pozytywne poradnictwo zawodowe -- od diagnozowania...
Post on 01-Mar-2019
213 Views
Preview:
TRANSCRIPT
Pozytywne poradnictwo zawodowePozytywne poradnictwo zawodowe-- od diagnozowania przeciwwskazań od diagnozowania przeciwwskazań
do odkrywania talentówdo odkrywania talentów
Violetta PodgórnaInstytut Pedagogiki
Uniwersytet Wrocławski
Modele poradnictwaModele poradnictwa(A(A. . Kargulowa, 1986)Kargulowa, 1986)
�� Dyrektywne Dyrektywne �
�
�� DialogoweDialogowe
�� LiberalneLiberalne
� �
��
Formy organizacji pracy a poradnictwoFormy organizacji pracy a poradnictwo
Kontekst
Problemy poradnictwa zawodowego
Wg J. Guicharda (2005)
Modele poradnictwa Wg B. Wojtasik (2003)
Profesjonalny system Profesjonalny system pracypracy
Jaki wybrać zawód (a wcześniej Jaki wybrać zawód (a wcześniej
ścieŜkę kształcenia), w którym ścieŜkę kształcenia), w którym
miałbym największe szanse miałbym największe szanse
odniesienia sukcesu?odniesienia sukcesu?
poradnictwo zawodowe dyrektywne(doradztwo) – podejmowanie decyzji za jednostkę
badanie preferencji, udzielanie informacji
FordyzmFordyzmW jakich sytuacjach zawodowych W jakich sytuacjach zawodowych
Poradnictwo karierowe/ edukacyjno-zawodoweEdukacja do planowanie kariery zawodowej
Poradnictwo Ŝyciowe/ biograficzne/ liberalno-terapeutyczne
Wspieranie w indywidualnym uczeniu się (re)konstruowania biografii , scalania epizodów Ŝycia
w spójne historie, uczenie się tolerancji lęków i niepewności
FordyzmFordyzmmógłbym podjąć pracę?mógłbym podjąć pracę?
Techniczny system Techniczny system pracypracy
Jak dokonać bilansu róŜnych Jak dokonać bilansu róŜnych
doświadczeń i zdefiniować doświadczeń i zdefiniować
projekty osobiste i zawodowe?projekty osobiste i zawodowe?
Globalizacja, chaosGlobalizacja, chaos
Jak moŜliwie najlepiej stawiać Jak moŜliwie najlepiej stawiać
czoło licznym tranzycjom czoło licznym tranzycjom
wyznaczającym bieg Ŝycia?wyznaczającym bieg Ŝycia?
Wymiar etyczny i Wymiar etyczny i moralny poradnictwa moralny poradnictwa
całoŜyciowegocałoŜyciowego
Jak dobrze ukierunkować swoje Jak dobrze ukierunkować swoje
Ŝycie w społeczeństwie?Ŝycie w społeczeństwie?
Tradycyjne ujęcie poradnictwa Tradycyjne ujęcie poradnictwa zawodowegozawodowego
�� "długofalowy proces, którego treścią jest: informowanie o róŜnych "długofalowy proces, którego treścią jest: informowanie o róŜnych rodzajach pracy zawodowej i drogach przygotowania do niej; rodzajach pracy zawodowej i drogach przygotowania do niej; rozpoznawanie, ukierunkowywanie i kształtowanie zainteresowań, rozpoznawanie, ukierunkowywanie i kształtowanie zainteresowań, skłonności, uzdolnień, motywacji i postaw zawodowych jednostek, skłonności, uzdolnień, motywacji i postaw zawodowych jednostek, ocenianie ich cech psychofizycznych i stanu zdrowia; konfrontowanie tych ocenianie ich cech psychofizycznych i stanu zdrowia; konfrontowanie tych indywidualnych danych z wymaganiami i zapotrzebowaniem społecznym indywidualnych danych z wymaganiami i zapotrzebowaniem społecznym na kwalifikowane kadry, sterowanie samooceną i doradzanie”na kwalifikowane kadry, sterowanie samooceną i doradzanie”indywidualnych danych z wymaganiami i zapotrzebowaniem społecznym indywidualnych danych z wymaganiami i zapotrzebowaniem społecznym na kwalifikowane kadry, sterowanie samooceną i doradzanie”na kwalifikowane kadry, sterowanie samooceną i doradzanie”
Szajek S., System orientacji i poradnictwa zawodowego, 1989Szajek S., System orientacji i poradnictwa zawodowego, 1989
�� udzielanie pomocy w wyborze zawodu przez poradę (znaczenie węŜsze)udzielanie pomocy w wyborze zawodu przez poradę (znaczenie węŜsze)
�� działania wychowawcze przygotowujące do podejmowania decyzji działania wychowawcze przygotowujące do podejmowania decyzji zawodowych (znaczenie szersze)zawodowych (znaczenie szersze)
�� poradnictwo jako system działań, podejmowanych przez poradnictwo jako system działań, podejmowanych przez
specjalistów w instytucjach (znaczenie systemowe)specjalistów w instytucjach (znaczenie systemowe)
B. Wojtasik, Doradca zawodu, 1993B. Wojtasik, Doradca zawodu, 1993
Dominujący modelDominujący model
Poradnictwo dyrektywne
dominująca rola doradcy –eksperta
lub informatora
diagnoza
działaniajednorazowei techniczneprzynoszące
wymierne korzyści
logika szkolnanie jest
powiązana z logiką Ŝyciową
diagnozai określanie
przeciwwskazań(narzędzia)
informacjai przekaz treści
(systemy)
Logika szkolna a logika ŜyciowaLogika szkolna a logika ŜyciowaTalent według logiki szkolnejTalent według logiki szkolnej
�� Logika wyborów szkolnych zasadniczo Logika wyborów szkolnych zasadniczo róŜni się od logiki wyborów ŜyciowychróŜni się od logiki wyborów Ŝyciowych
�� podstawowe podstawowe rodzaje argumentacjirodzaje argumentacjia/ ścieŜki gładkiea/ ścieŜki gładkie
b/ ścieŜki b/ ścieŜki rezygnacjirezygnacji
(B. Dumora, 2005)(B. Dumora, 2005)
ŚcieŜki „gładkie”ŚcieŜki „gładkie”
�� droga droga dobrych uczniówdobrych uczniów �� sukces na drogach edukacyjnych sukces na drogach edukacyjnych jest jest oczywisty; planuje się kolejny etap kształcenia, a oczywisty; planuje się kolejny etap kształcenia, a przyszłość przyszłość zawodowa naturalnie zawodowa naturalnie w niego wyniknie; argumentacja oparta na w niego wyniknie; argumentacja oparta na „logice „logice doskonałościdoskonałości”;”;„logice „logice doskonałościdoskonałości”;”;
�� droga uczniów droga uczniów ponoszących ponoszących poraŜkę w szkoleporaŜkę w szkole �� postawa postawa pragmatyczna pragmatyczna –– wyznaczane wyznaczane są cele są cele moŜliwe do osiągnięcia („po moŜliwe do osiągnięcia („po najmniejszej linii oporunajmniejszej linii oporu…”);…”);
�� droga uczniów droga uczniów ponoszących ponoszących poraŜkę poraŜkę oparta oparta nana „logice „logice złudzenia”złudzenia” �� wybór podtrzymany wbrew rzeczywistym wybór podtrzymany wbrew rzeczywistym wynikom;wynikom; myślenie irracjonalnemyślenie irracjonalne
ŚcieŜki rezygnacjiŚcieŜki rezygnacji
�� logika logika rezygnacjirezygnacji -- dokonywanie kolejnych dokonywanie kolejnych �� logika logika rezygnacjirezygnacji -- dokonywanie kolejnych dokonywanie kolejnych wyborów o coraz mniejszej waŜnościwyborów o coraz mniejszej waŜności
�� wcześniejsze wcześniejsze wybory zmieniają się i jawią się wybory zmieniają się i jawią się jako marzenia lub szukanie po omacku, jako marzenia lub szukanie po omacku, podmiot szuka wyboru podmiot szuka wyboru zastępczego, zastępczego, strategie strategie mniejszego mniejszego złazła
Nie wystarczy mieć talent,Nie wystarczy mieć talent,
„Dojrzewalnia talentów”„Dojrzewalnia talentów”
Talent
Identyfikacja
RozwójWykorzystanie
Nie wystarczy mieć talent,Nie wystarczy mieć talent,trzeba go jeszcze odkryćtrzeba go jeszcze odkryć
i pozwolić mu się rozwijać!i pozwolić mu się rozwijać!MotywowanieUtrzymanie
Odkrywanie Odkrywanie i rozwijanie talentówi rozwijanie talentów
�� Formalizowane Formalizowane �� refleksyjna postawa wobec swoich aktywnościrefleksyjna postawa wobec swoich aktywności
•• Dostrzeganie sposobności Dostrzeganie sposobności �� pojawiających się w danym kontekście pojawiających się w danym kontekście •• Dostrzeganie sposobności Dostrzeganie sposobności �� pojawiających się w danym kontekście pojawiających się w danym kontekście oraz tworzenie nowych okazji do rozwoju talentóworaz tworzenie nowych okazji do rozwoju talentów
•• Słuszne inwestowanie Słuszne inwestowanie �� kapitał kariery kapitał kariery
Poradnictwo karieryPoradnictwo kariery
„„proces interpersonalnyproces interpersonalny, ,
którego celem jest którego celem jest którego celem jest którego celem jest
towarzyszenietowarzyszenie jednostce jednostce
w sytuacji rozwoju kariery” w sytuacji rozwoju kariery”
(Brown, Brooks za: Paszkowska(Brown, Brooks za: Paszkowska--Rogacz, 2002, s. 13)Rogacz, 2002, s. 13)
PoradnictwoPoradnictwo„Proces, w którym dwie (lub więcej) osoby oddziałują na siebie „Proces, w którym dwie (lub więcej) osoby oddziałują na siebie
za pomocą bezpośredniej komunikacji, modyfikując nawzajem za pomocą bezpośredniej komunikacji, modyfikując nawzajem
swoje zachowanie. Komunikacja ta zbudowana jest na swoje zachowanie. Komunikacja ta zbudowana jest na
całkowitym całkowitym zaufaniuzaufaniu, jest wymianą znaczących symboli , jest wymianą znaczących symboli
werbalnych i pozawerbalnych między jej uczestnikami.” werbalnych i pozawerbalnych między jej uczestnikami.”
(Kargulowa, 2004, s. 47) (Kargulowa, 2004, s. 47) (Kargulowa, 2004, s. 47) (Kargulowa, 2004, s. 47)
Relacja Dialog ZaufanieRelacja Dialog Zaufanie
Pozytywne poradnictwo Pozytywne poradnictwo zawodowezawodowe
� fortologiczne (fortis – siła) – Strümpfer (2005)
� agatologiczne (agatos – dobro) – Tischner (1982)
� asystujące, pedagogiczne
� pozytywne – skoncentrowane na dobrym Ŝyciu i podnoszeniu jakości Ŝycia� pozytywne – skoncentrowane na dobrym Ŝyciu i podnoszeniu jakości Ŝycia
� określenie „pozytywne” nie oznacza, Ŝe model tradycyjny jest negatywny
Cele:
� optymalizacja funkcjonowania jednostki i zbiorowości
� budowanie i rozwijanie osobistego potencjału ludzi oraz budowanie dobra
społeczności
Dobre Ŝycie = szczęście / poczucie sensu Ŝycia + wartościowe osiągnięcia Dobre Ŝycie = szczęście / poczucie sensu Ŝycia + wartościowe osiągnięcia
Poradnictwo tradycyjne Poradnictwo pozytywne
jednostka słaba jednostka silna
koncentracja na słabościach
(i ich usuwaniu)
diagnoza przeciwwskazań
koncentracja na sile
(i jej wzmacnianiu)
odkrywanie zasobów
diagnoza i zrozumienie problemu zrozumienie klienta
rozwiązywanie problemów budowanie rozwiązań
koncentracja na przeszłości koncentracja na przyszłości
poszukiwanie „prawdziwych wyjaśnień” poszukiwanie tworzonych sensów
analizowanie przyczyn poszukiwanie moŜliwości
nacisk na ryzyko � analiza poraŜki nacisk na siły człowieka � analiza sukcesu
podejmowanie decyzji za jednostkę
współpraca, wzajemność,
współodpowiedzialność
dialog
opracowanie własne na podstawie: De Jong P., Kim Berg I.(2007); Guichard J, Huteau M. (2005),
Milner J., O’Byrne P. (2007), Stewart J., Milt T. (2005)
Optymalny modelOptymalny model
logika szkolnawpisana w logikę
Ŝyciową
odkrywanie moŜliwości
(zasoby)
partnerstwo doradcy i klienta
(zaufanie) budowanierozwiązań
Poradnictwo pozytywne
poradnictwo zawodowejako proces długofalowy
prowadzący do refleksyjnego budowania toŜsamości
dialog jako podstawowa
metoda pracy doradcy
Program edukacyjny rozwijania sił Program edukacyjny rozwijania sił ((strenght-based development)
Etapy
1. Identyfikacja własnych talentów – analiza zamiłowań, pragnień, tęsknot, pasji, spontanicznych reakcji na wyzwania, automatycznie narzucających się rozwiązań problemów, działań, które odczuwane są jako naturalne i przynoszące zadowolenie;jako naturalne i przynoszące zadowolenie;
2. Integracja odkrytych talentów z obrazem własnej osoby i systemem wartości;
3. Gromadzenie wiedzy potrzebnej do rozwijania talentów oraz eksperymentowanie z róŜnymi sposobami jej wykorzystania w tak wielu dziedzinach Ŝycia, jak to tylko moŜliwe.
(Hodges, Clinton 2004)
KonstruktywizmKonstruktywizm
1. subiektywne formy toŜsamości (J.Guichard)1. subiektywne formy toŜsamości (J.Guichard)�� całość sposobów byciacałość sposobów bycia, działania i współdziałania w powiązaniu z określonym , działania i współdziałania w powiązaniu z określonym
wyobraŜeniem siebie w danym kontekściewyobraŜeniem siebie w danym kontekście
�� całość form lub figur, w których klient sam siebie wyobraŜacałość form lub figur, w których klient sam siebie wyobraŜa, , postrzega i definiujepostrzega i definiuje
�� budowanie siebie jest procesem dynamicznymbudowanie siebie jest procesem dynamicznym
2. model 2. model „„Life DesignLife Design”” ( M. Savicas, J. Guichard i in.)( M. Savicas, J. Guichard i in.)
�� głównymgłównym celemcelem działańdziałań jestjest pomaganiepomaganie osobomosobom ww budowaniubudowaniu własnegowłasnego JAJA ww róŜnychróŜnychwymiarachwymiarach ŜyciaŜycia
� budowanie na bazie posiadanego potencjału
� wykorzystanie talentów i moŜliwości
Pozytywne poradnictwoPozytywne poradnictwowymaga zmiany myśleniawymaga zmiany myślenia
Dziękuję za uwagęDziękuję za uwagę
Bibliografia:Bibliografia:
� De Jong P., Kim Berg I.(2007), Rozmowy o rozwiązaniach. Podręcznik, Księgarnia
Akademicka, Kraków
� Guichard J., Huteau M. (2005), Psychologia orientacji i poradnictwa zawodowego,
Impuls, Kraków
� Kargulowa A. (1986), Poradnictwo jako wiedza i system działań, Wyd. U.Wr., Wrocław
� Kargulowa A. (2004), O teorii i praktyce poradnictwa, PWN, Warszawa� Kargulowa A. (2004), O teorii i praktyce poradnictwa, PWN, Warszawa
�� MilnerMilner J., J., O’ByrneO’Byrne P. (2007), Poradnictwo krótkoterminowe: narracje i rozwiązania, P. (2007), Poradnictwo krótkoterminowe: narracje i rozwiązania,
(red.) Jo (red.) Jo CamplingCampling, Zysk i , Zysk i SS--KAKA
� Trzebińska E. (2008), Psychologia pozytywna, Wyd. Akademickie i Profesjonalne,
Warszawa
� Tischner J., (1982), Myślenie według wartości, Znak, Kraków
� Szajek S. (1989), System orientacji i poradnictwa zawodowego, Warszawa
�� Stewart J., Stewart J., MiltMilt T. (2005); Słuchanie dialogiczne: lepienie wzajemnych znaczeń, [w:] T. (2005); Słuchanie dialogiczne: lepienie wzajemnych znaczeń, [w:]
Mosty zamiast murów, Stewart J. (red.), PWN, Warszawa Mosty zamiast murów, Stewart J. (red.), PWN, Warszawa
� Wojtasik B. (1993), Doradca zawodu. Studium teoretyczne z zakresu poradoznawstwa,
Wyd. U. Wr., Wrocław
�� Wojtasik BWojtasik B. (2003); . (2003); Refleksyjne konstruowanie kariery Ŝyciowej w ponowoczesnej Refleksyjne konstruowanie kariery Ŝyciowej w ponowoczesnej
codzienności, codzienności, Teraźniejszość Teraźniejszość –– Człowiek Człowiek -- EdukacjaEdukacja, Numer , Numer SpecjalnySpecjalny
top related