veliki bački kanal

REVITALIZACIJA VELIKOG BAČKOG KANALANA POTEZU VRBAS-KULA

Tomislav Đivuljskij,građ.inž.hidro.

JP Direkcija za izgradnju, Vrbas

Vodovodni i kanalizacioni sistemi – Jahorina,2008.g.

VELIKI BAČKI KANALVELIKI BAČKI KANAL

КАРАКТЕРИСТИКЕ ВЕЛИКОГ БАЧКОГ КАНАЛАКАРАКТЕРИСТИКЕ ВЕЛИКОГ БАЧКОГ КАНАЛА

СПАЈА ДУНАВ И ТИСУ

•ДУЖИНА У СРЕДЊОЈ БАЧКОЈ ЈЕ 118 КМ•ПЕРИОДИ ЕКСПЛОАТАЦИЈЕ ВАЖНИ ЗА РЕЖИМ ВОДЕ:период високог водостаја у Дунаву близу Безданапериод одбране од поплавапериод без протокапериод производње шећера

SLAVNI REKORDISLAVNI REKORDI

GRAĐEN OD 1793 – 1802 g GRAĐEN OD 1793 – 1802 g NAJSKUPLJI PRIVREDNI OBJEKAT AUSTRO-UGARSKE CAREVINENAJSKUPLJI PRIVREDNI OBJEKAT AUSTRO-UGARSKE CAREVINE UTROŠENO 3,062.690 ForintiUTROŠENO 3,062.690 Forinti PROKOPAVAN JE RUČNO UZ ANGAŽOVANJE 3.000 RADNIKAPROKOPAVAN JE RUČNO UZ ANGAŽOVANJE 3.000 RADNIKA ISKOPANA JE KOLIČINA ZEMLJE RAVNA ISKOPU SUECKOG KANALAISKOPANA JE KOLIČINA ZEMLJE RAVNA ISKOPU SUECKOG KANALA KANAL JE NA DNU ŠIROK 17 m, A NA POVRŠINI 23 – 25 mKANAL JE NA DNU ŠIROK 17 m, A NA POVRŠINI 23 – 25 m IZGRAĐEN JE PUTEM KONCESIJE – GRADITELJI SU DOBILI IZGRAĐEN JE PUTEM KONCESIJE – GRADITELJI SU DOBILI

EKSKLUZIVNO PRAVO PREVOZA SOLI IZ RUMUNIJE NA BEČKI DVOREKSKLUZIVNO PRAVO PREVOZA SOLI IZ RUMUNIJE NA BEČKI DVOR KANAL JE VIŠENAMENSKI – SLUŽI ZA ODVODNJAVANJE, PLOVIDBU I KANAL JE VIŠENAMENSKI – SLUŽI ZA ODVODNJAVANJE, PLOVIDBU I

NAVODNJAVANJENAVODNJAVANJE VELIKI BAČKI KANAL JE OKOSNICA 1972.g DOVRŠENOG VELIKI BAČKI KANAL JE OKOSNICA 1972.g DOVRŠENOG

HIDROSISTEMA DUNAV – TISA – DUNAV, NAJVEĆEG U EVROPIHIDROSISTEMA DUNAV – TISA – DUNAV, NAJVEĆEG U EVROPI

ХС ДУНАВ- ТИСА- ДУНАВХС ДУНАВ- ТИСА- ДУНАВ

један од један од највећих у највећих у Eвропи и Eвропи и један од један од најзначајнијнајзначајнијих у их у светским светским размерама.размерама.

NESLAVNI REKORDINESLAVNI REKORDI

VELIKI BAČKI KANALVELIKI BAČKI KANALNAJZAGAĐENIJI VODOTOK U NAJZAGAĐENIJI VODOTOK U

EVROPIEVROPI

КАРАКТЕРИСТИКЕ ВЕЛИКОГ БАЧКОГ КАНАЛАКАРАКТЕРИСТИКЕ ВЕЛИКОГ БАЧКОГ КАНАЛА

Скица канала и латералних канала I-64 и I-65

КВАЛИТЕТ ВОДЕ И СЕДИМЕНТАКВАЛИТЕТ ВОДЕ И СЕДИМЕНТА

•УЗОРКОВАЊЕ МУЉА

•НАЈЗАГАЂЕНИЈИ ВОДОТОК У ЕВРОПИ•400.000 m³ МУЉА•ДУБИНА 30 cm•ПРОТОК 0,5 m/s

AKTIVNOSTI NA SPROVOĐENJUAKTIVNOSTI NA SPROVOĐENJUREVITALIZACIJE VELIKOG BAČKOG KANALAREVITALIZACIJE VELIKOG BAČKOG KANALA

REALIZOVANI PROJEKTIREALIZOVANI PROJEKTI

1.1. Izgradnja magistralnog kolektora I i II faza 1994 – 1997Izgradnja magistralnog kolektora I i II faza 1994 – 1997

2.2. NIVA Projekat (Vlada Kraljevine Norveške) 2004 – 2006NIVA Projekat (Vlada Kraljevine Norveške) 2004 – 2006

3.3. DEKONTA Projekat (Vlada Češke Republike) 2004 – 2006DEKONTA Projekat (Vlada Češke Republike) 2004 – 2006

4.4. LEAP Opštine Vrbas (EAR – ECPB 2003) 2004 – 2005LEAP Opštine Vrbas (EAR – ECPB 2003) 2004 – 2005

5.5. Izgradnja magistralnog kolektora III faza (Vlada Kraljevine Izgradnja magistralnog kolektora III faza (Vlada Kraljevine Norveške i Opština Vrbas) 2005 – 2006Norveške i Opština Vrbas) 2005 – 2006

6.6. Dovršetak kanalizacione mreže u Vrbasu (NIP, Opština Dovršetak kanalizacione mreže u Vrbasu (NIP, Opština Vrbas i Mesni samodoprinos I MZ) 2006 – 2007Vrbas i Mesni samodoprinos I MZ) 2006 – 2007

7.7. Studija izvodljivosti izgradnje CPPOV Vrbasa i Kule (EAR – Studija izvodljivosti izgradnje CPPOV Vrbasa i Kule (EAR – MIA SP) 2007 MIA SP) 2007

8.8. Studija o proceni uticaja CPPOV Vrbasa i Kule na životnu Studija o proceni uticaja CPPOV Vrbasa i Kule na životnu okolinu (Opština Vrbas) 2007 okolinu (Opština Vrbas) 2007

CPPOV Vrbas - KulaCPPOV Vrbas - Kula

Kapacitet Kapacitet 125.000 ES125.000 ES Organsko optereOrgansko opterećenje 7.500 kg BPK5/danćenje 7.500 kg BPK5/dan Hidrauličko opterećenje 23.730 m3/danHidrauličko opterećenje 23.730 m3/dan Propisan kvalitet vode nakon tretmana:Propisan kvalitet vode nakon tretmana: BPK5 max 20 mg/lBPK5 max 20 mg/l SM max 30 mg/lSM max 30 mg/l Ntot maxNtot max 10 mg/l 10 mg/l Ptot maxPtot max 1 mg/l 1 mg/l

Revitalizacija Velikog Bačkog Kanala

Pilot test tretmana muljaPilot test tretmana mulja

OceđivanjeOceđivanje Stabilizacija / Stabilizacija /

SolidifikacijaSolidifikacija KompostiranjeKompostiranje Bioremedijacija Bioremedijacija

Revitalizacija Velikog Bačkog Kanala

Revitalizacija Velikog Bačkog Kanala

LEAP Opštine VrbasLEAP Opštine Vrbas

Program 2003 – Jačanje Program 2003 – Jačanje kapaciteta u zaštiti kapaciteta u zaštiti životne sredine – EARživotne sredine – EAR

Odluka SO Vrbas o Odluka SO Vrbas o donošenju LEAP opštine donošenju LEAP opštine Vrbas – 22.februar2005.Vrbas – 22.februar2005.

Strategija revitalizacije i Strategija revitalizacije i unapređenja Velikog unapređenja Velikog Bačkog Kanala u dužini Bačkog Kanala u dužini od 6 kmod 6 km

Revitalizacija Velikog Bačkog Kanala

Izgradnja III faze kolektoraIzgradnja III faze kolektora

fi 1.200 mm od fi 1.200 mm od 3+695 do 5+7603+695 do 5+760

fi 1.000 mm od fi 1.000 mm od 5+760 do 5+9995+760 do 5+999

CS ”Vrbas”CS ”Vrbas” Podbušenje pruge Podbušenje pruge

Beograd-Subotica u Beograd-Subotica u dužini 55 m ( 8 dužini 55 m ( 8 kolos.) kolos.)

Revitalizacija Velikog Bačkog Kanala

Revitalizacija Velikog Bačkog Kanala

DOVRŠETAK KANALIZACIONE MREŽE U VRBASUDOVRŠETAK KANALIZACIONE MREŽE U VRBASU

STUDIJA IZVODLJIVOSTI IZGRADNJE CPPOVSTUDIJA IZVODLJIVOSTI IZGRADNJE CPPOV

STUDIJA O PROCENI UTICAJA CPPOV VRBASA I KULE STUDIJA O PROCENI UTICAJA CPPOV VRBASA I KULE NA ŽIVOTNU OKOLINUNA ŽIVOTNU OKOLINU

PROJEKTI U FAZI REALIZACIJEPROJEKTI U FAZI REALIZACIJE

1.1. Sistem za evakuaciju i prečišćavanje Sistem za evakuaciju i prečišćavanje otpadnih voda naselja u Opštini Vrbas otpadnih voda naselja u Opštini Vrbas 2007 – 2009 (Budžet opštine 2007 – 2009 (Budžet opštine Vrbas)Vrbas)

KANALIZACIONA MREZA U NASELJIMA OPŠTINE VRBASKANALIZACIONA MREZA U NASELJIMA OPŠTINE VRBAS

PROJEKTI KOJE JE NEOPHODNO REALIZOVATIPROJEKTI KOJE JE NEOPHODNO REALIZOVATI

1.1. Izgradnja magistralnog kolektora IV i V Izgradnja magistralnog kolektora IV i V faza (Okvirna sredstva za realizaciju 2,5 faza (Okvirna sredstva za realizaciju 2,5 mil Eura) 2007-2008 gmil Eura) 2007-2008 g

2.2. Izgradnja CPPOV Vrbasa i Kule 2008 – Izgradnja CPPOV Vrbasa i Kule 2008 – 2010 (Okvirna sredstva za realizaciju 13,5 2010 (Okvirna sredstva za realizaciju 13,5 mil Eura)mil Eura)

3.3. Čišćenje mulja i revitalizacija Velikog Čišćenje mulja i revitalizacija Velikog bačkog kanala kroz Vrbas u dužini od 6 km bačkog kanala kroz Vrbas u dužini od 6 km

CPPOV Vrbas - KulaCPPOV Vrbas - Kula

Kapacitet Kapacitet 125.000 ES125.000 ES Organsko optereOrgansko opterećenje 7.500 kg BPK5/danćenje 7.500 kg BPK5/dan Hidrauličko opterećenje 23.730 m3/danHidrauličko opterećenje 23.730 m3/dan Propisan kvalitet vode nakon tretmana:Propisan kvalitet vode nakon tretmana: BPK5 max 20 mg/lBPK5 max 20 mg/l SM max 30 mg/lSM max 30 mg/l Ntot maxNtot max 10 mg/l 10 mg/l Ptot maxPtot max 1 mg/l 1 mg/l

Revitalizacija Velikog Bačkog Kanala

UNDP – Regional Environmental Programme

IZGRADNJA IV FAZE MAGISTRALNOG KOLEKTORA

ČIŠĆENJE MULJA I REVITALIZACIJA ČIŠĆENJE MULJA I REVITALIZACIJA VELIKOG BAČKOG KANALAVELIKOG BAČKOG KANALA

2010 g2010 g

Project Project Site - Grand Canal, Site - Grand Canal, VrbasVrbas

Sludge sediment excavation and pre-Sludge sediment excavation and pre-treatmenttreatment

1) Excavation (floating dredger / suck-pump dredger))

2) Dewatering (passive approach)

3) Sampling and selection of an appropriate technology- collect at least 3 samples from each 10 000 tones

- define contamination character

The samples should be analysed for priority pollutants:- Petroleum hydrocarbons (C10-C40)- PCBs- Heavy metals- Content of coliform bacteria (ecotoxicity)

1) Treatment of sediments contaminated only 1) Treatment of sediments contaminated only microbiallymicrobially

- chemical hygienisation is a method which is economically more advantageous, and therefore commendable for sludge sediment treatment (compare to composting / thermal hygienisation)

- mixing with 3 wt% of quicklime is proposed

2) Treatment of sediments contaminated by petroleum 2) Treatment of sediments contaminated by petroleum hydocarbonshydocarbons

- treatment of the most contaminated parts (TPHs between 2,000 ppm – 5,000 ppm) can be completed in two years (seasons)

- treatment of less contaminated parts (TPHs concentration below 2,000 ppm) can completed in one year season

Contaminated material

Decontaminated material

bacterial mixture lyofilizate

reinoculation on slant agar

cultivation on specific media

inoculum for bioreactor

cultivation in bioreactor

addition of minerals, aeration, heating

final bioculture

Material in remediation process

minerals+ additives cultivation,

moistening+ inert

material

Periodic operation during biotechnology process

3) Treatment of sediments contaminated by heavy 3) Treatment of sediments contaminated by heavy metalsmetals

we propose to to install a mobile S/S unit in the vicinity of dewatering basins (minimization the influence on environment)

The stabilisation product will be disposed onto the interdepony (approximately 2 weeks) and afterwards transported at non-hazardous waste landfill

2 mixing units will run simultaneously, with a total treatment capacity of approx. 200 tons of sediment per day (treatment completed in two years)

CILJCILJ: : VELIKI BAČKI KANAL 2010 gVELIKI BAČKI KANAL 2010 g

НАМЕНЕ И УПРАВЉАЊЕ КАНАЛОМНАМЕНЕ И УПРАВЉАЊЕ КАНАЛОМ

•ОДВОДЊАВАЊЕ

•НАВОДЊАВАЊЕ

•СНАДБЕВАЊЕ ВОДОМ

•РЕЦИПИЈЕНТ ЗА ОТПАДНЕ ВОДЕ

•РЕЧНИ САОБРАЋАЈ

•УЗГОЈ РИБЕ

•ТУРИЗАМ И РЕКРЕАЦИЈА

7. NAUČENE LEKCIJE7. NAUČENE LEKCIJE

ZDRAVA ŽIVOTNA SREDINA JE IMPERATIV NAPRETKA !ZDRAVA ŽIVOTNA SREDINA JE IMPERATIV NAPRETKA !

8. OBEZBEĐENJE ODRŽIVOSTI8. OBEZBEĐENJE ODRŽIVOSTI

ANGAŽOVANJE SVIH NIVOA VLASTIANGAŽOVANJE SVIH NIVOA VLASTI

ANGAŽOVANJE ZAGAĐIVAČAANGAŽOVANJE ZAGAĐIVAČA

OBEZBEĐENJE FINANSIRANJA NEOPHODNIH OBEZBEĐENJE FINANSIRANJA NEOPHODNIH INVESTICIJAINVESTICIJA

tomislav.djivuljskij@dirvrbas.co.ytomislav.djivuljskij@dirvrbas.co.yuu

HVALA NA PAŽNJI !HVALA NA PAŽNJI !