anatomi ekstremitas superior
DESCRIPTION
ANATOMI EKSTREMITAS SUPERIOR. Humaryanto. Pendahuluan. Bagian-bagian: Shoulder : regio scapula, regio axilla, regio pectorale Brachium Cubitus Antebrachium Manus Carpus Metacarpus Digiti (phalanges). Antebrachium : antara siku (cubitus) dan pergelangan (carpus). - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
ANATOMIANATOMI
EKSTREMITAS SUPERIOREKSTREMITAS SUPERIOR
HumaryantoHumaryanto
Pendahuluan Pendahuluan
Bagian-bagian:Bagian-bagian: ShoulderShoulder : regio scapula, regio axilla, : regio scapula, regio axilla,
regio pectoraleregio pectorale BrachiumBrachium
• Cubitus Cubitus AntebrachiumAntebrachium Manus Manus
• CarpusCarpus• MetacarpusMetacarpus• Digiti (phalanges)Digiti (phalanges)
AntebrachiumAntebrachium:: antara siku (cubitus) antara siku (cubitus) dan pergelangan (carpus). dan pergelangan (carpus).
Tulang-tulangnyaTulang-tulangnya: : radiusradius dan dan ulnaeulnae ArticulatioArticulatio cubiticubiti ArticulatioArticulatio radioulnare proximal dan radioulnare proximal dan
distal. distal. PosisiPosisi anatomi (anatomi (cubitus supinasiocubitus supinasio), ),
posisi paralel radius di lateral ulnae.posisi paralel radius di lateral ulnae. CubitusCubitus pronasiopronasio:: distal radius distal radius
menyilang ulnaemenyilang ulnaeradius oblique radius oblique (miring)(miring)
ManusManus:: carpus, metacarpus ( carpus, metacarpus (the proper the proper handhand ), dan jari-jari (digiti). ), dan jari-jari (digiti).
Ossa Ossa carpalcarpalia:ia: 2 baris (proximal dan distal) 2 baris (proximal dan distal) masing-masing terdapat 4 tulang. masing-masing terdapat 4 tulang.
Ossa Ossa carpalcarpaliaia bersendi dengan: bersendi dengan: • a) satu sama lain pada articulationes a) satu sama lain pada articulationes
intercarpales; intercarpales; • b) di proximal dengan radius (art. b) di proximal dengan radius (art.
radiocarpalis)radiocarpalis)• c) dengan tulang-tulang metacarpalia pada c) dengan tulang-tulang metacarpalia pada
articulationes carpometacarpales. articulationes carpometacarpales. Ossa Ossa carpaliacarpalia di posterior—bawah kulit, di di posterior—bawah kulit, di
anterior—thenar, hypothenar, tendo-tendoanterior—thenar, hypothenar, tendo-tendo
The proper handThe proper hand (metacarpus) (metacarpus), , • Art. carpometacarpales Art. carpometacarpales • Art. intermetacarpales Art. intermetacarpales ((ke-2 sd. 5ke-2 sd. 5)), , • Art. metacarpophalangealeArt. metacarpophalangeale
Digiti : Digiti : • primus/pollex, primus/pollex, • secundus/index, secundus/index, • digitus medius/tertius, digitus medius/tertius, • anularis/quartusanularis/quartus dan minimus/quintus. dan minimus/quintus. • phalanges: proximalis, medius, distalis phalanges: proximalis, medius, distalis
kecuali pollexkecuali pollex ArticulationesArticulationes metacarpophalangeales. metacarpophalangeales. ArticulationesArticulationes interphalangeales.interphalangeales.
SURFACE ANATOMYSURFACE ANATOMY
ClaviculaClavicula::• TeTeraba, berkelok, konkaf raba, berkelok, konkaf 1/3 1/3 laterallateral, ,
konvekskonveks 2/3 2/3 medial. medial. • UjungUjung laterallateral--acromion scapulaacromion scapula• UjungUjung medialmedial--manubrium sternimanubrium sterni
PapillaPapilla mammariamammaria• PosisinyaPosisinya bervariasi, bervariasi, SICSIC IV dekat art. IV dekat art.
costochondralis, medial linea costochondralis, medial linea midclavicularismidclavicularis
Surface anatomy…cont’dSurface anatomy…cont’d Fossa infraclavicularis Fossa infraclavicularis 1/3 1/3 lateral lateral
clavicula. clavicula. • M. pectoralis major di medial fossaM. pectoralis major di medial fossa• M. deltoideus di lateralM. deltoideus di lateral• Processus coracoideus scapula sedikit Processus coracoideus scapula sedikit
lateral tertutup m. deltoideus, kira-kira 2-lateral tertutup m. deltoideus, kira-kira 2-3 cm di bawah clavicula.3 cm di bawah clavicula.
Art. acromioclavicularis Art. acromioclavicularis • Subcutaneus, datar, di ujung bahuSubcutaneus, datar, di ujung bahu• LateralLateral claviculaclavicula• Teraba cTeraba cekunganekungan sebelum ada acromion sebelum ada acromion
((acron=acron=puncak; puncak; omos=omos=bahu).bahu).
Surface anatomy…cont’dSurface anatomy…cont’d Axilla:Axilla:
• Abduksi brachium Abduksi brachium • LipatanLipatan anterior m. pectoralis major anterior m. pectoralis major • LipatanLipatan posterior latissimus dorsi dan m. teres posterior latissimus dorsi dan m. teres
major tebal, major tebal, roundedrounded• M. latissimus dorsiM. latissimus dorsi——lenganlengan atas melawan suatu atas melawan suatu
tahanan.tahanan.• MargoMargo lateral scapula dapat diraba pada dinding lateral scapula dapat diraba pada dinding
posteriorposterior• MedialMedial costae costae && m. serratus anterior m. serratus anterior• LateralLateral——m. biceps brachiim. biceps brachii & & m. coracobrachialis m. coracobrachialis • Beberapa saraf-saraf besarBeberapa saraf-saraf besar dapatdapat dirasakan dirasakan
((rolledrolled))• A. axillaris dapat dirasakan denyutnyaA. axillaris dapat dirasakan denyutnya
Surface anatomy…cont’dSurface anatomy…cont’d HumerusHumerus
• Caput humeri bagian atas axillaCaput humeri bagian atas axilla——laterallateral • BatasBatas lateral costa I lateral costa I ––medialmedial• EpicondylusEpicondylus medialis lebih menonjolmedialis lebih menonjol• Supinasi—epycondylus lateral di Supinasi—epycondylus lateral di
anterior, caput posteromedialanterior, caput posteromedial• Anterior, lateral, dan posterior ditutupi Anterior, lateral, dan posterior ditutupi
m. deltoideusm. deltoideus• Anterior bawah-Anterior bawah-m. biceps brachii dan m. m. biceps brachii dan m.
brachialisbrachialis
Surface anatomy…cont’dSurface anatomy…cont’d FossaFossa cubiticubiti
• TendoTendo m. biceps brachiim. biceps brachii• DenyutanDenyutan a. brachialis a. brachialis ddi mediali medial• N. medianus teraba di posteromedialN. medianus teraba di posteromedial• MunculMunculkan kan venavena-vena-vena superficialis, superficialis,
catatlah beberapa variasi posisi v. catatlah beberapa variasi posisi v. basilica dan v. cephalicabasilica dan v. cephalica
Fleksi penuh art. cubitiFleksi penuh art. cubiti• ProcProc.. coronoideus coronoideus——fossafossa coronoideacoronoidea
Ekstensi penuhEkstensi penuh• OlecranonOlecranon——fossafossa olecraniolecrani
Surface anatomy…cont’dSurface anatomy…cont’d OlecranonOlecranon
• TriangularTriangular• Margo posterior ulna—proc.styloideusMargo posterior ulna—proc.styloideusgaris garis
yang membatasi anteromedial dan yang membatasi anteromedial dan posterolateral. Fraktur ulna ?posterolateral. Fraktur ulna ?
Caput radii Caput radii teteraba sedikit distal raba sedikit distal drdr epicondylus lateralis humeriepicondylus lateralis humeri
Pronasi-supinasi-kan antebrachiumPronasi-supinasi-kan antebrachium——terasa terasa rotasi lig. anulare radiirotasi lig. anulare radii
Proc. styloideus radii—distal lateralProc. styloideus radii—distal lateral
Surface anatomy…cont’dSurface anatomy…cont’d TabatiereTabatiere anatomicumanatomicum
• Latero-posterior carpus Latero-posterior carpus • TendoTendo extensor pollicis longus di medial extensor pollicis longus di medial• Tendo m. extensor pollicis brevis di lateralTendo m. extensor pollicis brevis di lateral • Proc. styloideus radii di proximalProc. styloideus radii di proximal• OsOs scaphoideumscaphoideum dan dan os trapeziumos trapezium terabateraba• DenyutanDenyutan a. radialis a. radialis di atasdi atas os trapezium os trapezium
Proc. styloideus radii lebih distalProc. styloideus radii lebih distalppetunjuketunjuk frakturfraktur radius radius
Surface anatomy…cont’dSurface anatomy…cont’d RadiusRadius distal bersendidistal bersendi::
• DiDi medial dengan ulna (incisura ulnaris), medial dengan ulna (incisura ulnaris), • UjungUjung distal dengan 2 tulang carpalia distal dengan 2 tulang carpalia
lateral baris proximal (os scaphoideum lateral baris proximal (os scaphoideum dan os lunatum)dan os lunatum)persendian langsung persendian langsung antebrachium dengan carpusantebrachium dengan carpusfrakturfraktur
Dorsum manus-mDorsum manus-metacarpalia etacarpalia & & phalangesphalanges terabateraba
PalmarPalmar manus manus os pisiforme (medial) os pisiforme (medial) && tuberculum ossis scaphoidei tuberculum ossis scaphoidei (lateral) terlihat dan teraba terutama (lateral) terlihat dan teraba terutama saat ekstensi penuh art.carpisaat ekstensi penuh art.carpi
Surface anatomy…cont’dSurface anatomy…cont’d Tendo m. flexor carpi ulnaris dapat Tendo m. flexor carpi ulnaris dapat
dirasakan pada permukaan proximal os dirasakan pada permukaan proximal os pisiformepisiforme
Hamulus ossis hamati teraba dalamHamulus ossis hamati teraba dalam-di -di proximal hypothenar proximal hypothenar
TuberculumTuberculum ossis trapezii ossis trapezii teraba di teraba di proximal thenar proximal thenar
EmpatEmpat tulang yang dapat teraba pada dua tulang yang dapat teraba pada dua baris carpalia permukaan palmaris (os baris carpalia permukaan palmaris (os trapezium, os scaphoideum, dan os trapezium, os scaphoideum, dan os pisiforme, os hamatum) merupakan pisiforme, os hamatum) merupakan tempat melekatnya retinaculum flexorum tempat melekatnya retinaculum flexorum
Surface anatomy…cont’dSurface anatomy…cont’d RetinaculumRetinaculum flexorumflexorum
• lapisan tebal pada fascia profundalapisan tebal pada fascia profunda • sbg katrol/sbg katrol/tali penghalangtali penghalang• memelihara cekungan palmaris (sulcus carpi)memelihara cekungan palmaris (sulcus carpi)• menjadi menjadi tunneltunnel – – dilewatidilewati tendo-tendo flexores tendo-tendo flexores
dan n. medianus menuju manusdan n. medianus menuju manus Kulit tengah palmaris terikat kuat pada Kulit tengah palmaris terikat kuat pada
lapisan tebal fascia profunda di bawahnya lapisan tebal fascia profunda di bawahnya ((aponeurosis palmarisaponeurosis palmaris))
Di Di distal dengan fascia phalanges, dan di distal dengan fascia phalanges, dan di proximal dengan retinaculum flexorum proximal dengan retinaculum flexorum dan tendo m. palmaris longus. dan tendo m. palmaris longus.
Tendo m. palmaris longus masuk palmar Tendo m. palmaris longus masuk palmar manus di superficial retinaculum flexorummanus di superficial retinaculum flexorum
Surface anatomy…cont’dSurface anatomy…cont’d Lipatan kulit palmar distal terletak sedikit Lipatan kulit palmar distal terletak sedikit
proximal dari art. metacarpophalangeale. proximal dari art. metacarpophalangeale. Ketika mengepal, ujung distal caput Ketika mengepal, ujung distal caput metacarpalia akan terlihat jelas pada metacarpalia akan terlihat jelas pada permukaan posteriorpermukaan posterior
PollexPollex::• hanya memiliki dua phalangeshanya memiliki dua phalanges• kukunya menghadap lateral kukunya menghadap lateral • flexi arahnya ke medialflexi arahnya ke medial• extensi arahnya ke lateralextensi arahnya ke lateral• adduksi arahnya mendekati index, adduksi arahnya mendekati index, • abduksi arahnya ke anterior. abduksi arahnya ke anterior. • Os metacarpale I dapat bergerak bebas dengan bagian Os metacarpale I dapat bergerak bebas dengan bagian
dasar art. carpometacarpalis pollicisdasar art. carpometacarpalis pollicis
Surface anatomy…cont’dSurface anatomy…cont’d Sudut flexiSudut flexi::
• art. metacarpophalangealis pollicis art. metacarpophalangealis pollicis << 90° 90°• index dan digitus medius 90°index dan digitus medius 90°• digitus anularis digitus anularis & & minimus > 90°minimus > 90°• art. interphalangealis pollicis 90° art. interphalangealis pollicis 90° • art. interphalangealis proximalis jari lain art. interphalangealis proximalis jari lain
> 90°, distalis-nya < 90°. > 90°, distalis-nya < 90°. Ujung-ujung phalanges II-V akan Ujung-ujung phalanges II-V akan
menyentuh palmar manus secara menyentuh palmar manus secara bersama-sama walaupun panjangnya bersama-sama walaupun panjangnya berbeda-beda.berbeda-beda.
Surface anatomy…cont’dSurface anatomy…cont’d Buka lebar-lebar jari dan lekukkan Buka lebar-lebar jari dan lekukkan
palmar manus seolah-olah sedang palmar manus seolah-olah sedang memegang bola besarmemegang bola besar• Tampak cekungan antara bagian Tampak cekungan antara bagian
proximal thenar dan hypothenar adalah proximal thenar dan hypothenar adalah tanda posisi retinaculum flexorum. tanda posisi retinaculum flexorum.
• Kerutan kulit di bagian medial Kerutan kulit di bagian medial hypothenar adalah hasil kontraksi m. hypothenar adalah hasil kontraksi m. palmaris brevis yang mengerutkan kulit palmaris brevis yang mengerutkan kulit di atas hypothenar sehingga menjadi di atas hypothenar sehingga menjadi bantalan saat menggenggambantalan saat menggenggam