wymiarowanie rysunków technicznych
Post on 21-Feb-2016
26 Views
Preview:
DESCRIPTION
TRANSCRIPT
Wymiarowanie rysunków technicznych
Opracował Robert Urbanik
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Wymiarowanie
• Wymiarowanie polega na określeniu wymiarów elementów na rysunku technicznym za pomocą liczb, linii i znaków wymiarowych. Sposób rozmieszczania znaków i liczb jest ściśle określony normami technicznymi.
• Generalnie wymiarowane są tylko rysunki wykonawcze. Na rysunkach złożeniowych dopuszcza się podawanie jedynie wymiarów gabarytowych i charakterystycznych.
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Wymiarowanie
• Wymiarowanie powinno byd sporządzone w sposób umożliwiający jednoznaczne odczytanie zapisu konstruktora. Jednocześnie wymiarując należy przestrzegad norm rysunkowych i w wystarczającym stopniu wykazad się znajomością technologii wykonania przedmiotu, gdyż często warunkuje ona sposób prawidłowego określenia wymiarów.
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Linie wymiarowe
• Linie wymiarowe pełnią na rysunku rolę pomocniczą i nie mogą go zaciemniad, dlatego zawsze są rysowane linią cienką.
• Liczby wymiarowe wpisywane są pismem technicznym, wszystkie liczby muszą mied jednakową wielkośd, dostosowaną do wielkości arkusza rysunkowego (zgodnie z PN).
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Jednostki
• Na rysunkach technicznych maszynowych obowiązuje zasada ogólna, iż wszystkie wymiary podawane są wyłącznie w milimetrach.
• Znak jednostki *mm+ należy na rysunku pominąd.
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Elementy wymiaru rysunkowego
POMOCNICZA LINIA WYMIAROWA
ZNAK OGRANICZENIA LINIA WYMIAROWA
78
LICZBA WYMIAROWA
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Znaki ograniczenia
Znakiem ograniczenia może byd:
Strzałka zaczerniona
Strzałka otwarta
Ukośna kreska pod kątem 450
Czarna kropka
Długośd grota strzałki winna wynosid 4-8 grubości linii rysunkowej (nie mniej niż 2,5mm), długośd grotów
wszystkich wymiarów winna byd identyczna.
Ukośne kreski winny mied długośd ok.3,5mm, stosuje
się je tylko gdy nie ma możliwości umieszczenia
strzałek a także na rysunkach
architektonicznych.
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Znaki ograniczenia linii wymiarowych A B
C D
A. STRZAŁKA OTWARTA
B. STRZAŁKA ZACZERNIONA
C. KRESKA UKOŚNA
D. KROPKA
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Jeśli stosuje się sposób (b) lub (c) to na zewnątrz ostatnim znakiem ograniczenia musi byd strzałka.
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Grafika wymiarów rysunkowych 1
0
7
7 2
-4
Prawidłowe odstępy linii wymiarowych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Grafika wymiarów rysunkowych
57
2 57 mm
Na rysunkach technicznych nie podaje się jednostek (miana). Na rysunku maszynowym wymiary określa się w mm zaś na budowlanym w cm.
Liczby wymiarowe umieszcza się na wysokości 0,5-2 mm ponad linią wymiarową. W miarę możliwości wymiar powinien byd wpisany symetrycznie (na środku).
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Grafika wymiarów rysunkowych
Wymiary kątowe podaje się w stopniach, minutach i sekundach stosując zapis skrótowy. 77040’12”
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Grafika wymiarów rysunkowych
Linia pomocnicza winna byd prostopadła do wymiarowanego zarysu, zaś linia wymiarowa równoległa do niego.
ŹLE
ŹLE
dobrze
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Grafika wymiarów rysunkowych
Dopuszczalny przypadek kreślenia linii pomocniczej wymiarowej skośnie w stosunku do wymiarowanego zarysu.
Dopuszczalny przypadek krzyżowania się linii wymiarowych.
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Grafika wymiarów rysunkowych
88
88
Wymiarowanie z użyciem dwóch linii pomocniczych
Wymiarowanie z użyciem jednej linii pomocniczej
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Grafika wymiarów rysunkowych
88 88
Wymiarowanie bez użycia linii pomocniczych
Wymiarowanie z użyciem osi symetrii
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Grafika wymiarów rysunkowych
Wymiarowanie od krawędzi teoretycznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Typy wymiarów
Wymiary zewnętrzne
Wymiary wewnętrzne
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Typy wymiarów
Wymiary mieszane
Wymiary pośrednie
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Wskazówki dotyczące grafiki wymiarowej DOBRZE ŻLE
58 58
Korzystnie jest centralne umieszczanie wymiaru , za wyjątkiem przypadków gdy komplikuje to jego odczytanie i interpretację.
58,5 58,5
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Wskazówki dotyczące grafiki wymiarowej DOBRZE ŻLE
8 8
Linia wymiarowa nie może byd przerywana.
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Wskazówki dotyczące grafiki wymiarowej
DOBRZE ŻLE
Generalnie groty strzałek należy umieszczad na średnicach kół wewnętrznie.
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wskazówki dotyczące grafiki wymiarowej DOBRZE ŻLE
W przypadku małych wymiarów strzałki lepiej usytuowad po zewnętrznej stronie wymiaru (wewnątrz może nie byd miejsca na 2 długości grota).
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wskazówki dotyczące grafiki wymiarowej DOBRZE ŻLE
W przypadku braku miejsca można pomijad niektóre groty strzałek , traktując groty wewnętrzne sąsiedniego wymiaru jako groty zewnętrzne dla wymiaru położonego obok.
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Wskazówki dotyczące grafiki wymiarowej
DOBRZE ŻLE
3,5
Małe wymiary winny byd umieszczone dla lepszej czytelności po zewnętrznej stronie znaków ograniczenia.
3,5
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Wskazówki dotyczące grafiki wymiarowej DOBRZE ŻLE
Linie wymiarowe i pomocnicze linie wymiarowe nie powinny się przecinad. Należy zatem zaczynad wymiarowanie od wymiarów największych.
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Wskazówki dotyczące grafiki wymiarowej
DOBRZE ŻLE
Linie wymiarowe i pomocnicze linie wymiarowe nie powinny także przecinad linii krawędziowych (grubych).
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Wskazówki dotyczące grafiki wymiarowej DOBRZE ŻLE
Na ogół każda linia wymiarowa służy do podania tylko jednego wymiaru. Nie należy używad jednej linii do wymiarowania różnych elementów aby uniknąd niejednoznaczności.
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wskazówki dotyczące grafiki wymiarowej
DOBRZE ŻLE
Linia wymiarowa nie może byd przedłużeniem żadnej innej linii rysunkowej.
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wskazówki dotyczące grafiki wymiarowej DOBRZE ŻLE
Linia wymiarowa nie może pokrywad się z żadną inną linią rysunkową.
f55
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wskazówki dotyczące grafiki wymiarowej DOBRZE ŻLE
W przypadku wymiarowania zarysu łukowego linie pomocnicze są krzywymi będącymi przedłużeniem tego zarysu.
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Wskazówki dotyczące grafiki wymiarowej DOBRZE ŻLE
Przy wymiarowaniu cięciwy łuku linie wymiarowe muszą byd proste i równoległe do tej cięciwy, zaś linie pomocnicze winny byd do niej prostopadłe.
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Wskazówki dotyczące grafiki wymiarowej
DOBRZE ŻLE
Przy wymiarowaniu kąta linia wymiarowa tworzy łuk okręgu zatoczonego z wierzchołka wymiarowanego kąta.
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Wskazówki dotyczące grafiki wymiarowej
DOBRZE ŻLE
Groty strzałek nie powinny byd przecięte przez żadne linie rysunkowe.
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Wskazówki dotyczące grafiki wymiarowej
DOBRZE ŻLE
Strzałek ani innych znaków ograniczenia linii wymiarowych nie wolno stawiad w miejscach załamywania linii zarysu przedmiotu.
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Wskazówki dotyczące grafiki wymiarowej DOBRZE ŻLE
Liczba wymiarowa musi byd położona nad linią wymiarową.
57
47
57
57
47
4
7
57
47
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Wskazówki dotyczące grafiki wymiarowej DOBRZE ŻLE
3,5
12
21
32
44
3,5
12
21
32 44
Przy dużej liczbie wymiarów usytuowanych bezpośrednio jeden nad drugim korzystnie jest umieszczad je naprzemiennie.
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Kierunki wpisywania wymiarów
Zabroniony kierunek
wpisywania liczb wymiarowych
Błędne kierunki wymiarowania
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Kierunki wpisywania wymiarów
Wszystkie wymiary powinny byd tak umieszczone aby dało się je rozpoznad w jednym z dwóch dopuszczonych kierunków czytania rysunku.
89
89
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Kierunki wymiarowania
Wymiar czytelny od prawej strony
Wymiar czytelny od dołu rysunku
46
123
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Wskazówki dotyczące grafiki wymiarowej DOBRZE ŻLE
Porządkując łaocuchy wymiarowe należy starad się umieszczad poszczególne wymiary składowe na tym samym poziomie.
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Wskazówki dotyczące grafiki wymiarowej DOBRZE ŻLE
Wszystkie liczby wymiarowe na całym rysunki winny byd wpisane cyframi o tej samej wielkości.
209 57
287
88
26
209 57
287 8
8
26
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Wskazówki dotyczące grafiki wymiarowej DOBRZE ŻLE
Nie należy umieszczad liczb wymiarowych bezpośrednio and znakami ograniczającymi te linie.
12,45 12,45
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Wskazówki dotyczące grafiki wymiarowej DOBRZE ŻLE
W przypadku sąsiednie położonych wielu drobnych wymiarów liczby można wpisywad naprzemiennie- nad i pod linią wymiarową.
3 11 7 11 12
2 2 2 2
3 11 7 11 12 2 2 2 2
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Wskazówki dotyczące grafiki wymiarowej DOBRZE ŻLE
Na zakreskowanych przekrojach należy unikad rysowania linii wymiarowych równoległych do kierunku kreskowania.
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Wskazówki dotyczące grafiki wymiarowej DOBRZE ŻLE
Liczby wymiarowe nie mogą byd przecięte przez żadne inne linie wymiarowe (na przekrojach należy miejscowo przerwad kreskowanie).
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Kierunki wpisywania wymiarów DOBRZE ŻLE
24 24
16
0
16
0
55
34 34 4
2 4
2
120
120 © Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Nie wolno wpisywad wymiarów w skreślonych kierunkach
W razie konieczności można wymiar wpisad na linii odniesienia
Praktyczne wskazówki przy wymiarowaniu DOBRZE ŻLE
Należy unikad długich łaocuchów wymiarowych. Wydłużanie ilości szeregowo ustawionych ogniw powoduje spadek dokładności i narastanie błędów pomiarowych oraz wykonawczych. Korzystniejszy jest układ wymiarowania równoległego lub mieszanego, w którym stosowane łaocuchy są na tyle krótkie, iż nie powodują zbytniego pogorszenia precyzji wykonania przedmiotu.
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Praktyczne wskazówki przy wymiarowaniu DOBRZE ŻLE
Za powierzchnię bazową, to jest tą od której podaje się wiele kolejnych wymiarów należy przyjmowad taką płaszczyznę lub krawędź, której usytuowanie ułatwi wykonanie pomiarów.
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Podstawowe oznaczenia wymiarowe
F- oznaczenie średnicy
R- oznaczenie promienia
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Podstawowe oznaczenia wymiarowe
SF- oznaczenie średnicy kuli
SR- oznaczenie promienia kuli
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Podstawowe oznaczenia wymiarowe
X- oznaczenie grubości przedmiotów płaskich
- oznaczenie długości łuku
X2,5
36
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Podstawowe oznaczenia wymiarowe
-długośd elementu w rozwinięciu
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Podstawowe oznaczenia wymiarowe
-długośd boku kwadratu 5
5
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Podstawowe oznaczenia wymiarowe (55) –wymiar pomocniczy (orientacyjny, nie zamykający łaocucha wymiarowego)
188
69 99
70 (29)
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Podstawowe oznaczenia wymiarowe
6 12-długośd boku wielokąta
6
1
2
6 12
źle
dobrze
6-oznacza liczbę kątów 12- odległośd pomiędzy bokami naprzeciwległymi
Nieprawidłowe wymiarowanie: w ten sposób podajemy przekątną a nie odległośd pomiędzy bokami.
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Podstawowe oznaczenia wymiarowe
2- wymiar niezgodny z podziałką obowiązującą na danym rysunku
223 124
531
0,9
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Podstawowe oznaczenia wymiarowe
2%- wymiar zbieżności
2,5%
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Podstawowe oznaczenia wymiarowe
2%- wymiar pochylenia
2,5%
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Podstawowe zasady wymiarowania wg PN
200
60 30 110
I)Zasada nie zamykania łaocuchów wymiarowych wymaga by ze względów technologicznych jedno z ogniw łaocucha wymiarowego pozostawało otwarte. Zwykle pomija się ten wymiar, który jest najmniej ważny i którego rzeczywista wartośd nie wpływu na działanie elementu, ewentualnie ten, który jest najtrudniejszy do zmierzenia.
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Podstawowe zasady wymiarowania wg PN
200
60 80
Zauważmy, że zasada niezamykania łaocucha nie oznacza dosłownie, że brak musi byd jednego wymiaru. Na tym szkicu brak jednego wymiaru, a zasada została złamana. Ze względu bowiem na symetrię jest oczywiste, iż: 200-80=120, a zatem po obu stronach wymiar krawędzi oznaczonej jako A musi wynosid 60 mm (należy więc go usunąd).
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
A
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Podstawowe zasady wymiarowania wg PN
Łaocuch wymiarowy prosty (zamknięty w sposób niezgodny z PN)
Łaocuch wymiarowy kątowy (zamknięty).
Łaocuch wymiarowy złożony (także zamknięty).
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Podstawowe zasady wymiarowania wg PN
II)Zasada nie powtarzania wymiarów mówi, że nie wolno powtórzyd tego samego wymiaru na rysunku (nawet na innych rzutach). W tym przypadku wymiar się nie powtórzył dosłownie, ale wartośd 70 wynika z promienia R35).
70
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Podstawowe zasady wymiarowania wg PN
III)Zasada nie podawania wymiarów oczywistych wymaga pomijania tych wymiarów, które można określid na podstawie innych lub które wynikają bezpośrednio z przebiegu linii rysunkowych.
450 2
00
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Podstawowe zasady wymiarowania wg PN
IV)Zasada porządkowania wymiarów wymaga, by wymiary dotyczące tego samego szczegółu konstrukcyjnego umieszczad blisko siebie, najlepiej na jednym rzucie.
F35
F25 1
9
28
8
8
32
16
0
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Systemy wymiarowania 1. Wymiarowanie w układzie szeregowym. Wszystkie wymiary ułożone są
w jednej linii tworząc tzw. łaocuch wymiarowy (szereg). Ponieważ długie łaocuchy powodują pogorszenie dokładności wykonania, system taki stosowany jest raczej wtedy, gdy istotna jest dokładnośd wzajemnego położenia sąsiednich elementów względem siebie, nie zaś zewnętrznych baz wymiarowych.
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Systemy wymiarowania 2. Wymiarowanie w układzie równoległym. Wszystkie wymiary ułożone są
równolegle do siebie i mierzone od jednej powierzchni bazowej. Dokładnośd każdego wymiaru jest wynikiem pojedynczego pomiaru i nie zależy od wymiarów sąsiednich. System stosowany gdy istotna jest dokładnośd położenia detali względem zewnętrznych baz, nie zaś sąsiednich elementów.
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Systemy wymiarowania 3. Wymiarowanie w układzie mieszanym. Częśd wymiarów tworzy krótkie
łaocuchy, częśd jest zaś do siebie wzajemnie równoległa. System stanowi połączenie obu poprzednich metod i łączy ich zalety- stosunkowo krótkie łaocuchy zapewniają małe odchylenie od pożądanej wartości wymiaru zaś równoległośd części wymiarów zapewnia ich dokładnośd względem bazy. System ten jest też najczęściej stosowany w budowie maszyn.
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
DOBRZE ŻLE
Położenie otworów określa się zawsze względem ich środka nie zaś obwodu.
Praktyczne wskazówki przy wymiarowaniu
70
60
40
30
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h DOBRZE ŻLE
Należy unikad wymiarowania od linii teoretycznych.
Praktyczne wskazówki przy wymiarowaniu
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h DOBRZE ŻLE
Należy podawad wymiary łatwo mierzalne i wygodne do sprawdzenia (łatwiej zmierzyd średnicę niż promieo).
Praktyczne wskazówki przy wymiarowaniu
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
DOBRZE ŻLE
Należy unikad wymiarowania zarysów niewidocznych, rysowanych linią kreskową.
Praktyczne wskazówki przy wymiarowaniu
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h DOBRZE ŻLE
Nie należy wymiarowad bezpośrednio miejsca przechodzenia linii prostej w łuk ze względu na trudnośd wyznaczenia kraocowego punktu prostej. W tym
przypadku najlepiej posłużyd się promieniem łuku i określid położenie jego środka.
Praktyczne wskazówki przy wymiarowaniu
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
DOBRZE ŻLE
Przy wymiarowaniu wewnętrznych detali należy pamiętad o podaniu wymiarów umożliwiających usytuowanie tych elementów względem innych zarysów
przedmiotu.
Praktyczne wskazówki przy wymiarowaniu
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h DOBRZE ŻLE
Przy wymiarowaniu łuków stycznych do prostopadłych krawędzi przedmiotu nie trzeba podawad położenia środka okręgu, którego łuk jest fragmentem,
gdyż tylko jeden łuk o określonym promieniu można wpisad stycznie do prostych przecinających się pod kątem prostym.
Praktyczne wskazówki przy wymiarowaniu
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h DOBRZE ŻLE
Przy wymiarowaniu łuków nie stycznych do krawędzi przedmiotu niezbędne jest z kolei określenie położenia środka , z którego zatoczony został łuk.
Praktyczne wskazówki przy wymiarowaniu
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
DOBRZE ŻLE
Należy unikad wpisywania wymiarów w wewnętrzne zarysy przedmiotu. Powoduje to zwykle przecinanie się linii wymiarowych z innymi liniami
wymiarowymi i konturowymi, a poza tym pogarsza czytelnośd rysunku i utrudnia jego zrozumienie.
Praktyczne wskazówki przy wymiarowaniu
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
DOBRZE ŻLE
Przy wymiarowaniu rzutów, na których zastosowano przerwanie, linia wymiarowa musi byd ciągła.
Praktyczne wskazówki przy wymiarowaniu
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
DOBRZE ŻLE
Jeśli wymiar umieszczony jest centralnie należy w jego okolicy przerwad linię osi symetrii dla polepszenia czytelności liczb wymiarowych.
Praktyczne wskazówki przy wymiarowaniu
F6
0
F6
0
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Zagadnienia szczególne :wymiarowanie na półwidoku
F4
6
F3
9
F3
4
znaki symetrii
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Zagadnienia szczególne :dużych promieni
Duży promieo, o środku położonym poza obszarem rysunku, może byd umownie skrócony poprzez załamanie linii.
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Zagadnienia szczególne :wymiarowanie grupowe
A
B
A=F39 B=F51
W przypadku większej liczby średnic o takim samym wymiarze, można otwory takie oznaczyd symbolem literowym i obok rysunku podad jego objaśnienie.
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Zagadnienia szczególne :wymiarowanie tabelaryczne
A B C D
F 30 27 24 52
x 41 50 72 123
y 39 87 58 74
A
B
C D
y
X
Wymiary otworów podane są w układzie współrzędnych prostokątnych. W ten sposób unika się wprowadzania znacznej liczby linii wymiarowych, liczb i strzałek.
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Zagadnienia szczególne : wymiarowanie zarysu powtarzającego się
25 15
6x40(=240)
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
Wymiarowanie zarysów złożonych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
12
15
7x15(=105)
66
,5
58
63
54
67
,8
71
70
67
,2
Wymiarowanie rysunków technicznych
Opracował Robert Urbanik
Wym
iaro
wan
ie r
ysu
nkó
w t
ech
nic
znyc
h
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
top related