ankara/tÜrkİye - comcecebook.comcec.org/kutuphane/icerik/... · 2016. 4. 22. · proje seçim...

Daha ayrıntılı bilgi için:

İSEDAK Koordinasyon OfisiNecatibey Caddesi No: 110/A06100 YücetepeAnkara/TÜRKİYETelefon : 0 312 294 57 10Faks : 0 312 294 57 77İnternet Sitesi : www.comcec.orgE-posta : [email protected]

http://www.comcec.org/

mailto:[email protected]

İSEDAK İlerleme Raporu2013-2016

3

AMAÇ VE KAPSAM

Bu rapor, 14-15 Nisan 2016 tarihlerinde İstanbul’da düzenlenecek olan 13. İslam Zirve

Konferansı’na sunulmak üzere hazırlanmıştır. Raporda, İSEDAK Stratejisi’nin ve Revize

Statüsü’nün uygulanması başta olmak üzere İslam İşbirliği Teşkilatı Ekonomik ve Ticari İş-

birliği Daimi Komitesi (İSEDAK) bünyesinde kaydedilen ilerlemelerin yanı sıra 2013 yılında

Mısır’ın başkenti Kahire’de düzenlenen 12. İslam Zirve Konferansı’ndan bu yana ekonomik

işbirliğinde sağlanan önemli gelişmelere yer verilmektedir.

Rapor, yedi bölümden oluşmaktadır. Raporun ilk bölümünde, İSEDAK Stratejisi ve Revize

Statü ile ilgili gelişmelere ve bunların İSEDAK çalışmalarına etkisine yönelik bilgiler veril-

mektedir. İkinci bölümde, İSEDAK Stratejisi’nde belirlenen altı işbirliği alanının yanı sıra

özel sektör işbirliği alanında kaydedilen ilerlemelerin kısa bir özeti sunulmaktadır. Üçüncü

bölümde, İSEDAK Stratejisi’nin getirdiği yeni bir fırsat olan İSEDAK Proje Finansmanı’na

değinilmekte ve bu çerçevede finansman sağlanan projeler ile ilgili bilgiler verilmektedir.

Raporun dördüncü bölümünde ise ekonomi alanında faaliyet gösteren İİT Kuruluşlarının

oluşturduğu Oturum Komitesi Toplantıları ile ilgili bilgiler yer almaktadır. Beşinci bölüm,

İSEDAK yayınlarına odaklanmaktadır. Altıncı ve yedinci bölümlerde ise, ele alınan dönem-

deki Bakanlar görüş alışverişi oturumları ve İSEDAK yan etkinlikleri ile ilgili gelişmeler vur-

gulanmaktadır.

Rapor, kapanış bölümüyle sona ermektedir.


5

İÇİNDEKİLER

YÖNETİCİ ÖZETİ .................................................................... 7

1. BÖLÜM: İSEDAK STRATEJİSİ VE REVİZE STATÜ İLE ÇALIŞMA KURALLARI NE GİBİ YENİLİKLER VAR? ...............13

2. BÖLÜM: İŞBİRLİĞİ ALANLARI .............................................17

2.1. Ticaret ....................................................................... 17

2.2. Özel Sektör İşbirliği .................................................... 25

2.3. Ulaştırma ve İletişim .................................................. 27

2.4. Turizm ........................................................................ 31

2.5. Tarım ......................................................................... 37

2.6. Yoksulluğun Azaltılması ............................................. 42

2.7. Mali İşbirliği ............................................................... 49

3. BÖLÜM İSEDAK PROJE FİNANSMANI .................................56

4. BÖLÜM OTURUM KOMİTESİ ..............................................60

5. BÖLÜM BİLGİ ÜRETİMİ: İSEDAK YAYINLARI ........................61

6. BÖLÜM: BAKANLAR GÖRÜŞ ALIŞVERİŞİ OTURUMLARI ......63

7. BÖLÜM: İSEDAK YAN ETKİNLİKLERİ ...................................64

SONUÇ.......... .......................................................................66


7

YÖNETİCİ ÖZETİ

İslam İşbirliği Teşkilatı Ekonomik ve Ticari İşbirliği Daimi Komitesi (İSEDAK), İİT Üyesi 57 Ülke arasında ekonomik ve ticari işbirliğini güçlendirmeye yönelik olarak 1984 yılından bu yana çalışmalarını sürdürmektedir. İSEDAK’ın ana hedefi, İslam Ümmetinin yaşadığı ekonomik sorunlara çözüm bulmak ve Üye Ülkelerin ekonomik kalkınma çabalarına katkı sağlamaktır. İSEDAK, aynı zamanda Üye Ülkeler arasında bilgi üretilmesi ve yayılması, tec-rübeler ile en iyi uygulamaların paylaşılması, ortak bir anlayış geliştirilmesi ve politikaların yakınlaştırılmasına yönelik bir politika diyalog platformu olarak da görev yapmaktadır. İSE-DAK, bu doğrultuda İİT Üye Ülkeleri arasında ekonomik ve ticari işbirliğini güçlendirmek amacıyla faaliyetlerin koordinasyonu ile takibini yapmakta ve ortak eylem ve etkinliklere yönelik programlar hazırlamaktadır.

İSEDAK, hedeflerine ulaşabilmek için 1984 yılından bu yana pek çok işbirliği programı ve projesini hayata geçirmiştir. İSEDAK, 2013 yılında Mısır’ın başkenti Kahire’de düzenlenen son İslam Zirve Konferansı’ndan bu yana İİT’nin ekonomik işbirliği faaliyetlerinin koordinas-yonunu ve izlemesini yapmaya devam etmiştir. Bu raporun amacı, son İslam Zirvesi’nden bu yana İSEDAK ile ilgili önemli gelişmelere ve gerçekleştirilen başarılara dikkat çekmektir.

• İSEDAKStratejisiveGözdenGeçirilenTüzükUygulamayaKonuldu• İSEDAKÇalışmaGrubuToplantılarıGerçekleştirildi• İSEDAKProjeFinansmanıçerçevesindeİlkÇağrıYapıldı• İSEDAKOdakNoktalarıYıllıkToplantılarıDüzenlendi• 30.YılDönümüKutlandıveÖdülTöreniGerçekleştirildi

Tablo 1:2013 yılından bu yana İSEDAK bünyesinde yaşanan önemli gelişmeler

Raporda incelenen dönemde yaşanan en önemli gelişme, İSEDAK Stratejisi ile Revize Statünün tanıtımı ve başarılı bir şekilde uygulanmaya konulması olmuştur. Bu iki belge sayesinde İSEDAK bir vizyona ve daha etkin kurumsal bir altyapıya sahip olmuştur. İSEDAK’ın yeni vizyonu, “da-yanışma ve karşılıklı bağımlılık, dolaşımın arttırılması ve iyi yönetişim üzerine tesis edilmiş mü-reffeh bir İslam Ümmeti inşa etmektir.” Bu doğrultuda İSEDAK’ın misyonu ise İslam Ümmeti’nin kalkınma sorunlarını ele almak ve bu sorunlara çözüm bulmak üzere Üye Ülkeler arasında bilgi üretimi ve yayılımı, tecrübe ve iyi uygulamaların paylaşılması, ortak bir dil ve anlayış geliştiril-mesi ile politikaların birbirine yakınlaştırılmasına hizmet eden bir forum olarak görev yapmaktır.

Bu Vizyon ve Misyon ışığında İSEDAK Stratejisi’nin temeli; Dolaşımın Arttırılması, Dayanışma-nınGüçlendirilmesiveYönetişiminİyileştirilmesiadlıilkeleredayanmaktadır.Builkeler,İslamDünyası’nın yaşadığı devam edegelen temel yapısal sorunlara hitap etmekte ve İSEDAK çalışma-


8

larına ışık tutmaktadır. Bu üç ilke İSEDAK’ın ticaret, tarım, ulaştırma ve iletişim, turizm, yoksullu-ğun azaltılması ve mali işbirliği başlıkları altında yürütülen çalışmalarına da yol göstermektedir. ÇalışmaGruplarıveİSEDAKProjeFinansmanıiseStrateji’ninuygulanmasınayönelikikitemelaraçtır. Bu araçlar sayesinde Üye Ülkelerdeki ekonomik işbirliği potansiyeli harekete geçirilirken İSEDAK’ınüyeülkeodaklıyapısıdagüçlendirilmektedir.ÇalışmaGrupları,ÜyeÜlkelerarasındabilgi üretimi ve yayılımına, ortak bir anlayış geliştirilmesine ve politikaların birbirine yakınlaştı-rılmasına hizmet etmektedir. Proje finansmanı ise Üye Ülkeler ve İİT kuruluşlarınca sunulan ve Strateji’de yer alan hedeflere ulaşılmasına hizmet eden projelere hibe desteği sağlamaktadır.

Üye Ülke Uzmanlıklarının Harekete Geçirilmesi ve Bir Havuzda Toplanması: Çalışma Grupları

ÇalışmaGruplarıoluşturulması,işbirliğialanlarındakiortaksorunlarınteknikdüzeydederinle-mesine tartışılması ihtiyacındandoğmuştur.Bubağlamda,ÇalışmaGrupları, gerekli yetkinlikve uzmanlıkla donanmış olarak asli konulara daha iyi odaklanmalarını sağlayan rahat ve esnek bir çalışma düzenine sahiptir. Bir başka deyişle bu gruplar, usul ve resmiyetin daha az olduğu iş odaklı teknik uzmanlık toplantıları niteliğindedir.

Strateji’de öngörüldüğü üzere 2013 yılının Mart ayından itibaren her bir işbirliği alanında faali-yetlerinebaşlayanaltıÇalışmaGrubu,ortaksorunlarıvekonularıgörüşmeküzereyıldaikikezAnkara’da bir araya gelmektedir. Her bir çalışma grubu toplantısı ile ilgili olarak Strateji’de belir-lenen işbirliği alanlarının çıktılarına yönelik bir konu belirlenirken o konu hakkında araştırma ra-poru da hazırlanmaktadır. Bu raporlar, önemli birincil veri ve saha araştırmalarına yönelik bilgiler içerdiğinden pek çok durumda konuyla ilgili mevcut literatüre eşsiz katkılar sunmaktadır. Her bir araştırma ile ilgili olarak en az üç saha ziyareti gerçekleştirilirken bu ziyaretlerde derinlemesine çalışmalar yürütülmektedir. Raporlar, aynı zamanda rapora konu olan sorunu İİT düzeyinde ana-liz etmesi bakımından çoğu zaman türünün ilk örneği olarak da karşımıza çıkmaktadır. Analitik çalışmalara takviye olarak her bir işbirliği alanında genel bir durum değerlendirmesi yapmak üzere sektörel görünüm raporları hazırlanıp çalışma grubu toplantılarına sunulmaktadır. Son ola-rak çalışma grubu toplantılarını izleyen bir ay içerisinde toplantı tutanakları, ayrı bir yayın olarak Sekretarya tarafından katılımcılara dağıtılmaktadır.

ÇalışmagruplarınınbirbaşkaönemliözelliğideÜyeÜlkelerindoğrudankatılımlarınısağlamala-rıdır. Katılımcılar, üye ülkelerin yaptığı sunumlar sayesinde hem ilgili alanda kendi ülkelerindeki mevcut durumu gözler önüne serme şansı yakalarken hem de diğer ülkelerin deneyimlerinden ve başarı öykülerinden de dersler çıkarabilmektedir. Ayrıca uluslararası kuruluşlar, özel sektör temsilcileri, STK’lar ve yerel yönetimler deneyimlerini ve uzmanlık bilgilerini paylaşmak üzere toplantılara davet edilmektedir.

Çalışmagruplarınınişbirliğialanlarındanitelikli,amacauygunvekanıtadayalıbilgilerüretme-leri ve uzmanların ilgili alanlardaki teknik tartışma ve müzakereleri vesilesiyle Üye ülkelerdeki karar verici merciler, hem ulusal hem de İİT işbirliği düzeyinde işbirliği alanlarında daha yetkin karar verme imkanına kavuşmuş olmaktadır. Ardından bu bilgi birikimi, İSEDAK Toplantıları’nda


9

Bakanlar düzeyinde gerçekleştirilen tartışmalara girdi sağlayarak somut adımlara ve nihayetinde ilgili alanlarda politika tavsiye kararlarına dönüşmektedir.

Bu bağlamda, Üye Ülkeler arasında ortak bir anlayış geliştirilmesi ve politikaların birbirine ya-kınlaştırılmasınayöneliksomutadımlaratılmaktadır.Çalışmagruplarınındördüncüturtoplantı-larından bu yana (Eylül-Ekim 2014) her bir çalışma grubunda, toplantının konusu ile ilgili olarak pek çok politika tavsiye kararının çıktığı politika tartışma toplantıları düzenlenmektedir. Bu po-litika tavsiye kararları, daha sonra değerlendirilmek ve kabul edilmek üzere İSEDAK Bakanlar Oturumu’na sunulmaktadır.

İSEDAK, Strateji’nin uygulamaya girdiği günden bu yana (Mart 2013-Mart 2016) 6 işbirliği ala-nında toplam 41 çalışma grubu toplantısı düzenlemiştir. Bu toplantılar ile ilgili olarak İSEDAK Sekretaryası tarafından sektörel konularda 41 analiz raporu, 22 sektör görünüm raporu ve 41 top-lantıtutanağıyayımlanmıştır.İİT’yeÜye57Ülkeden48’i,enazbirİSEDAKÇalışmaGrubu’naüye olmuştur. Aşağıda görülebileceği üzere toplantı ve yayın sayıları, İSEDAK’ın Stratejisi öncesi dönemiyle büyük bir fark arz etmektedir:

Tablo 2: Strateji sayesinde artan İSEDAK faaliyetleri

Yıl/Sayı 2012 2013 2014 2015

UluslararasıToplantılar* 3 17 17 18

İSEDAKYayınları 3 31 33 34

*İSEDAKKoordinasyonOfisitarafındandüzenlenen

Özetleçalışmagrupları, İSEDAK’ınbilgiüretmeveyayma,deneyimleriveen iyiuygula-maları paylaşma, ortak bir anlayış geliştirme ve politikaları birbirine yaklaştırma misyonunu gerçekleştirme anlamında oldukça etkili olmaktadır.

Üye Ülkelerin İşbirliği Çalışmalarına Doğrudan Katılımı: İSEDAK Proje Finansmanı

Strateji’nin ikinci uygulama aracı olan İSEDAK Proje Finansmanı, çalışma gruplarına ka-tılan Üye Ülkelerin ve ilgili İİT kuruluşlarının sunduğu teknik işbirliği ve kapasite geliştir-me projelerine hibe sağlamak amacıyla 2013 yılının Eylül ayında hayata geçirilmiştir. Bu uygulama aracı, İSEDAK Stratejisi ile ilgili amaç ve hedeflere ulaşmak üzere Üye Ülkeler ve İİT kuruluşlarını harekete geçirme amacı güderken aynı zamanda Üye Ülkelerin işbirliği alanlarında karşılaştığı ortak sorunların üstesinden gelinebilmesi için işbirliği çalışmalarının ilerletilmesini amaçlamaktadır. Bu araç, ayrıca Üye Ülkelerin çok taraflı projeleri uygulama kapasitesinidegeliştirecektir.SonolarakİSEDAKProjeFinansmanı;Güney-DoğuAsya’danMağrip Ülkelerine, Latin Amerika’dan Kafkasya’ya kadar geniş bir coğrafyada İİT Üye Ül-


10

kelerine ortak sorunlar konusunda birlikte çalışmak gibi eşsiz bir fırsat sunmaktadır. Proje seçim kriterleri doğrultusunda her bir proje teklifi, proje sahibi üye ülke dışında en az iki üye ülkenin daha katılımını gerektirmektedir. Böylece her bir proje, en az üç üye ülkeye fayda sağlarken projelerde toplam yararlanıcı sayısı proje sahibi ülkelerinden sayısından çok daha fazlaolmaktadır.Örneğin,2014yılında20’yi,2015yılındaise40’ıaşkınÜyeÜlkeproje-lerden yararlanmıştır.

İSEDAK Proje Finansman mekanizması aracılığıyla ilk uygulama yılı (2014) süresince 99 proje teklifi arasından 8 proje başarılı bir şekilde uygulanmıştır. 2015 yılında 62 proje teklifi sunulmuş olup bunların 14’ü, uygun bulunmuş ve başarılı bir şekilde uygulanmıştır. 2016 yılında İSEDAK’a 49 proje teklifi sunulmuş olup bunların 10’una finansman sağlanacaktır.

Tablo 3: İSEDAK Proje Finansmanı: Yeni Özellikler

İSEDAK tarafından değerlendirmeye alınan proje fikirleri ve teklifleri

İSEDAK Proje Finansmanı

1984-2003 2004-2012 2013 2014 2015

Başvuru İşlemleri - √ √ √ √Değerlendirme Kriterleri - - √ √ √Program Yönetimi - - √ √ √Finansman - - √ √ √Proje teklif sayısı 40 12 99 62 49

Uygulanan proje sayısı - 1 - 8 14

Yukarıdakitablo,İSEDAK Stratejisi’nin yürürlüğe konulmasının ardından İSEDAK bünyesin-de projelerin belirlenmesi ve uygulanması anlamında kaydedilen hatırı sayılır gelişmeleri göstermektedir. Strateji uygulamaya konulmadan önce sağlıklı bir proje döngü yönetimine dair unsurlar mevcut değildi. Bu nedenle, Üye Ülkeler için işbirliği alanında proje hazır-lamak, teklifte bulunmak ve uygulamak imkanları kısıtlıydı. Projeler hazırlanıp teklif aşa-masına geldiğinde ise biri hariç bu projelerin hiçbirisi uygulamaya konulamamıştır. Bu da başvuru, değerlendirme, finansman ve uygulama aşamaları net bir şekilde tanımlanmış bir proje döngü mekanizmasının olmamasından kaynaklanmıştır. Ancak, her bir aşamanın net bir şekilde tanımını yapıp gerekli kaynakları ayırmak suretiyle 22 proje, Strateji’nin uygulan-dığı ilk iki yıl içerisinde uygulamaya konulmuştur. Tablodan da fark edilebileceği üzere proje teklif sayısı, 2013-2015 yılları arasında düşüş gösterirken bu da aslında Strateji uygulamasın-da ilerleme kaydedildikçe proje tekliflerinin daha konu odaklı hale geldiğini göstermektedir.


11

İSEDAK Çalışma Grupları Odak Noktaları

İSEDAKStratejisi’ninÇalışmaGruplarıveİSEDAKProjeFinansmanıaracılığıylaetkinbirşe-kilde uygulanması için Üye Ülkeler ile İSEDAK Sekretaryası arasında doğru iletişim kurulma-sı hayati önem taşımaktadır. Bu amaç doğrultusunda her bir Üye Devlet, çalışma gruplarına yönelik odak noktalarının yanı sıra İSEDAK ile ilgili tüm çalışmalarda eş güdüm sağlanması amacıyla ulusal bir odak noktası belirlemiştir. İSEDAK Sekretaryası, ortak sorun ve konuları tartışmakveİSEDAKÇalışmaGrupları’nınilerideyürüteceğiçalışmalarışekillendirmeküze-re ilgili tüm paydaşları bir araya getirmek amacıyla her yıl odak nokta toplantıları düzenle-mektedir.

Diğer Önemli Gelişmeler

ÇalışmaGruplarıveProjeFinansmanMekanizmasıdışındakaydadeğerbaşkaönemliİSE-DAK girişimleri de bulunmaktadır. İSEDAK’ın ticaret alanındaki amiral gemisi olan TPS-OIC projesinde önemli ilerlemeler kaydedilmiştir. 2014 yılının Kasım ayında gerekli sayıda Üye Ülke, üç TPS-OIC Anlaşması’na imza atıp onaylamış ve taviz listelerini iletmişlerdir. Ardın-dan ilgili Bakanlar, TPS-OIC Sistemi’nin tamamen uygulamaya konulması için 1 Mart 2016 tarihine kadar her ülkenin gereken önlemleri alması konusunda İSEDAK 31. Oturumu’nda mutabakata varmıştır.

Bunun dışında çeşitli İİT ve İSEDAK forumları, ilgili alanlarda işbirliğinin ilerletilmesi anla-mındafaydalıbirzeminoluşturmuştur.BudoğrultudaİSEDAKÖzelSektörTurizmForumu,turizmde özel sektör ile ilgili konuların tartışılması amacıyla Üye Ülkelerin kamu ve özel sektör temsilcilerini düzenli olarak bir araya getirmektedir. Mali işbirliği alanında görev ya-pan İİT Menkul Kıymetler Borsaları Forumu ve İSEDAK Sermaye Piyasası Düzenleyicileri Forumu, bu sektörde işbirliğini arttırmak ve derinleştirmek adına çalışmalar ve faaliyetler düzenlemektedir.

İİT Kuruluşları ve Girişimlerinin Strateji’nin Uygulanmasına Katkıları

Ekonomi alanında faaliyet gösteren İİT Kuruluşlarının işbirliği çabalarının, İSEDAK Stratejisi’nde belirlenen hedeflere ulaşılması anlamında özel bir yeri olduğunu belirtmek gerekir. Oturum Komitesi, İSEDAK’ın Revize Statü’de tanımlanmış yeni işlevler doğrultusun-da ekonomi alanında faaliyet gösteren İİT Kuruluşlarını İSEDAK Bakanlar oturumu ve İzle-me Komitesi toplantıları esnasında bir araya getirmektedir. İİT Kuruluşları, Oturum Komitesi toplantıları aracılığıyla İSEDAK Stratejisi ile belirlenen hedefler ve beklenen çıktılar ışığında faaliyetlerini planlamakta ve düzenlemektedir.


12

İSEDAK, aynı zamanda küresel kalkınma gündemi ve Üye Ülkelerin giderek artan ihtiyaçla-rınıntakibinededevametmektedir.BubağlamdaİSEDAK,2013-2015yıllarıarasındaYıllıkOturumlarısırasındaönemlikonularileilgiliGörüşAlışverişiOturumlarıdüzenlemeyede-vametmiştir.İSEDAK,sonZirveKonferansı’ndanbuyanasırasıylaDoğrudanYabancıYatı-rım,TurizmsektöründeKamu-ÖzelOrtaklıkları(KÖO)ve2015SonrasıKalkınmaGündemikonularındaBakanlarGörüşAlışverişiOturumlarıdüzenlemiştir.


13

1. BÖLÜM: İSEDAK STRATEJİSİ VE GÖZDEN GEÇİRİLEN TÜZÜĞÜ İLE ESAS VE USULLER NE GİBİ YENİLİKLER VAR?

Bu bölümde, İSEDAK Stratejisi ve revize Statü’nün temel özelliklerine dair kısa bilgiler veri-lerek bunların İSEDAK faaliyetleri üzerindeki en belirgin etkileri ele alınacaktır. .

Bu noktada Strateji’nin, münhasıran İSEDAK çalışmalarına yönelik olarak hazırlanan ilk belge niteliğinde olduğunu da hatırlatmak gerekir. Strateji’nin öncesinde 1981 yılında kabul edilip 1994 yılında gözden geçirilen Ekonomik İşbirliğine yönelik İİT Stratejisi ve Eylem Planı bulunmaktaydı. Ancak bu belge zamanla ekonomik ve ticari işbirliğinin genişlemesinin yanı sıra Üye Ülkelerin ihtiyaç ve önceliklerinin değişmesi karşısında yetersiz hale gelmiştir.

İSEDAK, 2009 yılında 25. kuruluş yıl dönümü vesilesiyle devlet ve hükûmet başkanları dü-zeyinde Ekonomi Zirvesi düzenlemiştir. Zirve’de kabul edilen İstanbul Bildirisi’nde “İSEDAK Başkanı’ndan,İİTGenelSekreteriyleişbirliğiiçerisinde,ekonomikveticariişbirliğininku-rumsal yapısını ve bu doğrultuda alınan tavsiye kararların uygulama etkinliğini iyileştirmeyi gündemine alması” talep edilmiştir. Söz konusu Zirve’de aynı zamanda “İSEDAK’tan Strateji Belgesi ve Eylem Planı’nı, İİT Üyesi Ülkelerin ihtiyaç ve gereksinimlerine uygunluğu açı-sından gözden geçirmesi ve gerektiği taktirde bir İSEDAK Vizyon Belgesi oluşturması talep edilmiştir.” Bunun üzerine İSEDAK Başkanı, bu taleplerin yerine getirilmesi amacıyla gerekli çalışmaları başlatmak üzere ilgili yetkililere talimat vermiştir.

2010 ve 2011 yıllarında düzenlenen sonraki İSEDAK Oturumları’nda, bu ça-lışmalara yönelik olarak kaydedilen ge-lişmelerin yanı sıra bu çalışmalara ait önemli bulgular da paylaşılmıştır. 2010 yılında konuyla ilgili önemli bir değer-lendirme raporu hazırlanmış ve bu ra-por, İSEDAK 26. Oturumu tarafından memnuniyetle karşılanmıştır. Tüm bu çalışmalar, İSEDAK Stratejisi ve Tüzüğü’nün nasıl oluşturulduğuna ışık tutmaktadır.SayınAbdullahGÜL,Tür-kiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı ve İSEDAK Başkanı sıfatıyla bu iki belgeyi, 2012 yılında Mekke-i Mükerreme’de düzenlenen 4. Olağanüstü İslam Zirvesi’nde sunmuş ve bu belgeler, Üye Ülkelerin Devlet ve Hükumet Başkanla-rı tarafından memnuniyetle karşılanıp kabul edilmiştir.


14

Strateji’nintemelindeSerbestDolaşımınArttırılması,DayanışmanınGüçlendirilmesiveYö-netişimin İyileştirilmesi adlı üç ilke yatmaktadır. Strateji, Serbest Dolaşımın Arttırılması il-kesiyle Üye Ülkelerde refah düzeyini yükseltmek amacıyla Üye Ülkeler arasında ticari mal, sermaye ve insan dolaşımını kolaylaştırmayı amaçlamaktadır. İslam Dünyası’nın birbirini tamamlayıcı özelliği ve ekonomik potansiyelinden, çeşitli engeller nedeniyle gerektiği şekil-de yararlanılamamıştır. Bu nedenle üye ülkeler arasındaki bağlantıyı arttırmak, sermaye akış-larına olanak sağlayıp yatırım fırsatlarını arttırarak ekonomik büyümeyi harekete geçirecek ve daha çok istihdam yaratacaktır. Bu ilke, İslam Ümmeti’nin birbirine daha çok bağlı hale gelmesine hizmet edecektir.

Strateji’nin ikinci önemli ilkesi ise dayanışmanın güçlendirilmesidir. İslam Ülkeleri, sosyo-ekonomik sorunlar ile uğraşırken aynı zamanda bu sorunlar ile baş edebilecek zengin doğal, beşeri ve mali kaynaklara da sahiptir. Bu noktada ihtiyaç duyulan şey, bu ilkenin uygulama-ya konulması ve böylece ortak sorunların üstesinden gelmek üzere kaynakların ve çalışmala-rın bir araya getirilerek deneyimlerin ve iyi uygulamaların paylaşılmasıdır.

Strateji’nin üçüncü ilkesi ise İslam dünyasının müzmin sorunlarından birinin yani kötü yö-netişim sorununun ele alınması ile ilgilidir. Daha önce pek çok kez şahit olunduğu üzere kötü yönetişim, üye ülkelerin kalkınma çabalarını sekteye uğratmaktadır. Zira kötü yöneti-şim sonucunda kamu kaynaklarının verimli şekilde kullanılamaması, yolsuzluk ve toplumsal huzursuzluk görülmekte ve bu da yoksulluğa neden olmaktadır. Strateji, yönetişimin iyi-leştirilmesiyle birlikte daha etkin, şeffaf, kapsayıcı ve hesap verebilir bir yönetişim anlayışı doğrultusunda kamu hizmetlerinin niteliğini iyileştirmeyi amaçlamaktadır.

Strateji’de yer alan ticaret, ulaştırma ve iletişim, turizm, tarım, yoksulluğun azaltılması ve mali işbirliği gibi alanlarda yürütülen çalışmalara, temel ilkeler yol göstermektedir. Strateji’nin kendi içinde tutarlılığı ve kavramsal bütünlüğü bulunmaktadır. Her bir işbirliği alanı ile ilgili olarak tanımlanmış hedefler ve beklenen sonuçlar, bu ilkeler ışığında tasarlanmıştır. Strateji hedefleri ile çıktı alanlarından beklenen sonuçlara kadar Strateji’nin tüm aşamalarında bu il-kelere gereken özen gösterilmektedir. Ayrıca, Strateji’nin politika ortamı ile ilgili bölümlerin-de her bir işbirliği alanına dair kısa bir görünüm raporu yer almakta olup bu bölümlerde Üye Ülkelerin söz konusu işbirliği alanında karşılaştıkları ortak yapısal sorunlara değinilmektedir.

Strateji’nin, çalışma grupları ve proje finansman mekanizması gibi yeni destek araçlarıyla birlikte üye odaklı bir İSEDAK hedeflediği gözlemlenmektedir. Strateji, öncelikle Üye Ülke uzmanlarınınÇalışmaGrubu toplantıları aracılığıyla işbirliği alanlarınaaktif vedoğrudankatılımını amaçlamaktadır. İkinci olarak Üye Ülkeler, tanımı net bir şekilde yapılmış proje finansman mekanizması sayesinde proje tekliflerini sunarak İSEDAK Stratejisi’nde yer alan hedeflere ulaşılmasına hizmet etmektedir. Türkiye Cumhuriyeti, İSEDAK’a ev sahipliği yapan ülkeolarakyeniProjeDöngüYönetimiçerçevesindesözkonusuprojelerehibeyardımında


15

bulunmaktadır. Böylece Strateji’nin uygulamaya konulması, Üye Ülkelere mali anlamda ek bir yük getirmemektedir.

Strateji’nin temel özellikleri ve getirdiği yenilikler, şu şekilde sıralanabilir:

• Üye odaklı bir İSEDAK öngörülmektedir• İşbirliği faaliyetlerine daha sistematik bir şekilde stratejik bir yön kazandırmaktadır• Üye Ülkeler arasında dayanışmanın güçlendirilmesini amaçlamaktadır• ÇalışmagruplarınadoğrudankatılımyoluylaÜyeÜlkelerarasındadahafazlaetkileşim

olmasına ve Üye Ülkelerin daha sık bir araya gelmesine fırsat tanımaktadır • Kavramsal bütünlük ve kendi içinde tutarlılık sağlamaktadır • İlkeler doğrultusunda tanımı net bir şekilde yapılmış ve uygulanabilir stratejik hedefler

belirlemektedir• Uzmanlıkalanlarınaağırlıkvermektedir• Belirli finansal bir mekanizma dahilinde tanımı net bir şekilde yapılmış bir süreç kapsa-

mında proje başvuru ve uygulama işlemlerini belirlemektedir.

Strateji’nin İSEDAK’a getirdiği yenilikler ve iyileştirmelerin yanı sıra İSEDAK’ın kurumsal ya-pısının iyileştirilmesi ihtiyacı da hasıl olmuştur. Bu noktadan hareketle Strateji’nin etkin bir şekildeuygulamayakonulabilmesiiçinİSEDAKTüzüğüveÇalışmaKuralları’ndabazıdeği-şikliklere gidilmesi gerekmiştir. Son üç yılda gözlemlendiği üzere bu değişiklikler sonucun-da, yeni Strateji’de yer alan hedeflere ulaşılmasına daha iyi hizmet eden bir çalışma düzeni ortaya çıkmıştır.

Revize Statü’de Başkan’ın İSEDAK çalışmalarını denetleme görevi, daha belirgin hale getiril-miştir. Bu bakımdan Revize Statü, Başkan’ı İSEDAK’ın organlarından biri olarak tanımlarken kendisine bir dizi önemli görev de vermektedir. Bunlar arasında Başkan’ın İSEDAK’ın düz-gün bir şekilde faaliyet göstermesini sağlaması ve İSEDAK’ın etkililiğinin arttırılması amacıyla gereken tüm yasal, kurumsal ve kurumsal önlemleri alması da yer almaktadır.

YeniStrateji’deİSEDAKbünyesindeveİSEDAKEkonomiZirvesi’ninİSEDAKBaşkanı’ndanekonomik ve ticari işbirliğinin kurumsal yapısını iyileştirme talebi doğrultusunda yürütülen faaliyetlerin hacmi ve çeşitliliğinin arttırılması öngörülürken Sekretarya’nın görevleri ise Re-vize Statü ile birlikte daha net bir şekilde tanımlanmış, arttırılmış ve İSEDAK Koordinasyon Ofisi’ne devredilmiştir.

Yapılan değişiklikler arasında, İSEDAK Oturum Komitesi’ne verilen yeni görev de yer al-maktadır. Tüzüğün gözden geçirilmesi sonucunda Oturum Komitesi’ne, ekonomik ve ticari işbirliği alanında faaliyet gösteren İİT Kuruluşları’nın faaliyet ve programlarını inceleme ve koordine etme görevi verilmiştir. Oturum Komitesi, ilgili kuruluşların katılımıyla birlikte her bir İSEDAK Bakanlar Oturumu’nun yanı sıra İzleme Komitesi toplantıları vesilesiyle bir araya


16

gelip bu kuruluşların, gerçekleştirdikleri faaliyetler ile ilgili görüş alışverişinde bulunmalarını sağlamaktadır. Oturum Komitesi toplantıları, aynı zamanda söz konusu kuruluşların bir son-raki yıl düzenleyecekleri faaliyetleri, Strateji’de yer alan hedef ve amaçlar ile uyumlu hale getirmesini sağlamaktadır. Sonuç olarak Oturum Komitesi aracılığıyla İİT Kuruluşları arasın-da daha güçlü ve etkin bir eş güdüm sağlanmaktadır.

İİTGenelSekreterliği,İİT’nintemeleşgüdümorganıolarakekonomikişbirliğialanındaha-yati bir rol oynamaktadır. Sekreterlik, bu konuda vazgeçilmez ve son derece stratejik bir paydaş olarak rüştünü ispatlamıştır.


17

2. BÖLÜM: İŞBİRLİĞİ ALANLARI

2.1. Ticaret

Bütün çok taraflı ekonomik işbirliği girişimlerinde olduğu gibi ticaret de İSEDAK çerçeve-sinde yürütülen işbirliği çalışmalarının bel kemiğini oluşturmaktadır. İSEDAK, faaliyetlerine başladığı ilk günden bu yana özellikle ticaret serbestisi ve ticaret finansmanı alanlarında pek çok proje geliştirmiş ve uygulamaya koymuştur. İSEDAK Stratejisi’nde, ticari işbirliğinin stra-tejik amacı “üye ülkeler arasında ticaretin genişletilmesi” olarak tanımlanmış olup bu hedefe ticaret serbestisi, ticaretin kolaylaştırılması, ticaretin desteklenmesi ve ticaret finansmanı gibi dört çıktı alanı çerçevesinde ulaşılması öngörülmektedir.

İSEDAKTicaretÇalışmaGrubu’nundışındaİKB,ICDTveSMIICgibipekçokİİTKuruluşu,Üye Ülkeler arasında ticaretin arttırılmasına yönelik önemli faaliyetler yürütmektedir. Rapo-runbukısmındaTPS-OIC,İstişareGrubu,DTÖileilgilifaaliyetlerveİKBGrubu’nunticaretfinansman programları gibi İSEDAK tarafından denetlenen bazı girişimler konusunda kayde-dilen gelişmelere yer verilmektedir. Bununla birlikte özel sektör işbirliği, İslam ticaret fuarları ve özel sektör toplantıları ile ilgili bilgilere yönelik ayrı bir bölüm bulunmakta olup ticaret ile ilişkili konulara ayrıca değinilecektir.

İSEDAK Ticaret Çalışma Grubu Toplantıları

TicaretÇalışmaGrubu,incelemesüresiboyuncayedikezbirarayagelmişvedüzenlenentoplantılarda Üye Ülkelerde KOBİ’lerin finansmana erişimi, gümrük işlemlerinin günümüze uygun hale getirilmesi, bölgesel ticaret anlaşmaları, ihracat kredi kuruluşları, ulusal ticareti kolaylaştırma kurumları, standartlar ve kalite altyapısı gibi konulara ağırlık verilmiştir.

Birinci Toplantı (20 Haziran, 2013)

Birinci Toplantı, “İİT Üyesi Ülkelerde KOBİ İhracatlarının Desteklenmesi: Ticaret Teşvik Ku-rumlarının Rolü” temasıyla düzenlenmiştir. Aynı başlık altında bu toplantıya yönelik olarak hazırlanan araştırma raporu doğrultusunda toplantı katılımcıları, KOBİ’lerin karşılaştığı ihra-cat sorunlarının yanı sıra KOBİ ihracatını desteklemek üzere Ticaret Teşvik Kurumlarının oy-nayabileceği muhtemel rollere de değinmiştir. Katılımcılar, Ticaret Teşvik Kurumlarının KO-Bİ’lere ihracat alanında önemli düzeyde destek vermesi gerektiğinin altını çizmiştir. Ayrıca, kurumsal ve beşeri kapasitenin ve Ticaret Teşvik Kurumlarının destek araçlarının etkinliğinin arttırılması için Ticaret Teşvik Kurumları ve uluslararası kuruluşlar arasında deneyim payla-şımının önemli olduğuna da vurgu yapılmıştır. Toplantıda altı çizilen belli başlı sorunlar şu şekilde sıralanabilir:


18

• Ticaret finansman fırsatlarının kısıtlı olması• Dış pazarlara yönelik bilgi eksikliği• KOBİ’lerin ihracata yeterli ilgi göstermemesi

Toplantıda alınan tavsiye kararlar ise şu şekildedir:

• ÇoktaraflıanlaşmalaryoluylaİİT-İçiticarifaaliyetleredahaçokağırlıkverilmesi• Beceri geliştirme ve girişimcilik ile ilgili yumuşak bir altyapı oluşturmak üzere kurumsal

düzeye önem verilmesi• Küresel bilgilere daha fazla erişim ve etkileşim imkânı sağlayacak yeni teknolojiler ile

ilgili özel bir faaliyet alanı oluşturulması ve bunun güçlendirilmesi

İkinci Toplantı (31 Ekim, 2013)

İkinci toplantı, “İİT Üye Ülkelerinde KOBİ’lerin Ticaret Finansmanına Erişiminin Arttırılması” temasıyla düzenlenmiştir. Toplantıda katılımcılar, KOBİ’lerin ticaret finansmanına erişimi-nin arttırılması ile ilgili küresel eğilimlere, İİT Üye Ülkelerinin karşılaştığı önemli sorunlara ve KOBİ’lerin ticaret finansmanına erişimini arttırma konusunda İhracat Kredi Kuruluşları ileÇokTaraflı FinansKuruluşları’nadüşengörevlere ağırlık vermiştir. Toplantı esnasındayapılan sunum ve tartışmalarda KOBİ’lerin düşük maliyetli ticaret finansmanına erişiminin, uluslararası ticaret yapmak ve rekabet gücünü korumak adına KOBİ’ler için oldukça önemli olduğunun altı çizilmiştir. Ancak, pek çok İİT Üye Ülkesindeki KOBİ’ler geleneksel ve İslami Ticaret finansman araçları konusunda engellerle karşılaşmaktadır.

Toplantıda vurgulanan temel sorunlar şu şekilde sıralanabilir:

• İİT Üye Ülkelerinde ödeme ve uzlaşma altyapısının sınırlı olması • ECA desteğinin ve risk sigortasının sınırlı düzeyde olması ve anlaşılamaması• Temel yapılar dışında ticaret finansman ürünü inovasyonunun sınırlı olması• Riskten uzak durma geleneğinin sistematik hale gelmesi• Sendikalaşma ve diğer risk paylaşım yöntemleriyle kapasite yönetimi anlayışının olmaması

Toplantıda öne çıkan tavsiyeler ise şu şekildedir:

• KOBİ’lerin ticaret finansmanına erişimini kolaylaştırmak adına tamamlayıcı nitelikte kısa ve uzun vadeli girişimlerde bulunulması

• Geleneksel finansaraçlarınaekolarak İslami finansyoluyladaKOBİ’lerin ticaret fi-nansmanına erişiminin arttırılması

• Politika girişimlerinin doğrudan ekonomik değerle bağdaştırılması


19

Üçüncü Toplantı (27 Şubat, 2014)

ÜçüncüToplantı,“İİT-İçiTicaretinKolaylaştırılması:İİTÜyeÜlkelerindeGümrükİşlemleri-nin Verimliliğinin Arttırılması” temasıyla düzenlenmiştir.

Toplantıda yapılan görüşmelerde, İİT Üyesi Ülkelerde gümrüklerin mevcut performanslarına ve gümrük işlemlerini daha ileri bir noktaya taşıyacak araçlar ve yöntemlere ağırlık verilmiş-tir. Bu noktada toplantıya yönelik olarak hazırlanan araştırma raporu yapılan görüşmelere evveliyatbilgisisağlamıştır.Gümrükişlemleriniiyileştirmekvedahabasithalegetirmekadı-na çeşitli uluslararası platformlarda devam eden çalışmalara rağmen, özellikle gelişmekte olan ve en az gelişmiş ülkelerin bazılarında sınırlı düzeyde ilerleme kaydedildiği toplantıda vurgulanmıştır.

Toplantıda altı çizilen temel sorunlar şu şekilde sıralanabilir:

• Yasalçerçevevealtyapınınazgelişmişolması• Mali kaynakların yetersiz olması• Yeterlibeşerikaynakvekurumsalkapasiteninolmaması• Hem ilgili devlet kurumlarının kendi arasında hem de hükümet ile özel sektör arasında

eş güdümün etkin olmaması

Toplantının başlıca tavsiyeleri ise şu şekildedir:

• Eş güdüm mekanizması kurulması• Gümrükreformudüzenlemelerinintasarlanması,uygulanmasıvetakipedilmesi• Teknik ve uluslararası işbirliğinden faydalanılması

Dördüncü Toplantı (23 Ekim, 2014)

4. Toplantı, “İİT Üyesi Ülkelerde Tercihli Ticaret Anlaşmaları ve Ticaretin Serbestleştirilmesi Çabaları:TPS-OICÖrneği”temasıyladüzenlenmiştir.Toplantıdatercihliticaretanlaşmala-rının mantığı ve bu anlaşmalara yönelik son küresel eğilimlere ağırlık verilmiştir. Ayrıca, İİT Bölgesi içerisindeki pek çok ticaret anlaşması, bunların İİT-İçi ticarete etkileri dâhil olmak üzere, derinlemesine analiz edilmiştir. Bunun dışında katılımcılar, TPS-OIC sistemiyle ilgili kapsamlı tartışmalarda bulunma imkânına sahip olmuştur.

Toplantıda altı çizilen belli başlı sorunlar şu şekilde sıralanabilir:

• Tarifelerin yüksek olması ve tarife dışı ticari engeller• Ulaştırmaaltyapısınınkötüolması• Beşeri ve kurumsal kapasitenin yetersiz olması


20

İSEDAK Bakanlar Oturumu tarafından memnuniyetle karşılanan aşağıdaki politika tavsiye-leri de toplantının çıktıları arasında yer almıştır.

TİCARET ÇALIŞMA GRUBU 4. TOPLANTISINDA ALINAN POLİTİKA TAVSİYELERİ• TercihliTicaretAnlaşmalarınınbaşarılıbirşekildeuygulamayakonulabilmesiiçinüye

ülkelerin kapasitelerinin arttırılması• TPS-OICSistemi’ninuygulanabilmesiiçingereklizemininoluşturulması• TPS-OICileilgiliFarkındalıkOluşturulması

Beşinci Toplantı (26 Mart, 2015)

5. Toplantı, “İİT Üyesi Ülkelerin İhracatla-rının Artması için Eximbankların Rolünün Geliştirilmesi” temasıyla düzenlenmiştir.Toplantıda yapılan görüşmelerde, Üye Ül-kelerdeki İthalat-İhracat Bankaları veya İhracat Kredi Kuruluşlarının mevcut per-formanslarına ve bu tür kurumların bulun-madığı Üye Ülkelerde yenilerinin kurul-masını sağlayacak yöntemler ve araçlara odaklanılmıştır. Bu noktada toplantıya yö-nelik olarak hazırlanan araştırma raporu yapılan görüşmelere evveliyat bilgisi sağ-

lamıştır. Bu raporda, gelişmiş ülkelerle karşılaştırıldığında İİT ülkelerinin ihracat kredi desteği işinde nispeten yeni olduklarına vurgu yapılmıştır.

Toplantıda öne çıkan sorunlar şu şekilde sıralanabilir:

• Odaklanılması gereken bir pazarın tanımlanması için gereken net bir vizyon ve misyo-nun olmaması

• Pazar boşluklarının mahiyetinin yeterince anlaşılamaması• Özelsektörileistişareninyetersizolması• Uluslararasıpaydaşlarveaktörlerilebağlantınınolmaması

Toplantıda aşağıdaki politika tavsiye kararları alınmıştır:

TİCARET ÇALIŞMA GRUBU 5. TOPLANTISINDA ALINAN POLİTİKA TAVSİYELERİ• ÜyeÜlkeler,ihracatçılarınınmaliihtiyaçlarınıgözdengeçirmesivedeğerlendirmesi

konusunda teşvik edilmektedir.• ÜyeDevletler,İhracatKrediKuruluşlarıarasındakiticariişlemlereyönelikişbirliğini

geliştirmeye davet edilmektedir.• ÜyeDevletler,genelperformansınınartırılmasıamacıylaİhracatKrediKuruluşlarının

durumunun gözden geçirilmesi konusunda teşvik edilmektedir.• ÜyeDevletlere,İhracatKrediKuruluşlarıbağlamındakamu-özeldiyaloğunundes-

teklenmesi çağrısında bulunulmaktadır.


21

Altıncı Toplantı (17 Eylül, 2015)

6. Toplantı, “İİT Üye Ülkelerinde İyi İşleyen Milli Ticareti Kolaylaştırma Organlarının Kurul-ması”temasıyladüzenlenmiştir.TicaretÇalışmaGrubu,6.toplantısındaticaretikolaylaştır-manın ulusal düzeyde eşgüdümü konusuna ağırlık vermiştir.

Üye Ülkelerin en çok karşılaştığı sorunlardan bazıları şu şekilde sıralanabilir:

• Siyasi iradenin olmaması • Hukuki ve kurumsal çerçevenin yetersiz olması • Mali kaynakların yetersiz olması• İlgili paydaşlar ile iletişimin kötü olması.

Toplantıda, aşağıdaki politika tavsiye kararları alınmıştır:

TİCARET ÇALIŞMA GRUBU 6. TOPLANTISINDA ALINAN POLİTİKA TAVSİYELERİ• TicaretiKolaylaştırmaKurumlarınınkurulması/devamlılığınınsağlanmasıadınaÜye

Ülkelere destek verilmesi• TicaretiKolaylaştırmaKurumlarınınfaaliyetlerineözelsektöründedâhiledilmesi• TicaretiKolaylaştırmaKurumlarınınçalışmakapsamıdâhilindeetkiniletişimsistemle-

rinin hayata geçirilmesi

Yedinci Toplantı (25 Şubat, 2016)

Ticaret Çalışma Grubu’nun 7. Toplantısı, “İİT Üye Ülkelerinin Uluslararası StandartlaraUyumlarınınGüçlendirilmesi”temasıyladüzenlenmiştir.Ticaretçalışmagrubu,sözkonusutoplantıda standartlar ve kalite altyapısı bakımından Üye Ülkelerdeki mevcut durum üzerin-de durmuş ve bu durumun dış ticareti nasıl etkilediğini ve hem toplam ticareti hem de İİT-içi ticareti arttıracak yöntemler ve araçları tartışmıştır.

Üye Ülkelerin bu alanda karşılaştığı sorunlardan bazıları şu şekilde sıralanabilir:

• Ticari anlamda entegrasyon düzeyinin düşük olması • Ulusalaltyapıvekurumsalkapasiteileilgilistandartlarınetkisizolması• Uluslararası standartlar, metroloji ve akreditasyon kuruluşlarına üye olunmaması ve

faaliyetlerine katılım olmaması • Uygunlukdeğerlendirmevekarşılıklıtanımadüzeyinindüşükolması

Toplantıda altı çizilen sorunlardan bazıları şunlardır:


22

• Ulusalkalitealtyapısıileilgilibirdenetlemeyapılması• ISO,IEC,ITUgibikurumlarınyayınladığıuluslararasıstandartlarveCodexileuyum-

lu ulusal standartların oranını arttırma konusunda kararlı olunması • Yayınlarvebilinçlendirmeyoluylafaaliyetgösterdiklerialanlardauluslararasıanlamda

uyumlu standartlardan yararlanma çalışmalarında özel sektörün desteklenmesi

Ticaret ile İlgili Diğer Gelişmeler ve Faaliyetler

TPS-OIC

TPS-OIC, İSEDAK’ın ticaret alanındaki en önemli projesidir. TPS-OCI’nin temeli, üç anlaş-mayadayanmaktadır:ÇerçeveAnlaşması,TercihliTarifeProtokolü(PRETAS)veMenşeKu-ralları. Bu üç anlaşmanın en az 10 Üye Ülke tarafından imzalanmasıyla birlikte Sistem’in hukuki zemini, 2011 yılının Ağustos ayı itibariyle hazır hale getirilmiştir.

TPS-OIC sisteminin işler hale gelmesi için 10 Üye Ülkenin, aynı anda iki koşulu yerine getirmesi gerekmektedir: Üç TPS-OIC Anlaşmasının imzalanması ve taviz listesinin Ticaret Müzakereleri Komitesi’ne (TMK) teslim edilmesi İSEDAK 30. Oturumu’nda, her iki koşulu aynı anda yerine getiren ülke sayısının 10’u geçmesi nedeniyle TPS-OIC sisteminin işler hale gelmesi için gereken şartların yerine getirildiği sonucuna varılmıştır. Söz konusu koşulları yerinegetiren12ülkeBahreyn,Bangladeş,Ürdün,Kuveyt,Malezya,Fas,Umman,Pakistan,Katar, Suudi Arabistan, Türkiye ve Birleşik Arap Emirlikleri’nden oluşmaktadır. İran İslam Cumhuriyeti de kısa bir süre önce bu ülkelere katılmıştır (bkz. aşağıdaki tablo). Ardından ilgili Bakanlar, TPS-OIC Sistemi’nin tamamen uygulamaya konulması için 1 Mart 2016 tari-hine kadar her ülkenin gereken önlemleri alması konusunda İSEDAK 31. Oturumu’nda mu-tabakata varmıştır. Ancak her ülke,, belirlenen zamana kadar ülke içinde almaları gereken önlemleri almamıştır.

Son olarak TPS-OIC Sistemi’nin desteklenmesi adına başta ICDT ve İSEDAK Koordinasyon Ofisi olmak üzere ilgili İİT Kuruluşları tarafından Üye Ülkelerin yararına olacak şekilde çeşitli etkinlikler düzenlenmektedir.


23

Tablo 4: İmza / Taviz Listesi Tablosu (Mart 2016 itibariyle)

İmzalayan Üye Ülkeler Taviz listelerini ileten Üye Ülkeler

Taviz listelerini iletmemiş olup imzalayan Üye Ülkeler

Bahreyn Bahreyn SomaliBangladeş Bangladeş FilistinÜrdün Ürdün GambiyaKuveyt KuveytMalezya MalezyaFas Fas Umman Umman Katar Katar Pakistan Pakistan S. Arabistan S. ArabistanTürkiye Türkiye BAE BAEİran İran Filistin Somali Gambiya 16 13

Kaynak: İSEDAK İnternet Sitesi (www.comcec.org)

İİT-İçi Ticareti Artırmaya Yönelik İİT İstişare Grubu

İİT-içi Ticareti Arttırmaya Yönelik İİT İstişare Grubu, inceleme süreci boyunca İİT GenelSekreterliği,İSEDAKKoordinasyonOfisi,İKBGrubu,ICDT,ICCIA,SESRICveOISAdâhilol-mak üzere ilgili İİT Kuruluşlarının katılımıyla yıllık olağan toplantılarını düzenlemeye devam etmiştir. Bazı Üye Ülkelerin temsilcileri ve ilgili uluslararası ve bölgesel kuruşlar da zaman zaman toplantılara katılım göstermiştir.

Grup,sözkonusutoplantılardaİİT-içiticarethedeflerineulaşılmasınayönelikYolHaritası’nadairYürütmeProgramınınuygulanmadurumunuelealmıştır.Ayrıca, İİT-içi ticaretiarttır-makonusundabölgesel kuruluşlarınoynayabileceğimuhtemel rollerin yanı sıraYürütmeProgramı’nın uygulanması bakımından Üye Ülkelere düşen görevlere de değinilmiştir.

İstişareGrubu’nunyedincivesontoplantısı,2-3Mart2015tarihleriarasındaFas’ınMarakeşşehrinde düzenlenmiştir. İSEDAK 31. Oturumu’nda, 2015 yılı içerisinde görevlerini başarıyla yerinegetirmelerinedeniyleICDT’yeveİstişareGrubu’nundiğerüyelerineteşekküredilmiş-tir.İSEDAK’ınYolHaritası’nınuygulamayakonulmasıileilgiliolarakalmışolduğukararlardoğrultusunda ilgili İİT Kuruluşları ile işbirliği içerisinde hazırlanan kapsamlı değerlendirme raporu da toplantıda kayda geçilmiştir.



24

Ticaret Finansman Faaliyetleri

Uygun maliyetli ticaret finansmanına erişim, İİT Üye Ülkelerindeki iş adamlarının ticaretyapabilmeleri için gereken en önemli faktörlerden biridir. Bu noktada İSEDAK, İİT-içi ti-careti arttırma adına İslam Kalkınma Bankası (İKB) tarafından yürütülen İhracat Finansman Mekanizması’nı (EFS) uygulamaya koymuştur.

EskidenİKBGrububünyesindekiçeşitliyapılarınüstlendiğiticaretfinansmanıişinisağlam-laştırmaküzere2008yılındaİKBGrubuçatısıaltındaUluslararasıİslamiTicaretFinansmanKuruluşu (ITFC) kurulmuştur.

ITFC, kurulduğu günden bu yana faaliyet hacmi ve iş portföyünü geliştirmeye devam et-mektedir. 2013 yılında toplam ticaret hacmi 5,05 milyar ABD doları olarak gerçekleşirken, bu rakam 2015 yılının sonu itibariyle 6.2 milyar ABD dolarına yükselmiştir. ICDT, İSEDAK tarafından alınan ilgili kararlar doğrultusunda, ekonomik büyüme, istihdam yaratma ve yok-sulluğunazaltılmasındadahafazlaetkietmesiamacıylaözellikleEnAzGelişmişÜlkelerdeüretilen buğday, yağ ve pamuk gibi stratejik ürünlere destek vermektedir.

DTÖ ile ilgili Teknik Destek Programları

İSEDAK, uluslararası ticaret sisteminden eşit ve adil şartlarda yararlanmaları için üyelerini DTÖ’yeüyeolmakonusundateşviketmektedir.BuamaçdoğrultusundaİKBGrubuveICDTtarafındanÜyeÜlkelerinyararınaolacakşekildeDTÖileilgilikurslar,seminerlerveçalış-taylar düzenlenmekte olup programların uygulanma durumu ile ilgili olarak İSEDAK toplan-tılarına düzenli bir şekilde ilerleme raporu sunulmaktadır.

Bu programların temel amacı, yeni çok taraflı ticaret sistemine uyum sağlayabilmeleri için üye ülkelere beşeri ve kurumsal kapasitelerini arttırma konusunda yardımcı olmaktır. Bu programlarınanaunsurlarışuşekildesıralanabilir:DTÖanlaşmalarıileilgiliseminerlerveçalıştaylar düzenlenmesi, Ticaret Politikası ile ilgili teknik kurslar düzenlenmesi, önemli ko-nulardaveDTÖBakanlarKonferansı’nayönelikhazırlıklarkonusundaİstişareToplantılarıyapılması,DTÖileilgiliçalışmalaryapılmasıveDTÖileilgilikonulardauzmanları/danış-man finansmanı yoluyla üye ülkelere danışma hizmeti verilmesi.

İİT Üyesi 57 ülkeden 42’si, DTÖ’ye üye olmuş durumdadır. İnceleme süreci sırasındaYemen’inDTÖ’yekatılımişlemleridetamamlanmıştır.Bugünitibariyle12ÜyeÜlke,halenkatılım sürecinde bulunmaktadır.

SMIIC

İİT’ye bağlı bir kuruluş olan SMIIC, İİT Üye Ülkeleri arasında standartların uyumlaştırılma-sına ve yeni standartların hazırlanmasına yönelik ciddi bir mekanizma oluşturma hedefiyle


25

kurulmuştur. Burada amaç, Üye Ülkelerdeki standartları birbiri ile uyumlu hale getirip tica-retin önündeki teknik engelleri kaldırarak Üye Ülkeler arasında ticareti arttırmaktır. SMIIC, standartlar belirlemenin yanı sıra İİT Üye Ülkeleri arasında metroloji, laboratuvar tahlilleri ve akreditasyon faaliyetleri anlamında uyum sağlamayı ve bu alanlarda İİT Üye Ülkelerine eğitim ve öğretimin yanı sıra teknik destek vermeyi amaçlamaktadır. 2015 yılının Ekim ayı itibariyle İİT Üyesi 32 Ülke, SMIIC’e üyedir.

SMIIC, standartlar alanında 9 teknik komiteye sahiptir. Bu komiteler; helal gıda sorunları, helal kozmetik sorunları, hizmet bölgesi sorunları, yenilenebilir enerji, turizm ve ilgili hiz-metler, tarımsal süreçler, ulaştırma, deri ve bronzlaşma maddeleri, tekstil ve ilgili ürünler konusunda faaliyet göstermektedir.

Metroloji, standartların omurgası olması nedeniyle SMIIC’in en önemli faaliyet alanların-dan biridir. Söz konusu çalışmalar, SMIIC’in Metroloji Komitesi bünyesinde yürütülmektedir. SMIIC, Üye Ülkeler arasında metroloji ve laboratuvar tahlilleri konusunda uyum sağlamak üzere mevcut kalibrasyon standartlarına yönelik bir envantere sahip olmayı ve bir izlenebi-lirlik zinciri oluşturmayı, her bir temel birime yönelik referans standartlara erişerek bu zin-cirin herhangi bir halkasında ortaya çıkabilecek kalibrasyon ihtiyaçlarını gidermeyi ve Üye Ülkelerdeki mevcut potansiyelden en etkin şekilde yararlanarak metroloji hizmetleri vermeyi amaçlamaktadır.

SMIIC, aynı zamanda İİT genelinde sağlam bir akreditasyon sisteminin kurulması ve İİT Üye Ülkeleri arasında akreditasyon kavramı ile ilgili farkındalık oluşturulmasına yönelik destek-leyiciişlerdensorumlubirAkreditasyonKomitesinesahiptir.İİT/SMIICstandartlarınınuygu-lanmasıyla birlikte hükümetler, üreticiler ve tüketiciler kalibrasyon ve tahlil sonuçları, denet-leme raporları ve verilen sertifikalar konusunda teminat verebilecektir.

2.2. Özel Sektör İşbirliği

ÖzelSektör,sürdürülebilirkalkınmanınsağlanmasıiçinelzemolanekonomikbüyümeninitici gücü olarak tanımlanmaktadır. Ekonomik büyümenin en önemli kaynağı olup istihdam yaratarak yoksulluğu azaltmaktadır. İİT ülkeleri, çeşitlilik arz eden iktisadi bir grup olduğun-dan bu ülkelerden bazılarında dinamik ve esnek bir özel sektör yapısı söz konusuyken bazı İİT ülkelerinde ise özel sektörün sunduğu fırsatlardan tam anlamıyla yararlanılmamaktadır. Dolayısıyla, özel sektörün öncülük ettiği ekonomik büyümeyi teşvik etme konusunda bü-yükbirihtiyaçsözkonusudur.DiğeryandanKamu-ÖzelOrtaklıklarıdabiraradafaaliyetgösterdiklerinde oldukça güçlü bir araç haline gelebilmektedir. İİT Üye Ülkeleri, ticaret ve yatırımlar aracılığıyla aralarında çok önemli bağlantılar kurabilecek ve böylece ekonomik ve ticari işbirliği arttıracak güçlü bir özel sektöre ihtiyaç duymaktadır.


26

ÖzelsektörünhayatiöneminigözönündebulunduranİSEDAK,ICDTtarafındandüzenlenenözel sektör işbirliği faaliyetleri, fuarları ve sergilerinin yanı sıra ICCIA tarafından gerçekleş-tirilen özel sektör toplantılarına yönelik düzenli incelemelerde bulunmaktadır. Son olarak özel sektör işbirliğini güçlendirmek üzere İSEDAK 31. Oturumu’nda ICCIA’dan desteklerini arttırması ve böylece asli görevi ve hedefleri doğrultusunda özel sektöre daha iyi hizmet etmesi için kurum yapısı, görevleri ve faaliyetleri ile ilgili genel bir değerlendirme yapması talep edilmiştir. ICCIA tarafından bu konuda 32. İzleme Komitesi Toplantısı ile İSEDAK 32. Oturumu’na bir rapor arz edilecektir.

İslam Ticaret Fuarları

İslam Ticaret Fuarları, İslam ticaret fuarlarında sunulan ürünler ile ilgili olarak farkındalık oluşturmak adına İSEDAK tarafından uygulamaya konulmuştur. Bu fuarlar, İİT-içi ticareti desteklemeküzereİslamTicaretiGeliştirmeMerkezi(ICDT)tarafındanİİTÜyeÜlkelerindenbirinde iki yılda bir düzenlenmektedir. ICDT, bu zamana kadar on dört İslam Ticaret Fuarı düzenlemiştir.

Değerlendirme süreci içerisinde 14. İslam Ticaret Fuarı, “İslam Birliği: Sürdürülebilir Ekono-mik Kalkınma” temasıyla 28 Ekim - 1 Kasım 2013 tarihleri arasında İran İslam Cumhuriyeti’nin başkenti Tahran’da düzenlenmiştir. Fuar süresince 300 işletme, iş fırsatları ve ortaklık niye-tinde olan farklı İİT Üye Ülkelerinden 2000 iş adamının ziyaret ettiği stantlarında ürünlerini sergilemiştir.

İSEDAK, önceki oturumlarında İslam Ticaret Fuarlarına aktif katılım göstermeleri için Üye Ülkelerden özel sektörlerini teşvik etmelerini talep etmiş ve ICDT’den de İİT Üye Ülkelerinin ticaret ve turizm fuarlarının yanı sıra diğer ihtisas sergilerine yönelik olarak İSEDAK Oturum-larına düzenli ilerleme raporu sunmasını istemiştir.

Özel Sektör Toplantıları

İslam Ticaret, Sanayi ve Tarım Odası (ICCIA), son İslam Zirve Konferansı’ndan bu yana sı-rasıyla 28-30 Ekim 2013 tarihleri arasında İran İslam Cumhuriyeti’nin başkenti Tahran’da ve 19-20 Mart 2014 tarihlerinde Birleşik Arap Emirlikleri’nin Şarjah Emirliği’nde 15. ve 16. ÖzelSektörToplantılarınıdüzenlemiştir.“TercihliTicaretSistemiTPS-OIC’ninİİT-İçiTicare-tiArttırmayaYönelikFaydaları”temasıyladüzenlenen16.ÖzelSektörToplantısı’ndaİİT-İçiticaretienüstseviyeyeçıkarmakiçinOdalaraveÖzelSektöredüşengörevler,İslamdünya-sında ticareti arttırmak için İİT ticaret kurumlarına, finans kuruluşlarına ve diğer paydaşlara düşen görevler ve TPS-OIC’in İİT Üye Ülke ekonomilerine etkisi gibi gündemdeki konular ele alınmıştır.

SözkonusuToplantısonucunda,ÖzelSektörünİİT’ninticaretiarttırmayayönelikpekçokimkânından(Ekonomik,TeknikveTicaretiİşbirliğiGenelAnlaşması,İİTÜyeÜlkeleriara-


27

sındaYatırımların Desteklenmesi, Korunması ve Teminat Altına Alınması Anlaşması ve Ter-cihliTarifeProtokolüileMenşeKurallarıdadâhilolmaküzereTPS-OICÇerçeveAnlaşması)yararlanması gerektiği başta olmak üzere pek çok tavsiye kararı alınmıştır. Toplantıda, aynı zamanda tarım-gıda sektörü, iş ve teknoloji geliştirme ve sosyal finansman gibi sektörlerde iktisadi aktörler arasında iş ağı kurma ve uzmanlık bilgisi paylaşma mekanizmalarının oluş-turulmasıdahilolmaküzereİİTÜyeÜlkelerindeKüçükveOrtaÖlçekliİşletmelerindestek-lenmesi ve kalkınmasına yönelik Stratejik Planın vaktinden önce uygulanması gerektiği de dile getirilmiştir.

Aynı şekilde, 7. ve 8. İş Kadınları Forumu, İslam Ticaret, Sanayi ve Tarım Odası (ICCIA) tarafından sırasıyla 29 Ekim 2013 tarihinde İran İslam Cumhuriyeti’nin başkenti Tahran ve 26-27Ekim2015tarihlerindeUganda’nınbaşkentiKampala’dadüzenlenmiştir.ForumdaİİTÜlkelerindeki kadınların karşılaştığı sosyo-ekonomik sorunlar tartışılmış ve farkındalık geliş-tirme, eğitim ve aktif ağ iletişimi gibi yollarla kadınların güçlendirilmesi amacıyla kadınlara yönelikkapasitegeliştirmeprogramlarınınnasılgeliştirilebileceğiüzerindedurulmuştur.Ya-pılan görüşmelerde, iş kadınlarının İslami mikro-finans ve mikro kredi imkânlarına erişimini kolaylaştırmaya yönelik özel bir mekanizma oluşturulması ile ilgili modeller de tartışılmıştır. Gerçekleştirilentoplantılarda,diğerpekçokkonununyanısıraişkadınlarınınsahipolduğuKOBİ’lerin desteklendiği bir iş ortamı yaratırken bilgi paylaşımı dâhil olmak üzere kadın giri-şimcilere yönelik kapasite geliştirme faaliyetlerinin arttırılması gerektiğinin de altı çizilmiştir.

2.3. Ulaştırma ve İletişim

Ulaştırmaağlarınıniçindebulunduğuşartlarveulaştırmahizmetlerininkalitesi,tarımvesa-nayi üretiminden ve yatırıma, turizmden ticarete pek çok ekonomik faaliyeti etkilemektedir. Ulaştırma,sağlıkveeğitimgibitemelkamuhizmetlerineerişimsağlamakiçindeelzemdir.Dolayısıyla, ülkelerin kalkınmalarına doğrudan etki etmektedir.

İİT Üye Ülkelerinde sürdürülebilir kalkınmanın sağlanması için verimli ve etkin bir ulaştırma sisteminin önemi göz önünde bulundurularak, İSEDAK çatısı altında önemli çalışmalar ya-pılmaktadır. İSEDAK Stratejisi’nde yer verilen ulaştırma ve iletişim alanındaki işbirliklerinin stratejik hedefi, “Üye Ülkelerde ulaştırma ve iletişimin işleyişini, etkililiğini ve sürdürülebi-lirliğini geliştirmek”olaraktanımlanmıştır.BudoğrultudaDüzenleyiciÇerçeve,KurumsalveBeşeriKapasite,UlaştırmaAltyapıPolitikalarıileBilgiveİletişimTeknolojileri,çıktıalanlarıolarak belirlenmiştir.

İSEDAK Ulaştırma ve İletişim Çalışma Grubu Toplantıları

Değerlendirme süreci içerisinde Ulaştırma ve İletişim Çalışma Grubu, yedi kez bir arayagelmiş olup düzenlenen toplantılarda İİT Üyesi Ülkelerde ulaştırma altyapısının finansmanı, multimodal taşımacılık, havayollarına yönelik hizmetler, liman performansı, kentsel ulaşım ve yol bakımı gibi alanlara ağırlık verilmiştir.


28

Birinci Toplantı (28 Mart, 2013)

BirinciToplantı,“UlaştırmaAltyapısıFinansmanModelleri:İİTÜyeÜlkelerindeKamu-ÖzelOrtaklıkları” temasıyla düzenlenmiştir. Toplantıda, aynı başlıkla hazırlanan araştırma raporu doğrultusunda ulaştırma altyapı yatırımlarına yönelik finansman modelleri incelenmiştir.

Kamu-ÖzelOrtaklıklarındaaltyapıfinansmanıanlamındayaşananvetoplantısırasındadilegetirilen sorunlardan bazıları şu şekilde sıralanabilir:

• İşin satın alma kısmının çok daha karmaşık olması: Daha maliyetli olması ve daha uzun sürmesi

• Yüksekfinansmanmaliyeti• Proje süresince hizmet sunumu anlamında denetimin az olması ve esnek hareket edile-

memesi• Kamu sektörünün mevzuat yükü • Kamu-ÖzelOrtaklığıkonusundauzmanlıkbilgisiniveilgilikuruluşlarıgeliştirmeihti-

yacı

Toplantıda altı çizilen bazı başarı faktörleri şu şekilde sıralanabilir:

• Kurumsal anlamda ve mevzuata ilişkin düzenlemeler• İlgili kurumlarda beşeri sermayenin geliştirilmesi• Risk tespiti ve tahsisi • İhale işlemlerinde şeffaflık

İkinci Toplantı (8 Ekim, 2013)

İkinciToplantı, ‘’İİTÜyeÜlkeleriarasındaMultimodalYükTaşımacılığınınGeliştirilmesi:Temel Kavramlar ve Son Eğilimler” temasıyla düzenlenmiştir. Toplantıda, aynı başlıkla ha-zırlananaraştırmaraporudoğrultusundaMultimodalYükTaşımacılığıileilgilitemelkavram-lara ve son eğilimlere ağırlık verilmiştir.

Toplantıda altı çizilen başlıca sorunlar şu şekilde sıralanabilir:

• Altyapı sorunları (lojistik merkezleri, terminaller, liman tesislerinin olması ve karayolu ağının yetersiz olması)

• İşletmeye yönelik sorunlar (nitelikli insan kaynağının olmaması, işletmeye yönelik ge-cikmeler ve demiryollarının karşılıklı olarak kullanılamaması)

• Pazar sorunları (rekabetin olmaması, ticarete açıklığın düşük seviyede olması)• Mali sorunlar (yetersiz kamu yatırımı, özel finansman eksiği)


29

Bu sorunlara yönelik olarak toplantıda şu tavsiye kararları alınmıştır:

• Konteyner limanlarının altyapısının iyileştirilmesi• Konteyner gümrük izinlerinin daha basit hale getirilmesi• Kara limanları, kara konteyner depoları ve lojistik merkezlerinin inşa edilmesi• Konteyner denetimi konusunda kurumlar arasında eş güdüm sağlanması

Üçüncü Toplantı (13 Mart, 2014)

3.Toplantı,‘’İİTÜyeÜlkeleriarasındaMultimodalYükTaşımacılığının(MFT)Geliştirilmesi:MevcutUygulamalarvePolitikaTavsiyeleri’’temasıyladüzenlenmiştir.Toplantıdakatılım-cılar, MFT ile ilgili olarak kendi ülkelerindeki mevcut durumu ve kurumsal kapasitelerini gözden geçirme ve MFT bağlamında uygulamaya yönelik tavsiyeleri değerlendirme imkânı bulmuştur. Toplantıda ticaret hacmi ve ulaşım arasındaki güçlü ilişkiye de değinilmiştir.

Toplantı sırasında aşağıdaki sorunların altı çizilmiştir:

• Altyapı politikalarının ve yasal çerçevenin yetersiz olması• Altyapı ve ekipman teknolojisinin yetersiz olması• Sınır ötesi MFT hizmetlerinin olmaması

Katılımcılar, MFT hizmetlerinin etkin şekilde uygulamaya konulabilmesi için aşağıdaki adım-ların atılması gerektiğini ifade etmişlerdir:

• MFT konusunda tek bir mod gibi konuya özel düzenleyici bir çerçeve oluşturulması • Altyapı kalitesinin geliştirilmesi ve işletmeye yönelik etkin teknolojilerden yararlanıl-

ması• İkitaraflı/çoktaraflıanlaşmalaryoluylabirbirinebağlıdemiryolualtyapısıkuraraksınır

ötesi MFT hizmeti verilmesi

Dördüncü Toplantı (11 Eylül, 2014)

4. Toplantı, “İİT Üye Ülkelerinde Turizmin Desteklenmesi için Havayolu Bağlantılarının Geliştirilmesi” temasıyladüzenlenmiştir. Toplantıdahava taşımacılığınınekonomiketkisi,hava taşımacılığı ile turizm arasındaki ilişkiyi etkileyen küresel eğilimler ve bu konuda Üye Ülkelerde gelinen son nokta katılımcılar tarafından masaya yatırılmıştır. Tüm katılımcılar, İİT Bölgesinde havayolu bağlantılarını geliştirmek için üye ülkeler arasında daha güçlü bir işbirliğine ihtiyaç duyulduğunun altını çizmiştir.

Toplantıda, havacılık sektöründe Üye Ülkelerin karşılaştığı önemli sorunlar da tespit edil-miştir:


30

İşletme ve mülkiyet konusunda kısıtlamalar

• Yetersizaltyapı• Sıkı ücret düzenlemeleri • Havalimanı harçlarının yüksek olması • Ulusalhavagüvenliğistandartlarınınyetersizolması

Üye Ülkeler, bu sorunlara karşılık olarak havacılık sektörünü daha ileri bir noktaya taşımak ve havacılık ile turizm sektörleri arasındaki bağları güçlendirmek amacıyla aşağıdaki politi-ka tavsiyelerinde bulunmuştur.

ULAŞTIRMA VE İLETİŞİM ÇALIŞMA GRUBU 4. TOPLANTISINDA ALINAN POLİTİKA TAVSİYELERİ

• İİT Üyesi Ülkelerde havayolu taşımacılığı serbestisinin arttırılması• Havalimanı altyapılarında kamu özel ortaklığı modelinden daha çok yararlanılması• Düşük maliyetli taşıyıcılara yönelik yerel pazarlar açılması

Beşinci Toplantı (12 Şubat 2015)

5. Toplantı, “İİT Üyesi Ülkelerde Limanların Mülkiyet, İşletme Yapıları ve PerformanslarıBakımından Değerlendirilmesi” temasıyla düzenlenmiştir. Toplantıda, Üye Ülkelerde deniz taşımacılığı ve limanların etkililiğine yönelik çeşitli konulara değinilmiştir.

Toplantıda altı çizilen temel sorunlar şu şekilde sıralanabilir:

• Liman hizmetlerin verilmesinde özel sektör katılımın olmaması• Liman içi ve limanlar arası rekabetin yetersiz olması • Konteyner ile kargo taşıma uygulamasının olmaması • Limanların verimliliğinin değerlendirilmesi için Kilit Performans Endeksleri (KPE)’nin

uygulamaya konulması

Bu sorunlara karşılık olarak toplantıda şu tavsiye kararları alınmıştır:


• Üye Ülkeler, özel sektörün liman sektörüne katılımını arttırmaya davet edilmiştir.• Üye Ülkeler, limanları düzenleyici kuruluşların kurulması konusunda teşvik edilmiştir.• Üye Ülkelere, modlar arası konteyner taşımacılığını teşvik etme konusunda çağrıda

bulunulmuştur.


31

Altıncı Toplantı (22 Ekim 2015)

6. Toplantı, “İİT Mega Kentlerinde Kentsel

Ulaşım” temasıyla düzenlenmiştir. Toplan-

tıda, İİT mega kentlerindeki mevcut durum

tartışılmış ve bu kentlerdeki hayat kalitesini

arttırma yöntemleri üzerinde durulmuştur.

İİT mega kentlerinin karşılaştığı ve toplantıda altı çizilen belli başlı sorunlar şu şekilde sıra-lanabilir:

• Hızlı kentleşme• Motorlu taşıt sayısının artması• Toplu taşıma kalitesinin düşük olması• Motorsuz ulaştırma altyapısının kötü olması • Kaynak eksikliği

Bu sorunlara karşılık olarak toplantıda aşağıdaki tavsiye kararları alınmıştır:


• ÜyeÜlkeler,özelsektörünlimansektörünekatılımınıarttırmayadavetedilmiştir• ÜyeÜlkeler,limanlarıdüzenleyicikurumlarınkurulmasıkonusundateşvikedilmiştir• ÜyeÜlkelere,intermodalkonteynertaşımacılığınıteşviketmekonusundaçağrıda

bulunulmuştur.

2.4. Turizm

Turizm sektörü, sürekli büyüyen ve çeşitlilik arz eden bir faaliyet alanı olarak dünyada en hızlı gelişen sektörlerden biridir. Ayrıca, ekonomik kalkınmaya, yoksulluğun azaltılmasına ve istihdam sağlanmasına yönelik katkıları sebebiyle hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ekonomiler için en önemli sektörlerden biridir.

Turizm, İSEDAK Stratejisinde işbirliği alanlarından biri olarak tanımlanmıştır. Strateji’de bu alandaki hedef “İİT Üye Ülkelerinde turizm sektörünün sürdürülebilir ve rekabet gücü yük-sek hale getirilmesi” olarak tanımlanmıştır. Bu hedefe ulaşmak adına Strateji’de; yasal çer-çeve, eğitim ve kapasite geliştirme programları, özel sektör katılımı, toplum temelli turizm programları ve pazarlama stratejileri başlıkları altında beş çıktı alanı öngörülmektedir.


32

TurizmÇalışmaGrubu’nunfaaliyetleridışındaİİT/İSEDAKÖzelSektörTurizmForumuveİslam Turizm Bakanları Konferansı toplantıları ile ilgili gelişmelere de bu bölümde yer veril-mektedir.

İSEDAK Turizm Çalışma Grubu Toplantıları

TurizmÇalışmaGrubu,bugünekadaryedikezbirarayagelmişolupdüzenlenentoplantı-larda İİT Üye Ülkelerinde toplum temelli turizm, turizm ürünü geliştirilmesi ve pazarlama stratejileri, turizm yatırım ortamı, turizm işgücü kapasitesi, seyahat kolaylığı ve Müslüman dostu turizm gibi konulara ağırlık verilmiştir.

Birinci Toplantı (25 Nisan 2013)

1.Toplantı,“SürdürülebilirTurizmKalkınmasındaYeniBirEğilim:İSEDAKBölgesindeTop-lum Temelli Turizm” temasıyla düzenlenmiştir. Katılımcılar, üye ülkelerdeki Toplum Temelli Turizm (TTT) programlarının değerlendirmiş ve kendi ülkelerinde TTT Programlarının uygu-lanmasına ilişkin deneyimlerini, elde ettikleri başarıları ve karşılaştıkları zorlukları paylaş-mıştır.

Toplantıda TTT çalışmalarına yönelik karşılaşılan engellerden bazıları şu şekilde sıralanmıştır:

• Topluluk içerisinde uyum ve işbirliğine engel olabilecek eski çatışmalar, • TTT’nin ekonomik getirisinin düşük olması nedeniyle düşük kamuoyu desteği,• TTT’nin kültürel yozlaşma gibi olumsuz etkilerinin olduğu algısı.

Bu sorunlara karşılık toplantıda aşağıdaki tavsiye kararları alınmıştır:

• TTT programlarının dikkatli bir şekilde tasarlanması ve planlanması,• Yerelhalkınprogramlarısahiplenmesi,• Çeşitlipaydaşlararasındaişbirliğininsağlanması,• Sürdürülebilir finansman mekanizması.

İkinci Toplantı (2 Ekim 2013)

2.Toplantı,“İSEDAKBölgesindeTurizmÜrünüGeliştirmevePazarlamaStratejileri”tema-sıyla düzenlenmiştir. Üye Ülkelerin temsilcileri turizm ürünü geliştirme ve pazarlama stra-tejileri ile ilgili olarak kendi ülkelerinde edindikleri deneyimleri, elde ettikleri başarıları ve karşılaştıkları sorunları paylaşmışlardır. Katılımcılar, turizm ürünü geliştirme ve pazarlama stratejileri konusunda üye ülkeler arasındaki işbirliğini arttırma yöntemlerine değinme fırsatı bulmuştur.

İİT üye ülkelerinin turizm ürünü geliştirme anlamında karşılaştığı ve katılımcılar tarafından toplantı sırasında dile getirilen sorunlardan bazıları şu şekilde sıralanabilir:


33

• Turizm sektörünün planlanması, yönetilmesi ve işletilmesine yönelik teknik bilgi biriki-min sınırlı olması,

• Turizm altyapısı, ürün yatırımı, pazarlama ve tanıtım kampanyalarına yönelik fon eksikliği, • Bazı İİT ülkelerinde sınır kapılarındaki resmi işlemler ve güvenlik ile ilgili sorunlar ne-

deniyle Batılı tüketiciler arasında turizm ziyareti hakkında yaygın olumsuz algı.

Bu sorunlara karşılık olarak katılımcılar tarafından aşağıdaki tavsiye kararları alınmıştır:• Ödülprogramlarınındüzenlenmesi,• Ortak sergiler düzenlenmesi ve ortak turizm ürünleri geliştirilmesi,• Uzmanlarayönelikdeğişimprogramlarıdüzenlenmesi,• Üye Ülkeler arasında turizm ürünlerine yönelik ortak bir veritabanı oluşturulması.

Üçüncü Toplantı (4 Mart, 2014)

3.Toplantı,“İİTBölgesindeTurizmYatırımOrtamınınSağlanması”temasıyladüzenlenmiş-tir. Üye Ülke temsilcileri ülkelerinde turizm yatırım ortamı ile ilgili olarak edindikleri dene-yimleri, elde ettikleri başarıları ve karşılaştıkları sorunları paylaşmış ve üye ülkelerde turizm yatırımlarına uygun ortamın nasıl sağlanacağı konusunda detaylı görüşmelerde bulunmuştur. Toplantıda bu alandaki sorunların, dört temel düzlemde ele alınabileceği ifade edilmiştir:

• Turizm sektörünün yönetişimi,• Yatırımortamı,• Yasalyönler,• Altyapı ve bazı ek sorunlar.

Bu sorunların üstesinden gelebilmek adına toplantıda aşağıdaki tavsiye kararlarının önemi vurgulanmıştır:

• Turizm sektörüne yönelik bir strateji belirlenmesi,• Turizm ile güvenlik makamları arasındaki işbirliğinin güçlendirilmesi, • YatırımTeşvikKurumlarıtarafındanturizmyatırımlarıileilgiliyasalar,vergiler,teşvikler

ve düzenlemeler ile ilgili eksiksiz bilgi verilmesi,• Turizm yatırımlarının desteklenmesi için kapasite geliştirme programları düzenlenmesi.

Dördüncü Toplantı (4 Eylül 2014)

4.Toplantı,“TurizmHizmetKalitesininİyileştirilmesineYönelikOlarakİİTÜyeÜlkelerindeTurizm İşgücü Kapasitesinin Arttırılması” temasıyla düzenlenmiştir. Üye Ülkelerin temsilci-leri, kendi ülkelerinde turizm işgücü kapasitesi ile ilgili olarak edindikleri deneyimleri, elde ettikleri başarıları ve karşılaştıkları sorunları paylaşmış ve bu önemli alanda işbirliklerini art-tırma yolları üzerinde durmuştur.

Toplantı sırasında üye ülkelerin turizm işgücü kapasitesini arttırma anlamında yaşadığı so-runlara dikkat çekilmiştir:


34

• İnsan kaynağı geliştirme anlamında uzun vadeli ulusal bir strateji olmaması,• Turizme yönelik işgücü becerilerinin geliştirilmesi için gereken paydaş ortaklıklarının

olmaması,• Eğitim ve beceri kazandırmaya yönelik kararlarda özel sektörün sınırlı düzeyde söz

sahibi olması,• Turizm ile ilgili kilit mesleklerde beceri eksikliği.


TURİZM ÇALIŞMA GRUBU 4. TOPLANTISINDAN ÇIKAN POLİTİKA TAVSİYELERİ• ÜyeÜlkelerdeTurizmİşgücünüArttırmaStratejilerininGeliştirilmesivemevcutstratejile-

rin etkin şekilde uygulamaya konulmasının desteklenmesi• ÜyeÜlkelerdeturizmişgücükapasitesininarttırılması


5. Toplantı, “İİT Üyesi Ülkelerde Hareketliliğin Arttırılması İçin Seyahatin Kolaylaştırılması” temasıyla düzenlenmiştir. Üye Ülke temsilcileri ülkelerinde seyahatin kolaylaştırılması ile ilgili olarak edindikleri deneyimleri, elde ettikleri başarıları ve karşılaştıkları sorunları pay-laşmış ve Üye Ülkelerde turizm sektöründe dolaşımın nasıl arttırılacağı konusunda detaylı görüşmelerde bulunmuştur.

Katılımcılar, İİT Üye Ülkelerinde seyahatin kolaylaştırılması ile ilgili olarak karşılaştıkları şu sorunlara vurgu yapmıştır:

• Havayolu bağlantılarının yetersiz olması,

• Diğer ülkelerin vize politikalarına karşı mütekabiliyet esasına dayalı adımlar atılması,

• Seyahatin kolaylaştırılmasına yönelik yeni ve mevcut teknolojileri daha iyi hale getir-menin maliyetli olması.


TURİZM ÇALIŞMA GRUBU 5. TOPLANTISINDAN ÇIKAN POLİTİKA TAVSİYELERİ• Üye Ülkeler arasında vize kolaylığının teşvik edilmesi

Bilgi iletiminin geliştirilmesi Vize alma işlemlerinin kolaylaştırılması Vize başvuru ücretlerinin azaltılması veya vize başvurusu için ücret alınmaması Turizm amaçlı seyahatlere farklı muamele yapılması E-Vize programlarının teşvik edilmesi

• Havayolu bağlantılarının geliştirilmesi ve havayolu kapasitelerinin artırılması Ziyaretçi pazarlarına erişimi arttırmak adına havayolları ile ortaklık kurulması Havayollarının gidilecek yerin turizm profiline eklenmesi Havalimanı altyapılarında KOÖ’lerden daha çok yararlanılması


35

Altıncı Toplantı (3 Eylül 2015)

Effective Tourism Marketing Strategies: ICT-Based Solutions for the OIC Member Countries

COMCEC COORDINATION OFFICE August 2015

Standing Committee for Economic and Commercial Cooperation of the Organization of Islamic Cooperation (COMCEC)

6. Toplantı, “Etkin Turizm Pazarlama Stratejileri: İİT Üye-si Ülkelerde Bilgi ve İletişim Teknolojileri (BİT) Odaklı Çözümler”temasıyladüzenlenmiştir.ÜyeÜlkelerintem-silcileri, turizm pazarlama stratejileri ve BİT temelli çö-zümler ile ilgili olarak kendi ülkelerinde edindikleri de-neyimleri, elde ettikleri başarıları ve karşılaştıkları sorunları paylaşmışlardır.

Toplantı sırasında, Üye Ülkelerin turizmi pazarlama an-lamında BİT kullanımı ve yaygınlaştırılması ile ilgili ola-rak yaşadığı şu sorunlara dikkat çekilmiştir:

• BİT altyapısının yetersiz olması, • Turizm sektöründe BİT becerisine sahip işgücü anlamında beceri bakımından büyük

eksiklikler olması, • BİT temelli turizm pazarlama alanında kamu-özel ortaklıklarının sınırlı olması,• Kapsamlı dijital pazarlama stratejilerinin olmaması.

Toplantıda, bu alana yönelik şu tavsiye kararları alınmıştır:

TURİZM ÇALIŞMA GRUBU 6. TOPLANTISINDAN ÇIKAN POLİTİKA TAVSİYELERİ• Üye Ülkelerde BİT Temelli Turizm Pazarlama Alanında Yetenekli İşgücünün

Oluşturulması ve Desteklenmesi• Turizm pazarlama alanında BİT kullanımı ve yaygınlaştırılması ile ilgili olarak devlet ve

özel sektör arasındaki işbirliğinin arttırılması • Üye Ülkelerde kapsamlı ve etkili dijital pazarlama stratejileri geliştirilmesi

Yedinci Toplantı (4 Şubat 2016)

TicaretÇalışmaGrubu’nun7.Toplantısı,“MüslümanDostuTurizm(MDT):İİTÜyesiÜlke-lerdeArz-TalepYönlerininAnlaşılması”temasıyladüzenlenmiştir.ÇalışmaGrubuToplantı-da Müslüman dostu turizm kavramı ve bunun dünya turizm sektörü ve İİT Üye Ülkelerindeki pazar payı, turizmin bu dalında karşılaşılan sorunlar ve bu sorunlara aşma yolları üzerinde durmuştur.


36


• MDT farkındalığının olmaması, • MDT ile ilgili terminoloji ve tanımların kullanımında tutarsızlık olması,• Birleştirilmiş ve uyumlu MDT standartlarının olmaması,• İİT üyesi olmayan ülkelerin rekabeti arttırması.

Toplantıda, Üye Ülkelerde Müslüman Dostu Turizm’in geliştirilmesine yönelik olarak bazı tavsiye kararları alınmıştır:

• MDT ile ilgili temel hizmetlerin iyileştirilmesine yönelik temel kılavuzlar hazırlanması,• Seyahat sektörü paydaşları arasında MDT pazarı ile ilgili farkındalık oluşturulması, • MDT pazarına yönelik sağlık hizmetleri ve tesislerinin geliştirilmesi, • MDT pazarını kendileri için hedef olarak belirleyen Müslüman dostu seyahat acentele-

ri/turşirketleriarasındaittifakoluşturulması.

“İİT/İSEDAK Özel Sektör Turizm Forumu

ÜyeÜlkelerinÖzel Sektör Temsilcilerinin deneyimlerini ve bilgi-birikimlerini paylaşabil-mesi adına düzenli bir iletişim kanalı olarak hizmet vermek üzere 2011 yılının Aralık ayın-da İİT/İSEDAK Özel Sektör Turizm Forumu düzenlenmiştir. Forum, değerlendirme süreciboyunca üç kez bir araya gelmiştir. Forum’un 2. Toplantısı “Üye Ülkelerde Turizm Du-raklarınınTeşvikineYönelik EtkinPazarlamaStratejileri” temasıyla16-17Aralık2013 ta-rihlerinde İstanbul’da düzenlenmiştir. Forum’da, etkin bir pazarlama için sosyal medya ve e-pazarlama dahil olmak üzere mevcut pek çok araçtan yararlanılması gerektiğine vurgu yapılmıştır. Forum’un3. Toplantısı, “TurizmDuraklarınınUluslararasıAnlamdaTanıtımı,Pazarlanması ve Markalaşması” temasıyla 29-30 Ocak 2015 tarihlerinde İstanbul düzen-lenirken 4. Toplantı ise “İİT Üye Ülkelerinde Müslüman Dostu Turizm (MDT) Ürünlerinin ve Hizmetlerinin Teşvik Edilmesi” temasıyla 14-15 Ocak 2016 tarihlerinde yine İstanbul’da gerçekleştirilmiştir.

Üye Ülkelerin özel sektör temsilcileri, Forum görüşmeleri sırasında mevkidaşlarıyla B2B Toplantıları düzenleme fırsatı yakalamışlardır.

İslam Turizm Bakanları Konferansı

Son İslam Zirvesi’nden bu yana geçen zaman içerisinde sırasıyla 4-6 Aralık 2013 tarihleri arasındaGambiyaCumhuriyeti’ninbaşkentiBanjul’dave21-23Aralık2015tarihleriarasın-da Nijer Cumhuriyeti’nin başkenti Niamey’de sırasıyla 8. ve 9. İslam Turizm Bakanları Kon-feransı (ICTM) gerçekleştirilmiştir. 8. ICTM toplantısında, İİT Turizm Kenti’nin Seçimi ve İİT ElSanatlarıMükemmeliyetMührüÖdülü’neyönelikmekanizmavekriterleronaylanmıştır.Ayrıcakatılımcılar,TurizmÇerçevesi’nin2008yılındaki6.TurizmBakanlarıToplantısı’nakadar uygulanması konusunda kimlerin Koordinasyon Komitesi üyesi olacağı konusunda mutabakata varmıştır.


37

2.5. Tarım

Tarım, insan hayatı için ayrı bir öneme sahip olup hayatta kalabilmek için gereken temel ih-tiyaçlarıkarşılamaktadır.Tarım,aynızamandaGayriSafiYurtiçiHasıla(GSYH)veistihdamakatkı sağladığından ekonomik ve sosyal kalkınma için de önemli bir sektördür. Tarım, özel-likle Sahra-altı Afrika bölgesindeki pek çok ülkede kırsal yoksul nüfusun büyük bir kısmı için tek geçim kaynağıdır. Tarım, ayrıca BM tarafından yapılan sıralamaya göre en az gelişmiş ülkeler arasında 21 üyesi bulunan İİT ekonomileri için de önemli bir sektördür.

İSEDAKStratejisi’ninuygulanmasıkapsamında,İSEDAKTarımÇalışmaGrubu(ÇG)oluştu-rulmuştur.ÇalışmaGrububilgiüretilmesiveyayımınınsağlanması,tecrübeveiyiuygula-maların paylaşılması, ortak bir anlayış oluşturulması ve bu alanda politikaların yakınlaştırıl-masınıamaçlamaktadır.ÇalışmaGrubu’nunfaaliyetlerinde,aşağıdakiçıktıalanlarınaağırlıkverilmektedir: Üretkenliğin arttırılması, yasal çerçeve ve kurumsal kapasite, güvenilir ve güncel veriler, pazar performansı ve erişim.

Bubölümde,TarımÇalışmaGrubu’nuntoplantılarıdışındaİSEDAKhimayesindetarımileilgili olarak yürütülen faaliyetlere yönelik bilgiler de paylaşılacaktır.

İSEDAK Tarım Çalışma Grubu Toplantıları

İSEDAKTarımÇalışmaGrubu,bugünekadaryedikezbirarayagelmiştir.Yapılantoplan-tılarda sulama kapasitesi, doğrudan yabancı yatırımı, tarım sektörünün istatistik kapasitesi, küçük ölçekli çiftçilerin pazara erişimi, çiftçi örgütleri, tarım değer zincirleri ve çiftliklerde ürün kaybı gibi konulara ağırlık vermiştir.

Birinci Toplantı (6 Haziran 2013)

Birinci Toplantıda, “İSEDAK Bölgesinde Tarımsal Verimliliğin Arttırılması: Sulama Kapasite-sininGeliştirilmesi”temasıyladüzenlenmiştir.ÜyeÜlkelerintemsilcileri,sulamakapasitesigeliştirilmesi konusunda kendi ülkelerinde edindikleri deneyimleri, elde ettikleri başarıları ve karşılaştıkları zorlukları paylaşmışlardır.

Toplantı sırasında aşağıdaki hususlar katılımcılar tarafından üye ülkelerin karşılaştığı sorun-lar olarak vurgulanmıştır:

• Yükseksukaybı• Eski sulama sistemleri • Denetim ve su iletim planlamasının yetersiz olması • Su kalitesinin izleme imkanlarının yetersiz olması • Modern sulama yöntemlerine yönelik bir destek sistemi olmaması


38

Bu sorunların üstesinden gelebilmek adına toplantıda aşağıdaki tavsiye kararları alınmıştır:

• Tuzluluk, toprağın su çekmesi ve toprak yapısının bozulması ile ilgili denetim yapılması• Toprak bozunumunun önlenmesi ve denetlenmesi• Gerikazanılabiliralanlarayönelikarazikullanımıplanlarınıngeliştirilmesi• Mahsul ve hayvancılık sistemlerinin entegre hale getirilmesi

İkinci Toplantı (19 Aralık, 2013)

İkinci Toplantı, “TarımsalÜretkenliğinArttırılması İçin İİTBölgesindeDoğrudanYabancıYatırımların (DYY)TeşvikEdilmesi” temasıyladüzenlenmiştir.Katılımcılar, İİTBölgesindetarımsalverimlilikkonusundaDYY’ninnekadarönemliolduğunuifadeetmişvekendiülke-lerindetarımayönelikDYY’lerileilgiliolarakedindiklerideneyimleri,eldeettikleribaşarılarıve karşılaştıkları zorlukları paylaşmışlardır.

Toplantıda katılımcılar, bu alanda karşılaştıkları şu sorunların altını çizmiştir:

• Yatırımortamınınelverişsizolması• Yetersizaltyapı• Tarımsal verimliliğin düşük olması

Bu zorluklara karşılık olarak toplantıda aşağıdaki tavsiye kararları alınmıştır:

• Düzgün bir arazi kullanımı planı yapılması ve mülkiyet haklarına saygı duyulması • GenişölçeklitarımyatırımcılarınayönelikDYYçekecekprogramlarıngeliştirilmesi• Kira ödemelerinin uygun bir seviye çekilmesi

Üçüncü Toplantı (3 Nisan, 2014)

3. Toplantı, “İİT Bölgesinde Tarım Sektö-rünün İstatistik Kapasitesinin Arttırılması” temasıyla düzenlenmiştir. Katılımcılar, İİT Bölgesinde tarım istatistiklerinin önemi ile ilgili olarak kendi ülkelerinde edindikleri deneyimleri, elde ettikleri başarıları ve kar-şılaştıkları zorlukları paylaşmışlardır.



39

• İstatistik alanında sınırlı kapsam • İstatistiğe ilgi olmaması• Kayıt dışı sektörlerin büyüklüğü • Eşgüdüm eksikliği

Çalışmagrubu,üyeülkelerdetarımsektörününistatistikkapasitesininarttırılmasıadınabazıtavsiye kararı almıştır. Bu tavsiye kararları arasında aşağıdakiler bulunmaktadır:

• Kaynak ve teknik kapasite bakımından üye ülkelerin sunduğu çeşitlilikten yararlanma • Kendi ülkelerinde tarım istatistikleri ile ilgili rapor hazırlamaları için üye ülkelerin teşvik

edilmesi • Tarım istatistiklerine yönelik internetten erişilebilen kapsamlı ve entegre veri tabanları

oluşturulmasına yatırım yapılması • TarımistatistiklerininUlusalİstatistikSistemleriileentegrehalegetirilmesi


4.Toplantı,“İİTÜyeÜlkelerindekiKüçükÖlçekliÇiftçilerinPazaraErişimininKolaylaştı-rılması”temasıyladüzenlenmiştir.Katılımcılar,KüçükÖlçekliÇiftçilerinPazaraErişimininKolaylaştırılmasınayönelikpolitikaseçenekleri/önerilerüzerindedurmuşveküçükölçekliçiftçiler ile ilgili olarak kendi ülkelerinde edindikleri deneyimleri, elde ettikleri başarıları ve karşılaştıkları zorlukları paylaşmışlardır.

Toplantıda üye ülkelerdeki küçük ölçekli çiftçilerin karşılaştığı şu sorunların altı çizilmiştir:

• Teknik ve idari beceriler bakımından çiftçi gruplarının yeterli kapasiteye sahip olmaması

• Tarımsal ürünlerin katma değerini ve rekabet gücünü arttırıp pazarlara ve sermaye kay-naklarına erişim sağlamak için çiftçilere eğitim ve destek verilmemesi

• Çiftçigruplarıveyakooperatiflerilesanayicilerveyaihracatçılararasındaortaklıkolma-ması ve çiftçilerin ortaklık sözleşmelerine bağlı kalma gücünün olmaması

Bu sorunlara karşılık olarak çalışma grubu, toplantıda şu tavsiye kararlarını alınmıştır:

TARIM ÇALIŞMA GRUBU 4. TOPLANTISINDAN ÇIKAN POLİTİKA TAVSİYELERİ• ÜreticiÖrgütlerininKurulmasınınDesteklenmesiveMevcutKuruluşlarınEtkinliğinin

Arttırılması• KüçükÖlçekliÇiftçilereTeknikvePiyasaBilgisiVerilmesi• SözleşmeliÇiftçilikUygulamasınınTeşvikEdilmesi


40

Beşinci Toplantı (5 Mart, 2015)

BeşinciToplantı,“KurumsalKapasiteninGeliştirilmesi: İİTÜyesiÜlkelerdeÇiftçiÖrgütlerininGüçlendirilmesi” temasıyladüzenlenmiştir.Katılımcılar,üyeülkelerdekiçiftçiörgütlerininönemine değinmiş ve tarım sektörünün kalkınması için özellikle üyelerine teknik ve mali danışmanlık verilmesi bakımından çiftçi örgütlerinin önemli olduğuna vurgu yapmışlardır.

Toplantıda katılımcılar, üye ülkelerdeki çiftçi örgütlerinin karşılaştığı şu sorunların altını çizmiştir:

• Ticari kavramlara dair yetersiz anlayış • Üyelere hesap verme mekanizmasının olmaması • Üyelerin ihtiyaç duyduğu hizmetlerin sağlanması için gerekli kaynakların sağlanması• Üyelerin uluslararası pazarlara erişim konusundaki taleplerinin artması

ÇalışmaGrubu,busorunlarakarşılıkolarakaşağıdakitavsiyekararlarınıalmıştır:

TARIM ÇALIŞMA GRUBU 5. TOPLANTISINDAN ÇIKAN POLİTİKA TAVSİYELERİ• Tarımsalverimliliğinartırılmasıiçinçiftçiörgütlerininaraştırmavegenişlemehizmetle-

rinin iyileştirilmesi gerekmektedir.• Çiftçiörgütlerinintarımileilgilipazarbilgilerineerişimininvepazarbilgileriniüyeleri

ile paylaşma kapasitesinin geliştirilmesi gerekmektedir.

Altıncı Toplantı (8 Ekim, 2015)

6.Toplantı,“İİTÜyesiÜlkelerdeTarımsalDeğerZincirlerininGeliştirilmesi”temasıyladü-zenlenmiştir. Toplantıda katılımcılar, tarım sektörünün üye ülkelerin ekonomilerinde önemli bir yer tutması sebebiyle gelir yaratılması ve yoksulluğun azaltılması adına tarımsal ürünlere katma değer sağlanmasının önemli olduğuna değinmiştir.

Katılımcılar, üye ülkelerin karşılaştığı şu sorunların altını çizmiştir:

• Üye ülkelerde tarım üretimi, büyük oranda buğday, mısır ve pirinç gibi temel gıda mad-delerine yöneliktir,

• Yereltüketimodaklıüretimveyereldeğerzincirlerininbulunması,• Gıdagüvenliğivekalitesineyönelikstandartlarınolmamasıveuluslararasıstandartlara

uyum düzeyinin düşük olması,• Katma değere yönelik altyapının zayıf olması.

Bu sorunlara karşılık olarak toplantıda, aşağıdaki politika tavsiye kararları alınmıştır:


41

TARIM ÇALIŞMA GRUBU 6. TOPLANTISINDA ALINAN POLİTİKA TAVSİYELERİ• Tarımsalürünlerinstandartlarauygunhalegetirilmesiamacıylakalitestandartlarınınka-

buledilmesi/geliştirilmesi,kalitedenetimiyapılmasıvepiyasafırsatlarınınbelirlenmesi• ÜyeÜlkelerdekideğerzinciriningelişiminindesteklenmesiiçingelişmişkamu-özel

sektör ortaklıkları üzerinden ulaştırma ve depolama imkanlarının iyileştirilmesi• Tarımsalürünlerinkatmadeğerininartırılmasıiçintarımürünleriniişlemevepaketleme

sektörlerinin desteklenmesi

Yedinci Toplantı (3 Mart, 2016)

7. Toplantı, “İİTÜyesiÜlkelerdeTarladaGıdaKayıplarınınAzaltılması”temasıyladüzen-lenmiştir. Toplantıda katılımcılar; gelir kaybına, mahsulün az olmasına, kaynakların israfına, tüketime, gıda güvenliğine ve gıda güvenilirliğine önemli derecede etki edebilen çiftliklerde-ki ürün kaybına değinmişlerdir.

Çiftliklerdeürünkaybınınyaygınnedenlerişöylesıralanabilir:

• Bilgi ve planlama eksikliği • Hasat kaldırma uygulamalarının kötü olması • Düzgün depolama tesislerinin olmaması • Kötü su yönetimi veya kuraklık • Düzgün ürün işlenmesi ve paketlenmesinin bulunmaması

Toplantıda, İİT üyesi ülkelerde tarlada gıda kayıplarını azaltmaya yönelik olarak bazı tavsiye kararları alınmıştır:

• Her İİT Üye Ülkesine özel çözümler sunmak üzere çiftliklerde önemli mahsul ve gıda ürünlerinin kayıp seviyesi ve bunun belli nedenleri ile ilgili bilgi eksikliklerinin tespit edilmesi

• Tarlada gıda kayıplarının azaltılması adına tarımsal genişletme, eğitim ve destek faali-yetlerininiyileştirilmesi/geliştirilmesi

• İlgili İİT Kuruluşları ile işbirliğinde bulunarak tarımsal değer zincirlerinde çiftlik içi ürün kayıplarınayöneliközelprogramlar/projelergeliştirilmesi.

İslam Gıda Güvenliği Teşkilatı’nın Kurulması

15-17 Kasım 2012 tarihleri arasında Cibuti’de toplanan 39. Dışişleri Bakanları Konseyi Otu-rumu,KazakistanCumhuriyeti’ninAstanakentindebirİİTGıdaGüvenliğiKurumukurulma-sını kararlaştırmış ve söz konusu kurumun kuruluş hazırlıklarının yapılması için İİT Hükü-metlerArasıUzmanlarGrubu(EGM)aciltoplantıyaçağrılmıştır.Buçerçevede,sözkonusuUzmanlarGrubutarafındantaslakbirtüzükhazırlanmışolup9-11Aralık2013tarihleriara-sındaGineCumhuriyeti’ninbaşkentiKonakri’dedüzenlenen40.DışişleriBakanlarıKonseyi


42

tarafından kabul edilmiştir. Tüzüğün kabul edildiği günden bu yana İİT Üyesi 23 Ülke, İslam GıdaGüvenliğiKuruluşu’nun (IOFS)kuruluşbelgelerine imzaatmışolup2ülkede IOFSTüzüğü’ne onay vermiştir.

IOFS’nin amacı; gıda güvenliği rezervlerinin oluşturulması dahil olmak üzere gerekli acil ve insani desteklerin sağlanması ile üye ülkelerde tarımı geliştirmeye, gıda güvenliğini arttırma-yayönelikmali/tarımsalkaynaklarınhareketegeçirilmesi/yönetilmesiadınauygunteknoloji-lerin paylaşımı dahil olmak üzere ortak tarım politikalarının koordine edilmesi, geliştirilmesi ve uygulanması ile üye ülkelerde gıda güvenliği durumunun değerlendirilip izlenmesidir.

Pamuk Eylem Planı

Pamuk sektöründe işbirliği, İİT bünyesinde gerçekleştirilen önemli bir çalışmadır. Pamuk, Batı ve Orta Afrika ülkeleri başta olmak üzere bazı İİT Üye Ülkeleri için hayati bir üründür. İİTBeşYıllıkPamukEylemPlanı(2007-2011),baştaAfrikaolmaküzerepamuküretenüyeülkelerde ve üye ülkeler arasında ticaret, yatırım ve teknoloji transferinin güçlendirilmesi amacıyla hazırlanmıştır. Bu Eylem Planı’na, İSEDAK 22. Oturumu’nda onay verilmiştir. İSE-DAK26.Oturumu’nda, İİTBeşYıllıkPamukEylemPlanı’nınbeşyıl süreyle (2011-2016)uzatılması kabul edilmiştir.

Projelerin uygulanması anlamında yavaş ilerleme kaydedildiğini göz önünde bulunduran İSEDAK 30. Toplantısı SESRIC’ten 14 projeyi birleştirerek tek bir kapasite geliştirme proje-si hazırlaması ve bunu finanse edilmek üzere İKB’ye sunmasını talep etmiştir. İSEDAK 31. Toplantısı’nda ise İKB’nin İİT Pamuk Eylem Planı’na olumlu bakması takdirle karşılanırken İKB’den söz konusu kapasite geliştirme projesinin finansmanı konusunda mülahazalarını ta-mamlaması talep edilmiştir.

2.6. Yoksulluğun Azaltılması

Yoksulluk,kişinintemelihtiyaçlarınıkarşılayacakölçüdeyeterlikaynağasahipolamamasışeklinde tanımlanmaktadır. İİT Üyesi Ülkelerde aşırı yoksulluk ve açlığın ortadan kaldırılma-sı, İSEDAK Stratejisi ile birlikte stratejik hedef olarak belirlenmiştir. Bu amaç doğrultusunda Strateji’de yardımların etkinliği, yoksulların üretim kapasitesi, mali kaynakların etkin kulla-nımı ve yoksulluğun takibi adında dört çıktı alanı öngörülmektedir. Üye Ülke uzmanları, İSEDAKYoksulluğunAzaltılmasıÇalışmaGrubukapsamındayıldaikikerebirarayagelerekbu alanda karşılaştıkları ortak sorunlar konusunda tartışmalarda bulunmakta ve yoksulluğun azaltılmasına ilişkin deneyimlerini ve iyi uygulamaları paylaşmaktadır.

BuişbirliğialanındaİKBGrubu’nunISFDveSPDAprogramlarıileSESRIC’inVETprogramıgibi İSEDAK himayesinde yürütülen yoksulluğun azaltılmasına yönelik çalışmalara dair ge-lişmeler de paylaşılacaktır.


43

Yoksulluğun Azaltılması Çalışma Grubu Toplantıları

Bugünekadar7kez toplananYoksulluğunAzaltılmasıÇalışmaGrubu;yoksullarınüretimkapasitesi, sosyal güvenlik ağları, aktivasyon politikaları, temel hizmetlerin sunumu ve mağ-dur kesimlerin sosyal alanda korunması gibi konulara ağırlık vermektedir.

Birinci Toplantı (27 Haziran 2013)

İlkToplantı,‘’İSEDAKÜyesiÜlkelerdeYoksullarınÜretimKapasitesininArttırılması:BeşeriSermayesininGeliştirilmesi”temasıyla27Haziran2013tarihindeAnkara’dadüzenlenmiştir.

Toplantı’da, birçok İİT Üye Ülkesinde görülmekte olan ve yoksulluğun ardında yatan aşağı-daki sebeplere dikkat çekilmiştir:

• Kamu Hizmetlerinde Verimlilik, Şeffaflık ve Hesap Verilebilirliğin Olmaması • HassasGruplarınİhmalEdilmesi• AzGelişmişTarımSektörüveElverişsizKüreselTicaretKoşulları• ÇatışmalarveAfetlereBağlıSorunlar

Bu sorunlara karşılık olarak toplantıda yoksulların üretim kapasitesinin artırılması adına aşa-ğıdaki adımların atılmasına yönelik önerilerde bulunulmuştur:

• Tarım sektörünün rolünün başta daha güçlü genişleme politikaları geliştirilmesi • Sosyal güvenlik ağı politikalarının güçlendirilmesi ve şartlı nakit transferlerinin artırılması • Emek yoğun iş kollarının desteklenmesi • Teknikvemeslekieğitim/öğretiminiyileştirilmesi

İkinci Toplantı (26 Aralık 2013)

İSEDAKYoksulluğunAzaltılmasıÇalışmaGrubu’nun2.Toplantısı,“ İİTBölgesindeSosyalGüvenlikAğlarınınHedeflemeMekanizmaları” temasıyladüzenlenmiştir.Toplantı’daüyeülkelerdeki sosyal güvenlik ağlarına ve bu ağlara yönelik hedefleme mekanizmalarına deği-nilmiştir. Katılımcılar, yoksulların hedef alındığı çalışmalarda edindikleri deneyimleri, elde ettikleri başarıları ve karşılaştıkları zorlukları paylaşmışlardır.

Toplantıda aşağıdaki sorunların üzerinde durulmuştur:

• Farklı devlet kurumları arasında eş güdüm ve görev dağılımının olmaması nedeniyle tekrara düşülmesi, kapsamın yeterince geniş olmaması ve suiistimallerin yaşanması,

• Mali kısıtlamaların, programın kapsamı ve sunumu bakımından engel teşkil etmesi,• Kurumsalkapasiteveteknikbecerieksikliklerinin,SosyalGüvenlikAğı(SSN)program-

larına olumsuz yansıması.

Çalışmagrubu,yukarıdasıralananengelvesorunlarınaşılmasınailişkinaşağıdakileritavsiyeetmiştir:


44

• SSN tasarımları ile uygulamanın iyileştirilmesi ve uygulamadaki sorunların azaltılması için kurumsal kapasitenin geliştirilmesi,

• Nitelikli verilerden yararlanılarak uygun hedefleme mekanizmaları ile yoksulların tespit edilmesi,

• Hangi yöntemin işe yaradığını anlamak ve iyi uygulamaları paylaşmak adına izleme ve değerlendirme yapılması,

• Yerelhalkın,SSNprogramlarınıngeliştirilmesiveuygulanmasısürecinekatılımıylaSSNprogramlarının kapsama alanını genişleterek hükumetlerin hesap verebilir hale getirilmesi.

Üçüncü Toplantı (10 Nisan 2014)

3. Toplantı, “İİT Üye Ülkelerinde Sosyal Güvenlik Ağı Sistemlerinin İzleme Meka-nizmaları” temasıyla düzenlenmiştir. Toplantı’da üye ülkelerdeki sosyal güven-lik ağlarına ve bu ağlara yönelik hedefleme mekanizmalarına değinilmiştir. Üye Ülke-lerin temsilcileri, İİT Bölgesi’nde sosyal gü-venlik ağı programlarının izlenmesi ile ilgi-li olarak kendi ülkelerindeki tecrübeyi, elde ettikleri başarıları ve karşılaştıkları so-runları paylaşmışlardır.

Sosyal güvenlik ağlarının izleme mekanizmalarına ilişkin olarak Toplantı’da üzerinde duru-lan sorunlardan bazıları şunlardır:

• Programın siyasileştirilmesi• Program faaliyetleri arasında yetersiz eşgüdüm• Karşılık fonlarının zamansız ve uygun olmayan şekilde verilmesi• Uygulamayailişkinsorunlar• Programların ekonomideki çeşitli iş kolları ile bağlantılı hale getirilmesi

Toplantıdan çıkan en önemli tavsiyeler şu şekilde sıralanabilir:

• Göstergeyapısınıniyileştirilmesi,• İzleme faaliyetlerine yönelik kurumsal düzenlemelerin iyileştirilmesi,• Uygulayıcıkurumunkapasitesininvesiyasiözgürlüğününartırılmasıvebütçesınırla-

malarının kaldırılması,• İzleme sistemine ilişkin hedeflere ağırlık verilmesi ve bu hedeflerin netleştirilmesi,• Eğitim ve cazip teşvikler ile bireylerin kapasitesine ve işe bağlılıklarına yatırım yapılması.


45


4.Toplantı,“İİTÜyeÜlkelerindeSosyalYardımAğıProgramlarınınKurumsalYapısı”tema-sıyla düzenlenmiştir. Toplantı’da İİT Üye Ülkeleri’ndeki sosyal güvenlik ağları (SSN) ve bu ağlara ilişkin kurumsal sistemler ele alınmış olup üye ülke temsilcileri SSN programlarının kurumsal sistemleri ile ilgili olarak kendi ülkelerinde edindikleri deneyimleri, elde ettikleri başarıları ve karşılaştıkları sorunları paylaşmışlardır.

Toplantı sırasında aşağıdaki zorluklar vurgulanmıştır:

• Sosyal güvenlik ağı sisteminde eş güdümün zayıf olması, • Yerelyönetimlerinrolününvekapasitesiningiderekazalması,• Etkili olmayan denetim ve gözetim sistemleri, • İnsan kaynaklarının yetersizliği, • Donör yardımlarının yeterince etkili olmaması.


YOKSULLUĞUN AZALTILMASI ÇALIŞMA GRUBU 4. T TOPLANTISINDA ALINAN POLİTİKA TAVSİYELERİ

• Sosyalgüvenlikağısistemindekiinsankaynaklarıkapasitesininartırılması• BilgiYönetimSistemikurulumununteşvikedilmesiveyaüyeülkelerdemevcutbilgi

yönetim sistemlerinin kapsama alanlarının genişletilmesi

Activation Policies for the Poor in the OIC Member States

COMCEC COORDINATION OFFICE January 2015



5.Toplantı, “İİTÜyesiÜlkelerdeYoksullaraYönelikAkti-vasyon Politikaları” temasıyla düzenlenmiştir. Toplantı’da Üye Ülkelerde yoksullara yönelik aktivasyon politikaları ele alınmıştır. Katılımcılar, yoksullara yönelik aktivasyon politi-kalarının geliştirilmesi ve hayata geçirilmesi sürecinde edin-dikleri deneyimleri, elde ettikleri başarıları ve karşılaştıkları sorunları paylaşmışlardır.

İİT Üye Ülkelerindeki aktivasyon politikalarına ilişkin ola-rak Toplantı’da elde edilen önemli bulgulardan bazıları şu şekilde sıralanabilir:


46

• İstihdamsız büyüme ve ücreti iyi olmayan veya kayıt dışı sektörde yoğunlaşmış düşük nitelikli işler

• Kamuya ait iş bulma kurumlarının kapasitesinin yetersiz olması • Gençişsizliğiveişgücüpiyasasıilegençlerinsahipolduğuvasıflarınuyuşmaması

Toplantıda, aşağıdaki politika tavsiye kararları alınmıştır:

YOKSULLUĞUN AZALTILMASI ÇALIŞMA GRUBU 5. TOPLANTISINDA ALINAN POLİTİKA TAVSİYELERİ

• İnsankaynaklarınınniteliğiniveniceliğiniartırıpKamuİstihdamKurumları’nın(PES)bilgi teknolojisi (BİT) altyapısını geliştirerek ve aktivasyon önlemlerinin alınması konusunda ilgili paydaşlarla etkin işbirliğinde bulunarak Üye Ülkelerde Kamu İstihdam Hizmetleri (PES) veren kurumların kapasitesinin artırılması

• İşgücüpiyasasındabecerigereksinimlerinibelirlemekamacıylailgilipaydaşlarınaktifkatılımını sağlamak ve işverenlere yönelik araştırmalar yapmak üzere sağlam bir me-kanizmaoluşturarakaktivasyonprogramlarınınhazırlanması/uygulanmasıkonusundaişverenlerin katılımının teşvik edilmesi.

Altıncı Toplantı (10-11 Eylül, 2015)

İSEDAK30.Toplantısı’nda,İSEDAK31.Toplantısı’nınGörüşAlışverişitoplantısınınteması“2015SonrasıKalkınmaGündemiveİslamÜmmetininKalkınmaSorunları:TemelHizmetSunumununGeliştirilmesi”olarakbelirlenmişveİSEDAKYoksulluğunAzaltılmasıÇalışmaGrubu’ndanilgiliİİTKuruluşlarıileişbirliğindebulunarakbukonudasomutpolitikatavsi-yelerigeliştirerek İSEDAK31.Toplantısı’nasunması talepedilmiştir. İSEDAKYoksulluğunAzaltılması Çalışma Grubu’nun 6. Toplantısı, İSEDAK 31. Toplantısı’nda düzenlenen ba-kanlar görüş alışverişi oturumuna hazırlık niteliğinde olmuştur. Üye Ülkelerin temsilcileri, temel hizmet sunum sistemleri ile ilgili olarak kendi ülkelerinde edindikleri deneyimleri, elde ettikleri başarıları ve karşılaştıkları sorunları paylaşmışlardır.

Toplantı’da, Üye Ülkelerde temel hizmet sunumu ile ilgili olarak karşılaşılan şu sorunlara dikkat çekilmiştir:

• Kırsal kesimde yaşayan insanlar başta olmak üzere toplumun belirli kesimlerinin dışlan-ması ve ötekileştirilmesi

• Kamu yatırımlarının yetersiz olması• İİT Üye Ülkelerinin sesini duyuramaması ve birlikte hareket edememesi



47

YOKSULLUĞUN AZALTILMASI ÇALIŞMA GRUBU 6. TOPLANTISINDA ALINAN POLİTİKA TAVSİYELERİ

• Bilgilendirmekampanyalarıiletemelhizmetsunumzincirineyönelikyönetişiminiyileştirilmesi,devameden/ileridegerçekleştirilecekprogramlarınizlemevedeğerlendirme süreçlerinin iyileştirilmesi ve toplum-katılım modelleri, kooperatifleri ve şikayet mekanizmalarından yararlanarak hizmet sunumu sürecine vatandaşların doğrudan katılımının sağlanması.

• Temelhizmetsağlayıcılarının,merkeziyönetimindenetimialtındarekabethalindeolması ve kamu-özel sektör ortaklığı mekanizmalarından yararlanılarak özel sek-törden firmalar ve STK’lar ile birlikte çalışılmasıyla temel hizmet sağlayıcılarının çeşitlendirmesi.

Çalışma grubunun temel hizmet sunumuna ilişkin verdiği politika tavsiyelerine ekolarakİSEDAK30.Toplantısı’ndaalınanilgilikarardoğrultusunda,Toplantı’daİSEDAK31.GörüşAlışverişi Toplantısı’na yönelik politika tavsiyeleri belirlenmiştir. İSEDAK 31. Toplantısı’na sunulan ve bu Toplantıda kabul edilen politika tavsiyelerine ilişkin daha ayrıntılı bilgilere İSEDAK İnternet sayfasından ulaşılabilirsiniz. (www.comcec.org)

Yedinci Toplantı (11 Şubat 2016)

İSEDAKYoksulluğunAzaltılmasıÇalışmaGrubu7.Toplantısı,“İİTÜyesiÜlkelerdeHassasGruplarınSosyalKorumaProgramlarınaErişimi” temasıyladüzenlenmiştir.ÇalışmagrubuToplantı’da, sosyal koruma programlarında gelinen son noktayı bu programlara hassas grup-ların erişimi açısından ele almıştır.


• Kayıt dışı istihdam • Yetersizbeslenme• Başta eğitim ve sağlık hizmetleri olmak üzere temel hizmetlere erişimin yetersiz olması • SosyalGüvenlikAğı(SSN)programlarıhazırlanırkençalışmayauygunolanveolmayan

kişilerin ayrımının yapılmaması• Sosyal koruma politikalarına yönelik kamu harcamalarının az ve yetersiz olması

Sosyal koruma programlarına erişimin iyileştirilmesi konusunda Toplantı’dan çıkan tavsiye kararlarından bazıları şu şekilde sıralanabilir:



48

• Kayıt dışı istihdam edilen kişilerin verimliliğinin arttırılması ve iş piyasasında kayıtlı istihdamın teşvik edilmesi

• Hassas gruplara yönelik ücretsiz ve herkesi kapsayan sağlık hizmetinin teşvik edilmesi• Yoksulluğunnesildenneslegeçmesiniönlemekadınahassasgruplardayeralançocuk-

ların sağlık ve eğitim sistemlerine erişimini iyileştirilmek üzere belirli sosyal güvenlik ağı programlarının geliştirilmesi

• Çalışamayacak durumda olan kişilere (engelliler, yoksullar, geçimi kadın tarafındansağlanan haneler, emekli maaşı almayan yaşlılar) düzenli asgari ücret verebilmesi adı-na özel sosyal güvenlik ağı programlarının hazırlanması ve çalışabilecek kişilere özel sosyal güvenlik ağı programları geliştirilmesi

Kalkınma İçin İslam Dayanışma Fonu (ISFD)

ISFD, 2005 yılının Aralık ayında Suudi Arabistan’ın Mekke-i Mükerreme kentinde gerçek-leştirilen Olağanüstü İslam Zirvesi’nde İKB’ye bağlı özel bir Fon olarak kurulmuştur. Fon’un resmi lansmanı, 29-30 Mayıs 2007 tarihlerinde Senegal’in başkenti Dakar’da düzenlenen İKBYönetimKurulu32.OlağanYıllıkToplantısı’ndagerçekleştirilmiştir.Vakıfolarakkuru-lan Fon’un öncelikli hedef sermayesi 10 milyar ABD dolarıdır.

Fon İİT üyesi ülkelerde yoksulluğun azaltılmasını amaçlamaktadır. Bunu ise; yoksul dostu büyümeyi teşvik ederek, başta sağlık hizmetleri ve eğitim alanındaki beşeri kalkınmanın öne-mini vurgulayarak, finansman vasıtasıyla yoksulların üretim kapasitesi ve sürdürülebilir gelir imkanlarını geliştirerek, , özellikle kırsal kesimde yaşayan yoksulların istihdam olanaklarına finansmansağlayarakvetemelkırsal/şehiröncesialtyapıimkanlarınıiyileştirerekyapmayıhedeflemektedir.

ISFDfaaliyetleribaşladığıgündenbuyanasekizyılgeçmişolmasınaveBeşYıllıkStratejidö-neminin (2008-2012) sonuna gelinmesine rağmen Fon, başlangıçta taahhüt edilen 10 milyar ABD dolarlık ana sermayeye kıyasla düşük oranda kaynak aktarımı sebebiyle sınırlı kalmıştır. 15 Ekim 2015 tarihi itibariyle ISFD’ye 44 üye ülke (1.68 milyar $) ve İKB (1 milyar $) tarafın-dan taahhüt edilen sermaye katkısı 2.68 milyar ABD dolarıdır. Bugüne kadar gerçekleştirilen toplam katkı ise 2.42 milyar ABD doları olup bunun 1.57 milyar ABD doları üye ülkeler tarafından, 850 milyon ABD doları ise İKB tarafından sağlanmıştır.

2015 yılının Eylül ayının sonuna kadar onay verilmiş toplam ISFD sermayesi, 562.2 milyon ABD dolarına ulaşmıştır. ISFD’ye sağlanan finansman destekleri kapsamında en çok ağırlık verilen sektörler; toplam ISFD finansmanının yaklaşık %43’üne tekabül eden (i) Tarım Sek-törü (Kırsal Kalkınma dahil) ve yaklaşık %24’üne tekabül eden (ii) Eğitim Sektörü olmuştur. BufaaliyetlerintemelyararlanıcısıolanEnAzGelişmişÜyeÜlkeler,Fon’asağlananfinans-manın %80’inden fazlasını almaktadır. Bölgesel bazda ise finansmanın %61’i Afrika, %15’i Bağımsız Devletler Topluluğu, %12’si Asya ve Orta Doğu ülkelerine sağlanmıştır.


49

Afrika’nın Kalkınması İçin Özel Program (SPDA)

Afrika’nınKalkınmasıİçinÖzelProgram(SPDA),nicelhalegetirilmişvegüçlendirilmişmalihedefler ile birlikte 2008 yılında 5 yıllığına (2008-2012) uygulamaya konulmuştur. 2012 yılının Kasım ayında onay aşaması sona ermiş, ardından uygulama aşaması büyük ivme kazanmıştır.

İKBGrubu,beşyıllıksüreiçerisindePrograma4milyardolarlıkbirbütçeayırmışolupdiğerkalkınma paydaşları da 8 milyar dolarlık katkıda bulunmuştur. SPDA’nın ana hedefleri; yok-sullukla mücadele, sürdürülebilir ekonomik büyümenin sağlanması ve bölgesel bütünleşme-nin güçlendirilmesidir.

SPDA’ın onaylanmasının ardından Afrika’dan 22 İİT Üyesi Ülkeden toplam 480 proje kabul edilmiştir.İKBGrubununProgram’ayöneliktaahhütfinansmanımiktarıilktaahhüdünü%25oranında geçerek 5 milyar ABD dolarına ulaşmıştır. Diğer kalkınma kurumları tarafından taahhüt edilen miktar ise 7 milyar ABD doları olmuştur. Program kapsamında finansmanı sağlananprojeleraşağıdakialanlardayürütülmektedir:Tarım(%29),Ulaştırma(%19),Enerji(%14), Su ve Sağlık Hizmetleri (%9), Sanayi ve Madencilik (%7), Eğitim (%7), Finans (%7) ve Sağlık (%4).

İİT Mesleki Eğitim ve Öğretim Programı (OIC-VET)

İİTÜyeÜlkeleri içinMeslekiEğitimveÖğretimProgramı,üyeülkelerdekimeslekieğitimve öğretim kalitesinin iyileştirilmesi amacıyla SESRIC tarafından 2009 yılında uygulamaya konulmuştur. OIC-VET Programı’nın ulusal düzeyde düzgün bir şekilde uygulanabilmesi ve SESRIC ile sürekli iletişimin sağlanabilmesi amacıyla İİT üye ülkelerinin ilgili ulusal makam-larıtarafındanbelirlenen36UlusalOdakNoktası(NFP)bulunmaktadır.

VETProgramı’nınenönemlibileşeniolan İİTKapasiteGeliştirmeProgramları (CBP),üyeülkelerdeki ilgili ulusal kurumların ihtiyaçları ile kapasitelerini eşleştirerek bu kurumların çeşitli alan ve konulardaki kapasitelerinin geliştirilmesini amaçlayan kısa dönemli sürekli eğitim programlarıdır. Kapasite Geliştirme Programları’nın yürütüldüğü alanlar şu şekildesıralanabilir: İstatistik, tarım, çevre, su kaynaklarının yönetimi, çok taraflı ticaret sistemleri, merkez bankaları, gençlere yönelik beceri geliştirme, sağlık, bilgi ve iletişim teknolojileri, e-devlet, yoksulluğun azaltılması ve turizm. SESRIC, 2015 yılında VET kapsamında 50’den fazla kapasite geliştirme programı düzenlemiştir.

2.7. Mali İşbirliği

Mali İşbirliği, İSEDAK’ın en önemli işbirliği alanlarından biridir. İSEDAK bünyesinde mali işbirliğinin geliştirilmesi ile ilgili fikirler, İSEDAK’ın ilk toplantılarını düzenlediği yıllara uzan-


50

maktadır.İSEDAK’ınbualandakiçalışmaları,İSEDAKMaliİşbirliğiÇalışmaGrububünye-sinde yürütülmektedir. Aynı durum Menkul Kıymetler Borsaları Forumu, İSEDAK Sermaye Piyasaları Düzenleyicileri Forumu ile Merkez Bankaları ve Para Otoriteleri arasındaki işbirli-ği çalışmaları için de geçerlidir. İSEDAK Stratejisi’nde İSEDAK’ın bu alandaki stratejik amacı “Üye ülkeler arasında mali işbirliğinin derinleştirilmesi” olarak belirlenmiştir. Strateji’de çıktı alanlar;“DüzenleyiciveDenetimselİşbirliği”,“SermayeAkışları”,“MaliPiyasalarınGörü-nürlüğü”ve“Eğitim,AR-GEFaaliyetleriveİstatistik”olarakbelirlenmiştir.

İSEDAK Mali İşbirliği Çalışma Grubu Toplantıları

MaliİşbirliğiÇalışmaGrubu,bugünekadarsermayeakışları,finansalkatılım,bankacılıkde-netim mekanizmaları, perakende ödeme sistemleri ve İİT Üyesi Ülkelerde İslami finansman stratejileri gibi konularda altı toplantı gerçekleştirmiştir.

Birinci Toplantı (12 Aralık 2013)

1. Toplantı, “İİT Bölgesinde Sermaye Akışlarının Arttırılması” temasıyla düzenlenmiştir. Ka-tılımcılar, sermaye akışlarının Üye Ülkeler arasında nasıl artırılabileceğine ilişkin tartışma-larda bulunmuş ve toplantı konusuna ilişkin kendi ülkelerinde edindikleri deneyimleri, elde ettikleri başarıları ve karşılaştıkları zorlukları paylaşmışlardır.


• Sermaye işlemleri üzerindeki devlet denetimi,• Az gelişmiş sermaye piyasaları,• Düzenlemelerin zayıf uygulanması, • Cazip olmayan vergilendirme usulleri.

Çalışmagrubundavurgulananveüyeülkelerinsermayeakışlarınıgüvenlivesürdürülebilirbir şekilde artırmasına yardımcı olabilecek tavsiyelerden bazıları şu şekilde sıralanabilir:

• Yatırımcıların,riskveticaretortamınailişkingenelalgısınındeğiştirilmesi,• Mali piyasalara yönelik kılavuz ilkelerin ve düzenlemelerin geliştirilmesi ve uygulama-

ya konulması,• Sermaye piyasasının etkinliğinin ve derinliğinin artırılması,• Yabancısermayeakışlarınınhareketliliğivedeğerlendirilmesiileilgilipolitikaengelle-

rinin belirlenip bu engellerin ortadan kaldırılması.

İkinci Toplantı (27 Mart 2014)

2. Toplantı, “İİT Üyesi Ülkelerde Finansal Katılımın Artırılması” teması ile düzenlenmiştir. Katılımcılar, finansal katılımın üye ülkelerde nasıl artırılabileceğine ilişkin tartışmalarda bu-lunmuş ve finansal katılıma ilişkin olarak kendi ülkelerinde edindikleri deneyimleri, elde ettikleri başarıları ve karşılaştıkları zorlukları paylaşmışlardır.


51

Toplantıda altı çizilen başlıca sorunlar şu şekilde sıralanabilir:• Düşük, tahmin edilemeyen ve düzensiz gelir seviyesi,• Zayıf özel sektör,• Mali okuryazarlığın ve farkındalığın az olması,• Mali altyapının yetersiz olması.


• Ulusalfinansalkatılımstratejileriningeliştirilmesi,• Mali okuryazarlığın artırılması, • Mobil finans hizmetlerinden yararlanılması,• Mikro finans ve mikro kredi kullanımının artırılması.

Üçüncü Toplantı (16 Ekim 2014)

3.Toplantı,“İslamiFinansAraçlarındaRiskYönetimi”temasıyladüzenlenmiştir.ÜyeÜlke-lerin temsilcileri, İslami finansman alanında risk yönetimi ile ilgili olarak kendi ülkelerinde edindikleri deneyimleri, elde ettikleri başarıları ve karşılaştıkları sorunları paylaşmışlardır.

Toplantı sırasında aşağıdaki sorunların altı çizilmiştir:

• Kredi derecelendirmesinin yetersiz olması• Bilgisayar destekli risk yönetim araçlarının olmaması• Ülkeler, iş kolları ve sektörler arasındaki çeşitliliğin zayıf olması• İşletmeye ve fiyat artışına yönelik risklere ilişkin sorunlar



52

MALİ İŞBİRLİĞİ ÇALIŞMA GRUBU 3. TOPLANTISINDAN ÇIKAN POLİTİKA TAVSİYELERİ

• İslamiFinansalHizmetlerSektörüne(IFSI)yönelikGerekliYasalveKurumsalAltyapılarınGeliştirilmesi

• UlusalDüzeydeİslamiFinansStratejilerininGeliştirilmesi• İslamiFinansmanKonusundaMaliOkuryazarlığınveFarkındalığınArtırılmasıveBeşeri

KapasiteninGeliştirilmesi• İslamiFinansAraçveHizmetlerininÇeşitlendirilmesi

Dördüncü Toplantı (19 Mart 2015)

DördüncüToplantı,“İİTÜyesiÜlkelerdeBankacılıkDenetimMekanizmalarınınGelişti-rilmesi” temasıyla düzenlenmiştir. Katılımcılar, bankacılık denetim mekanizmalarının Üye Ülkeler arasında nasıl artırılabileceğine ilişkin tartışmalarda bulunmuş ve toplantı konusuna ilişkin olarak kendi ülkelerinde edindikleri deneyimleri, elde ettikleri başarıları ve karşılaş-tıkları zorlukları paylaşmışlardır.

Toplantı sırasında aşağıdaki sorunlar vurgulanmıştır:

• Mevduat sigortası mekanizmalarının az gelişmiş olması • İleriye dönük kredi risk değerlendirmelerinin ve makroekonomik bağlantıların olmaması• Makro ihtiyati koordinasyonun zayıf olması • Mali riskten korunma muhasebesi ve türevlerine ilişkin eğitim ve uzmanlığın yetersiz olması


MALİ İŞBİRLİĞİ ÇALIŞMA GRUBU 4. TOPLANTISINDAN ÇIKAN POLİTİKA TAVSİYELERİ

• EkonomikçalkantılarınolduğuzamanlardarisklerinazaltılmasıamacıylaİİTÜyeÜl-kelerine yönelik bir kredi risk veri toplama stratejisinin geliştirilmesi gerekmekte olup İİT Üye Ülkelerinin risk değerlendirme kapasitesinin de uluslararası iyi uygulamalar doğrultusunda iyileştirilmesi elzemdir.

• DahaüstdüzeydemaliistikrarvekatılımsağlanmasıamacıylaBankacılıkSektörüneYönelikEtkinbirMevduatSigortaSistemininoluşturulmasıgerekmektedir.

• İslamBankacılıkSistemi’ninönemlibüyümepotansiyelindenyararlanılmasıiçinözelli-kleİslamBankacılığı’nayönelikDüzenleyiciveDenetleyicibirÇerçeveninbelirlenmesigerekmektedir.


53

Beşinci Toplantı (15 Ekim 2015)

İSEDAKMaliİşbirliğiÇalışmaGrubu5.Toplantısı,“İİTÜyesiÜlkelerdePerakendeÖdemeSistemleri” temasıyla düzenlenmiştir. Katılımcılar, Üye Ülkelerde yürürlükte olan peraken-de ödeme sistemlerine ilişkin tartışmalarda bulunmuş ve perakende ödeme sistemlerinin geliştirirken kendi ülkelerinde edindikleri deneyimleri, elde ettikleri başarıları ve karşılaştık-ları zorlukları paylaşmışlardır.

Üye Ülkelerin karşılaştığı ve toplantıda üzerinde durulan sorunlardan bazıları şu şekilde sıralanabilir:

• Halihazırda yararlanılan çok sayıda sistemin yürürlükte olması ve sistemin standart hale getirilmesine ilişkin fikir birliği olmaması,

• İleri düzey perakende ödeme sistemlerinden yararlanma oranının hızlı fakat dengesiz bir şekilde artması,

• Mali okuryazarlığın az olması ve farkındalığın olmaması.


MALİ İŞBİRLİĞİ ÇALIŞMA GRUBU 5. TOPLANTISINDA ALINAN POLİTİKA TAVSİYELERİ

• Temeldüzeydemalidenetimlerveihtiyatayönelikeğitimlerilemodernperakendeödeme sistemlerinin faydalarına ilişkin farkındalığın artırılması

• Üyeülkelerdekiödemesistemlerininuygunmaliyetlerlevebirbiriyleuyumluşekildeişlemesinin desteklenmesi

• İİTödemesistemlerineilişkinveritoplamaveraporlamaçerçevesininhazırlanması/uygulanması.

Altıncı Toplantı (17-18 Mart 2016)

İSEDAKMaliİşbirliğiÇalışmaGrubu6.Toplantısı,“İİTÜyesiÜlkelerdeİslamiFinansmanStratejilerininGeliştirilmesi”temasıyladüzenlenmiştir.MaliİşbirliğiÇalışmaGrubu6.Top-lantısı, İSEDAK 31. Toplantısında alınan ilgili karar doğrultusunda gerçekleştirilmiş olup aynı zamanda“İİTÜyesiÜlkelerdeİslamiFinansmanStratejilerininGeliştirilmesi”temasıylager-çekleştirilecekİSEDAK32.BakanlarGörüşAlışverişiOturumu’nayönelikyapılanhazırlık-laradakatkısağlamıştır. Çalışmagrubuüyeülkelerde İslami finansmanınsondurumunave İslami Finansman Stratejilerinin geliştirilmesine ilişkin tartışmalarda bulunmuştur. Anılan tartışmalar ve söz konusu Toplantı için özel olarak hazırlanan araştırma raporu ışığında üye ülkelerde İslami Finansman Stratejilerinin geliştirilmesine yönelik politika tavsiyelerinde bulunulmuştur.


54


• Yasalsistemlerinzayıfolması,• Şeriat yönetişim altyapısının olmaması,• Gereklikurumsalaltyapınınolmaması,• İslami finansman araçları ve hizmetlerinin eksikliği,• İslami finansmana yönelik akademik programların ve eğitim programlarının yetersizliği,• İslami finansmanın tanıtılması ve kamuoyu farkındalığının artırılmasına yönelik girişim-

lerin, kampanyaların vb. bulunmaması.

Toplantıda, üye ülkelerde İslami finansman stratejilerinin geliştirilmesine yönelik bazı tavsi-ye kararları alınmıştır:

• Mevcut mali düzenlemelerin ve kılavuz ilkelerin, Şeriat ilkelerine uygunluğunun ince-lenmesi,

• Mali kuruluşların kurum içi ve bağımsız Şeriat kurullarını denetleyecek ve bu kurulların yönetişiminisağlayacakbağımsızbirUlusalŞeriatKurulukurulması,

• İslami finans taleplerinin karşılanması adına İslami ürün ve hizmet çeşitliliğinin artırıl-ması.

• Mevcut mali düzenlemelerin ve kılavuz ilkelerin, Şeriat ilkelerine uygunluğunun ince-lenmesi,

• Mali kuruluşların kurum içi ve bağımsız Şeriat kurullarını denetleyecek ve bu kurulların yönetişiminisağlayacakbağımsızbirUlusalŞeriatKurulukurulması,

• İslami finans taleplerinin karşılanması adına İslami ürün ve hizmet çeşitliliğinin artırıl-ması.

Toplantı’da,İSEDAK32.ToplantısıGörüşAlışverişOturumunasunulmaküzereİSEDAK31.Toplantısı’ndan çıkan ilgili karara uygun politika tavsiyelerinde bulunmuştur. İSEDAK 32. Toplantısı’na sunulacak politika tavsiyelerine ilişkin detaylı bilgiye İSEDAK İnternet sayfasın-dan ulaşılabilirsiniz: (www.comcec.org)

İİT Menkul Kıymetler Borsaları Forumu

Menkul Kıymetler Borsaları arasındaki işbirliği çalışmaları, 2005 yılında İSEDAK tarafından başlatılmıştır. Bu işbirliği doğrultusunda İİT Üyesi Ülkeler Menkul Kıymetler Borsaları Foru-mu kurulmuştur. Forum, İİT Üyesi Ülkelerin Borsaları ve ilgili kurumları için iletişim kanal-larının açılmasına ve piyasa işlemlerini düzenleyen usul ve yönetmeliklerin uyumlaştırılma-sına ağırlık vermektedir.

Forum, Üye Ülkelerin Menkul Kıymetler Borsaları arasındaki işbirliğinin derinleştirilmesi an-lamında önemli ilerlemeler kaydetmiştir. Lansmanı İSEDAK 28. Toplantısı’nda yapılan S&P İİT/İSEDAK Endeksi, Forum tarafından başarıyla tamamlanmıştır. Endeks, 19 Üye Ülkede



55

önde gelen 50 şirketin performanslarını ölçme amacıyla oluşturulmuştur. Bu raporun ele aldığı dönem boyunca Endeksin tanıtılması, görünürlüğünün artırılması ve Endekse dayalı mali türev ürünlerin geliştirilmesine yönelik faaliyetlere devam edilmiştir. Forum’un 9. ve son toplantısı, 19 Kasım 2015 tarihinde İstanbul’da gerçekleştirilmiştir. Toplantıda Forum tarafından, EndeksGörevGücü’ne; endeks sağlayıcılar ile işbirliğinin sağlaması, S&P İİT/İSEDAK Endeksi’ne yönelik alt endekslerin geliştirilmesi için çalışmalara başlaması, Menkul Kıymetler Borsalarının kendi emtia piyasalarındaki gelişmeler ile ürün geliştirme ve İslami türev araçları gibi işbirliği alanlarına ilişkin tartışmalarda bulunmak üzere konferans bağlan-tısıyla düzenli olarak bir araya gelmesini sağlama görevleri verilmiştir.

Forum faaliyetleri ile ilgili ayrıntılı bilgilere, Forum internet sayfasından ulaşılabilir. (www.oicexchanges.org)

İSEDAK Sermaye Piyasası Düzenleyici Kurumlar Forumu

İSEDAK Sermaye Piyasası Düzenleyici Kurumlar Forumu, İSEDAK’ın almış olduğu ilgili ka-rarlar doğrultusunda, Üye Ülkeler arasında politika ve düzenlemelerin daha uyumlu hale getirilmesi amacıyla düzenleyici ve yasal altyapı koordinasyonunu ve işbirliğini geliştirmek üzere 2011 yılında kurulmuştur. Forum, çalışmalarını “Kapasite Geliştirme”, “Piyasa Ge-liştirme”, “İslami Finans” ve “Mali Okuryazarlık” adlı dört görev gücü çerçevesinde yürüt-mektedir. İSEDAK Sermaye Piyasası Düzenleyici Kurumlar Forumu’nun 4. ve son Toplantısı, 19 Kasım 2015 tarihinde İstanbul’da gerçekleştirilmiştir. Forum faaliyetleri ile ilgili ayrıntılı bilgilere, Forum İnternet sayfasından ulaşılabilir. (www.comceccmr.org)

İİT Merkez Bankaları ve Para Otoriteleri Toplantıları

İSEDAK tarafından alınan ilgili karar doğrultusunda, Üye Ülkelerin Merkez Bankaları ve Para Otoriteleri arasındaki işbirliğine ivme kazandırılmıştır. Üye Ülkelerin Merkez Bankaları ve Para Otoriteleri, bu alanda deneyimlerin paylaşılması ile kurumsal ve beşeri kapasitenin artırılması amacıyla 2009 yılından bu yana düzenli olarak bir araya gelmektedir. Bu doğ-rultuda, aşağıdaki üç işbirliği alanında faaliyet gösteren üç çalışma grubu oluşturulmuştur: Ödeme Sistemleri, Makro İhtiyati Düzenlemeler ve İslami Finansta Likidite Yönetimi. İİTMerkez Bankaları ve Para Otoriteleri 14. Toplantısı, “Makro İhtiyati Politikalar Aracılığıyla Mali İstikrarın Sağlanması ve İİT Ülkeleri arasında Mali Piyasaların Derinleşmesi” temasıyla 5-6 Kasım 2014 tarihlerinde Endonezya’da düzenlenmiştir.

MerkezBankalarıveParaOtoriteleriarasındakiişbirliğiileilgilidetaylıbilgilerehttp://www.sesric.org/activities-cb-meetings.phpadresindenulaşılabilir.

http://oicexchanges.org/

http://www.comceccmr.org/

http://sesric.org/activities-cb-meetings.php


56

3. BÖLÜM İSEDAK PROJE FİNANSMANI

İSEDAK Proje Finansmanı, Üye Ülkeler arasındaki işbirliğinin geliştirilmesine yönelik iki araçtan biridir. Bu politika aracının amacı, Strateji’de belirtilen amaç ve hedeflere ulaşılması adına Üye Ülkelerin ve İİT Kuruluşlarının kapasite ve uzmanlık bilgilerinin harekete geçiril-mesidir.

Bu araç sayesinde Üye Ülkelerin işbirliği alanlarında karşılaştıkları ortak sorunların çözü-müne yönelik atılan adımlar, üye ülkelerin doğrudan katılımı ile daha da ileri bir noktaya taşınabilmektedir. Üye Ülkeler finansman sayesinde İSEDAK Stratejisi’nde ve çalışma grup-ları tarafından belirlenen öncelikli alanlarda çok taraflı proje teklifleri sunabilmektedir. Aynı zamandaÇalışmaGrubutoplantılarındançıkanveİSEDAKBakanlarToplantıları’ndakabuledilen politika tavsiyelerinin hayata geçirilmesine yönelik politika desteği de verilmektedir.

İSEDAK projelerinin bir başka özelliği de Üye Ülkelerdeki idari kuruluşların veya bakanlık-ların kurumsal ve beşeri kapasitelerini geliştirmesidir. Finansman sağlanan her proje, en az üç üye ülkenin işbirliğinde gerçekleştirilmektedir. Bu noktadan bakıldığında proje mekaniz-ması, belirli bir konuda bilgi ve deneyim paylaşılmasını sağlamanın yanında Üye Ülkelerin ortak problemlere çözüm bulmak ve çok taraflı projeleri hayata geçirmek amacıyla bir arada çalışmabecerisinidegeliştirmektedir.İSEDAKProjeFinansmanı,GüneydoğuAsya’danMağ-rip Ülkelerine, Latin Amerika’dan Kafkaslar’a kadar uzanan İİT Üye Ülkelerine altı işbirliği alanına yönelik ortak sorunlar üzerinde birlikte çalışma imkanı sağlamaktadır.

OdaknoktalarınıbildirerekilgiliÇalışmaGruplarınakaydolanÜyeÜlkelerinilgilibakan-lıkları ile ekonomik ve ticari işbirliği alanında faaliyet gösteren İİT Kuruluşları, çok taraflı proje teklifleri sunabilmektedir. Projeler, Strateji’nin ilkeler, stratejik hedefler ve çıktı alan-ları şeklinde belirlenen bileşenlerine ve çalışma gruplarından çıkan ve İSEDAK Bakanlar Toplantıları’nda kabul edilen politika tavsiyelerine hizmet eder nitelikte olmalıdır. Projelerle, Üye Ülkeler arasındaki çok yönlü işbirliğinin arttırılması da amaçlanmaktadır.

İSEDAK Proje Finansmanı kapsamında güvenilir bir finansman mekanizması bulunmakta olup bu mekanizmadaki bütün proje başvuru ve uygulama aşamaları, proje döngüsü yö-netimi ile net bir şekilde tanımlanmıştır. Ayrıca, bütün paydaşların üstleneceği görev ve sorumluluklar da proje uygulamasının her bir aşamasında açıkça anlatılmaktadır. İSEDAK Koordinasyon Ofisi, üye ülkelerin farkındalığının artırılması amacıyla eğitim programları dü-zenlemektedir.

İSEDAK Proje Finansmanı kapsamında kapasite geliştirme projeleri finanse edilebilmektedir. Bu projeler kapsamında araştırma çalışmaları, eğitim programları, raporlar, ihtiyaç analizleri, saha gezileri, konferanslar, çalıştaylar ve seminerler gibi faaliyetler düzenlenebilmektedir. Fi-


57

nansmansağlanacakprojelerinseçimineyönelikkriterlere,ProgramUygulamaRehberi’ndeyer verilmiştir.

İSEDAK Proje Finansmanı’nın ilk iki uygulama yılı içerisinde ilk proje teklif çağrısı, 2013 yılının Eylül ayında yapılmış ve birçok Üye Devlet ve İİT Kuruluşu proje tekliflerini sunmuş-tur. Bu çerçevede, nihai listeye alınan 8 proje, 2014 yılında başarı ile uygulanmıştır. İkinci uygulama yılında ise 14 proje seçilmiş ve bu projeler, 2015 yılında tamamlanmıştır. 2014 ve 2015 yıllarında uygulanan projelerin listesi, aşağıdaki tabloda gösterilmektedir.

Her bir projede, çok taraflı işbirliğinde bulunulması amacıyla proje sahibine ek olarak en az iki proje paydaşı da bulunmaktadır. Ayrıca, İSEDAK Proje Finansmanı sayesinde finans-manı İSEDAK tarafından sağlanan projeler ile verilen hizmetlerden yalnızca proje sahibi ülkeler değil proje yararlanıcısı ülkeler de fayda sağlamaktadır. Bu kapsamda İSEDAK Proje Finansmanı’ndan 2014 yılında 25’in ve 2015 yılında ise 40’ın üzerinde ülke yararlanmıştır.

Tablo 5: 2014 yılında uygulamaya konulan projelerin listesi

No PROJE SAHİBİ İşbirliği Alanı Proje Adı

1PROJE SAHİBİProje Paydaşları

TarımİİT ülkeleri arasında atık su arıtma ve kapasite geliştirme programlarına yönelik Pakistan Biyolo-jik İyileştirme Modeli

2PAKİSTANAfganistan, BAE, Bangladeş, Türkiye

Mali İşbirliğiBatıveOrtaAfrikaÜlkelerindeElektronikÖdemeSistemleriileilgiliSorunlarÇalıştayı

3SESRIC17’den fazla üye ülke

YoksulluğunAzaltılması

İSEDAKÜyeÜlkelerininYoksullukİstatistikleriileilgiliUlusalKapasitelerininGeliştirilmesi

4AZERBAYCANKazakistan,TürkiyeveÖzbekistan

Turizm Ortak Kültürel Miras Kentleri

5SESRIC10 Üye Ülke

TurizmİSEDAK Akdeniz ve Körfez Bölgesinde Turizm Sektörünün İstatistik Kapasitesinin Arttırılması

6AFGANİSTANPakistan, İran ve Tacikistan

TicaretİSEDAK Üyesi Orta Asya Ülkelerinin Ticaret KurumlarındaKapasiteGeliştirme

7ICDT20 Üye Ülke

Ticaret

İslam İşbirliği Teşkilatı Üye Devletleri Arasında AR-GEçalışmasonuçlarınınvepatentlerinticarileştirilmesine yönelik inovasyon desteğinin artırılmasına ilişkin ulusal ve bölgesel yaklaşımlar geliştirilmesi konulu uluslararası seminer

8ENDONEZYAMalezya ve Brunei Darü’s-Selam

TicaretSınırTanımayanÇağdaKOBİ’lerveFırsatlarınKüreselDeğerZincirineGöreŞekillendirilmesi




58

Tablo 6: 2015 yılında uygulamaya konulan projelerin listesi

NoPROJE SAHİBİ

Proje Paydaşlarıİşbirliği Alanı Proje Adı

1ÇAD

Türkiye ve Burkina FasoTarım

Çad’dakitarımeğitimmerkezlerinedesteksağlanmasınayönelik proje

2ENDONEZYA

Gambiya,MısırveSudanTarım

Entegre Tarım Sistemi yoluyla İİT Üye Ülkelerinde küçük ve orta ölçekli çiftçilerin gelirlerinin arttırılması

3SURİNAM

GuyanaveTürkiyeTarım

Sera sebze mahsullerine ilişkin eksiklikler: Tropikal iklim bölgelerine yönelik kurallar

4TÜRKİYE

19 Üye ÜlkeTarım

İSEDAKüyedevletleriarasındaküçükölçekliçiftlikler/aile çiftliklerine yönelik tarım kooperatifleri için İnternet sayfaları, veri tabanı ve ağ bağlantısı kurulması

5GAMBİYA

Nijerya ve Sierra Leone

Mali İşbirliği İslamiFinansalAraçlarKonusundaKapasiteGeliştirilmesi

6MALEZYA

Azerbaycan, Türkiye, BAEMali İşbirliği İslamiSermayePiyasasıKapasiteGeliştirmeProgramları

7KAMERUN

Nijerya ve BeninYoksulluğunAzaltılması

Bitki sağlığı uygulamalarını geliştirerek bazı Orta ve Batı Afrika ülkelerindeki küçük ölçekli kahve ve kakao üreticilerinin verimlilik kapasitesinin arttırılması

8İRAN

Malezya ve EndonezyaYoksulluğunAzaltılması

YoksulluklaMücadeledeToplumTemelliRehabilitasyonunRolü: İran, Malezya ve Endonezya arasında karşılaştırmalı bir çalışma

9SESRIC

25’den fazla üye ülkeYoksulluğunAzaltılması

İİTÜyeÜlkelerininYoksullukAlanındaİstatistikKapasitelerinin Arttırılması

10SURİNAM

TürkiyeveGuyanaYoksulluğunAzaltılması

BakanlıkbünyesindeSosyalGüvenlikAğları’nayönelikYönetimBilgiSistemlerinintasarlanmasıveuygulanması

11GAMBİYA

SenegalveGineBissauTurizm

Eko-turizm aracılığıyla Topluluk Esnekliğinin Güçlendirilmesi

12GAMBİYA

Türkiye ve SenegalTicaret

İİT/SMIICHelalStandartlarınınKabulüveUygulanmasıKonusundaGambiyaStandartlarDairesi’ninKapasitesininArttırılmasıveKurumsalAçıdanGüçlendirilmesivebunailişkinUygunlukDeğerlendirmesi

13KATAR

5 Üye ÜlkeTicaret

Katar’daTicaretAnlaşmalarıveEkonomikÇeşitlilik,GirişimcilereYönelikFırsatlarveKarşılaşılanSorunlar

14TÜRKİYE

6 Üye ÜlkeUlaştırmaveİletişim

İİTÜyeÜlkeleriArasındaPMPI’nin(YolcuHareketPerformansEndeksi)ÖlçülmesiveDeğerlendirilmesi




59

2016yılınayönelikÜçüncüProjeTeklifÇağrısı,2015yılınınEylülayındayapılmıştır.Eko-nomikveticariişbirliğialanındafaaliyetgösterenveİSEDAKÇalışmaGrupları’nakayıtlıÜyeÜlke kamu kurumları ile İİT Kuruluşlarından ön proje tekliflerini sunmaları istenmiştir. Üye Ülkeler ve İİT Kuruluşları, İSEDAK Proje Finansmanı’na büyük ilgi göstermiştir. İSEDAK Ko-ordinasyon Ofisi iletilen proje teklifleri ile ilgili değerlendirmelerin tamamlanmasının ardın-dan finanse edilecek projelere yönelik nihai listeyi 2016 yılının Ocak ayında yayımlamıştır. Aşağıdaki tabloda, İSEDAK Proje Finansman Mekanizması aracılığıyla İSEDAK Koordinasyon Ofisi tarafından finanse edilecek Projelerin Nihai Listesi yer almaktadır.

Dördüncü proje teklif çağrısı, İSEDAK Koordinasyon Ofisi tarafından 2016 yılının Eylül ayında yapılacaktır. İSEDAK Proje Finansmanı mekanizmasına yönelik daha ayrıntılı bilgilere İSEDAK PCM İnternet sayfasından ulaşılabilir: (pcm.comcec.org).

Tablo 7: İSEDAK Proje Finansmanı’nın Üçüncü Uygulama Yılına İlişkin Projelerin Nihai Listesi

No Project Owner Cooperation Area Project Title

1 İRAN TarımKırsal hanelerin üretim, tedarik ve pazar erişimi yönetimine yönelik olarak güçlendirilmesi

2 FİLİSTİN TarımSilaj, yem bloğu ve hidroponik gibi teknolojilerden yararla-narak Filistin, Ürdün ve Tunus’taki küçükbaş geviş getiren hayvanların verimliliğinin artırılması

3 TÜRKİYE TarımİSEDAKüyedevletleriarasındaküçükçiftlikler/aileçiftliklerineyönelik tarım kooperatifleri için İnternet sayfaları, veri tabanı ve ağ bağlantısı kurulması

4 GAMBİYA Mali İşbirliği İslami finansın kurumsal çerçevesinin iyileştirilmesi

5 SESRIC Mali İşbirliğiİİT Üye Ülkelerinde toplum temelli sürdürülebilir geçim kaynakları sayesinde yoksulluğun azaltılmasına yönelik yerel girişimlerin başlatılması

6 ENDONEZYAYoksulluğunAzaltılması

İİT Üye Ülkelerinde toplum temelli sürdürülebilir geçim kaynakları sayesinde yoksulluğun azaltılmasına yönelik yerel girişimlerin başlatılması

7 MALEZYA TurizmİİT Üye Ülkelerinde toplum temelli turizm işgücünün güçlendirilmesine yönelik stratejiler konulu hızlandırılmış kurs

8 GAMBİYA TurizmİİT Üye Ülkelerinde emek-yoğun üretici kapasitesinin arttırılması

9 UGANDA TicaretTicaretin kolaylaştırılmasına yönelik hizmet sunumunun iyileştirilmesi

10 TÜRKİYE Ulaştırmaveİletişim

İİT Üye Ülkeleri arasındaki hava kargo taşımacılığı bağlantısının değerlendirilmesi ve geliştirilmesi: İİT-içi Ticare-tin Kolaylaştırılmasına yönelik Hava Kargo Taşımacılığı Ortak ModelYaklaşımı(ACCMA).


http://pcm.comcec.org/



60

4. BÖLÜM OTURUM KOMİTESİ

YeniİSEDAKStratejisi’ninuygulamayakonulmasıilebirliktetanımınetbirşekildeyapılmışproje başvuru ve uygulama süreci İSEDAK çalışmaları kapsamına alınmıştır. Böylelikle, Re-vize edilen İSEDAK Statüsü ile Oturum Komitesi’nin rolü ve işlevleri yeniden tanımlanmıştır. Ekonomi alanında faaliyet gösteren İİT Kuruluşları’ndan oluşan ve İSEDAK ve İzleme Ko-mitesi Toplantıları sırasında gerçekleştirilen Oturum Komitesi, İİT Kuruluşlarının faaliyet ve programlarınıinceleyipeşgüdümsağlanarakyolgöstermesiamacıylaGenelKurularaporsunmaktadır.

Oturum Komitesi toplantılarının asıl faydası, ekonomik işbirliği alanında faaliyet gösteren bütün İİT Kuruluşlarının planlanmış faaliyetlerini İSEDAK Stratejisi’den beklenen çıktılar ile uyumlu hale getirerek Strateji’de belirlenen hedeflerin gerçekleştirilmesine katkıda bulunma-sıdır. Böylelikle, İİT Kuruluşları planladıkları faaliyetleri birbirlerine danışıp programlayarak tekrara düşmemekte ve çalışmalarına sinerji katmaktadırlar. Komite katılımcıları her bir işbir-liği alanında tamamlanan faaliyetler ile ilgili görüşmelerde bulunmakta ve bu alanlarda elde ettikleri başarıları ve karşılaştıkları zorlukları ele almaktadırlar.

İlgili İİT Kuruluşları’nın planlanmış faaliyet listeleri Oturum Komitesi raporuna ek olarak sunulmuşolupsözkonusu rapora İSEDAK İnternet sayfasındanulaşılabilmektedir: http://www.comcec.org

Son Oturum Komitesi Toplantısı, İSEDAK 31. Toplantısı marjında 22 Kasım 2015 tarihinde gerçekleştirilmiştir.

Oturum Komitesi toplantılarına düzenli olarak katılan İİT Kuruluşları şunlardır:

• İİTGenelSekreterliği• İSEDAK Koordinasyon Ofisi (CCO)• İslam Ülkeleri İstatistik, Ekonomik ve Sosyal Araştırma ve Eğitim Merkezi (SESRIC) • İslamTicaretiGeliştirmeMerkezi(ICDT)• İslamKalkınmaBankası(İKB)Grubu• İslam Ticaret, Sanayi ve Tarım Odası (ICCIA) • İslam Armatörler Birliği Teşkilatı (OISA)• İslam Ülkeleri Standartlar ve Metroloji Enstitüsü (SMIIC)



61

5. BÖLÜM BİLGİ ÜRETİMİ: İSEDAK YAYINLARI

Strateji’nin uygulamaya konulmasıyla birlikte İSEDAK, İİT bünyesinde bilgi üretimi ve pay-

laşımıkonusundaönemlibirplatformhalinegelmiştir.ÇalışmaGruplarıÜyeÜlkelerinpo-

litika diyaloglarına katılmaları, sahip oldukları politikaları karşılaştırmaları ve deneyimlerini

paylaşmalarıiçinenönemlibirplatformdur.Ayrıca,Çalışmagrupları,herbirçalışmagrubu

toplantısı için özel hazırlanan araştırma raporları ile desteklenmektedir.

Bu araştırma raporları; seçkin danışmanlık firmaları, saygın uluslararası kuruluşlar veya dün-

ya çapında tanınmış üniversitelerde görev yapan akademisyenler tarafından hazırlanmakta-

dır. İSEDAK Sekretaryası araştırma raporunda ele alınan her bir konuya yönelik en uygun ki-

şileri bulmak için titizlikle çalışmalar yürütmektedir. Raporlarda ilgili konuya ilişkin mevcut

en güncel literatür, yakın zamanlı küresel gelişmeler ve son eğilimler de incelenmektedir.

Raporlarda İİT bölgesinde her bir çalışma grubunun ele aldığı konular ile mevcut duruma

değinilmekte, saha gezileri, kamuoyu yoklamaları ve yapılan mülakatlardan yola çıkarak

üç veya daha fazla üye ülkeye ilişkin derinlemesine analizlere yer verilmektedir. Raporların

sonunda ise somut politika tavsiyeleri sunulmaktadır.

İlaveten, sektörel görünüm raporları da yayınlanmaktadır. İSEDAK Sekretaryası tarafından

yıllık olarak hazırlanan bu raporlar, İİT bölgesindeki her bir sektöre ilişkin güncel durumu bir

bütün olarak sunmayı amaçlamaktadır. Kapsamlı veriler ile desteklenen görünüm raporları,

üye ülkelerde ilgili sektöre ilişkin başlıca istatistiklere de ulaşılabilecek bir kaynak niteliğin-

dedir.

Araştırma ve görünüm raporları, çalışma gruplarının kanıta dayalı ve bilimsel analizler yap-

masına, tartışmalarda bulunmasına ve bunun sonucunda İSEDAK Toplantıları’na yönelik po-

litika tavsiyelerinin oluşturulmasına olanak sağlamaktadır. Bütün bu yayınlar aynı zamanda

İİT düzeyinde karşılaşılan kalkınma sorunlarına ilişkin literatürü zenginleştirmekte ve mevcut

araştırmalara katma değer sağlamaktadır.


62

Son olarak, çalışma grubu toplantılarında gerçekleştirilen tartışmaların özünü kavramak ve

bunları yaygınlaştırmak amacıyla Sekreterlik tarafından her bir çalışma grubu toplantısının

tutanağı yayınlanmakta olup bu tutanaklar ileride yararlanılmak üzere bütün katılımcılara

dağıtılmaktadır.

Tüm yayınlara İSEDAK İnternet sayfasındanulaşılabilir:http://ebook.comcec.org/

Activation Policies for the Poor in the OIC Member States

COMCEC COORDINATION OFFICE January 2015


http://ebook.comcec.org/


63

6. BÖLÜM: BAKANLAR GÖRÜŞ ALIŞVERİŞİ OTURUMLARI

İSEDAK, Strateji’de tanımlanan misyon ile Revize Statü doğrultusunda üye ülkelerin ulusla-rarası ekonomik ve ticari konuları tartıştığı ana platform olarak hizmet vermeyi amaçlamak-tadır. İSEDAK, bu şekilde bilgi üreten ve yayan, deneyim ve iyi uygulamalar paylaşan, ortak bir anlayış geliştiren ve üye ülkeler arasında politikaları birbirine yakınlaştıran bir kuruluştur. Bakanlar görüş alışverişi oturumları da yukarıda belirtilen misyonun ve hedefin gerçekleşti-rilmesi için eşsiz bir imkan sağlamaktadır.

İSEDAK Bakanlar Oturumu kapsamında düzenlenen görüş alışverişi oturumlarına ekonomi veticarettensorumlubakanlarve/veyailgiligörüşalışverişioturumununkonusuileilgiliba-kanlar katılmaktadır. Son üç yılda üye ülkelerden İSEDAK Oturumlarına katılan bakan sayısı ortalama olarak 40 civarındadır. İSEDAK Toplantıları’nın gündemi, genellikle Mayıs ayında toplananveBaşkanileBaşkanYardımcısıharicindedönüşümlüolarakgörevyapan11üyeile bir raportörden oluşan İSEDAK İzleme Komitesi tarafından hazırlanmaktadır.

Görüşalışverişioturumları,Toplantı’nınkonusuileilgiliolaraksamimibirdiyalogortamındagörüşmelerdebulunmalarıiçinİSEDAKBakanlarınaeşsizbirfırsatsunmaktadır.Yapılansu-numlara ek olarak ilgili ülkeler, Toplantı konusuna ilişkin ülkelerinde yürütülen çalışmaların anlatıldığı ülke raporlarını da sunabilmektedir. Bu şekilde katılımcı Bakanlar da Toplantı konusunda İslam dünyasındaki durum ile ilgili daha net bilgi sahibi olabilmektedir. Bakanlar düzeyinde yapılan bütün bu sunumlar ve hazırlanan yayınlar belirli bir konuda farkındalığın artırılmasını sağlamaktadır.

Her yıl düzenlenen İSEDAK Oturumları’nda İSEDAK’ın karar organı olarak görev alan Ba-kanlar, bir önceki yıl belirlenen konu doğrultusunda ilgili alanlarda kararlar almakta ve so-mut politika önerilerinde bulunmaktadır. Oturuma hazırlanılması amacıyla Üye Ülkelerdeki teknik uzmanların bir araya geldiği ve ilgili konuda Bakanlar oturumuna girdi sağladığı bir çalıştay da düzenlenmektedir. 2014 yılından bu yana bu çalıştayların yerini ilgili İSEDAK çalışma grup toplantıları almış ve gerçekleştirilecek görüş alışverişi oturumlarının hazırlık çalışmaları, İSEDAK çalışma grupları tarafından üstlenilmeye başlanmıştır.

Bu raporda ele alınan dönem süresinde, Bakanlar görüş alışverişi oturumlarında aşağıdaki konular ele alınmıştır:

• İSEDAK29.Oturumu(18-21Kasım2013)“İİTÜyeÜlkelerineDoğrudanYabancıYa-tırım Akışının Artırılması”

• İSEDAK 30. Oturumu (25-28 Kasım 2014) “İİT Üyesi Ülkelerde Turizm Sektörünün KalkınmasındaKamuÖzelİşbirliklerininRolü”

• İSEDAK31.Oturumu(23-26Kasım2015)“2015SonrasıKalkınmaGündemiveİslamÜmmetinin Kalkınma Sorunları: Temel Hizmet Sunumunun İyileştirilmesi”


64

7. BÖLÜM: İSEDAK YAN ETKİNLİKLERİ

İSEDAK, üye ülkelerin ilgisini çekecek çeşitli yan etkinlikler ile oturumlarını zenginleştir-meyi amaçlamaktadır. Bu etkinlikler resmi görüşmelere teknik ve Bakanlar düzeyinde katkı sağlamayı ve İSEDAK’ın gündemindeki konuların daha detaylı şekilde ele alınması için farklı platformlar oluşturmayı hedeflemektedir.

İSEDAK 30. Oturumu (25-28 Kasım 2014)

-İSEDAK30.YılÖdülTöreni

Özel Oturumlar

- “SivilToplumKuruluşlarının (STK) İslamÜlkelerininKalkınmaÇabalarındakiRolü”adlıÖzelOturum

- ‘’İslam Ülkelerinin Kalkınma Sorunları ve 2015 Sonrası Kalkınma Gündemi’’ adlı ÖzelOturum

- ‘’İSEDAK Proje Finansmanı ile Finanse Edilen Başarılı Projelerin Tanıtımı’’ adlı Sunumlar

- “Salgın Hastalıkların Ekonomik ve Sosyal Etkisi ile İİT’nin Müdahalesi: Ebola Vakası” adlı YanEtkinlik

Özel Sektör Etkinlikleri

-15.MÜSİADUluslararasıFuarıve18.UluslararasıİşForumu(IBF)

MÜSİADUluslararası Fuarı ve İş Forumu,küreselortaklıklar konusunda ticari işbirlikleri-ne yönelik yeni fırsatlar tanımak üzere iş adamları ve yatırımcıları bir araya getirmektedir. Yabancıişadamlarıveyerel/yabancışirketlerinkatılımıileikiyıldabirİstanbul’dadüzen-lenmektedir.15.UluslararasıFuarı,“DünyaDeğişebilir:SektörüDeğiştir,DünyaDeğişsin”temasıyla gerçekleştirilmiştir.

-FCIC&DEİKUluslararasıMühendislikForumu

Forum,“TurizmSektörüUygulamalarındaSağlıkveKamu-ÖzelOrtaklıkları”temasıylaDışEkonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) ve İslam Ülkeleri Müşavirler Federasyonu (FCIC) tarafından ortaklaşa düzenlenmiştir.

- Filistin Ticaret ve İş EXPO 2014”

Çeşitliişkollarındanyaklaşık40şirketinkatılımıiledüzenlenen“2014FilistinTicaretveİşForumu’nun “ açılışı, Sayın Recep Tayyip ERDOĞAN tarafından yapılmıştır.


65

Sergiler

- Kudüs Fotoğrafları Sergisi

Sergiyi, İSEDAK Toplantısı’na katılan birçok Türk ve yabancı firma ile heyet ziyaret etmiştir.

İSEDAK 31. Oturumu (23-26 Kasım 2015)

Özel Oturumlar

-ÖzelOturum:“SürdürülebilirKalkınmaHedeflerininve2015SonrasıKalkınmaGündemi-ninUygulanması:SürdürülebilirKalkınmanınFinansmanı”

-ÖzelOturum:“SürdürülebilirKalkınmaHedeflerininve2015sonrasıKalkınmaGündemi-nin İzlenmesi için Veri Açığının Kapatılması”

-ÖzelOturum:“SürdürülebilirKalkınmaiçinİşbirliğiveOrtaklık:STK’larveÖzelSektörünKatılımı”

- ‘’İSEDAK Proje Finansmanı ile Finanse Edilen Başarılı Projelerin Tanıtımı’’ adlı sunumlar

Sergiler

-”İSEDAKProjeFinansmanıSergisi:UygulananProjeler”

-“IRCICAUluslararasıHatYarışması’ndanSeçilenHatŞaheserleriSergisi”

- “Osmanlı Döneminde Haremeyn ve Tarihi Fotoğraflar Sergisi” ve

-“GeçmiştenGünümüzeKudüsFotoğraflarıSergisi”


66

SONUÇ

İSEDAK, bu raporda değerlendirilen üç yıllık dönemde yeni bir ivme kazanmış ve İSEDAK’ın görünürlüğü kayda değer ölçüde artmıştır. İSEDAK Stratejisi’nin kabul edilmesi ve hayata geçirilmesi ile Revize Statü sayesinde İSEDAK, bilgi ve tecrübe paylaşımının yapıldığı ve politika diyaloglarının gerçekleştirildiği önemli bir platform haline gelmiştir. İSEDAK Stra-tejisi ile ortaya konulan yeni araçlar sayesinde, Üye Ülkelerin de İSEDAK’ın çalışmalarına sağladığı doğrudan katkılar artmıştır. İSEDAK, Strateji’nin uygulamaya konulması ile daha üye ülke odaklı bir örgüt haline gelmiştir ve Üye Ülkeler’in de İSEDAK’a gösterdikleri ilgi her geçen gün artmaktadır.

İSEDAK, vizyonu ve misyonu doğrultusunda işbirliği alanlarında kapasitelerini arttırmaları için Üye Ülkelerin ortak işbirliği çalışmalarına etkin katılımını sağlamaya yönelik yeni meka-nizmalar geliştirmiştir. Bunlar da, işbirliği alanlarında nitelikli bilgi üretilmesi ve yayılmasını sağlayan düzenli çalışma grubu toplantıları ile tanımı net bir şekilde yapılmış proje finans-manı imkânıdır. Bütün bu yeniliklerin etkisi; İSEDAK etkinliklerinin, yayınlarının ve projele-rinin niceliğinin ve niteliğinin artmasından anlaşılabilmektedir.

İSEDAK,YıllıkOturumlarısırasındaönemlikonularıngörüşüldüğüBakanlarGörüşAlışverişiOturumlarını da düzenlemeye devam etmektedir. Üye Ülkelerin ilgili Bakanları, bu Oturum-larkatılıpGörüşAlışverişiOturumları’nınkonusuileilgiliolarakdeneyimlerinipaylaşmak-tadır. Her yıl düzenlenen İSEDAK Oturumları, yan etkinlikler ile daha da zenginleştirilmek-tedir.

OturumKomitesi’ninüstlendiğiyenigörevlerilebirlikteSESRIC,ICDT,İKBGrubu,ICCIA,OISA ve SMIIC gibi ekonomik işbirliği alanında faaliyet gösteren İİT Kuruluşları, faaliyetlerini İSEDAK Stratejisi ile uyumlu hale getirmiş ve bu kuruluşların çalışmaları daha hedef odaklı ve tutarlı hale gelmiştir.

İSEDAK, İSEDAK Stratejisi kapsamında Üye Ülkeler arasındaki ekonomik ve ticari işbirliği-nin geliştirilmesi için çalışmalarını önümüzdeki dönemde daha da yoğunlaştıracaktır. Bu kapsamda, bir yandan küresel ekonomik gelişmeleri yakından takip ederken diğer yandan da Üye Ülkelerin temel kalkınma sorunlarına çözüm bulunmasına azami düzeyde önem verecektir.

ankara/tÜrkİye - comcecebook.comcec.org/kutuphane/icerik/... · 2016. 4. 22. · proje seçim...

Documents