origjina e problemit. - nikolakoperniku.edu.al · fizike të saj si tallje, kërcënime, fjalë...

Origjina e problemit.

Dhuna në familje

është një problem

global dhe prek të

gjitha shtresat e

popullsisë, të rinj

dhe të moshuar, të

arsimuar apo

analfabetë, të

martuar apo beqarë,

prek cdo kombësi,

klasë, race, apo

grup etnik. Në

shoqërinë tonë ky

fenomen është

shumë shqetësues.

Motivet dhe faktoret qe ndikojne tek dhuna ne familje % problemet mendore 10%

xhelozia 27%

mosmarrveshje te castit 24%

abuzime te alkolit dhe drogave 18%

te tjera 29%

1.Për edukimin e fëmijëve.

Mjaft fakte provojne se ne familjen shqiptare te diteve tona ,femijet rralle u nenshtrohen formave te ndryshme te dhunes se prinderve te tyre se paku deri ne fund te moshes se adoleshences .Te dhenat qe jane marre nga anketimet pohojne se ndaj femijeve te tyre ushtrohet dhune jo vetem nga babai,po edhe nga nena,si ne familjet shqiptare rurale,ashtu dhe ne ato qytetare.Madje si baballaret edhe nenat jane pothuaj njelloj te dhunshem ndaj femijeve te tyre.Nenat ushtrojne me shume dhune ndaj vajzave, duke e justifikuar kete me mundesite se dhuna eshte e domosdoshme si mjet detyrimi qe vajzat te mos marrin rruge te keqe.Edhe me djemte ndodh e njejta gje, por kjo deri ne nje moshe te caktuar pasi ato rriten dhe i marrin parasysh vete pasojat e veprimeve te tyre.

2. Divorcet, shkaqe xhelozie

Shumë akte të dhunës behen nga ana e meshkujve janë një shenjë e dobësisë, pasigurisë, xhelozise dhe mungesës së vlerësimit për veten, të kombinuara me një kapacitet për dominim verbal ose fizik dhe një ndjenjë se ata duhet të jenë superiorë dhe të kontrollojnë gjithçka

Ato qe i perjetojne me shume jane vete femijet te cilet mund te jene te pranishem gjate ushtrimit te dhunes dhe kjo mund te jete e demshme per te ardhmen e tij. Pikerisht ketu nis gjithçka. Ne te ardhmen e dhe ai do te veproje ne te njejten menyre si prinderit e tij dikur.

Te rritur ne nje ambient ku babai fyen dhe rreh nenen ne syte e fëmijëve eshte nje keqedukim qe percillet dhe tek brezat per fat te keq.

Nje motiv tjeter teper I hasur eshte xhelozia mjafte te dhunuara shprehen se

keqtrajtohen nga burrat per shkak te xhelozise dhe ne rastet me te shumta

xhelozia eshte e pa motivuar dhe lidhet me shume me friken se grate e tyre

do ti braktisin nje dite , frika e te mbeturit vetem I shtyne keto persona qe te

ushtrojne dhune mbi bashkeshortet e tyre,presion psikologjik dhe ne rastet

me vulgare viktima mbahet e mbyllur ne shtepi ne menyre qe te mos kete

kontakt me persona te tjere. Duke shkelur keshtu nje nga te drejtat primare

te individit �LIRINE�.

SI pasoje e xhelozise se tepruar ,mos shkollimit ,si dhe gjendjes se keqe

ekonomike shume individ I dorzohen alkolit dhe drogave per te gjetur

�prehje� por qe nga ana tjeter terrorri i bashkeshortes dhe i anetareve te

tjere te familjes shtohet dita-dites aq sa frika dhe makthi behet shoku i

ngusht i tyre gje qe jo shume vone do na coje ne deme te pariparueshme

psikologjike.

3.Mentaliteti

a)Kanuni eshte nje nga elementet qe perkrah diskriminimin e grave,por jo i vetmi.Mjafton te kemi parasysh qe ne jug te Shqiperise nuk kishin zbatim te kanunit e megjithate dhuna ne familje ekzistonte dhe do te vazhdoje te ekzistoje.Dhuna ne familje eshte nje element mjaft I rendomte qe prek te gjithe anetaret e saj dhe ndikon tek ta ne menyra mjaft te ndryshme.Problemi i rrahjes dhe dhunes qe ushtrohet te grate nga burrat e tyre vjen si pasoje e disa fenomeneve te tjera.

b) Mentaliteti mjaft i varfer i burrave dhe shoqerive te cilet e shohin gruan si nje object qe merr fryme dhe qe detyra e saj eshte te kujdeset per femijet dhe anetaret e tjere te familjes,gjithashtu duhet per te sjelle ne bote femijet.

Zenkat e pafajshme, te cilat ne pamje te pare mund te duken te pademshme, mund te shnderrohen ne akte te papelqyra nga asnje indidit, shnderrohen ne dhune.Ne shoqerine tone ka dhune dhe shkaqet qe çojne ne perdorimin e saj jane nga me te ndryshmet.Nga ato me banale e deri tek me seriozet.Deshira per qene si dikush tjeter, per te arritur me te miren, ate qe deshiron duhet ta fitosh patjeter, zenkat midis djemve per vajza,xhelozi midis te rinjve,per tradheti etj. Problemet ne familje sigurisht reflektojne dhe ne shoqeri.

Shoqëria jonë është e dhunshme, se në familje ka dhunë, se po rritim fëmijë të dhunshëm. Nuk lindin të dhunshëm..., por bëhen të tillë. Fëmijët e familjeve ku ka dhunë, vuajnë më shumë nga probleme të sjelljes dhe janë më pak të aftë për të vepruar në shoqëri, në krahasim me fëmijët që vijnë nga familje ku nuk ka dhunë. Një studim kanadez tregon se, nëse fëmija është i pranishëm në konfliktet e prindërve, ku përdoret dhuna si mjet për zgjidhjen e tyre, "ka shumë gjasa të parashikohet se edhe ai vetë do të bëjë krime kundër personit kur të rritet, si sulme ndaj personit, përpjekje për përdhunim, përpjekje për vrasje, rrëmbime dhe vrasje". Edhe një përqindje e lartë e fëmijëve të rrugës, janë rrjedhojë e dhunës në familje. Origjina e dhunës i ka rrënjët në strukturën shoqërore dhe në një tërësi të ndërlikuar vlerash, traditash, zakonesh dhe besimesh që lidhen me të. Dhuna është shkak i një personaliteti agresiv.

Gratë dhe fëmijët të ekspozuar

ndaj dhunës. Ky pohim ka nje origjine te larget,te mentaliteti,burri

qendron ne krye te familjes dhe gruaja trajtohej si skllave se bashku me femijet, te cilet ishin nderkohe me te demtuarit nga kjo situate.

Por kjo nuk eshte lene pas as ne keto kohe moderne qe po jetojme.Ende vazhdon dhuna e ushtruar ndaj gruas dhe femijeve.

Dhuna fizike fillon nga një shpullë e deri tek goditja me armë. Shumë gra jetojnë me frikë jo vetëm për jetën e tyre por edhe për jetën e fëmijëve dhe familjes së tyre. Përvoja e grave të dhunuara seksualisht vërteton se dhuna bëhet e vazhdueshme dhe varion nga forma jo fizike të saj si tallje, kërcënime, fjalë poshtëruese dhe presion për t’i detyruar të kryejnë seks pa dëshirën e tyre, e deri në rrahje dhe përdhunim.

Tek fëmijët krijohen shumë probleme emocionale, njohëse dhe të sjelljes. Nënat e tyre dëshmojnë se ata kanë rezultate të këqia në mësime, janë të turpshëm, shmangin kontaktet shoqërore, kanëndjenjën e fajit, janë të acaruar dhe me sjellje agresive.

Dhuna eshte e pranishme ne

familjet shqiptare duke u kthyer

ne nje fenomen problematik

per gjithe shoqerine. Te dhenat

tregojne se nje ne tre gra ne

vendin tone dhunohet ne

familje. E ndersa flitet vetem

per dhunen ndaj grave, e cila

ushtrohet nga burrat, ne fakt,

ka edhe nga keta te fundit qe

ankohen per dhunen ndaj

gjinise se tyre.

Per dhunen nuk ka moshe.

Te gjithe jane te

ekspozuar ndaj

saj.

Është shumë e rëndësishme të njihet nga të gjithë mësuesit dhe sidomos nga psikologët se pjesërisht dhuna ka origjinë gjenetike.Nga studimet rezulton se njerëzit e dhunshëm kanë defekte gjenetike dmth të lindura.Ekziston një lidhje midis sjelljeve të dhunshme dhe përbërësve kimikë të trurit.

Faktorë psikologjikë: stresi, depresioni, sëmundjet mendore, prejardhje nga familje të dhunshme, faktorët individualë të personalitetit si, temperamenti, dëshira për të qenë i fuqishëm, kurioziteti për të ushtruar dhunë etj.

Pëbejne problem serioz per shoqerine dhe sigurisht shoqeria ndihet e kercenuar pasi shpesh bien pre e dhunes qe ato ushtrojne

Pedofilia

Sindroma e Lolitës. Pedofilia eshte nje semundje . Nje person qe ka kaluar 16 vjec, qe eshte pese vjet

me i madh se viktima dhe qe kryen maredhenie seksuale me femijet para pubertetit, quhet pedofil. Ne fakt pedofilia shprehet tek njerezit qe e kane kaluar adoleshencen.

Ky fenomen po perhapet gjithnje e me shume ne kete shoqeri duke perbere nje kercenim per femijet. Femijet, pjesa me e brishte dhe me e paster e njeriut,sot po cenohen nga kafsheria me e eger seksuale pedofilia.

Ata ushtrojne mbi femijet si dhune psikologjike ashtu edhe fizike.

Nga ana tjetër dhuna ka edhe origjinë

sociale.Është vërtetuar se në shfaqjen e dhunës

luan rol niveli i ulët ekonomik,kulturor dhe

arsimor i një individi,apo grupi.

Faktorë socialë: alkooli, droga, prostitucioni,

pabarazia e gruas me burrin, programe me

karakter joshoqëror që transmetohen nga

mediat, ku një rol negativ dhe shumë të

dëmshëm luajnë filmat me vrasje (me killera).

Dhuna e filmave merret si model për reagimet e

mëvonshme personale dhe njeriu modelohet për

t'u sjellë në mënyrë agresive.

Faktorë ekonomikë: varfëria,

veçanërisht në zonat rurale e të

izoluara nga pjesët e tjera të territorit.

Shumë fëmijë e kanë braktisur

shkollën për shkaqe ekonomike.

Gjithashtu, një pjesë e tyre, nga

komuniteti rom apo nga familjet që

kanë ardhur në metropolin Tiranë-

Durrës, apo kanë zbritur nga zonat

malore në qytete, nuk gjejnë mjedisin

e përshtatshëm social dhe ekonomik

për të zhvilluar personalitetin e tyre,

për shkak edhe të kushteve të rënda

ekonomike.

Shume persona personat

vuajne per shkak te fese apo

politikes fetare. Eshte vertet nje

gje e tmerrshme te shohesh

njerez qe rrihen brutalisht apo

vriten apo therren ka edhe gra

qe digjen apo edhe rrihen

keqas. Nuk eshte mire qe te

mbrohen keto veprime qe per

Perendine apo Allahun jane te

paligjshme, Dhe keta njerez qe

vetequhen fetar do te marrin

denimin e merituar nga

Perendia dhe jo nga njeriu.

Askush nuk ka te drejte te

ushtroje dhune mbi tjetrin qofte

edhe per te ndryshuar fene.

Disa qindra njerëz besohet se kanë vdekur si pasojë e dhunës mes grupeve fetare në Nigeri. Dhjetra kufoma, mes të cilëve dhe gra e fëmijë, u varrosën të hënën pranë qytetit Xhos. Banorët e krishterë kanë akuzuar myslimanët se kanë rrethuar lagjjet e tyre dhe kanë kryer masakër. Sulmet duket se janë përgjigje për reprezaljet e janarit, që gjithashtu lanë qindra të vdekur.

Nje djale 18 vjeçar i masakruar.

Dhunës,pavarësisht

arsyes.

Fund