pułapki i ograniczenia konsultacji społecznych, anna petroff-skiba

Pułapki i ograniczenia

konsultacji społecznych, czyli czemu jest jak zawsze, skoro

miało być tak pięknie?

Anna Petroff-Skiba

22 października 2013

Białystok

Czemu jest tak trudno?

Jaki jest kontekst konsultacji społecznych i

partycypacji:

niechęć do uczestnictwa,

rozczarowanie,

uprzedzenie do władzy, urzędników,

złe doświadczenia uczestnictwa,

brak czasu;

Partycypacja w badaniach – czyli

prawie połowie się nie chce

Badanie stanu partycypacji publicznej, Instytut Spraw Publicznych, projekt „Decydujmy razem”, 2011/2012 rok.

gotowość do wzięcia udziału w konsultacjach bez względu na koszty i wagę sprawy: 23,6 %

gotowość do wzięcia udziału w konsultacjach bez względu na koszty, ale tylko wówczas, gdy są podejmowane ważne osobiście decyzje: 27,6%

gotowość do wzięcia udziału w konsultacjach bez względu na wagę sprawy, ale tylko wówczas, gdy nie wymaga to dużych kosztów: 7,2%

brak gotowości do wzięcia udziału w konsultacjach, bez względu na koszty i wagę sprawy: 41,6%

Partycypacja w badaniach –

deklaracja różna od rzeczywistości

Krakowskie badanie o jednostkach pomocniczych wykonane w ramach przygotowań do wdrożenia budżetu obywatelskiego w Krakowie („Pracownia Obywatelska”):

70% mieszkańców deklarujących chęć udziału w spotkaniach dotyczących podziału środków w ramach budżetu obywatelskiego

Rzeczywistość… po kilkanaście, kilkadziesiąt osób na spotkaniach

Konsultacje w Warszawie

Projekt „Wzmacnianie

mechanizmu konsultacji

społecznych

w m.st. Warszawie”,

wydanie książki „Tak

konsultowaliśmy”, będącej

zbiorem dobrych praktyk –

opisem kilkunastu konsultacji

przeprowadzonych w projekcie

Warszawska platforma

konsultacji społecznych:

konsultacje.um.warszawa.pl

Warszawa, 6.04.2010 r.

Zapraszamy!

Facebook – profil informacyjny

Warszawa, 6.04.2010 r. Znajdźcie Konsultacje społeczne Warszawa

Gra „Rozegraj miasto” dotycząca

konsultacji społecznych

Pułapki konsultacji

społecznych

Czy konsultacje społeczne są zawsze dobrą

drogą do wypracowywania rozwiązań?

Czy zawsze jesteśmy gotowi na to, co nam

przyniosą konsultacje społeczne?

Czy konsultacje społeczne sprawdzają się w

sytuacji konfliktu interesów i rozbieżnych

potrzeb?

Czy konsultacje społeczne to

dobra droga?

Czy konsultacje społeczne to

dobra droga?

Ogrody Kosmosu – Dzielnica Włochy

Teren po ogródkach działkowych

Powierzchnia około

2,5 hektara

Teren położony na

obrzeżach dzielnicy,

otoczony torami

kolejowymi

Osiedla willowe

Inne tereny zielone

Czy konsultacje społeczne to

dobra droga?

Pytania, na które chciała uzyskać odpowiedzi

dzielnica:

czy tereny po ogródkach działkowych przy ul. Kosmosu powinny stać się ogólnodostępnym terenem zielonym?

w jakim stylu należałoby zagospodarować ten teren: rekreacja, sport, ekologia?

co - jakie udogodnienia skłoniły by mieszkańców do korzystania z tego terenu?

Czy konsultacje społeczne to

dobra droga?

Pojawia się wiele wątpliwości:

Jak zbierać opinie?

Czy mieszkańcy będą mieli pomysły na wykorzystanie tego terenu?

Czy mieszkańcy faktycznie potrzebują takiego terenu?

Na ile zgłaszane opinie będą deklaratywne, a na ile zgodne z rzeczywistymi przyszłymi zachowaniami?

Czy konsultacje społeczne to

dobra droga?

Fakty

Na jakim etapie jest proces podejmowania decyzji o tym co stanie się z tym miejscem?

Jakie środki są zabezpieczone na działania w tym miejscu?

Pytania

Czego Urząd Dzielnicy Włochy chciałby się dowiedzieć od mieszkańców na temat tego miejsca?

Jaka jest otwartość Urzędu na włączenie mieszkańców w działania w tym miejscu?

Możliwe strategie działania

Konsultacje – czy to najlepszy sposób na dziś?

Czy konsultacje społeczne to

dobra droga?

Alternatywne strategie

•Szerokie spojrzenie na problem:

analiza czego brakuje mieszkańcom

dzielnicy, nie tylko poprzez katalog

pomysłów na zagospodarowanie, a

także przez analizę potrzeb różnych

grup wiekowych, w różnych

osiedlach dzielnicy

•Wypracowanie diagnozy

Czy konsultacje społeczne to

dobra droga?

Alternatywne strategie -

zaangażowanie mieszkańców

Tymczasowe formy działania w

przestrzeni publicznej: •działania społeczno-kulturalne i sportowe

ożywiające przestrzeń

•nadawanie znaczenia/wartości przestrzeni,

która wcześniej nie była użytkowana przez

mieszkańców,

•testowanie różnych form funkcjonowania

przestrzeni – działania animacyjne

•wprowadzanie tymczasowych form

zagospodarowania

Czy konsultacje społeczne to

dobra droga?

Wydaje się, że konsultacje to nie zawsze dobra

droga do uzyskania opinii mieszkańców, szczególnie

w sytuacji, kiedy:

temat jest zupełnie nowy

mieszkańcy mogą nie mieć opinii w jakiejś sprawie albo pomysłów w danym temacie

na realizację działania potrzebne byłyby duże środki

Można wykorzystać wtedy inne formy:

animacyjne

testowania różnych rozwiązań

działań tymczasowych

Czy zawsze jesteśmy gotowi na to,

co nam przyniosą konsultacje?

Czy zawsze jesteśmy gotowi na to,

co nam przyniosą konsultacje?

warszawska instytucja kultury

nowoczesna programowo

cel: ustalenie programu funkcjonalnego

otoczenia tej instytucji

refleksja: czy jesteśmy gotowi?

warsztaty eksperckie – wstępny etap

konsultacji

Czy zawsze jesteśmy gotowi na to,

co nam przyniosą konsultacje?

Zanim zostaną uruchomione konsultacje:

określenie przestrzeni dostępnej dla mieszkańców, o której mamy rozmawiać,

określenie kierunku, w którym ma rozwijać się przestrzeń (lokalny kontekst społeczny czy artystyczny eksperyment),

zastanowienie się, kto jest docelową grupą użytkowników, z kim chcemy rozmawiać,

zastanowienie się, czy tak naprawdę chcemy/ możemy włączyć mieszkańców w podejmowanie decyzji;

Czy zawsze jesteśmy gotowi na to,

co nam przyniosą konsultacje?

…i czy zawsze musimy robić konsultacje?

…może czasem warto podjąć decyzje i wziąć

za nie odpowiedzialność?

…może, mimo tego, że wydaje się nam, że

jesteśmy gotowi, to wcale nie jesteśmy?

Czy konsultacje społeczne stosować

w sytuacji konfliktowej?

Czy konsultacje społeczne stosować

w sytuacji konfliktowej?

Plac Grzybowski w Warszawie:

miejsce, wśród budynków mieszkalnych\

miejsce wykorzystywane przez deskorolkarzy

z Warszawy, ale też całego świata

Konflikt o przestrzeń pomiędzy dwoma

grupami:

mieszkańcami

deskorolkarzami

Czy konsultacje społeczne stosować

w sytuacji konfliktowej?

Czy konsultacje społeczne stosować

w sytuacji konfliktowej?

Spotkania z różnymi grupami;

Podjęcie działań mediacyjnych;

Spisanie zasad użytkowania terenu i

przetestowanie ich w określonym czasie

Wprowadzenie testowanych rozwiązań na

stałe

Znak opisujący zasady został zaprojektowany

przez środowisko deskorolkarzy

Czy konsultacje społeczne stosować

w sytuacji konfliktowej?

Czy konsultacje społeczne stosować

w sytuacji konfliktowej?

Wydaje się, że w niektórych sytuacjach

konfliktowych, szczególnie, gdy mamy

zdiagnozowany konflikt i jego strony, lepszym

rozwiązaniem jest podjęcie mediacji, a nie

działań konsultacyjnych

Dziękuję bardzo

Anna Petroff-Skiba

Naczelnik Wydziału Konsultacji Społecznych i Partycypacji

w Centrum Komunikacji Społecznej

Urzędu m.st. Warszawy

apetroff@um.warszawa.pl