wise leader

พ.อ. มารวย สงทานนทร

12 มกราคม 2555

Ikujiro Nonaka & Hirotaka Takeuchi

Harvard Business Review, May 2011

Ikujiro Nonaka เปนศาสตราจารยกตตมศกด ทมหาวทยาลย

Hitotsubashi, Tokyo ประเทศญปน

Hirotaka Takeuchi เปนศาสตราจารยท Harvard Business School

สหรฐอเมรกา

ทงสองไดรวมประพนธหนงสอเรอง The Knowledge-Creating

Company (Oxford, 1995)

ในยคแหงความไมแนนอนน ความสามารถในการน าองคกรโดย

ใชปญญาเปนสงทหาไดยากมาก

ความรทมอยไมสามารถปองกนการลมสลายของระบบเศรษฐกจ

ทเกดขนในอเมรกาเมอ 3 ปกอนได

ท าใหบรษทอยาง Lehman Brothers และ Washington Mutual

ถงกบลมสลาย

บรรดาผน าองคกรตาง ๆ ประสบปญหากบการปรบตวเขากบ

สภาวะแวดลอมทเปลยนแปลงอยางรวดเรว ทงดานเทคโนโลย

การเปลยนแปลงวยของประชากร และแนวโนมการบรโภค

ถงแมรฐบาลจะอดฉดเงนเขาสระบบ กยงไมสามารถท าให

เศรษฐกจฟนตวไดทงอเมรกาและญปน

และไมสามารถพฒนาองคกรใหทนกบการปฏบตการแบบไร

พรมแดน รวมถงใหบคลากรยดในคานยมและจรยธรรมไวได

จากการสมภาษณผน าระดบสง ของบรษทชนน าของโลกทญปน

เพอศกษาวาผน าเหลานนมวธการอยางไรในการตดสนใจอยาง

เปนระบบเพอใหบรษทมความสอดคลองกบสงคม

จากการศกษาพบวาการใชความรทอยในตว (Tacit knowledge)

และความรทอยภายนอกตว (Explicit knowledge) ไมพอเพยงตอ

การตดสนใจ

ตองมปญญา (Practical wisdom) ซงเกดจากความรในตวทมา

จากประสบการณ มพนฐานจากคานยมและจรยธรรม ควบคไป

ดวย

Aristotle แบงความรเปน 3 ประเภทคอ

episteme คอความรทวไป (know why)

techne คอทกษะ (know how)

phronesis คอรวาควรท าอยางไร (know what should be done)

ผประพนธแนะน าใหผน าองคกร “ใชปญญา” ท Aristotle

เรยกวา “phronesis” คอ ใชความรทมาจากประสบการณวาสงใด

เลว สงใดด เพอการตดสนใจไดอยางมคณธรรม

1.มการตดสนใจเพอสรางสงทดใหกบสงคมและองคกร

2.สามารถจบประเดนส าคญทมผลกระทบตอธรรมชาต มนษย

และเหตการณตาง ๆ ทจะเกดขนไดเรว

3.ท าใหผบรหารและบคลากรมปฏสมพนธกน เพอใหเกด

ความหมายใหมขนมา

4.สามารถเลาเรองและเปรยบเปรยเพอแบงปนความรได

5.ใชบารมสามารถท าใหผคนรวมมอกนปฏบตงานได

6.เปนผสอนงานและพเลยงใหกบผอน เพอเสรมสราง “การใช

ปญญา”

1.Can Judge Goodness

2.Can Grasp the Essence

3.Create Shared Contexts

4.Communicate the Essence

5.Exercise Political Power

6.Foster Practical Wisdom in Others

Eiji Toyoda, TOYOTA

1.ผน าทใชปญญาจะตองมจรยธรรม รวาสงใดควรปฏบตในทก

สถานการณ ยกตวอยางเชน

Eiji Toyoda ของ Toyota กลาววา “ใหท าแตสงทดและถกตอง ท า

ดวยความกลาหาญและเชอมนในตนเอง”

Shoei Utsuda ประธานบรษท Mitsui & Co. ใหถามตนเองอยเสมอ

วา “สงทเราท านน เปนประโยชนกบบรษทและสงคมหรอไม”

Tadashi Yanai ผบรหารสงสดของบรษท Uniqlo ใหขอคดในการ

ตดสนใจวา “เพอความยงยน นอกจากบรษทเปนทยอมรบและอย

รวมกบสงคมอยางสอดคลองแลว ตองชวยเหลอสงคมดวย”

2.ผน าทมปญญาจะตองรสกถงสถานการณไดเรว วาอะไรคอปญหา

ทอยเบองหลง คาดการณสงทจะเกดขนในอนาคตได และ

สามารถตดสนใจเพอด าเนนการทจ าเปนตอไป

Soichiro Honda เจาของบรษท Honda กลาววา “ใหใสใจใน

รายละเอยดทคดวาจ าเปน แลวทมเทจนกวาจะส าเรจ” คอ

สามารถเหนปญหาแลวแปรเปนโอกาส ทผอนมองขามไป

Toshifumi Suzuki ประธานบรษท Seven-eleven Japan กลาววา

“อยามองเพยงแคตนไม ใหมองเหนทงปาดวย” คอใหผจดการ

แตละสาขาสามารถตดสนใจไดเอง ไมตองขนกบส านกงานใหญ

อยางเดยว

3.ผน ามความสามารถสรางความรวมมอระหวางผบรหารกบบคลากรใน

องคกร เพอกอใหเกดสงใหมขนมาได

ในญปนเรยกวา “Ba” เปนเวทหรอสถานทใด ๆ กได ทผคนทมความ

สนใจรวมกน มาเสวนาหาทางแกไขปญหารวมกนอยางสรางสรรค

เชน บรษท Honda จดประชมนอกสถาน 3 วน ทเรยกวา Waigaya

เปนโรงแรมทมบอน ารอน ทกตอนเยนมเลยงสาเก (สรา) วนแรก

อาจมเรองกระทบกระทงกน วนทสองก าแพงระหวางกนถกท าลาย

พอถงวนทสาม มผลงานรวมกนออกมาได

Mitsui ใหบคลากรทสนใจลงทะเบยนลวงหนา เพอพดคยโตะกลมกบ

ผบรหารระดบสงได เปนตน

4.ผน าตองมความสามารถสอสารใหบคลากรทกระดบเขาใจได

การเลาเรอง หรอการเปรยบเทยบเปรยบเปรย จะท าใหบคลากร

มความรสกลกซงและเขาใจกบเรองราวตาง ๆ ไดด เชนใชเรอง

กฬา นทาน ประวตศาสตร ภาพยนตร ฯลฯ

ผน าทสอสารไดจบใจคน เชน Martin Luther King กลาวสนทร

พจนในป ค.ศ. 1963 เรอง “I have a dream” และ Steve Jobs

กลาวถง “Stay hungry, stay foolish” ในป ค.ศ. 2005 ทมการ

กลาวซ า ๆ ถงประโยคทส าคญทตองการสอสาร จนเปนค าฮต

ผน าควรสอสารใหมากเทาทท าได และมงมนท าตามสงทให

สญญาไว

5.ผน าดวยปญญามบารมมากพอทจะรวมผคนหลากหลาย มารวม

แรงรวมใจกนเปนหนงเดยว ในการปฏบตงานทมเปาหมาย

รวมกนได

ผน าตองมความเขาใจถงลกษณะของบคคลทมความแตกตางกน

ถงขอดและขอดอยของแตละบคคล มองเรองสวนรวมมากกวา

สวนตว

Yanai (Uniqlo) มแนวทางในการหาผน ารนตอไปเพอท าให

วสยทศนขององคกรประสบความส าเรจ โดยสรรหาบคคล 200

คน ทเรยกวา leadership pool เพอฝกใหมแนวคดเรองธรกจ

ระดบโลก

6.การใชปญญาไมควรจ ากดการใชในหมผน าระดบสงเทานน แตควร

สงเสรมใหมการใชในบคลากรทกระดบชนขององคกร

ในป ค.ศ. 1970 Soishiro ของ Honda มแนวคดสรางเครองยนตท

เปนมตรกบสงแวดลอม เพอเปนขอไดเปรยบทางการแขงขนกบ

บรษทรถยนตยกษใหญในอเมรกา แตวศวกรฮอนดาไมเหนดวย

โดยกลาววา เปนเครองยนตเพอสงคมและเพอลกหลานในอนาคต

ท าให Soishiro คดวาสมควรถงเวลาเกษยณตนเอง

แมแต Seven-eleven Japan กคดวา บคลากรทไมไดท างานประจ า

กมสวนในการตดสนใจไดเชนเดยวกน เปนการชวยกนและกน

ผน าควรเปนตวอยางทด และเปนพเลยงสอนงานใหผน ารนตอไป

ผน ายคใหม ควรมหนาทบทบาทหลายอยางในคราวเดยวกนคอ

เปนนกปรชญา รสงทเปนสาระส าคญ

เปนผเชยวชาญ เขาใจประเดนส าคญและปฏบตการไดเรว

เปนนกอดมคต ยดถอแตในสงทดและถกตอง

เปนนกการเมอง ท าใหผคนลงมอปฏบต

เปนนกประพนธ เปนนกเปรยบเปรยและเลาเรองไดด

เปนคร มหลกการและคานยมใหผคนไดเรยนร

ผน านอกจากเปนนกอดมคตแลว ยงตองเปนผทมองถงความเปน

จรงดวย

การจบสาระส าคญของสถานการณ มองใหเหนถงผลกระทบใน

ทกมมมอง แลวตดสนใจท าในสงทดและมจรยธรรม จงจะถอวา

เปนผน าทใชปญญา

Tadashi Yanai, Fast retailing