practical lean accounting thai version -15
Post on 27-Apr-2015
179 Views
Preview:
TRANSCRIPT
Copyri
ghted
Mate
rial o
f E.I.S
QUARE PUBLIS
HING
258 เมอลนไมทำกำไร! แลวควรจดการอยางไรดวยLean Accounting
Copyri
ghted
Mate
rial o
f E.I.S
QUARE PUBLIS
HING
259การวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงน
บทท 13
การวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงน
ปฏบตการการผลตแบบลนเปนปฏบตการทมการวางแผนเปนอยางด มบางคน
เขาใจผดวากระบวนการทรวดเรวและตอบสนองไดดจะทำงานกนแบบเฉพาะกจเพอ
ตอบสนองความตองการของลกคาในระยะสน ความเขาใจนไมมสวนใดทถกตองเลย
ความยดหยนทแทจรงมพนฐานอยบนการวางแผนทเปนเลศ
อกสาเหตหนงททำใหบางคนรสกวาปฏบตการแบบลนเปนปฏบตการทไมมการ
วางแผนลวงหนา คอ พวกเขาไมเหนฝายวางแผนขนาดใหญทมระบบสารสนเทศท
ซบซอน บรษทแบบลนไมจำเปนตองใชระบบวางแผนและจดตารางกำหนดการทำงานท
ซบซอนเพราะวาโครงสรางของสายธารคณคาถกสรางขนมาเพอรองรบการไหลของ
งานทไดวางแผนไวแลวกอนทจะรบคำสงซอ เมอคำสงซอมาถง การจดตารางกำหนด
การตามทไดสรางไวในระบบแบบดงกจะเขามาจดการแทน ไมมความจำเปนทจะจด
ตารางกำหนดการอยางละเอยดหรอวางแผนคำสงอยางละเอยดเพราะตวปฏบตการเอง
ถกวางแผนไวอยางดแลว
กระบวนการวางแผน (ทมกเปนกจกรรมททำทกเดอน) ชวยใหสายธารคณคา
แบบลนทำงานไดอยางมระเบยบและยดหยน เมอถงเวลาทจำเปนตองใชตาราง
กำหนดการอยางละเอยดของระดบพนทปฏบตงาน สายธารคณคากถกวางแผนและ
จดการไวแลว แนวทางทมการวางแผน การไหลทมการออกแบบเปนอยางด และระบบ
แบบดงจะชวยใหไดปฏบตการผลตทมความยดหยนสงมากและสามารถทำการผลตได
เปนอยางด
สงนหมายความวาปฏบตการแบบลนจะไมเกดเรองประหลาดใจหรอวกฤตเลย
หรอ แนนอนวาจะมเรองประหลาดใจและมวกฤตเกดขนได แตปญหาตางๆ ทเกดขน
ในปฏบตการทมการวางแผนเปนอยางดจะสามารถแกไขไดอยางรวดเรวกวามาก
Copyri
ghted
Mate
rial o
f E.I.S
QUARE PUBLIS
HING
260 เมอลนไมทำกำไร! แลวควรจดการอยางไรดวยLean Accounting
กระบวนการวางแผนปฏบตการประจำเดอนเปนสงทขาดไมไดสำหรบโรงงานแบบลนทม
ประสทธผล
จดประสงคของการวางแผนการขาย
ปฏบตการ และการเงนแบบลน
จดประสงคของการวางแผนลนคอการคาดการณความตองการในอนาคตของ
ลกคา และพจารณากำลงการผลตทจำเปนในการตอบสนองความตองการเหลานและ
สรางความยดหยนเพอจะรองรบสงทไมไดคาดการณไว องคกรแบบลนจะวางแผน
สำหรบชวงเวลาระยะปานกลาง โดยปกตแลวจะวางแผนลวงหนา 9, 12 หรอ 18 เดอน
แผนเหลานจะถกนำมาใชในระยะสนเพอพจารณารอบเวลาการผลตทจำเปน เพอให
ตารางกำหนดการราบเรยบ และเพอวางแผนพนกงานและอปกรณทตองใช
ในชวงเวลาระยะกลาง การวางแผนนถกใชเพอบงชเวลาทตองใชทรพยากรเพม
เตมและจดหาทรพยากรเหลานดวยวธทดทสด โดยปกตแลว องคกรแบบลนจะเพม
ทรพยากรทละนอย แทนทจะซออปกรณขนาดใหญซงออกแบบมาเพอรองรบความ
ตองการในระยะยาว (ซงไมแนนอน)
สงทอยเบองหลงการวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงนแบบลน (Lean
Sales, Operations, and Financial Planning : SOFP) คอ การทำงานเปนทม เปน
เวลาหลายปแลวทบรษทผผลตแบบดงเดมตองแบกรบผลเสยจากการขาดความรวมมอ
ระหวางพนกงานทจำเปนตอความสำเรจขององคกร ตวอยางเชน ไมใชเรองแปลกเลยท
จะเหนความรวมมอเพยงนอยนดระหวางฝายขายและการตลาดกบปฏบตการการผลต
โดยปกตแลว สงทจะพบคอความเปนปรปกษกนมากกวาจะเปนความรวมมอ ทกคนเลง
เหนวาฝายขายและการตลาด ฝายวศวกรรมผลตภณฑ ปฏบตการการผลต และฝาย
อนๆ ในองคกรจำเปนตองทำงานรวมกนอยางใกลชดและประสานงานกนเพอใหบรษท
ประสบความสำเรจ แตความรวมมอนกเกดขนไดยาก
บรษทแบบลนจะเลงเหนความสำคญของสายธารคณคา สายธารคณคาทเตม
เตมคำสงซอจะเรมตนดวยกระบวนการขายเสมอ ซงนำไปสการตอบรบคำสงซอ การ
ผลตผลตภณฑ การจดสงและการออกใบแจงหนสนคา และการรบเงนสดจากลกคา
การวางแผนและประสานงานทกแงมมของสายธารคณคาเปนสงทสำคญอยางยงเพอให
Copyri
ghted
Mate
rial o
f E.I.S
QUARE PUBLIS
HING
261การวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงน
สายธารคณคาไหลไดอยางมประสทธผล
ความรวมมอระดบเดยวกนนเปนสงทจำเปนสำหรบการทำการปรบปรงอยาง
ตอเนอง ขณะทโครงการปรบปรงเกดขนทแตละฝายและแตละเซลลในสายธารคณคา
จะมการวางแผนและรเรมการปรบปรงทวทงสายธารคณคา การวางแผนและความ
รวมมอกนอยางตนตวในหมบคลากรในสายธารคณคา เปนสงทจำเปนเพอใหปฏบตการ
ของสายธารคณคามประสทธผลและเปนสงทจำเปนสำหรบการปรบปรงจากลนทยงยน
ในระยะยาว
ผลลพธเบองตนของกระบวนการ SOFP คอ แผนการทำงานททกคนตกลงรวม
กนสำหรบสายธารคณคาแตละสาย จากนน ทกคนในสายธารคณคาจะตงตนทำหนาท
ดำเนนการตามแผนการนนใหสำเรจ แผนนจะปรบปรงทกเดอนเมอสถานการณตางๆ
เปลยนแปลงไป สายธารคณคาจะกลายเปนองคกรลนทมการวางแผนเปนอยางด มการ
ประสานงานเปนอยางด และมความยดหยน
การวางแผนการเงนแบบลน
การจดทำงบประมาณแบบดงเดมไมไดเปนประโยชนสำหรบองคกรแบบลน น
คอตวอยางของปญหาทจะเกดขน:
กระบวนการจดทำงบประมาณประจำปจะลาสมยไปอยางรวดเรว เพราะไม
ยดหยนพอสำหรบบรษทแบบลนทมงจะสนองความตองการของลกคาท
เปลยนแปลงได
กระบวนการจดทำงบประมาณนนมความสญเปลาสงมาก บรษทสวนใหญ
ใชเวลาไปมากกบการจดทำงบประมาณ กระบวนการนมกตองการให
ผจดการจากทกฝายใหนำเสนอขอมลงบประมาณ ซงกจะนำมารวมกน
สำหรบทงการปฏบตการ และรวมกนขนมาตามฝาย กลม และระดบองคกร
หลงจากนน กระบวนการตรวจสอบทสญเปลาและยดยาวมกทำใหงบ
ประมาณทแตละฝายคำนวณมาอยางรอบคอบ ถกปรบลดและแกไขใหม
ซงกจะทำใหผจดการเลนเกมการเมองเพอใหแนใจไดวาพวกเขาจะไดรบงบ
ประมาณตามทรสกวาจำเปน พวกเขามกยนงบประมาณเกนจรง โดย
คาดหวงลวงหนาวาจะถกตดงบประมาณ ฯลฯ ผลลพธทไดคอกระบวนการ
✤
✤
Copyri
ghted
Mate
rial o
f E.I.S
QUARE PUBLIS
HING
262 เมอลนไมทำกำไร! แลวควรจดการอยางไรดวยLean Accounting
ทสญเปลาและไมเหมาะสม
งบประมาณเนนทผลลพธเชงการเงน ไมไดเนนปจจยนำเขาเชงปฏบตการ
ในเกอบทกกรณ งบประมาณจะแสดงในรปศพททางการเงน และไมชวยให
ขอมลเชงลกเกยวกบขอกำหนดความตองการเชงการปฏบตการเลย
กระบวนการจดทำงบประมาณจะเรมทประเดนเชงปฏบตการ แตทง
กระบวนการและการรายงานผลจะกลายเปนกจกรรมการวางแผนการเงน
ไปในไมชาซงมกเบยงเบนออกจากความเปนจรงในเชงปฏบตการ
SOFP ภายในองคกรลนนนเปนสงทมพลวต (Dynamic) และโดยปกตแลว
จะปรบปรงขอมลลาสดทกเดอน กระบวนการทใชเปนกระบวนการทรวดเรวและม
ประสทธผล ซงชวยใหไดขอมลทเปนประโยชน โดยใชความพยายามและเวลาทสญเปลา
นอยมาก กระบวนการวางแผนมพนฐานอยบนความตองการในเชงปฏบตการของธรกจ
ซงคอ ปฏบตการขาย ปฏบตการดานการตลาด ปฏบตการการผลต ปฏบตการดานการ
พฒนาผลตภณฑและปฏบตการอนๆ แผนการเงนเปนผลลพธของแผนเชงปฏบตการ
เมอการวางแผนเชงปฏบตการเสรจสมบรณแลว เราจะไดขอมลทดทสดทม
เกยวกบการขายทคาดการณไว การผลต การปรบปรง และขอมลผลตภณฑใหม ฯลฯ
จากขอมลนและจากความรของเราเกยวกบตนทนสายธารคณคา เราจงสามารถสราง
การพยากรณดานการเงนทใชการไดและแมนยำอยางรวดเรว นหมายความวาเราจะม
งบดลและงบกำไรขาดทนทใชการไดกอนสนเดอนและไกลไปในอนาคตมากขน คณสมบต
นชวยใหผจดการมความสามารถในการจดการและควบคมองคกรในเชงรก นอกจากนน
ยงหมายความวาการปดงบปลายเดอน (ซงเปนสงทผจดการและนกบญชชอบมาก) จะม
ความสำคญและมความเรงดวนนอยลง เราจะรขอมลการเงนทใชการไดหลายสปดาห
กอนสนเดอน
การวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงนแบบลน
SOFP นนเปนกระบวนการทเปนแบบแผนซงทำทกเดอนในสายธารคณคา
แตละสาย ผลลพธสดทายของ SOFP คอการประชมวางแผนของผบรหาร ซงแผน
สายธารคณคาทกแผนจะถกนำมารวมเขาดวยกนเปนแผนการดำเนนการฉบบเดยว
สำหรบองคกร
✤
Copyri
ghted
Mate
rial o
f E.I.S
QUARE PUBLIS
HING
263การวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงน
ปจจยนำเขาและผลลพธเบองตนของกระบวนการ SOFP แสดงอยในภาพท
13.1 บคลากรฝายขายและการตลาดจะพยากรณยอดขายทคาดการณไว สำหรบชวง
12 เดอนถดไป1 บคลากรฝายพฒนาผลตภณฑจะใหขอมลเกยวกบผลตภณฑใหมและ
การเปลยนแปลงในการออกแบบ บคลากรฝายผลตจะนำเสนอขอมลเกยวกบกำลงการ
ผลตทพรอมใชงานจากสวนของการผลตและลอจสตกสทงหมดในสายธารคณคา และ
บคลากรฝายการเงนจะนำเสนอขอมลการเงนโดยละเอยด ผลลพธของกระบวนการ
SOFP คอ แผนการดำเนนการแบบบรณาการสำหรบสายธารคณคาแตละสาย และ
สำหรบองคกรในวงกวาง แผนการดำเนนการฉบบนทไดตกลงกนแลวนจะสะทอนใหเหน
ยทธศาสตรธรกจของบรษท และชวยใหบคลากรฝายขาย บคลากรฝายผลตภณฑใหม
บคลากรฝายปฏบตการ และพนกงานสนบสนน มคำสงการทำงานในระยะสนและระยะ
ยาว
SOFP เปนกระบวนการทเปนแบบแผนซงดำเนนการตามตารางกำหนดการท
เขมงวดในทกๆ เดอน แมวางานโดยละเอยดสวนใหญจะทำโดยผจดการระดบกลาง
ภายในสายธารคณคา ผบรหารระดบสงขององคกรกมสวนรวมอยางตนตวกบการตดสน
ใจและการอนมตแผนการ กระบวนการ SOFP แบบทวไปแสดงอยในภาพท 13.2
1ขอบเขตของระยะเวลาในการวางแผนจะอธบายในภายหลง แตสำหรบตวอยางน เราจะใชระยะเวลา 12 เดอน
ภาพท 13.1 การวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงน
Copyri
ghted
Mate
rial o
f E.I.S
QUARE PUBLIS
HING
264 เมอลนไมทำกำไร! แลวควรจดการอยางไรดวยLean Accounting
SOFP จะเรมตนเมอมขอมลการขายและการผลตของสายธารคณคาในเดอน
กอนพรอมใหใชแลว ขอมลนจะถกนำมาใชเพอการวางแผนอปสงคและกำลงการผลต
ผลลพธของการวางแผนอปสงค คอ พยากรณยอดขายชดใหมสำหรบ 12 เดอนตอไป
จะมยอดพยากรณเพยงคาเดยวสำหรบแตละตระกลผลตภณฑและยอดพยากรณนน
ภาพท 13.2 ตารางกำหนดการการวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงน
วนท 1-5 วนท 6-10 วนท 12 วนท 13-15 วนท 15
การวางแผน
อปสงคของ
สายธารคณคา
การวางแผน
ปฏบตการของ
สายธารคณคา
การประชม
วางแผน SOFP
การวางแผน
การเงนของ
สายธารคณคา
การประชม SOFP
ของผบรหาร
INPUT
1. ขอมลสนเดอน
2. ยอดพยากรณ
ลกคา
3. แผนผลตภณฑ
ใหม
OUTPUT
1. พยากรณตระกล
ผลตภณฑใน
สายธารคณคา
เปนหนวย
2. สเปรดชตใหม
ของ SOFP
ใคร
1. ฝายขายและ
การตลาด
2. ทมพฒนาผลต-
ภณฑใหม
INPUT
1. ยอดพยากรณ
อปสงค
2. วเคราะหตนทน
สายธารคณคา
3. แผนปรบปรงลน
4. การเปลยนแปลง
ในสายธารคณคา
OUTPUT
1. พยากรณกำลง
การผลตของ
สายธารคณคา
2. ปรบปรงสเปรดชต
ของ SOFP
ใคร
1. ปฏบตการผลต
INPUT
1. สเปรดชต SOFP
OUTPUT
1. การตดสนใจเพอ
สรางสมดลระหวาง
อปสงคกบกำลง
การผลต
2. แผนปรบปรง
สายธารคณคา
3. แผนการเปดตว
ผลตภณฑใหม
4. ตวเลขการเงน
สนเดอน
5. วาระสำหรบการ
ประชม SOFP
ของผบรหาร
ใคร
1. ผจดการ
สายธารคณคา
2. ฝายขายและ
การตลาด
3. ฝายพฒนา
ผลตภณฑใหม
4. ฝายการเงนของ
สายธารคณคา
5. บคลากรหลกๆ ท
เกยวของกบ
ปฏบตการ
INPUT
1. สเปรดชต SOFP
OUTPUT
1. ปรบงบประมาณ
หมนเวยนของ
18 เดอนขางหนา
ใหทนสมย
2. รายการประเดน
ปญหาหลกๆ ใน
งบประมาณ
3. งบจายลงทน
สำคญๆ
ใคร
1. ฝายการเงนของ
สายธารคณคา
2. ผควบคมโรงงาน
หรอฝาย
INPUT
1. สเปรดชต SOFP
2. วาระการประชม
SOFP ของผบรหาร
3. งบประมาณทปรบ
ใหม
4. ประเดนหลกๆ ใน
งบประมาณ
5. งบจายลงทน
สำคญๆ
OUTPUT
1. การตดสนใจเชง
ปฏบตการ
2. “แผนธรกจ” ทได
อนมตแลว
3. การตดสนใจดาน
การเงน
ใคร
1. ประธานบรษท
2. ผจดการอาวโส
3. ผจดการ
สายธารคณคา
4. ฝายขายและ
การตลาด
5. ฝายผลตภณฑ
ใหม
6. บคลากรหลกอนๆ
Copyri
ghted
Mate
rial o
f E.I.S
QUARE PUBLIS
HING
265การวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงน
จะแสดงอยในรปของหนวยทจะขาย
จากนน กำลงการผลตใน 12 เดอนตอไปจะถกนำมาเปรยบเทยบกบอปสงคท
ตองการเพอบงชจดมกำลงการผลตขาดหรอมมากเกนไป กำลงการผลตของแตละเดอน
จะถกนำมาพจารณา โดยพจารณาสวนประสมผลตภณฑทเพงพยากรณและคอขวด
(หรอขดจำกด) ภายในเสนทางการไหลของสายธารคณคา
การประเมนเหลานจะครอบคลมถงการเปดตวผลตภณฑใหมและผลกระทบท
คาดการณไวจากการปรบปรงสายธารคณคาแบบลนอยางตอเนอง จากนนจงสามารถ
คำนวณผลลพธดานการเงนของแผนเหลานไดเดอนตอเดอน
ยกตวอยางเชน ทมวางแผนสายธารคณคาจะประชมรวมกนในวนท 12 ของ
เดอน เพอพจารณาสเปรดชตทมขอมลการวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงน จด-
ประสงคของการประชมนคอการตดสนใจเพอจบคกำลงการผลตเขากบอปสงคของลกคา
และเพมความสามารถในการทำกำไรของปฏบตการทงหมดใหไดเหมาะสม ในการ
ประชมน ทมสายธารคณคาจะทำงานเพอหาวธการสนบสนนซงกนและกนในการแกไข
ปญหาทกำลงจะเกดขน การตดสนใจสวนใหญทเกยวของกบการวางแผนจะทำกนใน
ทประชมน ผลลพธของการประชมนคอวาระการประชมสำหรบการประชมวางแผน
SOFP ของผบรหาร (SOFP Executive Planning) รวมถงขอแนะนำสำหรบแตละวาระ
วาระการประชมของผบรหารจะรวมถงรายการทไมสามารถตดสนใจไดในระดบสายธาร
คณคา และตองใหทมผบรหารตดสนใจ
ผลลพธสดทายของกระบวนการ SOFP คอ การประชมวางแผนของผบรหาร
ทจดขนในวนท (ตวอยางเชน) 15 ของเดอน งานในการเตรยมการของสายธารคณคา
แตละสายจะชวยใหแนใจไดวาการประชมนกนเวลาไมนานและมงเนนไปทสงทตองทำ
การประชมวางแผนของผบรหารจะนำโดย CEO ขององคกร และผบรหารของบรษททกๆ
คน รวมถงผจดการของสายธารคณคา การใชขอมลทเกบรวบรวมมาในกระบวนการ
SOFP และวาระการประชมจากทม SOFP ของสายธารคณคา จะทำใหทมผบรหาร
พจารณาสเปรดชตดานปฏบตการและดานการเงน ตดสนใจ และอนมตแผนการนน
ผลลพธของการประชมวางแผนของผบรหารคอแผนการดำเนนการขององคกรอยาง
บรณาการ ซงผานการพจารณาทบทวน ผานการตกลงรวมกนแลว และเปนทเขาใจของ
ทกฝาย
Copyri
ghted
Mate
rial o
f E.I.S
QUARE PUBLIS
HING
266 เมอลนไมทำกำไร! แลวควรจดการอยางไรดวยLean Accounting
ขนสดทายในกระบวนการ SOFP คอ การนำแผนนไปดำเนนการ กจกรรมท
ตองดำเนนการมทงระยะสนและระยะยาว กจกรรมระยะสนจะรวมถงการกำหนด Takt
Time และรอบเวลาของสายธารคณคา การสรางตารางกำหนดการทปรบเรยบสำหรบ
เดอนตอไป กำหนดระดบพนกงานสำหรบสายธารคณคาแตละสาย แผนการขาย และ
หาขอสรปเกยวกบโครงการผลตภณฑใหมและการปรบปรงอยางตอเนอง กจกรรมใน
ระยะยาวอาจรวมถง การจดหาเงนทน การเพมหรอลดพนกงาน การตดสนใจวาจะผลต
หรอซอ ยทธศาสตรดานการตลาด และแผนพฒนาผลตภณฑใหม
รายงานการเงนจาก SOFP จะแสดงขอมลงบการเงนและงบดลของแตละเดอน
และขอมลงบประมาณของสายธารคณคาแตละสายและฝายสนบสนนแตละฝาย ขอมล
เหลานเปนขอมลททรงพลง เพราะเปนขอมลปจจบนและเปนขอมลในเชงรก ทงยงองอย
บนแผนการดำเนนการฉบบปจจบนของบรษท
ทม SOFP
สายธารคณคาแตละสายจะมทม SOFP หนาทรบผดชอบของทมนคอการ
ทำงานตามกระบวนการ SOFP ในทกๆ เดอน สรางสเปรดชต SOFP ทำการตดสนใจใน
การวางแผน บงชสงทตองตดสนใจและอยนอกขอบเขตความรบผดชอบของทม และ
เตรยมขอมลทจำเปนสำหรบการดำเนนตามแผนการ
ทมนเปนทมขามสายงาน (Cross-functional Team) ของบคลากรจากภายใน
สายธารคณคา โดยรวมถงบคลากรทรบผดชอบปฏบตการผลต การจดซอ การขายและ
การตลาด การควบคมดานการเงน การจดการวสด การเปดตวผลตภณฑใหม และการ
ปรบปรงอยางตอเนองดวยลน บคลากรบางคนอาจไมไดเปนสวนหนงของสายธาร
คณคา แตจะตองเขามามสวนรวมในกระบวนการ SOFP
สายธารคณคาทมขนาดใหญอาจแตงตงบคลากรคนหนงใหเปนผประสานงาน
SOFP สำหรบสายธารคณคาทมความซบซอนนอยกวานนซงแตละทมไมไดเปน
แบบแผนมากนก ผจดการสายธารคณคาสามารถทำงานสวนใหญในงานนได อยางไร
กตาม มประเดนสำคญอย 2 ประเดนดวยกน คอ:
1. บคลากรทรบผดชอบการดำเนนการตามแผนจะตองรบผดชอบกระบวนการ
วางแผนดวย
Copyri
ghted
Mate
rial o
f E.I.S
QUARE PUBLIS
HING
267การวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงน
2. SOFP จะตองเปนกระบวนการทจดขนอยางเปนแบบแผนเพอใหกลายเปน
สวนหนงทเปนธรรมชาตในการจดการสายธารคณคา
การวางแผนอปสงคของสายธารคณคา
การวางแผนอปสงคจะทำโดยบคลากรฝายขายและการตลาดทรบผดชอบ
ตระกลผลตภณฑ (Product Family) ภายในสายธารคณคา จะตองมยอดพยากรณ
สำหรบแตละตระกลผลตภณฑสำหรบแตละเดอนในกรอบเวลาการวางแผน ตระกล
ผลตภณฑทใชในการวางแผนอปสงคคอกลมของผลตภณฑทมคณลกษณะในการผลต
ทคลายคลงกน สายธารคณคาถกนยามไววาเปนกลมของผลตภณฑทมเสนทางการไหล
ในการผลตคลายกน หลายๆ สายธารคณคาจะมตระกลผลตภณฑเพยงตระกลเดยว
ขณะทบางสายธารคณคาจะม 2-3 ตระกล การนยามตระกลผลตภณฑในสายธาร
คณคาและการหายอดพยากรณของแตละตระกลผลตภณฑเปนเรองทสำคญมาก
เพอจดประสงคของ SOFP การมจำนวนตระกลผลตภณฑเพยงไมกตระกลเปน
เรองสำคญ ยอดพยากรณของตระกลผลตภณฑคออปสงคประจำเดอนทคาดการณไว
สำหรบทกผลตภณฑภายในตระกลผลตภณฑ ซงแสดงในรปของจำนวนหนวยหรอ
รายการ ยอดพยากรณอปสงคของตระกลผลตภณฑจะแมนยำมากกวายอดพยากรณ
ของแตละผลตภณฑภายในตระกลเสมอๆ
สำหรบการพยากรณยอดขาย บคลากรฝายขายและการตลาดจะพบความยาก
ลำบากในการพยากรณอปสงคของผลตภณฑแตละแบบ การคำนวณเพอพยากรณ
ผลตภณฑทงตระกลเปนแนวทางทแมนยำและทำไดงายกวามาก SOFP ไมจำเปนตอง
ใชยอดพยากรณของแตละผลตภณฑ ยอดพยากรณทใชเปนยอดพยากรณของตระกล
ผลตภณฑ ยอดพยากรณคอจำนวนหนวยทคาดการณวาจะขายไดในเดอนนนสำหรบ
ตระกลผลตภณฑนน
กรอบเวลาการวางแผน
คำถามขอนไมมคำตอบทถกตองทสด: “กรอบเวลาการวางแผนควรครอบคลม
อนาคตไกลเพยงใด” อยางไรกตาม กฎทวไปคอการกำหนดกรอบเวลาการวางแผนให
ไกลทสดเทาทจำเปน ถาจะตองลงทนเงนทนครงใหญ หรอกลาวไดวา ถาตองใชเวลา 9
Copyri
ghted
Mate
rial o
f E.I.S
QUARE PUBLIS
HING
268 เมอลนไมทำกำไร! แลวควรจดการอยางไรดวยLean Accounting
เดอนในการเปลยนแปลงผลผลตจากการผลตซงจำเปนตองใชอปกรณใหมและบคลากร
ใหมอกมาก กรอบเวลาการวางแผนกจะตองไมนอยกวา 9 เดอน
จดประสงคของ SOFP คอการคาดการณความตองการทางธรกจในอนาคต
และสรางแผนแบบขามสายงานทมระเบยบเพอสนองความตองการเหลาน ดงนน เรา
ตองมองไปในอนาคตใหไกลมากพอทจะสรางและดำเนนการตามแผนเหลานไดอยางม
ประสทธผล ในบรษทสวนใหญ เวลา 12 เดอนเปนกรอบเวลาการวางแผนทด บาง
บรษทจำเปนตองใชกรอบเวลาการวางแผนทไกลกวานน บางบรษทกสามารถวางแผน
ในกรอบเวลาทสนกวานนไดถากระบวนการของพวกเขามความยดหยนมากกวา
ยงเรามองอนาคตไกลมากเพยงใด ยอดพยากรณทไดจะแมนยำนอยลงเทานน
เปนเรองปกตทบรษทจะพยากรณเปนรายเดอนสำหรบอนาคตอนใกล และพยากรณเปน
รายไตรมาสสำหรบชวงระยะยาว ยกตวอยางเชน พวกเขาอาจมยอดพยากรณรายเดอน
สำหรบชวง 6 เดอนขางหนาและยอดพยากรณรายไตรมาสสำหรบอก 12 เดอน กรอบ
เวลาทงหมดจะเทากบ 18 เดอน แตชวงเวลาการพยากรณจะเปลยนแปลงไปตามกรอบ
เวลา
ใครเปนผรบผดชอบการคำนวณยอดพยากรณ
คำตอบทชดเจนสำหรบคำถามขอน คอ บคลากรทรอปสงคในอนาคตของ
ลกคาเปนอยางดทสดควรเปนผทคำนวณยอดพยากรณ ในความเปนจรง คนกลมน
มกเปนบคลากรฝายขายและการตลาดเสมอ พวกเขาเปนกลมคนในสายธารคณคาท
ปฏสมพนธกบลกคามากทสด และเปนกลมทศกษาคณคาทไดสรางใหลกคาผานทาง
ผลตภณฑและการบรการของบรษทมากทสด พวกเขารจงหวะของตลาดและกำลงนำ
แผนการตลาดมาใชงานเพอเพมยอดขายและความสามารถในการทำกำไร บคลากร
ฝายขายและการตลาดเปนกลมทพรอมสำหรบการคำนวณยอดพยากรณเหลานมาก
ทสดแลว
สาเหตอกขอทสนบสนนใหบคลากรฝายขายและการตลาดเปนผรบผดชอบ
การพยากรณ คอ พวกเขาจะเปนผรบผดชอบการขายใหบรรลระดบเหลาน ผลลพธหนง
จาก SOFP คอ แผนการขายและการตลาดทดำเนนการโดยบคลากรฝายขายและ
การตลาด เปนการสมเหตสมผลดทจะใหบคลากรทตองรบผดชอบผลลพธเปนผทมสวน
ในการเตรยมขอมลสำหรบการทำแผนดวย
Copyri
ghted
Mate
rial o
f E.I.S
QUARE PUBLIS
HING
269การวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงน
ภาพ
ท 1
3.3
สเป
รดชต
SO
FP ท
แสดง
ยอดพ
ยากร
ณขอ
งอป
สงค
Copyri
ghted
Mate
rial o
f E.I.S
QUARE PUBLIS
HING
270 เมอลนไมทำกำไร! แลวควรจดการอยางไรดวยLean Accounting
จะตองนำผลตภณฑใหมทกำลงเปดตวในสายธารคณคามาพจารณายอด
พยากรณอปสงคดวย บคลากรฝายขายและการตลาดจะตองทำงานรวมกบวศวกร
ผลตภณฑภายในสายธารคณคาเพอพจารณาผลกระทบของผลตภณฑใหมตออปสงค
ของผลตภณฑอนๆ ภายในตระกลผลตภณฑ
กรณทฝายขายไมไดเปนสวนหนงของสายธารคณคา
ในหลายๆ องคกร อาจไมสมเหตสมผลนกหากจะใหพนกงานปฏบตการขาย
รวมเปนสวนหนงขององคกรสายธารคณคาดวย บคลากรฝายขายมกจำเปนตองจดการ
กบตลาดในรปแบบทแตกตางจากรปแบบของตระกลผลตภณฑทไดใชในสายธารคณคา
การจดกลมขายอาจตองจดเรยงตามอตสาหกรรม เซกเมนตตลาด หรอภมภาค เปน
เรองปกตทบรษทตางๆ จะมลกคาทซอผลตภณฑจากมากกวา 1 สายธารคณคา การ
ใหบคลากรฝายขายตางคนทำงานกบลกคาสำหรบตระกลผลตภณฑทแตกตางกนคง
ไมสมเหตสมผลเทาใดนก
ความจำเปนของ SOFP ทมประสทธผลนนจะมความสำคญมากขนอกเมอ
บคลากรฝายขายและสายธารคณคาถกจดองคกรในคนละรปแบบกน การสอสารและ
การวางแผนจะตองราบรนและมประสทธผล ในบางกรณ เราสามารถใหบคลากรฝาย
การตลาดจดองคกรอยภายในสายธารคณคา แมวาองคกรฝายขายถกจดในรปแบบอน
กตาม
ในกรณทบคลากรฝายขายและการตลาดไมไดเปนสวนหนงของสายธารคณคา
การใหบคลากรเหลานเตรยมยอดพยากรณของตระกลผลตภณฑใหกบกระบวนการ
SOFP เปนเรองทสำคญ โดยการใชความรทมอยเกยวกบตลาด ความสมพนธกบลกคา
และประวตความตองการของผลตภณฑ บคลากรฝายขายและการตลาดจะตองเตรยม
ยอดพยากรณของอปสงคทคาดการณไวในแตละเดอนและใชการไดของแตละตระกล
ผลตภณฑ จากนน ยอดพยากรณเหลานจะถกนำไปใชในสายธารคณคาทสนบสนนมน
Copyri
ghted
Mate
rial o
f E.I.S
QUARE PUBLIS
HING
271การวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงน
จะเกดอะไรขน หากกลมในการทำการตลาดผลตภณฑ
แตกตางจากตระกลผลตภณฑของสายธารคณคา
ในบางโอกาสกลมผลตภณฑในการขายและการตลาดจะมรปแบบทคอนขาง
แตกตางจากตระกลผลตภณฑของสายธารคณคา บรษทๆ หนงอาจสนองตลาดหลายๆ
ตลาดดวยผลตภณฑหลายๆ แบบ สายธารคณคาแตละสายอาจมผลตภณฑใหแกทก
ตลาด2 ยอดพยากรณการขายและการตลาดจะถกคำนวณแยกตามตลาด ไมใชตาม
ตระกลผลตภณฑ
เมอเกดเหตการณเชนน เราจำเปนตองแปลงยอดพยากรณการตลาดมาเปน
ยอดพยากรณของตระกลผลตภณฑหรอของสายธารคณคา การแปลงคานอาจทำโดย
อตโนมตโดยใชสเปรดชตคำนวณซงตงสมมตฐานไววามสวนประสมผลตภณฑคอนขาง
เหมอนกนในกลมผลตภณฑททำตลาด หรอ ผทพยากรณสามารถเพมอกขนตอนใน
กระบวนการ SOFP เพอศกษายอดพยากรณเหลานและปรบแกไขตามทจำเปน ไมวาใน
กรณใดกตาม บคลากรฝายขายและการตลาดจะตองมนใจไดวาขอมลทใชสำหรบ
กระบวนการ SOFP สะทอนใหเหนความตองการของตลาดและลกคาจรงๆ
วธการพยากรณ
วธการสำหรบการพยากรณยอดขายนนแตกตางกนไดมาก ในบางอตสาห-
กรรม ลกคาจะเปนผ เตรยมยอดพยากรณลวงหนาทคอนขางแมนยำดวยตนเอง
กระบวนการพยากรณจงคอนขางงาย ยกตวอยางเชน บรษทผผลตชนสวนรถยนต
บางราย มคำสงซอแบบครอบคลมชวงเวลาจากลกคาตามแผนการผลตประจำปของ
ลกคา ยอดพยากรณประจำปนจะปรบคาใหมทกเดอนเมอแผนการผลต (และสถาน
การณอนๆ) เปลยนแปลงไป การเปดตวผลตภณฑใหมเปนกระบวนการระยะ 3 ป ตาม
2ยกตวอยางเชน ลกคารายหนงทผลตอปกรณนำทางทางนำ (Marine Guidance Equipment) สำหรบตลาดการประมงเชงพาณชย
สำหรบกลมเจาของเรอเพอการสนทนาการ และสำหรบเปนสนคา OEM แกบรษทผผลตเรอ ซงเปน 3 ตลาดทแตกตางกนมาก กลม
ผลตภณฑ ไดแก เรดาร อปกรณนำทาง เครองหาปลา โซนาร และซอฟทแวรสนบสนน ถกผลตขนโดยสายธารคณคาหลายสายทเนน
ทกระบวนการ ในกรณน คงไมมเหตผลทจะใหฝายการตลาดจดประเภทตามตระกลผลตภณฑ หรอจดการผลตตามตลาด เพราะ
เทคโนโลยและกระบวนการผลตตางๆ มความแตกตางพอสมควรและอยในคนละเมอง กระบวนการ SOFP นนเปนสงทขาดไมไดใน
การวางแผนสำหรบองคกรประเภทน
Copyri
ghted
Mate
rial o
f E.I.S
QUARE PUBLIS
HING
272 เมอลนไมทำกำไร! แลวควรจดการอยางไรดวยLean Accounting
การออกแบบรนใหมของรถยนต กระบวนการพยากรณนนทำไดคอนขางงายเพราะ
สามารถคาดการณอปสงคไดคอนขางแมนยำ
บรษททผลตผลตภณฑหรอระบบแบบทออกแบบตามคำสงซอ (Design-to-
order) จะพบปญหาการพยากรณทแตกตางออกไปพอสมควร อปสงคของผลตภณฑ
ไมสามารถคาดการณไดและขนอยกบความตองการในอนาคตของลกคา ประวตความ
ตองการของผลตภณฑกไมไดมประโยชนมากนกในการคำนวณอปสงคในอนาคต ยอด
พยากรณจะตองมพนฐานบนความรของบคลากรฝายขายและการตลาดเกยวกบความ
ตองการของลกคารายอน และสภาพแวดลอมของตลาดในปจจบน
บรษททผลตผลตภณฑมาตรฐานหลายรปแบบทขายใหลกคาหลายรายมาก
จะมปญหาการพยากรณทแตกตางออกไป ประวตความตองการและการใชวธการ
พยากรณเชงสถตอาจเปนประโยชนมาก องคกรเหลานมกตองเผชญกบความแปรผน
ตามฤดกาล การตลาดของคแขง และผลของปจจยภายนอก เชน สภาพอากาศ หรอ
แฟชนปจจบน ฯลฯ
วธการพยากรณจะแตกตางกนออกไปตามประเภทของผลตภณฑทบรษทผลต
ตลาดทบรษทนนรองรบ และตำแหนงของผลตภณฑในวงจรชวตของมน ผลตภณฑท
เพงเปดตวจะพยากรณไดยากกวาผลตภณฑเดม ในความเปนจรง บรษทสวนใหญจะม
สวนผสมระหวางผลตภณฑเหลาน แมแตบรษทผผลตแบบผลตตามคำสงซอ (Make-to-
order) เองกอาจมธรกจการกระจายสนคาทคงเสนคงวาและมปรมาณสงกวา โดย
เปนการกระจายสนคาชนสวนอะไหลซงสนบสนนผลตภณฑหลกของพวกเขา บรษท
ผผลตโภคภณฑแบบผลตเปนปรมาณมากๆ กอาจผลตผลตภณฑเฉพาะสำหรบลกคา
บางรายหรอตลาดบางตลาด วธการพยากรณจะตองถกปรบใหเหมาะกบความตองการ
ของตระกลผลตภณฑทกำลงพจารณา
มหนงสอเกยวกบการพยากรณอปสงคอยหลายเลมดวยกน3 และเราจะไมใช
3หนงสอดงตอไปนใหขอมลเกยวกบการพยากรณอปสงคเปนอยางด อยางไรกตาม หนงสอทกเลมในทนถกเขยนขนจากมมมองของ
การผลตแบบผลกซงเปนแบบดงเดม จะกลาวถง MRPII, ERP การวางแผนการผลตหลก การควบคมระดบพนทปฏบตงาน และการ
วางแผนกำลงการผลต ไมมวธใดทใชกบองคกรแบบลนไดเลย แตการวางแผนอปสงคและการพยากรณกยงคงมความสำคญ
Sales Forecasting โดย Tom Wallace และ Bob Stahl (Cincinatti, Ohio, T.F. Wallace และคณะ 2002) Focus Forecasting
โดย Bernard T. Smith (Pittsburgh, PA, B.T. Smith และคณะ 1997) Demand Forecasting & Inventory Control โดย Colin D.
Lewis (Hoboken, NJ, John Wiley & Sons, 1998) Sales Forecasting Management โดย John T. Mentzer (Thousand Oaks,
CA, Sage Publications, 1998)
Copyri
ghted
Mate
rial o
f E.I.S
QUARE PUBLIS
HING
273การวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงน
เวลาในสวนนเพออธบายวธการเหลาน แตในทสดแลว การพยากรณอปสงคนนเปนศลป
ไมใชศาสตร ทกษะและความรเกยวกบตลาดของบคลากรฝายขายและการตลาดเปน
สวนผสมทขาดไมไดในกระบวนการพยากรณอปสงค ความรเกยวกบความตองการของ
ลกคาและคณคาทไดสรางในผลตภณฑและบรการของบรษท ลวนเปนขอมลทจำเปนใน
การพยากรณใหมประสทธผล
ยอดพยากรณมความแมนยำหรอไม
คำบนทพบบอยทสดเกยวกบการพยากรณยอดขายคอเรองความแมนยำ หรอ
ความไมแมนยำของมน ยอดพยากรณนนไมแมนยำเสมอเพราะมนมพนฐานอยบนการ
ประมาณการเกยวกบอนาคต และอนาคตเปนสงทไมแนนอนเสมอ เพอทจะปรบปรง
กระบวนการประมาณการ เราตองสรางกระบวนการปรบปรงอยางตอเนองเขาไปใน
กระบวนการ SOFP เมอบคลากรฝายขายและการตลาดสรางยอดพยากรณของตวเอง
สำหรบแตละตระกลผลตภณฑและสายธารคณคาแตละสาย พวกเขาจะตองระบสมมต-
ฐานทใชในการพยากรณดวย
ในชวงเดอนหลงๆ เมออปสงคจรงถกนำมาเปรยบเทยบกบอปสงคทพยากรณ
ทม SOFP จะไดพจารณาสมมตฐานและพจารณาสาเหตททำใหยอดพยากรณไม
แมนยำ จากขอมลสวนน ทมงานจะเรมตนโครงการปรบปรงแบบตอเนองซงออกแบบ
มาเพอปรบปรงความแมนยำของการพยากรณ
ความไมแมนยำของการพยากรณเปนสงท เหมอนกบความแปรผนของ
กระบวนการ หนทางแกไขความไมแมนยำในการพยากรณคอการทำความเขาใจเกยว
กบความแปรผนของกระบวนการทอยเบองหลง และทำงานเพอขจดสาเหตของความ
แปรผน เมอเวลาผานไป ผลลพธของโครงการปรบปรงแบบตอเนองเหลาน คอการ
พยากรณทแมนยำมากขน และทม SOFP ทเขาใจกระบวนการของอปสงคอยางชดเจน
แนวทางการปรบปรงแบบตอเนองเดยวกนนยงถกนำไปใชในการขจดความแปรผน
ของยอดพยากรณกำลงการผลตดวยเชนกน
Copyri
ghted
Mate
rial o
f E.I.S
QUARE PUBLIS
HING
274 เมอลนไมทำกำไร! แลวควรจดการอยางไรดวยLean Accounting
การวางแผนปฏบตการของสายธารคณคา
สายธารคณคาแบบลนในอดมคตจะผลตสงทลกคาตองการในวนนใหเสรจได
ในวนน วสดและสวนประกอบจะถกดงเขาสสายธารคณคาแบบทนเวลาพอด และมการ
ไหลผานการผลตแตละขนตอนแบบเกอบสมบรณแบบ ซงทำใหมระดบสนคาคงคลงตำ
มากและเกอบจะคงท และมการจดสงตรงเวลา 100% เพอจะใหบรรลตามนได จะตองม
กระบวนการผลตทออกแบบมาเปนอยางดและมสมดล มกำลงการผลตเพมเตมเพอจะ
รองรบความผนแปรของอปสงคของลกคา และมกระบวนการทไรทตซงสามารถแกไข
ตวเองได บรษทสวนใหญบน “เสนทาง” สลนยงไมบรรลลความสามารถระดบน พวก
เขายงมคอขวด กระบวนการทจดสมดลอยางไมสมบรณแบบ มปญหาสนคาคงคลง และ
มกระบวนการทไมแนนอน จดประสงคของสวนการวางแผนปฏบตการใน SOFP คอ
การระบลวงหนาวาปญหาเหลานจะเกดขนทจดใด และแกไขประเดนปญหาเหลานลวง
หนา
ขณะทบคลากรฝายขายและการตลาดกำลงคำนวณยอดพยากรณของตระกล
ผลตภณฑใหม บคลากรฝายผลตจะคำนวณยอดพยากรณกำลงการผลตในการผลตของ
สายธารคณคา การคำนวณนทำไดดวยความรเกยวกบการผลตทเคยทำได หรอเรยกอก
อยางไดวา Demonstrated Capacity และความเขาใจอยางละเอยดเกยวกบวธการใช
กำลงการผลตภายในสายธารคณคา กำลงการผลตทเคยทำไดสามารถหาไดจากการ
ศกษารายงานแตละชวโมงของวนของเดอนกอนๆ ขอมลการใชกำลงการผลตมาจาก
การวเคราะหตนทนสายธารคณคา
นอกเหนอจากการทำความเขาใจเกยวกบประวตและการใชกำลงการผลตใน
ปจจบน โครงการปรบปรงแบบตอเนองและกจกรรม Kaizen จะมผลกระทบตอกำลง
การผลตของสายธารคณคาดวยเชนกน การปรบปรงดวยลนเกอบทกแบบจะกำจดความ
สญเปลาและสรางกำลงการผลตทพรอมใชงานเพมขน บอยครงทกำลงการผลตสวนท
เพงพรอมใชงานจะชวยใหสายธารคณคาผลตผลตภณฑไดเพมขนดวยทรพยากรเทา
เดม และเพมปรมาณผลผลตของสายธารคณคา
การทำความเขาใจวาคอขวดอยทจดใดบางในสายธารคณคาเปนเรองสำคญ
เชนเดยวกบจดทมการฝกอบรมขามสายงานและความยดหยนอนๆ เพอชวยใหสายธาร
คณคารองรบการเปลยนแปลงของอปสงคลกคาและสวนประสมผลตภณฑได บคลากร
Copyri
ghted
Mate
rial o
f E.I.S
QUARE PUBLIS
HING
275การวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงน
ฝายปฏบตการภายในสายธารคณคาจะปรบการวเคราะหตนทนสายธารคณคาเพอนำ
การเปลยนแปลงปรบปรงเหลานมาพจารณาดวย
เมอมสเปรดชต SOFP ของสายธารคณคาทพรอมใชงาน พรอมผลการคำนวณ
ยอดพยากรณยอดขายของตระกลผลตภณฑ บคลากรฝายปฏบตการจะเรมจบคผลผลต
ของการผลตเขากบอปสงคของลกคา ถาภายในสายธารคณคามกำลงการผลตอยอก
มาก งานทงหมดทตองทำกคอการจดสรรบคลากรตามจำนวนทถกตองใหกบการปฏบต
การการผลตในสายธารคณคา ถามกำลงการผลตไมเพยงพอ กระบวนการนกจะยาก
มากขนและจำเปนตองแกไขกระบวนการผลตเพอสนองความตองการของลกคา
ถาปญหาการผลตจะเกดขนอกหลายเดอนในอนาคต ทมสายธารคณคากจะ
สามารถสรางแผนเพอทำใหกำลงการผลตสวนทตองการพรอมใชงานได อาจทำโดยการ
ปรบปรงลนเพมเตม การเปลยนแปลงกระบวนการผลต การเปลยนแปลงบคลากรประจำ
เซลล การจดหาอปกรณการผลตเพมเตม หรอการจดจางผลตภณฑบางแบบออกไป
ภายนอกบรษท ถากำลงการผลตทขาดจะเกดขนในอกไมชา กอาจตองดำเนนการใน
ทางปฏบตมากกวาน ซงอาจรวมถงการจดตารางกำหนดการใหการทำงานลวงเวลาเพม
เตม การจดจางผลตภณฑบางแบบออกไปภายนอกบรษท การสะสมสนคาคงคลงลวง
หนากอนความตองการ หรอการขอความชวยเหลอจากสายธารคณคาอน นคอปญหา
ปกตของการผลต วธการผลตแบบลนจะลดปญหาเหลานใหไดมากทสด SOFP ถก
ออกแบบเพอเนนใหเหนปญหาเหลานลวงหนาเพอใหดำเนนการปองกนได
กจกรรมระยะสนและระยะยาว
SOFP จะรเรมทงกจกรรมระยะสนและระยะยาว กจกรรมระยะสนจะรวมถง:
การกำหนดรอบเวลาในการผลตทจะใชเทยบ
การสรางแผนตารางกำหนดการทราบเรยบสมดล
การคำนวณจำนวนผลตภณฑบน Kanban ใหมอกครง
การกำหนดระดบพนกงานในเซลลและสายธารคณคา
รเรมโครงการขาย
การสรางผลลพธเชงการเงนสนเดอนลวงหนากอนถงสนเดอน
✤
✤
✤
✤
✤
✤
Copyri
ghted
Mate
rial o
f E.I.S
QUARE PUBLIS
HING
276 เมอลนไมทำกำไร! แลวควรจดการอยางไรดวยLean Accounting
ภาพ
ท 1
3.4
สเป
รดชต
SO
FP ท
แสดง
กำลง
การผ
ลต
Copyri
ghted
Mate
rial o
f E.I.S
QUARE PUBLIS
HING
277การวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงน
สรปขนสดทายเกยวกบแผนโครงการของการเปดตวผลตภณฑใหมและการ
ปรบปรงแบบตอเนองของลน
กจกรรมระยะยาวจะรวมถง:
การเปลยนแปลงระดบพนกงานเพอสนองอปสงคอนาคตทคาดการณไว
การซอหรอจดสรรอปกรณเครองจกร
การตดสนใจเรองการจดจางงานออกไปภายนอก
การพฒนายทธศาสตรการตลาดใหมๆ
สรางโครงการปรบปรงผลตภณฑใหม
วางแผนงบประมาณและการเงน
สรางแผนการปรบปรงแบบตอเนองในระยะยาว
Takt Time รอบเวลา
และการปรบเรยบตารางกำหนดการ
บรษทผผลตแบบลนจะทำงานตาม Takt Time ซงกคอความถของอปสงคลกคา
ถาลกคาตองการผลตภณฑ 1 หนวยทกๆ 5 นาท เรากจะปรบกระบวนการผลตของเรา
เพอใหผลตสนคา 1 หนวยทกๆ 5 นาท เราจะทำใหรอบเวลาของผลตภณฑเราเทากบ
Takt Time ของลกคา ผลลพธขอหนงของกระบวนการ SOFP คอการพจารณารอบ
เวลาของสายธารคณคา เราร Takt Time จากยอดพยากรณอปสงค รอบเวลานน
พจารณาไดจากกระบวนการผลตในทกเซลล ปฏบตการทเปนคอขวด และขดความ
สามารถของกระบวนการ รอบเวลาของสายธารคณคาแตละสายจะกลายเปนสวนหนง
ของกระบวนการ SOFP
มบรษทผผลตลนหลายรายทพยายามสรางสมดลระหวางความยดหยนและ
การปรบเรยบตารางกำหนดการ จดประสงคคอการสรางการไหลของการผลตทราบเรยบ
ผานสายธารคณคา ในขณะทสนองขอเรยกรองความตองการของลกคาดวย โดยปกต
แลวจะทำโดยใชวธ Heijunka ซงเปนวธการพจารณาสวนผสมในการผลตดวยสายตา
เพอใหการไหลดทสด และทำใหการผลตคงเสนคงวา ในทำนองเดยวกน ความคงเสน
✤
✤
✤
✤
✤
✤
✤
✤
Copyri
ghted
Mate
rial o
f E.I.S
QUARE PUBLIS
HING
278 เมอลนไมทำกำไร! แลวควรจดการอยางไรดวยLean Accounting
คงวาในการผลตกจะชวยใหอปสงคของวตถดบและสวนประกอบจากผจดสงวตถดบ
คงเสนคงวาดวยเชนกน ขอมลการพยากรณ (ทงปรมาณและสวนผสม) กจะถกนำมาใช
ในการพจารณาสวนผสมของ Heijunka ในฐานะทเปนผลลพธของกระบวนการ SOFP
การเปลยนแปลงทเหนไดชดของอปสงคสำหรบผลตภณฑของบรษทตามกาล
เวลา จะนำไปสการเปลยนแปลงของจำนวน Kanban ทตองใชสำหรบผลตภณฑนนและ
จำนวนผลตภณฑบน Kanban ดวย การเปลยนแปลงเหลานเปนผลมาจากกระบวนการ
SOFP องคกรแบบลนสวนใหญจะพบวาการเปลยนแปลงจำนวนผลตภณฑบน Kanban
จะตองทำอยางเปนระบบ และทำแบบอนรกษนยม การเปลยนแปลงเลกๆ นอยๆ
จำนวนมากเกนไปจะทำใหเกดความสบสน และทำใหสญเสยการควบคมเหนอปฏบตการ
นนๆ อยางไรกตาม การเปลยนแปลงจำนวนผลตภณฑบน Kanban เปนเรองสำคญท
ตองทำเมอเกดการเปลยนแปลงกบอปสงคทเหนไดชด
การบงชคอขวด และการวเคราะหตนทนของสายธารคณคา
ในสายธารคณคาสวนใหญ บคลากรฝายปฏบตการจะรบรอยแลววาปฏบตการ
ใดเปนคอขวด เมอเราเปลยนจากการผลตตามงาน (Job Shop) มาสการผลตดวย
สายธารคณคาแบบลน คอขวดทขดขวางการไหลของการผลตกจะบงชไดงายขนมาก
นอกจากนน เรายงสามารถบงชคอขวดจากการวเคราะหตนทนของสายธารคณคา
(Value Stream Cost Analysis : VSCA)
การวเคราะหตนทนของสายธารคณคาเปนแนวทางทใชกนอยางแพรหลายใน
การบญชแบบลน มนถกนำมาใชในการบงชผลกระทบทางดานการเงนของการปรบปรง
เรองลน และชใหเหนขนตอนในสายธารคณคาทตองปรบปรงเมอมการใชตนทนเปาหมาย
VSCA ถกใชเพอบงชคอขวดและเสนทางการไหลเพอคดตนทนตามคณลกษณะและ
คณสมบต
VSCA เปนตวตอพนฐานสำหรบการบญชแบบลน เนองจาก VSCA พจารณา
เรองตนทนในสายธารคณคาและวธการใชงานกำลงการผลตตลอดทงสายธารคณคา
ขอมลนจะชวยเราในการจดการตนทน กำลงการผลต และเสนทางการไหลผานสายธาร
คณคา
โดยทวไปแลว เราจะบงชปฏบตการทเปนคอขวดดวย VSCA ไดโดยการหา
Copyri
ghted
Mate
rial o
f E.I.S
QUARE PUBLIS
HING
279การวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงน
ขนตอนในสายธารคณคาทมกำลงการผลตทพรอมใชงานนอยทสด บอยครงทกำลง
การผลตทพรอมใชจะเปนคาลบ ซงแสดงถงการทำงานลวงเวลาเพอแกไขปญหาการขาด
กำลงการผลตในเวลาการทำงานปกต เมอปรมาณการผลตและสวนประสมผลตภณฑ
เปลยนแปลงไปและมการนำการปรบปรงแบบตอเนองมาใชกบสายธารคณคา การใช
กำลงการผลตและกำลงการผลตทพรอมใชงานจะเปลยนแปลง VSCA ถกนำ
มาใชในระหวางกระบวนการ SOFP เพอบงชเวลาทมการเปลยนแปลงครงใหญเกดขน
กบการใชกำลงการผลต การเปลยนแปลงในสวนของการใชกำลงการผลตมกนำไปสการ
เปลยนแปลงดานกำลงคน การใชเครองจกร การจดจางงานออกไปภายนอก การปรบ-
ปรงลนดวย Kaizen และการเปลยนแปลงอนๆ ทออกแบบมาเพอจบคใหผลผลตจาก
การผลตสอดคลองกบความตองการของลกคา
ภาพท 13.5 แสดงใหเหนตวอยางของการวเคราะหตนทนสายธารคณคา ราย-
ละเอยดเพมเตมเกยวกบ VSCA อานไดในบทท 21
ระดบกำลงคน
จำนวนของบคลากรทตองใชในการสนบสนนปฏบตการการผลตจะถกกำหนด
โดยกระบวนการ SOFP เมอเลงเหนถงความจำเปนตองมกำลงคนเพมเตมในอนาคต
หลายเดอนลวงหนา ทมสายธารคณคากสามารถทำงานกบการฝกอบรมขามสายงานได
หรอยมบคลากรจากสายธารคณคาอน (ถาความตองการนนเปนความตองการชวคราว)
หรอหาคนมาเพมเตมเพอทำงานน บคลากรทเพมขนมาอาจเปนพนกงานเตมเวลาหรอ
ชวคราวกได มองคกรแบบลนเปนจำนวนมากทตองเผชญกบอปสงคทผนแปรตาม
ฤดกาลหรออปสงคแบบวฏจกรซงจะพงพาพนกงานชวคราวในชวงทมอปสงคสง ผลลพธ
ของกระบวนการ SOFP คอ แผนในการหาพนกงานเตมเวลาหรอชวคราวในจำนวนท
เหมาะสมกบความตองการ
การเปดตวผลตภณฑใหม
การเปดตวผลตภณฑใหมเปนสงทวางแผนไดยาก กำลงการผลตทตองใชใน
การสนบสนนการเปดตวผลตภณฑใหม เสนโคงการเรยนร (Learning Curve) ของ
บคลากรในกระบวนการ ประเดนดานคณภาพและการเปลยนแปลงในวนาทสดทาย
ลวนทำใหใชเวลาและกำลงการผลตไปอยางสญเปลา ทมปฏบตการของสายธารคณคา
Copyri
ghted
Mate
rial o
f E.I.S
QUARE PUBLIS
HING
280 เมอลนไมทำกำไร! แลวควรจดการอยางไรดวยLean Accounting
ภาพ
ท 1
3.5
การว
เครา
ะหตน
ทน
สายธ
ารคณ
คา
Copyri
ghted
Mate
rial o
f E.I.S
QUARE PUBLIS
HING
281การวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงน
จะทำงานกบวศวกรประจำผลตภณฑในกระบวนการ SOFP เพอใหแนใจไดวามกำลง
การผลตทพรอมใชงานพอเพยงสำหรบการเปดตวผลตภณฑ ในบางครงอาจมความ
จำเปนทจะตองสะสมสนคาคงคลงเพอปองกนปญหาเหลานในระยะสน
ในทำนองเดยวกน การเปดตวผลตภณฑใหมอาจลดอปสงคของผลตภณฑอนๆ
ในตระกลผลตภณฑเดยวกน อาจมความจำเปนตองยกเลกการผลตผลตภณฑทลาสมย
เพอเตรยมสำหรบผลตภณฑใหมทจะมาทดแทน การตดสนใจเหลานจะตดสนใจใน
กระบวนการ SOFP
สมมตฐานเกยวกบกำลงการผลตและการปรบปรงอยางตอเนอง
เชนเดยวกบการพยากรณยอดขาย การเกบบนทกสมมตฐานสำหรบยอดพยากรณ
กำลงการผลตเปนเรองสำคญทตองทำ สมมตฐานเหลานจะถกนำมาใชในภายหลงเมอ
มขอมลการผลตจรงใหใชงาน ถาผลลพธจรงแตกตางไปจากแผน กแสดงวาสมมตฐาน
ของแผนนนมขอผดพลาด ขอมลนจะถกนำมาใชเพอปรบปรงการพยากรณกำลงการ
ผลตในอนาคต การปรบปรงอยางตอเนองเปนสงทตองนำมาใชกบปฏบตการแบบลนใน
ทกๆ ดาน รวมถงกระบวนการวางแผนดวย SOFP เปนวธการปรบปรงอยางตอเนองและ
เปนกระบวนการวางแผนดวย
แผนการขาย
การเปลยนแปลงเรองหนงทมนยสำคญมากทสดและยากทสดสำหรบบรษทท
อยบนเสนทางลน คอ การเรยนรวธการขายผลตภณฑในรปแบบทแตกตางจากเดม การ
ขายผลตภณฑในรปแบบทแตกตางจากเดมมหลายแงมมดวยกนและเราจะไดกลาวถง
1-2 แงมม บรษทแบบดงเดมมกสรางแรงจงใจใหพนกงานขายตามยอดขายทพนกงาน
ขายได บรษทเหลานมนโยบายการกำหนดราคาทใหรางวลแกลกคาทซอผลตภณฑใน
ปรมาณมาก แนวทางเหลานสอดคลองกบสมมตฐานและหลกการของการผลตแบบ
ครงละมากๆ แนวทางเหลานสามารถเปนภยตอปฏบตการแบบลน
ปฏบตการแบบลนจะทำงานไดดทสดเมอมภาระการผลตทคงท กลาวคอ อป-
สงคทเปนเชงเสน วธการใหผลตอบแทนพนกงานขายจะตองเปลยนแปลงไปเพอให
สอดคลองกบความตองการเหลาน ลกคาทสงคำสงซอขนาดใหญเพอใหจดสงในครง
Copyri
ghted
Mate
rial o
f E.I.S
QUARE PUBLIS
HING
282 เมอลนไมทำกำไร! แลวควรจดการอยางไรดวยLean Accounting
เดยวจะสรางปญหาใหญใหกบปฏบตการแบบลน เราจำเปนตองใชแนวทางใหมๆ ใน
การกำหนดราคาขายและการรบคำสงซอ
เมอรยอดพยากรณใหมของการขายและทำการวเคราะหกำลงการผลตเสรจ
สนแลว เปนเรองปกตทผลผลตของสายธารคณคาถกจำกดโดยคอขวดในการผลต
อยางไรกตาม มผลตภณฑอยมากมายในสายธารคณคาทไมไดผานคอขวด หรอม
เสนทางการผลตเสนอน การเพมยอดขายในผลตภณฑทไมผานคอขวดจะชวยเพม
รายไดโดยไมเพมตนทนการแปลงสภาพ ผลกคอ บคลากรฝายผลตและฝายขายจะ
ทำงานรวมกนอยางใกลชดเพอเพมผลผลตของสายธารคณคาใหไดมากทสด โดยการ
สรางแผนการขายทจะผลกดนผลตภณฑทไมผานคอขวด พนกงานฝายขายและการ
ตลาดจะสรางแรงจงใจดวยราคาและการบรการเพอเพมอปสงคของผลตภณฑเหลาน
ในทำนองเดยวกน พนกงานฝายขายและการตลาดจะทำงานรวมกนกบบคลากร
ฝายการผลตเพอสรางแผนในการทำใหไดอปสงคทเปนเชงเสนจากลกคา นอกจากนน
พนกงานฝายขายยงทำงานรวมกบลกคาเพอพฒนากระบวนการทองการผลตแบบลน
มากขน กระบวนการเหลานรวมถงระบบดง การใหผคาเปนผจดการสนคาคงคลง (Vendor-
managed Inventory : VMI) คำสงซอประจำวนทมขนาดเลกลงแทนคำสงซอประจำ
สปดาหหรอประจำเดอนทมขนาดใหญ การพยากรณความตองการลวงหนา และอนๆ
ความรวมมอระหวางพนกงานฝายขายและการตลาดและบคลากรฝายการผลตแบบนจะ
ขบเคลอนโดยกระบวนการ SOFP
การจดหาเงนทน
จดประสงคขอหนงทสำคญของกระบวนการ SOFP คอ การบงชความจำเปนใน
การเปลยนแปลงกำลงการผลตในระยะยาว ยอดพยากรณการขายจะบงชจดในสายธาร
คณคา หรอสวนใดสวนหนงของสายธารคณคาทจำเปนตองเพมหรอลดกำลงการผลตใน
ระยะยาว จดประสงคของ SOFP คอ การบงชความตองการเหลานลวงหนาแตเนนๆ เพอ
ใหสามารถจดหาเงนทนหรอเปลยนแปลงการลงทนไดทนกาล
การจดหาเงนทนในบรษทแบบลนจะแตกตางจากองคกรแบบดงเดม โดยปกต
แลว องคกรแบบดงเดมจะมแบบจำลองของกระแสเงนสดทปรบลดเปนมลคาปจจบน
(Discounted Cash Flow) และผลตอบแทนจากการลงทน (Return on Investment) ใน
Copyri
ghted
Mate
rial o
f E.I.S
QUARE PUBLIS
HING
283การวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงน
การพจารณาประเภทของอปกรณทจะซอและชวงเวลาทจะทำการซอ แบบจำลองเหลา-
นจะนำไปสการซอเครองจกรและอปกรณเฉพาะทางทมขนาดใหญ ซงจะชวยใหผล
ตอบแทนจากการลงทนสงสดในระยะยาว
องคกรแบบลนจะพจารณาจากอกมมมองหนง สมมตฐานพนฐานคอ ควรจะ
เพมกำลงการผลตเพมเตมทละนอย จดมงหมายของการทำเชนนคอเพอเพมกำลงการ
ผลตแบบทนเวลาพอด แทนทจะพงพาความคาดหวงของอปสงคในระยะยาวเพอสราง
ผลตอบแทน เครองจกรใหมๆ มกเปนเครองจกรทยดหยนและใชการไดงาย เพราะใน
กรณทอปสงคเปลยนแปลงไป สายธารคณคาอาจตองใชเครองจกรเหลานเพอประโยชน
อนๆ เครองจกรเหลานจะใชงานโดยบคลากรทวไปทผานการฝกอบรมขามสายงาน
แทนทจะเปนผเชยวชาญเฉพาะทาง ดงนน (ในกรณทเปนไปได) การออกแบบเครองจกร
เพอรองรบการใชงานโดยพนกงานทวไปทผานการฝกอบรมมาเปนอยางด แทนทจะ
ออกแบบเพอผเชยวชาญเฉพาะทางจงเปนเรองทสำคญมาก
องคกรแบบลนมกมความรอบคอบในการลงทน และใชกระบวนการอยางเชน
3P4 เพอใหแนใจไดวามการพจารณาเกยวกบการซออปกรณใหมอยางถถวนแลว
องคกรแบบลนจะใชเวลาในการพจารณาหลายๆ แนวทางของการแกไขปญหาเรองกำลง
การผลต กอนทจะทำการลงทนตอไป องคกรแบบลนไมไดประหยดการลงทน แตพวก
เขาตองการจะแนใจวาเงนลงทนของพวกเขาถกใชกบอปกรณทเหมาะสม และไมใชเพอ
สราง “อนสาวรย” ในอนาคตโดยการซออปกรณทจะเพมกำลงการผลตสวนเกนจำนวน
มากทอาจไมไดใชงานเลย
การวางแผนวตถดบและสวนประกอบ
เมอไดพจารณาอตราการผลตของตระกลผลตภณฑและสายธารคณคาแลว
เราสามารถวางแผนวสดและสวนประกอบใหเสรจสนได โดยปกตแลว องคกรแบบลน
จะไมใช MRP แบบดงเดมในการวางแผนและจดตารางกำหนดการของวสด พวกเขาจะ
ใชระบบแบบดงในการดงวสดจากผจดสงวตถดบตามทจำเปน กระบวนการดงเพอเตม
เตมวสดมพนฐานอยบน 3 เรองน คอ:
43P เปนวธท Toyota ไดพฒนาขนเพอประเมนทางเลอกทดทสดเมอตองลงทนเงนทนครงใหญ หรอตองทำการเปลยนแปลงโรงงาน
ครงใหญ วธแบบ 3P เรยกรองใหสำรวจหลายๆ ทางเลอกในการแกไขปญหาอยางถถวน และมกรวมถงการสรางและทดลองแบบ
จำลองของกระบวนการเพอใหเขาใจทางเลอกตางๆ อยางลกซง กอนเลอกดำเนนการตามแนวทางใดแนวทางหนง
Copyri
ghted
Mate
rial o
f E.I.S
QUARE PUBLIS
HING
284 เมอลนไมทำกำไร! แลวควรจดการอยางไรดวยLean Accounting
ผจดสงวตถดบทผานการรบรอง
จำนวนผลตภณฑบน Kanban
คำสงซอทครอบคลมทงชวงเวลากบการพยากรณไปในอนาคต
ระบบดงจะใชการไดเมอใชกบผจดสงวตถดบทเชอถอไดซงสามารถจดสงตาม
จำนวนทถกตองในเวลาทถกตองและดวยคณภาพทถกตอง Kanban นนมความสำคญ
สงมากเพราะมนเปนสงทกำหนดวาจะมสนคาคงคลงอยในกระบวนการมากนอยเพยงใด
และจะดงวสดเขาสกระบวนการบอยเพยงใด ใน Kanban จะมจำนวนชนงานทเปนมาตร-
ฐานและจะมจำนวนบตร Kanban ตามมาตรฐานเสมอ และจำนวนเหลานจะมพนฐาน
อยบนอปสงคในการผลตของผลตภณฑและขดความสามารถของกระบวนการผลต
จำนวนผลตภณฑบน Kanban จะเปลยนไปตามอปสงคของผลตภณฑ ดงนน อปสงค
ของวสดจงเปลยนแปลงไปตามเวลา
ในระบบแบบดงสวนใหญ การแจงยอดพยากรณของการใชงานจากการคาด-
การณใหผจดสงวตถดบมกมประโยชน โดยปกตแลว การแจงนจะทำโดยผานทางคำสง
ซอแบบครอบคลมชวงเวลา (Blanket Purchase Order) ซงจะอธบายเงอนไขการคา
ระหวางผจดสงวตถดบและลกคา (ราคา เวลานำ บรรจภณฑ ฯลฯ) คำสงซอแบบครอบ
คลมชวงเวลาจะไมผกมดปรมาณในการสงซอ จำนวนทสงซอจะถกดงเขาสกระบวนการ
ทกวน (หรอตามหวงเวลาทไดตกลงกน) ตามการใชงานของวสดนน โดยปกตแลว ลกคา
จะผกมดกบผจดสงวตถดบโดยการแจงยอดพยากรณความตองการในอนาคตใหไกล
ทสดเทาทจะทำได ผจดสงวตถดบจะใชขอมลนสำหรบ SOFP ของตนเอง
เมอไดตารางกำหนดการการผลตมาแลว กจะสามารถคำนวณและสงยอดพยา-
กรณวสดและสวนประกอบไปใหกบผจดสงวตถดบได โดยปกตแลว ยอดพยากรณจะ
คำนวณโดยใชใบวางแผนหรอ Planning Bill ซงเปนบญชรายการวสด (BOM) แบบ
ระดบเดยวทเชอมโยงวตถดบและสวนประกอบทตองใชเขากบตระกลผลตภณฑ มนจะ
ระบปรมาณวตถดบและสวนประกอบทจำเปนในการสนบสนนการผลตผลตภณฑแตละ
ตระกล Planning Bill มาจากบญชรายการวสดของทกชนสวนในตระกลผลตภณฑ และ
สมมตฐานเกยวกบสวนประสมผลตภณฑภายในตระกลผลตภณฑ
Planning Bill มกสรางในสเปรดชตหรอฐานขอมลแบบงายๆ และจะปรบ-
ปรงใหมเมอมการเปลยนแปลงแบบของผลตภณฑและสวนประสมผลตภณฑ เมอ
✤
✤
✤
Copyri
ghted
Mate
rial o
f E.I.S
QUARE PUBLIS
HING
285การวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงน
สายธารคณคาผลตผลตภณฑทมความซบซอนสง และมบญชรายการวสด (BOM)
หลายระดบ การใชระบบ MRP แบบเตมรปแบบเพอทำการพยากรณอปสงคของวสด
และสวนประกอบจะมประโยชน
สวนประกอบทมกเกดปญหา
บรษทสวนใหญจะมสวนประกอบหรอวสดบางอยางทมกเกดปญหา สงเหลาน
อาจเปนชนสวนทหาไดยาก หรอมผจดสงวตถดบทมประสทธภาพไมด หรอจะตองซอ
จากผจดสงวตถดบรายทอยหางไกล หรอจำเปนตองดำเนนการพเศษบางอยาง สงเหลา
นไมสามารถดงดวย Kanban และตองใชแรงงานคนและทกษะเปนอยางมากในการ
ลดความเสยง ผลลพธหนงของกระบวนการ SOFP อาจเปนการปรบคำสงซอสำหรบ
ชนสวนทมปญหาเหลาน
สนคาคงคลงของสนคาสำเรจรปและคำสงซอคางสง
ในอดมคต ผผลตแบบลนจะไมเกบสนคาคงคลงของสนคาสำเรจรปและม
เวลานำ (Lead Time) สนมาก โดยมคำสงซอคางสง (Backlog) อยนอยหรอไมมเลย
อยางไรกตาม หลายๆ บรษททอยบนเสนทางลนจะพบวายงมความจำเปนทตองเกบ
สนคาคงคลงไวบางสวน แมวาอาจเกบนอยกวาเดมมากๆ กตาม เพอเปน “กนชน”
รองรบสวนทผลผลตและอปสงคไมสอดคลองกน ในทำนองเดยวกน บรษทผผลตแบบ
ลนทมกระบวนการแบบออกแบบตามคำสงซอ (Design-to-order) หรอผลตตามคำสง
ซอ (Make-to-order) กจำเปนตองมคำสงซอคางสงจำนวนหนง
สเปรดชต SOFP จะแสดงสนคาคงคลงหรอคำสงซอคางสง และจะแสดงแผน
ของบรษทในการลดทง 2 อยางน ในขนแรกๆ ของการผลตแบบลนซงระดบสนคาคงคลง
กำลงลดลงเปนอยางมาก การแสดงผลการเปลยนแปลงของสนคาคงคลงและวางแผน
รองรบเปนสงทสำคญมาก อกเรองทสำคญคอการอธบายการเปลยนแปลงเหลานให
บคลากรทงสายธารคณคาและทงบรษทเขาใจ SOFP มกถกนำมาใชเปนวธการสอสาร
การเปลยนแปลงทเกดจากการผลตแบบลนโดยทไมรตว
ภาพท 13.6 แสดงสเปรดชตการวางแผน SOFP ทมขอมลสนคาคงคลง
Copyri
ghted
Mate
rial o
f E.I.S
QUARE PUBLIS
HING
286 เมอลนไมทำกำไร! แลวควรจดการอยางไรดวยLean Accounting
ภาพ
ท 1
3.6
สเป
รดชต
SO
FP ท
แสดง
การข
าย ก
ารผล
ต แล
ะสน
คาคง
คลงข
องสน
คาสำ
เรจร
ป
Copyri
ghted
Mate
rial o
f E.I.S
QUARE PUBLIS
HING
287การวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงน
รายงานการเงนและงบประมาณของ SOFP
เมอไดเพมขอมลอปสงคของลกคาและขอมลปฏบตการการผลตลงในสเปรดชต
SOFP แลว เราจะสามารถคำนวณผลลพธทางดานการเงนของแผนเหลานได จะมการ
จดทำงบกำไรขาดทนสำหรบแตละสายธารคณคา พรอมกบมาตรวดสมรรถนะเชงปฏบต
การ การใชกำลงการผลตทคาดการณไว และอตราสวนทางการเงนทเกยวของ 1 หรอ 2
อตรา เมอไดงบกำไรขาดทนของสายธารคณคาแตละสายแลว งบเหลานจะถกรวมเขา
ดวยกนเปนงบกำไรขาดทนและงบดลของทงบรษท กระบวนการนจะคลายคลงกบการ
รายงานตนทนสายธารคณคาประจำสปดาหและการรายงานทางการเงนตอนสนเดอน
โดยปกตแลว งบกำไรขาดทนของสายธารคณคาแตละสายจะจดทำโดยบคลากร
ภายในสายธารคณคาโดยใชรปแบบของกลองคะแนนทคนเคยกน ผควบคมทางการเงน
หรอผอำนวยการฝายบญชมกเปนผทำงบการเงนรวม หรออาจเปนผอนทจดทำรายงาน
สนเดอน
ในหลายๆ บรษท จะมสายธารคณคาเพมเตมบางสายทไมใชกระบวนการเตม
เตมคำสงซอแบบทวไปๆ อาจเปนการพฒนาผลตภณฑใหมและบรการทไมเกยวของกบ
การผลต อยางเชน การฝกอบรม การตดตง หรอการสนบสนนเชงเทคนค สายธารคณคา
เหลานจะมงบกำไรขาดทนหรอกลองคะแนนทถกดดแปลงใหเหมาะสมกบความตองการ
ของสายธารคณคา ฝายสนบสนนหรอฝายรองรบอนทอยภายนอกสายธารคณคากจะม
ขอมลตนทนและงบประมาณดวยเชนกน แตตนทนและงบประมาณเหลานจะแสดงอย
ในรายงานรวมเทานน
แหลงของขอมลการเงน
สเปรดชต SOFP และการวเคราะหตนทนของสายธารคณคา (VSCA) เปน 2
แหลงเบองตนของขอมลการเงน กลองคะแนนสายธารคณคาแบบทวไปแสดงอยใน
ภาพท 13.7 ขอมลการเงนจะคำนวณโดยใชขอมลการขายและขอมลการผลต
จากสเปรดชต SOFP และนำขอมลการเงนจาก VSCA มาใชงาน ทมปฏบตการจะใช
VSCA เพอทำความเขาใจวาอปสงคของลกคาทไดเปลยนแปลงตามชวงเวลาในกรอบ
การวางแผนมผลอยางไรตอเซลลทเปนคอขวด การไหลของการผลต และประเดนอนๆ ท
เกยวกบกำลงการผลต กำลงการผลตทขาดไปจะเปนสงททกฝายเขาใจไดและจะมการ
Copyri
ghted
Mate
rial o
f E.I.S
QUARE PUBLIS
HING
288 เมอลนไมทำกำไร! แลวควรจดการอยางไรดวยLean Accounting
ภาพ
ท 1
3.7
กลอง
คะแน
นขอ
งสาย
ธารค
ณคา
Copyri
ghted
Mate
rial o
f E.I.S
QUARE PUBLIS
HING
289การวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงน
พจารณาแผนเพอแกไขปญหาเหลาน จากขอมลน พนกงานฝายการเงน (หรอพนกงาน
หลายๆ คน) ในสายธารคณคาจะเขาใจผลกระทบเชงการเงนของประเดนเหลานเปน
อยางด แผนการเงนจะแสดงใหเหนวาจำเปนตองเพมบคลากรหรออปกรณในชวง
ใด ชวงเวลาทจะจดจางผลตภณฑหรอกระบวนการออกไปภายนอกบรษท และการ
เปลยนแปลงอนๆ ในกรอบเวลาการวางแผน ในทำนองเดยวกน ถามกำลงการผลตสง
กวาอปสงค จะมการเตรยมแผนเพอปรบการจดสรรกำลงคน เครองจกร กะในการผลต
ฯลฯ ผลกระทบในเชงการเงนของการเปลยนแปลงเหลานจะแสดงอยในสเปรดชต
การวางแผนดานการเงน
ขอมลการใชกำลงการผลตของแตละชวงจะถกนำมาประเมนดวยเชนกน ใน
ฐานะทเปนสวนหนงของการวางแผนเชงปฏบตการและสามารถเพมเขาไปในกลอง
คะแนนได (ภาพท 13.8) ยอดพยากรณของมาตรวดสมรรถนะเชงปฏบตการสามารถ
จะคำนวณไดจากขอมลอนๆ ในสเปรดชต SOFP และ VSCA ในบางกรณ บคลากรใน
สายธารคณคาจะตองประมาณการขอมลเหลาน ตวอยางกคอมาตรวดสมรรถนะของ
การผลตไดตามคณภาพตงแตครงแรก (FTT) อาจมโครงการปรบปรงอยางตอเนองอย
หลายโครงการทมผลตอ FTT ของสายธารคณคา การประเมนผลกระทบจากแตละ
โครงการใหแนนอนคงเปนเรองยาก แตผนำโครงการจะประมาณการใหดทสดและบนทก
สมมตฐานไว ทงหมดนเปนสวนหนงของกระบวนการวางแผน
การประชมวางแผน SOFP
โดยปกตแลว การประชมวางแผน SOFP จะจดขนในวนท 12 ของแตละเดอน
และจะเขารวมโดยผจดการสายธารคณคาและบคลากรหลกๆ จากสายธารคณคาแตละ
สาย นอกจากนนยงอาจมบคลากรจากฝายสนบสนน (หรอฝายรองรบธรกจ) ภายใน
บรษทซงไมไดเปนสวนหนงของสายธารคณคา
จดประสงคของการประชม คอ:
ตดสนใจวาสายธารคณคาแตละสายจะทำงานเพอทำใหความตองการของ
ลกคากบกำลงการผลตตรงกนไดอยางไร
แกไขประเดนปญหาความขดแยงและประเดนเรองทรพยากร โดยเฉพาะ
ในกรณทมทรพยากรทใชรวมกน (“อนสาวรย”)
✤
✤
Copyri
ghted
Mate
rial o
f E.I.S
QUARE PUBLIS
HING
290 เมอลนไมทำกำไร! แลวควรจดการอยางไรดวยLean Accounting
ภาพ
ท 1
3.8
กลอง
คะแน
นกา
รวาง
แผน
สายธ
ารคณ
คา
Copyri
ghted
Mate
rial o
f E.I.S
QUARE PUBLIS
HING
291การวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงน
เขยนขอแนะนำสำหรบแผนการดำเนนการเพอจะนำเสนอในการประชม
SOFP ของผบรหาร
บงชประเดนทตองรอการตดสนใจของทมผบรหาร
ตกลงกนเกยวกบวาระการประชม SOFP ของผบรหาร
การประชมจะดำเนนตอไปโดยพจารณาสเปรดชต SOFP และการระบประเดน
และปญหาตางๆ จะมการพจารณายอดพยากรณการขายและยอดขายจรง พรอมกบ
พจารณาสมมตฐานทใชในการพยากรณ อาจมการรเรมโครงการปรบปรงเพอเพมความ
แมนยำของการพยากรณ จะมการพจารณากำลงการผลตทคาดการณไวกำลงการผลต
จรง และการพยากรณกำลงการผลตในอนาคตพรอมกบสมมตฐานทใชในการพยากรณ
และกอาจมการรเรมโครงการเพอปรบปรงการพยากรณกำลงการผลตในอนาคต จะม
การถกเถยงกนเกยวกบวธการแกไขปญหาเมอสายธารคณคาไมสามารถสนองอปสงค
ของลกคาได หรอเมออปสงคของลกคาลดลงตำกวากำลงการผลตทพรอมใชงานไปมาก
จดประสงคของการปรกษาหารอกนคอการทำงานรวมกนเพอแกไขปญหาเหลาน
ในบางครง การปรกษาหารอกนเกยวกบสเปรดชต SOFP ของสายธารคณคา
จะแบงออกเปน 2 สวน คอ ระยะสน และระยะยาว ประเดนในระยะสน (อาจเปนราวๆ 3
เดอนในอนาคต) จำเปนตองแกไขอยางรวดเรว ซงตองใชวธการแกไขแบบททำไดจรง
ซงมกเรยกรองการทำงานรวมกนระหวางสายธารคณคา ประเดนในระยะยาวจำเปนตอง
มการเปลยนแปลงในเชงยทธศาสตรมากกวา รวมถงการเปลยนแปลงระดบพนกงาน
การเปลยนแปลงกำลงการผลตของเครองจกร การเปลยนแปลงรปแบบกะการทำงาน
การปรบปรงลนทมนยสำคญ และการเปลยนแปลงใหญๆ ในเรองอนๆ บคลากรทเขา
รวมประชมมกตกลงกนเกยวกบวธการแกไขปญหาในระยะสนและจะดำเนนการตามวธ
ทไดตกลงกน อยางไรกตาม ปญหาในระยะยาวมกตองรอการตดสนใจของผบรหาร
บรษทและตองบรรจอยในวาระการประชม SOFP ของผบรหาร
การปรบแผนการขายใหเหมาะสมดทสด
การหารอเกยวกบแผนในระยะยาวไมไดจำกดอยแคยอดพยากรณการขาย
สำหรบชวงเวลาเหลาน แตยงทำใหเกดคำถามดงตอไปนดวย:
✤
✤
✤
Copyri
ghted
Mate
rial o
f E.I.S
QUARE PUBLIS
HING
292 เมอลนไมทำกำไร! แลวควรจดการอยางไรดวยLean Accounting
ยอดขายทเหมาะสมของแตละตระกลผลตภณฑเปนเทาใด
เราจะขยายศกยภาพของกำลงการผลตปจจบนใหไดผลสงสดไดอยางไร
เราจะสรางคณคาเพมเตมใหแกลกคาของเราไดอยางไร
การตอบปญหาเหลานตองใชวธการบญชแบบลนเพมเตมอก 3 วธ คอ การ
กำหนดตนทนเปาหมาย (บทท 16) การวเคราะหตนทนสายธารคณคา (บทท 21) และ
การคำนวณตนทนผลตภณฑตามคณสมบตและคณลกษณะ (บทท 11)
การวเคราะหตนทนสายธารคณคา (Value Stream Cost Analysis : VSCA)
จะแสดงใหเหนวากำลงการผลตถกนำไปใชงานอยางไรบางในแตละขนของสายธาร
คณคา กลาวคอ มกำลงการผลตมากเพยงใดทนำไปใชอยางมผลตภาพ มากเพยงใดท
ใชไปอยางไมมผลตภาพ และมากเพยงใดทพรอมใชงาน การคดตนทนผลตภณฑตาม
คณสมบตและคณลกษณะจะแสดงใหเหนวาสญเสยกำลงการผลตมากเพยงใดทเซลล
คอขวด สำหรบผลตภณฑทหลากหลายซงผลตในสายธารคณคาแตละสาย ในระหวาง
การคดตนทนผลตภณฑตามคณสมบตและคณลกษณะ จะเปนเรองปกตทจะพบวา
มผลตภณฑบางแบบในสายธารคณคาทไมไดผานปฏบตการทเปนคอขวด การผลต
ผลตภณฑเหลานเพมเตม (จนถงขดจำกดทเปนไปได) จะไมเพมตนทนของสายธาร
คณคา อาจจำเปนทจะใหบคลากรฝายขายและฝายการตลาดรเรมโครงการขายเพอเพม
ยอดขายของผลตภณฑเหลาน
นอกจากนน VSCA ยงอาจนำมาใชในการวเคราะหความเปนไปได (What-if)
ยกตวอยางเชน สวนประสมและปรมาณของผลตภณฑในระดบใดทจะทำใหความ
สามารถในการทำกำไรของสายธารคณคามคาสงสด อาจมบางผลตภณฑทสามารถ
จดจางออกไปใหผจดสงวตถดบซงจะทำใหกำลงการผลตในสายธารคณคาวางลงได
หรอ การจดจางงานออกไปภายนอกบรษทในระดบใดทจะชวยใหไดกำลงการผลตเพม
เตมซงชวยใหเราเพมผลผลตและสามารถขายผลตภณฑทมกำไรสงกวา และเพมความ
สามารถในการทำกำไรของสายธารคณคาโดยรวม การเพมปรมาณการผลตของบาง
ผลตภณฑจะชวยในการลดตนทนวสดของผลตภณฑตระกลนนๆ อยางมนยสำคญมาก
เพยงพอหรอไม
การวเคราะหแบบนจะชวยเปดความคดไดอยางดเยยมวาเราจะสามารถทำ
อะไรไดบางในสถานการณอดมคต การวเคราะหแบบนจะกระตนทมใหมงหนาไปไกล
✤
✤
✤
Copyri
ghted
Mate
rial o
f E.I.S
QUARE PUBLIS
HING
293การวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงน
กวาทคาดหวงไวในการพยากรณยอดขาย ทม SOFP จะทำการวเคราะหแบบนเปน
ระยะๆ และจะพฒนาแผนและโครงการเพอแนะนำแนวทางการตลาดแบบใหมๆ และ
การปรบปรงปฏบตการเพอเพมสมรรถนะทางการเงนของสายธารคณคาใหไดมากทสด
ในบางครง การปรกษาหารอกนเกยวกบแผนการขายจะนำไปสการเรมตนใช
กระบวนการการคดตนทนเปาหมาย การกำหนดราคาเปาหมาย5 ถกนำมาใชในการ
กระตนโครงการปรบปรงทจะเพมคณคาของลกคาในผลตภณฑ หรอในตระกลผลตภณฑ
และลดตนทนผลตภณฑ เพอใหบรษทบรรลระดบความสามารถในการทำกำไรไดตามท
ตองการ กระบวนการคดตนทนเปาหมายไมไดเปนสวนหนงของกระบวนการ SOFP แต
กระบวนการ SOFP จะบงชความจำเปนของการทำกจกรรมการคดตนทนเปาหมาย
จดมงหมายของกระบวนการเหลาน คอ การเพงความสนใจของทมไปทศกย-
ภาพเชงการเงนของสายธารคณคา และกระตนสมาชกทมใหสรางนวตกรรมและคดแบบ
นอกกรอบ SOFP ไมใชแคการสนองความตองการของลกคาตามทแสดงดวยยอด
พยากรณของการขาย แตยงเกยวของกบการเปลยนแปลงและปรบปรงเพอเพมคณคา
และเพมความสามารถในการทำกำไร
แผนการเงนและงบประมาณ
เมอใกลจบการประชม หลงจากไดตดสนใจเรองเบองตนไปแลว ฝายการเงนจะ
สามารถปรบกลองคะแนนสายธารคณคาของตนเองได เพอจะสรางรายงานการเงนฉบบ
รวม จดประสงคของรายงานฉบบรวม คอ การแสดงผลกระทบเชงการเงนของการ
เปลยนแปลงในสายธารคณคาแตละสายและปรบตอเนองพรอมกบฝายรองรบธรกจ
ทไมไดอยในสายธารคณคาเลย เพอสรางงบประมาณแบบปรบตอเนองสำหรบโรงงาน
หรอบรษท ตวอยางแสดงอยในภาพท 13.9 รปแบบทเฉพาะเจาะจงและวธการปรบ
ตอเนองอาจแตกตางกนไปสำหรบแตละบรษท แตรายงานฉบบนจะจดทำขนมาโดยใช
วธการและสมมตฐานเดยวกบรายงานตนทนของสายธารคณคาและรายงานสนเดอน
ของทงบรษททเกยวของกน
รายงานการเงนรวมจะชวยเปนเครองมอการจดการเบองตนในการบรหาร
โรงงาน ขอมลการปดบญชสนเดอนจะมความสำคญลดลงมากแลวเพราะไดขอมลทใช
5อานบทท 16
Copyri
ghted
Mate
rial o
f E.I.S
QUARE PUBLIS
HING
294 เมอลนไมทำกำไร! แลวควรจดการอยางไรดวยLean Accounting
ภาพ
ท 1
3.9
งบป
ระม
าณรว
มแบ
บป
รบตอ
เนอง
จากก
ระบ
วนกา
ร SO
FP
Copyri
ghted
Mate
rial o
f E.I.S
QUARE PUBLIS
HING
295การวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงน
ภาพ
ท 1
3.9
งบรว
มแบ
บป
รบไป
เรอย
ๆ จ
ากกร
ะบวน
การ
SOFP
(ตอ)
Copyri
ghted
Mate
rial o
f E.I.S
QUARE PUBLIS
HING
296 เมอลนไมทำกำไร! แลวควรจดการอยางไรดวยLean Accounting
การไดลวงหนากอนสนเดอน อาจมเรองประหลาดใจอยบาง เพราะในทกเดอนจะม
การนำผลลพธทคาดหวงสำหรบแตละเดอนของ 12 เดอนถดไปมาดำเนนการและ
พจารณา
ในระยะยาว รายงานการเงนรวมจะถกนำมาใชในรปของงบประมาณของบรษท
งบประมาณนไดรบการอนมตจากผจดการระดบสงและจะมการปรบตอเนองใหทนสมย
ทกๆ เดอน การทำเชนนจะแกไขปญหาจากการจดทำงบประมาณประจำปแบบดงเดม
ขอมลทไดมาเปนขอมลปจจบนและใชการได ไมมกระบวนการทซบซอนและกนเวลา
นาน เพราะงบประมาณใหมเปนผลลพธของกระบวนการวางแผนประจำเดอน กระบวน-
การคดงบประมาณไมใชกระบวนการเชงการเงนเพยงอยางเดยว มนพฒนาขนมาจาก
แผนการดำเนนการในเชงปฏบตการทเปนไปไดจรงทบรษทหรอโรงงานกำลงนำมาใช
บรษทสวนใหญยงคงทำงบประมาณรายปตามทจำเปนตอการรายงานตอนาย
ธนาคาร ผถอหน และคนอนๆ อยางไรกตาม กระบวนการทกนเวลาและสญเปลาทใชใน
การทำงบประมาณเหลานจะถกขจดออกไป เนองจากมขอมลงบประมาณทใชการได
แลวในทกๆ เดอน ผลลพธของการประชมวางแผน SOFP จะรวมถง:
สเปรดชต SOFP ฉบบปรบใหมสำหรบสายธารคณคาแตละสาย
คำแนะนำสำหรบการดำเนนการในระยะสนสำหรบสายธารคณคาแตละ
สาย
กำหนดตารางกำหนดการการเปดตวผลตภณฑใหม และคำอธบายวาจะ
สอดคลองกบแผนการอยางไร
โครงการปรบปรงแบบตอเนองดวยลนในระยะสน
รายงานการเงนและงบประมาณแบบปรบตอเนอง (Rolling Budget)
สำหรบสายธารคณคาแตละสายและของบรษท
ประเดนและคำแนะนำทรอการตดสนใจของทมผบรหาร
วาระการประชม SOFP ของผบรหาร
✤
✤
✤
✤
✤
✤
✤
Copyri
ghted
Mate
rial o
f E.I.S
QUARE PUBLIS
HING
297การวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงน
การประชม SOFP ของผบรหาร
จดประสงคของการประชม SOFP ของผบรหารคอเพอใหผจดการระดบสง
ของบรษทไดพจารณาแผนและงบประมาณ เพอทำการตดสนใจในสวนทอยนอกเหนอ
ขอบเขตการตดสนใจของทมสายธารคณคา และเพออนมตใหผจดการสายธารคณคา
(และคนอนๆ) ดำเนนการตามแผน
กจกรรมดงตอไปนเปนกจกรรมปกตในการประชม SOFP ของผบรหาร:
พจารณาธรกจโดยภาพรวม
พจารณากลองคะแนนประจำสปดาหของสายธารคณคา โดยเฉพาะมาตร-
วดสมรรถนะเชงปฏบตการ
พจารณาการเปดตวผลตภณฑใหม และโครงการรเรมทางดานการขาย
และการตลาด
พจารณาสเปรดชต SOFP ของสายธารคณคาแตละสาย ยอมรบขอแนะนำ
ของทมสายธารคณคาหรอแกไขขอแนะนำเหลานน
พจารณายอดพยากรณการเงนและงบประมาณของบรษท
อนมตหรอเปลยนแนวทางการตดสนใจในการวางแผนระยะยาว
กญแจสำคญของการประชม SOFP ของผบรหารคอการประชมใหสนๆ ถาการ
ประชมกนเวลามากกวา 90 นาทหรอถง 2 ชวโมง แสดงวากระบวนการ SOFP กำลง
ทำงานไดไมด งานจรงๆ และการตดสนใจหลกๆ จะเสรจสนในชวง 2 สปดาหทผานมา
แลวในการประชมวางแผน SOFP การประชม SOFP ของผบรหารควรกระชบ และ
เปนการประชมเพอตดสนใจ
ใครควรเขารวมการประชม SOFP ของผบรหารบาง
ประธานการประชมจะเปนประธานบรษท หรอผมตำแหนงอาวโสทสดในทนน
บคลากรทเขารวมจะรวมถง ทมผบรหารของบรษท ผจดการสายธารคณคา บคลากร
ฝายขายและการตลาดระดบอาวโส บคลากรฝายพฒนาผลตภณฑใหมระดบอาวโส
บคลากรทเปนตวแทนของฝายสนบสนน ซงอาจรวมถงฝายจดซอ ทรพยากรบคคล การ
เงน และสวนอนๆ
✤
✤
✤
✤
✤
✤
Copyri
ghted
Mate
rial o
f E.I.S
QUARE PUBLIS
HING
298 เมอลนไมทำกำไร! แลวควรจดการอยางไรดวยLean Accounting
ในบางครง ประธานบรษทจะปฏเสธการรบหนาทเปนประธานการประชม
วางแผน สาเหตกคอ ในอดตกลมคนททำการวางแผน (เชน ผวางแผนตารางกำหนดการ
ผลต) จะเปนพนกงานระดบตำกวานน ประธานบรษทเชอวาเวลาของเขาจะไมเกด
ประโยชนสงสดเมอตองทำงานทตำตอยเชนนน SOFP ไมใชการวางแผนการผลต
แตเปนการวางแผนและจดสรรงบประมาณใหปฏบตการธรกจทงหมด ถาประธานไม
รสกวาจำเปนตองจดการประชม 2 ชวโมงทจดขนเดอนละครงเพอพดคยกนเกยวกบ
สงทบรษทจะขาย สงทบรษทจะผลต ผลตภณฑและโครงการดานการตลาดใหมๆ ทจะ
นำมาใช และเงนทบรษทจะหาได ประธานบรษทคนนนคงเขาใจผด SOFP เปนสวนท
ขาดไมไดในวสาหกจแบบลน และการมสวนรวมอยางตนตวของประธานบรษทเปนสงท
จำเปนตอความสำเรจของ SOFP
ผลของการประชม SOFP ของผบรหาร
โดยเบองตนแลว การประชม SOFP ของผบรหารเปนการประชมเพอตดสนใจ
ผลลพธคอแผนการดำเนนงานสำหรบบรษททไดตกลงกนแลว และการมอบอำนาจให
ผจดการสายธารคณคา ทมฝายขายและการตลาด ทมพฒนาผลตภณฑใหม และกลม
อนๆ ในการดำเนนการตามแผน การตดสนใจบางเรองจะเปนกจกรรมเชงยทธวธใน
ระยะสนเพอสนองความตองการของลกคา บางเรองจะเปนการตดสนใจเชงยทธศาสตร
ในระยะยาว การตดสนใจระยะยาวบางเรองจะไมไดตดสนใจอยางเดดขาดในการ
ประชมนน จดประสงคขอหนงของ SOFP คอ การชใหเหนประเดนปญหาเรองตางๆ ลวง
หนาเปนเวลานาน เพอใหสามารถใชความคดพจารณาและวางแผนในเรองเหลานได
ผลลพธเชงกายภาพของการประชม คอ บนทกการประชมทบนทกผลการตด-
สนใจในเรองตางๆ ขอมลสวนน (หรอสวนใหญ) จะถกถายทอดไปไวบนกระดาน
วางแผนทเหนไดดวยสายตาในโรงงานหรอสำนกงาน เพอใหทกคนเหนแผนการดำเนน
งานฉบบปจจบนของบรษทได
รปแบบอนๆ ในเรองเดยวกน
บรษททมขนาดเลกอาจไมตองจดการประชม SOFP ของผบรหารแยกออกมา
เปนอกประชมหนง ผบรหารสามารถมสวนรวมในการประชมวางแผน SOFP หรอสวน
หลงๆ ของการประชมได ไมมความจำเปนทจะจดการประชมเพมเตมอก ถาบคคลหลกๆ
Copyri
ghted
Mate
rial o
f E.I.S
QUARE PUBLIS
HING
299การวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงน
มสวนรวมในการประชมวางแผน SOFP แลว
องคกรขนาดใหญกวานนมกมผประสานงาน SOFP ซงมหนาทอำนวยการ
กระบวนการ SOFP ตำแหนงนไมไดเปนงานเตมเวลา แตสำหรบบรษททมขนาดใหญ
และซบซอน คงไมสามารถขาดบคลากรทจะดงทมตางๆ เขามารวมกน ยำใหแนใจวาม
ขอมลตางๆ พรอมใชงานแลว ควบคมสเปรดชต ฝกอบรมบคลากร กำหนดวาระการ
ประชม และแสดงผลขอมลผลลพธได
องคกรขนาดใหญมกจะใชอนทราเนตของบรษทถายทอดขอมลระหวางทม
บคลากรแตละทม สเปรดชตทงหมดจะนำไปแสดงบนอนทราเนต และนจะเปนวธหลก
ในการสอสาร แนนอนวาแนวทางแบบนเปนประโยชน แตเรองสำคญทตองระลกไวคอ
วสาหกจแบบลนจะรกคบไดดวยการจดการดวยสายตา (Visual Management) การ
ประชม SOFP ครงหลกไมควรจะแสดงขอมลบนจอคอมพวเตอร แตแสดงดวยขอมล
ทเหนไดดวยสายตา แนวทางในอดมคตคอการตดสเปรดชตทถายเอกสารขยายขนาด
ใหญทกำแพงหองประชม เพอใหบคลากรสามารถยนอยขางหนาบอรดนและถกเถยงกน
ได สงทนาจะเปนประโยชนคอการใหบางคนใชคอมพวเตอรบนทกการเปลยนแปลงและ
หาคำตอบจากการสมมตสถานการณ (What-if) แบบทนท แตแนวทางการสอสารหลก
ควรเปนการสอดวยสายตา
บรษทผผลตหลายๆ รายยงมสายธารคณคา (หรอสวนของสายธารคณคา) ท
เปนปฏบตการบรการเพยงอยางเดยวดวย บรการเหลานอาจรวมถงการบำรงรกษาและ
ซอมบำรง การฝกอบรม การใหคำปรกษา หรอปฏบตการอนๆ ทไมใชการผลต เรา
สามารถเพมกระบวนการเหลานเขาในกระบวนการ SOFP ไดอยางงาย หนวยการวดผล
จะไมใชหนวยหรอชน แตจะเปน (ตวอยางเชน) งานการบำรงรกษา กำลงการผลตจะ
เปนเวลาของพนกงาน แทนทจะเปนปรมาณผลผลตจากเครองจกร แตโดยหลกแลว
กระบวนการจะเหมอนเดม และสามารถรวมเขากบกระบวนการ SOFP ไดคอนขางงาย
การทำใหเกดจรง
การนำ SOFP มาใชงานใหประสบความสำเรจไมใชเรองงาย สำหรบบรษท
สวนใหญ มนเปนกระบวนการใหมทแตกตางจากเดม ซงเรยกรองใหพวกเขา
เปลยนแปลงวธการทำงานของตวเอง ในความเปนจรง ทกบรษทจะทำ SOFP ในรป-
Copyri
ghted
Mate
rial o
f E.I.S
QUARE PUBLIS
HING
300 เมอลนไมทำกำไร! แลวควรจดการอยางไรดวยLean Accounting
แบบใดรปแบบหนงอยแลว คำถามกคอ บรษททำกระบวนการนไดดเพยงใด โดยปกต
แลว กระบวนการทเทยบเทากบ SOFP จะดำเนนการไดคอนขางแย การวางแผนระยะ
สนจะวางแผนแยกกนในแตละฝาย ซงกมกเปนทสงสยจากฝายอนๆ การวางแผนระยะ
ยาวมาจากงบประมาณรายปและการประชมเฉพาะกจ มโอกาสนอยมากทบรษทแบบ
ดงเดมจะมแผนระยะสนและระยะยาวทเปนทเขาใจกนด สอสารกนในวงกวาง และได
ตกลงรวมกนแลว
นอกจากนน SOFP ยงเรยกรองใหบคลากรวางแผนและผกพนตวเองกบแผน
นนอยางทไมเคยทำมากอนดวย การทำเชนนเรยกรองใหพนกงานพยากรณยอดขาย
พยากรณยอดการผลต การเปดตวผลตภณฑใหม และเตรยมขอมลตางๆ ทจะนำมา
พจารณาในทกเดอน บคลากรบางคนจะไมสบายใจกบการผกพนตวเองและการตรวจ
สอบโดยละเอยดแบบน
SOFP เรยกรองใหบคลากรทำงานรวมกนโดยการประสานงานกนขามขอบเขต
ของฝายหรอแผนก แนนอนวานเปนองคประกอบทสำคญของวสาหกจแบบลน ความ
สามารถในการทำงานขามสายงานในทงสายธารคณคาเปนหลกการขอหนงในแนวคด
ของลน อยางไรกตาม กลบมหลายบรษทและแมแตองคกรลนทประสบความสำเรจ
หลายองคกรทไมสามารถสรางสายธารคณคาทสมบรณแบบได เราจำเปนตองสรางความ
รวมมอในสายธารคณคานนโดยผานทางกระบวนการ SOFP บรษททอยในขนแรกๆ
ของการผลตแบบลนมกพบวาการสรางความรวมมอในสายธารคณคาในรปแบบนเปน
สงททำไดยาก และบางคนจะตอตานความเขมงวดของกระบวนการ SOFP ดวย
เมอไดกลาวเชนนไปแลว เรามวธในการนำ SOFP มาใชงานทผานการพสจน
ใชงานมาแลว และเมอนำมาใชจะมโอกาสความสำเรจเกอบ 100% นอกเหนอจากการ
วางแผน ความมงมน และความทมเทแลว กญแจสความสำเรจขออนๆ มดงน:
โครงการรเรมของผบรหารระดบสง ผบรหารระดบสงจะตองผกพนทมเท
กบกระบวนการ SOFP เนองจากการวางแผนนจะไมประสบความสำเรจถา
ประธานบรษทและทมผบรหารไมไดทมเทเตมท เชนเดยวกบวธการอนๆ
ของวสาหกจแบบลน
✤
Copyri
ghted
Mate
rial o
f E.I.S
QUARE PUBLIS
HING
301การวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงน
วธการทมแบบแผน เราจำเปนตองมกระบวนการประจำเดอนทเปน
แบบแผนและยดมนกบกระบวนการ SOFP บางบรษทพยายามนำ SOFP
มาใชงานอยางไมเปนแบบแผน ซงทำใหมนใชการไมได บคลากรจะเรม
มอบหมายงานและการประชมใหบคคลอน แลวกเลกเขารวมประชมและ
จดตารางงานไปทำอยางอนแทนในวนเหลานน กระบวนการและการ
ประชม SOFP จะตองเปนสวนสำคญของกระบวนการธรกจ และจะตอง
บงคบใหบคลากรทกฝายเขารวม
ความมงมน ตองใชเวลาราวๆ 6 เดอนกอนทกระบวนการ SOFP จะเรม
ทำงานไดอยางราบรน ในชวงแรกๆ ไมกเดอน บคลากรทกคนจะเรยนร
กระบวนการ ในเดอนถดๆ ไปพวกเขาจะปรบขอมลและดดแปลงรายงาน
และขนตอนตางๆ ความอดทนและมงมนเปนสงทจำเปน ถาจะใหการนำไป
ใชประสบความสำเรจ
การประชมจะตองเอออำนวยใหเกดกระบวนการตดสนใจ ถาการ
ประชมเปลยนกลายเปนสถานทพดคยกนอยางยดยาว กระบวนการนจะ
ลมเหลว จะตองจดการประชมเพอใหสามารถตดสนใจและวางแผนได ยง
มโอกาสอนๆ อกทจะพดคยและถกเถยงปรชญากน การประชม SOFP ม
ไวเพอตดสนใจธรกจในเรองทปฏบตไดจรง
วธการนำไปใชงานแบบมาตรฐาน มวธมาตรฐานสำหรบการนำ SOFP
มาใชงาน และคณกควรจะใชวธการนดวย วธการเหลานไมไดซบซอนหรอ
แปลกใหม แตเปนแนวทางการวางแผนโครงการธรกจและการดำเนนการ
ทด6
วางแผนตามสายธารคณคา ปฏบตการแบบลนทกแบบจะทำงานตาม
สายธารคณคา ในขนแรกๆ ของการผลตแบบลน หลายๆ บรษทตอง
✤
✤
✤
✤
✤
6มหนงสอดๆ หลายเลมทมแผนการนำไปใชงาน นาเสยดายทหนงสอเหลานเตมไปดวยแนวคดแบบ MRP เนอหาในหนงสอแตละ
เลมนนด แตคณจะตองคดแบบลนเมออาน นอกจากนน หนงสอเหลานยงมแงมมทเกยวกบการวางแผนการเงนคอนขางนอยอก
ดวย มนจะเกยวของกบ S&OP มากกวา SOFP ผมขอแนะนำกระบวนการนำไปใชงานตามทแสดงในหนงสอ “Sales & Operation
Planning” โดย Tom Wallace (Cincinnati, Ohio, T.F. Wallace และคณะ, 1999 ฉบบภาษาไทยโดย อ.ไอ.สแควร สำนกพมพ)
และ หนงสอ “Enterprise Sales & Operations Planning” โดย George E. Palmatier (Boca Raton, FL., J. Ross Publications,
2003) และ “Orchestrating Success” โดย Richard Ling (Hoboken, NJ, John Wiley & Sons, 1995)
Copyri
ghted
Mate
rial o
f E.I.S
QUARE PUBLIS
HING
302 เมอลนไมทำกำไร! แลวควรจดการอยางไรดวยLean Accounting
พยายามสรางองคกรของสายธารคณคา ไมวาจะโดยการจดการแบบ
เมทรกซ (Matrix Management) หรอการจดองคกรใหม ในหลายกรณ
(แมแตในระยะยาวกตาม) จะมแงมมบางดานของสายธารคณคา (เชน
ฝายขาย) ทไมไดบรณาการเขากบสายธารคณคาหลกอยางสมบรณแบบ
กระบวนการ SOFP จะตองอยเหนอปญหาเหลาน และการวางแผนทงหมด
จะตองวางแผนตามสายธารคณคา โดยเฉพาะในกรณทยงไมไดนยาม
สายธารคณคาในองคกรไวอยางดนก การวางแผนจะตองยดตามสายธาร
คณคาอยางเขมงวด
การปรบปรงแบบตอเนอง บรษทสวนใหญจะประหลาดใจเมอนำ SOFP
มาใชและพบวาพวกเขามขอมลและการประสานงานดมากเพยงใดภายใน
ปฏบตการ การขาย การพฒนาผลตภณฑใหม และปฏบตการดานการเงน
การเปลยนแปลงสงเหลานไมสามารถเกดขนไดอยางรวดเรว เราตองมอง
SOFP วาเปนวธการปรบปรงอยางตอเนอง (CI) และเปนกระบวนการ
วางแผนแบบขามสายงาน แตละขนตอนและการประชมทกครงจะตองม
องคประกอบของ CI แมแตการประชม SOFP ของผบรหารกควรมวาระ
สดทายเปนชวงททมไดวจารณกระบวนการเพอปรบปรง
บทสรป
การวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงน (Sales, Operations and
Financial Planning : SOFP) เปนสวนทสำคญของการผลตแบบลนและวสาหกจ
แบบลน ความยดหยนและการเนนทคณคาของลกคา ซงเปนเรองจำเปนสำหรบองคกร
แบบลนทประสบความสำเรจ ไมสามารถเกดขนไดแบบบงเอญ แตตองมาจากการ
วางแผนและประสานงานทรอบคอบในทงสายธารคณคา
SOFP เปนกระบวนการวางแผนประจำเดอนทมแบบแผนซงออกแบบมาเพอ
ประสานงานปฏบตการขายและการตลาดใหเขากบปฏบตการผลตและลอจสตกส
กระบวนการพฒนาผลตภณฑใหม และปฏบตการเพมคณคาหรอปฏบตการสนบสนน
ในบรษท โดยปกตแลว กรอบเวลาการวางแผนจะเทากบ 9, 12 หรอ 18 เดอน และออก
แบบมาสำหรบทงการวางแผนระยะสนและระยะยาวเพอใหสนองอปสงคของลกคาได
อยางเตมทและเพอใหบรรลจดประสงคเชงยทธศาสตรและการเงนของบรษทได
✤
Copyri
ghted
Mate
rial o
f E.I.S
QUARE PUBLIS
HING
303การวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงน
กระบวนการ SOFP จะทำใหการทำงบประมาณประจำปทวนวายหมดความจำเปน และ
ทดแทนดวยงบประมาณประจำเดอนทปรบตอเนอง (Rolling Budget)
ผลลพธจากกระบวนการ SOFP (ซงไดรบการสนบสนนและนำโดยประธาน
บรษท) เปนแผนการดำเนนงานแบบขามสายงานระหวางฝายขาย ฝายปฏบตการ และ
ฝายการเงนทดำเนนการโดยผจดการสายธารคณคาและคนอนๆ ในบรษท แผนการ
ดำเนนงานจะปรบปรงใหมและปรบแตงทกเดอนเพอใหบรษทตอบสนองความตองการ
ทเปลยนแปลงของลกคาและการเปลยนแปลงในตลาดได รายงานการเงนจากกระบวน-
การ SOFP จะชวยใหขอมลสนเดอนทใชการไดและทำใหการปดงบสนเดอนเปนเรอง
ทมความสำคญนอยลง
SOFP เปนกระบวนการวางแผนประจำเดอนทเนนใหเกดการดำเนนการ ซงนำ
ทกคนมาทำงานรวมกนในแผนทมการประสานงานกนเพอสรางคณคาอยางมากมาย
หแกลกคา ปรบปรงใหกระบวนการของบรษทมความเปน “ลนมากขน” อยางตอเนอง
และนำยทธศาสตรของบรษทมาปฏบตจรงในทกๆ เดอน SOFP ทเปนแนวทางทพบ
ทวไปในโครงการลนสวนใหญ เปนสงทนำไปใชไดยากเพราะตองมการเปลยนแปลง
ระดบพนฐานคอนขางมาก มวธการทผานการพสจนใชงานมาแลวในการนำ SOFP มา
ใชงาน ถาเราทำตามวธการนำไปใชงานอยางมแบบแผนในชวง 6 ถง 12 เดอนเรากจะ
ประสบความสำเรจ
top related