türkiye'nin coğrafi konumu ve özellikleri

TÜRKİYE’NİN COĞRAFİ KONUMU VE ÖZELLİKLERİ

COĞRAFİ KONUM

ÖZEL KONUM

MATEMATİK KONUM

Türkiye Kuzey Yarım Küre’de, eski dünya karalarının birbirine en çok yaklaştıkları stratejik bir bölgede yer almaktadır. Buna bağlı olarakmatematiksel ve özel konumu ülkenin sosyal, politik ve ekonomik durumu üzerinde etkili olmaktadır.

ÖZEL KONUM

Herhangi bir yerin kıtalara, denizlere, dağ sıralarına, boğazlara ,komşu ülkelere, ulaşım yollarına, yer altı ve yerüstü kaynaklarına, siyasi bloklara göre olan konumu ve yükseklik değerleri özel konumudur.

ÖZEL KONUM ÜLKELERİN;

jeopolitik konumuna,

iklimine,

nüfusun dağılışına,

yerleşme şartlarına ,

turizm faaliyetlerine,

ulaşım imkanına,

ekonomik faaliyetlerine etkiler sağlamaktadır.

TÜRKİYE’NİN ÖZEL KONUMUNUN SONUÇLARI

İç kesimler kıyılara göre, kışın daha soğuk yazın daha sıcaktır.

Batıdan Doğuya gidildikçe yükselti artar.

Üç kıtanın birleştiği yerdedir (Jeopolitik konum).

Hem Asya hem Avrupa ülkesidir.

Önemli deniz ve kara yolları üzerindedir.

TÜRKİYE’NİN ÖZEL KONUMUNUN SONUÇLARI

Üç tarafı denizler ile çevrilidir.

Orta doğu petrollerine yakındır.

Çeşitli doğal kaynaklara ve madenlere sahiptir.

Çeşitli iklimlerin görülmesinden dolayı, çeşitli tarım ürünleri yetişir.

MATEMATİK KONUM

Bir yerin enlem ve boylam değerleri o yerin matematik konumudur. Bundan dolayı gerçekleşen sonuçlarda Matematik konumun sonuçlarıdır.

Türkiye 36° - 42° Kuzey enlemleri, 26°-45° Doğu boylamları arasında yer alır. Buna bağlı olarak; Türkiye dört mevsimin belirgin olarak yaşandığı ılıman kuşakta yer almaktadır.

TÜRKİYE’NİN MATEMATİK KONUMU

NOT:

Ülkenin doğusu ile batısı arasında 76 dakikalık zaman farkı vardır.

• Türkiye, Asya kıtasının güneybatı ucunda, Anadolu yarımadası üzerinde yer almaktadır. Topraklarının bir bölümü, Avrupa'nın güneydoğusunda yer alan Balkan yarımadasının bir kısmını oluşturan Trakya'da bulunmaktadır. Bu yönüyle, Türkiye hem Asya ve hem de Avrupa ülkesi halinde kendini göstermektedir.

• Türkiye, aynı zamanda bir Ortadoğu ülkesidir. Ortadoğu ülkelerinin bir kısmı Afrika ülkesi olduğundan, Türkiye; Afrika kıtası ile temas halindedir. Üzerinde yaşayan insanların ırk ve dil bakımından ele alındığında, Türkiye bir Türk ülkesidir ve bu açıdan ele alındığında Türk Dünyası'nın coğrafi bir parçasını teşkil etmektedir.

• Türkiye, dağlara göre dağlık bir ülke. Ovalar, daha ziyade kıyılarda ve akarsu vadilerinde yer almaktadır. Akarsular bakımından, bölgenin en zengin ülkesidir.

• Üç tarafı denizlerle kaplı yarımadalar (Anadolu ve Trakya) ülkesi olan Türkiye, İstanbul ve Çanakkale boğazları ile büyük bir öneme sahip. Üç tarafını çeviren denizler, Cebel-i Tarık Boğazı ile Atlas Okyanusu'na, Süveyş Kanalı vasıtasıyla Kızıldeniz ve Hint Okyanusu'na bağlantılıdır.

Türkiye'nin yeraltı ve yerüstü zenginlik kaynakları bakımından, bölge ve hatta dünya ülkeleri arasında zengin ülkeler arasında yer alan ülke halindedir. Tarımsal kaynakları, kendi ihtiyaçlarını karşılayacak düzeydedir.

Sanayileşme olarak, sanayileşmiş Avrupa ülkeleri ile sanayileşmemiş Asya ülkeleri arasında geçişi temsil etmekte.

Ulaşım faktörleri bakımından ele alındığında, Türkiye; bütün ulaşım sektörlerinin gelişmekte olduğu, Asya-Avrupa-Afrika kıtaları arasında köprü oluşturan bir ülke.

Turizm bakımından ise, diğer Akdeniz ülkeleri ile birlikte önemli turizm potansiyeline sahip.

Dünya üzerinde genel olarak bakıldığında, Türkiye; Asya-Avrupa-Afrika ülkelerinin kesişme noktasında yer almakta. Bu itibarla, Türkiye; kıtalar arası bir kavşak, köprü ya da geçiş ülkesidir.

• Türkiye’nin toprakları eski dünya karaları olan Asya ve Avrupa kıtaları üzerinde bulunur. Önemli ticaret yolları üzerinden geçer. Üç tarafı denizlerle çevrili olduğundan yarımada özelliği taşımaktadır. Ortalama yüksekliği fazla olup (1130 m), yükseklik batıdan doğuya artar. Yakın jeolojik zamanda oluştuğundan kırıklı arazisi fazladır. Bu sebeple (tektonik) depremler sık görülürler.

Maden çeşitleri fazladır. Ortadoğu ve Asya petrollerine yakınlığı, İstanbul ve Çanakkale Boğazlarına sahip olması jeopolitik önemini arttırmaktadır. Yurdumuzun yüzölçümü 814.578 km², kara ve deniz sınırlarının toplam uzunluğu yaklaşık 11.000 km’dir.

Sınırları

Türkiye’nin kara sınırları yaklaşık 2753 km’dir. Irak ve İran sınırları doğal sınır özelliği taşımaktadır. Diğer sınırlarımız yer yer bazı engellerden geçseler bile büyük çoğunluğu politik sınır özelliğindedir. En uzun sınırımız 877 km’lik Suriye, en kısa sınırımız 18 km’likNahçıvan sınırı.

Komşuları

Asya ile Avrupa kıtalarını birbirine bağlayan bir köprü özelliğindeki Türkiye, Asya’da Gürcistan, Ermenistan, Nahçıvan, İran, Irak, Suriye, Avrupa’da Yunanistan ve Bulgaristan ile sınır komşusudur.