İstanbul...

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HUKUKU

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ GENEL SORUMLULUKLAR

YARD.DOÇ.DR. MEHMET GÜLER

YAŞAMA

HAKKI

NASIL BİR YAŞAMA HAKKI ?

İnsan Hakları bildirgesi

Madde 3:

Yaşamak, özgürlük ve kişi güvenliği

herkesin hakkıdır.

Madde 23:

Herkes, çalışma, işini özgürce seçme, adil ve

uygun çalışma şartlarının sağlanması ve

işsizlikten korunma haklarına sahiptir.

SAĞLIKLI OLMAK; FİZİKSEL VE

SOSYAL YÖNDEN TAM BİR İYİLİK

HALİ İÇİNDE OLMAKTIR..

ÇALIŞMA HAKKI

GÜVENLİK

Risklerin, tanımlanmamış bir zaman

aralığı süresince tehlike

oluşturmadan,kabul edilebilir düzey

içinde kalma durumuna denir.

?

TEHLİKE

RİSK

Tehlike Risk

X=

Somut

Çalışma çevresinin fiziki kusurları ve

insanların hatalı davranışları gibi

çalışma ortam ve koşullarında var

olan ya da dışarıdan gelebilecek

kapsamı belirlenmemiş olan

durumların kişilere işyerine ve

çevreye zarar ya da hasar verme

potansiyelini ifade eder.

Belirli bir tehlikeli olayın

meydana gelme olasılığı

ile bu olayın

sonuçlarının ortaya

çıkardığı zarar veya

hasarın şiddetinin

bileşkesidir.

TEHLİKELİ

OLAYIN

MEYDANA

GELME

OLASILIĞI

“BİR OLAYIN

GERÇEKLEŞ

ME İHTİMALİ”

OLAYIN

SONUÇLARININ

ORTAYA ÇIKARDIĞI

ZARAR VEYA

HASARIN ŞİDDETİ

“BİR OLAYIN

GERÇEKLEŞTİĞİ

TAKDİRDE ŞİDDETİ”

RİSK

DEĞERİ

8

Tehlike

İş sağlığının tanımı

“Tüm mesleklerde çalışanların bedensel,

ruhsal ve sosyal yönden iyilik hallerinin en

üstün düzeyde tutulması, sürdürülmesi ve

geliştirilmesi çalışmalarıdır.” (WHO 1950)

BU KANUNUN AMACI NEDİR ?

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun yürürlüğe girmesi ile mevzuattaki dağınıklığın giderilmesi, kapsamının genişletilmesi ve konulara bütüncül yaklaşım sergileyen bir yapıya kavuşturulması amaçlanmıştır.

Bu Kanunun amacı; işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması ve mevcut sağlık ve güvenlik şartlarının iyileştirilmesi için işveren ve çalışanların görev, yetki, sorumluluk, hak ve yükümlülüklerini düzenlemektir.

GÖRÜNÜR MALİYETLER

Sürekli iş göremezlik ve ölüm nedeniyle,

Üretimin durması veya azalması,

Sürekli iş göremezlik ve ölüm geliri ödemeleri

İş kazası ve meslek hastalığı için yapılan tedavi hizmetleri

Geçici iş göremezlik…gibi nedenlerle oluşan üretim ve katma değer kaybının

yaklaşık bedeli

3.847.880.159 TL

İŞ KAZASININ HUKUKİ SONUCU

BORÇLAR

KANUNU (6098)Maddi

Tazminat İş

Göremezlik

(49)Tedavi

MasraflarıÇalışma Gücünün

Kaybından Doğan

Zararlar İktisadi Geleceğin

Sarsılmasından Doğan

Zararlar

Maddi Tazminat

Destekten

Yoksun Kalma

(53)

Manevi

Tazminat

(56)

SSGSSK

(5510)

Haklar

(16)

Geçici/Sürekli

İş göremezlik

Hak Sahiplerine

Gelir

Evlenme

Yardımı

Cenaze Yardımı

İşveren

Rücuu (21)

DEVLET DESTEĞİ

İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin desteklenmesi

6331/MADDE 7 – (1) İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin

yerine getirilmesi için, Bakanlıkça aşağıdaki şartlarla

destek sağlanabilir:

a) Kamu kurum ve kuruluşları hariç ondan az çalışanı

bulunanlardan, çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri faydalanabilir.

a) TSK,Genel Kolluk Kuvvetleri ve MİT faaliyetleri

b) Afet ve acil yardım birimleri

ç)Çalışan istihdam etmeksizin mal veüretim hizmeti yapanlar.

d)Hükümlü ve tutuklulara yönelikfaaliyetlerde

Yukarıda belirtilen faaliyetler hariç tümişyerlerinde uygulanır.

İSTİSNALAR

DENETİM ve GÖZETİM

EĞİTİM

RİSK DEĞERLENDİRMESİ

İSG HİZMETLERİ

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULUNUN OLUŞTURULMASI

ACİL DURUM PLANLARI,

YANGINLA MÜCADELE

İLK YARDIM ve TAHLİYE

SAĞLIK GÖZETİMİ

KOORDİNASYON

İŞVERENİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ

YENİLİKLER , DEĞİŞİKLİKLER

Yeni Tanımlamalar

Yapıldı

Çalışan

Çalışan temsilcisi

Destek elemanı

Konsey

Önleme

Risk

Risk değerlendirmesi

Tehlike

Tehlike sınıfı

Teknik eleman

Eğitim Kurumu

Genç çalışan

İş güvenliği uzmanı

İş kazası

İşveren

İşyeri

İşyeri hekimi

İşyeri sağlık ve güvenlik birimi

Kurul

Meslek hastalığı

Ortak sağlık ve güvenlik birimi

İşyeri hemşiresi

Eski Tanımlamalar Güncellendi

Hangi işlerin hangi tehlike sınıfına ait

olduğu “İş Sağlığı Ve Güvenliğine

İlişkin İşyeri Tehlike Sınıfları Tebliğ” ile

belirlenir.Konu tebliğ 26.12.2012 tarihli

Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

İşyerinin tehlike sınıfının tayininde o

işyerinde yapılan asıl iş esas alınır.

TEHLİKE SINIFLARI

Genel olarak bir mal üretimine dayanmayan işler az tehlikeli sınıfta

bulunmaktadır.

Bunlara örnek olarak;

Muhasebe ve Hukuk Büroları.

Otelcilik,

Otomobil alım satım işleri,

Elektronik alet ticareti,

Mobilya satış mağazası,

Ayakkabı malzemeleri toptan ticareti,

Kırtasiye,

Kaldırma ve taşıma ekipmanlarının toptan ticareti …vb

TEHLİKE SINIFLARI

Genel olarak imalata dayanan işler tehlikeli

sınıfta bulunmaktadır.

Bunlara örnek olarak;

Metallerin makinede işlenmesi (torna tesfiye işleri,

metal parçaları delme vs.),

Gıda ve içeceklerin endüstriyel olarak hazırlanması,

Mutfak ve büro mobilyası, sandalye imalatı,

Makine ve ekipman imalatı…

TEHLİKE SINIFLARI

Bazı sektörlerdeki işlerin bir bölümüise çok tehlikelidir.

Bunlara örnek olarak;

- İnşaat sektörü

- Kimya sektörü

- Akaryakıt ve LPG istasyonları

- Madencilik

- Dökümcülük

- Elektrik üretimi, iletimi, dağıtımı

- Tarımsal ilaçların üretimi…vb

TEHLİKE SINIFLARI

Tüm İşyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği

Profesyonellerinin Görevlendirilmesi Sağlandı

YENİLİKLER ,

DEĞİŞİKLİKLER

Bütün çalışanlar, sayı sınırlaması ve işyeri türüne bakılmaksızın iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinden yararlanacaktır.

Kamu kurum ve kuruluşlarında da iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve diğer sağlık personeli görevlendirme zorunluluğu getirilmiştir.

Çok Tehlikeli sınıfta yer alan işlerde A sınıfı iş güvenliği uzmanı görevlendirilir.

Tehlike sınıfta yer alan işlerde A veya B sınıfı iş güvenliği uzmanı görevlendirilir.

Az tehlikeli sınıfta yer alan işlerde A,B veya C sınıfı iş güvenliği uzmanı

görevlendirilir.

TEHLİKE SINIFLARI

GEÇİCİ MADDE 4 – Çok tehlikeli sınıfta yer

alan işyerlerinde (A) sınıfı belgeye sahip iş güvenliği

uzmanı görevlendirme yükümlülüğü, dört yıl süreyle

(B) sınıfı belgeye sahip iş güvenliği uzmanı

görevlendirilmesi;

Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise (B) sınıfı

belgeye sahip iş güvenliği uzmanı görevlendirme

yükümlülüğü, üç yıl süreyle (C) sınıfı belgeye sahip

iş güvenliği uzmanı görevlendirilmesi kaydıyla

yerine getirilmiş sayılır.

TEHLİKE SINIFLARI

İş kazaları kazadan sonraki, meslek hastalıkları

ise öğrenildikten sonraki üç işgünü içinde

işveren tarafından, Sosyal Güvenlik Kurumu’na

bildirilmesi gerekmektedir.

Sağlık kuruluşları kendilerine intikal eden iş

kazalarını, yetkilendirilen sağlık hizmeti

sunucuları ise tanı koydukları meslek

hastalıklarını en geç 10 gün içinde Sosyal

Güvenlik Kurumuna bildirilmesi gerekmektedir.

İŞ KAZALARININ BİLDİRİMİ

İşverenlerin Yükümlülükleri Daha Ayrıntılı Tanımlandı

YENİLİKLER , DEĞİŞİKLİKLER

İşveren, çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlüdürHer türlü tedbirin alınması, organizasyonun yapılması, gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi için çalışmalar yapar.İşyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uyulup uyulmadığını izler, denetler ve uygunsuzlukların giderilmesini sağlar.Risk değerlendirmesi yapar veya yaptırır.

YENİLİKLER , DEĞİŞİKLİKLER

Çalışana görev verirken, çalışanın sağlık ve güvenlik yönünden işe uygunluğunu göz önüne alır.

YENİLİKLER ,

DEĞİŞİKLİKLER

Yeterli bilgi ve talimat verilenler dışındaki çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan yerlere girmemesi için gerekli tedbirleri alır.

YENİLİKLER , DEĞİŞİKLİKLER

İşyeri dışındaki uzman kişi ve kuruluşlardan hizmet alınması, işverenin sorumluluklarını ortadan kaldırmaz.

YENİLİKLER ,

DEĞİŞİKLİKLER

Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği alanındaki yükümlülükleri, işverenin sorumluluklarını etkilemez.

YENİLİKLER ,

DEĞİŞİKLİKLER

İşveren, iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin maliyetini çalışanlara yansıtamaz.

GELELİM ÇALIŞANLAR AÇISINDAN YENİLİKLER VE

DEĞİŞİKLİKLERE..

Çalışanlar, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili aldıkları eğitim ve işverenin bu konudaki talimatları doğrultusunda, kendilerinin ve hareketlerinden veya yaptıkları işten etkilenen diğer çalışanların sağlık ve güvenliklerini tehlikeye düşürmemekle yükümlüdür.

GELELİM ÇALIŞANLAR AÇISINDAN

YENİLİKLER VE DEĞİŞİKLİKLERE..

İşyerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tehlikeli madde, taşıma ekipmanı ve diğer üretim araçlarını kurallara uygun şekilde kullanmak, bunların güvenlik donanımlarını doğru olarak kullanmak, keyfi olarak çıkarmamak ve değiştirmemek.

GELELİM ÇALIŞANLAR AÇISINDAN YENİLİKLER VE

DEĞİŞİKLİKLERE..

Kendilerine sağlanan kişisel koruyucu donanımı doğru kullanmak ve korumak.

İşyerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tesis ve binalarda sağlık ve güvenlik yönünden ciddi ve yakın bir tehlike ile karşılaştıklarında ve koruma tedbirlerinde bir eksiklik gördüklerinde, işverene veya çalışan temsilcisine derhal haber vermek.

GELELİM ÇALIŞANLAR AÇISINDAN YENİLİKLER VE

DEĞİŞİKLİKLERE..

Teftişe yetkili makam tarafından işyerinde tespit edilen noksanlık ve mevzuata aykırılıkların giderilmesi konusunda, işveren ve çalışan temsilcisi ile iş birliği yapmak.

GELELİM ÇALIŞANLAR AÇISINDAN YENİLİKLER VE

DEĞİŞİKLİKLERE..

Kendi görev alanında, iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için işveren ve çalışan temsilcisi ile iş birliği yapmak.

GELELİM ÇALIŞANLAR AÇISINDAN YENİLİKLER VE

DEĞİŞİKLİKLERE..

H- İşçinin yapmakla ödevli bulunduğu görevleri kendisine

hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar etmesi.

I- İşçinin kendi isteği veya savsaması yüzünden işin güvenliğini

tehlikeye düşürmesi, işyerinin malı olan veya malı olmayıp eli

altında bulunan makineleri, tesisatı veya başka eşya ve

maddeleri otuz günlük ücretinin tutarıyla ödeyemeyecek

derecede hasara ve kayba uğratması halinde;

İŞVEREN VEYA VEKİLİ TARAFINDAN

İŞ AKİDLERİNİ

TAZMİNATSIZ OLARAK FESHEDEBİLİR.

İş Kanunu Madde 25:

İşveren;

Çalışanları arasından iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve diğer sağlık personeli görevlendirir.

Tehlike sınıfı ve çalışan sayısı dikkate alınarak, bu hizmetin yerine getirilmesini sağlar.

İŞ SAĞLIĞI VE

GÜVENLİĞİ HİZMETLERİ

Görevlendirdikleri kişi veya hizmet aldığı kurum ve kuruluşların görevlerini

yerine getirmeleri amacıyla araç, gereç, mekân ve zaman gibi

gerekli bütün ihtiyaçlarını karşılar.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

HİZMETLERİ

İşveren, işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer sağlık

personelini kendi çalışanları arasından görevlendirmesi

durumunda iş sağlığı ve güvenliği birimini kurmuş sayılır. (İSGB)

Tehlike sınıfı ve çalışan sayısı göz önüne alındığında bu

personellerin tam süreli bulunması gerekiyorsa İSGB kurulması

zorunludur.

Çalışma süresi bakanlıkça çıkarılan yönetmeliğe göre belirlenir.

Tam süreli bir işyeri hekimi bulunması durumunda diğer sağlık

personelinin görevlendirilmesine gerek yoktur.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HİZMETLERİ

Çalışanları arasında belirlenen niteliklere sahip

personel bulunmaması hâlinde, bu hizmetin

tamamını veya bir kısmını;

OSGB Ortak Sağlık ve Güvenlik

Birimlerinden hizmet alarak yerine getirebilir.

Ancak belirlenen niteliklere ve gerekli belgeye

sahip olması hâlinde, tehlike sınıfı ve çalışan

sayısı dikkate alınarak, bu hizmetin yerine

getirilmesini kendisi de üstlenebilir.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HİZMETLERİ

OSGB’den istihdam edilen İSG Uzmanı ve İşyeri

Hekimi ve İşyeri Hemşire’ lerine ait sözleşmeleri 3

GÜN içerisinde İSG-KATİP üzerinden İSGÜM (İş

Sağlığı ve Güvenliği Müdürlüğü)

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HİZMETLERİ

Yasal Mevzuat

Bu Yönetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331

sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu

kapsamına giren, elli ve daha fazla çalışanın

bulunduğu ve altı aydan fazla süren sürekli

işlerin yapıldığı işyerlerini kapsar.

İSG Kurulu’nda kimler yer alır?

İŞVEREN / İŞVEREN VEKİLİ

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI * İŞYERİ HEKİMİ *

İDARİ PERSONEL *

FORMEN, USTABAŞI VEYA

USTA(VARSA)

SİVİL SAVUNMA UZMANI (VARSA) *

ÇALIŞAN TEMSİLCİSİ

* : İşveren tarafından atanırlar

46

Kurulun başkanı işveren veya işveren vekili, kurulun

sekreteri ise iş güvenliği uzmanıdır. İş güvenliği uzmanının

tam zamanlı çalışma zorunluluğu olmayan işyerlerinde ise

kurul sekretaryası; insan kaynakları, personel, sosyal işler

veya idari ve mali işleri yürütmekle görevli bir kişi

tarafından yürütülür.

47

İşveren tarafından, kurulun üyelerine ve yedeklerine iş sağlığı ve güvenliği

konularında eğitim verilmesi sağlanır. Kurul üyelerinin ve yedeklerinin

eğitimleri asgari aşağıdaki konuları kapsar;

a) Kurulun görev ve yetkileri,

b) İş sağlığı ve güvenliği konularında ulusal mevzuat ve standartlar,

c) Sıkça rastlanan iş kazaları ve tehlikeli vakaların nedenleri,

ç) İş hijyeninin temel ilkeleri,

d) İletişim teknikleri,

e) Acil durum önlemleri,

f) Meslek hastalıkları,

g) İşyerlerine ait özel riskler,

ğ) Risk değerlendirmesi.

48

İSG Kurulu Görevleri

a) İşyerinin niteliğine uygun bir iş sağlığı ve güvenliği

iç yönerge taslağı hazırlamak, işverenin veya işveren

vekilinin onayına sunmak ve yönergenin

uygulanmasını izlemek, izleme sonuçlarını rapor haline

getirip alınması gereken tedbirleri belirlemek ve kurul

gündemine almak,

b) İş sağlığı ve güvenliği konularında o

işyerinde çalışanlara yol göstermek,

c) İşyerinde iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin tehlikeleri

ve önlemleri değerlendirmek, tedbirleri belirlemek, işveren

veya işveren vekiline bildirimde bulunmak,

49

İSG Kurulu Görevleri

ç) İşyerinde meydana gelen her iş kazası ve işyerinde meydana gelen

ancak iş kazası olarak değerlendirilmeyen işyeri ya da iş ekipmanının

zarara uğratma potansiyeli olan olayları veya meslek hastalığında

yahut iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili bir tehlike halinde gerekli araştırma

ve incelemeyi yapmak, alınması gereken tedbirleri bir raporla tespit

ederek işveren veya işveren vekiline vermek,

d) İşyerinde iş sağlığı ve güvenliği eğitim ve öğretimini planlamak, bu

konu ve kurallarla ilgili programları hazırlamak, işveren veya işveren

vekilinin onayına sunmak ve bu programların uygulanmasını izlemek

ve eksiklik görülmesi halinde geri bildirimde bulunmak,

50

İSG Kurulu Görevleri

e) İşyerinde yapılacak bakım ve onarım çalışmalarında gerekli güvenlik

tedbirlerini planlamak ve bu tedbirlerin uygulamalarını kontrol etmek,

f) İşyerinde yangın, doğal afet, sabotaj ve benzeri tehlikeler için alınan

tedbirlerin yeterliliğini ve ekiplerin çalışmalarını izlemek,

g) İşyerinin iş sağlığı ve güvenliği durumuyla ilgili yıllık bir rapor

hazırlamak, o yılki çalışmaları değerlendirmek, elde edilen tecrübeye

göre ertesi yılın çalışma programında yer alacak

hususları değerlendirerek belirlemek ve işverene teklifte bulunmak,

51

İSG Kurulu Görevleri

ğ) 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 13 üncü maddesinde

belirtilen çalışmaktan kaçınma hakkı talepleri ile ilgili acilen toplanarak

karar vermek,

h) İşyerinde teknoloji, iş organizasyonu, çalışma şartları, sosyal ilişkiler

ve çalışma ortamı ile ilgili faktörlerin etkilerini kapsayan tutarlı ve genel

bir önleme politikası geliştirmeye yönelik çalışmalar yapmak.

Kurul üyeleri bu Yönetmelikle kendilerine verilen görevleri

yapmalarından dolayı hakları kısıtlanamaz, kötüdavranış ve

muameleye maruz kalamazlar.

52

İSG Kurulu Çalışma Usulleri

a) Kurullar ayda en az bir kere toplanır. Ancak kurul, işyerinin tehlike

sınıfını dikkate alarak, tehlikeli işyerlerinde bu sürenin iki ay, az

tehlikeli işyerlerinde ise üç ay olarak belirlenmesine karar verebilir.

b) Toplantının gündemi, yeri, günü ve saati toplantıdan en az kırk

sekiz saat önce kurul üyelerine bildirilir. Gündem, sorunların ve varsa

iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin projelerin önem sırasına göre

belirlenir. Kurul üyeleri gündemde değişiklik isteyebilirler. Bu istek

kurulca uygun görüldüğünde gündem buna göre değiştirilir.

53

İSG Kurulu Çalışma Usulleri

c) Ölümlü, uzuv kayıplı veya ağır iş kazası halleri veya özel bir tedbiri

gerektiren önemli hallerde kurulüyelerinden herhangi biri kurulu

olağanüstü toplantıya çağırabilir. Bu konudaki tekliflerin kurul

başkanına veya sekreterine yapılması gerekir. Toplantı zamanı,

konunun ivedilik ve önemine göre tespit olunur.

ç) Kurul toplantılarının günlük çalışma saatleri içinde yapılması asıldır.

Kurulun toplantılarında geçecek süreler günlük çalışma süresinden

sayılır.

54

İSG Kurulu Çalışma Usulleri

d) Kurul, üye tam sayısının salt çoğunluğu ile işveren veya işveren vekili

başkanlığında toplanır ve katılanların salt çoğunluğu ile karar

alır. Çekimser oy kullanılamaz. Oyların eşitliği halinde başkanın oyu

kararı belirler. Çoğunluğun sağlanamadığı veya başka bir nedenle

toplantının yapılmadığı hallerde durumu belirten bir tutanak

düzenlenir.

e) Her toplantıda, görüşülen konularla ilgili alınan kararları içeren bir

tutanak düzenlenir. Tutanak, toplantıya katılan başkan ve üyeler

tarafından imzalanır. İmza altına alınan kararlar herhangi bir işleme

gerek kalmaksızın işverene bildirilmiş sayılır. İmzalı tutanak ve

kararlar sırasıyla özel dosyasında saklanır.

55

İSG Kurulu Çalışma Usulleri

f) Toplantıda alınan kararlar gereği yapılmak üzere ilgililere duyurulur.

Ayrıca çalışanlara duyurulması faydalıgörülen konular işyerinde ilân

edilir.

g) Her toplantıda, önceki toplantıya ilişkin kararlar ve bunlarla ilgili

uygulamalar hakkında başkan veya kurulun sekreteri tarafından

kurula gerekli bilgi verilir ve gündeme geçilir.

56

İşveren veya işveren vekili, kurul için gerekli toplantı yeri, araç ve

gereçleri sağlar.

İşveren veya işveren vekili, kurulca hazırlanan toplantı

tutanaklarını, kaza ve diğer vakaların inceleme raporlarını ve

kurulca işyerinde yapılan denetim sonuçlarına ait kurul raporlarını,

iş müfettişlerinin incelemesini sağlamak amacıyla, işyerinde

bulundurur.

İşveren / İşveren Vekilinin Yükümlülükleri

57

Kurul’un Yükümlülükleri

(1) Kurullar, yapacakları tekliflerde, bulunacakları tavsiyelerde ve

verecekleri kararlarda işyerinin durumunu ve işverenin

olanaklarını göz önünde bulundururlar.

(2) Kurul üyeleri, görevleri nedeniyle işyerlerinin yapım ve üretim

teknikleri, ticari sırları ve ekonomik durumları hakkında gördükleri

ve öğrendiklerini gizli tutmak zorundadırlar.

(3) Kurullar, iş sağlığı ve güvenliği yönünden teftiş yapmaya yetkili

Bakanlık iş müfettişlerine işyerlerinde yapacakları teftiş ve

incelemelerde kolaylık sağlamak ve yardımcı olmakla yükümlüdür.

58

Çalışanların Yükümlülükleri

(1) Çalışanlar sağlık ve güvenliğin korunması ve geliştirilmesi

amacıyla iş sağlığı ve güvenliği kurullarınca konulan kurallar,

yasaklar ile alınan karar ve tedbirlere uymak zorundadırlar.

(2) İşyerinde iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin belirlenmesi,

uygulanması ve alınan tedbirlere uyulmasıhususunda çalışanlar

kurullarla işbirliği yaparlar.

(3) Kurullar tarafından alınan kararlar veya uygulamada

karşılaştıkları güçlükler hakkında çalışanlar çalışan temsilcileri

aracılığı ile kurula bilgi verirler.

İş Güvenliği Uzmanı Görevlendirme Yükümlülüğü

59

MADDE 5(1) Mesleki risklerin önlenmesi ve bu

risklerden korunmasına yönelik çalışmaları da kapsayacak

iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin sunulması için işveren;

a) Çalışanları arasından 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (f)

bendindeki niteliklere sahip çalışanı, işyerinin tehlike sınıfı

ve çalışan sayısını dikkate alarak iş güvenliği uzmanı olarak

görevlendirir. Çalışanları arasında belirlenen niteliklere sahip

personel bulunmaması hâlinde, bu yükümlülüğünü ortak sağlık ve

güvenlik birimlerinden veya yetkilendirilmiş toplum sağlığı

merkezlerinden hizmet alarak yerine getirebilir.

Az Tehlikeli (C)

Tehlikeli (B)

Çok Tehlikeli(A)

3 Yıl süre ile bir alt sınıf iş güvenliği uzmanı,

bir üst tehlike sınıfına (C, B’ye, B de A’ya ) bakabilir.

İŞYERİ TEHLİKE SINIFLARI

MADDE 6-7-8

İŞYERİ

ÖZEL

10 dan FAZLA

ÇALIŞAN

AZ TEHLİKELİ

C Sınıfı

TEHLİKELİ

B sınıfı

ÇOK TEHLİKELİ

A sınıfı

10 dan AZ ÇALIŞAN

KAMU

1YIL SONRA

30.06.2017

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ UZMANLARININ ÇALIŞMA SÜRELERİ

10 dan FAZLA

ÇALIŞAN

AZ TEHLİKELİ

Çalışan başına 10

dk

TEHLİKELİ

Çalışan başına 20

dk

ÇOK TEHLİKELİ

Çalışan başına 40

dk

10 dan AZ ÇALIŞAN

SENEDE 60 DK.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ UZMANLARININ ÇALIŞMA SÜRELERİ

10 dan FAZLA

ÇALIŞAN

AZ TEHLİKELİ

(1000)

2000 İŞÇİ İÇİN 1 ADET

TAM GÜN SÜRELİ

TEHLİKELİ

(500)

1500 İŞÇİ İÇİN 1 ADET

TAM SÜRELİ

ÇOK TEHLİKELİ

(250)

1000 İŞÇİ İÇİN 1 ADET

TAM SÜRELİ

10 dan AZ ÇALIŞAN

SENEDE 60 DK.

İŞ YERİ HEKİMLERİNİN ÇALIŞMA SÜRELERİ

10 dan FAZLA

ÇALIŞAN

AZ TEHLİKELİ

(1000)

2000 İŞÇİ İÇİN 1 ADET

TAM GÜN SÜRELİ

TEHLİKELİ

(750)

1500 İŞÇİ İÇİN 1 ADET

TAM SÜRELİ

ÇOK TEHLİKELİ

(500)

1000 İŞÇİ İÇİN 1 ADET

TAM SÜRELİ

10 dan AZ ÇALIŞAN

SENEDE 25 DK.

İŞYERİ HEKİMİNİN ÇALIŞMA SÜRELERİ (ÇALIŞAN BAŞINA)

10 dan FAZLA

ÇALIŞAN

AZ TEHLİKELİ

Çalışan başına 5

dk

TEHLİKELİ

Çalışan başına 10

dk

ÇOK TEHLİKELİ

Çalışan başına 15

dk

10 dan AZ ÇALIŞAN

SENEDE 25 DK.

İSG UZMANI VE HEKİMİNİN İŞYERİNDEKİ ÇALIŞMA YERİ

(2) 50 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde işveren,

a) İşyeri hekimi ile diğer sağlık personeline ve iş güvenliği uzmanına 8 metrekareden az

olmamak üzere toplam iki oda temin eder.

b) İşyerinde ayrıca acil durumlarda çalışanların en yakın sağlık birimine

ulaştırılmasını sağlamak üzere uygun araç bulundurulur.

(3) 50’den az çalışanı olan işyerlerinde işveren, işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve

diğer sağlık personelinin iş sağlığı ve güvenliği hizmetini etkin verebilmesi için çalışma

süresince kullanılmak üzere uygun bir yer sağlar.

Sağlık gözetimi

Aşağıdaki hallerde çalışanların sağlık muayenelerinin yapılmasını sağlamak

zorundadır:

1) İşe girişlerinde.

2) İş değişikliğinde.

3) İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık nedeniyle tekrarlanan işten

uzaklaşmalarından sonra işe dönüşlerinde talep etmeleri hâlinde.

4) İşin devamı süresince, çalışanın ve işin niteliği ile işyerinin tehlike

sınıfına göre Bakanlıkça belirlenen düzenli aralıklarla.

SAĞLIK MUAYNELERİ

PERİYODİK KONTROL

AZ TEHLİKELİ

5 YILDA BİR

TEHLİKELİ

3 YILDA BİR KEZ

ÇOK TEHLİKELİ

YILDA BİR KEZ

Çok Tehlikeli sınıfa yer alan iş yerlerinde yılda EN

AZ 1 KEZ;

Tehlikeli sınıfta yer alan iş yerlerinde 2 YILDA EN AZ 1

KEZ;

Az Tehlikeli sınıfta yer alan iş yerlerinde 3 YILDA

EN AZ 1 KEZ;

Eğitim Düzenlenmelidir.

ÇALIŞANLARIN İSG EĞİTİMLERİNİN USUL VE ESASLARI

Az

Tehlikeli

EN AZ

8

SAAT

ÇOK

TEHLİKELİ

EN AZ

16

SAAT

TEHLİKELİ

EN AZ

12

SAAT

EĞİTİM KİMLER TARAFINDAN VERİLEBİLİR?

İş Yerinde görevli İSG UZMANI

İş yerinde görevli İSG HEKİMİ

Bakanlıkça Görevlendirilmiş Birimler

Gerekli Eğitmen Belgesine Sahip İşveren veya Vekili

Eğitim alanların belgeleri özlük dosyalarında saklanmak zorundadır.

Elli ve daha fazla çalışanın bulunduğu

Altı aydan fazla süren sürekli işlerin

yapıldığı işyerlerinde işveren, iş sağlığı

ve güvenliği ile ilgili çalışmalarda

bulunmak üzere kurul oluşturur.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU

Kurulların düzenlemeleri 3 AYDA

1 Kez İSG Uzmanları tarafından

yapılmaktadır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU

İşveren, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına uygun kurul kararlarını uygulamak zorundadır.

Kurulların düzenlemeleri 3 AYDA 1 Kez

İSG Uzmanları tarafından yapılmaktadır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU

İşveren, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına uygun kurul kararlarını uygulamak zorundadır.

Kurulun Başkanı İşveren, Sekreter de

İSG Uzmanı’dır.

Az Tehlikeli

3

AYDA

1 KEZ

ÇOK

TEHLİKELİ

AYDA

1 KEZ

TEHLİKELİ

2

AYDA

1 KEZ

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU

Kurulun oluşumuMADDE 6

(1) Kurul aşağıda belirtilen kişilerden oluşur:

a) İşveren veya işveren vekili,

b) İş güvenliği uzmanı,

c) İşyeri hekimi,

ç) İnsan kaynakları, personel, sosyal işler veya idari ve

mali işleri yürütmekle görevli bir kişi,

d) Bulunması halinde sivil savunma uzmanı,

e) Bulunması halinde formen, ustabaşı veya usta,

f) Çalışan temsilcisi, işyerinde birden çok çalışan

temsilcisi olması halinde baş temsilci.

ÇALIŞAN TEMSİLCİSİ

(1) İşveren; riskleri göz önünde bulundurarak,

seçim veya atama yoluyla, çalışan

temsilcisini görevlendirir:

(2) Baş temsilci seçimle belirlenir.

(3) Çalışan temsilcileri, tehlike kaynağının yok

edilmesi için, işverenden gerekli

tedbirlerin alınmasını isteme hakkına

sahiptir.

(4) Çalışan temsilcileri ve destek elemanlarının

hakları kısıtlanamaz.

2-50 1

51-100 2

101-500 3

501-1000 4

1001-2000 5

2001 ve üzr. 6

ACİL ÇIKIŞ ZORUNLULUĞU1000’İ

GEÇER

İSE

KİŞİ

SAYISI

500’Ü

GEÇER

İSE

EN AZ 2

ÇIKIŞ

KAPISI

50 KİŞİNİN

AŞILDI HER

İŞLETME İÇİN

EN AZ 4

ÇIKIŞ

KAPISI

EN AZ 3

ÇIKIŞ

KAPISI

25 KİŞİDEN

FAZLA

ÇALIŞANI

OLAN ÇOK

TEHLİKELİ

İŞLER

EN AZ 2

ADET ÇIKIŞ

KAPISI

ACİL DURUM EYLEM PLANI

ÇOK

TEHLİKELİ

TEHLİKELİ

50

ÇALIŞA

NA

AZ

TEHLİKELİ

30

ÇALIŞA

NA

40

ÇALIŞA

NA

1- ARAMA

KURTARMA

TAHLİYE

2- YANGIN

İLE

MÜCADELE

TEHLİKE SINIFI

ÇALIŞAN SAYISI YENİLENME

MUTFAKLAR VE

ÇAY OCAKLARI 100 kişiden fazla insanın

istihdam edildiğ mekanlarda

çay ocakları ve mutfaklar

İÇİN OTOMATİK

SÖNDÜRME SİSTEMİ

YAPILMASI

ZORUNLUDUR.

Eğer Mutfak Bodum

Katta İse;

HAVALANDIRMA SİSTEMİ

YAPILMASI Zorunludur.

TEHLİKELİ

DURUMDAN

KAÇINMA HAKKI Çalışan, ciddi ve yakın tehlikeyle karşı

karşıya kaldığında iş sağlığı ve güvenliği

kuruluna, kurulun bulunmadığı yerlerde

ise işverene bu durumun giderilmesi için

başvuracak.

Çalışanın talebi doğrultusunda karar

verildiği takdirde gerekli tedbirler

alınıncaya kadar, çalışmaktan kaçınma

hakkına sahip olacak.

Talep ettiği halde gerekli tedbirlerin

alınmadığı durumlarda çalışanlar iş

sözleşmelerini feshedebilecek.

RİSK YÖNETİMİ VE DEĞERLENDİRMESİ

Risk değerlendirme

Tehlike potansiyeli bulunan maddelerle ilgili her türlü bilimsel bilgi ve

malumatın düzenlenmesi ve analiz edilmesine yönelik sistematik bir

yaklaşımdır.

Daha basit ifadesiyle, problem formulasyonu, tehlike değerlendirmesi,

tehlikeli maddeye maruz kalma etkilerinin analizi ve risk tanımlaması gibi

ana kavramlardan oluşan risk analizidir.

Risk Yönetimi

İnsan hayatı ve çevre güvenliği ile ilgili risklerin

değerlendirilmesi ve kontrol edilmesine yönelik olarak,

politikalar, tecrübeler ve kaynakların sistematik olarak

uygulanmasıdır.

Risk Analizinin Periyodik Tekrarı

PERİYODİK KONTROL

AZ TEHLİKELİ

6 Ayda 1 Kez

TEHLİKELİ

4 Ayda 1 Kez

ÇOK TEHLİKELİ

2 Ayda 1 Kez

Risk değerlendirmesi ekibi

i. İşveren veya işveren vekili.

ii. İşyerinde sağlık ve güvenlik hizmetini yürüten iş güvenliği uzmanları ile

işyeri hekimleri.

iii. İşyerindeki çalışan temsilcileri.

iv. İşyerindeki destek elemanları.

v. İşyerindeki bütün birimleri temsil edecek şekilde belirlenen ve işyerinde

yürütülen çalışmalar, mevcut veya muhtemel tehlike kaynakları ile riskler

konusunda bilgi sahibi çalışanlar.

İşveren, ihtiyaç duyulduğunda bu ekibe destek olmak üzere işyeri

dışındaki kişi ve kuruluşlardan hizmet alabilir.

Risk Analizinin ve Yönetiminin Yararları

Prosedür ve Politika oluşturulması,

Çalışanlarının İSG konularında bilgi

sahibi olmalarını ve katılımını

Yönetimin de İSG konularında bilgi

sahibi olmalarını ve bu konularda karar

vermelerini sağlar.

Tedbirlerin ve güvenlik bilincinin

gözden geçirilmesini sağlar.

Riskin tolere edilebilir olup olmadığına karar verilmesini sağlar.

Risk analizi prosesinden alınan ilk

sonuçlar ile organizasyon ya da işletmedeki olası

tehlikeler ve alınacak tedbirler belirlenir.

Tahammül Edilebilir RİSK’lere ulaşılması

Risk verilerinin sürekli kayıt altına alınması.

RİSK DEĞERLENDİRME TABLOSU

RİSK DEĞERLENDİRME SONUCU = İHTİMAL X ŞİDDET

RİSK DEĞERLENDİRME SONUCUNUN KABUL EDİLEBİLİRLİK DEĞERLERİ

SONUÇ EYLEM

Katlanılamaz Riskler

(25)

Belirlenen risk kabul edilebilir bir

seviyeye düşürülünceye kadar iş

başlatılmamalı, eğer devam eden bir

faaliyet varsa derhal durdurulmalıdır.

Gerçekleştirilen faaliyetlere rağmen riski

düşürmek mümkün olmuyorsa, faaliyet

engellenmelidir.

Önemli Riskler

(15, 16, 20)

Belirlenen risk azaltılıncaya kadar iş

başlatılmamalı eğer devam eden bir

faaliyet varsa derhal durdurulmalıdır. Risk

işin devam etmesi ile ilgiliyse acil önlem

alınmalı ve bu önlemler sonucunda

faaliyetin devamına karar verilmelidir.

Orta Düzeydeki

Riskler

(8, 9, 10, 12)

Belirlenen riskleri düşürmek için

faaliyetler başlatılmalıdır. Risk azaltma

önlemleri zaman alabilir.

Katlanılabilir Riskler

(2, 3, 4, 5, 6)

Belirlenen riskleri ortadan kaldırmak için

ilave kontrol proseslerine ihtiyaç

olmayabilir. Ancak mevcut kontroller

sürdürülmeli ve bu kontrollerin

sürdürüldüğü denetlenmelidir.

Önemsiz Riskler

Belirlenen riskleri ortadan kaldırmak için

kontrol prosesleri planlamaya ve

Bu kanun hükümlerine uymayan

işverenleri

1.000 TL ile 80.000 TL arasında

değişen ağır para cezaları

beklemektedir.

İDARİ PARA CEZALARI

50 Kişi Çalışanı olan bir işyeri

10 ay boyunca İş güvenliği Uzmanı ve İşyeri Hekimi bulundurmamış.

CEZA (İş Güvenliği Uzmanı Bulundurmama)

5000 TL (1. ay)

5000 x10 ay = 50.000 TL (10 ay sonra)

CEZA (İş Yeri Hekimi Bulundurmama)

5000 TL (1. ay)

5000 x10 ay = 50.000 TL (10 ay sonra)

YÜKÜMLÜLÜKLERİMİ YERİNE

GETİRMEZSEM NE OLUR?

BAŞKA SORUMLULUKLARIMIZ VARMI?

Soru : Ne gibi sorumluluklarım var?Cevap:Risk analizlerinin yapılmasıAcil durum planları, yangınla mücadele ve ilk yardım planlarıTahliye planlarıÇalışanların bilgilendirilmesiÇalışanların eğitimiÇalışanların görüşlerinin alınması ve katılımlarının sağlanması……..……..

Cevap: İşveren hangi tehlike sınıfında olursa

olsun 1 kişi bile çalıştırsa dahi diğer sorumluluklar

İş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesi yapmayan veya yaptırmayan

işverene

3000 Türk Lirası,

Aykırılığın devam ettiği her ay için

4500 Türk Lirası,

Acil durum planları, yangınla mücadele, ilk yardım, acil/yakın tehlike halinde

işyerinin tahliyesine aykırı hareket eden işverene, uyulmayan her bir yükümlülük için

1000 Türk Lirası,

Aykırılığın devam ettiği her ay için aynı miktar,

1000 Türk Lirası,

İşyerinde genel iş sağlığı ve güvenliği sağlamayan, mesleki riskleri önlenmesi için

koruyucu malzemeleri temin etmeyen, eğitim vermeyen, bilgilendirme yapmayan bu

kapsamda belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen işverene her bir yükümlülük için

ayrı ayrı

2000 Türk Lirası,

3 Ay boyunca hiçbir çalışma yapmayan bir işyeri için örnek ceza = en

az 25 000 TL

YÜKÜMLÜLÜKLERİMİ YERİNE GETİRMEZSEM

NE OLUR?

İDARİ PARA CEZALARI

İşverenin yerine getirmediği her bir genel yükümlülük (mesleki risklerin

önlenmesi, eğitim, denetim vb.)- 2.000 TL.

İşyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanı çalıştırmama –

5.000 TL. (her biri için)

devam ettiği her ay için de aynı miktar

Diğer sağlık personelini çalıştırmama – 2.500 TL.

devam ettiği her ay için de aynı miktar

Risk değerlendirmesi yapmamak/yaptırmamak – 3.000 TL. devam ettiği her

ay için 4.500 TL.

Gerekli kontrol, ölçüm, inceleme ve araştırmanın yapılmaması – 1.500 TL.

İDARİ PARA CEZALARI

Acil durum planı hazırlamamak – 1.000 TL.

devam eden her ay için aynı miktar

İş kazası ve meslek hastalığını SGK’ya bildirim eksikliği-2.000 TL.

Sağlık gözetimine tabi tutulmayan yada sağlık raporu olmayan her

çalışan için 1.000 TL.

Bilgilendirilmeyen her çalışan için 1.000 TL.

İSG eğitimi verilmeyen her işçi için 1.000 TL.

Çalışan temsilcisi seçmeme 1.000 TL.

İSG kurulu ile ilgili yerine getirilmeyen her bir aykırılık için 2.000 TL.

İDARİ PARA CEZALARI

Durdurulan işi önlem almadan devam ettirme - 10.000 TL.

Büyük kaza önleme politika belgesi veya güvenlik raporu

hazırlamama - 50.000 TL.

Güvenlik raporuna onay almadan çalışan, durdurulan

işyerinde faaliyette bulunan işveren - 80.000 TL.

Bu cezalar gerekçesi bildirilerek Çalışma

ve İş Kurumu il müdürünce verilir. Tebliğinden itibaren 30

gün içerisinde ödenir.

www.istanbul.edu.tr

98