zaanstad inverdan west leefstijlen. korte achtergrond: -waarom leefstijlen -voordelen voor beleid...

Zaanstad Inverdan West

Leefstijlen

Leefstijlen

Korte achtergrond:

- Waarom leefstijlen

- Voordelen voor beleid

- Cultureel en Economisch Kapitaal

- Verschil doelgroepen – leefstijlen

- Indeling Bourdieu

- Basisindeling Comfortzoekers – Identiteitszoekers (Stefan Metaal, UvA)

Leefstijlen

Waarom Leefstijlen?

• Van ‘Iedereen een huis’ naar ‘Iedereen zijn huis’

• Smaak naast kwantitatieve behoeftes

• Smaak steeds minder bepaald door doelgroep

• Leefstijlen niet nieuw, maar los komen te staan van doelgroep

• Geen waardeoordeel maar begrip werkelijke gedragspatronen

Voordelen voor beleid:

• Betere grip op de vraag

• Integraal denken

• Midden tussen massaproductie en hyperindividualisering

• Eén van de manieren om naar de vraag te kijken

• Moeilijkste: buiten je eigen leefstijl denken

cultureel kapitaal economisch kapitaal

cultureel kapitaal economisch kapitaal

cultureel kapitaal economisch kapitaal

cultureel kapitaal economisch kapitaal

Doelgroep vs Leefstijl

Doelgroep Leefstijl

Zijn Willen

Hoeveel Wie

Omstandigheden Keuze

Inkomen, leeftijd, huishouden

Smaak, waarden, aspiraties

Verandert Relatief constant

Kwantitatief meetbaar Kwalitatieve ingredienten

Lage status& Alternatief

vernieuwde gebouwenmet karakter

Lage status& Behoudend

laagwaardigrijenwoningen

Hoge status& Alternatief

stedelijke omgevingexperimenteel ontwerp

Hoge status& Behoudend

suburbane villaklassieke omgeving

← nadruk op cultureel kapitaal nadruk op economisch kapitaal →verschil tussen economisch en cultureel kapitaal

Bourdieus leefstijlindeling (vereenvoudigd)

som

van

cu

ltu

reel

en

eco

no

mis

ch k

apit

aal

← la

ag

h

oo

g →

lagere inkomensgroepen

economischemiddenklasse:comfortzoekers

culturelemiddenklasse:

identiteitszoekers

economische elite culturele elite

Leefstijlen

Toepassing op Zaanstad Nieuw West:

- Nu vooral comfortzoekers (suburbane oriëntatie)

- Inverdan West mikt op identiteitszoekers (stedelijke oriëntatie)

Context – Huidige / nieuwe bewoners

• Huidig:– Comfortzoekers (Westerkoog, Westerwatering,

forenzen en ouderen)– Oude Zaankanters (Westzanerdijk)

lagere inkomensgroepen

economischemiddenklasse:comfortzoekers

culturelemiddenklasse:

identiteitszoekers

economische elite culturele elite

economischemiddenklasse:comfortzoekers

culturelemiddenklasse:

identiteitszoekers

economische elite culturele elite

lagere inkomensgroepen

Nie

uw W

est

lagere inkomensgroepen

economischemiddenklasse:comfortzoekers

culturelemiddenklasse:

identiteitszoekers

economische elite culturele eliteN

ieuw

Wes

t

economischemiddenklasse:comfortzoekers

culturelemiddenklasse:

identiteitszoekers

economische elite culturele elite

lagere inkomensgroepenNie

uw W

est

Inve

rdan

Wes

t

comfortzoekers

oude zaankanters

studenten

bescherming(SmartAgent)

vitaliteit(SmartAgent)

stedelijke leefstijlen / identiteitszoekers

levensgenietende ouderen

stedelijke alleenstaanden

vitaliteit(SmartAgent)

Context – Huidige / nieuwe bewoners

• Huidig:– Comfortzoekers (Westerkoog, Westerwatering,

forenzen en ouderen)– Oude Zaankanters (Westzanerdijk)

• Nieuw erbij door Inverdan:– Stedelijke identiteitszoekers (studenten, DINKY,

singles die kopen)– Wereldlijke ouderen

Grote verschillen, ook in voorzieningenwensen!

Leefstijlen

Achtergrond bij toepassing op Zaanstad Nieuw West:

- Gebaseerd op de 10 stappen uit de online Digitale Leeromgeving van ReUrbA en Stipo (http://governance.reurba.org/)

- Ingevuld in projectgroep Sociale Visie Inverdan West (met corporaties ZVH en Parteon, en gemeente Zaanstad)

- Met medeneming eerder leefstijlonderzoek door SmartAgent in opdracht van Parteon

Stap 1: context Nieuw West• grote stedelijke ontwikkelingen• negatief / neutraal imago• neutrale identiteit• gemiddelde afstand tot centrum• dichtbij groen• afstand tot groter werkgevers: goed• slechte bereikbaar per auto, goed per OV• stedelijke voorzieningen: groene landschap en onderwijs, ballorig?• kansen: ontwikkeling, ligging, groen, komst nieuwe groepen en

verbindingen leggen, wordt het onderdeel van het centrum?, concept kenniswijk

• bedreigingen: ontsluiting, 1 overgang, geluid spoor, haalbaarheid, samenhang binnen gebied, kenniswijk te mager?

Stap 2: Leefomgeving nu

• reden vernieuwing: nichemarkt en gebied met potentie• mix wonen – werken• voorzieningen laag• atmosfeer: weinig karakter; straks veel karakter• buurt dichtbebouwd• ervaring: onveilig• feitelijk: onveilig – sociale veiligheid, zich vervelende

jeugd• kwaliteiten: prijs/kwaliteit woningen, architectonische

sfeer en groen, leefkwaliteit, bereikbaarheid

Stap 3: Nieuwe doelgroepenNu 2025

Leeftijd Jong: 30

Gemiddeld: 60

Oud: 10

-

0

+

Huishoudens Eenpersoons: 20

Tweepersoons: 30

Gezin: 50

+

+?

-

Onderwijs Basis:

Middelbaar:

Hoger: check!

-

-

+

Eigendom Koop: 35

Huur: 65

+

-

Inkomen Laag: 20

Midden: 70

Hoog: 10 check!

0

0

0

Gewenst profiel Zaanstad: Zaankanters maken de streek, dorpen dorpser, stad stadser

Stap 4: Leefstijlen op 1e gezicht

1. Comfortzoekers (West Noord)

2. Oude Zaankanters, dorps georienteerd (West Zuid)

3. Studenten, leefstijl??? (Gebruikers, wonen er niet)

Stap 6: Bourdieu

stedelijkeidentiteitszoekers

oudezaankanters

comfort-zoekers

wereldlijkeouderen

Stap 7:Nieuwe Leefstijlen

1. Comfortzoekers (bestaand)

2. Oude Zaankanters (bestaand)

3. Studenten (nieuw)

4. DINKies YUP’s (nieuw)

5. Levensgenietende Ouderen (nieuw)

Stap 8: LeefomgevingLeefstijl Leefomgeving Sociale omgeving Focus: identiteit /

comfort

1. Comfortzoekers

2. Oude Zaankanters

3. Studenten

4. DINKies YUP’s

5. Nieuwe Ouderen

Stap 9: Transitie

1. Zijn er groepen mensen in de omgeving die geld in het gebied willen investeren zolang het nog een negatief imago heeft?

2. Zijn er pioniers te bedenken die anderen zullen overhalen zodra zij zelf zijn overgehaald?

3. Welke tijdelijke voorzieningen zijn nodig om de transitie leven in te blazen? Voorbeelden zijn ateliers voor kunstenaars of kleine werkplaatsen voor ondernemers die nu in een te klein wordende ruimte zitten.

Stap 10: Conceptontwikkeling

Zeker doen Zeker niet doen

Woonconcept • •

Openbare ruimteen groen

• •

Woning-differentiatie

• •

Voorzieningen • •

Voordelen stad Nadelen stad Voordelen dorp nadelen dorp

Stedelijke oriëntatie

- levendigheid- werk- diversiteit- voorzieningen- bereikbaarheid

- gettovorming- onveilig- niet kind vriendelijk- vies

- rust- groen- goedkopere woningen- meer sociale cohesie- kindvriendelijk

- sociale controle- geen privacy- gebrek aan voorzieningen- afstanden- mentaliteit andere inwoners

Landelijke oriëntatie

- voozieningen- bereikbaarheid

- druk- gettovorming- hoogbouw- geen privacy- niet kind vriendelijk

- afstanden- minder voorzieningen