problem ÇÖzme - sivastb.org.tr1)_3.pdf · (İş güv.,kalite,verimlilik maliyet azaltma, diğer)...
Post on 14-Jan-2020
11 Views
Preview:
TRANSCRIPT
Adam bir haftanın yorgunluğundan sonra, pazar sabahı kalktığındakeyifle eline gazetesini aldı ve bütün gün miskinlik yapıp evde oturmayı
hayâl etti.Tam bunları düşünürken oğlu koşarak geldi ve parka ne zamangideceklerini sordu.
Baba oğluna söz vermişti, bu hafta sonu parka götürecekti onu, amahiç dışarı çıkmak istemediğinden bir bahane uydurması gerekiyordu.
Gazetenin promosyon olarak dağıttığı dünya haritası gözüne ilişti.Dünyaharitasını küçük parçalara ayırdı ve oğluna uzattı:
2
“Eğer bu haritayı düzeltebilirsen seni parka götüreceğim”
dedi.İçinden de:“Oh be! Kurtuldum! En iyi coğrafya profesörünübile getirseler bu haritayı akşama kadar düzeltemez. “ dedi.Aradan ondakika geçtikten sonra oğlu koşarak babasının yanına geldi.“
Babacığım haritayı düzelttim.Artık parka gidebiliriz.”dedi.
Adam önce inanamadı ve görmek istedi. Gördüğünde dehayretler içinde oğluna bunu nasıl yaptığını sordu. Çocuk şu ibretlikaçıklamayı yaptı:“Bana verdiğin haritanın arkasında bir insan resmi
vardı.
“İnsanı düzelttiğim zaman dünya da kendiliğinden düzeldi.”
3
Problem çözme tekniklerini kullanma neyi gerektirir?➢ Sorunu tanımlama
➢ Çözüm odaklı olma
➢ İlgili ve bilgili kişileri bir araya getirme
➢ Takım çalışması yapma
➢ Ortak aklı kullanma
➢ Etkili iletişim kurma
➢Karşılaştığımız sorunu sadece
eleştirirseniz iki katına çıkar.
➢Sadece sorunu düşünmekle yetinirseniz
sorun yerinde sayar.
➢Soruna çare bulursanız sorun,
sorun olmaktan çıkar...
Takım Çalışması
(Problem Çözme Ekipleri)
Bir Problem Çözme Ekibi (PÇE) aynı yerde
çalışan, kalite yönetimi faaliyetlerini gönüllü olarak
yerine getirmeyi amaç edinmiş en az 3, en fazla 8
kişiden oluşan küçük bir çalışma grubudur.
PÇE bu çalışmaları yaparken periyodik olarak bir
araya gelir. İyileştirmeye açık alanlar ya da sorunları
belirler. Sorunların çözümünde problem çözme
tekniklerini uygular.
Problem Çözme Ekipleri Toplantı
Tutanağı
PÇE, yapılan her toplantının
tutanağını düzenlemelidir.
Bu tutanaklar PÇE’ nin faaliyetlerini
ve gelişimini takip etmek açısından gerekli
bir uygulamadır.
Bir PÇE’ nin toplantı tutanağı
aşağıdaki gibi olabilir.
İyileştirme
ekibinin adı
Kriter
İlgili alt kriter
no
İyileştirmenin
konusu
İyileştirmeni
n
amacı
İyileştirme
hedefi
Yapılacak
faaliyetler
Koordine
gerektiren
birimler
Başlangıç
tarihi
Bitiş tarihiDurum
……… ekibi 6 bÖğrencinin
geç gelmesi
Geç
gelmeleri
önlemek
Geç gelme
oranını%50
iyileştirme
1-
2-
Rehberlik
servisi20.03.200920.05.2009
()Tamamland
ı
()Devam
()İptal edildi
……… ekibi
……… ekibi
ÇALIŞMA (İYİLEŞTİRME) PLANI
1) PUKÖ Döngüsü
2) Beyin Fırtınası
3) 5N ve 1K Tekniği
4) Sebep-sonuç (Balık Kılçığı)
Diyagramı
5) Etkinlik Analizi
6) İlgi Diyagramı
7) İlişki Diyagramı
8) Pareto Analizi
9) Ağaç Diyagramı
10) Akış Diyagramı
11. Kuvvet/Güç Alanı Analizi
12. Nominal Grup Tekniği
13. Altı Şapkalı Düşünme Tekniği
14. Delphi Tekniği
15. Histogramlar
16. Dağılım Diyagramı
17. İşletim Şemaları
18. Kontrol Çizelgesi
19. Kontrol Yaprakları
20. Radar Diyagramı
PROBLEM ÇÖZME TEKNİKLERİ
Problem çözme tekniklerinin kullanım amacına veya kullanım
yerine göre sınıflaması;
Fikir Üretme Teknikleri;
1. Beyin Fırtınası
2. Altı Şapkalı Düşünme Tekniği
3. Kuvvet/Güç Alanı Analizi
4. Odak Grupları
5. Mülakat
▪ Bir sonuca yol açan nedenlerin belirlenmesinde
bir kişinin düşünceleri, deneyimleri yetersiz kalabilir.
▪ Beyin Fırtınası tekniği Sebep- Sonuç diyagramı
oluşturulması sırasında potansiyel düşünceleri ortaya
çıkarmak için kullanılır.
Fikir Üretme Teknikleri;
1. Beyin Fırtınası yöntemi
TEKNİK NASIL UYGULANIR ?
EN İYİ / GEÇERLİ DÜŞÜNCELERİN TESPİTİ
PROBLEMİN KESİN TANIMI
YÖNTEM KURALLARININ AÇIKLANMASI
SERBEST FİKİR YARATMA
FİKİRLERİN TOPLANIP YAZILMASI
DÜZENLEME
DEĞERLENDİRME
1. Beyin Fırtınası yöntemi
Yapılacak beyin fırtınası oturumlarında aşağıdaki
noktaların göz önünde bulundurulması yaralı olacaktır.
➢ Her üyeye sırası ile görüşünü söyleme fırsatı verilir,
➢ Görüşlerin niteliğinden çok sayısı önemlidir ,
➢ Eleştirilere izin verilmemeli,
➢ Çözüm arayışının ön planda tutulduğu rahat bir
ortam oluşturulmalı…
1. Beyin Fırtınası yöntemi
▪İlk beyin fırtınası oturumu sonrası, ortaya çıkan
görüşlerin olgunlaştırılması amacıyla ara verilir.
▪İkinci oturumda , üyelere görüşlerin bir listesi verilir.
▪Yeni görüşler ortaya çıkmamaya başladığında oturum
sona erdirilir.
▪Oluşturulan sebep- sonuç diyagramı üzerinde
değerlendirme çalışmaları yapılarak en olası nedenler
belirlenir.
1.Beyin Fırtınası yöntemi
Burada dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır.
▪ Problemin tanımı üzerinde herkesin hem
fikir olmasının sağlanması gerekmektedir.
▪ Gurubun deneyimi veya kontrolü dışında
kalan problemlerin çözümü için
uğraşılmamalıdır.
1. Beyin Fırtınası yöntemi
Sürekli Geliştirme Teknikleri;
1. PUKÖ (Planla-Uygula-Kontrol Et-Önlem Al) Döngüsü
2. 5N -1K Tekniği
1. Ne? 2. Ne zaman? 3.Nerede ? 4. Ne için? 5. Nasıl?
2.Kim?
• Sonraki gelişim
planı için üretilen
yeni fikirler,
• Standart hale
getirilecek
uygulamalar
• Sınıfta aktif dinleme
• İyi not tutma
• Serbest çalışmaya
ve zamanı
• Etkin öğretmen
kontrolü
• Öğrenci ile ekip
çalışması
• Planım ne derece
iyi işledi?
• Öğrenme süreç ve
çıktılarını geliştirmek
için ne tür değişiklikler
yapabilirim?
• Planın tüm
noktalarını
uygulama
Sürekli Geliştirme Teknikleri;
1. PUKÖ (Planla-Uygula-Kontrol Et-Önlem Al) Döngüsü
2. 5N -1K Tekniği1. Ne? 2. Nerede ? 3.Ne Zaman ? 4. Nçin? 5. Nasıl? 6.Kim?
KİM? Kim yapıyor? Kim yapmalı?
NE?
NEREDE?
NE ZAMAN?
NİÇİN?
NASIL?
Ne yapılıyor? Ne yapılmalı?
Nerede yapılıyor? Nerede yapılmalı?
Ne zaman yapılıyor? Ne zaman yapılmalı?
Niçin yapılıyor? Niçin o şekilde yapılıyor?
Nasıl yapılıyor? Nasıl yapılmalıdır?
2. 5N -1K Tekniği1. Ne? 2. Nerede ? 3.Ne Zaman ? 4. Nçin? 5. Nasıl? 6.Kim?
Ne toplanacak
Neden toplanacak
Ne zaman toplanacak
Nereden toplayacak
Nasıl, hangi yöntemle toplanacak
Kim toplayacak
5N
1K
Problem Analiz Teknikleri;
1. Akış Diyagramı
2. Sebep-Sonuç (Balık Kılçığı) Diyagramı
3. Pareto Analizi
4. Ağaç Diyagramı
5. İlgi/Yakınlık Diyagramı
6. Yoklama Kağıtları
7. Kuvvet/Güç Alanı Analizi
Problem Analiz Teknikleri;
Sebep Sonuç Diyagramı
Bir olayın ortaya çıkmasına neden olan durumlar
(sebep) ile ilgilenilen olayın (sonuç) şekilsel gösterimi
sebep-sonuç (cause-effect) diyagramı olarak adlandırılan
görünümleri nedeniyle Balık Kılçığı adıyla da anılır.
Belirlenen sorun kalınca çizilen yatay bir okun ucuna
yazılır ve onu ortaya çıkaran temel nedenler de ince oklarla
buna birleştirilerek Sebep- Sonuç Diyagramı oluşturulur.
Sonuç olarak belirlenen olay olumlu / olumsuz olabilir.
Olumlu olması durumunda arkasındaki nedenler açığa çıkarılabilecek,
olumsuz ise düzeltici eylemlerin başlatılması gereği ortaya çıkacaktır.
Problem Analiz Teknikleri;
Ağaç Diyagramı (NASIL – NASIL ) (NEDEN – NEDEN) (NEDEN – NASIL)
Belli bir amaca erişmek için izlenmesi gereken yolların,
sistematik bir şekilde giderek artan bir detay düzeyinde grafiksel
ifadesidir.
Ne Zaman Kullanılır?
✓Genel amaçların detayına indirgenmesi gerektiğinde,
✓Bütün uygulama seçeneklerinin belirlenmesi gerektiğinde,
✓Temel sebepleri belirlemek için, (örneğin, neden-neden diyagramı)
(sebep-sonuç diyagramına alternatif)
✓Fikirlerin net bir şekilde açığa kavuşması için,
Ağaç Diyagramı
NASIL ?
NASIL - NASIL
Çocukların Öğrenme
Heyecanını Artır
Öğretmenleri
Eğit
Okul-Aile İlişkilerini
Güçlendir
Kaynak Planlamasını
İyileştir
Öğrenciyi Uzaklaştıran
Sebepleri İncele
En Önemli 10 Sebebe
Odaklan ve Önlem Geliştir
Uygula ve Sonuçları İzle
Başarıyı Kalıcı Hale Getir
Çözüm/ Öneri
NASIL ?
NASIL ?
Ağaç Diyagramı
NEDEN ?
NEDEN - NEDEN
PROBLEM
Çocukların Öğrenme
Heyecanını Kaybetmesi
Öğretmenlerin
Tutumu
Arkadaşlarının
Tutumu
Araç-gereç
Yetersizliği
Tecrübesizlik
Yeterli Bilgi Aktarmamasından
Okulun Kaynaklarının
Yetersizliği
Öğrencilerin Araç-Gereç
Getirmemesi
Okuma alışkanlığının olmaması
Dış etmenlerin daha çekici olması
NEDEN ?
Ağaç Diyagramı
NASIL ?
NEDEN - NASIL
SORUN
NEDEN
NEDEN
NEDEN
NEDEN
Yapılacak Çalışma
Yapılacak Çalışma
Yapılacak Çalışma
Yapılacak Çalışma
ÇÖZÜM
ÇÖZÜM
ÇÖZÜM
ÇÖZÜM
Ağaç Diyagramı
1. İlişki Diyagramı
KÜTÜPHANEDE
KİTAP SAYISININ
YETERSİZLİĞİ
KÜTÜPHANENİN
FİZİKİ
KOŞULLARININ
YETERSİZLİĞİ
MADDİ
YETERSİZLİKLER
ÖĞRETMENLERİN
ÖĞRENCİLERİ
YÖNLENDİRMEMESİ
VELİLERİN
DUYARSIZLIĞI
ANNE VE BABALARIN
OKUMA
ALIŞKANLIKLARININ
OLMAMASI
ÖĞRENCİLERİN TV
BAĞIMLILIKLARIÖĞRENCİLERİ
N İSTEKSİZLİĞİ
VELİ
DESTEĞİNİN
OLMAMASI
KÜTÜPHANE
GÖREVLİSİNİN
OLMAMASIOKUL İLE İLGİLİ
DİĞER SORUNLARIN
ÖNCELİK
KAZANMASI
ÖĞRENCİLERİN
ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ
ÇEKMESİ
TEKNİK NASIL UYGULANIR ?Etkinlik analizinde 4 etken dikkate alınmakta, ve her biri 0,1 ve 2 rakamları
ile değerlendirilmektedir.
ETKEN 0 1 2A-Uygulama kolaylığı Zor Normal Kolay
B-Uygulama süresi Uzun Normal Kısa
C- Maliyet Fazla Normal Az
D-Sorun üzerindeki etkisi Etkisi yok Etkili Çok Etkili
(İş güv.,Kalite,Verimlilik Maliyet azaltma, Diğer)
Beklenen etki 5 veya daha büyük ise uygulamalar gerçekleştirilir.Uygulama
önceliği beklenen etkinin büyüklüğü dikkate alınarak belirlenir.
Soruna sebep olan unsurları ortadan kaldırmak için planlanan
uygulamaların etkinliğini, gerçekleştirilmeden önce değerlendirmek ve
hangi hangi öncelik sırasında yapılacağına karar vermek için
kullanılmaktadır.
2. ETKİNLİK ANALİZİ
Karar Verme Teknikleri;
1. Nominal Grup Tekniği
2. Çoklu Oylama Tekniği
3. Hedef Saptama (Benchmarking) Tekniği
Nominal Grup Tekniği
Beyin fırtınası yada bir başka şekilde
üretilen çok sayıda görüşü eşit katılımı
sağlayarak önem sırasına göre sıralamaya
“NOMİNAL GRUP TEKNİĞİ” denir.
“Bu teknikte grup üyeleri arasında etkileşim oranı oldukça düşüktür.”
1. Nominal Grup Tekniği
TEKNİK NASIL UYGULANIR ?
Beyin fırtınasında üretilen görüşler liste haline getirilir
Her görüşe bir harf yada sıra numarası verilir
Grup üyelerinin görüşleri puanlaması
Puanların Toplanması
Puan sırasına göre en büyük puandan başlayarak sırala
1. Nominal Grup Tekniği
Nominal Grup Tekniği
HER GRUP ÜYESİ LİSTEDEKİ GÖRÜŞLERİN SAYISI KADAR
PUANI VARDIR (13 GÖRÜŞ 13 PUAN)
GRUP ÜYELERİ PUANLARI VERİRKEN KENDİSİ İÇİN EN ÖNCELİKLİ
OLAN GÖRÜŞE EN YÜKSEK PUANI BİR SONRAKİNE BİR PUAN
AZALTARAK PUANLAMA YAPAR
KURALLAR :
1. Nominal Grup Tekniği
Nominal Grup Tekniği (Örnek 1/2)
A- Ders işleme tarzı
B- Öğrenciyi yeterince tanımama
C- Öğrenciyle olumsuz iletişim kurma
D- Kendini yenilememe
E- Hizmetiçi eğitimin sürekli olmaması
F- Bireysel farkları dikkate almama
G- Fakültelerin yetersizliği
Akademik Öğrenci Başarısızlığının Öğretmenden Kaynaklanan Nedenleri?
1. Nominal Grup Tekniği
Nominal Grup Tekniği (Örnek 2/2)
SIRA ALI AHMET AYŞE TOPLAM
A 4 3 2 9
B 3 4 4 11
C 2 2 6 10
D 5 5 7 17
E 6 6 1 13
F 7 1 3 11
G 1 7 5 13
Akademik Öğrenci Başarısızlığının Öğretmenden Kaynaklanan Nedenleri?
1. Nominal Grup Tekniği
Çoklu Oylama Tekniği
Çoklu oylama tekniği karar verme
tekniğidir.
Uzun bir liste halindeki görüşlerin, sistemli bir
oylama tekniği ile yönetilebilir sayıda görüşlere
indirgenmesidir.
Böylelikle grup halinde üretilen görüşlerden
hangilerinin daha öncelikli olduğu ortaya çıkarılmış
olur.
2. Çoklu Oylama Tekniği
47
KURALLAR :
HER GRUP ÜYESİ LİSTEDEKİ GÖRÜŞLERİN ÜÇTE BİRİ KADAR
GÖRÜŞ SEÇEBİLİR,
GRUP ÜYELERİNE GÖRÜŞLERİ SEÇEBİLECEK KADAR
ZAMAN TANINIR,
GÖRÜŞLER SEÇİLİRKEN GRUP ÜYELERİNİN BİRBİRLERİNİ
ETKİLEMEMELERİ SAĞLANIR
OYLAMAYA GEÇMEDEN TÜM ÜYELERİN KENDİ GÖRÜŞLERİNİ
SEÇMİŞ OLMALARINA DİKKAT EDİLİR,
OYLAMA SONUCUNDA;
▪GRUP SAYISI 5 VE ALTI İÇİN 2 VE 2 DEN AZ
▪GRUP SAYISI 6 -16 ARASI İÇİN 3 VE 3 DEN AZ
▪GRUP SAYISI 16 VE 16 DAN FAZLA OLAN 4 VE 4 DEN AZ
OY ALAN GÖRÜŞLER LİSTEDEN ÇIKARTILIR
Çoklu Oylama Tekniği
2. Çoklu Oylama Tekniği
TEKNİK NASIL UYGULANIR ?
Bu işlemler istenilen görüş sayısı kalıncaya kadar tekrar edilebilir
Beyin fırtınasında üretilen görüşler liste haline getirilir
Her görüşe bir harf yada sıra numarası verilir
Grup üyelerinin listeden görüşlerin üçte birini seçmeleri istenir
Sıra ile görüşler oylanır
Grup sayısına bağlı olarak az oy alan görüşler listeden çıkarılır
Görüşler puan sırasına göre yeniden sıralanır
Çoklu Oylama Tekniği
A- Ders işleme tarzı
B- Öğrenciyi yeterince tanımama
C- Öğrenciyle olumsuz iletişim kurma
Ç- Kendini yenilememe
D- Hizmetiçi eğitimin sürekli olmaması
E- Bireysel farkları dikkate almama
F- Fakültelerin yetersizliği
G- Kendini sorgulamama
Ğ- Çevreyi iyi tanımama
H- Kıyas yapmama (iyilerle)
I- Aileyi tanımama
İ- Sınıfa hazırlıksız gelme
J- Plansız çalışma
K- Öğrencilerin nasıl izlenebileceğini bilmeme
Akademik Öğrenci Başarısızlığının Öğretmenden Kaynaklanan Nedenleri?
L- Bir grupla ders işleme
M- Okul idaresiyle çatışma yaşama
N- Öğretmen arkadaşlarıyla olumlu ilişkiler kurmama
O- Kaynak ve araştırma gereği görmeme
Ö- Teknolojiden yararlanamama
P- Sınıflar arası duvarlar
R- Sınıfta otoriter bir ortam yaratma
S- İstatistik bilmeme
Ş- Korku kültürünün egemen olması
T- Ekonomik yetersizlikler
U- Eğitim ortamını sınıfa tam olarak
uygulayamama
Ü- Değerlendirmenin yetersizliği
V- İkili öğretim
Çoklu Oylama Tekniği (Örnek 1/4)
Not: Denek Grubumuzun 6 kişiden oluştuğu düşünülmekte…
A- Ders işleme tarzı //// 4
B- Öğrenciyi yeterince tanımama //// 4
C- Öğrenciyle olumsuz iletişim kurma // 2
Ç- Kendini yenilememe //// 4
D- Hizmetiçi eğitimin sürekli olmaması / 1
E- Bireysel farkları dikkate almama /// 3
F- Fakültelerin yetersizliği // 2
G- Kendini sorgulamama
Ğ- Çevreyi iyi tanımama
H- Kıyas yapmama (iyilerle) // 2
I- Aileyi tanımama /// 3
İ- Sınıfa hazırlıksız gelme //// 4
J- Plansız çalışma // 2
K- Öğrencilerin nasıl izlenebileceğini bilmeme// 2
Akademik Öğrenci Başarısızlığının Öğretmenden Kaynaklanan Nedenleri?
L- Bir grupla ders işleme / 1
M- Okul idaresiyle çatışma yaşama / 1
N- Öğretmen arkadaşlarıyla olumlu ilişkiler kurmama
O- Kaynak ve araştırma gereği görmeme // 2
Ö- Teknolojiden yararlanamama // 2
P- Sınıflar arası duvarlar
R- Sınıfta otoriter bir ortam yaratma /// 3
S- İstatistik bilmeme // 2
Ş- Korku kültürünün egemen olması / 1
T- Ekonomik yetersizlikler / 1
U- Eğitim ortamını sınıfa tam olarak
uygulayamama
Ü- Değerlendirmenin yetersizliği // 2
V- İkili öğretim // 2
Çoklu Oylama Tekniği (Örnek 2/4)
Not: Denek Grubumuzun 6 kişiden oluştuğu düşünülmekte…
A- Ders işleme tarzı //// 4
B- Öğrenciyi yeterince tanımama //// 4
C- Öğrenciyle olumsuz iletişim kurma // 2
Ç- Kendini yenilememe //// 4
D- Hizmetiçi eğitimin sürekli olmaması / 1
E- Bireysel farkları dikkate almama /// 3
F- Fakültelerin yetersizliği // 2
G- Kendini sorgulamama
Ğ- Çevreyi iyi tanımama
H- Kıyas yapmama (iyilerle) // 2
I- Aileyi tanımama /// 3
İ- Sınıfa hazırlıksız gelme //// 4
J- Plansız çalışma // 2
K- Öğrencilerin nasıl izlenebileceğini bilmeme// 2
Akademik Öğrenci Başarısızlığının Öğretmenden Kaynaklanan Nedenleri?
L- Bir grupla ders işleme / 1
M- Okul idaresiyle çatışma yaşama / 1
N- Öğretmen arkadaşlarıyla olumlu ilişkiler kurmama
O- Kaynak ve araştırma gereği görmeme // 2
Ö- Teknolojiden yararlanamama // 2
P- Sınıflar arası duvarlar
R- Sınıfta otoriter bir ortam yaratma /// 3
S- İstatistik bilmeme // 2
Ş- Korku kültürünün egemen olması / 1
T- Ekonomik yetersizlikler / 1
U- Eğitim ortamını sınıfa tam olarak
uygulayamama
Ü- Değerlendirmenin yetersizliği // 2
V- İkili öğretim // 2
Çoklu Oylama Tekniği (Örnek 3/4)
Not: Denek Grubumuzun 6 kişiden oluştuğu düşünülmekte…
A- (1) Ders işleme tarzı //// 4
B- (2) Öğrenciyi yeterince tanımama //// 4
C- (3) Kendini yenilememe //// 4
İ- (4) Sınıfa hazırlıksız gelme //// 4
Akademik Öğrenci Başarısızlığının Öğretmenden Kaynaklanan Nedenleri?
Çoklu Oylama Tekniği ( 4/4)
Çoklu Oylama Tekniği
Veri Toplama, Veri Analizi ve Değerlendirme Teknikleri;
1. Anketler
2. Kontrol Tablosu (çetele)
3. Histogram
4. Pareto Diyagramı
5. Serpme Diyagramı
6. Hareket Çizelgesi
7. Kontrol Çizelgesi
top related