Çankaya Ünİversİtesİ fİkrİ mÜlkİyet haklari ......ve çalışanları, tam ve yarı zamanlı...

Sayfa 1 / 14

ÇANKAYA

ÜNİVERSİTESİ

TEKNOLOJİ TRANSFER OFİSİ

UYGULAMA VE ARAŞTIRMA

MERKEZİ

FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI

YÖNERGESİ

DOKÜMAN NO REVİZYON NO REVİZYONU YAPAN Ali Kemal Demirci REVİZYON TARİHİ 01/10/2013 YAYIN TARİHİ 16/01/2013 SAYFA SAYISI 14

ÇANKAYA ÜNİVERSİTESİ

FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI YÖNERGESİ

Sayfa 2 / 14

ÇANKAYA

ÜNİVERSİTESİ



MERKEZİ


YÖNERGESİ


1. BİRİNCİ BÖLÜM................................................................................................................................ 4

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar.................................................................................................. 4

Madde 1 – Amaç:................................................................................................................................. 4

Madde 2 – Kapsam: ............................................................................................................................. 4

Madde 3 – Dayanak: ............................................................................................................................ 4

Madde 4 – Tanımlar: ........................................................................................................................... 4

Bu Yönergede geçen; .................................................................................................................. 4

2. İKİNCİ BÖLÜM .................................................................................................................................. 5

Fikri Mülkiyet Hakları, Üniversite Hakları, Fikri Haklar Komisyonu ................................................... 5

Madde 5 – Fikri Mülkiyet Hakları (FMH) ............................................................................................. 5

Madde 6 – Fikri Mülkiyet Hakları (FMH) Politikası .............................................................................. 6

Madde 7 – Fikri Haklar Komisyonu (FHK) ........................................................................................... 6

Madde 8 – Fikri Haklar Komisyonu’nun (FHK) Görevleri ..................................................................... 7

Madde 9 – Fikri Haklar Komisyonu’nun Sekreteryası (FHKS) .............................................................. 7

Madde 10 – FHK Toplantıları: .............................................................................................................. 8

3. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ............................................................................................................................. 8

Madde 11 - Temel Prensipler ve Uygulamalar .................................................................................... 8

11.1 Hizmet ve Serbest Buluşlar: ......................................................................................................... 8

11.2 Kurumsal Eserler: ......................................................................................................................... 9

11.3 Telif Hakları .................................................................................................................................. 9

11.3.1 Genel Kural: .............................................................................................................................. 9

11.3.2 Bildirim Yükümlülüğü: .............................................................................................................. 9

Madde 12 –Üniversitenin Buluşa İlişkin Hakları: ............................................................................... 10

Madde 13- Fikri Mülkiyet Sözleşmeleri: ............................................................................................ 10

Madde 14 – Harici Sponsorluk: ......................................................................................................... 10

Madde 15 – Bağımsız Mülkiyet: ........................................................................................................ 11

Madde 16 - Somut Araştırma Mülkiyeti (SAM): ............................................................................... 11

16.1 Bilimsel Araştırma Amaçlı Dağıtım: ........................................................................................... 11

16.2 Ticari Değeri olan SAM: ............................................................................................................. 11

Madde 17 - SAM’nin Kontrolü: .......................................................................................................... 11

Madde 18 - Araştırmacılara Dağıtım Koşulları: ................................................................................. 12

Sayfa 3 / 14

ÇANKAYA

ÜNİVERSİTESİ



MERKEZİ


YÖNERGESİ


Madde 19 – Ticarileştirme ................................................................................................................. 12

19.1 Genel ......................................................................................................................................... 12

19.1.1 Lisanslama: ............................................................................................................................. 12

19.1.2 Bağımsız Lisanslama: .............................................................................................................. 12

19.1.3 Maliyetler: .............................................................................................................................. 12

19.2 ÇAÜN TTO Bildirimi:................................................................................................................... 12

19.2.1 Buluş Sahibi / Eser Sahibi Desteği: ......................................................................................... 13

19.2.2 Telif Ücretlerinin Dağılımı: ...................................................................................................... 13

Madde 20 – Yurt Dışında Hakların Korunması: ................................................................................. 13

Madde 21 – Diğer Sözleşmeler: ......................................................................................................... 13

Madde 22 – Bedel: ............................................................................................................................ 13

Madde 23 – Gizlilik: ........................................................................................................................... 13

Madde 24 - Üniversite Haklarından Feragat: .................................................................................... 13

Madde 25 – Uygulama ve Yürürlük: .................................................................................................. 14

Sayfa 4 / 14

ÇANKAYA

ÜNİVERSİTESİ



MERKEZİ


YÖNERGESİ


1. BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Madde 1 – Amaç: Bu Yönerge’nin amacı, Çankaya Üniversitesi’nde üretilen bilgi, teknoloji, buluşlar,

endüstriyel tasarımlar, markalar ve benzeri fikir ürünlerinin korunması, Çankaya

Üniversitesi ile buluş yapan öğretim üyeleri ve görevlileri, öğrencileri arasındaki Fikri

Mülkiyet Hakları’nın belirlenmesi, buluşa ilişkin bildirimlerin yapılması, tescillenmesi,

lisanslanması ve ticarileştirilmesi konusundaki faaliyetler ile çalışma usul ve esaslarını

düzenlemektir.

Madde 2 – Kapsam: Bu Yönerge, Çankaya Üniversitesi’nde yapılan buluşlar, endüstriyel tasarımlar, markalar

ve benzeri fikri mülkiyet içeren ürünleri ve bu fikri mülkiyetlerin korunması ve çalışma

şekline ilişkin kurallar ile Üniversite’den ücretlerinin tamamını veya bir kısmını veya

herhangi bir ödeme alıp almadıklarına bakılmaksızın tam zamanlı veya yarı zamanlı

çalışan öğretim üyelerini, misafir öğretim üyelerini, tam zamanlı ve yarı zamanlı görevliler

ve çalışanları, tam ve yarı zamanlı öğrencileri (lisans ve lisansüstü) ve araştırmacılar

(doktora öncesi ve sonrası) dahil olmak üzere Üniversite’deki tüm şahısları kapsar.

Madde 3 – Dayanak: Bu Yönerge, 21.08.2013 tarih ve 28742 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan “ÇANKAYA

ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ TRANSFER OFİSİ UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

YÖNETMELİĞİ”ne, “Çankaya Üniversitesi Politika ve Strateji Belgesi”ne, 2547 sayılı

Yüksek Öğretim Kanunu, 2809 sayılı Yükseköğretim Kurumları Teşkilat Kanunu, 551 sayılı

Patent Haklarının Korunması Kanunu ile 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ’na

dayanılarak hazırlanmıştır.

Madde 4 – Tanımlar: Bu Yönergede geçen;

Üniversite: Çankaya Üniversitesi’ni,

Mütevelli Heyeti: Çankaya Üniversitesi Mütevelli Heyeti’ni,

Rektör: Çankaya Üniversitesi Rektörü’nü,

ÇAÜN-TTO veya Merkez: Çankaya Üniversitesi Teknoloji Transfer Ofisi Uygulama

ve Araştırma Merkezi’ni,

Yönetim Kurulu: Çankaya Üniversitesi Teknoloji Transfer Ofisi Uygulama ve

Araştırma Merkezi Yönetim Kurulu’nu,

FHK: Çankaya Üniversitesi Fikri Haklar Komisyonu’nu,

Müdür: Çankaya Üniversitesi Teknoloji Transfer Ofisi Uygulama ve Araştırma

Merkezi Müdürü’nü,

Akademik Birimler: Üniversite’nin Fakülteleri, Yüksekokulları, Meslek

Yüksekokulları, Enstitüleri, Araştırma ve Uygulama Merkezleri ile Rektörlüğe

bağlı akademik birimleri,

Sayfa 5 / 14

ÇANKAYA

ÜNİVERSİTESİ



MERKEZİ


YÖNERGESİ


FMH: Fikri Mülkiyet Hakları’nı,

BTSB: TC Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nı

Üye ve/veya Üyeler: Üniversite’de tam zamanlı çalışan öğretim elemanları ve

öğrencileri

BBF: Buluş Bildirim Formu’nu,

Proje: Bu yönerge kapsamındaki projeleri,

Sanayi Kontratlı Projeler: Ulusal ve uluslararası sanayi kuruluşları tarafından

fonlanarak desteklenen projeleri,

Ulusal Projeler: BSTB tarafından verilen SAN-TEZ, Teknogirişim Sermayesi, bağlı

kuruluşlar TÜBİTAK, KOSGEB tarafından ve Bakanlıklar, Savunma Sanayi

Müsteşarlığı, bağlı kuruluşlar İŞKUR, Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme

Kurumu (TKDK), Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı (TTGV) ve benzeri Sivil

Toplum Kuruluşları tarafından desteklenen ulusal projeleri,

Uluslararası Projeler: Avrupa Birliği (AB 7. ÇP-Horizon 2020 ve benzeri), ERA-

NET, EUREKA, LDV Programları, NSF, COST, OECD, NIH, JPSS, Türkiye ve diğer

ülkeler arasında yapılan ikili işbirliği programları ve benzeri uluslararası

kuruluşlarca desteklenen dış kaynaklı projeleri,

Hizmet Buluşları: Buluş yapan Çankaya Üniversitesi öğretim elemanlarının

buluşları; Çankaya Üniversitesi öğrencilerinin Üniversite kaynaklarıyla yaptıkları

projelerden ortaya çıkan buluşlar; Çankaya Üniversitesi ile ortak yapılan

projelerde görev alanların bildirmekle yükümlü olduğu ve bildirimlerin Çankaya

Üniversitesi tarafından hizmet buluşu olarak kabul edilen buluşları,

Serbest Buluşlar: Hizmet buluşlarının dışında kalan diğer buluşları,

Ticarileşme: Fikri Mülkiyet Hakları’nın, devir, lisans, kuluçka merkezi

(inkübator), spin-off şirketi veya herhangi başka bir şekilde kullanılması da dâhil

olmak üzere ticari amaçla tasarrufunu,

PTHS: Patent ve Telif Hakkı Sözleşmesini,

Ar-Ge : Araştırma ve geliştirme faaliyetlerini,

ifade eder.

2. İKİNCİ BÖLÜM

Fikri Mülkiyet Hakları, Üniversite Hakları, Fikri Haklar Komisyonu

Madde 5 – Fikri Mülkiyet Hakları (FMH) Üniversite bünyesinde yapılan bilimsel çalışmalar ve Ar-Ge projeleri sonucunda, yeni

veya önemli ölçüde değiştirilmiş Ar-Ge, buluş, inovasyon, eser, fikir ürünleri ve benzeri

fikri mülkiyete konu olan ürün veya süreç oluşturulabilir. Bu olay, fikirlerin ifade

edilmesiyle oluşan özgün fikir ürünlerinin biçimleniş şekline göre, buluş ve/veya

inovasyon olarak tanımlanır.

Genel olarak topluma karşı sorumluluk bilinci kapsamında Üniversite ve üyeleri bu

buluşları kamuoyuna bildirmekle sorumludur. Buluşların bazılarının ilgili tarafların ortak

faydası için kullanılması gereken ticari değeri olabilir. Bu buluşların kullanımının fiziksel

veya yasal yollarla sınırlandırılabilmesi veya kontrol edilebilmesi durumunda, söz

Sayfa 6 / 14

ÇANKAYA

ÜNİVERSİTESİ



MERKEZİ


YÖNERGESİ


konusu buluşlar aynı zamanda “Fikri Mülkiyet” olarak da adlandırılır. Bu nedenle bu

yönergede kullanıldığı şekliyle Fikri Mülkiyet sadece patent veya telif hakları gibi yasal

olarak korunabilecek buluşlar, ürünler, endüstriyel tasarımlar, süreçler ve yazılı eserler

gibi teknolojiyi değil, aynı zamanda özelleştirilmiş donanım, ekipman veya bilgisayar

yazılımları gibi fiziksel teknoloji düzenlemelerini de kapsar.

Fikri Haklar kavramı, maddesel olmayan mallarla ilgili tüm fikir ürünleri üzerindeki

haklar anlamında kullanılmıştır.

Bu yönerge aynı zamanda:

• Fikri Mülkiyet oluşturan veya bulan herhangi bir Üniversite üyesini söz konusu

üyenin ve Üniversite’nin faydasına olacak şekilde buluşunu kamuya yaymaya

teşvik etmeyi,

• Fikri Mülkiyetin olası ticarileştirilme sürecinde akademik bütünlük ilkelerini

kabul ederek savunmayı,

• Üniversite ve üyelerinin yeni oluşturulan veya bulunan Fikri Mülkiyetlerin

korunması ve kullanımı ile ilgili hak ve yükümlülükleri belirlemeyi,

• Fikri Mülkiyet ile ilgili olarak Üniversite ve üyeleri arasında mülkiyet haklarını ve

gelir dağılımını belirlemeyi,

• Fikri Mülkiyetin sürekli başarılı bir şekilde ticarileştirilmesini sürdürmek için

Üniversite bünyesinde bir bilgi ve uzmanlık kurulu oluşturmayı,

• Bu yönergede tanımlı olmayan Fikri Mülkiyetleri bu yönerge dışında tutmayı

amaçlar.

Madde 6 – Fikri Mülkiyet Hakları (FMH) Politikası Üniversite’de çalışan kadrolu veya sözleşmeli tüm öğretim elemanları, öğrenciler ve

diğer çalışanlar tarafından, Üniversite’de çalıştığı ya da öğrenim gördüğü sürede

yapılan araştırmalar sırasında buluş yapıldığı zaman, yapılan buluşların hak sahipliği

önemli bir konu olarak ortaya çıkmaktadır. Söz konusu buluşa hangi durumlarda

Üniversite ve hangi durumlarda öğretim elemanı veya çalışanın hak sahibi olacağı

yazılı kurallarla belirlenir.

Üniversite’deki görevleri süresince ve Üniversite kaynaklarının kullanımı ile tamamen

veya kısmen Üniversite üyeleri tarafından ortaya çıkarılan ve patent verilme

potansiyeli olan tüm buluşlar için, mülkiyet haklarının varsa fon kaynağı dikkate

alınmaksızın Üniversite’ye verilmesi öngörülür.

Madde 7 – Fikri Haklar Komisyonu (FHK) Üyelerin yaptığı Ar-Ge, buluş, inovasyon, eser, fikir ürünleri ve benzeri fikri mülkiyet

oluşturabilecek ve patent, faydalı model vb alınmasına konu olabilecek çalışmaların

incelenmesi, buluşlara ilişkin patent başvurusu yapılacak olanlara karar verilmesi,

ticarileştirilme potansiyeline sahip olan patentlerin ticari değerlerinin tespit edilmesi,

patentlerin sürekli ve başarılı bir şekilde ticarileştirilmesinin sağlanması, patent

maliyetlerinin nereden ve nasıl karşılanacağı, Türkiye’den ve diğer ülkelerden patentlerin

alınması ve teknoloji transferi konularında izlenecek yol, fikri haklar ile ilgili kararların

alınması, uygulama ve düzenlemelerin takibi amacıyla Çankaya Üniversitesi bünyesinde

bir “Fikri Haklar Komisyonu (FHK)” oluşturulmuştur.

Sayfa 7 / 14

ÇANKAYA

ÜNİVERSİTESİ



MERKEZİ


YÖNERGESİ


FHK Çankaya Üniversitesi, Çankaya Üniversitesi Rektörü, Mühendislik Fakültesi Dekanı ile

Mühendislik Fakültesi’nden Dekan tarafından görevlendirilen patent sahibi bir Öğretim

Üyesi, Hukuk Fakültesi’nden FMH konusunda uzman bir öğretim üyesi, TTO Müdürü, TTO

FMH Uzmanı ve hizmet satın alınan Patent Vekili Firma’dan patent konusu ile ilgili bir

uzman olmak üzere 7 kişiden oluşmaktadır. FHK’nın Başkanı Rektör, Başkan Yardımcısı

Mühendislik Fakültesi Dekanı’dır. Başkan olmadığı zamanlarda yerine FHK toplantılarına

Başkan Yardımcısı başkanlık eder. FHK üyelerini Rektör belirler ve onaylanmak üzere

Mütevelli Heyet’e sunar. Mütevelli Heyet tarafından onaylanan FHK üyeleri 3 yıl süre ile

görev yapar. İkinci defa aynı kişiler atanabilir.

FHK, FHK Başkanı’nın çağrısı ile toplanır. FHK kararlarını toplantıya katılanların salt

çoğunluğu ile alır. Kararların alınması sırasında eşitlik oluşursa Fikri Haklar Komisyonu

Başkanı’nın oyu çift sayılır. FHK kararları yol gösterici nitelikte olup, sırasıyla Rektör ve

Mütevelli Heyet’in onayı gerekir.

Madde 8 – Fikri Haklar Komisyonu’nun (FHK) Görevleri Fikri Haklar Komisyonu aşağıdaki görevleri yürütür:

Üniversite’de uygulanacak olan FMH politikalarını belirler,

FMH kapsamındaki tüm fikir ürünlerini idari, hukuki ve ekonomik açıdan yönetir,

Fikri Haklar konusundaki Yıllık Bütçeleri belirler, Rektör’e sunar. Rektör de

Mütevelli Heyet’e sunar.

Üniversite lehine korunan fikir ürünlerinin üçüncü kişiler tarafından izinsiz kullanımı

ile oluşan hak ihlalleri durumlarında yapılacak işlemlere karar verir.

Buluşların korunması için ulusal veya uluslararası patent başvuruları veya ulusal

faydalı model başvurularının hangi ülkelerde yapılacağına karar verir,

Konunun özelliğine ve belirlenmiş işletme politikalarına uygunluğuna göre bazı

buluşların ticaret sırrı olarak saklanmasına ve açıklanmamasına karar verir.

Buluşlardan doğan haklarla ilgili bedellerin, işbu Yönergeye uygun olarak

belirlenmesine ve ödenmesi için Rektör’e sunulmasına karar verir. Rektör de

Mütevelli Heyet’in onayına sunar.

Endüstriyel Tasarımların ve Markaların bölgesel, ulusal ve uluslararası tescil

başvurularının hangi ülkelerde yapılacağına karar verir.

Diğer fikir ürünlerinin korunması amacıyla gerekli kararları alır.

Teknoloji transferi konularında gerekli kararları alır ve gerçek ve tüzel kişilerle

olan ilişkilere karar verir.

Üniversite personeli veya diğer çalışanlar veya üniversite öğretim elemanları veya

diğer kişi ve kuruluşlarla yapılacak sözleşmelere karar verir ve bunları Rektör’e

sunar. Rektör de Mütevelli Heyet’in onayına sunar. Mütevelli Heyetçe verilmiş

kararları uygular.

Üniversite öğretim elemanları veya diğer çalışanların fikri haklar kapsamında

bilinçlenmelerini sağlayacak eğitim ve etkinliklere karar verir.

Fikri Haklar konusunda destek alınacak olan Patent ve Marka Vekili’nin seçimine

karar verir. Kararını Rektör’e sunar. Rektör de Mütevelli Heyet’in onayına sunar.

Madde 9 – Fikri Haklar Komisyonu’nun Sekreteryası (FHKS) Fikri Haklar Komisyonu’nun sekreteryasını ÇAÜN TTO Modül 4 Birim Sorumlusu Uzman

yürütür. FHKS’nın görev ve sorumlulukları aşağıda tanımlanmaktadır.

Sayfa 8 / 14

ÇANKAYA

ÜNİVERSİTESİ



MERKEZİ


YÖNERGESİ


• Üniversite ilgili birimlerinden gelen talepleri değerlendirerek, FHK Başkanı ve

TTO Müdürü ile koordine ederek, toplantı gündemini oluşturur ve toplantıları

düzenler.

• FHK toplantı notlarının tutulmasını sağlar ve hazırlanacak tutanakları ilgililere

duyurur.

• Üniversite çalışanları veya işbirliği yapılan kişi veya kuruluşlardaki kişiler tarafından

bildirilen Buluş Bildirim Formlarını değerlendirir ve bunları FHK’na sunar.

• Patent veya faydalı model başvurularının yapılması öncesinde Patent Ön Araştırması

yapılmasına karar verir.

• Patent, faydalı model, endüstriyel tasarım ve marka başvurularının yapılmasını

sağlamak amacıyla patent ve marka vekili ile ilgili çalışmaları yapar ve belgelerin

alınmasına kadar olan süreci izler. Süreçteki gelişmeleri içeren raporları temin ederek

FHK’ nu bilgilendirir.

• Patent ve Marka Vekili ile temasa geçerek patent veya faydalı model belgelerine

ilişkin yıllık ücretlerin yatırılmasını takip eder, endüstriyel tasarımların ve markaların

süresinde yenilenmelerini sağlar.

• Patent Sorumlusu ile ön değerlendirme yaparak Buluş Bildirim Formunu FHK’nun

gündemine getirir.

• Yukarıda belirtilen işlemlerle ilgili kayıtların tutulmasını ve dosyalanması sağlar

ve denetler.

Madde 10 – FHK Toplantıları:

FHKS’den gelen talepler, FHK Başkanı tarafından değerlendirilir ve FHK Başkanı tarafından

toplantı gündemi oluşturulur ve toplantı düzenlenir.

Toplantı notlarını ve kayıtlarını FHKS tutar.

FHK, toplantılarına kurul üyeleri dışındaki ilgili kişiler davet edilebilir. FHK üyeleri

gündeme göre toplantının kendileri ile ilgili oturumunda katılır.

3. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Madde 11 - Temel Prensipler ve Uygulamalar Bu maddede Çankaya Üniversitesi ile buluş yapan Üniversite üyeleri arasında, buluşa

ilişkin bildirimlerin yapılması, koruma kararları alınması ve hakların elde edilmesi ile

buluşla başlayan süreçte Üniversite ile buluşçu Üniversite üyelerinin izlemesi

gereken temel prensipler ve uygulamalar açıklanmaktadır. Bu temel prensiplerin

uygulanmasından ÇAÜN TTO sorumludur.

11.1 Hizmet ve Serbest Buluşlar: Üniversite üyelerinin buluşları, hizmet buluşları ve

serbest buluşlar olarak ikiye ayrılır.

Hizmet buluşları, Üniversite üyelerinin Üniversitede yükümlü olduğu işi gereği

gerçekleştirdiği veya Üniversitenin deneyim ve çalışmalarına dayanan, Üniversite

kaynaklarının kullanıldığı, Üniversite üyelerinin iş ilişkisi kapsamında yaptığı buluşlardır.

Sayfa 9 / 14

ÇANKAYA

ÜNİVERSİTESİ



MERKEZİ


YÖNERGESİ


Hizmet buluşlarının dışında kalan buluşlar serbest buluş olarak kabul edilir.

11.2 Kurumsal Eserler: Üniversite olarak, çalışanlar veya yükleniciler tarafından

Üniversite gözetiminde meydana getirilen eserleri ifade eder. Telif hakkı kanununda

tanımlandığı üzere, tüm “kiralık eserler” bu kapsama dahildir (örneğin kiralanan

programcılar tarafından yazılan bilgisayar programları gibi). Üniversite yayınları,

mimari tasarımlar, mühendislik çalışmaları ve danışmanlık raporları gibi Üniversite

çalışanı statüsünde olmayanların hazırlamakla görevlendirildiği eserler de bu

kapsamdadır. Üniversite’nin haklarını tam anlamıyla korumak için Üniversite’nin genel

politikası, görev kapsamında hazırlanmış bir esere sahip olunmak istenmesi

durumunda yazılı sözleşme yapılmasını gerektirmektedir.

11.3 Telif Hakları

11.3.1 Genel Kural: Üniversite, akademik kurala uymak açısından genellikle üyelerinin

akademik araştırma, bilgi ve sanatsal ifadelerinin sonuçlarını yaymak amaçlı kitap,

makale, tez, bildiri, roman, şiir, beste ve benzeri eserlerden kendi adına telif hakkı talep

etmez.

Üniversite kaynaklarının kullanımı ile ortaya çıkarılan eserler, kurumsal eserler veya

sponsorlu (Üniversite kaynakları dışında desteklenen) araştırma sözleşmesi gibi sözleşme

yükümlülüklerine tabi eserler yukarıdaki genel kural dışındadır. Bu tür eserlerin mülkiyeti

Üniversite’ye aittir.

11.3.2 Bildirim Yükümlülüğü: Üniversite buluş bildirimleri konusundaki bildirimlerin

alınması ve yanıtlanması konusunda ÇAÜN TTO’ni yetkilendirmiştir.

Üniversite üyeleri, bir hizmet buluşu veya serbest buluş yaptığı değerlendirdiğinde,

buluşunu yazılı olarak ve ivedilikle ÇAÜN TTO’ne bildirmekle yükümlüdür. Bu bildirim,

Buluş Bildirim Formu'nun doldurulması ve bu formun gerekli tüm eklerinin bir dosya

olarak hazırlanması ve ayrıca tüm bunların ÇAÜN TTO Bilgi Yönetim Sistemi (BYS)

üzerinden gönderilmesiyle yapılır. Söz konusu dosyanın bildirilen buluş ile ilgili tüm

ayrıntıları yazı ve resim olarak içermesi ve ayrıca elektronik ortamda da sunulması ve

yapılacak bir patent başvurusuna temel teşkil etmesi esastır.

Buluşun birden çok Üniversite üyesi tarafından gerçekleştirilmesi halinde, Üniversite

üyeleri, bildirimi forma uygun olarak ve tek bir dosya halinde yapar.

Buluş Bildirim Formunun dördüncü kısmında belirtilen buluşa katkı yüzdelerinde

buluşçuların anlaşamamaları halinde, katkı yüzdeleri FHK tarafından belirlenir.

ÇAÜN TTO, kendisine ulaşan bildirimin bildirim tarihini, bildirimde bulunan kişi veya

kişilere 3 (üç) gün içinde yazılı olarak bildirir.

Sayfa 10 / 14

ÇANKAYA

ÜNİVERSİTESİ



MERKEZİ


YÖNERGESİ


ÇAÜN TTO, buluş bildirimi ile ilgili ön çalışmayı başlatır, BBF’nu ve gerekli

belgeleri kontrol eder. ÇAÜN TTO, eksik belge veya düzeltilmesi gereken yerler

olduğunu tespit ederse, düzeltme talebini ilgili Üniversite üyesine bildirir. Düzeltme

talebini alan Üniversite üyesi düzeltmeyi 7 (yedi) gün içinde yapmak durumundadır.

ÇAÜN TTO, BBF ve gerekli belgelerin incelenmesi, varsa eksik hususlar ile

düzeltmelerin tamamlanması sonrasında bu çalışmaları dışarıdan hizmet satın alınan

Patent Vekili Firma’ya gönderir. Patent Vekili Firma gerekli çalışmaları ve incelemeleri

tamamlayarak ÇAÜN TTO’ne bilgi verir. ÇAÜN TTO, bu bildirim ile ilgili hazırladığı

raporu FHK üyelerine toplantı talebi ile birlikte gönderir.

FHK, toplantı gündemindeki FMH ile ilgili konuları görüşerek ticarileştirilme potansiyeli

ve patent başvurusu yapılacak olan buluşlara karar verir. Bu kararlara göre ÇAÜN TTO,

patent başvurusu yapılacak olan buluşlar için Patent Vekili Firma ile patent başvurusu

yapılması için gerekli çalışmaları başlatır. FHK, BBF gönderilme tarihinden itibaren 3

(üç) ay içerisinde söz konusu buluşun serbest buluş niteliğinde olduğuna karar

verirse, buluşu Üniversite üyeleri lehine serbest bırakabilir.

Madde 12 –Üniversitenin Buluşa İlişkin Hakları: Üniversite üyeleri tarafından yapılan buluşlar üzerindeki haklar, Üniversite’ye aittir.

Patent veya Faydalı Model başvurularının Üniversite adına yapılması, belgelerinin

Üniversite adına alınması veya Üniversite lehine ticari sır olarak saklanması Üniversitenin

yasal hakları olarak kabul edilir.

FHK, bildirilen buluşun korunmasına gerek olup olmadığına karar verebilir. FHK, buluş

bildirim formunda önceki teknik hakkında yeterli bilgi bulunmaması durumunda,

Üniversite ile anlaşmalı Patent Vekili tarafından yapılacak ön araştırmadan sonra kararını

verebilir.

FHK, değerlendirme sırasında buluşun açıklanmamasına ve ticari sır olarak saklanmasına,

buluşun kısmen açıklanmamasına ve ticari sır olarak saklanacak kısmın dışında kalan

kısım için patent veya faydalı model başvurusu yapılmasına karar verebilir.

Madde 13- Fikri Mülkiyet Sözleşmeleri: Üniversite, Üniversite’ye karşı teknik sorumlulukları olan veya Üniversite’de içeriden veya

dışarıdan destekli bir araştırma programına katılan herkesin bir Patent ve Telif Hakkı

Sözleşmesi (PTHS) imzalamasını öngörür.

Ayrıca öğrenciler de dahil olmak üzere, Çankaya Üniversitesi, Üniversite’de yürütülen

araştırma projelerine katılan veya katılmayı planlayan, çalışan statüsünde olmayan

şahısların da PTHS imzalamasını öngörür.

Madde 14 – Harici Sponsorluk:

Sayfa 11 / 14

ÇANKAYA

ÜNİVERSİTESİ



MERKEZİ


YÖNERGESİ


Fikri Mülkiyetin dış kaynaklarla desteklenen bir araştırma kapsamında geliştirilmiş olması

durumunda, araştırma sözleşmesi sponsora söz konusu materyale yönelik belirli haklar

verebilir, yayımın önceden bildirilmesi gibi başka yükümlülükler getirebilir.

Sözleşme yapılmadan önce şartların belirlenmesi, açık noktalar kalmaması ve sonrasında

da şartları anlama ve şartlara uyum konusunda gerekli yardım için ÇAÜN TTO’ne

başvurulmalıdır. Tüm araştırma sözleşmeleri, Üniversite imza yetkilileri tarafından

imzalanır ve Üniversite’nin işbu proje ile ilgili hakları ÇAÜN TTO tarafından takip edilir.

ÇAÜN TTO kurulmadan önce imzalanmış olan sözleşmeler bu kapsam dışında ayrıca

değerlendirilecektir.

Madde 15 – Bağımsız Mülkiyet: Madde 2’de tanımlanan şahıslar kendilerine ait olan Fikri Mülkiyetlerini ticarileştirmek

isterlerse ÇAÜN TTO’ya buluşlarını bildirmek suretiyle Üniversite’ye buluşlarını

ticarileştirmek için teklifte bulunabilirler. Üniversite açıklanan eserin ticari potansiyelini,

FHK aracılığıyla değerlendirerek tescillenme ve ticarileştirilme işlerinin kabul edilip

edilmeyeceğine karar verir. Tescilleme ve ticarileştirme işlerinin Üniversite tarafından

kabulu, mülkiyet haklarının Üniversite’ye devrini gerektirir.

Bu yönerge kapsamındaki şahıslar (madde 2), bağımsız mülkiyete konu eserlerinin

ticarileştirilmesi için başka yöntemler seçme konusunda serbesttir. Ancak bu eserlerin

Üniversite haklarına tabi olmamaları, yani serbest buluş olmaları gerekmektedir.

Madde 16 - Somut Araştırma Mülkiyeti (SAM): Fikri yaratıcılık, yenilik ve buluş fiziksel çabalar bütününü oluşturur. Mühendislik

prototipleri, entegre devre çipleri, bilgisayar yazılımı, biyolojik organizmalar, roman

materyalleri bunlara örnek verilebilir. Araştırma ve ticari olmayan diğer amaçlarla yapılan

Somut Araştırma Mülkiyetlerinin (SAM) dağıtımı aşağıdaki esaslar dahilinde yapılır.

16.1 Bilimsel Araştırma Amaçlı Dağıtım: Akademik bilim gelenekleri, Üniversite’nin

bilimsel araştırma sonuçlarını hemen ve açık bir şekilde sunmasını gerektirmektedir. Bu

kural, yayın yoluyla veya bilimsel söylem ile yayılabilecek ve maddi olmayan sonuçlar için

olduğu gibi, SAM için de geçerlidir. Aynı şekilde SAM geliştirildiğinde, dengeleyici güvenlik

hususları veya yasal yükümlülükler söz konusu olmadığı sürece SAM, araştırmaları için

diğer akademik bilim insanlarına da hemen ve açık bir şekilde sunulur.

16.2 Ticari Değeri olan SAM: SAM’nin potansiyel ticari ve bilimsel değeri olduğu

durumlarda, SAM’i kontrol eden şahıslar, söz konusu SAM ticari değerini azaltmadan veya

ticarileştirilmesini engellemeden bilimsel kullanıma elverişli hale getirebilmek için ÇAÜN

TTO’dan destek alabilirler.

Madde 17 - SAM’nin Kontrolü: SAM’ni meydana getiren araştırmanın Üniversite kaynakları dışından desteklenmesi

durumunda, SAM’nin gelişimi, muhafazası, dağıtımı ve kullanımı üzerindeki kontrol proje

yürütücülerinin sorumluluğundadır. Araştırmanın, Üniversite kaynakları dışından

desteklenmesi ancak gelişim sürecinde Üniversite kaynaklarının kullanılması durumunda

Sayfa 12 / 14

ÇANKAYA

ÜNİVERSİTESİ



MERKEZİ


YÖNERGESİ


söz konusu sorumluluk Üniversite Rektörü’ne aittir. Bu sorumluluk, SAM’in bu yönerge

kapsamında diğer araştırmacılara sunulup sunulmayacağını ve sunulacağı zamanın

belirlenmesini de kapsar. SAM’in kontrolü ile ilgili tüm konularda ÇAÜN TTO’dan destek

alınır.

Madde 18 - Araştırmacılara Dağıtım Koşulları: Üniversite mülkiyetindeki SAM, önemli ön koşullar olmaksızın çoğu zaman diğer

kurumlardaki akademik araştırmacılara dağıtılabilir. Bununla birlikte, aşağıda belirtilen

durumların söz konusu olması halinde ÇAÜN TTO’ne başvurulur:

SAM’nin ticarileştirilmeye, yeni bir devire (transfere) veya başka uygunsuz bir

kullanıma karşı duyarlı olması durumunda, kullanım ve devir kısıtlamalarına

ihtiyaç duyulması,

Alıcının, dağıtım sırasında tahakkuk eden malzeme ve işleme masraflarını

karşılamasının beklenmesi,

SAM’nin kullanımı, muhafazası veya nakliyesi ile ilgili biyolojik tehlike veya başka

bir risk olasılığının olması veya alıcının, SAM klinik araştırmalarda veya önemli

sağlık veya güvenlik hususları arz eden başka bir uygulamada kullanmayı

beklemesi,

SAM’nin Üniversite dışından desteklenmiş bir araştırma sözleşmesi kapsamında

geliştirilmesi veya karara bağlanmamış olası bir patent başvurusunun bir parçası

olması.

Madde 19 – Ticarileştirme

19.1 Genel

19.1.1 Lisanslama: Üniversite, kamu yararına ve kullanımına yönelik yaratıcı eser ve

buluşların ticari gelişimini teşvik eder. Bu, genel olarak Üniversite’nin bir veya birden

fazla işletmeye söz konusu eser ve buluşların daha fazla geliştirilmesi, kullanılması veya

satılması için lisans vermesini gerektirir.

19.1.2 Bağımsız Lisanslama: Üniversite, mümkün olduğu kadar yaratıcı eser ve

buluşlarını münhasır olmayan bir şekilde sunma gayreti gösterir. Bununla birlikte, birçok

durumda bir ticari işletmenin ticari gelişim ve üretimi taahhüt etmesinin ekonomik açıdan

uygun olması için münhasır lisans verilmesi gerekebilir. Böyle durumlarda Üniversite,

işletmelere münhasır haklar vermeye karar verebilir.

19.1.3 Maliyetler: Patentin veya telif hakkının korunmasını güvence altına almak için

yapılan ticarileştirme ile ilgili maliyetler, ticarileştirmeyi takip eden tarafa bağlı olarak

tamamen Üniversite’nin sorumluluğundadır.

19.2 ÇAÜN TTO Bildirimi: Bir buluş veya eser ÇAÜN TTO’ne bildirildikten sonra (madde

11.6.2) ticari potansiyelinin değerlendirilmesi için FHK tarafından bir ön çalışma yapılır.

Değerlendirme süreci, FHK tarafından buluş sahibi veya müellifler ile birlikte 3 (üç) ay

içerisinde tamamlanır. Bu süre içerisinde FHK’nun, buluş veya eserin potansiyel telif

Sayfa 13 / 14

ÇANKAYA

ÜNİVERSİTESİ



MERKEZİ


YÖNERGESİ


ücreti gelirlerinin, patent başvurusu yapılması veya yasal korumanın güvence altına

alınması yönündeki Rektör ve Mütevelli Heyet tarafından onaylanmış kararlarını

destekleyecek yönde olması durumunda, buluş sahibi ile müellifler arasında bir devir

sözleşmesi yapılır. Bu durumda buluşun ticarileştirilmesi ile ilgili tüm masraflar Üniversite

sorumluluğunda olacaktır.

19.2.1 Buluş Sahibi / Eser Sahibi Desteği: Buluşun veya yaratıcı eserlerin doğrudan

veya ÇAÜN TTO aracılığıyla başarılı bir şekilde ruhsatlandırılması için, buluş sahibinin

ÇAÜN TTO ile müştereken veya işbirliği halinde çalışması gerekir.

19.2.2 Telif Ücretlerinin Dağılımı: Ticarileştirme durumlarında her bir teknoloji

ticarileştirilmesi ile ilgili masrafların kesintisi sonrasında elde edilen gelir aşağıdaki şekilde

dağıtılır:

%40 Buluş Sahibine

%20 Üniversite’nin Bilimsel Araştırma Projelerini desteklemek için altyapı

desteğine

%10 Üniversite Payına

%30 Rektörlük ve Mütevelli Heyet tarafından yönetilen Fikri Mülkiyet Havuzu’na

Madde 20 – Yurt Dışında Hakların Korunması: FHK, bildirimi yapılan buluşların Üniversite adına korunması için, ulusal ve uluslararası

yasal düzenlemelere göre, belirli ülkelerde Patent veya Faydalı Model başvurusu

yapılmasına ve belge alınmasına karar verebilir. Bunun için ilgili ülkede Patent Vekili

Firma’dan hizmet satın alınabilir.

Madde 21 – Diğer Sözleşmeler: Bu yönerge kapsamındaki üyeler, üçüncü şahıslarla yaşanabilecek anlaşmazlıklardan

korunmak amacı ile, üçüncü şahıslarla yapılacak olan sözleşmeleri ve fikri mülkiyet

hükümlerini dikkatli bir şekilde incelemelidir. Sorun çıkması veya net olmayan konular

olması durumunda ÇAÜN TTO’den yardım talep etmelidir. Üyeler, üçüncü şahıslarla bu

yönergenin hükümlerine aykırı bir sözleşme imzalamaktan kaçınmalıdırlar.

Madde 22 – Bedel: Üyelerin buluşları ile ilgili bedellerin hesaplanmalarına yönelik ilkeleri belirleyecek

olan Yönerge, ÇAÜN TTO tarafından hazırlanır, Fikri Haklar Komisyonu tarafından

değerlendirilip uygun bulunduktan sonra sırasıyla Senato ve Mütevelli Heyet’in

onayı ile yayımlanarak yürürlüğe girer.

Madde 23 – Gizlilik: Üniversite üyeleri, hizmet buluşunu serbest buluş niteliği kazanmamış ise gizli

tutmakla yükümlüdür.

Buluştan haberi olan, üyeler ve ilgili diğer kişiler de buluşu başkalarına açıklayamaz ve

buluş konusundan yararlanamaz.

Madde 24 - Üniversite Haklarından Feragat: Üniversite, buluşta genel mülkiyet menfaatinin olmadığına karar vermesi durumunda,

Sayfa 14 / 14

ÇANKAYA

ÜNİVERSİTESİ



MERKEZİ


YÖNERGESİ


fikri mülkiyet haklarından buluş sahipleri veya müellifler lehine feragat edecektir. Söz

konusu feragat:

a) Toplum yararına olan uygulamalarda bilgi transferini artırır,

b) Çıkar çatışmalarına neden olmaz,

c) Üniversite’nin başta araştırmanın sponsorları olmak üzere üçüncü şahıslara karşı

olan yükümlülükleri ile tutarlılık gösterir.

Diğer bazı hususlara ek olarak; Üniversite’nin sponsorlara yönelik yükümlülükleri, söz

konusu feragatin, teknoloji transferinin ve Üniversite’nin menfaati açısından uygun olup

olmadığı veya çıkar çatışmasına neden olup olmayacağı dikkate alınmak suretiyle,

duruma göre Üniversite Mütevelli Heyeti’nin onayı ile Rektör tarafından, bu politika

hükümlerinden feragat edilebilir. Ayrıca, Rektör, Üniversite Mütevelli Heyeti’nin onayıyla

bu hükümlerin kapsamını genişletebilir. Rektör, Mütevelli Heyet’in onayı ile, Üniversite

kaynaklarının, Üniversite çalışanı olmadıkları dönemde öğrenciler, misafir öğretim

görevlileri ve Üniversite kadrosunda olmayan diğer şahıslar tarafından, tesadüfen

kullanımıyla ortaya çıkarılan veya icat edilen, patent verilme potansiyeli olan buluşların

mülkiyeti için, Üniversite’nin buluş sahipleri ile ilişkisine uygunluğun yanı sıra, aynı

faktörlere dayanarak, kurallar benimseyebilir.

Madde 25 – Uygulama ve Yürürlük: Bu yönergede bulunmayan hususlarda 551 sayılı Patent Haklarının Korunması

Hakkında Kanun Hükmünde Kararname veya bunun yerine kabul edilecek Kanun veya

Kanun Hükmünde Kararname hükümleri uygulanır. İşbu Yönerge yayın tarihinde

yürürlüğe girer.

EKLER:

- EK-1 Çankaya Üniversitesi Buluş Bildirim Formu

- Ek-2 Çankaya Üniversitesi-Akademisyenler ve Çalışanlar Arasında Gizlilik

Sözleşmesi

- Ek 3 Çankaya Üniversitesi-Firmalar Arasında Gizlilik Sözleşmesi

- Ek 4 Çankaya Üniversitesi, Akademisyenler ve Firmalarla Patent Ticarileştirme

Sözleşmesi

- Ek-5 Buluşçudan Patent Süreci ile İlgili Alınan Taahhütname

- EK-6- Çankaya Üniversitesi Fikri Mülkiyet Hakları İş Akış Diyagramı

Çankaya Ünİversİtesİ fİkrİ mÜlkİyet haklari ......ve çalışanları, tam ve yarı zamanlı...

Documents