ve slage - welkom · 2017. 8. 18. · rijke geschiedenis vertelden van mechelen; meer bepaald over...
Post on 17-May-2021
1 Views
Preview:
TRANSCRIPT
135.
Ve slageb
Medede1ingç~
1. Bij een Inbraak in het Kasteel van Sluis (1747).***************************~**~*********
Door de Vrede van. Utrecht (1713) werd een einde gesteld aan
de Spaanse Successieoorlog. Spanje staat de Zuiderlijke Nederlanden
af aan Karel VI van Oostenrijk. Bij diens dood in 1740 eiste lode—
wijk XV van Frankrijk de Zuiderlijke Nederlanden op van Maria—
Theresia. In 1744 viel hij met zijn leger de Nederlanden binnen.
In 1747 voerde Lambrechts het bevel over Sluis met ± 1600
man. Hij nam geen maatregelen om Sluis te verdedigen tegen de
aanrukkende Franse legermacht. Op 18 april begon de belegering
bij het Kasteel. Zonder één schot te lossen, gaf de stad zich
over op 22 april 1747 (i).
De dag daarop, zondag 23 april, zijn schepen Bouvin, luitenant
Gijsen en Jacob Sombron naar het Kasteel gegaan en ze zagen dat
het venster boven de grote trap was opengebrokrn. Meubelen en huis
raad van ‘t Kasteel waren eigendom van de Graaf van Nassau, de mi
litaire goeverneur van Sluis. Daarom werd Jacob Bogaard, de rent—
meester van de Graaf, verwittigd. En deze verzocht sch~pen Boiw~n
de gebouwen van het Kasteel binnen te gaan en .de zaak te oxiderzoeken.
t. Deze alinea vinden wij bij dhr. Bukkens, in een handschrift datwij hopen te publiceren in het eerstvolgende nummer van R.d.P.
136.
‘5 Anderendaags zijn dan naar ‘t Kasteel getrokken: de
schepenen van Sluis Philip Bouvin en Oornelis Schansman, de griffier
Mattheus de Jonge, Pieter de Backer onder—majoor van het garnizoen
van Sluis en Jacob Bogaard de rentmeester.
Waren het Franse soldaten? of arme dronirnels van Sluis die
waren binnengebroken? In alle geval, langs ingegooide ruiten zijn
ze het gebouw binnengedrongen en hebben er lelijk huisgehouden:
meubels kapotgeslagen, deuren ingestampt, beddegoed opengetrokken
en de pluimen rondgestrooid. Ze hadden meegenomen wat hun dien—
stig was.
Door de onderzoekers werd een inventaris opgesteld van de
nog aanwezige goederen. Maar rentmeester Bogaard moest bekennen
dat hij geen inventaris bezat van wat er allemaal in huis was,
zodat men niet precies kon nagaan wat er zoal gestolen was.
De hiernavolgende inventaris geeft ons een beeld van de
meubilering en de gebruiksvoorwerpen van een 18e—eeuwse herenwo—
ning in een verstekt steunpunt van een militair bevelhebber. Het
blijkt dat een groot deel van de goederen waren opgeborgen in de
“meubelkamer”. In de opsomming van de inboedel worden maar enke
le plaatsen vernoemd: 1~et Kasteel van Sluis was veel groter dan
het hier voorkomt. Opmerkelijk is de opslag van rogge op een zol
der van het voorgebouw. Doch in een beschrijving van het Kasteel
in 1722 door F. van Bommel, wordt er een rosmolen vermeld in een
van de hoektorens.
Op de 6 mei zijn de Heren naar ‘t Kasteel teruggekeerd om
“nader inspectie” te doen. En... er was opnieuw ingebroken: in
de meubelkamer waren nu koffers opengebroken die de vorige keer nog
gesloten waren, er waren ook 3 beste dekens en een koperen kof~ekan
gestolen; in het officie—kamertje werd een koffiemolen vermist.
Dat zijn weeral dingen die zowel de soldaten als de burgers konden
gebruiken.
Roger Crois.
(zie bijlage die volgt)
137.
Ingevolge de ordres van den Heer Commissaris Foullon hebben.de onderschreven Philip Bouvin en Cornelis Schansman schepenen der
stadt Sluys, benevens den Griffier Mattheus De Jonge, sig begeven
na het Casteel vande selve stad en aldaar, ten overstaan en adsi—
stentie van Pieter Backer onder—major van het hier leggende gar—
nisoen, gedaan visitatie van de diefte aldaar gepleegt van het
goet behoorende aan Sijn Excellentie den Heer Grave van Nassau (1),
mitsgaders gemaakt een Inventaris van de goederen aldaar nog bevon
den; waar bij nog present is geweest den Heer Jacob Bogaard rent—
meester vanden selven Heer Grave van Nassau.
Gekomen sijnde op hetselveCasteel, in het inkomen aande
regterhand op de trappen, hebben wij bevonden dat naast de groote
Roode Deur twaalf ruijten waren gebrooken uijt een glase raam,
ruijm genoeg dat daar een rnensch door iconde; dag niet bevonden
dat aan die roode deur eenigsints was geforceert. Van dien trap
weder beneden komende, is de deurnaast het woonhuijs aande regter
hand bevonden met farce en gewelt te ~ijn opengebrooken. Van daar
gekomen sijnde op de sao genaamde meubelkamer, is daar niet be
vonden dat aan de deuren of venters gebrooken was, maar heeft ôen
Heer Bouvin en Jacob Sombrongetuijgt dat .sy gisteren voor de midi—
dag op het Casteel komende, eene vande vensters hebben vinden
openstaan:
Drij toegespijkerde laden waarvan e~n wat geschonden, sesendertich
stoelen soo bekleede als onbekleede, ses leger (2) stoeltjes, vijf
stoelen met leere leuningen., veele stuckenbehoorende tot ledikan—
ten; een~ spiegel met een verniste kant; een portrait in een goude
lijst van agter gemerkt Albemarle v/xr, ses groene en een rood sijde
kussen, dry schermen, twaalf matrassen in soort, negen ronde hooft—
kussens, vijf platte hooftkussen en een lendekussentje, een bedt,
negen beste deckens (dekëns) cattöene en wolle, thien gemeene
deckens; negen boeken in folio, sestien boeken in quarto, seven
t. Waarschijnlijk Willem Maurits Graaf van Nassau, Heer van Ouwer—kerk. 1743 opperbevelhebber van Repubi. Leger; 1749 Gouverneur
~van Staats—Vlaanderen.2. Lagere stoeltjes. Hie~~oeilijk spraak zijn van legerstoektjes.
138.
dito in octavo; seven gerridons (1), drij gesloten kisten; een ge—
brooke Engelse Tafel met sijn laden; een mande met vergulde ornamen—
ten tot een ledikant, een sluijtmande met papieren waar van de oor
is afgesneden en het sloth aan de overschot nog hangende; een open
veltkoffertje,daarin twee tinne en vijf giase flessen en een mar—
mijte; een opene vierkante kist met Tapisserijen van diversche
soort; een opene vierkante kist met twee paar steevens (2), twee
Engelse sadels en andere romxneiinge; een sak met narretuijg (3);
verscheyde glasen in soort tot het offitie; een geverwde theetafel;
een boeahoute tafel met schuijfladen; twee spiegels met swarte
lijsten, een kleermande met papieren, vijf ronde en een vierkante
koopere ketel, een lange hamketel, een becken en decksel, drij cas—
trolien en verder kooper keukengoet, een koopere koffiekan, twee
tinne waterpotten, een gebooge decksel en agt tinne borden, negen
tinne deckseis, eenige tinne kaarse—vormen, verscheyde koopere
kroonarmen, vijf spiegelblakers; verder nog een part~y romrnelinge.
In de kamer daarnaast aan: een ledikant met syn behaigsel,
twee ledige kassen, een spiegel, een tafel.
Beneden in de keuken bevonden: verscheijde stukken van het
Engels cabinet hier voren gemeit dat aldaar met geweit in stucken
is geslagen.
In een kamertje agter de groote saal:gevonden dat met gewelt
vierentwintich ruijten syn uijtgeslagen, en daar in bevonden een
groote kopere veltketel, dry ysere braatpannen, een tafel en schra—
ge, twee vuurijzers (4), een houte mortier, vijf steene pullen,
dry ysere confooren (5), twee staanders van een braadspit, nog een
dwarsi j ser.
In de groote saai: de tappisseMjen, een spiegel, vijf por~
traitten.
In de kamer daarnaast: een Engels behahgsei, een spiegel, een
pou.rtrait.
1~~ridons: voor guéridon = pronktafeltje op één poot.2. Stevens zijn hoge rijlaarzen; hier waarsch. voor militaire
ruiter.3. Narretuijg: tuig voor de narreslee d.i, de arresiede.4. Ijzers die rechts en links in de haard liggen.5. Komfoor: vuurpot. (soms ook kooktoestel)
139.
Int offitie kamertje: een koffiemolen.
Op de eerste bovenkamer: gevonden de deur in stuk geslagen
met gewelt, de kamer vol dons liggende dat uijt de bedden die daar
gelegen hadden gehaaltis en de overkleeden daar van syn meedegeno—
men; een spiegel met een breede lijst.
Op de tweede bovei~kamer: de tapijten.
Op de derde bovenkamer: een boenhoute tafel, een Engels cabi—
net (i) ten eeneniaal in stucken geslagen en geruineert; een dia—
tileerstoof, een geraamte van een ledikant, een poutrait.
Op de vierde bovenkamer: de tapijten, een hooge spiegel,
agtien stoelen.
Op de solder van het voorgebouw legt veel velt equipagie (2)
van de Graaf van Nassau, dag deselve geslooten is omdat daar rogge
oplegt, syn die goederen niet konnen werden gespecifieert.
Nog is in het stal agter het oude gouvernement een ledige
chaise (3) en tuigen, mede aan de Graaf van Nassau competerende.
En dewijl den Heer Bogaard verklaart dat hij nooit geen inven
taris vande goederen gehad heeft, kan hij niet regt weten wat vande
selve manqueert, alschoon gerioegsaam blijkt, dat van die goederen
gemist wert.
Aldus gedaan binnen Sluijs ter req.uisitie en presentje als
vooren, desen XXIV april XVIIC.sevenenveertich. (get) Philip
Bouvin, Cornelis Schansman, Pr van Acker onder major,
als griffier Mattheus De Jonge.0
0 0
Op den sesden Mey 1747 is door de voornoemde Heren Cormnissa—
rissen gedaan nader inspectie vande voorschreve goederen en aanwijs
aan D~I.N. Dronia en bevonden dat sedert den tijd van bovengemelde
inventarisatie, wederom op de meubelkamer syn vermist drij beste
deckens en een kopere koffiekan;. verder dat bij de eerste inventa—
risatie eenige koffers geslooten gevonden synde,op heden openge—
1. ~Pijn. bewerkt kastje met meerdere laden waarin j~uwelen en ko~t—baarheden werden bewaard.
2. Veldequipage: de uitrusting van een officier in tijd van oorlog.allerlei benodigdheden die de Graaf gebruikte als hij met zijnleger te velde lag.
3. Chaise: een sjees of lichte koets.
140.
broken syn gevonden en de goederen verstrooyt door de kamer; verder
vermist int offitie kamertje een koffiemolen. Synde verder geblee—
ken bij een briefje van den Heer Ghijsen Lieutenant int regiment
van den Heer Rheede van Outahoorn, dat den selven op sondag 23
april met den Heer Bouvin op het casteel is geweest en gesien te
hebben dat een vande vensters boven den trap, soo binnen als buij—
ten, staande deselve met een reet open, soo als hier vooren folio
één verso is geseyt. En is den Heer Bouvin door den Heer Jacob
Bogaard ten dien tyde versogt na het Casteel te gaan sien, omdat
hem berigt was dat de goederen vanden Heer Grave van Nassau gestoo—
len waren. (get.) Philip Bouvin Cornelis Schansman.
$$$
2. Sint—Guthago naar Mechelen.************.******“******.
Zondag 29 juni. Onze jaarlijkse St.—Guthagoreis met als
einddoel Mechelen, een stad met prachtige gebouwen doch ook met
honderden krotwoningen, 21 indrukwekkende kerken waarvan sommige
dringend aan restauratie toe zijn, een juweel van een stadhuis met
een bijgebouwd modern kompleks dat regelrecht indruist tegen de
vroegere architectuur, een bevolking van 80.000 zielen waarvan 8 %raszuivere tunésische, marokkaanse en andere gastarbeiders; in
één woord, een stad met verbijsterende kontrasten.
We vertrokken in de vroege morgen met 85 leden, om tegen 10
uur op de Markt van Mechelen aan te komen, waar het toevallig ker
mis was. Na een verfrissing ineen der sternmingvolle café’s, bega
ven we ons naar het stadsmu~eum in het Hof van Busleyden.
We werden door twee vriendelijke gidsen opgewacht, die ons
op een vlotte en bevattelijke manier hebben rondgeleid, en ons de
rijke geschiedenis vertelden van Mechelen; meer bepaald over de
Romeinse opgravingen, het Mechels aardewerk, de oude ambachten,e.a.
Dat Mechelen de beiaardstad bij uitstek is, bewijjzen diverse
zalen in het Museum Busleyden, waar alles te zien is wat ook maar
met klokken te maken heeft.
top related