vistkerfi sem undirstaða velferðar erindi bygg t á : millennium ecosystem assessment
Post on 12-Jan-2016
35 Views
Preview:
DESCRIPTION
TRANSCRIPT
Vistkerfi sem undirstaða velferðar
Erindi byggt á :
Millennium Ecosystem Assessment
Tryggvi Felixson framkvæmdastjóri Landverndar
Umhverfisþing 2005
Megin niðurstaða víðtækrar úttektar:
• Síðustu 50 ár hefur maðurinn valdið hraðari og víðtækari breytingum á vistkerfum Jarðar en nokkru sinni fyrr til þess að afla sér fæðu, ferskvatns, viðar, trefja og eldsneytis. Þetta hefur valdið umtalsverðum og að megin hluta óafturkræfum breytingum á líffræðilegum fjölbreytileika á Jörðunni.
• Breytingar á vistkerfum hafa bætt velferð og efnahag manna, en þessi ávinningur hefur kostað mikið þar sem mörgum vistkerfum hefur hrakað hægt og bítandi. Þessi breyting hefur valdið meiri fátækt en ella hjá vissum hópum. Ef ekki verður snúist til varnar gegn þessari þróun mun hún draga umtalsvert úr þeirri þjónustu sem komandi kynslóðir geta notið frá vistkerfum Jarðar.
• Við höfum orðið vitni af hægri og bítandi hrörnun vistkerfa. Hröð hnignun sem ekki yrði hægt að stöðva gæti verið yfirvofandi.
• Það má stöðva þessa óheilla þróun. Til þess þarf að breyta í grundvallaratriðum pólitískri stefnu og framkvæmdum. Merki slíkra breytinga eru ekki til staðar í dag.
Focus: Ecosystem Services The benefits people obtain from ecosystems
Focus: Consequences of Ecosystem Change for Human Well-being
Til framleiðslu þarf: Vinnuafl /tækniþekkingu
Fjármagn/tæki Endurnýjanlegar auðlindir
Óendurnýjanlegar auðlindir
Viðhald endurnýjanlegra
auðlinda: jarðvegsviðhald loftgæðaviðhald loftslagsviðhaldvatnsviðhaldvatnshreinsunvarnir gegn sjúkdómum og sníkjudýrum
frjóvgun
Framleiðsla, auðlindir og vistkerfi
Þjónusta Staða
Fæða uppskera
húsdýr
fiskveiðar
fiskeldi
Villt dýr og plöntur
Trefjar timbur +/–
trefjaplöntur +/–
eldsneyti
Erfðaefni
Lífræn efnasambönd, lyf
Ferskvatn
Staða „lífsviðurværis-þjónustu”
Staða „viðhalds-, varnar- og menningarþjónusta” vistkerfa
Staða
Viðhalds- og varnarþjónusta
Loftgæðaviðhald
Loftslagsviðhald – hnattrænt
Loftslagsviðhald – svæðis- og staðbundið
Vatnsviðhald +/–
Jarðvegsviðhald
Vatns- og úrgangshreinsun
Sjúkdómavarnir +/–
Sníkjudýravernd
Frjóvgun
Varnir gegn náttúruvá
Menningarþjónusta
Andleg og trúarleg verðmæti
Fagurfræðileg verðmæti
Frístundir og vistvæn ferðaþjónusta +/–
Spilling vistkerfa getur dregið umtalsvert úr velferð manna
Heildarverðmæti þess að viðhalda vistkerfum getur oft á tíðum verið meira en að umbreyta þeim til annarra nota.
Engu að síður er oft farið út í umbreytingu vistkerfa þar sem einkahagsmunir eru meiri við umbreytingu þeirra en viðhald.
Vistkerfaþjónusta og þjóðhagsreikningar
Glötuð verðmæti vegna spillingar á þjónustu vistkerfa eru ekki færð til afskrifta í þjóðhagsreikningum
Vistkerfisþjónusta og auðlindir eins og málmar, næringarefni í jarðvegi og jarðefnaeldsneyti eru í hagrænu samhengi sambærileg við hverja aðra fastafjármuni.
Hefðbundnir þjóðhagsreikningar taka ekki tillit til eyðileggingar á auðlindum og vistkerfum.
Þjóð sem heggur niður skóg eða eyðileggur fiskimið færir tekjur af þessari starfsemi í þjóðhagsreikninga en greinir ekki frá því raunverulega eignartapi sem þessu fylgir.
Athugun frá árinu 2001 bendir til þess að nokkur lönd sem sýndu jákvæða eignarmyndum í þjóðhagsreikningum hafi í raun verið að ganga á þjóðarauð þegar áhrif þessarar nýtingar á auðlindir voru meðtaldar.
ViðbrögðTækniþróun
Stuðla að tækniþróun sem eykur afköst án þess að valda skaða á vistkerfum.
Endurreisa vistkerfi. Hvetja til tækniþróunar sem eykur orkunýtni og dregur
úr losun gróðuhúsalofttegunda. Atferli
Aðgerðir til að draga úr neyslu á þjónustu sem ekki er hægt að veita án þess að skaða vistkerfi.
Efla samfélagshópa sem byggja afkomu beint á þjónustu vistkerfa.
Þekking Afla þekkingar sem gerir kleift að leggja mat á verðmæti
vistkerfisþjónustu sem ekki hefur markaðsvirði og hafa þessar upplýsingar til hliðsjónar þegar teknar eru ákvarðanir um nýtingu auðlinda.
Efla getu samfélagsins til að takast á við þessi mál.
Maðurinn lifir af náttúrunni ...en ekki af tækninni.
top related