sa san 3 thang dau thai ky

SIEÂU AÂM 3 THAÙNG SIEÂU AÂM 3 THAÙNG ÑAÀU THAI KYØÑAÀU THAI KYØ

BS CK II HUYØNH VAÊN NHAØNBS CK II HUYØNH VAÊN NHAØNBV TÖØ DUÕBV TÖØ DUÕNAÊM 2005NAÊM 2005

MOÄT SOÁ THUAÄT NGÖÕMOÄT SOÁ THUAÄT NGÖÕ

– GA (gestation age) = MA (menstrual age): Tuoåi thai tính töø ngaøy kinh choùt = tuoåi thai tính theo sieâu aâm

– EA (embryologic age): tuoåi thai thaät söï, tính töø ngaøy thuï thai, nhoû hôn GA vaø MA

2 tuaàn.

CHÆ ÑÒNH SIEÂU AÂM 3 THAÙNG CHÆ ÑÒNH SIEÂU AÂM 3 THAÙNG ÑAÀUÑAÀU

SA NGAÕ AÂM ÑAÏO LAØ LÖÏA CHOÏN TOÁT NHAÁT

1. Xaùc ñònh coù thai, vò trí thai (trong/ ngoaøi), soá löôïng thai.

2. Tuoåi thai, ngaøy döï sanh chính xaùc nhaát.

3. Ño ñoä môø da gaùy taàm soaùt HC Down.

4. Phaùt hieän sôùm moät soá dò taät nhö voâ soï, naõo thaát duy nhaát, nang baïch huyeát vuøng coå . . .

PHOÂI HOÏCPHOÂI HOÏC• - Söï thuï tinh xaûy ra ôû N15 cuûa CK 28

ngaøy.• - N 16-17: tröùng ñaõ thuï tinh vöøa di

chuyeån vaøo loøng töû cung vöøa phaân chia thaønh phoâi daâu ( ≥12 teá baøo).

• - N18-19: Phoâi daâu ñaõ vaøo trong loøng TC, phoâi daâu chuyeån thaønh giai ñoaïn phoâi nang goàm 2 lôùp: lôùp ngoaøi (trophoblast) taïo thaønh maøng ñeäm vaø nhau, lôùp trong phaùt trieån thaønh phoâi, maøng oái, daây roán, yolk sac.

PHOÂI HOÏCPHOÂI HOÏC

• - ÔÛ tuaàn thöù 4: phoâi nang coù ÑK = 1mm.

• Giai ñoaïn naøy do söï xaâm nhaäp cuûa nguyeân baøo nuoâi vaøo NMTC coù theå gaây xuaát huyeát aâm ñaïo, truøng vôùi thôøi ñieåm haønh kinh.

• - Cuoái tuaàn 4: tuùi thai = 2-3mm, coù theå nhìn thaáy treân SA ngaõ AÑ.

• - Tuaàn thöù 5: tuùi thai = 5mm, keát thuùc giai ñoaïn thuï thai (5 tuaàn)

PHOÂI HOÏCPHOÂI HOÏC

• - Giai ñoaïn phoâi (tuaàn 6-10): hình thaønh taát caû caùc cô quan beân ngoaøi laãn beân trong, coù hoaït ñoäng tim thai ôû tuaàn thöù 6. Hình daïng phoâi chuyeån nhanh choùng töø daïng dóa deït sang daïng chöõ C roài daïng hình baøo thai.

• - Giai ñoaïn thai (tuaàn 11-12): caùc cô quan tieáp tuïc phaùt trieån nhanh choùng.

THAI 7 TUAÀN VAØ 10 TUAÀNTHAI 7 TUAÀN VAØ 10 TUAÀN

CHAÅN ÑOAÙN TUÙI THAICHAÅN ÑOAÙN TUÙI THAI• - Vôùi SA ngaõ AÑ, taàn soá toái thieåu

5Mhz, coù theå phaùt hieän tuùi thai 2-3mm # 4w1d vaø 4w3d.

• - SA: Tuùi dòch bao quanh bôûi voøng echo daøy, thöôøng hình troøn, thai caøng lôùn thì coù daïng Ellip. Kích thöôùc tuùi thai ñöôïc tính baèng MSD.

• MSD = (ÑK tröôùc sau+ treân döôùi + ngang)/3

• - Khi tuùi thai = 5mm (5wGA), coù theå nhìn thaáy treân SA buïng.

TUÙI THAI 4W3DTUÙI THAI 4W3D

CAÙCH ÑO MSDCAÙCH ÑO MSD

CHAÅN ÑOAÙN YOLK SACCHAÅN ÑOAÙN YOLK SAC• - Vôùi SA ngaõ AÑ, khi MSD = 5mm

(5wGA), coù theå nhìn thaáy YS vaø luoân luoân nhìn thaáy khi MSD = 8mm (5.5w GA).

• - YS coù daïng hình troøn, trung taâm echo troáng vaø ñöôøng vieàn echo daøy.

• - Kích thöôùc toái ña 5-6mm, töông öùng vôùi CRL töø 30-45mm. Sau ñoù giaûm daàn vaø bieán maát vaøo cuoâùi TCN 1.

• - YS giuùp khaúng ñònh coù thai naèm trong TC.

YOLK SACYOLK SAC

CHAÅN ÑOAÙN PHOÂI vaø CHAÅN ÑOAÙN PHOÂI vaø TIMTIM

• - SA coù theå nhìn thaáy khi dóa phoâi = 1-2mm, töông öùng vôùi MSD 5-12mm vaø tuoåi thai 5-6w.

• - Lyù thuyeát: Coù hoaït ñoäng tim khi thai 36ngaøy

• - Treân thöïc teá: tim thai (+) khi CRL= 5mm.• (thai 6-6.5w vaø MSD: 13-18mm)• - Thai < 6w: tim thai chaäm, 100-115 l/ph.• - Thai > 8w: 144-159l/ph.

PHOÂI THAI VAØ YSPHOÂI THAI VAØ YS

HÌNH DAÏNG PHOÂI THAY ÑOÅI HÌNH DAÏNG PHOÂI THAY ÑOÅI ÔÛ TCN 1ÔÛ TCN 1

YS NAÈM NGOAØI MAØNG YS NAÈM NGOAØI MAØNG OÁIOÁI

CHAÅN ÑOAÙN MAØNG THAI VAØ CHAÅN ÑOAÙN MAØNG THAI VAØ NHAUNHAU

• - Maøng oái coù theå nhìn thaáy khi CRL= 5-7mm.

• Laø moät maøng moûng bao quanh phoâi, YS naèm ngoaøi maøng oái.

• - Maøng oái baét ñaàu saùt nhaäp vaøo maøng ñeäm ôû giöõa TCN 1 vaø hoaøn toaøn bieán maát ôû thai 12-16 tuaàn.

MAØNG OÁI BAO QUANH PHOÂI MAØNG OÁI BAO QUANH PHOÂI 7W7W

XAÙC ÑÒNH TUOÅI THAIXAÙC ÑÒNH TUOÅI THAI

• - Hieän nay, phöông phaùp tính tuoåi thai chính xaùc nhaát laø döïa vaøo sieâu aâm ôû TCN 1.– Tuùi thai khoâng YS, khoâng phoâi 5w– Tuùi thai coù YS, khoâng phoâi 5.5w– Tuùi thai coù YS, 6w

vaø phoâi soáng quaù nhoû ñeå ño- Thai 6-12 w: Döïa vaøo tra baûng theo CRL

(Phöông phaùp tính nhanh:Tuoâûi thai = CRL + 6.5)

CAÙC BIEÁN CHÖÙNG ÔÛ CAÙC BIEÁN CHÖÙNG ÔÛ TCN1TCN1

• - Khoaûng 15% thai ñaõ xaùc ñònh treân LS seõ saåy töï nhieân.

• - Tyû leä thöïc teá cao gaáp 2-3 laàn vì nhöõng tröôøng hôïp saåy thai sôùm khi chöa ghi nhaän treân LS (chöa treã kinh).

• - Ra huyeát aâm ñaïo thöôøng gaëp (#25%) trong nhöõng tuaàn ñaàu thai kyø. Xuaát huyeát ít, töï giôùi haïn vaø laø do söï laøm toå cuûa tröùng trong NMTC.

CAÙC BIEÁN CHÖÙNG ÔÛ CAÙC BIEÁN CHÖÙNG ÔÛ TCN1TCN1

1. Doaï saåy thai (threatened abortion):- Tyû leä # 25% thai < 20 tuaàn.- Xuaát huyeát AÑ nhöng CTC daøi vaø

ñoùng.- Tieán trieån: 50% tieán trieån toát vaø

50% saåy thai* ST hoaøn toaøn: SA töû cung troáng.* ST khoâng troïn: Loøng TC coù daïng echo hoãn hôïp.* ST ñang tieán trieån: hình aûnh tuùi thai ñang saåy

MAÙU TUÏ DÖÔÙI NHAUMAÙU TUÏ DÖÔÙI NHAU

CAÙC BIEÁN CHÖÙNG ÔÛ CAÙC BIEÁN CHÖÙNG ÔÛ TCN1TCN1

2. Thai ngöøng tieán trieån (Embryonic demise): Tuùi thai coù phoâi khoâng tim.

3. Tröùng troáng (blighted ovum):

Tuùi thai khoâng coù phoâi.

Caàn SA ôû hai thôøi ñieåm caùch nhau 2 tuaàn tröôùc khi keát luaän tröùng troáng.

KHOÂNG COÙ TUÙI THAI/TCKHOÂNG COÙ TUÙI THAI/TCCaùc khaû naêng coù theå coù:

– Khoâng coù thai thaät söï– Coù thai trong TC giai ñoaïn sôùm– Thai ngoaøi töû cung

Neáu NMTC daïng echo daøy baát thöôøng:– Maùu cuïc– Soùt nhau sau ST khoâng troïn.– Phaûn öùng maøng ruïng trong TNTC– Phaûn öùng maøng ruïng ôû thai/TC giai

ñoaïn sôùm

VAI TROØ SIEÂU AÂM DOPPLER KHI VAI TROØ SIEÂU AÂM DOPPLER KHI SA KHOÂNG COÙ TUÙI THAI/TCSA KHOÂNG COÙ TUÙI THAI/TC

• Doppler ÑM xoaén oác giuùp phaân bieät TC coù tuùi thai hoaëc khoâng coù tuùi thai (TNTC).

• - Vaän toác ñænh taâm thu thaáp (<6cm/s), soùng cuoái taâm tröông maát hoaëc thaáp, cô TC khoâng coù daïng taêng sinh maïch maùu: nghi TNTC.

• - Töû cung coù thai giai ñoaïn sôùm hoaëc sau ST, treân Doppler maøu cô TC coù raát nhieàu maïch maùu. Treân Doppler xung caùc ÑM quanh nguyeân baøo nuoâi, ñænh soùng taâm thu cao vaø vaän toác >8cm/s.

• Neáu vaän toác >15cm/s vaø RI <0.55, khaû naêng thai trong TC raát cao.

DOPPLER TC ÔÛ TNTCDOPPLER TC ÔÛ TNTC

Cô TC khoâng taêngsinh maïchmaùuVaän toác thaáp

DOPPLER TC SAU SAÅY THAIDOPPLER TC SAU SAÅY THAIHOAËC COÙ THAI/TC GÑ SÔÙMHOAËC COÙ THAI/TC GÑ SÔÙM

Cô TC coù taêng sinh

maïch maùu nhieàu

TUÙI THAI KHOÂNG COÙ PHOÂI TUÙI THAI KHOÂNG COÙ PHOÂI HOAËC YSHOAËC YS

• Coù 3 khaû naêng:– Thai trong TC giai ñoaïn sôùm– Thai trong TC baát thöôøng– Tuùi thai giaû trong thai ngoaøi TC.

• Vôùi SA ngaõ buïng, thai trong TC baát thöôøng khi:– Khoâng coù double decidual sac khi MSD>10mm– Khoâng coù YS khi MSD > 20mm– Khoâng coù phoâi vaø hoaït ñoäng TT khi

MSD>25mm

TUÙI THAI KHOÂNG COÙ PHOÂI TUÙI THAI KHOÂNG COÙ PHOÂI HOAËC YSHOAËC YS

• Vôùi SA ngaõ AÑ, thai trong TC baát thöôøng khi:– MSD>8mm khoâng coù YS– MSD>16mm khoâng coù phoâi vaø hoaït

ñoäng TTTröùng troáng hoaëc tuùi thai khoâng coù phoâi, caùc nguyeân baøo nuoâi vaãn tieáp tuïc phaùt trieån neân tuùi thai vaãn taêng kích thöôùc.– Thai bình thöôøng: MSD taêng 1.13mm/d– Thai baát thöôøng : MSD taêng 0.7mm/d– Chaån ñoaùn thai ngöøng tieán trieån neáu

MSD taêng <0.6mm/d

TUÙI THAI COÙ PHOÂITUÙI THAI COÙ PHOÂI

1. Khoâng coù hoaït ñoäng TT:– Theo Levi, phoâi >4mm ñeàu phaûi coù TT.– Moät soá taùc giaû khaùc duøng ngöôõng

5mm.2. Coù hoaït ñoäng TT:

– SA coù hoaït ñoäng TT, thai kyø coù tieân löôïng toát.

– Thai >8w coù hoaït ñoäng TT, tyû leä saåy thai chæ töø 2-3%.

CAÙC YEÁU TOÁ NGUY CÔ CAÙC YEÁU TOÁ NGUY CÔ SAÅY THAI SÔÙMSAÅY THAI SÔÙM

1. Tuoåi thai:

Töông quan nghòch

Thai <6.5w: Tyû leä ST töø 7-24%

Thai > 8w: Tyû leä ST # 2%.

2. Maùu tuï trong TC:

Maùu tuï sau nhau coù tieân löôïng xaáu hôn maùu tuï trong loøng töû cung, xa baùnh nhau.

CAÙC YEÁU TOÁ NGUY CÔ CAÙC YEÁU TOÁ NGUY CÔ SAÅY THAI SÔÙMSAÅY THAI SÔÙM

• 3. Taàn soá TT:• Neáu TT<100l/ph khi thai <6.2w vaø TT<120l/ph

khi thai töø 6.3-7w, nguy cô ST cao.• 4. Yolk sac:• YS bình thöôøng ñaït ÑK toái ña 5-6 mm khi thai

10w. Neáu YS lôùn, nguy cô ST taêng.• 5. Maøng oái:• Vì maøng oái moûng neân bình thöôøng khoù nhìn

thaáy treân SA. Neáu maøng oái daøy, echo daøy vaø nhìn deã hoaëc lôùn, nguy cô ST taêng.

MAÙU TUÏ DÖÔÙI MAØNG MAÙU TUÏ DÖÔÙI MAØNG NHAUNHAU

YS LÔÙN- THAI LÖUYS LÔÙN- THAI LÖU

MAØNG OÁI QUAÙ LÔÙN SO MAØNG OÁI QUAÙ LÔÙN SO VÔÙI PHOÂI- THAI LÖUVÔÙI PHOÂI- THAI LÖU

UXTX VAØ CO CÔ TC/THAIUXTX VAØ CO CÔ TC/THAI

UXTC Co cô TC/thai

-phaûn aâm keùm khoâng ñoàng nhaát so vôùi cô bình thöôøng - bieán daïng TC vaø loøng TC-Doppler: ít maïch maùu- Laàn SA khaùc UXTC coøn

- phaûn aâm gioáng nhö cô, ñoàng nhaát - khoâng bieán daïng loøng TC

-Doppler: nhieàu maïch maùu- Laàn SA khaùc khoái naøy bieán maát

NANG HOAØNG THEÅ THAI NANG HOAØNG THEÅ THAI KYØKYØ

• - SA: khoái echo troáng moät hay nhieàu thuyø, khoâng vaùch khoâng choài, KT <10cm.

• - Tieát Progesterol ñeå nuoâi thai.• - Bieán maát sau 12 tuaàn (nhau ñaõ

thaønh laäp ñeå tieáp tuïc nuoâi thai).• Phaûi SA kieåm ôû cuoái TCN 1.

MOÄT SOÁ DÒ TAÄT PHAÙT MOÄT SOÁ DÒ TAÄT PHAÙT HIEÄN ÔÛ TCN 1HIEÄN ÔÛ TCN 1

1. Voâ soï: Bình thöôøng voøm soï ñöôïc quan saùt thaáy ôû thai 12 tuaàn.

2. Ño ñoä môø da gaùy thai 11-14 tuaàn:

Bình thöôøng ÑMDG< 2.5-3mm

3. Nang baïch huyeát vuøng coå: thöôøng gaëp trong hoäi chöùng Turner.

4. Thoaùt vò roán, hôû thaønh buïng . . .

THAI VOÂ SOÏ + ÑMDG = 3mmTHAI VOÂ SOÏ + ÑMDG = 3mm

DA GAÙY DAØY 4MMDA GAÙY DAØY 4MM

THOAÙT VÒ ROÁN THAI 13WTHOAÙT VÒ ROÁN THAI 13W

CHAÂN THAØNH CAÙM ÔN