oczekiwania studentów wne pk w koszalinie względem ...jmf.wzr.pl/pim/2013_1_4_25.pdf · tów...
Post on 14-Jun-2020
1 Views
Preview:
TRANSCRIPT
Alina Oczachowska*
Oczekiwania studentów WNE PK w Koszalinie
względem przyszłego rynku pracy
Wstęp
Bezrobocie to jeden z podstawowych problemów społeczeństw
w gospodarce rynkowej. Osoby, które studiują i podnoszą swoje kwali-
fikacje nie są także pewne swego miejsca na rynku pracy. Nie wiadomo
jak dalece czują się przygotowane zawodowo, ile czasu i energii pragną
poświęcić na poszukiwania pracy i jakie trudności mogą spotkać w tym
działaniu. Jest to interesujące zagadnienie z punktu widzenia zarówno
polityków, socjologów, nauczycieli jak i samych zainteresowanych.
W badaniu podjęto próbę odpowiedzi na pytania dotyczące wyobrażeń
młodych ludzi co do swej przyszłej pracy, deklarowanej mobilności za-
wodowej i elastyczności postaw względem pracy. Problem bezrobocia
bezpośrednio nie dotyczy studentów studiujących stacjonarnie. Nie ma-
ją oni w większości doświadczeń związanych ze znajdowaniem jak
i utratą pracy, ale niewątpliwie powinni posiadać wiedzę na temat per-
spektyw zawodowych. Celem pracy jest przedstawienie opinii studen-
tów Wydziału Nauk Ekonomicznych Politechniki Koszalińskiej na temat
przyszłego rynku pracy oraz ich wiedzy na temat obecnego rynku pra-
cy. Zakłada się, iż powszechnie występuje lęk przed trudnościami z po-
szukiwaniem zatrudnienia. Starano się ustalić, na ile lęk ten jest przy-
czyną kształtowania się postawy elastyczności rozumianej jako chęć do
podnoszenia kwalifikacji oraz zgody na np. zmianę miejsca zamieszka-
nia. Celem badania było rozpoznanie jakie potrzeby występują na obec-
nym rynku pracy (poszukiwani specjaliści) według studentów WNE
oraz jak wyobrażają sobie oni swą zawodową przyszłość.
1. Problem bezrobocia Przeciwdziałanie bezrobociu polega między innymi na tworzeniu
nowych miejsc pracy, niedopuszczaniu do likwidacji miejsc istniejących,
dostosowywaniu systemu edukacyjnego do potrzeb rynku pracy, pod-
noszeniu (zmianie) kwalifikacji zawodowych. Wyróżnia się aktywne
* Dr, Zakład Marketingu i Usług, Wydział Nauk Ekonomicznych, Politechnika Koszaliń-
ska, allo40@wp.pl, 75-343 Koszalin, ul. Kwiatkowskiego 6E
Alina Oczachowska 384
formy przeciwdziałaniu bezrobociu tj. przekwalifikowanie, pomoc
w uruchomieniu działalności gospodarczej, roboty publiczne, prace in-
terwencyjne, oraz formy bierne – zasiłki, zapomogi wypłacane dla bez-
robotnych [Karwińska, 2001, s. 241]. Z raportów wynika, że w listopa-
dzie 2012 roku odnotowano wzrost liczby bezrobotnych i stopy bezro-
bocia zarówno w ujęciu rocznym jak i miesięcznym. Zwiększa się liczba
bezrobotnych nowo zarejestrowanych, jak i wyrejestrowanych z urzędu
pracy. W porównaniu z rokiem poprzednim zwiększyła się liczba osób
pozostających w rejestrze do dwunastu miesięcy od ukończenia nauki.
W końcu listopada 2012 roku do urzędów pracy zgłoszono mniej ofert
pracy niż w ubiegłych miesiącach. Liczba bezrobotnych zarejestrowa-
nych w urzędach pracy w Polsce pod koniec 2012 roku (listopad) wy-
niosła 20 058 tysięcy osób (w tym 10 078,2 tysiące kobiet) i była wyższa
niż w październiku o 63 tysiące osób (3,2%); w ujęciu rocznym wzrosło
o 143,2 tysiące. W analogicznym okresie 2011 roku zanotowano wzrost
o 47,4 tysięcy tj. o 2,5% [www.egospodarka.pl, dostęp dnia 27.12.2012].
W czasie kryzysu gospodarczego, wśród wielu innych niesprzyjają-
cych czynników, nastroje społeczeństwa znacznie pogarszają się. Jed-
nym z oczywistych objawów jest wzrost stopy bezrobocia. Mając na
uwadze uwarunkowania gospodarki kapitalistycznej, świadomość bez-
robocia mają przede wszystkim ludzie młodzi, gdyż to ich w najwięk-
szym stopniu ten problem dotyka. W ich przypadku także wybór przy-
szłego zawodu związany jest z chęcią zabezpieczenia przyszłości i moż-
liwością utrzymania siebie oraz rodziny. Umiejętne funkcjonowanie
w gospodarce rynkowej to nie tylko znalezienie sobie odpowiedniego
miejsca pracy, ale także wykształcenie odpowiedniej postawy względem
zmieniającego się rynku pracy. Wiadomo, że pracownicy mają określone
oczekiwania społeczne, a termin ten dotyczy formalnego sposobu na
określenie jakości życia zawodowego. Oczekiwania społeczne obejmują
ogólne pragnienia pracowników, a w szczególności ich aspiracje doty-
czące warunków pracy, wynagrodzenia oraz wyzwań związanych
z funkcją pełnioną w danej organizacji [Sutherland, Canwell, 2007,
s. 122]. Studenci też mają określone postawy i oczekiwania względem
rynku pracy, z drugiej strony ważne jest to, czy rozpoznali rynek pracy
na tyle dobrze aby móc na nim zaistnieć, czy analizowali swoje zasoby
pod kątem tego, co oni mogą oferować, jak dalece są elastyczni, chętni
do zmian czy całkowitego zaangażowania się w sprawy zawodowe. Ce-
lem badania było określenie jakie postawy w tym względzie prezentują
Oczekiwania studentów WNE PK w Koszalinie względem przyszłego… 385
studenci PK będący na trzecim roku studiów. Wybrano metodę groma-
dzenia danych – sondaż diagnostyczny, natomiast jako metodę doboru
próby posłużono się jedną z metod nielosowych – doborem przypad-
kowym. Przy czym zbadano wszystkich obecnych danego dnia studen-
tów studiów stacjonarnych, studiujących na piątym semestrze z kierun-
ków: zarządzanie, finanse i rachunkowość oraz ekonomia. W sumie 135
osób. Po wyeliminowaniu wadliwie wypełnionych ankiet, pozostało
121. Narzędziem badawczym był kwestionariusz wywiadu w formie
ankiety. W kwestionariuszu tym zawarto 12 pytań oprócz metryczki.
2. Rynek pracy dla młodych ekonomistów w świetle badań Z wstępnego rozpoznania problemu okazało się, że kwestia poszu-
kiwania pracy jest często omawiana wśród studentów i ich rodzin. Stu-
denci studiów stacjonarnych jednak zwykle koncentrują się na szukaniu
pracy tymczasowej, znalezieniu odpowiedniej pracy sezonowej, która
pozwala na dorobienie sobie do studenckiego budżetu.
Rok trzeci został wybrany ze względu na to, iż część studentów
kończy edukację na poziomie licencjata. Pytania zawarte w kwestiona-
riuszu dotyczą w większość opinii i oczekiwań względem przyszłego
życia zawodowego badanych osób. Dotykają zagadnień związanych
z postawami, oczekiwaniami i ocenami np. jak długo, ich zdaniem, będą
poszukiwać pracy. Nie sposób dziś zweryfikować czy poddana badaniu
grupa studentów zareaguje w przyszłości tak, jak zadeklarowała, jednak
można rozpoznać niektóre tendencje i zachowania, jakie może przeja-
wiać w przyszłości na rynku pracy. Jeszcze dwadzieścia parę lat temu,
osoby kończące studia z tytułem magistra miały pewność, że uzyskają
zatrudnienie. Oczywiście były zawody, które chętniej wybierano. Tra-
dycyjnie należały do nich: medycyna oraz prawo. Jednak należy zazna-
czyć, że wykształcenie wyższe było ,,przepustką” do uzyskania bardziej
atrakcyjnej pracy. Przekonanie, że wykształcenie w dalszym ciągu
zwiększa możliwość uzyskanie pożądanej pracy pozostało, natomiast
warunki zewnętrzne zmieniły się na tyle, że obecnie występuje część
osób wykształconych, które dotknęło bezrobocie i długo szukają za-
trudnienia.
W większości dotyczy to młodych kobiet dyskryminowanych ze
względu na możliwość założenia rodziny, posiadania dziecka i utraty
przez to tzw. dyspozycyjności. Występuje także, np. w miejscowościach
nadmorskich, sezonowość pracy i po sezonie bezrobocie prędzej dotyka
Alina Oczachowska 386
wykształcone kobiety niż mężczyzn z wykształceniem zawodowym czy
nawet podstawowym.
Nowe pokolenie konkuruje na trudnym rynku. Nie zawsze zdaje
sobie sprawę, że sam dyplom nie wystarczy; liczą się dwie zdobyte
i potwierdzone, a także zróżnicowane specjalności, znajomość języka
obcego, a najchętniej dwóch, mobilność rozumiana jako posiadanie
prawa jazdy i samochód, do tego dobra znajomość programów kompu-
terowych oraz wiele innych umiejętności, np. autopromocja, które nie są
wykształcane w toku studiów. Inną sprawą jest to, że pracodawcy
w swoich oczekiwaniach względem przyszłych pracowników, tracą
wszelką miarę i żądają rzeczy niemożliwych do wykazania dla absol-
wenta studiów. Żądania te zniechęcają, ale świadczą też o niefrasobli-
wości czy arogancji pracodawców, pragnących zatrudniać najlepszych
a jednocześnie oferujących im pracę opłacaną zbyt nisko by mogli się
z niej samodzielnie utrzymać. Studiującą młodzież nurtuje wiele spraw
związanych z przedsiębiorczością czy odpowiedzialnością. W systemie
ich wartości daje się zauważyć spadek znaczenia edukacji, która była
bardzo ceniona przez wcześniejsze pokolenie.
W związku z tym zadano pytanie, czy edukacja ma zakończyć się
na stopniu licencjata czy też na poziomie magisterskim. Większość, po-
nad 55% osób, zdecydowanie opowiedziała się za studiami magister-
skimi. W świadomości Polaków osoba mająca wyższe wykształcenie to
osoba posiadająca tytuł magistra. Co do reszty, część z nich z pewnością
będzie studiować wybrany kierunek na innych uczelniach, gdyż Wy-
dział Nauk Ekonomicznych w Koszalinie prowadzi tylko jedne studia
drugiego stopnia i jest to Ekonomia. Jednak kierunek Ekonomia rok-
rocznie traci na popularności, i jak dawniej wybierali go chętnie najlepsi
studenci, to teraz zajmuje trzecie miejsce, po Finansach i Rachunkowo-
ści oraz Zarządzaniu. Studenci prawdopodobnie będą szukać możliwo-
ści studiowania na studiach drugiego stopnia, poza rodzimą uczelnią.
Możliwe jest, że jeszcze się wahają i podejmą tą decyzję zaraz po uzy-
skaniu dyplomu licencjata, tak więc bardzo późno. Zakończenie eduka-
cji na pierwszym stopniu obniża konkurencyjność danych osób na ryn-
ku pracy. Studenci uważają, że po uzyskaniu dyplomu, będą poszuki-
wać pracy do pół roku; tak odpowiedziała ponad połowa badanych
(64%); 4% uważało, że w ciągu miesiąca, zaś 21% – w ciągu roku; mniej
optymistycznie (6%) zakładało, że znalezienie pracy zajmie absolwen-
towi dwa lata; 5% twierdziło, że powyżej dwóch lat.
Oczekiwania studentów WNE PK w Koszalinie względem przyszłego… 387
3. Praca a zmiana miejsca zamieszkania
Następna kwestia dotyczyła zakładanej mobilności absolwentów
w celu znalezienia pracy.
Tablica 1. Wybór krajów emigracji zarobkowej
Lp. Kraj Wybór w procentach
1 Niemcy 17
2 Wielka Brytania 28
3 Irlandia 3
4 USA 10
5 Obojętnie jaki kraj 20
6 Tylko Polska 22
Źródło: Opracowanie własne.
Potwierdziła się tendencja spadkowa zainteresowaniem USA oraz
Irlandią jako krajami docelowymi emigracji zarobkowej. W opcji nr 5 –
obojętnie, jaki kraj – 2% osób wskazało Norwegię jako kraj docelowy.
Najbardziej interesujące były wypowiedzi osób wybierających Polskę.
Większość z nich tłumaczyła, że nie mogłaby opuścić rodziny i przyja-
ciół, niektóre osoby podnosiły, że tutaj widzą większe szanse na rozwój
zawodowy, chcą pracować na rzecz Polaków i starać się zmniejszyć za-
cofanie gospodarcze kraju. Tylko 5% stwierdziło, że nie mogłoby roz-
mawiać w obcym języku. Przypuszcza się, że nieznajomość języków
obcych na poziomie komunikatywnym może hamować chęć wyjazdu za
granicę, nawet jeśli studenci nie deklarowali tego.
Inna kwestia dotyczy migracji wewnętrznych w kraju w poszuki-
waniu zatrudnienia. Wieś w ogóle nie była rozpatrywana jako miejsce
przyszłego zamieszkania oraz zatrudnienia; 16% zostałoby w domu
i spokojnie czekało na ofertę pracy, 22% chciałoby zostać w miejscu za-
mieszkania i tam otworzyć własny biznes. Jest to zdecydowanie więcej
niż w badaniu autorki z roku 2003, gdzie nawet spośród studentów tak
prestiżowej uczelni jak SGH chęć założenia swego ,,własnego biznesu”
zadeklarowało zaledwie 3-4% badanych.
Około 39% decydowałoby się przenieść do innego miasta w celu znale-
zienia pracy. Większość wybrało miasta ewentualnej migracji zarobko-
wej, inni ich nie podawali. Zebrane informacje umieszczono w tablicy 2.
Wiadomo, że znajomość wybranego miasta zależy od miejsca za-
mieszkania i oddalenia danej miejscowości oraz traktowania go jako
miejsca rozwojowego i oferującego więcej miejsc pracy. Trochę dziwi
Alina Oczachowska 388
fakt, że miastem mniej chętnie wybieranym do osiedlenia jest Warsza-
wa. Jednak Poznań, czyli stolica Wielkopolski uzyskał największą liczbę
wskazań (stopień bezrobocia na listopad 2012 wynosił poniżej 10%).
Tablica 2. Wybrane miasta – potencjalne miejsca pracy
Lp. Miasto Wybór w procentach
1 Trójmiasto 23
2 Poznań 24
3 Warszawa 12
4 Kraków 4
5 Wrocław 7
6 Szczecin 7
7 Katowice 2
8 Nie podano 21
Źródło: Opracowanie własne.
Zapytano studentów, jak wyobrażają sobie swoją przyszłą pensję.
Wszyscy odrzucili opcję poniżej 500 złotych( netto), a tyle może wynosić
stażowe lub wstępna płaca, (staż w zawodzie prawnika wygląda jak
terminowanie, czasem praktykant zobowiązany jest do zapłacenia pra-
codawcy za możliwość nauki zawodu). Pensję od 501 do 1000 złotych
wybrało 11% osób, najbardziej realna okazała się płaca w przedziale od
1001 do 1500 złotych wybrana przez 55% badanych; 29% wybrało praw-
dopodobną przyszłą pensję od 1501 do 2000 złotych, tylko 5% spodzie-
wa się pensji powyżej 2 tysięcy złotych. Interesujące byłoby dowiedzieć
się jaka jest dla indywidualnego studenta możliwa do zaakceptowania
najniższa pensja. Zależne to jest od wielu czynników: kondycji finanso-
wej danego absolwenta, determinacji w poszukiwaniu pracy, czasu
i wielu innych indywidualnych zdarzeń w jego życiu.
4.Praca a zmiana zawodu
Jaki zawód – według badanych – mógłby wykonywać absolwent
zaraz po uzyskaniu dyplomu? Można było wybrać więcej niż jeden za-
wód dlatego wyniki nie sumują się do 100%. Wyniki odpowiedzi na
powyższe pytanie przedstawia tablica 3.
Następnie zapytano czy istnieje szansa znalezienia pracy w tym
(wskazanym uprzednio) zawodzie w perspektywie kilku najbliższych
lat. Uzyskano następujące rezultaty: 51% badanych było zdania, że tak;
15% nie wiedziało czy jest to możliwe, natomiast aż 34% badanych uwa-
żało, że nie. Kategorią bardzo pojemną okazał się pracownik biurowy,
Oczekiwania studentów WNE PK w Koszalinie względem przyszłego… 389
do której też można byłoby zaliczyć np. księgową, z tym że w odczuciu
studentów była to osoba pracująca w biurze raczej na podrzędnych sta-
nowiskach. Wielu studentów chce pracować w administracji publicznej,
gdzie pragnie uzyskać awans zawodowy.
Tablica 3. Wybrane zawody możliwe do akceptacji przez studentów WNE PK
Lp. Zawód Wybór w procentach
1 księgowy 14
2 specjalista ds. finansowych 11
3 handlowiec 30
4 specjalista ds. marketingu 16
5 sprzedawca 55
6 urzędnik 29
7 pracownik biurowy 60
8 inny 11
Źródło: Opracowanie własne.
Kolejne zagadnienie wiązało się z gotowością zmiany swego zawo-
du i chęcią ewentualnego przekwalifikowania się. 76% odpowiedziało –
zdecydowanie tak, 5% – nie, a 19% nie wiedziało, czy byliby zdolni pod-
jąć taką decyzję. Co do tego, jaki zawód chcieliby wykonywać badani po
ukończeniu studiów, nie znajdując zatrudnienia w wyuczonym zawo-
dzie, badanie wykazało, że większość studentów nie potrafiła odpowie-
dzieć na to pytanie (35%). Padały najróżniejsze odpowiedzi – od zawo-
dów wymarzonych do rzemieślniczych czy zupełnie prostych, np. arty-
sta, gwiazda filmowa, kierowca rajdowy, policjant 6%, grafik kompute-
rowy 3%, nauczyciel 3%, kosmetyczka 3%, weterynarz 3%, żołnierz 2%,
strażak 2% itp.
Przypuszczać należy, że albo w istocie osoby te wybrały zawód
w jakim będą czuć się najlepiej albo, co jest bardziej prawdopodobne,
studenci ci nie mają sprecyzowanych zainteresowań, nie interesują się
rynkiem pracy czy w ogóle nie przemyśleli tych kwestii wbrew wcze-
śniejszym deklaracjom o interesowaniu się i omawianiu problemów
związanych z bezrobociem. Tezę tą potwierdzają uzyskane wyniki
w dalszej części badania pt: wiedza o obecnym rynku pracy. Zapytano
więc, jakie zawody są poszukiwane przez pracodawców na obecnym
rynku pracy. Według specjalistów zawody te to handlowiec – sprze-
dawca, specjaliści branży IT, czyli branża techniczna, inżynierowie
Alina Oczachowska 390
sprzedaży, specjaliści automatyki i mechatroniki [www.gospodarka.pl,
dostęp dnia 27.12.2012].
Tablica 4. Poszukiwani pracownicy na obecnym rynku pracy w opinii stu-
dentów WNE PK
Lp. Zawód Wybór w procentach
1 informatyk 59
2 inżynier 32
3 budowlaniec 30
4 specjalista różnych branż 17
5 lekarz 12
6 sprzedawca 11
7 księgowy 10
8 handlowiec 8
9 elektryk 8
10 prawnik 8
11 spawacz 7
12 mechanik 5
13 bankowiec 5
Źródło: Opracowanie własne.
Chociaż wybór informatyka i inżyniera w istocie się zgadza i są to
najczęściej poszukiwane zawody na rynku pracy, to już sprzedawca
oraz handlowiec uzyskali niewielką liczbę wskazań. Chociaż sami ba-
dani deklarowali możliwość zatrudnienia w zawodzie sprzedawcy, to
jednak uważają, że handlowcy i sprzedawcy nie są tak bardzo poszuki-
wani przez pracodawców. Trudno więc mówić tu o wyczuciu rynku; dla
niektórych są to ,,pobożne życzenia” np. „skoro studiuję finanse i ra-
chunkowość to na pewno znajdą się miejsca dla księgowych oraz ban-
kowców.” Wśród poszukiwanych zawodów wymieniano także geodetę,
nauczyciela, tłumacza, cieślę, farmaceutę, opiekunkę do dzieci, spawa-
cza, elektryka, szklarza.
5.Poziom bezrobocia w kraju i województwie według
studentów PK Jednym z zadań było zbadanie jaki, według studentów, mamy po-
ziom bezrobocia zarówno w kraju jak i województwie zachodniopomor-
skim. Główny Urząd Statystyczny podaje, że bezrobocie w kraju w roku
2012 wahało się od 12 do 13% w zależności od miesiąca z tendencją
Oczekiwania studentów WNE PK w Koszalinie względem przyszłego… 391
zwyżkową pod koniec roku. Natomiast w województwie zachodniopo-
morskim wynosiło 17%.
Tablica 5. Poziom bezrobocia w 2012 roku wg opinii studentów WNE PK
Bezrobocie w
Polsce w %
Odpowiedzi
(liczba wskazań %)
Bezrobocie w Woje-
wództwie Zachod-
niopomorskim w %
Odpowiedzi
(liczba wskazań
w %)
8 4 9 4
12 20 10 6
13 18 12 8
14 6 13 2
15 12 14 6
30 9 15 9
40 i więcej 5 17 4
Nie wiem 10 Nie wiem 14 Źródło: Opracowanie własne.
Należy dodać, że odnośnie poziomu bezrobocia w województwie
zachodniopomorskim opcję 20% bezrobocia wybrało 3%; 30% bezrobo-
cia wybrało 9% badanych, 40% i więcej wybrało 5%. Jak przy typowaniu
liczby bezrobotnych w Polsce studenci zbliżali się do rzeczywistych wy-
ników, tak już z określeniem stopnia bezrobocia w zachodniopomor-
skim był pewien kłopot, z tym że średnio wybierano przedział od 10%
do 20%, więc bardzo blisko danych, podawanych przez GUS. I tak
w kwestii przewidywania pogłębienia się kryzysu gospodarczego
w najbliższych dwóch latach studenci odpowiedzieli w 58%, że jest to
prawdopodobne, w 14 % że nie, a 28% nie miało zdania. Na pytanie
drążące: czy twoim zdaniem sytuacja na rynku pracy zmieni się w ciągu
najbliższych trzech lat? – za opcją: tak zmieni się pozytywnie (będzie
więcej miejsc pracy) opowiedziało się 15% badanych; opcję: tak, zmieni
się negatywnie (będzie trudniej znaleźć pracę) wybrało 55% badanych.
Brak zmian deklarowało 20%, a nie miało zdania na ten temat 10% ba-
danych. Tak więc ponad połowa badanych studentów uważa, że kryzys
ekonomiczny w najbliższych dwóch latach pogłębi się, co wpłynie bez-
pośrednio na pogorszenie się sytuacji na rynku pracy. Nie wszyscy ba-
dani deklarowali chęć kształcenia się na poziomie magisterskim co
oznacza, że kryzys ten dotknie ich już za pół roku i będzie to pierwszy
problem dorosłego życia, z którym będą musieli się zmierzyć. Te pesy-
mistyczne prognozy nie wyzwalają raczej ducha przedsiębiorczości,
chociaż ponad połowa zadeklarowała, że chce otworzyć swój własny
Alina Oczachowska 392
biznes. Nie tyle martwili się tym jak to zrobić i z jakich środków, tylko
jaki to rodzaj biznesu ma być. Jakąś wizję w tym temacie miało tylko
około 10% badanych, pomysły były raczej wtórne. Siedem procent zde-
cydowanie nie chciało otwierać własnej działalności gospodarczej; 41%
nie rozważało takiej możliwości do tej pory.
Wśród wielu cech koniecznych do wykonywania wybranej pracy
studenci wymienili około 30 cech. W większości podawali zestaw czte-
rech pożądanych cech.
Tablica 6. Wybrane cechy pracowników
Cecha Wartość wyrażona
procentowo
Cecha Wartość wyrażona
procentowo
Kreatywność 27 Pracowitość 11
Odpowiedzialność 24 Skrupulatność 9
Sumienność 24 Ambicja 8
Komunikatywność 23 Pewność siebie 8
Uczciwość 17 Inteligencja 7
Otwartość 15 Asertywność 6
Punktualność 11 Elastyczność 6
Dobre zorganizo-
wanie
11 Rzetelność 6
Źródło: Opracowanie własne.
I chociaż zestaw cech jest bardzo rozproszony to jednak niektóre
,,mity” upadły, a niektóre się powtórzyły. Zaledwie trzy procent wyróż-
niło cechę dyspozycyjność, którą do tej pory pożądali pracodawcy. Mo-
że zastąpiono ją zaangażowaniem bądź odpowiedzialnością, w każdym
razie cecha dyspozycyjność nie pojawiała się. Chociaż z badań wynikało,
że pracodawcy raczej wolą osoby lojalne niż kreatywne (z badań autorki
wśród studentów studiów niestacjonarnych) to jednak najczęściej wy-
mienianą była cecha kreatywność. Wydaje się, że nie tyle jest to cecha aż
tak poszukiwana co raczej kłopotliwa. Ludzie kreatywni trochę dener-
wują menedżerów – czasem trudno stwierdzić, czy rzeczywiście pracu-
ją, czy tylko się wygłupiają, a w dodatku wydają się być lekko nieokieł-
znani. Ludzie obejmujący kreatywne stanowiska wymagają ogromnej
elastyczności w zarządzaniu. Twórczym procesem rządzą emocje, nie
logika. Wynikiem jest często zachowanie, które wykracza poza to, co
inni mogą postrzegać jako konwencjonalne zachowanie biznesowe. Typ
kreatywny potrzebuje również odosobnienia, możliwości oddalenia się
od struktury reguł i nakazów przyzwoitego zachowania, aby zapewnić
Oczekiwania studentów WNE PK w Koszalinie względem przyszłego… 393
własnym pomysłom przestrzeń i czas na rozwój [Garry, Mc Clain, Ro-
maine, 2007, s. 122]. Prawie jedna trzecia badanych uważa, że na ich sta-
nowisku pracy będzie potrzebna kreatywność, ale jak dalece czują się te
osoby kreatywne trudno jest stwierdzić. Inne wybory wskazują na cechy
dobrego pracownika, który potrafi się podporządkować, jest rzetelny
uczciwy, sumienny, bardziej pracowity aniżeli inteligentny.
Zakończenie
Wyniki badań odzwierciedlają opinie studentów dotyczące trudne-
go rynku pracy. Oczywiście nie wyczerpano wszystkich aspektów zwią-
zanych z bezrobociem młodych ludzi. Starano się jedynie przedstawić
opinie przyszłych absolwentów studiów ekonomicznych na temat ryn-
ku pracy i ich postaw wzglądem bezrobocia. Z przeprowadzonego ba-
dania można wyprowadzić następujące wnioski:
1. Większość badanych (64%) spodziewa się, że będzie poszukiwała
pracy co najmniej pół roku, co świadczy o ich realistycznych ocze-
kiwaniach.
2. Około 80% studentów zdecydowałoby się na emigrację zarobkową,
szczególnie do krajów europejskich, co wskazuje na dużą mobilność
badanych.
3. Studenci uwzględniają także duże ośrodki w kraju (Trójmiasto, Po-
znań) jako miejsce ewentualnych przenosin, co świadczy o ich wie-
rze w rozwój przynajmniej niektórych obszarów Polski.
4. Studenci mają skromne (realistyczne) oczekiwania co do początko-
wego wynagrodzenia (od 1000 do 1500 zł netto miesięcznie), co
świadczyć może o ich zdolności do właściwej oceny zarówno sytu-
acji na rynku pracy jak i ich własnego potencjału.
5. Stosunkowo duża część badanych (ponad połowa) z optymizmem
patrzy na możliwość uzyskania pracy w wyuczonym zawodzie.
6. Młodzi ludzie wykazują, przynajmniej deklaratywnie, dużą przed-
siębiorczość, gdyż połowa badanych wyraża chęć rozpoczęcia dzia-
łalności na własny rachunek (w tym około 22% badanych chce otwo-
rzyć własny biznes w miejscu zamieszkania).
7. Studenci mają raczej przeciętną wiedzę na temat rynku pracy, czy to
ogólnopolskiego czy regionalnego. Nie zawsze orientują się w istot-
nych sprawach związanych z rynkiem pracy. Chociaż 55% deklaruje,
że mogłoby pracować w zawodzie sprzedawcy, to uważają, że za-
wód sprzedawcy nie jest poszukiwany na rynku pracy.
Alina Oczachowska 394
Literatura
1. Garry G., Mc Clain L., Romaine D.S. (2007), Zarządzanie ludźmi, Wyd.
Helion, Gliwice.
2. Karwińska A. (red.) (2006), Odkrywanie socjologii. Podręcznik dla eko-
nomistów, w: Teoretyczne i praktyczne aspekty przeciwdziałania bezrobo-
ciu w gminach, Ziomek A. (red.), część I – GWSG, Katowice, część II –
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
3. Sutherland J., Canwell D. (2007), Klucz do zarządzania zasobami ludz-
kimi. Najważniejsze teorie, pojęcia, postaci, Wydawnictwo Naukowe
PWN, Warszawa.
4. www.egospodarka.pl/89187,rynek-pracy-2012-podsumowanie, do-
stęp dnia 27.12.2012.
5. www.gospodarka.pl, dostęp dnia 27.12.2012.
Streszczenie
W artykule poruszane są kwestie wyobrażeń i oczekiwań studentów WNE
PK w Koszalinie względem przyszłego rynku pracy. Rynek opisywany jest jako
trudny, a znalezienie pracy w wyuczonym zawodzie jako możliwe, ale długo-
trwałe przedsięwzięcie. Zdecydowana część osób mogłaby przekwalifikować
się (76%), natomiast 50 % mogłaby otworzyć swój własny biznes. Możliwa jest
też emigracja zarobkowa (ponad 70%), albo zmiana miejsca zamieszkania
w kraju (dla około 40%).
Słowa kluczowe
bezrobocie, perspektywa pracy, zawód, emigracja
Expectations of the Students of the Faculty of Economic Sciences of
the University of Technology in Koszalin Concerning the Future La-
bour Market (Summary)
The touches on the questions of notions and expectations of the students of
the Faculty of Economic Sciences of the University of Technology in Koszalin
concerning the future labour market. The market is regarded by them as diffi-
cult and finding a position in accordance with skills obtained in school as al-
though possible yet long-lasting process. The definitive majority of them could
change their qualifications (76%) whereas 50% could start their own business.
Emigration to another country in search of employment is considered by over
70% and changing the living place in Poland by 40%.
Keywords
unemployment, employment prospect, profession, emigration
top related