powerpoint sunusu - anadolu Ünİversİtesİ eczacilik...

Anadolu Üniversitesi, Eczacılık Fakültesi, Kozmetoloji Bilim Dalı

KOZMETOLOJİ

Kozmetik ürün: İnsan vücudunun epiderma, tırnaklar, kıllar, saçlar, dudaklar ve dış genital organlar gibi değişik dış kısımlarına, dişlere ve ağız mukozasına uygulanmak üzere hazırlanmış, tek veya temel amacı bu kısımları temizlemek, koku vermek, görünümünü değiştirmek ve/veya vücut kokularını düzeltmek ve/veya korumak veya iyi bir durumda tutmak olan bütün preparatlar veya maddeler

24.03.2005 tarihli ve 5324 sayılı Kozmetik Kanunu

RESMİ TANIM

“İnsanın bittiği ve çevrenin başladığı sınır olmaktan ve vücudumuzun iç bütünlüğünü korumaktan öte organdır.”

Frank Gonzalez-Crussi, reviewing ‘The body’s edge: our cultural obsession with skin’, by M. Lappe, Holt 1996.

• vücudun en büyük organı

• iki ana tabaka: epidermis ve dermis

• adipoz dokuyu (yağ) içeren destek doku ve fascia olarak anılan bağ dokusu

• subkütan yağ dağılımında kadın/erkek farkı

Derinin İşlevleri- 1

• Fiziksel engel

• Koruma – infeksiyon ve sert kimyasal maddelere

• Patojen mikroorganizmaların içeri geçişi ve konaklamasına engel

• Sıvı kaybının engellenmesi

• Ultraviyole ışınlarından koruma

• Duyusal – dokunma, ağrı, sıcaklık, basınç, vibrasyon ve kıl hareketleri reseptörleri

• Sıcaklık regülasyonu

• Adipoz doku- izolasyon özelliği, enerji stoku

• Atılım- Ter bezleri ile atık maddeler (su, sodyum, diğer maddeler)

• D vitamini sentezi- güneşin UV bileşeni prekürsörü dönüştürür

1 epidermis - avasküler

2 dermis- epidermisi hipodermise bağlar- ter bezleri, sebasöz

bezler,saç folikülleri

3 hipodermis (subkütan katman)

- gerçek değil - subkütan fascia bağlı- deriyi vücuda bağlar

Deri Katmanları

Epidermis

• Katlı, skuamöz, keratinize epitelyum• Farklı kalınlık ve tip:

kalın ve kılsız (ayak tabanı) ince ve kıllı (saçlı deri)• Yeni hücreler bazal tabakada• Hücreler yavaşça yüzeye

hareket eder• Yüzey hücrelerinin ölümü (deskuamasyon)• Pigmentli hücre: melanosit

Epidermis Hücreleri• keratinositler

- en fazla (~ % 90)• melanositler

- ~ % 5- Melanin sentezi

• Langerhans hücreleri - % 2-% 3- yıldız şeklinde (dendritik hücreler) - immün sistemin bir parçası- temas dermatitinde (alerjik) önemli

• Merkel hücreleri - sayıca az (< % 1); ayak tabanı ve el ayası - duyusal ve nöroendokrin özellikten sorumlu

• Bağ dokusu, fibroblastlar, kolajen

• Sebasöz bezler• Ter bezleri- ekrin, apokrin• Kan damarları• Sinirler, duyusal ve motor

Dermis

Papiler tabaka: epidermisin altında gevşek keratinositlerin askısı- epidermis ve dermis arasındaki temas yüzey alanını arttırır- özel kolajen iplikçikleri epidermisin bazal laminası ile dermisteki kolajen iplikçiklerini bağlar- papillada yoğun kapiler ağ

Retiküler tabaka: papiler tabaka ve hipodermis arasında- yoğun düzensiz keratinosit

Dermis

Hipodermis (Subkütan Tabaka)

• vücut yağının en çok depolandığı yer

• lokasyon ve beslenme durumuna bağlı olarak değişken kalınlık

• yağ hücreleri içeren gevşek keratinositler

• deriyi besleyen/boşaltan arter, ven, lenf, sinir

DERİ EKLENTİLERİ 1PİLOSEBASÖZ BİRİM (KIL+SEBASÖZ BEZ)

Kıl Folikülü

Sebasöz Bez

Folikül

1. kutikül: en dış tabaka, ince, balık-pulu görünümü, serbest uçlar saç büyümesi yönünde, yoğun keratinize

2. korteks: orta tabaka,

keratinize 3. medulla: pigmentli, non-

keratinize

Terminal (Yetişkin) Saç Anatomisi

Saç tipleri

1. lanugo: neonatal, uterusta 7. ayda oluşur, 8. ayda ölür, yumuşak, ince saç, medulla yok (pigmentsiz)

2. vellus: post-natal, kısa, ince saç, medulla yok (pigmentsiz)

3. intermediate: post-natal- 2 yaş, vellus ve terminal saç arasında geçiş

4. terminal: post-nataldan sonrası, uzun, kalın saç,medullalı (pigmentli), en çok görünen saç

Saç Gelişimi ve Büyümesi-1

Saç folikülü geliştikten sonra büyümesi 4 aşamalı:

- anagen: saç büyümesi, aşamanın süresi saç uzunluğunu belirler

- catagen: regresyon, soğanda hücre bölünmesi durur, papilla büzüşür, kıl dibi ve kıl dermal papilladan ayrılır, folikül büzüşür fakat dış kök dizisi papilla ile ilişkili olarak kalır

- telogen: dinlenme, kılın proksimal ucu sebasöz bezin hemen altına göçer

- exogen: kılın folikülden ayrılması

Saç Gelişimi ve Büyümesi-2

androjenler saç büyümesini + ve – etkiler, androjene-bağımlı kellik-terminal kıl vellus kıla dönüşür

anagen siklusun süresi kıl uzunluğunu belirler

kıl folikülü hücreleri hücre deposu olarak işlev görür, epidermis kaybında keratinosit sağlar

DERİ EKLENTİLERİ 2TIRNAKLAR

TIRNAKLAR

• keratinden yapılmıştır

• 2 amaç: koruyucu plaka, parmakucu duyusunu iyileştirir

• Her zaman büyür– yaş ve zayıf sirkülasyonla yavaşlar

• El tırnakları 3 mm/ay• Ayak tırnakları 1

TIRNAKLAR- anatomi

• tırnak kökü: Stratum basale ve Stratum spinosum- tırnak matris hücrelerini oluşturur, tırnak plağını sentezler

• tırnak yatağı: Stratum spinosum, tırnak sentezine katkısı yok

• tırnak plağı: sıkıca bağlı, sert iplikçikler arası madde ile zengin keratin, tırnağın Stratum corneum’u

• eponychium: derinin Stratum corneum’u ile tırnak plağının zemininin bağlantısı

• hyponychium: derinin Stratum corneum’u ile tırnak plağının ucunun bağlantısı

• lunula: tırnak plağının zeminindeki (eponychium) açık/beyaz bölge

DERİ EKLENTİLERİ 3BEZLER

DERİ BEZLERİ

a) ter bezleri - ekrin

- apokrin

b) sebasöz bezler

TER BEZLERİ

► Memelilerde spiral, tübüler bezler– ekrin (merokrin) – apokrin

► apokrin- kıl folikülleri ile ilişkili, pilosebasöz kanala açılır, saçlı deri, meme-ucu, avuç içi, dış genital bölge, kulak çevresi, perianal bölge

► ekrin- vücutta yaygın dağılım

SEBASÖZ BEZLER

saç folikülü ile bağlantılı salgısı kılın üstüne (sebum) sebum- lipitler, trigliseritler, mumlar,

squalene, kolesterol, hücre kalıntıları salgı erkekte testosteron, kadında

androjenlerle kontrol edilir bezlerin inflamasyonunun sonucu:

KOMEDOJENEZ

KOZMETİK ÜRÜNLER

Kozmetik ürün: İnsan vücudunun epiderma, tırnaklar, kıllar, saçlar, dudaklar ve dış genital organlar gibi değişik dış kısımlarına, dişlere ve ağız mukozasına uygulanmak üzere hazırlanmış, tek veya temel amacı bu kısımları temizlemek, koku vermek, görünümünü değiştirmek ve/veya vücut kokularını düzeltmek ve/veya korumak veya iyi bir durumda tutmak olan bütün preparatlar veya maddeler

24.03.2005 tarihli ve 5324 sayılı Kozmetik Kanunu

RESMİ TANIM

Kozmetik Ürünlerin Niteliği

Madde 6- Piyasaya arz edilen bir kozmetik ürün, normal ve üretici tarafından öngörülebilen şartlar altında uygulandığında veya ürünün sunumu, etiketlenmesi, kullanımına dair açıklamalara veya üretici tarafından sağlanan bilgiler dikkate alınarak önerilen kullanım şartlarına göre uygulandığında, insan sağlığına zarar vermeyecek nitelikte olmalıdır.

12.10.2006 tarihli ve 26317 sayılı Resmi Gazete, Kozmetik Yönetmeliği

• Cilt için kremler, emülsiyonlar, losyonlar, jeller ve yağlar (el, yüz, ayak, vb için)

• Yüz maskeleri (cilt yüzeyini aşındıranlar/soyanlar hariç)• Fondötenler (sıvı, pat, toz)• Makyaj pudraları, banyo sonrası kullanılacak

pudralar, hijyenik pudralar, vb• Kozmetik ürün tanımı kapsamındaki tuvalet

sabunları, deodorant sabunlar, vb• Parfümler, tuvalet suları (eau de toilette) ve

kolonyalar (eau de cologne)• Banyo ve duş ürünleri (tuzlar, köpükler, yağlar, jeller, vb)• Depilatuvarlar (kıl dökücü ve kıl sökücüler)

Kozmetik Ürünlerin Sınıflandırması

• Deodorantlar ve ter önleyiciler• Saç bakım ürünleri

○ saç boyaları ve açıcılar○ dalgalandırma, düzleştirme ve sabitleştirme amacıyla kullanılanlar○ şekillendirme ürünleri○ temizleyiciler (losyonlar, pudralar, şampuanlar)○ bakım ve şartlandırma ürünleri (losyonlar, kremler, yağlar)○ taranıp şekillendirilmesi için ürünler (losyonlar, saç spreyleri, briyantinler)

• Tıraş için kullanılan ürünler (kremler, köpükler, losyonlar, vb)

• Yüz ve göz makyajında ve makyaj temizlenmesinde kullanılan ürünler

• Dudaklara uygulanmak üzere hazırlanmış ürünler

• Fondötenler (sıvı, pat, toz)• Makyaj pudraları, banyo sonrası kullanılacak

pudralar, hijyenik pudralar, vb• Kozmetik ürün tanımı kapsamındaki tuvalet

sabunları, deodorant sabunlar, vb• Parfümler, tuvalet suları (eau de toilette) ve

kolonyalar (eau de cologne)• Banyo ve duş ürünleri (tuzlar, köpükler, yağlar, jeller, vb)• Depilatuvarlar (kıl dökücü ve kıl sökücüler)

• Ağız ve diş bakım ürünleri• Tırnak bakımı ve süsü için kullanılan ürünler• Dış genital organlara haricen uygulanmak amacıyla

üretilmiş kişisel hijyen ürünleri• Güneş banyosu için ürünler• Güneş olmaksızın cilde yanık ten görünümü vermek

üzere kullanılan ürünler• Cilt rengini açmak için kullanılan ürünler• Cilt kırışıklıklarına karşı kullanılan ürünler

Kozmetik İsimlendirme

CTFA, 1973den bu yana Kozmetik, Tuvalet ve Koku Birliği (Cosmetic, Toiletry and Fragrance Association)açık kimyasal isimKozmetik Madde Sözlüğü (CIR) bilinen tüm kozmetik maddelerin listesi ve isimleri

INCI, 1994den bu yana Amerikan Gıda ve İlaç Kurumu (Food and Drug Administration- FDA) kısaltma isimUluslararası İsimlendirme Kozmetik Madde International Nomenclature Cosmetic Ingredient)

IUPACUluslararası Saf ve Uygulamalı Kimya Birliği (International Union of Pure and Applied Chemistry)

Kozmetik İsimlendirme

Cosmetics&Toiletries Dergisi

her yıl

Cosmetic Bench Reference- CBR hammaddelerin IUPAC ve INCI isimleri

Bildirim

Kozmetik ürünün piyasaya ilk kez sunulmasından önce Sağlık Bakanlığına bildirimde bulunulması zorunludur.

TCK geçerlidir

Kozmetik Ürün Bilgisi

• Ürünün kalitatif ve kantitatif yapısı; parfüm ve parfüm bileşimi olması halinde, bileşimin kodu ve tedarikçinin kimliği,• Hammadde ve bitmiş ürünün fizikokimyasal ve mikrobiyolojik spesifikasyonu,• İyi İmalat Uygulamaları Kılavuzu hükümlerine uygun üretim yöntemi,• Bitmiş üründe insan sağlığı için güvenlik değerlendirmesi (25/6/2002 tarihli ve 24796 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan İyi Laboratuvar Uygulamaları Prensipleri ve Test Laboratuvarlarının Belgelendirilmesine Dair Yönetmelik hükümlerine uygun olarak yapılır)• Kozmetik ürünlerin kullanımı neticesinde insan sağlığına olabilecek istenmeyen etkiler hakkında mevcut veriler,• Kozmetik ürünün veya maddenin iddia edilen etkilerini kanıtlayan bilimsel nitelikte çalışmalara dair belgelerTürkçe veya Avrupa Birliğinde yaygın olarak kullanılan dillerden birinde olması zorunludur.

Kozmetik Ürün Denetimi

Üretici, piyasa gözetim ve denetimi için Sağlık Bakanlığının talebi halinde Kozmetik Ürün Bilgisini 3 iş günü içerisinde hazır bulundurmak zorundadır.

Sorumlu Teknik Eleman

Üreticinin sorumlu teknik eleman bulundurması gereklidir.

• eczacı • kozmetik alanında en az iki yıl fiilen çalışmış kimyager

kimya mühendisibiyolog mikrobiyolog

KOZMETİK HAMMADDELER

ANTİMİKROBİK KORUYUCU MADDELER

Geniş spektrumlu etkinlik Düşük derişimde etkinlik Geçimli Renksiz ve kokusuz Kararlı Güvenilir Analizinin kolaylığı Kullanım kolaylığı Düşük maliyet

Antimikrobik koruyuculuk etkinliği

• su içindeki çözünürlük

• bulunduğu ortamın pH değeri

• yağ/su partisyon katsayısı

• formülasyon içindeki diğer maddelerle geçimlilik

ANTİMİKROBİK KORUYUCU MADDELERAsitler

• benzoik asit (tuzları ve esterleri)• dehidroasetik asit (tuzları)• salisilik asit (tuzları)• sorbik asit (tuzları)• borik asit (sodyum borat)

Alkoller• benzil alkol• diklorobenzil alkol• etil alkol• feniletil alkol• fenoksietanol• klorobutanol

Fenoller• kloroksilenol• orto fenil fenol (sodyum tuzu)

Doğal maddeler• formaldehit

- geniş spektrumlu- suda çözünen tek madde- keskin kokulu- düşük kararlılık

• uçucu yağlar (% 4’den fazla ise ek koruyucu madde)

benzaldehit, sitral, öjenol, farnesol, jeraniol, linalool, terpenler, timol

Diğerleri• benzalkonyum klorür• benzetonyum klorür• diazolidinil üre• dimetil oksazolidin• dimetilol dimetil hidantoin • fenilmerküri asetat• glutaraldehit• imidazolidinil üre• klorhekzidindiasetat, diglukonat,

dihidroklorür• parabenler (tuzları)- metil, etil, propil,

butil• tiyomersal

Vücut kokularının ortaya çıkmasıter ve deri lipiti karışımının derinin

normal florası tarafından parçalanması ile

ANTİPERSPİRAN ve DEODORAN MADDELER

Antiperspiran

maddeler• astrenjan etki ile

terlemeyi engeller

Deodoran maddeler

• terin kimyasal yapısının parçalanmasını engeller

• aluminyum klorhidrat• allantoin aluminyum klorhidrat• aluminyum kapriloil hidrolize kolajen• aluminyum klorür• aluminyum seskiklorhidrat• aluminyum undesilenoil kolajen amino asitleri• aluminyum zirkonyum pentaklorhidrat• aluminyum zirkonyum tetraklorhidrat• aluminyum zirkonyum triklorhidrat• zirkonyum klorhidrat • Doğal kaynaklı

• adaçayı • Potentilla erecta ekstresi

• uçucu olmayan hidrokarbon veya alkol ve eter gibi alifatik bileşikler ile susuz antiperspiran

Antiperspiran maddeler

Kısa zincirli yağ asitlerini nötralleştiren deodoran maddeler

• çinko oksit gibi metal bileşikleri• çinko risinoleat• çinko fenolsülfonat• abiyetik asit • kojik asit• aluminyum sitrat• farnesol• sodyum aluminyum klorhidroksi laktat• trietil sitrat• Doğal kaynaklı

- Azadirecta indica- Salvia miltiorrhiza - sandal ağacı ekstresi

Antimikrobik etkili deodoran maddeler• triklosan • çinko fenolsülfonat

Deodoran maddeler

ANTİOKSİDAN MADDELER

Serbest elektron içeren yüklü veya nötr kimyasal maddeler Endojen veya eksojen kaynaklı Başlıca hedefleri

- proteinler- enzimler - DNA/RNA - hücre membranının doymamış yağ asidi bileşiği

Otooksidasyon reaksiyonu havada bulunan % 20 oksijen varlığı ile oluşan radikal zincir reaksiyonu Otooksidasyonda hızlandırıcı veya yavaşlatıcı etmenler

- ısı- ışık (UV)- metal iyonları (ör. demir ve bakır)- su - protein

Serbest radikaller

serbest radikallerin oluşumunu engeller

koruyucu antioksidan oluşan serbest radikalleri tutar

oksidasyon reaksiyonunda zinciri kırar

Kozmetik preparatta,• ürünün görünüm, koku ve renk değişimini engeller • toksik ve alerjen yan ürünlerin ortaya çıkmasını önler

Enzimatik• süperoksit dismutaz

(SOD)• katalaz• glutatiyon peroksidaz • glutatiyon redüktaz

Enzimatik olmayan • lipofilik A ve E vitaminleri • b-karoten• ubikinon/ubikinol• hidrofilik özellikteki C

vitamini• glutatiyon• sistein• dehidroaskorbik asit

Tokoferoller (E Vitamini)Antioksidan etki sırası

d g a b

• turnusol yağı veya zeytin yağının başlıca tokoferolü a–tokoferol • buğday tohumu yağında b–tokoferol• soya ve mısır yağında g–tokoferol (mısır yağında a-tokotrienol)

E vitamini, hücre duvarındaki lipitleri kaplayarak serbest radikallerin etkisinden korur

koruyucu antioksidan

Askorbik asit (C Vitamini)• sulu çözeltilerde kararlı olmadığı için kullanılamaz • % 0.01-% 0.05 askorbil palmitat

A Vitamini • asetik ve palmitik asitlerin esterleri/retinil ve retinol

esterleri içerir • havaya, oksidasyona, asitlere ve ışığa karşı duyarlı • en kararlı ester retinil palmitat • formülasyonlara bir başka antioksidan madde ile

sokulur

Koruyucu antioksidanveoksidasyon zincirini kırarak

GÜNEŞTEN KORUYUCU MADDELER

Fiziksel koruyucuKimyasal koruyucu

KİMYASAL EMİCİLERcilt proteinlerine bağlanır ve UVB’yi emer(280-320 nm)

alerjik veya temas dermatiti, fototoksisite/fotoalerji

FİZİKSEL SİPERLERengel olarak etki eder ve ışınları yansıtır/saçar

alerjik veya temas dermatiti, fototoksisite YOK

Fiziksel

koruyucu

UV ışınlar

ıışınların saçılması

ışınların yansıması

deri yüzeyi

• görünür/ultraviyole (UV)/infrared (IR) ışınlarını yansıtır veya saçar

- çinko oksit (ZnO)- talk - titanyum dioksit (TiO2)

• parçacık boyutu- ciltte matlık yapmamalı

- maksimum koruma

(TiO2 200 nm parçacık boyutu ve % 0.5-5 konsantrasyon)

Fiziksel

koruyucu

• sentetik kimyasal moleküller • 250-320 nm’deki ışınları emer • genellikle lipitlerde çözünür • sınırlı konsantrasyon • düşük kütan tolerans • düşük ışık kararlılığı • net-tanımlı spektrumu emer • alerjik veya temas dermatit eğilimi

• fototoksik/fotoalerjik reaksiyon eğilimi

UVA filtre UVB filtre (320-360 nm)

* fiziksel + kimyasal süzgeç maddeler ile daha yüksek güneşten koruma faktörü (SPF)

Kimyasal koruyucu

Dar Spektrum UVB Koruyucu Maddeleri

• sinnamik asit esterleri• p-amino benzoik asit (PABA) ve türevleri• salisilatlar• kafur türevleri• 2-fenil benzimidazol 5-sülfonik asit ve tuzları• 2,4,6 trianilino (p-karbo-2’-etil-hekzil-1’oksi) 1,3,5- triazin

Diğer maddeler• digalloil trioleat• dihidroksiaseton Lawson• 3-imidazol-4-il-akrilik asit• 5-metil-2-fenilbenzoksazol • sodyum 3,4-dimetoksifenil

glioksilat

Doğal kaynaklı maddeler• etkinlikleri sentetik maddelere oranla oldukça

düşük • diğer UV süzen maddelerle sinerjik etki gösterir

• susam yağı, % 39 konsantrasyonda, 298 nm’deki UVB’yi süzer

• hindistan cevizi, zeytin ve yerfıstığı yağları düşük oranda güneş ışınlarından koruma sağlarlar

• ayçiçeği yağı, kısa dalgalı UVA’yı süzer • sarısabır ekstresinin içindeki glukozit

antrakinonları 300 nm’deki ışınlardan koruma sağlar

Saç için kullanılan madde

% 1.0 oktil dimetil PABA

Şampuanlara eklenen en uygun madde

Katılan preparatlar

• cilt bakımı• tıraş• makyaj• tırnak• saç

• 25 yaşından sonra 1 yılda cilt kolajen ve esnek dokusunun % 1’ini yitirir

• Sağlıklı, genç-görünümlü cilt için tek ve en önemli basamak etkin güneşten koruyucunun sürekli kullanımıdır

• kış ayları cilt hasarı için anlamlı risk taşır• kar, güneşin zararlı etkilerini şiddetlendirir• güneş ışınlarının % 80’ini yansıtır

NEMLENDİRİCİ MADDELER

• Cildin keratin tabakası ‘doğal nemlendirici faktör’ (NMF= sodyum karboksilat, pirolidon, üre, amino asitler,

şekerler) • Suyun ciltte yer aldığı tabaka dermis

Dermisiçinde nemlenmeden sorumlu başlıca maddeler glikozaminoglikanlar (hyalüronik asit ve kondroitin sülfat)

• Cildin nemlenmesinde tek faktör NMF değil hücre içi lipitleri, sebum ve mukopolisakkaritler

• Nemlendirme- suyun ciltten doğal uçuşunu sınırlamak- çevreden cilde su çekmek- kozmetik preparatların nem içeriğinin tutulması ve

dolayısıyla kararlılığını sağlamak

NEMLENDİRİCİ MADDELER- 1

Emoliyanlar

• cilt yumuşatıcı• tabakalar arasındaki boşlukları doldurur, kaydırıcı etki• zamanın fonksiyonu• dağılım parametresi, uygulama sırasında• kayganlık parametresi, uygulamadan sonra

Hümektanlar

• Yağ içermeyen higroskobik maddeler • Ciltten suyun uçmasını engellerler

- gliserol - sorbitol

- propilen glikol - laktik asit ve laktatlar - a-hidroksi asitler - NMF içeriğinde bulunan maddeler (sodyum karboksilat, pirolidon, üre, amino

asitler, şekerler)

Hidrofilik Film Oluşturan Maddeler

Su varlığında jel oluşturan maddeler- hyalüronik asit ve tuzları - glikozaminoglikanlar (kondroitin sülfat, dermatan

sülfat) - kitosan - kolajen - sübstitüe polimerler (gliseril poliakrilat, katerner

polivinilalkol, poliviniloktadesil eter))

Hidrofilik Film Oluşturan Maddeler

Sodyum Hyalüronat • bağ dokuları için kaydırıcı protein • doğal cilt suyunu tutar • cilde ipeksi dokunuş verir

Hidrofobik Film Oluşturucular

• örtücü (oklusif)• su kaybını önler

vazelin doğal yağlar

sıvı vazelin bademparafinler jojobaozokeritler avokadomumlar susamyağ alkolleri ayçiçeksilikon yağları hindistan

ceviziüzüm çekirdeği

Epidermik Lipitler

• oklusif + interselüler su regülatörü hidrofobik maddeler

- doymamış yağ asitleri - seramitler - fosfolipitler, sfingolipitler - steroidik alkol veya esterleri - lanolin ve türevleri

• Stratum corneum’dan penetrasyona katkı verir• su tutma kapasitesini ikiye katlar

NEMLENDİRİCİ MADDELER

Ciltten penetrasyonu regüle eden yağ asitleri ➡ linoleik ve a-linoleik asit

Güncel yaklaşım ➡ lipofilik karışımlar kullanarak interselüler lipit tabakasını onarmak

!Tüm nemlendiricilerin gözenekleri tıkama ve

irritasyona yol açma potansiyeli vardır

POLİMERLER

kıvam arttırıcı film oluşturucu tozları birleştirici nemlendirici ve yüzey etkin özellik

POLİMERLERKıvam Verici Polimerler- 1 Organik

Doğalkarragen, galaktan, arap zamkı, kitre zamkı, pektin,

mannan, nişasta, guar zamkı, ayva tohumu zamkı, ksantan zamkı, dekstran, süksinoglukan, hyalüronik asit, jelatin, kazein, albümin, kolajen

Yarı-sentetik metil selüloz, etil selüloz, hidroksietil selüloz,

hidroksipropil selüloz, karboksimetil selüloz, metilhidroksipropil selüloz, çözünür nişasta,

karboksimetil nişasta, metil nişasta, propilen glikol ester aljinat, aljinatlar

Sentetikpolivinil alkol, polivinil pirolidon, polivinil metil eter,

karboksivinil polimeri, sodyum poliakrilat, polietilen oksit, etilen oksit-propilen oksit kopolimeri

POLİMERLER

Kıvam Verici Polimerler- 2

İnorganik- bentonit- laponit- silikat tozları- kolloidal alumina

POLİMERLERFilm Oluşturucu Polimerler

Film oluşturucu maddenin

çözünürlüğüMadde Kullanıldığı ürün

Su (alkol)

polivinil alkol maske- polivinil pirolidon- amfoterik metakrilat ester kopolimeri

saç spreyi, saç şekillendirici

- katyonik selüloz- poliklorlu dimetilmetilen- piperidinyum

şampuan

Sulu emülsiyon poliakrilik ester kopolimeri ‘eye-liner’, maskara

Susuz ortam

nitroselüloz tırnak boyası

silikon zamkı kırık saç preparatı

silikon reçinesi güneş yağı, sıvı fon-dö-ten

POLİMERLER

Kitosanson yıllarda kullanımı artan madde

su ve alkali çözeltilerde çözünmez pH 6’nın altındaki seyreltik asitlerde

çözünür toksik değil saç/cilt bakımı ve ağız sağlığı

ürünlerinde film oluşturucu, emülsiyon yapıcı,

emoliyan, hümektan

Film Oluşturucu Polimerler

RENKLENDİRİCİ (BOYAR) MADDELER

Boyalar bulunduğu ortamda çözünen boyar maddeler

Pigmentlerbulunduğu ortamda çözünmeyen boyar

maddelerLaklar

suda çözünen boyar maddelerin aluminyum hidroksit gibi bir substrat ile çöktürülmesi ile elde edilen boyar maddeler

İnorganikDoğal tebeşir, okr, umbra, grafit, Siena toprağıSentetiktitanyum dioksit, krom sarısı, ultramarin, demir

oksitOrganik

Doğal karotenoidler, karmin, klorofil, ksantofil, antrakinon, indigoid

Sentetikazo boyaları ve pigmentleri, triaril metan, ksanten, kinoftalon, ftalosiyanin

Suda çözünen/çözündürülmüş boyalar, suda çözünen/dağılan pigmentler

şampuan, banyo köpüğü, duş jeli, sabun

Pigmentler, laklargöz makyajı ve dudak boyası gibi dekoratif

kozmetik ürünlerde

Renklendirici Madde Seçimi

Kozmetik ürün tipi formülasyonun fiziksel ve kimyasal

özellikleri arzu edilen rengin tonu ve kalitesi

Parçacık boyutu renklendirici madde kararlılığı

Renklendirici maddenin yasal durumu

Renklendirici madde ve konsantrasyon sınırları, her ülkenin kendi kozmetik yönetmeliklerinde yer almaktadır.

SEKUESTERAN MADDELER

Metal iyonları renk ve koku değişimleri yağlı maddelerin oksidasyonu ürünün fiziksel görünümünde bozulmalar etkin maddenin etkinliğini bozma

Sekuesteran maddelermetal iyonlarının etkinliğini yok eden maddeler

- sodyum EDTA- fosforik, sitrik, askorbik, süksinik ve

glukonik asitler - sodyum polifosfat - sodyum metafosfat

Kozmetik amaçlı su yüksek saflıkta olmalı

Sudaki iyonlar formülasyondaki maddelerin özelliğini değiştirebilir ve etkinliğini azaltabilir

MikroorganizmaCTFA 500 mikroorganizma/mLFDA 100 mikroorganizma/mL

Önlem• süzme • 260 nm’de ultraviyole ışınlama • sıcaklık (65-80°C’lık sistem)

• arıtma işleminin ardından sürekli sirkülasyon • tüm işlemler valide edilmeli

Testler

mikroorganizma varlığının saptanması toplam organik karbon iletkenlik ölçümü

Maden suyu

zengin sülfür, silikatlar, selenyum ve çinko içeriği

• temizleyici• antibakteryel ve antifungal• nemlendirici• serbest radikal zararlarını

giderici

YAĞ ve YAĞIMSI MADDELER

Doğal Yağlar- 1Bitkisel Kaynaklı • çekirdek ve tohumlardan, basınç veya çözücü

yardımı ile ekstraksiyon• gliserin ve doymuş/doymamış yağ asitleri içeren

trigliseritler • düşük miktarda monogliserit ve digliserit, serbest

yağ asitleri ve sterol, yağ alkolu, hidrokarbon ve renklendirici maddeden oluşan sabunlaşmayan kısım içerir

Hayvansal kaynaklı

Trigliseritler• doymamış yağ asidi zincirindeki

çifte bağ • yağ asidi zincirindeki asit grup

Ör. zeytin, kamelya, makademia fındık, pamuk tohumu, soya fasülyesi, ayçiçek

Doğal Yağlar- 2

Arıtma

• rengini açma• hidrojenasyon • uygun antioksidan eklenmesi

Mum Esterleri• bitki ve hayvanlardan• yüksek yağ asitleri ve alkollerinin

esterleri (C20-C30)

cilt bakım ürünlerinde, makyaj ürünlerinde, dudak boyalarında ve saç ürünlerinde

Ör. karnauba ve kandelila mumları, jojoba yağı, balmumu, lanolin

Hidrokarbonlarkarbon zinciri C15’ten uzun olan

doymuş özellikte maddeler

cilt bakım krem ve losyonlarında

Ör. sıvı parafin, (C15-C30), parafin (C20-C30), vazelin (C24-C34), mikrokristalin mum (C31-C70), ozokerit, serezin, skualen (C29-C35)

Yüksek Yağ Asitleriyağlı baz, temizleyici, kozmetik

preparatların kıvam ve diğer özelliklerini iyileştirici

Ör. oleik, kaprilik, kaprik, linoleik, laurik, miristik, palmitik, stearik, izostearik asit

Yüksek Alkolleryağlı baz ve emülsiyon kararlılığını arttırıcı

Ör. setil, stearil, izostearil alkoller, 2-oktil dodekanol

Esterlerçok geniş yelpazedeki kozmetik

üründe, baz, boya çözücü ve nemlendirici

Ör. izopropil miristat, 2-oktildodesil miristat, setil 2-etil hekzanoat, diizostearil maleat

Silikon yağlarısilikon zinciri (-Si-O-Si-) içeren organik silikon bileşikleri

• çok farklı viskozite değerlerine sahip

• nem çekici • yapışkan olmama • mükemmel dağılabilirlik • cilt ve saç preparatlarında

Ör. dimetilpolisiloksan, metilpolisiloksan, metilfenilpolisiloksan

KontrollerFiziksel testler

• renk ve sabunlaşma rengi • spesifik gravite

• kırılma indisi • yüzey gerilim

• erime ve katılaşma noktası • nem içeriği

• viskozite • dağılabilirlik

Kimyasal testler • sabunlaşmayan kısım • asit

• sabunlaşma değeri ve eşdeğeri • polarite • damlama/bulanma noktaları • yağ asidi

dağılımı • iyot, hidroksil ve peroksit değerleri

YÜZEY ETKİN MADDELER

Polariteleri farklı iki fazın yüzeylerarasının özelliklerinin değişmesine yol açan amfifilik maddeler

Kimyasal yapılarında bir hidrofilik bir de hidrofobik grup

• temizleyici • emülsiyon yapıcı

• köpük verici• ıslatıcı • çözündürücü• dağıtıcı

Hidrofilik grubun taşıdığı yüke göre

• amfoterik • anyonik

• katyonik • noniyonik

Amfoterik (Amfolitik)

* Hidrofilik grubun taşıdığı yük, ortamın pH’sına bağlı olarak değişir

• düşük pH değerinde pozitif yük• yüksek pH’da negatif yük • orta pH’da nötral yük

Cilt ve saç preparatlarında zayıf temizleyici

Nadiren emülsiyon yapıcı

Açil/dialkil etilendiaminler ve türevleri• anyonik yüzey etkin maddelerin gözde

oluşturduğu irritasyonu azaltması nedeniyle şampuanlardaÖr. disodyum kokoamfodipropiyonat, sodyum kokoamfoasetat ve lauroamfodipropiyonik asit

N-Alkilamino asitler• mükemmel kararlılık• yüksek pH’da iyi köpürme • Emülsiyon yapıcı

Saç boyaları ve saçın özelliklerini düzeltici preparatlardaÖr. lauraminopropiyonik asit, dihidroksietil soya glisinat, aminopropil laurilglutamid ve miristaminopropiyonik asit

FosfatitlerÖr. fosfatit lesitin

Amfoter

Anyonik

* Hidrofilik grubun taşıdığı yük negatif

Karboksilatlar• sabunlar, yağ asidi ile hazırlanan• açil laktilatlar• eter karboksilatlar• anyonik asitlerin açil amitleri

Şampuan ve cilt preparatlarında, temizleyici ve köpük verici

Ör. sarkosinatlar• doğal emülsiyon yapıcılar

Çözündürücü ve emülsiyon yapıcıÖr. safra tuzları (kolik asit, sodyum kolat)

Anyonik

Sülfürik asit esterleriAlkil sülfatlar ve alkil eter sülfatlar • Alkil sülfatlar

• y/s emülsiyon yapıcı, ıslatıcı ve dağıtıcı • saç ve cilt temizleyicisi • köpük kararlılığını sağlamak,

viskoziteyi düzeltmek ve cilt ile geçimliliğini arttırmaya yönelik olarak, diğer anyonik veya noniyonik yüzey etkin maddelerle karışım halinde

Ör. monoetilendiamin lauril sülfat• Alkil eter sülfat tuzları

• suda daha çok çözünür • cilde daha az irritan • temizleyici ajan Ör. amonyum lauret sülfat ve sodyum C12-

C13 paret sülfat

Anyonik

YÜZEY ETKİN MADDELERSülfonik asit türevleriHem asidik hem de alkali ortamda kimyasal olarak kararlı ve cilt ile geçimli

• Lineer alkil benzen sülfonatçözündürücü olarak sabun ve deterjan

çözeltisinde • a-Olefin sülfonatlar

şampuanlarda ve sıvı sabunlarda temizleyici

• Alkil gliseril eter sülfonatlardiş temizliğinde

• Alkileter sülfonatlar• Açil izetiyonatlar• Açil tauratlar

banyo köpüklerinde• Sülfosüksinatlar

Cilt ile geçimlilikleri nedeniyle, diğer anyonik yüzey etkin maddelerle birlikte

Ör. dioktil sodyum sülfosüksinat ve disodyum lauramido monoetanolamin sülfosüksinat

Anyonik

Fosforik asit esterleriCiltteki lipitlere benzerliği nedeniyle kozmetik alanda popüler

• çözündürücü• temizleyici• emülsiyon yapıcı • yüksek miktarda lipit içeren

preparatlarda jel oluşturucu

Anyonik

Katyonik

* Hidrofilik grubun taşıdığı yük pozitif

• Katernerlertoksik veya alerjik cevaplara yol açabilir

Ör. benzalkonyum klorür ve benzetonyum klorür • Alkil betainler

Ör. oleil betain ve lauramidopropil betain, tetraalkilamonyum tuzları, setrimonyum metosülfat, hidroksietil setildimonyum klorür, kokamidopropil etildimonyum etosülfat, heterosiklik amonyum tuzları,

setilpiridinyum klorür, dekualinyum klorür • Alkil aminler

Ör. dimetil palmitamin, PEG 50 stearamin • Alkil imidazolinler

Ör. behenil hidroksietil imidazolin, stearil hidroksietil imidazolin

Katyoni

Noniyonik

* Kozmetik kullanımda geçerli olan pH değerlerinde, amfifilik molekülde hiçbir yük olmaması

• Alkollerderişimlerine bağlı olarak

• emülsiyon kararlılığını arttırıcı• opaklaştırıcı• köpük ayarlayıcı • viskozite arttırıcı

Ör. stearil alkol ve lanolin alkolleri

Noniyoni

• EsterlerpH 5-9 arasında kullanılır

• Etoksillenmiş karboksilik asit (polietilen glikol esterleri)Ör. PEG-150 oleat ve PEG-6 dilaurat

• Etoksillenmiş gliseritlerÖr. PEG-4 kastor yağı, PEG-120 gliseril stearat, triolein

PEG-6 esterleri, PEG-20 gliseril oleat ve PEG-12 gliseril dioleat

• Glikol esterleri Ör. glikol stearat SE ve propilen glikol risinoleat

• MonogliseritlerÖr. gliseril miristat ve gliseril palmitat laktat

• Poligliseril esterleriÖr. poligliseril-6 distearat ve poligliseril-4 oleil eter

• Polihidrik alkol esterleriÖr. sukroz distearat ve PEG-120 metil glukoz dioleat

• Sorbitan/sorbitol esterleri• Fosforik asit triesterlerihem y/s, hem de s/y emülsiyon yapıcı ve emoliyan

Ör. triolet-8 fosfat ve trideset-3 fosfat

Noniyoni

• Eterler• Etoksillenmiş alkoller yapıları hidroliz olayına dirençli

Ör. setearet-10, Myreth® 8 (miristil alkol etoksit) ve nonoksinol-9

• Etoksillenmiş lanolin ve kastor yağı • Kastor yağı, risinoleik asitin trigliseriti

Ör. PEG-20 lanolin, PPG-12-PEG-65 lanolin yağı

• Etoksillenmiş polisiloksanlarözellikle silikon yağı için emülsiyon yapıcı

Ör. dimetikon kopoliol

Noniyoni

• Eterler• Propoksillenmiş polioksietilen eterleri

• HLB değerleri 1-30 arasında geniş bir aralıkta

• cilt ile geçimli• çok güçlü ıslatıcı, dağıtıcı, emülsiyon

yapıcı ve çözündürücü • kimyasal olarak inert ve güvenli

Ör. Polaxamer® 407 • Alkilpoliglikozitler

• biyolojik olarak parçalanabilir • cilt ile geçimli• şampuanlar ve cilt temizleyici

preparatlarda Ör. lauril glukoz ve desil glukozit

Noniyoni

• Amin oksitler• saç boyaları ve saçın özelliklerini iyileştirici

preparatlarda• köpük ayarlayıcı olarak şampuanlarda • anyonik yüzey etkin maddelerin irritan

özelliklerini azaltıcı Ör. kokamidopropilamin oksit, dihidroksietil

stearamin

Noniyoni

• Alkanolamitler• Alkoksillenmiş olanlar köpük ayarlayıcı saç ve cilt temizliğinde

kullanılan su bazlı preparatlarda • Polioksietilen zincirine sahip olanlar• düşük pH’ya sahip ortamlarda emülsiyon

oluşturucu • saçın özelliklerini iyileştirici ve

çözündürücü • antiperspiran ve asidik perma

preparatlarında nötralizasyon için Ör. palmitamit dietanolamin ve PEG-11 kokoamit

Noniyoni

KOZMETİK ÜRÜNLER

CİLT TEMİZLEYİCİ ÜRÜNLER

AMAÇ• cilt üzerinde birikmiş sebumun giderilmesi • sebumun oksidasyonu sonucu oluşan

yapıların giderilmesi • ölü deri hücrelerinin giderilmesi • ter gibi derinin fizyolojik artıklarının

giderilmesi • mikroorganizmaların uzaklaştırılması • cilt üzerine yapışmış çevresel kirliliklerin

uzaklaştırılması• cildin makyaj artıklarının uzaklaştırılması

KREMLER• etkin temizlik yapar• cilt üzerinde ince bir tabaka oluşturup cildin

kurumasını engeller Uygulama• deri üzerine parmak uçlarıyla ovularak• deri yüzeyindeki kirlilikler emülsiyon yapısındaki kremin içinde dağılır

Güncel katı yağ oranı daha düşük ve silme/yıkama ile uzaklaştırılan temizleyici kremler

Yüz Temizleyici• balmumu-boraks kremi • su oranı daha yüksek krem

trietanolamin potasyum stearat gliseril stearat emülsiyon

yapıcı

• Yağlı maddelerStearik asitSıvı parafinSetil alkol Vazelin Balık nefsiİzopropil miristat

• NemlendiriciPropilen glikolGliserin

• Emülsiyon yapıcıGliseril monostearat Gliseril stearatPOE (20) sorbitan monostearat

• AlkaliKOH

• Koruyucu, antioksidan• Distile su ym

JELLER

• cildi temizlerken nemlendirme özelliğine de sahip • özellikle makyaj temizliği için

• jeller, yağlı jeller

LOSYONLAR

• şeffaf, yarı-şeffaf, opak görünümlü sıvı

• yüz cildini temizleme amacıyla kullanılan mikroemülsiyonlar

• özellikle hafif makyaj temizliği için veya sabah yüz temizliğinde sabun kullanmak istemeyen kişiler için

KÖPÜKLERtemizleme özellikleri çok iyi

• temizleyici sabunlar• temizleyici yüzey etkin maddeler• yumuşatıcılar• nemlendiriciler• antioksidanlar• su

YAĞLAR

Yüz cildi için• 2-etil heksil

stearat• sıvı parafin

Göz makyajı için• sıvı parafin• izopropil palmitat

MASKELER

Amaçları

• cildi ve/veya gözenekleri temizler cildi sıkılaştırır

• derinin üst tabakasını nemlendirir ve yumuşatır

• yüze sürüldükten sonra kuruması beklenir ve genellikle bu süre boyunca ciltte sıkılaştırıcı his oluşturur

• bekleme süresince deri sıcaklığını biraz arttırarak derideki kan akışını hızlandırır

MASKELER

İstenilen Özellikleri

• cilde uygulandıktan sonra çabuk kurumalı

• kuruyan tabakanın ciltten uzaklaştırılması sırasında herhangi bir acı hissi oluşmamalı

• cilt yüzeyindeki ölü deri hücrelerini ve gözeneklerde birikmiş olan artıkları da temizleyebilmeli

MASKELER

Tipleri

• soyularak (peel-off) jel, pasta veya toz

• silinerek (wipe-off) krem, jel, çamur veya köpük

• yıkanarak (rinse-off, wash-off) krem, jel, çamur veya köpük

MASKELER

Yapıları

mum esaslı maskeler

hidrokolloid maskeler

kil esaslı maskeler

vinil/kauçuk maskeler

DERİNİN ÜST TABAKASINI FİZİKSEL OLARAK SOYAN

ÜRÜNLER (PEELING, ABRASIVE, SCRUB)

DERİNİN ÜST TABAKASINI FİZİKSEL OLARAK SOYAN ÜRÜNLER

= cildin en dışında bulunan ve ölü hücrelerden oluşan tabakayı aşındırarak uzaklaştıran ürünler

1. Su içeren soyucu ürünler pasta, jel veya krem

• aşındırıcı maddeler doğal kabuklar ve tohumlar (kayısı çekirdeği, badem kabuğu, üzüm çekirdeği, şeftali çekirdeği, fındık kabuğu, pamuk tohumu kabuğu, ceviz kabuğu)

• farklı polimerler boncuk veya toz polietilen, toz naylon, polipropilen,

selüloz boncuklar, polistiren

* maddelerin aşındırma gücü taneciklerin sertliğine, şekline ve boyutuna bağlıdır

2. Su içermeyen soyucu ürünler Yüz hariç vücudun diğer bölgeleri (özellikle el/ayak) için

• taşıyıcı maddelersıvı parafin, sentetik esterler, farklı viskozitelerdeki silikon

yağı, glikoller• aşındırıcı maddelerdeniz tuzları, magnezyum sülfat, sodyum klorür

powerpoint sunusu - anadolu Ünİversİtesİ eczacilik...

Documents

ailar ve Üretİm...

kopyalanamaz ve ÇoĞaltilamaz. anadolu vers...

biyolojik Örneklerde İlaç analizi ecz 344 9....

2019-2020 ÖĞretİm yili bahar dÖnemİ modÜler eĞİtİm...

mezunİyet projesİ - anadolu...

biyolojik Örneklerde İlaç...

kır Çocukları - kircocuklari.files.wordpress.com ·...

eczacilik.anadolu.edu.treczacilik.anadolu.edu.tr/bolumsayfalari/0/belgeler/... ·...

varyans analizi (anova) kruskal-wallis h...

araŞtirma - arastirma.tarimorman.gov.tr · ladığı...

ayrıştırma ve saflaştırma -...

tarım Ürünleri piyasaları aricilik · önceki aya göre...

student t testi -...

1. hafta (3-7 ùubat...

eczacilik.anadolu.edu.treczacilik.anadolu.edu.tr/bolumsayfalari/0/belgeler/2017020603512016... ·...

eczacilik.anadolu.edu.tr · 2014. 9. 25. · alzheimer...

Üretİcİ rehberİ- aricilik - kop.gov.tr · bal...

dr. candan hizel,...

peptİt ve proteİn yapida bİyoteknolojİ ÜrÜnÜ...

anadolu Ünİversİtesİ eczacilik fakÜltesİ dekanliĞinin...