Üretİm ve fİrma teorİsİ

ÜRETİM VE FİRMA TEORİSİÜRETİM VE FİRMA TEORİSİÜRETİM FAKTÖRLERİNİN MAL VE HİZMETE ÜRETİM FAKTÖRLERİNİN MAL VE HİZMETE

DÖNÜŞTÜRÜLEBİLMESİNE ÜRETİM DENİR.DÖNÜŞTÜRÜLEBİLMESİNE ÜRETİM DENİR.

ÜRETİM: ihtiyaçları dolaylı olarak veya doğrudan ÜRETİM: ihtiyaçları dolaylı olarak veya doğrudan doğruya karşılayacak mal ve hizmetleri doğruya karşılayacak mal ve hizmetleri meydana getime.meydana getime.

ÜRETİCİ:ÜRETİCİ: üretim işini düzenleyen ve üretim işini düzenleyen ve gerçekleştiren birime üretici veya firma adı gerçekleştiren birime üretici veya firma adı verilirverilir

GİRDİ(input): Üretim için gerekli herşeyGİRDİ(input): Üretim için gerekli herşey

ÜRETİM FONKSİYONUÜRETİM FONKSİYONU

Üretim teknolojisinin sabit olduğu varsayımı Üretim teknolojisinin sabit olduğu varsayımı altında üretimde kullanılan girdilerle bu altında üretimde kullanılan girdilerle bu kullanım sonucunda elde edilebilecek kullanım sonucunda elde edilebilecek maksimum ürün miktarı arasındaki maksimum ürün miktarı arasındaki fonksiyonel ilişkidir.fonksiyonel ilişkidir.

X=f(A,B)X=f(A,B)X=Buğday A=tabiat B=emekX=Buğday A=tabiat B=emekA ve B girdilerinin miktarı değiştikçe elde A ve B girdilerinin miktarı değiştikçe elde

edilen ürün miktarının da değişeceğini edilen ürün miktarının da değişeceğini göstermektedir.göstermektedir.

KULLANILAN ÜRETİM FAKTÖRLERİNİN KULLANILAN ÜRETİM FAKTÖRLERİNİN MİTARI İLE ÜRETİLEN MAL VE MİTARI İLE ÜRETİLEN MAL VE HİZMETLERİN MİKTARI ARASINDAKİ HİZMETLERİN MİKTARI ARASINDAKİ MATEMATİKSEL İLİŞKİDİR. ÜRETİM MATEMATİKSEL İLİŞKİDİR. ÜRETİM FONKSİYONU.FONKSİYONU.

FİRMALAR ÜRETİM FİRMALAR ÜRETİM FAKTÖRLERİNİN MİKTARINI FAKTÖRLERİNİN MİKTARINI ARTIRARAK YADA AZALTARAK ARTIRARAK YADA AZALTARAK ÜRETİMİ ARTIRABİLİR YADA ÜRETİMİ ARTIRABİLİR YADA AZALTABİLİRLER..AZALTABİLİRLER..

BELİRLİ BİR ZAMAN DİLİMİ BELİRLİ BİR ZAMAN DİLİMİ İÇERİSİNDE BÜTÜN İÇERİSİNDE BÜTÜN ÜRETİM FAKTÖRLERİ ÜRETİM FAKTÖRLERİ KULLANILARAK ELDE KULLANILARAK ELDE EDİLEN ÜRETİM EDİLEN ÜRETİM MİKTARINA TOPLAM MİKTARINA TOPLAM ÜRÜN DENİRÜRÜN DENİR

ORTALAMA ÜRÜNORTALAMA ÜRÜN

ÜRETİMDE KULLANILAN BİR BİRİM ÜRETİMDE KULLANILAN BİR BİRİM DEĞİŞKEN FAKTÖRE İSABET EDEN DEĞİŞKEN FAKTÖRE İSABET EDEN ÜRÜN MİKTARINA ORTALAMA ÜRÜN ÜRÜN MİKTARINA ORTALAMA ÜRÜN DENİR.DENİR.

ORTALAM ÜRÜN ORTALAM ÜRÜN 𝑂𝑅𝑇𝐴𝐿𝐴𝑀𝐴 Ü𝑅Ü𝑁= 𝑇𝑂𝑃𝐿𝐴𝑀 Ü𝑅Ü𝑁 𝑀İ𝐾𝑇𝐴𝑅𝐼𝐷𝐸ĞİŞ𝐾𝐸𝑁 𝐹𝐴𝐾𝑇Ö𝑅 𝑀İ𝐾𝑇𝐴𝑅𝐼

MARJİNAL ÜRÜNMARJİNAL ÜRÜN

İLAVE EDİLEN HER DEĞİŞKEN FAKTÖRÜN İLAVE EDİLEN HER DEĞİŞKEN FAKTÖRÜN ÜRETİM MİKTARINDA MEYDANA ÜRETİM MİKTARINDA MEYDANA GETİRDİĞİ DEĞİŞİKLİKTİRGETİRDİĞİ DEĞİŞİKLİKTİR

BELLİ BİR İŞÇİ SAYISINA KADARÜRETİM BELLİ BİR İŞÇİ SAYISINA KADARÜRETİM ARTMAKTA SONRA ORTALAMA ÜRETİM ARTMAKTA SONRA ORTALAMA ÜRETİM AZALMAKTADIR.AZALMAKTADIR.

𝑀𝐴𝑅𝐽İ𝑁𝐴𝐿 Ü𝑅Ü𝑁= 𝑇𝑂𝑃𝐿𝐴𝑀 Ü𝑅𝐸𝑇İ𝑀 𝑀İ𝐾.𝐷𝐸ĞİŞ𝑀𝐸𝐷𝐸Ğİ𝐾𝐸𝑁 𝐹𝐴𝐾𝑇Ö𝑅 𝑀İ𝐾 𝐷𝐸ĞİŞ𝑀𝐸

İşçi sayısıİşçi sayısı Toplam ürünToplam ürün Marjinal ürünMarjinal ürün Ortalama Ortalama ürünürün

00 00

11 1010 1010 1010

22 3030 2020 1515

33 6060 3030 2020

44 8585 2525 21,2521,25

55 105105 2020 2121

66 120120 1515 2020

77 120120 00 17,1417,14

88 110110 -10-10 13,7513,75

UZUN DÖNEM VE ÖLÇEĞİN VERİMİUZUN DÖNEM VE ÖLÇEĞİN VERİMİ

Üretimle ilgili her şeyin Üretimle ilgili her şeyin değişebileceği bir zaman değişebileceği bir zaman parçasını anlatmak için parçasını anlatmak için kullanılmaktadır.kullanılmaktadır.

Bu süre içerisinde firma tesisini Bu süre içerisinde firma tesisini genişletebilir. Bütün genişletebilir. Bütün sözleşmelerini yenileyebilir.sözleşmelerini yenileyebilir.

KISA DÖNEM VE AZALAN VERİM KANUNUKISA DÖNEM VE AZALAN VERİM KANUNU

Üretimle iligili bazı şeylerin değiştirilebilmesi için Üretimle iligili bazı şeylerin değiştirilebilmesi için yeterli ama herşeyin değiştirilmesi için yetersiz yeterli ama herşeyin değiştirilmesi için yetersiz uzunlukta bir zaman parçasıdır.uzunlukta bir zaman parçasıdır.

AZALAN VERİM KANUNUAZALAN VERİM KANUNU

Diğer üretim faktörlerinin fiyatı sabit iken bir Diğer üretim faktörlerinin fiyatı sabit iken bir faktörün üretimde kullanılan miktarları eşit faktörün üretimde kullanılan miktarları eşit birimler halinde artırıldığında her yeni birimin birimler halinde artırıldığında her yeni birimin sağladığı ürünün, marjinal ürünün azalacağını sağladığı ürünün, marjinal ürünün azalacağını belirten ilişkidir.belirten ilişkidir.

ÜRETİM FAKTÖRLERİNİN TÜMÜNÜN ÜRETİM FAKTÖRLERİNİN TÜMÜNÜN MİKTARININ ARTIRDIĞIMIZDA ÜRETİM MİKTARININ ARTIRDIĞIMIZDA ÜRETİM MİKTARI ARTAR FAKAT ÜRETİM MİKTARI ARTAR FAKAT ÜRETİM FAKTÖRLERİNDEN BİRİNİ SABİTTUTUP FAKTÖRLERİNDEN BİRİNİ SABİTTUTUP DİĞERİNİN MİKATARINI ARTIRDIĞIMIZDA DİĞERİNİN MİKATARINI ARTIRDIĞIMIZDA ÖNCE TOPLAM ÜRETİMİ ARTIRIR ÖNCE TOPLAM ÜRETİMİ ARTIRIR ORTALAMA ÜRETİMDE ARTAR BİR ORTALAMA ÜRETİMDE ARTAR BİR NOKTADAN SONRA ÖNCE ORTALAM NOKTADAN SONRA ÖNCE ORTALAM ÜRETİM SONRADA TOPLAM ÜRETİM ÜRETİM SONRADA TOPLAM ÜRETİM AZALMAYA BAŞLAR BUNA AZALAN AZALMAYA BAŞLAR BUNA AZALAN VERİMLER KANUNU DENİRVERİMLER KANUNU DENİR

MALİYET KAVRAMIMALİYET KAVRAMI1.1. SABİT MALİYETSABİT MALİYET

2.2. DEĞİŞKEN MALİYETDEĞİŞKEN MALİYET

3.3. TOPLAM MALİYET TOPLAM MALİYET

4.4. ORTALAMA MALİYETORTALAMA MALİYET

5.5. MARJİNAL MALİYETMARJİNAL MALİYET

SABİT MALİYETSABİT MALİYETÜRETİM MİKTARI SIFIR OLSA BİLE FİRMANIN ÜRETİM MİKTARI SIFIR OLSA BİLE FİRMANIN

KATLANMAK ZORUNDA OLDUĞU MALİYET KATLANMAK ZORUNDA OLDUĞU MALİYET YÜKÜDÜR.YÜKÜDÜR.

Bakım temizlik korumaBakım temizlik koruma

Toplam sabit maliyet

mliye

t

DEĞİŞKEN MALİYETDEĞİŞKEN MALİYETÜRETİM MİKTARINA BAĞLI OLARAK DEĞİŞEN ÜRETİM MİKTARINA BAĞLI OLARAK DEĞİŞEN

MALİYETLERE DENİR.MALİYETLERE DENİR.

İşçilik hammadde,İşçilik hammadde,

Toplam değişken maliyet eğrisi

TOPLAM MALİYETTOPLAM MALİYETTOPLAM SABİT MALİYETLERLE DEĞİŞKEN TOPLAM SABİT MALİYETLERLE DEĞİŞKEN

MALİYETLERİN TOPLAMINA EŞİTTİR.MALİYETLERİN TOPLAMINA EŞİTTİR.

TOPLAM MALİYET EĞRİSİ

ORTALAMA MALİYETORTALAMA MALİYET

BELLİ BİR ÜRÜN MİKTARININ TOPLAM BELLİ BİR ÜRÜN MİKTARININ TOPLAM MALİYETİNİN ÜRÜN MİKTARINA MALİYETİNİN ÜRÜN MİKTARINA BÖLÜNMESİ İLE BULUNAN RAKAMDIRBÖLÜNMESİ İLE BULUNAN RAKAMDIR

Örnek: üretim miktarı 100 birimÖrnek: üretim miktarı 100 birimToplam maliyet 1000 ytl ise ortalama Toplam maliyet 1000 ytl ise ortalama

maliyetmaliyetOrt maliyet=1000/100=10ytldirOrt maliyet=1000/100=10ytldir

MARJİNAL MALİYETMARJİNAL MALİYET

ÜRETİM MİKTARI BİR ÜRETİM MİKTARI BİR BİRİM ARTTIRILDIĞINDA BİRİM ARTTIRILDIĞINDA TOPLAM MALİYETTE TOPLAM MALİYETTE MEYDANA GELEN MEYDANA GELEN DEĞİŞMEDİR.DEĞİŞMEDİR.

SORULARSORULAR

Üretim nedir Üretim nedir

Üretici nedirÜretici nedir

üretim fonksiyonu nedirüretim fonksiyonu nedir

Azalan verim kanunun nedirAzalan verim kanunun nedir

Uzun dönem nedirUzun dönem nedir

maliyet çeşitlerimaliyet çeşitleri

Sabit maliyet ve grafigiSabit maliyet ve grafigi

Değişken maliyet ve grafiğiDeğişken maliyet ve grafiği

Toplam maliyet ve grafiğiToplam maliyet ve grafiği

Üretim miktarı 500 toplam maliyet 5000 ortalama Üretim miktarı 500 toplam maliyet 5000 ortalama maliyet kaç ytldirmaliyet kaç ytldir

*marjinal maliyet nedir*marjinal maliyet nedir

1.1. Piyasa çeşitleriPiyasa çeşitleri

2.2. Tamrekabet piyasasıTamrekabet piyasası

3.3. Eksik rekabet piyasalarıEksik rekabet piyasaları

4.4. MonopolMonopol

5.5. OligopolOligopol

6.6. Faydanın azamileştirilmesiFaydanın azamileştirilmesi

7.7. Azalan marjinal fayda kanunuAzalan marjinal fayda kanunu

8.8. Toplam faydaToplam fayda

9.9. marjinal faydamarjinal fayda

PİYASA ÇEŞİTLERİ

TAM REKABET PİYASASI EKSİK REKABET PİYASALARI

OLİGOPOL MONOPOL

PİYASAPİYASA

ALICILAR VE SATICILARIN KARŞI ALICILAR VE SATICILARIN KARŞI KARŞIYA GELDİĞİ VE MAL VE HİZMET KARŞIYA GELDİĞİ VE MAL VE HİZMET ALIŞ VERİŞİNİN GERÇEKLEŞTİĞİ ALIŞ VERİŞİNİN GERÇEKLEŞTİĞİ ORTAM.ORTAM.

PİYASLARIN İKİ TEMEL PİYASLARIN İKİ TEMEL UNSURU BULUNMAKTADIRUNSURU BULUNMAKTADIR

1. EKONOMİK BİRİMLER (ALICI VE 1. EKONOMİK BİRİMLER (ALICI VE SATICISATICI

2. EKONOMİK MALLAR2. EKONOMİK MALLAR

BÜYÜKLÜKLÜKLERİNE GÖRE BÜYÜKLÜKLÜKLERİNE GÖRE PİYASLARPİYASLAR

1.1. MAHALLİ PİYASALARMAHALLİ PİYASALAR

2.2. BÖLGESEL PİYASALARBÖLGESEL PİYASALAR

3.3. ULUSAL PİYASALARULUSAL PİYASALAR

4.4. ULUSLAR ARASI PİYASALRULUSLAR ARASI PİYASALR

5.5. DÜNYA PİYASASIDÜNYA PİYASASI

KONULARINA GÖRE KONULARINA GÖRE PİYASALARPİYASALAR

GERÇEK PİYSAGERÇEK PİYSA MALİ PİYASAMALİ PİYASA

REKABET DERECELERİNE REKABET DERECELERİNE GÖRE PİYASALARGÖRE PİYASALAR

TAM REKABET PİYASASITAM REKABET PİYASASI

PİYASADAKİ ALICI VE SATICILARIN PİYASADAKİ ALICI VE SATICILARIN TEK BAŞLARINA FİYATI ETKİLEME TEK BAŞLARINA FİYATI ETKİLEME GÜCÜNE SAHİP OLMAYIŞLARIDIR.GÜCÜNE SAHİP OLMAYIŞLARIDIR.

FİRMALARIN HERBİRİNİN ÜRETİM FİRMALARIN HERBİRİNİN ÜRETİM VEYA SATIŞ MİKTARLARI O MALIN VEYA SATIŞ MİKTARLARI O MALIN PİYASADAKİ TOPLAM SATIŞ MIKTARI PİYASADAKİ TOPLAM SATIŞ MIKTARI İÇERİSİNDE ÖNEMSİZ BİR YER İÇERİSİNDE ÖNEMSİZ BİR YER TUTMASIDIR.TUTMASIDIR.

TAM REKABETİN 4 KOŞULU TAM REKABETİN 4 KOŞULU VARDIRVARDIR

PİYASADA ÇOK SAYIDA ALICI VE PİYASADA ÇOK SAYIDA ALICI VE SATICI VARDIRSATICI VARDIR

PİYASADA ÜRÜNLER BİRBİRİNİN PİYASADA ÜRÜNLER BİRBİRİNİN AYNIDIRAYNIDIR

FİRMALAR KOLAYLIKLA PİYASAYA FİRMALAR KOLAYLIKLA PİYASAYA GİRİP ÇIKARLARGİRİP ÇIKARLAR

ALICI VE SATICILAR TAM BİLGİYE ALICI VE SATICILAR TAM BİLGİYE SAHİPTİRSAHİPTİR

EKSİK REKABET PİYASASIEKSİK REKABET PİYASASI

MONOPOLMONOPOL

TAM REKABET PİYASASINA EN UZAK TAM REKABET PİYASASINA EN UZAK OLAN PİYASA ÇEŞİDİDİR. ÖYLE BİR OLAN PİYASA ÇEŞİDİDİR. ÖYLE BİR PİYASADIRKİ ORDA BELLİ BİR MALIN PİYASADIRKİ ORDA BELLİ BİR MALIN TEK SATICISI VARDIR. ÜSTELİK BİR TEK SATICISI VARDIR. ÜSTELİK BİR MALIN YERİNE KONABİLECEK BAŞKA MALIN YERİNE KONABİLECEK BAŞKA MALLAR YOKTUR.MALLAR YOKTUR.

MONOPOL ÇEŞİTLERİMONOPOL ÇEŞİTLERİ

DOGAL MONOPOLLER: DOGAL MONOPOLLER: ÇOK ÜNLÜ FUTBOLCUÇOK ÜNLÜ FUTBOLCU

KANUNİ MONOPOLLER: SİGARA..KANUNİ MONOPOLLER: SİGARA.. ANLAŞMALI MONOPOLLER:ŞİRKETLER ANLAŞMALI MONOPOLLER:ŞİRKETLER

KENDİ ARALARINDA ANLAŞIRLARKENDİ ARALARINDA ANLAŞIRLAR

KARTELKARTEL:şirketlerin ekonomik ve hukuki :şirketlerin ekonomik ve hukuki bağımsızlıklarının yitirmeden bağımsızlıklarının yitirmeden oluşturulan tekelci birlikoluşturulan tekelci birlik

TRÖSTLER:TRÖSTLER:ŞİRKETLER EKONOMİK VE HUKUKİ ŞİRKETLER EKONOMİK VE HUKUKİ BAĞIMSIZLIKLARINI KAYBEDERLERBAĞIMSIZLIKLARINI KAYBEDERLER

OLİGOPOLOLİGOPOL

OLİGOPOL PİYASADA AZ SAYIDA OLİGOPOL PİYASADA AZ SAYIDA FİRMA VARDIR. OLİGOPOL AZ SAYDA FİRMA VARDIR. OLİGOPOL AZ SAYDA SATICI DEMEKTİR.SATICI DEMEKTİR.

TAM REKABET VE MONOPOL PİYASA TAM REKABET VE MONOPOL PİYASA GERÇEK HAYATTA ÇOK AZ GERÇEK HAYATTA ÇOK AZ RASLANIRKEN OLİGOPOL PİYASAYA RASLANIRKEN OLİGOPOL PİYASAYA ÇOKÇA RASLANIR.ÇOKÇA RASLANIR.

MONOPOLDE FİRMA VE MONOPOLDE FİRMA VE ENDÜSTRİENDÜSTRİ

TAM REKABET PİYASASINDA AYNI TAM REKABET PİYASASINDA AYNI MALI ÜRETEN BÜTÜN FİRMALARIN MALI ÜRETEN BÜTÜN FİRMALARIN MEYDANA GETİRDİĞİ TOPLULUĞA MEYDANA GETİRDİĞİ TOPLULUĞA ENDÜSTRİ DİYORDUK. ENDÜSTRİ DİYORDUK.

MONOPOLCÜ PİYASADA SADECE MONOPOLCÜ PİYASADA SADECE BİRTEK FİRMA VAR OLDUĞU İÇİN BİRTEK FİRMA VAR OLDUĞU İÇİN BURADA FİRMA VE ENDÜSTRİ AYRIMI BURADA FİRMA VE ENDÜSTRİ AYRIMI İMKANSIZ HALE GELMİŞTİR. İMKANSIZ HALE GELMİŞTİR. MONOPOLCU FİRMA AYNI ZAMANDA MONOPOLCU FİRMA AYNI ZAMANDA ENDÜSTRİDİR.ENDÜSTRİDİR.

SORULARSORULAR Aşağıda verilen firmalardan hangisi Aşağıda verilen firmalardan hangisi

monopolcü sayılmaz?monopolcü sayılmaz? Monopol piyasa nedir anlatınız?Monopol piyasa nedir anlatınız? Monopol piyasada endüstiri nedir Monopol piyasada endüstiri nedir

anlatınız?anlatınız? Piyasa çeşitleri Piyasa çeşitleri Oligopol piyasa nedir?Oligopol piyasa nedir?

GAYRİSAFİ MİLLİ HASILAGAYRİSAFİ MİLLİ HASILA

BİR EKONOMİDE BELLİ BİR BİR EKONOMİDE BELLİ BİR DÖNEMDE ÜRETİLEN DÖNEMDE ÜRETİLEN TAMAMLANMIŞ MAL VE TAMAMLANMIŞ MAL VE HİZMETLERİN PİYASA HİZMETLERİN PİYASA FİYATLARI İLE İFADE EDİLEN FİYATLARI İLE İFADE EDİLEN DEĞERLERİ TOPLAMIDIRDEĞERLERİ TOPLAMIDIR..

ARA MALIARA MALI

BİR BAŞKA MAL VEYA HİZMETİN BİR BAŞKA MAL VEYA HİZMETİN ÜRETİLMESİNDE KULLANILAN MAL VE ÜRETİLMESİNDE KULLANILAN MAL VE HİZMETLERDİR.HİZMETLERDİR.

KATMA DEĞERKATMA DEĞER

HER ÜRETİM AŞAMASINDA ARA MALLARIN HER ÜRETİM AŞAMASINDA ARA MALLARIN DEĞERİNE YAPILAN İLAVEDİRDEĞERİNE YAPILAN İLAVEDİR

Üretim Üretim aşamalarıaşamaları

Satış Satış değeri(ytl)değeri(ytl)

Yaratılan Yaratılan katmadeğer(ykatmadeğer(ytltl

BuğdayBuğday 2121 2121

UnUn 4848 2727

HamurHamur 8383 3535

EkmeEkme 125125 4242

TOPLAMTOPLAM 277277 125125

GAYRİSAFİ YURTİÇİ HASILAGAYRİSAFİ YURTİÇİ HASILA

BİR ÜLEK SINIRLARI BİR ÜLEK SINIRLARI İÇERİSİNDE ÜRETİLEN İÇERİSİNDE ÜRETİLEN TAMAMLANMIŞ MAL VE TAMAMLANMIŞ MAL VE HİZMETLERİN PİYASA HİZMETLERİN PİYASA FİYATLARI İLE İFADA EDİLEN FİYATLARI İLE İFADA EDİLEN DEĞERLERİ TOPLAMIDIR.DEĞERLERİ TOPLAMIDIR.