osmanlilarda yönetim

MERKEZİ YÖNETİM

Osmanlı Devletinde merkezi yönetimin merkezinde

saray yer alır.

Saray üç temel bölüme ayrılır.

Bu bölümler

Birun

Enderun

Harem

BİRUN

Sarayın dış bölümüdür.

Yeniçeri ağası bu bölümde yer alır.

Devlet işlerinin görüşüldüğü kısımdır.

Padişahın resmi hayatı burda geçer.

Birun babussade kapısı ile enderuna bağlanırdı.

ENDERUN

Sarayın iç bölümüdür.

Padişahın güvenilir hizmetkarları bu bölümdeydi.

Büyük oda, küçük oda, seferli odası, doğancılar odası,

kiler odası, hazine odası has oda olmak üzere yedi

odadan oluşurdu.

Devletin ihtiyaç duyduğu devlet adamları bu bölümde

yetiştirildi.

HAREM

Hükümdar ve ailesinin bulunduğu bölümdür.

Saray kadınları burda eğitim öğretim görürlerdi.

Harem ağası haremin yöneticisiydi.

DİVAN-I HÜMAYUN

Osmanlı devletinde divan örgütü Orhan Bey

döneminde kuruldu.

Fatih döneminde divanda önemli değişiklikler yapıldı.

Fatihe kadar divana padişahlar başkanlık yapıyordu.

Fatih divana padişahların başkanlık etme usulüne son

verdi.

DİVAN-I HÜMAYUN

Fatihten itibaren divana vezir azamlar başkanlık

etmeye başladı.

Divan danışma organı şeklindeydi.

DİVAN-I HÜMAYUN

Padişaha ait olan yasama, yürütme ve yargı

görevlerini divanı hümayunda kullanan görevliler vardı.

Bu görevliler şu şekilde sayılabilir.

Seyfiye ( Askeri-Yönetim)

İlmiye ( Din, Eğitim Hukuk )

Kalemiye ( Sivil bürokrasi)

SEYFİYE

Yönetim ve askerlik işlerinden sorumlu sınıftır.

Veziriazam, vezirler ve kaptanı derya divandaki

temsilcileridir.

İLMİYE

Eğitim öğretim, hukuk, adalet işleri ile ilgilenen

sınıftır.

Devleti denetleme ve fetva verme görevleri de vardır.

Divandaki temsilcileri kazaskerler ve şeyhülislamdır.

KALEMİYE

Mali ve idari işlerin yönetilmesinden sorumlu olan

sınıftır.

Divandaki temsilcileri defterdarlar ve nişancıdır.

Devlet içindeki yazışmalar hazine ile ilgili işler alakalı

kayıtların tutulması kalemiye tarafından yapılırdı.

TAŞRA VE EYALET SİSTEMİ

Osmanlı Devletinde merkez olarak İstanbul kabul

edilir. İstanbul dışındaki tüm bölgelere taşra adı

verilirdi.

Taşra teşkilatının temelini tımar sistemi oluşturur.

TAŞRA VE EYALET SİSTEMİ

Osmanlı Devletinin taşra idaresi köy, kaza, sancak

eyalet şeklinde teşkilatlanmıştır.

KÖY

KAZA

SANCAK

EYALET

TAŞRA VE EYALET SİSTEMİ

Köylerde > yönetici köy kethüdası

Güvenlik işlerinden sorumlu > Yiğit Başı

Adaletin sağlanmasından sorunlu> Naip

Kazalarda ---- yönetim----- kadı

Güvenlik --- subaşı

TAŞRA VE EYALET SİSTEMİ

Osmanlı devletinde kadılar askerlik dışındaki tüm

işlerden sorumluydu.

Belediye ve adliye işleri,devlet merkezi ile irtbat işleri

ile kadı ilgilenirdi.

KADI

TAŞRA VE EYALET SİSTEMİ

Sancaklarda yönetim sancak beyi tarafından idare

edilirdi.

Sancakbeyi sancağındaki tımar ve zeamet

sahiplerinin komutanıdır.

Emrindeki askerlerle savaş zamanı orduya katılır.

Ayrıca sancakların adaletini ve asayişini temin

etmekle de görevliydi.

SANCAK

TAŞRA VE EYALET SİSTEMİ

Sancakların birleşmesi ile eyaletler oluşur.

Eyaletler beylerbeyi tarafından yönetilir.

Beylerbeyi hükümdarın temsilcidir.

Eyaletlerde adli ve hukuki işler subaşı tarafından

yürütülürdü.

EYALET

TAŞRA VE EYALET SİSTEMİ

Eyaletlerde bunlar dışında da yöneticiler vardır.

MUHTESİP: Esnafı denetleyen görevli.

KAPTAN EMİRİ: pazarlara gelen ürünlerin tartılması

adaletli dağıtılması işlerini yürütür.

GÜMRÜK VE BAC EMİRLERİ: Ticarethane zanaat ve

ticaret faaliyetlerinde bulunan kişilerrden vergi

toplamakla görevliydiler.

EYALET

TAŞRA VE EYALET SİSTEMİ

Eyaletler gelirlerine göre 3’ e ayrılırdı.

Salyaneli Eyaletler

Tımar sisteminin uygulanmadığı eyaletlerdir.

Bu eyaletlerden elde edilen gelirler doğrudan

merkeze aktarılırdı.

Toplanan gelirlerin bir bölümüyle eyaletlerdeki

görevlerin maaşları ödenirdi.

EYALET

TAŞRA VE EYALET SİSTEMİ

Salyanesiz ( Yıllıksız ) Eyaletler

Tımar sisteminin uygulandığı eyaletlerdir.

Burdaki topraklar has, zeamet ve tımarlara ayrılmıştı.

Rumeli, Budin, Bosna, Anadolu, Karaman, Sivas, Bağd

at, Erzurum

EYALET

TAŞRA VE EYALET SİSTEMİ

Özel Yönetimli Eyaletler

İç içlerinde serbest dış işlerinde Osmanlı Devletine

bağlı eyaletlerdir.

Yöneticileri padişah tarafından seçilirdi.

Eflak ve boğdan devlete asker ve vergi verirlerdi.

EYALET

TAŞRA VE EYALET SİSTEMİ

Hicaz ayrıcalıklı bir eyaletli. Devlete vergi de asker de

vermezdi.

Kırımdan ise vergi alınmaz gerekli görüldüğünde

asker alınırdı.

EYALET