sİgara ve kanser

SİGARASİGARA ve KANSER ve KANSER

Doç. Dr. Pınar YıldızYedikule Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi

Eğitim ve Araştırma Hastanesi

Dünya Sağlık Örgütü

SİGARA ALIŞKANLIĞININ DÜNYANIN EN BÜYÜK

SAĞLIK SORUNU olduğunu ilan etmiştir.

Önlem alınmazsa, ülkemizde, 2025 yılında 250.000 insan tütüne bağlı

hastalıklardan ölecektir

Dünyada sigara içim oranları

Bölge Tüketim

Kuzey Amerika % 4.7

Latin Amerika % 8.9

Batı Avrupa % 9.3

Orta ve Doğu Avrupa % 10.8

Afrika ve Orta Doğu % 11.8

Asya % 54.5

Dünyadaki sigaraların % 2’si ve bölgedeki sigaraların %14 ü Türkiye’de içiliyor

Balkanlar; 24%

Orta Doğu; 20% Türkiye; 14%

Rusya; 34%

Kaynak : Usda ve Dünya Bankası 2001

Sigara içicilerin büyük çoğunluğu gelişmekte olan ülkelerde yaşamaktadır!

• Sosyoekonomik düzey

• Eğitim düzeyi düştükçe

SİGARA TÜKETİMİ ARTMAKTADIR

Tütün fakirliği arttırır.

Sigara yoksulların ve az eğitimlilerin, sömürülmesini

sağlayan ekonomik bir silahtır.

• Sigara dumanında 4000’den fazla kimyasal madde vardır

81 karsinojen içerir.

• Bu maddelerden NİKOTİN, bağımlılık yapıcı özelliğe sahiptir

Polonyum-210 (kanserojen) Radon (radyasyon) Metanol (füze yakıtı) Toluen (tiner) Kadmiyum (akü metali) Bütan (tüp gaz) DDT (böcek öldürücü) Hidrojen Siyanür (gaz odası zehiri)

Arsenik (fare zehiri) Amonyak (temizleyici) Karbonmonoksit (egzos gazı) Nikotin (bağımlılık yapar) ve diğer 3.885 toksik madde

SİGARANIN İÇİNDEKİ ZEHİRLİ MADDELER

Sigara 30’a yakın hastalık için ciddi risk faktörüdür.

Sigara içenlerdeKalp krizi geçirme riski 4 kat daha fazla

•Damar tıkanıklığı olur

•Tansiyon yükselir

•Pasif içicilerde kalp hastalıklarına bağlı ölümler %30 artış göstermiştir

KALP VE DAMARLARKALP VE DAMARLAR

Sigarasız mekanlar kanunundan sonra Montana’da kalp krizleri % 60 azalmıştır.

GEBELİK VE SİGARA• Erken doğum• Düşük doğum ağırlığı• İntrauterin büyüme

geriliği• Ani bebek ölümü• Anomaliler• Solunum problemleri• İnfantil kolik ile

ilişkilidir

NİKOTİN TEDAVİSİ

• Nikotin yerine koyma tedavisi bağımlılarda sigara bırakırken oluşan yoksunluk belirtilerini giderir

• Farklı formları vardır• nikotin bandı• nikotin sakızı• nikotin burun spreyi• nikotin kartuşu

“Sigara üreticileri gelişmiş ülkelerde yasaklardan dolayı satamadıkları yüksek

katranlı ve yüksek nikotinli sigaraları gelişmemiş ülkelerin pazarına

sürmektedir”

Dünya Sağlık Örgütü

Türkiye'de sigara kullanımı son 20 yılda yüzde 80 oranında arttı. Uluslararası tütün şirketlerinin

gelişmekte olan ülkelere uyguladıkları yeni pazar oluşturma stratejilerinin başarısı !

Sigara şirketleri özellikle çocukları hedef alırlar

• Sigara şirketleri müşterilerinin 1/3’ünün 13 yaşına kadar, %90’ının 20 yaşından önce sigaraya başladıklarını bilirler

• Marka seçimleri çok erken yaşlarda belli olur• Karlılığın devamı ve sigara endüstrisinin ayakta

kalması 18 yaşın altındakilere sigara satış başarısına bağlıdır

• Kullandıkları en büyük silah reklam, medya ve özendirmedir

Gençlerin Sigara İçimi

• Sigara başlama yaşı 11.9’a düşmüştür

• Sigara başlama nedenleri:– Akran etkisi– Sigaranın kolay ulaşılabilirliği – Rol modellerin sigara içici oluşu– Görsel basın, film, klip – Gizli reklam ve promosyonlardır

Sigara sahnesi ile sigara içme ilişkisi

CA Cancer J Clin 2003; 53:102-123

   En beğendiği yıldızın sigara içmesi bir çocuğun sigara içme olasılığını ciddi olarak arttırmaktadır.

Sigara ve Gençlik

• Özellikle gençlere sigara satışını özendirecek en etkili araç sigara reklamlarıdır

• Gençlere yönelik sigara reklamları sigaranın sağlık, zenginlik ve güç gibi öğelerle bağdaştırılmasını amaçlar

• Dünya Bankası raporuna göre 101 ülkede yapılan araştırma sonucunda sigara reklamları yasak olan ülkelerde sigara tüketiminin daha hızlı düştüğü saptanmıştır

4207 SAYILI TÜTÜN MAMÜLLERİNİN ZARARLARININ ÖNLENMESİNE DAİR KANUN

Kabul tarihi : 7.11.1996

Tütün ve tütün mamüllerinin içilmesi yasaklanan yerler

MADDE 2.-Sağlık,eğitim-öğretim ve kültür hizmeti veren yerler ile kapalı spor salonlarında ve toplu taşımacılık yapılan her türlü nakil vasıtaları ve

bunların bekleme salonlarında,kamu hizmeti yapan kurum ve kuruluşlardan beş veya beşten fazla

kişinin görev yaptığı kapalı mekanlarda tütün ve tütün mamüllerinin içilmesi yasaktır. Bu gibi

mahallerde tütün ve tütün mamüllerinin içilebilmesi için ayrı yerler tahsis edilir.

Tahsis edilen yerden sigara içilmeyen mahallere duman gidişini engelleyecek,havalandırma,tecrit

etme gibi tedbirler alınır.

Çevresel tütün dumanı

• Ana akım sigara içicisinin

soluduğu

• Yan akım sigaranın yanan

ucundan çıkan gaz

Pasif içicilik- yan akım dumanı

Ana Akımdan daha çok

nikotin içerir

Karsinojenler daha yüksek

konsantrasyondadır

Çevre koruma ajansı

tarafından grup A karsinojen

olarak tanımlanmıştır

PASİF SİGARA

•Ev içinde sigara içiliyorsa;

• Çocuklar ortalama günde 5 sigara içmiş olmaktadır

• Bebekler hastaneye 3 kat daha fazla başvurmaktadır

• Ani bebek ölümü riski 2.5 kat artmaktadır• Kocası sigara içen kadınlarda akciğer

kanser ile ölüm 2-3 kat artmaktadır

Uluslararası EğilimlerUluslararası EğilimlerGiderek artan eğilim toplum sağlığını korumak

için tam sigara yasağı doğrultusundadır.

Yeni Zelanda

Irlanda

Norveç

İsveç

Butan

Amerika birleşik Devletleri

Hollanda ve Filipinlerde yasa girişimleri var.

Kuvvetli Halk DesteğiKuvvetli Halk Desteği

Avustralya’da halkın

% 81.1 işyerlerinde% 60.8 barlarda ve klüplerde

sigara içilmesinin yasaklanmasını istiyor.

Sigara İçme Oranları Üzerine Sigara İçme Oranları Üzerine EtkisiEtkisi

İç ortamlarda sigaranın yasaklanması özellikle gençler arasında sigara içme oranını azaltmıştır.

Kaliforniya Sağlık Müdürlüğü Raporu (2003)

- 12 yılda sigara içme oranının % 27 azaldığını;

Avustralya’da barlarda sigara içilmesinin gençlerin bırakmasını

zorlaştırdığını, yasaktan sonra gençlerin sağlıklarının düzeldiğini göstermiştir.

Kamusal alanlarda havalandırma, masa,

sigara içilen bölümleri ayırmak işe yaramaz.

Sadece tam sigara yasağı etkilidir. Dünya Sağlık Örgütü

Bilimsel araştırmalara göre havalandırma ve alanların ayrılması etkisiz yöntemlerdir

Sadece tam sigara yasağı etkili sonuç doğurur. Dünya Sağlık Örgütü

Havalandırma pasif dumanın temizlenmesi için yetersizdir.

Joint Research Centre of the European Union (2003)

Klüplerin ve barların sigara içilmeyen bölümlerinde toksik duman tehlikeli oranda saptanmıştır.

Cenko and Pisaniello (2002) Adelaide University

İşeme Havuzu

İşenebilir İşenemez

bölüm bölüm

Kısmi çözümlerin etkisi

İşenebilir İşenemez

bölüm bölüm

Kısmi çözümlerin etkisi

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, sigara içme yasağının kapsamını genişleten 5227 sayılı Kanunu onayladı.

Sigara yasağı kapsamını genişleten 12 maddelik teklif, kamu hizmet binalarının, koridorları dahil olmak üzere her türlü eğitim, sağlık, ticaret, sosyal, kültürel, spor, eğlence ve benzeri amaçlı özel hukuk kişilerine ait olan binaların kapalı alanlarında, ayrıca taksi hizmeti verenler de dahil olmak üzere, kara yolu, demir yolu, deniz yolu ve hava yolu toplu taşıma araçlarında sigara içilmemesini öngörüyor.

Tütün ürünlerinin ve üretici firmaların isim, marka veya alametleri kullanılarak her ne suretle olursa olsun reklam ve tanıtım yapılamayacak. Bu ürünlerin kullanılmasını özendiren veya teşvik eden kampanyalar düzenlenemeyecek.

Keyifler değildir yaşamı değerli yapan.Yaşamdır, keyif almayı değerli kılan.

“Bernard Shaw”

Organ ilişkili kanser etkisi

Akciğer ve gırtlak PAH, NNK, aldehydes (e.g. formaldehyde), butadiene, metals (Cr, Cd, Ni)

Ağız içi NNN, NNK,PAH

Yemek borusu NNN

mesane aromatic amines (e.g. 4-aminobiphenyl,2-naphthylamine)

pankreas NNK, NNL

Kan hücreleri benzene

Source: Hoffmann & Wynder. In: Marquardt et al. (Eds), Toxicology. Textbook, 1999

Organ Kimyasal

• Dünyada en çok rastlanan ve en fazla ölüme yol açan kanser, akciğer kanseridir

• Akciğer kanserlerinin % 95’i sigaraya bağlıdır

SİGARA VE KANSER

Akciğer kanseri olma riski 13-20 kat

Ağız kanseri olma riski 3-30 kat

Dişeti kanseri olma riski 5-14 kat

Dil kanseri olma riski 4-33 kat

Bademcik kanseri olma riski 7-11 kat

Gırtlak kanseri olma riski 16 kat

Mesane kanseri olma riski 2-3 kat

Pankreas kanseri olma riski 2 kat

Böbrek kanseri olma riski 5 kat

Prostat kanseri olma riski 2 kat

Rahim ağzı kanseri olma riski 17 kat

İçilen sigaradan dolayı

Sigara tüm kanser ölümlerinin ….%30'unun, akciğer kanserlerinin ise ……% 90'ının nedenidir

Sigara önlenebilir kanser nedenleri arasında 1. sırada yer almaktadır.

Önümüzdeki 30 yıl içinde sigara,

AIDS, Tüberküloz, Trafik kazaları, Anne ölümleri, İntihar, Cinayetlerin

toplamından daha fazla insan öldürecektir

Sigarayı Bırakıyoruz

Bıraktıktan Bıraktıktan sonra geçesonra geçenn zamanzaman

20 dakika20 dakikaKan basıncı ve kalp hızı Kan basıncı ve kalp hızı

normale dönernormale döner

8 saat8 saat Kanda oksijen Kanda oksijen düzeyi normale düzeyi normale dönerdöner

24 saat24 saat NNiikotinin atılırkotinin atılırTat Tat ,, koku duyusu koku duyusu düzelirdüzelir

48 saat48 saat Kalp krizi riski azalırKalp krizi riski azalır

72 saat72 saat Nefes alma-verme Nefes alma-verme

kolaylaşırkolaylaşır.. Enerji artarEnerji artar

2-12 hafta2-12 hafta Dolaşım düzelirDolaşım düzelir

3-9 ay3-9 ay Öksürük Öksürük veve hırıltılı hırıltılı

solunum iyileşirsolunum iyileşir

55 yıl yıl Kalp kriziKalp krizi riski % 50 riski % 50

azalırazalır

10 yıl10 yıl

15 yıl15 yıl

SİGARA BIRAKMANIN YARARLARI SİGARA BIRAKMANIN YARARLARI

Felç riski azalır

Akciğer kanseri riski % 50 azalır. Kalp krizi riski normale döner.

Birine sigara teklif etmek, ona ölüm teklif etmektir.

Birine sigara teklif etmek, ona ölüm teklif etmektir.

SİGARA BIRAKMAYÖNTEMLERİ

SİGARAYI BIRAKMAKTA NEDEN ZORLANIYORSUNUZ?

• Sigaradaki nikotin bağımlılık yapıcı etkisi güçlü bir maddedir

• Kokain, eroin ve alkol gibi güçlü bağımlılık yapar

• Tesadüfen denemiş kişilerde bile sigaranın bağımlılık yapma olasılığı vardır

NEDEN SİGARAYI BIRAKMAKTA

ZORLANIYORSUNUZ ?

• Nikotin, sigara içilen bir soluktan 7 saniye sonra beyine ulaşır

• Kendinizi iyi hissetmenizi sağlar ve daha çok nikotin istemenize neden olur

NEDEN SİGARAYI BIRAKMAKTA ZORLANIYORSUNUZ ?

• Sigara içenlerde el ve ağız alışkanlığı vardır

• Günde içilen sigara sayısı ne kadar fazlaysa, bu alışkanlık o kadar güçlüdür

• Sigara, kullanıcıların günlük yaşantısının bir parçası haline geldiğinden, gün içinde pek çok şey içme dürtüsü uyandırır

• Yemek yemek, çay, kahve içmek• Sohbet ortamları• Stres anları

SİGARAYI NASIL BIRAKACAKSINIZ?

Sigarayı bırakmada birkaç yöntem vardır:• Kendi kendine bırakma

• Bağımlıların bir kısmı sigarayı birden, kendi kendine bırakabilir

• Kendi kendine bırakmakta zorlanan kişilerde en etkili tedavi,hekim gözetiminde bilimsel yöntemlerin kullanılmasıdır

• Etkinliğini kanıtlamış tıbbi tedavi

ETKİNLİĞİNİ KANITLAMIŞ TIBBİ TEDAVİ

İLAÇ TEDAVİSİ • İlaç tedavisi hekim kontrolü ve

danışmanlığında uygulanmalıdır

• Nikotin yerine koyma tedavisi • Bupropion HCl tedavisi