pandiwa: kaganapan at pokus

GRADE 10

POINTERS TO REVIEW:Ikatlong Markahan

• Sanaysay• Thesis Statement• PANDIWA (aspekto, pokus, kaganapan at

kaukulan)• Mga Akdang Tinalakay (Aralin 2-5)

Ang mga mag-aaral ay inaasahang;

• A. Natutukoy ang ibat ibang pokus at kaganapan ng pandiwa

• B. Nagagamit ang iba’t ibang uri ng panlapi sa pagbuo ng mga pandiwa sa iba’t ibang pokus at kaganapan

• C. Nakikilahok nang buong sigla at husay sa mga talakayan at pangkatang gawain

POKUS

tawag sa relasyong pansemantika ng pandiwa ng simuno o paksa

ng pangungusap.

POKUS NG PANDIWA KAHULUGAN PANANDA NA GINAGAMIT

TAGAGANAP O AKTOR Ang simuno o paksa ang gumaganap ng kilos na sinasaad ng pandiwa

“sino?”[mag- , um- , mang- , ma- , maka- , makapag- , maki- ,

magpa-]

LAYON Paksa o binibigyang diin sa pangungusap

“ano?”[-in- , -i- , -ipa- , ma- , -an]Sa Ingles, ito ay ang direct object.

TAGATANGGAP Pinaglalaanan ng kilos na ipinapahiwatig ng pandiwa

“para kanino?”[i- , -in , ipang- , ipag-]Sa Ingles, ito ay ang indirect object.

KAGAMITAN Gamit ang siyang simuno o paksa ng pangungusao

upang maisagawa ang kilos ng pandiwa

“sa pamamagitan ng ano?”

[ipang- , maipang-]

POKUS NG PANDIWA KAHULUGAN PANANDA NA GINAGAMIT

GANAPAN Lugar ang binibigyang diin o ganapan ng kilos

“saan?”[pag-/-an , -an/-han , ma-/-

an , pang-/-an , mapag-/-an]

SANHI Sanhi o dahilan ang paksang binibigyang-diin sa

pangungusap

“bakit?”[i- , ika- , ikina-]

DIREKSYON Nagsasaad ng direksyon ng kilos ng pandiwa

“tungo saan/kanino?” [-an , -han , -in , -hin]

Halimbawa: TAGAGANAP Si Aphrodite ay tumugon sa

panalangin ni Pygmalion

AKTOR POKUS NG PANDIWA

Halimbawa: LAYON

Pinag-uusapan ng mga tao

ang estatwang nilikha ni Pygmalion

LAYON

POKUS NG PANDIWA

Halimbawa: GANAPAN

Pinagmulan ng mga mitolohiya ang

bansang Griyego.GANAPAN

POKUS NG PANDIWA

Halimbawa: TAGATANGGAP

Ipinagdala nina Pygmalion ng mga alay si Aphrodite.

TAGATANGGAP

POKUS NG PANDIWA

Halimbawa: KAGAMITAN

Ginamit ni Pygmalion ang paet at martilyo sa pag-ukit ng estatwa.

POKUS NG PANDIWA

GAMIT

Halimbawa: SANHI

Ikinatuwa ni Aphrodite ang patuloy na pag-aalay ng pamilya ni Pygmalion.

POKUS NG PANDIWA

SANHI

Halimbawa: DIREKSYUNAL

Sinulatan niya ang kanyang mga magulang.

POKUS NG PANDIWA

DIREKSYUNAL

GAWAIN 1POKUS NG PANDIWA

Pagyamanin ang Kaalaman sa Gramatika

A p. 315

GAWAIN 2POKUS NG PANDIWA

Gamit ang mga binilugang pandiwa sa piniling artikulo mula sa pahayagan, kumuha ng 5

pangungusap o pahayag dito at tukuyin kung anong pokus ng

pandiwa ang ginamit dito.

KAGANAPAN

Kaugnayan ng pandiwa sa panaguri ng pangungisap.

Ang mga paksa ng kaganapan na ito ay kung gagamitan ng mga

panandang ang/ang mga o si/sina

KAGANAPAN NG PANDIWA

KAHULUGAN PANANDA NA GINAGAMIT

TAGAGANAP O AKTOR bahagi ng panaguri na gumaganap sa kilos na isinasaad ng pandiwa.

Nino?

Ng, ng mga, si, sina

LAYON bahagi ng panaguri na nagsasaad kung ano ang bagay o mga bagay na tinutukoy ng pandiwa

Ano?

TAGATANGGAP nagsasaad kung sino ang nakikinabang sa kilos ng

pandiwa

Para kanino?

KAGAMITAN nagsasaad kung anong bagay, kagamitan, o

instruento ang ginagamit upang magawa ang kilos

Anong bagay o instrumento?

KAGANAPAN NG PANDIWA

KAHULUGAN PANANDA NA GINAGAMIT

GANAPAN nagsasaad ng lugar na ginanapan ng kilos ng

pandiwa

Saan?

Nagsisimula sa “sa”

Dito/rito, diyan/riyan, doon/roon

SANHI nagsasaad kung ano ang dahilan ng pakakaganap ng

kilos ng pandiwa

Bakit?

Dahil or dahil sa

DIREKSYUNAL ang bahagi ng panaguri ay nagsasaad ng direksyon ng kilos na taglay ng pandiwa

«ng»«sa»

Mga pandiwa:punta, pasok, akyat, baba,

balik, tungo, etc.

Halimbawa: TAGATANGGAP/AKTOR

Ang puno ng saging ay itinanim ng matsing sa basang lupa.

“Itinanim nino?” (Itinanim ng matsing)

Halimbawa:LAYON:

Nagtitiklop ng mga damit si Angela para sa kanyang ate. “Nagtitiklop ng ano?”

TAGATANGGAP:Si Angela ay nagtitiklop ng mga damit

para sa kanyang ate.“Nagtitiklop para kanino?”

Halimbawa: SANHI/DAHILAN

Uminom ako ng gamot dahil masakit ang aking ulo.

“Bakit ka uminom ng gamot?”

(Ako ay uminom ng gamot dahil masakit ang aking ulo.)

Halimbawa: KAGAMITAN

Si Raul ay naghukay sa bakuran sa pamamagitan ng pala.

“Anong bagay o instrumento ang ginamit ni Raul para maghukay?”

Halimbawa:DIREKSYONAL:

Sina Tatay at Nanay ay pumunta sa Makati Medical Center para bisitahin si

Lola Puring.“Saan pumunta sina Tatay at Nanay?”

GANAPAN:Kinausap nila ang doktor sa Makati

Medical Center.“Saan nila kinausap ang doktor?”

GAWAIN 1KAGANAPAN NG PANDIWA

Pagyamanin ang Kaalaman sa Gramatika

A p. 336

GAWAIN

Mula sa maikling kuwentong “Saranggola” ni Efren Abueg, kumuha ng 7 pangungusap na nagpapakita ng 7 pokus ng pandiwa.