trăng và thơ

MusicMoonlight Sonata - Beethoven

Đây phút thiêng liêng đã khởi đầu. Trời mơ trong cảnh thực huyền mơ. Trăng sao đắm đuối trong sương nhạt. Như đón từ xa một ý thơ” (Hàn Mặc Tử - Đà lạt trăng mờ).

Bấm chuột đọc thơ…

Người về chiếc bóng năm canhKẻ đi muôn dặm một mình xa xôiVầng trăng ai xẻ làm đôiNửa in gối chiếc nửa soi dặm trường.(Kiều - Nguyễn Du )

Hôm nay có một nửa trăng thôi, Một nửa trăng ai cắn vỡ rồi! Ta nhớ mình xa thương đứt ruột! Gió làm nên tội buổi chia phôi!( Một Nửa Trăng - Hàn Mặc Tử )

Cổ nhân kim nhân nhược lưu thủyCộng khan minh nguyệt ưng như thử( (Bả tửu vấn nguyệt_ Lý Bạch)

(Người xưa người nay rồi cũng như nước chảyCùng ngắm trăng sáng như vậy thôi)

Trời hỡi! Nhờ ai cho khỏi đóiGió trăng có sẵn làm sao ănLàm sao giết được người trong mộngĐể trả thù duyên kiếp phụ phàng...(Lang Thang - Hàn Mạc Tử)

Trăng hỡi yêu ai, ai biết không?Ta biết rõ ràng ta yêu trăngThiên hạ nhìn trăng trăm điều nghĩCòn trăng, trăng muôn thuở dịu dàng.

Bất hướng Đông Sơn cửuTường vi kỷ độ hoaBạch vân hoàn tự thánMinh nguyệt lạc thùy gia(Lý Bạch – Ức Đông Sơn)

Non Đông xa cách bao xuân Cây tường vi đã bao lần nở hoa Mây xưa hẳn vẫn bay xa? Trăng xưa biết rụng xuống nhà ai nao? (Nhớ Đông Sơn - Ngô Tất Tố dịch)

“Ta đến nơi - Nàng ấy vắng đâu rồi!Nghĩa là chết từ muôn trăng thế kỷTrăng vàng ngọc, trăng ân tình, chưa phỉTa nhìn trăng khôn xiết ngậm ngùi trăng...(Phan Thiết! Phan Thiết ! - Hàn Mạc Tử )

Trời cao, mây bạc, trăng tròn, Dế than hiu quạnh, tre buồn nỉ non. Diều ai gọi gió véo von, Cành xoan đùa ánh trăng suông dịu dàng. - Hỡi cô tát nước bên đàng, Sao cô lại múc trăng vàng đổ đi ?.....( Tiếng hát trong trăng 1934, trích tập thơ "Tiếng thông reo” - Bàng Bá Lân )

Chớ đạp hồn em! Trăng từ viễn xứ Đi khoan thai lên ngự đỉnh trời tròn. Gió theo trăng từ biển thổi qua non; Buồn theo gió lan xa từng thoáng rợn. ..( Lời kỷ nữ - Xuân Diệu )

Thu nguyệt nhưng viên da.Giang thôn độc lão thânQuyển liêm hoàn chiếu kháchỶ trượng cánh tùy nhân...( Thập thất dạ đối nguyệt - Đỗ Phủ)

Vằng vặc trăng thu bóng nguyệt lồngThân già cô quạnh sống ven sôngRèm buông, nguyệt vẫn theo người chiếuGậy chống, trăng còn dõi ngóng trông...( Ngắm trăng đêm mười bảy - Hải Đà dịch thơ)

Trăng của trăm năm Về đây lồ lộ Người của hôm qua Hư ảo phương nào...( Khúc trăng xưa - Trịnh Bửu Hoài )

Trăng vàng ở cuối non tây ngậm buồn( Giang hồ - Lưu Trọng Lư )

Đêm nay chờ trăng mọcNgồi thẩn-thơ trong vườnQuanh hoa lá róc-ráchNhư đua bắt làn hươngTa còn đang luyến mộngYêu bóng người vẫn-vơTay ngà ai phủ trán?Hiu-hắt ánh trăng mờ...( Ngày xưa - Nguyễn Nhược Pháp)

Đêm thu buồn lắm chị Hằng ơi!Trần thế em nay chán lắm rồiCung quế đã ai ngồi đó chữaCành đa xin chị nhắc lên chơi.( Tản Đà )

Có ai nuốt ánh trăng vàngCó ai nuốt cả bóng nàng tiên nga...( Uống trăng - Hàn Mạc Tử )

Minh nguyệt chiếu cổ tỉnh,Tỉnh thủy vô ba đào.Bất bị nhân khiên xả,Thử tâm trung bất dao.Túng bị nhân khiên xả,Nhất dao hoàn phục chi.Trạm trạm nhất phiến tâm,Minh nguyệt cổ tỉnh thủy.( Đạo ý - Nguyễn Du )

Trăng trong lòng giếng cổ,Nước giếng không ba đào.Chẳng bị người khuấy động,Lòng này không chút xao.Dù bị người khuấy động,Xao rồi trở yên lặng.Vằng vặc một mảnh lòng,Giếng trong trăng giọi bóng.(Dịch thơ Quách Tấn )

Ta vung tay Đập trăng Không vỡ Ta ném ly Tan nát trái tim mình… (Khúc trăng xưa - Trịnh Bửu Hoài)

Thù nước chưa xong đầu đã bạcMài gươm vầng nguyệt đã bao ngày ( Đặng Dung )

Người gom gió lộng phất cờNgười qua sông Dịch ngồi chờ dưới trăngTa ngồi vẽ lại trăm nămÔm pho tượng cổ băn-khoăn đợi chờ”(Gởi người dưới trăng - Song Nhị )

Thù nước chưa xong đầu đã bạcMài gươm vầng nguyệt đã bao ngày

( Đặng Dung )

Người gom gió lộng phất cờNgười qua sông Dịch ngồi chờ dưới trăngTa ngồi vẽ lại trăm nămÔm pho tượng cổ băn-khoăn đợi chờ”(Gởi người dưới trăng - Song Nhị )

Ta hỏi lòng ta , trăng hỏi trăngThời nay nối tiếp thuở xưa chăng?“ Quốc cừu vị báo” nung hào-khíDưới nguyệt gươm mài hồn lạnh băng”(Đợi người dưới trăng - Hà Ly Mạc )

Lòng thiếp tựa bóng trăng theo dõiDạ chàng ra ngoài cõi thiên-sanMúa gươm rươụ tiễn chưa tànTrỏ ngang ngọn giáo vào ngàn hang beo”(Cung oán ngâm-khúc)

Trong vườn đêm ấy nhiều trăng quáÁnh sáng tuôn đầy các lối đi Tôi với người yêu qua nhè nhẹIm lìm không dám nói năng chi.....Chúng tôi lặng lẽ bước trong thơ,Lạc giữa niềm êm chẳng bến bờ.Trăng sáng, trăng xa, trăng rộng quá!Hai người, nhưng chẳng bớt bơ vơ.(Trăng, Xuân Diệu)

Hỡi trăng hãy chặt khóm thùy dương...(Tiếng vang - Hàn Mạc Tử)

Gió theo lối gió, mây đường mâyDòng nước buồn thiu, hoa bắp layThuyền ai đậu bến sông trăng đóCó chở trăng về kịp tối nay?..( Đây thôn Vĩ Dạ - Hàn Mạc Tử ).

Mở cửa nhìn trăng, trăng tái mặtKhép phòng đốt nến nến rơi châu(Chế Lan Viên)

Nam minh tàn nguyệt phù thiên lý,Cổ mạch hàn phong cộng nhất nhân.( Dạ hành - Nguyễn Du )

Biển rộng, trăng tà nghìn dặm thẳm,Đường xưa gió lạnh một người qua.( Đi đêm - Nguyễn Thạch Giang dịch thơ )

Bóng Hằng trong chén ngả nghiêngLả lơi tắm mát làm duyên gợi tình ...(Uống trăng - Hàn Mạc Tử )

Đĩa ngọc ai treo ở đỉnh trờiXanh màu lá mạ ,sáng, xinh, tươiMột vừng lơ-lững đầy duyên-dángVạn nẽo xôn-xao chẳng lã-lơiÁnh bạc mơ-hồ tràn cõi mộngTơ vàng vương vấn suốt canh chơiHỏi người còn nhớ đêm trăng hẹnBóng nguyệt kề vai, tóc biếc rơi”(Trăng xanh _ Cao Mỵ Nhân)

Lộ tòng kim dạ bạch, Nguyệt thị cố hương minh. ( Nguyệt dạ xá ức đệ - Đỗ Phủ )

Ðêm nay sương trắng đã rơi, Quê xưa giờ vẫn sáng ngời bóng trăng....( Ðêm Trăng Nhớ Em - Trần Trọng San dịch thơ)

Cách nhau ngàn vạn dặmNhớ chi tới trăng thề ...(Tình quê - Hàn Mạc Tử)

Người đi kẻ ở nghiêng sầuAi người bịn-rịn lòng đau thẩn-thờNgười trông khuất mấy bóng mờTrăng buồn thương trẻ bơ-vơ xuân tình.”(Hoàng Duy với “Trăng vương đường liễu” trích thi tập “Như Bóng Mây Bay " )

Trăng nằm sóng soải trên cành liễuĐợi gió đông về để lả lơi...( Bẽn lẽn - Hàn Mạc Tử )

Ô kià, bóng nguyệt trần truồng tắmLộ cái khuôn vàng dưới đáy khe Bẽn lẽn - Hàn Mạc Tử )

Ông lão nằm chơi ở giữa sânTàu cau lấp-loáng ánh trăng ngânThằng cu đứng vịn bên thành chõngNgắm bóng con mèo quyện dưới chân”

“Trong xóm giờ lâu quá nửa đêmTiếng chày giã gạo đã ngừng imTrăng tà hạ xuống ngang đầu núiĐom đóm bay qua dải nước đen”(Ngày nay - Đoàn Văn Cừ )

Ánh trăng - Nguyễn Duy

Hồi nhỏ sống với đồng với sông rồi với bể hồi chiến tranh ở rừng vầng trăng thành tri kỷ.

Trần trụi với thiên nhiên hồn nhiên như cây cỏ ngỡ không bao giờ quên cái vầng trăng tình nghĩa.

Từ hồi về thành phố quen ánh điện cửa gương vầng trăng đi qua ngõ như người dưng qua đường.

Thình lình đèn điện tắt phòng buyn-đinh tối om vội bật tung cửa sổ đột ngột vầng trăng tròn.

Trăng cứ tròn vành vạnh kể chi người vô tình ánh trăng im phăng phắc đủ cho ta giật mình.

Hán Việt :Sàng (1) tiền minh nguyệt quangNghi thị địa thượng sươngCử đầu vọng minh nguyệtÐê đầu tư cố hương

Tĩnh Dạ Tứ ( Xúc cảm đêm trăng) " Thi Tiên" Lý Bạch ( 701- 762)

Dịch nghĩa:Nỗi lòng đêm trăngTrước sân (1) ánh trăng vằng vặcNhư đất trời lộng toả hơi sươngNgẩng đầu nhìn trăng sángCúi đầu nhớ quê hương

Dịch thơ :Đầu giường ánh trăng rọi,Mặt đất như phủ sương.Ngẩn đầu nhìn trăng sáng,Cúi đầu nhớ cố hương.( Tương Như )

Hy-Van

Tĩnh Dạ Tứ ( Xúc cảm đêm trăng) " Thi Tiên" Lý Bạch ( 701- 762)

靜夜思李白床前明月光疑是地上霜舉頭望明月低頭思故鄉