nocioni i kontabilitetit tË menaxhmentit dhe ndikimi i tij … · 2015-03-26 · zanafillën e...

Kapitulli I-rë

Në këtë ligjëratë do të njiheni me:

Nocionin e kontabilitetit

Llojet e kontabilitetit

Zanafillën e kontabilitetit si dhe lindjen e nevojës për kontabilitetin e menaxhmentit dhe të kostos

Dallimet në mes të kontabilitetit financiar dhe kontabilitetit të menaxhmentit

Ndikimin e kontabilitetit të menaxhmentit në ambientin biznesor

NOCIONI I KONTABILITETIT TË

MENAXHMENTIT DHE NDIKIMI I

TIJ NË AMBIENTIN BIZNESOR

Identifikimi i

shfrytëzuesve

KONTABILITETI – PROCESI INFORMATIV

3 ©Nazmi ZEQIRI

Sistemi i kontabilitetit

• Sistemet e kontabilitetit janë të dizajnuara për

të plotësuar nevojat e vendimmarrësve të cilët

shfrytëzojnë informatat financiare.

• Secili biznes ka një lloj të sistemit të

kontabilitetit.

Këto sisteme mund të jenë shumë të thjeshta

apo shumë të komplikuara, por vlera reale e një

sistemi të kontabilitetit qëndron në informatat

që ofrojnë ato sisteme.

Nevojat e

shfrytëzuesve

për informacione

Identifikimi i

shfrytëzuesve

…KONTABILITETI – PROCESI INFORMATIV

Identifikimi i

shfrytëzuesve

Nevojat e

shfrytëzuesve

për informata

Sistemi i

kontabilitetit

…KONTABILITETI – PROCESI INFORMATIV

Identifikimi i

shfrytëzuesve

Nevojat e

shfrytëzuesve

për informacione

Sistemi I

kontabilitetit

Të dhënat dhe

aktivitetet

ekonomike

…KONTABILITETI – PROCESI INFORMATIV

Identifikimi i

shfrytëzuesve

Nevojat e

shfrytëzuesve

për informacione

Sistemi i

kontabilitetit

Të dhënat dhe

aktivitetet

ekonomike

Raportet

…KONTABILITETI – PROCESI INFORMATIV

Identifikimi i

shfrytëzuesve

Nevojat e

shfrytëzuesve

për informacione

Sistemi I

kontabilitetit

Raportet

Të dhënat dhe

aktivitetet

ekonomike

Vendimet e

shfrytëzuesve

…KONTABILITETI – PROCESI INFORMATIV

Identifikon

Regjistron

Komunikon Relevante

Të besueshme

Të

krahasueshme

NDIKIMI I KONTABILITETIT

Kontabiliteti është

sistem i cili

informatat

që janë

PËR TË NDIHMUAR

SHFRYTËZUESIT PËR

MARRJEN E VENDIMEVE

MË TË MIRA

KONTABILITETI ËSHTË SISTEM I CILI IDENTIFIKON,

REGJISTRON, KOMUNIKON INFORMATA QË JANË

RELEVANTE, TË BESUESHME DHE TË KRAHASUESHME

NË MËNYRË QË TI NDIHMOJ SHFRYTËZUESIT PËR

MARRJEN E VENDIMEVE MË TË MIRA?

A) E saktë

B) E pasaktë

TEST I SHPEJT

Identifikimi

& Matja Regjistrimi

Raportimi &

Analizimi

FOKUSIMI I KONTABILITETIT

FOKUSIMI I KONTABILITETIT ËSHTË NË?

A) Regjistrime të vazhdueshme dhe identifikime të

kohëpaskohshme

B) Identifikim, matje, regjistrim, raportim dhe analizë

C) Ne disa raportime të pasqyrave financiare në

periudha jo të përcaktuara

D) Identifikim, orientim, raportim dhe marrje të

vendimeve

TEST I SHPEJT

PSE NE KEMI NJË SISTEM TË

KONTABILITETIT?

Sistemet e kontabilitetit janë mjeshtri në vete. Ato janë krijuar për t’i ndihmuar njeriut për përmbushjen e qëllimeve

Raportet e audituara zvogëlojnë rrezikun

Raportet e audituara i lejojnë kompanisë të huazoj kapital nga dikush tjetër

Regjistrimet dhe kontrolli financiar i brendshëm siguron asetet e kompanisë

Bilanci i gjendjes lejon krahasimin e aseteve, detyrimeve dhe ekuitetit të pronarëve

Pasqyra e të ardhurave përshkruan ndryshimet në ekuitetin e pronarëve nga operacionet e kryera, etj.

LLOJET E SISTEMEVE TË KONTABILITETIT

KONTABILITETI FINANCIAR

–Rregullat dhe procedurat

–Sistemi informativ i kontabilitetit dhe kontrolli i brendshëm

–Auditimi

KONTABILITETI I MENAXHMENTIT

–Përkrahje në marrje të vendimeve

–Kontroll organizacional

–Menaxhment i kostos

–Menaxhmenti i profitit

–Menaxhmenti i investimeve

15 ©Nazmi ZEQIRI

LLOJET E SISTEMEVE TË

KONTABILITETIT

KONTABILITETI I KOSTOS

–Përllogaritja e produktit

–Përllogaritja sipas ABC metodës

KONTABILITETI I TAKSAVE

–I bizneseve individuale

–Ortakërive dhe korporatave

–Trusteve dhe karteleve

–Tatimimi ndërkombëtar

–Çështje speciale në lidhje me tatimet

16 ©Nazmi ZEQIRI

17 ©Nazmi ZEQIRI

Raportet financiare

Shfrytëzuesit Kërkesat ligjore

Të përgatitura

sipas IFRS

Dimensioni kohor

Frekuenca

raportuese

Të jashtëm dhe menaxhmenti

Karakteristikat

Sistemi i

KONTABILITETIT

FINANCIAR

Fokusi në firmën

LLOJET E SISTEMEVE TË KONTABILITETIT JANË?

A) Kontabiliteti: financiar, planifikimit, regjistrimit

dhe raportimit

B) Kontabiliteti: financiar, i financave, i buxhetit

dhe tatimit

C) Kontabiliteti: financiar, i menaxhmentit, i kostos

dhe taksave

D) A dhe B

TEST I SHPEJT

ÇKA ËSHTË

KONTABILITETI I MENAXHMENTIT?

Kontabilitet për:

Planifikim

Kontroll

Vlerësim

20 ©Nazmi ZEQIRI

• Krahasuar me kontabilitetin financiar, fokusi i kontabilitetit të kostos është i ndryshëm. Në kohërat moderne të konkurrencës së fortë, secili biznes duhet t’iu kushtojë kujdes kostove të produktit.

• Kalkulimi i kostove në baza shkencore dhe më pastaj kontrolli i kostove dhe reduktimi i kostove, është bërë faktor më me rëndësi për studimin e principeve bazike dhe koncepteve të kontabilitetit të kostos.

KONTABILITETI I KOSTOS

21 ©Nazmi ZEQIRI

KONTABILITETI I KOSTOS

• Kontabiliteti i kostos - ofron informata për kontabilitetin e menaxhmentit dhe kontabilitetin financiar. Kontabiliteti i kostos mat, analizon dhe raporton informatat financiare dhe jofinanciare në lidhje me koston e burimeve të siguruara ose të përdorura në një organizatë.

• Kalkulimi i kostos së produktit është funksion i kontabilitetit të kostos që u përgjigjet nevojave të vlerësimit të inventarit në kontabilitetit financiar dhe nevojave të kontabilitetit të menaxhmentit në marrjen e një vendimi përkatës.

22 ©Nazmi ZEQIRI

• Ekziston një ndërlidhje e ngushtë në mes të

Menaxhimit të kostos dhe kontabilitetit të

menaxhmentit

• Menaxhimi i kostos jep informacione për

përdoruesit e brendshëm, përkatësisht, MK

identifikon, mbledh, mat, klasifikon dhe

raporton informacionin, i cili është i nevojshëm

për menaxherët që të përcaktojnë koston e

produkteve, konsumatorët, kontrollimin,

kryerjen e përmirësimeve të vazhdueshme dhe

marrjen e vendimeve.

22

SISTEMI I KONTABILITETIT TË

MENAXHMENTIT

KONTABILITETI I MENAXHMENTIT ËSHTË

KONTABILITET PËR?

A) Raportim, vëzhgim dhe kontroll

B) Planifikim, kontroll dhe vlerësim

C) Vlerësim, buxhetim dhe motivim

D) Të gjitha të mësipërmet

TEST I SHPEJT

FUNKSIONET E MENAXHMENTIT

Pyetjet janë:

Çfarë dua unë të bëj?

Si do ta bëj atë?

A jam duke e bërë?

A jam duke e bërë mirë?

Funksionet e menaxhmentit:

Planifikimi për të ardhmen (strategjik)

Planifikimi për të ardhmen (operacional)

Monitorimi dhe kontrolli i gjendjes prezente( aktivitetet)

Vlerësimi i gjendjes së kaluar

Planifikimi Veprimi

Prapaveprimi

Kontrolli

...FUNKSIONET E MENAXHMENTIT

PUNA E MENAXHMENTIT

Planifikimi

Kontrolli

Drejtimi dhe

motivimi

PLANIFIKIMI DHE CIKLI I KONTROLLIT

Vendim

marrja

Formulimi i planeve

afatshkurtëra dhe

afatgjata

(PLANIFIKIMI)

Matja e

performancave

(KONTROLLIMI)

Implementimi i

planeve

(DREJTIMI DHE

MOTIVIMI)

Krahasimi i

performancave

aktuale me ato të

arriturat

(KONTROLLIMI)

Fillon

MENAXHIMI I BURIMEVE, AKTIVITETEVE

DHE NJERËZVE

Një NDËRMARRJE...

Burimet e siguruara

Punësimi

Aktivitetet e

organizimit

Vendim

marrja

Planifikimi

Drejtimi

Kontrolli

SI E SHTON VLERËN E ORGANIZATËS

KONTABILITETI I MENAXHMENTIT?

Duke ofruar informata për vendimmarrje dhe

planifikim

Asistimi për menaxherët në drejtimin dhe kontrollimin

e aktiviteteve

Motivimi i menaxherëve dhe të punësuarve të tjerëve

drejt qëllimeve të kompanisë

Matja e performancave të aktiviteteve, menaxherëve

dhe të punësuarve tjerë

Përcaktimi i pozitës konkurruese të organizatës

DALLIMET NË MES TË

KONTABILITETIT TË MENAXHMENTIT DHE

KONTABILITETIT FINANCIAR

?

KONTABILITETI FINANCIAR

është procesi i përgatitjes, raportimit

dhe interpretimit të informacionit

kontabël që u ofrohet marrësve të

jashtëm të vendimeve

KONTABILITETI I MENAXHMENTIT

është proces i përgatitjes, raportimit dhe

interpretimit të informacionit llogaritar që

u jepet marrësve të brendshëm të

informatave

KONTABILITETI I MENAXHMENTIT &

KONTABILITETI FINANCIAR

RAPORTI I KONTABILITETIT TË

MENAXHMENTIT DHE KONTABILITETIT

FINANCIAR

SISTEMI I KONTABILITETIT

(akumulimi i të dhënave financiare

dhe I MENAXHMENTITe)

KONTABILITETI I MENAXHMENTIT

Informacioni për marrjen e

vendimeve dhe kontrollin e

operacioneve të ndërmarrjes

KONTABILITETI FINANCIAR

Publikimi i pasqyrave

financiare dhe raporteve

tjera financiare

Shfrytëzuesit

e brendshëm

Shfrytëzuesit

e jashtëm

Kontabiliteti i menaxhmentit

është i drejtuar kah

shfrytëzuesit e brendshëm

Kontabiliteti financiar është i

drejtuar kah shfrytëzuesit e

jashtëm

Menaxherët

Zyrtarët

Auditorët e brendshëm

Stafi

Zyrtarë të buxhetit

Kontrollorët

Kreditorët

Aksionarët

Qeveria

Sindikatat

Auditorët e jashtëm

Konsumatorët

SHFRYTËZUESIT E INFORMATAVE TË

KONTABILITETIT

KONTABILITETI FINANCIAR KONTABILITETI I MENAXHMENTIT

Aksionarët

Kreditorët

Qeveria

Publiku i përgjithshëm

Menaxhmenti

Menaxhmenti

Shfrytëzuesit e informatave të kontabilitetit

KONTABILITETI

FINANCIAR DHE I MENAXHMENTIT

...KONTABILITETI

FINANCIAR DHE I MENAXHMENTIT

KM:

Menaxherët e brendshëm të biznesit

KF:

Investitorët, kreditorët, qeveria, etj.

SHFRYTËZUESIT PRIMAR

Informacioni kontabël

ndihmon investitorët

të vlerësojnë rrezikun

dhe kthimin që ata

mund të presin nga

investimet e tyre

Ai po ashtu ndihmon

që të përcaktojnë

nëse drejtuesit e

kompanive ku ata

investojnë të i

përmbushin kushtet e

kontratave të tyre

INVESTITORËT DHE KREDITORËT

Informacioni

kontabël

ndihmon

menaxherët të

masin ecurinë e

punonjësve

Informacioni

kontabël ndihmon

të punësuarit të

masin rrezikun

dhe kthimin e

kontratave të tyre

të punës

TË PUNËSUARIT

Informacioni kontabël

ndihmon kompanitë të

vlerësojnë aftësitë e

furnizuesve të tyre për

të përmbushur burimet

që i nevojiten

Furnizuesit shpesh

përdorin informacionin

kontabël për klientët e

tyre për të vlerësuar

rrezikun për një blerës

që nuk është në gjendje

të paguajë për mallrat

dhe shërbimet e marra

FURNIZUESIT

Informacioni

kontabël përdoret

për të vlerësuar

rrezikun kur blen

nga kompani

specifike dhe kur u

shet konsumatorëve

specifik

KONSUMATORËT

Qeveritë u kërkojnë

bizneseve të blejnë

licenca për shitjen e

mallrave dhe

shërbimeve dhe të

paguajnë detyrimet dhe

taksat për shërbimet e

ndryshme për qeverinë

Agjencitë qeveritare

shfrytëzojnë

informacionin kontabël

të bëjnë rregullore mbi

taksat dhe vendime të

ngjashme

QEVERIA

Informacioni kontabël po

ashtu ofron një mënyrë

për pronarët dhe

menaxherët për të

përcaktuar shumën e

kompensimit që do të

marrin

MENAXHERËT

Raportet

financiare

Shfrytëzuesit

Objektive

Të përgatitura

sipas GAAP

Të përgatitura

periodikisht

Entitete biznesore

Të jashtëm dhe

menaxhmenti

Karakteristikat

KONTABILITETI

FINANCIAR

RAPORTET FINANCIARE TE KONTABILITETIT

FINANCIAR DUHET TË JENË?

A) Objektive dhe të dedikuara për shfrytëzuesit e

jashtëm dhe menaxhmentin

B) Të përgatitura sipas GAAP

C) Të përgatitura periodikisht dhe për entitete

biznesore

D) Të gjitha të mësipërmet

TEST I SHPEJT

Raportet e

menaxhmentit

Shfrytëzuesit

Objektive dhe subjektive

Të përgatitura në pajtim me

nevojat e menaxhmentit

Të përgatitura periodikisht apo

sipas nevojës

Për entitetin biznesor apo një

segment të tij

Menaxhmenti

Karakteristikat

KONTABILITETI I

MENAXHMENTIT

KONTABILITETI I MENAXHMENTIT PËRGATIT

RAPORTET FINANCIARE?

A) Në mënyrë objektive dhe subjektive për

menaxhmentin

B) Në mënyrë strikte dhe të rregullt periodike

C) Në pajtim dhe për nevoja të menaxhmentit

D) Vetëm për entitete biznesore si tërësi

TEST I SHPEJT

KONTABILITETI

FINANCIAR DHE I MENAXHMENTIT

KM:

Të ndihmojë planet e menaxherit dhe

kontrollin e operacioneve në biznes

KF:

Të ndihmojë investitorët, kreditorët

dhe të tjerët, të bëjnë investime,

të japin kredi dhe të marrin vendime tjera

QËLLIMI I INFORMATËS

...KONTABILITETI

FINANCIAR DHE I MENAXHMENTIT

KM:

Relevanca

KF:

Saktësia, objektiviteti dhe fokusimi

në të kaluarën

FOKUSIMI DHE DIMENSIONI KOHOR

...KONTABILITETI

FINANCIAR DHE I MENAXHMENTIT

KM:

Raportet interne jo të kufizuara nga GAAP

KF:

Raportet financiare të kufizuara nga GAAP

LLOJI I RAPORTEVE

...KONTABILITETI

FINANCIAR DHE I MENAXHMENTIT

KM:

Auditor jo i pavarur

KF:

Auditim vjetor i pavarur

VERIFIKIMI

…KONTABILITETI

FINANCIAR DHE I MENAXHMENTIT

KM:

Raportim detal për

pjesë të kompanisë

KF:

Raporte të përgjithshme kryesisht

për kompaninë në tërësi

FUSHA E INFORMATAVE

KONTABILITETI FINANCIAR DHE I

MENAXHMENTIT: PËRMBLEDHJE

# FUSHA E KRAHASIMIT KONTABILITETI

FINANCIAR

KONTABILITETI I MENAXHMENTIT DHE

I KOSTOS

1 PËRDORUESIT KRYESORË TË

INFORMACIONIT

Personat dhe

organizatat jashtë

njësisë së biznesit

Nivele të ndryshme të menaxhimit të

brendshëm

2 LLOJET E SISTEMEVE KONTABËL Sistemet e regjistrimit të

dyfishtë

Jo i kufizuar nga sistemi i regjistrimit të

dyfishtë. Çdo sistem që është i dobishëm

3 RREGULLAT E VEPRIMIT

Respektimi i parimeve të

përgjithshme të

pranuara të kontabilitetit

Nuk ka udhëzime ose kushtëzime. I vetmi

kriter është dobishmëria

4 NJËSIA E MATJES Njësia monetare (vlera

historike)

Çdo njësi monetare ose fizike që është e

dobishme: orët e punës së punëtorit, orët e

punës së makinerisë, etj. Në rast të

përdorimit të vlerës monetare-mund të jetë

historike ose e ardhshme

5 KËNDVËSHTRIMI PËR ANALIZË Njësia e biznesit si një e

tërë

Segmente të ndryshme të njësisë së

biznesit

6 SHPESHTËSIA E RAPORTIMIT Në mënyrë të rregullt,

periodikisht

Kur është e nevojshme, bile jo në mënyrë

të rregullt

7 SHKALLA E BESUESHMËRISË

Kërkohet objektivitet,

është historik nga

pikëpamja e natyrës

Mjaft subjektiv për qëllimet e planifikimit,

por kur është e nevojshme përdoren edhe

të dhënat objektive; nga pikëpamja e

natyrës është me drejtim nga e ardhmja

TË DHËNA KARAKTERISTIKE MBI

KONTABILITETIN FINANCIAR DHE TË

MENAXHMENTIT

Rregullat e kontabilitetit financiar janë përcaktuar nga shfrytëzuesit të

cilat janë pajtuar midis vete në lidhje me këto rregulla (GAAP). Këto

të dhëna janë të fuqishme, objektivisht të verifikuara, që duhet të

plotësojnë kriteret e pranueshme të auditimit

Rregullat e kontabilitetit të menaxhmentit përcaktohen brenda

kompanisë për të kënaqur objektivat e menaxhmentit në lidhje me

shtimin e vlerës së kompanisë. Këto të dhëna mund të jenë më të

buta apo të përafërta, që duhet të vërtetojnë vlerën e vendimit të

marra më tepër se informacioni mbi koston. Të dhënat e kontabilitetit

të menaxhmentit duhet të jenë relevante vetëm për vendim marrje

menaxheriale.

RËNDËSIA E ETIKËS PROFESIONALE

Praktikat e kontabilitetit etik ndërtojnë raporte të besueshme,

produktive dhe të sinqerta me shfrytëzuesit e informatave

kontabël

Shumë kompani dhe organizata profesionale, siç është

Instituti i Kontabilistëve menaxherial (IMA), ka shkruar kodin

e etikës i cili u shërben të punësuarve si udhërrëfyes

Kodi i mirësjelljes për

kontabilistët menaxherial

…RËNDËSIA E ETIKËS PROFESIONALE

Kompetenca

Konfidencialiteti

Integriteti

Objektiviteti

Zbërthim i konfliktit etik/Mirsjellje profesionale

KOMPETENCA

KODI I ETIKËS PËR KONTABILISTËT

MENAXHERIAL

Përcjellja e ligjeve

aplikative, rregulloreve dhe

standardeve

Ruajtja e

kompetencës

profesionale

Përgatitja komplete dhe e

qartë e raporteve pas

analizave të duhura

KONFIDENCIALITETI

…KODI I ETIKËS PËR KONTABILISTËT

MENAXHERIAL

Të mos zbuloj informata

konfidenciale derisa legalisht

të mos obligohet

Të sigurohet se vartësia nuk i

zbulon informatat

Të mos

shfrytëzohen

informatat

konfidenciale për

avantazhe

personale

…KODI I ETIKËS PËR KONTABILISTËT

MENAXHERIAL

Shmangia nga konflikti i

interesave dhe konsultimi i

të tjerëve në konflikt

potencial

Njohja dhe komunikimi i

kufizimeve personale dhe

profesionale

Të mos

shkatërroj

objektivat

legjitime të

kompanisë

INTEGRITETI

…KODI I ETIKËS PËR KONTABILISTËT

MENAXHERIAL

INTEGRITETI

Shmangia e aktiviteteve që

mund ndikojnë në

përmbushjen e detyrave

Komunikimi i informatave jo

të favorshme si dhe atyre të

favorshme

Përmbajta

ndaj

aktiviteteve që

mund të

diskreditojnë

profesionin

Refuzimi i

dhuratave në

favor të

ndikimit të

mundshëm

…KODI I ETIKËS PËR KONTABILISTËT

MENAXHERIAL

Komunikimi i informatave të

drejta dhe objektive

Paraqitja e të gjitha

informatave që mund të

jenë të dobishme për

menaxhmentin

OBJEKTIVITETI

KONTABILISTI PROFESIONAL

MENAXHERIAL

CERTIFIKATAT PROFESIONALE

Kontabilistët publik të certifikuar

Kontabilistët menaxherial të certifikuar

Auditorët intern të certifikuar

Auditorët e certifikuar të sistemit informativ

Të certifikuarit në menaxhmentin financiar

Kontabilistët me diplomë

KARAKTERISTIKAT PROFESIONALE TË

KONTABILISTIT MENAXHERIAL

SHUMË E RËNDËSISHME:

Etika në punë

Aftësi analitike për zgjidhje të problemeve

Aftësi interpersonale

Dëgjueshmëria

Njohja e biznesit

Të kuptuarit e linjës së sipërme të implikimit në vendim marrjen menaxheriale

Aftësi për të shkruar

I afërt me procesin e biznesit

62 ©Nazmi ZEQIRI

KARAKTERISTIKAT PROFESIONALE

TË KONTABILISTIT MENAXHERIAL

MË PAK TË RËNDËSISHME

Interpretimi i pasqyrave financiare

Matja dhe raportimi i të ardhurave dhe shpenzimeve

Regjistrimet akruale, të shtyra, rregullimi i regjistrimeve etj.

PËRFUNDIMI I KAPITULLIT TË II-të