update situation on unusual severity and death of influenza¸žญ. วรยา...

Update Situation on Unusual Severity and Death of

Influenza

สานกโรคตดตออบตใหม กรมควบคมโรค

24 พฤศจกายน 2560 ณ สมาคมไวรสวทยา

แพทยหญงวรยา เหลองออน

ผอานวยการสานกโรคตดตออบตใหม กรมควบคมโรค

กระทรวงสาธารณสข

โรคไขหวดใหญ

2

สถานการณโรคไขหวดใหญทวโลก

3ทมา : WHO

ซกโลกใตมรายงานการพบผปวยอยางตอเนอง

ซกโลกเหนอมแนวโนมลดลง

สวนใหญพบไขหวดใหญ A (H3N2)

* ผปวยเสยชวต นครราชสมา (24), พระนครศรอยธยา (4), สมทรปราการ (1), อดรธาน (1), ตาก (2), เพชรบร (1),

ประจวบครขนธ (1), ราชบร (1), ปทมธาน (1)ทมา : รายงาน 506 สานกระบาดวทยา

1 มกราคม – 22 พฤศจกายน 2560

ผปวย 179,986 ราย อตราปวย 275.09 ตอแสนประชากร เสยชวต 52 ราย

กลมอายทพบมากทสด ชวงอาย 0 - 14 ป

จงหวดทมอตราปวยสงสด คอ กรงเทพฯ ระยอง จนทบร หนองคาย และเชยงใหม

สถานการณโรคไขหวดใหญในประเทศไทย

4

ตงแต 16 ต.ค. – 5 พ.ย. 60 พบเหตการณระบาดของไขหวดใหญ 12 เหตการณ เสยชวต 3 ราย

กรงเทพฯ พบ 3 เหตการณ- 10 รายในสถานศกษา (Flu B)

- 26 ราย ในพระภกษและเจาหนาท

โครงการบวชถวาย ร.๙ (H3N2)

- 33 ราย ในตารวจ (H3N2)

เหตการณในภาวะปกต

เกยวของกบพระราชพธ

เสยชวต 1 ราย

พษณโลก 2 เหตการณ -28 ราย ในทณฑสถานหญง (Flu B)

- 124 ราย ในเรอนจา (Flu B)

พจตร 1 เหตการณ 127 ราย ในเรอนจา (H3)

สงขลา (H3N2)

นครปฐม 1 เหตการณ 815 ราย ในพระภกษ (H3N2)

อานาจเจรญ 1 เหตการณ

56 ราย ในพระภกษ (H3N2)

อทยธาน 1 เหตการณ 34 ราย ในพระภกษและสามเณร

(H3N2)

นครศรธรรมราช (H1N1)

ทง 2 ราย

เหตการณไขหวดใหญจาก Event-based surveillance

5ทมา : สานกระบาดวทยา กรมควบคมโรค

6ทมา : ระบบโปรแกรมการตรวจสอบขาวการระบาด สานกระบาดวทยา

เหตการณพบผปวยอาการคลายไขหวดใหญเปนกลมกอน

• สถานททพบผปวยมากทสด คอ โรงเรยน เรอนจา และคายทหาร ตามลาดบ

0

5

10

15

20

25

จานว

นเหต

การณ

(ครง

)

สถานท

จานวนเหตการณพบผปวยอาการคลายไขหวดใหญเปนกลมกอน

จาแนกตามสถานท (1 มกราคม - 22 พฤศจกายน 2560)

จานวนเหตการณ

ในผปวยกลมอาการคลายไขหวดใหญ ( ILI ) และกลมอาการปอดบวมจากโรงพยาบาลเครอขายของกรมวทยาศาสตรการแพทยและกรมควบคมโรค

• ตงแตวนท 1 มกราคม 2560 ถง 18 พฤศจกายน 2560

• รวมทงสน 3,296 ราย พบผตดเชอไขหวดใหญ จานวน 996 ราย (คดเปนรอยละ 30.22)

ในจานวนเชอไขหวดใหญ

ทงหมดจาแนกเปน

– ไขหวดใหญ

ชนด A/H1N1(2009)

209 ราย(รอยละ 20.98)

– เชอไขหวดใหญ

ชนด A/H3N2 467 ราย

(รอยละ 46.89)

– ไขหวดใหญชนด B 320

ราย (รอยละ 32.13)

ทมา : สานกระบาดวทยา กรมควบคมโรค และกรมวทยาศาสตรการแพทย

Influenza laboratory surveillance

6

จานวนตวอยางผปวยทสงตรวจ และผลการตรวจหาเชอสาเหตกอโรคไขหวดใหญ สะสม ตงแตมกราคม – 18 พฤศจกายน 2560

0102030405060708090100

0

50

100

150

200

250

1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 41 43 45 47 49 51

negative B H3 H1N1 %positive

ทมา กรมวทยาศาสตรการแพทยและสานกระบาดวทยา

สปดาห

o an A/Michigan/45/2015(H1N1)

pdm09- like virus

o an A/Hong Kong/4801/2014

(H3N2)-like virus

o a B/Brisbane/60/2008-like

virus

สายพนธไวรสไขหวดใหญ (Trivalent)

ทกระทรวงสาธารณสขวคซน

ฉดใหกลมเปาหมาย ป 2560

สายพนธไวรสไขหวดใหญทถก

คดเลอกมาใชผลตวคซนปองกน

โรคไขหวดใหญ ป 2561

o an A/Michigan/45/2015(H1N1)

pdm09- like virus

o an A/Singapore/INFIMH-16-

0019/

2016 (H3N2)-like virus

o a B/Phuket/3073/2013-like virus

ทมา : ศนยไขหวดใหญแหงชาต กรมวทยาศาสตรการแพทย 13 พฤศจกายน 2560

ความกาวหนาทางวคซนและสายพนธของเชอไวรสไขหวดใหญ (1)

7

ป 2560 เชอไขหวดใหญ 2 ใน 3 ชนด ทระบาดอยในประเทศไทยสวนใหญจะ

ตางไปจากเชอทเปนองคประกอบในวคซนชนดเชอสามสายพนธ ( Trivalent

Influenza Vaccine ) ทกระทรวงสาธารณสขไดฉดใหกบกลมเสยง

เชอ A(H3N2) ทระบาดในประเทศไทย มการเกด Genetic drift สะสมอยาง

ตอเนอง เกดเปน subclade 3C.2a1 แยกจากสายพนธวคซน A/Hong

Kong/4801/2014(H3N2) ซงเปน clade 3C.2a แตมความคลายคลงกบ

สายพนธวคซนตวใหม คอ A/Singapore/ INFIMH-16-0019/2016 (H3N2)

subclade 3C.2a1 มากกวา

วคซนชนดเชอเปนแบบสสายพนธ (quadrivalent)

จะบรรจเชอ B ทงสองสายพนธ

ทมา : ศนยไขหวดใหญแหงชาต กรมวทยาศาสตรการแพทย 13 พฤศจกายน 2560

ความกาวหนาทางวคซนและสายพนธของเชอไวรสไขหวดใหญ (2)

8

10

โรคไขหวดใหญ (1)

สาเหต : Influenza virus ม 3 ชนด คอ A, B และ C

- ชนด A เปนชนดททาใหเกดการระบาดอยางกวางขวางทวโลก

- ชนด B ทาใหเกดการระบาดในพนทระดบภมภาค

- ชนด C มกเปนการตดเชอทแสดงอาการอยางออนหรอไมแสดงอาการ

และไมทาใหเกดการระบาด

ระยะฟกตว : 1-4 วน เฉลย 2 วน

การตดตอ : ไอ จาม หรอหายใจเอาฝอยละอองเขาไป และไดรบเชอทางออม

ผานทางมอ หรอสงของเครองใชทปนเปอนเชอ

อาการ : ไข ปวดศรษะ เจบคอ ปวดเมอยกลามเนอ ไอแหงๆ คดจมกนามกไหล

อาการตางๆ เหลานมกเกดขนอยางรวดเรว และอยนาน 6-10 วน

11

การรกษา : ใหการรกษาตามอาการ

และจะพจารณาใหยาตานไวรส

ยาโอเซลทามเวยร (Oseltamivir)

ตามการวนจฉยของแพทย

ซงยาโอลเซลทามเวยร แบงออกเปน 3 ขนาด

คอ สาหรบผใหญ, เดกโต และเดกเลก

โรคไขหวดใหญ (2)

ใหยาตานไวรสเรวทสดโดยไมตองรอผลตรวจ

ใหยาตานไวรสเรวทสด หรอเฝาระวงอาการ

หากอาการไมดขนหลง 48 ชม. จงใหยาตานไวรส

ใหยาตานไวรสเรวทสด

การใหยาตานไวรสกบผปวยทมอาการเขาขายสงสยโรคไขหวดใหญ

11

• ผเสยชวตทงสน 47 ราย (จากทงหมด 52 ราย)

• เปนเพศชายรอยละ 53.14 เพศหญงรอยละ 42.55

ไมระบเพศรอยละ 2.13

• ผเสยชวตมอายตงแต 1 ป 9 เดอน ถง 89 ป

(มธยฐานของอาย เทากบ 59 ป)

• คนไทย รอยละ 91.49 ชาวเมยนมา 2 ราย และ

ไตหวน 1 ราย

• โดยมเพยง 1 รายทตงครรภ ซงเปนชาวเมยนมา

การวเคราะหขอมลผเสยชวตปวยดวยโรคไขหวดใหญในประเทศไทย ป 2560 (1)

13ทมา : โปรแกรมตรวจสอบขาวการระบาด สานกระบาดวทยา ณ วนท 23 พฤศจกายน 2560

การวเคราะหขอมลผเสยชวตปวยดวยโรคไขหวดใหญในประเทศไทย ป 2560 (2)

14

ตารางท 1 ระยะเวลาในชวงตางๆ ตงแตเรมปวย จนถงเสยชวต

(ขอมล ณ วนท 23 พ.ย. 60)

ลกษณะ เฉลย (วน) /max-minจานวนผเสยชวตทมขอมล

ครบถวนจากทงหมด 47 ราย

ระยะเวลาตงแตเรมปวย-มาโรงพยาบาล 1.74 / 0-7 43

ระยะเวลาตงแต Admit-เสยชวต 6.35 / 0-31 40

ระยะเวลาตงแตเรมปวย-ไดรบยา 3.80 / 1-11 25

ระยะเวลาตงแตมาโรงพยาบาล-ไดรบยา 2.13 / 0-11 24

ทมา : โปรแกรมตรวจสอบขาวการระบาด สานกระบาดวทยา ณ วนท 23 พฤศจกายน 2560

การวเคราะหขอมลผเสยชวตปวยดวยโรคไขหวดใหญในประเทศไทย ป 2560 (3)

15

ตารางท 2 กลมอายของผเสยชวตโรคไขหวดใหญ

(รายงานระหวางวนท 1 ม.ค. – 23 พ.ย. 60)

กลมอาย จานวนผเสยชวต (รอยละ)

อาย < 18 ป 6 (12.77)

อาย 18 – 59 ป 21 (44.68)

อาย > 60 ป 20 (42.55)

ทมา : โปรแกรมตรวจสอบขาวการระบาด สานกระบาดวทยา ณ วนท 23 พฤศจกายน 2560

การวเคราะหขอมลผเสยชวตปวยดวยโรคไขหวดใหญในประเทศไทย ป 2560 (3)

16

ปจจยเสยงของผเสยชวตโรคไขหวดใหญ จากขอมลผเสยชวต 47 ราย

(รายงานระหวางวนท 1 ม.ค. – 23 พ.ย. 60)

ทมา : โปรแกรมตรวจสอบขาวการระบาด สานกระบาดวทยา ณ วนท 23 พฤศจกายน 2560

2.13

4.26

6.38

27.66

42.55

68.83

0 10 20 30 40 50 60 70 80

ตงครรภ

บคลากรทางการแพทย

สบบหร

อาศยรวมกบผ ปวย

ผสงอาย (อาย 65 ปขนไป)

โรคประจาตว

การวเคราะหขอมลผเสยชวตปวยดวยโรคไขหวดใหญในประเทศไทย ป 2560 (4)

17

โรคประจาตวทพบในผปวยเสยชวตดวยโรคไขหวดใหญ

(รายงานระหวางวนท 1 ม.ค. – 23 พ.ย. 60)

ทมา : โปรแกรมตรวจสอบขาวการระบาด สานกระบาดวทยา ณ วนท 23 พฤศจกายน 2560

27.66

10.64

10.64

8.51

8.51

8.51

6.38

6.38

2.13

2.13

0 5 10 15 20 25 30

โรคความดนโลหตสง

หวใจและหลอดเลอด

เบาหวาน

โรคปอดอดกนเรอรง

หอบหด

ไขมนในเลอดสง

มะเรง

โรคไต

ลมชก

ภมคมกนบกพรอง

การวเคราะหขอมลผเสยชวตปวยดวยโรคไขหวดใหญในประเทศไทย ป 2560 (5)

18

ตารางท 3 ขอมลการไดรบวคซนไขหวดใหญ และยา Oseltamivir

ของผเสยชวตโรคไขหวดใหญ (รายงานระหวางวนท 1 ม.ค. – 23 พ.ย. 60)

ลกษณะจานวนผเสยชวต (รอยละ)

ม ไมม ไมระบในรายงาน

วคซนไขหวดใหญ 4 (8.51) 25 (53.19) 18 (38.29)

ไดรบยา Oseltamivir 25 (53.19) 7 (14.89) 15 (31.91)

- ไดรบยา ≤48 ชวโมงหลงเรมมอาการ 8 (32.00) - ไดรบยา >48 ชวโมง และ ≤ 72 ชวโมงหลงเรม

มอาการ7 (28.00)

- ไดรบยา >72 ชวโมงหลงเรมมอาการ 10 (40.00)

ทมา : โปรแกรมตรวจสอบขาวการระบาด สานกระบาดวทยา ณ วนท 23 พฤศจกายน 2560

การวเคราะหขอมลผเสยชวตปวยดวยโรคไขหวดใหญในประเทศไทย ป 2560 (5)

19

ภาวะแทรกซอนของผปวยทเสยชวตดวยโรคไขหวดใหญ

(รายงานระหวางวนท 1 ม.ค. – 23 พ.ย. 60)

47.8

19.6

6.5

6.5

4.3

2.2

2.2

2.2

2.2

2.2

2.2

2.2

ปอดอกเสบ

ภาวะพษเหตตดเชอ

HIB

กระเพาะอาหารอกเสบ

ปอดบวมนา

อจจาระรวง

รอยละของภาวะแทรกซอนจากการตดเชอไวรสไขหวดใหญ

ทมา : โปรแกรมตรวจสอบขาวการระบาด สานกระบาดวทยา ณ วนท 23 พฤศจกายน 2560

โรคไขหวดใหญทมภาวะแทรกซอน (1)

20

แบงออกเปน 3 กลม ไดแก

1. ภาวะแทรกซอนตอระบบทางเดนหายใจ

2. ภาวะแทรกซอนตอระบบหวใจและหลอดเลอด

3. ภาวะแทรกซอนตอระบบประสาท

ภาวะแทรกซอนของโรคไขหวดใหญ ทพบไดบอยทสด คอ ปอดบวม

โรคไขหวดใหญทมภาวะแทรกซอน (2)

21

1. ภาวะแทรกซอนตอระบบทางเดนหายใจ

พบไดในทกกลมวย โดยเฉพาะกลมวยทางาน และกลมผสงอาย

ถาผปวยทมโรคประจาตว เชน โรคทเกยวของกบหลอดลม หรอปอด

ยงทาใหเกดอตราตายสงมาก ภาวะแทรกซอนตอระบบทางเดนหายใจ

ทพบได คอ

- Influenzal pneumonia

- Tracheo-bronchitis

- Bronchiolitis

- Hypoxemia

- Asthma

ทมา : CDC

โรคไขหวดใหญทมภาวะแทรกซอน (3)

22

2. ภาวะแทรกซอนตอระบบหวใจและหลอดเลอด

- พบไดในทกกลมวย

- หากผปวยทมโรคหวใจอยเดมจะมภาวะแทรกซอนทางปอดในอตราทสง

- ภาวะแทรกซอนทหวใจโดยตรง ไดแก Myocarditis

- พบการเปลยนแปลงเพยงเลกนอย เชน เสยงหวใจ อตราการเตนของหวใจ

- ผทไมเคยเปนโรคหวใจอยเดมอาจพบวาม congestive heart failure ได

- ในผสงอายอาจพบวาม ความดนโลหตลดตาลง และเสยชวต

- ผทเสยงสงทจะไดรบอนตรายในการเกดภาวะแทรกซอนตอระบบหวใจ ไดแก

ผทมความดนโลหตสง และผทปวยเปน ischemic heart disease

- ภาวะแทรกซอนตอระบบหวใจและหลอดเลอดทพบได

เชน Myocarditis, Heart Failure, Myocardial infraction

ทมา : CDC

โรคไขหวดใหญทมภาวะแทรกซอน (4)

23

3. ภาวะแทรกซอนตอระบบประสาท

สวนใหญพบในกลมวยเดก และภาวะแทรกซอนตอระบบประสาททพบได คอ

- Encephalitis

- Encephalopathy

- Guillain-Barre syndrome

- Focal neurologic deficits

- Acute disseminated encephalomyelitis

- Transverse myelitis

- อาการทางจต

ทมา : CDC

เฝาระวง ตดตามสถานการณอยางใกลชด และวเคราะหความเสยง

การเกดโรคระบาด

เตรยมพรอมทมเฝาระวงสอบสวนเคลอนทเรวทวประเทศ และควบคม

โรคเบองตน

การใหวคซนในกลมเสยง

เตรยมพรอม และสนบสนนเวชภณฑทจาเปน เชน ยาตานไวรส

หนากากอนามย ใหเพยงพอกบสถานพยาบาลทวประเทศ

สอสารความเสยง ใหกบประชาชนตามชองทางสอสารตางๆ

คาแนะนาสถานทรวมตวคนหมมาก เชน สถานศกษา

คายทหาร เรอนจา

มาตรการ การปองกน ควบคมโรคไขหวดใหญ (1)

24

ทมา : สานกโรคตดตอทวไป 2560

บคลากรทางการแพทยทมความเสยงตอการสมผสโรค

ผพการทางสมองทชวยเหลอตนเองไมได

ธาลสซเมยและผทมภมคมกนบกพรอง (รวมผตดเชอ HIV ทมอาการ)

โรคอวน (นาหนก > 100 กโลกรม หรอ BMI > 35 กโลกรมตอตารางเมตร)

หญงตงครรภ อายครรภ 4 เดอนขนไป

เดกอาย 6 เดอน ถง 2 ป ทกคน

ผมโรคเรอรง ดงน ปอดอดกนเรอรง หอบหด หวใจ หลอดเลอดสมอง

ไตวาย ผปวยมะเรงทอยระหวางการไดรบเคมบาบด และเบาหวาน

บคคลทมอาย 65 ปขนไป ทกคน

กลมเปาหมายในการใหบรการฉดวคซนไขหวดใหญ ป 2560

25

26

มาตรการ การปองกน ควบคมโรคไขหวดใหญ (2)

ใหปฏบต เรอง การทาความสะอาดมออยางเครงครด โดยเฉพาะอยางยงในระยะ

การตดตอของโรค

ตองสวมผาปดปาก ปดจมกตลอดเวลา นอกจากเวลารบประทานอาหารและ

ทากจธระสวนตว

เวลาไอตองปดปาก จมก ดวยกระดาษชาระ หลงจากนนตองลางมอทกครง

หลกเลยงการคลกคลกบบคคลในครอบครว, ไมควรไปในทชมชน และใหหยดงาน

หยดเรยนจนกวาจะพนระยะการตดตอของโรคคอ 7 วนหลงเรมปวย

หรออยางนอย 1 วนหลงไมมไข

หากมอาการมากขน เชน ไขสงเกน 48 ชวโมง ไอมาก เจบหนาอก หายใจเรว

เหนอย ออนเพลย รบประทานอาหารไมได อาเจยน หรอถายอจจาระมากใหรบ

พบแพทย

คาแนะนาสาหรบผปวย

27

กจกรรมการรณรงคปองกนโรคไขหวดใหญในยานพาหนะสาธารณะ 26 มกราคม 2560

การเตรยมพรอมปองกนควบคมโรค

28

รวมปรกษา หารอ วเคราะหปญหา เพอรวมกนหาแนวทางการปองกน

ควบคมโรคไขหวดใหญ สถานศกษา เรอนจา คายทหาร

29

สถานการณโรคไขหวดใหญ ตงแต 1 มกราคม - 7 พฤศจกายน 2560

มรายงานผปวยจานวน 171,930 ราย ผเสยชวตจานวน 49 ราย

มการระบาดของผปวยโรคไขหวดใหญเปนกลมกอน สถานททพบผปวยมากทสด

3 อนดบแรก คอ สถานศกษา เรอนจา และคายทหาร

ภาวะแทรกซอนทพบมากสด คอ ปอดอกเสบ (pneumonia)

ผเสยชวตสวนใหญมปจจยเสยง ไดแก ผสงอาย เดกเลก หญงตงครรภ

มโรคประจาตว

การไมไดรบวคซนปองกนโรคไขหวดใหญ การไดรบยาตานไวรสไขหวดใหญ

Oseltamivir เฉลยเกน 48 ชวโมงหลงปวย และบางรายมภาวะแทรกซอน

รนแรงเกดขน

สรป

30

31

ตดตามขอมลเพมเตมไดท เวบไซตสานกโรคตดตออบตใหม http://beid.ddc.moph.go.th/

หรอ สายดวนกรมควบคมโรค โทร.1422

32