anayasa hukuku İdare hukuku - onikilevha.com · prof. dr. zehra odyakmaz Ümit kaymak İsmail...
TRANSCRIPT
İçİNDEKİlER
Birinci Kısım
ANAYASA HUKUKU
Birinci Bölüm
ANAYASA HUKUKUNA GİRİş
I. ANAYASA HUKUKU ...................................................................................................... 3
II. ANAYASA KAVRAMI ..................................................................................................... 3
III. ANAYASACILIKDÜŞÜNCESİVEDOĞUŞU ..................................................................... 3
IV. ANAYASATÜRLERİ ...................................................................................................... 4A.YazılıAnayasa-YazısızAnayasaAyrımı ................................................................... 4B.YumuşakAnayasa-SertAnayasaAyrımı ................................................................ 4C.KazuistikAnayasa-ÇerçeveAnayasa ..................................................................... 5D.AnayasalDevlet-AnayasalıDevlet ........................................................................ 5
İkinci Bölüm
TüRKİYE’DE ANAYASAl GElİşMElER
I. OSMANLIİMPARATORLUĞUDÖNEMİ ........................................................................ 7A.MeşrutiyetÖncesiDönem ..................................................................................... 7B.1876Anayasası(BirinciMeşrutiyet) ....................................................................... 8
1. AnayasanınHazırlanışı ..................................................................................... 82. AnayasadaDevletveİktidar ............................................................................ 83. AnayasanınDiğerÖnemliHükümleri ............................................................... 94. AnayasanınUygulanmasıveYürürlüğününSonaErmesi ............................... 10
C.Anayasada1909YılıDeğişiklikleri(İkinciMeşrutiyet) .......................................... 101. İkinciMeşrutiyetiDoğuranEtkenler .............................................................. 102. İkinciMeşrutiyetinBaşlaması ........................................................................ 113. AnayasaDeğişiklikleri(1909) ......................................................................... 11
VI THEMIS | Anayasa Hukuku - İdare Hukuku
4. AnayasaDeğişikliklerininUygulanması .......................................................... 11
II. MİLLİMÜCADELEDÖNEMİ ....................................................................................... 12A.MilliMücadeleDönemininBaşlamasıveTBMM .................................................. 12B.1921Anayasası(TeşkilatıEsasiyeKanunu)veÖzellikleri ...................................... 12C. SaltanatınKaldırılması .......................................................................................... 13D.Anayasada1923YılındaYapılanDeğişiklikler ....................................................... 13E. HilafetinKaldırılması ............................................................................................ 14
III. 1924 ANAYASASI ....................................................................................................... 14A.Kabulü ................................................................................................................. 14B.TemelÖzellikleri ................................................................................................... 14C. 1924AnayasasındaYapılanDeğişiklikler .............................................................. 16D.1924AnayasasınınDiğerÖnemliHükümleri ....................................................... 16E. 1924AnayasasınınUygulanması .......................................................................... 17
IV. 1961 ANAYASASI ....................................................................................................... 17A.27Mayıs1960AskeriMüdahalesiveMilliBirlikKomitesi ................................... 17B.KurucuMeclis ....................................................................................................... 17
1. MilliBirlikKomitesi ........................................................................................ 182. TemsilcilerMeclisi ......................................................................................... 18
C. 1961AnayasasınınTemelÖzellikleri .................................................................... 18D.1961AnayasasınınUygulanması .......................................................................... 19
1. 12MartMuhtırası ........................................................................................ 192. AnayasaDeğişiklikleri .................................................................................... 20
üçüncü Bölüm
1982 ANAYASASI
I. ANAYASANIN HAZIRLANMASI ................................................................................... 21A.AskeriMüdahale(12EylülDarbesi) ..................................................................... 21B.KurucuMeclis ....................................................................................................... 21C.AnayasanınKabulü ............................................................................................... 22
II. 1982ANAYASASININGENELÖZELLİKLERİ ................................................................. 22A.KazuistikYöntemleHazırlanmıştır. ........................................................................ 22B.Sert(Katı)BirAnayasadır. ..................................................................................... 22C.Bir“GeçişDönemi”Öngörmüştür. ....................................................................... 22D.Otorite-HürriyetDengesindeOtoriteninAğırlığınıArtırmışveYürütme
OrganınıGüçlendirmiştir. ..................................................................................... 23E. AzKatılımcıDemokrasiModeliniBenimsemiştir. ................................................. 23F. SiyasalTıkanıklıklarıGidericiÇözümlerBenimsemiştir. ........................................ 23
VIIİçindekiler
III. İKİANAYASANINKARŞILAŞTIRILMASI ........................................................................ 24A.AnayasalarınBenzerlikleri .................................................................................... 24B.AnayasalarArasındakiFarklar .............................................................................. 24
IV. 1982ANAYASASININTEMELİLKELERİ ....................................................................... 25A.AnayasanınDeğiştirilemeyecekHükümleri .......................................................... 25B.Cumhuriyetçilik .................................................................................................... 26C.BaşlangıçKısmındaBelirtilenTemelİlkeler .......................................................... 26D.AtatürkMilliyetçiliğineBağlıDevlet ..................................................................... 27E. DemokratikDevlet ............................................................................................... 28F. Laiklik ................................................................................................................... 31
1. DinHürriyeti .................................................................................................. 312. DinveDevletİşlerininAyrılığı ........................................................................ 31
a. Resmibirdevletdinininbulunmaması ..................................................... 31b.Devletin,bütündinlerinmensuplarınaeşitdavranması........................... 32c. DinkurumlarıileDevletkurumlarınınayrılmışolması ............................. 32d.Devletyönetiminindinkurallarındanetkilenmemesi .............................. 32
G.HukukDevleti ....................................................................................................... 32H.SosyalDevlet ........................................................................................................ 33I. ÜniterDevletİlkesi .............................................................................................. 34J. Eşitlikİlkesi .......................................................................................................... 34
V. TEMELHAKLARveHÜRRİYETLER(İnsanHaklarınaSaygılıDevlet) ............................ 35A.1982AnayasasınınGenelYaklaşımı ...................................................................... 35B.TemelHaklarınSınırlanması ................................................................................. 36C. TemelHaklarınKötüyeKullanılamaması .............................................................. 38D.TemelHaklarınKullanılmasınınDurdurulması ..................................................... 38E. TemelHaklarınTürleri .......................................................................................... 40
VI. TEMELHAKLARveÖDEVLERDEİÇERİK ..................................................................... 41A.KişininHaklarıveÖdevleri.................................................................................... 41
1. Kişinindokunulmazlığı,maddivemanevivarlığı ........................................... 412. Zorlaçalıştırmayasağı ................................................................................... 413. Kişihürriyetivegüvenliği ............................................................................... 414. Özelhayatıngizliliğivekorunması ................................................................. 42
a. Özelhayatıngizliliği................................................................................... 42b. Konutdokunulmazlığı ............................................................................... 43c. Haberleşmehürriyeti ................................................................................ 43
5. Yerleşmeveseyahathürriyeti ....................................................................... 436. Dinvevicdanhürriyeti ................................................................................... 447. Düşüncevekanaathürriyeti .......................................................................... 448. Düşünceyiaçıklamaveyaymahürriyeti ........................................................ 44
VIII THEMIS | Anayasa Hukuku - İdare Hukuku
9. Bilimvesanathürriyeti .................................................................................. 4510. Basınveyayımlailgilihükümler ..................................................................... 45
a. Basınhürriyeti ........................................................................................... 45b. Sürelivesüresizyayınhakkı ...................................................................... 46c. Basınaraçlarınınkorunması...................................................................... 46d. Kamutüzelkişilerininelindekibasındışıkitlehaberleşme
araçlarındanyararlanmahakkı ................................................................. 46e. Düzeltmevecevaphakkı .......................................................................... 46
11. Toplantıhakvehürriyetleri............................................................................ 46a. Dernekkurmahürriyeti ............................................................................ 46b. Toplantıvegösteriyürüyüşüdüzenlemehakkı ........................................ 47
12. Mülkiyethakkı ............................................................................................... 4713. Haklarınkorunmasıileilgilihükümler .......................................................... 47
a. Hakaramahürriyeti .................................................................................. 47b. Kanunihakimgüvencesi ........................................................................... 47c. Suçvecezalarailişkinesaslar .................................................................... 47
14. İspathakkı ..................................................................................................... 4815. Temelhakvehürriyetlerinkorunması ........................................................... 48
B.SosyalveEkonomikHaklarveÖdevler ................................................................. 481. Aileninkorunmasıveçocukhakları ............................................................... 482. Eğitimveöğrenimhakkıveödevi ................................................................. 493. Kamuyararı ................................................................................................... 49
a. Kıyılardanyararlanma ............................................................................... 49b. Toprakmülkiyeti ....................................................................................... 49c. Kamulaştırma ............................................................................................ 49d.DevletleştirmeveÖzelleştirme ............................................................... 50
4. Çalışmavesözleşmehürriyeti ...................................................................... 505. Çalışmaileilgilihükümler .............................................................................. 50
a. Çalışmahakkıveödevi .............................................................................. 50b. Çalışmaşartlarıvedinlenmehakkı ........................................................... 50c. Sendikakurmahakkı ................................................................................. 51
6. Topluişsözleşmesi,grevhakkıvelokavt ....................................................... 51a. Topluişsözleşmesivetoplusözleşmehakkı ............................................ 51b.Grevhakkıvelokavt ................................................................................. 52
7. Ücretteadaletsağlanması ............................................................................. 528. Sağlık,çevrevekonut .................................................................................... 52
a. Sağlıkhizmetleriveçevreninkorunması ................................................. 52b. Konuthakkı ............................................................................................... 53
9. Gençlikvespor .............................................................................................. 53a. Gençliğinkorunması ................................................................................. 53
IXİçindekiler
b. Sporungeliştirilmesivetahkim ................................................................ 5310. Sosyalgüvenlikhakları ................................................................................... 53
a. Sosyalgüvenlikhakkı ................................................................................ 53b. Sosyalgüvenlikbakımındanözelolarakkorunmasıgerekenler ............... 53c. YabancıülkelerdeçalışanTürkvatandaşları ............................................. 53
11. Tarih,kültürvetabiatvarlıklarınınkorunması .............................................. 5312. Sanatınvesanatçınınkorunması ................................................................... 5313. Devletiniktisadivesosyalödevlerininsınırları .............................................. 54
C. SiyasiHaklarveÖdevler(AktifStatüHakları-KatılmaHakları) ............................ 541. Türkvatandaşlığı ............................................................................................ 542. Seçme,seçilmevesiyasifaaliyettebulunmahakları .................................... 543. Partikurma,partileregirmevepartilerdençıkmavesiyasipartilerin
uyacaklarıesaslar ......................................................................................... 55a. Üyelik ....................................................................................................... 55b. SiyasiPartilereGetirilenYasaklar ............................................................. 55c. SiyasiPartilerinKapatılması ..................................................................... 57d. SiyasiPartilereİlişkin2001ve2010YılıAnayasaDeğişiklikleri ................. 57e. SiyasiPartilereDevletYardımı .................................................................. 57f. SiyasiPartilerinMaliDenetimi .................................................................. 57
4. Kamuhizmetinegirmehakkıvemalbildirimi .............................................. 585. Vatanhizmeti ................................................................................................. 586. Vergiödevi .................................................................................................... 587. Dilekçe,bilgiedinmevekamudenetçisinebaşvurmahakkı .......................... 58
Dördüncü Bölüm
YASAMA
I. YASAMAFONKSİYONU .............................................................................................. 61A.YasamaFonksiyonununNiteliği ............................................................................ 61B.YasamaFonksiyonununGenelliğiveİlkelliği ........................................................ 61C. YasamaYetkisininDevredilmezliği ........................................................................ 63
II. YASAMAİŞLEMLERİ ................................................................................................... 64A.Kanunlar ............................................................................................................... 64
1. KanunlarınTeklifEdilmesiveGörüşülmesi .................................................... 642. KanunlarınKabulEdilmesi ............................................................................. 653. KanunlarınYayımlanması ............................................................................... 654. KanunlarınYürürlüğeGirmesi ........................................................................ 68
B.ParlamentoKararlarıveParlamentoKararlarınınŞekliKanunlardanAyrılması ............................................................................................................... 68
X THEMIS | Anayasa Hukuku - İdare Hukuku
C. İçtüzük .................................................................................................................. 70
III. TÜRKİYEBÜYÜKMİLLETMECLİSİNİNKURULUŞU ..................................................... 71
IV. SEÇİMLER .................................................................................................................. 72A.TBMMSeçimleriveSeçimlerinYenilenmesi ........................................................ 72B.SeçimlerinGeriyeBırakılması ............................................................................... 74C.AraSeçim ............................................................................................................. 74D.MilletvekillerininSeçilmesi(SeçimSistemleri) .................................................... 76
1. GenelOlarak .................................................................................................. 762. SeçimSistemleri ........................................................................................... 763. Türkiye’deUygulananSeçimSistemi ............................................................. 774. Türkiye’deUygulananSeçimSistemineİlişkinPratikÖrnekler ...................... 79
E.MilletvekiliSeçilmeYeterliliği ............................................................................... 80
V. TBMMÜYELERİNİNHUKUKİSTATÜSÜ ...................................................................... 83A.MilletvekilliğiSıfatınınKazanılmasıveAndiçme ................................................... 83B.MilletinTemsiliİlkesi ............................................................................................ 83C.MilletvekilliğiyleBağdaşmayanİşler ..................................................................... 83D.ParlamenterMuafiyetler(YasamaBağışıklığı) ...................................................... 84
1. YasamaSorumsuzluğu(MutlakDokunulmazlık) ............................................ 842. YasamaDokunulmazlığı(NisbiDokunulmazlık) ............................................. 85
E.MilletvekilliğininDüşmesi .................................................................................... 87F. MilletvekillerininMaliStatüsü ............................................................................. 89
VI. MECLİSİNİÇYAPISIveÇALIŞMADÜZENİ .................................................................. 89A.TürkiyeBüyükMilletMeclisininİçYapısı .............................................................. 89
1. BaşkanlıkDivanı ............................................................................................. 892. MeclisSiyasiPartiGrupları ............................................................................ 903. DanışmaKurulu ............................................................................................. 914. Komisyonlar ................................................................................................... 91
B.TürkiyeBüyükMilletMeclisininÇalışmaDüzeni .................................................. 921. MeclisinToplanmasıveTatili ......................................................................... 922. ToplantıveKararYeterSayısı ......................................................................... 923. MeclisteOylamaUsulleri ............................................................................... 94
VII.MECLİSİNGÖREVveYETKİLERİ ................................................................................. 95A.GenelOlarak ......................................................................................................... 95B.MilletlerarasıAntlaşmalaraİlişkinHükümler ....................................................... 96C. SavaşHaliİlanıveSilahlıKuvvetKullanılmasınaİzinVermeYetkisi ...................... 97D.BütçeveKesinHesapKanunTasarılarınınKabulü ................................................ 97
1. BütçeninHazırlanmasıveUygulanması ......................................................... 972. BütçeninGörüşülmesi ................................................................................... 973. BütçelerdeDeğişiklikYapılabilmeEsasları ..................................................... 98
XIİçindekiler
4. Kesinhesap .................................................................................................... 98E.MeclisinBilgiEdinmeveDenetimYolları ............................................................. 98
1. Soru ............................................................................................................... 982. GenelGörüşme.............................................................................................. 993. MeclisAraştırması ......................................................................................... 994. MeclisSoruşturması ...................................................................................... 995. Gensoru ....................................................................................................... 100
Beşinci Bölüm
YüRüTME
I. YÜRÜTMEFONKSİYONUNUNNİTELİĞİ ................................................................... 103
II. İDARENİNDÜZENLEYİCİİŞLEMLERİ ......................................................................... 104A.KanunHükmündeKararnameler ........................................................................ 104
1. Yetkiyönünden ............................................................................................ 1042. Yetkikanunuyönünden ............................................................................... 1043. Konuyönünden ........................................................................................... 1054. Denetimyönünden ...................................................................................... 1065. ŞekilveUsulKuralları .................................................................................. 106
B.CumhurbaşkanlığıKararnamesi .......................................................................... 107C. Tüzük .................................................................................................................. 107D.Yönetmelik ......................................................................................................... 108
III. YÜRÜTMEORGANLARI ........................................................................................... 108A.Cumhurbaşkanı .................................................................................................. 108
1. CumhurbaşkanlığıGenelSekreterliği........................................................... 1132. DevletDenetlemeKurulu ............................................................................ 113
B.BakanlarKurulu .................................................................................................. 114
IV. OLAĞANÜSTÜYÖNETİMUSULLERİ ......................................................................... 117A.OlağanüstüHal ................................................................................................... 117B.Sıkıyönetim ......................................................................................................... 118
V. BAŞKOMUTANLIKveGENELKURMAYBAŞKANLIĞI .................................................. 120
VI. İDAREYEİLİŞKİNANAYASALHÜKÜMLER ................................................................. 120
Altıncı Bölüm
YARGI
I. YARGIYETKİSİveTARİHÇE ....................................................................................... 121
XII THEMIS | Anayasa Hukuku - İdare Hukuku
II. MAHKEMELERİNBAĞIMSIZLIĞIveHAKİMLİKGÜVENCESİ ..................................... 121
III. HAKİMLERveSAVCILARYÜKSEKKURULU............................................................... 122A.Kuruluşu ............................................................................................................. 122B.Organları ............................................................................................................ 122
1. Başkanlık ...................................................................................................... 1232. GenelKurul .................................................................................................. 1233. Daireler ....................................................................................................... 1234. GenelSekreterlik ......................................................................................... 1245. TeftişKurulu ................................................................................................. 124
C.Üyelik ................................................................................................................. 124D.Görevleri ............................................................................................................ 124E. KararlaraKarşıYenidenİnceleme,İtirazveYargıYolu ....................................... 125F. Karşılaştırma ...................................................................................................... 125
IV. ANAYASADAYARGIYAİLİŞKİNDİĞERHÜKÜMLER ................................................... 126
V. YÜKSEKMAHKEMELER ........................................................................................... 127A.AnayasaMahkemesi........................................................................................... 127B.Yargıtay ............................................................................................................... 127C.Danıştay .............................................................................................................. 127D.AskeriYargıtay .................................................................................................... 128E. AskeriYüksekİdareMahkemesi ......................................................................... 128F. UyuşmazlıkMahkemesi ...................................................................................... 128
VI. ASKERİYARGI .......................................................................................................... 129
VII. SAYIŞTAY .................................................................................................................. 130
VIII.ANAYASAMAHKEMESİ ............................................................................................ 130A.Kuruluşu ............................................................................................................. 130B.Üyelik ................................................................................................................. 132C.ÇalışmaveYargılamaUsulü ............................................................................... 132D.AnayasaMahkemesininGörevleri ...................................................................... 134E. AnayasaMahkemesiKararlarındaGerekliÇoğunluklar ...................................... 137F. Karşılaştırma ....................................................................................................... 137
IX. ANAYASA YARGISI .................................................................................................... 138A.GenelOlarak ....................................................................................................... 138B.AnayasalDenetimdeÖlçüNormlar(AnayasallıkBloku) ..................................... 138C.AnayasayaUygunlukDenetimininKonusu ......................................................... 139
1. Kanunlar ...................................................................................................... 1392. KanunHükmündeKararnameler ................................................................. 1393. TürkiyeBüyükMilletMeclisiİçtüzüğü ......................................................... 1404. AnayasaDeğişiklikleri .................................................................................. 140
D.AnayasayaUygunlukDenetimininKapsamı ....................................................... 140
XIIIİçindekiler
1. EsasBakımındanDenetim ........................................................................... 1412. ŞekilBakımındanDenetim .......................................................................... 141
E. AnayasaYargısındaİlkİnceleme ......................................................................... 142F. AnayasayaUygunlukDenetimininŞekilleri ........................................................ 144
1. İptalDavası(SoyutNormDenetimi) ............................................................ 1442. İtirazYolu(SomutNormDenetimi) ............................................................. 144
G.AnayasaMahkemesiKararlarınınÖzellikleri ...................................................... 1471. AnayasaMahkemesininBütünKararlarıİçinGeçerliOlanÖzellikler ........... 1472. AnayasaMahkemesininİptalKararınınÖzellikleri ....................................... 1483. İptaliİstenenNormunYürürlüğününDurdurulması ................................... 1494. DavaKonusuİşleminAdıveHukuksalNitelemesiyleBağlıOlmadan
İncelemeYapma .......................................................................................... 150
Yedinci Bölüm
ANAYASANIN DEğİşTİRİlMESİ
I. ANAYASANINDEĞİŞTİRİLMESİ ................................................................................ 151A.Teklif .................................................................................................................. 151B.GörüşmeUsulü,KabulveYayım ........................................................................ 151C.GeriGönderme,YenidenKabulveYayım ........................................................... 153D.AnayasaDeğişiklikleriileKanunlarınKarşılaştırılması ........................................ 154
II. ANAYASAveİKTİDARTİPLERİ .................................................................................. 155
III. EGEMENLİĞİNKULLANILIŞBİÇİMİNEGÖREDEMOKRASİTÜRLERİ ......................... 155
IV. OKUMAPARÇASI:ANAYASANINDEĞİŞTİRİLMESİNEİLİŞKİN2007YILIANAYASAMAHKEMESİİÇTİHADININDEĞERLENDİRİLMESİ .................................... 156
Ek 1
ANAYASA DEğİşİKlİKlERİ
2001YILIANAYASADEĞİŞİKLİKLERİ ........................................................................... 163
2002 YILI ANAYASADEĞİŞİKLİKLERİ ........................................................................... 166
2004YILIANAYASADEĞİŞİKLİKLERİ ........................................................................... 166
2005YILIANAYASADEĞİŞİKLİKLERİ ........................................................................... 168
2006YILIANAYASADEĞİŞİKLİKLERİ ........................................................................... 169
2007YILIANAYASADEĞİŞİKLİKLERİ ........................................................................... 169
XIV THEMIS | Anayasa Hukuku - İdare Hukuku
2008 YILI ANAYASADEĞİŞİKLİKLERİ ........................................................................... 171
2010YILIANAYASADEĞİŞİKLİKLERİ ........................................................................... 171
2011YILIANAYASADEĞİŞİKLİKLERİ ........................................................................... 181
Ek 2
ANAYASA HUKUKUNUN GENEl TEORİSİNE İlİşKİN TEMEl KONUlAR
DEVLET ......................................................................................................................... 185
I. GenelOlarak .......................................................................................................... 185
II. DevletŞekilleri ........................................................................................................ 185A.YapısınaGöreDevletŞekilleri ............................................................................ 185
1. TekYapılıDevletler ...................................................................................... 185a. ÜniterDevlet .......................................................................................... 185b. BölgeliDevlet .......................................................................................... 186
2. Karma(Bileşik)YapılıDevletler .................................................................... 186a. DevletBirlikleri ....................................................................................... 186
aa. DevletToplulukları ........................................................................... 186(1) Konfederasyon ........................................................................... 186(2) Federasyon/FederalDevlet ........................................................ 186
B.EgemenliğinKaynağınaGöreDevletŞekilleri ..................................................... 1881. Monarşi ....................................................................................................... 188
a. MonarkınYetkilerininSınırlanmasınaGöreMonarşiTürleri .................188aa. MutlakMonarşi ................................................................................ 188bb.Meşruti(Anayasal-sınırlı)Monarşi ................................................... 188
b.MonarkınDevletinBaşınaGeçişBiçimineGöreMonarşiTürleri ............188aa. İrsiMonarşiler .................................................................................. 188bb. SeçimliMonarşiler ............................................................................ 188
2. Cumhuriyet .................................................................................................. 188
SİYASİPARTİLER ........................................................................................................... 189
I. GenelOlarak ........................................................................................................... 189
II. SiyasiPartilerinTürleri ............................................................................................ 189A.YapılarınaGöreSiyasiPartiler ............................................................................. 189
1. KadroPartileri .............................................................................................. 1892. Kitle(Yığın)Partileri: ................................................................................... 189
B. İşlevlerineGöreSiyasalPartiler .......................................................................... 1891. BireyselTemsilPartileri................................................................................ 190
XVİçindekiler
2. SosyalBütünleşmePartileri ......................................................................... 190a. DemokratikBütünleşmePartileri ...........................................................190b. TotaliterBütünleşmePartileri ................................................................190
C.DisiplinliOlupOlmamalarınaGörePartiler ........................................................ 1901. SerbestPartiler ............................................................................................ 1902. DisiplinliPartiler .......................................................................................... 191
D.TürdeşlikYönündenSiyasalPartiler ................................................................... 1911. TürdeşPartiler ............................................................................................. 1912. TürdeşOlmayanPartiler .............................................................................. 191
III. SiyasalPartiSistemleri ............................................................................................ 191A.TekPartiSistemi ................................................................................................. 191B.ÇiftPartiSistemi: ............................................................................................... 191C.ÇokPartiliSistem ................................................................................................ 191
IV. SiyasalPartilerinGörevleri ...................................................................................... 192A.AracılıkGörevi .................................................................................................... 192B.YönetmeGörevi .................................................................................................. 192C. İktidarıEleştirmeveDenetleme ......................................................................... 192
HÜKÜMETSİSTEMLERİ ........................................................................................................................................................................ 193
I. GenelOlarak ........................................................................................................... 193
II. Erkler(Kuvvetler)BirliğiSistemleri ......................................................................... 193A.KuvvetlerinYürütmedeBirleşmesi ..................................................................... 193
1. MutlakMonarşi ........................................................................................... 1932. Diktatörlük .................................................................................................. 193
a. TotaliterDiktatörlük ............................................................................... 193b.OtoriterDiktatörlük ................................................................................ 194
B.YasamaOrganındaBirleşme ............................................................................... 1941. GenelOlarak ............................................................................................... 1942. UygulamaAlanı ........................................................................................... 1943. TemelÖzellikleri .......................................................................................... 194
III. KuvvetlerAyrılığıSistemleri .................................................................................... 194A.ParlamenterSistem ............................................................................................ 195
1. GenelOlarak ................................................................................................ 1952. UygulamaAlanı ........................................................................................... 1953. TemelÖzellikleri ......................................................................................... 1954. RasyonelleştirilmişParlamentarizm ............................................................ 195
B.BaşkanlıkSistemi ................................................................................................ 1961. GenelOlarak ............................................................................................... 1962. UygulandığıÜlkeler ..................................................................................... 1963. TemelÖzellikleri ......................................................................................... 196
XVI THEMIS | Anayasa Hukuku - İdare Hukuku
C. YarıBaşkanlıkSistemi ......................................................................................... 1971. GenelOlarak ................................................................................................ 1972. UygulamaAlanı ........................................................................................... 1973. TemelÖzellikleri ......................................................................................... 197
İkinci Kısım
İDARE HUKUKU
TEMMUZ2011İLAKASIM2011ARASINDAYAPILANMEVZUATDEĞİŞİKLİKLERİNEİLİŞKİNEK ..................................................................................... 201
Birinci Bölüm
İDARE HUKUKUNA GİRİş
I. GENELOLARAKİDARE ............................................................................................. 211
II. İDAREHUKUKUNUNALANI ..................................................................................... 211
III. KAMUİDARELERİ(İDARESÜJELERİ) ........................................................................ 213A.Yapısal(Organik)Anlamdaİdare ........................................................................ 213B.Fonksiyonel(İşlevsel)Anlamdaİdare ................................................................. 214
IV. İDAREİŞLEVİ ........................................................................................................... 215A.Genelolarak ....................................................................................................... 215B. İdareİşlevininÖlçütleri ...................................................................................... 215C. İdareİşlevininÖzellikleri .................................................................................... 216
V. TÜRKİYEİDARESİNİNGÖREVLERİ ............................................................................ 217
İkinci Bölüm
ANAYASA vE İDARE
I. HUKUKDEVLETİİLKESİ ............................................................................................ 219A.MülkDevlet ........................................................................................................ 220B.PolisDevleti ....................................................................................................... 220C.HazineTeorisi ..................................................................................................... 220D.HukukDevleti .................................................................................................... 221
II. LAİKLİKİLKESİ .......................................................................................................... 221
III. MERKEZDENveYERİNDENYÖNETİMİLKELERİ ....................................................... 221A.Merkeziİdare(DevletTüzelkişiliği) ..................................................................... 222
XVIIİçindekiler
B.YerindenYönetimler(DiğerKamuTüzelkişileri) ................................................. 2221. YerelYerindenYönetimler(Mahalliİdareler) ............................................... 2232. HizmetYerindenYönetimler(KamuKurumları) .......................................... 223
C.MerkezdenYönetiminveYerindenYönetiminYararveSakıncaları .................... 224D.Kamuİdareleri:DevletTüzelkişiliğiveDiğerKamuTüzelkişileri ......................... 224
1. DevletTüzelkişiliği(Merkeziİdare-Genelİdare-GenelBütçeliKamuİdareleri-Hazine) ....................................................................................... 224
2. DiğerKamuTüzelkişileri ............................................................................... 226a. ÖzelBütçeKapsamındakiİdareler .......................................................... 227b.DüzenleyiciveDenetleyiciKurumlar ...................................................... 228c. SosyalGüvenlikKurumları ...................................................................... 228d.Mahalliİdareler ....................................................................................... 228
IV. KAMUTÜZELKİŞİLİĞİ ............................................................................................... 229
V. İDARENİNBÜTÜNLÜĞÜİLKESİ ................................................................................ 229A.Hiyerarşi ............................................................................................................. 229
1. HiyerarşikMakamlar .................................................................................... 2302. HiyerarşininKapsamı ................................................................................... 2303. HiyerarşininNiteliği ..................................................................................... 230
B. İdariVesayet ....................................................................................................... 2311. VesayetMakamları ...................................................................................... 2312. VesayetYetkileri .......................................................................................... 231
C.HiyerarşiileİdariVesayetinKarşılaştırılması ..................................................... 232
VI. İDAREYEVEİDAREHUKUKUNAİLİŞKİNTÜMANAYASALHÜKÜMLER ..................... 235A.İdareninEsasları ................................................................................................. 235
1. İdareninbütünlüğüvekamutüzelkişiliği ..................................................... 2352. Yönetmelikler .............................................................................................. 2353. Tüzükler ...................................................................................................... 235
B.YargıYolu ............................................................................................................ 235C. İdareninKuruluşu ............................................................................................... 236
1. Merkeziidare ............................................................................................... 2362. Mahalliidareler .......................................................................................... 236
D.KamuHizmetiGörevlileriVeDevletMemurları ................................................. 2371. Genelilkeler................................................................................................. 2372. Görevvesorumlulukları,disiplinkovuşturulmasındagüvence ................... 2373. Kamuhizmetlerinegirmehakkıvemalbildirimi ......................................... 2384. Derneklerleilgilihüküm .............................................................................. 2385. Memursendikalarınailişkinhüküm ............................................................ 2386. Siyasipartilereüyeliğeilişkinhüküm ........................................................... 239
E. YükseköğretimKurumlarıveÜstKuruluşları ...................................................... 239
XVIII THEMIS | Anayasa Hukuku - İdare Hukuku
1. Yükseköğretimkurumları ............................................................................. 2392. Yükseköğretimüstkuruluşları ..................................................................... 239
F. RadyoveTelevizyonÜstKurulu,RadyoveTelevizyonKuruluşlarıveKamuylaİlişkiliHaberAjansları .......................................................................... 240
G.AtatürkKültür,DilveTarihYüksekKurumu ........................................................ 240H.KamuKurumuNiteliğindekiMeslekKuruluşları ................................................. 240I. DiyanetİşleriBaşkanlığı ...................................................................................... 241J. KanunsuzEmir .................................................................................................... 241K.MilliSavunma ..................................................................................................... 241
1. BaşkomutanlıkveGenelkurmayBaşkanlığı ................................................. 2412. MilliGüvenlikKurulu ................................................................................... 242
L. OlağanüstüYönetimUsulleri .............................................................................. 2421. Olağanüstühaller ........................................................................................ 2422. Sıkıyönetim,seferberlikvesavaşhali .......................................................... 242
M.İdariCezalar........................................................................................................ 243N.Kamulaştırma ..................................................................................................... 243O.DevletleştirmeveÖzelleştirme .......................................................................... 243P. Sayıştay ............................................................................................................... 244R.KamuİktisadiTeşebbüslerininDenetimi ............................................................ 244S. EkonomikHükümlerPlanlamaPiyasalarınDenetimi,TabiiServetlerin
Aranmasıveİşletilmesi,OrmanlarveOrmanKöylüsü,Kooperatifçilik,Tüketicilerin,EsnafveSanatkârlarınKorunması ................................................. 244
üçüncü Bölüm
HUKUK KAYNAKlARI vE İDARE
I. TÜZÜK ..................................................................................................................... 247A.Tüzüğünunsurları ............................................................................................... 247
1. Yetki ............................................................................................................. 2472. Sebep ........................................................................................................... 2473. Konu ........................................................................................................... 2474. Amaç ............................................................................................................ 2485. ŞekilveUsul ................................................................................................. 248
B.TüzüklerinDenetimi ........................................................................................... 249
II. YÖNETMELİK ........................................................................................................... 249A.YönetmeliğinUnsurları ....................................................................................... 249
1. Yetki ............................................................................................................. 2492. Sebep ........................................................................................................... 2503. Konu ............................................................................................................ 250
XIXİçindekiler
4. Amaç ............................................................................................................ 2515. ŞekilveUsul ................................................................................................ 251
B.YönetmeliğinDenetimi ....................................................................................... 252
III. İDARENİNDİĞERDÜZENLEYİCİİŞLEMLERİ .............................................................. 252
IV. HUKUKUNGENELİLKELERİ ..................................................................................... 253
V. YARGISALİÇTİHATLAR ............................................................................................. 253
VI. ÖĞRETİ(DOKTRİN) .................................................................................................. 253
VII. ÖRFVEADET(GELENEK)HUKUKU .......................................................................... 253
Dördüncü Bölüm
İDARİ İşlEMlER
I. TANIM ..................................................................................................................... 255
II. İDARİİŞLEMLERİNGENELÖZELLİKLERİ ................................................................... 256A.İdariMakamlarcaYapılması................................................................................ 256B.TekYanlılık .......................................................................................................... 256C. İcrailik ................................................................................................................. 256D.HukukaUygunlukKarinesindenYararlanma....................................................... 256E. YargısalDenetim ................................................................................................. 257
III. İDARİİŞLEMLERİNTÜRLERİ ..................................................................................... 257A.TekTaraflıİşlem-İkiTaraflıİşlem ....................................................................... 258B.Düzenleyiciİşlem-Birelİşlem-GenelKarar ...................................................... 258C. Şart(Durum)İşlem-Sübjektif(Öznel)İşlem ...................................................... 258D.Basitİşlem–Kollektifİşlem-Karmaİşlem ......................................................... 259E. Yapıcıİşlem-Belirleyiciİşlem ............................................................................. 259F. Yararlandırıcıİşlem–Yükümlendiriciİşlem-GarantiEdiciİşlem ....................... 260G.Bağlıİşlem-Serbestİşlem .................................................................................. 260H.Zımni(Varsayılan)İşlemler ................................................................................ 260
IV. İDARİİŞLEMİNUNSURLARI ..................................................................................... 261A.YetkiUnsuru ...................................................................................................... 262B.ŞekilKuralları ...................................................................................................... 263C. YetkiveŞekilKurallarınaİlişkinOrtakHükümler ................................................ 264
1. Yetkiveimzadevri ....................................................................................... 264a. YetkiDevri ............................................................................................... 264b. İmzaDevri ............................................................................................... 265c. Yetkidevriileimzadevrininkarşılaştırılması .......................................... 265
2. Yetkiveusuldeparalellikilkesi .................................................................... 2663. Fiili(Görünüşte)memur ............................................................................. 267
XX THEMIS | Anayasa Hukuku - İdare Hukuku
D.İdariİşleminSebepUnsuru ................................................................................ 267E. İdariİşleminKonuUnsuru ................................................................................. 268F. İdariİşleminAmaçUnsuru ................................................................................. 269
V. İDARİİŞLEMLERDEKİSAKATLIKLARAUYGULANACAKYAPTIRIMLAR ....................... 269A.Yokluk ................................................................................................................. 269B.HükümsüzKılma ................................................................................................. 270
1. İptaldavası................................................................................................... 2702. GeriAlma ..................................................................................................... 270
a. GenelOlarak ........................................................................................... 270b.GeriAlmaİşlemindeSüre ....................................................................... 271c. HerZamanGeriAlınabilecekİdariİşlemler ............................................ 272d.GeriAlmaİşlemiileMahkemelerceVerilenİptalKararlarının
Karşılaştırılması ....................................................................................... 272
VI. İDARİİŞLEMLERİNSONAERMESİ ............................................................................ 273
Beşinci Bölüm
İDARE vE SözlEşMElERİ
I. İDARİSÖZLEŞMELER ............................................................................................... 276A.GenelOlarak ....................................................................................................... 276B. İdariSözleşmelerinÖlçütleri .............................................................................. 276
1. SözleşmeninTaraflarındanBiriİdaredir. ...................................................... 2762. SözleşmeninKonusuBirKamuHizmetininYürütülmesi;AmacıKamu
YararınınSağlanmasıdır. ............................................................................... 2773. SözleşmeyleİdareyeÜstünveAyrıcalıklıYetkilerVerilmelidir. .................... 278
C. İdariSözleşmelerinTürleri .................................................................................. 2781. MaliİltizamSözleşmeleri ............................................................................. 2782. KamuBorçlanma(İstikraz)Sözleşmeleri ...................................................... 2793. KamuHizmetiİmtiyazSözleşmeleri ............................................................. 2794. YeraltıveYerüstüServetlerinİşletilmesineİlişkinSözleşmeler ................... 2795. OrmanİşletmeSözleşmeleri ........................................................................ 2796. İdariHizmetSözleşmeleri ............................................................................ 280
II. İDARENİNÖZELHUKUKSÖZLEŞMELERİ(KAMUİHALELERİ) ................................... 280A.KamuİhaleKanunununKapsamı ........................................................................ 281
1. 4734SayılıKanununKapsamınaDahilOlanİdareler .................................. 2812. 4734SayılıKanununKapsamıDışındaOlanİdarelerveİhaleİşleri ............. 282
B.KamuİhalelerininTemelİlkeleri ......................................................................... 2831. Ortakilkeler ................................................................................................. 2832. Yeniilkeler ................................................................................................... 283
XXIİçindekiler
C. İhaleveAlımUsulleri.......................................................................................... 2841. Açıkihaleusulü ............................................................................................ 2842. Belliisteklilerarasındaihaleusulü............................................................... 2843. Pazarlıkusulü ............................................................................................... 2844. Doğrudanteminusulü ................................................................................. 2845. Tasarımyarışmaları ...................................................................................... 285
D.İhaleSüreci ......................................................................................................... 2851. HazırlıkAşaması ........................................................................................... 2852. İlanAşaması................................................................................................. 2853. TekliflerinSunulmasıveDeğerlendirilmesi .................................................. 2864. İhaleKararınınAlınması ............................................................................... 2865. SözleşmeYapılması ...................................................................................... 287
E. SözleşmelereUygulanacakHükümler:4735SayılıKamuİhaleSözleşmeleriKanunu ............................................................................................................... 2871. SözleşmelerdeDeğişiklikYapılması ............................................................. 2872. SözleşmelerinDevri ..................................................................................... 2883. SözleşmelerinFeshi ..................................................................................... 288
a. YüklenicininSözleşmeyiFeshetmesi ......................................................288b. İdareninSözleşmeyiFeshetmesi .............................................................288
F. SözleşmelereİlişkinUyuşmazlıklarınÇözümü .................................................... 2891. YargısalÇözüm ............................................................................................. 2892. İdariBaşvuruYolları ..................................................................................... 289
G.İdareyeŞikayetveKamuİhaleKurumunaİtirazenŞikayetBaşvuruları .............. 290
AlTINCI BölüM
İDARENİN YETKİlERİ
I. ÖRGÜTLENMEYETKİSİ ............................................................................................ 293
II. RE’SENİCRAYETKİSİ ............................................................................................... 294A.İdariCezalar ....................................................................................................... 294
1. İdariCezaKavramı ....................................................................................... 2942. 5237SayılıYeniTürkCezaKanunundaDurum ............................................. 2953. 5326sayılıKabahatlerKanunundaDurum .................................................. 2954. Sonuç ........................................................................................................... 2995. İdariCezalarınDiğerTemelÖzellikleri ......................................................... 299
B.TahsilYetkisi ....................................................................................................... 3001. GenelOlarak ................................................................................................ 3002. KamuAlacağınınTahsiliUsulü ..................................................................... 3013. KamuAlacaklarınınKorunması .................................................................... 303
XXII THEMIS | Anayasa Hukuku - İdare Hukuku
a. TemelKorunmaHükümleri ..................................................................... 303b.DiğerKorunmaHükümleri ......................................................................304
4. KamuAlacaklarınınToplanması ................................................................... 305
III. İDARENİNMALEDİNMEYETKİSİ ............................................................................. 305A.Kamulaştırma ..................................................................................................... 306
1. YetkiUnsuru ................................................................................................ 3062. ŞekilUnsuru ................................................................................................. 3073. SebepUnsuru .............................................................................................. 3104. KonuUnsuru ................................................................................................ 3105. AmaçUnsuru ............................................................................................... 311
B.KamulaştırmaİşlemineKarşıİptalDavası .......................................................... 311C.KamulaştırmadaNakdenvePeşinÖdeme ......................................................... 312D.KamulaştırmaYoluylaİrtifakKurmaHakkı ......................................................... 312E.MalikinGeriAlmaHakkı ..................................................................................... 313F. KamulaştırmasızElAtma(DolayısıylaKamulaştırma) ......................................... 313G.İstimval ............................................................................................................... 313H.Geçiciİşgal .......................................................................................................... 314I. AceleKamulaştırma ........................................................................................... 314J. KamulaştırmadanVazgeçme ............................................................................. 314K.Devletleştirme .................................................................................................... 314L. Özelleştirme ....................................................................................................... 315
1. GenelOlarak ................................................................................................ 3152. ÖzelleştirmeYüksekKuruluveGörevleri ..................................................... 3163. ÖzelleştirmeİdaresiBaşkanlığınınKuruluşveGörevleri ............................. 3164. KamuHizmetlerininGördürülmesininÖzelleştirilmesi ................................ 3175. ÖzelleştirmeveİhaleYöntemleri ................................................................. 317
a. ÖzelleştirmeYöntemleri ......................................................................... 317b. İhaleUsulleri ........................................................................................... 318
6. MahalliİdarelerdeÖzelleştirmeUygulamaları ............................................ 3197. Yargıyolu ..................................................................................................... 319
IV. İMARYETKİSİveYAPILAŞMA .................................................................................. 319A.İmarKavramı ...................................................................................................... 319B. İmarPlanı .......................................................................................................... 319
1. NazımİmarPlanı ......................................................................................... 3202. UygulamaİmarPlanı ................................................................................... 320
C.PlanlarınHazırlanmasıveOnayı ......................................................................... 3201. BelediyeveMücavirAlanİçindekiİmarPlanı .............................................. 3212. BelediyeMücavirAlanıDışındakiİmarPlanı ............................................... 3223. İmaraİlişkinDiğerHususlar ......................................................................... 322
XXIIIİçindekiler
4. İmarKonusundaÇevre,OrmanveŞehircilikBakanlığınınYetkisi ................ 322D.İmarPlanlarındaÖzelDurumlar ........................................................................ 323
1. KamuyaAitTaşınmazlarınDurumu ............................................................. 3232. İmarPlanlarındaUmumiHizmetlereAyrılanYerler .................................... 3233. CepheHattı .................................................................................................. 3234. ÖzelleştirmeProgramındakiKuruluşlaraAitTaşınmazlarınDurumu .......... 3235. İrtifakHakları ............................................................................................... 3236. İfraz(Ayrıştırma)veTevhid(Birleştirme) .................................................... 324
E. YapılaşmaveYapı .............................................................................................. 3241. Yapılaşmaİzni(Ruhsat) ................................................................................ 3242. RuhsatVerilmesiUsulü ................................................................................ 3253. RuhsatSüresi ............................................................................................... 3254. YapıKullanmaRuhsatı(İzni) ........................................................................ 325
Yedinci Bölüm
KOllUK FAAlİYETlERİ
I. GENELOLARAK ...................................................................................................... 327
II. KAMUDÜZENİKAVRAMI ........................................................................................ 327A.GenelOlarak ....................................................................................................... 327B.KamuDüzenininUnsurları ................................................................................. 327
1. Güvenlik ...................................................................................................... 3272. DirlikveEsenlik ............................................................................................ 3283. GenelSağlık ................................................................................................. 3284. GenelAhlak ................................................................................................. 328
III. KOLLUKTÜRLERİ ..................................................................................................... 329A.Adlikolluk .......................................................................................................... 329B. İdariKolluk ........................................................................................................ 329C.AdliveİdariKollukArasındakiFarklar ................................................................ 330
IV. KOLLUKMAKAMLARIVEPERSONELİ ...................................................................... 331A.GenelİdariKollukMakamlarıvePersoneli ......................................................... 331B.ÖzelİdariKollukMakamları ............................................................................... 332C.HizmetKollukları ............................................................................................... 332
V. KOLLUKUSULLERİVEİŞLEMLERİ ............................................................................. 333
VI. KOLLUKYETKİLERİNİNÇATIŞMASIveYARIŞMASI .................................................... 333A.GenelKollukMakamlarıileÖzelKollukMakamlarınınYetkilerinin
ÇatışmasıveYarışması ....................................................................................... 333B.GenelKollukMakamlarıArasındaÇatışmaveYarışma....................................... 334
XXIV THEMIS | Anayasa Hukuku - İdare Hukuku
C.ÖzelKollukMakamlarıArasındaÇatışmaveYarışma ......................................... 334
VII. KOLLUKYETKİSİNİNSINIRLARI ................................................................................ 334A.AnayasalSınırlar ................................................................................................. 334B.ÖtekiSınırlar....................................................................................................... 335
1. AmaçBakımından ....................................................................................... 3352. SebepveKonuBakımından ......................................................................... 3353. YerveZamanBakımından ........................................................................... 335
Sekizinci Bölüm
KAMU HİzMETİ
I. KAMUHİZMETİKAVRAMI ....................................................................................... 337A.OrganikAnlamdaKamuHizmeti ........................................................................ 337B.MaddiAnlamdaKamuHizmeti........................................................................... 337C. ŞekliAnlamdaKamuHizmeti ............................................................................. 338
II. KAMUHİZMETLERİNİNÖZELGİRİŞİMİNFAALİYETLERİNDENFARKLARI ................. 339
III. KAMUHİZMETİNİNİLKELERİ ................................................................................... 339
IV. KAMUHİZMETİNİNTÜRLERİ ................................................................................... 340
V. KAMUHİZMETİNİNGÖRÜLMEUSULLERİ ............................................................... 341A.EmanetUsulü ..................................................................................................... 341B.Ruhsat(İzin)Usulü ............................................................................................. 341C.MüşterekEmanetUsulü ..................................................................................... 342D.İltizamUsulü ....................................................................................................... 342E. İmtiyazUsulü ..................................................................................................... 343
VI. KAMUHİZMETİİMTİYAZSÖZLEŞMELERİ ................................................................ 343A.GenelOlarak ....................................................................................................... 343B.KamuHizmetiİmtiyazıVermeYetkisi ................................................................. 343C.KamuHizmetiİmtiyazıVermeŞekli .................................................................... 343D.KamuHizmetiAlabilecekOlanlar ....................................................................... 344E. KamuHizmetiİmtiyazSözleşmelerindeTaraflarınHakveYükümlülükleri ......... 344
1. İmtiyazSahibininHakveYükümlülükleri ..................................................... 344a. İmtiyazSahibininHakları ........................................................................344b. İmtiyazSahibininYükümlülükleri ............................................................344
2. İdareninHakveYükümlülükleri ................................................................... 345a. İdareninHakları ...................................................................................... 345b. İdareninYükümlülükleri .......................................................................... 345
F. SözleşmeninMaliDengesiveYeniKoşullaraUydurulması ................................. 3451. FaitduPrinceKuramı .................................................................................. 345
XXVİçindekiler
2. Öngörülmezlik(Imprévision)Kuramı ........................................................... 345G.İmtiyazSözleşmesininSonaErmesi .................................................................... 346
1. SüreninDolması .......................................................................................... 3462. SüreninDolmasındanÖnceİmtiyazınSonaErmeNedenleri ....................... 346
H.İmtiyazSözleşmesindenDoğanUyuşmazlıklar ................................................... 3471. TaraflarArasındaÇıkabilecekUyuşmazlıklar ............................................... 3472. İmtiyazSahibiileÇalıştırdığıKişilerArasındakiUyuşmazlıklar .................... 3473. İmtiyazSahibiileHizmettenYararlananlarArasındaÇıkan
Uyuşmazlıklar .............................................................................................. 3474. ÜçüncüKişilerceAçılacakDavalar ............................................................... 3475. TahkimYolu ................................................................................................. 347
VII. YAP-İŞLET-DEVRETSÖZLEŞMELERİ .......................................................................... 348A.GenelOlarak ....................................................................................................... 348B.Yap-İşlet-DevretUsulüneKonuOlabilecekYatırımlar ......................................... 349C. Yap-İşlet-DevretModelininİşleyişUsulü ............................................................ 350D.Yap-İşlet-DevretModelininHukuksalRejimi ...................................................... 350
VIII.YAP-İŞLETSÖZLEŞMELERİ ....................................................................................... 352A.GenelOlarak ....................................................................................................... 352B.Yap-İşletModelininİşleyişUsulü ........................................................................ 352C. TEAŞveÜretimŞirketiArasındaİmzalananSözleşmeninHükümleri ................. 353D.Yap-İşletUsulününİmtiyazUsulündenFarkı ..................................................... 353
Dokuzuncu Bölüm
KAMU MAllARI
I. GENELOLARAK ....................................................................................................... 355
II. KAMUSALMALLARINTÜRLERİ ............................................................................... 356A.SahipsizMallar ................................................................................................... 356B.OrtaMalları ....................................................................................................... 356C.HizmetMalları .................................................................................................... 356
III. KAMUSALMALLARININHUKUKSALREJİMİ ............................................................ 357A.KamusalMallarileİdareArasındakiBağınHukuksalNiteliği .............................. 357B.KamusalMalNiteliğininKazanılması .................................................................. 357C.KamusalMallarınKorunmasınınHukuksalRejimi .............................................. 358
1. KamusalMallarDevredilmez. ...................................................................... 3582. KamusalMallarKamulaştırılamaz................................................................ 3583. KamusalMallarHaczedilemez. .................................................................... 3584. KamusalMallarZamanaşımıylaKazanılamaz. ............................................. 359
XXVI THEMIS | Anayasa Hukuku - İdare Hukuku
5. KamusalMallarÜzerindeSınırlıAyniHaklarTesisEdilemez. ....................... 3596. KamusalMallarKirayaVerilebilirmi? .......................................................... 3597. KamusalMallarınTapuyaTescilZorunluluğuYoktur. ................................... 3598. KamusalMallarÖzelOlarakKorunur. .......................................................... 359
D.KamusalMallardanYararlanmanınHukuksalRejimi .......................................... 3591. GenelveOrtakYararlanmalar ..................................................................... 3602. ÖzelKullanımlar ........................................................................................... 360
IV. İDARENİNÖZELMALLARI ........................................................................................ 361A.GenelOlarak ...................................................................................................... 361B.ÖzelMallarınHukuksalRejimi ............................................................................ 361
Onuncu Bölüm
İDARENİN SORUMlUlUğU
I. GENELOLARAK ....................................................................................................... 363
II. ANAYASALÇERÇEVE ................................................................................................ 363
III. SORUMLULUKNEDENLERİ ...................................................................................... 363A.KusurluSorumluluk(HizmetKusuru) ................................................................. 364
1. Genelolarak ................................................................................................ 3642. Özellikleri ..................................................................................................... 3643. HizmetKusurununKamuGörevlisininKusurundanAyırtEdilmesi .............. 364
a. HizmetKusuru-GörevselKusurAyrımı ....................................................364b.HizmetKusuru-KişiselKusurAyrımı ........................................................ 365
aa. GenelOlarak ..................................................................................... 365bb. KişiselKusurSayılanDurumlar ......................................................... 367
(1) KamuGörevlilerininSuçNiteliğiTaşıyanEylemleri .................... 367(2) KamuGörevlilerininKötüNiyetliDavranışları ........................... 367(3) YargıKararlarınaUymama ......................................................... 367(4) AğırKusurHali .......................................................................... 367
4. HizmetKusurununSomutGörünümleri ...................................................... 368a. HizmetinKötüİşlemesi .......................................................................... 368b.HizmetinGeçİşlemesi ............................................................................ 368c. HizmetinHiçİşlememesi ........................................................................ 369
5. HizmetKusuruveHukukaAykırılık .............................................................. 3716. KusurunYoğunluğu ...................................................................................... 3717. KusurunKanıtlanması .................................................................................. 371
B.KusursuzSorumluluk ......................................................................................... 3711. GenelOlarak ............................................................................................... 371
XXVIIİçindekiler
2. Dayandığıİlkeler ......................................................................................... 371a. Tehlike(Risk=Hasar)İlkesi ...................................................................... 371
aa. İdareninTehlikeliEtkinlikleriileAraçveGereçleri ............................ 372bb.MeslekiRisk ...................................................................................... 373cc. SosyalRisk(ToplumsalTehlike)İlkesi ................................................ 373
b. KamuKülfetleriKarşısındaEşitlik(Hakkaniyet-Nesafetİlkesi) ............... 374
IV. İDARİSORUMLULUĞUNKOŞULLARI ....................................................................... 375A.İdariTutumveDavranış ..................................................................................... 375B.Zarar ................................................................................................................... 375
1. GenelOlarak ................................................................................................ 3752. İdareninSorumluluğunuDoğuranZararınÖzellikleri .................................. 375
C. ZararileEylemArasındaNedensellikBağınınBulunması .................................. 377
V. İDARENİNSORUMLULUĞUNUKALDIRANYADAAZALTANNEDENLER ................... 378A.ZorlayıcıNedenler(MücbirSebepler) ................................................................ 378B.BeklenmeyenDurumlar(Kaza) ........................................................................... 378C. ZararGöreninKusuru ......................................................................................... 378D.ÜçüncüKişininKusuru ........................................................................................ 378
Onbirinci Bölüm
KAMU GöREvlİlERİ (DEvlET MEMURlARI)
I. GENELOLARAK ....................................................................................................... 379A.Memurlar ........................................................................................................... 381B.SözleşmeliPersonel ............................................................................................ 381C.GeçiciPersonel ................................................................................................... 381D.İşçiler .................................................................................................................. 382
II. DEVLETMEMURLUĞUNUNTEMELİLKEVEKURALLARI.......................................... 382A.MemurlukMesleği ............................................................................................. 382B.MemurKavramınınÖğeleri ................................................................................ 382
1. KamuKesimindeSürekliBirİşteTamZamanlıÇalışma ................................ 3822. Kadro ........................................................................................................... 3823. Atama .......................................................................................................... 3834. İdarihiyerarşi ............................................................................................... 3835. Aylık(Maaş) ................................................................................................. 3836. Meslekigüvence .......................................................................................... 383
III. MEMURLARINSINIFLANDIRILMASI ........................................................................ 384
IV. MEMURLUĞAGİRİŞ ................................................................................................ 385A.DevletMemurluğunaAlınmaKoşulları.............................................................. 385
XXVIII THEMIS | Anayasa Hukuku - İdare Hukuku
1. GenelKoşullar ............................................................................................. 3852. ÖzelKoşullar ................................................................................................ 386
B.MemurGereksinimininSaptanmasıveDuyurulması ......................................... 386C.MemurAlmadaSınavYöntemi ........................................................................... 386D.Adaylık ................................................................................................................ 386E. AsliMemurOlarakAtanma ................................................................................ 386
V. İSTİSNAİMEMURİYET ............................................................................................. 387A.İstisnaiMemuriyetNedir? .................................................................................. 387B. İstisnaiMemuriyetStatüsününÖzellikleri .......................................................... 388C. İstisnaiMemuriyetler ........................................................................................ 388
VI. GÖREVEBAŞLAMA .................................................................................................. 389
VII.MEMURLARINHUKUKSALREJİMLERİ ..................................................................... 389A.MemurlarınYükümlülükleri ............................................................................... 389
1. SadakatYükümlülüğü .................................................................................. 3892. TarafsızlıkveDevleteBağlılıkYükümlülüğü ................................................. 3893. Davranışveİşbirliği ...................................................................................... 3894. AmirOlmanınGerekleriniYerineGetirmeYükümlülüğü ............................. 3895. HiyeraşikÜsteBağlılıkveİtaatÖdevi .......................................................... 3906. DikkatveÖzenYükümlülüğü ....................................................................... 3907. VerdiğiZararlarıGidermeYükümlülüğü ....................................................... 3908. MalBildirimi ................................................................................................ 3909. ResmiBelge,AraçveGereçlerinYetkiVerilenMahallerDışına
ÇıkarılmamasıveİadesiYükümlülüğü.......................................................... 39110. HizmetiŞahsenveKesintisizOlarakGörmeYükümlülüğü ........................... 39111. İkametYükümlülüğü .................................................................................... 391
B.MemurlaraGetirilenYasaklar ............................................................................. 3911. BaşkaGörevAlmaYasağı ............................................................................ 3912. TopluEylemveHareketlerdeBulunmaYasağı ............................................. 3923. GrevYasağı .................................................................................................. 3924. TicaretveDiğerKazançGetiriciFaaliyetlerdeBulunmaYasağı .................... 3925. HediyeAlma,MenfaatSağlamaYasağı ........................................................ 3926. DenetimindekiTeşebbüstenMenfaatSağlamaYasağı ................................ 3937. GizliBilgileriAçıklamaYasağı ....................................................................... 3938. BasınaBilgiveyaDemeçVermemeYükümlülüğü ....................................... 3939. SiyasiFaaliyetteBulunmaveSiyasiPartilereGirmeYasağı .......................... 39310. AyrımcılıkYasağı .......................................................................................... 39311. BölücüveYıkıcıFaaliyetlerdeBulunmaYasağı ............................................. 39312. AyrıldığıKurumaKarşıGörevAlmaYasağı .................................................. 39313. UyumluGiyinmeYükümlülüğü .................................................................... 393
XXIXİçindekiler
VIII.MEMURLARINHAKLARI ......................................................................................... 394A.UygulamayıİstemeHakkı ................................................................................... 394B.Güvence ............................................................................................................ 394
1. İşGüvencesi ................................................................................................. 3942. KariyerGüvencesi ........................................................................................ 3943. ÜçüncüKişilereKarşıGüvenceler ................................................................ 394
C.HizmetHakkı ...................................................................................................... 394D.AylıkHakkı .......................................................................................................... 395E. Yolluk(Harcırah)HakkıveDiğerSosyalHaklar ................................................... 395F. Emeklilik ............................................................................................................. 395G.Çekilme .............................................................................................................. 395H.Müracaat,ŞikayetveDavaAçma ....................................................................... 396I. SendikaKurma ................................................................................................... 396J. İzinHakkı ............................................................................................................ 397
1. Yıllıkİzin ....................................................................................................... 3972. Sağlıkİzni .................................................................................................... 3973. Mazeretİzni ................................................................................................. 3974. HastalıkveRefakatİzni ................................................................................ 3985. Aylıksızİzin .................................................................................................. 399
K. KovuşturmaveYargılama ................................................................................... 400L. İsnatveİftiralaraKarşıKoruma .......................................................................... 400
IX. KAMUGÖREVLİLERİVEETİK .................................................................................. 400A.GenelOlarak ...................................................................................................... 400B.KamuGörevlileriEtikKurulu .............................................................................. 401
1. KamuGörevlileriEtikKuruluYasasınınKapsamınaGirenKurumlarvePersonel ....................................................................................................... 401
2. KamuGörevlileriEtikKuruluYasasıKimlerHakkındaUygulanmaz? ............ 4013. KurulÜyelerininSeçimi ............................................................................... 4014. KamuGörevlileriEtikKurulununGörevleri ................................................. 401
C.KurulaBaşvuruUsulüveSisteminİşleyişi........................................................... 4021. BaşvurularNereyeYapılmalıdır? .................................................................. 4022. KimlerBaşvuruHakkınaSahiptir? ................................................................ 4023. HangiKonulardaBaşvuruYapılmaz? ........................................................... 4024. HangiBaşvurularDeğerlendirilmeyeAlınmaz? ........................................... 402
D.Kurul’daYapılanİncelemeveAraştırma ............................................................. 402E. KurulKararlarınınYaptırımı ............................................................................... 402
X. MEMURLARINİLERLEMESİ ..................................................................................... 403
XI. MEMURLARINDEĞERLENDİRİLMESİ ...................................................................... 404
XII. DİSİPLİNSUÇVECEZALARI ...................................................................................... 405
XXX THEMIS | Anayasa Hukuku - İdare Hukuku
A.GenelOlarak ....................................................................................................... 405B.DisiplinCezalarınınNiteliği ................................................................................. 406C.DisiplinHukukununTemelİlkeleri ...................................................................... 406
1. Yasallıkİlkesi ................................................................................................ 406a. Tanım ......................................................................................................406b.DisiplinHukukundaYasallıkİlkesiGeçerlimidir? ....................................406
2. Ölçülülükİlkesi ............................................................................................. 4073. SavunmasızCezaOlmazİlkesi ...................................................................... 4074. NonBisİnİdemİlkesi .................................................................................. 4085. KuşkudanSanıkYararlanırİlkesi................................................................... 4086. Gizlilikİlkesi ................................................................................................. 4087. HakkaHak(HakAramaYollarınınGösterilmesi)İlkesi ................................. 4088. GeçmişeYürümezlikİlkesi ........................................................................... 4089. KılıkDeğiştirmişDisiplinCezasıVermeYasağıİlkesi ..................................... 408
D.DisiplinCezalarınınTürleri .................................................................................. 409E. DisiplinCezalarınınVerilmesi ............................................................................ 410F. DisiplinCezalarınınUygulanması ....................................................................... 411G.DisiplinCezalarınınEtkisi ................................................................................... 411H.DisiplinCezalarınaİtiraz ..................................................................................... 411I. DisiplinCezalarınaKarşıYargıYolu ..................................................................... 411J. DisiplinCezalarınınSilinmesiniİsteme ............................................................... 412K.DisiplinCezalarıGeriAlınabilirmi? .................................................................... 412L. MemuriyettenAyrılanlarHakkındaDisiplinCezasıVerilebilirmi? ..................... 413M.DisiplinHukukunaCezaHukukununEtkisi ......................................................... 413
1. CezaKovuşturmasınınDisiplinSoruşturmasınaEtkisi ................................. 4132. AffınDisiplinSuçlarınaEtkisi ....................................................................... 4143. ErtelenmişCezaMahkumiyetininDisiplinSoruşturmalarınaEtkisi ............ 414
N.DisiplinCezalarındaÖzelDurumlar .................................................................... 4141. DisiplinCezalarındaTekerrür ....................................................................... 4142. DisiplinCezalarındaZamanaşımı ................................................................. 4153. DisiplinCezasındaKararSüreleri ................................................................. 4154. DisiplinCezalarındaİyiHalveİndirim ......................................................... 4155. DisiplinCezalarındaErteleme(Tecil) ........................................................... 4166. DisiplinCezalarındaŞikayettenVazgeçme .................................................. 416
XIII.MEMURSTATÜSÜNDEKISINTIYAPANDURUMLAR ................................................. 416A.KadroAçığı ......................................................................................................... 416B.GörevdenUzaklaştırma ...................................................................................... 416
1. GenelOlarak ................................................................................................ 4162. GörevdenUzaklaştırmayaYetkiliMakamlar ............................................... 417
XXXIİçindekiler
3. GörevdenUzaklaştırmanınSonuçları .......................................................... 4174. GörevdenUzaklaştırmanınKalkması .......................................................... 417
XIV.MEMURLUĞUNSONAERMESİ ............................................................................... 418
XV. MEMURLARINveDİĞERKAMUGÖREVLİLERİNİNYARGILANMASI ......................... 419A.GenelOlarak ....................................................................................................... 419B.SoruşturmaİzniVermeyeYetkiliMerciler .......................................................... 420C.Önİnceleme ....................................................................................................... 420D.KararlaraKarşıİtiraz ........................................................................................... 420E. HazırlıkSoruşturmasınıYapacakMerciilerveGörevliveYetkili
Mahkemeler ....................................................................................................... 422
üçüncü Kısım
İDARİ TEşKİlAT
Birinci Bölüm
MERKEzİ İDARE
I. CUMHURBAŞKANLIĞI ............................................................................................. 425
II. BAKANLAR KURULU ................................................................................................ 427
III. BAŞBAKANveBAŞBAKANLIK .................................................................................. 427
IV. BAKANveYETKİLERİ ............................................................................................... 427
V. BAKANLIKTEŞKİLATI ................................................................................................ 429
VI. BAĞLI,İLGİLİveİLİŞKİLİKURULUŞ ........................................................................... 429
VII. BAKANLIKLAR,BAKANLIKBAĞLI,İLGİLİveİLİŞKİLİKURULUŞLARI ........................... 431A.Başbakanlık ........................................................................................................ 432B.BakanlıkKuruluşları ............................................................................................ 433
1. ADALETBAKANLIĞI ...................................................................................... 4332. MİLLİSAVUNMABAKANLIĞI ........................................................................ 4333. İÇİŞLERİBAKANLIĞI...................................................................................... 4334. DIŞİŞLERİBAKANLIĞI ................................................................................... 4345. MALİYEBAKANLIĞI ...................................................................................... 4346. MİLLİEĞİTİMBAKANLIĞI ............................................................................. 4347. ÇEVRE,ORMANveŞEHİRCİLİKBAKANLIĞI .................................................. 4348. SAĞLIKBAKANLIĞI ....................................................................................... 4359. ULAŞTIRMABAKANLIĞI ............................................................................... 43510. GIDA,TARIMveHAYVANCILIKBAKANLIĞI .................................................. 435
XXXII THEMIS | Anayasa Hukuku - İdare Hukuku
11. ÇALIŞMAVESOSYALGÜVENLİKBAKANLIĞI ................................................ 43612. BİLİM,SANAYİveTEKNOLOJİBAKANLIĞI..................................................... 43613. GÜMRÜKveTİCARETBAKANLIĞI ................................................................ 43714. ENERJİVETABİİKAYNAKLARBAKANLIĞI ..................................................... 43715. KÜLTÜRVETURİZMBAKANLIĞI ................................................................... 43716. AİLEveSOSYALPOLİTİKALARBAKANLIĞI .................................................... 43817. AVRUPABİRLİĞİBAKANLIĞI ......................................................................... 43818. KALKINMABAKANLIĞI ................................................................................. 43919. GENÇLİKveSPORBAKANLIĞI ...................................................................... 44020. EKONOMİBAKANLIĞI .................................................................................. 440
İkinci Bölüm
MERKEzE YARDIMCI KURUlUşlAR
I. DANIŞTAY ................................................................................................................ 441A.DanıştayınKonumuveİdariGörevleri ................................................................ 441B.DanıştayKararlarınınTürüveÖzellikleri ............................................................. 442C.DanıştayınÖrgütü .............................................................................................. 442
1. DanıştayGenelKurulu ................................................................................. 4422. BaşkanlıkKurulu .......................................................................................... 4423. YüksekDisiplinKurulu .................................................................................. 4434. DisiplinKurulu ............................................................................................. 4435. GenelSekreterlik ........................................................................................ 443
D.DanıştayMeslekMensupları .............................................................................. 443
II. SAYIŞTAY .................................................................................................................. 443A.SayıştayınKonumu ............................................................................................ 444B.SayıştayınGörevleri ........................................................................................... 444C. SayıştayDenetimininKapsamı ........................................................................... 445D.SayıştayınDenetimAlanı .................................................................................... 445E. 5018SayılıKanunaGöreBütçeSüreciveBuSüreçteSayıştayınRolü ................ 447F. SayıştayınÖrgütü .............................................................................................. 449G.SayıştayMensupları ........................................................................................... 450H.SayıştayınYargılamaGörevi ............................................................................... 450
1. YargılamaUsulü ........................................................................................... 4502. İlamlar ......................................................................................................... 4503. Kanunyolları ................................................................................................ 450
a. Temyiz ..................................................................................................... 451b. KararınDüzeltilmesi ................................................................................ 451
XXXIIIİçindekiler
c. YargılamanınYenilenmesi ....................................................................... 451
III. MİLLİGÜVENLİKKURULU ....................................................................................... 451
üçüncü Bölüm
MERKEzİ İDARENİN TAşRA TEşKİlATI
I. MÜLKİİDAREBÖLÜMLERİNİNKURULUŞLARI ......................................................... 453
II. İL(GENEL)İDARESİ .................................................................................................. 453A.GenelOlarak ....................................................................................................... 453B. İlMemurlarınınAtanmaUsulü ........................................................................... 454C.ValilerinHukukiDurumları,GörevveYetkileri ................................................... 454D.İlİdareKurulu ..................................................................................................... 456
III. İLÇEİDARESİ ............................................................................................................ 457A.GenelOlarak ....................................................................................................... 457B.KaymakamlarınHukukiDurumları,GörevveYetkileri ........................................ 457C. İlçeİdareKurulu ................................................................................................. 458
IV. BUCAKİDARESİ ....................................................................................................... 459A.GenelOlarak ...................................................................................................... 459B.BucakMüdürününHukukiDurumu,GörevveYetkileriileAtanmaUsulü ......... 459C.BucakMeclisleriveBucakKomisyonları ............................................................. 460
V. BÖLGESELÖRGÜTLER ............................................................................................. 460
Dördüncü Bölüm
YERİNDEN YöNETİMlER (MAHAllİ İDARElER)
I. İLÖZELİDARESİ ....................................................................................................... 463A.TanımveKuruluş ................................................................................................ 463B. İlÖzelİdaresininGörevleri ................................................................................. 464C. İlÖzelİdaresininYetkileriveİmtiyazları ............................................................. 465D.İlÖzelİdaresineTanınanMuafiyetler ................................................................. 465E. İlÖzelİdaresininOrganları ................................................................................. 466
1. İlGenelMeclisi ........................................................................................... 466a. İlGenelMeclisininGörevveYetkileri .....................................................466b. BaşkanlıkDivanıveToplantıları ..............................................................467c. MeclisKararlarınınKesinleşmesiveKararlarÜzerindeİdariVesayet ....468d. İhtisasKomisyonları ................................................................................ 469e. DenetimKomisyonu ............................................................................... 469
XXXIV THEMIS | Anayasa Hukuku - İdare Hukuku
f. MeclisinBilgiEdinmeveDenetimYollarıileÜyelerinYükümlülükleri ........................................................................................ 470
g. MeclisÜyeliğininSonaErmesiveMeclisinFeshi .................................... 4702. İlEncümeni .................................................................................................. 471
a. İlEncümenininGörevveYetkileri ........................................................... 471b. EncümenToplantısı ................................................................................. 472c. EncümenKararları .................................................................................. 472
3. Vali ............................................................................................................... 472F. StratejikPlanvePerformansPlanı ..................................................................... 473G.YetkiDevri .......................................................................................................... 473H.İhtilafHalindeTemsilDetkisininDevri ................................................................ 473I. GörevdenUzaklaştırma ...................................................................................... 474J. İlÖzelİdaresiTeşkilatı ........................................................................................ 474K. İlÖzelİdaresininGelirveGiderleri ..................................................................... 475L. İlÖzelİdaresininBütçesi .................................................................................... 475M.İdariyaptırımlar .................................................................................................. 476
II. BELEDİYELER ........................................................................................................... 477A.GenelOlarak ....................................................................................................... 477B.Kuruluşu ............................................................................................................. 477C.BelediyeninGörevveYetkileri ........................................................................... 480D.BelediyeninOrganları ........................................................................................ 483
1. BelediyeMeclisi ........................................................................................... 483a. Kuruluşu ..................................................................................................483b. BelediyeMeclisininGörevleri .................................................................484c. Toplantıları .............................................................................................. 485d.MeclisKararlarınınKesinleşmesiveKararlarÜzerindeVesayet
Yetkileri ................................................................................................... 486e.MeclisinFeshedilmesi .............................................................................488f. İhtisasKomisyonları,BaşkanveÜyelerinYükümlülüklerive
ÜyeliğinSonaErmesi ..............................................................................488g. DenetimKomisyonu............................................................................... 489h.MeclisinBilgiEdinmeveDenetimYolları ............................................... 490i. Belediyenindenetimi .............................................................................. 490
2. BelediyeEncümeni ...................................................................................... 491a. Kuruluşu .................................................................................................. 491b. Toplantısı ................................................................................................. 491c. GörevveYetkileri ................................................................................... 491
3. BelediyeBaşkanı .......................................................................................... 492a. SeçimiveGörevleri ................................................................................. 492b. BelediyeBaşkanlığındanDüşme ............................................................. 494
XXXVİçindekiler
c. YetkiDevri ............................................................................................... 495d.HizmetlerdeAksama .............................................................................. 495
E. BelediyeninÖrgütü,PersoneliveDenetimi ....................................................... 495F. BelediyelerinGelirleri,GiderleriveBütçesi ........................................................ 496
1. Gelirleri ....................................................................................................... 4962. BelediyeninGiderleri .................................................................................. 4963. BelediyeninBütçesi ..................................................................................... 497
G.KentKonseyi ....................................................................................................... 498
III. BÜYÜKŞEHİRBELEDİYELERİ ..................................................................................... 498A.Kuruluşu ............................................................................................................. 498B.GörevveYetkileri ............................................................................................... 499C.BüyükşehirBelediyesininOrganları .................................................................... 502
1. BüyükşehirBelediyeBaşkanı ....................................................................... 5022. BüyükşehirBelediyeMeclisi ....................................................................... 5033. BüyükşehirBelediyeEncümeni ................................................................... 505
D.BüyükşehirBelediyesininGelirveGiderleri ...................................................... 5051. Gelirleri ........................................................................................................ 5052. Giderleri ....................................................................................................... 505
E. BüyükşehirBelediyesininBütçesi ....................................................................... 505
IV. MAHALLEYÖNETİMİ ............................................................................................... 506
V. KÖYİDARELERİ ........................................................................................................ 506A.GenelOlarak ....................................................................................................... 506B.GörevveYetkileri ............................................................................................... 507C.KöyünOrganları .................................................................................................. 507
1. KöyDerneği ................................................................................................. 5072. İhtiyarMeclisi .............................................................................................. 5073. Muhtar......................................................................................................... 508
D.KöyPersoneli ...................................................................................................... 509E. KöyünBütçesiveGelirleri .................................................................................. 510
VI. YERELYÖNETİMKURULUŞLARIARASINDAKİİŞBİRLİĞİ(MAHALLİİDAREBİRLİKLERİ) .............................................................................................................. 510A.GenelOlarak ....................................................................................................... 510B.BirlikTürleri ........................................................................................................ 511
VII. HİZMETSELÖRGÜTLER(KAMUKURUMLARI) ......................................................... 511A.OrtakÖzellikleri .................................................................................................. 512B.Türleri ................................................................................................................. 512
1. İdariKamuKurumları ................................................................................... 5122. İktisadiKamuKurumları .............................................................................. 512
a. KamuİktisadiKuruluşları(KİK) ................................................................ 512
XXXVI THEMIS | Anayasa Hukuku - İdare Hukuku
b. İktisadiDevletTeşekkülleri(İDT) ............................................................ 512c. Müessese ............................................................................................... 513d. BağlıOrtaklık .......................................................................................... 513e. İştirak ...................................................................................................... 513
3. SosyalKamuKurumları ................................................................................ 5134. BilimselveKültürelKamuKurumları ........................................................... 514
VIII.KAMUKURUMUNİTELİĞİNDEKİMESLEKKURULUŞLARI ........................................ 514A.GenelOlarak ....................................................................................................... 514B.KamuKurumuNiteliğindekiMeslekKuruluşları ................................................ 516
IX. BÖLGESELKAMUKURUMLARI ................................................................................ 520A.GAPBölgeKalkınmaİdaresi ............................................................................... 520B.DoğuAnadoluProjesiBölgeKalkınmaİdaresi .................................................... 520C.KonyaOvasıProjesiBölgeKalkınmaİdaresi ....................................................... 520
X. DÜZENLEYİCİVEDENETLEYİCİKURUMLAR(BAĞIMSIZİDARİOTORİTELER)(ÜSTKURULLAR) ..................................................................................................... 521A.BağımsızİdariOtoritelerinGelişimi .................................................................... 521B.Türkiye’deBağımsızİdariOtoritelerinİşlevselveYapısalÖzellikleri ................. 521
1. HiyerarşiveVesayetDenetimiDışındaOlmaları .......................................... 5212. ÖzerkOlmalarıveAyrıBirKamuTüzelkişiliğineTabiOlmaları ..................... 5223. YargıBenzeriKuruluşlarOlmaları ................................................................ 5224. DüzenlemeYapmaYetkilerininBulunması .................................................. 5225. İlgiliKişiveKuruluşlardanSağladıklarıGelirleriveKendiÖzel
BütçelerininMevcutOlması ........................................................................ 5226. DanışmaİşlevlerininBulunması ................................................................... 5227. YaptırımUygulamaYetkilerineSahipOlmaları ............................................ 5228. KararlarınaKarşıYargıYolununAçıkOlması................................................. 5229. SayıştayDenetimineveKamuİhaleKanununaTabiOlmaları ...................... 523
C. Türkiye’deBağımsızİdariOtoriteler .................................................................. 5231. RekabetKurumu .......................................................................................... 5232. RadyoveTelevizyonÜstKurulu .................................................................. 5243. SermayePiyasasıKurulu ............................................................................. 5254. BankacılıkDüzenlemeveDenetlemeKurumu ............................................. 5255. EnerjiPiyasasıDüzenlemeKurumu ............................................................. 5256. BilgiTeknolojileriveİletişimKurumu .......................................................... 5267. KamuİhaleKurumu ..................................................................................... 5268. TütünveAlkolPiyasasıDüzenlemeKurumu ................................................ 527
XI. KALKINMA AJANSLARI ............................................................................................ 528A.GenelOlarak ....................................................................................................... 528B.GörevveYetkileri .............................................................................................. 529C.AjanslarÜzerindeDenetim ................................................................................ 530
XXXVIIİçindekiler
Ek 1
İDARE HUKUKU özEl MEvzUAT
DİLEKÇEHAKKININKULLANILMASINADAİRKANUN ................................................ 533
I. AmaçveKapsam ..................................................................................................... 533
II. Dilekçehakkı ........................................................................................................... 533
III. DilekçedeBulunmasıZorunluŞartlar ...................................................................... 533
IV. İncelenemeyecekDilekçeler ................................................................................... 533
V. DilekçeninİncelenmesiveSonucunBildirilmesi ..................................................... 533
MALBİLDİRİMİNDEBULUNULMASI,RÜŞVETVEYOLSUZLUKLARLAMÜCADELEKANUNU ....................................................................................................................... 534
I. Amaç ....................................................................................................................... 534
II. MalBildirimindeBulunacaklar ................................................................................ 534
III. Hediye ..................................................................................................................... 534
IV. HaksızMalEdinme .................................................................................................. 535
V. MalBildirimlerininKonusu,ZamanıveYenilenmesi ............................................... 535
VI. BildirimlerinVerileceğiMerciler ............................................................................. 535
VII. BildirimlerinGizliliği ................................................................................................ 536
VIII.CezaHükümleri ....................................................................................................... 536
IX. Soruşturma ............................................................................................................. 537
X. Suçunİhbarı ............................................................................................................ 537
XI. SoruşturmaUsulü ................................................................................................... 538
XII. BilgiVermeZorunluluğu ......................................................................................... 538
XIII.AskerKişilerinSoruşturması ................................................................................... 538
XIV.Yönetmelik .............................................................................................................. 538
BİLGİEDİNMEHAKKIKANUNU ................................................................................... 538
I. AmaçveKapsam ..................................................................................................... 538
II. BilgiEdinmeHakkıveBilgiVermeYükümlülüğü .................................................... 539
III. BilgiEdinmeBaşvurusu ........................................................................................... 539
IV. BilgiveyaBelgeyeErişimSüreleri ........................................................................... 539
V. BaşvurularınCevaplandırılmasıveBaşvurununReddineİtirazUsulü ..................... 540
VI. BilgiEdinmeDeğerlendirmeKurulu ........................................................................ 540
VII. BilgiEdinmeHakkınınSınırları ................................................................................ 540
VIII.CezaHükümleriveDiğerHükümler ........................................................................ 541
KABAHATLERKANUNU ................................................................................................ 542
I. AmaçveKapsam ..................................................................................................... 542
XXXVIII THEMIS | Anayasa Hukuku - İdare Hukuku
II. Tanım ..................................................................................................................... 543
III. GenelKanunNiteliği ............................................................................................... 543
IV. Kanunilikİlkesi ........................................................................................................ 543
V. ZamanBakımındanUygulama ................................................................................ 543
VI. YerBakımındanUygulama ...................................................................................... 543
VII. KabahattenDolayıSorumluluğunEsasları .............................................................. 543
VIII.Sorumluluk ............................................................................................................. 544
IX. Teşebbüs,İştirakveİçtima ...................................................................................... 544
X. İdariYaptırımlar,YaptırımTürleri,SaklıTutulanHükümler ..................................... 544
XI. Zamanaşımı ............................................................................................................ 545
XII. KararVermeYetkisiveKanunYolları ....................................................................... 545
XIII.Başvurununİncelenmesi......................................................................................... 546
XIV.İtirazYolu ................................................................................................................ 546
XV. VazgeçmeveKabul ................................................................................................. 547
XVI.ÇeşitliKabahatler .................................................................................................... 547
JANDARMATEŞKİLAT,GÖREVVEYETKİLERİKANUNU ............................................. 550
I. Tanım ...................................................................................................................... 550
II. Bağlılık .................................................................................................................... 550
III. KonuşveKuruluş .................................................................................................... 550
IV. JandarmanınGenelOlarakGörevleri(md.7) .......................................................... 550
V. JandarmanınGörevveSorumlulukAlanı ................................................................ 551
VI. İlişkiler,ÇalışmaveİşbirliğiEsasları......................................................................... 551
VII. Personel,KaynaklarıveUygulanacakMevzuat ....................................................... 551
VIII.JandarmaSubay,AstsubayveUzmanJandarmanınAtanmaveYerDeğiştirmeEsasları ................................................................................................. 551
IX. Bütçe ....................................................................................................................... 551
ÖZELGÜVENLİKHİZMETLERİNEDAİRKANUN .......................................................... 552
I. AmaçveKapsam ..................................................................................................... 552
II. ÖzelGüvenlikİzni ................................................................................................... 553
III. ÖzelGüvenlikKomisyonu ....................................................................................... 553
IV. ÖzelGüvenlikŞirketleri ......................................................................................... 553
V. ÖzelGüvenlikGörevlileri ........................................................................................ 553
VI. SilahBulundurmaveTaşımaYetkisi ........................................................................ 554
VII. ÖzelGüvenlikEğitimi .............................................................................................. 554
VIII.Tazminat ................................................................................................................. 554
IX. Yasaklar,CezaHükümleriveİdariParaCezasıGerektirenDurumlar ...................... 554
XXXIXİçindekiler
X. ÖzelGüvenlikMaliSorumlulukSigortası ................................................................ 555
XI. Denetim .................................................................................................................. 555
XII. CezaUygulaması ..................................................................................................... 555
XIII.YürürlüktenKaldırma .............................................................................................. 555
KÜLTÜRVETABİATVARLIKLARINIKORUMAKANUNU ............................................. 555
I. KapsamveTanımlar ................................................................................................ 555
II. DevletMalıNiteliği ................................................................................................. 556
III. KorunmasıGerekliTaşınmazKültürveTabiatVarlıkları .......................................... 556
IV. Araştırma,SondajveKazıİzni ................................................................................. 556
V. DefineArama .......................................................................................................... 557
VI. KültürveTabiatVarlıklarınıKorumaYüksekKuruluileKorumaBölgeKurulları ...... 557
VII. KararlaraUymaZorunluluğu ................................................................................... 557
TÜRKİYEFUTBOLFEDERASYONUKURULUŞVEGÖREVLERİHAKKINDAKANUN ... 558
I. Amaç ....................................................................................................................... 558
II. TürkiyeFutbolFederasyonunun(TFF)Görevleri ..................................................... 558
III. TFFTeşkilatı............................................................................................................. 558
IV. TahkimKurulu ......................................................................................................... 559
V. DenetlemeKurulu ................................................................................................... 559
VI. DışDenetim ............................................................................................................ 559
VII. GenelKurulKararlarınınİptali ................................................................................. 559
2011YILINDABAŞTA643SAYILIKHKVEDİĞERKHK’LARİLEYAPILANDEĞİŞİKLİKLER 559