· web view๖. แต ละกล มส งต วแทนออกมาร...

1

หนวยการเรยนรท ๙ เรอง เรองเลาจากพทลงกลมสาระการเรยนรภาษาไทยรายวชา ภาษาไทยรหสวชา ท ๑๔๑๐๑

ชนประถมศกษาปท ๔ ภาคเรยนท ๑ เวลา ๙ ชวโมง

๑. มาตรฐานการเรยนร/ตวชวดสาระท๑ การอาน มาตรฐานการเรยนร ท ๑.๑ ใชกระบวนการอานสรางความรและความคด เพอนำาไปใชตดสนใจ แกปญหาในการดำาเนนชวตและมนสยรกการอานตวชวด ท ๑.๑ ป. ๔/๑ อานออกเสยงบทรอยแกวและบทรอยกรองไดถกตอง

ท ๑.๑ ป. ๔/๓อานเรองสนๆ ตามเวลาทกำาหนดและตอบคำาถามจากเรองทอาน

ท ๑.๑ ป. ๔/๔แยกขอเทจจรงและขอคดเหนจากเรองทอานท ๑.๑ ป. ๔/๖ สรปความรความคดจากเรองทอานเพอนำาไปใชใน

ชวตประจำาวนท ๑.๑ ป. ๔/๗อานหนงสอทมคณคาตามความสนใจอยางสมำาเสมอ

และแสดงความคดเหนเกยวกบเรองทอาน

ท ๑.๑ ป. ๔/๘มมารยาทในการอานสาระท๒ การเขยน มาตรฐานการเรยนร ท ๒.๑ ใชกระบวนการเขยนสอสาร เขยนเรยงความ ยอความและเขยนเรองราวในรปแบบตางๆ เขยนรายงานขอมลสารสนเทศและรายงานการศกษาคนควาอยางมประสทธภาพตวชวด ท ๒.๑ ป. ๔/๒ คดลายมอตวบรรจงเตมบรรทดและครงบรรทด

ท ๒.๑ ป. ๔/๔เขยนยอความจากเรองสนๆท ๒.๑ ป. ๔/๕เขยนจดหมายถงเพอนและบดามารดาท ๒.๑ ป. ๔/๘มมารยาทในการเขยน

สาระท๓ การฟง การด และการพด

2

มาตรฐานการเรยนร ท ๓.๑ สามารถเลอกฟงและดอยางมวจารณญาณ และพดแสดงความร ความคด และความรสกในโอกาสตางๆ อยางมวจารณญาณและสรางสรรคตวชวด ท ๓.๑ ป. ๔/๒ พดสรปความจากการฟงและด

ท ๓.๑ ป. ๔/๔ตงคำาถามและตอบคำาถามเชงเหตผลจากเรองทฟงและด

ท ๒.๑ ป. ๔/๖ มมารยาทในการฟง การด และการพดสาระท๔หลกการใชภาษาไทยมาตรฐานการเรยนร ท ๔.๑ เขาใจธรรมชาตของภาษาและหลกภาษาไทย การเปลยนแปลงของภาษา และพลงของภาษา ภมปญญาทางภาษา และรกษาภาษาไทยไวเปนสมบตของชาตตวชวด ท ๔.๑ ป. ๔/๖บอกความหมายของสำานวน

ท ๔.๑ ป. ๔/๗เปรยบเทยบภาษาไทยมาตรฐานกบภาษาถน

สาระท ๕ วรรณคดและวรรณกรรมมาตรฐานการเรยนร ท ๕.๑ เขาใจและแสดงความคดเหน วจารณวรรณคดและวรรณกรรมไทยอยางเหนคณคา และนำามาประยกตใชในชวตจรงตวชวด ท ๕.๑ ป. ๔/๓รองเพลงพนบาน๒. สาระสำาคญ/ความคดรวบยอด

การอานเนอหาจะตองฝกจบใจความสำาคญ ของเรองทอาน การอานออกเสยงไดถกตองตามอกขรวธ และฉนทลกษณอยางคลองแคลว สามารถถายทอดอารมณตามเรองทอานเปนการสอความหมายไปสผฟงไดอยางมประสทธภาพ การศกษาคำาศพท สำานวนและความหมายของคำา ทำาใหเราเกดความเขาใจไดถกตองและชดเจนนำาไปใชไดถกตองเหมาะสมกบบรบทของคำาศพท ขอความ การใชสำานวนไทย ทำาใหเขาใจความหมาย การอานบทความคองานเขยนทมงถายทอดความรสกนกคดและความรของผเขยนไปสผอานบนพนฐานของขอเทจจรงจากแหลงตาง ๆ การศกษาเรองภาษาถน จะตองมความรความเขาใจเกยวกบภาษา และแยกแยะความแตก

3

ตางของภาษาถนกบภาษาไทยมาตรฐาน เพลงพนบานจะใชคำาภาษาถนเปนเนอเรองซงเปนเอกลกษณประจำาถนและการมมารยาทในการฟง การด การพดจะทำาใหไดรบความรทมประโยชน และนำาไปใชในชวตประจำาวนได๓. สาระการเรยนรความร

๑. การอานคำาและความหมายของคำา๒. การอานจบใจความสำาคญ ๓. แผนภาพโครงเรอง๔. การอานออกเสยง๕. สำานวนไทย๖.เรองนารจากบทความ๗. ภาษาไทยมาตรฐาน๘. มารยาทในการฟงดพด๙. เพลงพนบาน

ทกษะ/กระบวนการ๑. อานคำาและความหมายของคำา๒. อานจบใจความสำาคญ ๓. เขยนแผนภาพโครงเรอง๔. อานออกเสยง๕. สำานวนไทย๖. ถายทอดความรสกนกคดเรองนารจากบทความ๗. แยกแยะความแตกตางของภาษาถนกบภาษาไทยมาตรฐาน๘. รองเพลงพนบาน

คณธรรม จรยธรรม๑. มมารยาทในการฟง ด พด

๔. สมรรถนะสำาคญของผเรยน๑. ความสามารถในการสอสาร๒. ความสามารถในการคด

4

- ทกษะการคดวเคราะห๓. ความสามารถในการใชทกษะชวต

- กระบวนการทำางานกลม- กระบวนการปฏบต

๕. คณลกษณะอนพงประสงค๑. มวนย

- ใฝเรยนร- มงมนการทำางาน

๖.ชนงาน/ภาระงาน๑. ทำาแผนภาพโครงเรอง๒. ทำาสมดเลมเลกสำานวนไทย

๗. การวดและประเมนผลวธการ เครองมอ เกณฑการผาน

1. ประเมนการเขยนแผนภาพโครงเรอง

2. ประเมนการทำาสมดเลมเลก

๑. แบบประเมนการเขยนแผนภาพโครงเรอง๒. แบบประเมนการทำาสมด เลมเลก

๑. เกณฑการเขยนแผนภาพโครงเรอง๑๔ - ๑๘ คะแนน ระดบ ด๘ ๑๒ – คะแนน ระดบ พอใชตำากวา ๘ คะแนน ระดบ ปรบปรง๒. เกณฑการทำาสมดเลมเลก๙ - ๑๒ คะแนน ระดบ ด๕ ๘ – คะแนน ระดบ พอใชตำากวา ๕ คะแนน ระดบ ปรบปรง

๘. กจกรรมการเรยนรชวโมงท ๑ การศกษาคำาศพท

5

จดประสงคการเรยนร อานและเขยนคำาศพทไดถกตองกจกรรมการเรยนร

ครใหนกเรยนทำาขอสอบกอนเรยน หนวยการเรยนรเรองท ๙ เรองเลาจากพทลงขนนำา

๑. ครยกบตรคำาศพทใหนกเรยนด แลวใหนกเรยนอานออกเสยงดง ๆ พรอมกน เชน

กระมล อานวา กระ -มนเกษมศานต อานวา กะ - เสม - สานกลยค อานวา ก ล – -ยก

ฯลฯ ๒. ครแจงจดประสงคการเรยนรใหนกเรยนทราบเรองการอาน

ออกเสยงและเขยนคำาศพทจากเรอง เรองเลาจากพทลงขนสอน ๓. นกเรยนอานคำาศพทจากแผนภมคำาศพท พรอมกนทงชนเรยน ดงน

กระมล กรา กลใด กลอง กอนดน กะเจก กาเบอะ กายง กลยค เกงแก เกษมศานต ไกพอก โกวล ขนด ขณฑ แขกไทร คนขยน คนง ครรไลคกพาทยและกลม คหา จอเฮด ชฏ ชาป ชด เชด เชดฉง ซองซอ เซนเหลาเซเรยา แซดแซด ดงดาน ดบสงขาร ดำาขาว ดกดก ดงเถาวลยพนผก กลองแทนคานตองตง ตองไฟ ตะพดมะพราว ตวเตง ตากบ ตายก ตาเอช เตาโวะ ไตเหราะ ทะยาน นางควากบอเลา บาซง บาวด ป วปว ปนตลง เปาปกษา เปาฮด ผงาด พนาวน

6

พนาวา มอเจน มเตยว ไมไผ ยด ยวง ระเหจ รกสามเสา ราคน ราย ลมพดชายเขา ลวาย ละหาน ลาเตาะ ลงยด ลงโลด ลกกกเกาะ เลเลเอเลลา เลาะเตยะวานร เวหา สกนธ สนาน สระบหรงนอก สงขาร เสมอ หมด หลอดไม เหลกไฟ เหน อเวย อายแค เองแอง ฮอยะ ฮงวช ๔. เลอกสมนกเรยนทอานออกเสยงชดเจน อานคลอง อานคำาศพทใหเพอนฟง และใหเพอนอานตาม เนนการอานออกเสยงถกตองและชดเจนจากนนครอธบายความหมายของคำาศพทแตละคำาใหนกเรยนเขาใจ ๕. แบงนกเรยนเปนกลม แตละกลมฝกอานคำาจากแผนภมคำาศพทโดยกลมท๑ อานคำาศพทจำานวน ๒๐ คำา ๒๐ คน ภายในกลมชวยกนดแล การอานของเพอนในกลม กลมใครอานไมไดหรอไมคลองใหเพอนชวยจนสามารถอานคลอง ๖. แตละกลมสงตวแทนออกมารบกระดาษแผนใหญจากคร แลวรวมกนคนหาความหมายของคำาศพททมในบทเรยน (หนา ๑๑๔ - ๑๒๐) หากคำาศพทใดไมมในหนงสอใหคนควาจากพจนานกรมในชนเรยน เมอไดคำาศพทครบแลวใหนำาไปตดไวบนกระดาน ๗. นกเรยนทกคนอานออกเสยงคำาศพทพรอมกนอกครง ครคอยสงเกตการอานของเดก ๆ เพอนำาไปเปนขอมลในการพฒนาตอไป ๘. นกเรยนทกคนบนทกคำาศพทและความหมายลงสมดบนทกเปนรายบคคล ขนสรป ๙. ครอธบายใหนกเรยนเกดความเขาใจวา การนำาพยญชนะ สระ และวรรณยกตมาประสมรวมกนจะทำาใหเกดเปนคำาตางๆ ซงนกเรยนควรอาน และเขยนคำาใหถกตองและรความหมาย เพอจะไดใชภาษาไทยไดถกตองตอไป ๑๐. ครแนะนำาสงเสรมใหนกเรยนอานหนงสอตาง ๆ เพอสรางนสยรกการอานใหตดเปนนสยสอและแหลงเรยนร

7

๑. บตรคำาศพท/แผนภมคำาศพทจากบทเรยน เร องเลาจากพทลง หนงสอเรยนภาษาไทย วรรณคดลำานำาชนประถมศกษาปท ๔

๒. พจนานกรมการวดผลประเมนผล

วธการ เครองมอ เกณฑ1. ป ร ะ เ ม น ก า ร

อ านออก เสยงค ำาศ พท และเขยนค ำาศพท

แ บ บ ป ระ เ ม น ก า รอานออกเสยงและเขยนคำาศพท

เกณฑการอานออกเสยงและเขยนคำาศพท๙ ๑๒ คะแนน ระดบ– ด๕ ๘ คะแนน ระดบ พอใช–ตำากวา ๕ คะแนน ระดบ ปรบปรง

แบบประเมนการอานออกเสยงและเขยนคำาศพทกลมสาระการเรยนรภาษาไทย ชนประถมศกษาปท ๔โรงเรยน.................................... สำานกงานเขตการศกษาขนพนฐาน.............................. ................................ภาคเรยนท.....................ปการศกษา ........................................... เรอง.......................................................ประเมนครงท ............... วนท ................... เดอน .............................................. พ.ศ......................________________________________________________________

___

8

คำาชแจง ครประเมนพฤตกรรมของนกเรยนในการอานออกเสยงและเขยนคำาศพท ใหคะแนนลงในชองทตรงกบพฤตกรรมของนกเรยน

เลขท

ชอ-สกล

ควา

มถกต

องใน

การ

อาน

คณ

ลกษณ

ะ (ม

ความ

มนใจ

ในกา

รใช

การ

สะกด

คำาศพ

ท

อธบา

ยควา

มหมา

ยของ

คำาศพ

ท

รวม

สรปผลการประเมน

๓ ๓ ๓ ๓ ๑๒

ดพอใช

ปรบปรง

๑๒๓๔๕๖๗๘๙๑๐๑๑

ลงชอ............................................................ผประเมน(.....................................................)

9

รายละเอยดเกณฑการใหคะแนนแบบประเมนการอานออกเสยงและเขยนคำาศพท(rubrics)กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ชนประถมศกษาปท ๔โ ร ง เ ร ย น .......................................................................... ภาคเรยนท ๑ ปการศกษา ............

ประเดนการประเมน

ระดบคณภาพ๓ ๒ ๑

๑. ความถกตองในการอาน

สามารถอานไดถกตองทงหมด

สามารถอานไดเกอบถกตองทงหมด ผดไมเกน 3 คำา

พยายามอานไดบาง ผดมากกวา 3 คำา

๒. คณลกษณะ(มความมนใจในการอาน )

มความมนใจในก า ร อ า น ด ม การเตรยมตวมาอยางด ม น ใจตนเอง

มความมนใจในการอานพอใช เตรยมตวมาอยางด ยงประหมา

ขาดความมนใจในตนเอง เตรยมตวมาบางแตไมมากนก

๓. การสะกดคำาศพท

การสะกดคำาศพทถกตอง

การสะกดคำาศพทผดเลกนอย

สะกดคำาผดมาก

๔.อธบายความหมายของคำาศพท

อ ธ บ า ย ค ว า มหมายไดถกตองสมบรณ

อธบายความหมายไดเกอบถกตอง

อธบายความหมายไมได

เกณฑการประเมนชวงคะแนน ๙ - ๑๒ ระดบคณภาพ ดชวงคะแนน ๕ - ๘ ระดบคณภาพ พอใชชวงคะแนน ตำากวา ๕ ระดบคณภาพ ปรบปรง

10

ชวโมงท ๒ การอานจบใจความจดประสงคการเรยนร ๑.อานเรองสน ๆ ตามเวลาทกำาหนด ตอบคำาถามจากเรองทอานได ๒. มมารยาทในการอานกจกรรมการเรยนรขนนำา ๑. ครพดคยทกทายนกเรยน จากนนใหนกเรยนดภาพจากหนา ๙๒ –๙๓ เรองเลาจากพทลง ในหนงสอภาษาไทย วรรณคดลำานำา นกเรยนชวยกนตอบวาภาพทเหนเปนภาพเกยวกบอะไร เดกทอยในภาพเรยกวาอะไร นกเรยนเคยเหนภาพเดกรปราง และการแตงกายลกษณะเชนนจากทใดบาง ๒. ครแจงประสงคการเรยนใหนกเรยนทราบเรองการอานและ ตอบคำาถาม สรปความรและขอคดจากเรองทอาน ขนสอน

11

๓. นกเรยนอานออกเสยงบทเรยนเรอง เรองเลาจากพทลง โดยผลดกนอานคนละยอหนาจนครบ ครอธบายใหนกเรยนเกดความเขาใจวาหลกการอานจบใจความสำาคญนกเรยนอานแลวตองตงคำาถามจากเรองใหไดวา ใคร ทำาอะไร ทไหน อยางไร เมอไร และตอบคำาถามไดตลอดถงการเรยงลำาดบเหตการณตาง ๆจะทำาใหเขาใจเรองราวตาง ๆ ไดดและทบทวนชแจงหลกมารยาทการอาน ๔.นกเรยนอานออกเสยงพรอมกนอกครง ครสงเกตมารยาทการอานของนกเรยนและกลาวตกเตอนหากนกเรยนคนใดไมตงใจอาน

๕. นกเรยนเลาเรองตามลำาดบเหตการณของเรองโดยจบประเดนสำาคญหลก โดยครกลาวนำาคำาถามจากเรองทอาน และใหนกเรยนออกมาเขยนคำาตอบบนกระดาน ดงเชน

- เงาะปาเปนบทพระราชนพนธของบคคลใด- เรองราวทอานมใคร ทำาอะไร ทไหน อยางไร เมอไร

๖. นกเรยนชวยกนสรปเรองตามเหตการณของเรองทเพอนเขยนบนกระดานและชวยกนเสนอวาอานเรองเลาจากพทลงแลวไดขอคดอยางไรบาง นกเรยนเขยนขอคดบนกระดานดำา ขนสรป ๗. ครและนกเรยนชวยกนสรปหลกการจบใจความสำาคญของการอานในเรองตางๆรวมกนโดยการใชคำาถามและตอบคำาถาม ๘.ครใหนกเรยนทำาใบงาน การอานจบใจความ เรอง เลาจากพทลง โดยเขยนเรองราวยอ และขอคดของเรอง จาก เรองเลาจากพทลง ตามลำาดบเหตการณทเกดขนตามรปแบบทนกเรยนถนดสอและแหลงเรยนร

หนงสอเรยนภาษาไทย วรรณคดลำานำา ชนประถมศกษาปท ๔

การวดผลประเมนผลวธการ เครองมอ เกณฑ

1. ประเมนการอานจบใจความสำาคญ

๑. แบบประเมนการอาน

๑ .เกณฑการอานจบใจความสำาคญ

12

จบใจความสำาคญ ๙ ๑๒ คะแนน ระดบ– ด๕ ๘ คะแนน ระดบ พอใช–ตำากวา ๕ คะแนน ระดบ ปรบปรง

2. ตรวจผลงานใบงานการอานจบใจความเรองเลาจากพทลง

๒. ใบงานการอานจบใจความ เรองเลาจากพทลง

ผานเกณฑประเมนรอยละ ๗๐

13

รายละเอยดเกณฑการใหคะแนนแบบประเมนความสามารถในการอานจบใจความ กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ชนประถมศกษาปท ๔โ ร ง เ ร ย น .......................................................................... ภาคเรยนท ๑ ปการศกษา ............

ประเดนการประเมน

เกณฑการใหคะแนน๓ ๒ ๑

๑.ตอบคำาถามจากเรองทอาน

ตอบคำาถามถกตองทกขอ

ตอบคำาถามผดไมเกน๓ ขอใน ๕ ขอ

ต อ บ ผ ดมากกวา๓ ขอ ใน ๕ ขอ

๒.บอกความสำาคญของเรองทอาน

บอกเนอหาสาระถ ก ต อ ง ไ ด ใ จความตอเนอง

บอกเนอหาสาระได ถ กต อง แต วกวน

บ อ ก เ น อ ห าสาระไดบาง

๓. บอกขอคดจากเรองทอาน

บ อ ก ข อ ค ด ไ ด ต ร ง ป ร ะ เ ด นสมบรณ

บ อ ก ข อ ค ด ไ ด ตรงประเดนแตไมตอเนอง

บอกขอคดไดบางแตวกวน

เกณฑการประเมนชวงคะแนน ๘ ๑๐– ระดบคณภาพ ดชวงคะแนน ๕ ๗– ระดบคณภาพ พอใชชวงคะแนน ตำากวา ๕ ระดบคณภาพ ปรบปรง

14

แบบประเมนความสามารถในการอานจบใจความสำาคญกลมสาระการเรยนรภาษาไทย ชนประถมศกษาปท ๔โรงเรยน.................................... สำานกงานเขตการศกษาขนพนฐาน.............................. ................................ภาคเรยนท.....................ปการศกษา ........................................... เรอง .......................................................ประเมนครงท ……. วนท ................... เดอน .............................................. พ.ศ......................________________________________________________________

___

15

คำาชแจง ครประเมนพฤตกรรมของนกเรยนในการอานจบใจความสำาคญ ใหคะแนนลงในชองทตรงกบพฤตกรรมของนกเรยน

เลขท

ชอ-สกล

ตอบ

คำาถา

มจาก

เรอง

ทอาน

บอก

ความ

สำาคญ

ของ

เรอง

ทอาน

บอก

ขอคด

จากเ

รองท

อาน

รวม

สรปผลการประเมน

๓ ๔ ๓ ๑๐

ดพอใช

ปรบปรง

๑๒๓๔๕๖๗๘๙๑๐๑๑

ลงชอ............................................................ผประเมน(.....................................................)

16

ชวโมงท ๓ การเขยนแผนภาพโครงเรองจดประสงคการเรยนร

1. เขยนแผนภาพโครงเรองได2. สงเกตการทำางานกลม

กจกรรมการเรยนรขนนำา ๑. ทบทวนอานคำาศพทจากแผนภมคำาศพท ๑๐ คำา ดงน กระมล กลอง กอนดน กาเบอะ กลยค เกษมศานต ขนด ขณฑ คนขยน ครรไล ๒. ครแจงจดประสงคการเรยนร เรองการ เขยนแผนภาพโครงเรอง และมารยาทในการเขยนขนสอน ๓. นกเรยนชวยกนทบทวน เรองยอ และขอคดจากเรอง เรองเลาจากพทลง ๔. นกเรยนศกษารปแบบการเขยนการทำาแผนภาพโครงเรองทครเตรยมไวให ๕. แบงนกเรยนเปนกลม ครมอบหมายใหนกเรยนรวมอภปรายแลกเปลยนความคดเหนและเขยนสรปใจความสำาคญเรองเรองเลาจากพทลงโดยเลอกประเดนทสำาคญ ๆ ทเขยนไวในชวโมงทผานมา นำาขอมลมาเขยนเปนแผนภาพโครงเรองโดยใชคำาถาม ใคร(ตวละครในเรองมใครบาง) ทำาอะไร (เหตการณตาง ๆ ทเกดขน) ทไหน( สถานททเกดเหตการณ) เมอไร (เวลาหรอเหตการณเกดขนเมอไร) อยางไร(วธการหรอบรรยากาศเปนอยางไร)และเขยนลงในใบบนทกงานกลม

๖. ตวแทนกลมออกมาเลาเรองจากแผนภาพโครงเรองโดยใชภาษาทเปนของนกเรยนเองขนสรป

17

๗.นกเรยนรวมกนสรปเรองมารยาทการเขยนวามความสำาคญตอการนำาไปใชในงานเขยน และเปนการบงบอกวาเราเปนผมมารยาทในการเขยน จงควรนำาไปใชใหเกดประโยชนทกครง สอและแหลงเรยนร

หนงสอเรยนภาษาไทย วรรณคดลำานำา ชนประถมศกษาปท แหลงเรยนรการวดผลประเมนผล

วธการ เครองมอ เกณฑ1. สงเกตการ

ทำางานกลม

2. ประเมนการเขยนแผนภาพโครงเรอง

๑. แบบสงเกตการทำางานกลม

๒. แบบประเมนการเขยนแผนภาพโครงเรอง

เกณฑการทำางานกลม๑๔ - ๑๘ คะแนน ระดบ ด๘ ๑๒ คะแนน– ระดบ พอใชตำากวา ๘ คะแนน ระดบ ปรบปรง

2.เกณฑการเขยนแผนภาพโครงเรอง๑๔ ๑๘ คะแนน ด–๘ ๑๒ คะแนน พอใช–ตำากวา ๘ คะแนน ปรบปรง

แบบประเมนการทำางานกลมกลมสาระการเรยนรภาษาไทย ชนประถมศกษาปท ๔โรงเรยน.................................... สำานกงานเขตการศกษาขนพนฐาน.............................. ................................

18

ภาคเรยนท.....................ปการศกษา ........................................... เรอง .......................................................ประเมนครงท ……. วนท ................... เดอน .............................................. พ.ศ......................________________________________________________________

___คำาชแจง ครประเมนพฤตกรรมของนกเรยนในการทำางานกลม ใหคะแนนลงในชองทตรงกบพฤตกรรมของนกเรยน

เลขท

ชอ-สกล

คณะท

ำางาน

ความ

รบผด

ชอบต

อหน

าทขน

ตอนก

ารทำา

งาน

ความ

รวมม

อในก

ารทำา

งาน

การร

วมงา

นกลม

อยาง

ม

เวลา

รวม

สรปผลการประเมน

๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๑๘

ดพอใช

ปรบปรง

๑๒๓๔๕๖๗๘๙๑๐

19

ลงชอ............................................................ผประเมน(.....................................................)

รายละเอยดเกณฑการใหคะแนนแบบประเมนการทำางานกลม กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ชนประถมศกษาปท ๔โ ร ง เ ร ย น .......................................................................... ภาคเรยนท ๑ ปการศกษา ............

ประเดนการประเมน

เกณฑการใหคะแนน๓ ๒ ๑

๑.คณะทำางาน มประธาน เลขานการ ผนำาเสนอ ผรวมงาน

ขาดองคประกอบ๑ อยาง

ขาดองคประกอบ๒ อยางขนไป

๒.ความรบผดชอบตอหนาท

ทกคนทำาหนาท และมความรบผดชอบตอหนาทของตนเอง

มผมหนาท แตไมรบผดชอบ ๑ คน

มผทมหนาทแตไมรบผดชอบ ๒ คนขนไป

๓. ขนตอนการทำางาน

1.คดเลอกเรองตามความสนใจของกลม

2.มการวางแผนงาน3.เตรยมวสดอปกรณ4.ปฏบตตามแผนและ

พฒนางาน

ขาดขนตอน๑ ขนตอนหรอไมชดเจน

ขาดขนตอน ๒ ขนตอนขนไปหรอไมชดเจน

๔.ความรวมมอในการทำางาน

ทกคนมสวนรวมและใหความรวมมออยางเตมท

รอยละ ๘๐ ของกลม มสวนรวมและใหความรวมมอ

รอยละ ๖๐ ของกลมมสวนรวมและใหความรวมมอ

20

๕. การรวมงานกลมอยางมความสข

ทกคนรวมกจกรรมกลมอยางมความสข

รอยละ ๘๐ ของกลมรวมกจกรรมกลมอยางมความสข

รอยละ ๖๐ ของกลมรวมกจกรรมกลมอยางมความสข

๖.เวลา เสรจตามกำาหนดและงานมคณภาพ

เสรจไมทนตามกำาหนด แตงานมคณภาพ

เสรจไมทนตามกำาหนด และงานไมมคณภาพ

เกณฑการประเมนชวงคะแนน ๑๔- ๑๘ ระดบคณภาพ ดชวงคะแนน ๘ ๑๒– ระดบคณภาพ พอใชชวงคะแนน ตำากวา ๘ ระดบคณภาพ ปรบปรง

แบบประเมนการเขยนแผนภาพโครงเรองกลมสาระการเรยนรภาษาไทย ชนประถมศกษาปท ๔โรงเรยน.................................... สำานกงานเขตการศกษาขนพนฐาน.............................. ................................ภาคเรยนท.....................ปการศกษา ........................................... เรอง .......................................................ประเมนครงท ……. วนท ................... เดอน .............................................. พ.ศ......................________________________________________________________

___

21

คำาชแจง ครประเมนพฤตกรรมของนกเรยนในการเขยนแผนภาพโครงเรอง ใหคะแนนลงในชองทตรงกบพฤตกรรมของนกเรยน

เลขท

ชอ-สกลกา

รออก

แบบแ

ผนภา

พ

ลำาดบ

เรอง

/เหตก

ารณ

ไดด เข

ยนได

ครบถ

วน/

ครอบ

คลม

ใชภา

ษาสอ

สารไ

ดด

นำาเส

นอผล

งานไ

ดด

ทำางา

นไดท

นเวล

า

รวม

สรปผลการประเมน

๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๑๘

ดพอใช

ปรบปรง

๑๒๓๔๕๖๗๘๙๑๐

ลงชอ............................................................ผประเมน(.....................................................)

22

รายละเอยดเกณฑการใหคะแนนแบบประเมนการเขยนแผนภาพโครงเรอง กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ชนประถมศกษาปท ๔โ ร ง เ ร ย น .......................................................................... ภาคเรยนท ๑ ปการศกษา ............

ประเดนการประเมน เกณฑการใหคะแนน๓ ๒ ๑

๑ .ก า ร อ อ ก แ บ บแผนภาพโครงเรองไดด

ออกแบบแผนภาพโครงเรองไดดและสรางสรรค

อ อ ก แ บ บแผนภาพโครงเรองไดด

อ อ ก แ บ บแผนภาพโครงเรองไดไมด

๒ . ล ำา ด บเรอง/เหตการณไดด

ล ำา ด บ เ ร อ งเหตการณ ได ด ไมสลบวกวนไปมา

ลำาดบเรองเหตการณไดดแตมสลบทบาง

ลำาดบเร องไมด สล บวกวนไปมา

๓. เขยนไดครบถวน/ครอบคลม

เขยนไดครบถวนครอบคลมตอเนอง ตงแตตนจนจบ

เขยนไดครบถวนแตไมตอเนอง

เขยนไมครบถ ว น ไ ม ต อเนอง

๔.ใชภาษาสอสารไดด ใชภาษาสอสารในก า ร เ ข ย น ไ ด ด ทำาใหเขาใจสงท ส อ ส า ร อ ย า งชดเจน

ใ ช ภ า ษ า เ ข ย นสอสารไดด แตมขอบกพรองในบางประเดน

ใชภาษาสอสารไมชดเจน

๕. นำาเสนอผลงานไดด นำาเสนอผลงานไดดมาก มความ

นำาเสนอผลงานไดด แตไมครบ

น ำา เ ส น อ ผ ลงานไมด

23

ค ร บ ถ ว น ท กป ร ะ เ ด น ค ร บสมบรณ ต งแต ตนจนจบเรอง

สมบรณ

๖. ทำางานไดทนเวลา ทำางานไดทนตามเวลากำาหนด

ทำางานเกนเวลาเลกนอย

ท ำา ง า น เ ก นเวลาไปมาก

เกณฑการประเมนชวงคะแนน ๑๔- ๑๘ ระดบคณภาพ ดชวงคะแนน ๘ ๑๒– ระดบคณภาพ พอใชชวงคะแนน ตำากวา ๘ ระดบคณภาพ ปรบปรง

ชวโมงท ๔ การอานออกเสยงจดประสงคการเรยนร ๑. อานออกเสยงรอยแกวรอยกรองไดถกตองชดเจน

๒. มมารยาทการเขยนกจกรรมการเรยนรขนนำา ๑. นกเรยนและครชวยกนทบทวนอานคำาศพทจากแผนภมคำาศพท ใหนกเรยนอานออกเสยงดง ๆ พรอมกน คก พาทย และ กลม ชฏ ชาป เชดฉง เซนเหลา ดงดาน ดบสงขาร ดง เถาวลย พนผก กลอง แทน คาน ตองตง

24

๒. ครแจงจดประสงคการเรยนร เรอง อานออกเสยงรอยแกวรอยกรอง มารยาทการอานขนสอน ๓. นกเรยนชวยกนทบทวนเรองหลกการอานออกเสยง การเวนวรรคตอน ออกเสยงควบกลำา การอานคำาใหถกตอง ระดบเสยงเหมาะสมฯลฯ ๔. ใหนกเรยนเปดหนงสอเรยนวรรณคดลำานำา เร องเร องเลาจากพทลงและครอานใหนกเรยนฟงเปนตวอยาง ๒ - ๓ ประโยค ๕. นกเรยนเปดหนงสอเรยนสาระการเรยนรพนฐานภาษาวรรณคดลำานำา เรองเลาจากพทลง แลวอานออกเสยงบทเรยนคนละหนงยอหนา ตามลำาดบเลขทจากหนา ๙๒ ถงหนา ๑๐๗ ตอกน โดยอานเวยน จนครบทกคน นกเรยนคนทไมไดอานออกเสยงใหอานในใจตามไปดวยครสงเกตพฤตกรรมการอานและ ความสนใจในการเรยนของนกเรยน ๖. ใหนกเรยนอานออกเสยงพรอม ๆกน ครคอยสงเกตการอานของเดก ๆ เพอนำาไปเปนขอมลในการพฒนาตอไป ๗. ครนดหมายใหนกเรยนอานออกเสยงอานออกเสยงใหครฟงเปนรายบคคลเพอประเมนการอานออกเสยงนอกเวลาเรยน ๘. นกเรยนชวยกนสรปถงเรองราวทอานวาเกยวกบเรองอะไรและพดคยถงรายละเอยดของเรองทอานพอเขาใจขนสรป ๙. ครและนกเรยนชวยกนสรปบทเรยนอกครง ๑๐. ครแนะนำาวาการอานออกเสยง เปนการอานทเปนการพฒนาความร ความสามารถ และเหนขอบกพรองไดงาย เพราะอาศยการฟงของครและเพอน ๆ ชวยแนะนำาได หากพบวานกเรยนมปญหาการอาน ตองหมนฝกฝนซำาบอย ๆ เพอใหเกดความคลองในการอาน หากมเวลาครใหมาฝกอานกบครตวตอตวหรอใหเพอนทอานเกงชวยสอนนอกเวลาสอและแหลงเรยนร ๑. แผนภมคำาศพท ๒. บทเรยนเร อง เร องเลาจากพทลง จากหนงสอเรยนภาษาไทย วรรณคดลำานำา ชนประถมศกษาปท ๔

25

การวดผลประเมนผลวธการ เครองมอ เกณฑ

ประเมนการอานออกเสยง

แบบประเมนการอานออกเสยง

เกณฑการอานออกเสยง๑๔ - ๑๘ คะแนน ระดบ ด๘ ๑๒ คะแนน ระดบ พอใช–ตำากวา ๘ คะแนน ระดบ ปรบปรง

26

แบบประเมนการอานออกเสยงกลมสาระการเรยนรภาษาไทย ชนประถมศกษาปท ๔โรงเรยน.................................... สำานกงานเขตการศกษาขนพนฐาน.............................. ................................ภาคเรยนท.....................ปการศกษา ........................................... เรอง .......................................................ประเมนครงท ……. วนท ................... เดอน .............................................. พ.ศ......................________________________________________________________

___คำาชแจง ครประเมนพฤตกรรมของนกเรยนในการอานออกเสยงใหคะแนนลงในชองทตรงกบพฤตกรรมของนกเรยน

เลขท

ชอ-สกล

การจ

บหนง

สอ/พ

ลกหน

งสอ /

ทาทา

งในก

ารอา

นอา

นถกต

องตา

มอกข

รวธ

การเ

วนวร

รคตอ

นถกต

อง

นำาเส

ยงเห

มาะส

มกบเ

รอง

ทอาน

ไมอา

นขาม

/เตมค

ำา /ตคำา

อานเ

สยงด

งเหม

าะสม

รวม

สรปผลการประเมน

๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๑๘

ดพอใช

ปรบปรง

27

๑๒๓๔๕๖๗๘๙๑๐

ลงชอ............................................................ผประเมน(.....................................................)

รายละเอยดเกณฑการใหคะแนนแบบประเมนการอานออกเสยงกลมสาระการเรยนรภาษาไทย ชนประถมศกษาปท ๔โ ร ง เ ร ย น .......................................................................... ภาคเรยนท ๑ ปการศกษา ...................

ประเดนการประเมน เกณฑการใหคะแนน๓ ๒ ๑

๑.การจบหนงสอ/พลกหน งสอ/ทาทางในการอานทถกตอง

ลกษณะทาทาง การวางและการจบหนงสอถกตอง

ลกษณะทาทาง การวางและการจบหนงสอไมถกตอง ๑ อยาง

ลกษณะทาทาง การวาง และการจบหนงสอไมถกตอง ๒

28

อยาง ขนไป๒ .อ า น ถ ก ต อ ง ต า มอกขรวธ

อานถกตองตามอกขรวธออกเสยง ร และควบกลำา ร ล ว ชดเจน

อานถกตองตามอกขรวธออกเสยง ร และควบกลำา ร ล ว ชดบางไมชดบาง

อานไมถกตองตามอกขรวธออกเสยง ร และควบกลำา ร ล ว ไมชดเจนเลย

๓. การเวนวรรคตอนถกตอง

อ า น แ ล ะ เ ว นวรรคตอนไดถกต อ ง ต ล อ ด ท งเร องต งแต ต นจนจบ

อ า น เ ว น ว ร ร คตอนผดบางเปนบางครง

อานเวนวรรคตอนผดตลอดทงเร องตงแตตนจนจบเรอง

๔.นำาเสยงเหมาะสมกบเรองทอาน

อ า น เ ส ย ง ด งชดเจน นำาเสยงเ ห ม า ะ ส ม ก บเรองทอาน

อ า น เ ส ย ง ด งชดเจน นำาเสยงเ ห ม า ะ ส ม บ า งเปนบางครง

อ าน เส ยง ไม ช ด เ จ น น ำาเสยงไมเหมาะสมกบเร องท อานตลอดทงเรอง

๕. ไมอานขาม/เตมคำา/ตคำา

อานออกเสยงไดถกตอง ชดเจนทกคำา ทกขอความ ทกประโยค

อานออกเสยงไดถกตองชดเจนเปนบางคำา มอานตคำา เพมคำาและตคำาเปนบางครง

อานออกเสยงไมถกตอง ไมชดเจน อานขามคำา อานเพมคำา และตคำามาก

๖.อานเสยงดงเหมาะสม อ า น เ ส ย ง ด ง ชดเจน ไดยนทวถ ง ก บ ท ง ห อ ง เ ส ย ง ด ง สมำาเสมอ

อานเสยงดงบางเปนบางครง เสยงไมสมำาเสมอ

อานเสยงเบา ไดยนไมทวถง

29

เกณฑการประเมนชวงคะแนน ๑๔- ๑๘ ระดบคณภาพ ดชวงคะแนน ๘ ๑๒– ระดบคณภาพ พอใชชวงคะแนน ตำากวา ๘ ระดบคณภาพ ปรบปรง

แบบสงเกตความสนใจและความตงใจในการทำากจกรรมของนกเรยนชอ

นกเรยน....................................................................ชน.

....................กจกรร

ม......................................................................วนท ...............................................

รายการ ปฏบต ไมปฏบต1. เรมตนงานทไดรบมอบหมายทนท2. ทำางานเสรจเรยบรอยตามเวลาทกำาหนด3. ขอคำาแนะนำาจากครหรอเพอนเมอไมเขาใจ4. ทำากจกรรมดวยความสนกสนานและเตมใจ5. มสวนรวมในการทำากจกรรมอยางสมำาเสมอ6. ชวยเหลอแนะนำาเพอนในการทำากจกรรมตามสมควร7. สนใจศกษาหาความรเพมเตมดวยตนเอง

รวมคะแนน

30

หมายเหต1. ขอใดทนกเรยนปฏบต ไดคะแนน ๑ คะแนน ไมปฏบต ไดคะแนน ๐

คะแนน2. เกณฑการประเมนจากแบบสงเกตอาจกำาหนด ดงน

๗ คะแนน ผลการประเมน ดมาก๕-๖ คะแนน ผลการประเมน ด๓-๔ คะแนน ผลการประเมน พอใช๑-๒ คะแนน ผลการประเมน ควรปรบปรง

ชวโมงท ๕ สำานวนไทยจดประสงคการเรยนร ๑. นกเรยนบอกความหมายของสำานวนไทยได ๒. สงเกตความสนใจและความตงใจในการทำากจกรรมกจกรรมการเรยนรขนนำา ๑. นกเรยนดภาพและสนทนาจากภาพ วาเปนภาพอะไร มสำานวนไทยใดทตรงกบภาพทนกเรยนด

31

๒. ครแจงจดประสงคการเรยนใหนกเรยนทราบขนสอน ๓. นกเรยนแบงกลมศกษาใบความรเรองสำานวนไทยจากทครแจกให แตละกลมเลอกสำานวนทกลมตนเองสนใจมาจดทำาหนงสอเลมเลก เรองสำานวนและความหมายพรอมวาดภาพประกอบและตกแตง ใหสวยงาม ๔. ครและนกเรยนชวยกนสรปเกยวกบสำานวนไทยและความหมายของสำานวน ๕. นำาหนงสอเลมเลกเรองสำานวนไทยมาจดวางไวทมมรกการอานในชนเรยนเพอใหนกเรยนไดแลกเปลยนเรยนร ๖. นกเรยนและครรวมกนสรปถงความหมายและประโยชนของสำานวนไทยและการนำาไปใช ๗. นกเรยนทำาแบบฝกเรองสำานวนไทยเปนการบานสอและแหลงเรยนร

1. หนงสอเรยนภาษาไทย วรรณคดลำานำา ชนประถมศกษาปท ๔2. ใบความรสำานวนไทย3. แบบฝกเรอง สำานวนไทย

การวดผลประเมนผลวธการ เครองมอ เกณฑ

ก า ร ส ง เ ก ต ค ว า มสนใจในการเรยน

แ บ บ ส ง เ ก ตพฤต กรรมความสนใจในการเรยน

เกณฑสงเกตพฤตกรรมความสนใจในการเรยน ๗ คะแนน ผลการประเมน ดมาก๕-๖ คะแนน ผลการประเมน ด๓-๔ คะแนน ผลการประเมน พอใช๑-๒ คะแนน ผลการประเมน ควรปรบปรง

ตรวจผลงานหนงสอ แบบบนทกคะแนน ผานเกณฑประเมน รอยละ ๗๐(ร

32

เลมเลกเร องสำานวนไทย

บค)

ตรวจแบบฝก เร องสำานวนไทย

แบบฝกสำานวนไทยเกณฑการประเมนชนงาน /ภาระงานแบบฝกสำานวนไทยคะแนนเตม ๓๐ คะแนน ขอละ ๑

คะแนนผานเกณฑประเมน รอยละ ๗๐

แบบสงเกตความสนใจและความตงใจในการทำากจกรรมของนกเรยนชอ

นกเรยน....................................................................ชน.

....................กจกรร

ม......................................................................วนท ...............................................

รายการ ปฏบต ไมปฏบต1. เรมตนงานทไดรบมอบหมายทนท2. ทำางานเสรจเรยบรอยตามเวลาทกำาหนด3. ขอคำาแนะนำาจากครหรอเพอนเมอไมเขาใจ4. ทำากจกรรมดวยความสนกสนานและเตมใจ5. มสวนรวมในการทำากจกรรมอยางสมำาเสมอ6. ชวยเหลอแนะนำาเพอนในการทำากจกรรมตามสมควร7. สนใจศกษาหาความรเพมเตมดวยตนเอง

รวมคะแนนหมายเหต

33

1. ขอใดทนกเรยนปฏบต ไดคะแนน ๑ คะแนน ไมปฏบต ไดคะแนน ๐ คะแนน

2. เกณฑการประเมนจากแบบสงเกตอาจกำาหนด ดงน ๗ คะแนน ผลการประเมน ดมาก๕-๖ คะแนน ผลการประเมน ด๓-๔ คะแนน ผลการประเมน พอใช๑-๒ คะแนน ผลการประเมน ควรปรบปรง

รายละเอยดเกณฑการใหคะแนนแบบประเมนการทำาสมดเลมเลก เรองสำานวนไทยกลมสาระการเรยนรภาษาไทย ชนประถมศกษาปท ๔โ ร ง เ ร ย น .......................................................................... ภาคเรยนท ๑ ปการศกษา ...................

ประเดนการประเมน เกณฑการใหคะแนน

34

๔ ๓ ๒1. รปเลม สวยงามแขง

แรง คงทน เหมาะกบเรองราวและวยของผอาน

สวยงามแขงแรง คงทน เหมาะกบเรองราวและวยของผอานเปนสวนใหญ

ไมสวยงามใหญเทอะทะไมเหมาะกบเรองราวและวยของผอาน

๒ .ค ว า ม ส ม บ ร ณ ของเนอหา

เนอหาเหมาะสมกบภาพ สมบรณ ถกตองทงการเขยนคำาและการวางขอความกบภาพ

เนอหาเหมาะสมกบภาพ สมบรณ ถกตองทงการเขยนคำาและการวางขอความกบภาพเปนสวนใหญ

เนอหามากเกนไปไมเหมาะสมกบภาพมเขยนคำาผดเปนบางแหงและการวางขอความกบภาพไมเหมาะสม

๓. ภาพประกอบ ภ า พ ป ร ะ ก อ บส อ ด ค ล อ ง ก บเ น อ เ ร อ ง แ ล ะร ะ บ า ย ส ไ ด สวยงาม

ภ า พ ป ร ะ ก อ บสอดคลองกบเนอเ ร อ ง เ ป น ส ว นใ ห ญ แ ล ะ ม ก า รระบายส

ภาพประกอบม น อ ย แ ล ะ ไ ม ส อ ด ค ล อ ง ก บเนอเร องและไมระบายส

เกณฑการประเมนชวงคะแนน ๙- ๑๒ ระดบคณภาพ ดชวงคะแนน ๕ ๘– ระดบคณภาพ พอใชชวงคะแนน ตำากวา ๕ ระดบคณภาพ ปรบปรง

35

ชวโมงท ๖ เรองนารจากบทความจดประสงคการเรยนร ๑. อานบทความ ตอบคำาถาม แยกขอเทจจรงและขอคดเหน สรปความรความคดจากบทความทอานเพอนำาไปใชในชวตประจำาวนได ๒. สงเกตความสนใจในการเรยนกจกรรมการเรยนรขนนำา ๑. นกเรยนดภาพ และสนทนาจากภาพเพอเชอมโยงนำาไปสการอานคดวเคราะหจากบทความ ดวยกจกรรมคำาถามนำา ดงน

- เปนภาพเกยวกบอะไร- จากภาพใหความรอะไรบาง๒. ครแจงจดประสงคการเรยนรเรองการอานบทความตามเวลาท

กำาหนดและตอบคำาถาม จากบทความเรองทอานแยกขอเทจจรงและขอคดเหนจากเรองทอานสรปความรความคดจากบทความทอาน เพอนำาไปใชในชวตประจำาวนไดขนสอน

๓. ครแจกตวอยางบทความ เปนตวอยางใหนกเรยนอานพรอมกนและชวยกนวเคราะหวาเปนบทความเกยวกบอะไร ขอเทจจรงเปนเรองอะไร และนกเรยนมความคดเหนอยางไรตอบทความนน และนกเรยนไดรบขอคดหรอความรอะไรจากบทความน

36

๔.แบงนกเรยนเปนกลม ใหหวหนากลมรบใบกจกรรมการอานคดวเคราะหจากใบกจกรรมตวอยางบทความ ๕. นกเรยนแตละกลมระดมความคด ตอบคำาถามจากการใชกระบวนการนำาหมวกความคด ๖ ใบ มาใชแลวบนทกลงในใบบนทก

๖. นกเรยนและครรวมสรปผลการระดมความคดจากกการใชกระบวนการหมวกความคด ๖ ใบ มาเพอชวยใหนกเรยนไดรจกคดอยางเปนระบบ ๗. ครแนะนำาเพมเตมในเรองการอานคดวเคราะหจากบทความ ขนสรป ๘.นกเรยนทำาแบบฝกท ๑- ๖ จาก แบบฝกอานคดพนจบทความดวยคำาถามหมวก ๖ ใบ เปนรายบคคล สอและแหลงเรยนร

๑. ภาพตวอยางการอานคดวเคราะห จากบทความ ๒. ตวอยางบทความ ๓. แบบฝกท ๑ - ๖ จากแบบฝกอานคดพนจบทความ

๔. หนงสอเรยนภาษาไทย ภาษาพาท ชนประถมศกษาปท ๔การวดผลประเมนผล

วธการ เครองมอ เกณฑการส ง เกตควา มสนใจในการเรยน

แ บ บ ส ง เ ก ตพ ฤ ต ก ร ร ม ค ว า มสนใจในการเรยน

๑. เกณฑสงเกตพฤตกรรมความสนใจในการเรยน ๗ คะแนน ผลการประเมน ดมาก๕-๖ คะแนน ผลการประเมน ด๓-๔ คะแนน ผลการประเมน พอใช๑-๒ คะแนน ผลการประเมน ควรปรบปรง

วธการ เครองมอ เกณฑตรวจผลงานในแบบ แบบบนทกคะแนน นกเรยนผานเกณฑรอยละ ๗๐ ขน

37

ฝ ก อ า น ค ด พ น จบทความ

ไป

เกณฑการประเมนชนงาน /ภาระงานคะแนนเตม ๓๖ คะแนน ขอละ ๑ คะแนน ผานเกณฑประเมน รอยละ ๗๐

แบบสงเกตความสนใจและความตงใจในการทำากจกรรมของนกเรยนชอ

นกเรย

38

น....................................................................ชน.....................

กจกรรม......................................................................ว

นท ...............................................รายการ ปฏบต ไมปฏบต

1. เรมตนงานทไดรบมอบหมายทนท2. ทำางานเสรจเรยบรอยตามเวลาทกำาหนด3. ขอคำาแนะนำาจากครหรอเพอนเมอไมเขาใจ4. ทำากจกรรมดวยความสนกสนานและเตมใจ5. มสวนรวมในการทำากจกรรมอยางสมำาเสมอ6. ชวยเหลอแนะนำาเพอนในการทำากจกรรมตามสมควร7. สนใจศกษาหาความรเพมเตมดวยตนเอง

รวมคะแนนหมายเหต

1. ขอใดทนกเรยนปฏบต ไดคะแนน ๑ คะแนน ไมปฏบต ไดคะแนน ๐ คะแนน

2. เกณฑการประเมนจากแบบสงเกตอาจกำาหนด ดงน ๗ คะแนน ผลการประเมน ดมาก๕-๖ คะแนน ผลการประเมน ด๓-๔ คะแนน ผลการประเมน พอใช๑-๒ คะแนน ผลการประเมน ควรปรบปรง

39

ชวโมงท ๗ ภาษาไทยมาตรฐานจดประสงคการเรยนร

๑. สามารถเปรยบเทยบภาษาไทยมาตรฐานกบภาษาถนได กจกรรมเรยนรขนนำา ๑. ครสนทนากบนกเรยนวาในชวตประจำาวนของนกเรยนเวลาพดสนทนากบบคคลในครอบครว ใชภาษาอะไรในการสนทนา โดยสมคยกบนกเรยนบางคนวานอกจากใชภาษาไทยแลวไดใชภาษาอะไรในการสนทนาอกบาง ครยกตวอยางคำาภาษาถน เชน คำาวา เตยว โสง กางเกง ใหนกเรยนฟงและใหเดาวาหมายถงอะไรและเชอมโยงสการเรยนรเรองภาษาถน ๒. ครแจงจดประสงคการเรยนเร องเปรยบเทยบภาษาไทยมาตรฐานกบภาษาไทยไดขนสอน ๓. ใหนกเรยนอานคำาศพทและความหมายภาษากอย (ภาษาถน)จากบตรคำาศพทพรอมกนทงชน ซงเปนภาษากอยเปนภาษาถนของชนเผา ซาไก หรอ เงาะ จาก เรอง เรองเลาจากพทลงดงน“ ” “ ”

ภาษาถนชนเผาซาไก ความหมาย (ภาษามาตรฐาน)กอย เงาะกรา ลงกะเจก มะมวงหมพานตกาเบอะ ผลไมกายง ตนเตยไกพอก ชายผาทหอยขางหนาผานงของผชายชาว

ซาไก

40

โกวล นกยางจอเฮด ตนไทรเซเรยา ตนไทรแซดแซด นกขนาดเลกตองตง ละมดตากบ หวมนตายก ลงเสนตาเอช นกขนาดใหญบนไดสงเตาโวะ ชะน บอเลา กลองหรอหลอดไมบาซง คางตวเมยบาวด ลงใหญมอเจน ทเรยนมเตยว นกขนาดเลกคลายนกกางเขนยด ลงยวง นกขนาดใหญลวาย ตนเสมดลาเตาะ นกขนาดเลกตวลายลงยด นกขนาดเลกอยในโพรงไม กนมดเลเลเอเลลา คำารองของพวกกอยแสดงความรน

เร เลาะเตยะ ผานงสำาหรบผชายอเวย ตนหวายเองแอง ทบ, กระทอมฮงวช อรอย

๔. เขยนคำาศพทภาษาถนชนเผาซาไก ลงสมด (ทำาเปนการบาน) ๕. ครใหความรเพมเตมเรองภาษาไทยมาตรฐานกบภาษาถนตางกนตรงทภาษาไทยกลางใชเปนภาษาราชการสอสารกนทวประเทศ และใชในการเรยนการสอน สวนภาษาถนเปนภาษาพนเมองหรอภาษาทใช ในทองถน ซงเปนภาษาดงเดมของชาวบานทใชสอสารกนในทองถนของตน ซงจะใชคำา

41

ทมความหมายตางกนไปเฉพาะถน คำาบางคำามความหมายตางกน และยงใชสำาเนยงตางกน ๖. นกเรยนเปดหนงสอหลกภาษาไทย อานคำาภาษาไทยมาตรฐาน กบภาษาถนเหนอ ถนอสาน ถนใต พรอม ๆ กน ๗. นกเรยนทำาแบบฝกเรอง การเปรยบเทยบภาษาไทยมาตรฐานกบภาษาถนเพอสงครตรวจขนสรป ๘. นกเรยนรวมกนสรปเรองภาษาไทยมาตรฐานกบภาษาถนอกครงสอและแหลงเรยนร ๑. บตรคำาศพทและความหมายภาษากอย ๒. แบบฝก เรองการเปรยบเทยบภาษาไทยมาตรฐานกบภาษาถนการวดผลประเมนผลวธการ เครองมอ เกณฑ๑. การสงเกตความสนใจในการเรยน

๒.ตรวจผลงานในใบกจกรรม

๑. แบบสงเกตพฤตกรรมความสนใจในการเรยน

๒. ใบกจกรรม

๑. เกณฑสงเกตพฤตกรรมความสนใจในการเรยน ๗ คะแนน ผลการประเมน ดมาก๕-๖ คะแนน ผลการประเมน ด๓-๔ คะแนน ผลการประเมน พอใช๑-๒ คะแนน ผลการประเมน ควรปรบปรง๒. นกเรยนผานเกณฑรอยละ ๗๐ขนไป

เกณฑการประเมนชนงาน /ภาระงานคะแนนเตม ๑๐ คะแนน ขอละ ๑ คะแนน

42

ชวโมงท ๘ มารยาทในการฟง ด พดจดประสงคการเรยนร

๑. นกเรยนมมารยาทในการฟง การดและการพด กจกรรมเรยนรขนนำา ๑. ครเปดวดทศนนำาเสนอเร องสารคดชวตเงาะปาทครเตรยมไวใหนกเรยนด ระหวางนสงเกตพฤตกรรมการดวดทศนของนกเรยน ๒. ครแจงจดประสงคการเรยนเร องการมมารยาทในการฟง การดและการพดขนสอน ๓. ครกลาวเกรนนำาในเรอง การฟง การด และการพด นกเรยนตองมมารยาทในการรบสาร สงสาร ดงนนใหนกเรยนยกตวอยางของการมมารยาทการฟง การดและการพดพอเขาใจ จากนนนกเรยนแบงกลม ๓ กลม แตละกลม จบฉลากเลอกหวขอเพอชวยกนระดมความคดเขยนมารยาทในการฟง การดและการพด ตามลำาดบโดยชวยกนระบดงน - การฟงทดตองมมารยาท นกเรยนคดวาเราควรมมารยาทอยางไรบาง - การดทดตองมมารยาท นกเรยนคดวาเราควรมมารยาทอยางไรบาง - การพดทดตองมมารยาท นกเรยนคดวาเราควรมมารยาทอยางไรบาง

ตวแทนกลมนกเรยนออกมาเขยนบนกระดานดำา โดยแบงกระดานดำาเปน ๓ ชอง

มารยาทการฟง มารยาทการด มารยาทการพดเขยนการตอบคำาถามของนกเรยน

เขยนการตอบคำาถามของนกเรยน

เขยนการตอบคำาถามของนกเรยน

๔. รวมกนตรวจสอบความถกตองการเขยนมารยาทการฟง การดและการพด ทนกเรยนเขยน หากไมสมบรณครเพมเตมใหสมบรณ ๕. นกเรยนศกษาใบความรเรองมารยาทการฟง การดและการพด

43

๖. นกเรยนทำาแบบฝก เรอง มารยาท การฟง การดและการพดสงครตรวจขนสรป

44

๗. นกเรยนอานสรปความรทเขยนบนตารางเร องมารยาทการฟง การดและการพด ครสรปประโยชนของการมมารยาทจะทำาใหเปนผทรกใครชอบพอของบคคลอนและยงจะเกดประโยชนตอการเรยน และนำาใชในชวตประจำาวนไดทกสถานการณ สอและแหลงเรยนร ๑. ใบความร เรอง มารยาท การฟง การดและการพด ๒. แบบฝก เรองมารยาท การฟง การดและการพด

๓. หนงสอเรยนภาษาไทย วรรณคดลำานำา ชนประถมศกษาปท ๔

การวดผลประเมนผลวธการ เครองมอ เกณฑ๑. สงเกตความสนใจในการเรยน

๒. ตรวจแบบฝกมารยาท การฟงการดและการพด

๑.แบบสงเกตพฤตกรรมความสนใจในการเรยน

๒. แบบฝกมารยาทการฟงการดและการพด

๑. เกณฑสงเกตพฤตกรรมความสนใจในการเรยน ๗ คะแนน ผลการประเมน ดมาก๕-๖ คะแนน ผลการประเมน ด๓-๔ คะแนน ผลการประเมน พอใช๑-๒ คะแนน ผลการประเมน ควรปรบปรง๒. นกเรยนผานเกณฑรอยละ ๗๐ขนไป

เกณฑการประเมนชนงาน /ภาระงานคะแนนเตม ๕ คะแนน ขอละ ๑ คะแนน

45

ชวโมงท ๙ เพลงพนบานจดประสงคการเรยนร

๑. นกเรยนรองเพลงพนบานได กจกรรมเรยนรขนนำา ๑. นกเรยนฟงเพลงพนบานทครเปดใหฟงและสนทนาซกถามวานกเรยนเคยไดยนเพลงเหลานหรอไม ใครเคยรองเพลงแบบนบาง หากใครเคยรอง รสกอยางไรทไดรองเพลงพนบาน และใหนกเรยนทสามารถรองเพลงพนบานของตนไดออกมารองเพลงหนาชนเรยน หรอรองพรอมกนทงชน ๒. ครแจงจดประสงคการเรยนนกเรยนรองเพลงพนบานไดขนสอน ๓. ครเปดเพลงพนเมองของแตละภาคใหนกเรยนฟงเพลงพนเมองทง ๔ ภาคโดยใหนกเรยนบอกวาเปนเพลงพนบานของภาคใด โดยใชดวทศน

46

๔. นกเรยนฝกรองเพลงพนบานในทองถนของตนตามครหรอแถบบนทกเสยงหรอจากดวทศน ๒ ๓ เทยว– ๕. แบงกลมนกเรยนฝกรองเพลพนบานทกลมของตนถนดหรอตามความสนใจใหจนคลองและพรอมเพรยงกนจากนนแตละกลมมารองเพลงพนบานทกลมตนฝกใหครฟงขนสรป ๖. นกเรยนสรปประโยชนของการรองเพลงพนเมองวาเปนการอนรกษภาษาอกทางหนง และเปนการผอนคลาย ซงทกคนสามารถรองได ๗. นกเรยนรวบรวมเพลงพนบานจากภมปญญาทองถนแตละภาคมารวบรวมเปนหนงสอเลมเลก จดแสดงผลงานเพอใหนกเรยนไดแลกเปลยนเรยนรสอและแหลงเรยนร

47

๑. เพลงพนบาน ๒.ใบความรเรอง เพลงพนบาน ๓. วดทศนการวดผลประเมนผล

วธการ เครองมอ เกณฑ๑.การสงเกตความสนใจในการเรยน

๒.ประเมนการรองเพลงพนบาน

๑ แ บ บ ส ง เ ก ตพ ฤ ต ก ร ร ม ค ว า มสนใจในการเรยน

๒.รองเพลงพนบาน

1. เกณฑสงเกตพฤตกรรมความสนใจในการเรยน ๗ คะแนน ผลการประเมน ดมาก๕-๖ คะแนน ผลการประเมน ด๓-๔ คะแนน ผลการประเมน พอใช๑-๒ คะแนน ผลการประเมน ควรปรบปรง

2. นกเรยนผานเกณฑรอยละ ๗๐ขนไป

เกณฑการประเมนชนงาน/ภาระงานเกณฑการประเมนการรองเพลงพนบาน

ประเดนการ

ประเมน

เกณฑการใหคะแนน๔ ๓ ๒ ๑

เกณฑการประเมน

๑๓ ๑๖ คะแนน– หมายถงด

48

ภาคผนวกหนวยท ๙ เรองเลาจากพทลง

แบบทดสอบกอนเรยน หนวยท ๙ เรองเลาจากพทลงคำาชแจง เขยนเครองหมาย × ทบอกษรหนาคำาตอบทถกตองทสด

.....................................................................................................................๑. เงาะปาเปนบทพระราชนพนธของใคร

ก. พระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหวข. พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหวค. พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหวง. พระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช

๒. พวกเงาะมอกชอเรยกวาอยางไรก. คนงข. ฮเนาค. ลำาหบง. ซาไก

49

๓. พวกเงาะเปนชาวปาทอาศยอยในภาคใดก. ภาคใตข. ภาคกลางค. ภาคเหนอง. ภาคตะวนออก

๔.“นางบาซงเหนยวกงมอเจนโหน พาลกนอยลอยโจนนาใจหาย คำาทขด”เสนใต หมายถง

ก. นางอายข. ลงตวเมยค. นกตวเมยง. คางตวเมย

๕. ขอใดคออาวธในการลาสตวของคนงก.มดข.ยงดวยธนค.ยงดวยลกดอกง. เปาดวยหลอดไม

๖.“ตกนำาไมไหล ..........................................” เตมสำานวนใดใหสมบรณ

ก.ตกไฟไมไหม ข.ตกนรกทงเปนค.ตกถงขาวสารง.ตกกระไดพลอยโจน

๗. ขอใดใชภาษาเขยนไดถกตองก.เธอจะวายงไงกแลวแตเธอ

50

ข. เคาอยากใหเธออยเปนเพอนค.แมตองการดแลลกอยางใกลชด ง.ลงขางบานใหมะมวงมาเยอะแยะ

๘. สำานวน หมายความวาอยางไรก.ถอยคำาทเปนมาตรฐานข.ถอยคำาทผรเปนผแตงขนค.ถอยคำาทมคารมคมคายและมความหมายลกซงง. ถอยคำาทเปนแบบอยางของการกระทำาททรงคณคา

๙. ววหายลอมคอก หมายความวาอยางไรก.เกดปญหาแลวไมยอมแกไขข.ววหายไปจากคอกทเลยงไวค.เกดปญหาแลวคอยกลบมาปองกนง. ตองระดมชาวบานมาชวยกนคนหา

๑๐. อดอยาก.............................. ควรเตมคำาในขอใดก.ยากจนข.แหงแลงค.ยากเขญง.ปากแหง

๑๑. สำานวนใด หมายถง ชกนำาศตรเขาบานก.ชกหนาไมถงหลงข.ชกแมนำาทงหาค.ชกใบใหเรอเสยง.ชกนำาเขาลก ชกศกเขาบาน

๑๒. ในขณะพดหนาหอง นกเรยนไมควรทำาสงใดก. พดเสยงดงฟงชดข. ยนพกขา มอไพลหลง

51

ค. กลาวคำาขอโทษเมอไอหรอจามง. เมอพดเสรจเปดโอกาสใหเพอนๆไดซกถาม

๑๓. พดแบบใดถอวามมารยาทก. พดชาข. พดขมขค. พดสภาพง. พดเสยงเบา

๑๔. เวลาทเพอนกำาลงเลาเรองอยหนาหอง นกเรยนควรทำาอยางไรก. ฟงทเพอนเลาเงยบๆข. ถามปญหาทสงสยทนทค. ถกปญหาตางๆกบเพอนง. ฟงและคอยเวลาถามปญหาทตนสงสยไดถกตอง

๑๕. การทจะฟงคำาพดใหเขาใจเราตองทำาอยางไรก.ฟงแลวคดตามข.ฟงแลวซกถามค.ศกษาหาความรมากๆง. เกบความสงสยกลบมาคด

๑๖. สำานวนในขอใดทหมายถงการพดทดก.พดอยางทำาอยางข.พดดเปนศรแกปาก ค.ปากปราศรย นำาใจเชอดคอง.พดไปสองไพเบย นงเสยตำาลงทอง

๑๗. ขอใดไมใชขอปฏบตเกยวกบการฟงและการดทถกตองก.จดบนทกสาระสำาคญไวใชประโยชนข.พยายามหาขอคดทจะนำาไปใชในชวตค.คดพจารณาเฉพาะเรองราวทตนสนใจ

52

ง. เลอกฟงและดตามจดมงหมายทตองการ๑๘. บคคลใดไมมมารยาทในการฟงและดในทสาธารณะ

ก.อมนงหลบในขณะทวทยากรพดอยบนเวทข. อมปรบมอใหนกแสดงเมอการแสดงสนสด ค.ออยทำาความเคารพกอนเดนออกไปเขาหองนำาง. ออมเกดความสงสยจงยกมอถามเมอวทยากรบรรยายเสรจแลว

๑๙. สำานวนทวา คดถงเพอนรกจะขาดใจ หมายถงอะไร“ ”ก.คดถงมาก ข.คดถงเสมอ ค.คดถงจะตายง.ขอ ก และข ถก

๒๐. “อยทบแทบปาพนาวน คำาวา ทบ หมายถงอะไร“ ”ก. กระทอมข.บงกะโลค.เรอนไทยง.หองแถว

ใหนกเรยนอานบทเพลงทกำาหนดใหแลวตอบคำาถาม ขอ ๒๑-๒๔ตนไมของพอ

นานมาแลว พอไดปลกตนไมไวใหเรา เพอวนหนงจะบงลมหนาว

และคอยเปนรมเงา ปลกไวเพอพวกเรา ทกทกคน พอใชเหงอแทนนำารดลงไป

เพอใหผลดอกใบออกผล ใหเราทกทกคนเตบใหญอยางรมเยนในบานเรา

53

ผานมาแลว หาสบใบ ตนไมนนสงใหญ ลมแรงเทาไรกบรรเทา ออกผลใหเกบกนแตกใบ เพอใหรมเงา คอยดแลเรา ใหเรายงมวนตอไป

จนวนน ใตรมเงาแหงตนไมตนใหญ ลกไดอยไดคอยอาศยแผนดนอยางกวางใหญ

แตเหมอนวาหวใจพอกวางกวา ลกทเกดตรงนนนยงอยจากวนนสกหมนปตนไมทพอปลก ตองสวยตองงดงามและยง

ใหญสบสานและตดตามจากรอยทพอตงใจ เหงอเราจะเทไปใหตนไมของพอยงงดงาม(ซำา)

๒๑. จดมงหมายของการแตงเพลงนคออะไรก. ตองการแสดงความจงรกภกดข.ตองการใหคนไทยไมตดไมทำาลายปาค.ตองการใหคนไทยสบสานประเพณไทยง. ตองการใหคนไทยชวยกนปลกตนไมใหมาก ๆ

๒๒. คำาวา พอ ในบทเพลงหมายถงใคร“ ”ก. ผวาราชการจงหวดข.สมเดจพระบรมโอรสาธราชมกฏราชกมารค. พระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดชง.รฐมนตรวาการกระทรวงเกษตรและสหกรณการเกษตร

๒๓. จากบทเพลงน นกเรยนจะปฏบตตนอยในสงคมอยางไรก.ปลกตนไมใหมากๆจะไดมรมเงาข. รกสามคคและพอใจในทองถนของตนค. ทกคนในครอบครวชวยกนทำามาหากนง. ปลกตนไมในรวบานทกบานเพอใหรมเงา

๒๔. จากเพลงนใหขอคดอยางไรก. คนไทยทงประเทศควรมนำาใจตอกนข. แมฝนตกฟารองตนไมทปลกไวยงคงอยมไดถกทำาลายค. ใหเราสานตองานทพอทำาไว ใหมความกตญญตอผมพระคณง. การปลกตนไมเปนสงทดททกคนตองรวมมอรวมใจชวยกนปลก

54

๒๕. ขอใดเปนแนวคดสำาคญของขอความน “เมอตนไมถกหกกง มนไมเคยเสยเวลาใหเกดความเจบปวด

ทอแท หากแตพยายามยดกงแทงหนอขนมาใหม แลวปลอยกงแหงหกนนใหตกลงดน กลายเปนปยอนโอชะใหแกราก เพอเปนอาหารหลอเลยงลำาตนตอไป

ก. ควรใชวกฤตใหเปนโอกาสข. อยาสนหวงกบความสญเสยทเกดขนค. ควรนำาขอผดพลาดในอดตมาเปนพลงง. อยาปลอยใหเวลาลวงเลยไปโดยเปลาประโยชน

๒๖.ขอใดเปนใจความสำาคญทดทสด “การเลอกหนงสอกมความสำาคญอยมใชนอย เวลานหนงสอมอย

มากมายกายกอง ไมม ผใดจะสามารถอานหนงสอไดทกเลม ฉะนนเราตองฉลาดเลอกหนงสออาน ใหพอเหมาะแกเวลาทเรามอย หนงสออะไรเหมาะแกเรา เราคนเดยวเทานนททราบด จงพยายามเลอกหนงสอททรงคณคาสาระ งดเวนหนงสอทไมทำาใหเราดขน หรอฉลาดขนเสย ยงเปนหนงสอประเภทตองหามดวยแลวควรหลกเลยงดกวา ”

ก. ปจจบนนหนงสอมมากมายกายกองข. การเลอกอานหนงสอมความสำาคญมากค. ไมมผใดสามารถอานหนงสอไดหมดทกเรองง. ควรหลกเลยงการอานหนงสอประเภทตองหาม

อานบทรอยกรองแลวตอบ คำาถาม“เฝาถนอมกลอมเกลยงไมเลยงหลบ

ขาวปลาครบจดหามาทงสนแมนเหนอยยากลำาบากเนอหยาดเหงอรนลกมกนสขกายสบายพอ”

๒๗. บทรอยกรองขางตนกลาวถงเรองใด ก. ความรกของหนมสาว ข. ความรกของแมทมตอลก

55

ค. ความรกของลกทมตอแม ง. ความทกขของแมทตองเลยงลก

“ จะมผวผวกพลดกำาจดจาก จนแสนยากอยางนแลวมหนำา มามลกลกกจากวบากกรรม สะอนรำารนทดสลดใจ ”๒๘. จากคำาประพนธดงกลาวตรงกบสำานวนไทยในขอใด

ก. พระอฐพระปนข. กงกรรมกงเกวยนค. พรากลกนกฉกลกกาง. พระศกรเขาพระเสารแทรก

๒๙.“กาเหวาเอย ไขใหแมกาฟก แมกากหลงรกคดวาลกในอทร ขอความน”เปนเนอเพลงประเภทใด

ก. เพลงลอเลยนข. เพลงกลอมเดก ค. เพลงปลอบเดกง. ประกอบการเลน

๓๐. สำานวนเปรยบเทยบในขอใดมความหมายตรงกบ ตางฝายตางไม“ยอมเสยเปรยบกน ”

ก. คมในฝกข. วดรอยเทาค. ขมนกบปนง. เกลอจมเกลอ

เฉลย แบบทดสอบกอนเรยน หลงเรยนกลมสาระการเรยนรภาษา–ไทย

ชนประถมศกษาปท ๔ หนวยการเรยนรท ๙ เรองเลาจากพทลง1. ค

56

2. ง3. ก4. ง5. ง6. ก7. ค8. ค9. ค10. ง11. ข12. ข13. ค14. ค15. ก16. ข17. ง18. ก19. ก20. ก21. ค22. ค23. ข24. ค25. ข26. ข27. ข

57

28. ง29. ข30. ง

ชวโมงท ๑ตวอยาง บตรคำาศพท

กระมล อานวา กระ -มน

เกษมศานต อานวา กะ - เสม - สาน

กลยค อานวา ก ล – -ยก

แผนภมคำาศพท

กระมล กรากลใด กลอง กอนดน กะเจก กาเบอะ กายง กลยค เกงแก เกษมศานต ไกพอก โกวล ขนด ขณฑ แขกไทร คนขยน คนง ครรไลคกพาทยและกลม คหา จอเฮด ชฏ ชาป ชด เชด เชดฉง ซองซอ เซนเหลาเซเรยา แซดแซด ดงดาน ดบสงขาร ดำาขาว ดกดก ดงเถาวลยพนผก กลองแทนคานตองตง ตองไฟ ตะพดมะพราว ตวเตง ตากบ ตายก ตาเอช เตาโวะ ไตเหราะ ทะยาน นางควากบอเลา บาซง บาวด ปวปว ปนตลง เปาปกษา เปาฮด ผงาด พนาวนพนาวา มอเจน มเตยว ไมไผ ยด ยวง ระเหจ รกสามเสา

58

ราคน ราย ลมพดชายเขา ลวาย ละหาน ลาเตาะ ลงยด ลงโลด ลกกกเกาะ เลเลเอเลลา เลาะเตยะวานร เวหา สกนธ สนาน สระบหรงนอก สงขาร เสมอ หมด หลอดไม เหลกไฟ เหน อเวย อายแค เองแอง ฮอยะ ฮงวช

ชวโมงท ๒

ใบความร

การอานจบใจความสำาคญการอานจบใจความสำาคญ คอ การคนหาสาระสำาคญของเรองหรอ

ของหนงสอทอานใจความสำาคญของเรอง คอ ขอความทมสาระครอบคลมขอความอน

ๆ ในยอหนานนหรอเนอเรองทงหมด ขอความตอนหงหรอเรองหนงจะมใจความสำาคญทสดเพยงหนงเดยว ซงใจความสำาคญกคอสงทเปนสาระสำาคญของเรองนนเอง

59

ขอควรปฏบตในการอานจบใจความสำาคญ1. อานผาน ๆ โดยตลอด เพอใหรวาเรองทอานเปนเรองเกยวกบ

อะไร มใคร ทำาอะไร ทไหน อยางไร เมอไร2. อานใหละเอยดอกครงหนง เพอทำาความเขาใจเรองทอาน3. เขยนเรยบเรยงใจความสำาคญของเรองทอานดวยสำานวนภาษา

ของตนเอง4. อานทบทวนเพอตรวจสอบความถกตองอกครงหนง

ใบงาน การอานจบใจความ เรองเลาจากพทลงคำาชแจง ตอนท ๑ นกเรยนตอบคำาถามจากเรอง เรองเลาจากพทลง ตอไปน

1. พวกเงาะอยทางภาคใดของประเทศไทย2. บคคลใดไดพระราชนพนธเรอง เงาะปา3. ชาวเงาะมชอเรยกอกอยางหนงวาอยางไร4. บคคลใดแตงตงชอเงาะคนง5. ภาษาของชาวเงาะเรยกวาอะไร

ตอนท ๒ ใหนกเรยนเขยนสรปเรองยอและขอคดจาการอานเรอง เรองเลาจากพทลง

60

........................................................................................

........................................................................................

........................................................................................

.................................................................................

........................................................................................

........................................................................................

........................................................................................

.................................................................................

........................................................................................

........................................................................................

........................................................................................

.................................................................................

........................................................................................

........................................................................................

........................................................................................

.................................................................................

........................................................................................

........................................................................................

........................................................................................

.................................................................................

........................................................................................

........................................................................................

........................................................................................

........................................................................................

........................................................................................

........................................................................................

........................................................................................

..........................................................................

........................................................................................

........................................................................................

........................................................................................

.................................................................................

........................................................................................

........................................................................................

........................................................................................

........................................................................................

........................................................................................

........................................................................................

61

........................................................................................

..........................................................................

........................................................................................

........................................................................................

........................................................................................

.................................................................................

ชวโมงท ๓คำาชแจงใหนกเรยนเขยนแผนภาพโครงเรอง เรองเลาจากพทลง

แผนภาพโครงเรอง“เรองเลาจากพทลง”

ตวละครสำาคญ : …………………………………………........................................................…………ตวละครทเปนตวประกอบ ; ………………………………………......................................................……………เรองเกดทไหน : ……………………………………….......................................................…………..

62

เรองเกดเวลาใด : …………………………………………….......................................................……..ปญหาทเกดในเรอง : ………………………………….........................................……………..............…

เหตการณท ๑ : ………………………………….........................................……………..............…

………………………………….........................................……………..............…

ตวละคร : ………………………………….........................................……………..............…

สถานท : ………………………………….........................................……………..............…

ปญหา : ………………………………….........................................……………..............…

การกระทำา : ………………………………….........................................……………..............…………………………………….........................................……………..............…

ผลการกระทำา : ………………………………….........................................……………..............…

เหตการณท ๒ : ………………………………….........................................……………..............…

63

………………………………….........................................……………..............…

ตวละคร : ………………………………….........................................……………..............…

สถานท : ………………………………….........................................……………..............…

ปญหา : ………………………………….........................................……………..............…

การกระทำา : ………………………………….........................................……………..............… ………………………………….........................................……………..............…

ผลการกระทำา : ………………………………….........................................……………..............…

64

เหตการณท ๓ : ………………………………….........................................……………..............…

………………………………….........................................……………..............…

ตวละคร : ………………………………….........................................……………..............…

สถานท : ………………………………….........................................……………..............…

ปญหา : ………………………………….........................................……………..............…

การกระทำา : ………………………………….........................................……………..............… ………………………………….........................................……………..............…

ผลการกระทำา : ………………………………….........................................……………..............…

เหตการณท ๔ : ………………………………….........................................……………..............…

………………………………….........................................……………..............…

ตวละคร : ………………………………….........................................……………..............…

สถานท : ………………………………….........................................……………..............…

65

ปญหา : ………………………………….........................................……………..............…

การกระทำา : ………………………………….........................................……………..............… ………………………………….........................................……………..............…

ผลการกระทำา : ………………………………….........................................……………..............…

ขอคด : ………………………………….........................................……………..............… ………………………………….........................................……………..............…

………………………………….........................................……………..............…………………………………….........................................……………..............…………………………………….........................................……………..............…………………………………….........................................……………..............…………………………………….........................................……………..............…

66

ชวโมงท ๕ภาพสำานวนไทย

67

ความรเกยวกบสำานวนไทย

คำาวาสำานวน ตามพจนานกรมอธบายความหมายวา หมายถงถอยคำาทเรยบเรยงการพดหรอการเขยนทใชความสามารถทางภาษา ถอยคำาทไมถกไวยากรณ แตรบใชเปนภาษาทถกตอง การแสดงถอยคำาออกมาเปนขอความพเศษเฉพาะหนงๆ ดงนนถาจะกลาวอยางสรปกคอ สำานวนไทยหมายถง ถอยคำาในภาษาไทยทใชสอสารกนโดยมความหมายเปนนย กนความกวางหรอลกซงไมไดแปลความหมายของคำาตรงตว เชน

คำา ความหมาย ประโยคกลวย งาย รายงานชนนกลวยจรงๆ (กลวยไม

ไดหมายถงผลไม แตเปนคำาทมความหมายโดยนยวา งายๆ ทใชคำาวากลวยอาจจะเปนเพราะวากลวยเปนผลไมทรบประทานไดงายๆ ไมยงยากในการปอกเปลอก

หม งาย ขอสอบวนนหมจรงๆ (หม ไมไดหมายถงสตว แตนำามาเปรยบเทยบกบสงทเกดขนวางาย และหมกเปนสตวทนยมมารบประทานอยบอยๆ ดเปนเรองทงาย

เปรยว แปลกไปจากปกตผทกลาทำาอะไรลำา

พแตงตวเปรยวจงเลย ( เปรยวไมไดหมายถงรสอยางหนง อยางรสมะนาว ไมใชแปลวาเสอผามรส

68

หนาคนอน (สวนมากจะใชกบผหญง)

เปรยว แตเสอผามลกษณะแปลก ทาทายความรสกของบคคลรอบตว

การใชสำานวนภาษา ตองรจกใชใหเหมาะสม และสอดคลองกบเรองราวหรอเหตการณในขณะนน การใชสำานวนทด ยอมสอความหมายใหแกผฟงเขาใจตรงกบสงทผพดตองการจะพดถง

สำานวนภาษาทใชกนอยโดยทวไป มกจะเปนคำาทอยใกลๆ ตวของเราอาจเปนคำาทมาจากธรรมชาต ตนไม สตว หรอแมแตมาจากรางกายของเราเองกยงม ดงนนในทนจะขอเสนอสำานวนทนกเรยนควรจะรจกไวบาง ดงตอไปน

ตวอยางสำานวนไทย

นำามาปลากนมด นำาลดมดกนปลา ทใครทมนนำารอนปลาเปนนำาเยนปลาตาย คำาพดแบบขวานผาซากอาจไมถกใจคนฟงแตไมมภยนำาสงฟา ปลาสงฝน สงเสยเปนครงสดทาย หรอทำาการอนใดทเปนสง

69

สำาคญ เพอไวอาลยกอนจากไปนวไหนรายกตดนวนน คนใดไมดกตดออกไปจากหมคณะเนอเตายำาเตา นำาเอาทรพยสวนทเปนกำาไรหรอดอกเบยกลบไปลงทนตอไปอก

โดยไมตองใชทนเดมเนอหนปะเนอชาง เอาสงทมอยเพยงเลกนอยไปใหฝายทมมากกวาบนบานศาลกลาว ขอรองใหสงศกดสทธชวยเหลอบอกเลาเกาสบ บอกกลาวใหรบวไมใหชำานำาไมใหขน รจกผอนปรนเขาหากน มใหกระทบกระเทอนใจกนบาหอบฟาง อาการทหอบหวสงของพระรงพะรงบางชางย คนทชอบพดสอเสยดยยงใหเขาแตกกนบาหารอยจำาพวก บามากมายหลายประเภทบานปลาย ขยายออกไปมากกวาทตงใจไวเดมบานเคยอย อเคยนอน สถานทตนเคยอยอาศยมากอนบานแตกสาแหรกขาด เหตการณทเกดขนในครอบครวหรอบานเมองอยางรายแรง

ทำาใหตองกระจดกระจายพลดพรากจากกนบานนอกคอกนา เรยกคนทเปนชาวไรชาวนาทอยนอกเมองหลวงบานเมองมขอมแป ประเทศยอมมกฎหมายคมครองบกปาฝาดง พยายามตอสอปสรรคตาง ๆบญทำากรรมแตง บญหรอบาปททำาไวในชาตกอนเปนเหตในรปรางหนาตาเปนเชนนบญมาวาสนาสง เมอมบญอำานาจวาสนากมาเองเบยตอไส เงนหรอสงของทหามาไดพอปะทงชวตไปวนหนงเบยนอยหอยนอย มเงนนอย มไมมากนอนตาไมหลบ เปนทกขนอนหลบทบสทธ ไมใชสทธทตนมอยเมอถงคราวทควรจะใช

70

นอนหลบไมรนอนคไมเหน ไมทราบเรองทเกดขนนาเกลยดนาชง นารกนาเอนด (ใชแกเดกเลก ๆ)นายวาขขาพลอย พลอยพดผสมโรงตเตยนผอนตามนายนอยเนอตำาใจ หมนหมอง นอยใจทไมไดความสนใจตามทควรนำากลงบนใบบอน ใจทไมแนนอน กลบกลอกนำาขนใหรบตก มโอกาสดควรรบทำานำาขนไวใน แมจะไมพอใจกแสดงสหนายมแยมนำาใสไวนอกนำาตาเปนเผาเตา รองไหนำาตาไหลพรากนำาลายหก อยากไดนำาเชยวอยาขวางเรอ อยาขดขวางผทมอำานาจนำาซมบอทราย หาไดมาเรอย ๆนำาบอนอย นำาลายนำาบอนอย ความหวงในอนาคตนำาลบทอง อดทนไปกอนนำาลดตอผด เมอหมดอำานาจความชวททำาไวกบปรากฏนำาตาเชดหวเขา เสยใจเพราะใจหรอตองผดหวงอยางหนกนำาตาตกใน เศราโศกเสยใจอยางมาก แตไมแสดงใหปรากฏนำาตาลใกลมด ชายหญงทใกลชดกนมากยอมหามใจไมใหรกกนยากนำาทวมทงผกบงโหรงเหรง พดมากแตไมเนอหาสาระนอยนำาทวมปาก พดไมออกเพราะเกรงจะมภยแกตนและผอนนำาทวมหลงเปด ไมมทางเปนไปไดนำานอยยอมแพไฟ ฝายขางนอยยอมแพฝายขางมากนำานงไหลลก คนทมทาทางเฉย ๆ แตมความคดลกซงนำาพงเรอเสอพงปา การพงพาอาศยกนปลอยไก ทำาเป นใหเปนทอบอายขายหนางๆ ปลาๆ รเพยงผวดน ไมถองแท

71

นกสองหว ทำาตวเขาเปนพวกทงสองฝายลงหลอกเจา กรยามารยาทไมเรยบรอยววลมตน คนทไดดแลวลมตวมามด ผชนะโดยทไมมใครคาดคดมากอนแรงลง กลมรมแยงชงกนกระดกขดมน ยาก เขมงวด ตระหนมากคอเปนเอน เถยงไมลดละใจเดด เปนคนเขมแขงเดดเดยวตายใจ ปลงใจเชอสนทตาเขยว โกรธปากบอน ปากอยไมสข ชอบพดชอบฟองมอแขง ไมชอบไหว ไมออนนอมหนาตาย ทำาหนาเฉย ไมหวเราะหวสง ทำาตววาชอบของดแกเผด ทำาตอบแทนใหหายแคนแกแดด ยงไมถงวยแตทำาเกนอายหเบา ผทเชอคนงายเคม ตระหน ขเหนยวคมในฝก มความร ความสามารถ แตยงไมแสดงออกพายเรอทวนนำา ทำาดวยความลำาบากผกชโรยหนา ทำาความดเพยงผวเผนควกกระเปา เสยเงนตแตก ทำาดแลวไมไดตลอดทงทวน สดฝมอปมะโว เนนนานมาแลวฝามรสม ผจญอปสรรคฟาดเคราะห ยอมเสยหายถอวาพนเคราะหไปรดเขมขด ประหยดไสแหง ยากจนเจบไขไดปวย ปวย ไมสบาย

72

งเงยวเขยวขอ สตวมพษหมไปไกมา แลกเปลยนกนลกผลกคน เอาเปนทแนนอนยงไมไดงอยเปลยเสยขา ไมสมประกอบขนของหมองใจ ผดใจกนปากวา ตาขยบ พดอยางหนง ทำาอกอยางหนงอดอยากปากแหง อดอยากไมมกนหนาไหวหลงหลอก ทำาดตอหนา ลบหลงตรงขามกอกรรมทำาเขญ ทำาเวรทำากรรมใหผอนเทอกเถาเหลากอ เชอสาย ตระกลวานอนสอนงาย อยในโอวาทหนกเอาเบาส อดทน ขยน

73

แบบฝกเรอง สำานวนไทย

คำาชแจง ตอนท ๑ใหนกเรยนเลอกสำานวนทเหมาะสมใสลงในชองวางใหถกตอง

เปรยว ตายใจ หวสง ปากบอน

ลงหลอกเจา เคม งๆปลาๆ นกสองหวมามด กระดกขดมน

1. ขอสอบ คณตศาสตร คราวนยากเปน..................................................จรง

2. นกเรยนไมควรทำาตนเปน..........................................เมอครไมอยในหอง

3. คนทชอบทำาเปนคน..................................ใชสนคาทมาจากนอก สกวนจะยากจนลงได

4. เธออยอยขางใครกนแน ฉนไมชอบคนททำาตนเปน.................................................

5. ไมมใครคดวาวชาจะเปน........................ในการแขงขนตอบปญหาชงรางวล

6. ถาเรามความรอยาง..............................................จะลำาบากภายหนา

74

7. “เขาแกลงทำาดเพอใหผม................................นกไมถงวาเขาจะเลวถงเพยงนน”

8. แมคาคนนนเปนคน......................จรงๆ ขายของตอรองราคาไมไดเลย

9. ดาราคนนนแตงตว......................................จรงๆ ชอบใสเสอสายเดยวนงกระโปรงสน

10. คนทชอบเอาเรองของเพอนไปบอกใหคนอนฟงเรยกวาคน..........................................

ตอนท ๒ ใหนกเรยนเขยนตอคำาสำานวนไทยใหถกตอง1. นำาพง

เรอ.....................................................................

2. นำาขนใหรบตก...........................................................

3. นอนหลบทบสทธ......................................................

4. บานเคยอย .............................................................

75

๕. นำาทวมทง...............................................................

ตอนท ๓ ใหนกเรยนเขยนขอความเปรยบเทยบใหถกตอง

1.ใจดำาเหมอน.................................... ๒.เบาเหมอน........................................

๓. งงเปน............................................... ๔.ใจเสาะเหมอน.....................................

๕. ไวเหมอน............................................ ๖.ขาวราวกบ.......................................

๗. ซนเหมอน.........................................๘.ดเหมอน...........................................

๙. แตกตางราวกบ................................. ๑๐.อวนเหมอน......................................

ตอนท ๔ ใหนกเรยนคำาสำานวนทกำาหนดให แตงประโยคใหถกตอง

1.ผกชโรยหนา..........................................................................

......................

2.ใจเดด..........................................................................

......................

3.มอสะอาด..........................................................................

......................

76

4.แกแดด..........................................................................

......................

5.รดเขมขด..........................................................................

......................

ชวโมงท ๖

ภาพตวอยาง การอานคดพนจบทความ

77

ตวอยาง การอานคดพนจบทความ

ชวตเพอชวตถาฟงเพยงวา มสตวบางตว ตกเปนเครองมอทดลองทาง

วทยาศาสตร ตองโดนฉดสารบางชนดเขารางกาย เพอดผลดรายขนาดไหน เกดมะเรงยงไงหรอไม สวนใหญคงรบไมไดไมอยากใหมแตการผลตยา หรอสรรหากระบวนการรกษาความปวยไขจะเกดขนได ตองผานการทดสอบหลายรอบ ซงไมสามารถจะชวนมนษยคนใดมาเปนอปกรณได

จากการเยยมชมศนยสตวทดลองภาคตะวนออกเฉยงเหนอ จ.ขอนแกน พบวา บคลากรทกคน ทำาหนาทดวยความสำานกและระวงคณภาพชวตของสตวทดลองอยางด ในหองปลอดเชอระบบปด มกำาหนดเวลาการใหอาหาร นำา และเครงครดกบความสะอาดอยางยงสตวทดลองตองสะอาดปลอดเชอ เพอมนใจวาไมมโรคภย หรอพฤตกรรมไมพงประสงคปนเปอน ซงจะตดขอสงสย ลดความผดเพยนของปฏกรยาจากสารหรอกระบวนทปอนเขาไป และไมยอมใหนำาสตวออกไปทดลองขางนอก เพราะเพอใหมาตรฐานการเลยงด นนคงท

สวนไพรเมท คอสตวจำาพวกลง ไมรวมมนษย ทตองใชลงเพราะลงมสรระคลายคน อวยวะทงภายในและภายนอกแทบไมตางกน แตหนกบกระตายไมใช อกเหตผลทตองเลอกลงกเพอรองรบ สนบสนนการทดลองผลตภณฑหรอยาทตองทดลองในสตวทมโครงสรางคลายคน กอนนำามาใชกบคนสมนไพรไทยมโอกาสพฒนายาสำาเรจรปได กดวยระบบการสนบสนนการทดลองกบไพรเมท

อยางหนงเปนการลงทนดวยชวตสตวเพอรกษา พฒนาคณภาพชวตของมนษยทกชวตรกตวกลวตายเทากน การเลอกสตวเปนตวทดลองอาจสรางความไมสบายใจ แตกเปนการลงทนเพอรกษามวลมนษยและเผาพนธสตวโลกใหอยยนยาวโดยไมละเลยตอการถนอมชวตสตวอน และใชตาม

http://www.dailynews.co.th/article/154267/192851

78

ความจำาเปนจรง ๆ เทานน

79

ใบบนทกกจกรรมกลม การอานคดนนจจากตวอยางบทความคำาชแจง ใหนกเรยนแตละกลม ศกษา ตวอยางบทความ แลวรวม“ ”กนตอบคำาถามดวยคำาถามหมวกความคด ๖ ใบ แลวบนทกลงในใบกจกรรม

- ตวอยางบทความกลาวถงสงใดบาง (หมวกสขาว).................................................................................................................................................................................................................................................................................................- นกเรยนอานตวอยางบทความมความรสกอยางไรการนำาสตวมาท

ดลอง (หมวกสแดง) .................................................................................

..............................................................................................................................................

.............................................................- การกระทำาของการทดลองทางวทยาศาสตรเกดผลดอยางไร

(หมวกสเหลอง).................................................................................

..............................................................................................................................................

.............................................................- หากการทดลองทางวทยาศาสตรผดพลาดเกดผลเสยตอมนษย

และสตวอยางไรบาง (หมวกสดำา).................................................................................

..............................................................................................................................................

.............................................................- ถานกเรยนไดทดลองวทยาศาสตรนกเรยนจะทดลอง เกยวกบ

อะไรไดบาง (หมวกสเขยว)

80

..............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

- นกเรยนนำาความรไปใชในชวตประจำาวนไดอยางไร (หมวกสฟา).................................................................................

..............................................................................................................................................

.............................................................

ศกษาจากบทความ

คำาชแจงอานบทความแลวทำาแบบฝกท ๑ ๖ ดวยคำาถามหมวกความ–คด ๖ ใบ

เรอง เตอน-นำาเยน-กบหนารอน โดยปกตอณหภมภายในรางกายของคนเรานนจะมคาประมาณ ๓๗องศาเซลเซยสและถาเรา ดมนำาเยนจดทนท (ซงนำาเยนจดนนมอณหภมประมาณ ๐องศาเซลเซยส)นำาเยนจดนจะเดนทางผานเขาไปยง

81

กระเพาะอาหารอยางรวดเรว ซงรางกายตองใชพลงงานในการปรบอณหภมในระบบลำาเลยงอาหารเพอใหเทากบอณหภมรางกายสงผลใหอวยวะภายในเกดการบดตวอยางรนแรง ทำาใหรสกเจบปวดภายในรางกายและ นำาเยนยงไปเจอจางนำายอยในกระเพาะอาหาร  สงผลใหเลอดทมาหลอเลยงกระเพาะอาหารลดนอยลง ทำาใหเปนโรคกระเพาะและลำาไสอกเสบไดงาย  และยงพบอกวา  การดมนำาเยนยงทำาใหเกดความชนสะสมในรางกายทำาใหมลกษณะขหนาว ปวดรอน แตไมสามารถขบเหงอไดทำาใหปวดขอ และกลามเนอและบางครงยงพบวามฝาสขาวบนลนอกดวยดงนน เวลาทเรารสกรอน หรอกระหายมากๆเราควรเลอกดมนำาทมอณหภมปกตจะดกวา โดยคอยๆดมไปทละนดเพอใหรางกายคอยๆ ปรบตว  อยาดมทเดยวอยางรวดเรว และควรใชวธปองกนรางกายไมใหรสกรอนดวย การดมนำาทอณหภมปกตอยางนอย ๑ ๒แกว กอนออกจากบานในวนทอากาศรอนจดๆ และถาตองอย–

ทามกลางอากาศรอนจดหรอกลางแจง กควรดมนำาใหไดชวโมงละประมาณ ๑ลตร โดยการจบนำาบอยๆจะชวยลดการกระหายนำาในหนารอนไดดทสดรกนแบบนแลว หนารอนนเราคงไดดมนำาเยนใหชนฉำาใจ โดยไมตองกงวลวาจะมผลเสยสขภาพแลว เพราะหากเรารจกวธดมแบบพอด ๆ และถกจงหวะกจะสงผลดตอสขภาพแลว

แหลงทมา : http://www.healthyenrich.com/ เตอน - นำาเยน - กบ หนารอน

82

แบบฝกท ๑ อานคดพนจบทความหมวกสขาว

คำาชแจง นกเรยนอาน บทความท ๑ ตอบคำาถามตอไปน“ ”

บทความนกลาวถงเรองอะไร

1.ในรางกายของคนเรามอณหภมเทาไร

๓. ดมนำาเยนจดทนท ทำาใหอวยวะภายในเปนอยางไร

๔. ผลตดมนำาเยนจดในขณะทอากาศรอนจะทำาใหเปนโรคอะไรไดงาย

๕. ทามกลางอากาศรอนควรดมนำาอยางไร

..................................................................................................................

..................................................................................................................

..................................................................................................................

..................................................................................................................

..................................................................................................................

83

แบบฝกท ๒ อานคดพนจบทความ หมวกสแดง

คำาชแจง นกเรยนอาน บทความ แลวตอบคำาถามโดย ระบาย“ ”ส เขยวในหวใจ ทแสดงขอคดเหนและ ระบายส แดงในหวใจเสดงความรสก

ตวอยาง ดมนำาเยนทำาใหไมสบายได ฉนไมชอบนำาอนเพราะไมชมคอ

1. ควรเลอกนำาดมทมอณหภมปกตจะดกวาดมนำาเยนจด

2. ฉนชอบจบนำาบอยๆเพราะชวยลดความกระหายนำาได

84

3.ดมนำาเยนจดทำาใหเกดความชนสะสมในรางกายเปนสาเหตทำาให

ปวดขอและกลามเนอได

4. หากเรารจกวธดมนำาแบบพอดๆและถกจงหวะกจะสงผลด ตอสขภาพแลว

๕. หนารอนนเราชอบดมนำาเยนใหชนฉำาใจ

แบบฝกท ๓ อานคดพนจบทความ หมวกสเหลอง

คำาชแจง นกเรยนอาน บทความ แลวนกเรยนคดวาบทความท “ ”อาน นมคณคาตอสวนรวมและสงคมอยางไรใหสรปเปนแผนผงความคด

85

...............................

...............................

.................................................................

คณคาตอ สวนรวมและ

..............................สงคม

................................... ...............................

...................................

.............................. ..............................

86

แบบฝกท ๔ บทความ หมวกสดำา

คำาชแจง นกเรยนอาน บทความ แลวนกเรยนคดวา นำาเยนจด“ ”นอกจากจะมผลเสยตอรางกายแลว นาจะทำาใหเกดผลเสยดานอนอกอยางไรบางใหสรปเปนแผนผงความคด

...............................

...............................

.................................................................

ผลเสยจาก การดมนำาเยน

..............................

................................... ...............................

.................................................................

..............................

87

แบบฝกท ๕ อานคดพนจบทความ หมวกสเขยว

คำาชแจง อานบทความแลวใหนกเรยนเขยนรณรงคเกยวกบการดมนำา

.........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

88

แบบฝกท ๖ อานคดพนจบทความหมวกสฟา

คำาชแจง จากการอาน บทความ ใหสรปใจความสำาคญ “ ”ขอคด

และสามารถนำาความรไปประยกตใชในชวตประจำาวนไดอยางไร

สรปใจความสำาคญ

ขอคดจากบทความ

......................................................................................................................................................................................................................................

นำาไปประยกตใชในชวตประจำาวน

.....................................................................

.....................................................................

.....................................................................

.....................................................................

.....................................................................

.....................................................................

89

..................................................................................................................

..................................................................................................................

ชวโมงท ๗ ภาษาไทยมาตรฐานความร เรอง ภาษาไทยมาตรฐานกบภาษาถน

90

ภาษาไทยมาตรฐาน หมายถง ภาษาทใชเปนภาษาราชการ ภาษาทใชในการเรยนการสอนในโรงเรยน ภาษาทใชในโอกาสทเปนทางการตางๆ และภาษาทสอสารมวลชนตางๆใชดวย

เนองจากกรงเทพฯ เปนศนยกลางของการบรหารประเทศ เราจงคดวาภาษามาตรฐานเปนภาษากรงเทพฯ แตแทจรงแลวภาษาในเมองหลวงนมความหลากหลายมาก ตามลกษณะผคนทแตกตางกนมาอยรวมกนเปนจำานวนมหาศาล ภาษาไทยมาตรฐานจงหมายถง ภาษาไทยทใชในโอกาสทเปนทางการ มากกวาทจะเปนภาษาของคนกรงเทพฯ

ลกษณะภาษาไทยมาตรฐานลกษณะภาษาไทยมาตรฐานทสอนในโรงเรยนเปนลกษณะของภาษา

เขยน ซงมขอแตกตางไปจากภาษาพดหลายประการ เปนธรรมชาตทภาษาพดกบภาษาเขยนยอมไมเหมอนกน ภาษาไทยมาตรฐานมกจะใชในการอานขาวทางวทยและโทรทศน

ภาษาไทยมาตรฐานมลกษณะทางภาษาหลายประการ ทคลายกบภาษาไทยทพดกนบรเวณภาคกลางของประเทศไทย เชน พยญชนะ สระ วรรณยกตและศพท เปนตน แตเนองจากผทพดภาษาไทยมาตรฐานอาศยอยในทกจงหวดในประเทศไทย จงเปนการเหมาะสมทจะพดถงภาษาไทยมาตรฐาน ในฐานะของภาษายอยประเภทหนงแยกจากภาษาไทยถน

ภาษาไทยมาตรฐานมความสมพนธกบภาษายอยในกลมภาษาสงคมอยดวย คอผทพดภาษาไทยมาตรฐานมกจะเปนผทมฐานะทางสงคมด และมการศกษาสง นอกจากน ผทพดไดทงภาษาไทยถนและภาษาไทยมาตรฐานมกจะใชภาษาไทยมาตรฐานในการทำางาน หรอในการตดตอกบราชการ เปนตน ซงแสดงวา ภาษาไทยมาตรฐานมความสมพนธกบภาษายอยประเภทภาษาหนาทอกดวย

ตวอยางภาษาไทยมาตรฐาน

91

คำาทแตกตางกนสวนใหญจะแตกตางเกยวกบเรองคำาศพท เชน ประโยคหรอวลใชเฉพาะถน

ภาษาไทยมาตรฐาน ใช ส นะ คะ ครบภาษาไทยถนเหนอ ใช เจา อก ออ กาภาษาไทยถนอสาน ใช เดอ นอ แน แมภาษาไทยถนใต ใช หา เลา ตะ เหอ

ภาษาถนภาษาถนคอ ภาษาเฉพาะของทองถนใดทองถนหนงทมรปลกษณะ

เฉพาะตวทงถอยคำาและสำาเนยง เปนตนในแตละภาคของประเทศไทยมภาษาประจำาถนภาคนน ดงน ภาคเหนอ

จงมภาษาถนพายพ เชน ป กบาน ภาคอสานจะมภาษาถนอสาน เชน เมอบาน ภาคใตมภาษาถนใต เชน หลบเรน และภาคกลางมภาษาไทยกลาง เชน กลบบาน เปนตน

ทงน ทกภาษาถนในประเทศไทยคงใชคำาศพทและไวยากรณทสอดคลองกน แตมกจะแตกตางกนในเรองของวรรณยกต ถอยคำา และสำาเนยง เปนตน ซงนบเปนเอกลกษณของภาษาถนนน

หากพนทของผใชภาษานนกวางกจะมภาษาถนหลากหลาย และมภาษาถนยอยๆลงไปอก ซงภาษาถนนนมกเปนเรองของภาษาพด หรอภาษาทาทางมากกวา

แบบฝก เรอง การเปรยบเทยบภาษาไทยมาตรฐานกบภาษาถนคำาชแจง ใหนกเรยนเขยนคำาภาษาถนในแตละภาคตามทกำาหนดใหใหถกตอง

ภาษากลาง ภาษาเหนอ ภาษาอสาน ภาษาใตกระเทยมหวหอมฟกทองมะละกอตะไคร

92

ปลาชอนขาวตมมดกระตายขดมะพราวกระทอมรม

เฉลย แบบฝก เรอง การเปรยบเทยบภาษาไทยมาตรฐานกบภาษาถนคำาชแจง ใหนกเรยนเขยนคำาภาษาถนในแตละภาคตามทกำาหนดใหใหถกตอง

ภาษากลาง ภาษาเหนอ ภาษาอสาน ภาษาใตกระเทยม หอมขาว,หอม

เดยมกระเทยม หวเทยม

หวหอม หอมแดง ผกบว หวหอมฟกทอง บะฟก บกอ ขพรามะละกอ บะกวย บกหง ลอกอตะไคร จกได หวกงใด ไครปลาชอน ปลาชอ ปลาหลม ปลาชอนขาวตมมด ขาวตมกะท ขาวตมโคน เหนยวหอกลวยกระตายขดมะพราว

แมว กระตาย เหลกขด

กระทอม ตบ เถยงนา,ตบ ขะหนำารม จอง หม รม

93

ชวโมงท ๘ใบความร เรองมารยาทการฟงและการด

การฟงและการดเปนทกษะทมความสำาคญสำาหรบการตดตอสอสารในชวตประจำาวน เพราะปจจบนเทคโนโลยมความเจรญกาวหนามาก จงทำาใหเราสามารถรบขอมลขาวสารไดอยางหลากหลาย

ขอควรปฏบตในการฟงและการด๑. เลอกฟงและดตามจดมงหมายทตองการ๒. ควรเลอกฟงและดสอทมคณภาพ๓. มสมาธในการฟงและการด๔. ใชความคดพจารณาวาเรองทฟงหรอดนาเชอถอเพยง๕. พจารณาจดประสงคของผพด๖. หาขอคดทเปนประโยชนจากการฟงและการด๗. จดบนทกสาระสำาคญไวเพอใชประโยชนตอไป

มารยาทการฟงและการดในทสาธารณะ๑. แตงกายสภาพเพอใหเกยรตผพดและสถานท๒. ไมทำาพฤตกรรมใดทเปนการรบกวนผพด๓. หากตองการถาม ควรรอใหผพดพดจบแลวยกมอขออนญาตเสยกอน๔. ไมควรเดนเขาออกขณะทผพดกำาลงพด๕. ควรปรบมอใหเกยรตผพดพดจบ

มารยาทในการพด1. พดจาไพเราะ2. ไมแยงกนพด3. พดดวยคำาสภาพไมหยาบคาย

94

4. พดวยนำาเสยงทนมนวล5. ไมพดแทรกจงหวะผอน6. พดดวยหนาตายมแยมแจมใส7. ใชความดงของเสยงใหพอเหมาะไมเสยงดงหรอเบาเกนไป8. ไมพดนนทาวารายผอน9. เปดโอกาสใหผฟงซกถามหรอแสดงความคดเหน

แบบฝก เรองมารยาท การฟง การด การพดคำาชแจง ใหนกเรยนเลอกคำาตอบทถกตองเพยงคำาตอบเดยว

1. ในขณะพดหนาหอง นกเรยนไมควรทำาสงใดก. สวสดเพอนทนบถอข. สวสดเพอนทเคารพอยางสงค. สวสดทเพอนทรกทกคนง. สวสดเพอนทนาเคารพ

2. ในขณะดการแสดงบนเวท นกเรยนไมควรทำาสงใดก. แดงหวเราะเสยงดงเมอเพอนแสดงผดพลาดข. ประภามสมาธในการฟงและการดค. เมอเพอนแสดงจบสมคดปรบมอให ง. ดาวนงดการแสดงอยในความสงบ

95

3. พดแบบใดถอวามมารยาทก. พดเสยงเบาข. พดชาค. พดขมขง. พดสภาพ

4. เวลาทเพอนกำาลงเลาเรองอยหนาหอง นกเรยนควรทำาอยางไรก. ฟงทเพอนเลาเงยบๆข. ถามปญหาทสงสยทนทค. ถกปญหาตางๆกบเพอนง. ฟงและคอยเวลาถามปญหาทตนสงสยไดถกตอง

5. ขอใดถอวาไมมมารยาทในการฟงก. ฟงเพอจบผดข. ฟงแลวจดตามค. ฟงเพอความรง. ฟงดวยความตงใจ

ชวโมงท ๙

ภาพเพลงพนบาน

96

เกณฑการประเมนชนงาน/ภาระงาน

ความรเรอง เพลงพนบาน

97

ประเภทของเพลงพนบานเพลงพนบานแบงไดหลายประเภทขนอยกบวธการจดแบงดงนแบงตามเขตพนท  เปนการแบงตามสถานททปรากฏเพลง อาจแบงกวางทสดเปนภาค เชน เพลงพนบานภาคกลาง เพลงพนบานภาคเหนอ เพลงพนบานภาคอสาน เพลงพนบานภาคใต หรออาจแบงยอยลงไปอกเปนเขตจงหวด อำาเภอ ตำาบล เชน เพลงพนบานตำาบลเขาทอง อำาเภอพยหะคร จงหวดนครสวรรค เพลงพนบานของอำาเภอพนมทวน จงหวดกาญจนบร  แบงตามกลมวฒนธรรมของผเปนเจาของเพลง  เปนการแบงตามกลมชนทองถนทมวฒนธรรม หรอเชอชาตตางกน เชน เพลงพนบานกลมวฒนธรรมไทยโคราช เพลงพนบานกลมวฒนธรรมเขมร-สวย เพลงพนบานกลมวฒนธรรมไทย-ลาว เพลงพนบานกลมไทยมสลมแบงตามโอกาสทรอง  กลมหนงเปนเพลงทรองตามฤดกาลหรอเทศกาล เชน เพลงทรองในฤดกาลเกบเกยว ไดแก เพลงเกยวขาว เพลงสงฟาง เพลงนา และเพลงทรองในเทศกาลสงกรานต ไดแก เพลงบอก เพลงรอยพรรษา เพลงตรจ อกกลมหนงเปนเพลงทรองไดทวไปไมจำากดโอกาส เชน ซอ หมอลำา เพลงโคราช เพลงลำาตด เพลงฉอย เพลงอแซว

แบงตามจดประสงคในการรอง  เชน เพลงกลอมเดก เพลงปลอบเดก เพลงประกอบการละเลนของเดก เพลงปฏพากย เพลงรองรำาพน เพลงประกอบการละเลนของผใหญ และเพลงประกอบพธกรรม

แบงตามจำานวนผรอง  เปนเพลงรองเดยวและเพลงรองหม เชน เพลงกลอมเดก เพลงพาดควาย จอย เปนเพลงรองเดยว สวนเพลงเกยวขาว เพลงเรอ เปนเพลงรองหม นอกจากน ยงมการแบงประเภทเพลงพนบานแบบอนๆ เชน ตามความสน

98

ยาวของเพลง แบงตามเพศของผรอง แบงตามวยของผรอง ในทนขอกลาวถงเพลงพนบาน โดยแบงตามเขตพนทเปนภาค ๔ ภาค คอ๑.     เพลงพนบานภาคกลาง๒.    เพลงพนบานภาคเหนอ๓.    เพลงพนบานภาคอสาน๔.    เพลงพนบานภาคใต

เพลงพนบานภาคกลาง

เพลงภาคกลางทรจกกนทวไป เชน เพลงเรอ   เพลงเตนกำา   เพลงพษฐาน

เพลงระบำาบานไร    เพลงอแซว   เพลงพวงมาลย   เพลงเหยอย   เพลงฉอยตวอยาง เพลงพวงมาลย ชาวบานอำาเภอบางแพ จงหวดราชบร

แมเพลง    :     เออระเหยลอยมา    ลอยมากลอยไปลกค         :     เออระเหยลอยมา    ลอยมากลอยไปแมเพลง    :     ไดยนผชายมารองเชญ    ไมนงเนน อยทำาไม        นางหยบเขมขดเขามารดพง    สองมอแมกนงผาลาย        นางหยบหวนอยเขามาสอยเสย    ผมเผาแมเลย กระจาย        นางมายกเทากาวกระดาก    สวยนองลงจากกะได        พวงเจาเอยมาลย      ไมชาไถลเลยเอยลกค     :    พวงเจาเอยมาลย    ไมชาไถลเลยเอย

99

แมเพลง     :     เออระเหยลอยมา    ลอยมากลอยไปลกค        :    เออระเหยลอยมา    ลอยมากลอยไป

ตวอยาง เพลงพษฐาน จากชาวบานตำาบลสระทะเล อำาเภอพยหะคร จงหวดนครสวรรคชาย    :    พษฐานเอย  มอหนงถอพาน    พานเอาดอกพกลลกค    :    มอหนงถอพาน    พานเอาดอกพกลชาย     :    เกดชาตใดแสนใดเอย      ขอใหลกไดสวนบญลกค     :    พษฐานวานไหว  ขอใหไดดงพษฐานเอย     เอยเนรมต  ยอดพระพษฐานเอยหญง     : พษฐานเอย  มอหนงถอพาน    พานเอาดอกจำาปลกค     :    มอหนงถอพาน      พานเอาดอกจำาปหญง     :    ลกเกดมาชาตใดแสนใด    ขอใหลกไดไอทดๆลกค     :    พษฐานวานไหว  ขอใหไดดงพษฐานเอย     เอยเนรมต ยอดพระพษฐานเอย

เพลงพนบานภาคเหนอเพลงพนบานภาคเหนอทยงเปนทรจก และมการรองเลนกนอยบางแหงจนถงปจจบน เชน

ตวอยาง เพลงกลอมเดก    ออ  ชา  ชา      หลบสองตาอยาไหแกวแกนไท    แมจกออชาชานายไหอยากกนชน    บมไผไพหานายไหอยากกนปลา       บมไผไพสอนมเขาเยนสองสามกอน    ปอนแลวลวดหลบไพตวอยาง เพลงรองเลน    สกกองกอ    บาลออองแอง

100

บาแควงสก    ปลาดกเนาหวเขาปม        หวนมป วปดจะหลว    ตกนำาแมของควายลงหนอง    ตะลมพมพำาตวอยาง เพลงจอยสาวเหยสาว    อายมาฟนอง        หวงเปนคปองรอมแพงยามเดอนสองฟา    ดาวกดบแสง        พเหลยวผองแยง  เคหาแหงเจาพบรกไผ    เทานายนองเหนา        ในโขงชมพโลกนซอ  ตวอยาง ซอวอง ใชรองเลนกลบไปกลบมาฮอดตาวนแลง    จะสมดแดง มดสมฮอดตาวนลม    จะสมดสม มดแดงตวอยาง ซอนทาน เรองนอยไจยานอยไจยา :    ดวงดอกไม      แบงบานสลอน    ฝงภมร       แมเผงสอดไซ    ดอกพกล       ของพตนใต    ลมพดไม       มารอดบานต    รแนชด    เขาสสองห    วาสชมพ    ถกปำ าเคาเนง    เคามนตาย    ปลายมนเสง    ลำากงเนง    ตายโคนทวยแนว    ดอกพกล    กคอดอกแกว    ไปเปนของเป น    แลวเนอแวนแกว :    เตมเคาเนง    กงใบแทเลา    ตามคำาลม        ทพดออกเขา    มแตเคา    ไหวหวน    คลอนเฟอน    กงมนแท    บแสเสลอน    บเหมอนลมโชย    รำาเพยเชอนน    ใจของหญง       นองหนมเทยงมน    บเปนของเปน    คนใด    ยงเปนกระจก    แวนแกวเงาใส       บมใจเหงยง    ชายเนอ   

101

เพลงพนบานภาคอสานตวอยาง ลายลำาเตย  ชอ  เตยโขง

    ลา ลา กอนเดอ    ขอใหเธอจงมรกใหมชาตนขอเปนขวญตา   ชาตหนาขอเปนขวญใจชาตนแลชาตใด    ขอใหไดเคยงคกบเธอ

เซง หรอลำาเซง  

ตวอยาง เซงหลกธรรม (ตดความมาบางตอน)

    องคพทโธเพนวาจงซ    ไผขถเกดเปนปลาหลดเกดมาอด  กนหยงบได    ของใหญๆ แมนบไดกนพระมนนทรเพนวาชนดอก    ขอยสบอกใหเจารคลองรทำานองทรพยสนภายนอก    เพนนนบอกใหกนใหทานสรางสะพานผลาไปหนา    ขนชนฟาสวรรคนพพานเพลงพนบานทเรยกวา"เจรยง"ซงแปลวา รอง หรอขบลำาตวอยาง เจรยงซนตจ (เพลงตกเบด)    ปกวรเลอนกนโดะ        (ฟาลนสนสะเทอน)บองจญเรยบ มจะเสราะ        (พขอแจงเจาของบาน)บองโซมลงซนตจโกน  กระโมม    (พขอเลนตกเบดกบลกสาว)ลงเตยง  เนยงตจ            (เลนทงนองนางคนเลก)รโฮด  ดอลเนยงธม        (ตลอดถงนองนางคนโต)โซมลง  ซนตจโกน  กระโมม    (ขอเลนตกเบดกบลกสาว)ตามจะโบราณ            (ตามคนแกโบราณ)ตวอยาง เพลงโคราชเหนตนระกำา    คราวนจะชำาเอยตนก    ไมเหนแมดวง    พกจะดแตตนระกำาเอยกะตนเกด    เกดเอยเคยสงเกต    นงเชดนำาตา    มองเหนกกไมพกมองดแตกายเอยแคเกลด    กกไมทำาไมยงม    ตาเกดตากน    เกดเอยแมเกดจะแลงแลวแมโฉมตร  นกเหนแตกอนเรา    เคยกอดเชดช...กน

102

เพลงพนบานภาคใต

เพลงพนบานภาคใต เชน เพลงเรอเพลงบอกการรองเพลงนา บทไหวครเพลงกลอมนาค หรอเพลงแหนาคเพลงรองเรอ หรอ เพลงชานองตวอยาง  เพลงรองเรอ หรอ เพลงชานอง

๑) ขวญออนเหอ            นอนใหเปนสขแมไมมาปลก            อยาลกรบกวนฟกหมอนแมตง            รองหลงนมนวลอยาลกรบกวน              ขวญออนเจานอนเปล

๒) ยาฝนเหอ            อยากนมากนกเลยพอเนอทองตองจำาตองจอง           ตองเขอตองคาเพราะยาฝนอยากกลวยอยากออย        นองสาวนอยจะเซอใหกนตองเขอตองคาเพราะยาฝน        นงไหนโหนอนนน

๓) โลกสาวเหอ            โลกสาวชาวเรนตนเดนไมแลตน            เหยยบเอาโลกไกตายหนวยตาตงสองหนวย         หวงอเหลยวแลชายเหยยบเอาโลกไกตาย         แลชายไมวางตา

103

104