tijdconcurrentie: de balans tussen werk en prive
Post on 12-May-2015
213 Views
Preview:
TRANSCRIPT
Tijdconcurrentie:
de balans tussen werk en prive
Tijd in de media
‘Misschien maken spitsuurouders verkeerde keuzes’
‘Werknemers maken meer overuren’
‘SCP: We krijgen het steeds drukker’
‘Onthaasten in het spitsuur van loopbaan’
‘Werkende moeder is slavin’
‘Het grote geluk van de deeltijdman’
Onderzoeksprojecten
ORGANISATIE HUISHOUDEN
COLLECTIEF
INDIVIDUEEL
Verlof regelingen
Afstemming werk-
huishouden
Organisatie beheers
structuren
Telewerken Uitbesteding huishoudtaken
Gegevensverzameling
• 30 organisaties (89 ‘functiegroepen’)– Kennisindustrie (2)– Financiele dienstverlening (2)– Zakelijke dienstverlening (5)– Niet commerciele dienstverlening (3)– Publieksgerichte diensten (5)– Openbaar bestuur (4)– Onderwijs en onderzoek (5)– Zorg (4)
Gegevensverzameling
• 1114 werknemers (en hun partner)– 48 procent vrouwen, 52 procent mannen– Drie op de vier respondenten heeft partner– Ruim de helft van de respondenten heeft
kinderen
Resultaten
• Enkele resultaten over:– Tijdsdruk– Moeite balans werk en prive– Vermoeidheid
Tijdsdruk
• Ik krijg niet voldoende slaap• Ik sta onder tijdsdruk• Ik zou meer tijd voor mezelf willen• Anderen bezorgen mij tijdsdruk• Ik kan belangrijke zaken niet goed behandelen
door tijdsgebrek• Ik kan niet goed herstellen van ziekte door
tijdsgebrek• Ik sta onder zoveel tijdsdruk dat mijn gezondheid
eronder lijdt
Tijdsdruk
0
10
20
30
40
50
60
70
nooit soms regelmatig vaak altijd
Tijdsdruk
•Ik krijg niet voldoende slaap 2,4
•Ik sta onder tijdsdruk 2,7
•Ik zou meer tijd voor mezelf willen hebben 2,7
•Anderen bezorgen mij tijdsdruk 2,6
•Ik kan belangrijke zaken niet goed afhandelen door tijdsgebrek
2,0
•Ik kan niet goed herstellen van ziekte door tijdsgebrek
1,5
•Ik sta onder zoveel tijdsdruk dat mijn gezondheid er onder lijdt
1,5
Moeite balans werk en prive
Hoeveel moeite kost het u om uw tijden voor werk, familie, huishoudelijke taken en vrije tijd activiteiten op elkaar af te stemmen?
Moeite balans werk en prive
0
5
10
15
20
25
30
35
40
geen enkelemoeite
weinig moeite niet veel, nietweinig moeite
redelijk veelmoeite
heel veel moeite
Vermoeidheid
• Ik voel me mentaal uitgeput door mijn werk• Aan het einde van een werkdag voel ik me leeg• Ik voel me vermoeid als ik ‘s morgens opsta en
er weer een werkdag voor me ligt
Vermoeidheid
0
5
10
15
20
25
30
nooit paar keer perjaar of minder
eens permaand ofminder
paar keer permaand
eens perweek
paar keer perweek
elke dag
Invloed op balans werk-prive
• Persoonskenmerken– Vrouwen meer afstemmingsproblemen dan
mannen– Vooral probleem voor 30 tot 50 jarigen– Hoger opgeleiden meer moeite met
afstemming werk en prive
Invloed op balans werk-prive
• Huishoudenskenmerken– Alleenstaanden met kinderen grootste moeite
afstemming werk en prive– Verdienerstype weinig invloed – Huishoudens met veel zorgtaken (zoals jonge
kinderen) meeste problemen
Invloed op balans werk-prive
• Organisatiekenmerken– Sector
sector en moeite balans
2.1 2.3 2.5 2.7 2.9 3.1 3.3 3.5
totaal
zorg
openbaar bestuur
publieksdiensten
onderwijs en onderzoek
financiele dienstverlening
niet commerciele dienstverlening
kennisindustrie
zakelijke dienstverlening
Overwerk
• 55 procent van respondenten werkt over
• In totaal wordt 3,5 uur per week overgewerkt
• Werkdruk, ‘bevlogenheid’ en ‘tijdconcurrentie’ werken overwerken in de hand
• Overwerk leidt tot tijdsdruk, werk-thuis interferentie en overwerktheid
Overwerk
0 10 20 30 40 50 60 70 80
niet-commerciele dienstverlening
publieksgerichte diensten
zorg
financiele dienstverlening
onderw ijs en onderzoek
zakelijke dienstverlening
kennisindustrie
openbaar bestuur
Minder willen werken
• 67 Procent zou minder willen werken• Vrouwen werken vaker hun gewenste
arbeidsduur dan mannen• Van de werkgever mogen werknemers meestal
minder gaan werken• De organisatie van het werk laat het echter niet
altijd toe
Stellingen
Boundaries
• Moeten we streven naar maximale flexibiliteit en doorlaatbaarheid in de relatie tussen werk en privé of is het beter duidelijk schotten aan te brengen?
Boundaries
Voordelen• Maatwerk• Werk doen wanneer je dit het beste
uitkomt• Combinatie met oppassen kinderen• Werknemers waarderen tijdautonomie• Opvangen tegenslagen in gewone werktijd• Besparing op reistijd
Boundaries
Nadelen• Werk is nooit weg, zit altijd in je hoofd• Noodzaakt expliciete afweging met gezinstijd• Werk neemt meer tijd door ontbreken
sluitingstijd• Coördinatieproblemen met andere gezinsleden
en activiteiten• Meer tijdconcurrentie tussen werknemers
onderling• Schept verwachtingspatroon t.a.v. werknemers
Boundaries
Voorbeelden van keuzes:
- Gebouw dicht
- Bereikbaarheid
- Stimuleren thuiswerken
- Stimuleren gedwongen rust
Boundaries
Werken tijdens reistijd 1-5 4,5
Vast einde van de werkdag 1-3 2,2
Avond en/of nachtarbeid 1-5 3,9
Weekend arbeid 1-5 4,0
Overwerk in avond of weekend 1-5 4,2
Overwerk in avond of weekend door collegae 1-5 4,1
Werk mee naar huis kunnen nemen 1-5 2,8
Mogelijkheid om werk thuis te verrichten 1-5 3,1
Frequentie waarin thuiswerken mogelijk is 1-6 4,3
Feitelijk thuis werken en hoeveel 1-7 6,5
Werkgever: wordt er door deze groep thuisgewerkt 1-2 1,6
Werkgever: werknemer bepaalt locatie om te werken
1-5 4,2
Boundaries
0 0.5 1 1.5 2 2.5 3 3.5 4
tijdsdruk
w erk-thuis conflict
vermoeidheid
hoog
midden
laag
Faciliteiten
• Is het zoeken van oplossingen op het niveau van arbeidsvoorwaarden en voorzieningen de moeite waard of van marginaal belang?
Faciliteiten
Voordelen• Concentreren op werk• Zorg wordt niet langer opgevangen door
moeder-de-vrouw• Signaal dat de werkgever begrip heeft• Noodzakelijk voor verhoging
arbeidsparticipatie• Voorkomen uitval, stimuleren langer
doorwerken
Faciliteiten
Nadelen• Organisatie van het werk zelf is veel
wezenlijker• Leidt tot ‘stop-go’ werkpatroon i.p.v. lagere
werkintensiteit• Leidt tot hogere werdruk bij anderen• Tijdruimte loopt meteen vol door
aanspraken vanuit privékant• Werk blijft vaak liggen
Faciliteiten
Voorbeelden keuzes:
- Levensloopregeling
- Gemaksdiensten
- Verlofregelingen
- Kinderopvang
- (Hoe ver moeten bedrijven gaan?)
Faciliteiten
% Nee
%
Deel
%
Ja
Kinderopvang 13 10 77
Gemaksdiensten 87 3 10
Kraamverlof 62 38
Keuzemogelijkheden in arbeidsvoorwaarden
27 7 67
Faciliteiten
0 0.5 1 1.5 2 2.5 3 3.5 4
tijdsdruk
werk-thuis conflict
vermoeidheid
veel
midden
weinig
• Als u (langdurig) verlof opneemt, wat gebeurt er dan met uw werk?
verlofdagen Langdurig verlof
Door collega’s of vervanger gedaan 41 61
Blijft liggen tot ik terug kom 56 35
Wordt niet gedaan 5 5
High-performance HRM
• Heeft de nieuwe autonomie de werknemer eindelijk bevrijd uit de ‘ijzeren kooi’ der bureaucratie of worden in een ‘afrekencultuur’ risico’s en fluctuaties van de arbeid directer op het uitvoerende niveau afgewenteld?
High-performance HRM
Voordelen
• Prestatie- en productieverhoging
• Uitdaging werkt motiverend
• Betere zelfselectie werknemers
• Betere benutting kennis en vaardigheden
• Grotere slagvaardigheid; inspelen op markt en klant
High-performance HRM
Nadelen
• Stress door persoonlijke ‘targets’ en ‘deadlines’
• Psychische kosten van het falen
• Verhoogde druk op gezinnen
• Te sterke financiële prikkels ondergraven intrinsieke motivatie
• Tijdelijk kalmer aan betekent ‘uit de race’
High-performance HRM
Voorbeelden keuzes:
- Prestatiebeloning
- Competitieve loopbaansystemen
- Individuele of teamverantwoordelijkheid
High-performance HRM
Werktijden 1-5 3,0
Werktempo 1-5 2,7
Werkplanning 1-5 2,7
Locatie van het werk 1-5 4,0
Werkwijze 1-5 2,6
Werkvolgorde 1-5 2,3
Werkinhoud 1-5 3,1
Persoonlijke taakstelling (target) 1-5 3,1
Met wie wordt samengewerkt 1-5 3,4
Kwaliteitsbeoordeling 1-5 3,7
Wie beslist? Werknemer zelf (1) of anderen (5) ?
High-performance HRM
Professionele autonomie in het werk 1-5 2,3
Werken met persoonlijke taakstellingen waarop men wordt ‘afgerekend’
1-5 2,9
Werken met strikte deadlines 1-5 2,5
Een prestatiecultuur (gericht op ‘scoren’) 1-5 3,1
Beloning individuele prestatie 1-2 1,4
Beloning groepsprestatie 1-2 1,7
Van toepassing? Heel sterk (1) of vrijwel niet (5/2)?
High-performance HRM
Geregeld niet halen van persoonlijke targets of deadlines
1-5 3,1
Geen verdere doorgroeimogelijkheden hebben (‘up-or-out’)
1-5 3,8
Behoren tot de relatief zwakste presteerders in de groep
1-5 3,5
Niet-behoren tot de relatief beste presteerders in de groep
1-5 4,1
In welke mate grond van ontslag? Heel veel (1) of vrijwel niet (5)?
High-performance HRM
0 0.5 1 1.5 2 2.5 3 3.5 4
tijdsdruk
werk-thuis conflict
vermoeidheid
hoog
midden
laag
top related