wytyczne prawidŁowego oŚwietlenia przejŚĆ dla … · dr. inż. lech michalski - wydział...
Post on 25-Aug-2020
4 Views
Preview:
TRANSCRIPT
1
Tomczuk P., Jamroz K., Mackun T., Chrzanowicz M.
WYTYCZNE PRAWIDŁOWEGO OŚWIETLENIA PRZEJŚĆ DLA PIESZYCH
Guidelines for proper lighting of pedestrian crossings
2ŹRÓDŁO: WYTYCZNE PRAWIDŁOWEGO OŚWIETLENIA PRZEJŚĆ DLA PIESZYCH. RAPORT Z ANALIZ 2017 R.
Tło prezentacji
Teoretyczny zasięg wiązki świateł mijania kolor czerwony: wartość 1 lx
3ŹRÓDŁO: WYTYCZNE PRAWIDŁOWEGO OŚWIETLENIA PRZEJŚĆ DLA PIESZYCH. RAPORT Z ANALIZ 2017 R.
Tło prezentacji
Obserwacja pieszych w wiązkach świateł mijania (lewa 45 m, prawa 65 m)
4ŹRÓDŁO: WYTYCZNE PRAWIDŁOWEGO OŚWIETLENIA PRZEJŚĆ DLA PIESZYCH. RAPORT Z ANALIZ 2017 R.
Tło prezentacji
Obserwacja pieszych w wiązkach świateł mijania (luminancja)
5ŹRÓDŁO: WYTYCZNE PRAWIDŁOWEGO OŚWIETLENIA PRZEJŚĆ DLA PIESZYCH. RAPORT Z ANALIZ 2017 R.
Tło prezentacji
Teoretyczny zasięg wiązki świateł drogowych Kolor czerwony: wartość 1 lx
6ŹRÓDŁO: WYTYCZNE PRAWIDŁOWEGO OŚWIETLENIA PRZEJŚĆ DLA PIESZYCH. RAPORT Z ANALIZ 2017 R.
Tło prezentacji
Obserwacja pieszych w wiązkach świateł drogowych (symetrycznie > 110 m)
7
Tło prezentacji – nieznany stan infrastruktury
8
Tło prezentacji – brak wymagań projektowych
9
Tło prezentacji – „kaseton”
10
Studium przypadku – „kaseton”
?
1
2
3
11
Studium przypadku – „kaseton”
PozycjaLuminancja średnia
pieszego [cd/m2]
Luminancja średnia
tła [cd/m2]
Kontrast
luminancji
1 0,400 0,018 21,22
2 0,251 0,018 12,94
3 0,041 0,018 1,27
12
Błędy projektowe
13
Błędy eksploatacyjne
14
Stosowane oprawy
15
Główne problemy
• Brak jednolitych zasad w zakresie przygotowania inwestycjidrogowych, związanych z zagadnieniem oświetlenia przejść dlapieszych – stosowane różne wymagania w skali kraju.
• Brak zasad i poziomów oświetlania przejść dla pieszychnawiązujących do zapisów Normy PN-EN 13201:2016 Oświetleniedróg.
• Brak formalnych zasad wyboru i stosowania poszczególnychrozwiązań oświetleniowych.
• Brak zasad projektowania – np. stosowanych siatek obliczeniowychi wartości wymaganych.
• Błędy projektowe.• Błędy instalacyjne.• Brak zasad odbioru instalacji – procedur i siatek kontrolnych.• Brak zasad utrzymania istniejących instalacji.• Niewłaściwa konserwacja instalacji.
16
Tło prezentacji
http://www.krbrd.gov.pl/
1. WYTYCZNE ORGANIZACJI BEZPIECZNEGO RUCHU PIESZYCH -WYTYCZNE PRAWIDŁOWEGO OŚWIETLENIA PRZEJŚĆ DLAPIESZYCH.
2. WYTYCZNE ORGANIZACJI BEZPIECZNEGO RUCHU PIESZYCH -RAPORT Z PRZEPROWADZONYCH STUDIÓW I ANALIZ.
3. RAPORT Z PRZEPROWADZONYCH STUDIÓW I ANALIZ -ZAŁĄCZNIKI.
Opracowanie zrealizowane na zlecenie Skarbu Państwa – Ministra Infrastruktury,reprezentowanego przez Sekretariat Krajowej Rady BRD.Wykonawca: Fundacja Rozwoju Inżynierii Lądowej, Politechnika Gdańska orazInstytut Badawczy Dróg i Mostów, w Partnerstwie z Politechniką Warszawską.
17
Autorzy opracowania
Zespół autorski: dr hab. inż. Kazimierz Jamroz, prof. PG – kierownik projektu, Wydział Inżynierii Lądowej i
Środowiska, Politechnika Gdańska
dr hab. inż. Piotr Tomczuk, prof. PW – autor prowadzący w zakresie oświetlenia, Wydział
Transportu, Politechnika Warszawska
mgr inż. Tomasz Mackun – autor prowadzący w zakresie inżynierii drogowej, Wydział
Inżynierii Lądowej i Środowiska, Politechnika Gdańska
dr inż. Marcin Chrzanowicz – Wydział Elektryczny, Politechnika Warszawska
dr inż. Marcin Budzyński - Wydział Inżynierii Lądowej i Środowiska, Politechnika Gdańska
dr. inż. Wojciech Kustra - Wydział Inżynierii Lądowej i Środowiska, Politechnika Gdańska
dr inż. Jacek Malasek – Instytut Badawczy Dróg i Mostów
dr Jakub Zawieska – Instytut Badawczy Dróg i Mostów
mgr inż. Leszek Kornalewski – Instytut Badawczy Dróg i Mostów
mgr inż. Tomasz Krukowicz – Wydział Transportu, Politechnika Warszawska
mgr inż. Artur Ryś - Wydział Inżynierii Lądowej i Środowiska, Politechnika Gdańska
mgr Maciej Wroński
i inni członkowie zespołu.
Autorzy współpracujący:
dr. inż. Lech Michalski - Wydział Inżynierii Lądowej i Środowiska, Politechnika Gdańska
dr inż. Krzysztof Tomczuk- Instytut Elektrotechniki
mgr inż. Anna Wytrykowska - Wydział Transportu, Politechnika Warszawska
mgr inż. Piotr Jaskowski - Wydział Transportu, Politechnika Warszawska
inż. Julia Słowy - Wydział Inżynierii Lądowej i Środowiska, Politechnika Gdańska
18
19
Raport i załącznik
20
Diagnoza – BRD na tle UE
Udział pieszych ofiar śmiertelnych w czasie nocy, świtu i zmierzchu do doby wynosi 70 ÷ 72 %. Jest to jeden z najwyższych udziałów w krajach UE
56%
72%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
BG FR NO CY FI ES AT EU IE EL SE RO HR UK PT CH UE DK DE EE CZ LU LV LT HU PL
Udział pieszych ofiar śmiertelnych w czasie nocy, świtu i zmierzchu do doby w krajach UE w 2014 r.
Autor: K. Jamroz, T. Mackun
21
Diagnoza – trendy BRD
5%6%
6%7%
9%
8%9%
0%
1%
2%
3%
4%
5%
6%
7%
8%
9%
10%
0
500
1 000
1 500
2 000
2 500
3 000
3 500
4 000
4 500
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Ud
ział
ofi
ar s
mie
rte
lnyc
h n
a p
rze
jści
ach
dla
p
iesz
ych
/prz
eja
zdac
h d
la r
ow
erz
ystó
w
Licz
ba
wsz
ystk
ich
ofi
ar ś
mie
rte
lnyc
h
Rok
Udział ofiar śmiertelnych na przejściach dla pieszychw latach 2010 - 2016 w Polsce
Udział ofiar śmiertelnych na przejściach dla pieszych Wszystkie ofiar smiertlene
W latach 2010 ÷ 2016 liczba ofiar śmiertelnych liczba ofiar śmiertelnych na przejściach dla pieszych wzrosła o 40 %, podczas gdy na pozostałej infrastrukturze spadła o 24 %.
Autor: K. Jamroz, T. Mackun
22
00:00
02:00
04:00
06:00
08:00
10:00
12:00
14:00
16:00
18:00
20:00
22:00
00:00
sty lut mar kwi maj cze lip sie wrz paź lis gru
Go
dzi
na
w d
ob
ie
Godzina wschodu i zachodu słońca w roku dla m. GdańskOrientacyjne godziny szczytu porannego i popołudniowego
Wschód słońca Zachód słońca
Początek szczytu porannego Koniec szczytu porannego
Początek szczytu popołudniowego Koniec szczytu popołudniowego
Proporcje długości dnia do nocy to ok. 51 do 49 % (GDAŃSK)
Diagnoza – kiedy jest noc?
23
Średni roczny wzrost liczby ofiar śmiertelnych, na przejściach dlapieszych w dzień wynosi 1,3%, a w pozostałym okresie doby wynosi 7 %.
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
200
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Licz
ba
zab
ityc
h
Rok
Ofiary śmiertelne przy świetle dziennym i w pozostałym okresie doby na przejściach dla pieszych i przejazdach dla rowerzystów (2010 ÷ 2016)
Pozostały okres
Światło dzienne
Diagnoza – trendy BRD
Autor: K. Jamroz, T. Mackun
24
Istniejące regulacje w innych krajach
• Stosowane są rozwiązania oświetleniowe zarównoz kontrastem dodatnim i ujemnym.
• Poziomy oświetlenia na przejściach dla pieszych sązróżnicowane i wynikają z krajowych przepisów oraznorm (np. normy europejskiej EN13201).
• Zalecane do stosowania jest rozwiązanie z oprawamicechującymi się asymetrycznym rozsyłem strumieniaświetlnego dedykowanymi do oświetlenia przejść dlapieszych w kontraście dodatnim.
25
Potrzeby i wymagania funkcjonalne
• Podstawowym wymaganiem funkcjonalnym w stosunku dooświetlenia przejść dla pieszych jest zapewnienie widzialnościpieszego na przejściu oraz w strefie oczekiwania lub strefiedojścia do przejścia.
• Obiektem wyróżnionym z otoczenia oraz dobrze widzianymprzez kierowcę musi być pieszy, w drugiej kolejnościinfrastruktura przejścia dla pieszych.
• Oświetlenie przejść dla pieszych powinno zapewniaćjednocześnie:
➢ kierującemu pojazdem właściwe warunki rozpoznaniasytuacji drogowej i obserwacji sylwetki pieszego,
➢ pieszemu właściwe warunki obserwacji otoczenia, przejściadla pieszych i zbliżających się pojazdów.
26
Ogólny schemat postepowania
1OCENA KONIECZNOŚCI OŚWIETLENIA PRZEJŚCIA DLA PIESZYCH
(wg rozdziału 3)
2USTALENIE POZIOMU OŚWIETLENIA PRZEJŚCIA DLA PIESZYCH
(wg rozdziału 4)
3DOBÓR ROZWIĄZANIA OŚWIETLENIOWEGO PRZEJŚCIA DLA PIESZYCH
(wg rozdziału 5)
27
Ocena konieczności oświetlenia przejść dla pieszych
1
•USTALENIE OGÓLNYCH WYMAGAŃ KONIECZNOŚCI OŚWIETLENIA PRZEJŚCIA (wg rozdziału 3.2)
Decyzja lub dalsza analiza ryzyka, ekonomiczna i wykonalności technicznej (wg rozdziału 3.3)
2•ANALIZA KONIECZNOŚCI OŚWIETLENIA PRZEJŚCIA DLA PIESZYCH NA OBSZARACH NIEOŚWIETLONYCH
(wg rozdziału 3.3)
2.1• Ocena ryzyka (wg rozdziału 3.3.1)
2.2• Analiza ekonomiczna (wg rozdziału 3.3.2)
2.3• Ocena wykonalności technicznej (wg rozdziału 3.3.3)
2.4• Podjęcie decyzji (wg rozdziału 3.3.4)
28
Ogólne wymagania konieczności oświetlania przejść dla pieszych
29
Klasyfikacja poziomów ryzyka
Poziom akceptowalności ryzykaKlasa
ryzyka Zalecane postepowanie wobec ryzyka
Akceptowane (pomijalne) RA można odstąpić od oświetlenia przejścia dla pieszych
TolerowaneRB , RC
lub RD
należy zastosować oświetlenie na przejściu dla pieszych
Nieakceptowane RE a) należy zrezygnować z wyznaczenia przejścia dla pieszych w analizowanym miejscu;
b) lub można zastosować inne (skuteczne) środki ochrony pieszych (wyspa azylu, rozdzielone jezdnie, sygnalizacja świetlna, kładka, tunel itp.) i dopiero wówczas, należy zastosować oświetlenie tego przejścia
30
Ustalenie klasy oświetlenia drogi
31
Identyfikacja klasy oświetlenia drogowego
32
33
Dobór rozwiązania oświetleniowego - kontrast
34
Oświetlenie dedykowane – rozwiązanie rekomendowane kontrast dodatni
Optyka prawa
Optyka lewa
35
Oświetlenie dedykowane – wymagania
T
TO
L
LLC
−=
gdzie:ρ - całkowity współczynnik odbicia, EV – natężenie oświetlenia na sylwetce pieszego [lx],C – kontrast, LO – luminancja obiektu [cd/m2], LT – luminancja tła (jezdni) [cd/m2].
T
TV
L
LE
C
−
=
VO
EL
=
36
Oświetlenie dedykowane – wymagania
Zakładając:1. Nawierzchnię jezdni w klasie R4 o parametrach: Q0 ≤ 0,05 [cd·m-2·lx-1]2. Kontrast luminancji C = 23. Współczynnik odbicia ubrania pieszego ρ = 0,2
( )( )
+= TT
V
LLCE
37
Nowe klasy oświetleniowe PC (dla rozwiązań dedykowanych) na przejściu dla pieszych
Oświetlenie przejścia dla pieszych
Klasa PC
Płaszczyzna Punkty A, B, C, D, E, F Pionowa Ev Pozioma Eh
Ev śr Uo v Eh śr Uo h Ev min (A, B ..)
[lx] (min)
[-] (min)
[lx] (min)
[-] (min)
[lx] (min)
- Brak potrzeby stosowania rozwiązań dedykowanych
PC1 75 0,35 75 0,4 5,0
PC2 50 0,35 50 0,4 4,0
PC3 35 0,35 35 0,4 4,0
PC4 25 0,35 25 0,4 3,0
PC5 15 0,35 15 0,4 2,0
38
Przykładowa siatka pomiarowa natężenia oświetlenia w płaszczyźnie pionowej (Ev)
39
Przykładowa siatka pomiarowa natężenia oświetlenia w płaszczyźnie poziomej (Eh)
40
Oświetlenie dedykowane, kontrast dodatni - lokalizacja opraw oświetleniowych
41
Strefa przejściowa w obszarze oświetlonym
Długość strefy przejściowej za przejściem dla pieszych nie mniejsza niż 100 m.
42
Strefa przejściowa w obszarze nieoświetlonym
Długość strefy przejściowej w obszarze nieoświetlonym reguluje Dz. U. 2016 r., poz. 124Rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogipubliczne i ich usytuowanie, rozdział 2, (§109) Urządzenia oświetleniowe.Między oświetlonym a nieoświetlonym odcinkiem drogi powinna być wykonana strefaprzejściowa o zmniejszającym się natężeniu światła i długości nie mniejszej niż:1) 200 m – na drodze klasy A lub S,2) 100 m – na drodze klasy GP i drogach niższych klas.
43
Odbiór instalacji oświetleniowej
44
Odbiór instalacji oświetleniowej - Raport
45
Pomiary kontrolne – kiedy ?
46
Utrzymanie parametrów oświetleniowych
47
Pomiary kontrolne – siatki Ev i Eh
48
Pomiary kontrolne - Raport
49
Wnioski
• Uporządkowano obszar przygotowania inwestycji drogowych,związany z zagadnieniem oświetlenia przejść dla pieszych.
• Ujednolicono zasady oświetlenia przejść dla pieszych którewprowadzono w ramach wytycznych.
• Zaproponowane zasady nawiązują do wymagań normy:PN-EN 13201:2016 Oświetlenie dróg.
• Zalecane jest stosownie do oświetlenia przejść dla pieszychdedykowanych opraw oświetleniowych cechujących sięasymetrycznym rozsyłem strumienia świetlnego.
• Należy stosować procedury: projektowe, pomiarowe, odbiorczei kontrolne.
50
Wypadki na przejściach dla pieszych w Polsce w 2018 r.
Wypadki drogowe i ich skutki w miejscach przeznaczonych dla ruchu pieszych w Polsce w 2018 roku
Wybrane miejsca ruchu pieszych Wypadki Zabici Ranni
Przejście dla pieszych 3738 271 3609
Skrzyżowanie 1986 139 1901
Chodnik, droga dla pieszych 374 12 368
Pobocze 52 5 51
Przystanek komunikacji publicznej 79 1 79
O g ó ł e m 6229 428 6008
Źródło: Dane statystyczne Komendy Głównej Policji 2018
51
BRD – liczba wypadków na przejściach dla pieszych
6070
57095380
5006 50404804
4128
45414278
3775
3307 3412 3342 34003540 3508
4074 4091
3738
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Licz
ba
wyp
adkó
w n
a p
rze
jści
ach
dla
pie
szyc
h
Rok
2008÷2018: 37177 - wypadków, 2139 - zginęło, 33022 - zostało rannych
Źródło: Dane statystyczne Komendy Głównej Policji 2018
52
BRD – liczba wypadków na przejściach dla pieszych
10,6 10,610,0 9,8 9,9 10,0
8,89,2
8,7 8,5 8,5 8,59,0
9,510,1
10,6
12,112,5
11,8
0
2
4
6
8
10
12
14
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Licz
ba
wyp
adkó
w d
rogo
wyc
h n
a p
rze
jści
ach
p
iesz
ych
do
ogó
lne
j lic
zby
wyp
adkó
w [
%]
RokŹródło: Dane statystyczne Komendy Głównej Policji 2018
53
Wypadki na przejściach a oświetlenie
1000
1100
1200
1300
1400
1500
1600
1700
1800
1900
2000
2100
2200
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Licz
ba
wyp
adkó
w
Rok
Pozostały okres Światło dzienne
Źródło danych: W. Kustra, T. Mackun, na podstawie http://sewik.pl/
54
Ofiary śmiertelne na przejściach a oświetlenie
50
60
70
80
90
100
110
120
130
140
150
160
170
180
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Licz
ba
ofi
ar ś
mie
rte
lnyc
hn
a p
rze
jści
ach
Rok
Pozostały okres Światło dzienne
Źródło danych: W. Kustra, T. Mackun, na podstawie http://sewik.pl/
55
Ofiary śmiertelne a oświetlenie w odniesieniu do 2010 r.
0
25
50
75
100
125
150
175
200
225
250
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Ofi
ary
śmie
rte
lne
[%
]
Rok
Ogółem Przejścia ogółem Przejścia noc
Źródło danych: W. Kustra, T. Mackun, na podstawie http://sewik.pl/
56
Społeczne koszty wypadków na przejściach dla pieszych
1,842,14
2,26
3,233,46
3,59
4,47 4,42 4,41
0,00
0,50
1,00
1,50
2,00
2,50
3,00
3,50
4,00
4,50
5,00
2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019
Spo
łecz
ne
ko
szty
wyp
adkó
w n
a p
rze
jści
ach
dla
pie
szyc
h [
mld
PLN
]
Rok
Źródło danych: W. Kustra, T. Mackun, na podstawie http://sewik.pl/
W 2018 roku dochody budżetu państwa wyniosły ponad 380 mld PLN, wydatki 390,5 mld PLN.Koszt społeczny 4,41 mld stanowi 1,12% wydatków Polski w 2018 roku
57
Zagadnienia do dyskusji
• Wdrażanie wytycznych poprzez realizację AudytówBRD przejść dla pieszych realizowanychz uwzględnieniem parametrów oświetleniowych.
• Źródła finansowania inwestycji związanych z budowąi modernizacją oświetlenia na przejściach dla pieszych.Krajowy program poprawy bezpieczeństwa naprzejściach dla pieszych?
• Badania konieczności realizacji strefy przejściowejdla rozwiązań dedykowanych stosowanych dooświetlenia przejść dla pieszych poza obszaremzabudowanym.
58
Dziękuje za uwagę
Prezentacja stanowi wynik badań prowadzonych w ramach projektu:„WYTYCZNE ORGANIZACJI BEZPIECZNEGO RUCHU PIESZYCH” –„WYTYCZNE PRAWIDŁOWEGO OŚWIETLENIA PRZEJŚĆ DLAPIESZYCH” realizowanego przez Konsorcjum w składzie: FundacjaRozwoju Inżynierii Lądowej, Politechnika Gdańska oraz InstytutBadawczy Dróg i Mostów, w Partnerstwie z Politechniką Warszawską.Opracowanie wykonano na zlecenie Skarbu Państwa – MinistraInfrastruktury, reprezentowanego przez Sekretariat Krajowej RadyBRD w ramach umowy nr SKR-V-126/17 z dnia 18 września 2017 r.
Wytyczne są dostępne po adresem:
http://www.krbrd.gov.pl/
top related