ang mga unang imperyo (akkadian, babylonian, assyrian, chaldean)
DESCRIPTION
Tatalakayin dito ang Sumer (at mga ambag nito sa kabihasnan) at ang sumunod na apat na unang imperyo na kinabibilangan ng Akkadian, Babylonian, Assyrian, at Chaldean.TRANSCRIPT
ANG MGAUNANG
IMPERYO
LUNGSOD-ESTADO
SA
SUMER
Mga unang Lungsod-estado sa SUMER:
• Uruk • Kush• Lagash• Umma• Ur
Ang Sumer ay... Sa una, pinamumunuan
ng mga PARI. Ngunit dahil sa madalas na
digmaan, napalitan ito ng mga mandirigma at kalaunan ay mga HARI (3000 – 2500 BCE)
MGA PANGKAT NG MGA SUMER:
1. Mga Pari at mga Hari2. Mayayamang Mangangalakal3. Magsasaka at mga Artisano.4. Mga Alipin
ANG MGA UNANG IMPERYO
a. Mga Akkadianb. Babylonianc. Assyriand. Chaldean
AKKADIAN
MAPA NG AKKADIAN
Humina ang Sumer kaya’t sinakop sila ng mga AKKAD.
Pinamumunuan ni SARGON THE GREAT ang Akkad.
SARGON THE GREAT
Dahil kay Sargon, lumawak ang Akkad at tinawag na unang imperyo.
Nagtagal ng mahigit 200 nataon at nagkawatak-watak muli.
AKKADIAN WARRIOR
BUSTO NI HARING SARGON
BABYLONIAN
2000 BCE, panibagong pangkat ang naghari sa Mesopotamia.
Tinawag silang Amorites.
Nagtatag sila ng kabisera sa BABYLON.
BABYLON(Pintuan ng Langit)
MAPA NG BABYLONIA
ANG SINAUNANG BABYLONIA
1792 – 1750 BCE ng makamit nila ang rurok ng kapangyarihan.
Dahil ito sa kanilang pinuno na si HAMMURABI.
SI HAMMURABI
Makalipas ang dalawang siglo, nabuwag ang Babylonia dahil sa pananalakay ng mga mananakop
na pastoralistang nomadiko.
ASSYRIAN
MAPA NG ASSYRIA
ASSYRIA AT MGA BANSA NGAYON
Mula 850 – 650 BCE, sinakop ng mga ASSYRIAN ang lupain ng Mesopotamia, Egypt, at Anatolia.
Ang mga lupaing malapit sa Assyria ay ginawang lalawigan at ang mga kaharian na kaalyado ng mga imperyo ay pinangangalagaan ng hukbong ASSYRIA.
ASSYRIAN EMPIRE
ISANG ASSYRIAN
MANDIRIGMANG ASSYRIAN
Ngunit hindi nagtagal ang imperyong ito dahil sa pag-aalsa
ng mga nasasakupan.
Masyado kasi silang malulupit!
Pagsapit ng 612 BCE, tuluyan ng nagwakas ang kanilang
imperyo ng talunin sila ng mga Chaldean at iba pang kaanib.
Buti nga sa kanila! haha
CHALDEAN
MAPA NG CHALDEAN
Nang matalo ang ASSYRIAN ay itinatag ng mga CHALDEAN ang kanilang kabisera sa matandang
lungsod ng Babylon.
Muling naging tanyag ang Babylon makalipas ang mahigit
1000 taon sa pamumuno ni NEBUCHADNEZZAR. Ito ay dahil
sa kanyang ipanagawang......
HANGING GARDENS OF BABYLON
Isa sa 7 Wonders of the World
HANGING GARDENS OF BABYLON
Bai-baitang na hardin na alay para sa asawa ni Nebuchadnezzar
na si Reyna Amyitis.
SI NEBUCHADNEZZAR
ISA PANG LARAWAN NIHARING NEBUCHADNEZZAR
ISANG SIMBAHAN NG CHALDEA
Pagsapit ng taong 586 BCE, sinakop ang imperyo ng
CHALDEAN ng mga PERSYANO.
Good bye CHALDEAN!
BALIK TAYO SA SUMER...
Okay?
RELIHIYON SA SUMER
Politiestiko sila. Naniniwala silang mahigit
3000 diyos ang namamahala sa kanilang buhay.
Mga DIYOS sa SUMER:
• Enlil–(pinakamakapangyarihan), diyos ng hangin at ulap
•Shamash – diyos ng araw•Inanna – diyosa ng pag-ibig at
digmaan•Udug – diyos na tagapaghatid ng
sakit, kamalasan, at gulo
MGA AMBAG NG MGA
SUMERYANO SA KABIHASNAN
GULONG at LAYAG
Napahusay ang PAGSASAKA dahil sa paglikha nila ng ARARO
na pambungkal ng lupa.
Ginamit nga mga Chaldean ang BRONSE bilang kasangkapan at
armas.
Sa Sumer nabuo ang unang sistema sa pagsulat na tinawag
na.......
CUNEIFORM
Ang paraan ng pagsulat ng mga Sumerian gamit ang......
STYLUS
Eskriba (Scribe) ang tawag sa mga sumusulat ng cuneiform.
Mula sa mga nahukay na cuneiform tablet noong 1930, natuklasan ang pinakaunang mapa noong 2300 BCE.
Ang ibang tala naman ay pumaksa sa astronomiya, kemika, at kalusugan.
SA LARANGAN NG MATEMATIKA
SEXAGESIMAL(ang isang oras ay hinahati sa 60 minuto, at ang isang minuto ay
hinahati sa 60 segundo)
Ang mga Babylonian naman ay nag-iwan ng mga clay tablet na
may mga tala ng kanilang kasagutan patungkol sa
MULTIPLICATION at DIVISION.
Ang paborito ni Alledo.
SA ARKITEKTURA...
Laryo (Bricks) Arko (Arc)Column Ziggurat
ANG PINAKAMAHALAGANG
AMBAGAno kaya iyon?
Hula nga!
BATAS/KODIGO NI HAMMURABI
KODIGO NI HAMMURABI
Isa itong kalipunan ng 282 na batas mula sa iba’t-ibang bahagi
ng imperyo.
Sumusunod ito sa prinsipyong “mata sa mata, ngipin sa ngipin”
ILAN SA MGA BATAS
1. Kamatayan ang parusa sa magnanakaw ng bagay na pag-aari ng templo o hari. Gayundin sa makakatanggap ng ninakaw na bagay.
2. Ang anak na nananakit sa kaniyang ama ay puputulan ng
KAMAY.
3. Maaaring ibinta ng isang mamamayan ang kaniyang asawa
o anak upang mabayaran ang kanyang otang. Maglilingkod sila
ng tatlong taon at palalayain pagsapit ng ikaapat na taon.
4. Maaaring mag-asawa muli ang isang mamamayan
kung sakitin ang kaniyang asawa. Ngunit kailangan suportahan ang nauna
niyang asawa.
Inihanda ni:
Ginoong Ranulfo T. Bacus CSTCL guro sa Araling
Panlipunan (3rd Year)