an instructional model development focusing on a … · 2018-03-14 · ข 5107606 :...

การพฒนารปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐาน ในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ

AN INSTRUCTIONAL MODEL DEVELOPMENT FOCUSING ON A SELF-DIRECTED LEARNING PROCESS BY USING

A PROBLEM-BASED LEARNING APPROACH IN LIFE SCIENCE PHYSICS

โดย กาญจนา จนทรประเสรฐ

ดษฎนพนธฉบบนเปนสวนหนงของการศกษาตาม หลกสตรศกษาศาสตรดษฎบณฑต

คณะศกษาศาสตร

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยรงสต

ปการศกษา 2554

AN INSTRUCTIONAL MODEL DEVELOPMENT FOCUSING ON A SELF-DIRECTED LEARNING PROCESS BY USING

A PROBLEM-BASED LEARNING APPROACH IN LIFE SCIENCE PHYSICS

BY KANCHANA CHANPRASERT

A DISSERTATION SUBMITTED IN PARTIAL FULFILLMENT OF THE REQUIREMENTS FOR

THE DEGREE OF DOCTOR OF EDUCATION FACULTY OF EDUCATION

GRADUATE SCHOOL, RANGSIT UNIVERSITY

2011

ดษฎนพนธเรอง

การพฒนารปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐาน ในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ

โดย

กาญจนา จนทรประเสรฐ

ไดรบการพจารณาใหเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร

ปรญญาศกษาศาสตรดษฎบณฑต

มหาวทยาลยรงสต

ปการศกษา 2554

----------------------------------------------------

ดร.วนดา พลอยสงวาลย ประธานกรรมการสอบ

----------------------------------------------------

รศ.ดร.รจา ผลสวสด กรรมการ

----------------------------------------------------

ผศ.ดร.อบล สรรพชญพงษ กรรมการ

----------------------------------------------------

ดร.สพตรา ประดบพงศ กรรมการ

----------------------------------------------------

ดร.มานต บญประเสรฐ กรรมการและอาจารยทปรกษา

บณฑตวทยาลยรบรองแลว

(ผศ.ร.ต.หญง ดร.วรรณ ศขสาตร)

คณบดบณฑตวทยาลย

11 ตลาคม 2554

Dissertation entitled

AN INSTRUCTIONAL MODEL DEVELOPMENT FOCUSING ON A SELF-DIRECTED LEARNING PROCESS BY USING A PROBLEM-BASED LEARNING APPROACH IN LIFE SCIENCE PHYSICS

by

KANCHANA CHANPRASERT

was submitted in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of Education

Rangsit University Academic Year 2011

----------------------------------------------------

Wanida Ploysangwal, Ph.D.

Examination Committee Chairperson

----------------------------------------------------

Assoc. Prof. Ruja Pholsward, Ph.D. Member

---------------------------------------------------- Asst. Prof. Ubon Sanpatchayapong, D.Ed.

Member

----------------------------------------------------

Supatra Pradubpongse, Ed.D. Member

----------------------------------------------------

Manit Boonprasert, Ed.D. Member and Supervisor

Approved by Graduate School

(Asst.Prof.Plt.Off. Vannee Sooksatra, D.Eng.)

Dean of Graduate School

October 11, 2011

ก

กตตกรรมประกาศ

ดษฎนพนธฉบบนสาเรจดวยความกรณาและเอาใจใสอยางดยงของดร.มานต บญประเสรฐ

อาจารยทปรกษาดษฎนพนธ ดร.วนดา พลอยสงวาลย ประธานกรรมการ รองศาสตราจารย

ดร.รจา ผลสวสด ผชวยศาสตราจารย ดร.อบล สรรพชญพงษ และ ดร.สพตรา ประดบพงศ

กรรมการสอบดษฎนพนธ ซงกรณาใหคาปรกษา แนะนา ชแนวทางการปรบปรง และแกไขดษฎ

นพนธตลอดเวลาจนทาใหผวจยสามารถทางานเสรจสมบรณ ผวจยขอกราบขอบพระคณในความ

กรณานเปนอยางสง

ขอขอบพระคณ รองศาสตราจารย ดร.ชาตชาย ตระกลรงส รองศาสตราจารย ดร.พรรณราย

ทรพยะประภา ผชวยศาสตราจารย ดร.อบล สรรพชญพงษ ดร.ธรรมนญ สสาเภา ดร.พสทธ

ขนตวฒนะกล ผชวยศาสตราจารย เสมา สอนประสม และ ดร.นครเทพ ทพยศภราษฎร ทกรณา

ตรวจสอบคณภาพของเครองมอวจยและใหคาแนะนาแกผวจยเปนอยางด

ขอขอบคณนกศกษาวทยาลยแพทยศาสตร มหาวทยาลยรงสต ทไดใหความรวมมอในการ

ทาวจยเปนอยางด

ขอกราบขอบพระคณคณพอและคณแม ทไดใหชวต และการศกษาอยางเตมกาลงแก

ผวจย และดวยกาลงใจจากนายกตตธช รตนโชต และนายณฐภทร รตนโชต กอเกดเปนกาลงกาย

ความมานะ ททาใหผวจยประสบผลสาเรจในการวจยครงน

ประโยชนใดทเกดจากดษฎนพนธฉบบน ขอมอบเพอเปนการตอบแทนพระคณบดามารดา

และครอาจารยทกทาน

กาญจนา จนทรประเสรฐ

ผวจย

ข

5107606 : สาขาวชาเอก: วชาการศกษา; ศษ.ด. คาสาคญ : รปแบบการเรยนร, การเรยนรแบบนาตนเอง, การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน,

วชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ กาญจนา จนทรประเสรฐ : การพฒนารปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ (AN INSTRUCTIONAL MODEL DEVELOPMENT FOCUSING ON A SELF-DIRECTED LEARNING PROCESS BY USING A PROBLEM-BASED LEARNING APPROACH IN LIFE SCIENCE PHYSICS) อาจารยทปรกษา: ดร.มานต บญประเสรฐ, 296 หนา.

การวจยครงนมวตถประสงคเพอพฒนารปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหา

เปนฐานในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ และวเคราะหประสทธภาพของรปแบบ

ดงกลาวในการพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ กลมตวอยาง

เปนนกศกษาชนปท 1 จากวทยาลยแพทยศาสตร มหาวทยาลยรงสต ปการศกษา 2553 การ

วจยนเปนการวจยเชงทดลองทมกลมควบคมและกลมทดลอง เครองมอทใชในการวจย คอ

แผนการจดการเรยนการสอน แบบวดผลสมฤทธทางการเรยน แบบสารวจความพรอมในการ

เรยนรแบบนาตนเองและแบบสารวจความพงพอใจของผเรยน สถตทใชในการวเคราะหขอมล

คอ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน t-test และ One-way ANOVA

การดาเนนการวจยแบงออกเปน 3 ระยะไดแก ระยะท 1 พฒนารปแบบการเรยนรแบบนา

ตนเองโดยใชปญหาเปนฐานโดยนาทฤษฎสรรคนยมเปนพนฐานในการพฒนา ระยะท 2 ทดลองใช

รปแบบทพฒนากบกลมทดลองและใชวธสอนแบบบรรยายกบกลมควบคม และระยะท 3 ประเมน

ประสทธภาพของรปแบบทพฒนาโดยการเปรยบเทยบคะแนนหลงเรยนของกลมทดลองและกลม

ควบคมโดยทดสอบคา t-test วเคราะหคาสหสมพนธระหวางคะแนนหลงเรยนของกลมทดลองกบ

คาเฉลยความพรอมในการเรยนรแบบนาตนเอง และวเคราะหคาสหสมพนธระหวางคะแนนหลง

เรยนของกลมทดลองกบกบคาเฉลยความพงพอใจของผเรยน

ลายมอชอนกศกษา.............................................ลายมอชออาจารยทปรกษา.................................................

ค

ผลการวจยแสดงวา 1) รปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานในการสอน

วชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพทพฒนาขน มองคประกอบ 4 ประการ ไดแก (1) หลกการของ

รปแบบ (2) วตถประสงคของรปแบบ (3) กระบวนการจดการเรยนการสอน ซงประกอบดวย 8

ขนตอน คอ (3.1) การเตรยมผเรยน (3.2) การเผชญปญหา (3.3) การวเคราะหปญหา (3.4) การ

วางแผนงาน (3.5) การสบคน (3.6) การสงเคราะห (3.7) การสรป (3.8) การประเมนการเรยนร

และ (4) การประเมนผล 2) ประสทธภาพของรปแบบแสดงดวยการทดสอบคา t-test ของคะแนน

หลงเรยนของกลมทดลองและกลมควบคมพบวาแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

และจากการวเคราะหคาสหสมพนธและทดสอบทางสถตโดยใช One-way ANOVA ระหวาง (1)

คะแนนหลงเรยนกบคาเฉลยความพรอมในการเรยนรแบบนาตนเองรายดาน พบวา มคาสหสมพนธ

ทางบวก และ (2) คะแนนหลงเรยนกบคาเฉลยความพงพอใจรายดาน พบวา มคาสหสมพนธ

ทางบวก

ลายมอชอนกศกษา.............................................ลายมอชออาจารยทปรกษา........................................

ง

5107606 : MAJOR: EDUCATIONAL STUDIES ; Ed.D. KEYWORDS : INSTRUCTIONAL MODEL, SELF-DIRECTED LEARNING PROCESS, PROBLEM-BASED LEARNING, LIFE SCIENCE PHYSICS KANCHANA CHANPRASERT: AN INSTRUCTIONAL MODEL DEVELOPMENT FOCUSING ON A SELF-DIRECTED LEARNING PROCESS BY USING A PROBLEM-BASED LEARNING APPROACH IN LIFE SCIENCE PHYSICS. THESIS SUPERVISOR: MANIT BOONPRASERT, Ed.D, 296 p.

The purposes of this research were two folds: 1) to develop an instructional

model focusing on a self-directed learning process by using a problem-based learning

approach in Life Science Physics and 2) to analyze the effectiveness of the instructional

model focusing on a self-directed learning process by a problem-based learning. The

subjects were first year students of College of Medicine, Rangsit University, and

academic year 2010. The research design was a true experiment using a control group

and an experimental group. Research instruments were lesson plans, achievement tests,

self-directed learning readiness (SDLR) scale and the questionnaires on learners’

satisfaction. Descriptive statistics, t-test, One-way ANOVA were used to analyze data.

The research process was divided into three phases; the first phase was

development of an instructional model based on constructivism theory. The second

phase was the experimentation of the instructional model focusing on a self-directed

learning process by using a problem-based learning approach in Life Science Physics

with the experimental group and the lecture method with the control group. The third

phase was an analysis of the effectiveness of the model by comparing performances of

students on the posttest between the experimental and the control groups using t-test,

analysis of the correlation between posttest achievement scores of the experimental

group and SDLR means, analysis of the correlation between achievement scores of the

experimental group and the satisfaction questionnaire means.

Student’s Signature .......................................Dissertation Supervisor’s Signature………………………….

จ

The findings were as follows: 1) an instructional model focusing on a self-directed

learning process by a using problem-based learning approach in Life Science Physics

consisted of four components; (1) rationale of the instructional model (2) the objectives

of the instructional model, (3) learning management process which comprised eight

steps. They were (3.1) introduction to the lesson, (3.2) study the problem, (3.3) analysis

of the problem, (3.4) planning to solve the problem, (3.5) investigation, (3.6) synthesis,

(3.7) conclusion, (3.8) assessment, and (4) evaluation, 2) results of the analysis of the

effectiveness of this model using t-test showed that the posttest scores of the

experimental group and the control group were significantly different at the level of .05

and the correlation between (1) achievement scores of the experimental group and the

SDLR means of each item were positive and (2) achievement scores of the experimental

group and the means of the satisfaction levels of each item were positive by One-way

ANOVA.

Student’s Signature .......................................Dissertation Supervisor’s Signature………………………….

ฉ

สารบญ หนา

กตตกรรมประกาศ ก บทคดยอภาษาไทย ข บทคดยอภาษาองกฤษ ง สารบญ ฉ สารบญตาราง ฎ สารบญรป ฒ บทท 1 บทนา 1 1.1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา 1

1.2 วตถประสงคของการวจย 10

1.3 ขอบเขตของการวจย 10

1.3.1 เนอหาวชา 10

1.3.2 ประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจย 10

1.3.3 ตวแปรทศกษา 11

1.4 นยามศพทเฉพาะ 11

1.5 กรอบแนวคดของการวจย 11

1.6 สมมตฐานของการวจย 14

1.7 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 14

บทท 2 ทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ 15

2.1 รปแบบ 16

2.1.1 ความหมายของรปแบบ 16

2.1.2 ลกษณะของรปแบบ 18

2.2 รปแบบการเรยนการสอน 19

2.2.1 รปแบบการเรยนการสอนมโนทศน (Concept Attainment Model) 21

2.2.2 รปแบบการเรยนการสอนกระบวนการแสวงหาความรเปนกลม

(Group Investigation Instruction Model) 22

ช

สารบญ (ตอ) หนา

2.2.3 รปแบบการเรยนการสอนตามแนวคดของกานเย

(Gagne′’s Instructional Model) 24

2.3 การออกแบบการเรยนร 26

2.3.1 หลกการออกแบบการเรยนร 26

2.3.2 การออกแบบระบบการเรยนร 30

2.4 การเรยนรแบบนาตนเอง 31

2.4.1 ความหมายของการเรยนรแบบนาตนเอง 31

2.4.2 บทบาทของผเรยนและผอานวยความสะดวกในการเรยนร 32

2.5 การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน 34

2.5.1 ความหมายของการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน 34

2.5.2 ทฤษฎทเกยวของกบการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน 37

2.5.3 กระบวนการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน 41

2.5.4 บทบาทของผเรยนและผสอน 47

2.5.5 ขอดและขอจากดของการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน 51

2.6 การประเมนผลตามสภาพจรง 55

2.6.1 ลกษณะสาคญของการประเมนตามสภาพจรง 55

2.6.2 การประเมนผลการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน 56

2.7 การจดการเรยนการสอนวชาฟสกส 58

2.7.1 สภาพการจดการเรยนการสอนวชาฟสกส 58

2.7.2 ปญหาการเรยนการสอนวชาฟสกส 59

2.8 ความพงพอใจตอการจดการเรยนร 60

2.8.1 ความหมายของความพงพอใจ 60

2.8.2 การวดและการประเมนความพงพอใจ 62

2.9 งานวจยทเกยวของ 63

2.9.1 งานวจยในประเทศ 63

2.9.2 งานวจยในตางประเทศ 73

ซ


บทท 3 วธการดาเนนงานวจย 76 3.1 การพฒนารปแบบการเรยนรและการสราง

แผนการจดการเรยนร 77

3.1.1 การพฒนารปแบบการเรยนร 77

3.1.2 การสรางแผนการจดการเรยนร 79

3.2 การสรางเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล 84

3.2.1 แบบวดผลสมฤทธทางการเรยนรายวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ 84

3.2.2 แบบสารวจความพรอมในการเรยนรแบบนาตนเอง 99

3.2.3 แบบสารวจความพงพอใจของผเรยนตอรปแบบการเรยนร

แบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานในการสอน

วชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ 101

3.3 การกาหนดประชากรและการคดเลอกกลมตวอยาง 102

3.3.1 การกาหนดประชากร 102

3.3.2 การคดเลอกกลมตวอยาง 102

3.4 กระบวนการขนตอนในการทดลอง 103

3.5 การวเคราะหขอมล 105

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล 107 การเสนอผลการวเคราะหขอมล 107 บทท 5 บทสรปและขอเสนอแนะ 131 5.1 สรปผลการวจย 132


5.1.2 ผลการทดลองใชรปแบบการเรยนร 137

5.2 อภปรายผลการวจย 136


5.2.2 ผลการทดลองใชรปแบบการเรยนร 139

ฌ


5.3 ขอเสนอแนะ 145

5.3.1 ขอเสนอแนะเพอการนาผลการวจยไปใช 145

5.3.2 ขอเสนอแนะในการวจยตอไป 146

บรรณานกรม 147

ภาคผนวก 161

ภาคผนวก ก รายนามอาจารยทปรกษา/กรรมการดษฎนพนธ/ผเชยวชาญ 162

ก 1 รายนามอาจารยทปรกษาดษฎนพนธ 163

ก 2 รายนามกรรมการดษฎนพนธ 163

ก 3 รายนามผเชยวชาญตรวจแผนการจดการเรยนร

และแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน


ก 4 รายนามผเชยวชาญตรวจแบบวดความพรอมในการเรยนร

แบบนาตนเอง 164

ก 5 รายนามผเชยวชาญตรวจแบบสารวจความพงพอใจตอ

รปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐาน

ในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ 165

ภาคผนวก ข เครองมอในการวจย 166

ข 1 แผนการจดการเรยนรวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ 167

ข 2 แบบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ 219

ข 3 แบบวดความพรอมในการเรยนรแบบนาตนเอง 237

ข 4 แบบสารวจความพงพอใจตอรปแบบการเรยนรแบบนาตนเอง

โดยใชปญหาเปนฐานในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ 240

ญ


ภาคผนวก ค ผลการตรวจและวเคราะหเครองมอ 243

ค 1 คาดชนความสอดคลอง

(Item-Objective Congruency Index: IOC)

ของเนอหาแผนการจดการเรยนรรายหนวย 244

ค 2 สรปรายการประเมนคาดชนความสอดคลอง

(Item-Objective Congruency Index: IOC) ของเนอหา

แผนการจดการเรยนรจากผเชยวชาญ 256

ค 3 คาดชนความสอดคลอง (Item-Objective Congruency Index: IOC)

ของแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรชวภาพ 258

ค 4 คาความยากงาย (p) คาอานาจจาแนก(r) ของแบบวดผลสมฤทธ

ทางการเรยนวชาฟสกสวทยาศาสตร จานวน 100 ขอ 263

ค 5 คาความยากงาย (p) คาอานาจจาแนก(r) ของแบบวดผลสมฤทธ


ค 6 คาดชนความสอดคลอง

(Item-Objective Congruency Index: IOC)

ของแบบสารวจความพรอมในการเรยนรแบบนาตนเอง 271

ค 7 คาเฉลยของแบบสารวจความพรอมในการเรยนรแบบนาตนเอง 284

ค 8 คาเฉลยของแบบสารวจความพงพอใจของผเรยนตอ



ภาคผนวก ง ตวอยางแบบบนทกการทากจกรรมตามรปแบบการเรยนร

แบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานของกลมทดลอง 285

ภาคผนวก จ คาสถตแบบประเมนการเรยนรจากการทากจกรรมตาม


ในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ 292 ประวตผวจย 296

ฎ

สารบญตาราง หนา

ตารางท 1.1 แสดงการเปรยบเทยบคาอธบายรายวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ

(PHY135: Life Science Physics) และรายวชาฟสกสเบองตน

(PHY131: Introductory Physics) 3

ตารางท 3.1 แสดงรปแบบและวตถประสงคการเรยนรแบบนาตนเอง

โดยใชปญหาเปนฐาน 78

ตารางท 3.2 แสดงการบรณาการเนอหาของแผนการจดการเรยนรรายหนวย


ตารางท 3.3 แสดงรายละเอยดของคมอสาหรบครผสอนและคมอสาหรบผเรยน 82

ตารางท 3.4 แสดงการวเคราะหความตรงตามเนอหา (Content Validity)

ของแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนรายวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ

ชดท 1 จานวน 100 ขอ 86

ตารางท 3.5 แสดงตวอยางวเคราะหความตรงตามเนอหา (Content Validity)

ของแผนการจดการเรยนรรายหนวยท 1 หวขอเรอง กลศาสตร 88


ของแผนการจดการเรยนรรายหนวยท 2 หวขอเรองของไหลและความรอน 89


ของแผนการจดการเรยนรรายหนวยท 3 หวขอเรองคลน เสยง แสง 90


ของแผนการจดการเรยนรรายหนวยท 4 หวขอเรองไฟฟา แมเหลก

และ ฟสกสนวเคลยร 91

ตารางท 3.9 แสดงคาความยากงาย 93

ตารางท 3.10 แสดงคาความอานาจจาแนก 93

ตารางท 3.11 แสดงการวเคราะหความตรงตามเนอหา (Content Validity) ของ

แบบวดผลสมฤทธทางการเรยนรรายวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ

ชดท 2 จานวน 80 ขอ 95

ตารางท 3.12 แสดงการปรบปรงจานวนขอสอบของแบบวดผลสมฤทธ

ทางการเรยนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ ชดท 2 จานวน 80 ขอ 96

ฏ

สารบญตาราง(ตอ) หนา

ตารางท 3.13 แสดงภาพรวมของคาความยาก-งาย (p) ของแบบวดผลสมฤทธ

ทางการเรยนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ ชดท 2 จานวน 80 ขอ 98

ตารางท 3.14 แสดงรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐาน 8 ขนตอน 103

ตารางท 4.1 แสดงคาความถ และคารอยละของกลมควบคมและกลมทดลอง

จาแนกตามเพศ วฒสงสดทเรยนจบระดบมธยมศกษาตอนปลายหรอเทยบเทา

และเกรดเฉลยสะสมปท 1 110

ตารางท 4.2 แสดงคะแนนกอนเรยนและหลงเรยนของกลมทดลองและ

กลมควบคมเปนรายบคคล 111

ตารางท 4.3 แสดงการเปรยบเทยบคาเฉลยของคะแนนกอนเรยนและหลงเรยน

ของกลมควบคมและกลมทดลอง 113

ตารางท 4.4 แสดงคาเฉลยรายขอของความพรอมในการเรยนรแบบนาตนเอง

ของกลมทดลอง 114

ตารางท 4.5 แสดงคาเฉลยคณลกษณะรายดานของความพรอมในการเรยนร

แบบนาตนเองของกลมทดลอง 116

ตารางท 4.6 แสดงการเปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉลยคณลกษณะรายดาน

ของความพรอมในการเรยนรแบบนาตนเองของกลมทดลอง 117

ตารางท 4.7 แสดงคาสหสมพนธระหวางคะแนนหลงเรยนของกลมทดลองกบ

ความพรอมในการเรยนรแบบนาตนเอง 117

ตารางท 4.8 แสดงคาเฉลยรายขอของความพงพอใจตอรปแบบการเรยนร


วชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพของกลมทดลอง 118

ตารางท 4.9 แสดงคาเฉลยรายดานของความพงพอใจตอรปแบบการเรยนร


วชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพของกลมทดลอง 121

ตารางท 4.10 แสดงการเปรยบเทยบความแตกตางคาเฉลยรายดานของความพงพอใจ

ตอรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐาน

ในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพของกลมทดลอง 121

ฐ


ตารางท 4.11 แสดงคาสหสมพนธระหวางคะแนนหลงเรยนของกลมทดลอง

กบความพงพอใจในการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐาน


ตารางท 4.12 แสดงขอคดเหน/ ขอเสนอแนะของกลมทดลองตอรปแบบการเรยนร

แบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ 122

ตารางท ผ.1 แสดงคาดชนความสอดคลอง (Item-Objective Congruency Index: IOC)

ของเนอหาแผนการจดการเรยนรรายหนวยท 1 244







ตารางท ผ.5 แสดงสรปรายการประเมนคาดชนความสอดคลอง

(Item-Objective Congruency Index: IOC) ของเนอหาแผนการจดการเรยนร

จากผเชยวชาญทเหนดวยแตควรปรบปรง 256


ของแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรชวภาพ 258

ตารางท ผ.7 แสดงคาความยากงาย (p) คาอานาจจาแนก(r) ของแบบวดผลสมฤทธ


ตารางท ผ.8 แสดงคาความยากงาย (p) คาอานาจจาแนก(r) ของแบบวดผลสมฤทธ



ของแบบสารวจความพรอมในการเรยนรแบบนาตนเอง 271

ฑ


ตารางท ผ.10 แสดงคาเฉลยของแบบสารวจความพรอมในการเรยนรแบบนาตนเอง 284

ตารางท ผ.11 แสดงคาเฉลยของแบบสารวจความพงพอใจของผเรยนตอรปแบบ

การเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานในการสอน


ตารางท ผ.12 แสดงคาเฉลยรายขอการประเมนการเรยนรจากการทากจกรรม

ตามรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐาน

ของการประเมนตนเอง จากเพอน และจากคร 293

ตารางท ผ.13 แสดงคาเฉลยรายดานการประเมนการเรยนรจากการทากจกรรม

ตามรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐาน

ของการประเมนตนเอง จากเพอน และจากคร 295

ตารางท ผ.14 แสดงการเปรยบเทยบความแตกตางคาเฉลยรายดาน

การประเมนการเรยนรจากการทากจกรรมตามรปแบบการเรยนร

แบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐาน ของการประเมนตนเอง

จากเพอน และจากคร 295

ฒ

สารบญรป หนา

รปท 1.1 แสดงกรอบแนวคดในการพฒนารปแบบการเรยนการสอน 12

รปท 2.1 แสดงขนตอนทสาคญของกระบวนการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน 43

รปท 3.1 เฉลยคาตอบ (Key) แบบวดผลสมฤทธทางการเรยน จานวน 80 ขอ 97

บทท 1

บทนา

1.1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา

มหาวทยาลยรงสตไดรบการอนมตจากทบวงมหาวทยาลยใหจดตง “วทยาลยรงสต” ขน

เมอวนท 25 มกราคม 2528 และเปดดาเนนการสอนในปการศกษา 2529 เปนตนมา ตอมาเมอ

วนท 31 กรกฎาคม 2533 ทบวงมหาวทยาลยไดออกใบอนญาตใหวทยาลยรงสต ยกระดบขนเปน

มหาวทยาลย ชอ “มหาวทยาลยรงสต” คณะทเรมเปดการสอนมเพยง 2 คณะ 5 สาขาวชา คอ

คณะพยาบาลศาสตร และคณะบรหารธรกจ สาขาวชาการจดการ สาขาวชาการจดการ

อตสาหกรรม สาขาวชาบญช และสาขาวชาระบบสารสนเทศคอมพวเตอร (มหาวทยาลยรงสต,

2553 : 51-53) จากจดมงหมายสาคญของมหาวทยาลยรงสต คอ การผลตบณฑตในสาขาวชาท

ตรงกบความตองการในการพฒนาประเทศ และสาขาวชาทขาดแคลนเปนทตองการของภาคธรกจ

เอกชน โดยมงเนนทางดานวทยาศาสตร เทคโนโลย การออกแบบ และการจดการเปนสาคญ

รวมถงวชาชพอสระทสามารถสรางงานของตนเองได มหาวทยาลยรงสตจงไดขยายการจด

การศกษาเพมขน ปจจบนม 4 วทยาลย 25 คณะ และ 2 สถาบน เปดสอนหลกสตรระดบ

ปรญญาตร 87 หลกสตร ระดบปรญญาโท 25 หลกสตร และระดบปรญญาเอก 7 หลกสตร

(มหาวทยาลยรงสต, 2552 : 19-20)

มหาวทยาลยรงสตไดจดตงภาควชาฟสกสในคณะวทยาศาสตรเมอ พ.ศ. 2532 โดยม

จดมงหมายเพอทาการสอนวชาฟสกสพนฐานใหคณะทเกยวของ ในปจจบนมรายวชาทเปดสอน

ทงหมด 11 รายวชา ดงน (มหาวทยาลยรงสต, ม.ป.ป : 4-7)

1) วชาฟสกสเบองตน (PHY131: Introductory Physics) จานวน 4 หนวยกต สาหรบ

สถาบนการบน คณะวทยาศาสตรสาขาวชาเคมประยกต และคณะเทคโนโลย

สารสนเทศสาขาเกมสมลตมเดย

2) วชาฟสกสทวไป 1 (PHY132: General Physics I) จานวน 3 หนวยกต สาหรบคณะ

เภสชศาสตร คณะกายภาพบาบด คณะวทยาศาสตรสาขาวชาวทยาศาสตรชว

2

การแพทย คณะเทคโนโลยชวภาพ และคณะเทคโนโลยสารสนเทศสาขาวทยาการ

คอมพวเตอร

3) วชาฟสกสทวไป 2 (PHY133: General Physics II) จานวน 3 หนวยกต สาหรบคณะ

กายภาพบาบด และคณะเทคโนโลยสารสนเทศสาขาวชาวทยาการคอมพวเตอร

4) วชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ (PHY135: Life Science Physics) จานวน 3 หนวย

กต สาหรบกลมวทยาศาสตรสขภาพ ประกอบดวย วทยาลยแพทยศาสตร คณะ

ทนตแพทย คณะเทคนคการแพทย คณะพยาบาลศาสตร และคณะทศนมาตรศาสตร

5) วชาฟสกสสาหรบอปกรณชวการแพทย1 (PHY201: Physics for Biomedical

Instrumentat ion I) จานวน 3 หนวยกต สาหรบคณะวทยาศาสตรสาขาอปกรณชว

การแพทย

6) วชาฟสกสสาหรบอปกรณชวการแพทย 2 (PHY202: Physics for Biomedical

Instrumentat ion II) จานวน 3 หนวยกต สาหรบคณะวทยาศาสตรสาขาวชา

อปกรณชวการแพทย

7) วชาฟสกสสาหรบอปกรณชวการแพทย 3 (PHY203: Physics for Biomedical

Instrumentation III) จานวน 3 หนวยกต สาหรบคณะวทยาศาสตรสาขาวชาอปกรณ

ชวการแพทย

8) วชาฟสกส 1 (PHY121: Physics I) จานวน 3 หนวยกต สาหรบวทยาลย

วศวกรรมศาสตร

9) วชาปฏบตการฟสกส 1 (PHY122: Physics Laboratory I) จานวน 1 หนวยกต

สาหรบวทยาลยวศวกรรมศาสตร

10) วชาฟสกส 2 (PHY 223: Physics II) จานวน 3 หนวยกต สาหรบวทยาลย

วศวกรรมศาสตร

11) วชาปฏบตการฟสกส 2 (PHY 224: Physics Laboratory II) จานวน 1 หนวยกต

สาหรบวทยาลยวศวกรรมศาสตร

สาหรบรายวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ (PHY135: Life Science Physics) ได

พฒนาขนในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2549 จากรายวชาฟสกสเบองตน (PHY131: Introductory

Physics) จานวน 4 หนวยกต ในกลมวชาพนฐานวชาชพ (วชาแกน) โดยปรบเนอหาวชาและลด

3

จานวนหนวยกตใหเหมาะสมกบจดมงหมายของหลกสตร ในการปรบปรงหลกสตรของกลมคณะ

วทยาศาสตรสขภาพ

เนอหาวชาของรายวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ (PHY135: Life Science Physics)

ทปรบปรงใหม แสดงในตารางท 1.1 โดยเปรยบเทยบกบรายวชาฟสกสเบองตน (PHY131:

Introductory Physics)

ตารางท 1.1 แสดงการเปรยบเทยบคาอธบายรายวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ (PHY135: Life

Science Physics) และรายวชาฟสกสเบองตน (PHY131: Introductory Physics)

รายวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ (PHY135:

Life Science Physics) 3 (2-3) หนวยกต

รายวชาฟสกสเบองตน(PHY131: Introductory

Physics) 4 (3-3) หนวยกต

หนวยและการวดทางชวภาพ จลศาสตร*ของ

การเลอนตาแหนงและการหมน พลศาสตรของ

การเลอนตาแหนงและการหมน งาน พลงงาน

และกาลงของรางกาย คณสมบตความยดหยน

ของ โครงกระดกและเนอเยอ กลศาสตรและ

คณสมบตทางกายภาพของของไหล ความรอน

และ อณหพลศาสตร คลน เสยงและการได

ยน ทศนศาสตร และทศนอปกรณ ไฟฟาและ

อเลกทรอนกสเบองตน ฟสกสของรงส ฟสกส

ของเวชศาสตรนวเคลยร (มหาวทยาลยรงสต,

2552 :545)

ทาไมเราจงจาเปนตองเรยนฟสกส ฟสกสกบ

เ ท ค โ น โ ล ย ฟ ส ก ส ใ น ช ว ต ป ร ะ จ า ว น

จลนศาสตร**ของอนภาค จลนพลศาสตรของ

อนภาค ทอรคและสมดลของวตถ งาน

พลงงานกล และกาลง เครองกลอยางงาย

โมเมนตม ความยดหยน ความรอนและ

อณหภม อณหพลศาสตร สถตศาสตรของ

ของไหล พลศาสตรของของไหลและการ

ประยกตในทางการแพทย ไฟฟาสถต ไฟฟา

กระแสตรง ไฟฟากระแสสลบ คลน เสยง

และทศนศาสตร ฟสกสของอะตอม ฟสกสของ

นวเคลยส และกมมนตรงส โดยจะมงการสอน

ห ลกกา ร เพ อ น า ไ ป ส ก า รป ระย กต ใ ช ใ น

ช ว ต ป ร ะ จ า ว น ใ น ว ช า ช พ พ ย า บ า ล

(มหาวทยาลยรงสต, 2552 : 545)

*จลศาสตร มาจาก kinematics

**จลนพลศาสตร มาจาก kinetics

4

เมอพจารณาเนอหาของรายวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพทพฒนาขนใหมแลวพบวา

เปนเนอหาทครอบคลมเนอหาเดม แตลดเวลาทใชในการเรยนการสอนลงโดยเฉพาะภาคบรรยาย

จาก 3 คาบ เปน 2 คาบ แตมจดมงหมายของรายวชาทเนนชดกวาเดมวาวชาฟสกสวทยาศาสตร

ชวภาพเปนวชาทเนนใหเหนความเชอมโยงระหวางฟสกสกบชวภาพ โดยประยกตความรในสาขา

ฟสกสไปอธบายเหตการณตางๆทเกดขนกบรางกาย ซงจะนาไปสการวเคราะหหรอการรกษาโดยใช

ความรทางการแพทยตอไป อาท หลกการเครองชงทใชชงนาหนกคนไข หลกการเครองวดความ

ดนคนไข การระบายของเหลวออกจากผปวย การอธบายการหายใจเขาและออก การเกด

เสนเลอดขอดทขา การเกดแผลกดทบของผปวยทนอนนงในทาเดยว หลกการทางานของอลตรา

ซาวด การสญเสยการไดยนและการทดสอบ ตวอยางทกลาวมานสามารถใชความรทางฟสกสมา

อธบายหลกการหรอสาเหตทเกดได (กาญจนา จนทรประเสรฐ, 2553 : 1-2)

จากการปรบเปลยนรายวชาสาหรบกลมวทยาศาสตรสขภาพ ทประกอบดวย วทยาลย

แพทยศาสตร คณะทนตแพทย คณะเทคนคการแพทย คณะพยาบาลศาสตร และคณะทศนมาตร

ศาสตรน ทาใหผวจยมความสนใจในการศกษาความคาดหวงในการเรยนวชาฟสกสวทยาศาสตร

ชวภาพของนกศกษาจากกลมดงกลาว โดยเฉพาะวทยาลยแพทยศาสตร ผวจยจงสารวจความ

คาดหวงของผเรยนทเกยวกบกระบวนการเรยนรและการสรางความรของผเรยนโดยใชแบบสารวจ

The Maryland Physics Expectations (MPEX) Survey ทแสดงความเหน 5 ระดบตงแตไมเหน

ดวยมากทสดจนถงเหนดวยมากทสด ความคาดหวงของผเรยนทสารวจแบงเปน 6 ดาน คอ

1) กระบวนการเรยนร 2) โครงสรางความร 3) เนอหาความร 4) การเชอมโยงระหวางฟสกสและ

โลกของความเปนจรง 5) ความเชอมโยงคณตศาสตรในการเรยนฟสกส และ 6) พฤตกรรมท

จาเปนตอการเรยนร ผลการสารวจความคาดหวงของนกศกษาวทยาลยแพทยศาสตร ชนปท 1 ท

เรยนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ จานวน 114 คน ปรากฏวา รอยละของความคดเหนของ

นกศกษาตอดาน 1) กระบวนการเรยนร และ 6) พฤตกรรมทจาเปนตอการเรยนรมเพยงรอยละ 27

และ 36 ตามลาดบ ขณะทมความคดเหนดานอนๆอกสดานจะอยทรอยละ 53, 57, 52, 56

ตามลาดบ แสดงใหเหนวานกศกษายงสนใจแตเรองเนอหามากกวากระบวนการและพฤตกรรมท

จาเปนตอการเรยนร ซงไมตรงกบจดประสงคของการเรยนการสอนทตองการ ทตองการใหผเรยน

เกดความเขาใจในหลกการและสามารถนาหลกการทไดเรยนมาปรบใชในชวตประจาวนได แตการ

ทจะใหผเรยนมการพฒนาความสามารถทางสตปญญาในการใชกระบวนการคดขนสงและการใช

เหตผล ใหผเรยนมความรความเขาใจเนอหาวชาและสามารถนาความรความเขาใจนนไปใช

5

แกปญหาในชวตประจาวนได ตองอาศยกระบวนการเรยนรทางวทยาศาสตรและเจตคตทาง

วทยาศาสตร เพอใหไดมาซงตวความรท ถกตองและใชการทดลองเพอชวยอธบายสงทเปน

นามธรรมใหเปนรปธรรม เพอทาใหบคคลทวไปสามารถเขาใจได (สธ พรรณหาญ, 2547 : 2-3)

ดงนนรปแบบการเรยนจงเปนสงสาคญทจะชวยใหผเรยนเกดความรความเขาใจ ผวจยเหนวา

รปแบบการเรยนรแบบนาตนเอง (Self-directed Learning) เปนวธการหนงทจะชวยใหผเรยนเกด

การพฒนาความสามารถทางสตปญญา เพอนามาใชในกระบวนการคดขนสงและการใชเหตผล

ปจจบนการเรยนรแบบนาตนเอง ไดรบความสนใจอยางกวางขวาง เนองจากเปนการ

จดการเรยนรรปแบบหนงทเนนผเรยนเปนศนยกลาง ซงแทจรงแลวการเรยนรแบบนาตนเองนไมใช

ปรากฏการณใหม พระพทธเจาซงเปนองคศาสดาของศาสนาพทธ ทรงเปนตวอยางของการเรยนร

แบบนาตนเอง โดยเฉพาะคาสอนของพระพทธองคกเนนการเรยนรแบบนาตนเอง หรอการ

พงตนเองเปนสาคญ ในอดตมบคคลสาคญ อาท โสเครตส และ อบราฮม ลนคอลนทไดรบการ

ยอมรบวาเปนบคคลทประสบความสาเรจมาจากการศกษาคนควาดวยการเรยนรแบบนาตนเอง

(สลกษณ ศวรกษ, 2552 : 252-253) ลกษณะสาคญของการเรยนรดงกลาว เปนกระบวนการท

บคคลใชในการสรางความตองการในการเรยนร การตงจดมงหมายในการเรยนร การทากจกรรม

เพอคนหาความร เชน การคนควาเอกสารและแหลงความรตางๆ การพบปะบคคล การเลอกเสรม

และกาหนดแผนการเรยนร การประเมนผลการเรยนร กจกรรมสวนใหญเกดขนดวยตนเอง จะโดย

ไดรบหรอไมไดรบความชวยเหลอจากผอนกตาม (Knowles,1975 : 18) เปนการพฒนาการเรยนร

และประสบการณการเรยน ตลอดจนความสามารถในการวางแผนการปฏบต และการประเมนผล

กจกรรมการเรยนทงในลกษณะทเปนเฉพาะบคคล และในฐานะทเปนสมาชกของกลมการเรยนท

รวมมอกน (ฉลาด จนทรสมบต, http://cyberclass.msu.ac.th/cyberclass/library/ library.php? courseid=

YDQ1PWJs&pid=9116&lang=en, 26 กนยายน 2553) การเปนตวของตวเอง ควบคมการเรยนรของ

ตนเอง มความเปนอสระ โดยอาศยความชวยเหลอจากแหลงภายนอกนอยทสด (นดดา องสโวทย,

2550 : 15) ความคดสรางสรรคในกระบวนการศกษาของบคคล โดยเรมจากความตงใจทอยากจะ

เรยนร อนเกดจากแรงขบภายในของแตละบคคลใหเหมาะสมกบความตองการของตนเอง อนไดแก

การกาหนดเปาหมาย วธการเรยนร เลอกแหลงขอมลทจะศกษา รวมทงการวดและประเมนผลดวย

ตนเอง (นจญมย สะอะ, 2551 : 53)

6

โนลส (Knowles, 1975 : 15) ไดกลาวถง ความสาคญของการเรยนรแบบนาตนเอง ไว

ดงน 1) ผทเรยนรดวยการรเรมของตนเองจะเรยนไดมากกวา และดกวาผทเปนเพยงผรบ หรอรอให

ครถายทอดวชาความรใหเทานน ผทเรยนรดวยตนเองจะเรยนอยางตงใจ มจดมงหมาย และม

แรงจงใจ สามารถใชประโยชนจากการเรยนรไดดกวา และยาวนานกวาบคคลทรอรบคาสอนแต

อยางเดยว 2) การเรยนรแบบนาตนเองสอดคลองกบพฒนาการทางจตวทยาและกระบวนการ

ทางธรรมชาตมากกวา คอ เมอเปนเดกตองพงพงผอน ตองการผปกครองปกปองเลยงด และ

ตดสนใจแทนให เมอเตบโตมพฒนาการขนกคอยๆ พฒนาตนเองไปสความเปนอสระ ไมตองพงพง

ผปกครอง คร และผอน การพฒนาเปนไปในสภาพทเพมความเปนตวของตวเอง และชนาตนเองได

มากขน 3) พฒนาการใหมๆ ทางการศกษา มหลกสตรใหม หองเรยนแบบเปด ศนยบรการทาง

วชาการ การศกษาอยางอสระ โปรแกรมการเรยนทจดแกบคคลภายนอก มหาวทยาลยเปด และ

อนๆ อก รปแบบของการศกษาเหลานชวยพฒนาผเรยนใหเปนผเรยนรดวยตนเอง 4) การเรยนร

แบบนาตนเอง เปนความอยรอดของชวตในฐานะทเปนบคคลและเผาพนธมนษย เนองจากโลก

ปจจบนเปนโลกใหมทแปลกไปกวาเดม ซงมความเปลยนแปลงใหมๆ เกดขนเสมอและขอเทจจรง

เชนนเปนเหตผลไปสความจาเปนทางการศกษาและการเรยนร การเรยนรแบบนาตนเองจงเปน

กระบวนการตอเนองตลอดชวต

สถานภาพของ“ผสอน”ในกระบวนการเรยนรแบบนาตนเองนนจะเปลยนไปอยใน

สถานภาพ “ผอานวยความสะดวกในการเรยนร” (Learning Facilitator) ซงจะมบทบาทเปนผ

กระตนใหผเรยนมความคดสรางสรรค มการเปลยนแปลงทเหมาะสมและเปนตวของตวเอง

(สมคด อสระวฒน, 2538 : 86) เปนผทมบคลกภาพทอบอน มความรก สนใจ และยอมรบในตว

ของผเรยน ชวยใหผเรยนไดมการวางแผนการเรยนดวยตนเอง เปนบคคลทพรอมจะเปลยนแปลง

ยอมรบประสบการณใหมๆ และพยายามศกษาหาความรจากกจกรรมทตนเองชวยเหลอ มองเหน

การใชประโยชนจากประสบการณเดมของผเรยน มความเตมใจทจะแลกเปลยนประสบการณกบ

ผเรยน เปดโอกาสรบขอเสนอแนะตางๆ ของผเรยน จดบรรยากาศแหงความเคารพนบถอซงกน

และกน ทงในหมผเรยนและระหวางผเรยนกบผสอน ผสอนตองพดใหผเรยนเขาใจชดเจน วา

เปาหมายของการเรยนคออะไร และใหการเสรมแรงอยางสมาเสมอ ผสอนตองตระหนกถงรปแบบ

การเรยนร (Learning Style) ของผเรยนทตางกน และจะตองใชรปแบบการสอน (Teaching Style)

ใหเหมาะสม (ทศนา แขมมณ, 2552 : 125) ตองใชปฏสมพนธในหมผเรยนใหพอเหมาะกบการ

เปนอสระ หรอการเปนตวของตวเองในผเรยนแตละบคคล สงสาคญสาหรบในการเปนผอานวย

7

ความสะดวก คอ ตองมความยดหยนในการเรยน สนองตอบตอความตองการของผเรยน พรอมท

จะใชประสบการณเดมของผเรยนในกจกรรมการเรยนการสอน มความเตมใจในการใหคณคาและ

มเกยรตภม สงทสาคญหลงจากทผสอนไดตระหนกถงความสาคญของการเรยนรแบบนาตนเอง

แลว และมความตองการจดการเรยนการสอนเพอพฒนาใหผเรยนเกดการเรยนรแบบนาตนเอง

ผสอนจะตองกาหนดรปแบบการสอน/วธสอน/กจกรรมเพอใชในการจดการเรยนการสอนใหบรรล

ตามความมงหวง ซงอาจจะเลอกจากรปแบบตางๆ ทนกการศกษาในวงการศกษาไดเสนอไว เชน

1) การเรยนรแบบนาตนเองโดยใช “สญญาการเรยน” (Learning Contract) เปนเครองมอสาคญใน

การทาใหผเรยนเรยนรดวยตนเอง ตามแนวคดการเรยนรเปนกลม (Group Learning Stream) ของ

โนลส (Knowles, 1975 : 15) แหงมหาวทยาลยมชแกน ประเทศสหรฐอเมรกา เปนการมอบหมาย

ภาระงานใหแกผเรยนวา จะตองทาอะไรบาง เพอใหไดรบความรตามเปาหมาย และผเรยนจะตอง

ปฏบตตามเงอนไขนน 2) การเรยนรแบบนาตนเองโดยใช “โครงการเรยนร” (Learning Project)

ทเปนตวชวาบคคลนน มสวนในการเรยนรแบบนาตนเองมากนอยเพยงใด ซงเปนเครองชวด

ลกษณะและปรมาณการเรยนรแบบนาตนเองของประชาชนวยผใหญโดยทวไปตามแนวคด Adult

Learning Stream ของ ทฟ (Tough, 1979 : 114) แหงมหาวทยาลยโตรอนโต ประเทศแคนาดา

3) การเรยนรแบบนาตนเองโดยใช “บทเรยนสาเรจรป” (Individualized Program Instruction)

ตามแนวคดของสกนเนอร (Skinner) แตกรฟฟน (Griffin, 1983 : 153) ไดวจารณวาวธนเปนการ

เรยนดวยตนเอง (Self-Directed Approach) ตามขอเสนอแนะของสอการเรยนเทานน มใชการ

เรยนรแบบนาตนเอง (Self-Directed Learning) แตเปนการเรยนรทเกดขนจากการกากบของคร

(Teacher-Directed Learning) มากกวา 4) การเรยนรแบบนาตนเองโดยใช “การศกษานอกระบบ

โรงเรยน” (Non-Traditional Institutional Approach) ตามแนวคดทจดการศกษาตางไปจาก

รปแบบของสถานศกษาตามปกตทวไป สงทให คอ ประกาศนยบตรสาหรบบคคลภายนอก ให

หนวยกตตามประสบการณจรงในชวต เปนตน หรออกนยหนง กลมทมาเรยนในรปแบบน สมคร

มาเรยนตามความสนใจของตนเองเปนหลก ตวอยางของกจกรรมตามแนวคดน ไดแก การจดการ

ศกษาในรปของตลาดวชา มหาวทยาลยเปด และการศกษาทางไกล 5) การเรยนรแบบนาตนเอง

โดยใช “การเรยนแบบใชปญหาเปนฐาน” (Problem-based Learning) ซงพฒนาขนครงแรกโดย

คณะวทยาศาสตรสขภาพ (Faculty of Health Sciences) ของมหาวทยาลย McMaster ประเทศ

แคนาดา ไดนากระบวนการทบทวน (Tutorial Process) มาใชกบนกศกษาแพทยฝกหด วธการ

ดงกลาว ตอมาไดพฒนาเปนรปแบบททาใหมหาวทยาลยในสหรฐอเมรกานาไปเปนแบบอยาง ใน

การจดการเรยนร 6) การเรยนรแบบนาตนเองโดยใช “การเรยนแบบใชโครงงานเปนฐาน”

8

(Project- based Learning) ตามแนวคดของ “ทฤษฏสรรคนยม” หรอ “ทฤษฎการสรางความรดวย

ตนเอง ” (Constructivism) ของ เพยเจต ( Piaget )ทใหความสาคญดานกระบวนการพฒนาการ

เรยนร ตามแนวคดนเชอวาผเรยนสามารถสรางความรขนเองได โดยจะเปนเสมอนนกทดลองรน

เยาวทสรางและทดสอบทฤษฎทเกยวกบสงตางๆ อยตลอดเวลา และเมอผเรยนมโอกาสไดสราง

ความรนนดวยตวของเขาเอง เขากจะเขาใจสงตางๆ อยางลกซง สามารถจดระบบโครงสรางความร

ของตนเองและมความสามารถในการเรยนรไดเปนอยางด และ 7) การเรยนรแบบนาตนเองโดยใช

“การเรยนแบบใชเวบเปนฐาน” (Web - based Learning) ตามแนวคดของทฤษฎการสรางความร

ดวยตนเองโดยการสรางสรรคชนงาน (Constructionism) เปนทฤษฎทศาสตราจารยซมวร เพเพรท

(Seymour Papert) แหง Media Lab, Massachusetts Institute of Technology สหรฐอเมรกา

(ทศนา แขมมณ, 2552 : 96) ไดพฒนาโดยมรากฐานมาจากทฤษฏสรรคนยม(Constructivism)

ของ เพยเจต (Piaget) โดยแนวคดนเชอวาผเรยนสามารถสรางความร ความเขาใจ เกยวกบสง

ตางๆ ในสภาพแวดลอมการดารงชวตไดดวยตนเอง และใชคอมพวเตอรเปนเครองมอในการ

นาเสนอเพอสรางประสบการณ ทาใหผเรยนไดเขาใจมากยงขน

การเรยนรแบบนาตนเองเปนการเรยนรทยอมรบสภาพความแตกตางของบคคลวาม

ศกยภาพสามารถทจะเรยนรสงตางๆ ไดดวยตนเอง เปนการตอบสนองความตองการและความ

สนใจของผเรยนเพอทจะสามารถดารงชวตอยในสงคมทมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลาไดอยางม

ความสข และเปนกระบวนการเรยนรทเกดขนตลอดชวต ดงนนรปแบบการสอนททาใหเกดการ

เรยนรแบบนาตนเองจงมความเหมาะสมทจะนาไปใชในสถานศกษาระดบอดมศกษาทม

จดมงหมายในการจดการเรยนการสอนเพอพฒนาทกษะ ความเขาใจ ความสามารถ ทศนคต และ

นาองครวมความรของผเรยนไปประกอบอาชพเพอจะไดมความเจรญกาวหนา สรางผลผลตทม

คณภาพ สงผลตอการพฒนาประเทศอยางยงยนตอไป

การศกษาและการวจยเกยวกบการเรยนรแบบนาตนเองทปรากฏและอางถงมากทสดคอ

การศกษาของกลกลเอลมโน (จฑารตน วบลยผล, 2539) ซงไดสรางแบบวดทชอวา Self –

directed Learning Readiness Scale (SDLRS) โดยใชเทคนคเดลฟายกบผทรงคณวฒจานวน 14

คน เปน ผวเคราะหองคประกอบทสาคญตอการเรยนรแบบนาตนเองได 8 ดาน คอ การเปดโอกาส

ตอการเรยนร มโนทศนของตนเองดานการเปนผเรยนทมประสทธภาพ ความคดรเรมและเรยนร

แบบ นาตนเอง ความรบผดชอบตอการเรยนรของตนเอง ความรกในการเรยน ความคด

9

สรางสรรค มองอนาคตในแงด สามารถใชทกษะการเรยนรและทกษะการแกปญหา มจานวน 58 ขอ

เครองมอนไดนามาใชอยางแพรหลายในหลายประเทศรวมทงประเทศไทย ซงองคประกอบในแบบ

วด ความพรอมดงกลาว มความสอดคลองกบวตถประสงคในการจดการศกษาตาม

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 ซงผเรยนทผานการเรยนการสอนแบบนาตนเองม

ลกษณะการเรยนแบบนาตนเอง ความสามารถสรรคสรางความรทางวทยาศาสตรในดานการศกษา

คนควาดวยตนเอง การทางานอยางเปนระบบ (อศรยา ทองงาม, 2545 : 247) และผลสรปจาก

ผลงานวจยไดระบตวบงชและองคประกอบการจดการศกษาเพอพฒนาผเรยนใหเปนผเรยนรตลอด

ชวตประกอบดวย องคประกอบดานตวผเรยนไดแก เจตคตตอการเรยนร ทกษะทเออตอการเรยนร

ทกษะการเรยนรตลอดชวต และคณลกษณะทเออตอการเรยนรซงตวบงชมความสอดคลองกบ

แบบวด SDLRS (นตยา สาเรจผล, 2547 : 249-257) มทกษะพนฐานการเรยนรระดบสงไดพฒนา

ตนเองใหเปนผมลกษณะการเรยนรแบบนาตนเอง (นดดา องสโวทย, 2550 : 137)

จากขอมลขางตนผวจยจงมความสนใจพฒนารปแบบการเรยนการสอนวชาฟสกส

วทยาศาสตรชวภาพทเนนกระบวนการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานสาหรบนกศกษา

ระดบปรญญาตร วทยาลยแพทยศาสตร ซงเปนกระบวนการเรยนรทเรมตนจากปญหาทเกดขน

โดยการสรางความรจากกระบวนการทางานกลม เพอแกปญหาหรอสถานการณเกยวกบ

ชวตประจาวนและมความสาคญตอผเรยน ตวปญหาจะเปนจดตงตนของกระบวนการเรยนรและ

เปนตวกระตนการพฒนาทกษะการแกปญหาดวยเหตผลและการสบคนหาขอมลเพอเขาใจกลไก

ของตวปญหา รวมทงวธการแกปญหา การเรยนรแบบนมงเนนพฒนาผเรยนในดานทกษะและ

กระบวนการเรยนร และพฒนาผเรยนใหสามารถเรยนรโดยการนาตนเองซงผเรยนจะไดฝกฝน

การสรางองคความรโดยผานกระบวนการคดดวยการแกปญหาอยางมความหมายตอผเรยน

(รบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา, 2547 : 12-14) สอดคลองกบการจดการเรยน

การสอนในระดบอดมศกษา ทมจดมงหมายใหผเรยนเกดพฒนาการทครอบคลมทงความสามารถ

ทางสตปญญา การใชกระบวนการคดขนสงและการใชเหตผล พรอมทงสามารถนาความรความ

เขาใจไปใชแกปญหาในชวตประจาวนได ตองเขาใจแทจรง (Astin, 1993 : 2 ; Moorman and

Blanton, 1990 : 174-183) ซงการพฒนารปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานน

จะนาไปสการพฒนาการเรยนการสอน การพฒนานกศกษาในการเรยนรทเหมาะสมและใหเปนผ

ใฝรตลอดชวต และเปนแนวทางในการนารปแบบการเรยนรแบบนาตนเองไปใชกบนกศกษาใน

สาขาอนตอไป

10

1.2 วตถประสงคของการวจย

1.2.1 เพอพฒนารปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานในการสอนวชา

ฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ

1.2.2 เพอวเคราะหประสทธภาพของรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปน

ฐานในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ

1.3 ขอบเขตของการวจย

การวจยครงนมงศกษารปแบบการเรยนรวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพทเนน

กระบวนการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐาน โดยกาหนดขอบเขตไวดงน

1.3.1 เนอหาวชา เนอหาวชาในการสรางบทเรยนมาจากรายวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ

1.3.2 ประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจย

1.3.2.1 ประชากรในการวจยครงน เปนนกศกษาชนปท 1 วทยาลยแพทยศาสตร

มหาวทยาลยรงสต ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2553 จานวน 123 คน

1.3.2.2 กลมตวอยางในการวจย เปนนกศกษาชนปท 1 วทยาลยแพทยศาสตร

มหาวทยาลยรงสต ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2553 จานวน 60 คน โดยการสมอยางงาย (Simple

Random Sampling) ดวยวธการจบสลาก จาแนกเปนกลมทดลอง 30 คน และกลมควบคม

จานวน 30 คน เนองจากผวจยตองการกลมตวอยางกลมเลกเพอใหไดใชเครองมออยางเตม

ศกยภาพ

1.3.2.3 กลมตวอยางในการทดสอบใชเครองมอเพอหาประสทธภาพเครองมอและปรบปรง เปนนกศกษาชนปท 2 วทยาลยแพทยศาสตร มหาวทยาลยรงสต ภาคเรยนท 1 ป

การศกษา 2553 ทไมไดเปนกลมทดลองในการวจย จานวน 60 คน โดยการสมอยางงาย (Simple

Random Sampling) ดวยวธการจบสลาก แยกเปนกลมทดลองใชเครองมอ ครงท 1 และ 2

จานวนครงละ 30 คน

11

1.3.3 ตวแปรทศกษา 1.3.3.1 ตวแปรอสระ (Independent Variable) ไดแก รปแบบการเรยนรแบบนา

ตนเองโดยใชปญหาเปนฐานในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ

1.3.3.2 ตวแปรตาม (Dependent Variable) ไดแก

1.3.3.2.1 ผลสมฤทธทางการเรยนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ

1.3.3.2.2 ความพรอมในการเรยนรแบบนาตนเอง

1.3.3.2.3 ความพงพอใจในรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐาน

ในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ

1.4 นยามศพทเฉพาะ

1.4.1 รปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐาน หมายถง แบบแผนการเรยนร

ทมงเนนใหผเรยนแสวงหาความรโดยการศกษาคนควาดวยตนเองและโดยกระบวนการกลม โดยใช

ปญหาทพฒนาขนจากสาระวชาทเรยนเปนตวกระตนทสาคญในการแสวงหาความรของผเรยน

1.4.2 วชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ หมายถง วชาวทยาศาสตรวชาหนงในกลมวชา

พนฐานวชาชพ (วชาแกน) จานวน 3 หนวยกต ซงนกศกษาในกลมคณะวทยาศาสตรสขภาพ ท

ประกอบดวย วทยาลยแพทยศาสตร คณะทนตแพทย คณะเทคนคการแพทย คณะพยาบาลศาสตร

และคณะทศนมาตรศาสตร จาเปนตองเรยน

1.4.3 ประสทธภาพของรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐาน หมายถง

เมอใชรปแบบการเรยนรทผวจยพฒนาขน ผเรยนสามารถสรางองคความรโดยผานกระบวนการคด

พฒนาทกษะการแกปญหาดวยเหตผล การทางานรวมกนเปนกลม และการสบคนขอมล ตาม

วตถประสงคของรปแบบ โดยประเมนจากผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนในกลมทดลอง

1.5 กรอบแนวคดของการวจย

ในการวจยเพอพฒนารปแบบการเรยนการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพทเนน

กระบวนการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานเพอใหผเรยนเกดความเขาใจในหลกการ

และสามารถนาหลกการทไดเรยนมาประยกตในชวตประจาวนไดจรง ผวจยไดศกษา วเคราะหและ

สงเคราะหแนวคด ทฤษฎ และหลกการตางๆ ทเกยวของกบ การเรยนการสอนดานวทยาศาสตร

การเรยนรแบบนาตนเอง การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน รปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใช

12

ปญหาเปนฐานในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ และการประเมนตามสภาพจรง โดย

ศกษาจากเอกสาร ตารา และงานวจยทเกยวของ นามากาหนดเปนกรอบแนวคดในการพฒนา

รปแบบการเรยนการสอน ดงแสดงในรปท 1.1

รปท 1.1 แสดงกรอบแนวคดในการพฒนารปแบบการเรยนการสอน

การเรยนการสอนดานวทยาศาสตร คานงถงองคความรและเจตคตทางดานวทยาศาสตร

จดกจกรรมการเรยนการสอนทเนนใหผเรยนเปนฝายปฏบต วเคราะหและสรปผลดวยตนเอง

(สมศ, 2547 : 12-14)

การเรยนรแบบนาตนเองเปนการเรยนรทผเรยนรเรมการเรยน กาหนดเปาหมายการเรยน

วางโครงการเรยน วางแผนการเรยน และประเมนผลการเรยนของตนเองโดยใหอสระแก

ผเรยนในการจดการตนเอง ผสอนมบทบาทในการสนบสนนการเรยนและใหขอมล

ยอนกลบ (Knowles, 1975 : 15-18)

การเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐาน เปนการกระตนความตองการในการสบ

เสาะหาความร ทาทายความคดและความใฝรของผเรยน มพนฐานมาจากทฤษฎสรรคนยม

(Constructivism) และ ทฤษฎการสรางความรดวยตนเองโดยการสรางสรรคชนงาน

(Constructionism) มาจากทฤษฎพฒนาการทางเชาวนปญญาของเพยเจต (Piaget, 1972)

และของวกอทสก รปแบบการเรยนการสอนมโนทศน (Concept Attainment Model) รปแบบ

การเรยนการสอนทเนนการพฒนาทกษะกระบวนการ (Process Skills) รปแบบการเรยนการ

สอนกระบวนการแสวงหาความรเปนกลม (Group Investigation Instructional Model) ตาม

แนวคดของจอยซและวล และรปแบบการเรยนการสอนตามแนวคดของกานเย (ทศนา แขมมณ,

2552 : 90-250)

13

รปท 1.1 แสดงกรอบแนวคดในการพฒนารปแบบการเรยนการสอน (ตอ)

รปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ สาหรบนกศกษาระดบปรญญาตร ซงเปนกระบวนการเรยนรทเรมตน

จากโจทยปญหาหรอสถานการณ โดยการสรางความรจากกระบวนการทางานกลม เพอแก

โจทยปญหา ทเปนจดตงตนของกระบวนการเรยนรและเปนตวกระตนการพฒนาทกษะการแก

โจทยปญหาดวยเหตผลและการสบคนหาขอมล การเรยนรแบบนมงเนนพฒนาผเรยนในดาน

ทกษะและกระบวนการเรยนร ใหสามารถเรยนรไดดวยตนเอง ซงจะไดฝกฝนการสรางองค

ความรโดยผานกระบวนการคดดวยการแกปญหาอยางมความหมายตอผเรยน (สมศ, 2547 :

12-14)

การประเมนตามสภาพจรง เปนการประเมนทเนนกระบวนการเรยนรและผลงานและให

ผเรยนมสวนรวมในการประเมนทสะทอนใหเหนพฤตกรรมและทกษะทจาเปนของผเรยน

(Fusco and Barton, 2001 : 201-228 และ Bell and Cowie, 2001 : 536-553)

ผลทไดรบ ผเรยน 1. มผลสมฤทธทางการเรยนสงขน 2. มความพงพอใจตอรปแบบการ

เรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐาน

14

1.6 สมมตฐานของการวจย

1. ผลสมฤทธทางการเรยนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพของกลมทดลองทเรยนดวยรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐาน แตกตางกบกลมควบคมทเรยนดวยวธ

บรรยายอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

2. ผลสมฤทธทางการเรยนวชาฟ สกสวทยาศาสตรชวภาพของกลมทดลองมความสมพนธกบความพรอมในการเรยนรแบบนาตนเอง

3. ผลสมฤทธทางการเรยนวชาฟ สกสวทยาศาสตรชวภาพของกลมทดลองมความสมพนธกบความพงพอใจตอรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานในการ

สอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ

1.7 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. ไดรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพในระดบปรญญาตรทมประสทธภาพ

2. ไดแนวทางในการนารปแบบดงกลาวไปใชในการจดการเรยนรสาหรบนกศกษากลมวทยาศาสตรสขภาพตอไป

3. ไดทราบพฤตกรรมการเรยนรของนกศกษาทมตอรปแบบการเรยนการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพทเนนกระบวนการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐาน โดยการ

สรางความรจากกระบวนการทางานกลม เพอพฒนาการเรยนการสอนใหสอดคลองกบสภาพ

ความตองการ ความพงพอใจทมกจกรรมการเรยนรทจะนาไปสความตองการเรยนรทมจากภายใน

4. นกศกษาสามารถใชรปแบบการเรยนรทเนนกระบวนการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐาน ไปเปนแนวทางในการศกษาวชาอน และพฒนาการเรยนรของตนเอง

บทท 2

ทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ

การนาเสนอผลการศกษาวเคราะหเอกสาร เกยวกบ ทฤษฎและงานวจยทเกยวของกบการ

พฒนารปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตร

ชวภาพ แบงเปนหวขอดงน

2.1 รปแบบ

2.1.1 ความหมายของรปแบบ

2.1.2 ลกษณะของรปแบบ

2.2 รปแบบการเรยนการสอน

2.2.1 รปแบบการเรยนการสอนมโนทศน (Concept Attainment Model)

2.2.2 รปแบบการเรยนการสอนกระบวนการแสวงหาความรเปนกลม (Group

Investigation Instruction Model)

2.2.3 รปแบบการเรยนการสอนตามแนวคดของกานเย (Gagne′’s Instructional

Model)

2.3 การออกแบบการเรยนร

2.3.1 หลกการออกแบบการเรยนร

2.3.2 การออกแบบระบบการเรยนร

2.4 การเรยนรแบบนาตนเอง

2.4.1 ความหมายของการเรยนรแบบนาตนเอง

2.4.2 บทบาทของผเรยนและผอานวยความสะดวกในการเรยนร

2.5 การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน

2.5.1 ความหมายของการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน

2.5.2 ทฤษฎทเกยวของกบการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน

2.5.3 กระบวนการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน

16

2.5.4 บทบาทของผเรยนและผสอน

2.5.5 ขอดและขอจากดของการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน

2.6 การประเมนผลตามสภาพจรง

2.6.1 ลกษณะสาคญของการประเมนตามสภาพจรง

2.6.2 การประเมนผลการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน

2.7 การจดการเรยนการสอนวชาฟสกส

2.7.1 สภาพการจดการเรยนการสอนวชาฟสกส

2.7.2 ปญหาการเรยนการสอนวชาฟสกส

2.8 ความพงพอใจตอการจดการเรยนร

2.8.1 ความหมายของความพงพอใจ

2.8.2 การวดและการประเมนความพงพอใจ

2.9 งานวจยทเกยวของ

2.9.1 งานวจยในประเทศ

2.9.2 งานวจยในตางประเทศ

2.1 รปแบบ

2.1.1 ความหมายของรปแบบ คาวา รปแบบ (Model) นนมผใหความหมายหลายประการ ดงน

วลเลอร (Willer, 1976 : 15) ใหความหมายวา รปแบบ หมายถง การสรางมโนทศน

เกยวกบชดของปรากฎการณโดยอาศยหลกการของระบบรปนย โดยมจดมงหมายเพอทาใหเกด

การกระจางชดของนยามและประพจนทเกยวของ ซงรปแบบทมความเทยงตรง จะพฒนาเปน

ทฤษฎตอไป

กด (Good, 1973) ใหความหมายวา รปแบบ หมายถง แบบอยางของสงใดสงหนงเพอ

เปนแนวทางในการสรางหรอทาซาเปนตวอยางเพอการเลยนแบบ เปนแผนภมหรอรปสามมตซง

เปนตวแทนของสงใดสงหนงหรอหลกการ หรอแนวคด เปนชดของปจจยหรอตวแปรทม

ความสมพนธซงกนและกน ซงรวมกนเปนตวประกอบและเปนสญลกษณทางระบบสงคม

17

เฮาเซอร (Hausser, 1980 : 132-161) ใหความหมายวา รปแบบ หมายถง สงทออกแบบ

มาเพอแสดงถงองคประกอบและกระบวนการตรวจสอบความแตกตางระหวางความสมพนธในเชง

ทฤษฎกบปรากฎการณ

พจนานกรม Contemporary English ของ ลองแมน (Longman, 1981) ใหความหมาย

ไวหลายความหมาย แตสรปได 3 ลกษณะคอ

1. รปแบบ หมายถง สงซงเปนแบบยอสวนของของจรง ซงเทากบแบบจาลอง

2. รปแบบ หมายถง สงของหรอคนทนามาใชเปนแบบอยางในการดาเนนการบางอยาง

3. รปแบบ หมายถง รนของผลตภณฑ

เรเบอร (Reber, 1985 : 447)ใหความหมายวา รปแบบ หมายถง ตวแทนทสะทอนภาพ

(mirror) ทาซา (duplicate) หรอเลยนแบบ (imitate) สงใดสงหนงในทางใดทางหนงทแสดงใหเหน

รปแบบของความสมพนธทสงเกตไดจากขอมลหรอจากธรรมชาต รปแบบนนอาจจะมลกษณะเปน

วตถ เชน รปแบบทสรางขนมาในการศกษาการทางานของห หรอเปนทางคณตศาสตร เชน รปแบบ

ทใชในการศกษาทางจตวทยา หรออาจจะเปนการผสมผสานระหวางลกษณะของทงสองประการท

กลาวขางตน เชนรปแบบทนามาใชในงานวจยทางดานปญญาประดษฐ (Artificial Intelligence)

ถานามาใชในความหมายน รปแบบจะกลายเปนทฤษฎยอยซงระบกระบวนการ คณคาและ

ประโยชนทจะนาไปใช ซงเกดขนจากผลของการศกษาวจยเพอนาไปสการพฒนาทฤษฎตางๆ

สโตนเนอรและแวงเกล (Stoner and Wankle, 1986 : 12) ใหความหมายวา รปแบบ

หมายถง การจาลองความจรงของปรากฎการณใดๆ โดยอธบายปรากฎการณนนจากความสมพนธ

ขององคประกอบในกระบวนการนนปรากฏการณนนใหเขาใจงายขน

คอรซน (Corsini, 2002 : 603) อธบายวารปแบบ หมายถง ตวแทน (คาพด ปรมาณ

แผนภม) ของกฎเกณฑหรอสมมตฐานตางๆ ทนาเสนอเพออธบายสภาพการหรอกระบวนการอยาง

ใดอยางหนง สวนมากมกจะแสดงในรปของความสมพนธซงกนและกน หรอ ความสมพนธเชง

เหตผล

18

สวสด สคนธรงส (2520 : 206) สรปวา รปแบบ หมายถง ตวแทนทสรางขนเพออธบาย

พฤตกรรมของลกษณะบางประการของสงทเปนจรงอยางหนง หรอเปนเครองมอทางความคดท

บคคลใชในการหาความร ความเขาใจในปรากฎการณ

สบรรณ พนธวศวาส และ ชยวฒน ปญจพงษ (2522 : 22-23) สรปวา รปแบบ หมายถง

การยอหรอการเลยนแบบความสมพนธทปรากฎอยในโลกแหงความเปนจรงของปรากฎการณใด

ปรากฎการณหนง โดยมวตถประสงคเพอชวยในการจดระบบความคดในเรองนนใหเขาใจไดงายขน

และเปนระเบยบ

บญชม ศรสะอาด (2533 : 19) สรปวา รปแบบ หมายถงโครงสรางทแสดงถงความสมพนธ

ระหวางองคประกอบตางๆ หรอตวแปรตางๆ ผวจยสามารถใชรปแบบอธบายความสมพนธระหวาง

องคประกอบตางๆ หรอตวแปรตางๆ ทมในปรากฏการณธรรมชาตหรอในระบบตางๆ อธบายลาดบ

ขนตอนขององคประกอบหรอกจกรรมในระบบ การเสนอรปแบบกระทาไดหลาย ลกษณะ เชน

สมการ Flow chart แผนภมธรรมดา

ทศนา แขมมณ (2552 : 220) ใหความหมายวา รปแบบ หมายถง เครองมอทางความคดท

บคคลใชในการแสวงหาคาตอบ ความรความเขาใจในปรากฎการณทงหลาย เปนรปธรรมของ

ความคดทเปนนามธรรม ซงบคคลแสดงออกมาในลกษณะใดลกษณะหนง เชน คาอธบาย แผนผง

ไดอะแกรม หรอ แผนภาพ เพอชวยใหตนเองและบคคลอนสามารถเขาใจไดชดเจนขน

จากการศกษาความหมายดงกลาวสรปไดวา รปแบบ หมายถง สงทสรางหรอพฒนาจาก

แนวคดและ ทฤษฎทไดศกษา แสดงความสมพนธกนขององคประกอบ และใชเปนสอเพอทาให

เขาใจงาย สามารถตรวจสอบเพอเปรยบเทยบกบปรากฎการณจรงได ทาใหเขาใจไดชดเจน

2.1.2 ลกษณะของรปแบบ

คฟส (Keeves, 1997) กลาววา รปแบบ (Model) โดยทวไปจะตองมลกษณะทสาคญ ดงน

1. นาไปสการทานายผลทตามมา (Prediction) ซงสามารถพสจน หรอทดสอบได กลาวคอ

สามารถนาไปสรางเครองมอเพอพสจนทดสอบได

19

2. ประกอบดวยโครงสรางทเปนความสมพนธเชงสาเหต (Causal Relationship) ซง

สามารถใชอธบายปรากฎการณนนๆ ได

3. สามารถชวยสรางจนตนาการ (Imagination) ความคดรวบยอด (Concept) และ

ความสมพนธซงกนและกน (Interrelations) ของมโนทศนตางๆ รวมทงชวยขยายขอบเขตของการ

สบเสาะความรเพมเตมตอไป

4. ประกอบดวยความสมพนธเชงโครงสราง (Structural Relationships) มากกวา

ความสมพนธเชงเชอมโยง (Associative Relationship)

รปแบบ (Model) ทใชกนโดยทวไป มดงน (ทศนา แขมมณ, 2552 : 220-221)

1. รปแบบเชงเปรยบเทยบ (Analogue Model) หมายถง รปแบบทเปน ความคด การ

เปรยบเทยบสงตางๆ อยางนอย 2 สงขนไป รปแบบลกษณะนนยมใชในดานวทยาศาสตรกายภาพ

สงคมศาสตรและพฤตกรรมศาสตร

2. รปแบบเชงภาษา (Semantic Model) หมายถง รปแบบทใชภาษา (พดและเขยน) รปแบบ

ลกษณะนนยมใชในดานภาษาศาสตร

3. รปแบบเชงคณตศาสตร (Mathematical Model) หมายถง รปแบบทใชสตรคณตศาสตร

ซงสวนมากจะเกดขนหลงจากไดรปแบบเชงภาษาแลว

4. รปแบบเชงแผนผง (Schematic Model) หมายถง รปแบบทใชแผนผง แผนภาพ

ไดอะแกรม หรอ กราฟ

5. รปแบบเชงสาเหต (Causal Model) หมายถง รปแบบทใชทแสดงใหเหนถงความสมพนธ

เชงสาเหตและผลระหวางตวแปรตางๆ ของปญหาใดๆ รปแบบลกษณะนนยมใชในดานศกษาศาสตร

สรปไดวา รปแบบเปนการแสดงองคประกอบ และความสมพนธในลกษณะของ แผนภม

หรอ แผนผง ชวยใหมองเหนทฤษฎไดงายขน

2.2 รปแบบการเรยนการสอน

คาวา รปแบบการเรยนการสอน (Instructional Model) นนมผใหความหมายไวดงน

กนเทอร เอสเตส และชวาบ (Gunter, Esters & Schwab, 1995) อธบายวา รปแบบการ

เรยน การสอนเปรยบเสมอนพมพหรอตนแบบทประกอบดวยขนตอนการสอนหลกๆ ซงจะทาให

20

เกดผลตามทตองการ การจดการเรยนการสอนตองเรยงตามลาดบขนตอนทเสนอไว และรปแบบ

การเรยนการสอนแตละรปแบบจะตอบสนองจดมงหมายเฉพาะอยางทแตกตางกน

แอนเดอรสน (Anderson, 1997) กลาวไววา รปแบบการเรยนการสอน หมายถง กระบวนการ

จดการเรยนการสอนทออกแบบขนเพอทาใหเกดผลการเรยนรทตองการ

จอยสกบวล (Joyce and Weil, 2000 : 6) กลาวไววา รปแบบการเรยนการสอน คอ แผน

หรอ แบบแผนทสามารถใชเพอการสอนในหองเรยนหรอการสอนเปนกลมยอย รปแบบการเรยน

การสอนแตละรปแบบ จะใหแนวทางในการออกแบบการเรยนการสอนทมเปาหมายใหผเรยนบรรล

วตถประสงคทแตกตางกน

บญชม ศรสะอาด (2537 : 140) อธบายวา รปแบบการเรยนการสอน หมายถง เปน

กจกรรมการสอนหรอวธสอน รวมถงโครงสรางทแสดงถงองคประกอบตางๆ ทใชในการสอนทจะ

นามาใชรวมกน เพอใหเกดผลแกผเรยนตามจดประสงคทกาหนดไว

ทศนา แขมมณ (2552 : 477) อธบายวา รปแบบการเรยนการสอน หมายถง แบบแผนการ

ดาเนนการเรยนการสอนทมการจดเปนระบบ ตามทฤษฎทเปนพนฐานของการสรางรปแบบนน

ไดรบการทดสอบวามประสทธภาพทชวยใหผเรยนเกดการเรยนรตามจดมงหมายเฉพาะของ

รปแบบนนๆ

รปแบบการเรยนการสอนทผวจยศกษาและนาแนวคดมาเปนแนวทางการพฒนารปแบบ

ในการวจยครงน ไดแก รปแบบการเรยนการสอนมโนทศน (Concept Attainment Model) ของ

จอยส และวล (Joyce and Weil, 1996 : 161-178) รปแบบการเรยนการสอนกระบวนการแสวงหา

ความรเปนกลม (Group Iinvestigation Instruction Model) ของจอยส และวล (Joyce and

Weil, 1996 : 80-88) และรปแบบการเรยนการสอนตามทฤษฎเงอนไขการเรยนร (Conditions of

Learning) ของกานเย (Gagne′, 1985 : 70-75) ดงตอไปน

21

2.2.1 รปแบบการเรยนการสอนมโนทศน (Concept Attainment Model)

จอยสและวล (Joyce and Weil, 1996) พฒนารปแบบนขนโดยใชแนวคดของบรน

เนอร และคณะ (Bruner, et. al., 1967) ซงอธบายวาการเรยนรมโนทศน คอ การแสวงหาและ

การจดระบบคณลกษณะตางๆทสามารถนามาใชแยกแยะ ระหวางสงทเปนตวอยาง (Exemplars)

ออกจากสงทไมใชตวอยาง (Nonexemplars) ของมโนทศนทตองการสอน โดยม วตถประสงคให

ผเรยนเกดการเรยนร และเขาใจมโนทศนของเนอหาสาระตางๆ และสามารถใหคานยามของมโน

ทศนนนดวยตนเอง

รปแบบการเรยนการสอนดงกลาวนประกอบดวยขนตอนตางๆ 6 ขน ดงน

ขนท 1 : ขนเตรยม หมายถง ขนทผสอนเตรยมขอมลตางๆเพอใชในการเรยนรดงน

1) ขอมล 2 ชด ชดหนงเปนตวอยางของมโนทศนทตองการสอน อกชดหนงไมใช

ตวอยางของมโนทศนทตองการสอน

2) ถามโนทศนทตองการสอนเปนเรองยากและซบซอนหรอเปนนามธรรม ควร

ใชตวอยางทเปนเรองสนทผสอนแตงขนเองไดเพอชวยใหเขาใจงายยงขน

3) เตรยมสอการสอนประเภทตางๆทเหมาะสม กบตวอยางมโนทศนเพอแสดง

ใหเหนลกษณะตาง ๆ ของมโนทศนทตองการสอนอยางชดเจน

ขนท 2 : ขนอธบาย หมายถง ขนทผสอนอธบายกตกาในการเรยนใหผเรยนรและเขาใจ

ตรงกน ชแจงวธการเรยนรใหผเรยนเขาใจกอนเรมกจกรรม โดยอาจสาธตวธการและใหผเรยนลอง

ทาตามจนกระทงผเรยนเกดความเขาใจพอสมควร

ขนท 3 : ขนเสนอขอมลตวอยางของมโนทศน หมายถง ขนทผสอนเสนอขอมลตวอยาง

ของมโนทศน และขอมลทไมใชตวอยางของมโนทศนทตองการสอน การนาเสนอขอมลทาไดหลาย

แบบ แตละแบบมจดเดน- จดดอย ดงตอไปน

1) นาเสนอขอมลทเปนตวอยางของมโนทศน และขอมลทไมใชตวอยางของมโนทศนทตองการสอน ทละขอมลจนหมดทงชด ผเรยนจะตองสงเกตตวอยางทง 2 ชด และคดหา

คณสมบตรวมและคณสมบตทแตกตางกน เทคนควธนสามารถชวยใหผเรยนสรางมโนทศนไดเรว

แตใชกระบวนการคดนอย

2) เสนอขอมลทใชและไมใชตวอยางของสงทจะสอนสลบกนไปจนครบ เทคนค

วธนชวยสรางมโนทศนไดชากวาเทคนคแรก แตไดใชกระบวนการคดมากกวา

22

3) เสนอขอมลทใชและไมใชตวอยางของสงทจะสอนอยางละ 1 ขอมล แลว

เสนอขอมลทเหลอทงหมดทละขอมลโดยใหผเรยนตอบวาขอมลแตละขอมลทเหลอนนใชหรอไมใช

ตวอยางทจะสอน เมอผเรยนตอบ ผสอนจะเฉลยวาถกหรอผด วธนผเรยนจะไดใชกระบวนการคด

ในการทดสอบสมมตฐานของตนไปทละขนตอน

4) เสนอขอมลทใชและไมใชตวอยางสงทจะสอนอยางละ 1 ขอมล แลวให

ผเรยนชวยกนยกตวอยางขอมลทผเรยนคดวาใชตวอยางของสงทจะสอน โดยผสอนจะเปนผตอบ

วาใชหรอไมใช วธนผเรยนจะมโอกาสคดมากขนอก

ขนท 4 : ขนสรางความคดรวบยอด หมายถง ขนทใหผเรยนบอกคณสมบตเฉพาะของสง

ทตองการสอน จากกจกรรมทผานมา ผเรยนจะตองหาคณสมบตเฉพาะของตวอยางทใชและ

ไมใชสงทผเรยนตองการสอนและทดสอบคาตอบของตน หากคาตอบของตนผดผเรยนกจะตองหา

คาตอบใหมซงกหมายความวาตองเปลยนสมมตฐานทเปนฐานของคาตอบเดม ดวยวธนผเรยนจะ

คอยๆ สรางความคดรวบยอดของสงนนขนมา ซงกจะมาจากคณสมบตเฉพาะของสงนนนนเอง

ขนท 5 : ขนสรปคาจากดความ หมายถง ขนทใหผเรยนสรปและใหคาจากดความของสงท

ตองการสอน จากคณสมบตเฉพาะของสงนน แลวใหผเรยนชวยกนเรยบเรยงใหเปนคานยามหรอ

คาจากดความ

ขนท 6 : ขนอภปราย หมายถง ขนท ผสอนและผเรยนอภปรายรวมกนถงวธการทผเรยนได

เรยนรเกยวกบกระบวนการคดของตวเองในการหาคาตอบ

ผลของการจดการเรยนการสอนตามรปแบบน ผเรยนจะเกดการเรยนรมโนทศน จาก

การคด วเคราะหและตวอยางทหลากหลาย เกดความเขาใจ และมทกษะการสรางมโนทศน ซง

สามารถนาไปใชในการทาความเขาใจมโนทศนอนๆ ตอไปได รวมทงพฒนาทกษะการใชเหตผล

โดยการอปนย (Inductive Reasoning) อกดวย

2.2.2 รปแบบการเรยนการสอนดวยกระบวนการแสวงหาความรเปนกลม

(Group Investigation Instruction Model)

จอยส และวล (Joyce and Weil, 1996) พฒนารปแบบนขนจากแนวคดหลก 2 แนวคด

คอ แนวคดเกยวกบการสบเสาะแสวงหาความร (Inquiry) และแนวคดเกยวกบความร ซงม

สาระสาคญทสามารถชวยใหผเรยนเกดความตองการทจะสบคนหรอเสาะแสวงหาความรกคอตว

ปญหาซงจะตองมลกษณะทมความหมายและทาทายใหผเรยนเกดความตองการ ทจะแสวงหา

23

คาตอบและเกดความงนงงสงสย หรอกอใหเกดความขดแยงทางความคด จะยงทาใหผเรยนเกด

ความตองการทจะแสวงหาความรหรอคาตอบมากยงขน ความรเปนเปาหมายของกระบวนการสบ

สอบทงหลาย ซงมาจากการนาประสบการณหรอความรเดมมาใชในประสบการณใหม ดงนน

ความรจงเปนสงทคนพบทางกระบวนการสบสวน (Inquiry) โดยอาศยความรและประสบการณเดม

เพอพฒนาทกษะในการสบสอบใหไดมาซงความรความเขาใจ โดยอาศยกลมซงเปนเครองมอทาง

สงคมชวยกระตนความสนใจหรอความอยากร และชวยดาเนนงานการแสวงหาความรหรอคาตอบ

ทตองการ

กระบวนการเรยนการสอนของรปแบบดงกลาวนประกอบดวยขนตอนตางๆ 6 ขนตอน

ดงน

ขนท 1 เผชญปญหาหรอสถานการณใหงนงงสงสย ปญหาหรอสถานการณทใชในการ

กระตนความสนใจและความตองการในการสบสอบและแสวงหาความรตอไปนนควรเปนปญหา

หรอสถานการณทเหมาะสมกบวย ความสามารถและความสนใจของผเรยนและจะตองมลกษณะท

ชวนใหงนงงสงสยเพอทาทายความคดและความใฝรของผเรยน

ขนท 2 แสดงความคดเหนตอปญหาหรอสถานการณนน ผสอนกระตนใหผเรยนแสดง

ความคดเหนอยางกวางขวางและพยายามกระตนใหเกดความขดแยง หรอความแตกตางทาง

ความคดขน เพอทาทายใหผเรยนพยายามหาทางเสาะแสวงหาขอมลหรอวธพสจนทดสอบ

ความคดของตน เมอมความแตกตางทางความคดเกดขน ผสอนอาจใหผเรยนทมความคดเหน

เดยวกนรวมกลมกน หรออาจรวมกลมโดยใหแตละกลมมสมาชกทมความคดเหนแตกตางกนกได

ขนท 3 รวมกนวางแผนเปนกลมในการแสวงหาความร เมอแตละกลมมความคดเหน

แตกตางกนแลว สมาชกแตละกลมรวมกนวางแผนวา จะแสวงหาขอมลอะไร กลมจะพสจนอะไร

จะตงสมมตฐานอะไร กลมจาเปนตองมขอมลอะไร และจะไปแสวงหาทไหน หรอจะไดขอมลนนมา

อยางไร จะตองใชเครองมออะไรบาง เมอไดขอมลมาแลว จะวเคราะหอยางไร และจะสรปผล

อยางไร ใครจะชวยทาอะไร จะใชเวลาเทาใด ขนนเปนขนทผเรยนจะไดฝกทกษะการสบสอบ

(Inquiry) ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร (Scientific Process) และทกษะกระบวนการกลม

(Group Process) ผสอนทาหนาทอานวยความสะดวกในการทางานแกผเรยน รวมทงใหคาแนะนา

เกยวกบการวางแผน แหลงความร และการทางานรวมกน

ขนท 4 ผเรยนดาเนนการแสวงหาความร ตามแผนงานทไดกาหนดไว ผสอนชวยอานวย

ความสะดวก ใหคาแนะนา และตดตามการทางานของผเรยน

24

ขนท 5 ผเรยนวเคราะหขอมล สรปผลขอมล นาเสนอและอภปรายผล เมอกลมรวบรวม

ขอมลไดมาแลว กลมทาการวเคราะหขอมลและสรปผล ผสอนชวยใหคาแนะนาเกยวกบการ

วเคราะหขอมลและการสรปผล ตอจากนนจงใหแตละกลมนาเสนอผล อภปรายผลรวมกนทงชน

และประเมนผลทงทางดานผลงานและกระบวนการเรยนรทไดรบ

ขนท 6 ผเรยนกาหนดประเดนปญหาทตองการสบเสาะหาคาตอบตอไป การสบสอบและ

เสาะแสวงหาความรของกลมตามขนตอนขางตนจะชวยใหกลมไดรบความร ความเขาใจ และ

คาตอบในเรองทศกษา และอาจพบประเดนทเปนปญหาชวนใหงนงงสงสยหรออยากรตอไป ผเรยน

สามารถเรมตนวงจรการเรยนรใหม ตงแตขนท 1 เปนตนไป การเรยนการสอนตามรปแบบน จงอาจ

มตอเนองไปเรอยๆ ตามความสนใจของผเรยน

ผลจะไดรบจากการเรยนรตามรปแบบ ผเรยนจะสามารถสบสอบและเสาะแสวงหา

ความรทไดดวยตนเอง เกดความใฝรและมความมนใจในตนเองเพมขน และไดพฒนาทกษะการ

สบสอบ ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และทกษะการทางานกลม

2.2.3 รปแบบการเรยนการสอนตามแนวคดของกานเย (Gagne′’s Instructional Model)

กานเย (Gagne′, 1985) ไดพฒนาทฤษฎเงอนไขการเรยนร (Condition of Learning)

เพอชวยใหผเรยนสามารถเรยนรเนอหาสาระตางๆ ไดอยางด รวดเรว และสามารถจดจาสงทเรยน

ไดนาน ซงอธบายวาปรากฏการณการเรยนรมองคประกอบ 2 ประการ คอ

1) มนษยมความสามารถ 5 ประเภทคอทกษะทางปญญา (Intellectual Skills) ซง

ประกอบดวยการจาแนกแยกแยะ การสรางความคดรวบยอด การสรางกฎ และการสราง

กระบวนการหรอกฎชนสง กลวธในการเรยนร (Cognitive Strategy) ภาษาหรอคาพด (Verbal

Information) ทกษะการเคลอนไหว (Motor Skill) และเจตคต (Attitudes)

2) มนษยมกระบวนการจดกระทาขอมลในสมอง ซงจะใชขอมลทสะสมไวมาพจารณา

เลอกจดกระทาสงใดสงหนง และขณะทกระบวนการจดกระทาขอมลภายในสมองกาลงเกดขนนน

เหตการณภายนอกรางกายมนษยมอทธพลตอการสงเสรมหรอการยบยงการเรยนรทเกดขน

ภายในได ดงนนจงควรมการจดสภาพการเรยนการสอนใหเหมาะสมกบการเรยนรแตละประเภท

ซงมลกษณะเฉพาะทแตกตางกน และสงเสรมกระบวนการเรยนรภายในสมอง โดยจดสภาพการณ

ภายนอกใหสงเสรมกระบวนการเรยนรภายในของผเรยนดวย

25

การเรยนการสอนตามรปแบบของกานเย ประกอบดวยการดาเนนการเปนลาดบขนตอน

รวม 9 ขน ดงน

ขนท 1 การกระตนและดงดดความสนใจ เพอใหผเรยน สามารถรบสงเราหรอสงทจะ

เรยนรไดด

ขนท 2 การแจงวตถประสงคของการเรยนเพอใหผเรยนไดรบรความคาดหวง

ขนท 3 การกระตนใหระลกถงความรเดม โดยการดงขอมลเดมทอยในหนวยความจาระยะ

ยาวใหมาอยในหนวยความจาสาหรบใชงาน (Working Memory) จะชวยใหผเรยนเกดความพรอม

ในการเชอมโยงความรใหมกบความรเดม

ขนท 4 การนาเสนอสงเราหรอเนอหาสาระใหมควรจะจดสงเราใหผเรยนเหนความสาคญ

ของสงเรานนอยางชดเจน เพอความสะดวกในการเลอกรบร

ขนท 5 การใหแนวการเรยนร หรอการจดระบบขอมลใหมความหมาย ทาใหผเรยน

สามารถทาความเขาใจกบสาระทเรยนไดงายและเรวขน

ขนท 6 การกระตนใหผเรยนแสดงความสามารถ เพอใหมโอกาสตอบสนองตอสงเราหรอ

สาระทเรยน ซงจะชวยใหทราบถงการเรยนรทเกดขนในตวผเรยน

ขนท 7 การใหขอมลปอนกลบ เปนการใหการเสรมแรงและขอมลทเปนประโยชนแกผเรยน

ขนท 8 การประเมนผลทาใหผเรยนทราบวาตนเองสามารถบรรลวตถประสงคเพยงใด

ขนท 9 การสงเสรมความคงทนและการถายโอนการเรยนร โดยการใหโอกาสผเรยนไดม

การฝกฝนอยางพอเพยงและในสถานการณทหลากหลาย ทาใหเกดความเขาใจทลกซงขน และ

สามารถถายโอนการเรยนรไปสสถานการณอนๆ ได

เนองจากการเรยนการสอนตามรปแบบน จดขนเพอสงเสรมกระบวนการเรยนรและการ

จดจาของมนษย ดงนนผเรยนจะสามารถเรยนรสาระทนาเสนอไดด รวดเรวและจดจาสงทเรยนร

ไดนาน นอกจากนนผเรยนยงไดเพมพนทกษะในการจดระบบขอมล การสรางความหมายของ

ขอมล รวมทงการแสดงความสามารถของตนดวย

26

2.3 การออกแบบการเรยนร

2.3.1 หลกการออกแบบการเรยนร

การออกแบบการเรยนการสอน (Instructional Design) เปนกระบวนการ หรอ การเปลยน-

แปลงจากหลกการเรยนรและการสอนมาสการวางแผนสาหรบการจดการเรยนการสอน หรอ สอ

การสอนและกจกรรมการเรยน (Smit and Ragan, 1999) โดยเนนเกยวกบการสราง การวางแผน

สาหรบการพฒนาสอการสอน และกจกรรมทจะชวยเพมการเรยนรของผเรยน ผสอนไดนา

หลกการเรยนรมาสการวางแผนสาหรบจดกจกรรมการเรยนและเลอกใชสอการสอน ซงมพนฐานมา

จากการวเคราะหผเรยน สถานการณ และเนอหาทจะเรยน ซงสามารถสรปลกษณะของการ

ออกแบบการสอนไดดงน

1) กลาวถงสวนประกอบตางๆ และวธการจดสวนประกอบดงกลาว

2) วเคราะหเทคนคและวธการทจะชวยกาหนดระดบของทกษะทผเรยนมอยในปจจบน

และทกษะทตองการใหบรรลวตถประสงคและเนอหาสาระ

3) กาหนดสารสนเทศทผเรยนจะเรยน และสงทควรเนนใหไดรบจากการเรยนการสอน

4) แหลงของความร วธการ เทคนค และกจกรรมทสามารถใชเพอเพมการเรยนรของ

ผเรยน

5) การจาแนกและระบสอการสอน เพอผเรยนจะไดรบสารสนเทศในเวลาทตองการ

6) เปนการประเมนผลเพอยนยนวาสอการสอนและกระบวนการทาใหสามารถบรรลวตถประสงคตามตองการ

การออกแบบการสอนมวตถประสงค เพอพฒนาศกยภาพของการจดการศกษา เพอ

สงเสรมการเรยนรของมนษย โดยพจารณาถงพนฐานหลกสาคญกคอทฤษฏการเรยนร (Learning

Theory) ทมอทธพลเปนอยางมากสาหรบการออกแบบ ไดมผเสนอหลกการและองคประกอบการ

ออกแบบการเรยนการสอนไวหลายแนวทาง ดงน

จอนหสนและเฟา (Johnson and Foa, 1989: 21) เสนอวา การออกแบบการเรยนการสอน

หรอการพฒนารปแบบการเรยนการสอนเรมตนจากการกาหนดความจาเปนทตองการใหเกดกบ

ผเรยนทเปนกลมเปาหมาย จากนนจงออกแบบวธการซงมกจะเรยกกนในชอของการออกแบบการ

เรยนการสอน (Instruction Design) แลวนาผลทไดจากการออกแบบไปทดลองใชเพอประเมนวา

27

บรรลผลตามความตองการจาเปนทกาหนดไวหรอไม นนคอการพฒนารปแบบการเรยนการสอน

เปนกระบวนการทประกอบดวยขนตอนหลก 4 ขน เรยงตามลาดบดงน

ขนท 1. การกาหนดความตองการ

ขนท 2. การออกแบบวธการเพอใหไดมาซงสงทตองการ

ขนท 3. การนาวธการไปทดลองใชเพอหาประสทธภาพ

ขนท 4. การประเมนผลลพธ

ดคและแคร (Dick&Carey, 1991) เสนอวาการออกแบบการเรยนรมองคประกอบทสาคญ

ดงน

1. กาหนดเปาหมายการเรยนการสอนวาเมอสนสดกระบวนการเรยนการสอนแลวตองการใหผเรยนมคณลกษณะอยางไร

2. วเคราะหเปาหมายการเรยนการสอนวาผเรยนมความสามารถในดานใดบาง ซง

กานเย (Gagne′, 1985) กาหนดเปาหมายเปน 4 ดาน คอ

2.1 ทกษะทางรางกาย (Psychomoter Skills) เปนทกษะการเรยนรทใชความสามารถทาง

รางกาย มการใชงานของกลามเนอ ประกอบกบการใชการรคดหรอพทธปญญา (Cognitive) และ

จตใจ (Mental) ควบคกนไป

2.2 ทกษะเชาวนปญญา (Intellectual Skills) เปนการทางานของพทธปญญา แบงได 4

ดาน คอ การจาแนก (Discriminations) การสรางมโนทศน (Concepts Forming) การนากฎเกณฑ

ตางๆไปประยกต (Rules Applying) และการแกปญหา (Problem Solving) ผเรยนมความสามารถ

ในการตดสนใจไดวาของสองสงมความเหมอนกนหรอตางกนอยางไร สามารถจดประเภท ระบ

คณลกษณะได มความสามารถในการประยกตทฤษฎสการปฏบต ใชวธการหลากหลายในการ

แกปญหา มความสามารถในการใชขอมลความรในการจดการกบปญหาตางๆได

2.3 ทกษะการสอสารทางวาจา (Verbal Skills) เปนความสามารถในการสอสารดวยการ

พด การตอบคาถามหรอการตงคาถาม ผเรยนตองสามารถอธบายถงขอมลความรทไดรบจากการ

เรยนการสอน และสามารถนาออกมาใชได

2.4 เจตคต (Attitudes) เปนความรสกทมอทธพลในการตดสนใจเลอกทจะทาหรอไมทา

ภายใตสถานการณตางๆ

3. วเคราะหผเรยนและบรบททเกยวของ เนองจากศกยภาพและเจตคตของผเรยนเปนสงทชวยกาหนดวธการเรยนการสอน จะทาใหเกดทกษะการเรยนรควบคกนไป

28

4. เขยนจดประสงคการเรยนเชงปฏบตการ ระบวาเมอผเรยนผานกระบวนการแลวเกด

ทกษะใดบาง รวมทงกาหนดเกณฑในการประเมนความสาเรจของผเรยน

5. พฒนาเครองมอในการประเมน เพอวดและประเมนความสามารถของผเรยนให

สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

6. พฒนาวธการเรยนการสอน เลอกวธการเรยนการสอน กจกรรมทผเรยนตองปฏบต

การและใหขอมลยอนกลบ

7. พฒนาวธสอนและเลอกกจกรรมการเรยนการสอน นามาสรางคมอผเรยน คมอผสอน

สอการเรยนการสอน แบบวดและประเมนผล

8. ออกแบบและสรางแบบประเมนผลยอย ซงสามารถทาได 3 วธ คอ 1) ประเมนตวตอ

ตว (One to One Evalution) 2) ประเมนกลมยอย (Small Group Evaluation) และ 3) ประเมน

ภาคสนาม (Filed Evaluation)

9. ทบทวนการจดการเรยนการสอน โดยการรวบรวมขอมลทไดจากการประเมนผลยอย

และสรปผลแจงใหผเรยนทราบ ประเมนวาไมบรรลในจดประสงคใดบาง เปนการทบทวนวธการ

เรยนการสอนเพอพฒนารปแบบใหมประสทธภาพมากยงขน

10. ดาเนนการประเมนผลรวม เมอสนสดการเรยนการสอนโดยใชเกณฑ 2 ลกษณะ คอ

เกณฑสมบรณ (Absolute) หรอเกณฑสมพทธ (Relative) เพอตดสนคณคาการจดการเรยนการ

สอน

เคมพ และรอส (Kemp and Ross, 1994) เสนอวาการออกแบบการเรยนการสอนม

องคประกอบ 9 ประการ ดงน

1. วเคราะหปญหาการเรยนการสอน เพอกาหนดเปาหมายในการออกแบบการเรยนการ

สอน

2. ทดสอบลกษณะสาคญของผเรยนทจาเปนตองไดรบการดแลเอาใจใสในระหวางการเรยน

3. กาหนดขอบเขตเนอหา และวเคราะหงาน เพอกาหนดเปาหมายละจดประสงคทวไป

4. กาหนดวตถประสงคการเรยนรของผเรยน

5. จดลาดบเนอหาในหนวยการเรยนการสอน

6. ออกแบบวธการเรยนการสอนททาใหผเรยนสามารถบรรลวตถประสงคการเรยนรทกาหนดไว

29

7. วางแผนการจดการเรยนการสอน

8. พฒนาเครองมอประเมนผเรยนตามวตถประสงคการเรยนร 9. เลอกทรพยากรการเรยนรทสนบสนนการเรยนการสอนและกจกรรมการเรยนร

ทศนา แขมมณ (2552 : 201-204) ไดกลาวถงขนตอนในการพฒนารปแบบการเรยนการ

สอน ดงน

1. กาหนดจดมงหมายการพฒนาหรอการสรางระบบหรอรปแบบการเรยนการสอนใหชดเจน

2. ศกษาหลกการ/ทฤษฎทเกยวของ เพอกาหนดองคประกอบและเหนแนวทางในการจดความสมพนธขององคประกอบไดรอบคอบขน ซงจะทาใหรปแบบหรอระบบมความมนคงขน

3. ศกษาสภาพการณและปญหาทเกยวของ ซงจะชวยใหคนพบองคประกอบทสาคญทจะชวยใหระบบมประสทธภาพเมอนาไปใชจรง ปญหาและอปสรรคตางๆ เปนสงทตองนามาพจารณา

ในการจดองคประกอบตางๆ และจดความสมพนธขององคประกอบทงหลาย การนาขอมลจาก

ความเปนจรงมาใชในการสรางรปแบบจะชวยขจดหรอปองกนปญหาอนทาใหระบบนน

ขาดประสทธภาพ

4. การกาหนดองคประกอบของระบบ ไดแก การพจารณาวามอะไรบางทสามารถชวยให

เปาหมายหรอจดมงหมายบรรลผลสาเรจ

5. การจดกลมองคประกอบ ไดแก การนาองคประกอบทกาหนดไวมาจดหมวดหม เพอ

ความสะดวกในการคดและดาเนนการในขนตอไป

6. การจดความสมพนธขององคประกอบ ขนนเปนขนทตองใชความคด ความรอบคอบ

มาก ผสรางระบบตองพจารณาวาองคประกอบใดเปนเหตและเปนผลขนตอกนในลกษณะใด สงใด

ควรมากอนหลง สงใดสามารถดาเนนการคขนานไปได ขนนเปนขนทอาจใชเวลาในการพจารณา

มาก

7. การจดผงระบบ เปนการสรางความสมพนธขององคประกอบตางๆ โดยแสดงใหเหนถง

ผงจาลองขององคประกอบตางๆ

8. การทดลองใชระบบ เพอศกษาผลทเกดขน

9. การประเมนผล ไดแก การศกษาผลทเกดขนจากการทดลองใชระบบใดๆ แลวไดผล

ตามเปาหมายหรอใกลเคยงกบเปาหมายมากนอยเพยงใด

10. การปรบปรงระบบ นาผลการทดลองใชประโยชนในการปรบปรงใหดยงขน

30

สรปไดวาในการออกแบบการเรยนการสอนจะตองดาเนนการอยางเปนระบบ โดยตองม

การกาหนดจดมงหมายของการสรางรปแบบใหชดเจน มการศกษาหลกการ แนวคดและทฤษฎ

ตางๆ เพอใชเปนพนฐานในการกาหนดองคประกอบหลก ไดแก เปาหมาย วตถประสงคการเรยน

วธการเรยนการสอน เครองมอในการประเมน สอการเรยนการสอน และแหลงการเรยนร การ

จดการเรยนการสอนทประสบความสาเรจตองทราบถงขอมลพนฐาน ของผเรยน เชน พนความร

เดม ความสนใจ เจตคต ความพรอมในการเรยนร เพอจดการเรยนการสอนใหเหมาะสมกบผเรยน

แตละคน จงกลาวไดวาเปนรปแบบการเรยนการสอนทมประสทธภาพ

2.3.2 การออกแบบระบบการเรยนร เมอการออกแบบระบบการเรยนการสอน (Instructional System Design: ISD) เปนทยอมรบใน

หมนกวชาการวาเปนการพฒนาการเรยนการสอน รปแบบการออกแบบระบบการเรยนการสอนทมการ

อางถงอยางแพรหลาย คอ ADDIE Model (ฉลอง ทบศร, 2539 - 2540 : 90 และ ศรชย นามบร,

http://edtech.edu.ku.ac.th/wbi/index.php? module=learn&next= next&chapter=4, 10 ธนวาคม

2553) ซงประกอบดวยขนตอนดงน

1. การวเคราะห (Analysis) ในการออกแบบการเรยนการสอนตองมการวเคราะหในหลาย

ประเดนไดแก ความจาเปนของรายวชาทใหเรยน เนอหาและกจกรรมตางๆ ความรพนฐานผเรยน

และวตถประสงค ในการเรยนการสอน

2. การออกแบบ (Design) ในการกาหนดวตถประสงคการสอนแตละบทหรอแตละสปดาห

เนนการพฒนาผเรยนใหครบทง 3 ดาน คอ ดานพทธปญญา (Cognitive) ดานทกษะ (Psychomotor)

และดานลกษณะนสย (Affective) ลาดบเนอหาในการสอน ระบวธสอนหรอกลยทธในการสอน

3. การพฒนา (Development) ในการออกแบบนนตองมการพฒนาเนอหา สอ และ

การประเมนประสทธภาพและประสทธผลของสอ

4. การนาไปใช (Implementation) เปนการนารปแบบการสอนทไดออกแบบ และพฒนา

ไวไปใชสอนจรง โดยดาเนนการตามแผนการสอนหรอระบบการเรยนการสอนทออกแบบไว

5. การวดและประเมนผล (Evaluation) เปนการประเมนวาระบบการเรยนการสอนท

ออกแบบมขอบกพรอง ตองแกไขปรบปรง หรอมประสทธภาพเพยงใด

31

2.4 การเรยนรแบบนาตนเอง 2.4.1 ความหมายของการเรยนรแบบนาตนเอง

โนลส (Knowles 1975 : 15) กลาววา การเรยนรแบบนาตนเอง (Self-Directed Learning)

คอ กระบวนการทบคคลใชในการสรางความตองการในการเรยนร การตงจดมงหมายในการเรยนร

การทากจกรรมเพอคนหาความร เชน การคนควาเอกสารและแหลงความรตางๆ การพบปะบคคล

การเลอกเสรมและกาหนดแผนการเรยนร การประเมนผลการเรยนร กจกรรมสวนใหญเกดขนดวย

ตนเอง จะโดยไดรบหรอไมไดรบความชวยเหลอจากผอนกตาม

การเรยนรแบบนาตนเองมความสาคญตอผเรยน ดงน (Knowles, 1975 : 11-13)

1) ผทเรยนรดวยการรเรมของตนเองจะเรยนไดมากกวา ดกวา ผทเปนเพยงผรบ หรอรอ

ใหครถายทอดวชาความรใหเทานน ผทเรยนรดวยตนเองจะเรยน อยางตงใจ มจดมงหมาย และม

แรงจงใจ สามารถใชประโยชนจากการเรยนรไดดกวา และยาวนานกวาผทรอรบคาสอนแตอยาง

เดยว

2) การเรยนรแบบนาตนเอง สอดคลองกบพฒนาการทางจตวทยาและกระบวนการทางธรรมชาต เชนเดยวกบในวยเดก ซงเรมจากพงพาผอนกอน ตองการผปกครองปกปองเลยงด และ

ตดสนใจแทนให เมอเตบโตมการพฒนาตนเองไปสความเปนอสระเพมความเปนตวของตวเอง

และชนาตนเองมากขน

3) พฒนาการทางการศกษา เชน การสรางหลกสตรใหม การศกษาอยางอสระ

หองเรยนแบบเปด ศนยบรการทางวชาการ มหาวทยาลยเปด ซงรปแบบของการศกษาเหลาน

ทาใหผเรยนเกดการเรยนรแบบนาตนเอง

4) การเรยนรแบบนาตนเอง เปนกระบวนการทผเรยนมการเรยนรอยางตอเนองตลอดชวต

และโนลสยงไดเสนอวาการเรยนรแบบนาตนเองมองคประกอบทสาคญ ดงน (Knowles,

1975: 15-18)

1) การวเคราะหความตองการของตนเอง ภายในกลมผเรยนโดยผเรยนแตละคนตอง

กาหนดบทบาททง 3 ดาน คอ เปนผเสนอความตองการ ผใหคาปรกษา และผคอยจดบนทก

สงเกตการณ เพอเปนประโยชนในการเรยนรวมกน และชวยเหลอซงกนและกน

2) การกาหนดจดมงหมายในการเรยน โดยผเรยนตองศกษาจดมงหมายของวชา แลว

เขยนจดมงหมายในการเรยนใหแจมชด เขาใจได ไมคลมเครอ เนนถงพฤตกรรมทผเรยนคาดหวงวา

32

จะเกดขน กาหนดจดมงหมายทสามารถวดได จดมงหมายของผเรยนในแตละระดบมความ

แตกตางอยางเหนไดชดเจน

3) การวางแผนการเรยน ผเรยนจะตองเปนผกาหนดเกยวกบการวางแผนการเรยนของ

ตนเอง โดยเรมจากกาหนดจดมงหมายในการเรยนดวยตนเอง จดเนอหาใหเหมาะสมกบสภาพ

ความตองการและความสนใจ ระบวธการเรยนการสอน เพอใหเหมาะสมกบตนเองมากทสด

4) การแสวงหาแหลงวทยาการ เชน ประสบการณการเรยนแตละดานททาใหผเรยน

สามารถแสดงใหเหนถงความมงหมาย ความหมายและความสาเรจของประสบการณ แหลง

วทยาการนามาใชไดอยางเหมาะสมกบผเรยนแตละคน กจกรรมทเหมาะสมอาจเปนกจกรรมท

ผเรยนจะเปนผจดเองตามลาพง หรอกจกรรมทจดรวมกนระหวางผสอนกบผเรยน

สรปไดวาการเรยนรแบบนาตนเองนน เปนกระบวนการเรยนรตลอดชวต ทยอมรบสภาพ

ความแตกตางของผเรยน สนองความตองการและความสนใจของผเรยน ยอมรบในศกยภาพของ

ผเรยนวามความสามารถเรยนรสงตางๆ ไดดวยตนเอง เพอทจะดารงชวตอยในสงคมทมการ

เปลยนแปลงอยตลอดเวลาไดอยางมศกยภาพ และมความสข และองคประกอบทสาคญของการ

เรยนรแบบนาตนเอง คอ ผเรยนตองเปนผจดกระบวนการเรยนดวยตนเอง โดยเรมตงแตการ

วเคราะหความตองการในการเรยน การกาหนดจดมงหมายในการเรยน การวางแผนการเรยน การ

แสวงหาแหลงวทยาการ และการประเมนผล ในการเรยนรแบบนาตนเองน อาจเปนการเรยนเพยง

คนเดยวหรอเปนกลมกได ซงตองไดรบความชวยเหลอจากเพอนหรอคร โดยผเรยนตองมสวน

รวมในกจกรรมตามสภาพแวดลอม และความตองการของแตละบคคล ซงเนนใหผเรยนเรยนรหรอ

คนพบความรดวยตนเอง มโอกาสคด ตลอดจนแสดงความคดเหนอยางเสร และกระตนใหผเรยนม

ความเชอมนเพมขน

2.4.2 บทบาทของผเรยนและผอานวยความสะดวกในการเรยนร

2.4.2.1 บทบาทของผเรยน

โนลส (Knowles, 1989 : 47) ไดสรปบทบาทของผเรยนในการเรยนรแบบนาตนเองดงน

1. การเรยนรแบบนาตนเอง เรมจากการทผเรยนมความตองการทจะเรยนในสงใดสงหนง เพอการพฒนาทกษะ ความร สาหรบการพฒนาชวตและการงานอาชพของตนเอง

33

2. การเตรยมตวของผเรยน คอ ศกษาหลกเกณฑ จดมงหมายและโครงสรางของ

หลกสตร รายวชาทสอน และจดประสงคของรายวชาทสอน

3. ผเรยนควรจดเนอหาวชาดวยตนเอง ตามจานวนคาบทกาหนดไวในโครงสรางและ

กาหนดจดประสงคเชงพฤตกรรมลงไปใหชดเจนวาจะบรรลผลในดานใด เพอแสดงใหเหนวา ผเรยน

ไดเกดการเรยนรในเรองนนๆ แลว และมความคดเหนหรอเจตคตในการนาไปใชกบชวต สงคม และ

สงแวดลอม

4. ผเรยนเปนผวางแผนการสอนและดาเนนกจกรรมการเรยนการสอนนนดวยตนเอง โดยอาจจะขอคาแนะนาชวยเหลอจากครหรอเพอน ในลกษณะของการรวมมอกนทางานได เชนกน

5. การประเมนผลการเรยนดวยตนเอง ควรเปนการประเมนรวมกนระหวางครผสอนกบ

ผเรยน โดยครและผเรยนรวมกนตงเกณฑการประเมนรวมกน

กลาวโดยสรป ในการเรยนรแบบนาตนเองนนผเรยนจะตองเปนผกาหนดวธการเรยน วาง

แผนการเรยน วเคราะห เรยบเรยง และสรปผลดวยตนเอง ภายใตการอานวยความสะดวกของ

ครผสอน ผเรยนควรมแนวความคดเปนของตนเองและสามารถคดไดดวยตนเอง จะชวยใหสามารถ

สรางกฎเกณฑและขอสรปตางๆ ไดอยางมประสทธภาพ

2.4.2.2 บทบาทของผอานวยความสะดวกในการเรยนร บรอคเกททและฮมสตาร (Brockett and Hiemstra, 1991) กลาวถงบทบาทของผอานวย

ความสะดวกในการเรยนร (Learning Facilitators) แบบนาตนเองดงน

1. ใหหวขอสนเทศในเรองทจะเรยนดวยสอและวธการทหลากหลาย

2. จดหาแหลงทรพยากรการเรยนทสอดคลองกบเนอหา

3. ชวยใหผเรยนประเมนความตองการและสมรรถนะของตนเอง 4. ใหขอมลยอนกลบถงความสาเรจของงาน ดวยการวางแผนและใชสญญาการเรยน

5. กาหนดใหผเรยนไดแสวงหาแหลงขอมลหรอความรใหมๆ ทเกยวของกบเนอหาในการ

ประเมนความตองการเรยน

6. พฒนาสอและแหลงการเรยนรเพอการคนควาขอมล

7. ใหผเรยนไดมประสบการณศกษาหาความรจากแหลงความรทเปนบคคล

8. กระตนใหผเรยนมความกระตอรอรนนอกเวลาเรยน

9. สงเสรมใหผเรยนมเจตคตทดตอการเรยนแบบอสระ

34

10. อภปรายกลมยอยกระตนใหผเรยนเกดความสนใจในประสบการณการเรยน

11. พฒนาเจตคตในการแสวงหาความรดวยตนเอง 12. จดใหมกระบวนการเรยนรดวยการใหผเรยนวนจฉยความตองการเรยนอยางตอเนอง

มการใหขอมลยอนกลบ และใหมสวนรวมในการเรยน

พสครช (Piskurich, 1993) กลาวถงบทบาทของผอานวยความสะดวกในการเรยนร

(Learning Facilitators) แบบนาตนเองดงน

1. ใหเวลาแกผเรยนอยางเพยงพอในการคนควาแหลงความรดวยตนเอง 2. มความยดหยนในการเลอกรปแบบการเรยนการสอนใหเหมาะสมกบผเรยนแตละคน

3. ใหอานาจแกผเรยนในการสรางทกษะการเรยนรหรอการเลอกสอการเรยน

4. เปนผคอยชแนะผเรยน ใหเรยนรในแนวทางทเหมาะสมกบตนเอง ขณะเดยวกนตอง

สอดคลองกบความตองการขององคกรดวย

กลาวโดยสรป ในการเรยนรแบบนาตนเองผสอนตองเปลยนบทบาทเปนผอานวยความ

สะดวก เปนผใหความชวยเหลอ แนะแนวทางใหผเรยนสรางหรอเลอกใชทกษะการเรยนรท

เหมาะสมกบตนเองในการสรางการเรยนร

2.5 การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน

ผวจยศกษาความรท เกยวของกบการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน(Problem-based

Learning) ดงน

2.5.1 ความหมายของการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน

นกการศกษาหลายคนไดใหความหมายของการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน ดงน

แบรโรวส และแทมบลน (Barrows and Tamblyn, 1980 : 18) กลาววา การเรยนรโดยใช

ปญหาเปนฐาน เปนกระบวนการทางานทมงหมายใหเขาใจหรอแกปญหาทไดประสบครงแรก ทา

ใหเกดการแกปญหาหรอทกษะการใหเหตผล และเพอคนหาหรอศกษาความรตางๆ ทตองการทา

ความเขาใจกลไกการทางานทรบผดชอบตอปญหาและวธการแกปญหา

35

วดส (Woods, 1994 : 2) กลาววา การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน คอการใชสถานการณ

ปญหาเปนแรงขบกจกรรมการเรยนรซงอยบนพนฐานความตองการของผเรยนทตองการจะเรยนร

ไวท (White, 1996) กลาววา การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน เปนการเรยนรทมงนาเสนอ

สถานการณทเปนปญหาทเกยวของกบโลกแหงความเปนจรงทมความซบซอนกอน ซงจะเปน

ตวกระตนใหนกเรยนไดรวมกนอภปราย ทาความเขาใจปญหาศกษาคนควาหาขอมลทเปน

ประโยชนตอการแกปญหาเพมเตม และลงมอแกปญหานนๆโดยใชกระบวนการทางานเปนกลม

โดยผสอนเปนผอานวยความสะดวกประจากลม

แอลเลน และดช (Allen and Duch, 1998 : 1) กลาววา การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน

คอการเรยนทเรมตนดวยปญหา การสอบถามหรอปรศนาทผเรยนตองการแกไขเพอกระตนให

ผเรยนระบหรอคนความโนทศน และหลกการทพวกเขาตองการรเพอความกาวหนาโดยผาน

ปญหา ผเรยนทางานเปนทม ซงเปนการเรยนทไดทกษะตางๆ เชนการตดตอสอสาร และการบร

ณาการความร และเปนกระบวนการทคลายกบการสบเสาะความรทางวทยาศาสตร

โฮเวรด (Howard, 1999 : 172) กลาววา การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานเปนวธการทาง

การศกษาทนาเสนอผเรยนดวยปญหาทมรปแบบของโครงสรางทซบซอนในระยะแรกของ

ประสบการณการการเรยน ขอมลทไดในระยะเรมแรกไมเพยงพอใหแกปญหา คาถามตางๆท

เกยวกบปญหาจะผลกดนใหไปทาการสบเสาะหาความรตอไป

เฉลม วราวทย (2531 : ก-ฐ) สรปวา การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน หมายถงการจดการ

เรยนรทใชปญหาเปนเครองกระตนใหผเรยนเกดความตองการทจะหาความรเพอแกปญหาโดย

เนนใหผเรยนเปนผตดสนใจในสงทตองการแสวงหาความรดวยตนเองและรจกการทางานรวมกน

เปนทมภายในกลมผเรยนดวยกนเอง

อาภรณ แสงรศม (2543 : 14) สรปวา การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน คอการจดการ

เรยนรทเรมตนดวยปญหา เพอเปนสงกระตนใหผเรยนเกดความอยากรและไปแสวงหาความร

เพมเตม เพอนามาแกปญหา ซงอยบนพนฐานความตองการของผเรยน เปนกระบวนการทคลาย

กบการสบเสาะหาความรทางวทยาศาสตร และใหผเรยนมการทางานเปนทม

36

มณฑรา ธรรมบศย (2545 : 11-17) สรปวา การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานเปนรปแบบ

การเรยนรทเกดขนจากแนวคดตามทฤษฎการเรยนรแบบสรรคนยม (Constructivism) โดยให

ผเรยนสรางความรใหมจากการใชปญหาทเกดขนในโลกแหงความเปนจรงเปนบรบท (Context)

เปนการเรยนรเพอใหผเรยนเกดทกษะในการคดวเคราะหและคดแกปญหารวมทงไดความรตาม

ศาสตรในสาขากลมสาระทตนศกษาดวย การเรยนโดยใชปญหาเปนฐานจงเปนผลมาจาก

กระบวนการทางานทตองอาศยความเขาใจและการแกไขปญหาเปนฐาน

ราตร เกตบตตา (2546 : 14) สรปวา การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน คอรปแบบการเรยน

ทผสอนมงนาเสนอสถานการณปญหาทเกยวของกบชวตจรงทมแนวทางในการแกปญหาอยาง

หลากหลาย กระตนใหผเรยนคดวเคราะหปญหานนใหเขาใจอยางชดเจน คนควาความรเพมเตม

เพอเปนขอมลในการตดสนใจเลอกแนวทางแกปญหาทเหมาะสมโดยใชกระบวนการกลมในการ

ทากจกรรม ซงเปนการฝกการสรางองคความรดวยตนเอง ฝกทกษะการคดระดบสง ทกษะในการ

แกปญหา และการทางานเปนทมใหกบผเรยน

วลล สตยาศย (2547 : 16) สรปวา การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน คอวธการเรยนรท

เรมตนดวยการใชปญหาเปนตวกระตนใหผเรยนศกษาคนควา ศกษาหาความรดวยวธการตางๆ

จากแหลงวทยาการทหลากหลาย เพอนามาใชในการแกปญหาโดยมการศกษาหรอเตรยมตว

ลวงหนาเกยวกบปญหาดงกลาวมากอน

นจญมย สะอะ (2551 : 13) สรปวา การเรยนโดยใชปญหาเปนฐาน คอวธการจดการ

เรยนรทเรมตนดวยปญหาทเกดขนจรง เปนตวกระตนใหผเรยนเกดความอยากร และใชคาถามใน

การผลกดนใหผเรยนสบเสาะหาความรดวยตนเอง ทาใหผเรยนไดความรในสาขาทตนศกษา เพอ

นามาแกปญหาและมงใหผเรยนมทกษะทจะเลอก กาหนดสงทตนตองการจะเรยนรไดเองอยาง

อสระมทกษะในการคนควาหาความร รจกเรยนรดวยตนเองและรจกทางานเปนทม

ทศนา แขมมณ (2552 : 136) สรปวา การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานเปนการจด

สภาพการณของการจดการเรยนรทใชปญหาเปนเครองมอในการชวยใหผเรยนเกดการเรยนรตาม

เปาหมาย โดยผสอนอาจนาผเรยนไปเผชญสถานการณปญหาจรง หรอผสอนอาจจดสภาพให

ผเรยนเผชญปญหาและฝกกระบวนการวเคราะหปญหาและแกปญหารวมกนเปนกลม ซงจะชวย

37

ใหผเรยนเกดความเขาใจในปญหานนอยางชดเจน ไดเหนทางเลอกและวธการทหลากหลายใน

การแกปญหานน รวมทงชวยใหผเรยนเกดการใฝร เกดทกษะกระบวนการคดและกระบวนการ

แกปญหาตางๆ

สรปไดวา การเรยนโดยใชปญหาเปนฐาน เปนการเรยนรทใชปญหาทนามาจาก

สถานการณจรง หรอจาลองเปนสอกระตนใหผเรยน เกดกระบวนการตางๆได การสบเสาะขอมล

การคดวเคราะห การสงเคราะห และการประยกตไปสการแกปญหาจากสถานการณจรงได

2.5.2 ทฤษฎทเกยวของกบการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน

ทฤษฎทเกยวของกบการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน ประกอบดวย ทฤษฎสรรคนยม

(Constructivism) และ ทฤษฎการสรางความรด วยตนเองโดยการสรางสรรคชนงาน

(Constructionism) ซงจะอธบายตอไปน

2.5.2.1 ทฤษฎสรรคนยม (Constructivism)

ในศตวรรษท 18 เกยมบตตสตา วโก (Giambattista Vico) นกปรชญาชาวอตาเลยน

(Dimitruos, http://www.seasite.niu.edu/Tagalog/ Teachers_Page/ Language_ Learning_

Articles/ constructivist earning.html, 18 February 2010) กลาวไววา มนษยจะเขาใจอยาง

ถองแทในสงทตนสรางขนเองเทานน ทฤษฎนมรากฐานมาจากงานวจยของวกอตสก (Vygotsky)

นกจตวทยาชาวรสเซยทไดศกษาเกยวกบการพฒนาทางสตปญญา เนนความสาคญของวฒนธรรม

และสงคมทมผลตอการพฒนาทางเชาวนปญญา เนองจากเปนสงแวดลอมทมอทธพลตอมนษยตงแต

เกด และถอวาการเรยนรเกดจากการมปฏสมพนธทางสงคม การเรยนรและพฒนาการทางเชาวน

ปญญาเกดจากการทผเรยนเปลยนสงเราทเกดจากการมปฏสมพนธทางสงคมเขาไวในตนเอง (Bake,

McGaw and Peterson 2007; Yrd.Doc.Dr.Ridvan TUNCEL .2009, http://www.

sosyalarastirmalar.com/ cilt2/ sayi6pdf/tuncel_ridvan.pdf, 18 February 2010) และ ทฤษฎ

เชาวนปญญาของ เพยเจต (Piaget ) นกจตวทยาชาวสวสเซอรแลนดทมความเชอวาคนเราทกคน

ตงแตเกดมา มความพรอมทจะมปฏสมพนธกบสงแวดลอมในธรรมชาต พรอมทจะมพฤตกรรม

รวมกน และมพฤตกรรมพนฐานตดตวมา 2 ชนด คอ การจดและรวบรวมกระบวนการตางๆ

ภายในเขาเปนระบบอยางตอเนองและปรบปรงเปลยนแปลงตามทมปฏสมพนธกบสงแวดลอม

38

และ การปรบตวใหเขากบสงแวดลอมจนอยในภาวะสมดล โดยการซมซบ หรอดดซมประสบการณ

ใหม หรอการเปลยนแปลงโครงสรางของเชาวนปญญาทมอยแลวใหเขากบสงแวดลอมหรอ

ประสบการณใหม หรอเปนการเปลยนแปลงความคดเดมใหสอดคลองกบสงแวดลอมใหม ซงการ

ปฏสมพนธกบสงแวดลอมนทาใหเกดการพฒนาทางเชาวนปญญา (Dimitruos Thansoulas,

Greece, http://www.seasite.niu.edu/Tagalog/Teachers_Page/Language_Learning_Articles/

constructiviste earning.htm, 18 February 2010) นอกจากนมนกการศกษาทไดเสนอความเหน

เกยวกบทฤษฎนอก เชน วอน กลาสเซอรฟลด (Von Glasersfeld) เสนอวา ผเรยนตามทฤษฎนจะสราง

ความรโดยกระบวนการคดของตนเอง เมอเผชญปญหาซงเปนสภาวะประสบการณใหมสอดคลองกบ

ประสบการณเดม จะปรบโครงสรางทางปญญาและเสรมความรใหมโดยปรบใหเขากบความรทมอย

เดม (MossA.Boudourides.1998 , http://www. math.upatras.gr/ ~mboudour/ articles/constr.html,

18 February 2010) บรเนอร (Bruner) เหนดวยกบแนวคดของ เพยเจต (Piaget) วาคนเรามโครงสราง

ทางสตปญญา (Cognitive Structure) มาแตเกด ในวยทารกโครงสรางทางสตปญญายงไมซบซอน

และยงไมพฒนา ตอเมอมปฏสมพนธกบสงแวดลอม จะทาใหโครงสรางสตปญญามการขยาย

และซบซอนขน ดงนน บรเนอร (Bruner) เชอวา การเรยนรจะเกดขนตอเมอ ผเรยนไดประมวล

ขอมลขาวสาร จากการทมปฏสมพนธกบสงแวดลอม และสารวจสงแวดลอม การรบรของมนษย

ขนกบสงทเลอกจะรบร โดยอยกบความสนใจของผเรยน มความอยากรอยากเหนเปนแรงผลกดนให

เกดพฤตกรรมสารวจสภาพสงแวดลอม และเกดการเรยนรโดยการคนพบ (Dimitruos Thansoulas,

Greece,http://www.seasite.niu.edu/Tagalog/Teachers_Page/Language_Learning

_Articles/ constructivist earning.html, 18 February 2010) และ ฟอสนอต (George W.

Gagnon, J.R. and Michelle Collay, http://www.prainbow.com/cld/cldp.html, 18 February

2010) เสนอวาความรเปนสงชวคราวมการเปลยนแปลงไดและมการพฒนาอาศยสอกลางทางสงคมและ

วฒนธรรม สวนการเรยนรเปนกระบวนการทสามารถ ควบคมไดดวยตนเอง โดยตองตอสกบความ

ขดแยงระหวางความรเดมกบความรใหมทแตกตางกบความรเดม ซงเปนการสรางความรใหม ให

อยในรปธรรม สญลกษณ สงคม และเหตผล

ไดมผอธบายลกษณะการเรยนรตามแนวทฤษฎสรรคนยมไวหลายคนซงสรปไดวาเปนการ

เรยนรดงน (ภญญาพชน ปลากดทอง, 2551 : 82)

1) เกยวของกบการสรางความหมายและตรวจสอบความเขาใจของผเรยน

39

2) ขนอยกบความรเดม บรบททางสงคม วฒนธรรม และสภาพแวดลอม แรงจงใจ

ความคดและอารมณของผเรยน

3) เปนกระบวนการทผเรยนแกปญหาหรอสบเสาะจากประสบการณในการแกปญหาตามสภาพจรง

4) เปนกระบวนการทางสงคม ผเรยนมการโอนความร การแลกเปลยนและสะทอน

ความคดจากบคคลหนงไปยงอกบคคลหนงได มโอกาสพจารณากระบวนการคดของตนเอง

เปรยบเทยบกบกระบวนการคดของผอน และสามารถปรบเปลยนความเขาใจของตนเองเกยวกบ

เรองทเรยนได

5) เปนกระบวนการกากบตนเองของผเรยน ตองรบผดชอบเกยวกบการเรยนรของ

ตนเอง ดวยการทาใหการเรยนรนนเปนการเรยนรทมความหมาย เขาใจไดอยางลกซง สราง

ความหมายของสงนนๆ ไดดวยตนเอง รวมทงนาความรและกระบวนการเรยนรไปใชในบรบทอน

ได

สรปไดวาลกษณะการเรยนรตามแนวทฤษฎสรรคนยม คอ ผเรยนเปนผสรางความร หรอ

ความหมายของสงทรบรขนมาดวยตนเอง โดยแตละคนอาจสรางความหมายของสงทรบรแตกตาง

กนตามความรเดมของแตละคน การสรางความรของผเรยนเปนกระบวนการทเกดขนอยาง

ตอเนองและเกยวของกบกระบวนการอนๆ อยางนอย 3 ประการ คอ กระบวนการกากบตนเอง

กระบวนการทางสงคม และกระบวนการสบเสาะ ดงนนแนวคดในการจดการเรยนการสอนตาม

แนวทฤษฎสรรคนยม จงมหลากหลาย ซงสามารถสรปไดดงน

1) ใหผเรยนลงมอกระทาดวยตนเอง (Active Learning ) สรางแนวคดของตนเอง โดยใช

แหลงขอมลตางๆ สงเสรมใหผเรยนรวบรวมแนวคดทหลากหลายและสงเคราะหเปนแนวคดทบรณา

การขนมาใหม

2) ควรสนบสนนการรวมมอจากการแลกเปลยนแนวคดทหลากหลาย ไมใชการแขงขน

ผานกระบวนการการรวมมอและการแลกเปลยนเรยนร สงเสรมการสงเคราะหความรทจาเปนตอ

การเรยนร และการสรางความหมายในการเรยนรของตนเอง

3) มการเปลยนแปลงพนฐานกจกรรมการเรยนรในหองเรยน โดยใหความสาคญกบการ

ควบคมตนเองตามระดบของผเรยน ซงตองควบคมกระบวนการเรยนรดวยตนเองมากกวาการท

เรยนในลกษณะทเปนผรบฟง (Passive Learning) จากการบรรยาย

40

4) นาเสนอประสบการณการเรยนรทตรงกบสภาพทเปนจรงหรอประยกตไปสปญหาในชวตจรง จะชวยสรางการเชอมโยงทแขงแกรง และสงผลใหผเรยนสามารถประยกตสงทไดเรยนไปส

สถานการณใหมในสภาพชวตจรงได

2.5.2.2 ทฤษฎการสรางความรดวยตนเองโดยการสรางสรรคชนงาน

(Construct ionism)

ศาสตราจารยซมวร เพเพรท (Seymour Papert) ซงเปนผพฒนาทฤษฎนโดยมพนฐาน

มาจากทฤษฎพฒนาการทางเชาวนปญญาของเพยเจต (Piaget) เชนเดยวกบทฤษฎสรรคนยม

(Constructivism) (ทศนา แขมมณ, 2552 : 96-98) ใหความเหนวา ความรเกดจากการสรางขน

ของบคคลแตละคนดวยตนเอง โดยมการเรยนรเปนวงจร เรมจากการคด (Thinking) ซงเกดจาก

ประสบการณเดมของแตละบคคลทแตกตางกน เชอมโยงกบประสบการณใหมหรอขอมลใหม แลว

สรางความร (Constructing) ขนมาดวยตนเอง โดยมการสะทอนความคดหรอสะทอน

ประสบการณ (Reflecting) มการปฏสมพนธ (Interacting) กบบคคลอน มการแลกเปลยนเรยนร

ซงกนและกน นาไปสการปรบเปลยนความคดใหม (New Thinking) แลวสรางความรใหม (New

Constructing) สะทอนความคดใหม (New reflecting) เพอพฒนาการเรยนรใหกาวหนายงขน

ดงนนการสรางสรรคความรจะเกยวของกบการจดการความร (Knowledge Management) ซง

เปนกระบวนการทาใหขอมลเกดความหมายเปนสารสนเทศ แลวพฒนาสความร

การเรยนรตามแนวทฤษฎการสรางความรดวยตนเองโดยการสรางสรรคชนงาน

(Constructionism) สรปไดวาเปนการเรยนรทมลกษณะดงน

1) เรมทผเรยนตองอยากจะร อยากจะเรยน อยากจะทากอน จงจะเปนตวกระตนใหเขา

เกดความรสกเปนเจาของ

2) ใชความผดพลาดเปนบทเรยน เปนแรงจงใจภายในใหเกดการสรางสรรคความร

3) การเรยนรเปนทมดกวาการเรยนรคนเดยว

4) เปนการเรยนรวธการเรยนรไมใชการสอน

การประเมนผลการเรยนรตามทฤษฎน จาเปนตองมการประเมนทงดานผลงาน

(Product) และกระบวนการ (Process) โดยผานการประเมนจากตนเอง ครและเพอน ใชรปแบบ

ประเมนทหลากหลาย เชน ประเมนจากชนงาน จากแฟมงาน เปนตน

41

2.5.3 กระบวนการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน

การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานไมใชการสอนแบบแกปญหา (Problem -solving Method)

ดงทมผเขาใจผดวาเปนการสอนเนอหาไปบางสวนกอน จากนนกทดลองใหผเรยนแกปญหาเปน

กลมยอย ซงการกระทาดงกลาว เปนการสอนแบบแกปญหา ไมใชการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน

ทนาปญหาทเกยวของกบศาสตรของผเรยนโดยตรงมากอน ใชปญหาเปนตวกระตนหรอเปนตวนา

ทางใหผเรยน ไปแสวงหาความรความเขาใจ ดวยตนเอง เพอจะไดคนพบคาตอบของปญหา

ดงกลาว กระบวนการหาความรดวยตนเองนทาใหผเรยนเกดทกษะในการแกไขปญหา ไดมผ

เสนอเกยวกบกระบวนการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน หลากหลาย ดงน

การดเนอร (Gardner, http://www.studygs.net/pbl.htm, 27 December 2009) กลาวถง

กระบวนการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานวาประกอบดวยสงตางๆ ดงน

1. สารวจหวขอหรอสถานการณทเปนปญหา

2. สารวจสงทรวามอะไรบาง 3. กาหนดประเดนปญหาออกมาใหชดเจนจากการสารวจนน

4. กาหนดวธการแกไขปญหา

5. วางแผนการศกษา กาหนดตารางเวลาการทางาน

6. ในปญหานนมอะไรทจาเปนตองร และลงมอศกษาดวยวธการตางๆ

7. เสนอผลการศกษาทดลอง 8. ทบทวนความสามารถของตนเอง สงใดทาไดด สงใดทาไมได เหตผล เพอปรบปรง

ตอไป

ฐานตา ไชยกาล (http://www.gotoknow.org/blog/thanita1/191454, 10 ธนวาคม 2552)

ไดเสนอกระบวนการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน ดงน

1. พจารณาหลกสตรของสถานศกษา โดยดจากผลการเรยนรทคาดหวงใหเหมาะกบ

วธการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน ทงดานทกษะและกระบวนการ เชน ใหผเรยนเกดทกษะ

กระบวนการคนหาและแสวงหาความรดวยตนเอง

2. กาหนดแหลงขอมล เพอใหผเรยนนามาแกปญหา หรอคนหาคาตอบได ไดแก ตว

ผสอน หองสมด อนเทอรเนต วดทศน บคลากรตางๆ และแหลงเรยนรทงในและนอกโรงเรยน

42

3. กาหนดและเขยนขอบขายของปญหาทเปนตวกระตนใหผเรยน ตองการศกษา คนหา

คาตอบ

4. กาหนดกจกรรมการจดกระบวนการเรยนร ททาใหผเรยนสามารถเหนแนวทางในการคนพบความร หรอคาตอบไดดวยตนเอง

5. สรางคาถาม ทมลกษณะกระตนใหผเรยนสนใจงานทกาลงทาอยและมองเหนทศทาง

ในการทางานตอไป

6. กาหนดวธการและประเมนผล ตามสภาพจรง ประเมนทงทางดานเนอหา ทกษะ

กระบวนการ และการทางานกลม

ชชพ ออนโคกสง (2522 : 69) ไดเสนอขนตอนของกระบวนการเรยนรโดยใชปญหาเปน

ฐาน ประกอบดวย 5 ขนตอน ดงน

1. ขนนานกเรยนเขาสปญหา บอกจดมงหมายของบทเรยน อธบายแผนงานทจาเปนตอง

ทาเพอใหผเรยนเกดการเรยนรตามจดมงหมาย จงใจใหผเรยนเลอกปญหาและวธแกปญหาดวย

ตนเอง

2. ขนเสนอแนะแหลงขอมล ทจะนามาใชในการแกปญหาเพอใหผเรยนใชในการศกษา

คนควาหาคาตอบ

3. ขนชวยเหลอใหผเรยนคนควาหาคาตอบทงเปนรายบคคลและเปนกลม สนบสนน

สงเสรม ใหกาลงใจผเรยนในการรวบรวมขอมล ทาการทดลองคนหาคาตอบของปญหา

4. ขนพฒนาและเสนอผลงานการแกปญหา ใหผเรยนวางแผนการนาเสนอผลงาน การ

แลกเปลยนการเสนอผลงานกบผอน

5. ขนวเคราะหและประเมนกระบวนการแกปญหา ใหผเรยนสะทอนถงวธการและ

กระบวนการในการหาคาตอบทใชในการแกปญหา

สงทผสอนตองปฏบตในการสอนแบบการแกปญหาเปนฐาน เพอใหการเรยนการสอน

บรรลผลสาเรจตามจดมงหมายนน มสงทตองปฏบต ดงตอไปน

1) เตรยมปญหาไวใหผเรยน

2) ชแนะใหผเรยนมองปญหารอบดาน หลายแงมม

3) เตรยมขอมลทจาเปนทตองใชในการแกปญหา หากผเรยนยงขาดขอมลเหลานน

4) ตรวจสอบจนแนใจวาผเรยนเขาใจปญหาและกระบวนการแกปญหาทถกตอง

43

5) ชวยใหผเรยนแกปญหาอยางมระบบ โดยผเรยนปฏบตดงน ก) กาหนดปญหา ข)

ทาความเขาใจปญหา เพอกาหนดจดมงหมาย และนาเสนอปญหาตามทเขาใจ ค) ตงสมมตฐาน

ตามขอมลทมอย อาจมมากกวาหนงสมมตฐานได ง) ทดสอบสมมตฐานโดยวธตางๆ เพอหา

คาตอบทตองการ และ จ) ประเมนคาตอบและวธการแกปญหาวา ถกตอง หรอบกพรอง ควร

ปรบปรงแกไขอยางไร

ขนตอนทสาคญของกระบวนการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานสรปเปนแผนภมดงแสดง

ตอไปน

รปท 2.1 แสดงขนตอนทสาคญของกระบวนการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน

ทมา: สนตา โฆษตชยวฒน, 2551: 47

ในการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานนน โจทยปญหา (Scenario) เปนจดเรมตนทนาไปส

กระบวนการเรยนรของผเรยน เปนแรงผลกดนทนาไปสการศกษาหาความรดวยตนเอง เพอให

เกดความรเพมเตมตามตองการ รวมทงยงสามารถใชเปนเครองทดสอบความรเดมและความรใหม

ตลอดจนการนาความรไปประยกตของผเรยนไดดวย (วลล สตยาศย, 2547: 36)

44

นกการศกษาหลายคนไดเสนอแนวทางการสรางโจทยปญหาใหมประสทธภาพ ดงน

แอลเลน และ คณะ (Allen, et al., 1996 : 47) ไดเสนอลกษณะทดของโจทยปญหาไวดงน

1. ปญหาบอกเรองราวทดงดดใจในสภาพแวดลอมซงผเรยนสามารถเกยวของเชอมโยงทฤษฎและการนาไปปรบใชเขาดวยกนได

2. เปนปญหาปลายเปดทมหลายแงมมททาทายใหทาและแสดงเหตผลอนสมควรในการวนจฉยและการสนนษฐาน

3. ปญหากอใหเกดการโตแยงหรอการอภปรายเพมเตม

4. ปญหามความซบซอนเพยงพอสาหรบผเรยน

ดอลแมนส และ สเนลเลน-เบเลนดอง (Dolmans and Snellen-Belendong, 1997 : 185

-189) นาเสนอหลกการสาหรบการสรางโจทยปญหาทมประสทธภาพไว 7 ประการ ดงน

1. ปรบปรงเนอหาของโจทยปญหา ใหเขากบความรเดมของผเรยน

2. ประกอบดวยแนวทางหลายอยาง ทกระตนใหผเรยนเพมเตมรายละเอยด

3. นาเสนอบรบททเกยวของกบวชาชพในอนาคตหรออยางนอยท สดแสดงความเกยวของกบอาชพในอนาคต

4. นาเสนอมโนทศนพนฐานทางวทยาศาสตรทเกยวของ ในบรบทของปญหาทางคลนกเพอการสนบสนนการเรยนร

5. กระตนการเรยนรดวยตนเองโดยสงเสรมใหผเรยนสรางประเดนการเรยนและการดาเนนการคนควา วรรณคดทเกยวของ

6. เพมคณคาความสนใจของผเรยนในเนอหาวชาโดยสนบสนนการอภปรายเกยวกบความเปนไปไดของคาตอบและชวยอานวยความสะดวกใหผเรยนสารวจทางเลอก

7. สงเสรมการสรางประเดนการเรยนใหเขากบจดประสงคของผสอน

วลล สตยาศย (2547 : 38) ไดเสนอหลกการสรางโจทยปญหาทมประสทธภาพไวดงน

1. เชอมโยงกบพนฐานความรเดมของผเรยน ความรเดมทเชอมกบความรใหมจะมผลให

จดจาความรใหมไดดและไดนาน การสรางโจทยปญหาจงตองอยบนพนฐานทเกยวของกบความร

เดมของผเรยน เพอชวยใหผเรยนสามารถดงความรเดมทมอยมาใชในการอภปรายได การใชโจทย

ปญหาทยากเกนไปโดยผเรยนไมสามารถนาความรเดมทมอยมาใชได จะทาใหกระบวนการเรยน

45

ดอยประสทธภาพ ทาใหขาดแรงจงใจในการศกษาหาความรเพมเตม และยงทาใหไมเกดการ

เชอมโยงความรใหมเขากบความรเดมทมอย

2. มขอมลบางสวนททาใหความรเดมของผเรยนทมอยไมเพยงพอทจะอธบายหรอแกปญหาได ตองอาศยความรเพมเตมมาชวย ทงนเพอเปนการกระตนใหเกดการแสวงหาความร

ใหมมาเพมเตมนอกเหนอจากความรเดมทมอย

3. สรางใหคลายคลงหรอเชอมโยงกบปญหาจรงในอนาคตทผเรยนจะตองประสบจรงในวชาชพ เพราะจากการศกษาวจยพบวา การเรยนในสภาพแวดลอมทคลายคลงกบของจรง จะทา

ใหสามารถจดจาและนาความรมาใชไดด

4. มลกษณะทกระตนใหผเรยนสามารถสรางวตถประสงคการเรยนรไดดวยตนเองในกรณทโจทยปญหามคาถามระบไวทายโจทย แลวมเอกสารอางองทมคาตอบใหโดยสมบรณ จะทา

ใหผเรยนไมสรางวตถประสงคการเรยนรดวยตนเอง และไมศกษาหาความรเพมเตมจากเอกสาร

หรอแหลงความรอนๆ ทไมไดกาหนดไว

5. เปนปญหาทสามารถกระตนความสนใจของผเรยน เปนปญหาทเคยไดยนหรอไดฟง

มาบอยๆ หรอไดพบเหนดวยตนเองในชวตจรง ความสนใจในโจทยปญหาจะมความสมพนธ

โดยตรงกบเวลาทใชในการเรยนรดวยตนเอง และมอทธพลในทางบวกตอความสามารถในการ

เรยนร

6. นาไปสการเรยนรทตรงกบวตถประสงคทผสอนกาหนดไว มการทดลองใชโจทยปญหาทสรางขน เพอตรวจสอบเพราะถาไมตรงกจะทาใหไมบรรลวตถประสงคของหลกสตรได

นอกจากนวลล สตยาศย (2547 : 41-42) ไดกลาวถงแนวทางการสรางโจทยปญหาวาควร

มกระบวนการดงน

1. เขยนวตถประสงคของการศกษากอน ซงจะตองมาจากผเชยวชาญหลายๆ

สาขาวชามาเขยนรวมกนและควรตองมความชดเจน เพอชวยใหผเขยนโจทยปญหาสามารถกระทา

ไดถกตองและงายขน ในทางปฏบตการเรมตนเขยนวตถประสงคตงแตแรกอาจเปนการยาก ดงนน

จงอาจเรมตนดวยการเขยนมโนทศนหรอความคดรวบยอดแลวจงนามาเขยนเปนวตถประสงค

2. จากวตถประสงคนามาพจารณาวาจะใชปญหาชนดใด รปแบบอยางไร ใชจานวน

เทาไร และแตปญหาครอบคลมวตถประสงคขอใดบาง และใชเวลาเทาไรจงจะเหมาะสม

3. ตรวจสอบเนอหาทคาดวาผเรยนจะเกดการเรยนรหลงจากไดโจทยปญหาและอภปรายแลว ไดตรงกบวตถประสงคทตงไวหรอไม ถาพบวายงขาดไปหรอไมครอบคลม อาจใชวธ

ใหผเรยนเรยนรเพมเตมจากการบรรยาย หรอจากหองปฏบตการ แตอยางไรกตามการเรยนรจาก

46

โจทยปญหาควรจะตองครอบคลมใหไดตามวตถประสงคหลก สวนวตถประสงครองหรอ

วตถประสงคยอย อาจใชวธการตามทกลาวมาแลว หรออาจตงเปนโจทยปญหาเลกๆเพมเตมใหไป

ศกษาดวยตนเองตามความสนใจตอไป ดงนน ในการเขยนวตถประสงคการศกษา จงควรพจารณา

และกาหนดเปนวตถประสงคหลกและวตถประสงครองดวย

4. เตรยมแหลงวทยาการทจะใหผเรยนไปคนควาหาความรในแตละโจทยปญหานนใหพรอมไวลวงหนา โดยผสอนจะตองพจารณาวาจาเปนตองใชอะไรบาง ซงตองตรวจสอบดกอน

วามความทนสมยและจานวนเพยงพอหรอไม ขอมลตางๆ ของแหลงวทยาการดงกลาวจะตอง

ระบไวขางทายโจทยปญหาในคมอทแจกใหผเรยน เพอใชในการคนควาความรดวยตนเอง

หลงจากไดกาหนดวตถประสงคการเรยนรจากโจทยปญหาในการอภปรายกลมครงแรก

ยวด ฤาชา (2538 : 36-37) ไดกลาวถงลกษณะทดของโจทยปญหา ดงน

1. เปนโจทยปญหาทพบบอย

2. นาไปสการเรยนรวธแกปญหา คอ มขอมลทประกอบกนขนเปนเรองราวทชกจงให

ผเรยนวเคราะหขอมล จดจาแนกประเภทของปญหา ตงสมมตฐานและกาหนดความตองการ

การเรยนรทจะนามาแกปญหา

3. เปนตนแบบทดในการเรยนรถงเนอหาหรอแนวคดทจาเปนและสาคญสาหรบการเรยน

4. มการตดสนใจทดจงจะชวยแกไขปรบปรงสถานการณของปญหาดขน

5. ใชคาอธบายทใหความหมายชดเจน คอนขางสน

6. เปนโจทยปญหาทแกไขปรบปรงได 7. ครอบคลมการเรยนรเนอหาจากหลายสาขาอยางบรณาการ 8. เปนกรณตวอยางทนามาจากสถานการณจรง

อาภรณ แสงรศม (2543 : 25) ไดกลาวถงการนารปแบบการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน

ไปใชวา ผสอนตองมการเตรยมการและการวางแผนเปนอยางด เพอใหแนวคดในการนาไปใช

ดงกลาวประสบผลสาเรจ การวางแผน และการออกแบบโจทยปญหามขนตอนดงน

1. วางแผนการจดแบงเนอหาการเรยน ขนอยกบความรความสามารถและประสบการณ

ของผสอนในการกาหนดมโนทศนหลกและวตถประสงคทจะนาไปสรางสถานการณการเรยนร

2. การเขยนสถานการณปญหา

3. การวางแผนการอภปราย

47

4. การเตรยมแหลงขอมล

5. การวางแผนการประเมนผล

จากการศกษาสรปไดวาโจทยปญหาทสรางตองใหผเรยนใชทงความรเดมทมอยและเปน

ความรใหมทตองศกษาเพมเตม และมลกษณะปญหาทเกดขนจรง ดงดดความสนใจ เพอกระตน

ใหผเรยนเกดการเรยนรและแสวงหาความรดวยตนเอง 2.5.4 บทบาทของผเรยนและผสอน 2.5.5.1 บทบาทผเรยน ไดมนกการศกษาเสนอไวดงน

แบรโรวและแทมบลน (Barrow and Tamblyn, 1980 : 82) ไดเสนอไววาผเรยนเปน

ผกระทาโดยตรงไมใชผรบ ผเรยนไมใชผฟง สงเกต เขยน และจดจา แตเปนการถามเพอปฏบต คด

เขามามสวนรวม แสดงความคดเหนอยางเปดเผยและเรยนดวยความพยายาม

อาภรณ แสงรศม (2543 : 25) ไดสรปบทบาทของผเรยนไววา ผเรยนมบทบาทเปนผทา

กจกรรมการเรยนรดวยตนเอง ตดสนใจวาอะไรและอยางไรทพวกเขาจะตองเรยน ผเรยนจะตองม

ความรบผดชอบ เรยนรดวยความคดรเรมของตนเองตงแตการวางแผน การดาเนนการและ

การประเมนผล บทบาทของผเรยนเปรยบเสมอนผแกปญหาดวยตนเองอยางแทจรง การเรยนร

โดยการใชปญหาเปนฐาน เปนการเรยนทมงการจดการเรยนรในระหวางสมาชกดวยกนเองในกลม

การทางานของกลมจงตองรวมมอกนไมเพยงแตในชนเรยนเทานน แตยงตองรวมมอกนทางาน

นอกเวลา เพอชวยเหลอเพอนทเรยนออนใหเรยนทนเพอนดวย ผเรยนอาจนดพบกนเองในกลม

โดยปราศจากผสอนได เมอเกดปญหาการดาเนนงานภายในกลม ทาใหงานของกลมไมกาวหนา

ขวญกาลงใจตกตาผเรยนในกลมจะตองเปนผรบผดชอบรวมกนในการดาเนนการแกปญหาของ

กลมเอง

วลล สตยาศย (2547 : 59) ไดอธบายวาในบางสถาบนมการตงผนากลมในการอภปราย

(Discussion Leader) โดยการผลดเปลยนหมนเวยนกนไป หนาทและบทบาทของผนากลมมดงน

1. เปนผเรม หรอ นาอภปราย

2. กระตนใหสมาชกกลมทกคนไดแสดงความคดเหนและอภปราย

3. ควบคมดแลใหกระบวนการอภปรายเปนไปตามขนตอนทวางไว

48

4. จบประเดนทสมาชกกลมอภปราย พรอมทงทาหนาทสรป

5. ควบคมและรกษาเวลาใหเปนไปตามทกาหนด

6. ดแลใหผลของกระบวนการกลมเปนไปตามทกาหนด

จากทนาเสนอขางตนทาใหสรปบทบาทผเรยนไดวา ผเรยนตองเรยนรปญหาและตอง

แกปญหาดวยตนเองโดยผานกระบวนการแกปญหา การเรยนเปนกลมยอย การสบเสาะหาความร

ความคดและการตดสนใจทสงผลใหผเรยนเกดการเรยนรและแกปญหาดวยตนเองอยางแทจรง 2.5.4.2 บทบาทของผสอน มนกการศกษาหลายคนไดเสนอ ดงน

เอลเลนและคณะ (Allen, et al., 1996 : 46) กลาววาผสอนประจากลมมบทบาทในการ

กาหนดใหผเรยนเปนผททาและรบผดชอบกระบวนการเรยนรของตน เปนผกระตนการเรยน ให

แนวทางจงใจ และสบเสาะกระบวนการใหเหตผลของผเรยน

เฉลม วราวทย (2531 : ก-ฐ) ไดเสนอแนวคดเกยวกบบทบาทของผสอนไววาจะเปลยนไป

จากผใหความร มาเปนผจดประสบการณใหผเรยนเกดความรกในวชาชพนนและมความรดาน

วชาการทถกตอง เสรมสรางปญญาในระดบสง ดงนนผสอนจงไมเพยงแตเปนผใหขอมลแตจะเพม

บทบาทอยางอนอกหลายอยาง เชน การเปนผกระตน หรอหาแรงจงใจใหผเรยนรกทจะเรยน ผสอน

ตองพยายามแสดงบทบาทเปรยบเสมอนผเรยนคนหนงในวชาชพนน และมความรดานวชาการท

ถกตอง เสรมสรางปญญาในระดบสง ผสอนจะตองเปนแหลงขอมล ฉะนนการจดการเรยนรให

ไดผลดจะตองมการวางแผนการสอน โดยคานงถงขนตอนตางๆ ทจะใหผเรยนมประสบการณตรง

หรอทางออมกบสงแวดลอม อปกรณการจดการเรยนรจะตองสมบรณพอสมควร เพอใหผเรยนได

ตดสนใจในการแสวงหาความรดวยตนเอง และผสอนมความร ความสามารถในดานกระบวนการ

กลมจะชวยใหการจดการเรยนรประสบความสาเรจ เชน ทกษะการใชคาถาม การใหขอตชม การ

เสนอแนะทงทางตรงและทางออม ซงผสอนจะตองคานงวาตนมไดมบทบาทเปนผกาหนดความร

โดยตรง แตเปนผกระตนใหผเรยนเกดความคด มความสนใจและเกดแรงจงใจทจะศกษาและ

แสวงหาความรนนดวยตนเอง บทบาทของผสอนจะเขาไปเกยวของในการจดการเรยนรเฉพาะบาง

ขนตอนเทานน เชน ขนตอนการตงสมมตฐานเพอแกปญหา ขนตอนนกลมผเรยนจะระดม

ความคดโดยใชความรเดมผสมกบความคดทเกดในปจจบน เพอตงสมมตฐานทจะใชการแกปญหา

ขนตอนนผสอนจะเขามาชวยกระตนผเรยนโดยกลวธทางออมเพอใหผเรยนเกดความคดในการ

ตงสมมตฐานหลายประการ เพอผเรยนจะไดชวยกนคดเลอกวาสมมตฐานใดนาจะเหมาะสมในการ

49

แกปญหาและการแสวงหาความรตางๆ ตอไป สาหรบขนการวเคราะหขอมลทศกษาหาความร

มาใหมนน เมอผเรยนตกลงใจทจะศกษาความรเพอการสนบสนนและปฏเสธสมมตฐานแลว จะนา

ความรทศกษานนกลบมาวเคราะหสงเคราะห ตลอดจนกลวธการแกปญหาของผเรยน ชวยกระตน

ใหผเรยนพจารณาขอมลทไดมานนถกหรอผด เพยงพอ หรอตองแสวงหาเพมเตม ซงผเรยนอาจจะ

ตองไปแสวงหาความรใหม แลวมาพบกนอกในการปฏบตระยะน ผสอนจะตองพยายามหาทางให

ผเรยนไดมองเหนผลการปฏบตของตนเอง วาสามารถแกปญหาไดถกตองหรอไม ผสอนจะไม

ตดสนวาการแกปญหานนถกหรอผด แตจะกระตนทางออมเพอใหผเรยนเหนวาการแกปญหาท

ไดมานนยงไมถกในบางจด และหาทางกระตนใหผเรยนมโอกาสประเมนผลตนเองในกระบวนการ

ทศกษามา

บทบาทของผสอนในการสอนแบบกลมยอย (Small Group) เปนบทบาททชวยสนบสนน

ใหผเรยนเกดการเรยนรดวยตนเอง โดยมจดมงหมายเพอพฒนาทกษะการคดและการใหเหตผล

ของผเรยน ชวยใหผเรยนทเรยนอยางอสระสามารถเรยนดวยตนเองตอไปไดโดยมทกษะทรวาจะ

เรยนอะไรเรยนอยางไร และสามารถจดการกบการเรยนรทตนเองตองการได ทองจนทร หงสลดารมณ

(2535 : 13-15) ไดเสนอวาบทบาทของผสอนควรมลกษณะดงน

1. พยายามถามหรอกระตนใหผเรยนคดใครครวญตรกตรองตลอดระยะเวลาทจดการเรยนร

2. แนะนาใหผเรยนเรยนรโดยผานขนตอนการเรยนรทละขน ใหผเรยนวเคราะหปญหาหรอ

สถานการณตามขนตอนของการตงสมมตฐานและพสจนสมมตฐาน เมอลงมอปฏบตการ

แกปญหา แนใจวาผเรยนคดหาหนทางหลายๆหนทางทงทางบวกและทางลบกอนลงมอแกปญหา

3. แนะนาใหผเรยนเกดความเขาใจในเรองราวทจะเรยนอยางลกซงและสามารถดงความรหรอความคดทซอนไวในใจของผเรยนออกมาใหได พยายามใหผเรยนอธบายใหไดถงเหตผลทอย

ในการอภปราย

4. หลกเลยงการใหความเหนตอการอภปรายของผเรยนวาผดหรอถก

5. หลกเลยงการบอกขอมลขาวสารใหผเรยน ผเรยนจะหาขอมลขาวสารไดจากแหลงอน

เชน จากตารา วารสาร ผเชยวชาญ ภาคสนาม เปนตน

6. กระตนใหผเรยนอภปรายโตตอบ วจารณ ออกความเหนระหวางกนและกน

7. แนใจวาทกคนในกลมมสวนรวมในทกกจกรรมของกลม

8. พยายามไมใหการอภปรายโตเถยงเปนการตอบโตกนระหวางผสอนกบผเรยน

50

9. ใชคาถามททาทายเมอผเรยนแกไขปญหาได จะสรางความมนใจเกดขน

10. พยายามปรบปรงสภาพการจดการเรยนร อยาใหผเรยนเบอ เพราะการเรยนรไมทา

ทายความสามารถ หรอหมดกาลงใจทางาน เพราะงานหรอปญหาทใหนนยากเกนไป

11. ดแลความกาวหนาในการเรยนรของผเรยนทกๆคนและตองพยายามใหผเรยนคด และ

รจกตนเองวาเรยนอยในระดบใด และพยายามใหเพอนผเรยนชวยกนเองเปนสวนใหญเมอมปญหา

การเรยนรเกดขน

12. รจกกลมเปนอยางด และทราบถงปญหาของการไมลงรอยระหวางสมาชกในกลมและ

ตองพยายามแกไขใหกลมดาเนนการไปไดอยางมประสทธผล

13. พยายามทาใหกลมผเรยนรบผดชอบความกาวหนาทางการเรยนของตนเอง มการ ไตถามโตเถยงดวยเหตผลระหวางกนและกนตลอดเวลา ซงในขนสดทายกลมผเรยนอาจไม

จาเปนตองมผสอนมารวมอยดวยกไดในระหวางการเรยน

นอกจากบทบาทผสอนดงกลาวแลว ทองจนทร หงสลดารมณ (2535 : 21-22) ยงกลาวถง

ความรและทกษะของผสอนในการเรยนโดยใชปญหาเปนฐาน ดงน

1. มความรและประสบการณในวชาชพทสอน

2. รวตถประสงคของหนวยการสอน และหลกสตร

3. มความคดรเรมสรางสรรค พรอมทงมทกษะในการเขาใจตวปญหาและการจดการปญหา

4. มความเขาใจเบองตนเรองพฤตกรรมของกลมผเรยนโดยเฉพาะพลวตร (Dynamic)

ของกลมเพอใชประโยชนในการสอนและการทางานในกลมยอย นอกจากนผสอนควรจะตองม

คณลกษณะและเจตคต ดงน

1) มองปญหาทางวชาชพใหยดหยนและกวางขวางครอบคลมแงมมตางๆ ของปญหา

2) มความเชอมนในตนเองและงานของตนในฐานะทเปนนกวชาการและนกวชาชพ

3) มความสามารถทจะตดตอกบผเรยนได สนใจในพฤตกรรมของมนษยมากกวาทจะสนใจในเนอหาวชา มความสามารถทจะคนพบความสนใจ ความสามารถ จดมงหมายและปญหา

4) มความสนใจในกจกรรมของผเรยน เพอทจะกระตนใหทางานใหสาเรจเทาทศกยภาพ

ของผเรยนจะอานวย

5) มความเชอมนทจะใหคาตชมทตรงไปตรงมากบผเรยนได และตองสามารถทจะเผชญกบผเรยนทไมทางานหรอเอาเปรยบผอน และผเรยนทหนปญหา

51

6) ใหความรสกแกผเรยนวาผสอนสามารถเรยนรรวมกบผเรยนได 7) มความรบผดชอบสง โดยปฏบตตามสญญาทใหไว

สารภ ลประเสรฐและคณะ (2534 : 13-14) ไดกลาววาบทบาทของผสอนทสาคญม 3

ประการ คอ 1) กระตนความคดของผเรยน 2) ชวยใหการประชมกลมของผเรยนมบรรยากาศของ

การอภปราย และไมออกนอกประเดน และ 3) ใหขอมลขาวสารหรอความรทเปนประโยชนแกกลม

แตจะใหเฉพาะกรณทจาเปนและไมบอกทงหมด เปนการบอกเพอใหผเรยนไดตดตอหรอมความคด

ทกวางขวางขน

จากการศกษาสรปไดวาบทบาทของผสอนทสาคญคอ เปนผจดเตรยมประสบการณการ

เรยนร การกระตนใหผเรยนเกดความคด เปนผชวยเหลอ และชแนะใหการอภปรายระหวางผเรยน

ดวยกนไปในแนวทางทจะทาใหเกดความคดทกาหนดไวในหลกสตรและขอมลหรอเนอหาทาง

วชาการทเหมาะสม ใหแรงจงใจในเรยนร เพอใหผเรยนสามารถเขาถงประเดนทศกษา สามารถ

จดระบบการเรยนไดอยางเหมาะสม ไดรจกวธการแสวงหาความรดวยตนเองและหาวธการ

ประเมนผลผเรยนใหไดเรยนรตามแนวคดของ การศกษาแบบน

2.5.5 ขอดและขอจากดของการเรยนรแบบใชปญหาเปนฐาน 2.5.5.1 ขอดของการเรยนรแบบใชปญหาเปนฐาน

แบรโรวส และ แทมบลน (Barrows and Tamblyn, 1980) ไดสรปถงขอดของการเรยน

แบบใชปญหาเปนฐานดงน

1. ไดรบความรในเนอหาทเปนบรณาการและสามารถนาความรไปประยกตเปนเครองมอในการจดการปญหาไดอยางมประสทธภาพ

2. พฒนาความสามารถในการแกปญหา การไดเผชญปญหาเปนโอกาสทจะไดฝก

ทกษะในการแกปญหา การใชเหตผลในการวเคราะหและตดสนใจ

3. พฒนาทกษะในการเรยนรดวยตนเอง การทผเรยนไดเรยนรวธการเรยนโดยการ

กาหนดมงหมายการเรยนร วธการแสวงหาความรจากแหลงความรตางๆ รวบรวมความรและนามา

สรปเปนความรใหม เปนลกษณะการเรยนดวยตนเอง ซงเปนทกษะการเรยนรไดตลอดชวต การให

52

ผเรยนมสวนรวมในการอภปราย มวธการแสวงหาความรและไตรตรองทรพยากรการเรยนซงเปน

กระบวนการทมความหมายสาคญชวยใหผเรยนเปนผเรยนดวยตนเอง

4. พฒนาทกษะการทางานเปนทม การเรยนเปนกลมยอยทาใหผเรยนไดมโอกาสแสดง

ความคดเหนและแลกเปลยนแนวคดกบผอนทาใหมความรกวางขวางมากขน ซงเปนการพฒนา

ทกษะทางสงคม

5. เพมแรงจงใจในการเรยน เนองจากผเรยนมสวนรวมในการเรยนร

วอลตนและแมทธว (Walton and Matthew, 1989) ไดสรปถงขอดของการเรยนแบบใช

ปญหาเปนฐานดงน

1. ชวยใหผเรยนสามารถปรบตวไดดขนตอการเปลยนแปลงอยางรวดเรวในเรองขอมลขาวสารในโลกปจจบน

2. เสรมสรางความสามารถในการใชทรพยากรของผเรยนไดดขน

3. สงเสรมการสะสมการเรยนร และคงการรกษาขอมลใหมไวไดดขน

4. เมอใชในการแกปญหาของสหสาขาวชา ทาใหสนบสนนความรวมมอมากกวาการ

แขงขน

5. ชวยใหเกดการตดสนใจแบบองครวมหรอแบบสหสาขาวชา

เดวส และ ฮารเดน (Davis and Harden, 1997) ไดสรปถงขอดของการเรยนแบบใช


1. มความเชอมโยงกนระหวางเนอหาวชา

2. มการรวบรวมและคดเลอกเนอหาวชาทสาคญ ซงเปนแกนหลกทผเรยนตองเรยนร

ดงนนจงเปนการชวยลดเนอหาวชาความรทตองเรยนมากโดยไมจาเปนได

3. ชวยเสรมสรางทกษะทจาเปนตอการเรยนรระดบหลงปรญญาหรอตอการปฏบตงานทางวชาชพ เชน การแกปญหา การสอสาร และการทางานเปนทม

4. เปนการเรยนรทผเรยนเปนศนยกลาง ผเรยนจะเปลยนจากการเรยนแบบรบฟงและทองจามาเปนผมสวนรวม กากบและรบผดชอบตอการเรยนรของตน ทาใหมการเรยนรอยางเขาใจ

และสามารถจดจาไดนาน และเชอวาจะนาไปสความสามารถในการเรยนรดวยตนเองไปตลอดชวต

การเรยนรแบบใชปญหาเปนฐานจงเปนกระบวนการเรยนรทชวยเตรยมใหผเรยนมการเรยนรแบบ

ผใหญ ซงเปนสงสาคญตอการศกษาอยางตอเนองทางวชาชพ

53

5. มการบรณาการระหวางสาขาวชา สอดคลองกบการปฏบตงานจรงทางวชาชพทตอง

ใชหลายๆ วชามารวมกนในการวนจฉยและแกปญหา

6. การใชปญหาทตองประสบจรงในอนาคตมาเปนตวกระตนในการเรยนรและการเรยนโดยอาศยความเขาใจ นาความรมาอภปรายโตเถยงกนในกลมยอย แทนการรบฟงและทองจา

เนอหามากมายในระบบการศกษาเดม ทาใหผเรยนเกดความพงพอใจกอใหเกดแรงจงใจในการ

เรยนร

7. ชวยกระตนใหเกดการเรยนรอยางลกซงแทนการทองจาอยางผวเผน เพราะตองอาศย

ความเขาใจและการนามาประยกตใชในการแกปญหา

8. เปนการเรยนรแบบความคดสรางสรรค เพราะผเรยนจะตองใชความรเดมทมอยมาคดในการสรางความรใหมทจาเปน มาตอเตมเสรมเขากบความรเดม สรางเปนกรอบแนวคดทสามารถ

นาไปประยกต

สมาคมคณตศาสตรและวทยาศาสตรอลลนอย (ราตร เกตบตตา, 2546 : 34-35) ไดเสนอ

ขอดของการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานดงน

1. เกดแรงจงใจ (Motivation) ทาใหผเรยนมความมงมนในการเรยนมากขน เพราะตอง

พยายามในการหาคาตอบของปญหาอยางมาก เนองมาจากผเรยนมความรสกวาไดรบความ

ไววางใจในการคนหาคาตอบหรอการทางานนน

2. มความเกยวของและบรบท (Relevance and Context) ชวยใหผเรยนสามารถตอบ

คาถามไดอยางชดเจน เชน “เพราะเหตใดเราจงตองเรยนในเนอหาน” และ “ผเรยนกาลงทาอะไรท

เกยวของกบสงตางๆในโลกแหงความเปนจรงในขณะทอยในสถานศกษา”

3. มลาดบการคดระดบสง (High-Order Thinking) เพราะปญหาทสามารถหาคาตอบได

หลากหลาย จะเปนตวกระตนผเรยนคดอยางมวจารณญาณและคดอยางสรางสรรค โดยผเรยน

จะจดจอกบการเดา การคาดคะเนวาคาตอบทถกตองทผสอนตองการใหเขาคนหาคออะไร

4. ชวยใหเรยนรวาเรยนอยางไร (Learning how to learn) สงเสรมการเรยนรดวยตนเอง

โดยการตอบคาถามใหคดยทธวธสาหรบนยามปญหา การจดการขอมล การวเคราะหขอมล การ

ตงสมมตฐาน และการทดสอบสมมตฐานดวยตนเอง มการเปรยบเทยบขอมล แลกเปลยนความ

คดเหนซงกนและกนกบเพอน

54

5. มสภาพทเปนจรง (Authenticity) มงเนนใหผเรยนเรยนรขอมลทมลกษณะคลายคลง

กบสงทเคยเรยนผานมาหรอสามารถระลกไดและมผลตอสภาวการณในอนาคต และประเมนผล

การเรยนรในแนวทางทบงบอกถงความเขาใจไมใชมการรเทานน

สนทร คนเทยง (2543 : 12) กลาววาการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานชวยสงเสรม

การแกปญหา (Problem Solving) มากกวาการจาเนอหาขอเทจจรง พรอมสงเสรมการทางานเปน

กลม และพฒนาทกษะทางสงคม (Social Skills)

2.5.5.2 ขอจากดของการเรยนรแบบใชปญหาเปนฐาน

อาภรณ แสงรศม (2543 : 33) ไดเสนอขอจากดของการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานวา

เปนการเรยนทเหมาะสาหรบสายวชาชพซงเปนวทยาศาสตรประยกต ไมสามารถนามาใชไดกบทก

รายวชา และในการนามาใชตองมการวางแผนและเตรยมการเปนอยางด ผสอนตองมทกษะในการ

เปนผสอนประจากลม ผเรยนจะตองมความรบผดชอบตอการเรยนรของตนเอง และใหความ

รวมมอในการเรยนรวมกน และตองมแหลงเรยนรทเออตอการเรยนรใหผเรยนไดเรยนรอยางอสระ

เดวสและฮารเดน (Davis and Harden, 1997) ไดสรปถงขอจากดของการเรยนรโดยใช


1. บทบาทของผสอนทเปลยนไปเปนผกระตนใหเกดการเรยนร อาจทาใหผเรยนทคนเคยกบภาพครผสอนทเปนผบอกกลาวความร เสมอนเปนแบบอยางของครทดในระบบการศกษาเดม

จะมองเหนภาพวาครตางไปจากเดม

2. ทาใหบทบาทผสอนเดมททาหนาทเปนตวเตอรไมสามารถใชความรของตนเองทมมาถายทอดใหผเรยนได จงอาจเปนสาเหตททาใหไมเกดแรงจงใจในการสอน

3. ความรทไดโดยผเรยนเปนผกากบตนเอง มแนวโนมทจะเปนการเรยนรอยางไมเปนระบบไมรวาอะไรสาคญอะไรไมสาคญ ตางกบการสอนของครทจะมกจะมการสอนอยางเปนระบบ

4. ความสามารถของผสอนในกระบวนการนเปลยนไปจากระบบการศกษาเดม จง

จาเปนอยางยงทตองมการพฒนาผสอนใหมความสามารถเหมาะสม

5. การลงทนคอนขางสงมากกวาการศกษาในระบบเดมในดานทรพยากรตางๆ ในการ

เรยนร โดยเฉพาะเมอมผเรยนจานวนมาก

55

6. ตองใชเวลาในการเรยนรดวยตนเองจากแหลงวทยาการตางๆ มากกวาการทใหคร

สอนโดยตรง อยางไรกตามการใชคมอการเรยนทเหมาะสมอาจชวยลดปญหานลงได

2.6 การประเมนผลตามสภาพจรง

การประเมนผลตามสภาพจรง (Authentic Assessment) เปนการวดและประเมนผลการ

เรยนรจากการทผเรยนไดลงมอปฏบตงาน ซงแสดงใหเหนถงการนาความรและทกษะทเรยนไปใช

ในสภาพและสถานการณจรงหรอเชอมโยงใกลเคยงกบสถานการณจรงมากทสด การวด

ประเมนผลตามสภาพจรง มการกาหนดชนงาน หรอภาระงาน ใหผเรยนปฏบต และมการใช

เครองมอการวดและประเมนผล ทมเกณฑพรอมทงคาอธบายคณภาพของงานตามเกณฑไวอยาง

ชดเจน 2.6.1 ลกษณะสาคญของการประเมนตามสภาพจรง

การประเมนตามสภาพจรง เปนกระบวนการวดและประเมนผลแทนการประเมนผลดวย

แบบทดสอบมาตรฐานในกรณทแบบทดสอบเลอกตอบไมสามารถวดและประเมนผลได ลกษณะ

สาคญของการประเมนตามสภาพทแทจรง มดงน (Burke, Fogarty and Belgrad, 1994 : 7)

1. งานทใหปฏบตเปนงานทมความหมาย (Meaningful Task) สอดคลองกบชวตใน

ชวตประจาวน และเปนเหตการณจรงมากกวากจกรรมทจาลองขนเพอใชในการทดสอบ

2. เปนการประเมนรอบดานดวยวธการทหลากหลาย (Multiple Assessment) เปนการ

ประเมนผเรยนทกดาน ทงความร ความสามารถ ทกษะ และคณลกษณะนสย โดยใชเครองมอท

เหมาะสม สอดคลองกบวธแหงการเรยนร และพฒนาการของผเรยน เนนใหผเรยนตอบสนอง

ดวยการแสดง สรางสรรค ผลต หรอทางาน ในการประเมนตองประเมนหลายๆ ครงดวยวธการท

หลากหลายและเหมาะสม เนนการลงมอปฏบตมากกวาการประเมนความร

3. ผเรยนจะมการประเมนตนเองตลอดเวลา และพยายามแกไขจดดอยของตนเองจนได

ผลงานมคณภาพ เกดความพงพอใจในผลงานของตนเอง มการแสดงผลงานตอสาธารณชน

เพอเปดโอกาสใหผอนไดเรยนรและชนชมจากการจดกจกรรมการเรยนการสอน มโอกาสเลอก

ปฏบตงานไดตามความพงพอใจ มการกาหนดมาตรฐานของงานหรอสภาพความสาเรจของงานท

เกดจากการกาหนดรวมกนระหวางผสอน ผเรยน และอาจรวมถงผปกครองดวย ซงเปนสงทชวย

บงบอกวางานของผเรยนมคณภาพอยในระดบใด

56

4. ใชความคดระดบสง (High – Order Thinking) ใหผเรยนแสดงออก หรอ ผลตผลงาน

ขนมา ซงเปนผลงานทเกดจากการคดวเคราะห สงเคราะห ประเมนทางเลอก ลงมอกระทา

ตลอดจนการใชทกษะการแกปญหาเมอพบปญหาทเกดขน

5. มปฏสมพนธทางบวก (Positive Interaction) ผเรยนไมรสกเครยด หรอเบอหนายตอ

การประเมน เกดความรวมมอทดตอกนในการประเมน และการใชผลการประเมนแกไขปรบปรง

ผเรยน

6. งานและมาตรฐานตองชดเจน (Clear Tasks and Standard) งานและกจกรรมทจะให

ผเรยนปฏบตมขอบเขตทชดเจน สอดคลองกบจดหมายหรอสภาพทคาดหวงทตองการใหเกด

พฤตกรรมดงกลาว

7. มการสะทอนตนเอง (Self Reflections) มการเปดโอกาสใหผเรยนแสดงความรสก

ความคดเหน หรอเหตผลตอการแสดงออก การกระทา หรอผลงานของตนเองวา ทาไมปฏบต

หรอไมปฏบต ทาไมชอบ หรอไมชอบ

8. มความสมพนธกบชวตจรง (Transfer into Life) ปญหาทเปนสงเราใหผเรยนได

ตอบสนอง เปนปญหาทสอดคลองกบชวตประจาวน พฤตกรรมทประเมนเปนพฤตกรรมท

แทจรง ทเกดขนในชวตประจาวน

9. เปนการประเมนอยางตอเนอง (Ongoing or Formative) ตองประเมนผเรยน

ตลอดเวลา และทกสถานทอยางไมเปนทางการ ซงจะทาใหเหนพฤตกรรมทแทจรง เหน

พฒนาการ คนพบจดเดนและจดดอยของผเรยน

10. เปนการบรณาการความร (Integration of Knowledge) งานทใหผเรยนลงมอปฏบต

นน ควรเปนงานทตองใชความร ความสามารถและทกษะทเกดจากการเรยนรในสหสาขาวชา

ลกษณะสาคญดงกลาวจะชวยแกไขจดออนของการวดและประเมนแบบเดมทพยายามแยกยอย

จดประสงคออกเปนสวนๆ เรยนร และประเมนเปนเรองๆ ดงนนผเรยนจงขาดโอกาสทจะบรณา

การความรและทกษะจากวชาตางๆ เพอใชในการปฏบตงานหรอแกปญหาทพบซงสอดคลองกบ

ชวตประจาวนทงานแตละงาน หรอปญหาแตละปญหานนตองใชความร ความสามารถ และ

ทกษะจากหลายๆ วชามาชวยในการทางานหรอแกไขปญหา

2.6.2 การประเมนผลการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน

การจดกจกรรมการเรยนการสอนทนาไปสการประเมนผลตามสภาพจรงควรมลกษณะดงน

1. มภาคปฏบตในชวตจรงทสามารถถายโยงไปสสถานการณใหมได

57

2. สงเสรมใหผเรยนไดใชความคดและการปฏบตอยางมความหมายตอผเรยน ซงจะทา

ใหผเรยนมงมนทาผลงานใหสาเรจ

3. กระตนใหผเรยน อยากคด อยากทดลองและปฏบตดวยการกาหนดปญหาททา

ทาย ยวยและเปนไปไดในชวตจรง

4. เนนใหผเรยนปฏบตตามแนวทางของตนเอง เปดโอกาสใหผเรยนมอสระในการคดและปฏบตในสงทชอบ

5. สงเสรมใหนาความรจาก หลายเนอหาและหลายวชามาประยกต

วลล สตยาศย (2547 : 71) กลาววาการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานไมไดเนนทการ

ไดมาซงความรตามวตถประสงคอยางเดยว แตเนนถงกระบวนการกลม ในการเรยนแบบกลมยอย

กระบวนการเรยนร และผลลพธของการจดการเรยนร ดงนนการวดผลและประเมนผลตองวดและ

ประเมนใหครบทกดาน ทงในสวนของกระบวนการและผลงาน ทงดานความรทกษะการทางานทก

ดาน ตลอดจนเจตคต จะตองมการประเมนความกาวหนาระหวางเรยน (Formative Assessment)

และการประเมนตดสนผลหลงจากเรยนเสรจสน (Summative Assessment) ซงผสอนอาจแบง

ขนตอนการประเมนเพอการวางแผนทดไดดงน

1. กาหนดวตถประสงคและเปาหมายการประเมน

2. พจารณาขอบเขต เกณฑ วธการและสงทจะประเมน กาหนดวตถประสงคการประเมน

ใหครอบคลมจดมงหมายทางการศกษาทง 3 ดาน คอ ความร เจตคต และทกษะ

3. กาหนดการประเมนใหครอบคลมทกดานของกจกรรม

4. เลอกใชเทคนคและเครองมอในการประเมนทหลากหลาย โดยสอดคลองกบ

วตถประสงคของหลกสตร วตถประสงคของรายวชา และเกณฑการประเมน เชน การทดสอบ การ

สมภาษณ การสงเกตพฤตกรรม แบบสอบถาม การบนทกจากผเกยวของ แบบประเมนตนเอง แฟม

สะสมผลงาน (Portfolio) เปนตน

5. กาหนดเวลาและสถานทจะประเมน เชนระหวางการทากจกรรมกลม ระหวางการทา

โครงการ

6. วเคราะหผลและการจดการขอมลการประเมน โดยนาเสนอรายการ กระบวนการ แฟม

สะสมผลงาน การบนทกขอมล ผลการสอบ

7. สรปผลการประเมนเพอปรบปรงขอบกพรองของการเรยนรและพฒนาผเรยน รวมทง

ปรบปรงกจกรรมการจดการเรยนร และในกรณทเปนการประเมนผลสรปรวมเพอตดสนผลการเรยน

58

ควรพจารณาใชเกณฑทกาหนดและนาผลการประเมนระหวางเรยนมาประกอบการพจารณาดวย

เสมอ

พวงรตน บญญานรตน (2544 : 123-128) ไดเสนอการประเมนผลการเรยนรโดยใชปญหา

เปนฐานวา เครองมอการประเมนผลตองสอดคลองกบแนวทฤษฎทใชในการประเมนการพฒนา

ผเรยน และวธการประเมนผลการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน ไดแก แฟมงานเรยนร (The

Learning Portfolio) บนทกการเรยนร (Learning Log) การประเมนตนเอง (Self Assessment)

ขอมลยอนกลบจากเพอน (Peer feedback) และการประเมนผลรวบยอด (Overall Evaluation)

สรปไดวาการประเมนผลการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานตองมทงการประเมนผล

ความกาวหนาระหวางเรยน และการประเมนผลเมอสนสดการเรยน ทงนเพอปรบปรงขอบกพรอง

ของการเรยนรและพฒนาผเรยน รวมทงปรบปรงกจกรรมการจดการเรยนร อกทงควรประเมนผล

ดวยวธทหลากหลายเพอสามารถประเมนไดครอบคลมทกดาน

2.7 การจดการเรยนการสอนวชาฟสกส

2.7.1 สภาพการจดการเรยนการสอนวชาฟสกส

การจดการเรยนการสอนวชาฟสกสแบบเดมในระดบอดมศกษานนแบงการเรยนการสอน

วชาฟสกสออกเปน 2 สวน คอสวนบรรยายและสวนปฏบต ในสวนบรรยายจะใชวธการสอนจากสง

ทซบซอนเปนนามธรรมไปยงสงทเปนรปธรรม โดยการแนะนามโนทศนกอนตามดวยยกตวอยาง

สถานการณทประยกตความรทางฟสกส (สธ พรรณหาญ, 2547 : 2 ) การสอนแบบบรรยายเปน

วธการทเนนผสอนเปนศนยกลางในการถายทอดความรเพอใหผเรยนจดจา ซงผเรยนจดจาไดแต

เพยงผวเผน และไมสนใจเรยน เปนวธการทไมสอดคลองกบวธการทางวทยาศาสตรทตองการให

ผเรยนศกษาคนควาดวยตนเอง เมอพจารณาในสวนของการสอนแบบบรรยายในวชาฟสกส ซง

เนอหาคอนขางเปนนามธรรม ผเรยนตองใชการทองจาซงการทองจาจะทาใหเขาใจบทเรยนไดยาก

ไมสนกกบการเรยนและขาดแรงจงใจทจะเรยน (รง แกวแดง, 2543 : 51)ทาใหเกดความลมเหลวท

จะเขาใจความหมายของมโนทศนตางๆ อยางลกซง (Niguma, 1997 : 662)การทองจาไมไดสราง

ความรทยงยน สงทเรยนโดยการทองจาจะลมภายใน 2-3 สปดาห ถาปราศจากการกระตนท

ตอเนอง จงเปนสาเหตหนงทผเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนตาลง (Novak, 1991 : 12)สวนในการ

59

เรยนภาคปฏบตจะเนนการทดลองตามลาดบขนทกาหนดไว ทาใหผเรยนไมเขาใจจดประสงค และ

วธการทชดเจนเปนอปสรรคตอการสะทอนความคดและจดเนนตางๆ (Roth, 1994 : 5)ทาใหไม

สามารถเชอมโยงงานททาและใชความสามารถทางปญญาตา การเรยนในลกษณะนผเรยนไมได

เกยวของกบความหมายของการทดลอง แตปฏบตตามขนตอนการทดลองเทานน (Gallagher and

Tobiin, 1987 : 535) หรอเพยงแตปฏบตตามทฤษฎหรอมโนทศนทรแลว (Kanis, 1991 : 29) ซงไมได

ทาใหผเรยนไดใชความคดและเขามามสวนรวมในการทดลอง แตใชเวลาสวนใหญทาสงอนทไม

เกยวของกบการทดลอง (Roth, 1994 : 5) นอกจากนการเรยนการสอนฟสกสแบบเดมมกจะดาเนนการ

จากสงทซบซอนเปนนามธรรมไปสสงทเปนรปธรรมโดยการแนะนามโนทศนกอนตามดวยปญหาท

เปนการประยกต (สธ พรรณหาญ, 2547 : 2 )

2.7.2 ปญหาการเรยนการสอนวชาฟสกส

การเรยนวชาฟสกสในปจจบนทงระดบมธยมศกษาและระดบอดมศกษาไดมปญหาปรากฏ

ขน นนคอผเรยนสวนใหญมผลสมฤทธทางการเรยนวชาฟสกสตาลง เชนจากการศกษาเรองผล

การเรยนรในวชาฟสกสโดยใชกจกรรมการเรยนการสอนแบบ 4 MAT ของ ยทธการ ศรมาชย ได

เสนอวา สาเหตทผลสมฤทธทางการเรยนวชาฟสกสของนกเรยนมธยมศกษาชนปท 4 ในภาคเรยน

ท 1 โรงเรยนหนองนาคาวทยาคม กงอาเภอหนองนาคา จงหวดขอนแกน มคาเฉลยรอยละ 62 ซง

ตากวาเกณฑมาตรฐานทโรงเรยนกาหนดไวรอยละ 70 เนองจากการสอนวชาฟสกสในโรงเรยน

หนองนาคา สวนมากจะเปนการสอนตามหนงสอแบบเรยน การสอนจะเปนการบรรยายไมไดใช

รปแบบการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลาง ไมไดสอนใหนกเรยนเชอมโยงเนอหาทเรยนเขากบ

ชวตประจาวน และจากการสอบถามความรสกของนกเรยนตอการเรยนวชาฟสกส สวนใหญจะ

ตอบแนวทางทเหมอนกนวาวชาฟสกสเปนวชาทยากตองจาสตร ทฤษฎและหลกการตางๆ อาจารย

จะสอนตามหนงสอเรยน อธบายใหฟงและใหจดตาม จงทาใหนกเรยนหลายคนเบอหนายไมคอยม

ความสขกบการเรยน หรอในการประชมเสวนาหวขอ “ผลการสอบ Admissions ตอการเรยน

ฟสกสของนสตและนกศกษา” ซงจดโดยสมาคมฟสกสไทย กลมอาจารยผสอนฟสกสในระดบ

มธยมศกษาตอนปลายไดนาเสนอผลการรวบรวมขอมลทเปนสาเหตทมตอผลสมฤทธทางการเรยน

วชาฟสกสตาลงในสวนทเกดจากตวผเรยน เชน นกเรยนไมสนใจ ไมใสใจในการเรยน และสาเหตท

เกดจากตวผสอน เชน ครผสอนไมไดจบฟสกสโดยตรง ทาใหไมสามารถหรออาจจะไมกลาสอนใน

บางหวขอ ภาระงานของผสอนทงงานสอนและงานอนๆ มากเกนไป ครบางโรงเรยนเลอกทจะสอน

ในเนอหาวชาทตองใชในการสอบเทานน นอกจากนกลมอาจารยผสอนวชาฟสกสสาหรบนกศกษา

60

ชนปท 1 กลมหนงของจฬาลงกรณมหาวทยาลย ไดนาเสนอผลจากการรวมตวกนเพอศกษาปญหา

ในการเรยนการสอนวชาฟสกสชนปท 1 โดยตองการทาความเขาใจถงสาเหตและหาทางแกปญหา

ทผลการเรยนฟสกสของนกศกษาชนปท 1 ตาลง จากการสารวจความคดเหนของนสต พบวานสต

เสนอในประเดนวาทผลการเรยนวชาฟสกสตาลงเนองจากเนอหาและขอสอบ เชน เนอหามากจน

เรยนไมไหวโดยเฉพาะสาหรบสอบกลางภาคในภาคการศกษาแรก ขอสอบยากมากจนกระทงนสต

ทไมรอะไรเลยและนสตทมความเขาใจพอประมาณทาไมได ขอสอบใชแคลคลสมากจนทาใหนสตท

เขาใจฟสกสแตออนคณตศาสตรทาไมได สวนการสารวจความคดเหนจากฝายอาจารย พบวา

อาจารยเสนอในประเดนวาทผลการเรยนวชาฟสกสตาลงเนองจากปญหาจากตวนสตเอง เชน

นสตขาดความรพนฐานทควรมมาจากมธยมศกษาทาใหเรยนไมเขาใจ นสตไมไดพยายามทา

ความเขาใจแตใชวธทองโจทยตวอยางและโจทยจากสถาบนกวดวชา นสตไมสนใจเรยนเพราะเหน

วาไมมประโยชน ไมเกยวของกบตวเอง นสตปรบตวใหเขากบสภาพการเรยนในระดบมหาวทยาลย

ไมได ยงตดอยกบการเรยนแบบมธยมศกษาทมอาจารยดแลใกลชด ไมมการตรวจสอบการเขา

หองเรยน ไมมการบานมาเสรม

จากการศกษาสรปไดวา องคประกอบทสาคญตามความเหนของผเรยนทมผลตอ

ผลสมฤทธการเรยนการสอนวชาฟสกส คอ วธการเรยนการสอน

2.8 ความพงพอใจตอการจดการเรยนร

2.8.1 ความหมายของความพงพอใจ

มอรส (Morse, 1955 : 27) กลาววา ความพงพอใจหรอความพอใจ ตรงกบคาในภาษาองกฤษ

วา “Satisfaction” หมายถง สงทตอบสนองความตองการขนพนฐานของมนษย เปนการลดความ

ตงเครยดทางดานรางกายและจตใจ หรอสภาพความรสกของบคคลทมความสข ความชนใจ

ตลอดจนสามารถสรางทศนคตในทางบวกตอบคคลตอสงหนง ซงจะเปลยนแปลงไปตามความ

พอใจตอสงนน

วรม (Vroom, 1964 : 99) กลาววาทศนคตและความพงพอใจในสงหนงสามารถใชแทนกน

ได เพราะทงสองคานจะหมายถงผลทไดจากการทบคคลเขาไปมสวนรวมในสงนน โดยทศนคตดาน

61

บวก จะแสดงใหเหนสภาพความพงพอใจในสงนนและทศนคตดานลบจะแสดงใหเหนสภาพความ

ไมพงพอใจนนเอง

กด (Good, 1973 : 161) กลาววา ความพงพอใจ หมายถง สภาพหรอระดบความพงพอใจ

ทเปนผลมาจากความสนใจและเจตคตของบคคลทมตองาน

วมลสทธ หรยางกร (2526 : 74) ไดสรปวา ความพงพอใจ เปนการใหคาความรสกของ

คนเราทสมพนธกบโลกทศน คาความรสกของบคคลทมตอสภาพแวดลอมจะแตกตางกน เชน

ความรสกด หรอ เลว พอใจ หรอ ไมพอใจ สนใจ หรอ ไมสนใจ เปนตน

กตมา ปรดลก (2529 : 321) ศกษาและสรปวา ความพงพอใจ หมายถง ความรสกทชอบ

หรอพอใจทมตอองคประกอบ และสงจงใจในดานตางๆของงานและผปฏบตงานนนไดรบการ

ตอบสนองตามความตองการของเขาได

พน คงพล (2529 : 328) ไดสรปวา ความพงพอใจในการปฏบตงาน หมายถง ความรสก

ชอบ ยนด เตมใจ หรอเจตคตทดของบคคลทมตองานทเขาปฏบต ความพงพอใจเกดจากการไดรบ

การตอบสนองความตองการทงทงดานวตถและจตใจ

ศภสรา โททอง (2547 : 47) ไดสรปวา ความพงพอใจ หมายถง ความรสกนกคด ความรสก

ชอบ ความพอใจหรอเจตคตทดของบคคลทมตอการทางานหรอการปฏบตกจกรรมในเชงบวก

นจญมย สะอะ (2551 : 62) ไดสรปวา ความพงพอใจ หมายถง ความรสก หรอเจตคตใน

ดานบวกของบคคลทไดรบการตอบสนองทางประสาทสมผสทง 5 ของสงรอบขางทงในดานจตใจ

ทาใหมผลตอความรสกนกคด ความรสกชอบ ยนด เตมใจ พอใจ หรอมเจตคตทด

จากการศกษาสรปไดวาความพงพอใจ หมายถง ความรสกทดหรอทศนคตทดของบคคล

ซงมกเกดจากการไดรบการตอบสนองตามทตนตองการ กจะเกดความรสกทดในสงนน ตรงกนขาม

หากความตองการไมไดรบการตอบสนอง ความไมพงพอใจกจะเกดขน

62

2.8.2 การวดและการประเมนความพงพอใจ การวดและการประเมนความพงพอใจทาไดหลายวธดงน (สาโรช ไสยสมบต, 2534 : 39)

1) การใชแบบสอบถาม เปนวธการทนยมใชกนแพรหลาย โดยใหแสดงความคดเหนลงใน

แบบฟอรมทกาหนดคาตอบไวใหเลอกตอบหรอเปนคาตอบอสระ

2) การสมภาษณ เปนวธทตองอาศยเทคนคและความชานาญพเศษของผสมภาษณทจะจงใจใหผถกสมภาษณตอบคาถามใหตรงกบขอเทจจรง เปนวธทประหยดและมประสทธภาพวธ

หนง

3) การสงเกต ใชการสงเกตจากพฤตกรรม เชน กรยาทาทาง การพด สหนา เปนตน วธน

ผวดจะตองกระทาอยางจรงจงและมแบบแผนทแนนอน จงจะสามารถประเมนถงระดบความพง

พอใจไดอยางถกตอง

ผาสวรรณ สนทวงศ ณ อยธยา (2532 : 68) อธบายวา การวดดานจตนสย หรอ ความรสก

เปนการวดพฤตกรรมทเกยวของกบความรสกหรออารมณ เชน ความสนใจ ความพอใจ ความ

ซาบซง เจตคตหรอทศนคต คานยมการปรบตว ทศนคตเปนการวดความรสกของบคคลอน

เนองมาจากการ เรยนร หรอประสบการณตอสงตาง ๆ ทคอนขางถาวรในระยะหนง แตอาจเปลยน

ได และทศนคตกสามารถระบ ทศทาง ความมากนอยหรอความเขมได

เชดศกด โฆวาสนธ (2522 : 94-95) เสนอขอตกลงเบองตนในการวดทศนคต ดงน

1) การวดทศนคตเปนการศกษาความคดเหน ความรสกของบคคลทมลกษณะคงท

เปนความคดเหนหรอความรสกทไมเปลยนแปลงไปในชวงเวลาหนง

2) ทศนคตเปนสงทไมสามารถสงเกตหรอวดไดโดยตรง ดงนนการวดทศนคตจง

เปนการวดทางออมจากแนวโนมทบคคลจะแสดงออกมาเทานน

3) การวดทศนคตของมนษยนน ไมใชเปนการศกษาแตเฉพาะทศทางทศนคตของ

บคคลเหลานน แตตองศกษาระดบความมากนอยหรอความเขมของทศนคตดวย

บญธรรม กจปรดาบรสทธ (2546 : 222) เสนอหลกการวดทศนคต 3 ประการ ดงน

1) เนอหา (Content) การวดทศนคตตองมสงเราไปกระตนใหแสดงกรยาทาทออก

สงเราโดยทวไปไดแกสงทตองการทา

63

2) ทศทาง (Direction) การวดทศนคตโดยทวไปกาหนดใหทศนคตมทศทางเปน

เสนตรงและตอเนองกนในลกษณะเปนซาย - ขวาและบวก - ลบ

3) ความเขม (Intensity) กรยาทาทและความรสกทแสดงออกตอสงเรานน มปรมาณ

มากหรอนอยแตกตางกน ถามความเขมสงไมวาจะเปนไปในทศทางใดกตาม จะมความรสกหรอ

ทาทรนแรงมากกวาทมความเขมปานกลาง

เครองมอทใชวดทศนคตเรยกวา มาตรวดทศนคต (Attitude Scale) มลกษณะเปนมาตรา

สวนประมาณคา (Rating Scale) มาตรวดทศนคตทนยมใชและรจกกนแพรหลายม 4 ชนด ไดแก

มาตรวดแบบเธอรสโตน (Thurstone Type Scale) มาตรวดแบบลคเคอรท (Likert Scale) มาตรวด

แบบกตตแมน (Guttman Scale) และมาตรวดของออสกด (Osgood Scale) ซงแตละประเภทม

ขอจากด ขอด ขอเสยแตกตางกน ดงนนการจะเลอกใชมาตรวดแบบใดขนอยกบสถานการณและ

ความจากดของการศกษา (บญธรรม กจปรดาบรสทธ, 2551 : 294-306)

2.9 งานวจยทเกยวของ

2.9.1 งานวจยในประเทศ

สรรตน สมพนธยทธ (2540) วจยเรอง ลกษณะการเรยนรดวยการนาตนเองของนกศกษา

ในระบบการศกษาทางไกล มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ผลการวจยแสดงใหเหนวา นกศกษา

ชายและนกศกษาหญง มลกษณะการเรยนรดวยการนาตนเอง โดยรวมและรายองคประกอบ 7

องคประกอบ แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต โดยทนกศกษาชายมคาเฉลยสงกวานกศกษา

หญง และเมอศกษาเปรยบเทยบตามอายและสาขาวชา ไมพบความแตกตางทงในราย

องคประกอบและโดยรวมทง 8 องคประกอบ เมอเปรยบเทยบตามผลการศกษา พบวาความ

แตกตางอยางมนยสาคญทางสถตเพยง 1 องคประกอบ สวนอก 7 องคประกอบและโดยรวม ไมพบ

ความแตกตาง

ลาวณย ทองมนต (2541) วจยเรอง การเปรยบเทยบลกษณะการเรยนรดวยการนาตนเอง

ระหวางครนกวจยและครทไมเปนนกวจย ผลการวจยแสดงใหเหนวา ครนกวจยมความพรอมใน

การเรยนรดวยตนเองสงกวาครทไมเปนครนกวจยอยางมนยสาคญทางสถต โดยครนกวจยม

ลกษณะการเรยนรดวยตนเอง 7 ใน 8 ดานสงกวาครทไมเปนนกวจย คอ การเปดโอกาสแหงการ

64

เรยนร มโนมตของตนเอง ดานการเปนผเรยนทมประสทธภาพ มความคดรเรมและเรยนรไดดวย

ตนเอง มความรบผดชอบตอการเรยนรของตนเอง การมความรกในการเรยน การมองอนาคตในแง

ด และสามารถใชทกษะการศกษาหาความรและทกษะการแกปญหา สาหรบดานทไมแตกตาง คอ

การมความคดรเรมสรางสรรค ลกษณะการเรยนรดวยตนเองของครนกวจยคอเรยนรดวยความ

สมครใจ มตนเองเปนแหลงขอมลของตนเองและรวธในการเรยนร

สนทร สทองหลอ (2542) วจยเรอง คณลกษณะการเรยนรดวยการนาตนเองของ

นกศกษาสถาบนราชภฏสวนดสต ผลการวจยแสดงใหเหนวา นกศกษาชายและนกศกษาหญง ม

คณลกษณะการเรยนรดวยการนาตนเองโดยรวมไมแตกตางกน และเมอศกษาตามวธการเลยงด

พบวา นกศกษาทไดรบการเลยงดแบบประชาธปไตยในระดบแตกตางกนมคณลกษณะการเรยนร

ดวยการนาตนเองโดยรวมแตกตางกน นกศกษาทไดรบการเลยงดแบบเผดจการในระดบแตกตาง

กน มคณลกษณะการเรยนรดวยการนาตนเองโดยรวมไมแตกตางกน นกศกษาทไดรบการเลยงด

แบบใหความคมครองในระดบแตกตางกน มคณลกษณะการเรยนรดวยการนาตนเองโดยรวมไม

แตกตางกน นกศกษาทไดรบการเลยงดแบบปลอยปละละเลยในระดบแตกตางกน มคณลกษณะ

การเรยนรดวยการนาตนเองโดยรวมไมแตกตางกน และเมอศกษาถงระดบการศกษาบดา-มารดา

พบวา นกศกษาทบดา-มารดามระดบการศกษาแตกตางกน มคณลกษณะการเรยนรดวยการนา

ตนเองโดยรวมและรายดานไมแตกตางกน และนกศกษาทมผลการเรยนเดมแตกตางกน ม

คณลกษณะการเรยนรดวยการนาตนเองโดยรวมไมแตกตางกน

ศศธร กลสรสวสด (2538) วจยเรอง ระดบความพรอมในการเรยนรโดยการชนาตนเอง

ของนกศกษาวทยาลยเกษตรกรรม กรมอาชวศกษา ผลการวจยแสดงใหเหนวา นกศกษาสงกดกอง

วทยาลยเกษตรกรรม กลมสถานศกษาภาคกลางและตะวนออกมระดบความพรอมในการเรยนร

โดยการชนาตนเองโดยภาพรวมอยในระดบสง 5 ดาน คอ ความรบผดชอบตอการเรยนร การมอง

อนาคตในแงด ความรกในการเรยน มโนทศนตอตนเองในดานการเปนผเรยนทมประสทธภาพ และ

การเปดโอกาสตอการเรยนร และเมอศกษาเปรยบเทยบระดบความพรอมในการเรยนรโดยการชนา

ตนเอง จาแนกตามเพศ อาชพของผปกครอง อาชพทนกศกษาคาดหวง ขนาดวทยาลย และ

ประเภทสถานศกษา พบวา มระดบความพรอมในการเรยนรโดยการชนาตนเองไมแตกตางกน หาก

จาแนก ตาม อาย หลกสตร และระดบผลการศกษา พบวามระดบทแตกตางกนอยางมนยสาคญ

ทางสถต

65

อาภรณ แสงรศม (2543) วจยเรอง ผลการเรยนแบบใชปญหาเปนหลกตอลกษณะการ

เรยนรดวยตนเอง ผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรสงแวดลอมและความพงพอใจตอการ

เรยนการสอนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ซงเปนวจยเชงกงทดลอง ผลการวจยแสดงใหเหน

วา นกเรยนทเรยนดวยวธการเรยนแบบใชปญหาเปนฐานมคะแนนเฉลยลกษณะการเรยนรดวย

ตนเองหลงการเรยนรสงกวานกเรยนทเรยนดวยวธการเรยนแบบปกตอยางมนยสาคญทางสถตท

ระดบ .05 และนกเรยนทเรยนดวยวธการเรยนแบบใชปญหาเปนฐานมคะแนนเฉลยผลสมฤทธ

ทางการเรยนวชาวทยาศาสตรสงแวดลอมหลงการเรยนไมแตกตางจากนกเรยนทเรยนดวยวธการ

เรยนแบบปกต นอกจากนนยงพบวานกเรยนทเรยนดวยวธการเรยนแบบใชปญหาเปนฐานมความ

พงพอใจตอการเรยนการสอนในระดบมาก

จระวฒน ยวอมรพทกษ (2544) วจยเรอง ลกษณะการเรยนรดวยตนเองของนกศกษาชน

ปรญญาตร มหาวทยาลยรามคาแหง สาขาวทยบรการเฉลมพระเกยรต ผลการวจยแสดงใหเหนวา

1) นกศกษาชนปรญญาตร มหาวทยาลยรามคาแหง สาขาวทยบรการเฉลมพระเกยรต ม

วธการเรยนดวยตนเองมากทสด รองลงมาคอมาเรยนเปนครงคราว และมาเรยนอยางสมาเสมอ

ตามลาดบ

2) ลกษณะการเรยนรดวยตนเองของนกศกษาชนปรญญาตร มหาวทยาลยรามคาแหง สาขาวทยบรการเฉลมพระเกยรตนน ในภาพรวมและทกดานองคประกอบจะมคาเฉลยอยในระดบ

มาก ไดแก ดานการวเคราะหความตองการของตนเอง ดานการกาหนดจดมงหมายในการเรยน

ดานการประเมนผลการเรยน ดานการแสดงหาแหลงวทยาการ และดานการวางแผนการเรยน

3) การเปรยบเทยบความแตกตางตามเพศนน ในภาพรวมทกองคประกอบ และ

องคประกอบดานการกาหนดจดมงหมายในการเรยน ดานการวางแผนการเรยน และดานการ

ประเมนผลการเรยนนน ไมพบความแตกตาง มเพยง 2 องคประกอบเทานน คอ องคประกอบดาน

การวเคราะหความตองการของตนเอง และดานการแสวงหาแหลงวทยาการ ทพบความแตกตาง

อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

4) การเปรยบเทยบความแตกตางตามอายนน ในภาพรวมทกองคประกอบ และ

องคประกอบดานการวเคราะหความตองการของตนเอง ดานการกาหนดจดมงหมายในการเรยน

ดานการวางแผนการเรยน และดานการประเมนผลการเรยนนน ไมพบความแตกตาง มเพยง

องคประกอบดานการแสวงหาแหลงวทยาการเทานน ทพบความแตกตางกนอยางมนยสาคญทาง

สถตทระดบ 0.05

66

5) การเปรยบเทยบความแตกตางตามสาขาวชานน ในภาพรวมทกองคประกอบและ

องคประกอบดานการกาหนดจดมงหมายในการเรยน ดานการวางแผนการเรยนดานการแสวงหา

แหลงวทยาการ และดานการประเมนผลการเรยนนน ไมพบความแตกตาง มเพยงองคประกอบ

ดานการวเคราะหความตองการของตนเอง ทพบความแตกตางกนอยางนยสาคญทางสถต

6) การเปรยบเทยบความแตกตางตามวธการเรยนนน พบความแตกตางกนอยางม

นยสาคญทางสถตในภาพรวมทกองคประกอบและองคประกอบดานการกาหนดจดมงหมายในการ

เรยน และดานการวางแผนการเรยน สวนองคประกอบดานการวเคราะหความตองการของตนเอง

ดานการแสวงหาแหลงวทยาการ และดานการประเมนผลการเรยนนน ไมพบความแตกตาง

บญศร อนนตเศรษฐ (2544) วจยเรอง การพฒนากระบวนการการเรยนการสอนเพอ

เสรมสรางความสามารถในการเรยนรดวยตนเองในระดบมหาวทยาลย โดยมงเนนเรองการสราง

จตสานกของผเรยนในฐานะผมสวนรวมในการเรยนร รวมทงการพฒนาทศนคตทดตอตนเอง เพอน

ผสอน และการเรยนร สวนผสอนมบทบาทสาคญในการเปนผมสวนรวมในการเรยนร ผอานวย

ความสะดวกในการเรยนร ทปรกษา และแหลงของความร กระบวนการเรยนการสอนมลกษณะ

เดน คอ เนนผเรยนเปนศนยกลาง ประกอบดวยกจกรรมทหลากหลาย ทนสมย นาสนใจ โดยใชกบ

ผเรยน 2 กลม จานวน 47 คน เพอศกษาพฤตกรรมของผเรยน โดยกาหนดพฤตกรรมทแสดง

ความสามารถในการเรยนรดวยตนเอง 6 ประการ คอ มความพรอมและรวมเตมใจรบผดชอบใน

การเรยนร สามารถวเคราะหความตองการในการเรยนรของตนเองได สามารถกาหนดเปาหมายใน

การเรยนและวางแผนเพอบรรลเปาหมายทตงไวได สามารถประเมนตนเองได สามารถแกปญหาได

และมความภาคภมใจในตนเอง ตอจากนนผวจยไดเลอกผเรยนจานวน 15 คน เปนกรณศกษาใน

เชงลก ผลการวจยแสดงใหเหนวา เมอผเรยนไดรบโอกาสในการมสวนรวมในการเรยนรมากขน

ผเรยนทมพฒนาการในดานการเรยนรดวยตนเองสง จะแสดงพฤตกรรมทเปนคณสมบตของผท

สามารถเรยนรดวยตนเองอยางชดเจนโดยเฉพาะอยางยง ความภาคภมใจในตวเองทมสาเหต

เชอมโยงกบแรงจงใจภายใน คอความพงพอใจทตนเองไดพยายามอยางจรงจง นอกจากน

การศกษาพฤตกรรมของผเรยนในเชงลกยงพบวา ยงมปจจยสนบสนนอนๆ ทสงผลตอการเรยนร

ดวยตนเอง อนไดแก ความตองการเรยนร ความสนใจ ความชอบ ทศนคตทดตอการเรยนภาษา

หรอการเรยนในภาพรวม พนฐานภาษาทดพอสมควร วนยในตนเอง และความสามารถในการ

บรหารจดการเรองเวลา ซงในความเชอของผเรยน ผสอนและวธการเลยงดในครอบครวสามารถ

สงเสรมใหเกดปจจยเหลานได

67

อศรยา ทองงาม (2545) วจยเรอง การพฒนารปแบบการเรยนการสอนแบบนาตนเองวชา

วทยาศาสตรระดบปรญญาตรเพอใหผเรยนสามารถสรรคสรางความรทางวทยาศาสตร โดย

เปรยบเทยบผลการสอนนกศกษาระหวางกลมทเรยนตามรปแบบการเรยนการสอนกบกลมทเรยน

ตามปกต ผลการวจยแสดงใหเหนวา นกศกษากลมทดลองมการประเมนตนเองทแสดงใหเหนถง

ความสามารถในดานการศกษาคนควาดวยตนเอง การทางานอยเปนระบบ และการปฏบตการ

ทดลองทางวทยาศาสตรเพมมากขนจากจากประเมนตนเอง 3 ครงซงสอดคลองกบการประเมนผล

การเรยนรในแฟมสะสม

อจฉรา ธรรมาภรณ และ ปราณ ทองคา (2545 : 308-320) วจยเรอง ผลของการจดการ

เรยนรแบบใชปญหาเปนหลกตอการสงเสรมความคดวจารณญาณและผลสมฤทธทางการเรยนของ

นกศกษาคร กลมตวอยางทใชเปนนกศกษาคณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร

จานวน 150 คน ประกอบดวย 3 กลม คอ กลมวทยาศาสตร กลมศลปศาสตร และกลมผสม กลม

ละ 50 คน ในแตละกลมมการสมจานวนนกศกษาจานวน 25 คน เขารบการสอนแบบการใชปญหา

เปนหลกและอก 25 คน เขารบการสอนแบบปกต มการวดการคดวจารณญาณกอนและหลงการ

ทดลองและวดผลสมฤทธหลงการทดลอง ผลการวจยแสดงใหเหนวา 1) การเรยนแบบใชปญหา

เปนหลกสงผลตอผลสมฤทธทางการเรยนสงกวาวธสอนแบบปกตอยางมนยสาคญทางสถตท

ระดบ.05 2)ลกษณะกลมตางกนสงผลตอผลสมฤทธทางการเรยนไมตางกน และ 3)มกรยารวม

ระหวางวธสอนและลกษณะกลมตอความคดวจารณญาณอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ.05

สนทรา โตบว (2546) วจยเรอง การพฒนารปแบบการเรยนการสอนเพอเสรมสราง

ลกษณะการเรยนรดวยตนเองของนกศกษาพยาบาล โดยมวตถประสงคเพอพฒนารปแบบการ

เรยนการสอนเพอเสรมสรางลกษณะการเรยนรดวยตนเองของนกศกษาพยาบาล ดาเนนการวจย

เปน 6 ขนตอน คอ 1) ศกษาลกษณะการเรยนรดวยตนเอง 2)สรางกรอบรปแบบการเรยนการสอน

เพอเสรมสรางลกษณะการเรยนรดวยตนเองของนกศกษาพยาบาล 3) สรางเครองมอประกอบการ

ใชรปแบบการเรยนการสอน 4) ตรวจสอบคณภาพเครองมอประกอบการใชรปแบบการเรยนการ

สอน 5)ทดลองใชรปแบบการเรยนการสอน และ 6) ประเมนประสทธภาพรปแบบการเรยนการ

สอน ผลการวจยแสดงใหเหนวา นกศกษามคะแนนความรเฉลยหลงการทดลองสงกวากอนการ

ทดลอง ซงแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 และมคาดชนประสทธผลทกหนวยการ

เรยนรสงกวาเกณฑ .50 ผลการประเมนความพงพอใจตอการเรยนการสอนในภาพรวมอยในระดบ

68

มาก ผลการศกษาแสดงใหเหนวารปแบบการเรยนการสอนมประสทธภาพ สามารถพฒนา

นกศกษาพยาบาลใหเกดลกษณะการเรยนรดวยตนเองได

ราตร เกตบตตา (2546 : 98-100) วจยเรอง ผลการเรยนแบบใชปญหาเปนฐานตอ

ความสามารถในการแกปญหาและความคดสรางสรรคทางคณตศาสตรของนกเรยนชน

มธยมศกษา กลมตวอยางทใชคอนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2546

โรงเรยนขวาววทยาคาร อาเภอเสลภม จงหวดรอยเอด สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขน

พนฐาน กระทรวงศกษาธการ ใชนกเรยนจานวน 2 หองเรยน ใชวธการจบสลากเพอจดตวอยาง

ประชากรเขากลมทดลอง 1 หองเรยนและกลมควบคม 1 หองเรยน ผลการวจยแสดงใหเหนวา

นกเรยนชนมธยมศกษาทเรยนแบบใชปญหาเปนฐานมความสามารถในการแกปญหาทาง

คณตศาสตรสงกวาเกณฑขนตาคอรอยละ 50 ทกาหนดไว และมความสามารถในการแกปญหา

คณตศาสตรสงกวานกเรยนทเรยนแบบปกตอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ.05 แตนกเรยนชน

มธยมศกษาทเรยนแบบใชปญหาเปนฐานมความคดสรางสรรคทางคณตศาสตรไมแตกตางจาก

นกเรยนทเรยนแบบปกต

ทศพร แสงสวาง (2546) วจยเรอง กลยทธการเรยนรทเหมาะสมสาหรบการเรยนดวยการ

คนพบดวยตนเองโดยมวตถประสงคเพอคนหากลยทธการเรยนรทเหมาะสมสาหรบการเรยนรแบบ

คนพบดวยตนเอง กลมตวอยางสาหรบงานวจยนคดเลอกโดยใชวธเดลฟาย ประกอบดวย กลม

ผเชยวชาญรวมจานวน 17 คน ประกอบดวยอาจารยผสอน สาขาจตวทยาการศกษา สาขาวชา

เทคโนโลยการศกษาหรอสาขาวชาท เกยวของทมวฒการศกษาไมตากวาปรญญาเอกทม

ประสบการณจานวนไมนอยกวา 5 ป หรอมตาแหนงทางวชาการตงแตผชวยศาสตราจารยขนไป

และ นกศกษาราชมงคล 100 คน เครองมอทใชในการวจยคอ แบบสอบถาม 5 ระดบ วเคราะห

ขอมลโดยใชความถ รอยละ ฐานนยม มธยฐาน และพสยอนเตอรควอรไทล ผลการวจยแสดงให

เหนวา การเรยนรแบบทคนพบดวยตนเอง ผเรยนจะตองดาเนนการ 7 ขนตอนตอไปน 1) ทบทวน

ประสบการณเดม 2) วเคราะหปญหาโดยทงผสอนและผเรยน 3) ผสอนใหคาแนะนาตามความ

สนใจ ความถนดและความสามารถของผเรยน 4) ผเรยนตอบคาถามและแกไขแนวคด 5) ผเรยน

นกยอน วเคราะห วพากษ สงเคราะหและแกไขปญหา 6) ผเรยนแบงปนแนวคดกบผอน และ 7)

ผเรยนนาการประเมนและขอมลความคดเหนของผอนมาใชพจารณาตอไป ผลการวจยแสดงให

เหนวา ทงผเรยนและผสอนตางกมบทบาทในระบบการเรยนร ในเรองการแสดงความคดเหน การ

69

วเคราะห และการแกไขโจทยปญหา ผเรยนในรปแบบการเรยนรแบบออนไลนตองพงพาตนเองมาก

กวาเดม ผสอนเปนเพยงครเกอหนน ผเรยนสามารถประสบความสาเรจในการเรยนรได หากผสอน

จดหากลยทธทเหมาะสมใหแกผเรยนได ซงนยมเรยกกนวา บญญต 10 ประการในการเรยนร ไดแก

1) การมปฏสมพนธ 2) การบรรยายบทเรยน 3) การอภปราย 4) การเรยนรจากตวผเรยนเอง

5) การใหคาปรกษา 6) การทางานเปนกลมยอย 7) โครงงาน 8) การเรยนรแบบชวยเหลอกน

9) กรณศกษา และ10) การตงกระทรปแบบการเรยนรแบบออนไลน

สธ พรรณหาญ (2547 : 124-127) วจยเรอง การใชปญหาเปนหลกในการสอนไฟฟาของ

นกศกษาสถาบนราชภฎวไลยอลงกรณในพระบรมราชปถมภ โดยมวตถประสงคเพอ 1) ศกษาและ

พฒนาวธการสอนโดยใชปญหาเปนหลกเรองไฟฟา และ 2) ศกษาผลทแสดงถงกระบวนการเรยนร

โดยใชปญหาเปนหลกของผเรยนในแตละขนตอนตามแผนการสอนเรองไฟฟาทพฒนาขน การม

ปฏสมพนธทางสงคม ผลสมฤทธทางการเรยนดานพทธพสย ลกษณะการเรยนรดวยการนาตนเอง

และเจตคตตอการเรยนรจากวธการสอนโดยใชปญหาเปนหลก โดยกลมตวอยางทใชในการทดลอง

สอนดวยวธการสอนโดยใชปญหาเปนหลกเรองไฟฟา เปนนกศกษาระดบปรญญาตรชนปท 2

คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลยสถาบนราชภฎ วไลยอลงกรณในพระบรมราชปถมภ ปการศกษา

2546 จานวน 26 คน เครองมอทใชในการวจย คอ 1) แผนการสอนเรองไฟฟา โดยวธการใช

ปญหาเปนหลก 2) คมอนกศกษาสาหรบการเรยนโดยใชปญหาเปนหลก 3) แบบบนทกภาคสนาม

ของผวจย 4) แบบบนทกการเรยนรของนกศกษา 5) แบบสมภาษณ 6) แบบประเมนการเรยนร 7)

แบบประเมนปฏสมพนธทางสงคม 8) แบบทดสอบผลสมฤทธทางการเรยนดานพทธพสย เรอง

ไฟฟา 9) แบบวดลกษณะการเรยนรแบบนาตนเอง และ 10) แบบวดเจตคตตอการเรยนรจาก

วธการสอนโดยใชปญหาเปนหลก ผลการวจยพบวา

1) วธสอนโดยใชปญหาเปนหลก เรองไฟฟาทใชม 7 ขนตอน คอ 1.1) การนยามปญหา

1.2) การวางแผน 1.3) การสบเสาะ 1.4) การอธบายความร 1.5) การนาเสนอ 1.6) การขยาย

ความร และ 1.7) การสรปความร

2) ผลของวธการสอนโดยใชปญหาเปนหลกเรองไฟฟา พบวานกศกษาไดใชกระบวนการ

เรยนรอยในระดบด มปฏสมพนธทางสงคมอยในระดบสง มผลสมฤทธทางการเรยนเรองไฟฟาอย

ในระดบปานกลาง มลกษณะการเรยนรดวยการนาตนเองอยในระดบสง มผลสมฤทธทางการเรยน

และลกษณะการเรยนรดวยการนาตนเองหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตท

ระดบ .05 และมเจตคตทชอบตอการเรยนร รอยละ 92.3

70

นดดา องสโวทย (2550 : 88 -131) วจยเรอง การพฒนารปแบบการเรยนการสอนวชา

เคมทเนนกระบวนการเรยนรแบบนาตนเองของนกศกษาระดบปรญญาตร โดยมจดมงหมายเพอ

1) พฒนารปแบบการเรยนการสอนวชาเคมทเนนกระบวนการเรยนรแบบนาตนเอง 2) ศกษา

ประสทธภาพของรปแบบการเรยนการสอนทเนนกระบวนการเรยนรแบบนาตนเองในดาน ลกษณะ

การเรยนรแบบนาตนเองของผเรยน ผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม และจตวทยาศาสตรของ

ผเรยน ตลอดจนความพงพอใจในการจดการเรยนการสอน และ 3) ศกษาผลของทกษะพนฐาน

การเรยนรและกระบวนการเรยนรทมตอลกษณะการเรยนรแบบนาตนเองของผเรยน โดยกลม

ตวอยางเปนนกศกษาชนปท1 สาขาวชาอาหารและโภชนาการ คณะคหกรรมศาสตร มหาวทยาลย

เทคโนโลยราชมงคลกรงเทพ พระนครใต ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2548 จานวน 60 คน แบงเปน

กลมทดลองและกลมควบคมกลมละ 30 คน และแบงแตละกลมเปนกลมยอย ไดกลมละ 15 คน

เปนกลมทมทกษะการเรยนรระดบสงและกลมทมทกษะการเรยนรระดบตา เครองมอทใชในการ

วจย คอ 1) แผนการสอน 2) แบบวดทกษะพนฐานการเรยนร 3) แบบทดสอบผลสมฤทธทางการ

เรยนเคม 4) แบบประเมนคณลกษณะการเรยนรแบบนาตนเอง 5) แบบวดจตวทยาศาสตร และ

6) แบบวดความพงพอใจในการเรยนรแบบนาตนเอง ผลการวจยพบวา

1) รปแบบการเรยนการสอนวชาเคมทเนนกระบวนการเรยนรแบบนาตนเองของนกศกษา

ระดบปรญญาตรทพฒนาไดกาหนดกจกรรม 6 ขนตอน 1.1) เพมพลงแรงใจ 1.2) เสรมสราง

กลยทธ 1.3) ปลกฝงนสย 1.4) ถายทอดความร 1.5) สะทอนความคด และ 1.6) ประเมนการ

เรยนร

2) รปแบบการเรยนการสอนเกดประสทธภาพตอผเรยน ดวยขนาดอทธพลมากกวา .05

สรปไดวา 2.1) ดานลกษณะการเรยนรแบบนาตนเองและจตวทยาศาสตร เกดประสทธภาพแก

ผเรยนกลมทดลองทมลกษณะการเรยนรระดบสง เมอใชเปรยบเทยบผลตางของคะแนนระหวาง

กลมทดลองกบกลมควบคม 2.2) ดานผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคมเกดประสทธภาพแกกลม

ทดลองทงในภาพรวมและกลมทดลองทมทกษะพนฐานตางกน เมอใชการเปรยบเทยบผลตางของ

คะแนนกอนและหลงการทดลองของผเรยนกลมทดลอง

3) การเปรยบเทยบความแตกตางของคะแนน ดวยการทดสอบคานยสาคญทางสถตท

ระดบ .05 สรปไดวา 3.1) คะแนนของลกษณะของการเรยนรแบบนาตนเอง และจตวทยาศาสตร

เฉพาะกลมทดลองทมทกษะการเรยนรระดบสง พบวา มคะแนนสงกวากลมควบคม และคะแนน

หลงการทดลองสงกวากอนการทดลอง 3.2) คะแนนของผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม ทงในกลม

71

ทดลองในภาพรวมและกลมมทดลองทมทกษธการเรยนรตางกนมคะแนนหลงการทดลองสงขน

อยางมนยสาคญทางสถต แตเมอเปรยบเทยบกบกลมควบคมไมพบนยสาคญทางสถต

4) ผเรยนมความพงพอใจรปแบบการเรยนการสอนวชาเคมทเนนกระบวนการเรยนรแบบ

นาตนเอง ไดประเมน 4 ดาน คอ ผสอน กระบวนการเรยนร ผเรยน และการสนบสนนแหลงการ

เรยนร พบวา ดานการสอน ผเรยนมความพงพอใจระดบมาก สวนดานอนๆ และภาพรวมอยใน

ระดบปานกลาง

5) ผเรยนทมทกษะพนฐานการเรยนรตางกนสงผลตอลกษณะการเรยนรแบบนาตนเอง

ตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 แตกระบวนการเรยนรทแตกตางกนของกลมทดลอง

และกลมควบคมไมสงผลตอลกษณะการเรยนรแบบนาตนเองของผเรยน และไมเกดปฏสมพนธ

ระหวางระดบทกษะพนฐานการเรยนรกบกระบวนการเรยนรแบบนาตนเอง

ณฐภาส ถาวรวงษ (2551) วจยเรอง การประเมนการจดการเรยนการสอนโดยใชปญหา

เปนหลกของรายวชาพรคลนก หลกสตรแพทยศาสตรบณฑต คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยศร

นครนทรวโรฒ โดยไดประยกตหลกการของรปแบบการประเมนในภาพรวมตามทฤษฎการ

ประเมนผลการดาเนนงาน (A Theory of Performance Evaluation) รปแบบการประเมนตาม

แนวคดเชงระบบ โดยเปรยบเทยบกบมาตรฐานสมบรณจากผทรงคณวฒภายใน จานวน 5 คน ม

ผใหขอมลประกอบดวยผบรหาร จานวน 9 คน อาจารยพรคลนก จานวน 40 คน และนสตแพทยชน

ปท 2 ประจาปการศกษา 2550 จานวน 115 คน ผลการวจยแสดงใหเหนวา

1) การประเมนดานปจจยนาเขา (Input Evaluation)ในดานความพรอมของอาจารย

ผสอน ดานความพรอมของนสต และดานความพรอมของปจจยเกอหนน มความพอเพยงและ

ความเหมาะสมอยในระดบดมาก

2) การประเมนดานกระบวนการ (Process Evaluation)ในดานกระบวนการจดการเรยน

การสอนและดานกระบวนการวดและประเมนผล มความเหมาะสมในระดบมาก

3) การประเมนดานผลผลต (Output Evaluation)ในดานคณลกษณะของนสตหลงการ

เรยนการสอนโดยใชปญหาเปนหลกของรายวชาพรคลนก มความเหมาะสมอยในระดบมากและ

ดานผลสมฤทธทางการเรยน พบวา นสตแพทยชนปท 2 ปการศกษา 2550 ทเรยนโดยใชปญหา

เปนหลกของรายวชา พพ 226 มผลสมฤทธทางการเรยนสงขนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ.01

72

4) การประเมนการจดการเรยนการสอนโดยใชปญหาเปนหลกของรายวชาพรคลนกในดานปจจยนาเขา ดานกระบวนการ และดานการผลต เปรยบเทยบกบมาตรฐานสมบรณจาก

ผทรงคณวฒ ผานเกณฑมาตรฐานสมบรณอยในระดบมาก

นจญมย สะอะ (2551) วจยเรอง ผลของการเรยนแบบใชปญหาเปนฐานตอผลสมฤทธ

ทางการเรยนวทยาศาสตร ลกษณะการเรยนรดวยตนเอง และความพงพอใจตอการจดการเรยนร

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 กลมตวอยางทศกษาเปนนกเรยนชนมธยมศกษาชนปท 5/1

โรงเรยนอาลาวยะหวทยา อาเภอเมอง จงหวดยะลา ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2549 จานวน 1

หองเรยน รวม 35 คน โดยการเลอกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) กลมทศกษาไดรบการ

จดการเรยนรแบบใชปญหาเปนฐานใชเวลาในการเรยนร 16 ชวโมง ผลการวจยแสดงใหเหนวา

1) นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบใชปญหาเปนฐานมคะแนนเฉลยผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรหลงการเรยนสงกวากอนการเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

2) จากการทดสอบเปรยบเทยบของคะแนนเฉลยผลสมฤทธทางการเรยนกบเกณฑรอยละ70 พบวาคะแนนเฉลยผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนไดนอยกวาเกณฑรอยละ 70 อยางม

นยสาคญทางสถตทระดบ .01

3) นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบใชปญหาเปนฐานมคะแนนเฉลยลกษณะการเรยนรดวยตนเองสงกวาการจดการเรยนรแบบปกต อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

4) นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบใชปญหาเปนฐานมความพงพอใจตอการเรยนรแบบใชปญหาเปนฐานทกดานอยในระดบสง

5) นกเรยนสามารถเสาะแสวงหาความรไดดวยตนเอง สามารถวางแผนแกปญหาไดอยางมลาดบขนตอน สามารถนาเสนอสงทคนพบใหผอนเขาใจได สามารถนาความรไปประยกตใชใน

ชวตประจาวน รจกการชวยเหลอซงกนและกนในการเรยนและการแกปญหา นกเรยนเกดแรงจงใจ

ในการเรยน เหนคณคาของตนเองและผอน ทาใหนกเรยนไดเรยนอยางมความสข

ศภรตน แจมแจงและคณะ (2552) วจยเรอง ผลการเรยนการสอนแบบใชปญหาเปนหลก

ตอความพรอมในการเรยนรแบบนาตนเองและผลสมฤทธทางการเรยนของนกศกษาพยาบาล

วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน ราชบรในวชาแนวคดพนฐานและหลกการพยาบาล 1 ผลการวจย

แสดงใหเหนวา 1) ความพรอมในการเรยนรแบบนาตนเองของนกศกษาพยาบาลกอนการเรยนการ

สอนแบบใชปญหาเปนหลกอยในระดบสง ( x = 3.75) ผลการพจารณารายดานพบวา ดานทม

73

คาเฉลยสงสดคอดานเปดโอกาสการเรยนร( x = 4.06)รองลงมาคอดานความรบผดชอบตอการ

เรยนรของตน( x = 3.96)และดานความรกในการเรยน( x = 3.95) 2) นกศกษาพยาบาลมคะแนน

ผลสมฤทธทางการเรยนภายหลงการเรยนการสอนแบบใชปญหาเปนหลกอยในระดบสง จานวน

51 คน คดเปนรอยละ 98.1 และอยในระดบตาจานวน 1 คน คดเปนรอยละ 1.9 และ 3) เมอ

เปรยบเทยบความพรอมในการเรยนรแบบนาตนเองของนกศกษาพยาบาลพบวาหลกการเรยนการ

สอนแบบใชปญหาเปนหลกนกศกษามความพรอมในการเรยนรแบบนาตนเองสงกวากอนการเรยน

การสอนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ.05 และความพรอมในการเรยนรแบบตนเองหลงการ

สอน โดยเฉพาะดานความคดรเรมและเรยนรไดดวยตนเองเพมขนจากระดบปานกลางเปนระดบสง

2.9.2 งานวจยในตางประเทศ

สคอลาร (Scolari, 1992) วจยเพอเปรยบเทยบความตองการของขอมลและการใช

แหลงขอมลของนกศกษาแพทยชนปท 1ทเรยนแบบใชปญหาเปนฐานกบการเรยนแบบปกตโดยม

วตถประสงคเพอสารวจความตองการขอมลและการใชแหลงขอมลของนกศกษาแพทย กลม

ตวอยางเปนนกศกษาแพทยชนปท 1 ของมหาวทยาลยเซาเธรนอลนอย แบงกลมตวอยางเปน 2

กลม คอ กลมทเรยนแบบใชปญหาเปนฐานกบกลมทเรยนแบบปกต ผลการวจยแสดงใหเหนวา

กลมทเรยนแบบใชปญหาเปนฐานตองการใชขอมลจากแหลงวชาการตางๆ มากกวากลมทเรยน

แบบปกต กลมทเรยนแบบใชปญหาเปนฐานมแนวโนมทจะเลอกแหลงวชาการตางๆ ดวยตนเอง

สวนกลมทเรยนแบบปกตจะใชการฟงคาแนะนาจากผสอน และกลมทเรยนแบบใชปญหาเปนฐาน

จะใชบรการหองสมดและฐานขอมลมากกวากลมทเรยนแบบปกต

ฮกกนส (Higgins, 1994 : 23-33) วจยกบนกศกษาพยาบาลทสาเรจการศกษาไปแลว โดย

ศกษาถงลกษณะการผสมผสานเนอหาทางการศกษากบประสบการณในคลนกของนกเรยนโดยใช

วธสอนแบบใชปญหาเปนฐานเปนตวอธบายและประเมน ซงพบวามประสทธภาพเปนตวกระตน

และทาใหนกเรยนมความสมพนธภาพตอกนและไดรบการรบรองวาเปนวธการชวยเหลอนกเรยนให

มกลวธเรยนไดอยางใกลชด และกาวหนามากกวาปกต

โคลแมน (Coleman, 1995 : 18-19) วจยเรอง การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน รปแบบ

การสอนเพอเดกพเศษ ผลการวจยแสดงใหเหนวามคณะแพทยถง 882 แหง ไดใชรปแบบการใช

ปญหาเปนฐาน โดยทอาจารยประจากลมพบวาความรสกสวนใหญคดวาหลกสตรแบบใชปญหา

74

เปนฐานและหลกสตรดงเดมมประสทธภาพใกลเคยงกนในเรองการเรยนร และหลกสตรแบบใช

ปญหาเปนฐานจะสงผลใหอตราความสนใจของนกเรยน ความพงพอใจสวนบคคล ความมเหตผล

ของผเรยน และการเตรยมพรอมทจะหมนเวยนไปในคลนกตางๆ สงกวาวธดงเดม

แกลน (Glen, 1995 : 90-95) วจยเรอง รปแบบใหมในการเรยนการสอนนกศกษาพยาบาล

ทตองการใหเปนนกการศกษามออาชพทสามารถเชอมระหวางความเมตตากรณากบความร

ทางดานวชาชพเขาดวยกน ซงจะทาใหทราบวามความรเกยวกบอะไรและรไดอยางไร โดยวธสอน

แบบใชปญหาเปนฐานจะเปนรปแบบทเชอมความรทางทฤษฎและการปฏบตในคลนกเขาดวยกน

อยางมความหมาย

วลเลยม รฮกกาและนอรแมน (Williams, Saarinen-Rahikka, & Norman, 1995) วจย

เรอง การเรยนดวยตนเองในการเรยนแบบใชปญหาเปนพนฐานวชาวทยาศาสตรสขภาพโดยม

วตถประสงคเพอตรวจสอบจานวนเวลาทนกศกษาใชในการวนจฉยโรคทางดานกายภาพบาบดและ

การปฏบตเกยวกบกายภาพบาบดและตรวจสอบวาการใชเวลาในการทากจกรรมการเรยนของ

นกศกษาในขณะทผานการเรยนแบบใชปญหาเปนฐาน ผลการศกษาพบวานกศกษาสวนมากใช

เวลาในกจกรรมการจดการเรยนรลดลง เมอผานโปรแกรมการเรยนแบบใชปญหาเปนฐาน

เนองจากนกศกษามความคนเคยกบการคาดหวงและมประสทธภาพในการใชทรพยากรการเรยนร

จากการศกษางานวจยเกยวกบการเรยนรแบบนาตนเอง และการเรยนรแบบนาตนเองโดย

ใชปญหาเปนฐาน ผวจยสรปประเดนสาคญไดดงน

1) การเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานเปนรปแบบการเรยนรทใหผเรยนควบคมการเรยนรดวยตนเอง ผเรยนคดและดาเนนการเรยนร กาหนดวตถประสงค และเลอกแหลง

เรยนรดวยตนเอง โดยผสอนเปนผใหคาแนะนา สงเสรมใหเกดการแกปญหามากกวาการจา

เนอหาขอเทจจรง เปนการสงเสรมการทางานเปนกลมและพฒนาทกษะทางสงคม ทาใหผเรยน

รความตองการของตนเอง รวธศกษาคนควาความรดวยตนเอง รการเขาถงแหลงความร ชวยให

ผเรยนเกดการเรยนรตลอดชวต

2) การเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานจะทาไดดในการจดการเรยนการสอนระดบอดมศกษา เพราะผเรยนมระดบความสามารถทางการคดและการดาเนนการดวยตนเองไดด

เงอนไขททาใหเกดการเรยนร ประกอบดวย ความรเดมของผเรยน ทาใหเกดความเขาใจขอมลใหม

75

ได การจดสถานการณทเหมอนจรง สงเสรมการแสดงออกและการนาไปใชอยางมประสทธภาพ

การใหโอกาสผเรยนไดไตรตรองขอมลอยางลกซง ทาใหผเรยนตอบคาถาม จดบนทก แลกเปลยน

ความคดเหนกบเพอน สรป วพากษวจารณสมมตฐานทไดตงไวไดด

3) เทคนควธทสาคญในการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานคอ การบรณาการ

เนอหาวชาทาใหมความเชอมโยงกน ทาใหสอดคลองกบการนาไปเปนพนฐานในการเรยนวชาชพ

เฉพาะ มการรวบรวมคดเลอกเนอหาสาคญทเปนแกนหลก ชวยลดเนอหาทตองเรยนมากมายโดย

ไมจาเปน ทาใหผเรยนมสวนรวมในการเรยนโดยเปลยนจาก passive learners เปน active

learners เสรมสรางทกษะทจาเปน เชน การแกปญหา การสอสาร การทางานเปนทม การเรยนร

ดวยตนเอง สรางแรงจงใจในการเรยนร เปนการเรยนรอยางสรางสรรค เพราะใชความรใหมมาตอ

เตมกบความรเดม

จากการสรปประเดนสาคญการเรยนรแบบนาตนเอง และการเรยนรแบบนาตนเองโดยใช

ปญหาเปนฐานของผวจยหลายคน โดยเฉพาะงานวจยของสธ พรรณหาญ (2547) เรอง การใช

ปญหาเปนหลกในการสอนไฟฟาของนกศกษาสถาบนราชภฎวไลยอลงกรณในพระบรมราชปถมภ

และ งานวจยของนดดา องสโวทย (2550) เรอง การพฒนารปแบบการเรยนการสอนวชาเคมทเนน

กระบวนการเรยนรแบบนาตนเองของนกศกษาระดบปรญญาตร ซงงานวจยทง 2 เรองนนม

วตถประสงคการวจยใกลเคยงกบวตถประสงคการวจยครงน แตจดเนนตางกน คอ

รปแบบการเรยนการสอนทสธ พรรณหาญ พฒนาขนเปนวธสอนทใชปญหาเปนหลก

ในขณะทรปแบบการเรยนการสอนท นดดา องสโวทย พฒนาขนเนนกระบวนการเรยนรแบบนา

ตนเองโดยใชวธการทาสญญาการเรยน

สวนการวจยเรองรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานในการสอนวชา

ฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ ไดออกแบบทแตกตางจากงานวจยทงสองในขนตอนการออกแบบ

กจกรรมการเรยนร การฒนาทกษะการทางานกลม และการประเมนการเรยนรทชดเจน เพอใหเปน

รปแบบการเรยนรทมประสทธภาพตอผเรยนตามวตถประสงคของการวจย

บทท 3

วธการดาเนนการวจย

การวจยครงนเปนจดเรมตนของการวจยและพฒนา (The Research and Development)

ซงเนนกระบวนการทศกษาคนควา คดคนอยางเปนระบบและนาเชอถอโดยมเปาหมายในการ

พฒนาผลผลต เทคโนโลย สงประดษฐ สอ อปกรณ เทคนค วธหรอรปแบบการทางาน หรอ ระบบ

บรหารการจดการใหมประสทธภาพและประสทธผลอยางชดเจน โดยผวจยใชการวจยเชงปฏบตการ

(Action Research) เพอเปนการแกปญหาทเกดขนในปจจบน (ลวน สายยศ และองคณา สายยศ,

2538 : 9-10) โดยผลลพธของการวจยคอ การพฒนารปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหา

เปนฐานในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพในระดบปรญญาตร และทดสอบประสทธภาพของ

รปแบบทพฒนาขนโดยการวจยเชงทดลอง (True Experiment) แบบ 2 กลม คอกลมทดลอง

และกลมควบคม วดกอนและหลงการทดลอง (The Pretest Posttest Control Group Design)

(บญธรรม กจปรดาบรสทธ, 2551 : 197-201) โดยผวจยไดดาเนนการวจยเปนขนตอนดงน

3.1 การพฒนารปแบบการเรยนรและการสรางแผนการจดการเรยนร 3.1.1 การพฒนารปแบบการเรยนร 3.1.2 การสรางแผนการจดการเรยนร

3.2 การสรางเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล

3.2.1 แบบวดผลสมฤทธทางการเรยนรายวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ

3.2.2 แบบสารวจความพรอมในการเรยนรแบบนาตนเอง 3.2.3 แบบสารวจความพงพอใจของผเรยนตอรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใช

ปญหาเปนฐานในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ

3.3 การกาหนดประชากรและการคดเลอกกลมตวอยาง 3.3.1 การกาหนดประชากร 3.3.2 การคดเลอกกลมตวอยาง

3.4 กระบวนการขนตอนในการทดลอง

77

3.5 การวเคราะหขอมล

ซงมรายละเอยดในแตละขนตอนดงตอไปน

3.1 การพฒนารปแบบการเรยนรและการสรางแผนการจดการเรยนร

3.1.1 การพฒนารปแบบการเรยนร

ขนท 1 กาหนดวตถประสงคของรปแบบการเรยนการสอนทพฒนา ดงน รปแบบการเรยน

การสอนทพฒนาขนในการวจยครงนมวตถประสงคเพอใชประกอบการเรยนการสอน ทชวยให

ผเรยนไดพฒนาทกษะการแกปญหาดวยเหตผล การทางานรวมกนเปนกลม และการสบคนขอมล

โดยเรมตนจากโจทยปญหา (Scenario) ซงผเรยนจะไดฝกฝนการสรางองคความรโดยผาน

กระบวนการคดดวยการแกปญหาอยางมความหมายตอผเรยน

ขนท 2 ศกษานยามศพททางการศกษา แนวคด ทฤษฎและงานทเกยวของ ดงน

ความหมายของรปแบบและองคประกอบของรปแบบ รปแบบการเรยนการสอนมโนทศน

(Concept Attainment Model) รปแบบการเรยนการสอนกระบวนการแสวงหาความรเปนกลม

(Group Investigation Instruction Model) รปแบบการเรยนการสอนตามแนวคดของกานเย

(Gagne′’s Instructional Model) หลกการออกแบบการเรยนการสอน ทฤษฎการออกแบบระบบ

การเรยนการสอน ความหมายของการเรยนรแบบนาตนเอง ความหมายของการเรยนรโดยใช

ปญหาเปนฐาน ทฤษฎทเกยวของกบการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน กระบวนการเรยนรโดยใช

ปญหาเปนฐาน ขอดและขอจากดของการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน ลกษณะสาคญของการ

ประเมนตามสภาพจรง การประเมนผลการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน สภาพการจดการเรยน

วชาฟสกส ปญหาการเรยนการสอนวชาฟสกส ความหมายของความพงพอใจ ทฤษฎทเกยวของ

กบความพงพอใจ และ งานวจยทงในประเทศและตางประเทศ

ขนท 3 ศกษาองคประกอบทสาคญของการพฒนารปแบบการเรยนร ซงสรปไดวา

(ทศนา แขมมณ, 2552 : 220-222)

1) ทฤษฎตางๆทเกยวของกบการเรยนรแบบนาเองโดยใชปญหาเปนฐาน เปนหลกของ

รปแบบการเรยนร

2) ลกษณะการจดการเรยนการสอนทสอดคลองกบหลกของรปแบบการเรยนร

78

3) ระบบการเรยนการสอนทตอบสนองเปาหมายของการเรยนรตามรปแบบทพฒนาขน

4) วธสอน เทคนคการสอนและกจกรรมตางๆทชวยใหการเรยนรเกดประสทธภาพสงสด

ขนท 4 พฒนารปแบบการเรยนรการนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐาน โดยนาทฤษฎการ

สรางความรดวยตนเอง หรอ ทฤษฎสรรคนยม (Constructivism) และ ทฤษฎการสรางความรดวย

ตนเองโดยการสรางสรรคชนงาน (Constructionism) ซงมพนฐานมาจากทฤษฎพฒนาการทาง

เชาวนปญญาของเพยเจต นกจตวทยาชาวฝรงเศส (Piaget, 1972) และของวกอทสก นกจตวทยา

ชาวรสเซย (ทศนา แขมมณ, 2552 : 90) รปแบบการเรยนการสอนมโนทศน (Concept

Attainment Model) รปแบบการเรยนการสอนทเนนการพฒนาทกษะกระบวนการ (Process

Skills) รปแบบการเรยนการสอนกระบวนการแสวงหาความรเปนกลม (Group Investigation

Instructional Model) ตามแนวคดของจอยซและวล (Joyce and Weil, 1996) และรปแบบการ

เรยนการสอนตามแนวคดของกานเย (Gagne′’s Instructional Model, 1985) มาเปนหลกในการ

พฒนารปแบบการเรยนรการนาตนเองแบบใชปญหาเปนฐาน ทมกระบวนการเรยนการสอน 8

ขนตอน และกาหนดรายละเอยดการปฏบตแตละขนตอน ดงแสดงตามตารางท 3.1

ตารางท 3.1 แสดงรปแบบและวตถประสงคการเรยนรแบบการนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐาน

ขนท กระบวนการ วตถประสงคเพอใหผเรยน

1 การเตรยมผเรยน

(Introduction)

ทราบวตถประสงคการเรยน ลกษณะการเรยน และ

กจกรรมการเรยนรวมกนเปนกลม

2 การเผชญปญหา

(Problem)

ใชโจทยปญหา (Scenario) ทเปนสถานการณจาลอง

มเนอหาสาระการเรยนร หรอสถานการณกระตนความ

สนใจและความตองการในการสบเสาะหาความร

รวมกนเปนกลม

3 การวเคราะห

ปญหา (Analysis)

ศกษาและวเคราะหโจทยปญหาโดยการแสวงหาขอมล

เพอทดสอบความคดรวมกนเปนกลม

79

ตารางท 3.1 แสดงรปแบบและวตถประสงคการเรยนรแบบการนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐาน

(ตอ)

ขนท กระบวนการ วตถประสงคเพอใหผเรยน

4 การวางแผนงาน

(Planning)

วางแผนในการแสวงหาขอมลเพอแกโจทยปญหารวมกน

เปนกลม

5 การสบคน

(Investigation)

แสวงหาความรรวมกนเปนกลมตามแผนทไดกาหนดไว

6 การสงเคราะห

(Synthesis)

รวบรวมความรทไดจากการสบคนนามาสงเคราะห

เชอมโยงความใหมกบความรเดมเพอใชในการตดสนหรอ

เลอกเหตผลของเหตการณทเกดขนรวมกนเปนกลม

7 การสรป

(Conclusion)

รวบรวมขอมลทไดการแสวงหา วเคราะหขอมล

สงเคราะห สรปผลเกดเปนความคดรวบยอดนาไปสการ

เรยนรรวมกนเปนกลม

8 การประเมนการ

เรยนร (Learning

Assessment )

ประเมนการเรยนรของตนเองตามสภาพจรงรวมกนเปน

กลม

ขนท 5 นารปแบบการเรยนรทพฒนาขนเสนอตออาจารยทปรกษาและผเชยวชาญ เพอให

พจารณาความถกตองตามหลกวชาการ พรอมทงใหคาแนะนา และขอแกไข

ขนท 6 แกไข ปรบปรงรปแบบการเรยนรดงกลาวตามคาแนะนาของอาจารยทปรกษาและ

ผเชยวชาญ นามาใชในงานวจยครงน

3.1.2 การสรางแผนการจดการเรยนร มลาดบขนตอนดงน

ขนท 1 ศกษารายละเอยดเกยวกบรายวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ (Life Science

Physics : PHY 135) ซงเปนรายวชาทมจานวน 3 หนวยกต แยกเปนภาคทฤษฎ 2 หนวยกต

เวลาเรยน 2 คาบตอสปดาห ภาคปฏบต 1 หนวยกต เวลาเรยน 3 คาบตอสปดาห รวม 75 คาบ (ใน

15 สปดาห) ตอหนงภาคเรยน และมหวขอ จานวน 10 เรอง ดงน หนวยและการวดทางชวภาพ

80

จลศาสตรการเลอนตาแหนงและการหมน พลศาสตรการเลอนตาแหนงและการหมน งาน พลงงาน

และกาลงของรางกาย ความยดหยนของโครงกระดกและกลามเนอ กลศาสตรของไหล ความ

รอน ทฤษฎจลนของกาซและอณหพลศาสตร คลน เสยงและการไดยน ทศนศาสตร และทศน

อปกรณ ไฟฟา แมเหลกและอเลกทรอนกสเบองตน ฟสกสของรงส และเวชศาสตรนวเคลยร

ขนท 2 นาคาอธบายรายวชาดงกลาวมาเรยบเรยงเปนแบบเรยนวชาฟสกสวทยาศาสตร

ชวภาพ เพอใหผเรยนใชเปนเอกสารประกอบการเรยน ประกอบดวยเนอหารวม 10 บท สอดคลอง

กบคาอธบายรายวชาทระบไวขางตน

ขนท 3 ศกษาหลกการเขยนแผนการจดการเรยนร และองคประกอบของแผนการจดการ

เรยนรทกาหนดโดยหนวยงานทางการศกษาหลายหนวยงานไดแก สานกงานคณะกรรมการ

ขาราชการคร (2545 : 33) กรมวชาการ (2545 : 121–123) สานกงานคณะกรรมการการประถมศกษา

แหงชาต (2546 : 21) สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (2548 : 27 – 27) และจาก

การเสนอของ ทศนา แขมมณ และคณะ (2544 : 16) สรปไดวาองคประกอบทสาคญของแผนการ

จดการเรยนร ประกอบดวย สาระสาคญ จดประสงคการเรยนร กระบวนการจดการเรยนร กจกรรม

การเรยนการสอน มาตรฐานการเรยนร / ผลการเรยนรทคาดหวง สออปกรณ และแหลงเรยนร

กระบวนการวดและประเมนผล กจกรรมเสนอแนะและบนทกหลงสอน

ขนท 4 นาเนอหาสาระทสรปไดจากขนท 3 มาสรางแผนการจดการเรยนรรายหนวย

สาหรบรายวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพทใชรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปน

ฐาน มองคประกอบสาคญ ดงน (1) จดประสงคการเรยนร (2) เนอหา (3) สาระการเรยนร (4)

กจกรรมการเรยนร (5) สอการเรยนการสอนและแหลงเรยนร และ(6) การประเมนผลการเรยนร

แผนการจดการเรยนรรายหนวยทสรางนเปนการบรณาการเนอหาจานวน 10 บท ทมความ

เชอมโยงกน มความสมพนธอยางตอเนอง ไดเปนแผนการจดการเรยนรรายหนวย 4 หนวย ดง

แสดงตามตารางท 3.2

81

ตารางท 3.2 แสดงการบรณาการเนอหาของแผนการจดการเรยนรรายหนวยวชาฟสกส

วทยาศาสตรชวภาพ

ลาดบท หนวย หวขอเรอง(บทท)

1 กลศาสตร 1. หนวยและการวดทางชวภาพ

2. จลศาสตรการเลอนตาแหนงและการหมน

3. พลศาสตรการเลอนตาแหนงและการหมน

4. ฟสกสของโครงกระดกและกลามเนอ

2 ของไหล และ

ความรอน

5 สมบตและกลศาสตรของไหล

6 ความรอน ทฤษฎจลนของกาซ และอณหพลศาสตร

3 คลน เสยง แสง 7 คลน เสยง และการไดยน

8 ทศนศาสตรและทศนอปกรณ

4 ไฟฟา แมเหลกและ

นวเคลยร

9 ไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน

10. ฟสกสของรงสและเวชศาสตรนวเคลยร

ขนท 5 นาแผนการจดการเรยนรรายหนวยในรายวชาดงกลาวทพฒนาขน เสนอตอ

อาจารยทปรกษา เพอใหพจารณาความถกตองตามหลกวชาการเบองตน รวมถงการใหคาแนะนา

และขอแกไข

ขนท 6 แกไข ปรบปรงแผนการจดการเรยนรตามคาแนะนา แลวนามาประเมนคาดชน

ความสอดคลอง (Item-Objective Congruency Index: IOC) โดยผเชยวชาญ จานวน 5 คน เพอ

ประเมนความสอดคลองของเนอหาแผนการจดการเรยนรรายหนวย จานวน 4 หนวย กาหนด

เกณฑการเลอกผเชยวชาญ เปนผมประสบการณดานการสอนวชาฟสกสมาไมนอยกวา 5 ป

จานวน 3 คน ไดแก ดร.ธรรมนญ สสาเภา ดร.พสษฐ ขนตวฒนะกล และ ผชวยศาสตราจารย

เสมา สอนประสม ผเชยวชาญดานหลกสตรและการสอน จานวน 2 คน ไดแก รองศาสตราจารย

ดร.พรรณราย ทรพยะประภา และ รองศาสตราจารย ดร.ชาตชาย ตระกลรงส โดยใชสตรการ

คานวณคาดชนความสอดคลอง (Item-Objective Congruency Index: IOC) ของโรวเนลล และ

แฮมเบลตน (Rovinelli and Hambleton, 1977 : 49-60) คอ

82

IOC = Σ R / N

เมอ IOC หมายถง ดชนความสอดคลอง

∑R หมายถง ผลบวกคะแนนความคดเหนของผเชยวชาญทงหมด

N หมายถง จานวนผเชยวชาญ

โดยนาการประเมนผลทไดมาแปลงเปนคะแนนดงน

เหนดวย กาหนดคะแนนเปน +1

เหนดวย/ปรบปรง กาหนดคะแนนเปน 0

ไมเหนดวย กาหนดคะแนนเปน -1

โดยใชเกณฑการพจารณาดงน ถาไดคามากกวาหรอเทากบ 0.50 แสดงวามความสอดคลองไมตอง

ปรบปรง ถาไดคานอยกวา0.50 กปรบปรงตามขอเสนอแนะของผเชยวชาญ

ผลการวเคราะหคาดชนความสอดคลองอยระหวาง+ 0.6 ถง+ 1.0 (ดรายละเอยดใน

ภาคผนวก) โดย คา +1.0 คดเปนรอยละ 46.4 คา +0.8 คดเปนรอยละ 51.8 และ คา + 0.6 คดเปน

รอยละ 1.8

ขนท 7 แกไข ปรบปรงแผนการจดการเรยนรตามขอเสนอแนะของผเ ชยวชาญ (ด

รายละเอยดในภาคผนวก)

ขนท 8 เรยบเรยงคมอสาหรบครผสอน และคมอสาหรบผเรยน สาหรบ การเรยนรแบบนา

ตนเองโดย ใชปญหาเปนฐาน โดยมรายละเอยดดงแสดงตามตารางท 3.3

ตารางท 3.3 แสดงรายละเอยดของคมอสาหรบครผสอนและคมอสาหรบผเรยน ลาดบท คมอสาหรบครผสอน ลาดบท คมอสาหรบผเรยน

1. รายละเอยดรายวชาและ

คาอธบายรายวชา

1. รายละเอยดรายวชาและคาอธบาย

รายวชา

2. การออกแบบแผนการจดการ

เรยนการสอน 4 หนวย

2. รปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดย

ใชปญหาเปนฐานในการสอนวชา

ฟ สกส วทยาศาสตรช วภาพ ท

ผวจยพฒนาม 8 ขนตอน

83

ตารางท 3.3 แสดงรายละเอยดของคมอสาหรบครผสอนและคมอสาหรบผเรยน (ตอ)

ลาดบท คมอสาหรบครผสอน ลาดบท คมอสาหรบผเรยน

3. แผนการจดการเรยนรระยะ

ยาว รายวชาPHY 135:

ฟสกส-วทยาศาสตรชวภาพ

3. แบบบนทกการทากจกรรม ตาม

รปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใช

ปญหาเปนฐาน

4. รปแบบการเรยนรแบบนา

ตนเองโดยใชปญหาเปนฐาน

ใ น ก า ร ส อ น ว ช า ฟ ส ก ส

วทยาศาสตรชวภาพ ท

ผวจยพฒนาม 8 ขนตอน

4. แบบประเมนการเรยนร

5. แบบบนทกการทากจกรรม

ตามรปแบบการเรยนรแบบ

นาตนเองโดยใชปญหาเปน

ฐาน

5. ตวอยางแนวทางการแกปญหาโจทย

ตามรปแบบการเรยนรแบบนาตนเอง

โดยใชปญหาเปนฐานในการสอนวชา

ฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ 8 ขนตอน

6. แบบประเมนการเรยนร 6. โจทยปญหา 4 แผนการจดการเรยน

รายหนวย

7. ต ว อ ย า ง แ น ว ท า ง ก า ร

แกปญหาโจทยตามรปแบบ

การเรยนรแบบนาตนเองโดย

ใชปญหาเปนฐานในการสอน

ว ช าฟ ส ก ส ว ท ย าศาสต ร

ชวภาพ 8 ขนตอน

8. แผนการจดการเรยนรราย

หนวย 4 หนวย ฉบบสมบรณ

ประกอบดวย จดประสงค

การเรยนร เนอหา สาระการ

เรยนร กจกรรมการเรยนร

สอการเรยน การประเมนผล

การเรยนร และโจทยปญหา

84

สรปไดวารายละเอยดของคมอสาหรบครผสอนและคมอสาหรบนกศกษาทแตกตางกนม 2

หวขอ คอ คมอสาหรบครผสอนจะมหวขอ 1) การออกแบบแผนการจดการเรยนร 4 หนวย และ 2)

แผนการจดการเรยนรรายหนวย 4 หนวย ฉบบสมบรณ แตคมอสาหรบผเรยนจะไมปรากฏ 2 หวขอ

น

3.2 การสรางเครองมอในการเกบรวมรวมขอมล

เครองมอในการเกบรวบรวมขอมลของการวจยครงนประกอบดวย

3.2.1 แบบวดผลสมฤทธทางการเรยนรายวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ 3.2.2 แบบสารวจความพรอมในการเรยนรแบบนาตนเอง 3.2.3 แบบสารวจความพงพอใจของผเรยนตอรปแบบการเรยนรแบบนาตนเอง

โดยใชปญหาเปนฐานในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ

มขนตอนการสราง ดงน

3.2.1 แบบวดผลสมฤทธทางการเรยนรายวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ

ขนท 1 ศกษาวตถประสงครายวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ (Life Science Physics:

PHY 135) เพอสรางขอสอบใหครอบคลมวตถประสงคการเรยน เนอหาวชาและการจดกจกรรมการ

เรยนการสอน กาหนดขอสอบตามจดประสงค และกาหนดเกณฑการใหคะแนน

ขนท 2 กาหนดจานวนขอของแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนรายวชาฟสกสวทยาศาสตร

ชวภาพ ทตองการใชในการวจยครงน คอ 80 ขอ ใชเวลาสอบ 1 ชวโมง 30 นาท

ขนท 3 กาหนดโครงสรางของขอสอบผลสมฤทธทางการเรยนรายวชาฟสกสวทยาศาสตร

ชวภาพโดยใชตามอนกรมวธาน (Taxonomy) ของบลมและคณะ (เยาวด รางชยกล วบลยศร,

2552 : 189-191) ทประกอบดวยความร (Knowledge) ความเขาใจ (Comprehension) การ

นาไปใช (Application) การวเคราะห (Analysis) การสงเคราะห (Synthesis) และการประเมนผล

(Evaluation)

85

ขนท 4 ออกแบบขอกระทงของขอสอบจานวน 100 ขอ ครอบคลมเนอหาและโครงสราง

ของขอสอบทกาหนดไวตามขนตอนท 3 โดยใหมจานวนขอกระทงใกลเคยงกน มลกษณะเปน

ขอสอบแบบปรนย 4 ตวเลอก และคาตอบทถกตอง (Key) ใหมสดสวนทใกลเคยงกนและกระจาย

ไปตามขอตางๆอยางเหมาะสม ดงแสดงตามตารางท 3.4

87

จากตารางท 3.4 แสดงใหเหนวา การวเคราะหความตรงตามเนอหา (Content Validity)

ของแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนรายวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ ชดท 1 จานวน 100 ขอ ม

การวดพฤตกรรมตาม ตามอนกรมวธาน (Taxonomy) ครบ 6 ดาน และคาตอบทถกตอง (key) ม

สดสวนทใกลเคยงกนและกระจายไปตามขอตางๆอยางเหมาะสม

ขนท 5 สรางแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนรายวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ ชดท 1

จานวน 100 ขอ ประกอบดวยเนอหาของแผนการจดการเรยนรายหนวย 4 แผน เปนแบบปรนย 4

ตวเลอก ตวอยางวเคราะหความตรงตามเนอหา (Content Validity) ในการสรางแบบวดผลสมฤทธ

ทางการเรยน ดงแสดงตามตารางท 3.5 - 3.8

92

แบบวดผลสมฤทธทางการเรยนรายวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ ชดท 1 จานวน

100 ขอ มการกระจายของตวเลอกคาตอบเทากน คอ คาตอบขอ ก 25 ขอ ขอ ข 25 ขอ ขอ ค

25 ขอ และขอ ง 25 ขอ และไมเรยงลาดบตวเลอกทถกเปนรายขอ เพอปองกนการคาดเดาคาตอบ

ของผถกทดสอบ

ขนท 6 วเคราะหความตรงตามเนอหา (Content Analysis) ของขอสอบ ตามกระบวนการ

ในขนท 3, 4 และ 5 ปรบปรง แกไขตามสมควร ตอจากนนจงนาไปเสนอตออาจารยทปรกษาเพอให

พจารณาความถกตองตามหลกวชาการ รวมถงการใหคาแนะนา และขอแกไข

ขนท 7 ปรบปรงและแกไข แบบวดดงกลาวตามคาแนะนาของอาจารยทปรกษาแลวนามา

ใหผเชยวชาญ จานวน 5 คน ประเมนคาดชนความสอดคลอง (Item-Objective Congruency

Index: IOC) โดยกาหนดเกณฑวาผเชยวชาญ เปนผมประสบการณดานการสอนวชาฟสกสมาไม

นอยกวา 5 ป จานวน 3 คน เปนผเชยวชาญดานหลกสตรและการสอน จานวน 2 คน แสดงให

เหนวาคาดชนความสอดคลอง (Item-Objective Congruency Index: IOC) ของแบบวดผล

สมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรชวภาพทกขอ มคามากกวา 0.5 ซงมากกวาเกณฑทกาหนด

แสดงวาสามารถนาแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรชวภาพ ชดนไปใชในการวจย

ได (ดรายละเอยดในภาคผนวก)

ขนท 8 นาแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาฟสกสวทยาศาสตร ชดท 1จานวน 100 ขอ

ทไดแกไข ตามคาแนะนาของผเชยวชาญ ไปหา (1) คาความยากงาย (p) (2) คาอานาจจาแนก(r)

และ (3) คาความเทยง (Reliability) โดยใชสตรหาคาสมประสทธแอลฟา (Alpha Coefficient)

ของครอนบาค (Cronbach) กบนกศกษาชนปท 2 วทยาลยแพทยศาสตร มหาวทยาลยรงสต ใน

ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2553 จานวน 30 คน (ทไมใชกลมตวอยางในการวจยครงน เปนการ

ทดลองใชครงท 1) โดยแปลความหมายของคาความยากงายและอานาจจาแนกตามเกณฑดงน

(พวงรตน ทวรตน, 2540 : 129-133)

93

ตารางท 3.9 แสดงคาความยากงาย

ความยาก-งาย ความหมาย คณภาพของขอสอบ

0.8-1.0

งายมาก ไมด ตองตดทงหรอ

ปรบปรงใหม

0.6-0.79 งาย พอใชได

0.4-0.59 ปานกลาง ดมาก

0.2-0.39 ยาก พอใชได

0-0.19 ยากมาก ไมด ตองตดทงหรอ

ปรบปรงใหม

ตารางท 3.10 แสดงคาอานาจจาแนก

คาอานาจจาแนก ความหมาย คณภาพของขอสอบ

0.40 ขนไป สงมาก จาแนกได

0.30-0.39 สง จาแนกได

0.20-0.29 ปานกลาง จาแนกได

0.19 ลงไป ตา จาแนกไมได

ขนท 9 จากเกณฑการแปลความหมายของคาความยากงายและอานาจจาแนกดงกลาว

นามาวเคราะหขอสอบแตละขอ แสดงใหเหนวาความยากงาย (p) มคาตงแต 0 ถง 0.85 คา

อานาจจาแนก (r) มคาตงแต - 0.30 ถง 0.60 และคาความเทยง (Reliability) ทงฉบบเทากบ .596

(ดรายละเอยดในภาคผนวก)

ขนท 10 เลอกขอทมความเหมาะสมเพอสรางเปนแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชา

ฟสกส วทยาศาสตรชวภาพ ชดท 2 จานวน 80 ขอ ทจะนาไปเปนเครองมอในการวจยกบกลม

ตวอยาง โดยพจารณาจากเกณฑความยากงาย และอานาจจาแนกผวจยคดเลอกขอทจะนาไปใช

ในการวจยดงน

94

1) ขอทมคาความยากงาย (p) อยระหวาง .20 ถง .80 และอานาจจาแนก(r) มคา+0.20

ขนไป นาไปใช ไดแกขอ 1-2, 4-5, 13-16, 18-19, 22, 24-25, 27-28, 31-33, 39-40,

43-44, 46, 48-49, 51, 53, 55-56, 58, 60, 61, 63, 66, 70, 72, 74-76, 78, 80, 88,

91-93, 95, 98-99 รวม 49 ขอ

2) ขอทมคาความยากงาย (p) อยระหวาง .20 ถง .80 แตคาอานาจจาแนก(r) มคา

ระหวาง 0 ถง+ 0.20 ตองปรบปรงกอนนาไปใช ไดแกขอ 3, 7-10, 12, 23, 29, 36-37,

42, 47, 52, 54, 59, 68, 73, 82, 84-85, 89, 94, 97 รวม 23 ขอ

3) ขอทมคาความยากงาย (p) ระหวาง 0 ถง 0.20 และ 0.80 ขนไป ซงมอานาจจาแนกท

มคาบวกขนไป ตองปรบปรงกอนนาไปใช ไดแกขอ 11, 34-35, 41, 45, 50, 77, 86

รวม 8 ขอ

ขนท 11 กาหนดโครงสรางของขอสอบผลสมฤทธทางการเรยนรายวชาฟสกสวทยาศาสตร

ชวภาพ ชดท 2 จานวน 80 ขอ ทตองการนาไปใชในการวจย โดยใชตามอนกรมวธาน (Taxonomy)

ของบลมและคณะ (เยาวด รางชยกล วบลยศร, 2552 : 189-191) ดงแสดงตามตารางท 3.11

96

จากตารางท 3.11 แสดงใหเหนวา การวเคราะหโครงสรางของขอสอบผลสมฤทธทางการ

เรยนรายวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ ชดท 2 จานวน 80 ขอ มการวดพฤตกรรมตาม อนกรมวธาน

(Taxonomy) ครบ 6 ดาน และคาตอบทถกตอง (Key) มสดสวนทใกลเคยงกนและกระจายไปตาม

ขอตางๆอยางเหมาะสม

ขนท 12 จากการทไดคดเลอกขอสอบจากแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาฟสกสวทยาศาสตร

ชวภาพชดท 1 จานวน 100 ขอ มาใชเปนแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาฟสกสวทยาศาสตร

ชวภาพชดท 2 จานวน 80 ขอ ปรากฏวาจานวนขอในแตละแผนไมตรงตามตารางท 3.9 ซงแสดง

การวเคราะหความตรงตามเนอหา (Content Validity) และการกระจายของคาตอบตวเลอกทเปน

ปรนย 4 ตวเลอก ดงนนจงมการปรบปรงและสรางขอสอบเพมเตม ดงแสดงตามตารางท 3.12

ตารางท 3.12 แสดงการปรบปรงจานวนขอสอบของแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาฟสกส

วทยาศาสตรชวภาพ ชดท 2 จานวน 80 ขอ

แผนการจด

การเรยน

หนวยท

จานวนขอ

กระทงของชด

100 ขอ


กระทง

ทคดเลอกและ

ปรบปรง


กระทงของชด

ทตองการ 80

ขอ

การดาเนนการ*

1 30 24 20 คดเลอกออก 4 ขอ

2 30 28 20 คดเลอกออก 8 ขอ

3 20 14 20 สรางเพม 6 ขอ

4 20 14 20 สรางเพม 6 ขอ

จากตารางท 3.12 แผนการจดการเรยนรหนวยท 1 คดเลอกออก 4 ขอแผนการจดการ

เรยนรหนวยท 2 คดเลอกออก 8 ขอ โดยเลอกตดขอทงายมาก หรอยากมาก* สาหรบแผนการ

จดการเรยนรหนวยท 3 และแผนการจดการเรยนรหนวยท 4 จดทาเพมเตมโดยปรบปรงจากขอทตด

ออกและสรางใหม

97

ขนท 13 นาแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ ชดท 2

จานวน 80 ขอ ทสรางขนรวมทงออกแบบคาตอบทถกตอง (Key)ใหมการกระจายอยางมสดสวนท

เทากน คอ คาตอบขอ ก 20 ขอ ขอ ข 20 ขอ ขอ ค 20 ขอ และขอ ง 20 ขอ และไมเรยงลาดบ

ตวเลอกทถกเปนรายขอ เพอปองกนการคาดเดาคาตอบของผถกทดสอบ ดงแสดงตามรปท 3.1

เสนอตออาจารยทปรกษาและอาจารยทปรกษารวม เพอใหพจารณาความถกตองตามหลกวชาการ

รวมถงการใหคาแนะนา และขอแกไข

รปท 3.1 เฉลยคาตอบ (Key) แบบวดผลสมฤทธทางการเรยน จานวน 80 ขอ

98

ขนท 14 แกไขแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ ชดท 2

จานวน 80 ขอ ตามคาแนะนาของอาจารยทปรกษาและผเชยวชาญ แลวนาไปหา (1) คาความ

ยากงาย (p) (2) คาอานาจจาแนก (r) และ (3) คาความเทยง(Reliability) โดยใชสตรหาคา

สมประสทธแอลฟา (Alpha Coefficient) ของครอนบาค (Cronbach) อกครงหนงกบนกศกษาชนป

ท 2 วทยาลยแพทยศาสตร มหาวทยาลยรงสต ในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2553 จานวน 30 คน

(ซงไมใชกลมทดลองใชครงท 1 และไมใชกลมทดลองในการวจยครงน) แสดงใหเหนวาคาความ

ยากงาย (p) มคาตงแต 0.21 ถง 0.79 คาอานาจจาแนก (r) มคาตงแต 0.18 ถง 0.88 และมคา

ความเทยง (Reliability) ทงฉบบเทากบ .936 (ดรายละเอยดในภาคผนวก) จากผลทปรากฏนแสดง

ใหเหนวาแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนรายวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพชดนมประสทธภาพ ท

นาไปใชในการวจยครงนได และสรปภาพรวมของคาความยาก-งาย (p) ของแบบวดผลดงกลาว ดง

แสดงตามตารางท 3.13

ตารางท 3.13 แสดงภาพรวมของคาความยาก-งาย (p) ของแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชา

ฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ ชดท 2 จานวน 80 ขอ

ความยาก-งาย

(p)

ความหมายระดบ

ความยาก

จานวนขอ รอยละ

0.8-1.0 งายมาก 1 1.25

0.6-0.79 งาย 25 31.25

0.4-0.59 ปานกลาง 40 50.00

0.2-0.39 ยาก 14 17.50

0-0.19 ยากมาก 0 0

จากตารางท 3.11 แสดงใหเหนวา ภาพรวมของแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาฟสกส

วทยาศาสตรชวภาพ ชดท 2 จานวน 80 ขอ เปนขอสอบทมระดบความยากงายปานกลาง 50%

โดย มระดบงายมากมเพยง 1 ขอ คดเปนรอยละ 1.25 ระดบงายม 25 ขอ คดเปนรอยละ 31.25

ระดบปานกลางม 40 ขอ คดเปนรอยละ 50.00 และระดบยาก ม 14 ขอ คดเปนรอยละ 17.50

99

3.2.2 แบบสารวจความพรอมในการเรยนรแบบนาตนเอง

ขนท 1 ศกษาแนวคดการสรางแบบสารวจความพรอมในการเรยนรแบบนาตนเองของ

ผเรยนดงน

1) แนวคดของกกลเอลมโน (Guglielmino, 1977 : 32-35) ซงเปนนกการศกษาทไดสราง

แบบสารวจความพรอมในการเรยนรแบบนาตนเอง SDLR (Self–Directed Learning Readiness)

จานวน 58 ขอ ทมการนามาใชในการสารวจความพรอมในการเรยนรแบบนาตนเองอยาง

แพรหลายในวงการศกษา โดยกกลเอลมโนไดกลาวถงองคประกอบของลกษณะการเรยนรแบบนา

ตนเอง ทไดจากการใชเทคนคเดลฟาย ไว 8 ดาน ดงน

(1) การเปดโอกาสตอการเรยนร (Openness to learning opportunities)

(2) การมมโนทศนของตนเองในการเปนผเรยนทมประสทธภาพ (Self concept as an

effective learner)

(3) การมความคดรเรมและการมอสระในการเรยนร (Initiative and independence in

learning)

(4) การยอมรบในสงทเกดขนจากการเรยนรของตนเอง (Acceptance of responsibility

for one’s own learning)

(5) ความรกในการเรยนร (Love of learning)

(6) ความคดสรางสรรค (Creativity)

(7) การมองอนาคตในแงด (Positive orientation to the future)

(8) ความสามารถในการใชทกษะทางการศกษาขนพนฐาน และทกษะการแกปญหา

(Ability to use basic study skills and problem-solving skills)

2) งานวจยเรอง Development of a Self-Directed Learning Readiness Scale for

Nursing Education ของ ฟชเชอร คง และ ตาก ( Fisher, King and Tague , 2001 : 516-525)

ซงเปนการพฒนาแบบสารวจความพรอมในการเรยนรแบบนาตนเอง SDLR (Self–Directed

Learning Readiness) ของกกลเอลมโน โดยใชกลมตวอยางเปนนกศกษาระดบปรญญาตร คณะ

พยาบาลศาสตร จานวน 201 คน และใชเทคนคเดลฟาย ได แบบสารวจความพรอมของ ฟชเชอร

คง และ ตาก (Fisher, King and Tague) จานวน 42 ขอ

100

ขนท 2 เลอกแบบสารวจความพรอมของ ฟชเชอร คง และ ตาก (Fisher, King and

Tague) จานวน 42 ขอ แปลเปนภาษาไทย เนองจากเปนแบบสารวจทพฒนาโดยใชกลมตวอยางท

มความใกลเคยงกบกลมตวอยางของงานวจยครงน

ขนท 3 นาแบบสารวจความพรอมในการเรยนรแบบนาตนเองชดทแปลเปนภาษาไทย

เสนอตออาจารยทปรกษา เพอใหพจารณาความตรงในการแปลวาถกตองตามหลกวชาการ รวมถง

การใหคาแนะนา และขอแกไข

ขนท 4 ปรบปรงและแกไข สานวนในการแปลตามคาแนะนาของอาจารยทปรกษา และ

คดเลอกตามจดประสงคทตองการวด ไดแบบสารวจความพรอมในการเรยนรแบบนาตนเองท

พฒนาขน มจานวน 40 ขอ ลกษณะเปนแบบมาตรประมาณคา (Rating Scale) 5 ระดบ ตงแต

ระดบเหนดวยมากทสด (5) ถงระดบเหนดวยนอยทสด (1) โดยจาแนกเปน 3 ดาน คอ คณลกษณะ

การจดการตนเอง (ขอ 1-13) เชน ขาพเจาจดการเวลาไดด คณลกษณะความตองการในการ

เรยนร (ขอ 14-25) เชน ขาพเจาประเมนความคดใหมๆอยางมวจารณญาณ คณลกษณะในการ

ควบคมตนเอง (ขอ 26-40) เชน ขาพเจาชอบกาหนดเกณฑประเมนผลการทางานของตนเอง

ขนท 5 นาแบบสารวจความพรอมในการเรยนรแบบนาตนเองจากขนท 4 มาประเมนคา

ดชนความสอดคลอง (Item-Objective Congruency Index: IOC) โดยผเชยวชาญ จานวน 4 คน

กาหนดเกณฑการเลอกผเชยวชาญ เปนผมประสบการณดานภาษาไมนอยกวา 5 ป ไดแก

รองศาตราจารย ดร.พรรณราย ทรพยะประภา, ผชวยศาสตราจารย ดร.อบล สรรพชญพงษ,

ดร.สพตรา ประดบพงศ และ ดร.นครเทพ ทพยศภราษฎร แสดงใหเหนวาแบบสารวจความ

พรอมในการเรยนรแบบนาตนเอง มคาดชนความสอดคลอง (Item-Objective Congruency

Index: IOC) ตงแต +0.6 ถง 1.0 ซงอยในเกณฑทนาไปใชในการวจยได และผเชยวชาญไดม

ขอเสนอแนะใหแกไขแบบสารวจดงกลาว จานวน 9 ขอ (ดรายละเอยดในภาคผนวก)

ขนท 6 แกไขแบบสารวจความพรอมในการเรยนรแบบนาตนเองตามขอเสนอแนะของ

ผเชยวชาญ แลวนาไปหาคาความเทยง (Reliability) กบกลมทดลองใชเครองมอซงเปนนกศกษาชน

ปท 2 วทยาลยแพทยศาสตร มหาวทยาลยรงสต ในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2553 จานวน 30 คน

101

โดยใชสตรหาคาสมประสทธแอลฟา (Alpha Coefficient) ของครอนบาค (Cronbach) มคาเทากบ

.941

จากผลการพฒนาดงกลาวแสดงใหเหนวาแบบสารวจความพรอมในการเรยนรแบบนา

ตนเองชดนมประสทธภาพทนาไปใชในการวจยครงนได 3.2.3 แบบสารวจความพงพอใจของผเรยนตอรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใช


ขนท 1 ศกษาแบบวดความพงพอใจของผเรยนในการจดการเรยนการสอนแบบนาตนเอง

จากงานวจยทอยในขอบเขตทใกลเคยงกน ไดแก เรองการใชปญหาเปนฐานในการสอนไฟฟาของ

นกศกษาสถาบนราชภฎวไลยอลงกรณในพระบรมราชปถมภ ของ สธ พรรณหาญ (2547) และ

เรองการพฒนารปแบบการเรยนการสอนวชาเคมทเนนกระบวนการเรยนรแบบนาตวเองของ

นกศกษาระดบปรญญาตร ของ นดดา องสโวทย (2550)

ขนท 2 พฒนาแบบสารวจความพงพอใจของผเรยนตอรปแบบการเรยนรแบบนาตนเอง

โดยใชปญหาเปนฐานในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ เปนแบบสอบถามมาตร

ประมาณคา 5 ระดบ จานวน 22 ขอ และ แบบสอบถามปลายเปด จานวน 3 ขอ แบบสอบถาม

22 ขอ จาแนกเปน 4 ดาน ไดแก ผสอน จานวน 5 ขอ เชน การอธบายใหนกศกษาเขาใจวธการ

เรยนการสอนทเนนใหนกศกษาเปนผรเรมการเรยนรดวยตนเอง กระบวนการเรยนร จานวน 8 ขอ

เชน กจกรรมในขนวเคราะหปญหา (Analysis) ผเรยน จานวน 5 ขอ เชน การใหนกศกษา

ถายทอดความรในหวขอคนความาใหเพอนในกลมเขาใจ ทาใหมการแลกเปลยนความรกน การ

สนบสนนแหลงเรยนร จานวน 4 ขอ เชน มหาวทยาลยมระบบการสบคนขอมลทหลากหลายให

ผเรยนไดเลอกตามความเหมาะสม เชน หอสมด ระบบการคนหาขอมลผานเครอขาย อนเตอรเนต

สออเลกทรอนกส

ขนท 3 นาแบบสารวจความพงพอใจของผเรยนตอรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใช

ปญหาเปนฐานในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ เสนอตออาจารยทปรกษาและ

ผเชยวชาญ เพอใหพจารณาความถกตองตามหลกวชาการ รวมถงการใหคาแนะนา และขอแกไข

102

ขนท 4 ปรบปรงและแกไขแบบสารวจความพงพอใจของผเรยนตอรปแบบการเรยนร

แบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ ตามคาแนะนา

ของอาจารยทปรกษาและผเชยวชาญ แลวนาไปหาคาความเทยง (Reliability) กบกลมทดลอง

ใชเครองมอซงเปนนกศกษาชนปท 2 วทยาลยแพทยศาสตร มหาวทยาลยรงสต ในภาคเรยนท 1

ปการศกษา 2553 จานวน 30 คน โดยใชสตรหาคาสมประสทธแอลฟา (Alpha Coefficient)

ของครอนบาค (Cronbach) มคาเทากบ .981

จากผลการพฒนาดงกลาวแสดงใหเหนวาแบบสารวจความพงพอใจของผเรยนตอรปแบบ

การเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพชดนม

ประสทธภาพนาไปใชในการวจยครงนได

3.3. การกาหนดประชากรและการคดเลอกกลมตวอยาง

3.3.1 การกาหนดประชากร

ประชากรเปนนกศกษาชนปท 1 วทยาลยแพทยศาสตร มหาวทยาลยรงสต ทลงทะเบยน

เรยนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2553 จานวน 123 คน โดย

ลงทะเบยนเปนกลม 01 จานวน 65 คน และ กลม 02 จานวน 58 คน เปนประชากรในการวจยครงน

3.3.2 การคดเลอกกลมตวอยาง มขนตอนดงน

ขนท 1 จากการกาหนดใหประชากรในการวจยครงน ทเปนนกศกษาชนปท 1 วทยาลย

แพทยศาสตร มหาวทยาลยรงสต ทลงทะเบยนเรยนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพในภาคเรยนท 2

ปการศกษา 2553 จานวน 123 คน โดยลงทะเบยนเปนกลม 01 จานวน 65 คน กลม 02 จานวน

58 คน กาหนดเปนกลมควบคมและกลมทดลอง โดยการสมอยางงาย(Simple Random

Sampling) ดวยวธจบสลาก ผลปรากฏวา กลม 01 เปนประชากรของกลมควบคม และกลม 02

เปนประชากรของกลมทดลอง

ขนท 2 สมอยางงายโดยการจบสลากเพอเลอกกลมทดลอง จานวน 30 คน จากประชากร

กลม 02 จานวน 58 คน และกลมควบคม จานวน 30 คน จากประชากรกลม 01 จานวน 65 คน

103

3.4 กระบวนการขนตอนในการทดลอง

การวจยครงนมขนตอนดาเนนการดงน

ขนท 1 ใหกลมทดลองจานวน 30 คน และกลมควบคม จานวน 30 คน ตอบแบบวด

ผลสมฤทธทางการเรยนรายวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ จานวน 80 ขอ เปนคะแนนกอนเรยน

(pretest)

ขนท 2 กลมทดลอง จานวน 30 คน ตอบแบบสารวจความพรอมในการเรยนรแบบนา

ตนเอง

ขนท 3 กลมทดลองใชรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐาน 8 ขนตอน

ตามแผนการจดการเรยนรายหนวย 4 แผน โดยมขนตอนดงแสดงตามตารางท 3.14 สวนกลม

ควบคมใชรปแบบการสอนแบบบรรยาย

ตารางท 3.14 แสดงรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐาน 8 ขนตอน

ขนท กระบวนการ การปฏบต

1 การเตรยมผเรยน

(Introduction)

ครชแจงรายละเอยดเนอหาวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ

และวตถประสงคของรายวชา อธบายรปแบบการเรยนร

แบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานใหกลมผเรยนทราบ

ใหนกศกษาเสนอรายละเอยดเกณฑการวดและการ

ประเมนเพอนาไปใชในขนตอนท 8 หลงจากนนนกศกษา

และครรวมกนวเคราะหรายละเอยดเกณฑทนาเสนอเพอ

สรปเกณฑการวดและการประเมนทนาไปใช

2 การเผชญปญหา

(Problem)

แบงนกศกษากลมทดลองเปนกลมยอย 3 กลมดวยวธจบ

สลาก โดยมจานวนกลมละ 10 คน ตวแทนแตละกลมยอย

จบสลากโจทยปญหา (Scenario) กลมละ 1 ขอ โดยโจทย

ปญหาเปนสถานการณจาลองมเนอหาสาระการเรยนร หรอ

สถานการณกระตนความสนใจและความตองการในการ

สบเสาะหาความร

104

ตารางท 3.14 แสดงรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐาน 8 ขนตอน (ตอ)

ขนท กระบวนการ การปฏบต

3 การวเคราะห

ปญหา

(Analysis)

นกศกษาแตละกลมยอยศกษาและวเคราะหโจทยปญหา

ดงกลาวในประเดนเนอหาหรอหวขอเรองทฤษฎทเกยวของ

พยายามหาเสาะแสวงหาขอมลเพอทดสอบความคด

4 การวางแผนงาน

(Planning)

นกศกษาแตละกลมยอยวางแผนในการแสวงหาขอมลโดย

อนดบแรกผเรยนตองกาหนดปญหาจากโจทยปญหาท

ไดรบ หลงจากนนวเคราะหวาปญหานนมสมมตฐาน

อยางไร แสวงหาขอมลอยางไร ใชเครองมออะไร วเคราะห

ขอมลอยางไร สรปอยางไร

5 การสบคน

(Investigation)

นกศกษาทงกลมของแตละกลมยอยดาเนนการแสวงหา

ความรตามแผนทไดกาหนดไว โดยคนควาหาความรท

เกยวของ จากแหลงคนควา เชน จากหนงสอ ตารา เอกสาร

ตางๆในหอสมด อนเตอรเนต ฯลฯ

6 การสงเคราะห

(Synthesis)

นกศกษาแตละกลมยอยรวบรวมความรทไดจากการสบคน

นามาสงเคราะหเพอใชในการตดสนหรอเลอกเหตผลของ

เหตการณทเกดขน

7 การสรป

(Conclusion)

นกศกษาแตละกลมยอยรวบรวมขอมลทไดการแสวงหา

วเคราะหขอมล สงเคราะห สรปผลทเปนการตอบปญหา

และนาเสนอผลหนาชนเรยน หลงจากนนอภปรายผล

รวมกนสรปความรทไดจากกรณศกษาเกดเปนความคด

รวบยอดและแลกเปลยนประสบการณทางความคดท

นาไปสการเรยนร

8 การประเมนผล

การเรยนเรยนร

(Learning

assessment )

การประเมนประกอบดวย

1) ครประเมนจากแบบบนทกการทากจกรรมของผเรยนทงกลมของแตละกลมยอยและแบบประเมนการ

เรยนร

2) ผเรยนประเมนจากแบบบนทกการทากจกรรมของผเรยน แบบ

ประเมนการเรยนร และแบบวดสมฤทธผลทางการเรยน

105

จากตารางท 3.14 แสดงรายละเอยดการปฏบตของรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดย

ใชปญหาเปนฐาน 8 ขนตอน ซงขนท 2 การเผชญปญหา (Problem) ถงขนท 6 การสงเคราะห

(Synthesis) ผเรยนใชเวลานอกหองเรยน

ขนท 4 กลมทดลองและกลมควบคม ตอบแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนรายวชาฟสกส

วทยาศาสตรชวภาพ จานวน 80 ขอ เปนคะแนนหลงเรยน (posttest)

ขนท 5 กลมทดลอง จานวน 30 คน ตอบแบบสารวจความพงพอใจของผเรยนตอรปแบบ

การเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ

ขนท 6 นาคะแนนกอนเรยน (pretest) และคะแนนหลงเรยน (posttest) ของกลมทดลอง

และกลมควบคมทไดจากแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนรายวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ ขอมล

จากแบบสารวจความพรอมในการเรยนรแบบนาตนเอง และแบบสารวจความพงพอใจของผเรยน

ตอรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตร

ชวภาพ ของกลมทดลองมาวเคราะหทางสถต

3.5 การวเคราะหขอมล

สถตทใชในการวเคราะหขอมลในการวจยครงนประกอบดวย

1. คานวณคาความเทยง (Reliability) โดยใชสมประสทธแอลฟา (Alpha Coefficient)

ของ ครอนบาค (Cronbach) ของเครองมอในการวจยดงน

1) แบบวดผลสมฤทธวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ

2) แบบสารวจความพรอมในการเรยนรแบบนาตนเอง 3) แบบสารวจความพงพอใจของผเรยนตอรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใช


2. คานวณหาคาสถตพนฐานไดแกคาความถและคารอยละของขอมลพนฐานของกลมทดลองและกลมควบคม

3. คานวณหาคาสถตพนฐานไดแกคาเฉลยและคาสวนเบยงเบนมาตรฐานของขอมลดงน

106

1) คะแนนกอนเรยนและคะแนนหลงเรยนจากแบบวดผลสมฤทธวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ

2) ขอมลจากแบบสารวจความพรอมในการเรยนรแบบนาตนเอง

3) ขอมลจากแบบสารวจความพงพอใจของผเรยนตอรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ

4. เปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉลยของคะแนนกอนเรยนและคะแนนหลงเรยนของกลมทดลองโดยใช Paired samples T-Test ทระดบนยสาคญท .05

5. เปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉลยของคะแนนกอนเรยนและคะแนนหลงเรยนของกลมควบคมโดยใชวธ Paired samples T-Test ทระดบนยสาคญท .05

6. เปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉลยของคะแนนหลงเรยนของกลมทดลองและกลมควบคมโดยใช Independent Samples T-Test ทระดบนยสาคญท .05

7. เปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉลยของคณลกษณะรายดานของความพรอมใน

การเรยนรแบบนาตนเองของกลมทดลองโดยใช One-way ANOVA

8. วเคราะหคาสหสมพนธระหวางคะแนนหลงเรยนของกลมทดลองกบความพรอมใน

การเรยนรดวยแบบนาตนเอง โดยใช Pearson Product Moment Correlation Coefficient

9. เปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉลยรายดานของความพงพอใจรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพของกลมทดลอง

โดยใช One-way ANOVA

10. วเคราะหคาสหสมพนธระหวางคะแนนหลงเรยนของกลมทดลองกบความพงพอใจตอรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ

โดยใช Pearson Product Moment Correlation Coefficient

บทท 4

ผลการวเคราะหขอมล การเสนอผลการวเคราะหขอมล

ในการวจยครงน จะแสดงผลการศกษาเปน 2 สวน ตามทระบไวในวตถประสงคของการ

วจยดงน

1. ผลการพฒนารปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพทผวจยพฒนาขนมรายละเอยดดงน วตถประสงคของรปแบบการเรยน

การสอนทพฒนาเพอใชประกอบการเรยนการสอน ทชวยใหผเรยนไดพฒนาทกษะการแกปญหา

ดวยเหตผล การทางานรวมกนเปนกลม การสบคนขอมล และฝกฝนการสรางองคความรโดยผาน

กระบวนการคดดวยการแกปญหา โดยนาทฤษฎตางๆ ไดแก ทฤษฎสรรคนยม (Constructivism)

ทฤษฎการสรางความรดวยตนเองโดยการสรางสรรคชนงาน (Constructionism) รปแบบการ

เรยนการสอนมโนทศน (Concept Attainment Model) รปแบบการเรยนการสอนกระบวนการ

แสวงหาความรเปนกลม (Group Investigation Instruction Model) และรปแบบการเรยนการสอน

ตามแนวคดของกานเย (Gagne′’s Instructional Model) มาเปนพนฐานสาคญในการพฒนา

รปแบบดงกลาว เนองจากทฤษฎและรปแบบการเรยนการสอนดงกลาวตรงกบจดประสงคของการ

พฒนารปแบบการเรยนการสอนของผวจยทตองการพฒนาผเรยนในดานทกษะและกระบวนการ

เรยนร และใหสามารถเรยนรโดยการนาตนเอง รปแบบทพฒนานประกอบดวยขนตอน 8 ขนตอน

ไดแก ขนท 1 การเตรยมผเรยน (Introduction) ขนท 2 การเผชญปญหา (Problem) ขนท 3 การ

วเคราะหปญหา (Analysis) ขนท 4 การวางแผนงาน (Planning) ขนท 5 การสบคน

(Investigation) ขนท 6 การสงเคราะห (Synthesis) จนถง ขนท 7 การสรป (Conclusion) และ

ขนท 8) การประเมนผลการเรยนร (Learning Assessment ) ซงไดกาหนดกจกรรมและ

วตถประสงคของแตละขนตอนไวโดย ขนท 1 ผสอนจะดาเนนกจกรรมในหองเรยนชวโมงแรกเทานน

เพอเปนการแนะนาวธการเรยน ขนท 2 ถงขนท 7 ผเรยนจะทากจกรรมรวมกนนอกเวลาเรยน

108

และขนท 8 ผเรยนจะทากจกรรมในหองเรยน ในการจดการเรยนการสอนรปแบบทพฒนาน

ผวจยไดสรางแผนการจดการเรยนรายหนวยทงหมดรวม 4 แผน ไดแก แผนท 1 หนวยกลศาสตร

(ประกอบดวยหวขอดงน หนวยและการวดทางชวภาพ จลศาสตรการเลอนตาแหนงและการหมน

พลศาสตรการเลอนตาแหนงและการหมน และ ฟสกสของโครงกระดกและกลามเนอ ) แผนท 2

หนวย ของไหล และความรอน (ประกอบดวยหวขอดงน สมบตและกลศาสตรของไหล ความรอน

ทฤษฎจลนของกาซ และอณหพลศาสตร) แผนท 3 หนวยคลน เสยง แสง(ประกอบดวยหวขอดงน

คลน เสยง และการไดยน ทศนศาสตรและทศนอปกรณ) และแผนท 4 หนวยไฟฟา แมเหลกและ

นวเคลยร (ประกอบดวยหวขอดงนไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน ฟสกสของรงสและเวช

ศาสตรนวเคลยร) ใชเวลาในการสอน 15 สปดาห (30 คาบ) ใน 1 ภาคเรยน โดยแตละแผน

ประกอบดวย (1) จดประสงคการเรยนร (2) เนอหา (3) สาระการเรยนร (4) กจกรรมการเรยนร

(5) สอการเรยนการสอน และ (6) การประเมนการเรยนร โดยผวจยสรางโจทยปญหา(Scenario)

ใหเปนสอสาคญของการจดการเรยนรทพฒนา รวมถงไดเขยนคมอสาหรบผสอน (ประกอบดวย

หวขอดงน รายละเอยดรายวชาและคาอธบายรายวชา การออกแบบแผนการจดการเรยนการสอน

แผนการจดการเรยนรระยะยาว รปแบบการเรยนร 8 ขนตอน แบบบนทกการทากจกรรม

ตวอยางแนวทางการแกโจทยปญหา แผนการจดการเรยนรายหนวย 4 หนวย ฉบบสมบรณ ) และ

คมอสาหรบผเรยน(ประกอบดวยหวขอดงนรายละเอยดรายวชาและคาอธบายรายวชา รปแบบการ

เรยนร 8 ขนตอน แบบบนทกการทากจกรรม ตวอยางแนวทางการแกโจทยปญหา และ โจทย

ปญหา 4 แผนการจดการเรยนการสอน) สาหรบรปแบบการเรยนรทพฒนาขน หลงจากสราง

แผนการจดการเรยนแลวไดใหอาจารยทปรกษา ตรวจสอบและใหคาแนะนา เมอแกไขแลวไดให

ผเชยวชาญซงเปนผมประสบการณดานการสอนวชาฟสกส และผเชยวชาญดานหลกสตรและการ

สอน จานวน 5 ทาน ประเมนคาความสอดคลองของแผนการจดการเรยนตามหวขอดงน (1) เนอหา

ของแผนการจดการเรยนกบคาอธบายรายวชา (2) จดประสงคการเรยนรเชงพฤตกรรมกบเนอหา

( 3) จดประสงคการเรยนรเชงพฤตกรรมกบสาระการเรยนรในแผนการจดการเรยน (4) โจทยปญหา

กบสาระการเรยนรในแผนการจดการเรยน. (5) เวลาทใชกบการดาเนนกจกรรมตามรปแบบการ

เรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐาน (6) เครองมอ/วธการ การประเมนการเรยนรกบ

จดประสงคการเรยนรเชงพฤตกรรม และ (7) กจกรรมตามรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใช

ปญหาเปนฐาน ผลจากการประเมนปรากฏวาทง 4 แผน มคาดชนความสอดคลอง (Item-

Objective Congruency Index : IOC) ทกหวขอทประเมนอยระหวาง +0.6 ถง +1.0 (คาดชน

109

ความสอดคลอง +1.0 คดเปนรอยละ 46.4 , +0.8 คดเปนรอยละ 51.8 และ + 0.6 คดเปนรอยละ

1.8) แสดงวามคณภาพนาไปใชได

2. ผลการวเคราะหประสทธภาพของรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปน

ฐานทพฒนาขน โดยการนาไปทดลองสอนกบกลมตวอยางทเปนนกศกษาคณะแพทยศาสตร ชนป

ท 1 ทลงทะเบยนเรยนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ ในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2553 จานวน

60 คนโดยสมตวอยางแบบงาย แบงออกเปนกลมทดลองและกลมควบคม กลมละ 30 คน โดยใช

เครองมอเกบรวบรวมขอมล ดงน แบบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ แบบ

สารวจความพรอมในการเรยนรแบบนาตนเอง และ แบบสารวจความพงพอใจตอรปแบบการเรยนร

แบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐาน ผวจยไดรวบรวมขอมลจากเครองมอดงกลาวและวเคราะหผลตาม

สมมตฐานดงน

ตอนท 1 ความแตกตางผลสมฤทธทางการเรยนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพของกลม

ทดลองทเรยนดวยรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานกบกลมควบคมทเรยน

ดวยวธบรรยาย

ตอนท 2 คาสหสมพนธของผลสมฤทธทางการเรยนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพและ

ความพรอมในการเรยนรแบบนาตนเองของกลมทดลอง

ตอนท 3 คาสหสมพนธของผลสมฤทธทางการเรยนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพและ

ความพงพอใจตอรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานในการเรยนวชาฟสกส

วทยาศาสตรชวภาพของกลมทดลอง

ซงแสดงรายละเอยดตอไปน

110

ตอนท 1 ความแตกตางผลสมฤทธทางการเรยนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพของกลม

ทดลองทเรยนดวยรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานกบกลมควบคมทเรยน

ดวยวธบรรยาย แสดงรายละเอยดตอไปน

ตารางท 4.1 แสดงคาความถ และคารอยละของกลมควบคมและกลมทดลองจาแนกตามเพศ วฒ

สงสดทเรยนจบระดบมธยมศกษาตอนปลายหรอเทยบเทา และ เกรดเฉลยสะสมปท 1

กลมทดลอง กลมควบคม รายการ

จานวน

(คน)

รอยละ จานวน

(คน)

รอยละ

เพศ

ชาย

หญง

8

22

26.7

73.3

8

22

26.7

73.3

วฒสงสดทเรยนจบระดบมธยมศกษาตอน

ปลายหรอเทยบเทาม. 6 สายวทยาศาสตร

หลกสตรปกต

หลกสตรทวภาษา

หลกสตรนานาชาต

อนๆระบ...(จบจากหลกสตรตางประเทศ)

27

1

1

1

90.0

3.3

3.3

3.3

27

2

1

-

90.0

6.7

3.3

-

เกรดเฉลยสะสม(GPAX)ชนปท 1(ภาคเรยน

ท 1 )

ตากวา 1.51

1.51-2.00

2.01-2.50

2.51-3.00

3.01-3.50

เทากบหรอสงกวา 3.51

-

-

-

-

8

22

-

-

-

-

26.7

73.3

-

-

-

1

6

23

-

-

-

3.3

20.0

76.7

111

จากตารางท 4.1 แสดงใหเหนวา กลมทดลองมเกรดเฉลยสะสมชนปท 1 (ภาคเรยนท 1)

สวนใหญเทากบหรอสงกวา 3.51 คอ รอยละ 73.3 และกลมควบคมสวนใหญมเกรดเฉลยสะสม

ชนปท 1 (ภาคเรยนท 1) เทากบหรอสงกวา 3.51 คอ รอยละ 76.7

ตารางท 4.2 แสดงคะแนนกอนเรยนและหลงเรยนของกลมทดลองและกลมควบคมเปนรายบคคล

กลมทดลอง กลมควบคม คนท

คะแนน

กอนเรยน

คะแนน

หลงเรยน

คะแนน


คะแนน


1 37 52 28 43

2 20 40 47 48

3 42 46 47 50

4 25 48 21 38

5 25 51 36 50

6 24 40 38 55

7 36 58 23 44

8 21 54 38 60

9 41 58 36 41

10 41 57 36 55

11 30 56 29 39

12 24 45 22 48

13 38 57 33 49

14 35 59 34 52

15 34 53 25 38

16 36 51 41 57

17 30 54 27 47

18 30 47 33 56

19 40 55 24 47

20 30 52 20 56

112

ตารางท 4.2 แสดงคะแนนกอนเรยนและหลงเรยนของกลมทดลองและกลมควบคมเปนรายบคคล

(ตอ)

กลมทดลอง กลมควบคม คนท

คะแนน


คะแนน


คะแนน


คะแนน


21 31 46 33 46

22 27 55 31 38

23 27 47 37 45

24 32 54 36 55

25 28 48 32 43

26 34 56 26 57

27 23 49 20 44

28 30 50 42 56

29 35 58 29 51

30 32 59 31 44

X 31.27 51.83 31.83 48.40

SD 6.12 5.33 7.42 6.48

จากตารางท 4.2 แสดงใหเหนวา กลมทดลองมคะแนนกอนเรยนระหวาง 20 - 42 คะแนน

คะแนนเฉลยเทากบ 31.27 คะแนนหลงเรยนระหวางตงแต 40 - 59 คะแนน คะแนนเฉลยมคา

เทากบ 51.83 สวนกลมควบคมมคะแนนกอนเรยนระหวาง 20 - 47 คะแนน คะแนนเฉลยมคา

เทากบ 31.83 คะแนนหลงเรยนระหวาง 38 - 57 คะแนน คะแนนเฉลยมคาเทากบ 48.40

113

ตารางท 4.3 แสดงการเปรยบเทยบคาเฉลยของคะแนนกอนเรยนและหลงเรยนของกลมควบคม

และกลมทดลอง

รายการเปรยบเทยบคาเฉลย x SD t Sig

กลมทดลอง

คะแนนกอนเรยน

คะแนนหลงเรยน

31.27

51.83

6.13

5.33

-

20.74*

0.00

กลมควบคม



31.83

48.40

7.42

6.48

-

11.61*

0.00




31.27

31.83

6.13

7.42

-0.32

0.75




51.83

48.40

5.33

6.48

2.24*

0.03

*p<0.05

จากตารางท 4.3 แสดงใหเหนวา

1) คาเฉลยคะแนนกอนเรยนระหวางกลมทดลองและกลมควบคมไมแตกตางกน

2) คาเฉลยคะแนนหลงเรยนระหวางกลมทดลองและกลมควบคมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

3) คาเฉลยคะแนนกอนเรยนและหลงเรยนของกลมทดลองแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

4) คาเฉลยคะแนนกอนเรยนและหลงเรยนของกลมควบคมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

114

ตอนท 2 สหสมพนธของผลสมฤทธทางการเรยนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพและความ

พรอมในการเรยนรแบบนาตนเองของกลมทดลอง แสดงรายละเอยดตอไปน

ตารางท 4.4 แสดงคาเฉลยรายขอของความพรอมในการเรยนรแบบนาตนเองของกลมทดลอง

รายการประเมน X .SD 1. ขาพเจาจดการเวลาไดด 3.70 0.84

2. ขาพเจามวนยในตนเอง 3.70 0.79

3. ขาพเจามระเบยบ 3.63 0.81

4. ขาพเจากาหนดกรอบเวลาอยางเครงครด 3.30 0.99

5. ขาพเจามการจดการทด 3.67 0.71

6. ขาพเจาทาตามระเบยบวธ 3.90 0.85

7. ขาพเจามวธการเรยนรอยางเปนระบบ 3.67 0.66

8. ขาพเจาจดเวลาเพอศกษาหาความรโดยเฉพาะ 3.40 0.93

9. ขาพเจาวางแผนในการแกปญหา 4.00 0.70

10. ขาพเจาจดลาดบความสาคญของงาน 4.10 0.80

11. ขาพเจาสามารถศกษาหาความรไดดวยตนเองอยางแทจรง 3.50 0.73

12. ขาพเจาชอบวางแผนการเรยนรของตนเอง 3.70 0.84

13. ขาพเจามนใจวาตนเองมความสามารถในการแสวงหาขอมล 3.53 0.68

คณลกษณะดานการจดการตนเอง 3.68 0.56

14. ขาพเจาตองการเรยนรขอมลใหมๆ 4.07 0.58

15. ขาพเจาชอบเรยนรขอมลใหมๆ 4.20 0.55

16. ขาพเจามความจาเปนในการเรยนร 4.27 0.74

17. ขาพเจาชอบความทาทาย 4.27 0.87

18. ขาพเจาชอบศกษาเลาเรยน 4.00 0.70

19. ขาพเจาประเมนความคดใหมๆอยางมวจารณญาณ 3.93 0.69

20. ขาพเจาชอบรวบรวมขอเทจจรงตางๆกอนทจะตดสนใจ 3.87 0.82

21. ขาพเจาชอบประเมนสงทตนเองทา 3.93 0.74

115

ตารางท 4.4 แสดงคาเฉลยรายขอของความพรอมในการเรยนรแบบนาตนเองของกลมทดลอง (ตอ)

รายการประเมน X .SD 22. ขาพเจาเปดรบความคดใหมๆ 4.23 0.68

23. ขาพเจาเรยนรจากความผดพลาดของตนเอง 4.27 0.69

24. ขาพเจาจาเปนตองทราบเหตผลในการกระทาสงตางๆ 4.30 0.65

25. เมอเผชญปญหาทไมสามารถแกไขได ขาพเจาจะขอความชวยเหลอ 4.13 0.86

คณลกษณะดานความตองการในการเรยนร 4.12 0.40

26. ขาพเจาชอบกาหนดเปาหมายของตนเอง 4.30 0.79

27. ขาพเจาชอบตดสนใจดวยตนเอง 4.20 0.71

28. ขาพเจารบผดชอบตอการตดสนใจ/การกระทาของตนเอง 4.17 0.75

29. ขาพเจาควบคมชวตของตนเองได 4.20 0.81

30. ขาพเจามมาตรฐานสวนตวสง 3.83 0.83

31. ขาพเจาชอบกาหนดเปาหมายการเรยนรของตนเอง 4.00 0.64

32. ขาพเจาประเมนผลการปฏบตงานของตนเอง 3.80 0.71

33. ขาพเจามเหตผล 4.03 0.67

34. ขาพเจามความรบผดชอบ 4.17 0.65

35. ขาพเจามความคาดหวงสวนตวสง 4.27 0.79

36. ขาพเจาสามารถเขาถงปญหา 3.90 0.66

37. ขาพเจารขอจากดของตนเอง 4.10 0.80

38. ขาพเจาสามารถคนหาขอมลมาใชเองได 4.00 0.74

39. ขาพเจามความเชอมนในความสามารถของตนเองสง 3.93 0.79

40. ขาพเจาชอบกาหนดเกณฑประเมนผลการทางานของตนเอง 3.87 0.82

คณลกษณะดานการควบคมตนเอง 4.05 0.46

จากตารางท 4.4 คาเฉลยสงสดและคาเฉลยตาสดในแตละหวขอของรายการประเมน

แสดงไดดงน

1) หวขอคณลกษณะดานการจดการตวเอง ขอท 10 ขาพเจาจดลาดบความสาคญของ

งานมคาเฉลยสงทสดมคาเทากบ 4.10 ขอ 4 ขาพเจากาหนดกรอบเวลาอยางเครงครดมคาเฉลยตา

116

ทสดมคาเทากบ 3.30 แสดงใหเหนวากลมทดลองมความพรอมในการเรยนรแบบนาตนเองท

สอดคลองกบทฤษฎสรรคนยม (Constructivism) ทเสนอวาสงทสาคญของผเรยน คอ แตละคนใช

เวลาเรยนรไมเทากน บางคนเรยนรไดรวดเรวในเรองหนงแตอาจเรยนรไดชาในอกเรองหนง ดงนน

การกาหนดกรอบเวลาของแตละคนจงแตกตางกน

2) หวขอคณลกษณะดานความตองการในการเรยนร ขอท 24 ขาพเจาจาเปนตองทราบ

เหตผลในการกระทาสงตางๆ มคาเฉลยสงทสดมคาเทากบ 4.30 ขอ 20 ขาพเจาชอบรวบรวม

ขอเทจจรงตางๆกอนทจะตดสนใจ มคาเฉลยตาทสดมคาเทากบ 3.87 แสดงใหเหนวากลมทดลอง

มความพรอมในการเรยนรแบบนาตนเองทสอดคลองกบทฤษฎสรรคนยม (Constructivism) ท

เสนอวาใหผเรยนไดวเคราะหสาเหตแหงปญหา และตดสนใจดวยตวเองในการแกปญหา

3) หวขอคณลกษณะดานการควบคมตนเอง ขอท 26 ขาพเจาชอบกาหนดเปาหมายของ

ตนเองมคาเฉลยสงทสดมคาเทากบ 4.30 ขอ 32 ขาพเจาประเมนผลการปฏบตงานของตนเองม

คาเฉลยตาทสดมคาเทากบ 3.80 แสดงใหเหนวากลมทดลองมความพรอมในการเรยนรแบบนา

ตนเองทสอดคลองกบทฤษฎสรรคนยม (Constructivism) ทเสนอวาแตละคนมความแตกตางกน

ในดานตางๆ เชน ความสนใจ ความสามารถ ความพรอมและความตองการเรยนร ดงนนกลม

ทดลองจงมการกาหนดเปาหมายการเรยนรของตนเอง

ตารางท 4.5 แสดงคาเฉลยคณลกษณะรายดานของความพรอมในการเรยนรแบบนาตนเองของ


คณลกษณะดาน x SD

การจดการตนเอง 3.68 0.56

ความตองการในการเรยนร 4.12 0.40

การควบคมตนเอง 4.05 0.46

จากตารางท 4.5 แสดงใหเหนวา คณลกษณะรายดานของความพรอมในการเรยนรแบบนา

ตนเอง ไดแก การจดการตนเอง ความตองการในการเรยนร และการควบคมตนเองของกลมทดลอง

มคาเฉลยเทากบ 3.68, 4.12 และ 4.05 ตามลาดบ

117

ตารางท 4.6 แสดงการเปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉลยคณลกษณะรายดานของความพรอม

ในการเรยนรแบบนาตนเองของกลมทดลอง

แหลงความแปรปรวน df SS MS F Sig.

ระหวางกลม 2 1.48 0.74 21.89* 0.00

ภายในกลม 37 1.25 0.34

รวม 39 2.73

*p<0.05

จากตารางท 4.6 การเปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉลยคณลกษณะรายดานของ

ความพรอมในการเรยนรแบบนาตนเองของกลมทดลองไดแก การจดการตนเอง กบการควบคม

ตนเอง และความตองการในการเรยนร แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ซงแสดง

ในตารางท 4.5

ตารางท 4.7 แสดงคาสหสมพนธระหวางคะแนนหลงเรยนของกลมทดลองกบความพรอมในการ

เรยนรแบบนาตนเอง

ความพรอมในการเรยนรแบบนาตนเองรายดาน n r p

การจดการตนเอง 30 0.18 0.36

ความตองการในการเรยนร 30 0.33 0.08

การควบคมตนเอง 30 0.06 0.76 * Correlation is significant at the 0.05 level (2-tailed).

จากตารางท 4.7 แสดงใหเหนวา คาสหสมพนธระหวางคะแนนหลงเรยนของกลมทดลองกบ

ความพรอมในการเรยนรแบบนาตนเองรายดาน มคาสหสมพนธทางบวก (Positive Correlation)

118

ตอนท 3 สหสมพนธของผลสมฤทธทางการเรยนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพและความพง

พอใจตอรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานในการเรยนวชาฟสกสวทยาศาสตร

ชวภาพของกลมทดลอง แสดงรายละเอยดตอไปน

ตารางท 4.8 แสดงคาเฉลยรายขอของความพงพอใจตอรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใช

ปญหาเปนฐานในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพของกลมทดลอง

รายการประเมน คาเฉลย SD.

1.การเปดโอกาสใหนกศกษาไดเรยนรตามความสนใจ 3.77 0.97

2.การรบฟงความคดเหนของนกศกษาในการเสนอวธการเรยน 3.97 1.03

3.การอธบายใหนกศกษาเขาใจวธการเรยนการสอนทเนนให

นกศกษาเปนผรเรมการเรยนรดวยตนเอง 3.93 0.91

4.การใชตวอยางประกอบเนอหาทเกยวของกบชวตประจาวน 4.00 1.05

5.การใหคาปรกษาแนะนาทเปนประโยชนในการทนกศกษาจะ

เรยนรไดดวยตนเอง 3.83 1.09

ภาพรวมดานผสอน 3.90 0.90

6.กจกรรมในขนการเตรยมผเรยน(Introduction) 3.90 0.96

7.กจกรรมในขนเผชญปญหา (Problem) 3.87 1.01

8.กจกรรมในขนวเคราะหปญหา (Analysis) 3.93 0.98

9.กจกรรมในขนวางแผนงาน (Planning) 3.93 0.98

10.กจกรรมในขนสบคน (Investigation) 4.00 0.98

11.กจกรรมในขนสงเคราะห (Synthesis) 4.13 0.94

12.กจกรรมในสรป(Conclusion) 4.13 0.94

13.กจกรรมในประเมนผล (Learning assessment ) 4.07 0.94

ภาพรวมดานกระบวนการเรยนร 4.00 0.88

119

ตารางท 4.8 แสดงคาเฉลยรายขอของความพงพอใจตอรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใช

ปญหาเปนฐานในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพของกลมทดลอง (ตอ)

14.การใหนกศกษาไดฝกอานบทความวทยาศาสตร คดวเคราะห

สงเคราะห และเขยนสรปประเดนเพอแกโจทยปญหาทกลมไดรบ 3.93 1.02

15. การใหนกศกษาทาสญญาการเรยน กาหนดเปาหมายสงทจะ

เรยน วางแผน และหาแหลงคนควาความรดวยตนเอง 3.90 1.00

16.การใหนกศกษาถายทอดความรในหวขอคนความาใหเพอนใน

กลมเขาใจ ทาใหมการแลกเปลยนความรกน 4.30 0.88

17.การใหนกศกษาไดแลกเปลยนประสบการณการเรยนรในชน

เรยน 4.10 0.92

18.การใหนกศกษาไดประเมนผลการเรยนรของตนเองและของ

เพอนตางกลม 4.00 0.98

ภาพรวมดานผเรยน 4.05 0.86

19.มหาวทยาลยมระบบการสบคนขอมลทหลากหลายใหผเรยนได

เลอกตามความเหมาะสม เชน หอสมด ระบบการคนหาขอมลผาน

เครอขาย อนเตอรเนต สออเลกทรอนกส 3.83 1.15

20.จานวนหนงสอฟสกสวทยาศาสตรชวภาพและ/หรอหนงสอ

ฟสกสในสานกหอสมดมหาวทยาลยรงสต 3.83 0.83

21.ความสะดวกจากเจาหนาทในการใชบรการยมหนงสอหรอสอ

ตางๆ 3.80 0.85

22.ชวงเวลาในการใหบรการยมหนงสอหรอสอตางๆ 3.80 0.96

ภาพรวมดานการสนบสนนแหลงเรยนรภายในมหาวทยาลยรงสต 3.82 0.82

จากตารางท 4.8 คาเฉลยสงสดและคาเฉลยตาสดของรายการประเมนในแตละหวขอ

แสดงดงน

1) หวขอดานผสอน ขอ 4 การใชตวอยางประกอบเนอหาทเกยวของกบชวตประจาวนม

คาเฉลยสงทสดเทากบ 4.00 ขอ 1 การเปดโอกาสใหนกศกษาไดเรยนรตามความสนใจมคาเฉลยตา

120

ทสดเทากบ 3.77 แสดงใหเหนวา ในการเรยนรดวยรปแบบทพฒนาขนน โจทยปญหาเปนสงท

ผเรยนมความพงพอใจ และควรปรบใหผเรยนมโอกาสไดเรยนรตามความสนใจเพมขน

2) หวขอดานกระบวนการเรยนร ขอ 11 กจกรรมในขนสงเคราะห (Synthesis) และ ขอ

12 กจกรรมในสรป(Conclusion) มคาเฉลยสงทสดเทากนคอเทากบ 4.13 ขอ 7 กจกรรมในขน

เผชญปญหา (Problem) มคาเฉลยตาทสดเทากบ 3.87 แสดงใหเหนวา ในการเรยนรดวยรปแบบท

พฒนาน ผเรยนมความพงพอใจในการทางานกลม การแลกเปลยนความรระหวางกลม แต

คาเฉลยของความพงพอใจในขนเผชญปญหาตาสด อาจเกดจากความวตกกงวล หรอกลววาเปน

สงทยาก เปนผลใหทากจกรรมไมประสบผลสาเรจ จงควรเพมกจกรรมในขนเผชญปญหาใน

ลกษณะททาใหผเรยนมความผอนคลายลง

3) หวขอดานผเรยน ขอท 16 การใหนกศกษาถายทอดความรในหวขอคนความาใหเพอน

ในกลมเขาใจ ทาใหมการแลกเปลยนความรกนมคาเฉลยสงทสดเทากบ 4.30 ขอ 15 การให

นกศกษาทาสญญาการเรยน กาหนดเปาหมายสงทจะเรยน วางแผน และหาแหลงคนควาความร

ดวยตนเองมคาเฉลยตาทสดเทากบ 3.90 แสดงใหเหนวา ในการเรยนรดวยรปแบบทพฒนาน

ผเรยนมความพงพอใจในการถายทอดความรใหเพอน ซงเปนผลใหผเรยนเปนทยอมรบของเพอน

เกดความภาคภมใจ

4) หวขอดานการสนบสนนแหลงเรยนรภายในมหาวทยาลยรงสต ขอท 19 มหาวทยาลย

มระบบการสบคนขอมลทหลากหลายใหผเรยนไดเลอกตามความเหมาะสม เชน หอสมด ระบบการ

คนหาขอมลผานเครอขาย อนเตอรเนต สออเลกทรอนกส และ ขอท 20 จานวนหนงสอฟสกส

วทยาศาสตรชวภาพและ/หรอหนงสอฟสกสในสานกหอสมดมหาวทยาลยรงสตมคาเฉลยสงทสด

เทากนคอเทากบ 3.83 ขอท 21 ความสะดวกจากเจาหนาทในการใชบรการยมหนงสอหรอสอ

ตางๆ ขอท 22 ชวงเวลาในการใหบรการยมหนงสอหรอสอตางๆมคาเฉลยตาทสดเทากนคอเทากบ

3.80 แสดงใหเหนวา ในการเรยนรดวยรปแบบทพฒนาน ควรมการเตรยมแหลงเรยนร โดย

ประสานงานกบสานกหอสมดในการอานวยความสะดวกในเรองชวงเวลาการยม คน หรอการเขา

ใชสานกหอสมดในสบคนของผเรยน

121

ตารางท 4.9 แสดงคาเฉลยรายดานของความพงพอใจตอรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใช

ปญหาเปนฐานในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพของกลมทดลอง

รายการประเมน คาเฉลย SD.

ผสอน 3.90 0.90

กระบวนการเรยนร 4.00 0.88

ผเรยน 4.05 0.86

การสนบสนนแหลงเรยนร 3.82 0.81

จากตารางท 4.9 แสดงใหเหนวา คาเฉลยรายดานไดแกผสอน กระบวนการเรยนร ผเรยน

และการสนบสนนแหลงเรยนรของความพงพอใจตอรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหา

เปนฐานในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพของกลมทดลองเทากบ 3.90, 4.00, 4.05 และ

3.82 ตามลาดบ

ตารางท 4. 10 แสดงการเปรยบเทยบความแตกตางคาเฉลยรายดานของความพงพอใจตอรปแบบ

การเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตร

ชวภาพของกลมทดลอง


ระหวางกลม 3 0.15 0.05 4.06* 0.02

ภายในกลม 18 0.22 0.01

รวม 21 0.37

*p<0.05

จากตารางท 4.10 การเปรยบเทยบความแตกตางคาเฉลยรายดานของความพงพอใจตอ

รปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ

ของกลมทดลองซงแสดงอยในตารางท 4.9 มความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

122

ตารางท 4.11 แสดงคาสหสมพนธระหวางคะแนนหลงเรยนของกลมทดลองกบความพงพอใจใน

การเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตร

ชวภาพ

ความพงพอใจในการเรยนรแบบนาตนเอง

โดยใชปญหาเปนฐานรายดาน

n r p

ผสอน 30 0.13 0.51

กระบวนการเรยนร 30 0.32 0.09

ผเรยน 30 0.26 0.17

การสนบสนนแหลงเรยนร 30 0.02 0.94

จากตารางท 4.11 แสดงใหเหนวา คาสหสมพนธระหวางคะแนนหลงเรยนของกลมทดลอง

กบความพงพอใจตอรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานในการสอนวชาฟสกส

วทยาศาสตรชวภาพรายดาน มคาสหสมพนธทางบวก (Positive Correlation)

ตารางท 4.12 แสดงขอคดเหน/ ขอเสนอแนะของกลมทดลองตอรปแบบการเรยนรแบบนาตนเอง


ขอคดเหน/ ขอเสนอแนะ* จานวนคน

(รอยละ)

ขอ 1 สงทนกศกษาไดประโยชนในรปแบบการเรยนการสอนทเนน

กระบวนการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐาน

1. ทาใหไดนาปญหาทเกดในชวตประจาวนมาคานวณคาตางๆเพอใหเหนความเปนไปไดโดยใชวชาฟสกสมาคานวณ ทาใหมความ

กระตอรอรนในการหาขอมลมาแกปญหา รจกเปนคนชางสงเกต

ตงคาถาม

2. เปนระบบทดเสรมสรางนสยใฝรแกนกศกษา โดยเฉพาะนกศกษา

แพทยเปนผทจะคอยหาความรไมหยด

22

(73.3)

*ขอคดเหน/ขอเสนอแนะในตารางเปนขอเขยนของผเรยนมไดมการดดแปลง

123


โดยใชปญหาเปนฐานในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ (ตอ)


(รอยละ)

3. สามารถทาใหฝกคดวเคราะหโจทยปญหา สามารถนาความร

ทางดานฟสกสมาใชรวมกบชวตประจาวนได ทาใหจดสรรงาน การ

แบงงานอยางมประสทธภาพ ทาใหรการทางานเปนกลม และ

แบงปนความคดเหน

4. ทาใหไดไปศกษาหาความรเพมเตมในสงทนอกเหนอจากเนอหาในหองเรยน

5. ไดฝกเผชญปญหาและหาความรเพมเตมไดคนควาขอมลในบางเรองกแปลกใหมและนาสนใจด

6. ไดรจดการประยกตความรทางฟสกสจากความรในหนงสอมาใชในชวตจรงเรองตางๆทเกดขนจรงในชวตประจาวน ไดทราบวา

ชวตประจาวนเกยวของกบฟสกสอยางมาก

7. การเรยนรททาใหนกศกษาไดคนควาความรดวยตนเองนอกจากตาราเรยนชวยทาใหนกศกษาไดมการใฝรในการเรยน รจก

การศกษาความรเพมเตมดวยตนเอง เมอเกดความสงสยกสามารถ

ขอคาแนะนาจากอาจารยได และยงเปนการประยกตความรทได

เรยนมาอกดวย

8. ไดเรยนรการแกปญหาดวยตนเองและมความนาสนใจในการศกษาเพราะเลอกสบคนและตงปญหาในสงทตวเองสนใจ ได

ฝกการทางานเปนกลม การประสานงานกบเพอนๆ ไดฝก

กระบวนการคดอยางเปนระบบ เปนขนตอน

9. ปญหาทใหมานนทาใหไดแนวคดใหมๆทนาสนใจและสามารถหาวธแกปญหานนไดโดยใชความรทมอยและรจดการสบคนหาขอมล

จากทตางๆ


124




(รอยละ)

10. ทาใหเรยนรการแกปญหาทพบรอบตวในชวตประจาวนอยางเปนระบบโดยนาเนอหารายวชาฟสกสทเกยวของมาใชใหเกดประโยชน

และฝกใหมการทางานรวมกบผอนหรอแสดงความคดเหนในหวขอ

ตางๆไดเปนอยางด

11. ไดฝกประยกตเนอหาทไดเรยนมาประยกตกบสถานการณจรง โดยฝกการแกปญหา และสบคนหาความรมาตอบโจทยในแตละ

ประเดน

12. ไดสบคนความร ขอมลเพมเตมทาใหเขาใจในปญหาและสามารถตอบโจทยได ทาใหเขาใจเนอหาทเรยนและการนาไปใชไดอยาง

ลกซง

13. ถอวาเปนประโยชนเพราะไดฝกกระบวนการวเคราะห คดสามารถมาประยกตกบชวตประจาวนได ไมไดเรยนแคทฤษฎแลวสอบเปน

คะแนน แตทาใหเราไดคดปญหาทไดมาประยกตกบทฤษฎทเรา

เรยน ทาใหเราเขาใจในเนอหาทเรยนมากขน

14. ประโยชนจากการเรยนทเนนกระบวนการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐาน คอทาใหผเรยนมการเรยนรทเปนระบบรทมาท

ไปของสงทศกษา และทาใหผเรยนมพฒนาการระบบการคดของ

ตนสามารถเผชญและแกปญหาตางๆไดงายขน อกทงการเรยนโดย

เรมจากปญหาจะทาใหผเรยนมความสนใจในเนอหามากขน

15. ไดรการทางานเปนกลม ไดนาความรทางฟสกสทงหมดมาประยกต

ทาใหรจกคดดวยตวเองมากขน เหนโจทยปญหาแปลกๆทไมเคย

เหนมากอน รจกการแกปญหา


125




(รอยละ)

16. ทาใหไดกระตนความคดทางฟสกส ทาใหสนใจในเนอหาทเรยนมากขนเพอทารายละเอยดของเนอหาและหลกการไปประยกตได

17. ไดประโยชนเกยวกบกระบวนการในการวเคราะหปญหาทไดมา

และทาการคานวณเพอหาผล สรปผลเพอใชในการแกปญหา มการ

สบคนขอมล จากแหลงขอมลจากทตางๆ ทาใหไดรบความร

เพมเตมนอกเหนอจากทไดในหองเรยน

18. สามารถนาไปประยกตในชวตประจาวนไดเลย เพราะเรองท

อาจารยนามาเปนเรองทพบเหนไดในชวตประจาวน เชน ขาวจาก

หนงสอพมพ ปรากฏการณธรรมชาต นทานอสป เปนตน และแต

ละเรองมการจดหวขอตามเรองทางฟสกสเปนอยางด

19. ไดสบคนความร ขอมลเพมเตม ทาใหฝกวธกระบวนการคดของ

ตนเองและฝกการทางานเปนกลม รจกประยกตความรในเรอง

ตางๆและนาไปตอยอด

20. ทาใหมความตนตวในเรองทจะศกษา ทาใหรจกวธทาง

กระบวนการทางวทยาศาสตรทถกตองและลาดบขนตอน ทาใหได

ความรใหมๆ เพมขนหรอไดเรยนรจากสงผดเปนถก

21. ทาใหไดศกษาหาความรใหมๆ เกดองคความรใหมๆ ทสามารถ

นามาประยกตใชได ทาใหรจกความสมพนธของฟสกสในเรอง

ตางๆ ทาใหรจกคดวเคราะหและแกปญหาตามลาดบขนตอน ทา

ใหการทางาน การวางแผนเปนกลม

22. การตงปญหาตางๆ ทกลาวมานนเปนความคดใหมทนาสนใจ และ

สามารถหาวธแกปญหาไดจากการใชองคความรและการสบคนหา

ขอมลจากแหลงตางๆ ทนาเชอถอ การสบคนและการตงปญหาจะ

ทาใหเกดสงใหมๆ ขน


126




(รอยละ)

ขอ 2 ปญหา/อปสรรคทนกศกษาพบในกจกรรมของการเรยนดวยรปแบบ

การเรยนการสอนทเนนกระบวนการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปน

ฐาน

1. ในปญหาหนงอาจใชความรฟสกสหลายเรองในการแกปญหาได ควรเปดกวางดานหวขอการคานวณ และบางเหตการณอาจม

ปจจยอนๆ เพอใหสมจรงมากขน

2. การตงโจทยปญหาซงตองคดวเคราะหความรเพอตงเปนคาถามและนาไปหาคาตอบของปญหา

3. การแบงกลม random ไมซากลม ไมรกลมตวเองทาใหการปรกษา

งานทาไดยาก

4. บางครงตโจทยปญหาไมออกวาตองการอะไร บางครงคดไมตรงกบเพอนจงตองคนควาขอมลเพมเตม เพอทจะไดคาตอบทถกตองจรง

5. บางโจทยใหขอมลมานอยเกนไป ไมมอะไรใหวเคราะห ถงแมจะ

เปนประเดนทดกตาม

6. บางครงผศกษาอาจเขาใจผดประเดนไป ไมไดตามวตถประสงคท

อาจารยตองการ

7. บางครงเวลาในการทากจกรรมคอนขางกระชนชด ทาใหการศกษา

ยงไมละเอยดเทาทควร และทาใหมเวลาในการปรกษาภายในกลม

นอยเกนไป

23

(76.7)


127




(รอยละ)

8. ควรมเวลาและสถานททดเพอใหนกศกษามาระดมความคดรวมกนโดยมอาจารยมาคอยแนะนาเพอแนะนากระบวนการคดทถกตอง

ในชวงแรกและชวงหลงๆปลอยใหนกศกษาทาเอง อกทงบางครง

เพอนๆในกลมกไมไดมสวนรวมอยางเตมทและไมคอยประสานงาน

กน เชน เมอแบงกนทาคนละสวนความคดกไมคอยตอเนองกน ใคร

มหนาทคนหาขอมลกจะไดความรไป สวนคนทไมไดทาอะไรเลยกม

เชนกน

9. บางครงในการแกปญหาโจทยสามารถใชหวขอทางฟสกสไดหลายเรอง จนไมทราบแนชดวาควรใชเรองใดเหมาะสมทสด

10. เวลาในการทางานนอยเกนไป ทาใหบางททาไมทน

11. บางปญหาตองมการหาความรเพมเตม เพอประกอบคาอธบาย จง

ตองใชเวลานานกวาปกต และการแบงงานมปญหาบางครง

12. จากโจทยปญหาบางทอาจจะมขอมลไมเพยงพอทจะใชในการแกปญหาหรอสบคนขอมล

13. โจทย 1 ขอ สามารถใชความรทางฟสกสหลายเรองในการตอบ

โจทย 1 ขอ จงไมทราบวาเรองใดเหมาะสมทสด

14. แหลงคนหาความรในการเรยนรแบบนาตนเองมนอยเกนไป ทาให

ไมสมารถหาขอมลไดอยางเตมท

15. บางครงอาจจะสบคนขอมลบางอยางไมเจอ จนทาใหไมสามารถ

ตอบปญหาไดอยางสมบรณ

16. กลมคนอาจจะมากเกนไป ทาใหทางานไมทวถงและการนดกน

นอกเวลาเรยนกยากทจะมาครบ


128




(รอยละ)

17. ปญหาของการเรยนรลกษณะน คอ การปรบเปลยนวธคดของ

ตนเองจะเปนไปไดคอนขางชาในตอนแรกๆ เราจะยงไมรวาตองทา

อะไร อยางไร แตเมอมการเรยนรเรอยๆ กจะเรมปรบปรงวธคดได

เวลาทใชในการศกษายงมนอยเกนไปจงไมสามารถมเวลาปรกษา

กนเทาทควร งานจงดาเนนไปไดคอนขางลาบาก

18. ทาใหรวาการจะแกปญหาไดนนเราตองมความรในเรองนนๆ อยาง

เพยงพอ

19. อยากใหมโจทยปญหาหลากหลายมากขน ทเกยวของกบ

ชวตประจาวนและเกยวกบวชาความรในสาขานนๆ ทกาลงศกษา

อย

20. เปนกลมใหญเกนไปทาใหกระจายงานไดไมทวถง ไดรบความรไมเตมทควรจะมประมาณ 7-8 คน

21. ปญหาทพบกคอ เมอทางานรวมกนความคดเหนไมตรงกน และใน

บางครงความรทมไมเพยงพอกบการแกปญหาโจทย

22. บางครงไมสามารถหาขอมลไดเพยงพอตอความตองการ ตองใชเวลาในการคนควานานเกนไป

23. บางครงขอมลในการสบคนอาจจะผด หรอการอางองไมเพยงพอ

ตอการแกปญหาได

ขอ 3 ขอเสนอแนะเพมเตมสาหรบการนารปแบบการเรยนการสอนทเนน

กระบวนการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานไปใชในการเรยน

การสอนตอไป

1. ลดจานวนเรอง แตเพมโจทยปญหา เพอใหแตละขอมการใชวธ

แกปญหาทหลากหลายกวาเดม

18

(60.0)


129




(รอยละ)

2. อยากใหมสวนรวมในการเสนอความคดเหนและมสวนรวมในการเรยนเพมขน

3. ควรนาโจทยแบบน เชน เรองโคนน เรองสอบสวนสบสวนตางๆ

นาไปเปนขอสอบจะมความตนเตนในการทาขอสอบและสนกมาก

4. อยากใหเวลาในการทากจกรรมมากกวาน เพราะหลายวชากมกจกรรมเหมอนกน

5. ควรจดชวโมง PBL เพมประมาณสปดาหละ 1 ชวโมง เพอระดม

ความคดกนอยางจรงจง การใหเพอนประเมน อาจารยตองระบ

ดวยวาประเมนแลวจะสงผลตอคะแนนของเพอนหรอไมเพราะ

บางครงกเกรงใจกลมของเพอนๆ

6. ควรปรบปรงโจทยใหมความชดเจนมากขน กาหนดขอบเขตให

ชดเจนขนวาประเดนของโจทยตองใชความรฟสกสเรองใด

7. โจทยปญหาควรมความนาสนใจเพอกระตนความใฝรของนกศกษามากกวาน

8. ควรมกจกรรมนตอไป

9. ควรใหคนในกลมมจานวนนอยกวานเพราะจะไดทาใหทกคนไดฝกคดและนาความรมาประยกตเปน

10. อยากใหมโจทยปญหาทางการแพทยเพมขน

11. ควรใหเวลาในการเรยนรแตละกจกรรม ปญหาตางๆใหมากกวาน

เพอความครบถวน สมบรณในการแกปญหาดงกลาว

12. เขยนอธบายสถานการณใหครอบคลมมากขน และอาจจะมการ

สาธตการวเคราะหประเดนจากโจทยเพอใหเหนแนวทางการแยก

ประเดนในโจทย


130




(รอยละ)

13. ควรใหเวลาเพมเตมในการทากจกรรมมากกวานจะไดมเวลาปรกษากนในกลมมากกวาน

14. ควรกาหนดผนาเสนอทกครงเพอใหทกคนในกลมสนใจในเนอหาของงานจากปญหาทางฟสกสอยางทวถง

15. อยากใหสงเสรมใหนกศกษาทกคนไดเสนอความคดเหนและถกเถยงปญหาในเรองเรยนมากขน

16. ควรจะเพมสอสาหรบการเรยนรเพมเตม และเพมจานวนปญหา

ทางการแพทย

17. ดมากๆนาจะมเรองทสนใจแบบนเยอะๆ

18. อยากใหมโจทยหลากหลายทเกยวกบชวตของเราจรงๆ


จากตารางท 4.12 แสดงขอคดเหน/ ขอเสนอแนะของกลมทดลองตอรปแบบการเรยนรแบบ

นาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ สรปไดวา

1) สงทผเรยนไดประโยชนจากรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐาน คอ

ผเรยนไดพฒนาทกษะการคดวเคราะหอยางมระบบ การคนควาหาขอมล การศกษาหาความรดวย

ตนเอง การทางานเปนกลม การเปนผนาและผตาม สามารถนาความรทางดานฟสกสมาประยกต

ในชวตประจาวนได

2) ปญหา/อปสรรคทผเรยนพบในกจกรรมของการเรยนดวยรปแบบการเรยนรแบบนา

ตนเองโดยใชปญหาเปนฐาน คอ เวลาในการเรยนนอยเกนไป ขอมลจากการสบคนไมเพยงพอตอ

การสงเคราะหความร

3) ขอเสนอแนะและเพมเตมสาหรบการนารปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานไปใชในการเรยนการสอนตอไป คอ ผเรยนตองการใหปรบปรงโจทยปญหาใหมความ

ชดเจนมากขน เพมจานวนโจทยปญหาทเกยวของกบชวต ประจาวน เพมเวลาในการเรยนร

บทท 5

บทสรปและขอเสนอแนะ

การวจยเรอง “การพฒนารปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานในการสอน

วชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ” มวตถประสงคเพอพฒนารปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใช

ปญหาเปนฐานในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ และวเคราะหประสทธภาพของรปแบบ

การเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ โดยผวจย

ไดดาเนนการวจยเปน 3 ขนตอน ดงน

ขนท 1 การพฒนารปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานในการสอนวชา

ฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ มการดาเนนการ คอ การสงเคราะหองคประกอบของรปแบบ และ

รปแบบการเรยนสอน โดยการศกษาและวเคราะหแนวคดของ 3 รปแบบ คอ 1) รปแบบการเรยน

การสอนมโนทศน (Concept Attainment Model) 2) รปแบบการเรยนการสอนกระบวนการ

แสวงหาความรเปนกลม (Group Investigation Instruction Model) และ 3) รปแบบการเรยนการ

สอนตามแนวคดของกานเย (Gagne′’s Instructional Model) รวมถงวเคราะหสาระสาคญของ

ทฤษฎ 2 ทฤษฎ คอ 1) ทฤษฎสรรคนยม (Constructivism) และ 2) ทฤษฎการสรางความรดวย

ตนเองโดยการสรางสรรคชนงาน (Constructionism) จากนนสงเคราะหและเชอมโยงสาระสาคญ

ของรปแบบการเรยนการสอนกบทฤษฎดงกลาว พฒนาเปนรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใช

ปญหาเปนฐานในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ แลวนาองคประกอบ วตถประสงค เนอหา

สาระ ขนตอนการจดกจกรรมการเรยนการสอน โจทยปญหา คมอผสอน คมอผเรยน การวด

และประเมนผลการเรยนร ของรปแบบทพฒนาขนไปใหผเชยวชาญตรวจสอบความตรงตาม

เนอหา และคาดชนความสอดคลอง (Index-Objective Congruency Index : IOC) จากนน

นารปแบบการเรยนรทผานการตรวจสอบและแกไขแลวไปทดสองสอนกบกลมตวอยางเพอ

วเคราะหหาประสทธภาพของรปแบบตอไป

132

ขนท 2 การทดลองใชรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานในการสอน

วชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ กลมตวอยางทใชงานวจย คอ นกศกษาชนปท 1 วทยาลย

แพทยศาสตร มหาวทยาลยรงสต ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2553 โดยใชวธเลอกกลมตวอยางแบบ

เจาะจง (Purposive Selection) จานวน 2 กลมเรยน แลวใชวธสมอยางงาย (Simple Random

Sampling) โดยจบสลากเพอเลอกกลมควบคมและกลมทดลอง กลมละ 30 คน ไดนกศกษากลม

02 เปนกลมทดลองทเรยนดวยรปแบบการเรยนรทพฒนาขน และนกศกษากลม 01 เปนกลม

ควบคม ทเรยนดวยการเรยนการสอนแบบบรรยาย สาหรบเครองมอทใชในการวจยไดแก แผนการ

การเรยนการสอน จานวน 4 แผน แบบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ

แบบสารวจความพรอมในการเรยนรแบบนาตนเอง และ แบบสารวจความพงพอใจตอรปแบบการ

เรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐาน โดยผวจยเปนผดาเนนการสอนกลมทดลองและกลม

ควบคมดวยตนเอง มการวดผลสมฤทธทางการเรยนกอนและหลงการเรยนของผเรยนของกลม

ทดลองและกลมควบคม

ขนท 3 การวเคราะหหาประสทธภาพของรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหา

เปนฐานในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ ผวจยนาผลสมฤทธทางการเรยนในรายวชา

ดงกลาว กอนและหลงการใชรปแบบการเรยนร ความพรอมในการรแบบนาตนเอง และความพงพอใจ

ตอรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ

มาวเคราะหหาคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน ซงการวเคราะหและแปลผลขอมลการวจยโดยการ

ทดสอบคาท (Dependent t-test และ Independent t-test) เปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉลย

โดยใช One way ANOVA วเคราะหคาสหสมพนธ และทดสอบความมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

จากนนผวจยนาผลการวเคราะหขอมลทไดมาอภปรายและสรปผลการพฒนารปแบบและผลการ

ทดลองใชรปแบบ เพอประเมนคณภาพรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานใน

การสอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ ซงผลการวจยและการอภปรายผลนน ผวจยไดนาเสนอ

รายละเอยดดงตอไปน

5.1 สรปผลการวจย

ผลการวจยเรอง “การพฒนารปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานในการ

สอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ” เพอใชประกอบการเรยนการสอน ทชวยใหผเรยนไดพฒนา

ทกษะการแกปญหาดวยเหตผล การทางานเปนกลม และการสบคนขอมล โดยเรมตนจากโจทย

133

ปญหา (Scenario) ซงผเรยนจะไดฝกฝนการสรางองคความรโดยผานกระบวนการคดดวยการแก

โจทยปญหาอยางมความหมายตอผเรยน ผวจยสรปเปน 2 ประเดน ดงน

5.1.1 การพฒนารปแบบการเรยนร ปรากฏผลดงน

รปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตร

ชวภาพ วเคราะหคณภาพของรปแบบทพฒนาขนโดยวธการประเมนคาดชนความสอดคลอง (Item-

Objective Congruency Index: IOC) ของแผนการจดการเรยนร จากผเชยวชาญจานวน 5 คน ไดคา

ระหวาง +0.6 ถง +1.0 นบวาเปนรปแบบทมคณภาพและสามารถนาไปใชได มองคประกอบท

สาคญคอ 1) หลกการ 2) วตถประสงค 3) กระบวนการจดกจกรรมการเรยนการสอน และ 4) การ

วดและประเมนผล ซงมสาระสาคญดงน

5.1.1.1 หลกการของรปแบบการเรยนร

รปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตร

ชวภาพ มหลกการทสาคญ คอ ใชโจทยปญหาเปนสงกระตนใหผเรยนเกดกระบวนการคด

วเคราะห สงเคราะห แกปญหา เกดทกษะการเรยนรแบบนาตนเองทนาไปปรบใชในชวตจรงได

5.1.1.2 วตถประสงคของรปแบบการเรยนร

รปแบบการเรยนรทพฒนาขน มวตถประสงคเพอใหผเรยนไดฝกฝนการสรางองค

ความรโดยผานกระบวนการคด พฒนาทกษะการแกปญหาดวยเหตผล การทางานรวมกนเปน

กลม และการสบคนขอมล

5.1.1.3 กระบวนการจดกจกรรมการเรยนการสอน

รปแบบการเรยนรทพฒนาขน ประกอบดวยขนตอนการเรยนร 8 ขนตอน ดงน

1) ขนการเตรยมผเรยน (Introduction) เปนการชแจงวตถประสงครายวชาฟสกส

วทยาศาสตรชวภาพ รายละเอยดเนอหาวชา อธบายรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใช

134

ปญหาเปนฐาน คมอผเรยน เพอใหผเรยนทราบ ลกษณะการเรยนร วธการเรยนร และ

กจกรรมการเรยนรรวมกนเปนกลม

2) ขนการเผชญปญหา (Problem) มสอทสาคญคอโจทยปญหา(Scenario)ทเปน

สถานการณจาลอง หรอ เหตการณจรงทเกดขนในปจจบน ทมเนอหาสอดคลองกบเนอหาสาระการ

เรยนร เพอเปนสถานการณกระตนความสนใจและความตองการในการสบเสาะหาความรของ

ผเรยนรวมกนเปนกลม

3) ขนการวเคราะหปญหา (Analysis) มกจกรรมของผเรยนคอการศกษาและ

วเคราะหโจทยปญหาเปนกลมในประเดนเนอหาหรอหวขอเรองทฤษฎทเกยวของพยายามหาเสาะ

แสวงหาขอมลเพอใหผเรยนทดสอบความคดโดยการแสวงหาขอมลเพอทดสอบความคดรวมกน

4) ขนการวางแผนงาน (Planning) มกจกรรมของผเรยนคอการวางแผนในการ

แสวงหาขอมลเพอแกโจทยปญหารวมกน โดยกาหนดแผนการแสวงหาขอมลจากแหลงตางๆ

5) ขนการสบคน (Investigation) มกจกรรมของผเรยนคอ ชวยกนแสวงหาความร

ตามแผนทไดกาหนดไว ตามแหลงขอมลตางๆ

6) ขนการสงเคราะห (Synthesis) เปนขนทผเรยนรวบรวมความรทไดจากการสบคน

นามาสงเคราะหเพอใชในการตดสนหรอเลอกเหตผลของเหตการณทเกดขน

7) ขนการสรป(Conclusion) เปนขนทผเรยนรวบรวมขอมลทไดจากการแสวงหา

ขอมล วเคราะห สงเคราะห สรปผลทเปนการตอบปญหา และนาเสนอผล อภปรายผลรวมกน สรป

ความรทไดจากกรณศกษาเกดเปนความคดรวบยอด และแลกเปลยนประสบการณทางความคดท

นาไปสการเรยนร

8) ขนการประเมนผล (Assessment ) เปนขนทประเมนกระบวนการเรยนรตาม

สภาพจรงจากการใชรปแบบการเรยนการสอนแบบนาตนเอง โดยผประเมนประกอบดวย คร ผเรยน

และเพอนรวมชนเรยน และประเมนจาก 1) การสงเกตพฤตกรรมการเรยนในดานความกระตอรอรน

ในการเรยน ความรบผดชอบงานทไดรบ ความคดรเรมสรางสรรค ความกลาในการแสดงออก

และการทางานรวมกบผอน 2) การนาเสนอผลงาน และ 3) เอกสารรายงานการแกโจทยปญหา

5.1.1.4 การวดและประเมนผล

วดและประเมนผลการเรยนรดวยการใชแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนกอนและหลง

การเรยนร

135

5.1.2 ผลการทดลองใชรปแบบการเรยนร แสดงใหเหนวา

5.1.2.1 กลมทดลองทเรยนดวยรปแบบการเรยนรทพฒนาขน มคาเฉลยดานความรกอน

เรยนและหลงเรยนแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 โดยมคาเฉลยความรหลงเรยน

( x = 51.83) ความรกอนเรยน ( x = 31.27) ซงแสดงวารปแบบการเรยนรดงกลาวสามารถ

พฒนาการเรยนรใหสงขนได

5.1.2.2 เมอเปรยบเทยบคาเฉลยความรหลงเรยนระหวางกลมทดลองและกลมควบคม ผล

ปรากฏวา แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ซงกลมทดลองมคาเฉลย ( x = 51.83)

สงกวากลมควบคม( x = 48.40) ซงแสดงวารปแบบการเรยนรดงกลาวสามารถพฒนาการเรยนร

ของผเรยนใหสงขนกวาการเรยนรแบบบรรยาย

5.1.2.3 เมอพจารณาถงความพรอมในการเรยนร กลมทดลองมคาเฉลยคณลกษณะราย

ดานของความพรอมในการเรยนรแบบนาตนเอง แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

โดยมคาเฉลยของคณลกษณะรายดานไดแก การจดการตนเอง ( x = 3.68) ความตองการในการ

เรยนร( x = 4.12) การควบคมตนเอง ( x = 4.05) แสดงใหเหนวาผเรยนมความพรอมทางดานความ

ตองการในการเรยนรสงสด รองลงมาไดแก การควบคมตนเอง และ การจดการตนเอง ตามลาดบ

5.1.2.4 เมอพจารณาคาสหสมพนธระหวางคะแนนความรหลงเรยนของกลมทดลองกบความพรอมในการเรยนรแบบนาตนเอง ผลปรากฏวามคาสหสมพนธทางบวก (Positive

correlation) แตไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต ดงน ดานการจดการตนเอง (r = 0.18)

ความตองการในการเรยนร (r = 0.33) การควบคมตนเอง (r = 0.06)

5.1.2.5 เมอพจารณาถงความพงพอใจของกลมทดลองทมตอรปแบบการเรยนรทพฒนาขนรายดาน พบวาคาเฉลยแตละดานของความพงพอใจแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตท

ระดบ .05 และอยในระดบพงพอใจมาก ดงน ดานผสอน( x = 3.90) กระบวนการเรยนร ( x =

4.00) ผเรยน ( x = 4.05) และ การสนบสนนแหลงเรยนร ( x = 3.82) แสดงใหเหนวาผเรยนม

ความพงพอใจดานผเรยนสงสด รองลงมาไดแก กระบวนการเรยนร ผสอน และ การสนบสนน

แหลงเรยนร ตามลาดบ

5.1.2.6 เมอพจารณาสหสมพนธระหวางคะแนนความรหลงเรยนกบความพงพอใจตอรปแบบการเรยนร ผลปรากฏวามคาสหสมพนธทางบวก (Positive Correlation) แตไมแตกตางกน

อยางมนยสาคญทางสถต ดงน ดานผสอน(r = 0.13) กระบวนการเรยนร (r = 0.32) ผเรยน (r =

0.26) และการสนบสนนแหลงเรยนร (r = 0.02)

136

5.1.2.7 สวนขอคดเหน/ขอเสนอแนะของผเรยนตอรปแบบการเรยนรทพฒนาขน สรปได

วา 1) สงทผเรยนไดประโยชน คอ ไดพฒนาทกษะการคดวเคราะหอยางมระบบ การคนควาหา

ขอมล การศกษาหาความรดวยตนเอง การทางานเปนกลม การเปนผนาและผตาม รวมทงสามารถ

นาความรทางดานฟสกสมาประยกตในชวตประจาวนได 2) ปญหา/อปสรรคทผเรยนพบในกจกรรม

การเรยนการสอน คอ เวลาในการเรยนนอยเกนไป ขอมลจากการสบคนไมเพยงพอตอการสงเคราะห

ความร 3) ขอเสนอแนะสาหรบการนารปแบบการเรยนรดงกลาวไปใชในการเรยนการสอนตอไป

คอ ผเรยนตองการใหปรบปรงโจทยปญหาใหมความชดเจนมากขน เพมจานวนโจทยปญหาท

เกยวของกบชวตประจาวน เพมเวลาในการเรยนร

5.2 อภปรายผลการวจย

การวจยเรอง “การพฒนารปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานในการสอนวชาฟสกส

วทยาศาสตรชวภาพ” มประเดนหลกทนามาอภปราย 2 ประเดนคอ 1) การพฒนารปแบบการ

เรยนร และ 2) ผลการทดลองใชรปแบบการเรยนร

5.2.1 การพฒนารปแบบการเรยนร รปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตร

ชวภาพ มองคประกอบสาคญ 4 ประการ คอ หลกการของรปแบบการเรยนร วตถประสงคของ

รปแบบการเรยนร กระบวนการจดกจกรรมการเรยนการสอน และการวดผลและการประเมนผล ใชวธ

หาคาดชนความสอดคลอง (Item-Objective Congruency Index : IOC) ไดคาความตรงเชงเนอหาอย

ระหวาง +0.6 ถง + 1.0 ซงเปนรปแบบทมคณภาพและสามารถนาไปใชไดด สบเนองมาจากรปแบบ

การเรยนรทผวจยพฒนาขนนนมการพฒนาอยางเปนระบบในแตละขนตอน เรมจากการศกษาและ

สงเคราะหรปแบบการเรยนการสอน ทฤษฎทางการศกษา แลวเชอมโยงสหลกการของรปแบบการ

เรยนรทพฒนา วตถประสงคของรปแบบการเรยนร กระบวนการจดกจกรรมการเรยนการสอน และ

การวดและการประเมนผล จากนนผวจยไดนาผลการสงเคราะหความรองคประกอบตางๆมา

พฒนาเปนรปแบบการเรยนรและสงฉบบรางใหผเชยวชาญตรวจสอบ นารปแบบทผานการ

ตรวจสอบและแกไขปรบปรงแลว ไปใชทดลองสอนกบกลมทดลองในชนเรยน เพอประเมน

ประสทธภาพของรปแบบทพฒนาขน ซงสอดคลองกบแนวทางในการพฒนารปแบบการเรยน

การสอนของจอยสและวล (Joyce and Weil, 1996) ทเสนอหลกการพฒนารปแบบไววา รปแบบ

137

การเรยนการสอนตองมทฤษฎรองรบในการพฒนากอนนาไปใชตองมการวจยเพอทดสอบทฤษฎ

และตรวจสอบประสทธภาพในการนาไปใชในสถานการณจรง และสอดคลองกบทศนา แขมมณ

(2552 : 201-204) ทกลาวถงขนตอนในการพฒนารปแบบการเรยนการสอนไววา มการกาหนด

จดมงหมายการพฒนาใหชดเจน ศกษาหลกการ / ทฤษฎ / สภาพการณและปญหาทเกยวของ

กาหนด / จดความสมพนธ / จดกลมองคประกอบ ทดลองใชระบบ ประเมนผล และปรบปรง

ระบบ ดงนนกลาวไดวารปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานในการสอนวชา

ฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ เปนรปแบบการเรยนการสอนทสามารถพสจน ทดสอบ และทานาย

ผลได มประสทธภาพในการฝกทกษะกระบวนการคด แกปญหาได ผวจยไดวเคราะหรปแบบการเรยนรทพฒนาขน ใน 3 หวขอ คอ 1) จดเดนของรปการเรยนร

2) ผลของรปแบบการเรยนรตอการเปลยนแปลงพฤตกรรมของผเรยน และ 3) ขอจากดของการนา

รปแบบการเรยนรไปใช สรปไดดงน

5.2.1.1 จดเดนของรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐาน ในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ

1) รปแบบการเรยนรทผวจยพฒนาขน ครอบคลมความหมายการเรยนรแบบนาตนเองท

เปนกระบวนการเรยนรตลอดชวต ทยอมรบสภาพความแตกตางของผเรยน สนองความตองการ

และความสนใจของผเรยน ยอมรบในศกยภาพของผเรยนวามความสามารถเรยนรสงตางๆ ไดดวย

ตนเอง เพอทจะดารงชวตอยในสงคมทมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลาไดอยางมศกยภาพ

และมความสข และองคประกอบทสาคญของการเรยนรแบบนาตนเอง คอ ผเรยนตองเปนผ

จดกระบวนการเรยนดวยตนเอง โดยเรมตงแตการวเคราะหความตองการในการเรยน การกาหนด

จดมงหมายในการเรยน การวางแผนการเรยน การแสวงหาแหลงวทยาการ และการประเมนผล ใน

การเรยนรแบบนาตนเองน อาจเปนการเรยนเพยงคนเดยวหรอเปนกลมกได ซงตองไดรบความ

ชวยเหลอจากเพอนหรอคร โดยผเรยนตองมสวนรวมในกจกรรมตามสภาพแวดลอม และความ

ตองการของแตละบคคล ซงเนนใหผเรยนเรยนรหรอคนพบความรดวยตนเอง มโอกาสคด ตลอดจน

แสดงความคดเหนอยางเสร และกระตนใหผเรยนมความเชอมนเพมขน โดยกจกรรมของรปแบบ

การเรยนรทผวจยพฒนาขนทครอบคลมความหมายของการเรยนรแบบนาตนเอง คอ กจกรรมขนท 1

การเตรยมผเรยน ขนท 2 การเผชญปญหา ขนท 3 การวเคราะห ขนท 4 การวางแผน ขนท 5 การ

สบคน ขนท 6 การสงเคราะห ขนท 7 การสรป และ ขนท 8 การประเมนการเรยนร

138

2) รปแบบการเรยนรทผวจยพฒนาขน ครอบคลมความหมายการเรยนโดยใชปญหาเปน

ฐาน ทเปนการเรยนรทใชปญหาทนามาจากสถานการณจรง หรอจาลองเปนสอกระตนใหผเรยน

เกดกระบวนการตางๆได การสบเสาะขอมล การคดวเคราะห การสงเคราะห และการประยกต

ไปสการแกปญหาจากสถานการณจรงได โดยกจกรรมของรปแบบการเรยนรทผวจยพฒนาขนท

ครอบคลมความหมายของการเรยนโดยใชปญหาเปนฐาน คอ กจกรรมขนท 3 การวเคราะห ขนท

4 การวางแผน ขนท 5 การสบคน ขนท 6 การสงเคราะห และ ขนท 7 การสรป

3) รปแบบการเรยนรทผวจยพฒนาขน สอดคลองกบการประเมนผลตามสภาพจรง

(Authentic Assessment) ซงการประเมนผลการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานตองมทงการ

ประเมนผลความกาวหนาระหวางเรยนและการประเมนผลเมอสนสดการเรยน เพอปรบปรง

ขอบกพรองของการเรยนรและพฒนาผเรยน รวมทงปรบปรงกจกรรมการจดการเรยนร อกทงควร

ประเมนผลดวยวธทหลากหลายเพอสามารถประเมนไดครอบคลมทกดาน โดยกจกรรมของรปแบบ

การเรยนรทผวจยพฒนาขนทสอดคลองกบการประเมนตามสภาพจรง คอ กจกรรมขนท 8 การ

ประเมนการเรยนร

5.2.1.2 พฤตกรรมของผเรยนทเรยนดวยรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดย ใชปญหาเปนฐานในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ

1) การเปลยนแปลงพฤตกรรมดานการเรยน จากการสงเกตในชวโมงแรกของการเรยน

การสอน ผเรยนทงกลมทดลองและกลมควบคมมความสนใจในการเรยนนอย เนองจากกลม

ตวอยางในการวจยครงนเปนนกศกษาแพทยศาสตร ทมเกรดเฉลยสะสมชนปท 1 (ภาคเรยนท 1)

เทากบหรอสงกวา 3.51 ซงกลมทดลองมจานวนรอยละ 73.3 กลมควบคมมจานวนรอยละ 76.7

และเนอหาของวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ คลายคลงกบเนอหาวชาฟสกสในระดบมธยมศกษา

ตอนปลาย จงทาใหผเรยนมความรสกวาเรยนในสงเดม แตเมอผเรยนในกลมทดลองไดเรยนดวย

รปแบบการเรยนการสอนทผวจยพฒนาขน สงเกตไดวา ผเรยนมความกระตอรอรน ใหความสนใจ

ในเรยนเพมขน มความสนกในการคนควาหาขอสรปของการแกโจทยปญหาทไดรบ ซงแตกตางจาก

พฤตกรรมของผเรยนในกลมควบคมอยางชดเจน

2) การเปลยนแปลงพฤตกรรมดานการจดสรรเวลา เนองจากการทากจกรรมขนตอนท 2 –

ขนตอนท 6 ของรปแบบการเรยนการสอนทผวจยพฒนาขน เปนขนตอนทใชเวลานอกหองเรยน ใน

แผนท 1 ผเรยนยงไมสามารถปรบเวลาของสมาชกแตละคนในกลมได จงทาใหใชเวลาในแผนน

มาก แตหลงจากทผเรยนในกลมทดลองมทกษะการทางานเปนกลมเพมขน มการผลดเปลยนกน

139

เปนผนาและผตาม การแบงภาระความผดชอบงานหนาทตางๆไดชดเจน สงเกตไดวา ผเรยนใช

เวลาในการทากจกรรมขนตอนท 2 – ขนตอนท 6 นอยลงในแผนท 2 แผนท 3 และแผนท 4

3) การเปลยนแปลงพฤตกรรมดานพฒนาทกษะการคดวเคราะหและสงเคราะห สงเกตไดจาก ผเรยนสามารถเสนอแนวคดในการปรบปรงโจทยปญหาทไดรบ และนามาแลกเปลยนความ

คดเหนกบเพอนในกลมยอยของตนเอง เปนการพฒนาศกยภาพดานความรของผเรยนเพมมากขน

5.2.1.3 ขอจากดของรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานใน การสอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ

1. ผเรยนตองใชเวลานอกหองเรยนในสวนการทากจกรรมขนตอนท 3 ถง ขนตอนท 6 ซง

ถาผเรยนไมสามารถแบงเวลานอกหองเรยนในการทาภารกจตางๆไดอยางมระบบ จะทาใหเกด

ปญหาตอผเรยนได ดงนนในการเรมเรยนในแผนท 1 ผสอนควรกาหนดเวลาในการทากจกรรมกอน

เชน กาหนดใหแตนกศกษาแตละคนในแตละกลมมเวลาพบกนสปดาหละ 2 ชวโมง หรอ อาจใช

Social Network เปนเครองมอในการประชมกลมกน

2. เนองจากสอการสอนทสาคญของรปแบบการเรยนรทผวจยพฒนาขน คอ โจทยปญหา

ซงผสอนควรสรางโจทยปญหาใหมเพมเตมอยเสมอ เพอกระตนความสนใจผเรยนในแตละภาค

การศกษาและเมอนาไปใชควรมการเกบขอมลสาหรบโจทยปญหาแตละขอ เพอเปนขอมลสาหรบ

ปรบปรงและแกไขจะทาใหไดโจทยปญหาทมประสทธภาพและเกบไวเปนคลงโจทยปญหา แตการ

ดาเนนการดงกลาวเปนผลทาใหผสอนมภารงานเพมขน

5.2.2 ผลการทดลองใชรปแบบการเรยนร

ผวจยขออภปรายผลการทดลองใชใน 4 ดาน คอ 1) ผลสมฤทธทางการเรยน 2) ความ

พรอมในการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐาน 3) ความพงพอใจของผเรยนตอรปแบบการ

เรยนรทพฒนาขน และ 4) ความคดเหนและขอเสนอแนะของผเรยนตอรปแบบการเรยนรแบบนา


140

5.2.2.1 ผลสมฤทธทางการเรยน

กลมทดลองทไดรบประสบการณการจดการเรยนการสอนรปแบบการเรยนรแบบนาตนเอง

โดยใชปญหาเปนฐานในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ มคะแนนหลงเรยนสงกวาคะแนน

กอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 และมคะแนนหลงเรยนสงกวากลมควบคมอยางม

นยสาคญทางสถตทระดบ .05 แสดงวารปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานในการ

สอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพมประสทธภาพ สามารถพฒนาความรวชาฟสกสวทยาศาสตร

ชวภาพของผเรยนใหสงขน สอดคลองกบผลงานวจยของ สธ พรรณหาญ (2547) เรอง การเรยนร

แบบใชปญหาเปนหลกในการสอนเรองไฟฟาของนกศกษาสถาบนราชภฏวไลยอลงกรณในพระบรม

ราชปถมภ ทแสดงใหเหนวาผเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางม

นยสาคญทางสถต ผลงานวจยของนดดา องศโวทย (2550) เรอง รปแบบการเรยนการสอน

วชาเคมทเนนกระบวนการเรยนรแบบนาตนเองของนกศกษาระดบปรญญาตรทแสดงใหเหนวา

ผเรยนมคะแนนของผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคมหลงการทดลองสงขนอยางมนยสาคญ

ทางสถต และ ผลงานวจยของ นจญมย สะอะ (2551) เรอง ผลของการเรยนแบบใชปญหา

เปนฐานตอผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรลกษณะการเรยนรดวยตนเองและความพงพอใจ

ตอการจดการเรยนรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ทแสดงใหเหนวาผเรยนทไดรบการจดการ

เรยนรแบบใชปญหาเปนฐานมคะแนนเฉลยผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร หลงเรยนสงกวา

กอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 เมอพจารณาแลวใหเหตผลไดวาเนองมาจาก การ

จดการเรยนการสอนรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐาน เปนการจดการเรยนรท

เนนผเรยนเปนศนยกลาง ผเรยนมสวนรวมโดยตรงในการเรยน เปดโอกาสใหผเรยนไดใช

กระบวนการกลมทาความเขาใจปญหาและวางแผนการเรยนรวมกน ผเรยนแลกเปลยนความร

และแสดงความคดเหนอยางอสระ เกดความกระตอรอรนในการแสวงหาความรดวยตนเองจาก

แหลงขอมลตางๆ เปนการจงใจในการเรยนเพมขน เปนวธสอนทใชปญหามาเปนตวกระตนให

เกดความอยากเรยน เปนยทธวธในการสงเสรมและพฒนาทกษะการคดแบบหนง สงเสรมการ

เรยนรอยางกระตอรอรน (นาทพย รวยรน, 2547 : 62; อมรทพย ณ บางชาง, 2543 : 24;

นจญมย สะอะ, 2551 : 117)

จากการจดการเรยนการสอนโดยใชรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐาน

ในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ 8 ขนตอน ทผวจยไดพฒนาขนและจดใหผเรยนนนม

กระบวนการเรยนรทสาคญ 3 องคประกอบ คอ 1) การใชปญหาเปนสงกระตน 2) การแสวงหา

141

ความรดวยตนเอง และ 3) การเรยนเปนกลมยอย ทาใหผเรยนเกดความกาวหนาในการเรยนสงขน

แตอยางไรกตามคะแนนหลงเรยนของกลมควบคมทเรยนดวยวธสอนแบบบรรยาย สงกวาคะแนน

กอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 เชนเดยวกน ซงอาจจะเปนเพราะวากลมควบคมซง

เปนนกศกษาวทยาลยแพทยศาสตรนนมความสามารถในการเรยนรสงเปนพนฐานอยแลว สงเกต

จากขอมลพนฐานเกรดเฉลยสะสมชนปท 1 (ภาคเรยนท 1) ของกลมควบคมเทากบหรอสงกวา

3.51 มจานวนรอยละ 76.7 และกลาวไดวานกศกษาจากวทยาลยแพทยศาสตรนนไมวาจะเปนการ

เรยนดวยรปแบบใด จะมคะแนนหลงเรยนสงกวากอนเรยน ซงสอดคลองกบผลการวจยของ บญ

โรม สวรรณพาห (2545) เรอง ความสมพนธระหวางรปแบบการเรยนและผลสมฤทธทางการเรยน

ของนกศกษาคณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร โดยศกษาเปรยบเทยบผลสมฤทธ

ทางการเรยนของนกศกษาแพทยทมรปแบบการเรยนตางกน 6 รปแบบ คอ รปแบบการเรยนแบบม

สวนรวม รปแบบการเรยนแบบรวมมอ รปแบบการเรยนแบบอสระ รปแบบการเรยนแบบแขงขน

รปแบบการเรยนแบบพงพา และรปแบบการเรยนแบบหลกเลยง ผลการวจยแสดงใหเหนวา

นกศกษาคณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร ทมรปแบบการเรยนตางกนมผลสมฤทธ

ทางการเรยนไมแตกตางกน

5.2.2.2 ความพรอมในการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐาน

กลมทดลองมคาเฉลยของความพรอมในการเรยนรแบบนาตนเองรายดานดงน การจดการ

ตนเอง ( x = 3.68) ความตองการในการเรยนร ( x = 4.12) การควบคมตนเอง ( x = 4.05) และมคา

สหสมพนธระหวางคณลกษณะดานการจดการตนเอง (r = 0.18) ความตองการในการเรยนร (r =

0.33) การควบคมตนเอง (r = 0.06) ซงมสหสมพนธทางบวก (Positive Correlation) แปล

ความหมายไดวามความสมพนธไปในทศทางเดยวกน หมายถงเมอผเรยนมความพรอมในการ

เรยนรแบบนาตนเองสงจะสงผลตอผลสมฤทธทางการเรยนสงขน ดงนนหลกการจดการเรยนการ

สอนตามทฤษฏนควรคานงถงความพรอม ความสามารถและเวลาทผเรยนจะเรยนไดดทสด (ทศนา

แขมมณ, 2552 : 50-52, 58-59)

เมอวเคราะหความพรอมในการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานในการสอนวชา

ฟสกสวทยาศาสตรชวภาพแลวผลปรากฏวา ผเรยนมคาเฉลยของคณลกษณะความตองการในการ

เรยนรเทากบ 4.12 จากมาตรประมาณคา (Rating Scale) 5 ระดบ กลาวไดวาอยในระดบสง

สอดคลองกบวตถประสงคของรปแบบการเรยนรทตองการใหผเรยนไดเรยนรวธการเรยน โดยการ

142

กาหนดมงหมายการเรยนรของตนเอง รวธการแสวงหาความรจากแหลงความรตางๆ รวบรวม

ความรและนามาสรปเปนความรใหม เปนลกษณะการเรยนดวยตนเอง ซงเปนทกษะการเรยนรได

ตลอดชวต การจดการเรยนการสอนทใหผเรยนไดเรยนรตามความตองการอยางมเปาหมายเปน

กระบวนการทสาคญจะชวยใหผเรยนสามารถเรยนไดดดวยตนเอง

5.2.2.3 ความพงพอใจของผเรยนตอรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใช


กลมทดลองมคาเฉลยความพงพอใจตอรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปน

ฐานรายดานอยในระดบมาก ไดแกผสอน ( x = 3.90) กระบวนการเรยนร ( x = 4.00) ผเรยน( x =

4.05) และการสนบสนนแหลงเรยนร( x = 3.82) แสดงใหเหนวาผเรยนมความพงพอใจตอรปแบบ

การเรยนการสอนทพฒนาขน สอดคลองกบผลการวจยของ อาภรณ แสงรศม (2543) เรอง ผลการ

เรยนแบบใชปญหาเปนหลกตอลกษณะการเรยนรดวยตนเอง ผลสมฤทธทางการเรยนวชา

วทยาศาสตรสงแวดลอมและความพงพอใจตอการเรยนการสอนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4

แสดงใหเหนวานกเรยนทเรยนดวยวธการเรยนแบบใชปญหาเปนฐานมความพงพอใจตอการเรยน

การสอนในระดบมาก

จากผลการวจยครงนแสดงใหเหนวา คาเฉลยความพงพอใจรายดานของผเรยนแตกตาง

กนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 โดยคาเฉลยดานผเรยนมากทสด รองลงมาเปน

กระบวนการเรยนร ผสอน และ การสนบสนนแหลงเรยนร ตามลาดบ ทเปนเชนนอภปราย

ไดวา เนองจากรปแบบการเรยนรทพฒนาขนนน เนนผเรยนเปนศนยกลางจงมกจกรรมทผเรยน

เปนผปฏบต สบเสาะหาความรตามความตองการของตนเองโดยมโจทยปญหาเปนตวกระตน และม

กจกรรมการถายทอดความรทตนเองรวบรวบ สรปจากการคนควาสาระความรแลวนามาแลกเปลยน

ความรซงกนและกนในกลม และผเรยนทกคนในกลมมสวนรวมในการแสดงความคดเหน ตองแสดง

บทบาททงเปนผนาในการนาเสนอขอมลทตนเองไดรบมอบหมายใหสบคน บทบาทของผตามท

ยอมรบความคดเหนผอนทมเหตและผลรองรบ ตองใชทกษะตางๆ เชน การตดตอสอสาร การ

ทางานเปนทม เพอบรณาการความรทสบคนมา และในรปแบบการจดการเรยนสอนแบบน มการ

ใชตวอยางประกอบเนอหาทเกยวของกบชวตประจาวน เนองจากผวจยไดพฒนาโจทยปญหาท

ใกลเคยง หรอเปนสถานการณจรงทพบเหน หรอขาวสารในชวตประจาวน จงเปนตวกระตนให

ผเรยนเกดความอยากร และใชคาถามเพอผลกดนใหผเรยนสบเสาะแสวงหาความรดวยตนเอง

143

สอดคลองกบการตอบขอคดเหน/ขอเสนอ แนะของผเรยนในแบบสารวจความพงพอใจ เชน ไดรจก

การประยกตความรทางฟสกสจากความรในหนงสอมาใชในชวตจรงในชวตประจาวน หรอ ไดทราบ

วาชวตประจาวนเกยวของกบฟสกสอยางมาก หรอ ปญหาทใหมานนทาใหไดแนวคดใหมๆ ท

นาสนใจ และสามารถหาวธแกปญหานนได โดยใชความรทมอยและรจกการสบคนหาขอมลจากท

ตางๆ และ ไดฝกกระบวนการคดวเคราะห สามารถมาประยกตกบชวตประจาวนได ไมไดเรยนแต

ทฤษฎแลวสอบเปนคะแนน แตทาใหไดคดแกปญหาทไดมาโดยนาทฤษฎทเรยนมาประยกต ทาให

เขาใจในเนอหาทเรยนมากขน

เมอพจารณาคาเฉลยความพงพอใจในดานการสนบสนนแหลงเรยนรภายใน เทากบ 3.82

จากมาตรประมาณคา (Rating Scale) 5 ระดบ กลาวไดวาอยในระดบมาก แตอยางไรกตามจาก

การวเคราะหคาเฉลยรายดานแสดงใหเหนวาผเรยนมความพงพอใจตอการสนบสนนแหลงเรยนร

เปนลาดบท 4 เนองจากการเรยนในรปแบบนแหลงสบคนมความสาคญเปนอยางยง ดงนนใน

การจดการเรยนการสอนโดยใชรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานน

มหาวทยาลยควรมระบบการสบคนขอมลทหลากหลายใหผเรยนไดเลอกตามความเหมาะสม เชน

ทรพยากรในหองสมด ระบบการคนหาขอมลผานเครอขายอนเตอรเนต สออเลกทรอนกส จงจะ

สอดคลองกบวตถประสงคของการจดการเรยนรดงกลาว ซงเปนวธการเรยนรทเรมตนดวยการใช

โจทยปญหาเปนตวกระตนใหผเรยนศกษาคนควา ศกษาหาความร ดวยวธการตางๆ จากแหลง

วทยาการทหลากหลาย เพอนามาใชในการแกปญหา (วลล สตยาศย, 2547 : 11)

จากการพจารณาคาสหสมพนธของคะแนนความรหลงเรยนกบความพงพอใจตอรปแบบ

การเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพของกลม

ทดลอง ไดแก ดานผสอน (r = 0.13) กระบวนการเรยนร (r =0.32 ) ผเรยน (r = 0.26) และ การ

สนบสนนแหลงเรยนร (r = 0.02) แสดงใหเหนวามคาสหสมพนธทางบวก (Positive Correlation)

ซงผลการศกษาสอดคลองกบการศกษาของแคนด และ ฟรอสท (Candy 1991 ; Frost , 1996)

ทแสดงใหเหนวา ผเรยนมความพงพอใจในการเรยนรจากการจดการเรยนการสอนทสงเสรมการ

เรยนรดวยตนเอง เนองจากผเรยนมความรสกเปนอสระในการคนควาความร ฝกเปนผมความ

รบผดชอบ เพมความมนใจในตนเอง ฝกทกษะการคนควา การขอความชวยเหลอ มการแลกเปลยน

ความคดเหน เกดการคดสรางสรรค เกดการคดวเคราะห เปดกวางในการรบสงใหมๆ มแรงจงใจในการ

เรยนรอยางตอเนอง จงสรปไดวาความรสกของผเรยนมความสาคญตอการเรยนรมาก เพราะ

144

ความรสกและเจตคตของผเรยนมอทธพลตอกระบวนรบรเพอเกดการเรยนรของผเรยน หลกการ

จดการเรยนการสอนตามแนวคดน จงเนนถงความรสกของผเรยนเปนหลก การสรางเจตคตทดตอ

การเรยนรเปนสงสาคญทจะชวยใหผเรยนเกดการเรยนรไดด ดงนนการจดการเรยนการสอน สง

สาคญประการหนง คอ การทาใหผเรยนเกดความพงพอใจในการเรยน ทาใหเกดการเรยนรไดอยาง

มประสทธภาพ การทบคคลจะเรยนรหรอมพฒนาการและความเจรญงอกงามนน บคคลจะตองอย

ในสภาวะพงพอใจเปนเบองตน

5.2.2.4 ความคดเหนและขอเสนอแนะของผเรยนตอรปแบบการเรยนรแบบ

นาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ

ผเรยนในกลมทดลองตอบแบบประเมนความพงพอใจทใหเสนอความคดเหน/ขอเสนอแนะ

ตอการจดการเรยนการสอนรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานในการสอนวชา

ฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ สรปไดดงน

1) สงทผเรยนไดประโยชนจากรปแบบการเรยนรทพฒนาขน ผเรยนสวนใหญมความ

คดเหนตรงกนวาไดพฒนาทกษะการคดวเคราะหอยางมระบบ การคนควาหาขอมล การศกษาหา

ความรดวยตนเอง การทางานเปนกลม การเปนผนาและผตาม สามารถนาความรทางดานฟสกส

มาประยกตในชวตประจาวนได แสดงใหเหนวารปแบบการเรยนการสอนทเนนกระบวนการเรยนร

แบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานในวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพทพฒนาขนนน ไดชวยให

ผเรยนไดพฒนาทกษะการคดขนสงและสามารถนาความรไปใชในชวตประจาวนได

2) ปญหา/อปสรรคทพบในกจกรรมของการเรยนดวยรปแบบการเรยนรทพฒนาขน ผเรยน

สวนใหญมความคดเหนวาเวลาทใชในการเรยนไมเพยงพอ เนองจากผเรยนคนเคยกบกจกรรมการเรยน

ในรปแบบทใชเวลาเรยนทงหมดภายในหองเรยน แตรปแบบการการเรยนการสอนทเนนกระบวนการ

เรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานนผเรยนจะตองจดสรรเวลาในการศกษาคนควา หรอ การ

สงเคราะหความรนอกเวลาเรยนเพมเตม ดงนนผสอนตองชแจงวธการเรยน และการจดสรรเวลาใน

การเรยนใหผเรยนทราบอยางชดเจน และผเรยนมความคดเหนวาโจทยปญหาทกาหนดใหสามารถ

ใชหวขอทางฟสกสไดหลายเรอง ทาใหผเรยนซงเคยชนกบโจทยทมหนงคาถามหนงคาตอบ (One

Problem One Result) มงทจะคนหาคาตอบตอสถานการณนนดวยทฤษฎทางฟสกสเพยงเรองใด

เรองหนง ผสอนจงจาเปนตองชแจงใหผเรยนรและเขาใจความแตกตางระหวางรปแบบการเรยนร

แบบใชปญหาเปนฐาน (Problem-based Learning) กบวธการเรยนรแบบแกปญหา (Problem -

solving Method)

145

3) ขอเสนอแนะเพมเตมสาหรบการนารปแบบการเรยนการสอนทเนนกระบวนการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานไปใชในการเรยนการสอนตอไป สวนใหญผเรยนตองการให

เพมเวลาเรยนในแตละสปดาหอยางนอย 1 ชวโมง สาหรบการประเมนการเรยนรภายในขนท 8

ผเรยนจะไมกลาประเมนตามความจรงเพราะบางครงเกรงใจเพอน เกรงวาจะสงผลถงคะแนนใน

การเรยน เนองจากผเรยนทเปนกลมตวอยางเปนนกศกษาวทยาลยแพทยศาสตร ซงจะมการแขงขน

สงในการวดและประเมนผลสมฤทธทางการเรยน ดงนนผสอนจงจาเปนตองชแจงผเรยนใหเขาใจ

เกณฑของการประเมนผลทชดเจน และโจทยปญหาบางขอยงไมชดเจนในรายละเอยด การใช

ภาษาทผเรยนเขาใจไมตรงกน มการตความไดหลายอยาง และควรเพมจานวนโจทยปญหาท

เกยวของกบชวตประจาวนใหมากขน รวมทงปรบปรงแกไขสวนทบกพรองอนๆ ดวย

5.3 ขอเสนอแนะ

5.3.1 ขอเสนอแนะเพอการนาผลการวจยไปใช

ในการนารปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานในการสอนวชาฟสกส

วทยาศาสตรชวภาพ ผสอนควรทาดงน

1) ศกษาองคประกอบของรปแบบการเรยนรตามขนตอนทกาหนดไว ควรทาความเขาใจกบผเรยนเกยวกบวธการเรยนอยางชดเจน ชแจงใหผเรยนเขาใจในบทบาทหนาทของตนเองใน

กลมยอย และควรมเวลาในการใหคาปรกษานอกชนเรยนเพอใหการเรยนรแบบนาตนเองโดยใช

ปญหาเปนฐานมประสทธภาพสงสด

2) เตรยมตว วางแผนการจดการเรยนร และเตรยมโจทยปญหา

3) สารวจแหลงทรพยากรการเรยนรทมอย เนองจากรปแบบการเรยนรดงกลาวควรม

แหลงเรยนรทหลากหลายและเพยงพอ สาหรบการสบคนขอมลของผเรยน และควรมความรดาน

การใชเทคโนโลยสบคนขอมลเบองตนเพอใหคาแนะนาแกผเรยนได

4) สรางแรงจงใจผเรยนในการทากจกรรมการเรยนรมากขน เพอใหผเรยนปรบตนเองใหม

ลกษณะนสยทเปนปจจยชวยสนบสนนในการเรยนรแบบนาตนเอง เชน ความมงมน ความตงใจ

ความใฝร ความตองการพฒนาศกยภาพของตนเอง เจตคตทดตอรายวชาทเรยน

146

5.3.2 ขอเสนอแนะในการวจยตอไป 1) วจยกระบวนการเรยนรของผเรยนในรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหา

เปนฐานในการเรยนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพเชงคณภาพในแตละขนตอนทง 8 ขนตอน

2) วจยและพฒนาเครองมอในการวดและประเมนผลการเรยนรเชงกระบวนการทมผเรยนมสวนรวม เชน แบบการสงเกตพฤตกรรมผเรยนในชนเรยน

บรรณานกรม

กาญจนา จนทรประเสรฐ. “ฟสกส : จากหองเรยนสชวตจรงดวย Case Based Learning.” วารสาร

ศนยสนบสนนและพฒนาการเรยนการสอน มหาวทยาลยรงสต. 3(1) (มกราคม-มถนายน

2552) : 47-52.

กาญจนา จนทรประเสรฐ. “การสารวจความคาดหวงในการเรยนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ

ของนกศกษาวทยาลยแพทยศาสตร.” เอกสารประกอบการประชมวชาการและเสนอ

ผลงานวจยสรางสรรคศลปากร ครงท3, มหาวทยาลยศลปากร พระราชวงสนามจนทร

นครปฐม, 28-29 มกราคม 2553 : 264-269.

กาญจนา จนทรประเสรฐ. ฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ. พมพครงท 9. ปทมธาน: โรงพมพศนย

สนบสนนและพฒนาการเรยนการสอน มหาวทยาลยรงสต, 2553.

กตมา ปรดลก. ทฤษฎบรหารองคการ.กรงเทพฯ: ธนการพมพ, 2529.

กลธดา เหมาเพชร. “การพฒนารปแบบการเรยนการสอนพลศกษาโดยใชทฤษฎพหปญญาเปน

ฐานเพอพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนพลศกษาของนกเรยนระดบประถมศกษา.”

วทยานพนธปรญญาครศาสตรดษฎบณฑต, สาขาวชาพลศกษา ภาควชาหลกสตร การสอน

และเทคโนโลยการศกษา คณะครศาสตร, จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2553.

คณะกรรมการขาราชการคร, สานกงาน. หลกเกณฑและวธการในการกาหนดตาแหนงและแตงตง

ขาราชการครใหดารงตาแหนง อาจารย 3. กรงเทพมหานคร : สานกพมพเสมารวม, 2545.

คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, สานกงาน. “รายงานการสงเคราะหแนวคดและวธการ.”

ม.ป.ท., 2549.

คณะกรรมการการศกษาแหงชาต, สานกงาน. “แผนการศกษาแหงชาตพทธศกราช 2545 -2559.”

ม.ป.ท., 2545.

คณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต, สานกงาน. ชดฝกอบรมดวยตนเองการพฒนาการเรยนร

สครมออาชพ. กรงเทพมหานคร : สานกพฒนาระบบบรหาร, 2546.

จราภรณ ศรทว. เทคนคการจดกจกรรมใหนกเรยนสรางองคความร (Constructivism). วชาการ.

1 (กนยายน 2541) : 37-52

จระวฒน ยวอมรพทกษ. “ลกษณะการเรยนเรยนรดวยตนเองของนกศกษาปรญญาตร

มหาวทยาลยรามคาแหง สาขาวทยบรการเฉลมพระเกยรต.” วทยานพนธปรญญา

ศกษาศาสตรมหาบณฑต, คณะศกษาศาสตร, มหาวทยาลยรามคาแหง, 2544.

148

บรรณานกรม (ตอ)

จฑารตน วบลยผล. “ความสมพนธระหวางความพรอมในการเรยนรดวยการนาตนเองกบ

ความสามารถในการอานและการเขยนภาษาองกฤษ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5

โรงเรยนสาธต สงกดทบวงมหาวทยาลย กรงเทพมหานคร.” วทยานพนธปรญญาครศาสตร

มหาบณฑต, คณะครศาสตร, จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2539.

ฉลอง ทบศร. “การพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน.” วารสารศกษาศาสตร มหาวทยาลย

บรพา, 9(2), (พฤศจกายน 2539 - มนาคม 2540) : 90.

ฉลาด จนทรสมบต. “ชดวชาการศกษาตามอธยาศย ในสาขาวชาการศกษานอกระบบ.”

[ออนไลน] เขาถงไดจาก : http://cyberclass.msu.ac.th/cyberclass/library/

library.php?courseid = YDQ1PWJs&pid=9116&lang=en, 26 กนยายน 2553.

เฉลม วราวทย. “แนวคดใหมในแพทยศาสตรศกษา.” ครศาสตร, 16 (มกราคม-มนาคม2531) :

ก-ฐ.

ชดชงค ส.นนทนาเนตร. การเรยนรดวยการชนาตนเอง.เอกสารประกอบวชา469-402หลกการ

เรยนรและการสอนผใหญ. ภาควชาการศกษานอกโรงเรยน บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย

ศลปากร, 2542.

ชชพ ออนโคกสง. จตวทยาการศกษา. กรงเทพฯ : ไทยวฒนาพาณช. 2522.

เชดศกด โฆวาสนธ. การวจยทางพฤตกรรมศาสตรและสงคมศาสตร.กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร.

2522.

ฐานตา ไชยกาล. “การพฒนาความสามารถดานการคดวเคราะหกลมสาระการเรยนรภาษาไทย

ชวงชนท 3 ชนมธยมศกษาปท 3โดยใชแบบฝกการอาน เนนเทคนคการใชคาถาม 5W 1H.”

[ออนไลน] เขาถงไดจาก : http://www.gotoknow.org/blog/thanita1/191454, 10 ธนวาคม

2552.

ณฐภาส ถาวรวงษ . “การประเมนการจดการเรยนการสอนโดยใชปญหาเปนฐาน (PBL) ของ

รายวชาพรคลนก หลกสตรแพทยศาสตรบณฑต.” คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลย

ศรนครนทรวโรฒ, 2551.

ทศพร แสงสวาง. กลยทธการเรยนรทเหมาะสมสาหรบการเรยนดวยการคนพบดวยตนเอง.

ภาควชาเทคโนโลยการศกษา คณะครศาสตรอตสาหกรรม, มหาวทยาลยเทคโนโลย

ราชมงคลธญบร, 2546.

149


ทองจนทร หงสลดารมณ. “ทกษะการแกปญหากบการเรยนรโดยการใชปญหาเปนฐาน.”

สงขลานครนทรเวชสาร. 6 (กรกฎาคม-มถนายน 2531) : 222-224.

--------. การเขยนโมเดลการเรยนรใน PBL. เอกสารประกอบการประชมเชงปฏบต.

คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2535.

--------. “ การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน”. ขาวสารกองบรการ การศกษา. 6 (พฤศจกายน-

ธนวาคม 2538) : 5-21.

ทศนา แขมมณ. ศาสตรการสอน: องคความรเพอการกระบวนการเรยนรทมประสทธภาพ.

พมพครงท 10 กรงเทพฯ: สานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2552.

ทศนา แขมมณ และคณะ. การพฒนากระบวนการเรยนรของโรงเรยน : การศกษา

พหกรณ. รายงานการวจย, คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2544.

ธวชชย รตตญ. “การพฒนารปแบบการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานในโรงเรยนสงกดองคกร

ปกครองทองถน.” วทยานพนธปรญญาการศกษาดษฎบณฑต, สาขาบรหารการศกษา

มหาวทยาลยสยาม, 2551.

นจญมย สะอะ. “ผลของการเรยนแบบใชปญหาเปนฐานตอผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร

ลกษณะการเรยนรดวยตนเองและความพงพอใจตอการจดการเรยนรของนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 5.” วทยานพนธปรญญาการศกษามหาบณฑต, สาขาวทยาศาสตรศกษา,

มหาวทยาลยสงขลานครนทร, 2551

นดดา องสโวทย. “การพฒนารปแบบการเรยนการสอนวชาเคมทเนนกระบวนการเรยนรแบบนา

ตวเองของนกศกษาระดบปรญญาตร.” วทยานพนธปรญญาการศกษาดษฎบณฑต สาขา

วทยาศาสตรศกษา, มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร, 2550.

นาทพย รวยรน. “ผลสมฤทธทางการเรยนและทกษะการเรยนรกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา

ศาสนา และวฒนธรรม ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โดยการเรยนแบบสเตอรไลน.”

วทยานพนธปรญญาครศาสตรมหาบณฑต, สาขาหลกสตรและการสอน, มหาวทยาลย

ราชภฏพระนคร, 2547.

นตยา สาเรจผล. “การพฒนาตวบงชการจดการศกษาเพอการเรยนรตลอดชวต.” การประชม

ทางวชาการการวจยเกยวกบการปฏรปการเรยนร. กรงเทพ : สานกวจยและพฒนาการศกษา

สานกงานเลขาธการสภาการศกษา กระทรวงศกษาธการ, 2547 : 249-257

150


บญชม ศรสะอาด. การพฒนาการสอน .กรงเทพฯ: ชมรมเดก, 2541.

บญธรรม กจปรดาบรสทธ. คมอการวจยการเขยนรายงานการวจยและวทยานพนธ. ภาควชา

ศกษาศาสตร คณะสงคมศาสตรและมนษยศาสตร มหาวทยาลยมหดล, 2546.

--------. ระเบยบวธการวจยทางสงคมศาสตร, กรงเทพฯ : จามจรโปรดกท, 2551.

บญโรม สวรรณพาห. “ความสมพนธระหวางรปแบบการเรยนและผลสมฤทธทางการเรยนของ

นกศกษาแพทย คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร.” วทยานพนธปรญญา

ศกษาศาสตรมหาบณฑต, สาขาจตวทยาการศกษา, มหาวทยาลยสงขลานครนทร, 2545.

บญศร อนนตเศรษฐ. “การพฒนากระบวนการการเรยนการสอนเพอเสรมสรางความสามารถใน

การเรยนรของผเรยนในระดบมหาวทยาลย.” วทยานพนธปรญญาครศาสตรดษฎบณฑต

สาขาอดมศกษา, จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2544.

ผาสวรรณ สนทวงศ ณ อยธยา. “บทบาทของอาจารยพยาบาลในสถาบนการศกษาพยาบาลแหง

ประเทศไทย.” วารสารการวดผลการศกษา. 10(30), (มกราคม- เมษายน 2532) : 61-71.

พวงรตน ทวรตน. วธการวจยทางพฤตกรรมศาสตรและสงคมศาสตร. กรงเทพมหานคร :

สานกทดสอบทางการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร, 2540.

พวงรตน บญญานรกษ. การเรยนรโดยใชปญหา.ชลบร : มหาวทยาลยบรพา, 2544.

พน คงพล. “ความพงพอใจทมตอบทบาทหนาทความรบผดชอบของคณะกรรมการการ

ประถมศกษาใน 14 จงหวดภาคใต. ” วทยานพนธปรญญาการศกษามหาบณฑต,

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ, 2529.

ภญญาพชน ปลากดทอง. “การพฒนารปแบบการเรยนรเพอเสรมสรางความสามารถในการเผชญ

อปสรรค ของนกเรยนระดบชวงชนท 2.” วทยานพนธปรญญาการศกษาดษฎบณฑต, สาขา

วจยและพฒนาหลกสตร, มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ, 2551.

มณฑรา ธรรมบศย. “การพฒนาคณภาพการเรยนรโดยใช PBL (Problem-Based Learning).”

วชาการ. 5 (กมภาพนธ 2545) :11-17.

ยทธการ ศรมาชย. “ผลการเรยนรในวชาฟสกสใชกจกรรมการเรยนการสอนแบบ 4 MAT.”

วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต, ภาควชาการมธยมศกษา คณะศกษาศาสตร,

มหาวทยาลยขอนแกน, 2546.

151


ยวด ฤาชา. สมรรถภาพในการสรางบทเรยน. การประชมเชงปฏบตการจดการสอนโดยใชปญหา

เปนหลก, สระบร : หองประชมวทยาลยพยาบาลบรมราชชนนพระพทธบาท, 2538.

เยาวด วบลยศร. การประเมนโครงการ แนวคด และแนวปฏบต. กรงเทพฯ : ภาควชาวจย

การศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2536.

เยาวด รางชยกล วบลยศร. การวดผลและการสรางแบบสอบผลสมฤทธ .กรงเทพฯ : สานกพมพ

แหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2552.

มหาวทยาลยรงสต .คมอการศกษามหาวทยาลยรงสตปการศกษา2552-2553. ปทมธาน : โรง

พมพศนยสนบสนนและพฒนาการเรยนการสอน, 2552.

--------- ,สานกงานประชาสมพนธ. รงสตรงสรรค 25 ป มหาวทยาลยรงสต 2528-2553.

ปทมธาน : ม.ป.ท, 2553.

--------,คณะวทยาศาสตร, ภาควชาฟสกส. คมอบคลากรภาควชาฟสกส. ม.ป.ท., ม.ป.ป.

ราตร เกตบตตา. “ผลการเรยนแบบใชปญหาเปนฐานตอความสามารถในการแกปญหาและ

ความคดสรางสรรคทางคณตศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษา.” วทยานพนธปรญญา

ครศาสตรมหาบณฑต, จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2546.

รง แกวแดง. ปฏวตการศกษาไทย. กรงเทพฯ : สานกพมพมตชน, 2543.

รบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน), สานกงาน. “พระราชบญญต

การศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และฉบบแกไขเพมเตม (ฉบบท2) พ.ศ.2545.” กรงเทพฯ :

ม.ป.ท., 2547.

ลาวณย ทองมนต. “การเปรยบเทยบลกษณะการเรยนรดวยการนาตนเองระหวางครนกวจย และ

ครทไมเปนครนกวจย.” วทยานพนธปรญญาครศาสตรมหาบณฑต, ภาควชาวจยการศกษา

คณะครศาสตร, จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2541.

เลขาธการสภาการศกษา, สานกงาน. การจดการเรยนรแบบใชปญหาเปนฐาน. กรงเทพฯ : ม.ป.ท.,

2550.

ลวน สายยศและองคณา สายยศ. เทคนคการวจยทางการศกษา. (พมพครงท 5) กรงเทพฯ :

สวรยาสาสน, 2538.

วลล สตยาศย. การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน รปแบบการเรยนรโดยผเรยนเปนศนยกลาง.

กรงเทพฯ : บคเนท, 2547.

152


วชาการ,กรม. การวเคราะหงานวจยเกยวกบรปแบบการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ.

กรงเทพฯ : โรงพมพครสภาลาดพราว, 2544.

วชาการ, กรม. สาระและมาตรฐานการเรยนรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรในหลกสตรและ

การศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544. กรงเทพมหานคร : โรงพมพองคการรบสงสนคา

และพสดภณฑ (รสพ.), 2545.

วมลสทธ หรยางกร. พฤตกรรมมนษยกบสภาพแวดลอม : มลฐานทางพฤตกรรมเพอการออกแบบ

และวางแผน . กรงเทพฯ. โรงพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย. 2526.

“เวลาเปลยน..คะแนนฟสกสเธอเปลยน..ชางกระไร ใครหนอใครทา.” วารสารฟสกสไทย. 25(3),

(กนยายน-พฤศจกายน 2551) : 19-24.

ศศธร กลสรสวสด . “ระดบความพรอมในการเรยนรโดยการชนาตนเองของนกศกษาวทยาลย

เกษตรกรรม กรมอาชวศกษา.” วทยานพนธปรญญาศลปะศาสตรมหาบณฑต, สาขา

การศกษาผใหญ, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, 2538.

ศรชย นามบร. “กรณศกษาการสรางบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน.” [ออนไลน] เขาถงไดจาก :

http://edtech.edu.ku.ac.th/wbi/index.php?module=learn&next= next&chapter=4,

10 ธนวาคม 2553.

ศภรตน แจมแจง วภาภรณ บญทา และวราภรณ โตเตมศกด . “ผลการเรยนการสอนแบบใช

ปญหาเปนฐานตอความพรอมในการเรยนรแบบนาตนเองและผลสมฤทธทางการเรยนของ

นกศกษาพยาบาลวทยาลยพยาบาลบรมราชชนน ราชบร.” [ออนไลน] เขาถงไดจาก :

http://www.bcnr.ac.th/research/research18.php., 3 เมษายน 2552.

ศภสรา โททอง. “การเปรยบเทยบผลการเรยนรระหวางการสอนโดยใชปญหาเปนฐาน (PBL) กบ

การสอนตามคมอของ สสวท. กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร เรองการวดความยาว ใน

ระดบชนประถมศกษาปท 4.” การศกษาคนควาอสระปรญญาการศกษามหาบณฑต,

หลกสตรและการสอน, มหาวทยาลยมหาสารคาม, 2547.

สงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย, สถาบน. ตวอยางแผนการจดการเรยนรสาระการ

เรยนรพนฐานวทยาศาสตร ชวงชนท 3 และโลกดาราศาสตรและอวกาศ ชวงชนท 4.

กรงเทพมหานคร : สาขาวทยาศาสตรมธยมศกษา, อดสาเนา, 2548.

153


สมคด อสระวฒน. “รายงานการวจยเรองลกษณะการเรยนรดวยตนเองของคนไทย.” กรงเทพ ฯ :

ภาควชาศกษาศาสตร, มหาวทยาลยมหดล, 2538.

สรปผลการประชมเสวนา . “ผลกระทบของการคดเลอกเขามหาวทยาลยโดยวธ Admissions ตอ

การเรยนฟสกสของนกเรยน/นสต/นกศกษา.” วารสารฟสกสไทย, 25(3), (กนยายน -

พฤศจกายน 2551) : 6-9.

สวสด สคนธรงส. “โมเดลการวจย.” กรณตวอยางทางการบรหาร.วารสารพฒนาบรหารศาสตร,

45 (2520) : 206

สารภ ลประเสรฐและคณะ. การจดการเรยนการสอนแบบใชปญหาเปนหลกในหลกสตรอนามย

ชมชน. กรงเทพฯ : ศนยฝกอบรมและวจยอนามยชนบท คณะสาธารณสขศาสตร

มหาวทยาลยมหดล, 2534.

สาโรช ไสยสมบต. “ความพงพอใจในการทางานของครอาจารยโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรม

สามญศกษา จงหวดรอยเอด.” วทยานพนธปรญญาการศกษามหาบณฑต, สาขาบรหาร

การศกษา, มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ มหาสารคาม, 2534.

สรรตน สมพนธยทธ. “ลกษณะการเรยนรโดยการนาตนเองของนกศกษาในระบบการศกษา

ทางไกลมหาวทยาลย สโขทยธรรมาธราช.” วทยานพนธปรญญาการศกษามหาบณฑต,

วชาเอกการศกษาผใหญ, มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร, 2540.

สธ พรรณหาญ. “การใชปญหาเปนฐานในการสอนไฟฟาของนกศกษาสถาบนราชภฎวไลย

อลงกรณในพระบรมราชปถมภ.” วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรดษฎบณฑต, สาขา

วทยาศาสตรศกษา บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, 2547.

สนทร สทองหลอ. “คณลกษณะการเรยนรดวยการนาตนเองของนกศกษาสถาบนราชภฏสวน

ดสต”. วทยานพนธปรญญาการศกษามหาบณฑต, มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ประสานมตร, 2542.

สนทรา โตบว. “การพฒนารปแบบการเรยนการสอนเพอสรางเสรมลกษณะการเรยนรดวยตนเอง

ของนกศกษาพยาบาล.” วทยานพนธปรญญาการศกษาดษฎบณฑต, สาขาการวจยและ

พฒนาหลกสตร, มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ, 2546.

สนทร คนเทยง. “การจดการเรยนการสอนตามแนวปฏรปการศกษา.” สารสมพนธหลกสตรและ

การสอน. 20 (ธนวาคม 2543) : 22-31.

154


สนตา โฆษตชยวฒน. “การสอนภาษาองกฤษโดยใชปญหาเปนฐาน”. วารสารศกษาศาสตร,

มหาวทยาลยศลปากร, 5 (1, 2) (มถนายน 2550-มนาคม 2551) : 41-58

สบรรณ พนธวศวาส และชยวฒน ปญจพงษ. ระเบยบวธวจยเชงปฏบต. กรงเทพ : โอเดยนสโตร,

2522.

สมาล ชยเจรญ. “การเปลยนแปลงของเทคโนโลยการสอน.” [ออนไลน] เขาถงไดจาก :

http://202.143.143.68/lms/files/syllabus/45/20100904165221.doc ,12 ธนวาคม

2553.

สลกษณ ศวรกษ. ความเขาใจในเรองพระเจาอโศกและอโศกาวทาน. กรงเทพฯ : บรษทอมรนทร

พรนตงแอนดพบลชชง จากด (มหาชน), 2552.

อภสทธ กฤษเจรญ. “การพฒนารปแบบการบรหารโรงเรยนเอกชนคาทอลกสงกดสงฆมณทลใน

ทศวรรษหนา.” [ออนไลน] เขาถงไดจาก : http://www.kamsondeedee.com/school/,

17 มกราคม 2553.

อมรทพย ณ บางชาง. “ประสทธภาพของการสอน เรองการบรหารอนามยครอบครว โดยวธการ

สอนแบบใชปญหาเปนฐานในนกเรยนพยาบาล วทยาลยพยาบาลทหารเรอ.” วทยานพนธ

ปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต, คณะวทยาศาสตร, มหาวทยาลยมหดล, 2543.

อจฉรา ธรรมาภรณ และปราณ ทองคา. “ผลของการเรยนแบบใชปญหาเปนหลกตอการสงเสรม

ความคดวจารณญาณแลผลสมฤทธทางการเรยนของนกศกษาคร.” วารสารสงขลานครนทร

ฉบบสงคมศาสตรและมนษยศาสตร. 8 (3)(ก.ย.-ธ.ค. 2545) : 307-321

อาภรณ แสงรศม. “ผลของการเรยนแบบใชปญหาเปนฐานตอลกษณะการเรยนรดวยตนเอง

ผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรสงแวดลอมและความพงพอใจตอการเรยนการสอน

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4.” วทยานพนธปรญญาครศาสตรมหาบณฑต,

คณะครศาสตร, จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2543.

อศรยา ทองงาม. “การพฒนารปแบบการเรยนการสอนแบบนาตนเองวชาวทยาศาสตรระดบ

ปรญญาตรเพอใหผเรยนสามารถสรรคสรางความรทางวทยาศาสตร.” วทยานพนธปรญญา

ครศาสตรดษฎบณฑต, สาขาวชาอดมศกษา, จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2545.

Allen,D.E. and Duch,B.J. The Power of Problem-Based Learning in Introductory Science

Courses. San Francisco : Josser-Bass, 1996.

155


Allen,D.E. and Duch,B.J. Thinking toward Solution: Problem-Based Learning Activities

for General Biology. New York: Harcourt Brace and Company, 1998.

Astin, A.W. What Matters in College: Four Critical Years Revisited. San Francisco:

Jossey-Bass, 1993.

Baker,E. , McGaw,B. and Peterson P. “Constructivism and learning.” [Online]

available at : http : //folk.uio.no/sveinsj/Constructivism_and_learning_Sjoberg.pdf,

18 February 2010

Barrow,H.S. and Tamblyn,R.M. Problem-Based Learning : An Approach to Medical

Education. New York : Spring, 1980.

Barrow,H.S. Problem-Based Learning in Medicine and Beyond : A Brief Overview. San

Francisco : Josser-Bass, 1996.

Bell,B., and B.Cowie. “The characteristics of formative assessment in science education”.

Science Education, 85(5)(2001) : 536-553.

Bloom B.S. et al. Taxonomy of educational objectives: The classification of educational

goals. Handbook I : Cognitive domain. NY : David McKay, 1956.

Braxton, S., Bronico, K., & Looms, T. “The ADDIE model. Available HTTP.” [Online]

available at : http//www.seas.gwu.edu/sbraxton/ISD/general_phases.html , 15 February

2010.

Brockett, Ralph G and Hiemstra, Roger. Self-Direction in Adult Learning. New York :

Roultege, 1991.

Brookfield,R.G. and Hiemstra. Self-Direction in Adult Learning: Perspective on Theory

Research and Practice. New York : Rutledge, 1991.

Brookfield,S.D. “Understanding and Facilitating Adult Learning.” Quarterly. 35 (January

1984) : 59-71

Bruner J.S. On knowing : Essays for the left hand. Cambridge Mass : Harvard University

Press, 1967.

156


Burke, K., Fogarty, R., and Belgrade, S. The mindful school : The portfolio connection.

Arlington Heights, IL : Skylight Training and Publishing, 1994.

Coleman,M.R. “Problem-Based Learning: A New Approach for Teaching Gifted Student.”

Gifted Today Magazine.18 (May-June 1995) :18-19.

Corsini, R. J.The Dictionary of Psychology. Published by Brunner – Routledge.2002.

Davis, M. H. and Harden, R., “Problem Based Learning: A practical guide.” AMEE

Medical Education guides no 15, University of Dundee, Scotland, UK, 1997.

Dick,Walter.and Carrey,Lou.The Systematic Design of Instruction. 4th ed . New York :

Longman, 1991.

Dimitruos Thansoulas , Greece . “Constructivist Learning”. [Online] available at :

http://www.seasite.niu.edu/Tagalog/Teachers_Page/Language_Learning_Articles/

constructivist earning.html, 18 February 2010

Dolmans,D&Snellen-Balendong,H.Hetty. “Seven Principles of Effective Case Design for a

Problem-Based Curriculum.” Medical Teacher. 19 (3), (April 1997) :185-189.

Duch,B. “Problem - Based Learning in Physics”. About Teaching. [Online] available at :

http//www. udel .edu / pbl, 20 December 2008.

Edward F. Redish, Jeffery M. Saul, and Richard N. Steinberg. “Student Expectations in

Introductory Physics.” The American Journal of Physics, 66(3)(1992) : 212-224.

Fusco, D.In A. Calabrese Barton and M. Osbourne. Rethinking science and

assessment, New York : Teachers College Press, 2001 : 201-228.

Gagne′, R. M., The Conditions of Learning and Theory of Instruction. New York : CBS

College Publishing, 1985.

Gallagher PJ JG Garcia BP Herring . “Expression of a novel myosin light chain kinase in

embryonic tissues and cultured cells.” J Biol Chem, 1995.

Gallagher, J.J. and Tobin, K. “Teacher management and student engagement in high

school science.” Science Education, 71(4)(1987) : 535-555.

157


Gardner,W,J “Problem-based learning”. [Online] available at :

http://www.studygs.net/pbl.html, 27 December 2009.

George W. Gagnon and J.R. and Michelle Collay. “Constructivist Learning Design.”

[Online] available at : http://www.prainbow.com/cld/cldp.html , 18 February 2010

Glen, S. “Towards a New Model of Nursing Education.” Nurse Education Today. 15

(April 1995) : 90-95.

Good, C.V.Dictionary of Education. 3rd ed. New York : McGraw-Hill, 1973.

Griffin, C . Curriculum Theory in Adult Lifelong Education. London: Croon Helm. .1983.

Guglielmino, L.M. “Development of the Self-Directed Learning Readiness Scale.”

Doctoral Dissertation, USA : University of Georgia, 1997.

Hausser,D.L .Comparison of different models for organizational analysis,

In organizational assessment perspective on the measurement of organizational

behavior and the quality of work life. New York : John Wiley & Son, 1980.

Higgins,L. “Interaction Background Nursing Experience and study at the Postgraduate

Level:An Application of Problem Based Learning.” Higher Education Research and

Development. 13 (1994) : 23-34.

Hmelo,C.E. and Lin,X. Becoming Self-Directed Learners: Strategy Development in

Problem-Based Learning. New Jersey : Lawrence Erlbaum Associates, 2000.

Howard, U.B. “Using a Social Studies Theme to Conceptualize a Problem.” The Social

Studies. 90 (July-August 1999) : 171-176.

Illinois Mathematics and Science Academy. “Standards. Residential Life.” Aurora, IL:

Illinois Mathematics and Science Academy. Increasing student participation. In the

departments. 2000.

Johnson,K.A.,and Foa,L.J. Instructional Design : New Alternatives for. Effective

Education and Training. New York : Macmillan Publishing. Company, 1989.

Joyce, B., and Weil. M. Models of Teaching 5th ed. New York : Allyn & Bacon, 1996.

Kanis, I. “Ninth grade lab skills.” The Science Teacher. 58(1991) : 28-33.

158


Kaplan R.M. and Martin Kay. “Regular models of phonological rule systems.”

Computational Linguistics. 20(1994) : 331–378.

Keeves J. P. “Educational research methodology and measurement.” An international

handbook. Cambridge Pergamon, 1997.

Kemp, Jerrold E, Morrison, Gary R, Ross, Steven M. Designing Effective Instruction.

New York : Macmillan College, 1994.

Knowles, Malcolm.S. Self-Directed Learning. A Guide for Learners and Teachers. New

York : Association Press Follett, 1975.

--------.The Marking of Adult Educator. San Francisco : Jossey-Boss, 1989.

--------. Self-Directed Learning : A Guide for Learners and Teachers. n.p., 1990.

Longman, C. Longman dictionary of contemporary English. England : Clay, 1981.

Malachowski, M. J. “ADDIE based five-step method towards instructional design.”

[Online] available at : http//fog.ccs.ca.us/~mmalacho/OnLine/ADDIE.html, 23

January 2553.

Moorman, G.B. and Blanton, W. E. “The information test reading activity (ITRA) :

Engaging students in meaningful learning.” Journal of Learning. (1990) : 174-183

Morse, Nancy C. Satisfaction in the White Collar Job. Michigan: University of Michigan

Press, 1995.

Moss A. Boudourides. “Constructivism and Education: A shopper’s guide”. [Online]

available at : http://www.math.upatras.gr/~mboudour/articles/constr.html, 18

February 2010.

Murray Fisher,Jennifer King and Grace Tague. “Development of a Self-Directed Learning

Readiness Scale for Nursing Education.” Nurse Education Today. 21 (2001) : 516-

525.

159


Niguma , G. K. “Concept Mapping In A Multimedia, World Wide Web Environment.”

A Thesis Submitted In Partial Fulfillment of The Requirements For The Degree Of

Master of Science, In The School Of Computing Science, Simon Fraser University,

1997 Novak, J. D. “Clarify with concept maps.” The Science Teacher. 58(7) (1991) : 45-49.

Piskurich, George M. Self –Directed Learning. San Francisco : Jossey-Bass, 1993.

Reber ,Arthur S. Dictionary of Psychology. Penguin Group, 1985.

Roth, W.M. “Student views of collaborative concept mapping: An emancipator research

project.” Science Education. 78(1994) : 134.

Rovinelli, R. J., and Hambleton, R. K. “On the use of content specialists in the

assessment of criterion-referenced test item validity.” Dutch Journal of Educational

Research. 2 (1977) : 49-60.

Skager, R.D. Lifelong Education and Evaluation Practice. New York : UNESCO Institute

for Education, Ham bury and Bergamo Press, 1978.

Smith, P.L., and Ragan, T.J. Instructional design. Upper Saddle River, New Jersey :

Merrill Prentice Hall, 1999.

Stoner, J, A, F. and Wankle, C.Management. Englewood Cliffs. NJ : Prentrice – Hall,

1986.

Taylor, I., and Burgess, H. “Orientation to self-directed learning: Paradox or

paradigm?.” Studies in Higher Education. 20 (1995) : 87-99.

Tough, A. The Adult’s Learning Projects. Toronto : The Ontario Institute for Studies in

Education.1979.

Vroom, H Victor. Work and Motivation. New York : Wiley and Sons Inc. 1964.

Walton, Henry, and M.B. Matthews (eds.). “Essentials of problem-based learning.”

Medical Education. 23 (6)(1989) : 539-558.

White, J. “Education and Nationality.” Journal of Philosophy of Education. (30)(1996) :

327–343.

160


Wikipedia. “The free encyclopedia” [Online] available at :

http://en.wikipedia.org/wiki/Instructional_design, 2 June 2002

Wilkerson, L., and Feletti, G., Problem-based learning: One approach to, 1989.

Willer,D. Scientific sociology theory and method. New Jersey : Prentice-Hall, 1976.

Williams, Renee; Saarinen-Rahikka, Helen; Norman, Geoffrey R. “Self-directed learning

in problem-based health sciences education.” Academic Medicine. 70(2)(1995) :

161-163.

Willliams, B. “Self direction in a problem based learning program.” Nurse Education

Today. 24(4)(2004) : 277-285

Woods,D.R. Problem Based Learning: How to Gain the Most from PBL. Hamilton :

W.L.Griffin Printing Limited, 1994.

Yrd.Doc.Dr.Ridvan TUNCEL. “The Effect of Short Story Reading through

Constructivist Activities on Language of Primary School students.” [Online]

available at : http://www.sosyalarastirmalar.com/cilt2/sayi6pdf/tuncel_ridvan.pdf,

18 February 2010.

161

ภาคผนวก

162

ภาคผนวก ก รายนามอาจารยทปรกษา/กรรมการวทยานพนธ/ผเชยวชาญ

ก. 1 รายนามอาจารยทปรกษาวทยานพนธ

ก. 2 รายนามกรรมการวทยานพนธนพนธ

ก. 3 รายนามผเชยวชาญตรวจแผนการจดการเรยนการสอนและแบบวดสมฤทธผล

ทางการเรยนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ

ก. 4 รายนามผเชยวชาญตรวจแบบวดความพรอมในการเรยนรแบบนาตนเอง

ก. 5 รายนามผเชยวชาญตรวจแบบสารวจความพงพอใจตอรปแบบการเรยนร

แบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ

163

อาจารยทปรกษาดษฎนพนธ

ดร.มานต บญประเสรฐ

อาจารยประจาสาขาวชาหลกสตรและการสอน

คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยรงสต

คณะกรรมการดษฎนพนธ

1) ดร.วนดา พลอยสงวาลย ประธานกรรมการ

อาจารยประจาสาขาวชาภาษาองกฤษเพอการสอสารธรกจ

คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยหอการคาไทย

2) รศ.ดร.รจา ผลสวสด กรรมการ

คณบดคณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยรงสต

3) ผศ.ดร.อบล สรรพชญพงษ กรรมการ

อาจารยประจาหลกสตรศกษาศาสตรดษฎบณฑต


4) ดร.สพตรา ประดบพงศ กรรมการ



5) ดร.มานต บญประเสรฐ กรรมการและเลขานการ

อาจารยประจาสาขาวชาหลกสตรและการสอน


164

รายนามผเชยวชาญตรวจแผนการจดการเรยนการสอน และแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ

1) รศ.ดร.พรรณราย ทรพยะประภา

ขาราชการบานาญ คณะจตวทยา จฬาลงกรณมหาวทยาลย

2) รศ.ดร.ชาตชาย ตระกลรงส

ผชวยอธการบดฝายวชาการ มหาวทยาลยรงสต

3) ดร.ธรรมนญ สสาเภา

รองคณบดฝายวจยและพฒนา คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยรงสต

4) ดร.พสทธ ขนตวฒนะกล

อาจารยประจาหลกสตรวศวกรรมบณฑต สาขาวชาวศวกรรมโยธา

วทยาลยวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยรงสต

5) ผศ.เสมา สอนประสม

อาจารยประจาหลกสตรวทยาศาสตรบณฑต สาขาวชาอปกรณชวการแพทย

คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยรงสต

รายนามผเชยวชาญตรวจแบบวดความพรอมในการเรยนรแบบนาตนเอง



2) ผศ.ดร.อบล สรรพชญพงษ



3) ดร.สพตรา ประดบพงศ



4) ดร.นครเทพ ทพยศภราษฎร

รองคณบดฝายวชาการ และรกษาการหวหนาภาควชาภาษาองกฤษ

คณะศลปศาสตร มหาวทยาลยรงสต

165

รายนามผเชยวชาญตรวจแบบสารวจความพงพอใจตอรปแบบการเรยนร แบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ



2) ผศ.ดร.อบล สรรพชญพงษ



3) ดร.สพตรา ประดบพงศ



4) ดร.นครเทพ ทพยศภราษฎร

รองคณบดฝายวชาการ และรกษาการหวหนาภาควชาภาษาองกฤษ

คณะศลปศาสตร มหาวทยาลยรงสต

166

ภาคผนวก ข เครองมอในการวจย

ข. 1 แผนการจดการเรยนการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ

ข. 2 แบบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ

ข. 3 แบบวดความพรอมในการเรยนรแบบนาตนเอง

ข. 4 แบบสารวจความพงพอใจตอรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหา

เปนฐานในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ

167

แผนการจดการเรยนรรายหนวย รหสวชา PHY135: ฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ ชนปท 1 วทยาลยแพทยศาสตร หนวยท 1 หวขอเรอง กลศาสตร เวลา 5 สปดาห (10 ชวโมง) เนอหา

หนวยและการวดทางชวภาพ จลศาสตรการเลอนตาแหนงและการหมน พลศาสตรการ

เลอนตาแหนงและการหมน งาน พลงงาน และกาลงของรางกาย คณสมบตความยดหยนของโครง

กระดกและเนอเยอ จดประสงคการเรยนร เมอเสรจสนกระบวนการเรยนการสอนหนวยการเรยนนแลว นกศกษาจะมความร ทกษะ

กระบวนการ คณลกษณะทพงประสงคและความสามารถดงน

(1) บอกนยามของหนวยในระบบเอสไอ และยกตวอยางหนวยในระบบเอสไอไดถกตอง

(2) สามารถแปลงหนวยจากระบบองกฤษเปนหนวยระบบเอสไอได (3) เลอกใชคาอปสรรคและแทนคาดวยคาพหคณไดอยางถกตอง (4) บอกตาแหนงของวตถโดยใชกรอบอางองระบบพกดฉากหนงมต สองมต และสามมต

ได

(5) อธบายนยามของปรมาณสเกลาร และปรมาณเวกเตอรพรอมทงยกตวอยางไดถกตอง (6) บอกนยามของคาวาระยะทาง การกระจด อตราเรว อตราเรวเฉลย อตราเรวขณะใด

ขณะหนง ความเรว ความเรวเฉลย ความเรวขณะใดขณะหนง ความเรง ความเรงเฉลย ความเรง

ขณะใดขณะหนง และความหนวงได

(7) บอกนยามของแรงลพธและคานวณหาแรงลพธใชกรอบอางองระบบพกดฉากหนงมต

สองมต และสามมตได

(8) บอกไดวาการเคลอนทในหนงมตในกรอบอางองระบบพกดฉาก เปนการเคลอนทไป

ตามแกน X หรอเคลอนทไปตามแกน Y หรอเคลอนทไปตามแกน Z เพยงแกนใดแกนหนง

(9) บอกนยามของการเคลอนทแบบหนงมตในแนวราบและคานวณปรมาณการเคลอนทแบบหนงมตในแนวราบได

(10) บอกนยามของการเคลอนทแบบตกอสระและคานวณปรมาณการเคลอนทแบบตก

อสระได

168

(11) บอกนยามของการเคลอนทแบบหนงมตในแนวดงและคานวณปรมาณการเคลอนทแบบหนงมตในแนวดงได

(12) บอกนยามของการเคลอนทแบบโพรเจกไทลและคานวณปรมาณการเคลอนทแบบ

โพรเจกไทลได

(13) บอกนยามของการเคลอนทแบบวงกลมและคานวณปรมาณการเคลอนทแบบ

วงกลมได

(14) บอกนยามของแรง และมวลได

(15) อธบายกฎการเคลอนทของนวตนทง 3 ขอและยกตวอยางสถานการณทอธบายดวย

กฎการเคลอนทของนวตนได

(16) คานวณหาปรมาณการเคลอนทตามกฎการเคลอนทของนวตน 3 ขอได

(17) อธบายการดงกระดก(traction)ในทางการแพทยโดยใชความรเรองกฎการเคลอนท

ของนวตนได

(18) บอกนยามของสภาพสมดล สมดลสถต สมดลจลน โมเมนต โมเมนตแรงคควบ

สมดลเสถยร สมดลไมเสถยร และสมดลสะเทนได

(19) คานวณหาปรมาณทเกยวของกบสภาพสมดลโดยใชเงอนไขของสมดลให

(20) นาความรเรองสมดลไปอธบายสถานการณบางอยางในชวตประจาวนและทางการ

แพทยได

(21) บอกนยามของสภาพยดหยน ขดจากดการแปรผนตรง ขดจากดสภาพยดหยน จด

แตกหก ความเคน ความเครยดและคามอดลสได

(22) นาความรเกยวกบสภาพยดหยนไปอธบายสถานการณบางอยางในชวตประจาวน

และทางการแพทยได

(23) บอกนยามของงานทางฟสกส และอธบายความแตกตางระหวางงานในชวตประจาวน

และงานทางฟสกส และ คานวณหางานทเกดขนจากสถานการณทกาหนดใหได

(24) บอกนยามพลงงานศกยโนมถวง พลงงานศกยสปรง พลงงานจลนได และคานวณ

ปรมาณทเกยวของได

(25) สรปความสมพนธระหวางงานกบพลงงานจลน และกฎการอนรกษพลงงานได

(26) บอกนยามของกาลง และ คานวณปรมาณทเกยวของได

(27) อธบายการทางานของเครองกลอยางงายและยกตวอยางเครองกลทนาไปใชใน

ชวตประจาวนได

169

(28) บอกนยามของโมเมนตม การดล และแรงดล และ คานวณปรมาณทเกยวของได

(29) อธบายความแตกตางระหวางการชนในหนงมต และการชนในสองมตได

(30) อธบายความแตกตางระหวางการชนแบบยดหยน และการชนแบบไมยดหยนและ

คานวณปรมาณทเกยวของในการชนจากสถานการณทกาหนดใหได สาระการเรยนร

1. หนวยระบบเอสไอเปนหนวยของปรมาณทางฟสกสทเปนสากล ประกอบดวยหนวย

ฐาน 7 หนวย หนวยอนพทธ และหนวยเสรม

2. หนวยฐาน (Base units) เปนการกาหนดหนวยบอกปรมาณตางๆ 7 ปรมาณ

3. หนวยอนพทธ (Derived units) เปนหนวยทไดจากการนาเอาหนวยฐานมาสมพนธ

กนโดยอาศยความสมพนธทางคณตศาสตร เกดเปนหนวยอนพทธ

4. หนวยเสรม (Supplementary units) เปนหนวยในการวดมม

5. คาอปสรรคเปนคาทใชประกอบหนวยระบบเอสไอทมขนาดเลกหรอขนาดใหญ คา

อปสรรคทใชบอยครงคอ พโค นาโน ไมโคร มลล เซนต กโล เมกกะ และจกะ

6. คาพหคณเปนเลขสบยกกาลงทใชเขยนแทนคาอปสรรคในหนวยระบบเอสไอ เชน 1210− แทนพโค 910− แทนนาโน 610− แทนไมโคร 310− แทนมลล 210− แทนเซนต 310 แทนกโล 610

แทนเมกกะ 910 แทนจกะ เปนตน

7. ปรมาณทางฟสกส ม 2 ชนด คอปรมาณสเกลารเปนปรมาณทมขนาดเพยงอยางเดยว

สวนปรมาณเวกเตอรเปนปรมาณททงขนาดและทศทาง

8. ตวอยางปรมาณสเกลาร เชน มวล ระยะทาง อตราเรว เวลา อณหภม งาน พลงงาน

กาลง โมเมนต ฯลฯ

9. ตวอยางปรมาณเวกเตอร เชน การกระจด ความเรว ความเรง( av ) ความเรงของแรง

โนมถวงของโลก( gv ) แรง แรงระหวางประจไฟฟา แรงดงดดระหวางมวล ทอรก เปนตน

10. การรวมกนของปรมาณเวกเตอรมวธหาขนาดของเวกเตอร 2 วธ คอ วธท 1 การสราง

รปเหลยมปด และ วธท 2 การคานวณโดยใชสมการ θcosAB2BAR 22 ++=v

11. การคณปรมาณเวกเตอรม 2 วธ คอ วธท 1 การคณแบบดอทโพรดกส(Dot product)

ผลลพธทไดจะเปนปรมาณ สเกลาร และ วธท 2 การคณแบบครอสโพรดกส (Cross product)

ผลลพธทไดจะเปนปรมาณเวกเตอร

12. องคประกอบของการเคลอนทในหนงมตประกอบดวย ระยะทาง( S ) การกระจด( Sv

)

อตราเรว( v ) ความเรว ( vv )และ ความเรง( av )

170

13. การเคลอนทในหนงมตในกรอบอางองระบบพกดฉาก เปนการเคลอนทไปตามแกน X

หรอเคลอนทไปตามแกน Y หรอเคลอนทไปตามแกน Z เพยงแกนใดแกนหนง

14. การตกอสระ หมายถง การเคลอนทในหนงมตในแนวดงทมความเรวตนเปนศนย

15. สมการการเคลอนทในแนวราบมดงน

S = 2

21 atut +

v = atu + 2v = aSu 22 +

16. สมการการเคลอนทในแนวดงมดงน

S = 2

21 gtut +

v = gtu + 2v = gSu 22 +

17. การเคลอนทแบบโพรเจกไทลเปนการเคลอนทไปพรอมกนทงในแกนx และแกน y โดย

มเวลาเปนปรมาณททาใหการเคลอนทสองแกนสมพนธกน

18. สมการการเคลอนทแบบโพรเจกไทล ในกรณทวตถโพรเจกไทลทามมθ กบแกน X ม

ดงน

แกน X ; xu = θcosu

xS tu θcos แกน Y; yu = θsinu

yS = 2

21sin gttu +θ

yv = gtu y + 2yv = gSu y 22 +

19. การเคลอนทแบบหมนเปนการเคลอนทมขนาดของความเรวคงตว แตมทศการเคลอนท

เปลยนแปลง

20. องคประกอบของการเคลอนทแบบหมนประกอบดวย การกระจดเชงมม( θ ) ความเรว

เชงมม (ω ) ความเรงเชงมม (α ) ความเรงสศนยกลาง ( ca ) คาบ ความถ

171

21. สมการการเคลอนทแบบหมนมดงน

T = f1

θ = 20 2

1 tt αω +

ω = tαω +0 2ω = αθω 22

0 +

22. กฎการเคลอนทของนวตนม 3 ขอ คอ

(1) เมอวตถอยในสภาพหยดนง หรอเคลอนทดวยความเรวคงท ถกกระทาดวยแรงหลายแรงแลววตถยงรกษาสภาพการเคลอนทเดม แสดงวาแรงลพธทกระทาตอวตถเปนศนย เรยกวากฎ

ความเฉอย แสดงดวยสมการ ∑Fv

= 0

(2) เมอออกแรงกระทาตอวตถทาใหวตถมความเรง แสดงวาแรงลพธทกระทาตอวตถมคาเทากบผลคณของมวลและความเรง แสดงดวยสมการ ∑F

v = ma

(3) วตถคใดคหนงเมอแรงกรยากระทาจะมแรงปฏกรยาเกดขนในทศตรงกนขาม แตม

ขนาดเทากน แสดงดวยสมการ actionFv

= reactionFv

23. โมเมนตเปนปรมาณไดจากผลคณของแรงกบระยะจากจดหมนถงแนวแรงทตงฉากกบแรง ม 2 ประเภท คอ โมเมนตตามเขมนาฬกา และโมเมนตทวนเขมนาฬกา

24. ทอรคเปนปรมาณเวกเตอรทไดจากผลคณแบบครอสระหวางระยะทางจากจดหมนถงแนวแรงกบแรง ทศของทอรคจะตงฉากกบระนาบของระยะทางและแรง

25. วตถทอยในสมดลจะอยในเงอนไข 2 ขอ คอ

(1) แรงลพธทกระทามคาเทาศนย แสดงดวยสมการ ∑Fv

= 0

(2) ทอรคลพธทกระทามคาเทาศนยแสดงดวยสมการ ∑τv = 0

26. การดงกระดก(traction) เปนการประยกตความรเรองกฎการเคลอนทของนวตน และ

สภาพสมดลในทางการแพทย

27. ความเคนเกดจากแรงทกระทาตอหนงหนวยพนท มหนวยเปนนวตนตอตารางเมตร 28. ความเครยดเกดจากการเปลยนแปลงรปรางเมอมแรงกระทา คานวณไดจากมตของ

รปรางเดมตอมตของรปรางทเปลยนไป

29. คาโมดลสเปนสมบตความยดหยนของสสารทคานวณไดจากอตราสวนระหวางความเคนกบความเครยด

30. งานเปนปรมาณสเกลารทเกดจากผลคณระหวางแรงทกระทาใหวตถเคลอนทกบระยะทางทวตถเคลอนทในแนวแรง

172

31. โมเมนตมเชงเสนเปนปรมาณเวกเตอรทเกดจากผลคณระหวางแรงกบความเรว โมเมนตมจะมทศเดยวกบความเรว

32. โมเมนตมเชงมมเปนปรมาณเวกเตอรทเกดจากผลคณแบบครอสระหวางรศมการหมนกบโมเมนตมเชงเสน โมเมนตมเชงมมจะมทศตงฉากกบการหมน

33. พลงงานศกยโนมถวงเปนพลงงานทสะสมในวตถจะมขนาดแปรผนตามความสงจากพนทเปนระดบอางอง สมการคอ pE = mgh

34. พลงงานศกยสปรงเปนพลงงานทสะสมในสปรงจะมขนาดแปรผนตามระยะของสปรง

เมอสปรงมคานจสปรงคงทคาหนง สมการคอ springpE = 2

21 kx

35. พลงงานจลนเปนพลงงานขณะทวตถเคลอนทดวยความเรวจะมขนาดแปรผนตาม

ความเรวยกกาลงสอง สมการคอ kE = 2

21 mv

36. เมอวตถเคลอนทในแนวดงดวยแรงโนมถวงของโลกเพยงอยางเดยวผลรวมพลงงานกลทกตาแหนงมคาคงตว เรยกวาหลกการอนรกษพลงงาน

37. ความสมพนธของงานและพลงงานเปนตามสมการ W = kp EE Δ+Δ

38. กาลง หมายถง อตราสวนระหวางงานทกระทาตอหนงหนวยเวลา

39. การชนเปนการถายทอดโมเมนตมทงในหนงมต และ สองมต ม 2 ลกษณะคอการชน

แบบยดหยน และการชนแบบไมยดหยน

40. การชนในหนงมตเปนการชนทมทศทางการเคลอนททงกอนชนและหลงชนอยในแนวเดยวกนและผานจดศนยกลางมวล

41. การชนในสองมตเปนการชนทมทศทางการเคลอนททงกอนชนและหลงชนไมอยในแนวเดยวกนและไมผานจดศนยกลางมวล

42. การชนแบบยดหยนสรปไดวาผลรวมของโมเมนตมกอนชนเทากบผลรวมของโมเมนตมหลงชน และผลรวมของพลงงานจลนกอนชนเทากบผลรวมของพลงงานจลนหลงชน

43. การชนแบบไมยดหยนสรปไดวาผลรวมของโมเมนตมกอนชนเทากบผลรวมของโมเมนตมหลงชน แตผลรวมของพลงงานจลนกอนชนไมเทากบผลรวมของพลงงานจลนหลงชน

44. เครองกล หมายถงเครองมอทชวยอานวยความสะดวกในการทางานโดยชวยผอนแรง

หรอไมผอนแรงกได ตวอยางเครองกลทชวยผอนแรง เชน พนเอยง คานอนดบสอง เปนตน

ตวอยางเครองกลทไมชวยผอนแรงเชนคานอนดบสาม เปนตน

173

กจกรรมการเรยนร 1. ครชแจงรายละเอยดเนอหาวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพและวตถประสงคของ

รายวชา อธบายรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานใหกลมผเรยนทราบ(ใชเวลา

30 นาท)

2. ครและผเรยนรวมกนกาหนดรายละเอยดของเกณฑการวดและการประเมนการเรยนร(ใชเวลา 20 นาท)

3. ใหผเรยนตอบแบบวดสมฤทธผลวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพแบบปรนย จานวน 80

ขอ (ใชเวลา 90 นาท) เปนคะแนนกอนเรยน

4. ครแยกชอกลมทดลอง 30 คน จากผเรยนกลมเรยน 02 จานวน 58 คน จบสลากชอ

แบงกลมจานวนกลมละ 10 คน จานวน 3 กลม สวนจานวนผเรยนทเหลอ 28 คน จบสลาก

แบงกลมละ 10 คน จานวน 1 กลม และ กลมละ 9 คน จานวน 2 กลม (ในการจบสลากกลม

ผเรยน ครควรเตรยมมาลวงหนา แลวประกาศชอในหองเรยน)

5. ครชแจงรายละเอยดหนาทของสมาชกภายในกลม (ใชเวลา 20 นาท)

6. ผเรยนกาหนดหนาทของสมาชกภายในกลมตามเกณฑของแตละกลม (ใชเวลา 20 นาท)

7. ครชแจงวตถประสงคของแผนการสอนหวขอเรองกลศาสตร (ใชเวลา 20 นาท)

8. ครจดกจกรรมตามรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานดงน ขนท 1 การเตรยมผเรยน (Introduction) ครใหความรหลกการและทฤษฎในหวขอเรอง

กลศาสตร หลงจากนนครแสดงตวอยางการแกโจทยปญหาหวขอเรองกลศาสตรโดยรวมกบผเรยน

แสดงบทบาทสมมตในกระบวนการวเคราะหปญหา การวางแผนงาน การสบคน การสงเคราะห

การสรป (ใชเวลา 145 นาท)

ขนท 2 เผชญปญหา (Problem) กาหนดโจทยปญหาใหผเรยนกลมละ 1 โจทยปญหา

กระตนความสนใจและความตองการในการสบสอบหาความร เปนปญหาฟสกสทเกยวกบชวภาพท

ทาทายความคดและความใฝรของผเรยน (ใชเวลา 30 นาท)

ขนท 3 วเคราะหปญหา (Analysis) ผเรยนแตละกลมแสดงความคดเหนตอโจทยปญหา

ผเรยนศกษาและวเคราะหกรณศกษาดงกลาวในประเดนเนอหาหรอหวขอเรองทฤษฎทเกยวของ

พยายามหาเสาะแสวงหาขอมลเพอทดสอบความคด (ขนท 3 ถง ขนท 6 นอกหองเรยนใชเวลา 2

สปดาห โดยทางานรวมกนเปนกลม)

174

ขนท 4 วางแผนงาน (Planning) ผเรยนแตละกลมวางแผนในการแสวงหาขอมลโดยใช

คาถามตอโจทยปญหาทไดรบวา ปญหานนมสมมตฐานอยางไร แสวงหาขอมลอยางไร ใชเครองมอ

อะไร วเคราะหขอมลอยางไร สรปอยางไร

ขนท 5 สบคน (Investigation) ผเรยนดาเนนการแสวงหาความรตามแผนทไดกาหนดไว

โดยคนควาหาความรทเกยวของ จากแหลงคนควา เชน จากหนงสอ ตารา เอกสารตางๆในหอสมด

อนเตอรเนต ฯลฯ

ขนท 6 สงเคราะห (Synthesis) ผเรยนรวบรวมความรทไดจากการสบคนนามา

สงเคราะหเพอใชในการตดสนหรอเลอกเหตผลของเหตการณทเกดขน

ขนท 7 สรป (Conclusion) ผเรยนรวบรวมขอมลทไดการแสวงหา วเคราะหขอมล

สงเคราะห สรปผลการตอบโจทยปญหา และกลมนาเสนอผลการแกโจทยปญหาในคาบเรยน

ตามลาดบกลมโดยทกคนในกลมเปนผรวมนาเสนอ เมอนาเสนอครบทกกลม ผเรยนทกคนอภปราย

ผลรวมกนสรปความรทไดจากการแกโจทยปญหาโดยครเปนพเลยงในการสรป (ใชเวลา190 นาท)

ขนท 8 การประเมนผลการเรยนร (Learning assessment ) การประเมนการวเคราะห

ปญหา การประเมนการวางแผนงาน การประเมนการสบคน การประเมนการสงเคราะห และ

การประเมนการสรป (ใชเวลา 30 นาท)

9. ใหผเรยนแตละกลมตงโจทยปญหาหวขอเรองกลศาสตร กลมละ 1 ขอ และแสดงวธการ

แกโจทยปญหาในแนวทางการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานสงเปนการบาน (ใชเวลา

นอกหองเรยน 1 สปดาห โดยทางานรวมกนเปนกลมแลวสงตามวนทครกาหนด) สอการเรยนการสอน

1. หนงสอ ตารา ทเกยวของทแจงไวในบรรณานกรมทายหนงสอฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ

หนงสอ ตารา อนๆในสานกหอสมด Website ของมหาวทยาลยตางประเทศ สอ e-learning

2. ใบงานโจทยปญหาหวขอเรองกลศาสตร สาหรบผเรยนกลมละ 1 โจทยปญหา

3. แบบวดสมฤทธผลวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ เปนแบบปรนย จานวน 80 ขอ

การประเมนการเรยนรดวยการใชแบบประเมน

1. ครและนกเรยนประเมนการเรยนรโดยใชแบบประเมนการเรยนรจากการทากจกรรมตามรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐาน

2. ครประเมนจากแบบบนทกการทากจกรรมตามรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐาน

175

(ตวอยาง) โจทยปญหาหวขอกลศาสตร

ลงสมชายอาย 65 ป สง160 เซนตเมตร หนก 80 กโลกรมอาศยอยในชนบททหางไกลแหง

หนงมประวตมอาการหนามดและเปนลมโดยเปนครงสดทายเมอเดอนทผานมา ในวนนขณะทลง

สมชายทาอาหารอยในครวมอาการหนามดและเปนลม ทาใหลงสมชายลมลงในลกษณะทรดตวลง

ในแนวดงทาใหบรเวณสวนกนกระแทกกบพนและหยดในเวลา 2 วนาท หลานของลงสมชายจงนา

ลงสมชายไปทสถานอนามยใกลบาน ในสถานการณดงกลาวเจาหนาทอนามยควรตดสนใจ

ดาเนนการตามกรณใด โดยใหใชเหตผลทอธบายดวยความรดานฟสกส

1. กรณท 1 ทาการรกษาตามอาการใหกบลงสมชายแลวใหกลบบานพกผอน

2. กรณท 2 สงตอลงสมชายไปตรวจทโรงพยาบาลซงมเครองฉายรงสเอกซทอยหาง

จากบานลงสมชาย 120 กโลเมตร

176

แบบบนทกการทากจกรรมตามรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐาน ขนเผชญปญหา นกศกษาคดวาจากโจทยปญหาทกาหนดใหประเดนใดเปนปญหาทตองการคาตอบ

(ใหนกศกษาแสดงคาตอบ และใหเหตผลวาเพราะเหตใดจงเลอกประเดนนนเปนปญหา )

ประเดนปญหา เหตผลของการตงประเดนปญหา

เจาหนาทอนามยควรตดสนใจดาเนนการตาม

กรณใด

การทเจาหนาทอนามยตองตดสนใจวาควรทา

ตามกรณใดเพราะถาเลอกผด อาจจะสงผลตอ

อาการเจบปวยของลงสมชายตอไปในอนาคต

เจาหนาทอนามยทาการรกษาตามอาการใหกบ

ลงสมชายแลวใหกลบบานพกผอน

การเลอกกรณนเหมาะสมถาลงสมชายไมไดรบ

บาดเจบมาก ทาใหลงสมชายไมตองสนเปลอง

เงน และเวลาในการเดนทาง แตถาลงสมชายม

การบาดเจบทเกดจากกระดกหกหรอแตกราว

ลงสมชายจะไมไดรบการรกษาทถกตองจะ

สงผลทาใหกระดกตดกนอยางผดรปราง หรอม

อาการปวดเรอรงบรเวณอวยวะทกระแทกพน

เจาหนาทอนามยสงตอลงสมชายไปตรวจท

โรงพยาบาลซงมเครองฉายเอกซเรยทอยหาง

จากบานลงสมชาย 120 km

การเลอกกรณนเหมาะสมถาลงสมชายมการ

บาดเจบทเกดจากกระดกหกหรอแตกราว การ

เอกซเรยจะชวยในการวางแผนการรกษาได

อยางถกตอง แตถาลงสมชายไดรบบาดเจบ

เพยงเลกนอยจะทาใหลงสมชายเสยคาใชจาย

และเวลาในการเดนทางโดยไมจาเปน

177

ขนวเคราะหปญหา นกศกษาคดวาจากโจทยปญหาทกาหนดใหนาความรดานฟสกสหวขอใดมาอธบายใน

แตละประเดน

(ใหนกศกษาคนหาประเดนสาคญทโจทยปญหากาหนดให และเลอกหวขอเรองในความรดาน

ฟสกสมาเชอมโยงกบประเดนสาคญนน )

ประเดนจากโจทยปญหาทกาหนดให ความรดานฟสกสหวขอเรอง

ลงสมชายอาย 65 ป สง160 เซนตเมตร หนก

80 กโลกรม

มวล

นาหนก

จดศนยกลางมวล

ลงสมชายลมลงในลกษณะทรดตวลงในแนวดง

ทาใหกนกระแทกกบพนและหยด

การตกอสระ

โมเมนตม

แรงดล

กฎการเคลอนทของนวตน(ขอท 3 )

เจาหนาทอนามยทาการรกษาตามอาการใหกบ

ลงสมชายแลวใหกลบบานพกผอน

เจาหนาทอนามยสงตอลงสมชายไปตรวจท

โรงพยาบาลซงมเครองฉายเอกซเรยทอยหาง

จากบานลงสมชาย 120 km

ความเคน

ความเครยด

คายงมอดลส

178

ขนสบคน นกศกษาคดวาจากโจทยปญหาทกาหนดใหสามารถสบคนขอมลเพอนามาวเคราะห

ปญหานจากแหลงใดบาง?

(ใหนกศกษาดาเนนการแสวงหาความรตามแผนทไดกาหนดไว โดยคนควาหาความรทเกยวของ

จากแหลงคนควา เชน จากหนงสอ ตารา เอกสารตางๆในหอสมด อนเตอรเนต ฯลฯ)

ประเภท แหลงคนควา ระบอางองตามบรรณานกรม หวขอเรองทอางอง

หนงสอ หองสมด กาญจนา จนทรประเสรฐ,ฟสกส

วทยาศาสตรชวภาพ ,

สานกพมพศนยพฒนาการเรยน

การสอน มหาวทยาลยรงสต

ปทมธาน : 2552.

การตกอสระ

โมเมนตม

แรงดล

กฎการ

เคลอนทของ

นวตน(ขอท 3 )

หนงสอ หองสมด ชยวทย ศลาวชนาไชย,ฟสกส

ว ท ย า ศ า ส ต ร ช ว ภ า พ ,

ส า น ก พ ม พ โ อ เ ด ย น ส โ ต ร

กรงเทพฯ : 2527.

ความเคน

ความเครยด

คายงมอดลส

ของกระดก

website อนเตอรเนต Center of mass. [ออนไลน]

เขาถงไดจาก:

http://hyperphysics.phy-

astr.gsu.edu/HBASE/cm.html,

13 มนาคม 2553.

มวล

นาหนก

จดศนยกลาง

มวล

website อนเตอรเนต เชงกราน.[ออนไลน]เขาถงได

จาก:

http://th.wikipedia.org/,13

มนาคม 2553.

กระดกสวนกน

179

ขนวางแผนงาน (Planning) นกศกษาคดวาจากโจทยปญหาทกาหนดใหจะวางแผนในการแกโจทยปญหานอยางไร

(ใหนกศกษาวางแผนในการแสวงหาขอมล เชน สมมตฐานของปญหาคออะไร แสวงหาขอมล

อยางไร วเคราะหขอมลอยางไร สรปอยางไร)

รายการ ประเดน ระยะเวลาดาเนนการ/

ผรบผดชอบหลก

สมมตฐานของปญหา เจาหนาทอนามยสงตอลงสมชาย

ไปตรวจทโรงพยาบาลซงมเครอง

ฉายเอกซเรยทอยหางจากบานลง

สมชาย 120 km เพราะกระดกกน

กบของลงสมชายมการแตกราว

จากการลม

วนท/เดอน/พ.ศ.

นาย.......................

นางสาว....................

แหลงแสวงหาขอมล หนงสอ ตารา เอกสาร

ทเกยวของกบความรฟสกสกล

ศาสตร

สออเลกทรอนกสเอกสาร

ทเกยวของกบความรฟสกสกล

ศาสตร

websiteเอกสาร ทเกยวของกบ

ความรฟสกสกลศาสตร


นาย...................

นางสาว..................

การวเคราะหขอมล นาปรมาณตางๆทกาหนดใหใน

โจทยปญหามาแทนคาในการ

คานวณในสตร สมการตางๆท

วเคราะหไวในขนวเคราะหปญหา


นาย........................

นางสาว.................

การสรป นาคาทคานวณไดในการวเคราะห

ขอมลมาตรวจสอบสมมตฐานวา

เปนจรงหรอสอดคลองหรอไม


นาย.........................

นางสาว....................

180

ขนสงเคราะห นกศกษาคดวาจากโจทยปญหาทกาหนดใหและจากการวางแผนในการแกโจทยปญหา

นกศกษาคนพบขอมลใดบาง?

(ใหนกศกษารวบรวมความรทไดจากการสบคนนามาสงเคราะหเพอใชในการตดสนหรอเลอก

เหตผลของเหตการณทเกดขน)

ลงสมชายมมวล = kg80

ลงสมชายมความสง = cm160

สมการการหาจดศนยกลางมวลของวตถแขงเกรงทมมวลกระจายสมาเสมอ คอ

cmrv = ∫∫

dm

dmrr

จากทฤษฎถากาหนดใหรางกายคนมลกษณะเปนทรงกระบอกจะมจดศนยกลางมวลอยทตาแหนง

กงกลางของความสง ดงนนจดcm ของลงสมชายอยทความสงจากเทาขนไป cm80

คานวณหาความเรวของลงสมชายทลมลงในลกษณะทรดตวลงในแนวดงเปนการตกอสระ

v = gs2

= msm 8.0/8.92 2 ××

= sm /96.3

คานวณหาโมเมนตมของลงสมชายทลมลงกอนกระทบพน

1M = mu

= ( )( )smkg /96.380

= smkg /.8.316

หลงกระทบพนโมเมนตมของลงสมชายมคาเปนศนยเพราะลงสมชายหยดนง

ดงนนคานวณหาแรงดลไดจากสมการ

F = tPΔΔ

= s

smkg2

/.8.3160 −

= N4.158−

จากการกฎการเคลอนทของนวตนขอท3

actFv

= reactFv

แรงตานเฉลยทพนกระทาตอกนกบของลงสมชาย

1F = N4.158

181

จากการศกษาในกรณผสงอายลมในแนวดงตาแหนงทพบกระดกหกจากการลมไดบอย คอ

ขอสะโพกซงมเสนผานศนยกลางเฉลย mm44

(ตารางจาก http://images.google.co.th/imglanding?q=table%20of%20young%20modulus%20of%20femur&)

จากการอานคาในตารางกระดกขอสะโพกของลงสมชายมคาแรงเคนอดสงสดเทากบ MPa145

สมการของแรงเคนสงสด

S = AF

คานวณหาแรงเคนสงสดทกระดกทนได

2F = )1076.1519)(/10145( 2626 mmN −××

2F = N365,220

จากการวเคราะหขอมลแสดงใหเหนวา 1F นอยกวาทเปนคาสงสดทขอสะโพกทนได ดงนนสรปได

วาขอสะโพกของลงสมชายไมหก และจากแรงทคานวณไดเปนเหตผลททาใหเจาหนาทอนามย

เลอกกรณท 1 เจาหนาทอนามยทาการรกษาตามอาการใหกบลงสมชายแลวใหกลบบานพกผอน

การเลอกกรณนเหมาะสมถาลงสมชายไมไดรบบาดเจบมาก ทาใหลงสมชายไมตองสนเปลองเงน

และเวลาในการเดนทาง ขนสรป

นกศกษารวบรวมขอมลทไดการแสวงหา วเคราะหขอมล สงเคราะห สรปผลทเปนการ

ตอบโจทยปญหา และตวแทนของกลมนาเสนอผลการแกโจทยปญหาในคาบเรยนครงตอไป

หลงจากทนาเสนอครบทกกลมให ผเรยนทกคนอภปรายผลรวมกนสรปความรทไดจากการแกโจทย

ปญหา โดยครเปนพเลยงในการสรป

182

ขนประเมนการเรยนร 1. นกศกษาจะไดรบการประเมนจากครโดยตรวจจากแบบบนทกการทากจกรรมตาม


2. นกศกษาจะไดรบการประเมนตนเอง การประเมนจากเพอน และการประเมนจากคร

โดยใชแบบประเมนการเรยนรจากการทากจกรรมตามรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใช

ปญหาเปนฐาน

โจทยปญหาหวขอกลศาสตร เรองท 1

วนชยขบรถลงมาตามถนนลงเนนทเปนเสนตรง ขณะทจะผานสแยกในทนใดนนเขาเหนรถ

อกคนหนงทตดผานถนนทรถของเขาเคลอนทอยวงฝาสญญาณไฟแดงผานดานหนารถของเขา เขา

จงเหยยบเบรกอยางกะทนหน ทาใหรถลนไถลไปตามถนนและหยดจากตาแหนงเบรกเปนระยะ

300 เมตร ตารวจซงเหนเหตการณทงหมดไดใหใบสงกบรถคนนนในขอหาขบรถฝาฝนไฟแดง และ

ใหใบสงกบวนชยในขอหาขบรถเรวกวาทกาหนดคอ 60 กโลเมตรตอชวโมง เมอวนชยกลบถงบาน

เขาศกษาเรองการเคลอนทในหนงสอฟสกส เขารวบรวมขอมลตางๆทเกยวกบเหตการณดงน

สมประสทธแรงเสยดทานจลนระหวางยางลอรถกบพนถนนเทากบ 0.6

สมประสทธแรงเสยดทานสถตระหวางยางลอรถกบพนถนนเทากบ 0.8

เนนเขาทามม 10 องศากบแนวราบ

จากคมอรถยนตแสดงมวลของรถยนตเทากบ 900 กโลกรม

จากขอมลดงกลาววนชยจะตอสกบขอหาใบสงทไดรบหรอไม เพราะเหตใด

เรองท 2 ธนพลเปนทปรกษาดานเทคนคของคณะละครสตว(Circus) ซงจะมการแสดงใชคนแทน

กระสนในการยงปนใหญ ผแสดงมมวล 60 กโลกรม จะถกยงจากกระบอกปนททามม 40 องศากบ

แนวราบ ปนใหญมเสนผานศนยกลาง 90 เซนตเมตร และสปรงทใชเปนสวนประกอบของปนใหญม

คาคงทของสปรงเทากบ 1822 นวตนตอเมตร โดยสปรงทถกอดจนมความสงจากพน 80 เซนตเมตร

(วดในแนวดง) ผแสดงจะนงบนเกาอทอยบนปลายสปรง หลงจากยงแลวสปรงจะมความสง 100

เซนตเมตร (วดในแนวดง) และสวนของเบาะรองนงตดอยทปายกระบอกปนสงจากพน 120

เซนตเมตร ผแสดงลอยในอากาศและตกลงในทศตรงกนขามกบการยง ธนพลไดใหนาถงลมทม

183

ความหนา 60 เซนตเมตร และทนตอการดลเฉลย 2,850 กโลกรม-เมตรตอวนาท มารองรบ ผแสดง

จะปลอดภยหรอไม และผแสดงใชเวลาทลอยในอากาศทงหมดเทาไร

เรองท 3 ของตก ขณะทมานะกาลงขบรถไปมหาวทยาลยวนหนง มานะตองผานอาคารทกาลงกอสราง ซง

ขณะนนมเครนทกาลงทางานยกแผนคอนกรตมวล 2 ตนลอยสงจากพนถนน 22 เมตร มานะ

มองเหนวาสายรดแผนคอนกรตขาดและแผนคอนกรตกาลงจะตกลงมา ถาจดทรถมานะอยหาง

จากตาแหนงทแผนคอนกรตตกลงในแนวราบ 300 เมตร และขณะนนมานะขบรถดวยอตราเรว 72

กโลเมตรตอชวโมง มานะควรจะทาอยางไร ระหวางการหยดรถ กบการเรงความเรวของรถดวย

ความเรงเทาไร เพอใหปลอดภยจากแผนคอนกรตทตกลงมา

เรองท 4 บทภาพยนตร วนยไดรบการวาจางเปนทปรกษาสาหรบภาพยนตรใหมเกยวกบชวประวตของกาลเลโอ

ในฉากหนงผกากบกาหนดบทภาพยนตรดงน ผแสดงเปนกาลเลโอปนขนบนยอดตกสง ซงเบอง

ลางมฝงชนจานวนมากทไมเชอในทฤษฎของเขา คนเหลานนแสดงอาการโกรธเคองและตองการ

ทาราย นกแสดงมชอเสยงอกคนหนงไดรบบทบาทใหขวางกอนหนททาจากวสดทมความยดหยน

เพอความปลอดภยของนกแสดงทกคน กอนหนปลอมถกขวางขนทามม 60 องศากบแนวราบ ผ

กากบไดกาหนดใหกอนหนตกกระทบตก แลวสะทอนกลบมาในแนวราบกระทบใบหนานกแสดงท

ขวางซงมความสง160 เซนตเมตรพอด วนยจะใชความรทางฟสกสเพอคานวณวานกแสดงทขวาง

กอนหนตองขวางดวยความเรวตนเทาไร ยนหางจากตกเปนระยะเทาไร และเวลาทใชในการเกด

เหตการณนเทาไร เพอใหเปนตามบทภาพยนตร

184

เรองท 5 ความปลอดภยของลฟต ลฟตในอาคารสงแหงหนงเกดอบตเหตตกลงมา จากการเกบขอมลในการสอบสวนพบวา

ลฟตในอาคารนถกแขวนดวยสายเคเบลททาจากลวดเหลกทมเสนผานศนยกลาง 10 เซนตเมตร

คลองผานรอกทตดกบสวนบนของหลงคา ลฟตนกาหนดไวใหรบนาหนกคนสงสด 1500 กโลกรม

นาหนกลฟต 600 กโลกรม มอเตอรไฟฟาทใชในการทางานใหลฟตเคลอนทขนหรอลงดวยความเรง

g41 ในขณะทเกดอบตเหตมผโดยสารลฟตตามขอกาหนด การเกดอบตเหตครงนเกดจากการ

คานวณผดพลาดของวศวกรหรอไม โดยคานงถงคา Safety factor ดวย

เรองท 6 การขนสงวสด

โรงพยาบาลแหงหนง ตงอยบนยอดเขาสง ในการขนสงวสดตางๆขนไปยงโรงพยาบาลใช

การตดตงลอทมมวล 5 กโลกรมคลองเชอกผกกบตสนคาขนาดใหญ (Logger) แลวหมนลอดวย

กาลงคนดงตสนคาใหขนไปตามเนนเขาททามม 30 องศากบแนวราบ และมคาสมประสทธแรง

เสยดทานระหวางพนผวของพนกบตสนคาเทากบ 0.9 ถาตองการขนสงวสดทมนาหนกรวมกบต

สนคาสงสด 2 ตน ฝายจดซอจะเลอกซอเชอกทจะใชลากตสนคานทมคาความทนตอการใชงาน

อยางไร

เรองท 7 ไมคายน สมพรประสบอบตเหตขาขางซายหกตองเขาเฝอก ไมสามารถเดนดวยขาของเขาเองทงสอง

ขางไดอยางปกต เขาจงตองใชไมคายนในการเดน ถานกศกษาเปนพยาบาลทตองใหคาปรกษาใน

การใชไมคายน จะตอบคาถามของสมพรดงตอไปนอยางไร

สมพรควรใชไมคายนสอดใตรกแรเพยงขางใดขางหนง (ขางซาย หรอขางขวา ) หรอใชทง 2

ขาง

สมพรจะลมเมอมมทระหวางไมคายนกบเสนปกตในแนวดงมคาตงแตเทาไร ถามวลของ

สมพรเทากบ 70 กโลกรมและสมประสทธแรงเสยดทานสถตระหวางพนผวกบปลายไมคา

ยนมคาเทากบ 0.9 ไมคายนแตละขางมมวล 200 กรม ยาว 150 เซนตเมตร และ

จดศนยถวงอยหางจากปลายดานลาง 100 เซนตเมตร

185

เรองท 8 ลอแบบไหนชนะ ในการแขงขนกฬาหมบานของชาวเขาแหงหนง เปนการแขงขนทารถไมแลวปลอยให

เคลอนทลงมาตามทางลาดเขาบรเวณเดยวกน รถของผเขาแขงขนคนใดถงพนราบกอนจะเปนผ

ชนะ มกตกาของการแขงขน คอ

ลกษณะตวรถเปนแผนไมรปสเหลยมทาจากไมชนดหนงทกาหนดใหเหมอนกน ขนาด

เทากน

รถมลอเดยว ทาจากไมชนดหนงทกาหนดใหเหมอนกน มลกษณะเปนวงแหวน หรอ ทรง

กลม หรอ ทรงกระบอก หรอ แผนจานกลม ทมรศม 20 เซนตเมตรเทากน

ถานกศกษาเปนผหนงทเขาแขงขนจะเลอกทาลอรถมลกษณะอยางไร เพอใหถงพนราบใน

เวลานอยทสด

เรองท 9 เชอหรอไม เครองเลนในสวนสนกแหงหนง มลกษณะเปนรปเรอเคลอนทตามรางทมนาไหลผานราง

รางนาดงกลาวยงถกดดแปลงใหมสภาพคลายเนนเขาลาดลงจากทสง ตวลาเรอทาจากไฟเบอร

กลาสแตละลาจะม 4 ทนงโดยจาลองจากยานพาหนะชนดหนงของชนเผาอนเดยนแดง และถก

ดดแปลงใหทะยานสยอดเขาสงจากพนคาหนง โดยวธการเลนจะใหผโดยสารเทยวละประมาณ 4

คนขนเรอทมลอยดกบรางนาแลนไปตามทศทางทถกกาหนดไวแลวทงดงลงมาตกกระแทกนาแตก

กระจายเพอสรางความตนเตนใหผเลน ตรงตาแหนงทกระทบนาเรอจะหยดพอด แลวเคลอนทตอไป

ดวยแรงดนของนา วศวกรประจาสวนสนกไดคานวณความปลอดภยของเครองชนดนวาใหบรรทก

นาหนก สงสด 320 กโลกรม และเรอเคลอนทจากจดสงสดดวยความเรว 50 กโลเมตรตอชวโมง

แตปรากฏวาวนหนงเครองเลนนเกดอบตเหต จากการสอบสวนพบวาในวนเกดเหตระบบไฟฟา

ภายในสวนสนกเกดขดของ ทาใหระบบเครองปมนาทใชสบนาไปหลอเลยงรางแลนเรอหยดทางาน

ทาใหเรอลาหนงซงเคลอนทมาถงสวนสงสดของรางพอดไถลลงมาดวยแรงโนมถวงของโลกตก

กระแทกนา ทาใหผเลนบาดเจบ แตวศวกรใหคาปฏเสธวาจากการคานวณความสงของรางนา ถง

เรอจะตกลงมาดวยแรงโนมถวงของโลกกไมเกดอนตรายเพราะเรอจะหยดพอด คาอธบายนเปน

จรงตามทฤษฎทางฟสกสหรอไม

186

แบบประเมนการเรยนร โจทยปญหาหวขอเรอง.........................................................................................................

วน/เวลา..................................................................................................................................

กลมท....................................................................................................................................

คาอธบาย แบบประเมนชดนเปนแบบประเมนการเรยนรจากการทากจกรรมตามรปแบบการ

เรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐาน ซงเปนการประเมนตนเอง ประเมนจากเพอน และ

ประเมนจากคร โดยใชระดบผลการประเมนตามเกณฑดงน

4 หมายถง ผลการปฏบตดมาก

3 หมายถง ผลการปฏบตด

2 หมายถง ผลการปฏบตดพอใช

1 หมายถง ผลการปฏบตตองปรบปรง

ระดบผลการประเมน ขนทประเมน

4 3 2 1

ขนเผชญปญหา

1.ระบประเดนปญหาไดชดเจน

2.สามารถระบประเดนปญหาไดหลากหลาย

3.แสดงเหตผลของการระบปญหาแตละปญหาไดชดเจน

ขนวเคราะหปญหา

1.ระบหวขอเรองทเกยวของกบประเดนปญหาไดชดเจน

2.การคดแยกขอมลทจาเปนสาหรบใชในการแกโจทย

ปญหาไดชดเจน

3.เชอมโยงความรในแตละประเดนปญหาไดหลากหลาย

ขนการสบคน

1.มกจกรรมการสบคนอยางมระบบ

2.ใชแหลงความรทหลากหลาย

3.ใชแหลงความรทถกตอง เหมาะสม

187

ระดบผลการประเมน ขนทประเมน

4 3 2 1

ขนวางแผน

1.วางแผนการกาหนดสมมตฐาน แหลงแสวงหาความร ได

ชดเจน

2.กาหนดระยะเวลาและผรบผดชอบเหมาะสมทาใหการ

ดาเนนงานตรงตามกาหนดเวลา

3.ดาเนนการตามแผนทวางไวไดเสรจสมบรณ

ขนสงเคราะห

1.มการสงเคราะหขอมลทใชสตร สมการและรวบรวม

อยางเปนระบบ

2.มการสงเคราะหทใชอางองเอกสาร เกดความนาเชอถอ

3.มการสงเคราะหทเกดผลลพธทเปนคณคา

ขนการสรป

1.การนาเสนอผลการแกโจทยปญหาครอบคลม

วตถประสงคของการเรยนร

2.การนาเสนอผลการแกโจทยปญหาไดถกตองชดเจน

3.บนทกของนกศกษาในการดาเนนกจกรรมตงแตขนแรก

จนถงขนสดทายอยางชดเจน

ขอมลบนทกเพมเตม

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

ลงชอ.....................................................................ผประเมน

การประเมนตนเอง การประเมนจากเพอน การประเมนจากคร

188

แผนการจดการเรยนรรายหนวย รหสวชา PHY135: ฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ ชนปท 1 วทยาลยแพทยศาสตร หนวยท 2 หวขอเรอง ของไหล และความรอน เวลา 4 สปดาห (8 ชวโมง) เนอหา กลศาสตรและคณสมบตทางกายภาพของของไหล อณหภม ปรมาณความรอน กลไกการ

ถายโอนความรอน คณสมบตเชงความรอนของสสาร กฎขอทศนยทางอณหพลศาสตร กฎขอท

หนงทางอณหพลศาสตร จดประสงคการเรยนร

เมอเสรจสนกระบวนการเรยนการสอนหนวยการเรยนนแลว นกศกษามความร ทกษะ

กระบวนการ และคณลกษณะทพงประสงคดงน

(1) อธบายความหมายของความหนาแนนและความถวงจาเพาะและคานวณปรมาณทเกยวของได

(2) อธบายความหมายของความดนในของเหลว ทดลองและวเคราะหหาความสมพนธ

ระหวางความดนในของเหลวกบความหนาแนน ความดนกบความลกของของเหลว

(3) อธบายความหมายและหาความสมพนธระหวางความดนเกจและความดนสมบรณของของเหลว และคานวณหาปรมาณทงสองจากสถานการณทกาหนดให

(4) วเคราะหและอธบายหลกการทางานของเครองมอวดความดนตาง ๆ ได รวมทง

อธบาย เครองมอ อปกรณ หรอ ปรากฏการณในชวตประจาวนทเกยวของกบความดน

(5) อธบายกฎของพาสคล วเคราะหหาความสมพนธตามกฎของพาสคล และนากฎของ

พาสคลไปอธบายการทางานของเครองอดไฮดรอลก และคานวณหาปรมาณตาง ๆ จาก

สถานการณทกาหนดใหได

(6) บอกนยามและคานวณหาแรงลอยตวทของเหลวกระทาตอวตถในของเหลวได (7) อธบายหลกของอารคมดส นาหลกของอารคมดสไปใชอธบายและแกปญหาท

เกยวของได

(8) อธบายความหมายและคานวณหาแรงดงผวและความตงผวได (9) อธบายปรากฏการณทเกยวของกบความตงผว ไดแกความโคงของผวของเหลว และ

การซมตามรเลกได

189

(10) อธบายความหมายของความหนดและแรงหนดในของเหลว และวเคราะหหา

แรงหนดทกระทาตอวตถทเคลอนทในของเหลวได

(11) อธบายความหมายของของไหลในอดมคต เสนกระแส และหลอดการไหลได

(12) อธบายและคานวณสมการความตอเนอง สมการของแบรนลลได

(13) นาความรเรองของไหลไปประยกตทางการแพทย

(14) บอกไดวาความรอนเปนพลงงานรปหนง อาจแปลงรปมาจากพลงงานรปอน

(15) อธบายความหมายของอณหภมศนยสมบรณ และบอกความสมพนธระหวาง

อณหภมสมบรณในหนวยเคลวน กบอณหภมในหนวยองศาเซลเซยส

(16) บอกความหมายของความจความรอน และความจความรอนจาเพาะ และ

คานวณหาปรมาณทงสองไดเมอกาหนดสถานการณให

(17) บอกความหมายของสมดลความรอน

(18) บอกไดวาการถายโอนพลงงานความรอนระหวางวตถ เปนไปตามกฎการอนรกษ

พลงงาน

(19) บอกไดวา พลงงานความรอนนอกจากทาใหสารมการเปลยนอณหภมแลว ยงทา

ใหสารมการเปลยนสถานะไดอกดวย และคานวณหาพลงงานความรอนปรมาณดงกลาวน

(20) บอกความหมายของความรอนแฝงและความรอนจาเพาะของสาร และคานวณหา

ปรมาณดงกลาวได เมอกาหนดสถานการณให

(21) อธบายการถายโอนความรอนดวยวธการนาความรอน การพาความรอน และการ

แผรงสและคานวณปรมาณทเกยวของได

(22) บอกไดวาพลงงานความรอนทาใหสารขยายตวและคานวณปรมาณทเกยวของได

(23) อธบายกฎของบอยล กฎของชารล กฎของเกย – ลสแซก และกฎของแกสได

(24) นาความรเรองแบบจาลองของแกส และความรทเกยวของ ไปอธบายความดน

ตามทฤษฎจลนของแกส และหาความสมพนธระหวาง ความดน ปรมาตร จานวนโมเลกล และ

อตราเรวของโมเลกลของแกส

(25) อธบายความสมพนธระหวาง อณหภมกบพลงงานจลนเฉลยของโมเลกลของแกส

ได พรอมทงใชความสมพนธนคานวณหาปรมาณตาง ๆ ทเกยวของกบสถานการณทกาหนดใหได

(26) นาความรเรองทฤษฎจลนของแกส และกฎการอนรกษพลงงานไปอธบายการ

เปลยนแปลงพลงงานภายในระบบของแกส

190

(27) นาความรเรองทฤษฎจลนของแกส ไปอธบายปรากฏการณตาง ๆ ใน

ชวตประจาวน

(28) อธบายกฎขอทศนย และกฎขอหนงทางอณหพลศาสตรและคานวณปรมาณกฎ

ขอทหนงทางอณหพลศาสตรได

(29) นาความรเรองอณหพลศาสตร ไปอธบายปรากฏการณตาง ๆ ในชวตประจาวน สาระการเรยนร

1. ของเหลวเปนสถานะหนงของสสาร มปรมาตรคงตวและมรปรางตามภาชนะทบรรจ สวนแกสซงเปนอกสถานะหนงของสสารมรปรางและปรมาตรไมคงตวขนกบภาชนะทบรรจ ทง

ของเหลวและแกสสามารถไหลจากทหนงไปอกทหนงได จงเรยกของเหลวและแกสวาของไหล

(fluid)

2. สมบตของของไหล ไดแกความหนาแนน ความดน ความตงผวและความหนด

3. ความหนาแนนเปนสมบตเฉพาะตวของสารแตละชนด คานวณไดจากอตราสวน

ระหวางมวลและปรมาตร

4. ความถวงจาเพาะ หมายถง ความหนาแนนสมพทธของสาร คานวณจากความ

หนาแนนของสารนนเทยบกบความหนาแนนของนา

5. ในภาชนะทมของเหลว จะมแรงเนองจากของเหลวกระทาตอภาชนะโดยมทศตงฉาก

กบผนงทของเหลวสมผสเสมอ ขนาดของแรงทของเหลวกระทาตงฉากกบพนทหนงหนวย เรยกวา

ความดนในของเหลว

6. ความดนในของเหลวชนดหนงๆเปนสดสวนตรงกบความหนาแนนของเหลวและความลก

7. ความดนเกจเปนความดนเนองจากของของไหลเพยงอยางเดยว

8. ความดนสมบรณเปนผลรวมของความดนเกจกบความดนบรรยากาศ

9. เครองมอวดความดนของของไหลมหลายชนดไดแก แมนอมเตอรและบารอมเตอร 10. ปรากฏการณหลายอยางและเครองมอบางชนดทใชในชวตประจาวนอธบายไดโดยใช

ความรเกยวกบความดน เชน เครองวดความดนโลหต

11. เมอเพมความดน ณ ตาแหนงใดๆในของเหลวทอยนงในภาชนะปด ความดนทเพมขน

จะถกสงผานไปยงทกๆจดในของเหลวนน หลกการนเรยกวา กฎพาสคล

12. กฎของพาสคลใชอธบายการทางานของเครองกลผอนแรง เชนเครองอดไฮโดรลก

191

13. แรงลอยตวเปนแรงทของเหลวกระทากบวตถทอยในของเหลวนน โดยแรงลอยตวม

ขนาดเทากบนาหนกของของไหลทถกแทนท เรยกวาหลกอารคมดส สามารถใชอธบายการลอย

การจมของวตถในของเหลวได

14. ความตงผวเปนอตราสวนระหวางแรงดงผวและความยาวทงหมดของเสนขอบทผวของของเหลวสมผส

15. ปรากฏการณทเกดจากความตงผวของของเหลว เชน การโคงของผวของของเหลว การ

ซมตามรเลก ฟองอากาศและหยดนา

16. ความหนดเปนสมบตของของไหลทตานการเคลอนทของวตถในของไหลนน ของไหลท

มความหนดมากจะมแรงตานการเคลอนทมาก แรงตานการเคลอนทเนองจากมความหนดธรรมดา

17. สาหรบวตถทรงกลมตนทเคลอนทในของไหล แรงหนดทกระทาตอวตถทรงกลมตน หา

ไดจากกฎสโตกส

18. พลศาสตรของของไหลเปนการศกษาของไหลทมการเคลอนท โดยสมมตใหเปนของไหลในอดมคต

19. พฤตกรรมของของไหลในอดมคตอธบายดวยสมการความตอเนอง สมการของแบรนลล

20. ความรเกยวกบสมการของแบรนลลนาไปใชอธบายปรากฏการณบางอยางทางการแพทย

21. พลงงานความรอนเปลยนจากมาจากพลงงานรปอนได 22. พลงงานความรอนทเปลยนมาจากพลงงานกลเปนไปตามกฎการอนรกษพลงงาน

23. หนวยของอณหภม คอ องศาเซลเซยส องศาฟาเรนไฮต และ เคลวน

24. ความจความรอนจาเพาะเปนสมบตเฉพาะตวของสารคานวณไดจากสมการ

TmQcΔΔ

=

25. ความรอนแฝงของการเปลยนสถานะคานวณไดจากสมการ mLQ =Δ

26. สสารมการถายโอนความรอนใหแกกนเมออณหภมแตกตางกน

27. การถายโอนความรอนม 3 แบบคอการนาความรอน การพาความรอน และการแผ

รงส

28. การนาความรอนเปนการถายโอนความรอนทตองใชตวกลาง คานวณอตราการถาย

โอนความรอนไดจากสมการ L

TkAtQ Δ=

192

29. การพาความรอนเปนการถายโอนความรอนทตองใชตวกลาง คานวณอตราการถาย

โอนความรอนไดจากสมการ ThAtQ

Δ=

30. การแผรงสเปนการถายโอนความรอนทไมใชตวกลาง คานวณอตราการถายโอนความ

รอนไดจากสมการ )( 42

41 TTAe

tQ

−= σ

31. พลงงานความรอนทาใหสารเพมอณหภม เปลยนสถานะได หรอทาใหสสารขยายตว

32. การขยายตวทางความรอนตามเสน ตามพนทและตามปรมาตร คานวณไดจากสมการ

lΔ = tl Δ0α

AΔ = tA Δ0β

VΔ = tV Δ0γ

33. กฎของบอยลแสดงความสมพนธระหวางความดนและปรมาตรของแกสในภาชนะปด

เมออณหภมคงตวและสรปไดวาความดนของแกสแปรผกผนกบปรมาตรของแกส

34. กฎของชารลแสดงความสมพนธระหวางปรมาตรและอณหภมสมบรณของแกสในภาชนะปด เมอความดนคงตวและสรปไดวาปรมาตรของแกสแปรผนตรงกบอณหภมสมบรณของ

แกส

35. กฎของเกย-ลสแซคแสดงความสมพนธระหวางความดนและอณหภมสมบรณของแกสในภาชนะปด เมอปรมาตรคงตวและสรปไดวาความดนของแกสแปรผนตรงกบอณหภมสมบรณ

ของแกส

36. กฎของแกสเปนการนากฎของบอยลกฎของชารล และกฎของเกย-ลสแซค มาสรปเปน

กฏของแกสตามสมการ nRTPV = หรอ TNkPV B=

37. ทฤษฎจลนของแกสแสดงความสมพนธระหวางความดน ปรมาตร จานวนโมเลกลและ

อตราเรวของโมเลกลของแกส

38. งานททาโดยแกสคอผลคณของความดนแกสกบปรมาตรของแกสทเปลยนไปตามสมการ VPW Δ=

39. พลงงานภายในระบบคอพลงงานจลนของโมเลกลของแกสคานวณไดจาก

สมการ TNkU B23

=Δ

40. กฎขอทหนงทางอณหพลศาสตร คอ เมอระบบรบพลงงานความรอนเขาไป พลงงาน

ภายในระบบเพมขน และขณะเดยวกนระบบทางานดวย แสดงดวยสมการ WUQ Δ+Δ=Δ

193

41. กระบวนการทางอณหพลศาสตร เชน กระบวนการอะเดยแบตก (adiabatic process)

ในกระบวนการนไมมการรบหรอคายความรอนจากระบบ กระบวนการไอโซคอรก (Isochoric

process) กระบวนการนปรมาตรคงท กระบวนการไอโซบารก (Isobaric process) กระบวนการน

ใหความดนคงท และกระบวนการไอโซเทอรมล (Isothermal process) กระบวนการนอณหภมคงท

ไมมการเปลยนแปลงพลงงานในระบบ

42. ปรากฏการณหรออปกรณบางอยางทอธบายดวยความรทางอณหพลศาสตร กจกรรมการเรยนร

1. ครชแจงวตถประสงคของแผนการสอนหวขอเรองของไหลและความรอน (ใชเวลา 10

นาท)






ของไหลและความรอน (ใชเวลา 180 นาท)



ทาทายความคดและความใฝรของผเรยน(ใชเวลา 30 นาท)

ขนท 3 วเคราะหปญหา (Analysis) ผเรยนแตละกลมแสดงความคดเหนตอโจทย

ปญหา ผเรยนศกษาและวเคราะหกรณศกษาดงกลาวในประเดนเนอหาหรอหวขอเรองทฤษฎท

เกยวของพยายามหาเสาะแสวงหาขอมลเพอทดสอบความคด (ขนท 3 ถง ขนท 6 นอกหองเรยนใช

เวลา 1 สปดาห โดยทางานรวมกนเปนกลม)




ขนท 5 สบคน (Investigation) ผเรยนดาเนนการแสวงหาความรตามแผนทไดกาหนด

ไว โดยคนควาหาความรทเกยวของ จากแหลงคนควา เชน จากหนงสอ ตารา เอกสารตางๆใน

หอสมด อนเตอรเนต ฯลฯ

194

ขนท 6 สงเคราะห (Synthesis)ผเรยนรวบรวมความรทไดจากการสบคนนามา

สงเคราะหเพอใชในการตดสนหรอเลอกเหตผลของเหตการณทเกดขน

ขนท 7 สรป(Conclusion) ผเรยนรวบรวมขอมลทไดการแสวงหา วเคราะหขอมล



ผลรวมกนสรปความรทไดจากการแกโจทยปญหาโดยครเปนพเลยงในการสรป (ใชเวลา 190 นาท)

ขนท 8 ประเมนผลการเรยนร (Learning assessment ) การประเมนการวเคราะห



4. ใหผเรยนแตละกลมตงโจทยปญหาหวขอเรองของไหลและความรอน กลมละ 1 ขอ

และแสดงวธการแกโจทยปญหาในแนวทางการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานสงเปน

การบาน(ใชเวลานอกหองเรยน 1 สปดาห โดยทางานรวมกนเปนกลมแลวสงตามวนทครกาหนด) สอการเรยนการสอน

1. หนงสอ ตารา ทเกยวของทแจงไวในบรรณานกรมทายหนงสอฟสกสวทยาศาสตร

ชวภาพ หนงสอ ตารา อนๆในสานกหอสมด Website ของมหาวทยาลยตางประเทศ สอ e-

learning

2. ใบงานโจทยปญหาหวขอเรองของไหลและความรอน สาหรบผเรยนกลมละ 1 โจทย

ปญหา




195

โจทยปญหาหวขอของไหลและความรอน

เรองท 1 เรอเหาะ ในการขนยายผบาดเจบพรอมอปกรณชวยชวตกรณเรงดวนในพนทกนดารแหงหนง

ปรากฏวาตองใชเรอเหาะบรรจดวยกาซฮเลยม ความหนาแนน 179.0 กโลกรมตอลกบาศกเมตร

ปรมาตร 3104.5 × ลกบาศกเมตร เมอความหนาแนนของอากาศ 20.1 กโลกรมตอลกบาศกเมตร

ถาผบาดเจบพรอมอปกรณชวยชวต และพยาบาลทดแล มนาหนกทงหมด1500 นวตน เรอเหาะลา

นจะสามารถขนยายผปวยพรอมอปกรณชวยชวตทงหมดไดหรอไม

เรองท 2 เตยงตะป บญชาไดไปชมการแสดงกายกรรมทมาจากตางประเทศ ในการแสดงครงนมการแสดงชด

หนงทบญชาสนใจอยางมาก คอ การทผแสดงนอนบนเตยงตอกตะปทมดานแหลมของตะปจานวน

มากมายรองรบรางของผแสดง หลงจากทผแสดงนอนอยสกครหนงกลกขนหนหลงใหผชมไดเหน

วาผแสดงไมไดรบบาดเจบใดๆเลย บญชามขอสงสยวาทาไมผแสดงไมไดรบบาดเจบ เนองจาก

บญชาเคยมประสบการณจากการเดนเหยยบตะปทโผลจากแผนกระดานทาใหไดรบบาดเจบมาแลว

นกศกษาจะชวยตอบขอสงสยของบญชาอยางไร

เรองท 3 แมชลอยนา วนยเปนนกขาวของหนงสอพมพฉบบหนง ไดมผแนะนาใหเขาไปพสจนวามแมชทวดหนง

ในจงหวดสพรรณบรลอยนาได จงเกดความสนใจวาคนลอยนาไดหรอไม จงเดนทางไปดพบวาม

หญงคนหนงแตงกายนงขาว หมขาว ลอยนาในสระทสรางจากบอซเมนตไดจรง เขาตองการจะ

เขยนขาวลงในหนงสอพมพแตตองการจะเสนอเปนลกษณะของขาววชาการ มากกวาการนาเสนอ

ในลกษณะขาวอทธฤทธปาฏหารย จงตองการใหมการแสดงหลกการหรอทฤษฎททาใหเกด

เหตการณนได และถานกศกษาไดรบการตดตอใหเปนผแสดงความเหนนกศกษาจะอธบาย

เหตการณทแมชลอยนาอยางไร

เรองท 4 ดดนาบนดวงจนทร มานะสงเกตภาพยนตรโฆษณานาดมยหอหนง เนอเรองแสดงถงมนษยอวกาศคนหนงท

เดนทางจากโลกไปยงดวงจนทร เมอไปถงดวงจนทรแลวมนษยอวกาศจงออกมาจากยานอวกาศ

มาลอยอยในบรรยากาศของดวงจนทร เขาดดนาดมยหอทโฆษณาทบรรจในขวดดวยหลอดดดนา

196

มานะเกดความสงสยวามนษยอวกาศดดนาดวยหลอดดดนาบนดวงจนทรไดจรงหรอไม นกศกษา

จะชวยตอบขอสงสยของมานะอยางไร

เรองท 5 ควนบหรลอยไปทางไหน

วนชยขบรถโดยสารรบจาง(Taxi) รบผโดยสารเพศชายคนหนงจากตลาดรงสตเพอไปสงท

จดหมายคอหมบานแหงหนง หลงจากทชายคนนขนรถโดยนงเบาะหลงเรยบรอยแลว เขาจงเรมจด

บหรเพอสบและพนควนบหรออกมา วนชยจงเปดกระจกดานขางของเขาเองครงหนงเพอใหควน

บหรลอยออกไปจากรถ การเปดกระจกของวนชยนจะทาใหควนลอยออกจากรถไดจรงหรอไม

นกศกษาจะอธบายเหตการณนอยางไร

เรองท 6 ตมนาชงกาแฟ ในการสบสวนเกยวกบหนงสอสาคญทางประวตศาสตรเลมหนงทหายไป ผถกสงสยทม

หนาทเกบรกษาเลมนใหการวา มชายเสยสตคนหนงวงเขามาหยบหนงสอเลมนน เขาจงวงตามไป

พบวาชายคนนนนาหนงสอไปเปนเชอเพลงตมนาเพอชงกาแฟดม จากการรวบรวมหลกฐานพบวา

หนงสอเลมนนมความหนา 500 หนา นาทชายเสยสตตมมปรมาตร 600 ลกบาศกเซนตเมตร ความ

รอนทไดจากกระดาษทใชพมพหนงสอเลมนนเผาไหมเทากบ 1 แคลอรตอ 1 แผน และสญเสย

ความรอนใหกบสงแวดลอม 20% ความจความรอนจาเพาะของนาเทากบ 1 แคลอรตอกรม-องศา

เซลเซยส เจาหนาทจะเชอคาใหการของผถกสงสยหรอไม อธบายเหตผลประกอบ

เรองท 7 ผาตด เพอนของนกศกษาทเปนสตวแพทยตองการใหนกศกษาชวยในการผาตดเลกในวว เขาให

นกศกษาเตรยมมดผาตดและคมโดยการสเตอไรซดวยการตมในนาอณหภม 100 องศาเซลเซยส

เปนเวลา 30 นาท แลวใสลงในถาดทมนา 200 กรมอณหภม 23 องศาเซลเซยสเพอใหอณหภมมด

ผาตดและคมลดลงจนมอณหภมสดทายคาหนง โดยสตวแพทยจะหยบมดผาตดและคมดวยถงมอ

ททนตออณหภมไมเกน 30 องศาเซลเซยส ถามวลของมดผาตด 50 กรมและ มวลของคม 70 กรม

ทาจากเหลกซงมคาความรอนจาเพาะของ 450 จลตอกโลกรม-เคลวน นาทใชตม 2.0 กโลกรม

ความจความรอนเฉพาะของนา 4200จลตอกโลกรม-เคลวน เพอนของนกศกษาจะหยบเครองมอน

ไดหรอไม อธบายเหตผลประกอบ

197

เรองท 8 นาหวาน วลวางแผนจดงานปารตวนเกดใหกบหลานสาวโดยทานาหวานอณหภม 0 องศาเซลเซยส

ปรมาณ 4 ลตร แตเธอไมมอปกรณทจะทาใหนาหวานมอณหภมตามตองการได นาหวาน 4 ลตรท

ทาไวมอณหภม 25 องศาเซลเซยส เธอจงแบงมา 1 ลตรใสในชองแชแขงในตเยนเพอทาใหแขงตวม

อณหภม -10 องศาเซลเซยสแลวนาไปผสมกบนาหวานทเหลอในเวลาทมงานปารต นาหวานนจะม

อณหภมตามทวลตองการหรอไมจากความรฟสกสพบวา ความหนาแนนของนาหวานเทากบ 1

กรมตอลกบาศกเซนตเมตร ความหนาแนนนาแขง 0.9 กรมตอลกบาศกเซนตเมตร ความจความ

รอนเฉพาะของนาหวาน 4200 จลตอกโลกรม-เคลวนความจความรอนเฉพาะของนาแขง 2100 จล

ตอกโลกรม-เคลวน ความรอนแฝงของการหลอมเหลวของนาแขงเทากบ 5104.3 × จลตอกโลกรม

ความรอนแฝงของการกลายเปนไอของนาหวานเทากบ 6106.2 × จลตอกโลกรม

เรองท 9 บานประหยดพลงงาน พทธดาตองการสรางบานใหมโดยตองการใหประหยดการใชพลงงานไฟฟา เธอจะเลอก

โดยใชวสดชนดใดเชน อฐแดง อฐบลอก ไม คอนกรต เปนตน ทาผนงบาน และในการตดตง

เครองปรบอากาศควรคานงถงสงใดบาง ปฏบตอยางไรบาง อธบายเหตผลประกอบ

198

แผนการจดการเรยนรรายหนวย รหสวชา PHY135: ฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ ชนปท 1 วทยาลยแพทยศาสตร หนวยท 3 หวขอเรองคลน เสยง แสง เวลา 3 สปดาห (6 ชวโมง) เนอหา

สมบตพนฐานของคลน และอธบายปรากฏการณทเกยวกบคลน คลนตามยาว คลนตามขวาง การสะทอน การหกเห การแทรกสอดและการเลยวเบน การเกดคลนนงในเสนเชอก การเกดคลนเสยง ธรรมชาตของเสยง สมบตของคลน ปรากฏการณบตส คลนนงของเสยง การสนพองของเสยง ปรากฏการณดอพเพลอร คลนกระแทก ความเขมเสยงและระดบความเขมเสยง หกบการไดยน คณสมบตของเสยงและการนามาประยกตใชในดานตาง ๆ ธรรมชาตของแสง กฎการสะทอนของแสง กฎการหกเหของแสง การสะทอนกลบหมดของแสง สมบตเชงเรขาคณตของแสงเมอสะทอนบนกระจกเงาราบ กระจกเงาโคง การหกเหของแสงเมอผานเลนสชนดตางๆ เลนสบาง ทศนปกรณและนาความรเรองเลนสไปอธบายการทางานของทศนปกรณตาง ๆ จดประสงคการเรยนร เมอเสรจสนกระบวนการเรยนการสอนหนวยการเรยนนแลว นกศกษามความร ทกษะ


(1) อธบายปรากฏการณคลน ความหมายของคลนกล คลนตามยาวและคลนตามขวางได

(2) คานวณหาอตราเรว ความถและความยาวคลน เมอกาหนดปรมาณตางๆ ทเกยวของให (3) อธบายสมบตของคลน การสะทอน การหกเห การแทรกสอด และการเลยวเบนได (4) อธบายหลกการซอนทบของคลนและสมบตของคลน โดยใชกฏของสเนลลและหลก

ของฮอยเกนส พรอมทงคานวณหาปรมาณตางๆ เมอกาหนดสถานการณทเกยวของได (5) อธบายการเกดคลนเสยงและการถายโอนพลงงานของคลนเสยง อตราเรวของเสยง

ในตวกลางชนดตางๆ และหาความสมพนธระหวางอณหภมของอากาศกบอตราเรวของคลนเสยงในอากาศ

(6) บอกนยามความเขมเสยง ระดบความเขม และคานวณปรมาณทเกยวของได (7) อธบายการเกดปรากฏการณบตส คลนนงของเสยง พรอมทงคานวณหาปรมาณ

ตาง ๆ เมอกาหนดสถานการณทเกยวของได (8) อธบายและทาการทดลองการสนพองของเสยง และคานวณหาความสมพนธของ

ความถของคลนเสยงและความยาวของหลอดปลายเปดและหลอดปลายปด

199

(9) อธบายความหมายและบอกเงอนไขในการเกดปรากฏการณดอพเพลอร และยกตวอยางปรากฏการณดอพเพลอร ทนาไปประยกตทางการแพทย พรอมทงคานวณหาปรมาณตางๆ ทเกยวของได

(10) อธบายความหมายและบอกเงอนไขในการเกดคลนกระแทก ยกตวอยางอนตรายทเกดจากคลนกระแทก พรอมคานวณหาปรมาณตางๆ ทเกยวของ

(11) บอกองคประกอบตางๆทเกยวกบการไดยน หกบการไดยน มลภาวะของเสยง รวมทงคณสมบตของเสยงและการนามาประยกตในดานตาง ๆ

(12) อธบายเกยวกบธรรมชาตของคลน และคานวณหาปรมาณตางๆ ทเกยวของ (13) อธบาย กฎการสะทอนของแสง กฎการหกเหของแสง การสะทอนกลบหมดของแสงใน

ตวกลางคหนงพรอมทงคานวณหาปรมาณตางๆ ทเกยวของ (14) อธบายสมบตเชงเรขาคณตของแสงเมอสะทอนบนกระจกเงาราบ กระจกเงาโคง

คานวณหาปรมาณตาง ๆ ทเกยวของ เมอกาหนดสถานการณให (15) คานวณหาความสมพนธของการหกเหของแสงเมอผานเลนสชนดตาง ๆ เมอกาหนด

สถานการณตาง ๆ ให (16) อธบายปรากฏการณโพลาไรซของแสงได (17) นาความรเรองการสะทอน การหกเห ไปอธบายหลกการทศนอปกรณ เครองมอทาง

การแพทย และปรากฏการณในชวตประจาวน สาระการเรยนร

1. เมอมการรบกวนตวกลาง พลงงานจากการรบกวนจะถกถายโอนใหกบอนภาคตวกลางอยางตอเนองทาใหเกดคลนกลแผออกไป โดยอนภาคไมไดเคลอนทไปกบคลน แตมการสน

รอบตาแหนงสมดล จากลกษณะการเคลอนทของอนภาคตวกลาง จงแบงคลนกลไดเปนสองชนด

คอ คลนตามยาวและคลนตามขวาง

2. คลนตามขวาง หมายถงคลนทมทศทางการเคลอนทของคลนตงฉากกบทศทางการสนของอนภาคตวกลาง คลนตามยาว หมายถงคลนทมทศทางการเคลอนทของคลนอยในแนว

เดยวกบทศทางการสนของอนภาคตวกลาง

3. สวนประกอบของคลน ประกอบดวย แอมพลจด สนคลน ทองคลน ความยาวคลน

หนาคลน อตราเรวคลน

4. อตราเรวคลนเทากบความถคณกบความยาวคลน

5. อตราเรวของคลนในเสนเชอกคานวณไดจากสมการ μTv =

6. สมบตของคลนมดงน การสะทอน การหกเห การแทรกสอด และการเลยวเบน

200

7. การสะทอนเกดขนเมอคลนเคลอนทไปกระทบสงกดขวางแลวเปลยนทศกลบมาในตวกลางเดม โดยมคามมตกกระทบเทากบมมสะทอน

8. การหกเหเกดขนเมอเคลอนทจากตวกลางหนงเขาไปในอกตวกลางหนง ทาใหอตราเรวเปลยน และสาหรบตวกลางคใดคหนง อตราสวนระหวางมมตกกระทบตอมมหกเหมคาคงท

9. การแทรกสอดเกดขนเมอคลนอยางนอยสองขบวนมาพบกน จะเกดการรวมกนทงแบบ

เสรมและหกลางเกดเปนแนวปฏบพและบพ

10. การเลยวเบนเกดขนเมอคลนทไปกระทบสงกดขวางจะมบางสวนของคลนทอยบรเวณขอบสงกดขวาง เคลอนทไปดานหลงของสงกดขวางได ตามหลกการของฮอยเกนส ทกลาววาแต

ละจดบนหนาคลนเปนแหลงกาเนดคลนใหม ซงเปนคลนทมเฟสตรงกนกบคลนจากแหลงกาเนด

เดม

11. การซอนทบของคลนสองขบวนทมความถเดยวกน แอมพลจดเทากน แตเคลอนทสวน

ทางกนทาใหเกดคลนนง

12. เสยงเกดจากการสนของวตถแลวมการถายโอนพลงงานของการสนผานตวกลาง 13. เสยงเปนคลนตามยาว แสดงสมบต การสะทอน การหกเห การแทรกสอด และการ

เลยวเบนได

14. อตราเรวเสยงในตวกลางตางๆกนมคาตางกน โดยอตราเรวของเสยงในของแขงมคา

มากทสด อตราเรวของเสยงในกาซมคานอยทสด

15. อตราเรวของเสยงในอากาศขนอยกบอณหภมของอากาศตามสมการ tvv 6.00 +=

16. ความเขมของเสยงคานวณไดจากสมการ 24 rPIπ

=

17. ระดบความเขมเสยงคานวณไดจากสมการ0

log10II

=β

18. องคประกอบททาใหไดยนเสยง เชน ความถเสยง ความเขมเสยง ระดบความเขมเสยง

และสวนประกอบของห

19. ปรากฏการณดอพเพลอรเปนปรากฏการณทผฟงไดยนเสยงทมความถเปลยนไปจากความถของแหลงกาเนด เกดจากการทแหลงกาเนดเสยงหรอผฟงมการเคลอนทสมพทธกน

20. การกาทอน เกดจากการสนวตถดวยความถทตรงกบความถธรรมชาตของวตถนน จะ

ทาใหวตถนนสนหรอแกวงโดยมแอมพลจดการสนมากทสด ความถของคลนนงในเสนเชอกขงตง

คานวณหาไดตามสมการL

nvfn 2=

21. การกาทอนในทออากาศปลายเปดคานวณความถของคลนไดตามสมการL

nvfn 2=

201

22. การกาทอนในทออากาศปลายเปดคานวณความถของคลนไดตามสมการL

nvfn 4=

23. คลนกระแทกเกดจากแหลงกาเนดเสยงเคลอนทเรวกวาอตราเรวของคลนเสยงจากแหลงกาเนดนน

24. การสญเสยการไดยนในระดบหหนวก หมายถง การทบคคลนนสญเสยการไดยนตงแต

90 เดซเบล

25. การประยกตความรเรองเสยงในดานการแพทย เชน การหาอตราเรวของเลอด การ

ใชอลตราซาวดตรวจความผดปกตภายในรางกาย เปนตน และในชวตประจาวน

26. แสงเปนคลนแมเหลกไฟฟา มสมบตเชนเดยวกบคลนกล คอ การสะทอน การหกเห

การแทรกสอด และการเลยวเบน

27. สมบตการสะทอนของแสง นาไปใชอธบาย การเกดภาพจากกระจกเงาราบ กระจกโคง

เวา กระจกโคงนน

28. ภาพจรง หมายถง ภาพทเกดจากรงสตดกนจรง ใชฉากรบได มลกษณะหวกลบ

29. ภาพเสมอน หมายถง ภาพทไมไดเกดจากการตดกนจรงของรงส แตเสมอนมรงสมาตด

กน ใชฉากรบไมได มลกษณะหวตง

30. เมอตงวตถไวหนากระจกเงาราบทระยะตางๆ จะเกดภาพเสมอนหวตงทมขนาดเทากบ

วตถเสมอ เปนกระจกทมกาลงขยายเทากบ 1

31. เมอตงวตถไวหนากระจกโคงเวาทระยะตางๆ จะเกดภาพจรงหวกลบและภาพเสมอน

หวตงทมขนาดเลกกวา เทากบ และใหญกวาวตถ เปนกระจกทมกาลงขยายนอยกวา 1 เทากบ 1

และมากกวา 1

32. เมอตงวตถไวหนากระจกโคงนนทระยะตางๆ จะเกดภาพเสมอนหวตงทมขนาดเลก

กวาวตถเสมอ เปนกระจกทมกาลงขยายนอยกวา 1

33. สมบตการหกเหของแสง นาไปใชอธบายความลกจรงความลกปรากฏ การเกดภาพ

จากเลนสนนและเลนสเวา

34. เมอตงวตถไวหนาเลนสนนทระยะตางๆ จะเกดภาพจรงหวกลบและภาพเสมอนหวตงท

มขนาดเลกกวา เทากบ และใหญกวาวตถ เปนกระจกทมกาลงขยายนอยกวา 1 เทากบ 1 และ

มากกวา 1

35. เมอตงวตถไวหนาเลนสเวาทระยะตางๆ จะเกดภาพเสมอนหวตงทมขนาดเลกกวาวตถ

เสมอ เปนกระจกทมกาลงขยายนอยกวา 1

202

36. การหกเหของแสง ทาใหเกดปรากฏการณลกจรง ลกปรากฏ การเกดมมวกฤต การ

สะทอนกลบหมด รงกนนา ปรากฏการณมราจ เปนตน

37. โพลาไรเซชนเปนปรากฏการณทเกดขนเฉพาะคลนตามขวาง 38. ความเขมแสงหลงผานแผนอะนาไลเซอร คานวณไดจากสมการ I = θ20 cosI

39. การประยกตความรเรองแสงในดานการแพทย เชน การแกไขสายตาสน สายตายาว

กระจกของทนตแพทย เครองมอแพทย ทประกอบดวยเสนใยนา การใชเลเซอรในการผาตด การ

ทาเลสก (LASIK) เปนตน และในชวตประจาวน เชน การทางานของนยนตา แวนขยาย กลอง

ถายรป กระจกมองหลงรถยนต แผนคอมแพคดสก จอภาพแอลซด เปนตน

กจกรรมการเรยนร

1. ครชแจงวตถประสงคของแผนการสอนหวขอเรองคลน เสยง แสง(ใชเวลา 10 นาท)






คลน เสยง แสง (ใชเวลา 180 นาท)


กระตนความสนใจและความตองการในการสบสอบหาความรเปนปญหาฟสกสทเกยวกชวภาพท

ทาทายความคดและความใฝรของผเรยน(ใชเวลา 30 นาท)








203




ขนท 6 สงเคราะห (Synthesis)ผเรยนรวบรวมความรทไดจากการสบคนนามาสงเคราะห

เพอใชในการตดสนหรอเลอกเหตผลของเหตการณทเกดขน








4. ใหผเรยนแตละกลมตงโจทยปญหาหวขอเรองคลน เสยง แสง กลมละ 1 ขอ และแสดง

วธการแกโจทยปญหาในแนวทางการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานสงเปนการบาน(ใช

เวลานอกหองเรยน 1 สปดาห โดยทางานรวมกนเปนกลมแลวสงตามวนทครกาหนด) สอการเรยนการสอน

1. หนงสอ ตารา ทเกยวของทแจงไวในบรรณานกรมทายหนงสอฟสกสวทยาศาสตร

ชวภาพ หนงสอ ตารา อนๆในสานกหอสมด Website ของมหาวทยาลยตางประเทศ สอ e-

learning

2. ใบงานโจทยปญหาหวขอคลน เสยง แสง สาหรบผเรยนกลมละ 1 โจทยปญหา




204

โจทยปญหาหวขอคลน เสยง แสง

เรองท 1 จบความเรว ทานบไดออกแบบการตรวจจบรถยนตทขบดวยอตราเรวเกนกฎหมายกาหนดบนถนนตรง

สายหนง โดยใชอปกรณตรวจจบความถของคลนเสยงจากการเคลอนทของรถยนตไว 2 จดทหาง

กนเปนระยะหนง เมอรถยนตเคลอนทผานจดทงสองทตดตงอปกรณไว จะตรวจจบคลนเสยงของ

การเคลอนทแลวสงไปยงเครองบนทกเพอคานวณคาอตราเรวของรถยนตคนน นกศกษามความ

คดเหนวาแนวคดนจะสามารถแสดงคาอตราเรวของรถยนตไดหรอไม

เรองท 2 การสอสารของวาฬ นกวทยาศาสตรตองการศกษาถงการตดตอสอสารของวาฬดวยสญญาณคลนเสยง โดย

ใชเครองรบสญญาณคลนเสยงทมความถสง ขณะทเกบขอมลนนเรอทบรรทกเครองรบสญญาณ

เคลอนทดวยอตราเรว 35 กโลเมตรตอชวโมงบนผวนา วาฬเคลอนทดวยอตราเรว 60 กโลเมตรตอ

ชวโมงใตผวนา รบสญญาณคลนขณะทแนวการเคลอนทของวาฬทามม 63 องศากบระนาบผวนา

อานคาความถได 660 เฮรตซ นกศกษาคดวาความถทเครองบนทกขอมลไดรบเปนคาความถจรงท

วาฬสงออกมาหรอไม

เรองท 3 โอเวอรโทนท 10 ในหองปฏบตการวศวชวการแพทย นกศกษากาลงศกษาเรองการไดยนเสยงของหมนษย

ไดจดทาทออากาศแทนชองหทมขนาดยาว 2.7 เซนตเมตรทมลกษณะเปนทอปลายเปดขางหนง

ปลายปดขางหนง เพอทดสอบการกาทอนของทออากาศ โดยใชแหลงกาเนดเสยงสามารถเปลยน

คาความถเสยงตงแต 0 ถง 1000 เฮรตซ ขณะนนอากาศในหองปฏบตการมอณหภม 25 องศา

เซลเซยส จะทาใหเกดการกาทอนไดสงสดในโอเวอรโทนท 10 ไดหรอไม

เรองท 4 นกมห หนมปก สตวทอาศยสญญาณคลนเสยงในการดารงชวตใหอยรอดอยางปลอดภย เชน คางคาว

สวนใหญจะมหขนาดใหญเมอเทยบกบขนาดของลาตว นกศกษาคดวาลกษณะของหทมขนาด

ใหญนมผลตอการไดยนเสยงหรอไม ถามผลจะมผลตอปรมาณใดของคลนเสยง

205

เรองท 5 ลงมกบนายโจ ลงมกบนายโจซงเปนญาตกน บานของทงสองคนหางกนเปนระยะ 500 เมตร นายโจเปด

เพลงจากวทยกาลง 250 วตต เปนเวลาตดตอกนนาน 5 ชวโมง ปรากฏวาลงมซงเปนผทมการ

สญเสยการไดยน 20 เดซเบล โมโหมาก บอกนายโจวาเสยงจากวทยของนายโจนนทาใหเยอแกวห

ลงมเปนอนตราย นกศกษาคดวาเสยงจากวทยนจะเปนอนตรายตอเยอแกวหของลงมจรงหรอไม

เรองท 6 โคนนยอดนกสบ ในวนหยดวนหนงนกศกษานงชมวดทศนการตนเรองโคนนยอดนกสบ ซงเนอหาเปนการ

แสดงการสบสวนหาผกระทาผดในคดฆาตกรรม โคนนจะเปนตวละครทสบหาและรวบรวมขอมล

เพอเฉลยใหผชมไดทราบวาตวละครใดเปนฆาตกร ในฉากหนงเปนการสบสวนตวละครทอยใน

กลมผตองสงสยในการฆาตกรรมในขณะทมฝนตก ตวละครทอยกลมผถกสงสยคนหนงให

รายละเอยดเพอยนยนสถานทอยวา ณ เวลาทเกดเหตฆาตกรรมเขาอยภายในหองของเขาตงแตฝน

ยงไมตก เขาเหนฟาแลบและไดยนเสยงฟารองตามมาทนท หลงจากนนฝนจงตก เขาอยในหอง

ตลอดเวลา เขาจงไมควรจะอยกลมผถกสงสย นกศกษาคดวาคายนยนทอยของผถกสงสยคนนม

อะไรมขอมลทผดพลาดหรอไม

เรองท 7 สนขกบเงาในนา นทานอสปเรองหนงทนกศกษาสวนใหญจะไดรบฟงมา คอ เรองสนขกบเงาในนา เนอเรอง

เกยวกบสนขตวหนงไดคาบกอนเนอไวในปากแลวเดนบนสะพานเพอขามแมนา ขณะทสนขตวน

อยบนสะพานมองเหนเงาของตวเองในนาคาบกอนเนอทมขนาดกอนใหญกวาอยในปาก จงเกด

ความโลภ ตองการกอนเนอทอยในนา จงคายกอนเนอในปากเพอแยงกอนเนอทเหนในนา แต

ปรากฏวาสดทายแลวสนขตวนไมไดกอนเนอในนาและตองสญเสยกอนเนอในปากไปดวย

นกศกษาจะอธบายเหตการณทสนขเหนเงากอนเนอในนามขนาดใหญกวากอนเนอจรงอยางไร

เรองท 8 รานแวนตา สมรพาด.ญ.สนจยทเปนลกสาวและนางวไลทเปนคณแมไปรานแวนตาเพอตรวจสอบ

ความบกพรองทางสายตา ปรากฏวาหลงจากตรวจสายตาแลว พนกงานของรานแจงใหสมรทราบ

วาจะตองตดแวนสายตาใหกบด.ญ.สนจยและคณวไล เพอชวยแกไขขอบกพรองของสายตา โดย

ด.ญ.สนจยจะตองสวมแวนสายตา - 350 และคณวไลจะตองสวมแวนสายตา +150 สมรไมเขาใจ

ถงตวเลข -350และ+150 นกศกษาจะอธบายความหมายของตวเลขเหลานวาอยางไร

206

เรองท 9 กระจกวเศษ

ด.ช.จตพรเปนเดกชางสงเกต เขาสงเกตวาเมอเวลาคณพอของเขาตองดรายละเอยดของ

พระเครองจะนากระจกกลมๆ เลกๆ อนหนงมาสองดใกลๆ พระเครององคนน หรอเวลาคณแมขบ

รถไปสงเขาไปโรงเรยนจะผานทางโคงหกศอก กอนทจะออกจากหมบานจะมคนนากระจกกลมๆ

ใหญๆ มาตดไวบนเสาในทสงตรงรมถนนโคงหกศอกนน หรอเวลาทเขาไปตรวจสขภาพฟน

ทนตแพทยกจะใชกระจกกลมๆ เลกๆ มาสองดฟนของเขา เขาจงคดวากระจกเปนสงทวเศษมากไม

วากระจกนนจะมขนาดใหญหรอเลกสามารถทจะทาใหเขาเหนสงของทมขนาดเลกใหขยายใหญได

เสมอ นกศกษาคดวาสงทด.ญ.จตพรคดนนถกตองเสมอไปหรอไม

207

แผนการจดการเรยนรรายหนวย รหสวชา PHY135: ฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ ชนปท 1 วทยาลยแพทยศาสตร หนวยท 4 หวขอเรองไฟฟา แมเหลกและนวเคลยร เวลา 3 สปดาห (6 ชวโมง) เนอหา

ไฟฟาสถต ประจไฟฟา แรงระหวางประจไฟฟา สนามไฟฟา ศกยไฟฟา ไฟฟากระแส และ

อเลกทรอนกสเบองตน แบบจาลองอะตอม รงสเอกซ เลเซอร กมมนตรงส การใชรงสทาง

การแพทย เวชศาสตรนวเคลยร จดประสงคการเรยนร เมอเสรจสนกระบวนการเรยนการสอนหนวยการเรยนนแลว นกศกษามความร ทกษะ


(1) บอกไดวาประจไฟฟาม 2 ชนด คอ ประจบวกและประจลบ วตถทมประจชนดเดยวกน

จะเกดแรงผลกกน และวตถทมประจตรงขามจะเกดแรงดดกน

(2) อธบายกฎคลอมบและนากฎคลอมบไปคานวณหาปรมาณตางๆทเกยวของ (3) บอกความหมายของสนามไฟฟาและหาคาสนามไฟฟา ณ ตาแหนงตางๆทอยหางจาก

ประจททาใหเกดสนามไฟฟาได

(4) หาขนาดและทศทางของสนามไฟฟาทเกดจากจดประจหนงจดประจและหลายจดประจทเปนประจชนดเดยวกนหรอตางชนดกนได

(5) หาขนาดและทศทางของแรงทกระทาตอประจในสนามไฟฟา

(6) บอกความหมายของเสนแรงไฟฟา และบอกไดวาบรเวณทมขนาดสนามไฟฟามากเสน

แรงจะมความหนาแนนมาก

(7) บอกความหมายของพลงงานศกยไฟฟา ศกยไฟฟา และความตางศกยไฟฟา

(8) อธบายวธหาศกยไฟฟาเนองจากจดประจ และคานวณศกยไฟฟาทตาแหนงตางๆ

เนองจากจดประจหนงจดประจหรอมากกวา

(9) อธบายความสมพนธระหวางความตางศกยไฟฟาและสนามไฟฟาและจากความสมพนธดงกลาว คานวณหาปรมาณตางๆ ทเกยวของไดเมอกาหนดสถานการณได

(10) อธบายความสมพนธของความจรวมกบความจของตวเกบประจแตละตวเมอนามา

ตอแบบอนกรมและแบบขนานและหาปรมาณตางๆ ทเกยวของเมอกาหนดสถานการณให

208

(11) บอกไดวากระแสไฟฟาในตวนาเกดจากการเคลอนทของประจไฟฟาผานตวนาและ

คานวณหาปรมาณกระแสไฟฟาจากจานวนประจผานภาคตดขวางของตวนาในหนงหนวยเวลา

(12) อธบายความสมพนธระหวางความตานทาน สภาพตานทาน ความยาว และ

ภาคตดขวางของลวดตวนาทโตสมาเสมอได และสามารถคานวณหาปรมาณดงกลาวจาก

สถานการณทกาหนดให

(13) หาความตานทานรวมจากตวตานทานทตอแบบอนกรมและแบบขนานได

(14) อธบายความสมพนธระหวางพลงงานไฟฟา กาลงไฟฟา ความตางศกยไฟฟา

กระแสไฟฟาและเวลาได และวเคราะหพรอมทงคานวณหาปรมาณดงกลาวจากสถานการณท

กาหนดให

(15) บอกความหมายของสนามแมเหลก เสนแรงแมเหลก ฟลกซแมเหลก ความ

หนาแนน ฟลกซแมเหลก

(16) อธบายความสมพนธระหวางประจไฟฟา ความเรว และสนามแมเหลกทมทศตง

ฉากกบความเรวของประจไฟฟาได

(17) อธบายความหมายของ rmsI , mI , rmsV และ mV ได และบอกความสมพนธ

ระหวาง rmsI และ mI , rmsV และ mV ได

(18) บอกไดวาลวดตวนาทมกระแสไฟฟาผานวางอยในบรเวณทมสนามแมเหลกจะเกด

แรงกระทาตอลวดตวนา

(19) ยกตวอยางการประยกตความรเรองไฟฟาและแมเหลกในดานการแพทยและใน

ชวตประจาวนได

(20) อธบายโครงสรางอะตอมตามแบบจาลองของทอมสน และแบบจาลองของรทเธอรฟอรด

ได

(21) อธบายแบบจาลองอะตอมของไฮโดรเจนตามสมมตฐานของโบรได

(22) คานวณหารศมและระดบพลงงานของอเลกตรอนของอะตอมไฮโดรเจน ในวงโคจร

ตางๆ ตามสมมตฐานของโบรได

(23) คานวณหาความยาวคลนตาสดของรงสเอกซ พรอมทงบอกสมบตและประโยชน

ของรงสเอกซ

(24) อธบายปรากฏการณโฟโตอเลกตรก และสามารถสรปความสมพนธระหวาง

จานวนโฟโตอเลกตรอนและความเขมแสง ความตางศกยหยดยงและความถของแสงทตกกระทบ

(25) บอกความหมายของกมมนตรงสและธาตกมมนตรงสได

209

(26) บอกไดวารงสทออกมาจากธาตกมมนตรงสมสามชนด และบอกสมบตทสาคญของ

รงสแอลฟา บตา และแกมมาได

(27) บอกความหมายของการสลายตวของธาตกมมนตรงส ธาตเสถยร ครงชวต คาคง

ตวของการสลายตว และกมมนตรงสได

(28) อธบายความหมายของพลงงานยดเหนยว มวลพรอง และความสมพนธระหวาง

มวลกบพลงงานของไอสไตนได คานวณหาคามวลพรอง และพลงงานยดเหนยวได

(29) อธบายความหมายของปฏกรยานวเคลยรได และบอกหลกการการเขยนปฏกรยา

นวเคลยรได

(30) บอกประโยชนและอนตรายจากการนากมมนตรงสไปใชในดานการแพทย และบอก

วธปองกนได สาระการเรยนร

1. แรงระหวางประจไฟฟาม 2ชนด คอแรงดดและแรงผลก ประจเหมอนกนจะผลกกน

ประจตางชนดกนจะดดกน และสรปไดวาประจม 2 ชนดคอ ประจบวกกบประจลบ

2. วตถทไดรบการถายอเลกตรอนโดยอเลกตรอนยงคงอย ณ บรเวณนนไมเคลอนทจากท

หนงไปสทหนงในเนอวตถเรยกวตถนนวาฉนวน แตถาอเลกตรอนถกถายเทสามารถเคลอนท

กระจายไปตลอดเนอของวตถโดยงาย เรยกวตถนนวาตวนา

3. แรงคลอมบเปนแรงระหวางประจแปรผนตรงกบผลคณของจานวนประจทงสองและแปรผกผนกบกาลงสองของระยะหางระหวางประจ

4. สนามไฟฟา หมายถง แรงไฟฟาตอหนงหนวยประจบวก โดยสนามไฟฟาจะมทศตาม

แรงไฟฟานน

5. เสนแรงไฟฟา คอ เสนทใชแสดงทศของสนามไฟฟาหรอทศของแรงทกระทาตอประจ

บวกทวางอยในสนามไฟฟา

6. ศกยไฟฟา หมายถงพลงงานศกยไฟฟาทตาแหนงใดๆ ตอหนงหนวยประจ

7. ความตางศกยไฟฟาหมายถงงานในการนาประจบวกหนงหนวยจากตาแหนงไปอกตาแหนงหนงในบรเวณทมสนามไฟฟา

8. ศกยไฟฟาทตาแหนงใดคอความตางศกยไฟฟาระหวางตาแหนงนนกบตาแหนงทมศกยไฟฟาเปนศนย

210

9. ความสมพนธของความตางศกยไฟฟาระหวางตาแหนงใดๆในแนวขนานกบ

สนามไฟฟา ทหางกนเปนระยะ d กบขนาดของสนามไฟฟาสมาเสมอ คอ d

VVE AB −=

10. ตวเกบประจทมความจC เกบประจQ เมอตอกบความตางศกยV จะมพลงงานสะสม

เทากบCQCV2

2

21

21

=

11. การตอตวเกบประจแบบอนกรม ความจรวมเทากบ 21

111CCC

+=

12. การตอตวเกบประจแบบขนาน ความจรวมเทากบ 21 CCC +=

13. กระแสไฟฟาหมายถง อตราของปรมาณประจไฟฟาอสระทเคลอนทในตวนาตอหนง

หนงเวลา คานวณไดจาก tQI = หรอ nevAI =

14. กฎของโอหม หมายถง ความสมพนธของกระแสไฟฟา ความตางศกยไฟฟา และความ

ตานทาน ตามสมการ IRV =

15. การตอตวตานทานแบบอนกรม ความตานทานรวมเทากบ 21 RRR +=

16. การตอตวตานทานแบบขนาน ความตานทานรวมเทากบ 21

111RRR

+=

17. กระแสไฟฟาสลบจะเปลยนคาตามเวลาในรปฟงกชนไซน 18. rmsV เปนคาความตางศกยไฟฟากระแสสลบทอานไดจากโวลตมเตอรเปนคารากทสอง

ของกาลงสองเฉลย และ mV เปนคาความตางศกยไฟฟาทอานไดจากออสซลโลสโคปเปนคาความ

ตางศกยสงสด

19. ความสมพนธระหวางคาสงสดกบคา rms ของความตางศกยและกระแสไฟฟาเปน

ตามสมการ 2m

rmsI

I = และ 2m

rmsV

V =

20. ฟลกซแมเหลกหมายถงจานวนเสนแรงแมเหลกทผานพนททกาหนด

21. สนามแมเหลกหมายถงความหนาแนนของฟลกซแมเหลกทตกตงฉากบนหนงหนวยพนท

22. ประจไฟฟาทเคลอนทในสนามแมเหลกจะมแรงกระทาตอประจเทากบ qvBF =

23. ลวดตวนาทมกระแสไฟฟาผานวางอยในบรเวณทมสนามแมเหลก โดยความยาวของ

ลวดตวนาตงฉากกบสนามแมเหลก จะเกดแรงกระทาตอลวดตวนาเทากบ IlBF =

24. การประยกตความรเรองไฟฟาและแมเหลกในดานการแพทย เชน การวดอตราเรว

เลอดดวยสนามแมเหลก หลกการทางานของเครองกระตนหวใจ เปนตน และในชวตประจาวน เชน

การตออปกรณไฟฟาภายในบาน เปนตน

211

25. อะตอมหมายถงหนวยยอยทเลกทสดของสสารซงแบงแยกอกไมได 26. แบบจาลองอะตอมของทอมสน อธบายวาอะตอมมลกษณะเปนทรงกลม

ประกอบดวยเนออะตอมซงเปนประจบวก และมอเลกตรอนซงเปนประจไฟฟาลบกระจายอยาง

สมาเสมอภายในอะตอม

27. แบบจาลองอะตอมของรทเทอรฟอรดอธบายวาอะตอมประกอบดวยประจบวกรวมกนอยทศนยกลางเรยกวานวเคลยส ซงถอวาเปนทรวมของมวลเกอบทงหมดของอะตอม โดยม

อเลกตรอนเคลอนทรอบๆนวเคลยสดวยระยะหางจากนวเคลยสมาก

28. สมมตฐานของโบรอธบายวาอเลกตรอนวงวนรอบนวเคลยสในวงโคจรบางวงไดโดยไมแผคลนแมเหลกไฟฟา เมอมโมเมนตมเชงมมคงตวเทากบ hn และเมออเลกตรอนมการเปลยนวง

โคจรจะมการรบหรอปลอยพลงงานออกมาในรปคลนแมเหลกไฟฟา

29. รงสเอกซเปนคลนแมเหลกไฟฟาม 2 แบบ คอ รงสเอกซตอเนองและรงสเอกซ

เฉพาะตว

30. ปรากฏการณโฟโตอเลกตรกนน จานวนโฟโตอเลกตรอนทหลดจากผวโลหะจะเพมขน

ตามความเขมของแสง และพลงงานจลนสงสดจะขนอยกบความถของแสงทตกกระทบ

31. ความถขดเรมหมายถงความถของแสงทมคานอยทสดตกกระทบผวโลหะแลวทาใหโฟโตอเลกตรอนหลดจากผวโลหะ

32. ปรากฏการณทธาตแผรงสไดเองอยางตอเนอง เรยกรงสนวา กมมนตภาพรงส และ

เรยกธาตดงกลาววา ธาตกมมนตรงส

33. กมมนตภาพรงส ม 3 ประเภท คอ รงสแอลฟา รงสเบตา และรงสแกมมา

34. การแผรงสของธาตกมมนตรงสเกดจากการเปลยนสภาพนวเคลยสธาตกมมนตรงส

35. การสลายตวของธาตกมมนตรงสไมขนกบสภาพแวดลอมแตจะเปนไปตามหลกการทางสถตเกยวกบโอกาสและกระบวนการแบบสม

36. อตราการสลายตวของนวเคลยสของธาตกมมนตรงสขณะใดขณะหนง จะแปรผนตรงกบจานวนนวเคลยสของธาตกมมนตรงสทมอยในขณะนน คาคงตวของการแปรผนน เรยกวา คาคง

ตวของการสลายตว )(λ

37. กมมนตภาพ หมายถง ปรมาณทบอกถงอตราการลดลงของจานวนนวเคลยสของธาต

กมมนตรงส

38. สมการการสลายตวของธาตกมมนตรงส คอ teNN λ−= 0

212

39. ครงชวตหมายถงชวงเวลาทจานวนนวเคลยสในการสลายตวลดลงเหลอครงหนงของจานวนเรมตน

40. พลงงานยดเหนยวหมายถงพลงงานทพอดทาใหนวคลออนในนวเคลยสแยกออกจากกน

41. มวลพรองหมายผลตางของผลรวมของมวลของนวคลออนในนวเคลยสกบมวลของนวเคลยส

42. ปฏกรยานวเคลยรหมายถงกระบวนการทนวเคลยสเกดการเปลยนแปลงองคประกอบหรอระดบพลงงาน

43. พลงงานนวเคลยรหมายถงพลงงานทปลอยออกมาจากปฏกรยานวเคลยร 44. ปฏกรยาฟชชนเปนปฏกรยาทเกดการยงนวตรอนไปชนนวเคลยสของธาตหนกทาให

นวเคลยสแตกเปนสองสวนทมเลขมวลใกลเคยงกน พรอมทงมนวตรอนเกดขนอก และถานวตรอน

เหลานนไปชนนวเคลยสอนทาใหนวเคลยสแตกตวอยางตอเนองตอไป เรยกปฏกรยานวา ปฏกรยา

ลกโซ

45. ปฏกรยาฟวชนเปนปฏกรยาทเกดการใหนวเคลยสของธาตเบารวมตวกนเปนนวเคลยสของธาตหนกกวา

46. กมมนตภาพรงสและพลงงานนวเคลยรใชประโยชนสองทาง คอ ใชประโยชนจากรงส

และใชประโยชนจากพลงงานทไดจากปฏกรยานวเคลยรทใหออกมา

47. กมมนตภาพรงสนามาใชประโยชนในทางการแพทยทงดานการวนจฉยและการรกษา

48. การใชกมมนตภาพรงสและพลงงานนวเคลยรตองมมาตรการในการปองกนอนตรายเนองจากรงสทแผออกมาจากธาตกมมนตรงสมอนตรายตอสงมชวต

กจกรรมการเรยนร

1. ครชแจงวตถประสงคของแผนการสอนหวขอเรองไฟฟา แมเหลก และนวเคลยร(ใช

เวลา 10 นาท)





3. ครจดกจกรรมตามรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานดงน

213

ขนท 1 การเตรยมผเรยน (Introduction) ครใหความรหลกการและทฤษฎในหวขอเรอง

ไฟฟา แมเหลก และนวเคลยร(ใชเวลา 180 นาท)



ทาทายความคดและความใฝรของผเรยน











ขนท 6 สงเคราะห (Synthesis)ผเรยนรวบรวมความรทไดจากการสบคนนามาสงเคราะห

เพอใชในการตดสนหรอเลอกเหตผลของเหตการณทเกดขน








4. ใหผเรยนแตละกลมตงโจทยปญหาหวขอเรองไฟฟา แมเหลก และนวเคลยร กลมละ 1

ขอ และแสดงวธการแกโจทยปญหาในแนวทางการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานสง

เปนการบาน(ใชเวลานอกหองเรยน 1 สปดาห โดยทางานรวมกนเปนกลมแลวสงตามวนทคร

กาหนด)

214

5. ใหผเรยนตอบแบบวดสมฤทธผลวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพแบบปรนย จานวน 80

ขอ (ใชเวลา 90 นาท) เปนคะแนนหลงเรยน

สอการเรยนการสอน 1. หนงสอ ตารา ทเกยวของทแจงไวในบรรณานกรมทายหนงสอฟสกสวทยาศาสตร

ชวภาพหนงสอ ตาราอนๆ ในสานกหอสมด Website ของมหาวทยาลยตางประเทศ สอ e-

learning

2. ใบงานโจทยปญหาหวขอไฟฟา แมเหลก และนวเคลยรสาหรบผเรยนกลมละ 1 โจทย

ปญหา




โจทยปญหาหวขอไฟฟา แมเหลก และนวเคลยร

เรองท 1 จรงหรอไม

ในการเกดเพลงไหมอาคารไมทตดตอกนจานวน 10 หลงในตลาดแหงหนง เจาหนาทไดเขา

ไปตรวจสอบบานหลงหนงในทเกดเหตเนองจากไดรบแจงวาสงสยจะเปนบานตนเพลง ซงบานหลง

นเปนของสามภรรยาคหนงทชอวาสมชายและสมศร จากการสอบถามขอมลพบวาในเชาวนเกด

เหตสมชายตองการทาใหภรรยาประหลาดใจ โดยสมชายรบตนนอนแตเชาตรเพอปรงอาหารเชา

ใหภรรยาดวยตนเอง เขาเปดหลอดไฟฟาในหองครวขนาด 100 วตต 2 ดวง เพอใหมความสวาง

เพยงพอ และเขาปรงอาหารหลายอยางในเวลาเดยวกนเพอใหเสรจกอนทภรรยาจะตนนอน เขา

ทอดเบคอนในกระทะไฟฟาขนาด 1000 วตต ตมกาแฟดวยหมอตมกาแฟไฟฟาขนาด 600 วตต ปง

ขนมปงดวยเครองปงขนมปงไฟฟาขนาด 700 วตต เจาหนาทสงเกตเหนวาวงจรไฟฟาในหองครว

ของบานนใชฟวสททาดวยลวดทองแดงขนาด 10 แอมแปร จากขอมลทกลาวมาขางตนเจาหนาท

จะสรปวาการเกดเพลงไหมครงนมสาเหตจากบานสมชายและสมศรหรอไม

215

เรองท 2 อบตเหตหรอถกทาราย รอยเวรประจาสถานตารวจแหงหนงไดรบแจงจากเจาหนาทมลนธปกปองเดกและสตรจาก

การทารณโดยการประสานจากเจาหนาทโรงพยาบาลทไดรบคนไขฉกเฉนรายหนง มความประสงค

ใหรอยเวรไปสบสวนวาคนไขรายนไดรบบาดเจบจากอบตเหตหรอถกทาราย เมอรอยเวรไปถง

โรงพยาบาลกไดรบทราบขอมลของคนไขรายนดงน คนไขชอปออาย 10 เดอน ปอถกสงมายง

โรงพยาบาลโดยสมศรทเปนพเลยงเดก สมศรใหการวา “ขณะทฉนทางานบานอย ปอคลานและเลน

ของเลนอยบนพรมบนพนหอง ฉนเหนเขาคลานไปจบรถบรรทกคนใหญทเปนของเลนททาดวย

โลหะ ขณะทปลายนวเขาอยหางจากรถของเลน 2 มลลเมตรฉนเหนประกายไฟเกดขนระหวาง

ปลายนวของเขากบรถของเลนนนในเวลาประมาณ 5 มลลวนาท หลงเกดประกายไฟ เขาหนา

คะมาลง ฉนรบเขาไปดเหนวาปลายนวของเขามรอยไหม ฉนจงรบพาเขามาสงทหองฉกเฉนของ

โรงพยาบาล” จากการสบสวนและคนควาขอมลของรอยเวรรวบรวมไดดงน 1) เมอรางกายไดรบ

กระแสทนอยกวาหรอเทากบ 0.001 แอมแปรยงมความปลอดภย กระแส 0.01-0.02 แอมแปรทาให

กลามเนอชกกระตก กระแสทมากกวา 0.2 แอมแปรจะทาใหเกดอนตรายถงเสยชวตได 2)ในวนท

เกดเหตอากาศหนาวและแหงเปนผลใหอากาศเปนตวนากระแสไฟฟาในบรเวณทมสนามไฟฟา 6103× นวตนตอคลอมบ และ3)จากบนทกของโรงพยาบาลพบวาปลายนวของปอเปนแผล

ไหม 410− ตารางเมตร ทานคดวาเหตการณครงนเกดจากอบตเหตหรอถกทาราย

เรองท 3 มนษยมหศจรรย สมศกดและสมสมยทเปนสามภรรยากนไดขบรถกลบบานในเวลา เทยงวน ขณะทขบผาน

ทงนาทชาวนาเกบเกยวผลผลตแลวทาใหมสภาพเปนพนดนโลง เขาเหนสรยทธทเปนเพอนสนท

เดนอยกลางทงนา ซงขณะนนมเมฆฝนตงเคาดาทะมนและมฟารองตลอดเวลา สมศกดจงจอด

รถยนตรมถนน แลวลงจากรถเพอจะเดนไปทกทายสรยทธทอยในนา ระหวางทเดนไปนนกมฝนตก

พราๆ ลงมาจนถงคอนขางหนก เมอเขาไปถงสรยทธ ปรากฏวาเกดฟาผาลงมาในนาบรเวณท

สมศกดและสรยทธยนอย ทาใหเขาทงสองลมลง และภายหลงพบวา สมศกดเสยชวตกอนนาสง

โรงพยาบาลโดยสภาพศพตามรางกายไหมดาเกรยม เสอผาขาดวน สรยทธอาการสาหสตามลาตว

มรอยไหมหลายแหง สวนสมสมยทนงรออยในรถยนตไมไดรบอนตราย นกศกษาจะใชความรทาง

ฟสกสอธบายเหตการณทเกดขนนอยางไร

216

เรองท 4 ไฟฟาดด วนดทางานเปนแมบานในสานกงานแหงหนง ปรากฏวาในวนจนทรทผานมาวนดเรยกรอง

คารกษาพยาบาลจากนายจางเพราะประสบอบตเหตถกไฟฟาดดมอาการกลามเนอเปนอมพาต แต

นายจางไมยอมจายโดยใหเหตผลวาภายในอาคารตดตงเครองตดไฟรวทตดไฟเมอมกระแสไฟรว

ตงแต mA30 จงมการสวบสวนของเจาหนาท วนดเลาเหตการณใหฟงวาวนทเกดเหตไมไดสวม

รองเทาขณะทยนบนพนอาคาร และใชมอทงสองขางสมผสผนงอาคารซงคดวาเปนจดทมไฟรวของ

ผนงอาคาร ถากระแสไฟฟาในอาคารมความตางศกย V220 ความตานทานของแขนแตละขาง

เทากบ Ωk2 ความตานทานลาตวเทากบ Ωk6 และ ความตานทานขาแตละขางเทากบ Ωk4

และตารางแสดงการตอบสนองของรางกายมนษยตอระดบกระแสไฟฟาเปนดงน

ปฏกรยา ปรมาณกระแส

รสกวาถกไฟดดเพยงเลกนอย

เจบปวดมาก

กลามเนอเปนอมพาต

หวใจหยดเตน

mA53−

mA5025 −

mA7050 −

mA500

จากขอมลดงกลาวทานสรปไดหรอไมวาวนดจะประสบอบตเหตถกไฟฟาดดจนมอาการ

กลามเนอเปนอมพาต

เรองท 5 โรคหวใจ ผปวยรายหนงทมปญหาโรคหวใจและมการฝงขวไฟฟา (Electrode) หรอทางการแพทย

เรยกวา เครองชวยกระตนการเตนของหวใจ (pacemaker) ไวภายใน ไดเรยกรองคาเสยหายจาก

รานหนงสอแหงหนงจากเหตผลวา เมอเขาเดนผานเครองตรวจจบขโมยในรานขายหนงสอแหง

น ปรากฏวาเขาผนนลมลงทนท ภายหลงเขาพบวาทเขาลมลงนนเกดจากเครองกระตนการเตน

ของหวใจหยดทางานชวขณะ เนองมาจากสนามแมเหลกไฟฟาทแพรออกมาจากเครองตรวจจบ

ขโมยดงกลาว ถานกศกษาเปนเจาของรานจะชดใชคาเสยหายครงนหรอไม โดยใหเหตผล

ประกอบการตดสนใจ(ดดแปลงจากhttp://www.rmutphysics.com)

217

เรองท 6 กาแฟหายไปไหน วนยกบสพลนงดมกาแฟทโตะนอกรานกาแฟแหงหนงในวนทอากาศมอณหภม 30 องศา

เซลเซยส ในทนใดนนเกดพายฝนอยางหนกและฟาแลบดวย ทงสองสะดงตกใจเมอมสายฟาแลบ

กระทบกบตนไมตนหนงทอยใกลกบโตะของเขาทาใหเกดเสยงดงฟและมไอออกมาจากตนไม วนย

เอยขนวาดซสายฟาจะทาใหกาแฟของฉนหายไป ขนาดนาในตนไมยงเดอดไดเพราะฟาแลบเลย ถา

ทานเปนสพลจะเชอวาคาพดของวนยเปนไปไดหรอไม โดยใชเหตผลทางฟสกสประกอบการ

ตดสนใจ และจากการคนขอมลเพมเตมพบวา ความตางศกยไฟฟาระหวางตนไมกบกอนเมฆ

เทากบ 180 โวลต ประจททาใหเกดฟาแลบเทากบ 50 คลอมบ และกาหนดใหมการสญเสย

พลงงานศกยไฟฟาใหกบนาเลยงในตนไม 1% ใหกาแฟ 1 ถวยมปรมาตร 30 ซซ มจดเดอดท 100

องศาเซลเซยส ความจความรอนจาเพาะ 4200 จล/กโลกรม เคลวน คาความรอนแฝงของการ

กลายเปนไอเทากบ 2.3x106 จล/กโลกรม

เรองท 7 รบซอของเกา ในปพ.ศ.2543 ไดมขาวเกยวกบสารกมมนตรงสในเขตอาเภอพระประแดง จงหวด

สมทรปราการ โดยมผปวยจากสารกมมนตรงสโคบอลต-60 มารกษาโดยไดรบสารดงกลาวจากการ

รบซอของเกาเปนเครองฉายรงสเกาแลวนามาตดยอยเปนชนสวนโลหะ และ ตะกวเพอนาไปขาย

ตอ ปรากฏวาในเหตการณทาใหผปวยรายนตองถกตดมอและเสยชวตตามมาภายหลง และมคา

กลาวอางวาสารกมมนตรงสนสงผลถงบคคลทวไปทอยในบรเวณใกลเคยงกบผปวยรายนทาใหเปน

โรคมะเรง และสตรทตงครรภกเกดอาการแทง คากลาวอางดงกลาวขางตนเปนจรงหรอไม

เรองท 8 แหนมฉายรงส แหนมเปนอาหารประเภทเนอดบทผานกระบวนการหมกอยางหนง แหนมทาจากเนอหม

ดบ หนงหมตมสก ขาวสก กระเทยม เกลอ พรกและเครองปรงอนๆ ผสมคลกเคลาใหเขากนแลว

นาไปบรรจถงพลาสตกอดใหแนน หรออาจหอดวยใบตองอกชนกได จากนนปลอยใหเกดการหมก

จากเชอจลนทรยกลมแลคโตบาซลลส (Lactobacillus) ซงมอยในธรรมชาตประมาณ 3 วน จง

สามารถนาไปรบประทานไดสกจะทาใหกลนและรสชาตของแหนมเปลยนแปลงไป ดงนนผบรโภค

แหนมจงมโอกาสเสยงทจะไดรบอนตรายจากพยาธและเชอจลนทรยทกอใหเกดโรคซงอาจตดมา

กบเนอหมได เชน พยาธตวกลม (Trichinella spiralis) พยาธตวตด (Taemia solium) และเชอซล

โมเนลลา (Salmonella) ททาใหเกดโรคทองรวง เปนตน จงไดมผทนาเทคโนโลยการฉายรงส

218

แกมมาในอาหาร มาประยกตใชในกรรมวธการผลต เพอใหเปนทางเลอกสาหรบผทตองการบรโภค

แหนม แหนมทผานการฉายรงสนจะมอนตรายตอผบรโภคในดานทเกยวกบการรบรงสหรอไม

เรองท 9 กลวจงเลย นารไดพาด.ช.นอยไปพบทนตแพทยเพอถอนฟนคดทโรงพยาบาลแหงหนง ทนตแพทยได

เขยนใบสงใหเจาหนาทนาด.ช.นอยไปฉายรงสเอกซเพอดสภาพฟนทยงโผลขนมา ในการฉายรงส

เอกซ ปรากฏวาเจาหนาทไดใหด.ช.นอยใชมอซายกดแผนฟลมไวทขางแกมขางซาย และใหใชมอ

ขวาจบอปกรณทมสวตซทกดเพอฉายรงสเอกซ เจาหนาทไดแจงกบด.ช.นอยวาใหรอฟงสญญาณ

จากเธอวาใหกดสวตซ ใหด.ช.นอยกดสวตซเพอฉายรงสเอกซได หลงจากนดหมายแลว เจาหนาท

รบวงออกหางจากทด.ช.นอยนงอยไปอยอกในหอง ทอยถดไปอก 2 หองเปนระยะประมาณ 6 เมตร

แลวตะโกนเสยงดงบอกใหด.ช.นอยกดสวตซ เมอนารทราบเหตการณนไดรองเรยนตอผอานวยการ

โรงพยาบาล ไดรบคาตอบวาเจาหนาทคนนเรมตงครรภ 1 เดอน กลววาจะไดรบรงสจากการฉาย

รงสเอกซ มากเกนกาหนด นกศกษามความคดเหนตอเหตการณนอยางไร

219

แบบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ คาสง เลอกคาตอบทถกทสดเพยงคาตอบเดยวในแตละขอ ตอบในกระดาษคอมพวเตอร

1. ถาตองการวดความตางศกยของถานไฟฟาขนาด 2A กอนหนงดวยโวลตมเตอรแบบเขมซง

สามารถอานคาไดเตมสเกล เทากบ 5 โวลต และมสเกลละเอยดทสดเทากบ 0.1 โวลต ขอ

ใดแสดงการอานคาความตางศกยของถานไฟฉายขนาด 2A ทเหมาะสมทสด

ก. 1.5 โวลต ข. 1.55 โวลต

ค. 1.552 โวลต ง. 1.5520 โวลต

2. วมลขบรถจากหยดนงจนมอตราเรว 70 km/hr ในเวลา 5 min ดวยความเรงคงท เธอขบ

รถไดระยะทางเทาไรใน 5 min นน

ก. 10.0 km ข. 7.5 km

ค. 2.9 km ง. 1.2 km

3. สมชายออกกาลงกายโดยเรมจากการวงดวยอตราเรวคงท 36 km/hr เปนเวลา 15 นาท

รสกเหนอย จงเปลยนเปนเดนดวยอตราเรวคงท 1.8 km/hr ในเวลา 30 นาท หลงจาก

นนจงนงพก จงหาอตราเรวเฉลยในการออกกาลงกายของสมชายในครงน

ก. 3.7 m/s ข. 13.2 m/s

ค. 18.9 m/s ง. 24.6 m/s

4. รถยนตคนหนงวงดวยความเรวคงท 10 m/s ขณะทอยหางสงกดขวางเปนระยะทาง 35 m

คนขบตดสนใจเหยยบหามลอโดยเสยเวลา 1 s กอนทหามลอจะทางาน เมอหามลอทางาน

แลว รถเคลอนทดวยความหนวงเทาไร จงจะทาใหรถหยดพอดเมอถงสงกดขวางนน

ก. 2/43.1 sm− ข. 2/00.2 sm−

ค. 2/86.2 sm− ง. 2/00.4 sm−

5. ดวงฤดขบรถไปบนถนนตรงสายหนงดวยอตราเรวคงท 80 km/hr ผานวงเดอนทจอดรถรอ

อยรมถนน วงเดอนจงขบรถดวยความเรง 2 m/s2 วงเดอนขบรถทนรถดวงฤดในระยะทาง

เทาไร

ก. 126.5 m ข. 223.4 m

ค. 307.0 m ง. 493.7 m

220

6. ขอใดไมใชลกษณะของการเคลอนทแบบตกอสระ

ก. การเคลอนทดวยความเรวคงท

ข. การเคลอนทดวยความเรงคงท

ค. การเคลอนทในหนงมตในแกน Y

ง. การเคลอนทดวยความเรวตนเทากบศนย

7. วจตราตองการโยนบาสเกตบอลในลกษณะการเคลอนทแบบโพรเจกไทล ตาแหนงทบอล

ตกหางจากตาแหนงโยนในแนวราบไกลสดจะแปรเปลยนตามคาใด

ก. คามมททากบแนวราบในการโยนเทานน

ข. คาความเรวตนในการโยนเทานน

ค. คามมททากบแนวราบและคาความเรวตนในการโยน

ง. คามวลของบาสเกตบอลเทานน

8. เมอสชาดาเคลอนทเปนวงกลมดวยอตราเรวเชงเสนคงท ขอใดกลาวถกตอง

ก. ความเรวเชงมมคงท ไมมความเรงเชงมม

ข. ความเรวเชงมมคงท มความเรงเชงมมเกดขน

ค. ความเรวเชงมมไมคงท มความเรงเชงมมเกดขน

ง. ความเรวเชงมมไมคงท ไมมความเรงเชงมม

9. เหตการณใดอธบายดวยกฎการเคลอนทขอ 1 ของนวตนได

ก. ขณะทเดนจะมแรงเสยดทานไปดานหนาของเทา

ข. เมอรถเคลอนทดวยความเรวคาหนงแลวหยดกะทนหนคนในรถจะพงไปขางหนา

ค. ผปวยทนอนนงบนเตยงเปนระยะเวลานานจะเกดแผลกดทบ

ง. เมอเกดอบตเหตศรษะกระแทกพนจะเกดเลอดคงในสมอง

10. ในการปฐมพยาบาลผปวยในเขตการกอการรายแหงหนง นงรามแขวนถงนาเกลอดวยเสน

เชอกกบเพดานเตนท แรงปฏกรยาตามกฎขอทสามของนวตนของแรงซงเปนนาหนกของถง

นาเกลอคอแรงใด

ก. แรงทเชอกกระทาตอเพดาน

ข. แรงทเชอกกระทาตอถงนาเกลอ

ค. แรงทถงนาเกลอกระทาตอเสนเชอก

ง. แรงโนมถวงทถงนาเกลอกระทาตอโลก

221

11. การกระทาของบคคลในขอใดท แสดงวาวตถสมดลตอการหมน

ก. มาลผลกกลองเคลอนทไปตามแนวราบดวยความเรงคงทโดยทกลองไมพลกควา

ข. วลยผลกหนาตางเปดออกดวยอตราเรวไมคงท

ค. มาลยผลกลกบอลกลงไปบนพนราบทมความฝดดวยความเรงของจดศนยกลางมวล

คงท

ง. ลอรถยนตของมนาหมนอยางอสระรอบแกนทไมมความเสยดทานดวยอตราเรว

เชงมมไมคงท

12. แมลงชนดหนงมขาทมรยางคยาว 30cm พนทหนาตด 2 cm2 ถามนกระโดดโดยยดขา

ออกดวยแรง 240 N รยางคจะยดออกจากเดม 1.5 เทาของความยาวเดม จงหาคายง

โมดลสของรยางค

ก. 25105 mN /× ข. 25106 mN /×

ค. 25107 mN /× ง. 25108 mN /×

13. ลวดทองแดง ลวดอะลมเนยม ลวดตะกว ทมขนาดพนทหนาตดเทากน ความยาว

เทากน แตมคายงโมดลสไมเทากนโดยลวดทองแดงมคามากทสด ลวดตะกวนอยทสด

ถาศรวภาออกแรงดงลวดทง 3 เสนเทากน จะเกดผลอยางไร

ก. ลวดทองแดงยดมากทสด

ข. ลวดอะลมเนยมยดมากทสด

ค. ลวดตะกวยดมากทสด

ง. ลวดทง 3 เสนยดเทากน

14. เหตการณในขอใดเกดงานไดมากทสด

ก. สมศกดออกแรง 300 N ผลกรถยนตใหเคลอนทบนถนนราบไดระยะทาง 5 m

ข. สมชายแบกกระสอบขาวสารหนก 1000 N เดนไปตามถนนราบไดระยะทาง 10 m

ค. สมพลหวถงปนหนก 80 N ขนในแนวดง5 m

ง. สมพงศแบกกลองมวล 50 kg ขนบนไดสง 4 m

15. สมศรกบอรอนงคมมวลเทากนขนบนไดจากชน 1 เพอไปรบเวรทชน 3 ตกผปวยในตก

เดยวกน สมศรโดยใชเวลามากกวาอรอนงค ขอใดกลาวถกตอง

ก. สมศรกบอรอนงคไมสญเสยกาลง ข. สมศรสญเสยกาลงมากกวา

ค. สมศรสญเสยกาลงนอยกวา ง. สมศรกบอรอนงคสญเสย กาลงเทากน

222

16. สนสาขบรถชนกบรถของอรดทวงสวนทางมาบนถนนตรงสายเดยวกน สถานการณหลงชน

ในขอใดเปนลกษณะการชนแบบไมยดหยน

ก. หลงชน รถของสนสากบรถของอรดวงแยกกนไปคนละดาน

ข. หลงชนรถของ สนสากบรถของอรดตดกนและวงไปทางเดยวกน

ค. หลงชน รถของสนสากบรถของอรดวงไปทางเดยวกนโดย รถของอรดวงอยขางหนา

รถของสนสาวงตามไปหางๆ

ง. หลงชน รถของสนสากบรถของอรดวงไปทางเดยวกนโดย รถของสนสาวงอย

ขางหนา รถของอรดวงตามไปหาง

17. ในการแขงขนกฬาสของโรงพยาบาลแหงหนง วจตรามวล 30 kg วงดวยอตราเรว 20 m/s

บษกรมวล 50 kgวงดวยอตราเรว 10 m/s ขอใดกลาวถกตอง

ก. วจตรามโมเมนตมและพลงงานจลนมากกวาบษบา

ข. วจตรามโมเมนตมและพลงงานจลนนอยกวาบษกร

ค. วจตรามโมเมนตมมากกวาแตมพลงงานจลนนอยกวาบษกร

ง. วจตรามโมเมนตมนอยกวาแตมพลงงานจลน มากกวาบษกร

18. ขอใดเปนเหตผลหลกในการทโรงพยาบาลทาทางลาดเอยงตรงทางขนอาคารผปวยนอก

ก. ความสวยงามเพราะอาคารผปวยนอกอยดานหนาโรงพยาบาล

ข. เพอใหไหลออกจากอาคารไดสะดวกเวลาฝนตก

ค. ชวยในการผอนงานของพนกงานเปลในการเขนแปลขนทางลาดเอยง

ง. ชวยในการผอนแรงของพนกงานเปลในการเขนแปลขนทางลาดเอยง

19. ตองการออกแบบเครองออกกาลงกายนกกฬาโดยใชสปรง 3 อนทมคานจสปรงเทากนทก

ตว ควรตอสปรงทง3 อนอยางไร เพอใหคานจสปรงของเครองออกกาลงกายมคามากทสด

ก. สปรง 3 อนตออนกรมกน

ข. สปรง 3 อนตอขนานกน

ค. สปรงอนท 1 และ 2 ตออนกรมกน แลวตอขนานกบสปรง อนท 3

ง. สปรงอนท 1 และ 2 ตอขนานกน แลวตออนกรมกบสปรง อนท 3

223

20. ในการทากายภาพบาบดผปวยโดยใชลอรถจกรยานตรงไวกบแกนหมน แลวใหผปวยออกแรง

กระทาทขอบลอเกด ทอรคขนาด 20 N.m ทาใหลอหมนจากหยดนงจนมความเรวเชงมม

เปน 100 rad/s ดวยความเรงเชงมมคงทในเวลา 10 s จงหาโมเมนตความเฉอยของลอน

ก. 0.5 kg m2 ข. 1.0 kg m2

ค. 2.0 kg m2 ง. 2.5 kg m2

21. พจารณาขอความตอไปน ขอใดถกตอง

(1) รปรางของภาชนะไมมผลตอความดนของของเหลว แตปรมาตรมผลตอความ

ดนของของเหลว

(2) ความดนบรรยากาศมผลตอความดนเกจของของเหลวทจดๆ หนง

(3) ความลกของของเหลวมผลตอความดนในของเหลว

(4) ความดนของของเหลวทผวภาชนะมทศตงฉากกบผวภาชนะ

(5) ชนดของของเหลวมผลตอความดนของของเหลว

ก. (3) , (4) และ (5)

ข. (1),(3) และ (5)

ค. (2) เทานน

ง. (1),(2),(3),(4) และ (5)

22. พจารณาขอความตอไปน

(1) วนด เกดตาปลาทบรเวณเทา

(2) วนามอาการบวมทเทาเนองจากการยนเปนเวลานานๆ

(3) มาลยเกดอาการหนามดมนงงขณะเปลยนจากนอนเปนลกนงอยางรวดเรว

(4) มานตาใชสฟกโมมาโนมเตอรวดความดนผปวย

(5) พาณใชบารอมเตอรวดความสงของระดบยอดเขา

สถานการณหรอเครองมอใดอธบายไดดวยความรเรองความดน

ก. (1) (2) (3) (4) และ (5)

ข. ( 2) ( 3) และ (5)

ค. (2) และ (4)

ง. (1) ( 2) และ (3)

224

23. เครองอดไฮโดรลกจาลองเครองหนง ภายในบรรจของไหลความหนาแนนเทากบ ρ ม

ลกษณะ ดงรป โดยดาน A มพนทหนาตดเปน 3 เทาของดาน B เมอพจารณาความดน

ของไหลทจด C และ D ขอใดถกตอง

ก. ความดนท C เปน 3 เทาของความดนท D

ข. ความดนท D เปน 3 เทาของความดนท C

ค. ความดนท C เทากบความดนท D

ง. ความดนท C เปน 6 เทาของความดนท D

24. มนาชงวตถกอนหนงดวยเครองชงสปรงแบบแขวนในบรรยากาศปกตอานนาหนกได 100

N แตเมอนาไปชงในนาโดยใหวตถอยในนาทงกอนอานนาหนกได 75 N จงหาความ

หนาแนนสมพทธของวตถกอนน

ก. 4.0

ข. 4.5

ค. 2.5

ง. 1.25

25. พจารณาขอความตอไปน ขอใดถก

(1) สภาพคะปลลารเปนผลมาจากแรงโคฮชนและแรงแอดฮชน

(2) เขมเยบผาททาจากเหลกลอยนาไดแสดงวาเหลกมความหนาแนนนอยกวานา

(3) แรงดงผวของของเหลวมทศขนานกบผวของของเหลวและตงฉากกบเสนขอบท

ของเหลวสมผส

(4) แมลงบางชนด เชน จงโจนา อยนงบนผวนาได เปนผลจากแรงดงผวของ

ของเหลว

ก. (1) และ ( 2)

ข. (1) (2) และ (4)

ค. (1) (2) และ (3)

ง. (3) และ (4)

A B

C D

225

26. วาณใหคนไขใชหลอดดดนาแทนการดมนาจากแกว ความรหวขอใดอธบายหลกการดดนา

จากหลอดไดชดเจนทสด

ก. แรงลอยตว ข. กฎปาสคาล

ค. แรงดงผว ง. สมการเบอรนลล

27. เพราะเหตใดการใหนาเกลอกบผปวยตองแขวนถงนาเกลอไวทสง

ก. เพอใหนาเกลอในถงมความดนนอยกวาความดนในเสนเลอด

ข. เพอใหนาเกลอในถงมความดนมากกวาความดนในเสนเลอด

ค. เพอใหนาเกลอในถงมความดนเทากบความดนในเสนเลอด

ง. เพอใหนาเกลอในถงมความดนนอยกวาความดนในบรรยากาศ

28. ถาอตราไหลของเลอดในขวหวใจเปน 5 min/l ความเรวของเลอดในเสนเลอดฝอยเปน

0.33mm/sและรศมเฉลยของเสนเลอดฝอยเปน 0.008mm จงหาจานวนเสนเลอดฝอย

ทงหมด

ก. 710261 ×. ข. 810261 ×.

ค. 910261 ×. ง. 1010261 ×.

29. นภาตองการไปสมผสอากาศหนาวในชวงวนหยดปใหม เธอควรจะเลอกไปจงหวดในขอใด

ทมอณหภมตาทสด

ก. จงหวดเชยงรายมอณหภม 281 K

ข. จงหวดแมฮองสอนมอณหภม 410F

ค. จงหวดเลยมอณหภม 7 0C

ง. ทกจงหวดในขอ ก ข และ ค เพราะมอณหภมเทากน

30. ถาฟารดาตองการผลตอปกรณลดไขทใชดดความรอนจากรางกายผปวย ทมลกษณะเปน

ถงบรรจของเหลวขนาด 50 cm3 เธอควรเลอกใชของเหลวชนดใดดทสด ถาของเหลว A ม

คาความจความรอนจาเพาะ 1 cal /g 0C ของเหลว B มคาความจความรอนจาเพาะ 0.6

cal /g 0C ของเหลว C มคาความจความรอนจาเพาะ 0.21 cal /g 0C และของเหลว D

มคาความจความรอนจาเพาะ 0.11 cal /g 0C

ก. ของเหลว A ข. ของเหลว B

ค. ของเหลว C ง. ของเหลว D

226

31. สมชายลากนาแขงกอนสเหลยมมวล 50 kg ไปบนพนราบทมคาสมประสทธแรงเสยดทาน

0.8 เมอลากไปไดไกล 20 เมตร จะมนาแขงละลายไปเทาไร ถางานทเกดจากแรงเสยดทาน

เปลยนเปนความรอนทงหมด (กาหนดใหความรอนแฝงของการหลอมเหลวของนาแขง =

kgJ /10340 3× )

ก. 800 กรม ข. 50 กรม

ค. 47 กรม ง. 23.5 กรม

32. ปรานมอณหภมภายในรางกาย C037 สวนทผวหนงบรเวณหนงมชนไขมนหนา 1.2 cm ม

พนท 1.4 m2 และ มอณหภม C034 จงหาอตราการถายเทความรอนของเธอทผานผวหนง

บรเวณน (กาหนดให คาสภาพนาความรอนของผวหนง(k) = 0.6 KmW ./ )

ก. 2102.4 × W ข. 2107.3 × W

ค. 2101.2 × W ง. 2105.1 × W

33. อวยวะเทยมชนหนงทาจาก แพลทนมวดความยาวทอณหภม C020 ไดความยาว cm4

นามาใสในรางกายคนซงมอณหภมปกต C037 จะทาใหแพลทนมยดออกเทาไร

(กาหนดใหα ของแพลทนมทอณหภม C020 = 106109 −−× C )

ก. mμ522. ข. mμ126.

ค. mμ207. ง. mμ3213.

34. ขณะหายใจเขานาอากาศปรมาตร 4.2 L อณหภม 250Cเขาสปอด ถาอณหภมรางกาย

ปกตเทากบ 370C จงหาปรมาตรของกาซนในปอด เมอกาหนดใหความดนภายในรางกาย

คงท

ก. 2.8 L ข. 4.0 L

ค. 4.4 L ง. 6.2 L

35. ขณะทประนอมนงรถขนไปเทยวบนยอดเขาอนทนนท รสกหออ เพราะเหตใด

ก. ความดนภายนอกตาลง ทาใหความดนในใจกลางรหสงกวาความดนภายนอก

ข. ความดนภายนอกเปนศนย ทาใหความดนในใจกลางรหสงกวาความดนภายนอก

ค. ความดนภายนอกเปนศนย ทาใหความดนในใจกลางรหเทากบความดนภายนอก

ง. ความดนภายนอกเพมขน ทาใหความดนในใจกลางรหตากวาความดนภายนอก

36. ในรางกายของคนปกตจะมอณหภมคงท หลกการหายใจในปอดคนเปนไปตามกฎขอใด

ก. กฎของบอยล ข. กฎของชารล

ค. กฎของเกย-ลสแซค ง. กฎของบราวเนยน

227

37. ถงบรรจกาซหงตม หรอกระปองสเปรยทใชพนสหรอยาฆาแมลง ไมควรอยในบรเวณทม

อณหภมสงมากๆ เพราะเหตใด

ก. เพราะของเหลวในภาชนะจะเปลยนสถานะเปนของแขงเนองจากความดนของไหล

ในภาชนะเพมขน

ข. เพราะของเหลวในภาชนะจะเปลยนสถานะเปนของแขงเนองจากความดนของไหล

ในภาชนะลดลง

ค. เพราะจะเกดการระเบดไดเนองจากความดนของไหลในภาชนะลดลง

ง. เพราะจะเกดการระเบดไดเนองจาก ความดนของไหลในภาชนะเพมขน

38. เมออาภรทาใหแกสมปรมาตรเพมขนเปน 2 เทา ของปรมาตรเดมท S.T.P. จงหาอณหภม

ของแกสน ถาความดนของแกสเพมขน 50%

ก. อณหภม 941.25 K ข. อณหภม 819.00 K

ข. อณหภม 546.00 K ง. อณหภม 346.80 K

39. จนทรเพญใหความรอนแกแกสในกระบอกสบ 300 J ทาใหปรมาตรเปลยนแปลงไป 3105 −× 3m ถาในกระบวนการนระบบมความดนคงตว 5102× Pa เครองหมายของ UΔ

และ WΔ เปนตามขอใด

ก. UΔ เปนบวก WΔ เปนบวก ข. UΔ เปนบวก WΔ เปนลบ

ค. UΔ เปนลบ WΔ เปนบวก ง. UΔ เปนลบ WΔ เปนลบ

40. ถาคนเราปกตตองหายใจเอาอากาศเขาไปในปอดตอนาทอยางคงท จงหาวาชายคนหนง

ซงหายใจ 15 ครงตอนาททความดน 0.9 บรรยากาศ อณหภม C027 จะหายใจกครงตอ

นาท เมอเขาขนไปบนยอดเขาซงมความดน 0.6 บรรยากาศ และอณหภม C03− (ตอบ

เลขจานวนเตม)

ก. 30 ข. 25

ค. 23 ง. 20

228

41. ขอใดกลาวถกตอง

ก. คลนเสยง เปนคลนตามขวาง เพราะ ทศการเคลอนทของคลนอยในแนวเดยวกบทศ

การสนของอนภาคตวกลาง

ข. คลนในเสนเชอกเปนคลนตามยาว เพราะทศการเคลอนทของคลนอยในแนว

เดยวกบทศการสนของอนภาคตวกลาง

ค. คลนตามขวาง หมายถงคลนทมทศการเคลอนทของคลนตงฉากกบทศการสนของ

อนภาคตวกลาง

ง. คลนตามยาว หมายถงคลนทมทศการเคลอนทของคลนตงฉากกบทศการสนของ

อนภาคตวกลาง

42. นารศกษาคาดชนหกเหของตวกลาง 3 ชนด พบวาระหวางตวกลาง A กบ B ถาใหมมตก

กระทบในตวกลาง A เทากบ 060 มมหกเหในตวกลาง B เทากบ 030 และระหวาง

ตวกลาง B กบ C ถาใหมมตกกระทบในตวกลาง B เทากบ 060 มมหกเหในตวกลาง C

เทากบ 045 คาดชนหกเหของตวกลาง A เปนกเทาของคาดชนหกเหของตวกลาง C

ก. 0.5 ข. 0.7

ค. 1.5 ง. 1.7

43. ขอใดกลาวไดถกตอง

ก. การเกดคลนดานหลงของเสาสะพานในนาตามชายทะเลหรอในทะเลสาบ แสดง

ปรากฏการณการเลยวเบนของคลน

ข. ความถของเสยงจากแหลงกาเนดทไดยนสงขน เมอผฟงเคลอนทออกจาก

แหลงกาเนด

ค. คลนกระแทกเกดเมอแหลงกาเนดเสยงเคลอนทดวยความเรวสงมาก แตนอยกวา

ความเรวของเสยง

ง. การเกดบตสของเสยงเกดขนเมอคลนเสยงทงสองคลนมความถตางกนมากกวา 10

เฮรตซ

44. จนทรจราไดยนเสยงทมระดบความเขมเสยงจากแหลงกาเนดเสยงแหลงหนงเปลยนจาก 20

dB เปน 40 dB แสดงวาความเขมเสยงเพมขนกเทา

ก. 2 ข. 10

ค. 20 ง. 100

229

45. อนงคเรยกลกสาวสองคนทอยหางจากตนเองเปนระยะเทากนใหมารบประทานอาหาร

กลางวน แตสรงประภานงอยรมสระนา สวนวงเดอนกาลงดานาอยในสระ เหตการณจะเปน

ตามขอใด

ก. สรงประภากบวงเดอนไมไดยนเสยงเรยกทงค

ข. สรงประภากบวงเดอนไดยนเสยงเรยกในเวลาทพรอมกน

ค. วงเดอนไดยนเสยงกอนสรงประภา

ง. สรงประภาไดยนเสยงกอนวงเดอน

46. นงรามยนรอรถโดยสารประจาทางอยรมถนนมรถหนวยกภยเปดไซเรนสงสญญาณขอทาง

เธอจะไดยนเสยงอยางไร

ก. ความถของเสยงไซเรนขณะทรถวงเขาหาเธอและผานเธอไมเปลยนแปลง

ข. ความถของเสยงไซเรนขณะทรถวงเขาหาเธอตากวาขณะทรถผานเธอไปแลว

ค. ความถของเสยงไซเรนขณะทรถวงเขาหาเธอสงกวาขณะทรถผานเธอไปแลว

ง. ความถของเสยงไซเรนขณะทรถวงเขาหาเธอจะมลกษณะดงและคอยสลบกน

47. ปานเดอนตองการทราบวาตนเองหหนวกหรอไม จงเขารบการทดสอบการสญเสยการไดยน

โดยใชเสยงทมความถ 1000 Hz ในหองทดสอบ ขดเรมการไดยนของคนหปกตมระดบ

ความเขมเสยง 40 dB แตขดเรมการไดยนของเธอมระดบความเขมเสยง 92 dB สรปวา

เธอหหนวกหรอไม เพราะเหตใด

ก. ไมหหนวก เพราะเธอสญเสยการไดยนนอยกวา 90 dB

ข. ไมหหนวก เพราะเธอสญเสยการไดยนนอยกวา 50 dB

ค. หหนวก เพราะเธอสญเสยการไดยนมากกวา 50 dB

ง. หหนวก เพราะเธอสญเสยการไดยนมากกวา 90 dB

48. ในการหาอตราเรวทเมดเลอดวงในเสนเลอด สามารถทาไดโดยการสงคลนเสยงอลตราโซ

นกสทมความถหนงเขาไปกระทบกบเมดเลอด สมบตขอใดทนาไปคานวณหาอตราเรวของ

เมดเลอดได

ก. การหกเหและการเลยวเบน

ข. การแทรกสอดและการเลยวเบน

ค. การเลยวเบนและปรากฏการณดอพเพลอร

ง. การสะทอนและปรากฏการณดอพเพลอร

230

49. ในการหาอตราเรวของเมดเลอดทวงในเสนเลอดโดยสงคลนเสยงอลตราโซนกสทมความถ

20 เมกะเฮรตซ และมอตราเรวเสยงโดยเฉลยเปน 50 เมตรตอวนาทเขาไปกระทบเมด

เลอด หลงจากนนวดสญญาณเสยงสะทอนไดทความถ 18 เมกะเฮรตซ จงหา อตราเรว

ของเมดเลอด

ก. sm /0.2 ข. sm /5.2

ค. sm /0.4 ง. sm /5.4

50. ขอใดนาหลกการทางฟสกสมาอธบายปรากฏการณตางๆไดถกตอง

ก. แสงเดนทางจากตวกลางทมคาดชนหกเหมากไปสตวกลางทมคาดชนหกเหนอยรงส

หกเหจะเบนเขาเสนปกต

ข. การสะทอนกลบหมดเกดขนเมอมมตกกระทบเทากบมมวกฤต

ค. โพลาไรเซชนเปนปรากฏการณทเกดขนเฉพาะคลนตามขวาง

ง. ถาดวงจนทรเกดการระเบดคนบนโลกจะไดยนเสยงระเบดของดวงจนทร

51. นารนาวตถวางหนากระจกโคงเวาบานหนงเปนระยะ30 เซนตเมตร ใหภาพหวตงขนาดเปน 2

เทาของวตถ ความยาวโฟกสของกระจกเวาบานนเทากบกเซนตเมตร

ก. +10 ข. +20

ค. +30 ง. +60

52. กนกรตนตองการตดตงกระจกทมมถนนโคงภายในหมบานเพอปองกนการเกดอบตเหต เธอ

ควรเลอกใชกระจกชนดใด

ก. กระจกโคงนนเทานน ข. กระจกโคงเวาเทานน

ค. กระจกเงาราบ หรอ กระจกโคงนน ง. กระจกเงาราบ หรอ กระจกโคงเวา

53. แวนกนแดดทผานตสวมทาดวยแผนโพลารอยด 1 แผนและแผนอะนาไลเซอร 1 แผน ทม

แกนของแผนทงสองทามม 045 แวนนลดความเขมแสงไดกเปอรเซนต

ก. %5.12 ข. %25

ค. %50 ง. %75

231

54. ปานนภาวางวตถอยหนาเลนสอนหนงเกดภาพขนาดขยาย 3 เทา เมอเลอนวตถเขาใกล

เลนสอก 10 เซนตเมตร ทาใหเกดภาพขนาดขยาย 3 เทา เลนสนเปนเลนสชนดใดและความ

ยาวโฟกสเทาไร

ก. เลนสนน ความยาวโฟกส 5 เซนตเมตร

ข. เลนสนน ความยาวโฟกส 10 เซนตเมตร

ค. เลนสนน ความยาวโฟกส 15 เซนตเมตร

ง. เลนสนน ความยาวโฟกส 20 เซนตเมตร

55. สนขตวหนงคาบกอนเนอขนาดยาว 10 เซนตเมตร เดนขามสะพานทขามคลองแหงหนง

ขณะทปากสนขอยสงจากผวนา 50 เซนตเมตร สนขจะเหนเงาของกอนเนอลกจากผวนา

เทาไร และมขนาดเทาไร

ก. ลกจากผวนามากกวา 50 เซนตเมตร และมขนาดใหญกวา 10 เซนตเมตร

ข. ลกจากผวนานอยกวา 50 เซนตเมตรและมขนาดใหญกวา 10 เซนตเมตร

ค. ลกจากผวนามากกวา 50เซนตเมตร และมขนาดเลกกวา 10 เซนตเมตร

ง. ลกจากผวนานอยกวา 50เซนตเมตร และมขนาดเลกกวา 10 เซนตเมตร

56. กระจกททนตแพทยใชสองดฟนเปนกระจกชนดใดเพราะเหตใด

ก. กระจกเงาราบ เพราะใหภาพเสมอนหวตงขนาดเทากบวตถ

ข. กระจกโคงเวาเพราะใหภาพเสมอนหวตงขนาดขยาย

ค. กระจกโคงเวาเพราะใหภาพจรงหวกลบขนาดขยาย

ง. กระจกโคงนนเพราะใหภาพเสมอนหวตงขนาดขยาย

57. เลนสแกวตาของมนษยปรบภาพใหชดเจนโดยวธใด

ก. ลดมมการเหนภาพชดเจนใหนอยกวาคาปกตทเทากบ1.4 - 2 องศา

ข. เพมมมการเหนภาพชดเจนใหมากกวาคาปกตทเทากบ1.4 - 2 องศา

ค. ลดความโคงเลนสแกวตา

ง. เพมความโคงของเลนสแกวตา

58. เสนใยนาแสงทนาใชในเครองมอทางการแพทยอาศยหลกการขอใด

ก. การเกดมมวกฤต ข. การสะทอนกลบหมด

ค. การแทรกสอด ง. การเลยวเบน

232

59. วรนทรมสายตาผดปกต เมอไปตรวจวดสายตา ปรากฎวาไดผลการวดเทากบ + 250 ขอใด

สรปถกตอง

ก. เธอสายตายาว ควรสวมแวนทใชเลนสมความยาวโฟกส 0.40 เมตร

ข. เธอสายตายาว ควรสวมแวนทใชเลนสมความยาวโฟกส 250 เมตร

ค. เธอสายตาสน ควรสวมแวนทใชเลนสมความยาวโฟกส 2.50 เมตร

ง. เธอสายตาสน ควรสวมแวนทใชเลนสมความยาวโฟกส 40 เมตร

60. นกศกษาคนหนงสายตาสนสวมคอนเทคเลนสทมกาลง 57.50 diopters โดยมระยะระหวาง

คอนเทคเลนสกบเรตนาเทากบ 1.750cm ขณะทเขาอานตวอกษรขนาด 5 cm บน

กระดานหนาหองเรยน จงหาขนาดของตวอกษรทเกดบนเรตนา

ก. mm17.0 ข. mm21.0

ค. mm32.0 ง. mm46.0

61. ประจ 1Q เปน 3 เทาของประจ 2Q วางหางกนเปนระยะ cm10 ปรากฏวาเกดแรงระหวางกน

N180 จงหาคาประจ 2Q (กาหนดให 229 C/m.N109k ×= )

ก. C1067.6 9−× ข. C1067.6 11−×

ค. C131067.6 −× ง. C151067.6 −×

62. ปานจนทรสงเกตเหนบนถานไฟฉาย แสดงคาแรงเคลอนไฟฟา 1.5 โวลต หมายถงอะไร

ก. แรงดนทดนใหอเลกตรอน 1 ตว เคลอนทผานความตาง ศกย1.5 V

ข. แรงดนทดนใหประจไฟฟาไหลผานตวตานทาน 1.5 W

ค. พลงงานไฟฟา 1.5 J ทถานไฟฉายจายใหแกประจไฟฟา 1 C ซงเคลอนทในตวนา

ง. งานทประจไฟฟาใชในการเคลอนทผานตวตานทาน 1.5Ω

63. ขอใดกลาวไมถกตอง

ก. กระแสไฟฟาทเกดขนในโลหะจะมทศจากศกยไฟฟาสงไป ยงจดทมศกยไฟฟาตา

ข. สาหรบเซลลไฟฟา ขวบวกจะมศกยไฟฟาสง ขวลบจะมศกยไฟฟาตา

ค. แรงเคลอนไฟฟา หมายถง พลงงานไฟฟาตอหนงหนวย ประจ ทแหลงกาเนด

สามารถจายใหแกประจไฟฟา

ง. เซลลไฟฟาทตยภมนน แรงเคลอนไฟฟาระหวางขวเซลลเมอใชไปนานๆ

แรงเคลอนไฟฟาจะคงตว เชน ถานไฟฉาย

233

64. ขอใดกลาวถงกระแสไฟฟาไมถกตอง

ก. กระแสไฟฟาเปนปรมาณเวกเตอร

ข. กระแสไฟฟาเกดจากการเคลอนทของประจไฟฟา

ค. กระแสไฟฟามหนวยเปนคลอมบตอวนาท

ง. กระแสไฟฟามทศตรงขามกบทศ ทางการเคลอนทของอเลกตรอน

65. ในการศกษาวงจรไฟฟาอนกรมมะลพบวาขอความใดกลาวถกตอง

ก. แรงดนไฟฟาไหลเทากนทงวงจร

ข. กระแสไฟฟาเทากนทงวงจร

ค. ความตานทานทงหมดนอยลง

ง. กระแสไฟฟาทงหมดเทากบกระแสยอย ๆ รวมกน

66. นนทนาวดปรมาณไฟฟาทผานเครองใชไฟฟาเครองหนงไดดงน rmsV = 240 โวลต และ

rmsI =12 แอมแปร จงหาคากาลงไฟฟาสงสด

ก. 2640 วตต ข. 2880 วตต

ค. 5280 วตต ง. 5760 วตต

67. ชายคนหนงมกระแส mA15 ไหลผานกลามเนอตงแตขอมอถงปลายนวซงมความยาว 18 cm

และ ฝามอมพนท 144 cm2 กาหนดให รางกายคนมสภาพตานทาน m.15.0 Ω จงหา

ความตางศกยทไหลผานปลายนว

ก. V17.0 ข. V20.0

ค. V28.0 ง. V46.0

68. cell membrane มลกษณะเปนรปสเหลยมจตรสยาวดานละ mμ0.1 มความหนา nm0.8

สภาพตานทานจาเพาะ m.103.1 7Ω× ถาความตางศกยระหวางภายนอกและภายใน cell

membraneเทากบ mV75 จะมกระแสทไหลผานคาหนง ถาความหนาของ cell membrane

เพมเปน 2 เทา แตความยาวแตละดาน สภาพตานทานและความตางศกยเทาเดมกระแสท

ไหลผานเปนตามขอใด

ก. เทาเดม ข. ลดลง 21

ค. ลดลง 41 ง. เพมขน 2 เทา

234

69. เมอวชนนาขดลวดหมนตดผานสนามแมเหลกทมคาสมาเสมอจะเกดผลตามขอใด

ก. ทาใหสนามแมเหลกมคาลดลง

ข. ทาใหสนามแมเหลกมคาเพมขน

ค. เกดสนามแมเหลกเหนยวนาในขดลวด

ง. เกดแรงเคลอนไฟฟาเหนยวนาในขดลวด

70. พมลซออปกรณไฟฟาชนดหนงมขอความ “220 VAC 50 Hz” ขอใดถก

ก. อปกรณนใชกบไฟฟากระแสสลบทมความตางศกยสงสด 220โวลต

ก. อปกรณนใชกบไฟฟากระแสสลบทมการกลบทศการไหลของกระแสไฟฟา 120 ครง

ในหนงวนาท

ข. อปกรณนใชกบไฟฟากระแสสลบทมคารากทสองของคาเฉลยของกาลงสองของ

ความตางศกยเทากบ 2/200 โวลต

ค. ถาอปกรณนใหกาลงไฟฟา 2200 วตต กระแสไฟฟาสงสดของอปกรณน คอ 10

แอมแปร

71. ในคนวนหนงทบานของสดาเกดไฟฟาลดวงจรเนองจากใชกระแสไฟฟามากเกนไปทาใหฟวส

ในสะพานไฟขาด ปรากฏวาในขณะนนทบานของเธอไมมฟวสสารอง เธอควรใชลวดเหลก

แทนฟวสไดหรอไม เพราะเหตใด

ก. ใชไดเพราะเปนโลหะเหมอนกน

ข. ใชไดเพราะทนความรอนไดมากกวา

ค. ใชไมไดเพราะมจดหลอมเหลวสงกวา

ง. ใชไมไดเพราะกระแสไฟฟาไมไหลผานลวดเหลก

72. ขอความในขอใดถกตอง

ก. แบบจาลองอะตอมนนโปรตอนและอเลกตรอนจะรวมกนเปนนวเคลยสอยตรงกลาง

เนองจากเกดแรงดดระหวางประจ

ข. เลเซอรนนเกดจากการปลดปลอยกมมนตภาพรงสทเปนรงสแกมมาทมพลงงานสงมาก

ค. แกสเฉอยภายในหลอดสญญากาศมการเปลยนระดบพลงงาน

ง. อเลกตรอนสามารถอยเปนระดบชนในวงโคจรไดเพราะในการวงรอบนวเคลยสนน

อเลกตรอนจะมคาโมเมนตมเชงมมคงท

235

73. จากการศกษาวชาฟสกสวรรณนาสรปไดวาเงอนไขสาคญทสดททาใหเกดกระแสโฟโต

อเลกตรอนในปรากฏการณโฟโตอเลกทรกได คอขอใด

ก. ความถของแสงสงกวาความถขดเรม

ข. ความยาวคลนของแสงมคาไมเกนความยาวคลนของอเลกตรอน

ค. ความเขมแสงมคาไมนอยกวาคาคาหนง ขนกบชนดของโลหะทเปนขวไฟฟา

ง. ความตางศกยไฟฟาระหวางขวไฟฟามคาสงและทาใหกาซแตกตวเปนไอออน

74. ขอใดเปนสมบตของรงสแอลฟา

ก. เคลอนทในสนามแมเหลกจะเบนเขาหาขวบวก

ข. สามารถทะลผานเนอเยอได

ค. เคลอนทผานในอากาศจะทาใหอากาศแตกตวเปนไอออนไดมากทสด

ง. ไมมมวล และไมมประจ

75. สมศรตองการทราบวาในการสลายตวตอๆกนของธาตกมมนตรงส โดยเรมจาก 23892U เมอ

สลายใหอนภาค 2α ,2β- และ 2γ จะทาใหไดนวเคลยสใหมมจานวนโปรตอนและจานวน

นวตรอนเทาใด

ก. จานวนโปรตอน 88 จานวนนวตรอน 142

ข. จานวนโปรตอน 90 จานวนนวตรอน 140

ค. จานวนโปรตอน 88 จานวนนวตรอน 140

ง. จานวนโปรตอน 90 จานวนนวตรอน 142

76. ภนวรรณตองการทราบอายของกระดกโบราณชนหนงทมปรมาณคารบอน-14อยเพยง25%

ของปรมาณคารบอน-14 ในกระดกชนดเดยวกนกบของสตวทเพงเสยชวตใหมๆ และในการ

ปฏวตอตสาหกรรมทาใหกมมนตภาพจาเพาะ (Specific activity)ของคารบอน-14ใน

สภาพแวดลอมปจจบนลดลงจากปกต3% ถาครงชวตของคารบอน-14 เทากบ 5,570 ป

กระดกโบราณชนนจะมอายเทาไร

ก. มากกวา 11,140 ป

ข. 11,140 ป

ค. นอยกวา 11,140 ป แตมากกวา 5,570 ป

ง. 5,570 ป

236

77. ในการศกษาอายของมมมทขดไดรางหนง นกโบราณคดวดคากมมนตภาพของธาต C146ของมมม พบวามคาเทากบ Bq121.0 ซงมนษยทยงมชวตอยจะมคากมมนตภาพ

เทากบ Bq230.0 และครงชวตของ C146 มคาเทากบ 5730 ป จงหาอายของมมมรางน

ก. 2245 ป ข. 3680 ป

ค. 3864 ป ง. 5310 ป

78. ขอความในขอใดกลาวไมถกตองในการใชรงสรกษาทางการแพทย

ก. การฉายแสงจะใชเฉพาะเมอตองการรกษาโรคมะเรงเทานน

ข. เนองอกของเยอหมสมองสามารถใชรงสรกษาได

ค. การฉายแสงใชในการรกษามะเรงปากมดลก และมะเรงหลงโพรงจมกได

ง. การรกษาดวยรงสแบบระยะใกลดวยเครองฉายรงสไมทาใหผปวยซงไดรบรงสมรงส

ตกคางอยในรางกาย

79. ขอใดกลาวถกตองสาหรบรงสในทางการแพทยทใชรกษาโรคมะเรง

ก. มประเภทเดยว คอ รงสแกมมา ซงเกดจากการสลายตวของแรบางชนด

ข. มประเภทเดยว คอ รงสเอกซทเกดจากเครองผลตรงส

ค. แบงเปน 2 ประเภท คอ รงสแกมมา ซงเกดจากการสลายตวของแรบางชนดและรงส

เอกซทเกดจากเครองผลตรงส

ง. แบงเปน 3 ประเภท คอ รงสแกมมา ซงเกดจากการสลายตวของแรบางชนดรงสเอกซ

ทเกดจากเครองผลตรงส และรงสคอสมกจากคลนแมเหลกไฟฟา

80. นาทพยไดรบมอบหมายใหออกแบบหองเอกซเรยของโรงพยาบาลทเปดใหม จากศกษา

พบวาแผนตะกวแบบเนอแนนหนา 15 เซนตเมตร นาไปกนรงสแกมมาสามารถลดปรมาณ

รงสลงได 70% ถาตองการนาแผนตะกวแบบเนอพรนซงมความหนาแนนเพยงครงเดยวของ

แบบเนอแนนและมความหนาแผนละ 0.5 เซนตเมตรมาเพอกนรงสแกมมาดงกลาวใหลด

ปรมาณลง70%เชนกน จะตองใชแผนตะกวเนอพรนกแผน

ก. 60 แผน ข. 45 แผน

ค. 30 แผน ง. 15 แผน

KKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKK

237

แบบวดความพรอมในการเรยนรแบบนาตนเอง (Self-Directed Learning Readiness Scale: SDLRS)

คาชแจง 1. การตอบแบบสารวจฉบบน เปนสวนหนงของโครงการวจย คาตอบของทานไมมผลตอคะแนน

ในวชาทเรยน ดงนนโปรดตอบใหตรงกบความเปนจรงของตนเองใหมากทสด และตอบโปรดใหครบทกขอ

2. แบบสารวจนแบงเปน 2 ตอน ดงน

ตอนท 1 ขอมลเกยวกบผตอบแบบสารวจ ม 2 ขอ

ตอนท 2 ความพรอมในการเรยนรแบบนาตนเอง ม 40 ขอ

ตอนท 1 ขอมลเกยวกบผตอบ

โปรดเตมรหสนกศกษาในชองวาง และเขยนเครองหมาย ลงใน ( ) หนาขอทตรงกบขอมลของ

ทาน

รหสนกศกษา..................................

1. วฒสงสดทเรยนจบระดบมธยมศกษาตอนปลายหรอเทยบเทา

( ) ม. 6 สายวทยาศาสตร (หลกสตรปกต)

( ) ม. 6 สายวทยาศาสตร (หลกสตรทวภาษา)

( ) ม. 6 สายวทยาศาสตร (หลกสตรนานาชาต)

( ) อนๆระบ.......................................................

2. เกรดเฉลยสะสม(GPAX) ชนปท 1

( ) ตากวา 1.51 ( ) 1.51-2.00

( ) 2.01-2.50 ( ) 2.51-3.00

( ) 3.01-3.50 ( ) เทากบหรอสงกวา 3.51

238

ตอนท 2 คาชแจง โปรดอานขอความขางลางตอไปนซงเปนขอความทเกยวกบคณลกษณะของ

ตนเอง แลวแสดงความคดเหนทมตอขอความแตละขอวาเหนดวยหรอไมเหนดวยมากนอยเพยงใด

แลวประเมนความคดเหนของทานโดยการเขยนเครองหมาย ลงในชองทตรงกบความเปนจรง * ความหมายของระดบความคดเหน 5 หมายถง เหนดวยอยางยง

4 หมายถง เหนดวย

3 หมายถง เหนดวยปานกลาง

2 หมายถง ไมเหนดวย

1 หมายถง ไมเหนดวยอยางยง

ระดบความคดเหน* รายการประเมน 5 4 3 2 1

1. ขาพเจาจดการเวลาไดด

2. ขาพเจามวนยในตนเอง

3. ขาพเจามระเบยบ

4. ขาพเจากาหนดกรอบเวลาอยางเครงครด

5. ขาพเจามการจดการทด

6. ขาพเจาทาตามระเบยบวธ

7. ขาพเจามวธการเรยนรอยางเปนระบบ

8. ขาพเจาจดเวลาเพอศกษาหาความรโดยเฉพาะ

9. ขาพเจาวางแผนในการแกปญหา

10. ขาพเจาจดลาดบความสาคญของงาน

11. ขาพเจาสามารถศกษาหาความรไดดวยตนเองอยางแทจรง

12. ขาพเจาชอบวางแผนการเรยนรของตนเอง

13. ขาพเจามนใจวาตนเองมความสามารถในการแสวงหาขอมล

14. ขาพเจาตองการเรยนรขอมลใหมๆ

15. ขาพเจาชอบเรยนรขอมลใหมๆ

16. ขาพเจามความจาเปนในการเรยนร

239

ระดบความคดเหน* รายการประเมน 5 4 3 2 1

17. ขาพเจาชอบความทาทาย

18. ขาพเจาชอบศกษาเลาเรยน

19. ขาพเจาประเมนความคดใหมๆอยางมวจารณญาณ

20. ขาพเจาชอบรวบรวมขอเทจจรงตางๆกอนทจะตดสนใจ

21. ขาพเจาชอบประเมนสงทตนเองทา

22. ขาพเจาเปดรบความคดใหมๆ

23. ขาพเจาเรยนรจากความผดพลาดของตนเอง

24. ขาพเจาจาเปนตองทราบเหตผลในการกระทาสงตางๆ

25. เมอเผชญปญหาทไมสามารถแกไขได ขาพเจาจะขอความชวยเหลอ

26. ขาพเจาชอบกาหนดเปาหมายของตนเอง

27. ขาพเจาชอบตดสนใจดวยตนเอง

28. ขาพเจารบผดชอบตอการตดสนใจ/การกระทาของตนเอง

29. ขาพเจาควบคมชวตของตนเองได

30. ขาพเจามมาตรฐานสวนตวสง

31. ขาพเจาชอบกาหนดเปาหมายการเรยนรของตนเอง

32. ขาพเจาประเมนผลการปฏบตงานของตนเอง

33. ขาพเจามเหตผล

34. ขาพเจามความรบผดชอบ

35. ขาพเจามความคาดหวงสวนตวสง

36. ขาพเจาสามารถเขาถงปญหา

37. ขาพเจารขอจากดของตนเอง

38. ขาพเจาสามารถคนหาขอมลมาใชเองได

39. ขาพเจามความเชอมนในความสามารถของตนเองสง

40. ขาพเจาชอบกาหนดเกณฑประเมนผลการทางานของตนเอง

240

แบบสารวจความพงพอใจตอรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐาน ในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ

คาชแจง 1. ขอใหนกศกษาตอบใหตรงกบสภาพความเปนจรงของตนเองใหมากทสด และตอบใหครบทก

ขอจะทาใหขอมลทไดรบเกดประโยชนตอการนาไปใชในการพฒนาการเรยนการสอนอยาง

สงสด

2. โปรดเขยนเครองหมาย ลงในชองทตรงกบความคดเหนของนกศกษาตอการจดกจกรรมการ

เรยนการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ โดยจาแนกความคดเหนเปน 5 ระดบ ดงน

5 หมายถง มความพงพอใจในระดบมากทสด

4 หมายถง มความพงพอใจในระดบมาก

3 หมายถง มความพงพอใจในระดบปานกลาง

2 หมายถง มความพงพอใจในระดบนอย

1 หมายถง มความพงพอใจระดบนอยทสด

ระดบความพงพอใจ รายการทสารวจ 5 4 3 2 1

ดานผสอน

1.การเปดโอกาสใหนกศกษาไดเรยนรตามความสนใจ

2.การรบฟงความคดเหนของนกศกษาในการเสนอวธการเรยน

3.การอธบายใหนกศกษาเขาใจวธการเรยนการสอนทเนนให

นกศกษาเปนผรเรมการเรยนรดวยตนเอง

4.การใชตวอยางประกอบเนอหาทเกยวของกบชวตประจาวน

5.การใหคาปรกษาแนะนาทเปนประโยชนในการทนกศกษาจะ

เรยนรไดดวยตนเอง

241


ดานกระบวนการเรยนร

6.กจกรรมในขนการเตรยมผเรยน(Introduction)

7.กจกรรมในขนเผชญปญหา (Problem)

8.กจกรรมในขนวเคราะหปญหา (Analysis)

9.กจกรรมในขนวางแผนงาน (Planning)

10.กจกรรมในขนสบคน (Investigation)

11.กจกรรมในขนสงเคราะห (Synthesis)

12.กจกรรมในสรป(Conclusion)

13.กจกรรมในประเมนผล (Learning assessment )

ดานผเรยน

14.การใหนกศกษาไดฝกอานบทความวทยาศาสตร คดวเคราะห

สงเคราะห และเขยนสรปประเดนเพอแกโจทยปญหาทกลมไดรบ

15. การใหนกศกษาทาสญญาการเรยน กาหนดเปาหมายสงท

จะเรยน วางแผน และหาแหลงคนควาความรดวยตนเอง

16.การใหนกศกษาถายทอดความรในหวขอคนความาใหเพอน

ในกลมเขาใจ ทาใหมการแลกเปลยนความรกน

17.การใหนกศกษาไดแลกเปลยนประสบการณการเรยนรในชน

เรยน

18.การใหนกศกษาไดประเมนผลการเรยนรของตนเองและของ

เพอนตางกลม

242


ดานการสนบสนนแหลงเรยนรภายในมหาวทยาลยรงสต

19.มหาวทยาลยมระบบการสบคนขอมลทหลากหลายใหผเรยน

ไดเลอกตามความเหมาะสม เชน หอสมด ระบบการคนหาขอมล

ผานเครอขาย อนเตอรเนต สออเลกทรอนกส

20.จานวนหนงสอฟสกสวทยาศาสตรชวภาพและ/หรอหนงสอ

ฟสกสในสานกหอสมดมหาวทยาลยรงสต

21.ความสะดวกจากเจาหนาทในการใชบรการยมหนงสอหรอสอ

ตางๆ

22.ชวงเวลาในการใหบรการยมหนงสอหรอสอตางๆ

ความคดเหน/ขอเสนอแนะเพมเตม

1. สงทนกศกษาไดประโยชนในรปแบบการเรยนการสอนทเนนกระบวนการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐาน

……………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

2. ปญหา/อปสรรคทนกศกษาพบในกจกรรมของการเรยนดวยรปแบบการเรยนการสอนทเนน

กระบวนการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐาน

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

3. ขอเสนอแนะเพมเตมสาหรบการนารปแบบการเรยนการสอนทเนนกระบวนการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานไปใชในการเรยนการสอนตอไป

……………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………

243

ภาคผนวก ค ผลการตรวจและวเคราะหเครองมอ

ค.1 คาดชนความสอดคลอง (Item-Objective Congruency Index: IOC) ของเนอหา

แผนการจดการเรยนรายหนวย

ค.2 สรปรายการประเมนคาดชนความสอดคลอง (Item-Objective Congruency Index:

IOC) ของเนอหาแผนการจดการเรยนจากผเชยวชาญทเหนดวยแตควรปรบปรง

ค.3 คาดชนความสอดคลอง (Item-Objective Congruency Index: IOC) ของแบบวดผล

สมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรชวภาพ

ค. 4 คาความยากงาย (p) คาอานาจจาแนก(r) ของแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชา

ฟสกสวทยาศาสตร จานวน 100 ขอ

ค. 5 คาความยากงาย (p) คาอานาจจาแนก(r) ของแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชา

ฟสกสวทยาศาสตร จานวน 80 ขอ

ค. 6 คาดชนความสอดคลอง (Item-Objective Congruency Index: IOC) ของแบบ

สารวจความพรอมในการเรยนรแบบนาตนเอง

ค. 7 คาเฉลยของแบบสารวจความพรอมในการเรยนรแบบนาตนเอง

ค. 8 คาเฉลยของแบบสารวจความพงพอใจของผเรยนตอรปแบบการเรยนรแบบนาตนเอง


256

ตารางท ผ.5 แสดงสรปรายการประเมนคาดชนความสอดคลอง (Item-Objective Congruency

Index: IOC) ของเนอหาแผนการจดการเรยนรจากผเชยวชาญ

จานวนผเชยวชาญทเหนดวยแตควรปรบปรง

จากจานวน 5 คน

รายการทประเมน

ความสอดคลอง

หนวยท 1 หนวยท 2 หนวยท 3 หนวยท 4

1. เนอหาของแผนการจดการเรยน

กบคาอธบายรายวชา

- - - -

2. จดประสงคการเรยนรเชง

พฤตกรรมกบเนอหา

1 คน - - -

3. จดประสงคการเรยนรเชง

พฤตกรรมกบสาระการเรยนรใน

แผนการจดการเรยน

1 คน 1 คน 1 คน 1 คน

4.โจทยปญหากบสาระการเรยนร

ในแผนการจดการเรยน


5. เวลาทใชกบการดาเนนกจกรรม

ตามรปแบบการเรยนรแบบนา



6. เครองมอ/วธการ การประเมน

การเรยนรกบจดประสงคการเรยนร

เชงพฤตกรรม

1 คน

1 คน

1 คน

1 คน

7. กจกรรมตามรปแบบการเรยนร

แบบนาตนเองโดย

- - - -

(1) การคดวเคราะหไดอยาง

เปนระบบ เปนเหตเปนผล

- - - -

(2) การคดวเคราะหเชงบรณา

การ และเชอมโยงอยางเปนองค

รวม

- - - -

257

ตารางท ผ.5 แสดงสรปรายการประเมนคาดชนความสอดคลอง (Item-Objective Congruency

Index: IOC) ของเนอหาแผนการจดการเรยนรจากผเชยวชาญ(ตอ)

จานวนผเชยวชาญทเหนดวยแตควรปรบปรง

จากจานวน 5 ทาน

รายการทประเมน

ความสอดคลอง

หนวยท 1 หนวยท 2 หนวยท 3 หนวยท 4

(3) การคดอยาง

สรางสรรค และแกไขปญหาท

เผชญได


(4) การใชภาษาในการ

สอสารไดอยางเหมาะสม ทง

ทกษะการพด เขยน อาน ฟง

1 คน

1 คน

1 คน

1 คน

(5) การใชเทคโนโลย

สารสนเทศในการสบคน

นาเสนอและสอสาร ไดอยาง

เหมาะสมทนตอสถานการณ

ปจจบน

1 คน

1 คน

1 คน

1 คน

(6)การคดวเคราะห จาแนก

และตความขอมลทงเชง

ปรมาณ

- - - -

(7) การทางานรวมกบผอน

ไดทงในฐานะผนาหรอสมาชก

ของกลม

- - - -

(8) ความใจกวาง รบฟง

และยอมรบความคดเหนของ

ผอน

1 คน

1 คน

1 คน

1 คน

258

ตารางท ผ.6 แสดงคาดชนความสอดคลอง (Item-Objective Congruency Index: IOC) ของ

แบบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรชวภาพ

ผเชยวชาญ

คนท 1


คนท 2


คนท 3


คนท 4


คนท 5

ขอ

+

1

0 -1 +

1

0 -1 +

1

0 -1 +

1

0 -1 +

1

0 -1

คา

IOC

1 1.0

2 1.0

3 1.0

4 1.0

5 0.8

6 0.8

7 1.0

8 1.0

9 0.8

10 1.0

11 0.8

12 1.0

13 1.0

14 0.8

15 1.0

16 1.0

17 1.0

18 1.0

19 0.6

20 1.0

21 1.0

22 1.0

259


แบบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรชวภาพ (ตอ)


คนท 1


คนท 2


คนท 3


คนท 4


คนท 5

ขอ

+

1

0 -1 +

1

0 -1 +

1

0 -1 +

1

0 -1 +

1

0 -1

คา

IOC

23 0.6

24 0.6

25 1.0

26 0.8

27 1.0

28 1.0

29 1.0

30 0.6

31 1.0

32 1.0

33 1.0

34 1.0

35 0.8

36 1.0

37 0.8

38 1.0

39 0.8

40 1.0

41 0.8

42 0.8

43 1.0

44 0.8

45 1.0

260




คนท 1


คนท 2


คนท 3


คนท 4


คนท 5

ขอ

+

1

0 -1 +

1

0 -1 +

1

0 -1 +

1

0 -1 +

1

0 -1

คา

IOC

46 1.0

47 1.0

48 1.0

49 1.0

50 0.8

51 1.0

52 1.0

53 1.0

54 1.0

55 1.0

56 1.0

57 1.0

58 1.0

59 0.8

60 0.6

61 1.0

62 1.0

63 0.8

64 1.0

65 1.0

66 1.0

67 0.6

68 0.6

261




คนท 1


คนท 2


คนท 3


คนท 4


คนท 5

ขอ

+

1

0 -1 +

1

0 -1 +

1

0 -1 +

1

0 -1 +

1

0 -1

คา

IOC

69 1.0

70 0.8

71 0.6

72 0.8

73 0.6

74 0.8

75 1.0

76 0.8

77 0.8

78 1.0

79 0.6

80 0.6

81 0.6

82 0.8

83 1.0

84 1.0

85 1.0

86 1.0

87 1.0

88 0.6

89 1.0

90 0.8

262




คนท 1


คนท 2


คนท 3


คนท 4


คนท 5

ขอ

+

1

0 -1 +

1

0 -1 +

1

0 -1 +

1

0 -1 +

1

0 -1

คา

IOC

91 1.0

92 1.0

93 0.8

94 0.8

95 0.8

96 0.8

97 0.6

98 0.8

99 0.8

100 1.0

263

ตารางท ผ.7 แสดงคาความยากงาย (p) คาอานาจจาแนก(r) ของแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน

วชาฟสกสวทยาศาสตร จานวน 100 ขอ

ขอ P ความหมาย r ความหมาย

1 0.20 ยาก 0.20 จาแนกได

2 0.75 งาย 0.30 จาแนกได

3 0.50 ปานกลาง 0.00 จาแนกไมได



6 0.15 ยากมาก -0.10 จาแนกไมได

7 0.25 ยาก 0.10 จาแนกไมได




11 0.85 งายมาก 0.30 จาแนกได


13 0.40 ปานกลาง 0.40 จาแนกได




17 0.25 ยาก -0.10 จาแนกไมได



20 0.45 ปานกลาง -0.10 จาแนกไมได






26 0.00 ยากมาก 0.00 จาแนกไมได

264


วชาฟสกสวทยาศาสตร จานวน 100 ขอ (ตอ)

























50 0.15 ยากมาก 0.30 จาแนกได


265





























266

















90 0.60 งาย -0.20 จาแนกไมได











267


วชาฟสกสวทยาศาสตร จานวน 80 ขอ


























268




























269




























270












284

ตารางท ผ.10 แสดงคาเฉลยของแบบสารวจความพรอมในการเรยนรแบบนาตนเอง

รายการประเมน คาเฉลย SD. แปลความหมาย*

คณลกษณะการจดการตนเอง(ขอ 1-13) 3.63 .44

อยในระดบ

เหนดวย

คณลกษณะความตองการในการเรยนร

(ขอ 14-25) 4.03 .43


เหนดวย

คณลกษณะในการควบคมตนเอง(ขอ 26-40) 3.89 .52


เหนดวย

ภาพรวมความพรอมในการเรยนรแบบนาตนเอง 3.85 .41


เหนดวย

*แปลความหมายคาเฉลย

0.05-1.49 หมายถง ไมเหนดวยอยางยง

1.50-2.49 หมายถง ไมเหนดวย

2.50-3.49 หมายถง ปานกลาง

3.50-4.39 หมายถง เหนดวย

4.50-5.00 หมายถง เหนดวยอยางยง

ตารางท ผ.11 แสดงคาเฉลยของแบบสารวจความพงพอใจของผเรยนตอรปแบบการเรยนร

แบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ

รายการประเมน คาเฉลย SD. แปลความหมาย

ดานผสอน จานวน 5 ขอ 3.87 .910 อยในระดบสง

ดานกระบวนการเรยนร จานวน 8 ขอ 3.91 .947 อยในระดบสง

ดานผเรยน จานวน 5 ขอ 3.97 .896 อยในระดบสง

ดานการสนบสนนแหลงเรยนร จานวน 4 ขอ 3.77 .921 อยในระดบสง

ภาพรวมความพงพอใจของผเรยนตอรปแบบการ

เรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานในการ

สอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ

3.88

.851

อยในระดบสง

285

ภาคผนวก ง ตวอยาง

แบบบนทกการทากจกรรมตามรปแบบการเรยนรแบบนาตนเอง โดยใชปญหาเปนฐานของกลมทดลอง

286

เรอง ความปลอดภยของลฟต ลฟตในอาคารสงแหงหนงเกดอบตเหตตกลงมา จากการเกบขอมลในการสอบสวนพบวา

ลฟตในอาคารนถกแขวนดวยสายเคเบลททาจากลวดเหลกทมเสนผานศนยกลาง 10 เซนตเมตร

คลองผานรอกทตดกบสวนบนของหลงคา ลฟตนกาหนดไวใหรบนาหนกคนสงสด 1500 กโลกรม

นาหนกลฟต 600 กโลกรม มอเตอรไฟฟาทใชในการทางานใหลฟตเคลอนทขนหรอลงดวยความเรง

1/4 g ในขณะทเกดอบตเหตมผโดยสารในลฟตตามขอกาหนด การเกดอบตเหตครงนเกดจาก

การคานวณผดพลาดของวศวกรหรอไม โดยคานงถงคา Safety factor ดวย

แบบบนทกการทากจกรรมตามรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานขนเผชญปญหา

ประเดนปญหา เหตผลของการตงประเดนปญหา

การเกดอบตเหตครงนเกดจากการคานวณ

ผดพลาดของวศวกรหรอไม

การทตองตรวจสอบการคานวณของวศวกรวา

ผดพลาดหรอไม เพราะอบตเหตของลฟตท

เกดขน จะมการสรางลฟตไดจะตองใชวศวกร

ผเชยวชาญในการคานวณทงนาหนกของลฟต

และจานวนนาหนกทลฟตสามารถบรรจคนได

เทาไรจงจะไมเกดอบตเหตและโดยคานงถงคา

safety factor

การเกดอบตเหตครงนเกดจากการคานวณ

ผดพลาดของวศวกร

เพราะถาไมใชการคานวณทผดพลาดของวศวกร

อบตเหตทเกดขนกคงจะไมเกด เนองจากลฟตได

กาหนดไววารบนาหนกคนไดสงสด 1500

กโลกรม แตตอนเกดอบตเหตมผโดยสารในลฟต

ตามทขอกาหนดแสดงวา เกดจากการคานวณท

ผดพลาด

287

ขนวเคราะหปญหา ประเดนจากโจทยปญหาทกาหนดให ความรดานฟสกสหวขอเรอง

ลฟตในอาคารนถกแขวนดวยสายเคเบลททา

จากลวดเหลกทมเสนผานศนยกลาง 10

เซนตเมตร คลองผานรอกทตดกบสวนบนของ

หลงคา

• ความเคน

• ความเครยด

• คายงมอดลส

• กฎการเคลอนทของนวตน)ขอ 2 , 3 (

• เครองกล

• งาน

ลฟตนกาหนดไวใหรบนาหนกคนสงสด 1500

กโลกรม นาหนกลฟต 600 กโลกรม • มวล

• นาหนก

มอเตอรไฟฟาทใชในการทางานใหลฟต

เคลอนทขนหรอลงดวยความเรง ¼ g • ความเรง

ขนวางแผนงาน (Planning)

รายการ ประเดน ระยะเวลาดาเนนการ/ ผรบผดชอบหลก

สมมตฐานของปญหา การเกดอบตเหตลฟตตกครงน

เกดจากการคานวณผดพลาด

ของวศวกร

28ม.ค.2554

นางสาวสกฤตา ฤกษถนอม

นางสาวทพวรรณ มาดหมาย

แหลงแสวงหาขอมล

• หนงสอ ตารา เอกสาร

ทเกยวของกบความร

ฟสกสกลศาสตร

• สออเลกทรอนกส

เอกสารทเกยวของกบ

ความรฟสกสกล

ศาสตร

• Website เอกสารท

เกยวของกบความร

ฟสกสกลศาสตร

28ม.ค.2554

นางสาวชมพรรณ ศรทองกล

นางสาวสจวรรณ มะลวงค

นางสาวสาวตร รกซอน



288

รายการ ประเดน ระยะเวลาดาเนนการ/ ผรบผดชอบหลก

การวเคราะหขอมล นาปรมาณตาง ๆ ทกาหนดให

จากโจทยปญหามาแทนคาการ

คานวณในสตร สมการตาง ๆ ท

วเคราะหไวในขนวเคราะห

ปญหา

29 ม.ค.2554

นางสาวชมพรรณ ศรทองกล

นางสาวสจวรรณ มะลวงค

นางสาวสาวตร รกซอน



การสรป นาคาทคานวณไดจากการ

วเคราะหขอมลมาตรวจสอบ

สมมตฐานวาเปนจรงหรอ

สอดคลองหรอไม

30 ม.ค.2554



ขนสบคน ประเภท แหลงคนควา ระบอางองตามบรรณนกรม หวขอเรองทอางอง

หนงสอ หองสมด กาญจนา จนทรประเสรฐ.

(2554). ฟสกสวทยาศาสตร

ชวภาพ, สานกพมพศนย

พฒนาการเรยนการสอน

มหาวทยาลยรงสต ปทมธาน.

• เครองกล

• คามอดลสยง

• ความเคน

• ความเครยด

• กฎการเคลอนทของ

นวตน

(ขอ 2,3)

หนงสอ หองสมด กองกญจน ภทรากาญจน , ธน

กาญจน ภทรากาญจน. ฟสกส

1 , สานกพมพแหงจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย กรงเทพฯ.

• กฎการเคลอนทของ

นวตน

(ขอ 2,3)

หนงสอ หองสมด วเชยร ฝอยนกล. กลศาสตรของ

นวตน, สานกพมพมหาวทยาลย

รงสต ปทมธาน.

• มวล

• นาหนก

• ความเรง

289

ประเภท แหลงคนควา ระบอางองตามบรรณนกรม หวขอเรองทอางอง

หนงสอ หองสมด ธรศานต ปรงจตวทยาภรณ. Mini physics

for entrance, Science cener กรงเทพฯ. • มวล

• ความเรง

• งาน

เครองกล

Website อนเตอรเนต คา Safety factor. สบคน 28 มนาคม 2554

จาก

http://www.ismed.or.th/SME2/src/uploa

d/knowledge/117142317545d27fc79aa

98.pdf

• Safety

factor

ขนสงเคราะห จากโจทยลฟตในอาคารนถกแขวนดวยสายเคเบลททาจากลวดเหลกคลองผานรอกทตดกบสวนบน

ของหลงคารอกนเปนแบบเดยวตายตว ลฟตนกาหนดไวใหรบนาหนกคนสงสด 1500 kg

นาหนกลฟต 600 kg มอเตอรไฟฟาทใชในการทางานใหลฟตเคลอนทขนหรอลงดวยความเรง g41

หาแรงตงของสายเคเบล

∑F = ma

ถามวลเคลอนทลงดวยความเรง

Mg - T = ma

(600kg+1500kg)(9.8m/s2) – T = (600kg+1500kg)(1/4)(9.8m/s2)

T = 15,435 N หาความยดหยนของสายเคเบล ตารางแสดงคามอดลสของยงขดจากดความยดหยน ความเคนดง ความเคนอด

วตถ มอดลสของยง ( x109 N/m )

ขดจากดความยดหยน ( x107 N/m)

ความเคนดง ( x107 N/m )

ความเคนอด ( x107 N/m)

เหลกกลา 200 30 50 -

(ตารางจาก หนงสอฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ)

290

มอดลสของยง = ความเคนดง / ความเครยดดง

= F/A / L/L N/m2

ลฟตในอาคารถกแขวนดวยสายเคเบลททาจากลวดเหลกทมเสนผานศนยกลาง 10 เซนตเมตร

ความเคนดง = F/A

A = พนทหนาตดของเสนลวด

= r2

แปลงหนวยเสนผานศนยกลางเซนตเมตรเปนเมตร ได 0.1 เมตร

แทน สตร r2 ได (3.14)(0.05)2 = 7.85×10-3 m2

นาคา T แทน F

ความเคนดง = 15435/7.85×10-3 m2

= 1,966,242.038 N/m2

นามาแทนคามอดลสยง

มอดลสยง = N/m2

จะหาคามอดลสยงไดสมบรณจะตองหาคาความเครยดดงโดยจะตองรวาเสนลวดยาวเทาไร

และเสนลวดยดออกเทากบเทาไร จากสมการทคานวณไดเมอนามาเปรยบเทยบกบ

คาของมอดลสยงของเหลกกลา = 200×109 N/m2

ดงนนคามอดลสทไดอาจจะมคานอยกวาคามอดลสยงเหลกกลาทาใหความยดหยนของลฟตนม

นอยเกนไปจนไมสามารถรบนาหนกของลฟตทมมวลทงหมด 2100 kg จงทาใหเกดอบตเหต ประสทธภาพของเครองกล การทางานของรอกเดยวตายตว จะมแรงดง P ดงเชอกไดระยะ s นาหนก W กถกยกไดระยะ s

เชนเดยวกน

Eff = งานทใหกบเครองกล / งานทไดรบจากเครองกล

= Wout / Win

งานทใหกบเครองกล = PS

ถาทราบแรงดงของ P และระยะ s จะไดงานทกระทา

งานทไดรบ = WS

= (600kg+1500kg)s

= 2100s

291

ถาทราบระยะ s จะสามารคานวณงานทไดรบได

Eff = PS / 2100s

จากสมการประสทธภาพของเครองกลนาจะมคานอยเพราะเกดอบตเหต การไดเปรยบเชงกล

M.A = W / P

M.A = 2100 / P

ถาทราบแรงดงของ P จะสามารถทราบถง คา M.A คาทได M.A อาจจะนอยกวา 1 แสดงวา

เครองกลมการเสยเปรยบเชงกล ทาใหเครองกลทางานผดพลาด

จากสมการทงหมดเมอคานงถงคา Safety Factor คาความปลอดภย จะตองคานวณจาก

แรงหรอกาลงทจะมากระทา เมอดจากคามอดลสยงและประสทธภาพ เมอดจากการเกบขอมล

พบวาลฟตบรรจนาหนกได 1500 kg แตตอนเกดอบตเหตมผโดยสารในลฟตตามขอกาหนดแตลฟต

ยงตก แสดงวา วศวกรคานวณเผอคา Safety Factor ผด แสดงวาคา Safety Factor < 2100 kg

เพราะการคานวณคาความปลอดภยจะตองเผอเอาไว 2-3 เทา

ขนสรป การเกดอบตเหตครงนเกดจากการคานวณผดพลาดของวศวกร

292

ภาคผนวก จ คาสถตแบบประเมนการเรยนรจากการทากจกรรมตาม รปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐาน

ในการสอนวชาฟสกสวทยาศาสตรชวภาพ

293

ตารางท ผ.12 แสดงคาเฉลยรายขอการประเมนการเรยนรจากการทากจกรรมตามรปแบบ

การเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐาน ของการประเมนตนเอง จากเพอน

และจากคร

การประเมน

ตนเอง


จากเพอน


จากคร

รายการประเมนรายขอ

X SD X SD X SD

ขนเผชญปญหา

1.ระบประเดนปญหาไดชดเจน 3.92 .289 3.75 .437 3.75 .622

2.สามารถระบประเดนปญหาไดหลากหลาย 3.58 .515 3.68 .469 3.33 .651

3.แสดงเหตผลของการระบปญหาแตละปญหาได

ชดเจน

3.83 .389 3.70 .462 3.67 .492

ขนวเคราะหปญหา

1.ระบหวขอเรองทเกยวของกบประเดนปญหาได

ชดเจน

3.83 .389 3.75 .437 3.75 .452

2.การคดแยกขอมลทจาเปนสาหรบใชในการแก

โจทยปญหาไดชดเจน

3.92 .289 3.68 .469 3.75 .452

3.เชอมโยงความรในแตละประเดนปญหาได

หลากหลาย

3.73 .467 3.71 .457 3.75 .452

ขนการสบคน

1.มกจกรรมการสบคนอยางมระบบ 3.83 .389 3.72 .454 3.83 .389

2.ใชแหลงความรทหลากหลาย 3.83 .389 3.63 .520 3.75 .452

3.ใชแหลงความรทถกตอง เหมาะสม 3.92 .289 3.80 .403 3.83 .389

ขนวางแผน

1.วางแผนการกาหนดสมมตฐาน แหลงแสวงหา

ความร ไดชดเจน

3.83 .389 3.73 .446 3.83 .389

2.กาหนดระยะเวลาและผรบผดชอบเหมาะสมทา

ใหการดาเนนงานตรงตามกาหนดเวลา

3.58 .515 3.78 .415 3.83 .389

3.ดาเนนการตามแผนทวางไวไดเสรจสมบรณ 3.92 .289 3.78 .415 3.83 .389

294

ตารางท ผ.12 แสดงคาเฉลยรายขอการประเมนการเรยนรจากการทากจกรรมตามรปแบบ

การเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐาน ของการประเมนตนเอง จากเพอน

และจากคร (ตอ)


ตนเอง




จากคร

รายการประเมนรายขอ

X SD X SD X SD

ขนสงเคราะห

1.มการสงเคราะหขอมลทใชสตร สมการและรวบรวม

อยางเปนระบบ

3.83 .389 3.81 .393 3.75 .452

2.มการสงเคราะหทใชอางองเอกสาร เกดความ

นาเชอถอ

3.67 .492 3.71 .457 3.75 .622

3.มการสงเคราะหทเกดผลลพธทเปนคณคา 3.67 .492 3.78 .418 3.92 .289

ขนการสรป

1.การนาเสนอผลการแกโจทยปญหาครอบคลม

วตถประสงคของการเรยนร

3.92 .289 3.80 .406 3.92 .289

2.การนาเสนอผลการแกโจทยปญหาไดถกตองชดเจน 3.92 .289 3.90 .305 3.92 .289

3.บนทกของนกศกษาในการดาเนนกจกรรมตงแตขน

แรกจนถงขนสดทายอยางชดเจน

3.83 .389 3.83 .425 4.00 .000

จากตารางท ผ. 12 แสดงใหเหนวา คาเฉลยสงสดของการประเมนตนเองรายขอ ไดแก

ระบประเดนปญหาไดชดเจน, การคดแยกขอมลทจาเปนสาหรบใชในการแกโจทยปญหาไดชดเจน,

ใชแหลงความรทถกตองเหมาะสม,ดาเนนการตามแผนทวางไวไดเสรจสมบรณ, การนาเสนอผลการแก

โจทยปญหาครอบคลมวตถประสงคของการเรยนร และ การนาเสนอผลการแกโจทยปญหาไดถกตอง

ชดเจน ซงมคาเทากนและเทากบ 3.92 คาเฉลยสงสดของการประเมนจากเพอนรายขอ ไดแก

การนาเสนอผลการแกโจทยปญหาไดถกตองชดเจน มคาเทากบ 3.90 และ คาเฉลยสงสดของการ

ประเมนจากครรายขอ ไดแก บนทกของนกศกษาในการดาเนนกจกรรมตงแตขนแรกจนถงขน

สดทายอยางชดเจน มคาเทากบ 4.00

295

ตารางท ผ.13 แสดงคาเฉลยรายดานการประเมนการเรยนรจากการทากจกรรมตามรปแบบ

การเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐานของการประเมนตนเอง

จากเพอน และจากคร


ตนเอง




จากคร

รายการประเมนรายดาน

X SD X SD X SD

ขนเผชญปญหา 3.78 .328 3.71 .310 3.58 .474

ขนวเคราะหปญหา 3.85 .229 3.71 .306 3.75 .405

ขนการสบคน 3.86 .223 3.72 .341 3.81 .388

ขนวางแผน 3.78 .296 3.77 .309 3.83 .389

ขนสงเคราะห 3.72 .343 3.77 .305 3.81 .332

ขนการสรป 3.89 .217 3.84 .266 3.94 .192

จากตารางท ผ. 13 แสดงใหเหนวา การประเมนรายดานของการประเมนตนเอง จากเพอน

และจากคร คาเฉลยสงสดไดแก ขนการสรป มคาเทากบ 3.89 , 3.84 และ 3.94 ตามลาดบ

ตารางท ผ.14 แสดงการเปรยบเทยบความแตกตางคาเฉลยรายดานการประเมนการเรยนรจาก

การทากจกรรมตามรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐาน

ของการประเมนตนเอง จากเพอน และจากคร


ระหวางกลม 2 .01 .01 .78 .48

ภายในกลม 15 .10 .01

รวม 17 .16

จากตารางท ผ.14 แสดงใหเหนวาคาเฉลยรายดานการประเมนการเรยนรจากการทากจกรรม

ตามรปแบบการเรยนรแบบนาตนเองโดยใชปญหาเปนฐาน ของการประเมนตนเอง จากเพอน และ

จากคร ไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต

296

ประวตผวจย

ชอ กาญจนา จนทรประเสรฐ

วน เดอน ป เกด 9 ธนวาคม 2502

สถานทเกด พจตร ประเทศไทย

ประวตการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ บางแสน

ปรญญาการศกษาบณฑต (ฟสกส), 2525

มหาวทยาลยนเรศวร

ปรญญาการศกษามหาบณฑต (วทยาศาสตรศกษา), 2540

มหาวทยาลยรงสต

ปรญญาศกษาศาสตรดษฎบณฑต, 2554

ทอยปจจบน 30/312 ถนนรงสต-นครนายก ตาบลคลองสาม อาเภอคลองหลวง

จงหวดปทมธาน

[email protected]

สถานททางาน ภาควชาฟสกส คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยรงสต

ตาแหนงปจจบน รองศาสตราจารยสาขาวชาฟสกส

an instructional model development focusing on a … · 2018-03-14 · ข 5107606 :...

Documents