ulaŞim ve trafİk gÜvenlİĞİ dergİsİadlibilimler.ankara.edu.tr/files/2013/07/...önden...
Post on 23-May-2020
8 Views
Preview:
TRANSCRIPT
Aralık 2012 - December 2012
ISSN 1307-4288 Adli Bilimciler Derneği
ULAŞIM VE TRAFİK
GUumlVENLİĞİ DERGİSİ
TURKISH JOURNAL OF
TRANSPORTATION AND TRAFFIC SAFETY
Dekanlarımız Dergimizi Beğendi
2
ULAŞIM VE TRAFİK GUumlVENLİĞİ DERGİSİ TURKİSH JOURNAL OF SAFETY TRANSPORTATİON AND TRAFFİC
twittercomulasimvetrafik EDİTOumlRLER EDITORS
Prof Dr İ Hamit Hancı Doccedil Dr Yeşim Yasak
EDİTOumlRYARDIMCILARI ASSISTANT OF EDITOR Doccedil Dr Eşref Kuumlccediluumlk Dr Burcu Eşiyok
YAYIN KURULU EDITORIAL BOARD İ Hamit Hancı İrfan Korkusuz Onur Sezer MMemduh Mazmancı Devrim Karakuumllah Suavi Tuncay
ULUSLAR ARASI VE ULUSAL DANIŞMA KURULU TURKISH JOURNAL OF SAFETY TRANSPORTATION AND TRAFFIC
Prof Dr Nebi SUumlMER ODTUuml Psikoloji Boumlluumlmuuml
Prof Dr Rıdvan EGE Ufuk Uumlniversitesi
Prof Dr Fatma ALİSİNANOĞLU Gazi Uumlniversitesi Gazi Eğitim Fakuumlltesi
Prof Dr Mehmet YUumlKSEL Pamukkale Uumlniversitesi Emekli
Oumlğretim Uumlyesi Prof Dr Aydın EREL Yıldız Teknik Uumlniversitesi
Prof Dr Yıldız PEKŞEN 19 Mayıs Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Prof Dr Aliye MANDIRACIOĞLU Ege Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi Halk Sağlığı AD
Prof Dr Goumlknur AKTAY İnoumlnuuml Uumlniversitesi Eczacılık
Fakuumlltesi Prof Dr Durmuş TEZCAN İstanbul Kuumlltuumlr Uumlniversitesi
Prof Dr Fuat YOumlNDEMLİ Selccediluk Uumlniversitesi Meram Tıp
Fakuumlltesi KBB AD Prof Dr Oumlmer Halis TOMBAKLAR Selccediluk Uumlniversitesi Tıp
Fakuumlltesi
Prof Dr Ali BİLGİN Suumlleyman Demirel Uumlniversitesi Muumlhendislik Mimarlık Fakuumlltesi Jeoloji Muumlhendisliği Boumlluumlmuuml
Prof Dr Ahmet YILMAZ Trakya Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Adli Tıp AD Prof Dr Mehmet Erdal COŞKUN Pamukkale Uumlniv Tıp Fak
Noumlroş ve Acil Tıp AD
Prof Dr Fikret İKİZ Ege Uumlniversitesi ProfDrErdal ZORBA Gazi Uumlniv BESYO Muumlduumlruuml ndash HİS
Federasyonu Başkanı
Prof Dr Kemal AKTUĞLU Ege Uumlniv Tıp Fak Ortopedi ve Travmatoloji AD
Prof Dr Ccedilağatay GUumlLER Hacettepe Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Halk Sağlığı AD Prof Dr Doğan SOYASLAN Ccedilankaya UumlnivHukuk Fakuumlltesi
Prof Dr Necati OumlRMECİ Ankara Uumlniv
Prof Dr Murat DİKMENGİL Duumlzce Uumlniv Tıp Fak Prof Dr Mustafa KARAŞAHİN Suumlleyman Demirel Uumlniv
Muumlhendislik Ve Mimarlık Fakİnşaat Muumlh Ulaştırma AD
Prof Dr Recep AKDUR Ankara Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi Halk Sağlığı AD
Prof Dr HBuumllent UumlNER İstanbul UumlnivAdli Tıp Enstituumlsuuml
Prof Dr Nilguumln SARP Girne Amerikan Uumlniv KKTC Prof Dr Zerrin BAYRAKTAR Yıldız Teknik Uumlniversitesi
Emekli Oumlğretim Uumlyesi
Prof Dr Bahar BOYDAK Ege Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi Prof Dr Zerrin ERKOL Abant İzzet Baysal UumlniversitesiTıp
Fakuumlltesi Adli Tıp AD
Prof Dr Feridun YENİSEY Bahccedileşehir Uumlniversitesi Prof Dr Fatih Selami MAHMUTOĞLU İstanbul Uumlniversitesi
Hukuk Fakuumlltesi ProfDrBinguumlr SOumlNMEZ Memorial Hastanesi
Prof Dr Hakan HAKERİ Medeniyet Uumlniversitesi Hukuk
Fakuumlltesi Dekanı Prof Dr Osman CELBİŞ İnoumlnuuml Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi Adli
Tıp AD
Prof Dr Osman GUumlRDALGazi Uumlniv Teknik Eğitim Fak Elektrik Eğitimi Boumlluumlmuuml
Prof Dr Yener UumlNVER Oumlzyeğin Uumlniversitesi Hukuk Fakuumlltesi
Dekanı
Prof Dr Mehmet TOKDEMİR Fırat Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi Adli Tıp AD
Prof Dr Mehmet Sunay YAVUZ Celal Bayar Uumlniv Tıp
Fakuumlltesi Adli Tıp AD Doccedil Dr Suumlleyman IŞILDAR EGM
Doccedil Dr Suumlleyman GOumlREN Dicle Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Adli Tıp AD Doccedil Dr Doğaccedil Niyazi OumlZUumlCcedilELİK Acil Tıp Uzmanı
Doccedil Dr Nusret KOumlSE Osmangazi Uumlniv Tıp Fak Ortopedi ve
Travmatoloji AD Doccedil Tbp Alb Mehmet ERYILMAZ GATA Acil Tıp AD
Doccedil Dr Meltem CcedilOLAK Atatuumlrk Uumlniv Diş Hekimliği Fak
Endodonti AD Doccedil Dr Huumllya UCcedilAR Hacettepe Uumlniversitesi Hemşirelik
Yuumlksekokulu
DoccedilDrFatma Yuumlcel BEYAZTAŞ Cumhuriyet Tıp Fak Adli Tıp AD
DoccedilDrAli Rıza UumlCcedilER Yargıtay Uumlyesi
DoccedilDrCcediletin ARSLAN Yargıtay CSavcısı DoccedilDrGuumlrkan ERSOY Dokuzeyluumll Uumlniv Acil Tıp AD
Doccedil Dr Fatih YAĞMUR Medeniyet Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Adli Tıp AD Yrd Doccedil Dr Neşe Nur USER Afyon Kocatepe Uumlniv Tıp Fak
Acil Tıp AD
YardDoccedilDrSerdar SUumlTCcedilUuml Tuumlrk Diş Hekimleri Birliği Yrd Doccedil Dr Ouml Serol DEVECİ Celal Bayar Uumlniversitesi
Manisa Sağlık YO
Yrd Doccedil Dr Ahmet TURLA Ondokuz Mayıs Uumlniv Tıp Fakuumlltesi Adli Tıp AD
Yrd Doccedil Dr Nezih VAROL Maltepe Uumlniversitesi
YardDoccedilDrMustafa Ccedilakır Kocaeli Uumlniv Hukuk Fakuumlltesi YardDoccedilDrSuavi Tuncay Ege Uumlniv İletişim Fak
YardDoccedilDr Dr Serpil YAYLACI Acıbadem Uumlniv Acil Tıp
Dr Huumlseyin Fazlı İNAN Sağ Bak İlkyardım ve Acil Sağlık Hizm Daire Başkanlığı
DrDtBuumllent OumlZDOĞAN
DrErcan SEYHAN Jandarma Okullar Komutanlığı DrHuumlseyin BEKİR Serbest Hekim Yunanistan
Fiz Yuumlk Muumlh Aylin Yalccedilın SARIBEY Jandarma Genel
Komutanlığı Kriminal Lab Neyfel KILICcedil Başbakanlık İnsan Hakları Başkanlığı
Mustafa AYDIN Kayseri Emniyet Muumlduumlruuml
Osman ORAL Tuumlrkiye Trafik Guumlvenliği Vakfı Youmlnetim Kurulu Uumlyesi
Ali ALTUNTAŞ Ankara Emniyet Muumlduumlrluumlğuuml Trafik Tescil Şb Tevfik KARATAŞ MEB Saraykoumly Mesleki ve Teknik Eğitim
Merkezi Muumlduumlruuml
Avİsmail GUumlNDUumlZ Samsun Psk Nurhayat YUumlKSEL
PsiRebia DİRİM
AvDevrim KARAKUumlLAH Ankara Barosu Hakan DOumlLEK Otomotiv Sanayi
Kapak Fotoğrafları Soldan Sağa Selccediluk Uumlniv Tıp Fak Oumlnceki Dekanı ProfDrNazmi Zengin Oumlzyeğin Uumlniv Hukuk
Fak Dekanı ProfDrYener Uumlnver Medeniyet Uumlniv Hukuk Fak Dekanı ProfDrHakan Hakeri
3
OumlN KOLTUKTA OTURAN CcedilOCUK
DrFatih SEZER DrSalih GUumlVEN ProfDrİHamit HANCI
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -----------
Ankara Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi Adli Tıp Anabilim Dalı
Anahtar Kelimeler Trafik kazası Ccedilocuk Oturuş pozisyonu Emniyet kemeri Hava yastığı Ccedilocuk Bağlama
Sistemleri
OumlZET Karayollarında duumlnya genelinde her yıl 12
milyondan fazla insan oumllmekte milyonlarca insan
yaralanmalara maruz kalmaktadır Oumlluumlm sebepleri
arasında trafik kazalarına bağlı oumlluumlmler 0-4 yaş
arası ccedilocuklarda 14 sırada yer alırken 5-14 yaş
arası ccedilocuklarda 2 sıradadır Ccedilocukların araccedil
iccedilerisindeki oturuş pozisyonu ve bağlama
sistemlerinin kullanılıp kullanılmamasına goumlre
yaralanma ve oumlluumlm riski farklılık goumlstermektedir
Oumln koltukta oturmak ve bağlama sistemlerini
kullanmamak mortaliteyi artırmaktadır Tuumlrkiyersquode
ccedilocuk bağlama sistemleri olmayan otomobillerde
uumlccedil yaşın altındaki ccedilocuklar taşınamamaktadır 150
cmden kısa ve 36 kgın altındaki ccedilocukların
taşınması sırasında ccedilocukların ağırlığına uygun
ccedilocuk bağlama sistemlerinin kullanılması
zorunludur Oumlluumlmlerin ve yaralanmaların
azaltılabilmesi iccedilin ccedilocukların bir aracın arka
koltuklarına oturtulması boy ve kilolarına uygun
buumlyuumlkluumlkte bir koltuk ya da yuumlkseltici seccedililmesi ve
uygun bağlama sistemlerinin kullanılması
gerekmektedir Ayrıca oumlluumlmleri ve yaralanmaları
azaltmak iccedilin uumlreticilerin yaşa uygun sistemler
geliştirmesi desteklenmeli ve aileler
bilinccedillendirilmelidir
GİRİŞ Karayollarında duumlnya genelinde her yıl 12
milyondan fazla insan oumllmekte ve 20 ila 50 milyonu
oumlluumlmcuumll olmayan yaralanmalara maruz kalmaktadır
Oumlluumlm sebepleri arasında 0-4 yaş arası ccedilocuklarda
trafik kazalarına bağlı oumlluumlmler 14 Sırada yer
almakta iken 5-14 yaş arası ccedilocuklarda 2 Sırada
yer almaktadır Duumlnyanın pek ccedilok boumllgesinde trafik
kazaları yaralanmaları halen artmaktadır (1)
Ccedilocuklara uygun koruma sistemleri şiddetli
yaralanma olasılığını azaltarak ccedilocukları guumlvence
altına almaktadır Koruma oumlnlemi alınmamış
ccedilocukların bulunduğu araccedillarda ccedilarpışma
durumlarında yaralanma ve oumlluumlm riski artmaktadır (1)
Ccedilocukların araccedil iccedilerisindeki oturuş pozisyonu trafik
kazalarına bağlı oumlluumlm riskini etkilemektedir
Ccedilocuklar ve yetişkinler iccedilin yapılan ccediloğu ccedilalışma
arka koltukta oturan yolcuların oumlluumlm ya da oumlluumlmcuumll
olmayan yaralanma riskinin daha az olduğunu
goumlstermektedir (2)
Tuumlrkiyersquode Mevzuat
Karayolları Trafik Youmlnetmeliği 150 Maddesine
goumlre
Otomobillerin arazi taşıtlarının kamyonet kamyon
ve ccedilekicilerin minibuumls ve otobuumlslerin buumltuumln
koltuklarında emniyet kemerinin bulundurulması ve
kullanılması zorunludur Yerleşim yeri iccedilinde ticari
amaccedilla yolcu taşımacılığı yapan minibuumls ve
otobuumlsler (umum servis araccedilları hariccedil) ile dolmuş
otomobillerindeki yolcular emniyet kemeri
kullanmak zorunda değildir (3)
Otomobillerde 150 cmden kısa ve 36 kgın
altındaki ccedilocukların taşınması sırasında ccedilocukların
ağırlığına uygun ccedilocuk bağlama sistemlerinin
kullanılması zorunludur Ancak 135 cmden uzun
ccedilocuklar ccedilocuk bağlama sistemleri yerine oumln
koltukta oturmamak şartıyla diğer koltuklardaki
emniyet kemerlerini kullanabilirler (3)
Ccedilocuk bağlama sistemleri olmayan otomobillerde
uumlccedil yaşın altındaki ccedilocuklar taşınamazlar Ccedilocuklar
araccedilta hava yastığı devre dışı bırakılmadan oumln hava
yastığı ile korunan bir yolcu koltuğunda yuumlzuuml
geriye doumlnuumlk ccedilocuk bağlama sistemi kullanılarak
taşınamazlar (3)
Oturuş Pozisyonu
Arka koltukta oturan ccedilocukların oumln koltukta
oturanlara goumlre oumlluumlmcuumll yaralanma riski 35 daha
azdır ve hatta yaralanmanın azalışı oumln koltukta hava
yastığı var ise daha fazladır(4)
Arka koltukta oturan 12 yaş ve altı ccedilocuklarda oumln
koltukta oturanlara goumlre oumlluumlmcuumll yaralanma
riskinde 36 azalma goumlruumlluumlrken 13 yaş ve
uumlzerinde 32 5-12 yaş arasında 30 1-4 yaş
arasında ise 41 azalma goumlruumllmuumlştuumlr (2)
12 yaş ve altında arka koltukta ccedilocuk bağlama
sistemleri kullananlar oumlluumlmcuumll ccedilarpışmalarda en
duumlşuumlk oumlluumlm oranına(14) sahipken
kullanmayanlarda bu oran 24 oumln koltukta oturup
ccedilocuk bağlama sistemi kullanmayanlar oumlluumlmcuumll
ccedilarpışmalarda en yuumlksek oumlluumlm oranına(39)
sahipken kullananlarda bu oran 22 olarak
belirtilmiştir (2)
12 Yaş ve Altında Oumlluumlm Oranları (2)
Oumln koltukta Arka koltukta
4
oturanlar oturanlar
Bağlama
sistemi var 22 14
Bağlama
sistemi yok 39 24
4-14 yaş arasındaki ccedilocuklarda yapılan başka bir
ccedilalışmada oumln koltukta oturup emniyet kemeri
takmayan ccedilocukların 37 si arka koltukta oturup
emniyet kemeri takmayan ccedilocukların 15 i
yaşamını yitirmişken emniyet kemeri takmaları
durumunda oumlluumlm oranları sırası ile 7 ve 12 dir (5)
Arka koltuktaki pozisyon da mortalite oranını
etkilemektedir Arka koltukta oturan 12 yaşın
altındaki ccedilocuklarda ortada oturanların hayati
ccedilarpışmalardaki oumlluumlm riski kenarda oturanlara goumlre
daha fazladır Herhangi bir koruyucu sistem
kullanmayanlarda roumllatif risk131 iken koruyucu
sistem kullananlarda 11 dir (2)
Emniyet Kemeri Kullanımı ve Ccedilocuk
Bağlama Sistemleri
Emniyet kemeri kazalarda meydana gelebilecek
yaralanmaları azaltabilen bir guumlvenlik aracıdır
Ancak bir emniyet kemerinin goumlrevini yerine
getirebilmesi iccedilin onu kullanan kişinin boyuna ve
kilosuna uygun şekilde bağlanmış olması gereklidir
Bu nedenle ccedilocukların kullanacağı emniyet
kemerinin seccedilimi ve kullanım şekli ccedilok oumlnem taşır (6)
Ccedilocuk koltukları bebekler iccedilin yuumlruumlmeyi yeni
oumlğrenmiş ccedilocuklar iccedilin ve okul ccedilağındaki kuumlccediluumlk
ccedilocuklar iccedilin olmak uumlzere uumlccedil grup olarak
incelenebilir Bunların kullanım amaccedilları aynı ise
de kendi oumlzelliklerine goumlre kullanılması gereklidir
Buumltuumln ccedilocuklar iccedilin boy ve kilolarına uygun
buumlyuumlkluumlkte bir koltuk ya da yuumlkseltici seccedililmelidir
Aksi halde emniyet kemeri bağlamak herhangi bir
yarar sağlamayacaktır (6)
Buumlyuumlk ccedilocuklar iccedilin spesifik tasarlanmış emniyet
kemerleri bulunmamaktadır ve okul ccedilağı ccedilocukları
yetişkinler iccedilin tasarlanmış standart emniyet
kemerlerini kullanmak durumunda kalmaktadırlar (5)
Hava Yastığı Kullanımı
Yolcu hava yastığının accedilılması oumlnde sağ koltukta
oturan ccedilocuklarda hayati ve ciddi yaralanmalarla
sonuccedillanabilmektedir (7)
Ccedilocukların duumlşuumlk vuumlcut
ağırlığı hava yastığının accedilılma anında vuumlcut
pozisyonundaki kuumlccediluumlk değişikliklere karşı onları
hassas kılmaktadır (8)
0-14 yaş arası ccedilocukların
oumlnden ccedilarpışmalı kazalarında rakamlar hava yastığı
accedilılmasına bağlı ciddi yaralanma riskinin arttığına
işaret etmektedir 15-18 yaş arası ccedilocukların oumlnden
ccedilarpışmalı kazalarında ise hava yastığı varlığının ve
accedilılmasının yaralanmalardan koruyucu etkisi vardır
Ayrıca bir ccedilocuğun yaş ve vuumlcut buumlyuumlkluumlğuumlne goumlre
oumln koltukta guumlvenli bir şekilde oturmasına izin
veren yolcu hava yastığı ise bilinmemektedir (9)
Mevcut hava yastığı sistemleri hala ccedilocuklar iccedilin
guumlvenilir değildir ve 13 yaşın altındaki ccedilocukların
hava yastıklarından uzakta ve arka koltukta
oturması gerekmektedir (10)
TARTIŞMA Oturuş pozisyonuna bağlı oumlluumlm ve yaralanmalar
ccedilarpışma tuumlruumlne goumlre de değişmektedir Yandan
ccedilarpmalarda arka koltukta oturmanın koruyucu
etkisi azalmaktadır arkadan ccedilarpmalarda ise arka
koltukta oturan ccedilocukların hayati yaralanma riski
oumln koltukta oturanlara goumlre 61 daha fazladır (2)
Karayolları Trafik Youmlnetmeliğine goumlre 1995 yılı
itibariyle uumllkemizde imali yapılan veya yurt
dışından ithaline izin verilen otomobillerin arka
koltuklarında emniyet kemeri bulundurulması ve
kullanılması mecburidir Ancak 1995 yılı oumlncesinde
uumlretilen ve arka koltuklarda emniyet kemeri
bulunmayan araccedillar arka koltukta oturan yolcuların
guumlvenliğini azaltmaktadırlar
Yapılan ccedilalışmalarda farklı yaş aralıklarındaki
ccedilocukların oumlluumlm oranları ve yaralanma riskleri
dikkate alındığından ccedilalışmalar arasında farklılıklar
ve değerlendirme zorlukları oluşabilmektedir
SONUCcedil Ccedilocukların bir aracın arka koltuklarına oturması
gerekmektedir Her ccedilocuğun o anki yaşına ve
buumlyuumlkluumlğuumlne uygun araccedillarla uygun bir şekilde
sabitlenmesi ve ccedilocukların hava yastığından uzakta
oturtulması gerekmektedir (10)
Ayrıca ccedilocuklarda
daha iyi emniyet kemeri uygunluğunun sağlanması
iccedilin destekleyici koltukların kullanılması
gerekmektedir (11)
Ccedilocuk bağlama sistemleri ve emniyet kemerinin
kullanımı suumlruumlcuumlnuumln emniyet kemeri bilinci ve
ccedilocuğun yaşı ile de ilişkilidir Oumlrneğin bir
ccedilalışmada emniyet kemeri takan suumlruumlcuumller ile
seyahat eden 1-2 yaş arası ccedilocukların 71 ila 99
u ccedilocuk bağlama sistemi kullanırken emniyet
kemeri takmayan suumlruumlcuumller ile seyahat eden 3-12
yaş arası ccedilocukların 7 ila 46 sının ccedilocuk
bağlama sistemi kullandığı rapor edilmiştir (11)
Mevcut ccedilocuk bağlama sistemleri 12 yaş altı
ccedilocukların guumlvenli bir şekilde korunması iccedilin
tasarlanmamıştır (8)
Uygunsuz kullanılan emniyet
kemerleri kaza sonrasında emniyet kemeri
sendromu olarak adlandırılan yaralanmalara sebep
olabilmektedir Oumlluumlmleri ve yaralanmaları azaltmak
iccedilin uumlreticilerin yaşa uygun sistemler geliştirmesi
desteklenmeli ve aileler bilinccedillendirilmelidir
5
KAYNAKLAR 1-Global Status Raport On Road Safety EA
httpwwwwhointviolence_injury_preventionroa
d_safety_status2009en ET12082012
2-Braver ER Whitfield R Ferguson SA Seating
position and childrenrsquo risk of dying in motor
vehicle crashes Injury Prevention 19984181-187
3-Karayolları Trafik Youmlnetmeliği EA
httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml20611html
ET12082012
4-Gomez MS Wittenberg E Glass R Levenson S
Hingson R Graham JD Where children sit in cars
The impact of Rhode Islandrsquos new legislation Am J
Public Health 200191311-313
5-Halman SI Chipman M Parkin PC Wright JG
Are seat belt restraints as effective in school age
children as in adults A prospective crash study
BMJ 2002324(7346)1123
6- httpwwwkgmgovtrSayfalarKGMSiteTrC
ocuklarIcinEmniyetKemeriCocukKoltuguaspx
ET12082012
7-FifthSixth Report to Congress Effectiveness of
Occupant Protection Systems and Their Use EA
httpwww-nrdnhtsadotgovPubs809-442pdf
ET 12082012
8-Lapner PC Mckay M Howard A Gardner B
German A Letts M Children in Crashes
Mechanisms of injury and restraint system Can J
Surg 200144445-449
9-Newgard CD Lewis RJ Effects of Child Age and
Body Size on Serious Injury From Passenger Air-
Bag Presence in Motor Vehicle Crashes Am Acad
Ped 20051151579
10-Howard AW Automobile restraints for children
A review for clinicians CMAJ 2002167769-773
11-Ferguson SA Wells JKWilliams AF Child
seating position and restraint use in three states
Injury Prevention 2000624-28
0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0
KARA YOLU İLE PATLAYICI MADDE TAŞIMACILIĞINDA RISK AZALTICI
TEDBİRLER İLE ULUSAL VE ULUSLAR ARASI BAĞLAYICI KURALLAR
RISK REDUCTION STRATEGIES AT EXPLOSIVE TRANSPORTATION
ON ROADS-NATIONAL AND INTERNATIONAL OBLIGATORY RULES
DrErcan SEYHAN
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -----------
Jandarma Meslek Yuumlksek Okulu (JAMYO) Hukuk Bilimleri Boumlluumlmuuml
OumlZET Patlayıcılar taşınmaları esnasında sağlık
guumlvenlik kamu ve oumlzel muumllk uumlzerinde ilave riskler
doğurabilecek tehlikeli durumlarında
değerlendirilmesini beraberinde guumlndeme
getirmektedir Patlayıcıların kara yoluyla
taşınmaları riskli olduğu kadar planlaması da o
kadar detaylı olmak zorundadır Taşımanın uumllke
iccedilerisinde yapılması durumunda uumllkenin kendi
yasaları uygulanırken sınır aşırı taşımalarda kabul
goumlren uluslar arası kuralların uygulanması
gerekmektedir Dolayısıyla ulusal yasal mevzuatın
uluslar arası kabul goumlrmuumlş ve yuumlruumlrluumlkte olan
kurallarla uyumlu olması da kaccedilınılmaz bir
gerekliliktir Guumlnuumlmuumlzde uumlretilen modern
patlayıcılar uumlreticinin belirlediği kullanım
depolama ve taşıma talimatlarına uygun
davranıldığı suumlrece oldukccedila emniyetlidirler Bundan
dolayı uluslar arası standartlara uygun olarak
uumlretilen patlayıcıların kullanılması ccedilok oumlnemli bir
husustur Anahtar Kelimeler Patlayıcı madde
kara yolu taşımacılık uluslar arası standartlar
SUMMARY Explosives revive to evaluate the
possible risks on health security public and private
6
property considerations while its transportation was
carried out The transportation of explosives on
roads should be planned in detail because of its
risky specialities While domestic transportation
requires countryrsquos own regulations the
international transportation strictly requires the
international regulations as well Hence it is a must
necessity to have national laws and regulations
which are compatible with the international ones It
is a fact that the modern explosives are quite safe as
long as they are handled due to its transportation
and storage regulatory rules In sum it is highly
important to use the explosives which are produced
with internationally approved standarts
Key Words Explosive road transportation
international standarts
GİRİŞ Patlayıcılar taşınmaları esnasında sağlık
guumlvenlik kamu ve oumlzel muumllk uumlzerinde ilave riskler
doğurabilecek tehlikeli durumlarında
değerlendirilmesini beraberinde guumlndeme
getirmektedir Bundan dolayı patlayıcıların kara
deniz hava ya da demir yolu ile nakledilmeleri
esnasında oumlzel gereklilikler tespit edilmiş ve uluslar
arası platformda kabul goumlrmuumlştuumlr
Patlayıcıların kara yoluyla taşınmaları riskli olduğu
kadar planlaması da o kadar detaylı olmak
zorundadır Taşımanın uumllke iccedilerisinde yapılması
durumunda uumllkenin kendi yasaları uygulanırken
sınır aşırı taşımalarda kabul goumlren uluslar arası
kuralların uygulanması gerekmektedir Dolayısıyla
ulusal yasal mevzuatın uluslar arası kabul goumlrmuumlş
ve yuumlruumlrluumlkte olan kurallarla uyumlu olması da
kaccedilınılmaz bir gerekliliktir (1)
Avruparsquoda gerccedilekleştirilen patlayıcı madde
nakliyatlarında ldquoTehlikeli Maddelerin Uluslararası
Karayolu ile Nakline Dair Avrupa Anlasması
(ADR)-European Agreement concerning the
International Carriage of Dangerous Goods by
Road (ADR)rdquo kararları uygulanmaktadır (2) Ayrıca
BM tarafından yayınlanan ldquoBirleşmiş Milletler
Tehlikeli Maddelerin Taşınması Model
Duumlzenlemelerine ait Tavsiye Kararları - United
Nations Recommendations on the Transport of
Dangerous Goods Model Regulations (Eleventh
revised edition)rdquo uluslararası tehlikeli madde
taşımacılığında uluslar arası standartların
uygulanması ve korunmasına dair tavsiyelerde
bulunmuştur (3)
Tuumlrkiyersquode ise Bakanlar Kurulursquonun 14081987
tarih ve 8712028 sayılı ldquoTekel Dışı Bırakılan
Patlayıcı Maddelerle Av Malzemesi ve
Benzerlerinin Uumlretimi İthali Taşınması
Saklanması Depolanması Satışı Kullanılması Yok
Edilmesi Denetlenmesi Usul ve Esaslarına İlişkin
Tuumlzuumlkrdquo ile patlayıcı maddelerin Tuumlrkiye iccedilerisindeki
nakillerinde uygulanacak usuller belirlenmiştir
Patlayıcı maddelerin depolanması ve
taşınmasındaki ilk ana duumlşuumlnce risk azaltımına katkı
sağlayacak ana politikalar uumlreterek emniyetli bir
ccedilalışma ve nakliyat gerccedilekleştirebilmektir Patlayıcı
madde taşımacılığında uygulanacak risk azaltıcı
faaliyetlerinin temelinde standart uygulama
proseduumlrleri ile uygun ccedilalışma ortamlarının
oluşturulması etkin bir kontrol ve denetim
mekanizması geliştirilmesi ile etkin bir personel
koruma ekipman ve donanıma sahip olunması
gelmektedir Emniyetli bir ccedilalışma ortamının
oluşturulması kavramı iccedilerisinde emniyetli
depolama şartlarının oluşturulması nakliye ve
patlayıcıların uluslar arası emniyet kurallarına bağlı
kalınarak yuumlklenip boşaltılması konularının da
değerlendirilmesi gerekir Bu tedbirlerin
uygulanabilirliği uygun depolama alanları yeterli
ve amaca uygun teccedilhizat ve taşıma araccedillarına sahip
olunması sonucu oluşturulabilir Patlayıcı madde
taşımacılığının uygulanabilir politika ve
7
proseduumlrlerle desteklenmesi optimum verimlilik ve
emniyetle yapılacak taşımacılığın
suumlrduumlruumllebilirliğini artıracak ana unsurlardır
Bu maksatla uluslarararası standartlarda temel
alınan ldquoABD Patlayıcı Madde Belirteccedilleri Enstituumlsuuml
(IME) - US Institute of Makers of Explosives
(IME)rdquo ile ldquoBM Muumlhimmat ve Patlayıcı Madde
Mevzuatı - United Nations Ammunition and
Explosives Regulationsrdquo kuralları da patlayıcıların
depolanması ve naklinde goumlz oumlnuumlnde
bulundurulabilecek oumlnemli duumlzenlemelerdendir (4)
Guumlnuumlmuumlzde uumlretilen modern patlayıcılar uumlreticinin
belirlediği kullanım depolama ve taşıma
talimatlarına uygun davranıldığı suumlrece oldukccedila
emniyetlidirler Bundan dolayı uluslar arası
standartlara uygun olarak uumlretilen patlayıcıların
kullanılması ccedilok oumlnemli bir husustur
TEHLİKELİ MADDELERİN
ULUSLARARASI KARAYOLU NAKLİNE
DAİR AVRUPA ANLAŞMASI (ADR)
KONVANSiYONU
Tehlikeli Maddelerin Uluslararası Karayolu
Nakline Dair Avrupa Anlasması (ADR) Birlesmis
Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu tarafından
duumlzenlenmis bir konvansiyon olup taraf uumllkelerin
toprakları uumlzerinden ya da sınırları arasında
gerccedileklestirilen tehlikeli madde taşımalarını
kapsamaktadır ADR Konvansiyonu 30 Eyluumll 1957
tarihinde Cenevrersquode imzalanmıs ve 29 Ocak 1968
tarihinde yuumlruumlrluumlge girmistir 21 Agustos 1975
tarihinde New Yorkrsquota Madde 14 (3)rsquote degisiklik
oumlngoumlren bir Protokoluumln imzalanmasıyla degisikliğe
tabi olmustur Soumlz konusu Protokol 19 Nisan 1985
tarihinde yuumlruumlrluumlge girmistir
ADR devletlerarası bir anlaşma olup genel ve
devletler uumlstuuml bir uygulatıcı merci
bulunmamaktadır Uygulamada karayolu
denetimleri devletler tarafından gerccedileklestirilmekte
ve anlasma huumlkuumlmlerine uyulmadıgı takdirde ihlal
edenlere karsı ulusal makamlar tarafından kendi iccedil
mevzuatlarına goumlre yasal islem uygulanmaktadır
Tehlikeli maddelerin ADR kapsamında
sınırlandırılmasına youmlnelik sistem BM Tavsiye
kararlarını da yakından takip etmektedir ADR tuumlm
Birlesmis Milletler BM Avrupa Ekonomik Konseyi
(UNECE) Uumlye uumllkeleri diger Avrupa uumllkeleri ve
BM faaliyetlerine katılmaya ccedilağrılan BM uumlyesi
uumllkelere accedilık bir konvansiyondur ADRye yapılan
değişiklikler 1 Ocak 2011 trihi itibarı ile yuumlruumlrluumlğe
girmiş ve revize edilen belge(ECETRANS215
Vol I and II (ldquoADR 2011rdquo) (UNECE 2011) 2011
yılında yayımlanmıştır ADR 46 uumllke tarafından
kabul edilerek yuumlruumlrluumlğe konulmuştur (5)
ADR karayoluyla ile gerccedilekleştirilecek uluslararası
patlayıcı madde taşımacılığında guumlvenligin
artırılması hedeflenmiştir Ayrıca BM tavsiyelerini
de uygulamaya geccedilirerek tehlikeli maddelerin
sınıflandırması paketlenmesi etiketlenmesi ve test
edilmesiyle ilgili huumlkuumlmlerin işlerliğini sağlamakta
hedeflenmiştir Patlayıcı maddelerin kara yoluyla
yapılacak taşımacılığını diğer taşımacılık
şekilleriyle uyumlu hale getirmek diğer bir hedef
olarak goumlruumllmektedir Bundan dolayı uluslararası
tasımalarda uyumun saglanması ve Avrupa Birligi
iccedilerisinde serbest ticaretin kesintisiz sekilde
islemesi amacıyla ADR Konvansiyonursquonun ilgili
boumlluumlmleri AB Uumlye Uumllkeleri tarafından birbirlerinin
toprakları uumlzerinde ve arasında gerccedileklestirilen
tehlikeli madde tasımalarının duumlzenlenmesinin
temel dayanagı olarak kabul edilmistir (6)
Karayoluyla tehlikeli madde tasımacılıgına iliskin
olarak uumlye uumllkelerin yasalarının uyumlastırılmasına
youmlnelik 21 Kasım 1994 tarihli ve 9455AT sayılı
Konsey Youmlnergesi uyarınca ADR 1 Ocak 1997
tarihinden itibaren AB Uumlye Uumllkeleri iccedilerisindeki ve
8
arasındaki tehlikeli madde tasımaları (radyoaktif
maddeler dacirchil) iccedilin geccedilerli hale gelmistir
9455AT sayılı Youmlnerge 200061AT sayılı
Youmlnerge ile guumlncellenmiştir (7)
ADR Konvansiyonuna taraf uumllkeler yılda iki kez
toplanır ve konvansiyonda yapılabilecek
degişiklikler hakkında fikir alışverislerinde
bulunmakta karara bağlanan değişiklikler her iki
yılda bir guumlncellenerek yayımlanmaktadır
Tuumlrkiyersquode tehlikeli madde taşımacılığı yıl
iccedilerisinde 22 milyon ton civarında olup bu
taşımaların yaklaşık olarak yuumlzde 90rsquoı gibi ciddi bir
miktarı karayolu aracılığı ile gerccedilekleştirilmektedir
ADR Konvansiyonunun uygulamaya
konulmasından oumlnce Tuumlrkiye ilk aşamada
Karayolları Ulaştırma Genel Muumlduumlrluumlğuuml tarafından
oluşturulan Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla
Taşınması Hakkında Youmlnetmelikrdquo ile tehlikeli
maddelerin taşınmasına ilişkin kuralları
belirlemiştir (8)
Tuumlrkiye Haziran 2005rsquote TBMM Ulastırma Alt
Komisyonursquonda onaylanan ADR Konvansiyonuna
taraf olunmasına iliskin yasa tasarısı TBMM Genel
Kurulursquonun 30 Kasım 2005 tarihinde yapılan
oturumunda kabul edilmiş ve 6 Aralık 2005 tarihli
Resmi Gazetersquode ldquoMadde 1 - Birlesmis Milletler
Avrupa Ekonomik Komisyonu buumlnyesinde
hazırlanan ve 30 Eyluumll -1957 tarihinde Cenevrersquode
imzalanan Tehlikeli Malların Karayolu ile
Uluslar arası Tasımacılıgına _liskin Avrupa
Anlasmasına katılmamız uygun bulunmusturrdquo
şeklinde yayımlanmıştır
Tuumlrkiyede bu youmlnetmelik ilk kez 31 Mart 2007
tarihinde 26479 sayılı Resmi Gazetede Tehlikeli
Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında
Youmlnetmelik adıyla yayınlanarak yuumlruumlrluumlğe giriş
tarihi 1 Ocak 2009 olarak belirlenmiştir Ardından
soumlz konusu youmlnetmeliğin devreye giriş tarihi 15
Haziran 2008 tarihli ve 26907 sayılı Resmi
Gazetede yayınlanan karar ile 1 Ocak 2010a
ertelenmiş son olarakta 10 Temmuz 2009 tarih ve
27284 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan karar ile
de youmlnetmeliğin yuumlruumlrluumlğe giriş tarihi 1 Ocak
2011e netleşmiştir
PATLAYICI MADDELERIN KARA
YOLUYLA TAŞINMASINDA BİRLEŞMİŞ
MİLLETLER (BM) KARAR ve TAVSİYELERİ
Tehlikeli maddelerin taşınması esnasında goumlz
oumlnuumlnde bulundurulması gereken birccedilok tedbir
mevcuttur Bu tedbirler iccedilerisinde uluslar arası
geccedilerliliği olan tavsiyeler ise Birleşmiş Milletlerin
yayınladığı ldquoBirleşmiş Milletler Tehlikeli
Maddelerin Taşınması Model Duumlzenlemelerine ait
Tavsiye Kararlarırdquodır Burada belirtilen karar ve
tavsiyelerin amacı tehlikeli maddelerin taşınması
esnasında oluşabilecek risklerin bertaraf edilmesi
veya en aza indirilmesinin sağlanmasına youmlnelik
tedbir alınmasıdır
1957 yılında kabul edilen BM tavsiye kararlarından
oumlnceki doumlnemlerde tehlikeli maddelerin
depolanması yuumlklenmesi ve indirilmesi ile
tasniflenmesine youmlnelik kuralları uumllkeler kendileri
belirlemekteydi Bu durum uluslar arası nakliyatlar
esnasında ciddi sıkıntıların yaşanmasına neden
olmuştur BMrsquonin konuyla ilgili karar ve tavsiyeleri
ulusal ve uluslar arası tehlikeli madde
taşımacılığına youmlnelik tektip bir taban
oluşturulmasına buumlyuumlk katkı sağlamaktadır
Tehlikeli maddeler uluslar arası terminolojide BM
tavsiye kararlarında tanımlanan aşağıdaki dokuz
ana başlıkta sınıflandırılmış maddeleri kapsar (9)
Sınıf 1 Patlatyıcılar
Sınıf 2 Gazlar
Sınıf 3 Yanıcı ve parlayıcı sıvılar
Sınıf 4 Yanıcı ve parlayıcı katılar
Sınıf 5 Oksitleyici Maddeler
9
Sınıf 6 Zehirli ve Bulaşıcı hastalık riski taşıyan
Maddeler
Sınıf 7 Radyoaktif Maddeler
Sınıf 8 KorosifAşındırıcı Kimyasal Maddeler
Sınıf 9 DiğerMuhtelif Tehlikeli Maddeler
BM tavsiyeleri tehlikeli maddelerin etiketlenmesi
paketlenmesi tefrik edilmesi oumlzel markalama ve
işaretlemenin yapılması ile dokumantasyon
işlemlerinide kapsamaktadır
BM tarafından kabul edilerek yayımlanan bu belge
temelinde kuumltle halindeki patlayıcıların (bulk
explosives) taşınmasını işaretlenmesini
yuumlklenmesini vb hususları kapsamaktadır Belgede
bahsi geccedilen kuumltle halindeki tehlikeli maddeler
sıvılar iccedilin tek bir konteyner iccedilerisinde bulunan 450
litre patlayıcılar iccedilin ise 400 kg olan tehlikeli
madde olarak belirlenmiştir (10)
TUumlRKİYErsquoDE PATLAYICI MADDELERİN
KARAYOLU TAŞIMACILIĞINI
DUumlZENLEYEN YASAL MEVZUATLAR
a Tekel Dışı Bırakılan Patlayıcı
Maddelerle Av Malzemesi Ve Benzerlerinin
Uumlretimi İthali Taşınması Saklanması
Depolanması Satışı Kullanılması Yok Edilmesi
Denetlenmesi Usul ve Esaslarına İlişkin Tuumlzuumlk
(11)
(8712028) sayılı patlayıcı maddeler tuumlzuumlğuumlnde
patlayıcı maddelerin fabrikalardan depolara
yurtdışından geliyor ise guumlmruumlkleme işlemlerinden
sonra fabrikalara veya depolara bir depodan bir
depoya patlatma uygulaması yapılacak sahalara
goumltuumlruumllmesi iccedilin yerel emniyet makamlarından
Taşıma İzin Belgesi alınması zorunluluğu vardır
İnsan tarafından taşınan ve 10 kgrsquoyi geccedilmeyen ta-
şıtla taşınan ve 250 kgrsquoyi geccedilmeyen aynı işyeri
iccedilindeki patlayıcı madde taşımaları işyeri amirinin
sorumluluğu altında taşıma izin belgesi aranmadan
yapılabilir
Emici maddeye emdirilmiş nitrogliserin
Nitrogliserini terlemeyle kusan dinamitler ve kapsuumll
takılmış dinamitler taşınması yasaklanan tuumlrlerdeki
patlayıcıdırlar Ayrıca PTT Kargo vb gibi posta
taşıyan koli halinde veya poşet zarf iccedilinde patlayıcı
maddelerin taşınması da aynı tuumlzuumlk ile
yasaklanmıştır Tuumlzuumlğuumln patlayıcı maddelerin
yaşınması ile ilgili bazı huumlkuumlmleri aşağıdadır
Patlayıcı maddelerin aynı vagonda gemi amba-
rında motorlu veya motorsuz taşıtlarla hayvan veya
eşyalar ile taşınması kesinlikle yasaktır
Dinamit ve muadilleri barutlar ve kapsuumlller aynı
taşıtta bir yerde bir arada kesinlikle taşınmazlar
Anfo dinamit muadilleri İnfilaklı fitil ve saniyeli
fitiller bir araccedilta Kapsuumll ve muadilleri de bir araccedilta
taşınmalıdır Bu taşıma sırasında aynı araccedillarda
kesinlikle yanıcı ve parlayıcı maddeler
bulunmamalıdır
Aynı depodan geccedilici ve gezici depolara ve işyer-
lerine yapılan İl sınırı dışına 50 km den ccedilok
olmayan taşıma durumlarında toplam patlayıcı
miktarının 300 kgrsquoyi geccedilmemesi ve taşınan
patlayıcıların aracın ayrı boumlluumlmlerine konulması
şartı ile taşıma izin belgesi alınabilir
Patlayıcı madde yuumlkleme ve boşaltmaları guumlnduumlz-
leri yapılır
Taşıtları yuumlkleme veya boşaltma yapılacak
patlayıcı maddelerden en 20 mt uzakta olması ve
gerekli guumlvenlik oumlnlemlerinin alınması gerekir
Aydınlatmanın elektrikle yapılması koşulu ile
geceleri de yuumlkleme boşaltma yapılabilir
Yuumlkleme ve boşaltma esnasında sigara ve
benzerini iccedilmek ateş yakmak kıvılcım ccedilıkartan
malzemeleri kullanmak kesinlikle yasaktır
Taşıtlar olabildiğince yerleşim yerleri dışında ve
etrafı en az 200 mt lsquoye kadar boş bulunan arazilerde
geceleyebilirler
Yerleşim yerleri ile konaklama yerleri arasında bir
tepe veya benzeri bir engel bulunursa uzaklık 100
mtrsquo ye kadar duumlşebilir
Konaklamalarda her aracın başında suumlrekli olarak
en az 1 guumlvenlik belgeli eleman bulundurmak
gerekir
300 kgrsquoden ccedilok patlayıcı madde iccedilin verilecek
taşıma izin belgelerinde taşıtın izleyeceği yol ve
konaklama yerleri belirtilir
Taşıma sırasında zorunlu nedenlerle belgede
belirtilen yol konaklama yerleri guumlvenlik guumlccedilleri
tarafından değiştirilirse bu husus belgeye yazılır ve
trafik polisine haber verilir
Taşıma sırasında bir tehlike olasılığı varsa gerekli
guumlvenlik oumlnlemleri alınır
Konvoy halinde taşımada araccedillar arasında en az 80
mt uzaklık bulunması zorunludur
Demiryolu geccedilit erinde taşıtlar bekleyerek yolun
accedilık ve guumlvenli olduğunu goumlrduumlkten sonra geccedilerler
10
Patlayıcı madde yuumlkluuml taşıtlar olanaklar
oumllccediluumlsuumlnde insan topluluğu bulunan yerlerden
geccedilirilmezler
Gerek goumlruumlluumlrse şehir iccedilinde patlayıcı madde
taşımaları iccedilin guumlvenlikli geccediliş yerleri yetkili
mercilerce belirlenir taşımaların bu yol uumlzerinden
guumlvenlikle yapılabilmesi iccedilin gerekli oumlnlemler
alınır
Patlayıcı madde taşınacak motorlu taşıtlarda kabul
edilmiş standart tiplerinden her an ccedilalışır durumda
en az 2 adet yangın soumlnduumlrme cihazı
bulundurulması zorunludur
b Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla
Taşınması Hakkında Youmlnetmelik (12)
Bu Youmlnetmelik ile taşıma faaliyetlerine ait genel
kurallar belirlenmiş verdquo tehlikeli maddelerin
kamuya accedilık karayolunda taşınmasında genel kural
tehlikeli maddelerin bu Youmlnetmelik ve ADR
huumlkuumlmlerine uygun olarak ekonomik kontrolluuml
seri guumlvenli insan sağlığına zarar vermeden ve
ccedilevreye koumltuuml etkisi en az olacak şekilde taşınmasırdquo
esasına dayandırılmıştır Ayrıca tehlikeli
maddelerin taşınmasında yer alan taraflar hasar ve
yaralanmaları oumlnleyebilmek ve gerekirse bunların
etkisini en aza indirebilmek iccedilin oumln goumlruumllebilen
risklerin yapısını ve boyutunu goumlz oumlnuumlnde
bulundurarak bu Youmlnetmeliğe ve ADR huumlkuumlmlerine
uygun tedbirleri almak zorunluluğu getirilmiştir
Youmlnetmelikte uluslararası anlaşmalar ile savaş hali
ve olağanuumlstuuml hallerde uygulanacak mevzuat
huumlkuumlmlerine goumlre yapılan taşıma işlemlerini ve
Tuumlrk Silahlı Kuvvetlerine ait olan ya da Tuumlrk
Silahlı Kuvvetlerinin temsilcilerinin eşlik ettiği
araccedillarla yapılan taşıma işlemleri kapsam dışı
bırakılmıştır
Youmlnetmelik temel olarak patlayıcı madde
taşımalarında ADRrsquoyi temel almış olmakla birlikte
bazı oumlzel huumlkuumlmleride 8Maddesi ile uygulamaya
sokmuştur Bunlar
(a) Patlayıcı madde ve sıkıştırılmış gaz yuumlkluuml
taşıtların boğaz koumlpruumllerinden ve boğaz tuumlp
geccedilitlerinden geccedilişlerine ilgili valiliklerce
Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlnuumln goumlruumlşuuml dikkate
alınarak belirlenen usul ve esaslar dacirchilinde izin
verilir
(b) Patlayıcı madde yuumlkluuml taşıtlar tuumlnel
sınırlandırma kodu B B1000C C5000D ve E olan
tuumlnelleri sıkıştırılmış gaz yuumlkluuml taşıtlar ise tuumlnel
sınırlandırma kodu B1D C1D ve D olan tuumlnelleri
kullanamaz Ancak alternatif guumlzergahın
bulunmadığı durumlarda veya iklim coğrafik
şartlar yol bakım onarımı gibi elverişsiz sebeplere
bağlı olarak trafiğin tuumlnelin her iki ucunda da
durdurulması kaydıyla valilik tarafından
Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlnuumln goumlruumlşuuml dikkate
alınarak soumlz konusu taşıtların tuumlnel geccedilişine izin
verilir
c) Patlayıcı madde yuumlkluuml veya bu yuumlkuuml boşaltılmış
ancak usuluumlne uygun şekilde temizlenmemiş
taşıtların otoyol veya ccedilevreyolu veya devletyolu
veya yetkili merciiler tarafından belirlenmiş
guumlzergacirchlar dışında meskucircn mahaller iccedilerisinde
seyretmesine izin verilmez Bu taşıtların meskucircn
mahaller iccedilerisindeki boşaltma noktalarına
gitmesine ise trafik polisi veya zabıtası nezaretinde
izin verilebilir
ccedil) Tehlikeli madde yuumlkluuml veya bu yuumlkleri
boşaltılmış ancak usuluumlne uygun şekilde
temizlenmemiş taşıtların meskucircn mahallerde
yuumlkleme ve boşaltma suumlreleri hariccedil bu
Youmlnetmeliğin 9 uncu maddesinde belirtilen park
yerleri dışındaki alanlara park etmeleri yasaktır
Youmlnergenin doumlrduumlncuuml boumlluumlmuuml ise Tehlikeli Madde
Taşımacılığında İzlenecek Guumlzergacirchlar ve Park
Yerlerini duumlzenlemiştir 9madde tehlikeli madde
yuumlkluuml taşıtların izleyeceği guumlzergahlar ve park
yerleri ile depolar ADRrsquonin 84 boumlluumlmuumlne uygun
olarak
11
a) Şehirlerarası yollarda Karayolları Genel
Muumlduumlrluumlğuumlrsquonce
b) Buumlyuumlkşehir belediyesi sınırları ve muumlcavir alanı
iccedilerisinde ulaşım koordinasyon merkezlerince
c) İl ve ilccedile belediye sınırları ve muumlcavir alanı
iccedilerisinde ililccedile trafik komisyonlarınca
ccedil) Diğer yerlerde ilgili kaymakamlıklarca tespit
edileceği huumlkme bağlanmıştır
Askeri muumlhimmat ve patlayıcı madde taşıyan
taşıtların izleyeceği guumlzergahlar ve park yerleri ile
depolar ise ADRrsquonin 84 boumlluumlmuumlne uygun olarak
ilgili garnizon komutanlıkları ile koordine edilerek
ilgili valiliklerce tespit edilecektir
Youmlnergenin diğer huumlkuumlmleri ile patlayıcı maddeyi
goumlnderen paketleyen yuumlkleyen dolduran
taşımacılığını yapan taşıt suumlruumlcuumlsuuml araccedilta bulunan
diğer goumlrevliler ile teslim alanın
Tankkonteynerdepo işletmecisinin yuumlkuumlmluumlluumlkleri
belirlenmiştir
1 MOTORLU KARA TAŞITLARI İLE
YAPILAN PATLAYICI MADDE
NAKİLLERİNDE UYGULANABİLECEK
BAZI RİSK OumlNLEYİCİ GEREKLİLİKLER
a Araccedil Suumlruumlcuumllerine Youmlnelik
Gereklilikler
Patlayıcı madde taşıyan araccedil şofoumlrleri trafik
kurallarını ve patlayıcı madde nakliyatını
ilgilendiren yasal mevzuatı ccedilok iyi bilmelidirler Bu
durumun sertifikalandırılması da oumlnem arz eden
diğer bir durumdur Araccedil taşıma esnasında bu
personelin doğrudan kontroluuml altında bulunmalıdır
Aracın hiccedilbir zaman yalnız başına bırakılmaması
araccedil suumlruumlcuumlsuumlnuumln muhtemel bir yangında yapması
gerekenler konusunda bilgilendirilmiş ve bu
bilgilendirmenin de kayıt altına alınmış olması risk
azaltıcı bir faktoumlrduumlr Bir kaza anında yapılacaklar
listesi ile aranması gereken uzman personelin
ismininde araccedil suumlruumlcuumlsuumlne bildirilmiş olması
oumlnemli bir husustur Ayrıca taşımanın yapılacağı
guumlzargahın yazılı olarak belirlenerek suumlruumlcuumlye
tebliğ edilmiş olması ve eğer muumlmkuumlnse araccedillara
GPS sistemi yerleştirilerek takibinin yapılması da
fayda sağlayacaktır
Aracın normal molalar iccedilin park edebileceği alanlar
ile acil durumlarda park edebileceği alanların yazılı
hale getirilerek suumlruumlcuumlnuumln bilgilendirilmesinden
yuumlklemeyi yapan birim sorumlu olmalıdır Araccedil
iccedilerisinde bulunan ve seyahatin emniyetli
geccedilmesini sağlamakla goumlrevli olan personelin
taşınan yuumlkuumln hassasiyetlerini ccedilok iyi bilmesi
suumlruumlcuumlnuumln yanında seyahat etmesi ve araccedil
molalarında da arcın goumlz irtibatında olmasına oumlzen
goumlstermesi gerekir Patlayıcı madde taşıyan
araccedilların park ve mola verebilecekleri yerlerin
alınacak nakil onayı ile birlikte ilgili yetkili
kurumlar tarafından da onaylanmış olması
gereklidir Ayrıca araccedil uumlzerinde bulunaması
gereken markalama ve işaretlerinde tam olması
sağlanmalıdır
b Taşıma Esnasında Kullanılacak
Guumlzergacirch ile Tehlikeli Durumlara Karşı
Alınabilecek Oumlnleyici Tedbirler
Daha iyi bir alternatif yok ise tehlikeli maddeleri
taşıyan araccedillar halk kalabalıklarının bulunduğu
meskucircn mahaller ile tuumlneller geccedilişi zorlaştıran dar
yollar ve stabilize yollardan gitmemelidirler
Patlayıcı madde taşıyan araccedillar yangın olan boumllge
ya da yollarda seyahat etmemeleri ve yangın sona
erene kadar beklemeleri yakın civarında sigara
iccedililmesine muumlsaade edilmemesi de riskin
indirgenmesine etki edecek unsurlardandır
Patlayıcı madde taşıyan araccedilların yakıt doldurmaları
esnasında motorun susturulması ve yakıt dolumu
esnasında mutlaka refakat edilmesi gerekir
Kısacası patlayıcı nakliyatında kullanılan araccedilların
her tuumlrluuml kontrolleri zamanında yapılmış olmalıdır
Oumlzellikle kıvılcım uumlretebilecek aksamların iyi izole
edilmiş olması şarttır
c Taşıması Yapılacak Olan
Patlayıcıların Araccedillara Yuumlklenmesi ve
İndirilmesi Esnasında Alınabilecek Tedbirler
12
Uumlzerinde patlayıcı madde yuumlkuuml bulunan araccedilların
motorları susturulmadan asla yuumlkleme ve indirme
yapılmamalıdır İccedilerisinde patlayıcı madde ve
muteviyatı bulunan paketler ve konteynerler
suumlruumlklenmemeli ya da yuvarlanarak taşınmamalıdır
Bu tuumlr konteyner iccedilerisinde taşınan patlayıcıların
ateş yuumlksek ısı ya da kıvılcım uumlreten ortamlardan
uzak tutulmaları da hayati oumlnem taşırlar Ayrıca bu
tuumlr araccedilların arızalanmaları durumunda garaj ya da
tamirhaneye yuumlkleri ile birlikte sokularak tamir
edilmemeleri gerekmektedir
d Yol Guumlzergacirch Planlaması ve Risk
Azaltıcı Tedbirler
Patlayıcı madde taşıyan araccedilların varış
istikametlerinde izleyecekleri yollar iyi
planlanmalıdır Yapılan planlamada varış stikameti
uumlzerindeki nuumlfus yoğunluğu fazla yerleşim
yerlerinin iccedilinden geccedilmek yerine alternatif
guumlzergacirchların varlığı araştırılmalıdır Muumlmkuumln
olduğu oumllccediluumlde tuumlneller dar ve tek şeritli yollar ile
geccedilitlerden uzak alanlardan guumlzergacirch planlaması
yapılmalıdır Aşırı kalabak trafik olan yollarla
trafiğin yoğunlaştığı zaman dilimleride belirlenerek
planlamaya dacirchil edilmelidir Ayrıca yollardaki
yağış durumu da goumlz ardı edilmemesi gereken ana
husulardan bir tanesidir Gece yapılacak nakliyat
iccedilin detaylı ve kontrolluuml bir planlama yapılmalı ve
gece geccedilişleri ilgili kurumlardan alınacak izin
belgelerinde belirtilmelidir
Tren yolundan geccedililmesi gereken guumlzargahlarda
tren yolundan yeterli bir uzaklıktaki mesafede
bekleme yapılmalı ve yol accedilıldıktan sonra geccediliş
tamamlanmalıdır Tren yolu geccedililirken vites
değiştirilmeden geccediliş tamamlanmalıdır
Patlayıcı madde taşıyan bir aracın karışmış olduğu
trafik kazalarında yetkisiz kişlerin olaya muumldahale
etmemesi muumldahale edenlerin ise bilgilendirilmesi
gerekir Olay yerinde oumlncelikle kalabalık
toplanmasının oumlnlenmesi oluşturulacak guumlvenlik
alanı iccedilerisinde sigara iccedililmesi ya da kıvılcım
uumlretebilecek cihazların kullanılmaması
oumlnlenmelidir Yol uumlzerinde de gerekli işaret ve
flamalarla uyarıların konulması gerekir
Patlayıcı madde yuumlkluuml bir aracı diğer bir araccedil ya da
sabit bina ya da direk refuj gibi yerlere ccedilarpması
durumunda aracın yerinden oynatılarak bu
alanlardan kurtarılmaya ccedilalışılması istenmeyen
yangın ve patlamaların meydana gelmesine neden
olabilir Dolayısıyla uzman personel gelene kadar
yapılacak işlem olay mahallinin boşaltılarak
emniyete alınmasıdır
Trafik lambaları ve polis tarafından yaptırılan
durmalar haricinde guumlzergah uumlzerinde yapılan
durmalar esnasında doumlrtluuml flaşoumlrler yakılmalıdır
Uzun suumlreli bekleme yapılması gereken durumlarda
diğer işaretler (uumlccedilgen reflektoumlr ışıldak vb)
kullanılmalıdır Eğer bu zorunlu duruş virajlı bir
yolda olmuşsa virajın ccedilıkış noktasından itibaren
işaretlemenin yapılarak yeterli emniyet mesafesinin
sağlanması esas alınmalıdır
Araccediltaki patlayıcı maddenin teslimatı eanasında da
yetkili ve konu hakkında yeterli olan personele
teslimatın yapılması da indirme taşıma esnasında
alınacak en oumlnemli ve oumlncelikli emniyet tedbiridir
SONUCcedil
Patlayıcı maddelerin karayolu ile guumlvenli taşınması
sadece uygun taşıma araccedillarının uumlretilmesi ve
amaca uygun olarak teccedilhiz edilmesi ile değil aynı
zamanda taşımadan sorumlu kuruluşların taşımayı
gerccedilekleştiren araccedil kullanıcılarının ve emniyet
tedbiri almakla yuumlkuumlmluuml olanların da ccedilok iyi bir
eğitimden geccedilirilmelerini gerekli kılmaktadır
Uluslararası standartlara uygun hale getirilmemiş
bir patlayıcı madde taşımacılığı karayollarında
seyahat eden birccedilok araccedil bombanın sayısının
artmasına ve dolayısıyla toplum guumlvenliğinin ihlal
edilmesine neden olacaktır
ADRrsquonin Tuumlrkiyersquode uygulamaya koyulması
Avrupa Birliği ve uluslar arası taşımacılık
kuruluşları ile uyumlu ccedilalışılmasına olanak
tanıyacaktır Hem yurt iccedilinde hem de yurt dışında
yapılacak taşımacılığın guumlvenliği uluslar arası
standartlara uygun hale gelirken yapılan
taşımacılığın gvenilirlik katsayısını da artıracaktır
Yazışma Adresi
DrErcan SEYHAN JJandarma Meslek Yuumlksek
Okulu (JAMYO) HHukuk Bilimleri Boumlluumlm
Başkanlığı ercnesyahoocom
KAYNAKLAR
13
(1)
httpwwwulasimonlinecomnews_detailphpid=
8339ampuniq_id=1350279640 (Erişim Tarihi09
Ağustos 2012)
(2)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliadrintroh
tm (Erişim Tarihi09 Ağustos 2012)
(3)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliunrecpub
dethtm (Erişim Tarihi11 Eyluumll 2012)
(4) Institute of Makers of Explosives (2003) Safety
Library Publication No 22 ndashSafety amp
Occupational Health-Storage Transportation And
Handling of Explosives Incorporating amendment
number(s) 12amp3 International Mine Action
Standard (IMAS) New York
(5)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliadrcountr
y-info_ehtm (Erişim Tarihi21 Eyluumll 2012)
(6)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliadradr201
111contentsehtml (Erişim Tarihi15 Eyluumll2012)
(7) httpeur-
lexeuropaeusmartapicgisga_docsmartapicelex
plusprodCELEX
numdocamplg=ENampnumdoc=32000L0061 (Erişim
Tarihi10 Ekim 2012)
(8)
httpwwwpoascomtrPO_pdfkurumsal_sorumlu
lukADRpdf (Erişim Tarihi01 Ekim 2012)
(9)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliadradr_e
html (Erişim Tarihi25 Eyluumll 2012)
(10)
httpwwwlegislationgovtnzregulationpublic19
990128latestDLM284452html (Erişim Tarihi17
Eyluumll 2012)
(11) wwwmevzuatadaletgovtrhtml5210html
(Erişim Tarihi09 Ağustos 2012)
(12) Resmi Gazete Tarihi 31032007 Resmi
Gazete Sayısı 26479
0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0
KALP DAMAR HASTALIKLARININ SUumlRUumlŞ GUumlVENLİĞİNE ETKİSİ
DrAynur İNAN ProfDrİHamit HANCI ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -----------
Ankara Uumlniv Tıp Fak Adli Tıp AD
Anahtar Kelimeler Kardiovaskuumller Hastalıklar Suumlruumlş Guumlvenliği Profesyonel ve Oumlzel Suumlruumlcuumller
OumlZET Kardiyovaskuumller hastalıklar toplum sağlığını
oumlnemli oumllccediluumlde etkileyen hastalık grubunu
oluşturmaktadır Kardiyovaskuumller hastalıklarda
goumlzlenen senkop halsizlik uykuya meyil yorgunluk
gibi semptomlar suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye
sokmaktadır
Bu yuumlzden bu hastalığa sahip bireylerde duumlzenli
sağlık kontrolleri uygulanmalı oumlzel veya ticari araccedil
kullanma durumuna goumlre trafikte bazı kısıtlamalar
gerekmektedir Oumlrneğin ciddi kardiyak yetmezlik
belirtileri olanların toplu taşıma araccedillarına
youmlnlendirilmeleri hem hasta hem de toplum sağlığı
accedilısından oumlnem taşımaktadır
Yetkililerin de bu konuda duyarlı olmaları alınacak
oumlnlemler konusunda bazı standartlar oluşturmaları ve
uygulamaları suumlruumlş guumlvenliğine olumlu katkı
sağlayacaktır
GİRİŞ
Bu yazının amacı suumlruumlş yeteneğinde bozulmaya yol
accedilan sebeplerden oumlzellikle kardiyovaskuumller
hastalıkların oumlnemini vurgulamak tedbir konusunda
yetkililere katkı sağlamak ve suumlruumlş guumlvenliğine
youmlnelik oumlnerilerde bulunmaktır
Suumlruumlş yeteneği duyusal ve motor sistemler arasındaki
ince koordinasyon hareketlerine bağlı karmaşık bir
performanstır Hafıza dikkat zeka yaş
konsantrasyon alkol ve ilaccedil kullanımı ruhsal durum
refleks hızı işitme ve goumlrme fonksiyonları ani karar
verme yeteneği kişilik yapısı gibi oumlzellikler suumlruumlş
yeteneğini etkileyen bazı faktoumlrlerdir
Kardiyovaskuumller hastalıklarda goumlzlenen bazı
semptomlar oumlzellikle senkop halsizlik yorgunluk
baş doumlnmesi gibi belirtiler suumlruumlş yeteneğini bozarak
guumlvenli suumlruumlşe engel olabilir1
Kardiyovaskuumller (Kalp-Damar) Hastalıklar ve
Senkop (Bayılma)
Senkop Senkop hızlı başlangıccedillı kısa suumlreli ve
spontan (kendiliğnden) tam iyileşme ile karakterize
14
serebral hipoperfuumlzyona (beynin azalmış kan akımına)
bağlı geccedilici bilinccedil kaybıdır
Kardiyovaskuumller senkoplarda birincil neden
aritmilerdir Aritmiye yol accedilan bazı kalp hastalıkları
sinuumls nodu disfonksiyonu atriyoventrikuumller ileti
sistemi hastalığı implante edilebilir cihazda
fonksiyon bozukluğu supraventrikuumller ndash ventrikuumller
taşikardi ile ilaca bağlı bradikardi ve taşiaritmilerdir
Kardiyak valvuumller hastalık akut miyokard enfarktuumlsuuml
iskemi hipertrofik kardiyomiyopati kardiyak kitleler
(atriyal miksoma tuumlmoumlrler vs) perikardiyal
hastalıktamponad koroner arterlerin konjenital
anomalileri protez kapakların disfonksiyonu gibi
kalbin yapısal bozuklukları ile pulmoner emboli akut
aort diseksiyonu pulmoner hipertansiyon gibi diğer
durumlar da senkop oluşumuna yol accedilarak suumlruumlş
guumlvenliğini tehlikeye sokabilir2
Senkopun suumlruumlş guumlvenliğini ciddi şekilde bozan
yaygın klinik durum olduğu trafik kazalarının sıklığı
veya suumlruumlş guumlvenliği accedilısından ccedilok az istatistiksel veri
bulunduğu bilinmektedir3
Ani Kardiyak Oumlluumlm
Tanım Ne zaman ve ne şekilde oumlluumlme yol accedilacağı
oumlngoumlruumllemeyen oumlnceden mevcut olan kardiyak
hastalık durumunda akut semptomların
başlamasından sonraki bir saat iccedilinde ani bilinccedil kaybı
ile kendini goumlsteren kardiyak nedenlere bağlı doğal
oumlluumlm olarak tanımlanır 4
Motorlu taşıt suumlruumlcuumllerinde goumlzlenen kardiyak koumlkenli
ani oumlluumlm diğer suumlruumlcuumller yolcular yayalar ve aynı
zamanda maddi varlıklar iccedilin bir tehlike
oluşturmaktadır Bu yuumlzden Kanadarsquo da Ontario
dışındaki şehirlerde kalp hastalığı oumlykuumlsuuml olanlara
profesyonel ehliyet almak iccedilin izin verilmemektedir 5
Trafik Kazaları
Uumllkemizde Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlrsquo nuumln yaptığı
araştırmaya goumlre trafik kazalarının 99rsquodan fazlası
insan kaynaklı nedenlerle oluşmaktadır 6
Kanada ve ABDrsquoden elde edilen verilerde ticari
araccedilların dacirchil olduğu kazaların 5rsquoden daha azı
kardiyovaskuumller hastalık ile ilişkilidir Avruparsquo da ise
yaklaşık olarak 01 olarak rapor edilen trafik kazası
tıbbi nedenler ile ilişkilendirilmekte ve bunların da
sadece 10- 25rsquo i kardiyak sorunlara
bağlanmaktadır7
Ancak yine de aritmisi olan suumlruumlcuumllerde gelişen bilinccedil
kaybı nadir de olsa oumlnemli olduğundan hem suumlruumlş
guumlvenliğini hem de toplum emniyetini tehdit
etmektedir8
Suumlruumlcuumller ve Hipertansiyon Riski
Hipertansiyon sık goumlruumllen bir hastalık olup toplumun
20rsquosini etkilemektedir Bu oran 45- 54 yaş grubunda
yaklaşık 40 55-64 yaş grubunda ise yaklaşık
50rsquodir Tayvanrsquoda yapılan bir araştırmada otobuumls
suumlruumlcuumllerinde hipertansiyon oranının (560
986=1361) olduğu bu oranın diğer işccedililere goumlre
(306164=536) daha yuumlksek ve anlamlı olduğu
goumlsterilmiştir9
Kardiyak Yetmezlik Sınıflaması
Semptomların ciddiyeti ve fiziksel aktiviteye goumlre
New York Kalp Cemiyeti İşlevsel Sınıflaması 10
I Semptom yok Fiziksel aktivite kısıtlanması yok
II Hafif fiziksel etkinlik kısıtlanması Dinlenme
sırasında rahattır fiziksel aktivite beklenenin uumlzerinde
nefes darlığı halsizlik ya da ccedilarpıntıya yol accedilar
III Belirgin fiziksel etkinlik kısıtlanması Dinlenme
sırasında rahattır ancak hafif fiziksel aktivitede nefes
darlığı halsizlik ya da ccedilarpıntı oluşabilir
IV Fiziksel etkinlikte semptomların artmasına bağlı
tam kısıtlılık Dinlenme sırasında bile belirtiler accedilığa
ccedilıkar
Belirli Kardiyak Koşullar İccedilin Standartlar
11
Tanım
15
Bekleme Suumlresi Trafiğe ccedilıkılmasına izin
verilemeyecek duumlzeyde kalp hastalığına sahip
kişilerde duumlzenli medikal tedavinin başlatılması ya da
tedavi edici işlemlerin gerccedilekleştirilmesi ile suumlruumlşe
uygun hale gelebilecekleri zaman aralığı
Koroner Arter Hastalığı
(Koroner arter hastalığı olan tuumlm suumlruumlcuumller aşağıdaki standartlara uymak zorundadır)
Oumlzel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml Profesyonel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml
NYHA Sınıf I kısıtlama yok EFgt 35
NYHA Sınıf II kısıtlama yok EFgt 35
NYHA Sınıf III kısıtlama yok Yetersiz
NYHA Sınıf IV
Ayaktan tedavi veya
inotrop kullanımı
Sol ventrikuumll asist cihazı
Yetersiz
Yetersiz
Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi
ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
PCI (perkuumltan koroner girişim)
Stabil anjina veya asemptomatik koroner arter
hastalığı olanlarda genel olarak kısıtlama yokken PCI
uygulamasından sonra oumlzel araccedil suumlruumlcuumllerinde 48 saat
profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise 7 guumln bekleme
suumlresi oumlngoumlruumllmektedir
16
Koroner Arter Cerrahisi yapılanlarda oumlzel araccedil
suumlruumlcuumllerinde 1 ay profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise
3 ay bekleme suumlresi tavsiye edilmektedir
Sinuumls Duumlğuumlmuuml Disfonksiyonunda semptom yoksa
kısıtlama yoktur
Atriyoventrikuumller ve İntraventrikuumller Blok varsa
kısıtlama olmayan durumdan diskalifiye olan duruma
kadar değişen kurallar soumlz konusudur
Karotid sinus aşırı uyarılması sonucu kalıcı kalp
pili olan veya medikal tedavi alan hastalarda serebral
iskemi belirtilerine bağlı semptomlar kontrol
edilmedikccedile guumlvenli şekilde araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar
Kardiyak Enflamasyon ve Enfeksiyonlar oumlzellikle
akut perikardit veya miyokardit olan bireyler
tamamen iyileşene kadar hiccedilbir şekilde motorlu araccedil
suumlruumlcuumlsuuml olamazlar Aynı şekilde subakut bakteriyel
endokardit tanısı ile başvuranlar emboli
tehlikesinden dolayı tamamen iyi olana kadar motorlu
araccedil kullanmamalıdırlar
Konjenital Kalp Hastalıklarında kalbin
fonksiyonel kapasite durumu miyokardiyal iskeminin
olup olmadığı kardiyomiyopati kalp kapak hastalığı
ve kalp ritim bozukluğu durumuna goumlre suumlruumlcuuml
belgesi verebilmek iccedilin bu hastalığa sahip kişiler ayrı
ayrı değerlendirilmelidir
Kardiyak ritim bozukluğu hikayesi olan bireylerde
suumlruumlcuuml belgesi verebilmek iccedilin ritim bozukluğunun
tipi atak sıklığı semptom varlığı ve yeterli ve duumlzenli
kontrol olup olmaması gibi durumlar belirleyici
olacaktır 11
Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi
ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
PCI (perkuumltan koroner girişim)
17
Erken Atriyal veya Ventrikuumller Kontraksiyonlar
Bekleme Suumlresi
Oumlzel suumlruumlcuuml Profesyonel suumlruumlcuuml
VF 6 ay sonra diskalifiye
Hemodinamik
kararsız VT
6 ay sonra diskalifiye
Geri doumlnuumlşuumlmluuml
sebeplere bağlı VT
veya VF
Altta yatan durumun
tedavisi devam ettiği
suumlrece suumlruumlş yasak
Altta yatan durumun
tedavisi devam ettiği
suumlrece suumlruumlş yasak
Suumlrekli VT ile ilişkili
bilinccedil bozukluğu
LVEF gt30
3 ay sonra
diskalifiye
Suumlrekli VT
Bilinccedil bozukluğu
olmayanLVEF gt30
4 hafta sonra
Yeterli denetim
3 ay sonra
Yeterli denetim
VF ventrikuumller fibrilasyon VT ventrikuumller taşikardi LVEF Sol ventrikuumll ejeksiyon fraksiyonu
Paroksismal SVT AF veya AFL bilinccedil bozukluğu
ile birlikte ise duumlzenli kontrol gerekirken bilinccedil
bozukluğu gelişmemişse kısıtlamaya da gerek yoktur
AF veya AFLrsquo de endikasyon varsa suumlruumlcuumller kronik
antikoaguumllasyon almalıdır
Persistan veya Kalıcı AF veya AFLrsquo de ventrikuumll
hız kontroluuml yeterliyse ve bilinccedil bozukluğu yoksa tuumlm
suumlruumlcuumller iccedilin kısıtlamaya gerek yoktur
SVT Supraventrikuumller taşikardi AF Atriyal
fibrilasyon AFL Atriyal flutter
Sinuumls duumlğuumlmuuml disfonksiyonunda hastalıkla ilişkili
semptom yoksa kısıtlama da yoktur Hasta sinuumls
sendromu gibi semptom olan durumlarda ise tedavi
başarılı olana kadar suumlruumlş iccedilin izin verilmemektedir
Atriyoventrikuumller (AV) ve İntraventrikuumller
Bloklar hem oumlzel hem de profesyonel suumlruumlcuumller iccedilin
kısıtlamaya yol accedilmaz
Karotid Sinuumls Aşırı Duyarlılığına bağlı serebral
iskemi belirtileri olan kişiler medikal tedavi ya da bir
kalp pili ile semptomları kontrol altına alınmadıkccedila
guumlvenli araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar
Valvuumller Kalp Hastalığı varsa operasyon durumu
belirleyici olacaktır Opere edilmemiş kalp kapak
hastalığı olan kişilerde suumlruumlş uygunluğunu belirlemek
iccedilin serebral iskemi durumu kalbin fonksiyonel
bozukluk derecesi ve oumlzellikle ticari suumlruumlcuumller iccedilin
ayrıntılı kardiyolojik değerlendirme gereklidir Kapak
replasmanı geccedilirmiş kişilerde ise Sınıf 1 2 3 4 araccedil
kullanmasına izin verilmeden oumlnce suumlruumlcuumllerin
tromboemboli enfeksiyon ve mekanik hasar gibi geccedil
cerrahi komplikasyon sıklığı azaltılmalıdır 1112
Hipertansiyon (-malign hipertansiyon dışında) tek
başına motorlu araccedil kullanmak iccedilin bir
kontrendikasyon oluşturmaz Ancak kalp goumlz boumlbrek
ve beyin hasarı gibi ilişkili komplikasyonların varlığı
guumlvenli suumlruumlşuuml engellemektedir 170110 mm Hg
uumlzerindeki kalıcı hipertansiyon sıklığına bağlı olarak
gelişen komplikasyonlar (hipertansif retinopati gibi)
18
suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye sokabilir Bu yuumlzden bu
yuumlkseklikte kan basıncı olan kişiler ccedilok dikkatli
incelenmelidir (fundus muayenesi
elektrokardiyografi akciğer grafisi vb) Ayrıca bu
kişilerde serum kreatinin oumllccediluumlmuumlnde belirgin
değişiklik tespit edilmişse dahiliye hekiminden goumlruumlş
almak uygun olacaktır
Yine hipertansiyon sonucu kardiyak hasara bağlı
konjestif kalp yetmezliği gelişmişse guumlvenli suumlruumlş
yeteneğini değerlendirirken serebral hasar durumu en
başta goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır
Ek olarak 13
Suumlrekli stabil devam eden NYHA sınıf I-III grubu
LVAD ( Sol Ventrikuumller Destek Sistemleri) olan
hastalar yalnızca oumlzel suumlruumlş iccedilin uygunken ticari ya da
profesyonel araccedil kullanabilmek iccedilin 2 ay beklemek
zorundadır
Pilotlarda Suumlruumlş Guumlvenliği ve Bir Oumlrnek
Pilotlarda sağlık kontrolleri ccedilok daha sık ve duumlzenli
yapılmaktadır Fakat yine de muumlkemmel bir uccediluş bir
sonrakinin garantisi sayılamayacağı gibi ccedilok sağlıklı
bir pilotun ertesi guumln de sağlıklı olacağı soumlylenemez
4 Haziran 2003 guumlnuuml saat 1630rsquoda uccediluşun iniş
safhasında (Danimarka Billund Havaalanı) kaptan
pilot Kahraman Tokuşoğlu fenalaşmış ve kalp krizi
nedeniyle vefat etmiştir Bu uumlzuumlcuuml olayın tek tesellisi
56 yaşındaki pilotun ani ve gizli kalp hastalığının ilk
belirtilerini fark ederek kumandayı diğer pilota
devretmesi ccedilok sayıda masum insanın yaşamının
kurtulmasıdır 14
Uumllkemizde Kardiyovaskuumller Hastalıklar ve
Suumlruumlcuuml Belgesi lsquolsquoSağlık Muayenesinde Suumlruumlcuuml
Adaylarının ve Suumlruumlcuumllerin Sahip Olacakları Sağlık
Şartları ile Goumlz İccedil Hastalıkları Kulak-Burun-Boğaz
Ortopedi Ruh ve Sinir Hastalıkları Muayenelerine
İlişkin Esaslarrsquorsquo Kısmında MADDE 62 Kalp-Damar
Hastalıklarından bahsetmektedir
Grup 1 A ve B sınıfı suumlruumlcuuml belgesi
verilecek suumlruumlcuuml adayları Grup 2 A ve B
sınıfı dışında kalan suumlruumlcuuml dayları olup
bunlardan a) Anjinal yakınması olanlara akut
koroner sendrom (Stabil olmayan angina pektoris
ST yuumlkselmeli miyokard infarktuumlsuuml ve ST
yuumlkselmesiz miyokard infarktuumlsuuml) tanısı almış
olanlara ve koroner arter bypass cerrahisi
uygulanan Grup1 ve Grup 2 deki suumlruumlcuuml adaylarına
gerekli medikal tedavi veveya invaziv girişimleri
tamamlandıktan 6 hafta sonra yapılacak olan
egzersiz testinde testi pozitif kılacak olan kriterler
saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir
b) Anjiyoplasti işlemi uygulanmış Grup 2 deki
adaylara işlemden 6 hafta sonra yapılacak olan
egzersiz testinde testi pozitif kılacak kriterler
saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir
c) Kalp atım sayısı ccedilok duumlşuumlk (dakikada 40rsquoın altı)
atrioventrikuumller bloklu ve hasta sinuumls sendromu
olanlardan kalıcı kalp pili takılmamış olanlara
suumlruumlcuuml belgesi verilmez
ccedil) Kalıcı pil implantasyonu ve başarılı kateter
ablasyonu yapılan Grup 2 deki adaylara işlemden 6
hafta sonra suumlruumlcuuml belgesi verilir
d) İmplante edilebilir kardiyoverter defibrilatoumlr
implantasyonu yapılmış olan Grup 1 ve Grup 2 deki
adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez
e) Hipertansiyonu olan ve maksimal tedaviye
rağmen istirahat TA 200120 mmHg nin uumlzerinde
olan Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez
f) Hipertrofik kardiyomiyopati ve dilate
kardiyomiyopati tanısı konmuş semptomatik olan
Grup 1 ve Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi
verilmez
g) Kalp yetersizliği ve kapak hastalığı tanısı konan
ve ağır semptomatik (NewYork Kalp Cemiyeti
Sınıf 3- 4) olan Grup 1 ve 2rsquodeki adaylara suumlruumlcuuml
belgesi verilmez
ğ) Konjenital kalp hastalığı tanısı konmuş
olanlardan komplex veya ciddi kardiyak problemi
olanlara suumlruumlcuuml belgesi verilmez Diğer konjenital
hastalığı olanlar ve başarılı cerrahi onarım yapılmış
olanlara belirli aralıklarla kontrolden geccedilmek
kaydıyla suumlruumlcuuml belgesi verilir 15
SONUCcedil ve OumlNERİLERKalp hastalığına sahip
olmak yaşlı kişilerde bile araccedil kullanmanın oumlnuumlnde
engel değildir Bununla birlikte hem hastaların hem
de diğer insanların korunması iccedilin hasta ve doktor
arasındaki yakın işbirliğinin oumlnemi buumlyuumlktuumlr Ciddi
kardiyak sorunları olanların sınırlı koşullarda
oumlrneğin oumlnceden belirlenmiş otoyol dışındaki bazı
yerel yollarda veveya sadece guumlnduumlz vakitlerinde
araccedil kullanmalarına izin verilebilir Birccedilok yaşlı
suumlruumlcuumlyuuml boumlyle bir davranışa zaten kendi suumlruumlşleri
sınırlayabilir 16
19
Suumlruumlş guumlvenliği accedilısından antihipertansif ilaccedillardan
oumlzellikle betablokerlerin yan etkileri ve
komplikasyonları goumlz oumlnuumlne alındığında motorlu araccedil
kullanmak iccedilin engel duruma yol accedilmadıkları pek ccedilok
ccedilalışma ile goumlsterilmiştir17 18 19
15 olgu uumlzerinde Oxford tekniği kullanılarak yapılan
bir ccedilalışmada antihipertansif tedavide kullanılan
betablokerlerden Oksprenololuumln kronik tedavisiyle
ilaca bağlı yan etkilerin oluşmadığı ve suumlruumlş kabiliyeti
uumlzerinde belirgin bir etkisi olmadığı goumlzlenmiştir 20
Bu durumda hipertansiyonlu hastalar araccedil kullanma
accedilısından kendi sorumlulukları ile hareket edecektir
Ancak malign hipertansiyonu olanlarda bazı
kısıtlamaların gerekeceği aşikardır 21
Motorlu araccedil kazalarına sebep olan kardiyovaskuumller
hastalıklar hakkında ccedilok az kesin istatistiki veri
bulunmaktadır Profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde buumlyuumlk
kazalara yol accedilma olasılıkları daha yuumlksektir
Direksiyon başında geccedilen zamanın artması yolcu
sayısının fazla olması kendilerine yapılan talebin ccedilok
olması gibi nedenlerle profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde
(-oumlzel suumlruumlcuumllere goumlre) daha yuumlksek standartları
karşılamaları beklenir
Son olarak kardiyak problemi olan hastaların ve diğer
insanların araccedil kullanırken rahat ve guumlvenli hareket
edebilmesi iccedilin suumlruumlşe izin verilen ve verilmeyen
durumların ayrıntılı olarak tespit edilmesi
gerekmektedir Ayrıca profesyonel suumlruumlcuumller ve oumlzel
suumlruumlcuumller iccedilin aynı durumlarda farklı şekilde karar
verilmesi uygun olacaktır Kalp hastalığının araccedil
kullanmaya engel olduğu ve bireysel ulaşımın
yapılamayacağı durumlarda doktorlar hastalarına
toplu taşıma araccedillarını kullanmalarını tavsiye etmeli
ve onları bu youmlnden desteklemelidirler 22
Herkes iccedilin gelecekte kardiyovaskuumller hastalığa
yakalanma ihtimalinden dolayı suumlruumlcuuml belgesi
alanların (pilotlar kadar olmasa da) duumlzenli sağlık
kontrollerinin yapılması uygun olacaktır
Bu kuralların amacı ilgili karar vericilere
yardımcı olmak ve aynı zamanda kardiyak
problemi olan hastaların hangi durumlarda suumlruumlşe
uygun olup olmadığını belirlemektir
KAYNAKLAR 1 Jessica R Williams amp Stephen J Tregear Driving Wıth
Cardiovascular Disease the Impact of Implantable
Cardioverter Defibrillators on Driver Safety Proceedings of
the Fifth International Driving Symposium on Human
Factors in Driver Assessment Training and Vehicle Design
2 Senkop tanı ve tedavi kılavuzu (2009 guumlncellemesi)
Tuumlrk Kardiyol Dern Arş Suppl 8 2009 EA httpwwwtkd-
onlineorgdergiTKDA_37_120_135_176pdf
ET18122012
3 Renke Maas physiciana (maasukeuni-hamburgde) Rodolfo Ventura physicianb Christina Kretzschmar physicianb Ali Aydin
physicianb Andreas Schuchert associate professor of internal
medicine and cardiology Syncope driving recommendations and clinical reality survey of patients BMJ200332621 4 Myerburg RJ Castellanos A Cardiac arrest and sudden
cardiac death InBraunwald E ed Heart disease a textbook
of cardiovascular medicine
New York WB Saunders Publishing Co 1997 742ndash79
5 AjKerwinPerforming your original search sudden
heart death and driving in PMC will retrieve Can Med
Assoc J 1984 August 15 131(4) 312ndash314)
6
httpwwwkgmgovtrSiteCollectionDocumentsTrafik
TrafikKazaOzet et 12 Aralık 2012) TR kalp
7 Theodoros A Zografos Demosthenes G Kat ritsis
Guidelines and Regulations for Driving in Heart Disease
Hellenic J Cardiol 2010 51 226-234
8 Epstein AE Miles WM Benditt DG et al Personal and
public safety issues related to arrhythmias that may affect
consciousness implications for regulation and physician
recommendations A medicalscientific statement from the
American Heart Association and the North American
Society of Pacing and Electrophysiology Circulation 1996
94 1147-1166
9 PD Wang and RS Lin Coronary heart disease risk factors
in urban bus drivers Public Health (2001) 115 261ndash264
10 Tuumlrk Kardiyol Dern Arş - Arch Turk Soc Cardiol 2012
4077-137 EAAkut ve Kronik Kalp Yetersizliği Tanı ve
Tedavisine Youmlnelik 2012 ESC Kılavuzu ET19122012
11 Assessment of the Cardiac Patient for Fitness to Drive
and Fly Canadian Cardiovascular Society Consensus
Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for
Fitness to Drive and Fly
EAhttpwwwccscadownloadConsensus_Conference_M
ain_Draftpdf ET 18122012
12 Types and classes of drivers licences in BCEA
wwwicbccomdriver-licensingli ndash Kanada
ET20122012
13 Roger Baskett MDa Richard Crowell MDa Darren
Freed MDb Nadia Giannetti MDc and Christopher S
Simpson MDd Canadian Cardiovascular Society Focused
Position Statement Update on Assessment of the Cardiac
Patient for Fitness to Drive Fitness Following Left
Ventricular Assist Device Implantation Canadian Journal of
Cardiology 28 (2012) 137ndash140
20
14 Billund Havaalanı Olayı Doccedil Dr Muzaffer Ccediletinguumlccedil
EAwwwhvtdorghtmwordpressp=53 ET18122012
15 İccedilişleri Bakanlığının suumlruumlcuuml adayları ve suumlruumlcuumllerde
aranacak sağlık şartları ile muayenelerine dair youmlnetmelik
ikinci boumlluumlm Resmi Gazete 26092006 - 26301
EAwwwttborgtrindexphpsadaylariaranacak
ET17122012)
16 Wielgosz AT Azad N Effects of cardiovascular
disease on driving tasks Clin Geriatr Med 1993
May9(2)341-8
17 (Arzneimittelforschung 198535(12)1850- 3[The
effect of celiprolol on driving ability An experimental
psychological and comparative clinical study]
[Article in German] Klebel E Saam R Hoffmann H
18 Br Heart J 1981 Jun45(6)643- 8 Effects of chronic
beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor
car driving
Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian V Cashman
P Raftery EB
19 Med Klin 1980 Dec 1975(26)913- 6 [Driving
behavior of cardiovascular patients as affected by beta
receptor blockers][Article in German] Schmidt U Hoburg
A Brendemuumlhl D Delbeck HW Buck W Engels K
20 Br Heart J 1981 Jun45(6)643-8 Effects of chronic
beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor
car driving Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian
V Cashman P Raftery EB
21 httpwwwccscadownloadConsensus_Conference_Main_
Draftpdf Canadian Cardiovascular Society Consensus
Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for
Fitness to Drive and Fly FINAL REPORT erişim tarihi 12
Aralık 2012
22 John H Hypertension treatment and ability to drive a
large vehicle Z Gesamte Inn Med 1980 Nov
135(21)suppl 143-4
0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0
ZAMAN YOumlNETİMİ
Doccedil Dr Guumlrkan ERSOY
---------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------
3Ulusal Tıp Guumlnleri 30 Kasım-2 Aralık 2012 Kuumltahya da sunulmuştur Dokuz Eyluumll Uumlniversitesi Acil Tıp
Anabilim Dalı Oumlğretim Uumlyesi ndash Hekes İccedilin Sağlık Derneği YK Uumlyesi gurkanersoy deuedutr
Oumlzet Hayatımızın belirli doumlnemlerinde sıklıkla
soumlylediğimiz veya duyduğumuz bazı guumlzel soumlzler
kelimeler ve cuumlmleler vardır ldquoKeşke vaktim
olsaydı guumlnlerin nasıl geccediltiğini anlayamıyorum
guumlnler keşke 25 saat olsaydı hiccedil sıra gelmedi
zamanım olmadı ondan yetiştiremedimrdquo gibi Ama
bunların hepsi birer aldatmaca Kendimizi
kandırmaca Yoksa başka birşey değil Aslında hiccedil
unutmamamız gereken bir nokta var Bu duumlnya
uumlzerinde yaşayan ve buguumlne kadar yaşamış olan
herkesin hep 24 saati var ve vardıda 25 saati olan
hiccedil olmadı olmayacaktahellip Ama bazı insanlar
Atatuumlrk İbn-i SİNA Einstein Freud oldular
bazılarıda sadece geccedilip gittiler
Zaman youmlnetimi daha ccedilok ccedilalışmak veya serbest
zamanımızdan ccedilalmak demek değildir Sadece
zamanımızı daha iyi değerlendirerek oradan
kazandığımız zamanı kendimiz kendimizi
geliştirmek veveya sevdiklerimiz ile daha ccedilok
beraber olmak demektir Yani buumltuumln amacımız
hayatımızda gereksiz yere harcadığımız zaman
dilimlerinden yararlanmaktır İşte bu yaımızda bu
zamanı nasıl kazanabileceğimiz uumlzerine
bildiklerimizi sizlerle paylaşmayı amaccedilladık
Genel
Gerccedilek anlamda biz zamanı değil ama ancak
kendimizi zamana goumlre youmlnetebiliriz Bunun iccedilinde
organizayon ve plan gerekir Herkesin guumlne tam 24
saat veya 1440 dakika ile başlar
Unutmayalımki bir guumln iccedilinde arttırabileceğimiz 60
dakika ile şunları elde edebiliriz
Gelecek 10 yılda bir yuumlksek okul diploması
almamızı sağlar
Kendimizi geliştirmemize yardımcı olur
Hayatımızı başkaları ile paylaşmak iccedilin daha fazla
zaman ayırabiliriz
Buumltuumln yeteneklerimizi kullanma fırsatımız doğar
Daha ayrıntılı planlama yapabiliriz
Becerilerinizi geliştirebiliriz
Kişisel ilgi alanlarımızı geliştirebiliriz
Yeni fikirler yaratma ve yeni projeler başlatmak
iccedilin fırsat doğar
Peki zaman youmlnetimi kurallarına gelin sabah
kalkmamız ile birlikte başlayalım
Yapılabilecek en iyi iş saat ccedilalar ccedilalmaz uyanmak
ve yataktan fırlamaktır Ccediluumlnkuuml yatakta daha fazla
debelenecek olursak en azından 30-45 dakika daha
zaman kaybedeceğiz Bu uyku ve dinlenme
olmayacak aksine ızdırap olacaktır Birde işimize
geccedil kalacak bu stresimizi bir kat daha arttıracaktır
Bu nedenle
Guumlne erken başlayın
Giyeceklerinizi ccedilamaşırlarınızı geceden hazırlayın
Ccediluumlnkuuml sabah rehaveti ile giyeceğiniz kıyafet
konusunda zorluk ccedilekeceksiniz
Sabah mutlaka kahvaltı yapın ve bu arada o guumlnuumln
planını yapın
Guumlnleri uzatmanın en iyi yolu zamanı gecelerden
yani uyku zamanından ccedilalmaktır uyumak kaccedilmak
demektir Yani oumlnuumlmuumlzdeki hafta ccedilok yorulacağım
o nedenle bu hafta sonu saatlerce uyuyayım demek
21
mantıklı bir yaklaşım değildir ccediluumlnkuuml uyku sarj
edilebilir bir nesne değildir Yani akuuml gibi değildir
Daha fazla uyuyarak dinlenemeyiz sadece daha ccedilok
yoruluruz ve zamanıızı harcarız
Banyoda ve tuvalette zamanınızı iyi
değerlendiriyormusunuz Sabahları burada TVrsquo da
haberleri ve gazete başlıklarını dinleyebilir veya o
guumlnuumln veya bir guumln oumlncesinin gazetesini haftalık
dergileri okuyabilirsiniz
Banyoda herguumln kullandığınız traş takımı havlular
ve duş sonrası kullandığımız bornozumuzu
dolapların veya ccedilekmecelerin oumln tarafında
saklıyormuyuz
Eğer evde ısınma ve banyo ihtiyaccedillarımız iccedilin kat
kaloriferi kullanıyorsak buna bir zaman ayarlayıcı
cihaz (timer) takmamız faydalı olacaktırCcediluumlnkuuml
bunun sayesinde uygun bir ayarlama ile
uyandığımız zaman duş ve traş iccedilin gerekli sıcak su
hazır olacaktır Yoksa sonradan uzunca bir suumlre
daha su ısınacak diye beklememiz gerekecektir
Sabah oumlnce traş olup sonra banyo yapmak daha
mantıklı olabilir Bu sayede yuumlzuumlmuumlzuuml durulamak
ve kurulamak ile kaybedeceğimiz zamanı kazanmış
oluruz
Sakal traşı olmak iccedilin fırccedila traş sabunu ve koumlpuumlk
kullanarak değilde oumlzellikle şarjlı traş makineleri
kulanmak daha avantajlıdır Traş olurken dolaşır
gazete okur veya diğer işlerinizide yapabilirsiniz
Hatta işinize giderken bile arabada traş olabilirsiniz
tabii eğer şoumlfoumlr kullanıyorsanız
Banyodada bir telefon bulundurmanız hatta evde
telsiz telefon olması oumlnerilen bir metottur bu
sayede oturduğunuz yerden telefon accedilabilir veya
gelen telefonlara anında cevap verebilirsiniz
Yatak odanızda ccedilabuk kaybolabilecek eşyaları
koyabileceğiniz bir kutu bulundurun ve gece
geldiğinizde cuumlzdan kolye yuumlzuumlk kol duumlğmeleri
kuumlpeleri iccediline koyun ki sabah aramak iccedilin zaman
kaybetmeyiniz
Kahvaltı masanızı akşamdan hazırlayınız hatta
ccedilayınızı bile akşamdan demleyiniz Yok bayatlar
diye duumlşuumlnuumlyorsanız o zaman sabah kalkar kalkmaz
ccedilayın suyunu ısıtmak iccedilin ocağı yakınız Hatta
ccedilaydanlığın suyunu ve demliğin ccedilayınıda akşamdan
koymuş olunuz
Arabanızı akşam eve geldiğinizde hemen hareket
edebilecek şekilde duumlz park ediniz boumlylece sabah
manevra yapmak durumunda kalmazsınız
Bu kısa tedbirlerden sonra artık guumlne başladığımıza
goumlre ofise gidip oumlncelikler konusunda konuşabiliriz
Guumlnluumlk zamanımızı verimli kullanma zaman
arttırma iccedilin ilk yapmamız gereken iş planlamadır
Yani guumlnuumlmuumlzuuml ve işlerinizi planlama
Planlama
Planlama gerccedilekten gereklimi Evet evin bir planı
olmadan siz onun yapımına başlarmısınız Uzun bir
yola ccedilıkacaksınız Haritaya bakmadan yola ccedilıkmak
istermisiniz
Zaman youmlnetiminin ilk oumlnemli aşaması yakın ve
uzak vadedeki amaccedillarınızı ortaya koymaktır
Ccediluumlnkuuml bu sayede uygun bir yolda ilerlememiz
muumlmkuumln olabilecektir Evlenmek askere gitmek
yurt dışına gitmek uzman veya doccedilent olmak gibi
Bundan sonrada işlerimizi uumlccedile ayırmamız
gerekir
Oumlncelikli
Ertelenebilir
Vazgeccedililebilir
Bazı insanlar yapacakları herşeyi hatırladıklarını
soumlylerler Hasta vizitleri gibi Eve alınacak ekmek
mobilya vs gibi Hatta randevularını toplantılarını
projelerini oumlzel guumlnlerini vs halbuki bunların
yarısını unuturlar veya akıllarında tutabilmek iccedilin
ccedilok zaman ve enerji harcarlar Bu tip insanlar
kendilerine bir yapılacaklar listesi hazırlarlar Ama
bu listede bir sıralama ve duumlzen olmadığı iccedilin hiccedil
bir işe yaramayacaktır Sıralama ve aralarında bir
duumlzen yoktur ccediluumlnkuuml
Zamanımızı kontrol altına almak istiyorsak oumlnce
kendimizi kontrol altına almamız gerekir Bu
nedenle guumlne o guumln ne iş yapacağınızı yazarak
başlamamız gerekiyor
Yapılacaklar listemizi oumlnceliklere goumlre sıralamamız
gerekiyor Bunun iccedilinde tek bir organizer
kullanmamız ve bunu guumlnuumln değişik saatlerinde
goumlzden geccedilirmemiz gerekiyor
Planlamaya herguumln zaman ayırınız ccediluumlnkuuml
guumlnuumlmuumlzuumln en anlamlı uumlretken zamanı planlamaya
ayırdığımız zamandır Yapılacak olan en oumlnemli iş
en oumlnemli işi en oumlnce yapmaktır Bazı işler oumlnemli
olmasına rağmen suumlrekli olarak ertelenirler Buda
işin dahada ertelenmesinden ve can sıkıntısı
olmaktan başka bir işe yaramaz Mesela bunun iccedilin
PCrsquoler databanklar veya palm PC ler son derece
elverişlidirler
İşleri oumlnceliklerine goumlre sıralarken A B C
kuralınıda kullanabiliriz A halledilmeden asla Brsquoye
geccedililmez
Rutin İşler
Guumlnluumlk hayatımıza baktığımız zaman birccedilok işi
tekrar ettiğimizi goumlruumlruumlz Bunları kısaltacak olan
youmlntemler ccedilok oumlnemlidir Bunda etkili olabilmek
iccedilin
İşi basitleştirme ve
Goumlrevlendirme (forward etme youmlnlendirme)
youmlntemlerini kullanmanız uygun olur
En Etkin Saatlerimizi Nasıl Kullanıyoruz
Guumlnuumln ilk saatlerini en oumlnemli işlerimiz iccedilin
ayırmamız gerekir Guumlnuumln ilerliyen saatlerinde ise
daha az oumlnemli işlerimizi yapmamız gerekir
Halbuki ccediloğumuz rutin işler ile o kadar haşır neşir
oluruz ve guumlnuumln en verimli saatlerini bunlar iccedilin
ayırırız ki geri kalan verimsiz saatlerde ise daha
oumlnemli işlerimizi halletmek iccedilin kullanırız
Verimliliğin Tepe Noktasını En İyi Nasıl
Kullanabiliriz
22
Sevimsiz ve zor işlere optimal zaman ayırın Bu tip
işlere başlamak ccedilok zordur ama beklediğmiz zaman
dahada zorlaşacaktır Zamanında yapamayınca
sıkıntımız dahada artacaktırda
Bu işleri mutlaka hemen halledin ertelemeyin bu
işi dahada sevimsiz hale gelmesine ve zorlaşmasına
neden olur
En zor işleri Pazartesi veya Salı guumlnlerine koyun
ccediluumlnkuuml enerjiniz o zamanlar daha fazladır Bu sıkıcı
işi hafta başında tamamlamanız kamburdan
kurtulmanız nedeniyle size bir canlılık verecektir
Orta verimlilikteki saatlerinizde şu işleri
yapabilirsiniz
Gereken kişiler ile bilgi alış verişinde bulunun
Rutin mektuplarınızı okuyun yazılarınızı yazın
veya yazdırın
Daha sonraki işlerinizi planlayın programlayın
Duumlşuumlk verimlilikteki zamanlarınızda ise
Gelen mektuplar uumlzerinde ccedilalışın
Telefon konuşmalarınızı yapın
Ziyaretccedililerinizi kabul edin
Erteleme (yarın veya sonra yaparım)
Erteleme kendimizi aldatmaktan başka birşey
değildir Bu aslında bir hastalıktırda Buguumln bu işi
yapmamak iccedilin o kadar ccedilok nedenimiz olabilirki
Hiccedilbirşey yapmamak veya oumlnemsiz ama zevk verici
işleri yapmak bize sadece kısa suumlreli bir zevk verir
Bunun dışında yapılması gereken oumlnemli işler bir
dağ gibi oumlnuumlmuumlzde yığılır kalır Kendi yarattığımız
bu yığın altında ve zaman iccedilinde psikolojik olarak
eziliriz Kendimize olan guumlveni kaybeder bir kısır
doumlnguumlye gireriz
Guumlnuumlmuumlzde ertelemecilik o kadar moda olduki
duumlnyada artık bu artan sayı ile ertelemeciler kluumlbuuml
kuruldu ama youmlnetim kurulu toplantısı bir tuumlrluuml
yapılamıyor ccediluumlnkuuml toplantı tarihi suumlrekli erteleniyor
))))))
Neden Erteleriz
Alışkanlıktır
Hep zor ve sevimsiz işleri erteleriz (Noumlbet ve
rotasyon ccedilizelgeleri ders hazırlama gibihellip)
Kaccedilıştır iccedilimizdeki isteksizliğin bezginliğin bir
sonucudur
KURTULMANIN YOLLARI
Hoşlanmadığınız işleri oumlnce yapın
Ertelenmesi muhtemel işleri parccedilalara ayırın
Bir bitirme tarihi tesbirt edin ve bu konuda birisi ile
bahse girin
İşi bitirince kendinizi oumlduumlllendirin boumlylece bir
motivasyon olacaktır
Bu sıkıcı ve sevimsiz goumlrevi birisine devretmeyi
duumlşuumlnuumln
Elinizde ne var ise onunla yetinerek yola ccedilıkın
Daha fazla kaynak bulacam diye vakit
kaybetmeyin Mesela ben bu ders iccedilinde bazı
kitaplar aldım ama okumaya bile fırsatım kalmadı
Her zaman kendimize şu soruyu sormalıyız Ne
yapmak istiyorum yerine neyi yapmalıyım Neyi
yapmam daha oumlnemli diye
Masamızın Organizasyonu
Masamızı mutlaka amaccedillarımıza uygun etkin
kullanabilecek halde tutmamız zaman youmlnetimi
accedilısından ccedilok oumlnemlidir Bu yığın iccedilinde kendimizi
sıklıkla kaybederiz Uygunsa masanız mutlaka bol
ccedilekmeceli olmalıdır Burayı evimiz kadar iyi
duumlzenlemeliyiz Ccedilalışma masamız hemen kapının
karşısında olmamalıdır yoksa gelip geccedilen herkese
bakmak zorunda kalırız unutmayın ki masamızda
manzara seyretmek iccedilin oturmuyoruz ccedilalışmak iccedilin
uumlrtmek iccedilin okumak iccedilin buradayız Masada yerde
kanepede her yerde yığın yığın kağıtlar dosyalar
okunacak degiler mektuplar kağıtlar vs vs
Sorsanız hepsi lazımdır Hepsi ccedilalışılacaktır Boumlyle
bir ortamda uumlretken olabilmek muumlmkuumln değildir
Peki ne gibi zararları olabilecektir
İş uumlzerindeki kontroluumlmuumlzuuml kaybederiz
Uumlretkenliğimiz azalır
Herguumln hakkından gelinememiş o yığınları
goumlrduumlkccedile moralimiz bozulur ve yine sıkıntıya
duumlşeriz ccedilıkmaza gireriz
Arkadaşalarımız arasında prestijimiz azalır
Bozuk Masa Duumlzeninden Kurtulmanın Yolları
Bu masayı duumlzenlemek iccedilin kendine bir zaman
dilimi ayır
Dağınıklık had safhada ise salam tekniğini kullan
yani oumlnce uumlstuumlnuuml sonra ccedilekmecelerini kısım kısım
temizle
Ccedilok gerekli olmayan şeyleri ayırın ve ortalıktan
goumlruumlş alanından ayırın Kalemler notluklar
fotoraflar bunların masa uumlzerinde yeri yoktur belki
bir guumln kullanılır umuduyla masa uumlzerinde birşey
tutmayın bunlara okunacaklar ve okunmuş
olanlarda dahildir
Masanızın arkasına pahalı olmayan raflar koyun
herşeyi oralara duumlzenleyin prensip olarak goumlruumlş
alanınız iccedilinde olmasınlar
Buumltuumln sahipsiz kağıtları tek bir dosyada toplayın
GENEL KURAL OLARAK ŞUumlPHEDE İSENİZ
ATIN Eğer YASAL VE VERGİ EVRAKI DEĞİL
İSE MUumlMKUumlN OLDUĞUNCA CcedilOK KAĞIT
ATIN
Gelen bir mail veya mektubu uumlccedil guumln iccedilinde okuyup
cevaplayamadınız ise onu luumltfen bir defa daha
okumadan ccediloumlpe atın Zaten artık suumlresi geccedilmiştir
Kıymeti kalmamıştır Eğer ccedilok oumlnemli ve zamanlı
idiyse şu ana kadar okumuş ve cevabını
yazmışsınızdır yok yazamadıysanız zaten değeride
kalmamıştır atmanızın sakıncası yoktur
Kağıt parccedilaları ile olan duygusal bağınızı muumlmkuumln
olduğunca azaltın Masaya hakim oldukccedila
kendinize olan guumlveniniz artacaktır Birccedilok kişi bu
kağıtların hepsinin lazım olduğunu veya birguumln
23
kullanılabileceğini veya unutmamak iccedilin oraya
koyduğunu soumlyler Ama o yığın arasından
seccedilebilmek iccedilin kaybedeceği zamanı hiccedil
duumlşuumlnduumlnuumlz muuml
Ccedilalıştığınız konu dışında hiccedil birşey hiccedilbir evrek
masa uumlzerinde bulundurmayın
Prensip olarak gelen bir evrak okunmalı gereği
yapılmalı ya cevaplanmalı ya ccediloumlpe atılmalıdır
Buradada bu evraklar iccedilin AHİD sistemi kullan
A At gitsin
H Havale et (başkası ilgilensin)
İ İlgilen
D Daha sonra kullanmak uumlzere dosyala
Mektuplar
Hemen okunarak cevaplanmalıdır
Eğer gelen bir zarfın uumlzerinde ilgili kişi veya şirket
ile ilgili olarak antet logo vs yoksa okumadan ccediloumlpe
at bu oumlzellikle artık guumlnuumlmuumlzde sayı olarak ccedilok
artan nereden kimden geldiği belli olmayan
isteğimiz dışında posta kutumuzda bulduğumuz
spam mailler iccedilin dahada geccedilerlidir
Ofis Asistanları
İyi bir sekreter sadece sıkıcı işleri paylaşmaz ayni
zamanda bilgi ve yetenekleri sayesinde bizi birccedilok
detaydan kurtarır Bu kişileren ccedilok iyi yararlanın
Onu eğitin Bilgisayarı interneti oumlğrenmesini
sağlayın Hatta ondan beklerdiklerinizi
kurallarınızı ccedilok iyi oumlğretiniz ki sık sık sorular
sorarak sizleri rahatsız etmesin
Telesekreter
Zaman youmlnetimi iccedilin ccedilok oumlnemli bir aracıdır ccediluumlnkuuml
herkese veya o anda cevap vermek istemediğiniz
kişi veya kişilere cevap vermeyebilirsiniz Ama
daha rahat olduğunuz bir ortamda ve enerjinizin
azaldığı oumlluuml bir zamanda ararsınız Ayrıca buradaki
mesaj Biz Ersoy ailesi ev dışında olduğumuz iccedilin
sizlere şu anda size cevap veremiyoruz Sinyal
sesinden sonra eğer bize mesajınızı bırakırsanızhellip
şeklinde olmamalıdır Ccediluumlnkuuml sizi arayan ve not
bırakmak isteyen bir kimsenin vaktini bu kadar
almamamanız gerekir Telesekrete eğer devreye
giriyorsa evde olmadığınız veveya o anda telefona
cevap veremiyeceğiniz zaten bellidir Ersoy ailesi
iccedilin notunuzu bırakırmısınız Veya saat 13rsquoe kadar
dersteyim gibi kısa ve oumlz notlar olmalıdır Eğer
canınız isterse zamanınızın daha bol olduğu bir
zamanda cevaplama şansınız olabilir
Goumlrevlendirme
Bulunduğunuz ortamda mutlaka her işi sizin
yapmanız veveya kontrol etmeniz gerekmez O işi
başkalarıda sizin yerinize ve hatta belkide daha iyi
yapabilecektir O nedenle mutlaka yuumlkuuml paylaşınız
başkalarınıda goumlrevlendiriniz
Şu soruları kendimize sormamız gerekir
Şu anda tarafımdan yapılmamaması gereken hangi
işleri yapıyorum
Benimle ayni seviyedeki arkadaşların yapabileceği
hangi işleri aptalca halen ben yapıyorum
İşte bu işleri mutlaka başkasına devredin onu
motive edin ve iş bitimindede hemen
oumlduumlllendirinhellip
Goumlrevlendirdiğimiz kişi yuumlk atı olmak
istemiyecektir Eğer goumlrevlendirdiğinde oumlnemli
olduklarını anlayacak olurlarsa ccedilok iyi performans
goumlstereceklerdir
Ccedilalışmalarınızın Engellenmesi
Ccedilalışmanızın ani gelen ziyaretccedililerle telefonlarla
bozulmasını engelleyin Randevusuz gelen hiccedilbir
ziyaretccedilinizi o an kabul etmeyin kendisine uygun
olduğunuz bir zaman iccedilin randevu verin Boumlylece o
kişiyede daha modern olması konusunda eğitmişte
olursunuz Eğer konu gerccedilekten oumlnemli idiyse kişi o
saatte zaten gelecektir
Astlarınıza işi devredin ama işi devir ederken ccedilok
iyi anlatın Boumlylece sık sık sizlere soru sorulmasını
engelleyin
Yardımcılarınız ile guumlnuumln sadece belirli saatlerinde
veya haftanın belirli guumlnlerinde beraber olunuz
heran değil Bunu toplantı guumlnleri veya saatleri
şeklinde onlara duyurun
İş yerinizde ve iş ortamınızda misafir trafiğini
mutlaka engelleyin veveya kontrol altına alın
Kendinize misafir gelmesini tabii
engelleyemezsiniz ama şu tedbirler ile kişilerin
sizin yanınızda daha fazla kalarak zamanınızı
almasını engelleyebilirsiniz Tabii bunu arzu
ediyorsanız
Sandalye veya koltuğunuzun kenarında oturarak
Kişiyi kapıda ayakta karşılayın
Konuşma sırası size ayağa kalkıp gelince ona
doğru yuumlruumlyerek ve teşekkuumlr ederim başka birşey
varmıydı diyerek konuyu sonlandırın
Gerekirse resmi ve soğuk bir tavırla konuşarak
Gelen kişilere asla ccedilay kahve ısmarlamayarak
Onun ve sizin goumlrebileceğiniz bir duvarda saat
bulundurup suumlrekli olarak ona bakın
Sohbetinizin bir yerinde oumlzet olarak ziyaretiniz iccedilin
teşekkuumlr ederim başka konuşabileceğim veya
yapabileceğim birşey varmı şeklinde soumlzler
kullanarak
Eğer gelen davetsiz ve randevusuz bir misafir ise ya
sonrası iccedilin randevu verin ya da başka birisi ile
goumlruumlşmesini sağlayın (yardımcınız sekreteriniz
asistanınız)
Telefon Konuşmaları
Telefon accedilmadan oumlnce gerekliliğini tartışın
konuşacaklarınızı not alın
Karşınıza kum saati koyun
Uumlccedil dakika kesici alet kullanarak hem kendi hemde
karşı tarafın konuşmalarını kontrol altına alın
Telesekreter kullanın
Duumlofonlu telefon kullanın Karşı tarafı ararken veya
ccedilalarken o sırada başka şeyler yazabilir veya
okuyabilirsiniz
Doğrudan konuya girin boş ve gereksiz sohbetten
kaccedilının Mesela guumlnaydın size nasıl yardımcı
olabilirm diyerek konuya başlayabilirsiniz
24
Telefonunuza hemen ulaşabilecek mesafede
bulundurun evde telsiz telefon kullanın
Trafik sıkıştığı zaman cep telefonunuzu kullanarak
zamanınızı değerlendirin akşam veya yarın
aramanız gereken kişileri şimdiden arayın ve
boumlylece zamanınızı değerlendirin
Bilgi Toplama Oumlzuumlmseme ve Uygulama
Ccedilağımız enformasyon ccedilağı Telefon gazeteler
kitaplar mailler internet fax dergiler text booklar
heryerden bilgi akıyor Bu kadar ccedilok kaynağı
okuyabilmemiz muumlmkuumln değil mutlaka elememiz
arasından seccedilim (triaj) yapmamız gerekiyor
Unutmayalım ki bilgi miktarı her doumlrt yılda bir
ikiye katlanıyor Bunun iccedilinde
Gerccedilekten hangi bilgilere ihtiyacımız var onları
bilmemiz gerekir
Seccedilerek okuyun
Tek bir gazete uumlzerine yoğunlaşın
Hızlı okuma youmlntemlerini oumlğrenin
Okuyamadığınız dergilerin aboneliğini iptal ettirin
Amerikayı tekrar keşfetmek iccedilin uğraşmayın direkt
konu ile ilgili kaynaklaı araştırın
Okuma ve Daha Hızlı Okuma
Okuyacağınız oumlncelikli kitaplarınız elinizin altında
olsun Mesela tuvalette yolculuklarda mutlaka
birşeyler okuyun
Beklerken mutlaka okuyun Randevulara ve
toplantılara giderken mutlaka yanınızda okunacak
birşeyler bulundurun
Yatmadan oumlnce okuyun
Amaccedilsızca değil amaca youmlnelik okuyun
Kelime kelime okumayın cuumlmleleri okumaya
ccedilalışın Okurken dudaklarınızı oynatmayın
Kitabı ccedilizin sonra tekrar okumanız gerekirse bu şekilde
vakit kaybetmezsiniz
Sıkıcı Guumlnluumlk İşler
Banka
Su elektrik havagazı gibi oumldemeleriniz iccedilin mutlaka
banka otomatik oumldeme talimatı veriniz
Uumlzerinde isim soyad ve adresinizin olduğu bir kaşe yapın
ki sık sık bunları yazmak zorunda kalmayasınız
En fazla bir adet kredi kartı kullanın Aksi taktirde
oumldemelerinizi ve extrelerinizi takip etmek ccedilok zamanınızı
alacaktır
Evinize veya işinize en yakın banka ile ccedilalışın
Banka dekont ve faturalarını mutlaka hemen dosyalayın
sonra gerektiği zaman bu neredeydi diye duumlşuumlnmeyin
İşimiz bitti tekrar eve geldik
Banyoda sabah beklemeleri engelleyebilmek iccedilin
aile bireylerinin ayrı saatlerde kalkmasını sağlayın
Evde sık kulanılan eşyalarınızı yedekleyin (Cola
sigara tuvalet kağıdı gibi)
Eşyalarınızı bulabileceğiniz bir yere koyun
Dolaplarınızı duumlzenleyin evdeki dağınıklığı
engelleyin
Benzer aletleri beraber koyun (alet ccedilantası gibi)
Yedek anahtarlarınızı belirli bir yerde toparlayın
Tamir belgeleri kullanma rehberleri sigorta ile
ilgili belgeleri ayni ccedilekmecede tutun
Aileniz ile ilgili olarak tuumlm kimlikler tapular kredi
kartı ve ehliyet gibi belgelerin birer fotokopisini
ccedilektirin ki kayıp ederseniz acaba numarası neydi
diye duumlşuumlnmeyin
Sonuccedil
Eğer sizlerde 24 saatin kendinize yetmediğimnden
şikayet ediyorsanız ve zaman yaratmak iccedilin ccedilaba
sarf ediyorsanız inanın alacağınız şu basit tedbirler
ile guumlnde 2-4 saat arttırmanız ccedilok muumlmkuumlnduumlr
Yapılacak işler oumlzetle şunlardır
Oumlnce oumlnceliği olan iş yapın Zevkli de olsa sıkıcıda
olsa Ama unutmayınızki insanın ayni anda iki tane
oumlnceliği olan işiniz olamaz
Masanızın uumlstuumlnuuml ve ccedilekmecelerini mutlaka
duumlzenleyin Başarılı bir kişinin ve youmlneticinin
masasının uumlstuuml daima bomboştur Eğer dosyalar
yığılmış ise o kişiden verim almak inanın zordur
Hayır demeyi oumlğrenininiz
Toplantılara guumlndem ile gidiniz yanınızda
okunacak birşeyler bulundurunuz
Muumlkemmeliyetccedililik tuzağından kurtulun
Mutlaka yakın ve uzak vadede hedefler seccedilin
Yapılacak işlerde daima A ile başlayın B ile değil
Bu tedbirler ile belki zamanınmızı arttırabileceğiz
ama bu zamanımızı nerede ve ne şekilde
kullanacağız İşte sorun burada Kısa bir suumlre oumlnce
Stephan COVEYrsquoin ldquoEtkili İnsanların Yedi
Alışkanlığırdquo adlı kitabını buumlyuumlk bir zevk ile
okumaya başlamıştım İlk 10 sayfasından sonra
duumlşuumlncelerim alt uumlst oldu Neden mi Yazar aynen
şoumlyle diyordu Şu guumlne kadar ccedilok ccedilalıştım ccedilok iyi
bir pozisyondayım arzu ettğim gerşeyi elde ettim
ama ailemi kaybettim Bu kariyer ve para bana ne
derecede mutluluk verir acaba diyordu Bu
nedeenle hiccedil unutmamamız gereken noktalarda
herhalde şunlar olmalıdır
Kariyerimize ve paralarımıza akşam sarılarak
uyuyamayız bu nedenle ccedilok ccedilalışmanın yanında
oumlncelikli olarak eşimizi ailemizi ve sevdiklerimizi
unutmamalıyız ve ccedilalışmak iccedilin mi yaşıyoruz
yaşamak iccedilin mi ccedilalışıyoruz sorusunun cevabını en
azından kendi gerccedileklerimiz iccedilin bulmalıyız Kaynaklar
Time management for the academic emergency
physicians Steven PARRİLLO
Httpwwwemedicinecom
Zamanı doğru kullanma Kate KEENAN
Kişisel zaman youmlnetimi Marion E HAYNES
Zaman youmlnetimi Ray JOSEPHS
Oumlnemli işler oumlncelik Stephan COVEY
2
ULAŞIM VE TRAFİK GUumlVENLİĞİ DERGİSİ TURKİSH JOURNAL OF SAFETY TRANSPORTATİON AND TRAFFİC
twittercomulasimvetrafik EDİTOumlRLER EDITORS
Prof Dr İ Hamit Hancı Doccedil Dr Yeşim Yasak
EDİTOumlRYARDIMCILARI ASSISTANT OF EDITOR Doccedil Dr Eşref Kuumlccediluumlk Dr Burcu Eşiyok
YAYIN KURULU EDITORIAL BOARD İ Hamit Hancı İrfan Korkusuz Onur Sezer MMemduh Mazmancı Devrim Karakuumllah Suavi Tuncay
ULUSLAR ARASI VE ULUSAL DANIŞMA KURULU TURKISH JOURNAL OF SAFETY TRANSPORTATION AND TRAFFIC
Prof Dr Nebi SUumlMER ODTUuml Psikoloji Boumlluumlmuuml
Prof Dr Rıdvan EGE Ufuk Uumlniversitesi
Prof Dr Fatma ALİSİNANOĞLU Gazi Uumlniversitesi Gazi Eğitim Fakuumlltesi
Prof Dr Mehmet YUumlKSEL Pamukkale Uumlniversitesi Emekli
Oumlğretim Uumlyesi Prof Dr Aydın EREL Yıldız Teknik Uumlniversitesi
Prof Dr Yıldız PEKŞEN 19 Mayıs Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Prof Dr Aliye MANDIRACIOĞLU Ege Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi Halk Sağlığı AD
Prof Dr Goumlknur AKTAY İnoumlnuuml Uumlniversitesi Eczacılık
Fakuumlltesi Prof Dr Durmuş TEZCAN İstanbul Kuumlltuumlr Uumlniversitesi
Prof Dr Fuat YOumlNDEMLİ Selccediluk Uumlniversitesi Meram Tıp
Fakuumlltesi KBB AD Prof Dr Oumlmer Halis TOMBAKLAR Selccediluk Uumlniversitesi Tıp
Fakuumlltesi
Prof Dr Ali BİLGİN Suumlleyman Demirel Uumlniversitesi Muumlhendislik Mimarlık Fakuumlltesi Jeoloji Muumlhendisliği Boumlluumlmuuml
Prof Dr Ahmet YILMAZ Trakya Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Adli Tıp AD Prof Dr Mehmet Erdal COŞKUN Pamukkale Uumlniv Tıp Fak
Noumlroş ve Acil Tıp AD
Prof Dr Fikret İKİZ Ege Uumlniversitesi ProfDrErdal ZORBA Gazi Uumlniv BESYO Muumlduumlruuml ndash HİS
Federasyonu Başkanı
Prof Dr Kemal AKTUĞLU Ege Uumlniv Tıp Fak Ortopedi ve Travmatoloji AD
Prof Dr Ccedilağatay GUumlLER Hacettepe Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Halk Sağlığı AD Prof Dr Doğan SOYASLAN Ccedilankaya UumlnivHukuk Fakuumlltesi
Prof Dr Necati OumlRMECİ Ankara Uumlniv
Prof Dr Murat DİKMENGİL Duumlzce Uumlniv Tıp Fak Prof Dr Mustafa KARAŞAHİN Suumlleyman Demirel Uumlniv
Muumlhendislik Ve Mimarlık Fakİnşaat Muumlh Ulaştırma AD
Prof Dr Recep AKDUR Ankara Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi Halk Sağlığı AD
Prof Dr HBuumllent UumlNER İstanbul UumlnivAdli Tıp Enstituumlsuuml
Prof Dr Nilguumln SARP Girne Amerikan Uumlniv KKTC Prof Dr Zerrin BAYRAKTAR Yıldız Teknik Uumlniversitesi
Emekli Oumlğretim Uumlyesi
Prof Dr Bahar BOYDAK Ege Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi Prof Dr Zerrin ERKOL Abant İzzet Baysal UumlniversitesiTıp
Fakuumlltesi Adli Tıp AD
Prof Dr Feridun YENİSEY Bahccedileşehir Uumlniversitesi Prof Dr Fatih Selami MAHMUTOĞLU İstanbul Uumlniversitesi
Hukuk Fakuumlltesi ProfDrBinguumlr SOumlNMEZ Memorial Hastanesi
Prof Dr Hakan HAKERİ Medeniyet Uumlniversitesi Hukuk
Fakuumlltesi Dekanı Prof Dr Osman CELBİŞ İnoumlnuuml Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi Adli
Tıp AD
Prof Dr Osman GUumlRDALGazi Uumlniv Teknik Eğitim Fak Elektrik Eğitimi Boumlluumlmuuml
Prof Dr Yener UumlNVER Oumlzyeğin Uumlniversitesi Hukuk Fakuumlltesi
Dekanı
Prof Dr Mehmet TOKDEMİR Fırat Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi Adli Tıp AD
Prof Dr Mehmet Sunay YAVUZ Celal Bayar Uumlniv Tıp
Fakuumlltesi Adli Tıp AD Doccedil Dr Suumlleyman IŞILDAR EGM
Doccedil Dr Suumlleyman GOumlREN Dicle Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Adli Tıp AD Doccedil Dr Doğaccedil Niyazi OumlZUumlCcedilELİK Acil Tıp Uzmanı
Doccedil Dr Nusret KOumlSE Osmangazi Uumlniv Tıp Fak Ortopedi ve
Travmatoloji AD Doccedil Tbp Alb Mehmet ERYILMAZ GATA Acil Tıp AD
Doccedil Dr Meltem CcedilOLAK Atatuumlrk Uumlniv Diş Hekimliği Fak
Endodonti AD Doccedil Dr Huumllya UCcedilAR Hacettepe Uumlniversitesi Hemşirelik
Yuumlksekokulu
DoccedilDrFatma Yuumlcel BEYAZTAŞ Cumhuriyet Tıp Fak Adli Tıp AD
DoccedilDrAli Rıza UumlCcedilER Yargıtay Uumlyesi
DoccedilDrCcediletin ARSLAN Yargıtay CSavcısı DoccedilDrGuumlrkan ERSOY Dokuzeyluumll Uumlniv Acil Tıp AD
Doccedil Dr Fatih YAĞMUR Medeniyet Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Adli Tıp AD Yrd Doccedil Dr Neşe Nur USER Afyon Kocatepe Uumlniv Tıp Fak
Acil Tıp AD
YardDoccedilDrSerdar SUumlTCcedilUuml Tuumlrk Diş Hekimleri Birliği Yrd Doccedil Dr Ouml Serol DEVECİ Celal Bayar Uumlniversitesi
Manisa Sağlık YO
Yrd Doccedil Dr Ahmet TURLA Ondokuz Mayıs Uumlniv Tıp Fakuumlltesi Adli Tıp AD
Yrd Doccedil Dr Nezih VAROL Maltepe Uumlniversitesi
YardDoccedilDrMustafa Ccedilakır Kocaeli Uumlniv Hukuk Fakuumlltesi YardDoccedilDrSuavi Tuncay Ege Uumlniv İletişim Fak
YardDoccedilDr Dr Serpil YAYLACI Acıbadem Uumlniv Acil Tıp
Dr Huumlseyin Fazlı İNAN Sağ Bak İlkyardım ve Acil Sağlık Hizm Daire Başkanlığı
DrDtBuumllent OumlZDOĞAN
DrErcan SEYHAN Jandarma Okullar Komutanlığı DrHuumlseyin BEKİR Serbest Hekim Yunanistan
Fiz Yuumlk Muumlh Aylin Yalccedilın SARIBEY Jandarma Genel
Komutanlığı Kriminal Lab Neyfel KILICcedil Başbakanlık İnsan Hakları Başkanlığı
Mustafa AYDIN Kayseri Emniyet Muumlduumlruuml
Osman ORAL Tuumlrkiye Trafik Guumlvenliği Vakfı Youmlnetim Kurulu Uumlyesi
Ali ALTUNTAŞ Ankara Emniyet Muumlduumlrluumlğuuml Trafik Tescil Şb Tevfik KARATAŞ MEB Saraykoumly Mesleki ve Teknik Eğitim
Merkezi Muumlduumlruuml
Avİsmail GUumlNDUumlZ Samsun Psk Nurhayat YUumlKSEL
PsiRebia DİRİM
AvDevrim KARAKUumlLAH Ankara Barosu Hakan DOumlLEK Otomotiv Sanayi
Kapak Fotoğrafları Soldan Sağa Selccediluk Uumlniv Tıp Fak Oumlnceki Dekanı ProfDrNazmi Zengin Oumlzyeğin Uumlniv Hukuk
Fak Dekanı ProfDrYener Uumlnver Medeniyet Uumlniv Hukuk Fak Dekanı ProfDrHakan Hakeri
3
OumlN KOLTUKTA OTURAN CcedilOCUK
DrFatih SEZER DrSalih GUumlVEN ProfDrİHamit HANCI
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -----------
Ankara Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi Adli Tıp Anabilim Dalı
Anahtar Kelimeler Trafik kazası Ccedilocuk Oturuş pozisyonu Emniyet kemeri Hava yastığı Ccedilocuk Bağlama
Sistemleri
OumlZET Karayollarında duumlnya genelinde her yıl 12
milyondan fazla insan oumllmekte milyonlarca insan
yaralanmalara maruz kalmaktadır Oumlluumlm sebepleri
arasında trafik kazalarına bağlı oumlluumlmler 0-4 yaş
arası ccedilocuklarda 14 sırada yer alırken 5-14 yaş
arası ccedilocuklarda 2 sıradadır Ccedilocukların araccedil
iccedilerisindeki oturuş pozisyonu ve bağlama
sistemlerinin kullanılıp kullanılmamasına goumlre
yaralanma ve oumlluumlm riski farklılık goumlstermektedir
Oumln koltukta oturmak ve bağlama sistemlerini
kullanmamak mortaliteyi artırmaktadır Tuumlrkiyersquode
ccedilocuk bağlama sistemleri olmayan otomobillerde
uumlccedil yaşın altındaki ccedilocuklar taşınamamaktadır 150
cmden kısa ve 36 kgın altındaki ccedilocukların
taşınması sırasında ccedilocukların ağırlığına uygun
ccedilocuk bağlama sistemlerinin kullanılması
zorunludur Oumlluumlmlerin ve yaralanmaların
azaltılabilmesi iccedilin ccedilocukların bir aracın arka
koltuklarına oturtulması boy ve kilolarına uygun
buumlyuumlkluumlkte bir koltuk ya da yuumlkseltici seccedililmesi ve
uygun bağlama sistemlerinin kullanılması
gerekmektedir Ayrıca oumlluumlmleri ve yaralanmaları
azaltmak iccedilin uumlreticilerin yaşa uygun sistemler
geliştirmesi desteklenmeli ve aileler
bilinccedillendirilmelidir
GİRİŞ Karayollarında duumlnya genelinde her yıl 12
milyondan fazla insan oumllmekte ve 20 ila 50 milyonu
oumlluumlmcuumll olmayan yaralanmalara maruz kalmaktadır
Oumlluumlm sebepleri arasında 0-4 yaş arası ccedilocuklarda
trafik kazalarına bağlı oumlluumlmler 14 Sırada yer
almakta iken 5-14 yaş arası ccedilocuklarda 2 Sırada
yer almaktadır Duumlnyanın pek ccedilok boumllgesinde trafik
kazaları yaralanmaları halen artmaktadır (1)
Ccedilocuklara uygun koruma sistemleri şiddetli
yaralanma olasılığını azaltarak ccedilocukları guumlvence
altına almaktadır Koruma oumlnlemi alınmamış
ccedilocukların bulunduğu araccedillarda ccedilarpışma
durumlarında yaralanma ve oumlluumlm riski artmaktadır (1)
Ccedilocukların araccedil iccedilerisindeki oturuş pozisyonu trafik
kazalarına bağlı oumlluumlm riskini etkilemektedir
Ccedilocuklar ve yetişkinler iccedilin yapılan ccediloğu ccedilalışma
arka koltukta oturan yolcuların oumlluumlm ya da oumlluumlmcuumll
olmayan yaralanma riskinin daha az olduğunu
goumlstermektedir (2)
Tuumlrkiyersquode Mevzuat
Karayolları Trafik Youmlnetmeliği 150 Maddesine
goumlre
Otomobillerin arazi taşıtlarının kamyonet kamyon
ve ccedilekicilerin minibuumls ve otobuumlslerin buumltuumln
koltuklarında emniyet kemerinin bulundurulması ve
kullanılması zorunludur Yerleşim yeri iccedilinde ticari
amaccedilla yolcu taşımacılığı yapan minibuumls ve
otobuumlsler (umum servis araccedilları hariccedil) ile dolmuş
otomobillerindeki yolcular emniyet kemeri
kullanmak zorunda değildir (3)
Otomobillerde 150 cmden kısa ve 36 kgın
altındaki ccedilocukların taşınması sırasında ccedilocukların
ağırlığına uygun ccedilocuk bağlama sistemlerinin
kullanılması zorunludur Ancak 135 cmden uzun
ccedilocuklar ccedilocuk bağlama sistemleri yerine oumln
koltukta oturmamak şartıyla diğer koltuklardaki
emniyet kemerlerini kullanabilirler (3)
Ccedilocuk bağlama sistemleri olmayan otomobillerde
uumlccedil yaşın altındaki ccedilocuklar taşınamazlar Ccedilocuklar
araccedilta hava yastığı devre dışı bırakılmadan oumln hava
yastığı ile korunan bir yolcu koltuğunda yuumlzuuml
geriye doumlnuumlk ccedilocuk bağlama sistemi kullanılarak
taşınamazlar (3)
Oturuş Pozisyonu
Arka koltukta oturan ccedilocukların oumln koltukta
oturanlara goumlre oumlluumlmcuumll yaralanma riski 35 daha
azdır ve hatta yaralanmanın azalışı oumln koltukta hava
yastığı var ise daha fazladır(4)
Arka koltukta oturan 12 yaş ve altı ccedilocuklarda oumln
koltukta oturanlara goumlre oumlluumlmcuumll yaralanma
riskinde 36 azalma goumlruumlluumlrken 13 yaş ve
uumlzerinde 32 5-12 yaş arasında 30 1-4 yaş
arasında ise 41 azalma goumlruumllmuumlştuumlr (2)
12 yaş ve altında arka koltukta ccedilocuk bağlama
sistemleri kullananlar oumlluumlmcuumll ccedilarpışmalarda en
duumlşuumlk oumlluumlm oranına(14) sahipken
kullanmayanlarda bu oran 24 oumln koltukta oturup
ccedilocuk bağlama sistemi kullanmayanlar oumlluumlmcuumll
ccedilarpışmalarda en yuumlksek oumlluumlm oranına(39)
sahipken kullananlarda bu oran 22 olarak
belirtilmiştir (2)
12 Yaş ve Altında Oumlluumlm Oranları (2)
Oumln koltukta Arka koltukta
4
oturanlar oturanlar
Bağlama
sistemi var 22 14
Bağlama
sistemi yok 39 24
4-14 yaş arasındaki ccedilocuklarda yapılan başka bir
ccedilalışmada oumln koltukta oturup emniyet kemeri
takmayan ccedilocukların 37 si arka koltukta oturup
emniyet kemeri takmayan ccedilocukların 15 i
yaşamını yitirmişken emniyet kemeri takmaları
durumunda oumlluumlm oranları sırası ile 7 ve 12 dir (5)
Arka koltuktaki pozisyon da mortalite oranını
etkilemektedir Arka koltukta oturan 12 yaşın
altındaki ccedilocuklarda ortada oturanların hayati
ccedilarpışmalardaki oumlluumlm riski kenarda oturanlara goumlre
daha fazladır Herhangi bir koruyucu sistem
kullanmayanlarda roumllatif risk131 iken koruyucu
sistem kullananlarda 11 dir (2)
Emniyet Kemeri Kullanımı ve Ccedilocuk
Bağlama Sistemleri
Emniyet kemeri kazalarda meydana gelebilecek
yaralanmaları azaltabilen bir guumlvenlik aracıdır
Ancak bir emniyet kemerinin goumlrevini yerine
getirebilmesi iccedilin onu kullanan kişinin boyuna ve
kilosuna uygun şekilde bağlanmış olması gereklidir
Bu nedenle ccedilocukların kullanacağı emniyet
kemerinin seccedilimi ve kullanım şekli ccedilok oumlnem taşır (6)
Ccedilocuk koltukları bebekler iccedilin yuumlruumlmeyi yeni
oumlğrenmiş ccedilocuklar iccedilin ve okul ccedilağındaki kuumlccediluumlk
ccedilocuklar iccedilin olmak uumlzere uumlccedil grup olarak
incelenebilir Bunların kullanım amaccedilları aynı ise
de kendi oumlzelliklerine goumlre kullanılması gereklidir
Buumltuumln ccedilocuklar iccedilin boy ve kilolarına uygun
buumlyuumlkluumlkte bir koltuk ya da yuumlkseltici seccedililmelidir
Aksi halde emniyet kemeri bağlamak herhangi bir
yarar sağlamayacaktır (6)
Buumlyuumlk ccedilocuklar iccedilin spesifik tasarlanmış emniyet
kemerleri bulunmamaktadır ve okul ccedilağı ccedilocukları
yetişkinler iccedilin tasarlanmış standart emniyet
kemerlerini kullanmak durumunda kalmaktadırlar (5)
Hava Yastığı Kullanımı
Yolcu hava yastığının accedilılması oumlnde sağ koltukta
oturan ccedilocuklarda hayati ve ciddi yaralanmalarla
sonuccedillanabilmektedir (7)
Ccedilocukların duumlşuumlk vuumlcut
ağırlığı hava yastığının accedilılma anında vuumlcut
pozisyonundaki kuumlccediluumlk değişikliklere karşı onları
hassas kılmaktadır (8)
0-14 yaş arası ccedilocukların
oumlnden ccedilarpışmalı kazalarında rakamlar hava yastığı
accedilılmasına bağlı ciddi yaralanma riskinin arttığına
işaret etmektedir 15-18 yaş arası ccedilocukların oumlnden
ccedilarpışmalı kazalarında ise hava yastığı varlığının ve
accedilılmasının yaralanmalardan koruyucu etkisi vardır
Ayrıca bir ccedilocuğun yaş ve vuumlcut buumlyuumlkluumlğuumlne goumlre
oumln koltukta guumlvenli bir şekilde oturmasına izin
veren yolcu hava yastığı ise bilinmemektedir (9)
Mevcut hava yastığı sistemleri hala ccedilocuklar iccedilin
guumlvenilir değildir ve 13 yaşın altındaki ccedilocukların
hava yastıklarından uzakta ve arka koltukta
oturması gerekmektedir (10)
TARTIŞMA Oturuş pozisyonuna bağlı oumlluumlm ve yaralanmalar
ccedilarpışma tuumlruumlne goumlre de değişmektedir Yandan
ccedilarpmalarda arka koltukta oturmanın koruyucu
etkisi azalmaktadır arkadan ccedilarpmalarda ise arka
koltukta oturan ccedilocukların hayati yaralanma riski
oumln koltukta oturanlara goumlre 61 daha fazladır (2)
Karayolları Trafik Youmlnetmeliğine goumlre 1995 yılı
itibariyle uumllkemizde imali yapılan veya yurt
dışından ithaline izin verilen otomobillerin arka
koltuklarında emniyet kemeri bulundurulması ve
kullanılması mecburidir Ancak 1995 yılı oumlncesinde
uumlretilen ve arka koltuklarda emniyet kemeri
bulunmayan araccedillar arka koltukta oturan yolcuların
guumlvenliğini azaltmaktadırlar
Yapılan ccedilalışmalarda farklı yaş aralıklarındaki
ccedilocukların oumlluumlm oranları ve yaralanma riskleri
dikkate alındığından ccedilalışmalar arasında farklılıklar
ve değerlendirme zorlukları oluşabilmektedir
SONUCcedil Ccedilocukların bir aracın arka koltuklarına oturması
gerekmektedir Her ccedilocuğun o anki yaşına ve
buumlyuumlkluumlğuumlne uygun araccedillarla uygun bir şekilde
sabitlenmesi ve ccedilocukların hava yastığından uzakta
oturtulması gerekmektedir (10)
Ayrıca ccedilocuklarda
daha iyi emniyet kemeri uygunluğunun sağlanması
iccedilin destekleyici koltukların kullanılması
gerekmektedir (11)
Ccedilocuk bağlama sistemleri ve emniyet kemerinin
kullanımı suumlruumlcuumlnuumln emniyet kemeri bilinci ve
ccedilocuğun yaşı ile de ilişkilidir Oumlrneğin bir
ccedilalışmada emniyet kemeri takan suumlruumlcuumller ile
seyahat eden 1-2 yaş arası ccedilocukların 71 ila 99
u ccedilocuk bağlama sistemi kullanırken emniyet
kemeri takmayan suumlruumlcuumller ile seyahat eden 3-12
yaş arası ccedilocukların 7 ila 46 sının ccedilocuk
bağlama sistemi kullandığı rapor edilmiştir (11)
Mevcut ccedilocuk bağlama sistemleri 12 yaş altı
ccedilocukların guumlvenli bir şekilde korunması iccedilin
tasarlanmamıştır (8)
Uygunsuz kullanılan emniyet
kemerleri kaza sonrasında emniyet kemeri
sendromu olarak adlandırılan yaralanmalara sebep
olabilmektedir Oumlluumlmleri ve yaralanmaları azaltmak
iccedilin uumlreticilerin yaşa uygun sistemler geliştirmesi
desteklenmeli ve aileler bilinccedillendirilmelidir
5
KAYNAKLAR 1-Global Status Raport On Road Safety EA
httpwwwwhointviolence_injury_preventionroa
d_safety_status2009en ET12082012
2-Braver ER Whitfield R Ferguson SA Seating
position and childrenrsquo risk of dying in motor
vehicle crashes Injury Prevention 19984181-187
3-Karayolları Trafik Youmlnetmeliği EA
httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml20611html
ET12082012
4-Gomez MS Wittenberg E Glass R Levenson S
Hingson R Graham JD Where children sit in cars
The impact of Rhode Islandrsquos new legislation Am J
Public Health 200191311-313
5-Halman SI Chipman M Parkin PC Wright JG
Are seat belt restraints as effective in school age
children as in adults A prospective crash study
BMJ 2002324(7346)1123
6- httpwwwkgmgovtrSayfalarKGMSiteTrC
ocuklarIcinEmniyetKemeriCocukKoltuguaspx
ET12082012
7-FifthSixth Report to Congress Effectiveness of
Occupant Protection Systems and Their Use EA
httpwww-nrdnhtsadotgovPubs809-442pdf
ET 12082012
8-Lapner PC Mckay M Howard A Gardner B
German A Letts M Children in Crashes
Mechanisms of injury and restraint system Can J
Surg 200144445-449
9-Newgard CD Lewis RJ Effects of Child Age and
Body Size on Serious Injury From Passenger Air-
Bag Presence in Motor Vehicle Crashes Am Acad
Ped 20051151579
10-Howard AW Automobile restraints for children
A review for clinicians CMAJ 2002167769-773
11-Ferguson SA Wells JKWilliams AF Child
seating position and restraint use in three states
Injury Prevention 2000624-28
0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0
KARA YOLU İLE PATLAYICI MADDE TAŞIMACILIĞINDA RISK AZALTICI
TEDBİRLER İLE ULUSAL VE ULUSLAR ARASI BAĞLAYICI KURALLAR
RISK REDUCTION STRATEGIES AT EXPLOSIVE TRANSPORTATION
ON ROADS-NATIONAL AND INTERNATIONAL OBLIGATORY RULES
DrErcan SEYHAN
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -----------
Jandarma Meslek Yuumlksek Okulu (JAMYO) Hukuk Bilimleri Boumlluumlmuuml
OumlZET Patlayıcılar taşınmaları esnasında sağlık
guumlvenlik kamu ve oumlzel muumllk uumlzerinde ilave riskler
doğurabilecek tehlikeli durumlarında
değerlendirilmesini beraberinde guumlndeme
getirmektedir Patlayıcıların kara yoluyla
taşınmaları riskli olduğu kadar planlaması da o
kadar detaylı olmak zorundadır Taşımanın uumllke
iccedilerisinde yapılması durumunda uumllkenin kendi
yasaları uygulanırken sınır aşırı taşımalarda kabul
goumlren uluslar arası kuralların uygulanması
gerekmektedir Dolayısıyla ulusal yasal mevzuatın
uluslar arası kabul goumlrmuumlş ve yuumlruumlrluumlkte olan
kurallarla uyumlu olması da kaccedilınılmaz bir
gerekliliktir Guumlnuumlmuumlzde uumlretilen modern
patlayıcılar uumlreticinin belirlediği kullanım
depolama ve taşıma talimatlarına uygun
davranıldığı suumlrece oldukccedila emniyetlidirler Bundan
dolayı uluslar arası standartlara uygun olarak
uumlretilen patlayıcıların kullanılması ccedilok oumlnemli bir
husustur Anahtar Kelimeler Patlayıcı madde
kara yolu taşımacılık uluslar arası standartlar
SUMMARY Explosives revive to evaluate the
possible risks on health security public and private
6
property considerations while its transportation was
carried out The transportation of explosives on
roads should be planned in detail because of its
risky specialities While domestic transportation
requires countryrsquos own regulations the
international transportation strictly requires the
international regulations as well Hence it is a must
necessity to have national laws and regulations
which are compatible with the international ones It
is a fact that the modern explosives are quite safe as
long as they are handled due to its transportation
and storage regulatory rules In sum it is highly
important to use the explosives which are produced
with internationally approved standarts
Key Words Explosive road transportation
international standarts
GİRİŞ Patlayıcılar taşınmaları esnasında sağlık
guumlvenlik kamu ve oumlzel muumllk uumlzerinde ilave riskler
doğurabilecek tehlikeli durumlarında
değerlendirilmesini beraberinde guumlndeme
getirmektedir Bundan dolayı patlayıcıların kara
deniz hava ya da demir yolu ile nakledilmeleri
esnasında oumlzel gereklilikler tespit edilmiş ve uluslar
arası platformda kabul goumlrmuumlştuumlr
Patlayıcıların kara yoluyla taşınmaları riskli olduğu
kadar planlaması da o kadar detaylı olmak
zorundadır Taşımanın uumllke iccedilerisinde yapılması
durumunda uumllkenin kendi yasaları uygulanırken
sınır aşırı taşımalarda kabul goumlren uluslar arası
kuralların uygulanması gerekmektedir Dolayısıyla
ulusal yasal mevzuatın uluslar arası kabul goumlrmuumlş
ve yuumlruumlrluumlkte olan kurallarla uyumlu olması da
kaccedilınılmaz bir gerekliliktir (1)
Avruparsquoda gerccedilekleştirilen patlayıcı madde
nakliyatlarında ldquoTehlikeli Maddelerin Uluslararası
Karayolu ile Nakline Dair Avrupa Anlasması
(ADR)-European Agreement concerning the
International Carriage of Dangerous Goods by
Road (ADR)rdquo kararları uygulanmaktadır (2) Ayrıca
BM tarafından yayınlanan ldquoBirleşmiş Milletler
Tehlikeli Maddelerin Taşınması Model
Duumlzenlemelerine ait Tavsiye Kararları - United
Nations Recommendations on the Transport of
Dangerous Goods Model Regulations (Eleventh
revised edition)rdquo uluslararası tehlikeli madde
taşımacılığında uluslar arası standartların
uygulanması ve korunmasına dair tavsiyelerde
bulunmuştur (3)
Tuumlrkiyersquode ise Bakanlar Kurulursquonun 14081987
tarih ve 8712028 sayılı ldquoTekel Dışı Bırakılan
Patlayıcı Maddelerle Av Malzemesi ve
Benzerlerinin Uumlretimi İthali Taşınması
Saklanması Depolanması Satışı Kullanılması Yok
Edilmesi Denetlenmesi Usul ve Esaslarına İlişkin
Tuumlzuumlkrdquo ile patlayıcı maddelerin Tuumlrkiye iccedilerisindeki
nakillerinde uygulanacak usuller belirlenmiştir
Patlayıcı maddelerin depolanması ve
taşınmasındaki ilk ana duumlşuumlnce risk azaltımına katkı
sağlayacak ana politikalar uumlreterek emniyetli bir
ccedilalışma ve nakliyat gerccedilekleştirebilmektir Patlayıcı
madde taşımacılığında uygulanacak risk azaltıcı
faaliyetlerinin temelinde standart uygulama
proseduumlrleri ile uygun ccedilalışma ortamlarının
oluşturulması etkin bir kontrol ve denetim
mekanizması geliştirilmesi ile etkin bir personel
koruma ekipman ve donanıma sahip olunması
gelmektedir Emniyetli bir ccedilalışma ortamının
oluşturulması kavramı iccedilerisinde emniyetli
depolama şartlarının oluşturulması nakliye ve
patlayıcıların uluslar arası emniyet kurallarına bağlı
kalınarak yuumlklenip boşaltılması konularının da
değerlendirilmesi gerekir Bu tedbirlerin
uygulanabilirliği uygun depolama alanları yeterli
ve amaca uygun teccedilhizat ve taşıma araccedillarına sahip
olunması sonucu oluşturulabilir Patlayıcı madde
taşımacılığının uygulanabilir politika ve
7
proseduumlrlerle desteklenmesi optimum verimlilik ve
emniyetle yapılacak taşımacılığın
suumlrduumlruumllebilirliğini artıracak ana unsurlardır
Bu maksatla uluslarararası standartlarda temel
alınan ldquoABD Patlayıcı Madde Belirteccedilleri Enstituumlsuuml
(IME) - US Institute of Makers of Explosives
(IME)rdquo ile ldquoBM Muumlhimmat ve Patlayıcı Madde
Mevzuatı - United Nations Ammunition and
Explosives Regulationsrdquo kuralları da patlayıcıların
depolanması ve naklinde goumlz oumlnuumlnde
bulundurulabilecek oumlnemli duumlzenlemelerdendir (4)
Guumlnuumlmuumlzde uumlretilen modern patlayıcılar uumlreticinin
belirlediği kullanım depolama ve taşıma
talimatlarına uygun davranıldığı suumlrece oldukccedila
emniyetlidirler Bundan dolayı uluslar arası
standartlara uygun olarak uumlretilen patlayıcıların
kullanılması ccedilok oumlnemli bir husustur
TEHLİKELİ MADDELERİN
ULUSLARARASI KARAYOLU NAKLİNE
DAİR AVRUPA ANLAŞMASI (ADR)
KONVANSiYONU
Tehlikeli Maddelerin Uluslararası Karayolu
Nakline Dair Avrupa Anlasması (ADR) Birlesmis
Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu tarafından
duumlzenlenmis bir konvansiyon olup taraf uumllkelerin
toprakları uumlzerinden ya da sınırları arasında
gerccedileklestirilen tehlikeli madde taşımalarını
kapsamaktadır ADR Konvansiyonu 30 Eyluumll 1957
tarihinde Cenevrersquode imzalanmıs ve 29 Ocak 1968
tarihinde yuumlruumlrluumlge girmistir 21 Agustos 1975
tarihinde New Yorkrsquota Madde 14 (3)rsquote degisiklik
oumlngoumlren bir Protokoluumln imzalanmasıyla degisikliğe
tabi olmustur Soumlz konusu Protokol 19 Nisan 1985
tarihinde yuumlruumlrluumlge girmistir
ADR devletlerarası bir anlaşma olup genel ve
devletler uumlstuuml bir uygulatıcı merci
bulunmamaktadır Uygulamada karayolu
denetimleri devletler tarafından gerccedileklestirilmekte
ve anlasma huumlkuumlmlerine uyulmadıgı takdirde ihlal
edenlere karsı ulusal makamlar tarafından kendi iccedil
mevzuatlarına goumlre yasal islem uygulanmaktadır
Tehlikeli maddelerin ADR kapsamında
sınırlandırılmasına youmlnelik sistem BM Tavsiye
kararlarını da yakından takip etmektedir ADR tuumlm
Birlesmis Milletler BM Avrupa Ekonomik Konseyi
(UNECE) Uumlye uumllkeleri diger Avrupa uumllkeleri ve
BM faaliyetlerine katılmaya ccedilağrılan BM uumlyesi
uumllkelere accedilık bir konvansiyondur ADRye yapılan
değişiklikler 1 Ocak 2011 trihi itibarı ile yuumlruumlrluumlğe
girmiş ve revize edilen belge(ECETRANS215
Vol I and II (ldquoADR 2011rdquo) (UNECE 2011) 2011
yılında yayımlanmıştır ADR 46 uumllke tarafından
kabul edilerek yuumlruumlrluumlğe konulmuştur (5)
ADR karayoluyla ile gerccedilekleştirilecek uluslararası
patlayıcı madde taşımacılığında guumlvenligin
artırılması hedeflenmiştir Ayrıca BM tavsiyelerini
de uygulamaya geccedilirerek tehlikeli maddelerin
sınıflandırması paketlenmesi etiketlenmesi ve test
edilmesiyle ilgili huumlkuumlmlerin işlerliğini sağlamakta
hedeflenmiştir Patlayıcı maddelerin kara yoluyla
yapılacak taşımacılığını diğer taşımacılık
şekilleriyle uyumlu hale getirmek diğer bir hedef
olarak goumlruumllmektedir Bundan dolayı uluslararası
tasımalarda uyumun saglanması ve Avrupa Birligi
iccedilerisinde serbest ticaretin kesintisiz sekilde
islemesi amacıyla ADR Konvansiyonursquonun ilgili
boumlluumlmleri AB Uumlye Uumllkeleri tarafından birbirlerinin
toprakları uumlzerinde ve arasında gerccedileklestirilen
tehlikeli madde tasımalarının duumlzenlenmesinin
temel dayanagı olarak kabul edilmistir (6)
Karayoluyla tehlikeli madde tasımacılıgına iliskin
olarak uumlye uumllkelerin yasalarının uyumlastırılmasına
youmlnelik 21 Kasım 1994 tarihli ve 9455AT sayılı
Konsey Youmlnergesi uyarınca ADR 1 Ocak 1997
tarihinden itibaren AB Uumlye Uumllkeleri iccedilerisindeki ve
8
arasındaki tehlikeli madde tasımaları (radyoaktif
maddeler dacirchil) iccedilin geccedilerli hale gelmistir
9455AT sayılı Youmlnerge 200061AT sayılı
Youmlnerge ile guumlncellenmiştir (7)
ADR Konvansiyonuna taraf uumllkeler yılda iki kez
toplanır ve konvansiyonda yapılabilecek
degişiklikler hakkında fikir alışverislerinde
bulunmakta karara bağlanan değişiklikler her iki
yılda bir guumlncellenerek yayımlanmaktadır
Tuumlrkiyersquode tehlikeli madde taşımacılığı yıl
iccedilerisinde 22 milyon ton civarında olup bu
taşımaların yaklaşık olarak yuumlzde 90rsquoı gibi ciddi bir
miktarı karayolu aracılığı ile gerccedilekleştirilmektedir
ADR Konvansiyonunun uygulamaya
konulmasından oumlnce Tuumlrkiye ilk aşamada
Karayolları Ulaştırma Genel Muumlduumlrluumlğuuml tarafından
oluşturulan Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla
Taşınması Hakkında Youmlnetmelikrdquo ile tehlikeli
maddelerin taşınmasına ilişkin kuralları
belirlemiştir (8)
Tuumlrkiye Haziran 2005rsquote TBMM Ulastırma Alt
Komisyonursquonda onaylanan ADR Konvansiyonuna
taraf olunmasına iliskin yasa tasarısı TBMM Genel
Kurulursquonun 30 Kasım 2005 tarihinde yapılan
oturumunda kabul edilmiş ve 6 Aralık 2005 tarihli
Resmi Gazetersquode ldquoMadde 1 - Birlesmis Milletler
Avrupa Ekonomik Komisyonu buumlnyesinde
hazırlanan ve 30 Eyluumll -1957 tarihinde Cenevrersquode
imzalanan Tehlikeli Malların Karayolu ile
Uluslar arası Tasımacılıgına _liskin Avrupa
Anlasmasına katılmamız uygun bulunmusturrdquo
şeklinde yayımlanmıştır
Tuumlrkiyede bu youmlnetmelik ilk kez 31 Mart 2007
tarihinde 26479 sayılı Resmi Gazetede Tehlikeli
Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında
Youmlnetmelik adıyla yayınlanarak yuumlruumlrluumlğe giriş
tarihi 1 Ocak 2009 olarak belirlenmiştir Ardından
soumlz konusu youmlnetmeliğin devreye giriş tarihi 15
Haziran 2008 tarihli ve 26907 sayılı Resmi
Gazetede yayınlanan karar ile 1 Ocak 2010a
ertelenmiş son olarakta 10 Temmuz 2009 tarih ve
27284 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan karar ile
de youmlnetmeliğin yuumlruumlrluumlğe giriş tarihi 1 Ocak
2011e netleşmiştir
PATLAYICI MADDELERIN KARA
YOLUYLA TAŞINMASINDA BİRLEŞMİŞ
MİLLETLER (BM) KARAR ve TAVSİYELERİ
Tehlikeli maddelerin taşınması esnasında goumlz
oumlnuumlnde bulundurulması gereken birccedilok tedbir
mevcuttur Bu tedbirler iccedilerisinde uluslar arası
geccedilerliliği olan tavsiyeler ise Birleşmiş Milletlerin
yayınladığı ldquoBirleşmiş Milletler Tehlikeli
Maddelerin Taşınması Model Duumlzenlemelerine ait
Tavsiye Kararlarırdquodır Burada belirtilen karar ve
tavsiyelerin amacı tehlikeli maddelerin taşınması
esnasında oluşabilecek risklerin bertaraf edilmesi
veya en aza indirilmesinin sağlanmasına youmlnelik
tedbir alınmasıdır
1957 yılında kabul edilen BM tavsiye kararlarından
oumlnceki doumlnemlerde tehlikeli maddelerin
depolanması yuumlklenmesi ve indirilmesi ile
tasniflenmesine youmlnelik kuralları uumllkeler kendileri
belirlemekteydi Bu durum uluslar arası nakliyatlar
esnasında ciddi sıkıntıların yaşanmasına neden
olmuştur BMrsquonin konuyla ilgili karar ve tavsiyeleri
ulusal ve uluslar arası tehlikeli madde
taşımacılığına youmlnelik tektip bir taban
oluşturulmasına buumlyuumlk katkı sağlamaktadır
Tehlikeli maddeler uluslar arası terminolojide BM
tavsiye kararlarında tanımlanan aşağıdaki dokuz
ana başlıkta sınıflandırılmış maddeleri kapsar (9)
Sınıf 1 Patlatyıcılar
Sınıf 2 Gazlar
Sınıf 3 Yanıcı ve parlayıcı sıvılar
Sınıf 4 Yanıcı ve parlayıcı katılar
Sınıf 5 Oksitleyici Maddeler
9
Sınıf 6 Zehirli ve Bulaşıcı hastalık riski taşıyan
Maddeler
Sınıf 7 Radyoaktif Maddeler
Sınıf 8 KorosifAşındırıcı Kimyasal Maddeler
Sınıf 9 DiğerMuhtelif Tehlikeli Maddeler
BM tavsiyeleri tehlikeli maddelerin etiketlenmesi
paketlenmesi tefrik edilmesi oumlzel markalama ve
işaretlemenin yapılması ile dokumantasyon
işlemlerinide kapsamaktadır
BM tarafından kabul edilerek yayımlanan bu belge
temelinde kuumltle halindeki patlayıcıların (bulk
explosives) taşınmasını işaretlenmesini
yuumlklenmesini vb hususları kapsamaktadır Belgede
bahsi geccedilen kuumltle halindeki tehlikeli maddeler
sıvılar iccedilin tek bir konteyner iccedilerisinde bulunan 450
litre patlayıcılar iccedilin ise 400 kg olan tehlikeli
madde olarak belirlenmiştir (10)
TUumlRKİYErsquoDE PATLAYICI MADDELERİN
KARAYOLU TAŞIMACILIĞINI
DUumlZENLEYEN YASAL MEVZUATLAR
a Tekel Dışı Bırakılan Patlayıcı
Maddelerle Av Malzemesi Ve Benzerlerinin
Uumlretimi İthali Taşınması Saklanması
Depolanması Satışı Kullanılması Yok Edilmesi
Denetlenmesi Usul ve Esaslarına İlişkin Tuumlzuumlk
(11)
(8712028) sayılı patlayıcı maddeler tuumlzuumlğuumlnde
patlayıcı maddelerin fabrikalardan depolara
yurtdışından geliyor ise guumlmruumlkleme işlemlerinden
sonra fabrikalara veya depolara bir depodan bir
depoya patlatma uygulaması yapılacak sahalara
goumltuumlruumllmesi iccedilin yerel emniyet makamlarından
Taşıma İzin Belgesi alınması zorunluluğu vardır
İnsan tarafından taşınan ve 10 kgrsquoyi geccedilmeyen ta-
şıtla taşınan ve 250 kgrsquoyi geccedilmeyen aynı işyeri
iccedilindeki patlayıcı madde taşımaları işyeri amirinin
sorumluluğu altında taşıma izin belgesi aranmadan
yapılabilir
Emici maddeye emdirilmiş nitrogliserin
Nitrogliserini terlemeyle kusan dinamitler ve kapsuumll
takılmış dinamitler taşınması yasaklanan tuumlrlerdeki
patlayıcıdırlar Ayrıca PTT Kargo vb gibi posta
taşıyan koli halinde veya poşet zarf iccedilinde patlayıcı
maddelerin taşınması da aynı tuumlzuumlk ile
yasaklanmıştır Tuumlzuumlğuumln patlayıcı maddelerin
yaşınması ile ilgili bazı huumlkuumlmleri aşağıdadır
Patlayıcı maddelerin aynı vagonda gemi amba-
rında motorlu veya motorsuz taşıtlarla hayvan veya
eşyalar ile taşınması kesinlikle yasaktır
Dinamit ve muadilleri barutlar ve kapsuumlller aynı
taşıtta bir yerde bir arada kesinlikle taşınmazlar
Anfo dinamit muadilleri İnfilaklı fitil ve saniyeli
fitiller bir araccedilta Kapsuumll ve muadilleri de bir araccedilta
taşınmalıdır Bu taşıma sırasında aynı araccedillarda
kesinlikle yanıcı ve parlayıcı maddeler
bulunmamalıdır
Aynı depodan geccedilici ve gezici depolara ve işyer-
lerine yapılan İl sınırı dışına 50 km den ccedilok
olmayan taşıma durumlarında toplam patlayıcı
miktarının 300 kgrsquoyi geccedilmemesi ve taşınan
patlayıcıların aracın ayrı boumlluumlmlerine konulması
şartı ile taşıma izin belgesi alınabilir
Patlayıcı madde yuumlkleme ve boşaltmaları guumlnduumlz-
leri yapılır
Taşıtları yuumlkleme veya boşaltma yapılacak
patlayıcı maddelerden en 20 mt uzakta olması ve
gerekli guumlvenlik oumlnlemlerinin alınması gerekir
Aydınlatmanın elektrikle yapılması koşulu ile
geceleri de yuumlkleme boşaltma yapılabilir
Yuumlkleme ve boşaltma esnasında sigara ve
benzerini iccedilmek ateş yakmak kıvılcım ccedilıkartan
malzemeleri kullanmak kesinlikle yasaktır
Taşıtlar olabildiğince yerleşim yerleri dışında ve
etrafı en az 200 mt lsquoye kadar boş bulunan arazilerde
geceleyebilirler
Yerleşim yerleri ile konaklama yerleri arasında bir
tepe veya benzeri bir engel bulunursa uzaklık 100
mtrsquo ye kadar duumlşebilir
Konaklamalarda her aracın başında suumlrekli olarak
en az 1 guumlvenlik belgeli eleman bulundurmak
gerekir
300 kgrsquoden ccedilok patlayıcı madde iccedilin verilecek
taşıma izin belgelerinde taşıtın izleyeceği yol ve
konaklama yerleri belirtilir
Taşıma sırasında zorunlu nedenlerle belgede
belirtilen yol konaklama yerleri guumlvenlik guumlccedilleri
tarafından değiştirilirse bu husus belgeye yazılır ve
trafik polisine haber verilir
Taşıma sırasında bir tehlike olasılığı varsa gerekli
guumlvenlik oumlnlemleri alınır
Konvoy halinde taşımada araccedillar arasında en az 80
mt uzaklık bulunması zorunludur
Demiryolu geccedilit erinde taşıtlar bekleyerek yolun
accedilık ve guumlvenli olduğunu goumlrduumlkten sonra geccedilerler
10
Patlayıcı madde yuumlkluuml taşıtlar olanaklar
oumllccediluumlsuumlnde insan topluluğu bulunan yerlerden
geccedilirilmezler
Gerek goumlruumlluumlrse şehir iccedilinde patlayıcı madde
taşımaları iccedilin guumlvenlikli geccediliş yerleri yetkili
mercilerce belirlenir taşımaların bu yol uumlzerinden
guumlvenlikle yapılabilmesi iccedilin gerekli oumlnlemler
alınır
Patlayıcı madde taşınacak motorlu taşıtlarda kabul
edilmiş standart tiplerinden her an ccedilalışır durumda
en az 2 adet yangın soumlnduumlrme cihazı
bulundurulması zorunludur
b Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla
Taşınması Hakkında Youmlnetmelik (12)
Bu Youmlnetmelik ile taşıma faaliyetlerine ait genel
kurallar belirlenmiş verdquo tehlikeli maddelerin
kamuya accedilık karayolunda taşınmasında genel kural
tehlikeli maddelerin bu Youmlnetmelik ve ADR
huumlkuumlmlerine uygun olarak ekonomik kontrolluuml
seri guumlvenli insan sağlığına zarar vermeden ve
ccedilevreye koumltuuml etkisi en az olacak şekilde taşınmasırdquo
esasına dayandırılmıştır Ayrıca tehlikeli
maddelerin taşınmasında yer alan taraflar hasar ve
yaralanmaları oumlnleyebilmek ve gerekirse bunların
etkisini en aza indirebilmek iccedilin oumln goumlruumllebilen
risklerin yapısını ve boyutunu goumlz oumlnuumlnde
bulundurarak bu Youmlnetmeliğe ve ADR huumlkuumlmlerine
uygun tedbirleri almak zorunluluğu getirilmiştir
Youmlnetmelikte uluslararası anlaşmalar ile savaş hali
ve olağanuumlstuuml hallerde uygulanacak mevzuat
huumlkuumlmlerine goumlre yapılan taşıma işlemlerini ve
Tuumlrk Silahlı Kuvvetlerine ait olan ya da Tuumlrk
Silahlı Kuvvetlerinin temsilcilerinin eşlik ettiği
araccedillarla yapılan taşıma işlemleri kapsam dışı
bırakılmıştır
Youmlnetmelik temel olarak patlayıcı madde
taşımalarında ADRrsquoyi temel almış olmakla birlikte
bazı oumlzel huumlkuumlmleride 8Maddesi ile uygulamaya
sokmuştur Bunlar
(a) Patlayıcı madde ve sıkıştırılmış gaz yuumlkluuml
taşıtların boğaz koumlpruumllerinden ve boğaz tuumlp
geccedilitlerinden geccedilişlerine ilgili valiliklerce
Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlnuumln goumlruumlşuuml dikkate
alınarak belirlenen usul ve esaslar dacirchilinde izin
verilir
(b) Patlayıcı madde yuumlkluuml taşıtlar tuumlnel
sınırlandırma kodu B B1000C C5000D ve E olan
tuumlnelleri sıkıştırılmış gaz yuumlkluuml taşıtlar ise tuumlnel
sınırlandırma kodu B1D C1D ve D olan tuumlnelleri
kullanamaz Ancak alternatif guumlzergahın
bulunmadığı durumlarda veya iklim coğrafik
şartlar yol bakım onarımı gibi elverişsiz sebeplere
bağlı olarak trafiğin tuumlnelin her iki ucunda da
durdurulması kaydıyla valilik tarafından
Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlnuumln goumlruumlşuuml dikkate
alınarak soumlz konusu taşıtların tuumlnel geccedilişine izin
verilir
c) Patlayıcı madde yuumlkluuml veya bu yuumlkuuml boşaltılmış
ancak usuluumlne uygun şekilde temizlenmemiş
taşıtların otoyol veya ccedilevreyolu veya devletyolu
veya yetkili merciiler tarafından belirlenmiş
guumlzergacirchlar dışında meskucircn mahaller iccedilerisinde
seyretmesine izin verilmez Bu taşıtların meskucircn
mahaller iccedilerisindeki boşaltma noktalarına
gitmesine ise trafik polisi veya zabıtası nezaretinde
izin verilebilir
ccedil) Tehlikeli madde yuumlkluuml veya bu yuumlkleri
boşaltılmış ancak usuluumlne uygun şekilde
temizlenmemiş taşıtların meskucircn mahallerde
yuumlkleme ve boşaltma suumlreleri hariccedil bu
Youmlnetmeliğin 9 uncu maddesinde belirtilen park
yerleri dışındaki alanlara park etmeleri yasaktır
Youmlnergenin doumlrduumlncuuml boumlluumlmuuml ise Tehlikeli Madde
Taşımacılığında İzlenecek Guumlzergacirchlar ve Park
Yerlerini duumlzenlemiştir 9madde tehlikeli madde
yuumlkluuml taşıtların izleyeceği guumlzergahlar ve park
yerleri ile depolar ADRrsquonin 84 boumlluumlmuumlne uygun
olarak
11
a) Şehirlerarası yollarda Karayolları Genel
Muumlduumlrluumlğuumlrsquonce
b) Buumlyuumlkşehir belediyesi sınırları ve muumlcavir alanı
iccedilerisinde ulaşım koordinasyon merkezlerince
c) İl ve ilccedile belediye sınırları ve muumlcavir alanı
iccedilerisinde ililccedile trafik komisyonlarınca
ccedil) Diğer yerlerde ilgili kaymakamlıklarca tespit
edileceği huumlkme bağlanmıştır
Askeri muumlhimmat ve patlayıcı madde taşıyan
taşıtların izleyeceği guumlzergahlar ve park yerleri ile
depolar ise ADRrsquonin 84 boumlluumlmuumlne uygun olarak
ilgili garnizon komutanlıkları ile koordine edilerek
ilgili valiliklerce tespit edilecektir
Youmlnergenin diğer huumlkuumlmleri ile patlayıcı maddeyi
goumlnderen paketleyen yuumlkleyen dolduran
taşımacılığını yapan taşıt suumlruumlcuumlsuuml araccedilta bulunan
diğer goumlrevliler ile teslim alanın
Tankkonteynerdepo işletmecisinin yuumlkuumlmluumlluumlkleri
belirlenmiştir
1 MOTORLU KARA TAŞITLARI İLE
YAPILAN PATLAYICI MADDE
NAKİLLERİNDE UYGULANABİLECEK
BAZI RİSK OumlNLEYİCİ GEREKLİLİKLER
a Araccedil Suumlruumlcuumllerine Youmlnelik
Gereklilikler
Patlayıcı madde taşıyan araccedil şofoumlrleri trafik
kurallarını ve patlayıcı madde nakliyatını
ilgilendiren yasal mevzuatı ccedilok iyi bilmelidirler Bu
durumun sertifikalandırılması da oumlnem arz eden
diğer bir durumdur Araccedil taşıma esnasında bu
personelin doğrudan kontroluuml altında bulunmalıdır
Aracın hiccedilbir zaman yalnız başına bırakılmaması
araccedil suumlruumlcuumlsuumlnuumln muhtemel bir yangında yapması
gerekenler konusunda bilgilendirilmiş ve bu
bilgilendirmenin de kayıt altına alınmış olması risk
azaltıcı bir faktoumlrduumlr Bir kaza anında yapılacaklar
listesi ile aranması gereken uzman personelin
ismininde araccedil suumlruumlcuumlsuumlne bildirilmiş olması
oumlnemli bir husustur Ayrıca taşımanın yapılacağı
guumlzargahın yazılı olarak belirlenerek suumlruumlcuumlye
tebliğ edilmiş olması ve eğer muumlmkuumlnse araccedillara
GPS sistemi yerleştirilerek takibinin yapılması da
fayda sağlayacaktır
Aracın normal molalar iccedilin park edebileceği alanlar
ile acil durumlarda park edebileceği alanların yazılı
hale getirilerek suumlruumlcuumlnuumln bilgilendirilmesinden
yuumlklemeyi yapan birim sorumlu olmalıdır Araccedil
iccedilerisinde bulunan ve seyahatin emniyetli
geccedilmesini sağlamakla goumlrevli olan personelin
taşınan yuumlkuumln hassasiyetlerini ccedilok iyi bilmesi
suumlruumlcuumlnuumln yanında seyahat etmesi ve araccedil
molalarında da arcın goumlz irtibatında olmasına oumlzen
goumlstermesi gerekir Patlayıcı madde taşıyan
araccedilların park ve mola verebilecekleri yerlerin
alınacak nakil onayı ile birlikte ilgili yetkili
kurumlar tarafından da onaylanmış olması
gereklidir Ayrıca araccedil uumlzerinde bulunaması
gereken markalama ve işaretlerinde tam olması
sağlanmalıdır
b Taşıma Esnasında Kullanılacak
Guumlzergacirch ile Tehlikeli Durumlara Karşı
Alınabilecek Oumlnleyici Tedbirler
Daha iyi bir alternatif yok ise tehlikeli maddeleri
taşıyan araccedillar halk kalabalıklarının bulunduğu
meskucircn mahaller ile tuumlneller geccedilişi zorlaştıran dar
yollar ve stabilize yollardan gitmemelidirler
Patlayıcı madde taşıyan araccedillar yangın olan boumllge
ya da yollarda seyahat etmemeleri ve yangın sona
erene kadar beklemeleri yakın civarında sigara
iccedililmesine muumlsaade edilmemesi de riskin
indirgenmesine etki edecek unsurlardandır
Patlayıcı madde taşıyan araccedilların yakıt doldurmaları
esnasında motorun susturulması ve yakıt dolumu
esnasında mutlaka refakat edilmesi gerekir
Kısacası patlayıcı nakliyatında kullanılan araccedilların
her tuumlrluuml kontrolleri zamanında yapılmış olmalıdır
Oumlzellikle kıvılcım uumlretebilecek aksamların iyi izole
edilmiş olması şarttır
c Taşıması Yapılacak Olan
Patlayıcıların Araccedillara Yuumlklenmesi ve
İndirilmesi Esnasında Alınabilecek Tedbirler
12
Uumlzerinde patlayıcı madde yuumlkuuml bulunan araccedilların
motorları susturulmadan asla yuumlkleme ve indirme
yapılmamalıdır İccedilerisinde patlayıcı madde ve
muteviyatı bulunan paketler ve konteynerler
suumlruumlklenmemeli ya da yuvarlanarak taşınmamalıdır
Bu tuumlr konteyner iccedilerisinde taşınan patlayıcıların
ateş yuumlksek ısı ya da kıvılcım uumlreten ortamlardan
uzak tutulmaları da hayati oumlnem taşırlar Ayrıca bu
tuumlr araccedilların arızalanmaları durumunda garaj ya da
tamirhaneye yuumlkleri ile birlikte sokularak tamir
edilmemeleri gerekmektedir
d Yol Guumlzergacirch Planlaması ve Risk
Azaltıcı Tedbirler
Patlayıcı madde taşıyan araccedilların varış
istikametlerinde izleyecekleri yollar iyi
planlanmalıdır Yapılan planlamada varış stikameti
uumlzerindeki nuumlfus yoğunluğu fazla yerleşim
yerlerinin iccedilinden geccedilmek yerine alternatif
guumlzergacirchların varlığı araştırılmalıdır Muumlmkuumln
olduğu oumllccediluumlde tuumlneller dar ve tek şeritli yollar ile
geccedilitlerden uzak alanlardan guumlzergacirch planlaması
yapılmalıdır Aşırı kalabak trafik olan yollarla
trafiğin yoğunlaştığı zaman dilimleride belirlenerek
planlamaya dacirchil edilmelidir Ayrıca yollardaki
yağış durumu da goumlz ardı edilmemesi gereken ana
husulardan bir tanesidir Gece yapılacak nakliyat
iccedilin detaylı ve kontrolluuml bir planlama yapılmalı ve
gece geccedilişleri ilgili kurumlardan alınacak izin
belgelerinde belirtilmelidir
Tren yolundan geccedililmesi gereken guumlzargahlarda
tren yolundan yeterli bir uzaklıktaki mesafede
bekleme yapılmalı ve yol accedilıldıktan sonra geccediliş
tamamlanmalıdır Tren yolu geccedililirken vites
değiştirilmeden geccediliş tamamlanmalıdır
Patlayıcı madde taşıyan bir aracın karışmış olduğu
trafik kazalarında yetkisiz kişlerin olaya muumldahale
etmemesi muumldahale edenlerin ise bilgilendirilmesi
gerekir Olay yerinde oumlncelikle kalabalık
toplanmasının oumlnlenmesi oluşturulacak guumlvenlik
alanı iccedilerisinde sigara iccedililmesi ya da kıvılcım
uumlretebilecek cihazların kullanılmaması
oumlnlenmelidir Yol uumlzerinde de gerekli işaret ve
flamalarla uyarıların konulması gerekir
Patlayıcı madde yuumlkluuml bir aracı diğer bir araccedil ya da
sabit bina ya da direk refuj gibi yerlere ccedilarpması
durumunda aracın yerinden oynatılarak bu
alanlardan kurtarılmaya ccedilalışılması istenmeyen
yangın ve patlamaların meydana gelmesine neden
olabilir Dolayısıyla uzman personel gelene kadar
yapılacak işlem olay mahallinin boşaltılarak
emniyete alınmasıdır
Trafik lambaları ve polis tarafından yaptırılan
durmalar haricinde guumlzergah uumlzerinde yapılan
durmalar esnasında doumlrtluuml flaşoumlrler yakılmalıdır
Uzun suumlreli bekleme yapılması gereken durumlarda
diğer işaretler (uumlccedilgen reflektoumlr ışıldak vb)
kullanılmalıdır Eğer bu zorunlu duruş virajlı bir
yolda olmuşsa virajın ccedilıkış noktasından itibaren
işaretlemenin yapılarak yeterli emniyet mesafesinin
sağlanması esas alınmalıdır
Araccediltaki patlayıcı maddenin teslimatı eanasında da
yetkili ve konu hakkında yeterli olan personele
teslimatın yapılması da indirme taşıma esnasında
alınacak en oumlnemli ve oumlncelikli emniyet tedbiridir
SONUCcedil
Patlayıcı maddelerin karayolu ile guumlvenli taşınması
sadece uygun taşıma araccedillarının uumlretilmesi ve
amaca uygun olarak teccedilhiz edilmesi ile değil aynı
zamanda taşımadan sorumlu kuruluşların taşımayı
gerccedilekleştiren araccedil kullanıcılarının ve emniyet
tedbiri almakla yuumlkuumlmluuml olanların da ccedilok iyi bir
eğitimden geccedilirilmelerini gerekli kılmaktadır
Uluslararası standartlara uygun hale getirilmemiş
bir patlayıcı madde taşımacılığı karayollarında
seyahat eden birccedilok araccedil bombanın sayısının
artmasına ve dolayısıyla toplum guumlvenliğinin ihlal
edilmesine neden olacaktır
ADRrsquonin Tuumlrkiyersquode uygulamaya koyulması
Avrupa Birliği ve uluslar arası taşımacılık
kuruluşları ile uyumlu ccedilalışılmasına olanak
tanıyacaktır Hem yurt iccedilinde hem de yurt dışında
yapılacak taşımacılığın guumlvenliği uluslar arası
standartlara uygun hale gelirken yapılan
taşımacılığın gvenilirlik katsayısını da artıracaktır
Yazışma Adresi
DrErcan SEYHAN JJandarma Meslek Yuumlksek
Okulu (JAMYO) HHukuk Bilimleri Boumlluumlm
Başkanlığı ercnesyahoocom
KAYNAKLAR
13
(1)
httpwwwulasimonlinecomnews_detailphpid=
8339ampuniq_id=1350279640 (Erişim Tarihi09
Ağustos 2012)
(2)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliadrintroh
tm (Erişim Tarihi09 Ağustos 2012)
(3)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliunrecpub
dethtm (Erişim Tarihi11 Eyluumll 2012)
(4) Institute of Makers of Explosives (2003) Safety
Library Publication No 22 ndashSafety amp
Occupational Health-Storage Transportation And
Handling of Explosives Incorporating amendment
number(s) 12amp3 International Mine Action
Standard (IMAS) New York
(5)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliadrcountr
y-info_ehtm (Erişim Tarihi21 Eyluumll 2012)
(6)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliadradr201
111contentsehtml (Erişim Tarihi15 Eyluumll2012)
(7) httpeur-
lexeuropaeusmartapicgisga_docsmartapicelex
plusprodCELEX
numdocamplg=ENampnumdoc=32000L0061 (Erişim
Tarihi10 Ekim 2012)
(8)
httpwwwpoascomtrPO_pdfkurumsal_sorumlu
lukADRpdf (Erişim Tarihi01 Ekim 2012)
(9)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliadradr_e
html (Erişim Tarihi25 Eyluumll 2012)
(10)
httpwwwlegislationgovtnzregulationpublic19
990128latestDLM284452html (Erişim Tarihi17
Eyluumll 2012)
(11) wwwmevzuatadaletgovtrhtml5210html
(Erişim Tarihi09 Ağustos 2012)
(12) Resmi Gazete Tarihi 31032007 Resmi
Gazete Sayısı 26479
0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0
KALP DAMAR HASTALIKLARININ SUumlRUumlŞ GUumlVENLİĞİNE ETKİSİ
DrAynur İNAN ProfDrİHamit HANCI ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -----------
Ankara Uumlniv Tıp Fak Adli Tıp AD
Anahtar Kelimeler Kardiovaskuumller Hastalıklar Suumlruumlş Guumlvenliği Profesyonel ve Oumlzel Suumlruumlcuumller
OumlZET Kardiyovaskuumller hastalıklar toplum sağlığını
oumlnemli oumllccediluumlde etkileyen hastalık grubunu
oluşturmaktadır Kardiyovaskuumller hastalıklarda
goumlzlenen senkop halsizlik uykuya meyil yorgunluk
gibi semptomlar suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye
sokmaktadır
Bu yuumlzden bu hastalığa sahip bireylerde duumlzenli
sağlık kontrolleri uygulanmalı oumlzel veya ticari araccedil
kullanma durumuna goumlre trafikte bazı kısıtlamalar
gerekmektedir Oumlrneğin ciddi kardiyak yetmezlik
belirtileri olanların toplu taşıma araccedillarına
youmlnlendirilmeleri hem hasta hem de toplum sağlığı
accedilısından oumlnem taşımaktadır
Yetkililerin de bu konuda duyarlı olmaları alınacak
oumlnlemler konusunda bazı standartlar oluşturmaları ve
uygulamaları suumlruumlş guumlvenliğine olumlu katkı
sağlayacaktır
GİRİŞ
Bu yazının amacı suumlruumlş yeteneğinde bozulmaya yol
accedilan sebeplerden oumlzellikle kardiyovaskuumller
hastalıkların oumlnemini vurgulamak tedbir konusunda
yetkililere katkı sağlamak ve suumlruumlş guumlvenliğine
youmlnelik oumlnerilerde bulunmaktır
Suumlruumlş yeteneği duyusal ve motor sistemler arasındaki
ince koordinasyon hareketlerine bağlı karmaşık bir
performanstır Hafıza dikkat zeka yaş
konsantrasyon alkol ve ilaccedil kullanımı ruhsal durum
refleks hızı işitme ve goumlrme fonksiyonları ani karar
verme yeteneği kişilik yapısı gibi oumlzellikler suumlruumlş
yeteneğini etkileyen bazı faktoumlrlerdir
Kardiyovaskuumller hastalıklarda goumlzlenen bazı
semptomlar oumlzellikle senkop halsizlik yorgunluk
baş doumlnmesi gibi belirtiler suumlruumlş yeteneğini bozarak
guumlvenli suumlruumlşe engel olabilir1
Kardiyovaskuumller (Kalp-Damar) Hastalıklar ve
Senkop (Bayılma)
Senkop Senkop hızlı başlangıccedillı kısa suumlreli ve
spontan (kendiliğnden) tam iyileşme ile karakterize
14
serebral hipoperfuumlzyona (beynin azalmış kan akımına)
bağlı geccedilici bilinccedil kaybıdır
Kardiyovaskuumller senkoplarda birincil neden
aritmilerdir Aritmiye yol accedilan bazı kalp hastalıkları
sinuumls nodu disfonksiyonu atriyoventrikuumller ileti
sistemi hastalığı implante edilebilir cihazda
fonksiyon bozukluğu supraventrikuumller ndash ventrikuumller
taşikardi ile ilaca bağlı bradikardi ve taşiaritmilerdir
Kardiyak valvuumller hastalık akut miyokard enfarktuumlsuuml
iskemi hipertrofik kardiyomiyopati kardiyak kitleler
(atriyal miksoma tuumlmoumlrler vs) perikardiyal
hastalıktamponad koroner arterlerin konjenital
anomalileri protez kapakların disfonksiyonu gibi
kalbin yapısal bozuklukları ile pulmoner emboli akut
aort diseksiyonu pulmoner hipertansiyon gibi diğer
durumlar da senkop oluşumuna yol accedilarak suumlruumlş
guumlvenliğini tehlikeye sokabilir2
Senkopun suumlruumlş guumlvenliğini ciddi şekilde bozan
yaygın klinik durum olduğu trafik kazalarının sıklığı
veya suumlruumlş guumlvenliği accedilısından ccedilok az istatistiksel veri
bulunduğu bilinmektedir3
Ani Kardiyak Oumlluumlm
Tanım Ne zaman ve ne şekilde oumlluumlme yol accedilacağı
oumlngoumlruumllemeyen oumlnceden mevcut olan kardiyak
hastalık durumunda akut semptomların
başlamasından sonraki bir saat iccedilinde ani bilinccedil kaybı
ile kendini goumlsteren kardiyak nedenlere bağlı doğal
oumlluumlm olarak tanımlanır 4
Motorlu taşıt suumlruumlcuumllerinde goumlzlenen kardiyak koumlkenli
ani oumlluumlm diğer suumlruumlcuumller yolcular yayalar ve aynı
zamanda maddi varlıklar iccedilin bir tehlike
oluşturmaktadır Bu yuumlzden Kanadarsquo da Ontario
dışındaki şehirlerde kalp hastalığı oumlykuumlsuuml olanlara
profesyonel ehliyet almak iccedilin izin verilmemektedir 5
Trafik Kazaları
Uumllkemizde Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlrsquo nuumln yaptığı
araştırmaya goumlre trafik kazalarının 99rsquodan fazlası
insan kaynaklı nedenlerle oluşmaktadır 6
Kanada ve ABDrsquoden elde edilen verilerde ticari
araccedilların dacirchil olduğu kazaların 5rsquoden daha azı
kardiyovaskuumller hastalık ile ilişkilidir Avruparsquo da ise
yaklaşık olarak 01 olarak rapor edilen trafik kazası
tıbbi nedenler ile ilişkilendirilmekte ve bunların da
sadece 10- 25rsquo i kardiyak sorunlara
bağlanmaktadır7
Ancak yine de aritmisi olan suumlruumlcuumllerde gelişen bilinccedil
kaybı nadir de olsa oumlnemli olduğundan hem suumlruumlş
guumlvenliğini hem de toplum emniyetini tehdit
etmektedir8
Suumlruumlcuumller ve Hipertansiyon Riski
Hipertansiyon sık goumlruumllen bir hastalık olup toplumun
20rsquosini etkilemektedir Bu oran 45- 54 yaş grubunda
yaklaşık 40 55-64 yaş grubunda ise yaklaşık
50rsquodir Tayvanrsquoda yapılan bir araştırmada otobuumls
suumlruumlcuumllerinde hipertansiyon oranının (560
986=1361) olduğu bu oranın diğer işccedililere goumlre
(306164=536) daha yuumlksek ve anlamlı olduğu
goumlsterilmiştir9
Kardiyak Yetmezlik Sınıflaması
Semptomların ciddiyeti ve fiziksel aktiviteye goumlre
New York Kalp Cemiyeti İşlevsel Sınıflaması 10
I Semptom yok Fiziksel aktivite kısıtlanması yok
II Hafif fiziksel etkinlik kısıtlanması Dinlenme
sırasında rahattır fiziksel aktivite beklenenin uumlzerinde
nefes darlığı halsizlik ya da ccedilarpıntıya yol accedilar
III Belirgin fiziksel etkinlik kısıtlanması Dinlenme
sırasında rahattır ancak hafif fiziksel aktivitede nefes
darlığı halsizlik ya da ccedilarpıntı oluşabilir
IV Fiziksel etkinlikte semptomların artmasına bağlı
tam kısıtlılık Dinlenme sırasında bile belirtiler accedilığa
ccedilıkar
Belirli Kardiyak Koşullar İccedilin Standartlar
11
Tanım
15
Bekleme Suumlresi Trafiğe ccedilıkılmasına izin
verilemeyecek duumlzeyde kalp hastalığına sahip
kişilerde duumlzenli medikal tedavinin başlatılması ya da
tedavi edici işlemlerin gerccedilekleştirilmesi ile suumlruumlşe
uygun hale gelebilecekleri zaman aralığı
Koroner Arter Hastalığı
(Koroner arter hastalığı olan tuumlm suumlruumlcuumller aşağıdaki standartlara uymak zorundadır)
Oumlzel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml Profesyonel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml
NYHA Sınıf I kısıtlama yok EFgt 35
NYHA Sınıf II kısıtlama yok EFgt 35
NYHA Sınıf III kısıtlama yok Yetersiz
NYHA Sınıf IV
Ayaktan tedavi veya
inotrop kullanımı
Sol ventrikuumll asist cihazı
Yetersiz
Yetersiz
Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi
ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
PCI (perkuumltan koroner girişim)
Stabil anjina veya asemptomatik koroner arter
hastalığı olanlarda genel olarak kısıtlama yokken PCI
uygulamasından sonra oumlzel araccedil suumlruumlcuumllerinde 48 saat
profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise 7 guumln bekleme
suumlresi oumlngoumlruumllmektedir
16
Koroner Arter Cerrahisi yapılanlarda oumlzel araccedil
suumlruumlcuumllerinde 1 ay profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise
3 ay bekleme suumlresi tavsiye edilmektedir
Sinuumls Duumlğuumlmuuml Disfonksiyonunda semptom yoksa
kısıtlama yoktur
Atriyoventrikuumller ve İntraventrikuumller Blok varsa
kısıtlama olmayan durumdan diskalifiye olan duruma
kadar değişen kurallar soumlz konusudur
Karotid sinus aşırı uyarılması sonucu kalıcı kalp
pili olan veya medikal tedavi alan hastalarda serebral
iskemi belirtilerine bağlı semptomlar kontrol
edilmedikccedile guumlvenli şekilde araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar
Kardiyak Enflamasyon ve Enfeksiyonlar oumlzellikle
akut perikardit veya miyokardit olan bireyler
tamamen iyileşene kadar hiccedilbir şekilde motorlu araccedil
suumlruumlcuumlsuuml olamazlar Aynı şekilde subakut bakteriyel
endokardit tanısı ile başvuranlar emboli
tehlikesinden dolayı tamamen iyi olana kadar motorlu
araccedil kullanmamalıdırlar
Konjenital Kalp Hastalıklarında kalbin
fonksiyonel kapasite durumu miyokardiyal iskeminin
olup olmadığı kardiyomiyopati kalp kapak hastalığı
ve kalp ritim bozukluğu durumuna goumlre suumlruumlcuuml
belgesi verebilmek iccedilin bu hastalığa sahip kişiler ayrı
ayrı değerlendirilmelidir
Kardiyak ritim bozukluğu hikayesi olan bireylerde
suumlruumlcuuml belgesi verebilmek iccedilin ritim bozukluğunun
tipi atak sıklığı semptom varlığı ve yeterli ve duumlzenli
kontrol olup olmaması gibi durumlar belirleyici
olacaktır 11
Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi
ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
PCI (perkuumltan koroner girişim)
17
Erken Atriyal veya Ventrikuumller Kontraksiyonlar
Bekleme Suumlresi
Oumlzel suumlruumlcuuml Profesyonel suumlruumlcuuml
VF 6 ay sonra diskalifiye
Hemodinamik
kararsız VT
6 ay sonra diskalifiye
Geri doumlnuumlşuumlmluuml
sebeplere bağlı VT
veya VF
Altta yatan durumun
tedavisi devam ettiği
suumlrece suumlruumlş yasak
Altta yatan durumun
tedavisi devam ettiği
suumlrece suumlruumlş yasak
Suumlrekli VT ile ilişkili
bilinccedil bozukluğu
LVEF gt30
3 ay sonra
diskalifiye
Suumlrekli VT
Bilinccedil bozukluğu
olmayanLVEF gt30
4 hafta sonra
Yeterli denetim
3 ay sonra
Yeterli denetim
VF ventrikuumller fibrilasyon VT ventrikuumller taşikardi LVEF Sol ventrikuumll ejeksiyon fraksiyonu
Paroksismal SVT AF veya AFL bilinccedil bozukluğu
ile birlikte ise duumlzenli kontrol gerekirken bilinccedil
bozukluğu gelişmemişse kısıtlamaya da gerek yoktur
AF veya AFLrsquo de endikasyon varsa suumlruumlcuumller kronik
antikoaguumllasyon almalıdır
Persistan veya Kalıcı AF veya AFLrsquo de ventrikuumll
hız kontroluuml yeterliyse ve bilinccedil bozukluğu yoksa tuumlm
suumlruumlcuumller iccedilin kısıtlamaya gerek yoktur
SVT Supraventrikuumller taşikardi AF Atriyal
fibrilasyon AFL Atriyal flutter
Sinuumls duumlğuumlmuuml disfonksiyonunda hastalıkla ilişkili
semptom yoksa kısıtlama da yoktur Hasta sinuumls
sendromu gibi semptom olan durumlarda ise tedavi
başarılı olana kadar suumlruumlş iccedilin izin verilmemektedir
Atriyoventrikuumller (AV) ve İntraventrikuumller
Bloklar hem oumlzel hem de profesyonel suumlruumlcuumller iccedilin
kısıtlamaya yol accedilmaz
Karotid Sinuumls Aşırı Duyarlılığına bağlı serebral
iskemi belirtileri olan kişiler medikal tedavi ya da bir
kalp pili ile semptomları kontrol altına alınmadıkccedila
guumlvenli araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar
Valvuumller Kalp Hastalığı varsa operasyon durumu
belirleyici olacaktır Opere edilmemiş kalp kapak
hastalığı olan kişilerde suumlruumlş uygunluğunu belirlemek
iccedilin serebral iskemi durumu kalbin fonksiyonel
bozukluk derecesi ve oumlzellikle ticari suumlruumlcuumller iccedilin
ayrıntılı kardiyolojik değerlendirme gereklidir Kapak
replasmanı geccedilirmiş kişilerde ise Sınıf 1 2 3 4 araccedil
kullanmasına izin verilmeden oumlnce suumlruumlcuumllerin
tromboemboli enfeksiyon ve mekanik hasar gibi geccedil
cerrahi komplikasyon sıklığı azaltılmalıdır 1112
Hipertansiyon (-malign hipertansiyon dışında) tek
başına motorlu araccedil kullanmak iccedilin bir
kontrendikasyon oluşturmaz Ancak kalp goumlz boumlbrek
ve beyin hasarı gibi ilişkili komplikasyonların varlığı
guumlvenli suumlruumlşuuml engellemektedir 170110 mm Hg
uumlzerindeki kalıcı hipertansiyon sıklığına bağlı olarak
gelişen komplikasyonlar (hipertansif retinopati gibi)
18
suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye sokabilir Bu yuumlzden bu
yuumlkseklikte kan basıncı olan kişiler ccedilok dikkatli
incelenmelidir (fundus muayenesi
elektrokardiyografi akciğer grafisi vb) Ayrıca bu
kişilerde serum kreatinin oumllccediluumlmuumlnde belirgin
değişiklik tespit edilmişse dahiliye hekiminden goumlruumlş
almak uygun olacaktır
Yine hipertansiyon sonucu kardiyak hasara bağlı
konjestif kalp yetmezliği gelişmişse guumlvenli suumlruumlş
yeteneğini değerlendirirken serebral hasar durumu en
başta goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır
Ek olarak 13
Suumlrekli stabil devam eden NYHA sınıf I-III grubu
LVAD ( Sol Ventrikuumller Destek Sistemleri) olan
hastalar yalnızca oumlzel suumlruumlş iccedilin uygunken ticari ya da
profesyonel araccedil kullanabilmek iccedilin 2 ay beklemek
zorundadır
Pilotlarda Suumlruumlş Guumlvenliği ve Bir Oumlrnek
Pilotlarda sağlık kontrolleri ccedilok daha sık ve duumlzenli
yapılmaktadır Fakat yine de muumlkemmel bir uccediluş bir
sonrakinin garantisi sayılamayacağı gibi ccedilok sağlıklı
bir pilotun ertesi guumln de sağlıklı olacağı soumlylenemez
4 Haziran 2003 guumlnuuml saat 1630rsquoda uccediluşun iniş
safhasında (Danimarka Billund Havaalanı) kaptan
pilot Kahraman Tokuşoğlu fenalaşmış ve kalp krizi
nedeniyle vefat etmiştir Bu uumlzuumlcuuml olayın tek tesellisi
56 yaşındaki pilotun ani ve gizli kalp hastalığının ilk
belirtilerini fark ederek kumandayı diğer pilota
devretmesi ccedilok sayıda masum insanın yaşamının
kurtulmasıdır 14
Uumllkemizde Kardiyovaskuumller Hastalıklar ve
Suumlruumlcuuml Belgesi lsquolsquoSağlık Muayenesinde Suumlruumlcuuml
Adaylarının ve Suumlruumlcuumllerin Sahip Olacakları Sağlık
Şartları ile Goumlz İccedil Hastalıkları Kulak-Burun-Boğaz
Ortopedi Ruh ve Sinir Hastalıkları Muayenelerine
İlişkin Esaslarrsquorsquo Kısmında MADDE 62 Kalp-Damar
Hastalıklarından bahsetmektedir
Grup 1 A ve B sınıfı suumlruumlcuuml belgesi
verilecek suumlruumlcuuml adayları Grup 2 A ve B
sınıfı dışında kalan suumlruumlcuuml dayları olup
bunlardan a) Anjinal yakınması olanlara akut
koroner sendrom (Stabil olmayan angina pektoris
ST yuumlkselmeli miyokard infarktuumlsuuml ve ST
yuumlkselmesiz miyokard infarktuumlsuuml) tanısı almış
olanlara ve koroner arter bypass cerrahisi
uygulanan Grup1 ve Grup 2 deki suumlruumlcuuml adaylarına
gerekli medikal tedavi veveya invaziv girişimleri
tamamlandıktan 6 hafta sonra yapılacak olan
egzersiz testinde testi pozitif kılacak olan kriterler
saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir
b) Anjiyoplasti işlemi uygulanmış Grup 2 deki
adaylara işlemden 6 hafta sonra yapılacak olan
egzersiz testinde testi pozitif kılacak kriterler
saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir
c) Kalp atım sayısı ccedilok duumlşuumlk (dakikada 40rsquoın altı)
atrioventrikuumller bloklu ve hasta sinuumls sendromu
olanlardan kalıcı kalp pili takılmamış olanlara
suumlruumlcuuml belgesi verilmez
ccedil) Kalıcı pil implantasyonu ve başarılı kateter
ablasyonu yapılan Grup 2 deki adaylara işlemden 6
hafta sonra suumlruumlcuuml belgesi verilir
d) İmplante edilebilir kardiyoverter defibrilatoumlr
implantasyonu yapılmış olan Grup 1 ve Grup 2 deki
adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez
e) Hipertansiyonu olan ve maksimal tedaviye
rağmen istirahat TA 200120 mmHg nin uumlzerinde
olan Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez
f) Hipertrofik kardiyomiyopati ve dilate
kardiyomiyopati tanısı konmuş semptomatik olan
Grup 1 ve Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi
verilmez
g) Kalp yetersizliği ve kapak hastalığı tanısı konan
ve ağır semptomatik (NewYork Kalp Cemiyeti
Sınıf 3- 4) olan Grup 1 ve 2rsquodeki adaylara suumlruumlcuuml
belgesi verilmez
ğ) Konjenital kalp hastalığı tanısı konmuş
olanlardan komplex veya ciddi kardiyak problemi
olanlara suumlruumlcuuml belgesi verilmez Diğer konjenital
hastalığı olanlar ve başarılı cerrahi onarım yapılmış
olanlara belirli aralıklarla kontrolden geccedilmek
kaydıyla suumlruumlcuuml belgesi verilir 15
SONUCcedil ve OumlNERİLERKalp hastalığına sahip
olmak yaşlı kişilerde bile araccedil kullanmanın oumlnuumlnde
engel değildir Bununla birlikte hem hastaların hem
de diğer insanların korunması iccedilin hasta ve doktor
arasındaki yakın işbirliğinin oumlnemi buumlyuumlktuumlr Ciddi
kardiyak sorunları olanların sınırlı koşullarda
oumlrneğin oumlnceden belirlenmiş otoyol dışındaki bazı
yerel yollarda veveya sadece guumlnduumlz vakitlerinde
araccedil kullanmalarına izin verilebilir Birccedilok yaşlı
suumlruumlcuumlyuuml boumlyle bir davranışa zaten kendi suumlruumlşleri
sınırlayabilir 16
19
Suumlruumlş guumlvenliği accedilısından antihipertansif ilaccedillardan
oumlzellikle betablokerlerin yan etkileri ve
komplikasyonları goumlz oumlnuumlne alındığında motorlu araccedil
kullanmak iccedilin engel duruma yol accedilmadıkları pek ccedilok
ccedilalışma ile goumlsterilmiştir17 18 19
15 olgu uumlzerinde Oxford tekniği kullanılarak yapılan
bir ccedilalışmada antihipertansif tedavide kullanılan
betablokerlerden Oksprenololuumln kronik tedavisiyle
ilaca bağlı yan etkilerin oluşmadığı ve suumlruumlş kabiliyeti
uumlzerinde belirgin bir etkisi olmadığı goumlzlenmiştir 20
Bu durumda hipertansiyonlu hastalar araccedil kullanma
accedilısından kendi sorumlulukları ile hareket edecektir
Ancak malign hipertansiyonu olanlarda bazı
kısıtlamaların gerekeceği aşikardır 21
Motorlu araccedil kazalarına sebep olan kardiyovaskuumller
hastalıklar hakkında ccedilok az kesin istatistiki veri
bulunmaktadır Profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde buumlyuumlk
kazalara yol accedilma olasılıkları daha yuumlksektir
Direksiyon başında geccedilen zamanın artması yolcu
sayısının fazla olması kendilerine yapılan talebin ccedilok
olması gibi nedenlerle profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde
(-oumlzel suumlruumlcuumllere goumlre) daha yuumlksek standartları
karşılamaları beklenir
Son olarak kardiyak problemi olan hastaların ve diğer
insanların araccedil kullanırken rahat ve guumlvenli hareket
edebilmesi iccedilin suumlruumlşe izin verilen ve verilmeyen
durumların ayrıntılı olarak tespit edilmesi
gerekmektedir Ayrıca profesyonel suumlruumlcuumller ve oumlzel
suumlruumlcuumller iccedilin aynı durumlarda farklı şekilde karar
verilmesi uygun olacaktır Kalp hastalığının araccedil
kullanmaya engel olduğu ve bireysel ulaşımın
yapılamayacağı durumlarda doktorlar hastalarına
toplu taşıma araccedillarını kullanmalarını tavsiye etmeli
ve onları bu youmlnden desteklemelidirler 22
Herkes iccedilin gelecekte kardiyovaskuumller hastalığa
yakalanma ihtimalinden dolayı suumlruumlcuuml belgesi
alanların (pilotlar kadar olmasa da) duumlzenli sağlık
kontrollerinin yapılması uygun olacaktır
Bu kuralların amacı ilgili karar vericilere
yardımcı olmak ve aynı zamanda kardiyak
problemi olan hastaların hangi durumlarda suumlruumlşe
uygun olup olmadığını belirlemektir
KAYNAKLAR 1 Jessica R Williams amp Stephen J Tregear Driving Wıth
Cardiovascular Disease the Impact of Implantable
Cardioverter Defibrillators on Driver Safety Proceedings of
the Fifth International Driving Symposium on Human
Factors in Driver Assessment Training and Vehicle Design
2 Senkop tanı ve tedavi kılavuzu (2009 guumlncellemesi)
Tuumlrk Kardiyol Dern Arş Suppl 8 2009 EA httpwwwtkd-
onlineorgdergiTKDA_37_120_135_176pdf
ET18122012
3 Renke Maas physiciana (maasukeuni-hamburgde) Rodolfo Ventura physicianb Christina Kretzschmar physicianb Ali Aydin
physicianb Andreas Schuchert associate professor of internal
medicine and cardiology Syncope driving recommendations and clinical reality survey of patients BMJ200332621 4 Myerburg RJ Castellanos A Cardiac arrest and sudden
cardiac death InBraunwald E ed Heart disease a textbook
of cardiovascular medicine
New York WB Saunders Publishing Co 1997 742ndash79
5 AjKerwinPerforming your original search sudden
heart death and driving in PMC will retrieve Can Med
Assoc J 1984 August 15 131(4) 312ndash314)
6
httpwwwkgmgovtrSiteCollectionDocumentsTrafik
TrafikKazaOzet et 12 Aralık 2012) TR kalp
7 Theodoros A Zografos Demosthenes G Kat ritsis
Guidelines and Regulations for Driving in Heart Disease
Hellenic J Cardiol 2010 51 226-234
8 Epstein AE Miles WM Benditt DG et al Personal and
public safety issues related to arrhythmias that may affect
consciousness implications for regulation and physician
recommendations A medicalscientific statement from the
American Heart Association and the North American
Society of Pacing and Electrophysiology Circulation 1996
94 1147-1166
9 PD Wang and RS Lin Coronary heart disease risk factors
in urban bus drivers Public Health (2001) 115 261ndash264
10 Tuumlrk Kardiyol Dern Arş - Arch Turk Soc Cardiol 2012
4077-137 EAAkut ve Kronik Kalp Yetersizliği Tanı ve
Tedavisine Youmlnelik 2012 ESC Kılavuzu ET19122012
11 Assessment of the Cardiac Patient for Fitness to Drive
and Fly Canadian Cardiovascular Society Consensus
Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for
Fitness to Drive and Fly
EAhttpwwwccscadownloadConsensus_Conference_M
ain_Draftpdf ET 18122012
12 Types and classes of drivers licences in BCEA
wwwicbccomdriver-licensingli ndash Kanada
ET20122012
13 Roger Baskett MDa Richard Crowell MDa Darren
Freed MDb Nadia Giannetti MDc and Christopher S
Simpson MDd Canadian Cardiovascular Society Focused
Position Statement Update on Assessment of the Cardiac
Patient for Fitness to Drive Fitness Following Left
Ventricular Assist Device Implantation Canadian Journal of
Cardiology 28 (2012) 137ndash140
20
14 Billund Havaalanı Olayı Doccedil Dr Muzaffer Ccediletinguumlccedil
EAwwwhvtdorghtmwordpressp=53 ET18122012
15 İccedilişleri Bakanlığının suumlruumlcuuml adayları ve suumlruumlcuumllerde
aranacak sağlık şartları ile muayenelerine dair youmlnetmelik
ikinci boumlluumlm Resmi Gazete 26092006 - 26301
EAwwwttborgtrindexphpsadaylariaranacak
ET17122012)
16 Wielgosz AT Azad N Effects of cardiovascular
disease on driving tasks Clin Geriatr Med 1993
May9(2)341-8
17 (Arzneimittelforschung 198535(12)1850- 3[The
effect of celiprolol on driving ability An experimental
psychological and comparative clinical study]
[Article in German] Klebel E Saam R Hoffmann H
18 Br Heart J 1981 Jun45(6)643- 8 Effects of chronic
beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor
car driving
Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian V Cashman
P Raftery EB
19 Med Klin 1980 Dec 1975(26)913- 6 [Driving
behavior of cardiovascular patients as affected by beta
receptor blockers][Article in German] Schmidt U Hoburg
A Brendemuumlhl D Delbeck HW Buck W Engels K
20 Br Heart J 1981 Jun45(6)643-8 Effects of chronic
beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor
car driving Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian
V Cashman P Raftery EB
21 httpwwwccscadownloadConsensus_Conference_Main_
Draftpdf Canadian Cardiovascular Society Consensus
Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for
Fitness to Drive and Fly FINAL REPORT erişim tarihi 12
Aralık 2012
22 John H Hypertension treatment and ability to drive a
large vehicle Z Gesamte Inn Med 1980 Nov
135(21)suppl 143-4
0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0
ZAMAN YOumlNETİMİ
Doccedil Dr Guumlrkan ERSOY
---------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------
3Ulusal Tıp Guumlnleri 30 Kasım-2 Aralık 2012 Kuumltahya da sunulmuştur Dokuz Eyluumll Uumlniversitesi Acil Tıp
Anabilim Dalı Oumlğretim Uumlyesi ndash Hekes İccedilin Sağlık Derneği YK Uumlyesi gurkanersoy deuedutr
Oumlzet Hayatımızın belirli doumlnemlerinde sıklıkla
soumlylediğimiz veya duyduğumuz bazı guumlzel soumlzler
kelimeler ve cuumlmleler vardır ldquoKeşke vaktim
olsaydı guumlnlerin nasıl geccediltiğini anlayamıyorum
guumlnler keşke 25 saat olsaydı hiccedil sıra gelmedi
zamanım olmadı ondan yetiştiremedimrdquo gibi Ama
bunların hepsi birer aldatmaca Kendimizi
kandırmaca Yoksa başka birşey değil Aslında hiccedil
unutmamamız gereken bir nokta var Bu duumlnya
uumlzerinde yaşayan ve buguumlne kadar yaşamış olan
herkesin hep 24 saati var ve vardıda 25 saati olan
hiccedil olmadı olmayacaktahellip Ama bazı insanlar
Atatuumlrk İbn-i SİNA Einstein Freud oldular
bazılarıda sadece geccedilip gittiler
Zaman youmlnetimi daha ccedilok ccedilalışmak veya serbest
zamanımızdan ccedilalmak demek değildir Sadece
zamanımızı daha iyi değerlendirerek oradan
kazandığımız zamanı kendimiz kendimizi
geliştirmek veveya sevdiklerimiz ile daha ccedilok
beraber olmak demektir Yani buumltuumln amacımız
hayatımızda gereksiz yere harcadığımız zaman
dilimlerinden yararlanmaktır İşte bu yaımızda bu
zamanı nasıl kazanabileceğimiz uumlzerine
bildiklerimizi sizlerle paylaşmayı amaccedilladık
Genel
Gerccedilek anlamda biz zamanı değil ama ancak
kendimizi zamana goumlre youmlnetebiliriz Bunun iccedilinde
organizayon ve plan gerekir Herkesin guumlne tam 24
saat veya 1440 dakika ile başlar
Unutmayalımki bir guumln iccedilinde arttırabileceğimiz 60
dakika ile şunları elde edebiliriz
Gelecek 10 yılda bir yuumlksek okul diploması
almamızı sağlar
Kendimizi geliştirmemize yardımcı olur
Hayatımızı başkaları ile paylaşmak iccedilin daha fazla
zaman ayırabiliriz
Buumltuumln yeteneklerimizi kullanma fırsatımız doğar
Daha ayrıntılı planlama yapabiliriz
Becerilerinizi geliştirebiliriz
Kişisel ilgi alanlarımızı geliştirebiliriz
Yeni fikirler yaratma ve yeni projeler başlatmak
iccedilin fırsat doğar
Peki zaman youmlnetimi kurallarına gelin sabah
kalkmamız ile birlikte başlayalım
Yapılabilecek en iyi iş saat ccedilalar ccedilalmaz uyanmak
ve yataktan fırlamaktır Ccediluumlnkuuml yatakta daha fazla
debelenecek olursak en azından 30-45 dakika daha
zaman kaybedeceğiz Bu uyku ve dinlenme
olmayacak aksine ızdırap olacaktır Birde işimize
geccedil kalacak bu stresimizi bir kat daha arttıracaktır
Bu nedenle
Guumlne erken başlayın
Giyeceklerinizi ccedilamaşırlarınızı geceden hazırlayın
Ccediluumlnkuuml sabah rehaveti ile giyeceğiniz kıyafet
konusunda zorluk ccedilekeceksiniz
Sabah mutlaka kahvaltı yapın ve bu arada o guumlnuumln
planını yapın
Guumlnleri uzatmanın en iyi yolu zamanı gecelerden
yani uyku zamanından ccedilalmaktır uyumak kaccedilmak
demektir Yani oumlnuumlmuumlzdeki hafta ccedilok yorulacağım
o nedenle bu hafta sonu saatlerce uyuyayım demek
21
mantıklı bir yaklaşım değildir ccediluumlnkuuml uyku sarj
edilebilir bir nesne değildir Yani akuuml gibi değildir
Daha fazla uyuyarak dinlenemeyiz sadece daha ccedilok
yoruluruz ve zamanıızı harcarız
Banyoda ve tuvalette zamanınızı iyi
değerlendiriyormusunuz Sabahları burada TVrsquo da
haberleri ve gazete başlıklarını dinleyebilir veya o
guumlnuumln veya bir guumln oumlncesinin gazetesini haftalık
dergileri okuyabilirsiniz
Banyoda herguumln kullandığınız traş takımı havlular
ve duş sonrası kullandığımız bornozumuzu
dolapların veya ccedilekmecelerin oumln tarafında
saklıyormuyuz
Eğer evde ısınma ve banyo ihtiyaccedillarımız iccedilin kat
kaloriferi kullanıyorsak buna bir zaman ayarlayıcı
cihaz (timer) takmamız faydalı olacaktırCcediluumlnkuuml
bunun sayesinde uygun bir ayarlama ile
uyandığımız zaman duş ve traş iccedilin gerekli sıcak su
hazır olacaktır Yoksa sonradan uzunca bir suumlre
daha su ısınacak diye beklememiz gerekecektir
Sabah oumlnce traş olup sonra banyo yapmak daha
mantıklı olabilir Bu sayede yuumlzuumlmuumlzuuml durulamak
ve kurulamak ile kaybedeceğimiz zamanı kazanmış
oluruz
Sakal traşı olmak iccedilin fırccedila traş sabunu ve koumlpuumlk
kullanarak değilde oumlzellikle şarjlı traş makineleri
kulanmak daha avantajlıdır Traş olurken dolaşır
gazete okur veya diğer işlerinizide yapabilirsiniz
Hatta işinize giderken bile arabada traş olabilirsiniz
tabii eğer şoumlfoumlr kullanıyorsanız
Banyodada bir telefon bulundurmanız hatta evde
telsiz telefon olması oumlnerilen bir metottur bu
sayede oturduğunuz yerden telefon accedilabilir veya
gelen telefonlara anında cevap verebilirsiniz
Yatak odanızda ccedilabuk kaybolabilecek eşyaları
koyabileceğiniz bir kutu bulundurun ve gece
geldiğinizde cuumlzdan kolye yuumlzuumlk kol duumlğmeleri
kuumlpeleri iccediline koyun ki sabah aramak iccedilin zaman
kaybetmeyiniz
Kahvaltı masanızı akşamdan hazırlayınız hatta
ccedilayınızı bile akşamdan demleyiniz Yok bayatlar
diye duumlşuumlnuumlyorsanız o zaman sabah kalkar kalkmaz
ccedilayın suyunu ısıtmak iccedilin ocağı yakınız Hatta
ccedilaydanlığın suyunu ve demliğin ccedilayınıda akşamdan
koymuş olunuz
Arabanızı akşam eve geldiğinizde hemen hareket
edebilecek şekilde duumlz park ediniz boumlylece sabah
manevra yapmak durumunda kalmazsınız
Bu kısa tedbirlerden sonra artık guumlne başladığımıza
goumlre ofise gidip oumlncelikler konusunda konuşabiliriz
Guumlnluumlk zamanımızı verimli kullanma zaman
arttırma iccedilin ilk yapmamız gereken iş planlamadır
Yani guumlnuumlmuumlzuuml ve işlerinizi planlama
Planlama
Planlama gerccedilekten gereklimi Evet evin bir planı
olmadan siz onun yapımına başlarmısınız Uzun bir
yola ccedilıkacaksınız Haritaya bakmadan yola ccedilıkmak
istermisiniz
Zaman youmlnetiminin ilk oumlnemli aşaması yakın ve
uzak vadedeki amaccedillarınızı ortaya koymaktır
Ccediluumlnkuuml bu sayede uygun bir yolda ilerlememiz
muumlmkuumln olabilecektir Evlenmek askere gitmek
yurt dışına gitmek uzman veya doccedilent olmak gibi
Bundan sonrada işlerimizi uumlccedile ayırmamız
gerekir
Oumlncelikli
Ertelenebilir
Vazgeccedililebilir
Bazı insanlar yapacakları herşeyi hatırladıklarını
soumlylerler Hasta vizitleri gibi Eve alınacak ekmek
mobilya vs gibi Hatta randevularını toplantılarını
projelerini oumlzel guumlnlerini vs halbuki bunların
yarısını unuturlar veya akıllarında tutabilmek iccedilin
ccedilok zaman ve enerji harcarlar Bu tip insanlar
kendilerine bir yapılacaklar listesi hazırlarlar Ama
bu listede bir sıralama ve duumlzen olmadığı iccedilin hiccedil
bir işe yaramayacaktır Sıralama ve aralarında bir
duumlzen yoktur ccediluumlnkuuml
Zamanımızı kontrol altına almak istiyorsak oumlnce
kendimizi kontrol altına almamız gerekir Bu
nedenle guumlne o guumln ne iş yapacağınızı yazarak
başlamamız gerekiyor
Yapılacaklar listemizi oumlnceliklere goumlre sıralamamız
gerekiyor Bunun iccedilinde tek bir organizer
kullanmamız ve bunu guumlnuumln değişik saatlerinde
goumlzden geccedilirmemiz gerekiyor
Planlamaya herguumln zaman ayırınız ccediluumlnkuuml
guumlnuumlmuumlzuumln en anlamlı uumlretken zamanı planlamaya
ayırdığımız zamandır Yapılacak olan en oumlnemli iş
en oumlnemli işi en oumlnce yapmaktır Bazı işler oumlnemli
olmasına rağmen suumlrekli olarak ertelenirler Buda
işin dahada ertelenmesinden ve can sıkıntısı
olmaktan başka bir işe yaramaz Mesela bunun iccedilin
PCrsquoler databanklar veya palm PC ler son derece
elverişlidirler
İşleri oumlnceliklerine goumlre sıralarken A B C
kuralınıda kullanabiliriz A halledilmeden asla Brsquoye
geccedililmez
Rutin İşler
Guumlnluumlk hayatımıza baktığımız zaman birccedilok işi
tekrar ettiğimizi goumlruumlruumlz Bunları kısaltacak olan
youmlntemler ccedilok oumlnemlidir Bunda etkili olabilmek
iccedilin
İşi basitleştirme ve
Goumlrevlendirme (forward etme youmlnlendirme)
youmlntemlerini kullanmanız uygun olur
En Etkin Saatlerimizi Nasıl Kullanıyoruz
Guumlnuumln ilk saatlerini en oumlnemli işlerimiz iccedilin
ayırmamız gerekir Guumlnuumln ilerliyen saatlerinde ise
daha az oumlnemli işlerimizi yapmamız gerekir
Halbuki ccediloğumuz rutin işler ile o kadar haşır neşir
oluruz ve guumlnuumln en verimli saatlerini bunlar iccedilin
ayırırız ki geri kalan verimsiz saatlerde ise daha
oumlnemli işlerimizi halletmek iccedilin kullanırız
Verimliliğin Tepe Noktasını En İyi Nasıl
Kullanabiliriz
22
Sevimsiz ve zor işlere optimal zaman ayırın Bu tip
işlere başlamak ccedilok zordur ama beklediğmiz zaman
dahada zorlaşacaktır Zamanında yapamayınca
sıkıntımız dahada artacaktırda
Bu işleri mutlaka hemen halledin ertelemeyin bu
işi dahada sevimsiz hale gelmesine ve zorlaşmasına
neden olur
En zor işleri Pazartesi veya Salı guumlnlerine koyun
ccediluumlnkuuml enerjiniz o zamanlar daha fazladır Bu sıkıcı
işi hafta başında tamamlamanız kamburdan
kurtulmanız nedeniyle size bir canlılık verecektir
Orta verimlilikteki saatlerinizde şu işleri
yapabilirsiniz
Gereken kişiler ile bilgi alış verişinde bulunun
Rutin mektuplarınızı okuyun yazılarınızı yazın
veya yazdırın
Daha sonraki işlerinizi planlayın programlayın
Duumlşuumlk verimlilikteki zamanlarınızda ise
Gelen mektuplar uumlzerinde ccedilalışın
Telefon konuşmalarınızı yapın
Ziyaretccedililerinizi kabul edin
Erteleme (yarın veya sonra yaparım)
Erteleme kendimizi aldatmaktan başka birşey
değildir Bu aslında bir hastalıktırda Buguumln bu işi
yapmamak iccedilin o kadar ccedilok nedenimiz olabilirki
Hiccedilbirşey yapmamak veya oumlnemsiz ama zevk verici
işleri yapmak bize sadece kısa suumlreli bir zevk verir
Bunun dışında yapılması gereken oumlnemli işler bir
dağ gibi oumlnuumlmuumlzde yığılır kalır Kendi yarattığımız
bu yığın altında ve zaman iccedilinde psikolojik olarak
eziliriz Kendimize olan guumlveni kaybeder bir kısır
doumlnguumlye gireriz
Guumlnuumlmuumlzde ertelemecilik o kadar moda olduki
duumlnyada artık bu artan sayı ile ertelemeciler kluumlbuuml
kuruldu ama youmlnetim kurulu toplantısı bir tuumlrluuml
yapılamıyor ccediluumlnkuuml toplantı tarihi suumlrekli erteleniyor
))))))
Neden Erteleriz
Alışkanlıktır
Hep zor ve sevimsiz işleri erteleriz (Noumlbet ve
rotasyon ccedilizelgeleri ders hazırlama gibihellip)
Kaccedilıştır iccedilimizdeki isteksizliğin bezginliğin bir
sonucudur
KURTULMANIN YOLLARI
Hoşlanmadığınız işleri oumlnce yapın
Ertelenmesi muhtemel işleri parccedilalara ayırın
Bir bitirme tarihi tesbirt edin ve bu konuda birisi ile
bahse girin
İşi bitirince kendinizi oumlduumlllendirin boumlylece bir
motivasyon olacaktır
Bu sıkıcı ve sevimsiz goumlrevi birisine devretmeyi
duumlşuumlnuumln
Elinizde ne var ise onunla yetinerek yola ccedilıkın
Daha fazla kaynak bulacam diye vakit
kaybetmeyin Mesela ben bu ders iccedilinde bazı
kitaplar aldım ama okumaya bile fırsatım kalmadı
Her zaman kendimize şu soruyu sormalıyız Ne
yapmak istiyorum yerine neyi yapmalıyım Neyi
yapmam daha oumlnemli diye
Masamızın Organizasyonu
Masamızı mutlaka amaccedillarımıza uygun etkin
kullanabilecek halde tutmamız zaman youmlnetimi
accedilısından ccedilok oumlnemlidir Bu yığın iccedilinde kendimizi
sıklıkla kaybederiz Uygunsa masanız mutlaka bol
ccedilekmeceli olmalıdır Burayı evimiz kadar iyi
duumlzenlemeliyiz Ccedilalışma masamız hemen kapının
karşısında olmamalıdır yoksa gelip geccedilen herkese
bakmak zorunda kalırız unutmayın ki masamızda
manzara seyretmek iccedilin oturmuyoruz ccedilalışmak iccedilin
uumlrtmek iccedilin okumak iccedilin buradayız Masada yerde
kanepede her yerde yığın yığın kağıtlar dosyalar
okunacak degiler mektuplar kağıtlar vs vs
Sorsanız hepsi lazımdır Hepsi ccedilalışılacaktır Boumlyle
bir ortamda uumlretken olabilmek muumlmkuumln değildir
Peki ne gibi zararları olabilecektir
İş uumlzerindeki kontroluumlmuumlzuuml kaybederiz
Uumlretkenliğimiz azalır
Herguumln hakkından gelinememiş o yığınları
goumlrduumlkccedile moralimiz bozulur ve yine sıkıntıya
duumlşeriz ccedilıkmaza gireriz
Arkadaşalarımız arasında prestijimiz azalır
Bozuk Masa Duumlzeninden Kurtulmanın Yolları
Bu masayı duumlzenlemek iccedilin kendine bir zaman
dilimi ayır
Dağınıklık had safhada ise salam tekniğini kullan
yani oumlnce uumlstuumlnuuml sonra ccedilekmecelerini kısım kısım
temizle
Ccedilok gerekli olmayan şeyleri ayırın ve ortalıktan
goumlruumlş alanından ayırın Kalemler notluklar
fotoraflar bunların masa uumlzerinde yeri yoktur belki
bir guumln kullanılır umuduyla masa uumlzerinde birşey
tutmayın bunlara okunacaklar ve okunmuş
olanlarda dahildir
Masanızın arkasına pahalı olmayan raflar koyun
herşeyi oralara duumlzenleyin prensip olarak goumlruumlş
alanınız iccedilinde olmasınlar
Buumltuumln sahipsiz kağıtları tek bir dosyada toplayın
GENEL KURAL OLARAK ŞUumlPHEDE İSENİZ
ATIN Eğer YASAL VE VERGİ EVRAKI DEĞİL
İSE MUumlMKUumlN OLDUĞUNCA CcedilOK KAĞIT
ATIN
Gelen bir mail veya mektubu uumlccedil guumln iccedilinde okuyup
cevaplayamadınız ise onu luumltfen bir defa daha
okumadan ccediloumlpe atın Zaten artık suumlresi geccedilmiştir
Kıymeti kalmamıştır Eğer ccedilok oumlnemli ve zamanlı
idiyse şu ana kadar okumuş ve cevabını
yazmışsınızdır yok yazamadıysanız zaten değeride
kalmamıştır atmanızın sakıncası yoktur
Kağıt parccedilaları ile olan duygusal bağınızı muumlmkuumln
olduğunca azaltın Masaya hakim oldukccedila
kendinize olan guumlveniniz artacaktır Birccedilok kişi bu
kağıtların hepsinin lazım olduğunu veya birguumln
23
kullanılabileceğini veya unutmamak iccedilin oraya
koyduğunu soumlyler Ama o yığın arasından
seccedilebilmek iccedilin kaybedeceği zamanı hiccedil
duumlşuumlnduumlnuumlz muuml
Ccedilalıştığınız konu dışında hiccedil birşey hiccedilbir evrek
masa uumlzerinde bulundurmayın
Prensip olarak gelen bir evrak okunmalı gereği
yapılmalı ya cevaplanmalı ya ccediloumlpe atılmalıdır
Buradada bu evraklar iccedilin AHİD sistemi kullan
A At gitsin
H Havale et (başkası ilgilensin)
İ İlgilen
D Daha sonra kullanmak uumlzere dosyala
Mektuplar
Hemen okunarak cevaplanmalıdır
Eğer gelen bir zarfın uumlzerinde ilgili kişi veya şirket
ile ilgili olarak antet logo vs yoksa okumadan ccediloumlpe
at bu oumlzellikle artık guumlnuumlmuumlzde sayı olarak ccedilok
artan nereden kimden geldiği belli olmayan
isteğimiz dışında posta kutumuzda bulduğumuz
spam mailler iccedilin dahada geccedilerlidir
Ofis Asistanları
İyi bir sekreter sadece sıkıcı işleri paylaşmaz ayni
zamanda bilgi ve yetenekleri sayesinde bizi birccedilok
detaydan kurtarır Bu kişileren ccedilok iyi yararlanın
Onu eğitin Bilgisayarı interneti oumlğrenmesini
sağlayın Hatta ondan beklerdiklerinizi
kurallarınızı ccedilok iyi oumlğretiniz ki sık sık sorular
sorarak sizleri rahatsız etmesin
Telesekreter
Zaman youmlnetimi iccedilin ccedilok oumlnemli bir aracıdır ccediluumlnkuuml
herkese veya o anda cevap vermek istemediğiniz
kişi veya kişilere cevap vermeyebilirsiniz Ama
daha rahat olduğunuz bir ortamda ve enerjinizin
azaldığı oumlluuml bir zamanda ararsınız Ayrıca buradaki
mesaj Biz Ersoy ailesi ev dışında olduğumuz iccedilin
sizlere şu anda size cevap veremiyoruz Sinyal
sesinden sonra eğer bize mesajınızı bırakırsanızhellip
şeklinde olmamalıdır Ccediluumlnkuuml sizi arayan ve not
bırakmak isteyen bir kimsenin vaktini bu kadar
almamamanız gerekir Telesekrete eğer devreye
giriyorsa evde olmadığınız veveya o anda telefona
cevap veremiyeceğiniz zaten bellidir Ersoy ailesi
iccedilin notunuzu bırakırmısınız Veya saat 13rsquoe kadar
dersteyim gibi kısa ve oumlz notlar olmalıdır Eğer
canınız isterse zamanınızın daha bol olduğu bir
zamanda cevaplama şansınız olabilir
Goumlrevlendirme
Bulunduğunuz ortamda mutlaka her işi sizin
yapmanız veveya kontrol etmeniz gerekmez O işi
başkalarıda sizin yerinize ve hatta belkide daha iyi
yapabilecektir O nedenle mutlaka yuumlkuuml paylaşınız
başkalarınıda goumlrevlendiriniz
Şu soruları kendimize sormamız gerekir
Şu anda tarafımdan yapılmamaması gereken hangi
işleri yapıyorum
Benimle ayni seviyedeki arkadaşların yapabileceği
hangi işleri aptalca halen ben yapıyorum
İşte bu işleri mutlaka başkasına devredin onu
motive edin ve iş bitimindede hemen
oumlduumlllendirinhellip
Goumlrevlendirdiğimiz kişi yuumlk atı olmak
istemiyecektir Eğer goumlrevlendirdiğinde oumlnemli
olduklarını anlayacak olurlarsa ccedilok iyi performans
goumlstereceklerdir
Ccedilalışmalarınızın Engellenmesi
Ccedilalışmanızın ani gelen ziyaretccedililerle telefonlarla
bozulmasını engelleyin Randevusuz gelen hiccedilbir
ziyaretccedilinizi o an kabul etmeyin kendisine uygun
olduğunuz bir zaman iccedilin randevu verin Boumlylece o
kişiyede daha modern olması konusunda eğitmişte
olursunuz Eğer konu gerccedilekten oumlnemli idiyse kişi o
saatte zaten gelecektir
Astlarınıza işi devredin ama işi devir ederken ccedilok
iyi anlatın Boumlylece sık sık sizlere soru sorulmasını
engelleyin
Yardımcılarınız ile guumlnuumln sadece belirli saatlerinde
veya haftanın belirli guumlnlerinde beraber olunuz
heran değil Bunu toplantı guumlnleri veya saatleri
şeklinde onlara duyurun
İş yerinizde ve iş ortamınızda misafir trafiğini
mutlaka engelleyin veveya kontrol altına alın
Kendinize misafir gelmesini tabii
engelleyemezsiniz ama şu tedbirler ile kişilerin
sizin yanınızda daha fazla kalarak zamanınızı
almasını engelleyebilirsiniz Tabii bunu arzu
ediyorsanız
Sandalye veya koltuğunuzun kenarında oturarak
Kişiyi kapıda ayakta karşılayın
Konuşma sırası size ayağa kalkıp gelince ona
doğru yuumlruumlyerek ve teşekkuumlr ederim başka birşey
varmıydı diyerek konuyu sonlandırın
Gerekirse resmi ve soğuk bir tavırla konuşarak
Gelen kişilere asla ccedilay kahve ısmarlamayarak
Onun ve sizin goumlrebileceğiniz bir duvarda saat
bulundurup suumlrekli olarak ona bakın
Sohbetinizin bir yerinde oumlzet olarak ziyaretiniz iccedilin
teşekkuumlr ederim başka konuşabileceğim veya
yapabileceğim birşey varmı şeklinde soumlzler
kullanarak
Eğer gelen davetsiz ve randevusuz bir misafir ise ya
sonrası iccedilin randevu verin ya da başka birisi ile
goumlruumlşmesini sağlayın (yardımcınız sekreteriniz
asistanınız)
Telefon Konuşmaları
Telefon accedilmadan oumlnce gerekliliğini tartışın
konuşacaklarınızı not alın
Karşınıza kum saati koyun
Uumlccedil dakika kesici alet kullanarak hem kendi hemde
karşı tarafın konuşmalarını kontrol altına alın
Telesekreter kullanın
Duumlofonlu telefon kullanın Karşı tarafı ararken veya
ccedilalarken o sırada başka şeyler yazabilir veya
okuyabilirsiniz
Doğrudan konuya girin boş ve gereksiz sohbetten
kaccedilının Mesela guumlnaydın size nasıl yardımcı
olabilirm diyerek konuya başlayabilirsiniz
24
Telefonunuza hemen ulaşabilecek mesafede
bulundurun evde telsiz telefon kullanın
Trafik sıkıştığı zaman cep telefonunuzu kullanarak
zamanınızı değerlendirin akşam veya yarın
aramanız gereken kişileri şimdiden arayın ve
boumlylece zamanınızı değerlendirin
Bilgi Toplama Oumlzuumlmseme ve Uygulama
Ccedilağımız enformasyon ccedilağı Telefon gazeteler
kitaplar mailler internet fax dergiler text booklar
heryerden bilgi akıyor Bu kadar ccedilok kaynağı
okuyabilmemiz muumlmkuumln değil mutlaka elememiz
arasından seccedilim (triaj) yapmamız gerekiyor
Unutmayalım ki bilgi miktarı her doumlrt yılda bir
ikiye katlanıyor Bunun iccedilinde
Gerccedilekten hangi bilgilere ihtiyacımız var onları
bilmemiz gerekir
Seccedilerek okuyun
Tek bir gazete uumlzerine yoğunlaşın
Hızlı okuma youmlntemlerini oumlğrenin
Okuyamadığınız dergilerin aboneliğini iptal ettirin
Amerikayı tekrar keşfetmek iccedilin uğraşmayın direkt
konu ile ilgili kaynaklaı araştırın
Okuma ve Daha Hızlı Okuma
Okuyacağınız oumlncelikli kitaplarınız elinizin altında
olsun Mesela tuvalette yolculuklarda mutlaka
birşeyler okuyun
Beklerken mutlaka okuyun Randevulara ve
toplantılara giderken mutlaka yanınızda okunacak
birşeyler bulundurun
Yatmadan oumlnce okuyun
Amaccedilsızca değil amaca youmlnelik okuyun
Kelime kelime okumayın cuumlmleleri okumaya
ccedilalışın Okurken dudaklarınızı oynatmayın
Kitabı ccedilizin sonra tekrar okumanız gerekirse bu şekilde
vakit kaybetmezsiniz
Sıkıcı Guumlnluumlk İşler
Banka
Su elektrik havagazı gibi oumldemeleriniz iccedilin mutlaka
banka otomatik oumldeme talimatı veriniz
Uumlzerinde isim soyad ve adresinizin olduğu bir kaşe yapın
ki sık sık bunları yazmak zorunda kalmayasınız
En fazla bir adet kredi kartı kullanın Aksi taktirde
oumldemelerinizi ve extrelerinizi takip etmek ccedilok zamanınızı
alacaktır
Evinize veya işinize en yakın banka ile ccedilalışın
Banka dekont ve faturalarını mutlaka hemen dosyalayın
sonra gerektiği zaman bu neredeydi diye duumlşuumlnmeyin
İşimiz bitti tekrar eve geldik
Banyoda sabah beklemeleri engelleyebilmek iccedilin
aile bireylerinin ayrı saatlerde kalkmasını sağlayın
Evde sık kulanılan eşyalarınızı yedekleyin (Cola
sigara tuvalet kağıdı gibi)
Eşyalarınızı bulabileceğiniz bir yere koyun
Dolaplarınızı duumlzenleyin evdeki dağınıklığı
engelleyin
Benzer aletleri beraber koyun (alet ccedilantası gibi)
Yedek anahtarlarınızı belirli bir yerde toparlayın
Tamir belgeleri kullanma rehberleri sigorta ile
ilgili belgeleri ayni ccedilekmecede tutun
Aileniz ile ilgili olarak tuumlm kimlikler tapular kredi
kartı ve ehliyet gibi belgelerin birer fotokopisini
ccedilektirin ki kayıp ederseniz acaba numarası neydi
diye duumlşuumlnmeyin
Sonuccedil
Eğer sizlerde 24 saatin kendinize yetmediğimnden
şikayet ediyorsanız ve zaman yaratmak iccedilin ccedilaba
sarf ediyorsanız inanın alacağınız şu basit tedbirler
ile guumlnde 2-4 saat arttırmanız ccedilok muumlmkuumlnduumlr
Yapılacak işler oumlzetle şunlardır
Oumlnce oumlnceliği olan iş yapın Zevkli de olsa sıkıcıda
olsa Ama unutmayınızki insanın ayni anda iki tane
oumlnceliği olan işiniz olamaz
Masanızın uumlstuumlnuuml ve ccedilekmecelerini mutlaka
duumlzenleyin Başarılı bir kişinin ve youmlneticinin
masasının uumlstuuml daima bomboştur Eğer dosyalar
yığılmış ise o kişiden verim almak inanın zordur
Hayır demeyi oumlğrenininiz
Toplantılara guumlndem ile gidiniz yanınızda
okunacak birşeyler bulundurunuz
Muumlkemmeliyetccedililik tuzağından kurtulun
Mutlaka yakın ve uzak vadede hedefler seccedilin
Yapılacak işlerde daima A ile başlayın B ile değil
Bu tedbirler ile belki zamanınmızı arttırabileceğiz
ama bu zamanımızı nerede ve ne şekilde
kullanacağız İşte sorun burada Kısa bir suumlre oumlnce
Stephan COVEYrsquoin ldquoEtkili İnsanların Yedi
Alışkanlığırdquo adlı kitabını buumlyuumlk bir zevk ile
okumaya başlamıştım İlk 10 sayfasından sonra
duumlşuumlncelerim alt uumlst oldu Neden mi Yazar aynen
şoumlyle diyordu Şu guumlne kadar ccedilok ccedilalıştım ccedilok iyi
bir pozisyondayım arzu ettğim gerşeyi elde ettim
ama ailemi kaybettim Bu kariyer ve para bana ne
derecede mutluluk verir acaba diyordu Bu
nedeenle hiccedil unutmamamız gereken noktalarda
herhalde şunlar olmalıdır
Kariyerimize ve paralarımıza akşam sarılarak
uyuyamayız bu nedenle ccedilok ccedilalışmanın yanında
oumlncelikli olarak eşimizi ailemizi ve sevdiklerimizi
unutmamalıyız ve ccedilalışmak iccedilin mi yaşıyoruz
yaşamak iccedilin mi ccedilalışıyoruz sorusunun cevabını en
azından kendi gerccedileklerimiz iccedilin bulmalıyız Kaynaklar
Time management for the academic emergency
physicians Steven PARRİLLO
Httpwwwemedicinecom
Zamanı doğru kullanma Kate KEENAN
Kişisel zaman youmlnetimi Marion E HAYNES
Zaman youmlnetimi Ray JOSEPHS
Oumlnemli işler oumlncelik Stephan COVEY
3
OumlN KOLTUKTA OTURAN CcedilOCUK
DrFatih SEZER DrSalih GUumlVEN ProfDrİHamit HANCI
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -----------
Ankara Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi Adli Tıp Anabilim Dalı
Anahtar Kelimeler Trafik kazası Ccedilocuk Oturuş pozisyonu Emniyet kemeri Hava yastığı Ccedilocuk Bağlama
Sistemleri
OumlZET Karayollarında duumlnya genelinde her yıl 12
milyondan fazla insan oumllmekte milyonlarca insan
yaralanmalara maruz kalmaktadır Oumlluumlm sebepleri
arasında trafik kazalarına bağlı oumlluumlmler 0-4 yaş
arası ccedilocuklarda 14 sırada yer alırken 5-14 yaş
arası ccedilocuklarda 2 sıradadır Ccedilocukların araccedil
iccedilerisindeki oturuş pozisyonu ve bağlama
sistemlerinin kullanılıp kullanılmamasına goumlre
yaralanma ve oumlluumlm riski farklılık goumlstermektedir
Oumln koltukta oturmak ve bağlama sistemlerini
kullanmamak mortaliteyi artırmaktadır Tuumlrkiyersquode
ccedilocuk bağlama sistemleri olmayan otomobillerde
uumlccedil yaşın altındaki ccedilocuklar taşınamamaktadır 150
cmden kısa ve 36 kgın altındaki ccedilocukların
taşınması sırasında ccedilocukların ağırlığına uygun
ccedilocuk bağlama sistemlerinin kullanılması
zorunludur Oumlluumlmlerin ve yaralanmaların
azaltılabilmesi iccedilin ccedilocukların bir aracın arka
koltuklarına oturtulması boy ve kilolarına uygun
buumlyuumlkluumlkte bir koltuk ya da yuumlkseltici seccedililmesi ve
uygun bağlama sistemlerinin kullanılması
gerekmektedir Ayrıca oumlluumlmleri ve yaralanmaları
azaltmak iccedilin uumlreticilerin yaşa uygun sistemler
geliştirmesi desteklenmeli ve aileler
bilinccedillendirilmelidir
GİRİŞ Karayollarında duumlnya genelinde her yıl 12
milyondan fazla insan oumllmekte ve 20 ila 50 milyonu
oumlluumlmcuumll olmayan yaralanmalara maruz kalmaktadır
Oumlluumlm sebepleri arasında 0-4 yaş arası ccedilocuklarda
trafik kazalarına bağlı oumlluumlmler 14 Sırada yer
almakta iken 5-14 yaş arası ccedilocuklarda 2 Sırada
yer almaktadır Duumlnyanın pek ccedilok boumllgesinde trafik
kazaları yaralanmaları halen artmaktadır (1)
Ccedilocuklara uygun koruma sistemleri şiddetli
yaralanma olasılığını azaltarak ccedilocukları guumlvence
altına almaktadır Koruma oumlnlemi alınmamış
ccedilocukların bulunduğu araccedillarda ccedilarpışma
durumlarında yaralanma ve oumlluumlm riski artmaktadır (1)
Ccedilocukların araccedil iccedilerisindeki oturuş pozisyonu trafik
kazalarına bağlı oumlluumlm riskini etkilemektedir
Ccedilocuklar ve yetişkinler iccedilin yapılan ccediloğu ccedilalışma
arka koltukta oturan yolcuların oumlluumlm ya da oumlluumlmcuumll
olmayan yaralanma riskinin daha az olduğunu
goumlstermektedir (2)
Tuumlrkiyersquode Mevzuat
Karayolları Trafik Youmlnetmeliği 150 Maddesine
goumlre
Otomobillerin arazi taşıtlarının kamyonet kamyon
ve ccedilekicilerin minibuumls ve otobuumlslerin buumltuumln
koltuklarında emniyet kemerinin bulundurulması ve
kullanılması zorunludur Yerleşim yeri iccedilinde ticari
amaccedilla yolcu taşımacılığı yapan minibuumls ve
otobuumlsler (umum servis araccedilları hariccedil) ile dolmuş
otomobillerindeki yolcular emniyet kemeri
kullanmak zorunda değildir (3)
Otomobillerde 150 cmden kısa ve 36 kgın
altındaki ccedilocukların taşınması sırasında ccedilocukların
ağırlığına uygun ccedilocuk bağlama sistemlerinin
kullanılması zorunludur Ancak 135 cmden uzun
ccedilocuklar ccedilocuk bağlama sistemleri yerine oumln
koltukta oturmamak şartıyla diğer koltuklardaki
emniyet kemerlerini kullanabilirler (3)
Ccedilocuk bağlama sistemleri olmayan otomobillerde
uumlccedil yaşın altındaki ccedilocuklar taşınamazlar Ccedilocuklar
araccedilta hava yastığı devre dışı bırakılmadan oumln hava
yastığı ile korunan bir yolcu koltuğunda yuumlzuuml
geriye doumlnuumlk ccedilocuk bağlama sistemi kullanılarak
taşınamazlar (3)
Oturuş Pozisyonu
Arka koltukta oturan ccedilocukların oumln koltukta
oturanlara goumlre oumlluumlmcuumll yaralanma riski 35 daha
azdır ve hatta yaralanmanın azalışı oumln koltukta hava
yastığı var ise daha fazladır(4)
Arka koltukta oturan 12 yaş ve altı ccedilocuklarda oumln
koltukta oturanlara goumlre oumlluumlmcuumll yaralanma
riskinde 36 azalma goumlruumlluumlrken 13 yaş ve
uumlzerinde 32 5-12 yaş arasında 30 1-4 yaş
arasında ise 41 azalma goumlruumllmuumlştuumlr (2)
12 yaş ve altında arka koltukta ccedilocuk bağlama
sistemleri kullananlar oumlluumlmcuumll ccedilarpışmalarda en
duumlşuumlk oumlluumlm oranına(14) sahipken
kullanmayanlarda bu oran 24 oumln koltukta oturup
ccedilocuk bağlama sistemi kullanmayanlar oumlluumlmcuumll
ccedilarpışmalarda en yuumlksek oumlluumlm oranına(39)
sahipken kullananlarda bu oran 22 olarak
belirtilmiştir (2)
12 Yaş ve Altında Oumlluumlm Oranları (2)
Oumln koltukta Arka koltukta
4
oturanlar oturanlar
Bağlama
sistemi var 22 14
Bağlama
sistemi yok 39 24
4-14 yaş arasındaki ccedilocuklarda yapılan başka bir
ccedilalışmada oumln koltukta oturup emniyet kemeri
takmayan ccedilocukların 37 si arka koltukta oturup
emniyet kemeri takmayan ccedilocukların 15 i
yaşamını yitirmişken emniyet kemeri takmaları
durumunda oumlluumlm oranları sırası ile 7 ve 12 dir (5)
Arka koltuktaki pozisyon da mortalite oranını
etkilemektedir Arka koltukta oturan 12 yaşın
altındaki ccedilocuklarda ortada oturanların hayati
ccedilarpışmalardaki oumlluumlm riski kenarda oturanlara goumlre
daha fazladır Herhangi bir koruyucu sistem
kullanmayanlarda roumllatif risk131 iken koruyucu
sistem kullananlarda 11 dir (2)
Emniyet Kemeri Kullanımı ve Ccedilocuk
Bağlama Sistemleri
Emniyet kemeri kazalarda meydana gelebilecek
yaralanmaları azaltabilen bir guumlvenlik aracıdır
Ancak bir emniyet kemerinin goumlrevini yerine
getirebilmesi iccedilin onu kullanan kişinin boyuna ve
kilosuna uygun şekilde bağlanmış olması gereklidir
Bu nedenle ccedilocukların kullanacağı emniyet
kemerinin seccedilimi ve kullanım şekli ccedilok oumlnem taşır (6)
Ccedilocuk koltukları bebekler iccedilin yuumlruumlmeyi yeni
oumlğrenmiş ccedilocuklar iccedilin ve okul ccedilağındaki kuumlccediluumlk
ccedilocuklar iccedilin olmak uumlzere uumlccedil grup olarak
incelenebilir Bunların kullanım amaccedilları aynı ise
de kendi oumlzelliklerine goumlre kullanılması gereklidir
Buumltuumln ccedilocuklar iccedilin boy ve kilolarına uygun
buumlyuumlkluumlkte bir koltuk ya da yuumlkseltici seccedililmelidir
Aksi halde emniyet kemeri bağlamak herhangi bir
yarar sağlamayacaktır (6)
Buumlyuumlk ccedilocuklar iccedilin spesifik tasarlanmış emniyet
kemerleri bulunmamaktadır ve okul ccedilağı ccedilocukları
yetişkinler iccedilin tasarlanmış standart emniyet
kemerlerini kullanmak durumunda kalmaktadırlar (5)
Hava Yastığı Kullanımı
Yolcu hava yastığının accedilılması oumlnde sağ koltukta
oturan ccedilocuklarda hayati ve ciddi yaralanmalarla
sonuccedillanabilmektedir (7)
Ccedilocukların duumlşuumlk vuumlcut
ağırlığı hava yastığının accedilılma anında vuumlcut
pozisyonundaki kuumlccediluumlk değişikliklere karşı onları
hassas kılmaktadır (8)
0-14 yaş arası ccedilocukların
oumlnden ccedilarpışmalı kazalarında rakamlar hava yastığı
accedilılmasına bağlı ciddi yaralanma riskinin arttığına
işaret etmektedir 15-18 yaş arası ccedilocukların oumlnden
ccedilarpışmalı kazalarında ise hava yastığı varlığının ve
accedilılmasının yaralanmalardan koruyucu etkisi vardır
Ayrıca bir ccedilocuğun yaş ve vuumlcut buumlyuumlkluumlğuumlne goumlre
oumln koltukta guumlvenli bir şekilde oturmasına izin
veren yolcu hava yastığı ise bilinmemektedir (9)
Mevcut hava yastığı sistemleri hala ccedilocuklar iccedilin
guumlvenilir değildir ve 13 yaşın altındaki ccedilocukların
hava yastıklarından uzakta ve arka koltukta
oturması gerekmektedir (10)
TARTIŞMA Oturuş pozisyonuna bağlı oumlluumlm ve yaralanmalar
ccedilarpışma tuumlruumlne goumlre de değişmektedir Yandan
ccedilarpmalarda arka koltukta oturmanın koruyucu
etkisi azalmaktadır arkadan ccedilarpmalarda ise arka
koltukta oturan ccedilocukların hayati yaralanma riski
oumln koltukta oturanlara goumlre 61 daha fazladır (2)
Karayolları Trafik Youmlnetmeliğine goumlre 1995 yılı
itibariyle uumllkemizde imali yapılan veya yurt
dışından ithaline izin verilen otomobillerin arka
koltuklarında emniyet kemeri bulundurulması ve
kullanılması mecburidir Ancak 1995 yılı oumlncesinde
uumlretilen ve arka koltuklarda emniyet kemeri
bulunmayan araccedillar arka koltukta oturan yolcuların
guumlvenliğini azaltmaktadırlar
Yapılan ccedilalışmalarda farklı yaş aralıklarındaki
ccedilocukların oumlluumlm oranları ve yaralanma riskleri
dikkate alındığından ccedilalışmalar arasında farklılıklar
ve değerlendirme zorlukları oluşabilmektedir
SONUCcedil Ccedilocukların bir aracın arka koltuklarına oturması
gerekmektedir Her ccedilocuğun o anki yaşına ve
buumlyuumlkluumlğuumlne uygun araccedillarla uygun bir şekilde
sabitlenmesi ve ccedilocukların hava yastığından uzakta
oturtulması gerekmektedir (10)
Ayrıca ccedilocuklarda
daha iyi emniyet kemeri uygunluğunun sağlanması
iccedilin destekleyici koltukların kullanılması
gerekmektedir (11)
Ccedilocuk bağlama sistemleri ve emniyet kemerinin
kullanımı suumlruumlcuumlnuumln emniyet kemeri bilinci ve
ccedilocuğun yaşı ile de ilişkilidir Oumlrneğin bir
ccedilalışmada emniyet kemeri takan suumlruumlcuumller ile
seyahat eden 1-2 yaş arası ccedilocukların 71 ila 99
u ccedilocuk bağlama sistemi kullanırken emniyet
kemeri takmayan suumlruumlcuumller ile seyahat eden 3-12
yaş arası ccedilocukların 7 ila 46 sının ccedilocuk
bağlama sistemi kullandığı rapor edilmiştir (11)
Mevcut ccedilocuk bağlama sistemleri 12 yaş altı
ccedilocukların guumlvenli bir şekilde korunması iccedilin
tasarlanmamıştır (8)
Uygunsuz kullanılan emniyet
kemerleri kaza sonrasında emniyet kemeri
sendromu olarak adlandırılan yaralanmalara sebep
olabilmektedir Oumlluumlmleri ve yaralanmaları azaltmak
iccedilin uumlreticilerin yaşa uygun sistemler geliştirmesi
desteklenmeli ve aileler bilinccedillendirilmelidir
5
KAYNAKLAR 1-Global Status Raport On Road Safety EA
httpwwwwhointviolence_injury_preventionroa
d_safety_status2009en ET12082012
2-Braver ER Whitfield R Ferguson SA Seating
position and childrenrsquo risk of dying in motor
vehicle crashes Injury Prevention 19984181-187
3-Karayolları Trafik Youmlnetmeliği EA
httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml20611html
ET12082012
4-Gomez MS Wittenberg E Glass R Levenson S
Hingson R Graham JD Where children sit in cars
The impact of Rhode Islandrsquos new legislation Am J
Public Health 200191311-313
5-Halman SI Chipman M Parkin PC Wright JG
Are seat belt restraints as effective in school age
children as in adults A prospective crash study
BMJ 2002324(7346)1123
6- httpwwwkgmgovtrSayfalarKGMSiteTrC
ocuklarIcinEmniyetKemeriCocukKoltuguaspx
ET12082012
7-FifthSixth Report to Congress Effectiveness of
Occupant Protection Systems and Their Use EA
httpwww-nrdnhtsadotgovPubs809-442pdf
ET 12082012
8-Lapner PC Mckay M Howard A Gardner B
German A Letts M Children in Crashes
Mechanisms of injury and restraint system Can J
Surg 200144445-449
9-Newgard CD Lewis RJ Effects of Child Age and
Body Size on Serious Injury From Passenger Air-
Bag Presence in Motor Vehicle Crashes Am Acad
Ped 20051151579
10-Howard AW Automobile restraints for children
A review for clinicians CMAJ 2002167769-773
11-Ferguson SA Wells JKWilliams AF Child
seating position and restraint use in three states
Injury Prevention 2000624-28
0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0
KARA YOLU İLE PATLAYICI MADDE TAŞIMACILIĞINDA RISK AZALTICI
TEDBİRLER İLE ULUSAL VE ULUSLAR ARASI BAĞLAYICI KURALLAR
RISK REDUCTION STRATEGIES AT EXPLOSIVE TRANSPORTATION
ON ROADS-NATIONAL AND INTERNATIONAL OBLIGATORY RULES
DrErcan SEYHAN
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -----------
Jandarma Meslek Yuumlksek Okulu (JAMYO) Hukuk Bilimleri Boumlluumlmuuml
OumlZET Patlayıcılar taşınmaları esnasında sağlık
guumlvenlik kamu ve oumlzel muumllk uumlzerinde ilave riskler
doğurabilecek tehlikeli durumlarında
değerlendirilmesini beraberinde guumlndeme
getirmektedir Patlayıcıların kara yoluyla
taşınmaları riskli olduğu kadar planlaması da o
kadar detaylı olmak zorundadır Taşımanın uumllke
iccedilerisinde yapılması durumunda uumllkenin kendi
yasaları uygulanırken sınır aşırı taşımalarda kabul
goumlren uluslar arası kuralların uygulanması
gerekmektedir Dolayısıyla ulusal yasal mevzuatın
uluslar arası kabul goumlrmuumlş ve yuumlruumlrluumlkte olan
kurallarla uyumlu olması da kaccedilınılmaz bir
gerekliliktir Guumlnuumlmuumlzde uumlretilen modern
patlayıcılar uumlreticinin belirlediği kullanım
depolama ve taşıma talimatlarına uygun
davranıldığı suumlrece oldukccedila emniyetlidirler Bundan
dolayı uluslar arası standartlara uygun olarak
uumlretilen patlayıcıların kullanılması ccedilok oumlnemli bir
husustur Anahtar Kelimeler Patlayıcı madde
kara yolu taşımacılık uluslar arası standartlar
SUMMARY Explosives revive to evaluate the
possible risks on health security public and private
6
property considerations while its transportation was
carried out The transportation of explosives on
roads should be planned in detail because of its
risky specialities While domestic transportation
requires countryrsquos own regulations the
international transportation strictly requires the
international regulations as well Hence it is a must
necessity to have national laws and regulations
which are compatible with the international ones It
is a fact that the modern explosives are quite safe as
long as they are handled due to its transportation
and storage regulatory rules In sum it is highly
important to use the explosives which are produced
with internationally approved standarts
Key Words Explosive road transportation
international standarts
GİRİŞ Patlayıcılar taşınmaları esnasında sağlık
guumlvenlik kamu ve oumlzel muumllk uumlzerinde ilave riskler
doğurabilecek tehlikeli durumlarında
değerlendirilmesini beraberinde guumlndeme
getirmektedir Bundan dolayı patlayıcıların kara
deniz hava ya da demir yolu ile nakledilmeleri
esnasında oumlzel gereklilikler tespit edilmiş ve uluslar
arası platformda kabul goumlrmuumlştuumlr
Patlayıcıların kara yoluyla taşınmaları riskli olduğu
kadar planlaması da o kadar detaylı olmak
zorundadır Taşımanın uumllke iccedilerisinde yapılması
durumunda uumllkenin kendi yasaları uygulanırken
sınır aşırı taşımalarda kabul goumlren uluslar arası
kuralların uygulanması gerekmektedir Dolayısıyla
ulusal yasal mevzuatın uluslar arası kabul goumlrmuumlş
ve yuumlruumlrluumlkte olan kurallarla uyumlu olması da
kaccedilınılmaz bir gerekliliktir (1)
Avruparsquoda gerccedilekleştirilen patlayıcı madde
nakliyatlarında ldquoTehlikeli Maddelerin Uluslararası
Karayolu ile Nakline Dair Avrupa Anlasması
(ADR)-European Agreement concerning the
International Carriage of Dangerous Goods by
Road (ADR)rdquo kararları uygulanmaktadır (2) Ayrıca
BM tarafından yayınlanan ldquoBirleşmiş Milletler
Tehlikeli Maddelerin Taşınması Model
Duumlzenlemelerine ait Tavsiye Kararları - United
Nations Recommendations on the Transport of
Dangerous Goods Model Regulations (Eleventh
revised edition)rdquo uluslararası tehlikeli madde
taşımacılığında uluslar arası standartların
uygulanması ve korunmasına dair tavsiyelerde
bulunmuştur (3)
Tuumlrkiyersquode ise Bakanlar Kurulursquonun 14081987
tarih ve 8712028 sayılı ldquoTekel Dışı Bırakılan
Patlayıcı Maddelerle Av Malzemesi ve
Benzerlerinin Uumlretimi İthali Taşınması
Saklanması Depolanması Satışı Kullanılması Yok
Edilmesi Denetlenmesi Usul ve Esaslarına İlişkin
Tuumlzuumlkrdquo ile patlayıcı maddelerin Tuumlrkiye iccedilerisindeki
nakillerinde uygulanacak usuller belirlenmiştir
Patlayıcı maddelerin depolanması ve
taşınmasındaki ilk ana duumlşuumlnce risk azaltımına katkı
sağlayacak ana politikalar uumlreterek emniyetli bir
ccedilalışma ve nakliyat gerccedilekleştirebilmektir Patlayıcı
madde taşımacılığında uygulanacak risk azaltıcı
faaliyetlerinin temelinde standart uygulama
proseduumlrleri ile uygun ccedilalışma ortamlarının
oluşturulması etkin bir kontrol ve denetim
mekanizması geliştirilmesi ile etkin bir personel
koruma ekipman ve donanıma sahip olunması
gelmektedir Emniyetli bir ccedilalışma ortamının
oluşturulması kavramı iccedilerisinde emniyetli
depolama şartlarının oluşturulması nakliye ve
patlayıcıların uluslar arası emniyet kurallarına bağlı
kalınarak yuumlklenip boşaltılması konularının da
değerlendirilmesi gerekir Bu tedbirlerin
uygulanabilirliği uygun depolama alanları yeterli
ve amaca uygun teccedilhizat ve taşıma araccedillarına sahip
olunması sonucu oluşturulabilir Patlayıcı madde
taşımacılığının uygulanabilir politika ve
7
proseduumlrlerle desteklenmesi optimum verimlilik ve
emniyetle yapılacak taşımacılığın
suumlrduumlruumllebilirliğini artıracak ana unsurlardır
Bu maksatla uluslarararası standartlarda temel
alınan ldquoABD Patlayıcı Madde Belirteccedilleri Enstituumlsuuml
(IME) - US Institute of Makers of Explosives
(IME)rdquo ile ldquoBM Muumlhimmat ve Patlayıcı Madde
Mevzuatı - United Nations Ammunition and
Explosives Regulationsrdquo kuralları da patlayıcıların
depolanması ve naklinde goumlz oumlnuumlnde
bulundurulabilecek oumlnemli duumlzenlemelerdendir (4)
Guumlnuumlmuumlzde uumlretilen modern patlayıcılar uumlreticinin
belirlediği kullanım depolama ve taşıma
talimatlarına uygun davranıldığı suumlrece oldukccedila
emniyetlidirler Bundan dolayı uluslar arası
standartlara uygun olarak uumlretilen patlayıcıların
kullanılması ccedilok oumlnemli bir husustur
TEHLİKELİ MADDELERİN
ULUSLARARASI KARAYOLU NAKLİNE
DAİR AVRUPA ANLAŞMASI (ADR)
KONVANSiYONU
Tehlikeli Maddelerin Uluslararası Karayolu
Nakline Dair Avrupa Anlasması (ADR) Birlesmis
Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu tarafından
duumlzenlenmis bir konvansiyon olup taraf uumllkelerin
toprakları uumlzerinden ya da sınırları arasında
gerccedileklestirilen tehlikeli madde taşımalarını
kapsamaktadır ADR Konvansiyonu 30 Eyluumll 1957
tarihinde Cenevrersquode imzalanmıs ve 29 Ocak 1968
tarihinde yuumlruumlrluumlge girmistir 21 Agustos 1975
tarihinde New Yorkrsquota Madde 14 (3)rsquote degisiklik
oumlngoumlren bir Protokoluumln imzalanmasıyla degisikliğe
tabi olmustur Soumlz konusu Protokol 19 Nisan 1985
tarihinde yuumlruumlrluumlge girmistir
ADR devletlerarası bir anlaşma olup genel ve
devletler uumlstuuml bir uygulatıcı merci
bulunmamaktadır Uygulamada karayolu
denetimleri devletler tarafından gerccedileklestirilmekte
ve anlasma huumlkuumlmlerine uyulmadıgı takdirde ihlal
edenlere karsı ulusal makamlar tarafından kendi iccedil
mevzuatlarına goumlre yasal islem uygulanmaktadır
Tehlikeli maddelerin ADR kapsamında
sınırlandırılmasına youmlnelik sistem BM Tavsiye
kararlarını da yakından takip etmektedir ADR tuumlm
Birlesmis Milletler BM Avrupa Ekonomik Konseyi
(UNECE) Uumlye uumllkeleri diger Avrupa uumllkeleri ve
BM faaliyetlerine katılmaya ccedilağrılan BM uumlyesi
uumllkelere accedilık bir konvansiyondur ADRye yapılan
değişiklikler 1 Ocak 2011 trihi itibarı ile yuumlruumlrluumlğe
girmiş ve revize edilen belge(ECETRANS215
Vol I and II (ldquoADR 2011rdquo) (UNECE 2011) 2011
yılında yayımlanmıştır ADR 46 uumllke tarafından
kabul edilerek yuumlruumlrluumlğe konulmuştur (5)
ADR karayoluyla ile gerccedilekleştirilecek uluslararası
patlayıcı madde taşımacılığında guumlvenligin
artırılması hedeflenmiştir Ayrıca BM tavsiyelerini
de uygulamaya geccedilirerek tehlikeli maddelerin
sınıflandırması paketlenmesi etiketlenmesi ve test
edilmesiyle ilgili huumlkuumlmlerin işlerliğini sağlamakta
hedeflenmiştir Patlayıcı maddelerin kara yoluyla
yapılacak taşımacılığını diğer taşımacılık
şekilleriyle uyumlu hale getirmek diğer bir hedef
olarak goumlruumllmektedir Bundan dolayı uluslararası
tasımalarda uyumun saglanması ve Avrupa Birligi
iccedilerisinde serbest ticaretin kesintisiz sekilde
islemesi amacıyla ADR Konvansiyonursquonun ilgili
boumlluumlmleri AB Uumlye Uumllkeleri tarafından birbirlerinin
toprakları uumlzerinde ve arasında gerccedileklestirilen
tehlikeli madde tasımalarının duumlzenlenmesinin
temel dayanagı olarak kabul edilmistir (6)
Karayoluyla tehlikeli madde tasımacılıgına iliskin
olarak uumlye uumllkelerin yasalarının uyumlastırılmasına
youmlnelik 21 Kasım 1994 tarihli ve 9455AT sayılı
Konsey Youmlnergesi uyarınca ADR 1 Ocak 1997
tarihinden itibaren AB Uumlye Uumllkeleri iccedilerisindeki ve
8
arasındaki tehlikeli madde tasımaları (radyoaktif
maddeler dacirchil) iccedilin geccedilerli hale gelmistir
9455AT sayılı Youmlnerge 200061AT sayılı
Youmlnerge ile guumlncellenmiştir (7)
ADR Konvansiyonuna taraf uumllkeler yılda iki kez
toplanır ve konvansiyonda yapılabilecek
degişiklikler hakkında fikir alışverislerinde
bulunmakta karara bağlanan değişiklikler her iki
yılda bir guumlncellenerek yayımlanmaktadır
Tuumlrkiyersquode tehlikeli madde taşımacılığı yıl
iccedilerisinde 22 milyon ton civarında olup bu
taşımaların yaklaşık olarak yuumlzde 90rsquoı gibi ciddi bir
miktarı karayolu aracılığı ile gerccedilekleştirilmektedir
ADR Konvansiyonunun uygulamaya
konulmasından oumlnce Tuumlrkiye ilk aşamada
Karayolları Ulaştırma Genel Muumlduumlrluumlğuuml tarafından
oluşturulan Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla
Taşınması Hakkında Youmlnetmelikrdquo ile tehlikeli
maddelerin taşınmasına ilişkin kuralları
belirlemiştir (8)
Tuumlrkiye Haziran 2005rsquote TBMM Ulastırma Alt
Komisyonursquonda onaylanan ADR Konvansiyonuna
taraf olunmasına iliskin yasa tasarısı TBMM Genel
Kurulursquonun 30 Kasım 2005 tarihinde yapılan
oturumunda kabul edilmiş ve 6 Aralık 2005 tarihli
Resmi Gazetersquode ldquoMadde 1 - Birlesmis Milletler
Avrupa Ekonomik Komisyonu buumlnyesinde
hazırlanan ve 30 Eyluumll -1957 tarihinde Cenevrersquode
imzalanan Tehlikeli Malların Karayolu ile
Uluslar arası Tasımacılıgına _liskin Avrupa
Anlasmasına katılmamız uygun bulunmusturrdquo
şeklinde yayımlanmıştır
Tuumlrkiyede bu youmlnetmelik ilk kez 31 Mart 2007
tarihinde 26479 sayılı Resmi Gazetede Tehlikeli
Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında
Youmlnetmelik adıyla yayınlanarak yuumlruumlrluumlğe giriş
tarihi 1 Ocak 2009 olarak belirlenmiştir Ardından
soumlz konusu youmlnetmeliğin devreye giriş tarihi 15
Haziran 2008 tarihli ve 26907 sayılı Resmi
Gazetede yayınlanan karar ile 1 Ocak 2010a
ertelenmiş son olarakta 10 Temmuz 2009 tarih ve
27284 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan karar ile
de youmlnetmeliğin yuumlruumlrluumlğe giriş tarihi 1 Ocak
2011e netleşmiştir
PATLAYICI MADDELERIN KARA
YOLUYLA TAŞINMASINDA BİRLEŞMİŞ
MİLLETLER (BM) KARAR ve TAVSİYELERİ
Tehlikeli maddelerin taşınması esnasında goumlz
oumlnuumlnde bulundurulması gereken birccedilok tedbir
mevcuttur Bu tedbirler iccedilerisinde uluslar arası
geccedilerliliği olan tavsiyeler ise Birleşmiş Milletlerin
yayınladığı ldquoBirleşmiş Milletler Tehlikeli
Maddelerin Taşınması Model Duumlzenlemelerine ait
Tavsiye Kararlarırdquodır Burada belirtilen karar ve
tavsiyelerin amacı tehlikeli maddelerin taşınması
esnasında oluşabilecek risklerin bertaraf edilmesi
veya en aza indirilmesinin sağlanmasına youmlnelik
tedbir alınmasıdır
1957 yılında kabul edilen BM tavsiye kararlarından
oumlnceki doumlnemlerde tehlikeli maddelerin
depolanması yuumlklenmesi ve indirilmesi ile
tasniflenmesine youmlnelik kuralları uumllkeler kendileri
belirlemekteydi Bu durum uluslar arası nakliyatlar
esnasında ciddi sıkıntıların yaşanmasına neden
olmuştur BMrsquonin konuyla ilgili karar ve tavsiyeleri
ulusal ve uluslar arası tehlikeli madde
taşımacılığına youmlnelik tektip bir taban
oluşturulmasına buumlyuumlk katkı sağlamaktadır
Tehlikeli maddeler uluslar arası terminolojide BM
tavsiye kararlarında tanımlanan aşağıdaki dokuz
ana başlıkta sınıflandırılmış maddeleri kapsar (9)
Sınıf 1 Patlatyıcılar
Sınıf 2 Gazlar
Sınıf 3 Yanıcı ve parlayıcı sıvılar
Sınıf 4 Yanıcı ve parlayıcı katılar
Sınıf 5 Oksitleyici Maddeler
9
Sınıf 6 Zehirli ve Bulaşıcı hastalık riski taşıyan
Maddeler
Sınıf 7 Radyoaktif Maddeler
Sınıf 8 KorosifAşındırıcı Kimyasal Maddeler
Sınıf 9 DiğerMuhtelif Tehlikeli Maddeler
BM tavsiyeleri tehlikeli maddelerin etiketlenmesi
paketlenmesi tefrik edilmesi oumlzel markalama ve
işaretlemenin yapılması ile dokumantasyon
işlemlerinide kapsamaktadır
BM tarafından kabul edilerek yayımlanan bu belge
temelinde kuumltle halindeki patlayıcıların (bulk
explosives) taşınmasını işaretlenmesini
yuumlklenmesini vb hususları kapsamaktadır Belgede
bahsi geccedilen kuumltle halindeki tehlikeli maddeler
sıvılar iccedilin tek bir konteyner iccedilerisinde bulunan 450
litre patlayıcılar iccedilin ise 400 kg olan tehlikeli
madde olarak belirlenmiştir (10)
TUumlRKİYErsquoDE PATLAYICI MADDELERİN
KARAYOLU TAŞIMACILIĞINI
DUumlZENLEYEN YASAL MEVZUATLAR
a Tekel Dışı Bırakılan Patlayıcı
Maddelerle Av Malzemesi Ve Benzerlerinin
Uumlretimi İthali Taşınması Saklanması
Depolanması Satışı Kullanılması Yok Edilmesi
Denetlenmesi Usul ve Esaslarına İlişkin Tuumlzuumlk
(11)
(8712028) sayılı patlayıcı maddeler tuumlzuumlğuumlnde
patlayıcı maddelerin fabrikalardan depolara
yurtdışından geliyor ise guumlmruumlkleme işlemlerinden
sonra fabrikalara veya depolara bir depodan bir
depoya patlatma uygulaması yapılacak sahalara
goumltuumlruumllmesi iccedilin yerel emniyet makamlarından
Taşıma İzin Belgesi alınması zorunluluğu vardır
İnsan tarafından taşınan ve 10 kgrsquoyi geccedilmeyen ta-
şıtla taşınan ve 250 kgrsquoyi geccedilmeyen aynı işyeri
iccedilindeki patlayıcı madde taşımaları işyeri amirinin
sorumluluğu altında taşıma izin belgesi aranmadan
yapılabilir
Emici maddeye emdirilmiş nitrogliserin
Nitrogliserini terlemeyle kusan dinamitler ve kapsuumll
takılmış dinamitler taşınması yasaklanan tuumlrlerdeki
patlayıcıdırlar Ayrıca PTT Kargo vb gibi posta
taşıyan koli halinde veya poşet zarf iccedilinde patlayıcı
maddelerin taşınması da aynı tuumlzuumlk ile
yasaklanmıştır Tuumlzuumlğuumln patlayıcı maddelerin
yaşınması ile ilgili bazı huumlkuumlmleri aşağıdadır
Patlayıcı maddelerin aynı vagonda gemi amba-
rında motorlu veya motorsuz taşıtlarla hayvan veya
eşyalar ile taşınması kesinlikle yasaktır
Dinamit ve muadilleri barutlar ve kapsuumlller aynı
taşıtta bir yerde bir arada kesinlikle taşınmazlar
Anfo dinamit muadilleri İnfilaklı fitil ve saniyeli
fitiller bir araccedilta Kapsuumll ve muadilleri de bir araccedilta
taşınmalıdır Bu taşıma sırasında aynı araccedillarda
kesinlikle yanıcı ve parlayıcı maddeler
bulunmamalıdır
Aynı depodan geccedilici ve gezici depolara ve işyer-
lerine yapılan İl sınırı dışına 50 km den ccedilok
olmayan taşıma durumlarında toplam patlayıcı
miktarının 300 kgrsquoyi geccedilmemesi ve taşınan
patlayıcıların aracın ayrı boumlluumlmlerine konulması
şartı ile taşıma izin belgesi alınabilir
Patlayıcı madde yuumlkleme ve boşaltmaları guumlnduumlz-
leri yapılır
Taşıtları yuumlkleme veya boşaltma yapılacak
patlayıcı maddelerden en 20 mt uzakta olması ve
gerekli guumlvenlik oumlnlemlerinin alınması gerekir
Aydınlatmanın elektrikle yapılması koşulu ile
geceleri de yuumlkleme boşaltma yapılabilir
Yuumlkleme ve boşaltma esnasında sigara ve
benzerini iccedilmek ateş yakmak kıvılcım ccedilıkartan
malzemeleri kullanmak kesinlikle yasaktır
Taşıtlar olabildiğince yerleşim yerleri dışında ve
etrafı en az 200 mt lsquoye kadar boş bulunan arazilerde
geceleyebilirler
Yerleşim yerleri ile konaklama yerleri arasında bir
tepe veya benzeri bir engel bulunursa uzaklık 100
mtrsquo ye kadar duumlşebilir
Konaklamalarda her aracın başında suumlrekli olarak
en az 1 guumlvenlik belgeli eleman bulundurmak
gerekir
300 kgrsquoden ccedilok patlayıcı madde iccedilin verilecek
taşıma izin belgelerinde taşıtın izleyeceği yol ve
konaklama yerleri belirtilir
Taşıma sırasında zorunlu nedenlerle belgede
belirtilen yol konaklama yerleri guumlvenlik guumlccedilleri
tarafından değiştirilirse bu husus belgeye yazılır ve
trafik polisine haber verilir
Taşıma sırasında bir tehlike olasılığı varsa gerekli
guumlvenlik oumlnlemleri alınır
Konvoy halinde taşımada araccedillar arasında en az 80
mt uzaklık bulunması zorunludur
Demiryolu geccedilit erinde taşıtlar bekleyerek yolun
accedilık ve guumlvenli olduğunu goumlrduumlkten sonra geccedilerler
10
Patlayıcı madde yuumlkluuml taşıtlar olanaklar
oumllccediluumlsuumlnde insan topluluğu bulunan yerlerden
geccedilirilmezler
Gerek goumlruumlluumlrse şehir iccedilinde patlayıcı madde
taşımaları iccedilin guumlvenlikli geccediliş yerleri yetkili
mercilerce belirlenir taşımaların bu yol uumlzerinden
guumlvenlikle yapılabilmesi iccedilin gerekli oumlnlemler
alınır
Patlayıcı madde taşınacak motorlu taşıtlarda kabul
edilmiş standart tiplerinden her an ccedilalışır durumda
en az 2 adet yangın soumlnduumlrme cihazı
bulundurulması zorunludur
b Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla
Taşınması Hakkında Youmlnetmelik (12)
Bu Youmlnetmelik ile taşıma faaliyetlerine ait genel
kurallar belirlenmiş verdquo tehlikeli maddelerin
kamuya accedilık karayolunda taşınmasında genel kural
tehlikeli maddelerin bu Youmlnetmelik ve ADR
huumlkuumlmlerine uygun olarak ekonomik kontrolluuml
seri guumlvenli insan sağlığına zarar vermeden ve
ccedilevreye koumltuuml etkisi en az olacak şekilde taşınmasırdquo
esasına dayandırılmıştır Ayrıca tehlikeli
maddelerin taşınmasında yer alan taraflar hasar ve
yaralanmaları oumlnleyebilmek ve gerekirse bunların
etkisini en aza indirebilmek iccedilin oumln goumlruumllebilen
risklerin yapısını ve boyutunu goumlz oumlnuumlnde
bulundurarak bu Youmlnetmeliğe ve ADR huumlkuumlmlerine
uygun tedbirleri almak zorunluluğu getirilmiştir
Youmlnetmelikte uluslararası anlaşmalar ile savaş hali
ve olağanuumlstuuml hallerde uygulanacak mevzuat
huumlkuumlmlerine goumlre yapılan taşıma işlemlerini ve
Tuumlrk Silahlı Kuvvetlerine ait olan ya da Tuumlrk
Silahlı Kuvvetlerinin temsilcilerinin eşlik ettiği
araccedillarla yapılan taşıma işlemleri kapsam dışı
bırakılmıştır
Youmlnetmelik temel olarak patlayıcı madde
taşımalarında ADRrsquoyi temel almış olmakla birlikte
bazı oumlzel huumlkuumlmleride 8Maddesi ile uygulamaya
sokmuştur Bunlar
(a) Patlayıcı madde ve sıkıştırılmış gaz yuumlkluuml
taşıtların boğaz koumlpruumllerinden ve boğaz tuumlp
geccedilitlerinden geccedilişlerine ilgili valiliklerce
Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlnuumln goumlruumlşuuml dikkate
alınarak belirlenen usul ve esaslar dacirchilinde izin
verilir
(b) Patlayıcı madde yuumlkluuml taşıtlar tuumlnel
sınırlandırma kodu B B1000C C5000D ve E olan
tuumlnelleri sıkıştırılmış gaz yuumlkluuml taşıtlar ise tuumlnel
sınırlandırma kodu B1D C1D ve D olan tuumlnelleri
kullanamaz Ancak alternatif guumlzergahın
bulunmadığı durumlarda veya iklim coğrafik
şartlar yol bakım onarımı gibi elverişsiz sebeplere
bağlı olarak trafiğin tuumlnelin her iki ucunda da
durdurulması kaydıyla valilik tarafından
Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlnuumln goumlruumlşuuml dikkate
alınarak soumlz konusu taşıtların tuumlnel geccedilişine izin
verilir
c) Patlayıcı madde yuumlkluuml veya bu yuumlkuuml boşaltılmış
ancak usuluumlne uygun şekilde temizlenmemiş
taşıtların otoyol veya ccedilevreyolu veya devletyolu
veya yetkili merciiler tarafından belirlenmiş
guumlzergacirchlar dışında meskucircn mahaller iccedilerisinde
seyretmesine izin verilmez Bu taşıtların meskucircn
mahaller iccedilerisindeki boşaltma noktalarına
gitmesine ise trafik polisi veya zabıtası nezaretinde
izin verilebilir
ccedil) Tehlikeli madde yuumlkluuml veya bu yuumlkleri
boşaltılmış ancak usuluumlne uygun şekilde
temizlenmemiş taşıtların meskucircn mahallerde
yuumlkleme ve boşaltma suumlreleri hariccedil bu
Youmlnetmeliğin 9 uncu maddesinde belirtilen park
yerleri dışındaki alanlara park etmeleri yasaktır
Youmlnergenin doumlrduumlncuuml boumlluumlmuuml ise Tehlikeli Madde
Taşımacılığında İzlenecek Guumlzergacirchlar ve Park
Yerlerini duumlzenlemiştir 9madde tehlikeli madde
yuumlkluuml taşıtların izleyeceği guumlzergahlar ve park
yerleri ile depolar ADRrsquonin 84 boumlluumlmuumlne uygun
olarak
11
a) Şehirlerarası yollarda Karayolları Genel
Muumlduumlrluumlğuumlrsquonce
b) Buumlyuumlkşehir belediyesi sınırları ve muumlcavir alanı
iccedilerisinde ulaşım koordinasyon merkezlerince
c) İl ve ilccedile belediye sınırları ve muumlcavir alanı
iccedilerisinde ililccedile trafik komisyonlarınca
ccedil) Diğer yerlerde ilgili kaymakamlıklarca tespit
edileceği huumlkme bağlanmıştır
Askeri muumlhimmat ve patlayıcı madde taşıyan
taşıtların izleyeceği guumlzergahlar ve park yerleri ile
depolar ise ADRrsquonin 84 boumlluumlmuumlne uygun olarak
ilgili garnizon komutanlıkları ile koordine edilerek
ilgili valiliklerce tespit edilecektir
Youmlnergenin diğer huumlkuumlmleri ile patlayıcı maddeyi
goumlnderen paketleyen yuumlkleyen dolduran
taşımacılığını yapan taşıt suumlruumlcuumlsuuml araccedilta bulunan
diğer goumlrevliler ile teslim alanın
Tankkonteynerdepo işletmecisinin yuumlkuumlmluumlluumlkleri
belirlenmiştir
1 MOTORLU KARA TAŞITLARI İLE
YAPILAN PATLAYICI MADDE
NAKİLLERİNDE UYGULANABİLECEK
BAZI RİSK OumlNLEYİCİ GEREKLİLİKLER
a Araccedil Suumlruumlcuumllerine Youmlnelik
Gereklilikler
Patlayıcı madde taşıyan araccedil şofoumlrleri trafik
kurallarını ve patlayıcı madde nakliyatını
ilgilendiren yasal mevzuatı ccedilok iyi bilmelidirler Bu
durumun sertifikalandırılması da oumlnem arz eden
diğer bir durumdur Araccedil taşıma esnasında bu
personelin doğrudan kontroluuml altında bulunmalıdır
Aracın hiccedilbir zaman yalnız başına bırakılmaması
araccedil suumlruumlcuumlsuumlnuumln muhtemel bir yangında yapması
gerekenler konusunda bilgilendirilmiş ve bu
bilgilendirmenin de kayıt altına alınmış olması risk
azaltıcı bir faktoumlrduumlr Bir kaza anında yapılacaklar
listesi ile aranması gereken uzman personelin
ismininde araccedil suumlruumlcuumlsuumlne bildirilmiş olması
oumlnemli bir husustur Ayrıca taşımanın yapılacağı
guumlzargahın yazılı olarak belirlenerek suumlruumlcuumlye
tebliğ edilmiş olması ve eğer muumlmkuumlnse araccedillara
GPS sistemi yerleştirilerek takibinin yapılması da
fayda sağlayacaktır
Aracın normal molalar iccedilin park edebileceği alanlar
ile acil durumlarda park edebileceği alanların yazılı
hale getirilerek suumlruumlcuumlnuumln bilgilendirilmesinden
yuumlklemeyi yapan birim sorumlu olmalıdır Araccedil
iccedilerisinde bulunan ve seyahatin emniyetli
geccedilmesini sağlamakla goumlrevli olan personelin
taşınan yuumlkuumln hassasiyetlerini ccedilok iyi bilmesi
suumlruumlcuumlnuumln yanında seyahat etmesi ve araccedil
molalarında da arcın goumlz irtibatında olmasına oumlzen
goumlstermesi gerekir Patlayıcı madde taşıyan
araccedilların park ve mola verebilecekleri yerlerin
alınacak nakil onayı ile birlikte ilgili yetkili
kurumlar tarafından da onaylanmış olması
gereklidir Ayrıca araccedil uumlzerinde bulunaması
gereken markalama ve işaretlerinde tam olması
sağlanmalıdır
b Taşıma Esnasında Kullanılacak
Guumlzergacirch ile Tehlikeli Durumlara Karşı
Alınabilecek Oumlnleyici Tedbirler
Daha iyi bir alternatif yok ise tehlikeli maddeleri
taşıyan araccedillar halk kalabalıklarının bulunduğu
meskucircn mahaller ile tuumlneller geccedilişi zorlaştıran dar
yollar ve stabilize yollardan gitmemelidirler
Patlayıcı madde taşıyan araccedillar yangın olan boumllge
ya da yollarda seyahat etmemeleri ve yangın sona
erene kadar beklemeleri yakın civarında sigara
iccedililmesine muumlsaade edilmemesi de riskin
indirgenmesine etki edecek unsurlardandır
Patlayıcı madde taşıyan araccedilların yakıt doldurmaları
esnasında motorun susturulması ve yakıt dolumu
esnasında mutlaka refakat edilmesi gerekir
Kısacası patlayıcı nakliyatında kullanılan araccedilların
her tuumlrluuml kontrolleri zamanında yapılmış olmalıdır
Oumlzellikle kıvılcım uumlretebilecek aksamların iyi izole
edilmiş olması şarttır
c Taşıması Yapılacak Olan
Patlayıcıların Araccedillara Yuumlklenmesi ve
İndirilmesi Esnasında Alınabilecek Tedbirler
12
Uumlzerinde patlayıcı madde yuumlkuuml bulunan araccedilların
motorları susturulmadan asla yuumlkleme ve indirme
yapılmamalıdır İccedilerisinde patlayıcı madde ve
muteviyatı bulunan paketler ve konteynerler
suumlruumlklenmemeli ya da yuvarlanarak taşınmamalıdır
Bu tuumlr konteyner iccedilerisinde taşınan patlayıcıların
ateş yuumlksek ısı ya da kıvılcım uumlreten ortamlardan
uzak tutulmaları da hayati oumlnem taşırlar Ayrıca bu
tuumlr araccedilların arızalanmaları durumunda garaj ya da
tamirhaneye yuumlkleri ile birlikte sokularak tamir
edilmemeleri gerekmektedir
d Yol Guumlzergacirch Planlaması ve Risk
Azaltıcı Tedbirler
Patlayıcı madde taşıyan araccedilların varış
istikametlerinde izleyecekleri yollar iyi
planlanmalıdır Yapılan planlamada varış stikameti
uumlzerindeki nuumlfus yoğunluğu fazla yerleşim
yerlerinin iccedilinden geccedilmek yerine alternatif
guumlzergacirchların varlığı araştırılmalıdır Muumlmkuumln
olduğu oumllccediluumlde tuumlneller dar ve tek şeritli yollar ile
geccedilitlerden uzak alanlardan guumlzergacirch planlaması
yapılmalıdır Aşırı kalabak trafik olan yollarla
trafiğin yoğunlaştığı zaman dilimleride belirlenerek
planlamaya dacirchil edilmelidir Ayrıca yollardaki
yağış durumu da goumlz ardı edilmemesi gereken ana
husulardan bir tanesidir Gece yapılacak nakliyat
iccedilin detaylı ve kontrolluuml bir planlama yapılmalı ve
gece geccedilişleri ilgili kurumlardan alınacak izin
belgelerinde belirtilmelidir
Tren yolundan geccedililmesi gereken guumlzargahlarda
tren yolundan yeterli bir uzaklıktaki mesafede
bekleme yapılmalı ve yol accedilıldıktan sonra geccediliş
tamamlanmalıdır Tren yolu geccedililirken vites
değiştirilmeden geccediliş tamamlanmalıdır
Patlayıcı madde taşıyan bir aracın karışmış olduğu
trafik kazalarında yetkisiz kişlerin olaya muumldahale
etmemesi muumldahale edenlerin ise bilgilendirilmesi
gerekir Olay yerinde oumlncelikle kalabalık
toplanmasının oumlnlenmesi oluşturulacak guumlvenlik
alanı iccedilerisinde sigara iccedililmesi ya da kıvılcım
uumlretebilecek cihazların kullanılmaması
oumlnlenmelidir Yol uumlzerinde de gerekli işaret ve
flamalarla uyarıların konulması gerekir
Patlayıcı madde yuumlkluuml bir aracı diğer bir araccedil ya da
sabit bina ya da direk refuj gibi yerlere ccedilarpması
durumunda aracın yerinden oynatılarak bu
alanlardan kurtarılmaya ccedilalışılması istenmeyen
yangın ve patlamaların meydana gelmesine neden
olabilir Dolayısıyla uzman personel gelene kadar
yapılacak işlem olay mahallinin boşaltılarak
emniyete alınmasıdır
Trafik lambaları ve polis tarafından yaptırılan
durmalar haricinde guumlzergah uumlzerinde yapılan
durmalar esnasında doumlrtluuml flaşoumlrler yakılmalıdır
Uzun suumlreli bekleme yapılması gereken durumlarda
diğer işaretler (uumlccedilgen reflektoumlr ışıldak vb)
kullanılmalıdır Eğer bu zorunlu duruş virajlı bir
yolda olmuşsa virajın ccedilıkış noktasından itibaren
işaretlemenin yapılarak yeterli emniyet mesafesinin
sağlanması esas alınmalıdır
Araccediltaki patlayıcı maddenin teslimatı eanasında da
yetkili ve konu hakkında yeterli olan personele
teslimatın yapılması da indirme taşıma esnasında
alınacak en oumlnemli ve oumlncelikli emniyet tedbiridir
SONUCcedil
Patlayıcı maddelerin karayolu ile guumlvenli taşınması
sadece uygun taşıma araccedillarının uumlretilmesi ve
amaca uygun olarak teccedilhiz edilmesi ile değil aynı
zamanda taşımadan sorumlu kuruluşların taşımayı
gerccedilekleştiren araccedil kullanıcılarının ve emniyet
tedbiri almakla yuumlkuumlmluuml olanların da ccedilok iyi bir
eğitimden geccedilirilmelerini gerekli kılmaktadır
Uluslararası standartlara uygun hale getirilmemiş
bir patlayıcı madde taşımacılığı karayollarında
seyahat eden birccedilok araccedil bombanın sayısının
artmasına ve dolayısıyla toplum guumlvenliğinin ihlal
edilmesine neden olacaktır
ADRrsquonin Tuumlrkiyersquode uygulamaya koyulması
Avrupa Birliği ve uluslar arası taşımacılık
kuruluşları ile uyumlu ccedilalışılmasına olanak
tanıyacaktır Hem yurt iccedilinde hem de yurt dışında
yapılacak taşımacılığın guumlvenliği uluslar arası
standartlara uygun hale gelirken yapılan
taşımacılığın gvenilirlik katsayısını da artıracaktır
Yazışma Adresi
DrErcan SEYHAN JJandarma Meslek Yuumlksek
Okulu (JAMYO) HHukuk Bilimleri Boumlluumlm
Başkanlığı ercnesyahoocom
KAYNAKLAR
13
(1)
httpwwwulasimonlinecomnews_detailphpid=
8339ampuniq_id=1350279640 (Erişim Tarihi09
Ağustos 2012)
(2)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliadrintroh
tm (Erişim Tarihi09 Ağustos 2012)
(3)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliunrecpub
dethtm (Erişim Tarihi11 Eyluumll 2012)
(4) Institute of Makers of Explosives (2003) Safety
Library Publication No 22 ndashSafety amp
Occupational Health-Storage Transportation And
Handling of Explosives Incorporating amendment
number(s) 12amp3 International Mine Action
Standard (IMAS) New York
(5)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliadrcountr
y-info_ehtm (Erişim Tarihi21 Eyluumll 2012)
(6)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliadradr201
111contentsehtml (Erişim Tarihi15 Eyluumll2012)
(7) httpeur-
lexeuropaeusmartapicgisga_docsmartapicelex
plusprodCELEX
numdocamplg=ENampnumdoc=32000L0061 (Erişim
Tarihi10 Ekim 2012)
(8)
httpwwwpoascomtrPO_pdfkurumsal_sorumlu
lukADRpdf (Erişim Tarihi01 Ekim 2012)
(9)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliadradr_e
html (Erişim Tarihi25 Eyluumll 2012)
(10)
httpwwwlegislationgovtnzregulationpublic19
990128latestDLM284452html (Erişim Tarihi17
Eyluumll 2012)
(11) wwwmevzuatadaletgovtrhtml5210html
(Erişim Tarihi09 Ağustos 2012)
(12) Resmi Gazete Tarihi 31032007 Resmi
Gazete Sayısı 26479
0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0
KALP DAMAR HASTALIKLARININ SUumlRUumlŞ GUumlVENLİĞİNE ETKİSİ
DrAynur İNAN ProfDrİHamit HANCI ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -----------
Ankara Uumlniv Tıp Fak Adli Tıp AD
Anahtar Kelimeler Kardiovaskuumller Hastalıklar Suumlruumlş Guumlvenliği Profesyonel ve Oumlzel Suumlruumlcuumller
OumlZET Kardiyovaskuumller hastalıklar toplum sağlığını
oumlnemli oumllccediluumlde etkileyen hastalık grubunu
oluşturmaktadır Kardiyovaskuumller hastalıklarda
goumlzlenen senkop halsizlik uykuya meyil yorgunluk
gibi semptomlar suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye
sokmaktadır
Bu yuumlzden bu hastalığa sahip bireylerde duumlzenli
sağlık kontrolleri uygulanmalı oumlzel veya ticari araccedil
kullanma durumuna goumlre trafikte bazı kısıtlamalar
gerekmektedir Oumlrneğin ciddi kardiyak yetmezlik
belirtileri olanların toplu taşıma araccedillarına
youmlnlendirilmeleri hem hasta hem de toplum sağlığı
accedilısından oumlnem taşımaktadır
Yetkililerin de bu konuda duyarlı olmaları alınacak
oumlnlemler konusunda bazı standartlar oluşturmaları ve
uygulamaları suumlruumlş guumlvenliğine olumlu katkı
sağlayacaktır
GİRİŞ
Bu yazının amacı suumlruumlş yeteneğinde bozulmaya yol
accedilan sebeplerden oumlzellikle kardiyovaskuumller
hastalıkların oumlnemini vurgulamak tedbir konusunda
yetkililere katkı sağlamak ve suumlruumlş guumlvenliğine
youmlnelik oumlnerilerde bulunmaktır
Suumlruumlş yeteneği duyusal ve motor sistemler arasındaki
ince koordinasyon hareketlerine bağlı karmaşık bir
performanstır Hafıza dikkat zeka yaş
konsantrasyon alkol ve ilaccedil kullanımı ruhsal durum
refleks hızı işitme ve goumlrme fonksiyonları ani karar
verme yeteneği kişilik yapısı gibi oumlzellikler suumlruumlş
yeteneğini etkileyen bazı faktoumlrlerdir
Kardiyovaskuumller hastalıklarda goumlzlenen bazı
semptomlar oumlzellikle senkop halsizlik yorgunluk
baş doumlnmesi gibi belirtiler suumlruumlş yeteneğini bozarak
guumlvenli suumlruumlşe engel olabilir1
Kardiyovaskuumller (Kalp-Damar) Hastalıklar ve
Senkop (Bayılma)
Senkop Senkop hızlı başlangıccedillı kısa suumlreli ve
spontan (kendiliğnden) tam iyileşme ile karakterize
14
serebral hipoperfuumlzyona (beynin azalmış kan akımına)
bağlı geccedilici bilinccedil kaybıdır
Kardiyovaskuumller senkoplarda birincil neden
aritmilerdir Aritmiye yol accedilan bazı kalp hastalıkları
sinuumls nodu disfonksiyonu atriyoventrikuumller ileti
sistemi hastalığı implante edilebilir cihazda
fonksiyon bozukluğu supraventrikuumller ndash ventrikuumller
taşikardi ile ilaca bağlı bradikardi ve taşiaritmilerdir
Kardiyak valvuumller hastalık akut miyokard enfarktuumlsuuml
iskemi hipertrofik kardiyomiyopati kardiyak kitleler
(atriyal miksoma tuumlmoumlrler vs) perikardiyal
hastalıktamponad koroner arterlerin konjenital
anomalileri protez kapakların disfonksiyonu gibi
kalbin yapısal bozuklukları ile pulmoner emboli akut
aort diseksiyonu pulmoner hipertansiyon gibi diğer
durumlar da senkop oluşumuna yol accedilarak suumlruumlş
guumlvenliğini tehlikeye sokabilir2
Senkopun suumlruumlş guumlvenliğini ciddi şekilde bozan
yaygın klinik durum olduğu trafik kazalarının sıklığı
veya suumlruumlş guumlvenliği accedilısından ccedilok az istatistiksel veri
bulunduğu bilinmektedir3
Ani Kardiyak Oumlluumlm
Tanım Ne zaman ve ne şekilde oumlluumlme yol accedilacağı
oumlngoumlruumllemeyen oumlnceden mevcut olan kardiyak
hastalık durumunda akut semptomların
başlamasından sonraki bir saat iccedilinde ani bilinccedil kaybı
ile kendini goumlsteren kardiyak nedenlere bağlı doğal
oumlluumlm olarak tanımlanır 4
Motorlu taşıt suumlruumlcuumllerinde goumlzlenen kardiyak koumlkenli
ani oumlluumlm diğer suumlruumlcuumller yolcular yayalar ve aynı
zamanda maddi varlıklar iccedilin bir tehlike
oluşturmaktadır Bu yuumlzden Kanadarsquo da Ontario
dışındaki şehirlerde kalp hastalığı oumlykuumlsuuml olanlara
profesyonel ehliyet almak iccedilin izin verilmemektedir 5
Trafik Kazaları
Uumllkemizde Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlrsquo nuumln yaptığı
araştırmaya goumlre trafik kazalarının 99rsquodan fazlası
insan kaynaklı nedenlerle oluşmaktadır 6
Kanada ve ABDrsquoden elde edilen verilerde ticari
araccedilların dacirchil olduğu kazaların 5rsquoden daha azı
kardiyovaskuumller hastalık ile ilişkilidir Avruparsquo da ise
yaklaşık olarak 01 olarak rapor edilen trafik kazası
tıbbi nedenler ile ilişkilendirilmekte ve bunların da
sadece 10- 25rsquo i kardiyak sorunlara
bağlanmaktadır7
Ancak yine de aritmisi olan suumlruumlcuumllerde gelişen bilinccedil
kaybı nadir de olsa oumlnemli olduğundan hem suumlruumlş
guumlvenliğini hem de toplum emniyetini tehdit
etmektedir8
Suumlruumlcuumller ve Hipertansiyon Riski
Hipertansiyon sık goumlruumllen bir hastalık olup toplumun
20rsquosini etkilemektedir Bu oran 45- 54 yaş grubunda
yaklaşık 40 55-64 yaş grubunda ise yaklaşık
50rsquodir Tayvanrsquoda yapılan bir araştırmada otobuumls
suumlruumlcuumllerinde hipertansiyon oranının (560
986=1361) olduğu bu oranın diğer işccedililere goumlre
(306164=536) daha yuumlksek ve anlamlı olduğu
goumlsterilmiştir9
Kardiyak Yetmezlik Sınıflaması
Semptomların ciddiyeti ve fiziksel aktiviteye goumlre
New York Kalp Cemiyeti İşlevsel Sınıflaması 10
I Semptom yok Fiziksel aktivite kısıtlanması yok
II Hafif fiziksel etkinlik kısıtlanması Dinlenme
sırasında rahattır fiziksel aktivite beklenenin uumlzerinde
nefes darlığı halsizlik ya da ccedilarpıntıya yol accedilar
III Belirgin fiziksel etkinlik kısıtlanması Dinlenme
sırasında rahattır ancak hafif fiziksel aktivitede nefes
darlığı halsizlik ya da ccedilarpıntı oluşabilir
IV Fiziksel etkinlikte semptomların artmasına bağlı
tam kısıtlılık Dinlenme sırasında bile belirtiler accedilığa
ccedilıkar
Belirli Kardiyak Koşullar İccedilin Standartlar
11
Tanım
15
Bekleme Suumlresi Trafiğe ccedilıkılmasına izin
verilemeyecek duumlzeyde kalp hastalığına sahip
kişilerde duumlzenli medikal tedavinin başlatılması ya da
tedavi edici işlemlerin gerccedilekleştirilmesi ile suumlruumlşe
uygun hale gelebilecekleri zaman aralığı
Koroner Arter Hastalığı
(Koroner arter hastalığı olan tuumlm suumlruumlcuumller aşağıdaki standartlara uymak zorundadır)
Oumlzel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml Profesyonel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml
NYHA Sınıf I kısıtlama yok EFgt 35
NYHA Sınıf II kısıtlama yok EFgt 35
NYHA Sınıf III kısıtlama yok Yetersiz
NYHA Sınıf IV
Ayaktan tedavi veya
inotrop kullanımı
Sol ventrikuumll asist cihazı
Yetersiz
Yetersiz
Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi
ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
PCI (perkuumltan koroner girişim)
Stabil anjina veya asemptomatik koroner arter
hastalığı olanlarda genel olarak kısıtlama yokken PCI
uygulamasından sonra oumlzel araccedil suumlruumlcuumllerinde 48 saat
profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise 7 guumln bekleme
suumlresi oumlngoumlruumllmektedir
16
Koroner Arter Cerrahisi yapılanlarda oumlzel araccedil
suumlruumlcuumllerinde 1 ay profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise
3 ay bekleme suumlresi tavsiye edilmektedir
Sinuumls Duumlğuumlmuuml Disfonksiyonunda semptom yoksa
kısıtlama yoktur
Atriyoventrikuumller ve İntraventrikuumller Blok varsa
kısıtlama olmayan durumdan diskalifiye olan duruma
kadar değişen kurallar soumlz konusudur
Karotid sinus aşırı uyarılması sonucu kalıcı kalp
pili olan veya medikal tedavi alan hastalarda serebral
iskemi belirtilerine bağlı semptomlar kontrol
edilmedikccedile guumlvenli şekilde araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar
Kardiyak Enflamasyon ve Enfeksiyonlar oumlzellikle
akut perikardit veya miyokardit olan bireyler
tamamen iyileşene kadar hiccedilbir şekilde motorlu araccedil
suumlruumlcuumlsuuml olamazlar Aynı şekilde subakut bakteriyel
endokardit tanısı ile başvuranlar emboli
tehlikesinden dolayı tamamen iyi olana kadar motorlu
araccedil kullanmamalıdırlar
Konjenital Kalp Hastalıklarında kalbin
fonksiyonel kapasite durumu miyokardiyal iskeminin
olup olmadığı kardiyomiyopati kalp kapak hastalığı
ve kalp ritim bozukluğu durumuna goumlre suumlruumlcuuml
belgesi verebilmek iccedilin bu hastalığa sahip kişiler ayrı
ayrı değerlendirilmelidir
Kardiyak ritim bozukluğu hikayesi olan bireylerde
suumlruumlcuuml belgesi verebilmek iccedilin ritim bozukluğunun
tipi atak sıklığı semptom varlığı ve yeterli ve duumlzenli
kontrol olup olmaması gibi durumlar belirleyici
olacaktır 11
Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi
ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
PCI (perkuumltan koroner girişim)
17
Erken Atriyal veya Ventrikuumller Kontraksiyonlar
Bekleme Suumlresi
Oumlzel suumlruumlcuuml Profesyonel suumlruumlcuuml
VF 6 ay sonra diskalifiye
Hemodinamik
kararsız VT
6 ay sonra diskalifiye
Geri doumlnuumlşuumlmluuml
sebeplere bağlı VT
veya VF
Altta yatan durumun
tedavisi devam ettiği
suumlrece suumlruumlş yasak
Altta yatan durumun
tedavisi devam ettiği
suumlrece suumlruumlş yasak
Suumlrekli VT ile ilişkili
bilinccedil bozukluğu
LVEF gt30
3 ay sonra
diskalifiye
Suumlrekli VT
Bilinccedil bozukluğu
olmayanLVEF gt30
4 hafta sonra
Yeterli denetim
3 ay sonra
Yeterli denetim
VF ventrikuumller fibrilasyon VT ventrikuumller taşikardi LVEF Sol ventrikuumll ejeksiyon fraksiyonu
Paroksismal SVT AF veya AFL bilinccedil bozukluğu
ile birlikte ise duumlzenli kontrol gerekirken bilinccedil
bozukluğu gelişmemişse kısıtlamaya da gerek yoktur
AF veya AFLrsquo de endikasyon varsa suumlruumlcuumller kronik
antikoaguumllasyon almalıdır
Persistan veya Kalıcı AF veya AFLrsquo de ventrikuumll
hız kontroluuml yeterliyse ve bilinccedil bozukluğu yoksa tuumlm
suumlruumlcuumller iccedilin kısıtlamaya gerek yoktur
SVT Supraventrikuumller taşikardi AF Atriyal
fibrilasyon AFL Atriyal flutter
Sinuumls duumlğuumlmuuml disfonksiyonunda hastalıkla ilişkili
semptom yoksa kısıtlama da yoktur Hasta sinuumls
sendromu gibi semptom olan durumlarda ise tedavi
başarılı olana kadar suumlruumlş iccedilin izin verilmemektedir
Atriyoventrikuumller (AV) ve İntraventrikuumller
Bloklar hem oumlzel hem de profesyonel suumlruumlcuumller iccedilin
kısıtlamaya yol accedilmaz
Karotid Sinuumls Aşırı Duyarlılığına bağlı serebral
iskemi belirtileri olan kişiler medikal tedavi ya da bir
kalp pili ile semptomları kontrol altına alınmadıkccedila
guumlvenli araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar
Valvuumller Kalp Hastalığı varsa operasyon durumu
belirleyici olacaktır Opere edilmemiş kalp kapak
hastalığı olan kişilerde suumlruumlş uygunluğunu belirlemek
iccedilin serebral iskemi durumu kalbin fonksiyonel
bozukluk derecesi ve oumlzellikle ticari suumlruumlcuumller iccedilin
ayrıntılı kardiyolojik değerlendirme gereklidir Kapak
replasmanı geccedilirmiş kişilerde ise Sınıf 1 2 3 4 araccedil
kullanmasına izin verilmeden oumlnce suumlruumlcuumllerin
tromboemboli enfeksiyon ve mekanik hasar gibi geccedil
cerrahi komplikasyon sıklığı azaltılmalıdır 1112
Hipertansiyon (-malign hipertansiyon dışında) tek
başına motorlu araccedil kullanmak iccedilin bir
kontrendikasyon oluşturmaz Ancak kalp goumlz boumlbrek
ve beyin hasarı gibi ilişkili komplikasyonların varlığı
guumlvenli suumlruumlşuuml engellemektedir 170110 mm Hg
uumlzerindeki kalıcı hipertansiyon sıklığına bağlı olarak
gelişen komplikasyonlar (hipertansif retinopati gibi)
18
suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye sokabilir Bu yuumlzden bu
yuumlkseklikte kan basıncı olan kişiler ccedilok dikkatli
incelenmelidir (fundus muayenesi
elektrokardiyografi akciğer grafisi vb) Ayrıca bu
kişilerde serum kreatinin oumllccediluumlmuumlnde belirgin
değişiklik tespit edilmişse dahiliye hekiminden goumlruumlş
almak uygun olacaktır
Yine hipertansiyon sonucu kardiyak hasara bağlı
konjestif kalp yetmezliği gelişmişse guumlvenli suumlruumlş
yeteneğini değerlendirirken serebral hasar durumu en
başta goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır
Ek olarak 13
Suumlrekli stabil devam eden NYHA sınıf I-III grubu
LVAD ( Sol Ventrikuumller Destek Sistemleri) olan
hastalar yalnızca oumlzel suumlruumlş iccedilin uygunken ticari ya da
profesyonel araccedil kullanabilmek iccedilin 2 ay beklemek
zorundadır
Pilotlarda Suumlruumlş Guumlvenliği ve Bir Oumlrnek
Pilotlarda sağlık kontrolleri ccedilok daha sık ve duumlzenli
yapılmaktadır Fakat yine de muumlkemmel bir uccediluş bir
sonrakinin garantisi sayılamayacağı gibi ccedilok sağlıklı
bir pilotun ertesi guumln de sağlıklı olacağı soumlylenemez
4 Haziran 2003 guumlnuuml saat 1630rsquoda uccediluşun iniş
safhasında (Danimarka Billund Havaalanı) kaptan
pilot Kahraman Tokuşoğlu fenalaşmış ve kalp krizi
nedeniyle vefat etmiştir Bu uumlzuumlcuuml olayın tek tesellisi
56 yaşındaki pilotun ani ve gizli kalp hastalığının ilk
belirtilerini fark ederek kumandayı diğer pilota
devretmesi ccedilok sayıda masum insanın yaşamının
kurtulmasıdır 14
Uumllkemizde Kardiyovaskuumller Hastalıklar ve
Suumlruumlcuuml Belgesi lsquolsquoSağlık Muayenesinde Suumlruumlcuuml
Adaylarının ve Suumlruumlcuumllerin Sahip Olacakları Sağlık
Şartları ile Goumlz İccedil Hastalıkları Kulak-Burun-Boğaz
Ortopedi Ruh ve Sinir Hastalıkları Muayenelerine
İlişkin Esaslarrsquorsquo Kısmında MADDE 62 Kalp-Damar
Hastalıklarından bahsetmektedir
Grup 1 A ve B sınıfı suumlruumlcuuml belgesi
verilecek suumlruumlcuuml adayları Grup 2 A ve B
sınıfı dışında kalan suumlruumlcuuml dayları olup
bunlardan a) Anjinal yakınması olanlara akut
koroner sendrom (Stabil olmayan angina pektoris
ST yuumlkselmeli miyokard infarktuumlsuuml ve ST
yuumlkselmesiz miyokard infarktuumlsuuml) tanısı almış
olanlara ve koroner arter bypass cerrahisi
uygulanan Grup1 ve Grup 2 deki suumlruumlcuuml adaylarına
gerekli medikal tedavi veveya invaziv girişimleri
tamamlandıktan 6 hafta sonra yapılacak olan
egzersiz testinde testi pozitif kılacak olan kriterler
saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir
b) Anjiyoplasti işlemi uygulanmış Grup 2 deki
adaylara işlemden 6 hafta sonra yapılacak olan
egzersiz testinde testi pozitif kılacak kriterler
saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir
c) Kalp atım sayısı ccedilok duumlşuumlk (dakikada 40rsquoın altı)
atrioventrikuumller bloklu ve hasta sinuumls sendromu
olanlardan kalıcı kalp pili takılmamış olanlara
suumlruumlcuuml belgesi verilmez
ccedil) Kalıcı pil implantasyonu ve başarılı kateter
ablasyonu yapılan Grup 2 deki adaylara işlemden 6
hafta sonra suumlruumlcuuml belgesi verilir
d) İmplante edilebilir kardiyoverter defibrilatoumlr
implantasyonu yapılmış olan Grup 1 ve Grup 2 deki
adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez
e) Hipertansiyonu olan ve maksimal tedaviye
rağmen istirahat TA 200120 mmHg nin uumlzerinde
olan Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez
f) Hipertrofik kardiyomiyopati ve dilate
kardiyomiyopati tanısı konmuş semptomatik olan
Grup 1 ve Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi
verilmez
g) Kalp yetersizliği ve kapak hastalığı tanısı konan
ve ağır semptomatik (NewYork Kalp Cemiyeti
Sınıf 3- 4) olan Grup 1 ve 2rsquodeki adaylara suumlruumlcuuml
belgesi verilmez
ğ) Konjenital kalp hastalığı tanısı konmuş
olanlardan komplex veya ciddi kardiyak problemi
olanlara suumlruumlcuuml belgesi verilmez Diğer konjenital
hastalığı olanlar ve başarılı cerrahi onarım yapılmış
olanlara belirli aralıklarla kontrolden geccedilmek
kaydıyla suumlruumlcuuml belgesi verilir 15
SONUCcedil ve OumlNERİLERKalp hastalığına sahip
olmak yaşlı kişilerde bile araccedil kullanmanın oumlnuumlnde
engel değildir Bununla birlikte hem hastaların hem
de diğer insanların korunması iccedilin hasta ve doktor
arasındaki yakın işbirliğinin oumlnemi buumlyuumlktuumlr Ciddi
kardiyak sorunları olanların sınırlı koşullarda
oumlrneğin oumlnceden belirlenmiş otoyol dışındaki bazı
yerel yollarda veveya sadece guumlnduumlz vakitlerinde
araccedil kullanmalarına izin verilebilir Birccedilok yaşlı
suumlruumlcuumlyuuml boumlyle bir davranışa zaten kendi suumlruumlşleri
sınırlayabilir 16
19
Suumlruumlş guumlvenliği accedilısından antihipertansif ilaccedillardan
oumlzellikle betablokerlerin yan etkileri ve
komplikasyonları goumlz oumlnuumlne alındığında motorlu araccedil
kullanmak iccedilin engel duruma yol accedilmadıkları pek ccedilok
ccedilalışma ile goumlsterilmiştir17 18 19
15 olgu uumlzerinde Oxford tekniği kullanılarak yapılan
bir ccedilalışmada antihipertansif tedavide kullanılan
betablokerlerden Oksprenololuumln kronik tedavisiyle
ilaca bağlı yan etkilerin oluşmadığı ve suumlruumlş kabiliyeti
uumlzerinde belirgin bir etkisi olmadığı goumlzlenmiştir 20
Bu durumda hipertansiyonlu hastalar araccedil kullanma
accedilısından kendi sorumlulukları ile hareket edecektir
Ancak malign hipertansiyonu olanlarda bazı
kısıtlamaların gerekeceği aşikardır 21
Motorlu araccedil kazalarına sebep olan kardiyovaskuumller
hastalıklar hakkında ccedilok az kesin istatistiki veri
bulunmaktadır Profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde buumlyuumlk
kazalara yol accedilma olasılıkları daha yuumlksektir
Direksiyon başında geccedilen zamanın artması yolcu
sayısının fazla olması kendilerine yapılan talebin ccedilok
olması gibi nedenlerle profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde
(-oumlzel suumlruumlcuumllere goumlre) daha yuumlksek standartları
karşılamaları beklenir
Son olarak kardiyak problemi olan hastaların ve diğer
insanların araccedil kullanırken rahat ve guumlvenli hareket
edebilmesi iccedilin suumlruumlşe izin verilen ve verilmeyen
durumların ayrıntılı olarak tespit edilmesi
gerekmektedir Ayrıca profesyonel suumlruumlcuumller ve oumlzel
suumlruumlcuumller iccedilin aynı durumlarda farklı şekilde karar
verilmesi uygun olacaktır Kalp hastalığının araccedil
kullanmaya engel olduğu ve bireysel ulaşımın
yapılamayacağı durumlarda doktorlar hastalarına
toplu taşıma araccedillarını kullanmalarını tavsiye etmeli
ve onları bu youmlnden desteklemelidirler 22
Herkes iccedilin gelecekte kardiyovaskuumller hastalığa
yakalanma ihtimalinden dolayı suumlruumlcuuml belgesi
alanların (pilotlar kadar olmasa da) duumlzenli sağlık
kontrollerinin yapılması uygun olacaktır
Bu kuralların amacı ilgili karar vericilere
yardımcı olmak ve aynı zamanda kardiyak
problemi olan hastaların hangi durumlarda suumlruumlşe
uygun olup olmadığını belirlemektir
KAYNAKLAR 1 Jessica R Williams amp Stephen J Tregear Driving Wıth
Cardiovascular Disease the Impact of Implantable
Cardioverter Defibrillators on Driver Safety Proceedings of
the Fifth International Driving Symposium on Human
Factors in Driver Assessment Training and Vehicle Design
2 Senkop tanı ve tedavi kılavuzu (2009 guumlncellemesi)
Tuumlrk Kardiyol Dern Arş Suppl 8 2009 EA httpwwwtkd-
onlineorgdergiTKDA_37_120_135_176pdf
ET18122012
3 Renke Maas physiciana (maasukeuni-hamburgde) Rodolfo Ventura physicianb Christina Kretzschmar physicianb Ali Aydin
physicianb Andreas Schuchert associate professor of internal
medicine and cardiology Syncope driving recommendations and clinical reality survey of patients BMJ200332621 4 Myerburg RJ Castellanos A Cardiac arrest and sudden
cardiac death InBraunwald E ed Heart disease a textbook
of cardiovascular medicine
New York WB Saunders Publishing Co 1997 742ndash79
5 AjKerwinPerforming your original search sudden
heart death and driving in PMC will retrieve Can Med
Assoc J 1984 August 15 131(4) 312ndash314)
6
httpwwwkgmgovtrSiteCollectionDocumentsTrafik
TrafikKazaOzet et 12 Aralık 2012) TR kalp
7 Theodoros A Zografos Demosthenes G Kat ritsis
Guidelines and Regulations for Driving in Heart Disease
Hellenic J Cardiol 2010 51 226-234
8 Epstein AE Miles WM Benditt DG et al Personal and
public safety issues related to arrhythmias that may affect
consciousness implications for regulation and physician
recommendations A medicalscientific statement from the
American Heart Association and the North American
Society of Pacing and Electrophysiology Circulation 1996
94 1147-1166
9 PD Wang and RS Lin Coronary heart disease risk factors
in urban bus drivers Public Health (2001) 115 261ndash264
10 Tuumlrk Kardiyol Dern Arş - Arch Turk Soc Cardiol 2012
4077-137 EAAkut ve Kronik Kalp Yetersizliği Tanı ve
Tedavisine Youmlnelik 2012 ESC Kılavuzu ET19122012
11 Assessment of the Cardiac Patient for Fitness to Drive
and Fly Canadian Cardiovascular Society Consensus
Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for
Fitness to Drive and Fly
EAhttpwwwccscadownloadConsensus_Conference_M
ain_Draftpdf ET 18122012
12 Types and classes of drivers licences in BCEA
wwwicbccomdriver-licensingli ndash Kanada
ET20122012
13 Roger Baskett MDa Richard Crowell MDa Darren
Freed MDb Nadia Giannetti MDc and Christopher S
Simpson MDd Canadian Cardiovascular Society Focused
Position Statement Update on Assessment of the Cardiac
Patient for Fitness to Drive Fitness Following Left
Ventricular Assist Device Implantation Canadian Journal of
Cardiology 28 (2012) 137ndash140
20
14 Billund Havaalanı Olayı Doccedil Dr Muzaffer Ccediletinguumlccedil
EAwwwhvtdorghtmwordpressp=53 ET18122012
15 İccedilişleri Bakanlığının suumlruumlcuuml adayları ve suumlruumlcuumllerde
aranacak sağlık şartları ile muayenelerine dair youmlnetmelik
ikinci boumlluumlm Resmi Gazete 26092006 - 26301
EAwwwttborgtrindexphpsadaylariaranacak
ET17122012)
16 Wielgosz AT Azad N Effects of cardiovascular
disease on driving tasks Clin Geriatr Med 1993
May9(2)341-8
17 (Arzneimittelforschung 198535(12)1850- 3[The
effect of celiprolol on driving ability An experimental
psychological and comparative clinical study]
[Article in German] Klebel E Saam R Hoffmann H
18 Br Heart J 1981 Jun45(6)643- 8 Effects of chronic
beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor
car driving
Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian V Cashman
P Raftery EB
19 Med Klin 1980 Dec 1975(26)913- 6 [Driving
behavior of cardiovascular patients as affected by beta
receptor blockers][Article in German] Schmidt U Hoburg
A Brendemuumlhl D Delbeck HW Buck W Engels K
20 Br Heart J 1981 Jun45(6)643-8 Effects of chronic
beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor
car driving Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian
V Cashman P Raftery EB
21 httpwwwccscadownloadConsensus_Conference_Main_
Draftpdf Canadian Cardiovascular Society Consensus
Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for
Fitness to Drive and Fly FINAL REPORT erişim tarihi 12
Aralık 2012
22 John H Hypertension treatment and ability to drive a
large vehicle Z Gesamte Inn Med 1980 Nov
135(21)suppl 143-4
0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0
ZAMAN YOumlNETİMİ
Doccedil Dr Guumlrkan ERSOY
---------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------
3Ulusal Tıp Guumlnleri 30 Kasım-2 Aralık 2012 Kuumltahya da sunulmuştur Dokuz Eyluumll Uumlniversitesi Acil Tıp
Anabilim Dalı Oumlğretim Uumlyesi ndash Hekes İccedilin Sağlık Derneği YK Uumlyesi gurkanersoy deuedutr
Oumlzet Hayatımızın belirli doumlnemlerinde sıklıkla
soumlylediğimiz veya duyduğumuz bazı guumlzel soumlzler
kelimeler ve cuumlmleler vardır ldquoKeşke vaktim
olsaydı guumlnlerin nasıl geccediltiğini anlayamıyorum
guumlnler keşke 25 saat olsaydı hiccedil sıra gelmedi
zamanım olmadı ondan yetiştiremedimrdquo gibi Ama
bunların hepsi birer aldatmaca Kendimizi
kandırmaca Yoksa başka birşey değil Aslında hiccedil
unutmamamız gereken bir nokta var Bu duumlnya
uumlzerinde yaşayan ve buguumlne kadar yaşamış olan
herkesin hep 24 saati var ve vardıda 25 saati olan
hiccedil olmadı olmayacaktahellip Ama bazı insanlar
Atatuumlrk İbn-i SİNA Einstein Freud oldular
bazılarıda sadece geccedilip gittiler
Zaman youmlnetimi daha ccedilok ccedilalışmak veya serbest
zamanımızdan ccedilalmak demek değildir Sadece
zamanımızı daha iyi değerlendirerek oradan
kazandığımız zamanı kendimiz kendimizi
geliştirmek veveya sevdiklerimiz ile daha ccedilok
beraber olmak demektir Yani buumltuumln amacımız
hayatımızda gereksiz yere harcadığımız zaman
dilimlerinden yararlanmaktır İşte bu yaımızda bu
zamanı nasıl kazanabileceğimiz uumlzerine
bildiklerimizi sizlerle paylaşmayı amaccedilladık
Genel
Gerccedilek anlamda biz zamanı değil ama ancak
kendimizi zamana goumlre youmlnetebiliriz Bunun iccedilinde
organizayon ve plan gerekir Herkesin guumlne tam 24
saat veya 1440 dakika ile başlar
Unutmayalımki bir guumln iccedilinde arttırabileceğimiz 60
dakika ile şunları elde edebiliriz
Gelecek 10 yılda bir yuumlksek okul diploması
almamızı sağlar
Kendimizi geliştirmemize yardımcı olur
Hayatımızı başkaları ile paylaşmak iccedilin daha fazla
zaman ayırabiliriz
Buumltuumln yeteneklerimizi kullanma fırsatımız doğar
Daha ayrıntılı planlama yapabiliriz
Becerilerinizi geliştirebiliriz
Kişisel ilgi alanlarımızı geliştirebiliriz
Yeni fikirler yaratma ve yeni projeler başlatmak
iccedilin fırsat doğar
Peki zaman youmlnetimi kurallarına gelin sabah
kalkmamız ile birlikte başlayalım
Yapılabilecek en iyi iş saat ccedilalar ccedilalmaz uyanmak
ve yataktan fırlamaktır Ccediluumlnkuuml yatakta daha fazla
debelenecek olursak en azından 30-45 dakika daha
zaman kaybedeceğiz Bu uyku ve dinlenme
olmayacak aksine ızdırap olacaktır Birde işimize
geccedil kalacak bu stresimizi bir kat daha arttıracaktır
Bu nedenle
Guumlne erken başlayın
Giyeceklerinizi ccedilamaşırlarınızı geceden hazırlayın
Ccediluumlnkuuml sabah rehaveti ile giyeceğiniz kıyafet
konusunda zorluk ccedilekeceksiniz
Sabah mutlaka kahvaltı yapın ve bu arada o guumlnuumln
planını yapın
Guumlnleri uzatmanın en iyi yolu zamanı gecelerden
yani uyku zamanından ccedilalmaktır uyumak kaccedilmak
demektir Yani oumlnuumlmuumlzdeki hafta ccedilok yorulacağım
o nedenle bu hafta sonu saatlerce uyuyayım demek
21
mantıklı bir yaklaşım değildir ccediluumlnkuuml uyku sarj
edilebilir bir nesne değildir Yani akuuml gibi değildir
Daha fazla uyuyarak dinlenemeyiz sadece daha ccedilok
yoruluruz ve zamanıızı harcarız
Banyoda ve tuvalette zamanınızı iyi
değerlendiriyormusunuz Sabahları burada TVrsquo da
haberleri ve gazete başlıklarını dinleyebilir veya o
guumlnuumln veya bir guumln oumlncesinin gazetesini haftalık
dergileri okuyabilirsiniz
Banyoda herguumln kullandığınız traş takımı havlular
ve duş sonrası kullandığımız bornozumuzu
dolapların veya ccedilekmecelerin oumln tarafında
saklıyormuyuz
Eğer evde ısınma ve banyo ihtiyaccedillarımız iccedilin kat
kaloriferi kullanıyorsak buna bir zaman ayarlayıcı
cihaz (timer) takmamız faydalı olacaktırCcediluumlnkuuml
bunun sayesinde uygun bir ayarlama ile
uyandığımız zaman duş ve traş iccedilin gerekli sıcak su
hazır olacaktır Yoksa sonradan uzunca bir suumlre
daha su ısınacak diye beklememiz gerekecektir
Sabah oumlnce traş olup sonra banyo yapmak daha
mantıklı olabilir Bu sayede yuumlzuumlmuumlzuuml durulamak
ve kurulamak ile kaybedeceğimiz zamanı kazanmış
oluruz
Sakal traşı olmak iccedilin fırccedila traş sabunu ve koumlpuumlk
kullanarak değilde oumlzellikle şarjlı traş makineleri
kulanmak daha avantajlıdır Traş olurken dolaşır
gazete okur veya diğer işlerinizide yapabilirsiniz
Hatta işinize giderken bile arabada traş olabilirsiniz
tabii eğer şoumlfoumlr kullanıyorsanız
Banyodada bir telefon bulundurmanız hatta evde
telsiz telefon olması oumlnerilen bir metottur bu
sayede oturduğunuz yerden telefon accedilabilir veya
gelen telefonlara anında cevap verebilirsiniz
Yatak odanızda ccedilabuk kaybolabilecek eşyaları
koyabileceğiniz bir kutu bulundurun ve gece
geldiğinizde cuumlzdan kolye yuumlzuumlk kol duumlğmeleri
kuumlpeleri iccediline koyun ki sabah aramak iccedilin zaman
kaybetmeyiniz
Kahvaltı masanızı akşamdan hazırlayınız hatta
ccedilayınızı bile akşamdan demleyiniz Yok bayatlar
diye duumlşuumlnuumlyorsanız o zaman sabah kalkar kalkmaz
ccedilayın suyunu ısıtmak iccedilin ocağı yakınız Hatta
ccedilaydanlığın suyunu ve demliğin ccedilayınıda akşamdan
koymuş olunuz
Arabanızı akşam eve geldiğinizde hemen hareket
edebilecek şekilde duumlz park ediniz boumlylece sabah
manevra yapmak durumunda kalmazsınız
Bu kısa tedbirlerden sonra artık guumlne başladığımıza
goumlre ofise gidip oumlncelikler konusunda konuşabiliriz
Guumlnluumlk zamanımızı verimli kullanma zaman
arttırma iccedilin ilk yapmamız gereken iş planlamadır
Yani guumlnuumlmuumlzuuml ve işlerinizi planlama
Planlama
Planlama gerccedilekten gereklimi Evet evin bir planı
olmadan siz onun yapımına başlarmısınız Uzun bir
yola ccedilıkacaksınız Haritaya bakmadan yola ccedilıkmak
istermisiniz
Zaman youmlnetiminin ilk oumlnemli aşaması yakın ve
uzak vadedeki amaccedillarınızı ortaya koymaktır
Ccediluumlnkuuml bu sayede uygun bir yolda ilerlememiz
muumlmkuumln olabilecektir Evlenmek askere gitmek
yurt dışına gitmek uzman veya doccedilent olmak gibi
Bundan sonrada işlerimizi uumlccedile ayırmamız
gerekir
Oumlncelikli
Ertelenebilir
Vazgeccedililebilir
Bazı insanlar yapacakları herşeyi hatırladıklarını
soumlylerler Hasta vizitleri gibi Eve alınacak ekmek
mobilya vs gibi Hatta randevularını toplantılarını
projelerini oumlzel guumlnlerini vs halbuki bunların
yarısını unuturlar veya akıllarında tutabilmek iccedilin
ccedilok zaman ve enerji harcarlar Bu tip insanlar
kendilerine bir yapılacaklar listesi hazırlarlar Ama
bu listede bir sıralama ve duumlzen olmadığı iccedilin hiccedil
bir işe yaramayacaktır Sıralama ve aralarında bir
duumlzen yoktur ccediluumlnkuuml
Zamanımızı kontrol altına almak istiyorsak oumlnce
kendimizi kontrol altına almamız gerekir Bu
nedenle guumlne o guumln ne iş yapacağınızı yazarak
başlamamız gerekiyor
Yapılacaklar listemizi oumlnceliklere goumlre sıralamamız
gerekiyor Bunun iccedilinde tek bir organizer
kullanmamız ve bunu guumlnuumln değişik saatlerinde
goumlzden geccedilirmemiz gerekiyor
Planlamaya herguumln zaman ayırınız ccediluumlnkuuml
guumlnuumlmuumlzuumln en anlamlı uumlretken zamanı planlamaya
ayırdığımız zamandır Yapılacak olan en oumlnemli iş
en oumlnemli işi en oumlnce yapmaktır Bazı işler oumlnemli
olmasına rağmen suumlrekli olarak ertelenirler Buda
işin dahada ertelenmesinden ve can sıkıntısı
olmaktan başka bir işe yaramaz Mesela bunun iccedilin
PCrsquoler databanklar veya palm PC ler son derece
elverişlidirler
İşleri oumlnceliklerine goumlre sıralarken A B C
kuralınıda kullanabiliriz A halledilmeden asla Brsquoye
geccedililmez
Rutin İşler
Guumlnluumlk hayatımıza baktığımız zaman birccedilok işi
tekrar ettiğimizi goumlruumlruumlz Bunları kısaltacak olan
youmlntemler ccedilok oumlnemlidir Bunda etkili olabilmek
iccedilin
İşi basitleştirme ve
Goumlrevlendirme (forward etme youmlnlendirme)
youmlntemlerini kullanmanız uygun olur
En Etkin Saatlerimizi Nasıl Kullanıyoruz
Guumlnuumln ilk saatlerini en oumlnemli işlerimiz iccedilin
ayırmamız gerekir Guumlnuumln ilerliyen saatlerinde ise
daha az oumlnemli işlerimizi yapmamız gerekir
Halbuki ccediloğumuz rutin işler ile o kadar haşır neşir
oluruz ve guumlnuumln en verimli saatlerini bunlar iccedilin
ayırırız ki geri kalan verimsiz saatlerde ise daha
oumlnemli işlerimizi halletmek iccedilin kullanırız
Verimliliğin Tepe Noktasını En İyi Nasıl
Kullanabiliriz
22
Sevimsiz ve zor işlere optimal zaman ayırın Bu tip
işlere başlamak ccedilok zordur ama beklediğmiz zaman
dahada zorlaşacaktır Zamanında yapamayınca
sıkıntımız dahada artacaktırda
Bu işleri mutlaka hemen halledin ertelemeyin bu
işi dahada sevimsiz hale gelmesine ve zorlaşmasına
neden olur
En zor işleri Pazartesi veya Salı guumlnlerine koyun
ccediluumlnkuuml enerjiniz o zamanlar daha fazladır Bu sıkıcı
işi hafta başında tamamlamanız kamburdan
kurtulmanız nedeniyle size bir canlılık verecektir
Orta verimlilikteki saatlerinizde şu işleri
yapabilirsiniz
Gereken kişiler ile bilgi alış verişinde bulunun
Rutin mektuplarınızı okuyun yazılarınızı yazın
veya yazdırın
Daha sonraki işlerinizi planlayın programlayın
Duumlşuumlk verimlilikteki zamanlarınızda ise
Gelen mektuplar uumlzerinde ccedilalışın
Telefon konuşmalarınızı yapın
Ziyaretccedililerinizi kabul edin
Erteleme (yarın veya sonra yaparım)
Erteleme kendimizi aldatmaktan başka birşey
değildir Bu aslında bir hastalıktırda Buguumln bu işi
yapmamak iccedilin o kadar ccedilok nedenimiz olabilirki
Hiccedilbirşey yapmamak veya oumlnemsiz ama zevk verici
işleri yapmak bize sadece kısa suumlreli bir zevk verir
Bunun dışında yapılması gereken oumlnemli işler bir
dağ gibi oumlnuumlmuumlzde yığılır kalır Kendi yarattığımız
bu yığın altında ve zaman iccedilinde psikolojik olarak
eziliriz Kendimize olan guumlveni kaybeder bir kısır
doumlnguumlye gireriz
Guumlnuumlmuumlzde ertelemecilik o kadar moda olduki
duumlnyada artık bu artan sayı ile ertelemeciler kluumlbuuml
kuruldu ama youmlnetim kurulu toplantısı bir tuumlrluuml
yapılamıyor ccediluumlnkuuml toplantı tarihi suumlrekli erteleniyor
))))))
Neden Erteleriz
Alışkanlıktır
Hep zor ve sevimsiz işleri erteleriz (Noumlbet ve
rotasyon ccedilizelgeleri ders hazırlama gibihellip)
Kaccedilıştır iccedilimizdeki isteksizliğin bezginliğin bir
sonucudur
KURTULMANIN YOLLARI
Hoşlanmadığınız işleri oumlnce yapın
Ertelenmesi muhtemel işleri parccedilalara ayırın
Bir bitirme tarihi tesbirt edin ve bu konuda birisi ile
bahse girin
İşi bitirince kendinizi oumlduumlllendirin boumlylece bir
motivasyon olacaktır
Bu sıkıcı ve sevimsiz goumlrevi birisine devretmeyi
duumlşuumlnuumln
Elinizde ne var ise onunla yetinerek yola ccedilıkın
Daha fazla kaynak bulacam diye vakit
kaybetmeyin Mesela ben bu ders iccedilinde bazı
kitaplar aldım ama okumaya bile fırsatım kalmadı
Her zaman kendimize şu soruyu sormalıyız Ne
yapmak istiyorum yerine neyi yapmalıyım Neyi
yapmam daha oumlnemli diye
Masamızın Organizasyonu
Masamızı mutlaka amaccedillarımıza uygun etkin
kullanabilecek halde tutmamız zaman youmlnetimi
accedilısından ccedilok oumlnemlidir Bu yığın iccedilinde kendimizi
sıklıkla kaybederiz Uygunsa masanız mutlaka bol
ccedilekmeceli olmalıdır Burayı evimiz kadar iyi
duumlzenlemeliyiz Ccedilalışma masamız hemen kapının
karşısında olmamalıdır yoksa gelip geccedilen herkese
bakmak zorunda kalırız unutmayın ki masamızda
manzara seyretmek iccedilin oturmuyoruz ccedilalışmak iccedilin
uumlrtmek iccedilin okumak iccedilin buradayız Masada yerde
kanepede her yerde yığın yığın kağıtlar dosyalar
okunacak degiler mektuplar kağıtlar vs vs
Sorsanız hepsi lazımdır Hepsi ccedilalışılacaktır Boumlyle
bir ortamda uumlretken olabilmek muumlmkuumln değildir
Peki ne gibi zararları olabilecektir
İş uumlzerindeki kontroluumlmuumlzuuml kaybederiz
Uumlretkenliğimiz azalır
Herguumln hakkından gelinememiş o yığınları
goumlrduumlkccedile moralimiz bozulur ve yine sıkıntıya
duumlşeriz ccedilıkmaza gireriz
Arkadaşalarımız arasında prestijimiz azalır
Bozuk Masa Duumlzeninden Kurtulmanın Yolları
Bu masayı duumlzenlemek iccedilin kendine bir zaman
dilimi ayır
Dağınıklık had safhada ise salam tekniğini kullan
yani oumlnce uumlstuumlnuuml sonra ccedilekmecelerini kısım kısım
temizle
Ccedilok gerekli olmayan şeyleri ayırın ve ortalıktan
goumlruumlş alanından ayırın Kalemler notluklar
fotoraflar bunların masa uumlzerinde yeri yoktur belki
bir guumln kullanılır umuduyla masa uumlzerinde birşey
tutmayın bunlara okunacaklar ve okunmuş
olanlarda dahildir
Masanızın arkasına pahalı olmayan raflar koyun
herşeyi oralara duumlzenleyin prensip olarak goumlruumlş
alanınız iccedilinde olmasınlar
Buumltuumln sahipsiz kağıtları tek bir dosyada toplayın
GENEL KURAL OLARAK ŞUumlPHEDE İSENİZ
ATIN Eğer YASAL VE VERGİ EVRAKI DEĞİL
İSE MUumlMKUumlN OLDUĞUNCA CcedilOK KAĞIT
ATIN
Gelen bir mail veya mektubu uumlccedil guumln iccedilinde okuyup
cevaplayamadınız ise onu luumltfen bir defa daha
okumadan ccediloumlpe atın Zaten artık suumlresi geccedilmiştir
Kıymeti kalmamıştır Eğer ccedilok oumlnemli ve zamanlı
idiyse şu ana kadar okumuş ve cevabını
yazmışsınızdır yok yazamadıysanız zaten değeride
kalmamıştır atmanızın sakıncası yoktur
Kağıt parccedilaları ile olan duygusal bağınızı muumlmkuumln
olduğunca azaltın Masaya hakim oldukccedila
kendinize olan guumlveniniz artacaktır Birccedilok kişi bu
kağıtların hepsinin lazım olduğunu veya birguumln
23
kullanılabileceğini veya unutmamak iccedilin oraya
koyduğunu soumlyler Ama o yığın arasından
seccedilebilmek iccedilin kaybedeceği zamanı hiccedil
duumlşuumlnduumlnuumlz muuml
Ccedilalıştığınız konu dışında hiccedil birşey hiccedilbir evrek
masa uumlzerinde bulundurmayın
Prensip olarak gelen bir evrak okunmalı gereği
yapılmalı ya cevaplanmalı ya ccediloumlpe atılmalıdır
Buradada bu evraklar iccedilin AHİD sistemi kullan
A At gitsin
H Havale et (başkası ilgilensin)
İ İlgilen
D Daha sonra kullanmak uumlzere dosyala
Mektuplar
Hemen okunarak cevaplanmalıdır
Eğer gelen bir zarfın uumlzerinde ilgili kişi veya şirket
ile ilgili olarak antet logo vs yoksa okumadan ccediloumlpe
at bu oumlzellikle artık guumlnuumlmuumlzde sayı olarak ccedilok
artan nereden kimden geldiği belli olmayan
isteğimiz dışında posta kutumuzda bulduğumuz
spam mailler iccedilin dahada geccedilerlidir
Ofis Asistanları
İyi bir sekreter sadece sıkıcı işleri paylaşmaz ayni
zamanda bilgi ve yetenekleri sayesinde bizi birccedilok
detaydan kurtarır Bu kişileren ccedilok iyi yararlanın
Onu eğitin Bilgisayarı interneti oumlğrenmesini
sağlayın Hatta ondan beklerdiklerinizi
kurallarınızı ccedilok iyi oumlğretiniz ki sık sık sorular
sorarak sizleri rahatsız etmesin
Telesekreter
Zaman youmlnetimi iccedilin ccedilok oumlnemli bir aracıdır ccediluumlnkuuml
herkese veya o anda cevap vermek istemediğiniz
kişi veya kişilere cevap vermeyebilirsiniz Ama
daha rahat olduğunuz bir ortamda ve enerjinizin
azaldığı oumlluuml bir zamanda ararsınız Ayrıca buradaki
mesaj Biz Ersoy ailesi ev dışında olduğumuz iccedilin
sizlere şu anda size cevap veremiyoruz Sinyal
sesinden sonra eğer bize mesajınızı bırakırsanızhellip
şeklinde olmamalıdır Ccediluumlnkuuml sizi arayan ve not
bırakmak isteyen bir kimsenin vaktini bu kadar
almamamanız gerekir Telesekrete eğer devreye
giriyorsa evde olmadığınız veveya o anda telefona
cevap veremiyeceğiniz zaten bellidir Ersoy ailesi
iccedilin notunuzu bırakırmısınız Veya saat 13rsquoe kadar
dersteyim gibi kısa ve oumlz notlar olmalıdır Eğer
canınız isterse zamanınızın daha bol olduğu bir
zamanda cevaplama şansınız olabilir
Goumlrevlendirme
Bulunduğunuz ortamda mutlaka her işi sizin
yapmanız veveya kontrol etmeniz gerekmez O işi
başkalarıda sizin yerinize ve hatta belkide daha iyi
yapabilecektir O nedenle mutlaka yuumlkuuml paylaşınız
başkalarınıda goumlrevlendiriniz
Şu soruları kendimize sormamız gerekir
Şu anda tarafımdan yapılmamaması gereken hangi
işleri yapıyorum
Benimle ayni seviyedeki arkadaşların yapabileceği
hangi işleri aptalca halen ben yapıyorum
İşte bu işleri mutlaka başkasına devredin onu
motive edin ve iş bitimindede hemen
oumlduumlllendirinhellip
Goumlrevlendirdiğimiz kişi yuumlk atı olmak
istemiyecektir Eğer goumlrevlendirdiğinde oumlnemli
olduklarını anlayacak olurlarsa ccedilok iyi performans
goumlstereceklerdir
Ccedilalışmalarınızın Engellenmesi
Ccedilalışmanızın ani gelen ziyaretccedililerle telefonlarla
bozulmasını engelleyin Randevusuz gelen hiccedilbir
ziyaretccedilinizi o an kabul etmeyin kendisine uygun
olduğunuz bir zaman iccedilin randevu verin Boumlylece o
kişiyede daha modern olması konusunda eğitmişte
olursunuz Eğer konu gerccedilekten oumlnemli idiyse kişi o
saatte zaten gelecektir
Astlarınıza işi devredin ama işi devir ederken ccedilok
iyi anlatın Boumlylece sık sık sizlere soru sorulmasını
engelleyin
Yardımcılarınız ile guumlnuumln sadece belirli saatlerinde
veya haftanın belirli guumlnlerinde beraber olunuz
heran değil Bunu toplantı guumlnleri veya saatleri
şeklinde onlara duyurun
İş yerinizde ve iş ortamınızda misafir trafiğini
mutlaka engelleyin veveya kontrol altına alın
Kendinize misafir gelmesini tabii
engelleyemezsiniz ama şu tedbirler ile kişilerin
sizin yanınızda daha fazla kalarak zamanınızı
almasını engelleyebilirsiniz Tabii bunu arzu
ediyorsanız
Sandalye veya koltuğunuzun kenarında oturarak
Kişiyi kapıda ayakta karşılayın
Konuşma sırası size ayağa kalkıp gelince ona
doğru yuumlruumlyerek ve teşekkuumlr ederim başka birşey
varmıydı diyerek konuyu sonlandırın
Gerekirse resmi ve soğuk bir tavırla konuşarak
Gelen kişilere asla ccedilay kahve ısmarlamayarak
Onun ve sizin goumlrebileceğiniz bir duvarda saat
bulundurup suumlrekli olarak ona bakın
Sohbetinizin bir yerinde oumlzet olarak ziyaretiniz iccedilin
teşekkuumlr ederim başka konuşabileceğim veya
yapabileceğim birşey varmı şeklinde soumlzler
kullanarak
Eğer gelen davetsiz ve randevusuz bir misafir ise ya
sonrası iccedilin randevu verin ya da başka birisi ile
goumlruumlşmesini sağlayın (yardımcınız sekreteriniz
asistanınız)
Telefon Konuşmaları
Telefon accedilmadan oumlnce gerekliliğini tartışın
konuşacaklarınızı not alın
Karşınıza kum saati koyun
Uumlccedil dakika kesici alet kullanarak hem kendi hemde
karşı tarafın konuşmalarını kontrol altına alın
Telesekreter kullanın
Duumlofonlu telefon kullanın Karşı tarafı ararken veya
ccedilalarken o sırada başka şeyler yazabilir veya
okuyabilirsiniz
Doğrudan konuya girin boş ve gereksiz sohbetten
kaccedilının Mesela guumlnaydın size nasıl yardımcı
olabilirm diyerek konuya başlayabilirsiniz
24
Telefonunuza hemen ulaşabilecek mesafede
bulundurun evde telsiz telefon kullanın
Trafik sıkıştığı zaman cep telefonunuzu kullanarak
zamanınızı değerlendirin akşam veya yarın
aramanız gereken kişileri şimdiden arayın ve
boumlylece zamanınızı değerlendirin
Bilgi Toplama Oumlzuumlmseme ve Uygulama
Ccedilağımız enformasyon ccedilağı Telefon gazeteler
kitaplar mailler internet fax dergiler text booklar
heryerden bilgi akıyor Bu kadar ccedilok kaynağı
okuyabilmemiz muumlmkuumln değil mutlaka elememiz
arasından seccedilim (triaj) yapmamız gerekiyor
Unutmayalım ki bilgi miktarı her doumlrt yılda bir
ikiye katlanıyor Bunun iccedilinde
Gerccedilekten hangi bilgilere ihtiyacımız var onları
bilmemiz gerekir
Seccedilerek okuyun
Tek bir gazete uumlzerine yoğunlaşın
Hızlı okuma youmlntemlerini oumlğrenin
Okuyamadığınız dergilerin aboneliğini iptal ettirin
Amerikayı tekrar keşfetmek iccedilin uğraşmayın direkt
konu ile ilgili kaynaklaı araştırın
Okuma ve Daha Hızlı Okuma
Okuyacağınız oumlncelikli kitaplarınız elinizin altında
olsun Mesela tuvalette yolculuklarda mutlaka
birşeyler okuyun
Beklerken mutlaka okuyun Randevulara ve
toplantılara giderken mutlaka yanınızda okunacak
birşeyler bulundurun
Yatmadan oumlnce okuyun
Amaccedilsızca değil amaca youmlnelik okuyun
Kelime kelime okumayın cuumlmleleri okumaya
ccedilalışın Okurken dudaklarınızı oynatmayın
Kitabı ccedilizin sonra tekrar okumanız gerekirse bu şekilde
vakit kaybetmezsiniz
Sıkıcı Guumlnluumlk İşler
Banka
Su elektrik havagazı gibi oumldemeleriniz iccedilin mutlaka
banka otomatik oumldeme talimatı veriniz
Uumlzerinde isim soyad ve adresinizin olduğu bir kaşe yapın
ki sık sık bunları yazmak zorunda kalmayasınız
En fazla bir adet kredi kartı kullanın Aksi taktirde
oumldemelerinizi ve extrelerinizi takip etmek ccedilok zamanınızı
alacaktır
Evinize veya işinize en yakın banka ile ccedilalışın
Banka dekont ve faturalarını mutlaka hemen dosyalayın
sonra gerektiği zaman bu neredeydi diye duumlşuumlnmeyin
İşimiz bitti tekrar eve geldik
Banyoda sabah beklemeleri engelleyebilmek iccedilin
aile bireylerinin ayrı saatlerde kalkmasını sağlayın
Evde sık kulanılan eşyalarınızı yedekleyin (Cola
sigara tuvalet kağıdı gibi)
Eşyalarınızı bulabileceğiniz bir yere koyun
Dolaplarınızı duumlzenleyin evdeki dağınıklığı
engelleyin
Benzer aletleri beraber koyun (alet ccedilantası gibi)
Yedek anahtarlarınızı belirli bir yerde toparlayın
Tamir belgeleri kullanma rehberleri sigorta ile
ilgili belgeleri ayni ccedilekmecede tutun
Aileniz ile ilgili olarak tuumlm kimlikler tapular kredi
kartı ve ehliyet gibi belgelerin birer fotokopisini
ccedilektirin ki kayıp ederseniz acaba numarası neydi
diye duumlşuumlnmeyin
Sonuccedil
Eğer sizlerde 24 saatin kendinize yetmediğimnden
şikayet ediyorsanız ve zaman yaratmak iccedilin ccedilaba
sarf ediyorsanız inanın alacağınız şu basit tedbirler
ile guumlnde 2-4 saat arttırmanız ccedilok muumlmkuumlnduumlr
Yapılacak işler oumlzetle şunlardır
Oumlnce oumlnceliği olan iş yapın Zevkli de olsa sıkıcıda
olsa Ama unutmayınızki insanın ayni anda iki tane
oumlnceliği olan işiniz olamaz
Masanızın uumlstuumlnuuml ve ccedilekmecelerini mutlaka
duumlzenleyin Başarılı bir kişinin ve youmlneticinin
masasının uumlstuuml daima bomboştur Eğer dosyalar
yığılmış ise o kişiden verim almak inanın zordur
Hayır demeyi oumlğrenininiz
Toplantılara guumlndem ile gidiniz yanınızda
okunacak birşeyler bulundurunuz
Muumlkemmeliyetccedililik tuzağından kurtulun
Mutlaka yakın ve uzak vadede hedefler seccedilin
Yapılacak işlerde daima A ile başlayın B ile değil
Bu tedbirler ile belki zamanınmızı arttırabileceğiz
ama bu zamanımızı nerede ve ne şekilde
kullanacağız İşte sorun burada Kısa bir suumlre oumlnce
Stephan COVEYrsquoin ldquoEtkili İnsanların Yedi
Alışkanlığırdquo adlı kitabını buumlyuumlk bir zevk ile
okumaya başlamıştım İlk 10 sayfasından sonra
duumlşuumlncelerim alt uumlst oldu Neden mi Yazar aynen
şoumlyle diyordu Şu guumlne kadar ccedilok ccedilalıştım ccedilok iyi
bir pozisyondayım arzu ettğim gerşeyi elde ettim
ama ailemi kaybettim Bu kariyer ve para bana ne
derecede mutluluk verir acaba diyordu Bu
nedeenle hiccedil unutmamamız gereken noktalarda
herhalde şunlar olmalıdır
Kariyerimize ve paralarımıza akşam sarılarak
uyuyamayız bu nedenle ccedilok ccedilalışmanın yanında
oumlncelikli olarak eşimizi ailemizi ve sevdiklerimizi
unutmamalıyız ve ccedilalışmak iccedilin mi yaşıyoruz
yaşamak iccedilin mi ccedilalışıyoruz sorusunun cevabını en
azından kendi gerccedileklerimiz iccedilin bulmalıyız Kaynaklar
Time management for the academic emergency
physicians Steven PARRİLLO
Httpwwwemedicinecom
Zamanı doğru kullanma Kate KEENAN
Kişisel zaman youmlnetimi Marion E HAYNES
Zaman youmlnetimi Ray JOSEPHS
Oumlnemli işler oumlncelik Stephan COVEY
4
oturanlar oturanlar
Bağlama
sistemi var 22 14
Bağlama
sistemi yok 39 24
4-14 yaş arasındaki ccedilocuklarda yapılan başka bir
ccedilalışmada oumln koltukta oturup emniyet kemeri
takmayan ccedilocukların 37 si arka koltukta oturup
emniyet kemeri takmayan ccedilocukların 15 i
yaşamını yitirmişken emniyet kemeri takmaları
durumunda oumlluumlm oranları sırası ile 7 ve 12 dir (5)
Arka koltuktaki pozisyon da mortalite oranını
etkilemektedir Arka koltukta oturan 12 yaşın
altındaki ccedilocuklarda ortada oturanların hayati
ccedilarpışmalardaki oumlluumlm riski kenarda oturanlara goumlre
daha fazladır Herhangi bir koruyucu sistem
kullanmayanlarda roumllatif risk131 iken koruyucu
sistem kullananlarda 11 dir (2)
Emniyet Kemeri Kullanımı ve Ccedilocuk
Bağlama Sistemleri
Emniyet kemeri kazalarda meydana gelebilecek
yaralanmaları azaltabilen bir guumlvenlik aracıdır
Ancak bir emniyet kemerinin goumlrevini yerine
getirebilmesi iccedilin onu kullanan kişinin boyuna ve
kilosuna uygun şekilde bağlanmış olması gereklidir
Bu nedenle ccedilocukların kullanacağı emniyet
kemerinin seccedilimi ve kullanım şekli ccedilok oumlnem taşır (6)
Ccedilocuk koltukları bebekler iccedilin yuumlruumlmeyi yeni
oumlğrenmiş ccedilocuklar iccedilin ve okul ccedilağındaki kuumlccediluumlk
ccedilocuklar iccedilin olmak uumlzere uumlccedil grup olarak
incelenebilir Bunların kullanım amaccedilları aynı ise
de kendi oumlzelliklerine goumlre kullanılması gereklidir
Buumltuumln ccedilocuklar iccedilin boy ve kilolarına uygun
buumlyuumlkluumlkte bir koltuk ya da yuumlkseltici seccedililmelidir
Aksi halde emniyet kemeri bağlamak herhangi bir
yarar sağlamayacaktır (6)
Buumlyuumlk ccedilocuklar iccedilin spesifik tasarlanmış emniyet
kemerleri bulunmamaktadır ve okul ccedilağı ccedilocukları
yetişkinler iccedilin tasarlanmış standart emniyet
kemerlerini kullanmak durumunda kalmaktadırlar (5)
Hava Yastığı Kullanımı
Yolcu hava yastığının accedilılması oumlnde sağ koltukta
oturan ccedilocuklarda hayati ve ciddi yaralanmalarla
sonuccedillanabilmektedir (7)
Ccedilocukların duumlşuumlk vuumlcut
ağırlığı hava yastığının accedilılma anında vuumlcut
pozisyonundaki kuumlccediluumlk değişikliklere karşı onları
hassas kılmaktadır (8)
0-14 yaş arası ccedilocukların
oumlnden ccedilarpışmalı kazalarında rakamlar hava yastığı
accedilılmasına bağlı ciddi yaralanma riskinin arttığına
işaret etmektedir 15-18 yaş arası ccedilocukların oumlnden
ccedilarpışmalı kazalarında ise hava yastığı varlığının ve
accedilılmasının yaralanmalardan koruyucu etkisi vardır
Ayrıca bir ccedilocuğun yaş ve vuumlcut buumlyuumlkluumlğuumlne goumlre
oumln koltukta guumlvenli bir şekilde oturmasına izin
veren yolcu hava yastığı ise bilinmemektedir (9)
Mevcut hava yastığı sistemleri hala ccedilocuklar iccedilin
guumlvenilir değildir ve 13 yaşın altındaki ccedilocukların
hava yastıklarından uzakta ve arka koltukta
oturması gerekmektedir (10)
TARTIŞMA Oturuş pozisyonuna bağlı oumlluumlm ve yaralanmalar
ccedilarpışma tuumlruumlne goumlre de değişmektedir Yandan
ccedilarpmalarda arka koltukta oturmanın koruyucu
etkisi azalmaktadır arkadan ccedilarpmalarda ise arka
koltukta oturan ccedilocukların hayati yaralanma riski
oumln koltukta oturanlara goumlre 61 daha fazladır (2)
Karayolları Trafik Youmlnetmeliğine goumlre 1995 yılı
itibariyle uumllkemizde imali yapılan veya yurt
dışından ithaline izin verilen otomobillerin arka
koltuklarında emniyet kemeri bulundurulması ve
kullanılması mecburidir Ancak 1995 yılı oumlncesinde
uumlretilen ve arka koltuklarda emniyet kemeri
bulunmayan araccedillar arka koltukta oturan yolcuların
guumlvenliğini azaltmaktadırlar
Yapılan ccedilalışmalarda farklı yaş aralıklarındaki
ccedilocukların oumlluumlm oranları ve yaralanma riskleri
dikkate alındığından ccedilalışmalar arasında farklılıklar
ve değerlendirme zorlukları oluşabilmektedir
SONUCcedil Ccedilocukların bir aracın arka koltuklarına oturması
gerekmektedir Her ccedilocuğun o anki yaşına ve
buumlyuumlkluumlğuumlne uygun araccedillarla uygun bir şekilde
sabitlenmesi ve ccedilocukların hava yastığından uzakta
oturtulması gerekmektedir (10)
Ayrıca ccedilocuklarda
daha iyi emniyet kemeri uygunluğunun sağlanması
iccedilin destekleyici koltukların kullanılması
gerekmektedir (11)
Ccedilocuk bağlama sistemleri ve emniyet kemerinin
kullanımı suumlruumlcuumlnuumln emniyet kemeri bilinci ve
ccedilocuğun yaşı ile de ilişkilidir Oumlrneğin bir
ccedilalışmada emniyet kemeri takan suumlruumlcuumller ile
seyahat eden 1-2 yaş arası ccedilocukların 71 ila 99
u ccedilocuk bağlama sistemi kullanırken emniyet
kemeri takmayan suumlruumlcuumller ile seyahat eden 3-12
yaş arası ccedilocukların 7 ila 46 sının ccedilocuk
bağlama sistemi kullandığı rapor edilmiştir (11)
Mevcut ccedilocuk bağlama sistemleri 12 yaş altı
ccedilocukların guumlvenli bir şekilde korunması iccedilin
tasarlanmamıştır (8)
Uygunsuz kullanılan emniyet
kemerleri kaza sonrasında emniyet kemeri
sendromu olarak adlandırılan yaralanmalara sebep
olabilmektedir Oumlluumlmleri ve yaralanmaları azaltmak
iccedilin uumlreticilerin yaşa uygun sistemler geliştirmesi
desteklenmeli ve aileler bilinccedillendirilmelidir
5
KAYNAKLAR 1-Global Status Raport On Road Safety EA
httpwwwwhointviolence_injury_preventionroa
d_safety_status2009en ET12082012
2-Braver ER Whitfield R Ferguson SA Seating
position and childrenrsquo risk of dying in motor
vehicle crashes Injury Prevention 19984181-187
3-Karayolları Trafik Youmlnetmeliği EA
httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml20611html
ET12082012
4-Gomez MS Wittenberg E Glass R Levenson S
Hingson R Graham JD Where children sit in cars
The impact of Rhode Islandrsquos new legislation Am J
Public Health 200191311-313
5-Halman SI Chipman M Parkin PC Wright JG
Are seat belt restraints as effective in school age
children as in adults A prospective crash study
BMJ 2002324(7346)1123
6- httpwwwkgmgovtrSayfalarKGMSiteTrC
ocuklarIcinEmniyetKemeriCocukKoltuguaspx
ET12082012
7-FifthSixth Report to Congress Effectiveness of
Occupant Protection Systems and Their Use EA
httpwww-nrdnhtsadotgovPubs809-442pdf
ET 12082012
8-Lapner PC Mckay M Howard A Gardner B
German A Letts M Children in Crashes
Mechanisms of injury and restraint system Can J
Surg 200144445-449
9-Newgard CD Lewis RJ Effects of Child Age and
Body Size on Serious Injury From Passenger Air-
Bag Presence in Motor Vehicle Crashes Am Acad
Ped 20051151579
10-Howard AW Automobile restraints for children
A review for clinicians CMAJ 2002167769-773
11-Ferguson SA Wells JKWilliams AF Child
seating position and restraint use in three states
Injury Prevention 2000624-28
0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0
KARA YOLU İLE PATLAYICI MADDE TAŞIMACILIĞINDA RISK AZALTICI
TEDBİRLER İLE ULUSAL VE ULUSLAR ARASI BAĞLAYICI KURALLAR
RISK REDUCTION STRATEGIES AT EXPLOSIVE TRANSPORTATION
ON ROADS-NATIONAL AND INTERNATIONAL OBLIGATORY RULES
DrErcan SEYHAN
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -----------
Jandarma Meslek Yuumlksek Okulu (JAMYO) Hukuk Bilimleri Boumlluumlmuuml
OumlZET Patlayıcılar taşınmaları esnasında sağlık
guumlvenlik kamu ve oumlzel muumllk uumlzerinde ilave riskler
doğurabilecek tehlikeli durumlarında
değerlendirilmesini beraberinde guumlndeme
getirmektedir Patlayıcıların kara yoluyla
taşınmaları riskli olduğu kadar planlaması da o
kadar detaylı olmak zorundadır Taşımanın uumllke
iccedilerisinde yapılması durumunda uumllkenin kendi
yasaları uygulanırken sınır aşırı taşımalarda kabul
goumlren uluslar arası kuralların uygulanması
gerekmektedir Dolayısıyla ulusal yasal mevzuatın
uluslar arası kabul goumlrmuumlş ve yuumlruumlrluumlkte olan
kurallarla uyumlu olması da kaccedilınılmaz bir
gerekliliktir Guumlnuumlmuumlzde uumlretilen modern
patlayıcılar uumlreticinin belirlediği kullanım
depolama ve taşıma talimatlarına uygun
davranıldığı suumlrece oldukccedila emniyetlidirler Bundan
dolayı uluslar arası standartlara uygun olarak
uumlretilen patlayıcıların kullanılması ccedilok oumlnemli bir
husustur Anahtar Kelimeler Patlayıcı madde
kara yolu taşımacılık uluslar arası standartlar
SUMMARY Explosives revive to evaluate the
possible risks on health security public and private
6
property considerations while its transportation was
carried out The transportation of explosives on
roads should be planned in detail because of its
risky specialities While domestic transportation
requires countryrsquos own regulations the
international transportation strictly requires the
international regulations as well Hence it is a must
necessity to have national laws and regulations
which are compatible with the international ones It
is a fact that the modern explosives are quite safe as
long as they are handled due to its transportation
and storage regulatory rules In sum it is highly
important to use the explosives which are produced
with internationally approved standarts
Key Words Explosive road transportation
international standarts
GİRİŞ Patlayıcılar taşınmaları esnasında sağlık
guumlvenlik kamu ve oumlzel muumllk uumlzerinde ilave riskler
doğurabilecek tehlikeli durumlarında
değerlendirilmesini beraberinde guumlndeme
getirmektedir Bundan dolayı patlayıcıların kara
deniz hava ya da demir yolu ile nakledilmeleri
esnasında oumlzel gereklilikler tespit edilmiş ve uluslar
arası platformda kabul goumlrmuumlştuumlr
Patlayıcıların kara yoluyla taşınmaları riskli olduğu
kadar planlaması da o kadar detaylı olmak
zorundadır Taşımanın uumllke iccedilerisinde yapılması
durumunda uumllkenin kendi yasaları uygulanırken
sınır aşırı taşımalarda kabul goumlren uluslar arası
kuralların uygulanması gerekmektedir Dolayısıyla
ulusal yasal mevzuatın uluslar arası kabul goumlrmuumlş
ve yuumlruumlrluumlkte olan kurallarla uyumlu olması da
kaccedilınılmaz bir gerekliliktir (1)
Avruparsquoda gerccedilekleştirilen patlayıcı madde
nakliyatlarında ldquoTehlikeli Maddelerin Uluslararası
Karayolu ile Nakline Dair Avrupa Anlasması
(ADR)-European Agreement concerning the
International Carriage of Dangerous Goods by
Road (ADR)rdquo kararları uygulanmaktadır (2) Ayrıca
BM tarafından yayınlanan ldquoBirleşmiş Milletler
Tehlikeli Maddelerin Taşınması Model
Duumlzenlemelerine ait Tavsiye Kararları - United
Nations Recommendations on the Transport of
Dangerous Goods Model Regulations (Eleventh
revised edition)rdquo uluslararası tehlikeli madde
taşımacılığında uluslar arası standartların
uygulanması ve korunmasına dair tavsiyelerde
bulunmuştur (3)
Tuumlrkiyersquode ise Bakanlar Kurulursquonun 14081987
tarih ve 8712028 sayılı ldquoTekel Dışı Bırakılan
Patlayıcı Maddelerle Av Malzemesi ve
Benzerlerinin Uumlretimi İthali Taşınması
Saklanması Depolanması Satışı Kullanılması Yok
Edilmesi Denetlenmesi Usul ve Esaslarına İlişkin
Tuumlzuumlkrdquo ile patlayıcı maddelerin Tuumlrkiye iccedilerisindeki
nakillerinde uygulanacak usuller belirlenmiştir
Patlayıcı maddelerin depolanması ve
taşınmasındaki ilk ana duumlşuumlnce risk azaltımına katkı
sağlayacak ana politikalar uumlreterek emniyetli bir
ccedilalışma ve nakliyat gerccedilekleştirebilmektir Patlayıcı
madde taşımacılığında uygulanacak risk azaltıcı
faaliyetlerinin temelinde standart uygulama
proseduumlrleri ile uygun ccedilalışma ortamlarının
oluşturulması etkin bir kontrol ve denetim
mekanizması geliştirilmesi ile etkin bir personel
koruma ekipman ve donanıma sahip olunması
gelmektedir Emniyetli bir ccedilalışma ortamının
oluşturulması kavramı iccedilerisinde emniyetli
depolama şartlarının oluşturulması nakliye ve
patlayıcıların uluslar arası emniyet kurallarına bağlı
kalınarak yuumlklenip boşaltılması konularının da
değerlendirilmesi gerekir Bu tedbirlerin
uygulanabilirliği uygun depolama alanları yeterli
ve amaca uygun teccedilhizat ve taşıma araccedillarına sahip
olunması sonucu oluşturulabilir Patlayıcı madde
taşımacılığının uygulanabilir politika ve
7
proseduumlrlerle desteklenmesi optimum verimlilik ve
emniyetle yapılacak taşımacılığın
suumlrduumlruumllebilirliğini artıracak ana unsurlardır
Bu maksatla uluslarararası standartlarda temel
alınan ldquoABD Patlayıcı Madde Belirteccedilleri Enstituumlsuuml
(IME) - US Institute of Makers of Explosives
(IME)rdquo ile ldquoBM Muumlhimmat ve Patlayıcı Madde
Mevzuatı - United Nations Ammunition and
Explosives Regulationsrdquo kuralları da patlayıcıların
depolanması ve naklinde goumlz oumlnuumlnde
bulundurulabilecek oumlnemli duumlzenlemelerdendir (4)
Guumlnuumlmuumlzde uumlretilen modern patlayıcılar uumlreticinin
belirlediği kullanım depolama ve taşıma
talimatlarına uygun davranıldığı suumlrece oldukccedila
emniyetlidirler Bundan dolayı uluslar arası
standartlara uygun olarak uumlretilen patlayıcıların
kullanılması ccedilok oumlnemli bir husustur
TEHLİKELİ MADDELERİN
ULUSLARARASI KARAYOLU NAKLİNE
DAİR AVRUPA ANLAŞMASI (ADR)
KONVANSiYONU
Tehlikeli Maddelerin Uluslararası Karayolu
Nakline Dair Avrupa Anlasması (ADR) Birlesmis
Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu tarafından
duumlzenlenmis bir konvansiyon olup taraf uumllkelerin
toprakları uumlzerinden ya da sınırları arasında
gerccedileklestirilen tehlikeli madde taşımalarını
kapsamaktadır ADR Konvansiyonu 30 Eyluumll 1957
tarihinde Cenevrersquode imzalanmıs ve 29 Ocak 1968
tarihinde yuumlruumlrluumlge girmistir 21 Agustos 1975
tarihinde New Yorkrsquota Madde 14 (3)rsquote degisiklik
oumlngoumlren bir Protokoluumln imzalanmasıyla degisikliğe
tabi olmustur Soumlz konusu Protokol 19 Nisan 1985
tarihinde yuumlruumlrluumlge girmistir
ADR devletlerarası bir anlaşma olup genel ve
devletler uumlstuuml bir uygulatıcı merci
bulunmamaktadır Uygulamada karayolu
denetimleri devletler tarafından gerccedileklestirilmekte
ve anlasma huumlkuumlmlerine uyulmadıgı takdirde ihlal
edenlere karsı ulusal makamlar tarafından kendi iccedil
mevzuatlarına goumlre yasal islem uygulanmaktadır
Tehlikeli maddelerin ADR kapsamında
sınırlandırılmasına youmlnelik sistem BM Tavsiye
kararlarını da yakından takip etmektedir ADR tuumlm
Birlesmis Milletler BM Avrupa Ekonomik Konseyi
(UNECE) Uumlye uumllkeleri diger Avrupa uumllkeleri ve
BM faaliyetlerine katılmaya ccedilağrılan BM uumlyesi
uumllkelere accedilık bir konvansiyondur ADRye yapılan
değişiklikler 1 Ocak 2011 trihi itibarı ile yuumlruumlrluumlğe
girmiş ve revize edilen belge(ECETRANS215
Vol I and II (ldquoADR 2011rdquo) (UNECE 2011) 2011
yılında yayımlanmıştır ADR 46 uumllke tarafından
kabul edilerek yuumlruumlrluumlğe konulmuştur (5)
ADR karayoluyla ile gerccedilekleştirilecek uluslararası
patlayıcı madde taşımacılığında guumlvenligin
artırılması hedeflenmiştir Ayrıca BM tavsiyelerini
de uygulamaya geccedilirerek tehlikeli maddelerin
sınıflandırması paketlenmesi etiketlenmesi ve test
edilmesiyle ilgili huumlkuumlmlerin işlerliğini sağlamakta
hedeflenmiştir Patlayıcı maddelerin kara yoluyla
yapılacak taşımacılığını diğer taşımacılık
şekilleriyle uyumlu hale getirmek diğer bir hedef
olarak goumlruumllmektedir Bundan dolayı uluslararası
tasımalarda uyumun saglanması ve Avrupa Birligi
iccedilerisinde serbest ticaretin kesintisiz sekilde
islemesi amacıyla ADR Konvansiyonursquonun ilgili
boumlluumlmleri AB Uumlye Uumllkeleri tarafından birbirlerinin
toprakları uumlzerinde ve arasında gerccedileklestirilen
tehlikeli madde tasımalarının duumlzenlenmesinin
temel dayanagı olarak kabul edilmistir (6)
Karayoluyla tehlikeli madde tasımacılıgına iliskin
olarak uumlye uumllkelerin yasalarının uyumlastırılmasına
youmlnelik 21 Kasım 1994 tarihli ve 9455AT sayılı
Konsey Youmlnergesi uyarınca ADR 1 Ocak 1997
tarihinden itibaren AB Uumlye Uumllkeleri iccedilerisindeki ve
8
arasındaki tehlikeli madde tasımaları (radyoaktif
maddeler dacirchil) iccedilin geccedilerli hale gelmistir
9455AT sayılı Youmlnerge 200061AT sayılı
Youmlnerge ile guumlncellenmiştir (7)
ADR Konvansiyonuna taraf uumllkeler yılda iki kez
toplanır ve konvansiyonda yapılabilecek
degişiklikler hakkında fikir alışverislerinde
bulunmakta karara bağlanan değişiklikler her iki
yılda bir guumlncellenerek yayımlanmaktadır
Tuumlrkiyersquode tehlikeli madde taşımacılığı yıl
iccedilerisinde 22 milyon ton civarında olup bu
taşımaların yaklaşık olarak yuumlzde 90rsquoı gibi ciddi bir
miktarı karayolu aracılığı ile gerccedilekleştirilmektedir
ADR Konvansiyonunun uygulamaya
konulmasından oumlnce Tuumlrkiye ilk aşamada
Karayolları Ulaştırma Genel Muumlduumlrluumlğuuml tarafından
oluşturulan Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla
Taşınması Hakkında Youmlnetmelikrdquo ile tehlikeli
maddelerin taşınmasına ilişkin kuralları
belirlemiştir (8)
Tuumlrkiye Haziran 2005rsquote TBMM Ulastırma Alt
Komisyonursquonda onaylanan ADR Konvansiyonuna
taraf olunmasına iliskin yasa tasarısı TBMM Genel
Kurulursquonun 30 Kasım 2005 tarihinde yapılan
oturumunda kabul edilmiş ve 6 Aralık 2005 tarihli
Resmi Gazetersquode ldquoMadde 1 - Birlesmis Milletler
Avrupa Ekonomik Komisyonu buumlnyesinde
hazırlanan ve 30 Eyluumll -1957 tarihinde Cenevrersquode
imzalanan Tehlikeli Malların Karayolu ile
Uluslar arası Tasımacılıgına _liskin Avrupa
Anlasmasına katılmamız uygun bulunmusturrdquo
şeklinde yayımlanmıştır
Tuumlrkiyede bu youmlnetmelik ilk kez 31 Mart 2007
tarihinde 26479 sayılı Resmi Gazetede Tehlikeli
Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında
Youmlnetmelik adıyla yayınlanarak yuumlruumlrluumlğe giriş
tarihi 1 Ocak 2009 olarak belirlenmiştir Ardından
soumlz konusu youmlnetmeliğin devreye giriş tarihi 15
Haziran 2008 tarihli ve 26907 sayılı Resmi
Gazetede yayınlanan karar ile 1 Ocak 2010a
ertelenmiş son olarakta 10 Temmuz 2009 tarih ve
27284 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan karar ile
de youmlnetmeliğin yuumlruumlrluumlğe giriş tarihi 1 Ocak
2011e netleşmiştir
PATLAYICI MADDELERIN KARA
YOLUYLA TAŞINMASINDA BİRLEŞMİŞ
MİLLETLER (BM) KARAR ve TAVSİYELERİ
Tehlikeli maddelerin taşınması esnasında goumlz
oumlnuumlnde bulundurulması gereken birccedilok tedbir
mevcuttur Bu tedbirler iccedilerisinde uluslar arası
geccedilerliliği olan tavsiyeler ise Birleşmiş Milletlerin
yayınladığı ldquoBirleşmiş Milletler Tehlikeli
Maddelerin Taşınması Model Duumlzenlemelerine ait
Tavsiye Kararlarırdquodır Burada belirtilen karar ve
tavsiyelerin amacı tehlikeli maddelerin taşınması
esnasında oluşabilecek risklerin bertaraf edilmesi
veya en aza indirilmesinin sağlanmasına youmlnelik
tedbir alınmasıdır
1957 yılında kabul edilen BM tavsiye kararlarından
oumlnceki doumlnemlerde tehlikeli maddelerin
depolanması yuumlklenmesi ve indirilmesi ile
tasniflenmesine youmlnelik kuralları uumllkeler kendileri
belirlemekteydi Bu durum uluslar arası nakliyatlar
esnasında ciddi sıkıntıların yaşanmasına neden
olmuştur BMrsquonin konuyla ilgili karar ve tavsiyeleri
ulusal ve uluslar arası tehlikeli madde
taşımacılığına youmlnelik tektip bir taban
oluşturulmasına buumlyuumlk katkı sağlamaktadır
Tehlikeli maddeler uluslar arası terminolojide BM
tavsiye kararlarında tanımlanan aşağıdaki dokuz
ana başlıkta sınıflandırılmış maddeleri kapsar (9)
Sınıf 1 Patlatyıcılar
Sınıf 2 Gazlar
Sınıf 3 Yanıcı ve parlayıcı sıvılar
Sınıf 4 Yanıcı ve parlayıcı katılar
Sınıf 5 Oksitleyici Maddeler
9
Sınıf 6 Zehirli ve Bulaşıcı hastalık riski taşıyan
Maddeler
Sınıf 7 Radyoaktif Maddeler
Sınıf 8 KorosifAşındırıcı Kimyasal Maddeler
Sınıf 9 DiğerMuhtelif Tehlikeli Maddeler
BM tavsiyeleri tehlikeli maddelerin etiketlenmesi
paketlenmesi tefrik edilmesi oumlzel markalama ve
işaretlemenin yapılması ile dokumantasyon
işlemlerinide kapsamaktadır
BM tarafından kabul edilerek yayımlanan bu belge
temelinde kuumltle halindeki patlayıcıların (bulk
explosives) taşınmasını işaretlenmesini
yuumlklenmesini vb hususları kapsamaktadır Belgede
bahsi geccedilen kuumltle halindeki tehlikeli maddeler
sıvılar iccedilin tek bir konteyner iccedilerisinde bulunan 450
litre patlayıcılar iccedilin ise 400 kg olan tehlikeli
madde olarak belirlenmiştir (10)
TUumlRKİYErsquoDE PATLAYICI MADDELERİN
KARAYOLU TAŞIMACILIĞINI
DUumlZENLEYEN YASAL MEVZUATLAR
a Tekel Dışı Bırakılan Patlayıcı
Maddelerle Av Malzemesi Ve Benzerlerinin
Uumlretimi İthali Taşınması Saklanması
Depolanması Satışı Kullanılması Yok Edilmesi
Denetlenmesi Usul ve Esaslarına İlişkin Tuumlzuumlk
(11)
(8712028) sayılı patlayıcı maddeler tuumlzuumlğuumlnde
patlayıcı maddelerin fabrikalardan depolara
yurtdışından geliyor ise guumlmruumlkleme işlemlerinden
sonra fabrikalara veya depolara bir depodan bir
depoya patlatma uygulaması yapılacak sahalara
goumltuumlruumllmesi iccedilin yerel emniyet makamlarından
Taşıma İzin Belgesi alınması zorunluluğu vardır
İnsan tarafından taşınan ve 10 kgrsquoyi geccedilmeyen ta-
şıtla taşınan ve 250 kgrsquoyi geccedilmeyen aynı işyeri
iccedilindeki patlayıcı madde taşımaları işyeri amirinin
sorumluluğu altında taşıma izin belgesi aranmadan
yapılabilir
Emici maddeye emdirilmiş nitrogliserin
Nitrogliserini terlemeyle kusan dinamitler ve kapsuumll
takılmış dinamitler taşınması yasaklanan tuumlrlerdeki
patlayıcıdırlar Ayrıca PTT Kargo vb gibi posta
taşıyan koli halinde veya poşet zarf iccedilinde patlayıcı
maddelerin taşınması da aynı tuumlzuumlk ile
yasaklanmıştır Tuumlzuumlğuumln patlayıcı maddelerin
yaşınması ile ilgili bazı huumlkuumlmleri aşağıdadır
Patlayıcı maddelerin aynı vagonda gemi amba-
rında motorlu veya motorsuz taşıtlarla hayvan veya
eşyalar ile taşınması kesinlikle yasaktır
Dinamit ve muadilleri barutlar ve kapsuumlller aynı
taşıtta bir yerde bir arada kesinlikle taşınmazlar
Anfo dinamit muadilleri İnfilaklı fitil ve saniyeli
fitiller bir araccedilta Kapsuumll ve muadilleri de bir araccedilta
taşınmalıdır Bu taşıma sırasında aynı araccedillarda
kesinlikle yanıcı ve parlayıcı maddeler
bulunmamalıdır
Aynı depodan geccedilici ve gezici depolara ve işyer-
lerine yapılan İl sınırı dışına 50 km den ccedilok
olmayan taşıma durumlarında toplam patlayıcı
miktarının 300 kgrsquoyi geccedilmemesi ve taşınan
patlayıcıların aracın ayrı boumlluumlmlerine konulması
şartı ile taşıma izin belgesi alınabilir
Patlayıcı madde yuumlkleme ve boşaltmaları guumlnduumlz-
leri yapılır
Taşıtları yuumlkleme veya boşaltma yapılacak
patlayıcı maddelerden en 20 mt uzakta olması ve
gerekli guumlvenlik oumlnlemlerinin alınması gerekir
Aydınlatmanın elektrikle yapılması koşulu ile
geceleri de yuumlkleme boşaltma yapılabilir
Yuumlkleme ve boşaltma esnasında sigara ve
benzerini iccedilmek ateş yakmak kıvılcım ccedilıkartan
malzemeleri kullanmak kesinlikle yasaktır
Taşıtlar olabildiğince yerleşim yerleri dışında ve
etrafı en az 200 mt lsquoye kadar boş bulunan arazilerde
geceleyebilirler
Yerleşim yerleri ile konaklama yerleri arasında bir
tepe veya benzeri bir engel bulunursa uzaklık 100
mtrsquo ye kadar duumlşebilir
Konaklamalarda her aracın başında suumlrekli olarak
en az 1 guumlvenlik belgeli eleman bulundurmak
gerekir
300 kgrsquoden ccedilok patlayıcı madde iccedilin verilecek
taşıma izin belgelerinde taşıtın izleyeceği yol ve
konaklama yerleri belirtilir
Taşıma sırasında zorunlu nedenlerle belgede
belirtilen yol konaklama yerleri guumlvenlik guumlccedilleri
tarafından değiştirilirse bu husus belgeye yazılır ve
trafik polisine haber verilir
Taşıma sırasında bir tehlike olasılığı varsa gerekli
guumlvenlik oumlnlemleri alınır
Konvoy halinde taşımada araccedillar arasında en az 80
mt uzaklık bulunması zorunludur
Demiryolu geccedilit erinde taşıtlar bekleyerek yolun
accedilık ve guumlvenli olduğunu goumlrduumlkten sonra geccedilerler
10
Patlayıcı madde yuumlkluuml taşıtlar olanaklar
oumllccediluumlsuumlnde insan topluluğu bulunan yerlerden
geccedilirilmezler
Gerek goumlruumlluumlrse şehir iccedilinde patlayıcı madde
taşımaları iccedilin guumlvenlikli geccediliş yerleri yetkili
mercilerce belirlenir taşımaların bu yol uumlzerinden
guumlvenlikle yapılabilmesi iccedilin gerekli oumlnlemler
alınır
Patlayıcı madde taşınacak motorlu taşıtlarda kabul
edilmiş standart tiplerinden her an ccedilalışır durumda
en az 2 adet yangın soumlnduumlrme cihazı
bulundurulması zorunludur
b Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla
Taşınması Hakkında Youmlnetmelik (12)
Bu Youmlnetmelik ile taşıma faaliyetlerine ait genel
kurallar belirlenmiş verdquo tehlikeli maddelerin
kamuya accedilık karayolunda taşınmasında genel kural
tehlikeli maddelerin bu Youmlnetmelik ve ADR
huumlkuumlmlerine uygun olarak ekonomik kontrolluuml
seri guumlvenli insan sağlığına zarar vermeden ve
ccedilevreye koumltuuml etkisi en az olacak şekilde taşınmasırdquo
esasına dayandırılmıştır Ayrıca tehlikeli
maddelerin taşınmasında yer alan taraflar hasar ve
yaralanmaları oumlnleyebilmek ve gerekirse bunların
etkisini en aza indirebilmek iccedilin oumln goumlruumllebilen
risklerin yapısını ve boyutunu goumlz oumlnuumlnde
bulundurarak bu Youmlnetmeliğe ve ADR huumlkuumlmlerine
uygun tedbirleri almak zorunluluğu getirilmiştir
Youmlnetmelikte uluslararası anlaşmalar ile savaş hali
ve olağanuumlstuuml hallerde uygulanacak mevzuat
huumlkuumlmlerine goumlre yapılan taşıma işlemlerini ve
Tuumlrk Silahlı Kuvvetlerine ait olan ya da Tuumlrk
Silahlı Kuvvetlerinin temsilcilerinin eşlik ettiği
araccedillarla yapılan taşıma işlemleri kapsam dışı
bırakılmıştır
Youmlnetmelik temel olarak patlayıcı madde
taşımalarında ADRrsquoyi temel almış olmakla birlikte
bazı oumlzel huumlkuumlmleride 8Maddesi ile uygulamaya
sokmuştur Bunlar
(a) Patlayıcı madde ve sıkıştırılmış gaz yuumlkluuml
taşıtların boğaz koumlpruumllerinden ve boğaz tuumlp
geccedilitlerinden geccedilişlerine ilgili valiliklerce
Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlnuumln goumlruumlşuuml dikkate
alınarak belirlenen usul ve esaslar dacirchilinde izin
verilir
(b) Patlayıcı madde yuumlkluuml taşıtlar tuumlnel
sınırlandırma kodu B B1000C C5000D ve E olan
tuumlnelleri sıkıştırılmış gaz yuumlkluuml taşıtlar ise tuumlnel
sınırlandırma kodu B1D C1D ve D olan tuumlnelleri
kullanamaz Ancak alternatif guumlzergahın
bulunmadığı durumlarda veya iklim coğrafik
şartlar yol bakım onarımı gibi elverişsiz sebeplere
bağlı olarak trafiğin tuumlnelin her iki ucunda da
durdurulması kaydıyla valilik tarafından
Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlnuumln goumlruumlşuuml dikkate
alınarak soumlz konusu taşıtların tuumlnel geccedilişine izin
verilir
c) Patlayıcı madde yuumlkluuml veya bu yuumlkuuml boşaltılmış
ancak usuluumlne uygun şekilde temizlenmemiş
taşıtların otoyol veya ccedilevreyolu veya devletyolu
veya yetkili merciiler tarafından belirlenmiş
guumlzergacirchlar dışında meskucircn mahaller iccedilerisinde
seyretmesine izin verilmez Bu taşıtların meskucircn
mahaller iccedilerisindeki boşaltma noktalarına
gitmesine ise trafik polisi veya zabıtası nezaretinde
izin verilebilir
ccedil) Tehlikeli madde yuumlkluuml veya bu yuumlkleri
boşaltılmış ancak usuluumlne uygun şekilde
temizlenmemiş taşıtların meskucircn mahallerde
yuumlkleme ve boşaltma suumlreleri hariccedil bu
Youmlnetmeliğin 9 uncu maddesinde belirtilen park
yerleri dışındaki alanlara park etmeleri yasaktır
Youmlnergenin doumlrduumlncuuml boumlluumlmuuml ise Tehlikeli Madde
Taşımacılığında İzlenecek Guumlzergacirchlar ve Park
Yerlerini duumlzenlemiştir 9madde tehlikeli madde
yuumlkluuml taşıtların izleyeceği guumlzergahlar ve park
yerleri ile depolar ADRrsquonin 84 boumlluumlmuumlne uygun
olarak
11
a) Şehirlerarası yollarda Karayolları Genel
Muumlduumlrluumlğuumlrsquonce
b) Buumlyuumlkşehir belediyesi sınırları ve muumlcavir alanı
iccedilerisinde ulaşım koordinasyon merkezlerince
c) İl ve ilccedile belediye sınırları ve muumlcavir alanı
iccedilerisinde ililccedile trafik komisyonlarınca
ccedil) Diğer yerlerde ilgili kaymakamlıklarca tespit
edileceği huumlkme bağlanmıştır
Askeri muumlhimmat ve patlayıcı madde taşıyan
taşıtların izleyeceği guumlzergahlar ve park yerleri ile
depolar ise ADRrsquonin 84 boumlluumlmuumlne uygun olarak
ilgili garnizon komutanlıkları ile koordine edilerek
ilgili valiliklerce tespit edilecektir
Youmlnergenin diğer huumlkuumlmleri ile patlayıcı maddeyi
goumlnderen paketleyen yuumlkleyen dolduran
taşımacılığını yapan taşıt suumlruumlcuumlsuuml araccedilta bulunan
diğer goumlrevliler ile teslim alanın
Tankkonteynerdepo işletmecisinin yuumlkuumlmluumlluumlkleri
belirlenmiştir
1 MOTORLU KARA TAŞITLARI İLE
YAPILAN PATLAYICI MADDE
NAKİLLERİNDE UYGULANABİLECEK
BAZI RİSK OumlNLEYİCİ GEREKLİLİKLER
a Araccedil Suumlruumlcuumllerine Youmlnelik
Gereklilikler
Patlayıcı madde taşıyan araccedil şofoumlrleri trafik
kurallarını ve patlayıcı madde nakliyatını
ilgilendiren yasal mevzuatı ccedilok iyi bilmelidirler Bu
durumun sertifikalandırılması da oumlnem arz eden
diğer bir durumdur Araccedil taşıma esnasında bu
personelin doğrudan kontroluuml altında bulunmalıdır
Aracın hiccedilbir zaman yalnız başına bırakılmaması
araccedil suumlruumlcuumlsuumlnuumln muhtemel bir yangında yapması
gerekenler konusunda bilgilendirilmiş ve bu
bilgilendirmenin de kayıt altına alınmış olması risk
azaltıcı bir faktoumlrduumlr Bir kaza anında yapılacaklar
listesi ile aranması gereken uzman personelin
ismininde araccedil suumlruumlcuumlsuumlne bildirilmiş olması
oumlnemli bir husustur Ayrıca taşımanın yapılacağı
guumlzargahın yazılı olarak belirlenerek suumlruumlcuumlye
tebliğ edilmiş olması ve eğer muumlmkuumlnse araccedillara
GPS sistemi yerleştirilerek takibinin yapılması da
fayda sağlayacaktır
Aracın normal molalar iccedilin park edebileceği alanlar
ile acil durumlarda park edebileceği alanların yazılı
hale getirilerek suumlruumlcuumlnuumln bilgilendirilmesinden
yuumlklemeyi yapan birim sorumlu olmalıdır Araccedil
iccedilerisinde bulunan ve seyahatin emniyetli
geccedilmesini sağlamakla goumlrevli olan personelin
taşınan yuumlkuumln hassasiyetlerini ccedilok iyi bilmesi
suumlruumlcuumlnuumln yanında seyahat etmesi ve araccedil
molalarında da arcın goumlz irtibatında olmasına oumlzen
goumlstermesi gerekir Patlayıcı madde taşıyan
araccedilların park ve mola verebilecekleri yerlerin
alınacak nakil onayı ile birlikte ilgili yetkili
kurumlar tarafından da onaylanmış olması
gereklidir Ayrıca araccedil uumlzerinde bulunaması
gereken markalama ve işaretlerinde tam olması
sağlanmalıdır
b Taşıma Esnasında Kullanılacak
Guumlzergacirch ile Tehlikeli Durumlara Karşı
Alınabilecek Oumlnleyici Tedbirler
Daha iyi bir alternatif yok ise tehlikeli maddeleri
taşıyan araccedillar halk kalabalıklarının bulunduğu
meskucircn mahaller ile tuumlneller geccedilişi zorlaştıran dar
yollar ve stabilize yollardan gitmemelidirler
Patlayıcı madde taşıyan araccedillar yangın olan boumllge
ya da yollarda seyahat etmemeleri ve yangın sona
erene kadar beklemeleri yakın civarında sigara
iccedililmesine muumlsaade edilmemesi de riskin
indirgenmesine etki edecek unsurlardandır
Patlayıcı madde taşıyan araccedilların yakıt doldurmaları
esnasında motorun susturulması ve yakıt dolumu
esnasında mutlaka refakat edilmesi gerekir
Kısacası patlayıcı nakliyatında kullanılan araccedilların
her tuumlrluuml kontrolleri zamanında yapılmış olmalıdır
Oumlzellikle kıvılcım uumlretebilecek aksamların iyi izole
edilmiş olması şarttır
c Taşıması Yapılacak Olan
Patlayıcıların Araccedillara Yuumlklenmesi ve
İndirilmesi Esnasında Alınabilecek Tedbirler
12
Uumlzerinde patlayıcı madde yuumlkuuml bulunan araccedilların
motorları susturulmadan asla yuumlkleme ve indirme
yapılmamalıdır İccedilerisinde patlayıcı madde ve
muteviyatı bulunan paketler ve konteynerler
suumlruumlklenmemeli ya da yuvarlanarak taşınmamalıdır
Bu tuumlr konteyner iccedilerisinde taşınan patlayıcıların
ateş yuumlksek ısı ya da kıvılcım uumlreten ortamlardan
uzak tutulmaları da hayati oumlnem taşırlar Ayrıca bu
tuumlr araccedilların arızalanmaları durumunda garaj ya da
tamirhaneye yuumlkleri ile birlikte sokularak tamir
edilmemeleri gerekmektedir
d Yol Guumlzergacirch Planlaması ve Risk
Azaltıcı Tedbirler
Patlayıcı madde taşıyan araccedilların varış
istikametlerinde izleyecekleri yollar iyi
planlanmalıdır Yapılan planlamada varış stikameti
uumlzerindeki nuumlfus yoğunluğu fazla yerleşim
yerlerinin iccedilinden geccedilmek yerine alternatif
guumlzergacirchların varlığı araştırılmalıdır Muumlmkuumln
olduğu oumllccediluumlde tuumlneller dar ve tek şeritli yollar ile
geccedilitlerden uzak alanlardan guumlzergacirch planlaması
yapılmalıdır Aşırı kalabak trafik olan yollarla
trafiğin yoğunlaştığı zaman dilimleride belirlenerek
planlamaya dacirchil edilmelidir Ayrıca yollardaki
yağış durumu da goumlz ardı edilmemesi gereken ana
husulardan bir tanesidir Gece yapılacak nakliyat
iccedilin detaylı ve kontrolluuml bir planlama yapılmalı ve
gece geccedilişleri ilgili kurumlardan alınacak izin
belgelerinde belirtilmelidir
Tren yolundan geccedililmesi gereken guumlzargahlarda
tren yolundan yeterli bir uzaklıktaki mesafede
bekleme yapılmalı ve yol accedilıldıktan sonra geccediliş
tamamlanmalıdır Tren yolu geccedililirken vites
değiştirilmeden geccediliş tamamlanmalıdır
Patlayıcı madde taşıyan bir aracın karışmış olduğu
trafik kazalarında yetkisiz kişlerin olaya muumldahale
etmemesi muumldahale edenlerin ise bilgilendirilmesi
gerekir Olay yerinde oumlncelikle kalabalık
toplanmasının oumlnlenmesi oluşturulacak guumlvenlik
alanı iccedilerisinde sigara iccedililmesi ya da kıvılcım
uumlretebilecek cihazların kullanılmaması
oumlnlenmelidir Yol uumlzerinde de gerekli işaret ve
flamalarla uyarıların konulması gerekir
Patlayıcı madde yuumlkluuml bir aracı diğer bir araccedil ya da
sabit bina ya da direk refuj gibi yerlere ccedilarpması
durumunda aracın yerinden oynatılarak bu
alanlardan kurtarılmaya ccedilalışılması istenmeyen
yangın ve patlamaların meydana gelmesine neden
olabilir Dolayısıyla uzman personel gelene kadar
yapılacak işlem olay mahallinin boşaltılarak
emniyete alınmasıdır
Trafik lambaları ve polis tarafından yaptırılan
durmalar haricinde guumlzergah uumlzerinde yapılan
durmalar esnasında doumlrtluuml flaşoumlrler yakılmalıdır
Uzun suumlreli bekleme yapılması gereken durumlarda
diğer işaretler (uumlccedilgen reflektoumlr ışıldak vb)
kullanılmalıdır Eğer bu zorunlu duruş virajlı bir
yolda olmuşsa virajın ccedilıkış noktasından itibaren
işaretlemenin yapılarak yeterli emniyet mesafesinin
sağlanması esas alınmalıdır
Araccediltaki patlayıcı maddenin teslimatı eanasında da
yetkili ve konu hakkında yeterli olan personele
teslimatın yapılması da indirme taşıma esnasında
alınacak en oumlnemli ve oumlncelikli emniyet tedbiridir
SONUCcedil
Patlayıcı maddelerin karayolu ile guumlvenli taşınması
sadece uygun taşıma araccedillarının uumlretilmesi ve
amaca uygun olarak teccedilhiz edilmesi ile değil aynı
zamanda taşımadan sorumlu kuruluşların taşımayı
gerccedilekleştiren araccedil kullanıcılarının ve emniyet
tedbiri almakla yuumlkuumlmluuml olanların da ccedilok iyi bir
eğitimden geccedilirilmelerini gerekli kılmaktadır
Uluslararası standartlara uygun hale getirilmemiş
bir patlayıcı madde taşımacılığı karayollarında
seyahat eden birccedilok araccedil bombanın sayısının
artmasına ve dolayısıyla toplum guumlvenliğinin ihlal
edilmesine neden olacaktır
ADRrsquonin Tuumlrkiyersquode uygulamaya koyulması
Avrupa Birliği ve uluslar arası taşımacılık
kuruluşları ile uyumlu ccedilalışılmasına olanak
tanıyacaktır Hem yurt iccedilinde hem de yurt dışında
yapılacak taşımacılığın guumlvenliği uluslar arası
standartlara uygun hale gelirken yapılan
taşımacılığın gvenilirlik katsayısını da artıracaktır
Yazışma Adresi
DrErcan SEYHAN JJandarma Meslek Yuumlksek
Okulu (JAMYO) HHukuk Bilimleri Boumlluumlm
Başkanlığı ercnesyahoocom
KAYNAKLAR
13
(1)
httpwwwulasimonlinecomnews_detailphpid=
8339ampuniq_id=1350279640 (Erişim Tarihi09
Ağustos 2012)
(2)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliadrintroh
tm (Erişim Tarihi09 Ağustos 2012)
(3)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliunrecpub
dethtm (Erişim Tarihi11 Eyluumll 2012)
(4) Institute of Makers of Explosives (2003) Safety
Library Publication No 22 ndashSafety amp
Occupational Health-Storage Transportation And
Handling of Explosives Incorporating amendment
number(s) 12amp3 International Mine Action
Standard (IMAS) New York
(5)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliadrcountr
y-info_ehtm (Erişim Tarihi21 Eyluumll 2012)
(6)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliadradr201
111contentsehtml (Erişim Tarihi15 Eyluumll2012)
(7) httpeur-
lexeuropaeusmartapicgisga_docsmartapicelex
plusprodCELEX
numdocamplg=ENampnumdoc=32000L0061 (Erişim
Tarihi10 Ekim 2012)
(8)
httpwwwpoascomtrPO_pdfkurumsal_sorumlu
lukADRpdf (Erişim Tarihi01 Ekim 2012)
(9)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliadradr_e
html (Erişim Tarihi25 Eyluumll 2012)
(10)
httpwwwlegislationgovtnzregulationpublic19
990128latestDLM284452html (Erişim Tarihi17
Eyluumll 2012)
(11) wwwmevzuatadaletgovtrhtml5210html
(Erişim Tarihi09 Ağustos 2012)
(12) Resmi Gazete Tarihi 31032007 Resmi
Gazete Sayısı 26479
0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0
KALP DAMAR HASTALIKLARININ SUumlRUumlŞ GUumlVENLİĞİNE ETKİSİ
DrAynur İNAN ProfDrİHamit HANCI ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -----------
Ankara Uumlniv Tıp Fak Adli Tıp AD
Anahtar Kelimeler Kardiovaskuumller Hastalıklar Suumlruumlş Guumlvenliği Profesyonel ve Oumlzel Suumlruumlcuumller
OumlZET Kardiyovaskuumller hastalıklar toplum sağlığını
oumlnemli oumllccediluumlde etkileyen hastalık grubunu
oluşturmaktadır Kardiyovaskuumller hastalıklarda
goumlzlenen senkop halsizlik uykuya meyil yorgunluk
gibi semptomlar suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye
sokmaktadır
Bu yuumlzden bu hastalığa sahip bireylerde duumlzenli
sağlık kontrolleri uygulanmalı oumlzel veya ticari araccedil
kullanma durumuna goumlre trafikte bazı kısıtlamalar
gerekmektedir Oumlrneğin ciddi kardiyak yetmezlik
belirtileri olanların toplu taşıma araccedillarına
youmlnlendirilmeleri hem hasta hem de toplum sağlığı
accedilısından oumlnem taşımaktadır
Yetkililerin de bu konuda duyarlı olmaları alınacak
oumlnlemler konusunda bazı standartlar oluşturmaları ve
uygulamaları suumlruumlş guumlvenliğine olumlu katkı
sağlayacaktır
GİRİŞ
Bu yazının amacı suumlruumlş yeteneğinde bozulmaya yol
accedilan sebeplerden oumlzellikle kardiyovaskuumller
hastalıkların oumlnemini vurgulamak tedbir konusunda
yetkililere katkı sağlamak ve suumlruumlş guumlvenliğine
youmlnelik oumlnerilerde bulunmaktır
Suumlruumlş yeteneği duyusal ve motor sistemler arasındaki
ince koordinasyon hareketlerine bağlı karmaşık bir
performanstır Hafıza dikkat zeka yaş
konsantrasyon alkol ve ilaccedil kullanımı ruhsal durum
refleks hızı işitme ve goumlrme fonksiyonları ani karar
verme yeteneği kişilik yapısı gibi oumlzellikler suumlruumlş
yeteneğini etkileyen bazı faktoumlrlerdir
Kardiyovaskuumller hastalıklarda goumlzlenen bazı
semptomlar oumlzellikle senkop halsizlik yorgunluk
baş doumlnmesi gibi belirtiler suumlruumlş yeteneğini bozarak
guumlvenli suumlruumlşe engel olabilir1
Kardiyovaskuumller (Kalp-Damar) Hastalıklar ve
Senkop (Bayılma)
Senkop Senkop hızlı başlangıccedillı kısa suumlreli ve
spontan (kendiliğnden) tam iyileşme ile karakterize
14
serebral hipoperfuumlzyona (beynin azalmış kan akımına)
bağlı geccedilici bilinccedil kaybıdır
Kardiyovaskuumller senkoplarda birincil neden
aritmilerdir Aritmiye yol accedilan bazı kalp hastalıkları
sinuumls nodu disfonksiyonu atriyoventrikuumller ileti
sistemi hastalığı implante edilebilir cihazda
fonksiyon bozukluğu supraventrikuumller ndash ventrikuumller
taşikardi ile ilaca bağlı bradikardi ve taşiaritmilerdir
Kardiyak valvuumller hastalık akut miyokard enfarktuumlsuuml
iskemi hipertrofik kardiyomiyopati kardiyak kitleler
(atriyal miksoma tuumlmoumlrler vs) perikardiyal
hastalıktamponad koroner arterlerin konjenital
anomalileri protez kapakların disfonksiyonu gibi
kalbin yapısal bozuklukları ile pulmoner emboli akut
aort diseksiyonu pulmoner hipertansiyon gibi diğer
durumlar da senkop oluşumuna yol accedilarak suumlruumlş
guumlvenliğini tehlikeye sokabilir2
Senkopun suumlruumlş guumlvenliğini ciddi şekilde bozan
yaygın klinik durum olduğu trafik kazalarının sıklığı
veya suumlruumlş guumlvenliği accedilısından ccedilok az istatistiksel veri
bulunduğu bilinmektedir3
Ani Kardiyak Oumlluumlm
Tanım Ne zaman ve ne şekilde oumlluumlme yol accedilacağı
oumlngoumlruumllemeyen oumlnceden mevcut olan kardiyak
hastalık durumunda akut semptomların
başlamasından sonraki bir saat iccedilinde ani bilinccedil kaybı
ile kendini goumlsteren kardiyak nedenlere bağlı doğal
oumlluumlm olarak tanımlanır 4
Motorlu taşıt suumlruumlcuumllerinde goumlzlenen kardiyak koumlkenli
ani oumlluumlm diğer suumlruumlcuumller yolcular yayalar ve aynı
zamanda maddi varlıklar iccedilin bir tehlike
oluşturmaktadır Bu yuumlzden Kanadarsquo da Ontario
dışındaki şehirlerde kalp hastalığı oumlykuumlsuuml olanlara
profesyonel ehliyet almak iccedilin izin verilmemektedir 5
Trafik Kazaları
Uumllkemizde Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlrsquo nuumln yaptığı
araştırmaya goumlre trafik kazalarının 99rsquodan fazlası
insan kaynaklı nedenlerle oluşmaktadır 6
Kanada ve ABDrsquoden elde edilen verilerde ticari
araccedilların dacirchil olduğu kazaların 5rsquoden daha azı
kardiyovaskuumller hastalık ile ilişkilidir Avruparsquo da ise
yaklaşık olarak 01 olarak rapor edilen trafik kazası
tıbbi nedenler ile ilişkilendirilmekte ve bunların da
sadece 10- 25rsquo i kardiyak sorunlara
bağlanmaktadır7
Ancak yine de aritmisi olan suumlruumlcuumllerde gelişen bilinccedil
kaybı nadir de olsa oumlnemli olduğundan hem suumlruumlş
guumlvenliğini hem de toplum emniyetini tehdit
etmektedir8
Suumlruumlcuumller ve Hipertansiyon Riski
Hipertansiyon sık goumlruumllen bir hastalık olup toplumun
20rsquosini etkilemektedir Bu oran 45- 54 yaş grubunda
yaklaşık 40 55-64 yaş grubunda ise yaklaşık
50rsquodir Tayvanrsquoda yapılan bir araştırmada otobuumls
suumlruumlcuumllerinde hipertansiyon oranının (560
986=1361) olduğu bu oranın diğer işccedililere goumlre
(306164=536) daha yuumlksek ve anlamlı olduğu
goumlsterilmiştir9
Kardiyak Yetmezlik Sınıflaması
Semptomların ciddiyeti ve fiziksel aktiviteye goumlre
New York Kalp Cemiyeti İşlevsel Sınıflaması 10
I Semptom yok Fiziksel aktivite kısıtlanması yok
II Hafif fiziksel etkinlik kısıtlanması Dinlenme
sırasında rahattır fiziksel aktivite beklenenin uumlzerinde
nefes darlığı halsizlik ya da ccedilarpıntıya yol accedilar
III Belirgin fiziksel etkinlik kısıtlanması Dinlenme
sırasında rahattır ancak hafif fiziksel aktivitede nefes
darlığı halsizlik ya da ccedilarpıntı oluşabilir
IV Fiziksel etkinlikte semptomların artmasına bağlı
tam kısıtlılık Dinlenme sırasında bile belirtiler accedilığa
ccedilıkar
Belirli Kardiyak Koşullar İccedilin Standartlar
11
Tanım
15
Bekleme Suumlresi Trafiğe ccedilıkılmasına izin
verilemeyecek duumlzeyde kalp hastalığına sahip
kişilerde duumlzenli medikal tedavinin başlatılması ya da
tedavi edici işlemlerin gerccedilekleştirilmesi ile suumlruumlşe
uygun hale gelebilecekleri zaman aralığı
Koroner Arter Hastalığı
(Koroner arter hastalığı olan tuumlm suumlruumlcuumller aşağıdaki standartlara uymak zorundadır)
Oumlzel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml Profesyonel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml
NYHA Sınıf I kısıtlama yok EFgt 35
NYHA Sınıf II kısıtlama yok EFgt 35
NYHA Sınıf III kısıtlama yok Yetersiz
NYHA Sınıf IV
Ayaktan tedavi veya
inotrop kullanımı
Sol ventrikuumll asist cihazı
Yetersiz
Yetersiz
Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi
ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
PCI (perkuumltan koroner girişim)
Stabil anjina veya asemptomatik koroner arter
hastalığı olanlarda genel olarak kısıtlama yokken PCI
uygulamasından sonra oumlzel araccedil suumlruumlcuumllerinde 48 saat
profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise 7 guumln bekleme
suumlresi oumlngoumlruumllmektedir
16
Koroner Arter Cerrahisi yapılanlarda oumlzel araccedil
suumlruumlcuumllerinde 1 ay profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise
3 ay bekleme suumlresi tavsiye edilmektedir
Sinuumls Duumlğuumlmuuml Disfonksiyonunda semptom yoksa
kısıtlama yoktur
Atriyoventrikuumller ve İntraventrikuumller Blok varsa
kısıtlama olmayan durumdan diskalifiye olan duruma
kadar değişen kurallar soumlz konusudur
Karotid sinus aşırı uyarılması sonucu kalıcı kalp
pili olan veya medikal tedavi alan hastalarda serebral
iskemi belirtilerine bağlı semptomlar kontrol
edilmedikccedile guumlvenli şekilde araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar
Kardiyak Enflamasyon ve Enfeksiyonlar oumlzellikle
akut perikardit veya miyokardit olan bireyler
tamamen iyileşene kadar hiccedilbir şekilde motorlu araccedil
suumlruumlcuumlsuuml olamazlar Aynı şekilde subakut bakteriyel
endokardit tanısı ile başvuranlar emboli
tehlikesinden dolayı tamamen iyi olana kadar motorlu
araccedil kullanmamalıdırlar
Konjenital Kalp Hastalıklarında kalbin
fonksiyonel kapasite durumu miyokardiyal iskeminin
olup olmadığı kardiyomiyopati kalp kapak hastalığı
ve kalp ritim bozukluğu durumuna goumlre suumlruumlcuuml
belgesi verebilmek iccedilin bu hastalığa sahip kişiler ayrı
ayrı değerlendirilmelidir
Kardiyak ritim bozukluğu hikayesi olan bireylerde
suumlruumlcuuml belgesi verebilmek iccedilin ritim bozukluğunun
tipi atak sıklığı semptom varlığı ve yeterli ve duumlzenli
kontrol olup olmaması gibi durumlar belirleyici
olacaktır 11
Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi
ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
PCI (perkuumltan koroner girişim)
17
Erken Atriyal veya Ventrikuumller Kontraksiyonlar
Bekleme Suumlresi
Oumlzel suumlruumlcuuml Profesyonel suumlruumlcuuml
VF 6 ay sonra diskalifiye
Hemodinamik
kararsız VT
6 ay sonra diskalifiye
Geri doumlnuumlşuumlmluuml
sebeplere bağlı VT
veya VF
Altta yatan durumun
tedavisi devam ettiği
suumlrece suumlruumlş yasak
Altta yatan durumun
tedavisi devam ettiği
suumlrece suumlruumlş yasak
Suumlrekli VT ile ilişkili
bilinccedil bozukluğu
LVEF gt30
3 ay sonra
diskalifiye
Suumlrekli VT
Bilinccedil bozukluğu
olmayanLVEF gt30
4 hafta sonra
Yeterli denetim
3 ay sonra
Yeterli denetim
VF ventrikuumller fibrilasyon VT ventrikuumller taşikardi LVEF Sol ventrikuumll ejeksiyon fraksiyonu
Paroksismal SVT AF veya AFL bilinccedil bozukluğu
ile birlikte ise duumlzenli kontrol gerekirken bilinccedil
bozukluğu gelişmemişse kısıtlamaya da gerek yoktur
AF veya AFLrsquo de endikasyon varsa suumlruumlcuumller kronik
antikoaguumllasyon almalıdır
Persistan veya Kalıcı AF veya AFLrsquo de ventrikuumll
hız kontroluuml yeterliyse ve bilinccedil bozukluğu yoksa tuumlm
suumlruumlcuumller iccedilin kısıtlamaya gerek yoktur
SVT Supraventrikuumller taşikardi AF Atriyal
fibrilasyon AFL Atriyal flutter
Sinuumls duumlğuumlmuuml disfonksiyonunda hastalıkla ilişkili
semptom yoksa kısıtlama da yoktur Hasta sinuumls
sendromu gibi semptom olan durumlarda ise tedavi
başarılı olana kadar suumlruumlş iccedilin izin verilmemektedir
Atriyoventrikuumller (AV) ve İntraventrikuumller
Bloklar hem oumlzel hem de profesyonel suumlruumlcuumller iccedilin
kısıtlamaya yol accedilmaz
Karotid Sinuumls Aşırı Duyarlılığına bağlı serebral
iskemi belirtileri olan kişiler medikal tedavi ya da bir
kalp pili ile semptomları kontrol altına alınmadıkccedila
guumlvenli araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar
Valvuumller Kalp Hastalığı varsa operasyon durumu
belirleyici olacaktır Opere edilmemiş kalp kapak
hastalığı olan kişilerde suumlruumlş uygunluğunu belirlemek
iccedilin serebral iskemi durumu kalbin fonksiyonel
bozukluk derecesi ve oumlzellikle ticari suumlruumlcuumller iccedilin
ayrıntılı kardiyolojik değerlendirme gereklidir Kapak
replasmanı geccedilirmiş kişilerde ise Sınıf 1 2 3 4 araccedil
kullanmasına izin verilmeden oumlnce suumlruumlcuumllerin
tromboemboli enfeksiyon ve mekanik hasar gibi geccedil
cerrahi komplikasyon sıklığı azaltılmalıdır 1112
Hipertansiyon (-malign hipertansiyon dışında) tek
başına motorlu araccedil kullanmak iccedilin bir
kontrendikasyon oluşturmaz Ancak kalp goumlz boumlbrek
ve beyin hasarı gibi ilişkili komplikasyonların varlığı
guumlvenli suumlruumlşuuml engellemektedir 170110 mm Hg
uumlzerindeki kalıcı hipertansiyon sıklığına bağlı olarak
gelişen komplikasyonlar (hipertansif retinopati gibi)
18
suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye sokabilir Bu yuumlzden bu
yuumlkseklikte kan basıncı olan kişiler ccedilok dikkatli
incelenmelidir (fundus muayenesi
elektrokardiyografi akciğer grafisi vb) Ayrıca bu
kişilerde serum kreatinin oumllccediluumlmuumlnde belirgin
değişiklik tespit edilmişse dahiliye hekiminden goumlruumlş
almak uygun olacaktır
Yine hipertansiyon sonucu kardiyak hasara bağlı
konjestif kalp yetmezliği gelişmişse guumlvenli suumlruumlş
yeteneğini değerlendirirken serebral hasar durumu en
başta goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır
Ek olarak 13
Suumlrekli stabil devam eden NYHA sınıf I-III grubu
LVAD ( Sol Ventrikuumller Destek Sistemleri) olan
hastalar yalnızca oumlzel suumlruumlş iccedilin uygunken ticari ya da
profesyonel araccedil kullanabilmek iccedilin 2 ay beklemek
zorundadır
Pilotlarda Suumlruumlş Guumlvenliği ve Bir Oumlrnek
Pilotlarda sağlık kontrolleri ccedilok daha sık ve duumlzenli
yapılmaktadır Fakat yine de muumlkemmel bir uccediluş bir
sonrakinin garantisi sayılamayacağı gibi ccedilok sağlıklı
bir pilotun ertesi guumln de sağlıklı olacağı soumlylenemez
4 Haziran 2003 guumlnuuml saat 1630rsquoda uccediluşun iniş
safhasında (Danimarka Billund Havaalanı) kaptan
pilot Kahraman Tokuşoğlu fenalaşmış ve kalp krizi
nedeniyle vefat etmiştir Bu uumlzuumlcuuml olayın tek tesellisi
56 yaşındaki pilotun ani ve gizli kalp hastalığının ilk
belirtilerini fark ederek kumandayı diğer pilota
devretmesi ccedilok sayıda masum insanın yaşamının
kurtulmasıdır 14
Uumllkemizde Kardiyovaskuumller Hastalıklar ve
Suumlruumlcuuml Belgesi lsquolsquoSağlık Muayenesinde Suumlruumlcuuml
Adaylarının ve Suumlruumlcuumllerin Sahip Olacakları Sağlık
Şartları ile Goumlz İccedil Hastalıkları Kulak-Burun-Boğaz
Ortopedi Ruh ve Sinir Hastalıkları Muayenelerine
İlişkin Esaslarrsquorsquo Kısmında MADDE 62 Kalp-Damar
Hastalıklarından bahsetmektedir
Grup 1 A ve B sınıfı suumlruumlcuuml belgesi
verilecek suumlruumlcuuml adayları Grup 2 A ve B
sınıfı dışında kalan suumlruumlcuuml dayları olup
bunlardan a) Anjinal yakınması olanlara akut
koroner sendrom (Stabil olmayan angina pektoris
ST yuumlkselmeli miyokard infarktuumlsuuml ve ST
yuumlkselmesiz miyokard infarktuumlsuuml) tanısı almış
olanlara ve koroner arter bypass cerrahisi
uygulanan Grup1 ve Grup 2 deki suumlruumlcuuml adaylarına
gerekli medikal tedavi veveya invaziv girişimleri
tamamlandıktan 6 hafta sonra yapılacak olan
egzersiz testinde testi pozitif kılacak olan kriterler
saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir
b) Anjiyoplasti işlemi uygulanmış Grup 2 deki
adaylara işlemden 6 hafta sonra yapılacak olan
egzersiz testinde testi pozitif kılacak kriterler
saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir
c) Kalp atım sayısı ccedilok duumlşuumlk (dakikada 40rsquoın altı)
atrioventrikuumller bloklu ve hasta sinuumls sendromu
olanlardan kalıcı kalp pili takılmamış olanlara
suumlruumlcuuml belgesi verilmez
ccedil) Kalıcı pil implantasyonu ve başarılı kateter
ablasyonu yapılan Grup 2 deki adaylara işlemden 6
hafta sonra suumlruumlcuuml belgesi verilir
d) İmplante edilebilir kardiyoverter defibrilatoumlr
implantasyonu yapılmış olan Grup 1 ve Grup 2 deki
adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez
e) Hipertansiyonu olan ve maksimal tedaviye
rağmen istirahat TA 200120 mmHg nin uumlzerinde
olan Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez
f) Hipertrofik kardiyomiyopati ve dilate
kardiyomiyopati tanısı konmuş semptomatik olan
Grup 1 ve Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi
verilmez
g) Kalp yetersizliği ve kapak hastalığı tanısı konan
ve ağır semptomatik (NewYork Kalp Cemiyeti
Sınıf 3- 4) olan Grup 1 ve 2rsquodeki adaylara suumlruumlcuuml
belgesi verilmez
ğ) Konjenital kalp hastalığı tanısı konmuş
olanlardan komplex veya ciddi kardiyak problemi
olanlara suumlruumlcuuml belgesi verilmez Diğer konjenital
hastalığı olanlar ve başarılı cerrahi onarım yapılmış
olanlara belirli aralıklarla kontrolden geccedilmek
kaydıyla suumlruumlcuuml belgesi verilir 15
SONUCcedil ve OumlNERİLERKalp hastalığına sahip
olmak yaşlı kişilerde bile araccedil kullanmanın oumlnuumlnde
engel değildir Bununla birlikte hem hastaların hem
de diğer insanların korunması iccedilin hasta ve doktor
arasındaki yakın işbirliğinin oumlnemi buumlyuumlktuumlr Ciddi
kardiyak sorunları olanların sınırlı koşullarda
oumlrneğin oumlnceden belirlenmiş otoyol dışındaki bazı
yerel yollarda veveya sadece guumlnduumlz vakitlerinde
araccedil kullanmalarına izin verilebilir Birccedilok yaşlı
suumlruumlcuumlyuuml boumlyle bir davranışa zaten kendi suumlruumlşleri
sınırlayabilir 16
19
Suumlruumlş guumlvenliği accedilısından antihipertansif ilaccedillardan
oumlzellikle betablokerlerin yan etkileri ve
komplikasyonları goumlz oumlnuumlne alındığında motorlu araccedil
kullanmak iccedilin engel duruma yol accedilmadıkları pek ccedilok
ccedilalışma ile goumlsterilmiştir17 18 19
15 olgu uumlzerinde Oxford tekniği kullanılarak yapılan
bir ccedilalışmada antihipertansif tedavide kullanılan
betablokerlerden Oksprenololuumln kronik tedavisiyle
ilaca bağlı yan etkilerin oluşmadığı ve suumlruumlş kabiliyeti
uumlzerinde belirgin bir etkisi olmadığı goumlzlenmiştir 20
Bu durumda hipertansiyonlu hastalar araccedil kullanma
accedilısından kendi sorumlulukları ile hareket edecektir
Ancak malign hipertansiyonu olanlarda bazı
kısıtlamaların gerekeceği aşikardır 21
Motorlu araccedil kazalarına sebep olan kardiyovaskuumller
hastalıklar hakkında ccedilok az kesin istatistiki veri
bulunmaktadır Profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde buumlyuumlk
kazalara yol accedilma olasılıkları daha yuumlksektir
Direksiyon başında geccedilen zamanın artması yolcu
sayısının fazla olması kendilerine yapılan talebin ccedilok
olması gibi nedenlerle profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde
(-oumlzel suumlruumlcuumllere goumlre) daha yuumlksek standartları
karşılamaları beklenir
Son olarak kardiyak problemi olan hastaların ve diğer
insanların araccedil kullanırken rahat ve guumlvenli hareket
edebilmesi iccedilin suumlruumlşe izin verilen ve verilmeyen
durumların ayrıntılı olarak tespit edilmesi
gerekmektedir Ayrıca profesyonel suumlruumlcuumller ve oumlzel
suumlruumlcuumller iccedilin aynı durumlarda farklı şekilde karar
verilmesi uygun olacaktır Kalp hastalığının araccedil
kullanmaya engel olduğu ve bireysel ulaşımın
yapılamayacağı durumlarda doktorlar hastalarına
toplu taşıma araccedillarını kullanmalarını tavsiye etmeli
ve onları bu youmlnden desteklemelidirler 22
Herkes iccedilin gelecekte kardiyovaskuumller hastalığa
yakalanma ihtimalinden dolayı suumlruumlcuuml belgesi
alanların (pilotlar kadar olmasa da) duumlzenli sağlık
kontrollerinin yapılması uygun olacaktır
Bu kuralların amacı ilgili karar vericilere
yardımcı olmak ve aynı zamanda kardiyak
problemi olan hastaların hangi durumlarda suumlruumlşe
uygun olup olmadığını belirlemektir
KAYNAKLAR 1 Jessica R Williams amp Stephen J Tregear Driving Wıth
Cardiovascular Disease the Impact of Implantable
Cardioverter Defibrillators on Driver Safety Proceedings of
the Fifth International Driving Symposium on Human
Factors in Driver Assessment Training and Vehicle Design
2 Senkop tanı ve tedavi kılavuzu (2009 guumlncellemesi)
Tuumlrk Kardiyol Dern Arş Suppl 8 2009 EA httpwwwtkd-
onlineorgdergiTKDA_37_120_135_176pdf
ET18122012
3 Renke Maas physiciana (maasukeuni-hamburgde) Rodolfo Ventura physicianb Christina Kretzschmar physicianb Ali Aydin
physicianb Andreas Schuchert associate professor of internal
medicine and cardiology Syncope driving recommendations and clinical reality survey of patients BMJ200332621 4 Myerburg RJ Castellanos A Cardiac arrest and sudden
cardiac death InBraunwald E ed Heart disease a textbook
of cardiovascular medicine
New York WB Saunders Publishing Co 1997 742ndash79
5 AjKerwinPerforming your original search sudden
heart death and driving in PMC will retrieve Can Med
Assoc J 1984 August 15 131(4) 312ndash314)
6
httpwwwkgmgovtrSiteCollectionDocumentsTrafik
TrafikKazaOzet et 12 Aralık 2012) TR kalp
7 Theodoros A Zografos Demosthenes G Kat ritsis
Guidelines and Regulations for Driving in Heart Disease
Hellenic J Cardiol 2010 51 226-234
8 Epstein AE Miles WM Benditt DG et al Personal and
public safety issues related to arrhythmias that may affect
consciousness implications for regulation and physician
recommendations A medicalscientific statement from the
American Heart Association and the North American
Society of Pacing and Electrophysiology Circulation 1996
94 1147-1166
9 PD Wang and RS Lin Coronary heart disease risk factors
in urban bus drivers Public Health (2001) 115 261ndash264
10 Tuumlrk Kardiyol Dern Arş - Arch Turk Soc Cardiol 2012
4077-137 EAAkut ve Kronik Kalp Yetersizliği Tanı ve
Tedavisine Youmlnelik 2012 ESC Kılavuzu ET19122012
11 Assessment of the Cardiac Patient for Fitness to Drive
and Fly Canadian Cardiovascular Society Consensus
Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for
Fitness to Drive and Fly
EAhttpwwwccscadownloadConsensus_Conference_M
ain_Draftpdf ET 18122012
12 Types and classes of drivers licences in BCEA
wwwicbccomdriver-licensingli ndash Kanada
ET20122012
13 Roger Baskett MDa Richard Crowell MDa Darren
Freed MDb Nadia Giannetti MDc and Christopher S
Simpson MDd Canadian Cardiovascular Society Focused
Position Statement Update on Assessment of the Cardiac
Patient for Fitness to Drive Fitness Following Left
Ventricular Assist Device Implantation Canadian Journal of
Cardiology 28 (2012) 137ndash140
20
14 Billund Havaalanı Olayı Doccedil Dr Muzaffer Ccediletinguumlccedil
EAwwwhvtdorghtmwordpressp=53 ET18122012
15 İccedilişleri Bakanlığının suumlruumlcuuml adayları ve suumlruumlcuumllerde
aranacak sağlık şartları ile muayenelerine dair youmlnetmelik
ikinci boumlluumlm Resmi Gazete 26092006 - 26301
EAwwwttborgtrindexphpsadaylariaranacak
ET17122012)
16 Wielgosz AT Azad N Effects of cardiovascular
disease on driving tasks Clin Geriatr Med 1993
May9(2)341-8
17 (Arzneimittelforschung 198535(12)1850- 3[The
effect of celiprolol on driving ability An experimental
psychological and comparative clinical study]
[Article in German] Klebel E Saam R Hoffmann H
18 Br Heart J 1981 Jun45(6)643- 8 Effects of chronic
beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor
car driving
Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian V Cashman
P Raftery EB
19 Med Klin 1980 Dec 1975(26)913- 6 [Driving
behavior of cardiovascular patients as affected by beta
receptor blockers][Article in German] Schmidt U Hoburg
A Brendemuumlhl D Delbeck HW Buck W Engels K
20 Br Heart J 1981 Jun45(6)643-8 Effects of chronic
beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor
car driving Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian
V Cashman P Raftery EB
21 httpwwwccscadownloadConsensus_Conference_Main_
Draftpdf Canadian Cardiovascular Society Consensus
Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for
Fitness to Drive and Fly FINAL REPORT erişim tarihi 12
Aralık 2012
22 John H Hypertension treatment and ability to drive a
large vehicle Z Gesamte Inn Med 1980 Nov
135(21)suppl 143-4
0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0
ZAMAN YOumlNETİMİ
Doccedil Dr Guumlrkan ERSOY
---------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------
3Ulusal Tıp Guumlnleri 30 Kasım-2 Aralık 2012 Kuumltahya da sunulmuştur Dokuz Eyluumll Uumlniversitesi Acil Tıp
Anabilim Dalı Oumlğretim Uumlyesi ndash Hekes İccedilin Sağlık Derneği YK Uumlyesi gurkanersoy deuedutr
Oumlzet Hayatımızın belirli doumlnemlerinde sıklıkla
soumlylediğimiz veya duyduğumuz bazı guumlzel soumlzler
kelimeler ve cuumlmleler vardır ldquoKeşke vaktim
olsaydı guumlnlerin nasıl geccediltiğini anlayamıyorum
guumlnler keşke 25 saat olsaydı hiccedil sıra gelmedi
zamanım olmadı ondan yetiştiremedimrdquo gibi Ama
bunların hepsi birer aldatmaca Kendimizi
kandırmaca Yoksa başka birşey değil Aslında hiccedil
unutmamamız gereken bir nokta var Bu duumlnya
uumlzerinde yaşayan ve buguumlne kadar yaşamış olan
herkesin hep 24 saati var ve vardıda 25 saati olan
hiccedil olmadı olmayacaktahellip Ama bazı insanlar
Atatuumlrk İbn-i SİNA Einstein Freud oldular
bazılarıda sadece geccedilip gittiler
Zaman youmlnetimi daha ccedilok ccedilalışmak veya serbest
zamanımızdan ccedilalmak demek değildir Sadece
zamanımızı daha iyi değerlendirerek oradan
kazandığımız zamanı kendimiz kendimizi
geliştirmek veveya sevdiklerimiz ile daha ccedilok
beraber olmak demektir Yani buumltuumln amacımız
hayatımızda gereksiz yere harcadığımız zaman
dilimlerinden yararlanmaktır İşte bu yaımızda bu
zamanı nasıl kazanabileceğimiz uumlzerine
bildiklerimizi sizlerle paylaşmayı amaccedilladık
Genel
Gerccedilek anlamda biz zamanı değil ama ancak
kendimizi zamana goumlre youmlnetebiliriz Bunun iccedilinde
organizayon ve plan gerekir Herkesin guumlne tam 24
saat veya 1440 dakika ile başlar
Unutmayalımki bir guumln iccedilinde arttırabileceğimiz 60
dakika ile şunları elde edebiliriz
Gelecek 10 yılda bir yuumlksek okul diploması
almamızı sağlar
Kendimizi geliştirmemize yardımcı olur
Hayatımızı başkaları ile paylaşmak iccedilin daha fazla
zaman ayırabiliriz
Buumltuumln yeteneklerimizi kullanma fırsatımız doğar
Daha ayrıntılı planlama yapabiliriz
Becerilerinizi geliştirebiliriz
Kişisel ilgi alanlarımızı geliştirebiliriz
Yeni fikirler yaratma ve yeni projeler başlatmak
iccedilin fırsat doğar
Peki zaman youmlnetimi kurallarına gelin sabah
kalkmamız ile birlikte başlayalım
Yapılabilecek en iyi iş saat ccedilalar ccedilalmaz uyanmak
ve yataktan fırlamaktır Ccediluumlnkuuml yatakta daha fazla
debelenecek olursak en azından 30-45 dakika daha
zaman kaybedeceğiz Bu uyku ve dinlenme
olmayacak aksine ızdırap olacaktır Birde işimize
geccedil kalacak bu stresimizi bir kat daha arttıracaktır
Bu nedenle
Guumlne erken başlayın
Giyeceklerinizi ccedilamaşırlarınızı geceden hazırlayın
Ccediluumlnkuuml sabah rehaveti ile giyeceğiniz kıyafet
konusunda zorluk ccedilekeceksiniz
Sabah mutlaka kahvaltı yapın ve bu arada o guumlnuumln
planını yapın
Guumlnleri uzatmanın en iyi yolu zamanı gecelerden
yani uyku zamanından ccedilalmaktır uyumak kaccedilmak
demektir Yani oumlnuumlmuumlzdeki hafta ccedilok yorulacağım
o nedenle bu hafta sonu saatlerce uyuyayım demek
21
mantıklı bir yaklaşım değildir ccediluumlnkuuml uyku sarj
edilebilir bir nesne değildir Yani akuuml gibi değildir
Daha fazla uyuyarak dinlenemeyiz sadece daha ccedilok
yoruluruz ve zamanıızı harcarız
Banyoda ve tuvalette zamanınızı iyi
değerlendiriyormusunuz Sabahları burada TVrsquo da
haberleri ve gazete başlıklarını dinleyebilir veya o
guumlnuumln veya bir guumln oumlncesinin gazetesini haftalık
dergileri okuyabilirsiniz
Banyoda herguumln kullandığınız traş takımı havlular
ve duş sonrası kullandığımız bornozumuzu
dolapların veya ccedilekmecelerin oumln tarafında
saklıyormuyuz
Eğer evde ısınma ve banyo ihtiyaccedillarımız iccedilin kat
kaloriferi kullanıyorsak buna bir zaman ayarlayıcı
cihaz (timer) takmamız faydalı olacaktırCcediluumlnkuuml
bunun sayesinde uygun bir ayarlama ile
uyandığımız zaman duş ve traş iccedilin gerekli sıcak su
hazır olacaktır Yoksa sonradan uzunca bir suumlre
daha su ısınacak diye beklememiz gerekecektir
Sabah oumlnce traş olup sonra banyo yapmak daha
mantıklı olabilir Bu sayede yuumlzuumlmuumlzuuml durulamak
ve kurulamak ile kaybedeceğimiz zamanı kazanmış
oluruz
Sakal traşı olmak iccedilin fırccedila traş sabunu ve koumlpuumlk
kullanarak değilde oumlzellikle şarjlı traş makineleri
kulanmak daha avantajlıdır Traş olurken dolaşır
gazete okur veya diğer işlerinizide yapabilirsiniz
Hatta işinize giderken bile arabada traş olabilirsiniz
tabii eğer şoumlfoumlr kullanıyorsanız
Banyodada bir telefon bulundurmanız hatta evde
telsiz telefon olması oumlnerilen bir metottur bu
sayede oturduğunuz yerden telefon accedilabilir veya
gelen telefonlara anında cevap verebilirsiniz
Yatak odanızda ccedilabuk kaybolabilecek eşyaları
koyabileceğiniz bir kutu bulundurun ve gece
geldiğinizde cuumlzdan kolye yuumlzuumlk kol duumlğmeleri
kuumlpeleri iccediline koyun ki sabah aramak iccedilin zaman
kaybetmeyiniz
Kahvaltı masanızı akşamdan hazırlayınız hatta
ccedilayınızı bile akşamdan demleyiniz Yok bayatlar
diye duumlşuumlnuumlyorsanız o zaman sabah kalkar kalkmaz
ccedilayın suyunu ısıtmak iccedilin ocağı yakınız Hatta
ccedilaydanlığın suyunu ve demliğin ccedilayınıda akşamdan
koymuş olunuz
Arabanızı akşam eve geldiğinizde hemen hareket
edebilecek şekilde duumlz park ediniz boumlylece sabah
manevra yapmak durumunda kalmazsınız
Bu kısa tedbirlerden sonra artık guumlne başladığımıza
goumlre ofise gidip oumlncelikler konusunda konuşabiliriz
Guumlnluumlk zamanımızı verimli kullanma zaman
arttırma iccedilin ilk yapmamız gereken iş planlamadır
Yani guumlnuumlmuumlzuuml ve işlerinizi planlama
Planlama
Planlama gerccedilekten gereklimi Evet evin bir planı
olmadan siz onun yapımına başlarmısınız Uzun bir
yola ccedilıkacaksınız Haritaya bakmadan yola ccedilıkmak
istermisiniz
Zaman youmlnetiminin ilk oumlnemli aşaması yakın ve
uzak vadedeki amaccedillarınızı ortaya koymaktır
Ccediluumlnkuuml bu sayede uygun bir yolda ilerlememiz
muumlmkuumln olabilecektir Evlenmek askere gitmek
yurt dışına gitmek uzman veya doccedilent olmak gibi
Bundan sonrada işlerimizi uumlccedile ayırmamız
gerekir
Oumlncelikli
Ertelenebilir
Vazgeccedililebilir
Bazı insanlar yapacakları herşeyi hatırladıklarını
soumlylerler Hasta vizitleri gibi Eve alınacak ekmek
mobilya vs gibi Hatta randevularını toplantılarını
projelerini oumlzel guumlnlerini vs halbuki bunların
yarısını unuturlar veya akıllarında tutabilmek iccedilin
ccedilok zaman ve enerji harcarlar Bu tip insanlar
kendilerine bir yapılacaklar listesi hazırlarlar Ama
bu listede bir sıralama ve duumlzen olmadığı iccedilin hiccedil
bir işe yaramayacaktır Sıralama ve aralarında bir
duumlzen yoktur ccediluumlnkuuml
Zamanımızı kontrol altına almak istiyorsak oumlnce
kendimizi kontrol altına almamız gerekir Bu
nedenle guumlne o guumln ne iş yapacağınızı yazarak
başlamamız gerekiyor
Yapılacaklar listemizi oumlnceliklere goumlre sıralamamız
gerekiyor Bunun iccedilinde tek bir organizer
kullanmamız ve bunu guumlnuumln değişik saatlerinde
goumlzden geccedilirmemiz gerekiyor
Planlamaya herguumln zaman ayırınız ccediluumlnkuuml
guumlnuumlmuumlzuumln en anlamlı uumlretken zamanı planlamaya
ayırdığımız zamandır Yapılacak olan en oumlnemli iş
en oumlnemli işi en oumlnce yapmaktır Bazı işler oumlnemli
olmasına rağmen suumlrekli olarak ertelenirler Buda
işin dahada ertelenmesinden ve can sıkıntısı
olmaktan başka bir işe yaramaz Mesela bunun iccedilin
PCrsquoler databanklar veya palm PC ler son derece
elverişlidirler
İşleri oumlnceliklerine goumlre sıralarken A B C
kuralınıda kullanabiliriz A halledilmeden asla Brsquoye
geccedililmez
Rutin İşler
Guumlnluumlk hayatımıza baktığımız zaman birccedilok işi
tekrar ettiğimizi goumlruumlruumlz Bunları kısaltacak olan
youmlntemler ccedilok oumlnemlidir Bunda etkili olabilmek
iccedilin
İşi basitleştirme ve
Goumlrevlendirme (forward etme youmlnlendirme)
youmlntemlerini kullanmanız uygun olur
En Etkin Saatlerimizi Nasıl Kullanıyoruz
Guumlnuumln ilk saatlerini en oumlnemli işlerimiz iccedilin
ayırmamız gerekir Guumlnuumln ilerliyen saatlerinde ise
daha az oumlnemli işlerimizi yapmamız gerekir
Halbuki ccediloğumuz rutin işler ile o kadar haşır neşir
oluruz ve guumlnuumln en verimli saatlerini bunlar iccedilin
ayırırız ki geri kalan verimsiz saatlerde ise daha
oumlnemli işlerimizi halletmek iccedilin kullanırız
Verimliliğin Tepe Noktasını En İyi Nasıl
Kullanabiliriz
22
Sevimsiz ve zor işlere optimal zaman ayırın Bu tip
işlere başlamak ccedilok zordur ama beklediğmiz zaman
dahada zorlaşacaktır Zamanında yapamayınca
sıkıntımız dahada artacaktırda
Bu işleri mutlaka hemen halledin ertelemeyin bu
işi dahada sevimsiz hale gelmesine ve zorlaşmasına
neden olur
En zor işleri Pazartesi veya Salı guumlnlerine koyun
ccediluumlnkuuml enerjiniz o zamanlar daha fazladır Bu sıkıcı
işi hafta başında tamamlamanız kamburdan
kurtulmanız nedeniyle size bir canlılık verecektir
Orta verimlilikteki saatlerinizde şu işleri
yapabilirsiniz
Gereken kişiler ile bilgi alış verişinde bulunun
Rutin mektuplarınızı okuyun yazılarınızı yazın
veya yazdırın
Daha sonraki işlerinizi planlayın programlayın
Duumlşuumlk verimlilikteki zamanlarınızda ise
Gelen mektuplar uumlzerinde ccedilalışın
Telefon konuşmalarınızı yapın
Ziyaretccedililerinizi kabul edin
Erteleme (yarın veya sonra yaparım)
Erteleme kendimizi aldatmaktan başka birşey
değildir Bu aslında bir hastalıktırda Buguumln bu işi
yapmamak iccedilin o kadar ccedilok nedenimiz olabilirki
Hiccedilbirşey yapmamak veya oumlnemsiz ama zevk verici
işleri yapmak bize sadece kısa suumlreli bir zevk verir
Bunun dışında yapılması gereken oumlnemli işler bir
dağ gibi oumlnuumlmuumlzde yığılır kalır Kendi yarattığımız
bu yığın altında ve zaman iccedilinde psikolojik olarak
eziliriz Kendimize olan guumlveni kaybeder bir kısır
doumlnguumlye gireriz
Guumlnuumlmuumlzde ertelemecilik o kadar moda olduki
duumlnyada artık bu artan sayı ile ertelemeciler kluumlbuuml
kuruldu ama youmlnetim kurulu toplantısı bir tuumlrluuml
yapılamıyor ccediluumlnkuuml toplantı tarihi suumlrekli erteleniyor
))))))
Neden Erteleriz
Alışkanlıktır
Hep zor ve sevimsiz işleri erteleriz (Noumlbet ve
rotasyon ccedilizelgeleri ders hazırlama gibihellip)
Kaccedilıştır iccedilimizdeki isteksizliğin bezginliğin bir
sonucudur
KURTULMANIN YOLLARI
Hoşlanmadığınız işleri oumlnce yapın
Ertelenmesi muhtemel işleri parccedilalara ayırın
Bir bitirme tarihi tesbirt edin ve bu konuda birisi ile
bahse girin
İşi bitirince kendinizi oumlduumlllendirin boumlylece bir
motivasyon olacaktır
Bu sıkıcı ve sevimsiz goumlrevi birisine devretmeyi
duumlşuumlnuumln
Elinizde ne var ise onunla yetinerek yola ccedilıkın
Daha fazla kaynak bulacam diye vakit
kaybetmeyin Mesela ben bu ders iccedilinde bazı
kitaplar aldım ama okumaya bile fırsatım kalmadı
Her zaman kendimize şu soruyu sormalıyız Ne
yapmak istiyorum yerine neyi yapmalıyım Neyi
yapmam daha oumlnemli diye
Masamızın Organizasyonu
Masamızı mutlaka amaccedillarımıza uygun etkin
kullanabilecek halde tutmamız zaman youmlnetimi
accedilısından ccedilok oumlnemlidir Bu yığın iccedilinde kendimizi
sıklıkla kaybederiz Uygunsa masanız mutlaka bol
ccedilekmeceli olmalıdır Burayı evimiz kadar iyi
duumlzenlemeliyiz Ccedilalışma masamız hemen kapının
karşısında olmamalıdır yoksa gelip geccedilen herkese
bakmak zorunda kalırız unutmayın ki masamızda
manzara seyretmek iccedilin oturmuyoruz ccedilalışmak iccedilin
uumlrtmek iccedilin okumak iccedilin buradayız Masada yerde
kanepede her yerde yığın yığın kağıtlar dosyalar
okunacak degiler mektuplar kağıtlar vs vs
Sorsanız hepsi lazımdır Hepsi ccedilalışılacaktır Boumlyle
bir ortamda uumlretken olabilmek muumlmkuumln değildir
Peki ne gibi zararları olabilecektir
İş uumlzerindeki kontroluumlmuumlzuuml kaybederiz
Uumlretkenliğimiz azalır
Herguumln hakkından gelinememiş o yığınları
goumlrduumlkccedile moralimiz bozulur ve yine sıkıntıya
duumlşeriz ccedilıkmaza gireriz
Arkadaşalarımız arasında prestijimiz azalır
Bozuk Masa Duumlzeninden Kurtulmanın Yolları
Bu masayı duumlzenlemek iccedilin kendine bir zaman
dilimi ayır
Dağınıklık had safhada ise salam tekniğini kullan
yani oumlnce uumlstuumlnuuml sonra ccedilekmecelerini kısım kısım
temizle
Ccedilok gerekli olmayan şeyleri ayırın ve ortalıktan
goumlruumlş alanından ayırın Kalemler notluklar
fotoraflar bunların masa uumlzerinde yeri yoktur belki
bir guumln kullanılır umuduyla masa uumlzerinde birşey
tutmayın bunlara okunacaklar ve okunmuş
olanlarda dahildir
Masanızın arkasına pahalı olmayan raflar koyun
herşeyi oralara duumlzenleyin prensip olarak goumlruumlş
alanınız iccedilinde olmasınlar
Buumltuumln sahipsiz kağıtları tek bir dosyada toplayın
GENEL KURAL OLARAK ŞUumlPHEDE İSENİZ
ATIN Eğer YASAL VE VERGİ EVRAKI DEĞİL
İSE MUumlMKUumlN OLDUĞUNCA CcedilOK KAĞIT
ATIN
Gelen bir mail veya mektubu uumlccedil guumln iccedilinde okuyup
cevaplayamadınız ise onu luumltfen bir defa daha
okumadan ccediloumlpe atın Zaten artık suumlresi geccedilmiştir
Kıymeti kalmamıştır Eğer ccedilok oumlnemli ve zamanlı
idiyse şu ana kadar okumuş ve cevabını
yazmışsınızdır yok yazamadıysanız zaten değeride
kalmamıştır atmanızın sakıncası yoktur
Kağıt parccedilaları ile olan duygusal bağınızı muumlmkuumln
olduğunca azaltın Masaya hakim oldukccedila
kendinize olan guumlveniniz artacaktır Birccedilok kişi bu
kağıtların hepsinin lazım olduğunu veya birguumln
23
kullanılabileceğini veya unutmamak iccedilin oraya
koyduğunu soumlyler Ama o yığın arasından
seccedilebilmek iccedilin kaybedeceği zamanı hiccedil
duumlşuumlnduumlnuumlz muuml
Ccedilalıştığınız konu dışında hiccedil birşey hiccedilbir evrek
masa uumlzerinde bulundurmayın
Prensip olarak gelen bir evrak okunmalı gereği
yapılmalı ya cevaplanmalı ya ccediloumlpe atılmalıdır
Buradada bu evraklar iccedilin AHİD sistemi kullan
A At gitsin
H Havale et (başkası ilgilensin)
İ İlgilen
D Daha sonra kullanmak uumlzere dosyala
Mektuplar
Hemen okunarak cevaplanmalıdır
Eğer gelen bir zarfın uumlzerinde ilgili kişi veya şirket
ile ilgili olarak antet logo vs yoksa okumadan ccediloumlpe
at bu oumlzellikle artık guumlnuumlmuumlzde sayı olarak ccedilok
artan nereden kimden geldiği belli olmayan
isteğimiz dışında posta kutumuzda bulduğumuz
spam mailler iccedilin dahada geccedilerlidir
Ofis Asistanları
İyi bir sekreter sadece sıkıcı işleri paylaşmaz ayni
zamanda bilgi ve yetenekleri sayesinde bizi birccedilok
detaydan kurtarır Bu kişileren ccedilok iyi yararlanın
Onu eğitin Bilgisayarı interneti oumlğrenmesini
sağlayın Hatta ondan beklerdiklerinizi
kurallarınızı ccedilok iyi oumlğretiniz ki sık sık sorular
sorarak sizleri rahatsız etmesin
Telesekreter
Zaman youmlnetimi iccedilin ccedilok oumlnemli bir aracıdır ccediluumlnkuuml
herkese veya o anda cevap vermek istemediğiniz
kişi veya kişilere cevap vermeyebilirsiniz Ama
daha rahat olduğunuz bir ortamda ve enerjinizin
azaldığı oumlluuml bir zamanda ararsınız Ayrıca buradaki
mesaj Biz Ersoy ailesi ev dışında olduğumuz iccedilin
sizlere şu anda size cevap veremiyoruz Sinyal
sesinden sonra eğer bize mesajınızı bırakırsanızhellip
şeklinde olmamalıdır Ccediluumlnkuuml sizi arayan ve not
bırakmak isteyen bir kimsenin vaktini bu kadar
almamamanız gerekir Telesekrete eğer devreye
giriyorsa evde olmadığınız veveya o anda telefona
cevap veremiyeceğiniz zaten bellidir Ersoy ailesi
iccedilin notunuzu bırakırmısınız Veya saat 13rsquoe kadar
dersteyim gibi kısa ve oumlz notlar olmalıdır Eğer
canınız isterse zamanınızın daha bol olduğu bir
zamanda cevaplama şansınız olabilir
Goumlrevlendirme
Bulunduğunuz ortamda mutlaka her işi sizin
yapmanız veveya kontrol etmeniz gerekmez O işi
başkalarıda sizin yerinize ve hatta belkide daha iyi
yapabilecektir O nedenle mutlaka yuumlkuuml paylaşınız
başkalarınıda goumlrevlendiriniz
Şu soruları kendimize sormamız gerekir
Şu anda tarafımdan yapılmamaması gereken hangi
işleri yapıyorum
Benimle ayni seviyedeki arkadaşların yapabileceği
hangi işleri aptalca halen ben yapıyorum
İşte bu işleri mutlaka başkasına devredin onu
motive edin ve iş bitimindede hemen
oumlduumlllendirinhellip
Goumlrevlendirdiğimiz kişi yuumlk atı olmak
istemiyecektir Eğer goumlrevlendirdiğinde oumlnemli
olduklarını anlayacak olurlarsa ccedilok iyi performans
goumlstereceklerdir
Ccedilalışmalarınızın Engellenmesi
Ccedilalışmanızın ani gelen ziyaretccedililerle telefonlarla
bozulmasını engelleyin Randevusuz gelen hiccedilbir
ziyaretccedilinizi o an kabul etmeyin kendisine uygun
olduğunuz bir zaman iccedilin randevu verin Boumlylece o
kişiyede daha modern olması konusunda eğitmişte
olursunuz Eğer konu gerccedilekten oumlnemli idiyse kişi o
saatte zaten gelecektir
Astlarınıza işi devredin ama işi devir ederken ccedilok
iyi anlatın Boumlylece sık sık sizlere soru sorulmasını
engelleyin
Yardımcılarınız ile guumlnuumln sadece belirli saatlerinde
veya haftanın belirli guumlnlerinde beraber olunuz
heran değil Bunu toplantı guumlnleri veya saatleri
şeklinde onlara duyurun
İş yerinizde ve iş ortamınızda misafir trafiğini
mutlaka engelleyin veveya kontrol altına alın
Kendinize misafir gelmesini tabii
engelleyemezsiniz ama şu tedbirler ile kişilerin
sizin yanınızda daha fazla kalarak zamanınızı
almasını engelleyebilirsiniz Tabii bunu arzu
ediyorsanız
Sandalye veya koltuğunuzun kenarında oturarak
Kişiyi kapıda ayakta karşılayın
Konuşma sırası size ayağa kalkıp gelince ona
doğru yuumlruumlyerek ve teşekkuumlr ederim başka birşey
varmıydı diyerek konuyu sonlandırın
Gerekirse resmi ve soğuk bir tavırla konuşarak
Gelen kişilere asla ccedilay kahve ısmarlamayarak
Onun ve sizin goumlrebileceğiniz bir duvarda saat
bulundurup suumlrekli olarak ona bakın
Sohbetinizin bir yerinde oumlzet olarak ziyaretiniz iccedilin
teşekkuumlr ederim başka konuşabileceğim veya
yapabileceğim birşey varmı şeklinde soumlzler
kullanarak
Eğer gelen davetsiz ve randevusuz bir misafir ise ya
sonrası iccedilin randevu verin ya da başka birisi ile
goumlruumlşmesini sağlayın (yardımcınız sekreteriniz
asistanınız)
Telefon Konuşmaları
Telefon accedilmadan oumlnce gerekliliğini tartışın
konuşacaklarınızı not alın
Karşınıza kum saati koyun
Uumlccedil dakika kesici alet kullanarak hem kendi hemde
karşı tarafın konuşmalarını kontrol altına alın
Telesekreter kullanın
Duumlofonlu telefon kullanın Karşı tarafı ararken veya
ccedilalarken o sırada başka şeyler yazabilir veya
okuyabilirsiniz
Doğrudan konuya girin boş ve gereksiz sohbetten
kaccedilının Mesela guumlnaydın size nasıl yardımcı
olabilirm diyerek konuya başlayabilirsiniz
24
Telefonunuza hemen ulaşabilecek mesafede
bulundurun evde telsiz telefon kullanın
Trafik sıkıştığı zaman cep telefonunuzu kullanarak
zamanınızı değerlendirin akşam veya yarın
aramanız gereken kişileri şimdiden arayın ve
boumlylece zamanınızı değerlendirin
Bilgi Toplama Oumlzuumlmseme ve Uygulama
Ccedilağımız enformasyon ccedilağı Telefon gazeteler
kitaplar mailler internet fax dergiler text booklar
heryerden bilgi akıyor Bu kadar ccedilok kaynağı
okuyabilmemiz muumlmkuumln değil mutlaka elememiz
arasından seccedilim (triaj) yapmamız gerekiyor
Unutmayalım ki bilgi miktarı her doumlrt yılda bir
ikiye katlanıyor Bunun iccedilinde
Gerccedilekten hangi bilgilere ihtiyacımız var onları
bilmemiz gerekir
Seccedilerek okuyun
Tek bir gazete uumlzerine yoğunlaşın
Hızlı okuma youmlntemlerini oumlğrenin
Okuyamadığınız dergilerin aboneliğini iptal ettirin
Amerikayı tekrar keşfetmek iccedilin uğraşmayın direkt
konu ile ilgili kaynaklaı araştırın
Okuma ve Daha Hızlı Okuma
Okuyacağınız oumlncelikli kitaplarınız elinizin altında
olsun Mesela tuvalette yolculuklarda mutlaka
birşeyler okuyun
Beklerken mutlaka okuyun Randevulara ve
toplantılara giderken mutlaka yanınızda okunacak
birşeyler bulundurun
Yatmadan oumlnce okuyun
Amaccedilsızca değil amaca youmlnelik okuyun
Kelime kelime okumayın cuumlmleleri okumaya
ccedilalışın Okurken dudaklarınızı oynatmayın
Kitabı ccedilizin sonra tekrar okumanız gerekirse bu şekilde
vakit kaybetmezsiniz
Sıkıcı Guumlnluumlk İşler
Banka
Su elektrik havagazı gibi oumldemeleriniz iccedilin mutlaka
banka otomatik oumldeme talimatı veriniz
Uumlzerinde isim soyad ve adresinizin olduğu bir kaşe yapın
ki sık sık bunları yazmak zorunda kalmayasınız
En fazla bir adet kredi kartı kullanın Aksi taktirde
oumldemelerinizi ve extrelerinizi takip etmek ccedilok zamanınızı
alacaktır
Evinize veya işinize en yakın banka ile ccedilalışın
Banka dekont ve faturalarını mutlaka hemen dosyalayın
sonra gerektiği zaman bu neredeydi diye duumlşuumlnmeyin
İşimiz bitti tekrar eve geldik
Banyoda sabah beklemeleri engelleyebilmek iccedilin
aile bireylerinin ayrı saatlerde kalkmasını sağlayın
Evde sık kulanılan eşyalarınızı yedekleyin (Cola
sigara tuvalet kağıdı gibi)
Eşyalarınızı bulabileceğiniz bir yere koyun
Dolaplarınızı duumlzenleyin evdeki dağınıklığı
engelleyin
Benzer aletleri beraber koyun (alet ccedilantası gibi)
Yedek anahtarlarınızı belirli bir yerde toparlayın
Tamir belgeleri kullanma rehberleri sigorta ile
ilgili belgeleri ayni ccedilekmecede tutun
Aileniz ile ilgili olarak tuumlm kimlikler tapular kredi
kartı ve ehliyet gibi belgelerin birer fotokopisini
ccedilektirin ki kayıp ederseniz acaba numarası neydi
diye duumlşuumlnmeyin
Sonuccedil
Eğer sizlerde 24 saatin kendinize yetmediğimnden
şikayet ediyorsanız ve zaman yaratmak iccedilin ccedilaba
sarf ediyorsanız inanın alacağınız şu basit tedbirler
ile guumlnde 2-4 saat arttırmanız ccedilok muumlmkuumlnduumlr
Yapılacak işler oumlzetle şunlardır
Oumlnce oumlnceliği olan iş yapın Zevkli de olsa sıkıcıda
olsa Ama unutmayınızki insanın ayni anda iki tane
oumlnceliği olan işiniz olamaz
Masanızın uumlstuumlnuuml ve ccedilekmecelerini mutlaka
duumlzenleyin Başarılı bir kişinin ve youmlneticinin
masasının uumlstuuml daima bomboştur Eğer dosyalar
yığılmış ise o kişiden verim almak inanın zordur
Hayır demeyi oumlğrenininiz
Toplantılara guumlndem ile gidiniz yanınızda
okunacak birşeyler bulundurunuz
Muumlkemmeliyetccedililik tuzağından kurtulun
Mutlaka yakın ve uzak vadede hedefler seccedilin
Yapılacak işlerde daima A ile başlayın B ile değil
Bu tedbirler ile belki zamanınmızı arttırabileceğiz
ama bu zamanımızı nerede ve ne şekilde
kullanacağız İşte sorun burada Kısa bir suumlre oumlnce
Stephan COVEYrsquoin ldquoEtkili İnsanların Yedi
Alışkanlığırdquo adlı kitabını buumlyuumlk bir zevk ile
okumaya başlamıştım İlk 10 sayfasından sonra
duumlşuumlncelerim alt uumlst oldu Neden mi Yazar aynen
şoumlyle diyordu Şu guumlne kadar ccedilok ccedilalıştım ccedilok iyi
bir pozisyondayım arzu ettğim gerşeyi elde ettim
ama ailemi kaybettim Bu kariyer ve para bana ne
derecede mutluluk verir acaba diyordu Bu
nedeenle hiccedil unutmamamız gereken noktalarda
herhalde şunlar olmalıdır
Kariyerimize ve paralarımıza akşam sarılarak
uyuyamayız bu nedenle ccedilok ccedilalışmanın yanında
oumlncelikli olarak eşimizi ailemizi ve sevdiklerimizi
unutmamalıyız ve ccedilalışmak iccedilin mi yaşıyoruz
yaşamak iccedilin mi ccedilalışıyoruz sorusunun cevabını en
azından kendi gerccedileklerimiz iccedilin bulmalıyız Kaynaklar
Time management for the academic emergency
physicians Steven PARRİLLO
Httpwwwemedicinecom
Zamanı doğru kullanma Kate KEENAN
Kişisel zaman youmlnetimi Marion E HAYNES
Zaman youmlnetimi Ray JOSEPHS
Oumlnemli işler oumlncelik Stephan COVEY
5
KAYNAKLAR 1-Global Status Raport On Road Safety EA
httpwwwwhointviolence_injury_preventionroa
d_safety_status2009en ET12082012
2-Braver ER Whitfield R Ferguson SA Seating
position and childrenrsquo risk of dying in motor
vehicle crashes Injury Prevention 19984181-187
3-Karayolları Trafik Youmlnetmeliği EA
httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml20611html
ET12082012
4-Gomez MS Wittenberg E Glass R Levenson S
Hingson R Graham JD Where children sit in cars
The impact of Rhode Islandrsquos new legislation Am J
Public Health 200191311-313
5-Halman SI Chipman M Parkin PC Wright JG
Are seat belt restraints as effective in school age
children as in adults A prospective crash study
BMJ 2002324(7346)1123
6- httpwwwkgmgovtrSayfalarKGMSiteTrC
ocuklarIcinEmniyetKemeriCocukKoltuguaspx
ET12082012
7-FifthSixth Report to Congress Effectiveness of
Occupant Protection Systems and Their Use EA
httpwww-nrdnhtsadotgovPubs809-442pdf
ET 12082012
8-Lapner PC Mckay M Howard A Gardner B
German A Letts M Children in Crashes
Mechanisms of injury and restraint system Can J
Surg 200144445-449
9-Newgard CD Lewis RJ Effects of Child Age and
Body Size on Serious Injury From Passenger Air-
Bag Presence in Motor Vehicle Crashes Am Acad
Ped 20051151579
10-Howard AW Automobile restraints for children
A review for clinicians CMAJ 2002167769-773
11-Ferguson SA Wells JKWilliams AF Child
seating position and restraint use in three states
Injury Prevention 2000624-28
0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0
KARA YOLU İLE PATLAYICI MADDE TAŞIMACILIĞINDA RISK AZALTICI
TEDBİRLER İLE ULUSAL VE ULUSLAR ARASI BAĞLAYICI KURALLAR
RISK REDUCTION STRATEGIES AT EXPLOSIVE TRANSPORTATION
ON ROADS-NATIONAL AND INTERNATIONAL OBLIGATORY RULES
DrErcan SEYHAN
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -----------
Jandarma Meslek Yuumlksek Okulu (JAMYO) Hukuk Bilimleri Boumlluumlmuuml
OumlZET Patlayıcılar taşınmaları esnasında sağlık
guumlvenlik kamu ve oumlzel muumllk uumlzerinde ilave riskler
doğurabilecek tehlikeli durumlarında
değerlendirilmesini beraberinde guumlndeme
getirmektedir Patlayıcıların kara yoluyla
taşınmaları riskli olduğu kadar planlaması da o
kadar detaylı olmak zorundadır Taşımanın uumllke
iccedilerisinde yapılması durumunda uumllkenin kendi
yasaları uygulanırken sınır aşırı taşımalarda kabul
goumlren uluslar arası kuralların uygulanması
gerekmektedir Dolayısıyla ulusal yasal mevzuatın
uluslar arası kabul goumlrmuumlş ve yuumlruumlrluumlkte olan
kurallarla uyumlu olması da kaccedilınılmaz bir
gerekliliktir Guumlnuumlmuumlzde uumlretilen modern
patlayıcılar uumlreticinin belirlediği kullanım
depolama ve taşıma talimatlarına uygun
davranıldığı suumlrece oldukccedila emniyetlidirler Bundan
dolayı uluslar arası standartlara uygun olarak
uumlretilen patlayıcıların kullanılması ccedilok oumlnemli bir
husustur Anahtar Kelimeler Patlayıcı madde
kara yolu taşımacılık uluslar arası standartlar
SUMMARY Explosives revive to evaluate the
possible risks on health security public and private
6
property considerations while its transportation was
carried out The transportation of explosives on
roads should be planned in detail because of its
risky specialities While domestic transportation
requires countryrsquos own regulations the
international transportation strictly requires the
international regulations as well Hence it is a must
necessity to have national laws and regulations
which are compatible with the international ones It
is a fact that the modern explosives are quite safe as
long as they are handled due to its transportation
and storage regulatory rules In sum it is highly
important to use the explosives which are produced
with internationally approved standarts
Key Words Explosive road transportation
international standarts
GİRİŞ Patlayıcılar taşınmaları esnasında sağlık
guumlvenlik kamu ve oumlzel muumllk uumlzerinde ilave riskler
doğurabilecek tehlikeli durumlarında
değerlendirilmesini beraberinde guumlndeme
getirmektedir Bundan dolayı patlayıcıların kara
deniz hava ya da demir yolu ile nakledilmeleri
esnasında oumlzel gereklilikler tespit edilmiş ve uluslar
arası platformda kabul goumlrmuumlştuumlr
Patlayıcıların kara yoluyla taşınmaları riskli olduğu
kadar planlaması da o kadar detaylı olmak
zorundadır Taşımanın uumllke iccedilerisinde yapılması
durumunda uumllkenin kendi yasaları uygulanırken
sınır aşırı taşımalarda kabul goumlren uluslar arası
kuralların uygulanması gerekmektedir Dolayısıyla
ulusal yasal mevzuatın uluslar arası kabul goumlrmuumlş
ve yuumlruumlrluumlkte olan kurallarla uyumlu olması da
kaccedilınılmaz bir gerekliliktir (1)
Avruparsquoda gerccedilekleştirilen patlayıcı madde
nakliyatlarında ldquoTehlikeli Maddelerin Uluslararası
Karayolu ile Nakline Dair Avrupa Anlasması
(ADR)-European Agreement concerning the
International Carriage of Dangerous Goods by
Road (ADR)rdquo kararları uygulanmaktadır (2) Ayrıca
BM tarafından yayınlanan ldquoBirleşmiş Milletler
Tehlikeli Maddelerin Taşınması Model
Duumlzenlemelerine ait Tavsiye Kararları - United
Nations Recommendations on the Transport of
Dangerous Goods Model Regulations (Eleventh
revised edition)rdquo uluslararası tehlikeli madde
taşımacılığında uluslar arası standartların
uygulanması ve korunmasına dair tavsiyelerde
bulunmuştur (3)
Tuumlrkiyersquode ise Bakanlar Kurulursquonun 14081987
tarih ve 8712028 sayılı ldquoTekel Dışı Bırakılan
Patlayıcı Maddelerle Av Malzemesi ve
Benzerlerinin Uumlretimi İthali Taşınması
Saklanması Depolanması Satışı Kullanılması Yok
Edilmesi Denetlenmesi Usul ve Esaslarına İlişkin
Tuumlzuumlkrdquo ile patlayıcı maddelerin Tuumlrkiye iccedilerisindeki
nakillerinde uygulanacak usuller belirlenmiştir
Patlayıcı maddelerin depolanması ve
taşınmasındaki ilk ana duumlşuumlnce risk azaltımına katkı
sağlayacak ana politikalar uumlreterek emniyetli bir
ccedilalışma ve nakliyat gerccedilekleştirebilmektir Patlayıcı
madde taşımacılığında uygulanacak risk azaltıcı
faaliyetlerinin temelinde standart uygulama
proseduumlrleri ile uygun ccedilalışma ortamlarının
oluşturulması etkin bir kontrol ve denetim
mekanizması geliştirilmesi ile etkin bir personel
koruma ekipman ve donanıma sahip olunması
gelmektedir Emniyetli bir ccedilalışma ortamının
oluşturulması kavramı iccedilerisinde emniyetli
depolama şartlarının oluşturulması nakliye ve
patlayıcıların uluslar arası emniyet kurallarına bağlı
kalınarak yuumlklenip boşaltılması konularının da
değerlendirilmesi gerekir Bu tedbirlerin
uygulanabilirliği uygun depolama alanları yeterli
ve amaca uygun teccedilhizat ve taşıma araccedillarına sahip
olunması sonucu oluşturulabilir Patlayıcı madde
taşımacılığının uygulanabilir politika ve
7
proseduumlrlerle desteklenmesi optimum verimlilik ve
emniyetle yapılacak taşımacılığın
suumlrduumlruumllebilirliğini artıracak ana unsurlardır
Bu maksatla uluslarararası standartlarda temel
alınan ldquoABD Patlayıcı Madde Belirteccedilleri Enstituumlsuuml
(IME) - US Institute of Makers of Explosives
(IME)rdquo ile ldquoBM Muumlhimmat ve Patlayıcı Madde
Mevzuatı - United Nations Ammunition and
Explosives Regulationsrdquo kuralları da patlayıcıların
depolanması ve naklinde goumlz oumlnuumlnde
bulundurulabilecek oumlnemli duumlzenlemelerdendir (4)
Guumlnuumlmuumlzde uumlretilen modern patlayıcılar uumlreticinin
belirlediği kullanım depolama ve taşıma
talimatlarına uygun davranıldığı suumlrece oldukccedila
emniyetlidirler Bundan dolayı uluslar arası
standartlara uygun olarak uumlretilen patlayıcıların
kullanılması ccedilok oumlnemli bir husustur
TEHLİKELİ MADDELERİN
ULUSLARARASI KARAYOLU NAKLİNE
DAİR AVRUPA ANLAŞMASI (ADR)
KONVANSiYONU
Tehlikeli Maddelerin Uluslararası Karayolu
Nakline Dair Avrupa Anlasması (ADR) Birlesmis
Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu tarafından
duumlzenlenmis bir konvansiyon olup taraf uumllkelerin
toprakları uumlzerinden ya da sınırları arasında
gerccedileklestirilen tehlikeli madde taşımalarını
kapsamaktadır ADR Konvansiyonu 30 Eyluumll 1957
tarihinde Cenevrersquode imzalanmıs ve 29 Ocak 1968
tarihinde yuumlruumlrluumlge girmistir 21 Agustos 1975
tarihinde New Yorkrsquota Madde 14 (3)rsquote degisiklik
oumlngoumlren bir Protokoluumln imzalanmasıyla degisikliğe
tabi olmustur Soumlz konusu Protokol 19 Nisan 1985
tarihinde yuumlruumlrluumlge girmistir
ADR devletlerarası bir anlaşma olup genel ve
devletler uumlstuuml bir uygulatıcı merci
bulunmamaktadır Uygulamada karayolu
denetimleri devletler tarafından gerccedileklestirilmekte
ve anlasma huumlkuumlmlerine uyulmadıgı takdirde ihlal
edenlere karsı ulusal makamlar tarafından kendi iccedil
mevzuatlarına goumlre yasal islem uygulanmaktadır
Tehlikeli maddelerin ADR kapsamında
sınırlandırılmasına youmlnelik sistem BM Tavsiye
kararlarını da yakından takip etmektedir ADR tuumlm
Birlesmis Milletler BM Avrupa Ekonomik Konseyi
(UNECE) Uumlye uumllkeleri diger Avrupa uumllkeleri ve
BM faaliyetlerine katılmaya ccedilağrılan BM uumlyesi
uumllkelere accedilık bir konvansiyondur ADRye yapılan
değişiklikler 1 Ocak 2011 trihi itibarı ile yuumlruumlrluumlğe
girmiş ve revize edilen belge(ECETRANS215
Vol I and II (ldquoADR 2011rdquo) (UNECE 2011) 2011
yılında yayımlanmıştır ADR 46 uumllke tarafından
kabul edilerek yuumlruumlrluumlğe konulmuştur (5)
ADR karayoluyla ile gerccedilekleştirilecek uluslararası
patlayıcı madde taşımacılığında guumlvenligin
artırılması hedeflenmiştir Ayrıca BM tavsiyelerini
de uygulamaya geccedilirerek tehlikeli maddelerin
sınıflandırması paketlenmesi etiketlenmesi ve test
edilmesiyle ilgili huumlkuumlmlerin işlerliğini sağlamakta
hedeflenmiştir Patlayıcı maddelerin kara yoluyla
yapılacak taşımacılığını diğer taşımacılık
şekilleriyle uyumlu hale getirmek diğer bir hedef
olarak goumlruumllmektedir Bundan dolayı uluslararası
tasımalarda uyumun saglanması ve Avrupa Birligi
iccedilerisinde serbest ticaretin kesintisiz sekilde
islemesi amacıyla ADR Konvansiyonursquonun ilgili
boumlluumlmleri AB Uumlye Uumllkeleri tarafından birbirlerinin
toprakları uumlzerinde ve arasında gerccedileklestirilen
tehlikeli madde tasımalarının duumlzenlenmesinin
temel dayanagı olarak kabul edilmistir (6)
Karayoluyla tehlikeli madde tasımacılıgına iliskin
olarak uumlye uumllkelerin yasalarının uyumlastırılmasına
youmlnelik 21 Kasım 1994 tarihli ve 9455AT sayılı
Konsey Youmlnergesi uyarınca ADR 1 Ocak 1997
tarihinden itibaren AB Uumlye Uumllkeleri iccedilerisindeki ve
8
arasındaki tehlikeli madde tasımaları (radyoaktif
maddeler dacirchil) iccedilin geccedilerli hale gelmistir
9455AT sayılı Youmlnerge 200061AT sayılı
Youmlnerge ile guumlncellenmiştir (7)
ADR Konvansiyonuna taraf uumllkeler yılda iki kez
toplanır ve konvansiyonda yapılabilecek
degişiklikler hakkında fikir alışverislerinde
bulunmakta karara bağlanan değişiklikler her iki
yılda bir guumlncellenerek yayımlanmaktadır
Tuumlrkiyersquode tehlikeli madde taşımacılığı yıl
iccedilerisinde 22 milyon ton civarında olup bu
taşımaların yaklaşık olarak yuumlzde 90rsquoı gibi ciddi bir
miktarı karayolu aracılığı ile gerccedilekleştirilmektedir
ADR Konvansiyonunun uygulamaya
konulmasından oumlnce Tuumlrkiye ilk aşamada
Karayolları Ulaştırma Genel Muumlduumlrluumlğuuml tarafından
oluşturulan Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla
Taşınması Hakkında Youmlnetmelikrdquo ile tehlikeli
maddelerin taşınmasına ilişkin kuralları
belirlemiştir (8)
Tuumlrkiye Haziran 2005rsquote TBMM Ulastırma Alt
Komisyonursquonda onaylanan ADR Konvansiyonuna
taraf olunmasına iliskin yasa tasarısı TBMM Genel
Kurulursquonun 30 Kasım 2005 tarihinde yapılan
oturumunda kabul edilmiş ve 6 Aralık 2005 tarihli
Resmi Gazetersquode ldquoMadde 1 - Birlesmis Milletler
Avrupa Ekonomik Komisyonu buumlnyesinde
hazırlanan ve 30 Eyluumll -1957 tarihinde Cenevrersquode
imzalanan Tehlikeli Malların Karayolu ile
Uluslar arası Tasımacılıgına _liskin Avrupa
Anlasmasına katılmamız uygun bulunmusturrdquo
şeklinde yayımlanmıştır
Tuumlrkiyede bu youmlnetmelik ilk kez 31 Mart 2007
tarihinde 26479 sayılı Resmi Gazetede Tehlikeli
Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında
Youmlnetmelik adıyla yayınlanarak yuumlruumlrluumlğe giriş
tarihi 1 Ocak 2009 olarak belirlenmiştir Ardından
soumlz konusu youmlnetmeliğin devreye giriş tarihi 15
Haziran 2008 tarihli ve 26907 sayılı Resmi
Gazetede yayınlanan karar ile 1 Ocak 2010a
ertelenmiş son olarakta 10 Temmuz 2009 tarih ve
27284 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan karar ile
de youmlnetmeliğin yuumlruumlrluumlğe giriş tarihi 1 Ocak
2011e netleşmiştir
PATLAYICI MADDELERIN KARA
YOLUYLA TAŞINMASINDA BİRLEŞMİŞ
MİLLETLER (BM) KARAR ve TAVSİYELERİ
Tehlikeli maddelerin taşınması esnasında goumlz
oumlnuumlnde bulundurulması gereken birccedilok tedbir
mevcuttur Bu tedbirler iccedilerisinde uluslar arası
geccedilerliliği olan tavsiyeler ise Birleşmiş Milletlerin
yayınladığı ldquoBirleşmiş Milletler Tehlikeli
Maddelerin Taşınması Model Duumlzenlemelerine ait
Tavsiye Kararlarırdquodır Burada belirtilen karar ve
tavsiyelerin amacı tehlikeli maddelerin taşınması
esnasında oluşabilecek risklerin bertaraf edilmesi
veya en aza indirilmesinin sağlanmasına youmlnelik
tedbir alınmasıdır
1957 yılında kabul edilen BM tavsiye kararlarından
oumlnceki doumlnemlerde tehlikeli maddelerin
depolanması yuumlklenmesi ve indirilmesi ile
tasniflenmesine youmlnelik kuralları uumllkeler kendileri
belirlemekteydi Bu durum uluslar arası nakliyatlar
esnasında ciddi sıkıntıların yaşanmasına neden
olmuştur BMrsquonin konuyla ilgili karar ve tavsiyeleri
ulusal ve uluslar arası tehlikeli madde
taşımacılığına youmlnelik tektip bir taban
oluşturulmasına buumlyuumlk katkı sağlamaktadır
Tehlikeli maddeler uluslar arası terminolojide BM
tavsiye kararlarında tanımlanan aşağıdaki dokuz
ana başlıkta sınıflandırılmış maddeleri kapsar (9)
Sınıf 1 Patlatyıcılar
Sınıf 2 Gazlar
Sınıf 3 Yanıcı ve parlayıcı sıvılar
Sınıf 4 Yanıcı ve parlayıcı katılar
Sınıf 5 Oksitleyici Maddeler
9
Sınıf 6 Zehirli ve Bulaşıcı hastalık riski taşıyan
Maddeler
Sınıf 7 Radyoaktif Maddeler
Sınıf 8 KorosifAşındırıcı Kimyasal Maddeler
Sınıf 9 DiğerMuhtelif Tehlikeli Maddeler
BM tavsiyeleri tehlikeli maddelerin etiketlenmesi
paketlenmesi tefrik edilmesi oumlzel markalama ve
işaretlemenin yapılması ile dokumantasyon
işlemlerinide kapsamaktadır
BM tarafından kabul edilerek yayımlanan bu belge
temelinde kuumltle halindeki patlayıcıların (bulk
explosives) taşınmasını işaretlenmesini
yuumlklenmesini vb hususları kapsamaktadır Belgede
bahsi geccedilen kuumltle halindeki tehlikeli maddeler
sıvılar iccedilin tek bir konteyner iccedilerisinde bulunan 450
litre patlayıcılar iccedilin ise 400 kg olan tehlikeli
madde olarak belirlenmiştir (10)
TUumlRKİYErsquoDE PATLAYICI MADDELERİN
KARAYOLU TAŞIMACILIĞINI
DUumlZENLEYEN YASAL MEVZUATLAR
a Tekel Dışı Bırakılan Patlayıcı
Maddelerle Av Malzemesi Ve Benzerlerinin
Uumlretimi İthali Taşınması Saklanması
Depolanması Satışı Kullanılması Yok Edilmesi
Denetlenmesi Usul ve Esaslarına İlişkin Tuumlzuumlk
(11)
(8712028) sayılı patlayıcı maddeler tuumlzuumlğuumlnde
patlayıcı maddelerin fabrikalardan depolara
yurtdışından geliyor ise guumlmruumlkleme işlemlerinden
sonra fabrikalara veya depolara bir depodan bir
depoya patlatma uygulaması yapılacak sahalara
goumltuumlruumllmesi iccedilin yerel emniyet makamlarından
Taşıma İzin Belgesi alınması zorunluluğu vardır
İnsan tarafından taşınan ve 10 kgrsquoyi geccedilmeyen ta-
şıtla taşınan ve 250 kgrsquoyi geccedilmeyen aynı işyeri
iccedilindeki patlayıcı madde taşımaları işyeri amirinin
sorumluluğu altında taşıma izin belgesi aranmadan
yapılabilir
Emici maddeye emdirilmiş nitrogliserin
Nitrogliserini terlemeyle kusan dinamitler ve kapsuumll
takılmış dinamitler taşınması yasaklanan tuumlrlerdeki
patlayıcıdırlar Ayrıca PTT Kargo vb gibi posta
taşıyan koli halinde veya poşet zarf iccedilinde patlayıcı
maddelerin taşınması da aynı tuumlzuumlk ile
yasaklanmıştır Tuumlzuumlğuumln patlayıcı maddelerin
yaşınması ile ilgili bazı huumlkuumlmleri aşağıdadır
Patlayıcı maddelerin aynı vagonda gemi amba-
rında motorlu veya motorsuz taşıtlarla hayvan veya
eşyalar ile taşınması kesinlikle yasaktır
Dinamit ve muadilleri barutlar ve kapsuumlller aynı
taşıtta bir yerde bir arada kesinlikle taşınmazlar
Anfo dinamit muadilleri İnfilaklı fitil ve saniyeli
fitiller bir araccedilta Kapsuumll ve muadilleri de bir araccedilta
taşınmalıdır Bu taşıma sırasında aynı araccedillarda
kesinlikle yanıcı ve parlayıcı maddeler
bulunmamalıdır
Aynı depodan geccedilici ve gezici depolara ve işyer-
lerine yapılan İl sınırı dışına 50 km den ccedilok
olmayan taşıma durumlarında toplam patlayıcı
miktarının 300 kgrsquoyi geccedilmemesi ve taşınan
patlayıcıların aracın ayrı boumlluumlmlerine konulması
şartı ile taşıma izin belgesi alınabilir
Patlayıcı madde yuumlkleme ve boşaltmaları guumlnduumlz-
leri yapılır
Taşıtları yuumlkleme veya boşaltma yapılacak
patlayıcı maddelerden en 20 mt uzakta olması ve
gerekli guumlvenlik oumlnlemlerinin alınması gerekir
Aydınlatmanın elektrikle yapılması koşulu ile
geceleri de yuumlkleme boşaltma yapılabilir
Yuumlkleme ve boşaltma esnasında sigara ve
benzerini iccedilmek ateş yakmak kıvılcım ccedilıkartan
malzemeleri kullanmak kesinlikle yasaktır
Taşıtlar olabildiğince yerleşim yerleri dışında ve
etrafı en az 200 mt lsquoye kadar boş bulunan arazilerde
geceleyebilirler
Yerleşim yerleri ile konaklama yerleri arasında bir
tepe veya benzeri bir engel bulunursa uzaklık 100
mtrsquo ye kadar duumlşebilir
Konaklamalarda her aracın başında suumlrekli olarak
en az 1 guumlvenlik belgeli eleman bulundurmak
gerekir
300 kgrsquoden ccedilok patlayıcı madde iccedilin verilecek
taşıma izin belgelerinde taşıtın izleyeceği yol ve
konaklama yerleri belirtilir
Taşıma sırasında zorunlu nedenlerle belgede
belirtilen yol konaklama yerleri guumlvenlik guumlccedilleri
tarafından değiştirilirse bu husus belgeye yazılır ve
trafik polisine haber verilir
Taşıma sırasında bir tehlike olasılığı varsa gerekli
guumlvenlik oumlnlemleri alınır
Konvoy halinde taşımada araccedillar arasında en az 80
mt uzaklık bulunması zorunludur
Demiryolu geccedilit erinde taşıtlar bekleyerek yolun
accedilık ve guumlvenli olduğunu goumlrduumlkten sonra geccedilerler
10
Patlayıcı madde yuumlkluuml taşıtlar olanaklar
oumllccediluumlsuumlnde insan topluluğu bulunan yerlerden
geccedilirilmezler
Gerek goumlruumlluumlrse şehir iccedilinde patlayıcı madde
taşımaları iccedilin guumlvenlikli geccediliş yerleri yetkili
mercilerce belirlenir taşımaların bu yol uumlzerinden
guumlvenlikle yapılabilmesi iccedilin gerekli oumlnlemler
alınır
Patlayıcı madde taşınacak motorlu taşıtlarda kabul
edilmiş standart tiplerinden her an ccedilalışır durumda
en az 2 adet yangın soumlnduumlrme cihazı
bulundurulması zorunludur
b Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla
Taşınması Hakkında Youmlnetmelik (12)
Bu Youmlnetmelik ile taşıma faaliyetlerine ait genel
kurallar belirlenmiş verdquo tehlikeli maddelerin
kamuya accedilık karayolunda taşınmasında genel kural
tehlikeli maddelerin bu Youmlnetmelik ve ADR
huumlkuumlmlerine uygun olarak ekonomik kontrolluuml
seri guumlvenli insan sağlığına zarar vermeden ve
ccedilevreye koumltuuml etkisi en az olacak şekilde taşınmasırdquo
esasına dayandırılmıştır Ayrıca tehlikeli
maddelerin taşınmasında yer alan taraflar hasar ve
yaralanmaları oumlnleyebilmek ve gerekirse bunların
etkisini en aza indirebilmek iccedilin oumln goumlruumllebilen
risklerin yapısını ve boyutunu goumlz oumlnuumlnde
bulundurarak bu Youmlnetmeliğe ve ADR huumlkuumlmlerine
uygun tedbirleri almak zorunluluğu getirilmiştir
Youmlnetmelikte uluslararası anlaşmalar ile savaş hali
ve olağanuumlstuuml hallerde uygulanacak mevzuat
huumlkuumlmlerine goumlre yapılan taşıma işlemlerini ve
Tuumlrk Silahlı Kuvvetlerine ait olan ya da Tuumlrk
Silahlı Kuvvetlerinin temsilcilerinin eşlik ettiği
araccedillarla yapılan taşıma işlemleri kapsam dışı
bırakılmıştır
Youmlnetmelik temel olarak patlayıcı madde
taşımalarında ADRrsquoyi temel almış olmakla birlikte
bazı oumlzel huumlkuumlmleride 8Maddesi ile uygulamaya
sokmuştur Bunlar
(a) Patlayıcı madde ve sıkıştırılmış gaz yuumlkluuml
taşıtların boğaz koumlpruumllerinden ve boğaz tuumlp
geccedilitlerinden geccedilişlerine ilgili valiliklerce
Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlnuumln goumlruumlşuuml dikkate
alınarak belirlenen usul ve esaslar dacirchilinde izin
verilir
(b) Patlayıcı madde yuumlkluuml taşıtlar tuumlnel
sınırlandırma kodu B B1000C C5000D ve E olan
tuumlnelleri sıkıştırılmış gaz yuumlkluuml taşıtlar ise tuumlnel
sınırlandırma kodu B1D C1D ve D olan tuumlnelleri
kullanamaz Ancak alternatif guumlzergahın
bulunmadığı durumlarda veya iklim coğrafik
şartlar yol bakım onarımı gibi elverişsiz sebeplere
bağlı olarak trafiğin tuumlnelin her iki ucunda da
durdurulması kaydıyla valilik tarafından
Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlnuumln goumlruumlşuuml dikkate
alınarak soumlz konusu taşıtların tuumlnel geccedilişine izin
verilir
c) Patlayıcı madde yuumlkluuml veya bu yuumlkuuml boşaltılmış
ancak usuluumlne uygun şekilde temizlenmemiş
taşıtların otoyol veya ccedilevreyolu veya devletyolu
veya yetkili merciiler tarafından belirlenmiş
guumlzergacirchlar dışında meskucircn mahaller iccedilerisinde
seyretmesine izin verilmez Bu taşıtların meskucircn
mahaller iccedilerisindeki boşaltma noktalarına
gitmesine ise trafik polisi veya zabıtası nezaretinde
izin verilebilir
ccedil) Tehlikeli madde yuumlkluuml veya bu yuumlkleri
boşaltılmış ancak usuluumlne uygun şekilde
temizlenmemiş taşıtların meskucircn mahallerde
yuumlkleme ve boşaltma suumlreleri hariccedil bu
Youmlnetmeliğin 9 uncu maddesinde belirtilen park
yerleri dışındaki alanlara park etmeleri yasaktır
Youmlnergenin doumlrduumlncuuml boumlluumlmuuml ise Tehlikeli Madde
Taşımacılığında İzlenecek Guumlzergacirchlar ve Park
Yerlerini duumlzenlemiştir 9madde tehlikeli madde
yuumlkluuml taşıtların izleyeceği guumlzergahlar ve park
yerleri ile depolar ADRrsquonin 84 boumlluumlmuumlne uygun
olarak
11
a) Şehirlerarası yollarda Karayolları Genel
Muumlduumlrluumlğuumlrsquonce
b) Buumlyuumlkşehir belediyesi sınırları ve muumlcavir alanı
iccedilerisinde ulaşım koordinasyon merkezlerince
c) İl ve ilccedile belediye sınırları ve muumlcavir alanı
iccedilerisinde ililccedile trafik komisyonlarınca
ccedil) Diğer yerlerde ilgili kaymakamlıklarca tespit
edileceği huumlkme bağlanmıştır
Askeri muumlhimmat ve patlayıcı madde taşıyan
taşıtların izleyeceği guumlzergahlar ve park yerleri ile
depolar ise ADRrsquonin 84 boumlluumlmuumlne uygun olarak
ilgili garnizon komutanlıkları ile koordine edilerek
ilgili valiliklerce tespit edilecektir
Youmlnergenin diğer huumlkuumlmleri ile patlayıcı maddeyi
goumlnderen paketleyen yuumlkleyen dolduran
taşımacılığını yapan taşıt suumlruumlcuumlsuuml araccedilta bulunan
diğer goumlrevliler ile teslim alanın
Tankkonteynerdepo işletmecisinin yuumlkuumlmluumlluumlkleri
belirlenmiştir
1 MOTORLU KARA TAŞITLARI İLE
YAPILAN PATLAYICI MADDE
NAKİLLERİNDE UYGULANABİLECEK
BAZI RİSK OumlNLEYİCİ GEREKLİLİKLER
a Araccedil Suumlruumlcuumllerine Youmlnelik
Gereklilikler
Patlayıcı madde taşıyan araccedil şofoumlrleri trafik
kurallarını ve patlayıcı madde nakliyatını
ilgilendiren yasal mevzuatı ccedilok iyi bilmelidirler Bu
durumun sertifikalandırılması da oumlnem arz eden
diğer bir durumdur Araccedil taşıma esnasında bu
personelin doğrudan kontroluuml altında bulunmalıdır
Aracın hiccedilbir zaman yalnız başına bırakılmaması
araccedil suumlruumlcuumlsuumlnuumln muhtemel bir yangında yapması
gerekenler konusunda bilgilendirilmiş ve bu
bilgilendirmenin de kayıt altına alınmış olması risk
azaltıcı bir faktoumlrduumlr Bir kaza anında yapılacaklar
listesi ile aranması gereken uzman personelin
ismininde araccedil suumlruumlcuumlsuumlne bildirilmiş olması
oumlnemli bir husustur Ayrıca taşımanın yapılacağı
guumlzargahın yazılı olarak belirlenerek suumlruumlcuumlye
tebliğ edilmiş olması ve eğer muumlmkuumlnse araccedillara
GPS sistemi yerleştirilerek takibinin yapılması da
fayda sağlayacaktır
Aracın normal molalar iccedilin park edebileceği alanlar
ile acil durumlarda park edebileceği alanların yazılı
hale getirilerek suumlruumlcuumlnuumln bilgilendirilmesinden
yuumlklemeyi yapan birim sorumlu olmalıdır Araccedil
iccedilerisinde bulunan ve seyahatin emniyetli
geccedilmesini sağlamakla goumlrevli olan personelin
taşınan yuumlkuumln hassasiyetlerini ccedilok iyi bilmesi
suumlruumlcuumlnuumln yanında seyahat etmesi ve araccedil
molalarında da arcın goumlz irtibatında olmasına oumlzen
goumlstermesi gerekir Patlayıcı madde taşıyan
araccedilların park ve mola verebilecekleri yerlerin
alınacak nakil onayı ile birlikte ilgili yetkili
kurumlar tarafından da onaylanmış olması
gereklidir Ayrıca araccedil uumlzerinde bulunaması
gereken markalama ve işaretlerinde tam olması
sağlanmalıdır
b Taşıma Esnasında Kullanılacak
Guumlzergacirch ile Tehlikeli Durumlara Karşı
Alınabilecek Oumlnleyici Tedbirler
Daha iyi bir alternatif yok ise tehlikeli maddeleri
taşıyan araccedillar halk kalabalıklarının bulunduğu
meskucircn mahaller ile tuumlneller geccedilişi zorlaştıran dar
yollar ve stabilize yollardan gitmemelidirler
Patlayıcı madde taşıyan araccedillar yangın olan boumllge
ya da yollarda seyahat etmemeleri ve yangın sona
erene kadar beklemeleri yakın civarında sigara
iccedililmesine muumlsaade edilmemesi de riskin
indirgenmesine etki edecek unsurlardandır
Patlayıcı madde taşıyan araccedilların yakıt doldurmaları
esnasında motorun susturulması ve yakıt dolumu
esnasında mutlaka refakat edilmesi gerekir
Kısacası patlayıcı nakliyatında kullanılan araccedilların
her tuumlrluuml kontrolleri zamanında yapılmış olmalıdır
Oumlzellikle kıvılcım uumlretebilecek aksamların iyi izole
edilmiş olması şarttır
c Taşıması Yapılacak Olan
Patlayıcıların Araccedillara Yuumlklenmesi ve
İndirilmesi Esnasında Alınabilecek Tedbirler
12
Uumlzerinde patlayıcı madde yuumlkuuml bulunan araccedilların
motorları susturulmadan asla yuumlkleme ve indirme
yapılmamalıdır İccedilerisinde patlayıcı madde ve
muteviyatı bulunan paketler ve konteynerler
suumlruumlklenmemeli ya da yuvarlanarak taşınmamalıdır
Bu tuumlr konteyner iccedilerisinde taşınan patlayıcıların
ateş yuumlksek ısı ya da kıvılcım uumlreten ortamlardan
uzak tutulmaları da hayati oumlnem taşırlar Ayrıca bu
tuumlr araccedilların arızalanmaları durumunda garaj ya da
tamirhaneye yuumlkleri ile birlikte sokularak tamir
edilmemeleri gerekmektedir
d Yol Guumlzergacirch Planlaması ve Risk
Azaltıcı Tedbirler
Patlayıcı madde taşıyan araccedilların varış
istikametlerinde izleyecekleri yollar iyi
planlanmalıdır Yapılan planlamada varış stikameti
uumlzerindeki nuumlfus yoğunluğu fazla yerleşim
yerlerinin iccedilinden geccedilmek yerine alternatif
guumlzergacirchların varlığı araştırılmalıdır Muumlmkuumln
olduğu oumllccediluumlde tuumlneller dar ve tek şeritli yollar ile
geccedilitlerden uzak alanlardan guumlzergacirch planlaması
yapılmalıdır Aşırı kalabak trafik olan yollarla
trafiğin yoğunlaştığı zaman dilimleride belirlenerek
planlamaya dacirchil edilmelidir Ayrıca yollardaki
yağış durumu da goumlz ardı edilmemesi gereken ana
husulardan bir tanesidir Gece yapılacak nakliyat
iccedilin detaylı ve kontrolluuml bir planlama yapılmalı ve
gece geccedilişleri ilgili kurumlardan alınacak izin
belgelerinde belirtilmelidir
Tren yolundan geccedililmesi gereken guumlzargahlarda
tren yolundan yeterli bir uzaklıktaki mesafede
bekleme yapılmalı ve yol accedilıldıktan sonra geccediliş
tamamlanmalıdır Tren yolu geccedililirken vites
değiştirilmeden geccediliş tamamlanmalıdır
Patlayıcı madde taşıyan bir aracın karışmış olduğu
trafik kazalarında yetkisiz kişlerin olaya muumldahale
etmemesi muumldahale edenlerin ise bilgilendirilmesi
gerekir Olay yerinde oumlncelikle kalabalık
toplanmasının oumlnlenmesi oluşturulacak guumlvenlik
alanı iccedilerisinde sigara iccedililmesi ya da kıvılcım
uumlretebilecek cihazların kullanılmaması
oumlnlenmelidir Yol uumlzerinde de gerekli işaret ve
flamalarla uyarıların konulması gerekir
Patlayıcı madde yuumlkluuml bir aracı diğer bir araccedil ya da
sabit bina ya da direk refuj gibi yerlere ccedilarpması
durumunda aracın yerinden oynatılarak bu
alanlardan kurtarılmaya ccedilalışılması istenmeyen
yangın ve patlamaların meydana gelmesine neden
olabilir Dolayısıyla uzman personel gelene kadar
yapılacak işlem olay mahallinin boşaltılarak
emniyete alınmasıdır
Trafik lambaları ve polis tarafından yaptırılan
durmalar haricinde guumlzergah uumlzerinde yapılan
durmalar esnasında doumlrtluuml flaşoumlrler yakılmalıdır
Uzun suumlreli bekleme yapılması gereken durumlarda
diğer işaretler (uumlccedilgen reflektoumlr ışıldak vb)
kullanılmalıdır Eğer bu zorunlu duruş virajlı bir
yolda olmuşsa virajın ccedilıkış noktasından itibaren
işaretlemenin yapılarak yeterli emniyet mesafesinin
sağlanması esas alınmalıdır
Araccediltaki patlayıcı maddenin teslimatı eanasında da
yetkili ve konu hakkında yeterli olan personele
teslimatın yapılması da indirme taşıma esnasında
alınacak en oumlnemli ve oumlncelikli emniyet tedbiridir
SONUCcedil
Patlayıcı maddelerin karayolu ile guumlvenli taşınması
sadece uygun taşıma araccedillarının uumlretilmesi ve
amaca uygun olarak teccedilhiz edilmesi ile değil aynı
zamanda taşımadan sorumlu kuruluşların taşımayı
gerccedilekleştiren araccedil kullanıcılarının ve emniyet
tedbiri almakla yuumlkuumlmluuml olanların da ccedilok iyi bir
eğitimden geccedilirilmelerini gerekli kılmaktadır
Uluslararası standartlara uygun hale getirilmemiş
bir patlayıcı madde taşımacılığı karayollarında
seyahat eden birccedilok araccedil bombanın sayısının
artmasına ve dolayısıyla toplum guumlvenliğinin ihlal
edilmesine neden olacaktır
ADRrsquonin Tuumlrkiyersquode uygulamaya koyulması
Avrupa Birliği ve uluslar arası taşımacılık
kuruluşları ile uyumlu ccedilalışılmasına olanak
tanıyacaktır Hem yurt iccedilinde hem de yurt dışında
yapılacak taşımacılığın guumlvenliği uluslar arası
standartlara uygun hale gelirken yapılan
taşımacılığın gvenilirlik katsayısını da artıracaktır
Yazışma Adresi
DrErcan SEYHAN JJandarma Meslek Yuumlksek
Okulu (JAMYO) HHukuk Bilimleri Boumlluumlm
Başkanlığı ercnesyahoocom
KAYNAKLAR
13
(1)
httpwwwulasimonlinecomnews_detailphpid=
8339ampuniq_id=1350279640 (Erişim Tarihi09
Ağustos 2012)
(2)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliadrintroh
tm (Erişim Tarihi09 Ağustos 2012)
(3)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliunrecpub
dethtm (Erişim Tarihi11 Eyluumll 2012)
(4) Institute of Makers of Explosives (2003) Safety
Library Publication No 22 ndashSafety amp
Occupational Health-Storage Transportation And
Handling of Explosives Incorporating amendment
number(s) 12amp3 International Mine Action
Standard (IMAS) New York
(5)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliadrcountr
y-info_ehtm (Erişim Tarihi21 Eyluumll 2012)
(6)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliadradr201
111contentsehtml (Erişim Tarihi15 Eyluumll2012)
(7) httpeur-
lexeuropaeusmartapicgisga_docsmartapicelex
plusprodCELEX
numdocamplg=ENampnumdoc=32000L0061 (Erişim
Tarihi10 Ekim 2012)
(8)
httpwwwpoascomtrPO_pdfkurumsal_sorumlu
lukADRpdf (Erişim Tarihi01 Ekim 2012)
(9)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliadradr_e
html (Erişim Tarihi25 Eyluumll 2012)
(10)
httpwwwlegislationgovtnzregulationpublic19
990128latestDLM284452html (Erişim Tarihi17
Eyluumll 2012)
(11) wwwmevzuatadaletgovtrhtml5210html
(Erişim Tarihi09 Ağustos 2012)
(12) Resmi Gazete Tarihi 31032007 Resmi
Gazete Sayısı 26479
0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0
KALP DAMAR HASTALIKLARININ SUumlRUumlŞ GUumlVENLİĞİNE ETKİSİ
DrAynur İNAN ProfDrİHamit HANCI ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -----------
Ankara Uumlniv Tıp Fak Adli Tıp AD
Anahtar Kelimeler Kardiovaskuumller Hastalıklar Suumlruumlş Guumlvenliği Profesyonel ve Oumlzel Suumlruumlcuumller
OumlZET Kardiyovaskuumller hastalıklar toplum sağlığını
oumlnemli oumllccediluumlde etkileyen hastalık grubunu
oluşturmaktadır Kardiyovaskuumller hastalıklarda
goumlzlenen senkop halsizlik uykuya meyil yorgunluk
gibi semptomlar suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye
sokmaktadır
Bu yuumlzden bu hastalığa sahip bireylerde duumlzenli
sağlık kontrolleri uygulanmalı oumlzel veya ticari araccedil
kullanma durumuna goumlre trafikte bazı kısıtlamalar
gerekmektedir Oumlrneğin ciddi kardiyak yetmezlik
belirtileri olanların toplu taşıma araccedillarına
youmlnlendirilmeleri hem hasta hem de toplum sağlığı
accedilısından oumlnem taşımaktadır
Yetkililerin de bu konuda duyarlı olmaları alınacak
oumlnlemler konusunda bazı standartlar oluşturmaları ve
uygulamaları suumlruumlş guumlvenliğine olumlu katkı
sağlayacaktır
GİRİŞ
Bu yazının amacı suumlruumlş yeteneğinde bozulmaya yol
accedilan sebeplerden oumlzellikle kardiyovaskuumller
hastalıkların oumlnemini vurgulamak tedbir konusunda
yetkililere katkı sağlamak ve suumlruumlş guumlvenliğine
youmlnelik oumlnerilerde bulunmaktır
Suumlruumlş yeteneği duyusal ve motor sistemler arasındaki
ince koordinasyon hareketlerine bağlı karmaşık bir
performanstır Hafıza dikkat zeka yaş
konsantrasyon alkol ve ilaccedil kullanımı ruhsal durum
refleks hızı işitme ve goumlrme fonksiyonları ani karar
verme yeteneği kişilik yapısı gibi oumlzellikler suumlruumlş
yeteneğini etkileyen bazı faktoumlrlerdir
Kardiyovaskuumller hastalıklarda goumlzlenen bazı
semptomlar oumlzellikle senkop halsizlik yorgunluk
baş doumlnmesi gibi belirtiler suumlruumlş yeteneğini bozarak
guumlvenli suumlruumlşe engel olabilir1
Kardiyovaskuumller (Kalp-Damar) Hastalıklar ve
Senkop (Bayılma)
Senkop Senkop hızlı başlangıccedillı kısa suumlreli ve
spontan (kendiliğnden) tam iyileşme ile karakterize
14
serebral hipoperfuumlzyona (beynin azalmış kan akımına)
bağlı geccedilici bilinccedil kaybıdır
Kardiyovaskuumller senkoplarda birincil neden
aritmilerdir Aritmiye yol accedilan bazı kalp hastalıkları
sinuumls nodu disfonksiyonu atriyoventrikuumller ileti
sistemi hastalığı implante edilebilir cihazda
fonksiyon bozukluğu supraventrikuumller ndash ventrikuumller
taşikardi ile ilaca bağlı bradikardi ve taşiaritmilerdir
Kardiyak valvuumller hastalık akut miyokard enfarktuumlsuuml
iskemi hipertrofik kardiyomiyopati kardiyak kitleler
(atriyal miksoma tuumlmoumlrler vs) perikardiyal
hastalıktamponad koroner arterlerin konjenital
anomalileri protez kapakların disfonksiyonu gibi
kalbin yapısal bozuklukları ile pulmoner emboli akut
aort diseksiyonu pulmoner hipertansiyon gibi diğer
durumlar da senkop oluşumuna yol accedilarak suumlruumlş
guumlvenliğini tehlikeye sokabilir2
Senkopun suumlruumlş guumlvenliğini ciddi şekilde bozan
yaygın klinik durum olduğu trafik kazalarının sıklığı
veya suumlruumlş guumlvenliği accedilısından ccedilok az istatistiksel veri
bulunduğu bilinmektedir3
Ani Kardiyak Oumlluumlm
Tanım Ne zaman ve ne şekilde oumlluumlme yol accedilacağı
oumlngoumlruumllemeyen oumlnceden mevcut olan kardiyak
hastalık durumunda akut semptomların
başlamasından sonraki bir saat iccedilinde ani bilinccedil kaybı
ile kendini goumlsteren kardiyak nedenlere bağlı doğal
oumlluumlm olarak tanımlanır 4
Motorlu taşıt suumlruumlcuumllerinde goumlzlenen kardiyak koumlkenli
ani oumlluumlm diğer suumlruumlcuumller yolcular yayalar ve aynı
zamanda maddi varlıklar iccedilin bir tehlike
oluşturmaktadır Bu yuumlzden Kanadarsquo da Ontario
dışındaki şehirlerde kalp hastalığı oumlykuumlsuuml olanlara
profesyonel ehliyet almak iccedilin izin verilmemektedir 5
Trafik Kazaları
Uumllkemizde Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlrsquo nuumln yaptığı
araştırmaya goumlre trafik kazalarının 99rsquodan fazlası
insan kaynaklı nedenlerle oluşmaktadır 6
Kanada ve ABDrsquoden elde edilen verilerde ticari
araccedilların dacirchil olduğu kazaların 5rsquoden daha azı
kardiyovaskuumller hastalık ile ilişkilidir Avruparsquo da ise
yaklaşık olarak 01 olarak rapor edilen trafik kazası
tıbbi nedenler ile ilişkilendirilmekte ve bunların da
sadece 10- 25rsquo i kardiyak sorunlara
bağlanmaktadır7
Ancak yine de aritmisi olan suumlruumlcuumllerde gelişen bilinccedil
kaybı nadir de olsa oumlnemli olduğundan hem suumlruumlş
guumlvenliğini hem de toplum emniyetini tehdit
etmektedir8
Suumlruumlcuumller ve Hipertansiyon Riski
Hipertansiyon sık goumlruumllen bir hastalık olup toplumun
20rsquosini etkilemektedir Bu oran 45- 54 yaş grubunda
yaklaşık 40 55-64 yaş grubunda ise yaklaşık
50rsquodir Tayvanrsquoda yapılan bir araştırmada otobuumls
suumlruumlcuumllerinde hipertansiyon oranının (560
986=1361) olduğu bu oranın diğer işccedililere goumlre
(306164=536) daha yuumlksek ve anlamlı olduğu
goumlsterilmiştir9
Kardiyak Yetmezlik Sınıflaması
Semptomların ciddiyeti ve fiziksel aktiviteye goumlre
New York Kalp Cemiyeti İşlevsel Sınıflaması 10
I Semptom yok Fiziksel aktivite kısıtlanması yok
II Hafif fiziksel etkinlik kısıtlanması Dinlenme
sırasında rahattır fiziksel aktivite beklenenin uumlzerinde
nefes darlığı halsizlik ya da ccedilarpıntıya yol accedilar
III Belirgin fiziksel etkinlik kısıtlanması Dinlenme
sırasında rahattır ancak hafif fiziksel aktivitede nefes
darlığı halsizlik ya da ccedilarpıntı oluşabilir
IV Fiziksel etkinlikte semptomların artmasına bağlı
tam kısıtlılık Dinlenme sırasında bile belirtiler accedilığa
ccedilıkar
Belirli Kardiyak Koşullar İccedilin Standartlar
11
Tanım
15
Bekleme Suumlresi Trafiğe ccedilıkılmasına izin
verilemeyecek duumlzeyde kalp hastalığına sahip
kişilerde duumlzenli medikal tedavinin başlatılması ya da
tedavi edici işlemlerin gerccedilekleştirilmesi ile suumlruumlşe
uygun hale gelebilecekleri zaman aralığı
Koroner Arter Hastalığı
(Koroner arter hastalığı olan tuumlm suumlruumlcuumller aşağıdaki standartlara uymak zorundadır)
Oumlzel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml Profesyonel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml
NYHA Sınıf I kısıtlama yok EFgt 35
NYHA Sınıf II kısıtlama yok EFgt 35
NYHA Sınıf III kısıtlama yok Yetersiz
NYHA Sınıf IV
Ayaktan tedavi veya
inotrop kullanımı
Sol ventrikuumll asist cihazı
Yetersiz
Yetersiz
Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi
ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
PCI (perkuumltan koroner girişim)
Stabil anjina veya asemptomatik koroner arter
hastalığı olanlarda genel olarak kısıtlama yokken PCI
uygulamasından sonra oumlzel araccedil suumlruumlcuumllerinde 48 saat
profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise 7 guumln bekleme
suumlresi oumlngoumlruumllmektedir
16
Koroner Arter Cerrahisi yapılanlarda oumlzel araccedil
suumlruumlcuumllerinde 1 ay profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise
3 ay bekleme suumlresi tavsiye edilmektedir
Sinuumls Duumlğuumlmuuml Disfonksiyonunda semptom yoksa
kısıtlama yoktur
Atriyoventrikuumller ve İntraventrikuumller Blok varsa
kısıtlama olmayan durumdan diskalifiye olan duruma
kadar değişen kurallar soumlz konusudur
Karotid sinus aşırı uyarılması sonucu kalıcı kalp
pili olan veya medikal tedavi alan hastalarda serebral
iskemi belirtilerine bağlı semptomlar kontrol
edilmedikccedile guumlvenli şekilde araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar
Kardiyak Enflamasyon ve Enfeksiyonlar oumlzellikle
akut perikardit veya miyokardit olan bireyler
tamamen iyileşene kadar hiccedilbir şekilde motorlu araccedil
suumlruumlcuumlsuuml olamazlar Aynı şekilde subakut bakteriyel
endokardit tanısı ile başvuranlar emboli
tehlikesinden dolayı tamamen iyi olana kadar motorlu
araccedil kullanmamalıdırlar
Konjenital Kalp Hastalıklarında kalbin
fonksiyonel kapasite durumu miyokardiyal iskeminin
olup olmadığı kardiyomiyopati kalp kapak hastalığı
ve kalp ritim bozukluğu durumuna goumlre suumlruumlcuuml
belgesi verebilmek iccedilin bu hastalığa sahip kişiler ayrı
ayrı değerlendirilmelidir
Kardiyak ritim bozukluğu hikayesi olan bireylerde
suumlruumlcuuml belgesi verebilmek iccedilin ritim bozukluğunun
tipi atak sıklığı semptom varlığı ve yeterli ve duumlzenli
kontrol olup olmaması gibi durumlar belirleyici
olacaktır 11
Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi
ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
PCI (perkuumltan koroner girişim)
17
Erken Atriyal veya Ventrikuumller Kontraksiyonlar
Bekleme Suumlresi
Oumlzel suumlruumlcuuml Profesyonel suumlruumlcuuml
VF 6 ay sonra diskalifiye
Hemodinamik
kararsız VT
6 ay sonra diskalifiye
Geri doumlnuumlşuumlmluuml
sebeplere bağlı VT
veya VF
Altta yatan durumun
tedavisi devam ettiği
suumlrece suumlruumlş yasak
Altta yatan durumun
tedavisi devam ettiği
suumlrece suumlruumlş yasak
Suumlrekli VT ile ilişkili
bilinccedil bozukluğu
LVEF gt30
3 ay sonra
diskalifiye
Suumlrekli VT
Bilinccedil bozukluğu
olmayanLVEF gt30
4 hafta sonra
Yeterli denetim
3 ay sonra
Yeterli denetim
VF ventrikuumller fibrilasyon VT ventrikuumller taşikardi LVEF Sol ventrikuumll ejeksiyon fraksiyonu
Paroksismal SVT AF veya AFL bilinccedil bozukluğu
ile birlikte ise duumlzenli kontrol gerekirken bilinccedil
bozukluğu gelişmemişse kısıtlamaya da gerek yoktur
AF veya AFLrsquo de endikasyon varsa suumlruumlcuumller kronik
antikoaguumllasyon almalıdır
Persistan veya Kalıcı AF veya AFLrsquo de ventrikuumll
hız kontroluuml yeterliyse ve bilinccedil bozukluğu yoksa tuumlm
suumlruumlcuumller iccedilin kısıtlamaya gerek yoktur
SVT Supraventrikuumller taşikardi AF Atriyal
fibrilasyon AFL Atriyal flutter
Sinuumls duumlğuumlmuuml disfonksiyonunda hastalıkla ilişkili
semptom yoksa kısıtlama da yoktur Hasta sinuumls
sendromu gibi semptom olan durumlarda ise tedavi
başarılı olana kadar suumlruumlş iccedilin izin verilmemektedir
Atriyoventrikuumller (AV) ve İntraventrikuumller
Bloklar hem oumlzel hem de profesyonel suumlruumlcuumller iccedilin
kısıtlamaya yol accedilmaz
Karotid Sinuumls Aşırı Duyarlılığına bağlı serebral
iskemi belirtileri olan kişiler medikal tedavi ya da bir
kalp pili ile semptomları kontrol altına alınmadıkccedila
guumlvenli araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar
Valvuumller Kalp Hastalığı varsa operasyon durumu
belirleyici olacaktır Opere edilmemiş kalp kapak
hastalığı olan kişilerde suumlruumlş uygunluğunu belirlemek
iccedilin serebral iskemi durumu kalbin fonksiyonel
bozukluk derecesi ve oumlzellikle ticari suumlruumlcuumller iccedilin
ayrıntılı kardiyolojik değerlendirme gereklidir Kapak
replasmanı geccedilirmiş kişilerde ise Sınıf 1 2 3 4 araccedil
kullanmasına izin verilmeden oumlnce suumlruumlcuumllerin
tromboemboli enfeksiyon ve mekanik hasar gibi geccedil
cerrahi komplikasyon sıklığı azaltılmalıdır 1112
Hipertansiyon (-malign hipertansiyon dışında) tek
başına motorlu araccedil kullanmak iccedilin bir
kontrendikasyon oluşturmaz Ancak kalp goumlz boumlbrek
ve beyin hasarı gibi ilişkili komplikasyonların varlığı
guumlvenli suumlruumlşuuml engellemektedir 170110 mm Hg
uumlzerindeki kalıcı hipertansiyon sıklığına bağlı olarak
gelişen komplikasyonlar (hipertansif retinopati gibi)
18
suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye sokabilir Bu yuumlzden bu
yuumlkseklikte kan basıncı olan kişiler ccedilok dikkatli
incelenmelidir (fundus muayenesi
elektrokardiyografi akciğer grafisi vb) Ayrıca bu
kişilerde serum kreatinin oumllccediluumlmuumlnde belirgin
değişiklik tespit edilmişse dahiliye hekiminden goumlruumlş
almak uygun olacaktır
Yine hipertansiyon sonucu kardiyak hasara bağlı
konjestif kalp yetmezliği gelişmişse guumlvenli suumlruumlş
yeteneğini değerlendirirken serebral hasar durumu en
başta goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır
Ek olarak 13
Suumlrekli stabil devam eden NYHA sınıf I-III grubu
LVAD ( Sol Ventrikuumller Destek Sistemleri) olan
hastalar yalnızca oumlzel suumlruumlş iccedilin uygunken ticari ya da
profesyonel araccedil kullanabilmek iccedilin 2 ay beklemek
zorundadır
Pilotlarda Suumlruumlş Guumlvenliği ve Bir Oumlrnek
Pilotlarda sağlık kontrolleri ccedilok daha sık ve duumlzenli
yapılmaktadır Fakat yine de muumlkemmel bir uccediluş bir
sonrakinin garantisi sayılamayacağı gibi ccedilok sağlıklı
bir pilotun ertesi guumln de sağlıklı olacağı soumlylenemez
4 Haziran 2003 guumlnuuml saat 1630rsquoda uccediluşun iniş
safhasında (Danimarka Billund Havaalanı) kaptan
pilot Kahraman Tokuşoğlu fenalaşmış ve kalp krizi
nedeniyle vefat etmiştir Bu uumlzuumlcuuml olayın tek tesellisi
56 yaşındaki pilotun ani ve gizli kalp hastalığının ilk
belirtilerini fark ederek kumandayı diğer pilota
devretmesi ccedilok sayıda masum insanın yaşamının
kurtulmasıdır 14
Uumllkemizde Kardiyovaskuumller Hastalıklar ve
Suumlruumlcuuml Belgesi lsquolsquoSağlık Muayenesinde Suumlruumlcuuml
Adaylarının ve Suumlruumlcuumllerin Sahip Olacakları Sağlık
Şartları ile Goumlz İccedil Hastalıkları Kulak-Burun-Boğaz
Ortopedi Ruh ve Sinir Hastalıkları Muayenelerine
İlişkin Esaslarrsquorsquo Kısmında MADDE 62 Kalp-Damar
Hastalıklarından bahsetmektedir
Grup 1 A ve B sınıfı suumlruumlcuuml belgesi
verilecek suumlruumlcuuml adayları Grup 2 A ve B
sınıfı dışında kalan suumlruumlcuuml dayları olup
bunlardan a) Anjinal yakınması olanlara akut
koroner sendrom (Stabil olmayan angina pektoris
ST yuumlkselmeli miyokard infarktuumlsuuml ve ST
yuumlkselmesiz miyokard infarktuumlsuuml) tanısı almış
olanlara ve koroner arter bypass cerrahisi
uygulanan Grup1 ve Grup 2 deki suumlruumlcuuml adaylarına
gerekli medikal tedavi veveya invaziv girişimleri
tamamlandıktan 6 hafta sonra yapılacak olan
egzersiz testinde testi pozitif kılacak olan kriterler
saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir
b) Anjiyoplasti işlemi uygulanmış Grup 2 deki
adaylara işlemden 6 hafta sonra yapılacak olan
egzersiz testinde testi pozitif kılacak kriterler
saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir
c) Kalp atım sayısı ccedilok duumlşuumlk (dakikada 40rsquoın altı)
atrioventrikuumller bloklu ve hasta sinuumls sendromu
olanlardan kalıcı kalp pili takılmamış olanlara
suumlruumlcuuml belgesi verilmez
ccedil) Kalıcı pil implantasyonu ve başarılı kateter
ablasyonu yapılan Grup 2 deki adaylara işlemden 6
hafta sonra suumlruumlcuuml belgesi verilir
d) İmplante edilebilir kardiyoverter defibrilatoumlr
implantasyonu yapılmış olan Grup 1 ve Grup 2 deki
adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez
e) Hipertansiyonu olan ve maksimal tedaviye
rağmen istirahat TA 200120 mmHg nin uumlzerinde
olan Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez
f) Hipertrofik kardiyomiyopati ve dilate
kardiyomiyopati tanısı konmuş semptomatik olan
Grup 1 ve Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi
verilmez
g) Kalp yetersizliği ve kapak hastalığı tanısı konan
ve ağır semptomatik (NewYork Kalp Cemiyeti
Sınıf 3- 4) olan Grup 1 ve 2rsquodeki adaylara suumlruumlcuuml
belgesi verilmez
ğ) Konjenital kalp hastalığı tanısı konmuş
olanlardan komplex veya ciddi kardiyak problemi
olanlara suumlruumlcuuml belgesi verilmez Diğer konjenital
hastalığı olanlar ve başarılı cerrahi onarım yapılmış
olanlara belirli aralıklarla kontrolden geccedilmek
kaydıyla suumlruumlcuuml belgesi verilir 15
SONUCcedil ve OumlNERİLERKalp hastalığına sahip
olmak yaşlı kişilerde bile araccedil kullanmanın oumlnuumlnde
engel değildir Bununla birlikte hem hastaların hem
de diğer insanların korunması iccedilin hasta ve doktor
arasındaki yakın işbirliğinin oumlnemi buumlyuumlktuumlr Ciddi
kardiyak sorunları olanların sınırlı koşullarda
oumlrneğin oumlnceden belirlenmiş otoyol dışındaki bazı
yerel yollarda veveya sadece guumlnduumlz vakitlerinde
araccedil kullanmalarına izin verilebilir Birccedilok yaşlı
suumlruumlcuumlyuuml boumlyle bir davranışa zaten kendi suumlruumlşleri
sınırlayabilir 16
19
Suumlruumlş guumlvenliği accedilısından antihipertansif ilaccedillardan
oumlzellikle betablokerlerin yan etkileri ve
komplikasyonları goumlz oumlnuumlne alındığında motorlu araccedil
kullanmak iccedilin engel duruma yol accedilmadıkları pek ccedilok
ccedilalışma ile goumlsterilmiştir17 18 19
15 olgu uumlzerinde Oxford tekniği kullanılarak yapılan
bir ccedilalışmada antihipertansif tedavide kullanılan
betablokerlerden Oksprenololuumln kronik tedavisiyle
ilaca bağlı yan etkilerin oluşmadığı ve suumlruumlş kabiliyeti
uumlzerinde belirgin bir etkisi olmadığı goumlzlenmiştir 20
Bu durumda hipertansiyonlu hastalar araccedil kullanma
accedilısından kendi sorumlulukları ile hareket edecektir
Ancak malign hipertansiyonu olanlarda bazı
kısıtlamaların gerekeceği aşikardır 21
Motorlu araccedil kazalarına sebep olan kardiyovaskuumller
hastalıklar hakkında ccedilok az kesin istatistiki veri
bulunmaktadır Profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde buumlyuumlk
kazalara yol accedilma olasılıkları daha yuumlksektir
Direksiyon başında geccedilen zamanın artması yolcu
sayısının fazla olması kendilerine yapılan talebin ccedilok
olması gibi nedenlerle profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde
(-oumlzel suumlruumlcuumllere goumlre) daha yuumlksek standartları
karşılamaları beklenir
Son olarak kardiyak problemi olan hastaların ve diğer
insanların araccedil kullanırken rahat ve guumlvenli hareket
edebilmesi iccedilin suumlruumlşe izin verilen ve verilmeyen
durumların ayrıntılı olarak tespit edilmesi
gerekmektedir Ayrıca profesyonel suumlruumlcuumller ve oumlzel
suumlruumlcuumller iccedilin aynı durumlarda farklı şekilde karar
verilmesi uygun olacaktır Kalp hastalığının araccedil
kullanmaya engel olduğu ve bireysel ulaşımın
yapılamayacağı durumlarda doktorlar hastalarına
toplu taşıma araccedillarını kullanmalarını tavsiye etmeli
ve onları bu youmlnden desteklemelidirler 22
Herkes iccedilin gelecekte kardiyovaskuumller hastalığa
yakalanma ihtimalinden dolayı suumlruumlcuuml belgesi
alanların (pilotlar kadar olmasa da) duumlzenli sağlık
kontrollerinin yapılması uygun olacaktır
Bu kuralların amacı ilgili karar vericilere
yardımcı olmak ve aynı zamanda kardiyak
problemi olan hastaların hangi durumlarda suumlruumlşe
uygun olup olmadığını belirlemektir
KAYNAKLAR 1 Jessica R Williams amp Stephen J Tregear Driving Wıth
Cardiovascular Disease the Impact of Implantable
Cardioverter Defibrillators on Driver Safety Proceedings of
the Fifth International Driving Symposium on Human
Factors in Driver Assessment Training and Vehicle Design
2 Senkop tanı ve tedavi kılavuzu (2009 guumlncellemesi)
Tuumlrk Kardiyol Dern Arş Suppl 8 2009 EA httpwwwtkd-
onlineorgdergiTKDA_37_120_135_176pdf
ET18122012
3 Renke Maas physiciana (maasukeuni-hamburgde) Rodolfo Ventura physicianb Christina Kretzschmar physicianb Ali Aydin
physicianb Andreas Schuchert associate professor of internal
medicine and cardiology Syncope driving recommendations and clinical reality survey of patients BMJ200332621 4 Myerburg RJ Castellanos A Cardiac arrest and sudden
cardiac death InBraunwald E ed Heart disease a textbook
of cardiovascular medicine
New York WB Saunders Publishing Co 1997 742ndash79
5 AjKerwinPerforming your original search sudden
heart death and driving in PMC will retrieve Can Med
Assoc J 1984 August 15 131(4) 312ndash314)
6
httpwwwkgmgovtrSiteCollectionDocumentsTrafik
TrafikKazaOzet et 12 Aralık 2012) TR kalp
7 Theodoros A Zografos Demosthenes G Kat ritsis
Guidelines and Regulations for Driving in Heart Disease
Hellenic J Cardiol 2010 51 226-234
8 Epstein AE Miles WM Benditt DG et al Personal and
public safety issues related to arrhythmias that may affect
consciousness implications for regulation and physician
recommendations A medicalscientific statement from the
American Heart Association and the North American
Society of Pacing and Electrophysiology Circulation 1996
94 1147-1166
9 PD Wang and RS Lin Coronary heart disease risk factors
in urban bus drivers Public Health (2001) 115 261ndash264
10 Tuumlrk Kardiyol Dern Arş - Arch Turk Soc Cardiol 2012
4077-137 EAAkut ve Kronik Kalp Yetersizliği Tanı ve
Tedavisine Youmlnelik 2012 ESC Kılavuzu ET19122012
11 Assessment of the Cardiac Patient for Fitness to Drive
and Fly Canadian Cardiovascular Society Consensus
Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for
Fitness to Drive and Fly
EAhttpwwwccscadownloadConsensus_Conference_M
ain_Draftpdf ET 18122012
12 Types and classes of drivers licences in BCEA
wwwicbccomdriver-licensingli ndash Kanada
ET20122012
13 Roger Baskett MDa Richard Crowell MDa Darren
Freed MDb Nadia Giannetti MDc and Christopher S
Simpson MDd Canadian Cardiovascular Society Focused
Position Statement Update on Assessment of the Cardiac
Patient for Fitness to Drive Fitness Following Left
Ventricular Assist Device Implantation Canadian Journal of
Cardiology 28 (2012) 137ndash140
20
14 Billund Havaalanı Olayı Doccedil Dr Muzaffer Ccediletinguumlccedil
EAwwwhvtdorghtmwordpressp=53 ET18122012
15 İccedilişleri Bakanlığının suumlruumlcuuml adayları ve suumlruumlcuumllerde
aranacak sağlık şartları ile muayenelerine dair youmlnetmelik
ikinci boumlluumlm Resmi Gazete 26092006 - 26301
EAwwwttborgtrindexphpsadaylariaranacak
ET17122012)
16 Wielgosz AT Azad N Effects of cardiovascular
disease on driving tasks Clin Geriatr Med 1993
May9(2)341-8
17 (Arzneimittelforschung 198535(12)1850- 3[The
effect of celiprolol on driving ability An experimental
psychological and comparative clinical study]
[Article in German] Klebel E Saam R Hoffmann H
18 Br Heart J 1981 Jun45(6)643- 8 Effects of chronic
beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor
car driving
Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian V Cashman
P Raftery EB
19 Med Klin 1980 Dec 1975(26)913- 6 [Driving
behavior of cardiovascular patients as affected by beta
receptor blockers][Article in German] Schmidt U Hoburg
A Brendemuumlhl D Delbeck HW Buck W Engels K
20 Br Heart J 1981 Jun45(6)643-8 Effects of chronic
beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor
car driving Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian
V Cashman P Raftery EB
21 httpwwwccscadownloadConsensus_Conference_Main_
Draftpdf Canadian Cardiovascular Society Consensus
Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for
Fitness to Drive and Fly FINAL REPORT erişim tarihi 12
Aralık 2012
22 John H Hypertension treatment and ability to drive a
large vehicle Z Gesamte Inn Med 1980 Nov
135(21)suppl 143-4
0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0
ZAMAN YOumlNETİMİ
Doccedil Dr Guumlrkan ERSOY
---------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------
3Ulusal Tıp Guumlnleri 30 Kasım-2 Aralık 2012 Kuumltahya da sunulmuştur Dokuz Eyluumll Uumlniversitesi Acil Tıp
Anabilim Dalı Oumlğretim Uumlyesi ndash Hekes İccedilin Sağlık Derneği YK Uumlyesi gurkanersoy deuedutr
Oumlzet Hayatımızın belirli doumlnemlerinde sıklıkla
soumlylediğimiz veya duyduğumuz bazı guumlzel soumlzler
kelimeler ve cuumlmleler vardır ldquoKeşke vaktim
olsaydı guumlnlerin nasıl geccediltiğini anlayamıyorum
guumlnler keşke 25 saat olsaydı hiccedil sıra gelmedi
zamanım olmadı ondan yetiştiremedimrdquo gibi Ama
bunların hepsi birer aldatmaca Kendimizi
kandırmaca Yoksa başka birşey değil Aslında hiccedil
unutmamamız gereken bir nokta var Bu duumlnya
uumlzerinde yaşayan ve buguumlne kadar yaşamış olan
herkesin hep 24 saati var ve vardıda 25 saati olan
hiccedil olmadı olmayacaktahellip Ama bazı insanlar
Atatuumlrk İbn-i SİNA Einstein Freud oldular
bazılarıda sadece geccedilip gittiler
Zaman youmlnetimi daha ccedilok ccedilalışmak veya serbest
zamanımızdan ccedilalmak demek değildir Sadece
zamanımızı daha iyi değerlendirerek oradan
kazandığımız zamanı kendimiz kendimizi
geliştirmek veveya sevdiklerimiz ile daha ccedilok
beraber olmak demektir Yani buumltuumln amacımız
hayatımızda gereksiz yere harcadığımız zaman
dilimlerinden yararlanmaktır İşte bu yaımızda bu
zamanı nasıl kazanabileceğimiz uumlzerine
bildiklerimizi sizlerle paylaşmayı amaccedilladık
Genel
Gerccedilek anlamda biz zamanı değil ama ancak
kendimizi zamana goumlre youmlnetebiliriz Bunun iccedilinde
organizayon ve plan gerekir Herkesin guumlne tam 24
saat veya 1440 dakika ile başlar
Unutmayalımki bir guumln iccedilinde arttırabileceğimiz 60
dakika ile şunları elde edebiliriz
Gelecek 10 yılda bir yuumlksek okul diploması
almamızı sağlar
Kendimizi geliştirmemize yardımcı olur
Hayatımızı başkaları ile paylaşmak iccedilin daha fazla
zaman ayırabiliriz
Buumltuumln yeteneklerimizi kullanma fırsatımız doğar
Daha ayrıntılı planlama yapabiliriz
Becerilerinizi geliştirebiliriz
Kişisel ilgi alanlarımızı geliştirebiliriz
Yeni fikirler yaratma ve yeni projeler başlatmak
iccedilin fırsat doğar
Peki zaman youmlnetimi kurallarına gelin sabah
kalkmamız ile birlikte başlayalım
Yapılabilecek en iyi iş saat ccedilalar ccedilalmaz uyanmak
ve yataktan fırlamaktır Ccediluumlnkuuml yatakta daha fazla
debelenecek olursak en azından 30-45 dakika daha
zaman kaybedeceğiz Bu uyku ve dinlenme
olmayacak aksine ızdırap olacaktır Birde işimize
geccedil kalacak bu stresimizi bir kat daha arttıracaktır
Bu nedenle
Guumlne erken başlayın
Giyeceklerinizi ccedilamaşırlarınızı geceden hazırlayın
Ccediluumlnkuuml sabah rehaveti ile giyeceğiniz kıyafet
konusunda zorluk ccedilekeceksiniz
Sabah mutlaka kahvaltı yapın ve bu arada o guumlnuumln
planını yapın
Guumlnleri uzatmanın en iyi yolu zamanı gecelerden
yani uyku zamanından ccedilalmaktır uyumak kaccedilmak
demektir Yani oumlnuumlmuumlzdeki hafta ccedilok yorulacağım
o nedenle bu hafta sonu saatlerce uyuyayım demek
21
mantıklı bir yaklaşım değildir ccediluumlnkuuml uyku sarj
edilebilir bir nesne değildir Yani akuuml gibi değildir
Daha fazla uyuyarak dinlenemeyiz sadece daha ccedilok
yoruluruz ve zamanıızı harcarız
Banyoda ve tuvalette zamanınızı iyi
değerlendiriyormusunuz Sabahları burada TVrsquo da
haberleri ve gazete başlıklarını dinleyebilir veya o
guumlnuumln veya bir guumln oumlncesinin gazetesini haftalık
dergileri okuyabilirsiniz
Banyoda herguumln kullandığınız traş takımı havlular
ve duş sonrası kullandığımız bornozumuzu
dolapların veya ccedilekmecelerin oumln tarafında
saklıyormuyuz
Eğer evde ısınma ve banyo ihtiyaccedillarımız iccedilin kat
kaloriferi kullanıyorsak buna bir zaman ayarlayıcı
cihaz (timer) takmamız faydalı olacaktırCcediluumlnkuuml
bunun sayesinde uygun bir ayarlama ile
uyandığımız zaman duş ve traş iccedilin gerekli sıcak su
hazır olacaktır Yoksa sonradan uzunca bir suumlre
daha su ısınacak diye beklememiz gerekecektir
Sabah oumlnce traş olup sonra banyo yapmak daha
mantıklı olabilir Bu sayede yuumlzuumlmuumlzuuml durulamak
ve kurulamak ile kaybedeceğimiz zamanı kazanmış
oluruz
Sakal traşı olmak iccedilin fırccedila traş sabunu ve koumlpuumlk
kullanarak değilde oumlzellikle şarjlı traş makineleri
kulanmak daha avantajlıdır Traş olurken dolaşır
gazete okur veya diğer işlerinizide yapabilirsiniz
Hatta işinize giderken bile arabada traş olabilirsiniz
tabii eğer şoumlfoumlr kullanıyorsanız
Banyodada bir telefon bulundurmanız hatta evde
telsiz telefon olması oumlnerilen bir metottur bu
sayede oturduğunuz yerden telefon accedilabilir veya
gelen telefonlara anında cevap verebilirsiniz
Yatak odanızda ccedilabuk kaybolabilecek eşyaları
koyabileceğiniz bir kutu bulundurun ve gece
geldiğinizde cuumlzdan kolye yuumlzuumlk kol duumlğmeleri
kuumlpeleri iccediline koyun ki sabah aramak iccedilin zaman
kaybetmeyiniz
Kahvaltı masanızı akşamdan hazırlayınız hatta
ccedilayınızı bile akşamdan demleyiniz Yok bayatlar
diye duumlşuumlnuumlyorsanız o zaman sabah kalkar kalkmaz
ccedilayın suyunu ısıtmak iccedilin ocağı yakınız Hatta
ccedilaydanlığın suyunu ve demliğin ccedilayınıda akşamdan
koymuş olunuz
Arabanızı akşam eve geldiğinizde hemen hareket
edebilecek şekilde duumlz park ediniz boumlylece sabah
manevra yapmak durumunda kalmazsınız
Bu kısa tedbirlerden sonra artık guumlne başladığımıza
goumlre ofise gidip oumlncelikler konusunda konuşabiliriz
Guumlnluumlk zamanımızı verimli kullanma zaman
arttırma iccedilin ilk yapmamız gereken iş planlamadır
Yani guumlnuumlmuumlzuuml ve işlerinizi planlama
Planlama
Planlama gerccedilekten gereklimi Evet evin bir planı
olmadan siz onun yapımına başlarmısınız Uzun bir
yola ccedilıkacaksınız Haritaya bakmadan yola ccedilıkmak
istermisiniz
Zaman youmlnetiminin ilk oumlnemli aşaması yakın ve
uzak vadedeki amaccedillarınızı ortaya koymaktır
Ccediluumlnkuuml bu sayede uygun bir yolda ilerlememiz
muumlmkuumln olabilecektir Evlenmek askere gitmek
yurt dışına gitmek uzman veya doccedilent olmak gibi
Bundan sonrada işlerimizi uumlccedile ayırmamız
gerekir
Oumlncelikli
Ertelenebilir
Vazgeccedililebilir
Bazı insanlar yapacakları herşeyi hatırladıklarını
soumlylerler Hasta vizitleri gibi Eve alınacak ekmek
mobilya vs gibi Hatta randevularını toplantılarını
projelerini oumlzel guumlnlerini vs halbuki bunların
yarısını unuturlar veya akıllarında tutabilmek iccedilin
ccedilok zaman ve enerji harcarlar Bu tip insanlar
kendilerine bir yapılacaklar listesi hazırlarlar Ama
bu listede bir sıralama ve duumlzen olmadığı iccedilin hiccedil
bir işe yaramayacaktır Sıralama ve aralarında bir
duumlzen yoktur ccediluumlnkuuml
Zamanımızı kontrol altına almak istiyorsak oumlnce
kendimizi kontrol altına almamız gerekir Bu
nedenle guumlne o guumln ne iş yapacağınızı yazarak
başlamamız gerekiyor
Yapılacaklar listemizi oumlnceliklere goumlre sıralamamız
gerekiyor Bunun iccedilinde tek bir organizer
kullanmamız ve bunu guumlnuumln değişik saatlerinde
goumlzden geccedilirmemiz gerekiyor
Planlamaya herguumln zaman ayırınız ccediluumlnkuuml
guumlnuumlmuumlzuumln en anlamlı uumlretken zamanı planlamaya
ayırdığımız zamandır Yapılacak olan en oumlnemli iş
en oumlnemli işi en oumlnce yapmaktır Bazı işler oumlnemli
olmasına rağmen suumlrekli olarak ertelenirler Buda
işin dahada ertelenmesinden ve can sıkıntısı
olmaktan başka bir işe yaramaz Mesela bunun iccedilin
PCrsquoler databanklar veya palm PC ler son derece
elverişlidirler
İşleri oumlnceliklerine goumlre sıralarken A B C
kuralınıda kullanabiliriz A halledilmeden asla Brsquoye
geccedililmez
Rutin İşler
Guumlnluumlk hayatımıza baktığımız zaman birccedilok işi
tekrar ettiğimizi goumlruumlruumlz Bunları kısaltacak olan
youmlntemler ccedilok oumlnemlidir Bunda etkili olabilmek
iccedilin
İşi basitleştirme ve
Goumlrevlendirme (forward etme youmlnlendirme)
youmlntemlerini kullanmanız uygun olur
En Etkin Saatlerimizi Nasıl Kullanıyoruz
Guumlnuumln ilk saatlerini en oumlnemli işlerimiz iccedilin
ayırmamız gerekir Guumlnuumln ilerliyen saatlerinde ise
daha az oumlnemli işlerimizi yapmamız gerekir
Halbuki ccediloğumuz rutin işler ile o kadar haşır neşir
oluruz ve guumlnuumln en verimli saatlerini bunlar iccedilin
ayırırız ki geri kalan verimsiz saatlerde ise daha
oumlnemli işlerimizi halletmek iccedilin kullanırız
Verimliliğin Tepe Noktasını En İyi Nasıl
Kullanabiliriz
22
Sevimsiz ve zor işlere optimal zaman ayırın Bu tip
işlere başlamak ccedilok zordur ama beklediğmiz zaman
dahada zorlaşacaktır Zamanında yapamayınca
sıkıntımız dahada artacaktırda
Bu işleri mutlaka hemen halledin ertelemeyin bu
işi dahada sevimsiz hale gelmesine ve zorlaşmasına
neden olur
En zor işleri Pazartesi veya Salı guumlnlerine koyun
ccediluumlnkuuml enerjiniz o zamanlar daha fazladır Bu sıkıcı
işi hafta başında tamamlamanız kamburdan
kurtulmanız nedeniyle size bir canlılık verecektir
Orta verimlilikteki saatlerinizde şu işleri
yapabilirsiniz
Gereken kişiler ile bilgi alış verişinde bulunun
Rutin mektuplarınızı okuyun yazılarınızı yazın
veya yazdırın
Daha sonraki işlerinizi planlayın programlayın
Duumlşuumlk verimlilikteki zamanlarınızda ise
Gelen mektuplar uumlzerinde ccedilalışın
Telefon konuşmalarınızı yapın
Ziyaretccedililerinizi kabul edin
Erteleme (yarın veya sonra yaparım)
Erteleme kendimizi aldatmaktan başka birşey
değildir Bu aslında bir hastalıktırda Buguumln bu işi
yapmamak iccedilin o kadar ccedilok nedenimiz olabilirki
Hiccedilbirşey yapmamak veya oumlnemsiz ama zevk verici
işleri yapmak bize sadece kısa suumlreli bir zevk verir
Bunun dışında yapılması gereken oumlnemli işler bir
dağ gibi oumlnuumlmuumlzde yığılır kalır Kendi yarattığımız
bu yığın altında ve zaman iccedilinde psikolojik olarak
eziliriz Kendimize olan guumlveni kaybeder bir kısır
doumlnguumlye gireriz
Guumlnuumlmuumlzde ertelemecilik o kadar moda olduki
duumlnyada artık bu artan sayı ile ertelemeciler kluumlbuuml
kuruldu ama youmlnetim kurulu toplantısı bir tuumlrluuml
yapılamıyor ccediluumlnkuuml toplantı tarihi suumlrekli erteleniyor
))))))
Neden Erteleriz
Alışkanlıktır
Hep zor ve sevimsiz işleri erteleriz (Noumlbet ve
rotasyon ccedilizelgeleri ders hazırlama gibihellip)
Kaccedilıştır iccedilimizdeki isteksizliğin bezginliğin bir
sonucudur
KURTULMANIN YOLLARI
Hoşlanmadığınız işleri oumlnce yapın
Ertelenmesi muhtemel işleri parccedilalara ayırın
Bir bitirme tarihi tesbirt edin ve bu konuda birisi ile
bahse girin
İşi bitirince kendinizi oumlduumlllendirin boumlylece bir
motivasyon olacaktır
Bu sıkıcı ve sevimsiz goumlrevi birisine devretmeyi
duumlşuumlnuumln
Elinizde ne var ise onunla yetinerek yola ccedilıkın
Daha fazla kaynak bulacam diye vakit
kaybetmeyin Mesela ben bu ders iccedilinde bazı
kitaplar aldım ama okumaya bile fırsatım kalmadı
Her zaman kendimize şu soruyu sormalıyız Ne
yapmak istiyorum yerine neyi yapmalıyım Neyi
yapmam daha oumlnemli diye
Masamızın Organizasyonu
Masamızı mutlaka amaccedillarımıza uygun etkin
kullanabilecek halde tutmamız zaman youmlnetimi
accedilısından ccedilok oumlnemlidir Bu yığın iccedilinde kendimizi
sıklıkla kaybederiz Uygunsa masanız mutlaka bol
ccedilekmeceli olmalıdır Burayı evimiz kadar iyi
duumlzenlemeliyiz Ccedilalışma masamız hemen kapının
karşısında olmamalıdır yoksa gelip geccedilen herkese
bakmak zorunda kalırız unutmayın ki masamızda
manzara seyretmek iccedilin oturmuyoruz ccedilalışmak iccedilin
uumlrtmek iccedilin okumak iccedilin buradayız Masada yerde
kanepede her yerde yığın yığın kağıtlar dosyalar
okunacak degiler mektuplar kağıtlar vs vs
Sorsanız hepsi lazımdır Hepsi ccedilalışılacaktır Boumlyle
bir ortamda uumlretken olabilmek muumlmkuumln değildir
Peki ne gibi zararları olabilecektir
İş uumlzerindeki kontroluumlmuumlzuuml kaybederiz
Uumlretkenliğimiz azalır
Herguumln hakkından gelinememiş o yığınları
goumlrduumlkccedile moralimiz bozulur ve yine sıkıntıya
duumlşeriz ccedilıkmaza gireriz
Arkadaşalarımız arasında prestijimiz azalır
Bozuk Masa Duumlzeninden Kurtulmanın Yolları
Bu masayı duumlzenlemek iccedilin kendine bir zaman
dilimi ayır
Dağınıklık had safhada ise salam tekniğini kullan
yani oumlnce uumlstuumlnuuml sonra ccedilekmecelerini kısım kısım
temizle
Ccedilok gerekli olmayan şeyleri ayırın ve ortalıktan
goumlruumlş alanından ayırın Kalemler notluklar
fotoraflar bunların masa uumlzerinde yeri yoktur belki
bir guumln kullanılır umuduyla masa uumlzerinde birşey
tutmayın bunlara okunacaklar ve okunmuş
olanlarda dahildir
Masanızın arkasına pahalı olmayan raflar koyun
herşeyi oralara duumlzenleyin prensip olarak goumlruumlş
alanınız iccedilinde olmasınlar
Buumltuumln sahipsiz kağıtları tek bir dosyada toplayın
GENEL KURAL OLARAK ŞUumlPHEDE İSENİZ
ATIN Eğer YASAL VE VERGİ EVRAKI DEĞİL
İSE MUumlMKUumlN OLDUĞUNCA CcedilOK KAĞIT
ATIN
Gelen bir mail veya mektubu uumlccedil guumln iccedilinde okuyup
cevaplayamadınız ise onu luumltfen bir defa daha
okumadan ccediloumlpe atın Zaten artık suumlresi geccedilmiştir
Kıymeti kalmamıştır Eğer ccedilok oumlnemli ve zamanlı
idiyse şu ana kadar okumuş ve cevabını
yazmışsınızdır yok yazamadıysanız zaten değeride
kalmamıştır atmanızın sakıncası yoktur
Kağıt parccedilaları ile olan duygusal bağınızı muumlmkuumln
olduğunca azaltın Masaya hakim oldukccedila
kendinize olan guumlveniniz artacaktır Birccedilok kişi bu
kağıtların hepsinin lazım olduğunu veya birguumln
23
kullanılabileceğini veya unutmamak iccedilin oraya
koyduğunu soumlyler Ama o yığın arasından
seccedilebilmek iccedilin kaybedeceği zamanı hiccedil
duumlşuumlnduumlnuumlz muuml
Ccedilalıştığınız konu dışında hiccedil birşey hiccedilbir evrek
masa uumlzerinde bulundurmayın
Prensip olarak gelen bir evrak okunmalı gereği
yapılmalı ya cevaplanmalı ya ccediloumlpe atılmalıdır
Buradada bu evraklar iccedilin AHİD sistemi kullan
A At gitsin
H Havale et (başkası ilgilensin)
İ İlgilen
D Daha sonra kullanmak uumlzere dosyala
Mektuplar
Hemen okunarak cevaplanmalıdır
Eğer gelen bir zarfın uumlzerinde ilgili kişi veya şirket
ile ilgili olarak antet logo vs yoksa okumadan ccediloumlpe
at bu oumlzellikle artık guumlnuumlmuumlzde sayı olarak ccedilok
artan nereden kimden geldiği belli olmayan
isteğimiz dışında posta kutumuzda bulduğumuz
spam mailler iccedilin dahada geccedilerlidir
Ofis Asistanları
İyi bir sekreter sadece sıkıcı işleri paylaşmaz ayni
zamanda bilgi ve yetenekleri sayesinde bizi birccedilok
detaydan kurtarır Bu kişileren ccedilok iyi yararlanın
Onu eğitin Bilgisayarı interneti oumlğrenmesini
sağlayın Hatta ondan beklerdiklerinizi
kurallarınızı ccedilok iyi oumlğretiniz ki sık sık sorular
sorarak sizleri rahatsız etmesin
Telesekreter
Zaman youmlnetimi iccedilin ccedilok oumlnemli bir aracıdır ccediluumlnkuuml
herkese veya o anda cevap vermek istemediğiniz
kişi veya kişilere cevap vermeyebilirsiniz Ama
daha rahat olduğunuz bir ortamda ve enerjinizin
azaldığı oumlluuml bir zamanda ararsınız Ayrıca buradaki
mesaj Biz Ersoy ailesi ev dışında olduğumuz iccedilin
sizlere şu anda size cevap veremiyoruz Sinyal
sesinden sonra eğer bize mesajınızı bırakırsanızhellip
şeklinde olmamalıdır Ccediluumlnkuuml sizi arayan ve not
bırakmak isteyen bir kimsenin vaktini bu kadar
almamamanız gerekir Telesekrete eğer devreye
giriyorsa evde olmadığınız veveya o anda telefona
cevap veremiyeceğiniz zaten bellidir Ersoy ailesi
iccedilin notunuzu bırakırmısınız Veya saat 13rsquoe kadar
dersteyim gibi kısa ve oumlz notlar olmalıdır Eğer
canınız isterse zamanınızın daha bol olduğu bir
zamanda cevaplama şansınız olabilir
Goumlrevlendirme
Bulunduğunuz ortamda mutlaka her işi sizin
yapmanız veveya kontrol etmeniz gerekmez O işi
başkalarıda sizin yerinize ve hatta belkide daha iyi
yapabilecektir O nedenle mutlaka yuumlkuuml paylaşınız
başkalarınıda goumlrevlendiriniz
Şu soruları kendimize sormamız gerekir
Şu anda tarafımdan yapılmamaması gereken hangi
işleri yapıyorum
Benimle ayni seviyedeki arkadaşların yapabileceği
hangi işleri aptalca halen ben yapıyorum
İşte bu işleri mutlaka başkasına devredin onu
motive edin ve iş bitimindede hemen
oumlduumlllendirinhellip
Goumlrevlendirdiğimiz kişi yuumlk atı olmak
istemiyecektir Eğer goumlrevlendirdiğinde oumlnemli
olduklarını anlayacak olurlarsa ccedilok iyi performans
goumlstereceklerdir
Ccedilalışmalarınızın Engellenmesi
Ccedilalışmanızın ani gelen ziyaretccedililerle telefonlarla
bozulmasını engelleyin Randevusuz gelen hiccedilbir
ziyaretccedilinizi o an kabul etmeyin kendisine uygun
olduğunuz bir zaman iccedilin randevu verin Boumlylece o
kişiyede daha modern olması konusunda eğitmişte
olursunuz Eğer konu gerccedilekten oumlnemli idiyse kişi o
saatte zaten gelecektir
Astlarınıza işi devredin ama işi devir ederken ccedilok
iyi anlatın Boumlylece sık sık sizlere soru sorulmasını
engelleyin
Yardımcılarınız ile guumlnuumln sadece belirli saatlerinde
veya haftanın belirli guumlnlerinde beraber olunuz
heran değil Bunu toplantı guumlnleri veya saatleri
şeklinde onlara duyurun
İş yerinizde ve iş ortamınızda misafir trafiğini
mutlaka engelleyin veveya kontrol altına alın
Kendinize misafir gelmesini tabii
engelleyemezsiniz ama şu tedbirler ile kişilerin
sizin yanınızda daha fazla kalarak zamanınızı
almasını engelleyebilirsiniz Tabii bunu arzu
ediyorsanız
Sandalye veya koltuğunuzun kenarında oturarak
Kişiyi kapıda ayakta karşılayın
Konuşma sırası size ayağa kalkıp gelince ona
doğru yuumlruumlyerek ve teşekkuumlr ederim başka birşey
varmıydı diyerek konuyu sonlandırın
Gerekirse resmi ve soğuk bir tavırla konuşarak
Gelen kişilere asla ccedilay kahve ısmarlamayarak
Onun ve sizin goumlrebileceğiniz bir duvarda saat
bulundurup suumlrekli olarak ona bakın
Sohbetinizin bir yerinde oumlzet olarak ziyaretiniz iccedilin
teşekkuumlr ederim başka konuşabileceğim veya
yapabileceğim birşey varmı şeklinde soumlzler
kullanarak
Eğer gelen davetsiz ve randevusuz bir misafir ise ya
sonrası iccedilin randevu verin ya da başka birisi ile
goumlruumlşmesini sağlayın (yardımcınız sekreteriniz
asistanınız)
Telefon Konuşmaları
Telefon accedilmadan oumlnce gerekliliğini tartışın
konuşacaklarınızı not alın
Karşınıza kum saati koyun
Uumlccedil dakika kesici alet kullanarak hem kendi hemde
karşı tarafın konuşmalarını kontrol altına alın
Telesekreter kullanın
Duumlofonlu telefon kullanın Karşı tarafı ararken veya
ccedilalarken o sırada başka şeyler yazabilir veya
okuyabilirsiniz
Doğrudan konuya girin boş ve gereksiz sohbetten
kaccedilının Mesela guumlnaydın size nasıl yardımcı
olabilirm diyerek konuya başlayabilirsiniz
24
Telefonunuza hemen ulaşabilecek mesafede
bulundurun evde telsiz telefon kullanın
Trafik sıkıştığı zaman cep telefonunuzu kullanarak
zamanınızı değerlendirin akşam veya yarın
aramanız gereken kişileri şimdiden arayın ve
boumlylece zamanınızı değerlendirin
Bilgi Toplama Oumlzuumlmseme ve Uygulama
Ccedilağımız enformasyon ccedilağı Telefon gazeteler
kitaplar mailler internet fax dergiler text booklar
heryerden bilgi akıyor Bu kadar ccedilok kaynağı
okuyabilmemiz muumlmkuumln değil mutlaka elememiz
arasından seccedilim (triaj) yapmamız gerekiyor
Unutmayalım ki bilgi miktarı her doumlrt yılda bir
ikiye katlanıyor Bunun iccedilinde
Gerccedilekten hangi bilgilere ihtiyacımız var onları
bilmemiz gerekir
Seccedilerek okuyun
Tek bir gazete uumlzerine yoğunlaşın
Hızlı okuma youmlntemlerini oumlğrenin
Okuyamadığınız dergilerin aboneliğini iptal ettirin
Amerikayı tekrar keşfetmek iccedilin uğraşmayın direkt
konu ile ilgili kaynaklaı araştırın
Okuma ve Daha Hızlı Okuma
Okuyacağınız oumlncelikli kitaplarınız elinizin altında
olsun Mesela tuvalette yolculuklarda mutlaka
birşeyler okuyun
Beklerken mutlaka okuyun Randevulara ve
toplantılara giderken mutlaka yanınızda okunacak
birşeyler bulundurun
Yatmadan oumlnce okuyun
Amaccedilsızca değil amaca youmlnelik okuyun
Kelime kelime okumayın cuumlmleleri okumaya
ccedilalışın Okurken dudaklarınızı oynatmayın
Kitabı ccedilizin sonra tekrar okumanız gerekirse bu şekilde
vakit kaybetmezsiniz
Sıkıcı Guumlnluumlk İşler
Banka
Su elektrik havagazı gibi oumldemeleriniz iccedilin mutlaka
banka otomatik oumldeme talimatı veriniz
Uumlzerinde isim soyad ve adresinizin olduğu bir kaşe yapın
ki sık sık bunları yazmak zorunda kalmayasınız
En fazla bir adet kredi kartı kullanın Aksi taktirde
oumldemelerinizi ve extrelerinizi takip etmek ccedilok zamanınızı
alacaktır
Evinize veya işinize en yakın banka ile ccedilalışın
Banka dekont ve faturalarını mutlaka hemen dosyalayın
sonra gerektiği zaman bu neredeydi diye duumlşuumlnmeyin
İşimiz bitti tekrar eve geldik
Banyoda sabah beklemeleri engelleyebilmek iccedilin
aile bireylerinin ayrı saatlerde kalkmasını sağlayın
Evde sık kulanılan eşyalarınızı yedekleyin (Cola
sigara tuvalet kağıdı gibi)
Eşyalarınızı bulabileceğiniz bir yere koyun
Dolaplarınızı duumlzenleyin evdeki dağınıklığı
engelleyin
Benzer aletleri beraber koyun (alet ccedilantası gibi)
Yedek anahtarlarınızı belirli bir yerde toparlayın
Tamir belgeleri kullanma rehberleri sigorta ile
ilgili belgeleri ayni ccedilekmecede tutun
Aileniz ile ilgili olarak tuumlm kimlikler tapular kredi
kartı ve ehliyet gibi belgelerin birer fotokopisini
ccedilektirin ki kayıp ederseniz acaba numarası neydi
diye duumlşuumlnmeyin
Sonuccedil
Eğer sizlerde 24 saatin kendinize yetmediğimnden
şikayet ediyorsanız ve zaman yaratmak iccedilin ccedilaba
sarf ediyorsanız inanın alacağınız şu basit tedbirler
ile guumlnde 2-4 saat arttırmanız ccedilok muumlmkuumlnduumlr
Yapılacak işler oumlzetle şunlardır
Oumlnce oumlnceliği olan iş yapın Zevkli de olsa sıkıcıda
olsa Ama unutmayınızki insanın ayni anda iki tane
oumlnceliği olan işiniz olamaz
Masanızın uumlstuumlnuuml ve ccedilekmecelerini mutlaka
duumlzenleyin Başarılı bir kişinin ve youmlneticinin
masasının uumlstuuml daima bomboştur Eğer dosyalar
yığılmış ise o kişiden verim almak inanın zordur
Hayır demeyi oumlğrenininiz
Toplantılara guumlndem ile gidiniz yanınızda
okunacak birşeyler bulundurunuz
Muumlkemmeliyetccedililik tuzağından kurtulun
Mutlaka yakın ve uzak vadede hedefler seccedilin
Yapılacak işlerde daima A ile başlayın B ile değil
Bu tedbirler ile belki zamanınmızı arttırabileceğiz
ama bu zamanımızı nerede ve ne şekilde
kullanacağız İşte sorun burada Kısa bir suumlre oumlnce
Stephan COVEYrsquoin ldquoEtkili İnsanların Yedi
Alışkanlığırdquo adlı kitabını buumlyuumlk bir zevk ile
okumaya başlamıştım İlk 10 sayfasından sonra
duumlşuumlncelerim alt uumlst oldu Neden mi Yazar aynen
şoumlyle diyordu Şu guumlne kadar ccedilok ccedilalıştım ccedilok iyi
bir pozisyondayım arzu ettğim gerşeyi elde ettim
ama ailemi kaybettim Bu kariyer ve para bana ne
derecede mutluluk verir acaba diyordu Bu
nedeenle hiccedil unutmamamız gereken noktalarda
herhalde şunlar olmalıdır
Kariyerimize ve paralarımıza akşam sarılarak
uyuyamayız bu nedenle ccedilok ccedilalışmanın yanında
oumlncelikli olarak eşimizi ailemizi ve sevdiklerimizi
unutmamalıyız ve ccedilalışmak iccedilin mi yaşıyoruz
yaşamak iccedilin mi ccedilalışıyoruz sorusunun cevabını en
azından kendi gerccedileklerimiz iccedilin bulmalıyız Kaynaklar
Time management for the academic emergency
physicians Steven PARRİLLO
Httpwwwemedicinecom
Zamanı doğru kullanma Kate KEENAN
Kişisel zaman youmlnetimi Marion E HAYNES
Zaman youmlnetimi Ray JOSEPHS
Oumlnemli işler oumlncelik Stephan COVEY
6
property considerations while its transportation was
carried out The transportation of explosives on
roads should be planned in detail because of its
risky specialities While domestic transportation
requires countryrsquos own regulations the
international transportation strictly requires the
international regulations as well Hence it is a must
necessity to have national laws and regulations
which are compatible with the international ones It
is a fact that the modern explosives are quite safe as
long as they are handled due to its transportation
and storage regulatory rules In sum it is highly
important to use the explosives which are produced
with internationally approved standarts
Key Words Explosive road transportation
international standarts
GİRİŞ Patlayıcılar taşınmaları esnasında sağlık
guumlvenlik kamu ve oumlzel muumllk uumlzerinde ilave riskler
doğurabilecek tehlikeli durumlarında
değerlendirilmesini beraberinde guumlndeme
getirmektedir Bundan dolayı patlayıcıların kara
deniz hava ya da demir yolu ile nakledilmeleri
esnasında oumlzel gereklilikler tespit edilmiş ve uluslar
arası platformda kabul goumlrmuumlştuumlr
Patlayıcıların kara yoluyla taşınmaları riskli olduğu
kadar planlaması da o kadar detaylı olmak
zorundadır Taşımanın uumllke iccedilerisinde yapılması
durumunda uumllkenin kendi yasaları uygulanırken
sınır aşırı taşımalarda kabul goumlren uluslar arası
kuralların uygulanması gerekmektedir Dolayısıyla
ulusal yasal mevzuatın uluslar arası kabul goumlrmuumlş
ve yuumlruumlrluumlkte olan kurallarla uyumlu olması da
kaccedilınılmaz bir gerekliliktir (1)
Avruparsquoda gerccedilekleştirilen patlayıcı madde
nakliyatlarında ldquoTehlikeli Maddelerin Uluslararası
Karayolu ile Nakline Dair Avrupa Anlasması
(ADR)-European Agreement concerning the
International Carriage of Dangerous Goods by
Road (ADR)rdquo kararları uygulanmaktadır (2) Ayrıca
BM tarafından yayınlanan ldquoBirleşmiş Milletler
Tehlikeli Maddelerin Taşınması Model
Duumlzenlemelerine ait Tavsiye Kararları - United
Nations Recommendations on the Transport of
Dangerous Goods Model Regulations (Eleventh
revised edition)rdquo uluslararası tehlikeli madde
taşımacılığında uluslar arası standartların
uygulanması ve korunmasına dair tavsiyelerde
bulunmuştur (3)
Tuumlrkiyersquode ise Bakanlar Kurulursquonun 14081987
tarih ve 8712028 sayılı ldquoTekel Dışı Bırakılan
Patlayıcı Maddelerle Av Malzemesi ve
Benzerlerinin Uumlretimi İthali Taşınması
Saklanması Depolanması Satışı Kullanılması Yok
Edilmesi Denetlenmesi Usul ve Esaslarına İlişkin
Tuumlzuumlkrdquo ile patlayıcı maddelerin Tuumlrkiye iccedilerisindeki
nakillerinde uygulanacak usuller belirlenmiştir
Patlayıcı maddelerin depolanması ve
taşınmasındaki ilk ana duumlşuumlnce risk azaltımına katkı
sağlayacak ana politikalar uumlreterek emniyetli bir
ccedilalışma ve nakliyat gerccedilekleştirebilmektir Patlayıcı
madde taşımacılığında uygulanacak risk azaltıcı
faaliyetlerinin temelinde standart uygulama
proseduumlrleri ile uygun ccedilalışma ortamlarının
oluşturulması etkin bir kontrol ve denetim
mekanizması geliştirilmesi ile etkin bir personel
koruma ekipman ve donanıma sahip olunması
gelmektedir Emniyetli bir ccedilalışma ortamının
oluşturulması kavramı iccedilerisinde emniyetli
depolama şartlarının oluşturulması nakliye ve
patlayıcıların uluslar arası emniyet kurallarına bağlı
kalınarak yuumlklenip boşaltılması konularının da
değerlendirilmesi gerekir Bu tedbirlerin
uygulanabilirliği uygun depolama alanları yeterli
ve amaca uygun teccedilhizat ve taşıma araccedillarına sahip
olunması sonucu oluşturulabilir Patlayıcı madde
taşımacılığının uygulanabilir politika ve
7
proseduumlrlerle desteklenmesi optimum verimlilik ve
emniyetle yapılacak taşımacılığın
suumlrduumlruumllebilirliğini artıracak ana unsurlardır
Bu maksatla uluslarararası standartlarda temel
alınan ldquoABD Patlayıcı Madde Belirteccedilleri Enstituumlsuuml
(IME) - US Institute of Makers of Explosives
(IME)rdquo ile ldquoBM Muumlhimmat ve Patlayıcı Madde
Mevzuatı - United Nations Ammunition and
Explosives Regulationsrdquo kuralları da patlayıcıların
depolanması ve naklinde goumlz oumlnuumlnde
bulundurulabilecek oumlnemli duumlzenlemelerdendir (4)
Guumlnuumlmuumlzde uumlretilen modern patlayıcılar uumlreticinin
belirlediği kullanım depolama ve taşıma
talimatlarına uygun davranıldığı suumlrece oldukccedila
emniyetlidirler Bundan dolayı uluslar arası
standartlara uygun olarak uumlretilen patlayıcıların
kullanılması ccedilok oumlnemli bir husustur
TEHLİKELİ MADDELERİN
ULUSLARARASI KARAYOLU NAKLİNE
DAİR AVRUPA ANLAŞMASI (ADR)
KONVANSiYONU
Tehlikeli Maddelerin Uluslararası Karayolu
Nakline Dair Avrupa Anlasması (ADR) Birlesmis
Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu tarafından
duumlzenlenmis bir konvansiyon olup taraf uumllkelerin
toprakları uumlzerinden ya da sınırları arasında
gerccedileklestirilen tehlikeli madde taşımalarını
kapsamaktadır ADR Konvansiyonu 30 Eyluumll 1957
tarihinde Cenevrersquode imzalanmıs ve 29 Ocak 1968
tarihinde yuumlruumlrluumlge girmistir 21 Agustos 1975
tarihinde New Yorkrsquota Madde 14 (3)rsquote degisiklik
oumlngoumlren bir Protokoluumln imzalanmasıyla degisikliğe
tabi olmustur Soumlz konusu Protokol 19 Nisan 1985
tarihinde yuumlruumlrluumlge girmistir
ADR devletlerarası bir anlaşma olup genel ve
devletler uumlstuuml bir uygulatıcı merci
bulunmamaktadır Uygulamada karayolu
denetimleri devletler tarafından gerccedileklestirilmekte
ve anlasma huumlkuumlmlerine uyulmadıgı takdirde ihlal
edenlere karsı ulusal makamlar tarafından kendi iccedil
mevzuatlarına goumlre yasal islem uygulanmaktadır
Tehlikeli maddelerin ADR kapsamında
sınırlandırılmasına youmlnelik sistem BM Tavsiye
kararlarını da yakından takip etmektedir ADR tuumlm
Birlesmis Milletler BM Avrupa Ekonomik Konseyi
(UNECE) Uumlye uumllkeleri diger Avrupa uumllkeleri ve
BM faaliyetlerine katılmaya ccedilağrılan BM uumlyesi
uumllkelere accedilık bir konvansiyondur ADRye yapılan
değişiklikler 1 Ocak 2011 trihi itibarı ile yuumlruumlrluumlğe
girmiş ve revize edilen belge(ECETRANS215
Vol I and II (ldquoADR 2011rdquo) (UNECE 2011) 2011
yılında yayımlanmıştır ADR 46 uumllke tarafından
kabul edilerek yuumlruumlrluumlğe konulmuştur (5)
ADR karayoluyla ile gerccedilekleştirilecek uluslararası
patlayıcı madde taşımacılığında guumlvenligin
artırılması hedeflenmiştir Ayrıca BM tavsiyelerini
de uygulamaya geccedilirerek tehlikeli maddelerin
sınıflandırması paketlenmesi etiketlenmesi ve test
edilmesiyle ilgili huumlkuumlmlerin işlerliğini sağlamakta
hedeflenmiştir Patlayıcı maddelerin kara yoluyla
yapılacak taşımacılığını diğer taşımacılık
şekilleriyle uyumlu hale getirmek diğer bir hedef
olarak goumlruumllmektedir Bundan dolayı uluslararası
tasımalarda uyumun saglanması ve Avrupa Birligi
iccedilerisinde serbest ticaretin kesintisiz sekilde
islemesi amacıyla ADR Konvansiyonursquonun ilgili
boumlluumlmleri AB Uumlye Uumllkeleri tarafından birbirlerinin
toprakları uumlzerinde ve arasında gerccedileklestirilen
tehlikeli madde tasımalarının duumlzenlenmesinin
temel dayanagı olarak kabul edilmistir (6)
Karayoluyla tehlikeli madde tasımacılıgına iliskin
olarak uumlye uumllkelerin yasalarının uyumlastırılmasına
youmlnelik 21 Kasım 1994 tarihli ve 9455AT sayılı
Konsey Youmlnergesi uyarınca ADR 1 Ocak 1997
tarihinden itibaren AB Uumlye Uumllkeleri iccedilerisindeki ve
8
arasındaki tehlikeli madde tasımaları (radyoaktif
maddeler dacirchil) iccedilin geccedilerli hale gelmistir
9455AT sayılı Youmlnerge 200061AT sayılı
Youmlnerge ile guumlncellenmiştir (7)
ADR Konvansiyonuna taraf uumllkeler yılda iki kez
toplanır ve konvansiyonda yapılabilecek
degişiklikler hakkında fikir alışverislerinde
bulunmakta karara bağlanan değişiklikler her iki
yılda bir guumlncellenerek yayımlanmaktadır
Tuumlrkiyersquode tehlikeli madde taşımacılığı yıl
iccedilerisinde 22 milyon ton civarında olup bu
taşımaların yaklaşık olarak yuumlzde 90rsquoı gibi ciddi bir
miktarı karayolu aracılığı ile gerccedilekleştirilmektedir
ADR Konvansiyonunun uygulamaya
konulmasından oumlnce Tuumlrkiye ilk aşamada
Karayolları Ulaştırma Genel Muumlduumlrluumlğuuml tarafından
oluşturulan Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla
Taşınması Hakkında Youmlnetmelikrdquo ile tehlikeli
maddelerin taşınmasına ilişkin kuralları
belirlemiştir (8)
Tuumlrkiye Haziran 2005rsquote TBMM Ulastırma Alt
Komisyonursquonda onaylanan ADR Konvansiyonuna
taraf olunmasına iliskin yasa tasarısı TBMM Genel
Kurulursquonun 30 Kasım 2005 tarihinde yapılan
oturumunda kabul edilmiş ve 6 Aralık 2005 tarihli
Resmi Gazetersquode ldquoMadde 1 - Birlesmis Milletler
Avrupa Ekonomik Komisyonu buumlnyesinde
hazırlanan ve 30 Eyluumll -1957 tarihinde Cenevrersquode
imzalanan Tehlikeli Malların Karayolu ile
Uluslar arası Tasımacılıgına _liskin Avrupa
Anlasmasına katılmamız uygun bulunmusturrdquo
şeklinde yayımlanmıştır
Tuumlrkiyede bu youmlnetmelik ilk kez 31 Mart 2007
tarihinde 26479 sayılı Resmi Gazetede Tehlikeli
Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında
Youmlnetmelik adıyla yayınlanarak yuumlruumlrluumlğe giriş
tarihi 1 Ocak 2009 olarak belirlenmiştir Ardından
soumlz konusu youmlnetmeliğin devreye giriş tarihi 15
Haziran 2008 tarihli ve 26907 sayılı Resmi
Gazetede yayınlanan karar ile 1 Ocak 2010a
ertelenmiş son olarakta 10 Temmuz 2009 tarih ve
27284 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan karar ile
de youmlnetmeliğin yuumlruumlrluumlğe giriş tarihi 1 Ocak
2011e netleşmiştir
PATLAYICI MADDELERIN KARA
YOLUYLA TAŞINMASINDA BİRLEŞMİŞ
MİLLETLER (BM) KARAR ve TAVSİYELERİ
Tehlikeli maddelerin taşınması esnasında goumlz
oumlnuumlnde bulundurulması gereken birccedilok tedbir
mevcuttur Bu tedbirler iccedilerisinde uluslar arası
geccedilerliliği olan tavsiyeler ise Birleşmiş Milletlerin
yayınladığı ldquoBirleşmiş Milletler Tehlikeli
Maddelerin Taşınması Model Duumlzenlemelerine ait
Tavsiye Kararlarırdquodır Burada belirtilen karar ve
tavsiyelerin amacı tehlikeli maddelerin taşınması
esnasında oluşabilecek risklerin bertaraf edilmesi
veya en aza indirilmesinin sağlanmasına youmlnelik
tedbir alınmasıdır
1957 yılında kabul edilen BM tavsiye kararlarından
oumlnceki doumlnemlerde tehlikeli maddelerin
depolanması yuumlklenmesi ve indirilmesi ile
tasniflenmesine youmlnelik kuralları uumllkeler kendileri
belirlemekteydi Bu durum uluslar arası nakliyatlar
esnasında ciddi sıkıntıların yaşanmasına neden
olmuştur BMrsquonin konuyla ilgili karar ve tavsiyeleri
ulusal ve uluslar arası tehlikeli madde
taşımacılığına youmlnelik tektip bir taban
oluşturulmasına buumlyuumlk katkı sağlamaktadır
Tehlikeli maddeler uluslar arası terminolojide BM
tavsiye kararlarında tanımlanan aşağıdaki dokuz
ana başlıkta sınıflandırılmış maddeleri kapsar (9)
Sınıf 1 Patlatyıcılar
Sınıf 2 Gazlar
Sınıf 3 Yanıcı ve parlayıcı sıvılar
Sınıf 4 Yanıcı ve parlayıcı katılar
Sınıf 5 Oksitleyici Maddeler
9
Sınıf 6 Zehirli ve Bulaşıcı hastalık riski taşıyan
Maddeler
Sınıf 7 Radyoaktif Maddeler
Sınıf 8 KorosifAşındırıcı Kimyasal Maddeler
Sınıf 9 DiğerMuhtelif Tehlikeli Maddeler
BM tavsiyeleri tehlikeli maddelerin etiketlenmesi
paketlenmesi tefrik edilmesi oumlzel markalama ve
işaretlemenin yapılması ile dokumantasyon
işlemlerinide kapsamaktadır
BM tarafından kabul edilerek yayımlanan bu belge
temelinde kuumltle halindeki patlayıcıların (bulk
explosives) taşınmasını işaretlenmesini
yuumlklenmesini vb hususları kapsamaktadır Belgede
bahsi geccedilen kuumltle halindeki tehlikeli maddeler
sıvılar iccedilin tek bir konteyner iccedilerisinde bulunan 450
litre patlayıcılar iccedilin ise 400 kg olan tehlikeli
madde olarak belirlenmiştir (10)
TUumlRKİYErsquoDE PATLAYICI MADDELERİN
KARAYOLU TAŞIMACILIĞINI
DUumlZENLEYEN YASAL MEVZUATLAR
a Tekel Dışı Bırakılan Patlayıcı
Maddelerle Av Malzemesi Ve Benzerlerinin
Uumlretimi İthali Taşınması Saklanması
Depolanması Satışı Kullanılması Yok Edilmesi
Denetlenmesi Usul ve Esaslarına İlişkin Tuumlzuumlk
(11)
(8712028) sayılı patlayıcı maddeler tuumlzuumlğuumlnde
patlayıcı maddelerin fabrikalardan depolara
yurtdışından geliyor ise guumlmruumlkleme işlemlerinden
sonra fabrikalara veya depolara bir depodan bir
depoya patlatma uygulaması yapılacak sahalara
goumltuumlruumllmesi iccedilin yerel emniyet makamlarından
Taşıma İzin Belgesi alınması zorunluluğu vardır
İnsan tarafından taşınan ve 10 kgrsquoyi geccedilmeyen ta-
şıtla taşınan ve 250 kgrsquoyi geccedilmeyen aynı işyeri
iccedilindeki patlayıcı madde taşımaları işyeri amirinin
sorumluluğu altında taşıma izin belgesi aranmadan
yapılabilir
Emici maddeye emdirilmiş nitrogliserin
Nitrogliserini terlemeyle kusan dinamitler ve kapsuumll
takılmış dinamitler taşınması yasaklanan tuumlrlerdeki
patlayıcıdırlar Ayrıca PTT Kargo vb gibi posta
taşıyan koli halinde veya poşet zarf iccedilinde patlayıcı
maddelerin taşınması da aynı tuumlzuumlk ile
yasaklanmıştır Tuumlzuumlğuumln patlayıcı maddelerin
yaşınması ile ilgili bazı huumlkuumlmleri aşağıdadır
Patlayıcı maddelerin aynı vagonda gemi amba-
rında motorlu veya motorsuz taşıtlarla hayvan veya
eşyalar ile taşınması kesinlikle yasaktır
Dinamit ve muadilleri barutlar ve kapsuumlller aynı
taşıtta bir yerde bir arada kesinlikle taşınmazlar
Anfo dinamit muadilleri İnfilaklı fitil ve saniyeli
fitiller bir araccedilta Kapsuumll ve muadilleri de bir araccedilta
taşınmalıdır Bu taşıma sırasında aynı araccedillarda
kesinlikle yanıcı ve parlayıcı maddeler
bulunmamalıdır
Aynı depodan geccedilici ve gezici depolara ve işyer-
lerine yapılan İl sınırı dışına 50 km den ccedilok
olmayan taşıma durumlarında toplam patlayıcı
miktarının 300 kgrsquoyi geccedilmemesi ve taşınan
patlayıcıların aracın ayrı boumlluumlmlerine konulması
şartı ile taşıma izin belgesi alınabilir
Patlayıcı madde yuumlkleme ve boşaltmaları guumlnduumlz-
leri yapılır
Taşıtları yuumlkleme veya boşaltma yapılacak
patlayıcı maddelerden en 20 mt uzakta olması ve
gerekli guumlvenlik oumlnlemlerinin alınması gerekir
Aydınlatmanın elektrikle yapılması koşulu ile
geceleri de yuumlkleme boşaltma yapılabilir
Yuumlkleme ve boşaltma esnasında sigara ve
benzerini iccedilmek ateş yakmak kıvılcım ccedilıkartan
malzemeleri kullanmak kesinlikle yasaktır
Taşıtlar olabildiğince yerleşim yerleri dışında ve
etrafı en az 200 mt lsquoye kadar boş bulunan arazilerde
geceleyebilirler
Yerleşim yerleri ile konaklama yerleri arasında bir
tepe veya benzeri bir engel bulunursa uzaklık 100
mtrsquo ye kadar duumlşebilir
Konaklamalarda her aracın başında suumlrekli olarak
en az 1 guumlvenlik belgeli eleman bulundurmak
gerekir
300 kgrsquoden ccedilok patlayıcı madde iccedilin verilecek
taşıma izin belgelerinde taşıtın izleyeceği yol ve
konaklama yerleri belirtilir
Taşıma sırasında zorunlu nedenlerle belgede
belirtilen yol konaklama yerleri guumlvenlik guumlccedilleri
tarafından değiştirilirse bu husus belgeye yazılır ve
trafik polisine haber verilir
Taşıma sırasında bir tehlike olasılığı varsa gerekli
guumlvenlik oumlnlemleri alınır
Konvoy halinde taşımada araccedillar arasında en az 80
mt uzaklık bulunması zorunludur
Demiryolu geccedilit erinde taşıtlar bekleyerek yolun
accedilık ve guumlvenli olduğunu goumlrduumlkten sonra geccedilerler
10
Patlayıcı madde yuumlkluuml taşıtlar olanaklar
oumllccediluumlsuumlnde insan topluluğu bulunan yerlerden
geccedilirilmezler
Gerek goumlruumlluumlrse şehir iccedilinde patlayıcı madde
taşımaları iccedilin guumlvenlikli geccediliş yerleri yetkili
mercilerce belirlenir taşımaların bu yol uumlzerinden
guumlvenlikle yapılabilmesi iccedilin gerekli oumlnlemler
alınır
Patlayıcı madde taşınacak motorlu taşıtlarda kabul
edilmiş standart tiplerinden her an ccedilalışır durumda
en az 2 adet yangın soumlnduumlrme cihazı
bulundurulması zorunludur
b Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla
Taşınması Hakkında Youmlnetmelik (12)
Bu Youmlnetmelik ile taşıma faaliyetlerine ait genel
kurallar belirlenmiş verdquo tehlikeli maddelerin
kamuya accedilık karayolunda taşınmasında genel kural
tehlikeli maddelerin bu Youmlnetmelik ve ADR
huumlkuumlmlerine uygun olarak ekonomik kontrolluuml
seri guumlvenli insan sağlığına zarar vermeden ve
ccedilevreye koumltuuml etkisi en az olacak şekilde taşınmasırdquo
esasına dayandırılmıştır Ayrıca tehlikeli
maddelerin taşınmasında yer alan taraflar hasar ve
yaralanmaları oumlnleyebilmek ve gerekirse bunların
etkisini en aza indirebilmek iccedilin oumln goumlruumllebilen
risklerin yapısını ve boyutunu goumlz oumlnuumlnde
bulundurarak bu Youmlnetmeliğe ve ADR huumlkuumlmlerine
uygun tedbirleri almak zorunluluğu getirilmiştir
Youmlnetmelikte uluslararası anlaşmalar ile savaş hali
ve olağanuumlstuuml hallerde uygulanacak mevzuat
huumlkuumlmlerine goumlre yapılan taşıma işlemlerini ve
Tuumlrk Silahlı Kuvvetlerine ait olan ya da Tuumlrk
Silahlı Kuvvetlerinin temsilcilerinin eşlik ettiği
araccedillarla yapılan taşıma işlemleri kapsam dışı
bırakılmıştır
Youmlnetmelik temel olarak patlayıcı madde
taşımalarında ADRrsquoyi temel almış olmakla birlikte
bazı oumlzel huumlkuumlmleride 8Maddesi ile uygulamaya
sokmuştur Bunlar
(a) Patlayıcı madde ve sıkıştırılmış gaz yuumlkluuml
taşıtların boğaz koumlpruumllerinden ve boğaz tuumlp
geccedilitlerinden geccedilişlerine ilgili valiliklerce
Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlnuumln goumlruumlşuuml dikkate
alınarak belirlenen usul ve esaslar dacirchilinde izin
verilir
(b) Patlayıcı madde yuumlkluuml taşıtlar tuumlnel
sınırlandırma kodu B B1000C C5000D ve E olan
tuumlnelleri sıkıştırılmış gaz yuumlkluuml taşıtlar ise tuumlnel
sınırlandırma kodu B1D C1D ve D olan tuumlnelleri
kullanamaz Ancak alternatif guumlzergahın
bulunmadığı durumlarda veya iklim coğrafik
şartlar yol bakım onarımı gibi elverişsiz sebeplere
bağlı olarak trafiğin tuumlnelin her iki ucunda da
durdurulması kaydıyla valilik tarafından
Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlnuumln goumlruumlşuuml dikkate
alınarak soumlz konusu taşıtların tuumlnel geccedilişine izin
verilir
c) Patlayıcı madde yuumlkluuml veya bu yuumlkuuml boşaltılmış
ancak usuluumlne uygun şekilde temizlenmemiş
taşıtların otoyol veya ccedilevreyolu veya devletyolu
veya yetkili merciiler tarafından belirlenmiş
guumlzergacirchlar dışında meskucircn mahaller iccedilerisinde
seyretmesine izin verilmez Bu taşıtların meskucircn
mahaller iccedilerisindeki boşaltma noktalarına
gitmesine ise trafik polisi veya zabıtası nezaretinde
izin verilebilir
ccedil) Tehlikeli madde yuumlkluuml veya bu yuumlkleri
boşaltılmış ancak usuluumlne uygun şekilde
temizlenmemiş taşıtların meskucircn mahallerde
yuumlkleme ve boşaltma suumlreleri hariccedil bu
Youmlnetmeliğin 9 uncu maddesinde belirtilen park
yerleri dışındaki alanlara park etmeleri yasaktır
Youmlnergenin doumlrduumlncuuml boumlluumlmuuml ise Tehlikeli Madde
Taşımacılığında İzlenecek Guumlzergacirchlar ve Park
Yerlerini duumlzenlemiştir 9madde tehlikeli madde
yuumlkluuml taşıtların izleyeceği guumlzergahlar ve park
yerleri ile depolar ADRrsquonin 84 boumlluumlmuumlne uygun
olarak
11
a) Şehirlerarası yollarda Karayolları Genel
Muumlduumlrluumlğuumlrsquonce
b) Buumlyuumlkşehir belediyesi sınırları ve muumlcavir alanı
iccedilerisinde ulaşım koordinasyon merkezlerince
c) İl ve ilccedile belediye sınırları ve muumlcavir alanı
iccedilerisinde ililccedile trafik komisyonlarınca
ccedil) Diğer yerlerde ilgili kaymakamlıklarca tespit
edileceği huumlkme bağlanmıştır
Askeri muumlhimmat ve patlayıcı madde taşıyan
taşıtların izleyeceği guumlzergahlar ve park yerleri ile
depolar ise ADRrsquonin 84 boumlluumlmuumlne uygun olarak
ilgili garnizon komutanlıkları ile koordine edilerek
ilgili valiliklerce tespit edilecektir
Youmlnergenin diğer huumlkuumlmleri ile patlayıcı maddeyi
goumlnderen paketleyen yuumlkleyen dolduran
taşımacılığını yapan taşıt suumlruumlcuumlsuuml araccedilta bulunan
diğer goumlrevliler ile teslim alanın
Tankkonteynerdepo işletmecisinin yuumlkuumlmluumlluumlkleri
belirlenmiştir
1 MOTORLU KARA TAŞITLARI İLE
YAPILAN PATLAYICI MADDE
NAKİLLERİNDE UYGULANABİLECEK
BAZI RİSK OumlNLEYİCİ GEREKLİLİKLER
a Araccedil Suumlruumlcuumllerine Youmlnelik
Gereklilikler
Patlayıcı madde taşıyan araccedil şofoumlrleri trafik
kurallarını ve patlayıcı madde nakliyatını
ilgilendiren yasal mevzuatı ccedilok iyi bilmelidirler Bu
durumun sertifikalandırılması da oumlnem arz eden
diğer bir durumdur Araccedil taşıma esnasında bu
personelin doğrudan kontroluuml altında bulunmalıdır
Aracın hiccedilbir zaman yalnız başına bırakılmaması
araccedil suumlruumlcuumlsuumlnuumln muhtemel bir yangında yapması
gerekenler konusunda bilgilendirilmiş ve bu
bilgilendirmenin de kayıt altına alınmış olması risk
azaltıcı bir faktoumlrduumlr Bir kaza anında yapılacaklar
listesi ile aranması gereken uzman personelin
ismininde araccedil suumlruumlcuumlsuumlne bildirilmiş olması
oumlnemli bir husustur Ayrıca taşımanın yapılacağı
guumlzargahın yazılı olarak belirlenerek suumlruumlcuumlye
tebliğ edilmiş olması ve eğer muumlmkuumlnse araccedillara
GPS sistemi yerleştirilerek takibinin yapılması da
fayda sağlayacaktır
Aracın normal molalar iccedilin park edebileceği alanlar
ile acil durumlarda park edebileceği alanların yazılı
hale getirilerek suumlruumlcuumlnuumln bilgilendirilmesinden
yuumlklemeyi yapan birim sorumlu olmalıdır Araccedil
iccedilerisinde bulunan ve seyahatin emniyetli
geccedilmesini sağlamakla goumlrevli olan personelin
taşınan yuumlkuumln hassasiyetlerini ccedilok iyi bilmesi
suumlruumlcuumlnuumln yanında seyahat etmesi ve araccedil
molalarında da arcın goumlz irtibatında olmasına oumlzen
goumlstermesi gerekir Patlayıcı madde taşıyan
araccedilların park ve mola verebilecekleri yerlerin
alınacak nakil onayı ile birlikte ilgili yetkili
kurumlar tarafından da onaylanmış olması
gereklidir Ayrıca araccedil uumlzerinde bulunaması
gereken markalama ve işaretlerinde tam olması
sağlanmalıdır
b Taşıma Esnasında Kullanılacak
Guumlzergacirch ile Tehlikeli Durumlara Karşı
Alınabilecek Oumlnleyici Tedbirler
Daha iyi bir alternatif yok ise tehlikeli maddeleri
taşıyan araccedillar halk kalabalıklarının bulunduğu
meskucircn mahaller ile tuumlneller geccedilişi zorlaştıran dar
yollar ve stabilize yollardan gitmemelidirler
Patlayıcı madde taşıyan araccedillar yangın olan boumllge
ya da yollarda seyahat etmemeleri ve yangın sona
erene kadar beklemeleri yakın civarında sigara
iccedililmesine muumlsaade edilmemesi de riskin
indirgenmesine etki edecek unsurlardandır
Patlayıcı madde taşıyan araccedilların yakıt doldurmaları
esnasında motorun susturulması ve yakıt dolumu
esnasında mutlaka refakat edilmesi gerekir
Kısacası patlayıcı nakliyatında kullanılan araccedilların
her tuumlrluuml kontrolleri zamanında yapılmış olmalıdır
Oumlzellikle kıvılcım uumlretebilecek aksamların iyi izole
edilmiş olması şarttır
c Taşıması Yapılacak Olan
Patlayıcıların Araccedillara Yuumlklenmesi ve
İndirilmesi Esnasında Alınabilecek Tedbirler
12
Uumlzerinde patlayıcı madde yuumlkuuml bulunan araccedilların
motorları susturulmadan asla yuumlkleme ve indirme
yapılmamalıdır İccedilerisinde patlayıcı madde ve
muteviyatı bulunan paketler ve konteynerler
suumlruumlklenmemeli ya da yuvarlanarak taşınmamalıdır
Bu tuumlr konteyner iccedilerisinde taşınan patlayıcıların
ateş yuumlksek ısı ya da kıvılcım uumlreten ortamlardan
uzak tutulmaları da hayati oumlnem taşırlar Ayrıca bu
tuumlr araccedilların arızalanmaları durumunda garaj ya da
tamirhaneye yuumlkleri ile birlikte sokularak tamir
edilmemeleri gerekmektedir
d Yol Guumlzergacirch Planlaması ve Risk
Azaltıcı Tedbirler
Patlayıcı madde taşıyan araccedilların varış
istikametlerinde izleyecekleri yollar iyi
planlanmalıdır Yapılan planlamada varış stikameti
uumlzerindeki nuumlfus yoğunluğu fazla yerleşim
yerlerinin iccedilinden geccedilmek yerine alternatif
guumlzergacirchların varlığı araştırılmalıdır Muumlmkuumln
olduğu oumllccediluumlde tuumlneller dar ve tek şeritli yollar ile
geccedilitlerden uzak alanlardan guumlzergacirch planlaması
yapılmalıdır Aşırı kalabak trafik olan yollarla
trafiğin yoğunlaştığı zaman dilimleride belirlenerek
planlamaya dacirchil edilmelidir Ayrıca yollardaki
yağış durumu da goumlz ardı edilmemesi gereken ana
husulardan bir tanesidir Gece yapılacak nakliyat
iccedilin detaylı ve kontrolluuml bir planlama yapılmalı ve
gece geccedilişleri ilgili kurumlardan alınacak izin
belgelerinde belirtilmelidir
Tren yolundan geccedililmesi gereken guumlzargahlarda
tren yolundan yeterli bir uzaklıktaki mesafede
bekleme yapılmalı ve yol accedilıldıktan sonra geccediliş
tamamlanmalıdır Tren yolu geccedililirken vites
değiştirilmeden geccediliş tamamlanmalıdır
Patlayıcı madde taşıyan bir aracın karışmış olduğu
trafik kazalarında yetkisiz kişlerin olaya muumldahale
etmemesi muumldahale edenlerin ise bilgilendirilmesi
gerekir Olay yerinde oumlncelikle kalabalık
toplanmasının oumlnlenmesi oluşturulacak guumlvenlik
alanı iccedilerisinde sigara iccedililmesi ya da kıvılcım
uumlretebilecek cihazların kullanılmaması
oumlnlenmelidir Yol uumlzerinde de gerekli işaret ve
flamalarla uyarıların konulması gerekir
Patlayıcı madde yuumlkluuml bir aracı diğer bir araccedil ya da
sabit bina ya da direk refuj gibi yerlere ccedilarpması
durumunda aracın yerinden oynatılarak bu
alanlardan kurtarılmaya ccedilalışılması istenmeyen
yangın ve patlamaların meydana gelmesine neden
olabilir Dolayısıyla uzman personel gelene kadar
yapılacak işlem olay mahallinin boşaltılarak
emniyete alınmasıdır
Trafik lambaları ve polis tarafından yaptırılan
durmalar haricinde guumlzergah uumlzerinde yapılan
durmalar esnasında doumlrtluuml flaşoumlrler yakılmalıdır
Uzun suumlreli bekleme yapılması gereken durumlarda
diğer işaretler (uumlccedilgen reflektoumlr ışıldak vb)
kullanılmalıdır Eğer bu zorunlu duruş virajlı bir
yolda olmuşsa virajın ccedilıkış noktasından itibaren
işaretlemenin yapılarak yeterli emniyet mesafesinin
sağlanması esas alınmalıdır
Araccediltaki patlayıcı maddenin teslimatı eanasında da
yetkili ve konu hakkında yeterli olan personele
teslimatın yapılması da indirme taşıma esnasında
alınacak en oumlnemli ve oumlncelikli emniyet tedbiridir
SONUCcedil
Patlayıcı maddelerin karayolu ile guumlvenli taşınması
sadece uygun taşıma araccedillarının uumlretilmesi ve
amaca uygun olarak teccedilhiz edilmesi ile değil aynı
zamanda taşımadan sorumlu kuruluşların taşımayı
gerccedilekleştiren araccedil kullanıcılarının ve emniyet
tedbiri almakla yuumlkuumlmluuml olanların da ccedilok iyi bir
eğitimden geccedilirilmelerini gerekli kılmaktadır
Uluslararası standartlara uygun hale getirilmemiş
bir patlayıcı madde taşımacılığı karayollarında
seyahat eden birccedilok araccedil bombanın sayısının
artmasına ve dolayısıyla toplum guumlvenliğinin ihlal
edilmesine neden olacaktır
ADRrsquonin Tuumlrkiyersquode uygulamaya koyulması
Avrupa Birliği ve uluslar arası taşımacılık
kuruluşları ile uyumlu ccedilalışılmasına olanak
tanıyacaktır Hem yurt iccedilinde hem de yurt dışında
yapılacak taşımacılığın guumlvenliği uluslar arası
standartlara uygun hale gelirken yapılan
taşımacılığın gvenilirlik katsayısını da artıracaktır
Yazışma Adresi
DrErcan SEYHAN JJandarma Meslek Yuumlksek
Okulu (JAMYO) HHukuk Bilimleri Boumlluumlm
Başkanlığı ercnesyahoocom
KAYNAKLAR
13
(1)
httpwwwulasimonlinecomnews_detailphpid=
8339ampuniq_id=1350279640 (Erişim Tarihi09
Ağustos 2012)
(2)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliadrintroh
tm (Erişim Tarihi09 Ağustos 2012)
(3)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliunrecpub
dethtm (Erişim Tarihi11 Eyluumll 2012)
(4) Institute of Makers of Explosives (2003) Safety
Library Publication No 22 ndashSafety amp
Occupational Health-Storage Transportation And
Handling of Explosives Incorporating amendment
number(s) 12amp3 International Mine Action
Standard (IMAS) New York
(5)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliadrcountr
y-info_ehtm (Erişim Tarihi21 Eyluumll 2012)
(6)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliadradr201
111contentsehtml (Erişim Tarihi15 Eyluumll2012)
(7) httpeur-
lexeuropaeusmartapicgisga_docsmartapicelex
plusprodCELEX
numdocamplg=ENampnumdoc=32000L0061 (Erişim
Tarihi10 Ekim 2012)
(8)
httpwwwpoascomtrPO_pdfkurumsal_sorumlu
lukADRpdf (Erişim Tarihi01 Ekim 2012)
(9)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliadradr_e
html (Erişim Tarihi25 Eyluumll 2012)
(10)
httpwwwlegislationgovtnzregulationpublic19
990128latestDLM284452html (Erişim Tarihi17
Eyluumll 2012)
(11) wwwmevzuatadaletgovtrhtml5210html
(Erişim Tarihi09 Ağustos 2012)
(12) Resmi Gazete Tarihi 31032007 Resmi
Gazete Sayısı 26479
0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0
KALP DAMAR HASTALIKLARININ SUumlRUumlŞ GUumlVENLİĞİNE ETKİSİ
DrAynur İNAN ProfDrİHamit HANCI ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -----------
Ankara Uumlniv Tıp Fak Adli Tıp AD
Anahtar Kelimeler Kardiovaskuumller Hastalıklar Suumlruumlş Guumlvenliği Profesyonel ve Oumlzel Suumlruumlcuumller
OumlZET Kardiyovaskuumller hastalıklar toplum sağlığını
oumlnemli oumllccediluumlde etkileyen hastalık grubunu
oluşturmaktadır Kardiyovaskuumller hastalıklarda
goumlzlenen senkop halsizlik uykuya meyil yorgunluk
gibi semptomlar suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye
sokmaktadır
Bu yuumlzden bu hastalığa sahip bireylerde duumlzenli
sağlık kontrolleri uygulanmalı oumlzel veya ticari araccedil
kullanma durumuna goumlre trafikte bazı kısıtlamalar
gerekmektedir Oumlrneğin ciddi kardiyak yetmezlik
belirtileri olanların toplu taşıma araccedillarına
youmlnlendirilmeleri hem hasta hem de toplum sağlığı
accedilısından oumlnem taşımaktadır
Yetkililerin de bu konuda duyarlı olmaları alınacak
oumlnlemler konusunda bazı standartlar oluşturmaları ve
uygulamaları suumlruumlş guumlvenliğine olumlu katkı
sağlayacaktır
GİRİŞ
Bu yazının amacı suumlruumlş yeteneğinde bozulmaya yol
accedilan sebeplerden oumlzellikle kardiyovaskuumller
hastalıkların oumlnemini vurgulamak tedbir konusunda
yetkililere katkı sağlamak ve suumlruumlş guumlvenliğine
youmlnelik oumlnerilerde bulunmaktır
Suumlruumlş yeteneği duyusal ve motor sistemler arasındaki
ince koordinasyon hareketlerine bağlı karmaşık bir
performanstır Hafıza dikkat zeka yaş
konsantrasyon alkol ve ilaccedil kullanımı ruhsal durum
refleks hızı işitme ve goumlrme fonksiyonları ani karar
verme yeteneği kişilik yapısı gibi oumlzellikler suumlruumlş
yeteneğini etkileyen bazı faktoumlrlerdir
Kardiyovaskuumller hastalıklarda goumlzlenen bazı
semptomlar oumlzellikle senkop halsizlik yorgunluk
baş doumlnmesi gibi belirtiler suumlruumlş yeteneğini bozarak
guumlvenli suumlruumlşe engel olabilir1
Kardiyovaskuumller (Kalp-Damar) Hastalıklar ve
Senkop (Bayılma)
Senkop Senkop hızlı başlangıccedillı kısa suumlreli ve
spontan (kendiliğnden) tam iyileşme ile karakterize
14
serebral hipoperfuumlzyona (beynin azalmış kan akımına)
bağlı geccedilici bilinccedil kaybıdır
Kardiyovaskuumller senkoplarda birincil neden
aritmilerdir Aritmiye yol accedilan bazı kalp hastalıkları
sinuumls nodu disfonksiyonu atriyoventrikuumller ileti
sistemi hastalığı implante edilebilir cihazda
fonksiyon bozukluğu supraventrikuumller ndash ventrikuumller
taşikardi ile ilaca bağlı bradikardi ve taşiaritmilerdir
Kardiyak valvuumller hastalık akut miyokard enfarktuumlsuuml
iskemi hipertrofik kardiyomiyopati kardiyak kitleler
(atriyal miksoma tuumlmoumlrler vs) perikardiyal
hastalıktamponad koroner arterlerin konjenital
anomalileri protez kapakların disfonksiyonu gibi
kalbin yapısal bozuklukları ile pulmoner emboli akut
aort diseksiyonu pulmoner hipertansiyon gibi diğer
durumlar da senkop oluşumuna yol accedilarak suumlruumlş
guumlvenliğini tehlikeye sokabilir2
Senkopun suumlruumlş guumlvenliğini ciddi şekilde bozan
yaygın klinik durum olduğu trafik kazalarının sıklığı
veya suumlruumlş guumlvenliği accedilısından ccedilok az istatistiksel veri
bulunduğu bilinmektedir3
Ani Kardiyak Oumlluumlm
Tanım Ne zaman ve ne şekilde oumlluumlme yol accedilacağı
oumlngoumlruumllemeyen oumlnceden mevcut olan kardiyak
hastalık durumunda akut semptomların
başlamasından sonraki bir saat iccedilinde ani bilinccedil kaybı
ile kendini goumlsteren kardiyak nedenlere bağlı doğal
oumlluumlm olarak tanımlanır 4
Motorlu taşıt suumlruumlcuumllerinde goumlzlenen kardiyak koumlkenli
ani oumlluumlm diğer suumlruumlcuumller yolcular yayalar ve aynı
zamanda maddi varlıklar iccedilin bir tehlike
oluşturmaktadır Bu yuumlzden Kanadarsquo da Ontario
dışındaki şehirlerde kalp hastalığı oumlykuumlsuuml olanlara
profesyonel ehliyet almak iccedilin izin verilmemektedir 5
Trafik Kazaları
Uumllkemizde Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlrsquo nuumln yaptığı
araştırmaya goumlre trafik kazalarının 99rsquodan fazlası
insan kaynaklı nedenlerle oluşmaktadır 6
Kanada ve ABDrsquoden elde edilen verilerde ticari
araccedilların dacirchil olduğu kazaların 5rsquoden daha azı
kardiyovaskuumller hastalık ile ilişkilidir Avruparsquo da ise
yaklaşık olarak 01 olarak rapor edilen trafik kazası
tıbbi nedenler ile ilişkilendirilmekte ve bunların da
sadece 10- 25rsquo i kardiyak sorunlara
bağlanmaktadır7
Ancak yine de aritmisi olan suumlruumlcuumllerde gelişen bilinccedil
kaybı nadir de olsa oumlnemli olduğundan hem suumlruumlş
guumlvenliğini hem de toplum emniyetini tehdit
etmektedir8
Suumlruumlcuumller ve Hipertansiyon Riski
Hipertansiyon sık goumlruumllen bir hastalık olup toplumun
20rsquosini etkilemektedir Bu oran 45- 54 yaş grubunda
yaklaşık 40 55-64 yaş grubunda ise yaklaşık
50rsquodir Tayvanrsquoda yapılan bir araştırmada otobuumls
suumlruumlcuumllerinde hipertansiyon oranının (560
986=1361) olduğu bu oranın diğer işccedililere goumlre
(306164=536) daha yuumlksek ve anlamlı olduğu
goumlsterilmiştir9
Kardiyak Yetmezlik Sınıflaması
Semptomların ciddiyeti ve fiziksel aktiviteye goumlre
New York Kalp Cemiyeti İşlevsel Sınıflaması 10
I Semptom yok Fiziksel aktivite kısıtlanması yok
II Hafif fiziksel etkinlik kısıtlanması Dinlenme
sırasında rahattır fiziksel aktivite beklenenin uumlzerinde
nefes darlığı halsizlik ya da ccedilarpıntıya yol accedilar
III Belirgin fiziksel etkinlik kısıtlanması Dinlenme
sırasında rahattır ancak hafif fiziksel aktivitede nefes
darlığı halsizlik ya da ccedilarpıntı oluşabilir
IV Fiziksel etkinlikte semptomların artmasına bağlı
tam kısıtlılık Dinlenme sırasında bile belirtiler accedilığa
ccedilıkar
Belirli Kardiyak Koşullar İccedilin Standartlar
11
Tanım
15
Bekleme Suumlresi Trafiğe ccedilıkılmasına izin
verilemeyecek duumlzeyde kalp hastalığına sahip
kişilerde duumlzenli medikal tedavinin başlatılması ya da
tedavi edici işlemlerin gerccedilekleştirilmesi ile suumlruumlşe
uygun hale gelebilecekleri zaman aralığı
Koroner Arter Hastalığı
(Koroner arter hastalığı olan tuumlm suumlruumlcuumller aşağıdaki standartlara uymak zorundadır)
Oumlzel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml Profesyonel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml
NYHA Sınıf I kısıtlama yok EFgt 35
NYHA Sınıf II kısıtlama yok EFgt 35
NYHA Sınıf III kısıtlama yok Yetersiz
NYHA Sınıf IV
Ayaktan tedavi veya
inotrop kullanımı
Sol ventrikuumll asist cihazı
Yetersiz
Yetersiz
Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi
ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
PCI (perkuumltan koroner girişim)
Stabil anjina veya asemptomatik koroner arter
hastalığı olanlarda genel olarak kısıtlama yokken PCI
uygulamasından sonra oumlzel araccedil suumlruumlcuumllerinde 48 saat
profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise 7 guumln bekleme
suumlresi oumlngoumlruumllmektedir
16
Koroner Arter Cerrahisi yapılanlarda oumlzel araccedil
suumlruumlcuumllerinde 1 ay profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise
3 ay bekleme suumlresi tavsiye edilmektedir
Sinuumls Duumlğuumlmuuml Disfonksiyonunda semptom yoksa
kısıtlama yoktur
Atriyoventrikuumller ve İntraventrikuumller Blok varsa
kısıtlama olmayan durumdan diskalifiye olan duruma
kadar değişen kurallar soumlz konusudur
Karotid sinus aşırı uyarılması sonucu kalıcı kalp
pili olan veya medikal tedavi alan hastalarda serebral
iskemi belirtilerine bağlı semptomlar kontrol
edilmedikccedile guumlvenli şekilde araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar
Kardiyak Enflamasyon ve Enfeksiyonlar oumlzellikle
akut perikardit veya miyokardit olan bireyler
tamamen iyileşene kadar hiccedilbir şekilde motorlu araccedil
suumlruumlcuumlsuuml olamazlar Aynı şekilde subakut bakteriyel
endokardit tanısı ile başvuranlar emboli
tehlikesinden dolayı tamamen iyi olana kadar motorlu
araccedil kullanmamalıdırlar
Konjenital Kalp Hastalıklarında kalbin
fonksiyonel kapasite durumu miyokardiyal iskeminin
olup olmadığı kardiyomiyopati kalp kapak hastalığı
ve kalp ritim bozukluğu durumuna goumlre suumlruumlcuuml
belgesi verebilmek iccedilin bu hastalığa sahip kişiler ayrı
ayrı değerlendirilmelidir
Kardiyak ritim bozukluğu hikayesi olan bireylerde
suumlruumlcuuml belgesi verebilmek iccedilin ritim bozukluğunun
tipi atak sıklığı semptom varlığı ve yeterli ve duumlzenli
kontrol olup olmaması gibi durumlar belirleyici
olacaktır 11
Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi
ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
PCI (perkuumltan koroner girişim)
17
Erken Atriyal veya Ventrikuumller Kontraksiyonlar
Bekleme Suumlresi
Oumlzel suumlruumlcuuml Profesyonel suumlruumlcuuml
VF 6 ay sonra diskalifiye
Hemodinamik
kararsız VT
6 ay sonra diskalifiye
Geri doumlnuumlşuumlmluuml
sebeplere bağlı VT
veya VF
Altta yatan durumun
tedavisi devam ettiği
suumlrece suumlruumlş yasak
Altta yatan durumun
tedavisi devam ettiği
suumlrece suumlruumlş yasak
Suumlrekli VT ile ilişkili
bilinccedil bozukluğu
LVEF gt30
3 ay sonra
diskalifiye
Suumlrekli VT
Bilinccedil bozukluğu
olmayanLVEF gt30
4 hafta sonra
Yeterli denetim
3 ay sonra
Yeterli denetim
VF ventrikuumller fibrilasyon VT ventrikuumller taşikardi LVEF Sol ventrikuumll ejeksiyon fraksiyonu
Paroksismal SVT AF veya AFL bilinccedil bozukluğu
ile birlikte ise duumlzenli kontrol gerekirken bilinccedil
bozukluğu gelişmemişse kısıtlamaya da gerek yoktur
AF veya AFLrsquo de endikasyon varsa suumlruumlcuumller kronik
antikoaguumllasyon almalıdır
Persistan veya Kalıcı AF veya AFLrsquo de ventrikuumll
hız kontroluuml yeterliyse ve bilinccedil bozukluğu yoksa tuumlm
suumlruumlcuumller iccedilin kısıtlamaya gerek yoktur
SVT Supraventrikuumller taşikardi AF Atriyal
fibrilasyon AFL Atriyal flutter
Sinuumls duumlğuumlmuuml disfonksiyonunda hastalıkla ilişkili
semptom yoksa kısıtlama da yoktur Hasta sinuumls
sendromu gibi semptom olan durumlarda ise tedavi
başarılı olana kadar suumlruumlş iccedilin izin verilmemektedir
Atriyoventrikuumller (AV) ve İntraventrikuumller
Bloklar hem oumlzel hem de profesyonel suumlruumlcuumller iccedilin
kısıtlamaya yol accedilmaz
Karotid Sinuumls Aşırı Duyarlılığına bağlı serebral
iskemi belirtileri olan kişiler medikal tedavi ya da bir
kalp pili ile semptomları kontrol altına alınmadıkccedila
guumlvenli araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar
Valvuumller Kalp Hastalığı varsa operasyon durumu
belirleyici olacaktır Opere edilmemiş kalp kapak
hastalığı olan kişilerde suumlruumlş uygunluğunu belirlemek
iccedilin serebral iskemi durumu kalbin fonksiyonel
bozukluk derecesi ve oumlzellikle ticari suumlruumlcuumller iccedilin
ayrıntılı kardiyolojik değerlendirme gereklidir Kapak
replasmanı geccedilirmiş kişilerde ise Sınıf 1 2 3 4 araccedil
kullanmasına izin verilmeden oumlnce suumlruumlcuumllerin
tromboemboli enfeksiyon ve mekanik hasar gibi geccedil
cerrahi komplikasyon sıklığı azaltılmalıdır 1112
Hipertansiyon (-malign hipertansiyon dışında) tek
başına motorlu araccedil kullanmak iccedilin bir
kontrendikasyon oluşturmaz Ancak kalp goumlz boumlbrek
ve beyin hasarı gibi ilişkili komplikasyonların varlığı
guumlvenli suumlruumlşuuml engellemektedir 170110 mm Hg
uumlzerindeki kalıcı hipertansiyon sıklığına bağlı olarak
gelişen komplikasyonlar (hipertansif retinopati gibi)
18
suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye sokabilir Bu yuumlzden bu
yuumlkseklikte kan basıncı olan kişiler ccedilok dikkatli
incelenmelidir (fundus muayenesi
elektrokardiyografi akciğer grafisi vb) Ayrıca bu
kişilerde serum kreatinin oumllccediluumlmuumlnde belirgin
değişiklik tespit edilmişse dahiliye hekiminden goumlruumlş
almak uygun olacaktır
Yine hipertansiyon sonucu kardiyak hasara bağlı
konjestif kalp yetmezliği gelişmişse guumlvenli suumlruumlş
yeteneğini değerlendirirken serebral hasar durumu en
başta goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır
Ek olarak 13
Suumlrekli stabil devam eden NYHA sınıf I-III grubu
LVAD ( Sol Ventrikuumller Destek Sistemleri) olan
hastalar yalnızca oumlzel suumlruumlş iccedilin uygunken ticari ya da
profesyonel araccedil kullanabilmek iccedilin 2 ay beklemek
zorundadır
Pilotlarda Suumlruumlş Guumlvenliği ve Bir Oumlrnek
Pilotlarda sağlık kontrolleri ccedilok daha sık ve duumlzenli
yapılmaktadır Fakat yine de muumlkemmel bir uccediluş bir
sonrakinin garantisi sayılamayacağı gibi ccedilok sağlıklı
bir pilotun ertesi guumln de sağlıklı olacağı soumlylenemez
4 Haziran 2003 guumlnuuml saat 1630rsquoda uccediluşun iniş
safhasında (Danimarka Billund Havaalanı) kaptan
pilot Kahraman Tokuşoğlu fenalaşmış ve kalp krizi
nedeniyle vefat etmiştir Bu uumlzuumlcuuml olayın tek tesellisi
56 yaşındaki pilotun ani ve gizli kalp hastalığının ilk
belirtilerini fark ederek kumandayı diğer pilota
devretmesi ccedilok sayıda masum insanın yaşamının
kurtulmasıdır 14
Uumllkemizde Kardiyovaskuumller Hastalıklar ve
Suumlruumlcuuml Belgesi lsquolsquoSağlık Muayenesinde Suumlruumlcuuml
Adaylarının ve Suumlruumlcuumllerin Sahip Olacakları Sağlık
Şartları ile Goumlz İccedil Hastalıkları Kulak-Burun-Boğaz
Ortopedi Ruh ve Sinir Hastalıkları Muayenelerine
İlişkin Esaslarrsquorsquo Kısmında MADDE 62 Kalp-Damar
Hastalıklarından bahsetmektedir
Grup 1 A ve B sınıfı suumlruumlcuuml belgesi
verilecek suumlruumlcuuml adayları Grup 2 A ve B
sınıfı dışında kalan suumlruumlcuuml dayları olup
bunlardan a) Anjinal yakınması olanlara akut
koroner sendrom (Stabil olmayan angina pektoris
ST yuumlkselmeli miyokard infarktuumlsuuml ve ST
yuumlkselmesiz miyokard infarktuumlsuuml) tanısı almış
olanlara ve koroner arter bypass cerrahisi
uygulanan Grup1 ve Grup 2 deki suumlruumlcuuml adaylarına
gerekli medikal tedavi veveya invaziv girişimleri
tamamlandıktan 6 hafta sonra yapılacak olan
egzersiz testinde testi pozitif kılacak olan kriterler
saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir
b) Anjiyoplasti işlemi uygulanmış Grup 2 deki
adaylara işlemden 6 hafta sonra yapılacak olan
egzersiz testinde testi pozitif kılacak kriterler
saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir
c) Kalp atım sayısı ccedilok duumlşuumlk (dakikada 40rsquoın altı)
atrioventrikuumller bloklu ve hasta sinuumls sendromu
olanlardan kalıcı kalp pili takılmamış olanlara
suumlruumlcuuml belgesi verilmez
ccedil) Kalıcı pil implantasyonu ve başarılı kateter
ablasyonu yapılan Grup 2 deki adaylara işlemden 6
hafta sonra suumlruumlcuuml belgesi verilir
d) İmplante edilebilir kardiyoverter defibrilatoumlr
implantasyonu yapılmış olan Grup 1 ve Grup 2 deki
adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez
e) Hipertansiyonu olan ve maksimal tedaviye
rağmen istirahat TA 200120 mmHg nin uumlzerinde
olan Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez
f) Hipertrofik kardiyomiyopati ve dilate
kardiyomiyopati tanısı konmuş semptomatik olan
Grup 1 ve Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi
verilmez
g) Kalp yetersizliği ve kapak hastalığı tanısı konan
ve ağır semptomatik (NewYork Kalp Cemiyeti
Sınıf 3- 4) olan Grup 1 ve 2rsquodeki adaylara suumlruumlcuuml
belgesi verilmez
ğ) Konjenital kalp hastalığı tanısı konmuş
olanlardan komplex veya ciddi kardiyak problemi
olanlara suumlruumlcuuml belgesi verilmez Diğer konjenital
hastalığı olanlar ve başarılı cerrahi onarım yapılmış
olanlara belirli aralıklarla kontrolden geccedilmek
kaydıyla suumlruumlcuuml belgesi verilir 15
SONUCcedil ve OumlNERİLERKalp hastalığına sahip
olmak yaşlı kişilerde bile araccedil kullanmanın oumlnuumlnde
engel değildir Bununla birlikte hem hastaların hem
de diğer insanların korunması iccedilin hasta ve doktor
arasındaki yakın işbirliğinin oumlnemi buumlyuumlktuumlr Ciddi
kardiyak sorunları olanların sınırlı koşullarda
oumlrneğin oumlnceden belirlenmiş otoyol dışındaki bazı
yerel yollarda veveya sadece guumlnduumlz vakitlerinde
araccedil kullanmalarına izin verilebilir Birccedilok yaşlı
suumlruumlcuumlyuuml boumlyle bir davranışa zaten kendi suumlruumlşleri
sınırlayabilir 16
19
Suumlruumlş guumlvenliği accedilısından antihipertansif ilaccedillardan
oumlzellikle betablokerlerin yan etkileri ve
komplikasyonları goumlz oumlnuumlne alındığında motorlu araccedil
kullanmak iccedilin engel duruma yol accedilmadıkları pek ccedilok
ccedilalışma ile goumlsterilmiştir17 18 19
15 olgu uumlzerinde Oxford tekniği kullanılarak yapılan
bir ccedilalışmada antihipertansif tedavide kullanılan
betablokerlerden Oksprenololuumln kronik tedavisiyle
ilaca bağlı yan etkilerin oluşmadığı ve suumlruumlş kabiliyeti
uumlzerinde belirgin bir etkisi olmadığı goumlzlenmiştir 20
Bu durumda hipertansiyonlu hastalar araccedil kullanma
accedilısından kendi sorumlulukları ile hareket edecektir
Ancak malign hipertansiyonu olanlarda bazı
kısıtlamaların gerekeceği aşikardır 21
Motorlu araccedil kazalarına sebep olan kardiyovaskuumller
hastalıklar hakkında ccedilok az kesin istatistiki veri
bulunmaktadır Profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde buumlyuumlk
kazalara yol accedilma olasılıkları daha yuumlksektir
Direksiyon başında geccedilen zamanın artması yolcu
sayısının fazla olması kendilerine yapılan talebin ccedilok
olması gibi nedenlerle profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde
(-oumlzel suumlruumlcuumllere goumlre) daha yuumlksek standartları
karşılamaları beklenir
Son olarak kardiyak problemi olan hastaların ve diğer
insanların araccedil kullanırken rahat ve guumlvenli hareket
edebilmesi iccedilin suumlruumlşe izin verilen ve verilmeyen
durumların ayrıntılı olarak tespit edilmesi
gerekmektedir Ayrıca profesyonel suumlruumlcuumller ve oumlzel
suumlruumlcuumller iccedilin aynı durumlarda farklı şekilde karar
verilmesi uygun olacaktır Kalp hastalığının araccedil
kullanmaya engel olduğu ve bireysel ulaşımın
yapılamayacağı durumlarda doktorlar hastalarına
toplu taşıma araccedillarını kullanmalarını tavsiye etmeli
ve onları bu youmlnden desteklemelidirler 22
Herkes iccedilin gelecekte kardiyovaskuumller hastalığa
yakalanma ihtimalinden dolayı suumlruumlcuuml belgesi
alanların (pilotlar kadar olmasa da) duumlzenli sağlık
kontrollerinin yapılması uygun olacaktır
Bu kuralların amacı ilgili karar vericilere
yardımcı olmak ve aynı zamanda kardiyak
problemi olan hastaların hangi durumlarda suumlruumlşe
uygun olup olmadığını belirlemektir
KAYNAKLAR 1 Jessica R Williams amp Stephen J Tregear Driving Wıth
Cardiovascular Disease the Impact of Implantable
Cardioverter Defibrillators on Driver Safety Proceedings of
the Fifth International Driving Symposium on Human
Factors in Driver Assessment Training and Vehicle Design
2 Senkop tanı ve tedavi kılavuzu (2009 guumlncellemesi)
Tuumlrk Kardiyol Dern Arş Suppl 8 2009 EA httpwwwtkd-
onlineorgdergiTKDA_37_120_135_176pdf
ET18122012
3 Renke Maas physiciana (maasukeuni-hamburgde) Rodolfo Ventura physicianb Christina Kretzschmar physicianb Ali Aydin
physicianb Andreas Schuchert associate professor of internal
medicine and cardiology Syncope driving recommendations and clinical reality survey of patients BMJ200332621 4 Myerburg RJ Castellanos A Cardiac arrest and sudden
cardiac death InBraunwald E ed Heart disease a textbook
of cardiovascular medicine
New York WB Saunders Publishing Co 1997 742ndash79
5 AjKerwinPerforming your original search sudden
heart death and driving in PMC will retrieve Can Med
Assoc J 1984 August 15 131(4) 312ndash314)
6
httpwwwkgmgovtrSiteCollectionDocumentsTrafik
TrafikKazaOzet et 12 Aralık 2012) TR kalp
7 Theodoros A Zografos Demosthenes G Kat ritsis
Guidelines and Regulations for Driving in Heart Disease
Hellenic J Cardiol 2010 51 226-234
8 Epstein AE Miles WM Benditt DG et al Personal and
public safety issues related to arrhythmias that may affect
consciousness implications for regulation and physician
recommendations A medicalscientific statement from the
American Heart Association and the North American
Society of Pacing and Electrophysiology Circulation 1996
94 1147-1166
9 PD Wang and RS Lin Coronary heart disease risk factors
in urban bus drivers Public Health (2001) 115 261ndash264
10 Tuumlrk Kardiyol Dern Arş - Arch Turk Soc Cardiol 2012
4077-137 EAAkut ve Kronik Kalp Yetersizliği Tanı ve
Tedavisine Youmlnelik 2012 ESC Kılavuzu ET19122012
11 Assessment of the Cardiac Patient for Fitness to Drive
and Fly Canadian Cardiovascular Society Consensus
Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for
Fitness to Drive and Fly
EAhttpwwwccscadownloadConsensus_Conference_M
ain_Draftpdf ET 18122012
12 Types and classes of drivers licences in BCEA
wwwicbccomdriver-licensingli ndash Kanada
ET20122012
13 Roger Baskett MDa Richard Crowell MDa Darren
Freed MDb Nadia Giannetti MDc and Christopher S
Simpson MDd Canadian Cardiovascular Society Focused
Position Statement Update on Assessment of the Cardiac
Patient for Fitness to Drive Fitness Following Left
Ventricular Assist Device Implantation Canadian Journal of
Cardiology 28 (2012) 137ndash140
20
14 Billund Havaalanı Olayı Doccedil Dr Muzaffer Ccediletinguumlccedil
EAwwwhvtdorghtmwordpressp=53 ET18122012
15 İccedilişleri Bakanlığının suumlruumlcuuml adayları ve suumlruumlcuumllerde
aranacak sağlık şartları ile muayenelerine dair youmlnetmelik
ikinci boumlluumlm Resmi Gazete 26092006 - 26301
EAwwwttborgtrindexphpsadaylariaranacak
ET17122012)
16 Wielgosz AT Azad N Effects of cardiovascular
disease on driving tasks Clin Geriatr Med 1993
May9(2)341-8
17 (Arzneimittelforschung 198535(12)1850- 3[The
effect of celiprolol on driving ability An experimental
psychological and comparative clinical study]
[Article in German] Klebel E Saam R Hoffmann H
18 Br Heart J 1981 Jun45(6)643- 8 Effects of chronic
beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor
car driving
Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian V Cashman
P Raftery EB
19 Med Klin 1980 Dec 1975(26)913- 6 [Driving
behavior of cardiovascular patients as affected by beta
receptor blockers][Article in German] Schmidt U Hoburg
A Brendemuumlhl D Delbeck HW Buck W Engels K
20 Br Heart J 1981 Jun45(6)643-8 Effects of chronic
beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor
car driving Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian
V Cashman P Raftery EB
21 httpwwwccscadownloadConsensus_Conference_Main_
Draftpdf Canadian Cardiovascular Society Consensus
Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for
Fitness to Drive and Fly FINAL REPORT erişim tarihi 12
Aralık 2012
22 John H Hypertension treatment and ability to drive a
large vehicle Z Gesamte Inn Med 1980 Nov
135(21)suppl 143-4
0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0
ZAMAN YOumlNETİMİ
Doccedil Dr Guumlrkan ERSOY
---------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------
3Ulusal Tıp Guumlnleri 30 Kasım-2 Aralık 2012 Kuumltahya da sunulmuştur Dokuz Eyluumll Uumlniversitesi Acil Tıp
Anabilim Dalı Oumlğretim Uumlyesi ndash Hekes İccedilin Sağlık Derneği YK Uumlyesi gurkanersoy deuedutr
Oumlzet Hayatımızın belirli doumlnemlerinde sıklıkla
soumlylediğimiz veya duyduğumuz bazı guumlzel soumlzler
kelimeler ve cuumlmleler vardır ldquoKeşke vaktim
olsaydı guumlnlerin nasıl geccediltiğini anlayamıyorum
guumlnler keşke 25 saat olsaydı hiccedil sıra gelmedi
zamanım olmadı ondan yetiştiremedimrdquo gibi Ama
bunların hepsi birer aldatmaca Kendimizi
kandırmaca Yoksa başka birşey değil Aslında hiccedil
unutmamamız gereken bir nokta var Bu duumlnya
uumlzerinde yaşayan ve buguumlne kadar yaşamış olan
herkesin hep 24 saati var ve vardıda 25 saati olan
hiccedil olmadı olmayacaktahellip Ama bazı insanlar
Atatuumlrk İbn-i SİNA Einstein Freud oldular
bazılarıda sadece geccedilip gittiler
Zaman youmlnetimi daha ccedilok ccedilalışmak veya serbest
zamanımızdan ccedilalmak demek değildir Sadece
zamanımızı daha iyi değerlendirerek oradan
kazandığımız zamanı kendimiz kendimizi
geliştirmek veveya sevdiklerimiz ile daha ccedilok
beraber olmak demektir Yani buumltuumln amacımız
hayatımızda gereksiz yere harcadığımız zaman
dilimlerinden yararlanmaktır İşte bu yaımızda bu
zamanı nasıl kazanabileceğimiz uumlzerine
bildiklerimizi sizlerle paylaşmayı amaccedilladık
Genel
Gerccedilek anlamda biz zamanı değil ama ancak
kendimizi zamana goumlre youmlnetebiliriz Bunun iccedilinde
organizayon ve plan gerekir Herkesin guumlne tam 24
saat veya 1440 dakika ile başlar
Unutmayalımki bir guumln iccedilinde arttırabileceğimiz 60
dakika ile şunları elde edebiliriz
Gelecek 10 yılda bir yuumlksek okul diploması
almamızı sağlar
Kendimizi geliştirmemize yardımcı olur
Hayatımızı başkaları ile paylaşmak iccedilin daha fazla
zaman ayırabiliriz
Buumltuumln yeteneklerimizi kullanma fırsatımız doğar
Daha ayrıntılı planlama yapabiliriz
Becerilerinizi geliştirebiliriz
Kişisel ilgi alanlarımızı geliştirebiliriz
Yeni fikirler yaratma ve yeni projeler başlatmak
iccedilin fırsat doğar
Peki zaman youmlnetimi kurallarına gelin sabah
kalkmamız ile birlikte başlayalım
Yapılabilecek en iyi iş saat ccedilalar ccedilalmaz uyanmak
ve yataktan fırlamaktır Ccediluumlnkuuml yatakta daha fazla
debelenecek olursak en azından 30-45 dakika daha
zaman kaybedeceğiz Bu uyku ve dinlenme
olmayacak aksine ızdırap olacaktır Birde işimize
geccedil kalacak bu stresimizi bir kat daha arttıracaktır
Bu nedenle
Guumlne erken başlayın
Giyeceklerinizi ccedilamaşırlarınızı geceden hazırlayın
Ccediluumlnkuuml sabah rehaveti ile giyeceğiniz kıyafet
konusunda zorluk ccedilekeceksiniz
Sabah mutlaka kahvaltı yapın ve bu arada o guumlnuumln
planını yapın
Guumlnleri uzatmanın en iyi yolu zamanı gecelerden
yani uyku zamanından ccedilalmaktır uyumak kaccedilmak
demektir Yani oumlnuumlmuumlzdeki hafta ccedilok yorulacağım
o nedenle bu hafta sonu saatlerce uyuyayım demek
21
mantıklı bir yaklaşım değildir ccediluumlnkuuml uyku sarj
edilebilir bir nesne değildir Yani akuuml gibi değildir
Daha fazla uyuyarak dinlenemeyiz sadece daha ccedilok
yoruluruz ve zamanıızı harcarız
Banyoda ve tuvalette zamanınızı iyi
değerlendiriyormusunuz Sabahları burada TVrsquo da
haberleri ve gazete başlıklarını dinleyebilir veya o
guumlnuumln veya bir guumln oumlncesinin gazetesini haftalık
dergileri okuyabilirsiniz
Banyoda herguumln kullandığınız traş takımı havlular
ve duş sonrası kullandığımız bornozumuzu
dolapların veya ccedilekmecelerin oumln tarafında
saklıyormuyuz
Eğer evde ısınma ve banyo ihtiyaccedillarımız iccedilin kat
kaloriferi kullanıyorsak buna bir zaman ayarlayıcı
cihaz (timer) takmamız faydalı olacaktırCcediluumlnkuuml
bunun sayesinde uygun bir ayarlama ile
uyandığımız zaman duş ve traş iccedilin gerekli sıcak su
hazır olacaktır Yoksa sonradan uzunca bir suumlre
daha su ısınacak diye beklememiz gerekecektir
Sabah oumlnce traş olup sonra banyo yapmak daha
mantıklı olabilir Bu sayede yuumlzuumlmuumlzuuml durulamak
ve kurulamak ile kaybedeceğimiz zamanı kazanmış
oluruz
Sakal traşı olmak iccedilin fırccedila traş sabunu ve koumlpuumlk
kullanarak değilde oumlzellikle şarjlı traş makineleri
kulanmak daha avantajlıdır Traş olurken dolaşır
gazete okur veya diğer işlerinizide yapabilirsiniz
Hatta işinize giderken bile arabada traş olabilirsiniz
tabii eğer şoumlfoumlr kullanıyorsanız
Banyodada bir telefon bulundurmanız hatta evde
telsiz telefon olması oumlnerilen bir metottur bu
sayede oturduğunuz yerden telefon accedilabilir veya
gelen telefonlara anında cevap verebilirsiniz
Yatak odanızda ccedilabuk kaybolabilecek eşyaları
koyabileceğiniz bir kutu bulundurun ve gece
geldiğinizde cuumlzdan kolye yuumlzuumlk kol duumlğmeleri
kuumlpeleri iccediline koyun ki sabah aramak iccedilin zaman
kaybetmeyiniz
Kahvaltı masanızı akşamdan hazırlayınız hatta
ccedilayınızı bile akşamdan demleyiniz Yok bayatlar
diye duumlşuumlnuumlyorsanız o zaman sabah kalkar kalkmaz
ccedilayın suyunu ısıtmak iccedilin ocağı yakınız Hatta
ccedilaydanlığın suyunu ve demliğin ccedilayınıda akşamdan
koymuş olunuz
Arabanızı akşam eve geldiğinizde hemen hareket
edebilecek şekilde duumlz park ediniz boumlylece sabah
manevra yapmak durumunda kalmazsınız
Bu kısa tedbirlerden sonra artık guumlne başladığımıza
goumlre ofise gidip oumlncelikler konusunda konuşabiliriz
Guumlnluumlk zamanımızı verimli kullanma zaman
arttırma iccedilin ilk yapmamız gereken iş planlamadır
Yani guumlnuumlmuumlzuuml ve işlerinizi planlama
Planlama
Planlama gerccedilekten gereklimi Evet evin bir planı
olmadan siz onun yapımına başlarmısınız Uzun bir
yola ccedilıkacaksınız Haritaya bakmadan yola ccedilıkmak
istermisiniz
Zaman youmlnetiminin ilk oumlnemli aşaması yakın ve
uzak vadedeki amaccedillarınızı ortaya koymaktır
Ccediluumlnkuuml bu sayede uygun bir yolda ilerlememiz
muumlmkuumln olabilecektir Evlenmek askere gitmek
yurt dışına gitmek uzman veya doccedilent olmak gibi
Bundan sonrada işlerimizi uumlccedile ayırmamız
gerekir
Oumlncelikli
Ertelenebilir
Vazgeccedililebilir
Bazı insanlar yapacakları herşeyi hatırladıklarını
soumlylerler Hasta vizitleri gibi Eve alınacak ekmek
mobilya vs gibi Hatta randevularını toplantılarını
projelerini oumlzel guumlnlerini vs halbuki bunların
yarısını unuturlar veya akıllarında tutabilmek iccedilin
ccedilok zaman ve enerji harcarlar Bu tip insanlar
kendilerine bir yapılacaklar listesi hazırlarlar Ama
bu listede bir sıralama ve duumlzen olmadığı iccedilin hiccedil
bir işe yaramayacaktır Sıralama ve aralarında bir
duumlzen yoktur ccediluumlnkuuml
Zamanımızı kontrol altına almak istiyorsak oumlnce
kendimizi kontrol altına almamız gerekir Bu
nedenle guumlne o guumln ne iş yapacağınızı yazarak
başlamamız gerekiyor
Yapılacaklar listemizi oumlnceliklere goumlre sıralamamız
gerekiyor Bunun iccedilinde tek bir organizer
kullanmamız ve bunu guumlnuumln değişik saatlerinde
goumlzden geccedilirmemiz gerekiyor
Planlamaya herguumln zaman ayırınız ccediluumlnkuuml
guumlnuumlmuumlzuumln en anlamlı uumlretken zamanı planlamaya
ayırdığımız zamandır Yapılacak olan en oumlnemli iş
en oumlnemli işi en oumlnce yapmaktır Bazı işler oumlnemli
olmasına rağmen suumlrekli olarak ertelenirler Buda
işin dahada ertelenmesinden ve can sıkıntısı
olmaktan başka bir işe yaramaz Mesela bunun iccedilin
PCrsquoler databanklar veya palm PC ler son derece
elverişlidirler
İşleri oumlnceliklerine goumlre sıralarken A B C
kuralınıda kullanabiliriz A halledilmeden asla Brsquoye
geccedililmez
Rutin İşler
Guumlnluumlk hayatımıza baktığımız zaman birccedilok işi
tekrar ettiğimizi goumlruumlruumlz Bunları kısaltacak olan
youmlntemler ccedilok oumlnemlidir Bunda etkili olabilmek
iccedilin
İşi basitleştirme ve
Goumlrevlendirme (forward etme youmlnlendirme)
youmlntemlerini kullanmanız uygun olur
En Etkin Saatlerimizi Nasıl Kullanıyoruz
Guumlnuumln ilk saatlerini en oumlnemli işlerimiz iccedilin
ayırmamız gerekir Guumlnuumln ilerliyen saatlerinde ise
daha az oumlnemli işlerimizi yapmamız gerekir
Halbuki ccediloğumuz rutin işler ile o kadar haşır neşir
oluruz ve guumlnuumln en verimli saatlerini bunlar iccedilin
ayırırız ki geri kalan verimsiz saatlerde ise daha
oumlnemli işlerimizi halletmek iccedilin kullanırız
Verimliliğin Tepe Noktasını En İyi Nasıl
Kullanabiliriz
22
Sevimsiz ve zor işlere optimal zaman ayırın Bu tip
işlere başlamak ccedilok zordur ama beklediğmiz zaman
dahada zorlaşacaktır Zamanında yapamayınca
sıkıntımız dahada artacaktırda
Bu işleri mutlaka hemen halledin ertelemeyin bu
işi dahada sevimsiz hale gelmesine ve zorlaşmasına
neden olur
En zor işleri Pazartesi veya Salı guumlnlerine koyun
ccediluumlnkuuml enerjiniz o zamanlar daha fazladır Bu sıkıcı
işi hafta başında tamamlamanız kamburdan
kurtulmanız nedeniyle size bir canlılık verecektir
Orta verimlilikteki saatlerinizde şu işleri
yapabilirsiniz
Gereken kişiler ile bilgi alış verişinde bulunun
Rutin mektuplarınızı okuyun yazılarınızı yazın
veya yazdırın
Daha sonraki işlerinizi planlayın programlayın
Duumlşuumlk verimlilikteki zamanlarınızda ise
Gelen mektuplar uumlzerinde ccedilalışın
Telefon konuşmalarınızı yapın
Ziyaretccedililerinizi kabul edin
Erteleme (yarın veya sonra yaparım)
Erteleme kendimizi aldatmaktan başka birşey
değildir Bu aslında bir hastalıktırda Buguumln bu işi
yapmamak iccedilin o kadar ccedilok nedenimiz olabilirki
Hiccedilbirşey yapmamak veya oumlnemsiz ama zevk verici
işleri yapmak bize sadece kısa suumlreli bir zevk verir
Bunun dışında yapılması gereken oumlnemli işler bir
dağ gibi oumlnuumlmuumlzde yığılır kalır Kendi yarattığımız
bu yığın altında ve zaman iccedilinde psikolojik olarak
eziliriz Kendimize olan guumlveni kaybeder bir kısır
doumlnguumlye gireriz
Guumlnuumlmuumlzde ertelemecilik o kadar moda olduki
duumlnyada artık bu artan sayı ile ertelemeciler kluumlbuuml
kuruldu ama youmlnetim kurulu toplantısı bir tuumlrluuml
yapılamıyor ccediluumlnkuuml toplantı tarihi suumlrekli erteleniyor
))))))
Neden Erteleriz
Alışkanlıktır
Hep zor ve sevimsiz işleri erteleriz (Noumlbet ve
rotasyon ccedilizelgeleri ders hazırlama gibihellip)
Kaccedilıştır iccedilimizdeki isteksizliğin bezginliğin bir
sonucudur
KURTULMANIN YOLLARI
Hoşlanmadığınız işleri oumlnce yapın
Ertelenmesi muhtemel işleri parccedilalara ayırın
Bir bitirme tarihi tesbirt edin ve bu konuda birisi ile
bahse girin
İşi bitirince kendinizi oumlduumlllendirin boumlylece bir
motivasyon olacaktır
Bu sıkıcı ve sevimsiz goumlrevi birisine devretmeyi
duumlşuumlnuumln
Elinizde ne var ise onunla yetinerek yola ccedilıkın
Daha fazla kaynak bulacam diye vakit
kaybetmeyin Mesela ben bu ders iccedilinde bazı
kitaplar aldım ama okumaya bile fırsatım kalmadı
Her zaman kendimize şu soruyu sormalıyız Ne
yapmak istiyorum yerine neyi yapmalıyım Neyi
yapmam daha oumlnemli diye
Masamızın Organizasyonu
Masamızı mutlaka amaccedillarımıza uygun etkin
kullanabilecek halde tutmamız zaman youmlnetimi
accedilısından ccedilok oumlnemlidir Bu yığın iccedilinde kendimizi
sıklıkla kaybederiz Uygunsa masanız mutlaka bol
ccedilekmeceli olmalıdır Burayı evimiz kadar iyi
duumlzenlemeliyiz Ccedilalışma masamız hemen kapının
karşısında olmamalıdır yoksa gelip geccedilen herkese
bakmak zorunda kalırız unutmayın ki masamızda
manzara seyretmek iccedilin oturmuyoruz ccedilalışmak iccedilin
uumlrtmek iccedilin okumak iccedilin buradayız Masada yerde
kanepede her yerde yığın yığın kağıtlar dosyalar
okunacak degiler mektuplar kağıtlar vs vs
Sorsanız hepsi lazımdır Hepsi ccedilalışılacaktır Boumlyle
bir ortamda uumlretken olabilmek muumlmkuumln değildir
Peki ne gibi zararları olabilecektir
İş uumlzerindeki kontroluumlmuumlzuuml kaybederiz
Uumlretkenliğimiz azalır
Herguumln hakkından gelinememiş o yığınları
goumlrduumlkccedile moralimiz bozulur ve yine sıkıntıya
duumlşeriz ccedilıkmaza gireriz
Arkadaşalarımız arasında prestijimiz azalır
Bozuk Masa Duumlzeninden Kurtulmanın Yolları
Bu masayı duumlzenlemek iccedilin kendine bir zaman
dilimi ayır
Dağınıklık had safhada ise salam tekniğini kullan
yani oumlnce uumlstuumlnuuml sonra ccedilekmecelerini kısım kısım
temizle
Ccedilok gerekli olmayan şeyleri ayırın ve ortalıktan
goumlruumlş alanından ayırın Kalemler notluklar
fotoraflar bunların masa uumlzerinde yeri yoktur belki
bir guumln kullanılır umuduyla masa uumlzerinde birşey
tutmayın bunlara okunacaklar ve okunmuş
olanlarda dahildir
Masanızın arkasına pahalı olmayan raflar koyun
herşeyi oralara duumlzenleyin prensip olarak goumlruumlş
alanınız iccedilinde olmasınlar
Buumltuumln sahipsiz kağıtları tek bir dosyada toplayın
GENEL KURAL OLARAK ŞUumlPHEDE İSENİZ
ATIN Eğer YASAL VE VERGİ EVRAKI DEĞİL
İSE MUumlMKUumlN OLDUĞUNCA CcedilOK KAĞIT
ATIN
Gelen bir mail veya mektubu uumlccedil guumln iccedilinde okuyup
cevaplayamadınız ise onu luumltfen bir defa daha
okumadan ccediloumlpe atın Zaten artık suumlresi geccedilmiştir
Kıymeti kalmamıştır Eğer ccedilok oumlnemli ve zamanlı
idiyse şu ana kadar okumuş ve cevabını
yazmışsınızdır yok yazamadıysanız zaten değeride
kalmamıştır atmanızın sakıncası yoktur
Kağıt parccedilaları ile olan duygusal bağınızı muumlmkuumln
olduğunca azaltın Masaya hakim oldukccedila
kendinize olan guumlveniniz artacaktır Birccedilok kişi bu
kağıtların hepsinin lazım olduğunu veya birguumln
23
kullanılabileceğini veya unutmamak iccedilin oraya
koyduğunu soumlyler Ama o yığın arasından
seccedilebilmek iccedilin kaybedeceği zamanı hiccedil
duumlşuumlnduumlnuumlz muuml
Ccedilalıştığınız konu dışında hiccedil birşey hiccedilbir evrek
masa uumlzerinde bulundurmayın
Prensip olarak gelen bir evrak okunmalı gereği
yapılmalı ya cevaplanmalı ya ccediloumlpe atılmalıdır
Buradada bu evraklar iccedilin AHİD sistemi kullan
A At gitsin
H Havale et (başkası ilgilensin)
İ İlgilen
D Daha sonra kullanmak uumlzere dosyala
Mektuplar
Hemen okunarak cevaplanmalıdır
Eğer gelen bir zarfın uumlzerinde ilgili kişi veya şirket
ile ilgili olarak antet logo vs yoksa okumadan ccediloumlpe
at bu oumlzellikle artık guumlnuumlmuumlzde sayı olarak ccedilok
artan nereden kimden geldiği belli olmayan
isteğimiz dışında posta kutumuzda bulduğumuz
spam mailler iccedilin dahada geccedilerlidir
Ofis Asistanları
İyi bir sekreter sadece sıkıcı işleri paylaşmaz ayni
zamanda bilgi ve yetenekleri sayesinde bizi birccedilok
detaydan kurtarır Bu kişileren ccedilok iyi yararlanın
Onu eğitin Bilgisayarı interneti oumlğrenmesini
sağlayın Hatta ondan beklerdiklerinizi
kurallarınızı ccedilok iyi oumlğretiniz ki sık sık sorular
sorarak sizleri rahatsız etmesin
Telesekreter
Zaman youmlnetimi iccedilin ccedilok oumlnemli bir aracıdır ccediluumlnkuuml
herkese veya o anda cevap vermek istemediğiniz
kişi veya kişilere cevap vermeyebilirsiniz Ama
daha rahat olduğunuz bir ortamda ve enerjinizin
azaldığı oumlluuml bir zamanda ararsınız Ayrıca buradaki
mesaj Biz Ersoy ailesi ev dışında olduğumuz iccedilin
sizlere şu anda size cevap veremiyoruz Sinyal
sesinden sonra eğer bize mesajınızı bırakırsanızhellip
şeklinde olmamalıdır Ccediluumlnkuuml sizi arayan ve not
bırakmak isteyen bir kimsenin vaktini bu kadar
almamamanız gerekir Telesekrete eğer devreye
giriyorsa evde olmadığınız veveya o anda telefona
cevap veremiyeceğiniz zaten bellidir Ersoy ailesi
iccedilin notunuzu bırakırmısınız Veya saat 13rsquoe kadar
dersteyim gibi kısa ve oumlz notlar olmalıdır Eğer
canınız isterse zamanınızın daha bol olduğu bir
zamanda cevaplama şansınız olabilir
Goumlrevlendirme
Bulunduğunuz ortamda mutlaka her işi sizin
yapmanız veveya kontrol etmeniz gerekmez O işi
başkalarıda sizin yerinize ve hatta belkide daha iyi
yapabilecektir O nedenle mutlaka yuumlkuuml paylaşınız
başkalarınıda goumlrevlendiriniz
Şu soruları kendimize sormamız gerekir
Şu anda tarafımdan yapılmamaması gereken hangi
işleri yapıyorum
Benimle ayni seviyedeki arkadaşların yapabileceği
hangi işleri aptalca halen ben yapıyorum
İşte bu işleri mutlaka başkasına devredin onu
motive edin ve iş bitimindede hemen
oumlduumlllendirinhellip
Goumlrevlendirdiğimiz kişi yuumlk atı olmak
istemiyecektir Eğer goumlrevlendirdiğinde oumlnemli
olduklarını anlayacak olurlarsa ccedilok iyi performans
goumlstereceklerdir
Ccedilalışmalarınızın Engellenmesi
Ccedilalışmanızın ani gelen ziyaretccedililerle telefonlarla
bozulmasını engelleyin Randevusuz gelen hiccedilbir
ziyaretccedilinizi o an kabul etmeyin kendisine uygun
olduğunuz bir zaman iccedilin randevu verin Boumlylece o
kişiyede daha modern olması konusunda eğitmişte
olursunuz Eğer konu gerccedilekten oumlnemli idiyse kişi o
saatte zaten gelecektir
Astlarınıza işi devredin ama işi devir ederken ccedilok
iyi anlatın Boumlylece sık sık sizlere soru sorulmasını
engelleyin
Yardımcılarınız ile guumlnuumln sadece belirli saatlerinde
veya haftanın belirli guumlnlerinde beraber olunuz
heran değil Bunu toplantı guumlnleri veya saatleri
şeklinde onlara duyurun
İş yerinizde ve iş ortamınızda misafir trafiğini
mutlaka engelleyin veveya kontrol altına alın
Kendinize misafir gelmesini tabii
engelleyemezsiniz ama şu tedbirler ile kişilerin
sizin yanınızda daha fazla kalarak zamanınızı
almasını engelleyebilirsiniz Tabii bunu arzu
ediyorsanız
Sandalye veya koltuğunuzun kenarında oturarak
Kişiyi kapıda ayakta karşılayın
Konuşma sırası size ayağa kalkıp gelince ona
doğru yuumlruumlyerek ve teşekkuumlr ederim başka birşey
varmıydı diyerek konuyu sonlandırın
Gerekirse resmi ve soğuk bir tavırla konuşarak
Gelen kişilere asla ccedilay kahve ısmarlamayarak
Onun ve sizin goumlrebileceğiniz bir duvarda saat
bulundurup suumlrekli olarak ona bakın
Sohbetinizin bir yerinde oumlzet olarak ziyaretiniz iccedilin
teşekkuumlr ederim başka konuşabileceğim veya
yapabileceğim birşey varmı şeklinde soumlzler
kullanarak
Eğer gelen davetsiz ve randevusuz bir misafir ise ya
sonrası iccedilin randevu verin ya da başka birisi ile
goumlruumlşmesini sağlayın (yardımcınız sekreteriniz
asistanınız)
Telefon Konuşmaları
Telefon accedilmadan oumlnce gerekliliğini tartışın
konuşacaklarınızı not alın
Karşınıza kum saati koyun
Uumlccedil dakika kesici alet kullanarak hem kendi hemde
karşı tarafın konuşmalarını kontrol altına alın
Telesekreter kullanın
Duumlofonlu telefon kullanın Karşı tarafı ararken veya
ccedilalarken o sırada başka şeyler yazabilir veya
okuyabilirsiniz
Doğrudan konuya girin boş ve gereksiz sohbetten
kaccedilının Mesela guumlnaydın size nasıl yardımcı
olabilirm diyerek konuya başlayabilirsiniz
24
Telefonunuza hemen ulaşabilecek mesafede
bulundurun evde telsiz telefon kullanın
Trafik sıkıştığı zaman cep telefonunuzu kullanarak
zamanınızı değerlendirin akşam veya yarın
aramanız gereken kişileri şimdiden arayın ve
boumlylece zamanınızı değerlendirin
Bilgi Toplama Oumlzuumlmseme ve Uygulama
Ccedilağımız enformasyon ccedilağı Telefon gazeteler
kitaplar mailler internet fax dergiler text booklar
heryerden bilgi akıyor Bu kadar ccedilok kaynağı
okuyabilmemiz muumlmkuumln değil mutlaka elememiz
arasından seccedilim (triaj) yapmamız gerekiyor
Unutmayalım ki bilgi miktarı her doumlrt yılda bir
ikiye katlanıyor Bunun iccedilinde
Gerccedilekten hangi bilgilere ihtiyacımız var onları
bilmemiz gerekir
Seccedilerek okuyun
Tek bir gazete uumlzerine yoğunlaşın
Hızlı okuma youmlntemlerini oumlğrenin
Okuyamadığınız dergilerin aboneliğini iptal ettirin
Amerikayı tekrar keşfetmek iccedilin uğraşmayın direkt
konu ile ilgili kaynaklaı araştırın
Okuma ve Daha Hızlı Okuma
Okuyacağınız oumlncelikli kitaplarınız elinizin altında
olsun Mesela tuvalette yolculuklarda mutlaka
birşeyler okuyun
Beklerken mutlaka okuyun Randevulara ve
toplantılara giderken mutlaka yanınızda okunacak
birşeyler bulundurun
Yatmadan oumlnce okuyun
Amaccedilsızca değil amaca youmlnelik okuyun
Kelime kelime okumayın cuumlmleleri okumaya
ccedilalışın Okurken dudaklarınızı oynatmayın
Kitabı ccedilizin sonra tekrar okumanız gerekirse bu şekilde
vakit kaybetmezsiniz
Sıkıcı Guumlnluumlk İşler
Banka
Su elektrik havagazı gibi oumldemeleriniz iccedilin mutlaka
banka otomatik oumldeme talimatı veriniz
Uumlzerinde isim soyad ve adresinizin olduğu bir kaşe yapın
ki sık sık bunları yazmak zorunda kalmayasınız
En fazla bir adet kredi kartı kullanın Aksi taktirde
oumldemelerinizi ve extrelerinizi takip etmek ccedilok zamanınızı
alacaktır
Evinize veya işinize en yakın banka ile ccedilalışın
Banka dekont ve faturalarını mutlaka hemen dosyalayın
sonra gerektiği zaman bu neredeydi diye duumlşuumlnmeyin
İşimiz bitti tekrar eve geldik
Banyoda sabah beklemeleri engelleyebilmek iccedilin
aile bireylerinin ayrı saatlerde kalkmasını sağlayın
Evde sık kulanılan eşyalarınızı yedekleyin (Cola
sigara tuvalet kağıdı gibi)
Eşyalarınızı bulabileceğiniz bir yere koyun
Dolaplarınızı duumlzenleyin evdeki dağınıklığı
engelleyin
Benzer aletleri beraber koyun (alet ccedilantası gibi)
Yedek anahtarlarınızı belirli bir yerde toparlayın
Tamir belgeleri kullanma rehberleri sigorta ile
ilgili belgeleri ayni ccedilekmecede tutun
Aileniz ile ilgili olarak tuumlm kimlikler tapular kredi
kartı ve ehliyet gibi belgelerin birer fotokopisini
ccedilektirin ki kayıp ederseniz acaba numarası neydi
diye duumlşuumlnmeyin
Sonuccedil
Eğer sizlerde 24 saatin kendinize yetmediğimnden
şikayet ediyorsanız ve zaman yaratmak iccedilin ccedilaba
sarf ediyorsanız inanın alacağınız şu basit tedbirler
ile guumlnde 2-4 saat arttırmanız ccedilok muumlmkuumlnduumlr
Yapılacak işler oumlzetle şunlardır
Oumlnce oumlnceliği olan iş yapın Zevkli de olsa sıkıcıda
olsa Ama unutmayınızki insanın ayni anda iki tane
oumlnceliği olan işiniz olamaz
Masanızın uumlstuumlnuuml ve ccedilekmecelerini mutlaka
duumlzenleyin Başarılı bir kişinin ve youmlneticinin
masasının uumlstuuml daima bomboştur Eğer dosyalar
yığılmış ise o kişiden verim almak inanın zordur
Hayır demeyi oumlğrenininiz
Toplantılara guumlndem ile gidiniz yanınızda
okunacak birşeyler bulundurunuz
Muumlkemmeliyetccedililik tuzağından kurtulun
Mutlaka yakın ve uzak vadede hedefler seccedilin
Yapılacak işlerde daima A ile başlayın B ile değil
Bu tedbirler ile belki zamanınmızı arttırabileceğiz
ama bu zamanımızı nerede ve ne şekilde
kullanacağız İşte sorun burada Kısa bir suumlre oumlnce
Stephan COVEYrsquoin ldquoEtkili İnsanların Yedi
Alışkanlığırdquo adlı kitabını buumlyuumlk bir zevk ile
okumaya başlamıştım İlk 10 sayfasından sonra
duumlşuumlncelerim alt uumlst oldu Neden mi Yazar aynen
şoumlyle diyordu Şu guumlne kadar ccedilok ccedilalıştım ccedilok iyi
bir pozisyondayım arzu ettğim gerşeyi elde ettim
ama ailemi kaybettim Bu kariyer ve para bana ne
derecede mutluluk verir acaba diyordu Bu
nedeenle hiccedil unutmamamız gereken noktalarda
herhalde şunlar olmalıdır
Kariyerimize ve paralarımıza akşam sarılarak
uyuyamayız bu nedenle ccedilok ccedilalışmanın yanında
oumlncelikli olarak eşimizi ailemizi ve sevdiklerimizi
unutmamalıyız ve ccedilalışmak iccedilin mi yaşıyoruz
yaşamak iccedilin mi ccedilalışıyoruz sorusunun cevabını en
azından kendi gerccedileklerimiz iccedilin bulmalıyız Kaynaklar
Time management for the academic emergency
physicians Steven PARRİLLO
Httpwwwemedicinecom
Zamanı doğru kullanma Kate KEENAN
Kişisel zaman youmlnetimi Marion E HAYNES
Zaman youmlnetimi Ray JOSEPHS
Oumlnemli işler oumlncelik Stephan COVEY
7
proseduumlrlerle desteklenmesi optimum verimlilik ve
emniyetle yapılacak taşımacılığın
suumlrduumlruumllebilirliğini artıracak ana unsurlardır
Bu maksatla uluslarararası standartlarda temel
alınan ldquoABD Patlayıcı Madde Belirteccedilleri Enstituumlsuuml
(IME) - US Institute of Makers of Explosives
(IME)rdquo ile ldquoBM Muumlhimmat ve Patlayıcı Madde
Mevzuatı - United Nations Ammunition and
Explosives Regulationsrdquo kuralları da patlayıcıların
depolanması ve naklinde goumlz oumlnuumlnde
bulundurulabilecek oumlnemli duumlzenlemelerdendir (4)
Guumlnuumlmuumlzde uumlretilen modern patlayıcılar uumlreticinin
belirlediği kullanım depolama ve taşıma
talimatlarına uygun davranıldığı suumlrece oldukccedila
emniyetlidirler Bundan dolayı uluslar arası
standartlara uygun olarak uumlretilen patlayıcıların
kullanılması ccedilok oumlnemli bir husustur
TEHLİKELİ MADDELERİN
ULUSLARARASI KARAYOLU NAKLİNE
DAİR AVRUPA ANLAŞMASI (ADR)
KONVANSiYONU
Tehlikeli Maddelerin Uluslararası Karayolu
Nakline Dair Avrupa Anlasması (ADR) Birlesmis
Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu tarafından
duumlzenlenmis bir konvansiyon olup taraf uumllkelerin
toprakları uumlzerinden ya da sınırları arasında
gerccedileklestirilen tehlikeli madde taşımalarını
kapsamaktadır ADR Konvansiyonu 30 Eyluumll 1957
tarihinde Cenevrersquode imzalanmıs ve 29 Ocak 1968
tarihinde yuumlruumlrluumlge girmistir 21 Agustos 1975
tarihinde New Yorkrsquota Madde 14 (3)rsquote degisiklik
oumlngoumlren bir Protokoluumln imzalanmasıyla degisikliğe
tabi olmustur Soumlz konusu Protokol 19 Nisan 1985
tarihinde yuumlruumlrluumlge girmistir
ADR devletlerarası bir anlaşma olup genel ve
devletler uumlstuuml bir uygulatıcı merci
bulunmamaktadır Uygulamada karayolu
denetimleri devletler tarafından gerccedileklestirilmekte
ve anlasma huumlkuumlmlerine uyulmadıgı takdirde ihlal
edenlere karsı ulusal makamlar tarafından kendi iccedil
mevzuatlarına goumlre yasal islem uygulanmaktadır
Tehlikeli maddelerin ADR kapsamında
sınırlandırılmasına youmlnelik sistem BM Tavsiye
kararlarını da yakından takip etmektedir ADR tuumlm
Birlesmis Milletler BM Avrupa Ekonomik Konseyi
(UNECE) Uumlye uumllkeleri diger Avrupa uumllkeleri ve
BM faaliyetlerine katılmaya ccedilağrılan BM uumlyesi
uumllkelere accedilık bir konvansiyondur ADRye yapılan
değişiklikler 1 Ocak 2011 trihi itibarı ile yuumlruumlrluumlğe
girmiş ve revize edilen belge(ECETRANS215
Vol I and II (ldquoADR 2011rdquo) (UNECE 2011) 2011
yılında yayımlanmıştır ADR 46 uumllke tarafından
kabul edilerek yuumlruumlrluumlğe konulmuştur (5)
ADR karayoluyla ile gerccedilekleştirilecek uluslararası
patlayıcı madde taşımacılığında guumlvenligin
artırılması hedeflenmiştir Ayrıca BM tavsiyelerini
de uygulamaya geccedilirerek tehlikeli maddelerin
sınıflandırması paketlenmesi etiketlenmesi ve test
edilmesiyle ilgili huumlkuumlmlerin işlerliğini sağlamakta
hedeflenmiştir Patlayıcı maddelerin kara yoluyla
yapılacak taşımacılığını diğer taşımacılık
şekilleriyle uyumlu hale getirmek diğer bir hedef
olarak goumlruumllmektedir Bundan dolayı uluslararası
tasımalarda uyumun saglanması ve Avrupa Birligi
iccedilerisinde serbest ticaretin kesintisiz sekilde
islemesi amacıyla ADR Konvansiyonursquonun ilgili
boumlluumlmleri AB Uumlye Uumllkeleri tarafından birbirlerinin
toprakları uumlzerinde ve arasında gerccedileklestirilen
tehlikeli madde tasımalarının duumlzenlenmesinin
temel dayanagı olarak kabul edilmistir (6)
Karayoluyla tehlikeli madde tasımacılıgına iliskin
olarak uumlye uumllkelerin yasalarının uyumlastırılmasına
youmlnelik 21 Kasım 1994 tarihli ve 9455AT sayılı
Konsey Youmlnergesi uyarınca ADR 1 Ocak 1997
tarihinden itibaren AB Uumlye Uumllkeleri iccedilerisindeki ve
8
arasındaki tehlikeli madde tasımaları (radyoaktif
maddeler dacirchil) iccedilin geccedilerli hale gelmistir
9455AT sayılı Youmlnerge 200061AT sayılı
Youmlnerge ile guumlncellenmiştir (7)
ADR Konvansiyonuna taraf uumllkeler yılda iki kez
toplanır ve konvansiyonda yapılabilecek
degişiklikler hakkında fikir alışverislerinde
bulunmakta karara bağlanan değişiklikler her iki
yılda bir guumlncellenerek yayımlanmaktadır
Tuumlrkiyersquode tehlikeli madde taşımacılığı yıl
iccedilerisinde 22 milyon ton civarında olup bu
taşımaların yaklaşık olarak yuumlzde 90rsquoı gibi ciddi bir
miktarı karayolu aracılığı ile gerccedilekleştirilmektedir
ADR Konvansiyonunun uygulamaya
konulmasından oumlnce Tuumlrkiye ilk aşamada
Karayolları Ulaştırma Genel Muumlduumlrluumlğuuml tarafından
oluşturulan Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla
Taşınması Hakkında Youmlnetmelikrdquo ile tehlikeli
maddelerin taşınmasına ilişkin kuralları
belirlemiştir (8)
Tuumlrkiye Haziran 2005rsquote TBMM Ulastırma Alt
Komisyonursquonda onaylanan ADR Konvansiyonuna
taraf olunmasına iliskin yasa tasarısı TBMM Genel
Kurulursquonun 30 Kasım 2005 tarihinde yapılan
oturumunda kabul edilmiş ve 6 Aralık 2005 tarihli
Resmi Gazetersquode ldquoMadde 1 - Birlesmis Milletler
Avrupa Ekonomik Komisyonu buumlnyesinde
hazırlanan ve 30 Eyluumll -1957 tarihinde Cenevrersquode
imzalanan Tehlikeli Malların Karayolu ile
Uluslar arası Tasımacılıgına _liskin Avrupa
Anlasmasına katılmamız uygun bulunmusturrdquo
şeklinde yayımlanmıştır
Tuumlrkiyede bu youmlnetmelik ilk kez 31 Mart 2007
tarihinde 26479 sayılı Resmi Gazetede Tehlikeli
Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında
Youmlnetmelik adıyla yayınlanarak yuumlruumlrluumlğe giriş
tarihi 1 Ocak 2009 olarak belirlenmiştir Ardından
soumlz konusu youmlnetmeliğin devreye giriş tarihi 15
Haziran 2008 tarihli ve 26907 sayılı Resmi
Gazetede yayınlanan karar ile 1 Ocak 2010a
ertelenmiş son olarakta 10 Temmuz 2009 tarih ve
27284 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan karar ile
de youmlnetmeliğin yuumlruumlrluumlğe giriş tarihi 1 Ocak
2011e netleşmiştir
PATLAYICI MADDELERIN KARA
YOLUYLA TAŞINMASINDA BİRLEŞMİŞ
MİLLETLER (BM) KARAR ve TAVSİYELERİ
Tehlikeli maddelerin taşınması esnasında goumlz
oumlnuumlnde bulundurulması gereken birccedilok tedbir
mevcuttur Bu tedbirler iccedilerisinde uluslar arası
geccedilerliliği olan tavsiyeler ise Birleşmiş Milletlerin
yayınladığı ldquoBirleşmiş Milletler Tehlikeli
Maddelerin Taşınması Model Duumlzenlemelerine ait
Tavsiye Kararlarırdquodır Burada belirtilen karar ve
tavsiyelerin amacı tehlikeli maddelerin taşınması
esnasında oluşabilecek risklerin bertaraf edilmesi
veya en aza indirilmesinin sağlanmasına youmlnelik
tedbir alınmasıdır
1957 yılında kabul edilen BM tavsiye kararlarından
oumlnceki doumlnemlerde tehlikeli maddelerin
depolanması yuumlklenmesi ve indirilmesi ile
tasniflenmesine youmlnelik kuralları uumllkeler kendileri
belirlemekteydi Bu durum uluslar arası nakliyatlar
esnasında ciddi sıkıntıların yaşanmasına neden
olmuştur BMrsquonin konuyla ilgili karar ve tavsiyeleri
ulusal ve uluslar arası tehlikeli madde
taşımacılığına youmlnelik tektip bir taban
oluşturulmasına buumlyuumlk katkı sağlamaktadır
Tehlikeli maddeler uluslar arası terminolojide BM
tavsiye kararlarında tanımlanan aşağıdaki dokuz
ana başlıkta sınıflandırılmış maddeleri kapsar (9)
Sınıf 1 Patlatyıcılar
Sınıf 2 Gazlar
Sınıf 3 Yanıcı ve parlayıcı sıvılar
Sınıf 4 Yanıcı ve parlayıcı katılar
Sınıf 5 Oksitleyici Maddeler
9
Sınıf 6 Zehirli ve Bulaşıcı hastalık riski taşıyan
Maddeler
Sınıf 7 Radyoaktif Maddeler
Sınıf 8 KorosifAşındırıcı Kimyasal Maddeler
Sınıf 9 DiğerMuhtelif Tehlikeli Maddeler
BM tavsiyeleri tehlikeli maddelerin etiketlenmesi
paketlenmesi tefrik edilmesi oumlzel markalama ve
işaretlemenin yapılması ile dokumantasyon
işlemlerinide kapsamaktadır
BM tarafından kabul edilerek yayımlanan bu belge
temelinde kuumltle halindeki patlayıcıların (bulk
explosives) taşınmasını işaretlenmesini
yuumlklenmesini vb hususları kapsamaktadır Belgede
bahsi geccedilen kuumltle halindeki tehlikeli maddeler
sıvılar iccedilin tek bir konteyner iccedilerisinde bulunan 450
litre patlayıcılar iccedilin ise 400 kg olan tehlikeli
madde olarak belirlenmiştir (10)
TUumlRKİYErsquoDE PATLAYICI MADDELERİN
KARAYOLU TAŞIMACILIĞINI
DUumlZENLEYEN YASAL MEVZUATLAR
a Tekel Dışı Bırakılan Patlayıcı
Maddelerle Av Malzemesi Ve Benzerlerinin
Uumlretimi İthali Taşınması Saklanması
Depolanması Satışı Kullanılması Yok Edilmesi
Denetlenmesi Usul ve Esaslarına İlişkin Tuumlzuumlk
(11)
(8712028) sayılı patlayıcı maddeler tuumlzuumlğuumlnde
patlayıcı maddelerin fabrikalardan depolara
yurtdışından geliyor ise guumlmruumlkleme işlemlerinden
sonra fabrikalara veya depolara bir depodan bir
depoya patlatma uygulaması yapılacak sahalara
goumltuumlruumllmesi iccedilin yerel emniyet makamlarından
Taşıma İzin Belgesi alınması zorunluluğu vardır
İnsan tarafından taşınan ve 10 kgrsquoyi geccedilmeyen ta-
şıtla taşınan ve 250 kgrsquoyi geccedilmeyen aynı işyeri
iccedilindeki patlayıcı madde taşımaları işyeri amirinin
sorumluluğu altında taşıma izin belgesi aranmadan
yapılabilir
Emici maddeye emdirilmiş nitrogliserin
Nitrogliserini terlemeyle kusan dinamitler ve kapsuumll
takılmış dinamitler taşınması yasaklanan tuumlrlerdeki
patlayıcıdırlar Ayrıca PTT Kargo vb gibi posta
taşıyan koli halinde veya poşet zarf iccedilinde patlayıcı
maddelerin taşınması da aynı tuumlzuumlk ile
yasaklanmıştır Tuumlzuumlğuumln patlayıcı maddelerin
yaşınması ile ilgili bazı huumlkuumlmleri aşağıdadır
Patlayıcı maddelerin aynı vagonda gemi amba-
rında motorlu veya motorsuz taşıtlarla hayvan veya
eşyalar ile taşınması kesinlikle yasaktır
Dinamit ve muadilleri barutlar ve kapsuumlller aynı
taşıtta bir yerde bir arada kesinlikle taşınmazlar
Anfo dinamit muadilleri İnfilaklı fitil ve saniyeli
fitiller bir araccedilta Kapsuumll ve muadilleri de bir araccedilta
taşınmalıdır Bu taşıma sırasında aynı araccedillarda
kesinlikle yanıcı ve parlayıcı maddeler
bulunmamalıdır
Aynı depodan geccedilici ve gezici depolara ve işyer-
lerine yapılan İl sınırı dışına 50 km den ccedilok
olmayan taşıma durumlarında toplam patlayıcı
miktarının 300 kgrsquoyi geccedilmemesi ve taşınan
patlayıcıların aracın ayrı boumlluumlmlerine konulması
şartı ile taşıma izin belgesi alınabilir
Patlayıcı madde yuumlkleme ve boşaltmaları guumlnduumlz-
leri yapılır
Taşıtları yuumlkleme veya boşaltma yapılacak
patlayıcı maddelerden en 20 mt uzakta olması ve
gerekli guumlvenlik oumlnlemlerinin alınması gerekir
Aydınlatmanın elektrikle yapılması koşulu ile
geceleri de yuumlkleme boşaltma yapılabilir
Yuumlkleme ve boşaltma esnasında sigara ve
benzerini iccedilmek ateş yakmak kıvılcım ccedilıkartan
malzemeleri kullanmak kesinlikle yasaktır
Taşıtlar olabildiğince yerleşim yerleri dışında ve
etrafı en az 200 mt lsquoye kadar boş bulunan arazilerde
geceleyebilirler
Yerleşim yerleri ile konaklama yerleri arasında bir
tepe veya benzeri bir engel bulunursa uzaklık 100
mtrsquo ye kadar duumlşebilir
Konaklamalarda her aracın başında suumlrekli olarak
en az 1 guumlvenlik belgeli eleman bulundurmak
gerekir
300 kgrsquoden ccedilok patlayıcı madde iccedilin verilecek
taşıma izin belgelerinde taşıtın izleyeceği yol ve
konaklama yerleri belirtilir
Taşıma sırasında zorunlu nedenlerle belgede
belirtilen yol konaklama yerleri guumlvenlik guumlccedilleri
tarafından değiştirilirse bu husus belgeye yazılır ve
trafik polisine haber verilir
Taşıma sırasında bir tehlike olasılığı varsa gerekli
guumlvenlik oumlnlemleri alınır
Konvoy halinde taşımada araccedillar arasında en az 80
mt uzaklık bulunması zorunludur
Demiryolu geccedilit erinde taşıtlar bekleyerek yolun
accedilık ve guumlvenli olduğunu goumlrduumlkten sonra geccedilerler
10
Patlayıcı madde yuumlkluuml taşıtlar olanaklar
oumllccediluumlsuumlnde insan topluluğu bulunan yerlerden
geccedilirilmezler
Gerek goumlruumlluumlrse şehir iccedilinde patlayıcı madde
taşımaları iccedilin guumlvenlikli geccediliş yerleri yetkili
mercilerce belirlenir taşımaların bu yol uumlzerinden
guumlvenlikle yapılabilmesi iccedilin gerekli oumlnlemler
alınır
Patlayıcı madde taşınacak motorlu taşıtlarda kabul
edilmiş standart tiplerinden her an ccedilalışır durumda
en az 2 adet yangın soumlnduumlrme cihazı
bulundurulması zorunludur
b Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla
Taşınması Hakkında Youmlnetmelik (12)
Bu Youmlnetmelik ile taşıma faaliyetlerine ait genel
kurallar belirlenmiş verdquo tehlikeli maddelerin
kamuya accedilık karayolunda taşınmasında genel kural
tehlikeli maddelerin bu Youmlnetmelik ve ADR
huumlkuumlmlerine uygun olarak ekonomik kontrolluuml
seri guumlvenli insan sağlığına zarar vermeden ve
ccedilevreye koumltuuml etkisi en az olacak şekilde taşınmasırdquo
esasına dayandırılmıştır Ayrıca tehlikeli
maddelerin taşınmasında yer alan taraflar hasar ve
yaralanmaları oumlnleyebilmek ve gerekirse bunların
etkisini en aza indirebilmek iccedilin oumln goumlruumllebilen
risklerin yapısını ve boyutunu goumlz oumlnuumlnde
bulundurarak bu Youmlnetmeliğe ve ADR huumlkuumlmlerine
uygun tedbirleri almak zorunluluğu getirilmiştir
Youmlnetmelikte uluslararası anlaşmalar ile savaş hali
ve olağanuumlstuuml hallerde uygulanacak mevzuat
huumlkuumlmlerine goumlre yapılan taşıma işlemlerini ve
Tuumlrk Silahlı Kuvvetlerine ait olan ya da Tuumlrk
Silahlı Kuvvetlerinin temsilcilerinin eşlik ettiği
araccedillarla yapılan taşıma işlemleri kapsam dışı
bırakılmıştır
Youmlnetmelik temel olarak patlayıcı madde
taşımalarında ADRrsquoyi temel almış olmakla birlikte
bazı oumlzel huumlkuumlmleride 8Maddesi ile uygulamaya
sokmuştur Bunlar
(a) Patlayıcı madde ve sıkıştırılmış gaz yuumlkluuml
taşıtların boğaz koumlpruumllerinden ve boğaz tuumlp
geccedilitlerinden geccedilişlerine ilgili valiliklerce
Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlnuumln goumlruumlşuuml dikkate
alınarak belirlenen usul ve esaslar dacirchilinde izin
verilir
(b) Patlayıcı madde yuumlkluuml taşıtlar tuumlnel
sınırlandırma kodu B B1000C C5000D ve E olan
tuumlnelleri sıkıştırılmış gaz yuumlkluuml taşıtlar ise tuumlnel
sınırlandırma kodu B1D C1D ve D olan tuumlnelleri
kullanamaz Ancak alternatif guumlzergahın
bulunmadığı durumlarda veya iklim coğrafik
şartlar yol bakım onarımı gibi elverişsiz sebeplere
bağlı olarak trafiğin tuumlnelin her iki ucunda da
durdurulması kaydıyla valilik tarafından
Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlnuumln goumlruumlşuuml dikkate
alınarak soumlz konusu taşıtların tuumlnel geccedilişine izin
verilir
c) Patlayıcı madde yuumlkluuml veya bu yuumlkuuml boşaltılmış
ancak usuluumlne uygun şekilde temizlenmemiş
taşıtların otoyol veya ccedilevreyolu veya devletyolu
veya yetkili merciiler tarafından belirlenmiş
guumlzergacirchlar dışında meskucircn mahaller iccedilerisinde
seyretmesine izin verilmez Bu taşıtların meskucircn
mahaller iccedilerisindeki boşaltma noktalarına
gitmesine ise trafik polisi veya zabıtası nezaretinde
izin verilebilir
ccedil) Tehlikeli madde yuumlkluuml veya bu yuumlkleri
boşaltılmış ancak usuluumlne uygun şekilde
temizlenmemiş taşıtların meskucircn mahallerde
yuumlkleme ve boşaltma suumlreleri hariccedil bu
Youmlnetmeliğin 9 uncu maddesinde belirtilen park
yerleri dışındaki alanlara park etmeleri yasaktır
Youmlnergenin doumlrduumlncuuml boumlluumlmuuml ise Tehlikeli Madde
Taşımacılığında İzlenecek Guumlzergacirchlar ve Park
Yerlerini duumlzenlemiştir 9madde tehlikeli madde
yuumlkluuml taşıtların izleyeceği guumlzergahlar ve park
yerleri ile depolar ADRrsquonin 84 boumlluumlmuumlne uygun
olarak
11
a) Şehirlerarası yollarda Karayolları Genel
Muumlduumlrluumlğuumlrsquonce
b) Buumlyuumlkşehir belediyesi sınırları ve muumlcavir alanı
iccedilerisinde ulaşım koordinasyon merkezlerince
c) İl ve ilccedile belediye sınırları ve muumlcavir alanı
iccedilerisinde ililccedile trafik komisyonlarınca
ccedil) Diğer yerlerde ilgili kaymakamlıklarca tespit
edileceği huumlkme bağlanmıştır
Askeri muumlhimmat ve patlayıcı madde taşıyan
taşıtların izleyeceği guumlzergahlar ve park yerleri ile
depolar ise ADRrsquonin 84 boumlluumlmuumlne uygun olarak
ilgili garnizon komutanlıkları ile koordine edilerek
ilgili valiliklerce tespit edilecektir
Youmlnergenin diğer huumlkuumlmleri ile patlayıcı maddeyi
goumlnderen paketleyen yuumlkleyen dolduran
taşımacılığını yapan taşıt suumlruumlcuumlsuuml araccedilta bulunan
diğer goumlrevliler ile teslim alanın
Tankkonteynerdepo işletmecisinin yuumlkuumlmluumlluumlkleri
belirlenmiştir
1 MOTORLU KARA TAŞITLARI İLE
YAPILAN PATLAYICI MADDE
NAKİLLERİNDE UYGULANABİLECEK
BAZI RİSK OumlNLEYİCİ GEREKLİLİKLER
a Araccedil Suumlruumlcuumllerine Youmlnelik
Gereklilikler
Patlayıcı madde taşıyan araccedil şofoumlrleri trafik
kurallarını ve patlayıcı madde nakliyatını
ilgilendiren yasal mevzuatı ccedilok iyi bilmelidirler Bu
durumun sertifikalandırılması da oumlnem arz eden
diğer bir durumdur Araccedil taşıma esnasında bu
personelin doğrudan kontroluuml altında bulunmalıdır
Aracın hiccedilbir zaman yalnız başına bırakılmaması
araccedil suumlruumlcuumlsuumlnuumln muhtemel bir yangında yapması
gerekenler konusunda bilgilendirilmiş ve bu
bilgilendirmenin de kayıt altına alınmış olması risk
azaltıcı bir faktoumlrduumlr Bir kaza anında yapılacaklar
listesi ile aranması gereken uzman personelin
ismininde araccedil suumlruumlcuumlsuumlne bildirilmiş olması
oumlnemli bir husustur Ayrıca taşımanın yapılacağı
guumlzargahın yazılı olarak belirlenerek suumlruumlcuumlye
tebliğ edilmiş olması ve eğer muumlmkuumlnse araccedillara
GPS sistemi yerleştirilerek takibinin yapılması da
fayda sağlayacaktır
Aracın normal molalar iccedilin park edebileceği alanlar
ile acil durumlarda park edebileceği alanların yazılı
hale getirilerek suumlruumlcuumlnuumln bilgilendirilmesinden
yuumlklemeyi yapan birim sorumlu olmalıdır Araccedil
iccedilerisinde bulunan ve seyahatin emniyetli
geccedilmesini sağlamakla goumlrevli olan personelin
taşınan yuumlkuumln hassasiyetlerini ccedilok iyi bilmesi
suumlruumlcuumlnuumln yanında seyahat etmesi ve araccedil
molalarında da arcın goumlz irtibatında olmasına oumlzen
goumlstermesi gerekir Patlayıcı madde taşıyan
araccedilların park ve mola verebilecekleri yerlerin
alınacak nakil onayı ile birlikte ilgili yetkili
kurumlar tarafından da onaylanmış olması
gereklidir Ayrıca araccedil uumlzerinde bulunaması
gereken markalama ve işaretlerinde tam olması
sağlanmalıdır
b Taşıma Esnasında Kullanılacak
Guumlzergacirch ile Tehlikeli Durumlara Karşı
Alınabilecek Oumlnleyici Tedbirler
Daha iyi bir alternatif yok ise tehlikeli maddeleri
taşıyan araccedillar halk kalabalıklarının bulunduğu
meskucircn mahaller ile tuumlneller geccedilişi zorlaştıran dar
yollar ve stabilize yollardan gitmemelidirler
Patlayıcı madde taşıyan araccedillar yangın olan boumllge
ya da yollarda seyahat etmemeleri ve yangın sona
erene kadar beklemeleri yakın civarında sigara
iccedililmesine muumlsaade edilmemesi de riskin
indirgenmesine etki edecek unsurlardandır
Patlayıcı madde taşıyan araccedilların yakıt doldurmaları
esnasında motorun susturulması ve yakıt dolumu
esnasında mutlaka refakat edilmesi gerekir
Kısacası patlayıcı nakliyatında kullanılan araccedilların
her tuumlrluuml kontrolleri zamanında yapılmış olmalıdır
Oumlzellikle kıvılcım uumlretebilecek aksamların iyi izole
edilmiş olması şarttır
c Taşıması Yapılacak Olan
Patlayıcıların Araccedillara Yuumlklenmesi ve
İndirilmesi Esnasında Alınabilecek Tedbirler
12
Uumlzerinde patlayıcı madde yuumlkuuml bulunan araccedilların
motorları susturulmadan asla yuumlkleme ve indirme
yapılmamalıdır İccedilerisinde patlayıcı madde ve
muteviyatı bulunan paketler ve konteynerler
suumlruumlklenmemeli ya da yuvarlanarak taşınmamalıdır
Bu tuumlr konteyner iccedilerisinde taşınan patlayıcıların
ateş yuumlksek ısı ya da kıvılcım uumlreten ortamlardan
uzak tutulmaları da hayati oumlnem taşırlar Ayrıca bu
tuumlr araccedilların arızalanmaları durumunda garaj ya da
tamirhaneye yuumlkleri ile birlikte sokularak tamir
edilmemeleri gerekmektedir
d Yol Guumlzergacirch Planlaması ve Risk
Azaltıcı Tedbirler
Patlayıcı madde taşıyan araccedilların varış
istikametlerinde izleyecekleri yollar iyi
planlanmalıdır Yapılan planlamada varış stikameti
uumlzerindeki nuumlfus yoğunluğu fazla yerleşim
yerlerinin iccedilinden geccedilmek yerine alternatif
guumlzergacirchların varlığı araştırılmalıdır Muumlmkuumln
olduğu oumllccediluumlde tuumlneller dar ve tek şeritli yollar ile
geccedilitlerden uzak alanlardan guumlzergacirch planlaması
yapılmalıdır Aşırı kalabak trafik olan yollarla
trafiğin yoğunlaştığı zaman dilimleride belirlenerek
planlamaya dacirchil edilmelidir Ayrıca yollardaki
yağış durumu da goumlz ardı edilmemesi gereken ana
husulardan bir tanesidir Gece yapılacak nakliyat
iccedilin detaylı ve kontrolluuml bir planlama yapılmalı ve
gece geccedilişleri ilgili kurumlardan alınacak izin
belgelerinde belirtilmelidir
Tren yolundan geccedililmesi gereken guumlzargahlarda
tren yolundan yeterli bir uzaklıktaki mesafede
bekleme yapılmalı ve yol accedilıldıktan sonra geccediliş
tamamlanmalıdır Tren yolu geccedililirken vites
değiştirilmeden geccediliş tamamlanmalıdır
Patlayıcı madde taşıyan bir aracın karışmış olduğu
trafik kazalarında yetkisiz kişlerin olaya muumldahale
etmemesi muumldahale edenlerin ise bilgilendirilmesi
gerekir Olay yerinde oumlncelikle kalabalık
toplanmasının oumlnlenmesi oluşturulacak guumlvenlik
alanı iccedilerisinde sigara iccedililmesi ya da kıvılcım
uumlretebilecek cihazların kullanılmaması
oumlnlenmelidir Yol uumlzerinde de gerekli işaret ve
flamalarla uyarıların konulması gerekir
Patlayıcı madde yuumlkluuml bir aracı diğer bir araccedil ya da
sabit bina ya da direk refuj gibi yerlere ccedilarpması
durumunda aracın yerinden oynatılarak bu
alanlardan kurtarılmaya ccedilalışılması istenmeyen
yangın ve patlamaların meydana gelmesine neden
olabilir Dolayısıyla uzman personel gelene kadar
yapılacak işlem olay mahallinin boşaltılarak
emniyete alınmasıdır
Trafik lambaları ve polis tarafından yaptırılan
durmalar haricinde guumlzergah uumlzerinde yapılan
durmalar esnasında doumlrtluuml flaşoumlrler yakılmalıdır
Uzun suumlreli bekleme yapılması gereken durumlarda
diğer işaretler (uumlccedilgen reflektoumlr ışıldak vb)
kullanılmalıdır Eğer bu zorunlu duruş virajlı bir
yolda olmuşsa virajın ccedilıkış noktasından itibaren
işaretlemenin yapılarak yeterli emniyet mesafesinin
sağlanması esas alınmalıdır
Araccediltaki patlayıcı maddenin teslimatı eanasında da
yetkili ve konu hakkında yeterli olan personele
teslimatın yapılması da indirme taşıma esnasında
alınacak en oumlnemli ve oumlncelikli emniyet tedbiridir
SONUCcedil
Patlayıcı maddelerin karayolu ile guumlvenli taşınması
sadece uygun taşıma araccedillarının uumlretilmesi ve
amaca uygun olarak teccedilhiz edilmesi ile değil aynı
zamanda taşımadan sorumlu kuruluşların taşımayı
gerccedilekleştiren araccedil kullanıcılarının ve emniyet
tedbiri almakla yuumlkuumlmluuml olanların da ccedilok iyi bir
eğitimden geccedilirilmelerini gerekli kılmaktadır
Uluslararası standartlara uygun hale getirilmemiş
bir patlayıcı madde taşımacılığı karayollarında
seyahat eden birccedilok araccedil bombanın sayısının
artmasına ve dolayısıyla toplum guumlvenliğinin ihlal
edilmesine neden olacaktır
ADRrsquonin Tuumlrkiyersquode uygulamaya koyulması
Avrupa Birliği ve uluslar arası taşımacılık
kuruluşları ile uyumlu ccedilalışılmasına olanak
tanıyacaktır Hem yurt iccedilinde hem de yurt dışında
yapılacak taşımacılığın guumlvenliği uluslar arası
standartlara uygun hale gelirken yapılan
taşımacılığın gvenilirlik katsayısını da artıracaktır
Yazışma Adresi
DrErcan SEYHAN JJandarma Meslek Yuumlksek
Okulu (JAMYO) HHukuk Bilimleri Boumlluumlm
Başkanlığı ercnesyahoocom
KAYNAKLAR
13
(1)
httpwwwulasimonlinecomnews_detailphpid=
8339ampuniq_id=1350279640 (Erişim Tarihi09
Ağustos 2012)
(2)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliadrintroh
tm (Erişim Tarihi09 Ağustos 2012)
(3)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliunrecpub
dethtm (Erişim Tarihi11 Eyluumll 2012)
(4) Institute of Makers of Explosives (2003) Safety
Library Publication No 22 ndashSafety amp
Occupational Health-Storage Transportation And
Handling of Explosives Incorporating amendment
number(s) 12amp3 International Mine Action
Standard (IMAS) New York
(5)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliadrcountr
y-info_ehtm (Erişim Tarihi21 Eyluumll 2012)
(6)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliadradr201
111contentsehtml (Erişim Tarihi15 Eyluumll2012)
(7) httpeur-
lexeuropaeusmartapicgisga_docsmartapicelex
plusprodCELEX
numdocamplg=ENampnumdoc=32000L0061 (Erişim
Tarihi10 Ekim 2012)
(8)
httpwwwpoascomtrPO_pdfkurumsal_sorumlu
lukADRpdf (Erişim Tarihi01 Ekim 2012)
(9)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliadradr_e
html (Erişim Tarihi25 Eyluumll 2012)
(10)
httpwwwlegislationgovtnzregulationpublic19
990128latestDLM284452html (Erişim Tarihi17
Eyluumll 2012)
(11) wwwmevzuatadaletgovtrhtml5210html
(Erişim Tarihi09 Ağustos 2012)
(12) Resmi Gazete Tarihi 31032007 Resmi
Gazete Sayısı 26479
0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0
KALP DAMAR HASTALIKLARININ SUumlRUumlŞ GUumlVENLİĞİNE ETKİSİ
DrAynur İNAN ProfDrİHamit HANCI ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -----------
Ankara Uumlniv Tıp Fak Adli Tıp AD
Anahtar Kelimeler Kardiovaskuumller Hastalıklar Suumlruumlş Guumlvenliği Profesyonel ve Oumlzel Suumlruumlcuumller
OumlZET Kardiyovaskuumller hastalıklar toplum sağlığını
oumlnemli oumllccediluumlde etkileyen hastalık grubunu
oluşturmaktadır Kardiyovaskuumller hastalıklarda
goumlzlenen senkop halsizlik uykuya meyil yorgunluk
gibi semptomlar suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye
sokmaktadır
Bu yuumlzden bu hastalığa sahip bireylerde duumlzenli
sağlık kontrolleri uygulanmalı oumlzel veya ticari araccedil
kullanma durumuna goumlre trafikte bazı kısıtlamalar
gerekmektedir Oumlrneğin ciddi kardiyak yetmezlik
belirtileri olanların toplu taşıma araccedillarına
youmlnlendirilmeleri hem hasta hem de toplum sağlığı
accedilısından oumlnem taşımaktadır
Yetkililerin de bu konuda duyarlı olmaları alınacak
oumlnlemler konusunda bazı standartlar oluşturmaları ve
uygulamaları suumlruumlş guumlvenliğine olumlu katkı
sağlayacaktır
GİRİŞ
Bu yazının amacı suumlruumlş yeteneğinde bozulmaya yol
accedilan sebeplerden oumlzellikle kardiyovaskuumller
hastalıkların oumlnemini vurgulamak tedbir konusunda
yetkililere katkı sağlamak ve suumlruumlş guumlvenliğine
youmlnelik oumlnerilerde bulunmaktır
Suumlruumlş yeteneği duyusal ve motor sistemler arasındaki
ince koordinasyon hareketlerine bağlı karmaşık bir
performanstır Hafıza dikkat zeka yaş
konsantrasyon alkol ve ilaccedil kullanımı ruhsal durum
refleks hızı işitme ve goumlrme fonksiyonları ani karar
verme yeteneği kişilik yapısı gibi oumlzellikler suumlruumlş
yeteneğini etkileyen bazı faktoumlrlerdir
Kardiyovaskuumller hastalıklarda goumlzlenen bazı
semptomlar oumlzellikle senkop halsizlik yorgunluk
baş doumlnmesi gibi belirtiler suumlruumlş yeteneğini bozarak
guumlvenli suumlruumlşe engel olabilir1
Kardiyovaskuumller (Kalp-Damar) Hastalıklar ve
Senkop (Bayılma)
Senkop Senkop hızlı başlangıccedillı kısa suumlreli ve
spontan (kendiliğnden) tam iyileşme ile karakterize
14
serebral hipoperfuumlzyona (beynin azalmış kan akımına)
bağlı geccedilici bilinccedil kaybıdır
Kardiyovaskuumller senkoplarda birincil neden
aritmilerdir Aritmiye yol accedilan bazı kalp hastalıkları
sinuumls nodu disfonksiyonu atriyoventrikuumller ileti
sistemi hastalığı implante edilebilir cihazda
fonksiyon bozukluğu supraventrikuumller ndash ventrikuumller
taşikardi ile ilaca bağlı bradikardi ve taşiaritmilerdir
Kardiyak valvuumller hastalık akut miyokard enfarktuumlsuuml
iskemi hipertrofik kardiyomiyopati kardiyak kitleler
(atriyal miksoma tuumlmoumlrler vs) perikardiyal
hastalıktamponad koroner arterlerin konjenital
anomalileri protez kapakların disfonksiyonu gibi
kalbin yapısal bozuklukları ile pulmoner emboli akut
aort diseksiyonu pulmoner hipertansiyon gibi diğer
durumlar da senkop oluşumuna yol accedilarak suumlruumlş
guumlvenliğini tehlikeye sokabilir2
Senkopun suumlruumlş guumlvenliğini ciddi şekilde bozan
yaygın klinik durum olduğu trafik kazalarının sıklığı
veya suumlruumlş guumlvenliği accedilısından ccedilok az istatistiksel veri
bulunduğu bilinmektedir3
Ani Kardiyak Oumlluumlm
Tanım Ne zaman ve ne şekilde oumlluumlme yol accedilacağı
oumlngoumlruumllemeyen oumlnceden mevcut olan kardiyak
hastalık durumunda akut semptomların
başlamasından sonraki bir saat iccedilinde ani bilinccedil kaybı
ile kendini goumlsteren kardiyak nedenlere bağlı doğal
oumlluumlm olarak tanımlanır 4
Motorlu taşıt suumlruumlcuumllerinde goumlzlenen kardiyak koumlkenli
ani oumlluumlm diğer suumlruumlcuumller yolcular yayalar ve aynı
zamanda maddi varlıklar iccedilin bir tehlike
oluşturmaktadır Bu yuumlzden Kanadarsquo da Ontario
dışındaki şehirlerde kalp hastalığı oumlykuumlsuuml olanlara
profesyonel ehliyet almak iccedilin izin verilmemektedir 5
Trafik Kazaları
Uumllkemizde Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlrsquo nuumln yaptığı
araştırmaya goumlre trafik kazalarının 99rsquodan fazlası
insan kaynaklı nedenlerle oluşmaktadır 6
Kanada ve ABDrsquoden elde edilen verilerde ticari
araccedilların dacirchil olduğu kazaların 5rsquoden daha azı
kardiyovaskuumller hastalık ile ilişkilidir Avruparsquo da ise
yaklaşık olarak 01 olarak rapor edilen trafik kazası
tıbbi nedenler ile ilişkilendirilmekte ve bunların da
sadece 10- 25rsquo i kardiyak sorunlara
bağlanmaktadır7
Ancak yine de aritmisi olan suumlruumlcuumllerde gelişen bilinccedil
kaybı nadir de olsa oumlnemli olduğundan hem suumlruumlş
guumlvenliğini hem de toplum emniyetini tehdit
etmektedir8
Suumlruumlcuumller ve Hipertansiyon Riski
Hipertansiyon sık goumlruumllen bir hastalık olup toplumun
20rsquosini etkilemektedir Bu oran 45- 54 yaş grubunda
yaklaşık 40 55-64 yaş grubunda ise yaklaşık
50rsquodir Tayvanrsquoda yapılan bir araştırmada otobuumls
suumlruumlcuumllerinde hipertansiyon oranının (560
986=1361) olduğu bu oranın diğer işccedililere goumlre
(306164=536) daha yuumlksek ve anlamlı olduğu
goumlsterilmiştir9
Kardiyak Yetmezlik Sınıflaması
Semptomların ciddiyeti ve fiziksel aktiviteye goumlre
New York Kalp Cemiyeti İşlevsel Sınıflaması 10
I Semptom yok Fiziksel aktivite kısıtlanması yok
II Hafif fiziksel etkinlik kısıtlanması Dinlenme
sırasında rahattır fiziksel aktivite beklenenin uumlzerinde
nefes darlığı halsizlik ya da ccedilarpıntıya yol accedilar
III Belirgin fiziksel etkinlik kısıtlanması Dinlenme
sırasında rahattır ancak hafif fiziksel aktivitede nefes
darlığı halsizlik ya da ccedilarpıntı oluşabilir
IV Fiziksel etkinlikte semptomların artmasına bağlı
tam kısıtlılık Dinlenme sırasında bile belirtiler accedilığa
ccedilıkar
Belirli Kardiyak Koşullar İccedilin Standartlar
11
Tanım
15
Bekleme Suumlresi Trafiğe ccedilıkılmasına izin
verilemeyecek duumlzeyde kalp hastalığına sahip
kişilerde duumlzenli medikal tedavinin başlatılması ya da
tedavi edici işlemlerin gerccedilekleştirilmesi ile suumlruumlşe
uygun hale gelebilecekleri zaman aralığı
Koroner Arter Hastalığı
(Koroner arter hastalığı olan tuumlm suumlruumlcuumller aşağıdaki standartlara uymak zorundadır)
Oumlzel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml Profesyonel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml
NYHA Sınıf I kısıtlama yok EFgt 35
NYHA Sınıf II kısıtlama yok EFgt 35
NYHA Sınıf III kısıtlama yok Yetersiz
NYHA Sınıf IV
Ayaktan tedavi veya
inotrop kullanımı
Sol ventrikuumll asist cihazı
Yetersiz
Yetersiz
Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi
ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
PCI (perkuumltan koroner girişim)
Stabil anjina veya asemptomatik koroner arter
hastalığı olanlarda genel olarak kısıtlama yokken PCI
uygulamasından sonra oumlzel araccedil suumlruumlcuumllerinde 48 saat
profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise 7 guumln bekleme
suumlresi oumlngoumlruumllmektedir
16
Koroner Arter Cerrahisi yapılanlarda oumlzel araccedil
suumlruumlcuumllerinde 1 ay profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise
3 ay bekleme suumlresi tavsiye edilmektedir
Sinuumls Duumlğuumlmuuml Disfonksiyonunda semptom yoksa
kısıtlama yoktur
Atriyoventrikuumller ve İntraventrikuumller Blok varsa
kısıtlama olmayan durumdan diskalifiye olan duruma
kadar değişen kurallar soumlz konusudur
Karotid sinus aşırı uyarılması sonucu kalıcı kalp
pili olan veya medikal tedavi alan hastalarda serebral
iskemi belirtilerine bağlı semptomlar kontrol
edilmedikccedile guumlvenli şekilde araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar
Kardiyak Enflamasyon ve Enfeksiyonlar oumlzellikle
akut perikardit veya miyokardit olan bireyler
tamamen iyileşene kadar hiccedilbir şekilde motorlu araccedil
suumlruumlcuumlsuuml olamazlar Aynı şekilde subakut bakteriyel
endokardit tanısı ile başvuranlar emboli
tehlikesinden dolayı tamamen iyi olana kadar motorlu
araccedil kullanmamalıdırlar
Konjenital Kalp Hastalıklarında kalbin
fonksiyonel kapasite durumu miyokardiyal iskeminin
olup olmadığı kardiyomiyopati kalp kapak hastalığı
ve kalp ritim bozukluğu durumuna goumlre suumlruumlcuuml
belgesi verebilmek iccedilin bu hastalığa sahip kişiler ayrı
ayrı değerlendirilmelidir
Kardiyak ritim bozukluğu hikayesi olan bireylerde
suumlruumlcuuml belgesi verebilmek iccedilin ritim bozukluğunun
tipi atak sıklığı semptom varlığı ve yeterli ve duumlzenli
kontrol olup olmaması gibi durumlar belirleyici
olacaktır 11
Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi
ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
PCI (perkuumltan koroner girişim)
17
Erken Atriyal veya Ventrikuumller Kontraksiyonlar
Bekleme Suumlresi
Oumlzel suumlruumlcuuml Profesyonel suumlruumlcuuml
VF 6 ay sonra diskalifiye
Hemodinamik
kararsız VT
6 ay sonra diskalifiye
Geri doumlnuumlşuumlmluuml
sebeplere bağlı VT
veya VF
Altta yatan durumun
tedavisi devam ettiği
suumlrece suumlruumlş yasak
Altta yatan durumun
tedavisi devam ettiği
suumlrece suumlruumlş yasak
Suumlrekli VT ile ilişkili
bilinccedil bozukluğu
LVEF gt30
3 ay sonra
diskalifiye
Suumlrekli VT
Bilinccedil bozukluğu
olmayanLVEF gt30
4 hafta sonra
Yeterli denetim
3 ay sonra
Yeterli denetim
VF ventrikuumller fibrilasyon VT ventrikuumller taşikardi LVEF Sol ventrikuumll ejeksiyon fraksiyonu
Paroksismal SVT AF veya AFL bilinccedil bozukluğu
ile birlikte ise duumlzenli kontrol gerekirken bilinccedil
bozukluğu gelişmemişse kısıtlamaya da gerek yoktur
AF veya AFLrsquo de endikasyon varsa suumlruumlcuumller kronik
antikoaguumllasyon almalıdır
Persistan veya Kalıcı AF veya AFLrsquo de ventrikuumll
hız kontroluuml yeterliyse ve bilinccedil bozukluğu yoksa tuumlm
suumlruumlcuumller iccedilin kısıtlamaya gerek yoktur
SVT Supraventrikuumller taşikardi AF Atriyal
fibrilasyon AFL Atriyal flutter
Sinuumls duumlğuumlmuuml disfonksiyonunda hastalıkla ilişkili
semptom yoksa kısıtlama da yoktur Hasta sinuumls
sendromu gibi semptom olan durumlarda ise tedavi
başarılı olana kadar suumlruumlş iccedilin izin verilmemektedir
Atriyoventrikuumller (AV) ve İntraventrikuumller
Bloklar hem oumlzel hem de profesyonel suumlruumlcuumller iccedilin
kısıtlamaya yol accedilmaz
Karotid Sinuumls Aşırı Duyarlılığına bağlı serebral
iskemi belirtileri olan kişiler medikal tedavi ya da bir
kalp pili ile semptomları kontrol altına alınmadıkccedila
guumlvenli araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar
Valvuumller Kalp Hastalığı varsa operasyon durumu
belirleyici olacaktır Opere edilmemiş kalp kapak
hastalığı olan kişilerde suumlruumlş uygunluğunu belirlemek
iccedilin serebral iskemi durumu kalbin fonksiyonel
bozukluk derecesi ve oumlzellikle ticari suumlruumlcuumller iccedilin
ayrıntılı kardiyolojik değerlendirme gereklidir Kapak
replasmanı geccedilirmiş kişilerde ise Sınıf 1 2 3 4 araccedil
kullanmasına izin verilmeden oumlnce suumlruumlcuumllerin
tromboemboli enfeksiyon ve mekanik hasar gibi geccedil
cerrahi komplikasyon sıklığı azaltılmalıdır 1112
Hipertansiyon (-malign hipertansiyon dışında) tek
başına motorlu araccedil kullanmak iccedilin bir
kontrendikasyon oluşturmaz Ancak kalp goumlz boumlbrek
ve beyin hasarı gibi ilişkili komplikasyonların varlığı
guumlvenli suumlruumlşuuml engellemektedir 170110 mm Hg
uumlzerindeki kalıcı hipertansiyon sıklığına bağlı olarak
gelişen komplikasyonlar (hipertansif retinopati gibi)
18
suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye sokabilir Bu yuumlzden bu
yuumlkseklikte kan basıncı olan kişiler ccedilok dikkatli
incelenmelidir (fundus muayenesi
elektrokardiyografi akciğer grafisi vb) Ayrıca bu
kişilerde serum kreatinin oumllccediluumlmuumlnde belirgin
değişiklik tespit edilmişse dahiliye hekiminden goumlruumlş
almak uygun olacaktır
Yine hipertansiyon sonucu kardiyak hasara bağlı
konjestif kalp yetmezliği gelişmişse guumlvenli suumlruumlş
yeteneğini değerlendirirken serebral hasar durumu en
başta goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır
Ek olarak 13
Suumlrekli stabil devam eden NYHA sınıf I-III grubu
LVAD ( Sol Ventrikuumller Destek Sistemleri) olan
hastalar yalnızca oumlzel suumlruumlş iccedilin uygunken ticari ya da
profesyonel araccedil kullanabilmek iccedilin 2 ay beklemek
zorundadır
Pilotlarda Suumlruumlş Guumlvenliği ve Bir Oumlrnek
Pilotlarda sağlık kontrolleri ccedilok daha sık ve duumlzenli
yapılmaktadır Fakat yine de muumlkemmel bir uccediluş bir
sonrakinin garantisi sayılamayacağı gibi ccedilok sağlıklı
bir pilotun ertesi guumln de sağlıklı olacağı soumlylenemez
4 Haziran 2003 guumlnuuml saat 1630rsquoda uccediluşun iniş
safhasında (Danimarka Billund Havaalanı) kaptan
pilot Kahraman Tokuşoğlu fenalaşmış ve kalp krizi
nedeniyle vefat etmiştir Bu uumlzuumlcuuml olayın tek tesellisi
56 yaşındaki pilotun ani ve gizli kalp hastalığının ilk
belirtilerini fark ederek kumandayı diğer pilota
devretmesi ccedilok sayıda masum insanın yaşamının
kurtulmasıdır 14
Uumllkemizde Kardiyovaskuumller Hastalıklar ve
Suumlruumlcuuml Belgesi lsquolsquoSağlık Muayenesinde Suumlruumlcuuml
Adaylarının ve Suumlruumlcuumllerin Sahip Olacakları Sağlık
Şartları ile Goumlz İccedil Hastalıkları Kulak-Burun-Boğaz
Ortopedi Ruh ve Sinir Hastalıkları Muayenelerine
İlişkin Esaslarrsquorsquo Kısmında MADDE 62 Kalp-Damar
Hastalıklarından bahsetmektedir
Grup 1 A ve B sınıfı suumlruumlcuuml belgesi
verilecek suumlruumlcuuml adayları Grup 2 A ve B
sınıfı dışında kalan suumlruumlcuuml dayları olup
bunlardan a) Anjinal yakınması olanlara akut
koroner sendrom (Stabil olmayan angina pektoris
ST yuumlkselmeli miyokard infarktuumlsuuml ve ST
yuumlkselmesiz miyokard infarktuumlsuuml) tanısı almış
olanlara ve koroner arter bypass cerrahisi
uygulanan Grup1 ve Grup 2 deki suumlruumlcuuml adaylarına
gerekli medikal tedavi veveya invaziv girişimleri
tamamlandıktan 6 hafta sonra yapılacak olan
egzersiz testinde testi pozitif kılacak olan kriterler
saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir
b) Anjiyoplasti işlemi uygulanmış Grup 2 deki
adaylara işlemden 6 hafta sonra yapılacak olan
egzersiz testinde testi pozitif kılacak kriterler
saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir
c) Kalp atım sayısı ccedilok duumlşuumlk (dakikada 40rsquoın altı)
atrioventrikuumller bloklu ve hasta sinuumls sendromu
olanlardan kalıcı kalp pili takılmamış olanlara
suumlruumlcuuml belgesi verilmez
ccedil) Kalıcı pil implantasyonu ve başarılı kateter
ablasyonu yapılan Grup 2 deki adaylara işlemden 6
hafta sonra suumlruumlcuuml belgesi verilir
d) İmplante edilebilir kardiyoverter defibrilatoumlr
implantasyonu yapılmış olan Grup 1 ve Grup 2 deki
adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez
e) Hipertansiyonu olan ve maksimal tedaviye
rağmen istirahat TA 200120 mmHg nin uumlzerinde
olan Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez
f) Hipertrofik kardiyomiyopati ve dilate
kardiyomiyopati tanısı konmuş semptomatik olan
Grup 1 ve Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi
verilmez
g) Kalp yetersizliği ve kapak hastalığı tanısı konan
ve ağır semptomatik (NewYork Kalp Cemiyeti
Sınıf 3- 4) olan Grup 1 ve 2rsquodeki adaylara suumlruumlcuuml
belgesi verilmez
ğ) Konjenital kalp hastalığı tanısı konmuş
olanlardan komplex veya ciddi kardiyak problemi
olanlara suumlruumlcuuml belgesi verilmez Diğer konjenital
hastalığı olanlar ve başarılı cerrahi onarım yapılmış
olanlara belirli aralıklarla kontrolden geccedilmek
kaydıyla suumlruumlcuuml belgesi verilir 15
SONUCcedil ve OumlNERİLERKalp hastalığına sahip
olmak yaşlı kişilerde bile araccedil kullanmanın oumlnuumlnde
engel değildir Bununla birlikte hem hastaların hem
de diğer insanların korunması iccedilin hasta ve doktor
arasındaki yakın işbirliğinin oumlnemi buumlyuumlktuumlr Ciddi
kardiyak sorunları olanların sınırlı koşullarda
oumlrneğin oumlnceden belirlenmiş otoyol dışındaki bazı
yerel yollarda veveya sadece guumlnduumlz vakitlerinde
araccedil kullanmalarına izin verilebilir Birccedilok yaşlı
suumlruumlcuumlyuuml boumlyle bir davranışa zaten kendi suumlruumlşleri
sınırlayabilir 16
19
Suumlruumlş guumlvenliği accedilısından antihipertansif ilaccedillardan
oumlzellikle betablokerlerin yan etkileri ve
komplikasyonları goumlz oumlnuumlne alındığında motorlu araccedil
kullanmak iccedilin engel duruma yol accedilmadıkları pek ccedilok
ccedilalışma ile goumlsterilmiştir17 18 19
15 olgu uumlzerinde Oxford tekniği kullanılarak yapılan
bir ccedilalışmada antihipertansif tedavide kullanılan
betablokerlerden Oksprenololuumln kronik tedavisiyle
ilaca bağlı yan etkilerin oluşmadığı ve suumlruumlş kabiliyeti
uumlzerinde belirgin bir etkisi olmadığı goumlzlenmiştir 20
Bu durumda hipertansiyonlu hastalar araccedil kullanma
accedilısından kendi sorumlulukları ile hareket edecektir
Ancak malign hipertansiyonu olanlarda bazı
kısıtlamaların gerekeceği aşikardır 21
Motorlu araccedil kazalarına sebep olan kardiyovaskuumller
hastalıklar hakkında ccedilok az kesin istatistiki veri
bulunmaktadır Profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde buumlyuumlk
kazalara yol accedilma olasılıkları daha yuumlksektir
Direksiyon başında geccedilen zamanın artması yolcu
sayısının fazla olması kendilerine yapılan talebin ccedilok
olması gibi nedenlerle profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde
(-oumlzel suumlruumlcuumllere goumlre) daha yuumlksek standartları
karşılamaları beklenir
Son olarak kardiyak problemi olan hastaların ve diğer
insanların araccedil kullanırken rahat ve guumlvenli hareket
edebilmesi iccedilin suumlruumlşe izin verilen ve verilmeyen
durumların ayrıntılı olarak tespit edilmesi
gerekmektedir Ayrıca profesyonel suumlruumlcuumller ve oumlzel
suumlruumlcuumller iccedilin aynı durumlarda farklı şekilde karar
verilmesi uygun olacaktır Kalp hastalığının araccedil
kullanmaya engel olduğu ve bireysel ulaşımın
yapılamayacağı durumlarda doktorlar hastalarına
toplu taşıma araccedillarını kullanmalarını tavsiye etmeli
ve onları bu youmlnden desteklemelidirler 22
Herkes iccedilin gelecekte kardiyovaskuumller hastalığa
yakalanma ihtimalinden dolayı suumlruumlcuuml belgesi
alanların (pilotlar kadar olmasa da) duumlzenli sağlık
kontrollerinin yapılması uygun olacaktır
Bu kuralların amacı ilgili karar vericilere
yardımcı olmak ve aynı zamanda kardiyak
problemi olan hastaların hangi durumlarda suumlruumlşe
uygun olup olmadığını belirlemektir
KAYNAKLAR 1 Jessica R Williams amp Stephen J Tregear Driving Wıth
Cardiovascular Disease the Impact of Implantable
Cardioverter Defibrillators on Driver Safety Proceedings of
the Fifth International Driving Symposium on Human
Factors in Driver Assessment Training and Vehicle Design
2 Senkop tanı ve tedavi kılavuzu (2009 guumlncellemesi)
Tuumlrk Kardiyol Dern Arş Suppl 8 2009 EA httpwwwtkd-
onlineorgdergiTKDA_37_120_135_176pdf
ET18122012
3 Renke Maas physiciana (maasukeuni-hamburgde) Rodolfo Ventura physicianb Christina Kretzschmar physicianb Ali Aydin
physicianb Andreas Schuchert associate professor of internal
medicine and cardiology Syncope driving recommendations and clinical reality survey of patients BMJ200332621 4 Myerburg RJ Castellanos A Cardiac arrest and sudden
cardiac death InBraunwald E ed Heart disease a textbook
of cardiovascular medicine
New York WB Saunders Publishing Co 1997 742ndash79
5 AjKerwinPerforming your original search sudden
heart death and driving in PMC will retrieve Can Med
Assoc J 1984 August 15 131(4) 312ndash314)
6
httpwwwkgmgovtrSiteCollectionDocumentsTrafik
TrafikKazaOzet et 12 Aralık 2012) TR kalp
7 Theodoros A Zografos Demosthenes G Kat ritsis
Guidelines and Regulations for Driving in Heart Disease
Hellenic J Cardiol 2010 51 226-234
8 Epstein AE Miles WM Benditt DG et al Personal and
public safety issues related to arrhythmias that may affect
consciousness implications for regulation and physician
recommendations A medicalscientific statement from the
American Heart Association and the North American
Society of Pacing and Electrophysiology Circulation 1996
94 1147-1166
9 PD Wang and RS Lin Coronary heart disease risk factors
in urban bus drivers Public Health (2001) 115 261ndash264
10 Tuumlrk Kardiyol Dern Arş - Arch Turk Soc Cardiol 2012
4077-137 EAAkut ve Kronik Kalp Yetersizliği Tanı ve
Tedavisine Youmlnelik 2012 ESC Kılavuzu ET19122012
11 Assessment of the Cardiac Patient for Fitness to Drive
and Fly Canadian Cardiovascular Society Consensus
Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for
Fitness to Drive and Fly
EAhttpwwwccscadownloadConsensus_Conference_M
ain_Draftpdf ET 18122012
12 Types and classes of drivers licences in BCEA
wwwicbccomdriver-licensingli ndash Kanada
ET20122012
13 Roger Baskett MDa Richard Crowell MDa Darren
Freed MDb Nadia Giannetti MDc and Christopher S
Simpson MDd Canadian Cardiovascular Society Focused
Position Statement Update on Assessment of the Cardiac
Patient for Fitness to Drive Fitness Following Left
Ventricular Assist Device Implantation Canadian Journal of
Cardiology 28 (2012) 137ndash140
20
14 Billund Havaalanı Olayı Doccedil Dr Muzaffer Ccediletinguumlccedil
EAwwwhvtdorghtmwordpressp=53 ET18122012
15 İccedilişleri Bakanlığının suumlruumlcuuml adayları ve suumlruumlcuumllerde
aranacak sağlık şartları ile muayenelerine dair youmlnetmelik
ikinci boumlluumlm Resmi Gazete 26092006 - 26301
EAwwwttborgtrindexphpsadaylariaranacak
ET17122012)
16 Wielgosz AT Azad N Effects of cardiovascular
disease on driving tasks Clin Geriatr Med 1993
May9(2)341-8
17 (Arzneimittelforschung 198535(12)1850- 3[The
effect of celiprolol on driving ability An experimental
psychological and comparative clinical study]
[Article in German] Klebel E Saam R Hoffmann H
18 Br Heart J 1981 Jun45(6)643- 8 Effects of chronic
beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor
car driving
Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian V Cashman
P Raftery EB
19 Med Klin 1980 Dec 1975(26)913- 6 [Driving
behavior of cardiovascular patients as affected by beta
receptor blockers][Article in German] Schmidt U Hoburg
A Brendemuumlhl D Delbeck HW Buck W Engels K
20 Br Heart J 1981 Jun45(6)643-8 Effects of chronic
beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor
car driving Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian
V Cashman P Raftery EB
21 httpwwwccscadownloadConsensus_Conference_Main_
Draftpdf Canadian Cardiovascular Society Consensus
Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for
Fitness to Drive and Fly FINAL REPORT erişim tarihi 12
Aralık 2012
22 John H Hypertension treatment and ability to drive a
large vehicle Z Gesamte Inn Med 1980 Nov
135(21)suppl 143-4
0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0
ZAMAN YOumlNETİMİ
Doccedil Dr Guumlrkan ERSOY
---------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------
3Ulusal Tıp Guumlnleri 30 Kasım-2 Aralık 2012 Kuumltahya da sunulmuştur Dokuz Eyluumll Uumlniversitesi Acil Tıp
Anabilim Dalı Oumlğretim Uumlyesi ndash Hekes İccedilin Sağlık Derneği YK Uumlyesi gurkanersoy deuedutr
Oumlzet Hayatımızın belirli doumlnemlerinde sıklıkla
soumlylediğimiz veya duyduğumuz bazı guumlzel soumlzler
kelimeler ve cuumlmleler vardır ldquoKeşke vaktim
olsaydı guumlnlerin nasıl geccediltiğini anlayamıyorum
guumlnler keşke 25 saat olsaydı hiccedil sıra gelmedi
zamanım olmadı ondan yetiştiremedimrdquo gibi Ama
bunların hepsi birer aldatmaca Kendimizi
kandırmaca Yoksa başka birşey değil Aslında hiccedil
unutmamamız gereken bir nokta var Bu duumlnya
uumlzerinde yaşayan ve buguumlne kadar yaşamış olan
herkesin hep 24 saati var ve vardıda 25 saati olan
hiccedil olmadı olmayacaktahellip Ama bazı insanlar
Atatuumlrk İbn-i SİNA Einstein Freud oldular
bazılarıda sadece geccedilip gittiler
Zaman youmlnetimi daha ccedilok ccedilalışmak veya serbest
zamanımızdan ccedilalmak demek değildir Sadece
zamanımızı daha iyi değerlendirerek oradan
kazandığımız zamanı kendimiz kendimizi
geliştirmek veveya sevdiklerimiz ile daha ccedilok
beraber olmak demektir Yani buumltuumln amacımız
hayatımızda gereksiz yere harcadığımız zaman
dilimlerinden yararlanmaktır İşte bu yaımızda bu
zamanı nasıl kazanabileceğimiz uumlzerine
bildiklerimizi sizlerle paylaşmayı amaccedilladık
Genel
Gerccedilek anlamda biz zamanı değil ama ancak
kendimizi zamana goumlre youmlnetebiliriz Bunun iccedilinde
organizayon ve plan gerekir Herkesin guumlne tam 24
saat veya 1440 dakika ile başlar
Unutmayalımki bir guumln iccedilinde arttırabileceğimiz 60
dakika ile şunları elde edebiliriz
Gelecek 10 yılda bir yuumlksek okul diploması
almamızı sağlar
Kendimizi geliştirmemize yardımcı olur
Hayatımızı başkaları ile paylaşmak iccedilin daha fazla
zaman ayırabiliriz
Buumltuumln yeteneklerimizi kullanma fırsatımız doğar
Daha ayrıntılı planlama yapabiliriz
Becerilerinizi geliştirebiliriz
Kişisel ilgi alanlarımızı geliştirebiliriz
Yeni fikirler yaratma ve yeni projeler başlatmak
iccedilin fırsat doğar
Peki zaman youmlnetimi kurallarına gelin sabah
kalkmamız ile birlikte başlayalım
Yapılabilecek en iyi iş saat ccedilalar ccedilalmaz uyanmak
ve yataktan fırlamaktır Ccediluumlnkuuml yatakta daha fazla
debelenecek olursak en azından 30-45 dakika daha
zaman kaybedeceğiz Bu uyku ve dinlenme
olmayacak aksine ızdırap olacaktır Birde işimize
geccedil kalacak bu stresimizi bir kat daha arttıracaktır
Bu nedenle
Guumlne erken başlayın
Giyeceklerinizi ccedilamaşırlarınızı geceden hazırlayın
Ccediluumlnkuuml sabah rehaveti ile giyeceğiniz kıyafet
konusunda zorluk ccedilekeceksiniz
Sabah mutlaka kahvaltı yapın ve bu arada o guumlnuumln
planını yapın
Guumlnleri uzatmanın en iyi yolu zamanı gecelerden
yani uyku zamanından ccedilalmaktır uyumak kaccedilmak
demektir Yani oumlnuumlmuumlzdeki hafta ccedilok yorulacağım
o nedenle bu hafta sonu saatlerce uyuyayım demek
21
mantıklı bir yaklaşım değildir ccediluumlnkuuml uyku sarj
edilebilir bir nesne değildir Yani akuuml gibi değildir
Daha fazla uyuyarak dinlenemeyiz sadece daha ccedilok
yoruluruz ve zamanıızı harcarız
Banyoda ve tuvalette zamanınızı iyi
değerlendiriyormusunuz Sabahları burada TVrsquo da
haberleri ve gazete başlıklarını dinleyebilir veya o
guumlnuumln veya bir guumln oumlncesinin gazetesini haftalık
dergileri okuyabilirsiniz
Banyoda herguumln kullandığınız traş takımı havlular
ve duş sonrası kullandığımız bornozumuzu
dolapların veya ccedilekmecelerin oumln tarafında
saklıyormuyuz
Eğer evde ısınma ve banyo ihtiyaccedillarımız iccedilin kat
kaloriferi kullanıyorsak buna bir zaman ayarlayıcı
cihaz (timer) takmamız faydalı olacaktırCcediluumlnkuuml
bunun sayesinde uygun bir ayarlama ile
uyandığımız zaman duş ve traş iccedilin gerekli sıcak su
hazır olacaktır Yoksa sonradan uzunca bir suumlre
daha su ısınacak diye beklememiz gerekecektir
Sabah oumlnce traş olup sonra banyo yapmak daha
mantıklı olabilir Bu sayede yuumlzuumlmuumlzuuml durulamak
ve kurulamak ile kaybedeceğimiz zamanı kazanmış
oluruz
Sakal traşı olmak iccedilin fırccedila traş sabunu ve koumlpuumlk
kullanarak değilde oumlzellikle şarjlı traş makineleri
kulanmak daha avantajlıdır Traş olurken dolaşır
gazete okur veya diğer işlerinizide yapabilirsiniz
Hatta işinize giderken bile arabada traş olabilirsiniz
tabii eğer şoumlfoumlr kullanıyorsanız
Banyodada bir telefon bulundurmanız hatta evde
telsiz telefon olması oumlnerilen bir metottur bu
sayede oturduğunuz yerden telefon accedilabilir veya
gelen telefonlara anında cevap verebilirsiniz
Yatak odanızda ccedilabuk kaybolabilecek eşyaları
koyabileceğiniz bir kutu bulundurun ve gece
geldiğinizde cuumlzdan kolye yuumlzuumlk kol duumlğmeleri
kuumlpeleri iccediline koyun ki sabah aramak iccedilin zaman
kaybetmeyiniz
Kahvaltı masanızı akşamdan hazırlayınız hatta
ccedilayınızı bile akşamdan demleyiniz Yok bayatlar
diye duumlşuumlnuumlyorsanız o zaman sabah kalkar kalkmaz
ccedilayın suyunu ısıtmak iccedilin ocağı yakınız Hatta
ccedilaydanlığın suyunu ve demliğin ccedilayınıda akşamdan
koymuş olunuz
Arabanızı akşam eve geldiğinizde hemen hareket
edebilecek şekilde duumlz park ediniz boumlylece sabah
manevra yapmak durumunda kalmazsınız
Bu kısa tedbirlerden sonra artık guumlne başladığımıza
goumlre ofise gidip oumlncelikler konusunda konuşabiliriz
Guumlnluumlk zamanımızı verimli kullanma zaman
arttırma iccedilin ilk yapmamız gereken iş planlamadır
Yani guumlnuumlmuumlzuuml ve işlerinizi planlama
Planlama
Planlama gerccedilekten gereklimi Evet evin bir planı
olmadan siz onun yapımına başlarmısınız Uzun bir
yola ccedilıkacaksınız Haritaya bakmadan yola ccedilıkmak
istermisiniz
Zaman youmlnetiminin ilk oumlnemli aşaması yakın ve
uzak vadedeki amaccedillarınızı ortaya koymaktır
Ccediluumlnkuuml bu sayede uygun bir yolda ilerlememiz
muumlmkuumln olabilecektir Evlenmek askere gitmek
yurt dışına gitmek uzman veya doccedilent olmak gibi
Bundan sonrada işlerimizi uumlccedile ayırmamız
gerekir
Oumlncelikli
Ertelenebilir
Vazgeccedililebilir
Bazı insanlar yapacakları herşeyi hatırladıklarını
soumlylerler Hasta vizitleri gibi Eve alınacak ekmek
mobilya vs gibi Hatta randevularını toplantılarını
projelerini oumlzel guumlnlerini vs halbuki bunların
yarısını unuturlar veya akıllarında tutabilmek iccedilin
ccedilok zaman ve enerji harcarlar Bu tip insanlar
kendilerine bir yapılacaklar listesi hazırlarlar Ama
bu listede bir sıralama ve duumlzen olmadığı iccedilin hiccedil
bir işe yaramayacaktır Sıralama ve aralarında bir
duumlzen yoktur ccediluumlnkuuml
Zamanımızı kontrol altına almak istiyorsak oumlnce
kendimizi kontrol altına almamız gerekir Bu
nedenle guumlne o guumln ne iş yapacağınızı yazarak
başlamamız gerekiyor
Yapılacaklar listemizi oumlnceliklere goumlre sıralamamız
gerekiyor Bunun iccedilinde tek bir organizer
kullanmamız ve bunu guumlnuumln değişik saatlerinde
goumlzden geccedilirmemiz gerekiyor
Planlamaya herguumln zaman ayırınız ccediluumlnkuuml
guumlnuumlmuumlzuumln en anlamlı uumlretken zamanı planlamaya
ayırdığımız zamandır Yapılacak olan en oumlnemli iş
en oumlnemli işi en oumlnce yapmaktır Bazı işler oumlnemli
olmasına rağmen suumlrekli olarak ertelenirler Buda
işin dahada ertelenmesinden ve can sıkıntısı
olmaktan başka bir işe yaramaz Mesela bunun iccedilin
PCrsquoler databanklar veya palm PC ler son derece
elverişlidirler
İşleri oumlnceliklerine goumlre sıralarken A B C
kuralınıda kullanabiliriz A halledilmeden asla Brsquoye
geccedililmez
Rutin İşler
Guumlnluumlk hayatımıza baktığımız zaman birccedilok işi
tekrar ettiğimizi goumlruumlruumlz Bunları kısaltacak olan
youmlntemler ccedilok oumlnemlidir Bunda etkili olabilmek
iccedilin
İşi basitleştirme ve
Goumlrevlendirme (forward etme youmlnlendirme)
youmlntemlerini kullanmanız uygun olur
En Etkin Saatlerimizi Nasıl Kullanıyoruz
Guumlnuumln ilk saatlerini en oumlnemli işlerimiz iccedilin
ayırmamız gerekir Guumlnuumln ilerliyen saatlerinde ise
daha az oumlnemli işlerimizi yapmamız gerekir
Halbuki ccediloğumuz rutin işler ile o kadar haşır neşir
oluruz ve guumlnuumln en verimli saatlerini bunlar iccedilin
ayırırız ki geri kalan verimsiz saatlerde ise daha
oumlnemli işlerimizi halletmek iccedilin kullanırız
Verimliliğin Tepe Noktasını En İyi Nasıl
Kullanabiliriz
22
Sevimsiz ve zor işlere optimal zaman ayırın Bu tip
işlere başlamak ccedilok zordur ama beklediğmiz zaman
dahada zorlaşacaktır Zamanında yapamayınca
sıkıntımız dahada artacaktırda
Bu işleri mutlaka hemen halledin ertelemeyin bu
işi dahada sevimsiz hale gelmesine ve zorlaşmasına
neden olur
En zor işleri Pazartesi veya Salı guumlnlerine koyun
ccediluumlnkuuml enerjiniz o zamanlar daha fazladır Bu sıkıcı
işi hafta başında tamamlamanız kamburdan
kurtulmanız nedeniyle size bir canlılık verecektir
Orta verimlilikteki saatlerinizde şu işleri
yapabilirsiniz
Gereken kişiler ile bilgi alış verişinde bulunun
Rutin mektuplarınızı okuyun yazılarınızı yazın
veya yazdırın
Daha sonraki işlerinizi planlayın programlayın
Duumlşuumlk verimlilikteki zamanlarınızda ise
Gelen mektuplar uumlzerinde ccedilalışın
Telefon konuşmalarınızı yapın
Ziyaretccedililerinizi kabul edin
Erteleme (yarın veya sonra yaparım)
Erteleme kendimizi aldatmaktan başka birşey
değildir Bu aslında bir hastalıktırda Buguumln bu işi
yapmamak iccedilin o kadar ccedilok nedenimiz olabilirki
Hiccedilbirşey yapmamak veya oumlnemsiz ama zevk verici
işleri yapmak bize sadece kısa suumlreli bir zevk verir
Bunun dışında yapılması gereken oumlnemli işler bir
dağ gibi oumlnuumlmuumlzde yığılır kalır Kendi yarattığımız
bu yığın altında ve zaman iccedilinde psikolojik olarak
eziliriz Kendimize olan guumlveni kaybeder bir kısır
doumlnguumlye gireriz
Guumlnuumlmuumlzde ertelemecilik o kadar moda olduki
duumlnyada artık bu artan sayı ile ertelemeciler kluumlbuuml
kuruldu ama youmlnetim kurulu toplantısı bir tuumlrluuml
yapılamıyor ccediluumlnkuuml toplantı tarihi suumlrekli erteleniyor
))))))
Neden Erteleriz
Alışkanlıktır
Hep zor ve sevimsiz işleri erteleriz (Noumlbet ve
rotasyon ccedilizelgeleri ders hazırlama gibihellip)
Kaccedilıştır iccedilimizdeki isteksizliğin bezginliğin bir
sonucudur
KURTULMANIN YOLLARI
Hoşlanmadığınız işleri oumlnce yapın
Ertelenmesi muhtemel işleri parccedilalara ayırın
Bir bitirme tarihi tesbirt edin ve bu konuda birisi ile
bahse girin
İşi bitirince kendinizi oumlduumlllendirin boumlylece bir
motivasyon olacaktır
Bu sıkıcı ve sevimsiz goumlrevi birisine devretmeyi
duumlşuumlnuumln
Elinizde ne var ise onunla yetinerek yola ccedilıkın
Daha fazla kaynak bulacam diye vakit
kaybetmeyin Mesela ben bu ders iccedilinde bazı
kitaplar aldım ama okumaya bile fırsatım kalmadı
Her zaman kendimize şu soruyu sormalıyız Ne
yapmak istiyorum yerine neyi yapmalıyım Neyi
yapmam daha oumlnemli diye
Masamızın Organizasyonu
Masamızı mutlaka amaccedillarımıza uygun etkin
kullanabilecek halde tutmamız zaman youmlnetimi
accedilısından ccedilok oumlnemlidir Bu yığın iccedilinde kendimizi
sıklıkla kaybederiz Uygunsa masanız mutlaka bol
ccedilekmeceli olmalıdır Burayı evimiz kadar iyi
duumlzenlemeliyiz Ccedilalışma masamız hemen kapının
karşısında olmamalıdır yoksa gelip geccedilen herkese
bakmak zorunda kalırız unutmayın ki masamızda
manzara seyretmek iccedilin oturmuyoruz ccedilalışmak iccedilin
uumlrtmek iccedilin okumak iccedilin buradayız Masada yerde
kanepede her yerde yığın yığın kağıtlar dosyalar
okunacak degiler mektuplar kağıtlar vs vs
Sorsanız hepsi lazımdır Hepsi ccedilalışılacaktır Boumlyle
bir ortamda uumlretken olabilmek muumlmkuumln değildir
Peki ne gibi zararları olabilecektir
İş uumlzerindeki kontroluumlmuumlzuuml kaybederiz
Uumlretkenliğimiz azalır
Herguumln hakkından gelinememiş o yığınları
goumlrduumlkccedile moralimiz bozulur ve yine sıkıntıya
duumlşeriz ccedilıkmaza gireriz
Arkadaşalarımız arasında prestijimiz azalır
Bozuk Masa Duumlzeninden Kurtulmanın Yolları
Bu masayı duumlzenlemek iccedilin kendine bir zaman
dilimi ayır
Dağınıklık had safhada ise salam tekniğini kullan
yani oumlnce uumlstuumlnuuml sonra ccedilekmecelerini kısım kısım
temizle
Ccedilok gerekli olmayan şeyleri ayırın ve ortalıktan
goumlruumlş alanından ayırın Kalemler notluklar
fotoraflar bunların masa uumlzerinde yeri yoktur belki
bir guumln kullanılır umuduyla masa uumlzerinde birşey
tutmayın bunlara okunacaklar ve okunmuş
olanlarda dahildir
Masanızın arkasına pahalı olmayan raflar koyun
herşeyi oralara duumlzenleyin prensip olarak goumlruumlş
alanınız iccedilinde olmasınlar
Buumltuumln sahipsiz kağıtları tek bir dosyada toplayın
GENEL KURAL OLARAK ŞUumlPHEDE İSENİZ
ATIN Eğer YASAL VE VERGİ EVRAKI DEĞİL
İSE MUumlMKUumlN OLDUĞUNCA CcedilOK KAĞIT
ATIN
Gelen bir mail veya mektubu uumlccedil guumln iccedilinde okuyup
cevaplayamadınız ise onu luumltfen bir defa daha
okumadan ccediloumlpe atın Zaten artık suumlresi geccedilmiştir
Kıymeti kalmamıştır Eğer ccedilok oumlnemli ve zamanlı
idiyse şu ana kadar okumuş ve cevabını
yazmışsınızdır yok yazamadıysanız zaten değeride
kalmamıştır atmanızın sakıncası yoktur
Kağıt parccedilaları ile olan duygusal bağınızı muumlmkuumln
olduğunca azaltın Masaya hakim oldukccedila
kendinize olan guumlveniniz artacaktır Birccedilok kişi bu
kağıtların hepsinin lazım olduğunu veya birguumln
23
kullanılabileceğini veya unutmamak iccedilin oraya
koyduğunu soumlyler Ama o yığın arasından
seccedilebilmek iccedilin kaybedeceği zamanı hiccedil
duumlşuumlnduumlnuumlz muuml
Ccedilalıştığınız konu dışında hiccedil birşey hiccedilbir evrek
masa uumlzerinde bulundurmayın
Prensip olarak gelen bir evrak okunmalı gereği
yapılmalı ya cevaplanmalı ya ccediloumlpe atılmalıdır
Buradada bu evraklar iccedilin AHİD sistemi kullan
A At gitsin
H Havale et (başkası ilgilensin)
İ İlgilen
D Daha sonra kullanmak uumlzere dosyala
Mektuplar
Hemen okunarak cevaplanmalıdır
Eğer gelen bir zarfın uumlzerinde ilgili kişi veya şirket
ile ilgili olarak antet logo vs yoksa okumadan ccediloumlpe
at bu oumlzellikle artık guumlnuumlmuumlzde sayı olarak ccedilok
artan nereden kimden geldiği belli olmayan
isteğimiz dışında posta kutumuzda bulduğumuz
spam mailler iccedilin dahada geccedilerlidir
Ofis Asistanları
İyi bir sekreter sadece sıkıcı işleri paylaşmaz ayni
zamanda bilgi ve yetenekleri sayesinde bizi birccedilok
detaydan kurtarır Bu kişileren ccedilok iyi yararlanın
Onu eğitin Bilgisayarı interneti oumlğrenmesini
sağlayın Hatta ondan beklerdiklerinizi
kurallarınızı ccedilok iyi oumlğretiniz ki sık sık sorular
sorarak sizleri rahatsız etmesin
Telesekreter
Zaman youmlnetimi iccedilin ccedilok oumlnemli bir aracıdır ccediluumlnkuuml
herkese veya o anda cevap vermek istemediğiniz
kişi veya kişilere cevap vermeyebilirsiniz Ama
daha rahat olduğunuz bir ortamda ve enerjinizin
azaldığı oumlluuml bir zamanda ararsınız Ayrıca buradaki
mesaj Biz Ersoy ailesi ev dışında olduğumuz iccedilin
sizlere şu anda size cevap veremiyoruz Sinyal
sesinden sonra eğer bize mesajınızı bırakırsanızhellip
şeklinde olmamalıdır Ccediluumlnkuuml sizi arayan ve not
bırakmak isteyen bir kimsenin vaktini bu kadar
almamamanız gerekir Telesekrete eğer devreye
giriyorsa evde olmadığınız veveya o anda telefona
cevap veremiyeceğiniz zaten bellidir Ersoy ailesi
iccedilin notunuzu bırakırmısınız Veya saat 13rsquoe kadar
dersteyim gibi kısa ve oumlz notlar olmalıdır Eğer
canınız isterse zamanınızın daha bol olduğu bir
zamanda cevaplama şansınız olabilir
Goumlrevlendirme
Bulunduğunuz ortamda mutlaka her işi sizin
yapmanız veveya kontrol etmeniz gerekmez O işi
başkalarıda sizin yerinize ve hatta belkide daha iyi
yapabilecektir O nedenle mutlaka yuumlkuuml paylaşınız
başkalarınıda goumlrevlendiriniz
Şu soruları kendimize sormamız gerekir
Şu anda tarafımdan yapılmamaması gereken hangi
işleri yapıyorum
Benimle ayni seviyedeki arkadaşların yapabileceği
hangi işleri aptalca halen ben yapıyorum
İşte bu işleri mutlaka başkasına devredin onu
motive edin ve iş bitimindede hemen
oumlduumlllendirinhellip
Goumlrevlendirdiğimiz kişi yuumlk atı olmak
istemiyecektir Eğer goumlrevlendirdiğinde oumlnemli
olduklarını anlayacak olurlarsa ccedilok iyi performans
goumlstereceklerdir
Ccedilalışmalarınızın Engellenmesi
Ccedilalışmanızın ani gelen ziyaretccedililerle telefonlarla
bozulmasını engelleyin Randevusuz gelen hiccedilbir
ziyaretccedilinizi o an kabul etmeyin kendisine uygun
olduğunuz bir zaman iccedilin randevu verin Boumlylece o
kişiyede daha modern olması konusunda eğitmişte
olursunuz Eğer konu gerccedilekten oumlnemli idiyse kişi o
saatte zaten gelecektir
Astlarınıza işi devredin ama işi devir ederken ccedilok
iyi anlatın Boumlylece sık sık sizlere soru sorulmasını
engelleyin
Yardımcılarınız ile guumlnuumln sadece belirli saatlerinde
veya haftanın belirli guumlnlerinde beraber olunuz
heran değil Bunu toplantı guumlnleri veya saatleri
şeklinde onlara duyurun
İş yerinizde ve iş ortamınızda misafir trafiğini
mutlaka engelleyin veveya kontrol altına alın
Kendinize misafir gelmesini tabii
engelleyemezsiniz ama şu tedbirler ile kişilerin
sizin yanınızda daha fazla kalarak zamanınızı
almasını engelleyebilirsiniz Tabii bunu arzu
ediyorsanız
Sandalye veya koltuğunuzun kenarında oturarak
Kişiyi kapıda ayakta karşılayın
Konuşma sırası size ayağa kalkıp gelince ona
doğru yuumlruumlyerek ve teşekkuumlr ederim başka birşey
varmıydı diyerek konuyu sonlandırın
Gerekirse resmi ve soğuk bir tavırla konuşarak
Gelen kişilere asla ccedilay kahve ısmarlamayarak
Onun ve sizin goumlrebileceğiniz bir duvarda saat
bulundurup suumlrekli olarak ona bakın
Sohbetinizin bir yerinde oumlzet olarak ziyaretiniz iccedilin
teşekkuumlr ederim başka konuşabileceğim veya
yapabileceğim birşey varmı şeklinde soumlzler
kullanarak
Eğer gelen davetsiz ve randevusuz bir misafir ise ya
sonrası iccedilin randevu verin ya da başka birisi ile
goumlruumlşmesini sağlayın (yardımcınız sekreteriniz
asistanınız)
Telefon Konuşmaları
Telefon accedilmadan oumlnce gerekliliğini tartışın
konuşacaklarınızı not alın
Karşınıza kum saati koyun
Uumlccedil dakika kesici alet kullanarak hem kendi hemde
karşı tarafın konuşmalarını kontrol altına alın
Telesekreter kullanın
Duumlofonlu telefon kullanın Karşı tarafı ararken veya
ccedilalarken o sırada başka şeyler yazabilir veya
okuyabilirsiniz
Doğrudan konuya girin boş ve gereksiz sohbetten
kaccedilının Mesela guumlnaydın size nasıl yardımcı
olabilirm diyerek konuya başlayabilirsiniz
24
Telefonunuza hemen ulaşabilecek mesafede
bulundurun evde telsiz telefon kullanın
Trafik sıkıştığı zaman cep telefonunuzu kullanarak
zamanınızı değerlendirin akşam veya yarın
aramanız gereken kişileri şimdiden arayın ve
boumlylece zamanınızı değerlendirin
Bilgi Toplama Oumlzuumlmseme ve Uygulama
Ccedilağımız enformasyon ccedilağı Telefon gazeteler
kitaplar mailler internet fax dergiler text booklar
heryerden bilgi akıyor Bu kadar ccedilok kaynağı
okuyabilmemiz muumlmkuumln değil mutlaka elememiz
arasından seccedilim (triaj) yapmamız gerekiyor
Unutmayalım ki bilgi miktarı her doumlrt yılda bir
ikiye katlanıyor Bunun iccedilinde
Gerccedilekten hangi bilgilere ihtiyacımız var onları
bilmemiz gerekir
Seccedilerek okuyun
Tek bir gazete uumlzerine yoğunlaşın
Hızlı okuma youmlntemlerini oumlğrenin
Okuyamadığınız dergilerin aboneliğini iptal ettirin
Amerikayı tekrar keşfetmek iccedilin uğraşmayın direkt
konu ile ilgili kaynaklaı araştırın
Okuma ve Daha Hızlı Okuma
Okuyacağınız oumlncelikli kitaplarınız elinizin altında
olsun Mesela tuvalette yolculuklarda mutlaka
birşeyler okuyun
Beklerken mutlaka okuyun Randevulara ve
toplantılara giderken mutlaka yanınızda okunacak
birşeyler bulundurun
Yatmadan oumlnce okuyun
Amaccedilsızca değil amaca youmlnelik okuyun
Kelime kelime okumayın cuumlmleleri okumaya
ccedilalışın Okurken dudaklarınızı oynatmayın
Kitabı ccedilizin sonra tekrar okumanız gerekirse bu şekilde
vakit kaybetmezsiniz
Sıkıcı Guumlnluumlk İşler
Banka
Su elektrik havagazı gibi oumldemeleriniz iccedilin mutlaka
banka otomatik oumldeme talimatı veriniz
Uumlzerinde isim soyad ve adresinizin olduğu bir kaşe yapın
ki sık sık bunları yazmak zorunda kalmayasınız
En fazla bir adet kredi kartı kullanın Aksi taktirde
oumldemelerinizi ve extrelerinizi takip etmek ccedilok zamanınızı
alacaktır
Evinize veya işinize en yakın banka ile ccedilalışın
Banka dekont ve faturalarını mutlaka hemen dosyalayın
sonra gerektiği zaman bu neredeydi diye duumlşuumlnmeyin
İşimiz bitti tekrar eve geldik
Banyoda sabah beklemeleri engelleyebilmek iccedilin
aile bireylerinin ayrı saatlerde kalkmasını sağlayın
Evde sık kulanılan eşyalarınızı yedekleyin (Cola
sigara tuvalet kağıdı gibi)
Eşyalarınızı bulabileceğiniz bir yere koyun
Dolaplarınızı duumlzenleyin evdeki dağınıklığı
engelleyin
Benzer aletleri beraber koyun (alet ccedilantası gibi)
Yedek anahtarlarınızı belirli bir yerde toparlayın
Tamir belgeleri kullanma rehberleri sigorta ile
ilgili belgeleri ayni ccedilekmecede tutun
Aileniz ile ilgili olarak tuumlm kimlikler tapular kredi
kartı ve ehliyet gibi belgelerin birer fotokopisini
ccedilektirin ki kayıp ederseniz acaba numarası neydi
diye duumlşuumlnmeyin
Sonuccedil
Eğer sizlerde 24 saatin kendinize yetmediğimnden
şikayet ediyorsanız ve zaman yaratmak iccedilin ccedilaba
sarf ediyorsanız inanın alacağınız şu basit tedbirler
ile guumlnde 2-4 saat arttırmanız ccedilok muumlmkuumlnduumlr
Yapılacak işler oumlzetle şunlardır
Oumlnce oumlnceliği olan iş yapın Zevkli de olsa sıkıcıda
olsa Ama unutmayınızki insanın ayni anda iki tane
oumlnceliği olan işiniz olamaz
Masanızın uumlstuumlnuuml ve ccedilekmecelerini mutlaka
duumlzenleyin Başarılı bir kişinin ve youmlneticinin
masasının uumlstuuml daima bomboştur Eğer dosyalar
yığılmış ise o kişiden verim almak inanın zordur
Hayır demeyi oumlğrenininiz
Toplantılara guumlndem ile gidiniz yanınızda
okunacak birşeyler bulundurunuz
Muumlkemmeliyetccedililik tuzağından kurtulun
Mutlaka yakın ve uzak vadede hedefler seccedilin
Yapılacak işlerde daima A ile başlayın B ile değil
Bu tedbirler ile belki zamanınmızı arttırabileceğiz
ama bu zamanımızı nerede ve ne şekilde
kullanacağız İşte sorun burada Kısa bir suumlre oumlnce
Stephan COVEYrsquoin ldquoEtkili İnsanların Yedi
Alışkanlığırdquo adlı kitabını buumlyuumlk bir zevk ile
okumaya başlamıştım İlk 10 sayfasından sonra
duumlşuumlncelerim alt uumlst oldu Neden mi Yazar aynen
şoumlyle diyordu Şu guumlne kadar ccedilok ccedilalıştım ccedilok iyi
bir pozisyondayım arzu ettğim gerşeyi elde ettim
ama ailemi kaybettim Bu kariyer ve para bana ne
derecede mutluluk verir acaba diyordu Bu
nedeenle hiccedil unutmamamız gereken noktalarda
herhalde şunlar olmalıdır
Kariyerimize ve paralarımıza akşam sarılarak
uyuyamayız bu nedenle ccedilok ccedilalışmanın yanında
oumlncelikli olarak eşimizi ailemizi ve sevdiklerimizi
unutmamalıyız ve ccedilalışmak iccedilin mi yaşıyoruz
yaşamak iccedilin mi ccedilalışıyoruz sorusunun cevabını en
azından kendi gerccedileklerimiz iccedilin bulmalıyız Kaynaklar
Time management for the academic emergency
physicians Steven PARRİLLO
Httpwwwemedicinecom
Zamanı doğru kullanma Kate KEENAN
Kişisel zaman youmlnetimi Marion E HAYNES
Zaman youmlnetimi Ray JOSEPHS
Oumlnemli işler oumlncelik Stephan COVEY
8
arasındaki tehlikeli madde tasımaları (radyoaktif
maddeler dacirchil) iccedilin geccedilerli hale gelmistir
9455AT sayılı Youmlnerge 200061AT sayılı
Youmlnerge ile guumlncellenmiştir (7)
ADR Konvansiyonuna taraf uumllkeler yılda iki kez
toplanır ve konvansiyonda yapılabilecek
degişiklikler hakkında fikir alışverislerinde
bulunmakta karara bağlanan değişiklikler her iki
yılda bir guumlncellenerek yayımlanmaktadır
Tuumlrkiyersquode tehlikeli madde taşımacılığı yıl
iccedilerisinde 22 milyon ton civarında olup bu
taşımaların yaklaşık olarak yuumlzde 90rsquoı gibi ciddi bir
miktarı karayolu aracılığı ile gerccedilekleştirilmektedir
ADR Konvansiyonunun uygulamaya
konulmasından oumlnce Tuumlrkiye ilk aşamada
Karayolları Ulaştırma Genel Muumlduumlrluumlğuuml tarafından
oluşturulan Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla
Taşınması Hakkında Youmlnetmelikrdquo ile tehlikeli
maddelerin taşınmasına ilişkin kuralları
belirlemiştir (8)
Tuumlrkiye Haziran 2005rsquote TBMM Ulastırma Alt
Komisyonursquonda onaylanan ADR Konvansiyonuna
taraf olunmasına iliskin yasa tasarısı TBMM Genel
Kurulursquonun 30 Kasım 2005 tarihinde yapılan
oturumunda kabul edilmiş ve 6 Aralık 2005 tarihli
Resmi Gazetersquode ldquoMadde 1 - Birlesmis Milletler
Avrupa Ekonomik Komisyonu buumlnyesinde
hazırlanan ve 30 Eyluumll -1957 tarihinde Cenevrersquode
imzalanan Tehlikeli Malların Karayolu ile
Uluslar arası Tasımacılıgına _liskin Avrupa
Anlasmasına katılmamız uygun bulunmusturrdquo
şeklinde yayımlanmıştır
Tuumlrkiyede bu youmlnetmelik ilk kez 31 Mart 2007
tarihinde 26479 sayılı Resmi Gazetede Tehlikeli
Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında
Youmlnetmelik adıyla yayınlanarak yuumlruumlrluumlğe giriş
tarihi 1 Ocak 2009 olarak belirlenmiştir Ardından
soumlz konusu youmlnetmeliğin devreye giriş tarihi 15
Haziran 2008 tarihli ve 26907 sayılı Resmi
Gazetede yayınlanan karar ile 1 Ocak 2010a
ertelenmiş son olarakta 10 Temmuz 2009 tarih ve
27284 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan karar ile
de youmlnetmeliğin yuumlruumlrluumlğe giriş tarihi 1 Ocak
2011e netleşmiştir
PATLAYICI MADDELERIN KARA
YOLUYLA TAŞINMASINDA BİRLEŞMİŞ
MİLLETLER (BM) KARAR ve TAVSİYELERİ
Tehlikeli maddelerin taşınması esnasında goumlz
oumlnuumlnde bulundurulması gereken birccedilok tedbir
mevcuttur Bu tedbirler iccedilerisinde uluslar arası
geccedilerliliği olan tavsiyeler ise Birleşmiş Milletlerin
yayınladığı ldquoBirleşmiş Milletler Tehlikeli
Maddelerin Taşınması Model Duumlzenlemelerine ait
Tavsiye Kararlarırdquodır Burada belirtilen karar ve
tavsiyelerin amacı tehlikeli maddelerin taşınması
esnasında oluşabilecek risklerin bertaraf edilmesi
veya en aza indirilmesinin sağlanmasına youmlnelik
tedbir alınmasıdır
1957 yılında kabul edilen BM tavsiye kararlarından
oumlnceki doumlnemlerde tehlikeli maddelerin
depolanması yuumlklenmesi ve indirilmesi ile
tasniflenmesine youmlnelik kuralları uumllkeler kendileri
belirlemekteydi Bu durum uluslar arası nakliyatlar
esnasında ciddi sıkıntıların yaşanmasına neden
olmuştur BMrsquonin konuyla ilgili karar ve tavsiyeleri
ulusal ve uluslar arası tehlikeli madde
taşımacılığına youmlnelik tektip bir taban
oluşturulmasına buumlyuumlk katkı sağlamaktadır
Tehlikeli maddeler uluslar arası terminolojide BM
tavsiye kararlarında tanımlanan aşağıdaki dokuz
ana başlıkta sınıflandırılmış maddeleri kapsar (9)
Sınıf 1 Patlatyıcılar
Sınıf 2 Gazlar
Sınıf 3 Yanıcı ve parlayıcı sıvılar
Sınıf 4 Yanıcı ve parlayıcı katılar
Sınıf 5 Oksitleyici Maddeler
9
Sınıf 6 Zehirli ve Bulaşıcı hastalık riski taşıyan
Maddeler
Sınıf 7 Radyoaktif Maddeler
Sınıf 8 KorosifAşındırıcı Kimyasal Maddeler
Sınıf 9 DiğerMuhtelif Tehlikeli Maddeler
BM tavsiyeleri tehlikeli maddelerin etiketlenmesi
paketlenmesi tefrik edilmesi oumlzel markalama ve
işaretlemenin yapılması ile dokumantasyon
işlemlerinide kapsamaktadır
BM tarafından kabul edilerek yayımlanan bu belge
temelinde kuumltle halindeki patlayıcıların (bulk
explosives) taşınmasını işaretlenmesini
yuumlklenmesini vb hususları kapsamaktadır Belgede
bahsi geccedilen kuumltle halindeki tehlikeli maddeler
sıvılar iccedilin tek bir konteyner iccedilerisinde bulunan 450
litre patlayıcılar iccedilin ise 400 kg olan tehlikeli
madde olarak belirlenmiştir (10)
TUumlRKİYErsquoDE PATLAYICI MADDELERİN
KARAYOLU TAŞIMACILIĞINI
DUumlZENLEYEN YASAL MEVZUATLAR
a Tekel Dışı Bırakılan Patlayıcı
Maddelerle Av Malzemesi Ve Benzerlerinin
Uumlretimi İthali Taşınması Saklanması
Depolanması Satışı Kullanılması Yok Edilmesi
Denetlenmesi Usul ve Esaslarına İlişkin Tuumlzuumlk
(11)
(8712028) sayılı patlayıcı maddeler tuumlzuumlğuumlnde
patlayıcı maddelerin fabrikalardan depolara
yurtdışından geliyor ise guumlmruumlkleme işlemlerinden
sonra fabrikalara veya depolara bir depodan bir
depoya patlatma uygulaması yapılacak sahalara
goumltuumlruumllmesi iccedilin yerel emniyet makamlarından
Taşıma İzin Belgesi alınması zorunluluğu vardır
İnsan tarafından taşınan ve 10 kgrsquoyi geccedilmeyen ta-
şıtla taşınan ve 250 kgrsquoyi geccedilmeyen aynı işyeri
iccedilindeki patlayıcı madde taşımaları işyeri amirinin
sorumluluğu altında taşıma izin belgesi aranmadan
yapılabilir
Emici maddeye emdirilmiş nitrogliserin
Nitrogliserini terlemeyle kusan dinamitler ve kapsuumll
takılmış dinamitler taşınması yasaklanan tuumlrlerdeki
patlayıcıdırlar Ayrıca PTT Kargo vb gibi posta
taşıyan koli halinde veya poşet zarf iccedilinde patlayıcı
maddelerin taşınması da aynı tuumlzuumlk ile
yasaklanmıştır Tuumlzuumlğuumln patlayıcı maddelerin
yaşınması ile ilgili bazı huumlkuumlmleri aşağıdadır
Patlayıcı maddelerin aynı vagonda gemi amba-
rında motorlu veya motorsuz taşıtlarla hayvan veya
eşyalar ile taşınması kesinlikle yasaktır
Dinamit ve muadilleri barutlar ve kapsuumlller aynı
taşıtta bir yerde bir arada kesinlikle taşınmazlar
Anfo dinamit muadilleri İnfilaklı fitil ve saniyeli
fitiller bir araccedilta Kapsuumll ve muadilleri de bir araccedilta
taşınmalıdır Bu taşıma sırasında aynı araccedillarda
kesinlikle yanıcı ve parlayıcı maddeler
bulunmamalıdır
Aynı depodan geccedilici ve gezici depolara ve işyer-
lerine yapılan İl sınırı dışına 50 km den ccedilok
olmayan taşıma durumlarında toplam patlayıcı
miktarının 300 kgrsquoyi geccedilmemesi ve taşınan
patlayıcıların aracın ayrı boumlluumlmlerine konulması
şartı ile taşıma izin belgesi alınabilir
Patlayıcı madde yuumlkleme ve boşaltmaları guumlnduumlz-
leri yapılır
Taşıtları yuumlkleme veya boşaltma yapılacak
patlayıcı maddelerden en 20 mt uzakta olması ve
gerekli guumlvenlik oumlnlemlerinin alınması gerekir
Aydınlatmanın elektrikle yapılması koşulu ile
geceleri de yuumlkleme boşaltma yapılabilir
Yuumlkleme ve boşaltma esnasında sigara ve
benzerini iccedilmek ateş yakmak kıvılcım ccedilıkartan
malzemeleri kullanmak kesinlikle yasaktır
Taşıtlar olabildiğince yerleşim yerleri dışında ve
etrafı en az 200 mt lsquoye kadar boş bulunan arazilerde
geceleyebilirler
Yerleşim yerleri ile konaklama yerleri arasında bir
tepe veya benzeri bir engel bulunursa uzaklık 100
mtrsquo ye kadar duumlşebilir
Konaklamalarda her aracın başında suumlrekli olarak
en az 1 guumlvenlik belgeli eleman bulundurmak
gerekir
300 kgrsquoden ccedilok patlayıcı madde iccedilin verilecek
taşıma izin belgelerinde taşıtın izleyeceği yol ve
konaklama yerleri belirtilir
Taşıma sırasında zorunlu nedenlerle belgede
belirtilen yol konaklama yerleri guumlvenlik guumlccedilleri
tarafından değiştirilirse bu husus belgeye yazılır ve
trafik polisine haber verilir
Taşıma sırasında bir tehlike olasılığı varsa gerekli
guumlvenlik oumlnlemleri alınır
Konvoy halinde taşımada araccedillar arasında en az 80
mt uzaklık bulunması zorunludur
Demiryolu geccedilit erinde taşıtlar bekleyerek yolun
accedilık ve guumlvenli olduğunu goumlrduumlkten sonra geccedilerler
10
Patlayıcı madde yuumlkluuml taşıtlar olanaklar
oumllccediluumlsuumlnde insan topluluğu bulunan yerlerden
geccedilirilmezler
Gerek goumlruumlluumlrse şehir iccedilinde patlayıcı madde
taşımaları iccedilin guumlvenlikli geccediliş yerleri yetkili
mercilerce belirlenir taşımaların bu yol uumlzerinden
guumlvenlikle yapılabilmesi iccedilin gerekli oumlnlemler
alınır
Patlayıcı madde taşınacak motorlu taşıtlarda kabul
edilmiş standart tiplerinden her an ccedilalışır durumda
en az 2 adet yangın soumlnduumlrme cihazı
bulundurulması zorunludur
b Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla
Taşınması Hakkında Youmlnetmelik (12)
Bu Youmlnetmelik ile taşıma faaliyetlerine ait genel
kurallar belirlenmiş verdquo tehlikeli maddelerin
kamuya accedilık karayolunda taşınmasında genel kural
tehlikeli maddelerin bu Youmlnetmelik ve ADR
huumlkuumlmlerine uygun olarak ekonomik kontrolluuml
seri guumlvenli insan sağlığına zarar vermeden ve
ccedilevreye koumltuuml etkisi en az olacak şekilde taşınmasırdquo
esasına dayandırılmıştır Ayrıca tehlikeli
maddelerin taşınmasında yer alan taraflar hasar ve
yaralanmaları oumlnleyebilmek ve gerekirse bunların
etkisini en aza indirebilmek iccedilin oumln goumlruumllebilen
risklerin yapısını ve boyutunu goumlz oumlnuumlnde
bulundurarak bu Youmlnetmeliğe ve ADR huumlkuumlmlerine
uygun tedbirleri almak zorunluluğu getirilmiştir
Youmlnetmelikte uluslararası anlaşmalar ile savaş hali
ve olağanuumlstuuml hallerde uygulanacak mevzuat
huumlkuumlmlerine goumlre yapılan taşıma işlemlerini ve
Tuumlrk Silahlı Kuvvetlerine ait olan ya da Tuumlrk
Silahlı Kuvvetlerinin temsilcilerinin eşlik ettiği
araccedillarla yapılan taşıma işlemleri kapsam dışı
bırakılmıştır
Youmlnetmelik temel olarak patlayıcı madde
taşımalarında ADRrsquoyi temel almış olmakla birlikte
bazı oumlzel huumlkuumlmleride 8Maddesi ile uygulamaya
sokmuştur Bunlar
(a) Patlayıcı madde ve sıkıştırılmış gaz yuumlkluuml
taşıtların boğaz koumlpruumllerinden ve boğaz tuumlp
geccedilitlerinden geccedilişlerine ilgili valiliklerce
Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlnuumln goumlruumlşuuml dikkate
alınarak belirlenen usul ve esaslar dacirchilinde izin
verilir
(b) Patlayıcı madde yuumlkluuml taşıtlar tuumlnel
sınırlandırma kodu B B1000C C5000D ve E olan
tuumlnelleri sıkıştırılmış gaz yuumlkluuml taşıtlar ise tuumlnel
sınırlandırma kodu B1D C1D ve D olan tuumlnelleri
kullanamaz Ancak alternatif guumlzergahın
bulunmadığı durumlarda veya iklim coğrafik
şartlar yol bakım onarımı gibi elverişsiz sebeplere
bağlı olarak trafiğin tuumlnelin her iki ucunda da
durdurulması kaydıyla valilik tarafından
Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlnuumln goumlruumlşuuml dikkate
alınarak soumlz konusu taşıtların tuumlnel geccedilişine izin
verilir
c) Patlayıcı madde yuumlkluuml veya bu yuumlkuuml boşaltılmış
ancak usuluumlne uygun şekilde temizlenmemiş
taşıtların otoyol veya ccedilevreyolu veya devletyolu
veya yetkili merciiler tarafından belirlenmiş
guumlzergacirchlar dışında meskucircn mahaller iccedilerisinde
seyretmesine izin verilmez Bu taşıtların meskucircn
mahaller iccedilerisindeki boşaltma noktalarına
gitmesine ise trafik polisi veya zabıtası nezaretinde
izin verilebilir
ccedil) Tehlikeli madde yuumlkluuml veya bu yuumlkleri
boşaltılmış ancak usuluumlne uygun şekilde
temizlenmemiş taşıtların meskucircn mahallerde
yuumlkleme ve boşaltma suumlreleri hariccedil bu
Youmlnetmeliğin 9 uncu maddesinde belirtilen park
yerleri dışındaki alanlara park etmeleri yasaktır
Youmlnergenin doumlrduumlncuuml boumlluumlmuuml ise Tehlikeli Madde
Taşımacılığında İzlenecek Guumlzergacirchlar ve Park
Yerlerini duumlzenlemiştir 9madde tehlikeli madde
yuumlkluuml taşıtların izleyeceği guumlzergahlar ve park
yerleri ile depolar ADRrsquonin 84 boumlluumlmuumlne uygun
olarak
11
a) Şehirlerarası yollarda Karayolları Genel
Muumlduumlrluumlğuumlrsquonce
b) Buumlyuumlkşehir belediyesi sınırları ve muumlcavir alanı
iccedilerisinde ulaşım koordinasyon merkezlerince
c) İl ve ilccedile belediye sınırları ve muumlcavir alanı
iccedilerisinde ililccedile trafik komisyonlarınca
ccedil) Diğer yerlerde ilgili kaymakamlıklarca tespit
edileceği huumlkme bağlanmıştır
Askeri muumlhimmat ve patlayıcı madde taşıyan
taşıtların izleyeceği guumlzergahlar ve park yerleri ile
depolar ise ADRrsquonin 84 boumlluumlmuumlne uygun olarak
ilgili garnizon komutanlıkları ile koordine edilerek
ilgili valiliklerce tespit edilecektir
Youmlnergenin diğer huumlkuumlmleri ile patlayıcı maddeyi
goumlnderen paketleyen yuumlkleyen dolduran
taşımacılığını yapan taşıt suumlruumlcuumlsuuml araccedilta bulunan
diğer goumlrevliler ile teslim alanın
Tankkonteynerdepo işletmecisinin yuumlkuumlmluumlluumlkleri
belirlenmiştir
1 MOTORLU KARA TAŞITLARI İLE
YAPILAN PATLAYICI MADDE
NAKİLLERİNDE UYGULANABİLECEK
BAZI RİSK OumlNLEYİCİ GEREKLİLİKLER
a Araccedil Suumlruumlcuumllerine Youmlnelik
Gereklilikler
Patlayıcı madde taşıyan araccedil şofoumlrleri trafik
kurallarını ve patlayıcı madde nakliyatını
ilgilendiren yasal mevzuatı ccedilok iyi bilmelidirler Bu
durumun sertifikalandırılması da oumlnem arz eden
diğer bir durumdur Araccedil taşıma esnasında bu
personelin doğrudan kontroluuml altında bulunmalıdır
Aracın hiccedilbir zaman yalnız başına bırakılmaması
araccedil suumlruumlcuumlsuumlnuumln muhtemel bir yangında yapması
gerekenler konusunda bilgilendirilmiş ve bu
bilgilendirmenin de kayıt altına alınmış olması risk
azaltıcı bir faktoumlrduumlr Bir kaza anında yapılacaklar
listesi ile aranması gereken uzman personelin
ismininde araccedil suumlruumlcuumlsuumlne bildirilmiş olması
oumlnemli bir husustur Ayrıca taşımanın yapılacağı
guumlzargahın yazılı olarak belirlenerek suumlruumlcuumlye
tebliğ edilmiş olması ve eğer muumlmkuumlnse araccedillara
GPS sistemi yerleştirilerek takibinin yapılması da
fayda sağlayacaktır
Aracın normal molalar iccedilin park edebileceği alanlar
ile acil durumlarda park edebileceği alanların yazılı
hale getirilerek suumlruumlcuumlnuumln bilgilendirilmesinden
yuumlklemeyi yapan birim sorumlu olmalıdır Araccedil
iccedilerisinde bulunan ve seyahatin emniyetli
geccedilmesini sağlamakla goumlrevli olan personelin
taşınan yuumlkuumln hassasiyetlerini ccedilok iyi bilmesi
suumlruumlcuumlnuumln yanında seyahat etmesi ve araccedil
molalarında da arcın goumlz irtibatında olmasına oumlzen
goumlstermesi gerekir Patlayıcı madde taşıyan
araccedilların park ve mola verebilecekleri yerlerin
alınacak nakil onayı ile birlikte ilgili yetkili
kurumlar tarafından da onaylanmış olması
gereklidir Ayrıca araccedil uumlzerinde bulunaması
gereken markalama ve işaretlerinde tam olması
sağlanmalıdır
b Taşıma Esnasında Kullanılacak
Guumlzergacirch ile Tehlikeli Durumlara Karşı
Alınabilecek Oumlnleyici Tedbirler
Daha iyi bir alternatif yok ise tehlikeli maddeleri
taşıyan araccedillar halk kalabalıklarının bulunduğu
meskucircn mahaller ile tuumlneller geccedilişi zorlaştıran dar
yollar ve stabilize yollardan gitmemelidirler
Patlayıcı madde taşıyan araccedillar yangın olan boumllge
ya da yollarda seyahat etmemeleri ve yangın sona
erene kadar beklemeleri yakın civarında sigara
iccedililmesine muumlsaade edilmemesi de riskin
indirgenmesine etki edecek unsurlardandır
Patlayıcı madde taşıyan araccedilların yakıt doldurmaları
esnasında motorun susturulması ve yakıt dolumu
esnasında mutlaka refakat edilmesi gerekir
Kısacası patlayıcı nakliyatında kullanılan araccedilların
her tuumlrluuml kontrolleri zamanında yapılmış olmalıdır
Oumlzellikle kıvılcım uumlretebilecek aksamların iyi izole
edilmiş olması şarttır
c Taşıması Yapılacak Olan
Patlayıcıların Araccedillara Yuumlklenmesi ve
İndirilmesi Esnasında Alınabilecek Tedbirler
12
Uumlzerinde patlayıcı madde yuumlkuuml bulunan araccedilların
motorları susturulmadan asla yuumlkleme ve indirme
yapılmamalıdır İccedilerisinde patlayıcı madde ve
muteviyatı bulunan paketler ve konteynerler
suumlruumlklenmemeli ya da yuvarlanarak taşınmamalıdır
Bu tuumlr konteyner iccedilerisinde taşınan patlayıcıların
ateş yuumlksek ısı ya da kıvılcım uumlreten ortamlardan
uzak tutulmaları da hayati oumlnem taşırlar Ayrıca bu
tuumlr araccedilların arızalanmaları durumunda garaj ya da
tamirhaneye yuumlkleri ile birlikte sokularak tamir
edilmemeleri gerekmektedir
d Yol Guumlzergacirch Planlaması ve Risk
Azaltıcı Tedbirler
Patlayıcı madde taşıyan araccedilların varış
istikametlerinde izleyecekleri yollar iyi
planlanmalıdır Yapılan planlamada varış stikameti
uumlzerindeki nuumlfus yoğunluğu fazla yerleşim
yerlerinin iccedilinden geccedilmek yerine alternatif
guumlzergacirchların varlığı araştırılmalıdır Muumlmkuumln
olduğu oumllccediluumlde tuumlneller dar ve tek şeritli yollar ile
geccedilitlerden uzak alanlardan guumlzergacirch planlaması
yapılmalıdır Aşırı kalabak trafik olan yollarla
trafiğin yoğunlaştığı zaman dilimleride belirlenerek
planlamaya dacirchil edilmelidir Ayrıca yollardaki
yağış durumu da goumlz ardı edilmemesi gereken ana
husulardan bir tanesidir Gece yapılacak nakliyat
iccedilin detaylı ve kontrolluuml bir planlama yapılmalı ve
gece geccedilişleri ilgili kurumlardan alınacak izin
belgelerinde belirtilmelidir
Tren yolundan geccedililmesi gereken guumlzargahlarda
tren yolundan yeterli bir uzaklıktaki mesafede
bekleme yapılmalı ve yol accedilıldıktan sonra geccediliş
tamamlanmalıdır Tren yolu geccedililirken vites
değiştirilmeden geccediliş tamamlanmalıdır
Patlayıcı madde taşıyan bir aracın karışmış olduğu
trafik kazalarında yetkisiz kişlerin olaya muumldahale
etmemesi muumldahale edenlerin ise bilgilendirilmesi
gerekir Olay yerinde oumlncelikle kalabalık
toplanmasının oumlnlenmesi oluşturulacak guumlvenlik
alanı iccedilerisinde sigara iccedililmesi ya da kıvılcım
uumlretebilecek cihazların kullanılmaması
oumlnlenmelidir Yol uumlzerinde de gerekli işaret ve
flamalarla uyarıların konulması gerekir
Patlayıcı madde yuumlkluuml bir aracı diğer bir araccedil ya da
sabit bina ya da direk refuj gibi yerlere ccedilarpması
durumunda aracın yerinden oynatılarak bu
alanlardan kurtarılmaya ccedilalışılması istenmeyen
yangın ve patlamaların meydana gelmesine neden
olabilir Dolayısıyla uzman personel gelene kadar
yapılacak işlem olay mahallinin boşaltılarak
emniyete alınmasıdır
Trafik lambaları ve polis tarafından yaptırılan
durmalar haricinde guumlzergah uumlzerinde yapılan
durmalar esnasında doumlrtluuml flaşoumlrler yakılmalıdır
Uzun suumlreli bekleme yapılması gereken durumlarda
diğer işaretler (uumlccedilgen reflektoumlr ışıldak vb)
kullanılmalıdır Eğer bu zorunlu duruş virajlı bir
yolda olmuşsa virajın ccedilıkış noktasından itibaren
işaretlemenin yapılarak yeterli emniyet mesafesinin
sağlanması esas alınmalıdır
Araccediltaki patlayıcı maddenin teslimatı eanasında da
yetkili ve konu hakkında yeterli olan personele
teslimatın yapılması da indirme taşıma esnasında
alınacak en oumlnemli ve oumlncelikli emniyet tedbiridir
SONUCcedil
Patlayıcı maddelerin karayolu ile guumlvenli taşınması
sadece uygun taşıma araccedillarının uumlretilmesi ve
amaca uygun olarak teccedilhiz edilmesi ile değil aynı
zamanda taşımadan sorumlu kuruluşların taşımayı
gerccedilekleştiren araccedil kullanıcılarının ve emniyet
tedbiri almakla yuumlkuumlmluuml olanların da ccedilok iyi bir
eğitimden geccedilirilmelerini gerekli kılmaktadır
Uluslararası standartlara uygun hale getirilmemiş
bir patlayıcı madde taşımacılığı karayollarında
seyahat eden birccedilok araccedil bombanın sayısının
artmasına ve dolayısıyla toplum guumlvenliğinin ihlal
edilmesine neden olacaktır
ADRrsquonin Tuumlrkiyersquode uygulamaya koyulması
Avrupa Birliği ve uluslar arası taşımacılık
kuruluşları ile uyumlu ccedilalışılmasına olanak
tanıyacaktır Hem yurt iccedilinde hem de yurt dışında
yapılacak taşımacılığın guumlvenliği uluslar arası
standartlara uygun hale gelirken yapılan
taşımacılığın gvenilirlik katsayısını da artıracaktır
Yazışma Adresi
DrErcan SEYHAN JJandarma Meslek Yuumlksek
Okulu (JAMYO) HHukuk Bilimleri Boumlluumlm
Başkanlığı ercnesyahoocom
KAYNAKLAR
13
(1)
httpwwwulasimonlinecomnews_detailphpid=
8339ampuniq_id=1350279640 (Erişim Tarihi09
Ağustos 2012)
(2)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliadrintroh
tm (Erişim Tarihi09 Ağustos 2012)
(3)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliunrecpub
dethtm (Erişim Tarihi11 Eyluumll 2012)
(4) Institute of Makers of Explosives (2003) Safety
Library Publication No 22 ndashSafety amp
Occupational Health-Storage Transportation And
Handling of Explosives Incorporating amendment
number(s) 12amp3 International Mine Action
Standard (IMAS) New York
(5)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliadrcountr
y-info_ehtm (Erişim Tarihi21 Eyluumll 2012)
(6)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliadradr201
111contentsehtml (Erişim Tarihi15 Eyluumll2012)
(7) httpeur-
lexeuropaeusmartapicgisga_docsmartapicelex
plusprodCELEX
numdocamplg=ENampnumdoc=32000L0061 (Erişim
Tarihi10 Ekim 2012)
(8)
httpwwwpoascomtrPO_pdfkurumsal_sorumlu
lukADRpdf (Erişim Tarihi01 Ekim 2012)
(9)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliadradr_e
html (Erişim Tarihi25 Eyluumll 2012)
(10)
httpwwwlegislationgovtnzregulationpublic19
990128latestDLM284452html (Erişim Tarihi17
Eyluumll 2012)
(11) wwwmevzuatadaletgovtrhtml5210html
(Erişim Tarihi09 Ağustos 2012)
(12) Resmi Gazete Tarihi 31032007 Resmi
Gazete Sayısı 26479
0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0
KALP DAMAR HASTALIKLARININ SUumlRUumlŞ GUumlVENLİĞİNE ETKİSİ
DrAynur İNAN ProfDrİHamit HANCI ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -----------
Ankara Uumlniv Tıp Fak Adli Tıp AD
Anahtar Kelimeler Kardiovaskuumller Hastalıklar Suumlruumlş Guumlvenliği Profesyonel ve Oumlzel Suumlruumlcuumller
OumlZET Kardiyovaskuumller hastalıklar toplum sağlığını
oumlnemli oumllccediluumlde etkileyen hastalık grubunu
oluşturmaktadır Kardiyovaskuumller hastalıklarda
goumlzlenen senkop halsizlik uykuya meyil yorgunluk
gibi semptomlar suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye
sokmaktadır
Bu yuumlzden bu hastalığa sahip bireylerde duumlzenli
sağlık kontrolleri uygulanmalı oumlzel veya ticari araccedil
kullanma durumuna goumlre trafikte bazı kısıtlamalar
gerekmektedir Oumlrneğin ciddi kardiyak yetmezlik
belirtileri olanların toplu taşıma araccedillarına
youmlnlendirilmeleri hem hasta hem de toplum sağlığı
accedilısından oumlnem taşımaktadır
Yetkililerin de bu konuda duyarlı olmaları alınacak
oumlnlemler konusunda bazı standartlar oluşturmaları ve
uygulamaları suumlruumlş guumlvenliğine olumlu katkı
sağlayacaktır
GİRİŞ
Bu yazının amacı suumlruumlş yeteneğinde bozulmaya yol
accedilan sebeplerden oumlzellikle kardiyovaskuumller
hastalıkların oumlnemini vurgulamak tedbir konusunda
yetkililere katkı sağlamak ve suumlruumlş guumlvenliğine
youmlnelik oumlnerilerde bulunmaktır
Suumlruumlş yeteneği duyusal ve motor sistemler arasındaki
ince koordinasyon hareketlerine bağlı karmaşık bir
performanstır Hafıza dikkat zeka yaş
konsantrasyon alkol ve ilaccedil kullanımı ruhsal durum
refleks hızı işitme ve goumlrme fonksiyonları ani karar
verme yeteneği kişilik yapısı gibi oumlzellikler suumlruumlş
yeteneğini etkileyen bazı faktoumlrlerdir
Kardiyovaskuumller hastalıklarda goumlzlenen bazı
semptomlar oumlzellikle senkop halsizlik yorgunluk
baş doumlnmesi gibi belirtiler suumlruumlş yeteneğini bozarak
guumlvenli suumlruumlşe engel olabilir1
Kardiyovaskuumller (Kalp-Damar) Hastalıklar ve
Senkop (Bayılma)
Senkop Senkop hızlı başlangıccedillı kısa suumlreli ve
spontan (kendiliğnden) tam iyileşme ile karakterize
14
serebral hipoperfuumlzyona (beynin azalmış kan akımına)
bağlı geccedilici bilinccedil kaybıdır
Kardiyovaskuumller senkoplarda birincil neden
aritmilerdir Aritmiye yol accedilan bazı kalp hastalıkları
sinuumls nodu disfonksiyonu atriyoventrikuumller ileti
sistemi hastalığı implante edilebilir cihazda
fonksiyon bozukluğu supraventrikuumller ndash ventrikuumller
taşikardi ile ilaca bağlı bradikardi ve taşiaritmilerdir
Kardiyak valvuumller hastalık akut miyokard enfarktuumlsuuml
iskemi hipertrofik kardiyomiyopati kardiyak kitleler
(atriyal miksoma tuumlmoumlrler vs) perikardiyal
hastalıktamponad koroner arterlerin konjenital
anomalileri protez kapakların disfonksiyonu gibi
kalbin yapısal bozuklukları ile pulmoner emboli akut
aort diseksiyonu pulmoner hipertansiyon gibi diğer
durumlar da senkop oluşumuna yol accedilarak suumlruumlş
guumlvenliğini tehlikeye sokabilir2
Senkopun suumlruumlş guumlvenliğini ciddi şekilde bozan
yaygın klinik durum olduğu trafik kazalarının sıklığı
veya suumlruumlş guumlvenliği accedilısından ccedilok az istatistiksel veri
bulunduğu bilinmektedir3
Ani Kardiyak Oumlluumlm
Tanım Ne zaman ve ne şekilde oumlluumlme yol accedilacağı
oumlngoumlruumllemeyen oumlnceden mevcut olan kardiyak
hastalık durumunda akut semptomların
başlamasından sonraki bir saat iccedilinde ani bilinccedil kaybı
ile kendini goumlsteren kardiyak nedenlere bağlı doğal
oumlluumlm olarak tanımlanır 4
Motorlu taşıt suumlruumlcuumllerinde goumlzlenen kardiyak koumlkenli
ani oumlluumlm diğer suumlruumlcuumller yolcular yayalar ve aynı
zamanda maddi varlıklar iccedilin bir tehlike
oluşturmaktadır Bu yuumlzden Kanadarsquo da Ontario
dışındaki şehirlerde kalp hastalığı oumlykuumlsuuml olanlara
profesyonel ehliyet almak iccedilin izin verilmemektedir 5
Trafik Kazaları
Uumllkemizde Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlrsquo nuumln yaptığı
araştırmaya goumlre trafik kazalarının 99rsquodan fazlası
insan kaynaklı nedenlerle oluşmaktadır 6
Kanada ve ABDrsquoden elde edilen verilerde ticari
araccedilların dacirchil olduğu kazaların 5rsquoden daha azı
kardiyovaskuumller hastalık ile ilişkilidir Avruparsquo da ise
yaklaşık olarak 01 olarak rapor edilen trafik kazası
tıbbi nedenler ile ilişkilendirilmekte ve bunların da
sadece 10- 25rsquo i kardiyak sorunlara
bağlanmaktadır7
Ancak yine de aritmisi olan suumlruumlcuumllerde gelişen bilinccedil
kaybı nadir de olsa oumlnemli olduğundan hem suumlruumlş
guumlvenliğini hem de toplum emniyetini tehdit
etmektedir8
Suumlruumlcuumller ve Hipertansiyon Riski
Hipertansiyon sık goumlruumllen bir hastalık olup toplumun
20rsquosini etkilemektedir Bu oran 45- 54 yaş grubunda
yaklaşık 40 55-64 yaş grubunda ise yaklaşık
50rsquodir Tayvanrsquoda yapılan bir araştırmada otobuumls
suumlruumlcuumllerinde hipertansiyon oranının (560
986=1361) olduğu bu oranın diğer işccedililere goumlre
(306164=536) daha yuumlksek ve anlamlı olduğu
goumlsterilmiştir9
Kardiyak Yetmezlik Sınıflaması
Semptomların ciddiyeti ve fiziksel aktiviteye goumlre
New York Kalp Cemiyeti İşlevsel Sınıflaması 10
I Semptom yok Fiziksel aktivite kısıtlanması yok
II Hafif fiziksel etkinlik kısıtlanması Dinlenme
sırasında rahattır fiziksel aktivite beklenenin uumlzerinde
nefes darlığı halsizlik ya da ccedilarpıntıya yol accedilar
III Belirgin fiziksel etkinlik kısıtlanması Dinlenme
sırasında rahattır ancak hafif fiziksel aktivitede nefes
darlığı halsizlik ya da ccedilarpıntı oluşabilir
IV Fiziksel etkinlikte semptomların artmasına bağlı
tam kısıtlılık Dinlenme sırasında bile belirtiler accedilığa
ccedilıkar
Belirli Kardiyak Koşullar İccedilin Standartlar
11
Tanım
15
Bekleme Suumlresi Trafiğe ccedilıkılmasına izin
verilemeyecek duumlzeyde kalp hastalığına sahip
kişilerde duumlzenli medikal tedavinin başlatılması ya da
tedavi edici işlemlerin gerccedilekleştirilmesi ile suumlruumlşe
uygun hale gelebilecekleri zaman aralığı
Koroner Arter Hastalığı
(Koroner arter hastalığı olan tuumlm suumlruumlcuumller aşağıdaki standartlara uymak zorundadır)
Oumlzel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml Profesyonel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml
NYHA Sınıf I kısıtlama yok EFgt 35
NYHA Sınıf II kısıtlama yok EFgt 35
NYHA Sınıf III kısıtlama yok Yetersiz
NYHA Sınıf IV
Ayaktan tedavi veya
inotrop kullanımı
Sol ventrikuumll asist cihazı
Yetersiz
Yetersiz
Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi
ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
PCI (perkuumltan koroner girişim)
Stabil anjina veya asemptomatik koroner arter
hastalığı olanlarda genel olarak kısıtlama yokken PCI
uygulamasından sonra oumlzel araccedil suumlruumlcuumllerinde 48 saat
profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise 7 guumln bekleme
suumlresi oumlngoumlruumllmektedir
16
Koroner Arter Cerrahisi yapılanlarda oumlzel araccedil
suumlruumlcuumllerinde 1 ay profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise
3 ay bekleme suumlresi tavsiye edilmektedir
Sinuumls Duumlğuumlmuuml Disfonksiyonunda semptom yoksa
kısıtlama yoktur
Atriyoventrikuumller ve İntraventrikuumller Blok varsa
kısıtlama olmayan durumdan diskalifiye olan duruma
kadar değişen kurallar soumlz konusudur
Karotid sinus aşırı uyarılması sonucu kalıcı kalp
pili olan veya medikal tedavi alan hastalarda serebral
iskemi belirtilerine bağlı semptomlar kontrol
edilmedikccedile guumlvenli şekilde araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar
Kardiyak Enflamasyon ve Enfeksiyonlar oumlzellikle
akut perikardit veya miyokardit olan bireyler
tamamen iyileşene kadar hiccedilbir şekilde motorlu araccedil
suumlruumlcuumlsuuml olamazlar Aynı şekilde subakut bakteriyel
endokardit tanısı ile başvuranlar emboli
tehlikesinden dolayı tamamen iyi olana kadar motorlu
araccedil kullanmamalıdırlar
Konjenital Kalp Hastalıklarında kalbin
fonksiyonel kapasite durumu miyokardiyal iskeminin
olup olmadığı kardiyomiyopati kalp kapak hastalığı
ve kalp ritim bozukluğu durumuna goumlre suumlruumlcuuml
belgesi verebilmek iccedilin bu hastalığa sahip kişiler ayrı
ayrı değerlendirilmelidir
Kardiyak ritim bozukluğu hikayesi olan bireylerde
suumlruumlcuuml belgesi verebilmek iccedilin ritim bozukluğunun
tipi atak sıklığı semptom varlığı ve yeterli ve duumlzenli
kontrol olup olmaması gibi durumlar belirleyici
olacaktır 11
Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi
ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
PCI (perkuumltan koroner girişim)
17
Erken Atriyal veya Ventrikuumller Kontraksiyonlar
Bekleme Suumlresi
Oumlzel suumlruumlcuuml Profesyonel suumlruumlcuuml
VF 6 ay sonra diskalifiye
Hemodinamik
kararsız VT
6 ay sonra diskalifiye
Geri doumlnuumlşuumlmluuml
sebeplere bağlı VT
veya VF
Altta yatan durumun
tedavisi devam ettiği
suumlrece suumlruumlş yasak
Altta yatan durumun
tedavisi devam ettiği
suumlrece suumlruumlş yasak
Suumlrekli VT ile ilişkili
bilinccedil bozukluğu
LVEF gt30
3 ay sonra
diskalifiye
Suumlrekli VT
Bilinccedil bozukluğu
olmayanLVEF gt30
4 hafta sonra
Yeterli denetim
3 ay sonra
Yeterli denetim
VF ventrikuumller fibrilasyon VT ventrikuumller taşikardi LVEF Sol ventrikuumll ejeksiyon fraksiyonu
Paroksismal SVT AF veya AFL bilinccedil bozukluğu
ile birlikte ise duumlzenli kontrol gerekirken bilinccedil
bozukluğu gelişmemişse kısıtlamaya da gerek yoktur
AF veya AFLrsquo de endikasyon varsa suumlruumlcuumller kronik
antikoaguumllasyon almalıdır
Persistan veya Kalıcı AF veya AFLrsquo de ventrikuumll
hız kontroluuml yeterliyse ve bilinccedil bozukluğu yoksa tuumlm
suumlruumlcuumller iccedilin kısıtlamaya gerek yoktur
SVT Supraventrikuumller taşikardi AF Atriyal
fibrilasyon AFL Atriyal flutter
Sinuumls duumlğuumlmuuml disfonksiyonunda hastalıkla ilişkili
semptom yoksa kısıtlama da yoktur Hasta sinuumls
sendromu gibi semptom olan durumlarda ise tedavi
başarılı olana kadar suumlruumlş iccedilin izin verilmemektedir
Atriyoventrikuumller (AV) ve İntraventrikuumller
Bloklar hem oumlzel hem de profesyonel suumlruumlcuumller iccedilin
kısıtlamaya yol accedilmaz
Karotid Sinuumls Aşırı Duyarlılığına bağlı serebral
iskemi belirtileri olan kişiler medikal tedavi ya da bir
kalp pili ile semptomları kontrol altına alınmadıkccedila
guumlvenli araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar
Valvuumller Kalp Hastalığı varsa operasyon durumu
belirleyici olacaktır Opere edilmemiş kalp kapak
hastalığı olan kişilerde suumlruumlş uygunluğunu belirlemek
iccedilin serebral iskemi durumu kalbin fonksiyonel
bozukluk derecesi ve oumlzellikle ticari suumlruumlcuumller iccedilin
ayrıntılı kardiyolojik değerlendirme gereklidir Kapak
replasmanı geccedilirmiş kişilerde ise Sınıf 1 2 3 4 araccedil
kullanmasına izin verilmeden oumlnce suumlruumlcuumllerin
tromboemboli enfeksiyon ve mekanik hasar gibi geccedil
cerrahi komplikasyon sıklığı azaltılmalıdır 1112
Hipertansiyon (-malign hipertansiyon dışında) tek
başına motorlu araccedil kullanmak iccedilin bir
kontrendikasyon oluşturmaz Ancak kalp goumlz boumlbrek
ve beyin hasarı gibi ilişkili komplikasyonların varlığı
guumlvenli suumlruumlşuuml engellemektedir 170110 mm Hg
uumlzerindeki kalıcı hipertansiyon sıklığına bağlı olarak
gelişen komplikasyonlar (hipertansif retinopati gibi)
18
suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye sokabilir Bu yuumlzden bu
yuumlkseklikte kan basıncı olan kişiler ccedilok dikkatli
incelenmelidir (fundus muayenesi
elektrokardiyografi akciğer grafisi vb) Ayrıca bu
kişilerde serum kreatinin oumllccediluumlmuumlnde belirgin
değişiklik tespit edilmişse dahiliye hekiminden goumlruumlş
almak uygun olacaktır
Yine hipertansiyon sonucu kardiyak hasara bağlı
konjestif kalp yetmezliği gelişmişse guumlvenli suumlruumlş
yeteneğini değerlendirirken serebral hasar durumu en
başta goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır
Ek olarak 13
Suumlrekli stabil devam eden NYHA sınıf I-III grubu
LVAD ( Sol Ventrikuumller Destek Sistemleri) olan
hastalar yalnızca oumlzel suumlruumlş iccedilin uygunken ticari ya da
profesyonel araccedil kullanabilmek iccedilin 2 ay beklemek
zorundadır
Pilotlarda Suumlruumlş Guumlvenliği ve Bir Oumlrnek
Pilotlarda sağlık kontrolleri ccedilok daha sık ve duumlzenli
yapılmaktadır Fakat yine de muumlkemmel bir uccediluş bir
sonrakinin garantisi sayılamayacağı gibi ccedilok sağlıklı
bir pilotun ertesi guumln de sağlıklı olacağı soumlylenemez
4 Haziran 2003 guumlnuuml saat 1630rsquoda uccediluşun iniş
safhasında (Danimarka Billund Havaalanı) kaptan
pilot Kahraman Tokuşoğlu fenalaşmış ve kalp krizi
nedeniyle vefat etmiştir Bu uumlzuumlcuuml olayın tek tesellisi
56 yaşındaki pilotun ani ve gizli kalp hastalığının ilk
belirtilerini fark ederek kumandayı diğer pilota
devretmesi ccedilok sayıda masum insanın yaşamının
kurtulmasıdır 14
Uumllkemizde Kardiyovaskuumller Hastalıklar ve
Suumlruumlcuuml Belgesi lsquolsquoSağlık Muayenesinde Suumlruumlcuuml
Adaylarının ve Suumlruumlcuumllerin Sahip Olacakları Sağlık
Şartları ile Goumlz İccedil Hastalıkları Kulak-Burun-Boğaz
Ortopedi Ruh ve Sinir Hastalıkları Muayenelerine
İlişkin Esaslarrsquorsquo Kısmında MADDE 62 Kalp-Damar
Hastalıklarından bahsetmektedir
Grup 1 A ve B sınıfı suumlruumlcuuml belgesi
verilecek suumlruumlcuuml adayları Grup 2 A ve B
sınıfı dışında kalan suumlruumlcuuml dayları olup
bunlardan a) Anjinal yakınması olanlara akut
koroner sendrom (Stabil olmayan angina pektoris
ST yuumlkselmeli miyokard infarktuumlsuuml ve ST
yuumlkselmesiz miyokard infarktuumlsuuml) tanısı almış
olanlara ve koroner arter bypass cerrahisi
uygulanan Grup1 ve Grup 2 deki suumlruumlcuuml adaylarına
gerekli medikal tedavi veveya invaziv girişimleri
tamamlandıktan 6 hafta sonra yapılacak olan
egzersiz testinde testi pozitif kılacak olan kriterler
saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir
b) Anjiyoplasti işlemi uygulanmış Grup 2 deki
adaylara işlemden 6 hafta sonra yapılacak olan
egzersiz testinde testi pozitif kılacak kriterler
saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir
c) Kalp atım sayısı ccedilok duumlşuumlk (dakikada 40rsquoın altı)
atrioventrikuumller bloklu ve hasta sinuumls sendromu
olanlardan kalıcı kalp pili takılmamış olanlara
suumlruumlcuuml belgesi verilmez
ccedil) Kalıcı pil implantasyonu ve başarılı kateter
ablasyonu yapılan Grup 2 deki adaylara işlemden 6
hafta sonra suumlruumlcuuml belgesi verilir
d) İmplante edilebilir kardiyoverter defibrilatoumlr
implantasyonu yapılmış olan Grup 1 ve Grup 2 deki
adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez
e) Hipertansiyonu olan ve maksimal tedaviye
rağmen istirahat TA 200120 mmHg nin uumlzerinde
olan Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez
f) Hipertrofik kardiyomiyopati ve dilate
kardiyomiyopati tanısı konmuş semptomatik olan
Grup 1 ve Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi
verilmez
g) Kalp yetersizliği ve kapak hastalığı tanısı konan
ve ağır semptomatik (NewYork Kalp Cemiyeti
Sınıf 3- 4) olan Grup 1 ve 2rsquodeki adaylara suumlruumlcuuml
belgesi verilmez
ğ) Konjenital kalp hastalığı tanısı konmuş
olanlardan komplex veya ciddi kardiyak problemi
olanlara suumlruumlcuuml belgesi verilmez Diğer konjenital
hastalığı olanlar ve başarılı cerrahi onarım yapılmış
olanlara belirli aralıklarla kontrolden geccedilmek
kaydıyla suumlruumlcuuml belgesi verilir 15
SONUCcedil ve OumlNERİLERKalp hastalığına sahip
olmak yaşlı kişilerde bile araccedil kullanmanın oumlnuumlnde
engel değildir Bununla birlikte hem hastaların hem
de diğer insanların korunması iccedilin hasta ve doktor
arasındaki yakın işbirliğinin oumlnemi buumlyuumlktuumlr Ciddi
kardiyak sorunları olanların sınırlı koşullarda
oumlrneğin oumlnceden belirlenmiş otoyol dışındaki bazı
yerel yollarda veveya sadece guumlnduumlz vakitlerinde
araccedil kullanmalarına izin verilebilir Birccedilok yaşlı
suumlruumlcuumlyuuml boumlyle bir davranışa zaten kendi suumlruumlşleri
sınırlayabilir 16
19
Suumlruumlş guumlvenliği accedilısından antihipertansif ilaccedillardan
oumlzellikle betablokerlerin yan etkileri ve
komplikasyonları goumlz oumlnuumlne alındığında motorlu araccedil
kullanmak iccedilin engel duruma yol accedilmadıkları pek ccedilok
ccedilalışma ile goumlsterilmiştir17 18 19
15 olgu uumlzerinde Oxford tekniği kullanılarak yapılan
bir ccedilalışmada antihipertansif tedavide kullanılan
betablokerlerden Oksprenololuumln kronik tedavisiyle
ilaca bağlı yan etkilerin oluşmadığı ve suumlruumlş kabiliyeti
uumlzerinde belirgin bir etkisi olmadığı goumlzlenmiştir 20
Bu durumda hipertansiyonlu hastalar araccedil kullanma
accedilısından kendi sorumlulukları ile hareket edecektir
Ancak malign hipertansiyonu olanlarda bazı
kısıtlamaların gerekeceği aşikardır 21
Motorlu araccedil kazalarına sebep olan kardiyovaskuumller
hastalıklar hakkında ccedilok az kesin istatistiki veri
bulunmaktadır Profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde buumlyuumlk
kazalara yol accedilma olasılıkları daha yuumlksektir
Direksiyon başında geccedilen zamanın artması yolcu
sayısının fazla olması kendilerine yapılan talebin ccedilok
olması gibi nedenlerle profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde
(-oumlzel suumlruumlcuumllere goumlre) daha yuumlksek standartları
karşılamaları beklenir
Son olarak kardiyak problemi olan hastaların ve diğer
insanların araccedil kullanırken rahat ve guumlvenli hareket
edebilmesi iccedilin suumlruumlşe izin verilen ve verilmeyen
durumların ayrıntılı olarak tespit edilmesi
gerekmektedir Ayrıca profesyonel suumlruumlcuumller ve oumlzel
suumlruumlcuumller iccedilin aynı durumlarda farklı şekilde karar
verilmesi uygun olacaktır Kalp hastalığının araccedil
kullanmaya engel olduğu ve bireysel ulaşımın
yapılamayacağı durumlarda doktorlar hastalarına
toplu taşıma araccedillarını kullanmalarını tavsiye etmeli
ve onları bu youmlnden desteklemelidirler 22
Herkes iccedilin gelecekte kardiyovaskuumller hastalığa
yakalanma ihtimalinden dolayı suumlruumlcuuml belgesi
alanların (pilotlar kadar olmasa da) duumlzenli sağlık
kontrollerinin yapılması uygun olacaktır
Bu kuralların amacı ilgili karar vericilere
yardımcı olmak ve aynı zamanda kardiyak
problemi olan hastaların hangi durumlarda suumlruumlşe
uygun olup olmadığını belirlemektir
KAYNAKLAR 1 Jessica R Williams amp Stephen J Tregear Driving Wıth
Cardiovascular Disease the Impact of Implantable
Cardioverter Defibrillators on Driver Safety Proceedings of
the Fifth International Driving Symposium on Human
Factors in Driver Assessment Training and Vehicle Design
2 Senkop tanı ve tedavi kılavuzu (2009 guumlncellemesi)
Tuumlrk Kardiyol Dern Arş Suppl 8 2009 EA httpwwwtkd-
onlineorgdergiTKDA_37_120_135_176pdf
ET18122012
3 Renke Maas physiciana (maasukeuni-hamburgde) Rodolfo Ventura physicianb Christina Kretzschmar physicianb Ali Aydin
physicianb Andreas Schuchert associate professor of internal
medicine and cardiology Syncope driving recommendations and clinical reality survey of patients BMJ200332621 4 Myerburg RJ Castellanos A Cardiac arrest and sudden
cardiac death InBraunwald E ed Heart disease a textbook
of cardiovascular medicine
New York WB Saunders Publishing Co 1997 742ndash79
5 AjKerwinPerforming your original search sudden
heart death and driving in PMC will retrieve Can Med
Assoc J 1984 August 15 131(4) 312ndash314)
6
httpwwwkgmgovtrSiteCollectionDocumentsTrafik
TrafikKazaOzet et 12 Aralık 2012) TR kalp
7 Theodoros A Zografos Demosthenes G Kat ritsis
Guidelines and Regulations for Driving in Heart Disease
Hellenic J Cardiol 2010 51 226-234
8 Epstein AE Miles WM Benditt DG et al Personal and
public safety issues related to arrhythmias that may affect
consciousness implications for regulation and physician
recommendations A medicalscientific statement from the
American Heart Association and the North American
Society of Pacing and Electrophysiology Circulation 1996
94 1147-1166
9 PD Wang and RS Lin Coronary heart disease risk factors
in urban bus drivers Public Health (2001) 115 261ndash264
10 Tuumlrk Kardiyol Dern Arş - Arch Turk Soc Cardiol 2012
4077-137 EAAkut ve Kronik Kalp Yetersizliği Tanı ve
Tedavisine Youmlnelik 2012 ESC Kılavuzu ET19122012
11 Assessment of the Cardiac Patient for Fitness to Drive
and Fly Canadian Cardiovascular Society Consensus
Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for
Fitness to Drive and Fly
EAhttpwwwccscadownloadConsensus_Conference_M
ain_Draftpdf ET 18122012
12 Types and classes of drivers licences in BCEA
wwwicbccomdriver-licensingli ndash Kanada
ET20122012
13 Roger Baskett MDa Richard Crowell MDa Darren
Freed MDb Nadia Giannetti MDc and Christopher S
Simpson MDd Canadian Cardiovascular Society Focused
Position Statement Update on Assessment of the Cardiac
Patient for Fitness to Drive Fitness Following Left
Ventricular Assist Device Implantation Canadian Journal of
Cardiology 28 (2012) 137ndash140
20
14 Billund Havaalanı Olayı Doccedil Dr Muzaffer Ccediletinguumlccedil
EAwwwhvtdorghtmwordpressp=53 ET18122012
15 İccedilişleri Bakanlığının suumlruumlcuuml adayları ve suumlruumlcuumllerde
aranacak sağlık şartları ile muayenelerine dair youmlnetmelik
ikinci boumlluumlm Resmi Gazete 26092006 - 26301
EAwwwttborgtrindexphpsadaylariaranacak
ET17122012)
16 Wielgosz AT Azad N Effects of cardiovascular
disease on driving tasks Clin Geriatr Med 1993
May9(2)341-8
17 (Arzneimittelforschung 198535(12)1850- 3[The
effect of celiprolol on driving ability An experimental
psychological and comparative clinical study]
[Article in German] Klebel E Saam R Hoffmann H
18 Br Heart J 1981 Jun45(6)643- 8 Effects of chronic
beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor
car driving
Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian V Cashman
P Raftery EB
19 Med Klin 1980 Dec 1975(26)913- 6 [Driving
behavior of cardiovascular patients as affected by beta
receptor blockers][Article in German] Schmidt U Hoburg
A Brendemuumlhl D Delbeck HW Buck W Engels K
20 Br Heart J 1981 Jun45(6)643-8 Effects of chronic
beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor
car driving Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian
V Cashman P Raftery EB
21 httpwwwccscadownloadConsensus_Conference_Main_
Draftpdf Canadian Cardiovascular Society Consensus
Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for
Fitness to Drive and Fly FINAL REPORT erişim tarihi 12
Aralık 2012
22 John H Hypertension treatment and ability to drive a
large vehicle Z Gesamte Inn Med 1980 Nov
135(21)suppl 143-4
0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0
ZAMAN YOumlNETİMİ
Doccedil Dr Guumlrkan ERSOY
---------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------
3Ulusal Tıp Guumlnleri 30 Kasım-2 Aralık 2012 Kuumltahya da sunulmuştur Dokuz Eyluumll Uumlniversitesi Acil Tıp
Anabilim Dalı Oumlğretim Uumlyesi ndash Hekes İccedilin Sağlık Derneği YK Uumlyesi gurkanersoy deuedutr
Oumlzet Hayatımızın belirli doumlnemlerinde sıklıkla
soumlylediğimiz veya duyduğumuz bazı guumlzel soumlzler
kelimeler ve cuumlmleler vardır ldquoKeşke vaktim
olsaydı guumlnlerin nasıl geccediltiğini anlayamıyorum
guumlnler keşke 25 saat olsaydı hiccedil sıra gelmedi
zamanım olmadı ondan yetiştiremedimrdquo gibi Ama
bunların hepsi birer aldatmaca Kendimizi
kandırmaca Yoksa başka birşey değil Aslında hiccedil
unutmamamız gereken bir nokta var Bu duumlnya
uumlzerinde yaşayan ve buguumlne kadar yaşamış olan
herkesin hep 24 saati var ve vardıda 25 saati olan
hiccedil olmadı olmayacaktahellip Ama bazı insanlar
Atatuumlrk İbn-i SİNA Einstein Freud oldular
bazılarıda sadece geccedilip gittiler
Zaman youmlnetimi daha ccedilok ccedilalışmak veya serbest
zamanımızdan ccedilalmak demek değildir Sadece
zamanımızı daha iyi değerlendirerek oradan
kazandığımız zamanı kendimiz kendimizi
geliştirmek veveya sevdiklerimiz ile daha ccedilok
beraber olmak demektir Yani buumltuumln amacımız
hayatımızda gereksiz yere harcadığımız zaman
dilimlerinden yararlanmaktır İşte bu yaımızda bu
zamanı nasıl kazanabileceğimiz uumlzerine
bildiklerimizi sizlerle paylaşmayı amaccedilladık
Genel
Gerccedilek anlamda biz zamanı değil ama ancak
kendimizi zamana goumlre youmlnetebiliriz Bunun iccedilinde
organizayon ve plan gerekir Herkesin guumlne tam 24
saat veya 1440 dakika ile başlar
Unutmayalımki bir guumln iccedilinde arttırabileceğimiz 60
dakika ile şunları elde edebiliriz
Gelecek 10 yılda bir yuumlksek okul diploması
almamızı sağlar
Kendimizi geliştirmemize yardımcı olur
Hayatımızı başkaları ile paylaşmak iccedilin daha fazla
zaman ayırabiliriz
Buumltuumln yeteneklerimizi kullanma fırsatımız doğar
Daha ayrıntılı planlama yapabiliriz
Becerilerinizi geliştirebiliriz
Kişisel ilgi alanlarımızı geliştirebiliriz
Yeni fikirler yaratma ve yeni projeler başlatmak
iccedilin fırsat doğar
Peki zaman youmlnetimi kurallarına gelin sabah
kalkmamız ile birlikte başlayalım
Yapılabilecek en iyi iş saat ccedilalar ccedilalmaz uyanmak
ve yataktan fırlamaktır Ccediluumlnkuuml yatakta daha fazla
debelenecek olursak en azından 30-45 dakika daha
zaman kaybedeceğiz Bu uyku ve dinlenme
olmayacak aksine ızdırap olacaktır Birde işimize
geccedil kalacak bu stresimizi bir kat daha arttıracaktır
Bu nedenle
Guumlne erken başlayın
Giyeceklerinizi ccedilamaşırlarınızı geceden hazırlayın
Ccediluumlnkuuml sabah rehaveti ile giyeceğiniz kıyafet
konusunda zorluk ccedilekeceksiniz
Sabah mutlaka kahvaltı yapın ve bu arada o guumlnuumln
planını yapın
Guumlnleri uzatmanın en iyi yolu zamanı gecelerden
yani uyku zamanından ccedilalmaktır uyumak kaccedilmak
demektir Yani oumlnuumlmuumlzdeki hafta ccedilok yorulacağım
o nedenle bu hafta sonu saatlerce uyuyayım demek
21
mantıklı bir yaklaşım değildir ccediluumlnkuuml uyku sarj
edilebilir bir nesne değildir Yani akuuml gibi değildir
Daha fazla uyuyarak dinlenemeyiz sadece daha ccedilok
yoruluruz ve zamanıızı harcarız
Banyoda ve tuvalette zamanınızı iyi
değerlendiriyormusunuz Sabahları burada TVrsquo da
haberleri ve gazete başlıklarını dinleyebilir veya o
guumlnuumln veya bir guumln oumlncesinin gazetesini haftalık
dergileri okuyabilirsiniz
Banyoda herguumln kullandığınız traş takımı havlular
ve duş sonrası kullandığımız bornozumuzu
dolapların veya ccedilekmecelerin oumln tarafında
saklıyormuyuz
Eğer evde ısınma ve banyo ihtiyaccedillarımız iccedilin kat
kaloriferi kullanıyorsak buna bir zaman ayarlayıcı
cihaz (timer) takmamız faydalı olacaktırCcediluumlnkuuml
bunun sayesinde uygun bir ayarlama ile
uyandığımız zaman duş ve traş iccedilin gerekli sıcak su
hazır olacaktır Yoksa sonradan uzunca bir suumlre
daha su ısınacak diye beklememiz gerekecektir
Sabah oumlnce traş olup sonra banyo yapmak daha
mantıklı olabilir Bu sayede yuumlzuumlmuumlzuuml durulamak
ve kurulamak ile kaybedeceğimiz zamanı kazanmış
oluruz
Sakal traşı olmak iccedilin fırccedila traş sabunu ve koumlpuumlk
kullanarak değilde oumlzellikle şarjlı traş makineleri
kulanmak daha avantajlıdır Traş olurken dolaşır
gazete okur veya diğer işlerinizide yapabilirsiniz
Hatta işinize giderken bile arabada traş olabilirsiniz
tabii eğer şoumlfoumlr kullanıyorsanız
Banyodada bir telefon bulundurmanız hatta evde
telsiz telefon olması oumlnerilen bir metottur bu
sayede oturduğunuz yerden telefon accedilabilir veya
gelen telefonlara anında cevap verebilirsiniz
Yatak odanızda ccedilabuk kaybolabilecek eşyaları
koyabileceğiniz bir kutu bulundurun ve gece
geldiğinizde cuumlzdan kolye yuumlzuumlk kol duumlğmeleri
kuumlpeleri iccediline koyun ki sabah aramak iccedilin zaman
kaybetmeyiniz
Kahvaltı masanızı akşamdan hazırlayınız hatta
ccedilayınızı bile akşamdan demleyiniz Yok bayatlar
diye duumlşuumlnuumlyorsanız o zaman sabah kalkar kalkmaz
ccedilayın suyunu ısıtmak iccedilin ocağı yakınız Hatta
ccedilaydanlığın suyunu ve demliğin ccedilayınıda akşamdan
koymuş olunuz
Arabanızı akşam eve geldiğinizde hemen hareket
edebilecek şekilde duumlz park ediniz boumlylece sabah
manevra yapmak durumunda kalmazsınız
Bu kısa tedbirlerden sonra artık guumlne başladığımıza
goumlre ofise gidip oumlncelikler konusunda konuşabiliriz
Guumlnluumlk zamanımızı verimli kullanma zaman
arttırma iccedilin ilk yapmamız gereken iş planlamadır
Yani guumlnuumlmuumlzuuml ve işlerinizi planlama
Planlama
Planlama gerccedilekten gereklimi Evet evin bir planı
olmadan siz onun yapımına başlarmısınız Uzun bir
yola ccedilıkacaksınız Haritaya bakmadan yola ccedilıkmak
istermisiniz
Zaman youmlnetiminin ilk oumlnemli aşaması yakın ve
uzak vadedeki amaccedillarınızı ortaya koymaktır
Ccediluumlnkuuml bu sayede uygun bir yolda ilerlememiz
muumlmkuumln olabilecektir Evlenmek askere gitmek
yurt dışına gitmek uzman veya doccedilent olmak gibi
Bundan sonrada işlerimizi uumlccedile ayırmamız
gerekir
Oumlncelikli
Ertelenebilir
Vazgeccedililebilir
Bazı insanlar yapacakları herşeyi hatırladıklarını
soumlylerler Hasta vizitleri gibi Eve alınacak ekmek
mobilya vs gibi Hatta randevularını toplantılarını
projelerini oumlzel guumlnlerini vs halbuki bunların
yarısını unuturlar veya akıllarında tutabilmek iccedilin
ccedilok zaman ve enerji harcarlar Bu tip insanlar
kendilerine bir yapılacaklar listesi hazırlarlar Ama
bu listede bir sıralama ve duumlzen olmadığı iccedilin hiccedil
bir işe yaramayacaktır Sıralama ve aralarında bir
duumlzen yoktur ccediluumlnkuuml
Zamanımızı kontrol altına almak istiyorsak oumlnce
kendimizi kontrol altına almamız gerekir Bu
nedenle guumlne o guumln ne iş yapacağınızı yazarak
başlamamız gerekiyor
Yapılacaklar listemizi oumlnceliklere goumlre sıralamamız
gerekiyor Bunun iccedilinde tek bir organizer
kullanmamız ve bunu guumlnuumln değişik saatlerinde
goumlzden geccedilirmemiz gerekiyor
Planlamaya herguumln zaman ayırınız ccediluumlnkuuml
guumlnuumlmuumlzuumln en anlamlı uumlretken zamanı planlamaya
ayırdığımız zamandır Yapılacak olan en oumlnemli iş
en oumlnemli işi en oumlnce yapmaktır Bazı işler oumlnemli
olmasına rağmen suumlrekli olarak ertelenirler Buda
işin dahada ertelenmesinden ve can sıkıntısı
olmaktan başka bir işe yaramaz Mesela bunun iccedilin
PCrsquoler databanklar veya palm PC ler son derece
elverişlidirler
İşleri oumlnceliklerine goumlre sıralarken A B C
kuralınıda kullanabiliriz A halledilmeden asla Brsquoye
geccedililmez
Rutin İşler
Guumlnluumlk hayatımıza baktığımız zaman birccedilok işi
tekrar ettiğimizi goumlruumlruumlz Bunları kısaltacak olan
youmlntemler ccedilok oumlnemlidir Bunda etkili olabilmek
iccedilin
İşi basitleştirme ve
Goumlrevlendirme (forward etme youmlnlendirme)
youmlntemlerini kullanmanız uygun olur
En Etkin Saatlerimizi Nasıl Kullanıyoruz
Guumlnuumln ilk saatlerini en oumlnemli işlerimiz iccedilin
ayırmamız gerekir Guumlnuumln ilerliyen saatlerinde ise
daha az oumlnemli işlerimizi yapmamız gerekir
Halbuki ccediloğumuz rutin işler ile o kadar haşır neşir
oluruz ve guumlnuumln en verimli saatlerini bunlar iccedilin
ayırırız ki geri kalan verimsiz saatlerde ise daha
oumlnemli işlerimizi halletmek iccedilin kullanırız
Verimliliğin Tepe Noktasını En İyi Nasıl
Kullanabiliriz
22
Sevimsiz ve zor işlere optimal zaman ayırın Bu tip
işlere başlamak ccedilok zordur ama beklediğmiz zaman
dahada zorlaşacaktır Zamanında yapamayınca
sıkıntımız dahada artacaktırda
Bu işleri mutlaka hemen halledin ertelemeyin bu
işi dahada sevimsiz hale gelmesine ve zorlaşmasına
neden olur
En zor işleri Pazartesi veya Salı guumlnlerine koyun
ccediluumlnkuuml enerjiniz o zamanlar daha fazladır Bu sıkıcı
işi hafta başında tamamlamanız kamburdan
kurtulmanız nedeniyle size bir canlılık verecektir
Orta verimlilikteki saatlerinizde şu işleri
yapabilirsiniz
Gereken kişiler ile bilgi alış verişinde bulunun
Rutin mektuplarınızı okuyun yazılarınızı yazın
veya yazdırın
Daha sonraki işlerinizi planlayın programlayın
Duumlşuumlk verimlilikteki zamanlarınızda ise
Gelen mektuplar uumlzerinde ccedilalışın
Telefon konuşmalarınızı yapın
Ziyaretccedililerinizi kabul edin
Erteleme (yarın veya sonra yaparım)
Erteleme kendimizi aldatmaktan başka birşey
değildir Bu aslında bir hastalıktırda Buguumln bu işi
yapmamak iccedilin o kadar ccedilok nedenimiz olabilirki
Hiccedilbirşey yapmamak veya oumlnemsiz ama zevk verici
işleri yapmak bize sadece kısa suumlreli bir zevk verir
Bunun dışında yapılması gereken oumlnemli işler bir
dağ gibi oumlnuumlmuumlzde yığılır kalır Kendi yarattığımız
bu yığın altında ve zaman iccedilinde psikolojik olarak
eziliriz Kendimize olan guumlveni kaybeder bir kısır
doumlnguumlye gireriz
Guumlnuumlmuumlzde ertelemecilik o kadar moda olduki
duumlnyada artık bu artan sayı ile ertelemeciler kluumlbuuml
kuruldu ama youmlnetim kurulu toplantısı bir tuumlrluuml
yapılamıyor ccediluumlnkuuml toplantı tarihi suumlrekli erteleniyor
))))))
Neden Erteleriz
Alışkanlıktır
Hep zor ve sevimsiz işleri erteleriz (Noumlbet ve
rotasyon ccedilizelgeleri ders hazırlama gibihellip)
Kaccedilıştır iccedilimizdeki isteksizliğin bezginliğin bir
sonucudur
KURTULMANIN YOLLARI
Hoşlanmadığınız işleri oumlnce yapın
Ertelenmesi muhtemel işleri parccedilalara ayırın
Bir bitirme tarihi tesbirt edin ve bu konuda birisi ile
bahse girin
İşi bitirince kendinizi oumlduumlllendirin boumlylece bir
motivasyon olacaktır
Bu sıkıcı ve sevimsiz goumlrevi birisine devretmeyi
duumlşuumlnuumln
Elinizde ne var ise onunla yetinerek yola ccedilıkın
Daha fazla kaynak bulacam diye vakit
kaybetmeyin Mesela ben bu ders iccedilinde bazı
kitaplar aldım ama okumaya bile fırsatım kalmadı
Her zaman kendimize şu soruyu sormalıyız Ne
yapmak istiyorum yerine neyi yapmalıyım Neyi
yapmam daha oumlnemli diye
Masamızın Organizasyonu
Masamızı mutlaka amaccedillarımıza uygun etkin
kullanabilecek halde tutmamız zaman youmlnetimi
accedilısından ccedilok oumlnemlidir Bu yığın iccedilinde kendimizi
sıklıkla kaybederiz Uygunsa masanız mutlaka bol
ccedilekmeceli olmalıdır Burayı evimiz kadar iyi
duumlzenlemeliyiz Ccedilalışma masamız hemen kapının
karşısında olmamalıdır yoksa gelip geccedilen herkese
bakmak zorunda kalırız unutmayın ki masamızda
manzara seyretmek iccedilin oturmuyoruz ccedilalışmak iccedilin
uumlrtmek iccedilin okumak iccedilin buradayız Masada yerde
kanepede her yerde yığın yığın kağıtlar dosyalar
okunacak degiler mektuplar kağıtlar vs vs
Sorsanız hepsi lazımdır Hepsi ccedilalışılacaktır Boumlyle
bir ortamda uumlretken olabilmek muumlmkuumln değildir
Peki ne gibi zararları olabilecektir
İş uumlzerindeki kontroluumlmuumlzuuml kaybederiz
Uumlretkenliğimiz azalır
Herguumln hakkından gelinememiş o yığınları
goumlrduumlkccedile moralimiz bozulur ve yine sıkıntıya
duumlşeriz ccedilıkmaza gireriz
Arkadaşalarımız arasında prestijimiz azalır
Bozuk Masa Duumlzeninden Kurtulmanın Yolları
Bu masayı duumlzenlemek iccedilin kendine bir zaman
dilimi ayır
Dağınıklık had safhada ise salam tekniğini kullan
yani oumlnce uumlstuumlnuuml sonra ccedilekmecelerini kısım kısım
temizle
Ccedilok gerekli olmayan şeyleri ayırın ve ortalıktan
goumlruumlş alanından ayırın Kalemler notluklar
fotoraflar bunların masa uumlzerinde yeri yoktur belki
bir guumln kullanılır umuduyla masa uumlzerinde birşey
tutmayın bunlara okunacaklar ve okunmuş
olanlarda dahildir
Masanızın arkasına pahalı olmayan raflar koyun
herşeyi oralara duumlzenleyin prensip olarak goumlruumlş
alanınız iccedilinde olmasınlar
Buumltuumln sahipsiz kağıtları tek bir dosyada toplayın
GENEL KURAL OLARAK ŞUumlPHEDE İSENİZ
ATIN Eğer YASAL VE VERGİ EVRAKI DEĞİL
İSE MUumlMKUumlN OLDUĞUNCA CcedilOK KAĞIT
ATIN
Gelen bir mail veya mektubu uumlccedil guumln iccedilinde okuyup
cevaplayamadınız ise onu luumltfen bir defa daha
okumadan ccediloumlpe atın Zaten artık suumlresi geccedilmiştir
Kıymeti kalmamıştır Eğer ccedilok oumlnemli ve zamanlı
idiyse şu ana kadar okumuş ve cevabını
yazmışsınızdır yok yazamadıysanız zaten değeride
kalmamıştır atmanızın sakıncası yoktur
Kağıt parccedilaları ile olan duygusal bağınızı muumlmkuumln
olduğunca azaltın Masaya hakim oldukccedila
kendinize olan guumlveniniz artacaktır Birccedilok kişi bu
kağıtların hepsinin lazım olduğunu veya birguumln
23
kullanılabileceğini veya unutmamak iccedilin oraya
koyduğunu soumlyler Ama o yığın arasından
seccedilebilmek iccedilin kaybedeceği zamanı hiccedil
duumlşuumlnduumlnuumlz muuml
Ccedilalıştığınız konu dışında hiccedil birşey hiccedilbir evrek
masa uumlzerinde bulundurmayın
Prensip olarak gelen bir evrak okunmalı gereği
yapılmalı ya cevaplanmalı ya ccediloumlpe atılmalıdır
Buradada bu evraklar iccedilin AHİD sistemi kullan
A At gitsin
H Havale et (başkası ilgilensin)
İ İlgilen
D Daha sonra kullanmak uumlzere dosyala
Mektuplar
Hemen okunarak cevaplanmalıdır
Eğer gelen bir zarfın uumlzerinde ilgili kişi veya şirket
ile ilgili olarak antet logo vs yoksa okumadan ccediloumlpe
at bu oumlzellikle artık guumlnuumlmuumlzde sayı olarak ccedilok
artan nereden kimden geldiği belli olmayan
isteğimiz dışında posta kutumuzda bulduğumuz
spam mailler iccedilin dahada geccedilerlidir
Ofis Asistanları
İyi bir sekreter sadece sıkıcı işleri paylaşmaz ayni
zamanda bilgi ve yetenekleri sayesinde bizi birccedilok
detaydan kurtarır Bu kişileren ccedilok iyi yararlanın
Onu eğitin Bilgisayarı interneti oumlğrenmesini
sağlayın Hatta ondan beklerdiklerinizi
kurallarınızı ccedilok iyi oumlğretiniz ki sık sık sorular
sorarak sizleri rahatsız etmesin
Telesekreter
Zaman youmlnetimi iccedilin ccedilok oumlnemli bir aracıdır ccediluumlnkuuml
herkese veya o anda cevap vermek istemediğiniz
kişi veya kişilere cevap vermeyebilirsiniz Ama
daha rahat olduğunuz bir ortamda ve enerjinizin
azaldığı oumlluuml bir zamanda ararsınız Ayrıca buradaki
mesaj Biz Ersoy ailesi ev dışında olduğumuz iccedilin
sizlere şu anda size cevap veremiyoruz Sinyal
sesinden sonra eğer bize mesajınızı bırakırsanızhellip
şeklinde olmamalıdır Ccediluumlnkuuml sizi arayan ve not
bırakmak isteyen bir kimsenin vaktini bu kadar
almamamanız gerekir Telesekrete eğer devreye
giriyorsa evde olmadığınız veveya o anda telefona
cevap veremiyeceğiniz zaten bellidir Ersoy ailesi
iccedilin notunuzu bırakırmısınız Veya saat 13rsquoe kadar
dersteyim gibi kısa ve oumlz notlar olmalıdır Eğer
canınız isterse zamanınızın daha bol olduğu bir
zamanda cevaplama şansınız olabilir
Goumlrevlendirme
Bulunduğunuz ortamda mutlaka her işi sizin
yapmanız veveya kontrol etmeniz gerekmez O işi
başkalarıda sizin yerinize ve hatta belkide daha iyi
yapabilecektir O nedenle mutlaka yuumlkuuml paylaşınız
başkalarınıda goumlrevlendiriniz
Şu soruları kendimize sormamız gerekir
Şu anda tarafımdan yapılmamaması gereken hangi
işleri yapıyorum
Benimle ayni seviyedeki arkadaşların yapabileceği
hangi işleri aptalca halen ben yapıyorum
İşte bu işleri mutlaka başkasına devredin onu
motive edin ve iş bitimindede hemen
oumlduumlllendirinhellip
Goumlrevlendirdiğimiz kişi yuumlk atı olmak
istemiyecektir Eğer goumlrevlendirdiğinde oumlnemli
olduklarını anlayacak olurlarsa ccedilok iyi performans
goumlstereceklerdir
Ccedilalışmalarınızın Engellenmesi
Ccedilalışmanızın ani gelen ziyaretccedililerle telefonlarla
bozulmasını engelleyin Randevusuz gelen hiccedilbir
ziyaretccedilinizi o an kabul etmeyin kendisine uygun
olduğunuz bir zaman iccedilin randevu verin Boumlylece o
kişiyede daha modern olması konusunda eğitmişte
olursunuz Eğer konu gerccedilekten oumlnemli idiyse kişi o
saatte zaten gelecektir
Astlarınıza işi devredin ama işi devir ederken ccedilok
iyi anlatın Boumlylece sık sık sizlere soru sorulmasını
engelleyin
Yardımcılarınız ile guumlnuumln sadece belirli saatlerinde
veya haftanın belirli guumlnlerinde beraber olunuz
heran değil Bunu toplantı guumlnleri veya saatleri
şeklinde onlara duyurun
İş yerinizde ve iş ortamınızda misafir trafiğini
mutlaka engelleyin veveya kontrol altına alın
Kendinize misafir gelmesini tabii
engelleyemezsiniz ama şu tedbirler ile kişilerin
sizin yanınızda daha fazla kalarak zamanınızı
almasını engelleyebilirsiniz Tabii bunu arzu
ediyorsanız
Sandalye veya koltuğunuzun kenarında oturarak
Kişiyi kapıda ayakta karşılayın
Konuşma sırası size ayağa kalkıp gelince ona
doğru yuumlruumlyerek ve teşekkuumlr ederim başka birşey
varmıydı diyerek konuyu sonlandırın
Gerekirse resmi ve soğuk bir tavırla konuşarak
Gelen kişilere asla ccedilay kahve ısmarlamayarak
Onun ve sizin goumlrebileceğiniz bir duvarda saat
bulundurup suumlrekli olarak ona bakın
Sohbetinizin bir yerinde oumlzet olarak ziyaretiniz iccedilin
teşekkuumlr ederim başka konuşabileceğim veya
yapabileceğim birşey varmı şeklinde soumlzler
kullanarak
Eğer gelen davetsiz ve randevusuz bir misafir ise ya
sonrası iccedilin randevu verin ya da başka birisi ile
goumlruumlşmesini sağlayın (yardımcınız sekreteriniz
asistanınız)
Telefon Konuşmaları
Telefon accedilmadan oumlnce gerekliliğini tartışın
konuşacaklarınızı not alın
Karşınıza kum saati koyun
Uumlccedil dakika kesici alet kullanarak hem kendi hemde
karşı tarafın konuşmalarını kontrol altına alın
Telesekreter kullanın
Duumlofonlu telefon kullanın Karşı tarafı ararken veya
ccedilalarken o sırada başka şeyler yazabilir veya
okuyabilirsiniz
Doğrudan konuya girin boş ve gereksiz sohbetten
kaccedilının Mesela guumlnaydın size nasıl yardımcı
olabilirm diyerek konuya başlayabilirsiniz
24
Telefonunuza hemen ulaşabilecek mesafede
bulundurun evde telsiz telefon kullanın
Trafik sıkıştığı zaman cep telefonunuzu kullanarak
zamanınızı değerlendirin akşam veya yarın
aramanız gereken kişileri şimdiden arayın ve
boumlylece zamanınızı değerlendirin
Bilgi Toplama Oumlzuumlmseme ve Uygulama
Ccedilağımız enformasyon ccedilağı Telefon gazeteler
kitaplar mailler internet fax dergiler text booklar
heryerden bilgi akıyor Bu kadar ccedilok kaynağı
okuyabilmemiz muumlmkuumln değil mutlaka elememiz
arasından seccedilim (triaj) yapmamız gerekiyor
Unutmayalım ki bilgi miktarı her doumlrt yılda bir
ikiye katlanıyor Bunun iccedilinde
Gerccedilekten hangi bilgilere ihtiyacımız var onları
bilmemiz gerekir
Seccedilerek okuyun
Tek bir gazete uumlzerine yoğunlaşın
Hızlı okuma youmlntemlerini oumlğrenin
Okuyamadığınız dergilerin aboneliğini iptal ettirin
Amerikayı tekrar keşfetmek iccedilin uğraşmayın direkt
konu ile ilgili kaynaklaı araştırın
Okuma ve Daha Hızlı Okuma
Okuyacağınız oumlncelikli kitaplarınız elinizin altında
olsun Mesela tuvalette yolculuklarda mutlaka
birşeyler okuyun
Beklerken mutlaka okuyun Randevulara ve
toplantılara giderken mutlaka yanınızda okunacak
birşeyler bulundurun
Yatmadan oumlnce okuyun
Amaccedilsızca değil amaca youmlnelik okuyun
Kelime kelime okumayın cuumlmleleri okumaya
ccedilalışın Okurken dudaklarınızı oynatmayın
Kitabı ccedilizin sonra tekrar okumanız gerekirse bu şekilde
vakit kaybetmezsiniz
Sıkıcı Guumlnluumlk İşler
Banka
Su elektrik havagazı gibi oumldemeleriniz iccedilin mutlaka
banka otomatik oumldeme talimatı veriniz
Uumlzerinde isim soyad ve adresinizin olduğu bir kaşe yapın
ki sık sık bunları yazmak zorunda kalmayasınız
En fazla bir adet kredi kartı kullanın Aksi taktirde
oumldemelerinizi ve extrelerinizi takip etmek ccedilok zamanınızı
alacaktır
Evinize veya işinize en yakın banka ile ccedilalışın
Banka dekont ve faturalarını mutlaka hemen dosyalayın
sonra gerektiği zaman bu neredeydi diye duumlşuumlnmeyin
İşimiz bitti tekrar eve geldik
Banyoda sabah beklemeleri engelleyebilmek iccedilin
aile bireylerinin ayrı saatlerde kalkmasını sağlayın
Evde sık kulanılan eşyalarınızı yedekleyin (Cola
sigara tuvalet kağıdı gibi)
Eşyalarınızı bulabileceğiniz bir yere koyun
Dolaplarınızı duumlzenleyin evdeki dağınıklığı
engelleyin
Benzer aletleri beraber koyun (alet ccedilantası gibi)
Yedek anahtarlarınızı belirli bir yerde toparlayın
Tamir belgeleri kullanma rehberleri sigorta ile
ilgili belgeleri ayni ccedilekmecede tutun
Aileniz ile ilgili olarak tuumlm kimlikler tapular kredi
kartı ve ehliyet gibi belgelerin birer fotokopisini
ccedilektirin ki kayıp ederseniz acaba numarası neydi
diye duumlşuumlnmeyin
Sonuccedil
Eğer sizlerde 24 saatin kendinize yetmediğimnden
şikayet ediyorsanız ve zaman yaratmak iccedilin ccedilaba
sarf ediyorsanız inanın alacağınız şu basit tedbirler
ile guumlnde 2-4 saat arttırmanız ccedilok muumlmkuumlnduumlr
Yapılacak işler oumlzetle şunlardır
Oumlnce oumlnceliği olan iş yapın Zevkli de olsa sıkıcıda
olsa Ama unutmayınızki insanın ayni anda iki tane
oumlnceliği olan işiniz olamaz
Masanızın uumlstuumlnuuml ve ccedilekmecelerini mutlaka
duumlzenleyin Başarılı bir kişinin ve youmlneticinin
masasının uumlstuuml daima bomboştur Eğer dosyalar
yığılmış ise o kişiden verim almak inanın zordur
Hayır demeyi oumlğrenininiz
Toplantılara guumlndem ile gidiniz yanınızda
okunacak birşeyler bulundurunuz
Muumlkemmeliyetccedililik tuzağından kurtulun
Mutlaka yakın ve uzak vadede hedefler seccedilin
Yapılacak işlerde daima A ile başlayın B ile değil
Bu tedbirler ile belki zamanınmızı arttırabileceğiz
ama bu zamanımızı nerede ve ne şekilde
kullanacağız İşte sorun burada Kısa bir suumlre oumlnce
Stephan COVEYrsquoin ldquoEtkili İnsanların Yedi
Alışkanlığırdquo adlı kitabını buumlyuumlk bir zevk ile
okumaya başlamıştım İlk 10 sayfasından sonra
duumlşuumlncelerim alt uumlst oldu Neden mi Yazar aynen
şoumlyle diyordu Şu guumlne kadar ccedilok ccedilalıştım ccedilok iyi
bir pozisyondayım arzu ettğim gerşeyi elde ettim
ama ailemi kaybettim Bu kariyer ve para bana ne
derecede mutluluk verir acaba diyordu Bu
nedeenle hiccedil unutmamamız gereken noktalarda
herhalde şunlar olmalıdır
Kariyerimize ve paralarımıza akşam sarılarak
uyuyamayız bu nedenle ccedilok ccedilalışmanın yanında
oumlncelikli olarak eşimizi ailemizi ve sevdiklerimizi
unutmamalıyız ve ccedilalışmak iccedilin mi yaşıyoruz
yaşamak iccedilin mi ccedilalışıyoruz sorusunun cevabını en
azından kendi gerccedileklerimiz iccedilin bulmalıyız Kaynaklar
Time management for the academic emergency
physicians Steven PARRİLLO
Httpwwwemedicinecom
Zamanı doğru kullanma Kate KEENAN
Kişisel zaman youmlnetimi Marion E HAYNES
Zaman youmlnetimi Ray JOSEPHS
Oumlnemli işler oumlncelik Stephan COVEY
9
Sınıf 6 Zehirli ve Bulaşıcı hastalık riski taşıyan
Maddeler
Sınıf 7 Radyoaktif Maddeler
Sınıf 8 KorosifAşındırıcı Kimyasal Maddeler
Sınıf 9 DiğerMuhtelif Tehlikeli Maddeler
BM tavsiyeleri tehlikeli maddelerin etiketlenmesi
paketlenmesi tefrik edilmesi oumlzel markalama ve
işaretlemenin yapılması ile dokumantasyon
işlemlerinide kapsamaktadır
BM tarafından kabul edilerek yayımlanan bu belge
temelinde kuumltle halindeki patlayıcıların (bulk
explosives) taşınmasını işaretlenmesini
yuumlklenmesini vb hususları kapsamaktadır Belgede
bahsi geccedilen kuumltle halindeki tehlikeli maddeler
sıvılar iccedilin tek bir konteyner iccedilerisinde bulunan 450
litre patlayıcılar iccedilin ise 400 kg olan tehlikeli
madde olarak belirlenmiştir (10)
TUumlRKİYErsquoDE PATLAYICI MADDELERİN
KARAYOLU TAŞIMACILIĞINI
DUumlZENLEYEN YASAL MEVZUATLAR
a Tekel Dışı Bırakılan Patlayıcı
Maddelerle Av Malzemesi Ve Benzerlerinin
Uumlretimi İthali Taşınması Saklanması
Depolanması Satışı Kullanılması Yok Edilmesi
Denetlenmesi Usul ve Esaslarına İlişkin Tuumlzuumlk
(11)
(8712028) sayılı patlayıcı maddeler tuumlzuumlğuumlnde
patlayıcı maddelerin fabrikalardan depolara
yurtdışından geliyor ise guumlmruumlkleme işlemlerinden
sonra fabrikalara veya depolara bir depodan bir
depoya patlatma uygulaması yapılacak sahalara
goumltuumlruumllmesi iccedilin yerel emniyet makamlarından
Taşıma İzin Belgesi alınması zorunluluğu vardır
İnsan tarafından taşınan ve 10 kgrsquoyi geccedilmeyen ta-
şıtla taşınan ve 250 kgrsquoyi geccedilmeyen aynı işyeri
iccedilindeki patlayıcı madde taşımaları işyeri amirinin
sorumluluğu altında taşıma izin belgesi aranmadan
yapılabilir
Emici maddeye emdirilmiş nitrogliserin
Nitrogliserini terlemeyle kusan dinamitler ve kapsuumll
takılmış dinamitler taşınması yasaklanan tuumlrlerdeki
patlayıcıdırlar Ayrıca PTT Kargo vb gibi posta
taşıyan koli halinde veya poşet zarf iccedilinde patlayıcı
maddelerin taşınması da aynı tuumlzuumlk ile
yasaklanmıştır Tuumlzuumlğuumln patlayıcı maddelerin
yaşınması ile ilgili bazı huumlkuumlmleri aşağıdadır
Patlayıcı maddelerin aynı vagonda gemi amba-
rında motorlu veya motorsuz taşıtlarla hayvan veya
eşyalar ile taşınması kesinlikle yasaktır
Dinamit ve muadilleri barutlar ve kapsuumlller aynı
taşıtta bir yerde bir arada kesinlikle taşınmazlar
Anfo dinamit muadilleri İnfilaklı fitil ve saniyeli
fitiller bir araccedilta Kapsuumll ve muadilleri de bir araccedilta
taşınmalıdır Bu taşıma sırasında aynı araccedillarda
kesinlikle yanıcı ve parlayıcı maddeler
bulunmamalıdır
Aynı depodan geccedilici ve gezici depolara ve işyer-
lerine yapılan İl sınırı dışına 50 km den ccedilok
olmayan taşıma durumlarında toplam patlayıcı
miktarının 300 kgrsquoyi geccedilmemesi ve taşınan
patlayıcıların aracın ayrı boumlluumlmlerine konulması
şartı ile taşıma izin belgesi alınabilir
Patlayıcı madde yuumlkleme ve boşaltmaları guumlnduumlz-
leri yapılır
Taşıtları yuumlkleme veya boşaltma yapılacak
patlayıcı maddelerden en 20 mt uzakta olması ve
gerekli guumlvenlik oumlnlemlerinin alınması gerekir
Aydınlatmanın elektrikle yapılması koşulu ile
geceleri de yuumlkleme boşaltma yapılabilir
Yuumlkleme ve boşaltma esnasında sigara ve
benzerini iccedilmek ateş yakmak kıvılcım ccedilıkartan
malzemeleri kullanmak kesinlikle yasaktır
Taşıtlar olabildiğince yerleşim yerleri dışında ve
etrafı en az 200 mt lsquoye kadar boş bulunan arazilerde
geceleyebilirler
Yerleşim yerleri ile konaklama yerleri arasında bir
tepe veya benzeri bir engel bulunursa uzaklık 100
mtrsquo ye kadar duumlşebilir
Konaklamalarda her aracın başında suumlrekli olarak
en az 1 guumlvenlik belgeli eleman bulundurmak
gerekir
300 kgrsquoden ccedilok patlayıcı madde iccedilin verilecek
taşıma izin belgelerinde taşıtın izleyeceği yol ve
konaklama yerleri belirtilir
Taşıma sırasında zorunlu nedenlerle belgede
belirtilen yol konaklama yerleri guumlvenlik guumlccedilleri
tarafından değiştirilirse bu husus belgeye yazılır ve
trafik polisine haber verilir
Taşıma sırasında bir tehlike olasılığı varsa gerekli
guumlvenlik oumlnlemleri alınır
Konvoy halinde taşımada araccedillar arasında en az 80
mt uzaklık bulunması zorunludur
Demiryolu geccedilit erinde taşıtlar bekleyerek yolun
accedilık ve guumlvenli olduğunu goumlrduumlkten sonra geccedilerler
10
Patlayıcı madde yuumlkluuml taşıtlar olanaklar
oumllccediluumlsuumlnde insan topluluğu bulunan yerlerden
geccedilirilmezler
Gerek goumlruumlluumlrse şehir iccedilinde patlayıcı madde
taşımaları iccedilin guumlvenlikli geccediliş yerleri yetkili
mercilerce belirlenir taşımaların bu yol uumlzerinden
guumlvenlikle yapılabilmesi iccedilin gerekli oumlnlemler
alınır
Patlayıcı madde taşınacak motorlu taşıtlarda kabul
edilmiş standart tiplerinden her an ccedilalışır durumda
en az 2 adet yangın soumlnduumlrme cihazı
bulundurulması zorunludur
b Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla
Taşınması Hakkında Youmlnetmelik (12)
Bu Youmlnetmelik ile taşıma faaliyetlerine ait genel
kurallar belirlenmiş verdquo tehlikeli maddelerin
kamuya accedilık karayolunda taşınmasında genel kural
tehlikeli maddelerin bu Youmlnetmelik ve ADR
huumlkuumlmlerine uygun olarak ekonomik kontrolluuml
seri guumlvenli insan sağlığına zarar vermeden ve
ccedilevreye koumltuuml etkisi en az olacak şekilde taşınmasırdquo
esasına dayandırılmıştır Ayrıca tehlikeli
maddelerin taşınmasında yer alan taraflar hasar ve
yaralanmaları oumlnleyebilmek ve gerekirse bunların
etkisini en aza indirebilmek iccedilin oumln goumlruumllebilen
risklerin yapısını ve boyutunu goumlz oumlnuumlnde
bulundurarak bu Youmlnetmeliğe ve ADR huumlkuumlmlerine
uygun tedbirleri almak zorunluluğu getirilmiştir
Youmlnetmelikte uluslararası anlaşmalar ile savaş hali
ve olağanuumlstuuml hallerde uygulanacak mevzuat
huumlkuumlmlerine goumlre yapılan taşıma işlemlerini ve
Tuumlrk Silahlı Kuvvetlerine ait olan ya da Tuumlrk
Silahlı Kuvvetlerinin temsilcilerinin eşlik ettiği
araccedillarla yapılan taşıma işlemleri kapsam dışı
bırakılmıştır
Youmlnetmelik temel olarak patlayıcı madde
taşımalarında ADRrsquoyi temel almış olmakla birlikte
bazı oumlzel huumlkuumlmleride 8Maddesi ile uygulamaya
sokmuştur Bunlar
(a) Patlayıcı madde ve sıkıştırılmış gaz yuumlkluuml
taşıtların boğaz koumlpruumllerinden ve boğaz tuumlp
geccedilitlerinden geccedilişlerine ilgili valiliklerce
Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlnuumln goumlruumlşuuml dikkate
alınarak belirlenen usul ve esaslar dacirchilinde izin
verilir
(b) Patlayıcı madde yuumlkluuml taşıtlar tuumlnel
sınırlandırma kodu B B1000C C5000D ve E olan
tuumlnelleri sıkıştırılmış gaz yuumlkluuml taşıtlar ise tuumlnel
sınırlandırma kodu B1D C1D ve D olan tuumlnelleri
kullanamaz Ancak alternatif guumlzergahın
bulunmadığı durumlarda veya iklim coğrafik
şartlar yol bakım onarımı gibi elverişsiz sebeplere
bağlı olarak trafiğin tuumlnelin her iki ucunda da
durdurulması kaydıyla valilik tarafından
Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlnuumln goumlruumlşuuml dikkate
alınarak soumlz konusu taşıtların tuumlnel geccedilişine izin
verilir
c) Patlayıcı madde yuumlkluuml veya bu yuumlkuuml boşaltılmış
ancak usuluumlne uygun şekilde temizlenmemiş
taşıtların otoyol veya ccedilevreyolu veya devletyolu
veya yetkili merciiler tarafından belirlenmiş
guumlzergacirchlar dışında meskucircn mahaller iccedilerisinde
seyretmesine izin verilmez Bu taşıtların meskucircn
mahaller iccedilerisindeki boşaltma noktalarına
gitmesine ise trafik polisi veya zabıtası nezaretinde
izin verilebilir
ccedil) Tehlikeli madde yuumlkluuml veya bu yuumlkleri
boşaltılmış ancak usuluumlne uygun şekilde
temizlenmemiş taşıtların meskucircn mahallerde
yuumlkleme ve boşaltma suumlreleri hariccedil bu
Youmlnetmeliğin 9 uncu maddesinde belirtilen park
yerleri dışındaki alanlara park etmeleri yasaktır
Youmlnergenin doumlrduumlncuuml boumlluumlmuuml ise Tehlikeli Madde
Taşımacılığında İzlenecek Guumlzergacirchlar ve Park
Yerlerini duumlzenlemiştir 9madde tehlikeli madde
yuumlkluuml taşıtların izleyeceği guumlzergahlar ve park
yerleri ile depolar ADRrsquonin 84 boumlluumlmuumlne uygun
olarak
11
a) Şehirlerarası yollarda Karayolları Genel
Muumlduumlrluumlğuumlrsquonce
b) Buumlyuumlkşehir belediyesi sınırları ve muumlcavir alanı
iccedilerisinde ulaşım koordinasyon merkezlerince
c) İl ve ilccedile belediye sınırları ve muumlcavir alanı
iccedilerisinde ililccedile trafik komisyonlarınca
ccedil) Diğer yerlerde ilgili kaymakamlıklarca tespit
edileceği huumlkme bağlanmıştır
Askeri muumlhimmat ve patlayıcı madde taşıyan
taşıtların izleyeceği guumlzergahlar ve park yerleri ile
depolar ise ADRrsquonin 84 boumlluumlmuumlne uygun olarak
ilgili garnizon komutanlıkları ile koordine edilerek
ilgili valiliklerce tespit edilecektir
Youmlnergenin diğer huumlkuumlmleri ile patlayıcı maddeyi
goumlnderen paketleyen yuumlkleyen dolduran
taşımacılığını yapan taşıt suumlruumlcuumlsuuml araccedilta bulunan
diğer goumlrevliler ile teslim alanın
Tankkonteynerdepo işletmecisinin yuumlkuumlmluumlluumlkleri
belirlenmiştir
1 MOTORLU KARA TAŞITLARI İLE
YAPILAN PATLAYICI MADDE
NAKİLLERİNDE UYGULANABİLECEK
BAZI RİSK OumlNLEYİCİ GEREKLİLİKLER
a Araccedil Suumlruumlcuumllerine Youmlnelik
Gereklilikler
Patlayıcı madde taşıyan araccedil şofoumlrleri trafik
kurallarını ve patlayıcı madde nakliyatını
ilgilendiren yasal mevzuatı ccedilok iyi bilmelidirler Bu
durumun sertifikalandırılması da oumlnem arz eden
diğer bir durumdur Araccedil taşıma esnasında bu
personelin doğrudan kontroluuml altında bulunmalıdır
Aracın hiccedilbir zaman yalnız başına bırakılmaması
araccedil suumlruumlcuumlsuumlnuumln muhtemel bir yangında yapması
gerekenler konusunda bilgilendirilmiş ve bu
bilgilendirmenin de kayıt altına alınmış olması risk
azaltıcı bir faktoumlrduumlr Bir kaza anında yapılacaklar
listesi ile aranması gereken uzman personelin
ismininde araccedil suumlruumlcuumlsuumlne bildirilmiş olması
oumlnemli bir husustur Ayrıca taşımanın yapılacağı
guumlzargahın yazılı olarak belirlenerek suumlruumlcuumlye
tebliğ edilmiş olması ve eğer muumlmkuumlnse araccedillara
GPS sistemi yerleştirilerek takibinin yapılması da
fayda sağlayacaktır
Aracın normal molalar iccedilin park edebileceği alanlar
ile acil durumlarda park edebileceği alanların yazılı
hale getirilerek suumlruumlcuumlnuumln bilgilendirilmesinden
yuumlklemeyi yapan birim sorumlu olmalıdır Araccedil
iccedilerisinde bulunan ve seyahatin emniyetli
geccedilmesini sağlamakla goumlrevli olan personelin
taşınan yuumlkuumln hassasiyetlerini ccedilok iyi bilmesi
suumlruumlcuumlnuumln yanında seyahat etmesi ve araccedil
molalarında da arcın goumlz irtibatında olmasına oumlzen
goumlstermesi gerekir Patlayıcı madde taşıyan
araccedilların park ve mola verebilecekleri yerlerin
alınacak nakil onayı ile birlikte ilgili yetkili
kurumlar tarafından da onaylanmış olması
gereklidir Ayrıca araccedil uumlzerinde bulunaması
gereken markalama ve işaretlerinde tam olması
sağlanmalıdır
b Taşıma Esnasında Kullanılacak
Guumlzergacirch ile Tehlikeli Durumlara Karşı
Alınabilecek Oumlnleyici Tedbirler
Daha iyi bir alternatif yok ise tehlikeli maddeleri
taşıyan araccedillar halk kalabalıklarının bulunduğu
meskucircn mahaller ile tuumlneller geccedilişi zorlaştıran dar
yollar ve stabilize yollardan gitmemelidirler
Patlayıcı madde taşıyan araccedillar yangın olan boumllge
ya da yollarda seyahat etmemeleri ve yangın sona
erene kadar beklemeleri yakın civarında sigara
iccedililmesine muumlsaade edilmemesi de riskin
indirgenmesine etki edecek unsurlardandır
Patlayıcı madde taşıyan araccedilların yakıt doldurmaları
esnasında motorun susturulması ve yakıt dolumu
esnasında mutlaka refakat edilmesi gerekir
Kısacası patlayıcı nakliyatında kullanılan araccedilların
her tuumlrluuml kontrolleri zamanında yapılmış olmalıdır
Oumlzellikle kıvılcım uumlretebilecek aksamların iyi izole
edilmiş olması şarttır
c Taşıması Yapılacak Olan
Patlayıcıların Araccedillara Yuumlklenmesi ve
İndirilmesi Esnasında Alınabilecek Tedbirler
12
Uumlzerinde patlayıcı madde yuumlkuuml bulunan araccedilların
motorları susturulmadan asla yuumlkleme ve indirme
yapılmamalıdır İccedilerisinde patlayıcı madde ve
muteviyatı bulunan paketler ve konteynerler
suumlruumlklenmemeli ya da yuvarlanarak taşınmamalıdır
Bu tuumlr konteyner iccedilerisinde taşınan patlayıcıların
ateş yuumlksek ısı ya da kıvılcım uumlreten ortamlardan
uzak tutulmaları da hayati oumlnem taşırlar Ayrıca bu
tuumlr araccedilların arızalanmaları durumunda garaj ya da
tamirhaneye yuumlkleri ile birlikte sokularak tamir
edilmemeleri gerekmektedir
d Yol Guumlzergacirch Planlaması ve Risk
Azaltıcı Tedbirler
Patlayıcı madde taşıyan araccedilların varış
istikametlerinde izleyecekleri yollar iyi
planlanmalıdır Yapılan planlamada varış stikameti
uumlzerindeki nuumlfus yoğunluğu fazla yerleşim
yerlerinin iccedilinden geccedilmek yerine alternatif
guumlzergacirchların varlığı araştırılmalıdır Muumlmkuumln
olduğu oumllccediluumlde tuumlneller dar ve tek şeritli yollar ile
geccedilitlerden uzak alanlardan guumlzergacirch planlaması
yapılmalıdır Aşırı kalabak trafik olan yollarla
trafiğin yoğunlaştığı zaman dilimleride belirlenerek
planlamaya dacirchil edilmelidir Ayrıca yollardaki
yağış durumu da goumlz ardı edilmemesi gereken ana
husulardan bir tanesidir Gece yapılacak nakliyat
iccedilin detaylı ve kontrolluuml bir planlama yapılmalı ve
gece geccedilişleri ilgili kurumlardan alınacak izin
belgelerinde belirtilmelidir
Tren yolundan geccedililmesi gereken guumlzargahlarda
tren yolundan yeterli bir uzaklıktaki mesafede
bekleme yapılmalı ve yol accedilıldıktan sonra geccediliş
tamamlanmalıdır Tren yolu geccedililirken vites
değiştirilmeden geccediliş tamamlanmalıdır
Patlayıcı madde taşıyan bir aracın karışmış olduğu
trafik kazalarında yetkisiz kişlerin olaya muumldahale
etmemesi muumldahale edenlerin ise bilgilendirilmesi
gerekir Olay yerinde oumlncelikle kalabalık
toplanmasının oumlnlenmesi oluşturulacak guumlvenlik
alanı iccedilerisinde sigara iccedililmesi ya da kıvılcım
uumlretebilecek cihazların kullanılmaması
oumlnlenmelidir Yol uumlzerinde de gerekli işaret ve
flamalarla uyarıların konulması gerekir
Patlayıcı madde yuumlkluuml bir aracı diğer bir araccedil ya da
sabit bina ya da direk refuj gibi yerlere ccedilarpması
durumunda aracın yerinden oynatılarak bu
alanlardan kurtarılmaya ccedilalışılması istenmeyen
yangın ve patlamaların meydana gelmesine neden
olabilir Dolayısıyla uzman personel gelene kadar
yapılacak işlem olay mahallinin boşaltılarak
emniyete alınmasıdır
Trafik lambaları ve polis tarafından yaptırılan
durmalar haricinde guumlzergah uumlzerinde yapılan
durmalar esnasında doumlrtluuml flaşoumlrler yakılmalıdır
Uzun suumlreli bekleme yapılması gereken durumlarda
diğer işaretler (uumlccedilgen reflektoumlr ışıldak vb)
kullanılmalıdır Eğer bu zorunlu duruş virajlı bir
yolda olmuşsa virajın ccedilıkış noktasından itibaren
işaretlemenin yapılarak yeterli emniyet mesafesinin
sağlanması esas alınmalıdır
Araccediltaki patlayıcı maddenin teslimatı eanasında da
yetkili ve konu hakkında yeterli olan personele
teslimatın yapılması da indirme taşıma esnasında
alınacak en oumlnemli ve oumlncelikli emniyet tedbiridir
SONUCcedil
Patlayıcı maddelerin karayolu ile guumlvenli taşınması
sadece uygun taşıma araccedillarının uumlretilmesi ve
amaca uygun olarak teccedilhiz edilmesi ile değil aynı
zamanda taşımadan sorumlu kuruluşların taşımayı
gerccedilekleştiren araccedil kullanıcılarının ve emniyet
tedbiri almakla yuumlkuumlmluuml olanların da ccedilok iyi bir
eğitimden geccedilirilmelerini gerekli kılmaktadır
Uluslararası standartlara uygun hale getirilmemiş
bir patlayıcı madde taşımacılığı karayollarında
seyahat eden birccedilok araccedil bombanın sayısının
artmasına ve dolayısıyla toplum guumlvenliğinin ihlal
edilmesine neden olacaktır
ADRrsquonin Tuumlrkiyersquode uygulamaya koyulması
Avrupa Birliği ve uluslar arası taşımacılık
kuruluşları ile uyumlu ccedilalışılmasına olanak
tanıyacaktır Hem yurt iccedilinde hem de yurt dışında
yapılacak taşımacılığın guumlvenliği uluslar arası
standartlara uygun hale gelirken yapılan
taşımacılığın gvenilirlik katsayısını da artıracaktır
Yazışma Adresi
DrErcan SEYHAN JJandarma Meslek Yuumlksek
Okulu (JAMYO) HHukuk Bilimleri Boumlluumlm
Başkanlığı ercnesyahoocom
KAYNAKLAR
13
(1)
httpwwwulasimonlinecomnews_detailphpid=
8339ampuniq_id=1350279640 (Erişim Tarihi09
Ağustos 2012)
(2)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliadrintroh
tm (Erişim Tarihi09 Ağustos 2012)
(3)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliunrecpub
dethtm (Erişim Tarihi11 Eyluumll 2012)
(4) Institute of Makers of Explosives (2003) Safety
Library Publication No 22 ndashSafety amp
Occupational Health-Storage Transportation And
Handling of Explosives Incorporating amendment
number(s) 12amp3 International Mine Action
Standard (IMAS) New York
(5)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliadrcountr
y-info_ehtm (Erişim Tarihi21 Eyluumll 2012)
(6)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliadradr201
111contentsehtml (Erişim Tarihi15 Eyluumll2012)
(7) httpeur-
lexeuropaeusmartapicgisga_docsmartapicelex
plusprodCELEX
numdocamplg=ENampnumdoc=32000L0061 (Erişim
Tarihi10 Ekim 2012)
(8)
httpwwwpoascomtrPO_pdfkurumsal_sorumlu
lukADRpdf (Erişim Tarihi01 Ekim 2012)
(9)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliadradr_e
html (Erişim Tarihi25 Eyluumll 2012)
(10)
httpwwwlegislationgovtnzregulationpublic19
990128latestDLM284452html (Erişim Tarihi17
Eyluumll 2012)
(11) wwwmevzuatadaletgovtrhtml5210html
(Erişim Tarihi09 Ağustos 2012)
(12) Resmi Gazete Tarihi 31032007 Resmi
Gazete Sayısı 26479
0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0
KALP DAMAR HASTALIKLARININ SUumlRUumlŞ GUumlVENLİĞİNE ETKİSİ
DrAynur İNAN ProfDrİHamit HANCI ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -----------
Ankara Uumlniv Tıp Fak Adli Tıp AD
Anahtar Kelimeler Kardiovaskuumller Hastalıklar Suumlruumlş Guumlvenliği Profesyonel ve Oumlzel Suumlruumlcuumller
OumlZET Kardiyovaskuumller hastalıklar toplum sağlığını
oumlnemli oumllccediluumlde etkileyen hastalık grubunu
oluşturmaktadır Kardiyovaskuumller hastalıklarda
goumlzlenen senkop halsizlik uykuya meyil yorgunluk
gibi semptomlar suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye
sokmaktadır
Bu yuumlzden bu hastalığa sahip bireylerde duumlzenli
sağlık kontrolleri uygulanmalı oumlzel veya ticari araccedil
kullanma durumuna goumlre trafikte bazı kısıtlamalar
gerekmektedir Oumlrneğin ciddi kardiyak yetmezlik
belirtileri olanların toplu taşıma araccedillarına
youmlnlendirilmeleri hem hasta hem de toplum sağlığı
accedilısından oumlnem taşımaktadır
Yetkililerin de bu konuda duyarlı olmaları alınacak
oumlnlemler konusunda bazı standartlar oluşturmaları ve
uygulamaları suumlruumlş guumlvenliğine olumlu katkı
sağlayacaktır
GİRİŞ
Bu yazının amacı suumlruumlş yeteneğinde bozulmaya yol
accedilan sebeplerden oumlzellikle kardiyovaskuumller
hastalıkların oumlnemini vurgulamak tedbir konusunda
yetkililere katkı sağlamak ve suumlruumlş guumlvenliğine
youmlnelik oumlnerilerde bulunmaktır
Suumlruumlş yeteneği duyusal ve motor sistemler arasındaki
ince koordinasyon hareketlerine bağlı karmaşık bir
performanstır Hafıza dikkat zeka yaş
konsantrasyon alkol ve ilaccedil kullanımı ruhsal durum
refleks hızı işitme ve goumlrme fonksiyonları ani karar
verme yeteneği kişilik yapısı gibi oumlzellikler suumlruumlş
yeteneğini etkileyen bazı faktoumlrlerdir
Kardiyovaskuumller hastalıklarda goumlzlenen bazı
semptomlar oumlzellikle senkop halsizlik yorgunluk
baş doumlnmesi gibi belirtiler suumlruumlş yeteneğini bozarak
guumlvenli suumlruumlşe engel olabilir1
Kardiyovaskuumller (Kalp-Damar) Hastalıklar ve
Senkop (Bayılma)
Senkop Senkop hızlı başlangıccedillı kısa suumlreli ve
spontan (kendiliğnden) tam iyileşme ile karakterize
14
serebral hipoperfuumlzyona (beynin azalmış kan akımına)
bağlı geccedilici bilinccedil kaybıdır
Kardiyovaskuumller senkoplarda birincil neden
aritmilerdir Aritmiye yol accedilan bazı kalp hastalıkları
sinuumls nodu disfonksiyonu atriyoventrikuumller ileti
sistemi hastalığı implante edilebilir cihazda
fonksiyon bozukluğu supraventrikuumller ndash ventrikuumller
taşikardi ile ilaca bağlı bradikardi ve taşiaritmilerdir
Kardiyak valvuumller hastalık akut miyokard enfarktuumlsuuml
iskemi hipertrofik kardiyomiyopati kardiyak kitleler
(atriyal miksoma tuumlmoumlrler vs) perikardiyal
hastalıktamponad koroner arterlerin konjenital
anomalileri protez kapakların disfonksiyonu gibi
kalbin yapısal bozuklukları ile pulmoner emboli akut
aort diseksiyonu pulmoner hipertansiyon gibi diğer
durumlar da senkop oluşumuna yol accedilarak suumlruumlş
guumlvenliğini tehlikeye sokabilir2
Senkopun suumlruumlş guumlvenliğini ciddi şekilde bozan
yaygın klinik durum olduğu trafik kazalarının sıklığı
veya suumlruumlş guumlvenliği accedilısından ccedilok az istatistiksel veri
bulunduğu bilinmektedir3
Ani Kardiyak Oumlluumlm
Tanım Ne zaman ve ne şekilde oumlluumlme yol accedilacağı
oumlngoumlruumllemeyen oumlnceden mevcut olan kardiyak
hastalık durumunda akut semptomların
başlamasından sonraki bir saat iccedilinde ani bilinccedil kaybı
ile kendini goumlsteren kardiyak nedenlere bağlı doğal
oumlluumlm olarak tanımlanır 4
Motorlu taşıt suumlruumlcuumllerinde goumlzlenen kardiyak koumlkenli
ani oumlluumlm diğer suumlruumlcuumller yolcular yayalar ve aynı
zamanda maddi varlıklar iccedilin bir tehlike
oluşturmaktadır Bu yuumlzden Kanadarsquo da Ontario
dışındaki şehirlerde kalp hastalığı oumlykuumlsuuml olanlara
profesyonel ehliyet almak iccedilin izin verilmemektedir 5
Trafik Kazaları
Uumllkemizde Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlrsquo nuumln yaptığı
araştırmaya goumlre trafik kazalarının 99rsquodan fazlası
insan kaynaklı nedenlerle oluşmaktadır 6
Kanada ve ABDrsquoden elde edilen verilerde ticari
araccedilların dacirchil olduğu kazaların 5rsquoden daha azı
kardiyovaskuumller hastalık ile ilişkilidir Avruparsquo da ise
yaklaşık olarak 01 olarak rapor edilen trafik kazası
tıbbi nedenler ile ilişkilendirilmekte ve bunların da
sadece 10- 25rsquo i kardiyak sorunlara
bağlanmaktadır7
Ancak yine de aritmisi olan suumlruumlcuumllerde gelişen bilinccedil
kaybı nadir de olsa oumlnemli olduğundan hem suumlruumlş
guumlvenliğini hem de toplum emniyetini tehdit
etmektedir8
Suumlruumlcuumller ve Hipertansiyon Riski
Hipertansiyon sık goumlruumllen bir hastalık olup toplumun
20rsquosini etkilemektedir Bu oran 45- 54 yaş grubunda
yaklaşık 40 55-64 yaş grubunda ise yaklaşık
50rsquodir Tayvanrsquoda yapılan bir araştırmada otobuumls
suumlruumlcuumllerinde hipertansiyon oranının (560
986=1361) olduğu bu oranın diğer işccedililere goumlre
(306164=536) daha yuumlksek ve anlamlı olduğu
goumlsterilmiştir9
Kardiyak Yetmezlik Sınıflaması
Semptomların ciddiyeti ve fiziksel aktiviteye goumlre
New York Kalp Cemiyeti İşlevsel Sınıflaması 10
I Semptom yok Fiziksel aktivite kısıtlanması yok
II Hafif fiziksel etkinlik kısıtlanması Dinlenme
sırasında rahattır fiziksel aktivite beklenenin uumlzerinde
nefes darlığı halsizlik ya da ccedilarpıntıya yol accedilar
III Belirgin fiziksel etkinlik kısıtlanması Dinlenme
sırasında rahattır ancak hafif fiziksel aktivitede nefes
darlığı halsizlik ya da ccedilarpıntı oluşabilir
IV Fiziksel etkinlikte semptomların artmasına bağlı
tam kısıtlılık Dinlenme sırasında bile belirtiler accedilığa
ccedilıkar
Belirli Kardiyak Koşullar İccedilin Standartlar
11
Tanım
15
Bekleme Suumlresi Trafiğe ccedilıkılmasına izin
verilemeyecek duumlzeyde kalp hastalığına sahip
kişilerde duumlzenli medikal tedavinin başlatılması ya da
tedavi edici işlemlerin gerccedilekleştirilmesi ile suumlruumlşe
uygun hale gelebilecekleri zaman aralığı
Koroner Arter Hastalığı
(Koroner arter hastalığı olan tuumlm suumlruumlcuumller aşağıdaki standartlara uymak zorundadır)
Oumlzel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml Profesyonel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml
NYHA Sınıf I kısıtlama yok EFgt 35
NYHA Sınıf II kısıtlama yok EFgt 35
NYHA Sınıf III kısıtlama yok Yetersiz
NYHA Sınıf IV
Ayaktan tedavi veya
inotrop kullanımı
Sol ventrikuumll asist cihazı
Yetersiz
Yetersiz
Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi
ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
PCI (perkuumltan koroner girişim)
Stabil anjina veya asemptomatik koroner arter
hastalığı olanlarda genel olarak kısıtlama yokken PCI
uygulamasından sonra oumlzel araccedil suumlruumlcuumllerinde 48 saat
profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise 7 guumln bekleme
suumlresi oumlngoumlruumllmektedir
16
Koroner Arter Cerrahisi yapılanlarda oumlzel araccedil
suumlruumlcuumllerinde 1 ay profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise
3 ay bekleme suumlresi tavsiye edilmektedir
Sinuumls Duumlğuumlmuuml Disfonksiyonunda semptom yoksa
kısıtlama yoktur
Atriyoventrikuumller ve İntraventrikuumller Blok varsa
kısıtlama olmayan durumdan diskalifiye olan duruma
kadar değişen kurallar soumlz konusudur
Karotid sinus aşırı uyarılması sonucu kalıcı kalp
pili olan veya medikal tedavi alan hastalarda serebral
iskemi belirtilerine bağlı semptomlar kontrol
edilmedikccedile guumlvenli şekilde araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar
Kardiyak Enflamasyon ve Enfeksiyonlar oumlzellikle
akut perikardit veya miyokardit olan bireyler
tamamen iyileşene kadar hiccedilbir şekilde motorlu araccedil
suumlruumlcuumlsuuml olamazlar Aynı şekilde subakut bakteriyel
endokardit tanısı ile başvuranlar emboli
tehlikesinden dolayı tamamen iyi olana kadar motorlu
araccedil kullanmamalıdırlar
Konjenital Kalp Hastalıklarında kalbin
fonksiyonel kapasite durumu miyokardiyal iskeminin
olup olmadığı kardiyomiyopati kalp kapak hastalığı
ve kalp ritim bozukluğu durumuna goumlre suumlruumlcuuml
belgesi verebilmek iccedilin bu hastalığa sahip kişiler ayrı
ayrı değerlendirilmelidir
Kardiyak ritim bozukluğu hikayesi olan bireylerde
suumlruumlcuuml belgesi verebilmek iccedilin ritim bozukluğunun
tipi atak sıklığı semptom varlığı ve yeterli ve duumlzenli
kontrol olup olmaması gibi durumlar belirleyici
olacaktır 11
Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi
ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
PCI (perkuumltan koroner girişim)
17
Erken Atriyal veya Ventrikuumller Kontraksiyonlar
Bekleme Suumlresi
Oumlzel suumlruumlcuuml Profesyonel suumlruumlcuuml
VF 6 ay sonra diskalifiye
Hemodinamik
kararsız VT
6 ay sonra diskalifiye
Geri doumlnuumlşuumlmluuml
sebeplere bağlı VT
veya VF
Altta yatan durumun
tedavisi devam ettiği
suumlrece suumlruumlş yasak
Altta yatan durumun
tedavisi devam ettiği
suumlrece suumlruumlş yasak
Suumlrekli VT ile ilişkili
bilinccedil bozukluğu
LVEF gt30
3 ay sonra
diskalifiye
Suumlrekli VT
Bilinccedil bozukluğu
olmayanLVEF gt30
4 hafta sonra
Yeterli denetim
3 ay sonra
Yeterli denetim
VF ventrikuumller fibrilasyon VT ventrikuumller taşikardi LVEF Sol ventrikuumll ejeksiyon fraksiyonu
Paroksismal SVT AF veya AFL bilinccedil bozukluğu
ile birlikte ise duumlzenli kontrol gerekirken bilinccedil
bozukluğu gelişmemişse kısıtlamaya da gerek yoktur
AF veya AFLrsquo de endikasyon varsa suumlruumlcuumller kronik
antikoaguumllasyon almalıdır
Persistan veya Kalıcı AF veya AFLrsquo de ventrikuumll
hız kontroluuml yeterliyse ve bilinccedil bozukluğu yoksa tuumlm
suumlruumlcuumller iccedilin kısıtlamaya gerek yoktur
SVT Supraventrikuumller taşikardi AF Atriyal
fibrilasyon AFL Atriyal flutter
Sinuumls duumlğuumlmuuml disfonksiyonunda hastalıkla ilişkili
semptom yoksa kısıtlama da yoktur Hasta sinuumls
sendromu gibi semptom olan durumlarda ise tedavi
başarılı olana kadar suumlruumlş iccedilin izin verilmemektedir
Atriyoventrikuumller (AV) ve İntraventrikuumller
Bloklar hem oumlzel hem de profesyonel suumlruumlcuumller iccedilin
kısıtlamaya yol accedilmaz
Karotid Sinuumls Aşırı Duyarlılığına bağlı serebral
iskemi belirtileri olan kişiler medikal tedavi ya da bir
kalp pili ile semptomları kontrol altına alınmadıkccedila
guumlvenli araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar
Valvuumller Kalp Hastalığı varsa operasyon durumu
belirleyici olacaktır Opere edilmemiş kalp kapak
hastalığı olan kişilerde suumlruumlş uygunluğunu belirlemek
iccedilin serebral iskemi durumu kalbin fonksiyonel
bozukluk derecesi ve oumlzellikle ticari suumlruumlcuumller iccedilin
ayrıntılı kardiyolojik değerlendirme gereklidir Kapak
replasmanı geccedilirmiş kişilerde ise Sınıf 1 2 3 4 araccedil
kullanmasına izin verilmeden oumlnce suumlruumlcuumllerin
tromboemboli enfeksiyon ve mekanik hasar gibi geccedil
cerrahi komplikasyon sıklığı azaltılmalıdır 1112
Hipertansiyon (-malign hipertansiyon dışında) tek
başına motorlu araccedil kullanmak iccedilin bir
kontrendikasyon oluşturmaz Ancak kalp goumlz boumlbrek
ve beyin hasarı gibi ilişkili komplikasyonların varlığı
guumlvenli suumlruumlşuuml engellemektedir 170110 mm Hg
uumlzerindeki kalıcı hipertansiyon sıklığına bağlı olarak
gelişen komplikasyonlar (hipertansif retinopati gibi)
18
suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye sokabilir Bu yuumlzden bu
yuumlkseklikte kan basıncı olan kişiler ccedilok dikkatli
incelenmelidir (fundus muayenesi
elektrokardiyografi akciğer grafisi vb) Ayrıca bu
kişilerde serum kreatinin oumllccediluumlmuumlnde belirgin
değişiklik tespit edilmişse dahiliye hekiminden goumlruumlş
almak uygun olacaktır
Yine hipertansiyon sonucu kardiyak hasara bağlı
konjestif kalp yetmezliği gelişmişse guumlvenli suumlruumlş
yeteneğini değerlendirirken serebral hasar durumu en
başta goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır
Ek olarak 13
Suumlrekli stabil devam eden NYHA sınıf I-III grubu
LVAD ( Sol Ventrikuumller Destek Sistemleri) olan
hastalar yalnızca oumlzel suumlruumlş iccedilin uygunken ticari ya da
profesyonel araccedil kullanabilmek iccedilin 2 ay beklemek
zorundadır
Pilotlarda Suumlruumlş Guumlvenliği ve Bir Oumlrnek
Pilotlarda sağlık kontrolleri ccedilok daha sık ve duumlzenli
yapılmaktadır Fakat yine de muumlkemmel bir uccediluş bir
sonrakinin garantisi sayılamayacağı gibi ccedilok sağlıklı
bir pilotun ertesi guumln de sağlıklı olacağı soumlylenemez
4 Haziran 2003 guumlnuuml saat 1630rsquoda uccediluşun iniş
safhasında (Danimarka Billund Havaalanı) kaptan
pilot Kahraman Tokuşoğlu fenalaşmış ve kalp krizi
nedeniyle vefat etmiştir Bu uumlzuumlcuuml olayın tek tesellisi
56 yaşındaki pilotun ani ve gizli kalp hastalığının ilk
belirtilerini fark ederek kumandayı diğer pilota
devretmesi ccedilok sayıda masum insanın yaşamının
kurtulmasıdır 14
Uumllkemizde Kardiyovaskuumller Hastalıklar ve
Suumlruumlcuuml Belgesi lsquolsquoSağlık Muayenesinde Suumlruumlcuuml
Adaylarının ve Suumlruumlcuumllerin Sahip Olacakları Sağlık
Şartları ile Goumlz İccedil Hastalıkları Kulak-Burun-Boğaz
Ortopedi Ruh ve Sinir Hastalıkları Muayenelerine
İlişkin Esaslarrsquorsquo Kısmında MADDE 62 Kalp-Damar
Hastalıklarından bahsetmektedir
Grup 1 A ve B sınıfı suumlruumlcuuml belgesi
verilecek suumlruumlcuuml adayları Grup 2 A ve B
sınıfı dışında kalan suumlruumlcuuml dayları olup
bunlardan a) Anjinal yakınması olanlara akut
koroner sendrom (Stabil olmayan angina pektoris
ST yuumlkselmeli miyokard infarktuumlsuuml ve ST
yuumlkselmesiz miyokard infarktuumlsuuml) tanısı almış
olanlara ve koroner arter bypass cerrahisi
uygulanan Grup1 ve Grup 2 deki suumlruumlcuuml adaylarına
gerekli medikal tedavi veveya invaziv girişimleri
tamamlandıktan 6 hafta sonra yapılacak olan
egzersiz testinde testi pozitif kılacak olan kriterler
saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir
b) Anjiyoplasti işlemi uygulanmış Grup 2 deki
adaylara işlemden 6 hafta sonra yapılacak olan
egzersiz testinde testi pozitif kılacak kriterler
saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir
c) Kalp atım sayısı ccedilok duumlşuumlk (dakikada 40rsquoın altı)
atrioventrikuumller bloklu ve hasta sinuumls sendromu
olanlardan kalıcı kalp pili takılmamış olanlara
suumlruumlcuuml belgesi verilmez
ccedil) Kalıcı pil implantasyonu ve başarılı kateter
ablasyonu yapılan Grup 2 deki adaylara işlemden 6
hafta sonra suumlruumlcuuml belgesi verilir
d) İmplante edilebilir kardiyoverter defibrilatoumlr
implantasyonu yapılmış olan Grup 1 ve Grup 2 deki
adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez
e) Hipertansiyonu olan ve maksimal tedaviye
rağmen istirahat TA 200120 mmHg nin uumlzerinde
olan Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez
f) Hipertrofik kardiyomiyopati ve dilate
kardiyomiyopati tanısı konmuş semptomatik olan
Grup 1 ve Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi
verilmez
g) Kalp yetersizliği ve kapak hastalığı tanısı konan
ve ağır semptomatik (NewYork Kalp Cemiyeti
Sınıf 3- 4) olan Grup 1 ve 2rsquodeki adaylara suumlruumlcuuml
belgesi verilmez
ğ) Konjenital kalp hastalığı tanısı konmuş
olanlardan komplex veya ciddi kardiyak problemi
olanlara suumlruumlcuuml belgesi verilmez Diğer konjenital
hastalığı olanlar ve başarılı cerrahi onarım yapılmış
olanlara belirli aralıklarla kontrolden geccedilmek
kaydıyla suumlruumlcuuml belgesi verilir 15
SONUCcedil ve OumlNERİLERKalp hastalığına sahip
olmak yaşlı kişilerde bile araccedil kullanmanın oumlnuumlnde
engel değildir Bununla birlikte hem hastaların hem
de diğer insanların korunması iccedilin hasta ve doktor
arasındaki yakın işbirliğinin oumlnemi buumlyuumlktuumlr Ciddi
kardiyak sorunları olanların sınırlı koşullarda
oumlrneğin oumlnceden belirlenmiş otoyol dışındaki bazı
yerel yollarda veveya sadece guumlnduumlz vakitlerinde
araccedil kullanmalarına izin verilebilir Birccedilok yaşlı
suumlruumlcuumlyuuml boumlyle bir davranışa zaten kendi suumlruumlşleri
sınırlayabilir 16
19
Suumlruumlş guumlvenliği accedilısından antihipertansif ilaccedillardan
oumlzellikle betablokerlerin yan etkileri ve
komplikasyonları goumlz oumlnuumlne alındığında motorlu araccedil
kullanmak iccedilin engel duruma yol accedilmadıkları pek ccedilok
ccedilalışma ile goumlsterilmiştir17 18 19
15 olgu uumlzerinde Oxford tekniği kullanılarak yapılan
bir ccedilalışmada antihipertansif tedavide kullanılan
betablokerlerden Oksprenololuumln kronik tedavisiyle
ilaca bağlı yan etkilerin oluşmadığı ve suumlruumlş kabiliyeti
uumlzerinde belirgin bir etkisi olmadığı goumlzlenmiştir 20
Bu durumda hipertansiyonlu hastalar araccedil kullanma
accedilısından kendi sorumlulukları ile hareket edecektir
Ancak malign hipertansiyonu olanlarda bazı
kısıtlamaların gerekeceği aşikardır 21
Motorlu araccedil kazalarına sebep olan kardiyovaskuumller
hastalıklar hakkında ccedilok az kesin istatistiki veri
bulunmaktadır Profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde buumlyuumlk
kazalara yol accedilma olasılıkları daha yuumlksektir
Direksiyon başında geccedilen zamanın artması yolcu
sayısının fazla olması kendilerine yapılan talebin ccedilok
olması gibi nedenlerle profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde
(-oumlzel suumlruumlcuumllere goumlre) daha yuumlksek standartları
karşılamaları beklenir
Son olarak kardiyak problemi olan hastaların ve diğer
insanların araccedil kullanırken rahat ve guumlvenli hareket
edebilmesi iccedilin suumlruumlşe izin verilen ve verilmeyen
durumların ayrıntılı olarak tespit edilmesi
gerekmektedir Ayrıca profesyonel suumlruumlcuumller ve oumlzel
suumlruumlcuumller iccedilin aynı durumlarda farklı şekilde karar
verilmesi uygun olacaktır Kalp hastalığının araccedil
kullanmaya engel olduğu ve bireysel ulaşımın
yapılamayacağı durumlarda doktorlar hastalarına
toplu taşıma araccedillarını kullanmalarını tavsiye etmeli
ve onları bu youmlnden desteklemelidirler 22
Herkes iccedilin gelecekte kardiyovaskuumller hastalığa
yakalanma ihtimalinden dolayı suumlruumlcuuml belgesi
alanların (pilotlar kadar olmasa da) duumlzenli sağlık
kontrollerinin yapılması uygun olacaktır
Bu kuralların amacı ilgili karar vericilere
yardımcı olmak ve aynı zamanda kardiyak
problemi olan hastaların hangi durumlarda suumlruumlşe
uygun olup olmadığını belirlemektir
KAYNAKLAR 1 Jessica R Williams amp Stephen J Tregear Driving Wıth
Cardiovascular Disease the Impact of Implantable
Cardioverter Defibrillators on Driver Safety Proceedings of
the Fifth International Driving Symposium on Human
Factors in Driver Assessment Training and Vehicle Design
2 Senkop tanı ve tedavi kılavuzu (2009 guumlncellemesi)
Tuumlrk Kardiyol Dern Arş Suppl 8 2009 EA httpwwwtkd-
onlineorgdergiTKDA_37_120_135_176pdf
ET18122012
3 Renke Maas physiciana (maasukeuni-hamburgde) Rodolfo Ventura physicianb Christina Kretzschmar physicianb Ali Aydin
physicianb Andreas Schuchert associate professor of internal
medicine and cardiology Syncope driving recommendations and clinical reality survey of patients BMJ200332621 4 Myerburg RJ Castellanos A Cardiac arrest and sudden
cardiac death InBraunwald E ed Heart disease a textbook
of cardiovascular medicine
New York WB Saunders Publishing Co 1997 742ndash79
5 AjKerwinPerforming your original search sudden
heart death and driving in PMC will retrieve Can Med
Assoc J 1984 August 15 131(4) 312ndash314)
6
httpwwwkgmgovtrSiteCollectionDocumentsTrafik
TrafikKazaOzet et 12 Aralık 2012) TR kalp
7 Theodoros A Zografos Demosthenes G Kat ritsis
Guidelines and Regulations for Driving in Heart Disease
Hellenic J Cardiol 2010 51 226-234
8 Epstein AE Miles WM Benditt DG et al Personal and
public safety issues related to arrhythmias that may affect
consciousness implications for regulation and physician
recommendations A medicalscientific statement from the
American Heart Association and the North American
Society of Pacing and Electrophysiology Circulation 1996
94 1147-1166
9 PD Wang and RS Lin Coronary heart disease risk factors
in urban bus drivers Public Health (2001) 115 261ndash264
10 Tuumlrk Kardiyol Dern Arş - Arch Turk Soc Cardiol 2012
4077-137 EAAkut ve Kronik Kalp Yetersizliği Tanı ve
Tedavisine Youmlnelik 2012 ESC Kılavuzu ET19122012
11 Assessment of the Cardiac Patient for Fitness to Drive
and Fly Canadian Cardiovascular Society Consensus
Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for
Fitness to Drive and Fly
EAhttpwwwccscadownloadConsensus_Conference_M
ain_Draftpdf ET 18122012
12 Types and classes of drivers licences in BCEA
wwwicbccomdriver-licensingli ndash Kanada
ET20122012
13 Roger Baskett MDa Richard Crowell MDa Darren
Freed MDb Nadia Giannetti MDc and Christopher S
Simpson MDd Canadian Cardiovascular Society Focused
Position Statement Update on Assessment of the Cardiac
Patient for Fitness to Drive Fitness Following Left
Ventricular Assist Device Implantation Canadian Journal of
Cardiology 28 (2012) 137ndash140
20
14 Billund Havaalanı Olayı Doccedil Dr Muzaffer Ccediletinguumlccedil
EAwwwhvtdorghtmwordpressp=53 ET18122012
15 İccedilişleri Bakanlığının suumlruumlcuuml adayları ve suumlruumlcuumllerde
aranacak sağlık şartları ile muayenelerine dair youmlnetmelik
ikinci boumlluumlm Resmi Gazete 26092006 - 26301
EAwwwttborgtrindexphpsadaylariaranacak
ET17122012)
16 Wielgosz AT Azad N Effects of cardiovascular
disease on driving tasks Clin Geriatr Med 1993
May9(2)341-8
17 (Arzneimittelforschung 198535(12)1850- 3[The
effect of celiprolol on driving ability An experimental
psychological and comparative clinical study]
[Article in German] Klebel E Saam R Hoffmann H
18 Br Heart J 1981 Jun45(6)643- 8 Effects of chronic
beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor
car driving
Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian V Cashman
P Raftery EB
19 Med Klin 1980 Dec 1975(26)913- 6 [Driving
behavior of cardiovascular patients as affected by beta
receptor blockers][Article in German] Schmidt U Hoburg
A Brendemuumlhl D Delbeck HW Buck W Engels K
20 Br Heart J 1981 Jun45(6)643-8 Effects of chronic
beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor
car driving Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian
V Cashman P Raftery EB
21 httpwwwccscadownloadConsensus_Conference_Main_
Draftpdf Canadian Cardiovascular Society Consensus
Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for
Fitness to Drive and Fly FINAL REPORT erişim tarihi 12
Aralık 2012
22 John H Hypertension treatment and ability to drive a
large vehicle Z Gesamte Inn Med 1980 Nov
135(21)suppl 143-4
0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0
ZAMAN YOumlNETİMİ
Doccedil Dr Guumlrkan ERSOY
---------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------
3Ulusal Tıp Guumlnleri 30 Kasım-2 Aralık 2012 Kuumltahya da sunulmuştur Dokuz Eyluumll Uumlniversitesi Acil Tıp
Anabilim Dalı Oumlğretim Uumlyesi ndash Hekes İccedilin Sağlık Derneği YK Uumlyesi gurkanersoy deuedutr
Oumlzet Hayatımızın belirli doumlnemlerinde sıklıkla
soumlylediğimiz veya duyduğumuz bazı guumlzel soumlzler
kelimeler ve cuumlmleler vardır ldquoKeşke vaktim
olsaydı guumlnlerin nasıl geccediltiğini anlayamıyorum
guumlnler keşke 25 saat olsaydı hiccedil sıra gelmedi
zamanım olmadı ondan yetiştiremedimrdquo gibi Ama
bunların hepsi birer aldatmaca Kendimizi
kandırmaca Yoksa başka birşey değil Aslında hiccedil
unutmamamız gereken bir nokta var Bu duumlnya
uumlzerinde yaşayan ve buguumlne kadar yaşamış olan
herkesin hep 24 saati var ve vardıda 25 saati olan
hiccedil olmadı olmayacaktahellip Ama bazı insanlar
Atatuumlrk İbn-i SİNA Einstein Freud oldular
bazılarıda sadece geccedilip gittiler
Zaman youmlnetimi daha ccedilok ccedilalışmak veya serbest
zamanımızdan ccedilalmak demek değildir Sadece
zamanımızı daha iyi değerlendirerek oradan
kazandığımız zamanı kendimiz kendimizi
geliştirmek veveya sevdiklerimiz ile daha ccedilok
beraber olmak demektir Yani buumltuumln amacımız
hayatımızda gereksiz yere harcadığımız zaman
dilimlerinden yararlanmaktır İşte bu yaımızda bu
zamanı nasıl kazanabileceğimiz uumlzerine
bildiklerimizi sizlerle paylaşmayı amaccedilladık
Genel
Gerccedilek anlamda biz zamanı değil ama ancak
kendimizi zamana goumlre youmlnetebiliriz Bunun iccedilinde
organizayon ve plan gerekir Herkesin guumlne tam 24
saat veya 1440 dakika ile başlar
Unutmayalımki bir guumln iccedilinde arttırabileceğimiz 60
dakika ile şunları elde edebiliriz
Gelecek 10 yılda bir yuumlksek okul diploması
almamızı sağlar
Kendimizi geliştirmemize yardımcı olur
Hayatımızı başkaları ile paylaşmak iccedilin daha fazla
zaman ayırabiliriz
Buumltuumln yeteneklerimizi kullanma fırsatımız doğar
Daha ayrıntılı planlama yapabiliriz
Becerilerinizi geliştirebiliriz
Kişisel ilgi alanlarımızı geliştirebiliriz
Yeni fikirler yaratma ve yeni projeler başlatmak
iccedilin fırsat doğar
Peki zaman youmlnetimi kurallarına gelin sabah
kalkmamız ile birlikte başlayalım
Yapılabilecek en iyi iş saat ccedilalar ccedilalmaz uyanmak
ve yataktan fırlamaktır Ccediluumlnkuuml yatakta daha fazla
debelenecek olursak en azından 30-45 dakika daha
zaman kaybedeceğiz Bu uyku ve dinlenme
olmayacak aksine ızdırap olacaktır Birde işimize
geccedil kalacak bu stresimizi bir kat daha arttıracaktır
Bu nedenle
Guumlne erken başlayın
Giyeceklerinizi ccedilamaşırlarınızı geceden hazırlayın
Ccediluumlnkuuml sabah rehaveti ile giyeceğiniz kıyafet
konusunda zorluk ccedilekeceksiniz
Sabah mutlaka kahvaltı yapın ve bu arada o guumlnuumln
planını yapın
Guumlnleri uzatmanın en iyi yolu zamanı gecelerden
yani uyku zamanından ccedilalmaktır uyumak kaccedilmak
demektir Yani oumlnuumlmuumlzdeki hafta ccedilok yorulacağım
o nedenle bu hafta sonu saatlerce uyuyayım demek
21
mantıklı bir yaklaşım değildir ccediluumlnkuuml uyku sarj
edilebilir bir nesne değildir Yani akuuml gibi değildir
Daha fazla uyuyarak dinlenemeyiz sadece daha ccedilok
yoruluruz ve zamanıızı harcarız
Banyoda ve tuvalette zamanınızı iyi
değerlendiriyormusunuz Sabahları burada TVrsquo da
haberleri ve gazete başlıklarını dinleyebilir veya o
guumlnuumln veya bir guumln oumlncesinin gazetesini haftalık
dergileri okuyabilirsiniz
Banyoda herguumln kullandığınız traş takımı havlular
ve duş sonrası kullandığımız bornozumuzu
dolapların veya ccedilekmecelerin oumln tarafında
saklıyormuyuz
Eğer evde ısınma ve banyo ihtiyaccedillarımız iccedilin kat
kaloriferi kullanıyorsak buna bir zaman ayarlayıcı
cihaz (timer) takmamız faydalı olacaktırCcediluumlnkuuml
bunun sayesinde uygun bir ayarlama ile
uyandığımız zaman duş ve traş iccedilin gerekli sıcak su
hazır olacaktır Yoksa sonradan uzunca bir suumlre
daha su ısınacak diye beklememiz gerekecektir
Sabah oumlnce traş olup sonra banyo yapmak daha
mantıklı olabilir Bu sayede yuumlzuumlmuumlzuuml durulamak
ve kurulamak ile kaybedeceğimiz zamanı kazanmış
oluruz
Sakal traşı olmak iccedilin fırccedila traş sabunu ve koumlpuumlk
kullanarak değilde oumlzellikle şarjlı traş makineleri
kulanmak daha avantajlıdır Traş olurken dolaşır
gazete okur veya diğer işlerinizide yapabilirsiniz
Hatta işinize giderken bile arabada traş olabilirsiniz
tabii eğer şoumlfoumlr kullanıyorsanız
Banyodada bir telefon bulundurmanız hatta evde
telsiz telefon olması oumlnerilen bir metottur bu
sayede oturduğunuz yerden telefon accedilabilir veya
gelen telefonlara anında cevap verebilirsiniz
Yatak odanızda ccedilabuk kaybolabilecek eşyaları
koyabileceğiniz bir kutu bulundurun ve gece
geldiğinizde cuumlzdan kolye yuumlzuumlk kol duumlğmeleri
kuumlpeleri iccediline koyun ki sabah aramak iccedilin zaman
kaybetmeyiniz
Kahvaltı masanızı akşamdan hazırlayınız hatta
ccedilayınızı bile akşamdan demleyiniz Yok bayatlar
diye duumlşuumlnuumlyorsanız o zaman sabah kalkar kalkmaz
ccedilayın suyunu ısıtmak iccedilin ocağı yakınız Hatta
ccedilaydanlığın suyunu ve demliğin ccedilayınıda akşamdan
koymuş olunuz
Arabanızı akşam eve geldiğinizde hemen hareket
edebilecek şekilde duumlz park ediniz boumlylece sabah
manevra yapmak durumunda kalmazsınız
Bu kısa tedbirlerden sonra artık guumlne başladığımıza
goumlre ofise gidip oumlncelikler konusunda konuşabiliriz
Guumlnluumlk zamanımızı verimli kullanma zaman
arttırma iccedilin ilk yapmamız gereken iş planlamadır
Yani guumlnuumlmuumlzuuml ve işlerinizi planlama
Planlama
Planlama gerccedilekten gereklimi Evet evin bir planı
olmadan siz onun yapımına başlarmısınız Uzun bir
yola ccedilıkacaksınız Haritaya bakmadan yola ccedilıkmak
istermisiniz
Zaman youmlnetiminin ilk oumlnemli aşaması yakın ve
uzak vadedeki amaccedillarınızı ortaya koymaktır
Ccediluumlnkuuml bu sayede uygun bir yolda ilerlememiz
muumlmkuumln olabilecektir Evlenmek askere gitmek
yurt dışına gitmek uzman veya doccedilent olmak gibi
Bundan sonrada işlerimizi uumlccedile ayırmamız
gerekir
Oumlncelikli
Ertelenebilir
Vazgeccedililebilir
Bazı insanlar yapacakları herşeyi hatırladıklarını
soumlylerler Hasta vizitleri gibi Eve alınacak ekmek
mobilya vs gibi Hatta randevularını toplantılarını
projelerini oumlzel guumlnlerini vs halbuki bunların
yarısını unuturlar veya akıllarında tutabilmek iccedilin
ccedilok zaman ve enerji harcarlar Bu tip insanlar
kendilerine bir yapılacaklar listesi hazırlarlar Ama
bu listede bir sıralama ve duumlzen olmadığı iccedilin hiccedil
bir işe yaramayacaktır Sıralama ve aralarında bir
duumlzen yoktur ccediluumlnkuuml
Zamanımızı kontrol altına almak istiyorsak oumlnce
kendimizi kontrol altına almamız gerekir Bu
nedenle guumlne o guumln ne iş yapacağınızı yazarak
başlamamız gerekiyor
Yapılacaklar listemizi oumlnceliklere goumlre sıralamamız
gerekiyor Bunun iccedilinde tek bir organizer
kullanmamız ve bunu guumlnuumln değişik saatlerinde
goumlzden geccedilirmemiz gerekiyor
Planlamaya herguumln zaman ayırınız ccediluumlnkuuml
guumlnuumlmuumlzuumln en anlamlı uumlretken zamanı planlamaya
ayırdığımız zamandır Yapılacak olan en oumlnemli iş
en oumlnemli işi en oumlnce yapmaktır Bazı işler oumlnemli
olmasına rağmen suumlrekli olarak ertelenirler Buda
işin dahada ertelenmesinden ve can sıkıntısı
olmaktan başka bir işe yaramaz Mesela bunun iccedilin
PCrsquoler databanklar veya palm PC ler son derece
elverişlidirler
İşleri oumlnceliklerine goumlre sıralarken A B C
kuralınıda kullanabiliriz A halledilmeden asla Brsquoye
geccedililmez
Rutin İşler
Guumlnluumlk hayatımıza baktığımız zaman birccedilok işi
tekrar ettiğimizi goumlruumlruumlz Bunları kısaltacak olan
youmlntemler ccedilok oumlnemlidir Bunda etkili olabilmek
iccedilin
İşi basitleştirme ve
Goumlrevlendirme (forward etme youmlnlendirme)
youmlntemlerini kullanmanız uygun olur
En Etkin Saatlerimizi Nasıl Kullanıyoruz
Guumlnuumln ilk saatlerini en oumlnemli işlerimiz iccedilin
ayırmamız gerekir Guumlnuumln ilerliyen saatlerinde ise
daha az oumlnemli işlerimizi yapmamız gerekir
Halbuki ccediloğumuz rutin işler ile o kadar haşır neşir
oluruz ve guumlnuumln en verimli saatlerini bunlar iccedilin
ayırırız ki geri kalan verimsiz saatlerde ise daha
oumlnemli işlerimizi halletmek iccedilin kullanırız
Verimliliğin Tepe Noktasını En İyi Nasıl
Kullanabiliriz
22
Sevimsiz ve zor işlere optimal zaman ayırın Bu tip
işlere başlamak ccedilok zordur ama beklediğmiz zaman
dahada zorlaşacaktır Zamanında yapamayınca
sıkıntımız dahada artacaktırda
Bu işleri mutlaka hemen halledin ertelemeyin bu
işi dahada sevimsiz hale gelmesine ve zorlaşmasına
neden olur
En zor işleri Pazartesi veya Salı guumlnlerine koyun
ccediluumlnkuuml enerjiniz o zamanlar daha fazladır Bu sıkıcı
işi hafta başında tamamlamanız kamburdan
kurtulmanız nedeniyle size bir canlılık verecektir
Orta verimlilikteki saatlerinizde şu işleri
yapabilirsiniz
Gereken kişiler ile bilgi alış verişinde bulunun
Rutin mektuplarınızı okuyun yazılarınızı yazın
veya yazdırın
Daha sonraki işlerinizi planlayın programlayın
Duumlşuumlk verimlilikteki zamanlarınızda ise
Gelen mektuplar uumlzerinde ccedilalışın
Telefon konuşmalarınızı yapın
Ziyaretccedililerinizi kabul edin
Erteleme (yarın veya sonra yaparım)
Erteleme kendimizi aldatmaktan başka birşey
değildir Bu aslında bir hastalıktırda Buguumln bu işi
yapmamak iccedilin o kadar ccedilok nedenimiz olabilirki
Hiccedilbirşey yapmamak veya oumlnemsiz ama zevk verici
işleri yapmak bize sadece kısa suumlreli bir zevk verir
Bunun dışında yapılması gereken oumlnemli işler bir
dağ gibi oumlnuumlmuumlzde yığılır kalır Kendi yarattığımız
bu yığın altında ve zaman iccedilinde psikolojik olarak
eziliriz Kendimize olan guumlveni kaybeder bir kısır
doumlnguumlye gireriz
Guumlnuumlmuumlzde ertelemecilik o kadar moda olduki
duumlnyada artık bu artan sayı ile ertelemeciler kluumlbuuml
kuruldu ama youmlnetim kurulu toplantısı bir tuumlrluuml
yapılamıyor ccediluumlnkuuml toplantı tarihi suumlrekli erteleniyor
))))))
Neden Erteleriz
Alışkanlıktır
Hep zor ve sevimsiz işleri erteleriz (Noumlbet ve
rotasyon ccedilizelgeleri ders hazırlama gibihellip)
Kaccedilıştır iccedilimizdeki isteksizliğin bezginliğin bir
sonucudur
KURTULMANIN YOLLARI
Hoşlanmadığınız işleri oumlnce yapın
Ertelenmesi muhtemel işleri parccedilalara ayırın
Bir bitirme tarihi tesbirt edin ve bu konuda birisi ile
bahse girin
İşi bitirince kendinizi oumlduumlllendirin boumlylece bir
motivasyon olacaktır
Bu sıkıcı ve sevimsiz goumlrevi birisine devretmeyi
duumlşuumlnuumln
Elinizde ne var ise onunla yetinerek yola ccedilıkın
Daha fazla kaynak bulacam diye vakit
kaybetmeyin Mesela ben bu ders iccedilinde bazı
kitaplar aldım ama okumaya bile fırsatım kalmadı
Her zaman kendimize şu soruyu sormalıyız Ne
yapmak istiyorum yerine neyi yapmalıyım Neyi
yapmam daha oumlnemli diye
Masamızın Organizasyonu
Masamızı mutlaka amaccedillarımıza uygun etkin
kullanabilecek halde tutmamız zaman youmlnetimi
accedilısından ccedilok oumlnemlidir Bu yığın iccedilinde kendimizi
sıklıkla kaybederiz Uygunsa masanız mutlaka bol
ccedilekmeceli olmalıdır Burayı evimiz kadar iyi
duumlzenlemeliyiz Ccedilalışma masamız hemen kapının
karşısında olmamalıdır yoksa gelip geccedilen herkese
bakmak zorunda kalırız unutmayın ki masamızda
manzara seyretmek iccedilin oturmuyoruz ccedilalışmak iccedilin
uumlrtmek iccedilin okumak iccedilin buradayız Masada yerde
kanepede her yerde yığın yığın kağıtlar dosyalar
okunacak degiler mektuplar kağıtlar vs vs
Sorsanız hepsi lazımdır Hepsi ccedilalışılacaktır Boumlyle
bir ortamda uumlretken olabilmek muumlmkuumln değildir
Peki ne gibi zararları olabilecektir
İş uumlzerindeki kontroluumlmuumlzuuml kaybederiz
Uumlretkenliğimiz azalır
Herguumln hakkından gelinememiş o yığınları
goumlrduumlkccedile moralimiz bozulur ve yine sıkıntıya
duumlşeriz ccedilıkmaza gireriz
Arkadaşalarımız arasında prestijimiz azalır
Bozuk Masa Duumlzeninden Kurtulmanın Yolları
Bu masayı duumlzenlemek iccedilin kendine bir zaman
dilimi ayır
Dağınıklık had safhada ise salam tekniğini kullan
yani oumlnce uumlstuumlnuuml sonra ccedilekmecelerini kısım kısım
temizle
Ccedilok gerekli olmayan şeyleri ayırın ve ortalıktan
goumlruumlş alanından ayırın Kalemler notluklar
fotoraflar bunların masa uumlzerinde yeri yoktur belki
bir guumln kullanılır umuduyla masa uumlzerinde birşey
tutmayın bunlara okunacaklar ve okunmuş
olanlarda dahildir
Masanızın arkasına pahalı olmayan raflar koyun
herşeyi oralara duumlzenleyin prensip olarak goumlruumlş
alanınız iccedilinde olmasınlar
Buumltuumln sahipsiz kağıtları tek bir dosyada toplayın
GENEL KURAL OLARAK ŞUumlPHEDE İSENİZ
ATIN Eğer YASAL VE VERGİ EVRAKI DEĞİL
İSE MUumlMKUumlN OLDUĞUNCA CcedilOK KAĞIT
ATIN
Gelen bir mail veya mektubu uumlccedil guumln iccedilinde okuyup
cevaplayamadınız ise onu luumltfen bir defa daha
okumadan ccediloumlpe atın Zaten artık suumlresi geccedilmiştir
Kıymeti kalmamıştır Eğer ccedilok oumlnemli ve zamanlı
idiyse şu ana kadar okumuş ve cevabını
yazmışsınızdır yok yazamadıysanız zaten değeride
kalmamıştır atmanızın sakıncası yoktur
Kağıt parccedilaları ile olan duygusal bağınızı muumlmkuumln
olduğunca azaltın Masaya hakim oldukccedila
kendinize olan guumlveniniz artacaktır Birccedilok kişi bu
kağıtların hepsinin lazım olduğunu veya birguumln
23
kullanılabileceğini veya unutmamak iccedilin oraya
koyduğunu soumlyler Ama o yığın arasından
seccedilebilmek iccedilin kaybedeceği zamanı hiccedil
duumlşuumlnduumlnuumlz muuml
Ccedilalıştığınız konu dışında hiccedil birşey hiccedilbir evrek
masa uumlzerinde bulundurmayın
Prensip olarak gelen bir evrak okunmalı gereği
yapılmalı ya cevaplanmalı ya ccediloumlpe atılmalıdır
Buradada bu evraklar iccedilin AHİD sistemi kullan
A At gitsin
H Havale et (başkası ilgilensin)
İ İlgilen
D Daha sonra kullanmak uumlzere dosyala
Mektuplar
Hemen okunarak cevaplanmalıdır
Eğer gelen bir zarfın uumlzerinde ilgili kişi veya şirket
ile ilgili olarak antet logo vs yoksa okumadan ccediloumlpe
at bu oumlzellikle artık guumlnuumlmuumlzde sayı olarak ccedilok
artan nereden kimden geldiği belli olmayan
isteğimiz dışında posta kutumuzda bulduğumuz
spam mailler iccedilin dahada geccedilerlidir
Ofis Asistanları
İyi bir sekreter sadece sıkıcı işleri paylaşmaz ayni
zamanda bilgi ve yetenekleri sayesinde bizi birccedilok
detaydan kurtarır Bu kişileren ccedilok iyi yararlanın
Onu eğitin Bilgisayarı interneti oumlğrenmesini
sağlayın Hatta ondan beklerdiklerinizi
kurallarınızı ccedilok iyi oumlğretiniz ki sık sık sorular
sorarak sizleri rahatsız etmesin
Telesekreter
Zaman youmlnetimi iccedilin ccedilok oumlnemli bir aracıdır ccediluumlnkuuml
herkese veya o anda cevap vermek istemediğiniz
kişi veya kişilere cevap vermeyebilirsiniz Ama
daha rahat olduğunuz bir ortamda ve enerjinizin
azaldığı oumlluuml bir zamanda ararsınız Ayrıca buradaki
mesaj Biz Ersoy ailesi ev dışında olduğumuz iccedilin
sizlere şu anda size cevap veremiyoruz Sinyal
sesinden sonra eğer bize mesajınızı bırakırsanızhellip
şeklinde olmamalıdır Ccediluumlnkuuml sizi arayan ve not
bırakmak isteyen bir kimsenin vaktini bu kadar
almamamanız gerekir Telesekrete eğer devreye
giriyorsa evde olmadığınız veveya o anda telefona
cevap veremiyeceğiniz zaten bellidir Ersoy ailesi
iccedilin notunuzu bırakırmısınız Veya saat 13rsquoe kadar
dersteyim gibi kısa ve oumlz notlar olmalıdır Eğer
canınız isterse zamanınızın daha bol olduğu bir
zamanda cevaplama şansınız olabilir
Goumlrevlendirme
Bulunduğunuz ortamda mutlaka her işi sizin
yapmanız veveya kontrol etmeniz gerekmez O işi
başkalarıda sizin yerinize ve hatta belkide daha iyi
yapabilecektir O nedenle mutlaka yuumlkuuml paylaşınız
başkalarınıda goumlrevlendiriniz
Şu soruları kendimize sormamız gerekir
Şu anda tarafımdan yapılmamaması gereken hangi
işleri yapıyorum
Benimle ayni seviyedeki arkadaşların yapabileceği
hangi işleri aptalca halen ben yapıyorum
İşte bu işleri mutlaka başkasına devredin onu
motive edin ve iş bitimindede hemen
oumlduumlllendirinhellip
Goumlrevlendirdiğimiz kişi yuumlk atı olmak
istemiyecektir Eğer goumlrevlendirdiğinde oumlnemli
olduklarını anlayacak olurlarsa ccedilok iyi performans
goumlstereceklerdir
Ccedilalışmalarınızın Engellenmesi
Ccedilalışmanızın ani gelen ziyaretccedililerle telefonlarla
bozulmasını engelleyin Randevusuz gelen hiccedilbir
ziyaretccedilinizi o an kabul etmeyin kendisine uygun
olduğunuz bir zaman iccedilin randevu verin Boumlylece o
kişiyede daha modern olması konusunda eğitmişte
olursunuz Eğer konu gerccedilekten oumlnemli idiyse kişi o
saatte zaten gelecektir
Astlarınıza işi devredin ama işi devir ederken ccedilok
iyi anlatın Boumlylece sık sık sizlere soru sorulmasını
engelleyin
Yardımcılarınız ile guumlnuumln sadece belirli saatlerinde
veya haftanın belirli guumlnlerinde beraber olunuz
heran değil Bunu toplantı guumlnleri veya saatleri
şeklinde onlara duyurun
İş yerinizde ve iş ortamınızda misafir trafiğini
mutlaka engelleyin veveya kontrol altına alın
Kendinize misafir gelmesini tabii
engelleyemezsiniz ama şu tedbirler ile kişilerin
sizin yanınızda daha fazla kalarak zamanınızı
almasını engelleyebilirsiniz Tabii bunu arzu
ediyorsanız
Sandalye veya koltuğunuzun kenarında oturarak
Kişiyi kapıda ayakta karşılayın
Konuşma sırası size ayağa kalkıp gelince ona
doğru yuumlruumlyerek ve teşekkuumlr ederim başka birşey
varmıydı diyerek konuyu sonlandırın
Gerekirse resmi ve soğuk bir tavırla konuşarak
Gelen kişilere asla ccedilay kahve ısmarlamayarak
Onun ve sizin goumlrebileceğiniz bir duvarda saat
bulundurup suumlrekli olarak ona bakın
Sohbetinizin bir yerinde oumlzet olarak ziyaretiniz iccedilin
teşekkuumlr ederim başka konuşabileceğim veya
yapabileceğim birşey varmı şeklinde soumlzler
kullanarak
Eğer gelen davetsiz ve randevusuz bir misafir ise ya
sonrası iccedilin randevu verin ya da başka birisi ile
goumlruumlşmesini sağlayın (yardımcınız sekreteriniz
asistanınız)
Telefon Konuşmaları
Telefon accedilmadan oumlnce gerekliliğini tartışın
konuşacaklarınızı not alın
Karşınıza kum saati koyun
Uumlccedil dakika kesici alet kullanarak hem kendi hemde
karşı tarafın konuşmalarını kontrol altına alın
Telesekreter kullanın
Duumlofonlu telefon kullanın Karşı tarafı ararken veya
ccedilalarken o sırada başka şeyler yazabilir veya
okuyabilirsiniz
Doğrudan konuya girin boş ve gereksiz sohbetten
kaccedilının Mesela guumlnaydın size nasıl yardımcı
olabilirm diyerek konuya başlayabilirsiniz
24
Telefonunuza hemen ulaşabilecek mesafede
bulundurun evde telsiz telefon kullanın
Trafik sıkıştığı zaman cep telefonunuzu kullanarak
zamanınızı değerlendirin akşam veya yarın
aramanız gereken kişileri şimdiden arayın ve
boumlylece zamanınızı değerlendirin
Bilgi Toplama Oumlzuumlmseme ve Uygulama
Ccedilağımız enformasyon ccedilağı Telefon gazeteler
kitaplar mailler internet fax dergiler text booklar
heryerden bilgi akıyor Bu kadar ccedilok kaynağı
okuyabilmemiz muumlmkuumln değil mutlaka elememiz
arasından seccedilim (triaj) yapmamız gerekiyor
Unutmayalım ki bilgi miktarı her doumlrt yılda bir
ikiye katlanıyor Bunun iccedilinde
Gerccedilekten hangi bilgilere ihtiyacımız var onları
bilmemiz gerekir
Seccedilerek okuyun
Tek bir gazete uumlzerine yoğunlaşın
Hızlı okuma youmlntemlerini oumlğrenin
Okuyamadığınız dergilerin aboneliğini iptal ettirin
Amerikayı tekrar keşfetmek iccedilin uğraşmayın direkt
konu ile ilgili kaynaklaı araştırın
Okuma ve Daha Hızlı Okuma
Okuyacağınız oumlncelikli kitaplarınız elinizin altında
olsun Mesela tuvalette yolculuklarda mutlaka
birşeyler okuyun
Beklerken mutlaka okuyun Randevulara ve
toplantılara giderken mutlaka yanınızda okunacak
birşeyler bulundurun
Yatmadan oumlnce okuyun
Amaccedilsızca değil amaca youmlnelik okuyun
Kelime kelime okumayın cuumlmleleri okumaya
ccedilalışın Okurken dudaklarınızı oynatmayın
Kitabı ccedilizin sonra tekrar okumanız gerekirse bu şekilde
vakit kaybetmezsiniz
Sıkıcı Guumlnluumlk İşler
Banka
Su elektrik havagazı gibi oumldemeleriniz iccedilin mutlaka
banka otomatik oumldeme talimatı veriniz
Uumlzerinde isim soyad ve adresinizin olduğu bir kaşe yapın
ki sık sık bunları yazmak zorunda kalmayasınız
En fazla bir adet kredi kartı kullanın Aksi taktirde
oumldemelerinizi ve extrelerinizi takip etmek ccedilok zamanınızı
alacaktır
Evinize veya işinize en yakın banka ile ccedilalışın
Banka dekont ve faturalarını mutlaka hemen dosyalayın
sonra gerektiği zaman bu neredeydi diye duumlşuumlnmeyin
İşimiz bitti tekrar eve geldik
Banyoda sabah beklemeleri engelleyebilmek iccedilin
aile bireylerinin ayrı saatlerde kalkmasını sağlayın
Evde sık kulanılan eşyalarınızı yedekleyin (Cola
sigara tuvalet kağıdı gibi)
Eşyalarınızı bulabileceğiniz bir yere koyun
Dolaplarınızı duumlzenleyin evdeki dağınıklığı
engelleyin
Benzer aletleri beraber koyun (alet ccedilantası gibi)
Yedek anahtarlarınızı belirli bir yerde toparlayın
Tamir belgeleri kullanma rehberleri sigorta ile
ilgili belgeleri ayni ccedilekmecede tutun
Aileniz ile ilgili olarak tuumlm kimlikler tapular kredi
kartı ve ehliyet gibi belgelerin birer fotokopisini
ccedilektirin ki kayıp ederseniz acaba numarası neydi
diye duumlşuumlnmeyin
Sonuccedil
Eğer sizlerde 24 saatin kendinize yetmediğimnden
şikayet ediyorsanız ve zaman yaratmak iccedilin ccedilaba
sarf ediyorsanız inanın alacağınız şu basit tedbirler
ile guumlnde 2-4 saat arttırmanız ccedilok muumlmkuumlnduumlr
Yapılacak işler oumlzetle şunlardır
Oumlnce oumlnceliği olan iş yapın Zevkli de olsa sıkıcıda
olsa Ama unutmayınızki insanın ayni anda iki tane
oumlnceliği olan işiniz olamaz
Masanızın uumlstuumlnuuml ve ccedilekmecelerini mutlaka
duumlzenleyin Başarılı bir kişinin ve youmlneticinin
masasının uumlstuuml daima bomboştur Eğer dosyalar
yığılmış ise o kişiden verim almak inanın zordur
Hayır demeyi oumlğrenininiz
Toplantılara guumlndem ile gidiniz yanınızda
okunacak birşeyler bulundurunuz
Muumlkemmeliyetccedililik tuzağından kurtulun
Mutlaka yakın ve uzak vadede hedefler seccedilin
Yapılacak işlerde daima A ile başlayın B ile değil
Bu tedbirler ile belki zamanınmızı arttırabileceğiz
ama bu zamanımızı nerede ve ne şekilde
kullanacağız İşte sorun burada Kısa bir suumlre oumlnce
Stephan COVEYrsquoin ldquoEtkili İnsanların Yedi
Alışkanlığırdquo adlı kitabını buumlyuumlk bir zevk ile
okumaya başlamıştım İlk 10 sayfasından sonra
duumlşuumlncelerim alt uumlst oldu Neden mi Yazar aynen
şoumlyle diyordu Şu guumlne kadar ccedilok ccedilalıştım ccedilok iyi
bir pozisyondayım arzu ettğim gerşeyi elde ettim
ama ailemi kaybettim Bu kariyer ve para bana ne
derecede mutluluk verir acaba diyordu Bu
nedeenle hiccedil unutmamamız gereken noktalarda
herhalde şunlar olmalıdır
Kariyerimize ve paralarımıza akşam sarılarak
uyuyamayız bu nedenle ccedilok ccedilalışmanın yanında
oumlncelikli olarak eşimizi ailemizi ve sevdiklerimizi
unutmamalıyız ve ccedilalışmak iccedilin mi yaşıyoruz
yaşamak iccedilin mi ccedilalışıyoruz sorusunun cevabını en
azından kendi gerccedileklerimiz iccedilin bulmalıyız Kaynaklar
Time management for the academic emergency
physicians Steven PARRİLLO
Httpwwwemedicinecom
Zamanı doğru kullanma Kate KEENAN
Kişisel zaman youmlnetimi Marion E HAYNES
Zaman youmlnetimi Ray JOSEPHS
Oumlnemli işler oumlncelik Stephan COVEY
10
Patlayıcı madde yuumlkluuml taşıtlar olanaklar
oumllccediluumlsuumlnde insan topluluğu bulunan yerlerden
geccedilirilmezler
Gerek goumlruumlluumlrse şehir iccedilinde patlayıcı madde
taşımaları iccedilin guumlvenlikli geccediliş yerleri yetkili
mercilerce belirlenir taşımaların bu yol uumlzerinden
guumlvenlikle yapılabilmesi iccedilin gerekli oumlnlemler
alınır
Patlayıcı madde taşınacak motorlu taşıtlarda kabul
edilmiş standart tiplerinden her an ccedilalışır durumda
en az 2 adet yangın soumlnduumlrme cihazı
bulundurulması zorunludur
b Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla
Taşınması Hakkında Youmlnetmelik (12)
Bu Youmlnetmelik ile taşıma faaliyetlerine ait genel
kurallar belirlenmiş verdquo tehlikeli maddelerin
kamuya accedilık karayolunda taşınmasında genel kural
tehlikeli maddelerin bu Youmlnetmelik ve ADR
huumlkuumlmlerine uygun olarak ekonomik kontrolluuml
seri guumlvenli insan sağlığına zarar vermeden ve
ccedilevreye koumltuuml etkisi en az olacak şekilde taşınmasırdquo
esasına dayandırılmıştır Ayrıca tehlikeli
maddelerin taşınmasında yer alan taraflar hasar ve
yaralanmaları oumlnleyebilmek ve gerekirse bunların
etkisini en aza indirebilmek iccedilin oumln goumlruumllebilen
risklerin yapısını ve boyutunu goumlz oumlnuumlnde
bulundurarak bu Youmlnetmeliğe ve ADR huumlkuumlmlerine
uygun tedbirleri almak zorunluluğu getirilmiştir
Youmlnetmelikte uluslararası anlaşmalar ile savaş hali
ve olağanuumlstuuml hallerde uygulanacak mevzuat
huumlkuumlmlerine goumlre yapılan taşıma işlemlerini ve
Tuumlrk Silahlı Kuvvetlerine ait olan ya da Tuumlrk
Silahlı Kuvvetlerinin temsilcilerinin eşlik ettiği
araccedillarla yapılan taşıma işlemleri kapsam dışı
bırakılmıştır
Youmlnetmelik temel olarak patlayıcı madde
taşımalarında ADRrsquoyi temel almış olmakla birlikte
bazı oumlzel huumlkuumlmleride 8Maddesi ile uygulamaya
sokmuştur Bunlar
(a) Patlayıcı madde ve sıkıştırılmış gaz yuumlkluuml
taşıtların boğaz koumlpruumllerinden ve boğaz tuumlp
geccedilitlerinden geccedilişlerine ilgili valiliklerce
Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlnuumln goumlruumlşuuml dikkate
alınarak belirlenen usul ve esaslar dacirchilinde izin
verilir
(b) Patlayıcı madde yuumlkluuml taşıtlar tuumlnel
sınırlandırma kodu B B1000C C5000D ve E olan
tuumlnelleri sıkıştırılmış gaz yuumlkluuml taşıtlar ise tuumlnel
sınırlandırma kodu B1D C1D ve D olan tuumlnelleri
kullanamaz Ancak alternatif guumlzergahın
bulunmadığı durumlarda veya iklim coğrafik
şartlar yol bakım onarımı gibi elverişsiz sebeplere
bağlı olarak trafiğin tuumlnelin her iki ucunda da
durdurulması kaydıyla valilik tarafından
Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlnuumln goumlruumlşuuml dikkate
alınarak soumlz konusu taşıtların tuumlnel geccedilişine izin
verilir
c) Patlayıcı madde yuumlkluuml veya bu yuumlkuuml boşaltılmış
ancak usuluumlne uygun şekilde temizlenmemiş
taşıtların otoyol veya ccedilevreyolu veya devletyolu
veya yetkili merciiler tarafından belirlenmiş
guumlzergacirchlar dışında meskucircn mahaller iccedilerisinde
seyretmesine izin verilmez Bu taşıtların meskucircn
mahaller iccedilerisindeki boşaltma noktalarına
gitmesine ise trafik polisi veya zabıtası nezaretinde
izin verilebilir
ccedil) Tehlikeli madde yuumlkluuml veya bu yuumlkleri
boşaltılmış ancak usuluumlne uygun şekilde
temizlenmemiş taşıtların meskucircn mahallerde
yuumlkleme ve boşaltma suumlreleri hariccedil bu
Youmlnetmeliğin 9 uncu maddesinde belirtilen park
yerleri dışındaki alanlara park etmeleri yasaktır
Youmlnergenin doumlrduumlncuuml boumlluumlmuuml ise Tehlikeli Madde
Taşımacılığında İzlenecek Guumlzergacirchlar ve Park
Yerlerini duumlzenlemiştir 9madde tehlikeli madde
yuumlkluuml taşıtların izleyeceği guumlzergahlar ve park
yerleri ile depolar ADRrsquonin 84 boumlluumlmuumlne uygun
olarak
11
a) Şehirlerarası yollarda Karayolları Genel
Muumlduumlrluumlğuumlrsquonce
b) Buumlyuumlkşehir belediyesi sınırları ve muumlcavir alanı
iccedilerisinde ulaşım koordinasyon merkezlerince
c) İl ve ilccedile belediye sınırları ve muumlcavir alanı
iccedilerisinde ililccedile trafik komisyonlarınca
ccedil) Diğer yerlerde ilgili kaymakamlıklarca tespit
edileceği huumlkme bağlanmıştır
Askeri muumlhimmat ve patlayıcı madde taşıyan
taşıtların izleyeceği guumlzergahlar ve park yerleri ile
depolar ise ADRrsquonin 84 boumlluumlmuumlne uygun olarak
ilgili garnizon komutanlıkları ile koordine edilerek
ilgili valiliklerce tespit edilecektir
Youmlnergenin diğer huumlkuumlmleri ile patlayıcı maddeyi
goumlnderen paketleyen yuumlkleyen dolduran
taşımacılığını yapan taşıt suumlruumlcuumlsuuml araccedilta bulunan
diğer goumlrevliler ile teslim alanın
Tankkonteynerdepo işletmecisinin yuumlkuumlmluumlluumlkleri
belirlenmiştir
1 MOTORLU KARA TAŞITLARI İLE
YAPILAN PATLAYICI MADDE
NAKİLLERİNDE UYGULANABİLECEK
BAZI RİSK OumlNLEYİCİ GEREKLİLİKLER
a Araccedil Suumlruumlcuumllerine Youmlnelik
Gereklilikler
Patlayıcı madde taşıyan araccedil şofoumlrleri trafik
kurallarını ve patlayıcı madde nakliyatını
ilgilendiren yasal mevzuatı ccedilok iyi bilmelidirler Bu
durumun sertifikalandırılması da oumlnem arz eden
diğer bir durumdur Araccedil taşıma esnasında bu
personelin doğrudan kontroluuml altında bulunmalıdır
Aracın hiccedilbir zaman yalnız başına bırakılmaması
araccedil suumlruumlcuumlsuumlnuumln muhtemel bir yangında yapması
gerekenler konusunda bilgilendirilmiş ve bu
bilgilendirmenin de kayıt altına alınmış olması risk
azaltıcı bir faktoumlrduumlr Bir kaza anında yapılacaklar
listesi ile aranması gereken uzman personelin
ismininde araccedil suumlruumlcuumlsuumlne bildirilmiş olması
oumlnemli bir husustur Ayrıca taşımanın yapılacağı
guumlzargahın yazılı olarak belirlenerek suumlruumlcuumlye
tebliğ edilmiş olması ve eğer muumlmkuumlnse araccedillara
GPS sistemi yerleştirilerek takibinin yapılması da
fayda sağlayacaktır
Aracın normal molalar iccedilin park edebileceği alanlar
ile acil durumlarda park edebileceği alanların yazılı
hale getirilerek suumlruumlcuumlnuumln bilgilendirilmesinden
yuumlklemeyi yapan birim sorumlu olmalıdır Araccedil
iccedilerisinde bulunan ve seyahatin emniyetli
geccedilmesini sağlamakla goumlrevli olan personelin
taşınan yuumlkuumln hassasiyetlerini ccedilok iyi bilmesi
suumlruumlcuumlnuumln yanında seyahat etmesi ve araccedil
molalarında da arcın goumlz irtibatında olmasına oumlzen
goumlstermesi gerekir Patlayıcı madde taşıyan
araccedilların park ve mola verebilecekleri yerlerin
alınacak nakil onayı ile birlikte ilgili yetkili
kurumlar tarafından da onaylanmış olması
gereklidir Ayrıca araccedil uumlzerinde bulunaması
gereken markalama ve işaretlerinde tam olması
sağlanmalıdır
b Taşıma Esnasında Kullanılacak
Guumlzergacirch ile Tehlikeli Durumlara Karşı
Alınabilecek Oumlnleyici Tedbirler
Daha iyi bir alternatif yok ise tehlikeli maddeleri
taşıyan araccedillar halk kalabalıklarının bulunduğu
meskucircn mahaller ile tuumlneller geccedilişi zorlaştıran dar
yollar ve stabilize yollardan gitmemelidirler
Patlayıcı madde taşıyan araccedillar yangın olan boumllge
ya da yollarda seyahat etmemeleri ve yangın sona
erene kadar beklemeleri yakın civarında sigara
iccedililmesine muumlsaade edilmemesi de riskin
indirgenmesine etki edecek unsurlardandır
Patlayıcı madde taşıyan araccedilların yakıt doldurmaları
esnasında motorun susturulması ve yakıt dolumu
esnasında mutlaka refakat edilmesi gerekir
Kısacası patlayıcı nakliyatında kullanılan araccedilların
her tuumlrluuml kontrolleri zamanında yapılmış olmalıdır
Oumlzellikle kıvılcım uumlretebilecek aksamların iyi izole
edilmiş olması şarttır
c Taşıması Yapılacak Olan
Patlayıcıların Araccedillara Yuumlklenmesi ve
İndirilmesi Esnasında Alınabilecek Tedbirler
12
Uumlzerinde patlayıcı madde yuumlkuuml bulunan araccedilların
motorları susturulmadan asla yuumlkleme ve indirme
yapılmamalıdır İccedilerisinde patlayıcı madde ve
muteviyatı bulunan paketler ve konteynerler
suumlruumlklenmemeli ya da yuvarlanarak taşınmamalıdır
Bu tuumlr konteyner iccedilerisinde taşınan patlayıcıların
ateş yuumlksek ısı ya da kıvılcım uumlreten ortamlardan
uzak tutulmaları da hayati oumlnem taşırlar Ayrıca bu
tuumlr araccedilların arızalanmaları durumunda garaj ya da
tamirhaneye yuumlkleri ile birlikte sokularak tamir
edilmemeleri gerekmektedir
d Yol Guumlzergacirch Planlaması ve Risk
Azaltıcı Tedbirler
Patlayıcı madde taşıyan araccedilların varış
istikametlerinde izleyecekleri yollar iyi
planlanmalıdır Yapılan planlamada varış stikameti
uumlzerindeki nuumlfus yoğunluğu fazla yerleşim
yerlerinin iccedilinden geccedilmek yerine alternatif
guumlzergacirchların varlığı araştırılmalıdır Muumlmkuumln
olduğu oumllccediluumlde tuumlneller dar ve tek şeritli yollar ile
geccedilitlerden uzak alanlardan guumlzergacirch planlaması
yapılmalıdır Aşırı kalabak trafik olan yollarla
trafiğin yoğunlaştığı zaman dilimleride belirlenerek
planlamaya dacirchil edilmelidir Ayrıca yollardaki
yağış durumu da goumlz ardı edilmemesi gereken ana
husulardan bir tanesidir Gece yapılacak nakliyat
iccedilin detaylı ve kontrolluuml bir planlama yapılmalı ve
gece geccedilişleri ilgili kurumlardan alınacak izin
belgelerinde belirtilmelidir
Tren yolundan geccedililmesi gereken guumlzargahlarda
tren yolundan yeterli bir uzaklıktaki mesafede
bekleme yapılmalı ve yol accedilıldıktan sonra geccediliş
tamamlanmalıdır Tren yolu geccedililirken vites
değiştirilmeden geccediliş tamamlanmalıdır
Patlayıcı madde taşıyan bir aracın karışmış olduğu
trafik kazalarında yetkisiz kişlerin olaya muumldahale
etmemesi muumldahale edenlerin ise bilgilendirilmesi
gerekir Olay yerinde oumlncelikle kalabalık
toplanmasının oumlnlenmesi oluşturulacak guumlvenlik
alanı iccedilerisinde sigara iccedililmesi ya da kıvılcım
uumlretebilecek cihazların kullanılmaması
oumlnlenmelidir Yol uumlzerinde de gerekli işaret ve
flamalarla uyarıların konulması gerekir
Patlayıcı madde yuumlkluuml bir aracı diğer bir araccedil ya da
sabit bina ya da direk refuj gibi yerlere ccedilarpması
durumunda aracın yerinden oynatılarak bu
alanlardan kurtarılmaya ccedilalışılması istenmeyen
yangın ve patlamaların meydana gelmesine neden
olabilir Dolayısıyla uzman personel gelene kadar
yapılacak işlem olay mahallinin boşaltılarak
emniyete alınmasıdır
Trafik lambaları ve polis tarafından yaptırılan
durmalar haricinde guumlzergah uumlzerinde yapılan
durmalar esnasında doumlrtluuml flaşoumlrler yakılmalıdır
Uzun suumlreli bekleme yapılması gereken durumlarda
diğer işaretler (uumlccedilgen reflektoumlr ışıldak vb)
kullanılmalıdır Eğer bu zorunlu duruş virajlı bir
yolda olmuşsa virajın ccedilıkış noktasından itibaren
işaretlemenin yapılarak yeterli emniyet mesafesinin
sağlanması esas alınmalıdır
Araccediltaki patlayıcı maddenin teslimatı eanasında da
yetkili ve konu hakkında yeterli olan personele
teslimatın yapılması da indirme taşıma esnasında
alınacak en oumlnemli ve oumlncelikli emniyet tedbiridir
SONUCcedil
Patlayıcı maddelerin karayolu ile guumlvenli taşınması
sadece uygun taşıma araccedillarının uumlretilmesi ve
amaca uygun olarak teccedilhiz edilmesi ile değil aynı
zamanda taşımadan sorumlu kuruluşların taşımayı
gerccedilekleştiren araccedil kullanıcılarının ve emniyet
tedbiri almakla yuumlkuumlmluuml olanların da ccedilok iyi bir
eğitimden geccedilirilmelerini gerekli kılmaktadır
Uluslararası standartlara uygun hale getirilmemiş
bir patlayıcı madde taşımacılığı karayollarında
seyahat eden birccedilok araccedil bombanın sayısının
artmasına ve dolayısıyla toplum guumlvenliğinin ihlal
edilmesine neden olacaktır
ADRrsquonin Tuumlrkiyersquode uygulamaya koyulması
Avrupa Birliği ve uluslar arası taşımacılık
kuruluşları ile uyumlu ccedilalışılmasına olanak
tanıyacaktır Hem yurt iccedilinde hem de yurt dışında
yapılacak taşımacılığın guumlvenliği uluslar arası
standartlara uygun hale gelirken yapılan
taşımacılığın gvenilirlik katsayısını da artıracaktır
Yazışma Adresi
DrErcan SEYHAN JJandarma Meslek Yuumlksek
Okulu (JAMYO) HHukuk Bilimleri Boumlluumlm
Başkanlığı ercnesyahoocom
KAYNAKLAR
13
(1)
httpwwwulasimonlinecomnews_detailphpid=
8339ampuniq_id=1350279640 (Erişim Tarihi09
Ağustos 2012)
(2)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliadrintroh
tm (Erişim Tarihi09 Ağustos 2012)
(3)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliunrecpub
dethtm (Erişim Tarihi11 Eyluumll 2012)
(4) Institute of Makers of Explosives (2003) Safety
Library Publication No 22 ndashSafety amp
Occupational Health-Storage Transportation And
Handling of Explosives Incorporating amendment
number(s) 12amp3 International Mine Action
Standard (IMAS) New York
(5)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliadrcountr
y-info_ehtm (Erişim Tarihi21 Eyluumll 2012)
(6)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliadradr201
111contentsehtml (Erişim Tarihi15 Eyluumll2012)
(7) httpeur-
lexeuropaeusmartapicgisga_docsmartapicelex
plusprodCELEX
numdocamplg=ENampnumdoc=32000L0061 (Erişim
Tarihi10 Ekim 2012)
(8)
httpwwwpoascomtrPO_pdfkurumsal_sorumlu
lukADRpdf (Erişim Tarihi01 Ekim 2012)
(9)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliadradr_e
html (Erişim Tarihi25 Eyluumll 2012)
(10)
httpwwwlegislationgovtnzregulationpublic19
990128latestDLM284452html (Erişim Tarihi17
Eyluumll 2012)
(11) wwwmevzuatadaletgovtrhtml5210html
(Erişim Tarihi09 Ağustos 2012)
(12) Resmi Gazete Tarihi 31032007 Resmi
Gazete Sayısı 26479
0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0
KALP DAMAR HASTALIKLARININ SUumlRUumlŞ GUumlVENLİĞİNE ETKİSİ
DrAynur İNAN ProfDrİHamit HANCI ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -----------
Ankara Uumlniv Tıp Fak Adli Tıp AD
Anahtar Kelimeler Kardiovaskuumller Hastalıklar Suumlruumlş Guumlvenliği Profesyonel ve Oumlzel Suumlruumlcuumller
OumlZET Kardiyovaskuumller hastalıklar toplum sağlığını
oumlnemli oumllccediluumlde etkileyen hastalık grubunu
oluşturmaktadır Kardiyovaskuumller hastalıklarda
goumlzlenen senkop halsizlik uykuya meyil yorgunluk
gibi semptomlar suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye
sokmaktadır
Bu yuumlzden bu hastalığa sahip bireylerde duumlzenli
sağlık kontrolleri uygulanmalı oumlzel veya ticari araccedil
kullanma durumuna goumlre trafikte bazı kısıtlamalar
gerekmektedir Oumlrneğin ciddi kardiyak yetmezlik
belirtileri olanların toplu taşıma araccedillarına
youmlnlendirilmeleri hem hasta hem de toplum sağlığı
accedilısından oumlnem taşımaktadır
Yetkililerin de bu konuda duyarlı olmaları alınacak
oumlnlemler konusunda bazı standartlar oluşturmaları ve
uygulamaları suumlruumlş guumlvenliğine olumlu katkı
sağlayacaktır
GİRİŞ
Bu yazının amacı suumlruumlş yeteneğinde bozulmaya yol
accedilan sebeplerden oumlzellikle kardiyovaskuumller
hastalıkların oumlnemini vurgulamak tedbir konusunda
yetkililere katkı sağlamak ve suumlruumlş guumlvenliğine
youmlnelik oumlnerilerde bulunmaktır
Suumlruumlş yeteneği duyusal ve motor sistemler arasındaki
ince koordinasyon hareketlerine bağlı karmaşık bir
performanstır Hafıza dikkat zeka yaş
konsantrasyon alkol ve ilaccedil kullanımı ruhsal durum
refleks hızı işitme ve goumlrme fonksiyonları ani karar
verme yeteneği kişilik yapısı gibi oumlzellikler suumlruumlş
yeteneğini etkileyen bazı faktoumlrlerdir
Kardiyovaskuumller hastalıklarda goumlzlenen bazı
semptomlar oumlzellikle senkop halsizlik yorgunluk
baş doumlnmesi gibi belirtiler suumlruumlş yeteneğini bozarak
guumlvenli suumlruumlşe engel olabilir1
Kardiyovaskuumller (Kalp-Damar) Hastalıklar ve
Senkop (Bayılma)
Senkop Senkop hızlı başlangıccedillı kısa suumlreli ve
spontan (kendiliğnden) tam iyileşme ile karakterize
14
serebral hipoperfuumlzyona (beynin azalmış kan akımına)
bağlı geccedilici bilinccedil kaybıdır
Kardiyovaskuumller senkoplarda birincil neden
aritmilerdir Aritmiye yol accedilan bazı kalp hastalıkları
sinuumls nodu disfonksiyonu atriyoventrikuumller ileti
sistemi hastalığı implante edilebilir cihazda
fonksiyon bozukluğu supraventrikuumller ndash ventrikuumller
taşikardi ile ilaca bağlı bradikardi ve taşiaritmilerdir
Kardiyak valvuumller hastalık akut miyokard enfarktuumlsuuml
iskemi hipertrofik kardiyomiyopati kardiyak kitleler
(atriyal miksoma tuumlmoumlrler vs) perikardiyal
hastalıktamponad koroner arterlerin konjenital
anomalileri protez kapakların disfonksiyonu gibi
kalbin yapısal bozuklukları ile pulmoner emboli akut
aort diseksiyonu pulmoner hipertansiyon gibi diğer
durumlar da senkop oluşumuna yol accedilarak suumlruumlş
guumlvenliğini tehlikeye sokabilir2
Senkopun suumlruumlş guumlvenliğini ciddi şekilde bozan
yaygın klinik durum olduğu trafik kazalarının sıklığı
veya suumlruumlş guumlvenliği accedilısından ccedilok az istatistiksel veri
bulunduğu bilinmektedir3
Ani Kardiyak Oumlluumlm
Tanım Ne zaman ve ne şekilde oumlluumlme yol accedilacağı
oumlngoumlruumllemeyen oumlnceden mevcut olan kardiyak
hastalık durumunda akut semptomların
başlamasından sonraki bir saat iccedilinde ani bilinccedil kaybı
ile kendini goumlsteren kardiyak nedenlere bağlı doğal
oumlluumlm olarak tanımlanır 4
Motorlu taşıt suumlruumlcuumllerinde goumlzlenen kardiyak koumlkenli
ani oumlluumlm diğer suumlruumlcuumller yolcular yayalar ve aynı
zamanda maddi varlıklar iccedilin bir tehlike
oluşturmaktadır Bu yuumlzden Kanadarsquo da Ontario
dışındaki şehirlerde kalp hastalığı oumlykuumlsuuml olanlara
profesyonel ehliyet almak iccedilin izin verilmemektedir 5
Trafik Kazaları
Uumllkemizde Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlrsquo nuumln yaptığı
araştırmaya goumlre trafik kazalarının 99rsquodan fazlası
insan kaynaklı nedenlerle oluşmaktadır 6
Kanada ve ABDrsquoden elde edilen verilerde ticari
araccedilların dacirchil olduğu kazaların 5rsquoden daha azı
kardiyovaskuumller hastalık ile ilişkilidir Avruparsquo da ise
yaklaşık olarak 01 olarak rapor edilen trafik kazası
tıbbi nedenler ile ilişkilendirilmekte ve bunların da
sadece 10- 25rsquo i kardiyak sorunlara
bağlanmaktadır7
Ancak yine de aritmisi olan suumlruumlcuumllerde gelişen bilinccedil
kaybı nadir de olsa oumlnemli olduğundan hem suumlruumlş
guumlvenliğini hem de toplum emniyetini tehdit
etmektedir8
Suumlruumlcuumller ve Hipertansiyon Riski
Hipertansiyon sık goumlruumllen bir hastalık olup toplumun
20rsquosini etkilemektedir Bu oran 45- 54 yaş grubunda
yaklaşık 40 55-64 yaş grubunda ise yaklaşık
50rsquodir Tayvanrsquoda yapılan bir araştırmada otobuumls
suumlruumlcuumllerinde hipertansiyon oranının (560
986=1361) olduğu bu oranın diğer işccedililere goumlre
(306164=536) daha yuumlksek ve anlamlı olduğu
goumlsterilmiştir9
Kardiyak Yetmezlik Sınıflaması
Semptomların ciddiyeti ve fiziksel aktiviteye goumlre
New York Kalp Cemiyeti İşlevsel Sınıflaması 10
I Semptom yok Fiziksel aktivite kısıtlanması yok
II Hafif fiziksel etkinlik kısıtlanması Dinlenme
sırasında rahattır fiziksel aktivite beklenenin uumlzerinde
nefes darlığı halsizlik ya da ccedilarpıntıya yol accedilar
III Belirgin fiziksel etkinlik kısıtlanması Dinlenme
sırasında rahattır ancak hafif fiziksel aktivitede nefes
darlığı halsizlik ya da ccedilarpıntı oluşabilir
IV Fiziksel etkinlikte semptomların artmasına bağlı
tam kısıtlılık Dinlenme sırasında bile belirtiler accedilığa
ccedilıkar
Belirli Kardiyak Koşullar İccedilin Standartlar
11
Tanım
15
Bekleme Suumlresi Trafiğe ccedilıkılmasına izin
verilemeyecek duumlzeyde kalp hastalığına sahip
kişilerde duumlzenli medikal tedavinin başlatılması ya da
tedavi edici işlemlerin gerccedilekleştirilmesi ile suumlruumlşe
uygun hale gelebilecekleri zaman aralığı
Koroner Arter Hastalığı
(Koroner arter hastalığı olan tuumlm suumlruumlcuumller aşağıdaki standartlara uymak zorundadır)
Oumlzel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml Profesyonel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml
NYHA Sınıf I kısıtlama yok EFgt 35
NYHA Sınıf II kısıtlama yok EFgt 35
NYHA Sınıf III kısıtlama yok Yetersiz
NYHA Sınıf IV
Ayaktan tedavi veya
inotrop kullanımı
Sol ventrikuumll asist cihazı
Yetersiz
Yetersiz
Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi
ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
PCI (perkuumltan koroner girişim)
Stabil anjina veya asemptomatik koroner arter
hastalığı olanlarda genel olarak kısıtlama yokken PCI
uygulamasından sonra oumlzel araccedil suumlruumlcuumllerinde 48 saat
profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise 7 guumln bekleme
suumlresi oumlngoumlruumllmektedir
16
Koroner Arter Cerrahisi yapılanlarda oumlzel araccedil
suumlruumlcuumllerinde 1 ay profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise
3 ay bekleme suumlresi tavsiye edilmektedir
Sinuumls Duumlğuumlmuuml Disfonksiyonunda semptom yoksa
kısıtlama yoktur
Atriyoventrikuumller ve İntraventrikuumller Blok varsa
kısıtlama olmayan durumdan diskalifiye olan duruma
kadar değişen kurallar soumlz konusudur
Karotid sinus aşırı uyarılması sonucu kalıcı kalp
pili olan veya medikal tedavi alan hastalarda serebral
iskemi belirtilerine bağlı semptomlar kontrol
edilmedikccedile guumlvenli şekilde araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar
Kardiyak Enflamasyon ve Enfeksiyonlar oumlzellikle
akut perikardit veya miyokardit olan bireyler
tamamen iyileşene kadar hiccedilbir şekilde motorlu araccedil
suumlruumlcuumlsuuml olamazlar Aynı şekilde subakut bakteriyel
endokardit tanısı ile başvuranlar emboli
tehlikesinden dolayı tamamen iyi olana kadar motorlu
araccedil kullanmamalıdırlar
Konjenital Kalp Hastalıklarında kalbin
fonksiyonel kapasite durumu miyokardiyal iskeminin
olup olmadığı kardiyomiyopati kalp kapak hastalığı
ve kalp ritim bozukluğu durumuna goumlre suumlruumlcuuml
belgesi verebilmek iccedilin bu hastalığa sahip kişiler ayrı
ayrı değerlendirilmelidir
Kardiyak ritim bozukluğu hikayesi olan bireylerde
suumlruumlcuuml belgesi verebilmek iccedilin ritim bozukluğunun
tipi atak sıklığı semptom varlığı ve yeterli ve duumlzenli
kontrol olup olmaması gibi durumlar belirleyici
olacaktır 11
Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi
ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
PCI (perkuumltan koroner girişim)
17
Erken Atriyal veya Ventrikuumller Kontraksiyonlar
Bekleme Suumlresi
Oumlzel suumlruumlcuuml Profesyonel suumlruumlcuuml
VF 6 ay sonra diskalifiye
Hemodinamik
kararsız VT
6 ay sonra diskalifiye
Geri doumlnuumlşuumlmluuml
sebeplere bağlı VT
veya VF
Altta yatan durumun
tedavisi devam ettiği
suumlrece suumlruumlş yasak
Altta yatan durumun
tedavisi devam ettiği
suumlrece suumlruumlş yasak
Suumlrekli VT ile ilişkili
bilinccedil bozukluğu
LVEF gt30
3 ay sonra
diskalifiye
Suumlrekli VT
Bilinccedil bozukluğu
olmayanLVEF gt30
4 hafta sonra
Yeterli denetim
3 ay sonra
Yeterli denetim
VF ventrikuumller fibrilasyon VT ventrikuumller taşikardi LVEF Sol ventrikuumll ejeksiyon fraksiyonu
Paroksismal SVT AF veya AFL bilinccedil bozukluğu
ile birlikte ise duumlzenli kontrol gerekirken bilinccedil
bozukluğu gelişmemişse kısıtlamaya da gerek yoktur
AF veya AFLrsquo de endikasyon varsa suumlruumlcuumller kronik
antikoaguumllasyon almalıdır
Persistan veya Kalıcı AF veya AFLrsquo de ventrikuumll
hız kontroluuml yeterliyse ve bilinccedil bozukluğu yoksa tuumlm
suumlruumlcuumller iccedilin kısıtlamaya gerek yoktur
SVT Supraventrikuumller taşikardi AF Atriyal
fibrilasyon AFL Atriyal flutter
Sinuumls duumlğuumlmuuml disfonksiyonunda hastalıkla ilişkili
semptom yoksa kısıtlama da yoktur Hasta sinuumls
sendromu gibi semptom olan durumlarda ise tedavi
başarılı olana kadar suumlruumlş iccedilin izin verilmemektedir
Atriyoventrikuumller (AV) ve İntraventrikuumller
Bloklar hem oumlzel hem de profesyonel suumlruumlcuumller iccedilin
kısıtlamaya yol accedilmaz
Karotid Sinuumls Aşırı Duyarlılığına bağlı serebral
iskemi belirtileri olan kişiler medikal tedavi ya da bir
kalp pili ile semptomları kontrol altına alınmadıkccedila
guumlvenli araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar
Valvuumller Kalp Hastalığı varsa operasyon durumu
belirleyici olacaktır Opere edilmemiş kalp kapak
hastalığı olan kişilerde suumlruumlş uygunluğunu belirlemek
iccedilin serebral iskemi durumu kalbin fonksiyonel
bozukluk derecesi ve oumlzellikle ticari suumlruumlcuumller iccedilin
ayrıntılı kardiyolojik değerlendirme gereklidir Kapak
replasmanı geccedilirmiş kişilerde ise Sınıf 1 2 3 4 araccedil
kullanmasına izin verilmeden oumlnce suumlruumlcuumllerin
tromboemboli enfeksiyon ve mekanik hasar gibi geccedil
cerrahi komplikasyon sıklığı azaltılmalıdır 1112
Hipertansiyon (-malign hipertansiyon dışında) tek
başına motorlu araccedil kullanmak iccedilin bir
kontrendikasyon oluşturmaz Ancak kalp goumlz boumlbrek
ve beyin hasarı gibi ilişkili komplikasyonların varlığı
guumlvenli suumlruumlşuuml engellemektedir 170110 mm Hg
uumlzerindeki kalıcı hipertansiyon sıklığına bağlı olarak
gelişen komplikasyonlar (hipertansif retinopati gibi)
18
suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye sokabilir Bu yuumlzden bu
yuumlkseklikte kan basıncı olan kişiler ccedilok dikkatli
incelenmelidir (fundus muayenesi
elektrokardiyografi akciğer grafisi vb) Ayrıca bu
kişilerde serum kreatinin oumllccediluumlmuumlnde belirgin
değişiklik tespit edilmişse dahiliye hekiminden goumlruumlş
almak uygun olacaktır
Yine hipertansiyon sonucu kardiyak hasara bağlı
konjestif kalp yetmezliği gelişmişse guumlvenli suumlruumlş
yeteneğini değerlendirirken serebral hasar durumu en
başta goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır
Ek olarak 13
Suumlrekli stabil devam eden NYHA sınıf I-III grubu
LVAD ( Sol Ventrikuumller Destek Sistemleri) olan
hastalar yalnızca oumlzel suumlruumlş iccedilin uygunken ticari ya da
profesyonel araccedil kullanabilmek iccedilin 2 ay beklemek
zorundadır
Pilotlarda Suumlruumlş Guumlvenliği ve Bir Oumlrnek
Pilotlarda sağlık kontrolleri ccedilok daha sık ve duumlzenli
yapılmaktadır Fakat yine de muumlkemmel bir uccediluş bir
sonrakinin garantisi sayılamayacağı gibi ccedilok sağlıklı
bir pilotun ertesi guumln de sağlıklı olacağı soumlylenemez
4 Haziran 2003 guumlnuuml saat 1630rsquoda uccediluşun iniş
safhasında (Danimarka Billund Havaalanı) kaptan
pilot Kahraman Tokuşoğlu fenalaşmış ve kalp krizi
nedeniyle vefat etmiştir Bu uumlzuumlcuuml olayın tek tesellisi
56 yaşındaki pilotun ani ve gizli kalp hastalığının ilk
belirtilerini fark ederek kumandayı diğer pilota
devretmesi ccedilok sayıda masum insanın yaşamının
kurtulmasıdır 14
Uumllkemizde Kardiyovaskuumller Hastalıklar ve
Suumlruumlcuuml Belgesi lsquolsquoSağlık Muayenesinde Suumlruumlcuuml
Adaylarının ve Suumlruumlcuumllerin Sahip Olacakları Sağlık
Şartları ile Goumlz İccedil Hastalıkları Kulak-Burun-Boğaz
Ortopedi Ruh ve Sinir Hastalıkları Muayenelerine
İlişkin Esaslarrsquorsquo Kısmında MADDE 62 Kalp-Damar
Hastalıklarından bahsetmektedir
Grup 1 A ve B sınıfı suumlruumlcuuml belgesi
verilecek suumlruumlcuuml adayları Grup 2 A ve B
sınıfı dışında kalan suumlruumlcuuml dayları olup
bunlardan a) Anjinal yakınması olanlara akut
koroner sendrom (Stabil olmayan angina pektoris
ST yuumlkselmeli miyokard infarktuumlsuuml ve ST
yuumlkselmesiz miyokard infarktuumlsuuml) tanısı almış
olanlara ve koroner arter bypass cerrahisi
uygulanan Grup1 ve Grup 2 deki suumlruumlcuuml adaylarına
gerekli medikal tedavi veveya invaziv girişimleri
tamamlandıktan 6 hafta sonra yapılacak olan
egzersiz testinde testi pozitif kılacak olan kriterler
saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir
b) Anjiyoplasti işlemi uygulanmış Grup 2 deki
adaylara işlemden 6 hafta sonra yapılacak olan
egzersiz testinde testi pozitif kılacak kriterler
saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir
c) Kalp atım sayısı ccedilok duumlşuumlk (dakikada 40rsquoın altı)
atrioventrikuumller bloklu ve hasta sinuumls sendromu
olanlardan kalıcı kalp pili takılmamış olanlara
suumlruumlcuuml belgesi verilmez
ccedil) Kalıcı pil implantasyonu ve başarılı kateter
ablasyonu yapılan Grup 2 deki adaylara işlemden 6
hafta sonra suumlruumlcuuml belgesi verilir
d) İmplante edilebilir kardiyoverter defibrilatoumlr
implantasyonu yapılmış olan Grup 1 ve Grup 2 deki
adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez
e) Hipertansiyonu olan ve maksimal tedaviye
rağmen istirahat TA 200120 mmHg nin uumlzerinde
olan Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez
f) Hipertrofik kardiyomiyopati ve dilate
kardiyomiyopati tanısı konmuş semptomatik olan
Grup 1 ve Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi
verilmez
g) Kalp yetersizliği ve kapak hastalığı tanısı konan
ve ağır semptomatik (NewYork Kalp Cemiyeti
Sınıf 3- 4) olan Grup 1 ve 2rsquodeki adaylara suumlruumlcuuml
belgesi verilmez
ğ) Konjenital kalp hastalığı tanısı konmuş
olanlardan komplex veya ciddi kardiyak problemi
olanlara suumlruumlcuuml belgesi verilmez Diğer konjenital
hastalığı olanlar ve başarılı cerrahi onarım yapılmış
olanlara belirli aralıklarla kontrolden geccedilmek
kaydıyla suumlruumlcuuml belgesi verilir 15
SONUCcedil ve OumlNERİLERKalp hastalığına sahip
olmak yaşlı kişilerde bile araccedil kullanmanın oumlnuumlnde
engel değildir Bununla birlikte hem hastaların hem
de diğer insanların korunması iccedilin hasta ve doktor
arasındaki yakın işbirliğinin oumlnemi buumlyuumlktuumlr Ciddi
kardiyak sorunları olanların sınırlı koşullarda
oumlrneğin oumlnceden belirlenmiş otoyol dışındaki bazı
yerel yollarda veveya sadece guumlnduumlz vakitlerinde
araccedil kullanmalarına izin verilebilir Birccedilok yaşlı
suumlruumlcuumlyuuml boumlyle bir davranışa zaten kendi suumlruumlşleri
sınırlayabilir 16
19
Suumlruumlş guumlvenliği accedilısından antihipertansif ilaccedillardan
oumlzellikle betablokerlerin yan etkileri ve
komplikasyonları goumlz oumlnuumlne alındığında motorlu araccedil
kullanmak iccedilin engel duruma yol accedilmadıkları pek ccedilok
ccedilalışma ile goumlsterilmiştir17 18 19
15 olgu uumlzerinde Oxford tekniği kullanılarak yapılan
bir ccedilalışmada antihipertansif tedavide kullanılan
betablokerlerden Oksprenololuumln kronik tedavisiyle
ilaca bağlı yan etkilerin oluşmadığı ve suumlruumlş kabiliyeti
uumlzerinde belirgin bir etkisi olmadığı goumlzlenmiştir 20
Bu durumda hipertansiyonlu hastalar araccedil kullanma
accedilısından kendi sorumlulukları ile hareket edecektir
Ancak malign hipertansiyonu olanlarda bazı
kısıtlamaların gerekeceği aşikardır 21
Motorlu araccedil kazalarına sebep olan kardiyovaskuumller
hastalıklar hakkında ccedilok az kesin istatistiki veri
bulunmaktadır Profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde buumlyuumlk
kazalara yol accedilma olasılıkları daha yuumlksektir
Direksiyon başında geccedilen zamanın artması yolcu
sayısının fazla olması kendilerine yapılan talebin ccedilok
olması gibi nedenlerle profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde
(-oumlzel suumlruumlcuumllere goumlre) daha yuumlksek standartları
karşılamaları beklenir
Son olarak kardiyak problemi olan hastaların ve diğer
insanların araccedil kullanırken rahat ve guumlvenli hareket
edebilmesi iccedilin suumlruumlşe izin verilen ve verilmeyen
durumların ayrıntılı olarak tespit edilmesi
gerekmektedir Ayrıca profesyonel suumlruumlcuumller ve oumlzel
suumlruumlcuumller iccedilin aynı durumlarda farklı şekilde karar
verilmesi uygun olacaktır Kalp hastalığının araccedil
kullanmaya engel olduğu ve bireysel ulaşımın
yapılamayacağı durumlarda doktorlar hastalarına
toplu taşıma araccedillarını kullanmalarını tavsiye etmeli
ve onları bu youmlnden desteklemelidirler 22
Herkes iccedilin gelecekte kardiyovaskuumller hastalığa
yakalanma ihtimalinden dolayı suumlruumlcuuml belgesi
alanların (pilotlar kadar olmasa da) duumlzenli sağlık
kontrollerinin yapılması uygun olacaktır
Bu kuralların amacı ilgili karar vericilere
yardımcı olmak ve aynı zamanda kardiyak
problemi olan hastaların hangi durumlarda suumlruumlşe
uygun olup olmadığını belirlemektir
KAYNAKLAR 1 Jessica R Williams amp Stephen J Tregear Driving Wıth
Cardiovascular Disease the Impact of Implantable
Cardioverter Defibrillators on Driver Safety Proceedings of
the Fifth International Driving Symposium on Human
Factors in Driver Assessment Training and Vehicle Design
2 Senkop tanı ve tedavi kılavuzu (2009 guumlncellemesi)
Tuumlrk Kardiyol Dern Arş Suppl 8 2009 EA httpwwwtkd-
onlineorgdergiTKDA_37_120_135_176pdf
ET18122012
3 Renke Maas physiciana (maasukeuni-hamburgde) Rodolfo Ventura physicianb Christina Kretzschmar physicianb Ali Aydin
physicianb Andreas Schuchert associate professor of internal
medicine and cardiology Syncope driving recommendations and clinical reality survey of patients BMJ200332621 4 Myerburg RJ Castellanos A Cardiac arrest and sudden
cardiac death InBraunwald E ed Heart disease a textbook
of cardiovascular medicine
New York WB Saunders Publishing Co 1997 742ndash79
5 AjKerwinPerforming your original search sudden
heart death and driving in PMC will retrieve Can Med
Assoc J 1984 August 15 131(4) 312ndash314)
6
httpwwwkgmgovtrSiteCollectionDocumentsTrafik
TrafikKazaOzet et 12 Aralık 2012) TR kalp
7 Theodoros A Zografos Demosthenes G Kat ritsis
Guidelines and Regulations for Driving in Heart Disease
Hellenic J Cardiol 2010 51 226-234
8 Epstein AE Miles WM Benditt DG et al Personal and
public safety issues related to arrhythmias that may affect
consciousness implications for regulation and physician
recommendations A medicalscientific statement from the
American Heart Association and the North American
Society of Pacing and Electrophysiology Circulation 1996
94 1147-1166
9 PD Wang and RS Lin Coronary heart disease risk factors
in urban bus drivers Public Health (2001) 115 261ndash264
10 Tuumlrk Kardiyol Dern Arş - Arch Turk Soc Cardiol 2012
4077-137 EAAkut ve Kronik Kalp Yetersizliği Tanı ve
Tedavisine Youmlnelik 2012 ESC Kılavuzu ET19122012
11 Assessment of the Cardiac Patient for Fitness to Drive
and Fly Canadian Cardiovascular Society Consensus
Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for
Fitness to Drive and Fly
EAhttpwwwccscadownloadConsensus_Conference_M
ain_Draftpdf ET 18122012
12 Types and classes of drivers licences in BCEA
wwwicbccomdriver-licensingli ndash Kanada
ET20122012
13 Roger Baskett MDa Richard Crowell MDa Darren
Freed MDb Nadia Giannetti MDc and Christopher S
Simpson MDd Canadian Cardiovascular Society Focused
Position Statement Update on Assessment of the Cardiac
Patient for Fitness to Drive Fitness Following Left
Ventricular Assist Device Implantation Canadian Journal of
Cardiology 28 (2012) 137ndash140
20
14 Billund Havaalanı Olayı Doccedil Dr Muzaffer Ccediletinguumlccedil
EAwwwhvtdorghtmwordpressp=53 ET18122012
15 İccedilişleri Bakanlığının suumlruumlcuuml adayları ve suumlruumlcuumllerde
aranacak sağlık şartları ile muayenelerine dair youmlnetmelik
ikinci boumlluumlm Resmi Gazete 26092006 - 26301
EAwwwttborgtrindexphpsadaylariaranacak
ET17122012)
16 Wielgosz AT Azad N Effects of cardiovascular
disease on driving tasks Clin Geriatr Med 1993
May9(2)341-8
17 (Arzneimittelforschung 198535(12)1850- 3[The
effect of celiprolol on driving ability An experimental
psychological and comparative clinical study]
[Article in German] Klebel E Saam R Hoffmann H
18 Br Heart J 1981 Jun45(6)643- 8 Effects of chronic
beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor
car driving
Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian V Cashman
P Raftery EB
19 Med Klin 1980 Dec 1975(26)913- 6 [Driving
behavior of cardiovascular patients as affected by beta
receptor blockers][Article in German] Schmidt U Hoburg
A Brendemuumlhl D Delbeck HW Buck W Engels K
20 Br Heart J 1981 Jun45(6)643-8 Effects of chronic
beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor
car driving Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian
V Cashman P Raftery EB
21 httpwwwccscadownloadConsensus_Conference_Main_
Draftpdf Canadian Cardiovascular Society Consensus
Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for
Fitness to Drive and Fly FINAL REPORT erişim tarihi 12
Aralık 2012
22 John H Hypertension treatment and ability to drive a
large vehicle Z Gesamte Inn Med 1980 Nov
135(21)suppl 143-4
0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0
ZAMAN YOumlNETİMİ
Doccedil Dr Guumlrkan ERSOY
---------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------
3Ulusal Tıp Guumlnleri 30 Kasım-2 Aralık 2012 Kuumltahya da sunulmuştur Dokuz Eyluumll Uumlniversitesi Acil Tıp
Anabilim Dalı Oumlğretim Uumlyesi ndash Hekes İccedilin Sağlık Derneği YK Uumlyesi gurkanersoy deuedutr
Oumlzet Hayatımızın belirli doumlnemlerinde sıklıkla
soumlylediğimiz veya duyduğumuz bazı guumlzel soumlzler
kelimeler ve cuumlmleler vardır ldquoKeşke vaktim
olsaydı guumlnlerin nasıl geccediltiğini anlayamıyorum
guumlnler keşke 25 saat olsaydı hiccedil sıra gelmedi
zamanım olmadı ondan yetiştiremedimrdquo gibi Ama
bunların hepsi birer aldatmaca Kendimizi
kandırmaca Yoksa başka birşey değil Aslında hiccedil
unutmamamız gereken bir nokta var Bu duumlnya
uumlzerinde yaşayan ve buguumlne kadar yaşamış olan
herkesin hep 24 saati var ve vardıda 25 saati olan
hiccedil olmadı olmayacaktahellip Ama bazı insanlar
Atatuumlrk İbn-i SİNA Einstein Freud oldular
bazılarıda sadece geccedilip gittiler
Zaman youmlnetimi daha ccedilok ccedilalışmak veya serbest
zamanımızdan ccedilalmak demek değildir Sadece
zamanımızı daha iyi değerlendirerek oradan
kazandığımız zamanı kendimiz kendimizi
geliştirmek veveya sevdiklerimiz ile daha ccedilok
beraber olmak demektir Yani buumltuumln amacımız
hayatımızda gereksiz yere harcadığımız zaman
dilimlerinden yararlanmaktır İşte bu yaımızda bu
zamanı nasıl kazanabileceğimiz uumlzerine
bildiklerimizi sizlerle paylaşmayı amaccedilladık
Genel
Gerccedilek anlamda biz zamanı değil ama ancak
kendimizi zamana goumlre youmlnetebiliriz Bunun iccedilinde
organizayon ve plan gerekir Herkesin guumlne tam 24
saat veya 1440 dakika ile başlar
Unutmayalımki bir guumln iccedilinde arttırabileceğimiz 60
dakika ile şunları elde edebiliriz
Gelecek 10 yılda bir yuumlksek okul diploması
almamızı sağlar
Kendimizi geliştirmemize yardımcı olur
Hayatımızı başkaları ile paylaşmak iccedilin daha fazla
zaman ayırabiliriz
Buumltuumln yeteneklerimizi kullanma fırsatımız doğar
Daha ayrıntılı planlama yapabiliriz
Becerilerinizi geliştirebiliriz
Kişisel ilgi alanlarımızı geliştirebiliriz
Yeni fikirler yaratma ve yeni projeler başlatmak
iccedilin fırsat doğar
Peki zaman youmlnetimi kurallarına gelin sabah
kalkmamız ile birlikte başlayalım
Yapılabilecek en iyi iş saat ccedilalar ccedilalmaz uyanmak
ve yataktan fırlamaktır Ccediluumlnkuuml yatakta daha fazla
debelenecek olursak en azından 30-45 dakika daha
zaman kaybedeceğiz Bu uyku ve dinlenme
olmayacak aksine ızdırap olacaktır Birde işimize
geccedil kalacak bu stresimizi bir kat daha arttıracaktır
Bu nedenle
Guumlne erken başlayın
Giyeceklerinizi ccedilamaşırlarınızı geceden hazırlayın
Ccediluumlnkuuml sabah rehaveti ile giyeceğiniz kıyafet
konusunda zorluk ccedilekeceksiniz
Sabah mutlaka kahvaltı yapın ve bu arada o guumlnuumln
planını yapın
Guumlnleri uzatmanın en iyi yolu zamanı gecelerden
yani uyku zamanından ccedilalmaktır uyumak kaccedilmak
demektir Yani oumlnuumlmuumlzdeki hafta ccedilok yorulacağım
o nedenle bu hafta sonu saatlerce uyuyayım demek
21
mantıklı bir yaklaşım değildir ccediluumlnkuuml uyku sarj
edilebilir bir nesne değildir Yani akuuml gibi değildir
Daha fazla uyuyarak dinlenemeyiz sadece daha ccedilok
yoruluruz ve zamanıızı harcarız
Banyoda ve tuvalette zamanınızı iyi
değerlendiriyormusunuz Sabahları burada TVrsquo da
haberleri ve gazete başlıklarını dinleyebilir veya o
guumlnuumln veya bir guumln oumlncesinin gazetesini haftalık
dergileri okuyabilirsiniz
Banyoda herguumln kullandığınız traş takımı havlular
ve duş sonrası kullandığımız bornozumuzu
dolapların veya ccedilekmecelerin oumln tarafında
saklıyormuyuz
Eğer evde ısınma ve banyo ihtiyaccedillarımız iccedilin kat
kaloriferi kullanıyorsak buna bir zaman ayarlayıcı
cihaz (timer) takmamız faydalı olacaktırCcediluumlnkuuml
bunun sayesinde uygun bir ayarlama ile
uyandığımız zaman duş ve traş iccedilin gerekli sıcak su
hazır olacaktır Yoksa sonradan uzunca bir suumlre
daha su ısınacak diye beklememiz gerekecektir
Sabah oumlnce traş olup sonra banyo yapmak daha
mantıklı olabilir Bu sayede yuumlzuumlmuumlzuuml durulamak
ve kurulamak ile kaybedeceğimiz zamanı kazanmış
oluruz
Sakal traşı olmak iccedilin fırccedila traş sabunu ve koumlpuumlk
kullanarak değilde oumlzellikle şarjlı traş makineleri
kulanmak daha avantajlıdır Traş olurken dolaşır
gazete okur veya diğer işlerinizide yapabilirsiniz
Hatta işinize giderken bile arabada traş olabilirsiniz
tabii eğer şoumlfoumlr kullanıyorsanız
Banyodada bir telefon bulundurmanız hatta evde
telsiz telefon olması oumlnerilen bir metottur bu
sayede oturduğunuz yerden telefon accedilabilir veya
gelen telefonlara anında cevap verebilirsiniz
Yatak odanızda ccedilabuk kaybolabilecek eşyaları
koyabileceğiniz bir kutu bulundurun ve gece
geldiğinizde cuumlzdan kolye yuumlzuumlk kol duumlğmeleri
kuumlpeleri iccediline koyun ki sabah aramak iccedilin zaman
kaybetmeyiniz
Kahvaltı masanızı akşamdan hazırlayınız hatta
ccedilayınızı bile akşamdan demleyiniz Yok bayatlar
diye duumlşuumlnuumlyorsanız o zaman sabah kalkar kalkmaz
ccedilayın suyunu ısıtmak iccedilin ocağı yakınız Hatta
ccedilaydanlığın suyunu ve demliğin ccedilayınıda akşamdan
koymuş olunuz
Arabanızı akşam eve geldiğinizde hemen hareket
edebilecek şekilde duumlz park ediniz boumlylece sabah
manevra yapmak durumunda kalmazsınız
Bu kısa tedbirlerden sonra artık guumlne başladığımıza
goumlre ofise gidip oumlncelikler konusunda konuşabiliriz
Guumlnluumlk zamanımızı verimli kullanma zaman
arttırma iccedilin ilk yapmamız gereken iş planlamadır
Yani guumlnuumlmuumlzuuml ve işlerinizi planlama
Planlama
Planlama gerccedilekten gereklimi Evet evin bir planı
olmadan siz onun yapımına başlarmısınız Uzun bir
yola ccedilıkacaksınız Haritaya bakmadan yola ccedilıkmak
istermisiniz
Zaman youmlnetiminin ilk oumlnemli aşaması yakın ve
uzak vadedeki amaccedillarınızı ortaya koymaktır
Ccediluumlnkuuml bu sayede uygun bir yolda ilerlememiz
muumlmkuumln olabilecektir Evlenmek askere gitmek
yurt dışına gitmek uzman veya doccedilent olmak gibi
Bundan sonrada işlerimizi uumlccedile ayırmamız
gerekir
Oumlncelikli
Ertelenebilir
Vazgeccedililebilir
Bazı insanlar yapacakları herşeyi hatırladıklarını
soumlylerler Hasta vizitleri gibi Eve alınacak ekmek
mobilya vs gibi Hatta randevularını toplantılarını
projelerini oumlzel guumlnlerini vs halbuki bunların
yarısını unuturlar veya akıllarında tutabilmek iccedilin
ccedilok zaman ve enerji harcarlar Bu tip insanlar
kendilerine bir yapılacaklar listesi hazırlarlar Ama
bu listede bir sıralama ve duumlzen olmadığı iccedilin hiccedil
bir işe yaramayacaktır Sıralama ve aralarında bir
duumlzen yoktur ccediluumlnkuuml
Zamanımızı kontrol altına almak istiyorsak oumlnce
kendimizi kontrol altına almamız gerekir Bu
nedenle guumlne o guumln ne iş yapacağınızı yazarak
başlamamız gerekiyor
Yapılacaklar listemizi oumlnceliklere goumlre sıralamamız
gerekiyor Bunun iccedilinde tek bir organizer
kullanmamız ve bunu guumlnuumln değişik saatlerinde
goumlzden geccedilirmemiz gerekiyor
Planlamaya herguumln zaman ayırınız ccediluumlnkuuml
guumlnuumlmuumlzuumln en anlamlı uumlretken zamanı planlamaya
ayırdığımız zamandır Yapılacak olan en oumlnemli iş
en oumlnemli işi en oumlnce yapmaktır Bazı işler oumlnemli
olmasına rağmen suumlrekli olarak ertelenirler Buda
işin dahada ertelenmesinden ve can sıkıntısı
olmaktan başka bir işe yaramaz Mesela bunun iccedilin
PCrsquoler databanklar veya palm PC ler son derece
elverişlidirler
İşleri oumlnceliklerine goumlre sıralarken A B C
kuralınıda kullanabiliriz A halledilmeden asla Brsquoye
geccedililmez
Rutin İşler
Guumlnluumlk hayatımıza baktığımız zaman birccedilok işi
tekrar ettiğimizi goumlruumlruumlz Bunları kısaltacak olan
youmlntemler ccedilok oumlnemlidir Bunda etkili olabilmek
iccedilin
İşi basitleştirme ve
Goumlrevlendirme (forward etme youmlnlendirme)
youmlntemlerini kullanmanız uygun olur
En Etkin Saatlerimizi Nasıl Kullanıyoruz
Guumlnuumln ilk saatlerini en oumlnemli işlerimiz iccedilin
ayırmamız gerekir Guumlnuumln ilerliyen saatlerinde ise
daha az oumlnemli işlerimizi yapmamız gerekir
Halbuki ccediloğumuz rutin işler ile o kadar haşır neşir
oluruz ve guumlnuumln en verimli saatlerini bunlar iccedilin
ayırırız ki geri kalan verimsiz saatlerde ise daha
oumlnemli işlerimizi halletmek iccedilin kullanırız
Verimliliğin Tepe Noktasını En İyi Nasıl
Kullanabiliriz
22
Sevimsiz ve zor işlere optimal zaman ayırın Bu tip
işlere başlamak ccedilok zordur ama beklediğmiz zaman
dahada zorlaşacaktır Zamanında yapamayınca
sıkıntımız dahada artacaktırda
Bu işleri mutlaka hemen halledin ertelemeyin bu
işi dahada sevimsiz hale gelmesine ve zorlaşmasına
neden olur
En zor işleri Pazartesi veya Salı guumlnlerine koyun
ccediluumlnkuuml enerjiniz o zamanlar daha fazladır Bu sıkıcı
işi hafta başında tamamlamanız kamburdan
kurtulmanız nedeniyle size bir canlılık verecektir
Orta verimlilikteki saatlerinizde şu işleri
yapabilirsiniz
Gereken kişiler ile bilgi alış verişinde bulunun
Rutin mektuplarınızı okuyun yazılarınızı yazın
veya yazdırın
Daha sonraki işlerinizi planlayın programlayın
Duumlşuumlk verimlilikteki zamanlarınızda ise
Gelen mektuplar uumlzerinde ccedilalışın
Telefon konuşmalarınızı yapın
Ziyaretccedililerinizi kabul edin
Erteleme (yarın veya sonra yaparım)
Erteleme kendimizi aldatmaktan başka birşey
değildir Bu aslında bir hastalıktırda Buguumln bu işi
yapmamak iccedilin o kadar ccedilok nedenimiz olabilirki
Hiccedilbirşey yapmamak veya oumlnemsiz ama zevk verici
işleri yapmak bize sadece kısa suumlreli bir zevk verir
Bunun dışında yapılması gereken oumlnemli işler bir
dağ gibi oumlnuumlmuumlzde yığılır kalır Kendi yarattığımız
bu yığın altında ve zaman iccedilinde psikolojik olarak
eziliriz Kendimize olan guumlveni kaybeder bir kısır
doumlnguumlye gireriz
Guumlnuumlmuumlzde ertelemecilik o kadar moda olduki
duumlnyada artık bu artan sayı ile ertelemeciler kluumlbuuml
kuruldu ama youmlnetim kurulu toplantısı bir tuumlrluuml
yapılamıyor ccediluumlnkuuml toplantı tarihi suumlrekli erteleniyor
))))))
Neden Erteleriz
Alışkanlıktır
Hep zor ve sevimsiz işleri erteleriz (Noumlbet ve
rotasyon ccedilizelgeleri ders hazırlama gibihellip)
Kaccedilıştır iccedilimizdeki isteksizliğin bezginliğin bir
sonucudur
KURTULMANIN YOLLARI
Hoşlanmadığınız işleri oumlnce yapın
Ertelenmesi muhtemel işleri parccedilalara ayırın
Bir bitirme tarihi tesbirt edin ve bu konuda birisi ile
bahse girin
İşi bitirince kendinizi oumlduumlllendirin boumlylece bir
motivasyon olacaktır
Bu sıkıcı ve sevimsiz goumlrevi birisine devretmeyi
duumlşuumlnuumln
Elinizde ne var ise onunla yetinerek yola ccedilıkın
Daha fazla kaynak bulacam diye vakit
kaybetmeyin Mesela ben bu ders iccedilinde bazı
kitaplar aldım ama okumaya bile fırsatım kalmadı
Her zaman kendimize şu soruyu sormalıyız Ne
yapmak istiyorum yerine neyi yapmalıyım Neyi
yapmam daha oumlnemli diye
Masamızın Organizasyonu
Masamızı mutlaka amaccedillarımıza uygun etkin
kullanabilecek halde tutmamız zaman youmlnetimi
accedilısından ccedilok oumlnemlidir Bu yığın iccedilinde kendimizi
sıklıkla kaybederiz Uygunsa masanız mutlaka bol
ccedilekmeceli olmalıdır Burayı evimiz kadar iyi
duumlzenlemeliyiz Ccedilalışma masamız hemen kapının
karşısında olmamalıdır yoksa gelip geccedilen herkese
bakmak zorunda kalırız unutmayın ki masamızda
manzara seyretmek iccedilin oturmuyoruz ccedilalışmak iccedilin
uumlrtmek iccedilin okumak iccedilin buradayız Masada yerde
kanepede her yerde yığın yığın kağıtlar dosyalar
okunacak degiler mektuplar kağıtlar vs vs
Sorsanız hepsi lazımdır Hepsi ccedilalışılacaktır Boumlyle
bir ortamda uumlretken olabilmek muumlmkuumln değildir
Peki ne gibi zararları olabilecektir
İş uumlzerindeki kontroluumlmuumlzuuml kaybederiz
Uumlretkenliğimiz azalır
Herguumln hakkından gelinememiş o yığınları
goumlrduumlkccedile moralimiz bozulur ve yine sıkıntıya
duumlşeriz ccedilıkmaza gireriz
Arkadaşalarımız arasında prestijimiz azalır
Bozuk Masa Duumlzeninden Kurtulmanın Yolları
Bu masayı duumlzenlemek iccedilin kendine bir zaman
dilimi ayır
Dağınıklık had safhada ise salam tekniğini kullan
yani oumlnce uumlstuumlnuuml sonra ccedilekmecelerini kısım kısım
temizle
Ccedilok gerekli olmayan şeyleri ayırın ve ortalıktan
goumlruumlş alanından ayırın Kalemler notluklar
fotoraflar bunların masa uumlzerinde yeri yoktur belki
bir guumln kullanılır umuduyla masa uumlzerinde birşey
tutmayın bunlara okunacaklar ve okunmuş
olanlarda dahildir
Masanızın arkasına pahalı olmayan raflar koyun
herşeyi oralara duumlzenleyin prensip olarak goumlruumlş
alanınız iccedilinde olmasınlar
Buumltuumln sahipsiz kağıtları tek bir dosyada toplayın
GENEL KURAL OLARAK ŞUumlPHEDE İSENİZ
ATIN Eğer YASAL VE VERGİ EVRAKI DEĞİL
İSE MUumlMKUumlN OLDUĞUNCA CcedilOK KAĞIT
ATIN
Gelen bir mail veya mektubu uumlccedil guumln iccedilinde okuyup
cevaplayamadınız ise onu luumltfen bir defa daha
okumadan ccediloumlpe atın Zaten artık suumlresi geccedilmiştir
Kıymeti kalmamıştır Eğer ccedilok oumlnemli ve zamanlı
idiyse şu ana kadar okumuş ve cevabını
yazmışsınızdır yok yazamadıysanız zaten değeride
kalmamıştır atmanızın sakıncası yoktur
Kağıt parccedilaları ile olan duygusal bağınızı muumlmkuumln
olduğunca azaltın Masaya hakim oldukccedila
kendinize olan guumlveniniz artacaktır Birccedilok kişi bu
kağıtların hepsinin lazım olduğunu veya birguumln
23
kullanılabileceğini veya unutmamak iccedilin oraya
koyduğunu soumlyler Ama o yığın arasından
seccedilebilmek iccedilin kaybedeceği zamanı hiccedil
duumlşuumlnduumlnuumlz muuml
Ccedilalıştığınız konu dışında hiccedil birşey hiccedilbir evrek
masa uumlzerinde bulundurmayın
Prensip olarak gelen bir evrak okunmalı gereği
yapılmalı ya cevaplanmalı ya ccediloumlpe atılmalıdır
Buradada bu evraklar iccedilin AHİD sistemi kullan
A At gitsin
H Havale et (başkası ilgilensin)
İ İlgilen
D Daha sonra kullanmak uumlzere dosyala
Mektuplar
Hemen okunarak cevaplanmalıdır
Eğer gelen bir zarfın uumlzerinde ilgili kişi veya şirket
ile ilgili olarak antet logo vs yoksa okumadan ccediloumlpe
at bu oumlzellikle artık guumlnuumlmuumlzde sayı olarak ccedilok
artan nereden kimden geldiği belli olmayan
isteğimiz dışında posta kutumuzda bulduğumuz
spam mailler iccedilin dahada geccedilerlidir
Ofis Asistanları
İyi bir sekreter sadece sıkıcı işleri paylaşmaz ayni
zamanda bilgi ve yetenekleri sayesinde bizi birccedilok
detaydan kurtarır Bu kişileren ccedilok iyi yararlanın
Onu eğitin Bilgisayarı interneti oumlğrenmesini
sağlayın Hatta ondan beklerdiklerinizi
kurallarınızı ccedilok iyi oumlğretiniz ki sık sık sorular
sorarak sizleri rahatsız etmesin
Telesekreter
Zaman youmlnetimi iccedilin ccedilok oumlnemli bir aracıdır ccediluumlnkuuml
herkese veya o anda cevap vermek istemediğiniz
kişi veya kişilere cevap vermeyebilirsiniz Ama
daha rahat olduğunuz bir ortamda ve enerjinizin
azaldığı oumlluuml bir zamanda ararsınız Ayrıca buradaki
mesaj Biz Ersoy ailesi ev dışında olduğumuz iccedilin
sizlere şu anda size cevap veremiyoruz Sinyal
sesinden sonra eğer bize mesajınızı bırakırsanızhellip
şeklinde olmamalıdır Ccediluumlnkuuml sizi arayan ve not
bırakmak isteyen bir kimsenin vaktini bu kadar
almamamanız gerekir Telesekrete eğer devreye
giriyorsa evde olmadığınız veveya o anda telefona
cevap veremiyeceğiniz zaten bellidir Ersoy ailesi
iccedilin notunuzu bırakırmısınız Veya saat 13rsquoe kadar
dersteyim gibi kısa ve oumlz notlar olmalıdır Eğer
canınız isterse zamanınızın daha bol olduğu bir
zamanda cevaplama şansınız olabilir
Goumlrevlendirme
Bulunduğunuz ortamda mutlaka her işi sizin
yapmanız veveya kontrol etmeniz gerekmez O işi
başkalarıda sizin yerinize ve hatta belkide daha iyi
yapabilecektir O nedenle mutlaka yuumlkuuml paylaşınız
başkalarınıda goumlrevlendiriniz
Şu soruları kendimize sormamız gerekir
Şu anda tarafımdan yapılmamaması gereken hangi
işleri yapıyorum
Benimle ayni seviyedeki arkadaşların yapabileceği
hangi işleri aptalca halen ben yapıyorum
İşte bu işleri mutlaka başkasına devredin onu
motive edin ve iş bitimindede hemen
oumlduumlllendirinhellip
Goumlrevlendirdiğimiz kişi yuumlk atı olmak
istemiyecektir Eğer goumlrevlendirdiğinde oumlnemli
olduklarını anlayacak olurlarsa ccedilok iyi performans
goumlstereceklerdir
Ccedilalışmalarınızın Engellenmesi
Ccedilalışmanızın ani gelen ziyaretccedililerle telefonlarla
bozulmasını engelleyin Randevusuz gelen hiccedilbir
ziyaretccedilinizi o an kabul etmeyin kendisine uygun
olduğunuz bir zaman iccedilin randevu verin Boumlylece o
kişiyede daha modern olması konusunda eğitmişte
olursunuz Eğer konu gerccedilekten oumlnemli idiyse kişi o
saatte zaten gelecektir
Astlarınıza işi devredin ama işi devir ederken ccedilok
iyi anlatın Boumlylece sık sık sizlere soru sorulmasını
engelleyin
Yardımcılarınız ile guumlnuumln sadece belirli saatlerinde
veya haftanın belirli guumlnlerinde beraber olunuz
heran değil Bunu toplantı guumlnleri veya saatleri
şeklinde onlara duyurun
İş yerinizde ve iş ortamınızda misafir trafiğini
mutlaka engelleyin veveya kontrol altına alın
Kendinize misafir gelmesini tabii
engelleyemezsiniz ama şu tedbirler ile kişilerin
sizin yanınızda daha fazla kalarak zamanınızı
almasını engelleyebilirsiniz Tabii bunu arzu
ediyorsanız
Sandalye veya koltuğunuzun kenarında oturarak
Kişiyi kapıda ayakta karşılayın
Konuşma sırası size ayağa kalkıp gelince ona
doğru yuumlruumlyerek ve teşekkuumlr ederim başka birşey
varmıydı diyerek konuyu sonlandırın
Gerekirse resmi ve soğuk bir tavırla konuşarak
Gelen kişilere asla ccedilay kahve ısmarlamayarak
Onun ve sizin goumlrebileceğiniz bir duvarda saat
bulundurup suumlrekli olarak ona bakın
Sohbetinizin bir yerinde oumlzet olarak ziyaretiniz iccedilin
teşekkuumlr ederim başka konuşabileceğim veya
yapabileceğim birşey varmı şeklinde soumlzler
kullanarak
Eğer gelen davetsiz ve randevusuz bir misafir ise ya
sonrası iccedilin randevu verin ya da başka birisi ile
goumlruumlşmesini sağlayın (yardımcınız sekreteriniz
asistanınız)
Telefon Konuşmaları
Telefon accedilmadan oumlnce gerekliliğini tartışın
konuşacaklarınızı not alın
Karşınıza kum saati koyun
Uumlccedil dakika kesici alet kullanarak hem kendi hemde
karşı tarafın konuşmalarını kontrol altına alın
Telesekreter kullanın
Duumlofonlu telefon kullanın Karşı tarafı ararken veya
ccedilalarken o sırada başka şeyler yazabilir veya
okuyabilirsiniz
Doğrudan konuya girin boş ve gereksiz sohbetten
kaccedilının Mesela guumlnaydın size nasıl yardımcı
olabilirm diyerek konuya başlayabilirsiniz
24
Telefonunuza hemen ulaşabilecek mesafede
bulundurun evde telsiz telefon kullanın
Trafik sıkıştığı zaman cep telefonunuzu kullanarak
zamanınızı değerlendirin akşam veya yarın
aramanız gereken kişileri şimdiden arayın ve
boumlylece zamanınızı değerlendirin
Bilgi Toplama Oumlzuumlmseme ve Uygulama
Ccedilağımız enformasyon ccedilağı Telefon gazeteler
kitaplar mailler internet fax dergiler text booklar
heryerden bilgi akıyor Bu kadar ccedilok kaynağı
okuyabilmemiz muumlmkuumln değil mutlaka elememiz
arasından seccedilim (triaj) yapmamız gerekiyor
Unutmayalım ki bilgi miktarı her doumlrt yılda bir
ikiye katlanıyor Bunun iccedilinde
Gerccedilekten hangi bilgilere ihtiyacımız var onları
bilmemiz gerekir
Seccedilerek okuyun
Tek bir gazete uumlzerine yoğunlaşın
Hızlı okuma youmlntemlerini oumlğrenin
Okuyamadığınız dergilerin aboneliğini iptal ettirin
Amerikayı tekrar keşfetmek iccedilin uğraşmayın direkt
konu ile ilgili kaynaklaı araştırın
Okuma ve Daha Hızlı Okuma
Okuyacağınız oumlncelikli kitaplarınız elinizin altında
olsun Mesela tuvalette yolculuklarda mutlaka
birşeyler okuyun
Beklerken mutlaka okuyun Randevulara ve
toplantılara giderken mutlaka yanınızda okunacak
birşeyler bulundurun
Yatmadan oumlnce okuyun
Amaccedilsızca değil amaca youmlnelik okuyun
Kelime kelime okumayın cuumlmleleri okumaya
ccedilalışın Okurken dudaklarınızı oynatmayın
Kitabı ccedilizin sonra tekrar okumanız gerekirse bu şekilde
vakit kaybetmezsiniz
Sıkıcı Guumlnluumlk İşler
Banka
Su elektrik havagazı gibi oumldemeleriniz iccedilin mutlaka
banka otomatik oumldeme talimatı veriniz
Uumlzerinde isim soyad ve adresinizin olduğu bir kaşe yapın
ki sık sık bunları yazmak zorunda kalmayasınız
En fazla bir adet kredi kartı kullanın Aksi taktirde
oumldemelerinizi ve extrelerinizi takip etmek ccedilok zamanınızı
alacaktır
Evinize veya işinize en yakın banka ile ccedilalışın
Banka dekont ve faturalarını mutlaka hemen dosyalayın
sonra gerektiği zaman bu neredeydi diye duumlşuumlnmeyin
İşimiz bitti tekrar eve geldik
Banyoda sabah beklemeleri engelleyebilmek iccedilin
aile bireylerinin ayrı saatlerde kalkmasını sağlayın
Evde sık kulanılan eşyalarınızı yedekleyin (Cola
sigara tuvalet kağıdı gibi)
Eşyalarınızı bulabileceğiniz bir yere koyun
Dolaplarınızı duumlzenleyin evdeki dağınıklığı
engelleyin
Benzer aletleri beraber koyun (alet ccedilantası gibi)
Yedek anahtarlarınızı belirli bir yerde toparlayın
Tamir belgeleri kullanma rehberleri sigorta ile
ilgili belgeleri ayni ccedilekmecede tutun
Aileniz ile ilgili olarak tuumlm kimlikler tapular kredi
kartı ve ehliyet gibi belgelerin birer fotokopisini
ccedilektirin ki kayıp ederseniz acaba numarası neydi
diye duumlşuumlnmeyin
Sonuccedil
Eğer sizlerde 24 saatin kendinize yetmediğimnden
şikayet ediyorsanız ve zaman yaratmak iccedilin ccedilaba
sarf ediyorsanız inanın alacağınız şu basit tedbirler
ile guumlnde 2-4 saat arttırmanız ccedilok muumlmkuumlnduumlr
Yapılacak işler oumlzetle şunlardır
Oumlnce oumlnceliği olan iş yapın Zevkli de olsa sıkıcıda
olsa Ama unutmayınızki insanın ayni anda iki tane
oumlnceliği olan işiniz olamaz
Masanızın uumlstuumlnuuml ve ccedilekmecelerini mutlaka
duumlzenleyin Başarılı bir kişinin ve youmlneticinin
masasının uumlstuuml daima bomboştur Eğer dosyalar
yığılmış ise o kişiden verim almak inanın zordur
Hayır demeyi oumlğrenininiz
Toplantılara guumlndem ile gidiniz yanınızda
okunacak birşeyler bulundurunuz
Muumlkemmeliyetccedililik tuzağından kurtulun
Mutlaka yakın ve uzak vadede hedefler seccedilin
Yapılacak işlerde daima A ile başlayın B ile değil
Bu tedbirler ile belki zamanınmızı arttırabileceğiz
ama bu zamanımızı nerede ve ne şekilde
kullanacağız İşte sorun burada Kısa bir suumlre oumlnce
Stephan COVEYrsquoin ldquoEtkili İnsanların Yedi
Alışkanlığırdquo adlı kitabını buumlyuumlk bir zevk ile
okumaya başlamıştım İlk 10 sayfasından sonra
duumlşuumlncelerim alt uumlst oldu Neden mi Yazar aynen
şoumlyle diyordu Şu guumlne kadar ccedilok ccedilalıştım ccedilok iyi
bir pozisyondayım arzu ettğim gerşeyi elde ettim
ama ailemi kaybettim Bu kariyer ve para bana ne
derecede mutluluk verir acaba diyordu Bu
nedeenle hiccedil unutmamamız gereken noktalarda
herhalde şunlar olmalıdır
Kariyerimize ve paralarımıza akşam sarılarak
uyuyamayız bu nedenle ccedilok ccedilalışmanın yanında
oumlncelikli olarak eşimizi ailemizi ve sevdiklerimizi
unutmamalıyız ve ccedilalışmak iccedilin mi yaşıyoruz
yaşamak iccedilin mi ccedilalışıyoruz sorusunun cevabını en
azından kendi gerccedileklerimiz iccedilin bulmalıyız Kaynaklar
Time management for the academic emergency
physicians Steven PARRİLLO
Httpwwwemedicinecom
Zamanı doğru kullanma Kate KEENAN
Kişisel zaman youmlnetimi Marion E HAYNES
Zaman youmlnetimi Ray JOSEPHS
Oumlnemli işler oumlncelik Stephan COVEY
11
a) Şehirlerarası yollarda Karayolları Genel
Muumlduumlrluumlğuumlrsquonce
b) Buumlyuumlkşehir belediyesi sınırları ve muumlcavir alanı
iccedilerisinde ulaşım koordinasyon merkezlerince
c) İl ve ilccedile belediye sınırları ve muumlcavir alanı
iccedilerisinde ililccedile trafik komisyonlarınca
ccedil) Diğer yerlerde ilgili kaymakamlıklarca tespit
edileceği huumlkme bağlanmıştır
Askeri muumlhimmat ve patlayıcı madde taşıyan
taşıtların izleyeceği guumlzergahlar ve park yerleri ile
depolar ise ADRrsquonin 84 boumlluumlmuumlne uygun olarak
ilgili garnizon komutanlıkları ile koordine edilerek
ilgili valiliklerce tespit edilecektir
Youmlnergenin diğer huumlkuumlmleri ile patlayıcı maddeyi
goumlnderen paketleyen yuumlkleyen dolduran
taşımacılığını yapan taşıt suumlruumlcuumlsuuml araccedilta bulunan
diğer goumlrevliler ile teslim alanın
Tankkonteynerdepo işletmecisinin yuumlkuumlmluumlluumlkleri
belirlenmiştir
1 MOTORLU KARA TAŞITLARI İLE
YAPILAN PATLAYICI MADDE
NAKİLLERİNDE UYGULANABİLECEK
BAZI RİSK OumlNLEYİCİ GEREKLİLİKLER
a Araccedil Suumlruumlcuumllerine Youmlnelik
Gereklilikler
Patlayıcı madde taşıyan araccedil şofoumlrleri trafik
kurallarını ve patlayıcı madde nakliyatını
ilgilendiren yasal mevzuatı ccedilok iyi bilmelidirler Bu
durumun sertifikalandırılması da oumlnem arz eden
diğer bir durumdur Araccedil taşıma esnasında bu
personelin doğrudan kontroluuml altında bulunmalıdır
Aracın hiccedilbir zaman yalnız başına bırakılmaması
araccedil suumlruumlcuumlsuumlnuumln muhtemel bir yangında yapması
gerekenler konusunda bilgilendirilmiş ve bu
bilgilendirmenin de kayıt altına alınmış olması risk
azaltıcı bir faktoumlrduumlr Bir kaza anında yapılacaklar
listesi ile aranması gereken uzman personelin
ismininde araccedil suumlruumlcuumlsuumlne bildirilmiş olması
oumlnemli bir husustur Ayrıca taşımanın yapılacağı
guumlzargahın yazılı olarak belirlenerek suumlruumlcuumlye
tebliğ edilmiş olması ve eğer muumlmkuumlnse araccedillara
GPS sistemi yerleştirilerek takibinin yapılması da
fayda sağlayacaktır
Aracın normal molalar iccedilin park edebileceği alanlar
ile acil durumlarda park edebileceği alanların yazılı
hale getirilerek suumlruumlcuumlnuumln bilgilendirilmesinden
yuumlklemeyi yapan birim sorumlu olmalıdır Araccedil
iccedilerisinde bulunan ve seyahatin emniyetli
geccedilmesini sağlamakla goumlrevli olan personelin
taşınan yuumlkuumln hassasiyetlerini ccedilok iyi bilmesi
suumlruumlcuumlnuumln yanında seyahat etmesi ve araccedil
molalarında da arcın goumlz irtibatında olmasına oumlzen
goumlstermesi gerekir Patlayıcı madde taşıyan
araccedilların park ve mola verebilecekleri yerlerin
alınacak nakil onayı ile birlikte ilgili yetkili
kurumlar tarafından da onaylanmış olması
gereklidir Ayrıca araccedil uumlzerinde bulunaması
gereken markalama ve işaretlerinde tam olması
sağlanmalıdır
b Taşıma Esnasında Kullanılacak
Guumlzergacirch ile Tehlikeli Durumlara Karşı
Alınabilecek Oumlnleyici Tedbirler
Daha iyi bir alternatif yok ise tehlikeli maddeleri
taşıyan araccedillar halk kalabalıklarının bulunduğu
meskucircn mahaller ile tuumlneller geccedilişi zorlaştıran dar
yollar ve stabilize yollardan gitmemelidirler
Patlayıcı madde taşıyan araccedillar yangın olan boumllge
ya da yollarda seyahat etmemeleri ve yangın sona
erene kadar beklemeleri yakın civarında sigara
iccedililmesine muumlsaade edilmemesi de riskin
indirgenmesine etki edecek unsurlardandır
Patlayıcı madde taşıyan araccedilların yakıt doldurmaları
esnasında motorun susturulması ve yakıt dolumu
esnasında mutlaka refakat edilmesi gerekir
Kısacası patlayıcı nakliyatında kullanılan araccedilların
her tuumlrluuml kontrolleri zamanında yapılmış olmalıdır
Oumlzellikle kıvılcım uumlretebilecek aksamların iyi izole
edilmiş olması şarttır
c Taşıması Yapılacak Olan
Patlayıcıların Araccedillara Yuumlklenmesi ve
İndirilmesi Esnasında Alınabilecek Tedbirler
12
Uumlzerinde patlayıcı madde yuumlkuuml bulunan araccedilların
motorları susturulmadan asla yuumlkleme ve indirme
yapılmamalıdır İccedilerisinde patlayıcı madde ve
muteviyatı bulunan paketler ve konteynerler
suumlruumlklenmemeli ya da yuvarlanarak taşınmamalıdır
Bu tuumlr konteyner iccedilerisinde taşınan patlayıcıların
ateş yuumlksek ısı ya da kıvılcım uumlreten ortamlardan
uzak tutulmaları da hayati oumlnem taşırlar Ayrıca bu
tuumlr araccedilların arızalanmaları durumunda garaj ya da
tamirhaneye yuumlkleri ile birlikte sokularak tamir
edilmemeleri gerekmektedir
d Yol Guumlzergacirch Planlaması ve Risk
Azaltıcı Tedbirler
Patlayıcı madde taşıyan araccedilların varış
istikametlerinde izleyecekleri yollar iyi
planlanmalıdır Yapılan planlamada varış stikameti
uumlzerindeki nuumlfus yoğunluğu fazla yerleşim
yerlerinin iccedilinden geccedilmek yerine alternatif
guumlzergacirchların varlığı araştırılmalıdır Muumlmkuumln
olduğu oumllccediluumlde tuumlneller dar ve tek şeritli yollar ile
geccedilitlerden uzak alanlardan guumlzergacirch planlaması
yapılmalıdır Aşırı kalabak trafik olan yollarla
trafiğin yoğunlaştığı zaman dilimleride belirlenerek
planlamaya dacirchil edilmelidir Ayrıca yollardaki
yağış durumu da goumlz ardı edilmemesi gereken ana
husulardan bir tanesidir Gece yapılacak nakliyat
iccedilin detaylı ve kontrolluuml bir planlama yapılmalı ve
gece geccedilişleri ilgili kurumlardan alınacak izin
belgelerinde belirtilmelidir
Tren yolundan geccedililmesi gereken guumlzargahlarda
tren yolundan yeterli bir uzaklıktaki mesafede
bekleme yapılmalı ve yol accedilıldıktan sonra geccediliş
tamamlanmalıdır Tren yolu geccedililirken vites
değiştirilmeden geccediliş tamamlanmalıdır
Patlayıcı madde taşıyan bir aracın karışmış olduğu
trafik kazalarında yetkisiz kişlerin olaya muumldahale
etmemesi muumldahale edenlerin ise bilgilendirilmesi
gerekir Olay yerinde oumlncelikle kalabalık
toplanmasının oumlnlenmesi oluşturulacak guumlvenlik
alanı iccedilerisinde sigara iccedililmesi ya da kıvılcım
uumlretebilecek cihazların kullanılmaması
oumlnlenmelidir Yol uumlzerinde de gerekli işaret ve
flamalarla uyarıların konulması gerekir
Patlayıcı madde yuumlkluuml bir aracı diğer bir araccedil ya da
sabit bina ya da direk refuj gibi yerlere ccedilarpması
durumunda aracın yerinden oynatılarak bu
alanlardan kurtarılmaya ccedilalışılması istenmeyen
yangın ve patlamaların meydana gelmesine neden
olabilir Dolayısıyla uzman personel gelene kadar
yapılacak işlem olay mahallinin boşaltılarak
emniyete alınmasıdır
Trafik lambaları ve polis tarafından yaptırılan
durmalar haricinde guumlzergah uumlzerinde yapılan
durmalar esnasında doumlrtluuml flaşoumlrler yakılmalıdır
Uzun suumlreli bekleme yapılması gereken durumlarda
diğer işaretler (uumlccedilgen reflektoumlr ışıldak vb)
kullanılmalıdır Eğer bu zorunlu duruş virajlı bir
yolda olmuşsa virajın ccedilıkış noktasından itibaren
işaretlemenin yapılarak yeterli emniyet mesafesinin
sağlanması esas alınmalıdır
Araccediltaki patlayıcı maddenin teslimatı eanasında da
yetkili ve konu hakkında yeterli olan personele
teslimatın yapılması da indirme taşıma esnasında
alınacak en oumlnemli ve oumlncelikli emniyet tedbiridir
SONUCcedil
Patlayıcı maddelerin karayolu ile guumlvenli taşınması
sadece uygun taşıma araccedillarının uumlretilmesi ve
amaca uygun olarak teccedilhiz edilmesi ile değil aynı
zamanda taşımadan sorumlu kuruluşların taşımayı
gerccedilekleştiren araccedil kullanıcılarının ve emniyet
tedbiri almakla yuumlkuumlmluuml olanların da ccedilok iyi bir
eğitimden geccedilirilmelerini gerekli kılmaktadır
Uluslararası standartlara uygun hale getirilmemiş
bir patlayıcı madde taşımacılığı karayollarında
seyahat eden birccedilok araccedil bombanın sayısının
artmasına ve dolayısıyla toplum guumlvenliğinin ihlal
edilmesine neden olacaktır
ADRrsquonin Tuumlrkiyersquode uygulamaya koyulması
Avrupa Birliği ve uluslar arası taşımacılık
kuruluşları ile uyumlu ccedilalışılmasına olanak
tanıyacaktır Hem yurt iccedilinde hem de yurt dışında
yapılacak taşımacılığın guumlvenliği uluslar arası
standartlara uygun hale gelirken yapılan
taşımacılığın gvenilirlik katsayısını da artıracaktır
Yazışma Adresi
DrErcan SEYHAN JJandarma Meslek Yuumlksek
Okulu (JAMYO) HHukuk Bilimleri Boumlluumlm
Başkanlığı ercnesyahoocom
KAYNAKLAR
13
(1)
httpwwwulasimonlinecomnews_detailphpid=
8339ampuniq_id=1350279640 (Erişim Tarihi09
Ağustos 2012)
(2)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliadrintroh
tm (Erişim Tarihi09 Ağustos 2012)
(3)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliunrecpub
dethtm (Erişim Tarihi11 Eyluumll 2012)
(4) Institute of Makers of Explosives (2003) Safety
Library Publication No 22 ndashSafety amp
Occupational Health-Storage Transportation And
Handling of Explosives Incorporating amendment
number(s) 12amp3 International Mine Action
Standard (IMAS) New York
(5)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliadrcountr
y-info_ehtm (Erişim Tarihi21 Eyluumll 2012)
(6)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliadradr201
111contentsehtml (Erişim Tarihi15 Eyluumll2012)
(7) httpeur-
lexeuropaeusmartapicgisga_docsmartapicelex
plusprodCELEX
numdocamplg=ENampnumdoc=32000L0061 (Erişim
Tarihi10 Ekim 2012)
(8)
httpwwwpoascomtrPO_pdfkurumsal_sorumlu
lukADRpdf (Erişim Tarihi01 Ekim 2012)
(9)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliadradr_e
html (Erişim Tarihi25 Eyluumll 2012)
(10)
httpwwwlegislationgovtnzregulationpublic19
990128latestDLM284452html (Erişim Tarihi17
Eyluumll 2012)
(11) wwwmevzuatadaletgovtrhtml5210html
(Erişim Tarihi09 Ağustos 2012)
(12) Resmi Gazete Tarihi 31032007 Resmi
Gazete Sayısı 26479
0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0
KALP DAMAR HASTALIKLARININ SUumlRUumlŞ GUumlVENLİĞİNE ETKİSİ
DrAynur İNAN ProfDrİHamit HANCI ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -----------
Ankara Uumlniv Tıp Fak Adli Tıp AD
Anahtar Kelimeler Kardiovaskuumller Hastalıklar Suumlruumlş Guumlvenliği Profesyonel ve Oumlzel Suumlruumlcuumller
OumlZET Kardiyovaskuumller hastalıklar toplum sağlığını
oumlnemli oumllccediluumlde etkileyen hastalık grubunu
oluşturmaktadır Kardiyovaskuumller hastalıklarda
goumlzlenen senkop halsizlik uykuya meyil yorgunluk
gibi semptomlar suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye
sokmaktadır
Bu yuumlzden bu hastalığa sahip bireylerde duumlzenli
sağlık kontrolleri uygulanmalı oumlzel veya ticari araccedil
kullanma durumuna goumlre trafikte bazı kısıtlamalar
gerekmektedir Oumlrneğin ciddi kardiyak yetmezlik
belirtileri olanların toplu taşıma araccedillarına
youmlnlendirilmeleri hem hasta hem de toplum sağlığı
accedilısından oumlnem taşımaktadır
Yetkililerin de bu konuda duyarlı olmaları alınacak
oumlnlemler konusunda bazı standartlar oluşturmaları ve
uygulamaları suumlruumlş guumlvenliğine olumlu katkı
sağlayacaktır
GİRİŞ
Bu yazının amacı suumlruumlş yeteneğinde bozulmaya yol
accedilan sebeplerden oumlzellikle kardiyovaskuumller
hastalıkların oumlnemini vurgulamak tedbir konusunda
yetkililere katkı sağlamak ve suumlruumlş guumlvenliğine
youmlnelik oumlnerilerde bulunmaktır
Suumlruumlş yeteneği duyusal ve motor sistemler arasındaki
ince koordinasyon hareketlerine bağlı karmaşık bir
performanstır Hafıza dikkat zeka yaş
konsantrasyon alkol ve ilaccedil kullanımı ruhsal durum
refleks hızı işitme ve goumlrme fonksiyonları ani karar
verme yeteneği kişilik yapısı gibi oumlzellikler suumlruumlş
yeteneğini etkileyen bazı faktoumlrlerdir
Kardiyovaskuumller hastalıklarda goumlzlenen bazı
semptomlar oumlzellikle senkop halsizlik yorgunluk
baş doumlnmesi gibi belirtiler suumlruumlş yeteneğini bozarak
guumlvenli suumlruumlşe engel olabilir1
Kardiyovaskuumller (Kalp-Damar) Hastalıklar ve
Senkop (Bayılma)
Senkop Senkop hızlı başlangıccedillı kısa suumlreli ve
spontan (kendiliğnden) tam iyileşme ile karakterize
14
serebral hipoperfuumlzyona (beynin azalmış kan akımına)
bağlı geccedilici bilinccedil kaybıdır
Kardiyovaskuumller senkoplarda birincil neden
aritmilerdir Aritmiye yol accedilan bazı kalp hastalıkları
sinuumls nodu disfonksiyonu atriyoventrikuumller ileti
sistemi hastalığı implante edilebilir cihazda
fonksiyon bozukluğu supraventrikuumller ndash ventrikuumller
taşikardi ile ilaca bağlı bradikardi ve taşiaritmilerdir
Kardiyak valvuumller hastalık akut miyokard enfarktuumlsuuml
iskemi hipertrofik kardiyomiyopati kardiyak kitleler
(atriyal miksoma tuumlmoumlrler vs) perikardiyal
hastalıktamponad koroner arterlerin konjenital
anomalileri protez kapakların disfonksiyonu gibi
kalbin yapısal bozuklukları ile pulmoner emboli akut
aort diseksiyonu pulmoner hipertansiyon gibi diğer
durumlar da senkop oluşumuna yol accedilarak suumlruumlş
guumlvenliğini tehlikeye sokabilir2
Senkopun suumlruumlş guumlvenliğini ciddi şekilde bozan
yaygın klinik durum olduğu trafik kazalarının sıklığı
veya suumlruumlş guumlvenliği accedilısından ccedilok az istatistiksel veri
bulunduğu bilinmektedir3
Ani Kardiyak Oumlluumlm
Tanım Ne zaman ve ne şekilde oumlluumlme yol accedilacağı
oumlngoumlruumllemeyen oumlnceden mevcut olan kardiyak
hastalık durumunda akut semptomların
başlamasından sonraki bir saat iccedilinde ani bilinccedil kaybı
ile kendini goumlsteren kardiyak nedenlere bağlı doğal
oumlluumlm olarak tanımlanır 4
Motorlu taşıt suumlruumlcuumllerinde goumlzlenen kardiyak koumlkenli
ani oumlluumlm diğer suumlruumlcuumller yolcular yayalar ve aynı
zamanda maddi varlıklar iccedilin bir tehlike
oluşturmaktadır Bu yuumlzden Kanadarsquo da Ontario
dışındaki şehirlerde kalp hastalığı oumlykuumlsuuml olanlara
profesyonel ehliyet almak iccedilin izin verilmemektedir 5
Trafik Kazaları
Uumllkemizde Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlrsquo nuumln yaptığı
araştırmaya goumlre trafik kazalarının 99rsquodan fazlası
insan kaynaklı nedenlerle oluşmaktadır 6
Kanada ve ABDrsquoden elde edilen verilerde ticari
araccedilların dacirchil olduğu kazaların 5rsquoden daha azı
kardiyovaskuumller hastalık ile ilişkilidir Avruparsquo da ise
yaklaşık olarak 01 olarak rapor edilen trafik kazası
tıbbi nedenler ile ilişkilendirilmekte ve bunların da
sadece 10- 25rsquo i kardiyak sorunlara
bağlanmaktadır7
Ancak yine de aritmisi olan suumlruumlcuumllerde gelişen bilinccedil
kaybı nadir de olsa oumlnemli olduğundan hem suumlruumlş
guumlvenliğini hem de toplum emniyetini tehdit
etmektedir8
Suumlruumlcuumller ve Hipertansiyon Riski
Hipertansiyon sık goumlruumllen bir hastalık olup toplumun
20rsquosini etkilemektedir Bu oran 45- 54 yaş grubunda
yaklaşık 40 55-64 yaş grubunda ise yaklaşık
50rsquodir Tayvanrsquoda yapılan bir araştırmada otobuumls
suumlruumlcuumllerinde hipertansiyon oranının (560
986=1361) olduğu bu oranın diğer işccedililere goumlre
(306164=536) daha yuumlksek ve anlamlı olduğu
goumlsterilmiştir9
Kardiyak Yetmezlik Sınıflaması
Semptomların ciddiyeti ve fiziksel aktiviteye goumlre
New York Kalp Cemiyeti İşlevsel Sınıflaması 10
I Semptom yok Fiziksel aktivite kısıtlanması yok
II Hafif fiziksel etkinlik kısıtlanması Dinlenme
sırasında rahattır fiziksel aktivite beklenenin uumlzerinde
nefes darlığı halsizlik ya da ccedilarpıntıya yol accedilar
III Belirgin fiziksel etkinlik kısıtlanması Dinlenme
sırasında rahattır ancak hafif fiziksel aktivitede nefes
darlığı halsizlik ya da ccedilarpıntı oluşabilir
IV Fiziksel etkinlikte semptomların artmasına bağlı
tam kısıtlılık Dinlenme sırasında bile belirtiler accedilığa
ccedilıkar
Belirli Kardiyak Koşullar İccedilin Standartlar
11
Tanım
15
Bekleme Suumlresi Trafiğe ccedilıkılmasına izin
verilemeyecek duumlzeyde kalp hastalığına sahip
kişilerde duumlzenli medikal tedavinin başlatılması ya da
tedavi edici işlemlerin gerccedilekleştirilmesi ile suumlruumlşe
uygun hale gelebilecekleri zaman aralığı
Koroner Arter Hastalığı
(Koroner arter hastalığı olan tuumlm suumlruumlcuumller aşağıdaki standartlara uymak zorundadır)
Oumlzel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml Profesyonel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml
NYHA Sınıf I kısıtlama yok EFgt 35
NYHA Sınıf II kısıtlama yok EFgt 35
NYHA Sınıf III kısıtlama yok Yetersiz
NYHA Sınıf IV
Ayaktan tedavi veya
inotrop kullanımı
Sol ventrikuumll asist cihazı
Yetersiz
Yetersiz
Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi
ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
PCI (perkuumltan koroner girişim)
Stabil anjina veya asemptomatik koroner arter
hastalığı olanlarda genel olarak kısıtlama yokken PCI
uygulamasından sonra oumlzel araccedil suumlruumlcuumllerinde 48 saat
profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise 7 guumln bekleme
suumlresi oumlngoumlruumllmektedir
16
Koroner Arter Cerrahisi yapılanlarda oumlzel araccedil
suumlruumlcuumllerinde 1 ay profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise
3 ay bekleme suumlresi tavsiye edilmektedir
Sinuumls Duumlğuumlmuuml Disfonksiyonunda semptom yoksa
kısıtlama yoktur
Atriyoventrikuumller ve İntraventrikuumller Blok varsa
kısıtlama olmayan durumdan diskalifiye olan duruma
kadar değişen kurallar soumlz konusudur
Karotid sinus aşırı uyarılması sonucu kalıcı kalp
pili olan veya medikal tedavi alan hastalarda serebral
iskemi belirtilerine bağlı semptomlar kontrol
edilmedikccedile guumlvenli şekilde araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar
Kardiyak Enflamasyon ve Enfeksiyonlar oumlzellikle
akut perikardit veya miyokardit olan bireyler
tamamen iyileşene kadar hiccedilbir şekilde motorlu araccedil
suumlruumlcuumlsuuml olamazlar Aynı şekilde subakut bakteriyel
endokardit tanısı ile başvuranlar emboli
tehlikesinden dolayı tamamen iyi olana kadar motorlu
araccedil kullanmamalıdırlar
Konjenital Kalp Hastalıklarında kalbin
fonksiyonel kapasite durumu miyokardiyal iskeminin
olup olmadığı kardiyomiyopati kalp kapak hastalığı
ve kalp ritim bozukluğu durumuna goumlre suumlruumlcuuml
belgesi verebilmek iccedilin bu hastalığa sahip kişiler ayrı
ayrı değerlendirilmelidir
Kardiyak ritim bozukluğu hikayesi olan bireylerde
suumlruumlcuuml belgesi verebilmek iccedilin ritim bozukluğunun
tipi atak sıklığı semptom varlığı ve yeterli ve duumlzenli
kontrol olup olmaması gibi durumlar belirleyici
olacaktır 11
Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi
ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
PCI (perkuumltan koroner girişim)
17
Erken Atriyal veya Ventrikuumller Kontraksiyonlar
Bekleme Suumlresi
Oumlzel suumlruumlcuuml Profesyonel suumlruumlcuuml
VF 6 ay sonra diskalifiye
Hemodinamik
kararsız VT
6 ay sonra diskalifiye
Geri doumlnuumlşuumlmluuml
sebeplere bağlı VT
veya VF
Altta yatan durumun
tedavisi devam ettiği
suumlrece suumlruumlş yasak
Altta yatan durumun
tedavisi devam ettiği
suumlrece suumlruumlş yasak
Suumlrekli VT ile ilişkili
bilinccedil bozukluğu
LVEF gt30
3 ay sonra
diskalifiye
Suumlrekli VT
Bilinccedil bozukluğu
olmayanLVEF gt30
4 hafta sonra
Yeterli denetim
3 ay sonra
Yeterli denetim
VF ventrikuumller fibrilasyon VT ventrikuumller taşikardi LVEF Sol ventrikuumll ejeksiyon fraksiyonu
Paroksismal SVT AF veya AFL bilinccedil bozukluğu
ile birlikte ise duumlzenli kontrol gerekirken bilinccedil
bozukluğu gelişmemişse kısıtlamaya da gerek yoktur
AF veya AFLrsquo de endikasyon varsa suumlruumlcuumller kronik
antikoaguumllasyon almalıdır
Persistan veya Kalıcı AF veya AFLrsquo de ventrikuumll
hız kontroluuml yeterliyse ve bilinccedil bozukluğu yoksa tuumlm
suumlruumlcuumller iccedilin kısıtlamaya gerek yoktur
SVT Supraventrikuumller taşikardi AF Atriyal
fibrilasyon AFL Atriyal flutter
Sinuumls duumlğuumlmuuml disfonksiyonunda hastalıkla ilişkili
semptom yoksa kısıtlama da yoktur Hasta sinuumls
sendromu gibi semptom olan durumlarda ise tedavi
başarılı olana kadar suumlruumlş iccedilin izin verilmemektedir
Atriyoventrikuumller (AV) ve İntraventrikuumller
Bloklar hem oumlzel hem de profesyonel suumlruumlcuumller iccedilin
kısıtlamaya yol accedilmaz
Karotid Sinuumls Aşırı Duyarlılığına bağlı serebral
iskemi belirtileri olan kişiler medikal tedavi ya da bir
kalp pili ile semptomları kontrol altına alınmadıkccedila
guumlvenli araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar
Valvuumller Kalp Hastalığı varsa operasyon durumu
belirleyici olacaktır Opere edilmemiş kalp kapak
hastalığı olan kişilerde suumlruumlş uygunluğunu belirlemek
iccedilin serebral iskemi durumu kalbin fonksiyonel
bozukluk derecesi ve oumlzellikle ticari suumlruumlcuumller iccedilin
ayrıntılı kardiyolojik değerlendirme gereklidir Kapak
replasmanı geccedilirmiş kişilerde ise Sınıf 1 2 3 4 araccedil
kullanmasına izin verilmeden oumlnce suumlruumlcuumllerin
tromboemboli enfeksiyon ve mekanik hasar gibi geccedil
cerrahi komplikasyon sıklığı azaltılmalıdır 1112
Hipertansiyon (-malign hipertansiyon dışında) tek
başına motorlu araccedil kullanmak iccedilin bir
kontrendikasyon oluşturmaz Ancak kalp goumlz boumlbrek
ve beyin hasarı gibi ilişkili komplikasyonların varlığı
guumlvenli suumlruumlşuuml engellemektedir 170110 mm Hg
uumlzerindeki kalıcı hipertansiyon sıklığına bağlı olarak
gelişen komplikasyonlar (hipertansif retinopati gibi)
18
suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye sokabilir Bu yuumlzden bu
yuumlkseklikte kan basıncı olan kişiler ccedilok dikkatli
incelenmelidir (fundus muayenesi
elektrokardiyografi akciğer grafisi vb) Ayrıca bu
kişilerde serum kreatinin oumllccediluumlmuumlnde belirgin
değişiklik tespit edilmişse dahiliye hekiminden goumlruumlş
almak uygun olacaktır
Yine hipertansiyon sonucu kardiyak hasara bağlı
konjestif kalp yetmezliği gelişmişse guumlvenli suumlruumlş
yeteneğini değerlendirirken serebral hasar durumu en
başta goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır
Ek olarak 13
Suumlrekli stabil devam eden NYHA sınıf I-III grubu
LVAD ( Sol Ventrikuumller Destek Sistemleri) olan
hastalar yalnızca oumlzel suumlruumlş iccedilin uygunken ticari ya da
profesyonel araccedil kullanabilmek iccedilin 2 ay beklemek
zorundadır
Pilotlarda Suumlruumlş Guumlvenliği ve Bir Oumlrnek
Pilotlarda sağlık kontrolleri ccedilok daha sık ve duumlzenli
yapılmaktadır Fakat yine de muumlkemmel bir uccediluş bir
sonrakinin garantisi sayılamayacağı gibi ccedilok sağlıklı
bir pilotun ertesi guumln de sağlıklı olacağı soumlylenemez
4 Haziran 2003 guumlnuuml saat 1630rsquoda uccediluşun iniş
safhasında (Danimarka Billund Havaalanı) kaptan
pilot Kahraman Tokuşoğlu fenalaşmış ve kalp krizi
nedeniyle vefat etmiştir Bu uumlzuumlcuuml olayın tek tesellisi
56 yaşındaki pilotun ani ve gizli kalp hastalığının ilk
belirtilerini fark ederek kumandayı diğer pilota
devretmesi ccedilok sayıda masum insanın yaşamının
kurtulmasıdır 14
Uumllkemizde Kardiyovaskuumller Hastalıklar ve
Suumlruumlcuuml Belgesi lsquolsquoSağlık Muayenesinde Suumlruumlcuuml
Adaylarının ve Suumlruumlcuumllerin Sahip Olacakları Sağlık
Şartları ile Goumlz İccedil Hastalıkları Kulak-Burun-Boğaz
Ortopedi Ruh ve Sinir Hastalıkları Muayenelerine
İlişkin Esaslarrsquorsquo Kısmında MADDE 62 Kalp-Damar
Hastalıklarından bahsetmektedir
Grup 1 A ve B sınıfı suumlruumlcuuml belgesi
verilecek suumlruumlcuuml adayları Grup 2 A ve B
sınıfı dışında kalan suumlruumlcuuml dayları olup
bunlardan a) Anjinal yakınması olanlara akut
koroner sendrom (Stabil olmayan angina pektoris
ST yuumlkselmeli miyokard infarktuumlsuuml ve ST
yuumlkselmesiz miyokard infarktuumlsuuml) tanısı almış
olanlara ve koroner arter bypass cerrahisi
uygulanan Grup1 ve Grup 2 deki suumlruumlcuuml adaylarına
gerekli medikal tedavi veveya invaziv girişimleri
tamamlandıktan 6 hafta sonra yapılacak olan
egzersiz testinde testi pozitif kılacak olan kriterler
saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir
b) Anjiyoplasti işlemi uygulanmış Grup 2 deki
adaylara işlemden 6 hafta sonra yapılacak olan
egzersiz testinde testi pozitif kılacak kriterler
saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir
c) Kalp atım sayısı ccedilok duumlşuumlk (dakikada 40rsquoın altı)
atrioventrikuumller bloklu ve hasta sinuumls sendromu
olanlardan kalıcı kalp pili takılmamış olanlara
suumlruumlcuuml belgesi verilmez
ccedil) Kalıcı pil implantasyonu ve başarılı kateter
ablasyonu yapılan Grup 2 deki adaylara işlemden 6
hafta sonra suumlruumlcuuml belgesi verilir
d) İmplante edilebilir kardiyoverter defibrilatoumlr
implantasyonu yapılmış olan Grup 1 ve Grup 2 deki
adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez
e) Hipertansiyonu olan ve maksimal tedaviye
rağmen istirahat TA 200120 mmHg nin uumlzerinde
olan Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez
f) Hipertrofik kardiyomiyopati ve dilate
kardiyomiyopati tanısı konmuş semptomatik olan
Grup 1 ve Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi
verilmez
g) Kalp yetersizliği ve kapak hastalığı tanısı konan
ve ağır semptomatik (NewYork Kalp Cemiyeti
Sınıf 3- 4) olan Grup 1 ve 2rsquodeki adaylara suumlruumlcuuml
belgesi verilmez
ğ) Konjenital kalp hastalığı tanısı konmuş
olanlardan komplex veya ciddi kardiyak problemi
olanlara suumlruumlcuuml belgesi verilmez Diğer konjenital
hastalığı olanlar ve başarılı cerrahi onarım yapılmış
olanlara belirli aralıklarla kontrolden geccedilmek
kaydıyla suumlruumlcuuml belgesi verilir 15
SONUCcedil ve OumlNERİLERKalp hastalığına sahip
olmak yaşlı kişilerde bile araccedil kullanmanın oumlnuumlnde
engel değildir Bununla birlikte hem hastaların hem
de diğer insanların korunması iccedilin hasta ve doktor
arasındaki yakın işbirliğinin oumlnemi buumlyuumlktuumlr Ciddi
kardiyak sorunları olanların sınırlı koşullarda
oumlrneğin oumlnceden belirlenmiş otoyol dışındaki bazı
yerel yollarda veveya sadece guumlnduumlz vakitlerinde
araccedil kullanmalarına izin verilebilir Birccedilok yaşlı
suumlruumlcuumlyuuml boumlyle bir davranışa zaten kendi suumlruumlşleri
sınırlayabilir 16
19
Suumlruumlş guumlvenliği accedilısından antihipertansif ilaccedillardan
oumlzellikle betablokerlerin yan etkileri ve
komplikasyonları goumlz oumlnuumlne alındığında motorlu araccedil
kullanmak iccedilin engel duruma yol accedilmadıkları pek ccedilok
ccedilalışma ile goumlsterilmiştir17 18 19
15 olgu uumlzerinde Oxford tekniği kullanılarak yapılan
bir ccedilalışmada antihipertansif tedavide kullanılan
betablokerlerden Oksprenololuumln kronik tedavisiyle
ilaca bağlı yan etkilerin oluşmadığı ve suumlruumlş kabiliyeti
uumlzerinde belirgin bir etkisi olmadığı goumlzlenmiştir 20
Bu durumda hipertansiyonlu hastalar araccedil kullanma
accedilısından kendi sorumlulukları ile hareket edecektir
Ancak malign hipertansiyonu olanlarda bazı
kısıtlamaların gerekeceği aşikardır 21
Motorlu araccedil kazalarına sebep olan kardiyovaskuumller
hastalıklar hakkında ccedilok az kesin istatistiki veri
bulunmaktadır Profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde buumlyuumlk
kazalara yol accedilma olasılıkları daha yuumlksektir
Direksiyon başında geccedilen zamanın artması yolcu
sayısının fazla olması kendilerine yapılan talebin ccedilok
olması gibi nedenlerle profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde
(-oumlzel suumlruumlcuumllere goumlre) daha yuumlksek standartları
karşılamaları beklenir
Son olarak kardiyak problemi olan hastaların ve diğer
insanların araccedil kullanırken rahat ve guumlvenli hareket
edebilmesi iccedilin suumlruumlşe izin verilen ve verilmeyen
durumların ayrıntılı olarak tespit edilmesi
gerekmektedir Ayrıca profesyonel suumlruumlcuumller ve oumlzel
suumlruumlcuumller iccedilin aynı durumlarda farklı şekilde karar
verilmesi uygun olacaktır Kalp hastalığının araccedil
kullanmaya engel olduğu ve bireysel ulaşımın
yapılamayacağı durumlarda doktorlar hastalarına
toplu taşıma araccedillarını kullanmalarını tavsiye etmeli
ve onları bu youmlnden desteklemelidirler 22
Herkes iccedilin gelecekte kardiyovaskuumller hastalığa
yakalanma ihtimalinden dolayı suumlruumlcuuml belgesi
alanların (pilotlar kadar olmasa da) duumlzenli sağlık
kontrollerinin yapılması uygun olacaktır
Bu kuralların amacı ilgili karar vericilere
yardımcı olmak ve aynı zamanda kardiyak
problemi olan hastaların hangi durumlarda suumlruumlşe
uygun olup olmadığını belirlemektir
KAYNAKLAR 1 Jessica R Williams amp Stephen J Tregear Driving Wıth
Cardiovascular Disease the Impact of Implantable
Cardioverter Defibrillators on Driver Safety Proceedings of
the Fifth International Driving Symposium on Human
Factors in Driver Assessment Training and Vehicle Design
2 Senkop tanı ve tedavi kılavuzu (2009 guumlncellemesi)
Tuumlrk Kardiyol Dern Arş Suppl 8 2009 EA httpwwwtkd-
onlineorgdergiTKDA_37_120_135_176pdf
ET18122012
3 Renke Maas physiciana (maasukeuni-hamburgde) Rodolfo Ventura physicianb Christina Kretzschmar physicianb Ali Aydin
physicianb Andreas Schuchert associate professor of internal
medicine and cardiology Syncope driving recommendations and clinical reality survey of patients BMJ200332621 4 Myerburg RJ Castellanos A Cardiac arrest and sudden
cardiac death InBraunwald E ed Heart disease a textbook
of cardiovascular medicine
New York WB Saunders Publishing Co 1997 742ndash79
5 AjKerwinPerforming your original search sudden
heart death and driving in PMC will retrieve Can Med
Assoc J 1984 August 15 131(4) 312ndash314)
6
httpwwwkgmgovtrSiteCollectionDocumentsTrafik
TrafikKazaOzet et 12 Aralık 2012) TR kalp
7 Theodoros A Zografos Demosthenes G Kat ritsis
Guidelines and Regulations for Driving in Heart Disease
Hellenic J Cardiol 2010 51 226-234
8 Epstein AE Miles WM Benditt DG et al Personal and
public safety issues related to arrhythmias that may affect
consciousness implications for regulation and physician
recommendations A medicalscientific statement from the
American Heart Association and the North American
Society of Pacing and Electrophysiology Circulation 1996
94 1147-1166
9 PD Wang and RS Lin Coronary heart disease risk factors
in urban bus drivers Public Health (2001) 115 261ndash264
10 Tuumlrk Kardiyol Dern Arş - Arch Turk Soc Cardiol 2012
4077-137 EAAkut ve Kronik Kalp Yetersizliği Tanı ve
Tedavisine Youmlnelik 2012 ESC Kılavuzu ET19122012
11 Assessment of the Cardiac Patient for Fitness to Drive
and Fly Canadian Cardiovascular Society Consensus
Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for
Fitness to Drive and Fly
EAhttpwwwccscadownloadConsensus_Conference_M
ain_Draftpdf ET 18122012
12 Types and classes of drivers licences in BCEA
wwwicbccomdriver-licensingli ndash Kanada
ET20122012
13 Roger Baskett MDa Richard Crowell MDa Darren
Freed MDb Nadia Giannetti MDc and Christopher S
Simpson MDd Canadian Cardiovascular Society Focused
Position Statement Update on Assessment of the Cardiac
Patient for Fitness to Drive Fitness Following Left
Ventricular Assist Device Implantation Canadian Journal of
Cardiology 28 (2012) 137ndash140
20
14 Billund Havaalanı Olayı Doccedil Dr Muzaffer Ccediletinguumlccedil
EAwwwhvtdorghtmwordpressp=53 ET18122012
15 İccedilişleri Bakanlığının suumlruumlcuuml adayları ve suumlruumlcuumllerde
aranacak sağlık şartları ile muayenelerine dair youmlnetmelik
ikinci boumlluumlm Resmi Gazete 26092006 - 26301
EAwwwttborgtrindexphpsadaylariaranacak
ET17122012)
16 Wielgosz AT Azad N Effects of cardiovascular
disease on driving tasks Clin Geriatr Med 1993
May9(2)341-8
17 (Arzneimittelforschung 198535(12)1850- 3[The
effect of celiprolol on driving ability An experimental
psychological and comparative clinical study]
[Article in German] Klebel E Saam R Hoffmann H
18 Br Heart J 1981 Jun45(6)643- 8 Effects of chronic
beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor
car driving
Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian V Cashman
P Raftery EB
19 Med Klin 1980 Dec 1975(26)913- 6 [Driving
behavior of cardiovascular patients as affected by beta
receptor blockers][Article in German] Schmidt U Hoburg
A Brendemuumlhl D Delbeck HW Buck W Engels K
20 Br Heart J 1981 Jun45(6)643-8 Effects of chronic
beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor
car driving Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian
V Cashman P Raftery EB
21 httpwwwccscadownloadConsensus_Conference_Main_
Draftpdf Canadian Cardiovascular Society Consensus
Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for
Fitness to Drive and Fly FINAL REPORT erişim tarihi 12
Aralık 2012
22 John H Hypertension treatment and ability to drive a
large vehicle Z Gesamte Inn Med 1980 Nov
135(21)suppl 143-4
0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0
ZAMAN YOumlNETİMİ
Doccedil Dr Guumlrkan ERSOY
---------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------
3Ulusal Tıp Guumlnleri 30 Kasım-2 Aralık 2012 Kuumltahya da sunulmuştur Dokuz Eyluumll Uumlniversitesi Acil Tıp
Anabilim Dalı Oumlğretim Uumlyesi ndash Hekes İccedilin Sağlık Derneği YK Uumlyesi gurkanersoy deuedutr
Oumlzet Hayatımızın belirli doumlnemlerinde sıklıkla
soumlylediğimiz veya duyduğumuz bazı guumlzel soumlzler
kelimeler ve cuumlmleler vardır ldquoKeşke vaktim
olsaydı guumlnlerin nasıl geccediltiğini anlayamıyorum
guumlnler keşke 25 saat olsaydı hiccedil sıra gelmedi
zamanım olmadı ondan yetiştiremedimrdquo gibi Ama
bunların hepsi birer aldatmaca Kendimizi
kandırmaca Yoksa başka birşey değil Aslında hiccedil
unutmamamız gereken bir nokta var Bu duumlnya
uumlzerinde yaşayan ve buguumlne kadar yaşamış olan
herkesin hep 24 saati var ve vardıda 25 saati olan
hiccedil olmadı olmayacaktahellip Ama bazı insanlar
Atatuumlrk İbn-i SİNA Einstein Freud oldular
bazılarıda sadece geccedilip gittiler
Zaman youmlnetimi daha ccedilok ccedilalışmak veya serbest
zamanımızdan ccedilalmak demek değildir Sadece
zamanımızı daha iyi değerlendirerek oradan
kazandığımız zamanı kendimiz kendimizi
geliştirmek veveya sevdiklerimiz ile daha ccedilok
beraber olmak demektir Yani buumltuumln amacımız
hayatımızda gereksiz yere harcadığımız zaman
dilimlerinden yararlanmaktır İşte bu yaımızda bu
zamanı nasıl kazanabileceğimiz uumlzerine
bildiklerimizi sizlerle paylaşmayı amaccedilladık
Genel
Gerccedilek anlamda biz zamanı değil ama ancak
kendimizi zamana goumlre youmlnetebiliriz Bunun iccedilinde
organizayon ve plan gerekir Herkesin guumlne tam 24
saat veya 1440 dakika ile başlar
Unutmayalımki bir guumln iccedilinde arttırabileceğimiz 60
dakika ile şunları elde edebiliriz
Gelecek 10 yılda bir yuumlksek okul diploması
almamızı sağlar
Kendimizi geliştirmemize yardımcı olur
Hayatımızı başkaları ile paylaşmak iccedilin daha fazla
zaman ayırabiliriz
Buumltuumln yeteneklerimizi kullanma fırsatımız doğar
Daha ayrıntılı planlama yapabiliriz
Becerilerinizi geliştirebiliriz
Kişisel ilgi alanlarımızı geliştirebiliriz
Yeni fikirler yaratma ve yeni projeler başlatmak
iccedilin fırsat doğar
Peki zaman youmlnetimi kurallarına gelin sabah
kalkmamız ile birlikte başlayalım
Yapılabilecek en iyi iş saat ccedilalar ccedilalmaz uyanmak
ve yataktan fırlamaktır Ccediluumlnkuuml yatakta daha fazla
debelenecek olursak en azından 30-45 dakika daha
zaman kaybedeceğiz Bu uyku ve dinlenme
olmayacak aksine ızdırap olacaktır Birde işimize
geccedil kalacak bu stresimizi bir kat daha arttıracaktır
Bu nedenle
Guumlne erken başlayın
Giyeceklerinizi ccedilamaşırlarınızı geceden hazırlayın
Ccediluumlnkuuml sabah rehaveti ile giyeceğiniz kıyafet
konusunda zorluk ccedilekeceksiniz
Sabah mutlaka kahvaltı yapın ve bu arada o guumlnuumln
planını yapın
Guumlnleri uzatmanın en iyi yolu zamanı gecelerden
yani uyku zamanından ccedilalmaktır uyumak kaccedilmak
demektir Yani oumlnuumlmuumlzdeki hafta ccedilok yorulacağım
o nedenle bu hafta sonu saatlerce uyuyayım demek
21
mantıklı bir yaklaşım değildir ccediluumlnkuuml uyku sarj
edilebilir bir nesne değildir Yani akuuml gibi değildir
Daha fazla uyuyarak dinlenemeyiz sadece daha ccedilok
yoruluruz ve zamanıızı harcarız
Banyoda ve tuvalette zamanınızı iyi
değerlendiriyormusunuz Sabahları burada TVrsquo da
haberleri ve gazete başlıklarını dinleyebilir veya o
guumlnuumln veya bir guumln oumlncesinin gazetesini haftalık
dergileri okuyabilirsiniz
Banyoda herguumln kullandığınız traş takımı havlular
ve duş sonrası kullandığımız bornozumuzu
dolapların veya ccedilekmecelerin oumln tarafında
saklıyormuyuz
Eğer evde ısınma ve banyo ihtiyaccedillarımız iccedilin kat
kaloriferi kullanıyorsak buna bir zaman ayarlayıcı
cihaz (timer) takmamız faydalı olacaktırCcediluumlnkuuml
bunun sayesinde uygun bir ayarlama ile
uyandığımız zaman duş ve traş iccedilin gerekli sıcak su
hazır olacaktır Yoksa sonradan uzunca bir suumlre
daha su ısınacak diye beklememiz gerekecektir
Sabah oumlnce traş olup sonra banyo yapmak daha
mantıklı olabilir Bu sayede yuumlzuumlmuumlzuuml durulamak
ve kurulamak ile kaybedeceğimiz zamanı kazanmış
oluruz
Sakal traşı olmak iccedilin fırccedila traş sabunu ve koumlpuumlk
kullanarak değilde oumlzellikle şarjlı traş makineleri
kulanmak daha avantajlıdır Traş olurken dolaşır
gazete okur veya diğer işlerinizide yapabilirsiniz
Hatta işinize giderken bile arabada traş olabilirsiniz
tabii eğer şoumlfoumlr kullanıyorsanız
Banyodada bir telefon bulundurmanız hatta evde
telsiz telefon olması oumlnerilen bir metottur bu
sayede oturduğunuz yerden telefon accedilabilir veya
gelen telefonlara anında cevap verebilirsiniz
Yatak odanızda ccedilabuk kaybolabilecek eşyaları
koyabileceğiniz bir kutu bulundurun ve gece
geldiğinizde cuumlzdan kolye yuumlzuumlk kol duumlğmeleri
kuumlpeleri iccediline koyun ki sabah aramak iccedilin zaman
kaybetmeyiniz
Kahvaltı masanızı akşamdan hazırlayınız hatta
ccedilayınızı bile akşamdan demleyiniz Yok bayatlar
diye duumlşuumlnuumlyorsanız o zaman sabah kalkar kalkmaz
ccedilayın suyunu ısıtmak iccedilin ocağı yakınız Hatta
ccedilaydanlığın suyunu ve demliğin ccedilayınıda akşamdan
koymuş olunuz
Arabanızı akşam eve geldiğinizde hemen hareket
edebilecek şekilde duumlz park ediniz boumlylece sabah
manevra yapmak durumunda kalmazsınız
Bu kısa tedbirlerden sonra artık guumlne başladığımıza
goumlre ofise gidip oumlncelikler konusunda konuşabiliriz
Guumlnluumlk zamanımızı verimli kullanma zaman
arttırma iccedilin ilk yapmamız gereken iş planlamadır
Yani guumlnuumlmuumlzuuml ve işlerinizi planlama
Planlama
Planlama gerccedilekten gereklimi Evet evin bir planı
olmadan siz onun yapımına başlarmısınız Uzun bir
yola ccedilıkacaksınız Haritaya bakmadan yola ccedilıkmak
istermisiniz
Zaman youmlnetiminin ilk oumlnemli aşaması yakın ve
uzak vadedeki amaccedillarınızı ortaya koymaktır
Ccediluumlnkuuml bu sayede uygun bir yolda ilerlememiz
muumlmkuumln olabilecektir Evlenmek askere gitmek
yurt dışına gitmek uzman veya doccedilent olmak gibi
Bundan sonrada işlerimizi uumlccedile ayırmamız
gerekir
Oumlncelikli
Ertelenebilir
Vazgeccedililebilir
Bazı insanlar yapacakları herşeyi hatırladıklarını
soumlylerler Hasta vizitleri gibi Eve alınacak ekmek
mobilya vs gibi Hatta randevularını toplantılarını
projelerini oumlzel guumlnlerini vs halbuki bunların
yarısını unuturlar veya akıllarında tutabilmek iccedilin
ccedilok zaman ve enerji harcarlar Bu tip insanlar
kendilerine bir yapılacaklar listesi hazırlarlar Ama
bu listede bir sıralama ve duumlzen olmadığı iccedilin hiccedil
bir işe yaramayacaktır Sıralama ve aralarında bir
duumlzen yoktur ccediluumlnkuuml
Zamanımızı kontrol altına almak istiyorsak oumlnce
kendimizi kontrol altına almamız gerekir Bu
nedenle guumlne o guumln ne iş yapacağınızı yazarak
başlamamız gerekiyor
Yapılacaklar listemizi oumlnceliklere goumlre sıralamamız
gerekiyor Bunun iccedilinde tek bir organizer
kullanmamız ve bunu guumlnuumln değişik saatlerinde
goumlzden geccedilirmemiz gerekiyor
Planlamaya herguumln zaman ayırınız ccediluumlnkuuml
guumlnuumlmuumlzuumln en anlamlı uumlretken zamanı planlamaya
ayırdığımız zamandır Yapılacak olan en oumlnemli iş
en oumlnemli işi en oumlnce yapmaktır Bazı işler oumlnemli
olmasına rağmen suumlrekli olarak ertelenirler Buda
işin dahada ertelenmesinden ve can sıkıntısı
olmaktan başka bir işe yaramaz Mesela bunun iccedilin
PCrsquoler databanklar veya palm PC ler son derece
elverişlidirler
İşleri oumlnceliklerine goumlre sıralarken A B C
kuralınıda kullanabiliriz A halledilmeden asla Brsquoye
geccedililmez
Rutin İşler
Guumlnluumlk hayatımıza baktığımız zaman birccedilok işi
tekrar ettiğimizi goumlruumlruumlz Bunları kısaltacak olan
youmlntemler ccedilok oumlnemlidir Bunda etkili olabilmek
iccedilin
İşi basitleştirme ve
Goumlrevlendirme (forward etme youmlnlendirme)
youmlntemlerini kullanmanız uygun olur
En Etkin Saatlerimizi Nasıl Kullanıyoruz
Guumlnuumln ilk saatlerini en oumlnemli işlerimiz iccedilin
ayırmamız gerekir Guumlnuumln ilerliyen saatlerinde ise
daha az oumlnemli işlerimizi yapmamız gerekir
Halbuki ccediloğumuz rutin işler ile o kadar haşır neşir
oluruz ve guumlnuumln en verimli saatlerini bunlar iccedilin
ayırırız ki geri kalan verimsiz saatlerde ise daha
oumlnemli işlerimizi halletmek iccedilin kullanırız
Verimliliğin Tepe Noktasını En İyi Nasıl
Kullanabiliriz
22
Sevimsiz ve zor işlere optimal zaman ayırın Bu tip
işlere başlamak ccedilok zordur ama beklediğmiz zaman
dahada zorlaşacaktır Zamanında yapamayınca
sıkıntımız dahada artacaktırda
Bu işleri mutlaka hemen halledin ertelemeyin bu
işi dahada sevimsiz hale gelmesine ve zorlaşmasına
neden olur
En zor işleri Pazartesi veya Salı guumlnlerine koyun
ccediluumlnkuuml enerjiniz o zamanlar daha fazladır Bu sıkıcı
işi hafta başında tamamlamanız kamburdan
kurtulmanız nedeniyle size bir canlılık verecektir
Orta verimlilikteki saatlerinizde şu işleri
yapabilirsiniz
Gereken kişiler ile bilgi alış verişinde bulunun
Rutin mektuplarınızı okuyun yazılarınızı yazın
veya yazdırın
Daha sonraki işlerinizi planlayın programlayın
Duumlşuumlk verimlilikteki zamanlarınızda ise
Gelen mektuplar uumlzerinde ccedilalışın
Telefon konuşmalarınızı yapın
Ziyaretccedililerinizi kabul edin
Erteleme (yarın veya sonra yaparım)
Erteleme kendimizi aldatmaktan başka birşey
değildir Bu aslında bir hastalıktırda Buguumln bu işi
yapmamak iccedilin o kadar ccedilok nedenimiz olabilirki
Hiccedilbirşey yapmamak veya oumlnemsiz ama zevk verici
işleri yapmak bize sadece kısa suumlreli bir zevk verir
Bunun dışında yapılması gereken oumlnemli işler bir
dağ gibi oumlnuumlmuumlzde yığılır kalır Kendi yarattığımız
bu yığın altında ve zaman iccedilinde psikolojik olarak
eziliriz Kendimize olan guumlveni kaybeder bir kısır
doumlnguumlye gireriz
Guumlnuumlmuumlzde ertelemecilik o kadar moda olduki
duumlnyada artık bu artan sayı ile ertelemeciler kluumlbuuml
kuruldu ama youmlnetim kurulu toplantısı bir tuumlrluuml
yapılamıyor ccediluumlnkuuml toplantı tarihi suumlrekli erteleniyor
))))))
Neden Erteleriz
Alışkanlıktır
Hep zor ve sevimsiz işleri erteleriz (Noumlbet ve
rotasyon ccedilizelgeleri ders hazırlama gibihellip)
Kaccedilıştır iccedilimizdeki isteksizliğin bezginliğin bir
sonucudur
KURTULMANIN YOLLARI
Hoşlanmadığınız işleri oumlnce yapın
Ertelenmesi muhtemel işleri parccedilalara ayırın
Bir bitirme tarihi tesbirt edin ve bu konuda birisi ile
bahse girin
İşi bitirince kendinizi oumlduumlllendirin boumlylece bir
motivasyon olacaktır
Bu sıkıcı ve sevimsiz goumlrevi birisine devretmeyi
duumlşuumlnuumln
Elinizde ne var ise onunla yetinerek yola ccedilıkın
Daha fazla kaynak bulacam diye vakit
kaybetmeyin Mesela ben bu ders iccedilinde bazı
kitaplar aldım ama okumaya bile fırsatım kalmadı
Her zaman kendimize şu soruyu sormalıyız Ne
yapmak istiyorum yerine neyi yapmalıyım Neyi
yapmam daha oumlnemli diye
Masamızın Organizasyonu
Masamızı mutlaka amaccedillarımıza uygun etkin
kullanabilecek halde tutmamız zaman youmlnetimi
accedilısından ccedilok oumlnemlidir Bu yığın iccedilinde kendimizi
sıklıkla kaybederiz Uygunsa masanız mutlaka bol
ccedilekmeceli olmalıdır Burayı evimiz kadar iyi
duumlzenlemeliyiz Ccedilalışma masamız hemen kapının
karşısında olmamalıdır yoksa gelip geccedilen herkese
bakmak zorunda kalırız unutmayın ki masamızda
manzara seyretmek iccedilin oturmuyoruz ccedilalışmak iccedilin
uumlrtmek iccedilin okumak iccedilin buradayız Masada yerde
kanepede her yerde yığın yığın kağıtlar dosyalar
okunacak degiler mektuplar kağıtlar vs vs
Sorsanız hepsi lazımdır Hepsi ccedilalışılacaktır Boumlyle
bir ortamda uumlretken olabilmek muumlmkuumln değildir
Peki ne gibi zararları olabilecektir
İş uumlzerindeki kontroluumlmuumlzuuml kaybederiz
Uumlretkenliğimiz azalır
Herguumln hakkından gelinememiş o yığınları
goumlrduumlkccedile moralimiz bozulur ve yine sıkıntıya
duumlşeriz ccedilıkmaza gireriz
Arkadaşalarımız arasında prestijimiz azalır
Bozuk Masa Duumlzeninden Kurtulmanın Yolları
Bu masayı duumlzenlemek iccedilin kendine bir zaman
dilimi ayır
Dağınıklık had safhada ise salam tekniğini kullan
yani oumlnce uumlstuumlnuuml sonra ccedilekmecelerini kısım kısım
temizle
Ccedilok gerekli olmayan şeyleri ayırın ve ortalıktan
goumlruumlş alanından ayırın Kalemler notluklar
fotoraflar bunların masa uumlzerinde yeri yoktur belki
bir guumln kullanılır umuduyla masa uumlzerinde birşey
tutmayın bunlara okunacaklar ve okunmuş
olanlarda dahildir
Masanızın arkasına pahalı olmayan raflar koyun
herşeyi oralara duumlzenleyin prensip olarak goumlruumlş
alanınız iccedilinde olmasınlar
Buumltuumln sahipsiz kağıtları tek bir dosyada toplayın
GENEL KURAL OLARAK ŞUumlPHEDE İSENİZ
ATIN Eğer YASAL VE VERGİ EVRAKI DEĞİL
İSE MUumlMKUumlN OLDUĞUNCA CcedilOK KAĞIT
ATIN
Gelen bir mail veya mektubu uumlccedil guumln iccedilinde okuyup
cevaplayamadınız ise onu luumltfen bir defa daha
okumadan ccediloumlpe atın Zaten artık suumlresi geccedilmiştir
Kıymeti kalmamıştır Eğer ccedilok oumlnemli ve zamanlı
idiyse şu ana kadar okumuş ve cevabını
yazmışsınızdır yok yazamadıysanız zaten değeride
kalmamıştır atmanızın sakıncası yoktur
Kağıt parccedilaları ile olan duygusal bağınızı muumlmkuumln
olduğunca azaltın Masaya hakim oldukccedila
kendinize olan guumlveniniz artacaktır Birccedilok kişi bu
kağıtların hepsinin lazım olduğunu veya birguumln
23
kullanılabileceğini veya unutmamak iccedilin oraya
koyduğunu soumlyler Ama o yığın arasından
seccedilebilmek iccedilin kaybedeceği zamanı hiccedil
duumlşuumlnduumlnuumlz muuml
Ccedilalıştığınız konu dışında hiccedil birşey hiccedilbir evrek
masa uumlzerinde bulundurmayın
Prensip olarak gelen bir evrak okunmalı gereği
yapılmalı ya cevaplanmalı ya ccediloumlpe atılmalıdır
Buradada bu evraklar iccedilin AHİD sistemi kullan
A At gitsin
H Havale et (başkası ilgilensin)
İ İlgilen
D Daha sonra kullanmak uumlzere dosyala
Mektuplar
Hemen okunarak cevaplanmalıdır
Eğer gelen bir zarfın uumlzerinde ilgili kişi veya şirket
ile ilgili olarak antet logo vs yoksa okumadan ccediloumlpe
at bu oumlzellikle artık guumlnuumlmuumlzde sayı olarak ccedilok
artan nereden kimden geldiği belli olmayan
isteğimiz dışında posta kutumuzda bulduğumuz
spam mailler iccedilin dahada geccedilerlidir
Ofis Asistanları
İyi bir sekreter sadece sıkıcı işleri paylaşmaz ayni
zamanda bilgi ve yetenekleri sayesinde bizi birccedilok
detaydan kurtarır Bu kişileren ccedilok iyi yararlanın
Onu eğitin Bilgisayarı interneti oumlğrenmesini
sağlayın Hatta ondan beklerdiklerinizi
kurallarınızı ccedilok iyi oumlğretiniz ki sık sık sorular
sorarak sizleri rahatsız etmesin
Telesekreter
Zaman youmlnetimi iccedilin ccedilok oumlnemli bir aracıdır ccediluumlnkuuml
herkese veya o anda cevap vermek istemediğiniz
kişi veya kişilere cevap vermeyebilirsiniz Ama
daha rahat olduğunuz bir ortamda ve enerjinizin
azaldığı oumlluuml bir zamanda ararsınız Ayrıca buradaki
mesaj Biz Ersoy ailesi ev dışında olduğumuz iccedilin
sizlere şu anda size cevap veremiyoruz Sinyal
sesinden sonra eğer bize mesajınızı bırakırsanızhellip
şeklinde olmamalıdır Ccediluumlnkuuml sizi arayan ve not
bırakmak isteyen bir kimsenin vaktini bu kadar
almamamanız gerekir Telesekrete eğer devreye
giriyorsa evde olmadığınız veveya o anda telefona
cevap veremiyeceğiniz zaten bellidir Ersoy ailesi
iccedilin notunuzu bırakırmısınız Veya saat 13rsquoe kadar
dersteyim gibi kısa ve oumlz notlar olmalıdır Eğer
canınız isterse zamanınızın daha bol olduğu bir
zamanda cevaplama şansınız olabilir
Goumlrevlendirme
Bulunduğunuz ortamda mutlaka her işi sizin
yapmanız veveya kontrol etmeniz gerekmez O işi
başkalarıda sizin yerinize ve hatta belkide daha iyi
yapabilecektir O nedenle mutlaka yuumlkuuml paylaşınız
başkalarınıda goumlrevlendiriniz
Şu soruları kendimize sormamız gerekir
Şu anda tarafımdan yapılmamaması gereken hangi
işleri yapıyorum
Benimle ayni seviyedeki arkadaşların yapabileceği
hangi işleri aptalca halen ben yapıyorum
İşte bu işleri mutlaka başkasına devredin onu
motive edin ve iş bitimindede hemen
oumlduumlllendirinhellip
Goumlrevlendirdiğimiz kişi yuumlk atı olmak
istemiyecektir Eğer goumlrevlendirdiğinde oumlnemli
olduklarını anlayacak olurlarsa ccedilok iyi performans
goumlstereceklerdir
Ccedilalışmalarınızın Engellenmesi
Ccedilalışmanızın ani gelen ziyaretccedililerle telefonlarla
bozulmasını engelleyin Randevusuz gelen hiccedilbir
ziyaretccedilinizi o an kabul etmeyin kendisine uygun
olduğunuz bir zaman iccedilin randevu verin Boumlylece o
kişiyede daha modern olması konusunda eğitmişte
olursunuz Eğer konu gerccedilekten oumlnemli idiyse kişi o
saatte zaten gelecektir
Astlarınıza işi devredin ama işi devir ederken ccedilok
iyi anlatın Boumlylece sık sık sizlere soru sorulmasını
engelleyin
Yardımcılarınız ile guumlnuumln sadece belirli saatlerinde
veya haftanın belirli guumlnlerinde beraber olunuz
heran değil Bunu toplantı guumlnleri veya saatleri
şeklinde onlara duyurun
İş yerinizde ve iş ortamınızda misafir trafiğini
mutlaka engelleyin veveya kontrol altına alın
Kendinize misafir gelmesini tabii
engelleyemezsiniz ama şu tedbirler ile kişilerin
sizin yanınızda daha fazla kalarak zamanınızı
almasını engelleyebilirsiniz Tabii bunu arzu
ediyorsanız
Sandalye veya koltuğunuzun kenarında oturarak
Kişiyi kapıda ayakta karşılayın
Konuşma sırası size ayağa kalkıp gelince ona
doğru yuumlruumlyerek ve teşekkuumlr ederim başka birşey
varmıydı diyerek konuyu sonlandırın
Gerekirse resmi ve soğuk bir tavırla konuşarak
Gelen kişilere asla ccedilay kahve ısmarlamayarak
Onun ve sizin goumlrebileceğiniz bir duvarda saat
bulundurup suumlrekli olarak ona bakın
Sohbetinizin bir yerinde oumlzet olarak ziyaretiniz iccedilin
teşekkuumlr ederim başka konuşabileceğim veya
yapabileceğim birşey varmı şeklinde soumlzler
kullanarak
Eğer gelen davetsiz ve randevusuz bir misafir ise ya
sonrası iccedilin randevu verin ya da başka birisi ile
goumlruumlşmesini sağlayın (yardımcınız sekreteriniz
asistanınız)
Telefon Konuşmaları
Telefon accedilmadan oumlnce gerekliliğini tartışın
konuşacaklarınızı not alın
Karşınıza kum saati koyun
Uumlccedil dakika kesici alet kullanarak hem kendi hemde
karşı tarafın konuşmalarını kontrol altına alın
Telesekreter kullanın
Duumlofonlu telefon kullanın Karşı tarafı ararken veya
ccedilalarken o sırada başka şeyler yazabilir veya
okuyabilirsiniz
Doğrudan konuya girin boş ve gereksiz sohbetten
kaccedilının Mesela guumlnaydın size nasıl yardımcı
olabilirm diyerek konuya başlayabilirsiniz
24
Telefonunuza hemen ulaşabilecek mesafede
bulundurun evde telsiz telefon kullanın
Trafik sıkıştığı zaman cep telefonunuzu kullanarak
zamanınızı değerlendirin akşam veya yarın
aramanız gereken kişileri şimdiden arayın ve
boumlylece zamanınızı değerlendirin
Bilgi Toplama Oumlzuumlmseme ve Uygulama
Ccedilağımız enformasyon ccedilağı Telefon gazeteler
kitaplar mailler internet fax dergiler text booklar
heryerden bilgi akıyor Bu kadar ccedilok kaynağı
okuyabilmemiz muumlmkuumln değil mutlaka elememiz
arasından seccedilim (triaj) yapmamız gerekiyor
Unutmayalım ki bilgi miktarı her doumlrt yılda bir
ikiye katlanıyor Bunun iccedilinde
Gerccedilekten hangi bilgilere ihtiyacımız var onları
bilmemiz gerekir
Seccedilerek okuyun
Tek bir gazete uumlzerine yoğunlaşın
Hızlı okuma youmlntemlerini oumlğrenin
Okuyamadığınız dergilerin aboneliğini iptal ettirin
Amerikayı tekrar keşfetmek iccedilin uğraşmayın direkt
konu ile ilgili kaynaklaı araştırın
Okuma ve Daha Hızlı Okuma
Okuyacağınız oumlncelikli kitaplarınız elinizin altında
olsun Mesela tuvalette yolculuklarda mutlaka
birşeyler okuyun
Beklerken mutlaka okuyun Randevulara ve
toplantılara giderken mutlaka yanınızda okunacak
birşeyler bulundurun
Yatmadan oumlnce okuyun
Amaccedilsızca değil amaca youmlnelik okuyun
Kelime kelime okumayın cuumlmleleri okumaya
ccedilalışın Okurken dudaklarınızı oynatmayın
Kitabı ccedilizin sonra tekrar okumanız gerekirse bu şekilde
vakit kaybetmezsiniz
Sıkıcı Guumlnluumlk İşler
Banka
Su elektrik havagazı gibi oumldemeleriniz iccedilin mutlaka
banka otomatik oumldeme talimatı veriniz
Uumlzerinde isim soyad ve adresinizin olduğu bir kaşe yapın
ki sık sık bunları yazmak zorunda kalmayasınız
En fazla bir adet kredi kartı kullanın Aksi taktirde
oumldemelerinizi ve extrelerinizi takip etmek ccedilok zamanınızı
alacaktır
Evinize veya işinize en yakın banka ile ccedilalışın
Banka dekont ve faturalarını mutlaka hemen dosyalayın
sonra gerektiği zaman bu neredeydi diye duumlşuumlnmeyin
İşimiz bitti tekrar eve geldik
Banyoda sabah beklemeleri engelleyebilmek iccedilin
aile bireylerinin ayrı saatlerde kalkmasını sağlayın
Evde sık kulanılan eşyalarınızı yedekleyin (Cola
sigara tuvalet kağıdı gibi)
Eşyalarınızı bulabileceğiniz bir yere koyun
Dolaplarınızı duumlzenleyin evdeki dağınıklığı
engelleyin
Benzer aletleri beraber koyun (alet ccedilantası gibi)
Yedek anahtarlarınızı belirli bir yerde toparlayın
Tamir belgeleri kullanma rehberleri sigorta ile
ilgili belgeleri ayni ccedilekmecede tutun
Aileniz ile ilgili olarak tuumlm kimlikler tapular kredi
kartı ve ehliyet gibi belgelerin birer fotokopisini
ccedilektirin ki kayıp ederseniz acaba numarası neydi
diye duumlşuumlnmeyin
Sonuccedil
Eğer sizlerde 24 saatin kendinize yetmediğimnden
şikayet ediyorsanız ve zaman yaratmak iccedilin ccedilaba
sarf ediyorsanız inanın alacağınız şu basit tedbirler
ile guumlnde 2-4 saat arttırmanız ccedilok muumlmkuumlnduumlr
Yapılacak işler oumlzetle şunlardır
Oumlnce oumlnceliği olan iş yapın Zevkli de olsa sıkıcıda
olsa Ama unutmayınızki insanın ayni anda iki tane
oumlnceliği olan işiniz olamaz
Masanızın uumlstuumlnuuml ve ccedilekmecelerini mutlaka
duumlzenleyin Başarılı bir kişinin ve youmlneticinin
masasının uumlstuuml daima bomboştur Eğer dosyalar
yığılmış ise o kişiden verim almak inanın zordur
Hayır demeyi oumlğrenininiz
Toplantılara guumlndem ile gidiniz yanınızda
okunacak birşeyler bulundurunuz
Muumlkemmeliyetccedililik tuzağından kurtulun
Mutlaka yakın ve uzak vadede hedefler seccedilin
Yapılacak işlerde daima A ile başlayın B ile değil
Bu tedbirler ile belki zamanınmızı arttırabileceğiz
ama bu zamanımızı nerede ve ne şekilde
kullanacağız İşte sorun burada Kısa bir suumlre oumlnce
Stephan COVEYrsquoin ldquoEtkili İnsanların Yedi
Alışkanlığırdquo adlı kitabını buumlyuumlk bir zevk ile
okumaya başlamıştım İlk 10 sayfasından sonra
duumlşuumlncelerim alt uumlst oldu Neden mi Yazar aynen
şoumlyle diyordu Şu guumlne kadar ccedilok ccedilalıştım ccedilok iyi
bir pozisyondayım arzu ettğim gerşeyi elde ettim
ama ailemi kaybettim Bu kariyer ve para bana ne
derecede mutluluk verir acaba diyordu Bu
nedeenle hiccedil unutmamamız gereken noktalarda
herhalde şunlar olmalıdır
Kariyerimize ve paralarımıza akşam sarılarak
uyuyamayız bu nedenle ccedilok ccedilalışmanın yanında
oumlncelikli olarak eşimizi ailemizi ve sevdiklerimizi
unutmamalıyız ve ccedilalışmak iccedilin mi yaşıyoruz
yaşamak iccedilin mi ccedilalışıyoruz sorusunun cevabını en
azından kendi gerccedileklerimiz iccedilin bulmalıyız Kaynaklar
Time management for the academic emergency
physicians Steven PARRİLLO
Httpwwwemedicinecom
Zamanı doğru kullanma Kate KEENAN
Kişisel zaman youmlnetimi Marion E HAYNES
Zaman youmlnetimi Ray JOSEPHS
Oumlnemli işler oumlncelik Stephan COVEY
12
Uumlzerinde patlayıcı madde yuumlkuuml bulunan araccedilların
motorları susturulmadan asla yuumlkleme ve indirme
yapılmamalıdır İccedilerisinde patlayıcı madde ve
muteviyatı bulunan paketler ve konteynerler
suumlruumlklenmemeli ya da yuvarlanarak taşınmamalıdır
Bu tuumlr konteyner iccedilerisinde taşınan patlayıcıların
ateş yuumlksek ısı ya da kıvılcım uumlreten ortamlardan
uzak tutulmaları da hayati oumlnem taşırlar Ayrıca bu
tuumlr araccedilların arızalanmaları durumunda garaj ya da
tamirhaneye yuumlkleri ile birlikte sokularak tamir
edilmemeleri gerekmektedir
d Yol Guumlzergacirch Planlaması ve Risk
Azaltıcı Tedbirler
Patlayıcı madde taşıyan araccedilların varış
istikametlerinde izleyecekleri yollar iyi
planlanmalıdır Yapılan planlamada varış stikameti
uumlzerindeki nuumlfus yoğunluğu fazla yerleşim
yerlerinin iccedilinden geccedilmek yerine alternatif
guumlzergacirchların varlığı araştırılmalıdır Muumlmkuumln
olduğu oumllccediluumlde tuumlneller dar ve tek şeritli yollar ile
geccedilitlerden uzak alanlardan guumlzergacirch planlaması
yapılmalıdır Aşırı kalabak trafik olan yollarla
trafiğin yoğunlaştığı zaman dilimleride belirlenerek
planlamaya dacirchil edilmelidir Ayrıca yollardaki
yağış durumu da goumlz ardı edilmemesi gereken ana
husulardan bir tanesidir Gece yapılacak nakliyat
iccedilin detaylı ve kontrolluuml bir planlama yapılmalı ve
gece geccedilişleri ilgili kurumlardan alınacak izin
belgelerinde belirtilmelidir
Tren yolundan geccedililmesi gereken guumlzargahlarda
tren yolundan yeterli bir uzaklıktaki mesafede
bekleme yapılmalı ve yol accedilıldıktan sonra geccediliş
tamamlanmalıdır Tren yolu geccedililirken vites
değiştirilmeden geccediliş tamamlanmalıdır
Patlayıcı madde taşıyan bir aracın karışmış olduğu
trafik kazalarında yetkisiz kişlerin olaya muumldahale
etmemesi muumldahale edenlerin ise bilgilendirilmesi
gerekir Olay yerinde oumlncelikle kalabalık
toplanmasının oumlnlenmesi oluşturulacak guumlvenlik
alanı iccedilerisinde sigara iccedililmesi ya da kıvılcım
uumlretebilecek cihazların kullanılmaması
oumlnlenmelidir Yol uumlzerinde de gerekli işaret ve
flamalarla uyarıların konulması gerekir
Patlayıcı madde yuumlkluuml bir aracı diğer bir araccedil ya da
sabit bina ya da direk refuj gibi yerlere ccedilarpması
durumunda aracın yerinden oynatılarak bu
alanlardan kurtarılmaya ccedilalışılması istenmeyen
yangın ve patlamaların meydana gelmesine neden
olabilir Dolayısıyla uzman personel gelene kadar
yapılacak işlem olay mahallinin boşaltılarak
emniyete alınmasıdır
Trafik lambaları ve polis tarafından yaptırılan
durmalar haricinde guumlzergah uumlzerinde yapılan
durmalar esnasında doumlrtluuml flaşoumlrler yakılmalıdır
Uzun suumlreli bekleme yapılması gereken durumlarda
diğer işaretler (uumlccedilgen reflektoumlr ışıldak vb)
kullanılmalıdır Eğer bu zorunlu duruş virajlı bir
yolda olmuşsa virajın ccedilıkış noktasından itibaren
işaretlemenin yapılarak yeterli emniyet mesafesinin
sağlanması esas alınmalıdır
Araccediltaki patlayıcı maddenin teslimatı eanasında da
yetkili ve konu hakkında yeterli olan personele
teslimatın yapılması da indirme taşıma esnasında
alınacak en oumlnemli ve oumlncelikli emniyet tedbiridir
SONUCcedil
Patlayıcı maddelerin karayolu ile guumlvenli taşınması
sadece uygun taşıma araccedillarının uumlretilmesi ve
amaca uygun olarak teccedilhiz edilmesi ile değil aynı
zamanda taşımadan sorumlu kuruluşların taşımayı
gerccedilekleştiren araccedil kullanıcılarının ve emniyet
tedbiri almakla yuumlkuumlmluuml olanların da ccedilok iyi bir
eğitimden geccedilirilmelerini gerekli kılmaktadır
Uluslararası standartlara uygun hale getirilmemiş
bir patlayıcı madde taşımacılığı karayollarında
seyahat eden birccedilok araccedil bombanın sayısının
artmasına ve dolayısıyla toplum guumlvenliğinin ihlal
edilmesine neden olacaktır
ADRrsquonin Tuumlrkiyersquode uygulamaya koyulması
Avrupa Birliği ve uluslar arası taşımacılık
kuruluşları ile uyumlu ccedilalışılmasına olanak
tanıyacaktır Hem yurt iccedilinde hem de yurt dışında
yapılacak taşımacılığın guumlvenliği uluslar arası
standartlara uygun hale gelirken yapılan
taşımacılığın gvenilirlik katsayısını da artıracaktır
Yazışma Adresi
DrErcan SEYHAN JJandarma Meslek Yuumlksek
Okulu (JAMYO) HHukuk Bilimleri Boumlluumlm
Başkanlığı ercnesyahoocom
KAYNAKLAR
13
(1)
httpwwwulasimonlinecomnews_detailphpid=
8339ampuniq_id=1350279640 (Erişim Tarihi09
Ağustos 2012)
(2)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliadrintroh
tm (Erişim Tarihi09 Ağustos 2012)
(3)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliunrecpub
dethtm (Erişim Tarihi11 Eyluumll 2012)
(4) Institute of Makers of Explosives (2003) Safety
Library Publication No 22 ndashSafety amp
Occupational Health-Storage Transportation And
Handling of Explosives Incorporating amendment
number(s) 12amp3 International Mine Action
Standard (IMAS) New York
(5)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliadrcountr
y-info_ehtm (Erişim Tarihi21 Eyluumll 2012)
(6)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliadradr201
111contentsehtml (Erişim Tarihi15 Eyluumll2012)
(7) httpeur-
lexeuropaeusmartapicgisga_docsmartapicelex
plusprodCELEX
numdocamplg=ENampnumdoc=32000L0061 (Erişim
Tarihi10 Ekim 2012)
(8)
httpwwwpoascomtrPO_pdfkurumsal_sorumlu
lukADRpdf (Erişim Tarihi01 Ekim 2012)
(9)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliadradr_e
html (Erişim Tarihi25 Eyluumll 2012)
(10)
httpwwwlegislationgovtnzregulationpublic19
990128latestDLM284452html (Erişim Tarihi17
Eyluumll 2012)
(11) wwwmevzuatadaletgovtrhtml5210html
(Erişim Tarihi09 Ağustos 2012)
(12) Resmi Gazete Tarihi 31032007 Resmi
Gazete Sayısı 26479
0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0
KALP DAMAR HASTALIKLARININ SUumlRUumlŞ GUumlVENLİĞİNE ETKİSİ
DrAynur İNAN ProfDrİHamit HANCI ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -----------
Ankara Uumlniv Tıp Fak Adli Tıp AD
Anahtar Kelimeler Kardiovaskuumller Hastalıklar Suumlruumlş Guumlvenliği Profesyonel ve Oumlzel Suumlruumlcuumller
OumlZET Kardiyovaskuumller hastalıklar toplum sağlığını
oumlnemli oumllccediluumlde etkileyen hastalık grubunu
oluşturmaktadır Kardiyovaskuumller hastalıklarda
goumlzlenen senkop halsizlik uykuya meyil yorgunluk
gibi semptomlar suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye
sokmaktadır
Bu yuumlzden bu hastalığa sahip bireylerde duumlzenli
sağlık kontrolleri uygulanmalı oumlzel veya ticari araccedil
kullanma durumuna goumlre trafikte bazı kısıtlamalar
gerekmektedir Oumlrneğin ciddi kardiyak yetmezlik
belirtileri olanların toplu taşıma araccedillarına
youmlnlendirilmeleri hem hasta hem de toplum sağlığı
accedilısından oumlnem taşımaktadır
Yetkililerin de bu konuda duyarlı olmaları alınacak
oumlnlemler konusunda bazı standartlar oluşturmaları ve
uygulamaları suumlruumlş guumlvenliğine olumlu katkı
sağlayacaktır
GİRİŞ
Bu yazının amacı suumlruumlş yeteneğinde bozulmaya yol
accedilan sebeplerden oumlzellikle kardiyovaskuumller
hastalıkların oumlnemini vurgulamak tedbir konusunda
yetkililere katkı sağlamak ve suumlruumlş guumlvenliğine
youmlnelik oumlnerilerde bulunmaktır
Suumlruumlş yeteneği duyusal ve motor sistemler arasındaki
ince koordinasyon hareketlerine bağlı karmaşık bir
performanstır Hafıza dikkat zeka yaş
konsantrasyon alkol ve ilaccedil kullanımı ruhsal durum
refleks hızı işitme ve goumlrme fonksiyonları ani karar
verme yeteneği kişilik yapısı gibi oumlzellikler suumlruumlş
yeteneğini etkileyen bazı faktoumlrlerdir
Kardiyovaskuumller hastalıklarda goumlzlenen bazı
semptomlar oumlzellikle senkop halsizlik yorgunluk
baş doumlnmesi gibi belirtiler suumlruumlş yeteneğini bozarak
guumlvenli suumlruumlşe engel olabilir1
Kardiyovaskuumller (Kalp-Damar) Hastalıklar ve
Senkop (Bayılma)
Senkop Senkop hızlı başlangıccedillı kısa suumlreli ve
spontan (kendiliğnden) tam iyileşme ile karakterize
14
serebral hipoperfuumlzyona (beynin azalmış kan akımına)
bağlı geccedilici bilinccedil kaybıdır
Kardiyovaskuumller senkoplarda birincil neden
aritmilerdir Aritmiye yol accedilan bazı kalp hastalıkları
sinuumls nodu disfonksiyonu atriyoventrikuumller ileti
sistemi hastalığı implante edilebilir cihazda
fonksiyon bozukluğu supraventrikuumller ndash ventrikuumller
taşikardi ile ilaca bağlı bradikardi ve taşiaritmilerdir
Kardiyak valvuumller hastalık akut miyokard enfarktuumlsuuml
iskemi hipertrofik kardiyomiyopati kardiyak kitleler
(atriyal miksoma tuumlmoumlrler vs) perikardiyal
hastalıktamponad koroner arterlerin konjenital
anomalileri protez kapakların disfonksiyonu gibi
kalbin yapısal bozuklukları ile pulmoner emboli akut
aort diseksiyonu pulmoner hipertansiyon gibi diğer
durumlar da senkop oluşumuna yol accedilarak suumlruumlş
guumlvenliğini tehlikeye sokabilir2
Senkopun suumlruumlş guumlvenliğini ciddi şekilde bozan
yaygın klinik durum olduğu trafik kazalarının sıklığı
veya suumlruumlş guumlvenliği accedilısından ccedilok az istatistiksel veri
bulunduğu bilinmektedir3
Ani Kardiyak Oumlluumlm
Tanım Ne zaman ve ne şekilde oumlluumlme yol accedilacağı
oumlngoumlruumllemeyen oumlnceden mevcut olan kardiyak
hastalık durumunda akut semptomların
başlamasından sonraki bir saat iccedilinde ani bilinccedil kaybı
ile kendini goumlsteren kardiyak nedenlere bağlı doğal
oumlluumlm olarak tanımlanır 4
Motorlu taşıt suumlruumlcuumllerinde goumlzlenen kardiyak koumlkenli
ani oumlluumlm diğer suumlruumlcuumller yolcular yayalar ve aynı
zamanda maddi varlıklar iccedilin bir tehlike
oluşturmaktadır Bu yuumlzden Kanadarsquo da Ontario
dışındaki şehirlerde kalp hastalığı oumlykuumlsuuml olanlara
profesyonel ehliyet almak iccedilin izin verilmemektedir 5
Trafik Kazaları
Uumllkemizde Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlrsquo nuumln yaptığı
araştırmaya goumlre trafik kazalarının 99rsquodan fazlası
insan kaynaklı nedenlerle oluşmaktadır 6
Kanada ve ABDrsquoden elde edilen verilerde ticari
araccedilların dacirchil olduğu kazaların 5rsquoden daha azı
kardiyovaskuumller hastalık ile ilişkilidir Avruparsquo da ise
yaklaşık olarak 01 olarak rapor edilen trafik kazası
tıbbi nedenler ile ilişkilendirilmekte ve bunların da
sadece 10- 25rsquo i kardiyak sorunlara
bağlanmaktadır7
Ancak yine de aritmisi olan suumlruumlcuumllerde gelişen bilinccedil
kaybı nadir de olsa oumlnemli olduğundan hem suumlruumlş
guumlvenliğini hem de toplum emniyetini tehdit
etmektedir8
Suumlruumlcuumller ve Hipertansiyon Riski
Hipertansiyon sık goumlruumllen bir hastalık olup toplumun
20rsquosini etkilemektedir Bu oran 45- 54 yaş grubunda
yaklaşık 40 55-64 yaş grubunda ise yaklaşık
50rsquodir Tayvanrsquoda yapılan bir araştırmada otobuumls
suumlruumlcuumllerinde hipertansiyon oranının (560
986=1361) olduğu bu oranın diğer işccedililere goumlre
(306164=536) daha yuumlksek ve anlamlı olduğu
goumlsterilmiştir9
Kardiyak Yetmezlik Sınıflaması
Semptomların ciddiyeti ve fiziksel aktiviteye goumlre
New York Kalp Cemiyeti İşlevsel Sınıflaması 10
I Semptom yok Fiziksel aktivite kısıtlanması yok
II Hafif fiziksel etkinlik kısıtlanması Dinlenme
sırasında rahattır fiziksel aktivite beklenenin uumlzerinde
nefes darlığı halsizlik ya da ccedilarpıntıya yol accedilar
III Belirgin fiziksel etkinlik kısıtlanması Dinlenme
sırasında rahattır ancak hafif fiziksel aktivitede nefes
darlığı halsizlik ya da ccedilarpıntı oluşabilir
IV Fiziksel etkinlikte semptomların artmasına bağlı
tam kısıtlılık Dinlenme sırasında bile belirtiler accedilığa
ccedilıkar
Belirli Kardiyak Koşullar İccedilin Standartlar
11
Tanım
15
Bekleme Suumlresi Trafiğe ccedilıkılmasına izin
verilemeyecek duumlzeyde kalp hastalığına sahip
kişilerde duumlzenli medikal tedavinin başlatılması ya da
tedavi edici işlemlerin gerccedilekleştirilmesi ile suumlruumlşe
uygun hale gelebilecekleri zaman aralığı
Koroner Arter Hastalığı
(Koroner arter hastalığı olan tuumlm suumlruumlcuumller aşağıdaki standartlara uymak zorundadır)
Oumlzel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml Profesyonel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml
NYHA Sınıf I kısıtlama yok EFgt 35
NYHA Sınıf II kısıtlama yok EFgt 35
NYHA Sınıf III kısıtlama yok Yetersiz
NYHA Sınıf IV
Ayaktan tedavi veya
inotrop kullanımı
Sol ventrikuumll asist cihazı
Yetersiz
Yetersiz
Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi
ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
PCI (perkuumltan koroner girişim)
Stabil anjina veya asemptomatik koroner arter
hastalığı olanlarda genel olarak kısıtlama yokken PCI
uygulamasından sonra oumlzel araccedil suumlruumlcuumllerinde 48 saat
profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise 7 guumln bekleme
suumlresi oumlngoumlruumllmektedir
16
Koroner Arter Cerrahisi yapılanlarda oumlzel araccedil
suumlruumlcuumllerinde 1 ay profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise
3 ay bekleme suumlresi tavsiye edilmektedir
Sinuumls Duumlğuumlmuuml Disfonksiyonunda semptom yoksa
kısıtlama yoktur
Atriyoventrikuumller ve İntraventrikuumller Blok varsa
kısıtlama olmayan durumdan diskalifiye olan duruma
kadar değişen kurallar soumlz konusudur
Karotid sinus aşırı uyarılması sonucu kalıcı kalp
pili olan veya medikal tedavi alan hastalarda serebral
iskemi belirtilerine bağlı semptomlar kontrol
edilmedikccedile guumlvenli şekilde araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar
Kardiyak Enflamasyon ve Enfeksiyonlar oumlzellikle
akut perikardit veya miyokardit olan bireyler
tamamen iyileşene kadar hiccedilbir şekilde motorlu araccedil
suumlruumlcuumlsuuml olamazlar Aynı şekilde subakut bakteriyel
endokardit tanısı ile başvuranlar emboli
tehlikesinden dolayı tamamen iyi olana kadar motorlu
araccedil kullanmamalıdırlar
Konjenital Kalp Hastalıklarında kalbin
fonksiyonel kapasite durumu miyokardiyal iskeminin
olup olmadığı kardiyomiyopati kalp kapak hastalığı
ve kalp ritim bozukluğu durumuna goumlre suumlruumlcuuml
belgesi verebilmek iccedilin bu hastalığa sahip kişiler ayrı
ayrı değerlendirilmelidir
Kardiyak ritim bozukluğu hikayesi olan bireylerde
suumlruumlcuuml belgesi verebilmek iccedilin ritim bozukluğunun
tipi atak sıklığı semptom varlığı ve yeterli ve duumlzenli
kontrol olup olmaması gibi durumlar belirleyici
olacaktır 11
Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi
ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
PCI (perkuumltan koroner girişim)
17
Erken Atriyal veya Ventrikuumller Kontraksiyonlar
Bekleme Suumlresi
Oumlzel suumlruumlcuuml Profesyonel suumlruumlcuuml
VF 6 ay sonra diskalifiye
Hemodinamik
kararsız VT
6 ay sonra diskalifiye
Geri doumlnuumlşuumlmluuml
sebeplere bağlı VT
veya VF
Altta yatan durumun
tedavisi devam ettiği
suumlrece suumlruumlş yasak
Altta yatan durumun
tedavisi devam ettiği
suumlrece suumlruumlş yasak
Suumlrekli VT ile ilişkili
bilinccedil bozukluğu
LVEF gt30
3 ay sonra
diskalifiye
Suumlrekli VT
Bilinccedil bozukluğu
olmayanLVEF gt30
4 hafta sonra
Yeterli denetim
3 ay sonra
Yeterli denetim
VF ventrikuumller fibrilasyon VT ventrikuumller taşikardi LVEF Sol ventrikuumll ejeksiyon fraksiyonu
Paroksismal SVT AF veya AFL bilinccedil bozukluğu
ile birlikte ise duumlzenli kontrol gerekirken bilinccedil
bozukluğu gelişmemişse kısıtlamaya da gerek yoktur
AF veya AFLrsquo de endikasyon varsa suumlruumlcuumller kronik
antikoaguumllasyon almalıdır
Persistan veya Kalıcı AF veya AFLrsquo de ventrikuumll
hız kontroluuml yeterliyse ve bilinccedil bozukluğu yoksa tuumlm
suumlruumlcuumller iccedilin kısıtlamaya gerek yoktur
SVT Supraventrikuumller taşikardi AF Atriyal
fibrilasyon AFL Atriyal flutter
Sinuumls duumlğuumlmuuml disfonksiyonunda hastalıkla ilişkili
semptom yoksa kısıtlama da yoktur Hasta sinuumls
sendromu gibi semptom olan durumlarda ise tedavi
başarılı olana kadar suumlruumlş iccedilin izin verilmemektedir
Atriyoventrikuumller (AV) ve İntraventrikuumller
Bloklar hem oumlzel hem de profesyonel suumlruumlcuumller iccedilin
kısıtlamaya yol accedilmaz
Karotid Sinuumls Aşırı Duyarlılığına bağlı serebral
iskemi belirtileri olan kişiler medikal tedavi ya da bir
kalp pili ile semptomları kontrol altına alınmadıkccedila
guumlvenli araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar
Valvuumller Kalp Hastalığı varsa operasyon durumu
belirleyici olacaktır Opere edilmemiş kalp kapak
hastalığı olan kişilerde suumlruumlş uygunluğunu belirlemek
iccedilin serebral iskemi durumu kalbin fonksiyonel
bozukluk derecesi ve oumlzellikle ticari suumlruumlcuumller iccedilin
ayrıntılı kardiyolojik değerlendirme gereklidir Kapak
replasmanı geccedilirmiş kişilerde ise Sınıf 1 2 3 4 araccedil
kullanmasına izin verilmeden oumlnce suumlruumlcuumllerin
tromboemboli enfeksiyon ve mekanik hasar gibi geccedil
cerrahi komplikasyon sıklığı azaltılmalıdır 1112
Hipertansiyon (-malign hipertansiyon dışında) tek
başına motorlu araccedil kullanmak iccedilin bir
kontrendikasyon oluşturmaz Ancak kalp goumlz boumlbrek
ve beyin hasarı gibi ilişkili komplikasyonların varlığı
guumlvenli suumlruumlşuuml engellemektedir 170110 mm Hg
uumlzerindeki kalıcı hipertansiyon sıklığına bağlı olarak
gelişen komplikasyonlar (hipertansif retinopati gibi)
18
suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye sokabilir Bu yuumlzden bu
yuumlkseklikte kan basıncı olan kişiler ccedilok dikkatli
incelenmelidir (fundus muayenesi
elektrokardiyografi akciğer grafisi vb) Ayrıca bu
kişilerde serum kreatinin oumllccediluumlmuumlnde belirgin
değişiklik tespit edilmişse dahiliye hekiminden goumlruumlş
almak uygun olacaktır
Yine hipertansiyon sonucu kardiyak hasara bağlı
konjestif kalp yetmezliği gelişmişse guumlvenli suumlruumlş
yeteneğini değerlendirirken serebral hasar durumu en
başta goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır
Ek olarak 13
Suumlrekli stabil devam eden NYHA sınıf I-III grubu
LVAD ( Sol Ventrikuumller Destek Sistemleri) olan
hastalar yalnızca oumlzel suumlruumlş iccedilin uygunken ticari ya da
profesyonel araccedil kullanabilmek iccedilin 2 ay beklemek
zorundadır
Pilotlarda Suumlruumlş Guumlvenliği ve Bir Oumlrnek
Pilotlarda sağlık kontrolleri ccedilok daha sık ve duumlzenli
yapılmaktadır Fakat yine de muumlkemmel bir uccediluş bir
sonrakinin garantisi sayılamayacağı gibi ccedilok sağlıklı
bir pilotun ertesi guumln de sağlıklı olacağı soumlylenemez
4 Haziran 2003 guumlnuuml saat 1630rsquoda uccediluşun iniş
safhasında (Danimarka Billund Havaalanı) kaptan
pilot Kahraman Tokuşoğlu fenalaşmış ve kalp krizi
nedeniyle vefat etmiştir Bu uumlzuumlcuuml olayın tek tesellisi
56 yaşındaki pilotun ani ve gizli kalp hastalığının ilk
belirtilerini fark ederek kumandayı diğer pilota
devretmesi ccedilok sayıda masum insanın yaşamının
kurtulmasıdır 14
Uumllkemizde Kardiyovaskuumller Hastalıklar ve
Suumlruumlcuuml Belgesi lsquolsquoSağlık Muayenesinde Suumlruumlcuuml
Adaylarının ve Suumlruumlcuumllerin Sahip Olacakları Sağlık
Şartları ile Goumlz İccedil Hastalıkları Kulak-Burun-Boğaz
Ortopedi Ruh ve Sinir Hastalıkları Muayenelerine
İlişkin Esaslarrsquorsquo Kısmında MADDE 62 Kalp-Damar
Hastalıklarından bahsetmektedir
Grup 1 A ve B sınıfı suumlruumlcuuml belgesi
verilecek suumlruumlcuuml adayları Grup 2 A ve B
sınıfı dışında kalan suumlruumlcuuml dayları olup
bunlardan a) Anjinal yakınması olanlara akut
koroner sendrom (Stabil olmayan angina pektoris
ST yuumlkselmeli miyokard infarktuumlsuuml ve ST
yuumlkselmesiz miyokard infarktuumlsuuml) tanısı almış
olanlara ve koroner arter bypass cerrahisi
uygulanan Grup1 ve Grup 2 deki suumlruumlcuuml adaylarına
gerekli medikal tedavi veveya invaziv girişimleri
tamamlandıktan 6 hafta sonra yapılacak olan
egzersiz testinde testi pozitif kılacak olan kriterler
saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir
b) Anjiyoplasti işlemi uygulanmış Grup 2 deki
adaylara işlemden 6 hafta sonra yapılacak olan
egzersiz testinde testi pozitif kılacak kriterler
saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir
c) Kalp atım sayısı ccedilok duumlşuumlk (dakikada 40rsquoın altı)
atrioventrikuumller bloklu ve hasta sinuumls sendromu
olanlardan kalıcı kalp pili takılmamış olanlara
suumlruumlcuuml belgesi verilmez
ccedil) Kalıcı pil implantasyonu ve başarılı kateter
ablasyonu yapılan Grup 2 deki adaylara işlemden 6
hafta sonra suumlruumlcuuml belgesi verilir
d) İmplante edilebilir kardiyoverter defibrilatoumlr
implantasyonu yapılmış olan Grup 1 ve Grup 2 deki
adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez
e) Hipertansiyonu olan ve maksimal tedaviye
rağmen istirahat TA 200120 mmHg nin uumlzerinde
olan Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez
f) Hipertrofik kardiyomiyopati ve dilate
kardiyomiyopati tanısı konmuş semptomatik olan
Grup 1 ve Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi
verilmez
g) Kalp yetersizliği ve kapak hastalığı tanısı konan
ve ağır semptomatik (NewYork Kalp Cemiyeti
Sınıf 3- 4) olan Grup 1 ve 2rsquodeki adaylara suumlruumlcuuml
belgesi verilmez
ğ) Konjenital kalp hastalığı tanısı konmuş
olanlardan komplex veya ciddi kardiyak problemi
olanlara suumlruumlcuuml belgesi verilmez Diğer konjenital
hastalığı olanlar ve başarılı cerrahi onarım yapılmış
olanlara belirli aralıklarla kontrolden geccedilmek
kaydıyla suumlruumlcuuml belgesi verilir 15
SONUCcedil ve OumlNERİLERKalp hastalığına sahip
olmak yaşlı kişilerde bile araccedil kullanmanın oumlnuumlnde
engel değildir Bununla birlikte hem hastaların hem
de diğer insanların korunması iccedilin hasta ve doktor
arasındaki yakın işbirliğinin oumlnemi buumlyuumlktuumlr Ciddi
kardiyak sorunları olanların sınırlı koşullarda
oumlrneğin oumlnceden belirlenmiş otoyol dışındaki bazı
yerel yollarda veveya sadece guumlnduumlz vakitlerinde
araccedil kullanmalarına izin verilebilir Birccedilok yaşlı
suumlruumlcuumlyuuml boumlyle bir davranışa zaten kendi suumlruumlşleri
sınırlayabilir 16
19
Suumlruumlş guumlvenliği accedilısından antihipertansif ilaccedillardan
oumlzellikle betablokerlerin yan etkileri ve
komplikasyonları goumlz oumlnuumlne alındığında motorlu araccedil
kullanmak iccedilin engel duruma yol accedilmadıkları pek ccedilok
ccedilalışma ile goumlsterilmiştir17 18 19
15 olgu uumlzerinde Oxford tekniği kullanılarak yapılan
bir ccedilalışmada antihipertansif tedavide kullanılan
betablokerlerden Oksprenololuumln kronik tedavisiyle
ilaca bağlı yan etkilerin oluşmadığı ve suumlruumlş kabiliyeti
uumlzerinde belirgin bir etkisi olmadığı goumlzlenmiştir 20
Bu durumda hipertansiyonlu hastalar araccedil kullanma
accedilısından kendi sorumlulukları ile hareket edecektir
Ancak malign hipertansiyonu olanlarda bazı
kısıtlamaların gerekeceği aşikardır 21
Motorlu araccedil kazalarına sebep olan kardiyovaskuumller
hastalıklar hakkında ccedilok az kesin istatistiki veri
bulunmaktadır Profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde buumlyuumlk
kazalara yol accedilma olasılıkları daha yuumlksektir
Direksiyon başında geccedilen zamanın artması yolcu
sayısının fazla olması kendilerine yapılan talebin ccedilok
olması gibi nedenlerle profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde
(-oumlzel suumlruumlcuumllere goumlre) daha yuumlksek standartları
karşılamaları beklenir
Son olarak kardiyak problemi olan hastaların ve diğer
insanların araccedil kullanırken rahat ve guumlvenli hareket
edebilmesi iccedilin suumlruumlşe izin verilen ve verilmeyen
durumların ayrıntılı olarak tespit edilmesi
gerekmektedir Ayrıca profesyonel suumlruumlcuumller ve oumlzel
suumlruumlcuumller iccedilin aynı durumlarda farklı şekilde karar
verilmesi uygun olacaktır Kalp hastalığının araccedil
kullanmaya engel olduğu ve bireysel ulaşımın
yapılamayacağı durumlarda doktorlar hastalarına
toplu taşıma araccedillarını kullanmalarını tavsiye etmeli
ve onları bu youmlnden desteklemelidirler 22
Herkes iccedilin gelecekte kardiyovaskuumller hastalığa
yakalanma ihtimalinden dolayı suumlruumlcuuml belgesi
alanların (pilotlar kadar olmasa da) duumlzenli sağlık
kontrollerinin yapılması uygun olacaktır
Bu kuralların amacı ilgili karar vericilere
yardımcı olmak ve aynı zamanda kardiyak
problemi olan hastaların hangi durumlarda suumlruumlşe
uygun olup olmadığını belirlemektir
KAYNAKLAR 1 Jessica R Williams amp Stephen J Tregear Driving Wıth
Cardiovascular Disease the Impact of Implantable
Cardioverter Defibrillators on Driver Safety Proceedings of
the Fifth International Driving Symposium on Human
Factors in Driver Assessment Training and Vehicle Design
2 Senkop tanı ve tedavi kılavuzu (2009 guumlncellemesi)
Tuumlrk Kardiyol Dern Arş Suppl 8 2009 EA httpwwwtkd-
onlineorgdergiTKDA_37_120_135_176pdf
ET18122012
3 Renke Maas physiciana (maasukeuni-hamburgde) Rodolfo Ventura physicianb Christina Kretzschmar physicianb Ali Aydin
physicianb Andreas Schuchert associate professor of internal
medicine and cardiology Syncope driving recommendations and clinical reality survey of patients BMJ200332621 4 Myerburg RJ Castellanos A Cardiac arrest and sudden
cardiac death InBraunwald E ed Heart disease a textbook
of cardiovascular medicine
New York WB Saunders Publishing Co 1997 742ndash79
5 AjKerwinPerforming your original search sudden
heart death and driving in PMC will retrieve Can Med
Assoc J 1984 August 15 131(4) 312ndash314)
6
httpwwwkgmgovtrSiteCollectionDocumentsTrafik
TrafikKazaOzet et 12 Aralık 2012) TR kalp
7 Theodoros A Zografos Demosthenes G Kat ritsis
Guidelines and Regulations for Driving in Heart Disease
Hellenic J Cardiol 2010 51 226-234
8 Epstein AE Miles WM Benditt DG et al Personal and
public safety issues related to arrhythmias that may affect
consciousness implications for regulation and physician
recommendations A medicalscientific statement from the
American Heart Association and the North American
Society of Pacing and Electrophysiology Circulation 1996
94 1147-1166
9 PD Wang and RS Lin Coronary heart disease risk factors
in urban bus drivers Public Health (2001) 115 261ndash264
10 Tuumlrk Kardiyol Dern Arş - Arch Turk Soc Cardiol 2012
4077-137 EAAkut ve Kronik Kalp Yetersizliği Tanı ve
Tedavisine Youmlnelik 2012 ESC Kılavuzu ET19122012
11 Assessment of the Cardiac Patient for Fitness to Drive
and Fly Canadian Cardiovascular Society Consensus
Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for
Fitness to Drive and Fly
EAhttpwwwccscadownloadConsensus_Conference_M
ain_Draftpdf ET 18122012
12 Types and classes of drivers licences in BCEA
wwwicbccomdriver-licensingli ndash Kanada
ET20122012
13 Roger Baskett MDa Richard Crowell MDa Darren
Freed MDb Nadia Giannetti MDc and Christopher S
Simpson MDd Canadian Cardiovascular Society Focused
Position Statement Update on Assessment of the Cardiac
Patient for Fitness to Drive Fitness Following Left
Ventricular Assist Device Implantation Canadian Journal of
Cardiology 28 (2012) 137ndash140
20
14 Billund Havaalanı Olayı Doccedil Dr Muzaffer Ccediletinguumlccedil
EAwwwhvtdorghtmwordpressp=53 ET18122012
15 İccedilişleri Bakanlığının suumlruumlcuuml adayları ve suumlruumlcuumllerde
aranacak sağlık şartları ile muayenelerine dair youmlnetmelik
ikinci boumlluumlm Resmi Gazete 26092006 - 26301
EAwwwttborgtrindexphpsadaylariaranacak
ET17122012)
16 Wielgosz AT Azad N Effects of cardiovascular
disease on driving tasks Clin Geriatr Med 1993
May9(2)341-8
17 (Arzneimittelforschung 198535(12)1850- 3[The
effect of celiprolol on driving ability An experimental
psychological and comparative clinical study]
[Article in German] Klebel E Saam R Hoffmann H
18 Br Heart J 1981 Jun45(6)643- 8 Effects of chronic
beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor
car driving
Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian V Cashman
P Raftery EB
19 Med Klin 1980 Dec 1975(26)913- 6 [Driving
behavior of cardiovascular patients as affected by beta
receptor blockers][Article in German] Schmidt U Hoburg
A Brendemuumlhl D Delbeck HW Buck W Engels K
20 Br Heart J 1981 Jun45(6)643-8 Effects of chronic
beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor
car driving Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian
V Cashman P Raftery EB
21 httpwwwccscadownloadConsensus_Conference_Main_
Draftpdf Canadian Cardiovascular Society Consensus
Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for
Fitness to Drive and Fly FINAL REPORT erişim tarihi 12
Aralık 2012
22 John H Hypertension treatment and ability to drive a
large vehicle Z Gesamte Inn Med 1980 Nov
135(21)suppl 143-4
0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0
ZAMAN YOumlNETİMİ
Doccedil Dr Guumlrkan ERSOY
---------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------
3Ulusal Tıp Guumlnleri 30 Kasım-2 Aralık 2012 Kuumltahya da sunulmuştur Dokuz Eyluumll Uumlniversitesi Acil Tıp
Anabilim Dalı Oumlğretim Uumlyesi ndash Hekes İccedilin Sağlık Derneği YK Uumlyesi gurkanersoy deuedutr
Oumlzet Hayatımızın belirli doumlnemlerinde sıklıkla
soumlylediğimiz veya duyduğumuz bazı guumlzel soumlzler
kelimeler ve cuumlmleler vardır ldquoKeşke vaktim
olsaydı guumlnlerin nasıl geccediltiğini anlayamıyorum
guumlnler keşke 25 saat olsaydı hiccedil sıra gelmedi
zamanım olmadı ondan yetiştiremedimrdquo gibi Ama
bunların hepsi birer aldatmaca Kendimizi
kandırmaca Yoksa başka birşey değil Aslında hiccedil
unutmamamız gereken bir nokta var Bu duumlnya
uumlzerinde yaşayan ve buguumlne kadar yaşamış olan
herkesin hep 24 saati var ve vardıda 25 saati olan
hiccedil olmadı olmayacaktahellip Ama bazı insanlar
Atatuumlrk İbn-i SİNA Einstein Freud oldular
bazılarıda sadece geccedilip gittiler
Zaman youmlnetimi daha ccedilok ccedilalışmak veya serbest
zamanımızdan ccedilalmak demek değildir Sadece
zamanımızı daha iyi değerlendirerek oradan
kazandığımız zamanı kendimiz kendimizi
geliştirmek veveya sevdiklerimiz ile daha ccedilok
beraber olmak demektir Yani buumltuumln amacımız
hayatımızda gereksiz yere harcadığımız zaman
dilimlerinden yararlanmaktır İşte bu yaımızda bu
zamanı nasıl kazanabileceğimiz uumlzerine
bildiklerimizi sizlerle paylaşmayı amaccedilladık
Genel
Gerccedilek anlamda biz zamanı değil ama ancak
kendimizi zamana goumlre youmlnetebiliriz Bunun iccedilinde
organizayon ve plan gerekir Herkesin guumlne tam 24
saat veya 1440 dakika ile başlar
Unutmayalımki bir guumln iccedilinde arttırabileceğimiz 60
dakika ile şunları elde edebiliriz
Gelecek 10 yılda bir yuumlksek okul diploması
almamızı sağlar
Kendimizi geliştirmemize yardımcı olur
Hayatımızı başkaları ile paylaşmak iccedilin daha fazla
zaman ayırabiliriz
Buumltuumln yeteneklerimizi kullanma fırsatımız doğar
Daha ayrıntılı planlama yapabiliriz
Becerilerinizi geliştirebiliriz
Kişisel ilgi alanlarımızı geliştirebiliriz
Yeni fikirler yaratma ve yeni projeler başlatmak
iccedilin fırsat doğar
Peki zaman youmlnetimi kurallarına gelin sabah
kalkmamız ile birlikte başlayalım
Yapılabilecek en iyi iş saat ccedilalar ccedilalmaz uyanmak
ve yataktan fırlamaktır Ccediluumlnkuuml yatakta daha fazla
debelenecek olursak en azından 30-45 dakika daha
zaman kaybedeceğiz Bu uyku ve dinlenme
olmayacak aksine ızdırap olacaktır Birde işimize
geccedil kalacak bu stresimizi bir kat daha arttıracaktır
Bu nedenle
Guumlne erken başlayın
Giyeceklerinizi ccedilamaşırlarınızı geceden hazırlayın
Ccediluumlnkuuml sabah rehaveti ile giyeceğiniz kıyafet
konusunda zorluk ccedilekeceksiniz
Sabah mutlaka kahvaltı yapın ve bu arada o guumlnuumln
planını yapın
Guumlnleri uzatmanın en iyi yolu zamanı gecelerden
yani uyku zamanından ccedilalmaktır uyumak kaccedilmak
demektir Yani oumlnuumlmuumlzdeki hafta ccedilok yorulacağım
o nedenle bu hafta sonu saatlerce uyuyayım demek
21
mantıklı bir yaklaşım değildir ccediluumlnkuuml uyku sarj
edilebilir bir nesne değildir Yani akuuml gibi değildir
Daha fazla uyuyarak dinlenemeyiz sadece daha ccedilok
yoruluruz ve zamanıızı harcarız
Banyoda ve tuvalette zamanınızı iyi
değerlendiriyormusunuz Sabahları burada TVrsquo da
haberleri ve gazete başlıklarını dinleyebilir veya o
guumlnuumln veya bir guumln oumlncesinin gazetesini haftalık
dergileri okuyabilirsiniz
Banyoda herguumln kullandığınız traş takımı havlular
ve duş sonrası kullandığımız bornozumuzu
dolapların veya ccedilekmecelerin oumln tarafında
saklıyormuyuz
Eğer evde ısınma ve banyo ihtiyaccedillarımız iccedilin kat
kaloriferi kullanıyorsak buna bir zaman ayarlayıcı
cihaz (timer) takmamız faydalı olacaktırCcediluumlnkuuml
bunun sayesinde uygun bir ayarlama ile
uyandığımız zaman duş ve traş iccedilin gerekli sıcak su
hazır olacaktır Yoksa sonradan uzunca bir suumlre
daha su ısınacak diye beklememiz gerekecektir
Sabah oumlnce traş olup sonra banyo yapmak daha
mantıklı olabilir Bu sayede yuumlzuumlmuumlzuuml durulamak
ve kurulamak ile kaybedeceğimiz zamanı kazanmış
oluruz
Sakal traşı olmak iccedilin fırccedila traş sabunu ve koumlpuumlk
kullanarak değilde oumlzellikle şarjlı traş makineleri
kulanmak daha avantajlıdır Traş olurken dolaşır
gazete okur veya diğer işlerinizide yapabilirsiniz
Hatta işinize giderken bile arabada traş olabilirsiniz
tabii eğer şoumlfoumlr kullanıyorsanız
Banyodada bir telefon bulundurmanız hatta evde
telsiz telefon olması oumlnerilen bir metottur bu
sayede oturduğunuz yerden telefon accedilabilir veya
gelen telefonlara anında cevap verebilirsiniz
Yatak odanızda ccedilabuk kaybolabilecek eşyaları
koyabileceğiniz bir kutu bulundurun ve gece
geldiğinizde cuumlzdan kolye yuumlzuumlk kol duumlğmeleri
kuumlpeleri iccediline koyun ki sabah aramak iccedilin zaman
kaybetmeyiniz
Kahvaltı masanızı akşamdan hazırlayınız hatta
ccedilayınızı bile akşamdan demleyiniz Yok bayatlar
diye duumlşuumlnuumlyorsanız o zaman sabah kalkar kalkmaz
ccedilayın suyunu ısıtmak iccedilin ocağı yakınız Hatta
ccedilaydanlığın suyunu ve demliğin ccedilayınıda akşamdan
koymuş olunuz
Arabanızı akşam eve geldiğinizde hemen hareket
edebilecek şekilde duumlz park ediniz boumlylece sabah
manevra yapmak durumunda kalmazsınız
Bu kısa tedbirlerden sonra artık guumlne başladığımıza
goumlre ofise gidip oumlncelikler konusunda konuşabiliriz
Guumlnluumlk zamanımızı verimli kullanma zaman
arttırma iccedilin ilk yapmamız gereken iş planlamadır
Yani guumlnuumlmuumlzuuml ve işlerinizi planlama
Planlama
Planlama gerccedilekten gereklimi Evet evin bir planı
olmadan siz onun yapımına başlarmısınız Uzun bir
yola ccedilıkacaksınız Haritaya bakmadan yola ccedilıkmak
istermisiniz
Zaman youmlnetiminin ilk oumlnemli aşaması yakın ve
uzak vadedeki amaccedillarınızı ortaya koymaktır
Ccediluumlnkuuml bu sayede uygun bir yolda ilerlememiz
muumlmkuumln olabilecektir Evlenmek askere gitmek
yurt dışına gitmek uzman veya doccedilent olmak gibi
Bundan sonrada işlerimizi uumlccedile ayırmamız
gerekir
Oumlncelikli
Ertelenebilir
Vazgeccedililebilir
Bazı insanlar yapacakları herşeyi hatırladıklarını
soumlylerler Hasta vizitleri gibi Eve alınacak ekmek
mobilya vs gibi Hatta randevularını toplantılarını
projelerini oumlzel guumlnlerini vs halbuki bunların
yarısını unuturlar veya akıllarında tutabilmek iccedilin
ccedilok zaman ve enerji harcarlar Bu tip insanlar
kendilerine bir yapılacaklar listesi hazırlarlar Ama
bu listede bir sıralama ve duumlzen olmadığı iccedilin hiccedil
bir işe yaramayacaktır Sıralama ve aralarında bir
duumlzen yoktur ccediluumlnkuuml
Zamanımızı kontrol altına almak istiyorsak oumlnce
kendimizi kontrol altına almamız gerekir Bu
nedenle guumlne o guumln ne iş yapacağınızı yazarak
başlamamız gerekiyor
Yapılacaklar listemizi oumlnceliklere goumlre sıralamamız
gerekiyor Bunun iccedilinde tek bir organizer
kullanmamız ve bunu guumlnuumln değişik saatlerinde
goumlzden geccedilirmemiz gerekiyor
Planlamaya herguumln zaman ayırınız ccediluumlnkuuml
guumlnuumlmuumlzuumln en anlamlı uumlretken zamanı planlamaya
ayırdığımız zamandır Yapılacak olan en oumlnemli iş
en oumlnemli işi en oumlnce yapmaktır Bazı işler oumlnemli
olmasına rağmen suumlrekli olarak ertelenirler Buda
işin dahada ertelenmesinden ve can sıkıntısı
olmaktan başka bir işe yaramaz Mesela bunun iccedilin
PCrsquoler databanklar veya palm PC ler son derece
elverişlidirler
İşleri oumlnceliklerine goumlre sıralarken A B C
kuralınıda kullanabiliriz A halledilmeden asla Brsquoye
geccedililmez
Rutin İşler
Guumlnluumlk hayatımıza baktığımız zaman birccedilok işi
tekrar ettiğimizi goumlruumlruumlz Bunları kısaltacak olan
youmlntemler ccedilok oumlnemlidir Bunda etkili olabilmek
iccedilin
İşi basitleştirme ve
Goumlrevlendirme (forward etme youmlnlendirme)
youmlntemlerini kullanmanız uygun olur
En Etkin Saatlerimizi Nasıl Kullanıyoruz
Guumlnuumln ilk saatlerini en oumlnemli işlerimiz iccedilin
ayırmamız gerekir Guumlnuumln ilerliyen saatlerinde ise
daha az oumlnemli işlerimizi yapmamız gerekir
Halbuki ccediloğumuz rutin işler ile o kadar haşır neşir
oluruz ve guumlnuumln en verimli saatlerini bunlar iccedilin
ayırırız ki geri kalan verimsiz saatlerde ise daha
oumlnemli işlerimizi halletmek iccedilin kullanırız
Verimliliğin Tepe Noktasını En İyi Nasıl
Kullanabiliriz
22
Sevimsiz ve zor işlere optimal zaman ayırın Bu tip
işlere başlamak ccedilok zordur ama beklediğmiz zaman
dahada zorlaşacaktır Zamanında yapamayınca
sıkıntımız dahada artacaktırda
Bu işleri mutlaka hemen halledin ertelemeyin bu
işi dahada sevimsiz hale gelmesine ve zorlaşmasına
neden olur
En zor işleri Pazartesi veya Salı guumlnlerine koyun
ccediluumlnkuuml enerjiniz o zamanlar daha fazladır Bu sıkıcı
işi hafta başında tamamlamanız kamburdan
kurtulmanız nedeniyle size bir canlılık verecektir
Orta verimlilikteki saatlerinizde şu işleri
yapabilirsiniz
Gereken kişiler ile bilgi alış verişinde bulunun
Rutin mektuplarınızı okuyun yazılarınızı yazın
veya yazdırın
Daha sonraki işlerinizi planlayın programlayın
Duumlşuumlk verimlilikteki zamanlarınızda ise
Gelen mektuplar uumlzerinde ccedilalışın
Telefon konuşmalarınızı yapın
Ziyaretccedililerinizi kabul edin
Erteleme (yarın veya sonra yaparım)
Erteleme kendimizi aldatmaktan başka birşey
değildir Bu aslında bir hastalıktırda Buguumln bu işi
yapmamak iccedilin o kadar ccedilok nedenimiz olabilirki
Hiccedilbirşey yapmamak veya oumlnemsiz ama zevk verici
işleri yapmak bize sadece kısa suumlreli bir zevk verir
Bunun dışında yapılması gereken oumlnemli işler bir
dağ gibi oumlnuumlmuumlzde yığılır kalır Kendi yarattığımız
bu yığın altında ve zaman iccedilinde psikolojik olarak
eziliriz Kendimize olan guumlveni kaybeder bir kısır
doumlnguumlye gireriz
Guumlnuumlmuumlzde ertelemecilik o kadar moda olduki
duumlnyada artık bu artan sayı ile ertelemeciler kluumlbuuml
kuruldu ama youmlnetim kurulu toplantısı bir tuumlrluuml
yapılamıyor ccediluumlnkuuml toplantı tarihi suumlrekli erteleniyor
))))))
Neden Erteleriz
Alışkanlıktır
Hep zor ve sevimsiz işleri erteleriz (Noumlbet ve
rotasyon ccedilizelgeleri ders hazırlama gibihellip)
Kaccedilıştır iccedilimizdeki isteksizliğin bezginliğin bir
sonucudur
KURTULMANIN YOLLARI
Hoşlanmadığınız işleri oumlnce yapın
Ertelenmesi muhtemel işleri parccedilalara ayırın
Bir bitirme tarihi tesbirt edin ve bu konuda birisi ile
bahse girin
İşi bitirince kendinizi oumlduumlllendirin boumlylece bir
motivasyon olacaktır
Bu sıkıcı ve sevimsiz goumlrevi birisine devretmeyi
duumlşuumlnuumln
Elinizde ne var ise onunla yetinerek yola ccedilıkın
Daha fazla kaynak bulacam diye vakit
kaybetmeyin Mesela ben bu ders iccedilinde bazı
kitaplar aldım ama okumaya bile fırsatım kalmadı
Her zaman kendimize şu soruyu sormalıyız Ne
yapmak istiyorum yerine neyi yapmalıyım Neyi
yapmam daha oumlnemli diye
Masamızın Organizasyonu
Masamızı mutlaka amaccedillarımıza uygun etkin
kullanabilecek halde tutmamız zaman youmlnetimi
accedilısından ccedilok oumlnemlidir Bu yığın iccedilinde kendimizi
sıklıkla kaybederiz Uygunsa masanız mutlaka bol
ccedilekmeceli olmalıdır Burayı evimiz kadar iyi
duumlzenlemeliyiz Ccedilalışma masamız hemen kapının
karşısında olmamalıdır yoksa gelip geccedilen herkese
bakmak zorunda kalırız unutmayın ki masamızda
manzara seyretmek iccedilin oturmuyoruz ccedilalışmak iccedilin
uumlrtmek iccedilin okumak iccedilin buradayız Masada yerde
kanepede her yerde yığın yığın kağıtlar dosyalar
okunacak degiler mektuplar kağıtlar vs vs
Sorsanız hepsi lazımdır Hepsi ccedilalışılacaktır Boumlyle
bir ortamda uumlretken olabilmek muumlmkuumln değildir
Peki ne gibi zararları olabilecektir
İş uumlzerindeki kontroluumlmuumlzuuml kaybederiz
Uumlretkenliğimiz azalır
Herguumln hakkından gelinememiş o yığınları
goumlrduumlkccedile moralimiz bozulur ve yine sıkıntıya
duumlşeriz ccedilıkmaza gireriz
Arkadaşalarımız arasında prestijimiz azalır
Bozuk Masa Duumlzeninden Kurtulmanın Yolları
Bu masayı duumlzenlemek iccedilin kendine bir zaman
dilimi ayır
Dağınıklık had safhada ise salam tekniğini kullan
yani oumlnce uumlstuumlnuuml sonra ccedilekmecelerini kısım kısım
temizle
Ccedilok gerekli olmayan şeyleri ayırın ve ortalıktan
goumlruumlş alanından ayırın Kalemler notluklar
fotoraflar bunların masa uumlzerinde yeri yoktur belki
bir guumln kullanılır umuduyla masa uumlzerinde birşey
tutmayın bunlara okunacaklar ve okunmuş
olanlarda dahildir
Masanızın arkasına pahalı olmayan raflar koyun
herşeyi oralara duumlzenleyin prensip olarak goumlruumlş
alanınız iccedilinde olmasınlar
Buumltuumln sahipsiz kağıtları tek bir dosyada toplayın
GENEL KURAL OLARAK ŞUumlPHEDE İSENİZ
ATIN Eğer YASAL VE VERGİ EVRAKI DEĞİL
İSE MUumlMKUumlN OLDUĞUNCA CcedilOK KAĞIT
ATIN
Gelen bir mail veya mektubu uumlccedil guumln iccedilinde okuyup
cevaplayamadınız ise onu luumltfen bir defa daha
okumadan ccediloumlpe atın Zaten artık suumlresi geccedilmiştir
Kıymeti kalmamıştır Eğer ccedilok oumlnemli ve zamanlı
idiyse şu ana kadar okumuş ve cevabını
yazmışsınızdır yok yazamadıysanız zaten değeride
kalmamıştır atmanızın sakıncası yoktur
Kağıt parccedilaları ile olan duygusal bağınızı muumlmkuumln
olduğunca azaltın Masaya hakim oldukccedila
kendinize olan guumlveniniz artacaktır Birccedilok kişi bu
kağıtların hepsinin lazım olduğunu veya birguumln
23
kullanılabileceğini veya unutmamak iccedilin oraya
koyduğunu soumlyler Ama o yığın arasından
seccedilebilmek iccedilin kaybedeceği zamanı hiccedil
duumlşuumlnduumlnuumlz muuml
Ccedilalıştığınız konu dışında hiccedil birşey hiccedilbir evrek
masa uumlzerinde bulundurmayın
Prensip olarak gelen bir evrak okunmalı gereği
yapılmalı ya cevaplanmalı ya ccediloumlpe atılmalıdır
Buradada bu evraklar iccedilin AHİD sistemi kullan
A At gitsin
H Havale et (başkası ilgilensin)
İ İlgilen
D Daha sonra kullanmak uumlzere dosyala
Mektuplar
Hemen okunarak cevaplanmalıdır
Eğer gelen bir zarfın uumlzerinde ilgili kişi veya şirket
ile ilgili olarak antet logo vs yoksa okumadan ccediloumlpe
at bu oumlzellikle artık guumlnuumlmuumlzde sayı olarak ccedilok
artan nereden kimden geldiği belli olmayan
isteğimiz dışında posta kutumuzda bulduğumuz
spam mailler iccedilin dahada geccedilerlidir
Ofis Asistanları
İyi bir sekreter sadece sıkıcı işleri paylaşmaz ayni
zamanda bilgi ve yetenekleri sayesinde bizi birccedilok
detaydan kurtarır Bu kişileren ccedilok iyi yararlanın
Onu eğitin Bilgisayarı interneti oumlğrenmesini
sağlayın Hatta ondan beklerdiklerinizi
kurallarınızı ccedilok iyi oumlğretiniz ki sık sık sorular
sorarak sizleri rahatsız etmesin
Telesekreter
Zaman youmlnetimi iccedilin ccedilok oumlnemli bir aracıdır ccediluumlnkuuml
herkese veya o anda cevap vermek istemediğiniz
kişi veya kişilere cevap vermeyebilirsiniz Ama
daha rahat olduğunuz bir ortamda ve enerjinizin
azaldığı oumlluuml bir zamanda ararsınız Ayrıca buradaki
mesaj Biz Ersoy ailesi ev dışında olduğumuz iccedilin
sizlere şu anda size cevap veremiyoruz Sinyal
sesinden sonra eğer bize mesajınızı bırakırsanızhellip
şeklinde olmamalıdır Ccediluumlnkuuml sizi arayan ve not
bırakmak isteyen bir kimsenin vaktini bu kadar
almamamanız gerekir Telesekrete eğer devreye
giriyorsa evde olmadığınız veveya o anda telefona
cevap veremiyeceğiniz zaten bellidir Ersoy ailesi
iccedilin notunuzu bırakırmısınız Veya saat 13rsquoe kadar
dersteyim gibi kısa ve oumlz notlar olmalıdır Eğer
canınız isterse zamanınızın daha bol olduğu bir
zamanda cevaplama şansınız olabilir
Goumlrevlendirme
Bulunduğunuz ortamda mutlaka her işi sizin
yapmanız veveya kontrol etmeniz gerekmez O işi
başkalarıda sizin yerinize ve hatta belkide daha iyi
yapabilecektir O nedenle mutlaka yuumlkuuml paylaşınız
başkalarınıda goumlrevlendiriniz
Şu soruları kendimize sormamız gerekir
Şu anda tarafımdan yapılmamaması gereken hangi
işleri yapıyorum
Benimle ayni seviyedeki arkadaşların yapabileceği
hangi işleri aptalca halen ben yapıyorum
İşte bu işleri mutlaka başkasına devredin onu
motive edin ve iş bitimindede hemen
oumlduumlllendirinhellip
Goumlrevlendirdiğimiz kişi yuumlk atı olmak
istemiyecektir Eğer goumlrevlendirdiğinde oumlnemli
olduklarını anlayacak olurlarsa ccedilok iyi performans
goumlstereceklerdir
Ccedilalışmalarınızın Engellenmesi
Ccedilalışmanızın ani gelen ziyaretccedililerle telefonlarla
bozulmasını engelleyin Randevusuz gelen hiccedilbir
ziyaretccedilinizi o an kabul etmeyin kendisine uygun
olduğunuz bir zaman iccedilin randevu verin Boumlylece o
kişiyede daha modern olması konusunda eğitmişte
olursunuz Eğer konu gerccedilekten oumlnemli idiyse kişi o
saatte zaten gelecektir
Astlarınıza işi devredin ama işi devir ederken ccedilok
iyi anlatın Boumlylece sık sık sizlere soru sorulmasını
engelleyin
Yardımcılarınız ile guumlnuumln sadece belirli saatlerinde
veya haftanın belirli guumlnlerinde beraber olunuz
heran değil Bunu toplantı guumlnleri veya saatleri
şeklinde onlara duyurun
İş yerinizde ve iş ortamınızda misafir trafiğini
mutlaka engelleyin veveya kontrol altına alın
Kendinize misafir gelmesini tabii
engelleyemezsiniz ama şu tedbirler ile kişilerin
sizin yanınızda daha fazla kalarak zamanınızı
almasını engelleyebilirsiniz Tabii bunu arzu
ediyorsanız
Sandalye veya koltuğunuzun kenarında oturarak
Kişiyi kapıda ayakta karşılayın
Konuşma sırası size ayağa kalkıp gelince ona
doğru yuumlruumlyerek ve teşekkuumlr ederim başka birşey
varmıydı diyerek konuyu sonlandırın
Gerekirse resmi ve soğuk bir tavırla konuşarak
Gelen kişilere asla ccedilay kahve ısmarlamayarak
Onun ve sizin goumlrebileceğiniz bir duvarda saat
bulundurup suumlrekli olarak ona bakın
Sohbetinizin bir yerinde oumlzet olarak ziyaretiniz iccedilin
teşekkuumlr ederim başka konuşabileceğim veya
yapabileceğim birşey varmı şeklinde soumlzler
kullanarak
Eğer gelen davetsiz ve randevusuz bir misafir ise ya
sonrası iccedilin randevu verin ya da başka birisi ile
goumlruumlşmesini sağlayın (yardımcınız sekreteriniz
asistanınız)
Telefon Konuşmaları
Telefon accedilmadan oumlnce gerekliliğini tartışın
konuşacaklarınızı not alın
Karşınıza kum saati koyun
Uumlccedil dakika kesici alet kullanarak hem kendi hemde
karşı tarafın konuşmalarını kontrol altına alın
Telesekreter kullanın
Duumlofonlu telefon kullanın Karşı tarafı ararken veya
ccedilalarken o sırada başka şeyler yazabilir veya
okuyabilirsiniz
Doğrudan konuya girin boş ve gereksiz sohbetten
kaccedilının Mesela guumlnaydın size nasıl yardımcı
olabilirm diyerek konuya başlayabilirsiniz
24
Telefonunuza hemen ulaşabilecek mesafede
bulundurun evde telsiz telefon kullanın
Trafik sıkıştığı zaman cep telefonunuzu kullanarak
zamanınızı değerlendirin akşam veya yarın
aramanız gereken kişileri şimdiden arayın ve
boumlylece zamanınızı değerlendirin
Bilgi Toplama Oumlzuumlmseme ve Uygulama
Ccedilağımız enformasyon ccedilağı Telefon gazeteler
kitaplar mailler internet fax dergiler text booklar
heryerden bilgi akıyor Bu kadar ccedilok kaynağı
okuyabilmemiz muumlmkuumln değil mutlaka elememiz
arasından seccedilim (triaj) yapmamız gerekiyor
Unutmayalım ki bilgi miktarı her doumlrt yılda bir
ikiye katlanıyor Bunun iccedilinde
Gerccedilekten hangi bilgilere ihtiyacımız var onları
bilmemiz gerekir
Seccedilerek okuyun
Tek bir gazete uumlzerine yoğunlaşın
Hızlı okuma youmlntemlerini oumlğrenin
Okuyamadığınız dergilerin aboneliğini iptal ettirin
Amerikayı tekrar keşfetmek iccedilin uğraşmayın direkt
konu ile ilgili kaynaklaı araştırın
Okuma ve Daha Hızlı Okuma
Okuyacağınız oumlncelikli kitaplarınız elinizin altında
olsun Mesela tuvalette yolculuklarda mutlaka
birşeyler okuyun
Beklerken mutlaka okuyun Randevulara ve
toplantılara giderken mutlaka yanınızda okunacak
birşeyler bulundurun
Yatmadan oumlnce okuyun
Amaccedilsızca değil amaca youmlnelik okuyun
Kelime kelime okumayın cuumlmleleri okumaya
ccedilalışın Okurken dudaklarınızı oynatmayın
Kitabı ccedilizin sonra tekrar okumanız gerekirse bu şekilde
vakit kaybetmezsiniz
Sıkıcı Guumlnluumlk İşler
Banka
Su elektrik havagazı gibi oumldemeleriniz iccedilin mutlaka
banka otomatik oumldeme talimatı veriniz
Uumlzerinde isim soyad ve adresinizin olduğu bir kaşe yapın
ki sık sık bunları yazmak zorunda kalmayasınız
En fazla bir adet kredi kartı kullanın Aksi taktirde
oumldemelerinizi ve extrelerinizi takip etmek ccedilok zamanınızı
alacaktır
Evinize veya işinize en yakın banka ile ccedilalışın
Banka dekont ve faturalarını mutlaka hemen dosyalayın
sonra gerektiği zaman bu neredeydi diye duumlşuumlnmeyin
İşimiz bitti tekrar eve geldik
Banyoda sabah beklemeleri engelleyebilmek iccedilin
aile bireylerinin ayrı saatlerde kalkmasını sağlayın
Evde sık kulanılan eşyalarınızı yedekleyin (Cola
sigara tuvalet kağıdı gibi)
Eşyalarınızı bulabileceğiniz bir yere koyun
Dolaplarınızı duumlzenleyin evdeki dağınıklığı
engelleyin
Benzer aletleri beraber koyun (alet ccedilantası gibi)
Yedek anahtarlarınızı belirli bir yerde toparlayın
Tamir belgeleri kullanma rehberleri sigorta ile
ilgili belgeleri ayni ccedilekmecede tutun
Aileniz ile ilgili olarak tuumlm kimlikler tapular kredi
kartı ve ehliyet gibi belgelerin birer fotokopisini
ccedilektirin ki kayıp ederseniz acaba numarası neydi
diye duumlşuumlnmeyin
Sonuccedil
Eğer sizlerde 24 saatin kendinize yetmediğimnden
şikayet ediyorsanız ve zaman yaratmak iccedilin ccedilaba
sarf ediyorsanız inanın alacağınız şu basit tedbirler
ile guumlnde 2-4 saat arttırmanız ccedilok muumlmkuumlnduumlr
Yapılacak işler oumlzetle şunlardır
Oumlnce oumlnceliği olan iş yapın Zevkli de olsa sıkıcıda
olsa Ama unutmayınızki insanın ayni anda iki tane
oumlnceliği olan işiniz olamaz
Masanızın uumlstuumlnuuml ve ccedilekmecelerini mutlaka
duumlzenleyin Başarılı bir kişinin ve youmlneticinin
masasının uumlstuuml daima bomboştur Eğer dosyalar
yığılmış ise o kişiden verim almak inanın zordur
Hayır demeyi oumlğrenininiz
Toplantılara guumlndem ile gidiniz yanınızda
okunacak birşeyler bulundurunuz
Muumlkemmeliyetccedililik tuzağından kurtulun
Mutlaka yakın ve uzak vadede hedefler seccedilin
Yapılacak işlerde daima A ile başlayın B ile değil
Bu tedbirler ile belki zamanınmızı arttırabileceğiz
ama bu zamanımızı nerede ve ne şekilde
kullanacağız İşte sorun burada Kısa bir suumlre oumlnce
Stephan COVEYrsquoin ldquoEtkili İnsanların Yedi
Alışkanlığırdquo adlı kitabını buumlyuumlk bir zevk ile
okumaya başlamıştım İlk 10 sayfasından sonra
duumlşuumlncelerim alt uumlst oldu Neden mi Yazar aynen
şoumlyle diyordu Şu guumlne kadar ccedilok ccedilalıştım ccedilok iyi
bir pozisyondayım arzu ettğim gerşeyi elde ettim
ama ailemi kaybettim Bu kariyer ve para bana ne
derecede mutluluk verir acaba diyordu Bu
nedeenle hiccedil unutmamamız gereken noktalarda
herhalde şunlar olmalıdır
Kariyerimize ve paralarımıza akşam sarılarak
uyuyamayız bu nedenle ccedilok ccedilalışmanın yanında
oumlncelikli olarak eşimizi ailemizi ve sevdiklerimizi
unutmamalıyız ve ccedilalışmak iccedilin mi yaşıyoruz
yaşamak iccedilin mi ccedilalışıyoruz sorusunun cevabını en
azından kendi gerccedileklerimiz iccedilin bulmalıyız Kaynaklar
Time management for the academic emergency
physicians Steven PARRİLLO
Httpwwwemedicinecom
Zamanı doğru kullanma Kate KEENAN
Kişisel zaman youmlnetimi Marion E HAYNES
Zaman youmlnetimi Ray JOSEPHS
Oumlnemli işler oumlncelik Stephan COVEY
13
(1)
httpwwwulasimonlinecomnews_detailphpid=
8339ampuniq_id=1350279640 (Erişim Tarihi09
Ağustos 2012)
(2)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliadrintroh
tm (Erişim Tarihi09 Ağustos 2012)
(3)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliunrecpub
dethtm (Erişim Tarihi11 Eyluumll 2012)
(4) Institute of Makers of Explosives (2003) Safety
Library Publication No 22 ndashSafety amp
Occupational Health-Storage Transportation And
Handling of Explosives Incorporating amendment
number(s) 12amp3 International Mine Action
Standard (IMAS) New York
(5)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliadrcountr
y-info_ehtm (Erişim Tarihi21 Eyluumll 2012)
(6)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliadradr201
111contentsehtml (Erişim Tarihi15 Eyluumll2012)
(7) httpeur-
lexeuropaeusmartapicgisga_docsmartapicelex
plusprodCELEX
numdocamplg=ENampnumdoc=32000L0061 (Erişim
Tarihi10 Ekim 2012)
(8)
httpwwwpoascomtrPO_pdfkurumsal_sorumlu
lukADRpdf (Erişim Tarihi01 Ekim 2012)
(9)
httpwwwuneceorgtransdangerpubliadradr_e
html (Erişim Tarihi25 Eyluumll 2012)
(10)
httpwwwlegislationgovtnzregulationpublic19
990128latestDLM284452html (Erişim Tarihi17
Eyluumll 2012)
(11) wwwmevzuatadaletgovtrhtml5210html
(Erişim Tarihi09 Ağustos 2012)
(12) Resmi Gazete Tarihi 31032007 Resmi
Gazete Sayısı 26479
0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0
KALP DAMAR HASTALIKLARININ SUumlRUumlŞ GUumlVENLİĞİNE ETKİSİ
DrAynur İNAN ProfDrİHamit HANCI ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -----------
Ankara Uumlniv Tıp Fak Adli Tıp AD
Anahtar Kelimeler Kardiovaskuumller Hastalıklar Suumlruumlş Guumlvenliği Profesyonel ve Oumlzel Suumlruumlcuumller
OumlZET Kardiyovaskuumller hastalıklar toplum sağlığını
oumlnemli oumllccediluumlde etkileyen hastalık grubunu
oluşturmaktadır Kardiyovaskuumller hastalıklarda
goumlzlenen senkop halsizlik uykuya meyil yorgunluk
gibi semptomlar suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye
sokmaktadır
Bu yuumlzden bu hastalığa sahip bireylerde duumlzenli
sağlık kontrolleri uygulanmalı oumlzel veya ticari araccedil
kullanma durumuna goumlre trafikte bazı kısıtlamalar
gerekmektedir Oumlrneğin ciddi kardiyak yetmezlik
belirtileri olanların toplu taşıma araccedillarına
youmlnlendirilmeleri hem hasta hem de toplum sağlığı
accedilısından oumlnem taşımaktadır
Yetkililerin de bu konuda duyarlı olmaları alınacak
oumlnlemler konusunda bazı standartlar oluşturmaları ve
uygulamaları suumlruumlş guumlvenliğine olumlu katkı
sağlayacaktır
GİRİŞ
Bu yazının amacı suumlruumlş yeteneğinde bozulmaya yol
accedilan sebeplerden oumlzellikle kardiyovaskuumller
hastalıkların oumlnemini vurgulamak tedbir konusunda
yetkililere katkı sağlamak ve suumlruumlş guumlvenliğine
youmlnelik oumlnerilerde bulunmaktır
Suumlruumlş yeteneği duyusal ve motor sistemler arasındaki
ince koordinasyon hareketlerine bağlı karmaşık bir
performanstır Hafıza dikkat zeka yaş
konsantrasyon alkol ve ilaccedil kullanımı ruhsal durum
refleks hızı işitme ve goumlrme fonksiyonları ani karar
verme yeteneği kişilik yapısı gibi oumlzellikler suumlruumlş
yeteneğini etkileyen bazı faktoumlrlerdir
Kardiyovaskuumller hastalıklarda goumlzlenen bazı
semptomlar oumlzellikle senkop halsizlik yorgunluk
baş doumlnmesi gibi belirtiler suumlruumlş yeteneğini bozarak
guumlvenli suumlruumlşe engel olabilir1
Kardiyovaskuumller (Kalp-Damar) Hastalıklar ve
Senkop (Bayılma)
Senkop Senkop hızlı başlangıccedillı kısa suumlreli ve
spontan (kendiliğnden) tam iyileşme ile karakterize
14
serebral hipoperfuumlzyona (beynin azalmış kan akımına)
bağlı geccedilici bilinccedil kaybıdır
Kardiyovaskuumller senkoplarda birincil neden
aritmilerdir Aritmiye yol accedilan bazı kalp hastalıkları
sinuumls nodu disfonksiyonu atriyoventrikuumller ileti
sistemi hastalığı implante edilebilir cihazda
fonksiyon bozukluğu supraventrikuumller ndash ventrikuumller
taşikardi ile ilaca bağlı bradikardi ve taşiaritmilerdir
Kardiyak valvuumller hastalık akut miyokard enfarktuumlsuuml
iskemi hipertrofik kardiyomiyopati kardiyak kitleler
(atriyal miksoma tuumlmoumlrler vs) perikardiyal
hastalıktamponad koroner arterlerin konjenital
anomalileri protez kapakların disfonksiyonu gibi
kalbin yapısal bozuklukları ile pulmoner emboli akut
aort diseksiyonu pulmoner hipertansiyon gibi diğer
durumlar da senkop oluşumuna yol accedilarak suumlruumlş
guumlvenliğini tehlikeye sokabilir2
Senkopun suumlruumlş guumlvenliğini ciddi şekilde bozan
yaygın klinik durum olduğu trafik kazalarının sıklığı
veya suumlruumlş guumlvenliği accedilısından ccedilok az istatistiksel veri
bulunduğu bilinmektedir3
Ani Kardiyak Oumlluumlm
Tanım Ne zaman ve ne şekilde oumlluumlme yol accedilacağı
oumlngoumlruumllemeyen oumlnceden mevcut olan kardiyak
hastalık durumunda akut semptomların
başlamasından sonraki bir saat iccedilinde ani bilinccedil kaybı
ile kendini goumlsteren kardiyak nedenlere bağlı doğal
oumlluumlm olarak tanımlanır 4
Motorlu taşıt suumlruumlcuumllerinde goumlzlenen kardiyak koumlkenli
ani oumlluumlm diğer suumlruumlcuumller yolcular yayalar ve aynı
zamanda maddi varlıklar iccedilin bir tehlike
oluşturmaktadır Bu yuumlzden Kanadarsquo da Ontario
dışındaki şehirlerde kalp hastalığı oumlykuumlsuuml olanlara
profesyonel ehliyet almak iccedilin izin verilmemektedir 5
Trafik Kazaları
Uumllkemizde Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlrsquo nuumln yaptığı
araştırmaya goumlre trafik kazalarının 99rsquodan fazlası
insan kaynaklı nedenlerle oluşmaktadır 6
Kanada ve ABDrsquoden elde edilen verilerde ticari
araccedilların dacirchil olduğu kazaların 5rsquoden daha azı
kardiyovaskuumller hastalık ile ilişkilidir Avruparsquo da ise
yaklaşık olarak 01 olarak rapor edilen trafik kazası
tıbbi nedenler ile ilişkilendirilmekte ve bunların da
sadece 10- 25rsquo i kardiyak sorunlara
bağlanmaktadır7
Ancak yine de aritmisi olan suumlruumlcuumllerde gelişen bilinccedil
kaybı nadir de olsa oumlnemli olduğundan hem suumlruumlş
guumlvenliğini hem de toplum emniyetini tehdit
etmektedir8
Suumlruumlcuumller ve Hipertansiyon Riski
Hipertansiyon sık goumlruumllen bir hastalık olup toplumun
20rsquosini etkilemektedir Bu oran 45- 54 yaş grubunda
yaklaşık 40 55-64 yaş grubunda ise yaklaşık
50rsquodir Tayvanrsquoda yapılan bir araştırmada otobuumls
suumlruumlcuumllerinde hipertansiyon oranının (560
986=1361) olduğu bu oranın diğer işccedililere goumlre
(306164=536) daha yuumlksek ve anlamlı olduğu
goumlsterilmiştir9
Kardiyak Yetmezlik Sınıflaması
Semptomların ciddiyeti ve fiziksel aktiviteye goumlre
New York Kalp Cemiyeti İşlevsel Sınıflaması 10
I Semptom yok Fiziksel aktivite kısıtlanması yok
II Hafif fiziksel etkinlik kısıtlanması Dinlenme
sırasında rahattır fiziksel aktivite beklenenin uumlzerinde
nefes darlığı halsizlik ya da ccedilarpıntıya yol accedilar
III Belirgin fiziksel etkinlik kısıtlanması Dinlenme
sırasında rahattır ancak hafif fiziksel aktivitede nefes
darlığı halsizlik ya da ccedilarpıntı oluşabilir
IV Fiziksel etkinlikte semptomların artmasına bağlı
tam kısıtlılık Dinlenme sırasında bile belirtiler accedilığa
ccedilıkar
Belirli Kardiyak Koşullar İccedilin Standartlar
11
Tanım
15
Bekleme Suumlresi Trafiğe ccedilıkılmasına izin
verilemeyecek duumlzeyde kalp hastalığına sahip
kişilerde duumlzenli medikal tedavinin başlatılması ya da
tedavi edici işlemlerin gerccedilekleştirilmesi ile suumlruumlşe
uygun hale gelebilecekleri zaman aralığı
Koroner Arter Hastalığı
(Koroner arter hastalığı olan tuumlm suumlruumlcuumller aşağıdaki standartlara uymak zorundadır)
Oumlzel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml Profesyonel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml
NYHA Sınıf I kısıtlama yok EFgt 35
NYHA Sınıf II kısıtlama yok EFgt 35
NYHA Sınıf III kısıtlama yok Yetersiz
NYHA Sınıf IV
Ayaktan tedavi veya
inotrop kullanımı
Sol ventrikuumll asist cihazı
Yetersiz
Yetersiz
Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi
ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
PCI (perkuumltan koroner girişim)
Stabil anjina veya asemptomatik koroner arter
hastalığı olanlarda genel olarak kısıtlama yokken PCI
uygulamasından sonra oumlzel araccedil suumlruumlcuumllerinde 48 saat
profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise 7 guumln bekleme
suumlresi oumlngoumlruumllmektedir
16
Koroner Arter Cerrahisi yapılanlarda oumlzel araccedil
suumlruumlcuumllerinde 1 ay profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise
3 ay bekleme suumlresi tavsiye edilmektedir
Sinuumls Duumlğuumlmuuml Disfonksiyonunda semptom yoksa
kısıtlama yoktur
Atriyoventrikuumller ve İntraventrikuumller Blok varsa
kısıtlama olmayan durumdan diskalifiye olan duruma
kadar değişen kurallar soumlz konusudur
Karotid sinus aşırı uyarılması sonucu kalıcı kalp
pili olan veya medikal tedavi alan hastalarda serebral
iskemi belirtilerine bağlı semptomlar kontrol
edilmedikccedile guumlvenli şekilde araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar
Kardiyak Enflamasyon ve Enfeksiyonlar oumlzellikle
akut perikardit veya miyokardit olan bireyler
tamamen iyileşene kadar hiccedilbir şekilde motorlu araccedil
suumlruumlcuumlsuuml olamazlar Aynı şekilde subakut bakteriyel
endokardit tanısı ile başvuranlar emboli
tehlikesinden dolayı tamamen iyi olana kadar motorlu
araccedil kullanmamalıdırlar
Konjenital Kalp Hastalıklarında kalbin
fonksiyonel kapasite durumu miyokardiyal iskeminin
olup olmadığı kardiyomiyopati kalp kapak hastalığı
ve kalp ritim bozukluğu durumuna goumlre suumlruumlcuuml
belgesi verebilmek iccedilin bu hastalığa sahip kişiler ayrı
ayrı değerlendirilmelidir
Kardiyak ritim bozukluğu hikayesi olan bireylerde
suumlruumlcuuml belgesi verebilmek iccedilin ritim bozukluğunun
tipi atak sıklığı semptom varlığı ve yeterli ve duumlzenli
kontrol olup olmaması gibi durumlar belirleyici
olacaktır 11
Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi
ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
PCI (perkuumltan koroner girişim)
17
Erken Atriyal veya Ventrikuumller Kontraksiyonlar
Bekleme Suumlresi
Oumlzel suumlruumlcuuml Profesyonel suumlruumlcuuml
VF 6 ay sonra diskalifiye
Hemodinamik
kararsız VT
6 ay sonra diskalifiye
Geri doumlnuumlşuumlmluuml
sebeplere bağlı VT
veya VF
Altta yatan durumun
tedavisi devam ettiği
suumlrece suumlruumlş yasak
Altta yatan durumun
tedavisi devam ettiği
suumlrece suumlruumlş yasak
Suumlrekli VT ile ilişkili
bilinccedil bozukluğu
LVEF gt30
3 ay sonra
diskalifiye
Suumlrekli VT
Bilinccedil bozukluğu
olmayanLVEF gt30
4 hafta sonra
Yeterli denetim
3 ay sonra
Yeterli denetim
VF ventrikuumller fibrilasyon VT ventrikuumller taşikardi LVEF Sol ventrikuumll ejeksiyon fraksiyonu
Paroksismal SVT AF veya AFL bilinccedil bozukluğu
ile birlikte ise duumlzenli kontrol gerekirken bilinccedil
bozukluğu gelişmemişse kısıtlamaya da gerek yoktur
AF veya AFLrsquo de endikasyon varsa suumlruumlcuumller kronik
antikoaguumllasyon almalıdır
Persistan veya Kalıcı AF veya AFLrsquo de ventrikuumll
hız kontroluuml yeterliyse ve bilinccedil bozukluğu yoksa tuumlm
suumlruumlcuumller iccedilin kısıtlamaya gerek yoktur
SVT Supraventrikuumller taşikardi AF Atriyal
fibrilasyon AFL Atriyal flutter
Sinuumls duumlğuumlmuuml disfonksiyonunda hastalıkla ilişkili
semptom yoksa kısıtlama da yoktur Hasta sinuumls
sendromu gibi semptom olan durumlarda ise tedavi
başarılı olana kadar suumlruumlş iccedilin izin verilmemektedir
Atriyoventrikuumller (AV) ve İntraventrikuumller
Bloklar hem oumlzel hem de profesyonel suumlruumlcuumller iccedilin
kısıtlamaya yol accedilmaz
Karotid Sinuumls Aşırı Duyarlılığına bağlı serebral
iskemi belirtileri olan kişiler medikal tedavi ya da bir
kalp pili ile semptomları kontrol altına alınmadıkccedila
guumlvenli araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar
Valvuumller Kalp Hastalığı varsa operasyon durumu
belirleyici olacaktır Opere edilmemiş kalp kapak
hastalığı olan kişilerde suumlruumlş uygunluğunu belirlemek
iccedilin serebral iskemi durumu kalbin fonksiyonel
bozukluk derecesi ve oumlzellikle ticari suumlruumlcuumller iccedilin
ayrıntılı kardiyolojik değerlendirme gereklidir Kapak
replasmanı geccedilirmiş kişilerde ise Sınıf 1 2 3 4 araccedil
kullanmasına izin verilmeden oumlnce suumlruumlcuumllerin
tromboemboli enfeksiyon ve mekanik hasar gibi geccedil
cerrahi komplikasyon sıklığı azaltılmalıdır 1112
Hipertansiyon (-malign hipertansiyon dışında) tek
başına motorlu araccedil kullanmak iccedilin bir
kontrendikasyon oluşturmaz Ancak kalp goumlz boumlbrek
ve beyin hasarı gibi ilişkili komplikasyonların varlığı
guumlvenli suumlruumlşuuml engellemektedir 170110 mm Hg
uumlzerindeki kalıcı hipertansiyon sıklığına bağlı olarak
gelişen komplikasyonlar (hipertansif retinopati gibi)
18
suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye sokabilir Bu yuumlzden bu
yuumlkseklikte kan basıncı olan kişiler ccedilok dikkatli
incelenmelidir (fundus muayenesi
elektrokardiyografi akciğer grafisi vb) Ayrıca bu
kişilerde serum kreatinin oumllccediluumlmuumlnde belirgin
değişiklik tespit edilmişse dahiliye hekiminden goumlruumlş
almak uygun olacaktır
Yine hipertansiyon sonucu kardiyak hasara bağlı
konjestif kalp yetmezliği gelişmişse guumlvenli suumlruumlş
yeteneğini değerlendirirken serebral hasar durumu en
başta goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır
Ek olarak 13
Suumlrekli stabil devam eden NYHA sınıf I-III grubu
LVAD ( Sol Ventrikuumller Destek Sistemleri) olan
hastalar yalnızca oumlzel suumlruumlş iccedilin uygunken ticari ya da
profesyonel araccedil kullanabilmek iccedilin 2 ay beklemek
zorundadır
Pilotlarda Suumlruumlş Guumlvenliği ve Bir Oumlrnek
Pilotlarda sağlık kontrolleri ccedilok daha sık ve duumlzenli
yapılmaktadır Fakat yine de muumlkemmel bir uccediluş bir
sonrakinin garantisi sayılamayacağı gibi ccedilok sağlıklı
bir pilotun ertesi guumln de sağlıklı olacağı soumlylenemez
4 Haziran 2003 guumlnuuml saat 1630rsquoda uccediluşun iniş
safhasında (Danimarka Billund Havaalanı) kaptan
pilot Kahraman Tokuşoğlu fenalaşmış ve kalp krizi
nedeniyle vefat etmiştir Bu uumlzuumlcuuml olayın tek tesellisi
56 yaşındaki pilotun ani ve gizli kalp hastalığının ilk
belirtilerini fark ederek kumandayı diğer pilota
devretmesi ccedilok sayıda masum insanın yaşamının
kurtulmasıdır 14
Uumllkemizde Kardiyovaskuumller Hastalıklar ve
Suumlruumlcuuml Belgesi lsquolsquoSağlık Muayenesinde Suumlruumlcuuml
Adaylarının ve Suumlruumlcuumllerin Sahip Olacakları Sağlık
Şartları ile Goumlz İccedil Hastalıkları Kulak-Burun-Boğaz
Ortopedi Ruh ve Sinir Hastalıkları Muayenelerine
İlişkin Esaslarrsquorsquo Kısmında MADDE 62 Kalp-Damar
Hastalıklarından bahsetmektedir
Grup 1 A ve B sınıfı suumlruumlcuuml belgesi
verilecek suumlruumlcuuml adayları Grup 2 A ve B
sınıfı dışında kalan suumlruumlcuuml dayları olup
bunlardan a) Anjinal yakınması olanlara akut
koroner sendrom (Stabil olmayan angina pektoris
ST yuumlkselmeli miyokard infarktuumlsuuml ve ST
yuumlkselmesiz miyokard infarktuumlsuuml) tanısı almış
olanlara ve koroner arter bypass cerrahisi
uygulanan Grup1 ve Grup 2 deki suumlruumlcuuml adaylarına
gerekli medikal tedavi veveya invaziv girişimleri
tamamlandıktan 6 hafta sonra yapılacak olan
egzersiz testinde testi pozitif kılacak olan kriterler
saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir
b) Anjiyoplasti işlemi uygulanmış Grup 2 deki
adaylara işlemden 6 hafta sonra yapılacak olan
egzersiz testinde testi pozitif kılacak kriterler
saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir
c) Kalp atım sayısı ccedilok duumlşuumlk (dakikada 40rsquoın altı)
atrioventrikuumller bloklu ve hasta sinuumls sendromu
olanlardan kalıcı kalp pili takılmamış olanlara
suumlruumlcuuml belgesi verilmez
ccedil) Kalıcı pil implantasyonu ve başarılı kateter
ablasyonu yapılan Grup 2 deki adaylara işlemden 6
hafta sonra suumlruumlcuuml belgesi verilir
d) İmplante edilebilir kardiyoverter defibrilatoumlr
implantasyonu yapılmış olan Grup 1 ve Grup 2 deki
adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez
e) Hipertansiyonu olan ve maksimal tedaviye
rağmen istirahat TA 200120 mmHg nin uumlzerinde
olan Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez
f) Hipertrofik kardiyomiyopati ve dilate
kardiyomiyopati tanısı konmuş semptomatik olan
Grup 1 ve Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi
verilmez
g) Kalp yetersizliği ve kapak hastalığı tanısı konan
ve ağır semptomatik (NewYork Kalp Cemiyeti
Sınıf 3- 4) olan Grup 1 ve 2rsquodeki adaylara suumlruumlcuuml
belgesi verilmez
ğ) Konjenital kalp hastalığı tanısı konmuş
olanlardan komplex veya ciddi kardiyak problemi
olanlara suumlruumlcuuml belgesi verilmez Diğer konjenital
hastalığı olanlar ve başarılı cerrahi onarım yapılmış
olanlara belirli aralıklarla kontrolden geccedilmek
kaydıyla suumlruumlcuuml belgesi verilir 15
SONUCcedil ve OumlNERİLERKalp hastalığına sahip
olmak yaşlı kişilerde bile araccedil kullanmanın oumlnuumlnde
engel değildir Bununla birlikte hem hastaların hem
de diğer insanların korunması iccedilin hasta ve doktor
arasındaki yakın işbirliğinin oumlnemi buumlyuumlktuumlr Ciddi
kardiyak sorunları olanların sınırlı koşullarda
oumlrneğin oumlnceden belirlenmiş otoyol dışındaki bazı
yerel yollarda veveya sadece guumlnduumlz vakitlerinde
araccedil kullanmalarına izin verilebilir Birccedilok yaşlı
suumlruumlcuumlyuuml boumlyle bir davranışa zaten kendi suumlruumlşleri
sınırlayabilir 16
19
Suumlruumlş guumlvenliği accedilısından antihipertansif ilaccedillardan
oumlzellikle betablokerlerin yan etkileri ve
komplikasyonları goumlz oumlnuumlne alındığında motorlu araccedil
kullanmak iccedilin engel duruma yol accedilmadıkları pek ccedilok
ccedilalışma ile goumlsterilmiştir17 18 19
15 olgu uumlzerinde Oxford tekniği kullanılarak yapılan
bir ccedilalışmada antihipertansif tedavide kullanılan
betablokerlerden Oksprenololuumln kronik tedavisiyle
ilaca bağlı yan etkilerin oluşmadığı ve suumlruumlş kabiliyeti
uumlzerinde belirgin bir etkisi olmadığı goumlzlenmiştir 20
Bu durumda hipertansiyonlu hastalar araccedil kullanma
accedilısından kendi sorumlulukları ile hareket edecektir
Ancak malign hipertansiyonu olanlarda bazı
kısıtlamaların gerekeceği aşikardır 21
Motorlu araccedil kazalarına sebep olan kardiyovaskuumller
hastalıklar hakkında ccedilok az kesin istatistiki veri
bulunmaktadır Profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde buumlyuumlk
kazalara yol accedilma olasılıkları daha yuumlksektir
Direksiyon başında geccedilen zamanın artması yolcu
sayısının fazla olması kendilerine yapılan talebin ccedilok
olması gibi nedenlerle profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde
(-oumlzel suumlruumlcuumllere goumlre) daha yuumlksek standartları
karşılamaları beklenir
Son olarak kardiyak problemi olan hastaların ve diğer
insanların araccedil kullanırken rahat ve guumlvenli hareket
edebilmesi iccedilin suumlruumlşe izin verilen ve verilmeyen
durumların ayrıntılı olarak tespit edilmesi
gerekmektedir Ayrıca profesyonel suumlruumlcuumller ve oumlzel
suumlruumlcuumller iccedilin aynı durumlarda farklı şekilde karar
verilmesi uygun olacaktır Kalp hastalığının araccedil
kullanmaya engel olduğu ve bireysel ulaşımın
yapılamayacağı durumlarda doktorlar hastalarına
toplu taşıma araccedillarını kullanmalarını tavsiye etmeli
ve onları bu youmlnden desteklemelidirler 22
Herkes iccedilin gelecekte kardiyovaskuumller hastalığa
yakalanma ihtimalinden dolayı suumlruumlcuuml belgesi
alanların (pilotlar kadar olmasa da) duumlzenli sağlık
kontrollerinin yapılması uygun olacaktır
Bu kuralların amacı ilgili karar vericilere
yardımcı olmak ve aynı zamanda kardiyak
problemi olan hastaların hangi durumlarda suumlruumlşe
uygun olup olmadığını belirlemektir
KAYNAKLAR 1 Jessica R Williams amp Stephen J Tregear Driving Wıth
Cardiovascular Disease the Impact of Implantable
Cardioverter Defibrillators on Driver Safety Proceedings of
the Fifth International Driving Symposium on Human
Factors in Driver Assessment Training and Vehicle Design
2 Senkop tanı ve tedavi kılavuzu (2009 guumlncellemesi)
Tuumlrk Kardiyol Dern Arş Suppl 8 2009 EA httpwwwtkd-
onlineorgdergiTKDA_37_120_135_176pdf
ET18122012
3 Renke Maas physiciana (maasukeuni-hamburgde) Rodolfo Ventura physicianb Christina Kretzschmar physicianb Ali Aydin
physicianb Andreas Schuchert associate professor of internal
medicine and cardiology Syncope driving recommendations and clinical reality survey of patients BMJ200332621 4 Myerburg RJ Castellanos A Cardiac arrest and sudden
cardiac death InBraunwald E ed Heart disease a textbook
of cardiovascular medicine
New York WB Saunders Publishing Co 1997 742ndash79
5 AjKerwinPerforming your original search sudden
heart death and driving in PMC will retrieve Can Med
Assoc J 1984 August 15 131(4) 312ndash314)
6
httpwwwkgmgovtrSiteCollectionDocumentsTrafik
TrafikKazaOzet et 12 Aralık 2012) TR kalp
7 Theodoros A Zografos Demosthenes G Kat ritsis
Guidelines and Regulations for Driving in Heart Disease
Hellenic J Cardiol 2010 51 226-234
8 Epstein AE Miles WM Benditt DG et al Personal and
public safety issues related to arrhythmias that may affect
consciousness implications for regulation and physician
recommendations A medicalscientific statement from the
American Heart Association and the North American
Society of Pacing and Electrophysiology Circulation 1996
94 1147-1166
9 PD Wang and RS Lin Coronary heart disease risk factors
in urban bus drivers Public Health (2001) 115 261ndash264
10 Tuumlrk Kardiyol Dern Arş - Arch Turk Soc Cardiol 2012
4077-137 EAAkut ve Kronik Kalp Yetersizliği Tanı ve
Tedavisine Youmlnelik 2012 ESC Kılavuzu ET19122012
11 Assessment of the Cardiac Patient for Fitness to Drive
and Fly Canadian Cardiovascular Society Consensus
Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for
Fitness to Drive and Fly
EAhttpwwwccscadownloadConsensus_Conference_M
ain_Draftpdf ET 18122012
12 Types and classes of drivers licences in BCEA
wwwicbccomdriver-licensingli ndash Kanada
ET20122012
13 Roger Baskett MDa Richard Crowell MDa Darren
Freed MDb Nadia Giannetti MDc and Christopher S
Simpson MDd Canadian Cardiovascular Society Focused
Position Statement Update on Assessment of the Cardiac
Patient for Fitness to Drive Fitness Following Left
Ventricular Assist Device Implantation Canadian Journal of
Cardiology 28 (2012) 137ndash140
20
14 Billund Havaalanı Olayı Doccedil Dr Muzaffer Ccediletinguumlccedil
EAwwwhvtdorghtmwordpressp=53 ET18122012
15 İccedilişleri Bakanlığının suumlruumlcuuml adayları ve suumlruumlcuumllerde
aranacak sağlık şartları ile muayenelerine dair youmlnetmelik
ikinci boumlluumlm Resmi Gazete 26092006 - 26301
EAwwwttborgtrindexphpsadaylariaranacak
ET17122012)
16 Wielgosz AT Azad N Effects of cardiovascular
disease on driving tasks Clin Geriatr Med 1993
May9(2)341-8
17 (Arzneimittelforschung 198535(12)1850- 3[The
effect of celiprolol on driving ability An experimental
psychological and comparative clinical study]
[Article in German] Klebel E Saam R Hoffmann H
18 Br Heart J 1981 Jun45(6)643- 8 Effects of chronic
beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor
car driving
Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian V Cashman
P Raftery EB
19 Med Klin 1980 Dec 1975(26)913- 6 [Driving
behavior of cardiovascular patients as affected by beta
receptor blockers][Article in German] Schmidt U Hoburg
A Brendemuumlhl D Delbeck HW Buck W Engels K
20 Br Heart J 1981 Jun45(6)643-8 Effects of chronic
beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor
car driving Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian
V Cashman P Raftery EB
21 httpwwwccscadownloadConsensus_Conference_Main_
Draftpdf Canadian Cardiovascular Society Consensus
Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for
Fitness to Drive and Fly FINAL REPORT erişim tarihi 12
Aralık 2012
22 John H Hypertension treatment and ability to drive a
large vehicle Z Gesamte Inn Med 1980 Nov
135(21)suppl 143-4
0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0
ZAMAN YOumlNETİMİ
Doccedil Dr Guumlrkan ERSOY
---------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------
3Ulusal Tıp Guumlnleri 30 Kasım-2 Aralık 2012 Kuumltahya da sunulmuştur Dokuz Eyluumll Uumlniversitesi Acil Tıp
Anabilim Dalı Oumlğretim Uumlyesi ndash Hekes İccedilin Sağlık Derneği YK Uumlyesi gurkanersoy deuedutr
Oumlzet Hayatımızın belirli doumlnemlerinde sıklıkla
soumlylediğimiz veya duyduğumuz bazı guumlzel soumlzler
kelimeler ve cuumlmleler vardır ldquoKeşke vaktim
olsaydı guumlnlerin nasıl geccediltiğini anlayamıyorum
guumlnler keşke 25 saat olsaydı hiccedil sıra gelmedi
zamanım olmadı ondan yetiştiremedimrdquo gibi Ama
bunların hepsi birer aldatmaca Kendimizi
kandırmaca Yoksa başka birşey değil Aslında hiccedil
unutmamamız gereken bir nokta var Bu duumlnya
uumlzerinde yaşayan ve buguumlne kadar yaşamış olan
herkesin hep 24 saati var ve vardıda 25 saati olan
hiccedil olmadı olmayacaktahellip Ama bazı insanlar
Atatuumlrk İbn-i SİNA Einstein Freud oldular
bazılarıda sadece geccedilip gittiler
Zaman youmlnetimi daha ccedilok ccedilalışmak veya serbest
zamanımızdan ccedilalmak demek değildir Sadece
zamanımızı daha iyi değerlendirerek oradan
kazandığımız zamanı kendimiz kendimizi
geliştirmek veveya sevdiklerimiz ile daha ccedilok
beraber olmak demektir Yani buumltuumln amacımız
hayatımızda gereksiz yere harcadığımız zaman
dilimlerinden yararlanmaktır İşte bu yaımızda bu
zamanı nasıl kazanabileceğimiz uumlzerine
bildiklerimizi sizlerle paylaşmayı amaccedilladık
Genel
Gerccedilek anlamda biz zamanı değil ama ancak
kendimizi zamana goumlre youmlnetebiliriz Bunun iccedilinde
organizayon ve plan gerekir Herkesin guumlne tam 24
saat veya 1440 dakika ile başlar
Unutmayalımki bir guumln iccedilinde arttırabileceğimiz 60
dakika ile şunları elde edebiliriz
Gelecek 10 yılda bir yuumlksek okul diploması
almamızı sağlar
Kendimizi geliştirmemize yardımcı olur
Hayatımızı başkaları ile paylaşmak iccedilin daha fazla
zaman ayırabiliriz
Buumltuumln yeteneklerimizi kullanma fırsatımız doğar
Daha ayrıntılı planlama yapabiliriz
Becerilerinizi geliştirebiliriz
Kişisel ilgi alanlarımızı geliştirebiliriz
Yeni fikirler yaratma ve yeni projeler başlatmak
iccedilin fırsat doğar
Peki zaman youmlnetimi kurallarına gelin sabah
kalkmamız ile birlikte başlayalım
Yapılabilecek en iyi iş saat ccedilalar ccedilalmaz uyanmak
ve yataktan fırlamaktır Ccediluumlnkuuml yatakta daha fazla
debelenecek olursak en azından 30-45 dakika daha
zaman kaybedeceğiz Bu uyku ve dinlenme
olmayacak aksine ızdırap olacaktır Birde işimize
geccedil kalacak bu stresimizi bir kat daha arttıracaktır
Bu nedenle
Guumlne erken başlayın
Giyeceklerinizi ccedilamaşırlarınızı geceden hazırlayın
Ccediluumlnkuuml sabah rehaveti ile giyeceğiniz kıyafet
konusunda zorluk ccedilekeceksiniz
Sabah mutlaka kahvaltı yapın ve bu arada o guumlnuumln
planını yapın
Guumlnleri uzatmanın en iyi yolu zamanı gecelerden
yani uyku zamanından ccedilalmaktır uyumak kaccedilmak
demektir Yani oumlnuumlmuumlzdeki hafta ccedilok yorulacağım
o nedenle bu hafta sonu saatlerce uyuyayım demek
21
mantıklı bir yaklaşım değildir ccediluumlnkuuml uyku sarj
edilebilir bir nesne değildir Yani akuuml gibi değildir
Daha fazla uyuyarak dinlenemeyiz sadece daha ccedilok
yoruluruz ve zamanıızı harcarız
Banyoda ve tuvalette zamanınızı iyi
değerlendiriyormusunuz Sabahları burada TVrsquo da
haberleri ve gazete başlıklarını dinleyebilir veya o
guumlnuumln veya bir guumln oumlncesinin gazetesini haftalık
dergileri okuyabilirsiniz
Banyoda herguumln kullandığınız traş takımı havlular
ve duş sonrası kullandığımız bornozumuzu
dolapların veya ccedilekmecelerin oumln tarafında
saklıyormuyuz
Eğer evde ısınma ve banyo ihtiyaccedillarımız iccedilin kat
kaloriferi kullanıyorsak buna bir zaman ayarlayıcı
cihaz (timer) takmamız faydalı olacaktırCcediluumlnkuuml
bunun sayesinde uygun bir ayarlama ile
uyandığımız zaman duş ve traş iccedilin gerekli sıcak su
hazır olacaktır Yoksa sonradan uzunca bir suumlre
daha su ısınacak diye beklememiz gerekecektir
Sabah oumlnce traş olup sonra banyo yapmak daha
mantıklı olabilir Bu sayede yuumlzuumlmuumlzuuml durulamak
ve kurulamak ile kaybedeceğimiz zamanı kazanmış
oluruz
Sakal traşı olmak iccedilin fırccedila traş sabunu ve koumlpuumlk
kullanarak değilde oumlzellikle şarjlı traş makineleri
kulanmak daha avantajlıdır Traş olurken dolaşır
gazete okur veya diğer işlerinizide yapabilirsiniz
Hatta işinize giderken bile arabada traş olabilirsiniz
tabii eğer şoumlfoumlr kullanıyorsanız
Banyodada bir telefon bulundurmanız hatta evde
telsiz telefon olması oumlnerilen bir metottur bu
sayede oturduğunuz yerden telefon accedilabilir veya
gelen telefonlara anında cevap verebilirsiniz
Yatak odanızda ccedilabuk kaybolabilecek eşyaları
koyabileceğiniz bir kutu bulundurun ve gece
geldiğinizde cuumlzdan kolye yuumlzuumlk kol duumlğmeleri
kuumlpeleri iccediline koyun ki sabah aramak iccedilin zaman
kaybetmeyiniz
Kahvaltı masanızı akşamdan hazırlayınız hatta
ccedilayınızı bile akşamdan demleyiniz Yok bayatlar
diye duumlşuumlnuumlyorsanız o zaman sabah kalkar kalkmaz
ccedilayın suyunu ısıtmak iccedilin ocağı yakınız Hatta
ccedilaydanlığın suyunu ve demliğin ccedilayınıda akşamdan
koymuş olunuz
Arabanızı akşam eve geldiğinizde hemen hareket
edebilecek şekilde duumlz park ediniz boumlylece sabah
manevra yapmak durumunda kalmazsınız
Bu kısa tedbirlerden sonra artık guumlne başladığımıza
goumlre ofise gidip oumlncelikler konusunda konuşabiliriz
Guumlnluumlk zamanımızı verimli kullanma zaman
arttırma iccedilin ilk yapmamız gereken iş planlamadır
Yani guumlnuumlmuumlzuuml ve işlerinizi planlama
Planlama
Planlama gerccedilekten gereklimi Evet evin bir planı
olmadan siz onun yapımına başlarmısınız Uzun bir
yola ccedilıkacaksınız Haritaya bakmadan yola ccedilıkmak
istermisiniz
Zaman youmlnetiminin ilk oumlnemli aşaması yakın ve
uzak vadedeki amaccedillarınızı ortaya koymaktır
Ccediluumlnkuuml bu sayede uygun bir yolda ilerlememiz
muumlmkuumln olabilecektir Evlenmek askere gitmek
yurt dışına gitmek uzman veya doccedilent olmak gibi
Bundan sonrada işlerimizi uumlccedile ayırmamız
gerekir
Oumlncelikli
Ertelenebilir
Vazgeccedililebilir
Bazı insanlar yapacakları herşeyi hatırladıklarını
soumlylerler Hasta vizitleri gibi Eve alınacak ekmek
mobilya vs gibi Hatta randevularını toplantılarını
projelerini oumlzel guumlnlerini vs halbuki bunların
yarısını unuturlar veya akıllarında tutabilmek iccedilin
ccedilok zaman ve enerji harcarlar Bu tip insanlar
kendilerine bir yapılacaklar listesi hazırlarlar Ama
bu listede bir sıralama ve duumlzen olmadığı iccedilin hiccedil
bir işe yaramayacaktır Sıralama ve aralarında bir
duumlzen yoktur ccediluumlnkuuml
Zamanımızı kontrol altına almak istiyorsak oumlnce
kendimizi kontrol altına almamız gerekir Bu
nedenle guumlne o guumln ne iş yapacağınızı yazarak
başlamamız gerekiyor
Yapılacaklar listemizi oumlnceliklere goumlre sıralamamız
gerekiyor Bunun iccedilinde tek bir organizer
kullanmamız ve bunu guumlnuumln değişik saatlerinde
goumlzden geccedilirmemiz gerekiyor
Planlamaya herguumln zaman ayırınız ccediluumlnkuuml
guumlnuumlmuumlzuumln en anlamlı uumlretken zamanı planlamaya
ayırdığımız zamandır Yapılacak olan en oumlnemli iş
en oumlnemli işi en oumlnce yapmaktır Bazı işler oumlnemli
olmasına rağmen suumlrekli olarak ertelenirler Buda
işin dahada ertelenmesinden ve can sıkıntısı
olmaktan başka bir işe yaramaz Mesela bunun iccedilin
PCrsquoler databanklar veya palm PC ler son derece
elverişlidirler
İşleri oumlnceliklerine goumlre sıralarken A B C
kuralınıda kullanabiliriz A halledilmeden asla Brsquoye
geccedililmez
Rutin İşler
Guumlnluumlk hayatımıza baktığımız zaman birccedilok işi
tekrar ettiğimizi goumlruumlruumlz Bunları kısaltacak olan
youmlntemler ccedilok oumlnemlidir Bunda etkili olabilmek
iccedilin
İşi basitleştirme ve
Goumlrevlendirme (forward etme youmlnlendirme)
youmlntemlerini kullanmanız uygun olur
En Etkin Saatlerimizi Nasıl Kullanıyoruz
Guumlnuumln ilk saatlerini en oumlnemli işlerimiz iccedilin
ayırmamız gerekir Guumlnuumln ilerliyen saatlerinde ise
daha az oumlnemli işlerimizi yapmamız gerekir
Halbuki ccediloğumuz rutin işler ile o kadar haşır neşir
oluruz ve guumlnuumln en verimli saatlerini bunlar iccedilin
ayırırız ki geri kalan verimsiz saatlerde ise daha
oumlnemli işlerimizi halletmek iccedilin kullanırız
Verimliliğin Tepe Noktasını En İyi Nasıl
Kullanabiliriz
22
Sevimsiz ve zor işlere optimal zaman ayırın Bu tip
işlere başlamak ccedilok zordur ama beklediğmiz zaman
dahada zorlaşacaktır Zamanında yapamayınca
sıkıntımız dahada artacaktırda
Bu işleri mutlaka hemen halledin ertelemeyin bu
işi dahada sevimsiz hale gelmesine ve zorlaşmasına
neden olur
En zor işleri Pazartesi veya Salı guumlnlerine koyun
ccediluumlnkuuml enerjiniz o zamanlar daha fazladır Bu sıkıcı
işi hafta başında tamamlamanız kamburdan
kurtulmanız nedeniyle size bir canlılık verecektir
Orta verimlilikteki saatlerinizde şu işleri
yapabilirsiniz
Gereken kişiler ile bilgi alış verişinde bulunun
Rutin mektuplarınızı okuyun yazılarınızı yazın
veya yazdırın
Daha sonraki işlerinizi planlayın programlayın
Duumlşuumlk verimlilikteki zamanlarınızda ise
Gelen mektuplar uumlzerinde ccedilalışın
Telefon konuşmalarınızı yapın
Ziyaretccedililerinizi kabul edin
Erteleme (yarın veya sonra yaparım)
Erteleme kendimizi aldatmaktan başka birşey
değildir Bu aslında bir hastalıktırda Buguumln bu işi
yapmamak iccedilin o kadar ccedilok nedenimiz olabilirki
Hiccedilbirşey yapmamak veya oumlnemsiz ama zevk verici
işleri yapmak bize sadece kısa suumlreli bir zevk verir
Bunun dışında yapılması gereken oumlnemli işler bir
dağ gibi oumlnuumlmuumlzde yığılır kalır Kendi yarattığımız
bu yığın altında ve zaman iccedilinde psikolojik olarak
eziliriz Kendimize olan guumlveni kaybeder bir kısır
doumlnguumlye gireriz
Guumlnuumlmuumlzde ertelemecilik o kadar moda olduki
duumlnyada artık bu artan sayı ile ertelemeciler kluumlbuuml
kuruldu ama youmlnetim kurulu toplantısı bir tuumlrluuml
yapılamıyor ccediluumlnkuuml toplantı tarihi suumlrekli erteleniyor
))))))
Neden Erteleriz
Alışkanlıktır
Hep zor ve sevimsiz işleri erteleriz (Noumlbet ve
rotasyon ccedilizelgeleri ders hazırlama gibihellip)
Kaccedilıştır iccedilimizdeki isteksizliğin bezginliğin bir
sonucudur
KURTULMANIN YOLLARI
Hoşlanmadığınız işleri oumlnce yapın
Ertelenmesi muhtemel işleri parccedilalara ayırın
Bir bitirme tarihi tesbirt edin ve bu konuda birisi ile
bahse girin
İşi bitirince kendinizi oumlduumlllendirin boumlylece bir
motivasyon olacaktır
Bu sıkıcı ve sevimsiz goumlrevi birisine devretmeyi
duumlşuumlnuumln
Elinizde ne var ise onunla yetinerek yola ccedilıkın
Daha fazla kaynak bulacam diye vakit
kaybetmeyin Mesela ben bu ders iccedilinde bazı
kitaplar aldım ama okumaya bile fırsatım kalmadı
Her zaman kendimize şu soruyu sormalıyız Ne
yapmak istiyorum yerine neyi yapmalıyım Neyi
yapmam daha oumlnemli diye
Masamızın Organizasyonu
Masamızı mutlaka amaccedillarımıza uygun etkin
kullanabilecek halde tutmamız zaman youmlnetimi
accedilısından ccedilok oumlnemlidir Bu yığın iccedilinde kendimizi
sıklıkla kaybederiz Uygunsa masanız mutlaka bol
ccedilekmeceli olmalıdır Burayı evimiz kadar iyi
duumlzenlemeliyiz Ccedilalışma masamız hemen kapının
karşısında olmamalıdır yoksa gelip geccedilen herkese
bakmak zorunda kalırız unutmayın ki masamızda
manzara seyretmek iccedilin oturmuyoruz ccedilalışmak iccedilin
uumlrtmek iccedilin okumak iccedilin buradayız Masada yerde
kanepede her yerde yığın yığın kağıtlar dosyalar
okunacak degiler mektuplar kağıtlar vs vs
Sorsanız hepsi lazımdır Hepsi ccedilalışılacaktır Boumlyle
bir ortamda uumlretken olabilmek muumlmkuumln değildir
Peki ne gibi zararları olabilecektir
İş uumlzerindeki kontroluumlmuumlzuuml kaybederiz
Uumlretkenliğimiz azalır
Herguumln hakkından gelinememiş o yığınları
goumlrduumlkccedile moralimiz bozulur ve yine sıkıntıya
duumlşeriz ccedilıkmaza gireriz
Arkadaşalarımız arasında prestijimiz azalır
Bozuk Masa Duumlzeninden Kurtulmanın Yolları
Bu masayı duumlzenlemek iccedilin kendine bir zaman
dilimi ayır
Dağınıklık had safhada ise salam tekniğini kullan
yani oumlnce uumlstuumlnuuml sonra ccedilekmecelerini kısım kısım
temizle
Ccedilok gerekli olmayan şeyleri ayırın ve ortalıktan
goumlruumlş alanından ayırın Kalemler notluklar
fotoraflar bunların masa uumlzerinde yeri yoktur belki
bir guumln kullanılır umuduyla masa uumlzerinde birşey
tutmayın bunlara okunacaklar ve okunmuş
olanlarda dahildir
Masanızın arkasına pahalı olmayan raflar koyun
herşeyi oralara duumlzenleyin prensip olarak goumlruumlş
alanınız iccedilinde olmasınlar
Buumltuumln sahipsiz kağıtları tek bir dosyada toplayın
GENEL KURAL OLARAK ŞUumlPHEDE İSENİZ
ATIN Eğer YASAL VE VERGİ EVRAKI DEĞİL
İSE MUumlMKUumlN OLDUĞUNCA CcedilOK KAĞIT
ATIN
Gelen bir mail veya mektubu uumlccedil guumln iccedilinde okuyup
cevaplayamadınız ise onu luumltfen bir defa daha
okumadan ccediloumlpe atın Zaten artık suumlresi geccedilmiştir
Kıymeti kalmamıştır Eğer ccedilok oumlnemli ve zamanlı
idiyse şu ana kadar okumuş ve cevabını
yazmışsınızdır yok yazamadıysanız zaten değeride
kalmamıştır atmanızın sakıncası yoktur
Kağıt parccedilaları ile olan duygusal bağınızı muumlmkuumln
olduğunca azaltın Masaya hakim oldukccedila
kendinize olan guumlveniniz artacaktır Birccedilok kişi bu
kağıtların hepsinin lazım olduğunu veya birguumln
23
kullanılabileceğini veya unutmamak iccedilin oraya
koyduğunu soumlyler Ama o yığın arasından
seccedilebilmek iccedilin kaybedeceği zamanı hiccedil
duumlşuumlnduumlnuumlz muuml
Ccedilalıştığınız konu dışında hiccedil birşey hiccedilbir evrek
masa uumlzerinde bulundurmayın
Prensip olarak gelen bir evrak okunmalı gereği
yapılmalı ya cevaplanmalı ya ccediloumlpe atılmalıdır
Buradada bu evraklar iccedilin AHİD sistemi kullan
A At gitsin
H Havale et (başkası ilgilensin)
İ İlgilen
D Daha sonra kullanmak uumlzere dosyala
Mektuplar
Hemen okunarak cevaplanmalıdır
Eğer gelen bir zarfın uumlzerinde ilgili kişi veya şirket
ile ilgili olarak antet logo vs yoksa okumadan ccediloumlpe
at bu oumlzellikle artık guumlnuumlmuumlzde sayı olarak ccedilok
artan nereden kimden geldiği belli olmayan
isteğimiz dışında posta kutumuzda bulduğumuz
spam mailler iccedilin dahada geccedilerlidir
Ofis Asistanları
İyi bir sekreter sadece sıkıcı işleri paylaşmaz ayni
zamanda bilgi ve yetenekleri sayesinde bizi birccedilok
detaydan kurtarır Bu kişileren ccedilok iyi yararlanın
Onu eğitin Bilgisayarı interneti oumlğrenmesini
sağlayın Hatta ondan beklerdiklerinizi
kurallarınızı ccedilok iyi oumlğretiniz ki sık sık sorular
sorarak sizleri rahatsız etmesin
Telesekreter
Zaman youmlnetimi iccedilin ccedilok oumlnemli bir aracıdır ccediluumlnkuuml
herkese veya o anda cevap vermek istemediğiniz
kişi veya kişilere cevap vermeyebilirsiniz Ama
daha rahat olduğunuz bir ortamda ve enerjinizin
azaldığı oumlluuml bir zamanda ararsınız Ayrıca buradaki
mesaj Biz Ersoy ailesi ev dışında olduğumuz iccedilin
sizlere şu anda size cevap veremiyoruz Sinyal
sesinden sonra eğer bize mesajınızı bırakırsanızhellip
şeklinde olmamalıdır Ccediluumlnkuuml sizi arayan ve not
bırakmak isteyen bir kimsenin vaktini bu kadar
almamamanız gerekir Telesekrete eğer devreye
giriyorsa evde olmadığınız veveya o anda telefona
cevap veremiyeceğiniz zaten bellidir Ersoy ailesi
iccedilin notunuzu bırakırmısınız Veya saat 13rsquoe kadar
dersteyim gibi kısa ve oumlz notlar olmalıdır Eğer
canınız isterse zamanınızın daha bol olduğu bir
zamanda cevaplama şansınız olabilir
Goumlrevlendirme
Bulunduğunuz ortamda mutlaka her işi sizin
yapmanız veveya kontrol etmeniz gerekmez O işi
başkalarıda sizin yerinize ve hatta belkide daha iyi
yapabilecektir O nedenle mutlaka yuumlkuuml paylaşınız
başkalarınıda goumlrevlendiriniz
Şu soruları kendimize sormamız gerekir
Şu anda tarafımdan yapılmamaması gereken hangi
işleri yapıyorum
Benimle ayni seviyedeki arkadaşların yapabileceği
hangi işleri aptalca halen ben yapıyorum
İşte bu işleri mutlaka başkasına devredin onu
motive edin ve iş bitimindede hemen
oumlduumlllendirinhellip
Goumlrevlendirdiğimiz kişi yuumlk atı olmak
istemiyecektir Eğer goumlrevlendirdiğinde oumlnemli
olduklarını anlayacak olurlarsa ccedilok iyi performans
goumlstereceklerdir
Ccedilalışmalarınızın Engellenmesi
Ccedilalışmanızın ani gelen ziyaretccedililerle telefonlarla
bozulmasını engelleyin Randevusuz gelen hiccedilbir
ziyaretccedilinizi o an kabul etmeyin kendisine uygun
olduğunuz bir zaman iccedilin randevu verin Boumlylece o
kişiyede daha modern olması konusunda eğitmişte
olursunuz Eğer konu gerccedilekten oumlnemli idiyse kişi o
saatte zaten gelecektir
Astlarınıza işi devredin ama işi devir ederken ccedilok
iyi anlatın Boumlylece sık sık sizlere soru sorulmasını
engelleyin
Yardımcılarınız ile guumlnuumln sadece belirli saatlerinde
veya haftanın belirli guumlnlerinde beraber olunuz
heran değil Bunu toplantı guumlnleri veya saatleri
şeklinde onlara duyurun
İş yerinizde ve iş ortamınızda misafir trafiğini
mutlaka engelleyin veveya kontrol altına alın
Kendinize misafir gelmesini tabii
engelleyemezsiniz ama şu tedbirler ile kişilerin
sizin yanınızda daha fazla kalarak zamanınızı
almasını engelleyebilirsiniz Tabii bunu arzu
ediyorsanız
Sandalye veya koltuğunuzun kenarında oturarak
Kişiyi kapıda ayakta karşılayın
Konuşma sırası size ayağa kalkıp gelince ona
doğru yuumlruumlyerek ve teşekkuumlr ederim başka birşey
varmıydı diyerek konuyu sonlandırın
Gerekirse resmi ve soğuk bir tavırla konuşarak
Gelen kişilere asla ccedilay kahve ısmarlamayarak
Onun ve sizin goumlrebileceğiniz bir duvarda saat
bulundurup suumlrekli olarak ona bakın
Sohbetinizin bir yerinde oumlzet olarak ziyaretiniz iccedilin
teşekkuumlr ederim başka konuşabileceğim veya
yapabileceğim birşey varmı şeklinde soumlzler
kullanarak
Eğer gelen davetsiz ve randevusuz bir misafir ise ya
sonrası iccedilin randevu verin ya da başka birisi ile
goumlruumlşmesini sağlayın (yardımcınız sekreteriniz
asistanınız)
Telefon Konuşmaları
Telefon accedilmadan oumlnce gerekliliğini tartışın
konuşacaklarınızı not alın
Karşınıza kum saati koyun
Uumlccedil dakika kesici alet kullanarak hem kendi hemde
karşı tarafın konuşmalarını kontrol altına alın
Telesekreter kullanın
Duumlofonlu telefon kullanın Karşı tarafı ararken veya
ccedilalarken o sırada başka şeyler yazabilir veya
okuyabilirsiniz
Doğrudan konuya girin boş ve gereksiz sohbetten
kaccedilının Mesela guumlnaydın size nasıl yardımcı
olabilirm diyerek konuya başlayabilirsiniz
24
Telefonunuza hemen ulaşabilecek mesafede
bulundurun evde telsiz telefon kullanın
Trafik sıkıştığı zaman cep telefonunuzu kullanarak
zamanınızı değerlendirin akşam veya yarın
aramanız gereken kişileri şimdiden arayın ve
boumlylece zamanınızı değerlendirin
Bilgi Toplama Oumlzuumlmseme ve Uygulama
Ccedilağımız enformasyon ccedilağı Telefon gazeteler
kitaplar mailler internet fax dergiler text booklar
heryerden bilgi akıyor Bu kadar ccedilok kaynağı
okuyabilmemiz muumlmkuumln değil mutlaka elememiz
arasından seccedilim (triaj) yapmamız gerekiyor
Unutmayalım ki bilgi miktarı her doumlrt yılda bir
ikiye katlanıyor Bunun iccedilinde
Gerccedilekten hangi bilgilere ihtiyacımız var onları
bilmemiz gerekir
Seccedilerek okuyun
Tek bir gazete uumlzerine yoğunlaşın
Hızlı okuma youmlntemlerini oumlğrenin
Okuyamadığınız dergilerin aboneliğini iptal ettirin
Amerikayı tekrar keşfetmek iccedilin uğraşmayın direkt
konu ile ilgili kaynaklaı araştırın
Okuma ve Daha Hızlı Okuma
Okuyacağınız oumlncelikli kitaplarınız elinizin altında
olsun Mesela tuvalette yolculuklarda mutlaka
birşeyler okuyun
Beklerken mutlaka okuyun Randevulara ve
toplantılara giderken mutlaka yanınızda okunacak
birşeyler bulundurun
Yatmadan oumlnce okuyun
Amaccedilsızca değil amaca youmlnelik okuyun
Kelime kelime okumayın cuumlmleleri okumaya
ccedilalışın Okurken dudaklarınızı oynatmayın
Kitabı ccedilizin sonra tekrar okumanız gerekirse bu şekilde
vakit kaybetmezsiniz
Sıkıcı Guumlnluumlk İşler
Banka
Su elektrik havagazı gibi oumldemeleriniz iccedilin mutlaka
banka otomatik oumldeme talimatı veriniz
Uumlzerinde isim soyad ve adresinizin olduğu bir kaşe yapın
ki sık sık bunları yazmak zorunda kalmayasınız
En fazla bir adet kredi kartı kullanın Aksi taktirde
oumldemelerinizi ve extrelerinizi takip etmek ccedilok zamanınızı
alacaktır
Evinize veya işinize en yakın banka ile ccedilalışın
Banka dekont ve faturalarını mutlaka hemen dosyalayın
sonra gerektiği zaman bu neredeydi diye duumlşuumlnmeyin
İşimiz bitti tekrar eve geldik
Banyoda sabah beklemeleri engelleyebilmek iccedilin
aile bireylerinin ayrı saatlerde kalkmasını sağlayın
Evde sık kulanılan eşyalarınızı yedekleyin (Cola
sigara tuvalet kağıdı gibi)
Eşyalarınızı bulabileceğiniz bir yere koyun
Dolaplarınızı duumlzenleyin evdeki dağınıklığı
engelleyin
Benzer aletleri beraber koyun (alet ccedilantası gibi)
Yedek anahtarlarınızı belirli bir yerde toparlayın
Tamir belgeleri kullanma rehberleri sigorta ile
ilgili belgeleri ayni ccedilekmecede tutun
Aileniz ile ilgili olarak tuumlm kimlikler tapular kredi
kartı ve ehliyet gibi belgelerin birer fotokopisini
ccedilektirin ki kayıp ederseniz acaba numarası neydi
diye duumlşuumlnmeyin
Sonuccedil
Eğer sizlerde 24 saatin kendinize yetmediğimnden
şikayet ediyorsanız ve zaman yaratmak iccedilin ccedilaba
sarf ediyorsanız inanın alacağınız şu basit tedbirler
ile guumlnde 2-4 saat arttırmanız ccedilok muumlmkuumlnduumlr
Yapılacak işler oumlzetle şunlardır
Oumlnce oumlnceliği olan iş yapın Zevkli de olsa sıkıcıda
olsa Ama unutmayınızki insanın ayni anda iki tane
oumlnceliği olan işiniz olamaz
Masanızın uumlstuumlnuuml ve ccedilekmecelerini mutlaka
duumlzenleyin Başarılı bir kişinin ve youmlneticinin
masasının uumlstuuml daima bomboştur Eğer dosyalar
yığılmış ise o kişiden verim almak inanın zordur
Hayır demeyi oumlğrenininiz
Toplantılara guumlndem ile gidiniz yanınızda
okunacak birşeyler bulundurunuz
Muumlkemmeliyetccedililik tuzağından kurtulun
Mutlaka yakın ve uzak vadede hedefler seccedilin
Yapılacak işlerde daima A ile başlayın B ile değil
Bu tedbirler ile belki zamanınmızı arttırabileceğiz
ama bu zamanımızı nerede ve ne şekilde
kullanacağız İşte sorun burada Kısa bir suumlre oumlnce
Stephan COVEYrsquoin ldquoEtkili İnsanların Yedi
Alışkanlığırdquo adlı kitabını buumlyuumlk bir zevk ile
okumaya başlamıştım İlk 10 sayfasından sonra
duumlşuumlncelerim alt uumlst oldu Neden mi Yazar aynen
şoumlyle diyordu Şu guumlne kadar ccedilok ccedilalıştım ccedilok iyi
bir pozisyondayım arzu ettğim gerşeyi elde ettim
ama ailemi kaybettim Bu kariyer ve para bana ne
derecede mutluluk verir acaba diyordu Bu
nedeenle hiccedil unutmamamız gereken noktalarda
herhalde şunlar olmalıdır
Kariyerimize ve paralarımıza akşam sarılarak
uyuyamayız bu nedenle ccedilok ccedilalışmanın yanında
oumlncelikli olarak eşimizi ailemizi ve sevdiklerimizi
unutmamalıyız ve ccedilalışmak iccedilin mi yaşıyoruz
yaşamak iccedilin mi ccedilalışıyoruz sorusunun cevabını en
azından kendi gerccedileklerimiz iccedilin bulmalıyız Kaynaklar
Time management for the academic emergency
physicians Steven PARRİLLO
Httpwwwemedicinecom
Zamanı doğru kullanma Kate KEENAN
Kişisel zaman youmlnetimi Marion E HAYNES
Zaman youmlnetimi Ray JOSEPHS
Oumlnemli işler oumlncelik Stephan COVEY
14
serebral hipoperfuumlzyona (beynin azalmış kan akımına)
bağlı geccedilici bilinccedil kaybıdır
Kardiyovaskuumller senkoplarda birincil neden
aritmilerdir Aritmiye yol accedilan bazı kalp hastalıkları
sinuumls nodu disfonksiyonu atriyoventrikuumller ileti
sistemi hastalığı implante edilebilir cihazda
fonksiyon bozukluğu supraventrikuumller ndash ventrikuumller
taşikardi ile ilaca bağlı bradikardi ve taşiaritmilerdir
Kardiyak valvuumller hastalık akut miyokard enfarktuumlsuuml
iskemi hipertrofik kardiyomiyopati kardiyak kitleler
(atriyal miksoma tuumlmoumlrler vs) perikardiyal
hastalıktamponad koroner arterlerin konjenital
anomalileri protez kapakların disfonksiyonu gibi
kalbin yapısal bozuklukları ile pulmoner emboli akut
aort diseksiyonu pulmoner hipertansiyon gibi diğer
durumlar da senkop oluşumuna yol accedilarak suumlruumlş
guumlvenliğini tehlikeye sokabilir2
Senkopun suumlruumlş guumlvenliğini ciddi şekilde bozan
yaygın klinik durum olduğu trafik kazalarının sıklığı
veya suumlruumlş guumlvenliği accedilısından ccedilok az istatistiksel veri
bulunduğu bilinmektedir3
Ani Kardiyak Oumlluumlm
Tanım Ne zaman ve ne şekilde oumlluumlme yol accedilacağı
oumlngoumlruumllemeyen oumlnceden mevcut olan kardiyak
hastalık durumunda akut semptomların
başlamasından sonraki bir saat iccedilinde ani bilinccedil kaybı
ile kendini goumlsteren kardiyak nedenlere bağlı doğal
oumlluumlm olarak tanımlanır 4
Motorlu taşıt suumlruumlcuumllerinde goumlzlenen kardiyak koumlkenli
ani oumlluumlm diğer suumlruumlcuumller yolcular yayalar ve aynı
zamanda maddi varlıklar iccedilin bir tehlike
oluşturmaktadır Bu yuumlzden Kanadarsquo da Ontario
dışındaki şehirlerde kalp hastalığı oumlykuumlsuuml olanlara
profesyonel ehliyet almak iccedilin izin verilmemektedir 5
Trafik Kazaları
Uumllkemizde Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlrsquo nuumln yaptığı
araştırmaya goumlre trafik kazalarının 99rsquodan fazlası
insan kaynaklı nedenlerle oluşmaktadır 6
Kanada ve ABDrsquoden elde edilen verilerde ticari
araccedilların dacirchil olduğu kazaların 5rsquoden daha azı
kardiyovaskuumller hastalık ile ilişkilidir Avruparsquo da ise
yaklaşık olarak 01 olarak rapor edilen trafik kazası
tıbbi nedenler ile ilişkilendirilmekte ve bunların da
sadece 10- 25rsquo i kardiyak sorunlara
bağlanmaktadır7
Ancak yine de aritmisi olan suumlruumlcuumllerde gelişen bilinccedil
kaybı nadir de olsa oumlnemli olduğundan hem suumlruumlş
guumlvenliğini hem de toplum emniyetini tehdit
etmektedir8
Suumlruumlcuumller ve Hipertansiyon Riski
Hipertansiyon sık goumlruumllen bir hastalık olup toplumun
20rsquosini etkilemektedir Bu oran 45- 54 yaş grubunda
yaklaşık 40 55-64 yaş grubunda ise yaklaşık
50rsquodir Tayvanrsquoda yapılan bir araştırmada otobuumls
suumlruumlcuumllerinde hipertansiyon oranının (560
986=1361) olduğu bu oranın diğer işccedililere goumlre
(306164=536) daha yuumlksek ve anlamlı olduğu
goumlsterilmiştir9
Kardiyak Yetmezlik Sınıflaması
Semptomların ciddiyeti ve fiziksel aktiviteye goumlre
New York Kalp Cemiyeti İşlevsel Sınıflaması 10
I Semptom yok Fiziksel aktivite kısıtlanması yok
II Hafif fiziksel etkinlik kısıtlanması Dinlenme
sırasında rahattır fiziksel aktivite beklenenin uumlzerinde
nefes darlığı halsizlik ya da ccedilarpıntıya yol accedilar
III Belirgin fiziksel etkinlik kısıtlanması Dinlenme
sırasında rahattır ancak hafif fiziksel aktivitede nefes
darlığı halsizlik ya da ccedilarpıntı oluşabilir
IV Fiziksel etkinlikte semptomların artmasına bağlı
tam kısıtlılık Dinlenme sırasında bile belirtiler accedilığa
ccedilıkar
Belirli Kardiyak Koşullar İccedilin Standartlar
11
Tanım
15
Bekleme Suumlresi Trafiğe ccedilıkılmasına izin
verilemeyecek duumlzeyde kalp hastalığına sahip
kişilerde duumlzenli medikal tedavinin başlatılması ya da
tedavi edici işlemlerin gerccedilekleştirilmesi ile suumlruumlşe
uygun hale gelebilecekleri zaman aralığı
Koroner Arter Hastalığı
(Koroner arter hastalığı olan tuumlm suumlruumlcuumller aşağıdaki standartlara uymak zorundadır)
Oumlzel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml Profesyonel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml
NYHA Sınıf I kısıtlama yok EFgt 35
NYHA Sınıf II kısıtlama yok EFgt 35
NYHA Sınıf III kısıtlama yok Yetersiz
NYHA Sınıf IV
Ayaktan tedavi veya
inotrop kullanımı
Sol ventrikuumll asist cihazı
Yetersiz
Yetersiz
Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi
ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
PCI (perkuumltan koroner girişim)
Stabil anjina veya asemptomatik koroner arter
hastalığı olanlarda genel olarak kısıtlama yokken PCI
uygulamasından sonra oumlzel araccedil suumlruumlcuumllerinde 48 saat
profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise 7 guumln bekleme
suumlresi oumlngoumlruumllmektedir
16
Koroner Arter Cerrahisi yapılanlarda oumlzel araccedil
suumlruumlcuumllerinde 1 ay profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise
3 ay bekleme suumlresi tavsiye edilmektedir
Sinuumls Duumlğuumlmuuml Disfonksiyonunda semptom yoksa
kısıtlama yoktur
Atriyoventrikuumller ve İntraventrikuumller Blok varsa
kısıtlama olmayan durumdan diskalifiye olan duruma
kadar değişen kurallar soumlz konusudur
Karotid sinus aşırı uyarılması sonucu kalıcı kalp
pili olan veya medikal tedavi alan hastalarda serebral
iskemi belirtilerine bağlı semptomlar kontrol
edilmedikccedile guumlvenli şekilde araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar
Kardiyak Enflamasyon ve Enfeksiyonlar oumlzellikle
akut perikardit veya miyokardit olan bireyler
tamamen iyileşene kadar hiccedilbir şekilde motorlu araccedil
suumlruumlcuumlsuuml olamazlar Aynı şekilde subakut bakteriyel
endokardit tanısı ile başvuranlar emboli
tehlikesinden dolayı tamamen iyi olana kadar motorlu
araccedil kullanmamalıdırlar
Konjenital Kalp Hastalıklarında kalbin
fonksiyonel kapasite durumu miyokardiyal iskeminin
olup olmadığı kardiyomiyopati kalp kapak hastalığı
ve kalp ritim bozukluğu durumuna goumlre suumlruumlcuuml
belgesi verebilmek iccedilin bu hastalığa sahip kişiler ayrı
ayrı değerlendirilmelidir
Kardiyak ritim bozukluğu hikayesi olan bireylerde
suumlruumlcuuml belgesi verebilmek iccedilin ritim bozukluğunun
tipi atak sıklığı semptom varlığı ve yeterli ve duumlzenli
kontrol olup olmaması gibi durumlar belirleyici
olacaktır 11
Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi
ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
PCI (perkuumltan koroner girişim)
17
Erken Atriyal veya Ventrikuumller Kontraksiyonlar
Bekleme Suumlresi
Oumlzel suumlruumlcuuml Profesyonel suumlruumlcuuml
VF 6 ay sonra diskalifiye
Hemodinamik
kararsız VT
6 ay sonra diskalifiye
Geri doumlnuumlşuumlmluuml
sebeplere bağlı VT
veya VF
Altta yatan durumun
tedavisi devam ettiği
suumlrece suumlruumlş yasak
Altta yatan durumun
tedavisi devam ettiği
suumlrece suumlruumlş yasak
Suumlrekli VT ile ilişkili
bilinccedil bozukluğu
LVEF gt30
3 ay sonra
diskalifiye
Suumlrekli VT
Bilinccedil bozukluğu
olmayanLVEF gt30
4 hafta sonra
Yeterli denetim
3 ay sonra
Yeterli denetim
VF ventrikuumller fibrilasyon VT ventrikuumller taşikardi LVEF Sol ventrikuumll ejeksiyon fraksiyonu
Paroksismal SVT AF veya AFL bilinccedil bozukluğu
ile birlikte ise duumlzenli kontrol gerekirken bilinccedil
bozukluğu gelişmemişse kısıtlamaya da gerek yoktur
AF veya AFLrsquo de endikasyon varsa suumlruumlcuumller kronik
antikoaguumllasyon almalıdır
Persistan veya Kalıcı AF veya AFLrsquo de ventrikuumll
hız kontroluuml yeterliyse ve bilinccedil bozukluğu yoksa tuumlm
suumlruumlcuumller iccedilin kısıtlamaya gerek yoktur
SVT Supraventrikuumller taşikardi AF Atriyal
fibrilasyon AFL Atriyal flutter
Sinuumls duumlğuumlmuuml disfonksiyonunda hastalıkla ilişkili
semptom yoksa kısıtlama da yoktur Hasta sinuumls
sendromu gibi semptom olan durumlarda ise tedavi
başarılı olana kadar suumlruumlş iccedilin izin verilmemektedir
Atriyoventrikuumller (AV) ve İntraventrikuumller
Bloklar hem oumlzel hem de profesyonel suumlruumlcuumller iccedilin
kısıtlamaya yol accedilmaz
Karotid Sinuumls Aşırı Duyarlılığına bağlı serebral
iskemi belirtileri olan kişiler medikal tedavi ya da bir
kalp pili ile semptomları kontrol altına alınmadıkccedila
guumlvenli araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar
Valvuumller Kalp Hastalığı varsa operasyon durumu
belirleyici olacaktır Opere edilmemiş kalp kapak
hastalığı olan kişilerde suumlruumlş uygunluğunu belirlemek
iccedilin serebral iskemi durumu kalbin fonksiyonel
bozukluk derecesi ve oumlzellikle ticari suumlruumlcuumller iccedilin
ayrıntılı kardiyolojik değerlendirme gereklidir Kapak
replasmanı geccedilirmiş kişilerde ise Sınıf 1 2 3 4 araccedil
kullanmasına izin verilmeden oumlnce suumlruumlcuumllerin
tromboemboli enfeksiyon ve mekanik hasar gibi geccedil
cerrahi komplikasyon sıklığı azaltılmalıdır 1112
Hipertansiyon (-malign hipertansiyon dışında) tek
başına motorlu araccedil kullanmak iccedilin bir
kontrendikasyon oluşturmaz Ancak kalp goumlz boumlbrek
ve beyin hasarı gibi ilişkili komplikasyonların varlığı
guumlvenli suumlruumlşuuml engellemektedir 170110 mm Hg
uumlzerindeki kalıcı hipertansiyon sıklığına bağlı olarak
gelişen komplikasyonlar (hipertansif retinopati gibi)
18
suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye sokabilir Bu yuumlzden bu
yuumlkseklikte kan basıncı olan kişiler ccedilok dikkatli
incelenmelidir (fundus muayenesi
elektrokardiyografi akciğer grafisi vb) Ayrıca bu
kişilerde serum kreatinin oumllccediluumlmuumlnde belirgin
değişiklik tespit edilmişse dahiliye hekiminden goumlruumlş
almak uygun olacaktır
Yine hipertansiyon sonucu kardiyak hasara bağlı
konjestif kalp yetmezliği gelişmişse guumlvenli suumlruumlş
yeteneğini değerlendirirken serebral hasar durumu en
başta goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır
Ek olarak 13
Suumlrekli stabil devam eden NYHA sınıf I-III grubu
LVAD ( Sol Ventrikuumller Destek Sistemleri) olan
hastalar yalnızca oumlzel suumlruumlş iccedilin uygunken ticari ya da
profesyonel araccedil kullanabilmek iccedilin 2 ay beklemek
zorundadır
Pilotlarda Suumlruumlş Guumlvenliği ve Bir Oumlrnek
Pilotlarda sağlık kontrolleri ccedilok daha sık ve duumlzenli
yapılmaktadır Fakat yine de muumlkemmel bir uccediluş bir
sonrakinin garantisi sayılamayacağı gibi ccedilok sağlıklı
bir pilotun ertesi guumln de sağlıklı olacağı soumlylenemez
4 Haziran 2003 guumlnuuml saat 1630rsquoda uccediluşun iniş
safhasında (Danimarka Billund Havaalanı) kaptan
pilot Kahraman Tokuşoğlu fenalaşmış ve kalp krizi
nedeniyle vefat etmiştir Bu uumlzuumlcuuml olayın tek tesellisi
56 yaşındaki pilotun ani ve gizli kalp hastalığının ilk
belirtilerini fark ederek kumandayı diğer pilota
devretmesi ccedilok sayıda masum insanın yaşamının
kurtulmasıdır 14
Uumllkemizde Kardiyovaskuumller Hastalıklar ve
Suumlruumlcuuml Belgesi lsquolsquoSağlık Muayenesinde Suumlruumlcuuml
Adaylarının ve Suumlruumlcuumllerin Sahip Olacakları Sağlık
Şartları ile Goumlz İccedil Hastalıkları Kulak-Burun-Boğaz
Ortopedi Ruh ve Sinir Hastalıkları Muayenelerine
İlişkin Esaslarrsquorsquo Kısmında MADDE 62 Kalp-Damar
Hastalıklarından bahsetmektedir
Grup 1 A ve B sınıfı suumlruumlcuuml belgesi
verilecek suumlruumlcuuml adayları Grup 2 A ve B
sınıfı dışında kalan suumlruumlcuuml dayları olup
bunlardan a) Anjinal yakınması olanlara akut
koroner sendrom (Stabil olmayan angina pektoris
ST yuumlkselmeli miyokard infarktuumlsuuml ve ST
yuumlkselmesiz miyokard infarktuumlsuuml) tanısı almış
olanlara ve koroner arter bypass cerrahisi
uygulanan Grup1 ve Grup 2 deki suumlruumlcuuml adaylarına
gerekli medikal tedavi veveya invaziv girişimleri
tamamlandıktan 6 hafta sonra yapılacak olan
egzersiz testinde testi pozitif kılacak olan kriterler
saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir
b) Anjiyoplasti işlemi uygulanmış Grup 2 deki
adaylara işlemden 6 hafta sonra yapılacak olan
egzersiz testinde testi pozitif kılacak kriterler
saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir
c) Kalp atım sayısı ccedilok duumlşuumlk (dakikada 40rsquoın altı)
atrioventrikuumller bloklu ve hasta sinuumls sendromu
olanlardan kalıcı kalp pili takılmamış olanlara
suumlruumlcuuml belgesi verilmez
ccedil) Kalıcı pil implantasyonu ve başarılı kateter
ablasyonu yapılan Grup 2 deki adaylara işlemden 6
hafta sonra suumlruumlcuuml belgesi verilir
d) İmplante edilebilir kardiyoverter defibrilatoumlr
implantasyonu yapılmış olan Grup 1 ve Grup 2 deki
adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez
e) Hipertansiyonu olan ve maksimal tedaviye
rağmen istirahat TA 200120 mmHg nin uumlzerinde
olan Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez
f) Hipertrofik kardiyomiyopati ve dilate
kardiyomiyopati tanısı konmuş semptomatik olan
Grup 1 ve Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi
verilmez
g) Kalp yetersizliği ve kapak hastalığı tanısı konan
ve ağır semptomatik (NewYork Kalp Cemiyeti
Sınıf 3- 4) olan Grup 1 ve 2rsquodeki adaylara suumlruumlcuuml
belgesi verilmez
ğ) Konjenital kalp hastalığı tanısı konmuş
olanlardan komplex veya ciddi kardiyak problemi
olanlara suumlruumlcuuml belgesi verilmez Diğer konjenital
hastalığı olanlar ve başarılı cerrahi onarım yapılmış
olanlara belirli aralıklarla kontrolden geccedilmek
kaydıyla suumlruumlcuuml belgesi verilir 15
SONUCcedil ve OumlNERİLERKalp hastalığına sahip
olmak yaşlı kişilerde bile araccedil kullanmanın oumlnuumlnde
engel değildir Bununla birlikte hem hastaların hem
de diğer insanların korunması iccedilin hasta ve doktor
arasındaki yakın işbirliğinin oumlnemi buumlyuumlktuumlr Ciddi
kardiyak sorunları olanların sınırlı koşullarda
oumlrneğin oumlnceden belirlenmiş otoyol dışındaki bazı
yerel yollarda veveya sadece guumlnduumlz vakitlerinde
araccedil kullanmalarına izin verilebilir Birccedilok yaşlı
suumlruumlcuumlyuuml boumlyle bir davranışa zaten kendi suumlruumlşleri
sınırlayabilir 16
19
Suumlruumlş guumlvenliği accedilısından antihipertansif ilaccedillardan
oumlzellikle betablokerlerin yan etkileri ve
komplikasyonları goumlz oumlnuumlne alındığında motorlu araccedil
kullanmak iccedilin engel duruma yol accedilmadıkları pek ccedilok
ccedilalışma ile goumlsterilmiştir17 18 19
15 olgu uumlzerinde Oxford tekniği kullanılarak yapılan
bir ccedilalışmada antihipertansif tedavide kullanılan
betablokerlerden Oksprenololuumln kronik tedavisiyle
ilaca bağlı yan etkilerin oluşmadığı ve suumlruumlş kabiliyeti
uumlzerinde belirgin bir etkisi olmadığı goumlzlenmiştir 20
Bu durumda hipertansiyonlu hastalar araccedil kullanma
accedilısından kendi sorumlulukları ile hareket edecektir
Ancak malign hipertansiyonu olanlarda bazı
kısıtlamaların gerekeceği aşikardır 21
Motorlu araccedil kazalarına sebep olan kardiyovaskuumller
hastalıklar hakkında ccedilok az kesin istatistiki veri
bulunmaktadır Profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde buumlyuumlk
kazalara yol accedilma olasılıkları daha yuumlksektir
Direksiyon başında geccedilen zamanın artması yolcu
sayısının fazla olması kendilerine yapılan talebin ccedilok
olması gibi nedenlerle profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde
(-oumlzel suumlruumlcuumllere goumlre) daha yuumlksek standartları
karşılamaları beklenir
Son olarak kardiyak problemi olan hastaların ve diğer
insanların araccedil kullanırken rahat ve guumlvenli hareket
edebilmesi iccedilin suumlruumlşe izin verilen ve verilmeyen
durumların ayrıntılı olarak tespit edilmesi
gerekmektedir Ayrıca profesyonel suumlruumlcuumller ve oumlzel
suumlruumlcuumller iccedilin aynı durumlarda farklı şekilde karar
verilmesi uygun olacaktır Kalp hastalığının araccedil
kullanmaya engel olduğu ve bireysel ulaşımın
yapılamayacağı durumlarda doktorlar hastalarına
toplu taşıma araccedillarını kullanmalarını tavsiye etmeli
ve onları bu youmlnden desteklemelidirler 22
Herkes iccedilin gelecekte kardiyovaskuumller hastalığa
yakalanma ihtimalinden dolayı suumlruumlcuuml belgesi
alanların (pilotlar kadar olmasa da) duumlzenli sağlık
kontrollerinin yapılması uygun olacaktır
Bu kuralların amacı ilgili karar vericilere
yardımcı olmak ve aynı zamanda kardiyak
problemi olan hastaların hangi durumlarda suumlruumlşe
uygun olup olmadığını belirlemektir
KAYNAKLAR 1 Jessica R Williams amp Stephen J Tregear Driving Wıth
Cardiovascular Disease the Impact of Implantable
Cardioverter Defibrillators on Driver Safety Proceedings of
the Fifth International Driving Symposium on Human
Factors in Driver Assessment Training and Vehicle Design
2 Senkop tanı ve tedavi kılavuzu (2009 guumlncellemesi)
Tuumlrk Kardiyol Dern Arş Suppl 8 2009 EA httpwwwtkd-
onlineorgdergiTKDA_37_120_135_176pdf
ET18122012
3 Renke Maas physiciana (maasukeuni-hamburgde) Rodolfo Ventura physicianb Christina Kretzschmar physicianb Ali Aydin
physicianb Andreas Schuchert associate professor of internal
medicine and cardiology Syncope driving recommendations and clinical reality survey of patients BMJ200332621 4 Myerburg RJ Castellanos A Cardiac arrest and sudden
cardiac death InBraunwald E ed Heart disease a textbook
of cardiovascular medicine
New York WB Saunders Publishing Co 1997 742ndash79
5 AjKerwinPerforming your original search sudden
heart death and driving in PMC will retrieve Can Med
Assoc J 1984 August 15 131(4) 312ndash314)
6
httpwwwkgmgovtrSiteCollectionDocumentsTrafik
TrafikKazaOzet et 12 Aralık 2012) TR kalp
7 Theodoros A Zografos Demosthenes G Kat ritsis
Guidelines and Regulations for Driving in Heart Disease
Hellenic J Cardiol 2010 51 226-234
8 Epstein AE Miles WM Benditt DG et al Personal and
public safety issues related to arrhythmias that may affect
consciousness implications for regulation and physician
recommendations A medicalscientific statement from the
American Heart Association and the North American
Society of Pacing and Electrophysiology Circulation 1996
94 1147-1166
9 PD Wang and RS Lin Coronary heart disease risk factors
in urban bus drivers Public Health (2001) 115 261ndash264
10 Tuumlrk Kardiyol Dern Arş - Arch Turk Soc Cardiol 2012
4077-137 EAAkut ve Kronik Kalp Yetersizliği Tanı ve
Tedavisine Youmlnelik 2012 ESC Kılavuzu ET19122012
11 Assessment of the Cardiac Patient for Fitness to Drive
and Fly Canadian Cardiovascular Society Consensus
Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for
Fitness to Drive and Fly
EAhttpwwwccscadownloadConsensus_Conference_M
ain_Draftpdf ET 18122012
12 Types and classes of drivers licences in BCEA
wwwicbccomdriver-licensingli ndash Kanada
ET20122012
13 Roger Baskett MDa Richard Crowell MDa Darren
Freed MDb Nadia Giannetti MDc and Christopher S
Simpson MDd Canadian Cardiovascular Society Focused
Position Statement Update on Assessment of the Cardiac
Patient for Fitness to Drive Fitness Following Left
Ventricular Assist Device Implantation Canadian Journal of
Cardiology 28 (2012) 137ndash140
20
14 Billund Havaalanı Olayı Doccedil Dr Muzaffer Ccediletinguumlccedil
EAwwwhvtdorghtmwordpressp=53 ET18122012
15 İccedilişleri Bakanlığının suumlruumlcuuml adayları ve suumlruumlcuumllerde
aranacak sağlık şartları ile muayenelerine dair youmlnetmelik
ikinci boumlluumlm Resmi Gazete 26092006 - 26301
EAwwwttborgtrindexphpsadaylariaranacak
ET17122012)
16 Wielgosz AT Azad N Effects of cardiovascular
disease on driving tasks Clin Geriatr Med 1993
May9(2)341-8
17 (Arzneimittelforschung 198535(12)1850- 3[The
effect of celiprolol on driving ability An experimental
psychological and comparative clinical study]
[Article in German] Klebel E Saam R Hoffmann H
18 Br Heart J 1981 Jun45(6)643- 8 Effects of chronic
beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor
car driving
Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian V Cashman
P Raftery EB
19 Med Klin 1980 Dec 1975(26)913- 6 [Driving
behavior of cardiovascular patients as affected by beta
receptor blockers][Article in German] Schmidt U Hoburg
A Brendemuumlhl D Delbeck HW Buck W Engels K
20 Br Heart J 1981 Jun45(6)643-8 Effects of chronic
beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor
car driving Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian
V Cashman P Raftery EB
21 httpwwwccscadownloadConsensus_Conference_Main_
Draftpdf Canadian Cardiovascular Society Consensus
Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for
Fitness to Drive and Fly FINAL REPORT erişim tarihi 12
Aralık 2012
22 John H Hypertension treatment and ability to drive a
large vehicle Z Gesamte Inn Med 1980 Nov
135(21)suppl 143-4
0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0
ZAMAN YOumlNETİMİ
Doccedil Dr Guumlrkan ERSOY
---------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------
3Ulusal Tıp Guumlnleri 30 Kasım-2 Aralık 2012 Kuumltahya da sunulmuştur Dokuz Eyluumll Uumlniversitesi Acil Tıp
Anabilim Dalı Oumlğretim Uumlyesi ndash Hekes İccedilin Sağlık Derneği YK Uumlyesi gurkanersoy deuedutr
Oumlzet Hayatımızın belirli doumlnemlerinde sıklıkla
soumlylediğimiz veya duyduğumuz bazı guumlzel soumlzler
kelimeler ve cuumlmleler vardır ldquoKeşke vaktim
olsaydı guumlnlerin nasıl geccediltiğini anlayamıyorum
guumlnler keşke 25 saat olsaydı hiccedil sıra gelmedi
zamanım olmadı ondan yetiştiremedimrdquo gibi Ama
bunların hepsi birer aldatmaca Kendimizi
kandırmaca Yoksa başka birşey değil Aslında hiccedil
unutmamamız gereken bir nokta var Bu duumlnya
uumlzerinde yaşayan ve buguumlne kadar yaşamış olan
herkesin hep 24 saati var ve vardıda 25 saati olan
hiccedil olmadı olmayacaktahellip Ama bazı insanlar
Atatuumlrk İbn-i SİNA Einstein Freud oldular
bazılarıda sadece geccedilip gittiler
Zaman youmlnetimi daha ccedilok ccedilalışmak veya serbest
zamanımızdan ccedilalmak demek değildir Sadece
zamanımızı daha iyi değerlendirerek oradan
kazandığımız zamanı kendimiz kendimizi
geliştirmek veveya sevdiklerimiz ile daha ccedilok
beraber olmak demektir Yani buumltuumln amacımız
hayatımızda gereksiz yere harcadığımız zaman
dilimlerinden yararlanmaktır İşte bu yaımızda bu
zamanı nasıl kazanabileceğimiz uumlzerine
bildiklerimizi sizlerle paylaşmayı amaccedilladık
Genel
Gerccedilek anlamda biz zamanı değil ama ancak
kendimizi zamana goumlre youmlnetebiliriz Bunun iccedilinde
organizayon ve plan gerekir Herkesin guumlne tam 24
saat veya 1440 dakika ile başlar
Unutmayalımki bir guumln iccedilinde arttırabileceğimiz 60
dakika ile şunları elde edebiliriz
Gelecek 10 yılda bir yuumlksek okul diploması
almamızı sağlar
Kendimizi geliştirmemize yardımcı olur
Hayatımızı başkaları ile paylaşmak iccedilin daha fazla
zaman ayırabiliriz
Buumltuumln yeteneklerimizi kullanma fırsatımız doğar
Daha ayrıntılı planlama yapabiliriz
Becerilerinizi geliştirebiliriz
Kişisel ilgi alanlarımızı geliştirebiliriz
Yeni fikirler yaratma ve yeni projeler başlatmak
iccedilin fırsat doğar
Peki zaman youmlnetimi kurallarına gelin sabah
kalkmamız ile birlikte başlayalım
Yapılabilecek en iyi iş saat ccedilalar ccedilalmaz uyanmak
ve yataktan fırlamaktır Ccediluumlnkuuml yatakta daha fazla
debelenecek olursak en azından 30-45 dakika daha
zaman kaybedeceğiz Bu uyku ve dinlenme
olmayacak aksine ızdırap olacaktır Birde işimize
geccedil kalacak bu stresimizi bir kat daha arttıracaktır
Bu nedenle
Guumlne erken başlayın
Giyeceklerinizi ccedilamaşırlarınızı geceden hazırlayın
Ccediluumlnkuuml sabah rehaveti ile giyeceğiniz kıyafet
konusunda zorluk ccedilekeceksiniz
Sabah mutlaka kahvaltı yapın ve bu arada o guumlnuumln
planını yapın
Guumlnleri uzatmanın en iyi yolu zamanı gecelerden
yani uyku zamanından ccedilalmaktır uyumak kaccedilmak
demektir Yani oumlnuumlmuumlzdeki hafta ccedilok yorulacağım
o nedenle bu hafta sonu saatlerce uyuyayım demek
21
mantıklı bir yaklaşım değildir ccediluumlnkuuml uyku sarj
edilebilir bir nesne değildir Yani akuuml gibi değildir
Daha fazla uyuyarak dinlenemeyiz sadece daha ccedilok
yoruluruz ve zamanıızı harcarız
Banyoda ve tuvalette zamanınızı iyi
değerlendiriyormusunuz Sabahları burada TVrsquo da
haberleri ve gazete başlıklarını dinleyebilir veya o
guumlnuumln veya bir guumln oumlncesinin gazetesini haftalık
dergileri okuyabilirsiniz
Banyoda herguumln kullandığınız traş takımı havlular
ve duş sonrası kullandığımız bornozumuzu
dolapların veya ccedilekmecelerin oumln tarafında
saklıyormuyuz
Eğer evde ısınma ve banyo ihtiyaccedillarımız iccedilin kat
kaloriferi kullanıyorsak buna bir zaman ayarlayıcı
cihaz (timer) takmamız faydalı olacaktırCcediluumlnkuuml
bunun sayesinde uygun bir ayarlama ile
uyandığımız zaman duş ve traş iccedilin gerekli sıcak su
hazır olacaktır Yoksa sonradan uzunca bir suumlre
daha su ısınacak diye beklememiz gerekecektir
Sabah oumlnce traş olup sonra banyo yapmak daha
mantıklı olabilir Bu sayede yuumlzuumlmuumlzuuml durulamak
ve kurulamak ile kaybedeceğimiz zamanı kazanmış
oluruz
Sakal traşı olmak iccedilin fırccedila traş sabunu ve koumlpuumlk
kullanarak değilde oumlzellikle şarjlı traş makineleri
kulanmak daha avantajlıdır Traş olurken dolaşır
gazete okur veya diğer işlerinizide yapabilirsiniz
Hatta işinize giderken bile arabada traş olabilirsiniz
tabii eğer şoumlfoumlr kullanıyorsanız
Banyodada bir telefon bulundurmanız hatta evde
telsiz telefon olması oumlnerilen bir metottur bu
sayede oturduğunuz yerden telefon accedilabilir veya
gelen telefonlara anında cevap verebilirsiniz
Yatak odanızda ccedilabuk kaybolabilecek eşyaları
koyabileceğiniz bir kutu bulundurun ve gece
geldiğinizde cuumlzdan kolye yuumlzuumlk kol duumlğmeleri
kuumlpeleri iccediline koyun ki sabah aramak iccedilin zaman
kaybetmeyiniz
Kahvaltı masanızı akşamdan hazırlayınız hatta
ccedilayınızı bile akşamdan demleyiniz Yok bayatlar
diye duumlşuumlnuumlyorsanız o zaman sabah kalkar kalkmaz
ccedilayın suyunu ısıtmak iccedilin ocağı yakınız Hatta
ccedilaydanlığın suyunu ve demliğin ccedilayınıda akşamdan
koymuş olunuz
Arabanızı akşam eve geldiğinizde hemen hareket
edebilecek şekilde duumlz park ediniz boumlylece sabah
manevra yapmak durumunda kalmazsınız
Bu kısa tedbirlerden sonra artık guumlne başladığımıza
goumlre ofise gidip oumlncelikler konusunda konuşabiliriz
Guumlnluumlk zamanımızı verimli kullanma zaman
arttırma iccedilin ilk yapmamız gereken iş planlamadır
Yani guumlnuumlmuumlzuuml ve işlerinizi planlama
Planlama
Planlama gerccedilekten gereklimi Evet evin bir planı
olmadan siz onun yapımına başlarmısınız Uzun bir
yola ccedilıkacaksınız Haritaya bakmadan yola ccedilıkmak
istermisiniz
Zaman youmlnetiminin ilk oumlnemli aşaması yakın ve
uzak vadedeki amaccedillarınızı ortaya koymaktır
Ccediluumlnkuuml bu sayede uygun bir yolda ilerlememiz
muumlmkuumln olabilecektir Evlenmek askere gitmek
yurt dışına gitmek uzman veya doccedilent olmak gibi
Bundan sonrada işlerimizi uumlccedile ayırmamız
gerekir
Oumlncelikli
Ertelenebilir
Vazgeccedililebilir
Bazı insanlar yapacakları herşeyi hatırladıklarını
soumlylerler Hasta vizitleri gibi Eve alınacak ekmek
mobilya vs gibi Hatta randevularını toplantılarını
projelerini oumlzel guumlnlerini vs halbuki bunların
yarısını unuturlar veya akıllarında tutabilmek iccedilin
ccedilok zaman ve enerji harcarlar Bu tip insanlar
kendilerine bir yapılacaklar listesi hazırlarlar Ama
bu listede bir sıralama ve duumlzen olmadığı iccedilin hiccedil
bir işe yaramayacaktır Sıralama ve aralarında bir
duumlzen yoktur ccediluumlnkuuml
Zamanımızı kontrol altına almak istiyorsak oumlnce
kendimizi kontrol altına almamız gerekir Bu
nedenle guumlne o guumln ne iş yapacağınızı yazarak
başlamamız gerekiyor
Yapılacaklar listemizi oumlnceliklere goumlre sıralamamız
gerekiyor Bunun iccedilinde tek bir organizer
kullanmamız ve bunu guumlnuumln değişik saatlerinde
goumlzden geccedilirmemiz gerekiyor
Planlamaya herguumln zaman ayırınız ccediluumlnkuuml
guumlnuumlmuumlzuumln en anlamlı uumlretken zamanı planlamaya
ayırdığımız zamandır Yapılacak olan en oumlnemli iş
en oumlnemli işi en oumlnce yapmaktır Bazı işler oumlnemli
olmasına rağmen suumlrekli olarak ertelenirler Buda
işin dahada ertelenmesinden ve can sıkıntısı
olmaktan başka bir işe yaramaz Mesela bunun iccedilin
PCrsquoler databanklar veya palm PC ler son derece
elverişlidirler
İşleri oumlnceliklerine goumlre sıralarken A B C
kuralınıda kullanabiliriz A halledilmeden asla Brsquoye
geccedililmez
Rutin İşler
Guumlnluumlk hayatımıza baktığımız zaman birccedilok işi
tekrar ettiğimizi goumlruumlruumlz Bunları kısaltacak olan
youmlntemler ccedilok oumlnemlidir Bunda etkili olabilmek
iccedilin
İşi basitleştirme ve
Goumlrevlendirme (forward etme youmlnlendirme)
youmlntemlerini kullanmanız uygun olur
En Etkin Saatlerimizi Nasıl Kullanıyoruz
Guumlnuumln ilk saatlerini en oumlnemli işlerimiz iccedilin
ayırmamız gerekir Guumlnuumln ilerliyen saatlerinde ise
daha az oumlnemli işlerimizi yapmamız gerekir
Halbuki ccediloğumuz rutin işler ile o kadar haşır neşir
oluruz ve guumlnuumln en verimli saatlerini bunlar iccedilin
ayırırız ki geri kalan verimsiz saatlerde ise daha
oumlnemli işlerimizi halletmek iccedilin kullanırız
Verimliliğin Tepe Noktasını En İyi Nasıl
Kullanabiliriz
22
Sevimsiz ve zor işlere optimal zaman ayırın Bu tip
işlere başlamak ccedilok zordur ama beklediğmiz zaman
dahada zorlaşacaktır Zamanında yapamayınca
sıkıntımız dahada artacaktırda
Bu işleri mutlaka hemen halledin ertelemeyin bu
işi dahada sevimsiz hale gelmesine ve zorlaşmasına
neden olur
En zor işleri Pazartesi veya Salı guumlnlerine koyun
ccediluumlnkuuml enerjiniz o zamanlar daha fazladır Bu sıkıcı
işi hafta başında tamamlamanız kamburdan
kurtulmanız nedeniyle size bir canlılık verecektir
Orta verimlilikteki saatlerinizde şu işleri
yapabilirsiniz
Gereken kişiler ile bilgi alış verişinde bulunun
Rutin mektuplarınızı okuyun yazılarınızı yazın
veya yazdırın
Daha sonraki işlerinizi planlayın programlayın
Duumlşuumlk verimlilikteki zamanlarınızda ise
Gelen mektuplar uumlzerinde ccedilalışın
Telefon konuşmalarınızı yapın
Ziyaretccedililerinizi kabul edin
Erteleme (yarın veya sonra yaparım)
Erteleme kendimizi aldatmaktan başka birşey
değildir Bu aslında bir hastalıktırda Buguumln bu işi
yapmamak iccedilin o kadar ccedilok nedenimiz olabilirki
Hiccedilbirşey yapmamak veya oumlnemsiz ama zevk verici
işleri yapmak bize sadece kısa suumlreli bir zevk verir
Bunun dışında yapılması gereken oumlnemli işler bir
dağ gibi oumlnuumlmuumlzde yığılır kalır Kendi yarattığımız
bu yığın altında ve zaman iccedilinde psikolojik olarak
eziliriz Kendimize olan guumlveni kaybeder bir kısır
doumlnguumlye gireriz
Guumlnuumlmuumlzde ertelemecilik o kadar moda olduki
duumlnyada artık bu artan sayı ile ertelemeciler kluumlbuuml
kuruldu ama youmlnetim kurulu toplantısı bir tuumlrluuml
yapılamıyor ccediluumlnkuuml toplantı tarihi suumlrekli erteleniyor
))))))
Neden Erteleriz
Alışkanlıktır
Hep zor ve sevimsiz işleri erteleriz (Noumlbet ve
rotasyon ccedilizelgeleri ders hazırlama gibihellip)
Kaccedilıştır iccedilimizdeki isteksizliğin bezginliğin bir
sonucudur
KURTULMANIN YOLLARI
Hoşlanmadığınız işleri oumlnce yapın
Ertelenmesi muhtemel işleri parccedilalara ayırın
Bir bitirme tarihi tesbirt edin ve bu konuda birisi ile
bahse girin
İşi bitirince kendinizi oumlduumlllendirin boumlylece bir
motivasyon olacaktır
Bu sıkıcı ve sevimsiz goumlrevi birisine devretmeyi
duumlşuumlnuumln
Elinizde ne var ise onunla yetinerek yola ccedilıkın
Daha fazla kaynak bulacam diye vakit
kaybetmeyin Mesela ben bu ders iccedilinde bazı
kitaplar aldım ama okumaya bile fırsatım kalmadı
Her zaman kendimize şu soruyu sormalıyız Ne
yapmak istiyorum yerine neyi yapmalıyım Neyi
yapmam daha oumlnemli diye
Masamızın Organizasyonu
Masamızı mutlaka amaccedillarımıza uygun etkin
kullanabilecek halde tutmamız zaman youmlnetimi
accedilısından ccedilok oumlnemlidir Bu yığın iccedilinde kendimizi
sıklıkla kaybederiz Uygunsa masanız mutlaka bol
ccedilekmeceli olmalıdır Burayı evimiz kadar iyi
duumlzenlemeliyiz Ccedilalışma masamız hemen kapının
karşısında olmamalıdır yoksa gelip geccedilen herkese
bakmak zorunda kalırız unutmayın ki masamızda
manzara seyretmek iccedilin oturmuyoruz ccedilalışmak iccedilin
uumlrtmek iccedilin okumak iccedilin buradayız Masada yerde
kanepede her yerde yığın yığın kağıtlar dosyalar
okunacak degiler mektuplar kağıtlar vs vs
Sorsanız hepsi lazımdır Hepsi ccedilalışılacaktır Boumlyle
bir ortamda uumlretken olabilmek muumlmkuumln değildir
Peki ne gibi zararları olabilecektir
İş uumlzerindeki kontroluumlmuumlzuuml kaybederiz
Uumlretkenliğimiz azalır
Herguumln hakkından gelinememiş o yığınları
goumlrduumlkccedile moralimiz bozulur ve yine sıkıntıya
duumlşeriz ccedilıkmaza gireriz
Arkadaşalarımız arasında prestijimiz azalır
Bozuk Masa Duumlzeninden Kurtulmanın Yolları
Bu masayı duumlzenlemek iccedilin kendine bir zaman
dilimi ayır
Dağınıklık had safhada ise salam tekniğini kullan
yani oumlnce uumlstuumlnuuml sonra ccedilekmecelerini kısım kısım
temizle
Ccedilok gerekli olmayan şeyleri ayırın ve ortalıktan
goumlruumlş alanından ayırın Kalemler notluklar
fotoraflar bunların masa uumlzerinde yeri yoktur belki
bir guumln kullanılır umuduyla masa uumlzerinde birşey
tutmayın bunlara okunacaklar ve okunmuş
olanlarda dahildir
Masanızın arkasına pahalı olmayan raflar koyun
herşeyi oralara duumlzenleyin prensip olarak goumlruumlş
alanınız iccedilinde olmasınlar
Buumltuumln sahipsiz kağıtları tek bir dosyada toplayın
GENEL KURAL OLARAK ŞUumlPHEDE İSENİZ
ATIN Eğer YASAL VE VERGİ EVRAKI DEĞİL
İSE MUumlMKUumlN OLDUĞUNCA CcedilOK KAĞIT
ATIN
Gelen bir mail veya mektubu uumlccedil guumln iccedilinde okuyup
cevaplayamadınız ise onu luumltfen bir defa daha
okumadan ccediloumlpe atın Zaten artık suumlresi geccedilmiştir
Kıymeti kalmamıştır Eğer ccedilok oumlnemli ve zamanlı
idiyse şu ana kadar okumuş ve cevabını
yazmışsınızdır yok yazamadıysanız zaten değeride
kalmamıştır atmanızın sakıncası yoktur
Kağıt parccedilaları ile olan duygusal bağınızı muumlmkuumln
olduğunca azaltın Masaya hakim oldukccedila
kendinize olan guumlveniniz artacaktır Birccedilok kişi bu
kağıtların hepsinin lazım olduğunu veya birguumln
23
kullanılabileceğini veya unutmamak iccedilin oraya
koyduğunu soumlyler Ama o yığın arasından
seccedilebilmek iccedilin kaybedeceği zamanı hiccedil
duumlşuumlnduumlnuumlz muuml
Ccedilalıştığınız konu dışında hiccedil birşey hiccedilbir evrek
masa uumlzerinde bulundurmayın
Prensip olarak gelen bir evrak okunmalı gereği
yapılmalı ya cevaplanmalı ya ccediloumlpe atılmalıdır
Buradada bu evraklar iccedilin AHİD sistemi kullan
A At gitsin
H Havale et (başkası ilgilensin)
İ İlgilen
D Daha sonra kullanmak uumlzere dosyala
Mektuplar
Hemen okunarak cevaplanmalıdır
Eğer gelen bir zarfın uumlzerinde ilgili kişi veya şirket
ile ilgili olarak antet logo vs yoksa okumadan ccediloumlpe
at bu oumlzellikle artık guumlnuumlmuumlzde sayı olarak ccedilok
artan nereden kimden geldiği belli olmayan
isteğimiz dışında posta kutumuzda bulduğumuz
spam mailler iccedilin dahada geccedilerlidir
Ofis Asistanları
İyi bir sekreter sadece sıkıcı işleri paylaşmaz ayni
zamanda bilgi ve yetenekleri sayesinde bizi birccedilok
detaydan kurtarır Bu kişileren ccedilok iyi yararlanın
Onu eğitin Bilgisayarı interneti oumlğrenmesini
sağlayın Hatta ondan beklerdiklerinizi
kurallarınızı ccedilok iyi oumlğretiniz ki sık sık sorular
sorarak sizleri rahatsız etmesin
Telesekreter
Zaman youmlnetimi iccedilin ccedilok oumlnemli bir aracıdır ccediluumlnkuuml
herkese veya o anda cevap vermek istemediğiniz
kişi veya kişilere cevap vermeyebilirsiniz Ama
daha rahat olduğunuz bir ortamda ve enerjinizin
azaldığı oumlluuml bir zamanda ararsınız Ayrıca buradaki
mesaj Biz Ersoy ailesi ev dışında olduğumuz iccedilin
sizlere şu anda size cevap veremiyoruz Sinyal
sesinden sonra eğer bize mesajınızı bırakırsanızhellip
şeklinde olmamalıdır Ccediluumlnkuuml sizi arayan ve not
bırakmak isteyen bir kimsenin vaktini bu kadar
almamamanız gerekir Telesekrete eğer devreye
giriyorsa evde olmadığınız veveya o anda telefona
cevap veremiyeceğiniz zaten bellidir Ersoy ailesi
iccedilin notunuzu bırakırmısınız Veya saat 13rsquoe kadar
dersteyim gibi kısa ve oumlz notlar olmalıdır Eğer
canınız isterse zamanınızın daha bol olduğu bir
zamanda cevaplama şansınız olabilir
Goumlrevlendirme
Bulunduğunuz ortamda mutlaka her işi sizin
yapmanız veveya kontrol etmeniz gerekmez O işi
başkalarıda sizin yerinize ve hatta belkide daha iyi
yapabilecektir O nedenle mutlaka yuumlkuuml paylaşınız
başkalarınıda goumlrevlendiriniz
Şu soruları kendimize sormamız gerekir
Şu anda tarafımdan yapılmamaması gereken hangi
işleri yapıyorum
Benimle ayni seviyedeki arkadaşların yapabileceği
hangi işleri aptalca halen ben yapıyorum
İşte bu işleri mutlaka başkasına devredin onu
motive edin ve iş bitimindede hemen
oumlduumlllendirinhellip
Goumlrevlendirdiğimiz kişi yuumlk atı olmak
istemiyecektir Eğer goumlrevlendirdiğinde oumlnemli
olduklarını anlayacak olurlarsa ccedilok iyi performans
goumlstereceklerdir
Ccedilalışmalarınızın Engellenmesi
Ccedilalışmanızın ani gelen ziyaretccedililerle telefonlarla
bozulmasını engelleyin Randevusuz gelen hiccedilbir
ziyaretccedilinizi o an kabul etmeyin kendisine uygun
olduğunuz bir zaman iccedilin randevu verin Boumlylece o
kişiyede daha modern olması konusunda eğitmişte
olursunuz Eğer konu gerccedilekten oumlnemli idiyse kişi o
saatte zaten gelecektir
Astlarınıza işi devredin ama işi devir ederken ccedilok
iyi anlatın Boumlylece sık sık sizlere soru sorulmasını
engelleyin
Yardımcılarınız ile guumlnuumln sadece belirli saatlerinde
veya haftanın belirli guumlnlerinde beraber olunuz
heran değil Bunu toplantı guumlnleri veya saatleri
şeklinde onlara duyurun
İş yerinizde ve iş ortamınızda misafir trafiğini
mutlaka engelleyin veveya kontrol altına alın
Kendinize misafir gelmesini tabii
engelleyemezsiniz ama şu tedbirler ile kişilerin
sizin yanınızda daha fazla kalarak zamanınızı
almasını engelleyebilirsiniz Tabii bunu arzu
ediyorsanız
Sandalye veya koltuğunuzun kenarında oturarak
Kişiyi kapıda ayakta karşılayın
Konuşma sırası size ayağa kalkıp gelince ona
doğru yuumlruumlyerek ve teşekkuumlr ederim başka birşey
varmıydı diyerek konuyu sonlandırın
Gerekirse resmi ve soğuk bir tavırla konuşarak
Gelen kişilere asla ccedilay kahve ısmarlamayarak
Onun ve sizin goumlrebileceğiniz bir duvarda saat
bulundurup suumlrekli olarak ona bakın
Sohbetinizin bir yerinde oumlzet olarak ziyaretiniz iccedilin
teşekkuumlr ederim başka konuşabileceğim veya
yapabileceğim birşey varmı şeklinde soumlzler
kullanarak
Eğer gelen davetsiz ve randevusuz bir misafir ise ya
sonrası iccedilin randevu verin ya da başka birisi ile
goumlruumlşmesini sağlayın (yardımcınız sekreteriniz
asistanınız)
Telefon Konuşmaları
Telefon accedilmadan oumlnce gerekliliğini tartışın
konuşacaklarınızı not alın
Karşınıza kum saati koyun
Uumlccedil dakika kesici alet kullanarak hem kendi hemde
karşı tarafın konuşmalarını kontrol altına alın
Telesekreter kullanın
Duumlofonlu telefon kullanın Karşı tarafı ararken veya
ccedilalarken o sırada başka şeyler yazabilir veya
okuyabilirsiniz
Doğrudan konuya girin boş ve gereksiz sohbetten
kaccedilının Mesela guumlnaydın size nasıl yardımcı
olabilirm diyerek konuya başlayabilirsiniz
24
Telefonunuza hemen ulaşabilecek mesafede
bulundurun evde telsiz telefon kullanın
Trafik sıkıştığı zaman cep telefonunuzu kullanarak
zamanınızı değerlendirin akşam veya yarın
aramanız gereken kişileri şimdiden arayın ve
boumlylece zamanınızı değerlendirin
Bilgi Toplama Oumlzuumlmseme ve Uygulama
Ccedilağımız enformasyon ccedilağı Telefon gazeteler
kitaplar mailler internet fax dergiler text booklar
heryerden bilgi akıyor Bu kadar ccedilok kaynağı
okuyabilmemiz muumlmkuumln değil mutlaka elememiz
arasından seccedilim (triaj) yapmamız gerekiyor
Unutmayalım ki bilgi miktarı her doumlrt yılda bir
ikiye katlanıyor Bunun iccedilinde
Gerccedilekten hangi bilgilere ihtiyacımız var onları
bilmemiz gerekir
Seccedilerek okuyun
Tek bir gazete uumlzerine yoğunlaşın
Hızlı okuma youmlntemlerini oumlğrenin
Okuyamadığınız dergilerin aboneliğini iptal ettirin
Amerikayı tekrar keşfetmek iccedilin uğraşmayın direkt
konu ile ilgili kaynaklaı araştırın
Okuma ve Daha Hızlı Okuma
Okuyacağınız oumlncelikli kitaplarınız elinizin altında
olsun Mesela tuvalette yolculuklarda mutlaka
birşeyler okuyun
Beklerken mutlaka okuyun Randevulara ve
toplantılara giderken mutlaka yanınızda okunacak
birşeyler bulundurun
Yatmadan oumlnce okuyun
Amaccedilsızca değil amaca youmlnelik okuyun
Kelime kelime okumayın cuumlmleleri okumaya
ccedilalışın Okurken dudaklarınızı oynatmayın
Kitabı ccedilizin sonra tekrar okumanız gerekirse bu şekilde
vakit kaybetmezsiniz
Sıkıcı Guumlnluumlk İşler
Banka
Su elektrik havagazı gibi oumldemeleriniz iccedilin mutlaka
banka otomatik oumldeme talimatı veriniz
Uumlzerinde isim soyad ve adresinizin olduğu bir kaşe yapın
ki sık sık bunları yazmak zorunda kalmayasınız
En fazla bir adet kredi kartı kullanın Aksi taktirde
oumldemelerinizi ve extrelerinizi takip etmek ccedilok zamanınızı
alacaktır
Evinize veya işinize en yakın banka ile ccedilalışın
Banka dekont ve faturalarını mutlaka hemen dosyalayın
sonra gerektiği zaman bu neredeydi diye duumlşuumlnmeyin
İşimiz bitti tekrar eve geldik
Banyoda sabah beklemeleri engelleyebilmek iccedilin
aile bireylerinin ayrı saatlerde kalkmasını sağlayın
Evde sık kulanılan eşyalarınızı yedekleyin (Cola
sigara tuvalet kağıdı gibi)
Eşyalarınızı bulabileceğiniz bir yere koyun
Dolaplarınızı duumlzenleyin evdeki dağınıklığı
engelleyin
Benzer aletleri beraber koyun (alet ccedilantası gibi)
Yedek anahtarlarınızı belirli bir yerde toparlayın
Tamir belgeleri kullanma rehberleri sigorta ile
ilgili belgeleri ayni ccedilekmecede tutun
Aileniz ile ilgili olarak tuumlm kimlikler tapular kredi
kartı ve ehliyet gibi belgelerin birer fotokopisini
ccedilektirin ki kayıp ederseniz acaba numarası neydi
diye duumlşuumlnmeyin
Sonuccedil
Eğer sizlerde 24 saatin kendinize yetmediğimnden
şikayet ediyorsanız ve zaman yaratmak iccedilin ccedilaba
sarf ediyorsanız inanın alacağınız şu basit tedbirler
ile guumlnde 2-4 saat arttırmanız ccedilok muumlmkuumlnduumlr
Yapılacak işler oumlzetle şunlardır
Oumlnce oumlnceliği olan iş yapın Zevkli de olsa sıkıcıda
olsa Ama unutmayınızki insanın ayni anda iki tane
oumlnceliği olan işiniz olamaz
Masanızın uumlstuumlnuuml ve ccedilekmecelerini mutlaka
duumlzenleyin Başarılı bir kişinin ve youmlneticinin
masasının uumlstuuml daima bomboştur Eğer dosyalar
yığılmış ise o kişiden verim almak inanın zordur
Hayır demeyi oumlğrenininiz
Toplantılara guumlndem ile gidiniz yanınızda
okunacak birşeyler bulundurunuz
Muumlkemmeliyetccedililik tuzağından kurtulun
Mutlaka yakın ve uzak vadede hedefler seccedilin
Yapılacak işlerde daima A ile başlayın B ile değil
Bu tedbirler ile belki zamanınmızı arttırabileceğiz
ama bu zamanımızı nerede ve ne şekilde
kullanacağız İşte sorun burada Kısa bir suumlre oumlnce
Stephan COVEYrsquoin ldquoEtkili İnsanların Yedi
Alışkanlığırdquo adlı kitabını buumlyuumlk bir zevk ile
okumaya başlamıştım İlk 10 sayfasından sonra
duumlşuumlncelerim alt uumlst oldu Neden mi Yazar aynen
şoumlyle diyordu Şu guumlne kadar ccedilok ccedilalıştım ccedilok iyi
bir pozisyondayım arzu ettğim gerşeyi elde ettim
ama ailemi kaybettim Bu kariyer ve para bana ne
derecede mutluluk verir acaba diyordu Bu
nedeenle hiccedil unutmamamız gereken noktalarda
herhalde şunlar olmalıdır
Kariyerimize ve paralarımıza akşam sarılarak
uyuyamayız bu nedenle ccedilok ccedilalışmanın yanında
oumlncelikli olarak eşimizi ailemizi ve sevdiklerimizi
unutmamalıyız ve ccedilalışmak iccedilin mi yaşıyoruz
yaşamak iccedilin mi ccedilalışıyoruz sorusunun cevabını en
azından kendi gerccedileklerimiz iccedilin bulmalıyız Kaynaklar
Time management for the academic emergency
physicians Steven PARRİLLO
Httpwwwemedicinecom
Zamanı doğru kullanma Kate KEENAN
Kişisel zaman youmlnetimi Marion E HAYNES
Zaman youmlnetimi Ray JOSEPHS
Oumlnemli işler oumlncelik Stephan COVEY
15
Bekleme Suumlresi Trafiğe ccedilıkılmasına izin
verilemeyecek duumlzeyde kalp hastalığına sahip
kişilerde duumlzenli medikal tedavinin başlatılması ya da
tedavi edici işlemlerin gerccedilekleştirilmesi ile suumlruumlşe
uygun hale gelebilecekleri zaman aralığı
Koroner Arter Hastalığı
(Koroner arter hastalığı olan tuumlm suumlruumlcuumller aşağıdaki standartlara uymak zorundadır)
Oumlzel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml Profesyonel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml
NYHA Sınıf I kısıtlama yok EFgt 35
NYHA Sınıf II kısıtlama yok EFgt 35
NYHA Sınıf III kısıtlama yok Yetersiz
NYHA Sınıf IV
Ayaktan tedavi veya
inotrop kullanımı
Sol ventrikuumll asist cihazı
Yetersiz
Yetersiz
Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi
ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
PCI (perkuumltan koroner girişim)
Stabil anjina veya asemptomatik koroner arter
hastalığı olanlarda genel olarak kısıtlama yokken PCI
uygulamasından sonra oumlzel araccedil suumlruumlcuumllerinde 48 saat
profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise 7 guumln bekleme
suumlresi oumlngoumlruumllmektedir
16
Koroner Arter Cerrahisi yapılanlarda oumlzel araccedil
suumlruumlcuumllerinde 1 ay profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise
3 ay bekleme suumlresi tavsiye edilmektedir
Sinuumls Duumlğuumlmuuml Disfonksiyonunda semptom yoksa
kısıtlama yoktur
Atriyoventrikuumller ve İntraventrikuumller Blok varsa
kısıtlama olmayan durumdan diskalifiye olan duruma
kadar değişen kurallar soumlz konusudur
Karotid sinus aşırı uyarılması sonucu kalıcı kalp
pili olan veya medikal tedavi alan hastalarda serebral
iskemi belirtilerine bağlı semptomlar kontrol
edilmedikccedile guumlvenli şekilde araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar
Kardiyak Enflamasyon ve Enfeksiyonlar oumlzellikle
akut perikardit veya miyokardit olan bireyler
tamamen iyileşene kadar hiccedilbir şekilde motorlu araccedil
suumlruumlcuumlsuuml olamazlar Aynı şekilde subakut bakteriyel
endokardit tanısı ile başvuranlar emboli
tehlikesinden dolayı tamamen iyi olana kadar motorlu
araccedil kullanmamalıdırlar
Konjenital Kalp Hastalıklarında kalbin
fonksiyonel kapasite durumu miyokardiyal iskeminin
olup olmadığı kardiyomiyopati kalp kapak hastalığı
ve kalp ritim bozukluğu durumuna goumlre suumlruumlcuuml
belgesi verebilmek iccedilin bu hastalığa sahip kişiler ayrı
ayrı değerlendirilmelidir
Kardiyak ritim bozukluğu hikayesi olan bireylerde
suumlruumlcuuml belgesi verebilmek iccedilin ritim bozukluğunun
tipi atak sıklığı semptom varlığı ve yeterli ve duumlzenli
kontrol olup olmaması gibi durumlar belirleyici
olacaktır 11
Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi
ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
PCI (perkuumltan koroner girişim)
17
Erken Atriyal veya Ventrikuumller Kontraksiyonlar
Bekleme Suumlresi
Oumlzel suumlruumlcuuml Profesyonel suumlruumlcuuml
VF 6 ay sonra diskalifiye
Hemodinamik
kararsız VT
6 ay sonra diskalifiye
Geri doumlnuumlşuumlmluuml
sebeplere bağlı VT
veya VF
Altta yatan durumun
tedavisi devam ettiği
suumlrece suumlruumlş yasak
Altta yatan durumun
tedavisi devam ettiği
suumlrece suumlruumlş yasak
Suumlrekli VT ile ilişkili
bilinccedil bozukluğu
LVEF gt30
3 ay sonra
diskalifiye
Suumlrekli VT
Bilinccedil bozukluğu
olmayanLVEF gt30
4 hafta sonra
Yeterli denetim
3 ay sonra
Yeterli denetim
VF ventrikuumller fibrilasyon VT ventrikuumller taşikardi LVEF Sol ventrikuumll ejeksiyon fraksiyonu
Paroksismal SVT AF veya AFL bilinccedil bozukluğu
ile birlikte ise duumlzenli kontrol gerekirken bilinccedil
bozukluğu gelişmemişse kısıtlamaya da gerek yoktur
AF veya AFLrsquo de endikasyon varsa suumlruumlcuumller kronik
antikoaguumllasyon almalıdır
Persistan veya Kalıcı AF veya AFLrsquo de ventrikuumll
hız kontroluuml yeterliyse ve bilinccedil bozukluğu yoksa tuumlm
suumlruumlcuumller iccedilin kısıtlamaya gerek yoktur
SVT Supraventrikuumller taşikardi AF Atriyal
fibrilasyon AFL Atriyal flutter
Sinuumls duumlğuumlmuuml disfonksiyonunda hastalıkla ilişkili
semptom yoksa kısıtlama da yoktur Hasta sinuumls
sendromu gibi semptom olan durumlarda ise tedavi
başarılı olana kadar suumlruumlş iccedilin izin verilmemektedir
Atriyoventrikuumller (AV) ve İntraventrikuumller
Bloklar hem oumlzel hem de profesyonel suumlruumlcuumller iccedilin
kısıtlamaya yol accedilmaz
Karotid Sinuumls Aşırı Duyarlılığına bağlı serebral
iskemi belirtileri olan kişiler medikal tedavi ya da bir
kalp pili ile semptomları kontrol altına alınmadıkccedila
guumlvenli araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar
Valvuumller Kalp Hastalığı varsa operasyon durumu
belirleyici olacaktır Opere edilmemiş kalp kapak
hastalığı olan kişilerde suumlruumlş uygunluğunu belirlemek
iccedilin serebral iskemi durumu kalbin fonksiyonel
bozukluk derecesi ve oumlzellikle ticari suumlruumlcuumller iccedilin
ayrıntılı kardiyolojik değerlendirme gereklidir Kapak
replasmanı geccedilirmiş kişilerde ise Sınıf 1 2 3 4 araccedil
kullanmasına izin verilmeden oumlnce suumlruumlcuumllerin
tromboemboli enfeksiyon ve mekanik hasar gibi geccedil
cerrahi komplikasyon sıklığı azaltılmalıdır 1112
Hipertansiyon (-malign hipertansiyon dışında) tek
başına motorlu araccedil kullanmak iccedilin bir
kontrendikasyon oluşturmaz Ancak kalp goumlz boumlbrek
ve beyin hasarı gibi ilişkili komplikasyonların varlığı
guumlvenli suumlruumlşuuml engellemektedir 170110 mm Hg
uumlzerindeki kalıcı hipertansiyon sıklığına bağlı olarak
gelişen komplikasyonlar (hipertansif retinopati gibi)
18
suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye sokabilir Bu yuumlzden bu
yuumlkseklikte kan basıncı olan kişiler ccedilok dikkatli
incelenmelidir (fundus muayenesi
elektrokardiyografi akciğer grafisi vb) Ayrıca bu
kişilerde serum kreatinin oumllccediluumlmuumlnde belirgin
değişiklik tespit edilmişse dahiliye hekiminden goumlruumlş
almak uygun olacaktır
Yine hipertansiyon sonucu kardiyak hasara bağlı
konjestif kalp yetmezliği gelişmişse guumlvenli suumlruumlş
yeteneğini değerlendirirken serebral hasar durumu en
başta goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır
Ek olarak 13
Suumlrekli stabil devam eden NYHA sınıf I-III grubu
LVAD ( Sol Ventrikuumller Destek Sistemleri) olan
hastalar yalnızca oumlzel suumlruumlş iccedilin uygunken ticari ya da
profesyonel araccedil kullanabilmek iccedilin 2 ay beklemek
zorundadır
Pilotlarda Suumlruumlş Guumlvenliği ve Bir Oumlrnek
Pilotlarda sağlık kontrolleri ccedilok daha sık ve duumlzenli
yapılmaktadır Fakat yine de muumlkemmel bir uccediluş bir
sonrakinin garantisi sayılamayacağı gibi ccedilok sağlıklı
bir pilotun ertesi guumln de sağlıklı olacağı soumlylenemez
4 Haziran 2003 guumlnuuml saat 1630rsquoda uccediluşun iniş
safhasında (Danimarka Billund Havaalanı) kaptan
pilot Kahraman Tokuşoğlu fenalaşmış ve kalp krizi
nedeniyle vefat etmiştir Bu uumlzuumlcuuml olayın tek tesellisi
56 yaşındaki pilotun ani ve gizli kalp hastalığının ilk
belirtilerini fark ederek kumandayı diğer pilota
devretmesi ccedilok sayıda masum insanın yaşamının
kurtulmasıdır 14
Uumllkemizde Kardiyovaskuumller Hastalıklar ve
Suumlruumlcuuml Belgesi lsquolsquoSağlık Muayenesinde Suumlruumlcuuml
Adaylarının ve Suumlruumlcuumllerin Sahip Olacakları Sağlık
Şartları ile Goumlz İccedil Hastalıkları Kulak-Burun-Boğaz
Ortopedi Ruh ve Sinir Hastalıkları Muayenelerine
İlişkin Esaslarrsquorsquo Kısmında MADDE 62 Kalp-Damar
Hastalıklarından bahsetmektedir
Grup 1 A ve B sınıfı suumlruumlcuuml belgesi
verilecek suumlruumlcuuml adayları Grup 2 A ve B
sınıfı dışında kalan suumlruumlcuuml dayları olup
bunlardan a) Anjinal yakınması olanlara akut
koroner sendrom (Stabil olmayan angina pektoris
ST yuumlkselmeli miyokard infarktuumlsuuml ve ST
yuumlkselmesiz miyokard infarktuumlsuuml) tanısı almış
olanlara ve koroner arter bypass cerrahisi
uygulanan Grup1 ve Grup 2 deki suumlruumlcuuml adaylarına
gerekli medikal tedavi veveya invaziv girişimleri
tamamlandıktan 6 hafta sonra yapılacak olan
egzersiz testinde testi pozitif kılacak olan kriterler
saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir
b) Anjiyoplasti işlemi uygulanmış Grup 2 deki
adaylara işlemden 6 hafta sonra yapılacak olan
egzersiz testinde testi pozitif kılacak kriterler
saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir
c) Kalp atım sayısı ccedilok duumlşuumlk (dakikada 40rsquoın altı)
atrioventrikuumller bloklu ve hasta sinuumls sendromu
olanlardan kalıcı kalp pili takılmamış olanlara
suumlruumlcuuml belgesi verilmez
ccedil) Kalıcı pil implantasyonu ve başarılı kateter
ablasyonu yapılan Grup 2 deki adaylara işlemden 6
hafta sonra suumlruumlcuuml belgesi verilir
d) İmplante edilebilir kardiyoverter defibrilatoumlr
implantasyonu yapılmış olan Grup 1 ve Grup 2 deki
adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez
e) Hipertansiyonu olan ve maksimal tedaviye
rağmen istirahat TA 200120 mmHg nin uumlzerinde
olan Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez
f) Hipertrofik kardiyomiyopati ve dilate
kardiyomiyopati tanısı konmuş semptomatik olan
Grup 1 ve Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi
verilmez
g) Kalp yetersizliği ve kapak hastalığı tanısı konan
ve ağır semptomatik (NewYork Kalp Cemiyeti
Sınıf 3- 4) olan Grup 1 ve 2rsquodeki adaylara suumlruumlcuuml
belgesi verilmez
ğ) Konjenital kalp hastalığı tanısı konmuş
olanlardan komplex veya ciddi kardiyak problemi
olanlara suumlruumlcuuml belgesi verilmez Diğer konjenital
hastalığı olanlar ve başarılı cerrahi onarım yapılmış
olanlara belirli aralıklarla kontrolden geccedilmek
kaydıyla suumlruumlcuuml belgesi verilir 15
SONUCcedil ve OumlNERİLERKalp hastalığına sahip
olmak yaşlı kişilerde bile araccedil kullanmanın oumlnuumlnde
engel değildir Bununla birlikte hem hastaların hem
de diğer insanların korunması iccedilin hasta ve doktor
arasındaki yakın işbirliğinin oumlnemi buumlyuumlktuumlr Ciddi
kardiyak sorunları olanların sınırlı koşullarda
oumlrneğin oumlnceden belirlenmiş otoyol dışındaki bazı
yerel yollarda veveya sadece guumlnduumlz vakitlerinde
araccedil kullanmalarına izin verilebilir Birccedilok yaşlı
suumlruumlcuumlyuuml boumlyle bir davranışa zaten kendi suumlruumlşleri
sınırlayabilir 16
19
Suumlruumlş guumlvenliği accedilısından antihipertansif ilaccedillardan
oumlzellikle betablokerlerin yan etkileri ve
komplikasyonları goumlz oumlnuumlne alındığında motorlu araccedil
kullanmak iccedilin engel duruma yol accedilmadıkları pek ccedilok
ccedilalışma ile goumlsterilmiştir17 18 19
15 olgu uumlzerinde Oxford tekniği kullanılarak yapılan
bir ccedilalışmada antihipertansif tedavide kullanılan
betablokerlerden Oksprenololuumln kronik tedavisiyle
ilaca bağlı yan etkilerin oluşmadığı ve suumlruumlş kabiliyeti
uumlzerinde belirgin bir etkisi olmadığı goumlzlenmiştir 20
Bu durumda hipertansiyonlu hastalar araccedil kullanma
accedilısından kendi sorumlulukları ile hareket edecektir
Ancak malign hipertansiyonu olanlarda bazı
kısıtlamaların gerekeceği aşikardır 21
Motorlu araccedil kazalarına sebep olan kardiyovaskuumller
hastalıklar hakkında ccedilok az kesin istatistiki veri
bulunmaktadır Profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde buumlyuumlk
kazalara yol accedilma olasılıkları daha yuumlksektir
Direksiyon başında geccedilen zamanın artması yolcu
sayısının fazla olması kendilerine yapılan talebin ccedilok
olması gibi nedenlerle profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde
(-oumlzel suumlruumlcuumllere goumlre) daha yuumlksek standartları
karşılamaları beklenir
Son olarak kardiyak problemi olan hastaların ve diğer
insanların araccedil kullanırken rahat ve guumlvenli hareket
edebilmesi iccedilin suumlruumlşe izin verilen ve verilmeyen
durumların ayrıntılı olarak tespit edilmesi
gerekmektedir Ayrıca profesyonel suumlruumlcuumller ve oumlzel
suumlruumlcuumller iccedilin aynı durumlarda farklı şekilde karar
verilmesi uygun olacaktır Kalp hastalığının araccedil
kullanmaya engel olduğu ve bireysel ulaşımın
yapılamayacağı durumlarda doktorlar hastalarına
toplu taşıma araccedillarını kullanmalarını tavsiye etmeli
ve onları bu youmlnden desteklemelidirler 22
Herkes iccedilin gelecekte kardiyovaskuumller hastalığa
yakalanma ihtimalinden dolayı suumlruumlcuuml belgesi
alanların (pilotlar kadar olmasa da) duumlzenli sağlık
kontrollerinin yapılması uygun olacaktır
Bu kuralların amacı ilgili karar vericilere
yardımcı olmak ve aynı zamanda kardiyak
problemi olan hastaların hangi durumlarda suumlruumlşe
uygun olup olmadığını belirlemektir
KAYNAKLAR 1 Jessica R Williams amp Stephen J Tregear Driving Wıth
Cardiovascular Disease the Impact of Implantable
Cardioverter Defibrillators on Driver Safety Proceedings of
the Fifth International Driving Symposium on Human
Factors in Driver Assessment Training and Vehicle Design
2 Senkop tanı ve tedavi kılavuzu (2009 guumlncellemesi)
Tuumlrk Kardiyol Dern Arş Suppl 8 2009 EA httpwwwtkd-
onlineorgdergiTKDA_37_120_135_176pdf
ET18122012
3 Renke Maas physiciana (maasukeuni-hamburgde) Rodolfo Ventura physicianb Christina Kretzschmar physicianb Ali Aydin
physicianb Andreas Schuchert associate professor of internal
medicine and cardiology Syncope driving recommendations and clinical reality survey of patients BMJ200332621 4 Myerburg RJ Castellanos A Cardiac arrest and sudden
cardiac death InBraunwald E ed Heart disease a textbook
of cardiovascular medicine
New York WB Saunders Publishing Co 1997 742ndash79
5 AjKerwinPerforming your original search sudden
heart death and driving in PMC will retrieve Can Med
Assoc J 1984 August 15 131(4) 312ndash314)
6
httpwwwkgmgovtrSiteCollectionDocumentsTrafik
TrafikKazaOzet et 12 Aralık 2012) TR kalp
7 Theodoros A Zografos Demosthenes G Kat ritsis
Guidelines and Regulations for Driving in Heart Disease
Hellenic J Cardiol 2010 51 226-234
8 Epstein AE Miles WM Benditt DG et al Personal and
public safety issues related to arrhythmias that may affect
consciousness implications for regulation and physician
recommendations A medicalscientific statement from the
American Heart Association and the North American
Society of Pacing and Electrophysiology Circulation 1996
94 1147-1166
9 PD Wang and RS Lin Coronary heart disease risk factors
in urban bus drivers Public Health (2001) 115 261ndash264
10 Tuumlrk Kardiyol Dern Arş - Arch Turk Soc Cardiol 2012
4077-137 EAAkut ve Kronik Kalp Yetersizliği Tanı ve
Tedavisine Youmlnelik 2012 ESC Kılavuzu ET19122012
11 Assessment of the Cardiac Patient for Fitness to Drive
and Fly Canadian Cardiovascular Society Consensus
Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for
Fitness to Drive and Fly
EAhttpwwwccscadownloadConsensus_Conference_M
ain_Draftpdf ET 18122012
12 Types and classes of drivers licences in BCEA
wwwicbccomdriver-licensingli ndash Kanada
ET20122012
13 Roger Baskett MDa Richard Crowell MDa Darren
Freed MDb Nadia Giannetti MDc and Christopher S
Simpson MDd Canadian Cardiovascular Society Focused
Position Statement Update on Assessment of the Cardiac
Patient for Fitness to Drive Fitness Following Left
Ventricular Assist Device Implantation Canadian Journal of
Cardiology 28 (2012) 137ndash140
20
14 Billund Havaalanı Olayı Doccedil Dr Muzaffer Ccediletinguumlccedil
EAwwwhvtdorghtmwordpressp=53 ET18122012
15 İccedilişleri Bakanlığının suumlruumlcuuml adayları ve suumlruumlcuumllerde
aranacak sağlık şartları ile muayenelerine dair youmlnetmelik
ikinci boumlluumlm Resmi Gazete 26092006 - 26301
EAwwwttborgtrindexphpsadaylariaranacak
ET17122012)
16 Wielgosz AT Azad N Effects of cardiovascular
disease on driving tasks Clin Geriatr Med 1993
May9(2)341-8
17 (Arzneimittelforschung 198535(12)1850- 3[The
effect of celiprolol on driving ability An experimental
psychological and comparative clinical study]
[Article in German] Klebel E Saam R Hoffmann H
18 Br Heart J 1981 Jun45(6)643- 8 Effects of chronic
beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor
car driving
Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian V Cashman
P Raftery EB
19 Med Klin 1980 Dec 1975(26)913- 6 [Driving
behavior of cardiovascular patients as affected by beta
receptor blockers][Article in German] Schmidt U Hoburg
A Brendemuumlhl D Delbeck HW Buck W Engels K
20 Br Heart J 1981 Jun45(6)643-8 Effects of chronic
beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor
car driving Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian
V Cashman P Raftery EB
21 httpwwwccscadownloadConsensus_Conference_Main_
Draftpdf Canadian Cardiovascular Society Consensus
Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for
Fitness to Drive and Fly FINAL REPORT erişim tarihi 12
Aralık 2012
22 John H Hypertension treatment and ability to drive a
large vehicle Z Gesamte Inn Med 1980 Nov
135(21)suppl 143-4
0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0
ZAMAN YOumlNETİMİ
Doccedil Dr Guumlrkan ERSOY
---------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------
3Ulusal Tıp Guumlnleri 30 Kasım-2 Aralık 2012 Kuumltahya da sunulmuştur Dokuz Eyluumll Uumlniversitesi Acil Tıp
Anabilim Dalı Oumlğretim Uumlyesi ndash Hekes İccedilin Sağlık Derneği YK Uumlyesi gurkanersoy deuedutr
Oumlzet Hayatımızın belirli doumlnemlerinde sıklıkla
soumlylediğimiz veya duyduğumuz bazı guumlzel soumlzler
kelimeler ve cuumlmleler vardır ldquoKeşke vaktim
olsaydı guumlnlerin nasıl geccediltiğini anlayamıyorum
guumlnler keşke 25 saat olsaydı hiccedil sıra gelmedi
zamanım olmadı ondan yetiştiremedimrdquo gibi Ama
bunların hepsi birer aldatmaca Kendimizi
kandırmaca Yoksa başka birşey değil Aslında hiccedil
unutmamamız gereken bir nokta var Bu duumlnya
uumlzerinde yaşayan ve buguumlne kadar yaşamış olan
herkesin hep 24 saati var ve vardıda 25 saati olan
hiccedil olmadı olmayacaktahellip Ama bazı insanlar
Atatuumlrk İbn-i SİNA Einstein Freud oldular
bazılarıda sadece geccedilip gittiler
Zaman youmlnetimi daha ccedilok ccedilalışmak veya serbest
zamanımızdan ccedilalmak demek değildir Sadece
zamanımızı daha iyi değerlendirerek oradan
kazandığımız zamanı kendimiz kendimizi
geliştirmek veveya sevdiklerimiz ile daha ccedilok
beraber olmak demektir Yani buumltuumln amacımız
hayatımızda gereksiz yere harcadığımız zaman
dilimlerinden yararlanmaktır İşte bu yaımızda bu
zamanı nasıl kazanabileceğimiz uumlzerine
bildiklerimizi sizlerle paylaşmayı amaccedilladık
Genel
Gerccedilek anlamda biz zamanı değil ama ancak
kendimizi zamana goumlre youmlnetebiliriz Bunun iccedilinde
organizayon ve plan gerekir Herkesin guumlne tam 24
saat veya 1440 dakika ile başlar
Unutmayalımki bir guumln iccedilinde arttırabileceğimiz 60
dakika ile şunları elde edebiliriz
Gelecek 10 yılda bir yuumlksek okul diploması
almamızı sağlar
Kendimizi geliştirmemize yardımcı olur
Hayatımızı başkaları ile paylaşmak iccedilin daha fazla
zaman ayırabiliriz
Buumltuumln yeteneklerimizi kullanma fırsatımız doğar
Daha ayrıntılı planlama yapabiliriz
Becerilerinizi geliştirebiliriz
Kişisel ilgi alanlarımızı geliştirebiliriz
Yeni fikirler yaratma ve yeni projeler başlatmak
iccedilin fırsat doğar
Peki zaman youmlnetimi kurallarına gelin sabah
kalkmamız ile birlikte başlayalım
Yapılabilecek en iyi iş saat ccedilalar ccedilalmaz uyanmak
ve yataktan fırlamaktır Ccediluumlnkuuml yatakta daha fazla
debelenecek olursak en azından 30-45 dakika daha
zaman kaybedeceğiz Bu uyku ve dinlenme
olmayacak aksine ızdırap olacaktır Birde işimize
geccedil kalacak bu stresimizi bir kat daha arttıracaktır
Bu nedenle
Guumlne erken başlayın
Giyeceklerinizi ccedilamaşırlarınızı geceden hazırlayın
Ccediluumlnkuuml sabah rehaveti ile giyeceğiniz kıyafet
konusunda zorluk ccedilekeceksiniz
Sabah mutlaka kahvaltı yapın ve bu arada o guumlnuumln
planını yapın
Guumlnleri uzatmanın en iyi yolu zamanı gecelerden
yani uyku zamanından ccedilalmaktır uyumak kaccedilmak
demektir Yani oumlnuumlmuumlzdeki hafta ccedilok yorulacağım
o nedenle bu hafta sonu saatlerce uyuyayım demek
21
mantıklı bir yaklaşım değildir ccediluumlnkuuml uyku sarj
edilebilir bir nesne değildir Yani akuuml gibi değildir
Daha fazla uyuyarak dinlenemeyiz sadece daha ccedilok
yoruluruz ve zamanıızı harcarız
Banyoda ve tuvalette zamanınızı iyi
değerlendiriyormusunuz Sabahları burada TVrsquo da
haberleri ve gazete başlıklarını dinleyebilir veya o
guumlnuumln veya bir guumln oumlncesinin gazetesini haftalık
dergileri okuyabilirsiniz
Banyoda herguumln kullandığınız traş takımı havlular
ve duş sonrası kullandığımız bornozumuzu
dolapların veya ccedilekmecelerin oumln tarafında
saklıyormuyuz
Eğer evde ısınma ve banyo ihtiyaccedillarımız iccedilin kat
kaloriferi kullanıyorsak buna bir zaman ayarlayıcı
cihaz (timer) takmamız faydalı olacaktırCcediluumlnkuuml
bunun sayesinde uygun bir ayarlama ile
uyandığımız zaman duş ve traş iccedilin gerekli sıcak su
hazır olacaktır Yoksa sonradan uzunca bir suumlre
daha su ısınacak diye beklememiz gerekecektir
Sabah oumlnce traş olup sonra banyo yapmak daha
mantıklı olabilir Bu sayede yuumlzuumlmuumlzuuml durulamak
ve kurulamak ile kaybedeceğimiz zamanı kazanmış
oluruz
Sakal traşı olmak iccedilin fırccedila traş sabunu ve koumlpuumlk
kullanarak değilde oumlzellikle şarjlı traş makineleri
kulanmak daha avantajlıdır Traş olurken dolaşır
gazete okur veya diğer işlerinizide yapabilirsiniz
Hatta işinize giderken bile arabada traş olabilirsiniz
tabii eğer şoumlfoumlr kullanıyorsanız
Banyodada bir telefon bulundurmanız hatta evde
telsiz telefon olması oumlnerilen bir metottur bu
sayede oturduğunuz yerden telefon accedilabilir veya
gelen telefonlara anında cevap verebilirsiniz
Yatak odanızda ccedilabuk kaybolabilecek eşyaları
koyabileceğiniz bir kutu bulundurun ve gece
geldiğinizde cuumlzdan kolye yuumlzuumlk kol duumlğmeleri
kuumlpeleri iccediline koyun ki sabah aramak iccedilin zaman
kaybetmeyiniz
Kahvaltı masanızı akşamdan hazırlayınız hatta
ccedilayınızı bile akşamdan demleyiniz Yok bayatlar
diye duumlşuumlnuumlyorsanız o zaman sabah kalkar kalkmaz
ccedilayın suyunu ısıtmak iccedilin ocağı yakınız Hatta
ccedilaydanlığın suyunu ve demliğin ccedilayınıda akşamdan
koymuş olunuz
Arabanızı akşam eve geldiğinizde hemen hareket
edebilecek şekilde duumlz park ediniz boumlylece sabah
manevra yapmak durumunda kalmazsınız
Bu kısa tedbirlerden sonra artık guumlne başladığımıza
goumlre ofise gidip oumlncelikler konusunda konuşabiliriz
Guumlnluumlk zamanımızı verimli kullanma zaman
arttırma iccedilin ilk yapmamız gereken iş planlamadır
Yani guumlnuumlmuumlzuuml ve işlerinizi planlama
Planlama
Planlama gerccedilekten gereklimi Evet evin bir planı
olmadan siz onun yapımına başlarmısınız Uzun bir
yola ccedilıkacaksınız Haritaya bakmadan yola ccedilıkmak
istermisiniz
Zaman youmlnetiminin ilk oumlnemli aşaması yakın ve
uzak vadedeki amaccedillarınızı ortaya koymaktır
Ccediluumlnkuuml bu sayede uygun bir yolda ilerlememiz
muumlmkuumln olabilecektir Evlenmek askere gitmek
yurt dışına gitmek uzman veya doccedilent olmak gibi
Bundan sonrada işlerimizi uumlccedile ayırmamız
gerekir
Oumlncelikli
Ertelenebilir
Vazgeccedililebilir
Bazı insanlar yapacakları herşeyi hatırladıklarını
soumlylerler Hasta vizitleri gibi Eve alınacak ekmek
mobilya vs gibi Hatta randevularını toplantılarını
projelerini oumlzel guumlnlerini vs halbuki bunların
yarısını unuturlar veya akıllarında tutabilmek iccedilin
ccedilok zaman ve enerji harcarlar Bu tip insanlar
kendilerine bir yapılacaklar listesi hazırlarlar Ama
bu listede bir sıralama ve duumlzen olmadığı iccedilin hiccedil
bir işe yaramayacaktır Sıralama ve aralarında bir
duumlzen yoktur ccediluumlnkuuml
Zamanımızı kontrol altına almak istiyorsak oumlnce
kendimizi kontrol altına almamız gerekir Bu
nedenle guumlne o guumln ne iş yapacağınızı yazarak
başlamamız gerekiyor
Yapılacaklar listemizi oumlnceliklere goumlre sıralamamız
gerekiyor Bunun iccedilinde tek bir organizer
kullanmamız ve bunu guumlnuumln değişik saatlerinde
goumlzden geccedilirmemiz gerekiyor
Planlamaya herguumln zaman ayırınız ccediluumlnkuuml
guumlnuumlmuumlzuumln en anlamlı uumlretken zamanı planlamaya
ayırdığımız zamandır Yapılacak olan en oumlnemli iş
en oumlnemli işi en oumlnce yapmaktır Bazı işler oumlnemli
olmasına rağmen suumlrekli olarak ertelenirler Buda
işin dahada ertelenmesinden ve can sıkıntısı
olmaktan başka bir işe yaramaz Mesela bunun iccedilin
PCrsquoler databanklar veya palm PC ler son derece
elverişlidirler
İşleri oumlnceliklerine goumlre sıralarken A B C
kuralınıda kullanabiliriz A halledilmeden asla Brsquoye
geccedililmez
Rutin İşler
Guumlnluumlk hayatımıza baktığımız zaman birccedilok işi
tekrar ettiğimizi goumlruumlruumlz Bunları kısaltacak olan
youmlntemler ccedilok oumlnemlidir Bunda etkili olabilmek
iccedilin
İşi basitleştirme ve
Goumlrevlendirme (forward etme youmlnlendirme)
youmlntemlerini kullanmanız uygun olur
En Etkin Saatlerimizi Nasıl Kullanıyoruz
Guumlnuumln ilk saatlerini en oumlnemli işlerimiz iccedilin
ayırmamız gerekir Guumlnuumln ilerliyen saatlerinde ise
daha az oumlnemli işlerimizi yapmamız gerekir
Halbuki ccediloğumuz rutin işler ile o kadar haşır neşir
oluruz ve guumlnuumln en verimli saatlerini bunlar iccedilin
ayırırız ki geri kalan verimsiz saatlerde ise daha
oumlnemli işlerimizi halletmek iccedilin kullanırız
Verimliliğin Tepe Noktasını En İyi Nasıl
Kullanabiliriz
22
Sevimsiz ve zor işlere optimal zaman ayırın Bu tip
işlere başlamak ccedilok zordur ama beklediğmiz zaman
dahada zorlaşacaktır Zamanında yapamayınca
sıkıntımız dahada artacaktırda
Bu işleri mutlaka hemen halledin ertelemeyin bu
işi dahada sevimsiz hale gelmesine ve zorlaşmasına
neden olur
En zor işleri Pazartesi veya Salı guumlnlerine koyun
ccediluumlnkuuml enerjiniz o zamanlar daha fazladır Bu sıkıcı
işi hafta başında tamamlamanız kamburdan
kurtulmanız nedeniyle size bir canlılık verecektir
Orta verimlilikteki saatlerinizde şu işleri
yapabilirsiniz
Gereken kişiler ile bilgi alış verişinde bulunun
Rutin mektuplarınızı okuyun yazılarınızı yazın
veya yazdırın
Daha sonraki işlerinizi planlayın programlayın
Duumlşuumlk verimlilikteki zamanlarınızda ise
Gelen mektuplar uumlzerinde ccedilalışın
Telefon konuşmalarınızı yapın
Ziyaretccedililerinizi kabul edin
Erteleme (yarın veya sonra yaparım)
Erteleme kendimizi aldatmaktan başka birşey
değildir Bu aslında bir hastalıktırda Buguumln bu işi
yapmamak iccedilin o kadar ccedilok nedenimiz olabilirki
Hiccedilbirşey yapmamak veya oumlnemsiz ama zevk verici
işleri yapmak bize sadece kısa suumlreli bir zevk verir
Bunun dışında yapılması gereken oumlnemli işler bir
dağ gibi oumlnuumlmuumlzde yığılır kalır Kendi yarattığımız
bu yığın altında ve zaman iccedilinde psikolojik olarak
eziliriz Kendimize olan guumlveni kaybeder bir kısır
doumlnguumlye gireriz
Guumlnuumlmuumlzde ertelemecilik o kadar moda olduki
duumlnyada artık bu artan sayı ile ertelemeciler kluumlbuuml
kuruldu ama youmlnetim kurulu toplantısı bir tuumlrluuml
yapılamıyor ccediluumlnkuuml toplantı tarihi suumlrekli erteleniyor
))))))
Neden Erteleriz
Alışkanlıktır
Hep zor ve sevimsiz işleri erteleriz (Noumlbet ve
rotasyon ccedilizelgeleri ders hazırlama gibihellip)
Kaccedilıştır iccedilimizdeki isteksizliğin bezginliğin bir
sonucudur
KURTULMANIN YOLLARI
Hoşlanmadığınız işleri oumlnce yapın
Ertelenmesi muhtemel işleri parccedilalara ayırın
Bir bitirme tarihi tesbirt edin ve bu konuda birisi ile
bahse girin
İşi bitirince kendinizi oumlduumlllendirin boumlylece bir
motivasyon olacaktır
Bu sıkıcı ve sevimsiz goumlrevi birisine devretmeyi
duumlşuumlnuumln
Elinizde ne var ise onunla yetinerek yola ccedilıkın
Daha fazla kaynak bulacam diye vakit
kaybetmeyin Mesela ben bu ders iccedilinde bazı
kitaplar aldım ama okumaya bile fırsatım kalmadı
Her zaman kendimize şu soruyu sormalıyız Ne
yapmak istiyorum yerine neyi yapmalıyım Neyi
yapmam daha oumlnemli diye
Masamızın Organizasyonu
Masamızı mutlaka amaccedillarımıza uygun etkin
kullanabilecek halde tutmamız zaman youmlnetimi
accedilısından ccedilok oumlnemlidir Bu yığın iccedilinde kendimizi
sıklıkla kaybederiz Uygunsa masanız mutlaka bol
ccedilekmeceli olmalıdır Burayı evimiz kadar iyi
duumlzenlemeliyiz Ccedilalışma masamız hemen kapının
karşısında olmamalıdır yoksa gelip geccedilen herkese
bakmak zorunda kalırız unutmayın ki masamızda
manzara seyretmek iccedilin oturmuyoruz ccedilalışmak iccedilin
uumlrtmek iccedilin okumak iccedilin buradayız Masada yerde
kanepede her yerde yığın yığın kağıtlar dosyalar
okunacak degiler mektuplar kağıtlar vs vs
Sorsanız hepsi lazımdır Hepsi ccedilalışılacaktır Boumlyle
bir ortamda uumlretken olabilmek muumlmkuumln değildir
Peki ne gibi zararları olabilecektir
İş uumlzerindeki kontroluumlmuumlzuuml kaybederiz
Uumlretkenliğimiz azalır
Herguumln hakkından gelinememiş o yığınları
goumlrduumlkccedile moralimiz bozulur ve yine sıkıntıya
duumlşeriz ccedilıkmaza gireriz
Arkadaşalarımız arasında prestijimiz azalır
Bozuk Masa Duumlzeninden Kurtulmanın Yolları
Bu masayı duumlzenlemek iccedilin kendine bir zaman
dilimi ayır
Dağınıklık had safhada ise salam tekniğini kullan
yani oumlnce uumlstuumlnuuml sonra ccedilekmecelerini kısım kısım
temizle
Ccedilok gerekli olmayan şeyleri ayırın ve ortalıktan
goumlruumlş alanından ayırın Kalemler notluklar
fotoraflar bunların masa uumlzerinde yeri yoktur belki
bir guumln kullanılır umuduyla masa uumlzerinde birşey
tutmayın bunlara okunacaklar ve okunmuş
olanlarda dahildir
Masanızın arkasına pahalı olmayan raflar koyun
herşeyi oralara duumlzenleyin prensip olarak goumlruumlş
alanınız iccedilinde olmasınlar
Buumltuumln sahipsiz kağıtları tek bir dosyada toplayın
GENEL KURAL OLARAK ŞUumlPHEDE İSENİZ
ATIN Eğer YASAL VE VERGİ EVRAKI DEĞİL
İSE MUumlMKUumlN OLDUĞUNCA CcedilOK KAĞIT
ATIN
Gelen bir mail veya mektubu uumlccedil guumln iccedilinde okuyup
cevaplayamadınız ise onu luumltfen bir defa daha
okumadan ccediloumlpe atın Zaten artık suumlresi geccedilmiştir
Kıymeti kalmamıştır Eğer ccedilok oumlnemli ve zamanlı
idiyse şu ana kadar okumuş ve cevabını
yazmışsınızdır yok yazamadıysanız zaten değeride
kalmamıştır atmanızın sakıncası yoktur
Kağıt parccedilaları ile olan duygusal bağınızı muumlmkuumln
olduğunca azaltın Masaya hakim oldukccedila
kendinize olan guumlveniniz artacaktır Birccedilok kişi bu
kağıtların hepsinin lazım olduğunu veya birguumln
23
kullanılabileceğini veya unutmamak iccedilin oraya
koyduğunu soumlyler Ama o yığın arasından
seccedilebilmek iccedilin kaybedeceği zamanı hiccedil
duumlşuumlnduumlnuumlz muuml
Ccedilalıştığınız konu dışında hiccedil birşey hiccedilbir evrek
masa uumlzerinde bulundurmayın
Prensip olarak gelen bir evrak okunmalı gereği
yapılmalı ya cevaplanmalı ya ccediloumlpe atılmalıdır
Buradada bu evraklar iccedilin AHİD sistemi kullan
A At gitsin
H Havale et (başkası ilgilensin)
İ İlgilen
D Daha sonra kullanmak uumlzere dosyala
Mektuplar
Hemen okunarak cevaplanmalıdır
Eğer gelen bir zarfın uumlzerinde ilgili kişi veya şirket
ile ilgili olarak antet logo vs yoksa okumadan ccediloumlpe
at bu oumlzellikle artık guumlnuumlmuumlzde sayı olarak ccedilok
artan nereden kimden geldiği belli olmayan
isteğimiz dışında posta kutumuzda bulduğumuz
spam mailler iccedilin dahada geccedilerlidir
Ofis Asistanları
İyi bir sekreter sadece sıkıcı işleri paylaşmaz ayni
zamanda bilgi ve yetenekleri sayesinde bizi birccedilok
detaydan kurtarır Bu kişileren ccedilok iyi yararlanın
Onu eğitin Bilgisayarı interneti oumlğrenmesini
sağlayın Hatta ondan beklerdiklerinizi
kurallarınızı ccedilok iyi oumlğretiniz ki sık sık sorular
sorarak sizleri rahatsız etmesin
Telesekreter
Zaman youmlnetimi iccedilin ccedilok oumlnemli bir aracıdır ccediluumlnkuuml
herkese veya o anda cevap vermek istemediğiniz
kişi veya kişilere cevap vermeyebilirsiniz Ama
daha rahat olduğunuz bir ortamda ve enerjinizin
azaldığı oumlluuml bir zamanda ararsınız Ayrıca buradaki
mesaj Biz Ersoy ailesi ev dışında olduğumuz iccedilin
sizlere şu anda size cevap veremiyoruz Sinyal
sesinden sonra eğer bize mesajınızı bırakırsanızhellip
şeklinde olmamalıdır Ccediluumlnkuuml sizi arayan ve not
bırakmak isteyen bir kimsenin vaktini bu kadar
almamamanız gerekir Telesekrete eğer devreye
giriyorsa evde olmadığınız veveya o anda telefona
cevap veremiyeceğiniz zaten bellidir Ersoy ailesi
iccedilin notunuzu bırakırmısınız Veya saat 13rsquoe kadar
dersteyim gibi kısa ve oumlz notlar olmalıdır Eğer
canınız isterse zamanınızın daha bol olduğu bir
zamanda cevaplama şansınız olabilir
Goumlrevlendirme
Bulunduğunuz ortamda mutlaka her işi sizin
yapmanız veveya kontrol etmeniz gerekmez O işi
başkalarıda sizin yerinize ve hatta belkide daha iyi
yapabilecektir O nedenle mutlaka yuumlkuuml paylaşınız
başkalarınıda goumlrevlendiriniz
Şu soruları kendimize sormamız gerekir
Şu anda tarafımdan yapılmamaması gereken hangi
işleri yapıyorum
Benimle ayni seviyedeki arkadaşların yapabileceği
hangi işleri aptalca halen ben yapıyorum
İşte bu işleri mutlaka başkasına devredin onu
motive edin ve iş bitimindede hemen
oumlduumlllendirinhellip
Goumlrevlendirdiğimiz kişi yuumlk atı olmak
istemiyecektir Eğer goumlrevlendirdiğinde oumlnemli
olduklarını anlayacak olurlarsa ccedilok iyi performans
goumlstereceklerdir
Ccedilalışmalarınızın Engellenmesi
Ccedilalışmanızın ani gelen ziyaretccedililerle telefonlarla
bozulmasını engelleyin Randevusuz gelen hiccedilbir
ziyaretccedilinizi o an kabul etmeyin kendisine uygun
olduğunuz bir zaman iccedilin randevu verin Boumlylece o
kişiyede daha modern olması konusunda eğitmişte
olursunuz Eğer konu gerccedilekten oumlnemli idiyse kişi o
saatte zaten gelecektir
Astlarınıza işi devredin ama işi devir ederken ccedilok
iyi anlatın Boumlylece sık sık sizlere soru sorulmasını
engelleyin
Yardımcılarınız ile guumlnuumln sadece belirli saatlerinde
veya haftanın belirli guumlnlerinde beraber olunuz
heran değil Bunu toplantı guumlnleri veya saatleri
şeklinde onlara duyurun
İş yerinizde ve iş ortamınızda misafir trafiğini
mutlaka engelleyin veveya kontrol altına alın
Kendinize misafir gelmesini tabii
engelleyemezsiniz ama şu tedbirler ile kişilerin
sizin yanınızda daha fazla kalarak zamanınızı
almasını engelleyebilirsiniz Tabii bunu arzu
ediyorsanız
Sandalye veya koltuğunuzun kenarında oturarak
Kişiyi kapıda ayakta karşılayın
Konuşma sırası size ayağa kalkıp gelince ona
doğru yuumlruumlyerek ve teşekkuumlr ederim başka birşey
varmıydı diyerek konuyu sonlandırın
Gerekirse resmi ve soğuk bir tavırla konuşarak
Gelen kişilere asla ccedilay kahve ısmarlamayarak
Onun ve sizin goumlrebileceğiniz bir duvarda saat
bulundurup suumlrekli olarak ona bakın
Sohbetinizin bir yerinde oumlzet olarak ziyaretiniz iccedilin
teşekkuumlr ederim başka konuşabileceğim veya
yapabileceğim birşey varmı şeklinde soumlzler
kullanarak
Eğer gelen davetsiz ve randevusuz bir misafir ise ya
sonrası iccedilin randevu verin ya da başka birisi ile
goumlruumlşmesini sağlayın (yardımcınız sekreteriniz
asistanınız)
Telefon Konuşmaları
Telefon accedilmadan oumlnce gerekliliğini tartışın
konuşacaklarınızı not alın
Karşınıza kum saati koyun
Uumlccedil dakika kesici alet kullanarak hem kendi hemde
karşı tarafın konuşmalarını kontrol altına alın
Telesekreter kullanın
Duumlofonlu telefon kullanın Karşı tarafı ararken veya
ccedilalarken o sırada başka şeyler yazabilir veya
okuyabilirsiniz
Doğrudan konuya girin boş ve gereksiz sohbetten
kaccedilının Mesela guumlnaydın size nasıl yardımcı
olabilirm diyerek konuya başlayabilirsiniz
24
Telefonunuza hemen ulaşabilecek mesafede
bulundurun evde telsiz telefon kullanın
Trafik sıkıştığı zaman cep telefonunuzu kullanarak
zamanınızı değerlendirin akşam veya yarın
aramanız gereken kişileri şimdiden arayın ve
boumlylece zamanınızı değerlendirin
Bilgi Toplama Oumlzuumlmseme ve Uygulama
Ccedilağımız enformasyon ccedilağı Telefon gazeteler
kitaplar mailler internet fax dergiler text booklar
heryerden bilgi akıyor Bu kadar ccedilok kaynağı
okuyabilmemiz muumlmkuumln değil mutlaka elememiz
arasından seccedilim (triaj) yapmamız gerekiyor
Unutmayalım ki bilgi miktarı her doumlrt yılda bir
ikiye katlanıyor Bunun iccedilinde
Gerccedilekten hangi bilgilere ihtiyacımız var onları
bilmemiz gerekir
Seccedilerek okuyun
Tek bir gazete uumlzerine yoğunlaşın
Hızlı okuma youmlntemlerini oumlğrenin
Okuyamadığınız dergilerin aboneliğini iptal ettirin
Amerikayı tekrar keşfetmek iccedilin uğraşmayın direkt
konu ile ilgili kaynaklaı araştırın
Okuma ve Daha Hızlı Okuma
Okuyacağınız oumlncelikli kitaplarınız elinizin altında
olsun Mesela tuvalette yolculuklarda mutlaka
birşeyler okuyun
Beklerken mutlaka okuyun Randevulara ve
toplantılara giderken mutlaka yanınızda okunacak
birşeyler bulundurun
Yatmadan oumlnce okuyun
Amaccedilsızca değil amaca youmlnelik okuyun
Kelime kelime okumayın cuumlmleleri okumaya
ccedilalışın Okurken dudaklarınızı oynatmayın
Kitabı ccedilizin sonra tekrar okumanız gerekirse bu şekilde
vakit kaybetmezsiniz
Sıkıcı Guumlnluumlk İşler
Banka
Su elektrik havagazı gibi oumldemeleriniz iccedilin mutlaka
banka otomatik oumldeme talimatı veriniz
Uumlzerinde isim soyad ve adresinizin olduğu bir kaşe yapın
ki sık sık bunları yazmak zorunda kalmayasınız
En fazla bir adet kredi kartı kullanın Aksi taktirde
oumldemelerinizi ve extrelerinizi takip etmek ccedilok zamanınızı
alacaktır
Evinize veya işinize en yakın banka ile ccedilalışın
Banka dekont ve faturalarını mutlaka hemen dosyalayın
sonra gerektiği zaman bu neredeydi diye duumlşuumlnmeyin
İşimiz bitti tekrar eve geldik
Banyoda sabah beklemeleri engelleyebilmek iccedilin
aile bireylerinin ayrı saatlerde kalkmasını sağlayın
Evde sık kulanılan eşyalarınızı yedekleyin (Cola
sigara tuvalet kağıdı gibi)
Eşyalarınızı bulabileceğiniz bir yere koyun
Dolaplarınızı duumlzenleyin evdeki dağınıklığı
engelleyin
Benzer aletleri beraber koyun (alet ccedilantası gibi)
Yedek anahtarlarınızı belirli bir yerde toparlayın
Tamir belgeleri kullanma rehberleri sigorta ile
ilgili belgeleri ayni ccedilekmecede tutun
Aileniz ile ilgili olarak tuumlm kimlikler tapular kredi
kartı ve ehliyet gibi belgelerin birer fotokopisini
ccedilektirin ki kayıp ederseniz acaba numarası neydi
diye duumlşuumlnmeyin
Sonuccedil
Eğer sizlerde 24 saatin kendinize yetmediğimnden
şikayet ediyorsanız ve zaman yaratmak iccedilin ccedilaba
sarf ediyorsanız inanın alacağınız şu basit tedbirler
ile guumlnde 2-4 saat arttırmanız ccedilok muumlmkuumlnduumlr
Yapılacak işler oumlzetle şunlardır
Oumlnce oumlnceliği olan iş yapın Zevkli de olsa sıkıcıda
olsa Ama unutmayınızki insanın ayni anda iki tane
oumlnceliği olan işiniz olamaz
Masanızın uumlstuumlnuuml ve ccedilekmecelerini mutlaka
duumlzenleyin Başarılı bir kişinin ve youmlneticinin
masasının uumlstuuml daima bomboştur Eğer dosyalar
yığılmış ise o kişiden verim almak inanın zordur
Hayır demeyi oumlğrenininiz
Toplantılara guumlndem ile gidiniz yanınızda
okunacak birşeyler bulundurunuz
Muumlkemmeliyetccedililik tuzağından kurtulun
Mutlaka yakın ve uzak vadede hedefler seccedilin
Yapılacak işlerde daima A ile başlayın B ile değil
Bu tedbirler ile belki zamanınmızı arttırabileceğiz
ama bu zamanımızı nerede ve ne şekilde
kullanacağız İşte sorun burada Kısa bir suumlre oumlnce
Stephan COVEYrsquoin ldquoEtkili İnsanların Yedi
Alışkanlığırdquo adlı kitabını buumlyuumlk bir zevk ile
okumaya başlamıştım İlk 10 sayfasından sonra
duumlşuumlncelerim alt uumlst oldu Neden mi Yazar aynen
şoumlyle diyordu Şu guumlne kadar ccedilok ccedilalıştım ccedilok iyi
bir pozisyondayım arzu ettğim gerşeyi elde ettim
ama ailemi kaybettim Bu kariyer ve para bana ne
derecede mutluluk verir acaba diyordu Bu
nedeenle hiccedil unutmamamız gereken noktalarda
herhalde şunlar olmalıdır
Kariyerimize ve paralarımıza akşam sarılarak
uyuyamayız bu nedenle ccedilok ccedilalışmanın yanında
oumlncelikli olarak eşimizi ailemizi ve sevdiklerimizi
unutmamalıyız ve ccedilalışmak iccedilin mi yaşıyoruz
yaşamak iccedilin mi ccedilalışıyoruz sorusunun cevabını en
azından kendi gerccedileklerimiz iccedilin bulmalıyız Kaynaklar
Time management for the academic emergency
physicians Steven PARRİLLO
Httpwwwemedicinecom
Zamanı doğru kullanma Kate KEENAN
Kişisel zaman youmlnetimi Marion E HAYNES
Zaman youmlnetimi Ray JOSEPHS
Oumlnemli işler oumlncelik Stephan COVEY
16
Koroner Arter Cerrahisi yapılanlarda oumlzel araccedil
suumlruumlcuumllerinde 1 ay profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise
3 ay bekleme suumlresi tavsiye edilmektedir
Sinuumls Duumlğuumlmuuml Disfonksiyonunda semptom yoksa
kısıtlama yoktur
Atriyoventrikuumller ve İntraventrikuumller Blok varsa
kısıtlama olmayan durumdan diskalifiye olan duruma
kadar değişen kurallar soumlz konusudur
Karotid sinus aşırı uyarılması sonucu kalıcı kalp
pili olan veya medikal tedavi alan hastalarda serebral
iskemi belirtilerine bağlı semptomlar kontrol
edilmedikccedile guumlvenli şekilde araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar
Kardiyak Enflamasyon ve Enfeksiyonlar oumlzellikle
akut perikardit veya miyokardit olan bireyler
tamamen iyileşene kadar hiccedilbir şekilde motorlu araccedil
suumlruumlcuumlsuuml olamazlar Aynı şekilde subakut bakteriyel
endokardit tanısı ile başvuranlar emboli
tehlikesinden dolayı tamamen iyi olana kadar motorlu
araccedil kullanmamalıdırlar
Konjenital Kalp Hastalıklarında kalbin
fonksiyonel kapasite durumu miyokardiyal iskeminin
olup olmadığı kardiyomiyopati kalp kapak hastalığı
ve kalp ritim bozukluğu durumuna goumlre suumlruumlcuuml
belgesi verebilmek iccedilin bu hastalığa sahip kişiler ayrı
ayrı değerlendirilmelidir
Kardiyak ritim bozukluğu hikayesi olan bireylerde
suumlruumlcuuml belgesi verebilmek iccedilin ritim bozukluğunun
tipi atak sıklığı semptom varlığı ve yeterli ve duumlzenli
kontrol olup olmaması gibi durumlar belirleyici
olacaktır 11
Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi
ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra
ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa
-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa
PCIrsquodan 48 saat
sonra
PCIrsquodan
7 guumln sonra
Taburcudan
7 guumln sonra
Taburcudan
30 guumln sonra
PCI (perkuumltan koroner girişim)
17
Erken Atriyal veya Ventrikuumller Kontraksiyonlar
Bekleme Suumlresi
Oumlzel suumlruumlcuuml Profesyonel suumlruumlcuuml
VF 6 ay sonra diskalifiye
Hemodinamik
kararsız VT
6 ay sonra diskalifiye
Geri doumlnuumlşuumlmluuml
sebeplere bağlı VT
veya VF
Altta yatan durumun
tedavisi devam ettiği
suumlrece suumlruumlş yasak
Altta yatan durumun
tedavisi devam ettiği
suumlrece suumlruumlş yasak
Suumlrekli VT ile ilişkili
bilinccedil bozukluğu
LVEF gt30
3 ay sonra
diskalifiye
Suumlrekli VT
Bilinccedil bozukluğu
olmayanLVEF gt30
4 hafta sonra
Yeterli denetim
3 ay sonra
Yeterli denetim
VF ventrikuumller fibrilasyon VT ventrikuumller taşikardi LVEF Sol ventrikuumll ejeksiyon fraksiyonu
Paroksismal SVT AF veya AFL bilinccedil bozukluğu
ile birlikte ise duumlzenli kontrol gerekirken bilinccedil
bozukluğu gelişmemişse kısıtlamaya da gerek yoktur
AF veya AFLrsquo de endikasyon varsa suumlruumlcuumller kronik
antikoaguumllasyon almalıdır
Persistan veya Kalıcı AF veya AFLrsquo de ventrikuumll
hız kontroluuml yeterliyse ve bilinccedil bozukluğu yoksa tuumlm
suumlruumlcuumller iccedilin kısıtlamaya gerek yoktur
SVT Supraventrikuumller taşikardi AF Atriyal
fibrilasyon AFL Atriyal flutter
Sinuumls duumlğuumlmuuml disfonksiyonunda hastalıkla ilişkili
semptom yoksa kısıtlama da yoktur Hasta sinuumls
sendromu gibi semptom olan durumlarda ise tedavi
başarılı olana kadar suumlruumlş iccedilin izin verilmemektedir
Atriyoventrikuumller (AV) ve İntraventrikuumller
Bloklar hem oumlzel hem de profesyonel suumlruumlcuumller iccedilin
kısıtlamaya yol accedilmaz
Karotid Sinuumls Aşırı Duyarlılığına bağlı serebral
iskemi belirtileri olan kişiler medikal tedavi ya da bir
kalp pili ile semptomları kontrol altına alınmadıkccedila
guumlvenli araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar
Valvuumller Kalp Hastalığı varsa operasyon durumu
belirleyici olacaktır Opere edilmemiş kalp kapak
hastalığı olan kişilerde suumlruumlş uygunluğunu belirlemek
iccedilin serebral iskemi durumu kalbin fonksiyonel
bozukluk derecesi ve oumlzellikle ticari suumlruumlcuumller iccedilin
ayrıntılı kardiyolojik değerlendirme gereklidir Kapak
replasmanı geccedilirmiş kişilerde ise Sınıf 1 2 3 4 araccedil
kullanmasına izin verilmeden oumlnce suumlruumlcuumllerin
tromboemboli enfeksiyon ve mekanik hasar gibi geccedil
cerrahi komplikasyon sıklığı azaltılmalıdır 1112
Hipertansiyon (-malign hipertansiyon dışında) tek
başına motorlu araccedil kullanmak iccedilin bir
kontrendikasyon oluşturmaz Ancak kalp goumlz boumlbrek
ve beyin hasarı gibi ilişkili komplikasyonların varlığı
guumlvenli suumlruumlşuuml engellemektedir 170110 mm Hg
uumlzerindeki kalıcı hipertansiyon sıklığına bağlı olarak
gelişen komplikasyonlar (hipertansif retinopati gibi)
18
suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye sokabilir Bu yuumlzden bu
yuumlkseklikte kan basıncı olan kişiler ccedilok dikkatli
incelenmelidir (fundus muayenesi
elektrokardiyografi akciğer grafisi vb) Ayrıca bu
kişilerde serum kreatinin oumllccediluumlmuumlnde belirgin
değişiklik tespit edilmişse dahiliye hekiminden goumlruumlş
almak uygun olacaktır
Yine hipertansiyon sonucu kardiyak hasara bağlı
konjestif kalp yetmezliği gelişmişse guumlvenli suumlruumlş
yeteneğini değerlendirirken serebral hasar durumu en
başta goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır
Ek olarak 13
Suumlrekli stabil devam eden NYHA sınıf I-III grubu
LVAD ( Sol Ventrikuumller Destek Sistemleri) olan
hastalar yalnızca oumlzel suumlruumlş iccedilin uygunken ticari ya da
profesyonel araccedil kullanabilmek iccedilin 2 ay beklemek
zorundadır
Pilotlarda Suumlruumlş Guumlvenliği ve Bir Oumlrnek
Pilotlarda sağlık kontrolleri ccedilok daha sık ve duumlzenli
yapılmaktadır Fakat yine de muumlkemmel bir uccediluş bir
sonrakinin garantisi sayılamayacağı gibi ccedilok sağlıklı
bir pilotun ertesi guumln de sağlıklı olacağı soumlylenemez
4 Haziran 2003 guumlnuuml saat 1630rsquoda uccediluşun iniş
safhasında (Danimarka Billund Havaalanı) kaptan
pilot Kahraman Tokuşoğlu fenalaşmış ve kalp krizi
nedeniyle vefat etmiştir Bu uumlzuumlcuuml olayın tek tesellisi
56 yaşındaki pilotun ani ve gizli kalp hastalığının ilk
belirtilerini fark ederek kumandayı diğer pilota
devretmesi ccedilok sayıda masum insanın yaşamının
kurtulmasıdır 14
Uumllkemizde Kardiyovaskuumller Hastalıklar ve
Suumlruumlcuuml Belgesi lsquolsquoSağlık Muayenesinde Suumlruumlcuuml
Adaylarının ve Suumlruumlcuumllerin Sahip Olacakları Sağlık
Şartları ile Goumlz İccedil Hastalıkları Kulak-Burun-Boğaz
Ortopedi Ruh ve Sinir Hastalıkları Muayenelerine
İlişkin Esaslarrsquorsquo Kısmında MADDE 62 Kalp-Damar
Hastalıklarından bahsetmektedir
Grup 1 A ve B sınıfı suumlruumlcuuml belgesi
verilecek suumlruumlcuuml adayları Grup 2 A ve B
sınıfı dışında kalan suumlruumlcuuml dayları olup
bunlardan a) Anjinal yakınması olanlara akut
koroner sendrom (Stabil olmayan angina pektoris
ST yuumlkselmeli miyokard infarktuumlsuuml ve ST
yuumlkselmesiz miyokard infarktuumlsuuml) tanısı almış
olanlara ve koroner arter bypass cerrahisi
uygulanan Grup1 ve Grup 2 deki suumlruumlcuuml adaylarına
gerekli medikal tedavi veveya invaziv girişimleri
tamamlandıktan 6 hafta sonra yapılacak olan
egzersiz testinde testi pozitif kılacak olan kriterler
saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir
b) Anjiyoplasti işlemi uygulanmış Grup 2 deki
adaylara işlemden 6 hafta sonra yapılacak olan
egzersiz testinde testi pozitif kılacak kriterler
saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir
c) Kalp atım sayısı ccedilok duumlşuumlk (dakikada 40rsquoın altı)
atrioventrikuumller bloklu ve hasta sinuumls sendromu
olanlardan kalıcı kalp pili takılmamış olanlara
suumlruumlcuuml belgesi verilmez
ccedil) Kalıcı pil implantasyonu ve başarılı kateter
ablasyonu yapılan Grup 2 deki adaylara işlemden 6
hafta sonra suumlruumlcuuml belgesi verilir
d) İmplante edilebilir kardiyoverter defibrilatoumlr
implantasyonu yapılmış olan Grup 1 ve Grup 2 deki
adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez
e) Hipertansiyonu olan ve maksimal tedaviye
rağmen istirahat TA 200120 mmHg nin uumlzerinde
olan Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez
f) Hipertrofik kardiyomiyopati ve dilate
kardiyomiyopati tanısı konmuş semptomatik olan
Grup 1 ve Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi
verilmez
g) Kalp yetersizliği ve kapak hastalığı tanısı konan
ve ağır semptomatik (NewYork Kalp Cemiyeti
Sınıf 3- 4) olan Grup 1 ve 2rsquodeki adaylara suumlruumlcuuml
belgesi verilmez
ğ) Konjenital kalp hastalığı tanısı konmuş
olanlardan komplex veya ciddi kardiyak problemi
olanlara suumlruumlcuuml belgesi verilmez Diğer konjenital
hastalığı olanlar ve başarılı cerrahi onarım yapılmış
olanlara belirli aralıklarla kontrolden geccedilmek
kaydıyla suumlruumlcuuml belgesi verilir 15
SONUCcedil ve OumlNERİLERKalp hastalığına sahip
olmak yaşlı kişilerde bile araccedil kullanmanın oumlnuumlnde
engel değildir Bununla birlikte hem hastaların hem
de diğer insanların korunması iccedilin hasta ve doktor
arasındaki yakın işbirliğinin oumlnemi buumlyuumlktuumlr Ciddi
kardiyak sorunları olanların sınırlı koşullarda
oumlrneğin oumlnceden belirlenmiş otoyol dışındaki bazı
yerel yollarda veveya sadece guumlnduumlz vakitlerinde
araccedil kullanmalarına izin verilebilir Birccedilok yaşlı
suumlruumlcuumlyuuml boumlyle bir davranışa zaten kendi suumlruumlşleri
sınırlayabilir 16
19
Suumlruumlş guumlvenliği accedilısından antihipertansif ilaccedillardan
oumlzellikle betablokerlerin yan etkileri ve
komplikasyonları goumlz oumlnuumlne alındığında motorlu araccedil
kullanmak iccedilin engel duruma yol accedilmadıkları pek ccedilok
ccedilalışma ile goumlsterilmiştir17 18 19
15 olgu uumlzerinde Oxford tekniği kullanılarak yapılan
bir ccedilalışmada antihipertansif tedavide kullanılan
betablokerlerden Oksprenololuumln kronik tedavisiyle
ilaca bağlı yan etkilerin oluşmadığı ve suumlruumlş kabiliyeti
uumlzerinde belirgin bir etkisi olmadığı goumlzlenmiştir 20
Bu durumda hipertansiyonlu hastalar araccedil kullanma
accedilısından kendi sorumlulukları ile hareket edecektir
Ancak malign hipertansiyonu olanlarda bazı
kısıtlamaların gerekeceği aşikardır 21
Motorlu araccedil kazalarına sebep olan kardiyovaskuumller
hastalıklar hakkında ccedilok az kesin istatistiki veri
bulunmaktadır Profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde buumlyuumlk
kazalara yol accedilma olasılıkları daha yuumlksektir
Direksiyon başında geccedilen zamanın artması yolcu
sayısının fazla olması kendilerine yapılan talebin ccedilok
olması gibi nedenlerle profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde
(-oumlzel suumlruumlcuumllere goumlre) daha yuumlksek standartları
karşılamaları beklenir
Son olarak kardiyak problemi olan hastaların ve diğer
insanların araccedil kullanırken rahat ve guumlvenli hareket
edebilmesi iccedilin suumlruumlşe izin verilen ve verilmeyen
durumların ayrıntılı olarak tespit edilmesi
gerekmektedir Ayrıca profesyonel suumlruumlcuumller ve oumlzel
suumlruumlcuumller iccedilin aynı durumlarda farklı şekilde karar
verilmesi uygun olacaktır Kalp hastalığının araccedil
kullanmaya engel olduğu ve bireysel ulaşımın
yapılamayacağı durumlarda doktorlar hastalarına
toplu taşıma araccedillarını kullanmalarını tavsiye etmeli
ve onları bu youmlnden desteklemelidirler 22
Herkes iccedilin gelecekte kardiyovaskuumller hastalığa
yakalanma ihtimalinden dolayı suumlruumlcuuml belgesi
alanların (pilotlar kadar olmasa da) duumlzenli sağlık
kontrollerinin yapılması uygun olacaktır
Bu kuralların amacı ilgili karar vericilere
yardımcı olmak ve aynı zamanda kardiyak
problemi olan hastaların hangi durumlarda suumlruumlşe
uygun olup olmadığını belirlemektir
KAYNAKLAR 1 Jessica R Williams amp Stephen J Tregear Driving Wıth
Cardiovascular Disease the Impact of Implantable
Cardioverter Defibrillators on Driver Safety Proceedings of
the Fifth International Driving Symposium on Human
Factors in Driver Assessment Training and Vehicle Design
2 Senkop tanı ve tedavi kılavuzu (2009 guumlncellemesi)
Tuumlrk Kardiyol Dern Arş Suppl 8 2009 EA httpwwwtkd-
onlineorgdergiTKDA_37_120_135_176pdf
ET18122012
3 Renke Maas physiciana (maasukeuni-hamburgde) Rodolfo Ventura physicianb Christina Kretzschmar physicianb Ali Aydin
physicianb Andreas Schuchert associate professor of internal
medicine and cardiology Syncope driving recommendations and clinical reality survey of patients BMJ200332621 4 Myerburg RJ Castellanos A Cardiac arrest and sudden
cardiac death InBraunwald E ed Heart disease a textbook
of cardiovascular medicine
New York WB Saunders Publishing Co 1997 742ndash79
5 AjKerwinPerforming your original search sudden
heart death and driving in PMC will retrieve Can Med
Assoc J 1984 August 15 131(4) 312ndash314)
6
httpwwwkgmgovtrSiteCollectionDocumentsTrafik
TrafikKazaOzet et 12 Aralık 2012) TR kalp
7 Theodoros A Zografos Demosthenes G Kat ritsis
Guidelines and Regulations for Driving in Heart Disease
Hellenic J Cardiol 2010 51 226-234
8 Epstein AE Miles WM Benditt DG et al Personal and
public safety issues related to arrhythmias that may affect
consciousness implications for regulation and physician
recommendations A medicalscientific statement from the
American Heart Association and the North American
Society of Pacing and Electrophysiology Circulation 1996
94 1147-1166
9 PD Wang and RS Lin Coronary heart disease risk factors
in urban bus drivers Public Health (2001) 115 261ndash264
10 Tuumlrk Kardiyol Dern Arş - Arch Turk Soc Cardiol 2012
4077-137 EAAkut ve Kronik Kalp Yetersizliği Tanı ve
Tedavisine Youmlnelik 2012 ESC Kılavuzu ET19122012
11 Assessment of the Cardiac Patient for Fitness to Drive
and Fly Canadian Cardiovascular Society Consensus
Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for
Fitness to Drive and Fly
EAhttpwwwccscadownloadConsensus_Conference_M
ain_Draftpdf ET 18122012
12 Types and classes of drivers licences in BCEA
wwwicbccomdriver-licensingli ndash Kanada
ET20122012
13 Roger Baskett MDa Richard Crowell MDa Darren
Freed MDb Nadia Giannetti MDc and Christopher S
Simpson MDd Canadian Cardiovascular Society Focused
Position Statement Update on Assessment of the Cardiac
Patient for Fitness to Drive Fitness Following Left
Ventricular Assist Device Implantation Canadian Journal of
Cardiology 28 (2012) 137ndash140
20
14 Billund Havaalanı Olayı Doccedil Dr Muzaffer Ccediletinguumlccedil
EAwwwhvtdorghtmwordpressp=53 ET18122012
15 İccedilişleri Bakanlığının suumlruumlcuuml adayları ve suumlruumlcuumllerde
aranacak sağlık şartları ile muayenelerine dair youmlnetmelik
ikinci boumlluumlm Resmi Gazete 26092006 - 26301
EAwwwttborgtrindexphpsadaylariaranacak
ET17122012)
16 Wielgosz AT Azad N Effects of cardiovascular
disease on driving tasks Clin Geriatr Med 1993
May9(2)341-8
17 (Arzneimittelforschung 198535(12)1850- 3[The
effect of celiprolol on driving ability An experimental
psychological and comparative clinical study]
[Article in German] Klebel E Saam R Hoffmann H
18 Br Heart J 1981 Jun45(6)643- 8 Effects of chronic
beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor
car driving
Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian V Cashman
P Raftery EB
19 Med Klin 1980 Dec 1975(26)913- 6 [Driving
behavior of cardiovascular patients as affected by beta
receptor blockers][Article in German] Schmidt U Hoburg
A Brendemuumlhl D Delbeck HW Buck W Engels K
20 Br Heart J 1981 Jun45(6)643-8 Effects of chronic
beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor
car driving Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian
V Cashman P Raftery EB
21 httpwwwccscadownloadConsensus_Conference_Main_
Draftpdf Canadian Cardiovascular Society Consensus
Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for
Fitness to Drive and Fly FINAL REPORT erişim tarihi 12
Aralık 2012
22 John H Hypertension treatment and ability to drive a
large vehicle Z Gesamte Inn Med 1980 Nov
135(21)suppl 143-4
0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0
ZAMAN YOumlNETİMİ
Doccedil Dr Guumlrkan ERSOY
---------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------
3Ulusal Tıp Guumlnleri 30 Kasım-2 Aralık 2012 Kuumltahya da sunulmuştur Dokuz Eyluumll Uumlniversitesi Acil Tıp
Anabilim Dalı Oumlğretim Uumlyesi ndash Hekes İccedilin Sağlık Derneği YK Uumlyesi gurkanersoy deuedutr
Oumlzet Hayatımızın belirli doumlnemlerinde sıklıkla
soumlylediğimiz veya duyduğumuz bazı guumlzel soumlzler
kelimeler ve cuumlmleler vardır ldquoKeşke vaktim
olsaydı guumlnlerin nasıl geccediltiğini anlayamıyorum
guumlnler keşke 25 saat olsaydı hiccedil sıra gelmedi
zamanım olmadı ondan yetiştiremedimrdquo gibi Ama
bunların hepsi birer aldatmaca Kendimizi
kandırmaca Yoksa başka birşey değil Aslında hiccedil
unutmamamız gereken bir nokta var Bu duumlnya
uumlzerinde yaşayan ve buguumlne kadar yaşamış olan
herkesin hep 24 saati var ve vardıda 25 saati olan
hiccedil olmadı olmayacaktahellip Ama bazı insanlar
Atatuumlrk İbn-i SİNA Einstein Freud oldular
bazılarıda sadece geccedilip gittiler
Zaman youmlnetimi daha ccedilok ccedilalışmak veya serbest
zamanımızdan ccedilalmak demek değildir Sadece
zamanımızı daha iyi değerlendirerek oradan
kazandığımız zamanı kendimiz kendimizi
geliştirmek veveya sevdiklerimiz ile daha ccedilok
beraber olmak demektir Yani buumltuumln amacımız
hayatımızda gereksiz yere harcadığımız zaman
dilimlerinden yararlanmaktır İşte bu yaımızda bu
zamanı nasıl kazanabileceğimiz uumlzerine
bildiklerimizi sizlerle paylaşmayı amaccedilladık
Genel
Gerccedilek anlamda biz zamanı değil ama ancak
kendimizi zamana goumlre youmlnetebiliriz Bunun iccedilinde
organizayon ve plan gerekir Herkesin guumlne tam 24
saat veya 1440 dakika ile başlar
Unutmayalımki bir guumln iccedilinde arttırabileceğimiz 60
dakika ile şunları elde edebiliriz
Gelecek 10 yılda bir yuumlksek okul diploması
almamızı sağlar
Kendimizi geliştirmemize yardımcı olur
Hayatımızı başkaları ile paylaşmak iccedilin daha fazla
zaman ayırabiliriz
Buumltuumln yeteneklerimizi kullanma fırsatımız doğar
Daha ayrıntılı planlama yapabiliriz
Becerilerinizi geliştirebiliriz
Kişisel ilgi alanlarımızı geliştirebiliriz
Yeni fikirler yaratma ve yeni projeler başlatmak
iccedilin fırsat doğar
Peki zaman youmlnetimi kurallarına gelin sabah
kalkmamız ile birlikte başlayalım
Yapılabilecek en iyi iş saat ccedilalar ccedilalmaz uyanmak
ve yataktan fırlamaktır Ccediluumlnkuuml yatakta daha fazla
debelenecek olursak en azından 30-45 dakika daha
zaman kaybedeceğiz Bu uyku ve dinlenme
olmayacak aksine ızdırap olacaktır Birde işimize
geccedil kalacak bu stresimizi bir kat daha arttıracaktır
Bu nedenle
Guumlne erken başlayın
Giyeceklerinizi ccedilamaşırlarınızı geceden hazırlayın
Ccediluumlnkuuml sabah rehaveti ile giyeceğiniz kıyafet
konusunda zorluk ccedilekeceksiniz
Sabah mutlaka kahvaltı yapın ve bu arada o guumlnuumln
planını yapın
Guumlnleri uzatmanın en iyi yolu zamanı gecelerden
yani uyku zamanından ccedilalmaktır uyumak kaccedilmak
demektir Yani oumlnuumlmuumlzdeki hafta ccedilok yorulacağım
o nedenle bu hafta sonu saatlerce uyuyayım demek
21
mantıklı bir yaklaşım değildir ccediluumlnkuuml uyku sarj
edilebilir bir nesne değildir Yani akuuml gibi değildir
Daha fazla uyuyarak dinlenemeyiz sadece daha ccedilok
yoruluruz ve zamanıızı harcarız
Banyoda ve tuvalette zamanınızı iyi
değerlendiriyormusunuz Sabahları burada TVrsquo da
haberleri ve gazete başlıklarını dinleyebilir veya o
guumlnuumln veya bir guumln oumlncesinin gazetesini haftalık
dergileri okuyabilirsiniz
Banyoda herguumln kullandığınız traş takımı havlular
ve duş sonrası kullandığımız bornozumuzu
dolapların veya ccedilekmecelerin oumln tarafında
saklıyormuyuz
Eğer evde ısınma ve banyo ihtiyaccedillarımız iccedilin kat
kaloriferi kullanıyorsak buna bir zaman ayarlayıcı
cihaz (timer) takmamız faydalı olacaktırCcediluumlnkuuml
bunun sayesinde uygun bir ayarlama ile
uyandığımız zaman duş ve traş iccedilin gerekli sıcak su
hazır olacaktır Yoksa sonradan uzunca bir suumlre
daha su ısınacak diye beklememiz gerekecektir
Sabah oumlnce traş olup sonra banyo yapmak daha
mantıklı olabilir Bu sayede yuumlzuumlmuumlzuuml durulamak
ve kurulamak ile kaybedeceğimiz zamanı kazanmış
oluruz
Sakal traşı olmak iccedilin fırccedila traş sabunu ve koumlpuumlk
kullanarak değilde oumlzellikle şarjlı traş makineleri
kulanmak daha avantajlıdır Traş olurken dolaşır
gazete okur veya diğer işlerinizide yapabilirsiniz
Hatta işinize giderken bile arabada traş olabilirsiniz
tabii eğer şoumlfoumlr kullanıyorsanız
Banyodada bir telefon bulundurmanız hatta evde
telsiz telefon olması oumlnerilen bir metottur bu
sayede oturduğunuz yerden telefon accedilabilir veya
gelen telefonlara anında cevap verebilirsiniz
Yatak odanızda ccedilabuk kaybolabilecek eşyaları
koyabileceğiniz bir kutu bulundurun ve gece
geldiğinizde cuumlzdan kolye yuumlzuumlk kol duumlğmeleri
kuumlpeleri iccediline koyun ki sabah aramak iccedilin zaman
kaybetmeyiniz
Kahvaltı masanızı akşamdan hazırlayınız hatta
ccedilayınızı bile akşamdan demleyiniz Yok bayatlar
diye duumlşuumlnuumlyorsanız o zaman sabah kalkar kalkmaz
ccedilayın suyunu ısıtmak iccedilin ocağı yakınız Hatta
ccedilaydanlığın suyunu ve demliğin ccedilayınıda akşamdan
koymuş olunuz
Arabanızı akşam eve geldiğinizde hemen hareket
edebilecek şekilde duumlz park ediniz boumlylece sabah
manevra yapmak durumunda kalmazsınız
Bu kısa tedbirlerden sonra artık guumlne başladığımıza
goumlre ofise gidip oumlncelikler konusunda konuşabiliriz
Guumlnluumlk zamanımızı verimli kullanma zaman
arttırma iccedilin ilk yapmamız gereken iş planlamadır
Yani guumlnuumlmuumlzuuml ve işlerinizi planlama
Planlama
Planlama gerccedilekten gereklimi Evet evin bir planı
olmadan siz onun yapımına başlarmısınız Uzun bir
yola ccedilıkacaksınız Haritaya bakmadan yola ccedilıkmak
istermisiniz
Zaman youmlnetiminin ilk oumlnemli aşaması yakın ve
uzak vadedeki amaccedillarınızı ortaya koymaktır
Ccediluumlnkuuml bu sayede uygun bir yolda ilerlememiz
muumlmkuumln olabilecektir Evlenmek askere gitmek
yurt dışına gitmek uzman veya doccedilent olmak gibi
Bundan sonrada işlerimizi uumlccedile ayırmamız
gerekir
Oumlncelikli
Ertelenebilir
Vazgeccedililebilir
Bazı insanlar yapacakları herşeyi hatırladıklarını
soumlylerler Hasta vizitleri gibi Eve alınacak ekmek
mobilya vs gibi Hatta randevularını toplantılarını
projelerini oumlzel guumlnlerini vs halbuki bunların
yarısını unuturlar veya akıllarında tutabilmek iccedilin
ccedilok zaman ve enerji harcarlar Bu tip insanlar
kendilerine bir yapılacaklar listesi hazırlarlar Ama
bu listede bir sıralama ve duumlzen olmadığı iccedilin hiccedil
bir işe yaramayacaktır Sıralama ve aralarında bir
duumlzen yoktur ccediluumlnkuuml
Zamanımızı kontrol altına almak istiyorsak oumlnce
kendimizi kontrol altına almamız gerekir Bu
nedenle guumlne o guumln ne iş yapacağınızı yazarak
başlamamız gerekiyor
Yapılacaklar listemizi oumlnceliklere goumlre sıralamamız
gerekiyor Bunun iccedilinde tek bir organizer
kullanmamız ve bunu guumlnuumln değişik saatlerinde
goumlzden geccedilirmemiz gerekiyor
Planlamaya herguumln zaman ayırınız ccediluumlnkuuml
guumlnuumlmuumlzuumln en anlamlı uumlretken zamanı planlamaya
ayırdığımız zamandır Yapılacak olan en oumlnemli iş
en oumlnemli işi en oumlnce yapmaktır Bazı işler oumlnemli
olmasına rağmen suumlrekli olarak ertelenirler Buda
işin dahada ertelenmesinden ve can sıkıntısı
olmaktan başka bir işe yaramaz Mesela bunun iccedilin
PCrsquoler databanklar veya palm PC ler son derece
elverişlidirler
İşleri oumlnceliklerine goumlre sıralarken A B C
kuralınıda kullanabiliriz A halledilmeden asla Brsquoye
geccedililmez
Rutin İşler
Guumlnluumlk hayatımıza baktığımız zaman birccedilok işi
tekrar ettiğimizi goumlruumlruumlz Bunları kısaltacak olan
youmlntemler ccedilok oumlnemlidir Bunda etkili olabilmek
iccedilin
İşi basitleştirme ve
Goumlrevlendirme (forward etme youmlnlendirme)
youmlntemlerini kullanmanız uygun olur
En Etkin Saatlerimizi Nasıl Kullanıyoruz
Guumlnuumln ilk saatlerini en oumlnemli işlerimiz iccedilin
ayırmamız gerekir Guumlnuumln ilerliyen saatlerinde ise
daha az oumlnemli işlerimizi yapmamız gerekir
Halbuki ccediloğumuz rutin işler ile o kadar haşır neşir
oluruz ve guumlnuumln en verimli saatlerini bunlar iccedilin
ayırırız ki geri kalan verimsiz saatlerde ise daha
oumlnemli işlerimizi halletmek iccedilin kullanırız
Verimliliğin Tepe Noktasını En İyi Nasıl
Kullanabiliriz
22
Sevimsiz ve zor işlere optimal zaman ayırın Bu tip
işlere başlamak ccedilok zordur ama beklediğmiz zaman
dahada zorlaşacaktır Zamanında yapamayınca
sıkıntımız dahada artacaktırda
Bu işleri mutlaka hemen halledin ertelemeyin bu
işi dahada sevimsiz hale gelmesine ve zorlaşmasına
neden olur
En zor işleri Pazartesi veya Salı guumlnlerine koyun
ccediluumlnkuuml enerjiniz o zamanlar daha fazladır Bu sıkıcı
işi hafta başında tamamlamanız kamburdan
kurtulmanız nedeniyle size bir canlılık verecektir
Orta verimlilikteki saatlerinizde şu işleri
yapabilirsiniz
Gereken kişiler ile bilgi alış verişinde bulunun
Rutin mektuplarınızı okuyun yazılarınızı yazın
veya yazdırın
Daha sonraki işlerinizi planlayın programlayın
Duumlşuumlk verimlilikteki zamanlarınızda ise
Gelen mektuplar uumlzerinde ccedilalışın
Telefon konuşmalarınızı yapın
Ziyaretccedililerinizi kabul edin
Erteleme (yarın veya sonra yaparım)
Erteleme kendimizi aldatmaktan başka birşey
değildir Bu aslında bir hastalıktırda Buguumln bu işi
yapmamak iccedilin o kadar ccedilok nedenimiz olabilirki
Hiccedilbirşey yapmamak veya oumlnemsiz ama zevk verici
işleri yapmak bize sadece kısa suumlreli bir zevk verir
Bunun dışında yapılması gereken oumlnemli işler bir
dağ gibi oumlnuumlmuumlzde yığılır kalır Kendi yarattığımız
bu yığın altında ve zaman iccedilinde psikolojik olarak
eziliriz Kendimize olan guumlveni kaybeder bir kısır
doumlnguumlye gireriz
Guumlnuumlmuumlzde ertelemecilik o kadar moda olduki
duumlnyada artık bu artan sayı ile ertelemeciler kluumlbuuml
kuruldu ama youmlnetim kurulu toplantısı bir tuumlrluuml
yapılamıyor ccediluumlnkuuml toplantı tarihi suumlrekli erteleniyor
))))))
Neden Erteleriz
Alışkanlıktır
Hep zor ve sevimsiz işleri erteleriz (Noumlbet ve
rotasyon ccedilizelgeleri ders hazırlama gibihellip)
Kaccedilıştır iccedilimizdeki isteksizliğin bezginliğin bir
sonucudur
KURTULMANIN YOLLARI
Hoşlanmadığınız işleri oumlnce yapın
Ertelenmesi muhtemel işleri parccedilalara ayırın
Bir bitirme tarihi tesbirt edin ve bu konuda birisi ile
bahse girin
İşi bitirince kendinizi oumlduumlllendirin boumlylece bir
motivasyon olacaktır
Bu sıkıcı ve sevimsiz goumlrevi birisine devretmeyi
duumlşuumlnuumln
Elinizde ne var ise onunla yetinerek yola ccedilıkın
Daha fazla kaynak bulacam diye vakit
kaybetmeyin Mesela ben bu ders iccedilinde bazı
kitaplar aldım ama okumaya bile fırsatım kalmadı
Her zaman kendimize şu soruyu sormalıyız Ne
yapmak istiyorum yerine neyi yapmalıyım Neyi
yapmam daha oumlnemli diye
Masamızın Organizasyonu
Masamızı mutlaka amaccedillarımıza uygun etkin
kullanabilecek halde tutmamız zaman youmlnetimi
accedilısından ccedilok oumlnemlidir Bu yığın iccedilinde kendimizi
sıklıkla kaybederiz Uygunsa masanız mutlaka bol
ccedilekmeceli olmalıdır Burayı evimiz kadar iyi
duumlzenlemeliyiz Ccedilalışma masamız hemen kapının
karşısında olmamalıdır yoksa gelip geccedilen herkese
bakmak zorunda kalırız unutmayın ki masamızda
manzara seyretmek iccedilin oturmuyoruz ccedilalışmak iccedilin
uumlrtmek iccedilin okumak iccedilin buradayız Masada yerde
kanepede her yerde yığın yığın kağıtlar dosyalar
okunacak degiler mektuplar kağıtlar vs vs
Sorsanız hepsi lazımdır Hepsi ccedilalışılacaktır Boumlyle
bir ortamda uumlretken olabilmek muumlmkuumln değildir
Peki ne gibi zararları olabilecektir
İş uumlzerindeki kontroluumlmuumlzuuml kaybederiz
Uumlretkenliğimiz azalır
Herguumln hakkından gelinememiş o yığınları
goumlrduumlkccedile moralimiz bozulur ve yine sıkıntıya
duumlşeriz ccedilıkmaza gireriz
Arkadaşalarımız arasında prestijimiz azalır
Bozuk Masa Duumlzeninden Kurtulmanın Yolları
Bu masayı duumlzenlemek iccedilin kendine bir zaman
dilimi ayır
Dağınıklık had safhada ise salam tekniğini kullan
yani oumlnce uumlstuumlnuuml sonra ccedilekmecelerini kısım kısım
temizle
Ccedilok gerekli olmayan şeyleri ayırın ve ortalıktan
goumlruumlş alanından ayırın Kalemler notluklar
fotoraflar bunların masa uumlzerinde yeri yoktur belki
bir guumln kullanılır umuduyla masa uumlzerinde birşey
tutmayın bunlara okunacaklar ve okunmuş
olanlarda dahildir
Masanızın arkasına pahalı olmayan raflar koyun
herşeyi oralara duumlzenleyin prensip olarak goumlruumlş
alanınız iccedilinde olmasınlar
Buumltuumln sahipsiz kağıtları tek bir dosyada toplayın
GENEL KURAL OLARAK ŞUumlPHEDE İSENİZ
ATIN Eğer YASAL VE VERGİ EVRAKI DEĞİL
İSE MUumlMKUumlN OLDUĞUNCA CcedilOK KAĞIT
ATIN
Gelen bir mail veya mektubu uumlccedil guumln iccedilinde okuyup
cevaplayamadınız ise onu luumltfen bir defa daha
okumadan ccediloumlpe atın Zaten artık suumlresi geccedilmiştir
Kıymeti kalmamıştır Eğer ccedilok oumlnemli ve zamanlı
idiyse şu ana kadar okumuş ve cevabını
yazmışsınızdır yok yazamadıysanız zaten değeride
kalmamıştır atmanızın sakıncası yoktur
Kağıt parccedilaları ile olan duygusal bağınızı muumlmkuumln
olduğunca azaltın Masaya hakim oldukccedila
kendinize olan guumlveniniz artacaktır Birccedilok kişi bu
kağıtların hepsinin lazım olduğunu veya birguumln
23
kullanılabileceğini veya unutmamak iccedilin oraya
koyduğunu soumlyler Ama o yığın arasından
seccedilebilmek iccedilin kaybedeceği zamanı hiccedil
duumlşuumlnduumlnuumlz muuml
Ccedilalıştığınız konu dışında hiccedil birşey hiccedilbir evrek
masa uumlzerinde bulundurmayın
Prensip olarak gelen bir evrak okunmalı gereği
yapılmalı ya cevaplanmalı ya ccediloumlpe atılmalıdır
Buradada bu evraklar iccedilin AHİD sistemi kullan
A At gitsin
H Havale et (başkası ilgilensin)
İ İlgilen
D Daha sonra kullanmak uumlzere dosyala
Mektuplar
Hemen okunarak cevaplanmalıdır
Eğer gelen bir zarfın uumlzerinde ilgili kişi veya şirket
ile ilgili olarak antet logo vs yoksa okumadan ccediloumlpe
at bu oumlzellikle artık guumlnuumlmuumlzde sayı olarak ccedilok
artan nereden kimden geldiği belli olmayan
isteğimiz dışında posta kutumuzda bulduğumuz
spam mailler iccedilin dahada geccedilerlidir
Ofis Asistanları
İyi bir sekreter sadece sıkıcı işleri paylaşmaz ayni
zamanda bilgi ve yetenekleri sayesinde bizi birccedilok
detaydan kurtarır Bu kişileren ccedilok iyi yararlanın
Onu eğitin Bilgisayarı interneti oumlğrenmesini
sağlayın Hatta ondan beklerdiklerinizi
kurallarınızı ccedilok iyi oumlğretiniz ki sık sık sorular
sorarak sizleri rahatsız etmesin
Telesekreter
Zaman youmlnetimi iccedilin ccedilok oumlnemli bir aracıdır ccediluumlnkuuml
herkese veya o anda cevap vermek istemediğiniz
kişi veya kişilere cevap vermeyebilirsiniz Ama
daha rahat olduğunuz bir ortamda ve enerjinizin
azaldığı oumlluuml bir zamanda ararsınız Ayrıca buradaki
mesaj Biz Ersoy ailesi ev dışında olduğumuz iccedilin
sizlere şu anda size cevap veremiyoruz Sinyal
sesinden sonra eğer bize mesajınızı bırakırsanızhellip
şeklinde olmamalıdır Ccediluumlnkuuml sizi arayan ve not
bırakmak isteyen bir kimsenin vaktini bu kadar
almamamanız gerekir Telesekrete eğer devreye
giriyorsa evde olmadığınız veveya o anda telefona
cevap veremiyeceğiniz zaten bellidir Ersoy ailesi
iccedilin notunuzu bırakırmısınız Veya saat 13rsquoe kadar
dersteyim gibi kısa ve oumlz notlar olmalıdır Eğer
canınız isterse zamanınızın daha bol olduğu bir
zamanda cevaplama şansınız olabilir
Goumlrevlendirme
Bulunduğunuz ortamda mutlaka her işi sizin
yapmanız veveya kontrol etmeniz gerekmez O işi
başkalarıda sizin yerinize ve hatta belkide daha iyi
yapabilecektir O nedenle mutlaka yuumlkuuml paylaşınız
başkalarınıda goumlrevlendiriniz
Şu soruları kendimize sormamız gerekir
Şu anda tarafımdan yapılmamaması gereken hangi
işleri yapıyorum
Benimle ayni seviyedeki arkadaşların yapabileceği
hangi işleri aptalca halen ben yapıyorum
İşte bu işleri mutlaka başkasına devredin onu
motive edin ve iş bitimindede hemen
oumlduumlllendirinhellip
Goumlrevlendirdiğimiz kişi yuumlk atı olmak
istemiyecektir Eğer goumlrevlendirdiğinde oumlnemli
olduklarını anlayacak olurlarsa ccedilok iyi performans
goumlstereceklerdir
Ccedilalışmalarınızın Engellenmesi
Ccedilalışmanızın ani gelen ziyaretccedililerle telefonlarla
bozulmasını engelleyin Randevusuz gelen hiccedilbir
ziyaretccedilinizi o an kabul etmeyin kendisine uygun
olduğunuz bir zaman iccedilin randevu verin Boumlylece o
kişiyede daha modern olması konusunda eğitmişte
olursunuz Eğer konu gerccedilekten oumlnemli idiyse kişi o
saatte zaten gelecektir
Astlarınıza işi devredin ama işi devir ederken ccedilok
iyi anlatın Boumlylece sık sık sizlere soru sorulmasını
engelleyin
Yardımcılarınız ile guumlnuumln sadece belirli saatlerinde
veya haftanın belirli guumlnlerinde beraber olunuz
heran değil Bunu toplantı guumlnleri veya saatleri
şeklinde onlara duyurun
İş yerinizde ve iş ortamınızda misafir trafiğini
mutlaka engelleyin veveya kontrol altına alın
Kendinize misafir gelmesini tabii
engelleyemezsiniz ama şu tedbirler ile kişilerin
sizin yanınızda daha fazla kalarak zamanınızı
almasını engelleyebilirsiniz Tabii bunu arzu
ediyorsanız
Sandalye veya koltuğunuzun kenarında oturarak
Kişiyi kapıda ayakta karşılayın
Konuşma sırası size ayağa kalkıp gelince ona
doğru yuumlruumlyerek ve teşekkuumlr ederim başka birşey
varmıydı diyerek konuyu sonlandırın
Gerekirse resmi ve soğuk bir tavırla konuşarak
Gelen kişilere asla ccedilay kahve ısmarlamayarak
Onun ve sizin goumlrebileceğiniz bir duvarda saat
bulundurup suumlrekli olarak ona bakın
Sohbetinizin bir yerinde oumlzet olarak ziyaretiniz iccedilin
teşekkuumlr ederim başka konuşabileceğim veya
yapabileceğim birşey varmı şeklinde soumlzler
kullanarak
Eğer gelen davetsiz ve randevusuz bir misafir ise ya
sonrası iccedilin randevu verin ya da başka birisi ile
goumlruumlşmesini sağlayın (yardımcınız sekreteriniz
asistanınız)
Telefon Konuşmaları
Telefon accedilmadan oumlnce gerekliliğini tartışın
konuşacaklarınızı not alın
Karşınıza kum saati koyun
Uumlccedil dakika kesici alet kullanarak hem kendi hemde
karşı tarafın konuşmalarını kontrol altına alın
Telesekreter kullanın
Duumlofonlu telefon kullanın Karşı tarafı ararken veya
ccedilalarken o sırada başka şeyler yazabilir veya
okuyabilirsiniz
Doğrudan konuya girin boş ve gereksiz sohbetten
kaccedilının Mesela guumlnaydın size nasıl yardımcı
olabilirm diyerek konuya başlayabilirsiniz
24
Telefonunuza hemen ulaşabilecek mesafede
bulundurun evde telsiz telefon kullanın
Trafik sıkıştığı zaman cep telefonunuzu kullanarak
zamanınızı değerlendirin akşam veya yarın
aramanız gereken kişileri şimdiden arayın ve
boumlylece zamanınızı değerlendirin
Bilgi Toplama Oumlzuumlmseme ve Uygulama
Ccedilağımız enformasyon ccedilağı Telefon gazeteler
kitaplar mailler internet fax dergiler text booklar
heryerden bilgi akıyor Bu kadar ccedilok kaynağı
okuyabilmemiz muumlmkuumln değil mutlaka elememiz
arasından seccedilim (triaj) yapmamız gerekiyor
Unutmayalım ki bilgi miktarı her doumlrt yılda bir
ikiye katlanıyor Bunun iccedilinde
Gerccedilekten hangi bilgilere ihtiyacımız var onları
bilmemiz gerekir
Seccedilerek okuyun
Tek bir gazete uumlzerine yoğunlaşın
Hızlı okuma youmlntemlerini oumlğrenin
Okuyamadığınız dergilerin aboneliğini iptal ettirin
Amerikayı tekrar keşfetmek iccedilin uğraşmayın direkt
konu ile ilgili kaynaklaı araştırın
Okuma ve Daha Hızlı Okuma
Okuyacağınız oumlncelikli kitaplarınız elinizin altında
olsun Mesela tuvalette yolculuklarda mutlaka
birşeyler okuyun
Beklerken mutlaka okuyun Randevulara ve
toplantılara giderken mutlaka yanınızda okunacak
birşeyler bulundurun
Yatmadan oumlnce okuyun
Amaccedilsızca değil amaca youmlnelik okuyun
Kelime kelime okumayın cuumlmleleri okumaya
ccedilalışın Okurken dudaklarınızı oynatmayın
Kitabı ccedilizin sonra tekrar okumanız gerekirse bu şekilde
vakit kaybetmezsiniz
Sıkıcı Guumlnluumlk İşler
Banka
Su elektrik havagazı gibi oumldemeleriniz iccedilin mutlaka
banka otomatik oumldeme talimatı veriniz
Uumlzerinde isim soyad ve adresinizin olduğu bir kaşe yapın
ki sık sık bunları yazmak zorunda kalmayasınız
En fazla bir adet kredi kartı kullanın Aksi taktirde
oumldemelerinizi ve extrelerinizi takip etmek ccedilok zamanınızı
alacaktır
Evinize veya işinize en yakın banka ile ccedilalışın
Banka dekont ve faturalarını mutlaka hemen dosyalayın
sonra gerektiği zaman bu neredeydi diye duumlşuumlnmeyin
İşimiz bitti tekrar eve geldik
Banyoda sabah beklemeleri engelleyebilmek iccedilin
aile bireylerinin ayrı saatlerde kalkmasını sağlayın
Evde sık kulanılan eşyalarınızı yedekleyin (Cola
sigara tuvalet kağıdı gibi)
Eşyalarınızı bulabileceğiniz bir yere koyun
Dolaplarınızı duumlzenleyin evdeki dağınıklığı
engelleyin
Benzer aletleri beraber koyun (alet ccedilantası gibi)
Yedek anahtarlarınızı belirli bir yerde toparlayın
Tamir belgeleri kullanma rehberleri sigorta ile
ilgili belgeleri ayni ccedilekmecede tutun
Aileniz ile ilgili olarak tuumlm kimlikler tapular kredi
kartı ve ehliyet gibi belgelerin birer fotokopisini
ccedilektirin ki kayıp ederseniz acaba numarası neydi
diye duumlşuumlnmeyin
Sonuccedil
Eğer sizlerde 24 saatin kendinize yetmediğimnden
şikayet ediyorsanız ve zaman yaratmak iccedilin ccedilaba
sarf ediyorsanız inanın alacağınız şu basit tedbirler
ile guumlnde 2-4 saat arttırmanız ccedilok muumlmkuumlnduumlr
Yapılacak işler oumlzetle şunlardır
Oumlnce oumlnceliği olan iş yapın Zevkli de olsa sıkıcıda
olsa Ama unutmayınızki insanın ayni anda iki tane
oumlnceliği olan işiniz olamaz
Masanızın uumlstuumlnuuml ve ccedilekmecelerini mutlaka
duumlzenleyin Başarılı bir kişinin ve youmlneticinin
masasının uumlstuuml daima bomboştur Eğer dosyalar
yığılmış ise o kişiden verim almak inanın zordur
Hayır demeyi oumlğrenininiz
Toplantılara guumlndem ile gidiniz yanınızda
okunacak birşeyler bulundurunuz
Muumlkemmeliyetccedililik tuzağından kurtulun
Mutlaka yakın ve uzak vadede hedefler seccedilin
Yapılacak işlerde daima A ile başlayın B ile değil
Bu tedbirler ile belki zamanınmızı arttırabileceğiz
ama bu zamanımızı nerede ve ne şekilde
kullanacağız İşte sorun burada Kısa bir suumlre oumlnce
Stephan COVEYrsquoin ldquoEtkili İnsanların Yedi
Alışkanlığırdquo adlı kitabını buumlyuumlk bir zevk ile
okumaya başlamıştım İlk 10 sayfasından sonra
duumlşuumlncelerim alt uumlst oldu Neden mi Yazar aynen
şoumlyle diyordu Şu guumlne kadar ccedilok ccedilalıştım ccedilok iyi
bir pozisyondayım arzu ettğim gerşeyi elde ettim
ama ailemi kaybettim Bu kariyer ve para bana ne
derecede mutluluk verir acaba diyordu Bu
nedeenle hiccedil unutmamamız gereken noktalarda
herhalde şunlar olmalıdır
Kariyerimize ve paralarımıza akşam sarılarak
uyuyamayız bu nedenle ccedilok ccedilalışmanın yanında
oumlncelikli olarak eşimizi ailemizi ve sevdiklerimizi
unutmamalıyız ve ccedilalışmak iccedilin mi yaşıyoruz
yaşamak iccedilin mi ccedilalışıyoruz sorusunun cevabını en
azından kendi gerccedileklerimiz iccedilin bulmalıyız Kaynaklar
Time management for the academic emergency
physicians Steven PARRİLLO
Httpwwwemedicinecom
Zamanı doğru kullanma Kate KEENAN
Kişisel zaman youmlnetimi Marion E HAYNES
Zaman youmlnetimi Ray JOSEPHS
Oumlnemli işler oumlncelik Stephan COVEY
17
Erken Atriyal veya Ventrikuumller Kontraksiyonlar
Bekleme Suumlresi
Oumlzel suumlruumlcuuml Profesyonel suumlruumlcuuml
VF 6 ay sonra diskalifiye
Hemodinamik
kararsız VT
6 ay sonra diskalifiye
Geri doumlnuumlşuumlmluuml
sebeplere bağlı VT
veya VF
Altta yatan durumun
tedavisi devam ettiği
suumlrece suumlruumlş yasak
Altta yatan durumun
tedavisi devam ettiği
suumlrece suumlruumlş yasak
Suumlrekli VT ile ilişkili
bilinccedil bozukluğu
LVEF gt30
3 ay sonra
diskalifiye
Suumlrekli VT
Bilinccedil bozukluğu
olmayanLVEF gt30
4 hafta sonra
Yeterli denetim
3 ay sonra
Yeterli denetim
VF ventrikuumller fibrilasyon VT ventrikuumller taşikardi LVEF Sol ventrikuumll ejeksiyon fraksiyonu
Paroksismal SVT AF veya AFL bilinccedil bozukluğu
ile birlikte ise duumlzenli kontrol gerekirken bilinccedil
bozukluğu gelişmemişse kısıtlamaya da gerek yoktur
AF veya AFLrsquo de endikasyon varsa suumlruumlcuumller kronik
antikoaguumllasyon almalıdır
Persistan veya Kalıcı AF veya AFLrsquo de ventrikuumll
hız kontroluuml yeterliyse ve bilinccedil bozukluğu yoksa tuumlm
suumlruumlcuumller iccedilin kısıtlamaya gerek yoktur
SVT Supraventrikuumller taşikardi AF Atriyal
fibrilasyon AFL Atriyal flutter
Sinuumls duumlğuumlmuuml disfonksiyonunda hastalıkla ilişkili
semptom yoksa kısıtlama da yoktur Hasta sinuumls
sendromu gibi semptom olan durumlarda ise tedavi
başarılı olana kadar suumlruumlş iccedilin izin verilmemektedir
Atriyoventrikuumller (AV) ve İntraventrikuumller
Bloklar hem oumlzel hem de profesyonel suumlruumlcuumller iccedilin
kısıtlamaya yol accedilmaz
Karotid Sinuumls Aşırı Duyarlılığına bağlı serebral
iskemi belirtileri olan kişiler medikal tedavi ya da bir
kalp pili ile semptomları kontrol altına alınmadıkccedila
guumlvenli araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar
Valvuumller Kalp Hastalığı varsa operasyon durumu
belirleyici olacaktır Opere edilmemiş kalp kapak
hastalığı olan kişilerde suumlruumlş uygunluğunu belirlemek
iccedilin serebral iskemi durumu kalbin fonksiyonel
bozukluk derecesi ve oumlzellikle ticari suumlruumlcuumller iccedilin
ayrıntılı kardiyolojik değerlendirme gereklidir Kapak
replasmanı geccedilirmiş kişilerde ise Sınıf 1 2 3 4 araccedil
kullanmasına izin verilmeden oumlnce suumlruumlcuumllerin
tromboemboli enfeksiyon ve mekanik hasar gibi geccedil
cerrahi komplikasyon sıklığı azaltılmalıdır 1112
Hipertansiyon (-malign hipertansiyon dışında) tek
başına motorlu araccedil kullanmak iccedilin bir
kontrendikasyon oluşturmaz Ancak kalp goumlz boumlbrek
ve beyin hasarı gibi ilişkili komplikasyonların varlığı
guumlvenli suumlruumlşuuml engellemektedir 170110 mm Hg
uumlzerindeki kalıcı hipertansiyon sıklığına bağlı olarak
gelişen komplikasyonlar (hipertansif retinopati gibi)
18
suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye sokabilir Bu yuumlzden bu
yuumlkseklikte kan basıncı olan kişiler ccedilok dikkatli
incelenmelidir (fundus muayenesi
elektrokardiyografi akciğer grafisi vb) Ayrıca bu
kişilerde serum kreatinin oumllccediluumlmuumlnde belirgin
değişiklik tespit edilmişse dahiliye hekiminden goumlruumlş
almak uygun olacaktır
Yine hipertansiyon sonucu kardiyak hasara bağlı
konjestif kalp yetmezliği gelişmişse guumlvenli suumlruumlş
yeteneğini değerlendirirken serebral hasar durumu en
başta goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır
Ek olarak 13
Suumlrekli stabil devam eden NYHA sınıf I-III grubu
LVAD ( Sol Ventrikuumller Destek Sistemleri) olan
hastalar yalnızca oumlzel suumlruumlş iccedilin uygunken ticari ya da
profesyonel araccedil kullanabilmek iccedilin 2 ay beklemek
zorundadır
Pilotlarda Suumlruumlş Guumlvenliği ve Bir Oumlrnek
Pilotlarda sağlık kontrolleri ccedilok daha sık ve duumlzenli
yapılmaktadır Fakat yine de muumlkemmel bir uccediluş bir
sonrakinin garantisi sayılamayacağı gibi ccedilok sağlıklı
bir pilotun ertesi guumln de sağlıklı olacağı soumlylenemez
4 Haziran 2003 guumlnuuml saat 1630rsquoda uccediluşun iniş
safhasında (Danimarka Billund Havaalanı) kaptan
pilot Kahraman Tokuşoğlu fenalaşmış ve kalp krizi
nedeniyle vefat etmiştir Bu uumlzuumlcuuml olayın tek tesellisi
56 yaşındaki pilotun ani ve gizli kalp hastalığının ilk
belirtilerini fark ederek kumandayı diğer pilota
devretmesi ccedilok sayıda masum insanın yaşamının
kurtulmasıdır 14
Uumllkemizde Kardiyovaskuumller Hastalıklar ve
Suumlruumlcuuml Belgesi lsquolsquoSağlık Muayenesinde Suumlruumlcuuml
Adaylarının ve Suumlruumlcuumllerin Sahip Olacakları Sağlık
Şartları ile Goumlz İccedil Hastalıkları Kulak-Burun-Boğaz
Ortopedi Ruh ve Sinir Hastalıkları Muayenelerine
İlişkin Esaslarrsquorsquo Kısmında MADDE 62 Kalp-Damar
Hastalıklarından bahsetmektedir
Grup 1 A ve B sınıfı suumlruumlcuuml belgesi
verilecek suumlruumlcuuml adayları Grup 2 A ve B
sınıfı dışında kalan suumlruumlcuuml dayları olup
bunlardan a) Anjinal yakınması olanlara akut
koroner sendrom (Stabil olmayan angina pektoris
ST yuumlkselmeli miyokard infarktuumlsuuml ve ST
yuumlkselmesiz miyokard infarktuumlsuuml) tanısı almış
olanlara ve koroner arter bypass cerrahisi
uygulanan Grup1 ve Grup 2 deki suumlruumlcuuml adaylarına
gerekli medikal tedavi veveya invaziv girişimleri
tamamlandıktan 6 hafta sonra yapılacak olan
egzersiz testinde testi pozitif kılacak olan kriterler
saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir
b) Anjiyoplasti işlemi uygulanmış Grup 2 deki
adaylara işlemden 6 hafta sonra yapılacak olan
egzersiz testinde testi pozitif kılacak kriterler
saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir
c) Kalp atım sayısı ccedilok duumlşuumlk (dakikada 40rsquoın altı)
atrioventrikuumller bloklu ve hasta sinuumls sendromu
olanlardan kalıcı kalp pili takılmamış olanlara
suumlruumlcuuml belgesi verilmez
ccedil) Kalıcı pil implantasyonu ve başarılı kateter
ablasyonu yapılan Grup 2 deki adaylara işlemden 6
hafta sonra suumlruumlcuuml belgesi verilir
d) İmplante edilebilir kardiyoverter defibrilatoumlr
implantasyonu yapılmış olan Grup 1 ve Grup 2 deki
adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez
e) Hipertansiyonu olan ve maksimal tedaviye
rağmen istirahat TA 200120 mmHg nin uumlzerinde
olan Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez
f) Hipertrofik kardiyomiyopati ve dilate
kardiyomiyopati tanısı konmuş semptomatik olan
Grup 1 ve Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi
verilmez
g) Kalp yetersizliği ve kapak hastalığı tanısı konan
ve ağır semptomatik (NewYork Kalp Cemiyeti
Sınıf 3- 4) olan Grup 1 ve 2rsquodeki adaylara suumlruumlcuuml
belgesi verilmez
ğ) Konjenital kalp hastalığı tanısı konmuş
olanlardan komplex veya ciddi kardiyak problemi
olanlara suumlruumlcuuml belgesi verilmez Diğer konjenital
hastalığı olanlar ve başarılı cerrahi onarım yapılmış
olanlara belirli aralıklarla kontrolden geccedilmek
kaydıyla suumlruumlcuuml belgesi verilir 15
SONUCcedil ve OumlNERİLERKalp hastalığına sahip
olmak yaşlı kişilerde bile araccedil kullanmanın oumlnuumlnde
engel değildir Bununla birlikte hem hastaların hem
de diğer insanların korunması iccedilin hasta ve doktor
arasındaki yakın işbirliğinin oumlnemi buumlyuumlktuumlr Ciddi
kardiyak sorunları olanların sınırlı koşullarda
oumlrneğin oumlnceden belirlenmiş otoyol dışındaki bazı
yerel yollarda veveya sadece guumlnduumlz vakitlerinde
araccedil kullanmalarına izin verilebilir Birccedilok yaşlı
suumlruumlcuumlyuuml boumlyle bir davranışa zaten kendi suumlruumlşleri
sınırlayabilir 16
19
Suumlruumlş guumlvenliği accedilısından antihipertansif ilaccedillardan
oumlzellikle betablokerlerin yan etkileri ve
komplikasyonları goumlz oumlnuumlne alındığında motorlu araccedil
kullanmak iccedilin engel duruma yol accedilmadıkları pek ccedilok
ccedilalışma ile goumlsterilmiştir17 18 19
15 olgu uumlzerinde Oxford tekniği kullanılarak yapılan
bir ccedilalışmada antihipertansif tedavide kullanılan
betablokerlerden Oksprenololuumln kronik tedavisiyle
ilaca bağlı yan etkilerin oluşmadığı ve suumlruumlş kabiliyeti
uumlzerinde belirgin bir etkisi olmadığı goumlzlenmiştir 20
Bu durumda hipertansiyonlu hastalar araccedil kullanma
accedilısından kendi sorumlulukları ile hareket edecektir
Ancak malign hipertansiyonu olanlarda bazı
kısıtlamaların gerekeceği aşikardır 21
Motorlu araccedil kazalarına sebep olan kardiyovaskuumller
hastalıklar hakkında ccedilok az kesin istatistiki veri
bulunmaktadır Profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde buumlyuumlk
kazalara yol accedilma olasılıkları daha yuumlksektir
Direksiyon başında geccedilen zamanın artması yolcu
sayısının fazla olması kendilerine yapılan talebin ccedilok
olması gibi nedenlerle profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde
(-oumlzel suumlruumlcuumllere goumlre) daha yuumlksek standartları
karşılamaları beklenir
Son olarak kardiyak problemi olan hastaların ve diğer
insanların araccedil kullanırken rahat ve guumlvenli hareket
edebilmesi iccedilin suumlruumlşe izin verilen ve verilmeyen
durumların ayrıntılı olarak tespit edilmesi
gerekmektedir Ayrıca profesyonel suumlruumlcuumller ve oumlzel
suumlruumlcuumller iccedilin aynı durumlarda farklı şekilde karar
verilmesi uygun olacaktır Kalp hastalığının araccedil
kullanmaya engel olduğu ve bireysel ulaşımın
yapılamayacağı durumlarda doktorlar hastalarına
toplu taşıma araccedillarını kullanmalarını tavsiye etmeli
ve onları bu youmlnden desteklemelidirler 22
Herkes iccedilin gelecekte kardiyovaskuumller hastalığa
yakalanma ihtimalinden dolayı suumlruumlcuuml belgesi
alanların (pilotlar kadar olmasa da) duumlzenli sağlık
kontrollerinin yapılması uygun olacaktır
Bu kuralların amacı ilgili karar vericilere
yardımcı olmak ve aynı zamanda kardiyak
problemi olan hastaların hangi durumlarda suumlruumlşe
uygun olup olmadığını belirlemektir
KAYNAKLAR 1 Jessica R Williams amp Stephen J Tregear Driving Wıth
Cardiovascular Disease the Impact of Implantable
Cardioverter Defibrillators on Driver Safety Proceedings of
the Fifth International Driving Symposium on Human
Factors in Driver Assessment Training and Vehicle Design
2 Senkop tanı ve tedavi kılavuzu (2009 guumlncellemesi)
Tuumlrk Kardiyol Dern Arş Suppl 8 2009 EA httpwwwtkd-
onlineorgdergiTKDA_37_120_135_176pdf
ET18122012
3 Renke Maas physiciana (maasukeuni-hamburgde) Rodolfo Ventura physicianb Christina Kretzschmar physicianb Ali Aydin
physicianb Andreas Schuchert associate professor of internal
medicine and cardiology Syncope driving recommendations and clinical reality survey of patients BMJ200332621 4 Myerburg RJ Castellanos A Cardiac arrest and sudden
cardiac death InBraunwald E ed Heart disease a textbook
of cardiovascular medicine
New York WB Saunders Publishing Co 1997 742ndash79
5 AjKerwinPerforming your original search sudden
heart death and driving in PMC will retrieve Can Med
Assoc J 1984 August 15 131(4) 312ndash314)
6
httpwwwkgmgovtrSiteCollectionDocumentsTrafik
TrafikKazaOzet et 12 Aralık 2012) TR kalp
7 Theodoros A Zografos Demosthenes G Kat ritsis
Guidelines and Regulations for Driving in Heart Disease
Hellenic J Cardiol 2010 51 226-234
8 Epstein AE Miles WM Benditt DG et al Personal and
public safety issues related to arrhythmias that may affect
consciousness implications for regulation and physician
recommendations A medicalscientific statement from the
American Heart Association and the North American
Society of Pacing and Electrophysiology Circulation 1996
94 1147-1166
9 PD Wang and RS Lin Coronary heart disease risk factors
in urban bus drivers Public Health (2001) 115 261ndash264
10 Tuumlrk Kardiyol Dern Arş - Arch Turk Soc Cardiol 2012
4077-137 EAAkut ve Kronik Kalp Yetersizliği Tanı ve
Tedavisine Youmlnelik 2012 ESC Kılavuzu ET19122012
11 Assessment of the Cardiac Patient for Fitness to Drive
and Fly Canadian Cardiovascular Society Consensus
Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for
Fitness to Drive and Fly
EAhttpwwwccscadownloadConsensus_Conference_M
ain_Draftpdf ET 18122012
12 Types and classes of drivers licences in BCEA
wwwicbccomdriver-licensingli ndash Kanada
ET20122012
13 Roger Baskett MDa Richard Crowell MDa Darren
Freed MDb Nadia Giannetti MDc and Christopher S
Simpson MDd Canadian Cardiovascular Society Focused
Position Statement Update on Assessment of the Cardiac
Patient for Fitness to Drive Fitness Following Left
Ventricular Assist Device Implantation Canadian Journal of
Cardiology 28 (2012) 137ndash140
20
14 Billund Havaalanı Olayı Doccedil Dr Muzaffer Ccediletinguumlccedil
EAwwwhvtdorghtmwordpressp=53 ET18122012
15 İccedilişleri Bakanlığının suumlruumlcuuml adayları ve suumlruumlcuumllerde
aranacak sağlık şartları ile muayenelerine dair youmlnetmelik
ikinci boumlluumlm Resmi Gazete 26092006 - 26301
EAwwwttborgtrindexphpsadaylariaranacak
ET17122012)
16 Wielgosz AT Azad N Effects of cardiovascular
disease on driving tasks Clin Geriatr Med 1993
May9(2)341-8
17 (Arzneimittelforschung 198535(12)1850- 3[The
effect of celiprolol on driving ability An experimental
psychological and comparative clinical study]
[Article in German] Klebel E Saam R Hoffmann H
18 Br Heart J 1981 Jun45(6)643- 8 Effects of chronic
beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor
car driving
Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian V Cashman
P Raftery EB
19 Med Klin 1980 Dec 1975(26)913- 6 [Driving
behavior of cardiovascular patients as affected by beta
receptor blockers][Article in German] Schmidt U Hoburg
A Brendemuumlhl D Delbeck HW Buck W Engels K
20 Br Heart J 1981 Jun45(6)643-8 Effects of chronic
beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor
car driving Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian
V Cashman P Raftery EB
21 httpwwwccscadownloadConsensus_Conference_Main_
Draftpdf Canadian Cardiovascular Society Consensus
Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for
Fitness to Drive and Fly FINAL REPORT erişim tarihi 12
Aralık 2012
22 John H Hypertension treatment and ability to drive a
large vehicle Z Gesamte Inn Med 1980 Nov
135(21)suppl 143-4
0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0
ZAMAN YOumlNETİMİ
Doccedil Dr Guumlrkan ERSOY
---------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------
3Ulusal Tıp Guumlnleri 30 Kasım-2 Aralık 2012 Kuumltahya da sunulmuştur Dokuz Eyluumll Uumlniversitesi Acil Tıp
Anabilim Dalı Oumlğretim Uumlyesi ndash Hekes İccedilin Sağlık Derneği YK Uumlyesi gurkanersoy deuedutr
Oumlzet Hayatımızın belirli doumlnemlerinde sıklıkla
soumlylediğimiz veya duyduğumuz bazı guumlzel soumlzler
kelimeler ve cuumlmleler vardır ldquoKeşke vaktim
olsaydı guumlnlerin nasıl geccediltiğini anlayamıyorum
guumlnler keşke 25 saat olsaydı hiccedil sıra gelmedi
zamanım olmadı ondan yetiştiremedimrdquo gibi Ama
bunların hepsi birer aldatmaca Kendimizi
kandırmaca Yoksa başka birşey değil Aslında hiccedil
unutmamamız gereken bir nokta var Bu duumlnya
uumlzerinde yaşayan ve buguumlne kadar yaşamış olan
herkesin hep 24 saati var ve vardıda 25 saati olan
hiccedil olmadı olmayacaktahellip Ama bazı insanlar
Atatuumlrk İbn-i SİNA Einstein Freud oldular
bazılarıda sadece geccedilip gittiler
Zaman youmlnetimi daha ccedilok ccedilalışmak veya serbest
zamanımızdan ccedilalmak demek değildir Sadece
zamanımızı daha iyi değerlendirerek oradan
kazandığımız zamanı kendimiz kendimizi
geliştirmek veveya sevdiklerimiz ile daha ccedilok
beraber olmak demektir Yani buumltuumln amacımız
hayatımızda gereksiz yere harcadığımız zaman
dilimlerinden yararlanmaktır İşte bu yaımızda bu
zamanı nasıl kazanabileceğimiz uumlzerine
bildiklerimizi sizlerle paylaşmayı amaccedilladık
Genel
Gerccedilek anlamda biz zamanı değil ama ancak
kendimizi zamana goumlre youmlnetebiliriz Bunun iccedilinde
organizayon ve plan gerekir Herkesin guumlne tam 24
saat veya 1440 dakika ile başlar
Unutmayalımki bir guumln iccedilinde arttırabileceğimiz 60
dakika ile şunları elde edebiliriz
Gelecek 10 yılda bir yuumlksek okul diploması
almamızı sağlar
Kendimizi geliştirmemize yardımcı olur
Hayatımızı başkaları ile paylaşmak iccedilin daha fazla
zaman ayırabiliriz
Buumltuumln yeteneklerimizi kullanma fırsatımız doğar
Daha ayrıntılı planlama yapabiliriz
Becerilerinizi geliştirebiliriz
Kişisel ilgi alanlarımızı geliştirebiliriz
Yeni fikirler yaratma ve yeni projeler başlatmak
iccedilin fırsat doğar
Peki zaman youmlnetimi kurallarına gelin sabah
kalkmamız ile birlikte başlayalım
Yapılabilecek en iyi iş saat ccedilalar ccedilalmaz uyanmak
ve yataktan fırlamaktır Ccediluumlnkuuml yatakta daha fazla
debelenecek olursak en azından 30-45 dakika daha
zaman kaybedeceğiz Bu uyku ve dinlenme
olmayacak aksine ızdırap olacaktır Birde işimize
geccedil kalacak bu stresimizi bir kat daha arttıracaktır
Bu nedenle
Guumlne erken başlayın
Giyeceklerinizi ccedilamaşırlarınızı geceden hazırlayın
Ccediluumlnkuuml sabah rehaveti ile giyeceğiniz kıyafet
konusunda zorluk ccedilekeceksiniz
Sabah mutlaka kahvaltı yapın ve bu arada o guumlnuumln
planını yapın
Guumlnleri uzatmanın en iyi yolu zamanı gecelerden
yani uyku zamanından ccedilalmaktır uyumak kaccedilmak
demektir Yani oumlnuumlmuumlzdeki hafta ccedilok yorulacağım
o nedenle bu hafta sonu saatlerce uyuyayım demek
21
mantıklı bir yaklaşım değildir ccediluumlnkuuml uyku sarj
edilebilir bir nesne değildir Yani akuuml gibi değildir
Daha fazla uyuyarak dinlenemeyiz sadece daha ccedilok
yoruluruz ve zamanıızı harcarız
Banyoda ve tuvalette zamanınızı iyi
değerlendiriyormusunuz Sabahları burada TVrsquo da
haberleri ve gazete başlıklarını dinleyebilir veya o
guumlnuumln veya bir guumln oumlncesinin gazetesini haftalık
dergileri okuyabilirsiniz
Banyoda herguumln kullandığınız traş takımı havlular
ve duş sonrası kullandığımız bornozumuzu
dolapların veya ccedilekmecelerin oumln tarafında
saklıyormuyuz
Eğer evde ısınma ve banyo ihtiyaccedillarımız iccedilin kat
kaloriferi kullanıyorsak buna bir zaman ayarlayıcı
cihaz (timer) takmamız faydalı olacaktırCcediluumlnkuuml
bunun sayesinde uygun bir ayarlama ile
uyandığımız zaman duş ve traş iccedilin gerekli sıcak su
hazır olacaktır Yoksa sonradan uzunca bir suumlre
daha su ısınacak diye beklememiz gerekecektir
Sabah oumlnce traş olup sonra banyo yapmak daha
mantıklı olabilir Bu sayede yuumlzuumlmuumlzuuml durulamak
ve kurulamak ile kaybedeceğimiz zamanı kazanmış
oluruz
Sakal traşı olmak iccedilin fırccedila traş sabunu ve koumlpuumlk
kullanarak değilde oumlzellikle şarjlı traş makineleri
kulanmak daha avantajlıdır Traş olurken dolaşır
gazete okur veya diğer işlerinizide yapabilirsiniz
Hatta işinize giderken bile arabada traş olabilirsiniz
tabii eğer şoumlfoumlr kullanıyorsanız
Banyodada bir telefon bulundurmanız hatta evde
telsiz telefon olması oumlnerilen bir metottur bu
sayede oturduğunuz yerden telefon accedilabilir veya
gelen telefonlara anında cevap verebilirsiniz
Yatak odanızda ccedilabuk kaybolabilecek eşyaları
koyabileceğiniz bir kutu bulundurun ve gece
geldiğinizde cuumlzdan kolye yuumlzuumlk kol duumlğmeleri
kuumlpeleri iccediline koyun ki sabah aramak iccedilin zaman
kaybetmeyiniz
Kahvaltı masanızı akşamdan hazırlayınız hatta
ccedilayınızı bile akşamdan demleyiniz Yok bayatlar
diye duumlşuumlnuumlyorsanız o zaman sabah kalkar kalkmaz
ccedilayın suyunu ısıtmak iccedilin ocağı yakınız Hatta
ccedilaydanlığın suyunu ve demliğin ccedilayınıda akşamdan
koymuş olunuz
Arabanızı akşam eve geldiğinizde hemen hareket
edebilecek şekilde duumlz park ediniz boumlylece sabah
manevra yapmak durumunda kalmazsınız
Bu kısa tedbirlerden sonra artık guumlne başladığımıza
goumlre ofise gidip oumlncelikler konusunda konuşabiliriz
Guumlnluumlk zamanımızı verimli kullanma zaman
arttırma iccedilin ilk yapmamız gereken iş planlamadır
Yani guumlnuumlmuumlzuuml ve işlerinizi planlama
Planlama
Planlama gerccedilekten gereklimi Evet evin bir planı
olmadan siz onun yapımına başlarmısınız Uzun bir
yola ccedilıkacaksınız Haritaya bakmadan yola ccedilıkmak
istermisiniz
Zaman youmlnetiminin ilk oumlnemli aşaması yakın ve
uzak vadedeki amaccedillarınızı ortaya koymaktır
Ccediluumlnkuuml bu sayede uygun bir yolda ilerlememiz
muumlmkuumln olabilecektir Evlenmek askere gitmek
yurt dışına gitmek uzman veya doccedilent olmak gibi
Bundan sonrada işlerimizi uumlccedile ayırmamız
gerekir
Oumlncelikli
Ertelenebilir
Vazgeccedililebilir
Bazı insanlar yapacakları herşeyi hatırladıklarını
soumlylerler Hasta vizitleri gibi Eve alınacak ekmek
mobilya vs gibi Hatta randevularını toplantılarını
projelerini oumlzel guumlnlerini vs halbuki bunların
yarısını unuturlar veya akıllarında tutabilmek iccedilin
ccedilok zaman ve enerji harcarlar Bu tip insanlar
kendilerine bir yapılacaklar listesi hazırlarlar Ama
bu listede bir sıralama ve duumlzen olmadığı iccedilin hiccedil
bir işe yaramayacaktır Sıralama ve aralarında bir
duumlzen yoktur ccediluumlnkuuml
Zamanımızı kontrol altına almak istiyorsak oumlnce
kendimizi kontrol altına almamız gerekir Bu
nedenle guumlne o guumln ne iş yapacağınızı yazarak
başlamamız gerekiyor
Yapılacaklar listemizi oumlnceliklere goumlre sıralamamız
gerekiyor Bunun iccedilinde tek bir organizer
kullanmamız ve bunu guumlnuumln değişik saatlerinde
goumlzden geccedilirmemiz gerekiyor
Planlamaya herguumln zaman ayırınız ccediluumlnkuuml
guumlnuumlmuumlzuumln en anlamlı uumlretken zamanı planlamaya
ayırdığımız zamandır Yapılacak olan en oumlnemli iş
en oumlnemli işi en oumlnce yapmaktır Bazı işler oumlnemli
olmasına rağmen suumlrekli olarak ertelenirler Buda
işin dahada ertelenmesinden ve can sıkıntısı
olmaktan başka bir işe yaramaz Mesela bunun iccedilin
PCrsquoler databanklar veya palm PC ler son derece
elverişlidirler
İşleri oumlnceliklerine goumlre sıralarken A B C
kuralınıda kullanabiliriz A halledilmeden asla Brsquoye
geccedililmez
Rutin İşler
Guumlnluumlk hayatımıza baktığımız zaman birccedilok işi
tekrar ettiğimizi goumlruumlruumlz Bunları kısaltacak olan
youmlntemler ccedilok oumlnemlidir Bunda etkili olabilmek
iccedilin
İşi basitleştirme ve
Goumlrevlendirme (forward etme youmlnlendirme)
youmlntemlerini kullanmanız uygun olur
En Etkin Saatlerimizi Nasıl Kullanıyoruz
Guumlnuumln ilk saatlerini en oumlnemli işlerimiz iccedilin
ayırmamız gerekir Guumlnuumln ilerliyen saatlerinde ise
daha az oumlnemli işlerimizi yapmamız gerekir
Halbuki ccediloğumuz rutin işler ile o kadar haşır neşir
oluruz ve guumlnuumln en verimli saatlerini bunlar iccedilin
ayırırız ki geri kalan verimsiz saatlerde ise daha
oumlnemli işlerimizi halletmek iccedilin kullanırız
Verimliliğin Tepe Noktasını En İyi Nasıl
Kullanabiliriz
22
Sevimsiz ve zor işlere optimal zaman ayırın Bu tip
işlere başlamak ccedilok zordur ama beklediğmiz zaman
dahada zorlaşacaktır Zamanında yapamayınca
sıkıntımız dahada artacaktırda
Bu işleri mutlaka hemen halledin ertelemeyin bu
işi dahada sevimsiz hale gelmesine ve zorlaşmasına
neden olur
En zor işleri Pazartesi veya Salı guumlnlerine koyun
ccediluumlnkuuml enerjiniz o zamanlar daha fazladır Bu sıkıcı
işi hafta başında tamamlamanız kamburdan
kurtulmanız nedeniyle size bir canlılık verecektir
Orta verimlilikteki saatlerinizde şu işleri
yapabilirsiniz
Gereken kişiler ile bilgi alış verişinde bulunun
Rutin mektuplarınızı okuyun yazılarınızı yazın
veya yazdırın
Daha sonraki işlerinizi planlayın programlayın
Duumlşuumlk verimlilikteki zamanlarınızda ise
Gelen mektuplar uumlzerinde ccedilalışın
Telefon konuşmalarınızı yapın
Ziyaretccedililerinizi kabul edin
Erteleme (yarın veya sonra yaparım)
Erteleme kendimizi aldatmaktan başka birşey
değildir Bu aslında bir hastalıktırda Buguumln bu işi
yapmamak iccedilin o kadar ccedilok nedenimiz olabilirki
Hiccedilbirşey yapmamak veya oumlnemsiz ama zevk verici
işleri yapmak bize sadece kısa suumlreli bir zevk verir
Bunun dışında yapılması gereken oumlnemli işler bir
dağ gibi oumlnuumlmuumlzde yığılır kalır Kendi yarattığımız
bu yığın altında ve zaman iccedilinde psikolojik olarak
eziliriz Kendimize olan guumlveni kaybeder bir kısır
doumlnguumlye gireriz
Guumlnuumlmuumlzde ertelemecilik o kadar moda olduki
duumlnyada artık bu artan sayı ile ertelemeciler kluumlbuuml
kuruldu ama youmlnetim kurulu toplantısı bir tuumlrluuml
yapılamıyor ccediluumlnkuuml toplantı tarihi suumlrekli erteleniyor
))))))
Neden Erteleriz
Alışkanlıktır
Hep zor ve sevimsiz işleri erteleriz (Noumlbet ve
rotasyon ccedilizelgeleri ders hazırlama gibihellip)
Kaccedilıştır iccedilimizdeki isteksizliğin bezginliğin bir
sonucudur
KURTULMANIN YOLLARI
Hoşlanmadığınız işleri oumlnce yapın
Ertelenmesi muhtemel işleri parccedilalara ayırın
Bir bitirme tarihi tesbirt edin ve bu konuda birisi ile
bahse girin
İşi bitirince kendinizi oumlduumlllendirin boumlylece bir
motivasyon olacaktır
Bu sıkıcı ve sevimsiz goumlrevi birisine devretmeyi
duumlşuumlnuumln
Elinizde ne var ise onunla yetinerek yola ccedilıkın
Daha fazla kaynak bulacam diye vakit
kaybetmeyin Mesela ben bu ders iccedilinde bazı
kitaplar aldım ama okumaya bile fırsatım kalmadı
Her zaman kendimize şu soruyu sormalıyız Ne
yapmak istiyorum yerine neyi yapmalıyım Neyi
yapmam daha oumlnemli diye
Masamızın Organizasyonu
Masamızı mutlaka amaccedillarımıza uygun etkin
kullanabilecek halde tutmamız zaman youmlnetimi
accedilısından ccedilok oumlnemlidir Bu yığın iccedilinde kendimizi
sıklıkla kaybederiz Uygunsa masanız mutlaka bol
ccedilekmeceli olmalıdır Burayı evimiz kadar iyi
duumlzenlemeliyiz Ccedilalışma masamız hemen kapının
karşısında olmamalıdır yoksa gelip geccedilen herkese
bakmak zorunda kalırız unutmayın ki masamızda
manzara seyretmek iccedilin oturmuyoruz ccedilalışmak iccedilin
uumlrtmek iccedilin okumak iccedilin buradayız Masada yerde
kanepede her yerde yığın yığın kağıtlar dosyalar
okunacak degiler mektuplar kağıtlar vs vs
Sorsanız hepsi lazımdır Hepsi ccedilalışılacaktır Boumlyle
bir ortamda uumlretken olabilmek muumlmkuumln değildir
Peki ne gibi zararları olabilecektir
İş uumlzerindeki kontroluumlmuumlzuuml kaybederiz
Uumlretkenliğimiz azalır
Herguumln hakkından gelinememiş o yığınları
goumlrduumlkccedile moralimiz bozulur ve yine sıkıntıya
duumlşeriz ccedilıkmaza gireriz
Arkadaşalarımız arasında prestijimiz azalır
Bozuk Masa Duumlzeninden Kurtulmanın Yolları
Bu masayı duumlzenlemek iccedilin kendine bir zaman
dilimi ayır
Dağınıklık had safhada ise salam tekniğini kullan
yani oumlnce uumlstuumlnuuml sonra ccedilekmecelerini kısım kısım
temizle
Ccedilok gerekli olmayan şeyleri ayırın ve ortalıktan
goumlruumlş alanından ayırın Kalemler notluklar
fotoraflar bunların masa uumlzerinde yeri yoktur belki
bir guumln kullanılır umuduyla masa uumlzerinde birşey
tutmayın bunlara okunacaklar ve okunmuş
olanlarda dahildir
Masanızın arkasına pahalı olmayan raflar koyun
herşeyi oralara duumlzenleyin prensip olarak goumlruumlş
alanınız iccedilinde olmasınlar
Buumltuumln sahipsiz kağıtları tek bir dosyada toplayın
GENEL KURAL OLARAK ŞUumlPHEDE İSENİZ
ATIN Eğer YASAL VE VERGİ EVRAKI DEĞİL
İSE MUumlMKUumlN OLDUĞUNCA CcedilOK KAĞIT
ATIN
Gelen bir mail veya mektubu uumlccedil guumln iccedilinde okuyup
cevaplayamadınız ise onu luumltfen bir defa daha
okumadan ccediloumlpe atın Zaten artık suumlresi geccedilmiştir
Kıymeti kalmamıştır Eğer ccedilok oumlnemli ve zamanlı
idiyse şu ana kadar okumuş ve cevabını
yazmışsınızdır yok yazamadıysanız zaten değeride
kalmamıştır atmanızın sakıncası yoktur
Kağıt parccedilaları ile olan duygusal bağınızı muumlmkuumln
olduğunca azaltın Masaya hakim oldukccedila
kendinize olan guumlveniniz artacaktır Birccedilok kişi bu
kağıtların hepsinin lazım olduğunu veya birguumln
23
kullanılabileceğini veya unutmamak iccedilin oraya
koyduğunu soumlyler Ama o yığın arasından
seccedilebilmek iccedilin kaybedeceği zamanı hiccedil
duumlşuumlnduumlnuumlz muuml
Ccedilalıştığınız konu dışında hiccedil birşey hiccedilbir evrek
masa uumlzerinde bulundurmayın
Prensip olarak gelen bir evrak okunmalı gereği
yapılmalı ya cevaplanmalı ya ccediloumlpe atılmalıdır
Buradada bu evraklar iccedilin AHİD sistemi kullan
A At gitsin
H Havale et (başkası ilgilensin)
İ İlgilen
D Daha sonra kullanmak uumlzere dosyala
Mektuplar
Hemen okunarak cevaplanmalıdır
Eğer gelen bir zarfın uumlzerinde ilgili kişi veya şirket
ile ilgili olarak antet logo vs yoksa okumadan ccediloumlpe
at bu oumlzellikle artık guumlnuumlmuumlzde sayı olarak ccedilok
artan nereden kimden geldiği belli olmayan
isteğimiz dışında posta kutumuzda bulduğumuz
spam mailler iccedilin dahada geccedilerlidir
Ofis Asistanları
İyi bir sekreter sadece sıkıcı işleri paylaşmaz ayni
zamanda bilgi ve yetenekleri sayesinde bizi birccedilok
detaydan kurtarır Bu kişileren ccedilok iyi yararlanın
Onu eğitin Bilgisayarı interneti oumlğrenmesini
sağlayın Hatta ondan beklerdiklerinizi
kurallarınızı ccedilok iyi oumlğretiniz ki sık sık sorular
sorarak sizleri rahatsız etmesin
Telesekreter
Zaman youmlnetimi iccedilin ccedilok oumlnemli bir aracıdır ccediluumlnkuuml
herkese veya o anda cevap vermek istemediğiniz
kişi veya kişilere cevap vermeyebilirsiniz Ama
daha rahat olduğunuz bir ortamda ve enerjinizin
azaldığı oumlluuml bir zamanda ararsınız Ayrıca buradaki
mesaj Biz Ersoy ailesi ev dışında olduğumuz iccedilin
sizlere şu anda size cevap veremiyoruz Sinyal
sesinden sonra eğer bize mesajınızı bırakırsanızhellip
şeklinde olmamalıdır Ccediluumlnkuuml sizi arayan ve not
bırakmak isteyen bir kimsenin vaktini bu kadar
almamamanız gerekir Telesekrete eğer devreye
giriyorsa evde olmadığınız veveya o anda telefona
cevap veremiyeceğiniz zaten bellidir Ersoy ailesi
iccedilin notunuzu bırakırmısınız Veya saat 13rsquoe kadar
dersteyim gibi kısa ve oumlz notlar olmalıdır Eğer
canınız isterse zamanınızın daha bol olduğu bir
zamanda cevaplama şansınız olabilir
Goumlrevlendirme
Bulunduğunuz ortamda mutlaka her işi sizin
yapmanız veveya kontrol etmeniz gerekmez O işi
başkalarıda sizin yerinize ve hatta belkide daha iyi
yapabilecektir O nedenle mutlaka yuumlkuuml paylaşınız
başkalarınıda goumlrevlendiriniz
Şu soruları kendimize sormamız gerekir
Şu anda tarafımdan yapılmamaması gereken hangi
işleri yapıyorum
Benimle ayni seviyedeki arkadaşların yapabileceği
hangi işleri aptalca halen ben yapıyorum
İşte bu işleri mutlaka başkasına devredin onu
motive edin ve iş bitimindede hemen
oumlduumlllendirinhellip
Goumlrevlendirdiğimiz kişi yuumlk atı olmak
istemiyecektir Eğer goumlrevlendirdiğinde oumlnemli
olduklarını anlayacak olurlarsa ccedilok iyi performans
goumlstereceklerdir
Ccedilalışmalarınızın Engellenmesi
Ccedilalışmanızın ani gelen ziyaretccedililerle telefonlarla
bozulmasını engelleyin Randevusuz gelen hiccedilbir
ziyaretccedilinizi o an kabul etmeyin kendisine uygun
olduğunuz bir zaman iccedilin randevu verin Boumlylece o
kişiyede daha modern olması konusunda eğitmişte
olursunuz Eğer konu gerccedilekten oumlnemli idiyse kişi o
saatte zaten gelecektir
Astlarınıza işi devredin ama işi devir ederken ccedilok
iyi anlatın Boumlylece sık sık sizlere soru sorulmasını
engelleyin
Yardımcılarınız ile guumlnuumln sadece belirli saatlerinde
veya haftanın belirli guumlnlerinde beraber olunuz
heran değil Bunu toplantı guumlnleri veya saatleri
şeklinde onlara duyurun
İş yerinizde ve iş ortamınızda misafir trafiğini
mutlaka engelleyin veveya kontrol altına alın
Kendinize misafir gelmesini tabii
engelleyemezsiniz ama şu tedbirler ile kişilerin
sizin yanınızda daha fazla kalarak zamanınızı
almasını engelleyebilirsiniz Tabii bunu arzu
ediyorsanız
Sandalye veya koltuğunuzun kenarında oturarak
Kişiyi kapıda ayakta karşılayın
Konuşma sırası size ayağa kalkıp gelince ona
doğru yuumlruumlyerek ve teşekkuumlr ederim başka birşey
varmıydı diyerek konuyu sonlandırın
Gerekirse resmi ve soğuk bir tavırla konuşarak
Gelen kişilere asla ccedilay kahve ısmarlamayarak
Onun ve sizin goumlrebileceğiniz bir duvarda saat
bulundurup suumlrekli olarak ona bakın
Sohbetinizin bir yerinde oumlzet olarak ziyaretiniz iccedilin
teşekkuumlr ederim başka konuşabileceğim veya
yapabileceğim birşey varmı şeklinde soumlzler
kullanarak
Eğer gelen davetsiz ve randevusuz bir misafir ise ya
sonrası iccedilin randevu verin ya da başka birisi ile
goumlruumlşmesini sağlayın (yardımcınız sekreteriniz
asistanınız)
Telefon Konuşmaları
Telefon accedilmadan oumlnce gerekliliğini tartışın
konuşacaklarınızı not alın
Karşınıza kum saati koyun
Uumlccedil dakika kesici alet kullanarak hem kendi hemde
karşı tarafın konuşmalarını kontrol altına alın
Telesekreter kullanın
Duumlofonlu telefon kullanın Karşı tarafı ararken veya
ccedilalarken o sırada başka şeyler yazabilir veya
okuyabilirsiniz
Doğrudan konuya girin boş ve gereksiz sohbetten
kaccedilının Mesela guumlnaydın size nasıl yardımcı
olabilirm diyerek konuya başlayabilirsiniz
24
Telefonunuza hemen ulaşabilecek mesafede
bulundurun evde telsiz telefon kullanın
Trafik sıkıştığı zaman cep telefonunuzu kullanarak
zamanınızı değerlendirin akşam veya yarın
aramanız gereken kişileri şimdiden arayın ve
boumlylece zamanınızı değerlendirin
Bilgi Toplama Oumlzuumlmseme ve Uygulama
Ccedilağımız enformasyon ccedilağı Telefon gazeteler
kitaplar mailler internet fax dergiler text booklar
heryerden bilgi akıyor Bu kadar ccedilok kaynağı
okuyabilmemiz muumlmkuumln değil mutlaka elememiz
arasından seccedilim (triaj) yapmamız gerekiyor
Unutmayalım ki bilgi miktarı her doumlrt yılda bir
ikiye katlanıyor Bunun iccedilinde
Gerccedilekten hangi bilgilere ihtiyacımız var onları
bilmemiz gerekir
Seccedilerek okuyun
Tek bir gazete uumlzerine yoğunlaşın
Hızlı okuma youmlntemlerini oumlğrenin
Okuyamadığınız dergilerin aboneliğini iptal ettirin
Amerikayı tekrar keşfetmek iccedilin uğraşmayın direkt
konu ile ilgili kaynaklaı araştırın
Okuma ve Daha Hızlı Okuma
Okuyacağınız oumlncelikli kitaplarınız elinizin altında
olsun Mesela tuvalette yolculuklarda mutlaka
birşeyler okuyun
Beklerken mutlaka okuyun Randevulara ve
toplantılara giderken mutlaka yanınızda okunacak
birşeyler bulundurun
Yatmadan oumlnce okuyun
Amaccedilsızca değil amaca youmlnelik okuyun
Kelime kelime okumayın cuumlmleleri okumaya
ccedilalışın Okurken dudaklarınızı oynatmayın
Kitabı ccedilizin sonra tekrar okumanız gerekirse bu şekilde
vakit kaybetmezsiniz
Sıkıcı Guumlnluumlk İşler
Banka
Su elektrik havagazı gibi oumldemeleriniz iccedilin mutlaka
banka otomatik oumldeme talimatı veriniz
Uumlzerinde isim soyad ve adresinizin olduğu bir kaşe yapın
ki sık sık bunları yazmak zorunda kalmayasınız
En fazla bir adet kredi kartı kullanın Aksi taktirde
oumldemelerinizi ve extrelerinizi takip etmek ccedilok zamanınızı
alacaktır
Evinize veya işinize en yakın banka ile ccedilalışın
Banka dekont ve faturalarını mutlaka hemen dosyalayın
sonra gerektiği zaman bu neredeydi diye duumlşuumlnmeyin
İşimiz bitti tekrar eve geldik
Banyoda sabah beklemeleri engelleyebilmek iccedilin
aile bireylerinin ayrı saatlerde kalkmasını sağlayın
Evde sık kulanılan eşyalarınızı yedekleyin (Cola
sigara tuvalet kağıdı gibi)
Eşyalarınızı bulabileceğiniz bir yere koyun
Dolaplarınızı duumlzenleyin evdeki dağınıklığı
engelleyin
Benzer aletleri beraber koyun (alet ccedilantası gibi)
Yedek anahtarlarınızı belirli bir yerde toparlayın
Tamir belgeleri kullanma rehberleri sigorta ile
ilgili belgeleri ayni ccedilekmecede tutun
Aileniz ile ilgili olarak tuumlm kimlikler tapular kredi
kartı ve ehliyet gibi belgelerin birer fotokopisini
ccedilektirin ki kayıp ederseniz acaba numarası neydi
diye duumlşuumlnmeyin
Sonuccedil
Eğer sizlerde 24 saatin kendinize yetmediğimnden
şikayet ediyorsanız ve zaman yaratmak iccedilin ccedilaba
sarf ediyorsanız inanın alacağınız şu basit tedbirler
ile guumlnde 2-4 saat arttırmanız ccedilok muumlmkuumlnduumlr
Yapılacak işler oumlzetle şunlardır
Oumlnce oumlnceliği olan iş yapın Zevkli de olsa sıkıcıda
olsa Ama unutmayınızki insanın ayni anda iki tane
oumlnceliği olan işiniz olamaz
Masanızın uumlstuumlnuuml ve ccedilekmecelerini mutlaka
duumlzenleyin Başarılı bir kişinin ve youmlneticinin
masasının uumlstuuml daima bomboştur Eğer dosyalar
yığılmış ise o kişiden verim almak inanın zordur
Hayır demeyi oumlğrenininiz
Toplantılara guumlndem ile gidiniz yanınızda
okunacak birşeyler bulundurunuz
Muumlkemmeliyetccedililik tuzağından kurtulun
Mutlaka yakın ve uzak vadede hedefler seccedilin
Yapılacak işlerde daima A ile başlayın B ile değil
Bu tedbirler ile belki zamanınmızı arttırabileceğiz
ama bu zamanımızı nerede ve ne şekilde
kullanacağız İşte sorun burada Kısa bir suumlre oumlnce
Stephan COVEYrsquoin ldquoEtkili İnsanların Yedi
Alışkanlığırdquo adlı kitabını buumlyuumlk bir zevk ile
okumaya başlamıştım İlk 10 sayfasından sonra
duumlşuumlncelerim alt uumlst oldu Neden mi Yazar aynen
şoumlyle diyordu Şu guumlne kadar ccedilok ccedilalıştım ccedilok iyi
bir pozisyondayım arzu ettğim gerşeyi elde ettim
ama ailemi kaybettim Bu kariyer ve para bana ne
derecede mutluluk verir acaba diyordu Bu
nedeenle hiccedil unutmamamız gereken noktalarda
herhalde şunlar olmalıdır
Kariyerimize ve paralarımıza akşam sarılarak
uyuyamayız bu nedenle ccedilok ccedilalışmanın yanında
oumlncelikli olarak eşimizi ailemizi ve sevdiklerimizi
unutmamalıyız ve ccedilalışmak iccedilin mi yaşıyoruz
yaşamak iccedilin mi ccedilalışıyoruz sorusunun cevabını en
azından kendi gerccedileklerimiz iccedilin bulmalıyız Kaynaklar
Time management for the academic emergency
physicians Steven PARRİLLO
Httpwwwemedicinecom
Zamanı doğru kullanma Kate KEENAN
Kişisel zaman youmlnetimi Marion E HAYNES
Zaman youmlnetimi Ray JOSEPHS
Oumlnemli işler oumlncelik Stephan COVEY
18
suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye sokabilir Bu yuumlzden bu
yuumlkseklikte kan basıncı olan kişiler ccedilok dikkatli
incelenmelidir (fundus muayenesi
elektrokardiyografi akciğer grafisi vb) Ayrıca bu
kişilerde serum kreatinin oumllccediluumlmuumlnde belirgin
değişiklik tespit edilmişse dahiliye hekiminden goumlruumlş
almak uygun olacaktır
Yine hipertansiyon sonucu kardiyak hasara bağlı
konjestif kalp yetmezliği gelişmişse guumlvenli suumlruumlş
yeteneğini değerlendirirken serebral hasar durumu en
başta goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır
Ek olarak 13
Suumlrekli stabil devam eden NYHA sınıf I-III grubu
LVAD ( Sol Ventrikuumller Destek Sistemleri) olan
hastalar yalnızca oumlzel suumlruumlş iccedilin uygunken ticari ya da
profesyonel araccedil kullanabilmek iccedilin 2 ay beklemek
zorundadır
Pilotlarda Suumlruumlş Guumlvenliği ve Bir Oumlrnek
Pilotlarda sağlık kontrolleri ccedilok daha sık ve duumlzenli
yapılmaktadır Fakat yine de muumlkemmel bir uccediluş bir
sonrakinin garantisi sayılamayacağı gibi ccedilok sağlıklı
bir pilotun ertesi guumln de sağlıklı olacağı soumlylenemez
4 Haziran 2003 guumlnuuml saat 1630rsquoda uccediluşun iniş
safhasında (Danimarka Billund Havaalanı) kaptan
pilot Kahraman Tokuşoğlu fenalaşmış ve kalp krizi
nedeniyle vefat etmiştir Bu uumlzuumlcuuml olayın tek tesellisi
56 yaşındaki pilotun ani ve gizli kalp hastalığının ilk
belirtilerini fark ederek kumandayı diğer pilota
devretmesi ccedilok sayıda masum insanın yaşamının
kurtulmasıdır 14
Uumllkemizde Kardiyovaskuumller Hastalıklar ve
Suumlruumlcuuml Belgesi lsquolsquoSağlık Muayenesinde Suumlruumlcuuml
Adaylarının ve Suumlruumlcuumllerin Sahip Olacakları Sağlık
Şartları ile Goumlz İccedil Hastalıkları Kulak-Burun-Boğaz
Ortopedi Ruh ve Sinir Hastalıkları Muayenelerine
İlişkin Esaslarrsquorsquo Kısmında MADDE 62 Kalp-Damar
Hastalıklarından bahsetmektedir
Grup 1 A ve B sınıfı suumlruumlcuuml belgesi
verilecek suumlruumlcuuml adayları Grup 2 A ve B
sınıfı dışında kalan suumlruumlcuuml dayları olup
bunlardan a) Anjinal yakınması olanlara akut
koroner sendrom (Stabil olmayan angina pektoris
ST yuumlkselmeli miyokard infarktuumlsuuml ve ST
yuumlkselmesiz miyokard infarktuumlsuuml) tanısı almış
olanlara ve koroner arter bypass cerrahisi
uygulanan Grup1 ve Grup 2 deki suumlruumlcuuml adaylarına
gerekli medikal tedavi veveya invaziv girişimleri
tamamlandıktan 6 hafta sonra yapılacak olan
egzersiz testinde testi pozitif kılacak olan kriterler
saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir
b) Anjiyoplasti işlemi uygulanmış Grup 2 deki
adaylara işlemden 6 hafta sonra yapılacak olan
egzersiz testinde testi pozitif kılacak kriterler
saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir
c) Kalp atım sayısı ccedilok duumlşuumlk (dakikada 40rsquoın altı)
atrioventrikuumller bloklu ve hasta sinuumls sendromu
olanlardan kalıcı kalp pili takılmamış olanlara
suumlruumlcuuml belgesi verilmez
ccedil) Kalıcı pil implantasyonu ve başarılı kateter
ablasyonu yapılan Grup 2 deki adaylara işlemden 6
hafta sonra suumlruumlcuuml belgesi verilir
d) İmplante edilebilir kardiyoverter defibrilatoumlr
implantasyonu yapılmış olan Grup 1 ve Grup 2 deki
adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez
e) Hipertansiyonu olan ve maksimal tedaviye
rağmen istirahat TA 200120 mmHg nin uumlzerinde
olan Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez
f) Hipertrofik kardiyomiyopati ve dilate
kardiyomiyopati tanısı konmuş semptomatik olan
Grup 1 ve Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi
verilmez
g) Kalp yetersizliği ve kapak hastalığı tanısı konan
ve ağır semptomatik (NewYork Kalp Cemiyeti
Sınıf 3- 4) olan Grup 1 ve 2rsquodeki adaylara suumlruumlcuuml
belgesi verilmez
ğ) Konjenital kalp hastalığı tanısı konmuş
olanlardan komplex veya ciddi kardiyak problemi
olanlara suumlruumlcuuml belgesi verilmez Diğer konjenital
hastalığı olanlar ve başarılı cerrahi onarım yapılmış
olanlara belirli aralıklarla kontrolden geccedilmek
kaydıyla suumlruumlcuuml belgesi verilir 15
SONUCcedil ve OumlNERİLERKalp hastalığına sahip
olmak yaşlı kişilerde bile araccedil kullanmanın oumlnuumlnde
engel değildir Bununla birlikte hem hastaların hem
de diğer insanların korunması iccedilin hasta ve doktor
arasındaki yakın işbirliğinin oumlnemi buumlyuumlktuumlr Ciddi
kardiyak sorunları olanların sınırlı koşullarda
oumlrneğin oumlnceden belirlenmiş otoyol dışındaki bazı
yerel yollarda veveya sadece guumlnduumlz vakitlerinde
araccedil kullanmalarına izin verilebilir Birccedilok yaşlı
suumlruumlcuumlyuuml boumlyle bir davranışa zaten kendi suumlruumlşleri
sınırlayabilir 16
19
Suumlruumlş guumlvenliği accedilısından antihipertansif ilaccedillardan
oumlzellikle betablokerlerin yan etkileri ve
komplikasyonları goumlz oumlnuumlne alındığında motorlu araccedil
kullanmak iccedilin engel duruma yol accedilmadıkları pek ccedilok
ccedilalışma ile goumlsterilmiştir17 18 19
15 olgu uumlzerinde Oxford tekniği kullanılarak yapılan
bir ccedilalışmada antihipertansif tedavide kullanılan
betablokerlerden Oksprenololuumln kronik tedavisiyle
ilaca bağlı yan etkilerin oluşmadığı ve suumlruumlş kabiliyeti
uumlzerinde belirgin bir etkisi olmadığı goumlzlenmiştir 20
Bu durumda hipertansiyonlu hastalar araccedil kullanma
accedilısından kendi sorumlulukları ile hareket edecektir
Ancak malign hipertansiyonu olanlarda bazı
kısıtlamaların gerekeceği aşikardır 21
Motorlu araccedil kazalarına sebep olan kardiyovaskuumller
hastalıklar hakkında ccedilok az kesin istatistiki veri
bulunmaktadır Profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde buumlyuumlk
kazalara yol accedilma olasılıkları daha yuumlksektir
Direksiyon başında geccedilen zamanın artması yolcu
sayısının fazla olması kendilerine yapılan talebin ccedilok
olması gibi nedenlerle profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde
(-oumlzel suumlruumlcuumllere goumlre) daha yuumlksek standartları
karşılamaları beklenir
Son olarak kardiyak problemi olan hastaların ve diğer
insanların araccedil kullanırken rahat ve guumlvenli hareket
edebilmesi iccedilin suumlruumlşe izin verilen ve verilmeyen
durumların ayrıntılı olarak tespit edilmesi
gerekmektedir Ayrıca profesyonel suumlruumlcuumller ve oumlzel
suumlruumlcuumller iccedilin aynı durumlarda farklı şekilde karar
verilmesi uygun olacaktır Kalp hastalığının araccedil
kullanmaya engel olduğu ve bireysel ulaşımın
yapılamayacağı durumlarda doktorlar hastalarına
toplu taşıma araccedillarını kullanmalarını tavsiye etmeli
ve onları bu youmlnden desteklemelidirler 22
Herkes iccedilin gelecekte kardiyovaskuumller hastalığa
yakalanma ihtimalinden dolayı suumlruumlcuuml belgesi
alanların (pilotlar kadar olmasa da) duumlzenli sağlık
kontrollerinin yapılması uygun olacaktır
Bu kuralların amacı ilgili karar vericilere
yardımcı olmak ve aynı zamanda kardiyak
problemi olan hastaların hangi durumlarda suumlruumlşe
uygun olup olmadığını belirlemektir
KAYNAKLAR 1 Jessica R Williams amp Stephen J Tregear Driving Wıth
Cardiovascular Disease the Impact of Implantable
Cardioverter Defibrillators on Driver Safety Proceedings of
the Fifth International Driving Symposium on Human
Factors in Driver Assessment Training and Vehicle Design
2 Senkop tanı ve tedavi kılavuzu (2009 guumlncellemesi)
Tuumlrk Kardiyol Dern Arş Suppl 8 2009 EA httpwwwtkd-
onlineorgdergiTKDA_37_120_135_176pdf
ET18122012
3 Renke Maas physiciana (maasukeuni-hamburgde) Rodolfo Ventura physicianb Christina Kretzschmar physicianb Ali Aydin
physicianb Andreas Schuchert associate professor of internal
medicine and cardiology Syncope driving recommendations and clinical reality survey of patients BMJ200332621 4 Myerburg RJ Castellanos A Cardiac arrest and sudden
cardiac death InBraunwald E ed Heart disease a textbook
of cardiovascular medicine
New York WB Saunders Publishing Co 1997 742ndash79
5 AjKerwinPerforming your original search sudden
heart death and driving in PMC will retrieve Can Med
Assoc J 1984 August 15 131(4) 312ndash314)
6
httpwwwkgmgovtrSiteCollectionDocumentsTrafik
TrafikKazaOzet et 12 Aralık 2012) TR kalp
7 Theodoros A Zografos Demosthenes G Kat ritsis
Guidelines and Regulations for Driving in Heart Disease
Hellenic J Cardiol 2010 51 226-234
8 Epstein AE Miles WM Benditt DG et al Personal and
public safety issues related to arrhythmias that may affect
consciousness implications for regulation and physician
recommendations A medicalscientific statement from the
American Heart Association and the North American
Society of Pacing and Electrophysiology Circulation 1996
94 1147-1166
9 PD Wang and RS Lin Coronary heart disease risk factors
in urban bus drivers Public Health (2001) 115 261ndash264
10 Tuumlrk Kardiyol Dern Arş - Arch Turk Soc Cardiol 2012
4077-137 EAAkut ve Kronik Kalp Yetersizliği Tanı ve
Tedavisine Youmlnelik 2012 ESC Kılavuzu ET19122012
11 Assessment of the Cardiac Patient for Fitness to Drive
and Fly Canadian Cardiovascular Society Consensus
Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for
Fitness to Drive and Fly
EAhttpwwwccscadownloadConsensus_Conference_M
ain_Draftpdf ET 18122012
12 Types and classes of drivers licences in BCEA
wwwicbccomdriver-licensingli ndash Kanada
ET20122012
13 Roger Baskett MDa Richard Crowell MDa Darren
Freed MDb Nadia Giannetti MDc and Christopher S
Simpson MDd Canadian Cardiovascular Society Focused
Position Statement Update on Assessment of the Cardiac
Patient for Fitness to Drive Fitness Following Left
Ventricular Assist Device Implantation Canadian Journal of
Cardiology 28 (2012) 137ndash140
20
14 Billund Havaalanı Olayı Doccedil Dr Muzaffer Ccediletinguumlccedil
EAwwwhvtdorghtmwordpressp=53 ET18122012
15 İccedilişleri Bakanlığının suumlruumlcuuml adayları ve suumlruumlcuumllerde
aranacak sağlık şartları ile muayenelerine dair youmlnetmelik
ikinci boumlluumlm Resmi Gazete 26092006 - 26301
EAwwwttborgtrindexphpsadaylariaranacak
ET17122012)
16 Wielgosz AT Azad N Effects of cardiovascular
disease on driving tasks Clin Geriatr Med 1993
May9(2)341-8
17 (Arzneimittelforschung 198535(12)1850- 3[The
effect of celiprolol on driving ability An experimental
psychological and comparative clinical study]
[Article in German] Klebel E Saam R Hoffmann H
18 Br Heart J 1981 Jun45(6)643- 8 Effects of chronic
beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor
car driving
Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian V Cashman
P Raftery EB
19 Med Klin 1980 Dec 1975(26)913- 6 [Driving
behavior of cardiovascular patients as affected by beta
receptor blockers][Article in German] Schmidt U Hoburg
A Brendemuumlhl D Delbeck HW Buck W Engels K
20 Br Heart J 1981 Jun45(6)643-8 Effects of chronic
beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor
car driving Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian
V Cashman P Raftery EB
21 httpwwwccscadownloadConsensus_Conference_Main_
Draftpdf Canadian Cardiovascular Society Consensus
Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for
Fitness to Drive and Fly FINAL REPORT erişim tarihi 12
Aralık 2012
22 John H Hypertension treatment and ability to drive a
large vehicle Z Gesamte Inn Med 1980 Nov
135(21)suppl 143-4
0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0
ZAMAN YOumlNETİMİ
Doccedil Dr Guumlrkan ERSOY
---------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------
3Ulusal Tıp Guumlnleri 30 Kasım-2 Aralık 2012 Kuumltahya da sunulmuştur Dokuz Eyluumll Uumlniversitesi Acil Tıp
Anabilim Dalı Oumlğretim Uumlyesi ndash Hekes İccedilin Sağlık Derneği YK Uumlyesi gurkanersoy deuedutr
Oumlzet Hayatımızın belirli doumlnemlerinde sıklıkla
soumlylediğimiz veya duyduğumuz bazı guumlzel soumlzler
kelimeler ve cuumlmleler vardır ldquoKeşke vaktim
olsaydı guumlnlerin nasıl geccediltiğini anlayamıyorum
guumlnler keşke 25 saat olsaydı hiccedil sıra gelmedi
zamanım olmadı ondan yetiştiremedimrdquo gibi Ama
bunların hepsi birer aldatmaca Kendimizi
kandırmaca Yoksa başka birşey değil Aslında hiccedil
unutmamamız gereken bir nokta var Bu duumlnya
uumlzerinde yaşayan ve buguumlne kadar yaşamış olan
herkesin hep 24 saati var ve vardıda 25 saati olan
hiccedil olmadı olmayacaktahellip Ama bazı insanlar
Atatuumlrk İbn-i SİNA Einstein Freud oldular
bazılarıda sadece geccedilip gittiler
Zaman youmlnetimi daha ccedilok ccedilalışmak veya serbest
zamanımızdan ccedilalmak demek değildir Sadece
zamanımızı daha iyi değerlendirerek oradan
kazandığımız zamanı kendimiz kendimizi
geliştirmek veveya sevdiklerimiz ile daha ccedilok
beraber olmak demektir Yani buumltuumln amacımız
hayatımızda gereksiz yere harcadığımız zaman
dilimlerinden yararlanmaktır İşte bu yaımızda bu
zamanı nasıl kazanabileceğimiz uumlzerine
bildiklerimizi sizlerle paylaşmayı amaccedilladık
Genel
Gerccedilek anlamda biz zamanı değil ama ancak
kendimizi zamana goumlre youmlnetebiliriz Bunun iccedilinde
organizayon ve plan gerekir Herkesin guumlne tam 24
saat veya 1440 dakika ile başlar
Unutmayalımki bir guumln iccedilinde arttırabileceğimiz 60
dakika ile şunları elde edebiliriz
Gelecek 10 yılda bir yuumlksek okul diploması
almamızı sağlar
Kendimizi geliştirmemize yardımcı olur
Hayatımızı başkaları ile paylaşmak iccedilin daha fazla
zaman ayırabiliriz
Buumltuumln yeteneklerimizi kullanma fırsatımız doğar
Daha ayrıntılı planlama yapabiliriz
Becerilerinizi geliştirebiliriz
Kişisel ilgi alanlarımızı geliştirebiliriz
Yeni fikirler yaratma ve yeni projeler başlatmak
iccedilin fırsat doğar
Peki zaman youmlnetimi kurallarına gelin sabah
kalkmamız ile birlikte başlayalım
Yapılabilecek en iyi iş saat ccedilalar ccedilalmaz uyanmak
ve yataktan fırlamaktır Ccediluumlnkuuml yatakta daha fazla
debelenecek olursak en azından 30-45 dakika daha
zaman kaybedeceğiz Bu uyku ve dinlenme
olmayacak aksine ızdırap olacaktır Birde işimize
geccedil kalacak bu stresimizi bir kat daha arttıracaktır
Bu nedenle
Guumlne erken başlayın
Giyeceklerinizi ccedilamaşırlarınızı geceden hazırlayın
Ccediluumlnkuuml sabah rehaveti ile giyeceğiniz kıyafet
konusunda zorluk ccedilekeceksiniz
Sabah mutlaka kahvaltı yapın ve bu arada o guumlnuumln
planını yapın
Guumlnleri uzatmanın en iyi yolu zamanı gecelerden
yani uyku zamanından ccedilalmaktır uyumak kaccedilmak
demektir Yani oumlnuumlmuumlzdeki hafta ccedilok yorulacağım
o nedenle bu hafta sonu saatlerce uyuyayım demek
21
mantıklı bir yaklaşım değildir ccediluumlnkuuml uyku sarj
edilebilir bir nesne değildir Yani akuuml gibi değildir
Daha fazla uyuyarak dinlenemeyiz sadece daha ccedilok
yoruluruz ve zamanıızı harcarız
Banyoda ve tuvalette zamanınızı iyi
değerlendiriyormusunuz Sabahları burada TVrsquo da
haberleri ve gazete başlıklarını dinleyebilir veya o
guumlnuumln veya bir guumln oumlncesinin gazetesini haftalık
dergileri okuyabilirsiniz
Banyoda herguumln kullandığınız traş takımı havlular
ve duş sonrası kullandığımız bornozumuzu
dolapların veya ccedilekmecelerin oumln tarafında
saklıyormuyuz
Eğer evde ısınma ve banyo ihtiyaccedillarımız iccedilin kat
kaloriferi kullanıyorsak buna bir zaman ayarlayıcı
cihaz (timer) takmamız faydalı olacaktırCcediluumlnkuuml
bunun sayesinde uygun bir ayarlama ile
uyandığımız zaman duş ve traş iccedilin gerekli sıcak su
hazır olacaktır Yoksa sonradan uzunca bir suumlre
daha su ısınacak diye beklememiz gerekecektir
Sabah oumlnce traş olup sonra banyo yapmak daha
mantıklı olabilir Bu sayede yuumlzuumlmuumlzuuml durulamak
ve kurulamak ile kaybedeceğimiz zamanı kazanmış
oluruz
Sakal traşı olmak iccedilin fırccedila traş sabunu ve koumlpuumlk
kullanarak değilde oumlzellikle şarjlı traş makineleri
kulanmak daha avantajlıdır Traş olurken dolaşır
gazete okur veya diğer işlerinizide yapabilirsiniz
Hatta işinize giderken bile arabada traş olabilirsiniz
tabii eğer şoumlfoumlr kullanıyorsanız
Banyodada bir telefon bulundurmanız hatta evde
telsiz telefon olması oumlnerilen bir metottur bu
sayede oturduğunuz yerden telefon accedilabilir veya
gelen telefonlara anında cevap verebilirsiniz
Yatak odanızda ccedilabuk kaybolabilecek eşyaları
koyabileceğiniz bir kutu bulundurun ve gece
geldiğinizde cuumlzdan kolye yuumlzuumlk kol duumlğmeleri
kuumlpeleri iccediline koyun ki sabah aramak iccedilin zaman
kaybetmeyiniz
Kahvaltı masanızı akşamdan hazırlayınız hatta
ccedilayınızı bile akşamdan demleyiniz Yok bayatlar
diye duumlşuumlnuumlyorsanız o zaman sabah kalkar kalkmaz
ccedilayın suyunu ısıtmak iccedilin ocağı yakınız Hatta
ccedilaydanlığın suyunu ve demliğin ccedilayınıda akşamdan
koymuş olunuz
Arabanızı akşam eve geldiğinizde hemen hareket
edebilecek şekilde duumlz park ediniz boumlylece sabah
manevra yapmak durumunda kalmazsınız
Bu kısa tedbirlerden sonra artık guumlne başladığımıza
goumlre ofise gidip oumlncelikler konusunda konuşabiliriz
Guumlnluumlk zamanımızı verimli kullanma zaman
arttırma iccedilin ilk yapmamız gereken iş planlamadır
Yani guumlnuumlmuumlzuuml ve işlerinizi planlama
Planlama
Planlama gerccedilekten gereklimi Evet evin bir planı
olmadan siz onun yapımına başlarmısınız Uzun bir
yola ccedilıkacaksınız Haritaya bakmadan yola ccedilıkmak
istermisiniz
Zaman youmlnetiminin ilk oumlnemli aşaması yakın ve
uzak vadedeki amaccedillarınızı ortaya koymaktır
Ccediluumlnkuuml bu sayede uygun bir yolda ilerlememiz
muumlmkuumln olabilecektir Evlenmek askere gitmek
yurt dışına gitmek uzman veya doccedilent olmak gibi
Bundan sonrada işlerimizi uumlccedile ayırmamız
gerekir
Oumlncelikli
Ertelenebilir
Vazgeccedililebilir
Bazı insanlar yapacakları herşeyi hatırladıklarını
soumlylerler Hasta vizitleri gibi Eve alınacak ekmek
mobilya vs gibi Hatta randevularını toplantılarını
projelerini oumlzel guumlnlerini vs halbuki bunların
yarısını unuturlar veya akıllarında tutabilmek iccedilin
ccedilok zaman ve enerji harcarlar Bu tip insanlar
kendilerine bir yapılacaklar listesi hazırlarlar Ama
bu listede bir sıralama ve duumlzen olmadığı iccedilin hiccedil
bir işe yaramayacaktır Sıralama ve aralarında bir
duumlzen yoktur ccediluumlnkuuml
Zamanımızı kontrol altına almak istiyorsak oumlnce
kendimizi kontrol altına almamız gerekir Bu
nedenle guumlne o guumln ne iş yapacağınızı yazarak
başlamamız gerekiyor
Yapılacaklar listemizi oumlnceliklere goumlre sıralamamız
gerekiyor Bunun iccedilinde tek bir organizer
kullanmamız ve bunu guumlnuumln değişik saatlerinde
goumlzden geccedilirmemiz gerekiyor
Planlamaya herguumln zaman ayırınız ccediluumlnkuuml
guumlnuumlmuumlzuumln en anlamlı uumlretken zamanı planlamaya
ayırdığımız zamandır Yapılacak olan en oumlnemli iş
en oumlnemli işi en oumlnce yapmaktır Bazı işler oumlnemli
olmasına rağmen suumlrekli olarak ertelenirler Buda
işin dahada ertelenmesinden ve can sıkıntısı
olmaktan başka bir işe yaramaz Mesela bunun iccedilin
PCrsquoler databanklar veya palm PC ler son derece
elverişlidirler
İşleri oumlnceliklerine goumlre sıralarken A B C
kuralınıda kullanabiliriz A halledilmeden asla Brsquoye
geccedililmez
Rutin İşler
Guumlnluumlk hayatımıza baktığımız zaman birccedilok işi
tekrar ettiğimizi goumlruumlruumlz Bunları kısaltacak olan
youmlntemler ccedilok oumlnemlidir Bunda etkili olabilmek
iccedilin
İşi basitleştirme ve
Goumlrevlendirme (forward etme youmlnlendirme)
youmlntemlerini kullanmanız uygun olur
En Etkin Saatlerimizi Nasıl Kullanıyoruz
Guumlnuumln ilk saatlerini en oumlnemli işlerimiz iccedilin
ayırmamız gerekir Guumlnuumln ilerliyen saatlerinde ise
daha az oumlnemli işlerimizi yapmamız gerekir
Halbuki ccediloğumuz rutin işler ile o kadar haşır neşir
oluruz ve guumlnuumln en verimli saatlerini bunlar iccedilin
ayırırız ki geri kalan verimsiz saatlerde ise daha
oumlnemli işlerimizi halletmek iccedilin kullanırız
Verimliliğin Tepe Noktasını En İyi Nasıl
Kullanabiliriz
22
Sevimsiz ve zor işlere optimal zaman ayırın Bu tip
işlere başlamak ccedilok zordur ama beklediğmiz zaman
dahada zorlaşacaktır Zamanında yapamayınca
sıkıntımız dahada artacaktırda
Bu işleri mutlaka hemen halledin ertelemeyin bu
işi dahada sevimsiz hale gelmesine ve zorlaşmasına
neden olur
En zor işleri Pazartesi veya Salı guumlnlerine koyun
ccediluumlnkuuml enerjiniz o zamanlar daha fazladır Bu sıkıcı
işi hafta başında tamamlamanız kamburdan
kurtulmanız nedeniyle size bir canlılık verecektir
Orta verimlilikteki saatlerinizde şu işleri
yapabilirsiniz
Gereken kişiler ile bilgi alış verişinde bulunun
Rutin mektuplarınızı okuyun yazılarınızı yazın
veya yazdırın
Daha sonraki işlerinizi planlayın programlayın
Duumlşuumlk verimlilikteki zamanlarınızda ise
Gelen mektuplar uumlzerinde ccedilalışın
Telefon konuşmalarınızı yapın
Ziyaretccedililerinizi kabul edin
Erteleme (yarın veya sonra yaparım)
Erteleme kendimizi aldatmaktan başka birşey
değildir Bu aslında bir hastalıktırda Buguumln bu işi
yapmamak iccedilin o kadar ccedilok nedenimiz olabilirki
Hiccedilbirşey yapmamak veya oumlnemsiz ama zevk verici
işleri yapmak bize sadece kısa suumlreli bir zevk verir
Bunun dışında yapılması gereken oumlnemli işler bir
dağ gibi oumlnuumlmuumlzde yığılır kalır Kendi yarattığımız
bu yığın altında ve zaman iccedilinde psikolojik olarak
eziliriz Kendimize olan guumlveni kaybeder bir kısır
doumlnguumlye gireriz
Guumlnuumlmuumlzde ertelemecilik o kadar moda olduki
duumlnyada artık bu artan sayı ile ertelemeciler kluumlbuuml
kuruldu ama youmlnetim kurulu toplantısı bir tuumlrluuml
yapılamıyor ccediluumlnkuuml toplantı tarihi suumlrekli erteleniyor
))))))
Neden Erteleriz
Alışkanlıktır
Hep zor ve sevimsiz işleri erteleriz (Noumlbet ve
rotasyon ccedilizelgeleri ders hazırlama gibihellip)
Kaccedilıştır iccedilimizdeki isteksizliğin bezginliğin bir
sonucudur
KURTULMANIN YOLLARI
Hoşlanmadığınız işleri oumlnce yapın
Ertelenmesi muhtemel işleri parccedilalara ayırın
Bir bitirme tarihi tesbirt edin ve bu konuda birisi ile
bahse girin
İşi bitirince kendinizi oumlduumlllendirin boumlylece bir
motivasyon olacaktır
Bu sıkıcı ve sevimsiz goumlrevi birisine devretmeyi
duumlşuumlnuumln
Elinizde ne var ise onunla yetinerek yola ccedilıkın
Daha fazla kaynak bulacam diye vakit
kaybetmeyin Mesela ben bu ders iccedilinde bazı
kitaplar aldım ama okumaya bile fırsatım kalmadı
Her zaman kendimize şu soruyu sormalıyız Ne
yapmak istiyorum yerine neyi yapmalıyım Neyi
yapmam daha oumlnemli diye
Masamızın Organizasyonu
Masamızı mutlaka amaccedillarımıza uygun etkin
kullanabilecek halde tutmamız zaman youmlnetimi
accedilısından ccedilok oumlnemlidir Bu yığın iccedilinde kendimizi
sıklıkla kaybederiz Uygunsa masanız mutlaka bol
ccedilekmeceli olmalıdır Burayı evimiz kadar iyi
duumlzenlemeliyiz Ccedilalışma masamız hemen kapının
karşısında olmamalıdır yoksa gelip geccedilen herkese
bakmak zorunda kalırız unutmayın ki masamızda
manzara seyretmek iccedilin oturmuyoruz ccedilalışmak iccedilin
uumlrtmek iccedilin okumak iccedilin buradayız Masada yerde
kanepede her yerde yığın yığın kağıtlar dosyalar
okunacak degiler mektuplar kağıtlar vs vs
Sorsanız hepsi lazımdır Hepsi ccedilalışılacaktır Boumlyle
bir ortamda uumlretken olabilmek muumlmkuumln değildir
Peki ne gibi zararları olabilecektir
İş uumlzerindeki kontroluumlmuumlzuuml kaybederiz
Uumlretkenliğimiz azalır
Herguumln hakkından gelinememiş o yığınları
goumlrduumlkccedile moralimiz bozulur ve yine sıkıntıya
duumlşeriz ccedilıkmaza gireriz
Arkadaşalarımız arasında prestijimiz azalır
Bozuk Masa Duumlzeninden Kurtulmanın Yolları
Bu masayı duumlzenlemek iccedilin kendine bir zaman
dilimi ayır
Dağınıklık had safhada ise salam tekniğini kullan
yani oumlnce uumlstuumlnuuml sonra ccedilekmecelerini kısım kısım
temizle
Ccedilok gerekli olmayan şeyleri ayırın ve ortalıktan
goumlruumlş alanından ayırın Kalemler notluklar
fotoraflar bunların masa uumlzerinde yeri yoktur belki
bir guumln kullanılır umuduyla masa uumlzerinde birşey
tutmayın bunlara okunacaklar ve okunmuş
olanlarda dahildir
Masanızın arkasına pahalı olmayan raflar koyun
herşeyi oralara duumlzenleyin prensip olarak goumlruumlş
alanınız iccedilinde olmasınlar
Buumltuumln sahipsiz kağıtları tek bir dosyada toplayın
GENEL KURAL OLARAK ŞUumlPHEDE İSENİZ
ATIN Eğer YASAL VE VERGİ EVRAKI DEĞİL
İSE MUumlMKUumlN OLDUĞUNCA CcedilOK KAĞIT
ATIN
Gelen bir mail veya mektubu uumlccedil guumln iccedilinde okuyup
cevaplayamadınız ise onu luumltfen bir defa daha
okumadan ccediloumlpe atın Zaten artık suumlresi geccedilmiştir
Kıymeti kalmamıştır Eğer ccedilok oumlnemli ve zamanlı
idiyse şu ana kadar okumuş ve cevabını
yazmışsınızdır yok yazamadıysanız zaten değeride
kalmamıştır atmanızın sakıncası yoktur
Kağıt parccedilaları ile olan duygusal bağınızı muumlmkuumln
olduğunca azaltın Masaya hakim oldukccedila
kendinize olan guumlveniniz artacaktır Birccedilok kişi bu
kağıtların hepsinin lazım olduğunu veya birguumln
23
kullanılabileceğini veya unutmamak iccedilin oraya
koyduğunu soumlyler Ama o yığın arasından
seccedilebilmek iccedilin kaybedeceği zamanı hiccedil
duumlşuumlnduumlnuumlz muuml
Ccedilalıştığınız konu dışında hiccedil birşey hiccedilbir evrek
masa uumlzerinde bulundurmayın
Prensip olarak gelen bir evrak okunmalı gereği
yapılmalı ya cevaplanmalı ya ccediloumlpe atılmalıdır
Buradada bu evraklar iccedilin AHİD sistemi kullan
A At gitsin
H Havale et (başkası ilgilensin)
İ İlgilen
D Daha sonra kullanmak uumlzere dosyala
Mektuplar
Hemen okunarak cevaplanmalıdır
Eğer gelen bir zarfın uumlzerinde ilgili kişi veya şirket
ile ilgili olarak antet logo vs yoksa okumadan ccediloumlpe
at bu oumlzellikle artık guumlnuumlmuumlzde sayı olarak ccedilok
artan nereden kimden geldiği belli olmayan
isteğimiz dışında posta kutumuzda bulduğumuz
spam mailler iccedilin dahada geccedilerlidir
Ofis Asistanları
İyi bir sekreter sadece sıkıcı işleri paylaşmaz ayni
zamanda bilgi ve yetenekleri sayesinde bizi birccedilok
detaydan kurtarır Bu kişileren ccedilok iyi yararlanın
Onu eğitin Bilgisayarı interneti oumlğrenmesini
sağlayın Hatta ondan beklerdiklerinizi
kurallarınızı ccedilok iyi oumlğretiniz ki sık sık sorular
sorarak sizleri rahatsız etmesin
Telesekreter
Zaman youmlnetimi iccedilin ccedilok oumlnemli bir aracıdır ccediluumlnkuuml
herkese veya o anda cevap vermek istemediğiniz
kişi veya kişilere cevap vermeyebilirsiniz Ama
daha rahat olduğunuz bir ortamda ve enerjinizin
azaldığı oumlluuml bir zamanda ararsınız Ayrıca buradaki
mesaj Biz Ersoy ailesi ev dışında olduğumuz iccedilin
sizlere şu anda size cevap veremiyoruz Sinyal
sesinden sonra eğer bize mesajınızı bırakırsanızhellip
şeklinde olmamalıdır Ccediluumlnkuuml sizi arayan ve not
bırakmak isteyen bir kimsenin vaktini bu kadar
almamamanız gerekir Telesekrete eğer devreye
giriyorsa evde olmadığınız veveya o anda telefona
cevap veremiyeceğiniz zaten bellidir Ersoy ailesi
iccedilin notunuzu bırakırmısınız Veya saat 13rsquoe kadar
dersteyim gibi kısa ve oumlz notlar olmalıdır Eğer
canınız isterse zamanınızın daha bol olduğu bir
zamanda cevaplama şansınız olabilir
Goumlrevlendirme
Bulunduğunuz ortamda mutlaka her işi sizin
yapmanız veveya kontrol etmeniz gerekmez O işi
başkalarıda sizin yerinize ve hatta belkide daha iyi
yapabilecektir O nedenle mutlaka yuumlkuuml paylaşınız
başkalarınıda goumlrevlendiriniz
Şu soruları kendimize sormamız gerekir
Şu anda tarafımdan yapılmamaması gereken hangi
işleri yapıyorum
Benimle ayni seviyedeki arkadaşların yapabileceği
hangi işleri aptalca halen ben yapıyorum
İşte bu işleri mutlaka başkasına devredin onu
motive edin ve iş bitimindede hemen
oumlduumlllendirinhellip
Goumlrevlendirdiğimiz kişi yuumlk atı olmak
istemiyecektir Eğer goumlrevlendirdiğinde oumlnemli
olduklarını anlayacak olurlarsa ccedilok iyi performans
goumlstereceklerdir
Ccedilalışmalarınızın Engellenmesi
Ccedilalışmanızın ani gelen ziyaretccedililerle telefonlarla
bozulmasını engelleyin Randevusuz gelen hiccedilbir
ziyaretccedilinizi o an kabul etmeyin kendisine uygun
olduğunuz bir zaman iccedilin randevu verin Boumlylece o
kişiyede daha modern olması konusunda eğitmişte
olursunuz Eğer konu gerccedilekten oumlnemli idiyse kişi o
saatte zaten gelecektir
Astlarınıza işi devredin ama işi devir ederken ccedilok
iyi anlatın Boumlylece sık sık sizlere soru sorulmasını
engelleyin
Yardımcılarınız ile guumlnuumln sadece belirli saatlerinde
veya haftanın belirli guumlnlerinde beraber olunuz
heran değil Bunu toplantı guumlnleri veya saatleri
şeklinde onlara duyurun
İş yerinizde ve iş ortamınızda misafir trafiğini
mutlaka engelleyin veveya kontrol altına alın
Kendinize misafir gelmesini tabii
engelleyemezsiniz ama şu tedbirler ile kişilerin
sizin yanınızda daha fazla kalarak zamanınızı
almasını engelleyebilirsiniz Tabii bunu arzu
ediyorsanız
Sandalye veya koltuğunuzun kenarında oturarak
Kişiyi kapıda ayakta karşılayın
Konuşma sırası size ayağa kalkıp gelince ona
doğru yuumlruumlyerek ve teşekkuumlr ederim başka birşey
varmıydı diyerek konuyu sonlandırın
Gerekirse resmi ve soğuk bir tavırla konuşarak
Gelen kişilere asla ccedilay kahve ısmarlamayarak
Onun ve sizin goumlrebileceğiniz bir duvarda saat
bulundurup suumlrekli olarak ona bakın
Sohbetinizin bir yerinde oumlzet olarak ziyaretiniz iccedilin
teşekkuumlr ederim başka konuşabileceğim veya
yapabileceğim birşey varmı şeklinde soumlzler
kullanarak
Eğer gelen davetsiz ve randevusuz bir misafir ise ya
sonrası iccedilin randevu verin ya da başka birisi ile
goumlruumlşmesini sağlayın (yardımcınız sekreteriniz
asistanınız)
Telefon Konuşmaları
Telefon accedilmadan oumlnce gerekliliğini tartışın
konuşacaklarınızı not alın
Karşınıza kum saati koyun
Uumlccedil dakika kesici alet kullanarak hem kendi hemde
karşı tarafın konuşmalarını kontrol altına alın
Telesekreter kullanın
Duumlofonlu telefon kullanın Karşı tarafı ararken veya
ccedilalarken o sırada başka şeyler yazabilir veya
okuyabilirsiniz
Doğrudan konuya girin boş ve gereksiz sohbetten
kaccedilının Mesela guumlnaydın size nasıl yardımcı
olabilirm diyerek konuya başlayabilirsiniz
24
Telefonunuza hemen ulaşabilecek mesafede
bulundurun evde telsiz telefon kullanın
Trafik sıkıştığı zaman cep telefonunuzu kullanarak
zamanınızı değerlendirin akşam veya yarın
aramanız gereken kişileri şimdiden arayın ve
boumlylece zamanınızı değerlendirin
Bilgi Toplama Oumlzuumlmseme ve Uygulama
Ccedilağımız enformasyon ccedilağı Telefon gazeteler
kitaplar mailler internet fax dergiler text booklar
heryerden bilgi akıyor Bu kadar ccedilok kaynağı
okuyabilmemiz muumlmkuumln değil mutlaka elememiz
arasından seccedilim (triaj) yapmamız gerekiyor
Unutmayalım ki bilgi miktarı her doumlrt yılda bir
ikiye katlanıyor Bunun iccedilinde
Gerccedilekten hangi bilgilere ihtiyacımız var onları
bilmemiz gerekir
Seccedilerek okuyun
Tek bir gazete uumlzerine yoğunlaşın
Hızlı okuma youmlntemlerini oumlğrenin
Okuyamadığınız dergilerin aboneliğini iptal ettirin
Amerikayı tekrar keşfetmek iccedilin uğraşmayın direkt
konu ile ilgili kaynaklaı araştırın
Okuma ve Daha Hızlı Okuma
Okuyacağınız oumlncelikli kitaplarınız elinizin altında
olsun Mesela tuvalette yolculuklarda mutlaka
birşeyler okuyun
Beklerken mutlaka okuyun Randevulara ve
toplantılara giderken mutlaka yanınızda okunacak
birşeyler bulundurun
Yatmadan oumlnce okuyun
Amaccedilsızca değil amaca youmlnelik okuyun
Kelime kelime okumayın cuumlmleleri okumaya
ccedilalışın Okurken dudaklarınızı oynatmayın
Kitabı ccedilizin sonra tekrar okumanız gerekirse bu şekilde
vakit kaybetmezsiniz
Sıkıcı Guumlnluumlk İşler
Banka
Su elektrik havagazı gibi oumldemeleriniz iccedilin mutlaka
banka otomatik oumldeme talimatı veriniz
Uumlzerinde isim soyad ve adresinizin olduğu bir kaşe yapın
ki sık sık bunları yazmak zorunda kalmayasınız
En fazla bir adet kredi kartı kullanın Aksi taktirde
oumldemelerinizi ve extrelerinizi takip etmek ccedilok zamanınızı
alacaktır
Evinize veya işinize en yakın banka ile ccedilalışın
Banka dekont ve faturalarını mutlaka hemen dosyalayın
sonra gerektiği zaman bu neredeydi diye duumlşuumlnmeyin
İşimiz bitti tekrar eve geldik
Banyoda sabah beklemeleri engelleyebilmek iccedilin
aile bireylerinin ayrı saatlerde kalkmasını sağlayın
Evde sık kulanılan eşyalarınızı yedekleyin (Cola
sigara tuvalet kağıdı gibi)
Eşyalarınızı bulabileceğiniz bir yere koyun
Dolaplarınızı duumlzenleyin evdeki dağınıklığı
engelleyin
Benzer aletleri beraber koyun (alet ccedilantası gibi)
Yedek anahtarlarınızı belirli bir yerde toparlayın
Tamir belgeleri kullanma rehberleri sigorta ile
ilgili belgeleri ayni ccedilekmecede tutun
Aileniz ile ilgili olarak tuumlm kimlikler tapular kredi
kartı ve ehliyet gibi belgelerin birer fotokopisini
ccedilektirin ki kayıp ederseniz acaba numarası neydi
diye duumlşuumlnmeyin
Sonuccedil
Eğer sizlerde 24 saatin kendinize yetmediğimnden
şikayet ediyorsanız ve zaman yaratmak iccedilin ccedilaba
sarf ediyorsanız inanın alacağınız şu basit tedbirler
ile guumlnde 2-4 saat arttırmanız ccedilok muumlmkuumlnduumlr
Yapılacak işler oumlzetle şunlardır
Oumlnce oumlnceliği olan iş yapın Zevkli de olsa sıkıcıda
olsa Ama unutmayınızki insanın ayni anda iki tane
oumlnceliği olan işiniz olamaz
Masanızın uumlstuumlnuuml ve ccedilekmecelerini mutlaka
duumlzenleyin Başarılı bir kişinin ve youmlneticinin
masasının uumlstuuml daima bomboştur Eğer dosyalar
yığılmış ise o kişiden verim almak inanın zordur
Hayır demeyi oumlğrenininiz
Toplantılara guumlndem ile gidiniz yanınızda
okunacak birşeyler bulundurunuz
Muumlkemmeliyetccedililik tuzağından kurtulun
Mutlaka yakın ve uzak vadede hedefler seccedilin
Yapılacak işlerde daima A ile başlayın B ile değil
Bu tedbirler ile belki zamanınmızı arttırabileceğiz
ama bu zamanımızı nerede ve ne şekilde
kullanacağız İşte sorun burada Kısa bir suumlre oumlnce
Stephan COVEYrsquoin ldquoEtkili İnsanların Yedi
Alışkanlığırdquo adlı kitabını buumlyuumlk bir zevk ile
okumaya başlamıştım İlk 10 sayfasından sonra
duumlşuumlncelerim alt uumlst oldu Neden mi Yazar aynen
şoumlyle diyordu Şu guumlne kadar ccedilok ccedilalıştım ccedilok iyi
bir pozisyondayım arzu ettğim gerşeyi elde ettim
ama ailemi kaybettim Bu kariyer ve para bana ne
derecede mutluluk verir acaba diyordu Bu
nedeenle hiccedil unutmamamız gereken noktalarda
herhalde şunlar olmalıdır
Kariyerimize ve paralarımıza akşam sarılarak
uyuyamayız bu nedenle ccedilok ccedilalışmanın yanında
oumlncelikli olarak eşimizi ailemizi ve sevdiklerimizi
unutmamalıyız ve ccedilalışmak iccedilin mi yaşıyoruz
yaşamak iccedilin mi ccedilalışıyoruz sorusunun cevabını en
azından kendi gerccedileklerimiz iccedilin bulmalıyız Kaynaklar
Time management for the academic emergency
physicians Steven PARRİLLO
Httpwwwemedicinecom
Zamanı doğru kullanma Kate KEENAN
Kişisel zaman youmlnetimi Marion E HAYNES
Zaman youmlnetimi Ray JOSEPHS
Oumlnemli işler oumlncelik Stephan COVEY
19
Suumlruumlş guumlvenliği accedilısından antihipertansif ilaccedillardan
oumlzellikle betablokerlerin yan etkileri ve
komplikasyonları goumlz oumlnuumlne alındığında motorlu araccedil
kullanmak iccedilin engel duruma yol accedilmadıkları pek ccedilok
ccedilalışma ile goumlsterilmiştir17 18 19
15 olgu uumlzerinde Oxford tekniği kullanılarak yapılan
bir ccedilalışmada antihipertansif tedavide kullanılan
betablokerlerden Oksprenololuumln kronik tedavisiyle
ilaca bağlı yan etkilerin oluşmadığı ve suumlruumlş kabiliyeti
uumlzerinde belirgin bir etkisi olmadığı goumlzlenmiştir 20
Bu durumda hipertansiyonlu hastalar araccedil kullanma
accedilısından kendi sorumlulukları ile hareket edecektir
Ancak malign hipertansiyonu olanlarda bazı
kısıtlamaların gerekeceği aşikardır 21
Motorlu araccedil kazalarına sebep olan kardiyovaskuumller
hastalıklar hakkında ccedilok az kesin istatistiki veri
bulunmaktadır Profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde buumlyuumlk
kazalara yol accedilma olasılıkları daha yuumlksektir
Direksiyon başında geccedilen zamanın artması yolcu
sayısının fazla olması kendilerine yapılan talebin ccedilok
olması gibi nedenlerle profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde
(-oumlzel suumlruumlcuumllere goumlre) daha yuumlksek standartları
karşılamaları beklenir
Son olarak kardiyak problemi olan hastaların ve diğer
insanların araccedil kullanırken rahat ve guumlvenli hareket
edebilmesi iccedilin suumlruumlşe izin verilen ve verilmeyen
durumların ayrıntılı olarak tespit edilmesi
gerekmektedir Ayrıca profesyonel suumlruumlcuumller ve oumlzel
suumlruumlcuumller iccedilin aynı durumlarda farklı şekilde karar
verilmesi uygun olacaktır Kalp hastalığının araccedil
kullanmaya engel olduğu ve bireysel ulaşımın
yapılamayacağı durumlarda doktorlar hastalarına
toplu taşıma araccedillarını kullanmalarını tavsiye etmeli
ve onları bu youmlnden desteklemelidirler 22
Herkes iccedilin gelecekte kardiyovaskuumller hastalığa
yakalanma ihtimalinden dolayı suumlruumlcuuml belgesi
alanların (pilotlar kadar olmasa da) duumlzenli sağlık
kontrollerinin yapılması uygun olacaktır
Bu kuralların amacı ilgili karar vericilere
yardımcı olmak ve aynı zamanda kardiyak
problemi olan hastaların hangi durumlarda suumlruumlşe
uygun olup olmadığını belirlemektir
KAYNAKLAR 1 Jessica R Williams amp Stephen J Tregear Driving Wıth
Cardiovascular Disease the Impact of Implantable
Cardioverter Defibrillators on Driver Safety Proceedings of
the Fifth International Driving Symposium on Human
Factors in Driver Assessment Training and Vehicle Design
2 Senkop tanı ve tedavi kılavuzu (2009 guumlncellemesi)
Tuumlrk Kardiyol Dern Arş Suppl 8 2009 EA httpwwwtkd-
onlineorgdergiTKDA_37_120_135_176pdf
ET18122012
3 Renke Maas physiciana (maasukeuni-hamburgde) Rodolfo Ventura physicianb Christina Kretzschmar physicianb Ali Aydin
physicianb Andreas Schuchert associate professor of internal
medicine and cardiology Syncope driving recommendations and clinical reality survey of patients BMJ200332621 4 Myerburg RJ Castellanos A Cardiac arrest and sudden
cardiac death InBraunwald E ed Heart disease a textbook
of cardiovascular medicine
New York WB Saunders Publishing Co 1997 742ndash79
5 AjKerwinPerforming your original search sudden
heart death and driving in PMC will retrieve Can Med
Assoc J 1984 August 15 131(4) 312ndash314)
6
httpwwwkgmgovtrSiteCollectionDocumentsTrafik
TrafikKazaOzet et 12 Aralık 2012) TR kalp
7 Theodoros A Zografos Demosthenes G Kat ritsis
Guidelines and Regulations for Driving in Heart Disease
Hellenic J Cardiol 2010 51 226-234
8 Epstein AE Miles WM Benditt DG et al Personal and
public safety issues related to arrhythmias that may affect
consciousness implications for regulation and physician
recommendations A medicalscientific statement from the
American Heart Association and the North American
Society of Pacing and Electrophysiology Circulation 1996
94 1147-1166
9 PD Wang and RS Lin Coronary heart disease risk factors
in urban bus drivers Public Health (2001) 115 261ndash264
10 Tuumlrk Kardiyol Dern Arş - Arch Turk Soc Cardiol 2012
4077-137 EAAkut ve Kronik Kalp Yetersizliği Tanı ve
Tedavisine Youmlnelik 2012 ESC Kılavuzu ET19122012
11 Assessment of the Cardiac Patient for Fitness to Drive
and Fly Canadian Cardiovascular Society Consensus
Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for
Fitness to Drive and Fly
EAhttpwwwccscadownloadConsensus_Conference_M
ain_Draftpdf ET 18122012
12 Types and classes of drivers licences in BCEA
wwwicbccomdriver-licensingli ndash Kanada
ET20122012
13 Roger Baskett MDa Richard Crowell MDa Darren
Freed MDb Nadia Giannetti MDc and Christopher S
Simpson MDd Canadian Cardiovascular Society Focused
Position Statement Update on Assessment of the Cardiac
Patient for Fitness to Drive Fitness Following Left
Ventricular Assist Device Implantation Canadian Journal of
Cardiology 28 (2012) 137ndash140
20
14 Billund Havaalanı Olayı Doccedil Dr Muzaffer Ccediletinguumlccedil
EAwwwhvtdorghtmwordpressp=53 ET18122012
15 İccedilişleri Bakanlığının suumlruumlcuuml adayları ve suumlruumlcuumllerde
aranacak sağlık şartları ile muayenelerine dair youmlnetmelik
ikinci boumlluumlm Resmi Gazete 26092006 - 26301
EAwwwttborgtrindexphpsadaylariaranacak
ET17122012)
16 Wielgosz AT Azad N Effects of cardiovascular
disease on driving tasks Clin Geriatr Med 1993
May9(2)341-8
17 (Arzneimittelforschung 198535(12)1850- 3[The
effect of celiprolol on driving ability An experimental
psychological and comparative clinical study]
[Article in German] Klebel E Saam R Hoffmann H
18 Br Heart J 1981 Jun45(6)643- 8 Effects of chronic
beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor
car driving
Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian V Cashman
P Raftery EB
19 Med Klin 1980 Dec 1975(26)913- 6 [Driving
behavior of cardiovascular patients as affected by beta
receptor blockers][Article in German] Schmidt U Hoburg
A Brendemuumlhl D Delbeck HW Buck W Engels K
20 Br Heart J 1981 Jun45(6)643-8 Effects of chronic
beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor
car driving Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian
V Cashman P Raftery EB
21 httpwwwccscadownloadConsensus_Conference_Main_
Draftpdf Canadian Cardiovascular Society Consensus
Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for
Fitness to Drive and Fly FINAL REPORT erişim tarihi 12
Aralık 2012
22 John H Hypertension treatment and ability to drive a
large vehicle Z Gesamte Inn Med 1980 Nov
135(21)suppl 143-4
0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0
ZAMAN YOumlNETİMİ
Doccedil Dr Guumlrkan ERSOY
---------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------
3Ulusal Tıp Guumlnleri 30 Kasım-2 Aralık 2012 Kuumltahya da sunulmuştur Dokuz Eyluumll Uumlniversitesi Acil Tıp
Anabilim Dalı Oumlğretim Uumlyesi ndash Hekes İccedilin Sağlık Derneği YK Uumlyesi gurkanersoy deuedutr
Oumlzet Hayatımızın belirli doumlnemlerinde sıklıkla
soumlylediğimiz veya duyduğumuz bazı guumlzel soumlzler
kelimeler ve cuumlmleler vardır ldquoKeşke vaktim
olsaydı guumlnlerin nasıl geccediltiğini anlayamıyorum
guumlnler keşke 25 saat olsaydı hiccedil sıra gelmedi
zamanım olmadı ondan yetiştiremedimrdquo gibi Ama
bunların hepsi birer aldatmaca Kendimizi
kandırmaca Yoksa başka birşey değil Aslında hiccedil
unutmamamız gereken bir nokta var Bu duumlnya
uumlzerinde yaşayan ve buguumlne kadar yaşamış olan
herkesin hep 24 saati var ve vardıda 25 saati olan
hiccedil olmadı olmayacaktahellip Ama bazı insanlar
Atatuumlrk İbn-i SİNA Einstein Freud oldular
bazılarıda sadece geccedilip gittiler
Zaman youmlnetimi daha ccedilok ccedilalışmak veya serbest
zamanımızdan ccedilalmak demek değildir Sadece
zamanımızı daha iyi değerlendirerek oradan
kazandığımız zamanı kendimiz kendimizi
geliştirmek veveya sevdiklerimiz ile daha ccedilok
beraber olmak demektir Yani buumltuumln amacımız
hayatımızda gereksiz yere harcadığımız zaman
dilimlerinden yararlanmaktır İşte bu yaımızda bu
zamanı nasıl kazanabileceğimiz uumlzerine
bildiklerimizi sizlerle paylaşmayı amaccedilladık
Genel
Gerccedilek anlamda biz zamanı değil ama ancak
kendimizi zamana goumlre youmlnetebiliriz Bunun iccedilinde
organizayon ve plan gerekir Herkesin guumlne tam 24
saat veya 1440 dakika ile başlar
Unutmayalımki bir guumln iccedilinde arttırabileceğimiz 60
dakika ile şunları elde edebiliriz
Gelecek 10 yılda bir yuumlksek okul diploması
almamızı sağlar
Kendimizi geliştirmemize yardımcı olur
Hayatımızı başkaları ile paylaşmak iccedilin daha fazla
zaman ayırabiliriz
Buumltuumln yeteneklerimizi kullanma fırsatımız doğar
Daha ayrıntılı planlama yapabiliriz
Becerilerinizi geliştirebiliriz
Kişisel ilgi alanlarımızı geliştirebiliriz
Yeni fikirler yaratma ve yeni projeler başlatmak
iccedilin fırsat doğar
Peki zaman youmlnetimi kurallarına gelin sabah
kalkmamız ile birlikte başlayalım
Yapılabilecek en iyi iş saat ccedilalar ccedilalmaz uyanmak
ve yataktan fırlamaktır Ccediluumlnkuuml yatakta daha fazla
debelenecek olursak en azından 30-45 dakika daha
zaman kaybedeceğiz Bu uyku ve dinlenme
olmayacak aksine ızdırap olacaktır Birde işimize
geccedil kalacak bu stresimizi bir kat daha arttıracaktır
Bu nedenle
Guumlne erken başlayın
Giyeceklerinizi ccedilamaşırlarınızı geceden hazırlayın
Ccediluumlnkuuml sabah rehaveti ile giyeceğiniz kıyafet
konusunda zorluk ccedilekeceksiniz
Sabah mutlaka kahvaltı yapın ve bu arada o guumlnuumln
planını yapın
Guumlnleri uzatmanın en iyi yolu zamanı gecelerden
yani uyku zamanından ccedilalmaktır uyumak kaccedilmak
demektir Yani oumlnuumlmuumlzdeki hafta ccedilok yorulacağım
o nedenle bu hafta sonu saatlerce uyuyayım demek
21
mantıklı bir yaklaşım değildir ccediluumlnkuuml uyku sarj
edilebilir bir nesne değildir Yani akuuml gibi değildir
Daha fazla uyuyarak dinlenemeyiz sadece daha ccedilok
yoruluruz ve zamanıızı harcarız
Banyoda ve tuvalette zamanınızı iyi
değerlendiriyormusunuz Sabahları burada TVrsquo da
haberleri ve gazete başlıklarını dinleyebilir veya o
guumlnuumln veya bir guumln oumlncesinin gazetesini haftalık
dergileri okuyabilirsiniz
Banyoda herguumln kullandığınız traş takımı havlular
ve duş sonrası kullandığımız bornozumuzu
dolapların veya ccedilekmecelerin oumln tarafında
saklıyormuyuz
Eğer evde ısınma ve banyo ihtiyaccedillarımız iccedilin kat
kaloriferi kullanıyorsak buna bir zaman ayarlayıcı
cihaz (timer) takmamız faydalı olacaktırCcediluumlnkuuml
bunun sayesinde uygun bir ayarlama ile
uyandığımız zaman duş ve traş iccedilin gerekli sıcak su
hazır olacaktır Yoksa sonradan uzunca bir suumlre
daha su ısınacak diye beklememiz gerekecektir
Sabah oumlnce traş olup sonra banyo yapmak daha
mantıklı olabilir Bu sayede yuumlzuumlmuumlzuuml durulamak
ve kurulamak ile kaybedeceğimiz zamanı kazanmış
oluruz
Sakal traşı olmak iccedilin fırccedila traş sabunu ve koumlpuumlk
kullanarak değilde oumlzellikle şarjlı traş makineleri
kulanmak daha avantajlıdır Traş olurken dolaşır
gazete okur veya diğer işlerinizide yapabilirsiniz
Hatta işinize giderken bile arabada traş olabilirsiniz
tabii eğer şoumlfoumlr kullanıyorsanız
Banyodada bir telefon bulundurmanız hatta evde
telsiz telefon olması oumlnerilen bir metottur bu
sayede oturduğunuz yerden telefon accedilabilir veya
gelen telefonlara anında cevap verebilirsiniz
Yatak odanızda ccedilabuk kaybolabilecek eşyaları
koyabileceğiniz bir kutu bulundurun ve gece
geldiğinizde cuumlzdan kolye yuumlzuumlk kol duumlğmeleri
kuumlpeleri iccediline koyun ki sabah aramak iccedilin zaman
kaybetmeyiniz
Kahvaltı masanızı akşamdan hazırlayınız hatta
ccedilayınızı bile akşamdan demleyiniz Yok bayatlar
diye duumlşuumlnuumlyorsanız o zaman sabah kalkar kalkmaz
ccedilayın suyunu ısıtmak iccedilin ocağı yakınız Hatta
ccedilaydanlığın suyunu ve demliğin ccedilayınıda akşamdan
koymuş olunuz
Arabanızı akşam eve geldiğinizde hemen hareket
edebilecek şekilde duumlz park ediniz boumlylece sabah
manevra yapmak durumunda kalmazsınız
Bu kısa tedbirlerden sonra artık guumlne başladığımıza
goumlre ofise gidip oumlncelikler konusunda konuşabiliriz
Guumlnluumlk zamanımızı verimli kullanma zaman
arttırma iccedilin ilk yapmamız gereken iş planlamadır
Yani guumlnuumlmuumlzuuml ve işlerinizi planlama
Planlama
Planlama gerccedilekten gereklimi Evet evin bir planı
olmadan siz onun yapımına başlarmısınız Uzun bir
yola ccedilıkacaksınız Haritaya bakmadan yola ccedilıkmak
istermisiniz
Zaman youmlnetiminin ilk oumlnemli aşaması yakın ve
uzak vadedeki amaccedillarınızı ortaya koymaktır
Ccediluumlnkuuml bu sayede uygun bir yolda ilerlememiz
muumlmkuumln olabilecektir Evlenmek askere gitmek
yurt dışına gitmek uzman veya doccedilent olmak gibi
Bundan sonrada işlerimizi uumlccedile ayırmamız
gerekir
Oumlncelikli
Ertelenebilir
Vazgeccedililebilir
Bazı insanlar yapacakları herşeyi hatırladıklarını
soumlylerler Hasta vizitleri gibi Eve alınacak ekmek
mobilya vs gibi Hatta randevularını toplantılarını
projelerini oumlzel guumlnlerini vs halbuki bunların
yarısını unuturlar veya akıllarında tutabilmek iccedilin
ccedilok zaman ve enerji harcarlar Bu tip insanlar
kendilerine bir yapılacaklar listesi hazırlarlar Ama
bu listede bir sıralama ve duumlzen olmadığı iccedilin hiccedil
bir işe yaramayacaktır Sıralama ve aralarında bir
duumlzen yoktur ccediluumlnkuuml
Zamanımızı kontrol altına almak istiyorsak oumlnce
kendimizi kontrol altına almamız gerekir Bu
nedenle guumlne o guumln ne iş yapacağınızı yazarak
başlamamız gerekiyor
Yapılacaklar listemizi oumlnceliklere goumlre sıralamamız
gerekiyor Bunun iccedilinde tek bir organizer
kullanmamız ve bunu guumlnuumln değişik saatlerinde
goumlzden geccedilirmemiz gerekiyor
Planlamaya herguumln zaman ayırınız ccediluumlnkuuml
guumlnuumlmuumlzuumln en anlamlı uumlretken zamanı planlamaya
ayırdığımız zamandır Yapılacak olan en oumlnemli iş
en oumlnemli işi en oumlnce yapmaktır Bazı işler oumlnemli
olmasına rağmen suumlrekli olarak ertelenirler Buda
işin dahada ertelenmesinden ve can sıkıntısı
olmaktan başka bir işe yaramaz Mesela bunun iccedilin
PCrsquoler databanklar veya palm PC ler son derece
elverişlidirler
İşleri oumlnceliklerine goumlre sıralarken A B C
kuralınıda kullanabiliriz A halledilmeden asla Brsquoye
geccedililmez
Rutin İşler
Guumlnluumlk hayatımıza baktığımız zaman birccedilok işi
tekrar ettiğimizi goumlruumlruumlz Bunları kısaltacak olan
youmlntemler ccedilok oumlnemlidir Bunda etkili olabilmek
iccedilin
İşi basitleştirme ve
Goumlrevlendirme (forward etme youmlnlendirme)
youmlntemlerini kullanmanız uygun olur
En Etkin Saatlerimizi Nasıl Kullanıyoruz
Guumlnuumln ilk saatlerini en oumlnemli işlerimiz iccedilin
ayırmamız gerekir Guumlnuumln ilerliyen saatlerinde ise
daha az oumlnemli işlerimizi yapmamız gerekir
Halbuki ccediloğumuz rutin işler ile o kadar haşır neşir
oluruz ve guumlnuumln en verimli saatlerini bunlar iccedilin
ayırırız ki geri kalan verimsiz saatlerde ise daha
oumlnemli işlerimizi halletmek iccedilin kullanırız
Verimliliğin Tepe Noktasını En İyi Nasıl
Kullanabiliriz
22
Sevimsiz ve zor işlere optimal zaman ayırın Bu tip
işlere başlamak ccedilok zordur ama beklediğmiz zaman
dahada zorlaşacaktır Zamanında yapamayınca
sıkıntımız dahada artacaktırda
Bu işleri mutlaka hemen halledin ertelemeyin bu
işi dahada sevimsiz hale gelmesine ve zorlaşmasına
neden olur
En zor işleri Pazartesi veya Salı guumlnlerine koyun
ccediluumlnkuuml enerjiniz o zamanlar daha fazladır Bu sıkıcı
işi hafta başında tamamlamanız kamburdan
kurtulmanız nedeniyle size bir canlılık verecektir
Orta verimlilikteki saatlerinizde şu işleri
yapabilirsiniz
Gereken kişiler ile bilgi alış verişinde bulunun
Rutin mektuplarınızı okuyun yazılarınızı yazın
veya yazdırın
Daha sonraki işlerinizi planlayın programlayın
Duumlşuumlk verimlilikteki zamanlarınızda ise
Gelen mektuplar uumlzerinde ccedilalışın
Telefon konuşmalarınızı yapın
Ziyaretccedililerinizi kabul edin
Erteleme (yarın veya sonra yaparım)
Erteleme kendimizi aldatmaktan başka birşey
değildir Bu aslında bir hastalıktırda Buguumln bu işi
yapmamak iccedilin o kadar ccedilok nedenimiz olabilirki
Hiccedilbirşey yapmamak veya oumlnemsiz ama zevk verici
işleri yapmak bize sadece kısa suumlreli bir zevk verir
Bunun dışında yapılması gereken oumlnemli işler bir
dağ gibi oumlnuumlmuumlzde yığılır kalır Kendi yarattığımız
bu yığın altında ve zaman iccedilinde psikolojik olarak
eziliriz Kendimize olan guumlveni kaybeder bir kısır
doumlnguumlye gireriz
Guumlnuumlmuumlzde ertelemecilik o kadar moda olduki
duumlnyada artık bu artan sayı ile ertelemeciler kluumlbuuml
kuruldu ama youmlnetim kurulu toplantısı bir tuumlrluuml
yapılamıyor ccediluumlnkuuml toplantı tarihi suumlrekli erteleniyor
))))))
Neden Erteleriz
Alışkanlıktır
Hep zor ve sevimsiz işleri erteleriz (Noumlbet ve
rotasyon ccedilizelgeleri ders hazırlama gibihellip)
Kaccedilıştır iccedilimizdeki isteksizliğin bezginliğin bir
sonucudur
KURTULMANIN YOLLARI
Hoşlanmadığınız işleri oumlnce yapın
Ertelenmesi muhtemel işleri parccedilalara ayırın
Bir bitirme tarihi tesbirt edin ve bu konuda birisi ile
bahse girin
İşi bitirince kendinizi oumlduumlllendirin boumlylece bir
motivasyon olacaktır
Bu sıkıcı ve sevimsiz goumlrevi birisine devretmeyi
duumlşuumlnuumln
Elinizde ne var ise onunla yetinerek yola ccedilıkın
Daha fazla kaynak bulacam diye vakit
kaybetmeyin Mesela ben bu ders iccedilinde bazı
kitaplar aldım ama okumaya bile fırsatım kalmadı
Her zaman kendimize şu soruyu sormalıyız Ne
yapmak istiyorum yerine neyi yapmalıyım Neyi
yapmam daha oumlnemli diye
Masamızın Organizasyonu
Masamızı mutlaka amaccedillarımıza uygun etkin
kullanabilecek halde tutmamız zaman youmlnetimi
accedilısından ccedilok oumlnemlidir Bu yığın iccedilinde kendimizi
sıklıkla kaybederiz Uygunsa masanız mutlaka bol
ccedilekmeceli olmalıdır Burayı evimiz kadar iyi
duumlzenlemeliyiz Ccedilalışma masamız hemen kapının
karşısında olmamalıdır yoksa gelip geccedilen herkese
bakmak zorunda kalırız unutmayın ki masamızda
manzara seyretmek iccedilin oturmuyoruz ccedilalışmak iccedilin
uumlrtmek iccedilin okumak iccedilin buradayız Masada yerde
kanepede her yerde yığın yığın kağıtlar dosyalar
okunacak degiler mektuplar kağıtlar vs vs
Sorsanız hepsi lazımdır Hepsi ccedilalışılacaktır Boumlyle
bir ortamda uumlretken olabilmek muumlmkuumln değildir
Peki ne gibi zararları olabilecektir
İş uumlzerindeki kontroluumlmuumlzuuml kaybederiz
Uumlretkenliğimiz azalır
Herguumln hakkından gelinememiş o yığınları
goumlrduumlkccedile moralimiz bozulur ve yine sıkıntıya
duumlşeriz ccedilıkmaza gireriz
Arkadaşalarımız arasında prestijimiz azalır
Bozuk Masa Duumlzeninden Kurtulmanın Yolları
Bu masayı duumlzenlemek iccedilin kendine bir zaman
dilimi ayır
Dağınıklık had safhada ise salam tekniğini kullan
yani oumlnce uumlstuumlnuuml sonra ccedilekmecelerini kısım kısım
temizle
Ccedilok gerekli olmayan şeyleri ayırın ve ortalıktan
goumlruumlş alanından ayırın Kalemler notluklar
fotoraflar bunların masa uumlzerinde yeri yoktur belki
bir guumln kullanılır umuduyla masa uumlzerinde birşey
tutmayın bunlara okunacaklar ve okunmuş
olanlarda dahildir
Masanızın arkasına pahalı olmayan raflar koyun
herşeyi oralara duumlzenleyin prensip olarak goumlruumlş
alanınız iccedilinde olmasınlar
Buumltuumln sahipsiz kağıtları tek bir dosyada toplayın
GENEL KURAL OLARAK ŞUumlPHEDE İSENİZ
ATIN Eğer YASAL VE VERGİ EVRAKI DEĞİL
İSE MUumlMKUumlN OLDUĞUNCA CcedilOK KAĞIT
ATIN
Gelen bir mail veya mektubu uumlccedil guumln iccedilinde okuyup
cevaplayamadınız ise onu luumltfen bir defa daha
okumadan ccediloumlpe atın Zaten artık suumlresi geccedilmiştir
Kıymeti kalmamıştır Eğer ccedilok oumlnemli ve zamanlı
idiyse şu ana kadar okumuş ve cevabını
yazmışsınızdır yok yazamadıysanız zaten değeride
kalmamıştır atmanızın sakıncası yoktur
Kağıt parccedilaları ile olan duygusal bağınızı muumlmkuumln
olduğunca azaltın Masaya hakim oldukccedila
kendinize olan guumlveniniz artacaktır Birccedilok kişi bu
kağıtların hepsinin lazım olduğunu veya birguumln
23
kullanılabileceğini veya unutmamak iccedilin oraya
koyduğunu soumlyler Ama o yığın arasından
seccedilebilmek iccedilin kaybedeceği zamanı hiccedil
duumlşuumlnduumlnuumlz muuml
Ccedilalıştığınız konu dışında hiccedil birşey hiccedilbir evrek
masa uumlzerinde bulundurmayın
Prensip olarak gelen bir evrak okunmalı gereği
yapılmalı ya cevaplanmalı ya ccediloumlpe atılmalıdır
Buradada bu evraklar iccedilin AHİD sistemi kullan
A At gitsin
H Havale et (başkası ilgilensin)
İ İlgilen
D Daha sonra kullanmak uumlzere dosyala
Mektuplar
Hemen okunarak cevaplanmalıdır
Eğer gelen bir zarfın uumlzerinde ilgili kişi veya şirket
ile ilgili olarak antet logo vs yoksa okumadan ccediloumlpe
at bu oumlzellikle artık guumlnuumlmuumlzde sayı olarak ccedilok
artan nereden kimden geldiği belli olmayan
isteğimiz dışında posta kutumuzda bulduğumuz
spam mailler iccedilin dahada geccedilerlidir
Ofis Asistanları
İyi bir sekreter sadece sıkıcı işleri paylaşmaz ayni
zamanda bilgi ve yetenekleri sayesinde bizi birccedilok
detaydan kurtarır Bu kişileren ccedilok iyi yararlanın
Onu eğitin Bilgisayarı interneti oumlğrenmesini
sağlayın Hatta ondan beklerdiklerinizi
kurallarınızı ccedilok iyi oumlğretiniz ki sık sık sorular
sorarak sizleri rahatsız etmesin
Telesekreter
Zaman youmlnetimi iccedilin ccedilok oumlnemli bir aracıdır ccediluumlnkuuml
herkese veya o anda cevap vermek istemediğiniz
kişi veya kişilere cevap vermeyebilirsiniz Ama
daha rahat olduğunuz bir ortamda ve enerjinizin
azaldığı oumlluuml bir zamanda ararsınız Ayrıca buradaki
mesaj Biz Ersoy ailesi ev dışında olduğumuz iccedilin
sizlere şu anda size cevap veremiyoruz Sinyal
sesinden sonra eğer bize mesajınızı bırakırsanızhellip
şeklinde olmamalıdır Ccediluumlnkuuml sizi arayan ve not
bırakmak isteyen bir kimsenin vaktini bu kadar
almamamanız gerekir Telesekrete eğer devreye
giriyorsa evde olmadığınız veveya o anda telefona
cevap veremiyeceğiniz zaten bellidir Ersoy ailesi
iccedilin notunuzu bırakırmısınız Veya saat 13rsquoe kadar
dersteyim gibi kısa ve oumlz notlar olmalıdır Eğer
canınız isterse zamanınızın daha bol olduğu bir
zamanda cevaplama şansınız olabilir
Goumlrevlendirme
Bulunduğunuz ortamda mutlaka her işi sizin
yapmanız veveya kontrol etmeniz gerekmez O işi
başkalarıda sizin yerinize ve hatta belkide daha iyi
yapabilecektir O nedenle mutlaka yuumlkuuml paylaşınız
başkalarınıda goumlrevlendiriniz
Şu soruları kendimize sormamız gerekir
Şu anda tarafımdan yapılmamaması gereken hangi
işleri yapıyorum
Benimle ayni seviyedeki arkadaşların yapabileceği
hangi işleri aptalca halen ben yapıyorum
İşte bu işleri mutlaka başkasına devredin onu
motive edin ve iş bitimindede hemen
oumlduumlllendirinhellip
Goumlrevlendirdiğimiz kişi yuumlk atı olmak
istemiyecektir Eğer goumlrevlendirdiğinde oumlnemli
olduklarını anlayacak olurlarsa ccedilok iyi performans
goumlstereceklerdir
Ccedilalışmalarınızın Engellenmesi
Ccedilalışmanızın ani gelen ziyaretccedililerle telefonlarla
bozulmasını engelleyin Randevusuz gelen hiccedilbir
ziyaretccedilinizi o an kabul etmeyin kendisine uygun
olduğunuz bir zaman iccedilin randevu verin Boumlylece o
kişiyede daha modern olması konusunda eğitmişte
olursunuz Eğer konu gerccedilekten oumlnemli idiyse kişi o
saatte zaten gelecektir
Astlarınıza işi devredin ama işi devir ederken ccedilok
iyi anlatın Boumlylece sık sık sizlere soru sorulmasını
engelleyin
Yardımcılarınız ile guumlnuumln sadece belirli saatlerinde
veya haftanın belirli guumlnlerinde beraber olunuz
heran değil Bunu toplantı guumlnleri veya saatleri
şeklinde onlara duyurun
İş yerinizde ve iş ortamınızda misafir trafiğini
mutlaka engelleyin veveya kontrol altına alın
Kendinize misafir gelmesini tabii
engelleyemezsiniz ama şu tedbirler ile kişilerin
sizin yanınızda daha fazla kalarak zamanınızı
almasını engelleyebilirsiniz Tabii bunu arzu
ediyorsanız
Sandalye veya koltuğunuzun kenarında oturarak
Kişiyi kapıda ayakta karşılayın
Konuşma sırası size ayağa kalkıp gelince ona
doğru yuumlruumlyerek ve teşekkuumlr ederim başka birşey
varmıydı diyerek konuyu sonlandırın
Gerekirse resmi ve soğuk bir tavırla konuşarak
Gelen kişilere asla ccedilay kahve ısmarlamayarak
Onun ve sizin goumlrebileceğiniz bir duvarda saat
bulundurup suumlrekli olarak ona bakın
Sohbetinizin bir yerinde oumlzet olarak ziyaretiniz iccedilin
teşekkuumlr ederim başka konuşabileceğim veya
yapabileceğim birşey varmı şeklinde soumlzler
kullanarak
Eğer gelen davetsiz ve randevusuz bir misafir ise ya
sonrası iccedilin randevu verin ya da başka birisi ile
goumlruumlşmesini sağlayın (yardımcınız sekreteriniz
asistanınız)
Telefon Konuşmaları
Telefon accedilmadan oumlnce gerekliliğini tartışın
konuşacaklarınızı not alın
Karşınıza kum saati koyun
Uumlccedil dakika kesici alet kullanarak hem kendi hemde
karşı tarafın konuşmalarını kontrol altına alın
Telesekreter kullanın
Duumlofonlu telefon kullanın Karşı tarafı ararken veya
ccedilalarken o sırada başka şeyler yazabilir veya
okuyabilirsiniz
Doğrudan konuya girin boş ve gereksiz sohbetten
kaccedilının Mesela guumlnaydın size nasıl yardımcı
olabilirm diyerek konuya başlayabilirsiniz
24
Telefonunuza hemen ulaşabilecek mesafede
bulundurun evde telsiz telefon kullanın
Trafik sıkıştığı zaman cep telefonunuzu kullanarak
zamanınızı değerlendirin akşam veya yarın
aramanız gereken kişileri şimdiden arayın ve
boumlylece zamanınızı değerlendirin
Bilgi Toplama Oumlzuumlmseme ve Uygulama
Ccedilağımız enformasyon ccedilağı Telefon gazeteler
kitaplar mailler internet fax dergiler text booklar
heryerden bilgi akıyor Bu kadar ccedilok kaynağı
okuyabilmemiz muumlmkuumln değil mutlaka elememiz
arasından seccedilim (triaj) yapmamız gerekiyor
Unutmayalım ki bilgi miktarı her doumlrt yılda bir
ikiye katlanıyor Bunun iccedilinde
Gerccedilekten hangi bilgilere ihtiyacımız var onları
bilmemiz gerekir
Seccedilerek okuyun
Tek bir gazete uumlzerine yoğunlaşın
Hızlı okuma youmlntemlerini oumlğrenin
Okuyamadığınız dergilerin aboneliğini iptal ettirin
Amerikayı tekrar keşfetmek iccedilin uğraşmayın direkt
konu ile ilgili kaynaklaı araştırın
Okuma ve Daha Hızlı Okuma
Okuyacağınız oumlncelikli kitaplarınız elinizin altında
olsun Mesela tuvalette yolculuklarda mutlaka
birşeyler okuyun
Beklerken mutlaka okuyun Randevulara ve
toplantılara giderken mutlaka yanınızda okunacak
birşeyler bulundurun
Yatmadan oumlnce okuyun
Amaccedilsızca değil amaca youmlnelik okuyun
Kelime kelime okumayın cuumlmleleri okumaya
ccedilalışın Okurken dudaklarınızı oynatmayın
Kitabı ccedilizin sonra tekrar okumanız gerekirse bu şekilde
vakit kaybetmezsiniz
Sıkıcı Guumlnluumlk İşler
Banka
Su elektrik havagazı gibi oumldemeleriniz iccedilin mutlaka
banka otomatik oumldeme talimatı veriniz
Uumlzerinde isim soyad ve adresinizin olduğu bir kaşe yapın
ki sık sık bunları yazmak zorunda kalmayasınız
En fazla bir adet kredi kartı kullanın Aksi taktirde
oumldemelerinizi ve extrelerinizi takip etmek ccedilok zamanınızı
alacaktır
Evinize veya işinize en yakın banka ile ccedilalışın
Banka dekont ve faturalarını mutlaka hemen dosyalayın
sonra gerektiği zaman bu neredeydi diye duumlşuumlnmeyin
İşimiz bitti tekrar eve geldik
Banyoda sabah beklemeleri engelleyebilmek iccedilin
aile bireylerinin ayrı saatlerde kalkmasını sağlayın
Evde sık kulanılan eşyalarınızı yedekleyin (Cola
sigara tuvalet kağıdı gibi)
Eşyalarınızı bulabileceğiniz bir yere koyun
Dolaplarınızı duumlzenleyin evdeki dağınıklığı
engelleyin
Benzer aletleri beraber koyun (alet ccedilantası gibi)
Yedek anahtarlarınızı belirli bir yerde toparlayın
Tamir belgeleri kullanma rehberleri sigorta ile
ilgili belgeleri ayni ccedilekmecede tutun
Aileniz ile ilgili olarak tuumlm kimlikler tapular kredi
kartı ve ehliyet gibi belgelerin birer fotokopisini
ccedilektirin ki kayıp ederseniz acaba numarası neydi
diye duumlşuumlnmeyin
Sonuccedil
Eğer sizlerde 24 saatin kendinize yetmediğimnden
şikayet ediyorsanız ve zaman yaratmak iccedilin ccedilaba
sarf ediyorsanız inanın alacağınız şu basit tedbirler
ile guumlnde 2-4 saat arttırmanız ccedilok muumlmkuumlnduumlr
Yapılacak işler oumlzetle şunlardır
Oumlnce oumlnceliği olan iş yapın Zevkli de olsa sıkıcıda
olsa Ama unutmayınızki insanın ayni anda iki tane
oumlnceliği olan işiniz olamaz
Masanızın uumlstuumlnuuml ve ccedilekmecelerini mutlaka
duumlzenleyin Başarılı bir kişinin ve youmlneticinin
masasının uumlstuuml daima bomboştur Eğer dosyalar
yığılmış ise o kişiden verim almak inanın zordur
Hayır demeyi oumlğrenininiz
Toplantılara guumlndem ile gidiniz yanınızda
okunacak birşeyler bulundurunuz
Muumlkemmeliyetccedililik tuzağından kurtulun
Mutlaka yakın ve uzak vadede hedefler seccedilin
Yapılacak işlerde daima A ile başlayın B ile değil
Bu tedbirler ile belki zamanınmızı arttırabileceğiz
ama bu zamanımızı nerede ve ne şekilde
kullanacağız İşte sorun burada Kısa bir suumlre oumlnce
Stephan COVEYrsquoin ldquoEtkili İnsanların Yedi
Alışkanlığırdquo adlı kitabını buumlyuumlk bir zevk ile
okumaya başlamıştım İlk 10 sayfasından sonra
duumlşuumlncelerim alt uumlst oldu Neden mi Yazar aynen
şoumlyle diyordu Şu guumlne kadar ccedilok ccedilalıştım ccedilok iyi
bir pozisyondayım arzu ettğim gerşeyi elde ettim
ama ailemi kaybettim Bu kariyer ve para bana ne
derecede mutluluk verir acaba diyordu Bu
nedeenle hiccedil unutmamamız gereken noktalarda
herhalde şunlar olmalıdır
Kariyerimize ve paralarımıza akşam sarılarak
uyuyamayız bu nedenle ccedilok ccedilalışmanın yanında
oumlncelikli olarak eşimizi ailemizi ve sevdiklerimizi
unutmamalıyız ve ccedilalışmak iccedilin mi yaşıyoruz
yaşamak iccedilin mi ccedilalışıyoruz sorusunun cevabını en
azından kendi gerccedileklerimiz iccedilin bulmalıyız Kaynaklar
Time management for the academic emergency
physicians Steven PARRİLLO
Httpwwwemedicinecom
Zamanı doğru kullanma Kate KEENAN
Kişisel zaman youmlnetimi Marion E HAYNES
Zaman youmlnetimi Ray JOSEPHS
Oumlnemli işler oumlncelik Stephan COVEY
20
14 Billund Havaalanı Olayı Doccedil Dr Muzaffer Ccediletinguumlccedil
EAwwwhvtdorghtmwordpressp=53 ET18122012
15 İccedilişleri Bakanlığının suumlruumlcuuml adayları ve suumlruumlcuumllerde
aranacak sağlık şartları ile muayenelerine dair youmlnetmelik
ikinci boumlluumlm Resmi Gazete 26092006 - 26301
EAwwwttborgtrindexphpsadaylariaranacak
ET17122012)
16 Wielgosz AT Azad N Effects of cardiovascular
disease on driving tasks Clin Geriatr Med 1993
May9(2)341-8
17 (Arzneimittelforschung 198535(12)1850- 3[The
effect of celiprolol on driving ability An experimental
psychological and comparative clinical study]
[Article in German] Klebel E Saam R Hoffmann H
18 Br Heart J 1981 Jun45(6)643- 8 Effects of chronic
beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor
car driving
Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian V Cashman
P Raftery EB
19 Med Klin 1980 Dec 1975(26)913- 6 [Driving
behavior of cardiovascular patients as affected by beta
receptor blockers][Article in German] Schmidt U Hoburg
A Brendemuumlhl D Delbeck HW Buck W Engels K
20 Br Heart J 1981 Jun45(6)643-8 Effects of chronic
beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor
car driving Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian
V Cashman P Raftery EB
21 httpwwwccscadownloadConsensus_Conference_Main_
Draftpdf Canadian Cardiovascular Society Consensus
Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for
Fitness to Drive and Fly FINAL REPORT erişim tarihi 12
Aralık 2012
22 John H Hypertension treatment and ability to drive a
large vehicle Z Gesamte Inn Med 1980 Nov
135(21)suppl 143-4
0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0
ZAMAN YOumlNETİMİ
Doccedil Dr Guumlrkan ERSOY
---------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------
3Ulusal Tıp Guumlnleri 30 Kasım-2 Aralık 2012 Kuumltahya da sunulmuştur Dokuz Eyluumll Uumlniversitesi Acil Tıp
Anabilim Dalı Oumlğretim Uumlyesi ndash Hekes İccedilin Sağlık Derneği YK Uumlyesi gurkanersoy deuedutr
Oumlzet Hayatımızın belirli doumlnemlerinde sıklıkla
soumlylediğimiz veya duyduğumuz bazı guumlzel soumlzler
kelimeler ve cuumlmleler vardır ldquoKeşke vaktim
olsaydı guumlnlerin nasıl geccediltiğini anlayamıyorum
guumlnler keşke 25 saat olsaydı hiccedil sıra gelmedi
zamanım olmadı ondan yetiştiremedimrdquo gibi Ama
bunların hepsi birer aldatmaca Kendimizi
kandırmaca Yoksa başka birşey değil Aslında hiccedil
unutmamamız gereken bir nokta var Bu duumlnya
uumlzerinde yaşayan ve buguumlne kadar yaşamış olan
herkesin hep 24 saati var ve vardıda 25 saati olan
hiccedil olmadı olmayacaktahellip Ama bazı insanlar
Atatuumlrk İbn-i SİNA Einstein Freud oldular
bazılarıda sadece geccedilip gittiler
Zaman youmlnetimi daha ccedilok ccedilalışmak veya serbest
zamanımızdan ccedilalmak demek değildir Sadece
zamanımızı daha iyi değerlendirerek oradan
kazandığımız zamanı kendimiz kendimizi
geliştirmek veveya sevdiklerimiz ile daha ccedilok
beraber olmak demektir Yani buumltuumln amacımız
hayatımızda gereksiz yere harcadığımız zaman
dilimlerinden yararlanmaktır İşte bu yaımızda bu
zamanı nasıl kazanabileceğimiz uumlzerine
bildiklerimizi sizlerle paylaşmayı amaccedilladık
Genel
Gerccedilek anlamda biz zamanı değil ama ancak
kendimizi zamana goumlre youmlnetebiliriz Bunun iccedilinde
organizayon ve plan gerekir Herkesin guumlne tam 24
saat veya 1440 dakika ile başlar
Unutmayalımki bir guumln iccedilinde arttırabileceğimiz 60
dakika ile şunları elde edebiliriz
Gelecek 10 yılda bir yuumlksek okul diploması
almamızı sağlar
Kendimizi geliştirmemize yardımcı olur
Hayatımızı başkaları ile paylaşmak iccedilin daha fazla
zaman ayırabiliriz
Buumltuumln yeteneklerimizi kullanma fırsatımız doğar
Daha ayrıntılı planlama yapabiliriz
Becerilerinizi geliştirebiliriz
Kişisel ilgi alanlarımızı geliştirebiliriz
Yeni fikirler yaratma ve yeni projeler başlatmak
iccedilin fırsat doğar
Peki zaman youmlnetimi kurallarına gelin sabah
kalkmamız ile birlikte başlayalım
Yapılabilecek en iyi iş saat ccedilalar ccedilalmaz uyanmak
ve yataktan fırlamaktır Ccediluumlnkuuml yatakta daha fazla
debelenecek olursak en azından 30-45 dakika daha
zaman kaybedeceğiz Bu uyku ve dinlenme
olmayacak aksine ızdırap olacaktır Birde işimize
geccedil kalacak bu stresimizi bir kat daha arttıracaktır
Bu nedenle
Guumlne erken başlayın
Giyeceklerinizi ccedilamaşırlarınızı geceden hazırlayın
Ccediluumlnkuuml sabah rehaveti ile giyeceğiniz kıyafet
konusunda zorluk ccedilekeceksiniz
Sabah mutlaka kahvaltı yapın ve bu arada o guumlnuumln
planını yapın
Guumlnleri uzatmanın en iyi yolu zamanı gecelerden
yani uyku zamanından ccedilalmaktır uyumak kaccedilmak
demektir Yani oumlnuumlmuumlzdeki hafta ccedilok yorulacağım
o nedenle bu hafta sonu saatlerce uyuyayım demek
21
mantıklı bir yaklaşım değildir ccediluumlnkuuml uyku sarj
edilebilir bir nesne değildir Yani akuuml gibi değildir
Daha fazla uyuyarak dinlenemeyiz sadece daha ccedilok
yoruluruz ve zamanıızı harcarız
Banyoda ve tuvalette zamanınızı iyi
değerlendiriyormusunuz Sabahları burada TVrsquo da
haberleri ve gazete başlıklarını dinleyebilir veya o
guumlnuumln veya bir guumln oumlncesinin gazetesini haftalık
dergileri okuyabilirsiniz
Banyoda herguumln kullandığınız traş takımı havlular
ve duş sonrası kullandığımız bornozumuzu
dolapların veya ccedilekmecelerin oumln tarafında
saklıyormuyuz
Eğer evde ısınma ve banyo ihtiyaccedillarımız iccedilin kat
kaloriferi kullanıyorsak buna bir zaman ayarlayıcı
cihaz (timer) takmamız faydalı olacaktırCcediluumlnkuuml
bunun sayesinde uygun bir ayarlama ile
uyandığımız zaman duş ve traş iccedilin gerekli sıcak su
hazır olacaktır Yoksa sonradan uzunca bir suumlre
daha su ısınacak diye beklememiz gerekecektir
Sabah oumlnce traş olup sonra banyo yapmak daha
mantıklı olabilir Bu sayede yuumlzuumlmuumlzuuml durulamak
ve kurulamak ile kaybedeceğimiz zamanı kazanmış
oluruz
Sakal traşı olmak iccedilin fırccedila traş sabunu ve koumlpuumlk
kullanarak değilde oumlzellikle şarjlı traş makineleri
kulanmak daha avantajlıdır Traş olurken dolaşır
gazete okur veya diğer işlerinizide yapabilirsiniz
Hatta işinize giderken bile arabada traş olabilirsiniz
tabii eğer şoumlfoumlr kullanıyorsanız
Banyodada bir telefon bulundurmanız hatta evde
telsiz telefon olması oumlnerilen bir metottur bu
sayede oturduğunuz yerden telefon accedilabilir veya
gelen telefonlara anında cevap verebilirsiniz
Yatak odanızda ccedilabuk kaybolabilecek eşyaları
koyabileceğiniz bir kutu bulundurun ve gece
geldiğinizde cuumlzdan kolye yuumlzuumlk kol duumlğmeleri
kuumlpeleri iccediline koyun ki sabah aramak iccedilin zaman
kaybetmeyiniz
Kahvaltı masanızı akşamdan hazırlayınız hatta
ccedilayınızı bile akşamdan demleyiniz Yok bayatlar
diye duumlşuumlnuumlyorsanız o zaman sabah kalkar kalkmaz
ccedilayın suyunu ısıtmak iccedilin ocağı yakınız Hatta
ccedilaydanlığın suyunu ve demliğin ccedilayınıda akşamdan
koymuş olunuz
Arabanızı akşam eve geldiğinizde hemen hareket
edebilecek şekilde duumlz park ediniz boumlylece sabah
manevra yapmak durumunda kalmazsınız
Bu kısa tedbirlerden sonra artık guumlne başladığımıza
goumlre ofise gidip oumlncelikler konusunda konuşabiliriz
Guumlnluumlk zamanımızı verimli kullanma zaman
arttırma iccedilin ilk yapmamız gereken iş planlamadır
Yani guumlnuumlmuumlzuuml ve işlerinizi planlama
Planlama
Planlama gerccedilekten gereklimi Evet evin bir planı
olmadan siz onun yapımına başlarmısınız Uzun bir
yola ccedilıkacaksınız Haritaya bakmadan yola ccedilıkmak
istermisiniz
Zaman youmlnetiminin ilk oumlnemli aşaması yakın ve
uzak vadedeki amaccedillarınızı ortaya koymaktır
Ccediluumlnkuuml bu sayede uygun bir yolda ilerlememiz
muumlmkuumln olabilecektir Evlenmek askere gitmek
yurt dışına gitmek uzman veya doccedilent olmak gibi
Bundan sonrada işlerimizi uumlccedile ayırmamız
gerekir
Oumlncelikli
Ertelenebilir
Vazgeccedililebilir
Bazı insanlar yapacakları herşeyi hatırladıklarını
soumlylerler Hasta vizitleri gibi Eve alınacak ekmek
mobilya vs gibi Hatta randevularını toplantılarını
projelerini oumlzel guumlnlerini vs halbuki bunların
yarısını unuturlar veya akıllarında tutabilmek iccedilin
ccedilok zaman ve enerji harcarlar Bu tip insanlar
kendilerine bir yapılacaklar listesi hazırlarlar Ama
bu listede bir sıralama ve duumlzen olmadığı iccedilin hiccedil
bir işe yaramayacaktır Sıralama ve aralarında bir
duumlzen yoktur ccediluumlnkuuml
Zamanımızı kontrol altına almak istiyorsak oumlnce
kendimizi kontrol altına almamız gerekir Bu
nedenle guumlne o guumln ne iş yapacağınızı yazarak
başlamamız gerekiyor
Yapılacaklar listemizi oumlnceliklere goumlre sıralamamız
gerekiyor Bunun iccedilinde tek bir organizer
kullanmamız ve bunu guumlnuumln değişik saatlerinde
goumlzden geccedilirmemiz gerekiyor
Planlamaya herguumln zaman ayırınız ccediluumlnkuuml
guumlnuumlmuumlzuumln en anlamlı uumlretken zamanı planlamaya
ayırdığımız zamandır Yapılacak olan en oumlnemli iş
en oumlnemli işi en oumlnce yapmaktır Bazı işler oumlnemli
olmasına rağmen suumlrekli olarak ertelenirler Buda
işin dahada ertelenmesinden ve can sıkıntısı
olmaktan başka bir işe yaramaz Mesela bunun iccedilin
PCrsquoler databanklar veya palm PC ler son derece
elverişlidirler
İşleri oumlnceliklerine goumlre sıralarken A B C
kuralınıda kullanabiliriz A halledilmeden asla Brsquoye
geccedililmez
Rutin İşler
Guumlnluumlk hayatımıza baktığımız zaman birccedilok işi
tekrar ettiğimizi goumlruumlruumlz Bunları kısaltacak olan
youmlntemler ccedilok oumlnemlidir Bunda etkili olabilmek
iccedilin
İşi basitleştirme ve
Goumlrevlendirme (forward etme youmlnlendirme)
youmlntemlerini kullanmanız uygun olur
En Etkin Saatlerimizi Nasıl Kullanıyoruz
Guumlnuumln ilk saatlerini en oumlnemli işlerimiz iccedilin
ayırmamız gerekir Guumlnuumln ilerliyen saatlerinde ise
daha az oumlnemli işlerimizi yapmamız gerekir
Halbuki ccediloğumuz rutin işler ile o kadar haşır neşir
oluruz ve guumlnuumln en verimli saatlerini bunlar iccedilin
ayırırız ki geri kalan verimsiz saatlerde ise daha
oumlnemli işlerimizi halletmek iccedilin kullanırız
Verimliliğin Tepe Noktasını En İyi Nasıl
Kullanabiliriz
22
Sevimsiz ve zor işlere optimal zaman ayırın Bu tip
işlere başlamak ccedilok zordur ama beklediğmiz zaman
dahada zorlaşacaktır Zamanında yapamayınca
sıkıntımız dahada artacaktırda
Bu işleri mutlaka hemen halledin ertelemeyin bu
işi dahada sevimsiz hale gelmesine ve zorlaşmasına
neden olur
En zor işleri Pazartesi veya Salı guumlnlerine koyun
ccediluumlnkuuml enerjiniz o zamanlar daha fazladır Bu sıkıcı
işi hafta başında tamamlamanız kamburdan
kurtulmanız nedeniyle size bir canlılık verecektir
Orta verimlilikteki saatlerinizde şu işleri
yapabilirsiniz
Gereken kişiler ile bilgi alış verişinde bulunun
Rutin mektuplarınızı okuyun yazılarınızı yazın
veya yazdırın
Daha sonraki işlerinizi planlayın programlayın
Duumlşuumlk verimlilikteki zamanlarınızda ise
Gelen mektuplar uumlzerinde ccedilalışın
Telefon konuşmalarınızı yapın
Ziyaretccedililerinizi kabul edin
Erteleme (yarın veya sonra yaparım)
Erteleme kendimizi aldatmaktan başka birşey
değildir Bu aslında bir hastalıktırda Buguumln bu işi
yapmamak iccedilin o kadar ccedilok nedenimiz olabilirki
Hiccedilbirşey yapmamak veya oumlnemsiz ama zevk verici
işleri yapmak bize sadece kısa suumlreli bir zevk verir
Bunun dışında yapılması gereken oumlnemli işler bir
dağ gibi oumlnuumlmuumlzde yığılır kalır Kendi yarattığımız
bu yığın altında ve zaman iccedilinde psikolojik olarak
eziliriz Kendimize olan guumlveni kaybeder bir kısır
doumlnguumlye gireriz
Guumlnuumlmuumlzde ertelemecilik o kadar moda olduki
duumlnyada artık bu artan sayı ile ertelemeciler kluumlbuuml
kuruldu ama youmlnetim kurulu toplantısı bir tuumlrluuml
yapılamıyor ccediluumlnkuuml toplantı tarihi suumlrekli erteleniyor
))))))
Neden Erteleriz
Alışkanlıktır
Hep zor ve sevimsiz işleri erteleriz (Noumlbet ve
rotasyon ccedilizelgeleri ders hazırlama gibihellip)
Kaccedilıştır iccedilimizdeki isteksizliğin bezginliğin bir
sonucudur
KURTULMANIN YOLLARI
Hoşlanmadığınız işleri oumlnce yapın
Ertelenmesi muhtemel işleri parccedilalara ayırın
Bir bitirme tarihi tesbirt edin ve bu konuda birisi ile
bahse girin
İşi bitirince kendinizi oumlduumlllendirin boumlylece bir
motivasyon olacaktır
Bu sıkıcı ve sevimsiz goumlrevi birisine devretmeyi
duumlşuumlnuumln
Elinizde ne var ise onunla yetinerek yola ccedilıkın
Daha fazla kaynak bulacam diye vakit
kaybetmeyin Mesela ben bu ders iccedilinde bazı
kitaplar aldım ama okumaya bile fırsatım kalmadı
Her zaman kendimize şu soruyu sormalıyız Ne
yapmak istiyorum yerine neyi yapmalıyım Neyi
yapmam daha oumlnemli diye
Masamızın Organizasyonu
Masamızı mutlaka amaccedillarımıza uygun etkin
kullanabilecek halde tutmamız zaman youmlnetimi
accedilısından ccedilok oumlnemlidir Bu yığın iccedilinde kendimizi
sıklıkla kaybederiz Uygunsa masanız mutlaka bol
ccedilekmeceli olmalıdır Burayı evimiz kadar iyi
duumlzenlemeliyiz Ccedilalışma masamız hemen kapının
karşısında olmamalıdır yoksa gelip geccedilen herkese
bakmak zorunda kalırız unutmayın ki masamızda
manzara seyretmek iccedilin oturmuyoruz ccedilalışmak iccedilin
uumlrtmek iccedilin okumak iccedilin buradayız Masada yerde
kanepede her yerde yığın yığın kağıtlar dosyalar
okunacak degiler mektuplar kağıtlar vs vs
Sorsanız hepsi lazımdır Hepsi ccedilalışılacaktır Boumlyle
bir ortamda uumlretken olabilmek muumlmkuumln değildir
Peki ne gibi zararları olabilecektir
İş uumlzerindeki kontroluumlmuumlzuuml kaybederiz
Uumlretkenliğimiz azalır
Herguumln hakkından gelinememiş o yığınları
goumlrduumlkccedile moralimiz bozulur ve yine sıkıntıya
duumlşeriz ccedilıkmaza gireriz
Arkadaşalarımız arasında prestijimiz azalır
Bozuk Masa Duumlzeninden Kurtulmanın Yolları
Bu masayı duumlzenlemek iccedilin kendine bir zaman
dilimi ayır
Dağınıklık had safhada ise salam tekniğini kullan
yani oumlnce uumlstuumlnuuml sonra ccedilekmecelerini kısım kısım
temizle
Ccedilok gerekli olmayan şeyleri ayırın ve ortalıktan
goumlruumlş alanından ayırın Kalemler notluklar
fotoraflar bunların masa uumlzerinde yeri yoktur belki
bir guumln kullanılır umuduyla masa uumlzerinde birşey
tutmayın bunlara okunacaklar ve okunmuş
olanlarda dahildir
Masanızın arkasına pahalı olmayan raflar koyun
herşeyi oralara duumlzenleyin prensip olarak goumlruumlş
alanınız iccedilinde olmasınlar
Buumltuumln sahipsiz kağıtları tek bir dosyada toplayın
GENEL KURAL OLARAK ŞUumlPHEDE İSENİZ
ATIN Eğer YASAL VE VERGİ EVRAKI DEĞİL
İSE MUumlMKUumlN OLDUĞUNCA CcedilOK KAĞIT
ATIN
Gelen bir mail veya mektubu uumlccedil guumln iccedilinde okuyup
cevaplayamadınız ise onu luumltfen bir defa daha
okumadan ccediloumlpe atın Zaten artık suumlresi geccedilmiştir
Kıymeti kalmamıştır Eğer ccedilok oumlnemli ve zamanlı
idiyse şu ana kadar okumuş ve cevabını
yazmışsınızdır yok yazamadıysanız zaten değeride
kalmamıştır atmanızın sakıncası yoktur
Kağıt parccedilaları ile olan duygusal bağınızı muumlmkuumln
olduğunca azaltın Masaya hakim oldukccedila
kendinize olan guumlveniniz artacaktır Birccedilok kişi bu
kağıtların hepsinin lazım olduğunu veya birguumln
23
kullanılabileceğini veya unutmamak iccedilin oraya
koyduğunu soumlyler Ama o yığın arasından
seccedilebilmek iccedilin kaybedeceği zamanı hiccedil
duumlşuumlnduumlnuumlz muuml
Ccedilalıştığınız konu dışında hiccedil birşey hiccedilbir evrek
masa uumlzerinde bulundurmayın
Prensip olarak gelen bir evrak okunmalı gereği
yapılmalı ya cevaplanmalı ya ccediloumlpe atılmalıdır
Buradada bu evraklar iccedilin AHİD sistemi kullan
A At gitsin
H Havale et (başkası ilgilensin)
İ İlgilen
D Daha sonra kullanmak uumlzere dosyala
Mektuplar
Hemen okunarak cevaplanmalıdır
Eğer gelen bir zarfın uumlzerinde ilgili kişi veya şirket
ile ilgili olarak antet logo vs yoksa okumadan ccediloumlpe
at bu oumlzellikle artık guumlnuumlmuumlzde sayı olarak ccedilok
artan nereden kimden geldiği belli olmayan
isteğimiz dışında posta kutumuzda bulduğumuz
spam mailler iccedilin dahada geccedilerlidir
Ofis Asistanları
İyi bir sekreter sadece sıkıcı işleri paylaşmaz ayni
zamanda bilgi ve yetenekleri sayesinde bizi birccedilok
detaydan kurtarır Bu kişileren ccedilok iyi yararlanın
Onu eğitin Bilgisayarı interneti oumlğrenmesini
sağlayın Hatta ondan beklerdiklerinizi
kurallarınızı ccedilok iyi oumlğretiniz ki sık sık sorular
sorarak sizleri rahatsız etmesin
Telesekreter
Zaman youmlnetimi iccedilin ccedilok oumlnemli bir aracıdır ccediluumlnkuuml
herkese veya o anda cevap vermek istemediğiniz
kişi veya kişilere cevap vermeyebilirsiniz Ama
daha rahat olduğunuz bir ortamda ve enerjinizin
azaldığı oumlluuml bir zamanda ararsınız Ayrıca buradaki
mesaj Biz Ersoy ailesi ev dışında olduğumuz iccedilin
sizlere şu anda size cevap veremiyoruz Sinyal
sesinden sonra eğer bize mesajınızı bırakırsanızhellip
şeklinde olmamalıdır Ccediluumlnkuuml sizi arayan ve not
bırakmak isteyen bir kimsenin vaktini bu kadar
almamamanız gerekir Telesekrete eğer devreye
giriyorsa evde olmadığınız veveya o anda telefona
cevap veremiyeceğiniz zaten bellidir Ersoy ailesi
iccedilin notunuzu bırakırmısınız Veya saat 13rsquoe kadar
dersteyim gibi kısa ve oumlz notlar olmalıdır Eğer
canınız isterse zamanınızın daha bol olduğu bir
zamanda cevaplama şansınız olabilir
Goumlrevlendirme
Bulunduğunuz ortamda mutlaka her işi sizin
yapmanız veveya kontrol etmeniz gerekmez O işi
başkalarıda sizin yerinize ve hatta belkide daha iyi
yapabilecektir O nedenle mutlaka yuumlkuuml paylaşınız
başkalarınıda goumlrevlendiriniz
Şu soruları kendimize sormamız gerekir
Şu anda tarafımdan yapılmamaması gereken hangi
işleri yapıyorum
Benimle ayni seviyedeki arkadaşların yapabileceği
hangi işleri aptalca halen ben yapıyorum
İşte bu işleri mutlaka başkasına devredin onu
motive edin ve iş bitimindede hemen
oumlduumlllendirinhellip
Goumlrevlendirdiğimiz kişi yuumlk atı olmak
istemiyecektir Eğer goumlrevlendirdiğinde oumlnemli
olduklarını anlayacak olurlarsa ccedilok iyi performans
goumlstereceklerdir
Ccedilalışmalarınızın Engellenmesi
Ccedilalışmanızın ani gelen ziyaretccedililerle telefonlarla
bozulmasını engelleyin Randevusuz gelen hiccedilbir
ziyaretccedilinizi o an kabul etmeyin kendisine uygun
olduğunuz bir zaman iccedilin randevu verin Boumlylece o
kişiyede daha modern olması konusunda eğitmişte
olursunuz Eğer konu gerccedilekten oumlnemli idiyse kişi o
saatte zaten gelecektir
Astlarınıza işi devredin ama işi devir ederken ccedilok
iyi anlatın Boumlylece sık sık sizlere soru sorulmasını
engelleyin
Yardımcılarınız ile guumlnuumln sadece belirli saatlerinde
veya haftanın belirli guumlnlerinde beraber olunuz
heran değil Bunu toplantı guumlnleri veya saatleri
şeklinde onlara duyurun
İş yerinizde ve iş ortamınızda misafir trafiğini
mutlaka engelleyin veveya kontrol altına alın
Kendinize misafir gelmesini tabii
engelleyemezsiniz ama şu tedbirler ile kişilerin
sizin yanınızda daha fazla kalarak zamanınızı
almasını engelleyebilirsiniz Tabii bunu arzu
ediyorsanız
Sandalye veya koltuğunuzun kenarında oturarak
Kişiyi kapıda ayakta karşılayın
Konuşma sırası size ayağa kalkıp gelince ona
doğru yuumlruumlyerek ve teşekkuumlr ederim başka birşey
varmıydı diyerek konuyu sonlandırın
Gerekirse resmi ve soğuk bir tavırla konuşarak
Gelen kişilere asla ccedilay kahve ısmarlamayarak
Onun ve sizin goumlrebileceğiniz bir duvarda saat
bulundurup suumlrekli olarak ona bakın
Sohbetinizin bir yerinde oumlzet olarak ziyaretiniz iccedilin
teşekkuumlr ederim başka konuşabileceğim veya
yapabileceğim birşey varmı şeklinde soumlzler
kullanarak
Eğer gelen davetsiz ve randevusuz bir misafir ise ya
sonrası iccedilin randevu verin ya da başka birisi ile
goumlruumlşmesini sağlayın (yardımcınız sekreteriniz
asistanınız)
Telefon Konuşmaları
Telefon accedilmadan oumlnce gerekliliğini tartışın
konuşacaklarınızı not alın
Karşınıza kum saati koyun
Uumlccedil dakika kesici alet kullanarak hem kendi hemde
karşı tarafın konuşmalarını kontrol altına alın
Telesekreter kullanın
Duumlofonlu telefon kullanın Karşı tarafı ararken veya
ccedilalarken o sırada başka şeyler yazabilir veya
okuyabilirsiniz
Doğrudan konuya girin boş ve gereksiz sohbetten
kaccedilının Mesela guumlnaydın size nasıl yardımcı
olabilirm diyerek konuya başlayabilirsiniz
24
Telefonunuza hemen ulaşabilecek mesafede
bulundurun evde telsiz telefon kullanın
Trafik sıkıştığı zaman cep telefonunuzu kullanarak
zamanınızı değerlendirin akşam veya yarın
aramanız gereken kişileri şimdiden arayın ve
boumlylece zamanınızı değerlendirin
Bilgi Toplama Oumlzuumlmseme ve Uygulama
Ccedilağımız enformasyon ccedilağı Telefon gazeteler
kitaplar mailler internet fax dergiler text booklar
heryerden bilgi akıyor Bu kadar ccedilok kaynağı
okuyabilmemiz muumlmkuumln değil mutlaka elememiz
arasından seccedilim (triaj) yapmamız gerekiyor
Unutmayalım ki bilgi miktarı her doumlrt yılda bir
ikiye katlanıyor Bunun iccedilinde
Gerccedilekten hangi bilgilere ihtiyacımız var onları
bilmemiz gerekir
Seccedilerek okuyun
Tek bir gazete uumlzerine yoğunlaşın
Hızlı okuma youmlntemlerini oumlğrenin
Okuyamadığınız dergilerin aboneliğini iptal ettirin
Amerikayı tekrar keşfetmek iccedilin uğraşmayın direkt
konu ile ilgili kaynaklaı araştırın
Okuma ve Daha Hızlı Okuma
Okuyacağınız oumlncelikli kitaplarınız elinizin altında
olsun Mesela tuvalette yolculuklarda mutlaka
birşeyler okuyun
Beklerken mutlaka okuyun Randevulara ve
toplantılara giderken mutlaka yanınızda okunacak
birşeyler bulundurun
Yatmadan oumlnce okuyun
Amaccedilsızca değil amaca youmlnelik okuyun
Kelime kelime okumayın cuumlmleleri okumaya
ccedilalışın Okurken dudaklarınızı oynatmayın
Kitabı ccedilizin sonra tekrar okumanız gerekirse bu şekilde
vakit kaybetmezsiniz
Sıkıcı Guumlnluumlk İşler
Banka
Su elektrik havagazı gibi oumldemeleriniz iccedilin mutlaka
banka otomatik oumldeme talimatı veriniz
Uumlzerinde isim soyad ve adresinizin olduğu bir kaşe yapın
ki sık sık bunları yazmak zorunda kalmayasınız
En fazla bir adet kredi kartı kullanın Aksi taktirde
oumldemelerinizi ve extrelerinizi takip etmek ccedilok zamanınızı
alacaktır
Evinize veya işinize en yakın banka ile ccedilalışın
Banka dekont ve faturalarını mutlaka hemen dosyalayın
sonra gerektiği zaman bu neredeydi diye duumlşuumlnmeyin
İşimiz bitti tekrar eve geldik
Banyoda sabah beklemeleri engelleyebilmek iccedilin
aile bireylerinin ayrı saatlerde kalkmasını sağlayın
Evde sık kulanılan eşyalarınızı yedekleyin (Cola
sigara tuvalet kağıdı gibi)
Eşyalarınızı bulabileceğiniz bir yere koyun
Dolaplarınızı duumlzenleyin evdeki dağınıklığı
engelleyin
Benzer aletleri beraber koyun (alet ccedilantası gibi)
Yedek anahtarlarınızı belirli bir yerde toparlayın
Tamir belgeleri kullanma rehberleri sigorta ile
ilgili belgeleri ayni ccedilekmecede tutun
Aileniz ile ilgili olarak tuumlm kimlikler tapular kredi
kartı ve ehliyet gibi belgelerin birer fotokopisini
ccedilektirin ki kayıp ederseniz acaba numarası neydi
diye duumlşuumlnmeyin
Sonuccedil
Eğer sizlerde 24 saatin kendinize yetmediğimnden
şikayet ediyorsanız ve zaman yaratmak iccedilin ccedilaba
sarf ediyorsanız inanın alacağınız şu basit tedbirler
ile guumlnde 2-4 saat arttırmanız ccedilok muumlmkuumlnduumlr
Yapılacak işler oumlzetle şunlardır
Oumlnce oumlnceliği olan iş yapın Zevkli de olsa sıkıcıda
olsa Ama unutmayınızki insanın ayni anda iki tane
oumlnceliği olan işiniz olamaz
Masanızın uumlstuumlnuuml ve ccedilekmecelerini mutlaka
duumlzenleyin Başarılı bir kişinin ve youmlneticinin
masasının uumlstuuml daima bomboştur Eğer dosyalar
yığılmış ise o kişiden verim almak inanın zordur
Hayır demeyi oumlğrenininiz
Toplantılara guumlndem ile gidiniz yanınızda
okunacak birşeyler bulundurunuz
Muumlkemmeliyetccedililik tuzağından kurtulun
Mutlaka yakın ve uzak vadede hedefler seccedilin
Yapılacak işlerde daima A ile başlayın B ile değil
Bu tedbirler ile belki zamanınmızı arttırabileceğiz
ama bu zamanımızı nerede ve ne şekilde
kullanacağız İşte sorun burada Kısa bir suumlre oumlnce
Stephan COVEYrsquoin ldquoEtkili İnsanların Yedi
Alışkanlığırdquo adlı kitabını buumlyuumlk bir zevk ile
okumaya başlamıştım İlk 10 sayfasından sonra
duumlşuumlncelerim alt uumlst oldu Neden mi Yazar aynen
şoumlyle diyordu Şu guumlne kadar ccedilok ccedilalıştım ccedilok iyi
bir pozisyondayım arzu ettğim gerşeyi elde ettim
ama ailemi kaybettim Bu kariyer ve para bana ne
derecede mutluluk verir acaba diyordu Bu
nedeenle hiccedil unutmamamız gereken noktalarda
herhalde şunlar olmalıdır
Kariyerimize ve paralarımıza akşam sarılarak
uyuyamayız bu nedenle ccedilok ccedilalışmanın yanında
oumlncelikli olarak eşimizi ailemizi ve sevdiklerimizi
unutmamalıyız ve ccedilalışmak iccedilin mi yaşıyoruz
yaşamak iccedilin mi ccedilalışıyoruz sorusunun cevabını en
azından kendi gerccedileklerimiz iccedilin bulmalıyız Kaynaklar
Time management for the academic emergency
physicians Steven PARRİLLO
Httpwwwemedicinecom
Zamanı doğru kullanma Kate KEENAN
Kişisel zaman youmlnetimi Marion E HAYNES
Zaman youmlnetimi Ray JOSEPHS
Oumlnemli işler oumlncelik Stephan COVEY
21
mantıklı bir yaklaşım değildir ccediluumlnkuuml uyku sarj
edilebilir bir nesne değildir Yani akuuml gibi değildir
Daha fazla uyuyarak dinlenemeyiz sadece daha ccedilok
yoruluruz ve zamanıızı harcarız
Banyoda ve tuvalette zamanınızı iyi
değerlendiriyormusunuz Sabahları burada TVrsquo da
haberleri ve gazete başlıklarını dinleyebilir veya o
guumlnuumln veya bir guumln oumlncesinin gazetesini haftalık
dergileri okuyabilirsiniz
Banyoda herguumln kullandığınız traş takımı havlular
ve duş sonrası kullandığımız bornozumuzu
dolapların veya ccedilekmecelerin oumln tarafında
saklıyormuyuz
Eğer evde ısınma ve banyo ihtiyaccedillarımız iccedilin kat
kaloriferi kullanıyorsak buna bir zaman ayarlayıcı
cihaz (timer) takmamız faydalı olacaktırCcediluumlnkuuml
bunun sayesinde uygun bir ayarlama ile
uyandığımız zaman duş ve traş iccedilin gerekli sıcak su
hazır olacaktır Yoksa sonradan uzunca bir suumlre
daha su ısınacak diye beklememiz gerekecektir
Sabah oumlnce traş olup sonra banyo yapmak daha
mantıklı olabilir Bu sayede yuumlzuumlmuumlzuuml durulamak
ve kurulamak ile kaybedeceğimiz zamanı kazanmış
oluruz
Sakal traşı olmak iccedilin fırccedila traş sabunu ve koumlpuumlk
kullanarak değilde oumlzellikle şarjlı traş makineleri
kulanmak daha avantajlıdır Traş olurken dolaşır
gazete okur veya diğer işlerinizide yapabilirsiniz
Hatta işinize giderken bile arabada traş olabilirsiniz
tabii eğer şoumlfoumlr kullanıyorsanız
Banyodada bir telefon bulundurmanız hatta evde
telsiz telefon olması oumlnerilen bir metottur bu
sayede oturduğunuz yerden telefon accedilabilir veya
gelen telefonlara anında cevap verebilirsiniz
Yatak odanızda ccedilabuk kaybolabilecek eşyaları
koyabileceğiniz bir kutu bulundurun ve gece
geldiğinizde cuumlzdan kolye yuumlzuumlk kol duumlğmeleri
kuumlpeleri iccediline koyun ki sabah aramak iccedilin zaman
kaybetmeyiniz
Kahvaltı masanızı akşamdan hazırlayınız hatta
ccedilayınızı bile akşamdan demleyiniz Yok bayatlar
diye duumlşuumlnuumlyorsanız o zaman sabah kalkar kalkmaz
ccedilayın suyunu ısıtmak iccedilin ocağı yakınız Hatta
ccedilaydanlığın suyunu ve demliğin ccedilayınıda akşamdan
koymuş olunuz
Arabanızı akşam eve geldiğinizde hemen hareket
edebilecek şekilde duumlz park ediniz boumlylece sabah
manevra yapmak durumunda kalmazsınız
Bu kısa tedbirlerden sonra artık guumlne başladığımıza
goumlre ofise gidip oumlncelikler konusunda konuşabiliriz
Guumlnluumlk zamanımızı verimli kullanma zaman
arttırma iccedilin ilk yapmamız gereken iş planlamadır
Yani guumlnuumlmuumlzuuml ve işlerinizi planlama
Planlama
Planlama gerccedilekten gereklimi Evet evin bir planı
olmadan siz onun yapımına başlarmısınız Uzun bir
yola ccedilıkacaksınız Haritaya bakmadan yola ccedilıkmak
istermisiniz
Zaman youmlnetiminin ilk oumlnemli aşaması yakın ve
uzak vadedeki amaccedillarınızı ortaya koymaktır
Ccediluumlnkuuml bu sayede uygun bir yolda ilerlememiz
muumlmkuumln olabilecektir Evlenmek askere gitmek
yurt dışına gitmek uzman veya doccedilent olmak gibi
Bundan sonrada işlerimizi uumlccedile ayırmamız
gerekir
Oumlncelikli
Ertelenebilir
Vazgeccedililebilir
Bazı insanlar yapacakları herşeyi hatırladıklarını
soumlylerler Hasta vizitleri gibi Eve alınacak ekmek
mobilya vs gibi Hatta randevularını toplantılarını
projelerini oumlzel guumlnlerini vs halbuki bunların
yarısını unuturlar veya akıllarında tutabilmek iccedilin
ccedilok zaman ve enerji harcarlar Bu tip insanlar
kendilerine bir yapılacaklar listesi hazırlarlar Ama
bu listede bir sıralama ve duumlzen olmadığı iccedilin hiccedil
bir işe yaramayacaktır Sıralama ve aralarında bir
duumlzen yoktur ccediluumlnkuuml
Zamanımızı kontrol altına almak istiyorsak oumlnce
kendimizi kontrol altına almamız gerekir Bu
nedenle guumlne o guumln ne iş yapacağınızı yazarak
başlamamız gerekiyor
Yapılacaklar listemizi oumlnceliklere goumlre sıralamamız
gerekiyor Bunun iccedilinde tek bir organizer
kullanmamız ve bunu guumlnuumln değişik saatlerinde
goumlzden geccedilirmemiz gerekiyor
Planlamaya herguumln zaman ayırınız ccediluumlnkuuml
guumlnuumlmuumlzuumln en anlamlı uumlretken zamanı planlamaya
ayırdığımız zamandır Yapılacak olan en oumlnemli iş
en oumlnemli işi en oumlnce yapmaktır Bazı işler oumlnemli
olmasına rağmen suumlrekli olarak ertelenirler Buda
işin dahada ertelenmesinden ve can sıkıntısı
olmaktan başka bir işe yaramaz Mesela bunun iccedilin
PCrsquoler databanklar veya palm PC ler son derece
elverişlidirler
İşleri oumlnceliklerine goumlre sıralarken A B C
kuralınıda kullanabiliriz A halledilmeden asla Brsquoye
geccedililmez
Rutin İşler
Guumlnluumlk hayatımıza baktığımız zaman birccedilok işi
tekrar ettiğimizi goumlruumlruumlz Bunları kısaltacak olan
youmlntemler ccedilok oumlnemlidir Bunda etkili olabilmek
iccedilin
İşi basitleştirme ve
Goumlrevlendirme (forward etme youmlnlendirme)
youmlntemlerini kullanmanız uygun olur
En Etkin Saatlerimizi Nasıl Kullanıyoruz
Guumlnuumln ilk saatlerini en oumlnemli işlerimiz iccedilin
ayırmamız gerekir Guumlnuumln ilerliyen saatlerinde ise
daha az oumlnemli işlerimizi yapmamız gerekir
Halbuki ccediloğumuz rutin işler ile o kadar haşır neşir
oluruz ve guumlnuumln en verimli saatlerini bunlar iccedilin
ayırırız ki geri kalan verimsiz saatlerde ise daha
oumlnemli işlerimizi halletmek iccedilin kullanırız
Verimliliğin Tepe Noktasını En İyi Nasıl
Kullanabiliriz
22
Sevimsiz ve zor işlere optimal zaman ayırın Bu tip
işlere başlamak ccedilok zordur ama beklediğmiz zaman
dahada zorlaşacaktır Zamanında yapamayınca
sıkıntımız dahada artacaktırda
Bu işleri mutlaka hemen halledin ertelemeyin bu
işi dahada sevimsiz hale gelmesine ve zorlaşmasına
neden olur
En zor işleri Pazartesi veya Salı guumlnlerine koyun
ccediluumlnkuuml enerjiniz o zamanlar daha fazladır Bu sıkıcı
işi hafta başında tamamlamanız kamburdan
kurtulmanız nedeniyle size bir canlılık verecektir
Orta verimlilikteki saatlerinizde şu işleri
yapabilirsiniz
Gereken kişiler ile bilgi alış verişinde bulunun
Rutin mektuplarınızı okuyun yazılarınızı yazın
veya yazdırın
Daha sonraki işlerinizi planlayın programlayın
Duumlşuumlk verimlilikteki zamanlarınızda ise
Gelen mektuplar uumlzerinde ccedilalışın
Telefon konuşmalarınızı yapın
Ziyaretccedililerinizi kabul edin
Erteleme (yarın veya sonra yaparım)
Erteleme kendimizi aldatmaktan başka birşey
değildir Bu aslında bir hastalıktırda Buguumln bu işi
yapmamak iccedilin o kadar ccedilok nedenimiz olabilirki
Hiccedilbirşey yapmamak veya oumlnemsiz ama zevk verici
işleri yapmak bize sadece kısa suumlreli bir zevk verir
Bunun dışında yapılması gereken oumlnemli işler bir
dağ gibi oumlnuumlmuumlzde yığılır kalır Kendi yarattığımız
bu yığın altında ve zaman iccedilinde psikolojik olarak
eziliriz Kendimize olan guumlveni kaybeder bir kısır
doumlnguumlye gireriz
Guumlnuumlmuumlzde ertelemecilik o kadar moda olduki
duumlnyada artık bu artan sayı ile ertelemeciler kluumlbuuml
kuruldu ama youmlnetim kurulu toplantısı bir tuumlrluuml
yapılamıyor ccediluumlnkuuml toplantı tarihi suumlrekli erteleniyor
))))))
Neden Erteleriz
Alışkanlıktır
Hep zor ve sevimsiz işleri erteleriz (Noumlbet ve
rotasyon ccedilizelgeleri ders hazırlama gibihellip)
Kaccedilıştır iccedilimizdeki isteksizliğin bezginliğin bir
sonucudur
KURTULMANIN YOLLARI
Hoşlanmadığınız işleri oumlnce yapın
Ertelenmesi muhtemel işleri parccedilalara ayırın
Bir bitirme tarihi tesbirt edin ve bu konuda birisi ile
bahse girin
İşi bitirince kendinizi oumlduumlllendirin boumlylece bir
motivasyon olacaktır
Bu sıkıcı ve sevimsiz goumlrevi birisine devretmeyi
duumlşuumlnuumln
Elinizde ne var ise onunla yetinerek yola ccedilıkın
Daha fazla kaynak bulacam diye vakit
kaybetmeyin Mesela ben bu ders iccedilinde bazı
kitaplar aldım ama okumaya bile fırsatım kalmadı
Her zaman kendimize şu soruyu sormalıyız Ne
yapmak istiyorum yerine neyi yapmalıyım Neyi
yapmam daha oumlnemli diye
Masamızın Organizasyonu
Masamızı mutlaka amaccedillarımıza uygun etkin
kullanabilecek halde tutmamız zaman youmlnetimi
accedilısından ccedilok oumlnemlidir Bu yığın iccedilinde kendimizi
sıklıkla kaybederiz Uygunsa masanız mutlaka bol
ccedilekmeceli olmalıdır Burayı evimiz kadar iyi
duumlzenlemeliyiz Ccedilalışma masamız hemen kapının
karşısında olmamalıdır yoksa gelip geccedilen herkese
bakmak zorunda kalırız unutmayın ki masamızda
manzara seyretmek iccedilin oturmuyoruz ccedilalışmak iccedilin
uumlrtmek iccedilin okumak iccedilin buradayız Masada yerde
kanepede her yerde yığın yığın kağıtlar dosyalar
okunacak degiler mektuplar kağıtlar vs vs
Sorsanız hepsi lazımdır Hepsi ccedilalışılacaktır Boumlyle
bir ortamda uumlretken olabilmek muumlmkuumln değildir
Peki ne gibi zararları olabilecektir
İş uumlzerindeki kontroluumlmuumlzuuml kaybederiz
Uumlretkenliğimiz azalır
Herguumln hakkından gelinememiş o yığınları
goumlrduumlkccedile moralimiz bozulur ve yine sıkıntıya
duumlşeriz ccedilıkmaza gireriz
Arkadaşalarımız arasında prestijimiz azalır
Bozuk Masa Duumlzeninden Kurtulmanın Yolları
Bu masayı duumlzenlemek iccedilin kendine bir zaman
dilimi ayır
Dağınıklık had safhada ise salam tekniğini kullan
yani oumlnce uumlstuumlnuuml sonra ccedilekmecelerini kısım kısım
temizle
Ccedilok gerekli olmayan şeyleri ayırın ve ortalıktan
goumlruumlş alanından ayırın Kalemler notluklar
fotoraflar bunların masa uumlzerinde yeri yoktur belki
bir guumln kullanılır umuduyla masa uumlzerinde birşey
tutmayın bunlara okunacaklar ve okunmuş
olanlarda dahildir
Masanızın arkasına pahalı olmayan raflar koyun
herşeyi oralara duumlzenleyin prensip olarak goumlruumlş
alanınız iccedilinde olmasınlar
Buumltuumln sahipsiz kağıtları tek bir dosyada toplayın
GENEL KURAL OLARAK ŞUumlPHEDE İSENİZ
ATIN Eğer YASAL VE VERGİ EVRAKI DEĞİL
İSE MUumlMKUumlN OLDUĞUNCA CcedilOK KAĞIT
ATIN
Gelen bir mail veya mektubu uumlccedil guumln iccedilinde okuyup
cevaplayamadınız ise onu luumltfen bir defa daha
okumadan ccediloumlpe atın Zaten artık suumlresi geccedilmiştir
Kıymeti kalmamıştır Eğer ccedilok oumlnemli ve zamanlı
idiyse şu ana kadar okumuş ve cevabını
yazmışsınızdır yok yazamadıysanız zaten değeride
kalmamıştır atmanızın sakıncası yoktur
Kağıt parccedilaları ile olan duygusal bağınızı muumlmkuumln
olduğunca azaltın Masaya hakim oldukccedila
kendinize olan guumlveniniz artacaktır Birccedilok kişi bu
kağıtların hepsinin lazım olduğunu veya birguumln
23
kullanılabileceğini veya unutmamak iccedilin oraya
koyduğunu soumlyler Ama o yığın arasından
seccedilebilmek iccedilin kaybedeceği zamanı hiccedil
duumlşuumlnduumlnuumlz muuml
Ccedilalıştığınız konu dışında hiccedil birşey hiccedilbir evrek
masa uumlzerinde bulundurmayın
Prensip olarak gelen bir evrak okunmalı gereği
yapılmalı ya cevaplanmalı ya ccediloumlpe atılmalıdır
Buradada bu evraklar iccedilin AHİD sistemi kullan
A At gitsin
H Havale et (başkası ilgilensin)
İ İlgilen
D Daha sonra kullanmak uumlzere dosyala
Mektuplar
Hemen okunarak cevaplanmalıdır
Eğer gelen bir zarfın uumlzerinde ilgili kişi veya şirket
ile ilgili olarak antet logo vs yoksa okumadan ccediloumlpe
at bu oumlzellikle artık guumlnuumlmuumlzde sayı olarak ccedilok
artan nereden kimden geldiği belli olmayan
isteğimiz dışında posta kutumuzda bulduğumuz
spam mailler iccedilin dahada geccedilerlidir
Ofis Asistanları
İyi bir sekreter sadece sıkıcı işleri paylaşmaz ayni
zamanda bilgi ve yetenekleri sayesinde bizi birccedilok
detaydan kurtarır Bu kişileren ccedilok iyi yararlanın
Onu eğitin Bilgisayarı interneti oumlğrenmesini
sağlayın Hatta ondan beklerdiklerinizi
kurallarınızı ccedilok iyi oumlğretiniz ki sık sık sorular
sorarak sizleri rahatsız etmesin
Telesekreter
Zaman youmlnetimi iccedilin ccedilok oumlnemli bir aracıdır ccediluumlnkuuml
herkese veya o anda cevap vermek istemediğiniz
kişi veya kişilere cevap vermeyebilirsiniz Ama
daha rahat olduğunuz bir ortamda ve enerjinizin
azaldığı oumlluuml bir zamanda ararsınız Ayrıca buradaki
mesaj Biz Ersoy ailesi ev dışında olduğumuz iccedilin
sizlere şu anda size cevap veremiyoruz Sinyal
sesinden sonra eğer bize mesajınızı bırakırsanızhellip
şeklinde olmamalıdır Ccediluumlnkuuml sizi arayan ve not
bırakmak isteyen bir kimsenin vaktini bu kadar
almamamanız gerekir Telesekrete eğer devreye
giriyorsa evde olmadığınız veveya o anda telefona
cevap veremiyeceğiniz zaten bellidir Ersoy ailesi
iccedilin notunuzu bırakırmısınız Veya saat 13rsquoe kadar
dersteyim gibi kısa ve oumlz notlar olmalıdır Eğer
canınız isterse zamanınızın daha bol olduğu bir
zamanda cevaplama şansınız olabilir
Goumlrevlendirme
Bulunduğunuz ortamda mutlaka her işi sizin
yapmanız veveya kontrol etmeniz gerekmez O işi
başkalarıda sizin yerinize ve hatta belkide daha iyi
yapabilecektir O nedenle mutlaka yuumlkuuml paylaşınız
başkalarınıda goumlrevlendiriniz
Şu soruları kendimize sormamız gerekir
Şu anda tarafımdan yapılmamaması gereken hangi
işleri yapıyorum
Benimle ayni seviyedeki arkadaşların yapabileceği
hangi işleri aptalca halen ben yapıyorum
İşte bu işleri mutlaka başkasına devredin onu
motive edin ve iş bitimindede hemen
oumlduumlllendirinhellip
Goumlrevlendirdiğimiz kişi yuumlk atı olmak
istemiyecektir Eğer goumlrevlendirdiğinde oumlnemli
olduklarını anlayacak olurlarsa ccedilok iyi performans
goumlstereceklerdir
Ccedilalışmalarınızın Engellenmesi
Ccedilalışmanızın ani gelen ziyaretccedililerle telefonlarla
bozulmasını engelleyin Randevusuz gelen hiccedilbir
ziyaretccedilinizi o an kabul etmeyin kendisine uygun
olduğunuz bir zaman iccedilin randevu verin Boumlylece o
kişiyede daha modern olması konusunda eğitmişte
olursunuz Eğer konu gerccedilekten oumlnemli idiyse kişi o
saatte zaten gelecektir
Astlarınıza işi devredin ama işi devir ederken ccedilok
iyi anlatın Boumlylece sık sık sizlere soru sorulmasını
engelleyin
Yardımcılarınız ile guumlnuumln sadece belirli saatlerinde
veya haftanın belirli guumlnlerinde beraber olunuz
heran değil Bunu toplantı guumlnleri veya saatleri
şeklinde onlara duyurun
İş yerinizde ve iş ortamınızda misafir trafiğini
mutlaka engelleyin veveya kontrol altına alın
Kendinize misafir gelmesini tabii
engelleyemezsiniz ama şu tedbirler ile kişilerin
sizin yanınızda daha fazla kalarak zamanınızı
almasını engelleyebilirsiniz Tabii bunu arzu
ediyorsanız
Sandalye veya koltuğunuzun kenarında oturarak
Kişiyi kapıda ayakta karşılayın
Konuşma sırası size ayağa kalkıp gelince ona
doğru yuumlruumlyerek ve teşekkuumlr ederim başka birşey
varmıydı diyerek konuyu sonlandırın
Gerekirse resmi ve soğuk bir tavırla konuşarak
Gelen kişilere asla ccedilay kahve ısmarlamayarak
Onun ve sizin goumlrebileceğiniz bir duvarda saat
bulundurup suumlrekli olarak ona bakın
Sohbetinizin bir yerinde oumlzet olarak ziyaretiniz iccedilin
teşekkuumlr ederim başka konuşabileceğim veya
yapabileceğim birşey varmı şeklinde soumlzler
kullanarak
Eğer gelen davetsiz ve randevusuz bir misafir ise ya
sonrası iccedilin randevu verin ya da başka birisi ile
goumlruumlşmesini sağlayın (yardımcınız sekreteriniz
asistanınız)
Telefon Konuşmaları
Telefon accedilmadan oumlnce gerekliliğini tartışın
konuşacaklarınızı not alın
Karşınıza kum saati koyun
Uumlccedil dakika kesici alet kullanarak hem kendi hemde
karşı tarafın konuşmalarını kontrol altına alın
Telesekreter kullanın
Duumlofonlu telefon kullanın Karşı tarafı ararken veya
ccedilalarken o sırada başka şeyler yazabilir veya
okuyabilirsiniz
Doğrudan konuya girin boş ve gereksiz sohbetten
kaccedilının Mesela guumlnaydın size nasıl yardımcı
olabilirm diyerek konuya başlayabilirsiniz
24
Telefonunuza hemen ulaşabilecek mesafede
bulundurun evde telsiz telefon kullanın
Trafik sıkıştığı zaman cep telefonunuzu kullanarak
zamanınızı değerlendirin akşam veya yarın
aramanız gereken kişileri şimdiden arayın ve
boumlylece zamanınızı değerlendirin
Bilgi Toplama Oumlzuumlmseme ve Uygulama
Ccedilağımız enformasyon ccedilağı Telefon gazeteler
kitaplar mailler internet fax dergiler text booklar
heryerden bilgi akıyor Bu kadar ccedilok kaynağı
okuyabilmemiz muumlmkuumln değil mutlaka elememiz
arasından seccedilim (triaj) yapmamız gerekiyor
Unutmayalım ki bilgi miktarı her doumlrt yılda bir
ikiye katlanıyor Bunun iccedilinde
Gerccedilekten hangi bilgilere ihtiyacımız var onları
bilmemiz gerekir
Seccedilerek okuyun
Tek bir gazete uumlzerine yoğunlaşın
Hızlı okuma youmlntemlerini oumlğrenin
Okuyamadığınız dergilerin aboneliğini iptal ettirin
Amerikayı tekrar keşfetmek iccedilin uğraşmayın direkt
konu ile ilgili kaynaklaı araştırın
Okuma ve Daha Hızlı Okuma
Okuyacağınız oumlncelikli kitaplarınız elinizin altında
olsun Mesela tuvalette yolculuklarda mutlaka
birşeyler okuyun
Beklerken mutlaka okuyun Randevulara ve
toplantılara giderken mutlaka yanınızda okunacak
birşeyler bulundurun
Yatmadan oumlnce okuyun
Amaccedilsızca değil amaca youmlnelik okuyun
Kelime kelime okumayın cuumlmleleri okumaya
ccedilalışın Okurken dudaklarınızı oynatmayın
Kitabı ccedilizin sonra tekrar okumanız gerekirse bu şekilde
vakit kaybetmezsiniz
Sıkıcı Guumlnluumlk İşler
Banka
Su elektrik havagazı gibi oumldemeleriniz iccedilin mutlaka
banka otomatik oumldeme talimatı veriniz
Uumlzerinde isim soyad ve adresinizin olduğu bir kaşe yapın
ki sık sık bunları yazmak zorunda kalmayasınız
En fazla bir adet kredi kartı kullanın Aksi taktirde
oumldemelerinizi ve extrelerinizi takip etmek ccedilok zamanınızı
alacaktır
Evinize veya işinize en yakın banka ile ccedilalışın
Banka dekont ve faturalarını mutlaka hemen dosyalayın
sonra gerektiği zaman bu neredeydi diye duumlşuumlnmeyin
İşimiz bitti tekrar eve geldik
Banyoda sabah beklemeleri engelleyebilmek iccedilin
aile bireylerinin ayrı saatlerde kalkmasını sağlayın
Evde sık kulanılan eşyalarınızı yedekleyin (Cola
sigara tuvalet kağıdı gibi)
Eşyalarınızı bulabileceğiniz bir yere koyun
Dolaplarınızı duumlzenleyin evdeki dağınıklığı
engelleyin
Benzer aletleri beraber koyun (alet ccedilantası gibi)
Yedek anahtarlarınızı belirli bir yerde toparlayın
Tamir belgeleri kullanma rehberleri sigorta ile
ilgili belgeleri ayni ccedilekmecede tutun
Aileniz ile ilgili olarak tuumlm kimlikler tapular kredi
kartı ve ehliyet gibi belgelerin birer fotokopisini
ccedilektirin ki kayıp ederseniz acaba numarası neydi
diye duumlşuumlnmeyin
Sonuccedil
Eğer sizlerde 24 saatin kendinize yetmediğimnden
şikayet ediyorsanız ve zaman yaratmak iccedilin ccedilaba
sarf ediyorsanız inanın alacağınız şu basit tedbirler
ile guumlnde 2-4 saat arttırmanız ccedilok muumlmkuumlnduumlr
Yapılacak işler oumlzetle şunlardır
Oumlnce oumlnceliği olan iş yapın Zevkli de olsa sıkıcıda
olsa Ama unutmayınızki insanın ayni anda iki tane
oumlnceliği olan işiniz olamaz
Masanızın uumlstuumlnuuml ve ccedilekmecelerini mutlaka
duumlzenleyin Başarılı bir kişinin ve youmlneticinin
masasının uumlstuuml daima bomboştur Eğer dosyalar
yığılmış ise o kişiden verim almak inanın zordur
Hayır demeyi oumlğrenininiz
Toplantılara guumlndem ile gidiniz yanınızda
okunacak birşeyler bulundurunuz
Muumlkemmeliyetccedililik tuzağından kurtulun
Mutlaka yakın ve uzak vadede hedefler seccedilin
Yapılacak işlerde daima A ile başlayın B ile değil
Bu tedbirler ile belki zamanınmızı arttırabileceğiz
ama bu zamanımızı nerede ve ne şekilde
kullanacağız İşte sorun burada Kısa bir suumlre oumlnce
Stephan COVEYrsquoin ldquoEtkili İnsanların Yedi
Alışkanlığırdquo adlı kitabını buumlyuumlk bir zevk ile
okumaya başlamıştım İlk 10 sayfasından sonra
duumlşuumlncelerim alt uumlst oldu Neden mi Yazar aynen
şoumlyle diyordu Şu guumlne kadar ccedilok ccedilalıştım ccedilok iyi
bir pozisyondayım arzu ettğim gerşeyi elde ettim
ama ailemi kaybettim Bu kariyer ve para bana ne
derecede mutluluk verir acaba diyordu Bu
nedeenle hiccedil unutmamamız gereken noktalarda
herhalde şunlar olmalıdır
Kariyerimize ve paralarımıza akşam sarılarak
uyuyamayız bu nedenle ccedilok ccedilalışmanın yanında
oumlncelikli olarak eşimizi ailemizi ve sevdiklerimizi
unutmamalıyız ve ccedilalışmak iccedilin mi yaşıyoruz
yaşamak iccedilin mi ccedilalışıyoruz sorusunun cevabını en
azından kendi gerccedileklerimiz iccedilin bulmalıyız Kaynaklar
Time management for the academic emergency
physicians Steven PARRİLLO
Httpwwwemedicinecom
Zamanı doğru kullanma Kate KEENAN
Kişisel zaman youmlnetimi Marion E HAYNES
Zaman youmlnetimi Ray JOSEPHS
Oumlnemli işler oumlncelik Stephan COVEY
22
Sevimsiz ve zor işlere optimal zaman ayırın Bu tip
işlere başlamak ccedilok zordur ama beklediğmiz zaman
dahada zorlaşacaktır Zamanında yapamayınca
sıkıntımız dahada artacaktırda
Bu işleri mutlaka hemen halledin ertelemeyin bu
işi dahada sevimsiz hale gelmesine ve zorlaşmasına
neden olur
En zor işleri Pazartesi veya Salı guumlnlerine koyun
ccediluumlnkuuml enerjiniz o zamanlar daha fazladır Bu sıkıcı
işi hafta başında tamamlamanız kamburdan
kurtulmanız nedeniyle size bir canlılık verecektir
Orta verimlilikteki saatlerinizde şu işleri
yapabilirsiniz
Gereken kişiler ile bilgi alış verişinde bulunun
Rutin mektuplarınızı okuyun yazılarınızı yazın
veya yazdırın
Daha sonraki işlerinizi planlayın programlayın
Duumlşuumlk verimlilikteki zamanlarınızda ise
Gelen mektuplar uumlzerinde ccedilalışın
Telefon konuşmalarınızı yapın
Ziyaretccedililerinizi kabul edin
Erteleme (yarın veya sonra yaparım)
Erteleme kendimizi aldatmaktan başka birşey
değildir Bu aslında bir hastalıktırda Buguumln bu işi
yapmamak iccedilin o kadar ccedilok nedenimiz olabilirki
Hiccedilbirşey yapmamak veya oumlnemsiz ama zevk verici
işleri yapmak bize sadece kısa suumlreli bir zevk verir
Bunun dışında yapılması gereken oumlnemli işler bir
dağ gibi oumlnuumlmuumlzde yığılır kalır Kendi yarattığımız
bu yığın altında ve zaman iccedilinde psikolojik olarak
eziliriz Kendimize olan guumlveni kaybeder bir kısır
doumlnguumlye gireriz
Guumlnuumlmuumlzde ertelemecilik o kadar moda olduki
duumlnyada artık bu artan sayı ile ertelemeciler kluumlbuuml
kuruldu ama youmlnetim kurulu toplantısı bir tuumlrluuml
yapılamıyor ccediluumlnkuuml toplantı tarihi suumlrekli erteleniyor
))))))
Neden Erteleriz
Alışkanlıktır
Hep zor ve sevimsiz işleri erteleriz (Noumlbet ve
rotasyon ccedilizelgeleri ders hazırlama gibihellip)
Kaccedilıştır iccedilimizdeki isteksizliğin bezginliğin bir
sonucudur
KURTULMANIN YOLLARI
Hoşlanmadığınız işleri oumlnce yapın
Ertelenmesi muhtemel işleri parccedilalara ayırın
Bir bitirme tarihi tesbirt edin ve bu konuda birisi ile
bahse girin
İşi bitirince kendinizi oumlduumlllendirin boumlylece bir
motivasyon olacaktır
Bu sıkıcı ve sevimsiz goumlrevi birisine devretmeyi
duumlşuumlnuumln
Elinizde ne var ise onunla yetinerek yola ccedilıkın
Daha fazla kaynak bulacam diye vakit
kaybetmeyin Mesela ben bu ders iccedilinde bazı
kitaplar aldım ama okumaya bile fırsatım kalmadı
Her zaman kendimize şu soruyu sormalıyız Ne
yapmak istiyorum yerine neyi yapmalıyım Neyi
yapmam daha oumlnemli diye
Masamızın Organizasyonu
Masamızı mutlaka amaccedillarımıza uygun etkin
kullanabilecek halde tutmamız zaman youmlnetimi
accedilısından ccedilok oumlnemlidir Bu yığın iccedilinde kendimizi
sıklıkla kaybederiz Uygunsa masanız mutlaka bol
ccedilekmeceli olmalıdır Burayı evimiz kadar iyi
duumlzenlemeliyiz Ccedilalışma masamız hemen kapının
karşısında olmamalıdır yoksa gelip geccedilen herkese
bakmak zorunda kalırız unutmayın ki masamızda
manzara seyretmek iccedilin oturmuyoruz ccedilalışmak iccedilin
uumlrtmek iccedilin okumak iccedilin buradayız Masada yerde
kanepede her yerde yığın yığın kağıtlar dosyalar
okunacak degiler mektuplar kağıtlar vs vs
Sorsanız hepsi lazımdır Hepsi ccedilalışılacaktır Boumlyle
bir ortamda uumlretken olabilmek muumlmkuumln değildir
Peki ne gibi zararları olabilecektir
İş uumlzerindeki kontroluumlmuumlzuuml kaybederiz
Uumlretkenliğimiz azalır
Herguumln hakkından gelinememiş o yığınları
goumlrduumlkccedile moralimiz bozulur ve yine sıkıntıya
duumlşeriz ccedilıkmaza gireriz
Arkadaşalarımız arasında prestijimiz azalır
Bozuk Masa Duumlzeninden Kurtulmanın Yolları
Bu masayı duumlzenlemek iccedilin kendine bir zaman
dilimi ayır
Dağınıklık had safhada ise salam tekniğini kullan
yani oumlnce uumlstuumlnuuml sonra ccedilekmecelerini kısım kısım
temizle
Ccedilok gerekli olmayan şeyleri ayırın ve ortalıktan
goumlruumlş alanından ayırın Kalemler notluklar
fotoraflar bunların masa uumlzerinde yeri yoktur belki
bir guumln kullanılır umuduyla masa uumlzerinde birşey
tutmayın bunlara okunacaklar ve okunmuş
olanlarda dahildir
Masanızın arkasına pahalı olmayan raflar koyun
herşeyi oralara duumlzenleyin prensip olarak goumlruumlş
alanınız iccedilinde olmasınlar
Buumltuumln sahipsiz kağıtları tek bir dosyada toplayın
GENEL KURAL OLARAK ŞUumlPHEDE İSENİZ
ATIN Eğer YASAL VE VERGİ EVRAKI DEĞİL
İSE MUumlMKUumlN OLDUĞUNCA CcedilOK KAĞIT
ATIN
Gelen bir mail veya mektubu uumlccedil guumln iccedilinde okuyup
cevaplayamadınız ise onu luumltfen bir defa daha
okumadan ccediloumlpe atın Zaten artık suumlresi geccedilmiştir
Kıymeti kalmamıştır Eğer ccedilok oumlnemli ve zamanlı
idiyse şu ana kadar okumuş ve cevabını
yazmışsınızdır yok yazamadıysanız zaten değeride
kalmamıştır atmanızın sakıncası yoktur
Kağıt parccedilaları ile olan duygusal bağınızı muumlmkuumln
olduğunca azaltın Masaya hakim oldukccedila
kendinize olan guumlveniniz artacaktır Birccedilok kişi bu
kağıtların hepsinin lazım olduğunu veya birguumln
23
kullanılabileceğini veya unutmamak iccedilin oraya
koyduğunu soumlyler Ama o yığın arasından
seccedilebilmek iccedilin kaybedeceği zamanı hiccedil
duumlşuumlnduumlnuumlz muuml
Ccedilalıştığınız konu dışında hiccedil birşey hiccedilbir evrek
masa uumlzerinde bulundurmayın
Prensip olarak gelen bir evrak okunmalı gereği
yapılmalı ya cevaplanmalı ya ccediloumlpe atılmalıdır
Buradada bu evraklar iccedilin AHİD sistemi kullan
A At gitsin
H Havale et (başkası ilgilensin)
İ İlgilen
D Daha sonra kullanmak uumlzere dosyala
Mektuplar
Hemen okunarak cevaplanmalıdır
Eğer gelen bir zarfın uumlzerinde ilgili kişi veya şirket
ile ilgili olarak antet logo vs yoksa okumadan ccediloumlpe
at bu oumlzellikle artık guumlnuumlmuumlzde sayı olarak ccedilok
artan nereden kimden geldiği belli olmayan
isteğimiz dışında posta kutumuzda bulduğumuz
spam mailler iccedilin dahada geccedilerlidir
Ofis Asistanları
İyi bir sekreter sadece sıkıcı işleri paylaşmaz ayni
zamanda bilgi ve yetenekleri sayesinde bizi birccedilok
detaydan kurtarır Bu kişileren ccedilok iyi yararlanın
Onu eğitin Bilgisayarı interneti oumlğrenmesini
sağlayın Hatta ondan beklerdiklerinizi
kurallarınızı ccedilok iyi oumlğretiniz ki sık sık sorular
sorarak sizleri rahatsız etmesin
Telesekreter
Zaman youmlnetimi iccedilin ccedilok oumlnemli bir aracıdır ccediluumlnkuuml
herkese veya o anda cevap vermek istemediğiniz
kişi veya kişilere cevap vermeyebilirsiniz Ama
daha rahat olduğunuz bir ortamda ve enerjinizin
azaldığı oumlluuml bir zamanda ararsınız Ayrıca buradaki
mesaj Biz Ersoy ailesi ev dışında olduğumuz iccedilin
sizlere şu anda size cevap veremiyoruz Sinyal
sesinden sonra eğer bize mesajınızı bırakırsanızhellip
şeklinde olmamalıdır Ccediluumlnkuuml sizi arayan ve not
bırakmak isteyen bir kimsenin vaktini bu kadar
almamamanız gerekir Telesekrete eğer devreye
giriyorsa evde olmadığınız veveya o anda telefona
cevap veremiyeceğiniz zaten bellidir Ersoy ailesi
iccedilin notunuzu bırakırmısınız Veya saat 13rsquoe kadar
dersteyim gibi kısa ve oumlz notlar olmalıdır Eğer
canınız isterse zamanınızın daha bol olduğu bir
zamanda cevaplama şansınız olabilir
Goumlrevlendirme
Bulunduğunuz ortamda mutlaka her işi sizin
yapmanız veveya kontrol etmeniz gerekmez O işi
başkalarıda sizin yerinize ve hatta belkide daha iyi
yapabilecektir O nedenle mutlaka yuumlkuuml paylaşınız
başkalarınıda goumlrevlendiriniz
Şu soruları kendimize sormamız gerekir
Şu anda tarafımdan yapılmamaması gereken hangi
işleri yapıyorum
Benimle ayni seviyedeki arkadaşların yapabileceği
hangi işleri aptalca halen ben yapıyorum
İşte bu işleri mutlaka başkasına devredin onu
motive edin ve iş bitimindede hemen
oumlduumlllendirinhellip
Goumlrevlendirdiğimiz kişi yuumlk atı olmak
istemiyecektir Eğer goumlrevlendirdiğinde oumlnemli
olduklarını anlayacak olurlarsa ccedilok iyi performans
goumlstereceklerdir
Ccedilalışmalarınızın Engellenmesi
Ccedilalışmanızın ani gelen ziyaretccedililerle telefonlarla
bozulmasını engelleyin Randevusuz gelen hiccedilbir
ziyaretccedilinizi o an kabul etmeyin kendisine uygun
olduğunuz bir zaman iccedilin randevu verin Boumlylece o
kişiyede daha modern olması konusunda eğitmişte
olursunuz Eğer konu gerccedilekten oumlnemli idiyse kişi o
saatte zaten gelecektir
Astlarınıza işi devredin ama işi devir ederken ccedilok
iyi anlatın Boumlylece sık sık sizlere soru sorulmasını
engelleyin
Yardımcılarınız ile guumlnuumln sadece belirli saatlerinde
veya haftanın belirli guumlnlerinde beraber olunuz
heran değil Bunu toplantı guumlnleri veya saatleri
şeklinde onlara duyurun
İş yerinizde ve iş ortamınızda misafir trafiğini
mutlaka engelleyin veveya kontrol altına alın
Kendinize misafir gelmesini tabii
engelleyemezsiniz ama şu tedbirler ile kişilerin
sizin yanınızda daha fazla kalarak zamanınızı
almasını engelleyebilirsiniz Tabii bunu arzu
ediyorsanız
Sandalye veya koltuğunuzun kenarında oturarak
Kişiyi kapıda ayakta karşılayın
Konuşma sırası size ayağa kalkıp gelince ona
doğru yuumlruumlyerek ve teşekkuumlr ederim başka birşey
varmıydı diyerek konuyu sonlandırın
Gerekirse resmi ve soğuk bir tavırla konuşarak
Gelen kişilere asla ccedilay kahve ısmarlamayarak
Onun ve sizin goumlrebileceğiniz bir duvarda saat
bulundurup suumlrekli olarak ona bakın
Sohbetinizin bir yerinde oumlzet olarak ziyaretiniz iccedilin
teşekkuumlr ederim başka konuşabileceğim veya
yapabileceğim birşey varmı şeklinde soumlzler
kullanarak
Eğer gelen davetsiz ve randevusuz bir misafir ise ya
sonrası iccedilin randevu verin ya da başka birisi ile
goumlruumlşmesini sağlayın (yardımcınız sekreteriniz
asistanınız)
Telefon Konuşmaları
Telefon accedilmadan oumlnce gerekliliğini tartışın
konuşacaklarınızı not alın
Karşınıza kum saati koyun
Uumlccedil dakika kesici alet kullanarak hem kendi hemde
karşı tarafın konuşmalarını kontrol altına alın
Telesekreter kullanın
Duumlofonlu telefon kullanın Karşı tarafı ararken veya
ccedilalarken o sırada başka şeyler yazabilir veya
okuyabilirsiniz
Doğrudan konuya girin boş ve gereksiz sohbetten
kaccedilının Mesela guumlnaydın size nasıl yardımcı
olabilirm diyerek konuya başlayabilirsiniz
24
Telefonunuza hemen ulaşabilecek mesafede
bulundurun evde telsiz telefon kullanın
Trafik sıkıştığı zaman cep telefonunuzu kullanarak
zamanınızı değerlendirin akşam veya yarın
aramanız gereken kişileri şimdiden arayın ve
boumlylece zamanınızı değerlendirin
Bilgi Toplama Oumlzuumlmseme ve Uygulama
Ccedilağımız enformasyon ccedilağı Telefon gazeteler
kitaplar mailler internet fax dergiler text booklar
heryerden bilgi akıyor Bu kadar ccedilok kaynağı
okuyabilmemiz muumlmkuumln değil mutlaka elememiz
arasından seccedilim (triaj) yapmamız gerekiyor
Unutmayalım ki bilgi miktarı her doumlrt yılda bir
ikiye katlanıyor Bunun iccedilinde
Gerccedilekten hangi bilgilere ihtiyacımız var onları
bilmemiz gerekir
Seccedilerek okuyun
Tek bir gazete uumlzerine yoğunlaşın
Hızlı okuma youmlntemlerini oumlğrenin
Okuyamadığınız dergilerin aboneliğini iptal ettirin
Amerikayı tekrar keşfetmek iccedilin uğraşmayın direkt
konu ile ilgili kaynaklaı araştırın
Okuma ve Daha Hızlı Okuma
Okuyacağınız oumlncelikli kitaplarınız elinizin altında
olsun Mesela tuvalette yolculuklarda mutlaka
birşeyler okuyun
Beklerken mutlaka okuyun Randevulara ve
toplantılara giderken mutlaka yanınızda okunacak
birşeyler bulundurun
Yatmadan oumlnce okuyun
Amaccedilsızca değil amaca youmlnelik okuyun
Kelime kelime okumayın cuumlmleleri okumaya
ccedilalışın Okurken dudaklarınızı oynatmayın
Kitabı ccedilizin sonra tekrar okumanız gerekirse bu şekilde
vakit kaybetmezsiniz
Sıkıcı Guumlnluumlk İşler
Banka
Su elektrik havagazı gibi oumldemeleriniz iccedilin mutlaka
banka otomatik oumldeme talimatı veriniz
Uumlzerinde isim soyad ve adresinizin olduğu bir kaşe yapın
ki sık sık bunları yazmak zorunda kalmayasınız
En fazla bir adet kredi kartı kullanın Aksi taktirde
oumldemelerinizi ve extrelerinizi takip etmek ccedilok zamanınızı
alacaktır
Evinize veya işinize en yakın banka ile ccedilalışın
Banka dekont ve faturalarını mutlaka hemen dosyalayın
sonra gerektiği zaman bu neredeydi diye duumlşuumlnmeyin
İşimiz bitti tekrar eve geldik
Banyoda sabah beklemeleri engelleyebilmek iccedilin
aile bireylerinin ayrı saatlerde kalkmasını sağlayın
Evde sık kulanılan eşyalarınızı yedekleyin (Cola
sigara tuvalet kağıdı gibi)
Eşyalarınızı bulabileceğiniz bir yere koyun
Dolaplarınızı duumlzenleyin evdeki dağınıklığı
engelleyin
Benzer aletleri beraber koyun (alet ccedilantası gibi)
Yedek anahtarlarınızı belirli bir yerde toparlayın
Tamir belgeleri kullanma rehberleri sigorta ile
ilgili belgeleri ayni ccedilekmecede tutun
Aileniz ile ilgili olarak tuumlm kimlikler tapular kredi
kartı ve ehliyet gibi belgelerin birer fotokopisini
ccedilektirin ki kayıp ederseniz acaba numarası neydi
diye duumlşuumlnmeyin
Sonuccedil
Eğer sizlerde 24 saatin kendinize yetmediğimnden
şikayet ediyorsanız ve zaman yaratmak iccedilin ccedilaba
sarf ediyorsanız inanın alacağınız şu basit tedbirler
ile guumlnde 2-4 saat arttırmanız ccedilok muumlmkuumlnduumlr
Yapılacak işler oumlzetle şunlardır
Oumlnce oumlnceliği olan iş yapın Zevkli de olsa sıkıcıda
olsa Ama unutmayınızki insanın ayni anda iki tane
oumlnceliği olan işiniz olamaz
Masanızın uumlstuumlnuuml ve ccedilekmecelerini mutlaka
duumlzenleyin Başarılı bir kişinin ve youmlneticinin
masasının uumlstuuml daima bomboştur Eğer dosyalar
yığılmış ise o kişiden verim almak inanın zordur
Hayır demeyi oumlğrenininiz
Toplantılara guumlndem ile gidiniz yanınızda
okunacak birşeyler bulundurunuz
Muumlkemmeliyetccedililik tuzağından kurtulun
Mutlaka yakın ve uzak vadede hedefler seccedilin
Yapılacak işlerde daima A ile başlayın B ile değil
Bu tedbirler ile belki zamanınmızı arttırabileceğiz
ama bu zamanımızı nerede ve ne şekilde
kullanacağız İşte sorun burada Kısa bir suumlre oumlnce
Stephan COVEYrsquoin ldquoEtkili İnsanların Yedi
Alışkanlığırdquo adlı kitabını buumlyuumlk bir zevk ile
okumaya başlamıştım İlk 10 sayfasından sonra
duumlşuumlncelerim alt uumlst oldu Neden mi Yazar aynen
şoumlyle diyordu Şu guumlne kadar ccedilok ccedilalıştım ccedilok iyi
bir pozisyondayım arzu ettğim gerşeyi elde ettim
ama ailemi kaybettim Bu kariyer ve para bana ne
derecede mutluluk verir acaba diyordu Bu
nedeenle hiccedil unutmamamız gereken noktalarda
herhalde şunlar olmalıdır
Kariyerimize ve paralarımıza akşam sarılarak
uyuyamayız bu nedenle ccedilok ccedilalışmanın yanında
oumlncelikli olarak eşimizi ailemizi ve sevdiklerimizi
unutmamalıyız ve ccedilalışmak iccedilin mi yaşıyoruz
yaşamak iccedilin mi ccedilalışıyoruz sorusunun cevabını en
azından kendi gerccedileklerimiz iccedilin bulmalıyız Kaynaklar
Time management for the academic emergency
physicians Steven PARRİLLO
Httpwwwemedicinecom
Zamanı doğru kullanma Kate KEENAN
Kişisel zaman youmlnetimi Marion E HAYNES
Zaman youmlnetimi Ray JOSEPHS
Oumlnemli işler oumlncelik Stephan COVEY
23
kullanılabileceğini veya unutmamak iccedilin oraya
koyduğunu soumlyler Ama o yığın arasından
seccedilebilmek iccedilin kaybedeceği zamanı hiccedil
duumlşuumlnduumlnuumlz muuml
Ccedilalıştığınız konu dışında hiccedil birşey hiccedilbir evrek
masa uumlzerinde bulundurmayın
Prensip olarak gelen bir evrak okunmalı gereği
yapılmalı ya cevaplanmalı ya ccediloumlpe atılmalıdır
Buradada bu evraklar iccedilin AHİD sistemi kullan
A At gitsin
H Havale et (başkası ilgilensin)
İ İlgilen
D Daha sonra kullanmak uumlzere dosyala
Mektuplar
Hemen okunarak cevaplanmalıdır
Eğer gelen bir zarfın uumlzerinde ilgili kişi veya şirket
ile ilgili olarak antet logo vs yoksa okumadan ccediloumlpe
at bu oumlzellikle artık guumlnuumlmuumlzde sayı olarak ccedilok
artan nereden kimden geldiği belli olmayan
isteğimiz dışında posta kutumuzda bulduğumuz
spam mailler iccedilin dahada geccedilerlidir
Ofis Asistanları
İyi bir sekreter sadece sıkıcı işleri paylaşmaz ayni
zamanda bilgi ve yetenekleri sayesinde bizi birccedilok
detaydan kurtarır Bu kişileren ccedilok iyi yararlanın
Onu eğitin Bilgisayarı interneti oumlğrenmesini
sağlayın Hatta ondan beklerdiklerinizi
kurallarınızı ccedilok iyi oumlğretiniz ki sık sık sorular
sorarak sizleri rahatsız etmesin
Telesekreter
Zaman youmlnetimi iccedilin ccedilok oumlnemli bir aracıdır ccediluumlnkuuml
herkese veya o anda cevap vermek istemediğiniz
kişi veya kişilere cevap vermeyebilirsiniz Ama
daha rahat olduğunuz bir ortamda ve enerjinizin
azaldığı oumlluuml bir zamanda ararsınız Ayrıca buradaki
mesaj Biz Ersoy ailesi ev dışında olduğumuz iccedilin
sizlere şu anda size cevap veremiyoruz Sinyal
sesinden sonra eğer bize mesajınızı bırakırsanızhellip
şeklinde olmamalıdır Ccediluumlnkuuml sizi arayan ve not
bırakmak isteyen bir kimsenin vaktini bu kadar
almamamanız gerekir Telesekrete eğer devreye
giriyorsa evde olmadığınız veveya o anda telefona
cevap veremiyeceğiniz zaten bellidir Ersoy ailesi
iccedilin notunuzu bırakırmısınız Veya saat 13rsquoe kadar
dersteyim gibi kısa ve oumlz notlar olmalıdır Eğer
canınız isterse zamanınızın daha bol olduğu bir
zamanda cevaplama şansınız olabilir
Goumlrevlendirme
Bulunduğunuz ortamda mutlaka her işi sizin
yapmanız veveya kontrol etmeniz gerekmez O işi
başkalarıda sizin yerinize ve hatta belkide daha iyi
yapabilecektir O nedenle mutlaka yuumlkuuml paylaşınız
başkalarınıda goumlrevlendiriniz
Şu soruları kendimize sormamız gerekir
Şu anda tarafımdan yapılmamaması gereken hangi
işleri yapıyorum
Benimle ayni seviyedeki arkadaşların yapabileceği
hangi işleri aptalca halen ben yapıyorum
İşte bu işleri mutlaka başkasına devredin onu
motive edin ve iş bitimindede hemen
oumlduumlllendirinhellip
Goumlrevlendirdiğimiz kişi yuumlk atı olmak
istemiyecektir Eğer goumlrevlendirdiğinde oumlnemli
olduklarını anlayacak olurlarsa ccedilok iyi performans
goumlstereceklerdir
Ccedilalışmalarınızın Engellenmesi
Ccedilalışmanızın ani gelen ziyaretccedililerle telefonlarla
bozulmasını engelleyin Randevusuz gelen hiccedilbir
ziyaretccedilinizi o an kabul etmeyin kendisine uygun
olduğunuz bir zaman iccedilin randevu verin Boumlylece o
kişiyede daha modern olması konusunda eğitmişte
olursunuz Eğer konu gerccedilekten oumlnemli idiyse kişi o
saatte zaten gelecektir
Astlarınıza işi devredin ama işi devir ederken ccedilok
iyi anlatın Boumlylece sık sık sizlere soru sorulmasını
engelleyin
Yardımcılarınız ile guumlnuumln sadece belirli saatlerinde
veya haftanın belirli guumlnlerinde beraber olunuz
heran değil Bunu toplantı guumlnleri veya saatleri
şeklinde onlara duyurun
İş yerinizde ve iş ortamınızda misafir trafiğini
mutlaka engelleyin veveya kontrol altına alın
Kendinize misafir gelmesini tabii
engelleyemezsiniz ama şu tedbirler ile kişilerin
sizin yanınızda daha fazla kalarak zamanınızı
almasını engelleyebilirsiniz Tabii bunu arzu
ediyorsanız
Sandalye veya koltuğunuzun kenarında oturarak
Kişiyi kapıda ayakta karşılayın
Konuşma sırası size ayağa kalkıp gelince ona
doğru yuumlruumlyerek ve teşekkuumlr ederim başka birşey
varmıydı diyerek konuyu sonlandırın
Gerekirse resmi ve soğuk bir tavırla konuşarak
Gelen kişilere asla ccedilay kahve ısmarlamayarak
Onun ve sizin goumlrebileceğiniz bir duvarda saat
bulundurup suumlrekli olarak ona bakın
Sohbetinizin bir yerinde oumlzet olarak ziyaretiniz iccedilin
teşekkuumlr ederim başka konuşabileceğim veya
yapabileceğim birşey varmı şeklinde soumlzler
kullanarak
Eğer gelen davetsiz ve randevusuz bir misafir ise ya
sonrası iccedilin randevu verin ya da başka birisi ile
goumlruumlşmesini sağlayın (yardımcınız sekreteriniz
asistanınız)
Telefon Konuşmaları
Telefon accedilmadan oumlnce gerekliliğini tartışın
konuşacaklarınızı not alın
Karşınıza kum saati koyun
Uumlccedil dakika kesici alet kullanarak hem kendi hemde
karşı tarafın konuşmalarını kontrol altına alın
Telesekreter kullanın
Duumlofonlu telefon kullanın Karşı tarafı ararken veya
ccedilalarken o sırada başka şeyler yazabilir veya
okuyabilirsiniz
Doğrudan konuya girin boş ve gereksiz sohbetten
kaccedilının Mesela guumlnaydın size nasıl yardımcı
olabilirm diyerek konuya başlayabilirsiniz
24
Telefonunuza hemen ulaşabilecek mesafede
bulundurun evde telsiz telefon kullanın
Trafik sıkıştığı zaman cep telefonunuzu kullanarak
zamanınızı değerlendirin akşam veya yarın
aramanız gereken kişileri şimdiden arayın ve
boumlylece zamanınızı değerlendirin
Bilgi Toplama Oumlzuumlmseme ve Uygulama
Ccedilağımız enformasyon ccedilağı Telefon gazeteler
kitaplar mailler internet fax dergiler text booklar
heryerden bilgi akıyor Bu kadar ccedilok kaynağı
okuyabilmemiz muumlmkuumln değil mutlaka elememiz
arasından seccedilim (triaj) yapmamız gerekiyor
Unutmayalım ki bilgi miktarı her doumlrt yılda bir
ikiye katlanıyor Bunun iccedilinde
Gerccedilekten hangi bilgilere ihtiyacımız var onları
bilmemiz gerekir
Seccedilerek okuyun
Tek bir gazete uumlzerine yoğunlaşın
Hızlı okuma youmlntemlerini oumlğrenin
Okuyamadığınız dergilerin aboneliğini iptal ettirin
Amerikayı tekrar keşfetmek iccedilin uğraşmayın direkt
konu ile ilgili kaynaklaı araştırın
Okuma ve Daha Hızlı Okuma
Okuyacağınız oumlncelikli kitaplarınız elinizin altında
olsun Mesela tuvalette yolculuklarda mutlaka
birşeyler okuyun
Beklerken mutlaka okuyun Randevulara ve
toplantılara giderken mutlaka yanınızda okunacak
birşeyler bulundurun
Yatmadan oumlnce okuyun
Amaccedilsızca değil amaca youmlnelik okuyun
Kelime kelime okumayın cuumlmleleri okumaya
ccedilalışın Okurken dudaklarınızı oynatmayın
Kitabı ccedilizin sonra tekrar okumanız gerekirse bu şekilde
vakit kaybetmezsiniz
Sıkıcı Guumlnluumlk İşler
Banka
Su elektrik havagazı gibi oumldemeleriniz iccedilin mutlaka
banka otomatik oumldeme talimatı veriniz
Uumlzerinde isim soyad ve adresinizin olduğu bir kaşe yapın
ki sık sık bunları yazmak zorunda kalmayasınız
En fazla bir adet kredi kartı kullanın Aksi taktirde
oumldemelerinizi ve extrelerinizi takip etmek ccedilok zamanınızı
alacaktır
Evinize veya işinize en yakın banka ile ccedilalışın
Banka dekont ve faturalarını mutlaka hemen dosyalayın
sonra gerektiği zaman bu neredeydi diye duumlşuumlnmeyin
İşimiz bitti tekrar eve geldik
Banyoda sabah beklemeleri engelleyebilmek iccedilin
aile bireylerinin ayrı saatlerde kalkmasını sağlayın
Evde sık kulanılan eşyalarınızı yedekleyin (Cola
sigara tuvalet kağıdı gibi)
Eşyalarınızı bulabileceğiniz bir yere koyun
Dolaplarınızı duumlzenleyin evdeki dağınıklığı
engelleyin
Benzer aletleri beraber koyun (alet ccedilantası gibi)
Yedek anahtarlarınızı belirli bir yerde toparlayın
Tamir belgeleri kullanma rehberleri sigorta ile
ilgili belgeleri ayni ccedilekmecede tutun
Aileniz ile ilgili olarak tuumlm kimlikler tapular kredi
kartı ve ehliyet gibi belgelerin birer fotokopisini
ccedilektirin ki kayıp ederseniz acaba numarası neydi
diye duumlşuumlnmeyin
Sonuccedil
Eğer sizlerde 24 saatin kendinize yetmediğimnden
şikayet ediyorsanız ve zaman yaratmak iccedilin ccedilaba
sarf ediyorsanız inanın alacağınız şu basit tedbirler
ile guumlnde 2-4 saat arttırmanız ccedilok muumlmkuumlnduumlr
Yapılacak işler oumlzetle şunlardır
Oumlnce oumlnceliği olan iş yapın Zevkli de olsa sıkıcıda
olsa Ama unutmayınızki insanın ayni anda iki tane
oumlnceliği olan işiniz olamaz
Masanızın uumlstuumlnuuml ve ccedilekmecelerini mutlaka
duumlzenleyin Başarılı bir kişinin ve youmlneticinin
masasının uumlstuuml daima bomboştur Eğer dosyalar
yığılmış ise o kişiden verim almak inanın zordur
Hayır demeyi oumlğrenininiz
Toplantılara guumlndem ile gidiniz yanınızda
okunacak birşeyler bulundurunuz
Muumlkemmeliyetccedililik tuzağından kurtulun
Mutlaka yakın ve uzak vadede hedefler seccedilin
Yapılacak işlerde daima A ile başlayın B ile değil
Bu tedbirler ile belki zamanınmızı arttırabileceğiz
ama bu zamanımızı nerede ve ne şekilde
kullanacağız İşte sorun burada Kısa bir suumlre oumlnce
Stephan COVEYrsquoin ldquoEtkili İnsanların Yedi
Alışkanlığırdquo adlı kitabını buumlyuumlk bir zevk ile
okumaya başlamıştım İlk 10 sayfasından sonra
duumlşuumlncelerim alt uumlst oldu Neden mi Yazar aynen
şoumlyle diyordu Şu guumlne kadar ccedilok ccedilalıştım ccedilok iyi
bir pozisyondayım arzu ettğim gerşeyi elde ettim
ama ailemi kaybettim Bu kariyer ve para bana ne
derecede mutluluk verir acaba diyordu Bu
nedeenle hiccedil unutmamamız gereken noktalarda
herhalde şunlar olmalıdır
Kariyerimize ve paralarımıza akşam sarılarak
uyuyamayız bu nedenle ccedilok ccedilalışmanın yanında
oumlncelikli olarak eşimizi ailemizi ve sevdiklerimizi
unutmamalıyız ve ccedilalışmak iccedilin mi yaşıyoruz
yaşamak iccedilin mi ccedilalışıyoruz sorusunun cevabını en
azından kendi gerccedileklerimiz iccedilin bulmalıyız Kaynaklar
Time management for the academic emergency
physicians Steven PARRİLLO
Httpwwwemedicinecom
Zamanı doğru kullanma Kate KEENAN
Kişisel zaman youmlnetimi Marion E HAYNES
Zaman youmlnetimi Ray JOSEPHS
Oumlnemli işler oumlncelik Stephan COVEY
24
Telefonunuza hemen ulaşabilecek mesafede
bulundurun evde telsiz telefon kullanın
Trafik sıkıştığı zaman cep telefonunuzu kullanarak
zamanınızı değerlendirin akşam veya yarın
aramanız gereken kişileri şimdiden arayın ve
boumlylece zamanınızı değerlendirin
Bilgi Toplama Oumlzuumlmseme ve Uygulama
Ccedilağımız enformasyon ccedilağı Telefon gazeteler
kitaplar mailler internet fax dergiler text booklar
heryerden bilgi akıyor Bu kadar ccedilok kaynağı
okuyabilmemiz muumlmkuumln değil mutlaka elememiz
arasından seccedilim (triaj) yapmamız gerekiyor
Unutmayalım ki bilgi miktarı her doumlrt yılda bir
ikiye katlanıyor Bunun iccedilinde
Gerccedilekten hangi bilgilere ihtiyacımız var onları
bilmemiz gerekir
Seccedilerek okuyun
Tek bir gazete uumlzerine yoğunlaşın
Hızlı okuma youmlntemlerini oumlğrenin
Okuyamadığınız dergilerin aboneliğini iptal ettirin
Amerikayı tekrar keşfetmek iccedilin uğraşmayın direkt
konu ile ilgili kaynaklaı araştırın
Okuma ve Daha Hızlı Okuma
Okuyacağınız oumlncelikli kitaplarınız elinizin altında
olsun Mesela tuvalette yolculuklarda mutlaka
birşeyler okuyun
Beklerken mutlaka okuyun Randevulara ve
toplantılara giderken mutlaka yanınızda okunacak
birşeyler bulundurun
Yatmadan oumlnce okuyun
Amaccedilsızca değil amaca youmlnelik okuyun
Kelime kelime okumayın cuumlmleleri okumaya
ccedilalışın Okurken dudaklarınızı oynatmayın
Kitabı ccedilizin sonra tekrar okumanız gerekirse bu şekilde
vakit kaybetmezsiniz
Sıkıcı Guumlnluumlk İşler
Banka
Su elektrik havagazı gibi oumldemeleriniz iccedilin mutlaka
banka otomatik oumldeme talimatı veriniz
Uumlzerinde isim soyad ve adresinizin olduğu bir kaşe yapın
ki sık sık bunları yazmak zorunda kalmayasınız
En fazla bir adet kredi kartı kullanın Aksi taktirde
oumldemelerinizi ve extrelerinizi takip etmek ccedilok zamanınızı
alacaktır
Evinize veya işinize en yakın banka ile ccedilalışın
Banka dekont ve faturalarını mutlaka hemen dosyalayın
sonra gerektiği zaman bu neredeydi diye duumlşuumlnmeyin
İşimiz bitti tekrar eve geldik
Banyoda sabah beklemeleri engelleyebilmek iccedilin
aile bireylerinin ayrı saatlerde kalkmasını sağlayın
Evde sık kulanılan eşyalarınızı yedekleyin (Cola
sigara tuvalet kağıdı gibi)
Eşyalarınızı bulabileceğiniz bir yere koyun
Dolaplarınızı duumlzenleyin evdeki dağınıklığı
engelleyin
Benzer aletleri beraber koyun (alet ccedilantası gibi)
Yedek anahtarlarınızı belirli bir yerde toparlayın
Tamir belgeleri kullanma rehberleri sigorta ile
ilgili belgeleri ayni ccedilekmecede tutun
Aileniz ile ilgili olarak tuumlm kimlikler tapular kredi
kartı ve ehliyet gibi belgelerin birer fotokopisini
ccedilektirin ki kayıp ederseniz acaba numarası neydi
diye duumlşuumlnmeyin
Sonuccedil
Eğer sizlerde 24 saatin kendinize yetmediğimnden
şikayet ediyorsanız ve zaman yaratmak iccedilin ccedilaba
sarf ediyorsanız inanın alacağınız şu basit tedbirler
ile guumlnde 2-4 saat arttırmanız ccedilok muumlmkuumlnduumlr
Yapılacak işler oumlzetle şunlardır
Oumlnce oumlnceliği olan iş yapın Zevkli de olsa sıkıcıda
olsa Ama unutmayınızki insanın ayni anda iki tane
oumlnceliği olan işiniz olamaz
Masanızın uumlstuumlnuuml ve ccedilekmecelerini mutlaka
duumlzenleyin Başarılı bir kişinin ve youmlneticinin
masasının uumlstuuml daima bomboştur Eğer dosyalar
yığılmış ise o kişiden verim almak inanın zordur
Hayır demeyi oumlğrenininiz
Toplantılara guumlndem ile gidiniz yanınızda
okunacak birşeyler bulundurunuz
Muumlkemmeliyetccedililik tuzağından kurtulun
Mutlaka yakın ve uzak vadede hedefler seccedilin
Yapılacak işlerde daima A ile başlayın B ile değil
Bu tedbirler ile belki zamanınmızı arttırabileceğiz
ama bu zamanımızı nerede ve ne şekilde
kullanacağız İşte sorun burada Kısa bir suumlre oumlnce
Stephan COVEYrsquoin ldquoEtkili İnsanların Yedi
Alışkanlığırdquo adlı kitabını buumlyuumlk bir zevk ile
okumaya başlamıştım İlk 10 sayfasından sonra
duumlşuumlncelerim alt uumlst oldu Neden mi Yazar aynen
şoumlyle diyordu Şu guumlne kadar ccedilok ccedilalıştım ccedilok iyi
bir pozisyondayım arzu ettğim gerşeyi elde ettim
ama ailemi kaybettim Bu kariyer ve para bana ne
derecede mutluluk verir acaba diyordu Bu
nedeenle hiccedil unutmamamız gereken noktalarda
herhalde şunlar olmalıdır
Kariyerimize ve paralarımıza akşam sarılarak
uyuyamayız bu nedenle ccedilok ccedilalışmanın yanında
oumlncelikli olarak eşimizi ailemizi ve sevdiklerimizi
unutmamalıyız ve ccedilalışmak iccedilin mi yaşıyoruz
yaşamak iccedilin mi ccedilalışıyoruz sorusunun cevabını en
azından kendi gerccedileklerimiz iccedilin bulmalıyız Kaynaklar
Time management for the academic emergency
physicians Steven PARRİLLO
Httpwwwemedicinecom
Zamanı doğru kullanma Kate KEENAN
Kişisel zaman youmlnetimi Marion E HAYNES
Zaman youmlnetimi Ray JOSEPHS
Oumlnemli işler oumlncelik Stephan COVEY
top related