revolutie aan de neva 5

'Revolutie aan de Neva'de bolsjewistische staatsgreep van 1917

Revolutie of staatsgreep?

Bolsjewieken? Onvermijdelijk? Oorzaken? Uitkomst? Interpretaties?

Reacties machtsgreep Bolsjewisten

a. binnenlandse reacties:

negatief: conservatieven, liberalen, monarchisten, mensjewieken; SR-en

Positief: linkse SR-en

b. internationale reacties:

verrast/afwachtend; afwijzing en vijandigheid; Centralen blij met voorstel tot vrede/Entente beschouwt 'eenzijdige vrede' als verraad.

WO I: het Oostelijk Front

De weg naar Brest-Litovsk a. onderhandelingen met Dld. vanaf nov 1917

b. rol van propaganda; publicatie geheime stukken

c. afkeuring Entente

Insteek Sovjets: geen annexaties, noch herstelbetalingen

(25 december: Trotskij zelf als onderhandelaar)

Duitse druk opgevoerd:

a. Vrede met Rada (Oe.), jan 1918;

b. opmars richting Petrograd

De oorlog en Brest-Litovsk: 3 maart 1918

a. de militaire situatie: zie kaart slide 19

Feb 1918: oprichting Rode Leger; mrt 'Moskou'

(27 jan 1918: Vrede Centralen met Oekraïense Rada)

b. debat binnen de Bolsjewistische leiding:

1. Lenins standpunt ('iedere vrede tekenen')

2. anderen als Boecharin ('revolutie exporteren')

3. Trotskij 'Geen vrede, geen oorlog'

3 maart 1918: Vredesakkoord getekend

Protest: linkse SR-en verlaten de regering; na nov 1918 'herovert' Rode Leger deel westelijk territorium

24 nov 1917- 3 mrt 1918 wapenstilstand en Vrede van Brest-Litovsk

Burgeroorlog filmpje

http://www.youtube.com/watch?v=ESnj17NwJTU&feature=related

Burgeroorlog 1918-1920

a. Tsjechoslowaaks legioen,

b. interventiemachten: Eng, Fr, VS en Japan

Waarom? Eind 1919; alleen nog materiële steun Witten

c. Witten versus Roden; Isaac Babel 'De Rode Ruiterij'

d. Drie fronten; Koltsjak, Denikin (Wrangel), Joedenitsj

Uitkomst: a. miljoenen slachtoffers

b. Bolsjewistische alleenheerschappij;

c. cultuur van geweld

d. massa-emigratie

Burgeroorlog en Interventie 1918-1920

Moord op tsaristische familie

16 juli 1918:

http://www.youtube.com/watch?v=ZoVSNWGUoHw&feature=fvw

Achtergrond;

Bevelvoering;

Doel van de moord:

Consequentie van de moord:

a. korte termijn – imago

b. lange termijn – geen restauratie mogelijk

Moordaanslag Lenin: Rode Terreur

Aug 30 1918: Fanny Kaplan schiet op Lenin

a. gevolgen:

1. voor Lenin;

2. Bolsjewisten;

3. SR-en

4. Rusland

Filmpje; Lenin en de Rode Terreur

http://www.youtube.com/watch?v=FTb15NTPQ0Y&feature=related

Territoriale consolidatie Sovjet-Rusland 1920-21

1920: vrede met Est., Lit., Let., en Finland

Nov.: Burgeroorlog gewonnen

Kaukasus: april Azerbeidzjan, Georgië, Armenië

rol van Stalin

Waarom winnen Bolsjewieken de burgeroorlog?

a. centrale gebied Bolsjewistisch; voordeel

b. Witte legers opereren onafhankelijk van elkaar

c. geen ideologie Witten voor de Boeren

Interventie altijd uitvergroot door Sovjetregime

Partij-organisatie: instituties

Politbureau

Orgburo

Secretariaat

Polen-Sovjet Oorlog (april-aug 1920)

Polen herboren, maar 'geen' oostgrens (Curzon-lijn)

Cavalerie-oorlog : Boedjonny/Tuchatsjevski versus Pilsudski/Haller

'Wonder aan de Weichsel' - 15 aug 1920

Rol Stalin

Uitkomst: Geen wereldrevolutie (Komintern mrt 1919)

(Vrede van Riga: 18 mrt 1921)

http://www.youtube.com/watch?v=b6pXkpsdyuo&feature=related

Propaganda Pools-Russische oorlog

Trotskij

http://www.youtube.com/watch?v=uOHDfAfJB7I&feature=related

Oorlogscommunisme tot mrt 1921

1. economie ontwricht ;

2. platteland versus stad ('ontstedelijking')

3. boeren in 1917 'eigen revolutie'

4. (tijdelijk?) soelaas: graanrequisities (hongersnood!)

tucht en discipline; bourgeois-specialisten; 'managers'

10e Partijcongres mrt 1921: NEP en fractieverbod

'Realisten' – Lenin

10e Partijcongres:

1. Afkondiging NEP: “gemengde” economie

2. Fractieverbod

Oppositie'Utopisten';

'democratisch-centralisten';

'arbeidersoppositie'

uitgeschakeld op 10e Congres

-------------------------------------------

Decor: Kronstadt-opstand

Conclusie: WO I t/m de Februari-revolutie