anatomie en fysiologie 1dr. motoyama japanse wetenschapper, spiritueel teacher grondlegger van de...
TRANSCRIPT
Leerdoelen anatomie Opbouw van het lichaam kennen
Globale kennis botten, spieren, zenuwen en centraal zenuwstelsel
Leren kijken naar je leerlingen
Begrijpen waarom er een beperking optreed in een asana
Beter kunnen adjusten
Definities Anatomie: wetenschap van de structuren van het lichaam en
de relatie tussen lichaamsdelen.
Fysiologie: wetenschap van de functie van het lichaam. Hoe werkt het lichaam?
Homeostase: een proces binnen het interne milieu van meercellige organismen dat voor een stabiel evenwicht zorgt in het interne milieu. Homeostase is het op peil houden van voeding- en afvalstoffen in de cellen via het interne milieu. Een organisme kan door homeostase de functie van elk individueel orgaan aanpassen.
De basis Het lichaam bestaat uit
-70% water
Zuurstof
Materie (spieren, botten, kraakbeen)
Het lichaam streeft te allen tijde naar homeostase
Opbouw van het menselijk lichaam
Chemisch (atomen en moleculen)
Cellulair
Weefsel (spier, zenuwen, kraakbeen, bot etc)
Organen (hart, longen, hersenen)
Orgaansystemen (digestieve systeem, circulatoire systeem)
Organisme (dat ben jij!)
Orgaansystemen➢ Bewegingsapparaat: Botten en spieren
➢ Zenuwstelsel
➢ Circulatoire systeem
➢ Respiratoire systeem
➢ Digestieve systeem
➢ Urinewegen
➢ Reproductieve systeem
➢ Huid, nagels, haren
Ons bewegingsapparaatBestaat uit:
1. Fascia (pezen en ligamenten)
2. Bot
3. Kraakbeen
4. Spieren
Fascia
Bindweefsel dat het lichaam verbind
Fascia Waar zit het fascia?
➢ Alle pezen, ligamenten
➢ Tussen spierbundels (30% van de massa van spier = fascia)
➢ Bloedvaten
➢ Zenuwen
➢ Rondom bot en organen
EigenschappenFascia:
➢ Bestaat uit collageeneiwitten met variabele hoeveelheid elastine en collageen, afhankelijk van locatie (en dus functie)
➢ Flexibel
➢ Kan grote weerstand weerstaan
Collageen is een lijmvormend eiwit en de belangrijkste bouwstof van alle cellen van het menselijk lichaam
Functie fascia Functie:
➢ Al het weefsel staat met elkaar in verbinding door fascia
➢ Maakt soepele beweging van structuren mogelijk
➢ Brengt bewegelijkheid in de spier door vocht aan te trekken
Kortom➢ Fascia zit overal in ons lichaam
➢ Houdt ons bij elkaar!
➢ Verbinding
➢ Overbrengen van krachten
➢ ‘bevochtigen’
Fuzz➢ Als het fascia te droog wordt ontstaat fuzz
➢ Glijdende oppervlakten kunnen aan elkaar plakken
➢ Dit noemen we adhesies of fuzz
Wanneer is er sprake van fuzz?
➢ S ’nachts als je gaat slapen droogt het fascia op
➢ Bij blessure of letsel
➢ Littekenweefsel
Fuzz leidt altijd tot verminderde bewegingsvrijheid (ROM)
(Yin) yoga is uitermate geschikt om ervoor te zorgen dat fuzz niet toeneemt
The fuzz speech Dr. Gil Hedley – the fuzz speech
https://www.youtube.com/watch?v=_FtSP-tkSug
Dr. Motoyama➢ Japanse wetenschapper, spiritueel teacher
➢ Grondlegger van de relatie tussen fysieke beweging in yoga en energie flow in het lichaam
➢ Iedere beweging veroorzaakt compressie, spanning of stretch in de rest
van het lichaam
➢ Motoyama heeft een techniek ontwikkeld om subtiele energie te meten
➢ Bio-elektrische signalen opgewekt in het bindweefsel
➢ Wetenschappelijk bevestigd dat het bindweefsel een communicatief netwerk is
➢ Dit netwerk = meridiaan stelsel
Functie van hyaleronzuur
➢ Stretch stimuleert aanmaak van Hyaleron Acid (HA)
➢ HA is in staat om 1000 watermoleculen aan te trekken
➢ Water in je fascie creëert bewegelijkheid
➢ Draagt bij aan soepel maken van het lichaam
➢ ‘water lijnen’ in het bindweefsel = meridianen
➢ Flow of Qi
➢ Hyaleron zuur is ook bekend van synoviale gewrichten
Ligamenten Vorm van fascia, bestaat uit uit collageen
Verbind bot-bot rondom het gewricht
Stabiliteit
Mobiliteit (5% rek)
Vorm en functie ligament
➢ Kort en sterk (knie)
➢ Dik en breed (bekken)
➢ Dun (schouder)
Functie bot Voornaamste functie van het bot:
Ondersteunen, dragen
Beschermen
Beweging
Opbouw van bloed
Opslag en afbraak van mineralen
Botten in allerlei vormen en maten, met verschillende functie
Opbouw van bot➢ Beenweefsel bestaat uit type 1 collageenvezels
➢ Compact bot (cortex)
➢ Spongieus bot (binnenste van het bot)
➢ Merg
➢ Bloedvaten
➢ Botvlies (periost)
Bijzondere eigenschappen van bot
➢ Regeneratie mbv osteoblasten en osteoclasten
➢ Osteoblasten bouwen bot op
➢ Osteoclasten breken bot af
➢ Extracellulair: zouten en mineralen
➢ Groei (mbv groeischrijven)
Verandering van vorm
Compressie bevordert bovenstaande eigenschappen
Menselijk skelet
Latijnse benaming kennen!
(Engels = latijns, behalve Clavicula en mandibula)
Indeling gewrichtenOp beweging:
1. Scharniergewrichten (knie, elleboog)
2. Kogelgewrichten (heup, schouder)
3. Zadelgewricht (duim)
4. Glijdende gewrichten (polsbotjes)
Op functie
1. Synoviaal (knie, heup, schouder)
2. Fibreus (schedelnaden)
3. Kraakbeen (symfyse, ribben, wervels)
Kraakbeen Bijzondere vorm van steunweefsel; vast maar toch veerkrachtig.
Bestaat uit chondrocyten -> produceren collageeneiwitten, elastinevezels en enzymen = kraakbeen matrix
Geen bloedvaten waardoor herstellend vermogen beperkt
3 soorten kraakbeen:
➢ Hyaline; blauwachtig,wit (in de gewrichten)
➢ Elastisch; bevat veel elastine (oorschelp, neus)
➢ Fibreus; bevat veel collageen (stevig, grote trekkracht, zoals tussenwervelschijf, meniscus)
Hyaline kraakbeen
Fibreus kraakbeen
Elastisch kraakbeen
Musculaire systeem 3 soorten spierweefsel:
➢ Dwarsgestreept (skeletspieren)
➢ Glad (autonome zenuwstelsel)
➢ Hartspier (autonome zenuwstelsel)
Spier is een grote bundel van cellen
➢ Spiervezels bestaan uit spierfibrillen
➢ Omgeven door fascia
Origo = plaats van oorsprong (proximaal)
Insertie = plaats van aanhechting (distaal)
Werking van de spier
Contractie: Actine- en myosinefibrillen schuiven in elkaar
H-zone verdwijnt
Spierbundel bestaat uit duizenden spiervezels die samentrekken.
Spieractiviteit
➢ Concentrische contractie = spier verkorten
➢ Excentrische contractie = Spier verlengen
➢ Isometrische contractie = Spier aanspannen zonder
beweging
Agonist - antagonist Agonist: initieert de beweging, beweging door contractie
Antagonist: tegenovergestelde beweging, controleert de beweging
‘Ene spier trekt samen terwijl de andere ontspant’
Wederkerig!
(vb. flexoren/extensoren ofadductoren/abductoren)
Uit het boek van Ray Long, key muscles
Toegepast in yoga Stretch reflex: aanspannen van de spier in reactie op stretch
Reciproke inhibitie:
➢ Ene kant van het gewricht ontspant
➢ Andere kant spant aan
Voorbeeld: passchimotanasana
Synergist Ondersteunt de agonist
1+1 = 3
Anatomische bewegwijzering
Ook kennen:caudaal en craniaal
• Sagitaal: flexie/extensie• coronaal: abductie/adductie• transversaal: endo/exorotatie,
pronatie/supinatie
Anatomische vlakken
Wervelkolom Cervicale wervels
Thoracale wervels
Lumbale wervels
Sacrale wervels (5 vergroeid tot 1)
Os coccyx (staartbeen)
Van nature een S-vorm (verdelen van de druk en verende werking)
Kyfose (2)
Lordose (2)
Scoliose
Scoliose; S-vormige bocht
➢ congenitaal
➢ ideopatisch
➢ neuromusculair
Hernia Nucleus Pulposis(HNP)
Hernia; uitstulping van de tussenwervelschijf met beklemming van de zenuw
Oorzaken:
congenitaal (zwak weefsel)
zware belasting van de rug
gebrek aan beweging
slechte spierconditie
plotse draaibeweging
vertillen/verschuiven
degeneratie van het steunweefsel
vaak bij mensen met ‘platte’ onderrug
HNP
bewegingsrichtingen Flexie – extensie
Retro, ante, palmair, plantair, dorsaal flexie, lateraal
Rotatie
Endorotatie
Exorotatie
Abductie – adductie
radiaal, ulnair
OefeningWelk type gewricht, welke bewegingsrichtingen, welk bewegingsvlak?
1. Wervelkolom (4)
2. Schouder (6)
3. Elleboog - pols (2-4-2 beide)
4. Vingers/tenen (5)
5. Heup (6)
6. Knie (3)
7. Enkel (4)
1.Wervelkolom Flexie (ileopsoas, buikspieren)
Extensie (erector spinae)
Lateroflexie (L/R)
Rotatie (L/R)
2.Schouder Anteflexie
Retroflexie
Abductie (m.deltoideus)
Adductie (m. subscapularis)
Endorotatie (m. Teres major, subscapularis )
Exorotatie (m.teres minor)
Schouder
Anatomie:AcromionClavicula HumeruskopGlenoidScapula
Andere beweging in schouder
Sternoclaviculairgewricht:
➢ Elevatie ➢ Depressie➢ Protractie➢ Retractie
Acromioclaviculare (AC) gewricht
Ondersteunt alle bewegingen in het schoudergewricht
Heffen schouder
Elevatie > 90 graden
Rotatie in clavicula
3.Elleboog Flexie (biceps)
Extensie (triceps)
Pronatie
Supinatie
Elleboog = Humerus – radius/ulna
Radius-ulna = rolgewricht
Anatomie:RadiusUlnaHumerus
3. Pols Dorsaal flexie (extensoren)
Palmair flexie (flexoren)
Radiaal abductie
Ulnair abductie
Rolgewricht:
Pronatie
Supinatie
4.Vingers/tenen Flexie
Extensie
Abductie
Adductie
Exo en endo-rotatie (passief)
5.Heup Flexie (ileopsoas)
Extensie (gluteus)
Abductie (abductoren)
Adductie (adductoren)
Endorotatie
Exorotatie
HeupHeupgewricht = femurkop –acetabelum
Anatomie: ➢ Caput➢ Corpus➢ Trochanter major➢ Trochanter minor
6. Knie Flexie (hamstrings)
Extensie (quadriceps)
10-15 graden rotatie
Anatomie: Tibia, fibula
7. Enkel Dorsaal flexie
Plantair flexie
Inversie
Eversie
Anatomie: Mediale malleolusLaterale malleolusTalus
8. Bekken
Bewegingsrichtingen: ➢ Kantelen (voorover/achterover)➢ Rotatie➢ Lateraal flexie➢ nutatie/counternutatie van het
sacrum (onwillekeurig)
Het bekken Anatomie:
➢ Os ileum (L/R)
➢ Os ischium (L/R)
➢ Os pubis (L/R)
➢ Sacrum
➢ SI-gewrichten (L/R)
➢ Acetabulum
Bekken/heup
Oefenen
1= os sacrum
2= os ileum
3= os ischium
4= os pubis
5= symphyse
6= acetabulum
7= foramen obturatum
8= os coccyx
Oefenen
Bekken man/vrouw Verschillen:
➢ Bekken man is smaller
➢ Bekken man is hoger
➢ Diameter bekkenopening is kleiner
➢ Smallere heupbotten (os ileum)
Online materiaal – niet verplicht!
Filmpje van Thomas Myer, de schrijver van Anatomy trains:
https://www.youtube.com/watch?v=-uzQMn87Hg0
Filmpje over het werk van dr. Motoyama: https://www.youtube.com/watch?v=jbV1x-hcV30&feature=share
Paul Grilley online anatomy course
http://www.pranamaya.com/online-courses/the-bare-bones-of-yoga.html
Bronnen voor studie Anatomy trains – Thomas Myers
Ray Long – key muscles
Your body your yoga - Bernie Clark
Leslie Kaminoff – yoga anatomie
de dvd van paul grilley; Anatomy for yoga. (Te koop op zijn website, of via amazom.com)
Volgende keer Anatomie deel 2
Zenuwstelsel
Fysiologie van stress; fight or flight response
Zwangerschap en yoga
Yin: energieleer
Voor vragen over de anatomie/inhoud workshops:Charlotte van den Ende-Simons uitnodigen voor FB groep en mij taggen in je vraag. De hele groep kan dan leren van het antwoord.
Activiteiten Charlotte: Eigen praktijk voor Integrative Medicine, Leefstijlgeneeskunde en acupunctuur:www.artsvoorleefstijlgeneeskunde.nlE: [email protected]
Cursus Natuurlijk Bevallenwww.natuurlijkbevallen.nuJe leert samen met je partner technieken om de bevalling op natuurlijke wijze te ondersteunen; o.a. acupressuur, etherische oliën en ademhaling.