temat wystąpienia:
Post on 10-Jan-2016
42 Views
Preview:
DESCRIPTION
TRANSCRIPT
1
Temat wystąpienia:
„Jak korzystać z zasady TPA”.
Konferencja: „Klient na rynku energii”
Autor:Autor: Marek KacprowiczMarek Kacprowicz – Prezes Zarządu Aluminium Konin-Impexmetal S.A.
Warszawa - 19.09.2005r.
2
1.1. Aluminium Konin-Impexmetal S.A. jako “Wielki Odbiorca” energii elektrycznej.
2.2. Komputerowy System Gospodarki Energetycznej i układy pomiarowo - rozliczeniowe energii elektrycznej.
3.3. Znaczenie sieci 110 kV Aluminium Konin-Impexmetal S.A. dla Krajowego Systemu Elektroenergetycznego.
4.4. Historyczna zmiana w zakupie energii elektrycznej w Aluminium Konin-Impexmetal S.A.
5.5. Zasada TPA - Rynek Bilansujący.
6.6. Zasada TPA a Rynek Energii Elektrycznej.
7.7. Wnioski.
Spis treści:
3
Spółka zapewnia 1/3 potrzeb krajowych w ten metal.
Aluminium Konin-Impexmetal S.A. jest jedynym w Polsce producentem aluminium pierwotnego i największym producentem wyrobów walcowanych z aluminium i jego stopów.
Energia elektryczna stanowi 25-30% kosztów produkcji aluminium i wyrobów walcowanych.
Energia elektryczna jest kluczowym surowcem decydującym o możliwości funkcjonowania produkcji aluminium pierwotnego – elektrolitycznego, który decyduje o konkurencyjności i rentowności produkcji.
1.1. Aluminium Konin-Impexmetal S.A. jako “Wielki Odbiorca” energii Aluminium Konin-Impexmetal S.A. jako “Wielki Odbiorca” energii elektrycznej.elektrycznej.
Aluminium Konin-Impexmetal S.A. pod względem stabilności poboru mocy - energii w ciągu doby, miesiąca, roku i wielkości poboru energii elektrycznej jest przedsiębiorstwem wyjątkowym, zużywając około 0,8% całej energii zużywanej w kraju, tj. ok. 1 000 GWh/rok.Dostęp do niskiej ceny energii elektrycznej dla takich producentów aluminium jak Aluminium Konin – Impexmetal S.A. jest uzasadniony ekonomicznie i powszechnie stosowany w Unii Europejskiej.
4
Koszty zakupu mediów energetycznych dla Aluminium Konin-Impexmetal S.A.w 2004r.
94%
2%1%
1%2%
Para wodna CO Gaz ziemny Wody i ścieki Energia elektryczna
5
Porównanie charakterystyk rocznego zapotrzebowania na moc w Polsce i w Aluminium Konin-Impexmetal S.A.
0
20
40
60
80
100
120
Miesiac
Moc
zuż
ywan
a w
AK
-I S
.A.
[MW
]
0
5
10
15
20
25
Moc
zuż
ywan
a w
Pol
sce
[tys
. MW
]
Moc zużywana w AK-I S.A. [MW] Moc zużywana w Polsce [tys. MW]
6
Mając na uwadze konieczność wejścia wcześniej czy później na konkurencyjny rynek energii w Aluminium Konin – Impexmetal S.A. w celu optymalnego zarządzania energią elektryczną i mediami energetycznymi wdrożono w ramach Komputerowego Systemu Gospodarki Energetycznej [KSGE] systemy: SYNDIS i PRO – 2000.
SYSYstem NNadzoru DDoradztwa II SSterowania jako sieciowy system czasu rzeczywistego przeznaczony jest dla pracowników obsługi Stacji: 110/30/6 kV AK – I S.A., Stacji Prostowników oraz Stacji 110/6/6 kV Walcowni.
SYNDISSYNDIS
2.2. Komputerowy System Gospodarki Energetycznej i układy Komputerowy System Gospodarki Energetycznej i układy pomiarowo - rozliczeniowe energii elektrycznej.pomiarowo - rozliczeniowe energii elektrycznej.
PRO – 2000PRO – 2000
System umożliwia optymalizację zużycia energii elektrycznej, cieplnej, gazu, sprężonego powietrza i wód w Aluminium Konin – Impexmetal S.A.
7
Widok synoptyki – Rozdzielnia 110 kVWidok synoptyki – Rozdzielnia 110 kV Strażnik poboru mocyStrażnik poboru mocy
Układy pomiarowo – rozliczeniowe energii elektrycznej i kontrola poboru mocyUkłady pomiarowo – rozliczeniowe energii elektrycznej i kontrola poboru mocy
Aluminium Konin – Impexmetal S.A. posiada układy pomiarowo – rozliczeniowe energii spełniające jak dotychczas warunkowo wymagania IRiESR i pośredniego uczestnika Rynku Bilansującego.Jesteśmy jednak zmuszeni do 31.12.2005r. dostosować infrastrukturę układów pomiarowo – rozliczeniowych zgodnie z postanowieniami zawartymi w IRiESR i IRiESP za kwotę ok. 2 mln zł.
Schemat zasilania Aluminium Konin – Impexmetal S.A. z punktami pomiarowymi energii elektrycznej.Schemat zasilania Aluminium Konin – Impexmetal S.A. z punktami pomiarowymi energii elektrycznej.
110 kV
WALCOWNIA
ELEKTROWNIA PĄTNÓW
40 MVA40 MVA
HUTA
ELEKTROWNIA KONIN
143 MVA 143 MVA
20 MVA 20 MVA
PSE - OPERATOR S.A.
143 MVA
220/110 kV110 kV
110 kVKE ENERGA S.A.
KSE
3.3. Znaczenie sieci 110 kV Aluminium Konin - Impexmetal S.A. dla Znaczenie sieci 110 kV Aluminium Konin - Impexmetal S.A. dla Krajowego Systemu Elektroenergetycznego.Krajowego Systemu Elektroenergetycznego.
9
Elementy sieci 110 kV AK-I S.A. są elementami sieci zamkniętej KSE koordynowanymi przez PSE-Operator S.A.
W sytuacjach awaryjnych Aluminium Konin – Impexmetal S.A. posiada techniczną możliwość zmniejszenia poboru mocy o ok. 100 MW na okres od kilku do kilkudziesięciu minut, co ma istotne znaczenie dla pracy Krajowego Systemu Elektroenergetycznego.
„Wyspa” Aluminium Konin – Impexmetal S.A. wraz z generatorem G9–150 MVA Elektrowni Konin S.A. umożliwia odbudowę systemu PSE - Zachód S.A. w Poznaniu w przypadku „blackoutu” Krajowego Systemu Elektroenergetycznego.
Powyższe warunki oraz fakt, iż koszty energii w kosztach produkcji wynoszą ponad 20%, posiadamy upust 90% w stawce systemowej opłat przesyłowych – Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 kwietnia 2004r. dotyczące kalkulacji taryf ...
10
Wszystkie wcześniejsze działania spowodowały, że Aluminium Konin – Impexmetal S.A. była przygotowana do wejścia na konkurencyjny rynek energii elektrycznej.
Rok 2000Rok 2000Od 1.03.2000r. nastąpiła historyczna zmiana zakupu energii elektrycznej dla AK- I S.A., po raz pierwszy, częściowo bezpośrednio od wytwórcy.Korzystanie z zasady TPA po licznych i trudnych negocjacjach stało się faktem.Nastąpił po raz pierwszy rozdział zakupu energii elektrycznej od usług przesyłowych. Fakty te spowodowały że staliśmy się jednocześnie pośrednim uczestnikiem Rynku Bilansującego a zakup-sprzedaż energii bilansowania zaczęliśmy dokonywać poprzez OSD, do którego jesteśmy przyłączeni.
4.4. Historyczna zmiana w zakupie energii elektrycznej w Aluminium Historyczna zmiana w zakupie energii elektrycznej w Aluminium Konin-Impexmetal S.A.Konin-Impexmetal S.A.
11
Zielona EnergiaZielona Energia
Tak jak w 2002 r. wzrost cen zakupu energii spowodowało wprowadzenie akcyzy, tak od połowy 2003 r. wzrost cen co prawda w znacznie mniejszym stopniu spowodowało wprowadzone Rozporządzenie MGPiPS z dnia 30 maja 2003 r. w sprawie obowiązku zakupu „zielonej” energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii.
Rok 2005Rok 2005
Obecnie około 99 % energii elektrycznej kupujemy bezpośrednio od wytwórców a 1% na Rynku Bilansującym i mimo wprowadzenia:
Rozporządzeniem MF z dnia 22 marca 2002r. akcyzy na energię, Rozporządzeniem MGiP z dnia 9 grudnia 2004r. obowiązku zakupu energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii
konkurencyjny rynek energii elektrycznej w tym wprowadzenie zasady TPA powoduje, że koszty energii elektrycznej rosną w nieznacznym stopniu.
Rozporządzeniem MGiP z dnia 9 grudnia 2004r. obowiązku zakupu energii elektrycznej wytwarzanej w skojarzeniu z wytwarzaniem ciepła
12
Procentowy koszt zakupu energii i usług przesyłowych do Aluminium Konin - Impexmetal S.A. w latach 1991-2004
0
20
40
60
80
100
120
1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004
Okres
Pro
cent
owy
kos
zt z
akup
u [%
]
Cena bez upustu Cena z upustem
13
Korzyści z zakupu energii elektrycznej i usług przesyłowych dla AK - I S.A. na RK w stosunku do taryf Lokalnej Spółki
Dystrybucyjnej
0
20
40
60
80
100
120
2000 do30.06.2001
od 1.07.2001 2002 2003 2004
Rok
Ce
na
[%
]
Cena bez przesyłu z RKKoszt z przesyłem z RKCena energii wg taryfy z SDKoszt energii z przesyłem wg taryfy z SD
14
Obecnie Aluminium Konin – Impexmetal S.A. jako eksporter wyrobów aluminiowych płaci za energię elektryczną ok. 30% drożej niż podobne firmy w Unii Europejskiej działając jednocześnie w warunkach pełnej konkurencji na rynku aluminium – zniesione wszelkie bariery celne.
Średnie ceny za energię elektryczną płacone przez producentów aluminium na świecie
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
200
[%
]
15
5.5. Zasada TPA - Rynek Bilansujący.Zasada TPA - Rynek Bilansujący.
Aluminium Konin – Impexmetal S.A.:
Zasada TPA (Third Party Access), tj. dostęp odbiorców energii do Sieci Przesyłowych i swoboda wyboru dostawcy energii jest kluczowym zagadnieniem liberalizacji rynku energii elektrycznej w Polsce.
Rynek Bilansujący - techniczny element rynku energii, jest to miejsce, w którym następuje zrównoważenie produkcji energii elektrycznej z jej faktycznym chwilowym poborem.
16
Planowanie dobowo – godzinowe w celu zakupu energii elektrycznej Planowanie dobowo – godzinowe w celu zakupu energii elektrycznej dla Aluminium Konin – Impexmetal S.Adla Aluminium Konin – Impexmetal S.A..
Komputerowy System Gospodarki Energetycznej PRO-2000 + MS EXCEL + SYNDIS
Planowanie zużycia energii – mocy w MW przez trafo 40 MVA• przeglądy • remonty• postoje technologiczne na dzień n-2 godz. 900
Planowanie zużycia energii – mocy w MW przez trafo 20 MVA• przeglądy • remonty• postoje technologiczne na dzień n-2 godz. 900
Planowanie zużycia energii – mocy w MW przez trafo 143 MVA- wyłączenia serii elektrolizy – max moc ok. 92 MW- remontyna dzień n-2 godz. 900
Pomiar energii pobieranej przez AK – I S.A.
1. Możliwość ingerencji na wielkość zużywania energii – mocy (MW) – SYNDIS2. Analiza pobranej energii – mocy aktualnie i wstecz – PRO-2000
DATA PAFF
PRO-2000
Analiza i planowanie zużycia energii dla AK – I S.A.• ceny na RB• faktyczne zużycie w dobie n-3na dzień n-2 godz. 1000
Uzgodnienie planowanego zużycia energii MWh z dostawcami – wytwórcą, SDna dzień n-2 godz. 1100
Ewentualne skorygowanie wielkości planowych i przesłanie ZUSE do OHT – OSRna dzień n-1 godz. 900
Główny Energetyk
Produkcja
Główny Energetyk
Główny Energetyk
Główny Energetyk
Weryfikacja i rozliczenia w dniu n+3
17
-340 -400 -39
480
137
-314 -365 -222
-400
-200
0
200
400
600
[ tys. zł ]
03-12.2000 01-08.2001 09-12.2001 01-04.2002 01-06.2002 07-12.2002 01-12.2003 01-10.2004
Wyliczenie korzyści i strat dla AK-I S.A. na handlu energią elektryczną na Rynku Bilansującym od 1.03.2000 - 30.10.2004r.
Prowadzenie zakupu–sprzedaży energii w okresie prawie pięciu lat na pośrednim Rynku Bilansującym spowodowało poza okresem 01.01-30.06.2002 wzrost kosztów zakupu energii do AK – I S.A. z tego tytułu.
18
Zakup - sprzedaż energii elektrycznej na Rynku Bilansującym do Aluminium Konin - Impexmetal S.A. od 1.03.2000 - 30.10.2004r.
-40000
-20000
0
20000
40000
60000
80000
100000
2000 2001 2002 2003 2004
Rok
[ % ]
Energia kupowana na RB Energia sprzedawana na RB
19
Porównanie cen zakupu i sprzedaży energii elektrycznej na Rynku bilansującym
i zakupu od wytwórców (100% - cena energii na RK w 2002r.)
0
20
40
60
80
100
120
140
160
7-12.2002 1-12.2003 1-10.2004
M-c, rok
Ce
na
[%
]
Średnia cena kupna na RB Średnia cena sprzedażdy na RB Średnia cena na RK
20
Poniżej przedstawiona została analiza zakupu i sprzedaży energii elektrycznej trzech „wielkich” odbiorców energii, zużywających około 2,5 TWh/rok, tj. około 30% zakupionej energii przez odbiorców korzystających z zasady TPA i uczestniczących w pośrednim Rynku Bilansującym.
Innymi dobrymi przykładami realizacji zasady TPA są: KGHM Polska Miedź S.A. (2,5 TWh/rok), PKP, Katowicki Holding Węglowy S.A.
21
Cena zakupu i sprzedaży energii na RB przez ZGH, HŁ i AK-I w latach 2003-2004r.
-150,00
-100,00
-50,00
0,00
50,00
100,00
150,00
200,00
1 2
ROK
Ce
na
[z
ł/MW
h]
Cena energii kupionej na RB przez ZGH Cena energii kupionej na RB przez HŁ Cena energii kupionej na RB przez AK-I
Cena energii sprzedanej na RB przez ZGH Cena energii sprzedanej na RB przez HŁ Cena energii sprzedanej na RB przez AK-I
22
Udział procentowy zakupu i sprzedaży energii na RB do całkowitej ilości zużywanej energi dla ZGH, HŁ i AK-I w latach 2003-2004
-3,5
-3
-2,5
-2
-1,5
-1
-0,5
0
0,5
1
1 2
Rok
Ud
zia
ł [ %
]
ZGH - zakup HŁ - zakup AK-I - zakup ZGH - sprzedaż HŁ - sprzedaż AK-I - sprzedaż
23
Wzrost ceny zakupu energii w związku z zakupem i sprzedażą na RB
0
0,2
0,4
0,6
0,8
1
1,2
2003 2004
Rok
Wzr
ost
cen
y [ z
ł/MW
h ]
ZGH HŁ AK-I
24
6.6. Zasada TPA a Rynek Energii Elektrycznej.Zasada TPA a Rynek Energii Elektrycznej.
Z formalnego punktu widzenia od 1.07.2004r. zgodnie z Dyrektywą 2003/54/WE każdy odbiorca poza tzw. odbiorcami komunalno – bytowymi może korzystać z prawa wyboru dostawcy energii elektrycznej.
Jednak wybór ten musi być poparty analizą opłacalności takiej decyzji, dlatego tak niewielka jest liczba odbiorców korzystających z TPA. Na dzień 31.12.2004 liczba uprawnionych odbiorców wyniosła około 1 700 000 a korzystało 78 odbiorców a teoretyczne otwarcie rynku energii wynosi około 80%. Od 1.07.2007 będą mogli korzystać wszyscy odbiorcy energii elektrycznej, tj. około 15 mln.
Na podstawie Ustaleń Lizbońskich, Parlament Europy i Rada Unii Europejskiej z 26.06.2003r. uchwaliła Dyrektywę 2003/54/WE dotyczącą ogólnych zasad wewnętrznego rynku energii elektrycznej, która wymusiła nowelizację Prawa Energetycznego w zakresie TPA.
Decydujące znaczenie dla polskiego rynku energii będą miały decyzje podjęte na forum Sejmu, w MGiP, MF i URE a przede wszystkim determinacja wszystkich uczestników rynku we drożeniu zasady TPA.
25
Rozwój zasady TPA w polskiej elektroenergetyce
6
12 13
6
19
29
64
78
0
10
20
30
40
50
60
70
80
04.09.1998-31.12.1998
01.01.1999-31.12.1999
01.01.2000-31.12.2000
01.01.2001-31.12.2001
01.01.2002-31.12.2002
01.01.2003-31.12.2003
01.01.2004-30.06.2004
od 01.07.2004
Okres
Lic
zba
od
bio
rcó
w k
orz
ysta
jący
ch z
TP
A
Źródło: Biuletyn URE
26
Otwarcie konkurencyjnego rynku energii elektrycznej spowodowało, że 12 wiodących spółek wytwórczych w energetyce zawodowej sprzedało energię w 2003r poza kontraktami długoterminowymi według średniej ceny energii elektrycznej przedstawionych na poniższym wykresie:
Źródło: Biuletyn URE i AK-I S.A.
Polski rynek energii otwarty jest w około 53%.
Średnie ceny sprzedaży energii elektrycznej przez wytwórców systemowych poza KDT
116,66 115,53117,92119,7 113,12118,6 113,42114,8
133,69151,01
112,65
161,67163,66
118,85
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
2003 2004Rok
Śre
dnia
cen
a [z
ł/MW
h]
Sprzedaż do Spółek Dystrybucyjnych Sprzedaż do Przedsiębiorstw ObrotuSprzedaż na giełdzie Sprzedaż na RBSprzedaż odbiorcom TPA Sprzedaż innym odbiorcomSprzedaż dla AK-I S.A.
27
Główne powody małego tempa rozwoju zasady TPA są pośrednio związane z Regulaminem Rynku Bilansującego:
7.7. Wnioski.Wnioski.
wysokie koszty inwestycji układów pomiarowo-rozliczeniowych, szczególnie przy małych ilościach kupowanej energii nieco powyżej 1 GWh/rok. Niezbędna jest standaryzacja tych wymagań konieczność grafikowania dobowo-godzinowego kupowanej na rynku energii z dokładnością do 1 MWh (zamiast 1 lub 10 kWh) oraz zatrudnienie osób o odpowiednich kwalifikacjach. Ekonomicznie jest to uzasadnione przy poziomie zużycia 50-100 GWh/rok wprowadzenie od 1.07.2002 zasad rozliczania energii na Rynku Bilansującym, tj. cen CRO,CROZ, CROS – ponoszenie kosztów niezbilansowania przez odbiorcę brak rynku dnia bieżącego tak jak w Niemczech (Rynek Intraday, który umożliwia modyfikację pozycji kontraktowej w dobie „n” tuż przed rzeczywistym jej wykonaniem. Zmiany mogą być dokonywane np. trzykrotnie w ciągu doby w sprecyzowanych przedziałach czasowych, z minimalnym poziomem modyfikacji. Możliwe to będzie w przypadku utworzenia Grup Bilansujących. Obecnie Spółki Dystrybucyjne i wytwórcy żądają od odbiorcy zgłoszenia grafików na dwa dni przed planowanym terminem zakupu
28
brak możliwości tworzenia grup bilansujących (decentralizowanie RB) składających się z Odbiorców lub z Odbiorców i Wytwórców przez co uległa by zmniejszeniu liczba uczestników RB
Różnica między energią zużytą a planowaną w dniu 20-11-2004r.
AKI
ZGH
HŁ(AKI+ZGH+HŁ)
Różnica bezwzględna (AKI+ZGH+HŁ)
-150,0
-125,0
-100,0
-75,0
-50,0
-25,0
0,0
25,0
50,0
75,0
100,0
125,0
150,0
175,0
200,0
Zakład
Ró
żnic
a [w
MW
h]
Różnica między energią zużytą a planowaną
29
Istotną barierą rozwoju zasady TPA i liberalizacji rynku energii są:
brak faktycznej konkurencji cenowej w strefie wytwarzania i niewielkie zainteresowanie wytwórców bezpośrednią sprzedażą energii do odbiorców
tendencja do ograniczania przez niektóre Spółki Dystrybucyjne cen sprzedaży energii elektrycznej na rzecz zwiększania opłat przesyłowych. Aby temu przeciwdziałać należałoby wprowadzić zasadę pokrywania przez wytwórców kosztów usług przesyłowych, np. w 50%. Spowodowałoby to obniżenie kosztów usług przesyłowych w wyniku poprawy efektywności ekonomicznej w tym sektorze elektroenergetyki
powolny rozwój rynku energii elektrycznej ograniczanego funkcjonowaniem kontraktów długoterminowych (KDT), oraz obowiązkowym zakupem energii „zielonej” z odnawialnych źródeł (3,1% w 2005r) i „czerwonej” wytwarzanej w skojarzeniu z wytwarzaniem ciepła (13,7% w 2005r)
praktyki monopolistyczne SD polegające na narzucaniu w nowych umowach przesyłowych postanowień niekorzystnych dla odbiorców dotyczących np. braku zgody na zmianę mocy umownej w ciągu roku, sumowanie mocy w różnych punktach poboru itp.
30
zła sytuacja finansowa znacznych części odbiorców (PKP, huty, kopalnie), którzy byliby zainteresowani zmianą dostawcy, lecz ci nie chcą ponosić ryzyka dostaw energii elektrycznej subsydiowanie skrośne między odbiorcami końcowymi zasilanymi z sieci o danym poziomie napięć. Ograniczenie tego można by osiągnąć poprzez przywrócenie opłat sieciowych węzłowych dla sieci przynajmniej o napięciu od 110 do 400 kV
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ.
top related