over discriminatie in politie-eenheid amsterdam in 2016 · 2017. 5. 16. · nationale politie en...
Post on 30-Sep-2020
0 Views
Preview:
TRANSCRIPT
Monitor discriminatie
Over discriminatie in politie-eenheid Amsterdam in 2016
Mei 2017
1 Monitor discriminatie 2016 over de politie-eenheid Amsterdam
COLOFON
Tekst
Auteur: Fleur Poot
Eindredactie: Lucienne Gena, Michael Zwart
Uitgave
Meldpunt Discriminatie Regio Amsterdam (MDRA)
Mei 2017
Dit is een gezamenlijke uitgave van de politie-eenheid Amsterdam en antidiscriminatievoorziening (ADV) Meldpunt
Discriminatie Regio Amsterdam (MDRA), die hierin hun discriminatiecijfers op eenheidsniveau publiceren. De
Nationale Politie en het College voor de Rechten van de Mens hebben voor deze uitgave gegevens beschikbaar
gesteld.
De Monitor Discriminatie 2016 in de politie-eenheid Amsterdam verschijnt gelijktijdig met rapporten over zeven
andere regionale politie-eenheden en het landelijke rapport Discriminatiecijfers in 2016. Met deze publicaties is een
stap gezet in de uniformering van rapportages over discriminatieregistraties, in afstemming met het Ministerie van
Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en de Nationale Politie. Het landelijk rapport Discriminatiecijfers 2016 en
alle rapporten op eenheidsniveau zijn te vinden op de website van de Landelijke Vereniging tegen Discriminatie
(LVtD): www.discriminatie.nl.
2 Monitor discriminatie 2016 over de politie-eenheid Amsterdam
Inhoudsopgave
COLOFON .............................................................................................................. 1
INLEIDING .............................................................................................................. 3
HOOFDSTUK 1. Omvang discriminatie .......................................................................... 4
HOOFDSTUK 2. Anti-Zwart racisme ............................................................................. 7
HOOFDSTUK 3. Discriminatie op grond van islam .......................................................... 11
HOOFDSTUK 4. Discriminatie op grond van seksuele gerichtheid ...................................... 13
HOOFDSTUK 5. Aandacht voor de lokale situatie .......................................................... 15
CONCLUSIES ......................................................................................................... 18
BIJLAGE 1. Toelichting op gebruikte bronnen en gegevens in dit rapport ........................... 19
BIJLAGE 2. De tabellen ........................................................................................... 22
3 Monitor discriminatie 2016 over de politie-eenheid Amsterdam
INLEIDING
Deze monitor geeft een beeld van de omvang van discriminatie in de politie-eenheid Amsterdam.
Voor dit rapport heeft Antidiscriminatievoorziening (ADV) Amsterdam (Meldpunt Discriminatie Regio Amsterdam,
MDRA) de beschikbare data in 2016 over discriminatie in politie-eenheid Amsterdam verzameld: cijfers van
meldingen bij het MDRA, discriminatie-incidenten die de politie heeft geregistreerd en via de nationale politie zijn
aangeleverd en de verzoeken om een oordeel bij het College voor de Rechten van de Mens (CRM).
Al die cijfers bij elkaar geven een indruk van de omvang en de aard van discriminatie en van de plekken waar het
voorkomt. Er wordt dit jaar een vergelijking gemaakt met het jaar 2015.
Discriminatie is niet altijd zichtbaar, wordt niet altijd herkend én in de meeste gevallen niet gemeld. Daarom is
aanvullend onderzoek onder burgers belangrijk. De gemeente Amsterdam doet om de twee jaar onderzoek naar
discriminatie onder inwoners. Dit completeert het beeld van discriminatie en ongelijke behandeling. In 2016 werden
hiernaast straatinterviews afgenomen waarin respondenten werd gevraagd naar hun ervaring met discriminatie.
Deze monitor biedt informatie aan lokale bestuurders en de veiligheidsdriehoek Burgemeester-Eenheidsleiding-
Openbaar Ministerie (OM) en iedereen die geïnteresseerd is in het onderwerp discriminatie en op welke wijze dit
speelt in de politie-eenheid Amsterdam. Mogelijk geven de cijfers en aanvullende gegevens niet op alle vragen een
antwoord. Wel maken zij duidelijk waarover wellicht nadere vragen gesteld moeten worden. Het rapport is bedoeld
als onderlegger voor het maken van beleid. Het rapport eindigt met enkele concrete aanknopingspunten voor
bestuurders.
De politie-eenheid Amsterdam heeft haar medewerking verleend aan het rapport en heeft meegelezen tijdens de
voorbereidingen. De zaaksoverzichten zoals deze maandelijks worden aangeleverd door de politie zijn niet gebruikt
in deze rapportage, er is gebruik gemaakt van discriminatiecijfers zoals aangeleverd door de nationale politie. Het
College voor de Rechten van de Mens (CRM) heeft de cijfers aangeleverd over deze regio over het jaar 2016.
In acht van de tien Nederlandse politie-eenheden zijn regionale rapportages over 2016 opgesteld.
Leeswijzer
In het rapport zijn veel cijfers te vinden: in de tekst en in grafieken. De cijfers die zijn aangeleverd door de Nationale
Politie, het CRM en het MDRA zijn terug te vinden in de tabellen in bijlage 2. Verder wordt in deze monitor
gebruikgemaakt van cijfers uit diverse lokale en landelijke onderzoeken en rapporten. Welke rapporten dit zijn is te
vinden in de voetnoten. Bijlage 1 geeft informatie over de aard van de cijfers en de manier waarop die verzameld
zijn.
Het eerste hoofdstuk geeft informatie over het totaal aantal meldingen bij de verschillende organisaties die data
hebben aangeleverd. Voor de volgende hoofdstukken is gekozen voor een thematische benadering. In hoofdstuk 2
staat anti-zwart racisme centraal, in hoofdstuk 3 is dat moslimdiscriminatie en tot slot in hoofdstuk 4 discriminatie
op grond van seksuele gerichtheid. We gaan nader in op de discriminatiegrond en de wijze van discriminatie en
beschrijven de meest opvallende en belangrijke bevindingen. In hoofdstuk 5 kijken we hoe de hoofdstad en
omliggende gemeenten zich tot elkaar verhouden. Wat weten we over discriminatie in de afzonderlijke gemeenten?
De conclusies staan in het laatste hoofdstuk.
4 Monitor discriminatie 2016 over de politie-eenheid Amsterdam
HOOFDSTUK 1. Omvang discriminatie
Dit hoofdstuk geeft een beeld van het totaal aantal registraties van discriminatie in de politie-eenheid Amsterdam,
uitgesplitst naar de verschillende bronnen.
In 2016 zijn bij MDRA 801 discriminatieklachten ingediend, in behandeling genomen en geregistreerd. Daar kwamen
via eigen screening nog 20 discriminerende zaken bij. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het screenen van vacatures op
verboden leeftijdsonderscheid waarop wij een reactie gaven, of berichten uit de media waarop wij reageerden.
De politie registreerde in 2016 485 zaken waarbij discriminatie een rol speelde. Daarbij kwamen nog 144 incidenten
met discriminerend karakter gericht tegen werknemers met een publieke taak zoals politie, brandweer en
ambulancepersoneel. Denk hierbij vooral aan scheldpartijen met daarin de woorden homo, Jood, etc.
Het aantal verzoeken om een oordeel over discriminatiezaken bij het College voor de Rechten van de Mens over
2016 bedraagt 56. Dit is ongeveer gelijk aan voorgaande jaren.
Grafiek 1. Aantal klachten, meldingen en registraties van discriminatie in eenheid Amsterdam 2015 en 2016
MDRA, klachten/meldin
gen
Politie, geregistreerde discriminatie-
incidenten (eenheid
Amsterdam)
Politie, geregistreerde discriminatie-
incidenten tegen
werknemers met een publieke
taak (eenheid …
College voor de Rechten van de Mens, instroom verzoeken om
oordeel
MDRA, eigen screening
2015 633 633 131 0 80
2016 801 485 144 56 20
0 100 200 300 400 500 600 700 800 900
2015
2016
Wat is discriminatie? In een gelijke situatie een persoon nadelig behandelen, uitsluiten of
achterstellen of iemand opzettelijk beledigen op grond van zijn of haar ras
(herkomst, huidskleur, cultuur), godsdienst, levensovertuiging, seksuele
gerichtheid, geslacht, handicap of chronische ziekte, leeftijd, politieke
gezindheid, burgerlijke staat, arbeidsduur, vast of tijdelijk arbeidscontract.
5 Monitor discriminatie 2016 over de politie-eenheid Amsterdam
Toelichting bij de politiecijfers
Het aantal registraties bij de politie-eenheid Amsterdam is aanzienlijk lager dan in 2015. Dit komt overeen met het
landelijk beeld, dat een daling van het aantal geregistreerde discriminatie-incidenten bij de politie laat zien. Er zijn
ruim 1000 minder registraties in 2016 dan in 2015 (een daling van 20%). De daling is in bijna alle politie-eenheden
zichtbaar. Alleen in Noord-Holland en in Oost-Nederland is van een daling geen sprake en blijft het aantal registraties
nagenoeg gelijk.
In Amsterdam ontving de politie in 2016 0,48 registraties per 1000 inwoners. Daarmee is Amsterdam de politie-
eenheid met de meeste registraties naar rato van aantal inwoners. Dit was in 2015 ook het geval.
De politie registreerde in 2016 relatief veel discriminatie op grond van afkomst/huidskleur (‘ras’). Het percentage
aan afkomst/huidskleur gerelateerde registraties is met 46% het hoogst van alle eenheden (in het hele land was dit
gemiddeld 39%). Ook op grond van seksuele gerichtheid scoort Amsterdam met 38% hoog ten opzichte van andere
eenheden.
De grond onbekend (die voor 98% bestaat uit ‘bekladdingen met hakenkruizen’) komt opvallend weinig voor in
Amsterdam, Rotterdam en Den Haag.
Verder valt op dat in vergelijking met het landelijke beeld in Amsterdam verhoudingsgewijs gemelde incidenten zich
vaker dan in andere polite-eenheden afspelen op de openbare weg (denk aan scheldpartijen), openbaar vervoer en
horeca. Meldingen over incidenten in de directe woonomgeving komen relatief weinig voor.
Toelichting bij de cijfers van het MDRA
Het MDRA registreerde daarentegen juist aanzienlijk meer voorvallen van discriminatie dan in het voorgaande jaar.
Voor een deel wordt dit verklaard door een groot aantal meldingen over de discriminerende uitlatingen van de Vrije
Democratische Partij (VDP)1, de flyer met anti-homoteksten die in het najaar in Amsterdam West en Nieuw West
werd verspreid, meldingen van Turkse Amsterdammers (vermeende Gülen-sympathisanten) die zich bedreigd en
geïntimideerd voelden door anderen van Turkse komaf (vermeende Erdogan-aanhangers) naar aanleiding van de
mislukte staatgreep in Turkije in juli 2016, en over diverse denigrerende uitingen over Sylvana Simons (waaronder
het carnavalslied en de daarbij gemaakte videoclip). Landelijk zien we een lichte stijging van het aantal meldingen
dat bij de adv’s werd gedaan2. In 2015 werden er 4753 meldingen ontvangen, in 2016 waren dat er 4829. We zien
dat het MDRA ruim 16% van het aantal meldingen ontvangt dat landelijk wordt geregistreerd.
Bij de registraties van het MDRA springen de terreinen arbeidsmarkt/werkvloer en publieke en politieke opinie eruit.
Steeds vaker zijn uitlatingen van publieke personen aanleiding om melding te doen bij het MDRA. Uitlatingen
worden als kwetsend en beledigend ervaren. Net als bij de politie werd bij het MDRA relatief vaak melding gedaan
van discriminatie op grond van afkomst/huidskleur en seksuele gerichtheid. En ook het MDRA ontving weinig
meldingen over discriminerende bekladdingen.
En verder
Tegen een aantal personen die zich beledigend hebben uitgelaten tegen en over Sylvana Simons en tegen degene
die het voor Sylvana Simons kwetsende fimpje maakte bij de carnavalshit is aangifte gedaan. De maker van dit
filmpje is woonachtig in Kudelstaart, in het werkgebied van de politie-eenheid Amsterdam. In het voorjaar van 2017
komt een deel van deze personen voor de rechter. Ook tegen de makers en verspreiders van de flyer met anti-homo
teksten werd aangifte gedaan, net als tegen de Vrije Democratische Partij. Inmiddels is bekend dat het OM drie
mannen die de anti-homoflyer hebben verspreid gaat vervolgen voor groepsbelediging, aanzetten tot discriminatie
en het verspreiden van discriminerende uitingen.
1 ADV Zaanstreek/Waterland deed aangifte tegen Burhan Gökhalp, voorman van de VDP 2 Factsheet Landelijk overzicht van meldingen en klachten ingediend bij antidiscriminatievoorzieningen in Nederland, maart 2017, Leeuwarden:
Landelijke vereniging tegen Discriminatie (LVtD)
6 Monitor discriminatie 2016 over de politie-eenheid Amsterdam
In 2016 vond de rechtszaak plaats tegen Geert Wilders. In december 2016 werd hij veroordeeld vanwege zijn
‘minder, minder’ uitspraken die hij deed in 2014. Het MDRA ontving destijds ruim 1000 meldingen over deze
uitlatingen, er werden ook honderden aangiftes door de politie opgenomen.
Aanvullend burgeronderzoek
Om inzicht te krijgen in de omvang van situaties die als discriminatie zijn ervaren is aanvullend onderzoek nodig,
zoals enquêtes naar discriminatie-ervaringen. In Amsterdam vindt om de paar jaar een uitgebreid burgeronderzoek
naar discriminatie plaats. In het rapport ‘Amsterdamse burgermonitor 20153‘ staat dat 14% van de Amsterdammers
in de afgelopen 12 maanden discriminatie heeft ervaren. Dit aandeel is de afgelopen jaren licht toegenomen, van
11% in 2013, naar 13% in 2014 en 14% in 2015. Dit betekent dat 1 op de 7 Amsterdammers zich weleens
gediscrimineerd voelt. Het merendeel van de respondenten, ongeveer 2/3, noemt afkomst en huidskleur als
discriminatiegrond. Dit wordt vooral door mensen met een niet-Nederlandse afkomst genoemd, maar ook door
respondenten met een Nederlandse herkomst. Het meest gemeld worden scheldpartijen over uiterlijke kenmerken.
Naast afkomst worden ook de discriminatiegronden geslacht, seksuele gerichtheid en leeftijd in de antwoorden
genoemd.
De straatinterviews die in het voorjaar van 2015 werden afgenomen schetsen een iets ander beeld over de omvang
van discriminatie dan de Amsterdamse burgermonitor 2015. Uit de uitkomsten blijkt dat 23% van de
Amsterdammers zich het afgelopen jaar gediscrimineerd heeft gevoeld4. Wel wordt ook hier afkomst en huidskleur
het vaakst genoemd als discriminatiegrond, namelijk door de helft van de personen die discriminatie hebben
ervaren. Een derde van de groep respondenten zegt discriminatie te hebben ervaren in de werkomgeving. Daarnaast
wordt schelden en beledigen door onbekenden in de openbare ruimte veel genoemd.
Overeenkomsten in de cijfers
Uit bijna alle rapportages en onderzoeken blijkt dat discriminatie op grond van afkomst/huidskleur het meest wordt
gemeld. Uitzondering zijn de meldingen bij het College voor de Rechten van de Mens, waar de grond handicap en
chronische ziekte het vaakst werd geregistreerd, namelijk 13 keer. De grond afkomst/huidskleur blijft met 12
registraties echter niet ver achter. De verschillende rapportages bevestigen het beeld dat veel incidenten zich
afspelen in de openbare ruimte en op de arbeidsmarkt/werkvloer.
Wat misschien nog het meest opvalt is het grote verschil tussen de bronnen als we kijken naar de omvang van
discriminatie-ervaringen. Het aantal meldingen dat bij de politie en het MDRA wordt gedaan benadert bij lange na
niet het aantal meldingen dat zou volgen uit de omvang van discriminatie zoals die uit de Amsterdamse
burgermonitor en de straatinterviews blijkt.
Onderrapportage
Klachten en meldingen geven informatie over situaties die mensen als discriminerend ervaren. Ze bieden echter
geen inzicht in hoe vaak dergelijke situaties in de samenleving voorkomen. Uit onderzoek blijkt dat slechts één op de
acht discriminatie-ervaringen ergens wordt gemeld5. Uit straatinterviews die in 2015 in opdracht van het regionaal
discriminatieoverleg zijn uitgevoerd blijkt dat 50% van de ondervraagden geen actie heeft ondernomen nadat hij of
zij discriminatie ondervond6.
De gemelde discriminatie-ervaringen vormen dus het spreekwoordelijke topje van de ijsberg waaronder een
veelvoud aan niet-gemelde ervaringen ligt verscholen. Klachtgegevens zijn in zekere zin een weergave van
3 Amsterdamse Burgermonitor 2015, december 2016, Amsterdam: Onderzoek, Informatie en Statistiek (OIS) 4 Straatinterviews discriminatie, juni 2016, Amsterdam: Onderzoek, Informatie en Statistiek (OIS)
5 Zie bijvoorbeeld Andriessen, I., Fernee, H. en Wittebrood, K. (2014), Ervaren discriminatie in Nederland, Den Haag: Sociaal en Cultureel
Planbureau (SCP). 6 Straatinterviews discriminatie, juni 2016, Amsterdam: Onderzoek, Informatie en Statistiek (OIS)
7 Monitor discriminatie 2016 over de politie-eenheid Amsterdam
meldgedrag: stijgingen of dalingen in het aantal klachten zijn niet noodzakelijk een indicatie van het meer of minder
voorkomen van discriminatie-ervaringen, maar kunnen mogelijk (ook) verklaard worden door veranderingen in
meldgedrag. Zo kan een campagne die mensen aanspoort om discriminatie te melden bijvoorbeeld leiden tot een
(tijdelijke) stijging van het aantal meldingen.
Bij klachtgegevens speelt ook dat discriminatie-ervaringen subjectief van aard zijn: waar de ene persoon een situatie
als discriminerend ervaart, kan een ander een vergelijkbare situatie anders interpreteren. De subjectieve ervaring
kan ook afwijken van de objectieve of juridische werkelijkheid; iemand kan discriminatie ervaren en melden terwijl
dat objectief gezien onterecht is. Andersom kan discriminatie plaatsvinden, terwijl het door betrokkenen niet als
zodanig ervaren wordt. Dergelijke situaties worden nergens gemeld en blijven daardoor buiten beeld.
HOOFDSTUK 2. Anti-Zwart racisme
Landelijke ontwikkelingen en actualiteit
In 2016 was er veel aandacht voor het thema etnisch profileren, was er opnieuw veel te doen om de figuur Zwarte
Piet en riep de entree van Sylvana Simons in de landelijke politiek veel discriminatoire en racistische reacties op. Er
verscheen een racistisch filmpje waarin Sylvana was gephotoshopt en er werd een ‘uitzwaaidag’ georganiseerd,
waarbij de teneur was dat Amsterdammer Sylvana ‘op moest rotten naar haar eigen land’. Rapper en zanger
Typhoon werd door de politie zonder aanleiding staande gehouden, waarna er een storm aan reacties door de
media trok. De Nationale Kinderombudsman publiceerde een rapport7 waarin wordt gesteld dat Zwarte Piet kan
leiden tot pesten, uitsluiting en discriminatie en waarin zij daarom adviseerde de figuur aan te passen. In reactie
hierop ontving de Kinderombudsman verscheidene bedreigingen. In december 2016 presenteerde Sunny Bergman
haar film ‘Wit is ook een kleur’, over wit privilege. De film riep veel negatieve reacties op.
Op 23 december 2013 is, met steun vanuit Nederland, door de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties
resolutie 68/237 aangenomen tot uitroeping van een Decennium voor mensen van Afrikaanse afkomst. Dit
Decennium loopt van 1 januari 2015 tot en met 31 december 2024. De resolutie roept alle lidstaten van de VN op
om actie te ondernemen tegen racisme, rassendiscriminatie, vreemdelingenhaat en daarmee samenhangende
onverdraagzaamheid (op grond van huidskleur, afkomst of nationale of etnische afkomst) zodat alle fundamentele
rechten en vrijheden van mensen van Afrikaanse afkomst beschermd en gewaarborgd worden. In december 2016
organiseerde het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in Amsterdam een landelijke conferentie in het
kader van dit Decennium.
Maar liefst 40% van de meldingen die de gezamenlijke adv’s in 2016 ontvingen betreffen discriminatie op grond van
afkomst/huidskleur (‘ras’).
Hoeveel van deze meldingen gaan over discriminatie op grond van donkere huidskleur of Surinaamse, Antilliaanse en
Afrikaanse herkomst wordt niet gespecificeerd.
Meldpunt Internet Discriminatie MiND meldt in haar jaarverslag over 20168 dat het in 33% van het aantal ontvangen
klachten (in totaal zijn dit er 918) discriminatie op grond van afkomst/huidskleur betreft. Weer 33% hiervan betreft
7 Kinderombudsman: Zwarte Piet vraagt om aanpassingen, 30 september 2016, www.kinderombudsman.nl
8 https://www.mindnederland.nl/wp-content/uploads/2017/04/170404-Jaarverslag-2016-MiND.pdf
8 Monitor discriminatie 2016 over de politie-eenheid Amsterdam
meldingen over discriminatie op grond van donkere huidskleur. Hiermee is ook bij MiND discriminatie op grond van
grond afkomst/huidskleur het meest geregistreerd.
Discriminatieklachten MDRA, politie en College in de politie-eenheid Amsterdam
Zowel de politie als het adv ontvangen veel klachten over discriminatie op grond van afkomst. Dit betreft vele
verschillende afkomsten; Amsterdam telt 180 nationaliteiten. Deze afkomsten worden allen geregistreerd onder de
categorie afkomst/huidskleur. In de registraties worden wel subcategorieën gehanteerd, maar deze verschillen zo
zeer per bron dat die moeilijk met elkaar zijn te vergelijken. Als we de cijfers analyseren kunnen we echter wel
stellen dat mensen die zich gediscrimineerd voelen vanwege hun donkere huidskleur regelmatig melding doen van
discriminatie. Dit blijkt ook uit de onderzoeksresultaten van de straatinterviews.
Grafiek 2. Geregistreerde meldingen op grond van afkomst/huidskleur
Etnisch profileren
In 2016 was er veel aandacht voor etnisch profileren door de politie. Ook de politie zelf en de gemeente besteedden
aandacht aan dit onderwerp. In 2016 verscheen de onderzoeksrapportage ‘Boeven vangen’, een onderzoek naar
proactief politieoptreden9. Dit rapport bevestigt dat etnisch profileren door de politie voorkomt. In dit rapport staan
geen harde cijfers over de omvang van etnisch profileren. In het rapport ‘Ervaren discriminatie’ van het Sociaal en
9 Boeven vangen, een onderzoek naar proactief politieoptreden. W. Landman, L. Kleijer-Kool (Twynstra Gudde, Amersfoort).
Politiewetenschap 91, Politie en Wetenschap/Reed Business, 2016.
310
263
66
12
2016 MDRA, klachten/meldingen
Politie, geregistreerde discriminatie-incidenten (eenheid Amsterdam)
Politie, geregistreerde discriminatie-incidenten tegen werknemers met een publieke taak (eenheid Amsterdam)
College voor de Rechten van de Mens, instroom verzoeken om oordeel
Wat is de officiële definitie van etnisch profileren? Etnisch profileren is het gebruik door de politie van criteria of overwegingen omtrent ‘ras’, huidskleur, etniciteit, nationaliteit, taal en religie bij opsporing en rechtshandhaving – zowel op operationeel als organisatorisch niveau – terwijl daarvoor geen objectieve rechtvaardiging bestaat. Bron: https://www.amnesty.nl/wat-we-doen/themas/discriminatie/etnisch-profileren
9 Monitor discriminatie 2016 over de politie-eenheid Amsterdam
Cultureel Planbureau uit 201410 blijkt dat 20% van de Marokkaanse mannelijke respondenten, 13% van de Turkse en
Surinaamse, en 11% van de Antilliaanse mannelijke respondenten zich zonder twijfel vanwege hun afkomst meer in
de gaten voelen gehouden en denken vaker te worden bekeurd.
Het MDRA ontving in 2016 in totaal 14 meldingen over etnisch profileren, waarvan er 8 handelden over etnisch
profileren door de politie en 6 over etnisch profileren door beveiligings- en winkelmedewerkers (voornamelijk in
winkels).
De nationale politie treft verschillende maatregelen om etnisch profileren tegen te gaan en de bewustwording over
de effecten van etnisch profileren te vergroten. De politie onderstreept het belang om met het thema aan de slag te
gaan: ‘louter op basis van zijn of haar uiterlijk iemand langs de kant zetten, deugt niet, is onprofessioneel, niet
effectief en ondermijnt het vertrouwen van burgers in de politie’11. De politie is echter geen voorstander van het
zogenaamde stopformulier. Zij stelt zich op het standpunt dat het stopformulier onvoldoende bijdraagt aan het
terugdringen van etnisch profileren en dat het gebruik ervan leidt tot een onevenredig grote bureaucratische
ballast12. De gemeenteraad van Amsterdam nam echter op 14 juli 2016 een motie13 aan die het college van
burgemeester en wethouders verzoekt om in overleg met de Amsterdamse politie een pilot met stopformulieren te
10
Ervaren discriminatie in Nederland. Iris Andriessen, Henk Fernee, Karin Wittebrood, Sociaal Cultureel Planbureau, Den Haag januari 2014. 11
https://www.politie.nl/nieuws/2016/oktober/3/rapporten-onderbouwen-aanpak-etnisch-profileren.html. Geraadpleegd op 11 april 2017. 12
https://www.politie.nl/nieuws/2016/oktober/3/rapporten-onderbouwen-aanpak-etnisch-profileren.html. Geraadpleegd op 11 april 2017. 13
Motie van de leden Groot Wassink, Paternotte, Kwint en Mbarki inzake de Voorjaarsnota 2016 (pilot met stopformulieren in Amsterdam om etnisch profileren tegen te gaan). Nummer: 587. Datum van behandeling: 14 juli 2016. Publicatiedatum: 29 juli 2016.
Een dame van Surinaamse afkomst doet boodschappen in een supermarkt. Ze heeft
een klein, doorzichtig plastic tasje mee de winkel ingenomen waarin een paar
persoonlijke spulletjes zitten. Als de dame met haar boodschappen bij de kassa
komt om af te rekenen wordt zij aangesproken door een medewerker van de winkel.
De medewerker zegt: ‘er zitten spullen van Aldi in die tas.’ De dame zegt dat ze
haar boodschappen net op de band heeft gezet en dat er in het tasje alleen wat
kleding zit. De medewerker zegt vervolgens: ‘Alle buitenlanders zeggen dat ze geen
spullen van de Aldi in hun tas hebben.’ De medewerker controleert de inhoud van
de tas en ziet dat er inderdaad alleen persoonlijke spullen in zitten.
De dame is ontdaan door het voorval en is geschokt door de opmerking van de
medewerker over haar ‘buitenlandse’ afkomst. Ze doet melding bij het MDRA omdat
ze zich gediscrimineerd voelt op grond van haar huidskleur.
Het MDRA stuurt een klachtbrief naar de supermarkt. De manager van de
supermarkt nodigt naar aanleiding van deze brief de dame uit voor een gesprek. Een
medewerker van het MDRA begeleidt de dame bij dit gesprek, de vrouw is blij met
deze ondersteuning.
Het gesprek verloopt goed en de manager biedt zijn excuses aan. Hij zegt toe de
winkelmedewerker aan te spreken. De dame is erg opgelucht en tevreden over het
gesprek.
10 Monitor discriminatie 2016 over de politie-eenheid Amsterdam
starten. De indieners stellen dat juist uit ervaringen in het buitenland blijkt dat het gebruik van stopformulieren een
effectieve methode is om etnisch profileren tegen te gaan en dat de administratieve lasten nauwelijks zijn
toegenomen. Zij baseren zich daarbij op informatie van Amnesty International, dat stelt dat stopformulieren
essentieel zijn voor eerlijke en effectieve politiecontroles14. De politie omarmde wel het initiatief van Controle Alt
Delete dat in 2016 een app lanceerde waarmee het onder meer mogelijk is snel melding te doen van etnisch
profileren15.
Er is veel aandacht voor (het terugdringen van) etnisch profileren door de politie. Etnisch profileren door
winkelpersoneel en beveiligingsmedewerkers lijkt echter nauwelijks onderwerp van gesprek. Het MDRA echter
ontving verschillende klachten van mensen die het gevoel hebben dat ze vanwege hun afkomst of hun geloof
(wanneer een klant zichtbaar moslim is door bijvoorbeeld het dragen van een hoofddoek) in de gaten worden
gehouden en worden gecontroleerd. Dit gebeurt vooral in winkels. Het lijkt daarom zinvol om ook binnen deze
branche het thema te agenderen.
Zwarte Piet
De controverse rond de figuur Zwarte Piet duurt nog altijd voort. Er is echter wel een grote verschuiving te zien in
het aantal en de aard van de klachten hierover en in de verschijningsvorm van Piet. Het MDRA ontving in 2012 nog
240 klachten over het racistische karakter van Zwarte Piet, in 2013 was dit afgenomen tot 55. Van deze 55 klachten
waren er 23 gericht tegen de tegenstanders van Zwarte Piet. In 2016 registreerde het MDRA 15 meldingen over
Zwarte Piet, waarvan er 10 vóór het behoud van Zwarte Piet waren. Tegelijk zien we dat, voornamelijk in
Amsterdam, er vooruitgang wordt geboekt met het aanpassen van de racistische kenmerken van Zwarte Piet. In
2014 was een kwart van de Pieten tijdens de Amsterdamse intocht voorzien van ‘roetvegen’, in 2015 was dit de helft
en in 2016 waren er bij de intocht uitsluitend schoorsteenpieten te zien. Amsterdam loopt voorop waar het de
veranderingen van het Sinterklaasfeest betreft, bij de landelijke intocht in Maassluis waren nog veel Zwarte Pieten
aanwezig. Bij de intocht in Amsterdam deden zich geen incidenten voor.
Toch zien we dat de spanningen rond dit thema met regelmaat nog hoop oplopen, ook in 2016 was dit het geval.
Winkel- en mediabedrijven komen steeds meer tegemoet aan de bezwaren van een deel van de bevolking. De
aankonding met roetveegpieten te gaan werken leverde RTL meerdere bedreigingen op. De Amsterdammers Jerry
Afriyie (activist), Simion Blom (raadslid) en Michiel Pestman (advocaat) werden bij een demonstratie tijdens de
landelijke intocht gearresteerd, bij de landelijke intocht in Maassluis waren zelfs detectiepoortjes geplaatst.
Nationale Kinderombudsman Margrite Kalverboer ontving na publicatie van haar rapport waarin wordt gepleit voor
het aanpassen van de Zwarte Piet-figuur verscheidene bedreigingen. Op internet werden vele discriminatoire en
racistische uitlatingen gedaan. Organisaties voelden zich genoodzaakt om in een gezamenlijke verklaring op te
roepen de discussie met respect te voeren. Ondanks dit alles is de aanpassing van de Piet-figuur onomkeerbaar en
getuige de reacties van vele Amsterdammers langs de route van de Amsterdamse intocht16 lijkt het een kwestie van
tijd voordat het overgrote deel van de Nederlanders gewend zal zijn aan het nieuwe uiterlijk van de begeleiders van
de Sint.
14
Stopformulieren essentieel voor eerlijke en effectieve politiecontroles. Amnesty International, memo, 2015. 15
http://controlealtdelete.nl/blogs/controle-alt-delete-app. Geraadpleegd op 11 april 2017. 16
http://www.parool.nl/stadsgids/intocht-sinterklaas-goed-bezocht-en-zonder-incidenten~a4413518/. Geraadpleegd op 13 april 2017
11 Monitor discriminatie 2016 over de politie-eenheid Amsterdam
HOOFDSTUK 3. Discriminatie op grond van islam
Landelijke ontwikkelingen en actualiteit
De komst van vluchtelingen naar Nederland, de opkomst van IS en aanslagen door islamitische terroristen zorgen
voor een toename van het aantal islamofobe incidenten en voorvallen van discriminatie op grond van islamitische
geloofsovertuiging in Nederland.
Ineke van der Valk meldt in haar Monitor Moslimdiscriminatie, derde rapportage17 dat het aantal voorvallen gericht
tegen moskeeën in 2016 sterk is toegenomen. Het aantal incidenten is sinds 2011 voortdurend gegroeid, maar was
nog nooit zo hoog als in 2016. In 2016 werden 72 incidenten geteld. Deze incidenten variëren van brandstichting, het
achterlaten van varkensresten (beiden 3 keer) tot graffiti (7) en vandalisme/vernieling (6). Verreweg het meest
gemeld zijn bedreigingen gericht aan moskeeën. Maar liefst 43 keer ontvingen moskeeën bedreigingen per post of
via internet. Het meest ernstige incident vond plaats op 28 februari in Enschede, toen een groepje mannen een
molotovcocktail naar de moskee gooiden. Er waren op het moment van de aanslag ongeveer 30 mensen binnen,
onder wie kinderen. De aanwezigen wisten de brand snel te blussen, er vielen geen gewonden, de schade viel mee,
maar de schrik was groot.
Het Kennisplatform Integratie en Samenleving deed verkennend onderzoek naar discriminatie bij het vinden van een
stageplek18. Uit dit onderzoek blijkt dat meisjes die een hoofddoek dragen aanzienlijk meer problemen ervaren bij
het vinden van een stageplaats dan medestudenten.
De gezamenlijke adv’s ontvingen 348 meldingen over discriminatie op grond van godsdienst, dat is 7% van het totaal
aantal meldingen. Hiervan ging het in 254 van de gevallen om discriminatie op grond van het islamitisch geloof.
Van het aantal registraties bij het Meldpunt Internet Discriminatie waren 188 meldingen (21% van het totaal) te
relateren aan de grond godsdienst. Van deze 188 registraties betrof het in 185 gevallen discriminatie op grond van
het islamitisch geloof.
17
Monitor Moslimdiscriminatie, derde rapportage, Ineke van der Valk, maart 2017. 18
Mbo en de stagemarkt: wat is de rol van discriminatie? Een verkenning onder onderwijsprofessionals en studenten, Eva Klooster, Suzan Koçak, Mehmet Day, Kennisplatform Integratie & Samenleving, 2016
Wat is islamofobie? Islamofobie is een historisch gegroeide ideologie en één van vele verschijningsvormen van racisme. In een islamofobe benadering wordt met beelden, teksten en gedragingen systematisch en consistent een negatieve betekenis gegeven aan ‘de islam’ en/of aan ‘moslims’. Zo worden houding en gedrag van mensen beïnvloed ten gunste van sociale uitsluiting van moslims en hun ongelijke behandeling, cultureel, sociaal, economisch en politiek. Moslims worden niet alleen gediscrimineerd op de (discriminatie)grond van religie, maar vaak ook op grond van hun (etnische) afkomst. Discriminatie op grond van de islamitische religie richt zich soms ook op niet-moslims die (ten onrechte) als moslim gezien worden op basis van uiterlijke kenmerken zoals naam, taalgebruik, fysiek voorkomen en kleding. Bron: Monitor Moslimdiscriminatie, derde rapportage, Ineke van der Valk, maart 2017
12 Monitor discriminatie 2016 over de politie-eenheid Amsterdam
Discriminatieklachten ADV, Politie en College in de politie-eenheid Amsterdam
Het MDRA ontving in 2016 39 meldingen over discriminatie op grond van het islamitisch geloof. Dit is bijna gelijk aan
het jaar ervoor, toen 40 meldingen werden geregistreerd. Veel van deze meldingen werden gedaan door vrouwen
die vanwege hun hoofddoek te maken kregen met discriminerende opmerkingen op straat, maar ook in winkels, bij
het zoeken naar werk en het vinden van een opleiding lopen vrouwen met een hoofddoek tegen ongelijke
behandeling en uitsluiting aan. Na aanslagen door islamitische terroristen merkt het MDRA een toename in het
aantal meldingen. Het MDRA vermoedt dat er aangaande het aantal ontvangen meldingen van moslimdiscriminatie
sprake is van een aanzienlijke onderrapportage en dat veel incidenten niet worden gemeld.
Grafiek 3. Geregistreerde meldingen op grond van godsdienst19
De politie registreerde ruim 40 voorvallen discriminatie op grond van islam.
Het College voor de Rechten voor de Mens ontving drie keer een verzoek om een oordeel op grond van godsdienst.
Om welke geloofsovertuiging dit gaat wordt niet gespecificeerd.
En verder
Uit de Monitor Moslimdiscriminatie blijkt dat ook een Amsterdamse moskee in 2016 een dreigbrief ontving. Uit een
bericht van het Parool blijkt dat moskeeën bedreigingen meestal niet melden20. Het Parool deed navraag bij een
aantal moskeeën in de stad, wat een aantal voorbeelden opleverde van bedreigingen die per telefoon, brief en
internet werden ontvangen.
Anti-islam beweging Pegida demonstreerde in 2016 twee keer in Amsterdam, op 6 en 27 februari. De demonstraties
verliepen zeer onrustig en waren grimmig, ook door de tegendemonstraties en de daaruit voortvloeiende
confrontaties. Aan Pegida-kant waren enkele tientallen demonstranten aanwezig, van wie een groot aantal zich op
27 februari tooide met een varkensmuts. Ook werden er anti-islamitische leuzen gescandeerd en getoond.
19
Eigen screening MDRA is niet opgenomen in de cijfers 20
http://www.parool.nl/amsterdam/amsterdamse-moskee-meldt-haat-niet-bij-politie~a4261297/. Geraadpleegd op 14 april 2017.
34
36
38
40
42
44
46
48
2015 2016
MDRA, klachten/meldingen op grond van godsdienst
MDRA, klachten/meldingen op grond van godsdienst, waarvan islam
13 Monitor discriminatie 2016 over de politie-eenheid Amsterdam
HOOFDSTUK 4. Discriminatie op grond van seksuele gerichtheid
Landelijke ontwikkelingen en actualiteit
In 2016 was het precies 15 jaar geleden dat het burgerlijk huwelijk werd opengesteld voor mensen van gelijk
geslacht. De eerste ‘homohuwelijken’ werden voltrokken in het stadhuis van Amsterdam, op 1 april 2001 om 12 uur
’s nachts. Deze gebeurtenis was destijds wereldnieuws.
In het jaar 2016 waren er verscheidene geweldsincidenten gericht tegen homoseksuelen. Het COC riep daarom de
regering op een actieplan tegen geweld op te stellen. Ook in de asielzoekerscentra kwamen signalen van
bedreigingen en discriminatie van homoseksuele asielzoekers. Er werd daarom gepleit voor het geven van
voorlichting aan asielzoekers en het bieden van een separate, veilige opvang aan homoseksuele vluchtelingen. In
februari deed de Centrale Raad van Beroep uitspraak in de al langlopende zaak van een zogenoemde
‘weigerambtenaar’. De Raad oordeelde dat de gemeente Den Haag de betreffende buitengewoon ambtenaar
terecht heeft ontslagen, omdat hij met zijn weigering stellen van gelijk geslacht met elkaar in de echt te verbinden in
strijd handelde met het gemeentelijk beleid. Tegen deze beslissing is geen beroep meer mogelijk.
In 2016 bestond het COC 70 jaar.
De gezamenlijke adv’s ontvingen in 2016 373 meldingen over discriminatie op grond van seksuele gerichtheid. Dat is
8% van het totaal aantal meldingen.
Discriminatieklachten ADV, Politie en College in de politie-eenheid Amsterdam
Het Meldpunt Discriminatie Regio Amsterdam ontving in 2016 169 meldingen op grond van seksuele gerichtheid. In
2015 waren dit nog 29 meldingen. Deze enorme toename kan worden verklaard door de vele meldingen die werden
ontvangen over de anti-homo flyer die in een aantal wijken in Amsterdam werd verspreid. Hier werd 99 keer een
klacht over ingediend. Hiernaast werden 33 klachten ingediend over de anti-homo standpunten van de Vrije
Democratische Partij. Van de overige meldingen gaan er relatief veel over scheldpartijen in de openbare ruimte.
Een moeder van Marokkaanse afkomst heeft haar zoontje zogenaamde ‘heely’s’ kado
gedaan, schoenen met een wieltje. Hiermee moet je even oefenen. Dit waren zij en
haar zoontje van 7 op het fietspad aan het doen toen er een vrouw aan kwam fietsen,
luid bellend met de fietsbel. De moeder zag haar aankomen, maar zag ook dat er
voldoende ruimte op het fietspad was om te passeren. Hier dacht de vrouw kennelijk
anders over. Ze stopte en zei dat het fietspad hier niet voor bedoeld was. De moeder
antwoordde dat ze dat snapte, maar dat er ruimte genoeg was om veilig langs te
fietsen. Hierop begon de vrouw tegen haar te schelden. Ze stapte weer op en al
vertrekkend riep ze hard: ‘kuthoofddoek!’. De moeder schrok en was erg
geëmotioneerd door het voorval. Ze vindt het erg dat dit gebeurt waar haar kind bij is,
en ze begrijpt niet dat in een dergelijke situatie het niet mogelijk is om een normaal
gesprek te voeren.
Ze belt het MDRA. De medewerker biedt haar begrip en een luisterend oor. De moeder
voelt zich hier erg door gesteund.
14 Monitor discriminatie 2016 over de politie-eenheid Amsterdam
Grafiek 4. Geregistreerde meldingen op grond van seksuele gerichtheid
De politie ontving 185 meldingen van discriminatie op grond van seksuele gerichtheid. Hiermee is dit, met 38% van
het totaal aantal registraties, na de grond afkomst/huidskleur (‘ras’) (54%) een van de meest geregistreerde
discriminatiegronden.
Het College voor de Rechten van de Mens heeft slechts één zaak op grond van seksuele gerichtheid in behandeling
genomen. Het lage aantal kan worden verklaard door de aard van de meeste discriminatie-incidenten. De meeste
voorvallen van discriminatie op grond van seksuele gerichtheid (bedreiging, belediging, mishandeling) vallen onder
het strafrecht. Het College heeft haar grondslag in de civiele wetgeving, waardoor de meeste incidenten van
discriminatie op deze grond thuishoren bij de politie en het openbaar ministerie.
En verder
Ook in Amsterdam vonden ernstige geweldsdelicten plaats gericht tegen homoseksuelen. Zo werd in oktober een
homostel achter het centraal station door een groepje jongens ernstig mishandeld.
In 2016 publiceerde Onderzoek, Informatie en Statistiek het rapport ‘LHBTI’s in Amsterdam21. Uit die rapportage
blijkt onder meer dat homoseksuele mannen zich vaker dan heteroseksuele mannen wel eens gediscrimineerd
voelen. Verder meldt het rapport dat 17% van de 13-14 jarige Amsterdammers een negatieve houding ten aanzien
van homoseksuele en lesbische leerlingen op hun school heeft.22 Dit percentage is lager dan een eerdere meting die
werd gedaan in het schooljaar 2010-2011. Hetzelfde rapport meldt dat scholieren van Turkse en Marokkaanse
afkomst het vaakst negatief staan tegenover homoseksualiteit. De afname van die negatieve houding is onder deze
groep echter wel het sterkst.
De burgermonitor laat een soortgelijk beeld zien. Wat de acceptatie van homoseksualiteit betreft scoort de
Amsterdammer op een schaal van 1 tot 5 een 4,4. Ruim 43% geeft aan nooit moeite te hebben met homoacceptatie.
Ook hier scoren Amsterdammers met een niet-Westerse achtergrond iets minder goed, namelijk 3,9. Jongere
Amsterdammers zijn iets toleranter dan oudere Amsterdammers.
Overigens scoort Amsterdam op het gebied van homoacceptatie op alle punten hoger dan het landelijk gemiddelde.
21
LHBTI’s in Amsterdam, gemeente Amsterdam, Onderzoek, Informatie en Statistiek, juli 2016 22
Cijfers uit het schooljaar 2013-2014, OIS baseert zich op onderzoek van de GGD Amsterdam (publicatie 2016)
169
185
1
MDRA, klachten/meldingen Politie-eenheid Amsterdam College voor de Rechten van de Mens
15 Monitor discriminatie 2016 over de politie-eenheid Amsterdam
HOOFDSTUK 5. Aandacht voor de lokale situatie
De politie-eenheid Amsterdam bestaat uit de stad Amsterdam plus de omliggende gemeenten Amstelveen,
Aalsmeer, Diemen, Ouder-Amstel en Uithoorn. In onderstaande tabellen worden de klachtenaantallen die gemeld
worden bij de ADV en de geregistreerde discriminatie-incidenten van de politie (zie grafiek1 in hoofdstuk 1) opgeteld
en gerelateerd aan het aantal inwoners. Hierdoor kunnen we op gemeenteniveau beter vergelijken.
Alle gemeenten in deze regio zijn aangesloten bij het Meldpunt Discriminatie Regio Amsterdam.
De ADV-cijfers zijn vergelijkbaar met de Wga-cijfers zoals die jaarlijks worden ingediend.
Amsterdam
Amsterdam heeft een veelvoud aan inwoners in vergelijking met het aantal inwoners van de overige gemeenten in
de regio. Dit is uiteraard terug te zien in het aantal klachten en meldingen. Amsterdam telt in politie-eenheid
Amsterdam de meeste discriminatieklachten in absolute zin, maar ook gerelateerd aan het aantal inwoners.
Een jongeman fietste in de ochtend naar zijn werk toen hij bij een stoplicht moest wachten voor het rode licht. Er fietste een man voorbij met een groene regenjas
met de capuchon op zijn hoofd. Hij gaf de jongen een duw en zei ‘Jij bent ziek in je hoofd jongen...’. De jongeman reageerde verbaasd en en reageerde beduusd
met de vraag ‘waarom?’ De man fietste langzaam door rood en riep ‘omdat je een kankerhomo bent!’. Vervolgens fietste hij langzaam door in de hoop dat de jongen hem in zou halen. Hij keek geregeld achterom, waarop de jongen besloot om een
andere route te nemen. Hij is de man gelukkig niet meer tegengekomen.
De jongen belt met het MDRA en vertelt dat hij erg is geschrokken van deze bedreigende situatie. De jongen is homo, al vraagt hij zich af of de man dit heeft
kunnen weten of zien.
Hij vindt het fijn zijn verhaal te kunnen doen en advies te krijgen over wat hij in dergelijke situaties zou kunnen doen, en wat de politie en het MDRA kunnen
betekenen. Omdat in dit geval de dader een onbekende was en er geen duidelijk signalement kan worden gegeven is een vervolgactie lastig. Wel legt het MDRA de jongen uit waarom het belangrijk is dat hij het voorval heeft gemeld. Zijn melding
draagt bij aan het in kaart brengen van de omvang, aard en locatie van discriminatie-incidenten. Dit is van belang om de discriminatie te kunnen
bestrijden.
16 Monitor discriminatie 2016 over de politie-eenheid Amsterdam
Tabel 1. Klachten MDRA en politie, per 1000 inwoners, 2016
Gemeente
Aantal inwoners
op 31 december
2016
Aantal klachten
en meldingen
adv per 1000
inwoners
Aantal
klachten en
meldingen
politie per
1000 inwoners
Amsterdam 848.861 0,78 0,51
Amstelveen 89.298 0,39 0,21
Aalsmeer 31.382 0,67 0,51
Uithoorn 29.201 0,17 0,31
Diemen 27.225 0,55 0,18
Ouder-Amstel 13.428 0,22 0,15
Regio Amstelland
Opvallend is het relatief groot aantal meldingen dat te relateren is aan de gemeente Aalsmeer, zowel bij het MDRA
als bij de politie. Bij het MDRA gaat een belangrijk deel van deze meldingen over het carnavalsleid en het filmpje
over Sylvana Simons. Ook werd er door verschillende Aalsmeerders een klacht ingediend over de Vrije
Democratische Partij. Hiernaast werd er een aantal keer melding gedaan van burenconflicten waarbij discriminatie
een rol speelt.
In Amstelveen registreerde het MDRA relatief veel klachten op grond van handicap. Veel Amstelveners met een
beperking spraken hun zorgen uit over het plan sneltram 51 te vervangen door een reguliere tram. Deze tram zou
minder ruimte hebben en het voor reizigers met een scootmobiel niet langer mogelijk maken gebruik te maken van
de ov-verbinding met Amsterdam.
Tabel 2. Klachten en meldingen MDRA en politie in 2016
Gemeente
Aantal klachten
en meldingen
adv23
Aantal
registraties
politie
Aantal
registraties
politie/publieke
taak
Amsterdam 666 434 134
Amstelveen 35 19 3
Aalsmeer 21 16 1
Diemen 15 5 3
Uithoorn 5 9 1
Ouder-Amstel 3 2 2
Anti-zwart racisme, moslimdiscriminatie en discriminatie op grond van seksuele gerichtheid
De hoofdstukken 3, 4 en 5 gaan dieper in op anti-zwart racisme en discriminatie van moslims en homoseksuelen. In
onderstaande grafiek zijn deze drie gronden per gemeente uitgewerkt. Het betreft in deze grafiek de cijfers van het
MDRA, omdat de data van de politie niet per grond naar gemeente zijn uitgesplitst.
23 Eigen screening is niet opgenomen in de cijfers
17 Monitor discriminatie 2016 over de politie-eenheid Amsterdam
Grafiek 5. Klachten MDRA naar grond en gemeente
In de tabellen 2e.1, 2e.2 en 2e.3 in bijlage 2 is een specificatie te vinden van het aantal meldingen per gemeente
uitgesplitst naar grond, terrein en aard van de melding.
Veel of weinig discriminatie?
Wat zeggen de cijfers? Betekent weinig meldingen dat discriminatie in deze gemeente niet speelt? Doet een
(vergelijkbare) gemeente met veel of weinig meldingen het goed of slecht?
Het aantal meldingen per gemeente is lastig te duiden. Per gemeente gaat het om kleine aantallen, hierdoor zien we
soms sterke fluctuaties. Daarom moeten we voorzichtig zijn om hieraan conclusies te verbinden.
Het is vooral interessant om te zien hoe vergelijkbare gemeenten, ook in andere politie-eenheden, zich tot elkaar
verhouden.
Uit de burgermonitors van Amsterdam en Noord-Holland komt naar voren dat er in de sterk verstedelijkte
gemeenten en in grote steden meer discriminatie voorkomt dan in landelijke gemeenten.
Ras
Godsdienst
Seksuele gerichtheid 0
50
100
150
200
250
300
11 10
255
5 1 1
27
1
1 40
0 0
0 4
3 2
153
0 0 1 10
18 Monitor discriminatie 2016 over de politie-eenheid Amsterdam
CONCLUSIES
In dit rapport over het jaar 2016 zijn zoveel mogelijk beschikbare gegevens over discriminatie in de politie-eenheid
Amsterdam gepresenteerd. De cijfers geven een indruk van de aard en de omvang van discriminatie.
Eén ding is duidelijk: discriminatie komt overal voor en heeft ingrijpende gevolgen, niet alleen voor de betrokkenen
maar ook voor de samenleving als geheel. De politie, ADV’s en het College voor de Rechten van de Mens vervullen
elk op eigen wijze een cruciale rol in de aanpak van discriminatie. Voor een effectieve aanpak van discriminatie is
afstemming van beleid echter van groot belang.
De meldingen en registraties van discriminatie bij de politie, ADV Amsterdam en het College voor de Rechten van de
Mens vertonen soms overeenkomsten, maar laten vooral ook verschillen zien. De aard van een discriminatie-
ervaring lijkt te bepalen bij welke organisatie de gedupeerde melding maakt. Daarnaast weten we uit onderzoek
naar discriminatie-ervaringen dat de meeste ervaringen nergens worden gemeld.
Het MDRA ontving in 2016 in totaal 801 meldingen van discriminatie. Daarnaast nam het MDRA in 20 situaties zelf
het initiatief om acties te ondernemen. De politie in politie-eenheid Amsterdam registreerde 485 discriminatie-
incidenten. Bij het ADV was sprake van een toename van het aantal meldingen, bij de politie was er juist een daling
van het aantal geregistreerde discriminatie-incidenten. Het College voor de Rechten van de Mens ontving 56
verzoeken om een oordeel.
Los van de discriminatiemeldingen weten we uit de Amsterdamse burgermonitor (2015) dat 1 op de 7
Amsterdammers zich het afgelopen jaar gediscrimineerd heeft gevoeld. Van deze Amsterdammers ervaart het
merendeel discriminatie op grond van afkomst. Uit de straatinterviews blijkt dat bijna een kwart van de
respondenten zich de afgelopen 12 maanden gediscrimineerd heeft gevoeld. Op basis van deze cijfers en
onderzoeken krijgen we een goed beeld van de omvang van discriminatie. Het biedt in combinatie met de
meldcijfers een completer beeld van discriminatie.
In het rapport besteden we speciale aandacht aan discriminatie op grond van afkomst/huidskleur,
moslimdiscriminatie en discriminatie op grond van seksuele gerichtheid. Voornamelijk de grond afkomst/huidskleur
speelt een rol in discriminatoire incidenten. Op de terreinen politieke en publieke opinie, in de openbare ruimte en
op internet worden veel klachten over discriminerende uitlatingen en beledigende teksten gemeld. Hoewel de
acceptatie van homoseksualiteit in Amsterdam toeneemt en Amsterdammers toleranter tegenover homoseksuelen
staan dan het landelijk gemiddelde, vinden er in Amsterdam nog altijd ernstige geweldsincidenten en scheldpartijen
gericht tegen homoseksuelen plaats.
Tabel 3. Klachten MDRA naar grond en gemeente24
Gemeente Afkomst/huidskleur Godsdienst Seksuele gerichtheid
Amsterdam 255 40 153
Aalsmeer 11 1 3
Amstelveen 10 1 2
Diemen 5 0 0
Uithoorn 1 0 1
Ouder-Amstel 1 0 0
N.v.t. 27 4 10
Totaal 310 46 169
24 Eigen screening(20) is niet opgenomen in de cijfers
19 Monitor discriminatie 2016 over de politie-eenheid Amsterdam
BIJLAGE 1. Toelichting op gebruikte bronnen en gegevens in dit rapport
Deze bijlage bevat een toelichting op de bronnen waaruit voor dit rapport is geput. Daarbij wordt ingegaan op de
aard van de informatie en de interpretatie van deze gegevens.
1. Klacht- en incidentregistraties
In Nederland zijn er diverse officiële instanties die de taak hebben om meldingen, klachten, incidenten of zaken van
discriminatie of ongelijke behandeling te registreren, zoals de politie, het Openbaar Ministerie (OM), het College
voor de Rechten van de Mens, antidiscriminatievoorzieningen (ADV's) en Meldpunt Internet Discriminatie (MiND).
Daarnaast zijn er belangenorganisaties die discriminatieklachten registreren (bijv. Transgender Netwerk Nederland,
CIDI) en meer generieke klachtinstanties zoals de Nationale Ombudsman of de klachtcommissie van een instelling.
In dit rapport zijn klacht- en incidentregistraties, voor zover regionaal beschikbaar, kwantitatief opgenomen.
Daarnaast zijn enkele casusbeschrijvingen toegevoegd.
Vergelijkbaarheid van klacht- en incidentregistraties
De gegevens van instanties die klacht- en incidentregistraties over discriminatie bijhouden zijn niet gelijksoortig en
kunnen daarom niet bij elkaar worden opgeteld. Instanties hebben verschillende uitgangspunten, taken en
procedures en hun registraties zijn hierop ingericht. Dit betekent dat zij andere typen situaties registreren en andere
categorieën hanteren in hun registratiesystemen. Daarnaast zijn er verschillen tussen de gebruikte definities van
bepaalde termen en tussen registratieprotocollen. De informatie uit de verschillende hier gebruikte bronnen dient
daarom als complementair te worden gezien.
2. Meldingen en klachten bij een antidiscriminatievoorziening (ADV)
Mensen die discriminatie hebben ervaren of hebben waargenomen kunnen hiervan melding maken of een klacht
indienen bij een ADV. Sinds de introductie van de Wet Gemeentelijke Antidiscriminatievoorzieningen (Wga) in 2009
dient elke gemeente zijn burgers toegang te bieden tot een ADV en de ontvangen meldingen jaarlijks te rapporteren
aan de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.
Meldingen en klachten bij ADV's betreffen allerlei discriminatiegronden. Daarbij kan het zowel om gronden gaan die
wettelijk zijn vastgelegd in het strafrecht of de gelijkebehandelingswetgeving (bijvoorbeeld afkomst/huidskleur
(‘ras’) of seksuele gerichtheid), als om gronden die niet in de wet zijn opgenomen (zoals uiterlijk). Meldingen kunnen
betrekking hebben op een incident of situatie die tegen een persoon is gericht (de melder of iemand anders). Maar
ook op een gebeurtenis die niet tegen specifieke personen is gericht, zoals een artikel in de media of een regeling die
voor een bepaalde groep nadelig uitpakt. Bij de registratie van meldingen en klachten bij ADV's staat het perspectief
van de melder centraal. Van de geregistreerde meldingen en klachten bij een ADV is bij aanvang niet per definitie
juridisch of objectief aangetoond dat er sprake was van discriminatie.
ADV Amsterdam (MDRA) registreert meldingen en klachten in het eigen registratiesysteem. Alle klachten en
meldingen worden geregistreerd, tenzij onvoldoende gegevens beschikbaar zijn of de melding geen betrekking heeft
op (ervaren) discriminatie. Er wordt hier steeds gesproken over registreren. ADV’s nemen de meeste klachten en
meldingen ook in behandeling.
Klachten en meldingen bij ADV Amsterdam zijn in dit rapport opgeteld en onder de verzamelnaam 'meldingen'
gebruikt in tabellen en grafieken. De ADV screent ook personeelsadvertenties op mogelijke discriminatie op grond
van leeftijd of geslacht. Indien een dergelijke advertentie discriminerende eisen bevat, wordt dit geregistreerd en
organisaties worden aangeschreven, over deze registraties wordt in dit rapport afzonderlijk gerapporteerd onder
20 Monitor discriminatie 2016 over de politie-eenheid Amsterdam
vermelding van registraties eigen screening. ADV Amsterdam registreert meldingen en klachten van inwoners in de
politie-eenheid Amsterdam, ook als de situatie waarop de melding betrekking heeft buiten die politie-eenheid
plaatsvond.
3. Incidenten geregistreerd door de politie
Discriminatie is strafbaar. In het strafrecht komt discriminatie op twee manieren voor: enerzijds zijn er de specifieke
discriminatieartikelen, waarin discriminatoire uitlatingen (137c t/m e Sr) en discriminerende uitsluiting strafbaar zijn
gesteld (137g en 429quater Sr). Anderzijds kan er bij commune ('gewone') delicten (zoals mishandeling,
brandstichting of bedreiging) sprake zijn van een discriminatoir aspect. Een mishandeling of brandstichting kan
bijvoorbeeld gepleegd zijn met een discriminatoir motief.
Slachtoffers, getuigen of mensen die weet hebben van een incident waarbij discriminatie in het spel was, kunnen
hiervan melding of aangifte doen bij de politie. Ook kunnen politiefunctionarissen uit eigen beweging proces-verbaal
opmaken, wanneer zij getuige of zelf slachtoffer van discriminatie zijn.
Alle meldingen en aangiften die de politie ontvangt en die mogelijk discriminatie betreffen zoals vastgelegd in het
strafrecht, worden in principe geregistreerd. De Aanwijzing Discriminatie van het Openbaar Ministerie verplicht de
politie bovendien om alert te zijn op eventuele discriminatoire aspecten bij commune delicten en ook deze te
registreren. Politieagenten registreren meldingen en aangiften in het bedrijfsprocessensysteem BVH.
Sinds 2014 doorzoekt de nationale politie de BVH landelijk naar incidenten met een (mogelijk) discriminatoir
karakter, zodat hierover gerapporteerd kan worden. Dit wordt gedaan met behulp van een zoekprogramma dat, aan
de hand van een reeks queries (zoekopdrachten), mogelijk relevante aangiften en meldingen uit de BVH haalt.
Materiedeskundigen van de nationale politie screenen de resultaten van deze queries, om het kaf van het koren te
scheiden. Niet elke zaak die met de query wordt gevonden heeft namelijk daadwerkelijk met discriminatie te maken.
De discriminatiezaken worden door de materiedeskundigen van aanvullende informatie voorzien over de
discriminatiegrond, de wijze van discriminatie en of het doelwit een werknemer met een publieke functie betrof.
Voor dit rapport heeft de nationale politie gegevens aangeleverd over 2016.
In dit rapport worden incidenten gericht tegen werknemers met een publieke taak - dit betreft in het overgrote deel
van de gevallen politieagenten - apart weergegeven van overige incidenten. De reden hiervoor is dat politieagenten
veelvuldig met scheldpartijen worden geconfronteerd, waarbij vaak woorden als 'homo' en 'jood' worden gebruikt.
Verreweg de meeste registraties van discriminatie-incidenten tegen politieagenten in functie betreffen dit soort
beledigingen.
4. Verzoeken om een oordeel bij het College voor de Rechten van de Mens
Mensen die discriminatie hebben ervaren op school of bijvoorbeeld op hun werk, kunnen het College voor de
Rechten van de Mens (voorheen de Commissie Gelijke Behandeling) verzoeken om een oordeel uit te spreken over
de kwestie. Het College is bevoegd om situaties te toetsen aan de gelijkebehandelingswetgeving. Dit betekent dat de
situatie waarover een oordeel wordt gevraagd betrekking moet hebben op de discriminatieterreinen en -gronden
die in deze wetgeving zijn opgenomen. Als het College de klacht mag behandelen wordt een onderzoek gestart,
waarna een zitting volgt en het College uitspraak doet en bepaalt of er al dan niet sprake is van discriminatie (zie
ook paragraaf 2 van deze bijlage). Soms komt het niet tot een zitting, bijvoorbeeld omdat er bemiddeling plaatsvindt
of omdat een verzoeker het verzoek intrekt. Alle verzoeken die het College ontvangt worden geregistreerd. Het
College rapporteert hierover in het jaarverslag.
Overzichten van de instroom van verzoeken om een oordeel, die zijn ingediend door bewoners van politie-eenheid
Amsterdam en de daarbij door het College uitgesproken oordelen zijn door het College ter beschikking gesteld voor
dit rapport. Voor gegevens over de instroom van verzoeken wordt gebruik gemaakt van een databestand waarin
21 Monitor discriminatie 2016 over de politie-eenheid Amsterdam
enkel afgehandelde verzoeken om een oordeel zijn opgenomen. Dit betekent dat verzoeken om een oordeel die nog
niet zijn afgehandeld, niet in dit rapport worden meegenomen. Om die reden zijn de aantallen ingestroomde
verzoeken om een oordeel uit 2016 niet weergegeven in de tabellen; veel daarvan zijn op moment van schrijven van
dit rapport nog niet afgehandeld.
De ADV Amsterdam is verantwoordelijk voor de interpretatie van en teksten over de regionale data die door het
College zijn aangeleverd.
5. Juridisch getoetste situaties
Een klein deel van alle discriminatie-ervaringen die ergens zijn gemeld wordt juridisch getoetst. Dat wil zeggen dat
door een bevoegde instantie wordt vastgesteld of discriminatie in juridische zin heeft plaatsgevonden. In Nederland
is het College voor de Rechten van de Mens bevoegd om te toetsen of er sprake is van wettelijk verboden
onderscheid op basis van de gelijkebehandelingswetgeving. In zijn jaarverslag rapporteert het College over de
oordelen die in het voorliggende jaar zijn uitgesproken. Ook rechters kunnen zaken toetsen aan de
gelijkebehandelingswetgeving of het strafrecht en beoordelen of discriminatie in juridische zin heeft
plaatsgevonden. Gegevens hierover zijn vooralsnog echter niet regionaal beschikbaar.
22 Monitor discriminatie 2016 over de politie-eenheid Amsterdam
BIJLAGE 2. De tabellen
1. Omvang discriminatie MDRA, politie en College voor de Rechten van de Mens
Tabel 1 Aantal klachten, meldingen en registraties van discriminatie per jaar
2015 2016
MDRA, klachten/meldingen 633 801
Politie, geregistreerde discriminatie-incidenten
(eenheid Amsterdam)
633 485
Politie, geregistreerde discriminatie-incidenten tegen
werknemers met een publieke taak (eenheid
Amsterdam)
131 144
College voor de Rechten van de Mens, instroom
verzoeken om oordeel25
56
MDRA, eigen screening26 80 20
2. Cijfers MDRA27
Tabel 2a Aantal klachten/meldingen MDRA, naar discriminatiegrond28
2015 2016
Afkomst/huidskleur (‘ras’) 293 310
Seksuele gerichtheid 29 169
Geslacht 56 52
Handicap/chronische ziekte 42 50
Godsdienst 46 46
waarvan islam 40 39
Antisemitisme 40 45
Leeftijd 57 37
Politieke gezindheid 1 14
Nationaliteit 4 9
Burgerlijke staat 3 1
Levensovertuiging 1 1
Arbeidscontract 0 0
Arbeidsduur 4 0
Overige (niet-wettelijke) gronden 57 67
Onbekend 0 0
Totaal 633 801
25
Geen cijfers bekend over 2015 26
Eigen screening: personeelsadvertenties, berichten in de media 27 Eigen screening (20) is niet opgenomen in de cijfers 28
Het MDRA registreert iedere klacht/melding op een enkele grond, totalen komen overeen met tabel 1
23 Monitor discriminatie 2016 over de politie-eenheid Amsterdam
Tabel 2b Aantal klachten/meldingen MDRA, naar wijze van discriminatie29
2015 2016
Vijandige bejegening 219 406
Omstreden behandeling 352 324
Geweld 11 18
Bedreiging 7 16
Overig 44 37
Onbekend/n.v.t. 0 0
Totaal 633 801
Tabel 2c Aantal klachten/meldingen MDRA, naar terrein30
2015 2016
Publieke/politieke opinie 40 243
Arbeidsmarkt 185 149
Commerciële dienstverlening 70 80
Collectieve voorzieningen 57 59
Openbare ruimte 55 53
Onderwijs 47 43
Buurt/wijk 39 41
Horeca/amusement 40 35
Media en reclame 19 28
Politie/OM/VD 28 24
Huisvesting 11 16
Privésfeer 11 9
Sport en recreatie 15 9
Overig 16 12
Onbekend/n.v.t. 0 0
Totaal 633 801
29 Het MDRA registreert iedere klacht/melding op een enkele wijze van discriminatie, totalen komen overeen met tabel 1 30
Het MDRA registreert iedere klacht/melding op een enkel terrein, totalen komen overeen met tabel 1 Eigen screening (20) is niet opgenomen in de cijfers
24 Monitor discriminatie 2016 over de politie-eenheid Amsterdam
Tabel 2d Aantal klachten/meldingen MDRA, naar werkwijze31
2015 2016
Advies/informatie 433 435
(Alleen) registratie 219 265
Bijstaan in procedures 101 117
Doorverwijzing 43 76
Bemiddeling 9 25
Eigen onderzoek ADV 54 20
Beïnvloeding beleid 2 18
Overig 6 0
Totaal 867 956
Tabel 2e Aantal klachten/meldingen MDRA, naar gemeente en naar aantal per 1000 inwoners32
Aantal
inwoners op 31
december
201633
Aantal klachten en meldingen
ADV('s)
Aantal klachten
en meldingen
ADV('s) per 1.000
inwoners
2015 2016 2016
Amsterdam 848.861 270 666 0,78
Amstelveen 89.298 33 35 0,39
Aalsmeer 31.382 15 21 0,67
Uithoorn 29.201 10 5 0,17
Diemen 27.225 7 15 0,55
Ouder-Amstel 13.428 5 3 0,22
N.v.t. 293 56
31
Bij een klacht zijn meerdere werkwijzen mogelijk. Totalen komen hierdoor niet overeen met tabel 1. 32
Dit getal komt overeen met het totaal waarover per gemeente is gerapporteerd in het Wga-formulier. Dit betekent dat het meldingen betreft van inwoners van de gemeenten en/of meldingen van voorvallen die zich in de gemeente afspelen. 33
Bron: CBS Statline
25 Monitor discriminatie 2016 over de politie-eenheid Amsterdam
Tabel 2e.1 Aantal klachten/meldingen MDRA, naar gemeente en naar discriminatiegrond34
An
tise
mit
ism
e
Arb
eid
sco
ntr
act
Arb
eid
sdu
ur
Bu
rger
lijke
sta
at
Ges
lach
t
Go
dsd
ien
st (
wa
arv
an
isla
m)
Han
dic
ap
Leef
tijd
Leve
nso
vert
uig
ing
Nat
ion
alit
eit
Po
litie
ke g
ezin
dh
eid
Afk
om
st/h
uid
skle
ur (‘ra
s’)
Seks
uel
e ge
rich
thei
d
Nie
t-w
ette
lijk
On
bek
end
Amsterdam 40 0 0 1 42 40 37 29 0 4 11 255 153 54 0
Amstelveen 3 0 0 0 2 1 10 4 0 1 0 10 2 2 0
Aalsmeer 1 0 0 0 2 1 1 1 0 0 0 11 3 1 0
Diemen 0 0 0 0 4 0 0 1 0 0 0 5 0 5 0
Uithoorn 1 0 0 0 0 0 2 0 0 0 0 1 1 0 0
Ouder-
Amstel
0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 1 0 1 0
N.v.t. 0 0 0 0 1 4 0 2 1 4 3 27 10 4 0
Tabel 2e.2 Aantal klachten/meldingen MDRA, naar gemeente en naar terrein, 201635
Arb
eid
smar
kt
Bu
urt
/wij
k
Co
llect
ieve
voo
rzie
nin
gen
Co
mm
erc
iële
die
nst
verl
en
ing
Ho
reca
/am
use
me
nt
Hu
isve
stin
g
Med
ia e
n r
ecl
ame
On
de
rwijs
Op
en
bar
e r
uim
te
Po
litie
/OM
/VD
Pri
vésf
eer
Pu
blie
ke/p
olit
ieke
op
inie
Spo
rt
Ove
rig
On
be
ken
d
Amsterdam 130 28 46 68 31 15 18 34 51 23 7 199 8 8 0
Amstelveen 8 2 1 10 2 2 3 0 0 0 6 0 1 0
Aalsmeer 5 3 0 1 0 0 0 0 0 1 0 11 0 0 0
Diemen 4 0 2 0 0 0 0 2 0 0 0 3 1 3 0
Uithoorn 1 0 1 0 0 0 0 2 0 0 0 1 0 0 0
Ouder-
Amstel
1 0 0 1 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0
N.v.t. 0 8 9 0 2 0 8 2 2 0 2 23 0 0 0
34
In deze tabel is het aantal meldingen opgenomen zoals dat bekend is bij het MDRA in de politie-eenheid Amsterdam. Dit betekent dat het meldingen betreft van inwoners van de gemeenten en/of meldingen van voorvallen die zich in die gemeente afspelen. 35
In deze tabel is het aantal meldingen opgenomen zoals dat bekend is bij het MDRA in de politie-eenheid Amsterdam. Dit betekent dat het meldingen betreft van inwoners van de gemeenten en/of meldingen van voorvallen die zich in die gemeente afspelen. Eigen screening (20) is niet opgenomen in de cijfers
26 Monitor discriminatie 2016 over de politie-eenheid Amsterdam
Tabel 2e.3 Aantal klachten en meldingen MDRA, naar gemeente en naar wijze van discriminatie, 201636
Bed
reig
ing
Gew
eld
Om
stre
den
beh
and
elin
g
Vij
and
ige
bej
egen
ing
Ove
rig
On
bek
end
/n.v
.t.
Amsterdam 12 13 262 358 21 0
Amstelveen 0 0 23 11 1 0
Aalsmeer 0 0 6 15 0 0
Diemen 0 0 8 5 2 0
Uithoorn 0 0 2 2 1 0
Ouder-Amstel 0 0 3 0 0 0
N.v.t. 4 5 20 15 12 0
3. Cijfers Politie (politie-eenheid Amsterdam)
Tabel 3a Aantal geregistreerde discriminatie-incidenten politie, naar discriminatiegrond37
2015 2016
Afkomst/huidskleur (‘ras’) 31738 223
Seksuele gerichtheid 185 185
Godsdienst 5239 43
waarvan islam 42
Antisemitisme - 40 40
Geslacht 15 7
Handicap 6 1
Levensovertuiging 0 0
Onbekend 38 27
Overig 2 0
Totaal 615 526
36
In deze tabel is het aantal meldingen opgenomen zoals dat bekend is bij het MDRA in de politie-eenheid Amsterdam. Dit betekent dat het meldingen betreft van inwoners van de gemeenten en/of meldingen van voorvallen die zich in die gemeente afspelen. 37
Het totale aantal registraties per jaar in deze tabel kan afwijken van het totaal in tabel 1. Eén registratie kan over discriminatie op meerdere gronden gaan en dat verklaart het verschil. 38
2015: waarvan 82 registraties 'Joods'. 39
2015: waarvan 6 registraties Jodendom en 47 registraties Islam; 2014: 30 registraties Islam. 40
Antisemitisme wordt door de politie geregistreerd als discriminatie op grond van ras, met de subcategorie ‘joods’ of als discriminatie op grond van godsdienst met de subcategorie ‘jodendom’. In het landelijke politierapport 2014 zijn de registraties met de subcategorie ‘joods/jodendom’ als aparte grond (antisemitisme) opgenomen in de tabel met discriminatiegronden en niet weergegeven onder ras of godsdienst. In 2015 is het aantal registraties dat antisemitisme betreft terug te vinden in de voetnoten 25 en 27. Er is in 2015 voor gekozen om in dit rapport antisemitisme niet als aparte discriminatiegrond op te nemen, omdat antisemitisme dat juridisch gezien niet is.
27 Monitor discriminatie 2016 over de politie-eenheid Amsterdam
Tabel 3b Aantal geregistreerde discriminatie-incidenten politie, naar wijze van discriminatie41
2015 2016
Belediging 448 405
Mishandeling 21 47
Vernieling 59 45
Bedreiging 23 24
Opruiing 19 10
Uitsluiting 14 10
Overig 14 2
Onbekend 0 1
Tabel 3c Geregistreerde discriminatie-incidenten politie, naar locatie42
2016
Openbare ruimte 261
Directe woonomgeving 92
Sociale media 25
Horeca, festival, uitgaan 24
Commerciële dienstverlening (o.a. winkel) 21
Openbaar vervoer 17
Werksituatie/werkgerelateerd 16
School/schoolgerelateerd 13
Sportcomplex 9
Gebedshuis 2
homo-ontmoetingsplaats 1
Overig 1
Onbekend 3
Totaal 485
41
Het totale aantal registraties per jaar in deze tabel kan afwijken van het totaal in tabel 1. Eén registratie kan over discriminatie op verschillende wijze gaan en dat verklaart het verschil. 42
Het totale aantal registraties per jaar in deze tabel kan afwijken van het totaal in tabel 1. Eén registratie kan over discriminatie op meerdere locaties gaan en dat verklaart het verschil.
28 Monitor discriminatie 2016 over de politie-eenheid Amsterdam
Tabel 3d Aantal geregistreerde discriminatie-incidenten, naar gemeente (over incidenten die zich afspeelden in
een gemeente) en naar aantal per 1000 inwoners
Aantal inwoners op 31
december 201643
Aantal klachten en
meldingen politie, 2016
Aantal klachten en meldingen
politie per 1000 inwoners
Amsterdam 848.861 434 0,51
Amstelveen 89.298 19 0,21
Aalsmeer 31.382 16 0,51
Uithoorn 29.201 9 0,31
Diemen 27.225 5 0,18
Ouder-Amstel 13.428 2 0,15
4. Cijfers van het College voor de Rechten van de Mens
Tabel 4a Aantal verzoeken om een oordeel bij het College voor de Rechten van de Mens, naar discriminatiegrond
in 2016
Grond 2016
Handicap / chronische ziekte 13
Geslacht 12
Afkomst/huidskleur (‘ras’) 12
Grond onbekend 6
Leeftijd 5
Godsdienst 3
Nationaliteit 2
Seksuele gerichtheid 1
Arbeidsduur 1
Vaste / tijdelijke arbeidscontracten 1
Burgerlijke staat 0
Politieke overtuiging 0
Levensovertuiging 0
Totaal 56
43
Bron: CBS Statline
29 Monitor discriminatie 2016 over de politie-eenheid Amsterdam
Tabel 4b Aantal verzoeken om een oordeel bij het College voor de Rechten van de Mens, naar terrein in 2016
2016
Arbeid – Werving en selectie 6
Arbeid – Aanstelling 7
Arbeid – Beëindiging arbeidsrelatie 7
Arbeid – Arbeidsvoorwaarden 3
Arbeid – Arbeidsomstandigheden 5
Goederen en Diensten 22
Geen terrein 6
Onbekend
Totaal 56
OORDELEN44
Tabel 4c Aantal oordelen College voor de Rechten van de Mens, 2015, 2016
Aantal
2015 16
2016 14
Tabel 4d Aantal oordelen College voor de Rechten van de Mens, naar uitspraken, 2015, 2016
2015 2016
Oordelen met minstens een uitspraak verboden
onderscheid / strijd met de wet
6* 7**
Oordelen zonder onderscheid / strijd met de wet 10 7
Totaal 16 14
*Oordeelnummers 2015-3, 2015-13, 2015-81, 2015-96, 2015-128, 2015-133.
**Oordeelnummers 2016-33, 2016-40, 2016-49, 2016-56, 2016-78, 2016-93, 2016-114.
44
Bron: dossieronderzoek. Alle afgehandelde verzoeken om een oordeel worden geregistreerd in het dossieronderzoek. Afgehandelde verzoeken die in 2016 in een oordeel zijn geëindigd, kunnen in 2015 zijn ingediend bij het College voor de Rechten van de Mens.
top related