strategie unii europejskiej wobec marginalizacji i wykluczenia społecznego

Strategie Unii Europejskiej wobec marginalizacji i

wykluczenia społecznego

Europe Direct Katowice

Ul. Kościuszki 6, 40 - 049 Katowice

Tel./fax +48 32 209 17 01

europe-direct@europe-direct.katowice.pl

www.europe-direct.katowice.pl

„Powszechnie zakłada się dzisiaj, że wykluczenie społeczne, marginalizacja nie jest stanem, ale procesem. Otóż nie jest ani jednym, ani drugim, jest pojęciem mniej lub bardziej użytecznym w opisywaniu i wyjaśnianiu rzeczywistości.”

Ruth Levitas

Trzy komponenty pojęcia:- poznawczy - normatywny- polityczny

Współczesne definicje sytuują wykluczenie/marginalizację w kontekście:

• Problemów z uczestnictwem/ partycypacją (brak, niezdolność, niemożność) w życiu społecznym lub zbiorowym;

• Problemów z prawami społecznymi (odmowa, realizowane w niewielkim stopniu lub nierealizowane);

• Problemów z dostępem (ograniczony, utrudniony) do zasobów, dóbr publicznych, instytucji i systemów społecznych;

• Ubóstwa i deprywacji

Problemy z uczestnictwem w życiu społecznym

[Niezdolność lub niemożność uczestnictwa w uznawanych za ważne

aspektach (gospodarczy, polityczny, kulturowy) życia społecznego]

- niezdolność do uczestnictwa w gospodarczych aspektach życia

społecznego (w życiu gospodarczym)

- niezdolność do uczestnictwa w politycznych aspektach życia

społecznego

- niezdolność do uczestnictwa w kulturowych aspektach życia

społecznego

Problemy z dostępem do zasobów, dóbr, instytucji, systemów społecznych

- Indywidualne (demograficzne, kulturowe, psychologiczne cechy

jednostek)

- Społeczne (sieci powiązań i relacji)

- Publiczne (dobra publiczne)

- Instytucjonalne (trwałe reguły i wzory działania, których

wcieleniem są organizacje)

Problemy z prawami społecznymi

• „Wykluczenie to odmowa podstawowych praw socjalnych”

1 Jakie prawa społeczne zostały ustanowione w danym państwie? 2 Jaki jest poziom realizacji tych praw?

3 Jakie są przeszkody w ustanowieniu pełnego katalogu praw socjalnych?

4 Jakie są przeszkody w poprawie realizacji ustanowionych już praw socjalnych?

Ubóstwo i deprywacja

• Ludzie wykluczeni są bardziej narażeni i dotknięci ubóstwem. Proces ubożenia. Wielowymiarowe ubóstwo byłoby więc wykluczeniem społecznym.

• Wykluczenie społeczne w porównaniu z ubóstwem oznacza więcej aspektów deprywacji, które przeszkadzają ludziom w uczestnictwie w społecznych aktywnościach.

• Wykluczenie w sensie obiektywnym charakteryzuje się materialną deprywacją

STRATEGIE PRZECIWDZIAŁANIA MARGINALIZACJI I

WYKLUCZENIU SPOŁECZNEMU

ŚWIAT

EuropeAidhttp://ec.europa.eu/europeaid/

system pomocy zewnętrznej udzielanej przez UE

Czy pozostawisz te sprawy

na łaskę losu?

My nie!

„„Osiągnęliśmy cele tego Osiągnęliśmy cele tego ambitnego projektuambitnego projektu..

Rzecznik Centrum na rzecz Wspólnej Płaszczyzny,

Angola

Inwestycja w angolskie Inwestycja w angolskie media przyniesie efekty na media przyniesie efekty na

lata”lata”..

„„Nigdy nie chodziłam do szkołyNigdy nie chodziłam do szkoły..

Maria,25-letnia matkaz Afganistanu

Teraz uczę się czytać i pisać Teraz uczę się czytać i pisać i jestem z tego dumnai jestem z tego dumna””..

„„Teraz wiemy, że mając nawet Teraz wiemy, że mając nawet tylko tylko podstawowe umiejętnościpodstawowe umiejętności

Barangay,pracownik

służby zdrowia z Filipin

udzielania pierwszej pomocyudzielania pierwszej pomocy,, możemy ratować życie”.możemy ratować życie”.

„Nasza woda jest teraz bardziej

czystai bezpieczna”

Jaime Galeano Vegasz Nikaragui

„„Nie interesuje mnieNie interesuje mnie,, z której strony Dunaju z której strony Dunaju

ludzie przychodzą do pracyludzie przychodzą do pracy..

Starko Ivanek, przedsiębiorca

z Chorwacji

Chcę tylkoChcę tylkowykwalifikowanych wykwalifikowanych i zmotywowanych i zmotywowanych

pracowników”pracowników”..

„„Dostałem pomoc na Dostałem pomoc na uprawę jednej działkiuprawę jednej działki..

Ian Sinclairz Jamajki

Dzięki temu mam Dzięki temu mam ich terazich teraz trzy”trzy”..

„„Zapraszamy wszystkichZapraszamy wszystkich do do stołu rozmów, aby wspólnie stołu rozmów, aby wspólnie

zastanowić się, jak zastanowić się, jak urzeczywistnić pokój.urzeczywistnić pokój.

Francis Deroux,dyrektor Kolumbijskiego

Laboratorium Pokoju

Zadanie nie jest łatwe, Zadanie nie jest łatwe, bo walka zbrojna bo walka zbrojna

ma tu długą historię”ma tu długą historię”..

STRATEGIE PRZECIWDZIAŁANIA MARGINALIZACJI I

WYKLUCZENIU SPOŁECZNEMU

obszar Unii Europejskiej

Europejska polityka społeczna i zatrudnienia

• Nowe i lepsze miejsca pracy

• Równość szans

Europejska polityka społeczna

• Europejska Strategia Zatrudnienia na lata 2005 – 2008

-pełne zatrudnienie

-poprawa jakości i wydajności pracy

-umocnienie spójności społecznej i terytorialnej

• Agenda Społeczna na lata 2005-2010

- tworzenie nowych miejsc pracy

- zwalczanie ubóstwa

- wspieranie równych szans dla wszystkich

Minimalne standardy dla wszystkich

• Zakaz dyskryminacji ze względu na płeć

• Zakaz dyskryminacji ze względu na rasę

• Zakaz dyskryminacji ze względu na pochodzenie etniczne

• Zakaz dyskryminacji ze względu na niepełnosprawność

• Zakaz dyskryminacji ze względu na orientację seksualną

• Zakaz dyskryminacji ze względu na wyznanie lub światopogląd

Europejska mobilność dla wszystkich

Prawo do podjęcia pracy w dowolnym miejscu w UE jest

fundamentalnym prawem wszystkich obywateli UE

Integracja społeczna i ochrona socjalna

• Systemy zabezpieczenia społecznego, które:

- stanowią zabezpieczenie społeczne, zarazem jednak sprawiają, że zatrudnienie – jeśli tylko jest możliwe – jest atrakcyjniejsze niż jego brak

- Zapewniają racjonalny koszt świadczeń emerytalno – rentowych i opieki zdrowotnej

- Sprzyjają integracji społecznej i zwalczaniu ubóstwa

• Pomoc specjalistyczna:

- Europejska Agencja ds. Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Miejscu Pracy - Bilbao

- Europejska Fundacja na rzecz Poprawy Warunków Życia i Pracy, z siedzibą w Dublinie

- Europejskie Centrum Monitorowania Rasizmu i Ksenofobii - Wiedeń

STRATEGIE PRZECIWDZIAŁANIA MARGINALIZACJI I

WYKLUCZENIU SPOŁECZNEMU

POLSKA

EUROPEJSKI FUNDUSZ SPOŁECZNY

• SEKTOROWY PROGRAM OPERACYJNY ROZWÓJ ZASOBÓW LUDZKICH 2004-2006

• PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI 2007-2013

Sektorowy Program Operacyjny Rozwój Zasobów Ludzkich 2004-2006 (Priorytet

1, Aktywna polityka rynku pracy oraz integracji zawodowej i społecznej)

• Działanie 1.1 Rozwój i modernizacja instrumentów i instytucji pracy

• Działanie 1.2 Perspektywy dla młodzieży• Działanie 1.3 Przeciwdziałanie i zwalczanie

długotrwałego bezrobocia• Działanie 1.4 Integracja zawodowa i społeczna osób

niepełnosprawnych• Działanie 1.5 Promocja aktywnej polityki społecznej

poprzez wsparcie grup szczególnego ryzyka• Działanie 1.6 Integracja i reintegracja zawodowa

kobiet

Program Operacyjny Kapitał Ludzki 2007 – 2013

• II. Informacje na temat Priorytetów i Działań PO KL• PRIORYTET I ZATRUDNIENIE I INTEGRACJA

SPOŁECZNA• 1.1 WSPARCIE SYSTEMOWE INSTYTUCJI RYNKU PRACY• 1.2 WSPARCIE SYSTEMOWE INSTYTUCJI POMOCY I

INTEGRACJI SPOŁECZNEJ • 1.3 OGÓLNOPOLSKI PROGRAM INTEGRACJI I AKTYWIZACJI

ZAWODOWEJ • PRIORYTET II ROZWÓJ ZASOBÓW LUDZKICH I

POTENCJAŁU ADAPTACYJNEGO• PRZEDSIĘBIORSTW• 2.1 ROZWÓJ KADR NOWOCZESNEJ GOSPODARKI • 2.2 WSPARCIE DLA SYSTEMU ADAPTACYJNOŚCI KADR

Program Operacyjny Kapitał Ludzki 2007 – 2013

• PRIORYTET III WYSOKA JAKOŚĆ SYSTEMU OŚWIATY

• 3.6 WYRÓWNYWANIE SZANS EDUKACYJNYCH ORAZ ROZWÓJ KOMPETENCJI KLUCZOWYCH

Program Operacyjny Kapitał Ludzki 2007 – 2013

• PRIORYTET VI PROFILAKTYKA, PROMOCJA I POPRAWA STANU ZDROWIA LUDNOŚCI W WIEKU PRODUKCYJNYM

• 6.1 WZMOCNIENIE POTENCJAŁU ZDROWIA POPRZEZ PROFILAKTYKĘ, PROMOCJĘ I EDUKACJĘ ZDROWOTNĄ OSÓB W WIEKU PRODUKCYJNYM

• 6.2 POPRAWA STANU ZDROWIA PRACOWNIKÓW ZWIĄZANA Z OGRANICZANIEM WYSTĘPOWANIA CHORÓB ZAWODOWYCH ORAZ STOSOWANIEM REHABILITACJI ZAWODOWEJ W TYCH CHOROBACH

• 6.3 DOSKONALENIE ZAWODOWE KADR MEDYCZNYCH SŁUŻĄCE WZROSTOWI ICH KONKURENCYJNOŚCI ORAZ PODNIESIENIE JAKOŚCI ZARZĄDZANIA W OCHRONIE ZDROWIA

Program Operacyjny Kapitał Ludzki 2007 – 2013

• PRIORYTET VII RYNEK PRACY OTWARTY DLA WSZYSTKICH ORAZ PROMOCJA

INTEGRACJI SPOŁECZNEJ • 7.1 POPRAWA DOSTĘPU DO ZATRUDNIENIA ORAZ

WSPIERANIE AKTYWNOŚCI ZAWODOWEJ W REGIONIE

• 7.2 WSPARCIE ORAZ PROMOCJA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI I SAMOZATRUDNIENIA

• 7.3 RÓWNOŚĆ SZANS DLA WSZYSTKICH ORAZ PROMOCJA INTEGRACJI SPOŁECZNEJ

Program Operacyjny Kapitał Ludzki 2007 – 2013

• PRIORYTET IX ROZWÓJ WYKSZTAŁCENIA I KOMPETENCJI W REGIONACH

• 9.1 WYRÓWNYWANIE SZANS EDUKACYJNYCH

Program Operacyjny Kapitał Ludzki 2007 – 2013

• PRIORYTET X PARTNERSTWO NA RZECZ ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH

• 10.1 WSPARCIE INICJATYW I PAKTÓW LOKALNYCH DZIAŁAJĄCYCH NA RZECZ

ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH

Prezentacja została opracowana na podstawie artykułu Dr Ryszarda Szarfenberga „Marginalizacja i wykluczenie społeczne”, SPO RZL 2004-2006, PO KL 2007-2013 oraz prezentacji multimedialnej „EuropeAid w skrócie” wydanej przez Urząd Publikacji Wspólnot Europejskich w 2006r.

Dziękuję za uwagę

Europe Direct Katowice

Ul. Kościuszki 6, 40 - 049 Katowice

Tel./fax +48 32 209 17 01

europe-direct@europe-direct.katowice.pl

www.europe-direct.katowice.pl