“ang pagsunod ng mga kompanya ng business process

SA LOOB NG PRIBADONG SEKTOR NG PAGGAWA NG PILPINAS 1

“Ang Pagsunod ng mga kompanya ng

Business Process Outsourcing sa mga Batas Paggawa ng Pilipinas”

Nakakasunod ba ang mga pribadong kompanya mula sa industriya ng Business Process

Outsourcing partikular ang mga call centers sa labor code ng Pilipinas at sa ipinatupad na

Memorandum Circular 33-A noong nakaraang taong 2012?

Dyan A. Barrion

University of the Philippines Manila

Political Science 198 WBYDX

Thesis Second Draft

March 22, 2013

PAGSUNOD NG PRIBADONG SEKTOR SA MGA BATAS PAGGAWA NG BANSA 2

Abstract

Ang pananaliksik na ito ay tungkol sa kalagayan ng mga mangagawang Pilipino nan a sa

pribadong sector ng paggawa. Nase-sentro ang pag-aaral na ginawa sa mga indibidwal na

nagtratrabaho sa mga call centers na bumubuo ng malaking bahagi ng industriya ng Business

Process Outsourcing. Ang industriya ng mga kompanya ng BPOs ay patuloy na lumalaki at

lumalaganap sa bansa. Ang pananaliksik na ito ay isinagawa upang suriin ang pagsunod ng mga

kompanya ng BPOs partikular ang mga call centers patungkol sa kanilang pagsunod sa labor

code ng Pilipinas at sa iba pang batas paggawa na ipinatutupad o ipinatupad ng Kagawaran ng

Paggawa at Empleyo (DOLE) at ng gobyerno ng Pilipinas. Ang kompanya ng BPO na ginamit sa

pagaaral ay ang Aegis People Support sa Makati. Sinuri ng mananaliksik ang pagsunod ng

kompanyang ito sa mga polisiya at alituntunin na ipinatutupad sa Pilipinas.

SA LOOB NG PRIBADONG SEKTOR NG PAGGAWA NG PILPINAS 3

Ang Pagsunod ng mga Kompanya ng

Business Process Outsourcing sa mga Batas Paggawa ng Pilipinas

Ang industriya ng Business Process Outsourcing ay patuloy na lumalago sa Pilipinas.

Noong taong 2011 ay tinatayang ang Pilipinas ay may humigit kumulang na 400,000 na

empleyado sa mga call centers. Ito ay tinuturing na pinakamataas na bilang ng mga empleyadong

nagtratabaho sa call center sa buong mundo. (Beshouri, et al., 2005). Ang mga maypagawa ay

patuloy na nahihikayat na magnegosyo sa bansa. Sa laki ng bilang ng mga empleyado sa call

centers, napapanahon lamang na magsagawa ng pananaliksik tungkol sa sitwasyon ng mga

manggagawang nabibilang sa industriya ng Business Process Outsourcing. Kung isasaalang-

alang ang malaking bilang ng mga Pilipino na nagtratrabaho sa industriya ng call center,

karapatdapat lamang na mabigyan sila ng karampatang atensyon. Pinili ng mananaliksik na

gawin ang pag-aaral na ito sa kadahilanang makakatulong ang pananaliksik sa pagbibigay ng

karampatang atensyon sa tunay na sitwasyon ng mga call center agents sa kanilang pangaraw-

araw na pagtratrabaho.

Patuloy na lumalaki ang industriya ng Business Process Outsourcing sa bansa. Sa mga

nakalipas na taon may mga pag-aaral na naisagawa na nagpakita na kinakailangang masuri at

mabigyan ng atensyon ang mga kaganapan sa mga manggagawa sa pribadong sektor na ito ng

paggawa. Ang pagtratrabaho sa call centers ay maituturing na talagang naiiba sa iba pang

trabaho sa ating lipunan. Ang hiniginging panahon, pagsisikap at paghihirap ng trabahong ito ay

nagdulot ng mga problemang kinakailangang mabigyan ng atensyon. Hindi lingid sa kaalaman

ng nakararami na talagang demanding ang trabahong ito na maaaring nakakapagsalang-alang ng

mga karapatan at seguridad ng mga mangagawa sa industriyang ito. Naroon din ang malaking


probalidad na nagkakaroon ng pagkalito sa pagbibigay ng mga sweldo ng mga mangagawa sa

kadahilanang iba ang sinusunod na holidays ng mga bansang binibigayan ngs serbisyo ng mga

call centers.

Isa sa mga layunin ng pananaliksik na ito ay ang pagalam kung ang mga karapatan ng mga

call center agents bilang manggagawa ay narerespeto at nabibigayan ng karampatang atensyon at

importansya sa industriya ng Business Process Outsourcing. Pangalawa, susuriin ng pagaaral ang

pagsunod ng mga kompanya sa industriya ng Business Process Outsourcing sa mga batas at

polisya na ipinapatupad ng Department of Labor and Employment (DOLE). Nais din malaman

ng mananaliksik ang nagging implikasyon ng eksempsyon na ibinigay ng DOLE sa mga BPOs

patungkol sa pagbabawal sa mga kababaihan na magtrabaho sa panggabing oras.

Ang kahalagahan ng pananaliksik ay mabibigyan ng impormasyon ang publiko tungkol sa

tunay na kalagayan ng ating mga manggagawa na nagtratrabaho sa mga call centers. Mababatid

din ng mga empleyado sa mga BPOs ang kanilang mga karapatan bilang manggagawa.

Makakatulong ang pananaliksik sa pagbibigay importansya sa kanilang mga karapatan at sila ay

magkakaroon ng kasiguraduhan na hindi naaabuso ang kanilang mga karapatan bilang

manggagawa pagkatapos ng pananaliksik na ito.

Pagsusuri ng mga kaugnay na literatura

Ang industriya ng Business Process Outsourcing ay patuloy na lumalago sa Pilipinas.

Noong taong 2011 ay tinatayang ang Pilipinas ay may humigit kumulang na 400,000 na

empleyado sa mga call centers. Ito ay tinuturing na pinakamataas na bilang ng mga empleyadong

nagtratabaho sa call center sa buong mundo (Beshouri, et al., 2005). Ang industriya ng call

center ay masasabing lumaganap sa Pilipinas sa kadahilanang sa perspektibo ng ibang mga bansa


ang Pilipinas ay nagbibigay ng magandang opportunidad upang magsagawa ng iba’t ibang

negosyo at magbukas ng mga bagong industriya. Nahihikayat sila na magnegosyo sa Pilipinas

dahil hindi hamak na mas mababa ang kanilang gagastusin patungkol sa bayad sa paggawa kaysa

sa iba pang mga bansa.

Ang opisyal na website ng “Benprise”: www.benprise.com na kilala bilang opisyal na

contact service provider sa buong mundo ay naglathala ng isang video na nagbibigay

impormasyon patungkol sa isa pang kadahilanan ng pagkahikayat ng mga BPO investors sa

Pilipinas. Ito ay ang pagkakaroon ng bansa ng mga bihasang manggagawa na mahusay sa Ingles.

Nabanggit din sa video na ito na ang Pilipinas ay mayroong maraming bilang ng mga

estudyanteng nagtapos ng kolehiyo at isa rin itong dahilan sa pagkaenganyo ng mga BPOs at ng

iba pang mga dayuhang mamumuhunan na magnesgosya sa loob ng bansa.

Ang call center ay isang negosyo na namamahala ng iba’t ibang gawain o operasyon. Ang

indutriyang ito ay nagbibigay ng mga sumusunod na serbisyo: marketing, payo o gabay,

inpormasyon at iba pa. Isinasagawa ang mga transaksyon sa pamamagitan ng email, instant

messaging, voice messaging, fax, social networking tulad ng facebook, twitter, tumblr at

tradiyusnal na pagpapadala ng sulat o telegram.

Ang terminong “call center” ay ginagamit sa kolektibong pamamaraan upang tukuyin ang

mga operasyong nabanggit sa kadahilanang ang mga operasyong ito ay naisasagawa sa

pamamagitan ng mga tawag sa telepono o sa mga tawag na maaaring gawin gamit ang mga

kompyuter. Ang mga call center ay nasa ilalim ng kategorya ng mga kompanya na nabibilang sa

“Business Process Outsourcing” o BPO. Nagsimula ang outsourcing sa Pilipinas noong na-

deregulate ang industriya ng telekomunikasyon sa bansa.


Ang industriya ng call center ay masasabi na isa sa pinakabagong industriya na

nakakatulong sa pag-unlad ng ekonomiya ng Pilipinas. Noong taong 2005, kumita ang industriya

ng call center ng humigit kumulang na 1.8 bilyong dolyar. At nitong taong 2010 naman ay

umabot ang kita nito ng humigit kumulang na 5.3 bilyong dolyar. Noong taong 2010 din ay

humigit kumulang na tatlong daang libong empleyado (300,000) ang pumasok sa industriya ng

call center. At ayon pa sa istatiska, halos taun-taon ay dumodoble ang bilang ng mga Pilipinong

manggagawa na pumapasok sa industriya ng call center (Alava, 2006).

Hindi maikakaila na mataas ang unemployment rate sa Pilipinas. Ayon sa istatikal na datos

mula sa Bureau of Labor and Employment na inilabas noong Hulyo taong 2012, bumaba ang

unemployment rate mula sa 7.4 porsyento (7.4%) sa 7 porsyento (7%) na lamang sa pagpasok ng

taong 2012. Mahigit kumulang na apatnapu’t limang libo (45,000) ang nabawas sa halos tatlong

milyong walang trabaho na mga Pilipino. Isa itong indikasyon na mas bumilis ang produksyon

ng trabaho kaysa sa paglaki ng labor force ng Pilipinas. Sa kabila nito, makikita na marami pa

ring walang trabaho sa Pilipinas. At sa kadahilanang ito, ang mga Pilipino na may kakayanang

magtrabaho o nasa labor force ay nahihikayat na pumasok sa mga kompanya na nagbibigay ng

mataas na pasahod at ang industriya ng call center ay isa sa mga ito.

Ang mga call center lalo na ang mga galing sa mga malalaking kompanya gaya ng

Convergys, E-Telecare, Aegis People Support, at iba pa ay nagbibigay ng mataas na panimulang

sahod, mga allowances, at insentibo na nagiging dahilan upang ang mga mamamayan na parte ng

labor force ay mahikayat na magtrabaho na lamang sa mga call center kaysa sa mga alternatibo

maliban sa trabahong ito (Kabamalan, 2010).


Maaaring madaling makapasok sa mga call center lalo na kung ikaw ay nag-aaral sa

kolehiyo o nakatapos na dahil hindi makakaila na ang nais ng mga kompanya ng call center ay

mga trabahador na magaling at mahusay sa Ingles. Bagama’t maganda ang mga ibinibigay na

oppurtunidad ng mga kompanya ng call center hindi rin lingid sa kaalaman ng nakararami na

napaka-demanding ng trabahong ito.

Ang mga call center agents ay kailangang sumagot ng mga tawag sa loob ng walong (8) oras

o higit pa araw-araw. Meron pang mga shifts at may tinatawag na graveyard shift kung saan ang

mga call center agents ay kailangang sumagot ng mga tawag mula kailaliman ng gabi hanggang

madaling araw. Sinasabi na ang shift na ito ang pinakamahirap dahil taliwas ito sa nakagisnan na

oras ng katawan ng mga Pilipinong call center agents. Ngunit dito rin sa shift na ito makakakuha

ang isang call center agent ng mataas na sweldo, mga insentibo, at promosyon (Kabamalan,

2010).

Ang mga call center agents ay kumikita ng hindi hamak na mas malaki kaysa sa mga

kasabayan nila sa ibang industriya ngunit kapalit nito ay ang pagtatrabaho sa isang working place

na kakailanganin ng matagal na panahon upang makabagay ang katawan sa trabaho (Kabamalan,

2010).

Ang University of the Philippines Population Institute (UPPI) ay nagsagawa ng isang pag-

aaral noong 2010 na nagpatunay na mas malaki nga ang kinikita ng mga call center agents sa

Metro Manila at Metro Cebu kaysa sa mga hindi nagtatrabaho sa call center.

Ngunit kaalinsabay ng pagtatrabaho para sa mataas na sweldo na ito ay ang pagharap sa

mga panganib sa kalusugan na makukuha sa pagtatrabaho sa mga call center. Ang pagsasaliksik

na ginawa ng University of the Philippines Population Institute na binuo ng walong miyembro ay


nagpakita ng isang pagkukumpara ng uri ng pamumuhay at estado ng kalusugan ng mga call

center agents at ng ibang mga empleyado na nagtatrabaho sa mga establisyimento na hindi call

center.

Ang kanilang pagsasaliksik ay naglaman ng siyam na raan at dalawaput siyam (929) na

respondante. Ang mga respondante ay edad 18-34 at mayroong dalawang taong pag-aaral sa

kolehiyo o higit pa. Ang mga resulta ng pag-aaral ay nagpakita na mas aktibo sa mga sekswal na

aktibidad ang mga call center agents kaysa sa ibang nagtatrabaho at kakaunti lamang sa kanila

ang kumuha ng eksaminasyon patungkol sa pagkakaroon ng Human Immunodeficiency Virus o

HIV na nagiging sanhi ng sakit na AIDS. Dalawapung porsyento (20%) lamang ng mga lalaking

respondents at walong porsyento (8%) lamang sa mga babae ang nagsabing sila ay kumuha at

pumasa sa nabanggit na eksaminasyon.

Ayon din sa pag-aaral na isinagawa ng UPPI, ang mga call center agent ay nakakakuha

lamang ng mahigit kumulang na anim (6) na oras na tulog sa kanilang pangaraw-araw na

pagtatrabaho. Apatnapu’t limang porsyento (45%) sa mga respondante ang nagsabing may

problema sila sa pagtulog. Lumabas din sa pag-aaral na malakas komunsyumo ng kape ang mga

nasa call centers. Kalahati naman ng mga respondante ay umiinom ng mga softdrinks araw-araw

at kung hindi naman soft drinks ay mga energy drinks kagaya ng Cobra, Extra Joss, Gatorade, at

iba pa.

Kabaha-bahala rin ang impormasyon na nagsasabi na napapadalas ang pagliban sa pagkain

ng mga call center agents. Sa pangkahalatan, mayroong mataas na pagkonsumo ng mga

chichirya, hamburgers, French fries, at fried chicken sa mga call center agents. Lumabas din sa

pag-aaral na halos kalahati ng bilang ng mga respondante ang naninigarilyo nang madalas. At


halos siyamnapung porsyento (90%) ng bilang ng mga respondante ang nagkumpirma na sila ay

madalas na kumukonsyumo ng alak.

Ayon sa nakalap na impormasyon, masasabi na maaaring maraming positibo na epekto ang

paglawak ng industriya ng call center sa Pilipinas. Nagbukas ang industriyang ito ng mga

trabaho para sa mga Pilipinong walang trabaho. Nagbigay ito ng malalaking sweldo at

magagandang benepisyo sa mga mangagawa na hindi mapagkakailang nakatulong ng lubos sa

mga pamilyang Pilipino.

Ngunit ang mga positobong aspeto nito ay may kasama ring mga negatibong aspeto. Ang

industriya ng call center ay nagbunga ng isang kultura sa mga empleyado nito. Maraming mga

bagong pasok sa mga call center ang natutong uminom ng alak at manigarilyo. Natututo rin sila

na gumawa ng iba pang aktibidades na hindi nakakabuti sa kanilang kalusugan.

Kaalinsabay ng kakaibang katangian ng mga BPOs ay ang mga isyu na kinakaharap nito

patungkol sa pagsunod sa mga alituntunin ng Department of Labor and Employment at sa mga

probisyon na nakasaad sa labor code ng Pilipinas.

Sa kasalukuyan, isang iksempsyon ang mga BPOs (Business Process Outsourcing) sa labor

code ng Pilipinas (Santos, 2011). Nag-apela ang mga kompanya sa industriya ng Business

Process Outsourcing sa Kagawaran ng Paggawa at Empleyo na sila ay hayaang kumuha at

magtalaga ng mga babaeng empleyado sa gabing oras ng pagtratrabaho. Ibinigay ng Department

of Labor and Employment (DOLE) ang eksempsyon na nagpapahintulot na kumuha at magtalaga

ang mga BPOs ng mga babaeng empleyado sa panggabi na oras ng pagtratrabaho sa mga call

center. Ayon sa Article 130 ng Labor Code ng Pilipinas, hindi maaaring pagtrabahuhin ang mga

babaeng empleyado pagsapit ng alas-dies ng gabi (10 p.m.) hanggang alas-sais ng umaga (6


a.m.). Ito ay ipinatupad ng gobyerno ng Pilipinas upang magkaroon ng proteksyon ang mga

kababaihan. Sa pamamagitan ng probisyon na ito ay mapipigilan ang mga panga-abuso na

maaaring gawin ng mga maypagawa sa kanilang mga babaeng empleyado kung sakaling sila ay

mahahayaan o mapuwe-puwersang magtrabaho sa kailaliman ng gabi.

Ang pagbabawal na ito ay itinatag upang maprotektahan ang karapatan ng mga kababaihan.

Sa pagkakaloob ng iksempsyon na ito sa mga BPO, nagkakaroon ng malaking posibiledad na

hindi nakakasunod lahat ng mga BPO sa mga alituntunin ng DOLE. Maaaring mas makakabuti

na sundin na lamang kung ano talaga ang naisusulat sa labor code.

Sa mga nagaganap sa ating lipunan, hindi maipagkakaila ang mga pagbabagong nangyari sa

industriya at ekonomiya ng bansa. Ang “Business Process Outsourcing” o mas kilala sa

terminong BPO ay maituturing na isa sa pinakamabilis na lumalagong industriya sa Pilipinas.

Tinataya na mayroong humigit kumulang na 400,000 empleyado na nagtratrabaho sa call center

noong taong 2011. Hindi maipagkakaila na mataas ang unemployment rate sa Pilipinas. Ayon sa

istatikal na datos mula sa Bureau of Labor and Employment, bumaba ang unemployment rate

mula sa 7.4 porsyento (7.4%) sa 7 porsyento (7%) na lamang sa pagpasok ng taong 2012.

Nakatulong ang industriyang ito sa pagpapababa ng bilang ng mga walang trabaho sa bansa.

Ang kilalang industriyang ito ay madaling makapanghikayat ng mga aplikante na

naghahanap ng trabaho na may maayos na sweldo. Hindi rin ganoon kahirap ang pagpasok sa

trabahong ito. Kadalasan ay kailangan lamang na nakapagtapos ng pag-aaral ang aplikante at

mahusay sa pakikipagusap sa Ingles. Masasabing ang pinakamahalaga ay marunong

makipagusap sa Ingles ang aplikante. Dahil sa kadaliang makapasok sa trabahong ito ay

maraming nahihikayat na pumasok sa trabahong ito. Ang ideya na maaari silang makapagtrabaho


at kumita ng pera na maipangtutustos nila sa kanilang mga pangangailangan at pangangailangan

ng kanilang pamilya ang nagtutulak sa kanila na pasukin ang trabahong ito.

Maaaring may kadalian ang pagpasok sa trabahong ito ngunit hindi ibig sabihin nito ay

madali na rin ang trabaho na ito. Ang mga call center agents ay kumikita ng hindi hamak na mas

malaki kaysa sa mga kasabayan nila sa ibang industriya ngunit kapalit nito ay ang pagtatrabaho

sa isang working place na kakailanganin ng matagal na panahon upang makabagay ang katawan

sa trabaho.

Tunay na masarap isipin ang maayos na sweldo, mga insentibo, at mga allowances na

pwedeng makuha sa trabahong ito. Ngunit sapat ba ang mga ito para kaharapin ng mga call

center agents ang mga panganib na dala ng trabahong ito?

Ang mga call center agents ay kailangang sumagot ng mga tawag sa loob ng walong (8) oras

o higit pa sa kanilang pangaraw-araw na pagtratrabaho. Mayroong iba’t ibang shifts na

ibinibigay sa mga agents at sa mga shifts na ito aymay tinatawag na “graveyard shift” kung saan

ang mga call center agents ay kailangang sumagot ng mga tawag mula kailaliman ng gabi

hanggang umaga. Sinasabi na ang shift na ito ang pinakamahirap dahil taliwas ito sa nakagisnan

na oras ng katawan ng mga Pilipinong call center agents.

Ang kahirapan at kawalan ng mapapasukang trabaho ay matagal nang problema ng ating

bansa. Isa ito sa mga kadahilanan kung bakit ninanais na magtrabaho sa call centers ang mga

mamamayan. Masasabi rin na hindi pa tuluyang nabibigyan ng solusyon ang problema sa mataas

na bilang ng mga taong walang trabaho sa Pilipinas.

Ang iksemsyon na nabanggit na ibinigay ng Department of Labor and Employment (DOLE)

sa mga BPOs ay nagbigay daan upang mabigyang pansin ang tunay na sitwuasyon sa


pagtatrabaho sa mga call centers. Nasasaad sa “Guidelines on the Implementation of Flexible

Work Arrangement and the Exemption from the Nightwork Prohibition for Women Employees

in the Business Outsourcing Industry” ng DOLE na ipinasa ang iksemsyon na ito upang

mabigyan ng pantay na opprtunidad ang lahat ng mga manggagawa na nasa labor force na

nagnanais na magtrabaho sa call center. Ayon sa alituntunin na ito, mabibigyan ng pantay na

opportunidad ang mga manggagawa anuman ang kanilang kasarian.

Ang mga mamumuhunan ay nahikayat ngayon na magnegosyo sa bansa dahil mas malaki

ang bilang ng manggagawa ng Pilipinas at mas mura ang gastos sa pagbabayad sa pagtrarabaho

ng mga empleyado dito. Ito ang makikitang implikasyon sa pagbibigay iksemsyon ng DOLE sa

BPOs patungkol sa pagbigay nito ng permiso na pagtrabahuhin ang mga kababaihan sa

panggabing oras na mahigpit na ipinagbabawal sa ibang industriya.

Ayon sa isang artikulo na inilabas ng Philippine Star na pinamagatang “Phl needs to

improve education, policies to attract BPO investors” noong nakaraang buwan ng Hulyo

ngayong taong 2012, kinakailangan ng gobyerno ng Pilipinas na pagbutihin ang pagsasaayos ng

sistema ng edukasyon sa bansa upang mas maraming mamumuhunan ang pumasok sa Pilipinas.

Sinabi ni Gregg Gabison of Cebu Educational Development Foundation for Information

Technology (Cedfit) na kakailanganin ng gobyerno ng Pilipinas na magbuhos ng attensyon para

sa paglikha ng Department of Informaton, Communication, and Technology (DICT) upang

maabot ang inaasam na target nito na $25 bilyong dolyar na kita mula sa sector ng industriya ng

Business Process Outsourcing (BPO). (Dagooc, 2012).

Ayon naman sa isang artikuolo na inilathala ng Philippine Daily Inquirer noong Hunyo

ngayong taong 2012 na may pamagat na ”Palace lukewarm to DICT bill, says legislator. Rep.


Tinga says new department to draw investments”, ang House Bill 4667 na naglalaman ng plano

upang malikha ang DICT ay nananatiling pinoproseso sa Kongreso. Sinabi ni Representative

Sigfrido Tinga na lubos na makakatulong ang pagkalikha ng DICT sa paghikayat ng mas marami

pang mga mamumuhunan sa industriya ng BPO sa Pilipinas. Ngunit sinabi rin niya na hindi pa

ito ang pinakapinahahalagahan ng eksekutibo sa panahon ngayon (Montecillo, 2012).

Ngunit may tugon ang pamahalaan ng Pilipinas ukol sa pagsasaayos ng edukasyon upang

makapagbigay ng mas episyente na mga manggagawa na maghihikayat ng mga mamumuhunan

sa bansa. Kamakailan lamang sa State of the Nation Address (SONA) ni Presidente Benigno

Aquino, siya ay nangako na tataasan ng pamahalaan ang budget ng mga state universities at

colleges sa susunod na taon upan mapabuti ang sistema ng edukasyon sa Pilipinas. Sinasabing

magkakaroon ng 43.61 na porsyentong dagdag sa budget ng mga state universities at colleges.

Isa pang isyu ay ang kabayarang inilalaan sa “holiday pay.” Ang mga BPOs ay nagbibigay

serbisyo sa iba’t ibang tao galing sa iba’t ibang panig ng mundo. Karamihan ng mga tawag na

nagiging malaking bahagi ng kanilang mga transaksyon ay nagmumula sa Estados Unidos. Sa

kadahilanang tunay na magkaiba ang oras sa pagitan ng Amerika at Pilipinas, binibigyang

importansya ng mga maypagawa ang oras ng mga dayuhan. Hindi parepareho ang naituturing na

holiday sa Pilipinas at sa Amerika. At dahil dito maaaring nagkakaroon ng kaguluhan o kalituhan

sa pagbibigay ng holiday pay ng mga empleyado ng BPOs.

Tunay nga bang nasusunod ng mga BPOs ang Article 100 ng labor code ng Pilipinas na

patungkol sa pagbabawal sa pagpapaliit o pagbabawas ng bayad o mga benepisyo ng kanilang

mga empleyado?

Balangkas ng mga Konsepto/Teorya


Figure No. 1: Balangkas ng mga Konsepto base sa Pagsusuri ng mga Kaugnay na Literatura

Pangkahalatang Katanungan:

Nakakasunod ba ang mga pribadong kompanya mula sa industriya ng Business Process

Outsourcing kagaya ng call centers sa labor code ng Pilipinas at sa iba pang batas paggawa

(Memorandum Circular 33-A) na ipinatupad o ipinatutupad ng gobyerno?

Mga Partikular na Katanungan:

1. Anu-ano ang mga panganib na maaaring kaharapin ng mga call center agent sa

industriyang kanilang pinapasukan?

2. Sumusunod ba ang mga BPOs partikular ang mga call center sa mga batas pagawa at

alituntunin sa kaligtasan at kalusugan ng mga agents na ibinigay ng Department of Labor

and Employment (DOLE) para sa indutriya ng call center?


Ang labor code ng Pilipinas at iba pang mga batas patungkol sa mga karapatan ng mga

manggagawa ang magiging balangkas ng pagaanalisa patungkol sa situasyon sa pagtratrabaho ng

mga call center agents sa industriya ng Business Process Outsourcing.

Ang mga maypagawa simula sa maliliit hanggang sa malalaking negosyo ay maaaring

magpatupad ng mga polisiya na sa tingin nila ay angkop sa operasyon at pagkita ng kanilang

negosyo. Ngunit ang mga polisiya na ito ay dapat sumusunod sa mga ipinatutupad na mga batas

at polisiya na nakasaad sa labor code ng Pilipinas. Sa ilalim ng labor code ng bansa, ang mga

manggagawa ay dapat pinagkakalooban ng karampatang sahod kasama na rito ang mga

kabayaran para sa overtime pay, holiday pay, retirement pay at service charges. May karapatan

din ang mga manggagawa sa mga benepisyong magmumula sa kanilang registrasyon sa Social

Security System (SSS).

Simula noong taong 1991, ipinatupad ang Foreign Investments Act (FIA). Sa ilalim ng batas

na ito ay hinahayaan ang 100% foreign ownership sa isang korporasyon sa loob ng bansa

hangga’t hindi nasa ilalim ng Foreign Investment Negative List (FINL) ang negosyong ito. Ang

FINL ay naglalaman ng isang listahan ng mga partikular na sector pang-ekonomiya na nakalaan

lamang sa mga Pilipino. Kasama na rin sa listahang ito ang mga negosyo na hinahayaang may

partisipasyon ang mga dayuhan ngunit ang partisipasyong ito ay limitado. Ang mga serbisyo ng

Business Process Outsourcing ay hindi nabibilang sa listahang ito. Sa madaling salita, ang mga

BPOs ay maaaring buong angkinin at patakbuhin ng mga dayuhan.

Noong Agosto lamang nitong taong 2012 ay sinalanta ang Pilipinas ng napakasamang

panahon na dala ng habagat. Ika-6 ng buwan ng Agosto pa lamang ay sinalanta ng walang tigil

na ulan ang National Capital Region na nagdulot ng malawakang pagbaha at kawalan ng


kuryente sa iba’t ibang panig ng Metro Manila. Kaya naman noong sumunod na araw ay naghain

si Pangulong Benigno Aquino III ng memorandum na nagsasaad ng pagsuspinde ng pasok ng

mga empleyado sa pribadong sektor sa Metro Manila at sa siyam pang probinsya sa Luzon.

Sa kabila ng paghahain at pagpapatupad ng Memorandum Circular 33-A ng pangulo ng

Pilipinas ay may mga kompanya pa rin mula sa industriya ng Business Process Outsourcing na

nagpaabot ng mensahe sa kanilang mga empleyado na sila ay kinakailangan pa ring pumasok sa

trabaho. Sinabi ng mga kompanyang ito na hindi sila saklaw ng mga batas o utos na nagmumula

sa gobyerno ng Pilipinas kaya nasa kanilang pasya kung nais nilang papasukin ang kanilang mga

empleyado sa kabila ng napakasamang panahon at pagbaha.

Ayon sa Article 130 ng Labor Code ng Pilipinas, hindi maaaring pagtrabahuhin ang mga

babaeng empleyado pagsapit ng alas-dies ng gabi (10 p.m.) hanggang alas-sais ng umaga (6

a.m.). Ito ay ipinatupad ng gobyerno ng Pilipinas upang magkaroon ng proteksyon ang mga

kababaihan mula sa posibleng pangaabuso na maaaring gawin sa kanila sa ganitong oras. Sa

pamamagitan ng probisyon na ito ay mapipigilan ang mga panga-abuso na maaaring gawin ng

mga maypagawa sa kanilang mga babaeng empleyado kung sakaling sila ay mahahayaan o

mapuwe-puwersang magtrabaho sa kailaliman ng gabi.

Ngunit ayon sa ginawang pagrerebyu ng mga kaugnay na literatura, ang Department of

Labor and Employment ay nagbigay ng iksemsyon sa mga BPOs o call centers patungkol sa

batas na isinasaad ng Article 130 ng labor code ng Pilipinas. Ang mga kompanya na nabibilang

sa industriya ng Business Process Outsourcing ay naghain ng petisyon upang sila ay mahayaang

kumuha at magtalaga ng mga babaeng empleyado sa panggabing oras. Sila ay pinagbigyan ng

Department of Labor and Employment.


Sa ginawang pagtanggal sa probisyon na ito para sa mga BPOs, nagbibigay ito ng daan sa

posibiledad na hindi nabibigyan ng proteksyon, importansya, at respeto ang mga karapatan ng

mga call center agent lalo na ang mga kababaihan na nagtratrabaho sa sector na ito.

Ayon sa mga nakuhang impormasyon galing sa mga kaugnay na literatura, ilang mga

pananaliksik na rin ang nagsabi na may mga isyu patungkol sa kalusugan at seguridad ng mga

manggagawa ang kailangang mabigyang pansin sa industriya ng Business Process Outsourcing.

Dahil sa graveyard shift na mayroon ang mga call centers, tipikal na sa mga empleyado sa

industriyang ito ang pagkakaroon ng problema sa pagtulog, pananakit ng mga mata at iba’t iba

pang parte ng katawan. Ang International Labor Organization (ILO) ay nagsasabi na kailangang

magbigay ng karampatang seguridad ang mga maypagawa sa kanilang mga trabahador.

Ayon din sa International Labor Organization, may karapatan ang mga manggagawa sa

indutriya ng Business Process Outsourcing na magorganisa at bumuo ng mga unyon. Sa

kasalukuyan, mayroong kawalan ng mga unyon ng mga manggagawa sa industriya ng mga

BPOs. Sinasabi ng ILO na dapat ay ang mga maypagawa mismo ang nanghihikayat sa kanilang

mga empleyado na bumuo ng mga unyon. Maaaring ang kawalan ng mga unyon sa industriyang

ito ay sa kadahilanang ang mga empleyado ay nakakatanggap ng sapat o higit pa na mga

benepisyo at insentibo sa kanilang pagtratrabaho.

Isa sa mga layunin ng International Labor Organization ay ang pagsisigurado na may

pagkakapantay-pantay at walang diskriminasyon na nagaganap sa mga manggagawa. Ang

iksemsyon na ibinigay ng DOLE sa mga kompanya sa industriya ng Business Process

Outsourcing ay nagbigay pagkakapantay-pantay sa mga manggagawa maging lalaki man sila o

babae. Nabigyan ang mga kababaihan ng opportunidad na magtrabaho sa panggabing oras at


nabigyan sila ng pagkakataon na mabigyan ng mga benepisyo at insentibo na mayroon sa

pagtratrabaho sa graveyard shift.

Isa pang isyu na bumabalot sa industriya ng Business Process Outsourcing ay ang

kabayarang inilalaan sa “holiday pay.” Ang mga BPOs ay nagbibigay serbisyo sa iba’t ibang tao

galing sa iba’t ibang panig ng mundo. Karamihan ng mga tawag na nagiging malaking bahagi ng

kanilang mga transaksyon ay nagmumula sa Estados Unidos. Sa kadahilanang tunay na

magkaiba ang oras sa pagitan ng Amerika at Pilipinas, binibigyang importansya ng mga

maypagawa ang oras ng mga dayuhan. Hindi parepareho ang naituturing na holiday sa Pilipinas

at sa Amerika. At dahil dito maaaring nagkakaroon ng kaguluhan o kalituhan sa pagbibigay ng

holiday pay sa mga empleyado ng BPOs.

Tunay nga bang nasusunod ng mga BPOs ang Article 100 ng labor code ng Pilipinas na

patungkol sa pagbabawal sa pagpapaliit o pagbabawas ng bayad o mga benepisyo ng kanilang

mga empleyado?

Nasasaad sa Article 93 ng labor code ng Pilipinas na sa mga araw ng pahinga kagaya ng

araw ng Linggo at special holidays ay may kaukulang dagdag na kabayaran sa mga empleyado

na magtratrabaho sa mga raw na ito. Ayon sa Article 93, ang paggawa sa mga araw na ito ay

may kaukulang dagdag sa sahod na aabot sa humgit kumulang na tatlumpung porsiyento (30%)

ng regular na sweldo ng mga empleyado. At kung sakaling ang espesyal na holiday ay matataon

sa araw ng pahinga ng empleyado, mayroong adisyunal na limampung porsiyento (50%) sa

sweldo nito.

Kasunod ng nakasaad sa Article 93 ay ang Article 94 ng labor code ng Pilipinas na

nagsasabi na maaaring papasukin at pagtrabahuhin ng maypagawa ang mga empleyado nito sa


anumang uri ng holidays, regular man ito o special holiday. Kapalit ng pagpasok na ito ng mga

empleyado ay kailangang doblehin ng mga maypagaw ang regular na sahod ng kanilang mga

empleyado.

Ang kakaibang katangian ng mga call centers at iba pang negosyo sa industriya ng Business

Process Outsourcing ay nagbibigay daan sa pagiging isyu ng sahod sa holiday ng mga

empleyado alinsunod sa pagbabawal sa pagbawas ng mga benepisyo ng mga manggagawa na

nakapaloob sa Article 100 ng labor code ng Pilipinas. (Ignacio, 2010.). Dagdag pa rito, ang

naiibang pagsunod ng mga BPO patungkol sa holidays. Dahil nga ang nabibigyang importansya

na mga holiday ay ang mga holidays ng ibang mga bansa partikular na ang bansang Amerika,

nagkakaroon ng posibilidad na inaabuso at hindi nirerespeto ng mga BPOs ang karapatan ng

kanilang mga empleyado sa holiday pay.

Anong meron sa isang particular na sektor (BPOs) upang ito ay maituring na napakahalaga

para sa interes pang-ekonomiya ng Pilipinas na ito ay nabibigyan pa ng iksemsyon mula sa

malinaw na nakatatag na mga batas sa paggawa ng bansa?

Pamamaraan ng Pananaliksik/Metodolohiya

Ang pananaliksik na ito ay gagamit ng pinagsamang metodolohiya ng quantitative at

qualitative na pamamaraan. Dagdag pa rito, and mga respondante at mga impormante ay

manggagaling sa isang partikular na kompanya sa industriya ng Business Process Outsourcing.

Ang mga impormanteng sasaklawin ng pananaliksik na ito ay mangagaling sa iba’t ibang

posisyon at tungkulin sa pagtratrabaho sa call centers.

Ang pokus ng pananaliksik ay ang tunay na sitwasyon ng mga call center agents sa kanilang

trabaho. Se-sentro ito sa pagalam kung nabibigayan ban g karampatang importansya, proteksyon,


at respeto ang mga karapatan ng mga call center agents. Isa pang layunin ng pag-aaral ay ang

pagsusuri ng pagsunod ng mga kompanya sa industriya ng Business Process Outsourcing sa mga

batas at polisya na ipinapatupad ng Department of Labor and Employment (DOLE). Susuriin ang

pagsunod ng mga BPOs sa batas para sa paggawa ng Pilipinas.

Nais ding silipin sa pamamagitan ng pananaliksik na ito ang naging implikasyon ng

eksempsyon na ibinigay ng DOLE sa mga BPOs patungkol sa pagbabawal sa mga kababaihan na

magtrabaho sa panggabing oras.

Ang pamamaraan na naisip ng mananaliksik upang maging kapaki-pakinabang ang pagaaral

na ito ay ang paggamit ng case study. Upang malaman ang tunay na sitwasyon sa pagtratrabaho

sa mga call centers, kinakailangan na mabigyan ng representasyon ang mga call center agents na

namamasukan sa mga kompanya ng Business Process Outsourcing. Upang magawa ito isang

maikling survey ang inihanda ng mananaliksik upang magbigay daan sa pagbibigay ng atensyon

at importansya sa mga hinaing at pangangailangan ng mga manggagawa sa mga call centers.

Kasabay ng mga survey na ito ay ang pagkalap ng impormasyon sa pamamagitan ng interviews.

Ang mga surveys ay magbibigay diin at patunay lamang sa mga dating resulta ng mga nakaraang

pagaaral. Makakatulong ito upang maging sariwa ang impormasyon na maibibigay sa mga

babasa ng pagaaral.

Ang napiling pamamaraan ay ang pagsagawa ng case study. Ang case study ang magbibigay

ng lalim at laman sa mga dating datus at impormasyon na nakalap tungkol sa sitwasyon ng

pagtratrabaho sa call centers. Ang magiging pokus na kompanya na panggagalingan ng mga

taong pagkukuhaan ko ng interviews ay magmumula sa isa sa limang nangungunang kompanya

sa industriya ng Business Process Outsourcing. Ang mga kompanyang ito ay kabibilangan ng


Convergys Corporation Philippines, Aegis People Support, Sykes Asia, Software Ventures

International (SVI) at E-Telecare. Ang impormasyong ito ay nakalap sa Call Center

Philippines.Net. Ang magiging case study sa pananaliksik na ito ay ang kompanya ng Aegis

People Support.

Gagamitin ang mga kaalaman ng mga empleyado sa sa kompanyang nabanggit sa pagkalap

ng impormasyon tungkol sa sitwasyon ng kanilang pagtratrabaho sa call center. Ang kanilang

mga insayt at perspektibo patungkol sa mga isyu na bumabalot sa industriya ng Business Process

Outsourcing ay magagamit upang bigyang linaw at bigyang lalim ang pananaliksik.

Ang mga interbyu sa mga impormante ay magbibigay ng impormasyon tungkol sa pagsunod

ng BPOs sa mga alituntunin na nakasaad sa labor code ng Pilipinas at sa iba pang batas sa

paggawa ng Pilipinas. Ang mga manggagawa na pagsasagawaan ng Key Informat Interview

(KII) ay bubuuin ng mga pinuno o superbisor ng mga dibisyon sa call center. Ang survey naman

ay isasagawa sa mga manggagawa na nabibilang iba’t ibang kagawaran o departamento na

bumubuo sa kompanya ng Business Process Outsourcing na kanilang pinapasukan.

Ang pagpunta o pagbisita rin sa mapipiling kompanya sa industriya ng Business Process

Outsourcing ay makakatulong sa pananaliksik. Isang obserbasyon ang gagawin sa loob ng

kompanya. Titingnan at susurin ang kondisyon sa pagtratrabaho ng mga call center agents.

Kukuha rin ang mananaliksik ng kopya ng mga importanteng dokumento tulad ng kontrata sa

pagtratrabaho ng mga empleyado sa call center.

Pagkatapos ng mga interbyu ay ang pagaanalisa ng mga nakalap na datos at impomasyon

mula sa mga ito. Kung may mga makakalap na impomasyon tungkol sa pang-aabuso sa mga

karapatan ng mga manggagawa sa call center at sa hindi pagsunod sa mga alituntunin na


nakasaad sa mga batas sa paggawa sa Pilipinas, ito ay bibigyan ng karampatang pokus at

atensyon sa pananaliksik na isasagawa.

Sa pagaanalisa ng datos, ang mga impormasyon na nakalap ay magbibigay ng emphasis sa

mga sinabing karanasan ng mga respondante. Magkakaroon ng mga direktang sinipi mula sa mga

sinabi ng mga ininterbyu. Ang mga datos na makakalap ay iinterpretahin ng mananaliksik. Para

sa mga numerikal na datos na makakalap sa pananaliksik ay gagamit ng Statistical Package for

Social Sciences (SPSS) para sa pag-oorganisa ng mga impormasyon na ito. Bawat tanong at

variable sa survey ay iprepresenta sa pamamagitan ng mga talahanayan o mga charts. Iuuri ang

mga halos magkapareho na mga kasagutan sa mga open-ended na mga katanungan sa kanilang

mga karampatang kategorya.

Grupo ng Datos na Kailangan Pagmumulan ng

Datos

Pamamaraan sa

Pangongolekta

• Kopya ng Labor Code ng Pilipinas Opisyal na datos ng

gobyerno

Pagbabasa at pagkuha ng

mga kopyang ito sa

internet o sa opis ng

gobyerno

• Kopya ng ng iba pang batas paggawa

ng Pilipinas

Opisyal na datos ng

gobyerno

Pagkuha ng kopya sa

mga opis ng gobyerno o

sa internet

• Historikal, sosyal at political na Opisyal na datos Pagpunta sa opisina ng


konteksto ng komunidad ng call center

(Aegis People Support)

galing sa opisina ng

Aegis People Support

Aegis People Support at

pagi-interview ng key

informant

• Maikling kasaysayan sa paglago ng

industriya ng Business Process

Outsourcing sa Pilipinas

Internet

Mga reports, journals,

kaugnay na literatura

Pagkuha ng datos mula

sa internet at sa mga

libro, journals, thesis sa

mga library

• Datos sa holiday pay ng mga call center

agents

Call center agents sa

Aegis People Support

Interbyu ng mga

impormante

• Persepsyon tungkol sa pagbibigay

importansya sa mga karapatan ng mga

call center agents particular ang mga

kababaihan at mga estudyanteng

nagtratrabaho

Mga representatib ng

call center agents na

magmumula sa

dalawang hanay: in-

bound and out-bound

agents

Focused Group

Discussion

• Pinakabagong istatikal na datos sa

lagay ng industriya ng BPOs sa

Pilipinas

Mga libro, kaugnay na

literatura,

Pangongolekta sa

internet o sa mga library

• Datos sa pagsunod ng mga BPOs sa

mga alituntunin ng labor code at iba

pang batas paggawa ng Pilipinas

Obserbasyon ng

mananaliksik,

impormasyon galing

sa mga impormante

Pagbisita sa mga call

centers (Aegis People

Support) at pagiinterview

ng mga agents


• Mga importanteng dokumento kagaya

ng mga kontrata

Mga respondante sa

pananaliksik

Pagbisita sa mga call

centers at paghingi ng

kopya ng kontrata

Talahanayan 1. Pag-uuri ng mga Kakailanganing Datos sa Pananaliksik, Pagmumulan ng

mga Datos, at Pamamaraan ng Pagkuha ng mga Datos

ACTIVITIES WEEKS

• Pago-organisa mga kakailanganin sa

pagsasagawa ng mga interbyu

January Week 2

• Pagbisita sa call center (Aegis People

Support)

January Week 3

• Pagsasagawa ng mga interbyu January Week 4

• Patuloy na pagkakalap ng mga datos at

impormasyon galing sa mga

impormante

February Week 1

• Pagaanalisa at pago-organisa ng unang

set ng mga datos at impormasyon na

nakalap

February Week 2

• Pagsasagawa ng ikalawang bahagi ng

pananaliksik - survey (pagkalap ng

dagdag na impormasyon at mga datos

February Week 2


na makakatulong sa pananaliksik)

• Paga-analisa at pago-organisa ng mga

karagdagang datos at impomasyon

(pagsuri kung may kakulangan pa sa

mga datos na nakalap, pagkonsulta sa

adviser tungkol sa progresso ng

pananaliksik)

Februruary Week 3

• Pagsisimula ng paga-ayos ng mga datos

at impormasyon para sa komplesyon ng

pag-aaral

February Week 4

• Pagpa-finaliza ng mga datos at

impormasyon para sa nanalapit na

pagtatapos ng pananaliksik

February Week 4

Talahanayan 2. Timeline ng mga Aktibidad

Etika ng Pananaliksik

Ang pananaliksik ay mabuting simulan sa pamamagitan ng pagpapaalam sa mga

impormante at mga taong iinterbyuhin ang layunin o purpose ng isinasagawang pananaliksik

tungkol sa industriya ng BPOs at ang mga empleyado dito. Ang layunin ng pananaliksik ay

malaman ang tunay sitwasyon ng mga manggagawa sa industriya ng Business Process

Outsourcing. Dagdag pa rito, ay ang kagustuhang magbigay impormasyon sa publiko patungkol

sa kalagayan ng mga nagtratrabaho sa BPOs.


Ang pagtatanong na isasagawa sa mga interbyu ay gagamit ng Ingles at Filipino bilang

medium ng pakikipagusap. Ito ay para maging komportable ang mga iniinterbyu maging pormal

o di pormal man ang istruktura ng pagtatanong ng mananaliksik. Ang mga interbyu ay isasagawa

ng harapan. Ngunit maghahanda rin ang mananaliksik ng mga kakailanganin kung sakaling may

mga respondante na gugustuhing makipagusap na lamang sa pamamagitan ng telepono o sa

internet.

Ipapaalam din sa mga impormante at sa mga iinterbyuhin na makakatulong sa pagbibigay

importansya sa kanilang mga karapatan bilang manggagawa ang pananaliksik na isasagawa. Sa

pananaw ng mananaliksik, walang masyadong magiging panganib sa parte ng mga ininterbyuhin.

Ang maaari lamang na maging problema nila ay ang mga bagay-bagay na hindi nila pwedeng

ipaalam sa publiko. Nangangako ang mananaliksik na hindi magtatanong o magpupumilit na

kumuha ng sagot at impormasyon sa mga call center agents at mga empleyado ng isa sa limang

nagugunang kompanya sa industriya ng Business Process Outsourcing: Convergys Corporation

Philippines, Aegis People Support, Sykes Asia, Software Ventures International (SVI) at E-

Telecare kung sa pananaw ng mga respondante na hindi nila kaya o hindi makakabuti sa

kanilang pagtratrabaho ang pagsagot sa ibang maaaring sensitibong mga katanungan.

Ang pagiinterbyu ay isasagawa rin sa labas ng opisina o sa labas ng establisyimento ng call

center upang mabawasan ang pagkakakilanlan ng mga respondante. Sisiguraduhin din ng

mananaliksik na ang mga respondante ay hindi magkakakilala at hindi rin magkakaalaman na

sila ay mga parehong kalahok sa pananaliksik na ito.

Ang kanilang pribadong buhay ay mabibigyan ng respeto sa pananaliksik na ito. Tanging

tungkol lamang sa kanilang pagtratrabaho ang layuning malaman ng mananaliksik. Ang mga


pangalan ng mga magiging respondante ay mananatiling lihim sa buong durasyon ng

pananaliksik. Hindi ito ibibgay ng mananaliksik sa kahit sino mang tao o organisasyon.

Presentasyon, Diskusyon, at Implikasyon ng mga Resulta ng Pananaliksik

Isa sa mga nais sagutin ng pananaliksik na ito ay ang katanungang “Nakakasunod ba ang

mga BPOs particular ang mga call centers sa labor code at iba pang batas pagawa ng

Pilipinas?” Upang mabigyan ng kasagutan ang tanong na ito. Isang survey ang isinagawa nito

lamang buwan ng Pebrero taong 2013 sa isang kompanya ng call center, ang Aegis People

Support. Nakabase ang primaryong opisina ng People Support sa lungsod ng Makati. Noong

buwan lamang ng Oktubre taong 2008 nagsanib puwersa ang kompanya ng Aegis at People

Support upang bumuo ng mas malaking kompanya na makakapagbigay ng serbisyo sa iba’t

ibang panig ng mundo. Ang pananaliksik na ito ay magpo-pokus sa kompanya ng People

Support. Sinuri ng mananaliksik ang iba’t ibang polisiya ng kompanya na magbibigay ng

kasiguraduhan sa seguridad ng empleyado na naghahanap-buhay sa loob ng pribadong

kompanyang ito.

Nakapanayam ng mananaliksik ang isa sa mga supervisor ng People Support. Si Ma’am

Lealyn Natanauan ay nagsimulang magtrabaho sa People Support noong taong 2008. Siya ay

dalawampu’t limang taong gulang (25 years old) at siya ngayon ay limang (5) taon na

nagtratrabaho sa People Support. Ang posisyon ngayon ni Ma’am Natanauan ay ang pagiging

lider ng Operations Team sa People Support. Ibinigay ni Ma’am Natanauan ang pagkakaiba ng

pagiging isang call center agent at and pagiging isang supervisor. Siya ay may karanasan sa

dalawang trabahong ito sa kanilang kompanya.


“Ang isang agent ay buong walong (8) oras na tumatanggap ng tawag mula sa mga

Amerikanong customers. May sinusunod din silang oras ng break at lunch dahil ang tinatawag

na RTA o schedule adherence ay isa sa basehan ng magiging statistitics o score nila sa loob ng

isang buwan. Hindi ito tulad ng isang supervisor na flexible ang oras kaya maaring

magbreak/lunch ng ano mang oras. Ang supervisor din ang nagseset ng goal o target ng

kanyang team para makuha nila ang expected na score/stat ng isang account. Siya rin ang

nagmomotivate sa kanyang mga agents para masiguradong nagpeperform ng mabuti ang

kanyang mga agents. Kailangang lagi syang nakikita para madali niyang matutulungan kung

sila ay may mga tanong o nahihirapan sa isang call. Kahit na may mga Quality Analysts,

kailangan parin nyang makinig at i-coach ang kanyang mga agents para masigurado na tama,

kumpleto at hindi rude ang kanyang mga agents sa mga callers.”

Ayon kay supervisor Natanuan, may mahigpit na alituntunin ang kanilang kompanya na

nagpoprotekta sa karapatan ng mga kababaihan. May sinusunod silang dress code at mahigpit na

pinatutupad ang pagsuot ng ID at paggamit ng access card para makapasok sa building upang

maiwasang makapasok ang mga tagalabas lalo na ang mga tagalabas na may masasamang

hangarin. May batas rin ang People Support para mapangalaagan ang kanilang personal na

impormasyon. Mayroon rin silang health card na kanilang nagagamit sa oras ng pangangailangan

patungkol sa kalagayn ng kanilang kalusugan at kalusugan ng kanilang pamilya. Ang mga

alituntuning ito ay makakatulong upang maprotektahan ang seguridad ng mga empleyado ng

People Support lalo na ang mga kababaihan na nagtratrabaho sa panggabing oras (graveyeard

shift) dahil sa kanilang pangangailangan.

Sa isyu naman ng holidays at holiday pays ay may karampatang kasagutan ang supervisor na

nakapanayam patungkol sa posibilidad na magkaroon ng pagkalito o anomaly pagdating sa


proseso ng pagkompyut ng mga sahod ng mga manggawa. “Maayos ang palakad ng aming

kompanya sa pagpapasahod sa mga empleyado. Kung minsan ay nagkakaroon ng discrepancy

sa holiday pay pero ito naman ay madaling naa-adjust/nadadagdag sa susunod na pay day.”

Masasabi rito na sa pagkakataong nagkakaroon ng pagkalito sa pagkokompyut ng sahod ng mga

manggagawa sa People Support lalo na tuwing holidays ay madali naman itong nabibigyan ng

solusyon. Ayon sa nakapanayam, ang holiday pay ay nakokompyut sa kanilang kompanya

depende kung legal holiday o special holiday ang pinaguusapan. Kahit na pang-gabi o pang-

umaga pa ang kanilang pasok, makukuha nila ang saktong holiday pay ng buo. Hindi ito pro-

rated base sa oras na inilagi ng isang particular na empleyado sa opisina para magtrabaho.

Humigit kumulang na isang daan (100) hanggang isang daan at limampung (150) empleyado

ang pumapasok sa pang-araw na oras sa People Support. Habang mayroon namang dalawang

daan (200) hanggang dalawang daan at limampung (250) mangagawa ang pumapasok sa

panggabing oras. Isang survey ang isinagawa sa departmento ng Operations. Tatlumpung call

center agents mula sa panggabing oras ang sumagot ng nasabing survey. Layunin ng survey na

maipakita at maintindihan ang persepsyon ng mga call center agents patungkol sa kalagayan ng

kanilang seguridad at proteksyon ng kanilang mga karapatan.

Ayon sa isinagawang survey ng mananaliksik, lumabas na mas mataas ang bilang ng mga

babaeng call center agents kaysa sa mga kalalakihan. Animnapung porsyento (60%) ng bilang ng

mga sumagot ng survey ay mga babae samantalang apatnapung porsyento lamang ang bilang ng

mga kalalakihan. Dito pa lamang ay masasabi na maraming kababaihan ang nagtratrabaho sa

panggabing oras. Ang iksempsyon na ibinigay ng DOLE sa mga kompanya ng Business Process

Outsourcing ang malinaw na nagbigay daan upang magkaroon ng mga babaeng empleyado na

nagtratrabaho sa panggabing oras o sa graveyard shift.


Napagalaman na natin na isang iksempsyon ang mga BPOs (Business Process Outsourcing)

sa ilang mga polisiya na nakasaad sa labor code ng Pilipinas. Ang Department of Labor and

Employment (DOLE) ang nagbigay pahintulot na kumuha at magtalaga ang mga BPOs ng mga

babaeng empleyado sa panggabi na oras ng pagtratrabaho sa mga call center. Ayon sa Article

130 ng Labor Code ng Pilipinas, hindi maaaring pagtrabahuhin ang mga babaeng empleyado

pagsapit ng alas-dies ng gabi (10 p.m.) hanggang alas-sais ng umaga (6 a.m.). Ang probisyon na

ito ay ipinatupad ng gobyerno ng Pilipinas upang magkaroon ng proteksyon ang mga empleyado

lalo na ang mga kababaihan. Sa pamamagitan ng probisyon na ito ay mapipigilan ang mga

panga-abuso na may malaking posibiledad na mangyari sa oras ng pagtratrabaho. Maiiwasan ang

ano mang porma ng pangaabuso na maaaring isagawa ng mga maypagawa sa kanilang mga

babaeng empleyado kung sakaling sila ay mahahayaan o mapuwe-puwersang magtrabaho sa

kailaliman ng gabi.

Ang pagbabawal na ito ay itinatag upang maprotektahan ang karapatan ng mga kababaihan.

Sa pagkakaloob ng iksempsyon na ito sa mga BPO, nagkakaroon ng malaking posibiledad na

hindi nakakasunod lahat ng mga BPO sa mga alituntunin ng DOLE. Maaaring mas makakabuti

na sundin na lamang kung ano talaga ang naisusulat sa labor code.

Sa pagpapatupad ng iksemsyon na ito makikita na maraming kababaihan ang

nakikipagsapalaran na magtrabaho sa panggabing oras. Tunay na nabigyan ng parehong

importansya at oportunidad ang mga babae at lalaking empleyado dahil sa pagpapatupad ng

iksemsyon na ito.


Figure No. 2

Ayon sa mga resulta na nakalap mula sa isinagawang survey 86.7% ng mga indibidwal na

sumagot nito ay nagsasabing sila ay may karampatang seguridad na natatamasa sa kanilang

pagtratrabaho sa People Support bilang mga call center agents. Mapapansin sa bar graph na

ipinapakita ng Pigura bilang 2 na karamihan sa mga call center agent na sumagot ng survey ay

naniniwala na ang kanilang kompanya ay nakakapagbigay ng sapat na mga pamamaraan upang

maproteksyonan ang kanilang seguridad habang sila ay nagtratarabaho. Kaalinsabay sa

perspektibong ito ay sila rin ay naniniwalang maayos na nabibigayan ng proteksyon at

importansya ang kanilang seguridad. Hindi rin naman maipagkakaila na ayon sa bar graph ay


may mga indibidwal na kahit na sa tingnin nila ay nakakapagbigay ang kanilang kompanya ng

mga karampatang instrument para maproteksyonan ang kanilang seguridad, sila ay patuloy na

nakakaramdam ng pagiging hindi secured sa kanilang pagtratarabaho sa People Support.

Figure No. 3

Karamihan din ng mga call center agents ay may mataas na persepsyon ng lebel ng kanilang

seguridad habang sila ay nagtratrabaho sa People Support. Ang pagiging komportble at secured

nila habang sila ay nagtratrabaho ay nagmumula sa kasiguraduhan nila na walang tagalabas na

maaring magsagawa ng anumang masamang hangarin ang madaling makakapasok sa lugar ng

kanilang pinagtratrabahuhan. Ito ay dahil sa mga access cards at identification cards na striktong

pinapagamit sa mga empleyado ng People Support. Ang bawat empleyado ay may access card at

ito ang ginagamit nila upang makapasok sa lugar ng kanilang pinagtratrabahuhan. Striktong


pinatutupag ng People Support ang pagpresenta ng access card at identification card ng mga

empleyado sa gwardya bago sila makapasok sa looban ng kanilang opisina.

Karamihan man ng mga call center agent na sumagot ng survey ay kontento sa proteksyon

na ibinibigay ng kompanya sa kanila ay mayroon pa ring nakukulangan sa mga instrumenting

ginagamit ng People Support para masugurado ang proteksyon at seguridad ng mga

manggagawa. Sampung porsyento (10%) ng mga sumagot ng survey ang nagsabing mababa ang

pakiramdam nila na sila ay secured sa kanilang pagtratrabaho sa People Support.

Sinabi nila na lubos na makakatulong kung ang kompanya ay magagawang maglagay ng

mga CCTV cameras sa mga importanteng bahagi ng kanilang building. Makakatulong rin daw

ang paglalagay ng mga metal detectors na makakapigil sa sinumang magtangka na magdala ng

armas o ng kung ano pa mang nakababahalang bagay na maaaring maglagay sa panganib ng mga

buhay ng mga empleyado.

Nagmukanghi rin ang ilang mga indibidwal na sumagot ng survey na makakatulong kung

makakapagbigay ang kompanya ng ‘shuttle service’ lalo na sa mga empleyado nitong sa labas ng

lungsod nakatira. Nasabi nila na ang shuttle service na ito ay magbibigay ng kasiguraduhan na

makakauwi ng ligtas at maayos ang mga empleyado ng kompanya lalo na ang mga empleyadong

alanganin ang oras ng paguwi.

Naroon din ang isyu na hindi sila komportable sa schedule ng graveyard shift. Sinasabi nila

na masyadong gabi na at alanganin kung minsan ang mga oras na natatalaga para sa graveyard

shift. Sinabi rin nila na may pangangailanan sila bilang mga manggagawa na may gawing

pagbabago at pagsasaayos patungkol sa pagpapatupad ng kanilang schedule. Pinoproblema nila


na may kadalasan na hindi nila masimulan at matapos ang kanilang mga shifts sa karampatang

oras dahil sa kalituhang nagmumula sa kanilang schedule.

Figure No. 4

Kulang-kulang na pitong porsyento (7%) ng bilang ng mga call center agents na sumagot ng

survey ang nagsabing hindi nabibigyan ng importansya at respeto ang kanilang mga karapatan

bilang manggagawa. Nasabi nila na hindi nabibigyan ng importansya at respeto ang kanilang

mga karapatan bilang mga manggagawa sa kadahilanang sila ay napipilitang pumasok kahit na

holidays. Naroon din ang kadahilanang may mga isyu patungkol sa kanilang mga sahod na dapat

mabigyan ng solusyon.


Noong nakaraang taon lamang, taong 2012 buwan ng Agosto ay sinalanta ang Metro Manila

ng matinding buhos ng ulan at lubos na nakababahalang pagbaha dala ng habagat. Malaking

bahagi ng lungsod ay naapektuhan ng kalamidad na ito. Ang Pangulong Benigno Aquino III ay

naganunsyo na kanselado ang mga pasok sa trabaho sa establisyimentong pinatatakbo ng

gobyerno. Ipinatupad ng panahong ito ang Memorandum Circular 33-A na nagsususpende ng

pasok sa trabaho ng mga manggagawa na nabibilang sa pribadong sector ng paggawa. Kabilang

sa pribadong sector na ito ang mga kompanya ng Business Process Outsourcing kagaya ng

People Support.

Figure No. 5

Ayon sa survey na isinagawa, kulang-kulang na tatlumpu’t pitong porsyento (37%) ng mga

call center agent na sumagot ng survey ay pinapasok pa rin ng People Support sa trabaho noong

araw na ipinatupad ng pangulo ang Memorandum 33-A para sa kaligtasan ng mga empleyadong

pumapasok sa pribadong sector ng paggawa. Walumpu’t tatlong porsyento (83%) ng mga

sumagot ng suvey ang nagsabing hindi tama na hindi binigyang respeto ng mga pribadong

kompanya na nagpapasok pa rin ng kanilang empleyado kahit na matindi ang buhos ng ulan at


may malawakang pagbaha na nagaganap ng mga panahong iyon ang implementasyon ng

Memorandum Circular 33-A ng pangulo.

Figure Nos. 6-7

Makikita sa pigura bilang lima (Figure No.6) na mayorya ng mga call center agent na

sumagot ng survey ay naapektuhan ng matinding buhos ng ulan at malawakang pagbaha na

naganap noong buwan ng Agosto taong 2012. Apatnapung porsyento (40%) ng mga call center

agents na sumagot ng survey na ito ay pumasok pa rin sa trabaho kahit na sila ay apektado ng

pagbaha at malakas na buhos ng ulan sa kadahilanan nga na sila ay pinapapasok pa rin ng

kompanyang kanilang pinapasukan kahit na nagbigay na ng anunsyo ang pangulo ng Pilipinas na

suspendido na ang pasok ng mga manggagawa sa pribadong sector.

Gamit ang resulta na ito mula sa survey na isinagawa sa mga call center agents ng People

Support, masasabi na hindi nabigyan ng importansya at respeto ang karapatan ng mga empleyado

na pilit pa ring pinapasok sa trabaho noong araw na iyon kahit na may nagbabadyang panganib


sa kanilang pagpasok sa trabaho dahil nga sa matinding buhos ng ulan at mga binahang kalsada.

Ang ibang mga pribadong kompanya gaya ng People Support ay hindi sumunod sa

implementasyon ng Memorandum Circular 33-A ng pangulo at basta na lamang nilagay sa

alanganin ang kaligtasan ng kanilang mga Pilipinong empleyado noong panahon na ito. 83% ng

mga empleyadong ito ay nagsabing hindi tama ang ginawa ng kanilang kompanya noong sila ay

pinapasok pa rin ng araw nito kahit na may implementasyong ginawa ang pangulo para sa

pribadong sektor ng paggawa.

Figure Nos. 8-9

Ang artikulo bilang 130 ng labor code ng Pilipinas ay nagbabawal sa mga kompanya na

kumuha at magtalaga ng mga babaeng empleyado sa mga panggabing oras ng trabaho. Ito ay

para mabigyan ng proteksyon ang mga kababaihan sa mga pangaabuso sa kanilang karapatan

kung sila ay mapipilatang magtrabaho sa panggabing oras. Ngunit binigyan ng pahintulot ng

Department of Labor and Employment (DOLE) ang mga kompanya ng Business Process

Outsourcing na kumuha ng mga babaeng empleyado at pagtrabahuhin sila sa panggabing oras

(graveyard shift). Ito ay sa kadahilanang nais nilang mabigyan ng kapantay na oportunidad ang


mga kababaihan para sa night differential na maaari nilang kitain kung sila ay magtratrabaho sa

panggabing oras (graveyard shift).

Ayon sa pigura bilang pito (Figure No. 8), walumpong porsyento (80%) ng mga sumagot ng

survey ay komportable sa iksemsyong ginawang ito ng DOLE para sa mga kompanya ng

Business Process Outsourcing sa pribadong sector ng paggawa sa Pilipinas. Ayon kay binibining

Katherine Manlangit, isa sa mga sumagot ng survey na isinagawa at nakapanayam ng

mananaliksik ay komportable siya sa ginawang iksemsyon na ito ng DOLE sa kadahilanang nais

niyang mabigyan ng oportunidad na kumita ng mas malaki kaysa sa kanyang kinikitang sahod

mula sa pagpasok niya sa trabaho sa pangumagang oras. Ang iksemsyong ito ng DOLE ay

nagbigay sa kanya ng oportunidad na ito.

Ang dalawampung porsyento (20%) na hindi naman komportable sa iksemsyong ito na

ginawa ng Department of Labor and Employment (DOLE) ay nagsabi na isa sa kanilang mga

dahilan kung bakit sila hindi komportable ay dahil sa alanganing oras ng pagpasok sa trabaho.

Masasabing ito ay kaugnay ng kanilang pangangailangan sa mas maayos na pamamahala ng

kanilang schedule at sa pagdaradag ng mga instrumento na magbibigay ng kasiguraduhan sa

kanilang proteksyon at seguridad bilang mga manggagawa na nagtratrabaho sa mga pribadong

kompanya gaya ng People Support.

Ayon naman sa pigura bilang 9, masasabi na dahil sa pakiramdam ng karamihan sa mga call

center agents na sumagot ng survey na nakakapagbigay ng sapat at karampatang proteksyon para

sa seguridad nila ang kompanya ng Aegis People Support hindi na nakakapagtaka na sila ay

kampante pagdating sa pagbibigay ng eksempsyon ng Kagawaran ng Paggawa at Empleyo

(DOLE) sa mga kompanya ng Business Process Outsourcing.


Figure No. 10

Ang International Labor Organization (ILO) ay nagsasabi na kailangang magbigay ng

karampatang proteksyon at seguridad ang mga maypagawa sa kanilang mga manggagawa. Ayon

din sa International Labor Organization, may karapatan ang mga manggagawa sa indutriya ng

Business Process Outsourcing na magorganisa at bumuo ng mga unyon. Sa kasalukuyang

panahon, mayroong kawalan ng mga unyon ng mga manggagawa sa industriya ng mga BPOs.

Sinasabi ng International Labor Organization na kailangang ang mga maypagawa mismo ay

nanghihikayat na magorganisa o sumali ang kanilang mga empleyado sa mga unyon na


makakatulong sa pagbibigay ng importansya sa mga interes ng mga mangagawang Pilipino na

nabibilang sa pribadong sektor ng paggawa.

Makikita sa pigura bilang walo (Figure No.9) na karamihan ng mga call center agent na

sumagot ng survey na isinagawa ng mananaliksik ay walang nakikitang kadahilanan o

pangangailan upang sila ay sumali sa mga unyon o bumuo ng unyon na dedikado sa kanilang

mga interes bilang mga manggagawa ng mga kompanya sa industriya ng Business Process

Outsourcing. Maiuugnay ang kawalan ng mga unyon sa industriyang ito sa kadahilanang ang

mga empleyado ay nakakatanggap ng sapat o higit pa na mga benepisyo at insentibo sa kanilang

pagtratrabaho.

Figure Nos. 11-12

Isang daang porsyento (100%) ng mga call center agent na sumagot ng survey ay nagsabi na

ang kanilang kompanya, ang People Support, ay maayos sa pagsunod at pagobserba nito ng mga

polisiyang nasasaad sa labor code ng Pilipinas. Ang mga artikulo bilang 93 at 94 ay nagsasaad na


dapat may karampatang dagdag na tatlumpong porsyento (30%) sa sahod ng mga call center

agents kung sila ay magtratrabaho tuwing araw ng Linggo at tuwing espesyal na mga holidays.

Mayroon namang karagdagang limampung porsyento (50%) sa sahod ng empleyado kung siya

ay magtratrabaho sa araw ng kanyang pahinga na araw din ng isang espesyal na holiday. Ayon sa

survey na isinagawa, ang kompanya ng People Support ay masasabing may maayos na pagsunod

sa mga batas paggawa na nakasaad sa labor code ng Pilipinas.

Sa kabila ng isang daang porsyento ng mga call center agents na nagsasabing maayos na

sumusunod ang kanilang kompanya sa artikulo bilang 93 at 94 ng labor code ng Pilipinas ay

makikita sa pigura bilang sampu (Figure No.12) na kulang-kulang na labing pitong porsyento

(17%) ng mga call center agents na sumagot ng survey ay nakaranas na ng pagkalito o mga

anomalya pagdating sa kanilang kinikitang holiday pay. Limang (5) call center agents mula sa

tatlumpong (30) katao ang nagsabi nakaranas na sila ng anomalya o pagkalito sa kanilang

holiday pay. Dito masasabi na kahit na maayos mang sumusunodang People Support sa labor

code ng Pilipinas ay hindi pa rin maaalis ang pagkalito o maaaring pangaabuso na magaganap

dahil sa magulong schedule na sinusunod ng mga kompanya ng Business Process Outsourcing

pagdating sa holidays na kanilang susundin.

Gamit ang mga resulta na nakalap mula sa mga interbyu at survey na isinagawa sa

pananaliksik na ito, masasabi na makakatulong ang ginawang pag-aaral na ito upang mabigyan

ng karampatang pansin at importansya ang mga Pilipinong manggagawa na nagtratrabaho para

sa mga pribadong kompanya gaya ng mga call centers. Hindi lingid sa kaalaman ng nakararami

na may magaganda at kapakipakinabang na mga benepisyo at insentibo ang makukuha mula sa

pagtratrabaho sa mga kompanya sa industriya ng Business Process Outsourcing. Ngunit dapat

ding malaman ng nakararami at ng gobyerno ng Pilipinas na kahit na may magagandang


benepisyo mula sa industriyang ito ay mayroon pa ring mataas na probabilidad na hindi

nabibigyan ng karampatang importansya at respeto ang mga karapatan ng mga Pilipinong

manggagawa sa mga call centers.

Hindi rin maitatanggi na may mga limitasyon ang pananaliksik na ito. Unang-una rito ay

hindi lahat ng departamento ng call center na pinagaralan ay naisama sa survey na isinagawa ng

mananaliksik. Maaaring may ibang mga pangyayari sa departamento ng Information Technology

(IT) o may pangaabuso na nagaganap sa departamento ng Human Resources (HR). Ang

pangalawang limitasyon ay ang bilang ng mga call center agents na sumagot ng survey. Kung

magagawang lahat ng call center agents galing sa People Support ay mapasagot ng survey

masisigurado na mas magkakaroon ng mas malalim na resulta ang pagaaral at magkakaroon din

ng mas epektibong representasyon ng mga interes ng mga call center agents. Pangatlo, iisa

lamang kompanya mula sa Business Process Outsourcing ang nasuri at napagaralan sa

pananaliksik na ito. Muli may limitasyon ang representasyon na kayang ibigay ng pagaaral na

ito.

Bilang magsilbing buod ng mga resultang nakalap mula sa pananaliksik na ito, napagalaman

ng mananaliksik na may maayos na sistema para sa proteksyon at seguridad ng mga empleyado

nito ang People Support. Ngunit sa persepsyon ng ilang nitong manggagawa ay mayroon pa ring

kakulangan na dapat punan ang kompanya para masigurado na ligtas at may proteksyon ang mga

manggagawa nila sa mga banta ng mga panganib ng mga taong tagalabas. Karamihan din ng mga

call center agents na sumagot ng survey ay naniniwalang nabibigyan ng importansya at respeto

ang kanilang mga karapatan at interes bilang mga mangagawa sa People Support.


Hindi rin dapat kalimutan na isa ang kompanya ng People Support na nagpapasok ng

kanilang mga empleyado sa kabila ng implementasyon ng Memorandum Circular 33-A noong

Agosto 2012. Isa ang People Support sa mga pribadong kompanya na may mga empleyadong

napilitang pumasok at harapin ang panganib dala ng masamang panahon. Komportable rin ang

karamihan ng mga call center agents ng People Support sa iksemsyong ibinigay ng Department

of Labor and Employment (DOLE) patungkol sa nasasaad sa Article 130 ng labor code ng

Pilipinas na nagbabawal sa mga kababaihang manggagawa na magtrabaho sa panggabing oras.

Kahit na may mga anomalya o pagkalito na nagaganap paminsan-minsan sa pagbibigay ng

holiday pay at ordinaryong sahod ng mga mangagawa sa People Support ay sa persepsyon pa rin

ng mga empleyado nito ay maayos na nasusunod ng kanilang kompanya ang Articles 93 at 94 ng

labor code ng Pilipinas na nagsasaad ng mga karampatang dagdag sahod tuwing araw ng Linggo,

araw ng pahinga, at tuwing mga espesyal na holiday. At panghuli, karamihan ng mga call center

agents sa People Support ay walang nakikitang kadahilan o pangangailang para sila ay sumali o

mag-organisa ng mga unyon na dedikado sa kanilang mga interes bilang mga manggagawa.

Konklusyon

Bilang magsilbing konklusyon sa pananaliksik na ito, masasabi na kinakailangan pa ng

karagdagang representasyon para sa mga manggagawa na nabibilang sa mga pribadong

kompanyang nagmumula sa industriya ng Business Process Outsourcing. Patuloy ang paglago at

paglawig ng industriya ng mga kompanya ng BPOs, taun-taon ay lalong dumadami ang mga

manggagawang napapabilang sa industriyang ito. Nandoon din ang aspeto na nagbibigay ang

gobyerno ng Pilipinas ng maraming atensyon upang patuloy na lumaki ang industriyang ito.

Hindi makakaila na may malaking naitutulong ang industriya ng Business Process Outsourcing


para sa pagpapalago ng ekonomiya ng Pilipinas. Nakakatulong ito sa panghihikayat sa mga

dayuhang mamumuhunan na maeenganyo na magtayo ng mga negosyo sa loob ng bansa.

Dahil sa patuloy na paglaki ng industriyang ito nagiging mahirap para sa gobyerno ng

Pilipinas na ma-monitor at maobserbahang mabuti ang kalakaran ng mga bagay-bagay sa loob ng

industriyang ito. Ang ginawang hindi pagpansin at pagbigay ng walang mportansya at respeto ng

ibang pribadong kompanya sa industriya ng Business Process Outsourcing noong nakaraang

buwan ng Agosto taong 2012 sa implementasyon ng Memorandum Circular 33-A ay

nagsasabing kailangang magsagawa ng mga panibagong sistema ang gobyerno na makakatulong

dito na maprotektahan ang mga karapatan ng mga Pilipinong manggagawa sa industriyang ito.

Hindi maaaring wala na lamang gawin ang gobyerno kapag naaabuso ang karapatan ng kanilang

mga manggagawa.

Mga Reperensiya:

1. Alava, Aileen (2006). Industry Report: The Problem of Sustainable Competitive

Advantage in Philippine Call Centers

2. Ang, R. & Teo, J. (1995, September). Philippine Export Promotion Policies and Their

Responsiveness to European Market Conditions

3. Baguio, M. (2010, January 30). According to study: Call center agents prone to HIV-

AIDS. Retrieved from http://www.philstar.com/Article.aspx?

articleId=545166&publicationSubCategoryId=107

4. Beshouri, C., Farrell, D., & Umezawa, F. (2005, November). Attracting more offshoring

to the Philippines. Retrieved from


http://www.mckinseyquarterly.com/Attracting_more_offshoring_to_the_Philippines_168

4

5. Dagooc, E. (2012, July 28). Phl needs to improve education, policies to attract BPO

investors. Retrieved from http://www.philstar.com/Article.aspx?

articleId=832119&publicationSubCategoryId=108

6. Dizon, Vanessa (2010). Well-being of single young adults working as call center agents:

an exploratory study

7. Ignacio, L. (2009, July 9). Offsetting Philippine holidays with US holidays. Retrieved

from http://www.pwc.com/ph/en/taxwise-or-otherwise/09-jul-2009.jhtml

8. Kabamalan, Ma. Midea, et al. (2010). Lifestyle, health status and behavior of young

workers in call centers and other industries: Metro Manila and Metro Cebu. Quezon

City: UP Population Institute

9. Levin, Jack, et al. (2010). Elementary Statistics in Social Research Eleventh Edition.

Pearson Education South Asia

10. Lorenzana, K., & Molina, K. (2010). Motivations, challenges and coping strategies of

UP students working as call center agents

11. Manlangit, K. (2013, January 31). Personal Interview

12. Montecillo, P. (2012, June 15). Palace lukewarm to DICT bill, says legislator. Retrieved

from http://business.inquirer.net/65221/palace-lukewarm-to-dict-bill-says-legislator

13. Natanauan, L. (2013, January 25). Personal Interview


14. Neumann, W. (1997). Social Research Methods: Qualitative & Quantitative Approaches

3rd edition. Boston: Ailyn & Bucon

15. Patton, M. (1990). Qualitative Evaluation and Research Methods. 2nd ed. London: Sage

Publications

16. Santos, J. (2011, February 19). BPO’s exemption from night-shift ban pushed. Retrieved

from http://www.sunstar.com.ph/manila/local-news/bpo-s-exemption-night-shift-ban-

pushed

Appendices (Final):

A. Mga nilalaman ng survey:

Greetings! I am Dyan A. Barrion, a senior political science student from the University of the

Philippines Manila. I am conducting a research for my thesis that seeks to analyze the adherence of

Business Process Outsourcing companies (BPOs) particularly call centers to the policies encoded in the

Labor Code of the Philippines and other labor laws of the country. I humbly request the key informants to

answer the following questions listed down in this form honestly. Thank you.

Please supply the following information:

Name (optional):

Age:

Gender:

Specific occupation/position at People Support:


Duration of employment in the company:

Please mark (check/encircle) the space provided to indicate your answer.

• Do you feel secure in your work as a call center agent at People Support?

Yes ( ) No ( )

• On a scale of 1-5 (point 1 being the lowest and point 5 being the highest), how secured do you

feel you are as an employee of this company?

1 2 3 4 5

• Do you think your company provides enough measures to protect the security and comfort of

their employees?

Yes ( ) No ( )

• If you think the company is lacking policies or facilities to provide security for its employees then

what are your suggested methods in order to help improve the company’s security measures?

______________________________________________________

• From your perspective, are your rights as a Filipino worker being upheld and respected as you

work for this Business Process Outsourcing company? If no then please indicate your reasons as to why

so.

Yes ( ) No ( ) __________________________________

• Last August 2012, President Benigno Aquino III implemented Memorandum Circular 33-A,

stating that due to the heavy rains and flooding in the National Capital Region work is suspended in the


private sector of Metro Manila and nine other provinces. Did your company asked you to still come to

work despite the implementation of this memorandum?

Yes ( ) No ( )

• If your company still asked you to come to work despite the implemented memorandum last

August 2012, do you think it is right for private companies like People Support to just ignore the policies

implemented by the Philippine government?

Yes ( ) No ( )

• Were you affected by the heavy rains and flooding last August 2012?

Yes ( ) No ( )

• If you were affected, did you still come to work?

Yes ( ) No ( )

• According to Article 130 of the Labor Code of the Philippines, women are not allowed to work at

late night shifts (10 p.m. to 6 a.m.) but the Business Process Outsourcing companies were exempted from

this policy and are therefore allowed to have female employees working during these late night shifts. Do

you feel comfortable and safe as a call center agent with this exemption?

Yes ( ) No ( )

• Do you feel the need to join or organize labor unions for the interests of the workers in the

Business Process Outsourcing sector?

Yes ( ) No ( )

• Articles 93 and 94 of the Labor Code of the Philippines state that working during special holidays

and Sundays means a 30% additional payment for the employee and an additional 50% payment if he/she


works during his/her rest day which coincidentally is also a special holiday. From your own experience,

are these policies being observed by your company honestly?

Yes ( ) No ( )

• Taking the different holidays honored by the Filipinos and Americans into consideration, have

you experienced any anomalies or confusion regarding your holiday pays as an employee of this

company?

Yes ( ) No ( )

Thank you for your time and cooperation!

Contact information of the researcher:

Telephone #: 6422958

Cellphone #: 09157925215

Email Address: [email protected], [email protected]

B. FPIC:

Pahintulot na Lumahok sa Pagsasaliksik na Pag-aaral

Magandang araw po sa inyo, mabuting binibini at ginoo. Ako po si Dyan Barrion, isang

estudyante ng Unibersidad ng Pilipinas na nagaaral ng kursong Political Science. Nais ko po

kayong anyayahang lumahok sa aking gagawing pananaliksik sa sitwasyon ng pagtratrabaho sa

mailto:[email protected]


mga call centers sa bansa particular dito sa Maynila. Pakibasa pong mabuti ang mga nasasaad sa

pahintulot na ito upang kayo ay matulungang magpasiya kung inyong iibiging lumahok o hindi

sa aking gagawing pag-aaral. Ang inyong desisyon ay bibigyan ng karampatang respeto maging

ano pa man po ito.

Kayo po ay lubos na inaanyayahang magsabi ng kahit anong katanungan sa mananaliksik

kung ito po ang inyong ninanais upang kayo ay lubos na malinawan sa mga layunin ng

isasagawang pananaliksik. Kung lahat po ng inyong katanungan ay nabigyan nan g karampatang

kasagutan ay maaari na po kayong magpasiya. Ang proseso pong ito ay tinatawag na “pagkuha

ng inyong pahintulot sa paglahok” (informed consent).

Layunin ng Pananaliksik

Ang Business Process Outsourcing ay isang patuloy na lumalago na industriya sa

Pilipinas. Tunay na maraming manggagawa ang nasa industriyang ito. Layunin ng pananaliksik

na ito na malaman ang tunay na sitwasyon sa pagtratrabaho ng mga empleyado sa call centers.

Nais malaman ng mananaliksik kung nabibigyan ng karampatang importansya at respeto ang

mga karapatan ng mga call center agents at iba pang empleyado sa industriya ng Business

Process Outsourcing bilang mabubuting manggagawa ng bansa.

Pamamaraan

Maaaring maglaman ng mga sensitibo o complikadong mga katanungan ang listahan,

nasa inyo pong desisyon kung nanaisin iyong huminto sa pagsagot kung sakaling hindi niyo po

nais na sagutan ang mga katanungan. Nais ko pong malaman ninyo na ang inyong personal na

datos o impormasyon ay mananatiling lihim at pribado. Tanging ang mananaliksik lamang ang

makakakita at makakaalam ng inyong impormasyon.


Para po makadagdag sa inyong kaalaman tungkol sa pananaliksik na isasagawa, wala

pong ibibigay na kompensasyon o insentibo ang mananaliksik sa mga kalahok. Ang mga

pagtatanong na isasagawa ay maaaring abutin ng lima hanggang sampung minuto.

Sa ano pa mang katanungan ay maaari akong makausap sa mga detalyeng ito:

Telepono: 6422958

Cellphone: 09157925215

Email: [email protected]

Maraming salamat po sa inyong inilaan na panahon sa pagbasa nito.

Deklarasyon ng Kalahok

Ang pagaaral na ito at naipaliwang sa akin ng maayos ng mananaliksik. Sa paglagda ko sa

pormularyo na ito, ako ay kusang-loob at hindi napilitan lamang na lumahok sa pananaliksik na

ito. Binigyan din ako ng pagkakataon ng mananaliksik na magtanong upang ako ay lubos na

maliwanagan sa pag-aaral na ito.

Lagda ng Kalahok:

Petsa:

Pangalan ng Kalahok:

“ang pagsunod ng mga kompanya ng business process

Documents