obrazowanie danych na wykresachzpt2.tele.pw.edu.pl/~andrzej/tpdokt/wyklad-pdf/tpdokt09a... · 2006....

B.1Wojciech Murzyn Obrazowanie danych

Obrazowanie danychna wykresach i rysunkach

Gdy chcemy pokazać piękno krajobrazu nie zmuszajmy do pamiętania wysokości szczytu.

Ludwik Hirszfeld

Wojciech Murzyn

T E C H N I K I K O M U N K O W A N I A S I Ę W D Z I A Ł A L N O Ś C I N A U K O W C A

B.2Wojciech Murzyn Obrazowanie danych

Przykład wykresu, który nie jest wykresem…

B.3Wojciech Murzyn Obrazowanie danych

źródło: Edward R. Tufte: The Visual Display of Quantitative Information, Graphic Press, Cheshire, 2002

B.4Wojciech Murzyn Obrazowanie danych

Plan

� graficzne przedstawianie danych� dobre strony dobrych konwencji� gęstość informacji na wykresie� problemy w przekazywaniu informacji� dobre i złe zwyczaje w obrazowaniu danych

B.5Wojciech Murzyn Obrazowanie danych

Graficzne przedstawianie danych

� Przede wszystkim: pokazuj dane� Zwiększaj udział data inkw twoim rysunku

� Eliminuj non-data ink� Eliminuj nadmiarowe informacje o danych

� Przeglądaj, edytuj, testuj …

oszczędzaj atrament!

źródło: Edward R.Tufte: The Visual Display of Quantitative Information, Graphic Press, Cheshire, 2002

B.6Wojciech Murzyn Obrazowanie danych

Każdy element rysunku powinien przekazywać jakąś informację…

… a może więcej niż jedną…

Przykład:mapa z poziomicami

położeniekształtwielkośćwysokość n.p.m.

jedna plama

B.7Wojciech Murzyn Obrazowanie danych

Siła konwencji

�informacje nie kolidują ze sobą�informacje są zrozumiałebo

jesteśmy przyzwyczajeni do takiegoprzedstawiania danych

wniosek

korzystaj ze sprawdzonych schematów przekazywania (pokazywania) informacji

B.8Wojciech Murzyn Obrazowanie danych

Plan

� graficzne przedstawianie danych� dobre strony dobrych konwencji� gęstość informacji na wykresie� problemy w przekazywaniu informacji� dobre i złe zwyczaje w obrazowaniu danych

B.9Wojciech Murzyn Obrazowanie danych

Siła konwencji

korzystaj ze sprawdzonych schematów przekazywania (pokazywania) informacji

w dobrym tego słowa znaczeniu

schemat = zwyczaj, konwencja, umowaNIE: brak inwencji !!

B.10Wojciech Murzyn Obrazowanie danych

Konwencja

STOP

B.11Wojciech Murzyn Obrazowanie danych

Wbrew konwencjom?

GO

Taki znak nie ma sensu!

B.12Wojciech Murzyn Obrazowanie danych

Plan

� graficzne przedstawianie danych� dobre strony dobrych konwencji� gęstość informacji na wykresie� problemy w przekazywaniu informacji� dobre i złe zwyczaje w obrazowaniu danych

B.13Wojciech Murzyn Obrazowanie danych

Gęstość informacji (data density)

Ile danych (liczb) można odczytać z jednostkowej powierzchni wykresu (rysunku)?

B.14Wojciech Murzyn Obrazowanie danych

źródło: Edward R. Tufte: The Visual Display of Qantitative Information, Graphic Press, Cheshire, 2002

B.15Wojciech Murzyn Obrazowanie danychźródło: Edward R. Tufte: The Visual Display of Qantitative Information, Graphic Press, Cheshire, 2002

B.16Wojciech Murzyn Obrazowanie danych

źródło: Edward R. Tufte: The Visual Display of Qantitative Information, Graphic Press, Cheshire, 2002

B.17Wojciech Murzyn Obrazowanie danych

Jak uzyskać wysoką gęstość informacji?

� Staraj się przekazać jak najwięcej informacji

� Zacznij od szczegółowych danych, żeby pokazać kompletny obraz

� Redukuj, żeby uzyskać czytelność nie tracąc rzetelności

B.18Wojciech Murzyn Obrazowanie danych

Jak dobrze narysować wykres?

prostota projektu (konwencji)

złożonośćdanych

eleganckiwykres

+

B.19Wojciech Murzyn Obrazowanie danychźródło: Edward R. Tufte: The Visual Display of Qantitative Information, Graphic Press, Cheshire, 2002

B.20Wojciech Murzyn Obrazowanie danychźródło: Edward R. Tufte: The Visual Display of Qantitative Information, Graphic Press, Cheshire, 2002

B.21Wojciech Murzyn Obrazowanie danychźródło: Edward R. Tufte: The Visual Display of Qantitative Information, Graphic Press, Cheshire, 2002

B.22Wojciech Murzyn Obrazowanie danychźródło: Edward R. Tufte: The Visual Display of

Qantitative Information, Graphic Press, Cheshire,

2002

B.23Wojciech Murzyn Obrazowanie danychźródło: Edward R. Tufte: The Visual Display of

Qantitative Information, Graphic Press, Cheshire,

2002

B.24Wojciech Murzyn Obrazowanie danych

źródło: Edward R. Tufte: The Visual Display of

Qantitative Information, Graphic Press, Cheshire,

2002

B.25Wojciech Murzyn Obrazowanie danychźródło: Edward R. Tufte: The Visual Display of Qantitative

Information, Graphic Press, Cheshire, 2002

B.26Wojciech Murzyn Obrazowanie danychźródło: Edward R. Tufte: The Visual Display of

Qantitative Information, Graphic Press, Cheshire, 2002

B.27Wojciech Murzyn Obrazowanie danychźródło: Edward R. Tufte: The Visual Display of Qantitative Information, Graphic Press, Cheshire, 2002

B.28Wojciech Murzyn Obrazowanie danych

Plan

� graficzne przedstawianie danych� dobre strony dobrych konwencji� gęstość informacji na wykresie� problemy w przekazywaniu informacji� dobre i złe zwyczaje w obrazowaniu danych

B.29Wojciech Murzyn Obrazowanie danych

Zakłócenia w przekazywaniu informacji graficznej

� Wściekłe wzorki (wibrująca grafika)� Niepotrzebne linie i punkty siatki� Niepotrzebne użycie dekoracji

B.30Wojciech Murzyn Obrazowanie danych

Zakłócenia w przekazywaniu informacji graficznej

Wściekłe wzorki (wibrująca grafika)

B.31Wojciech Murzyn Obrazowanie danych

Zakłócenia w przekazywaniu informacji graficznej

Wściekłe wzorki (wibrująca grafika)

Litwo, Ojczyzno moja, Ty jesteś jak zdrowie

Ile Cię trzeba cenić ten tylko się dowie, kto Cię stracił.

Dziś piękność Twą w całej ozdobie widzę i opisuję,

Bo tęsknię po Tobie…

B.32Wojciech Murzyn Obrazowanie danych

Zakłócenia w przekazywaniu informacji graficznej

LEGENDA

PRODUKCJA W 2005

PRODUKCJA W 2004

PRODUKCJA W 2003

to jest przykład bardzo złego wykresu !!

B.33Wojciech Murzyn Obrazowanie danych

Zakłócenia w przekazywaniu informacji graficznej

LEGENDA

PRODUKCJA W 2005

PRODUKCJA W 2004

PRODUKCJA W 2003

to jest przykład bardzo złego wykresu !!

B.34Wojciech Murzyn Obrazowanie danych

Zakłócenia w przekazywaniu informacji graficznej

Niepotrzebne linie i punkty siatki� można wyeliminować jeśli wykres da się interpretować bez nich

� można stłumić w stosunku do danych (np. szara siatka, czarne dane)

B.35Wojciech Murzyn Obrazowanie danych

Zakłócenia w przekazywaniu informacji graficznej

Niepotrzebne linie i punkty siatki

05101520253035404550

2001 2002 2003 2004

B.36Wojciech Murzyn Obrazowanie danych

Redukcja linii i punktów siatki…

0

10

20

30

40

50

2001 2002 2003 2004

B.37Wojciech Murzyn Obrazowanie danych

Redukcja linii i punktów siatki…

0

10

20

30

40

50

2001 2002 2003 2004

B.38Wojciech Murzyn Obrazowanie danych

Redukcja linii i punktów siatki…

0

10

20

30

40

50

2001 2002 2003 2004

B.39Wojciech Murzyn Obrazowanie danych

Redukcja linii i punktów siatki…

0

10

20

30

40

50

2001 2002 2003 2004

B.40Wojciech Murzyn Obrazowanie danych

Zakłócenia w przekazywaniu informacji graficznej

Niepotrzebne linie i punkty siatki

05101520253035404550

2001 2002 2003 2004

B.41Wojciech Murzyn Obrazowanie danych

Zakłócenia w przekazywaniu informacji graficznej

Niepotrzebne użycie dekoracji:� Kolory� Cienie� 3D� …

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

1. Kw 2. Kw 3. Kw 4. Kw

Wsch.

Zach.

Płn.to jest przykład bardzo złego wykresu !!

B.42Wojciech Murzyn Obrazowanie danych

Kolory

� nie ma naturalnej hierarchii kolorów

poza schematem mapowym:

� zazwyczaj do pokazania hierarchii lepiej służą odcienie szarości (lub innego, ale jednego koloru)

…

B.43Wojciech Murzyn Obrazowanie danych

Plan

� graficzne przedstawianie danych� dobre strony dobrych konwencji� gęstość informacji na wykresie� problemy w przekazywaniu informacji� dobre i złe zwyczaje w obrazowaniu danych

B.44Wojciech Murzyn Obrazowanie danych

Dobre zwyczaje (teksty w rysunkach)

� pełne słowa w opisach� słowa pisane od lewej do prawej� krótkie, zwięzłe, ale informacyjne komentarze do danych

� etykiety danych na wykresie, opisy razem z grafiką, najlepiej bez legendy

� czytelne, proste czcionki, bez udziwnień, bez wersalików

źródło: Edward R.Tufte: The Visual Display of Quantitative Information, Graphic Press, Cheshire, 2002

B.45Wojciech Murzyn Obrazowanie danych

Dobre zwyczaje (grafika w rysunkach)

� atrakcyjna grafika „prowokująca” do oglądania

� kolory, jeśli są używane, to w sposób umożliwiający ich rozróżnienie:� także w trudnych warunkach� także przez daltonistów� niezależnie od medium (wydruk, wyświetlanie na monitorze, na ekranie, …)

źródło: Edward R.Tufte: The Visual Display of Quantitative Information, Graphic Press, Cheshire, 2002

B.46Wojciech Murzyn Obrazowanie danych

Nie oszukuj!

Przykład…

B.47Wojciech Murzyn Obrazowanie danych

Piwo(przykład niejednoznaczności wykresu)

B.48Wojciech Murzyn Obrazowanie danych

tysiące

hektolitrów

Browar A Browar B Browar C

1

2

3

4

Produkcja piwaJeżeli ten wykres pokazuje wielkość produkcji piwa w

browarach A, B i C, …

B.49Wojciech Murzyn Obrazowanie danych

Browar A Browar B Browar C

tysiące

hektolitrów

Produkcja piwaTo jakie jednostki

powinny być na tym wykresie???

…to jakie jednostki powinny być na tym

wykresie???

B.50Wojciech Murzyn Obrazowanie danych

Browar A Browar B Browar C

tysiące

hektolitrów

1

2

3

4

Produkcja piwa

takie ???

B.51Wojciech Murzyn Obrazowanie danych

Browar A Browar B Browar C

tysiące

hektolitrów

1

4

9

16

Produkcja piwa

czy takie ???

B.52Wojciech Murzyn Obrazowanie danych

Browar A Browar B Browar C

tysiące

hektolitrów

1

8

27

64

Produkcja piwa

a może takie ???

B.53Wojciech Murzyn Obrazowanie danych

Browar A Browar B Browar C

tysiące

hektolitrów

?

?

?

?

Produkcja piwa

B.54Wojciech Murzyn Obrazowanie danych

Nie oszukuj…

� Patrz na swój wykres oczami odbiorcy = unikaj niejednoznaczności

� Nie stosuj celowo i unikaj przypadkowego użycia efektów powodujących fałszowanie informacji:� elementy wielowymiarowe� cieniowanie� kolory� efekt perspektywy� …

B.55Wojciech Murzyn Obrazowanie danych

Złe zwyczaje (teksty w rysunkach)

� skróty, kody, żargon, …� nienaturalny kierunek tekstu� interpretacja danych wymaga odwoływania się do tekstu

� tekst zbyt dekoracyjny� wersaliki (tylko duże litery)

źródło: Edward R.Tufte: The Visual Display of Quantitative Information, Graphic Press, Cheshire, 2002

B.56Wojciech Murzyn Obrazowanie danych

Złe zwyczaje (grafika w rysunkach)

� kodowanie kolorami, wzorami, cieniami, które wymaga ciągłego odwoływania się do legendy

� grafika odpustowa, kiczowata, przesadnie dekoracyjna (chartjunk)

� zbyt wiele kolorów� nieprzyjazne dla daltonistów zestawienia (np. czerwony-zielony)

źródło: Edward R.Tufte: The Visual Display of Quantitative Information, Graphic Press, Cheshire, 2002

B.57Wojciech Murzyn Obrazowanie danych

Dobra grafika statystyczna

� pokazuje dane� inspiruje czytelnika (widza) do analizy danych� nie zniekształca danych� pokazuje w sposób czytelny wiele informacji na małym obszarze

� nie odciąga uwagi od zawartości (treść jest ważniejsza niż technika)

� przekazuje duże zbiory danych w sposób spójny

B.58Wojciech Murzyn Obrazowanie danych

Dobra grafika statystyczna c.d.

� w naturalny sposób umożliwia porównywanie prezentowanych danych i poszukiwanie kontekstu

� pozwala na odkrywanie różnych poziomów szczegółowości danych(od ogólnego spojrzenia do dokładnej analizy)

� wiąże się w sposób klarowny z innymi opisami tej samej informacji – werbalnym, tabelarycznym (jeżeli zostały przedstawione)

B.59Wojciech Murzyn Obrazowanie danych

Podsumowanie

� przemawiaj obrazami� rysuj zamiast opisywać� pokazuj zależności, trendy tendencje

� nie przesadzaj ze szczegółami

� bądź pomysłowy…

Gdy chcemy pokazać piękno krajobrazu nie zmuszajmy do pamiętania wysokości szczytu.

Ludwik Hirszfeld