obrzędy noworoczne Żywiecczyzny
Post on 26-May-2015
278 Views
Preview:
TRANSCRIPT
„Obrzędy noworoczne na Żywiecczyźnie”.
Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka Filia w Żywcu.
W Pedagogicznej Bibliotece Wojewódzkiej Filia w Żywcu w dniach 9.01.2012 – 5.02.2012 r.
miała miejsce wystawa zatytułowana:„Obrzędy noworoczne na Żywiecczyźnie”.
Celem wystawy było zaprezentowanie zwyczajów kolędniczych związanych z okresem noworocznym pieczołowicie kultywowanym na
Żywiecczyźnie. Na wystawie zgromadzono oryginalne stroje przebierańców
noworocznych tzw. „Dziadów” oraz zaprezentowano archiwalne zdjęcia z
Żywieckich Godów, przedstawiające kolorowe korowody przebierańców. Przedstawiono
także
literaturę przedmiotu dostępną w zbiorach biblioteki.
Wystawa zbiegła się w czasie z
Żywieckimi Godami , które
organizowane są co roku na
terenie Żywiecczyzny od 1969 r.
Jest to jedna z najbardziej
oryginalnych imprez w
województwie śląskim, których
celem jest kontynuowanie
tradycji ludowych.
Postać „śmierci” i „diabła”autorstwa Tadeusza Bury ze Zwardonia.
Zbiór literatury dotyczącej obrzędów i zwyczajów Żywiecczyzny
Zdjęcia przedstawiające przebierańców noworocznych
Charakterystyka postaci występujących w tradycyjnych grupach kolędniczych „Dziady”:
Konie - bogato zdobione bibułą czapy , kolorowe tkaniny na ramach stylizujące gabaryty konia oraz drewniana rzeźbiona głowa konika z dzwonkami przymocowane do ramy.Pachołek - kierujący końmi.Macindula inaczej tez zwany sznurkorz - postać z maską i strojem złożonym z mnóstwem małych kolorowych skrawków tkaniny naszytych na siebie. Diabły - czerwony i czarny, bogato zdobione maski z rogami barana, atrybut widły.Śmierć - postać ubrana na biało z maską drewnianą i kosą w ręku.Kominiarz - z cylindrem na głowie, wymazany sadzą, jako atrybut posiadający małą drabinkę oraz wycior do komina .Żyd - postać z maską z długim cylindrem, obfitą brodą, ubrana w długi płaszcz trzymająca w ręku długą „loge” służącą do pomiaru posesji na której, „dziady” mają tańczyć, grać spektakl. Niedźwiedzie - postacie w baranich skórach z maskami przedstawiającymi łeb niedźwiedzia, często ciągnęły sanie lub inne przedmioty jak np.: kawał drewna. W grupach kolędniczych pojawiają się także postacie:Cygan i Cyganka , Młoda Panii, Dziekciorz. Obecnie grupy kolędnicze często dodają nowe
postacie np.: Fotograf, Policjant, Ksiądz
A oto wybrane przykłady przedstawicieli przebierańców noworocznych:
W każdej grupie kolędniczej występują dwa diabły, czerwony i czarny symbolizujące zło.
Diabeł czarny: postać ubrana w
kostium w kolorze czarnym w ręku widły i
ogon zakończony mosiężnym dzwonkiem.
Konie w wielkich kolorowych czapach i bajecznych tkaninach symbolizują siłę i witalność.
Para Żydów postacie występujące w każdej grupie przebierańców.
Grupa Dziekciorzy .
Niedźwiedzie w futrzanych strojachsymbolizujące siłę, obfitość i płodność.
Macindula (Sznurkorz)postać fantastyczna, obca etnicznie i kulturowo.
Śmierć symbol końca ale
też początku, nowej kategorii
życia, transformacji .
W prezentacji wykorzystano materiały: Fotografie z prywatnych zbiorów Tadeusza Bury, Piotra Gwizdonia.Skany z materiałów Regionalnego Ośrodku Kultury w Bielsku-Białej. Opracował: Grzegorz
Wiercigroch
top related