wŁĄczwiek – publiczne debaty o potrzebach seniorów senat rp – 29 kwietnia 2009 r

WŁĄCZwiek – publiczne debaty o potrzebach seniorów

SENAT RP – 29 kwietnia 2009 r.

TOOLKIT – zestaw narzędzi do organizacji spotkań z osobami starszymi

Wstępne wyniki spotkań

Hanna Nowakowska

Zestaw narzędzi został zaprojektowany aby

dostarczyć organizacjom starszych osób oraz

innym zainteresowanym uczestnikom

informacje, pomysły, sugestie i wskazówki

niezbędne do planowania, organizacji i

prowadzenia niewielkich spotkań ze

starszymi osobami.

Europejski Proces Integracji Społecznej

Proces, znany jako Otwarta MetodaKoordynacji, oparty jest na zasadzie, że chociażformułowanie zasad polityki w obszarze ubóstwależy w gestii Państw Członkowskich UE, możliwesą znacznie szybsze i efektywniejsze postępypoprzez dzielenie się pomysłami, doświadczeniamioraz wzajemne uczenie się. Stwarza to możliwośćnacisku, aby głos starszych osóbdoświadczających ubóstwa uwzględniono wdebatach na temat zasad polityki na poziomiekrajowym.

Dlaczego taki zestaw narzędzi?

Toolkit - zestaw narzędzi został napisanyw celu zwiększenia roli starszych ludzidoświadczających ubóstwa i wykluczeniaspołecznego przy opracowaniu i następniewdrożeniu krajowych strategii przeciwkoubóstwu i wykluczeniu społecznemu.

Skąd taki pomysł?

Zawartość i zasady Toolkit’u w znacznej mierzeOparto na pracach przeprowadzonych przezBrytyjską Koalicję Przeciwko Ubóstwu (UKCoalitionAgainst Poverty) w 2004 roku w kontekścieKampanii „Aby zostać usłyszanym”, którąopisuje się jako „demokratyczny proceszaprojektowany, aby umożliwić ludziomdoświadczonym wykluczeniem społecznymwyrażanie swoich poglądów na tematrządowych inicjatyw i polityk przeciwko ubóstwu”.(www.ukcap.org/getheard

Toolkit – zestaw narzędzi - zawartośćToolkit – zestaw narzędzi - zawartość

Toolkit to przewodnik, w jaki sposóbnależy organizować spotkania ze starszymiosobami doświadczającymi ubóstwa i/lubwykluczenia. Nie jest to instrukcja,której należy bezwzględnieprzestrzegać. To tylko wskazówka.

Filozofia uczestnictwaFilozofia uczestnictwa

Poprzez swoje własne doświadczenia osoby starsze i żyjące w ubóstwie znają się na sprawach, które oddziałują na ich sytuację. Stają się ekspertami życia.

Doświadczeń takich należy wysłuchać w ramach debaty politycznej, aby uniknąć pomyłek oraz położyć odpowiedni nacisk na godność ludzką i prawa człowieka.

Motywacja do organizacji demokratycznych spotkań

Chociaż zasady uczestnictwa znajdują silne poparcie rzeczywistość wielokrotnie rozczarowuje.

Organizacje pozarządowe często są krytycznie nastawione do sposobów, w jaki rządy radzą sobie z głosem grup zagrożonych.

Jednak nawet w ramach organizacji pozarządowych słuchanie opinii ludzi doświadczających ubóstwa i uwzględniane ich poglądów w politycznej debacie nie zawsze jest tak proste, jak może się wydawać.

Jakie są cele takich spotkań?

umożliwienie starszym ludziom oraz osobom z nimiwspółpracującym zastanowienie się nad sposobem, w jakirozumieją swoje ubóstwo i wykluczenie społeczne; identyfikacja i zbadanie metod oddziaływania polityki,

programów i inicjatyw na osoby starsze; określenie, w jaki sposób polityka rządowa może efektywniej

radzić sobie z ubóstwem doświadczanym przez ludzi starszych; zbadanie różnych sposobów, w jakie ubóstwo szczególnie

oddziałuje na osoby starsze; zaproponowanie efektywniejszych rozwiązań w ramach

narodowych planów integracji społecznej odnoszących się do

radzenia sobie z ubóstwem doświadczanym przez starszych ludzi.

SCENARIUSZ

Prosty scenariusz:

• Faza przygotowawcza

• Scenariusz spotkania– rozpisanie przykładowego spotkania

• Prowadzenie spotkanie

• Działania podejmowane po spotkaniu

Podstawowe korzyści ze spotkań

• Słuchanie bezradnych starszych osób i gromadzenie informacji, jakie sprawy naprawdę wpływają na ich życie;

• Zachęcanie organizacji i instytucji, aby rozpoczęły współpracę z osobami starszymi często bezradnymi;

• Stworzenie uczestnikom szansy na dzielenie się swoimi doświadczeniami oraz budowanie poczucia solidarności;.

Podstawowe korzyści ze spotkań

• Przekazanie uczestnikom pozytywnych doświadczeń – często

jest to pierwszy raz, gdy osoby takie czują się wysłuchane;

• Uczestnicy odkrywają, że ktoś pracuje po to, aby usprawnić

ich życie;

• Stworzenie dobrej okazji do informowania poszczególnych

osób o ich prawach;

• Zwrócenie uwagi na problemy starszych ludzi i podkreślenie

możliwych rozwiązań dla zidentyfikowanych problemów

Wstępne podsumowanie polskich spotkań

Wstępne wyniki spotkań

Na potrzeby projektu – 2 ankiety: dla os starszych i dla decydentów

Odbyło się 5 spotkań: Tczew, Pruszków, Lublin, Olsztyn, Warszawa

Uczestnicy spotkań: osoby starsze, osoby starsze biedne i wykluczone (44), decydenci (14)

Zebraliśmy 46 ankiet od os. starszych i 20 od decydentów

AnkietaStarsze osoby

Starsze osoby ubogie i/lub wykluczone

Wstępne wyniki spotkań z osobami starszymi

Największe przeszkody, bariery i problemy dniacodziennego wg pytanych osób(od najważniejszego):1. Zdrowie (zdecydowana większość)2. Utrudniony dostęp do zabiegów medycznych3. Samotność/osamotnienie4. Brak środków na zakup leków5. Brak poczucia bezpieczeństwa (ulica, parki, klatka

schodowa)6. Instytucje/urzędy – brak zrozumienia ze strony

urzędników7. Bariery architektoniczne8. Komunikacja miejska

Wstępne wyniki spotkań z osobami starszymi

Czym spowodowane jest wykluczenie społeczne (wg.osób starszych)?1. Brakiem pieniędzy (zdecydowana większość)2. Brakiem życzliwości i zrozumienia3. Brakiem usług dla osób starszych 4. Problemem w uzyskaniu porady lekarskiej5. Brakiem bliskich/przyjaciół6. Brakiem możliwości uczestnictwa w życiu społecznym i

kulturalnym7. Trudnościami w korzystaniu ze swoich praw

obywatelskich

Wstępne wyniki spotkań z osobami starszymi

Osoby starsze nie mają wpływu na kształtowanie lokalnej polityki (zdecydowana większość)

Osoby starsze powinny uczestniczyć w tworzeniu polityki społecznej na szczeblu lokalnym (prawie wszyscy respondenci)

75% pytanych zadeklarowało chęć aktywnego uczestnictwa w konsultacjach dla władz lokalnych

Obecnie nie uczestniczą. A dlaczego nie uczestniczą?

Wstępne wyniki spotkań z osobami starszymi

Nie uczestniczą ponieważ (odnajważniejszych):1. Nikt ich o to nie prosi (zdecydowana

większość)2. Władze nie są zainteresowane3. Brak informacji na ten temat4. Osoby starsze nie mają……………nic do

powiedzenia5. Osoby starsze nie są zainteresowane

Wstępne wyniki spotkań z decydentami

Ankieta

Co mówią lokalni decydenci?

Wstępne wyniki spotkań z decydentami

50% ankietowanych twierdzi, że w ich gminie realizowana jest polityka społeczna uwzględniająca potrzeby os. starszych. Gminy, które tworzą taką politykę konsultują swoją politykę z:

- org. pozarządowymi działającymi na rzecz osób starszych

- osobami starszymi- specjalistami- dostawcami usług socjalno-społecznych

Wstępne wyniki spotkań z decydentami

Wszyscy pytani decydenci uważają, że w gminach powinno funkcjonować ciało doradcze, w skład którego powinny wejść osoby starsze. Większość jest zdania, iż w skład takiego ciała doradczego powinni, przed wszystkim, wjeść specjaliści, organizacje pozarządowe i osoby indywidualne.

Wstępne wyniki spotkań z decydentami

Jak zachęcić os. starsze do aktywnego udziału w tworzenie lokalnej polityki społecznej gminy (cytaty z ankiet):

- należy stworzyć warunki do uczestnictwa- pokazywać, że głos os. starszych jest ważny- propagować modę na aktywność- podmiotowy stosunek do każdej osoby starszej- dać głos i SŁUCHAĆ- wzmacniać autorytet os. starszych- organizować debaty w środowisku lokalnym

Wstępne wyniki spotkań z decydentami

- opracować mapę zasobów i potrzeb- uświadamiać o równych prawach- pomagać w samoorganizowaniu się- ZAPROSIĆ os. Starsze do współpracy, np. z

Radami Osiedli- każdorazowo docenić wkład pracy, tak by

osoby starsze czuły się potrzebne- w samorządzie tworzyć „ciało” doradcze- wpierać org. pozarządowe os. starszych i

współpracować

DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ

Fundacja na Rzecz Kobiet JA KOBIETA

FORUM 50+ Seniorzy XXI wieku !

ul. Szpitalna 5/500-031 Warszawa

Tel. 0-22 828 91 28 wew.140Kom. +48 694 451 604

E-mail: fundacja-jakobieta@o2.plE-mail: forum50plus@free.ngo.pl