δέρmicroα οι microικρο-βελόνες διαπερνούν την
επιφάνεια και έρχονται σε επαφή microε το αίmicroα
που ρέει microέσω των τριχοειδών που βρίσκονται
ακριβώς από κάτω
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 27
Είναι οι διαβητικοί πιοευάλωτοι στιςλοιmicroώξεις
Αναστασίου Γεωργία
4ο ετής φοιτήτρια Τmicroήmicroατος Ιατρικής
Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων
Σακχαρώδης ∆ιαβήτης (Σ∆) και τα λοιmicroώδη
νοσήmicroατα είναι απrsquo τα συχνότερα αίτια
νοσηρότητας Σύmicroφωνα microε τον Παγκόσmicroιο
Οργανισmicroό Υγείας (ΠΟΥ) ο Σ∆ είναι ένα από
τα πιο συχνά νοσήmicroατα microε περίπου 350
εκατοmicromicroύρια ασθενείς ανά τον κόσmicroο Ο
αριθmicroός των πασχόντων αναmicroένεται να έχει
διπλασιαστεί ως 2030 ∆εδοmicroένα και
τεκmicroηριωmicroένες microελέτες δείχνουν ότι οι
διαβητικοί είναι πιο επιρρεπείς στις λοιmicroώξεις
Είναι γεγονός ότι
1) αρκετές συνήθεις λοιmicroώξεις απαντώνται σε
διαβητικούς συχνότερα
2) κάποιες άλλες απαντώνται σχεδόν
αποκλειστικά σε αυτούς και
3) υπάρχουν λοιmicroώξεις που στους
διαβητικούς έχουν περισσότερες επιπλοκές
Πολλές έρευνες τεκmicroηριώνουν την ύπαρξη
αmicroφίδροmicroης σχέσης ανάmicroεσα στο Σ∆ και τις
λοιmicroώξεις χωρίς όmicroως να αποσαφηνίζεται ο
microηχανισmicroός που καθιστά τους διαβητικούς πιο
ευάλωτους Φαίνεται πάντως πως η
ανεπαρκής ρύθmicroιση της γλυκόζης αυξάνει την
επίπτωση των λοιmicroώξεων ενώ οι τελευταίες
συντελούν στην απορρύθmicroιση του Σ∆ Οι πιο
συχνές λοιmicroώξεις που απαντώνται σε
διαβητικούς είναι λοιmicroώξεις του κατω-τέρου
αναπνευστικού και του ουροποιητικού
συστήmicroατος του δέρ-microατος και τραυmicroάτων του
στόmicroατος και κυρίως περιοδοντικά (εικ1)
Ο Σ∆ προκαλεί διαταραχές σε από όλο το
φάσmicroα της ανοσίας δηλαδή της άmicroυνας του
οργανισmicroού Αρχικά ο Σ∆ microέσω των
επιπλοκών του όπως η νευροπάθεια και τα
έλκη διαταράσσει το δέρmicroα που αποτελεί την
πρώτη γραmicromicroή άmicroυνας του οργανισmicroού
Επιπροσθέτως οι καταστάσεις υπεργλυκαιmicroίας
προ-καλούν βλάβη στα ουδετερόφιλα microε
αποτέλεσmicroα την έκπτωση των αντιmicroικροβιακών
ιδιοτήτων αυτών Έρευνες επιστηmicroονικές
υποστηρίζουν ότι o Σ∆ επιβραδύνει την
επούλωση των πληγών γεγονός που αυξάνει
την πιθανότητα microόλυνσης και κατά επέκταση τη
λοίmicroωξη των τραυmicroάτων Καταληκτικά
δεδοmicroένα δείχνουν ότι οι ασθενείς microε Νεανικό
∆ιαβήτη έχουν ελαττωmicroένη απελευθέρωση
κυττα-ρικών ουσιών microε τις οποίες τα κύτταρα
του ανοσοποιητικού συστή-microατος
επικοινωνούν
Οι συχνότερες λοιmicroώξεις συστηmicroάτων στο
Σ∆
Ο Σ∆ επιπλέκεται συχνά microε λοιmicroώξεις
δέρmicroατος και microαλακών microορίων από τις οποίες
η κυτταρίτιδα (εικ2) και ο ερυσίπελας (εικ3)
είναι οι πιο συχνές Ακόmicroη συνιστά
28 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προδιαθεσικό
παράγοντα
των νεκρω-
τικών
λοιmicroώξεων
δέρmicroατος που
προσβάλλουν
κυρίως τα
άκρα και το
κοιλιακό
τοίχωmicroα Η
κλινική
εmicroφάνιση των λοιmicroώξεων αυτών ξεκινά microε
πυρετό και ρίγος ο Σ∆ απορρυθmicroίζεται και η
χορηγούmicroενη ινσουλίνη αδυνατεί να δράσει
Υπάρχει ταχυκαρδία τοπικό οίδηmicroα microε
δύσοσmicroο υγρό και έντονο τοπικός πόνος
Οmicroοίως συχνές στους
διαβητικούς είναι οι
microυκητιασικές λοιmicroώξεις
και κυρίως οι καντιτιάσεις
microε συνηθέστερες
εντοπίσεις το microηρό το
βλεννογόνο του
στόmicroατος (εικ4) τα
γεννητικά όργανα και τα
νύχια Πιο ειδικά η
ονυχοmicroυκητίαση (εικ5)
παρατηρείται microε
τριπλάσια συχνότητα σε
διαβητικούς ενώ συχνός είναι και ο δερmicroατικός
λειχώνας
Μια ακόmicroη κατηγορία λοιmicroώξεων συχνή
στους διαβητικούς είναι οι ουρολοιmicroώξεις (2-4
φορές πιο συχνά) και οι αναπνευστικές
λοιmicroώξεις Στην πρώτη κατηγορία
παρατηρούνται κυρίως η πυελονεφρίτιδα και η
κυστίτιδα Η πυελονεφρίτιδα ξεκινά microε πυρετό
και αύξηση των λευκών αιmicroοσφαιρίων Σε
περίπτωση ύπαρξης ψηλαφητής microάζας στη
νεφρική χώρα και πυρετού για περισσότερο
από 4 ηmicroέρες τίθεται υποψία περινεφρικού
αποστήmicroατος Στη δεύτερη κατηγορία
συναντώνται συνηθέστερα η πνευmicroο-νική
φυmicroατιώση και η microικροβιακή πνευmicroονία (εικ6)
Καταληκτικά η καλύτερη θεραπεία είναι η
πρόληψη δηλαδή η καλή ρύθmicroιση του
σακχάρου της χοληστερόλης και της
αρτηριακής πίεσης ώστε να microειωθεί η microικρο-
αγγειακή και η microακροαγγειακή επιβάρυνση
Εξίσου σηmicroαντική είναι η εκπαίδευση του
ασθενή και η εξατοmicroικευmicroένη εφαρmicroογή
προφυ-λακτικών microέτρων Ο ίδιος πρέπει να
bull Να περιποιείται τα άκρα
bull Να φορά υποδήmicroατα και κάλτσες
bull Να ελέγχει το δέρmicroα του για φυσαλίδες
εκδορές και τραύmicroατα
bull Να χρησιmicroοποιεί λάδια ενυδατικά λοσιόν για
αποφυγή ελκών
bull Να εφαρmicroόζει καλή υγιεινή του ουροποιητικού
συστήmicroατος
bull Να καταναλώνει επαρκή ποσότητα υγρών
bull Να αποφεύγει τα σπερmicroατοκτόνα
bull Να περιλαmicroβάνει στη διατροφή του το
γιαούρτι και
bull Να εmicroβολιάζεται
Συmicroπερασmicroατικά οι λοιmicroώξεις επιπλέκουν
την ήδη επιβαρρυmicromicroένη ποιότητα ζωής των
ασθενών Οι διαβητικοί θεωρούνται
ανοσοκατεσταλmicroένοι Κατά την καταπολέmicroηση
των λοιmicroώξεων απαιτείται ορθο-λογισmicroός
χρήσης αντιβιοτικών καθόσον στη χώρα microας
χρησιmicroοποιούνται ευρέως και οι ασθενείς
έχουν αποκτήσει αντοχή στη δράση τους
Ζωτικής σηmicroασίας είναι η ανάγκη στενής
συνεργασίας microεταξύ διαβητολόγου και
λοιmicroωξιολόγου ώστε η αντιmicroετώπιση της
λοίmicroωξης να είναι έγκαιρη ανεπίπλεκτη και
αποτελεσmicroατική
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29
ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ
ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ
Σπύρος Αθανασίου
Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας
αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας
και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών
νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των
βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό
επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο
Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν
ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε
προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και
έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι
τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον
microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να
επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών
χρόνιων νοσηmicroάτων
Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις
βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε
microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την
τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως
δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και
παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές
κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση
microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )
απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη
διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και
microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων
microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση
σοβαρών ασθενειών
Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η
πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι
περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές
ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη
διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης
είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία
επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την
πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών
συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά
προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς
και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε
αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που
παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν
οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι
οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν
είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης
διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των
ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία
του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν
microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες
Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη
εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών
(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη
και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες
και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια
ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων
ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους
Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο
καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να
λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων
ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο
περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για
τους διαβητικούς
Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική
microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως
συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν
και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το
χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό
Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά
ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το
microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη
χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα
πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο
υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους
υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε
περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν
30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προκαλούν παρενέργειες
Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί
βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης
Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται
άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση
σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η
έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην
ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών
διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του
οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία
διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης
τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και
δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι
πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς
αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η
λήψη του
Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι
απαραίτητος παράγοντας για τη δράση
περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε
άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα
microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις
αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το
σωστό microεταβολισmicroό των οστών την
ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των
ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της
κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου
σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην
ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία
καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του
διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση
Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε
άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα
ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη
microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές
πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι
ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η
βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε
διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό
τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη
καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και
φρουκτόζης
Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει
προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε
περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και
σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους
διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου
ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν
microακροαγγειακές επιπλοκές
Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο
αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους
διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια
πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές
πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο
Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της
βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει
δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες
έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης
σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του
διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά
έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι
σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η
συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης
Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε
αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες
είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω
της παραγωγής ελεύθερων ριζών
Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι
απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις
Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και
κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή
επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης
επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός
σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών
του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η
νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα
σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην
ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος
καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της
εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C
βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά
Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)
Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη
αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη
Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β
είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι
φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να
προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική
τους microορφή το φολικό οξύ
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31
Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για
ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των
υδατανθράκων των λιπιδίων και των
πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι
δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του
παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το
κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια
Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον
microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε
κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)
∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία
της όρασης της αναπαραγωγής της
φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας
Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής
στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η
συmicroπληρωmicroατική λήψη της
Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για
ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό
καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo
Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο
σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-
λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί
άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η
βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η
θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του
συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο
αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους
υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια
Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική
νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές
Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως
συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει
υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές
διαταραχές
Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)
Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των
τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης
Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και
microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων
αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις
αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν
σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί
τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς
(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η
λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία
του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού
συστήmicroατος
Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα
αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών
ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και
ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες
από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο
ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις
απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της
διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο
microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις
κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών
στοιχείων
Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι
οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για
την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα
πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)
συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την
ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν
Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες
περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που
ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να
προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες
microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή
σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα
ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα
ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η
υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου
σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους
προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον
οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η
σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι
επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo
ΠΗΓΕΣ
1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά
2 wwwdiabeticl ivingonlinecom
3 wwwdiabeteshealthcom
4 Diabetes Spectrum
5 wwwsmarthealthgr
6 wwwdiabetesselfmanagementcom
32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
17 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
microε ποιον τρόπο συmicroβαίνει αυτό
Τα οφέλη της ευγνωmicroοσύνης ξεκινούν από το
σύστηmicroα της ντοπαmicroίνης κι επειδή
αισθανόmicroαστε ευγνώmicroονες ενεργοποιείται το
στέλεχος της περιοχής του εγκεφάλου που την
παράγει
Προσπαθώντας λοιπόν να σκεφτούmicroε τα
πράγmicroατα για τα οποία νιώθουmicroε ευγνώmicroονες
επικεντρωνόmicroαστε στις θετικές πτυχές της
ζωής microας και microε αυτή τη διαδικασία αυξάνεται η
παραγωγή σεροτονίνης Σηmicroειώνουmicroε δε πως
τα χαmicroηλά επίπεδα της σεροτονίνης σχετίζονται
microε την κακή διάθεση την επιθετική
συmicroπεριφορά και την εmicroφάνιση κατάθλιψης
Σαφώς ορισmicroένες συγκυρίες ή καταστάσεις
που βιώνουmicroε microοιάζουν σαν να laquoφάγαmicroεraquo
γροθιά στο στοmicroάχι microας και αισθανόmicroαστε σαν
να microην υπάρχει τίποτα για το οποίο να
νιώθουmicroε ευγνώmicroονες Παρά ταύτα δεν
πειράζει ∆εν χρειάζεται πάντα να βρίσκουmicroε
κάτι καθώς η διαδικασία και microόνο της
αναζήτησης πραγmicroατικά microετράει
Το να θυmicroόmicroαστε να είmicroαστε ευγνώmicroονες για
όσα θετικά όmicroορφα microας συmicroβαίνουν αποτελεί
ένδειξη υψηλής συναισθηmicroατικής νοηmicroοσύνης
Και η ευγνωmicroοσύνη δεν συνδέεται microόνο microε την
ευτυχία αλλά και microε τη δηmicroιουργία ενός
κατάλληλου πλαισίου ανάπτυξης και εξέλιξης
των σχέσεων microας
Τι microάς συmicroβαίνει όmicroως όταν τα κακά
συναισθήmicroατα microας κατακλύζουν Όταν δεν
γνωρίζουmicroε καν πώς να τα διαχειριστούmicroε
Υπάρχει microια εύκολη απάντηση
2) Αρνητικά συναισθήmicroατα
Ας συνδέσουmicroε τα άσχηmicroα ndash αρνητικά
συναισθήmicroατα microε τη λύπη την ανησυχία το
θυmicroό
Ο ερευνητής Gross διαπίστωσε ότι οι
άνθρωποι που προσπαθούν να καταπνίξουν
microια αρνητική συναισθηmicroατική εmicroπειρία
αποτυγχάνουν τελικά να το κάνουν Ενώ
θεωρούν ότι φαίνονται καλά προς τα έξω το
microεταιχmicroιακό τους σύστηmicroα φανερώνει τα
αρνητικά τους συναισθήmicroατα προς τα microέσα
όσο κι αν προσπαθούν να τα καταπνίξουν Το
ίδιο καταδεικνύουν πορίσmicroατα έρευνας
λειτουργικής απεικόνισης microαγνητικού
συντονισmicroού (fMRI) του Kevin Ochsner (του
Πανεπιστηmicroίου Columbia) τονίζοντας microάλιστα
πως η προσπάθεια να κρύβουmicroε ή να
καταπνίγουmicroε τα αρνητικά microας συναισθήmicroατα
σε καmicroία περίπτωση δεν microας ωφελεί αντίθετα
σε ορισmicroένες περιπτώσεις λειτουργεί
υποστηρικτικά και ενισχύει τα συναισθήmicroατα
αυτά
Στην πραγmicroατικότητα microόνο η έκφραση και
παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας microπορεί να
λειτουργήσει υποστηρικτικά και να microας
ωφελήσει καθώς χρησιmicroοποιώντας το λόγο
κάνοντας έmicromicroεσες αναφορές ή ακόmicroα και
απλουστεύσεις της εmicroπειρίας microας microειώνουmicroε τη
διέγερση αυτών των συναισθηmicroάτων Ακόmicroα
και η περιγραφή ενός αρνητικού
συναισθήmicroατος microε microια ή δύο λέξεις βοηθά στη
microείωση της έντασης του συναισθήmicroατος αυτού
Πολλές microάλιστα αρχαίες microέθοδοι ήταν πολύ
πιο microπροστά από σύγχρονες πρακτικές της
εποχής microας όπως ο διαλογισmicroός ο οποίος
βέβαια χρησιmicroοποιείται διαχρονικά Η έκφραση
και παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας λοιπόν
αποτελεί βασικό εργαλείο της γνώσης και της
συναίσθησης επηρεάζοντας τον εγκέφαλο microας
microε τόση δύναmicroη η οποία ασκεί καθοριστική
επίδραση και στους ανθρώπους του
περιβάλλοντός microας
Παρόλα αυτά αν τελικά δεν αισθανόmicroαστε
άσχηmicroα δυστυχώς υπάρχουν κάποια
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 18
περιστατικά κάποιες καταστάσεις ή
εmicroπειρίες που βιώνουmicroε στη ζωή microας και
microας προκαλούν άγχος ή πίεση Υπάρχει
όmicroως κι ένας απλός τρόπος για να τις
νικήσουmicroε
3) Λήψη αποφάσεων
Το γεγονός ότι κάθε φορά που
λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση στη συνέχεια
αισθανόmicroαστε ότι είmicroαστε σε κατάσταση
ηρεmicroίας δεν αποτελεί τυχαίο γεγονός
Επιστηmicroονικά έχει αποδειχθεί ότι η λήψη
αποφάσεων microειώνει το άγχος και την
ανησυχία καθώς microας βοηθά να λύσουmicroε τα
προβλήmicroατά microας και επηρεάζει τη λειτουργία
του εγκεφάλου microας
Η λήψη αποφάσεων ως διαδικασία
περιλαmicroβάνει τόσο τον καθορισmicroό των στόχων
όσο και τη δηmicroιουργία προθέσεων και
προσδοκιών Και οι τρεις αποτελούν microέρος του
ίδιου νευρικού κυκλώmicroατος και επιδρούν θετικά
microειώνοντας την ανησυχία και το άγχος Η λήψη
αποφάσεων βοηθά στο να ξεπερνάmicroε ή
τουλάχιστον να σταmicroατάmicroε να έλκουmicroε
αρνητικά ερεθίσmicroατα και ρουτίνες
Σαφώς όmicroως microπορεί να αποτελέσει και microια
δύσκολη ή ακόmicroα και επίπονη διαδικασία Άρα
εν κατακλείδι τι είδους αποφάσεις θα πρέπει
να λαmicroβάνουmicroε Ο τοmicroέας των
νευροεπιστηmicroών έχει την απάντηση
Να παίρνουmicroε microια laquoαρκετά καλήraquo απόφαση
∆ε χρειάζεται να προσπαθούmicroε στοχεύοντας
στην καλύτερη απόφαση καθώς είναι ευρέως
γνωστό ότι η τελειοmicroανία συχνά ταυτίζεται microε
καταστάσεις άγχους και πίεσης Και οι microελέτες
που αφορούν τη την εγκεφαλική λειτουργία
καταδεικνύουν την εν λόγω ταύτιση καθώς
στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να είναι
όλα τέλεια κατακλύζεται ο εγκέφαλός microας microε τα
συναισθήmicroατα που microας κάνουν να νιώθουmicroε
ότι βρισκόmicroαστε εκτός ελέγχου
Στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να
επιτύχουmicroε το καλύτερο ή ακόmicroα και το τέλειο
αποτέλεσmicroα κι όχι απλά το καλό προκαλούmicroε
έντονη συναισθηmicroατική δραστηριότητα
Αντίθετα microέσω της αναγνώρισης ότι αυτό microε το
οποίο καταπιανόmicroαστε είναι αρκετά καλό
ενεργοποιούνται περισσότερες περιοχές που
microας βοηθούν να νιώθουmicroε ότι έχουmicroε καλύτερο
έλεγχο
Έτσι όταν λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση ο
εγκέφαλός microας microάς οδηγεί στο να
αισθανόmicroαστε ότι έχουmicroε τον έλεγχο και όπως
έχει προαναφερθεί η αίσθηση του ελέγχου
microειώνει το στρες Αλλά το πραγmicroατικά
συναρπαστικό είναι πως η λήψη αποφάσεων
ενισχύει την ευχαρίστηση
Μπορούmicroε να αντιληφθούmicroε ότι όταν
λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση σχετικά microε ένα
στόχο που έχουmicroε θέσει και εν συνεχεία
επιτυγχάνουmicroε τον εν λόγω στόχο
αισθανόmicroαστε καλύτερα από ό τι όταν κάτι
θετικό microάς συmicroβαίνει αλλά κατά τύχη
Και αυτό απαντά στο αιώνιο microυστήριο του
λόγου για τον οποίο όταν αποφασίζουmicroε
εξαναγκαστικά να γραφτούmicroε στο γυmicroναστήριο
αυτό αποτελεί microια εξαιρετικά δύσκολη
απόφαση για εmicroάς καθώς στην
πραγmicroατικότητα σέρνουmicroε τους εαυτούς microας
και δεν λαmicroβάνουmicroε την απόφαση να
γυmicroναστούmicroε από ευχαρίστηση
Όταν λοιπόν κάνουmicroε κάτι γιατί θεωρούmicroε
ότι πρέπει (στην ουσία όmicroως αναγκαζόmicroαστε)
αυτό δεν αποτελεί πραγmicroατικά microια εθελοντική
απόφαση και γιrsquo αυτό το λόγο ο εγκέφαλός microας
και εν κατακλείδι εmicroείς οι ίδιοι-ες δεν
αισθανόmicroαστε ευχαρίστηση και δεν ωθούmicroαστε
στο να συνεχίσουmicroε να λαmicroβάνουmicroε αυτή την
απόφαση Αντίθετα αισθανόmicroαστε άγχος και
microε αυτόν τον τρόπο σαφώς δεν microπορούmicroε να
οικοδοmicroήσουmicroε microια καλή συνήθεια ακόmicroα κι αν
αυτή είναι η συνήθεια της σωmicroατικής άσκησης
19 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Νιώθουmicroε ευγνώmicroονες δηλώνουmicroε τα
αρνητικά microας συναισθήmicroατα και λαmicroβάνουmicroε
περισσότερες αποφάσεις Εξαιρετικά Αλλά
όmicroως όλα αυτά αποτελούν microια microοναχική
συνταγή της ευτυχίας και microάλλον ως άνθρωποι
και κοινωνικά όντα χρειαζόmicroαστε κι άλλα
άτοmicroα
Τι λοιπόν υποδεικνύει η νευροεπιστήmicroη ότι
microπορούmicroε να κάνουmicroε ώστε να είmicroαστε
περισσότερο ευτυχισmicroένοι Κάτι πολύ απλό
που καλό θα είναι να microην παραλείπουmicroε και
συmicroπεριλαmicroβάνει και τους πολύτιmicroους
laquoάλλουςraquo του περιβάλλοντός microας ώστε να microην
νιώθουmicroε microοναξιά
4) Ανθρώπινη επαφή - ανθρώπινο
άγγιγmicroα
Όχι βέβαια αδιακρίτως ώστε να
αποφύγουmicroε τυχόντα δυσάρεστα
προβλήmicroατα Αποδεικνύεται λοιπόν ότι είναι
εξαιρετικά καλό να επιτρέπουmicroε στον εαυτό
microας να αισθάνεται την αγάπη και την αποδοχή
των άλλων και συνάmicroα να την εκφράζει καθώς
όταν δεν επιτρέπουmicroε την ανθρώπινη επαφή
και επικοινωνία στην ουσία υποβάλλουmicroε τον
εαυτό microας σε microια εξαιρετικά επώδυνη και
microοναχική διαδικασία
Ας δούmicroε τώρα τι κατέδειξαν τα ευρήmicroατα
νευροεπιστηmicroονικής microελέτης κατά την οποία οι
συmicromicroετέχοντες είχαν υποβληθεί στη διαδικασία
να παίζουν ένα βίντεο παιχνίδι όπου πετούσαν
microπάλες ο ένας στον άλλο χωρίς στην
πραγmicroατικότητα να υπάρχουν αληθινοί
συmicroπαίκτες παρά microόνο laquoηλεκτρονικοίraquo (καθώς
όλα ήταν δηmicroιούργηmicroα υπολογιστικού
προγράmicromicroατος) Σηmicroειώνουmicroε βέβαια ότι οι
συmicromicroετέχοντες παρακολουθούνταν από
πραγmicroατικούς ανθρώπους - επιστήmicroονες
Τι συνέβη λοιπόν όταν οι άλλοι παίκτες
σταmicroάτησαν να παίζουν και δεν πετούσαν την
microπάλα Ο εγκέφαλος των συmicromicroετεχόντων
αντέδρασε microε ίδιο τρόπο σαν να βίωνε
σωmicroατικό πόνο Απλούστερα θα λέγαmicroε ότι τα
πορίσmicroατα της έρευνας απέδειξαν πως η
απόρριψη δεν πονάει microόνο σαν να σπάει η
καρδιά microας αλλά σαν να σπάει και το πόδι
microας
Στην πραγmicroατικότητα ο κοινωνικός
αποκλεισmicroός ενεργοποιεί το ίδιο κύκλωmicroα
όπως ο σωmicroατικός πόνος Έτσι στο σηmicroείο
που σταmicroάτησε η ανταλλαγή πασών microπάλας η
microικρή αυτή αλλαγή ήταν αρκετή για να
προκαλέσει αισθήmicroατα κοινωνικού
αποκλεισmicroού
Οι σχέσεις λοιπόν είναι πολύ σηmicroαντικές για
τη λειτουργία του εγκεφάλου microας και καλό θα
ήταν αν θέλουmicroε να οδηγηθούmicroε προς την
ευτυχία να αγγίζουmicroε τους οικείους microας τους
ανθρώπους του στενού περιβάλλοντός microας
Μέσω microάλιστα της αφής απελευθερώνεται και
η ωκυτοκίνη (η ορmicroόνη της γαλουχίας η
λεγόmicroενη ορmicroόνη της αγάπης της αγκαλιάς
της σύνδεσης)
Σαφώς δεν είναι σκόπιmicroο να αγγίζουmicroε τους
πάντες αλλά ακόmicroα και οι χειραψίες ή τα
χτυπήmicroατα στην πλάτη λειτουργούν ευεργετικά
στη διάθεσή microας Όσο δε αφορά τους
ανθρώπους του οικογενειακού ή φιλικού
περιβάλλοντός microας καλό θα ήταν να κάνουmicroε
προσπάθειες να τους αγγίζουmicroε πιο συχνά
Καθώς η επαφή το άγγιγmicroα το χάδι έχουν
απίστευτα ισχυρή δύναmicroη - microας προσδίδουν
πειθώ αυξάνουν την απόδοση των οmicroάδων
ενισχύουν ακόmicroη και τις microαθησιακές microας
ικανότητες Αγγίζοντας λοιπόν κάποιον που
αγαπάmicroε στην πραγmicroατικότητα microειώνουmicroε τον
πόνο Σε microελέτες δε που έγιναν σε παντρεmicroένα
ζευγάρια φαίνεται πως η επαφή τα αγγίγmicroατα
ενίσχυσαν τους δεσmicroούς του ζευγαριού
Επιπλέον κρατώντας το χέρι κάποιου εκτός
από το γεγονός ότι microπορεί να βοηθηθούmicroε να
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 20
αισθανθούmicroε πιο άνετα αποφεύγουmicroε συνάmicroα
άλλες επώδυνες για το microυαλό microας καταστάσεις
Γιrsquo αυτό αγκαλιάστε κάποιον τώρα κιόλας Και
microην δεχθείτε microικρές γρήγορες αγκαλιές
Πείτε στους ανθρώπους που θα αγκαλιάσετε
πως κάποιος νευροεπιστήmicroονας σάς
συνέστησε τις microεγάλης διάρκειας αγκαλιές
Έρευνες έδειξαν πως λαmicroβάνοντας και
δίνοντας πέντε αγκαλιές την ηmicroέρα για
τέσσερις εβδοmicroάδες αυξάνουmicroε την ευτυχία
microας για microεγάλο χρονικό διάστηmicroα
Έτσι λοιπόν θα πρέπει να επιδιώκουmicroε να
περνάmicroε χρόνο microε τους δικούς microας ανθρώπους
και να microοιραζόmicroαστε αγκαλιέςΘα πρέπει να
τονιστεί ότι η δύναmicroη της ανταλλαγής γραπτών
microηνυmicroάτων δεν είναι αρκετή Αρκεί microόνο να
αναλογιστούmicroε πως όταν βιώνουmicroε microια
κατάσταση άγχους και στη συνέχεια
επισκεπτόmicroαστε αγαπηmicroένα microας πρόσωπα ή
τους microιλάmicroε στο τηλέφωνο αισθανόmicroαστε πολύ
καλύτερα Κι ότι δεν συmicroβαίνει το ίδιο όταν
ανταλλάσσουmicroε γραπτά microηνύmicroατα
Αφήνουmicroε λοιπόν τα γραπτά microηνύmicroατα και
επιλέγουmicroε τις κατά πρόσωπο συναντήσεις και
τις αγκαλιές
Επειδή όmicroως σκοπός του εν λόγω άρθρου
δεν είναι να σας φορτώσει microε πάρα πολλές
πληροφορίες ας συνοψίσουmicroε τις
αποδοτικότερες και ευκολότερες επιλογές που
πρέπει να κάνουmicroε για να ξεκινήσει η πορεία
microας προς την ευτυχία κατά τα πορίσmicroατα των
νευροεπιστηmicroονικών microελετών
bull ∆ιερωτόmicroαστε για ποια
θέmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες Αν
τυχόν δεν υπάρχουν απαντήσεις
δεν πειράζει Θυmicroόmicroαστε πως
ακόmicroα και η απλή αναζήτηση
βοηθάει
bull Εκφράζουmicroε τα αρνητικά microας
συναισθήmicroατα και έτσι βοηθάmicroε
το microυαλό microας να τα διαχειρίζεται
πολύ καλύτερα
bull Αποφασίζουmicroε Λαmicroβάνουmicroε αποφάσεις
laquoαρκετά καλέςraquo κι όχι σαφώς laquoτις καλύτερες
πάνω στη γη
bull Ανταλλάσσουmicroε αγκαλιές κι όχι γραπτά
microηνύmicroατα
Κλείνουmicroε microε τα λόγια του νευροεπιστήmicroονα
Alex Korb ο οποίος εξηγεί ότι Τα πάντα είναι
διασυνδεδεmicroένα Η ευγνωmicroοσύνη βελτιώνει τον
ύπνο Ο ύπνος microειώνει τον πόνο Ο
ελαττωmicroένος πόνος βελτιώνει τη διάθεσή microας
Η βελτιωmicroένη διάθεση microειώνει το άγχος το
οποίο βελτιώνει την επικέντρωση και τον
προγραmicromicroατισmicroό Η επικέντρωση και ο
κατάλληλος σχεδιασmicroός απαιτεί τη λήψη
αποφάσεων Η λήψη αποφάσεων microειώνει
περαιτέρω το άγχος και βελτιώνει την
απόλαυση Η απόλαυση microας ενισχύει να
αισθανόmicroαστε περισσότερο ευγνώmicroονες και
διατηρεί αυτή την ανοδική πορεία προς την
ευτυχία Η απόλαυση συνδέεται επίσης microε τις
κοινωνικές σχέσεις και επαφές οι οποίες microε τη
σειρά τους θα microας κάνουν πιο ευτυχισmicroένους -
ες
Κι όλοι -ες θέλουmicroε να είmicroαστε ευτυχισmicroένοι
-ες Αρκεί να γνωρίζουmicroε και να κάνουmicroε τις
κατάλληλες επιλογές Και νοmicroίζω πως για εmicroάς
που πλέον γνωρίζουmicroε ο δρόmicroος είναι πολύ
πιο εύκολος ή τουλάχιστον νευροεπιστηmicroονικά
εmicroπνευσmicroένος
Σε ελεύθερη microετάφραση από το περιοδικό
Time Αγγελική Ζώτου
21 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
ΕΚ∆ΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ
∆ΙΑΒΗΤΗ
Με αφορmicroή την Παγκόσmicroια Ηmicroέρα για τον
∆ιαβήτη ο σύλλογός microας οργάνωσε εκδήλωση
την Τετάρτη 11η Νοεmicroβρίου το απόγευmicroα Η
εκδήλωση είχε microεγάλη επιτυχία και έλαβε χώρα
στην κατάmicroεστη αίθουσα εκδηλώσεων της
ΛΑΦ Ι
Ευχαριστούmicroε θερmicroά τους φίλους και τα microέλη
του συλλόγου για την εmicroπιστοσύνη τους και
συmicroπαράστασή τους
Οι οmicroιλητές microας κκ Τίγκας και Τσιmicroηχόδηmicroος
ενθουσίασαν τους παρευρισκόmicroενους microε τις
εmicroπεριστατωmicroένες και κατανοητές οmicroιλίες τους
στα δύο βασικά και επίκαιρα θέmicroατα που
απασχολούν τους πάσχοντες από διαβήτη
τύπου Ι και Ι Ι
Ο κ Τσιmicroηχόδηmicroος Επίκουρος Καθηγητής
στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα
της οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου
Ιraquo
Και ο κ Τίγκας Επίκουρος Καθηγητής στο
Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα της
οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου Ι Ιraquo
Μετά το τέλος των οmicroιλιών ακολούθησε
πληθώρα ερωτήσεων από το ακροατήριο
22 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΖΩΗΣΤΑΑΤΟΜΑ ΜΕ
∆ΙΑΒΗΤΗ
Πώς τα φτιάχνουmicroεhellip
Οι επαγγελmicroατίες υγείας πολύ συχνά
κατευθύνουν και συmicroβουλεύουν τα άτοmicroα microε
διαβήτη έτσι ώστε να έχουν καλύτερη ποιότητα
ζωής ∆εν είναι όmicroως τόσο συχνό οι ειδικοί να
ασχολούνται microε τους συντρόφους των ατόmicroων
αυτών οι οποίοι χωρίς να έχουν διαβήτη
microαθαίνουν επίσης να ζουν microε αυτόν
Παρακάτω παρατίθενται δέκα χρήσιmicroες
συmicroβουλές που βοηθούν τους συντρόφους των
διαβητικών να υποστηρίξουν τα αγαπηmicroένα
τους πρόσωπα διατηρώντας πάντα τα υγιή
απαραίτητα όρια
1 Μην προσφέρετε αυθαίρετες συmicroβουλές
σχετικά microε τη διατροφή και τη διαχείριση του
διαβήτη εν γένει Μπορεί η πρόθεσή σας να
είναι η καλύτερη αλλά προέχει ο σεβασmicroός
στις προσωπικές επιλογές του ατόmicroου Πείτε τη
γνώmicroη σας microόνο εφόσον ρωτηθείτε Άλλωστε
κάποιες κοινές πεποιθήσεις σχετικά microε τον
διαβήτη έχουν πλέον είτε ξεπεραστεί είτε
διαψευσθεί
2 Συνειδητοποιήστε και αναγνωρίστε ότι η
διαχείριση του διαβήτη είναι microια πολύ
απαιτητική διαδικασία που διαρκεί 24 ώρες το
24ωρο και την οποία το άτοmicroο δεν διάλεξε και
ούτε microπορεί να παραιτηθεί από αυτή Το άτοmicroο
πρέπει να σκέφτεται τι πότε και πόσο θα φάει
να ρυθmicroίζει τη φυσική του άσκηση το στρες
καθώς και την αγωγή που λαmicroβάνει να microετρά
τακτικά τα επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα και
πολλά ακόmicroα
3 Μην αναφέρετε περιστατικά διαβητικών
που έχετε ακούσει microε σοβαρές επιπλοκές και
κακή έκβαση Ο διαβήτης είναι ένα νόσηmicroα
που φοβίζει το άτοmicroο που το έχει δεν
χρειάζονται λοιπόν επιπλέον laquoιστορίες
τρόmicroουraquo που αυξάνουν το άγχος Άλλωστε
είναι πλέον γνωστό ότι microε καλή διαχείριση
πολλά άτοmicroα microε διαβήτη ζουν πολλά χρόνια microε
υγεία και καλή ποιότητα ζωής
4 Προσφερθείτε να βοηθήσετε στην επιλογή
ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής Μπορείτε για
παράδειγmicroα να ξεκινήσετε από κοινού ένα
πρόγραmicromicroα φυσικής άσκησης άλλωστε η
υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωή είναι
ωφέλιmicroη για όλους
5 Μην αντιδράτε αρνητικά εάν το
αγαπηmicroένο σας πρόσωπο microετρά το σάκχαρό
του ή κάνει microια ένεση ινσουλίνης microπροστά σας
Είναι microια απαραίτητη διαδικασία για την καλή
ρύθmicroιση του διαβήτη η οποία είναι πιο
δύσκολη εάν πρέπει να γίνει κρυφά
6 Ρωτήστε πώς microπορείτε να βοηθήσετε Εάν
θέλετε να είστε υποστηρικτικοί υπάρχουν
πολλά microικρά πράγmicroατα που microπορείτε να
κάνετε Αρκεί να ρωτήσετε πρώτα
7 Μην προσφέρετε απερίσκεπτες
διαβεβαιώσεις microε σκοπό να microειώσετε το άγχος
του αγαπηmicroένου σας προσώπου Μη
συγκρίνετε το νόσηmicroά του για παράδειγmicroα microε
άλλα νοσήmicroατα όπως είναι ο καρκίνος για να
του αναδείξετε ότι τα πράγmicroατα θα microπορούσαν
να είναι χειρότερα Κάτι τέτοιο όχι microόνο δεν θα
τοντην κάνει να αισθανθεί καλύτερα αλλά
ενδεχοmicroένως να λειτουργήσει ως microήνυmicroα
υποτίmicroησης της σοβαρότητας του διαβήτη τη
στιγmicroή που πρόκειται για ένα σοβαρό νόσηmicroα
8 Υποστηρίξτε τις προσπάθειές του να
φροντίσει τον εαυτό τουτης Μπορείτε για
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 23
παράδειγmicroα να βοηθήσετε την προσπάθειά
τουτης συντρόφου σας για βελτίωση του
τρόπου ζωής microε τη διατήρηση ως επί το
πλείστο υγιεινών τροφίmicroων στο ψυγείο
Μπορείτε επίσης να σεβαστείτε την επιλογή
του να διακόψει την πρόσληψη microιας οmicroάδας
ανθυγιεινών τροφών και να microην τις
καταναλώνετε microπροστά τουτης Σίγουρα θα
βοηθήσει πολύ εάν δεν είστε εσείς η πηγή του
πειρασmicroού
9 Μην κρυφοκοιτάζετε ή σχολιάζετε τις τιmicroές
σακχάρου χωρίς να ρωτήσετε πριν Είναι πολύ
προσωπικές πληροφορίες που οη σύντροφός
σας microπορεί να microη θέλει να microοιραστεί Είναι
φυσιολογικό άλλωστε στην περίπτωση του
διαβήτη οι τιmicroές αυτές να είναι άλλοτε πολύ
υψηλές και άλλοτε πολύ χαmicroηλές Τα αυθαίρετα
σχόλιά σας για αυτές microπορεί να εντείνουν τα
αισθήmicroατα θυmicroού και απογοήτευσης που
συχνά ήδη υπάρχουν
10 Προσφέρετε απλόχερα την αγάπη σας
και την ενθάρρυνσή σας Πολλές φορές απλά
και microόνο το ενδιαφέρον σας microπορεί να
υποστηρίξει το αγαπηmicroένο σας πρόσωπο και
να το κινητοποιήσει έτσι ώστε να διαχειριστεί
microε επιτυχία τον διαβήτη
Πηγή mayoclinic
Οι Στατίνες microπορούννα αυξήσουν σε
microεγάλο ποσοστό τονκίνδυνο για τηνεmicroφάνιση διαβήτη
Οι στατίνες microπορούν να microειώσουν τη
χοληστερίνη και ακόmicroη και αν δηmicroιουργηθεί
φλεγmicroονή είναι ικανές να κρατήσουν τον
κίνδυνο των καρδιακών παθήσεων σε χαmicroηλά
επίπεδα
Το σίγουρο είναι ότι αυτά τα κοινά
συνταγογραφούmicroενα φάρmicroακα microπορεί να
αυξήσουν σε ένα microεγάλο ποσοστό τον κίνδυνο
για την εmicroφάνιση σακχαρώδη διαβήτη
Παράλληλα οι γιατροί είναι σε θέση να
διακρίνουν ένα σοβαρό κίνδυνο πριν από την
συνταγογράφηση στατινών όπως είναι και τα
φάρmicroακα microείωσης της χοληστερίνης τα οποία
είναι από τα πιο συχνά συνταγογραφούmicroενα
φάρmicroακα στην Αmicroερική Σε microία από τις microελέτες
που δηmicroοσιεύθηκε στο περιοδικό Diabetologia
επιστήmicroονες από την Φιλανδία διαπίστωσαν
πως οι άνδρες στους οποίους
συνταγογραφήθηκαν στατίνες για να microειώσουν
τη χοληστερίνη τους είχαν 46 microεγαλύτερη
πιθανότητα να εmicroφανίσουν διαβήτη microετά από 6
χρόνια σε σύγκριση microε εκείνους που δεν
έπαιρναν το συγκεκριmicroένο φάρmicroακο
Αξίζει να σηmicroειωθεί βέβαια πως οι στατίνες
κάνουν τους ανθρώπους πιο ανθεκτικούς ως
προς την επίδραση της ινσουλίνης - η οποία
διασπά τα σάκχαρα- και έτσι εκκρίνουν
λιγότερη ινσουλίνη Αυτό που καταλαβαίνει
κάποιος είναι ότι η επίδραση των στατινών
microοιάζει να είναι microεγαλύτερη στα άτοmicroα που
φαίνεται να έχουν όσο το δυνατόν πιο
φυσιολογικές τιmicroές γλυκόζης Πραγmicroατικότητα
αποτελεί το γεγονός ότι όσο microεγαλύτερη είναι η
δόση της στατίνης και για όσο microεγαλύτερο
24 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
διάστηmicroα χορηγείται σε ασθενείς τόσο
microεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος οι
συγκεκριmicroένοι ασθενείς να αποκτήσουν
διαβήτη
Παλαιότερες microελέτες έδειξαν ότι οι στατίνες
είναι ικανές να αυξήσουν τα επίπεδα του
σακχάρου στο αίmicroα καθώς και τον κίνδυνο
εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη από 10 έως
20 παρόλα αυτά όmicroως microία τόσο microεγάλη και
αρνητική επίδραση δεν έχει τεκmicroηριωθεί
επιστηmicroονικά Πολύ συχνά οι γιατροί θεωρούν
υπεύθυνες τις στατίνες για όσους ασθενείς
βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο εmicroφάνισης
καρδιακής νόσου διότι ένας βασικός
παράγοντας microελλοντικής ύπαρξης καρδιακών
προβληmicroάτων είναι και ο διαβήτης Πως
λοιπόν όλα τα παραπάνω microας οδηγούν σε
τέτοιου είδους συmicroπεράσmicroατα
O Dr Robert Eckel πρώην πρόεδρος της
Αmicroερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας και
καθηγητής της ιατρικής στο Πανεπιστήmicroιο του
Κολοράντο σηmicroείωσε πως αυτό είναι ένα
σενάριο microε καλά και άσχηmicroα νέα συγχρόνως
Αυτό που τόνισε είναι πως υπάρχουν πειστικά
στοιχεία ότι οι ασθενείς που λαmicroβάνουν
στατίνες διατρέχουν αυξηmicroένο κίνδυνο
εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη αλλά από την
άλλη πλευρά συmicroβάλλουν στη microείωση του
κινδύνου καρδιακής προσβολής εγκεφαλικού
επεισοδίου ή ακόmicroα και θανατηφόρας
καρδιακής νόσου Με αυτόν τον τρόπο
αντισταθmicroίζονται και οι παρενέργειες των
στατινών που οδηγούν στην εmicroφάνιση διαβήτη
Με άλλα λόγια οι στατίνες microπορούν να
προσφέρουν πολλά καλά στους ανθρώπους
που έχουν καρδιακά προβλήmicroατα microε το τίmicroηmicroα
όmicroως της εmicroφάνισης διαβήτη
Φιλανδοί επιστήmicroονες διαπίστωσαν επίσης
τον αυξηmicroένο κίνδυνο για την εmicroφάνιση
σακχαρώδη διαβήτη έπειτα από τη λήψη
στατινών σε ποσοστό που ανέρχεται στο 46
την ώρα που ο Eckel επισηmicroαίνει ότι η
συγκεκριmicroένη microελέτη αφορούσε microόνο λευκούς
άνδρες και για αυτό τον λόγο δε microπορεί να
γενικευτεί στον ευρύτερο πληθυσmicroό Από τους
συγκεκριmicroένους άνδρες δεν έχουmicroε
πληροφορίες για το οικογενειακό τους ιστορικό
ή ποια microπορεί να ήταν η προσωπική τους
ιστορία microε το διαβήτη Κάποιοι από αυτούς
ίσως να είχαν και άλλους παράγοντες κινδύνου
για την ασθένεια που τους έθεσε σε υψηλότερο
κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη ακόmicroη και αν
δεν είχαν πάρει στατίνες
Εκείνοι που εmicroφάνισαν σακχαρώδη διαβήτη
ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν λάβει παρόmicroοια
microέτρα και microε όλους όσους εmicroφάνισαν διαβήτη
ενώ δεν έπαιρναν στατίνες γεγονός που
υποδηλώνει ότι η θεραπεία microε στατίνες αυξάνει
τον κίνδυνο εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη
ανεξάρτητα από το προφίλ κινδύνου που
υπάρχει στο πληθυσmicroιακό φόντο Σε microία
ξεχωριστή microε έδρα τις ΗΠΑ microελέτη σχετικά microε
τη λήψη στατινών οι ερευνητές διαπίστωσαν
ότι εκείνοι που πήγαν να εmicroφανίσουν διαβήτη
ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν αυξηmicroένες
πιθανότητες να εmicroφανίσουν τη νόσο πριν καν
αρχίσουν να παίρνουν τα συγκεκριmicroένα
φάρmicroακα Πρέπει λοιπόν οι ασθενείς να
λαmicroβάνουν στατίνες Νέα microελέτη κάνει λόγο για
καρδιακά οφέλη τα οποία υπερτερούν από τον
κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη Το αν τελικά
οι ασθενείς πρέπει να λαmicroβάνουν στατίνες ή
όχι είναι κάτι που δηmicroιουργεί σύγχυση και
στους ίδιους αλλά και στους γιατρούς τους
Στην πραγmicroατικότητα τα παραπάνω
αποτελέσmicroατα υπογραmicromicroίζουν την ανάγκη για
microια συζήτηση που πρέπει να λαmicroβάνει χώρα
πριν από τη συνταγογράφηση στατινών σε
όσους ασθενείς τη χρειάζονται Για όλους
αυτούς που δεν πάσχουν ακόmicroα από διαβήτη
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 25
αλλά παρόλα αυτά είναι ευάλωτοι στη νόσο
σηmicroαντικό ρόλο παίζουν η σωστή διατροφή και
η άσκηση όπως ακριβώς τόνισε και ο Dr Neil
Stone επικεφαλής συγγραφέας 2013 του
Αmicroερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας
Σύmicroφωνα microε τον Stone αν έχουmicroε έναν
ασθενή που είναι επιρρεπής στην εmicroφάνιση
σκαχαρώδη διαβήτη σύmicroφωνα microε όλα όσα
ειπώθηκαν παραπάνω κατατάσσεται σε microία
οmicroάδα υψηλού κινδύνου γιατί λόγω του
διαβήτη υπάρχει πιθανότητα να αποκτήσει και
καρδιακά προβλήmicroατα Αυτή η οmicroάδα ασθενών
επωφελείται από τη λήψη στατινών Αν λοιπόν
έχουν σκοπό οι συγκεκριmicroένοι ασθενείς να
λάβουν microία στατίνη θα παραmicroείνουν υγιείς και
θα βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους Σε
διαφορετική περίπτωση εάν δε το κάνουν αυτό
και λάβουν τη στατίνη συνεχίζοντας παράλληλα
έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής τότε θα είναι
ακόmicroα πιο επιρρεπείς στην εmicroφάνιση διαβήτη
Τέλος ένας ακόmicroη σηmicroαντικός παράγοντας
για να αποφασίσει κάποιος ασθενής που
πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη να πάρει
στατίνες είναι και το οικογενειακό του ιστορικό
Τα πάντα είναι σχετικά όσον αφορά τους
κινδύνους και τα οφέλη microε τα οποία θα έρθει
αντιmicroέτωπος ο κάθε ασθενής Σίγουρος όmicroως
είναι ο κίνδυνος εmicroφάνισης διαβήτη όταν
κάποιος λαmicroβάνει στατίνες Αυτό που τονίζει ο
Eckel είναι ότι το καλύτερο αποτέλεσmicroα έρχεται
ύστερα από microία αρmicroονική επικοινωνία και
συνεργασία microεταξύ γιατρού και ασθενή Αυτό
είναι το παν για να πετύχει οποιαδήποτε
θεραπεία
ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΕΝΙΚΗΣ
ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ
Καλούνται τα microέλη της ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ
ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΑΝΙΚΟ ∆ΙΑΒΗΤΗ
(ΠΕΝ∆Ι ) σε τακτική Γενική Συνέλευση την
Κυριακή 24-Ιανουαρίου στα γραφεία του
Συλλόγου
∆ηmicroητρίου Χατζή 63- Αmicroπελόκηποι
Ιωαννίνων
Επειδή ο σύλλογος microας έχει microέλη από όλη
την Ήπειρο και είναι αδύνατον να υπάρχει
απαρτία την πρώτη Κυριακή για να
αποφύγουmicroε την ταλαιπωρία παρακαλούmicroε
θερmicroά τα microέλη microας να δώσουν το παρόν στην
επαναληπτική συνέλευση
Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016 2016 και ώρα
1100 πmicro
Θέmicroατα
1Απολογισmicroός δραστηριοτήτων του ∆Σ
2Οικονοmicroικός απολογισmicroός
3Εκλογές για την ανάδειξη συmicroπληρωmicroατικού
microέλους του ∆Σ
Υποψηφιότητες υποβάλλονται στα γραφεία
του συλλόγου και τηλεφωνικά στα 26510-
08276 ή 26510- 73634 έως και τις 27
Ιανουαρίου
Λόγω των συνεχών περικοπών και των
δύσκολων στιγmicroών που βιώνουmicroε όλοι microας
παρακαλούmicroε να δραστηριοποιηθείτε microαζί microε
το Νέο ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο
Η ενεργή συmicromicroετοχή microας θα κρατήσει το
Σύλλογό microας ενεργό και θα συmicroβάλει microε τη
δυναmicroική παρουσία microας στη διεκδίκηση των
δικαιωmicroάτων microας για την αντιmicroετώπιση του
διαβήτη
Μετά τη Γενική Συνέλευση
Θα κοπεί και η Πρωτοχρονιάτικη βασιλόπιτα
του Συλλόγου
Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο
26 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Έξυπνο έmicroπλαστροαντικαθιστά τις ενέσεις
για το διαβήτη
Της Νικολέτας Ντάmicroπου
Με ενθουσιασmicroό αναmicroένεται να υποδεχθούν
το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο εκατοmicromicroύρια
άνθρωποι σε όλο τον κόσmicroο που πάσχουν
από διαβήτη την νέα ανακάλυψη των
επιστηmicroόνων που υπόσχεται να βάλει τέλος
στις ενέσεις που κάνουν τα διαβητικά άτοmicroα για
τη ρύθmicroιση του σακχάρου τους
Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο ένα επίθεmicroα
δηλαδή το οποίο microπορεί και ανιχνεύει την
αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα θα έχει τη
δυνατότητα να χορηγεί microικρές ποσότητες
ινσουλίνης στα άτοmicroα microε διαβήτη
απελευθερώνοντας τα από την επώδυνη
διαδικασία των ενέσεων Το laquoέξυπνοraquo
έmicroπλαστρο θα έχει τη δυνατότητα όχι microόνο να
κάνει τον απαραίτητο έλεγχο για το επίπεδο
της γλυκόζης στο αίmicroα του διαβητικού αλλά
ταυτόχρονα θα προχωρά στην έγχυση της
απαραίτητης δόσης ινσουλίνης στον
οργανισmicroό του διαβητικού ατόmicroου microέσω
εκατοντάδων microικρο-βελονών που βρίσκονται
στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου
Η υψηλής τεχνολογίας συσκευή microπορεί να
ανιχνεύσει ακόmicroα και microικρές αυξήσεις στα
επίπεδα του σακχάρου στο αίmicroα και να εγχέει
τις ενδεδειγmicroένες microικροποσότητες ινσουλίνης
όταν χρειάζεται Συσκευή σε microέγεθος
γραmicromicroατόσηmicroου Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο δεν
είναι microεγαλύτερο από ένα γραmicromicroατόσηmicroο και
είναι ιδιαίτερα λεπτό και τετραγωνισmicroένο Οι
εκατό microικροσκοπικές βελόνες που βρίσκονται
στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου έχουν το
microέγεθος microιας ανθρώπινης βλεφαρίδας
Όλες αυτές οι microικρο-βελόνες είναι γεmicroάτες microε
microικροσκοπικές microονάδες αποθήκευσης της
ινσουλίνης και όταν ανιχνευθεί ότι τα επίπεδα
γλυκόζης στο αίmicroα είναι πάρα πολύ υψηλά
τότε απελευθερώνουν γρήγορα την
ενδεδειγmicroένη ποσότητα ινσουλίνης Η
ανακάλυψη της συσκευής έγινε στο
Πανεπιστήmicroιο της Βόρειας Καρολίνας και όπως
δηλώνει η οmicroάδα των ερευνητών laquoη συσκευή
αυτή θα microπορούσε να είναι ένα microοναδικό
εργαλείο για τον άνθρωποraquo Ο αναπληρωτής
καθηγητής κ Τζεν Γκου του τmicroήmicroατος
Βιοϊατρικής Τεχνολογίας του Πανεπιστηmicroίου της
Βόρειας Καρολίνας είπε laquoδηmicroιουργήσαmicroε ένα
εύκολο στη χρήση microη τοξικό από συmicroβατικά
υλικά έξυπνο έmicroπλαστρο το οποίο microπορεί να
προσαρmicroοστεί στις ανάγκες του κάθε
διαβητικού ατόmicroουraquo
Η συσκευή αυτή θα αποδεσmicroεύσει
εκατοmicromicroύρια άτοmicroα microε διαβήτη τα οποία είναι
αναγκασmicroένα να τρυπάνε τακτικά τα δάχτυλα
τους προκειmicroένου να ελέγξουν τα επίπεδα του
σακχάρου τους και να χορηγήσουν την
απαραίτητη ποσότητα ινσουλίνης στον
οργανισmicroό τους Η οmicroάδα ανέπτυξε τα laquoέξυπνα
νανοσωmicroατίδιαraquo από microικροσκοπικές φυσαλίδες
που περιέχουν microια microικρή ποσότητα της
ινσουλίνης και των ενζύmicroων σχεδιασmicroένα να
ανιχνεύουν τη γλυκόζη Όταν αισθάνονται microια
αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα οι φυσαλίδες
αποσυντίθενται απελευθερώνοντας
συγκεκριmicroένες ποσότητες ινσουλίνης ανάλογα
microε την ποσότητα γλυκόζης που υπάρχει Όταν
αυτό το επίθεmicroα τοποθετείται επάνω στο
δέρmicroα οι microικρο-βελόνες διαπερνούν την
επιφάνεια και έρχονται σε επαφή microε το αίmicroα
που ρέει microέσω των τριχοειδών που βρίσκονται
ακριβώς από κάτω
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 27
Είναι οι διαβητικοί πιοευάλωτοι στιςλοιmicroώξεις
Αναστασίου Γεωργία
4ο ετής φοιτήτρια Τmicroήmicroατος Ιατρικής
Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων
Σακχαρώδης ∆ιαβήτης (Σ∆) και τα λοιmicroώδη
νοσήmicroατα είναι απrsquo τα συχνότερα αίτια
νοσηρότητας Σύmicroφωνα microε τον Παγκόσmicroιο
Οργανισmicroό Υγείας (ΠΟΥ) ο Σ∆ είναι ένα από
τα πιο συχνά νοσήmicroατα microε περίπου 350
εκατοmicromicroύρια ασθενείς ανά τον κόσmicroο Ο
αριθmicroός των πασχόντων αναmicroένεται να έχει
διπλασιαστεί ως 2030 ∆εδοmicroένα και
τεκmicroηριωmicroένες microελέτες δείχνουν ότι οι
διαβητικοί είναι πιο επιρρεπείς στις λοιmicroώξεις
Είναι γεγονός ότι
1) αρκετές συνήθεις λοιmicroώξεις απαντώνται σε
διαβητικούς συχνότερα
2) κάποιες άλλες απαντώνται σχεδόν
αποκλειστικά σε αυτούς και
3) υπάρχουν λοιmicroώξεις που στους
διαβητικούς έχουν περισσότερες επιπλοκές
Πολλές έρευνες τεκmicroηριώνουν την ύπαρξη
αmicroφίδροmicroης σχέσης ανάmicroεσα στο Σ∆ και τις
λοιmicroώξεις χωρίς όmicroως να αποσαφηνίζεται ο
microηχανισmicroός που καθιστά τους διαβητικούς πιο
ευάλωτους Φαίνεται πάντως πως η
ανεπαρκής ρύθmicroιση της γλυκόζης αυξάνει την
επίπτωση των λοιmicroώξεων ενώ οι τελευταίες
συντελούν στην απορρύθmicroιση του Σ∆ Οι πιο
συχνές λοιmicroώξεις που απαντώνται σε
διαβητικούς είναι λοιmicroώξεις του κατω-τέρου
αναπνευστικού και του ουροποιητικού
συστήmicroατος του δέρ-microατος και τραυmicroάτων του
στόmicroατος και κυρίως περιοδοντικά (εικ1)
Ο Σ∆ προκαλεί διαταραχές σε από όλο το
φάσmicroα της ανοσίας δηλαδή της άmicroυνας του
οργανισmicroού Αρχικά ο Σ∆ microέσω των
επιπλοκών του όπως η νευροπάθεια και τα
έλκη διαταράσσει το δέρmicroα που αποτελεί την
πρώτη γραmicromicroή άmicroυνας του οργανισmicroού
Επιπροσθέτως οι καταστάσεις υπεργλυκαιmicroίας
προ-καλούν βλάβη στα ουδετερόφιλα microε
αποτέλεσmicroα την έκπτωση των αντιmicroικροβιακών
ιδιοτήτων αυτών Έρευνες επιστηmicroονικές
υποστηρίζουν ότι o Σ∆ επιβραδύνει την
επούλωση των πληγών γεγονός που αυξάνει
την πιθανότητα microόλυνσης και κατά επέκταση τη
λοίmicroωξη των τραυmicroάτων Καταληκτικά
δεδοmicroένα δείχνουν ότι οι ασθενείς microε Νεανικό
∆ιαβήτη έχουν ελαττωmicroένη απελευθέρωση
κυττα-ρικών ουσιών microε τις οποίες τα κύτταρα
του ανοσοποιητικού συστή-microατος
επικοινωνούν
Οι συχνότερες λοιmicroώξεις συστηmicroάτων στο
Σ∆
Ο Σ∆ επιπλέκεται συχνά microε λοιmicroώξεις
δέρmicroατος και microαλακών microορίων από τις οποίες
η κυτταρίτιδα (εικ2) και ο ερυσίπελας (εικ3)
είναι οι πιο συχνές Ακόmicroη συνιστά
28 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προδιαθεσικό
παράγοντα
των νεκρω-
τικών
λοιmicroώξεων
δέρmicroατος που
προσβάλλουν
κυρίως τα
άκρα και το
κοιλιακό
τοίχωmicroα Η
κλινική
εmicroφάνιση των λοιmicroώξεων αυτών ξεκινά microε
πυρετό και ρίγος ο Σ∆ απορρυθmicroίζεται και η
χορηγούmicroενη ινσουλίνη αδυνατεί να δράσει
Υπάρχει ταχυκαρδία τοπικό οίδηmicroα microε
δύσοσmicroο υγρό και έντονο τοπικός πόνος
Οmicroοίως συχνές στους
διαβητικούς είναι οι
microυκητιασικές λοιmicroώξεις
και κυρίως οι καντιτιάσεις
microε συνηθέστερες
εντοπίσεις το microηρό το
βλεννογόνο του
στόmicroατος (εικ4) τα
γεννητικά όργανα και τα
νύχια Πιο ειδικά η
ονυχοmicroυκητίαση (εικ5)
παρατηρείται microε
τριπλάσια συχνότητα σε
διαβητικούς ενώ συχνός είναι και ο δερmicroατικός
λειχώνας
Μια ακόmicroη κατηγορία λοιmicroώξεων συχνή
στους διαβητικούς είναι οι ουρολοιmicroώξεις (2-4
φορές πιο συχνά) και οι αναπνευστικές
λοιmicroώξεις Στην πρώτη κατηγορία
παρατηρούνται κυρίως η πυελονεφρίτιδα και η
κυστίτιδα Η πυελονεφρίτιδα ξεκινά microε πυρετό
και αύξηση των λευκών αιmicroοσφαιρίων Σε
περίπτωση ύπαρξης ψηλαφητής microάζας στη
νεφρική χώρα και πυρετού για περισσότερο
από 4 ηmicroέρες τίθεται υποψία περινεφρικού
αποστήmicroατος Στη δεύτερη κατηγορία
συναντώνται συνηθέστερα η πνευmicroο-νική
φυmicroατιώση και η microικροβιακή πνευmicroονία (εικ6)
Καταληκτικά η καλύτερη θεραπεία είναι η
πρόληψη δηλαδή η καλή ρύθmicroιση του
σακχάρου της χοληστερόλης και της
αρτηριακής πίεσης ώστε να microειωθεί η microικρο-
αγγειακή και η microακροαγγειακή επιβάρυνση
Εξίσου σηmicroαντική είναι η εκπαίδευση του
ασθενή και η εξατοmicroικευmicroένη εφαρmicroογή
προφυ-λακτικών microέτρων Ο ίδιος πρέπει να
bull Να περιποιείται τα άκρα
bull Να φορά υποδήmicroατα και κάλτσες
bull Να ελέγχει το δέρmicroα του για φυσαλίδες
εκδορές και τραύmicroατα
bull Να χρησιmicroοποιεί λάδια ενυδατικά λοσιόν για
αποφυγή ελκών
bull Να εφαρmicroόζει καλή υγιεινή του ουροποιητικού
συστήmicroατος
bull Να καταναλώνει επαρκή ποσότητα υγρών
bull Να αποφεύγει τα σπερmicroατοκτόνα
bull Να περιλαmicroβάνει στη διατροφή του το
γιαούρτι και
bull Να εmicroβολιάζεται
Συmicroπερασmicroατικά οι λοιmicroώξεις επιπλέκουν
την ήδη επιβαρρυmicromicroένη ποιότητα ζωής των
ασθενών Οι διαβητικοί θεωρούνται
ανοσοκατεσταλmicroένοι Κατά την καταπολέmicroηση
των λοιmicroώξεων απαιτείται ορθο-λογισmicroός
χρήσης αντιβιοτικών καθόσον στη χώρα microας
χρησιmicroοποιούνται ευρέως και οι ασθενείς
έχουν αποκτήσει αντοχή στη δράση τους
Ζωτικής σηmicroασίας είναι η ανάγκη στενής
συνεργασίας microεταξύ διαβητολόγου και
λοιmicroωξιολόγου ώστε η αντιmicroετώπιση της
λοίmicroωξης να είναι έγκαιρη ανεπίπλεκτη και
αποτελεσmicroατική
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29
ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ
ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ
Σπύρος Αθανασίου
Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας
αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας
και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών
νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των
βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό
επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο
Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν
ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε
προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και
έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι
τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον
microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να
επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών
χρόνιων νοσηmicroάτων
Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις
βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε
microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την
τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως
δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και
παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές
κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση
microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )
απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη
διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και
microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων
microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση
σοβαρών ασθενειών
Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η
πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι
περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές
ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη
διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης
είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία
επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την
πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών
συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά
προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς
και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε
αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που
παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν
οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι
οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν
είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης
διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των
ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία
του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν
microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες
Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη
εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών
(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη
και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες
και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια
ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων
ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους
Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο
καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να
λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων
ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο
περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για
τους διαβητικούς
Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική
microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως
συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν
και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το
χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό
Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά
ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το
microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη
χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα
πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο
υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους
υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε
περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν
30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προκαλούν παρενέργειες
Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί
βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης
Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται
άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση
σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η
έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην
ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών
διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του
οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία
διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης
τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και
δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι
πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς
αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η
λήψη του
Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι
απαραίτητος παράγοντας για τη δράση
περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε
άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα
microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις
αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το
σωστό microεταβολισmicroό των οστών την
ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των
ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της
κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου
σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην
ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία
καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του
διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση
Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε
άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα
ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη
microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές
πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι
ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η
βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε
διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό
τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη
καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και
φρουκτόζης
Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει
προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε
περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και
σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους
διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου
ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν
microακροαγγειακές επιπλοκές
Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο
αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους
διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια
πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές
πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο
Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της
βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει
δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες
έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης
σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του
διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά
έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι
σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η
συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης
Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε
αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες
είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω
της παραγωγής ελεύθερων ριζών
Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι
απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις
Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και
κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή
επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης
επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός
σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών
του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η
νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα
σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην
ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος
καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της
εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C
βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά
Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)
Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη
αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη
Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β
είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι
φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να
προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική
τους microορφή το φολικό οξύ
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31
Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για
ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των
υδατανθράκων των λιπιδίων και των
πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι
δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του
παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το
κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια
Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον
microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε
κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)
∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία
της όρασης της αναπαραγωγής της
φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας
Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής
στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η
συmicroπληρωmicroατική λήψη της
Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για
ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό
καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo
Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο
σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-
λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί
άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η
βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η
θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του
συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο
αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους
υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια
Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική
νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές
Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως
συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει
υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές
διαταραχές
Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)
Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των
τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης
Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και
microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων
αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις
αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν
σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί
τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς
(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η
λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία
του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού
συστήmicroατος
Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα
αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών
ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και
ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες
από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο
ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις
απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της
διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο
microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις
κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών
στοιχείων
Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι
οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για
την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα
πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)
συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την
ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν
Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες
περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που
ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να
προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες
microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή
σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα
ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα
ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η
υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου
σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους
προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον
οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η
σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι
επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo
ΠΗΓΕΣ
1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά
2 wwwdiabeticl ivingonlinecom
3 wwwdiabeteshealthcom
4 Diabetes Spectrum
5 wwwsmarthealthgr
6 wwwdiabetesselfmanagementcom
32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 18
περιστατικά κάποιες καταστάσεις ή
εmicroπειρίες που βιώνουmicroε στη ζωή microας και
microας προκαλούν άγχος ή πίεση Υπάρχει
όmicroως κι ένας απλός τρόπος για να τις
νικήσουmicroε
3) Λήψη αποφάσεων
Το γεγονός ότι κάθε φορά που
λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση στη συνέχεια
αισθανόmicroαστε ότι είmicroαστε σε κατάσταση
ηρεmicroίας δεν αποτελεί τυχαίο γεγονός
Επιστηmicroονικά έχει αποδειχθεί ότι η λήψη
αποφάσεων microειώνει το άγχος και την
ανησυχία καθώς microας βοηθά να λύσουmicroε τα
προβλήmicroατά microας και επηρεάζει τη λειτουργία
του εγκεφάλου microας
Η λήψη αποφάσεων ως διαδικασία
περιλαmicroβάνει τόσο τον καθορισmicroό των στόχων
όσο και τη δηmicroιουργία προθέσεων και
προσδοκιών Και οι τρεις αποτελούν microέρος του
ίδιου νευρικού κυκλώmicroατος και επιδρούν θετικά
microειώνοντας την ανησυχία και το άγχος Η λήψη
αποφάσεων βοηθά στο να ξεπερνάmicroε ή
τουλάχιστον να σταmicroατάmicroε να έλκουmicroε
αρνητικά ερεθίσmicroατα και ρουτίνες
Σαφώς όmicroως microπορεί να αποτελέσει και microια
δύσκολη ή ακόmicroα και επίπονη διαδικασία Άρα
εν κατακλείδι τι είδους αποφάσεις θα πρέπει
να λαmicroβάνουmicroε Ο τοmicroέας των
νευροεπιστηmicroών έχει την απάντηση
Να παίρνουmicroε microια laquoαρκετά καλήraquo απόφαση
∆ε χρειάζεται να προσπαθούmicroε στοχεύοντας
στην καλύτερη απόφαση καθώς είναι ευρέως
γνωστό ότι η τελειοmicroανία συχνά ταυτίζεται microε
καταστάσεις άγχους και πίεσης Και οι microελέτες
που αφορούν τη την εγκεφαλική λειτουργία
καταδεικνύουν την εν λόγω ταύτιση καθώς
στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να είναι
όλα τέλεια κατακλύζεται ο εγκέφαλός microας microε τα
συναισθήmicroατα που microας κάνουν να νιώθουmicroε
ότι βρισκόmicroαστε εκτός ελέγχου
Στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να
επιτύχουmicroε το καλύτερο ή ακόmicroα και το τέλειο
αποτέλεσmicroα κι όχι απλά το καλό προκαλούmicroε
έντονη συναισθηmicroατική δραστηριότητα
Αντίθετα microέσω της αναγνώρισης ότι αυτό microε το
οποίο καταπιανόmicroαστε είναι αρκετά καλό
ενεργοποιούνται περισσότερες περιοχές που
microας βοηθούν να νιώθουmicroε ότι έχουmicroε καλύτερο
έλεγχο
Έτσι όταν λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση ο
εγκέφαλός microας microάς οδηγεί στο να
αισθανόmicroαστε ότι έχουmicroε τον έλεγχο και όπως
έχει προαναφερθεί η αίσθηση του ελέγχου
microειώνει το στρες Αλλά το πραγmicroατικά
συναρπαστικό είναι πως η λήψη αποφάσεων
ενισχύει την ευχαρίστηση
Μπορούmicroε να αντιληφθούmicroε ότι όταν
λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση σχετικά microε ένα
στόχο που έχουmicroε θέσει και εν συνεχεία
επιτυγχάνουmicroε τον εν λόγω στόχο
αισθανόmicroαστε καλύτερα από ό τι όταν κάτι
θετικό microάς συmicroβαίνει αλλά κατά τύχη
Και αυτό απαντά στο αιώνιο microυστήριο του
λόγου για τον οποίο όταν αποφασίζουmicroε
εξαναγκαστικά να γραφτούmicroε στο γυmicroναστήριο
αυτό αποτελεί microια εξαιρετικά δύσκολη
απόφαση για εmicroάς καθώς στην
πραγmicroατικότητα σέρνουmicroε τους εαυτούς microας
και δεν λαmicroβάνουmicroε την απόφαση να
γυmicroναστούmicroε από ευχαρίστηση
Όταν λοιπόν κάνουmicroε κάτι γιατί θεωρούmicroε
ότι πρέπει (στην ουσία όmicroως αναγκαζόmicroαστε)
αυτό δεν αποτελεί πραγmicroατικά microια εθελοντική
απόφαση και γιrsquo αυτό το λόγο ο εγκέφαλός microας
και εν κατακλείδι εmicroείς οι ίδιοι-ες δεν
αισθανόmicroαστε ευχαρίστηση και δεν ωθούmicroαστε
στο να συνεχίσουmicroε να λαmicroβάνουmicroε αυτή την
απόφαση Αντίθετα αισθανόmicroαστε άγχος και
microε αυτόν τον τρόπο σαφώς δεν microπορούmicroε να
οικοδοmicroήσουmicroε microια καλή συνήθεια ακόmicroα κι αν
αυτή είναι η συνήθεια της σωmicroατικής άσκησης
19 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Νιώθουmicroε ευγνώmicroονες δηλώνουmicroε τα
αρνητικά microας συναισθήmicroατα και λαmicroβάνουmicroε
περισσότερες αποφάσεις Εξαιρετικά Αλλά
όmicroως όλα αυτά αποτελούν microια microοναχική
συνταγή της ευτυχίας και microάλλον ως άνθρωποι
και κοινωνικά όντα χρειαζόmicroαστε κι άλλα
άτοmicroα
Τι λοιπόν υποδεικνύει η νευροεπιστήmicroη ότι
microπορούmicroε να κάνουmicroε ώστε να είmicroαστε
περισσότερο ευτυχισmicroένοι Κάτι πολύ απλό
που καλό θα είναι να microην παραλείπουmicroε και
συmicroπεριλαmicroβάνει και τους πολύτιmicroους
laquoάλλουςraquo του περιβάλλοντός microας ώστε να microην
νιώθουmicroε microοναξιά
4) Ανθρώπινη επαφή - ανθρώπινο
άγγιγmicroα
Όχι βέβαια αδιακρίτως ώστε να
αποφύγουmicroε τυχόντα δυσάρεστα
προβλήmicroατα Αποδεικνύεται λοιπόν ότι είναι
εξαιρετικά καλό να επιτρέπουmicroε στον εαυτό
microας να αισθάνεται την αγάπη και την αποδοχή
των άλλων και συνάmicroα να την εκφράζει καθώς
όταν δεν επιτρέπουmicroε την ανθρώπινη επαφή
και επικοινωνία στην ουσία υποβάλλουmicroε τον
εαυτό microας σε microια εξαιρετικά επώδυνη και
microοναχική διαδικασία
Ας δούmicroε τώρα τι κατέδειξαν τα ευρήmicroατα
νευροεπιστηmicroονικής microελέτης κατά την οποία οι
συmicromicroετέχοντες είχαν υποβληθεί στη διαδικασία
να παίζουν ένα βίντεο παιχνίδι όπου πετούσαν
microπάλες ο ένας στον άλλο χωρίς στην
πραγmicroατικότητα να υπάρχουν αληθινοί
συmicroπαίκτες παρά microόνο laquoηλεκτρονικοίraquo (καθώς
όλα ήταν δηmicroιούργηmicroα υπολογιστικού
προγράmicromicroατος) Σηmicroειώνουmicroε βέβαια ότι οι
συmicromicroετέχοντες παρακολουθούνταν από
πραγmicroατικούς ανθρώπους - επιστήmicroονες
Τι συνέβη λοιπόν όταν οι άλλοι παίκτες
σταmicroάτησαν να παίζουν και δεν πετούσαν την
microπάλα Ο εγκέφαλος των συmicromicroετεχόντων
αντέδρασε microε ίδιο τρόπο σαν να βίωνε
σωmicroατικό πόνο Απλούστερα θα λέγαmicroε ότι τα
πορίσmicroατα της έρευνας απέδειξαν πως η
απόρριψη δεν πονάει microόνο σαν να σπάει η
καρδιά microας αλλά σαν να σπάει και το πόδι
microας
Στην πραγmicroατικότητα ο κοινωνικός
αποκλεισmicroός ενεργοποιεί το ίδιο κύκλωmicroα
όπως ο σωmicroατικός πόνος Έτσι στο σηmicroείο
που σταmicroάτησε η ανταλλαγή πασών microπάλας η
microικρή αυτή αλλαγή ήταν αρκετή για να
προκαλέσει αισθήmicroατα κοινωνικού
αποκλεισmicroού
Οι σχέσεις λοιπόν είναι πολύ σηmicroαντικές για
τη λειτουργία του εγκεφάλου microας και καλό θα
ήταν αν θέλουmicroε να οδηγηθούmicroε προς την
ευτυχία να αγγίζουmicroε τους οικείους microας τους
ανθρώπους του στενού περιβάλλοντός microας
Μέσω microάλιστα της αφής απελευθερώνεται και
η ωκυτοκίνη (η ορmicroόνη της γαλουχίας η
λεγόmicroενη ορmicroόνη της αγάπης της αγκαλιάς
της σύνδεσης)
Σαφώς δεν είναι σκόπιmicroο να αγγίζουmicroε τους
πάντες αλλά ακόmicroα και οι χειραψίες ή τα
χτυπήmicroατα στην πλάτη λειτουργούν ευεργετικά
στη διάθεσή microας Όσο δε αφορά τους
ανθρώπους του οικογενειακού ή φιλικού
περιβάλλοντός microας καλό θα ήταν να κάνουmicroε
προσπάθειες να τους αγγίζουmicroε πιο συχνά
Καθώς η επαφή το άγγιγmicroα το χάδι έχουν
απίστευτα ισχυρή δύναmicroη - microας προσδίδουν
πειθώ αυξάνουν την απόδοση των οmicroάδων
ενισχύουν ακόmicroη και τις microαθησιακές microας
ικανότητες Αγγίζοντας λοιπόν κάποιον που
αγαπάmicroε στην πραγmicroατικότητα microειώνουmicroε τον
πόνο Σε microελέτες δε που έγιναν σε παντρεmicroένα
ζευγάρια φαίνεται πως η επαφή τα αγγίγmicroατα
ενίσχυσαν τους δεσmicroούς του ζευγαριού
Επιπλέον κρατώντας το χέρι κάποιου εκτός
από το γεγονός ότι microπορεί να βοηθηθούmicroε να
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 20
αισθανθούmicroε πιο άνετα αποφεύγουmicroε συνάmicroα
άλλες επώδυνες για το microυαλό microας καταστάσεις
Γιrsquo αυτό αγκαλιάστε κάποιον τώρα κιόλας Και
microην δεχθείτε microικρές γρήγορες αγκαλιές
Πείτε στους ανθρώπους που θα αγκαλιάσετε
πως κάποιος νευροεπιστήmicroονας σάς
συνέστησε τις microεγάλης διάρκειας αγκαλιές
Έρευνες έδειξαν πως λαmicroβάνοντας και
δίνοντας πέντε αγκαλιές την ηmicroέρα για
τέσσερις εβδοmicroάδες αυξάνουmicroε την ευτυχία
microας για microεγάλο χρονικό διάστηmicroα
Έτσι λοιπόν θα πρέπει να επιδιώκουmicroε να
περνάmicroε χρόνο microε τους δικούς microας ανθρώπους
και να microοιραζόmicroαστε αγκαλιέςΘα πρέπει να
τονιστεί ότι η δύναmicroη της ανταλλαγής γραπτών
microηνυmicroάτων δεν είναι αρκετή Αρκεί microόνο να
αναλογιστούmicroε πως όταν βιώνουmicroε microια
κατάσταση άγχους και στη συνέχεια
επισκεπτόmicroαστε αγαπηmicroένα microας πρόσωπα ή
τους microιλάmicroε στο τηλέφωνο αισθανόmicroαστε πολύ
καλύτερα Κι ότι δεν συmicroβαίνει το ίδιο όταν
ανταλλάσσουmicroε γραπτά microηνύmicroατα
Αφήνουmicroε λοιπόν τα γραπτά microηνύmicroατα και
επιλέγουmicroε τις κατά πρόσωπο συναντήσεις και
τις αγκαλιές
Επειδή όmicroως σκοπός του εν λόγω άρθρου
δεν είναι να σας φορτώσει microε πάρα πολλές
πληροφορίες ας συνοψίσουmicroε τις
αποδοτικότερες και ευκολότερες επιλογές που
πρέπει να κάνουmicroε για να ξεκινήσει η πορεία
microας προς την ευτυχία κατά τα πορίσmicroατα των
νευροεπιστηmicroονικών microελετών
bull ∆ιερωτόmicroαστε για ποια
θέmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες Αν
τυχόν δεν υπάρχουν απαντήσεις
δεν πειράζει Θυmicroόmicroαστε πως
ακόmicroα και η απλή αναζήτηση
βοηθάει
bull Εκφράζουmicroε τα αρνητικά microας
συναισθήmicroατα και έτσι βοηθάmicroε
το microυαλό microας να τα διαχειρίζεται
πολύ καλύτερα
bull Αποφασίζουmicroε Λαmicroβάνουmicroε αποφάσεις
laquoαρκετά καλέςraquo κι όχι σαφώς laquoτις καλύτερες
πάνω στη γη
bull Ανταλλάσσουmicroε αγκαλιές κι όχι γραπτά
microηνύmicroατα
Κλείνουmicroε microε τα λόγια του νευροεπιστήmicroονα
Alex Korb ο οποίος εξηγεί ότι Τα πάντα είναι
διασυνδεδεmicroένα Η ευγνωmicroοσύνη βελτιώνει τον
ύπνο Ο ύπνος microειώνει τον πόνο Ο
ελαττωmicroένος πόνος βελτιώνει τη διάθεσή microας
Η βελτιωmicroένη διάθεση microειώνει το άγχος το
οποίο βελτιώνει την επικέντρωση και τον
προγραmicromicroατισmicroό Η επικέντρωση και ο
κατάλληλος σχεδιασmicroός απαιτεί τη λήψη
αποφάσεων Η λήψη αποφάσεων microειώνει
περαιτέρω το άγχος και βελτιώνει την
απόλαυση Η απόλαυση microας ενισχύει να
αισθανόmicroαστε περισσότερο ευγνώmicroονες και
διατηρεί αυτή την ανοδική πορεία προς την
ευτυχία Η απόλαυση συνδέεται επίσης microε τις
κοινωνικές σχέσεις και επαφές οι οποίες microε τη
σειρά τους θα microας κάνουν πιο ευτυχισmicroένους -
ες
Κι όλοι -ες θέλουmicroε να είmicroαστε ευτυχισmicroένοι
-ες Αρκεί να γνωρίζουmicroε και να κάνουmicroε τις
κατάλληλες επιλογές Και νοmicroίζω πως για εmicroάς
που πλέον γνωρίζουmicroε ο δρόmicroος είναι πολύ
πιο εύκολος ή τουλάχιστον νευροεπιστηmicroονικά
εmicroπνευσmicroένος
Σε ελεύθερη microετάφραση από το περιοδικό
Time Αγγελική Ζώτου
21 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
ΕΚ∆ΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ
∆ΙΑΒΗΤΗ
Με αφορmicroή την Παγκόσmicroια Ηmicroέρα για τον
∆ιαβήτη ο σύλλογός microας οργάνωσε εκδήλωση
την Τετάρτη 11η Νοεmicroβρίου το απόγευmicroα Η
εκδήλωση είχε microεγάλη επιτυχία και έλαβε χώρα
στην κατάmicroεστη αίθουσα εκδηλώσεων της
ΛΑΦ Ι
Ευχαριστούmicroε θερmicroά τους φίλους και τα microέλη
του συλλόγου για την εmicroπιστοσύνη τους και
συmicroπαράστασή τους
Οι οmicroιλητές microας κκ Τίγκας και Τσιmicroηχόδηmicroος
ενθουσίασαν τους παρευρισκόmicroενους microε τις
εmicroπεριστατωmicroένες και κατανοητές οmicroιλίες τους
στα δύο βασικά και επίκαιρα θέmicroατα που
απασχολούν τους πάσχοντες από διαβήτη
τύπου Ι και Ι Ι
Ο κ Τσιmicroηχόδηmicroος Επίκουρος Καθηγητής
στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα
της οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου
Ιraquo
Και ο κ Τίγκας Επίκουρος Καθηγητής στο
Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα της
οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου Ι Ιraquo
Μετά το τέλος των οmicroιλιών ακολούθησε
πληθώρα ερωτήσεων από το ακροατήριο
22 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΖΩΗΣΤΑΑΤΟΜΑ ΜΕ
∆ΙΑΒΗΤΗ
Πώς τα φτιάχνουmicroεhellip
Οι επαγγελmicroατίες υγείας πολύ συχνά
κατευθύνουν και συmicroβουλεύουν τα άτοmicroα microε
διαβήτη έτσι ώστε να έχουν καλύτερη ποιότητα
ζωής ∆εν είναι όmicroως τόσο συχνό οι ειδικοί να
ασχολούνται microε τους συντρόφους των ατόmicroων
αυτών οι οποίοι χωρίς να έχουν διαβήτη
microαθαίνουν επίσης να ζουν microε αυτόν
Παρακάτω παρατίθενται δέκα χρήσιmicroες
συmicroβουλές που βοηθούν τους συντρόφους των
διαβητικών να υποστηρίξουν τα αγαπηmicroένα
τους πρόσωπα διατηρώντας πάντα τα υγιή
απαραίτητα όρια
1 Μην προσφέρετε αυθαίρετες συmicroβουλές
σχετικά microε τη διατροφή και τη διαχείριση του
διαβήτη εν γένει Μπορεί η πρόθεσή σας να
είναι η καλύτερη αλλά προέχει ο σεβασmicroός
στις προσωπικές επιλογές του ατόmicroου Πείτε τη
γνώmicroη σας microόνο εφόσον ρωτηθείτε Άλλωστε
κάποιες κοινές πεποιθήσεις σχετικά microε τον
διαβήτη έχουν πλέον είτε ξεπεραστεί είτε
διαψευσθεί
2 Συνειδητοποιήστε και αναγνωρίστε ότι η
διαχείριση του διαβήτη είναι microια πολύ
απαιτητική διαδικασία που διαρκεί 24 ώρες το
24ωρο και την οποία το άτοmicroο δεν διάλεξε και
ούτε microπορεί να παραιτηθεί από αυτή Το άτοmicroο
πρέπει να σκέφτεται τι πότε και πόσο θα φάει
να ρυθmicroίζει τη φυσική του άσκηση το στρες
καθώς και την αγωγή που λαmicroβάνει να microετρά
τακτικά τα επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα και
πολλά ακόmicroα
3 Μην αναφέρετε περιστατικά διαβητικών
που έχετε ακούσει microε σοβαρές επιπλοκές και
κακή έκβαση Ο διαβήτης είναι ένα νόσηmicroα
που φοβίζει το άτοmicroο που το έχει δεν
χρειάζονται λοιπόν επιπλέον laquoιστορίες
τρόmicroουraquo που αυξάνουν το άγχος Άλλωστε
είναι πλέον γνωστό ότι microε καλή διαχείριση
πολλά άτοmicroα microε διαβήτη ζουν πολλά χρόνια microε
υγεία και καλή ποιότητα ζωής
4 Προσφερθείτε να βοηθήσετε στην επιλογή
ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής Μπορείτε για
παράδειγmicroα να ξεκινήσετε από κοινού ένα
πρόγραmicromicroα φυσικής άσκησης άλλωστε η
υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωή είναι
ωφέλιmicroη για όλους
5 Μην αντιδράτε αρνητικά εάν το
αγαπηmicroένο σας πρόσωπο microετρά το σάκχαρό
του ή κάνει microια ένεση ινσουλίνης microπροστά σας
Είναι microια απαραίτητη διαδικασία για την καλή
ρύθmicroιση του διαβήτη η οποία είναι πιο
δύσκολη εάν πρέπει να γίνει κρυφά
6 Ρωτήστε πώς microπορείτε να βοηθήσετε Εάν
θέλετε να είστε υποστηρικτικοί υπάρχουν
πολλά microικρά πράγmicroατα που microπορείτε να
κάνετε Αρκεί να ρωτήσετε πρώτα
7 Μην προσφέρετε απερίσκεπτες
διαβεβαιώσεις microε σκοπό να microειώσετε το άγχος
του αγαπηmicroένου σας προσώπου Μη
συγκρίνετε το νόσηmicroά του για παράδειγmicroα microε
άλλα νοσήmicroατα όπως είναι ο καρκίνος για να
του αναδείξετε ότι τα πράγmicroατα θα microπορούσαν
να είναι χειρότερα Κάτι τέτοιο όχι microόνο δεν θα
τοντην κάνει να αισθανθεί καλύτερα αλλά
ενδεχοmicroένως να λειτουργήσει ως microήνυmicroα
υποτίmicroησης της σοβαρότητας του διαβήτη τη
στιγmicroή που πρόκειται για ένα σοβαρό νόσηmicroα
8 Υποστηρίξτε τις προσπάθειές του να
φροντίσει τον εαυτό τουτης Μπορείτε για
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 23
παράδειγmicroα να βοηθήσετε την προσπάθειά
τουτης συντρόφου σας για βελτίωση του
τρόπου ζωής microε τη διατήρηση ως επί το
πλείστο υγιεινών τροφίmicroων στο ψυγείο
Μπορείτε επίσης να σεβαστείτε την επιλογή
του να διακόψει την πρόσληψη microιας οmicroάδας
ανθυγιεινών τροφών και να microην τις
καταναλώνετε microπροστά τουτης Σίγουρα θα
βοηθήσει πολύ εάν δεν είστε εσείς η πηγή του
πειρασmicroού
9 Μην κρυφοκοιτάζετε ή σχολιάζετε τις τιmicroές
σακχάρου χωρίς να ρωτήσετε πριν Είναι πολύ
προσωπικές πληροφορίες που οη σύντροφός
σας microπορεί να microη θέλει να microοιραστεί Είναι
φυσιολογικό άλλωστε στην περίπτωση του
διαβήτη οι τιmicroές αυτές να είναι άλλοτε πολύ
υψηλές και άλλοτε πολύ χαmicroηλές Τα αυθαίρετα
σχόλιά σας για αυτές microπορεί να εντείνουν τα
αισθήmicroατα θυmicroού και απογοήτευσης που
συχνά ήδη υπάρχουν
10 Προσφέρετε απλόχερα την αγάπη σας
και την ενθάρρυνσή σας Πολλές φορές απλά
και microόνο το ενδιαφέρον σας microπορεί να
υποστηρίξει το αγαπηmicroένο σας πρόσωπο και
να το κινητοποιήσει έτσι ώστε να διαχειριστεί
microε επιτυχία τον διαβήτη
Πηγή mayoclinic
Οι Στατίνες microπορούννα αυξήσουν σε
microεγάλο ποσοστό τονκίνδυνο για τηνεmicroφάνιση διαβήτη
Οι στατίνες microπορούν να microειώσουν τη
χοληστερίνη και ακόmicroη και αν δηmicroιουργηθεί
φλεγmicroονή είναι ικανές να κρατήσουν τον
κίνδυνο των καρδιακών παθήσεων σε χαmicroηλά
επίπεδα
Το σίγουρο είναι ότι αυτά τα κοινά
συνταγογραφούmicroενα φάρmicroακα microπορεί να
αυξήσουν σε ένα microεγάλο ποσοστό τον κίνδυνο
για την εmicroφάνιση σακχαρώδη διαβήτη
Παράλληλα οι γιατροί είναι σε θέση να
διακρίνουν ένα σοβαρό κίνδυνο πριν από την
συνταγογράφηση στατινών όπως είναι και τα
φάρmicroακα microείωσης της χοληστερίνης τα οποία
είναι από τα πιο συχνά συνταγογραφούmicroενα
φάρmicroακα στην Αmicroερική Σε microία από τις microελέτες
που δηmicroοσιεύθηκε στο περιοδικό Diabetologia
επιστήmicroονες από την Φιλανδία διαπίστωσαν
πως οι άνδρες στους οποίους
συνταγογραφήθηκαν στατίνες για να microειώσουν
τη χοληστερίνη τους είχαν 46 microεγαλύτερη
πιθανότητα να εmicroφανίσουν διαβήτη microετά από 6
χρόνια σε σύγκριση microε εκείνους που δεν
έπαιρναν το συγκεκριmicroένο φάρmicroακο
Αξίζει να σηmicroειωθεί βέβαια πως οι στατίνες
κάνουν τους ανθρώπους πιο ανθεκτικούς ως
προς την επίδραση της ινσουλίνης - η οποία
διασπά τα σάκχαρα- και έτσι εκκρίνουν
λιγότερη ινσουλίνη Αυτό που καταλαβαίνει
κάποιος είναι ότι η επίδραση των στατινών
microοιάζει να είναι microεγαλύτερη στα άτοmicroα που
φαίνεται να έχουν όσο το δυνατόν πιο
φυσιολογικές τιmicroές γλυκόζης Πραγmicroατικότητα
αποτελεί το γεγονός ότι όσο microεγαλύτερη είναι η
δόση της στατίνης και για όσο microεγαλύτερο
24 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
διάστηmicroα χορηγείται σε ασθενείς τόσο
microεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος οι
συγκεκριmicroένοι ασθενείς να αποκτήσουν
διαβήτη
Παλαιότερες microελέτες έδειξαν ότι οι στατίνες
είναι ικανές να αυξήσουν τα επίπεδα του
σακχάρου στο αίmicroα καθώς και τον κίνδυνο
εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη από 10 έως
20 παρόλα αυτά όmicroως microία τόσο microεγάλη και
αρνητική επίδραση δεν έχει τεκmicroηριωθεί
επιστηmicroονικά Πολύ συχνά οι γιατροί θεωρούν
υπεύθυνες τις στατίνες για όσους ασθενείς
βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο εmicroφάνισης
καρδιακής νόσου διότι ένας βασικός
παράγοντας microελλοντικής ύπαρξης καρδιακών
προβληmicroάτων είναι και ο διαβήτης Πως
λοιπόν όλα τα παραπάνω microας οδηγούν σε
τέτοιου είδους συmicroπεράσmicroατα
O Dr Robert Eckel πρώην πρόεδρος της
Αmicroερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας και
καθηγητής της ιατρικής στο Πανεπιστήmicroιο του
Κολοράντο σηmicroείωσε πως αυτό είναι ένα
σενάριο microε καλά και άσχηmicroα νέα συγχρόνως
Αυτό που τόνισε είναι πως υπάρχουν πειστικά
στοιχεία ότι οι ασθενείς που λαmicroβάνουν
στατίνες διατρέχουν αυξηmicroένο κίνδυνο
εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη αλλά από την
άλλη πλευρά συmicroβάλλουν στη microείωση του
κινδύνου καρδιακής προσβολής εγκεφαλικού
επεισοδίου ή ακόmicroα και θανατηφόρας
καρδιακής νόσου Με αυτόν τον τρόπο
αντισταθmicroίζονται και οι παρενέργειες των
στατινών που οδηγούν στην εmicroφάνιση διαβήτη
Με άλλα λόγια οι στατίνες microπορούν να
προσφέρουν πολλά καλά στους ανθρώπους
που έχουν καρδιακά προβλήmicroατα microε το τίmicroηmicroα
όmicroως της εmicroφάνισης διαβήτη
Φιλανδοί επιστήmicroονες διαπίστωσαν επίσης
τον αυξηmicroένο κίνδυνο για την εmicroφάνιση
σακχαρώδη διαβήτη έπειτα από τη λήψη
στατινών σε ποσοστό που ανέρχεται στο 46
την ώρα που ο Eckel επισηmicroαίνει ότι η
συγκεκριmicroένη microελέτη αφορούσε microόνο λευκούς
άνδρες και για αυτό τον λόγο δε microπορεί να
γενικευτεί στον ευρύτερο πληθυσmicroό Από τους
συγκεκριmicroένους άνδρες δεν έχουmicroε
πληροφορίες για το οικογενειακό τους ιστορικό
ή ποια microπορεί να ήταν η προσωπική τους
ιστορία microε το διαβήτη Κάποιοι από αυτούς
ίσως να είχαν και άλλους παράγοντες κινδύνου
για την ασθένεια που τους έθεσε σε υψηλότερο
κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη ακόmicroη και αν
δεν είχαν πάρει στατίνες
Εκείνοι που εmicroφάνισαν σακχαρώδη διαβήτη
ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν λάβει παρόmicroοια
microέτρα και microε όλους όσους εmicroφάνισαν διαβήτη
ενώ δεν έπαιρναν στατίνες γεγονός που
υποδηλώνει ότι η θεραπεία microε στατίνες αυξάνει
τον κίνδυνο εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη
ανεξάρτητα από το προφίλ κινδύνου που
υπάρχει στο πληθυσmicroιακό φόντο Σε microία
ξεχωριστή microε έδρα τις ΗΠΑ microελέτη σχετικά microε
τη λήψη στατινών οι ερευνητές διαπίστωσαν
ότι εκείνοι που πήγαν να εmicroφανίσουν διαβήτη
ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν αυξηmicroένες
πιθανότητες να εmicroφανίσουν τη νόσο πριν καν
αρχίσουν να παίρνουν τα συγκεκριmicroένα
φάρmicroακα Πρέπει λοιπόν οι ασθενείς να
λαmicroβάνουν στατίνες Νέα microελέτη κάνει λόγο για
καρδιακά οφέλη τα οποία υπερτερούν από τον
κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη Το αν τελικά
οι ασθενείς πρέπει να λαmicroβάνουν στατίνες ή
όχι είναι κάτι που δηmicroιουργεί σύγχυση και
στους ίδιους αλλά και στους γιατρούς τους
Στην πραγmicroατικότητα τα παραπάνω
αποτελέσmicroατα υπογραmicromicroίζουν την ανάγκη για
microια συζήτηση που πρέπει να λαmicroβάνει χώρα
πριν από τη συνταγογράφηση στατινών σε
όσους ασθενείς τη χρειάζονται Για όλους
αυτούς που δεν πάσχουν ακόmicroα από διαβήτη
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 25
αλλά παρόλα αυτά είναι ευάλωτοι στη νόσο
σηmicroαντικό ρόλο παίζουν η σωστή διατροφή και
η άσκηση όπως ακριβώς τόνισε και ο Dr Neil
Stone επικεφαλής συγγραφέας 2013 του
Αmicroερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας
Σύmicroφωνα microε τον Stone αν έχουmicroε έναν
ασθενή που είναι επιρρεπής στην εmicroφάνιση
σκαχαρώδη διαβήτη σύmicroφωνα microε όλα όσα
ειπώθηκαν παραπάνω κατατάσσεται σε microία
οmicroάδα υψηλού κινδύνου γιατί λόγω του
διαβήτη υπάρχει πιθανότητα να αποκτήσει και
καρδιακά προβλήmicroατα Αυτή η οmicroάδα ασθενών
επωφελείται από τη λήψη στατινών Αν λοιπόν
έχουν σκοπό οι συγκεκριmicroένοι ασθενείς να
λάβουν microία στατίνη θα παραmicroείνουν υγιείς και
θα βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους Σε
διαφορετική περίπτωση εάν δε το κάνουν αυτό
και λάβουν τη στατίνη συνεχίζοντας παράλληλα
έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής τότε θα είναι
ακόmicroα πιο επιρρεπείς στην εmicroφάνιση διαβήτη
Τέλος ένας ακόmicroη σηmicroαντικός παράγοντας
για να αποφασίσει κάποιος ασθενής που
πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη να πάρει
στατίνες είναι και το οικογενειακό του ιστορικό
Τα πάντα είναι σχετικά όσον αφορά τους
κινδύνους και τα οφέλη microε τα οποία θα έρθει
αντιmicroέτωπος ο κάθε ασθενής Σίγουρος όmicroως
είναι ο κίνδυνος εmicroφάνισης διαβήτη όταν
κάποιος λαmicroβάνει στατίνες Αυτό που τονίζει ο
Eckel είναι ότι το καλύτερο αποτέλεσmicroα έρχεται
ύστερα από microία αρmicroονική επικοινωνία και
συνεργασία microεταξύ γιατρού και ασθενή Αυτό
είναι το παν για να πετύχει οποιαδήποτε
θεραπεία
ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΕΝΙΚΗΣ
ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ
Καλούνται τα microέλη της ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ
ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΑΝΙΚΟ ∆ΙΑΒΗΤΗ
(ΠΕΝ∆Ι ) σε τακτική Γενική Συνέλευση την
Κυριακή 24-Ιανουαρίου στα γραφεία του
Συλλόγου
∆ηmicroητρίου Χατζή 63- Αmicroπελόκηποι
Ιωαννίνων
Επειδή ο σύλλογος microας έχει microέλη από όλη
την Ήπειρο και είναι αδύνατον να υπάρχει
απαρτία την πρώτη Κυριακή για να
αποφύγουmicroε την ταλαιπωρία παρακαλούmicroε
θερmicroά τα microέλη microας να δώσουν το παρόν στην
επαναληπτική συνέλευση
Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016 2016 και ώρα
1100 πmicro
Θέmicroατα
1Απολογισmicroός δραστηριοτήτων του ∆Σ
2Οικονοmicroικός απολογισmicroός
3Εκλογές για την ανάδειξη συmicroπληρωmicroατικού
microέλους του ∆Σ
Υποψηφιότητες υποβάλλονται στα γραφεία
του συλλόγου και τηλεφωνικά στα 26510-
08276 ή 26510- 73634 έως και τις 27
Ιανουαρίου
Λόγω των συνεχών περικοπών και των
δύσκολων στιγmicroών που βιώνουmicroε όλοι microας
παρακαλούmicroε να δραστηριοποιηθείτε microαζί microε
το Νέο ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο
Η ενεργή συmicromicroετοχή microας θα κρατήσει το
Σύλλογό microας ενεργό και θα συmicroβάλει microε τη
δυναmicroική παρουσία microας στη διεκδίκηση των
δικαιωmicroάτων microας για την αντιmicroετώπιση του
διαβήτη
Μετά τη Γενική Συνέλευση
Θα κοπεί και η Πρωτοχρονιάτικη βασιλόπιτα
του Συλλόγου
Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο
26 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Έξυπνο έmicroπλαστροαντικαθιστά τις ενέσεις
για το διαβήτη
Της Νικολέτας Ντάmicroπου
Με ενθουσιασmicroό αναmicroένεται να υποδεχθούν
το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο εκατοmicromicroύρια
άνθρωποι σε όλο τον κόσmicroο που πάσχουν
από διαβήτη την νέα ανακάλυψη των
επιστηmicroόνων που υπόσχεται να βάλει τέλος
στις ενέσεις που κάνουν τα διαβητικά άτοmicroα για
τη ρύθmicroιση του σακχάρου τους
Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο ένα επίθεmicroα
δηλαδή το οποίο microπορεί και ανιχνεύει την
αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα θα έχει τη
δυνατότητα να χορηγεί microικρές ποσότητες
ινσουλίνης στα άτοmicroα microε διαβήτη
απελευθερώνοντας τα από την επώδυνη
διαδικασία των ενέσεων Το laquoέξυπνοraquo
έmicroπλαστρο θα έχει τη δυνατότητα όχι microόνο να
κάνει τον απαραίτητο έλεγχο για το επίπεδο
της γλυκόζης στο αίmicroα του διαβητικού αλλά
ταυτόχρονα θα προχωρά στην έγχυση της
απαραίτητης δόσης ινσουλίνης στον
οργανισmicroό του διαβητικού ατόmicroου microέσω
εκατοντάδων microικρο-βελονών που βρίσκονται
στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου
Η υψηλής τεχνολογίας συσκευή microπορεί να
ανιχνεύσει ακόmicroα και microικρές αυξήσεις στα
επίπεδα του σακχάρου στο αίmicroα και να εγχέει
τις ενδεδειγmicroένες microικροποσότητες ινσουλίνης
όταν χρειάζεται Συσκευή σε microέγεθος
γραmicromicroατόσηmicroου Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο δεν
είναι microεγαλύτερο από ένα γραmicromicroατόσηmicroο και
είναι ιδιαίτερα λεπτό και τετραγωνισmicroένο Οι
εκατό microικροσκοπικές βελόνες που βρίσκονται
στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου έχουν το
microέγεθος microιας ανθρώπινης βλεφαρίδας
Όλες αυτές οι microικρο-βελόνες είναι γεmicroάτες microε
microικροσκοπικές microονάδες αποθήκευσης της
ινσουλίνης και όταν ανιχνευθεί ότι τα επίπεδα
γλυκόζης στο αίmicroα είναι πάρα πολύ υψηλά
τότε απελευθερώνουν γρήγορα την
ενδεδειγmicroένη ποσότητα ινσουλίνης Η
ανακάλυψη της συσκευής έγινε στο
Πανεπιστήmicroιο της Βόρειας Καρολίνας και όπως
δηλώνει η οmicroάδα των ερευνητών laquoη συσκευή
αυτή θα microπορούσε να είναι ένα microοναδικό
εργαλείο για τον άνθρωποraquo Ο αναπληρωτής
καθηγητής κ Τζεν Γκου του τmicroήmicroατος
Βιοϊατρικής Τεχνολογίας του Πανεπιστηmicroίου της
Βόρειας Καρολίνας είπε laquoδηmicroιουργήσαmicroε ένα
εύκολο στη χρήση microη τοξικό από συmicroβατικά
υλικά έξυπνο έmicroπλαστρο το οποίο microπορεί να
προσαρmicroοστεί στις ανάγκες του κάθε
διαβητικού ατόmicroουraquo
Η συσκευή αυτή θα αποδεσmicroεύσει
εκατοmicromicroύρια άτοmicroα microε διαβήτη τα οποία είναι
αναγκασmicroένα να τρυπάνε τακτικά τα δάχτυλα
τους προκειmicroένου να ελέγξουν τα επίπεδα του
σακχάρου τους και να χορηγήσουν την
απαραίτητη ποσότητα ινσουλίνης στον
οργανισmicroό τους Η οmicroάδα ανέπτυξε τα laquoέξυπνα
νανοσωmicroατίδιαraquo από microικροσκοπικές φυσαλίδες
που περιέχουν microια microικρή ποσότητα της
ινσουλίνης και των ενζύmicroων σχεδιασmicroένα να
ανιχνεύουν τη γλυκόζη Όταν αισθάνονται microια
αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα οι φυσαλίδες
αποσυντίθενται απελευθερώνοντας
συγκεκριmicroένες ποσότητες ινσουλίνης ανάλογα
microε την ποσότητα γλυκόζης που υπάρχει Όταν
αυτό το επίθεmicroα τοποθετείται επάνω στο
δέρmicroα οι microικρο-βελόνες διαπερνούν την
επιφάνεια και έρχονται σε επαφή microε το αίmicroα
που ρέει microέσω των τριχοειδών που βρίσκονται
ακριβώς από κάτω
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 27
Είναι οι διαβητικοί πιοευάλωτοι στιςλοιmicroώξεις
Αναστασίου Γεωργία
4ο ετής φοιτήτρια Τmicroήmicroατος Ιατρικής
Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων
Σακχαρώδης ∆ιαβήτης (Σ∆) και τα λοιmicroώδη
νοσήmicroατα είναι απrsquo τα συχνότερα αίτια
νοσηρότητας Σύmicroφωνα microε τον Παγκόσmicroιο
Οργανισmicroό Υγείας (ΠΟΥ) ο Σ∆ είναι ένα από
τα πιο συχνά νοσήmicroατα microε περίπου 350
εκατοmicromicroύρια ασθενείς ανά τον κόσmicroο Ο
αριθmicroός των πασχόντων αναmicroένεται να έχει
διπλασιαστεί ως 2030 ∆εδοmicroένα και
τεκmicroηριωmicroένες microελέτες δείχνουν ότι οι
διαβητικοί είναι πιο επιρρεπείς στις λοιmicroώξεις
Είναι γεγονός ότι
1) αρκετές συνήθεις λοιmicroώξεις απαντώνται σε
διαβητικούς συχνότερα
2) κάποιες άλλες απαντώνται σχεδόν
αποκλειστικά σε αυτούς και
3) υπάρχουν λοιmicroώξεις που στους
διαβητικούς έχουν περισσότερες επιπλοκές
Πολλές έρευνες τεκmicroηριώνουν την ύπαρξη
αmicroφίδροmicroης σχέσης ανάmicroεσα στο Σ∆ και τις
λοιmicroώξεις χωρίς όmicroως να αποσαφηνίζεται ο
microηχανισmicroός που καθιστά τους διαβητικούς πιο
ευάλωτους Φαίνεται πάντως πως η
ανεπαρκής ρύθmicroιση της γλυκόζης αυξάνει την
επίπτωση των λοιmicroώξεων ενώ οι τελευταίες
συντελούν στην απορρύθmicroιση του Σ∆ Οι πιο
συχνές λοιmicroώξεις που απαντώνται σε
διαβητικούς είναι λοιmicroώξεις του κατω-τέρου
αναπνευστικού και του ουροποιητικού
συστήmicroατος του δέρ-microατος και τραυmicroάτων του
στόmicroατος και κυρίως περιοδοντικά (εικ1)
Ο Σ∆ προκαλεί διαταραχές σε από όλο το
φάσmicroα της ανοσίας δηλαδή της άmicroυνας του
οργανισmicroού Αρχικά ο Σ∆ microέσω των
επιπλοκών του όπως η νευροπάθεια και τα
έλκη διαταράσσει το δέρmicroα που αποτελεί την
πρώτη γραmicromicroή άmicroυνας του οργανισmicroού
Επιπροσθέτως οι καταστάσεις υπεργλυκαιmicroίας
προ-καλούν βλάβη στα ουδετερόφιλα microε
αποτέλεσmicroα την έκπτωση των αντιmicroικροβιακών
ιδιοτήτων αυτών Έρευνες επιστηmicroονικές
υποστηρίζουν ότι o Σ∆ επιβραδύνει την
επούλωση των πληγών γεγονός που αυξάνει
την πιθανότητα microόλυνσης και κατά επέκταση τη
λοίmicroωξη των τραυmicroάτων Καταληκτικά
δεδοmicroένα δείχνουν ότι οι ασθενείς microε Νεανικό
∆ιαβήτη έχουν ελαττωmicroένη απελευθέρωση
κυττα-ρικών ουσιών microε τις οποίες τα κύτταρα
του ανοσοποιητικού συστή-microατος
επικοινωνούν
Οι συχνότερες λοιmicroώξεις συστηmicroάτων στο
Σ∆
Ο Σ∆ επιπλέκεται συχνά microε λοιmicroώξεις
δέρmicroατος και microαλακών microορίων από τις οποίες
η κυτταρίτιδα (εικ2) και ο ερυσίπελας (εικ3)
είναι οι πιο συχνές Ακόmicroη συνιστά
28 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προδιαθεσικό
παράγοντα
των νεκρω-
τικών
λοιmicroώξεων
δέρmicroατος που
προσβάλλουν
κυρίως τα
άκρα και το
κοιλιακό
τοίχωmicroα Η
κλινική
εmicroφάνιση των λοιmicroώξεων αυτών ξεκινά microε
πυρετό και ρίγος ο Σ∆ απορρυθmicroίζεται και η
χορηγούmicroενη ινσουλίνη αδυνατεί να δράσει
Υπάρχει ταχυκαρδία τοπικό οίδηmicroα microε
δύσοσmicroο υγρό και έντονο τοπικός πόνος
Οmicroοίως συχνές στους
διαβητικούς είναι οι
microυκητιασικές λοιmicroώξεις
και κυρίως οι καντιτιάσεις
microε συνηθέστερες
εντοπίσεις το microηρό το
βλεννογόνο του
στόmicroατος (εικ4) τα
γεννητικά όργανα και τα
νύχια Πιο ειδικά η
ονυχοmicroυκητίαση (εικ5)
παρατηρείται microε
τριπλάσια συχνότητα σε
διαβητικούς ενώ συχνός είναι και ο δερmicroατικός
λειχώνας
Μια ακόmicroη κατηγορία λοιmicroώξεων συχνή
στους διαβητικούς είναι οι ουρολοιmicroώξεις (2-4
φορές πιο συχνά) και οι αναπνευστικές
λοιmicroώξεις Στην πρώτη κατηγορία
παρατηρούνται κυρίως η πυελονεφρίτιδα και η
κυστίτιδα Η πυελονεφρίτιδα ξεκινά microε πυρετό
και αύξηση των λευκών αιmicroοσφαιρίων Σε
περίπτωση ύπαρξης ψηλαφητής microάζας στη
νεφρική χώρα και πυρετού για περισσότερο
από 4 ηmicroέρες τίθεται υποψία περινεφρικού
αποστήmicroατος Στη δεύτερη κατηγορία
συναντώνται συνηθέστερα η πνευmicroο-νική
φυmicroατιώση και η microικροβιακή πνευmicroονία (εικ6)
Καταληκτικά η καλύτερη θεραπεία είναι η
πρόληψη δηλαδή η καλή ρύθmicroιση του
σακχάρου της χοληστερόλης και της
αρτηριακής πίεσης ώστε να microειωθεί η microικρο-
αγγειακή και η microακροαγγειακή επιβάρυνση
Εξίσου σηmicroαντική είναι η εκπαίδευση του
ασθενή και η εξατοmicroικευmicroένη εφαρmicroογή
προφυ-λακτικών microέτρων Ο ίδιος πρέπει να
bull Να περιποιείται τα άκρα
bull Να φορά υποδήmicroατα και κάλτσες
bull Να ελέγχει το δέρmicroα του για φυσαλίδες
εκδορές και τραύmicroατα
bull Να χρησιmicroοποιεί λάδια ενυδατικά λοσιόν για
αποφυγή ελκών
bull Να εφαρmicroόζει καλή υγιεινή του ουροποιητικού
συστήmicroατος
bull Να καταναλώνει επαρκή ποσότητα υγρών
bull Να αποφεύγει τα σπερmicroατοκτόνα
bull Να περιλαmicroβάνει στη διατροφή του το
γιαούρτι και
bull Να εmicroβολιάζεται
Συmicroπερασmicroατικά οι λοιmicroώξεις επιπλέκουν
την ήδη επιβαρρυmicromicroένη ποιότητα ζωής των
ασθενών Οι διαβητικοί θεωρούνται
ανοσοκατεσταλmicroένοι Κατά την καταπολέmicroηση
των λοιmicroώξεων απαιτείται ορθο-λογισmicroός
χρήσης αντιβιοτικών καθόσον στη χώρα microας
χρησιmicroοποιούνται ευρέως και οι ασθενείς
έχουν αποκτήσει αντοχή στη δράση τους
Ζωτικής σηmicroασίας είναι η ανάγκη στενής
συνεργασίας microεταξύ διαβητολόγου και
λοιmicroωξιολόγου ώστε η αντιmicroετώπιση της
λοίmicroωξης να είναι έγκαιρη ανεπίπλεκτη και
αποτελεσmicroατική
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29
ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ
ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ
Σπύρος Αθανασίου
Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας
αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας
και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών
νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των
βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό
επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο
Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν
ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε
προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και
έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι
τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον
microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να
επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών
χρόνιων νοσηmicroάτων
Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις
βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε
microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την
τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως
δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και
παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές
κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση
microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )
απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη
διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και
microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων
microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση
σοβαρών ασθενειών
Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η
πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι
περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές
ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη
διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης
είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία
επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την
πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών
συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά
προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς
και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε
αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που
παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν
οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι
οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν
είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης
διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των
ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία
του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν
microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες
Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη
εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών
(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη
και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες
και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια
ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων
ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους
Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο
καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να
λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων
ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο
περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για
τους διαβητικούς
Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική
microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως
συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν
και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το
χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό
Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά
ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το
microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη
χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα
πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο
υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους
υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε
περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν
30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προκαλούν παρενέργειες
Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί
βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης
Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται
άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση
σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η
έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην
ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών
διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του
οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία
διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης
τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και
δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι
πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς
αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η
λήψη του
Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι
απαραίτητος παράγοντας για τη δράση
περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε
άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα
microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις
αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το
σωστό microεταβολισmicroό των οστών την
ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των
ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της
κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου
σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην
ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία
καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του
διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση
Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε
άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα
ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη
microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές
πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι
ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η
βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε
διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό
τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη
καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και
φρουκτόζης
Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει
προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε
περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και
σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους
διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου
ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν
microακροαγγειακές επιπλοκές
Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο
αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους
διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια
πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές
πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο
Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της
βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει
δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες
έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης
σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του
διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά
έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι
σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η
συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης
Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε
αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες
είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω
της παραγωγής ελεύθερων ριζών
Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι
απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις
Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και
κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή
επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης
επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός
σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών
του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η
νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα
σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην
ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος
καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της
εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C
βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά
Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)
Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη
αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη
Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β
είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι
φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να
προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική
τους microορφή το φολικό οξύ
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31
Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για
ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των
υδατανθράκων των λιπιδίων και των
πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι
δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του
παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το
κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια
Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον
microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε
κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)
∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία
της όρασης της αναπαραγωγής της
φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας
Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής
στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η
συmicroπληρωmicroατική λήψη της
Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για
ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό
καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo
Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο
σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-
λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί
άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η
βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η
θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του
συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο
αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους
υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια
Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική
νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές
Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως
συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει
υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές
διαταραχές
Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)
Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των
τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης
Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και
microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων
αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις
αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν
σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί
τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς
(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η
λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία
του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού
συστήmicroατος
Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα
αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών
ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και
ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες
από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο
ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις
απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της
διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο
microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις
κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών
στοιχείων
Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι
οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για
την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα
πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)
συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την
ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν
Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες
περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που
ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να
προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες
microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή
σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα
ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα
ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η
υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου
σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους
προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον
οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η
σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι
επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo
ΠΗΓΕΣ
1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά
2 wwwdiabeticl ivingonlinecom
3 wwwdiabeteshealthcom
4 Diabetes Spectrum
5 wwwsmarthealthgr
6 wwwdiabetesselfmanagementcom
32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
19 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Νιώθουmicroε ευγνώmicroονες δηλώνουmicroε τα
αρνητικά microας συναισθήmicroατα και λαmicroβάνουmicroε
περισσότερες αποφάσεις Εξαιρετικά Αλλά
όmicroως όλα αυτά αποτελούν microια microοναχική
συνταγή της ευτυχίας και microάλλον ως άνθρωποι
και κοινωνικά όντα χρειαζόmicroαστε κι άλλα
άτοmicroα
Τι λοιπόν υποδεικνύει η νευροεπιστήmicroη ότι
microπορούmicroε να κάνουmicroε ώστε να είmicroαστε
περισσότερο ευτυχισmicroένοι Κάτι πολύ απλό
που καλό θα είναι να microην παραλείπουmicroε και
συmicroπεριλαmicroβάνει και τους πολύτιmicroους
laquoάλλουςraquo του περιβάλλοντός microας ώστε να microην
νιώθουmicroε microοναξιά
4) Ανθρώπινη επαφή - ανθρώπινο
άγγιγmicroα
Όχι βέβαια αδιακρίτως ώστε να
αποφύγουmicroε τυχόντα δυσάρεστα
προβλήmicroατα Αποδεικνύεται λοιπόν ότι είναι
εξαιρετικά καλό να επιτρέπουmicroε στον εαυτό
microας να αισθάνεται την αγάπη και την αποδοχή
των άλλων και συνάmicroα να την εκφράζει καθώς
όταν δεν επιτρέπουmicroε την ανθρώπινη επαφή
και επικοινωνία στην ουσία υποβάλλουmicroε τον
εαυτό microας σε microια εξαιρετικά επώδυνη και
microοναχική διαδικασία
Ας δούmicroε τώρα τι κατέδειξαν τα ευρήmicroατα
νευροεπιστηmicroονικής microελέτης κατά την οποία οι
συmicromicroετέχοντες είχαν υποβληθεί στη διαδικασία
να παίζουν ένα βίντεο παιχνίδι όπου πετούσαν
microπάλες ο ένας στον άλλο χωρίς στην
πραγmicroατικότητα να υπάρχουν αληθινοί
συmicroπαίκτες παρά microόνο laquoηλεκτρονικοίraquo (καθώς
όλα ήταν δηmicroιούργηmicroα υπολογιστικού
προγράmicromicroατος) Σηmicroειώνουmicroε βέβαια ότι οι
συmicromicroετέχοντες παρακολουθούνταν από
πραγmicroατικούς ανθρώπους - επιστήmicroονες
Τι συνέβη λοιπόν όταν οι άλλοι παίκτες
σταmicroάτησαν να παίζουν και δεν πετούσαν την
microπάλα Ο εγκέφαλος των συmicromicroετεχόντων
αντέδρασε microε ίδιο τρόπο σαν να βίωνε
σωmicroατικό πόνο Απλούστερα θα λέγαmicroε ότι τα
πορίσmicroατα της έρευνας απέδειξαν πως η
απόρριψη δεν πονάει microόνο σαν να σπάει η
καρδιά microας αλλά σαν να σπάει και το πόδι
microας
Στην πραγmicroατικότητα ο κοινωνικός
αποκλεισmicroός ενεργοποιεί το ίδιο κύκλωmicroα
όπως ο σωmicroατικός πόνος Έτσι στο σηmicroείο
που σταmicroάτησε η ανταλλαγή πασών microπάλας η
microικρή αυτή αλλαγή ήταν αρκετή για να
προκαλέσει αισθήmicroατα κοινωνικού
αποκλεισmicroού
Οι σχέσεις λοιπόν είναι πολύ σηmicroαντικές για
τη λειτουργία του εγκεφάλου microας και καλό θα
ήταν αν θέλουmicroε να οδηγηθούmicroε προς την
ευτυχία να αγγίζουmicroε τους οικείους microας τους
ανθρώπους του στενού περιβάλλοντός microας
Μέσω microάλιστα της αφής απελευθερώνεται και
η ωκυτοκίνη (η ορmicroόνη της γαλουχίας η
λεγόmicroενη ορmicroόνη της αγάπης της αγκαλιάς
της σύνδεσης)
Σαφώς δεν είναι σκόπιmicroο να αγγίζουmicroε τους
πάντες αλλά ακόmicroα και οι χειραψίες ή τα
χτυπήmicroατα στην πλάτη λειτουργούν ευεργετικά
στη διάθεσή microας Όσο δε αφορά τους
ανθρώπους του οικογενειακού ή φιλικού
περιβάλλοντός microας καλό θα ήταν να κάνουmicroε
προσπάθειες να τους αγγίζουmicroε πιο συχνά
Καθώς η επαφή το άγγιγmicroα το χάδι έχουν
απίστευτα ισχυρή δύναmicroη - microας προσδίδουν
πειθώ αυξάνουν την απόδοση των οmicroάδων
ενισχύουν ακόmicroη και τις microαθησιακές microας
ικανότητες Αγγίζοντας λοιπόν κάποιον που
αγαπάmicroε στην πραγmicroατικότητα microειώνουmicroε τον
πόνο Σε microελέτες δε που έγιναν σε παντρεmicroένα
ζευγάρια φαίνεται πως η επαφή τα αγγίγmicroατα
ενίσχυσαν τους δεσmicroούς του ζευγαριού
Επιπλέον κρατώντας το χέρι κάποιου εκτός
από το γεγονός ότι microπορεί να βοηθηθούmicroε να
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 20
αισθανθούmicroε πιο άνετα αποφεύγουmicroε συνάmicroα
άλλες επώδυνες για το microυαλό microας καταστάσεις
Γιrsquo αυτό αγκαλιάστε κάποιον τώρα κιόλας Και
microην δεχθείτε microικρές γρήγορες αγκαλιές
Πείτε στους ανθρώπους που θα αγκαλιάσετε
πως κάποιος νευροεπιστήmicroονας σάς
συνέστησε τις microεγάλης διάρκειας αγκαλιές
Έρευνες έδειξαν πως λαmicroβάνοντας και
δίνοντας πέντε αγκαλιές την ηmicroέρα για
τέσσερις εβδοmicroάδες αυξάνουmicroε την ευτυχία
microας για microεγάλο χρονικό διάστηmicroα
Έτσι λοιπόν θα πρέπει να επιδιώκουmicroε να
περνάmicroε χρόνο microε τους δικούς microας ανθρώπους
και να microοιραζόmicroαστε αγκαλιέςΘα πρέπει να
τονιστεί ότι η δύναmicroη της ανταλλαγής γραπτών
microηνυmicroάτων δεν είναι αρκετή Αρκεί microόνο να
αναλογιστούmicroε πως όταν βιώνουmicroε microια
κατάσταση άγχους και στη συνέχεια
επισκεπτόmicroαστε αγαπηmicroένα microας πρόσωπα ή
τους microιλάmicroε στο τηλέφωνο αισθανόmicroαστε πολύ
καλύτερα Κι ότι δεν συmicroβαίνει το ίδιο όταν
ανταλλάσσουmicroε γραπτά microηνύmicroατα
Αφήνουmicroε λοιπόν τα γραπτά microηνύmicroατα και
επιλέγουmicroε τις κατά πρόσωπο συναντήσεις και
τις αγκαλιές
Επειδή όmicroως σκοπός του εν λόγω άρθρου
δεν είναι να σας φορτώσει microε πάρα πολλές
πληροφορίες ας συνοψίσουmicroε τις
αποδοτικότερες και ευκολότερες επιλογές που
πρέπει να κάνουmicroε για να ξεκινήσει η πορεία
microας προς την ευτυχία κατά τα πορίσmicroατα των
νευροεπιστηmicroονικών microελετών
bull ∆ιερωτόmicroαστε για ποια
θέmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες Αν
τυχόν δεν υπάρχουν απαντήσεις
δεν πειράζει Θυmicroόmicroαστε πως
ακόmicroα και η απλή αναζήτηση
βοηθάει
bull Εκφράζουmicroε τα αρνητικά microας
συναισθήmicroατα και έτσι βοηθάmicroε
το microυαλό microας να τα διαχειρίζεται
πολύ καλύτερα
bull Αποφασίζουmicroε Λαmicroβάνουmicroε αποφάσεις
laquoαρκετά καλέςraquo κι όχι σαφώς laquoτις καλύτερες
πάνω στη γη
bull Ανταλλάσσουmicroε αγκαλιές κι όχι γραπτά
microηνύmicroατα
Κλείνουmicroε microε τα λόγια του νευροεπιστήmicroονα
Alex Korb ο οποίος εξηγεί ότι Τα πάντα είναι
διασυνδεδεmicroένα Η ευγνωmicroοσύνη βελτιώνει τον
ύπνο Ο ύπνος microειώνει τον πόνο Ο
ελαττωmicroένος πόνος βελτιώνει τη διάθεσή microας
Η βελτιωmicroένη διάθεση microειώνει το άγχος το
οποίο βελτιώνει την επικέντρωση και τον
προγραmicromicroατισmicroό Η επικέντρωση και ο
κατάλληλος σχεδιασmicroός απαιτεί τη λήψη
αποφάσεων Η λήψη αποφάσεων microειώνει
περαιτέρω το άγχος και βελτιώνει την
απόλαυση Η απόλαυση microας ενισχύει να
αισθανόmicroαστε περισσότερο ευγνώmicroονες και
διατηρεί αυτή την ανοδική πορεία προς την
ευτυχία Η απόλαυση συνδέεται επίσης microε τις
κοινωνικές σχέσεις και επαφές οι οποίες microε τη
σειρά τους θα microας κάνουν πιο ευτυχισmicroένους -
ες
Κι όλοι -ες θέλουmicroε να είmicroαστε ευτυχισmicroένοι
-ες Αρκεί να γνωρίζουmicroε και να κάνουmicroε τις
κατάλληλες επιλογές Και νοmicroίζω πως για εmicroάς
που πλέον γνωρίζουmicroε ο δρόmicroος είναι πολύ
πιο εύκολος ή τουλάχιστον νευροεπιστηmicroονικά
εmicroπνευσmicroένος
Σε ελεύθερη microετάφραση από το περιοδικό
Time Αγγελική Ζώτου
21 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
ΕΚ∆ΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ
∆ΙΑΒΗΤΗ
Με αφορmicroή την Παγκόσmicroια Ηmicroέρα για τον
∆ιαβήτη ο σύλλογός microας οργάνωσε εκδήλωση
την Τετάρτη 11η Νοεmicroβρίου το απόγευmicroα Η
εκδήλωση είχε microεγάλη επιτυχία και έλαβε χώρα
στην κατάmicroεστη αίθουσα εκδηλώσεων της
ΛΑΦ Ι
Ευχαριστούmicroε θερmicroά τους φίλους και τα microέλη
του συλλόγου για την εmicroπιστοσύνη τους και
συmicroπαράστασή τους
Οι οmicroιλητές microας κκ Τίγκας και Τσιmicroηχόδηmicroος
ενθουσίασαν τους παρευρισκόmicroενους microε τις
εmicroπεριστατωmicroένες και κατανοητές οmicroιλίες τους
στα δύο βασικά και επίκαιρα θέmicroατα που
απασχολούν τους πάσχοντες από διαβήτη
τύπου Ι και Ι Ι
Ο κ Τσιmicroηχόδηmicroος Επίκουρος Καθηγητής
στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα
της οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου
Ιraquo
Και ο κ Τίγκας Επίκουρος Καθηγητής στο
Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα της
οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου Ι Ιraquo
Μετά το τέλος των οmicroιλιών ακολούθησε
πληθώρα ερωτήσεων από το ακροατήριο
22 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΖΩΗΣΤΑΑΤΟΜΑ ΜΕ
∆ΙΑΒΗΤΗ
Πώς τα φτιάχνουmicroεhellip
Οι επαγγελmicroατίες υγείας πολύ συχνά
κατευθύνουν και συmicroβουλεύουν τα άτοmicroα microε
διαβήτη έτσι ώστε να έχουν καλύτερη ποιότητα
ζωής ∆εν είναι όmicroως τόσο συχνό οι ειδικοί να
ασχολούνται microε τους συντρόφους των ατόmicroων
αυτών οι οποίοι χωρίς να έχουν διαβήτη
microαθαίνουν επίσης να ζουν microε αυτόν
Παρακάτω παρατίθενται δέκα χρήσιmicroες
συmicroβουλές που βοηθούν τους συντρόφους των
διαβητικών να υποστηρίξουν τα αγαπηmicroένα
τους πρόσωπα διατηρώντας πάντα τα υγιή
απαραίτητα όρια
1 Μην προσφέρετε αυθαίρετες συmicroβουλές
σχετικά microε τη διατροφή και τη διαχείριση του
διαβήτη εν γένει Μπορεί η πρόθεσή σας να
είναι η καλύτερη αλλά προέχει ο σεβασmicroός
στις προσωπικές επιλογές του ατόmicroου Πείτε τη
γνώmicroη σας microόνο εφόσον ρωτηθείτε Άλλωστε
κάποιες κοινές πεποιθήσεις σχετικά microε τον
διαβήτη έχουν πλέον είτε ξεπεραστεί είτε
διαψευσθεί
2 Συνειδητοποιήστε και αναγνωρίστε ότι η
διαχείριση του διαβήτη είναι microια πολύ
απαιτητική διαδικασία που διαρκεί 24 ώρες το
24ωρο και την οποία το άτοmicroο δεν διάλεξε και
ούτε microπορεί να παραιτηθεί από αυτή Το άτοmicroο
πρέπει να σκέφτεται τι πότε και πόσο θα φάει
να ρυθmicroίζει τη φυσική του άσκηση το στρες
καθώς και την αγωγή που λαmicroβάνει να microετρά
τακτικά τα επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα και
πολλά ακόmicroα
3 Μην αναφέρετε περιστατικά διαβητικών
που έχετε ακούσει microε σοβαρές επιπλοκές και
κακή έκβαση Ο διαβήτης είναι ένα νόσηmicroα
που φοβίζει το άτοmicroο που το έχει δεν
χρειάζονται λοιπόν επιπλέον laquoιστορίες
τρόmicroουraquo που αυξάνουν το άγχος Άλλωστε
είναι πλέον γνωστό ότι microε καλή διαχείριση
πολλά άτοmicroα microε διαβήτη ζουν πολλά χρόνια microε
υγεία και καλή ποιότητα ζωής
4 Προσφερθείτε να βοηθήσετε στην επιλογή
ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής Μπορείτε για
παράδειγmicroα να ξεκινήσετε από κοινού ένα
πρόγραmicromicroα φυσικής άσκησης άλλωστε η
υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωή είναι
ωφέλιmicroη για όλους
5 Μην αντιδράτε αρνητικά εάν το
αγαπηmicroένο σας πρόσωπο microετρά το σάκχαρό
του ή κάνει microια ένεση ινσουλίνης microπροστά σας
Είναι microια απαραίτητη διαδικασία για την καλή
ρύθmicroιση του διαβήτη η οποία είναι πιο
δύσκολη εάν πρέπει να γίνει κρυφά
6 Ρωτήστε πώς microπορείτε να βοηθήσετε Εάν
θέλετε να είστε υποστηρικτικοί υπάρχουν
πολλά microικρά πράγmicroατα που microπορείτε να
κάνετε Αρκεί να ρωτήσετε πρώτα
7 Μην προσφέρετε απερίσκεπτες
διαβεβαιώσεις microε σκοπό να microειώσετε το άγχος
του αγαπηmicroένου σας προσώπου Μη
συγκρίνετε το νόσηmicroά του για παράδειγmicroα microε
άλλα νοσήmicroατα όπως είναι ο καρκίνος για να
του αναδείξετε ότι τα πράγmicroατα θα microπορούσαν
να είναι χειρότερα Κάτι τέτοιο όχι microόνο δεν θα
τοντην κάνει να αισθανθεί καλύτερα αλλά
ενδεχοmicroένως να λειτουργήσει ως microήνυmicroα
υποτίmicroησης της σοβαρότητας του διαβήτη τη
στιγmicroή που πρόκειται για ένα σοβαρό νόσηmicroα
8 Υποστηρίξτε τις προσπάθειές του να
φροντίσει τον εαυτό τουτης Μπορείτε για
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 23
παράδειγmicroα να βοηθήσετε την προσπάθειά
τουτης συντρόφου σας για βελτίωση του
τρόπου ζωής microε τη διατήρηση ως επί το
πλείστο υγιεινών τροφίmicroων στο ψυγείο
Μπορείτε επίσης να σεβαστείτε την επιλογή
του να διακόψει την πρόσληψη microιας οmicroάδας
ανθυγιεινών τροφών και να microην τις
καταναλώνετε microπροστά τουτης Σίγουρα θα
βοηθήσει πολύ εάν δεν είστε εσείς η πηγή του
πειρασmicroού
9 Μην κρυφοκοιτάζετε ή σχολιάζετε τις τιmicroές
σακχάρου χωρίς να ρωτήσετε πριν Είναι πολύ
προσωπικές πληροφορίες που οη σύντροφός
σας microπορεί να microη θέλει να microοιραστεί Είναι
φυσιολογικό άλλωστε στην περίπτωση του
διαβήτη οι τιmicroές αυτές να είναι άλλοτε πολύ
υψηλές και άλλοτε πολύ χαmicroηλές Τα αυθαίρετα
σχόλιά σας για αυτές microπορεί να εντείνουν τα
αισθήmicroατα θυmicroού και απογοήτευσης που
συχνά ήδη υπάρχουν
10 Προσφέρετε απλόχερα την αγάπη σας
και την ενθάρρυνσή σας Πολλές φορές απλά
και microόνο το ενδιαφέρον σας microπορεί να
υποστηρίξει το αγαπηmicroένο σας πρόσωπο και
να το κινητοποιήσει έτσι ώστε να διαχειριστεί
microε επιτυχία τον διαβήτη
Πηγή mayoclinic
Οι Στατίνες microπορούννα αυξήσουν σε
microεγάλο ποσοστό τονκίνδυνο για τηνεmicroφάνιση διαβήτη
Οι στατίνες microπορούν να microειώσουν τη
χοληστερίνη και ακόmicroη και αν δηmicroιουργηθεί
φλεγmicroονή είναι ικανές να κρατήσουν τον
κίνδυνο των καρδιακών παθήσεων σε χαmicroηλά
επίπεδα
Το σίγουρο είναι ότι αυτά τα κοινά
συνταγογραφούmicroενα φάρmicroακα microπορεί να
αυξήσουν σε ένα microεγάλο ποσοστό τον κίνδυνο
για την εmicroφάνιση σακχαρώδη διαβήτη
Παράλληλα οι γιατροί είναι σε θέση να
διακρίνουν ένα σοβαρό κίνδυνο πριν από την
συνταγογράφηση στατινών όπως είναι και τα
φάρmicroακα microείωσης της χοληστερίνης τα οποία
είναι από τα πιο συχνά συνταγογραφούmicroενα
φάρmicroακα στην Αmicroερική Σε microία από τις microελέτες
που δηmicroοσιεύθηκε στο περιοδικό Diabetologia
επιστήmicroονες από την Φιλανδία διαπίστωσαν
πως οι άνδρες στους οποίους
συνταγογραφήθηκαν στατίνες για να microειώσουν
τη χοληστερίνη τους είχαν 46 microεγαλύτερη
πιθανότητα να εmicroφανίσουν διαβήτη microετά από 6
χρόνια σε σύγκριση microε εκείνους που δεν
έπαιρναν το συγκεκριmicroένο φάρmicroακο
Αξίζει να σηmicroειωθεί βέβαια πως οι στατίνες
κάνουν τους ανθρώπους πιο ανθεκτικούς ως
προς την επίδραση της ινσουλίνης - η οποία
διασπά τα σάκχαρα- και έτσι εκκρίνουν
λιγότερη ινσουλίνη Αυτό που καταλαβαίνει
κάποιος είναι ότι η επίδραση των στατινών
microοιάζει να είναι microεγαλύτερη στα άτοmicroα που
φαίνεται να έχουν όσο το δυνατόν πιο
φυσιολογικές τιmicroές γλυκόζης Πραγmicroατικότητα
αποτελεί το γεγονός ότι όσο microεγαλύτερη είναι η
δόση της στατίνης και για όσο microεγαλύτερο
24 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
διάστηmicroα χορηγείται σε ασθενείς τόσο
microεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος οι
συγκεκριmicroένοι ασθενείς να αποκτήσουν
διαβήτη
Παλαιότερες microελέτες έδειξαν ότι οι στατίνες
είναι ικανές να αυξήσουν τα επίπεδα του
σακχάρου στο αίmicroα καθώς και τον κίνδυνο
εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη από 10 έως
20 παρόλα αυτά όmicroως microία τόσο microεγάλη και
αρνητική επίδραση δεν έχει τεκmicroηριωθεί
επιστηmicroονικά Πολύ συχνά οι γιατροί θεωρούν
υπεύθυνες τις στατίνες για όσους ασθενείς
βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο εmicroφάνισης
καρδιακής νόσου διότι ένας βασικός
παράγοντας microελλοντικής ύπαρξης καρδιακών
προβληmicroάτων είναι και ο διαβήτης Πως
λοιπόν όλα τα παραπάνω microας οδηγούν σε
τέτοιου είδους συmicroπεράσmicroατα
O Dr Robert Eckel πρώην πρόεδρος της
Αmicroερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας και
καθηγητής της ιατρικής στο Πανεπιστήmicroιο του
Κολοράντο σηmicroείωσε πως αυτό είναι ένα
σενάριο microε καλά και άσχηmicroα νέα συγχρόνως
Αυτό που τόνισε είναι πως υπάρχουν πειστικά
στοιχεία ότι οι ασθενείς που λαmicroβάνουν
στατίνες διατρέχουν αυξηmicroένο κίνδυνο
εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη αλλά από την
άλλη πλευρά συmicroβάλλουν στη microείωση του
κινδύνου καρδιακής προσβολής εγκεφαλικού
επεισοδίου ή ακόmicroα και θανατηφόρας
καρδιακής νόσου Με αυτόν τον τρόπο
αντισταθmicroίζονται και οι παρενέργειες των
στατινών που οδηγούν στην εmicroφάνιση διαβήτη
Με άλλα λόγια οι στατίνες microπορούν να
προσφέρουν πολλά καλά στους ανθρώπους
που έχουν καρδιακά προβλήmicroατα microε το τίmicroηmicroα
όmicroως της εmicroφάνισης διαβήτη
Φιλανδοί επιστήmicroονες διαπίστωσαν επίσης
τον αυξηmicroένο κίνδυνο για την εmicroφάνιση
σακχαρώδη διαβήτη έπειτα από τη λήψη
στατινών σε ποσοστό που ανέρχεται στο 46
την ώρα που ο Eckel επισηmicroαίνει ότι η
συγκεκριmicroένη microελέτη αφορούσε microόνο λευκούς
άνδρες και για αυτό τον λόγο δε microπορεί να
γενικευτεί στον ευρύτερο πληθυσmicroό Από τους
συγκεκριmicroένους άνδρες δεν έχουmicroε
πληροφορίες για το οικογενειακό τους ιστορικό
ή ποια microπορεί να ήταν η προσωπική τους
ιστορία microε το διαβήτη Κάποιοι από αυτούς
ίσως να είχαν και άλλους παράγοντες κινδύνου
για την ασθένεια που τους έθεσε σε υψηλότερο
κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη ακόmicroη και αν
δεν είχαν πάρει στατίνες
Εκείνοι που εmicroφάνισαν σακχαρώδη διαβήτη
ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν λάβει παρόmicroοια
microέτρα και microε όλους όσους εmicroφάνισαν διαβήτη
ενώ δεν έπαιρναν στατίνες γεγονός που
υποδηλώνει ότι η θεραπεία microε στατίνες αυξάνει
τον κίνδυνο εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη
ανεξάρτητα από το προφίλ κινδύνου που
υπάρχει στο πληθυσmicroιακό φόντο Σε microία
ξεχωριστή microε έδρα τις ΗΠΑ microελέτη σχετικά microε
τη λήψη στατινών οι ερευνητές διαπίστωσαν
ότι εκείνοι που πήγαν να εmicroφανίσουν διαβήτη
ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν αυξηmicroένες
πιθανότητες να εmicroφανίσουν τη νόσο πριν καν
αρχίσουν να παίρνουν τα συγκεκριmicroένα
φάρmicroακα Πρέπει λοιπόν οι ασθενείς να
λαmicroβάνουν στατίνες Νέα microελέτη κάνει λόγο για
καρδιακά οφέλη τα οποία υπερτερούν από τον
κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη Το αν τελικά
οι ασθενείς πρέπει να λαmicroβάνουν στατίνες ή
όχι είναι κάτι που δηmicroιουργεί σύγχυση και
στους ίδιους αλλά και στους γιατρούς τους
Στην πραγmicroατικότητα τα παραπάνω
αποτελέσmicroατα υπογραmicromicroίζουν την ανάγκη για
microια συζήτηση που πρέπει να λαmicroβάνει χώρα
πριν από τη συνταγογράφηση στατινών σε
όσους ασθενείς τη χρειάζονται Για όλους
αυτούς που δεν πάσχουν ακόmicroα από διαβήτη
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 25
αλλά παρόλα αυτά είναι ευάλωτοι στη νόσο
σηmicroαντικό ρόλο παίζουν η σωστή διατροφή και
η άσκηση όπως ακριβώς τόνισε και ο Dr Neil
Stone επικεφαλής συγγραφέας 2013 του
Αmicroερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας
Σύmicroφωνα microε τον Stone αν έχουmicroε έναν
ασθενή που είναι επιρρεπής στην εmicroφάνιση
σκαχαρώδη διαβήτη σύmicroφωνα microε όλα όσα
ειπώθηκαν παραπάνω κατατάσσεται σε microία
οmicroάδα υψηλού κινδύνου γιατί λόγω του
διαβήτη υπάρχει πιθανότητα να αποκτήσει και
καρδιακά προβλήmicroατα Αυτή η οmicroάδα ασθενών
επωφελείται από τη λήψη στατινών Αν λοιπόν
έχουν σκοπό οι συγκεκριmicroένοι ασθενείς να
λάβουν microία στατίνη θα παραmicroείνουν υγιείς και
θα βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους Σε
διαφορετική περίπτωση εάν δε το κάνουν αυτό
και λάβουν τη στατίνη συνεχίζοντας παράλληλα
έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής τότε θα είναι
ακόmicroα πιο επιρρεπείς στην εmicroφάνιση διαβήτη
Τέλος ένας ακόmicroη σηmicroαντικός παράγοντας
για να αποφασίσει κάποιος ασθενής που
πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη να πάρει
στατίνες είναι και το οικογενειακό του ιστορικό
Τα πάντα είναι σχετικά όσον αφορά τους
κινδύνους και τα οφέλη microε τα οποία θα έρθει
αντιmicroέτωπος ο κάθε ασθενής Σίγουρος όmicroως
είναι ο κίνδυνος εmicroφάνισης διαβήτη όταν
κάποιος λαmicroβάνει στατίνες Αυτό που τονίζει ο
Eckel είναι ότι το καλύτερο αποτέλεσmicroα έρχεται
ύστερα από microία αρmicroονική επικοινωνία και
συνεργασία microεταξύ γιατρού και ασθενή Αυτό
είναι το παν για να πετύχει οποιαδήποτε
θεραπεία
ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΕΝΙΚΗΣ
ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ
Καλούνται τα microέλη της ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ
ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΑΝΙΚΟ ∆ΙΑΒΗΤΗ
(ΠΕΝ∆Ι ) σε τακτική Γενική Συνέλευση την
Κυριακή 24-Ιανουαρίου στα γραφεία του
Συλλόγου
∆ηmicroητρίου Χατζή 63- Αmicroπελόκηποι
Ιωαννίνων
Επειδή ο σύλλογος microας έχει microέλη από όλη
την Ήπειρο και είναι αδύνατον να υπάρχει
απαρτία την πρώτη Κυριακή για να
αποφύγουmicroε την ταλαιπωρία παρακαλούmicroε
θερmicroά τα microέλη microας να δώσουν το παρόν στην
επαναληπτική συνέλευση
Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016 2016 και ώρα
1100 πmicro
Θέmicroατα
1Απολογισmicroός δραστηριοτήτων του ∆Σ
2Οικονοmicroικός απολογισmicroός
3Εκλογές για την ανάδειξη συmicroπληρωmicroατικού
microέλους του ∆Σ
Υποψηφιότητες υποβάλλονται στα γραφεία
του συλλόγου και τηλεφωνικά στα 26510-
08276 ή 26510- 73634 έως και τις 27
Ιανουαρίου
Λόγω των συνεχών περικοπών και των
δύσκολων στιγmicroών που βιώνουmicroε όλοι microας
παρακαλούmicroε να δραστηριοποιηθείτε microαζί microε
το Νέο ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο
Η ενεργή συmicromicroετοχή microας θα κρατήσει το
Σύλλογό microας ενεργό και θα συmicroβάλει microε τη
δυναmicroική παρουσία microας στη διεκδίκηση των
δικαιωmicroάτων microας για την αντιmicroετώπιση του
διαβήτη
Μετά τη Γενική Συνέλευση
Θα κοπεί και η Πρωτοχρονιάτικη βασιλόπιτα
του Συλλόγου
Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο
26 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Έξυπνο έmicroπλαστροαντικαθιστά τις ενέσεις
για το διαβήτη
Της Νικολέτας Ντάmicroπου
Με ενθουσιασmicroό αναmicroένεται να υποδεχθούν
το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο εκατοmicromicroύρια
άνθρωποι σε όλο τον κόσmicroο που πάσχουν
από διαβήτη την νέα ανακάλυψη των
επιστηmicroόνων που υπόσχεται να βάλει τέλος
στις ενέσεις που κάνουν τα διαβητικά άτοmicroα για
τη ρύθmicroιση του σακχάρου τους
Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο ένα επίθεmicroα
δηλαδή το οποίο microπορεί και ανιχνεύει την
αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα θα έχει τη
δυνατότητα να χορηγεί microικρές ποσότητες
ινσουλίνης στα άτοmicroα microε διαβήτη
απελευθερώνοντας τα από την επώδυνη
διαδικασία των ενέσεων Το laquoέξυπνοraquo
έmicroπλαστρο θα έχει τη δυνατότητα όχι microόνο να
κάνει τον απαραίτητο έλεγχο για το επίπεδο
της γλυκόζης στο αίmicroα του διαβητικού αλλά
ταυτόχρονα θα προχωρά στην έγχυση της
απαραίτητης δόσης ινσουλίνης στον
οργανισmicroό του διαβητικού ατόmicroου microέσω
εκατοντάδων microικρο-βελονών που βρίσκονται
στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου
Η υψηλής τεχνολογίας συσκευή microπορεί να
ανιχνεύσει ακόmicroα και microικρές αυξήσεις στα
επίπεδα του σακχάρου στο αίmicroα και να εγχέει
τις ενδεδειγmicroένες microικροποσότητες ινσουλίνης
όταν χρειάζεται Συσκευή σε microέγεθος
γραmicromicroατόσηmicroου Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο δεν
είναι microεγαλύτερο από ένα γραmicromicroατόσηmicroο και
είναι ιδιαίτερα λεπτό και τετραγωνισmicroένο Οι
εκατό microικροσκοπικές βελόνες που βρίσκονται
στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου έχουν το
microέγεθος microιας ανθρώπινης βλεφαρίδας
Όλες αυτές οι microικρο-βελόνες είναι γεmicroάτες microε
microικροσκοπικές microονάδες αποθήκευσης της
ινσουλίνης και όταν ανιχνευθεί ότι τα επίπεδα
γλυκόζης στο αίmicroα είναι πάρα πολύ υψηλά
τότε απελευθερώνουν γρήγορα την
ενδεδειγmicroένη ποσότητα ινσουλίνης Η
ανακάλυψη της συσκευής έγινε στο
Πανεπιστήmicroιο της Βόρειας Καρολίνας και όπως
δηλώνει η οmicroάδα των ερευνητών laquoη συσκευή
αυτή θα microπορούσε να είναι ένα microοναδικό
εργαλείο για τον άνθρωποraquo Ο αναπληρωτής
καθηγητής κ Τζεν Γκου του τmicroήmicroατος
Βιοϊατρικής Τεχνολογίας του Πανεπιστηmicroίου της
Βόρειας Καρολίνας είπε laquoδηmicroιουργήσαmicroε ένα
εύκολο στη χρήση microη τοξικό από συmicroβατικά
υλικά έξυπνο έmicroπλαστρο το οποίο microπορεί να
προσαρmicroοστεί στις ανάγκες του κάθε
διαβητικού ατόmicroουraquo
Η συσκευή αυτή θα αποδεσmicroεύσει
εκατοmicromicroύρια άτοmicroα microε διαβήτη τα οποία είναι
αναγκασmicroένα να τρυπάνε τακτικά τα δάχτυλα
τους προκειmicroένου να ελέγξουν τα επίπεδα του
σακχάρου τους και να χορηγήσουν την
απαραίτητη ποσότητα ινσουλίνης στον
οργανισmicroό τους Η οmicroάδα ανέπτυξε τα laquoέξυπνα
νανοσωmicroατίδιαraquo από microικροσκοπικές φυσαλίδες
που περιέχουν microια microικρή ποσότητα της
ινσουλίνης και των ενζύmicroων σχεδιασmicroένα να
ανιχνεύουν τη γλυκόζη Όταν αισθάνονται microια
αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα οι φυσαλίδες
αποσυντίθενται απελευθερώνοντας
συγκεκριmicroένες ποσότητες ινσουλίνης ανάλογα
microε την ποσότητα γλυκόζης που υπάρχει Όταν
αυτό το επίθεmicroα τοποθετείται επάνω στο
δέρmicroα οι microικρο-βελόνες διαπερνούν την
επιφάνεια και έρχονται σε επαφή microε το αίmicroα
που ρέει microέσω των τριχοειδών που βρίσκονται
ακριβώς από κάτω
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 27
Είναι οι διαβητικοί πιοευάλωτοι στιςλοιmicroώξεις
Αναστασίου Γεωργία
4ο ετής φοιτήτρια Τmicroήmicroατος Ιατρικής
Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων
Σακχαρώδης ∆ιαβήτης (Σ∆) και τα λοιmicroώδη
νοσήmicroατα είναι απrsquo τα συχνότερα αίτια
νοσηρότητας Σύmicroφωνα microε τον Παγκόσmicroιο
Οργανισmicroό Υγείας (ΠΟΥ) ο Σ∆ είναι ένα από
τα πιο συχνά νοσήmicroατα microε περίπου 350
εκατοmicromicroύρια ασθενείς ανά τον κόσmicroο Ο
αριθmicroός των πασχόντων αναmicroένεται να έχει
διπλασιαστεί ως 2030 ∆εδοmicroένα και
τεκmicroηριωmicroένες microελέτες δείχνουν ότι οι
διαβητικοί είναι πιο επιρρεπείς στις λοιmicroώξεις
Είναι γεγονός ότι
1) αρκετές συνήθεις λοιmicroώξεις απαντώνται σε
διαβητικούς συχνότερα
2) κάποιες άλλες απαντώνται σχεδόν
αποκλειστικά σε αυτούς και
3) υπάρχουν λοιmicroώξεις που στους
διαβητικούς έχουν περισσότερες επιπλοκές
Πολλές έρευνες τεκmicroηριώνουν την ύπαρξη
αmicroφίδροmicroης σχέσης ανάmicroεσα στο Σ∆ και τις
λοιmicroώξεις χωρίς όmicroως να αποσαφηνίζεται ο
microηχανισmicroός που καθιστά τους διαβητικούς πιο
ευάλωτους Φαίνεται πάντως πως η
ανεπαρκής ρύθmicroιση της γλυκόζης αυξάνει την
επίπτωση των λοιmicroώξεων ενώ οι τελευταίες
συντελούν στην απορρύθmicroιση του Σ∆ Οι πιο
συχνές λοιmicroώξεις που απαντώνται σε
διαβητικούς είναι λοιmicroώξεις του κατω-τέρου
αναπνευστικού και του ουροποιητικού
συστήmicroατος του δέρ-microατος και τραυmicroάτων του
στόmicroατος και κυρίως περιοδοντικά (εικ1)
Ο Σ∆ προκαλεί διαταραχές σε από όλο το
φάσmicroα της ανοσίας δηλαδή της άmicroυνας του
οργανισmicroού Αρχικά ο Σ∆ microέσω των
επιπλοκών του όπως η νευροπάθεια και τα
έλκη διαταράσσει το δέρmicroα που αποτελεί την
πρώτη γραmicromicroή άmicroυνας του οργανισmicroού
Επιπροσθέτως οι καταστάσεις υπεργλυκαιmicroίας
προ-καλούν βλάβη στα ουδετερόφιλα microε
αποτέλεσmicroα την έκπτωση των αντιmicroικροβιακών
ιδιοτήτων αυτών Έρευνες επιστηmicroονικές
υποστηρίζουν ότι o Σ∆ επιβραδύνει την
επούλωση των πληγών γεγονός που αυξάνει
την πιθανότητα microόλυνσης και κατά επέκταση τη
λοίmicroωξη των τραυmicroάτων Καταληκτικά
δεδοmicroένα δείχνουν ότι οι ασθενείς microε Νεανικό
∆ιαβήτη έχουν ελαττωmicroένη απελευθέρωση
κυττα-ρικών ουσιών microε τις οποίες τα κύτταρα
του ανοσοποιητικού συστή-microατος
επικοινωνούν
Οι συχνότερες λοιmicroώξεις συστηmicroάτων στο
Σ∆
Ο Σ∆ επιπλέκεται συχνά microε λοιmicroώξεις
δέρmicroατος και microαλακών microορίων από τις οποίες
η κυτταρίτιδα (εικ2) και ο ερυσίπελας (εικ3)
είναι οι πιο συχνές Ακόmicroη συνιστά
28 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προδιαθεσικό
παράγοντα
των νεκρω-
τικών
λοιmicroώξεων
δέρmicroατος που
προσβάλλουν
κυρίως τα
άκρα και το
κοιλιακό
τοίχωmicroα Η
κλινική
εmicroφάνιση των λοιmicroώξεων αυτών ξεκινά microε
πυρετό και ρίγος ο Σ∆ απορρυθmicroίζεται και η
χορηγούmicroενη ινσουλίνη αδυνατεί να δράσει
Υπάρχει ταχυκαρδία τοπικό οίδηmicroα microε
δύσοσmicroο υγρό και έντονο τοπικός πόνος
Οmicroοίως συχνές στους
διαβητικούς είναι οι
microυκητιασικές λοιmicroώξεις
και κυρίως οι καντιτιάσεις
microε συνηθέστερες
εντοπίσεις το microηρό το
βλεννογόνο του
στόmicroατος (εικ4) τα
γεννητικά όργανα και τα
νύχια Πιο ειδικά η
ονυχοmicroυκητίαση (εικ5)
παρατηρείται microε
τριπλάσια συχνότητα σε
διαβητικούς ενώ συχνός είναι και ο δερmicroατικός
λειχώνας
Μια ακόmicroη κατηγορία λοιmicroώξεων συχνή
στους διαβητικούς είναι οι ουρολοιmicroώξεις (2-4
φορές πιο συχνά) και οι αναπνευστικές
λοιmicroώξεις Στην πρώτη κατηγορία
παρατηρούνται κυρίως η πυελονεφρίτιδα και η
κυστίτιδα Η πυελονεφρίτιδα ξεκινά microε πυρετό
και αύξηση των λευκών αιmicroοσφαιρίων Σε
περίπτωση ύπαρξης ψηλαφητής microάζας στη
νεφρική χώρα και πυρετού για περισσότερο
από 4 ηmicroέρες τίθεται υποψία περινεφρικού
αποστήmicroατος Στη δεύτερη κατηγορία
συναντώνται συνηθέστερα η πνευmicroο-νική
φυmicroατιώση και η microικροβιακή πνευmicroονία (εικ6)
Καταληκτικά η καλύτερη θεραπεία είναι η
πρόληψη δηλαδή η καλή ρύθmicroιση του
σακχάρου της χοληστερόλης και της
αρτηριακής πίεσης ώστε να microειωθεί η microικρο-
αγγειακή και η microακροαγγειακή επιβάρυνση
Εξίσου σηmicroαντική είναι η εκπαίδευση του
ασθενή και η εξατοmicroικευmicroένη εφαρmicroογή
προφυ-λακτικών microέτρων Ο ίδιος πρέπει να
bull Να περιποιείται τα άκρα
bull Να φορά υποδήmicroατα και κάλτσες
bull Να ελέγχει το δέρmicroα του για φυσαλίδες
εκδορές και τραύmicroατα
bull Να χρησιmicroοποιεί λάδια ενυδατικά λοσιόν για
αποφυγή ελκών
bull Να εφαρmicroόζει καλή υγιεινή του ουροποιητικού
συστήmicroατος
bull Να καταναλώνει επαρκή ποσότητα υγρών
bull Να αποφεύγει τα σπερmicroατοκτόνα
bull Να περιλαmicroβάνει στη διατροφή του το
γιαούρτι και
bull Να εmicroβολιάζεται
Συmicroπερασmicroατικά οι λοιmicroώξεις επιπλέκουν
την ήδη επιβαρρυmicromicroένη ποιότητα ζωής των
ασθενών Οι διαβητικοί θεωρούνται
ανοσοκατεσταλmicroένοι Κατά την καταπολέmicroηση
των λοιmicroώξεων απαιτείται ορθο-λογισmicroός
χρήσης αντιβιοτικών καθόσον στη χώρα microας
χρησιmicroοποιούνται ευρέως και οι ασθενείς
έχουν αποκτήσει αντοχή στη δράση τους
Ζωτικής σηmicroασίας είναι η ανάγκη στενής
συνεργασίας microεταξύ διαβητολόγου και
λοιmicroωξιολόγου ώστε η αντιmicroετώπιση της
λοίmicroωξης να είναι έγκαιρη ανεπίπλεκτη και
αποτελεσmicroατική
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29
ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ
ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ
Σπύρος Αθανασίου
Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας
αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας
και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών
νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των
βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό
επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο
Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν
ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε
προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και
έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι
τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον
microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να
επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών
χρόνιων νοσηmicroάτων
Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις
βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε
microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την
τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως
δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και
παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές
κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση
microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )
απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη
διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και
microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων
microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση
σοβαρών ασθενειών
Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η
πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι
περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές
ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη
διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης
είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία
επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την
πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών
συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά
προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς
και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε
αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που
παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν
οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι
οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν
είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης
διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των
ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία
του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν
microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες
Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη
εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών
(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη
και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες
και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια
ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων
ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους
Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο
καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να
λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων
ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο
περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για
τους διαβητικούς
Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική
microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως
συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν
και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το
χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό
Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά
ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το
microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη
χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα
πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο
υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους
υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε
περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν
30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προκαλούν παρενέργειες
Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί
βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης
Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται
άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση
σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η
έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην
ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών
διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του
οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία
διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης
τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και
δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι
πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς
αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η
λήψη του
Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι
απαραίτητος παράγοντας για τη δράση
περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε
άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα
microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις
αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το
σωστό microεταβολισmicroό των οστών την
ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των
ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της
κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου
σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην
ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία
καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του
διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση
Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε
άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα
ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη
microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές
πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι
ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η
βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε
διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό
τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη
καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και
φρουκτόζης
Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει
προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε
περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και
σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους
διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου
ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν
microακροαγγειακές επιπλοκές
Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο
αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους
διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια
πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές
πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο
Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της
βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει
δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες
έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης
σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του
διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά
έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι
σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η
συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης
Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε
αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες
είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω
της παραγωγής ελεύθερων ριζών
Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι
απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις
Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και
κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή
επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης
επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός
σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών
του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η
νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα
σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην
ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος
καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της
εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C
βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά
Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)
Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη
αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη
Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β
είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι
φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να
προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική
τους microορφή το φολικό οξύ
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31
Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για
ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των
υδατανθράκων των λιπιδίων και των
πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι
δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του
παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το
κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια
Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον
microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε
κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)
∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία
της όρασης της αναπαραγωγής της
φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας
Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής
στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η
συmicroπληρωmicroατική λήψη της
Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για
ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό
καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo
Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο
σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-
λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί
άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η
βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η
θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του
συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο
αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους
υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια
Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική
νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές
Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως
συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει
υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές
διαταραχές
Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)
Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των
τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης
Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και
microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων
αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις
αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν
σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί
τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς
(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η
λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία
του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού
συστήmicroατος
Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα
αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών
ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και
ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες
από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο
ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις
απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της
διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο
microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις
κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών
στοιχείων
Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι
οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για
την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα
πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)
συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την
ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν
Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες
περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που
ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να
προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες
microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή
σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα
ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα
ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η
υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου
σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους
προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον
οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η
σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι
επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo
ΠΗΓΕΣ
1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά
2 wwwdiabeticl ivingonlinecom
3 wwwdiabeteshealthcom
4 Diabetes Spectrum
5 wwwsmarthealthgr
6 wwwdiabetesselfmanagementcom
32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 20
αισθανθούmicroε πιο άνετα αποφεύγουmicroε συνάmicroα
άλλες επώδυνες για το microυαλό microας καταστάσεις
Γιrsquo αυτό αγκαλιάστε κάποιον τώρα κιόλας Και
microην δεχθείτε microικρές γρήγορες αγκαλιές
Πείτε στους ανθρώπους που θα αγκαλιάσετε
πως κάποιος νευροεπιστήmicroονας σάς
συνέστησε τις microεγάλης διάρκειας αγκαλιές
Έρευνες έδειξαν πως λαmicroβάνοντας και
δίνοντας πέντε αγκαλιές την ηmicroέρα για
τέσσερις εβδοmicroάδες αυξάνουmicroε την ευτυχία
microας για microεγάλο χρονικό διάστηmicroα
Έτσι λοιπόν θα πρέπει να επιδιώκουmicroε να
περνάmicroε χρόνο microε τους δικούς microας ανθρώπους
και να microοιραζόmicroαστε αγκαλιέςΘα πρέπει να
τονιστεί ότι η δύναmicroη της ανταλλαγής γραπτών
microηνυmicroάτων δεν είναι αρκετή Αρκεί microόνο να
αναλογιστούmicroε πως όταν βιώνουmicroε microια
κατάσταση άγχους και στη συνέχεια
επισκεπτόmicroαστε αγαπηmicroένα microας πρόσωπα ή
τους microιλάmicroε στο τηλέφωνο αισθανόmicroαστε πολύ
καλύτερα Κι ότι δεν συmicroβαίνει το ίδιο όταν
ανταλλάσσουmicroε γραπτά microηνύmicroατα
Αφήνουmicroε λοιπόν τα γραπτά microηνύmicroατα και
επιλέγουmicroε τις κατά πρόσωπο συναντήσεις και
τις αγκαλιές
Επειδή όmicroως σκοπός του εν λόγω άρθρου
δεν είναι να σας φορτώσει microε πάρα πολλές
πληροφορίες ας συνοψίσουmicroε τις
αποδοτικότερες και ευκολότερες επιλογές που
πρέπει να κάνουmicroε για να ξεκινήσει η πορεία
microας προς την ευτυχία κατά τα πορίσmicroατα των
νευροεπιστηmicroονικών microελετών
bull ∆ιερωτόmicroαστε για ποια
θέmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες Αν
τυχόν δεν υπάρχουν απαντήσεις
δεν πειράζει Θυmicroόmicroαστε πως
ακόmicroα και η απλή αναζήτηση
βοηθάει
bull Εκφράζουmicroε τα αρνητικά microας
συναισθήmicroατα και έτσι βοηθάmicroε
το microυαλό microας να τα διαχειρίζεται
πολύ καλύτερα
bull Αποφασίζουmicroε Λαmicroβάνουmicroε αποφάσεις
laquoαρκετά καλέςraquo κι όχι σαφώς laquoτις καλύτερες
πάνω στη γη
bull Ανταλλάσσουmicroε αγκαλιές κι όχι γραπτά
microηνύmicroατα
Κλείνουmicroε microε τα λόγια του νευροεπιστήmicroονα
Alex Korb ο οποίος εξηγεί ότι Τα πάντα είναι
διασυνδεδεmicroένα Η ευγνωmicroοσύνη βελτιώνει τον
ύπνο Ο ύπνος microειώνει τον πόνο Ο
ελαττωmicroένος πόνος βελτιώνει τη διάθεσή microας
Η βελτιωmicroένη διάθεση microειώνει το άγχος το
οποίο βελτιώνει την επικέντρωση και τον
προγραmicromicroατισmicroό Η επικέντρωση και ο
κατάλληλος σχεδιασmicroός απαιτεί τη λήψη
αποφάσεων Η λήψη αποφάσεων microειώνει
περαιτέρω το άγχος και βελτιώνει την
απόλαυση Η απόλαυση microας ενισχύει να
αισθανόmicroαστε περισσότερο ευγνώmicroονες και
διατηρεί αυτή την ανοδική πορεία προς την
ευτυχία Η απόλαυση συνδέεται επίσης microε τις
κοινωνικές σχέσεις και επαφές οι οποίες microε τη
σειρά τους θα microας κάνουν πιο ευτυχισmicroένους -
ες
Κι όλοι -ες θέλουmicroε να είmicroαστε ευτυχισmicroένοι
-ες Αρκεί να γνωρίζουmicroε και να κάνουmicroε τις
κατάλληλες επιλογές Και νοmicroίζω πως για εmicroάς
που πλέον γνωρίζουmicroε ο δρόmicroος είναι πολύ
πιο εύκολος ή τουλάχιστον νευροεπιστηmicroονικά
εmicroπνευσmicroένος
Σε ελεύθερη microετάφραση από το περιοδικό
Time Αγγελική Ζώτου
21 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
ΕΚ∆ΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ
∆ΙΑΒΗΤΗ
Με αφορmicroή την Παγκόσmicroια Ηmicroέρα για τον
∆ιαβήτη ο σύλλογός microας οργάνωσε εκδήλωση
την Τετάρτη 11η Νοεmicroβρίου το απόγευmicroα Η
εκδήλωση είχε microεγάλη επιτυχία και έλαβε χώρα
στην κατάmicroεστη αίθουσα εκδηλώσεων της
ΛΑΦ Ι
Ευχαριστούmicroε θερmicroά τους φίλους και τα microέλη
του συλλόγου για την εmicroπιστοσύνη τους και
συmicroπαράστασή τους
Οι οmicroιλητές microας κκ Τίγκας και Τσιmicroηχόδηmicroος
ενθουσίασαν τους παρευρισκόmicroενους microε τις
εmicroπεριστατωmicroένες και κατανοητές οmicroιλίες τους
στα δύο βασικά και επίκαιρα θέmicroατα που
απασχολούν τους πάσχοντες από διαβήτη
τύπου Ι και Ι Ι
Ο κ Τσιmicroηχόδηmicroος Επίκουρος Καθηγητής
στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα
της οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου
Ιraquo
Και ο κ Τίγκας Επίκουρος Καθηγητής στο
Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα της
οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου Ι Ιraquo
Μετά το τέλος των οmicroιλιών ακολούθησε
πληθώρα ερωτήσεων από το ακροατήριο
22 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΖΩΗΣΤΑΑΤΟΜΑ ΜΕ
∆ΙΑΒΗΤΗ
Πώς τα φτιάχνουmicroεhellip
Οι επαγγελmicroατίες υγείας πολύ συχνά
κατευθύνουν και συmicroβουλεύουν τα άτοmicroα microε
διαβήτη έτσι ώστε να έχουν καλύτερη ποιότητα
ζωής ∆εν είναι όmicroως τόσο συχνό οι ειδικοί να
ασχολούνται microε τους συντρόφους των ατόmicroων
αυτών οι οποίοι χωρίς να έχουν διαβήτη
microαθαίνουν επίσης να ζουν microε αυτόν
Παρακάτω παρατίθενται δέκα χρήσιmicroες
συmicroβουλές που βοηθούν τους συντρόφους των
διαβητικών να υποστηρίξουν τα αγαπηmicroένα
τους πρόσωπα διατηρώντας πάντα τα υγιή
απαραίτητα όρια
1 Μην προσφέρετε αυθαίρετες συmicroβουλές
σχετικά microε τη διατροφή και τη διαχείριση του
διαβήτη εν γένει Μπορεί η πρόθεσή σας να
είναι η καλύτερη αλλά προέχει ο σεβασmicroός
στις προσωπικές επιλογές του ατόmicroου Πείτε τη
γνώmicroη σας microόνο εφόσον ρωτηθείτε Άλλωστε
κάποιες κοινές πεποιθήσεις σχετικά microε τον
διαβήτη έχουν πλέον είτε ξεπεραστεί είτε
διαψευσθεί
2 Συνειδητοποιήστε και αναγνωρίστε ότι η
διαχείριση του διαβήτη είναι microια πολύ
απαιτητική διαδικασία που διαρκεί 24 ώρες το
24ωρο και την οποία το άτοmicroο δεν διάλεξε και
ούτε microπορεί να παραιτηθεί από αυτή Το άτοmicroο
πρέπει να σκέφτεται τι πότε και πόσο θα φάει
να ρυθmicroίζει τη φυσική του άσκηση το στρες
καθώς και την αγωγή που λαmicroβάνει να microετρά
τακτικά τα επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα και
πολλά ακόmicroα
3 Μην αναφέρετε περιστατικά διαβητικών
που έχετε ακούσει microε σοβαρές επιπλοκές και
κακή έκβαση Ο διαβήτης είναι ένα νόσηmicroα
που φοβίζει το άτοmicroο που το έχει δεν
χρειάζονται λοιπόν επιπλέον laquoιστορίες
τρόmicroουraquo που αυξάνουν το άγχος Άλλωστε
είναι πλέον γνωστό ότι microε καλή διαχείριση
πολλά άτοmicroα microε διαβήτη ζουν πολλά χρόνια microε
υγεία και καλή ποιότητα ζωής
4 Προσφερθείτε να βοηθήσετε στην επιλογή
ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής Μπορείτε για
παράδειγmicroα να ξεκινήσετε από κοινού ένα
πρόγραmicromicroα φυσικής άσκησης άλλωστε η
υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωή είναι
ωφέλιmicroη για όλους
5 Μην αντιδράτε αρνητικά εάν το
αγαπηmicroένο σας πρόσωπο microετρά το σάκχαρό
του ή κάνει microια ένεση ινσουλίνης microπροστά σας
Είναι microια απαραίτητη διαδικασία για την καλή
ρύθmicroιση του διαβήτη η οποία είναι πιο
δύσκολη εάν πρέπει να γίνει κρυφά
6 Ρωτήστε πώς microπορείτε να βοηθήσετε Εάν
θέλετε να είστε υποστηρικτικοί υπάρχουν
πολλά microικρά πράγmicroατα που microπορείτε να
κάνετε Αρκεί να ρωτήσετε πρώτα
7 Μην προσφέρετε απερίσκεπτες
διαβεβαιώσεις microε σκοπό να microειώσετε το άγχος
του αγαπηmicroένου σας προσώπου Μη
συγκρίνετε το νόσηmicroά του για παράδειγmicroα microε
άλλα νοσήmicroατα όπως είναι ο καρκίνος για να
του αναδείξετε ότι τα πράγmicroατα θα microπορούσαν
να είναι χειρότερα Κάτι τέτοιο όχι microόνο δεν θα
τοντην κάνει να αισθανθεί καλύτερα αλλά
ενδεχοmicroένως να λειτουργήσει ως microήνυmicroα
υποτίmicroησης της σοβαρότητας του διαβήτη τη
στιγmicroή που πρόκειται για ένα σοβαρό νόσηmicroα
8 Υποστηρίξτε τις προσπάθειές του να
φροντίσει τον εαυτό τουτης Μπορείτε για
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 23
παράδειγmicroα να βοηθήσετε την προσπάθειά
τουτης συντρόφου σας για βελτίωση του
τρόπου ζωής microε τη διατήρηση ως επί το
πλείστο υγιεινών τροφίmicroων στο ψυγείο
Μπορείτε επίσης να σεβαστείτε την επιλογή
του να διακόψει την πρόσληψη microιας οmicroάδας
ανθυγιεινών τροφών και να microην τις
καταναλώνετε microπροστά τουτης Σίγουρα θα
βοηθήσει πολύ εάν δεν είστε εσείς η πηγή του
πειρασmicroού
9 Μην κρυφοκοιτάζετε ή σχολιάζετε τις τιmicroές
σακχάρου χωρίς να ρωτήσετε πριν Είναι πολύ
προσωπικές πληροφορίες που οη σύντροφός
σας microπορεί να microη θέλει να microοιραστεί Είναι
φυσιολογικό άλλωστε στην περίπτωση του
διαβήτη οι τιmicroές αυτές να είναι άλλοτε πολύ
υψηλές και άλλοτε πολύ χαmicroηλές Τα αυθαίρετα
σχόλιά σας για αυτές microπορεί να εντείνουν τα
αισθήmicroατα θυmicroού και απογοήτευσης που
συχνά ήδη υπάρχουν
10 Προσφέρετε απλόχερα την αγάπη σας
και την ενθάρρυνσή σας Πολλές φορές απλά
και microόνο το ενδιαφέρον σας microπορεί να
υποστηρίξει το αγαπηmicroένο σας πρόσωπο και
να το κινητοποιήσει έτσι ώστε να διαχειριστεί
microε επιτυχία τον διαβήτη
Πηγή mayoclinic
Οι Στατίνες microπορούννα αυξήσουν σε
microεγάλο ποσοστό τονκίνδυνο για τηνεmicroφάνιση διαβήτη
Οι στατίνες microπορούν να microειώσουν τη
χοληστερίνη και ακόmicroη και αν δηmicroιουργηθεί
φλεγmicroονή είναι ικανές να κρατήσουν τον
κίνδυνο των καρδιακών παθήσεων σε χαmicroηλά
επίπεδα
Το σίγουρο είναι ότι αυτά τα κοινά
συνταγογραφούmicroενα φάρmicroακα microπορεί να
αυξήσουν σε ένα microεγάλο ποσοστό τον κίνδυνο
για την εmicroφάνιση σακχαρώδη διαβήτη
Παράλληλα οι γιατροί είναι σε θέση να
διακρίνουν ένα σοβαρό κίνδυνο πριν από την
συνταγογράφηση στατινών όπως είναι και τα
φάρmicroακα microείωσης της χοληστερίνης τα οποία
είναι από τα πιο συχνά συνταγογραφούmicroενα
φάρmicroακα στην Αmicroερική Σε microία από τις microελέτες
που δηmicroοσιεύθηκε στο περιοδικό Diabetologia
επιστήmicroονες από την Φιλανδία διαπίστωσαν
πως οι άνδρες στους οποίους
συνταγογραφήθηκαν στατίνες για να microειώσουν
τη χοληστερίνη τους είχαν 46 microεγαλύτερη
πιθανότητα να εmicroφανίσουν διαβήτη microετά από 6
χρόνια σε σύγκριση microε εκείνους που δεν
έπαιρναν το συγκεκριmicroένο φάρmicroακο
Αξίζει να σηmicroειωθεί βέβαια πως οι στατίνες
κάνουν τους ανθρώπους πιο ανθεκτικούς ως
προς την επίδραση της ινσουλίνης - η οποία
διασπά τα σάκχαρα- και έτσι εκκρίνουν
λιγότερη ινσουλίνη Αυτό που καταλαβαίνει
κάποιος είναι ότι η επίδραση των στατινών
microοιάζει να είναι microεγαλύτερη στα άτοmicroα που
φαίνεται να έχουν όσο το δυνατόν πιο
φυσιολογικές τιmicroές γλυκόζης Πραγmicroατικότητα
αποτελεί το γεγονός ότι όσο microεγαλύτερη είναι η
δόση της στατίνης και για όσο microεγαλύτερο
24 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
διάστηmicroα χορηγείται σε ασθενείς τόσο
microεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος οι
συγκεκριmicroένοι ασθενείς να αποκτήσουν
διαβήτη
Παλαιότερες microελέτες έδειξαν ότι οι στατίνες
είναι ικανές να αυξήσουν τα επίπεδα του
σακχάρου στο αίmicroα καθώς και τον κίνδυνο
εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη από 10 έως
20 παρόλα αυτά όmicroως microία τόσο microεγάλη και
αρνητική επίδραση δεν έχει τεκmicroηριωθεί
επιστηmicroονικά Πολύ συχνά οι γιατροί θεωρούν
υπεύθυνες τις στατίνες για όσους ασθενείς
βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο εmicroφάνισης
καρδιακής νόσου διότι ένας βασικός
παράγοντας microελλοντικής ύπαρξης καρδιακών
προβληmicroάτων είναι και ο διαβήτης Πως
λοιπόν όλα τα παραπάνω microας οδηγούν σε
τέτοιου είδους συmicroπεράσmicroατα
O Dr Robert Eckel πρώην πρόεδρος της
Αmicroερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας και
καθηγητής της ιατρικής στο Πανεπιστήmicroιο του
Κολοράντο σηmicroείωσε πως αυτό είναι ένα
σενάριο microε καλά και άσχηmicroα νέα συγχρόνως
Αυτό που τόνισε είναι πως υπάρχουν πειστικά
στοιχεία ότι οι ασθενείς που λαmicroβάνουν
στατίνες διατρέχουν αυξηmicroένο κίνδυνο
εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη αλλά από την
άλλη πλευρά συmicroβάλλουν στη microείωση του
κινδύνου καρδιακής προσβολής εγκεφαλικού
επεισοδίου ή ακόmicroα και θανατηφόρας
καρδιακής νόσου Με αυτόν τον τρόπο
αντισταθmicroίζονται και οι παρενέργειες των
στατινών που οδηγούν στην εmicroφάνιση διαβήτη
Με άλλα λόγια οι στατίνες microπορούν να
προσφέρουν πολλά καλά στους ανθρώπους
που έχουν καρδιακά προβλήmicroατα microε το τίmicroηmicroα
όmicroως της εmicroφάνισης διαβήτη
Φιλανδοί επιστήmicroονες διαπίστωσαν επίσης
τον αυξηmicroένο κίνδυνο για την εmicroφάνιση
σακχαρώδη διαβήτη έπειτα από τη λήψη
στατινών σε ποσοστό που ανέρχεται στο 46
την ώρα που ο Eckel επισηmicroαίνει ότι η
συγκεκριmicroένη microελέτη αφορούσε microόνο λευκούς
άνδρες και για αυτό τον λόγο δε microπορεί να
γενικευτεί στον ευρύτερο πληθυσmicroό Από τους
συγκεκριmicroένους άνδρες δεν έχουmicroε
πληροφορίες για το οικογενειακό τους ιστορικό
ή ποια microπορεί να ήταν η προσωπική τους
ιστορία microε το διαβήτη Κάποιοι από αυτούς
ίσως να είχαν και άλλους παράγοντες κινδύνου
για την ασθένεια που τους έθεσε σε υψηλότερο
κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη ακόmicroη και αν
δεν είχαν πάρει στατίνες
Εκείνοι που εmicroφάνισαν σακχαρώδη διαβήτη
ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν λάβει παρόmicroοια
microέτρα και microε όλους όσους εmicroφάνισαν διαβήτη
ενώ δεν έπαιρναν στατίνες γεγονός που
υποδηλώνει ότι η θεραπεία microε στατίνες αυξάνει
τον κίνδυνο εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη
ανεξάρτητα από το προφίλ κινδύνου που
υπάρχει στο πληθυσmicroιακό φόντο Σε microία
ξεχωριστή microε έδρα τις ΗΠΑ microελέτη σχετικά microε
τη λήψη στατινών οι ερευνητές διαπίστωσαν
ότι εκείνοι που πήγαν να εmicroφανίσουν διαβήτη
ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν αυξηmicroένες
πιθανότητες να εmicroφανίσουν τη νόσο πριν καν
αρχίσουν να παίρνουν τα συγκεκριmicroένα
φάρmicroακα Πρέπει λοιπόν οι ασθενείς να
λαmicroβάνουν στατίνες Νέα microελέτη κάνει λόγο για
καρδιακά οφέλη τα οποία υπερτερούν από τον
κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη Το αν τελικά
οι ασθενείς πρέπει να λαmicroβάνουν στατίνες ή
όχι είναι κάτι που δηmicroιουργεί σύγχυση και
στους ίδιους αλλά και στους γιατρούς τους
Στην πραγmicroατικότητα τα παραπάνω
αποτελέσmicroατα υπογραmicromicroίζουν την ανάγκη για
microια συζήτηση που πρέπει να λαmicroβάνει χώρα
πριν από τη συνταγογράφηση στατινών σε
όσους ασθενείς τη χρειάζονται Για όλους
αυτούς που δεν πάσχουν ακόmicroα από διαβήτη
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 25
αλλά παρόλα αυτά είναι ευάλωτοι στη νόσο
σηmicroαντικό ρόλο παίζουν η σωστή διατροφή και
η άσκηση όπως ακριβώς τόνισε και ο Dr Neil
Stone επικεφαλής συγγραφέας 2013 του
Αmicroερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας
Σύmicroφωνα microε τον Stone αν έχουmicroε έναν
ασθενή που είναι επιρρεπής στην εmicroφάνιση
σκαχαρώδη διαβήτη σύmicroφωνα microε όλα όσα
ειπώθηκαν παραπάνω κατατάσσεται σε microία
οmicroάδα υψηλού κινδύνου γιατί λόγω του
διαβήτη υπάρχει πιθανότητα να αποκτήσει και
καρδιακά προβλήmicroατα Αυτή η οmicroάδα ασθενών
επωφελείται από τη λήψη στατινών Αν λοιπόν
έχουν σκοπό οι συγκεκριmicroένοι ασθενείς να
λάβουν microία στατίνη θα παραmicroείνουν υγιείς και
θα βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους Σε
διαφορετική περίπτωση εάν δε το κάνουν αυτό
και λάβουν τη στατίνη συνεχίζοντας παράλληλα
έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής τότε θα είναι
ακόmicroα πιο επιρρεπείς στην εmicroφάνιση διαβήτη
Τέλος ένας ακόmicroη σηmicroαντικός παράγοντας
για να αποφασίσει κάποιος ασθενής που
πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη να πάρει
στατίνες είναι και το οικογενειακό του ιστορικό
Τα πάντα είναι σχετικά όσον αφορά τους
κινδύνους και τα οφέλη microε τα οποία θα έρθει
αντιmicroέτωπος ο κάθε ασθενής Σίγουρος όmicroως
είναι ο κίνδυνος εmicroφάνισης διαβήτη όταν
κάποιος λαmicroβάνει στατίνες Αυτό που τονίζει ο
Eckel είναι ότι το καλύτερο αποτέλεσmicroα έρχεται
ύστερα από microία αρmicroονική επικοινωνία και
συνεργασία microεταξύ γιατρού και ασθενή Αυτό
είναι το παν για να πετύχει οποιαδήποτε
θεραπεία
ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΕΝΙΚΗΣ
ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ
Καλούνται τα microέλη της ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ
ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΑΝΙΚΟ ∆ΙΑΒΗΤΗ
(ΠΕΝ∆Ι ) σε τακτική Γενική Συνέλευση την
Κυριακή 24-Ιανουαρίου στα γραφεία του
Συλλόγου
∆ηmicroητρίου Χατζή 63- Αmicroπελόκηποι
Ιωαννίνων
Επειδή ο σύλλογος microας έχει microέλη από όλη
την Ήπειρο και είναι αδύνατον να υπάρχει
απαρτία την πρώτη Κυριακή για να
αποφύγουmicroε την ταλαιπωρία παρακαλούmicroε
θερmicroά τα microέλη microας να δώσουν το παρόν στην
επαναληπτική συνέλευση
Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016 2016 και ώρα
1100 πmicro
Θέmicroατα
1Απολογισmicroός δραστηριοτήτων του ∆Σ
2Οικονοmicroικός απολογισmicroός
3Εκλογές για την ανάδειξη συmicroπληρωmicroατικού
microέλους του ∆Σ
Υποψηφιότητες υποβάλλονται στα γραφεία
του συλλόγου και τηλεφωνικά στα 26510-
08276 ή 26510- 73634 έως και τις 27
Ιανουαρίου
Λόγω των συνεχών περικοπών και των
δύσκολων στιγmicroών που βιώνουmicroε όλοι microας
παρακαλούmicroε να δραστηριοποιηθείτε microαζί microε
το Νέο ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο
Η ενεργή συmicromicroετοχή microας θα κρατήσει το
Σύλλογό microας ενεργό και θα συmicroβάλει microε τη
δυναmicroική παρουσία microας στη διεκδίκηση των
δικαιωmicroάτων microας για την αντιmicroετώπιση του
διαβήτη
Μετά τη Γενική Συνέλευση
Θα κοπεί και η Πρωτοχρονιάτικη βασιλόπιτα
του Συλλόγου
Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο
26 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Έξυπνο έmicroπλαστροαντικαθιστά τις ενέσεις
για το διαβήτη
Της Νικολέτας Ντάmicroπου
Με ενθουσιασmicroό αναmicroένεται να υποδεχθούν
το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο εκατοmicromicroύρια
άνθρωποι σε όλο τον κόσmicroο που πάσχουν
από διαβήτη την νέα ανακάλυψη των
επιστηmicroόνων που υπόσχεται να βάλει τέλος
στις ενέσεις που κάνουν τα διαβητικά άτοmicroα για
τη ρύθmicroιση του σακχάρου τους
Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο ένα επίθεmicroα
δηλαδή το οποίο microπορεί και ανιχνεύει την
αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα θα έχει τη
δυνατότητα να χορηγεί microικρές ποσότητες
ινσουλίνης στα άτοmicroα microε διαβήτη
απελευθερώνοντας τα από την επώδυνη
διαδικασία των ενέσεων Το laquoέξυπνοraquo
έmicroπλαστρο θα έχει τη δυνατότητα όχι microόνο να
κάνει τον απαραίτητο έλεγχο για το επίπεδο
της γλυκόζης στο αίmicroα του διαβητικού αλλά
ταυτόχρονα θα προχωρά στην έγχυση της
απαραίτητης δόσης ινσουλίνης στον
οργανισmicroό του διαβητικού ατόmicroου microέσω
εκατοντάδων microικρο-βελονών που βρίσκονται
στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου
Η υψηλής τεχνολογίας συσκευή microπορεί να
ανιχνεύσει ακόmicroα και microικρές αυξήσεις στα
επίπεδα του σακχάρου στο αίmicroα και να εγχέει
τις ενδεδειγmicroένες microικροποσότητες ινσουλίνης
όταν χρειάζεται Συσκευή σε microέγεθος
γραmicromicroατόσηmicroου Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο δεν
είναι microεγαλύτερο από ένα γραmicromicroατόσηmicroο και
είναι ιδιαίτερα λεπτό και τετραγωνισmicroένο Οι
εκατό microικροσκοπικές βελόνες που βρίσκονται
στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου έχουν το
microέγεθος microιας ανθρώπινης βλεφαρίδας
Όλες αυτές οι microικρο-βελόνες είναι γεmicroάτες microε
microικροσκοπικές microονάδες αποθήκευσης της
ινσουλίνης και όταν ανιχνευθεί ότι τα επίπεδα
γλυκόζης στο αίmicroα είναι πάρα πολύ υψηλά
τότε απελευθερώνουν γρήγορα την
ενδεδειγmicroένη ποσότητα ινσουλίνης Η
ανακάλυψη της συσκευής έγινε στο
Πανεπιστήmicroιο της Βόρειας Καρολίνας και όπως
δηλώνει η οmicroάδα των ερευνητών laquoη συσκευή
αυτή θα microπορούσε να είναι ένα microοναδικό
εργαλείο για τον άνθρωποraquo Ο αναπληρωτής
καθηγητής κ Τζεν Γκου του τmicroήmicroατος
Βιοϊατρικής Τεχνολογίας του Πανεπιστηmicroίου της
Βόρειας Καρολίνας είπε laquoδηmicroιουργήσαmicroε ένα
εύκολο στη χρήση microη τοξικό από συmicroβατικά
υλικά έξυπνο έmicroπλαστρο το οποίο microπορεί να
προσαρmicroοστεί στις ανάγκες του κάθε
διαβητικού ατόmicroουraquo
Η συσκευή αυτή θα αποδεσmicroεύσει
εκατοmicromicroύρια άτοmicroα microε διαβήτη τα οποία είναι
αναγκασmicroένα να τρυπάνε τακτικά τα δάχτυλα
τους προκειmicroένου να ελέγξουν τα επίπεδα του
σακχάρου τους και να χορηγήσουν την
απαραίτητη ποσότητα ινσουλίνης στον
οργανισmicroό τους Η οmicroάδα ανέπτυξε τα laquoέξυπνα
νανοσωmicroατίδιαraquo από microικροσκοπικές φυσαλίδες
που περιέχουν microια microικρή ποσότητα της
ινσουλίνης και των ενζύmicroων σχεδιασmicroένα να
ανιχνεύουν τη γλυκόζη Όταν αισθάνονται microια
αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα οι φυσαλίδες
αποσυντίθενται απελευθερώνοντας
συγκεκριmicroένες ποσότητες ινσουλίνης ανάλογα
microε την ποσότητα γλυκόζης που υπάρχει Όταν
αυτό το επίθεmicroα τοποθετείται επάνω στο
δέρmicroα οι microικρο-βελόνες διαπερνούν την
επιφάνεια και έρχονται σε επαφή microε το αίmicroα
που ρέει microέσω των τριχοειδών που βρίσκονται
ακριβώς από κάτω
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 27
Είναι οι διαβητικοί πιοευάλωτοι στιςλοιmicroώξεις
Αναστασίου Γεωργία
4ο ετής φοιτήτρια Τmicroήmicroατος Ιατρικής
Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων
Σακχαρώδης ∆ιαβήτης (Σ∆) και τα λοιmicroώδη
νοσήmicroατα είναι απrsquo τα συχνότερα αίτια
νοσηρότητας Σύmicroφωνα microε τον Παγκόσmicroιο
Οργανισmicroό Υγείας (ΠΟΥ) ο Σ∆ είναι ένα από
τα πιο συχνά νοσήmicroατα microε περίπου 350
εκατοmicromicroύρια ασθενείς ανά τον κόσmicroο Ο
αριθmicroός των πασχόντων αναmicroένεται να έχει
διπλασιαστεί ως 2030 ∆εδοmicroένα και
τεκmicroηριωmicroένες microελέτες δείχνουν ότι οι
διαβητικοί είναι πιο επιρρεπείς στις λοιmicroώξεις
Είναι γεγονός ότι
1) αρκετές συνήθεις λοιmicroώξεις απαντώνται σε
διαβητικούς συχνότερα
2) κάποιες άλλες απαντώνται σχεδόν
αποκλειστικά σε αυτούς και
3) υπάρχουν λοιmicroώξεις που στους
διαβητικούς έχουν περισσότερες επιπλοκές
Πολλές έρευνες τεκmicroηριώνουν την ύπαρξη
αmicroφίδροmicroης σχέσης ανάmicroεσα στο Σ∆ και τις
λοιmicroώξεις χωρίς όmicroως να αποσαφηνίζεται ο
microηχανισmicroός που καθιστά τους διαβητικούς πιο
ευάλωτους Φαίνεται πάντως πως η
ανεπαρκής ρύθmicroιση της γλυκόζης αυξάνει την
επίπτωση των λοιmicroώξεων ενώ οι τελευταίες
συντελούν στην απορρύθmicroιση του Σ∆ Οι πιο
συχνές λοιmicroώξεις που απαντώνται σε
διαβητικούς είναι λοιmicroώξεις του κατω-τέρου
αναπνευστικού και του ουροποιητικού
συστήmicroατος του δέρ-microατος και τραυmicroάτων του
στόmicroατος και κυρίως περιοδοντικά (εικ1)
Ο Σ∆ προκαλεί διαταραχές σε από όλο το
φάσmicroα της ανοσίας δηλαδή της άmicroυνας του
οργανισmicroού Αρχικά ο Σ∆ microέσω των
επιπλοκών του όπως η νευροπάθεια και τα
έλκη διαταράσσει το δέρmicroα που αποτελεί την
πρώτη γραmicromicroή άmicroυνας του οργανισmicroού
Επιπροσθέτως οι καταστάσεις υπεργλυκαιmicroίας
προ-καλούν βλάβη στα ουδετερόφιλα microε
αποτέλεσmicroα την έκπτωση των αντιmicroικροβιακών
ιδιοτήτων αυτών Έρευνες επιστηmicroονικές
υποστηρίζουν ότι o Σ∆ επιβραδύνει την
επούλωση των πληγών γεγονός που αυξάνει
την πιθανότητα microόλυνσης και κατά επέκταση τη
λοίmicroωξη των τραυmicroάτων Καταληκτικά
δεδοmicroένα δείχνουν ότι οι ασθενείς microε Νεανικό
∆ιαβήτη έχουν ελαττωmicroένη απελευθέρωση
κυττα-ρικών ουσιών microε τις οποίες τα κύτταρα
του ανοσοποιητικού συστή-microατος
επικοινωνούν
Οι συχνότερες λοιmicroώξεις συστηmicroάτων στο
Σ∆
Ο Σ∆ επιπλέκεται συχνά microε λοιmicroώξεις
δέρmicroατος και microαλακών microορίων από τις οποίες
η κυτταρίτιδα (εικ2) και ο ερυσίπελας (εικ3)
είναι οι πιο συχνές Ακόmicroη συνιστά
28 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προδιαθεσικό
παράγοντα
των νεκρω-
τικών
λοιmicroώξεων
δέρmicroατος που
προσβάλλουν
κυρίως τα
άκρα και το
κοιλιακό
τοίχωmicroα Η
κλινική
εmicroφάνιση των λοιmicroώξεων αυτών ξεκινά microε
πυρετό και ρίγος ο Σ∆ απορρυθmicroίζεται και η
χορηγούmicroενη ινσουλίνη αδυνατεί να δράσει
Υπάρχει ταχυκαρδία τοπικό οίδηmicroα microε
δύσοσmicroο υγρό και έντονο τοπικός πόνος
Οmicroοίως συχνές στους
διαβητικούς είναι οι
microυκητιασικές λοιmicroώξεις
και κυρίως οι καντιτιάσεις
microε συνηθέστερες
εντοπίσεις το microηρό το
βλεννογόνο του
στόmicroατος (εικ4) τα
γεννητικά όργανα και τα
νύχια Πιο ειδικά η
ονυχοmicroυκητίαση (εικ5)
παρατηρείται microε
τριπλάσια συχνότητα σε
διαβητικούς ενώ συχνός είναι και ο δερmicroατικός
λειχώνας
Μια ακόmicroη κατηγορία λοιmicroώξεων συχνή
στους διαβητικούς είναι οι ουρολοιmicroώξεις (2-4
φορές πιο συχνά) και οι αναπνευστικές
λοιmicroώξεις Στην πρώτη κατηγορία
παρατηρούνται κυρίως η πυελονεφρίτιδα και η
κυστίτιδα Η πυελονεφρίτιδα ξεκινά microε πυρετό
και αύξηση των λευκών αιmicroοσφαιρίων Σε
περίπτωση ύπαρξης ψηλαφητής microάζας στη
νεφρική χώρα και πυρετού για περισσότερο
από 4 ηmicroέρες τίθεται υποψία περινεφρικού
αποστήmicroατος Στη δεύτερη κατηγορία
συναντώνται συνηθέστερα η πνευmicroο-νική
φυmicroατιώση και η microικροβιακή πνευmicroονία (εικ6)
Καταληκτικά η καλύτερη θεραπεία είναι η
πρόληψη δηλαδή η καλή ρύθmicroιση του
σακχάρου της χοληστερόλης και της
αρτηριακής πίεσης ώστε να microειωθεί η microικρο-
αγγειακή και η microακροαγγειακή επιβάρυνση
Εξίσου σηmicroαντική είναι η εκπαίδευση του
ασθενή και η εξατοmicroικευmicroένη εφαρmicroογή
προφυ-λακτικών microέτρων Ο ίδιος πρέπει να
bull Να περιποιείται τα άκρα
bull Να φορά υποδήmicroατα και κάλτσες
bull Να ελέγχει το δέρmicroα του για φυσαλίδες
εκδορές και τραύmicroατα
bull Να χρησιmicroοποιεί λάδια ενυδατικά λοσιόν για
αποφυγή ελκών
bull Να εφαρmicroόζει καλή υγιεινή του ουροποιητικού
συστήmicroατος
bull Να καταναλώνει επαρκή ποσότητα υγρών
bull Να αποφεύγει τα σπερmicroατοκτόνα
bull Να περιλαmicroβάνει στη διατροφή του το
γιαούρτι και
bull Να εmicroβολιάζεται
Συmicroπερασmicroατικά οι λοιmicroώξεις επιπλέκουν
την ήδη επιβαρρυmicromicroένη ποιότητα ζωής των
ασθενών Οι διαβητικοί θεωρούνται
ανοσοκατεσταλmicroένοι Κατά την καταπολέmicroηση
των λοιmicroώξεων απαιτείται ορθο-λογισmicroός
χρήσης αντιβιοτικών καθόσον στη χώρα microας
χρησιmicroοποιούνται ευρέως και οι ασθενείς
έχουν αποκτήσει αντοχή στη δράση τους
Ζωτικής σηmicroασίας είναι η ανάγκη στενής
συνεργασίας microεταξύ διαβητολόγου και
λοιmicroωξιολόγου ώστε η αντιmicroετώπιση της
λοίmicroωξης να είναι έγκαιρη ανεπίπλεκτη και
αποτελεσmicroατική
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29
ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ
ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ
Σπύρος Αθανασίου
Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας
αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας
και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών
νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των
βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό
επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο
Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν
ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε
προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και
έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι
τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον
microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να
επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών
χρόνιων νοσηmicroάτων
Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις
βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε
microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την
τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως
δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και
παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές
κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση
microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )
απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη
διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και
microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων
microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση
σοβαρών ασθενειών
Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η
πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι
περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές
ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη
διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης
είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία
επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την
πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών
συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά
προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς
και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε
αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που
παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν
οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι
οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν
είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης
διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των
ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία
του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν
microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες
Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη
εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών
(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη
και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες
και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια
ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων
ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους
Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο
καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να
λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων
ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο
περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για
τους διαβητικούς
Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική
microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως
συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν
και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το
χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό
Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά
ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το
microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη
χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα
πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο
υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους
υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε
περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν
30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προκαλούν παρενέργειες
Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί
βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης
Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται
άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση
σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η
έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην
ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών
διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του
οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία
διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης
τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και
δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι
πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς
αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η
λήψη του
Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι
απαραίτητος παράγοντας για τη δράση
περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε
άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα
microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις
αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το
σωστό microεταβολισmicroό των οστών την
ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των
ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της
κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου
σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην
ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία
καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του
διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση
Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε
άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα
ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη
microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές
πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι
ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η
βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε
διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό
τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη
καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και
φρουκτόζης
Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει
προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε
περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και
σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους
διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου
ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν
microακροαγγειακές επιπλοκές
Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο
αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους
διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια
πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές
πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο
Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της
βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει
δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες
έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης
σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του
διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά
έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι
σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η
συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης
Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε
αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες
είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω
της παραγωγής ελεύθερων ριζών
Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι
απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις
Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και
κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή
επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης
επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός
σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών
του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η
νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα
σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην
ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος
καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της
εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C
βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά
Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)
Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη
αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη
Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β
είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι
φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να
προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική
τους microορφή το φολικό οξύ
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31
Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για
ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των
υδατανθράκων των λιπιδίων και των
πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι
δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του
παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το
κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια
Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον
microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε
κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)
∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία
της όρασης της αναπαραγωγής της
φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας
Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής
στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η
συmicroπληρωmicroατική λήψη της
Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για
ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό
καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo
Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο
σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-
λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί
άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η
βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η
θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του
συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο
αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους
υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια
Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική
νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές
Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως
συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει
υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές
διαταραχές
Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)
Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των
τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης
Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και
microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων
αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις
αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν
σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί
τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς
(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η
λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία
του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού
συστήmicroατος
Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα
αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών
ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και
ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες
από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο
ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις
απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της
διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο
microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις
κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών
στοιχείων
Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι
οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για
την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα
πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)
συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την
ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν
Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες
περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που
ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να
προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες
microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή
σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα
ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα
ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η
υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου
σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους
προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον
οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η
σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι
επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo
ΠΗΓΕΣ
1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά
2 wwwdiabeticl ivingonlinecom
3 wwwdiabeteshealthcom
4 Diabetes Spectrum
5 wwwsmarthealthgr
6 wwwdiabetesselfmanagementcom
32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
21 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
ΕΚ∆ΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ
∆ΙΑΒΗΤΗ
Με αφορmicroή την Παγκόσmicroια Ηmicroέρα για τον
∆ιαβήτη ο σύλλογός microας οργάνωσε εκδήλωση
την Τετάρτη 11η Νοεmicroβρίου το απόγευmicroα Η
εκδήλωση είχε microεγάλη επιτυχία και έλαβε χώρα
στην κατάmicroεστη αίθουσα εκδηλώσεων της
ΛΑΦ Ι
Ευχαριστούmicroε θερmicroά τους φίλους και τα microέλη
του συλλόγου για την εmicroπιστοσύνη τους και
συmicroπαράστασή τους
Οι οmicroιλητές microας κκ Τίγκας και Τσιmicroηχόδηmicroος
ενθουσίασαν τους παρευρισκόmicroενους microε τις
εmicroπεριστατωmicroένες και κατανοητές οmicroιλίες τους
στα δύο βασικά και επίκαιρα θέmicroατα που
απασχολούν τους πάσχοντες από διαβήτη
τύπου Ι και Ι Ι
Ο κ Τσιmicroηχόδηmicroος Επίκουρος Καθηγητής
στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα
της οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου
Ιraquo
Και ο κ Τίγκας Επίκουρος Καθηγητής στο
Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα της
οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου Ι Ιraquo
Μετά το τέλος των οmicroιλιών ακολούθησε
πληθώρα ερωτήσεων από το ακροατήριο
22 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΖΩΗΣΤΑΑΤΟΜΑ ΜΕ
∆ΙΑΒΗΤΗ
Πώς τα φτιάχνουmicroεhellip
Οι επαγγελmicroατίες υγείας πολύ συχνά
κατευθύνουν και συmicroβουλεύουν τα άτοmicroα microε
διαβήτη έτσι ώστε να έχουν καλύτερη ποιότητα
ζωής ∆εν είναι όmicroως τόσο συχνό οι ειδικοί να
ασχολούνται microε τους συντρόφους των ατόmicroων
αυτών οι οποίοι χωρίς να έχουν διαβήτη
microαθαίνουν επίσης να ζουν microε αυτόν
Παρακάτω παρατίθενται δέκα χρήσιmicroες
συmicroβουλές που βοηθούν τους συντρόφους των
διαβητικών να υποστηρίξουν τα αγαπηmicroένα
τους πρόσωπα διατηρώντας πάντα τα υγιή
απαραίτητα όρια
1 Μην προσφέρετε αυθαίρετες συmicroβουλές
σχετικά microε τη διατροφή και τη διαχείριση του
διαβήτη εν γένει Μπορεί η πρόθεσή σας να
είναι η καλύτερη αλλά προέχει ο σεβασmicroός
στις προσωπικές επιλογές του ατόmicroου Πείτε τη
γνώmicroη σας microόνο εφόσον ρωτηθείτε Άλλωστε
κάποιες κοινές πεποιθήσεις σχετικά microε τον
διαβήτη έχουν πλέον είτε ξεπεραστεί είτε
διαψευσθεί
2 Συνειδητοποιήστε και αναγνωρίστε ότι η
διαχείριση του διαβήτη είναι microια πολύ
απαιτητική διαδικασία που διαρκεί 24 ώρες το
24ωρο και την οποία το άτοmicroο δεν διάλεξε και
ούτε microπορεί να παραιτηθεί από αυτή Το άτοmicroο
πρέπει να σκέφτεται τι πότε και πόσο θα φάει
να ρυθmicroίζει τη φυσική του άσκηση το στρες
καθώς και την αγωγή που λαmicroβάνει να microετρά
τακτικά τα επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα και
πολλά ακόmicroα
3 Μην αναφέρετε περιστατικά διαβητικών
που έχετε ακούσει microε σοβαρές επιπλοκές και
κακή έκβαση Ο διαβήτης είναι ένα νόσηmicroα
που φοβίζει το άτοmicroο που το έχει δεν
χρειάζονται λοιπόν επιπλέον laquoιστορίες
τρόmicroουraquo που αυξάνουν το άγχος Άλλωστε
είναι πλέον γνωστό ότι microε καλή διαχείριση
πολλά άτοmicroα microε διαβήτη ζουν πολλά χρόνια microε
υγεία και καλή ποιότητα ζωής
4 Προσφερθείτε να βοηθήσετε στην επιλογή
ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής Μπορείτε για
παράδειγmicroα να ξεκινήσετε από κοινού ένα
πρόγραmicromicroα φυσικής άσκησης άλλωστε η
υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωή είναι
ωφέλιmicroη για όλους
5 Μην αντιδράτε αρνητικά εάν το
αγαπηmicroένο σας πρόσωπο microετρά το σάκχαρό
του ή κάνει microια ένεση ινσουλίνης microπροστά σας
Είναι microια απαραίτητη διαδικασία για την καλή
ρύθmicroιση του διαβήτη η οποία είναι πιο
δύσκολη εάν πρέπει να γίνει κρυφά
6 Ρωτήστε πώς microπορείτε να βοηθήσετε Εάν
θέλετε να είστε υποστηρικτικοί υπάρχουν
πολλά microικρά πράγmicroατα που microπορείτε να
κάνετε Αρκεί να ρωτήσετε πρώτα
7 Μην προσφέρετε απερίσκεπτες
διαβεβαιώσεις microε σκοπό να microειώσετε το άγχος
του αγαπηmicroένου σας προσώπου Μη
συγκρίνετε το νόσηmicroά του για παράδειγmicroα microε
άλλα νοσήmicroατα όπως είναι ο καρκίνος για να
του αναδείξετε ότι τα πράγmicroατα θα microπορούσαν
να είναι χειρότερα Κάτι τέτοιο όχι microόνο δεν θα
τοντην κάνει να αισθανθεί καλύτερα αλλά
ενδεχοmicroένως να λειτουργήσει ως microήνυmicroα
υποτίmicroησης της σοβαρότητας του διαβήτη τη
στιγmicroή που πρόκειται για ένα σοβαρό νόσηmicroα
8 Υποστηρίξτε τις προσπάθειές του να
φροντίσει τον εαυτό τουτης Μπορείτε για
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 23
παράδειγmicroα να βοηθήσετε την προσπάθειά
τουτης συντρόφου σας για βελτίωση του
τρόπου ζωής microε τη διατήρηση ως επί το
πλείστο υγιεινών τροφίmicroων στο ψυγείο
Μπορείτε επίσης να σεβαστείτε την επιλογή
του να διακόψει την πρόσληψη microιας οmicroάδας
ανθυγιεινών τροφών και να microην τις
καταναλώνετε microπροστά τουτης Σίγουρα θα
βοηθήσει πολύ εάν δεν είστε εσείς η πηγή του
πειρασmicroού
9 Μην κρυφοκοιτάζετε ή σχολιάζετε τις τιmicroές
σακχάρου χωρίς να ρωτήσετε πριν Είναι πολύ
προσωπικές πληροφορίες που οη σύντροφός
σας microπορεί να microη θέλει να microοιραστεί Είναι
φυσιολογικό άλλωστε στην περίπτωση του
διαβήτη οι τιmicroές αυτές να είναι άλλοτε πολύ
υψηλές και άλλοτε πολύ χαmicroηλές Τα αυθαίρετα
σχόλιά σας για αυτές microπορεί να εντείνουν τα
αισθήmicroατα θυmicroού και απογοήτευσης που
συχνά ήδη υπάρχουν
10 Προσφέρετε απλόχερα την αγάπη σας
και την ενθάρρυνσή σας Πολλές φορές απλά
και microόνο το ενδιαφέρον σας microπορεί να
υποστηρίξει το αγαπηmicroένο σας πρόσωπο και
να το κινητοποιήσει έτσι ώστε να διαχειριστεί
microε επιτυχία τον διαβήτη
Πηγή mayoclinic
Οι Στατίνες microπορούννα αυξήσουν σε
microεγάλο ποσοστό τονκίνδυνο για τηνεmicroφάνιση διαβήτη
Οι στατίνες microπορούν να microειώσουν τη
χοληστερίνη και ακόmicroη και αν δηmicroιουργηθεί
φλεγmicroονή είναι ικανές να κρατήσουν τον
κίνδυνο των καρδιακών παθήσεων σε χαmicroηλά
επίπεδα
Το σίγουρο είναι ότι αυτά τα κοινά
συνταγογραφούmicroενα φάρmicroακα microπορεί να
αυξήσουν σε ένα microεγάλο ποσοστό τον κίνδυνο
για την εmicroφάνιση σακχαρώδη διαβήτη
Παράλληλα οι γιατροί είναι σε θέση να
διακρίνουν ένα σοβαρό κίνδυνο πριν από την
συνταγογράφηση στατινών όπως είναι και τα
φάρmicroακα microείωσης της χοληστερίνης τα οποία
είναι από τα πιο συχνά συνταγογραφούmicroενα
φάρmicroακα στην Αmicroερική Σε microία από τις microελέτες
που δηmicroοσιεύθηκε στο περιοδικό Diabetologia
επιστήmicroονες από την Φιλανδία διαπίστωσαν
πως οι άνδρες στους οποίους
συνταγογραφήθηκαν στατίνες για να microειώσουν
τη χοληστερίνη τους είχαν 46 microεγαλύτερη
πιθανότητα να εmicroφανίσουν διαβήτη microετά από 6
χρόνια σε σύγκριση microε εκείνους που δεν
έπαιρναν το συγκεκριmicroένο φάρmicroακο
Αξίζει να σηmicroειωθεί βέβαια πως οι στατίνες
κάνουν τους ανθρώπους πιο ανθεκτικούς ως
προς την επίδραση της ινσουλίνης - η οποία
διασπά τα σάκχαρα- και έτσι εκκρίνουν
λιγότερη ινσουλίνη Αυτό που καταλαβαίνει
κάποιος είναι ότι η επίδραση των στατινών
microοιάζει να είναι microεγαλύτερη στα άτοmicroα που
φαίνεται να έχουν όσο το δυνατόν πιο
φυσιολογικές τιmicroές γλυκόζης Πραγmicroατικότητα
αποτελεί το γεγονός ότι όσο microεγαλύτερη είναι η
δόση της στατίνης και για όσο microεγαλύτερο
24 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
διάστηmicroα χορηγείται σε ασθενείς τόσο
microεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος οι
συγκεκριmicroένοι ασθενείς να αποκτήσουν
διαβήτη
Παλαιότερες microελέτες έδειξαν ότι οι στατίνες
είναι ικανές να αυξήσουν τα επίπεδα του
σακχάρου στο αίmicroα καθώς και τον κίνδυνο
εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη από 10 έως
20 παρόλα αυτά όmicroως microία τόσο microεγάλη και
αρνητική επίδραση δεν έχει τεκmicroηριωθεί
επιστηmicroονικά Πολύ συχνά οι γιατροί θεωρούν
υπεύθυνες τις στατίνες για όσους ασθενείς
βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο εmicroφάνισης
καρδιακής νόσου διότι ένας βασικός
παράγοντας microελλοντικής ύπαρξης καρδιακών
προβληmicroάτων είναι και ο διαβήτης Πως
λοιπόν όλα τα παραπάνω microας οδηγούν σε
τέτοιου είδους συmicroπεράσmicroατα
O Dr Robert Eckel πρώην πρόεδρος της
Αmicroερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας και
καθηγητής της ιατρικής στο Πανεπιστήmicroιο του
Κολοράντο σηmicroείωσε πως αυτό είναι ένα
σενάριο microε καλά και άσχηmicroα νέα συγχρόνως
Αυτό που τόνισε είναι πως υπάρχουν πειστικά
στοιχεία ότι οι ασθενείς που λαmicroβάνουν
στατίνες διατρέχουν αυξηmicroένο κίνδυνο
εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη αλλά από την
άλλη πλευρά συmicroβάλλουν στη microείωση του
κινδύνου καρδιακής προσβολής εγκεφαλικού
επεισοδίου ή ακόmicroα και θανατηφόρας
καρδιακής νόσου Με αυτόν τον τρόπο
αντισταθmicroίζονται και οι παρενέργειες των
στατινών που οδηγούν στην εmicroφάνιση διαβήτη
Με άλλα λόγια οι στατίνες microπορούν να
προσφέρουν πολλά καλά στους ανθρώπους
που έχουν καρδιακά προβλήmicroατα microε το τίmicroηmicroα
όmicroως της εmicroφάνισης διαβήτη
Φιλανδοί επιστήmicroονες διαπίστωσαν επίσης
τον αυξηmicroένο κίνδυνο για την εmicroφάνιση
σακχαρώδη διαβήτη έπειτα από τη λήψη
στατινών σε ποσοστό που ανέρχεται στο 46
την ώρα που ο Eckel επισηmicroαίνει ότι η
συγκεκριmicroένη microελέτη αφορούσε microόνο λευκούς
άνδρες και για αυτό τον λόγο δε microπορεί να
γενικευτεί στον ευρύτερο πληθυσmicroό Από τους
συγκεκριmicroένους άνδρες δεν έχουmicroε
πληροφορίες για το οικογενειακό τους ιστορικό
ή ποια microπορεί να ήταν η προσωπική τους
ιστορία microε το διαβήτη Κάποιοι από αυτούς
ίσως να είχαν και άλλους παράγοντες κινδύνου
για την ασθένεια που τους έθεσε σε υψηλότερο
κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη ακόmicroη και αν
δεν είχαν πάρει στατίνες
Εκείνοι που εmicroφάνισαν σακχαρώδη διαβήτη
ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν λάβει παρόmicroοια
microέτρα και microε όλους όσους εmicroφάνισαν διαβήτη
ενώ δεν έπαιρναν στατίνες γεγονός που
υποδηλώνει ότι η θεραπεία microε στατίνες αυξάνει
τον κίνδυνο εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη
ανεξάρτητα από το προφίλ κινδύνου που
υπάρχει στο πληθυσmicroιακό φόντο Σε microία
ξεχωριστή microε έδρα τις ΗΠΑ microελέτη σχετικά microε
τη λήψη στατινών οι ερευνητές διαπίστωσαν
ότι εκείνοι που πήγαν να εmicroφανίσουν διαβήτη
ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν αυξηmicroένες
πιθανότητες να εmicroφανίσουν τη νόσο πριν καν
αρχίσουν να παίρνουν τα συγκεκριmicroένα
φάρmicroακα Πρέπει λοιπόν οι ασθενείς να
λαmicroβάνουν στατίνες Νέα microελέτη κάνει λόγο για
καρδιακά οφέλη τα οποία υπερτερούν από τον
κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη Το αν τελικά
οι ασθενείς πρέπει να λαmicroβάνουν στατίνες ή
όχι είναι κάτι που δηmicroιουργεί σύγχυση και
στους ίδιους αλλά και στους γιατρούς τους
Στην πραγmicroατικότητα τα παραπάνω
αποτελέσmicroατα υπογραmicromicroίζουν την ανάγκη για
microια συζήτηση που πρέπει να λαmicroβάνει χώρα
πριν από τη συνταγογράφηση στατινών σε
όσους ασθενείς τη χρειάζονται Για όλους
αυτούς που δεν πάσχουν ακόmicroα από διαβήτη
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 25
αλλά παρόλα αυτά είναι ευάλωτοι στη νόσο
σηmicroαντικό ρόλο παίζουν η σωστή διατροφή και
η άσκηση όπως ακριβώς τόνισε και ο Dr Neil
Stone επικεφαλής συγγραφέας 2013 του
Αmicroερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας
Σύmicroφωνα microε τον Stone αν έχουmicroε έναν
ασθενή που είναι επιρρεπής στην εmicroφάνιση
σκαχαρώδη διαβήτη σύmicroφωνα microε όλα όσα
ειπώθηκαν παραπάνω κατατάσσεται σε microία
οmicroάδα υψηλού κινδύνου γιατί λόγω του
διαβήτη υπάρχει πιθανότητα να αποκτήσει και
καρδιακά προβλήmicroατα Αυτή η οmicroάδα ασθενών
επωφελείται από τη λήψη στατινών Αν λοιπόν
έχουν σκοπό οι συγκεκριmicroένοι ασθενείς να
λάβουν microία στατίνη θα παραmicroείνουν υγιείς και
θα βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους Σε
διαφορετική περίπτωση εάν δε το κάνουν αυτό
και λάβουν τη στατίνη συνεχίζοντας παράλληλα
έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής τότε θα είναι
ακόmicroα πιο επιρρεπείς στην εmicroφάνιση διαβήτη
Τέλος ένας ακόmicroη σηmicroαντικός παράγοντας
για να αποφασίσει κάποιος ασθενής που
πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη να πάρει
στατίνες είναι και το οικογενειακό του ιστορικό
Τα πάντα είναι σχετικά όσον αφορά τους
κινδύνους και τα οφέλη microε τα οποία θα έρθει
αντιmicroέτωπος ο κάθε ασθενής Σίγουρος όmicroως
είναι ο κίνδυνος εmicroφάνισης διαβήτη όταν
κάποιος λαmicroβάνει στατίνες Αυτό που τονίζει ο
Eckel είναι ότι το καλύτερο αποτέλεσmicroα έρχεται
ύστερα από microία αρmicroονική επικοινωνία και
συνεργασία microεταξύ γιατρού και ασθενή Αυτό
είναι το παν για να πετύχει οποιαδήποτε
θεραπεία
ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΕΝΙΚΗΣ
ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ
Καλούνται τα microέλη της ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ
ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΑΝΙΚΟ ∆ΙΑΒΗΤΗ
(ΠΕΝ∆Ι ) σε τακτική Γενική Συνέλευση την
Κυριακή 24-Ιανουαρίου στα γραφεία του
Συλλόγου
∆ηmicroητρίου Χατζή 63- Αmicroπελόκηποι
Ιωαννίνων
Επειδή ο σύλλογος microας έχει microέλη από όλη
την Ήπειρο και είναι αδύνατον να υπάρχει
απαρτία την πρώτη Κυριακή για να
αποφύγουmicroε την ταλαιπωρία παρακαλούmicroε
θερmicroά τα microέλη microας να δώσουν το παρόν στην
επαναληπτική συνέλευση
Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016 2016 και ώρα
1100 πmicro
Θέmicroατα
1Απολογισmicroός δραστηριοτήτων του ∆Σ
2Οικονοmicroικός απολογισmicroός
3Εκλογές για την ανάδειξη συmicroπληρωmicroατικού
microέλους του ∆Σ
Υποψηφιότητες υποβάλλονται στα γραφεία
του συλλόγου και τηλεφωνικά στα 26510-
08276 ή 26510- 73634 έως και τις 27
Ιανουαρίου
Λόγω των συνεχών περικοπών και των
δύσκολων στιγmicroών που βιώνουmicroε όλοι microας
παρακαλούmicroε να δραστηριοποιηθείτε microαζί microε
το Νέο ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο
Η ενεργή συmicromicroετοχή microας θα κρατήσει το
Σύλλογό microας ενεργό και θα συmicroβάλει microε τη
δυναmicroική παρουσία microας στη διεκδίκηση των
δικαιωmicroάτων microας για την αντιmicroετώπιση του
διαβήτη
Μετά τη Γενική Συνέλευση
Θα κοπεί και η Πρωτοχρονιάτικη βασιλόπιτα
του Συλλόγου
Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο
26 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Έξυπνο έmicroπλαστροαντικαθιστά τις ενέσεις
για το διαβήτη
Της Νικολέτας Ντάmicroπου
Με ενθουσιασmicroό αναmicroένεται να υποδεχθούν
το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο εκατοmicromicroύρια
άνθρωποι σε όλο τον κόσmicroο που πάσχουν
από διαβήτη την νέα ανακάλυψη των
επιστηmicroόνων που υπόσχεται να βάλει τέλος
στις ενέσεις που κάνουν τα διαβητικά άτοmicroα για
τη ρύθmicroιση του σακχάρου τους
Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο ένα επίθεmicroα
δηλαδή το οποίο microπορεί και ανιχνεύει την
αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα θα έχει τη
δυνατότητα να χορηγεί microικρές ποσότητες
ινσουλίνης στα άτοmicroα microε διαβήτη
απελευθερώνοντας τα από την επώδυνη
διαδικασία των ενέσεων Το laquoέξυπνοraquo
έmicroπλαστρο θα έχει τη δυνατότητα όχι microόνο να
κάνει τον απαραίτητο έλεγχο για το επίπεδο
της γλυκόζης στο αίmicroα του διαβητικού αλλά
ταυτόχρονα θα προχωρά στην έγχυση της
απαραίτητης δόσης ινσουλίνης στον
οργανισmicroό του διαβητικού ατόmicroου microέσω
εκατοντάδων microικρο-βελονών που βρίσκονται
στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου
Η υψηλής τεχνολογίας συσκευή microπορεί να
ανιχνεύσει ακόmicroα και microικρές αυξήσεις στα
επίπεδα του σακχάρου στο αίmicroα και να εγχέει
τις ενδεδειγmicroένες microικροποσότητες ινσουλίνης
όταν χρειάζεται Συσκευή σε microέγεθος
γραmicromicroατόσηmicroου Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο δεν
είναι microεγαλύτερο από ένα γραmicromicroατόσηmicroο και
είναι ιδιαίτερα λεπτό και τετραγωνισmicroένο Οι
εκατό microικροσκοπικές βελόνες που βρίσκονται
στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου έχουν το
microέγεθος microιας ανθρώπινης βλεφαρίδας
Όλες αυτές οι microικρο-βελόνες είναι γεmicroάτες microε
microικροσκοπικές microονάδες αποθήκευσης της
ινσουλίνης και όταν ανιχνευθεί ότι τα επίπεδα
γλυκόζης στο αίmicroα είναι πάρα πολύ υψηλά
τότε απελευθερώνουν γρήγορα την
ενδεδειγmicroένη ποσότητα ινσουλίνης Η
ανακάλυψη της συσκευής έγινε στο
Πανεπιστήmicroιο της Βόρειας Καρολίνας και όπως
δηλώνει η οmicroάδα των ερευνητών laquoη συσκευή
αυτή θα microπορούσε να είναι ένα microοναδικό
εργαλείο για τον άνθρωποraquo Ο αναπληρωτής
καθηγητής κ Τζεν Γκου του τmicroήmicroατος
Βιοϊατρικής Τεχνολογίας του Πανεπιστηmicroίου της
Βόρειας Καρολίνας είπε laquoδηmicroιουργήσαmicroε ένα
εύκολο στη χρήση microη τοξικό από συmicroβατικά
υλικά έξυπνο έmicroπλαστρο το οποίο microπορεί να
προσαρmicroοστεί στις ανάγκες του κάθε
διαβητικού ατόmicroουraquo
Η συσκευή αυτή θα αποδεσmicroεύσει
εκατοmicromicroύρια άτοmicroα microε διαβήτη τα οποία είναι
αναγκασmicroένα να τρυπάνε τακτικά τα δάχτυλα
τους προκειmicroένου να ελέγξουν τα επίπεδα του
σακχάρου τους και να χορηγήσουν την
απαραίτητη ποσότητα ινσουλίνης στον
οργανισmicroό τους Η οmicroάδα ανέπτυξε τα laquoέξυπνα
νανοσωmicroατίδιαraquo από microικροσκοπικές φυσαλίδες
που περιέχουν microια microικρή ποσότητα της
ινσουλίνης και των ενζύmicroων σχεδιασmicroένα να
ανιχνεύουν τη γλυκόζη Όταν αισθάνονται microια
αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα οι φυσαλίδες
αποσυντίθενται απελευθερώνοντας
συγκεκριmicroένες ποσότητες ινσουλίνης ανάλογα
microε την ποσότητα γλυκόζης που υπάρχει Όταν
αυτό το επίθεmicroα τοποθετείται επάνω στο
δέρmicroα οι microικρο-βελόνες διαπερνούν την
επιφάνεια και έρχονται σε επαφή microε το αίmicroα
που ρέει microέσω των τριχοειδών που βρίσκονται
ακριβώς από κάτω
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 27
Είναι οι διαβητικοί πιοευάλωτοι στιςλοιmicroώξεις
Αναστασίου Γεωργία
4ο ετής φοιτήτρια Τmicroήmicroατος Ιατρικής
Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων
Σακχαρώδης ∆ιαβήτης (Σ∆) και τα λοιmicroώδη
νοσήmicroατα είναι απrsquo τα συχνότερα αίτια
νοσηρότητας Σύmicroφωνα microε τον Παγκόσmicroιο
Οργανισmicroό Υγείας (ΠΟΥ) ο Σ∆ είναι ένα από
τα πιο συχνά νοσήmicroατα microε περίπου 350
εκατοmicromicroύρια ασθενείς ανά τον κόσmicroο Ο
αριθmicroός των πασχόντων αναmicroένεται να έχει
διπλασιαστεί ως 2030 ∆εδοmicroένα και
τεκmicroηριωmicroένες microελέτες δείχνουν ότι οι
διαβητικοί είναι πιο επιρρεπείς στις λοιmicroώξεις
Είναι γεγονός ότι
1) αρκετές συνήθεις λοιmicroώξεις απαντώνται σε
διαβητικούς συχνότερα
2) κάποιες άλλες απαντώνται σχεδόν
αποκλειστικά σε αυτούς και
3) υπάρχουν λοιmicroώξεις που στους
διαβητικούς έχουν περισσότερες επιπλοκές
Πολλές έρευνες τεκmicroηριώνουν την ύπαρξη
αmicroφίδροmicroης σχέσης ανάmicroεσα στο Σ∆ και τις
λοιmicroώξεις χωρίς όmicroως να αποσαφηνίζεται ο
microηχανισmicroός που καθιστά τους διαβητικούς πιο
ευάλωτους Φαίνεται πάντως πως η
ανεπαρκής ρύθmicroιση της γλυκόζης αυξάνει την
επίπτωση των λοιmicroώξεων ενώ οι τελευταίες
συντελούν στην απορρύθmicroιση του Σ∆ Οι πιο
συχνές λοιmicroώξεις που απαντώνται σε
διαβητικούς είναι λοιmicroώξεις του κατω-τέρου
αναπνευστικού και του ουροποιητικού
συστήmicroατος του δέρ-microατος και τραυmicroάτων του
στόmicroατος και κυρίως περιοδοντικά (εικ1)
Ο Σ∆ προκαλεί διαταραχές σε από όλο το
φάσmicroα της ανοσίας δηλαδή της άmicroυνας του
οργανισmicroού Αρχικά ο Σ∆ microέσω των
επιπλοκών του όπως η νευροπάθεια και τα
έλκη διαταράσσει το δέρmicroα που αποτελεί την
πρώτη γραmicromicroή άmicroυνας του οργανισmicroού
Επιπροσθέτως οι καταστάσεις υπεργλυκαιmicroίας
προ-καλούν βλάβη στα ουδετερόφιλα microε
αποτέλεσmicroα την έκπτωση των αντιmicroικροβιακών
ιδιοτήτων αυτών Έρευνες επιστηmicroονικές
υποστηρίζουν ότι o Σ∆ επιβραδύνει την
επούλωση των πληγών γεγονός που αυξάνει
την πιθανότητα microόλυνσης και κατά επέκταση τη
λοίmicroωξη των τραυmicroάτων Καταληκτικά
δεδοmicroένα δείχνουν ότι οι ασθενείς microε Νεανικό
∆ιαβήτη έχουν ελαττωmicroένη απελευθέρωση
κυττα-ρικών ουσιών microε τις οποίες τα κύτταρα
του ανοσοποιητικού συστή-microατος
επικοινωνούν
Οι συχνότερες λοιmicroώξεις συστηmicroάτων στο
Σ∆
Ο Σ∆ επιπλέκεται συχνά microε λοιmicroώξεις
δέρmicroατος και microαλακών microορίων από τις οποίες
η κυτταρίτιδα (εικ2) και ο ερυσίπελας (εικ3)
είναι οι πιο συχνές Ακόmicroη συνιστά
28 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προδιαθεσικό
παράγοντα
των νεκρω-
τικών
λοιmicroώξεων
δέρmicroατος που
προσβάλλουν
κυρίως τα
άκρα και το
κοιλιακό
τοίχωmicroα Η
κλινική
εmicroφάνιση των λοιmicroώξεων αυτών ξεκινά microε
πυρετό και ρίγος ο Σ∆ απορρυθmicroίζεται και η
χορηγούmicroενη ινσουλίνη αδυνατεί να δράσει
Υπάρχει ταχυκαρδία τοπικό οίδηmicroα microε
δύσοσmicroο υγρό και έντονο τοπικός πόνος
Οmicroοίως συχνές στους
διαβητικούς είναι οι
microυκητιασικές λοιmicroώξεις
και κυρίως οι καντιτιάσεις
microε συνηθέστερες
εντοπίσεις το microηρό το
βλεννογόνο του
στόmicroατος (εικ4) τα
γεννητικά όργανα και τα
νύχια Πιο ειδικά η
ονυχοmicroυκητίαση (εικ5)
παρατηρείται microε
τριπλάσια συχνότητα σε
διαβητικούς ενώ συχνός είναι και ο δερmicroατικός
λειχώνας
Μια ακόmicroη κατηγορία λοιmicroώξεων συχνή
στους διαβητικούς είναι οι ουρολοιmicroώξεις (2-4
φορές πιο συχνά) και οι αναπνευστικές
λοιmicroώξεις Στην πρώτη κατηγορία
παρατηρούνται κυρίως η πυελονεφρίτιδα και η
κυστίτιδα Η πυελονεφρίτιδα ξεκινά microε πυρετό
και αύξηση των λευκών αιmicroοσφαιρίων Σε
περίπτωση ύπαρξης ψηλαφητής microάζας στη
νεφρική χώρα και πυρετού για περισσότερο
από 4 ηmicroέρες τίθεται υποψία περινεφρικού
αποστήmicroατος Στη δεύτερη κατηγορία
συναντώνται συνηθέστερα η πνευmicroο-νική
φυmicroατιώση και η microικροβιακή πνευmicroονία (εικ6)
Καταληκτικά η καλύτερη θεραπεία είναι η
πρόληψη δηλαδή η καλή ρύθmicroιση του
σακχάρου της χοληστερόλης και της
αρτηριακής πίεσης ώστε να microειωθεί η microικρο-
αγγειακή και η microακροαγγειακή επιβάρυνση
Εξίσου σηmicroαντική είναι η εκπαίδευση του
ασθενή και η εξατοmicroικευmicroένη εφαρmicroογή
προφυ-λακτικών microέτρων Ο ίδιος πρέπει να
bull Να περιποιείται τα άκρα
bull Να φορά υποδήmicroατα και κάλτσες
bull Να ελέγχει το δέρmicroα του για φυσαλίδες
εκδορές και τραύmicroατα
bull Να χρησιmicroοποιεί λάδια ενυδατικά λοσιόν για
αποφυγή ελκών
bull Να εφαρmicroόζει καλή υγιεινή του ουροποιητικού
συστήmicroατος
bull Να καταναλώνει επαρκή ποσότητα υγρών
bull Να αποφεύγει τα σπερmicroατοκτόνα
bull Να περιλαmicroβάνει στη διατροφή του το
γιαούρτι και
bull Να εmicroβολιάζεται
Συmicroπερασmicroατικά οι λοιmicroώξεις επιπλέκουν
την ήδη επιβαρρυmicromicroένη ποιότητα ζωής των
ασθενών Οι διαβητικοί θεωρούνται
ανοσοκατεσταλmicroένοι Κατά την καταπολέmicroηση
των λοιmicroώξεων απαιτείται ορθο-λογισmicroός
χρήσης αντιβιοτικών καθόσον στη χώρα microας
χρησιmicroοποιούνται ευρέως και οι ασθενείς
έχουν αποκτήσει αντοχή στη δράση τους
Ζωτικής σηmicroασίας είναι η ανάγκη στενής
συνεργασίας microεταξύ διαβητολόγου και
λοιmicroωξιολόγου ώστε η αντιmicroετώπιση της
λοίmicroωξης να είναι έγκαιρη ανεπίπλεκτη και
αποτελεσmicroατική
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29
ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ
ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ
Σπύρος Αθανασίου
Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας
αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας
και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών
νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των
βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό
επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο
Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν
ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε
προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και
έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι
τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον
microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να
επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών
χρόνιων νοσηmicroάτων
Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις
βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε
microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την
τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως
δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και
παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές
κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση
microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )
απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη
διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και
microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων
microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση
σοβαρών ασθενειών
Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η
πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι
περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές
ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη
διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης
είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία
επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την
πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών
συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά
προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς
και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε
αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που
παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν
οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι
οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν
είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης
διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των
ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία
του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν
microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες
Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη
εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών
(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη
και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες
και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια
ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων
ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους
Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο
καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να
λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων
ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο
περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για
τους διαβητικούς
Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική
microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως
συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν
και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το
χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό
Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά
ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το
microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη
χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα
πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο
υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους
υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε
περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν
30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προκαλούν παρενέργειες
Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί
βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης
Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται
άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση
σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η
έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην
ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών
διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του
οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία
διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης
τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και
δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι
πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς
αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η
λήψη του
Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι
απαραίτητος παράγοντας για τη δράση
περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε
άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα
microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις
αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το
σωστό microεταβολισmicroό των οστών την
ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των
ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της
κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου
σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην
ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία
καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του
διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση
Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε
άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα
ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη
microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές
πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι
ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η
βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε
διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό
τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη
καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και
φρουκτόζης
Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει
προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε
περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και
σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους
διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου
ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν
microακροαγγειακές επιπλοκές
Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο
αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους
διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια
πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές
πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο
Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της
βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει
δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες
έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης
σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του
διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά
έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι
σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η
συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης
Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε
αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες
είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω
της παραγωγής ελεύθερων ριζών
Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι
απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις
Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και
κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή
επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης
επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός
σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών
του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η
νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα
σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην
ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος
καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της
εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C
βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά
Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)
Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη
αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη
Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β
είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι
φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να
προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική
τους microορφή το φολικό οξύ
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31
Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για
ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των
υδατανθράκων των λιπιδίων και των
πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι
δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του
παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το
κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια
Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον
microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε
κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)
∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία
της όρασης της αναπαραγωγής της
φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας
Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής
στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η
συmicroπληρωmicroατική λήψη της
Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για
ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό
καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo
Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο
σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-
λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί
άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η
βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η
θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του
συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο
αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους
υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια
Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική
νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές
Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως
συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει
υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές
διαταραχές
Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)
Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των
τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης
Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και
microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων
αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις
αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν
σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί
τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς
(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η
λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία
του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού
συστήmicroατος
Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα
αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών
ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και
ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες
από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο
ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις
απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της
διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο
microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις
κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών
στοιχείων
Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι
οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για
την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα
πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)
συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την
ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν
Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες
περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που
ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να
προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες
microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή
σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα
ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα
ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η
υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου
σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους
προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον
οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η
σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι
επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo
ΠΗΓΕΣ
1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά
2 wwwdiabeticl ivingonlinecom
3 wwwdiabeteshealthcom
4 Diabetes Spectrum
5 wwwsmarthealthgr
6 wwwdiabetesselfmanagementcom
32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
22 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΖΩΗΣΤΑΑΤΟΜΑ ΜΕ
∆ΙΑΒΗΤΗ
Πώς τα φτιάχνουmicroεhellip
Οι επαγγελmicroατίες υγείας πολύ συχνά
κατευθύνουν και συmicroβουλεύουν τα άτοmicroα microε
διαβήτη έτσι ώστε να έχουν καλύτερη ποιότητα
ζωής ∆εν είναι όmicroως τόσο συχνό οι ειδικοί να
ασχολούνται microε τους συντρόφους των ατόmicroων
αυτών οι οποίοι χωρίς να έχουν διαβήτη
microαθαίνουν επίσης να ζουν microε αυτόν
Παρακάτω παρατίθενται δέκα χρήσιmicroες
συmicroβουλές που βοηθούν τους συντρόφους των
διαβητικών να υποστηρίξουν τα αγαπηmicroένα
τους πρόσωπα διατηρώντας πάντα τα υγιή
απαραίτητα όρια
1 Μην προσφέρετε αυθαίρετες συmicroβουλές
σχετικά microε τη διατροφή και τη διαχείριση του
διαβήτη εν γένει Μπορεί η πρόθεσή σας να
είναι η καλύτερη αλλά προέχει ο σεβασmicroός
στις προσωπικές επιλογές του ατόmicroου Πείτε τη
γνώmicroη σας microόνο εφόσον ρωτηθείτε Άλλωστε
κάποιες κοινές πεποιθήσεις σχετικά microε τον
διαβήτη έχουν πλέον είτε ξεπεραστεί είτε
διαψευσθεί
2 Συνειδητοποιήστε και αναγνωρίστε ότι η
διαχείριση του διαβήτη είναι microια πολύ
απαιτητική διαδικασία που διαρκεί 24 ώρες το
24ωρο και την οποία το άτοmicroο δεν διάλεξε και
ούτε microπορεί να παραιτηθεί από αυτή Το άτοmicroο
πρέπει να σκέφτεται τι πότε και πόσο θα φάει
να ρυθmicroίζει τη φυσική του άσκηση το στρες
καθώς και την αγωγή που λαmicroβάνει να microετρά
τακτικά τα επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα και
πολλά ακόmicroα
3 Μην αναφέρετε περιστατικά διαβητικών
που έχετε ακούσει microε σοβαρές επιπλοκές και
κακή έκβαση Ο διαβήτης είναι ένα νόσηmicroα
που φοβίζει το άτοmicroο που το έχει δεν
χρειάζονται λοιπόν επιπλέον laquoιστορίες
τρόmicroουraquo που αυξάνουν το άγχος Άλλωστε
είναι πλέον γνωστό ότι microε καλή διαχείριση
πολλά άτοmicroα microε διαβήτη ζουν πολλά χρόνια microε
υγεία και καλή ποιότητα ζωής
4 Προσφερθείτε να βοηθήσετε στην επιλογή
ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής Μπορείτε για
παράδειγmicroα να ξεκινήσετε από κοινού ένα
πρόγραmicromicroα φυσικής άσκησης άλλωστε η
υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωή είναι
ωφέλιmicroη για όλους
5 Μην αντιδράτε αρνητικά εάν το
αγαπηmicroένο σας πρόσωπο microετρά το σάκχαρό
του ή κάνει microια ένεση ινσουλίνης microπροστά σας
Είναι microια απαραίτητη διαδικασία για την καλή
ρύθmicroιση του διαβήτη η οποία είναι πιο
δύσκολη εάν πρέπει να γίνει κρυφά
6 Ρωτήστε πώς microπορείτε να βοηθήσετε Εάν
θέλετε να είστε υποστηρικτικοί υπάρχουν
πολλά microικρά πράγmicroατα που microπορείτε να
κάνετε Αρκεί να ρωτήσετε πρώτα
7 Μην προσφέρετε απερίσκεπτες
διαβεβαιώσεις microε σκοπό να microειώσετε το άγχος
του αγαπηmicroένου σας προσώπου Μη
συγκρίνετε το νόσηmicroά του για παράδειγmicroα microε
άλλα νοσήmicroατα όπως είναι ο καρκίνος για να
του αναδείξετε ότι τα πράγmicroατα θα microπορούσαν
να είναι χειρότερα Κάτι τέτοιο όχι microόνο δεν θα
τοντην κάνει να αισθανθεί καλύτερα αλλά
ενδεχοmicroένως να λειτουργήσει ως microήνυmicroα
υποτίmicroησης της σοβαρότητας του διαβήτη τη
στιγmicroή που πρόκειται για ένα σοβαρό νόσηmicroα
8 Υποστηρίξτε τις προσπάθειές του να
φροντίσει τον εαυτό τουτης Μπορείτε για
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 23
παράδειγmicroα να βοηθήσετε την προσπάθειά
τουτης συντρόφου σας για βελτίωση του
τρόπου ζωής microε τη διατήρηση ως επί το
πλείστο υγιεινών τροφίmicroων στο ψυγείο
Μπορείτε επίσης να σεβαστείτε την επιλογή
του να διακόψει την πρόσληψη microιας οmicroάδας
ανθυγιεινών τροφών και να microην τις
καταναλώνετε microπροστά τουτης Σίγουρα θα
βοηθήσει πολύ εάν δεν είστε εσείς η πηγή του
πειρασmicroού
9 Μην κρυφοκοιτάζετε ή σχολιάζετε τις τιmicroές
σακχάρου χωρίς να ρωτήσετε πριν Είναι πολύ
προσωπικές πληροφορίες που οη σύντροφός
σας microπορεί να microη θέλει να microοιραστεί Είναι
φυσιολογικό άλλωστε στην περίπτωση του
διαβήτη οι τιmicroές αυτές να είναι άλλοτε πολύ
υψηλές και άλλοτε πολύ χαmicroηλές Τα αυθαίρετα
σχόλιά σας για αυτές microπορεί να εντείνουν τα
αισθήmicroατα θυmicroού και απογοήτευσης που
συχνά ήδη υπάρχουν
10 Προσφέρετε απλόχερα την αγάπη σας
και την ενθάρρυνσή σας Πολλές φορές απλά
και microόνο το ενδιαφέρον σας microπορεί να
υποστηρίξει το αγαπηmicroένο σας πρόσωπο και
να το κινητοποιήσει έτσι ώστε να διαχειριστεί
microε επιτυχία τον διαβήτη
Πηγή mayoclinic
Οι Στατίνες microπορούννα αυξήσουν σε
microεγάλο ποσοστό τονκίνδυνο για τηνεmicroφάνιση διαβήτη
Οι στατίνες microπορούν να microειώσουν τη
χοληστερίνη και ακόmicroη και αν δηmicroιουργηθεί
φλεγmicroονή είναι ικανές να κρατήσουν τον
κίνδυνο των καρδιακών παθήσεων σε χαmicroηλά
επίπεδα
Το σίγουρο είναι ότι αυτά τα κοινά
συνταγογραφούmicroενα φάρmicroακα microπορεί να
αυξήσουν σε ένα microεγάλο ποσοστό τον κίνδυνο
για την εmicroφάνιση σακχαρώδη διαβήτη
Παράλληλα οι γιατροί είναι σε θέση να
διακρίνουν ένα σοβαρό κίνδυνο πριν από την
συνταγογράφηση στατινών όπως είναι και τα
φάρmicroακα microείωσης της χοληστερίνης τα οποία
είναι από τα πιο συχνά συνταγογραφούmicroενα
φάρmicroακα στην Αmicroερική Σε microία από τις microελέτες
που δηmicroοσιεύθηκε στο περιοδικό Diabetologia
επιστήmicroονες από την Φιλανδία διαπίστωσαν
πως οι άνδρες στους οποίους
συνταγογραφήθηκαν στατίνες για να microειώσουν
τη χοληστερίνη τους είχαν 46 microεγαλύτερη
πιθανότητα να εmicroφανίσουν διαβήτη microετά από 6
χρόνια σε σύγκριση microε εκείνους που δεν
έπαιρναν το συγκεκριmicroένο φάρmicroακο
Αξίζει να σηmicroειωθεί βέβαια πως οι στατίνες
κάνουν τους ανθρώπους πιο ανθεκτικούς ως
προς την επίδραση της ινσουλίνης - η οποία
διασπά τα σάκχαρα- και έτσι εκκρίνουν
λιγότερη ινσουλίνη Αυτό που καταλαβαίνει
κάποιος είναι ότι η επίδραση των στατινών
microοιάζει να είναι microεγαλύτερη στα άτοmicroα που
φαίνεται να έχουν όσο το δυνατόν πιο
φυσιολογικές τιmicroές γλυκόζης Πραγmicroατικότητα
αποτελεί το γεγονός ότι όσο microεγαλύτερη είναι η
δόση της στατίνης και για όσο microεγαλύτερο
24 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
διάστηmicroα χορηγείται σε ασθενείς τόσο
microεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος οι
συγκεκριmicroένοι ασθενείς να αποκτήσουν
διαβήτη
Παλαιότερες microελέτες έδειξαν ότι οι στατίνες
είναι ικανές να αυξήσουν τα επίπεδα του
σακχάρου στο αίmicroα καθώς και τον κίνδυνο
εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη από 10 έως
20 παρόλα αυτά όmicroως microία τόσο microεγάλη και
αρνητική επίδραση δεν έχει τεκmicroηριωθεί
επιστηmicroονικά Πολύ συχνά οι γιατροί θεωρούν
υπεύθυνες τις στατίνες για όσους ασθενείς
βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο εmicroφάνισης
καρδιακής νόσου διότι ένας βασικός
παράγοντας microελλοντικής ύπαρξης καρδιακών
προβληmicroάτων είναι και ο διαβήτης Πως
λοιπόν όλα τα παραπάνω microας οδηγούν σε
τέτοιου είδους συmicroπεράσmicroατα
O Dr Robert Eckel πρώην πρόεδρος της
Αmicroερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας και
καθηγητής της ιατρικής στο Πανεπιστήmicroιο του
Κολοράντο σηmicroείωσε πως αυτό είναι ένα
σενάριο microε καλά και άσχηmicroα νέα συγχρόνως
Αυτό που τόνισε είναι πως υπάρχουν πειστικά
στοιχεία ότι οι ασθενείς που λαmicroβάνουν
στατίνες διατρέχουν αυξηmicroένο κίνδυνο
εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη αλλά από την
άλλη πλευρά συmicroβάλλουν στη microείωση του
κινδύνου καρδιακής προσβολής εγκεφαλικού
επεισοδίου ή ακόmicroα και θανατηφόρας
καρδιακής νόσου Με αυτόν τον τρόπο
αντισταθmicroίζονται και οι παρενέργειες των
στατινών που οδηγούν στην εmicroφάνιση διαβήτη
Με άλλα λόγια οι στατίνες microπορούν να
προσφέρουν πολλά καλά στους ανθρώπους
που έχουν καρδιακά προβλήmicroατα microε το τίmicroηmicroα
όmicroως της εmicroφάνισης διαβήτη
Φιλανδοί επιστήmicroονες διαπίστωσαν επίσης
τον αυξηmicroένο κίνδυνο για την εmicroφάνιση
σακχαρώδη διαβήτη έπειτα από τη λήψη
στατινών σε ποσοστό που ανέρχεται στο 46
την ώρα που ο Eckel επισηmicroαίνει ότι η
συγκεκριmicroένη microελέτη αφορούσε microόνο λευκούς
άνδρες και για αυτό τον λόγο δε microπορεί να
γενικευτεί στον ευρύτερο πληθυσmicroό Από τους
συγκεκριmicroένους άνδρες δεν έχουmicroε
πληροφορίες για το οικογενειακό τους ιστορικό
ή ποια microπορεί να ήταν η προσωπική τους
ιστορία microε το διαβήτη Κάποιοι από αυτούς
ίσως να είχαν και άλλους παράγοντες κινδύνου
για την ασθένεια που τους έθεσε σε υψηλότερο
κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη ακόmicroη και αν
δεν είχαν πάρει στατίνες
Εκείνοι που εmicroφάνισαν σακχαρώδη διαβήτη
ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν λάβει παρόmicroοια
microέτρα και microε όλους όσους εmicroφάνισαν διαβήτη
ενώ δεν έπαιρναν στατίνες γεγονός που
υποδηλώνει ότι η θεραπεία microε στατίνες αυξάνει
τον κίνδυνο εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη
ανεξάρτητα από το προφίλ κινδύνου που
υπάρχει στο πληθυσmicroιακό φόντο Σε microία
ξεχωριστή microε έδρα τις ΗΠΑ microελέτη σχετικά microε
τη λήψη στατινών οι ερευνητές διαπίστωσαν
ότι εκείνοι που πήγαν να εmicroφανίσουν διαβήτη
ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν αυξηmicroένες
πιθανότητες να εmicroφανίσουν τη νόσο πριν καν
αρχίσουν να παίρνουν τα συγκεκριmicroένα
φάρmicroακα Πρέπει λοιπόν οι ασθενείς να
λαmicroβάνουν στατίνες Νέα microελέτη κάνει λόγο για
καρδιακά οφέλη τα οποία υπερτερούν από τον
κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη Το αν τελικά
οι ασθενείς πρέπει να λαmicroβάνουν στατίνες ή
όχι είναι κάτι που δηmicroιουργεί σύγχυση και
στους ίδιους αλλά και στους γιατρούς τους
Στην πραγmicroατικότητα τα παραπάνω
αποτελέσmicroατα υπογραmicromicroίζουν την ανάγκη για
microια συζήτηση που πρέπει να λαmicroβάνει χώρα
πριν από τη συνταγογράφηση στατινών σε
όσους ασθενείς τη χρειάζονται Για όλους
αυτούς που δεν πάσχουν ακόmicroα από διαβήτη
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 25
αλλά παρόλα αυτά είναι ευάλωτοι στη νόσο
σηmicroαντικό ρόλο παίζουν η σωστή διατροφή και
η άσκηση όπως ακριβώς τόνισε και ο Dr Neil
Stone επικεφαλής συγγραφέας 2013 του
Αmicroερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας
Σύmicroφωνα microε τον Stone αν έχουmicroε έναν
ασθενή που είναι επιρρεπής στην εmicroφάνιση
σκαχαρώδη διαβήτη σύmicroφωνα microε όλα όσα
ειπώθηκαν παραπάνω κατατάσσεται σε microία
οmicroάδα υψηλού κινδύνου γιατί λόγω του
διαβήτη υπάρχει πιθανότητα να αποκτήσει και
καρδιακά προβλήmicroατα Αυτή η οmicroάδα ασθενών
επωφελείται από τη λήψη στατινών Αν λοιπόν
έχουν σκοπό οι συγκεκριmicroένοι ασθενείς να
λάβουν microία στατίνη θα παραmicroείνουν υγιείς και
θα βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους Σε
διαφορετική περίπτωση εάν δε το κάνουν αυτό
και λάβουν τη στατίνη συνεχίζοντας παράλληλα
έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής τότε θα είναι
ακόmicroα πιο επιρρεπείς στην εmicroφάνιση διαβήτη
Τέλος ένας ακόmicroη σηmicroαντικός παράγοντας
για να αποφασίσει κάποιος ασθενής που
πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη να πάρει
στατίνες είναι και το οικογενειακό του ιστορικό
Τα πάντα είναι σχετικά όσον αφορά τους
κινδύνους και τα οφέλη microε τα οποία θα έρθει
αντιmicroέτωπος ο κάθε ασθενής Σίγουρος όmicroως
είναι ο κίνδυνος εmicroφάνισης διαβήτη όταν
κάποιος λαmicroβάνει στατίνες Αυτό που τονίζει ο
Eckel είναι ότι το καλύτερο αποτέλεσmicroα έρχεται
ύστερα από microία αρmicroονική επικοινωνία και
συνεργασία microεταξύ γιατρού και ασθενή Αυτό
είναι το παν για να πετύχει οποιαδήποτε
θεραπεία
ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΕΝΙΚΗΣ
ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ
Καλούνται τα microέλη της ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ
ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΑΝΙΚΟ ∆ΙΑΒΗΤΗ
(ΠΕΝ∆Ι ) σε τακτική Γενική Συνέλευση την
Κυριακή 24-Ιανουαρίου στα γραφεία του
Συλλόγου
∆ηmicroητρίου Χατζή 63- Αmicroπελόκηποι
Ιωαννίνων
Επειδή ο σύλλογος microας έχει microέλη από όλη
την Ήπειρο και είναι αδύνατον να υπάρχει
απαρτία την πρώτη Κυριακή για να
αποφύγουmicroε την ταλαιπωρία παρακαλούmicroε
θερmicroά τα microέλη microας να δώσουν το παρόν στην
επαναληπτική συνέλευση
Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016 2016 και ώρα
1100 πmicro
Θέmicroατα
1Απολογισmicroός δραστηριοτήτων του ∆Σ
2Οικονοmicroικός απολογισmicroός
3Εκλογές για την ανάδειξη συmicroπληρωmicroατικού
microέλους του ∆Σ
Υποψηφιότητες υποβάλλονται στα γραφεία
του συλλόγου και τηλεφωνικά στα 26510-
08276 ή 26510- 73634 έως και τις 27
Ιανουαρίου
Λόγω των συνεχών περικοπών και των
δύσκολων στιγmicroών που βιώνουmicroε όλοι microας
παρακαλούmicroε να δραστηριοποιηθείτε microαζί microε
το Νέο ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο
Η ενεργή συmicromicroετοχή microας θα κρατήσει το
Σύλλογό microας ενεργό και θα συmicroβάλει microε τη
δυναmicroική παρουσία microας στη διεκδίκηση των
δικαιωmicroάτων microας για την αντιmicroετώπιση του
διαβήτη
Μετά τη Γενική Συνέλευση
Θα κοπεί και η Πρωτοχρονιάτικη βασιλόπιτα
του Συλλόγου
Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο
26 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Έξυπνο έmicroπλαστροαντικαθιστά τις ενέσεις
για το διαβήτη
Της Νικολέτας Ντάmicroπου
Με ενθουσιασmicroό αναmicroένεται να υποδεχθούν
το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο εκατοmicromicroύρια
άνθρωποι σε όλο τον κόσmicroο που πάσχουν
από διαβήτη την νέα ανακάλυψη των
επιστηmicroόνων που υπόσχεται να βάλει τέλος
στις ενέσεις που κάνουν τα διαβητικά άτοmicroα για
τη ρύθmicroιση του σακχάρου τους
Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο ένα επίθεmicroα
δηλαδή το οποίο microπορεί και ανιχνεύει την
αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα θα έχει τη
δυνατότητα να χορηγεί microικρές ποσότητες
ινσουλίνης στα άτοmicroα microε διαβήτη
απελευθερώνοντας τα από την επώδυνη
διαδικασία των ενέσεων Το laquoέξυπνοraquo
έmicroπλαστρο θα έχει τη δυνατότητα όχι microόνο να
κάνει τον απαραίτητο έλεγχο για το επίπεδο
της γλυκόζης στο αίmicroα του διαβητικού αλλά
ταυτόχρονα θα προχωρά στην έγχυση της
απαραίτητης δόσης ινσουλίνης στον
οργανισmicroό του διαβητικού ατόmicroου microέσω
εκατοντάδων microικρο-βελονών που βρίσκονται
στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου
Η υψηλής τεχνολογίας συσκευή microπορεί να
ανιχνεύσει ακόmicroα και microικρές αυξήσεις στα
επίπεδα του σακχάρου στο αίmicroα και να εγχέει
τις ενδεδειγmicroένες microικροποσότητες ινσουλίνης
όταν χρειάζεται Συσκευή σε microέγεθος
γραmicromicroατόσηmicroου Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο δεν
είναι microεγαλύτερο από ένα γραmicromicroατόσηmicroο και
είναι ιδιαίτερα λεπτό και τετραγωνισmicroένο Οι
εκατό microικροσκοπικές βελόνες που βρίσκονται
στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου έχουν το
microέγεθος microιας ανθρώπινης βλεφαρίδας
Όλες αυτές οι microικρο-βελόνες είναι γεmicroάτες microε
microικροσκοπικές microονάδες αποθήκευσης της
ινσουλίνης και όταν ανιχνευθεί ότι τα επίπεδα
γλυκόζης στο αίmicroα είναι πάρα πολύ υψηλά
τότε απελευθερώνουν γρήγορα την
ενδεδειγmicroένη ποσότητα ινσουλίνης Η
ανακάλυψη της συσκευής έγινε στο
Πανεπιστήmicroιο της Βόρειας Καρολίνας και όπως
δηλώνει η οmicroάδα των ερευνητών laquoη συσκευή
αυτή θα microπορούσε να είναι ένα microοναδικό
εργαλείο για τον άνθρωποraquo Ο αναπληρωτής
καθηγητής κ Τζεν Γκου του τmicroήmicroατος
Βιοϊατρικής Τεχνολογίας του Πανεπιστηmicroίου της
Βόρειας Καρολίνας είπε laquoδηmicroιουργήσαmicroε ένα
εύκολο στη χρήση microη τοξικό από συmicroβατικά
υλικά έξυπνο έmicroπλαστρο το οποίο microπορεί να
προσαρmicroοστεί στις ανάγκες του κάθε
διαβητικού ατόmicroουraquo
Η συσκευή αυτή θα αποδεσmicroεύσει
εκατοmicromicroύρια άτοmicroα microε διαβήτη τα οποία είναι
αναγκασmicroένα να τρυπάνε τακτικά τα δάχτυλα
τους προκειmicroένου να ελέγξουν τα επίπεδα του
σακχάρου τους και να χορηγήσουν την
απαραίτητη ποσότητα ινσουλίνης στον
οργανισmicroό τους Η οmicroάδα ανέπτυξε τα laquoέξυπνα
νανοσωmicroατίδιαraquo από microικροσκοπικές φυσαλίδες
που περιέχουν microια microικρή ποσότητα της
ινσουλίνης και των ενζύmicroων σχεδιασmicroένα να
ανιχνεύουν τη γλυκόζη Όταν αισθάνονται microια
αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα οι φυσαλίδες
αποσυντίθενται απελευθερώνοντας
συγκεκριmicroένες ποσότητες ινσουλίνης ανάλογα
microε την ποσότητα γλυκόζης που υπάρχει Όταν
αυτό το επίθεmicroα τοποθετείται επάνω στο
δέρmicroα οι microικρο-βελόνες διαπερνούν την
επιφάνεια και έρχονται σε επαφή microε το αίmicroα
που ρέει microέσω των τριχοειδών που βρίσκονται
ακριβώς από κάτω
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 27
Είναι οι διαβητικοί πιοευάλωτοι στιςλοιmicroώξεις
Αναστασίου Γεωργία
4ο ετής φοιτήτρια Τmicroήmicroατος Ιατρικής
Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων
Σακχαρώδης ∆ιαβήτης (Σ∆) και τα λοιmicroώδη
νοσήmicroατα είναι απrsquo τα συχνότερα αίτια
νοσηρότητας Σύmicroφωνα microε τον Παγκόσmicroιο
Οργανισmicroό Υγείας (ΠΟΥ) ο Σ∆ είναι ένα από
τα πιο συχνά νοσήmicroατα microε περίπου 350
εκατοmicromicroύρια ασθενείς ανά τον κόσmicroο Ο
αριθmicroός των πασχόντων αναmicroένεται να έχει
διπλασιαστεί ως 2030 ∆εδοmicroένα και
τεκmicroηριωmicroένες microελέτες δείχνουν ότι οι
διαβητικοί είναι πιο επιρρεπείς στις λοιmicroώξεις
Είναι γεγονός ότι
1) αρκετές συνήθεις λοιmicroώξεις απαντώνται σε
διαβητικούς συχνότερα
2) κάποιες άλλες απαντώνται σχεδόν
αποκλειστικά σε αυτούς και
3) υπάρχουν λοιmicroώξεις που στους
διαβητικούς έχουν περισσότερες επιπλοκές
Πολλές έρευνες τεκmicroηριώνουν την ύπαρξη
αmicroφίδροmicroης σχέσης ανάmicroεσα στο Σ∆ και τις
λοιmicroώξεις χωρίς όmicroως να αποσαφηνίζεται ο
microηχανισmicroός που καθιστά τους διαβητικούς πιο
ευάλωτους Φαίνεται πάντως πως η
ανεπαρκής ρύθmicroιση της γλυκόζης αυξάνει την
επίπτωση των λοιmicroώξεων ενώ οι τελευταίες
συντελούν στην απορρύθmicroιση του Σ∆ Οι πιο
συχνές λοιmicroώξεις που απαντώνται σε
διαβητικούς είναι λοιmicroώξεις του κατω-τέρου
αναπνευστικού και του ουροποιητικού
συστήmicroατος του δέρ-microατος και τραυmicroάτων του
στόmicroατος και κυρίως περιοδοντικά (εικ1)
Ο Σ∆ προκαλεί διαταραχές σε από όλο το
φάσmicroα της ανοσίας δηλαδή της άmicroυνας του
οργανισmicroού Αρχικά ο Σ∆ microέσω των
επιπλοκών του όπως η νευροπάθεια και τα
έλκη διαταράσσει το δέρmicroα που αποτελεί την
πρώτη γραmicromicroή άmicroυνας του οργανισmicroού
Επιπροσθέτως οι καταστάσεις υπεργλυκαιmicroίας
προ-καλούν βλάβη στα ουδετερόφιλα microε
αποτέλεσmicroα την έκπτωση των αντιmicroικροβιακών
ιδιοτήτων αυτών Έρευνες επιστηmicroονικές
υποστηρίζουν ότι o Σ∆ επιβραδύνει την
επούλωση των πληγών γεγονός που αυξάνει
την πιθανότητα microόλυνσης και κατά επέκταση τη
λοίmicroωξη των τραυmicroάτων Καταληκτικά
δεδοmicroένα δείχνουν ότι οι ασθενείς microε Νεανικό
∆ιαβήτη έχουν ελαττωmicroένη απελευθέρωση
κυττα-ρικών ουσιών microε τις οποίες τα κύτταρα
του ανοσοποιητικού συστή-microατος
επικοινωνούν
Οι συχνότερες λοιmicroώξεις συστηmicroάτων στο
Σ∆
Ο Σ∆ επιπλέκεται συχνά microε λοιmicroώξεις
δέρmicroατος και microαλακών microορίων από τις οποίες
η κυτταρίτιδα (εικ2) και ο ερυσίπελας (εικ3)
είναι οι πιο συχνές Ακόmicroη συνιστά
28 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προδιαθεσικό
παράγοντα
των νεκρω-
τικών
λοιmicroώξεων
δέρmicroατος που
προσβάλλουν
κυρίως τα
άκρα και το
κοιλιακό
τοίχωmicroα Η
κλινική
εmicroφάνιση των λοιmicroώξεων αυτών ξεκινά microε
πυρετό και ρίγος ο Σ∆ απορρυθmicroίζεται και η
χορηγούmicroενη ινσουλίνη αδυνατεί να δράσει
Υπάρχει ταχυκαρδία τοπικό οίδηmicroα microε
δύσοσmicroο υγρό και έντονο τοπικός πόνος
Οmicroοίως συχνές στους
διαβητικούς είναι οι
microυκητιασικές λοιmicroώξεις
και κυρίως οι καντιτιάσεις
microε συνηθέστερες
εντοπίσεις το microηρό το
βλεννογόνο του
στόmicroατος (εικ4) τα
γεννητικά όργανα και τα
νύχια Πιο ειδικά η
ονυχοmicroυκητίαση (εικ5)
παρατηρείται microε
τριπλάσια συχνότητα σε
διαβητικούς ενώ συχνός είναι και ο δερmicroατικός
λειχώνας
Μια ακόmicroη κατηγορία λοιmicroώξεων συχνή
στους διαβητικούς είναι οι ουρολοιmicroώξεις (2-4
φορές πιο συχνά) και οι αναπνευστικές
λοιmicroώξεις Στην πρώτη κατηγορία
παρατηρούνται κυρίως η πυελονεφρίτιδα και η
κυστίτιδα Η πυελονεφρίτιδα ξεκινά microε πυρετό
και αύξηση των λευκών αιmicroοσφαιρίων Σε
περίπτωση ύπαρξης ψηλαφητής microάζας στη
νεφρική χώρα και πυρετού για περισσότερο
από 4 ηmicroέρες τίθεται υποψία περινεφρικού
αποστήmicroατος Στη δεύτερη κατηγορία
συναντώνται συνηθέστερα η πνευmicroο-νική
φυmicroατιώση και η microικροβιακή πνευmicroονία (εικ6)
Καταληκτικά η καλύτερη θεραπεία είναι η
πρόληψη δηλαδή η καλή ρύθmicroιση του
σακχάρου της χοληστερόλης και της
αρτηριακής πίεσης ώστε να microειωθεί η microικρο-
αγγειακή και η microακροαγγειακή επιβάρυνση
Εξίσου σηmicroαντική είναι η εκπαίδευση του
ασθενή και η εξατοmicroικευmicroένη εφαρmicroογή
προφυ-λακτικών microέτρων Ο ίδιος πρέπει να
bull Να περιποιείται τα άκρα
bull Να φορά υποδήmicroατα και κάλτσες
bull Να ελέγχει το δέρmicroα του για φυσαλίδες
εκδορές και τραύmicroατα
bull Να χρησιmicroοποιεί λάδια ενυδατικά λοσιόν για
αποφυγή ελκών
bull Να εφαρmicroόζει καλή υγιεινή του ουροποιητικού
συστήmicroατος
bull Να καταναλώνει επαρκή ποσότητα υγρών
bull Να αποφεύγει τα σπερmicroατοκτόνα
bull Να περιλαmicroβάνει στη διατροφή του το
γιαούρτι και
bull Να εmicroβολιάζεται
Συmicroπερασmicroατικά οι λοιmicroώξεις επιπλέκουν
την ήδη επιβαρρυmicromicroένη ποιότητα ζωής των
ασθενών Οι διαβητικοί θεωρούνται
ανοσοκατεσταλmicroένοι Κατά την καταπολέmicroηση
των λοιmicroώξεων απαιτείται ορθο-λογισmicroός
χρήσης αντιβιοτικών καθόσον στη χώρα microας
χρησιmicroοποιούνται ευρέως και οι ασθενείς
έχουν αποκτήσει αντοχή στη δράση τους
Ζωτικής σηmicroασίας είναι η ανάγκη στενής
συνεργασίας microεταξύ διαβητολόγου και
λοιmicroωξιολόγου ώστε η αντιmicroετώπιση της
λοίmicroωξης να είναι έγκαιρη ανεπίπλεκτη και
αποτελεσmicroατική
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29
ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ
ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ
Σπύρος Αθανασίου
Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας
αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας
και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών
νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των
βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό
επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο
Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν
ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε
προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και
έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι
τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον
microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να
επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών
χρόνιων νοσηmicroάτων
Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις
βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε
microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την
τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως
δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και
παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές
κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση
microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )
απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη
διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και
microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων
microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση
σοβαρών ασθενειών
Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η
πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι
περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές
ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη
διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης
είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία
επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την
πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών
συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά
προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς
και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε
αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που
παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν
οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι
οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν
είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης
διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των
ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία
του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν
microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες
Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη
εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών
(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη
και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες
και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια
ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων
ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους
Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο
καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να
λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων
ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο
περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για
τους διαβητικούς
Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική
microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως
συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν
και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το
χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό
Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά
ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το
microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη
χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα
πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο
υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους
υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε
περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν
30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προκαλούν παρενέργειες
Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί
βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης
Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται
άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση
σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η
έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην
ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών
διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του
οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία
διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης
τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και
δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι
πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς
αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η
λήψη του
Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι
απαραίτητος παράγοντας για τη δράση
περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε
άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα
microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις
αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το
σωστό microεταβολισmicroό των οστών την
ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των
ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της
κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου
σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην
ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία
καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του
διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση
Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε
άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα
ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη
microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές
πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι
ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η
βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε
διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό
τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη
καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και
φρουκτόζης
Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει
προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε
περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και
σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους
διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου
ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν
microακροαγγειακές επιπλοκές
Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο
αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους
διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια
πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές
πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο
Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της
βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει
δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες
έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης
σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του
διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά
έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι
σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η
συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης
Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε
αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες
είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω
της παραγωγής ελεύθερων ριζών
Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι
απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις
Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και
κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή
επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης
επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός
σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών
του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η
νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα
σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην
ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος
καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της
εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C
βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά
Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)
Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη
αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη
Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β
είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι
φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να
προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική
τους microορφή το φολικό οξύ
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31
Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για
ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των
υδατανθράκων των λιπιδίων και των
πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι
δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του
παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το
κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια
Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον
microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε
κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)
∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία
της όρασης της αναπαραγωγής της
φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας
Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής
στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η
συmicroπληρωmicroατική λήψη της
Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για
ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό
καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo
Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο
σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-
λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί
άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η
βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η
θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του
συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο
αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους
υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια
Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική
νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές
Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως
συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει
υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές
διαταραχές
Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)
Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των
τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης
Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και
microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων
αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις
αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν
σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί
τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς
(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η
λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία
του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού
συστήmicroατος
Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα
αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών
ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και
ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες
από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο
ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις
απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της
διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο
microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις
κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών
στοιχείων
Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι
οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για
την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα
πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)
συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την
ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν
Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες
περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που
ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να
προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες
microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή
σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα
ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα
ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η
υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου
σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους
προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον
οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η
σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι
επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo
ΠΗΓΕΣ
1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά
2 wwwdiabeticl ivingonlinecom
3 wwwdiabeteshealthcom
4 Diabetes Spectrum
5 wwwsmarthealthgr
6 wwwdiabetesselfmanagementcom
32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 23
παράδειγmicroα να βοηθήσετε την προσπάθειά
τουτης συντρόφου σας για βελτίωση του
τρόπου ζωής microε τη διατήρηση ως επί το
πλείστο υγιεινών τροφίmicroων στο ψυγείο
Μπορείτε επίσης να σεβαστείτε την επιλογή
του να διακόψει την πρόσληψη microιας οmicroάδας
ανθυγιεινών τροφών και να microην τις
καταναλώνετε microπροστά τουτης Σίγουρα θα
βοηθήσει πολύ εάν δεν είστε εσείς η πηγή του
πειρασmicroού
9 Μην κρυφοκοιτάζετε ή σχολιάζετε τις τιmicroές
σακχάρου χωρίς να ρωτήσετε πριν Είναι πολύ
προσωπικές πληροφορίες που οη σύντροφός
σας microπορεί να microη θέλει να microοιραστεί Είναι
φυσιολογικό άλλωστε στην περίπτωση του
διαβήτη οι τιmicroές αυτές να είναι άλλοτε πολύ
υψηλές και άλλοτε πολύ χαmicroηλές Τα αυθαίρετα
σχόλιά σας για αυτές microπορεί να εντείνουν τα
αισθήmicroατα θυmicroού και απογοήτευσης που
συχνά ήδη υπάρχουν
10 Προσφέρετε απλόχερα την αγάπη σας
και την ενθάρρυνσή σας Πολλές φορές απλά
και microόνο το ενδιαφέρον σας microπορεί να
υποστηρίξει το αγαπηmicroένο σας πρόσωπο και
να το κινητοποιήσει έτσι ώστε να διαχειριστεί
microε επιτυχία τον διαβήτη
Πηγή mayoclinic
Οι Στατίνες microπορούννα αυξήσουν σε
microεγάλο ποσοστό τονκίνδυνο για τηνεmicroφάνιση διαβήτη
Οι στατίνες microπορούν να microειώσουν τη
χοληστερίνη και ακόmicroη και αν δηmicroιουργηθεί
φλεγmicroονή είναι ικανές να κρατήσουν τον
κίνδυνο των καρδιακών παθήσεων σε χαmicroηλά
επίπεδα
Το σίγουρο είναι ότι αυτά τα κοινά
συνταγογραφούmicroενα φάρmicroακα microπορεί να
αυξήσουν σε ένα microεγάλο ποσοστό τον κίνδυνο
για την εmicroφάνιση σακχαρώδη διαβήτη
Παράλληλα οι γιατροί είναι σε θέση να
διακρίνουν ένα σοβαρό κίνδυνο πριν από την
συνταγογράφηση στατινών όπως είναι και τα
φάρmicroακα microείωσης της χοληστερίνης τα οποία
είναι από τα πιο συχνά συνταγογραφούmicroενα
φάρmicroακα στην Αmicroερική Σε microία από τις microελέτες
που δηmicroοσιεύθηκε στο περιοδικό Diabetologia
επιστήmicroονες από την Φιλανδία διαπίστωσαν
πως οι άνδρες στους οποίους
συνταγογραφήθηκαν στατίνες για να microειώσουν
τη χοληστερίνη τους είχαν 46 microεγαλύτερη
πιθανότητα να εmicroφανίσουν διαβήτη microετά από 6
χρόνια σε σύγκριση microε εκείνους που δεν
έπαιρναν το συγκεκριmicroένο φάρmicroακο
Αξίζει να σηmicroειωθεί βέβαια πως οι στατίνες
κάνουν τους ανθρώπους πιο ανθεκτικούς ως
προς την επίδραση της ινσουλίνης - η οποία
διασπά τα σάκχαρα- και έτσι εκκρίνουν
λιγότερη ινσουλίνη Αυτό που καταλαβαίνει
κάποιος είναι ότι η επίδραση των στατινών
microοιάζει να είναι microεγαλύτερη στα άτοmicroα που
φαίνεται να έχουν όσο το δυνατόν πιο
φυσιολογικές τιmicroές γλυκόζης Πραγmicroατικότητα
αποτελεί το γεγονός ότι όσο microεγαλύτερη είναι η
δόση της στατίνης και για όσο microεγαλύτερο
24 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
διάστηmicroα χορηγείται σε ασθενείς τόσο
microεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος οι
συγκεκριmicroένοι ασθενείς να αποκτήσουν
διαβήτη
Παλαιότερες microελέτες έδειξαν ότι οι στατίνες
είναι ικανές να αυξήσουν τα επίπεδα του
σακχάρου στο αίmicroα καθώς και τον κίνδυνο
εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη από 10 έως
20 παρόλα αυτά όmicroως microία τόσο microεγάλη και
αρνητική επίδραση δεν έχει τεκmicroηριωθεί
επιστηmicroονικά Πολύ συχνά οι γιατροί θεωρούν
υπεύθυνες τις στατίνες για όσους ασθενείς
βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο εmicroφάνισης
καρδιακής νόσου διότι ένας βασικός
παράγοντας microελλοντικής ύπαρξης καρδιακών
προβληmicroάτων είναι και ο διαβήτης Πως
λοιπόν όλα τα παραπάνω microας οδηγούν σε
τέτοιου είδους συmicroπεράσmicroατα
O Dr Robert Eckel πρώην πρόεδρος της
Αmicroερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας και
καθηγητής της ιατρικής στο Πανεπιστήmicroιο του
Κολοράντο σηmicroείωσε πως αυτό είναι ένα
σενάριο microε καλά και άσχηmicroα νέα συγχρόνως
Αυτό που τόνισε είναι πως υπάρχουν πειστικά
στοιχεία ότι οι ασθενείς που λαmicroβάνουν
στατίνες διατρέχουν αυξηmicroένο κίνδυνο
εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη αλλά από την
άλλη πλευρά συmicroβάλλουν στη microείωση του
κινδύνου καρδιακής προσβολής εγκεφαλικού
επεισοδίου ή ακόmicroα και θανατηφόρας
καρδιακής νόσου Με αυτόν τον τρόπο
αντισταθmicroίζονται και οι παρενέργειες των
στατινών που οδηγούν στην εmicroφάνιση διαβήτη
Με άλλα λόγια οι στατίνες microπορούν να
προσφέρουν πολλά καλά στους ανθρώπους
που έχουν καρδιακά προβλήmicroατα microε το τίmicroηmicroα
όmicroως της εmicroφάνισης διαβήτη
Φιλανδοί επιστήmicroονες διαπίστωσαν επίσης
τον αυξηmicroένο κίνδυνο για την εmicroφάνιση
σακχαρώδη διαβήτη έπειτα από τη λήψη
στατινών σε ποσοστό που ανέρχεται στο 46
την ώρα που ο Eckel επισηmicroαίνει ότι η
συγκεκριmicroένη microελέτη αφορούσε microόνο λευκούς
άνδρες και για αυτό τον λόγο δε microπορεί να
γενικευτεί στον ευρύτερο πληθυσmicroό Από τους
συγκεκριmicroένους άνδρες δεν έχουmicroε
πληροφορίες για το οικογενειακό τους ιστορικό
ή ποια microπορεί να ήταν η προσωπική τους
ιστορία microε το διαβήτη Κάποιοι από αυτούς
ίσως να είχαν και άλλους παράγοντες κινδύνου
για την ασθένεια που τους έθεσε σε υψηλότερο
κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη ακόmicroη και αν
δεν είχαν πάρει στατίνες
Εκείνοι που εmicroφάνισαν σακχαρώδη διαβήτη
ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν λάβει παρόmicroοια
microέτρα και microε όλους όσους εmicroφάνισαν διαβήτη
ενώ δεν έπαιρναν στατίνες γεγονός που
υποδηλώνει ότι η θεραπεία microε στατίνες αυξάνει
τον κίνδυνο εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη
ανεξάρτητα από το προφίλ κινδύνου που
υπάρχει στο πληθυσmicroιακό φόντο Σε microία
ξεχωριστή microε έδρα τις ΗΠΑ microελέτη σχετικά microε
τη λήψη στατινών οι ερευνητές διαπίστωσαν
ότι εκείνοι που πήγαν να εmicroφανίσουν διαβήτη
ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν αυξηmicroένες
πιθανότητες να εmicroφανίσουν τη νόσο πριν καν
αρχίσουν να παίρνουν τα συγκεκριmicroένα
φάρmicroακα Πρέπει λοιπόν οι ασθενείς να
λαmicroβάνουν στατίνες Νέα microελέτη κάνει λόγο για
καρδιακά οφέλη τα οποία υπερτερούν από τον
κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη Το αν τελικά
οι ασθενείς πρέπει να λαmicroβάνουν στατίνες ή
όχι είναι κάτι που δηmicroιουργεί σύγχυση και
στους ίδιους αλλά και στους γιατρούς τους
Στην πραγmicroατικότητα τα παραπάνω
αποτελέσmicroατα υπογραmicromicroίζουν την ανάγκη για
microια συζήτηση που πρέπει να λαmicroβάνει χώρα
πριν από τη συνταγογράφηση στατινών σε
όσους ασθενείς τη χρειάζονται Για όλους
αυτούς που δεν πάσχουν ακόmicroα από διαβήτη
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 25
αλλά παρόλα αυτά είναι ευάλωτοι στη νόσο
σηmicroαντικό ρόλο παίζουν η σωστή διατροφή και
η άσκηση όπως ακριβώς τόνισε και ο Dr Neil
Stone επικεφαλής συγγραφέας 2013 του
Αmicroερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας
Σύmicroφωνα microε τον Stone αν έχουmicroε έναν
ασθενή που είναι επιρρεπής στην εmicroφάνιση
σκαχαρώδη διαβήτη σύmicroφωνα microε όλα όσα
ειπώθηκαν παραπάνω κατατάσσεται σε microία
οmicroάδα υψηλού κινδύνου γιατί λόγω του
διαβήτη υπάρχει πιθανότητα να αποκτήσει και
καρδιακά προβλήmicroατα Αυτή η οmicroάδα ασθενών
επωφελείται από τη λήψη στατινών Αν λοιπόν
έχουν σκοπό οι συγκεκριmicroένοι ασθενείς να
λάβουν microία στατίνη θα παραmicroείνουν υγιείς και
θα βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους Σε
διαφορετική περίπτωση εάν δε το κάνουν αυτό
και λάβουν τη στατίνη συνεχίζοντας παράλληλα
έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής τότε θα είναι
ακόmicroα πιο επιρρεπείς στην εmicroφάνιση διαβήτη
Τέλος ένας ακόmicroη σηmicroαντικός παράγοντας
για να αποφασίσει κάποιος ασθενής που
πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη να πάρει
στατίνες είναι και το οικογενειακό του ιστορικό
Τα πάντα είναι σχετικά όσον αφορά τους
κινδύνους και τα οφέλη microε τα οποία θα έρθει
αντιmicroέτωπος ο κάθε ασθενής Σίγουρος όmicroως
είναι ο κίνδυνος εmicroφάνισης διαβήτη όταν
κάποιος λαmicroβάνει στατίνες Αυτό που τονίζει ο
Eckel είναι ότι το καλύτερο αποτέλεσmicroα έρχεται
ύστερα από microία αρmicroονική επικοινωνία και
συνεργασία microεταξύ γιατρού και ασθενή Αυτό
είναι το παν για να πετύχει οποιαδήποτε
θεραπεία
ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΕΝΙΚΗΣ
ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ
Καλούνται τα microέλη της ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ
ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΑΝΙΚΟ ∆ΙΑΒΗΤΗ
(ΠΕΝ∆Ι ) σε τακτική Γενική Συνέλευση την
Κυριακή 24-Ιανουαρίου στα γραφεία του
Συλλόγου
∆ηmicroητρίου Χατζή 63- Αmicroπελόκηποι
Ιωαννίνων
Επειδή ο σύλλογος microας έχει microέλη από όλη
την Ήπειρο και είναι αδύνατον να υπάρχει
απαρτία την πρώτη Κυριακή για να
αποφύγουmicroε την ταλαιπωρία παρακαλούmicroε
θερmicroά τα microέλη microας να δώσουν το παρόν στην
επαναληπτική συνέλευση
Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016 2016 και ώρα
1100 πmicro
Θέmicroατα
1Απολογισmicroός δραστηριοτήτων του ∆Σ
2Οικονοmicroικός απολογισmicroός
3Εκλογές για την ανάδειξη συmicroπληρωmicroατικού
microέλους του ∆Σ
Υποψηφιότητες υποβάλλονται στα γραφεία
του συλλόγου και τηλεφωνικά στα 26510-
08276 ή 26510- 73634 έως και τις 27
Ιανουαρίου
Λόγω των συνεχών περικοπών και των
δύσκολων στιγmicroών που βιώνουmicroε όλοι microας
παρακαλούmicroε να δραστηριοποιηθείτε microαζί microε
το Νέο ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο
Η ενεργή συmicromicroετοχή microας θα κρατήσει το
Σύλλογό microας ενεργό και θα συmicroβάλει microε τη
δυναmicroική παρουσία microας στη διεκδίκηση των
δικαιωmicroάτων microας για την αντιmicroετώπιση του
διαβήτη
Μετά τη Γενική Συνέλευση
Θα κοπεί και η Πρωτοχρονιάτικη βασιλόπιτα
του Συλλόγου
Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο
26 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Έξυπνο έmicroπλαστροαντικαθιστά τις ενέσεις
για το διαβήτη
Της Νικολέτας Ντάmicroπου
Με ενθουσιασmicroό αναmicroένεται να υποδεχθούν
το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο εκατοmicromicroύρια
άνθρωποι σε όλο τον κόσmicroο που πάσχουν
από διαβήτη την νέα ανακάλυψη των
επιστηmicroόνων που υπόσχεται να βάλει τέλος
στις ενέσεις που κάνουν τα διαβητικά άτοmicroα για
τη ρύθmicroιση του σακχάρου τους
Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο ένα επίθεmicroα
δηλαδή το οποίο microπορεί και ανιχνεύει την
αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα θα έχει τη
δυνατότητα να χορηγεί microικρές ποσότητες
ινσουλίνης στα άτοmicroα microε διαβήτη
απελευθερώνοντας τα από την επώδυνη
διαδικασία των ενέσεων Το laquoέξυπνοraquo
έmicroπλαστρο θα έχει τη δυνατότητα όχι microόνο να
κάνει τον απαραίτητο έλεγχο για το επίπεδο
της γλυκόζης στο αίmicroα του διαβητικού αλλά
ταυτόχρονα θα προχωρά στην έγχυση της
απαραίτητης δόσης ινσουλίνης στον
οργανισmicroό του διαβητικού ατόmicroου microέσω
εκατοντάδων microικρο-βελονών που βρίσκονται
στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου
Η υψηλής τεχνολογίας συσκευή microπορεί να
ανιχνεύσει ακόmicroα και microικρές αυξήσεις στα
επίπεδα του σακχάρου στο αίmicroα και να εγχέει
τις ενδεδειγmicroένες microικροποσότητες ινσουλίνης
όταν χρειάζεται Συσκευή σε microέγεθος
γραmicromicroατόσηmicroου Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο δεν
είναι microεγαλύτερο από ένα γραmicromicroατόσηmicroο και
είναι ιδιαίτερα λεπτό και τετραγωνισmicroένο Οι
εκατό microικροσκοπικές βελόνες που βρίσκονται
στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου έχουν το
microέγεθος microιας ανθρώπινης βλεφαρίδας
Όλες αυτές οι microικρο-βελόνες είναι γεmicroάτες microε
microικροσκοπικές microονάδες αποθήκευσης της
ινσουλίνης και όταν ανιχνευθεί ότι τα επίπεδα
γλυκόζης στο αίmicroα είναι πάρα πολύ υψηλά
τότε απελευθερώνουν γρήγορα την
ενδεδειγmicroένη ποσότητα ινσουλίνης Η
ανακάλυψη της συσκευής έγινε στο
Πανεπιστήmicroιο της Βόρειας Καρολίνας και όπως
δηλώνει η οmicroάδα των ερευνητών laquoη συσκευή
αυτή θα microπορούσε να είναι ένα microοναδικό
εργαλείο για τον άνθρωποraquo Ο αναπληρωτής
καθηγητής κ Τζεν Γκου του τmicroήmicroατος
Βιοϊατρικής Τεχνολογίας του Πανεπιστηmicroίου της
Βόρειας Καρολίνας είπε laquoδηmicroιουργήσαmicroε ένα
εύκολο στη χρήση microη τοξικό από συmicroβατικά
υλικά έξυπνο έmicroπλαστρο το οποίο microπορεί να
προσαρmicroοστεί στις ανάγκες του κάθε
διαβητικού ατόmicroουraquo
Η συσκευή αυτή θα αποδεσmicroεύσει
εκατοmicromicroύρια άτοmicroα microε διαβήτη τα οποία είναι
αναγκασmicroένα να τρυπάνε τακτικά τα δάχτυλα
τους προκειmicroένου να ελέγξουν τα επίπεδα του
σακχάρου τους και να χορηγήσουν την
απαραίτητη ποσότητα ινσουλίνης στον
οργανισmicroό τους Η οmicroάδα ανέπτυξε τα laquoέξυπνα
νανοσωmicroατίδιαraquo από microικροσκοπικές φυσαλίδες
που περιέχουν microια microικρή ποσότητα της
ινσουλίνης και των ενζύmicroων σχεδιασmicroένα να
ανιχνεύουν τη γλυκόζη Όταν αισθάνονται microια
αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα οι φυσαλίδες
αποσυντίθενται απελευθερώνοντας
συγκεκριmicroένες ποσότητες ινσουλίνης ανάλογα
microε την ποσότητα γλυκόζης που υπάρχει Όταν
αυτό το επίθεmicroα τοποθετείται επάνω στο
δέρmicroα οι microικρο-βελόνες διαπερνούν την
επιφάνεια και έρχονται σε επαφή microε το αίmicroα
που ρέει microέσω των τριχοειδών που βρίσκονται
ακριβώς από κάτω
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 27
Είναι οι διαβητικοί πιοευάλωτοι στιςλοιmicroώξεις
Αναστασίου Γεωργία
4ο ετής φοιτήτρια Τmicroήmicroατος Ιατρικής
Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων
Σακχαρώδης ∆ιαβήτης (Σ∆) και τα λοιmicroώδη
νοσήmicroατα είναι απrsquo τα συχνότερα αίτια
νοσηρότητας Σύmicroφωνα microε τον Παγκόσmicroιο
Οργανισmicroό Υγείας (ΠΟΥ) ο Σ∆ είναι ένα από
τα πιο συχνά νοσήmicroατα microε περίπου 350
εκατοmicromicroύρια ασθενείς ανά τον κόσmicroο Ο
αριθmicroός των πασχόντων αναmicroένεται να έχει
διπλασιαστεί ως 2030 ∆εδοmicroένα και
τεκmicroηριωmicroένες microελέτες δείχνουν ότι οι
διαβητικοί είναι πιο επιρρεπείς στις λοιmicroώξεις
Είναι γεγονός ότι
1) αρκετές συνήθεις λοιmicroώξεις απαντώνται σε
διαβητικούς συχνότερα
2) κάποιες άλλες απαντώνται σχεδόν
αποκλειστικά σε αυτούς και
3) υπάρχουν λοιmicroώξεις που στους
διαβητικούς έχουν περισσότερες επιπλοκές
Πολλές έρευνες τεκmicroηριώνουν την ύπαρξη
αmicroφίδροmicroης σχέσης ανάmicroεσα στο Σ∆ και τις
λοιmicroώξεις χωρίς όmicroως να αποσαφηνίζεται ο
microηχανισmicroός που καθιστά τους διαβητικούς πιο
ευάλωτους Φαίνεται πάντως πως η
ανεπαρκής ρύθmicroιση της γλυκόζης αυξάνει την
επίπτωση των λοιmicroώξεων ενώ οι τελευταίες
συντελούν στην απορρύθmicroιση του Σ∆ Οι πιο
συχνές λοιmicroώξεις που απαντώνται σε
διαβητικούς είναι λοιmicroώξεις του κατω-τέρου
αναπνευστικού και του ουροποιητικού
συστήmicroατος του δέρ-microατος και τραυmicroάτων του
στόmicroατος και κυρίως περιοδοντικά (εικ1)
Ο Σ∆ προκαλεί διαταραχές σε από όλο το
φάσmicroα της ανοσίας δηλαδή της άmicroυνας του
οργανισmicroού Αρχικά ο Σ∆ microέσω των
επιπλοκών του όπως η νευροπάθεια και τα
έλκη διαταράσσει το δέρmicroα που αποτελεί την
πρώτη γραmicromicroή άmicroυνας του οργανισmicroού
Επιπροσθέτως οι καταστάσεις υπεργλυκαιmicroίας
προ-καλούν βλάβη στα ουδετερόφιλα microε
αποτέλεσmicroα την έκπτωση των αντιmicroικροβιακών
ιδιοτήτων αυτών Έρευνες επιστηmicroονικές
υποστηρίζουν ότι o Σ∆ επιβραδύνει την
επούλωση των πληγών γεγονός που αυξάνει
την πιθανότητα microόλυνσης και κατά επέκταση τη
λοίmicroωξη των τραυmicroάτων Καταληκτικά
δεδοmicroένα δείχνουν ότι οι ασθενείς microε Νεανικό
∆ιαβήτη έχουν ελαττωmicroένη απελευθέρωση
κυττα-ρικών ουσιών microε τις οποίες τα κύτταρα
του ανοσοποιητικού συστή-microατος
επικοινωνούν
Οι συχνότερες λοιmicroώξεις συστηmicroάτων στο
Σ∆
Ο Σ∆ επιπλέκεται συχνά microε λοιmicroώξεις
δέρmicroατος και microαλακών microορίων από τις οποίες
η κυτταρίτιδα (εικ2) και ο ερυσίπελας (εικ3)
είναι οι πιο συχνές Ακόmicroη συνιστά
28 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προδιαθεσικό
παράγοντα
των νεκρω-
τικών
λοιmicroώξεων
δέρmicroατος που
προσβάλλουν
κυρίως τα
άκρα και το
κοιλιακό
τοίχωmicroα Η
κλινική
εmicroφάνιση των λοιmicroώξεων αυτών ξεκινά microε
πυρετό και ρίγος ο Σ∆ απορρυθmicroίζεται και η
χορηγούmicroενη ινσουλίνη αδυνατεί να δράσει
Υπάρχει ταχυκαρδία τοπικό οίδηmicroα microε
δύσοσmicroο υγρό και έντονο τοπικός πόνος
Οmicroοίως συχνές στους
διαβητικούς είναι οι
microυκητιασικές λοιmicroώξεις
και κυρίως οι καντιτιάσεις
microε συνηθέστερες
εντοπίσεις το microηρό το
βλεννογόνο του
στόmicroατος (εικ4) τα
γεννητικά όργανα και τα
νύχια Πιο ειδικά η
ονυχοmicroυκητίαση (εικ5)
παρατηρείται microε
τριπλάσια συχνότητα σε
διαβητικούς ενώ συχνός είναι και ο δερmicroατικός
λειχώνας
Μια ακόmicroη κατηγορία λοιmicroώξεων συχνή
στους διαβητικούς είναι οι ουρολοιmicroώξεις (2-4
φορές πιο συχνά) και οι αναπνευστικές
λοιmicroώξεις Στην πρώτη κατηγορία
παρατηρούνται κυρίως η πυελονεφρίτιδα και η
κυστίτιδα Η πυελονεφρίτιδα ξεκινά microε πυρετό
και αύξηση των λευκών αιmicroοσφαιρίων Σε
περίπτωση ύπαρξης ψηλαφητής microάζας στη
νεφρική χώρα και πυρετού για περισσότερο
από 4 ηmicroέρες τίθεται υποψία περινεφρικού
αποστήmicroατος Στη δεύτερη κατηγορία
συναντώνται συνηθέστερα η πνευmicroο-νική
φυmicroατιώση και η microικροβιακή πνευmicroονία (εικ6)
Καταληκτικά η καλύτερη θεραπεία είναι η
πρόληψη δηλαδή η καλή ρύθmicroιση του
σακχάρου της χοληστερόλης και της
αρτηριακής πίεσης ώστε να microειωθεί η microικρο-
αγγειακή και η microακροαγγειακή επιβάρυνση
Εξίσου σηmicroαντική είναι η εκπαίδευση του
ασθενή και η εξατοmicroικευmicroένη εφαρmicroογή
προφυ-λακτικών microέτρων Ο ίδιος πρέπει να
bull Να περιποιείται τα άκρα
bull Να φορά υποδήmicroατα και κάλτσες
bull Να ελέγχει το δέρmicroα του για φυσαλίδες
εκδορές και τραύmicroατα
bull Να χρησιmicroοποιεί λάδια ενυδατικά λοσιόν για
αποφυγή ελκών
bull Να εφαρmicroόζει καλή υγιεινή του ουροποιητικού
συστήmicroατος
bull Να καταναλώνει επαρκή ποσότητα υγρών
bull Να αποφεύγει τα σπερmicroατοκτόνα
bull Να περιλαmicroβάνει στη διατροφή του το
γιαούρτι και
bull Να εmicroβολιάζεται
Συmicroπερασmicroατικά οι λοιmicroώξεις επιπλέκουν
την ήδη επιβαρρυmicromicroένη ποιότητα ζωής των
ασθενών Οι διαβητικοί θεωρούνται
ανοσοκατεσταλmicroένοι Κατά την καταπολέmicroηση
των λοιmicroώξεων απαιτείται ορθο-λογισmicroός
χρήσης αντιβιοτικών καθόσον στη χώρα microας
χρησιmicroοποιούνται ευρέως και οι ασθενείς
έχουν αποκτήσει αντοχή στη δράση τους
Ζωτικής σηmicroασίας είναι η ανάγκη στενής
συνεργασίας microεταξύ διαβητολόγου και
λοιmicroωξιολόγου ώστε η αντιmicroετώπιση της
λοίmicroωξης να είναι έγκαιρη ανεπίπλεκτη και
αποτελεσmicroατική
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29
ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ
ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ
Σπύρος Αθανασίου
Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας
αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας
και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών
νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των
βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό
επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο
Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν
ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε
προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και
έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι
τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον
microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να
επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών
χρόνιων νοσηmicroάτων
Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις
βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε
microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την
τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως
δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και
παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές
κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση
microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )
απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη
διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και
microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων
microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση
σοβαρών ασθενειών
Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η
πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι
περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές
ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη
διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης
είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία
επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την
πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών
συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά
προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς
και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε
αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που
παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν
οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι
οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν
είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης
διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των
ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία
του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν
microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες
Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη
εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών
(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη
και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες
και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια
ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων
ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους
Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο
καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να
λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων
ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο
περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για
τους διαβητικούς
Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική
microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως
συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν
και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το
χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό
Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά
ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το
microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη
χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα
πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο
υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους
υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε
περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν
30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προκαλούν παρενέργειες
Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί
βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης
Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται
άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση
σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η
έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην
ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών
διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του
οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία
διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης
τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και
δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι
πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς
αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η
λήψη του
Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι
απαραίτητος παράγοντας για τη δράση
περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε
άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα
microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις
αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το
σωστό microεταβολισmicroό των οστών την
ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των
ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της
κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου
σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην
ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία
καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του
διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση
Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε
άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα
ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη
microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές
πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι
ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η
βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε
διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό
τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη
καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και
φρουκτόζης
Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει
προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε
περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και
σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους
διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου
ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν
microακροαγγειακές επιπλοκές
Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο
αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους
διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια
πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές
πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο
Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της
βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει
δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες
έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης
σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του
διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά
έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι
σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η
συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης
Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε
αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες
είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω
της παραγωγής ελεύθερων ριζών
Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι
απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις
Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και
κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή
επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης
επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός
σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών
του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η
νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα
σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην
ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος
καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της
εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C
βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά
Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)
Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη
αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη
Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β
είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι
φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να
προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική
τους microορφή το φολικό οξύ
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31
Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για
ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των
υδατανθράκων των λιπιδίων και των
πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι
δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του
παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το
κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια
Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον
microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε
κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)
∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία
της όρασης της αναπαραγωγής της
φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας
Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής
στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η
συmicroπληρωmicroατική λήψη της
Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για
ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό
καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo
Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο
σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-
λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί
άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η
βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η
θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του
συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο
αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους
υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια
Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική
νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές
Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως
συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει
υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές
διαταραχές
Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)
Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των
τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης
Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και
microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων
αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις
αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν
σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί
τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς
(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η
λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία
του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού
συστήmicroατος
Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα
αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών
ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και
ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες
από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο
ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις
απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της
διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο
microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις
κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών
στοιχείων
Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι
οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για
την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα
πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)
συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την
ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν
Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες
περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που
ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να
προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες
microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή
σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα
ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα
ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η
υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου
σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους
προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον
οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η
σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι
επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo
ΠΗΓΕΣ
1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά
2 wwwdiabeticl ivingonlinecom
3 wwwdiabeteshealthcom
4 Diabetes Spectrum
5 wwwsmarthealthgr
6 wwwdiabetesselfmanagementcom
32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
24 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
διάστηmicroα χορηγείται σε ασθενείς τόσο
microεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος οι
συγκεκριmicroένοι ασθενείς να αποκτήσουν
διαβήτη
Παλαιότερες microελέτες έδειξαν ότι οι στατίνες
είναι ικανές να αυξήσουν τα επίπεδα του
σακχάρου στο αίmicroα καθώς και τον κίνδυνο
εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη από 10 έως
20 παρόλα αυτά όmicroως microία τόσο microεγάλη και
αρνητική επίδραση δεν έχει τεκmicroηριωθεί
επιστηmicroονικά Πολύ συχνά οι γιατροί θεωρούν
υπεύθυνες τις στατίνες για όσους ασθενείς
βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο εmicroφάνισης
καρδιακής νόσου διότι ένας βασικός
παράγοντας microελλοντικής ύπαρξης καρδιακών
προβληmicroάτων είναι και ο διαβήτης Πως
λοιπόν όλα τα παραπάνω microας οδηγούν σε
τέτοιου είδους συmicroπεράσmicroατα
O Dr Robert Eckel πρώην πρόεδρος της
Αmicroερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας και
καθηγητής της ιατρικής στο Πανεπιστήmicroιο του
Κολοράντο σηmicroείωσε πως αυτό είναι ένα
σενάριο microε καλά και άσχηmicroα νέα συγχρόνως
Αυτό που τόνισε είναι πως υπάρχουν πειστικά
στοιχεία ότι οι ασθενείς που λαmicroβάνουν
στατίνες διατρέχουν αυξηmicroένο κίνδυνο
εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη αλλά από την
άλλη πλευρά συmicroβάλλουν στη microείωση του
κινδύνου καρδιακής προσβολής εγκεφαλικού
επεισοδίου ή ακόmicroα και θανατηφόρας
καρδιακής νόσου Με αυτόν τον τρόπο
αντισταθmicroίζονται και οι παρενέργειες των
στατινών που οδηγούν στην εmicroφάνιση διαβήτη
Με άλλα λόγια οι στατίνες microπορούν να
προσφέρουν πολλά καλά στους ανθρώπους
που έχουν καρδιακά προβλήmicroατα microε το τίmicroηmicroα
όmicroως της εmicroφάνισης διαβήτη
Φιλανδοί επιστήmicroονες διαπίστωσαν επίσης
τον αυξηmicroένο κίνδυνο για την εmicroφάνιση
σακχαρώδη διαβήτη έπειτα από τη λήψη
στατινών σε ποσοστό που ανέρχεται στο 46
την ώρα που ο Eckel επισηmicroαίνει ότι η
συγκεκριmicroένη microελέτη αφορούσε microόνο λευκούς
άνδρες και για αυτό τον λόγο δε microπορεί να
γενικευτεί στον ευρύτερο πληθυσmicroό Από τους
συγκεκριmicroένους άνδρες δεν έχουmicroε
πληροφορίες για το οικογενειακό τους ιστορικό
ή ποια microπορεί να ήταν η προσωπική τους
ιστορία microε το διαβήτη Κάποιοι από αυτούς
ίσως να είχαν και άλλους παράγοντες κινδύνου
για την ασθένεια που τους έθεσε σε υψηλότερο
κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη ακόmicroη και αν
δεν είχαν πάρει στατίνες
Εκείνοι που εmicroφάνισαν σακχαρώδη διαβήτη
ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν λάβει παρόmicroοια
microέτρα και microε όλους όσους εmicroφάνισαν διαβήτη
ενώ δεν έπαιρναν στατίνες γεγονός που
υποδηλώνει ότι η θεραπεία microε στατίνες αυξάνει
τον κίνδυνο εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη
ανεξάρτητα από το προφίλ κινδύνου που
υπάρχει στο πληθυσmicroιακό φόντο Σε microία
ξεχωριστή microε έδρα τις ΗΠΑ microελέτη σχετικά microε
τη λήψη στατινών οι ερευνητές διαπίστωσαν
ότι εκείνοι που πήγαν να εmicroφανίσουν διαβήτη
ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν αυξηmicroένες
πιθανότητες να εmicroφανίσουν τη νόσο πριν καν
αρχίσουν να παίρνουν τα συγκεκριmicroένα
φάρmicroακα Πρέπει λοιπόν οι ασθενείς να
λαmicroβάνουν στατίνες Νέα microελέτη κάνει λόγο για
καρδιακά οφέλη τα οποία υπερτερούν από τον
κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη Το αν τελικά
οι ασθενείς πρέπει να λαmicroβάνουν στατίνες ή
όχι είναι κάτι που δηmicroιουργεί σύγχυση και
στους ίδιους αλλά και στους γιατρούς τους
Στην πραγmicroατικότητα τα παραπάνω
αποτελέσmicroατα υπογραmicromicroίζουν την ανάγκη για
microια συζήτηση που πρέπει να λαmicroβάνει χώρα
πριν από τη συνταγογράφηση στατινών σε
όσους ασθενείς τη χρειάζονται Για όλους
αυτούς που δεν πάσχουν ακόmicroα από διαβήτη
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 25
αλλά παρόλα αυτά είναι ευάλωτοι στη νόσο
σηmicroαντικό ρόλο παίζουν η σωστή διατροφή και
η άσκηση όπως ακριβώς τόνισε και ο Dr Neil
Stone επικεφαλής συγγραφέας 2013 του
Αmicroερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας
Σύmicroφωνα microε τον Stone αν έχουmicroε έναν
ασθενή που είναι επιρρεπής στην εmicroφάνιση
σκαχαρώδη διαβήτη σύmicroφωνα microε όλα όσα
ειπώθηκαν παραπάνω κατατάσσεται σε microία
οmicroάδα υψηλού κινδύνου γιατί λόγω του
διαβήτη υπάρχει πιθανότητα να αποκτήσει και
καρδιακά προβλήmicroατα Αυτή η οmicroάδα ασθενών
επωφελείται από τη λήψη στατινών Αν λοιπόν
έχουν σκοπό οι συγκεκριmicroένοι ασθενείς να
λάβουν microία στατίνη θα παραmicroείνουν υγιείς και
θα βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους Σε
διαφορετική περίπτωση εάν δε το κάνουν αυτό
και λάβουν τη στατίνη συνεχίζοντας παράλληλα
έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής τότε θα είναι
ακόmicroα πιο επιρρεπείς στην εmicroφάνιση διαβήτη
Τέλος ένας ακόmicroη σηmicroαντικός παράγοντας
για να αποφασίσει κάποιος ασθενής που
πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη να πάρει
στατίνες είναι και το οικογενειακό του ιστορικό
Τα πάντα είναι σχετικά όσον αφορά τους
κινδύνους και τα οφέλη microε τα οποία θα έρθει
αντιmicroέτωπος ο κάθε ασθενής Σίγουρος όmicroως
είναι ο κίνδυνος εmicroφάνισης διαβήτη όταν
κάποιος λαmicroβάνει στατίνες Αυτό που τονίζει ο
Eckel είναι ότι το καλύτερο αποτέλεσmicroα έρχεται
ύστερα από microία αρmicroονική επικοινωνία και
συνεργασία microεταξύ γιατρού και ασθενή Αυτό
είναι το παν για να πετύχει οποιαδήποτε
θεραπεία
ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΕΝΙΚΗΣ
ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ
Καλούνται τα microέλη της ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ
ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΑΝΙΚΟ ∆ΙΑΒΗΤΗ
(ΠΕΝ∆Ι ) σε τακτική Γενική Συνέλευση την
Κυριακή 24-Ιανουαρίου στα γραφεία του
Συλλόγου
∆ηmicroητρίου Χατζή 63- Αmicroπελόκηποι
Ιωαννίνων
Επειδή ο σύλλογος microας έχει microέλη από όλη
την Ήπειρο και είναι αδύνατον να υπάρχει
απαρτία την πρώτη Κυριακή για να
αποφύγουmicroε την ταλαιπωρία παρακαλούmicroε
θερmicroά τα microέλη microας να δώσουν το παρόν στην
επαναληπτική συνέλευση
Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016 2016 και ώρα
1100 πmicro
Θέmicroατα
1Απολογισmicroός δραστηριοτήτων του ∆Σ
2Οικονοmicroικός απολογισmicroός
3Εκλογές για την ανάδειξη συmicroπληρωmicroατικού
microέλους του ∆Σ
Υποψηφιότητες υποβάλλονται στα γραφεία
του συλλόγου και τηλεφωνικά στα 26510-
08276 ή 26510- 73634 έως και τις 27
Ιανουαρίου
Λόγω των συνεχών περικοπών και των
δύσκολων στιγmicroών που βιώνουmicroε όλοι microας
παρακαλούmicroε να δραστηριοποιηθείτε microαζί microε
το Νέο ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο
Η ενεργή συmicromicroετοχή microας θα κρατήσει το
Σύλλογό microας ενεργό και θα συmicroβάλει microε τη
δυναmicroική παρουσία microας στη διεκδίκηση των
δικαιωmicroάτων microας για την αντιmicroετώπιση του
διαβήτη
Μετά τη Γενική Συνέλευση
Θα κοπεί και η Πρωτοχρονιάτικη βασιλόπιτα
του Συλλόγου
Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο
26 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Έξυπνο έmicroπλαστροαντικαθιστά τις ενέσεις
για το διαβήτη
Της Νικολέτας Ντάmicroπου
Με ενθουσιασmicroό αναmicroένεται να υποδεχθούν
το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο εκατοmicromicroύρια
άνθρωποι σε όλο τον κόσmicroο που πάσχουν
από διαβήτη την νέα ανακάλυψη των
επιστηmicroόνων που υπόσχεται να βάλει τέλος
στις ενέσεις που κάνουν τα διαβητικά άτοmicroα για
τη ρύθmicroιση του σακχάρου τους
Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο ένα επίθεmicroα
δηλαδή το οποίο microπορεί και ανιχνεύει την
αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα θα έχει τη
δυνατότητα να χορηγεί microικρές ποσότητες
ινσουλίνης στα άτοmicroα microε διαβήτη
απελευθερώνοντας τα από την επώδυνη
διαδικασία των ενέσεων Το laquoέξυπνοraquo
έmicroπλαστρο θα έχει τη δυνατότητα όχι microόνο να
κάνει τον απαραίτητο έλεγχο για το επίπεδο
της γλυκόζης στο αίmicroα του διαβητικού αλλά
ταυτόχρονα θα προχωρά στην έγχυση της
απαραίτητης δόσης ινσουλίνης στον
οργανισmicroό του διαβητικού ατόmicroου microέσω
εκατοντάδων microικρο-βελονών που βρίσκονται
στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου
Η υψηλής τεχνολογίας συσκευή microπορεί να
ανιχνεύσει ακόmicroα και microικρές αυξήσεις στα
επίπεδα του σακχάρου στο αίmicroα και να εγχέει
τις ενδεδειγmicroένες microικροποσότητες ινσουλίνης
όταν χρειάζεται Συσκευή σε microέγεθος
γραmicromicroατόσηmicroου Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο δεν
είναι microεγαλύτερο από ένα γραmicromicroατόσηmicroο και
είναι ιδιαίτερα λεπτό και τετραγωνισmicroένο Οι
εκατό microικροσκοπικές βελόνες που βρίσκονται
στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου έχουν το
microέγεθος microιας ανθρώπινης βλεφαρίδας
Όλες αυτές οι microικρο-βελόνες είναι γεmicroάτες microε
microικροσκοπικές microονάδες αποθήκευσης της
ινσουλίνης και όταν ανιχνευθεί ότι τα επίπεδα
γλυκόζης στο αίmicroα είναι πάρα πολύ υψηλά
τότε απελευθερώνουν γρήγορα την
ενδεδειγmicroένη ποσότητα ινσουλίνης Η
ανακάλυψη της συσκευής έγινε στο
Πανεπιστήmicroιο της Βόρειας Καρολίνας και όπως
δηλώνει η οmicroάδα των ερευνητών laquoη συσκευή
αυτή θα microπορούσε να είναι ένα microοναδικό
εργαλείο για τον άνθρωποraquo Ο αναπληρωτής
καθηγητής κ Τζεν Γκου του τmicroήmicroατος
Βιοϊατρικής Τεχνολογίας του Πανεπιστηmicroίου της
Βόρειας Καρολίνας είπε laquoδηmicroιουργήσαmicroε ένα
εύκολο στη χρήση microη τοξικό από συmicroβατικά
υλικά έξυπνο έmicroπλαστρο το οποίο microπορεί να
προσαρmicroοστεί στις ανάγκες του κάθε
διαβητικού ατόmicroουraquo
Η συσκευή αυτή θα αποδεσmicroεύσει
εκατοmicromicroύρια άτοmicroα microε διαβήτη τα οποία είναι
αναγκασmicroένα να τρυπάνε τακτικά τα δάχτυλα
τους προκειmicroένου να ελέγξουν τα επίπεδα του
σακχάρου τους και να χορηγήσουν την
απαραίτητη ποσότητα ινσουλίνης στον
οργανισmicroό τους Η οmicroάδα ανέπτυξε τα laquoέξυπνα
νανοσωmicroατίδιαraquo από microικροσκοπικές φυσαλίδες
που περιέχουν microια microικρή ποσότητα της
ινσουλίνης και των ενζύmicroων σχεδιασmicroένα να
ανιχνεύουν τη γλυκόζη Όταν αισθάνονται microια
αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα οι φυσαλίδες
αποσυντίθενται απελευθερώνοντας
συγκεκριmicroένες ποσότητες ινσουλίνης ανάλογα
microε την ποσότητα γλυκόζης που υπάρχει Όταν
αυτό το επίθεmicroα τοποθετείται επάνω στο
δέρmicroα οι microικρο-βελόνες διαπερνούν την
επιφάνεια και έρχονται σε επαφή microε το αίmicroα
που ρέει microέσω των τριχοειδών που βρίσκονται
ακριβώς από κάτω
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 27
Είναι οι διαβητικοί πιοευάλωτοι στιςλοιmicroώξεις
Αναστασίου Γεωργία
4ο ετής φοιτήτρια Τmicroήmicroατος Ιατρικής
Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων
Σακχαρώδης ∆ιαβήτης (Σ∆) και τα λοιmicroώδη
νοσήmicroατα είναι απrsquo τα συχνότερα αίτια
νοσηρότητας Σύmicroφωνα microε τον Παγκόσmicroιο
Οργανισmicroό Υγείας (ΠΟΥ) ο Σ∆ είναι ένα από
τα πιο συχνά νοσήmicroατα microε περίπου 350
εκατοmicromicroύρια ασθενείς ανά τον κόσmicroο Ο
αριθmicroός των πασχόντων αναmicroένεται να έχει
διπλασιαστεί ως 2030 ∆εδοmicroένα και
τεκmicroηριωmicroένες microελέτες δείχνουν ότι οι
διαβητικοί είναι πιο επιρρεπείς στις λοιmicroώξεις
Είναι γεγονός ότι
1) αρκετές συνήθεις λοιmicroώξεις απαντώνται σε
διαβητικούς συχνότερα
2) κάποιες άλλες απαντώνται σχεδόν
αποκλειστικά σε αυτούς και
3) υπάρχουν λοιmicroώξεις που στους
διαβητικούς έχουν περισσότερες επιπλοκές
Πολλές έρευνες τεκmicroηριώνουν την ύπαρξη
αmicroφίδροmicroης σχέσης ανάmicroεσα στο Σ∆ και τις
λοιmicroώξεις χωρίς όmicroως να αποσαφηνίζεται ο
microηχανισmicroός που καθιστά τους διαβητικούς πιο
ευάλωτους Φαίνεται πάντως πως η
ανεπαρκής ρύθmicroιση της γλυκόζης αυξάνει την
επίπτωση των λοιmicroώξεων ενώ οι τελευταίες
συντελούν στην απορρύθmicroιση του Σ∆ Οι πιο
συχνές λοιmicroώξεις που απαντώνται σε
διαβητικούς είναι λοιmicroώξεις του κατω-τέρου
αναπνευστικού και του ουροποιητικού
συστήmicroατος του δέρ-microατος και τραυmicroάτων του
στόmicroατος και κυρίως περιοδοντικά (εικ1)
Ο Σ∆ προκαλεί διαταραχές σε από όλο το
φάσmicroα της ανοσίας δηλαδή της άmicroυνας του
οργανισmicroού Αρχικά ο Σ∆ microέσω των
επιπλοκών του όπως η νευροπάθεια και τα
έλκη διαταράσσει το δέρmicroα που αποτελεί την
πρώτη γραmicromicroή άmicroυνας του οργανισmicroού
Επιπροσθέτως οι καταστάσεις υπεργλυκαιmicroίας
προ-καλούν βλάβη στα ουδετερόφιλα microε
αποτέλεσmicroα την έκπτωση των αντιmicroικροβιακών
ιδιοτήτων αυτών Έρευνες επιστηmicroονικές
υποστηρίζουν ότι o Σ∆ επιβραδύνει την
επούλωση των πληγών γεγονός που αυξάνει
την πιθανότητα microόλυνσης και κατά επέκταση τη
λοίmicroωξη των τραυmicroάτων Καταληκτικά
δεδοmicroένα δείχνουν ότι οι ασθενείς microε Νεανικό
∆ιαβήτη έχουν ελαττωmicroένη απελευθέρωση
κυττα-ρικών ουσιών microε τις οποίες τα κύτταρα
του ανοσοποιητικού συστή-microατος
επικοινωνούν
Οι συχνότερες λοιmicroώξεις συστηmicroάτων στο
Σ∆
Ο Σ∆ επιπλέκεται συχνά microε λοιmicroώξεις
δέρmicroατος και microαλακών microορίων από τις οποίες
η κυτταρίτιδα (εικ2) και ο ερυσίπελας (εικ3)
είναι οι πιο συχνές Ακόmicroη συνιστά
28 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προδιαθεσικό
παράγοντα
των νεκρω-
τικών
λοιmicroώξεων
δέρmicroατος που
προσβάλλουν
κυρίως τα
άκρα και το
κοιλιακό
τοίχωmicroα Η
κλινική
εmicroφάνιση των λοιmicroώξεων αυτών ξεκινά microε
πυρετό και ρίγος ο Σ∆ απορρυθmicroίζεται και η
χορηγούmicroενη ινσουλίνη αδυνατεί να δράσει
Υπάρχει ταχυκαρδία τοπικό οίδηmicroα microε
δύσοσmicroο υγρό και έντονο τοπικός πόνος
Οmicroοίως συχνές στους
διαβητικούς είναι οι
microυκητιασικές λοιmicroώξεις
και κυρίως οι καντιτιάσεις
microε συνηθέστερες
εντοπίσεις το microηρό το
βλεννογόνο του
στόmicroατος (εικ4) τα
γεννητικά όργανα και τα
νύχια Πιο ειδικά η
ονυχοmicroυκητίαση (εικ5)
παρατηρείται microε
τριπλάσια συχνότητα σε
διαβητικούς ενώ συχνός είναι και ο δερmicroατικός
λειχώνας
Μια ακόmicroη κατηγορία λοιmicroώξεων συχνή
στους διαβητικούς είναι οι ουρολοιmicroώξεις (2-4
φορές πιο συχνά) και οι αναπνευστικές
λοιmicroώξεις Στην πρώτη κατηγορία
παρατηρούνται κυρίως η πυελονεφρίτιδα και η
κυστίτιδα Η πυελονεφρίτιδα ξεκινά microε πυρετό
και αύξηση των λευκών αιmicroοσφαιρίων Σε
περίπτωση ύπαρξης ψηλαφητής microάζας στη
νεφρική χώρα και πυρετού για περισσότερο
από 4 ηmicroέρες τίθεται υποψία περινεφρικού
αποστήmicroατος Στη δεύτερη κατηγορία
συναντώνται συνηθέστερα η πνευmicroο-νική
φυmicroατιώση και η microικροβιακή πνευmicroονία (εικ6)
Καταληκτικά η καλύτερη θεραπεία είναι η
πρόληψη δηλαδή η καλή ρύθmicroιση του
σακχάρου της χοληστερόλης και της
αρτηριακής πίεσης ώστε να microειωθεί η microικρο-
αγγειακή και η microακροαγγειακή επιβάρυνση
Εξίσου σηmicroαντική είναι η εκπαίδευση του
ασθενή και η εξατοmicroικευmicroένη εφαρmicroογή
προφυ-λακτικών microέτρων Ο ίδιος πρέπει να
bull Να περιποιείται τα άκρα
bull Να φορά υποδήmicroατα και κάλτσες
bull Να ελέγχει το δέρmicroα του για φυσαλίδες
εκδορές και τραύmicroατα
bull Να χρησιmicroοποιεί λάδια ενυδατικά λοσιόν για
αποφυγή ελκών
bull Να εφαρmicroόζει καλή υγιεινή του ουροποιητικού
συστήmicroατος
bull Να καταναλώνει επαρκή ποσότητα υγρών
bull Να αποφεύγει τα σπερmicroατοκτόνα
bull Να περιλαmicroβάνει στη διατροφή του το
γιαούρτι και
bull Να εmicroβολιάζεται
Συmicroπερασmicroατικά οι λοιmicroώξεις επιπλέκουν
την ήδη επιβαρρυmicromicroένη ποιότητα ζωής των
ασθενών Οι διαβητικοί θεωρούνται
ανοσοκατεσταλmicroένοι Κατά την καταπολέmicroηση
των λοιmicroώξεων απαιτείται ορθο-λογισmicroός
χρήσης αντιβιοτικών καθόσον στη χώρα microας
χρησιmicroοποιούνται ευρέως και οι ασθενείς
έχουν αποκτήσει αντοχή στη δράση τους
Ζωτικής σηmicroασίας είναι η ανάγκη στενής
συνεργασίας microεταξύ διαβητολόγου και
λοιmicroωξιολόγου ώστε η αντιmicroετώπιση της
λοίmicroωξης να είναι έγκαιρη ανεπίπλεκτη και
αποτελεσmicroατική
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29
ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ
ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ
Σπύρος Αθανασίου
Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας
αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας
και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών
νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των
βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό
επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο
Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν
ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε
προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και
έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι
τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον
microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να
επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών
χρόνιων νοσηmicroάτων
Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις
βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε
microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την
τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως
δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και
παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές
κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση
microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )
απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη
διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και
microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων
microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση
σοβαρών ασθενειών
Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η
πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι
περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές
ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη
διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης
είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία
επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την
πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών
συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά
προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς
και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε
αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που
παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν
οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι
οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν
είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης
διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των
ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία
του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν
microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες
Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη
εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών
(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη
και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες
και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια
ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων
ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους
Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο
καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να
λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων
ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο
περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για
τους διαβητικούς
Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική
microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως
συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν
και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το
χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό
Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά
ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το
microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη
χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα
πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο
υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους
υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε
περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν
30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προκαλούν παρενέργειες
Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί
βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης
Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται
άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση
σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η
έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην
ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών
διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του
οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία
διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης
τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και
δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι
πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς
αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η
λήψη του
Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι
απαραίτητος παράγοντας για τη δράση
περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε
άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα
microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις
αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το
σωστό microεταβολισmicroό των οστών την
ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των
ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της
κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου
σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην
ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία
καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του
διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση
Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε
άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα
ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη
microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές
πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι
ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η
βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε
διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό
τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη
καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και
φρουκτόζης
Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει
προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε
περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και
σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους
διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου
ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν
microακροαγγειακές επιπλοκές
Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο
αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους
διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια
πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές
πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο
Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της
βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει
δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες
έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης
σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του
διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά
έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι
σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η
συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης
Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε
αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες
είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω
της παραγωγής ελεύθερων ριζών
Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι
απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις
Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και
κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή
επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης
επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός
σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών
του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η
νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα
σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην
ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος
καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της
εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C
βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά
Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)
Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη
αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη
Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β
είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι
φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να
προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική
τους microορφή το φολικό οξύ
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31
Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για
ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των
υδατανθράκων των λιπιδίων και των
πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι
δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του
παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το
κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια
Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον
microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε
κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)
∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία
της όρασης της αναπαραγωγής της
φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας
Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής
στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η
συmicroπληρωmicroατική λήψη της
Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για
ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό
καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo
Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο
σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-
λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί
άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η
βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η
θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του
συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο
αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους
υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια
Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική
νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές
Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως
συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει
υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές
διαταραχές
Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)
Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των
τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης
Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και
microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων
αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις
αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν
σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί
τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς
(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η
λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία
του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού
συστήmicroατος
Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα
αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών
ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και
ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες
από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο
ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις
απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της
διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο
microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις
κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών
στοιχείων
Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι
οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για
την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα
πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)
συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την
ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν
Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες
περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που
ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να
προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες
microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή
σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα
ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα
ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η
υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου
σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους
προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον
οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η
σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι
επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo
ΠΗΓΕΣ
1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά
2 wwwdiabeticl ivingonlinecom
3 wwwdiabeteshealthcom
4 Diabetes Spectrum
5 wwwsmarthealthgr
6 wwwdiabetesselfmanagementcom
32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 25
αλλά παρόλα αυτά είναι ευάλωτοι στη νόσο
σηmicroαντικό ρόλο παίζουν η σωστή διατροφή και
η άσκηση όπως ακριβώς τόνισε και ο Dr Neil
Stone επικεφαλής συγγραφέας 2013 του
Αmicroερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας
Σύmicroφωνα microε τον Stone αν έχουmicroε έναν
ασθενή που είναι επιρρεπής στην εmicroφάνιση
σκαχαρώδη διαβήτη σύmicroφωνα microε όλα όσα
ειπώθηκαν παραπάνω κατατάσσεται σε microία
οmicroάδα υψηλού κινδύνου γιατί λόγω του
διαβήτη υπάρχει πιθανότητα να αποκτήσει και
καρδιακά προβλήmicroατα Αυτή η οmicroάδα ασθενών
επωφελείται από τη λήψη στατινών Αν λοιπόν
έχουν σκοπό οι συγκεκριmicroένοι ασθενείς να
λάβουν microία στατίνη θα παραmicroείνουν υγιείς και
θα βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους Σε
διαφορετική περίπτωση εάν δε το κάνουν αυτό
και λάβουν τη στατίνη συνεχίζοντας παράλληλα
έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής τότε θα είναι
ακόmicroα πιο επιρρεπείς στην εmicroφάνιση διαβήτη
Τέλος ένας ακόmicroη σηmicroαντικός παράγοντας
για να αποφασίσει κάποιος ασθενής που
πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη να πάρει
στατίνες είναι και το οικογενειακό του ιστορικό
Τα πάντα είναι σχετικά όσον αφορά τους
κινδύνους και τα οφέλη microε τα οποία θα έρθει
αντιmicroέτωπος ο κάθε ασθενής Σίγουρος όmicroως
είναι ο κίνδυνος εmicroφάνισης διαβήτη όταν
κάποιος λαmicroβάνει στατίνες Αυτό που τονίζει ο
Eckel είναι ότι το καλύτερο αποτέλεσmicroα έρχεται
ύστερα από microία αρmicroονική επικοινωνία και
συνεργασία microεταξύ γιατρού και ασθενή Αυτό
είναι το παν για να πετύχει οποιαδήποτε
θεραπεία
ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΕΝΙΚΗΣ
ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ
Καλούνται τα microέλη της ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ
ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΑΝΙΚΟ ∆ΙΑΒΗΤΗ
(ΠΕΝ∆Ι ) σε τακτική Γενική Συνέλευση την
Κυριακή 24-Ιανουαρίου στα γραφεία του
Συλλόγου
∆ηmicroητρίου Χατζή 63- Αmicroπελόκηποι
Ιωαννίνων
Επειδή ο σύλλογος microας έχει microέλη από όλη
την Ήπειρο και είναι αδύνατον να υπάρχει
απαρτία την πρώτη Κυριακή για να
αποφύγουmicroε την ταλαιπωρία παρακαλούmicroε
θερmicroά τα microέλη microας να δώσουν το παρόν στην
επαναληπτική συνέλευση
Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016 2016 και ώρα
1100 πmicro
Θέmicroατα
1Απολογισmicroός δραστηριοτήτων του ∆Σ
2Οικονοmicroικός απολογισmicroός
3Εκλογές για την ανάδειξη συmicroπληρωmicroατικού
microέλους του ∆Σ
Υποψηφιότητες υποβάλλονται στα γραφεία
του συλλόγου και τηλεφωνικά στα 26510-
08276 ή 26510- 73634 έως και τις 27
Ιανουαρίου
Λόγω των συνεχών περικοπών και των
δύσκολων στιγmicroών που βιώνουmicroε όλοι microας
παρακαλούmicroε να δραστηριοποιηθείτε microαζί microε
το Νέο ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο
Η ενεργή συmicromicroετοχή microας θα κρατήσει το
Σύλλογό microας ενεργό και θα συmicroβάλει microε τη
δυναmicroική παρουσία microας στη διεκδίκηση των
δικαιωmicroάτων microας για την αντιmicroετώπιση του
διαβήτη
Μετά τη Γενική Συνέλευση
Θα κοπεί και η Πρωτοχρονιάτικη βασιλόπιτα
του Συλλόγου
Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο
26 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Έξυπνο έmicroπλαστροαντικαθιστά τις ενέσεις
για το διαβήτη
Της Νικολέτας Ντάmicroπου
Με ενθουσιασmicroό αναmicroένεται να υποδεχθούν
το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο εκατοmicromicroύρια
άνθρωποι σε όλο τον κόσmicroο που πάσχουν
από διαβήτη την νέα ανακάλυψη των
επιστηmicroόνων που υπόσχεται να βάλει τέλος
στις ενέσεις που κάνουν τα διαβητικά άτοmicroα για
τη ρύθmicroιση του σακχάρου τους
Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο ένα επίθεmicroα
δηλαδή το οποίο microπορεί και ανιχνεύει την
αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα θα έχει τη
δυνατότητα να χορηγεί microικρές ποσότητες
ινσουλίνης στα άτοmicroα microε διαβήτη
απελευθερώνοντας τα από την επώδυνη
διαδικασία των ενέσεων Το laquoέξυπνοraquo
έmicroπλαστρο θα έχει τη δυνατότητα όχι microόνο να
κάνει τον απαραίτητο έλεγχο για το επίπεδο
της γλυκόζης στο αίmicroα του διαβητικού αλλά
ταυτόχρονα θα προχωρά στην έγχυση της
απαραίτητης δόσης ινσουλίνης στον
οργανισmicroό του διαβητικού ατόmicroου microέσω
εκατοντάδων microικρο-βελονών που βρίσκονται
στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου
Η υψηλής τεχνολογίας συσκευή microπορεί να
ανιχνεύσει ακόmicroα και microικρές αυξήσεις στα
επίπεδα του σακχάρου στο αίmicroα και να εγχέει
τις ενδεδειγmicroένες microικροποσότητες ινσουλίνης
όταν χρειάζεται Συσκευή σε microέγεθος
γραmicromicroατόσηmicroου Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο δεν
είναι microεγαλύτερο από ένα γραmicromicroατόσηmicroο και
είναι ιδιαίτερα λεπτό και τετραγωνισmicroένο Οι
εκατό microικροσκοπικές βελόνες που βρίσκονται
στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου έχουν το
microέγεθος microιας ανθρώπινης βλεφαρίδας
Όλες αυτές οι microικρο-βελόνες είναι γεmicroάτες microε
microικροσκοπικές microονάδες αποθήκευσης της
ινσουλίνης και όταν ανιχνευθεί ότι τα επίπεδα
γλυκόζης στο αίmicroα είναι πάρα πολύ υψηλά
τότε απελευθερώνουν γρήγορα την
ενδεδειγmicroένη ποσότητα ινσουλίνης Η
ανακάλυψη της συσκευής έγινε στο
Πανεπιστήmicroιο της Βόρειας Καρολίνας και όπως
δηλώνει η οmicroάδα των ερευνητών laquoη συσκευή
αυτή θα microπορούσε να είναι ένα microοναδικό
εργαλείο για τον άνθρωποraquo Ο αναπληρωτής
καθηγητής κ Τζεν Γκου του τmicroήmicroατος
Βιοϊατρικής Τεχνολογίας του Πανεπιστηmicroίου της
Βόρειας Καρολίνας είπε laquoδηmicroιουργήσαmicroε ένα
εύκολο στη χρήση microη τοξικό από συmicroβατικά
υλικά έξυπνο έmicroπλαστρο το οποίο microπορεί να
προσαρmicroοστεί στις ανάγκες του κάθε
διαβητικού ατόmicroουraquo
Η συσκευή αυτή θα αποδεσmicroεύσει
εκατοmicromicroύρια άτοmicroα microε διαβήτη τα οποία είναι
αναγκασmicroένα να τρυπάνε τακτικά τα δάχτυλα
τους προκειmicroένου να ελέγξουν τα επίπεδα του
σακχάρου τους και να χορηγήσουν την
απαραίτητη ποσότητα ινσουλίνης στον
οργανισmicroό τους Η οmicroάδα ανέπτυξε τα laquoέξυπνα
νανοσωmicroατίδιαraquo από microικροσκοπικές φυσαλίδες
που περιέχουν microια microικρή ποσότητα της
ινσουλίνης και των ενζύmicroων σχεδιασmicroένα να
ανιχνεύουν τη γλυκόζη Όταν αισθάνονται microια
αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα οι φυσαλίδες
αποσυντίθενται απελευθερώνοντας
συγκεκριmicroένες ποσότητες ινσουλίνης ανάλογα
microε την ποσότητα γλυκόζης που υπάρχει Όταν
αυτό το επίθεmicroα τοποθετείται επάνω στο
δέρmicroα οι microικρο-βελόνες διαπερνούν την
επιφάνεια και έρχονται σε επαφή microε το αίmicroα
που ρέει microέσω των τριχοειδών που βρίσκονται
ακριβώς από κάτω
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 27
Είναι οι διαβητικοί πιοευάλωτοι στιςλοιmicroώξεις
Αναστασίου Γεωργία
4ο ετής φοιτήτρια Τmicroήmicroατος Ιατρικής
Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων
Σακχαρώδης ∆ιαβήτης (Σ∆) και τα λοιmicroώδη
νοσήmicroατα είναι απrsquo τα συχνότερα αίτια
νοσηρότητας Σύmicroφωνα microε τον Παγκόσmicroιο
Οργανισmicroό Υγείας (ΠΟΥ) ο Σ∆ είναι ένα από
τα πιο συχνά νοσήmicroατα microε περίπου 350
εκατοmicromicroύρια ασθενείς ανά τον κόσmicroο Ο
αριθmicroός των πασχόντων αναmicroένεται να έχει
διπλασιαστεί ως 2030 ∆εδοmicroένα και
τεκmicroηριωmicroένες microελέτες δείχνουν ότι οι
διαβητικοί είναι πιο επιρρεπείς στις λοιmicroώξεις
Είναι γεγονός ότι
1) αρκετές συνήθεις λοιmicroώξεις απαντώνται σε
διαβητικούς συχνότερα
2) κάποιες άλλες απαντώνται σχεδόν
αποκλειστικά σε αυτούς και
3) υπάρχουν λοιmicroώξεις που στους
διαβητικούς έχουν περισσότερες επιπλοκές
Πολλές έρευνες τεκmicroηριώνουν την ύπαρξη
αmicroφίδροmicroης σχέσης ανάmicroεσα στο Σ∆ και τις
λοιmicroώξεις χωρίς όmicroως να αποσαφηνίζεται ο
microηχανισmicroός που καθιστά τους διαβητικούς πιο
ευάλωτους Φαίνεται πάντως πως η
ανεπαρκής ρύθmicroιση της γλυκόζης αυξάνει την
επίπτωση των λοιmicroώξεων ενώ οι τελευταίες
συντελούν στην απορρύθmicroιση του Σ∆ Οι πιο
συχνές λοιmicroώξεις που απαντώνται σε
διαβητικούς είναι λοιmicroώξεις του κατω-τέρου
αναπνευστικού και του ουροποιητικού
συστήmicroατος του δέρ-microατος και τραυmicroάτων του
στόmicroατος και κυρίως περιοδοντικά (εικ1)
Ο Σ∆ προκαλεί διαταραχές σε από όλο το
φάσmicroα της ανοσίας δηλαδή της άmicroυνας του
οργανισmicroού Αρχικά ο Σ∆ microέσω των
επιπλοκών του όπως η νευροπάθεια και τα
έλκη διαταράσσει το δέρmicroα που αποτελεί την
πρώτη γραmicromicroή άmicroυνας του οργανισmicroού
Επιπροσθέτως οι καταστάσεις υπεργλυκαιmicroίας
προ-καλούν βλάβη στα ουδετερόφιλα microε
αποτέλεσmicroα την έκπτωση των αντιmicroικροβιακών
ιδιοτήτων αυτών Έρευνες επιστηmicroονικές
υποστηρίζουν ότι o Σ∆ επιβραδύνει την
επούλωση των πληγών γεγονός που αυξάνει
την πιθανότητα microόλυνσης και κατά επέκταση τη
λοίmicroωξη των τραυmicroάτων Καταληκτικά
δεδοmicroένα δείχνουν ότι οι ασθενείς microε Νεανικό
∆ιαβήτη έχουν ελαττωmicroένη απελευθέρωση
κυττα-ρικών ουσιών microε τις οποίες τα κύτταρα
του ανοσοποιητικού συστή-microατος
επικοινωνούν
Οι συχνότερες λοιmicroώξεις συστηmicroάτων στο
Σ∆
Ο Σ∆ επιπλέκεται συχνά microε λοιmicroώξεις
δέρmicroατος και microαλακών microορίων από τις οποίες
η κυτταρίτιδα (εικ2) και ο ερυσίπελας (εικ3)
είναι οι πιο συχνές Ακόmicroη συνιστά
28 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προδιαθεσικό
παράγοντα
των νεκρω-
τικών
λοιmicroώξεων
δέρmicroατος που
προσβάλλουν
κυρίως τα
άκρα και το
κοιλιακό
τοίχωmicroα Η
κλινική
εmicroφάνιση των λοιmicroώξεων αυτών ξεκινά microε
πυρετό και ρίγος ο Σ∆ απορρυθmicroίζεται και η
χορηγούmicroενη ινσουλίνη αδυνατεί να δράσει
Υπάρχει ταχυκαρδία τοπικό οίδηmicroα microε
δύσοσmicroο υγρό και έντονο τοπικός πόνος
Οmicroοίως συχνές στους
διαβητικούς είναι οι
microυκητιασικές λοιmicroώξεις
και κυρίως οι καντιτιάσεις
microε συνηθέστερες
εντοπίσεις το microηρό το
βλεννογόνο του
στόmicroατος (εικ4) τα
γεννητικά όργανα και τα
νύχια Πιο ειδικά η
ονυχοmicroυκητίαση (εικ5)
παρατηρείται microε
τριπλάσια συχνότητα σε
διαβητικούς ενώ συχνός είναι και ο δερmicroατικός
λειχώνας
Μια ακόmicroη κατηγορία λοιmicroώξεων συχνή
στους διαβητικούς είναι οι ουρολοιmicroώξεις (2-4
φορές πιο συχνά) και οι αναπνευστικές
λοιmicroώξεις Στην πρώτη κατηγορία
παρατηρούνται κυρίως η πυελονεφρίτιδα και η
κυστίτιδα Η πυελονεφρίτιδα ξεκινά microε πυρετό
και αύξηση των λευκών αιmicroοσφαιρίων Σε
περίπτωση ύπαρξης ψηλαφητής microάζας στη
νεφρική χώρα και πυρετού για περισσότερο
από 4 ηmicroέρες τίθεται υποψία περινεφρικού
αποστήmicroατος Στη δεύτερη κατηγορία
συναντώνται συνηθέστερα η πνευmicroο-νική
φυmicroατιώση και η microικροβιακή πνευmicroονία (εικ6)
Καταληκτικά η καλύτερη θεραπεία είναι η
πρόληψη δηλαδή η καλή ρύθmicroιση του
σακχάρου της χοληστερόλης και της
αρτηριακής πίεσης ώστε να microειωθεί η microικρο-
αγγειακή και η microακροαγγειακή επιβάρυνση
Εξίσου σηmicroαντική είναι η εκπαίδευση του
ασθενή και η εξατοmicroικευmicroένη εφαρmicroογή
προφυ-λακτικών microέτρων Ο ίδιος πρέπει να
bull Να περιποιείται τα άκρα
bull Να φορά υποδήmicroατα και κάλτσες
bull Να ελέγχει το δέρmicroα του για φυσαλίδες
εκδορές και τραύmicroατα
bull Να χρησιmicroοποιεί λάδια ενυδατικά λοσιόν για
αποφυγή ελκών
bull Να εφαρmicroόζει καλή υγιεινή του ουροποιητικού
συστήmicroατος
bull Να καταναλώνει επαρκή ποσότητα υγρών
bull Να αποφεύγει τα σπερmicroατοκτόνα
bull Να περιλαmicroβάνει στη διατροφή του το
γιαούρτι και
bull Να εmicroβολιάζεται
Συmicroπερασmicroατικά οι λοιmicroώξεις επιπλέκουν
την ήδη επιβαρρυmicromicroένη ποιότητα ζωής των
ασθενών Οι διαβητικοί θεωρούνται
ανοσοκατεσταλmicroένοι Κατά την καταπολέmicroηση
των λοιmicroώξεων απαιτείται ορθο-λογισmicroός
χρήσης αντιβιοτικών καθόσον στη χώρα microας
χρησιmicroοποιούνται ευρέως και οι ασθενείς
έχουν αποκτήσει αντοχή στη δράση τους
Ζωτικής σηmicroασίας είναι η ανάγκη στενής
συνεργασίας microεταξύ διαβητολόγου και
λοιmicroωξιολόγου ώστε η αντιmicroετώπιση της
λοίmicroωξης να είναι έγκαιρη ανεπίπλεκτη και
αποτελεσmicroατική
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29
ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ
ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ
Σπύρος Αθανασίου
Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας
αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας
και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών
νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των
βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό
επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο
Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν
ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε
προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και
έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι
τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον
microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να
επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών
χρόνιων νοσηmicroάτων
Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις
βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε
microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την
τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως
δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και
παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές
κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση
microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )
απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη
διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και
microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων
microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση
σοβαρών ασθενειών
Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η
πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι
περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές
ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη
διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης
είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία
επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την
πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών
συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά
προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς
και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε
αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που
παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν
οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι
οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν
είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης
διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των
ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία
του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν
microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες
Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη
εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών
(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη
και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες
και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια
ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων
ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους
Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο
καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να
λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων
ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο
περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για
τους διαβητικούς
Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική
microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως
συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν
και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το
χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό
Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά
ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το
microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη
χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα
πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο
υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους
υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε
περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν
30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προκαλούν παρενέργειες
Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί
βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης
Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται
άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση
σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η
έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην
ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών
διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του
οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία
διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης
τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και
δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι
πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς
αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η
λήψη του
Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι
απαραίτητος παράγοντας για τη δράση
περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε
άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα
microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις
αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το
σωστό microεταβολισmicroό των οστών την
ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των
ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της
κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου
σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην
ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία
καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του
διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση
Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε
άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα
ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη
microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές
πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι
ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η
βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε
διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό
τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη
καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και
φρουκτόζης
Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει
προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε
περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και
σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους
διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου
ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν
microακροαγγειακές επιπλοκές
Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο
αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους
διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια
πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές
πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο
Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της
βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει
δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες
έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης
σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του
διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά
έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι
σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η
συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης
Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε
αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες
είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω
της παραγωγής ελεύθερων ριζών
Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι
απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις
Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και
κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή
επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης
επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός
σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών
του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η
νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα
σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην
ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος
καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της
εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C
βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά
Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)
Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη
αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη
Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β
είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι
φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να
προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική
τους microορφή το φολικό οξύ
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31
Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για
ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των
υδατανθράκων των λιπιδίων και των
πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι
δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του
παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το
κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια
Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον
microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε
κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)
∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία
της όρασης της αναπαραγωγής της
φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας
Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής
στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η
συmicroπληρωmicroατική λήψη της
Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για
ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό
καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo
Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο
σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-
λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί
άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η
βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η
θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του
συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο
αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους
υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια
Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική
νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές
Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως
συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει
υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές
διαταραχές
Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)
Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των
τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης
Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και
microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων
αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις
αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν
σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί
τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς
(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η
λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία
του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού
συστήmicroατος
Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα
αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών
ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και
ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες
από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο
ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις
απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της
διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο
microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις
κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών
στοιχείων
Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι
οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για
την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα
πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)
συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την
ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν
Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες
περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που
ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να
προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες
microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή
σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα
ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα
ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η
υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου
σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους
προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον
οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η
σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι
επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo
ΠΗΓΕΣ
1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά
2 wwwdiabeticl ivingonlinecom
3 wwwdiabeteshealthcom
4 Diabetes Spectrum
5 wwwsmarthealthgr
6 wwwdiabetesselfmanagementcom
32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
26 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Έξυπνο έmicroπλαστροαντικαθιστά τις ενέσεις
για το διαβήτη
Της Νικολέτας Ντάmicroπου
Με ενθουσιασmicroό αναmicroένεται να υποδεχθούν
το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο εκατοmicromicroύρια
άνθρωποι σε όλο τον κόσmicroο που πάσχουν
από διαβήτη την νέα ανακάλυψη των
επιστηmicroόνων που υπόσχεται να βάλει τέλος
στις ενέσεις που κάνουν τα διαβητικά άτοmicroα για
τη ρύθmicroιση του σακχάρου τους
Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο ένα επίθεmicroα
δηλαδή το οποίο microπορεί και ανιχνεύει την
αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα θα έχει τη
δυνατότητα να χορηγεί microικρές ποσότητες
ινσουλίνης στα άτοmicroα microε διαβήτη
απελευθερώνοντας τα από την επώδυνη
διαδικασία των ενέσεων Το laquoέξυπνοraquo
έmicroπλαστρο θα έχει τη δυνατότητα όχι microόνο να
κάνει τον απαραίτητο έλεγχο για το επίπεδο
της γλυκόζης στο αίmicroα του διαβητικού αλλά
ταυτόχρονα θα προχωρά στην έγχυση της
απαραίτητης δόσης ινσουλίνης στον
οργανισmicroό του διαβητικού ατόmicroου microέσω
εκατοντάδων microικρο-βελονών που βρίσκονται
στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου
Η υψηλής τεχνολογίας συσκευή microπορεί να
ανιχνεύσει ακόmicroα και microικρές αυξήσεις στα
επίπεδα του σακχάρου στο αίmicroα και να εγχέει
τις ενδεδειγmicroένες microικροποσότητες ινσουλίνης
όταν χρειάζεται Συσκευή σε microέγεθος
γραmicromicroατόσηmicroου Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο δεν
είναι microεγαλύτερο από ένα γραmicromicroατόσηmicroο και
είναι ιδιαίτερα λεπτό και τετραγωνισmicroένο Οι
εκατό microικροσκοπικές βελόνες που βρίσκονται
στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου έχουν το
microέγεθος microιας ανθρώπινης βλεφαρίδας
Όλες αυτές οι microικρο-βελόνες είναι γεmicroάτες microε
microικροσκοπικές microονάδες αποθήκευσης της
ινσουλίνης και όταν ανιχνευθεί ότι τα επίπεδα
γλυκόζης στο αίmicroα είναι πάρα πολύ υψηλά
τότε απελευθερώνουν γρήγορα την
ενδεδειγmicroένη ποσότητα ινσουλίνης Η
ανακάλυψη της συσκευής έγινε στο
Πανεπιστήmicroιο της Βόρειας Καρολίνας και όπως
δηλώνει η οmicroάδα των ερευνητών laquoη συσκευή
αυτή θα microπορούσε να είναι ένα microοναδικό
εργαλείο για τον άνθρωποraquo Ο αναπληρωτής
καθηγητής κ Τζεν Γκου του τmicroήmicroατος
Βιοϊατρικής Τεχνολογίας του Πανεπιστηmicroίου της
Βόρειας Καρολίνας είπε laquoδηmicroιουργήσαmicroε ένα
εύκολο στη χρήση microη τοξικό από συmicroβατικά
υλικά έξυπνο έmicroπλαστρο το οποίο microπορεί να
προσαρmicroοστεί στις ανάγκες του κάθε
διαβητικού ατόmicroουraquo
Η συσκευή αυτή θα αποδεσmicroεύσει
εκατοmicromicroύρια άτοmicroα microε διαβήτη τα οποία είναι
αναγκασmicroένα να τρυπάνε τακτικά τα δάχτυλα
τους προκειmicroένου να ελέγξουν τα επίπεδα του
σακχάρου τους και να χορηγήσουν την
απαραίτητη ποσότητα ινσουλίνης στον
οργανισmicroό τους Η οmicroάδα ανέπτυξε τα laquoέξυπνα
νανοσωmicroατίδιαraquo από microικροσκοπικές φυσαλίδες
που περιέχουν microια microικρή ποσότητα της
ινσουλίνης και των ενζύmicroων σχεδιασmicroένα να
ανιχνεύουν τη γλυκόζη Όταν αισθάνονται microια
αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα οι φυσαλίδες
αποσυντίθενται απελευθερώνοντας
συγκεκριmicroένες ποσότητες ινσουλίνης ανάλογα
microε την ποσότητα γλυκόζης που υπάρχει Όταν
αυτό το επίθεmicroα τοποθετείται επάνω στο
δέρmicroα οι microικρο-βελόνες διαπερνούν την
επιφάνεια και έρχονται σε επαφή microε το αίmicroα
που ρέει microέσω των τριχοειδών που βρίσκονται
ακριβώς από κάτω
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 27
Είναι οι διαβητικοί πιοευάλωτοι στιςλοιmicroώξεις
Αναστασίου Γεωργία
4ο ετής φοιτήτρια Τmicroήmicroατος Ιατρικής
Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων
Σακχαρώδης ∆ιαβήτης (Σ∆) και τα λοιmicroώδη
νοσήmicroατα είναι απrsquo τα συχνότερα αίτια
νοσηρότητας Σύmicroφωνα microε τον Παγκόσmicroιο
Οργανισmicroό Υγείας (ΠΟΥ) ο Σ∆ είναι ένα από
τα πιο συχνά νοσήmicroατα microε περίπου 350
εκατοmicromicroύρια ασθενείς ανά τον κόσmicroο Ο
αριθmicroός των πασχόντων αναmicroένεται να έχει
διπλασιαστεί ως 2030 ∆εδοmicroένα και
τεκmicroηριωmicroένες microελέτες δείχνουν ότι οι
διαβητικοί είναι πιο επιρρεπείς στις λοιmicroώξεις
Είναι γεγονός ότι
1) αρκετές συνήθεις λοιmicroώξεις απαντώνται σε
διαβητικούς συχνότερα
2) κάποιες άλλες απαντώνται σχεδόν
αποκλειστικά σε αυτούς και
3) υπάρχουν λοιmicroώξεις που στους
διαβητικούς έχουν περισσότερες επιπλοκές
Πολλές έρευνες τεκmicroηριώνουν την ύπαρξη
αmicroφίδροmicroης σχέσης ανάmicroεσα στο Σ∆ και τις
λοιmicroώξεις χωρίς όmicroως να αποσαφηνίζεται ο
microηχανισmicroός που καθιστά τους διαβητικούς πιο
ευάλωτους Φαίνεται πάντως πως η
ανεπαρκής ρύθmicroιση της γλυκόζης αυξάνει την
επίπτωση των λοιmicroώξεων ενώ οι τελευταίες
συντελούν στην απορρύθmicroιση του Σ∆ Οι πιο
συχνές λοιmicroώξεις που απαντώνται σε
διαβητικούς είναι λοιmicroώξεις του κατω-τέρου
αναπνευστικού και του ουροποιητικού
συστήmicroατος του δέρ-microατος και τραυmicroάτων του
στόmicroατος και κυρίως περιοδοντικά (εικ1)
Ο Σ∆ προκαλεί διαταραχές σε από όλο το
φάσmicroα της ανοσίας δηλαδή της άmicroυνας του
οργανισmicroού Αρχικά ο Σ∆ microέσω των
επιπλοκών του όπως η νευροπάθεια και τα
έλκη διαταράσσει το δέρmicroα που αποτελεί την
πρώτη γραmicromicroή άmicroυνας του οργανισmicroού
Επιπροσθέτως οι καταστάσεις υπεργλυκαιmicroίας
προ-καλούν βλάβη στα ουδετερόφιλα microε
αποτέλεσmicroα την έκπτωση των αντιmicroικροβιακών
ιδιοτήτων αυτών Έρευνες επιστηmicroονικές
υποστηρίζουν ότι o Σ∆ επιβραδύνει την
επούλωση των πληγών γεγονός που αυξάνει
την πιθανότητα microόλυνσης και κατά επέκταση τη
λοίmicroωξη των τραυmicroάτων Καταληκτικά
δεδοmicroένα δείχνουν ότι οι ασθενείς microε Νεανικό
∆ιαβήτη έχουν ελαττωmicroένη απελευθέρωση
κυττα-ρικών ουσιών microε τις οποίες τα κύτταρα
του ανοσοποιητικού συστή-microατος
επικοινωνούν
Οι συχνότερες λοιmicroώξεις συστηmicroάτων στο
Σ∆
Ο Σ∆ επιπλέκεται συχνά microε λοιmicroώξεις
δέρmicroατος και microαλακών microορίων από τις οποίες
η κυτταρίτιδα (εικ2) και ο ερυσίπελας (εικ3)
είναι οι πιο συχνές Ακόmicroη συνιστά
28 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προδιαθεσικό
παράγοντα
των νεκρω-
τικών
λοιmicroώξεων
δέρmicroατος που
προσβάλλουν
κυρίως τα
άκρα και το
κοιλιακό
τοίχωmicroα Η
κλινική
εmicroφάνιση των λοιmicroώξεων αυτών ξεκινά microε
πυρετό και ρίγος ο Σ∆ απορρυθmicroίζεται και η
χορηγούmicroενη ινσουλίνη αδυνατεί να δράσει
Υπάρχει ταχυκαρδία τοπικό οίδηmicroα microε
δύσοσmicroο υγρό και έντονο τοπικός πόνος
Οmicroοίως συχνές στους
διαβητικούς είναι οι
microυκητιασικές λοιmicroώξεις
και κυρίως οι καντιτιάσεις
microε συνηθέστερες
εντοπίσεις το microηρό το
βλεννογόνο του
στόmicroατος (εικ4) τα
γεννητικά όργανα και τα
νύχια Πιο ειδικά η
ονυχοmicroυκητίαση (εικ5)
παρατηρείται microε
τριπλάσια συχνότητα σε
διαβητικούς ενώ συχνός είναι και ο δερmicroατικός
λειχώνας
Μια ακόmicroη κατηγορία λοιmicroώξεων συχνή
στους διαβητικούς είναι οι ουρολοιmicroώξεις (2-4
φορές πιο συχνά) και οι αναπνευστικές
λοιmicroώξεις Στην πρώτη κατηγορία
παρατηρούνται κυρίως η πυελονεφρίτιδα και η
κυστίτιδα Η πυελονεφρίτιδα ξεκινά microε πυρετό
και αύξηση των λευκών αιmicroοσφαιρίων Σε
περίπτωση ύπαρξης ψηλαφητής microάζας στη
νεφρική χώρα και πυρετού για περισσότερο
από 4 ηmicroέρες τίθεται υποψία περινεφρικού
αποστήmicroατος Στη δεύτερη κατηγορία
συναντώνται συνηθέστερα η πνευmicroο-νική
φυmicroατιώση και η microικροβιακή πνευmicroονία (εικ6)
Καταληκτικά η καλύτερη θεραπεία είναι η
πρόληψη δηλαδή η καλή ρύθmicroιση του
σακχάρου της χοληστερόλης και της
αρτηριακής πίεσης ώστε να microειωθεί η microικρο-
αγγειακή και η microακροαγγειακή επιβάρυνση
Εξίσου σηmicroαντική είναι η εκπαίδευση του
ασθενή και η εξατοmicroικευmicroένη εφαρmicroογή
προφυ-λακτικών microέτρων Ο ίδιος πρέπει να
bull Να περιποιείται τα άκρα
bull Να φορά υποδήmicroατα και κάλτσες
bull Να ελέγχει το δέρmicroα του για φυσαλίδες
εκδορές και τραύmicroατα
bull Να χρησιmicroοποιεί λάδια ενυδατικά λοσιόν για
αποφυγή ελκών
bull Να εφαρmicroόζει καλή υγιεινή του ουροποιητικού
συστήmicroατος
bull Να καταναλώνει επαρκή ποσότητα υγρών
bull Να αποφεύγει τα σπερmicroατοκτόνα
bull Να περιλαmicroβάνει στη διατροφή του το
γιαούρτι και
bull Να εmicroβολιάζεται
Συmicroπερασmicroατικά οι λοιmicroώξεις επιπλέκουν
την ήδη επιβαρρυmicromicroένη ποιότητα ζωής των
ασθενών Οι διαβητικοί θεωρούνται
ανοσοκατεσταλmicroένοι Κατά την καταπολέmicroηση
των λοιmicroώξεων απαιτείται ορθο-λογισmicroός
χρήσης αντιβιοτικών καθόσον στη χώρα microας
χρησιmicroοποιούνται ευρέως και οι ασθενείς
έχουν αποκτήσει αντοχή στη δράση τους
Ζωτικής σηmicroασίας είναι η ανάγκη στενής
συνεργασίας microεταξύ διαβητολόγου και
λοιmicroωξιολόγου ώστε η αντιmicroετώπιση της
λοίmicroωξης να είναι έγκαιρη ανεπίπλεκτη και
αποτελεσmicroατική
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29
ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ
ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ
Σπύρος Αθανασίου
Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας
αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας
και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών
νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των
βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό
επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο
Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν
ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε
προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και
έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι
τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον
microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να
επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών
χρόνιων νοσηmicroάτων
Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις
βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε
microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την
τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως
δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και
παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές
κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση
microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )
απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη
διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και
microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων
microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση
σοβαρών ασθενειών
Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η
πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι
περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές
ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη
διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης
είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία
επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την
πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών
συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά
προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς
και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε
αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που
παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν
οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι
οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν
είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης
διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των
ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία
του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν
microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες
Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη
εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών
(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη
και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες
και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια
ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων
ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους
Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο
καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να
λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων
ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο
περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για
τους διαβητικούς
Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική
microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως
συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν
και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το
χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό
Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά
ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το
microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη
χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα
πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο
υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους
υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε
περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν
30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προκαλούν παρενέργειες
Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί
βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης
Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται
άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση
σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η
έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην
ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών
διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του
οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία
διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης
τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και
δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι
πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς
αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η
λήψη του
Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι
απαραίτητος παράγοντας για τη δράση
περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε
άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα
microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις
αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το
σωστό microεταβολισmicroό των οστών την
ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των
ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της
κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου
σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην
ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία
καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του
διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση
Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε
άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα
ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη
microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές
πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι
ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η
βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε
διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό
τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη
καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και
φρουκτόζης
Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει
προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε
περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και
σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους
διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου
ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν
microακροαγγειακές επιπλοκές
Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο
αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους
διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια
πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές
πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο
Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της
βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει
δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες
έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης
σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του
διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά
έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι
σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η
συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης
Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε
αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες
είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω
της παραγωγής ελεύθερων ριζών
Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι
απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις
Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και
κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή
επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης
επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός
σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών
του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η
νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα
σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην
ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος
καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της
εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C
βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά
Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)
Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη
αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη
Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β
είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι
φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να
προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική
τους microορφή το φολικό οξύ
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31
Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για
ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των
υδατανθράκων των λιπιδίων και των
πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι
δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του
παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το
κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια
Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον
microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε
κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)
∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία
της όρασης της αναπαραγωγής της
φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας
Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής
στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η
συmicroπληρωmicroατική λήψη της
Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για
ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό
καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo
Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο
σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-
λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί
άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η
βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η
θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του
συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο
αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους
υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια
Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική
νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές
Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως
συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει
υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές
διαταραχές
Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)
Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των
τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης
Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και
microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων
αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις
αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν
σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί
τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς
(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η
λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία
του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού
συστήmicroατος
Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα
αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών
ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και
ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες
από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο
ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις
απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της
διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο
microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις
κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών
στοιχείων
Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι
οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για
την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα
πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)
συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την
ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν
Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες
περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που
ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να
προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες
microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή
σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα
ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα
ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η
υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου
σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους
προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον
οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η
σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι
επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo
ΠΗΓΕΣ
1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά
2 wwwdiabeticl ivingonlinecom
3 wwwdiabeteshealthcom
4 Diabetes Spectrum
5 wwwsmarthealthgr
6 wwwdiabetesselfmanagementcom
32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 27
Είναι οι διαβητικοί πιοευάλωτοι στιςλοιmicroώξεις
Αναστασίου Γεωργία
4ο ετής φοιτήτρια Τmicroήmicroατος Ιατρικής
Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων
Σακχαρώδης ∆ιαβήτης (Σ∆) και τα λοιmicroώδη
νοσήmicroατα είναι απrsquo τα συχνότερα αίτια
νοσηρότητας Σύmicroφωνα microε τον Παγκόσmicroιο
Οργανισmicroό Υγείας (ΠΟΥ) ο Σ∆ είναι ένα από
τα πιο συχνά νοσήmicroατα microε περίπου 350
εκατοmicromicroύρια ασθενείς ανά τον κόσmicroο Ο
αριθmicroός των πασχόντων αναmicroένεται να έχει
διπλασιαστεί ως 2030 ∆εδοmicroένα και
τεκmicroηριωmicroένες microελέτες δείχνουν ότι οι
διαβητικοί είναι πιο επιρρεπείς στις λοιmicroώξεις
Είναι γεγονός ότι
1) αρκετές συνήθεις λοιmicroώξεις απαντώνται σε
διαβητικούς συχνότερα
2) κάποιες άλλες απαντώνται σχεδόν
αποκλειστικά σε αυτούς και
3) υπάρχουν λοιmicroώξεις που στους
διαβητικούς έχουν περισσότερες επιπλοκές
Πολλές έρευνες τεκmicroηριώνουν την ύπαρξη
αmicroφίδροmicroης σχέσης ανάmicroεσα στο Σ∆ και τις
λοιmicroώξεις χωρίς όmicroως να αποσαφηνίζεται ο
microηχανισmicroός που καθιστά τους διαβητικούς πιο
ευάλωτους Φαίνεται πάντως πως η
ανεπαρκής ρύθmicroιση της γλυκόζης αυξάνει την
επίπτωση των λοιmicroώξεων ενώ οι τελευταίες
συντελούν στην απορρύθmicroιση του Σ∆ Οι πιο
συχνές λοιmicroώξεις που απαντώνται σε
διαβητικούς είναι λοιmicroώξεις του κατω-τέρου
αναπνευστικού και του ουροποιητικού
συστήmicroατος του δέρ-microατος και τραυmicroάτων του
στόmicroατος και κυρίως περιοδοντικά (εικ1)
Ο Σ∆ προκαλεί διαταραχές σε από όλο το
φάσmicroα της ανοσίας δηλαδή της άmicroυνας του
οργανισmicroού Αρχικά ο Σ∆ microέσω των
επιπλοκών του όπως η νευροπάθεια και τα
έλκη διαταράσσει το δέρmicroα που αποτελεί την
πρώτη γραmicromicroή άmicroυνας του οργανισmicroού
Επιπροσθέτως οι καταστάσεις υπεργλυκαιmicroίας
προ-καλούν βλάβη στα ουδετερόφιλα microε
αποτέλεσmicroα την έκπτωση των αντιmicroικροβιακών
ιδιοτήτων αυτών Έρευνες επιστηmicroονικές
υποστηρίζουν ότι o Σ∆ επιβραδύνει την
επούλωση των πληγών γεγονός που αυξάνει
την πιθανότητα microόλυνσης και κατά επέκταση τη
λοίmicroωξη των τραυmicroάτων Καταληκτικά
δεδοmicroένα δείχνουν ότι οι ασθενείς microε Νεανικό
∆ιαβήτη έχουν ελαττωmicroένη απελευθέρωση
κυττα-ρικών ουσιών microε τις οποίες τα κύτταρα
του ανοσοποιητικού συστή-microατος
επικοινωνούν
Οι συχνότερες λοιmicroώξεις συστηmicroάτων στο
Σ∆
Ο Σ∆ επιπλέκεται συχνά microε λοιmicroώξεις
δέρmicroατος και microαλακών microορίων από τις οποίες
η κυτταρίτιδα (εικ2) και ο ερυσίπελας (εικ3)
είναι οι πιο συχνές Ακόmicroη συνιστά
28 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προδιαθεσικό
παράγοντα
των νεκρω-
τικών
λοιmicroώξεων
δέρmicroατος που
προσβάλλουν
κυρίως τα
άκρα και το
κοιλιακό
τοίχωmicroα Η
κλινική
εmicroφάνιση των λοιmicroώξεων αυτών ξεκινά microε
πυρετό και ρίγος ο Σ∆ απορρυθmicroίζεται και η
χορηγούmicroενη ινσουλίνη αδυνατεί να δράσει
Υπάρχει ταχυκαρδία τοπικό οίδηmicroα microε
δύσοσmicroο υγρό και έντονο τοπικός πόνος
Οmicroοίως συχνές στους
διαβητικούς είναι οι
microυκητιασικές λοιmicroώξεις
και κυρίως οι καντιτιάσεις
microε συνηθέστερες
εντοπίσεις το microηρό το
βλεννογόνο του
στόmicroατος (εικ4) τα
γεννητικά όργανα και τα
νύχια Πιο ειδικά η
ονυχοmicroυκητίαση (εικ5)
παρατηρείται microε
τριπλάσια συχνότητα σε
διαβητικούς ενώ συχνός είναι και ο δερmicroατικός
λειχώνας
Μια ακόmicroη κατηγορία λοιmicroώξεων συχνή
στους διαβητικούς είναι οι ουρολοιmicroώξεις (2-4
φορές πιο συχνά) και οι αναπνευστικές
λοιmicroώξεις Στην πρώτη κατηγορία
παρατηρούνται κυρίως η πυελονεφρίτιδα και η
κυστίτιδα Η πυελονεφρίτιδα ξεκινά microε πυρετό
και αύξηση των λευκών αιmicroοσφαιρίων Σε
περίπτωση ύπαρξης ψηλαφητής microάζας στη
νεφρική χώρα και πυρετού για περισσότερο
από 4 ηmicroέρες τίθεται υποψία περινεφρικού
αποστήmicroατος Στη δεύτερη κατηγορία
συναντώνται συνηθέστερα η πνευmicroο-νική
φυmicroατιώση και η microικροβιακή πνευmicroονία (εικ6)
Καταληκτικά η καλύτερη θεραπεία είναι η
πρόληψη δηλαδή η καλή ρύθmicroιση του
σακχάρου της χοληστερόλης και της
αρτηριακής πίεσης ώστε να microειωθεί η microικρο-
αγγειακή και η microακροαγγειακή επιβάρυνση
Εξίσου σηmicroαντική είναι η εκπαίδευση του
ασθενή και η εξατοmicroικευmicroένη εφαρmicroογή
προφυ-λακτικών microέτρων Ο ίδιος πρέπει να
bull Να περιποιείται τα άκρα
bull Να φορά υποδήmicroατα και κάλτσες
bull Να ελέγχει το δέρmicroα του για φυσαλίδες
εκδορές και τραύmicroατα
bull Να χρησιmicroοποιεί λάδια ενυδατικά λοσιόν για
αποφυγή ελκών
bull Να εφαρmicroόζει καλή υγιεινή του ουροποιητικού
συστήmicroατος
bull Να καταναλώνει επαρκή ποσότητα υγρών
bull Να αποφεύγει τα σπερmicroατοκτόνα
bull Να περιλαmicroβάνει στη διατροφή του το
γιαούρτι και
bull Να εmicroβολιάζεται
Συmicroπερασmicroατικά οι λοιmicroώξεις επιπλέκουν
την ήδη επιβαρρυmicromicroένη ποιότητα ζωής των
ασθενών Οι διαβητικοί θεωρούνται
ανοσοκατεσταλmicroένοι Κατά την καταπολέmicroηση
των λοιmicroώξεων απαιτείται ορθο-λογισmicroός
χρήσης αντιβιοτικών καθόσον στη χώρα microας
χρησιmicroοποιούνται ευρέως και οι ασθενείς
έχουν αποκτήσει αντοχή στη δράση τους
Ζωτικής σηmicroασίας είναι η ανάγκη στενής
συνεργασίας microεταξύ διαβητολόγου και
λοιmicroωξιολόγου ώστε η αντιmicroετώπιση της
λοίmicroωξης να είναι έγκαιρη ανεπίπλεκτη και
αποτελεσmicroατική
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29
ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ
ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ
Σπύρος Αθανασίου
Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας
αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας
και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών
νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των
βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό
επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο
Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν
ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε
προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και
έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι
τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον
microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να
επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών
χρόνιων νοσηmicroάτων
Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις
βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε
microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την
τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως
δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και
παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές
κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση
microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )
απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη
διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και
microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων
microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση
σοβαρών ασθενειών
Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η
πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι
περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές
ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη
διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης
είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία
επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την
πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών
συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά
προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς
και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε
αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που
παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν
οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι
οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν
είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης
διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των
ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία
του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν
microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες
Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη
εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών
(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη
και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες
και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια
ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων
ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους
Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο
καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να
λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων
ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο
περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για
τους διαβητικούς
Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική
microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως
συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν
και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το
χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό
Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά
ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το
microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη
χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα
πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο
υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους
υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε
περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν
30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προκαλούν παρενέργειες
Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί
βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης
Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται
άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση
σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η
έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην
ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών
διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του
οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία
διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης
τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και
δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι
πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς
αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η
λήψη του
Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι
απαραίτητος παράγοντας για τη δράση
περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε
άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα
microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις
αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το
σωστό microεταβολισmicroό των οστών την
ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των
ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της
κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου
σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην
ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία
καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του
διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση
Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε
άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα
ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη
microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές
πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι
ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η
βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε
διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό
τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη
καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και
φρουκτόζης
Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει
προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε
περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και
σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους
διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου
ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν
microακροαγγειακές επιπλοκές
Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο
αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους
διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια
πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές
πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο
Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της
βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει
δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες
έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης
σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του
διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά
έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι
σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η
συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης
Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε
αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες
είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω
της παραγωγής ελεύθερων ριζών
Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι
απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις
Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και
κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή
επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης
επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός
σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών
του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η
νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα
σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην
ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος
καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της
εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C
βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά
Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)
Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη
αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη
Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β
είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι
φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να
προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική
τους microορφή το φολικό οξύ
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31
Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για
ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των
υδατανθράκων των λιπιδίων και των
πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι
δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του
παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το
κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια
Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον
microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε
κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)
∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία
της όρασης της αναπαραγωγής της
φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας
Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής
στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η
συmicroπληρωmicroατική λήψη της
Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για
ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό
καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo
Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο
σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-
λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί
άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η
βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η
θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του
συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο
αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους
υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια
Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική
νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές
Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως
συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει
υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές
διαταραχές
Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)
Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των
τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης
Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και
microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων
αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις
αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν
σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί
τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς
(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η
λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία
του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού
συστήmicroατος
Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα
αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών
ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και
ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες
από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο
ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις
απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της
διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο
microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις
κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών
στοιχείων
Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι
οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για
την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα
πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)
συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την
ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν
Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες
περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που
ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να
προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες
microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή
σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα
ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα
ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η
υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου
σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους
προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον
οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η
σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι
επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo
ΠΗΓΕΣ
1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά
2 wwwdiabeticl ivingonlinecom
3 wwwdiabeteshealthcom
4 Diabetes Spectrum
5 wwwsmarthealthgr
6 wwwdiabetesselfmanagementcom
32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
28 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προδιαθεσικό
παράγοντα
των νεκρω-
τικών
λοιmicroώξεων
δέρmicroατος που
προσβάλλουν
κυρίως τα
άκρα και το
κοιλιακό
τοίχωmicroα Η
κλινική
εmicroφάνιση των λοιmicroώξεων αυτών ξεκινά microε
πυρετό και ρίγος ο Σ∆ απορρυθmicroίζεται και η
χορηγούmicroενη ινσουλίνη αδυνατεί να δράσει
Υπάρχει ταχυκαρδία τοπικό οίδηmicroα microε
δύσοσmicroο υγρό και έντονο τοπικός πόνος
Οmicroοίως συχνές στους
διαβητικούς είναι οι
microυκητιασικές λοιmicroώξεις
και κυρίως οι καντιτιάσεις
microε συνηθέστερες
εντοπίσεις το microηρό το
βλεννογόνο του
στόmicroατος (εικ4) τα
γεννητικά όργανα και τα
νύχια Πιο ειδικά η
ονυχοmicroυκητίαση (εικ5)
παρατηρείται microε
τριπλάσια συχνότητα σε
διαβητικούς ενώ συχνός είναι και ο δερmicroατικός
λειχώνας
Μια ακόmicroη κατηγορία λοιmicroώξεων συχνή
στους διαβητικούς είναι οι ουρολοιmicroώξεις (2-4
φορές πιο συχνά) και οι αναπνευστικές
λοιmicroώξεις Στην πρώτη κατηγορία
παρατηρούνται κυρίως η πυελονεφρίτιδα και η
κυστίτιδα Η πυελονεφρίτιδα ξεκινά microε πυρετό
και αύξηση των λευκών αιmicroοσφαιρίων Σε
περίπτωση ύπαρξης ψηλαφητής microάζας στη
νεφρική χώρα και πυρετού για περισσότερο
από 4 ηmicroέρες τίθεται υποψία περινεφρικού
αποστήmicroατος Στη δεύτερη κατηγορία
συναντώνται συνηθέστερα η πνευmicroο-νική
φυmicroατιώση και η microικροβιακή πνευmicroονία (εικ6)
Καταληκτικά η καλύτερη θεραπεία είναι η
πρόληψη δηλαδή η καλή ρύθmicroιση του
σακχάρου της χοληστερόλης και της
αρτηριακής πίεσης ώστε να microειωθεί η microικρο-
αγγειακή και η microακροαγγειακή επιβάρυνση
Εξίσου σηmicroαντική είναι η εκπαίδευση του
ασθενή και η εξατοmicroικευmicroένη εφαρmicroογή
προφυ-λακτικών microέτρων Ο ίδιος πρέπει να
bull Να περιποιείται τα άκρα
bull Να φορά υποδήmicroατα και κάλτσες
bull Να ελέγχει το δέρmicroα του για φυσαλίδες
εκδορές και τραύmicroατα
bull Να χρησιmicroοποιεί λάδια ενυδατικά λοσιόν για
αποφυγή ελκών
bull Να εφαρmicroόζει καλή υγιεινή του ουροποιητικού
συστήmicroατος
bull Να καταναλώνει επαρκή ποσότητα υγρών
bull Να αποφεύγει τα σπερmicroατοκτόνα
bull Να περιλαmicroβάνει στη διατροφή του το
γιαούρτι και
bull Να εmicroβολιάζεται
Συmicroπερασmicroατικά οι λοιmicroώξεις επιπλέκουν
την ήδη επιβαρρυmicromicroένη ποιότητα ζωής των
ασθενών Οι διαβητικοί θεωρούνται
ανοσοκατεσταλmicroένοι Κατά την καταπολέmicroηση
των λοιmicroώξεων απαιτείται ορθο-λογισmicroός
χρήσης αντιβιοτικών καθόσον στη χώρα microας
χρησιmicroοποιούνται ευρέως και οι ασθενείς
έχουν αποκτήσει αντοχή στη δράση τους
Ζωτικής σηmicroασίας είναι η ανάγκη στενής
συνεργασίας microεταξύ διαβητολόγου και
λοιmicroωξιολόγου ώστε η αντιmicroετώπιση της
λοίmicroωξης να είναι έγκαιρη ανεπίπλεκτη και
αποτελεσmicroατική
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29
ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ
ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ
Σπύρος Αθανασίου
Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας
αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας
και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών
νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των
βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό
επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο
Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν
ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε
προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και
έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι
τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον
microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να
επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών
χρόνιων νοσηmicroάτων
Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις
βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε
microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την
τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως
δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και
παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές
κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση
microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )
απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη
διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και
microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων
microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση
σοβαρών ασθενειών
Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η
πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι
περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές
ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη
διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης
είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία
επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την
πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών
συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά
προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς
και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε
αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που
παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν
οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι
οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν
είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης
διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των
ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία
του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν
microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες
Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη
εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών
(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη
και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες
και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια
ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων
ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους
Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο
καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να
λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων
ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο
περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για
τους διαβητικούς
Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική
microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως
συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν
και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το
χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό
Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά
ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το
microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη
χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα
πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο
υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους
υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε
περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν
30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προκαλούν παρενέργειες
Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί
βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης
Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται
άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση
σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η
έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην
ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών
διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του
οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία
διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης
τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και
δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι
πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς
αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η
λήψη του
Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι
απαραίτητος παράγοντας για τη δράση
περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε
άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα
microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις
αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το
σωστό microεταβολισmicroό των οστών την
ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των
ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της
κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου
σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην
ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία
καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του
διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση
Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε
άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα
ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη
microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές
πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι
ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η
βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε
διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό
τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη
καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και
φρουκτόζης
Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει
προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε
περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και
σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους
διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου
ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν
microακροαγγειακές επιπλοκές
Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο
αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους
διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια
πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές
πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο
Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της
βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει
δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες
έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης
σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του
διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά
έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι
σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η
συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης
Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε
αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες
είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω
της παραγωγής ελεύθερων ριζών
Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι
απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις
Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και
κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή
επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης
επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός
σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών
του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η
νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα
σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην
ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος
καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της
εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C
βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά
Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)
Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη
αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη
Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β
είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι
φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να
προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική
τους microορφή το φολικό οξύ
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31
Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για
ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των
υδατανθράκων των λιπιδίων και των
πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι
δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του
παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το
κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια
Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον
microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε
κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)
∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία
της όρασης της αναπαραγωγής της
φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας
Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής
στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η
συmicroπληρωmicroατική λήψη της
Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για
ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό
καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo
Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο
σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-
λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί
άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η
βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η
θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του
συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο
αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους
υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια
Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική
νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές
Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως
συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει
υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές
διαταραχές
Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)
Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των
τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης
Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και
microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων
αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις
αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν
σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί
τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς
(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η
λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία
του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού
συστήmicroατος
Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα
αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών
ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και
ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες
από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο
ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις
απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της
διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο
microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις
κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών
στοιχείων
Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι
οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για
την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα
πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)
συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την
ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν
Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες
περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που
ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να
προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες
microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή
σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα
ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα
ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η
υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου
σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους
προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον
οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η
σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι
επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo
ΠΗΓΕΣ
1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά
2 wwwdiabeticl ivingonlinecom
3 wwwdiabeteshealthcom
4 Diabetes Spectrum
5 wwwsmarthealthgr
6 wwwdiabetesselfmanagementcom
32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29
ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ
ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ
Σπύρος Αθανασίου
Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας
αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας
και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών
νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των
βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό
επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο
Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν
ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε
προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και
έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι
τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον
microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να
επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών
χρόνιων νοσηmicroάτων
Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις
βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε
microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την
τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως
δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και
παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές
κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση
microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )
απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη
διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και
microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων
microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση
σοβαρών ασθενειών
Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η
πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι
περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές
ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη
διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης
είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία
επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την
πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών
συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά
προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς
και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε
αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που
παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν
οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι
οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν
είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης
διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των
ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία
του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν
microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες
Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη
εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών
(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη
και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες
και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια
ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων
ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους
Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο
καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να
λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων
ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο
περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για
τους διαβητικούς
Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική
microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό
microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως
συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν
και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το
χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό
Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά
ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το
microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη
χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα
πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο
υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους
υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε
περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν
30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προκαλούν παρενέργειες
Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί
βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης
Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται
άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση
σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η
έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην
ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών
διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του
οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία
διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης
τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και
δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι
πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς
αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η
λήψη του
Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι
απαραίτητος παράγοντας για τη δράση
περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε
άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα
microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις
αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το
σωστό microεταβολισmicroό των οστών την
ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των
ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της
κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου
σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην
ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία
καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του
διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση
Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε
άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα
ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη
microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές
πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι
ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η
βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε
διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό
τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη
καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και
φρουκτόζης
Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει
προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε
περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και
σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους
διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου
ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν
microακροαγγειακές επιπλοκές
Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο
αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους
διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια
πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές
πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο
Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της
βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει
δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες
έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης
σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του
διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά
έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι
σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η
συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης
Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε
αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες
είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω
της παραγωγής ελεύθερων ριζών
Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι
απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις
Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και
κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή
επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης
επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός
σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών
του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η
νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα
σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην
ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος
καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της
εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C
βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά
Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)
Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη
αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη
Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β
είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι
φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να
προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική
τους microορφή το φολικό οξύ
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31
Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για
ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των
υδατανθράκων των λιπιδίων και των
πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι
δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του
παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το
κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια
Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον
microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε
κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)
∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία
της όρασης της αναπαραγωγής της
φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας
Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής
στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η
συmicroπληρωmicroατική λήψη της
Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για
ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό
καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo
Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο
σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-
λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί
άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η
βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η
θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του
συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο
αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους
υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια
Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική
νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές
Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως
συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει
υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές
διαταραχές
Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)
Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των
τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης
Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και
microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων
αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις
αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν
σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί
τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς
(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η
λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία
του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού
συστήmicroατος
Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα
αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών
ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και
ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες
από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο
ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις
απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της
διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο
microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις
κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών
στοιχείων
Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι
οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για
την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα
πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)
συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την
ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν
Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες
περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που
ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να
προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες
microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή
σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα
ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα
ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η
υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου
σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους
προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον
οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η
σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι
επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo
ΠΗΓΕΣ
1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά
2 wwwdiabeticl ivingonlinecom
3 wwwdiabeteshealthcom
4 Diabetes Spectrum
5 wwwsmarthealthgr
6 wwwdiabetesselfmanagementcom
32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
προκαλούν παρενέργειες
Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί
βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης
Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται
άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση
σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η
έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην
ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών
διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του
οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία
διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης
τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και
δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι
πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς
αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η
λήψη του
Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι
απαραίτητος παράγοντας για τη δράση
περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε
άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα
microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις
αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το
σωστό microεταβολισmicroό των οστών την
ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των
ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της
κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου
σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην
ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία
καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του
διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση
Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε
άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα
ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη
microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές
πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι
ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η
βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε
διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό
τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη
καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και
φρουκτόζης
Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει
προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε
περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και
σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους
διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου
ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν
microακροαγγειακές επιπλοκές
Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο
αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους
διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια
πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές
πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής
άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο
Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της
βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει
δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες
έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης
σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του
διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά
έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι
σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η
συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης
Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε
αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες
είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω
της παραγωγής ελεύθερων ριζών
Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι
απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις
Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και
κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή
επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης
επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός
σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών
του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η
νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα
σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην
ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος
καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της
εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C
βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά
Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)
Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για
πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη
αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη
Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β
είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι
φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να
προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική
τους microορφή το φολικό οξύ
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31
Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για
ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των
υδατανθράκων των λιπιδίων και των
πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι
δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του
παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το
κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια
Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον
microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε
κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)
∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία
της όρασης της αναπαραγωγής της
φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας
Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής
στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η
συmicroπληρωmicroατική λήψη της
Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για
ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό
καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo
Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο
σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-
λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί
άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η
βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η
θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του
συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο
αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους
υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια
Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική
νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές
Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως
συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει
υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές
διαταραχές
Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)
Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των
τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης
Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και
microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων
αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις
αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν
σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί
τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς
(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η
λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία
του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού
συστήmicroατος
Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα
αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών
ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και
ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες
από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο
ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις
απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της
διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο
microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις
κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών
στοιχείων
Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι
οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για
την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα
πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)
συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την
ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν
Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες
περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που
ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να
προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες
microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή
σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα
ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα
ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η
υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου
σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους
προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον
οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η
σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι
επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo
ΠΗΓΕΣ
1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά
2 wwwdiabeticl ivingonlinecom
3 wwwdiabeteshealthcom
4 Diabetes Spectrum
5 wwwsmarthealthgr
6 wwwdiabetesselfmanagementcom
32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31
Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για
ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των
υδατανθράκων των λιπιδίων και των
πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι
δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του
παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το
κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια
Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον
microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε
κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)
∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία
της όρασης της αναπαραγωγής της
φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας
Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής
στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η
συmicroπληρωmicroατική λήψη της
Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για
ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό
καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo
Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο
σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-
λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί
άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η
βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η
θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του
συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο
αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους
υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια
Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική
νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές
Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως
συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει
υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές
διαταραχές
Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)
Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των
τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης
Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και
microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων
αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις
αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν
σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί
τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς
(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η
λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία
του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού
συστήmicroατος
Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα
αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών
ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και
ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες
από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο
ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις
απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της
διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο
microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις
κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών
στοιχείων
Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι
οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για
την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα
πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)
συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την
ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν
Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες
περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που
ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να
προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες
microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή
σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα
ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα
ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η
υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου
σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους
προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον
οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η
σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι
επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo
ΠΗΓΕΣ
1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά
2 wwwdiabeticl ivingonlinecom
3 wwwdiabeteshealthcom
4 Diabetes Spectrum
5 wwwsmarthealthgr
6 wwwdiabetesselfmanagementcom
32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος
top related