uluslararasi · kültürel farklılıkların uluslararası İşletmeler Üzerindeki etkisi 3.2....
Post on 05-Aug-2020
13 Views
Preview:
TRANSCRIPT
ULUSLARARASI
İŞLETMECİLİK
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖZDE MERT
gozde.mert@nisantasi.edu.tr
1
ULUSLARARASI İŞLETMECİLİK
BÖLÜM: ULUSLARARASI İŞLETMELERDE ÖRGÜT KÜLTÜRÜ1. Kültür Kavramı ve Kültürel Faktörler
2. Örgüt Kültürü
3. Uluslararası İşletmelerde Örgüt Kültürü
3.1. Kültürel Farklılıkların Uluslararası İşletmeler Üzerindeki
Etkisi
3.2. Kültürel Farklılıkların Olumlu Etkileri
3.3. Kültürel Farklılıkların Ortaya Çıkardığı Sorunlar
4. Uluslararası İşletmelerde Kültürel Farklılıkların Yönetimi
4.1. Örgütte İçsel Bütünlüğün Sağlanması
4.2. Örgüt Kültürünün Bozulması
Dr. Öğr. Üyesi Gözde Mert
2
ULUSLARARASI İŞLETMELERDE
ÖRGÜT KÜLTÜRÜ
Küreselleşme sonucu ülkeler arasında siyasi, ekonomik, kültürel ve sosyal
alandaki ilişkiler yaygın duruma gelmektedir. Uluslararası işletmelerde farklı
kültürden insanlar bulunmakta ve işletmelerin uluslararası pazardaki
faaliyetlerinde farklı kültürel geçmişe sahip olan bireylerle iş birliği yapmak
durumundadır.
İletişim, teknoloji ve sosyal alanda yaşanan değişimler işletmelerin çok
kültürlü bir yapı haline gelmelerine neden olmuştur. Artan kültürel etkileşim,
kültürel farklılıkların yönetimini öne çıkarmıştır. İşletmelerin uluslararası
alandaki faaliyetleri ve çok kültürlü bir yapıya sahip olmaları, işletmeler
açısından yönetimsel uygulama ve süreçlerinde birçok sorun ortaya
çıkarmaktadır.
Kültürel çeşitliliği fazla olan işletmeler, çalışanların yönetilmesi konusunda
birtakım sorunlarla karşılaşmaktadır.Dr. Öğr. Üyesi Gözde Mert
3
1. KÜLTÜR KAVRAMI VE KÜLTÜREL FAKTÖRLER
Kültür insanların birbiriyle etkileşiminde önemli bir rol oynar. Bireylerin
deneyimlerini yorumlayan, davranışlarına kılavuzluk eden anlamlar bütünü
“kültür” olarak ifade edilebilir.
Kültürel faktörler, topluma özgü ve kuşaklar arasında aktarılan toplumsal
değer, norm ve inançlardan oluşmaktadır. Bu faktörler toplumun sosyal yapısı,
din ve dil gibi unsurlardan etkilenir.
Çokuluslu işletmelerin kültürel faktörlere olan duyarlılığı ve işletmede ortak
bir kültür oluşturma gayretleri, işletmenin pazardaki faaliyet düzeyine
bağlıdır. Örneğin; doğrudan yatırımlara karşı lisans ve ürün-hizmet
pazarlaması gibi. Yabancı doğrudan yatırımlarda kültürel farklılıklar ve uyum
önemliyken, lisans anlaşmalarında ise küçük düzenlemeler yeterli
olabilmektedir.
Dr. Öğr. Üyesi Gözde Mert
4
2. ÖRGÜT KÜLTÜRÜ
Örgüt kültürü ile ilgili ilk çalışmalar 1930’lu yıllarda başlamıştır ancak,
kavram 1980’li yıllarda kullanılmayı başlanmıştır.
Örgüt kültürü; kurumun süreç içerisinde gelişiminde, çevresiyle yaşadığı
problemlerin çözümünde, dışa uyum ve iç bütünleşme sağlamasına yönelik
çabaların sonucunda öğrenilen konulardır.
Örgüt kültürü, kurumun yapısını ve işleyişini anlamayı sağlamaktadır.
Örgütteki kültür, çalışanların davranış biçimlerine yön verir. Kültür, bireylerin
doğruluğunu sorgulamaksızın kabul ettiği ve inandığı varsayımlar bütünü
olarak da ifade edilmektedir. Normlar ise, bu varsayımların bir yansıması
olarak ortaya çıkar.
Örgüt kültürü; kurumdaki iş görenlerin birbirleri ve kurumun çevresi ile
ilişkilerini düzenleyen, kurumun faaliyet biçimini, inançlarını, geleneklerini
ve değerler bütününü oluşturan unsurların tamamıdır.
Dr. Öğr. Üyesi Gözde Mert
5
2. ÖRGÜT KÜLTÜRÜ
Örgüt kültürüne ilişkin olarak şu özellikler belirlenmiştir:
• Örgüt kültürü, kendini oluşturan unsurlarla bir bütündür.
• Örgüt kültürü, sonradan kazanılıp, öğrenilebilir.
• Örgüt kültürü, kurumdaki çalışanlar arasında benimsenmeli
ve paylaşılmalıdır.
• Örgüt kültürü, iş görenler arasında uzun vadeli bir etkileşim
ve sosyalleşme sonucunda oluşan birikimleri içerir.
• Örgüt kültürü, devamlı davranışsal kalıplarla şekillenir.
• Örgüt kültürü, yazılı değildir. Kurum çalışanlarının bilinç ve
düşünce yapılarında, beklentilerinde, değer ve inançlarında
bulunur.
Dr. Öğr. Üyesi Gözde Mert
6
3. ULUSLARARASI İŞLETMELERDE
ÖRGÜT KÜLTÜRÜ
Uluslararası işletmelerin en temel özelliği, birden çok kültürü
barındırmasıdır. Örgüt kültürünün oluşması, uluslararası
işletmelerde kültürel farklılıkların birlikte var olmasına ve etkin
olarak yönetilmesinde rol oynar. Örgüt kültürü, farklı kültürlere
sahip çalışanları ortak bir kültürde toplamakta ve ortak bir
paydada bireyleri tutmaktadır.
Uluslararası işletmelerde örgüt kültürünün incelenmesinde en
önemli konu kültürel farklılıkların yönetilebilmesidir. Bunun için
örgüt kültürünün, örgütün barındırdığı bütün bu farklı kültürleri
bir araya getirmesi ve bütün çalışanları örgüt kültürü etrafında
toplayabilmesi gereklidir.
Dr. Öğr. Üyesi Gözde Mert
7
3.1. KÜLTÜREL FARKLILIKLARIN
ULUSLARARASI İŞLETMELER ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
Uluslararası bir işletmede birçok farklı kültürden insanların olması, işletmenin
amaçlarına ulaşmayı zorlaştırmaktadır. Bu zorlukların üstesinden gelebilmek
için o işletmede ortak duygu ve fikirlerin geliştirilmesi önem taşımaktadır.
Aksi takdirde yaşanılacak başarısızlıklar, yerel çapta bir işletmenin yaşadığı
sıkıntıların çok daha ötesinde sorunlara neden olabilecektir. Meydana gelecek
bu sorunların telafisi de aynı oranda zor olacaktır.
Uluslararası işletmelerin yöneticisi birden çok riskle karşı karşıyadır. Bunlar:
• Mali riskler
• Siyasi riskler
• Uluslararası ortamda yapılan insan kaynakları faaliyetlerinin değiştirilmesi
gerektiği.
Dr. Öğr. Üyesi Gözde Mert
8
3.1. KÜLTÜREL FARKLILIKLARIN
ULUSLARARASI İŞLETMELER ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
Uluslararası işletmelerin önemli bir sorunu farklı kültürlerin değerlere
etkisinin derecesidir.
Farklı kültürleri yapısında bulunduran çok uluslu işletmelerde kültür
etkileşimi ve yönetim ilişkileri konusunda yapılan araştırmalar üç farklı
yaklaşımın ortaya çıkmasına neden olmuştur:
• Uluslararası şirketlerin yönetimlerinde, hangi ülkede faaliyet
gösterdiklerine bakılmaksızın kendi ulusal kültürel değerlerinin etkili
olduğunu belirten “ayrışma” yaklaşımı
• Çokuluslu işletmelerin yönetiminde endüstrileşmiş ülkelerin değerlerini
ve yerel ülke kültürünü benimseyen “benzeşme” yaklaşımı
• Karşılıklı etki ile ortak değerler sisteminin mevcut olduğu ve uluslararası
işletmelerin ulusal kültür ile yerel kültürlerin bir bütünleştiği değerlerle
yönetimi yaklaşımlarıdır.
Dr. Öğr. Üyesi Gözde Mert
9
3.1. KÜLTÜREL FARKLILIKLARIN
ULUSLARARASI İŞLETMELER ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
“Ayrışma” görüşüne göre; yönetsel değer ve davranışlar endüstrileşmenin
değil, ulusal kültürün etkisinde şekillenmektedir. Yöneticilerin ulusal
kültürün etkisinde şekillenmiş olan değerlerini ülkenin ekonomik ideolojisi ve
endüstrileşme süreci değiştirmemektedir. Kültürel değerler ile yönetim
tarzları arasında ahenk olmalıdır.
“Benzeşme” yaklaşımı, uluslararası işletmelerin, gelişmiş ülkelerin kültür ve
değerlerini benimseyeceklerini ve bunun doğal olduğunu vurgulamaktadır.
Ayub ve Jehn (2006) ise, uluslararası işletmelerin sadece ayrışma ya da
benzeşme yaklaşımlarını benimsemeyeceklerini belirtir. Uluslararası
işletmelerin, ulusal kültür ile ekonomik ideoloji arasında karşılıklı ve dinamik
bir etkileşim olduğunu ileri sürmektedir. Bu yönetsel davranış ve değerler,
ortak bir kültürü oluşturmaktadır.
Dr. Öğr. Üyesi Gözde Mert
10
3.2. KÜLTÜREL FARKLILIKLARIN
OLUMLU ETKİLERİ
Kültürel olarak zengin örgütlerde farklılıkların sağladığı yararlar ise
şunlardır :
• Müşterilerin ihtiyaçlarını anlayabilme konusunda avantaja sahip
olurlar. Bünyesindeki bayanlar, azınlıklar, engelliler gibi çalışanlar
sayesinde, bu grupların düşünce tarzlarını daha iyi anlama ve onlara
daha iyi hizmet verebilme yeteneğine sahiptirler.
• İşletmeler farklı çalışanları aynı kurum altında toplayarak, sosyal
ve etik olarak sorumluluklarını da yaparlar.
• Ekonomi, imalattan hizmete geçiş eğiliminde olduğundan dolayı
işletmeler, bu sayede insanlarla etkili ilişkiler kurabilmektedir.
• Küresel alanda, farklılıklar yeni uluslararası piyasalara açılmak
için avantaj sağlamaktadır.
Dr. Öğr. Üyesi Gözde Mert
11
3.2. KÜLTÜREL FARKLILIKLARIN
OLUMLU ETKİLERİ
Kültürel olarak zengin örgütlerde farklılıkların sağladığı yararlar ise
şunlardır :
• Farklılıkların olması işletmelerde yenilikçi düşünceyi, yaratıcılığı
ve rekabet avantajını artırmaktadır.
• Farklılıkların neden olduğu çatışmalar, yöneticilerin ilgisini bu
alanlara çekerek, olumsuzlukları ortadan kaldırıp, örgütün
bütünleşmesi ve iletişim kanallarının açılmasını da
sağlayabilmektedir.
• Farklı grupların bulunması esnekliği, değişime çabuk tepki
vermeyi ve uyum yeteneğini güçlendirmektedir.
Dr. Öğr. Üyesi Gözde Mert
12
3.3. KÜLTÜREL FARKLILIKLARIN ORTAYA
ÇIKARDIĞI SORUNLAR
Kültürel farklılıkları etkili yönetilmemesi sonunda yaşanacak
sorunlar şu şekildedir:
• Ekip içinde iletişim eksikliği, kuruma güvenin azalması, örgütsel
stresin artması
• Çalışma ortamının kalitesinde, performans ve motivasyonda
düşüşlerin olması
• Yetenekli iş görenlerin işten ayrılması ve nitelikli işgücünün ise
şirkete yönelik olumsuz tavırlar göstermesi
• Mobbing ve şikayetlerin artması, kurumun yasal yollarla bu tarz
davalarla anılması
• Örgütün müşteri ve paydaşları üzerinde itibar kaybı
• Üretim ve hizmet kalitesindeki düşüşDr. Öğr. Üyesi Gözde Mert
13
4. ULUSLARARASI İŞLETMELERDE
KÜLTÜREL FARKLILIKLARIN YÖNETİMİ
Farklı kültürleri başarılı bir şekilde yönetmek için aşağıdaki
hususlara gereksinim duyulmaktadır:
• Değişen şartlara uyum sağlama,
• Bilinçli stratejiler oluşturma,
• Farklı kültürlere duyarlılık,
• Çok kültürlü ekiplerle çalışabilme,
• Dil yeteneği,
• Uluslararası pazarlamayı anlayabilme,
• Uluslararası farklılıkları anlama.
Dr. Öğr. Üyesi Gözde Mert
14
4.1. ÖRGÜTTE İÇSEL BÜTÜNLÜĞÜN
SAĞLANMASI
İşletmelerin başarısı, çalışanlarının işletme amaçlarını
benimsemesine bağlıdır. İşletmenin kültürü, çalışanların davranış,
alışkanlık ve iş yapma tarzlarını etkilemektedir.
Farklı kültüre sahip çalışanlar, farklı değer, inanış, davranış ve
normlar göstermektedir. İşletmede farklı kültürlere sahip çalışanlar
arasında bütünlük sağlanması, çalışanın görüş ve değerlerini
işletmede paylaşmalarına uygun ortam yaratılmalıdır.
Örgütler, kültürel farklılıklardan fayda sağlamak için yeni stratejiler
uygulamak, kültürler arasındaki iletişimin etkili ve verimli olması
için yeni yönetim yaklaşımları geliştirmek durumundadır.
Dr. Öğr. Üyesi Gözde Mert
15
4.1. ÖRGÜTTE İÇSEL BÜTÜNLÜĞÜN
SAĞLANMASI
Örgütlerde içsel bütünlüğün sağlanması 5 ana aşamada
gerçekleştirilebilir:
• Güç ve statünün dağıtımı
• Ortak bir dil ve sınıf yaratılması
• Açıklanmaz ve tanımlanamaz olanın açıklanması (politikalar,
gelecek belirsizliği vb.)
• Ceza ve ödüllerin kapsamının tanımlanması
• Dostluk, arkadaşlık, aşk gibi duygusal ilişkilere bir ölçü
geliştirilmesi.
Dr. Öğr. Üyesi Gözde Mert
16
4.2. ÖRGÜT KÜLTÜRÜNÜN BOZULMASI
Vries ve Miller, üst yöneticilerin kişisel özelliklerinden kaynaklanan
bozulmuş örgüt kültürlerini, beş grupta belirtmiştir.
Dr. Öğr. Üyesi Gözde Mert
17
4.2. ÖRGÜT KÜLTÜRÜNÜN BOZULMASI
Dr. Öğr. Üyesi Gözde Mert
18
4.2. ÖRGÜT KÜLTÜRÜNÜN BOZULMASI
Dr. Öğr. Üyesi Gözde Mert
19
4.2. ÖRGÜT KÜLTÜRÜNÜN BOZULMASI
Dr. Öğr. Üyesi Gözde Mert
20
4.2. ÖRGÜT KÜLTÜRÜNÜN BOZULMASI
Dr. Öğr. Üyesi Gözde Mert
21
TEŞEKKÜRLER
top related