analisis tenaga kerja berdasarkan latar belakang ...minyak kelapa sawit pada pt sgam (surya gemilang...
TRANSCRIPT
ANALISIS TENAGA KERJA BERDASARKAN LATAR BELAKANG
PENDIDIKAN PADA PERUSAHAAN MINYAK KELAPA
SAWIT PT SGAM (SURYA GEMILANG
AGRO MANDIRI)DI KABUPATEN
TANJAB TIMUR
SKRIPSI
Diajukan Oleh:
HAYATUN NUFUS
RRA1A113010
FAKULTAS KEGURUAN DAN ILMU PENDIDIKAN
UNIVERSITAS JAMBI
2018
ANALISIS TENAGA KERJA BERDASARKAN LATAR BELAKANG
PENDIDIKAN PADA PERUSAHAAN MINYAK KELAPA
SAWIT PT SGAM (SURYA GEMILANG
AGRO MANDIRI)DI KABUPATEN
TANJAB TIMUR
SKRIPSI
Diajukan Kepada
Universitas Jambi Untuk Memenuhi Sebagian Syarat Memperoleh
Gelar Sarjana Pendidikan Ekonomi
Diajukan Oleh:
HAYATUN NUFUS
RRA1A113010
FAKULTAS KEGURUAN DAN ILMU PENDIDIKAN
UNIVERSITAS JAMBI
2018
Scanned by CamScanner
Scanned by CamScanner
Scanned by CamScanner
Scanned by CamScanner
Scanned by CamScanner
viii
KATA PENGANTAR
Puji syukur penulis panjatkan ke hadirat Allah SWT, yang telah melimpahkan
rahmat dan karunia-Nya, sehingga penulis dapat menyelesaikan Skripsi dengan
judul “Analisis Tenaga Kerja Berdasarkan Tingkat Pendidikan Pada Perusahaan
Minyak Kelapa Sawit Pada PT SGAM (Surya Gemilang Agro Mandiri) di
Kabupaten Tanjab Timur.
Kemudahan dan kelancaran dalam menyelesaikan Skripsi ini tidak lepas dari
bantuan beberapa pihak yang telah membantu baik secara langsung maupun tidak
langsung, untuk itu penulis mengucapkan banyak terima kasih kepada:
1. Bapak Prof. H. Johni Najwan, S.H., M.H., Ph.D selaku Rektor Universitas
Jambi.
2. Bapak Prof. Dr. Rer. Nat. Asrial, M.Si selaku Dekan FKIP Universitas Jambi.
3. Bapak Drs. M. Salam, M.Si selaku Ketua Jurusan PIPS FKIP Universitas
Jambi.
4. Ibu Dr. Rosmiati, S.Pd., M.Pd selaku Ketua Prodi Pendidikan Ekonomi FKIP
Universitas Jambi.
5. Bapak Drs. H. Arpizal, M.Pd sebagai Ketua Seminar Proposal Pendidikan
Ekonomi.
6. Bapak Prof. Dr. Drs. H. Khairinal, Dpt, BA, M.Si selaku Pembimbing Skripsi I
dan Ibu Dr. Rosmiati, S.Pd., M.Pd selaku Pembimbing Skripsi II yang telah
meluangkan tenaga, waktu dan pikiran dalam membimbing dan mengarahkan
penulis dalam menyelesaikan Skripsi ini.
ix
7. Ibu Dra. Hj. May Maemunah, M. ME selaku Pembimbing Akademik yang telah
memberikan arahannya selama perkuliahan.
8. Bapak dan Ibu Dosen Pengajar Program Studi Pendidikan Ekonomi tempat
penulis menimba ilmu.
9. Bapak Muh Jahuri selaku HRD PT Surya Gemilang Agro Mandiri yang telah
memberikan petunjuk dan arahan selama penulis melakukan penelitian.
10. Orang tuaku tercinta, terkasih dan tersayang Ibu Faridah S.Pd dan Bapak
Drs. M Ali AS yang selalu memberikan kekuatan dalam menyelesaikan Skripsi
ini.
11. Orang tua angkatku terkasih, Ibu Latifah dan Bapak Fir Usmayadi yang
memberikan semangat serta dukungannya dalam menyelesaikan Skripsi ini.
12. Kakakku Rabiatul Adawiyah S.Pt yang memberikan dukungan dalam
menyelesaikan Skripsi ini.
13. Adik-adikku Nehla Rohali dan M Luthfi Ali Abrar yang selalu memberikan
semangat dan pengobat rasa lelah dan kejenuhan dalam menyelesaikan Skripsi
ini.
14. Adik sepupuku tersayang Rafli Noer Safe’I, Fikri Haikal, dan Aisyah Azahra
yang selalu memberikan semangatnya dalam menyelesaikan Skripsi ini.
15. Bripda Bambang Suriansyah yang selalu memberikan dukungan dan semangat
untuk segera menyelesaikan Skripsi ini.
16. Teman-teman satu angkatan 2013 yang selalu berjuang bersama selama
menimba ilmu di Pendidikan Ekonomi.
x
Penulis menyadari bahwa Skripsi ini masih jauh dari sempurna. Oleh sebab itu,
kritik yang membangun dan saran akan diterima untuk perbaikan lebih lanjut.
Semoga Skripsi ini bermanfaat bagi dunia pendidikan.
Jambi, 2018
Penulis
xi
DAFTAR ISI
HALAMAN SAMPUL ....................................................................................... i
HALAMAN JUDUL .......................................................................................... ii
HALAMAN PERSETUJUAN PEMBIMBING ................................................. iii
HALAMAN PENGESAHAN ............................................................................ iv
PERNYATAAN ................................................................................................. vi
ABSTRAK .......................................................................................................... vii
PERSEMBAHAN ............................................................................................... viii
KATA PENGANTAR ........................................................................................ x
DAFTAR ISI ....................................................................................................... xi
DAFTAR TABEL ............................................................................................... xiv
DAFTAR GAMBAR .......................................................................................... xv
DAFTAR LAMPIRAN ....................................................................................... xvi
BAB I PENDAHULUAN
A. Konteks Penelitian .................................................................................. 1
B. Fokus Penelitian ...................................................................................... 7
C. Tujuan Penelitian .................................................................................... 7
D. Kegunaan Penelitian ............................................................................... 7
BAB II TINJAUAN PUSTAKA
A. Pengertian Tenaga Kerja, Penyerapan Tenaga Kerja, dan Permintaan
Tenaga Kerja ........................................................................................... 8
1. Tenaga Kerja ................................................................................... 8
B. Pengertian Pendidikan, Tingkat/Jenjang Pendidikan,Peranan Pendidikan
dalam Pengembangan Sumber DayaManusia ......................................... 12
1. Pendidikan ....................................................................................... 12
2. Tingkat/Jenjang Pendidikan ............................................................ 14
3. Peranan Pendidikan dalam Pengembangan Sumber Daya Manusia 15
C. Pengertian Perusahaan ............................................................................ 18
D. Kerangka Berpikir ................................................................................... 20
BAB III METODOLOGI PENELITIAN
A. Pendekatan dan Jenis Penelitian ............................................................ 22
B. Kehadiran Peneliti .................................................................................. 23
C. Lokasi Penelitian .................................................................................... 23
D. Sumber Data .......................................................................................... 24
1. Kata-Kata dan Tindakan .................................................................. 25
2. Sumber Tertulis ............................................................................... 25
3. Foto .................................................................................................. 25
E. Tahap-Tahap Penelitian ......................................................................... 25
1. Tahap Pra-Lapangan ......................................................................... 26
2. Tahap Pekerjaan Lapangan ............................................................... 26
3. Tahap Analisis Data .......................................................................... 26
F. Alat Pengumpulan Data ......................................................................... 27
1. Observasi ......................................................................................... 27
2. Wawancara ...................................................................................... 27
3. Dokumentasi .................................................................................... 27
xii
G. Teknik Analisis Data ............................................................................. 28
1. Data Reduction (Reduksi Data) ....................................................... 29
2. Data Display (Penyajian Data) ........................................................ 30
3. Conclusion Drawing/Verification ................................................... 30
H. Pengecekan Keabsahan Temuan ............................................................ 31
I. Triangulasi ............................................................................................. 31
1. Triangulasi Sumber ......................................................................... 32
2. Triangulasi Teknik........................................................................... 32
3. Triangulasi Waktu ........................................................................... 32
J. Jadwal Penelitian ................................................................................... 33
BAB IV PAPARAN DATA DAN TEMUAN PENELITIAN
A. Gambaran Umum Lokasi Penelitian ....................................................... 35
1. Sejarah PT Surya Gemilang Agro Mandiri ....................................... 35
2. Visi dan Misi ..................................................................................... 36
3. Struktur Organisasi PT Surya Gemilang Agro Mandiri ................... 37
4. Uraian Tugas, Tanggung Jawab dan Wewenang .............................. 39
1) Direktur ....................................................................................... 39
2) Mill Manager ............................................................................... 40
3) Kepala Tata Usaha....................................................................... 41
4) HRD dan Personalia .................................................................... 42
5) Keuangan ..................................................................................... 43
6) Admin Pembelian ........................................................................ 45
7) Admin Timbangan ....................................................................... 46
8) Admin Gudang ............................................................................ 47
9) Security ........................................................................................ 47
10) Asisten Proses.............................................................................. 49
11) Mandor Proses ............................................................................. 50
12) Operator Mesin Sterilzer ............................................................. 51
13) Operator Mesin Tresher Station .................................................. 52
14) Operator Mesin Press Station...................................................... 54
15) Operator Mesin Clarification ...................................................... 55
16) Operator Mesin Nut Station ......................................................... 58
17) Operator Raw Water Treatment .................................................. 60
18) Operator Boiler & Fuel Receptions Station ................................ 61
19) Operator Enggine Room & Turbine ............................................ 63
20) Operator Mesin Bunch Press ....................................................... 65
21) Helper Proses ............................................................................... 66
22) Asisten Maintenance ................................................................... 67
23) Mandor Maintenance .................................................................. 67
24) Mekanik ....................................................................................... 68
25) Helper Maintenance .................................................................... 69
26) Asisten Sortasi ............................................................................. 69
27) Asisten Laboratorium .................................................................. 70
28) Analisis Laboratorium ................................................................. 71
29) Helper Laboratorium ................................................................... 73
30) Operator Limbah ......................................................................... 74
B. Catatan Lapangan .................................................................................... 74
C. Hasil Penelitian ....................................................................................... 81
xiii
1. Penyerapan Tenaga Kerja ................................................................ 82
2. Latar Belakang Pendidikan ............................................................... 84
BAB V PEMBAHASAN
A. Reduksi Data ........................................................................................... 86
1. Penyerapan Tenaga Kerja ................................................................. 87
2. Latar Belakang Pendidikan ............................................................... 88
B. Penyajian Data ........................................................................................ 89
1. Penyerapan Tenaga Kerja ................................................................. 84
2. Berdarakan Latar Belakang Pendidikan ............................................ 87
C. Kesimpulan/Verification ......................................................................... 88
1. Penyerapan Tenaga Kerja ................................................................. 88
2. Latar Belakang Pendidikan ............................................................... 88
D. Triangulasi .............................................................................................. 89
a. Triangulasi Sumber ........................................................................... 89
b. Triangulasi Teknik ............................................................................ 90
c. Triangulasi Waktu ............................................................................. 90
d. Triangulasi Metode ........................................................................... 91
BAB VI PENUTUP
A. Kesimpulan ............................................................................................. 93
B. Saran ....................................................................................................... 94
DAFTAR PUSTAKA ......................................................................................... 95
xiv
DAFTAR TABEL
1.1 Data Tenaga Kerja PT. SGAM .................................................................... 6
3.1 Jadwal Penelitian ......................................................................................... 34
xv
DAFTAR GAMBAR
2.1 Kerangka Berpikir ....................................................................................... 20
3.1 Komponen Analisis Data ............................................................................ 25
3.2 Tahap-Tahap Penelitian .............................................................................. 29
4.1 Struktur Organisasi ..................................................................................... 38
4.2 Hasil Wawancara Tenaga Kerja ................................................................... 83
4.3 Hasil Wawancara Latar Belakang Pendidikan ............................................. 85
xvi
DAFTAR LAMPIRAN
1. Kisi-kisi Instrumen Penelitian ................................................................ 97
2. Pedoman Wawancara HRD.................................................................... 98
3. Pedoman Wawancara Karyawan............................................................ 100
4. Hasil Wawancara HRD .......................................................................... 101
5. Hasil Wawancara Karyawan .................................................................. 105
6. Lembar Persetujuan Hasil Seminar ........................................................ 107
7. Permohonan Izin Penelitian ................................................................... 108
8. Pengantar Surat Izin Penelitian .............................................................. 109
9. Surat Izin Penelitian ............................................................................... 110
10. Surat Balasan Izin Penelitian ................................................................. 111
11. Dokumentasi .......................................................................................... 112
12. Dokumentasi Wawancara....................................................................... 113
13. Dokumentasi Keadaan PT SGAM ......................................................... 115
14. Struktur Organisasi PT SGAM .............................................................. 118
15. Data Karyawan PT SGAM ................................................................... 119