n a r r a t i b a

KKAATTHHLLEEEENN WWIINNTTEERRANNABEL

ANNABEL

Narratiba, 78

Kathleen Winter

ANNABEL

Itzultzailea: Josu Zabaleta

Aitari eta amari

Annabel, Annabel, nora joan zara?Goiak eta beheak aztertu ditut.Beheak eta goiak aztertu ditut…

KAT GOLDMAN

Sexuak direnik eta desberdinenak izanagatik, nahastu egiten dira.Gizaki ororengan gertatzen da sexu batetik besterako fluktuatze bat,eta askotan jantziek baizik ez dute atxikitzen gizonezkoedo emakumezko itxura, eta azpiko sexuaagerikoaren guztiz kontrakoa izaten da.

VIRGINIA WOOLF

HITZAURREA

–Aita!Kanoan dagoen gizon itsua ametsetan ari da.Zergatik jaitsi behar zuen karibu zuri batek Beaver ibaira, ba-

soko saldoa bizi den lekura? Zergatik utzi tundra artikoa, argiakargi goritan distira egiten duen lekua, leku ilun hauetara etortzeko?Zerk behartu behar zuen karibu bat bere saldotik alde egin eta mi-laka kilometro bakar-bakarrik egitera? Saldoa erosotasuna da. Sal-doa ez da landan zabiltzala moztu edo urratu daitekeen oihal bat.Aztorea edo ipar-ahatea bazina eta saldoa zerutik ikusi ahal izangobazenu, elurraren gainean bigunki hegaldatzen den gaza bat iru-dituko litzaizuke, ez laino bat baino trinkoagoa. “Bigunak gara–xuxurlatzen du saldoak–. Ez dugu goiko hortzik. Ez dugu urra-tzen haragia. Ez dugu urratzen bizirik den ezer. Adeitasuna beragara gu. Zergatik alde egingo luke, hortaz, gutako inork saldotik.Bereizi, banandu, aparte, hitz gogorrak dira horiek. Galdurikegotea da gutako bat bakarrik egoteko eta saldoan parte ez izatekoarrazoi bakarra”.

Kanoak, ibai erdiko ur sakonetako bareune batean igerian,ur ilun, barea eta alboetako, gaineko eta azpiko bitsaren aparradu inguruan. Karibu zuria zuhaitz-enbor beltzen arteko eguzki-gune batean dago geldirik, ibai-ontzian dauden gizonari eta nes-kari finko begira. Karibuaren apatxen azpiko goroldioa zuriada, eta piztiaren gai beraz egina dirudi; haren isla ere ozta-oztasumatzen da, gainetik eta azpitik duen argitasunagatik. Aise izan

9

zitekeen argitatik berez sortua eta argiz egina, GrahamMontagueketa haren alabak ametsetan izanarazia.

–Aita? Annabel txalupan zutitzen da. Beti esan izan diote, ibil-tzeko ere gauza izan baino lehenagotik, ez egiteko hori, baina eginegiten du. Kanoa geldirik geratzen da une batez, neskak xarma-dura hartarantz luzatzen ditu eskuak, orain ikusten duenez, biz-karraren eta bularralde bikainaren inguruan izotz distiratsuzkokapa bat jantzita darabilen karibu harenganantz. Izatez, izotz-dir-daiak ditu bere ile zuri guztian zehar, eta ezin du sinetsi aita itsueta lotan dagoenik. Ezin du sinetsi bizitza gizon batek ikuskarihura galtzeko bezain bidegabea izan daitekeenik; eta eskuak lu-zatzen ditu, esku luzeak, bere aitak maite izan dituenak, eta ma-ratzak izan daitezen eta goza ditzan lan egin eta espero izan due-nak; eta kanoa ibaiaren bihotz bare, sakonean iraultzen da. Aisebiratzen da, istant batean. Fusila hondora joaten da, hornigaiakur gainean geratzen dira edo hondora joaten, arintasunaren eta bil-dukinaren irazgaiztasunaren arabera.

GrahamMontaguek inoiz ez du igerian egin beharrik izan etaez daki nola egiten den, eta Annabel alabak ere ez.

10

LEHENENGO ATALA

- 1 -MUNDU BERRIA

Wayne Blake martxo hasieran jaio zen, udaberriko izotz zarta-tzearen lehenengo seinaleekin batera –garrantzi handiko garaia ja-naritarako ahateak ehizatzen zituzten Labradorreko biztanleen-tzat–, eta alde hartan 1968an haur gehienak bezala, amakezkondu zenez gero ezagutzen zituen emakumez inguraturik jaioere: Joan Martin, Eliza Goudie eta Thomasina Baikie. Izotzetanarrantza egiten eta karibu-larruzko mokasinak egiten bazekitenemakumeak, senarrak ehizako tranpa sailetan zebiltzan hilabe-teetan egurra eroriko ez zen pila batean pilatzen bazekitenak. Jaio-tza normal batean zer egin behar zen oso ongi zekiten emaku-meak.

Croydon Harbourreko herriak, Labradorreko kostaldekohego-ekialdean, badu Labrador osoak duen lur magnetiko hori.Ildokatze bat, pilpira bat sentitzen da, lurrak argia xurgatu eta bi-brazio bat darion ahala. Batzuetan begi hutsez ere ikusten duzu,argi-zerrendak lurretik nola ateratzen diren. Ez dute bidaiari guz-tiek sentitzen hori; beste leku batzuetan ere bilatu eta basamor-tuan eta mendi eremuetan baizik ez dute aurkitzen. Gerta daitekebidaiari bat New Yorketik etortzea eta sentitzea. Kafe bero on bateta trinko idatzitako egunkariak zer diren badakiten baina gauzaoinarrizkoago bat, beren zainetan Mundu Berriaren injekzio batnahi duten esploratzaileek, irakasleek, jendeak. Egiazko MunduBerria, ez autobideak eta autobideak egitea eta autobide horietanogitartekoak eta hanburgesak saltzeko eraikin apal, erradiaktiboak

13

jartzea ekarri duen mito bat. Etor daiteke bidaiari bat Labrado-rrera eta gerta daiteke Labradorren energia magnetikoa sentitzeaedo ez sentitzea. Galdera bat ekarri behar du pertsonak. Lurretikdatorren energia aise iristeko, zirkuitu ireki bat izan behar du bi-sitariak, eta ez dira denak horrelakoak. Eta gauza bera gertatzenzaie Labradorren jaiotako pertsonei ere. Batzuek badakite, jaio-tzatik bertatik, jaioterriak baduela arnasa-sistema bat, energiahartzen duela harkaitzetatik eta mendietatik eta uretatik eta Lu-rraz haraindiko grabitazio-jardueratik, eta energia itzultzen duelaordainez bere arnasarekin. Eta beste batzuek ez dakite hori.

Wayne bere gurasoen, Treadway eta Jacinta Blakeren etxeanjaio zen, bainuontziko uretan. Treadway Labradorrekoa zen, bainaJacinta ez. Treadwayk bere aitaren tranpa sailak mantendu zituen,eta harkaitzetara magnetizatuta zegoen; Jacinta, berriz, St. John’s-etik etorria zen, hemezortzi urte zituenean, Croydon Harbourrekoeskolatxoan irakasle izateko, ustez hura abentura bat izango zela-koan, Treadway ezagutu baino lehen, eta hiru edo lau urteko es-perientzia izateak St. John’s-eko eskolan irakasle izateko aukeraemango ziolakoan.

–Nire eguneroko janaria ogia eta urdaiazpikoa izango litzateke–esan zion Joan Martinek Elizari eta Thomasinari Jacintak bai-nuontzian bere haurgintzako oinazerik gogorrenak gainditu zi-tuenean. Croydon Harbourren emakume guztiek esaten zuteninoiz edo behin zenbat gozatuko zuten beren gisa biziz. Emaku-meek gozatu egiten zuten amets horretan beren senarrak berentranpa sailetatik itzulita etxean luzaroegi geratzen zirenean–. Afal-tzeko, arrautza egosi pare bat aski, eta gau bakoitzeko aldizkari batirakurriko nuke ohean.

–Nik jantzi berbera erabiliko nuke aste osoan –esan zuen Eli-zak–. Artilezko galtzak eta atorra grisa lotarako atorra azpianestu-estu sartuta. Irailetik ekainera ez nuke kenduko lotarako

14

atorra. Eta katua edukiko nuke gure txakurren ordez, eta dirua au-rreratuko nuke piano bat erosteko.

Emakumeek ez zuten ezinikusiagatik nahi izaten beren sena-rrak kanpoan egotea; ezineramanezko negu haietan izaten zutenegiteko guztia egurra garraiatzea eta hezur-muinaren zatirik xe-heena ere gordetzea eta senarrak etxera etortzen zirenerako esperozuten intimitatearen irrikaz egotea zelako baizik, intimitate hurabeti irudimen hutsa izango zela jakinik ere. Orduan udako eztandalaburrak iristen ziren, San Antonio erramuak eta ontzietako loreaketa eguzki-ihintzak zabaldu eta arnasa-bafada xarmagarri usaintsubat, orain bizitza has zitekeela adierazten zuena, botatzen zuten ai-rera, baina ez zen hasten bizitza. Landareak haragijaleak ziren.Udako une hark bazuen desira eta gozamena eta heriotza, dena zu-rrutada batean, baina emakumeek ez zuten parte hartzen horre-tan. Udako unea inguruan noiz hedatuko itxaroten zuten, ema-kumeen bizitza barruan hartzeraino noiz zabalduko, baina inoizez zen zabaltzen.

Jacinta etortzen ari zen haurrak azpil-hezurrak dislokatzenzizkiola pentsatzea ere eragozten zion larriminaz intzirika ez ze-goenean, hark ere ametsaz gozatzen zuen.

–Ez dut uste hemen egongo nintzatekeenik –esan zien berelagunei lapiko esmaltatutik kafea irakiten isurtzen zuen bitartean,bere sabela foka gazte bat bezain gizendua zuela loretxo zuriz es-talitako mantal urdinaren azpian–. Monkstown Roadera joangonintzateke eta han irakasle-lanik aurkituko ez banu, lehengo la-nera itzuliko nintzateke berriro, Duckworth garbitegira, New-foundland Hotelerako oihal zuriak garbitzera.

Thomasina zen tentazioari men egiten ez zion bakarra. Ezzuen aitarik izan, eta begiramendu handia zion senarrari, GrahamMontagueri. Ezin izan zuen ahaztu edozer gauza konpontzekogauza zela, ez zuela uzten etxea hozten, bera zela ehizako tranpak

15

begiratzera joaten azkena eta berriro itzultzen lehena, itsua zela etabere beharra zuela edota Annabel eman ziola, berak nire poxa etanire erletxoa deitzen zion alaba ilegorria, orain, hamaika urte zi-tuela, aitari kanoan ibiltzen laguntzen ziona eta Thomasinak be-zain buru zuzena eta zentzuduna zuena. Graham kanpoan zegoenorain, Croydon Harbourreko ehiztari guztiak bezala, ibaian, berekanoa zurian, eta Annabel harekin zegoen. Brankan zihoan etanora gidatu esaten zion, nahiz eta aitak ongi jakin, Annabelek esanbaino lehen, zer mugimendu egin behar zuen arraunaz, hura jaiobaino lehen ere ibilia baitzen ibaian entzunez besterik gabe, etagauza baitzen harri eta izotz puska eta urlaster-tarte guztiak en-tzuteko. Kontakizunak kontatzen zizkion kanoan, eta, basoko sal-doarekin elkartu eta aitak, mutikoa zela, itsutu zuen istripua izanbaino lehen, behin baizik topatu ez zuen karibu zuriari buruzkogertatutako historia bat zen neskari gehien gustatzen zitzaiona.Annabelek bidaia guzti-guztietan bilatzen zuen karibu zuria, etaThomasinak esan zionean dagoeneko ez zela bizirik izango, se-guru asko, edo berriro bere iparreko tribura joana izango zela, se-narrak aurpegia harenganantz bihurtu eta hitzik gabe ohartarazizion ez eragozteko alabari amets egitea.

Bere haurraren burua kanporatzen hasi zenean, Jacintaren bai-nugelak elur-argiz gainezka egin zuen. Leihoko erlaitzean zituenbizar-labanaren kirteneko oskolek distira zuria egiten zuten, etagauza bera baldosek, portzelanak, emakumeen atorrek eta haienazalak, eta zuritasuna taupadaka sartzen zen haren errezel garde-netan zehar, era horretan haurraren ilea eta aurpegia kolore satu-ratuzko puntu bat bilakatzen zela gela zurian; ile gaztaina-kolo-reko horitarakoa, aurpegi gorria, betiletxo beltzak eta aho gorria.

Jacinta erditzen ari zen gelaren ondoan, haren sukaldea egu-rraren beroaz zimurtzen eta punpatzen zen. Treadway karibu pus-kak txerri-koipetan prestatzen ari zen, bere te-poltsatxoa berotu

16

zuen eta bi arra lodiko eper-marrubizko pastel-zati bat moztuzuen. Ez zuen jaiotzen zen bitartean etxean alferkerian egoteko as-morik; afaltzeko zegoen han eta ordubetean Beaver ibaitik jokozuen berriro bere kanoa zurian. Kapela zuria zuen eta zuriak zituenfoka-larruzko berokia, alonazko galtzak eta botak ere. Horrelaehizatu izan zuten Labradorreko belaunaldi askok udaberrian.

Ahate batek ezingo zuen bereizi ehiztari baten kanoa zuriaizotz puska batetik. Kanoa, ehiztaria barruan etzanda, zelatan la-baintzen zen ur ilunetan, saldotik gertu isilik geldiagotuz, ea sal-doak goitik hegan egiten zuen ala beren sabel lodiak ur azaleanpausatzen zituzten. Treadway zuritasun eta isiltasun horretarakobizi zen. Ezin zuen ikusi bere belarriaz, Graham Montaguek be-zala, baina entzun zezakeen, desira orotatik eranzten bazen, uda-berri-xirripa lur azpian urtzen. Arnastu zezakeen Labradorreko te-landareen talka sendagarria, bere hosto onduekin eta bere azpialdelaranja-koloreko, iletsuekin, eta ikus zitzakeen ahateen hegalda-tzeko moduak, modu asko, ehiztariari zer egin esaten ziotenak.Murgilaldiek, biraketek, abiada-desberdintasunek eta zalantzek ze-hazki esaten zioten noiz jaso arma eta noiz ezkutatu. Haien ezau-garriak eguna bezain argi zeuden markatuta zeruan eta Treadwaykezin hobeto ulertzen zuen nola zitekeen Graham Montaguekahateak zehazki jotzea, nahiz eta itsua izan, zeren bera ere ohar-tuta baitzegoen ahateen egoeraren eta haien hegoek egiten zituz-ten hots motel, zabalen –hots desberdina biraketa modu bakoi-tzeko– eta landako isiltasuna hausten zuten haien hotsen artekolotura matematiko finkoaz. Ehiztari zuriarentzat kaligrafia zirenahateen mugimenduak.

Mezu moduko bat zen hori, gazte jendeak galdua zuena;bainaTreadwayk lerro eta ñabardura guzti-guztiak ulertzen zituen.Ahate baten mugimendu bakoitzak bere izena zuen, etaTreadwaykaitarengandik ikasita zekizkien izen guztiak. Bera baino bost urte

17

gazteago zirenek, izenen erdiak baizik ez zituzten ezagutzen, bainaTreadwayk denak ezagutzen zituen, bere hizkeran eta bere gor-putzean. Horrela bizi zen, basa hegaztiek landan eta uretan zi-tuzten ñabarduren bidez eta bere tranpa sailean elurretan agertzenziren oinatzen eta adar-marken bidez; eta beregan hizkuntza ho-riek ulertzen zituen parteak gorroto zuen etxe barruan denboragaltzea. Ordulariek tiktak egiten zuten, eta tapizak altzarietan ego-ten ziren, eta aire geldia poroetan barrena oldartzen zitzaion etaito egiten zuen. Ez zen airea, hauts-izpiz betetako gaza itogarri batbaizik; eta beroegi egiten zuen beti. Beren senarrik gabe bizitzezamets egiten zuten emakumeek jakingo balute hura nola sentitzenzen, ez ziren hain alai imajinatuko ezkongabe. Treadwayk inoiz ezzien esan horrelakorik beste gizonei, ogi-opil bero zatituen etakafe-katiluen gainean barrez ari zirenean, baina amestu egin zuenhala ere. Bizitza berriro bizitzen zuela amesten zuen, Gaetan Jo-seph osaba zaharraren bizitza bezala, hura ez baitzen ezkondu, bai-zik eta etxolatxo txiki-txiki batean eduki baitzuen bizilekua, ehu-nen bat miliara, tranpa saila zeukan eremuan, ogi beltz lehorrez,irinez, ilar lehorrez, tez, berrehun eraztunezko izei-enborrez egin-dako mahai batez, foka-larruz estalitako ohatze batez eta letoizkolabe batez hornituta. Hala, Treadwayk irakurri, meditatu, piztiakharrapatu eta ikasi egingo zukeen han. Gaetan Josephek Plu-tarko eta Aristoteles eta Pascalen Gogoetak estudiatu zituen etaTreadwayk bazituen haren liburu zaharretako batzuk bere ehiztari-etxolan eta, horiez gainera, bazituen beste batzuk ere bere ehizalekuko bakardadeaz gozatzeko aukera zuen gauetan gaua oso au-rreratu arte irakurtzen aritzen zenak. Ehiztari askok egiten zutenhori. Etxetik alde egin, tranpak begiratu eta meditatu eta ikasi egi-ten zuten. Treadway horietakoa zen, hitzak ez ezik, basoko piztienbideak, ipar-argien taupadak, izarren ibilbideak ere aztertzen zi-tuen gizona. Baina ez zekien nola aztertu emakumeak edo nola

18

ulertu familia-bizitzaren loturak, edo nola lortu zoriontasun pixkabat etxean geratuta. Zenbaitetan nahiago izango zukeen Jacintakerabiltzen zituen gaueko kamisoi ederrek liluratu izan ez balute;halako parpaila hauskor eta mehez eginak ziren non uananix-izo-kinik txikienari ere ezin eutsiko ziotela iruditzen baitzitzaion.Etxetik kanpoko bere munduan, Pleiadeen inguruan errezel ba-ten antzera zintzilik agertzen ziren argi-borborrak baizik ez zuenkamisoi haien antz pixka-pixka bat. Bazuen Biblia bat bere ehiz-tari-liburutegian, eta gogoan zuen nolako poza hartzen zuenemazteak berak Lot al ditzakezu zuk izar multzoak edo konstela-zioen loturak aska, artizarra bere garaian aterarazi edo Hartz EmeHandia eta Txikia gidatu? irakurtzen zionean. Lerro horiek bereetzauntzan irakurtzen zituen, emaztearengandik urruti hilabe-teak egiten zituenean, eta haren poza gogorarazten zioten. Bainaesan al zion hori inoiz emazteari? Ez zion esan.

Ehiza-lekutik etxera itzulita, bakartasun orotatik oneratuta,Treadwayk maitatu egiten zuen emaztea, maiteko zuela hitzemana zuelako. Baina basa eremuak deitzen zion, eta eremuhura gehiago maite zuen emandako hitz oro baino. Eremu basatihura aldarte bat zen, baina bazuen leku geografiko bat ere. Lekuhura izenik gabeko aintzira bat zen, zehazki. Kanadar mapagileekemana zioten izen bat aintzira hari, baina Labrador barrualdeanbizi zen jendeak beste izen bat eman zion, oraindik ere sekretudagoen izen bat. Aintziraren erdian dagoen zurrunbilo batetik bialdetara ateratzen da ibai-ura. Batek hego-ekialderantz jotzen du,Beaver ibairantz eta, Hamilton itsasadarretik pasa eta Croydonbadia igarorik, Atlantiko iparraldean itsasoratzen da; eta besteibaiak ipar-mendebalderantz jotzen du erdigune horretatik, Un-gava badiarantz. Zurrunbiloaren erdian sortzen ziren urtaroak, etahantxe kandela-arrainak eta karibu-taldeak ere, eta etxean bizi zenpertsona batek inoiz sumatu ere ezingo zuen ezagutza sakon bat.

19

Treadwayk ehiza-sasoiaren bukaeran leku hura utzi eta zintzo-zintzo itzultzen zen hogei urte zituenean bere eskuz gogo onezeraikitako etxera, baina etxe hura emaztearen etxetzat zeukan, etaura noranzkoz aldatzen zen lekua bere lekutzat, eta semerik ba-zuen, haren lekua izatea nahi zuen.

Eta orain, bere eta Jacintaren lehenengo haurraren buruak dis-tira polit bat egiten zuen bainugelan, bera lekuko ez zela, eta gauzabera egingo zuten haren bizkarrek, sabelak, bere zilbor-hesteare-kin, zakilak, izterrek, belaunek eta oinetako behatzek. Thomasi-nak adur-tapoi bat atera zion ahotik haurrari, bere behatz txikiaz;esku handiaz aurpegia, sabela, ipurmasailak leundu zizkion, gu-rina bere ogi-xerra berotuen gainean zabaltzen zuenean bezala, etaamari itzuli zion berriro haurra.

Haurrak Jacintaren bularrari heldu zionean ohartu zen Tho-masina lorearen gisako gauzatxo batez; barrabiletako bat jaitsi gabezegoen, baina bazen besterik ere. Emakumeek gauza izugarrirenbat gertatu behar zaienean itxaroten duten azkenik gabeko une ho-rren zain geratu zen. Gizonek itxaroteko erabiltzen ez duten unebat izaten da, bizitzari edo heriotzari atea zabaltzen dien une bat.Emakumeek irekiune horretatik barrura begiratzen dute, balite-keelako han zerbait bizirik izatea. Oraingo honetan irekigunehartatik begiratzean Thomasinak ikusi zuena zera zen: beti gertadaitekeela zerbait gaizki ateratzea, ez aurrean duzun haurrari da-gokionez bakarrik, beste emakume baten haurrari dagokionez ba-karrik, baizik eta baita edozein unetan zure haurrari dagokionezere, eta ez diola axola zenbat maite duzun.

Thomasina emaginak makurtzen diren bezala makurtu zenJacintaren eta jaioberriaren gainera, babesezko arku gisako bat era-tuz, eta manta batean bildu zuen haurra, garbialdi asko zituen ko-toizko manta batean. Ez zitzaion egokia iruditzen jaioberriarenazalaren kontra gauza berririk edo sintetikorik jartzea. Manta

20

egokitzen zion bitartean, barrabil bakar hura ez nabarmentzekomoduan mugitu zuen, eta haurrak ezpainak eta bagina ere bazi-tuela ikusi zuen. Treadway, beste gela batean, te-poltsatxoa zabo-rretara bota, ogi-azala zakurrari eman, aurreko atea kolpe batez itxieta bere bizitzako azkeneko ahate-ehiza perfektua izango zenerakoateratzen ari zenean erreparatu zuen Thomasinak hori, baina jo-aten utzi zion. Elizari eta Joani Jacintarentzako zapi beroak ekar-tzeko eskatu zien. Berak jarri zion Jacintari erditu ondoko odolaxurgatzeko oihal lodia eta lagundu zion hurrengo egunetan era-bili nahi zuen felpazko jantzia janzten.

Eta orduan esan zion:–Alde egiteko esango diet besteei, ongi iruditzen bazaizu. Ba-

dugu gauza bat hitz egiteko.

21

- 2 -BEAVER IBAIA

Wayne ez balitz jaio izan 1968an, karibuen goroldioa alfonbrazuri-berde batean hedatzen den eta kea etxeetatik mototsen gisajaikitzen den leku batean eta urrezko hondarra hain urruti dagoenleku batean non ez baita jendetzarik biltzen haren bila –urrezkohondar hori zerrendatxo bakarti batean baizik ez baita izatenipar-argien azpian–, gauzak beste era batera gertatuko ziratekeenbeharbada. Treadway ez zen gizon desatsegina. Auzokoek ziotenez,jantzita zuen alkandora ere emango zizun hark; eta alkandora huraegurra garraiatuz, piztiak larrutuz edo izotza zulatuz izerditanblai ez bazegoen behintzat, baita eman ere. Oso gizon onbera zennorbaitek berak baino trebezia gutxiago zuela ohartzen zenean, etajende asko sartzen zen sailkapen horretan. Edonori lagundukozion egurra egiten, etxe bat eraikitzen edo izotzetan leku egokianzulo bat egiten, ez bera trebeagoa zela erakusteko, hari denbora au-rreratzeko baizik. Laguntzeko besterik gabe egiten zituen gauzahoriek, adeitasunez, gainera.

On hutsa zen bere zakurrekin. Ehizako irtenaldi batean beresetter ingeles zaharrari begian tiro egin zion nahi gabe; Treadwaykekartzeko eskatzen zion edozein txoriren inguruan, arretarenarretaz, masailak samurki ikara egiten zion zakur otzan bat zen.Treadway bertan bukatu zuen irtenaldia, horrek, negurako beharadina ahate edukitzeko, geroago berriro atera beharko zuela etahornizio eta denbora dezente galdu beharko zuela esan nahi ba-zuen ere.

23

Ehun miliatan eraman zuen zakurra bere elur-leran eta ehundolar ordaindu zizkion Hans Nilsson albaitariari gauaren erdianjaiki eta zauria sendatzeko; eta Hansek esan zionean zakurrak be-gia galdu behar zuela, negar egin zuen Treadwayk, bere errua ze-lako, eta ez zuen ezer jan zakurra jateko gauza izan zen arte, eztaJacintak zerri-gantza zuritan ipuru-baiekin frijitutako haragi-pin-portak egin zizkionean ere. Erabat konbentzituta zegoen zakurrakmaite, estimatzen eta gozatzen zuen zerbait zela ikusmena etabene-benetan damu zuen ehiza-txakurrak jaiotzatik duten dohainhortaz baliatzeko ahalmena hondatu ziolako. Zakurra dagoenekoehizarako ezgauza izan arren, zahartu arte gorde zuen, nahiz etaTreadwayren asaben artean inork ere ez gorde izan txakur batetxeko txakur soil gisa. Erreumak jo eta oinazerik gabe ibiltzekoere ezintzeraino zahartu zenean baizik ez zuen kendu; eta egunhartan ibaira joan eta ordubete baino gehiago egon zen hantxe,urari begira, pentsatuz ez bakarrik nola huts egin zion zakurrari,baizik eta nola izango zen gizon hobea gauza guztietan xehetasunguztiei arreta jartzen bazien eta ongi egokituta ez zegoenik pasa-tzen uzten ez bazuen.

Zakur hura galdu zuenean, Treadwayk egurra mozten eta ga-rraiatzen, piztiak larrutzen eta izerdia botatzen jarraitu zuen,eta, bere gisara, maitatzen ere bai. Jacinta maitatzen zuen, lotsaonekoa eta berekin adeitsua zelako; hari min egitea zen nahikozukeen azkeneko gauza. Etxean egoten zen urte-partean harekinkartetan jolas egiten zuen, hari gustatzen zitzaizkion jolasetan,cribbage-jokoan, esate baterako, hark ezkonberritan erakutsizion bezala. Bere burua behartu egin behar izaten zuen hartara,bere gogoa elur-leraren irrista-oholak leuntzeko edo tranpenhortzak foka-olioz prestatzeko pentsatuta zeukan modutik urrun-tzeko; eta gauza horiek burutik kentzen saiatzen zen, emazteare-kin zegoenean hark ez zezan sentitu handik urruti zeukala jarrita

24

gogoa. Samurtasuna sentitzen zuen; emazteak etxean geratu be-har zuelako eta gauza handi eta basati guztiekin inolako loturarikez zuen bizimodu leun bat egitera behartuta zegoelako erruki-sen-tipen bat zen, partez behintzat, ez baitzuen ikusten nola goza zi-tekeen hura bizimodu hartan. Cribbage-joko haietan eta lanparabakar batek argitutako mahaian elkarrekin intimitatean jaten zu-tenean konturatzen zen emazteak hori baino gehixeago ere nahikozukeela, baina ez zuen asmatzen zer. Ez zekien emaztearen jato-rriko hiria zela, euria zela hiri hartakoWater kaleko arbelezko tei-latuetan, poesia eta filosofia irakurri bai baina ez aparte, baizik etaliburua hantxe, mahaian, ogiaren eta ahate-izter errearen puskeneta ardoaren ondoan utzi eta hari buruz berekin hitz egingo zuengizon bat zela nahi zuen hori.

Jaiotza izan eta egun batzuetara, gizonen mundutik urrutiedukitzen diren sekretuak bezala, Treadwayri ez zioten egia esanhaurrari buruz. Jacintak leun-leun aztertzen zuen bere haurra,behatz-mamiez, Treadway gelan ez zegoenean, eta han zegoe-nean, edo auzokoak landako marrubi-tartak eta eper-marrubizkopastela eta karibu-haragi erregosia azal gogor baten azpian, sal-tsa gozoa labanaz egindako ebakietatik borborka ateratzen zelaekartzen ziotenean, haurrari begiratzen zion, guztiz kontzen-tratuta, eta ezerk ezin zuen hautsi begirada hura. Auzokoak in-guruan hara-honaka eta hizketan egoten ziren, eta bera urpeaneta haiek han ez baleude bezala izaten zen, eta ez zirudien amaberri baten eta bere haurraren artean normalean gertatu ohi de-naren oso-oso desberdina. Inork ez zuen espero berriketan sar-tuko zenik.

Thomasina arduratzen zen hizketa-kontuez. Thomasina mol-datzen zen, mirarizko desbideratzeak eginez, jaioberri bati buruzesan ohi den lehenengo gauza esan gabe uzteko. Treadwayri zen-tzuzkoena iruditzen zitzaion emaztearen adiskideen artean.

25

–Eliza Goudiek –esan zion behin Jacintari– diru gehiegieralgitzen du sandalia zuritan eta katalogoko jantzi horietan,burbuilatxoz beteta dauden horietan.

–Kotoi zimurtua da.–Eta sandalia zuriak. Klima honetan janzteko batere balio ez

duten gauzak dira.Eta ezin zuen onez eraman Joan Martinek bere senarrari etxe

ondoan egurra pilatzea debekatu izana, hala emazteak nonbaitekolandaretegiren batean baizik hazi ezin zitekeen tulipa mota bitxiaklandatzeko.

–Enperadorea –esan zion Jacintak–. Enperadore-tulipak dirahoriek.

Thomasinaren ahalmena garbi erakusten zuen Treadwayrenetxean zortzi egun igaro eta hark protesta bat ere ez egin izanak.Jacintaren amak berak ere ez zuen lortu horrelakorik egiterik, bi-zirik zenean. Treadwayk inoiz ez zuen inor erabat baztertzen,baina bazuen halako trebetasun bat ongietorria zenetik aurrera lu-zaroegi geratzen zen edozein gonbidaturi halako erantzun hotz etaetsaikorra emateko non ez baitzen gonbidaturik, ezta azalgogo-rrena ere, hari eutsiko zionik. Arrotzik bere eguneroko bizimo-duari begira edukitzerik nahi ez duten gizon horietakoa zen; ez,ordea, bere ohituretan ezer berezirik zegoelako. Treadwayri bereetxean bizi behar zuenean hantxe bizitzea gustatzen zitzaion, bes-terik gabe, eta bere gisa ibiltzea, inor begira edo hitz egiten edukigabe, bere emaztea salbu, ez baitzitzaion iruditzen hari inporta zi-tzaionik emaztea han zegoela ohartzen ez zenean.

–Nik zerbait esango ez banio –esan izan zien inoiz JacintakJoani eta Elizari–, iruditzen zait urte osoa ere igaroko lukeela inoriezer esan gabe, zakurrei salbu.

Emakumeek senarrez, oro har, izan ohi zituzten irri-solashaietako batean nahastuta aurkitu zen batean esan zuen hori, baina

26

desleial sentitu zen. Eta Treadwayri buruz horrelako gauzak zekiz-kitenez, Joanek eta Elizak halako josteta aire arin bat erabiltzen zu-ten harekiko beren artean;Treadway sumatzen zuen, eta ezin zituenjasan etxean; horregatik, Treadway etxean zenean, gutxitan azaltzenziren. Baina Thomasina haiek baino serioagoa zenez eta beretzatezer ez eta dena Jacintarentzat eta haurrarentzat egiten zuenez, huraegon zitekeen zortzi egunez,Treadwayk gaizki hartu gabe, nahiz etahorrek esan nahi lotara joan aurretiko ordu erdia beste denbora-rik ez zuela izango emaztearekin bakarrik egoteko.

–Dena ongi? –galdetu zion Jacintari zortzigarren egunean,bere esku handi hark, zinez kontsolagarriak, emaztearen azalarenazpian sabela, gantza, umetokia, obario-hodiak eta obarioak, biz-kar barreneraino berotzen zuen bitartean. Jacintak ez zien ezer esanbere lagunei senarraren berotasun bare hari buruz, edota senarraketxea leku segurua bihurtzeko zuen trebetasun hartan zuen kon-fiantza sakonari buruz. Elizaren etxean segurtasun falta handia ze-goen. Haren senarrak edan egiten zuen, eta Eliza bera beti ari zenbataz edo besteaz enamoratzen; aurtengoan bere haurren geogra-fia-irakasle berria zen, Eliza baino hamar urte gazteagoa zen gizonbat, Vermontetik etorria eta herriko fauna eta floraren arduradu-naren etxepeko sotoan apartamentu batean bizi zena. Elizaren ape-tak bere aldetikoak izaten ziren beti, baina bere egiazko bizitzakematen ez zion indar bat ematen zioten hala ere, eta, horren on-dorioz, haren etxean Elizarik ez balego bezala zirudien beti, eta ha-ren haurrak eta haren senarra etxean hara-hona galdurik ibiltzenziren. Joan ez zen hain enamoratu-erraza, baina Joanen senarra ezzen berdina. Croydon Harbour guztiak zekien bazuela inuit an-dre bat barrualdeko lurretan, eta Joanek haurrik ez zuen arren, ha-ren beste emazteak hiru alaba eta seme bat zituela.

–Ezin hobeto –Jacintak inoiz ez zion gezurrik esan Tread-wayri. Hark gorroto zuen goizero gosaltzeko olo-opil xehatua

27

gatzarekin izatea. Haren azpiko arropa artilezkoa zen. Maitasunaegiten zutenean, Jacinta beti iristen zen orgasmora, eta iristen ze-nean senarra ohartu egiten zen. Jacinta akituta baldin bazegoen,loak hartzen zuen arte laztantzen zion bekokia eta ilea. Jacinta ha-serretzen zuen zerbait egiten baldin bazuen, galtzerdi zikinakohe-estalkian utzi, adibidez, emazteak berriro ez egiteko eskatzenzion eta Treadwayri ez zitzaion inporta. Jacinta ados zegoen gizo-narekin Elizaren sandalia deserosoei buruz, baina ez zegoen adosEnperadore-tulipei buruz.

–Harold Martini ez zaio ezer gertatuko –esaten zuen Jacin-tak– bere egurra itxituraren atze aldean moztu eta pilatzeagatik,hala emazteak poza hartuko du –eta Treadway ez zen haserretzenemaztearekin edo ez zuen hartzen hori senarren kontrako irain-tzat.

Baina beren haurtxo jaioberriari dagokionez, Jacintak gezu-rra esan zion.

Siamdar bikiak agertu izan ziren egunkarietan; buruko he-zurrez elkarri hain gogorki lotuak zeuden non mundu osoko me-dikuek etsi egin baitzuten haiez, eta amak –Jacintak telebistanikusi zuen– maitatu egin zituen eta harrotasun handiz erabakizuen ez ziola axola elkarri lotuta egotea. Ziren bezalaxe haziko zi-tuen, ez zion axola, eta Jacintak ez zuen pena hartu harengatik. Ba-zekien norbaitengatik pena sentitzea baino hoberik egiten. Horixezen ikasia zuen gauzetako bat. Norbaitengatik pena sentitzea ezzen hari laguntzea. Gauzei aurre egin behar zaie. Bere baitarako,ustea zuen emakume hark egunen batean zentzuz jokatuko zuelaeta etsia hartuko zuela haurrak hilko zirela.

Baina ama zu zarenean datozen bezala hartzen dira gauzak.Datorren bezala hartzen duzu ile albinoa izatea, ama zu zarenean.Ama zu zarenean, eta ez amari begira dagoen norbait, datorren be-zala hartzen duzu kolore desberdinetako begiak izatea. Datorren

28

bezala hartzen duzu esku bat falta izatea, eta gauza bera Down sin-dromea badu, edo bizkarrezur bifidoa edo hidrozefalia badu. Da-tozen bezala hartuko zenituzke hegoak, edo birika bat gorputzezkanpo, edo mingainik ez izatea. Zakila eta barrabiltxo bakarra etaezpainak eta bagina ere halakoxeak ziren Jacintarentzat. Waynehaurtxoa lotan zegoen sehaskan bere lumatxa berdearen eta main-dire zuriaren azpian. Zilbor beltza nabarmentzen zitzaion eta Ja-cintak alkoholetan bustitako kotoi-makilatxo batez garbitzenzion, eroriko zitzaiola itxaronez. Haurraren hankatxo gorriekin jo-lasean aritzen zen eta harekiko lotura estua sentitzen zuen haurrakbularra hartu eta ahoan sarturik xurgatzen hasten zitzaionean,bere begiak poliki-poliki lepauztaira, sabaira jasotzen zituenean,eta Thomasinari edo berogailuari edo katuari begiratzera, berrirolepauztaira itzuli arte eta gero gora eta gora harik bere begiak aur-kitu eta haietan iltzatzen ziren arte; eta hegaldatze bat bezalaxesentitzen zuen, ipar-argietan edo Chagallen gaueko zeru baten he-gan eginez, ahuntz txuri batekin, bedeinkazio bat emateko. Be-deinkazio bat zen Jacintaren eta haurtxoaren artean, eta batzue-tan Jacintak erabat ahazten zuen hari buruzko zer ezkutatzen zionsenarrari.

–Dena ongi dago –esan zion Treadwayri, eta horrenbestezhori egia bihurtuko zela sinetsi zuen.

–Denbora pixka bat gehiago, horixe da behar dudan gauza ba-karra –esan zion lehentxeagoThomasinari–, eta dena argi geratukoda. Berez zuzenduko dira gauzak. Haurra, oraindik asmatu eginbehar dugu nola, baina ongi egongo da.

Treadwayk bere teman jarraitu zuen.–Haurra osasuntsua da?Jacintak bazekien Treadwayk inoiz ez zuela alferrik hitz egi-

ten, eta orain ere ez zen alferrik hitz egiten ari, erantzun zintzo batari zitzaion eskatzen. Baina zein zen erantzunik zintzoena?

29

–Bai –ahots normalez esan nahi zion, baina xuxurla batenmoduan atera zitzaion. Xuxurla hartan ez zegoen bere ahotsarenindarra, bere egiazko doinua, lañotasunezko doinu bat, euria be-zala, Treadwayri gustatzen zitzaiona baina inoiz esan ez zionagustatzen zitzaiola. Nahiko zukeen atzera itzuli eta baietz esan be-rriro. Treadwayren eskuaren berotasuna sabelaren barrenerainosartzen zitzaion oraindik.

–Mutiko handia da –esan zuen Treadwayk, eta beroa itzaliegin zen.

Jacintak bota nahiko ziokeen “Zergatik esaten duzu mu-tiko? Nik aitortuko dudan zain al zaude?”. Baina ez zuen esan. Baiesan zion, ohi baino ozenago oraingo honetan, ez baitzuen nahibeste xuxurla batek nabarmen uzterik. Bai hura oihu baten mo-duan entzun zen beren gela barean. Haien gela isilik egoten zenbeti. Treadwayri atseden-leku bat edukitzea gustatzen zitzaion, la-sai lo egiteko estalki zuri baten azpian, eta irratiko musikarik etadesordenarik gabe, eta baita Jacintari ere. Hantxe geratu zenetzanda, senarraren eskuak sabela berriro noiz berotuko, baina ezzuen egin halakorik. Nahita kendu ote zuen eskua? Treadwayrenberotasunak beti berotzen zuen, beren artean liskarren bat ez ba-zuten behintzat.

–Harri eta zur geratu nintzen –esan zion hurrengo goizeanJacintak Thomasinari–. Zer egingo dugu orain?

Thomasinak suertea izan zuen guztietan –eskulangintzakobatzordeak bere belarrezko saskiak onartzea, inork arrosarik, eztaJohn Cabot igokari gogorrak ere, hazi ezin izandako leku honetanPertsiako arrosa bat haztea–, beti jakin izan zuen txanponaren aldebat baizik ez zela zoriona eta txanponak bira egiten duela beti. Be-rrogei urte betetzeko askorik falta ez zuela ezkondu gabe zegoen;orduan esan zion Graham Montaguek ez zitzaiola axola bizkarre-zurra okerra bazeukan ere eta zaharregia iruditzen bazitzaion ere,

30

berekin ezkondu nahi zuela, bera Grahamekin ezkontzeko prestbazegoen. Annabel hurrengo urtean jaio zen, etaThomasinak arra-zoia zuen pozik egoteko, baina pozik egon ordez betiko maila be-rean eduki zuen bere bihotza, muturreko sentimenduez batere fi-datzen ez zelako.

–Zure eta Treadwayren haur hau jaio den bezalaxe maitatukodugu –esaten zion orain Jacintari, ogi-xerraren gainean marme-lada, biei gustatzen zitzaien moduan, urrearen distira egingo balubezala, mehe-mehe zabaltzen zuen bitartean.

–Maiteko dute gainerakoek?–Haur hau oso ongi dago dagoen bezala. Mundu honetan

bada nahikoa leku.Horrela ikusten zituen gauzakThomasinak, eta horixe zen Ja-

cintak entzuteko beharra zuena.

Jaio eta hurrengo egunetanTreadwayk bazekien bazela sekretu bat;eta, lehendik ere kanpo-aldietan ohituta zegoen bezala, arretajartzea zen kontua, haurrari buruz egia jakiteko. Treadwayk ezzuen bere eskuez ikertu edo inor begira ez zegoenean ondoratu be-harrik hori jakiteko. Basoan zebilenean eta arreta jartzen zuenean,irekitasun espiritual bat izaten zuen, bere izate osoaz begiratzekomodu bat; eta ehizan ari ez zen eta bere bigarren begi horiek za-baldurik ez zituen inork ikus ezin zitzakeen hegaztiak, karibuaketa arrainak ikusten laguntzen zion berari. Atzean elurretako eperzuri bat zuela sentitzen zuen bezalaxe, berdin-berdin sentitzenzuen etxeko sekretua, eta biratu eta ikusi baino lehen ere han ze-goen hegaztia eperra zela jakiten zuen bezain erraz jakin zituen se-kretuaren xehetasun guztiak eta asmatu zuen zertan zetzan. Hau-rrak mutilaren eta neskaren, bien izaera zuela ohartu zen, etabazekien erabakiren bat hartu beharko zela.

31

Nondik etorri ote zen haur hura? Iraganean ez zuten halakoahaiderik, ez Treadwayk erreferentzia gisa har zezakeen gertaera-rik. Zein sexu-organo zen agerikoena, zein izango zen ezagutzenerrazena, zerikusirik zuten guztientzat erosoena, hori zen kontubakarra. Zeren Treadway Blakek urrats bakoitzean kontuan har-tzen zuen gauza bat baldin bazen, erabakiak beretzat ez ezik gai-nerako guztientzat ere zer ondorio izango zuen izaten zen hori.Ulertzen zuen intimitatea, baina ezin zuen ulertu norberekoike-ria praktikoa. Bere zati guztiek zekiten itsasalde honetako besteguztien zati guztiekin zeudela lotuta, eta ez pertsonekin bakarrik,baizik eta baita zeruarekin, lurrarekin eta izarrekin ere. Eskozia-rra eta inuita, bietatik zen, eta zuzena zen, batez ere, zuzenik bada.Treadwayrentzat lurra ogi-xerra unibertsal bat zen, eta haren zatiguztiak ziren denentzat elikagarri eta esanguratsu.

Treadwayri behin ere ez zitzaion bururatu Jacintaren etaThomasinaren bihotzetan zetzana egiterik: haurrari jaio zen be-zala bizitzen uztea. Hori ez zen erabakitzea, bere iritzian. Era-bakirik ez hartzea izango zen, eta kaltea ekarriko zuen. Ez zuenimajinatu ere egin nahi zer kalte eragingo zuen. Ez zen gizon iru-dimentsua. Sakon aztertzen zituen gauzak, baina ez zuen gogo-rik oraindik ere agerira atera gabeko aukerak mantentzeko. Zerzen nahi zuen jakin, ez zer izan zitekeen. Hala bada, ez zuen ima-jinatu nahi ere zer arrisku izan zitekeen etorkizunean ez semeaez alaba, biak baizik, zen haur batentzat. Poltsa bat ogiz, hara-giz eta tez bete zuen eta mendira alde egin zuen. Arma hartugabe atera zen, arranoak eta azeriak ikusten ziren tontor baterajoan zen, haiek zuhurtzia praktiko handieneko bidea erakuts zie-zaioten.

Thomasinak jardun zuen bere sukaldean lehenengo zortziegun haietan, haragi-opiletarako orea egiten, babarrunak beratzen,haurraren pixoihalak lehortzen eta ama zaintzen, zeren, lagunik

32

gabe, kezkatan galduko baitzen Jacinta. Treadwayk imajinatunahi ez zuen guztia xehe-xehe imajinatu zuen Jacintak, bien or-dez. Treadway beren haurraren anbiguotasun beldurgarria nolaezabatu bere aldetik erabakitzen tematzen zen bitartean, Jacintakanbiguotasun harekin zen bezala bizitzea deliberatu zuen. Berealaba eder eta hazia, jantzi satin gorri-bizi bat jantzita imajinatzenzuen, haren har-ezaugarri guztiak jantzien azpian gorderik, gudaribaten indarra eta gizonezko baten oldarkortasuna beharko zituengarai batean. Orduan ehiztari dohaintsu, mitiko baten moduanimajinatzen zuen semea, bularra kamuflajeko jaka batez estalirik,jantziak bizkor ibiltzen dakienaren berde-kolorekoak, bihotza, be-rriz, bere bidea sekretuan senaren eta intuizio psikologikoaren bi-deetatik eraman dezakeen emakume batena. Bere haurra mundukritiko baten interferentziarik gabe heldutasunera iritsita imaji-natzen zuen bakoitzean, haren gizonezko erdia eta emakumezkoerdia elkarren osagarri imajinatzen zituen, sekretuan, ia magiaz,ahaltsu bihurturik. Hazi bitarteko bidea zen imajinatu nahi ezzuena. Alderdi soziala, Labradorren eskolara joatea, burlei zego-kien partea, “besteei zer esan”, edo haur honi ulertu nahi ez duenjendearen aldetiko erreakzio ankerren kalterik ez ezagutzeko be-harko duen maitasun guztia nola emango diogun galdetzen duenpartea.

Thomasinak atera zuen Jacinta gogoeta horietatik, bere bihotzbeteko konpainia eskainiz. Sukaldea martxan mantendu zuen, suatxinpartaka, bizitza normaleko burrunba eta berotasuna taupa-daka, eta itxuraz arruntak ziren etxeko jarduera horien azpianonespen beteko giroa zen. Thomasinak haurra hartu eta berak janzezan edo komunera joan zedin edo sofan ordu erdi bateko atse-dena har zezan edukitzen zionean, Thomasinak haur haren des-berdintasuna babestu beharreko bedeinkazio bitxi bat zela sines-ten zuela sentitzen zuen Jacintak. Honda zitekeen ahaltasun bat

33

zela, ahalmen bat zela harentzat. Thomasinak hain jarduera nor-malen atzean ezkutatzen zuen azpigiro hori non xarma-areriorikarretatsuenak ere ez bailuke atzemango bazenik ere.

Treadway mendira egindako txangotik itzuli zenean, Tho-masina eper-marrubiak eta azukrea egosten ari zen, eta haienodol- eta goroldio-usain sarkorraz beteta zegoen sukalde osoa, sa-minaren usain eta dasta areago baitu gozotasunarena baino.

Treadwayk azkenean hitz egin zuenean, ez zuen inolako dra-marik sortu. Mahaian eseri eta luzaro egon zen teari eragiten.Thomasina otoitzaren antzeko egoera batean zegoen, baina ezhain babesgabe. Egoerari eusten, baina soseguz.

Treadway bere Royal Albert platertxoari begira ikusi bezainlaster antzeman zionThomasinak hark bazekiela zer gertatzen zenJacintak sofan, berogailutik gertu, kakorratzez egindako estalki-txoaren azpian zaintzen zuen haurrarekin.

–Zuetako ez batak ez besteak alde batera edo besterako era-bakirik hartuko ez duenez, neuk erabakiko dut –esan zuen–.Mutikoa izango da. Wayne deituko dut, bere aitona bezala.

Jacintak haurrari bularra ematen jarraitu zuen. Lasaitasun-begirada bat zabaldu zen haren aurpegian. Ez Treadwayren era-bakiagatik, beren haurra zen bezala jaio zela onartzen zuelako bai-zik. Thomasina zutitu zen, Treadwayri begiratu zion eta esanzuen:

–Kontuz ibili.–Sendagileari deituko diogu, eta ikusiko dugu –esan zuen

Treadwayk.

Treadwayk hitz egin ondoren, su-eten sakratu bat izan zen etxean;Jacintak eta Treadwayk elkar eta haurra zaintzen zuten, bakarrik,begira egoteko edo aholkurik emateko inor gabe, eta beraien artean

34

ere hitz askorik egin gabe. Treadwayk samurtasunez mugitzen zionilea Jacintari, bizkar atzetik, era horretan haurra bularra hartzenikusteko, eta behin ere ez zuen haurra aztertu edo gogorki tratatu.Jacintak garbi ikusten zuen senarrak maite zuela. Haurrarekin ezzen ezer txarrik gertatzen, haren sexu anbiguoa salbu. Bularretikhartzen zuen, urruma egiten zuen eta lo egiten zuen, eta harenazala hezea eta freskoa zen, eta sukaldea beroegi zegoenean, gu-rasoek sua itzaltzen uzten zuten, haurrak masailetan puntu gorririkizan ez zezan, eta hotzegi egiten baldin bazuen, ongi-ongi biltzenzuten haurra. Treadway eseri eta kulunkatu egiten zuen, eta abestuere egiten zion. Haren kantua zen Jacintak ez beste inork ezagu-tzen ez zuen gauza ederretako bat. Bere abestiak abesten zituen,basoan bakarrik egon ondoren inprobisatzen zituen abestiak etakaribuaren marraka entzundako tranpa-jartzaile, nomada etaehiztari belaunaldiek belaunez belaun irakatsitako Labradorrekoantzinako abestiak ere bai. Haurrari gustatu egiten zitzaion; mai-tasunez eta abestiz eta kolorez inguraturik esnatzen zen eta lota-rakoan gurasoen abestiek edertutako ametsetan barneratzen zenbizitza bat hasi zuen.

Aste pare baten buruan Treadway ehizara abiatu zen. Ehizazuria egitera atera zitekeen azkeneko egunetako bat zen. Izotzamaila bateraino urtzen zenean, izadian zuritasuna ehiztariek be-ren barneko neurri-sistemaren bidez ezagutzen zuten maila bate-raino gutxitzen zenean, ez zen ehiza zuririk egiten. Ez ezinezkoazelako –izotz-multzo handiak izaten ziren oraindik ere ur bazte-rrean, eta ehiztaria ongi ezkuta zitekeen–, bidezkoa ez zelako bai-zik; hegazti migratzaileak multzo handitan itzultzen ziren habiakegitera, eta askok txitak zituzten edo berotan eduki behar zituz-ten arrautzak. Hegaztien bidaiak ehizarako hegaldiak izan ohi zi-ren, beren kumeentzako janaria bilatzeko hegaldi laburrak, eta La-bradorreko ehiztariek bazekiten zer zegoen jokoan. Hurrengo

35

urteko ehiza zegoen jokoan, baina baita saldoaren bizibidea ere,eta ehiztariek erabat errespetatzen zuten, beren interes berezi orozgainetik.

Horrela bada, egun horretan, ehizarako sasoiaren bukaerahurbil zelarik, Treadwayk familia etxean utzi zuen, eta gauza beraegin zuten Croydon Harbourreko gainerako gizonek ere. Eta ho-rixe egin zutenThomasinaren alaba Annabelek eta senarrak, Gra-ham Montaguek, Beaver ibaian txalupa zuri batean nabigatzeko.

36