opće - wordpress.com · razmnožavanje algi vegetativno sporulativno pomoću spora –specijalnih...

Opće odlike▪ Naziv alga potičeod lat. algae=morska

trava

• VEGETATIVNO TIJELO ALGI JE Talus(Talofite)

▪ Jednoćelijsko

▪ Kolonijalno

▪ Višećelijsko, kod nekih se razlikuje filoid, kauloid i rizoid

▪ Talus im je najčešće nitast, listast, korast ili žbunast

• najprimitivnije alge nemaju ćelijski zid

• neke imaju elastičan sloj pelikulu iličvrst omotač teku

• veliki broj algi ima ćelijski zid

Nitast Korast

Žbunast

listast

Vazdušnimjehur

Najsloženiji talus: izgrađen od rizoida,

kauloida i filoida

Kormoidan talus

▪ Pigmenti:

• Hlorofil a, b, c, d, e,• Karotenoidi ( karoteni i

ksantofili) - kod svih algi• Fikobilini (fikoeritrin i

fikocijanin) – sadrže ih crvene ineke vatrene alge

• Ishrana algi: autotrofna, miksotrofna i heterotrofna

• Mogu da žive kao plankton, bentos, na vlažnim terenimizvorima, drveću ...

• Neke alge žive u simbiozi sa gljivama, višim biljkama ili životinjama

Opće odlike

Rezervni materije:• skrob - Chlorophyta• paramilon - Euglenophyta• floridea skrob - Rhodophyta• laminarin- Phaeophyta• Kapljice ulja - Bacillariophyta

Razmnožavanje algi

Vegetativno

Sporulativno Pomoću spora – specijalnih ćelija za bespolno razmnožavanje

Kod jednoćelijskih – diobom ćelije

Kod kolonijalnih – raskidanjem kolonije

Kod višećelijskih – fragmentacijom talusa

PolnoPolnim ćelijama koje se spajaju –oplođenjem,

pri čemu nastaje zigot

Izogamija

Hetrogamija

Polne ćelije su iste veličine i oblika, pokretne su

OogamijaŽenske polne ćelije su veće i nepokretne, a

muške su manje i pokretne

Polne ćelije su pokretne; muške polne ćelije su manje od ženskih

Smjena generacija

• Pravilno smjenjivanje bespolnog i polnog razmnožavanja u životnom ciklusu alge

Sporofit (2n) bespolna generacija

spore (n)

Gametofit (n) polna generacija

gameti (n)zigot (2n)oplođenje

mejoza

Podjela algi:

➢ Prema građi i mnogobrojnim odlikama ,a prvenstveno prema boji alge se dijele na:

1. Crvene – Rhodophyta )2. Silikatne – kremenjašice (Bacillariophyta-

Diatomeae)3. Mrke – smeđe (Phaeophyta)4. Zelene - ( Chlorophyta)5. Zeleni bičaši (Euglenophyta)6. Svjetleći bičaši (Pyrrophyta)

• Talus: nitast, listast ili korast

• Ćelijski zid : od celuloze ili pektina

• Proizvod fotosinteze je –floridea skrob

• Razmnožavanje: vegetativno, sporulativno, polno i smjena generacija

• Značaj: za ishranu, za želatin (agar-agar),kapsula za lijekove i kao hranljiva podloga za uzgoj bakterija

Odjeljak: Crvene alge- morske i slatkovodne vrste

- jednostanične i višestanične vrste

-crveni fikoeritrin

-modri fikocijan

- zeleni klorofil a i d

- hromatska adaptacija (apsorpcija svijetla manjih talasnih dužina)

- srodne s cijanobakterijama

Pigmenti:

crvene boje - rodoplasti

- rezervna tvar je floridejski škrob (sličan glikogenu i škrobu)

Ima ih oko 4 000 vrsta❖ Predstavnici su: Batrachospermum ( u slatkim vodama)

Corallina i Lithotamnion - sadrže vapnenac- krečnjak

Koralina - u ćelijskom zidu ugrađen CaCO3

Litotamnion - taloženjem stvara litotamnijski krečnjak

Delesseria je žbunasta i naseljava

gotovo sva mora sjeverne Zemljine

polulopte

Iz talusa pojedinih crvenih algi dobija se agar agar

• Karakteristike:• morske višestanične vrste u hladnim i

umjereno toplim morima stvaraju podvodne šume

• smeđi: ksantofil i fukoksantin

• zeleni: kloroplasti klorofil a i c

Pigmenti :

zlatnosmeđe boje - feoplasti

- skladišne tvari: polisaharid laminarin, šećeru sličan manitol i ulje

- nikada ne sadrže škrob

- Specifična supstanca ćelijskog zida je algin (alginska kiselina)

Smjena generacije kod smeđih algi

• razmnožavanje: vegetativno, sporulativno, polno i smjena generacija

➢ morske šume od makrocistisau sjevernoameričkom pacifiku

➢ morska palma - ima šuplju

stabljiku

➢ većinu života živi izvan vode

uz Kalifornijsku obalu

Macrocystis spp.

Fucus virsoides – bračić

Sargassum vulgare

(obična bobičarka)

Po mrkoj algi Sargasum je dio Atlantskog okeana dobio ime Sargasko more

Razdio: BACILLARIOPHYTA - silikatne alge(kremenjašice ili dijatomeje)

• Jednoćelijske su i kolonijalne

• Ćelije obavijene silikatnim (SiO2- kremen) oklopom (teka)

• Teka (kutija) građena od epiteke (“poklopac”) i hipoteke (“kutija”)

• Na ljušturi sitni otvori , a kod nekih žlijeb – rafa (sistematska karakteristika)

• Kod slatkovodnih na ljušturi i šav (rafa)

• Pigmenti hlor. a i c , kao i kompleks dijatomin ( dijatomeje)

• Rezervna tvar kapljice ulja

• Žive kao plankton ili bentos

• Najbrojnije u vodama sjeverne polulopte

Alge kremenjačice• ljušture(teke) od SiO2

• epiteka (veća) i hipoteka (manja)• stvaraju dijatomejski sediment

Razmnožavaju se:

- Vegetativno (diobom ćelija)

- Kutija se dijeli na 2 dijela

- Svaka nova nadoknađuje hipoteku

- Nakon što hipoteka postane minimalna, razmnožavanje se natavlja spolno.

- spolno razmnožavanje auksosporama -nastaje nova stanica normalne veličine

Zbog stalnog smanjivanja jedinki koje od majke dobijaju hipoteku

problem se prevazilazi razmnožavanjem auksosporama

(gr.aukso-uvećavam)

Značaj i podjela:

- Značaj: u ishrani (bjelančevine,masti,vitamini)

- Za dobijanje kremena za upaljače i kao građevinski materijal (ljušture)

❑ Dijele se na:1. Centrophyceae (radijalna simertrija i

bez šava)2. Pennatophyceae (simertija bilateralna

i sa šavom)

valva radijalne simetrije

valva bilateralne simetrijeVažniji predstavnici

silikatnih algi (slika u udžbeniku str. 53)

Nastanak silikatnih stijena

Razdio: CHLOROPHYTA - Zelene alge

• Ima ih oko 10 000 vrsta

• 90% ih živi u slatkoj vodi

• U njima zastupljeni hlorofil a i b

• Rezervna tvar je skrob

• Ćelijski zid građen od celuloze

• Neke su vezane za podlogu

• Druge se kreću:

- pomoću bičeva(Hlamidomonas)

- sluzi (Closterium)

Closterium spChlamidomonas

- crveni - hematohrom

- fotosintezom nastaje škrobu staničnoj stijenci

celuloza

- zeleni pigment - klorofil a i b

- žutocrveni - ksantofil

Razmnožavanje:

• Vegetativno (diobom ćelija i dijelovima talusa)

• Bespolno (sporama)

• Polno(izogamijom, heterogamijom, konjugacijom)

KONJUGACIJA -prelazak gameta kroz kopulacijski kanal

Konjugacija kod spirogire

Prema građi talusa postoje:

Jednoćelijske zelene alge:

Closterium sp

Hlamidomonas -

kišna alga

Kolonijalne zelene alge

Chlamidomonas Scenedesmus spp. - kolonijalna algaVolvox spp.-

kolonijalna alga

Pandorina sp.

Zašto je Volvox značajan ?

• Kolonijalna alga ima i do 20 000 stanica

• Stvaraju kuglu promjera 0,5-1,5 mm

• Ispunjena sa sluzi

• Stanice povezane plazmodezmijima

• Stanice imaju različite funkcije (fotosinteza, razmnožavanje i kretanje)

plazmodezmiji -

protoplazmatski most

Višećelijske zelene alge:

Cladophora spp. - višećelijski, končast,

razgranat talus

Moska salata ( Ulva sp.)

Halimeda

Kaulerpa

- porijeklom je iz Karipskog mora i Indijskog oceana

- u Sredozemlju se pojavljuje 1984. godine kod Monaka i od tada se širi Sredozemljem

- ima razgranat puzajuć talus

- agresivna vrsta koja ugrožava rast autohtonim jadranskim vrstama

Značaj zelenih algi

- Obogaćuju vodu kiseonikom

- Proizvode velike količine organskih materija

- Formiraju fitoplankton koji je izvor hrane primarnih potrošača

- Krupnije alge sakupljene sa obala mora, koriste se u:

- Ljudskoj ishrani

- Ishrani domaćih životinja

- Đubrenju zemljišta

- U farmaceutskoj industriji

- u prehrambenoj industriji

- U različitim naučnim istraživanjima

Alge bičaši

Razdeo: Euglene - EUGLENOPHYTA

• To su zeleni bičaši (kreću se pomoću 2 biča)

• Žive uglavnom u malim stajaćim, toplim slatkim vod.

• Nemaju ćelijski zid već pelikulu

• Posjeduje hlorofil a i b (preovladavaju)kao i karotene i ksantofil

• Produkt fotosinteze je paramilum (sličan skrobu)

• Imaju očnu pjegu – stigmu

• Posjeduju kontraktilnu vakuolu (životinjska osobina)

• Pored autotrofnih postoje i heterotrofni

• Razmnožavaju se vegetativno (uzdužnom diobom)

• Prestavnik: zelena euglena -Euglena viridis

Razdio : Pyrrhophyta - svjetleći bičaši

• Zovu ih još i vatrene alge

• Svjetlucaju u tami

• Žive u slanim i slatkim vodama (tropskim morima)

• Ćelijski zid sličan ljušturi

• Posjeduju: hlorofil a i c , a preovladavaju karoteni i ksantofil

• Produkti fotosinteze: skrob i ulje

• Razmnožavanje- vegetativno

• Crvena plima (prenamnožene vatrene alge koje svjetlucaju i luče otrov)

BIOLUMENISCENCIJA - sposobnost stvaranja svjetlosti

Pyrrhophyta - svjetleći bičaši“Crvena plima”