ANNE SÜTÜİle

BESLENMEDE DANIŞMANLIK EĞİTİMİ

Ders 16Düşük Doğum Ağırlıklı ve

Hasta Bebekler

ANNE SÜTÜİle

BESLENMEDE DANIŞMANLIK EĞİTİMİ

Ders 16Düşük Doğum Ağırlıklı ve

Hasta Bebekler

Sağlık BakanlığıAna Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü

Hastaneciyiz.blogspot.com

AMAÇLAR• Anne sütünün Düşük ağırlıklı bebekler için en

iyi besin olduğunu anlatmak• Çocuk hasta olduğunda ya da sarılık

geliştiğinde emzirmeye veya anne sütü vermeye devam etmenin neden önemli olduğu anlayabilmek

• DDA ya da hasta olan bebeğin annesine emzirmede yardımcı olabilmek

• Bebeğin fincanla beslenmesine yardım etmek

YÜKSEK RİSKLİ BEBEKLERDüşük doğum ağırlığı =DDA <2500grÇok düşük doğum ağırlığı=ÇDDA <1500 grMini-preterm = EDDA < 1000gPrematüreler <37hfSınırda term bebekler 35-37hf arasıDiabetik Anne Bebeği- iri bebek SGA Yapısal anomalisi olanlarNörolojik sorunları olan bebekler

DDA BEBEK...?• 2500 gramın altında doğum tartısı

olan bebek–Prematür bebekler–Gestasyonel yaşa göre küçük

bebekler

Enfeksiyon riski...!!Bebek ölümleri...!!

• Anne sütüne normal bebeklere oranla daha çok gereksinim duyarlar...!!!

• Ama normal bebeklere oranla daha çok ve sık yapay besinler ve biberonla beslenirler...!!!

PREMATÜREYE ANNE SÜTÜ DAHA ÇOK GEREKLİ

• Son trimesterde plasentadan bebeğe hem besin hem bağışıklık elemanları geçememiştir

• Hastane ve yoğun bakım ortamında bu bebeklere yapılan hem tedavi hem de girişimler morbidite ve mortaliteyi artırmaktadır.

• Bütün organ ve sistemleri tam olgunlaşmamıştır.

 

 

  

Laktoz  

 

   

  

Laktoz 

TERM VE PRETERM ANNE SÜTÜ

TERM PRETERM

Protein

Yağ Yağ

Protein

PREMATÜRE ANNE SÜTÜ

• Kendi annesinin sütü prematüreye ve gereksinimlerine özeldir– Besin içeriği – Bağışıklık elemanları

• Büyüme faktörleri organ ve sistemlerin olgunlaşmalarını sağlar

ANNE SÜTÜ ALAN PREMATÜRE

• Daha kısa hastanede kalır

• Daha az tedavi görür• Sepsis azalır• NEK sıklığı ve ağırlığı

azalır• ROP sıklığı ve ağırlığı

azalır

PREMATÜRE ANNE SÜTÜ

• Pretermde AS’ nün antioksidan etkisi var

• Beyin sapının maturasyonu hızlandırır

PREMATÜRE-ANNE SÜTÜ-IQ

• Anne sütü alan pretermlerin IQ’ ları daha yüksek

• 300 preterm 7.5-8 yaşa kadar izlenmiş . Anne sütü alanlar “Weschler Intelligence Scale for Children” zeka testi ile 8.3 puan avantaj kazanmışlar

YÜKSEK RİSKLİ VEYA PRETERM BEBEKLER İÇİN

AMERİKAN PEDİATRİ AKADEMİSİ ÖNERİLERİ

• Kendi annelerinin sütü ya doğrudan anne memesinden ya da sağılarak verilmelidir

• Anne en erken dönemde emzirme ve anne sütünün gerekliliği, memeden sağma ve saklama konularında eğitilip desteklenmelidir

• Anne-bebek tensel teması ve memeden doğrudan emme olabildiğince erken denenmelidir

SADECE ANNE SÜTÜ İLE BESLENME

DDA BEBEKLERDE NEDEN BAZEN

ZORDUR ?

• Memeyi güçlü ememezler• Anne sütünün sağladığı besinlerden daha fazla

besine ihtiyaçları vardır• Annelerin yeterli süt sağmaları güç olabilir....??!!• Aylarca haftalarca sağılmış anne sütü alması

gerekebilir• Düşük doğum ağırlıklı bebeklerin doğrudan

memeden emme başarısı çalışmalarda düşük bulunmuş (%15-20)

• 34 haftaya kadar emme-yutma-nefes alma senkronizasyonunu sağlayamayabilirler

• Apne gastroösafagial reflu sorun yaratabilir

Çünkü...

DDA BEBEĞİN ANNE MEMESİNİ YALAMASI, ÇOK AZ BİLE OLSA EMMESİNE İZİN VERİLMELİDİR

Prematürenin Beslenme Zorlukları(hastane günleri)

• Hastanede ağızdan beslenmeye geçiş hastalıklar nedeniyle günlerce gecikebilir. Total parenteral beslenme gereklidir

• Genel durumu düzelir düzelmez ağızdan ve memeden beslenme denenmelidir.

• Sağılmış anne sütü önce sonda ile sonra ağızdan verilir

• 5 dakika süreyle emip yutabilmesi bebeğin sondadan memeye geçişi için bir ipucu olabilir.

Prematüre Bebeğin Memeyi Emme Zorluğu

• DDA bebekler etkin emmeye başladığında bile sık sık va uzun süreli duraksayabilir.

• 4-5 kez emip 4-5 dakikaya kadar ara verebilir. Memeden bebeği hemen çekmemek gerekir. Tekrar emmeye başlaması için memede tutmak gerekir. Bu süre bazen bir saati bulabilir.

Prematüre BebeğiEmzirme Pozisyonu

• Meme ile bebeği daha iyi karşılaştıran

• Bebeğin yorulmasını azaltan

En Uygun Emzirme Pozisyonları

Prematüre Bebeğin Annesine Emzirme Desteği Sağlanmalıdır• Anne pretermin emmesinin

zorlukları ve tam beslenmeye geçişte zamana ihtiyacı olduğuna ikna edilmelidir.

• Hastanede, olabildiğince erken kanguru bakımı, anne-bebek tensel teması teşvik edilmeli

• Hasta ve preterm bir bebeği olan annenin endişeleri ve psikolojik durumu da gözönüne alınmalıdır.

• Prematüre bebeğin pozisyon ve memeyi kavraması deneyimli bir emzirme danışmanı tarafından aralıklı olarak değerlendirilmelidir.

• Meme başı sorunları yönünden anne izlenmelidir.

Prematüre Bebekİçin Süt Sağma

• Doğum sonrası anne sütünü 3 saatte bir sağmalı (24 saatte en az 8 sağma seansı)

• Anneye etkin süt sağma yöntemleri ve aletleri anlatılıp gösterilmeli – Elektrikli (tercih edilmeli), – El pompaları, – Pilli pompalar– Elle sağma– Enjektörle sağma

• 2500 gr. ve üzeri bebek 150 mlt/kg/gün

(3 saatte bir günde 8 kez)• 2500 gr. altı bebek ilk gün 60 mlt/kg/gün

Her gün, toplam miktar 200 mlt/kg olana

kadar 20 mlt/kg/gün arttırarak

Meme emmeyi başaramayan DDA bebeklere verilecek anne sütü miktarı

Meme emmeyi başaramayan DDA bebeklere verilecek anne sütü miktarı

• İlk gün 60ml/kg/gün• 200ml-kg/gün e erişene kadar 20ml/gün

artırılmalıdır.• 8-12 öğünde verilmelidir.• Bebek 1800 gr a veya tamamen

memeden emmeyi başarana kadar devam edilir

• Bebeğin 24 saatte ne kadar aldığını değerlendirmelidir. Bebeğin her öğünde aldığı değişebilir.

DÜŞÜK DOĞUM AĞIRLIKLI BEBEKLERİ BESLEME YÖNTEMLERİ

• Kapla (fincan)

• Enjektör

• Nazogastrik sonda

• Beslenme sondası destekli memeden

ÜÇLÜ BESLEME YÖNTEMİ:

Bebek• Önce anne memesinden

emecek• Sonra sağılmış anne sütü

(meme sonda desteği ya da emzirme sonrası enjektör veya fincan ) verilecek

• Sonra memeden süt tekrar sağılarak süt miktarı artırılacak

Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde Yatan Bebek

• Anne sütüne daha çok ihtiyacı var• Anne sütü alırsa daha hızlı iyileşir

Sorunlar: anne sütü azalır veya kesilir• Anne-bebek ayrı kalınca• Hasta bebek yeterince ememezse• Anne üzüntülü, endişeli ise,

desteklenmelidir

YENİDOĞAN YOĞUN BAKIM ÜNİTESİNDEN ÇIKIŞI PLANLANAN BEBEK

• Çıkıştan birkaç gün anne ile bebeğin aynı odada kalmaları sağlanmalıdır.

• Hekim, taburcu olmadan beslenme planını anne ile birlikte görüşmeli

EVDE ANNE SÜTÜ

Bebek için hedef, anne memesinden veya sağılarak tek başına anne sütü ile beslenmeye geçiş olmalıdır.

HASTANEDEN ÇIKTIKTAN SONRA PREMATÜRE BEBEKLERİN İZLEMİ

Büyüme• Kilo alımı >20 g/gün• Boy artışı >0.5 cm/hf• Baş çevresi >0.5 cm/hf

Biyokimya • Fosfor >4.5mg/dl• Alkalen fosfataz <450IU/L • BUN >5mg/dl

DÜŞÜK DOĞUM AĞIRLIKLI BEBEKLERİ BESLEME YÖNTEMLERİ

GESTASYONEL YAŞ HAFTA

YAKLAŞIK AĞIRLIK

ORAL BESLENME YÖNTEMİ

30 HAFTADAN ÖNCE

± 1800 Gr

± 1300 Gr

NAZOGASTRİK TÜP

(PARMAK EMZİRME)

KAPTAN BESLEME + (NG)

(KANGURU, TENSEL

TEMAS)

EMZİRME

MÜMKÜN(KAP+NG)

(ANNE MEMESİ)

EMZİRME

32+ HAFTA

34-36+ HAFTA

30-32 HAFTA

DDA Bebekleri Besleme Yöntemleri

Kapla Besleme Yöntemi

• Bebeği dizinizde tam dik veya yarı dik oturacak şekilde tutun

• Küçük süt kabını bebeğin dudaklarında tutun

• Kabı, süt bebeğin dudaklarına ancak değecek şekilde eğin

• Kap bebeğin alt dudağında gevşek bir şekilde dururken, kabın kenarlarını bebeğin üst dudağına değdirin

Kapla Besleme Yöntemi

• Bebek hareket ederek gözlerini ve ağzını açar.

• DDA bir bebek sütü ağzına diliyle almaya başlar,

• Term bir bebek ya da büyük bir bebek, sütün kısmını dökerek emer.

Kapla Besleme Yöntemi

• Sütü BEBEĞİN AĞZINA DÖKMEYİNİZ.

• Sadece kabı dudaklarında tutup kendisinin sütü almasını sağlayınız.

• Ne kadar aldığını her besleme için değil, her 24 saat için hesaplayınız..

FİNCANLA BESLEMETemizlenmesi daha

kolayUzun süre süt kalmadığı

için bakteri üreyemez.Temas sağlanır.Emmeyi etkilemezBebek istediği kadar alır.Bebeği anne tutmak

zorundadır, temas kısmen de olsa sağlanır

Nasıl beslemeli?• Nazo-gastrik tüple beslemeli

• “Tensel Temas” her gün sıklıkla sağlanmalı

• Kaptan besleme de uygulanmalı

• Emzirmeye devam edilmeli

• Bebek çabuk yorulabilir, ama mutlaka memede tutulmalı

Tensel Temas (Kanguru Yöntemi)

• Annenin sıcaklığı bebeği sıcak tutar• Bebek ısınmak için fazladan enerji

kullanmaz• Bebeğin dolaşım ve solunum

sistemleri daha iyi çalışır• Bebek daha huzurludur ve daha iyi

uyur• Emzirme işi daha kolay başarılır

SARILIK• Sarılık emzirmeyi kesmek veya ek

besin vermek için bir neden değildir.

• Erken anne sütü sarılığı (İlk hf da görülen emzirme sorunlarına bağlıdır, sıklıkla kilo kaybına eşlik eder)(fizyolojik sarılık)

• Geç anne sütü: 2 hfdan daha uzun süren

SARILIKLI BEBEĞE ANNE SÜTÜ

• Sarılığın ağırlaşmasını önlemek için bebeğe daha fazla anne sütü verilmelidir.

• Emzirme hemen doğum sonrası erkenden başlatılmalıdır

• Bebekler sık , kısıtlamasız, sınırsız emzirilmelidir.

• Sağılmış sütle besleniyorsa fazladan %20 sağılmış anne sütü verilmelidir.

Fizyolojik Sarılık

• Bir bebeğe ek besin verilmesinin ya da emzirmenin kesilmesinin en sık rastlanan nedenlerinden biridir

• Sarılık, yeterli miktarda anne sütü almayan bebeklerde daha sık görülür ve daha şiddetli olur.

Fizyolojik Sarılık• Sarılığın ağırlaşmasını önlemek için,

bebeklerin daha çok anne sütüne ihtiyaçları vardır

• Doğumdan hemen sonra emzirmeye başlanmalıdır

• Bebekler sık sık ve sınırlamadan anne sütü almalıdır

• Sağılmış anne sütü ile beslenen bebeklerde aldıkları süt miktarı % 20 artırılmalıdır

Fizyolojik Sarılık

• Erken emzirme, anne sütünün içerdiği kolostrum nedeni ile özellikle önemli ve yararlıdır

• Kolostrum hafif müshil etki ile, mekonyumun dışarı atılmasını kolaylaştırır, bilüribin de böylece dışarı atılır

FİZYOLOJİK SARILIK2 - 10 GÜNLER

YARARI YOKTUR  YARARLIDIR

    GLUKOZLU SU     ERKEN EMZİRME

    EKSTRA SU     SIK, KISITLANMAMIŞ EMZİRME

    SAĞILMIŞ ANNE SÜTÜ ALIYORSA ( MİKTAR % 20 ARTIRILMALI )

   SEYREK / KISITLANMIŞ EMZİRME

Uzamış Sarılık• Yaşamın 7. Gününden sonra görülür ve

birkaç hafta kadar devam eder,

• Bazen ciddi bir hastalık nedeniyle, bazen de anne sütündeki maddelerden kaynaklanabilir,

• “Anne sütü” sarılığı da denir,

• Birkaç hafta içinde kendiliğinden geçer.

Uzamış Sarılık

• Eğer uzamış sarılık varsa bebeğin tartısını kontrol etmek gereklidir

• Enfeksiyon belirtileri aranmalıdır

• Karaciğer büyümesinin de kontrolü gerekir

Uzamış Sarılık• Eğer bebek hastaysa, kilo alımı

yetersizse ya da karaciğeri de büyümüşse, sarılık büyük olasılıkla daha ciddi bir hastalığa bağlıdır neden Anne sütü değildir,

• Bebek hastaneye sevk edilmelidir ve emzirmeye devam etmek gerekir.

Hemolitik Sarılık

• Sarılık bebeğin kanının hemolizi sonucu gelişebilir,

• Bu daha ciddi tür sarılık yaşamın ilk gününde ortaya çıkabilir

• Bilirübin 20 mg. üzerine çıkabilir,

Hemolitik Sarılık• Fototerapi gerekebilir, • Fototerapi bebekte dehidratasyona

neden olabilir,• Bu nedenle fazladan sıvı vermek

gerekir...!• EN İYİ SIVI ANNE SÜTÜDÜR...• Eğer mümkünse, daha sık

emzirilmelidir,• Diğer sıvılar, anne sütü dehidratasyonu

önlemezse verilebilir

Bebekler Hasta Olduklarında Neden Emmeyi Bırakırlar..?

• Bazı bebekler emmede zorlanırlar

– Solunum yolu enfeksiyonu geçiren– Oral Kandidiazisli– Diğer her hangi bir enfeksiyon geçiren – Ağır hasta yenidoğanlar– Cerrahi girişim gereken bebekler...

• Bazı anneler yanlış bilgilendirmelerden dolayı emzirmeyi durdurabilirler

– Hastalığın emzirmeye bağlı olduğu bilgisi ve düşüncesi

– Emzirmenin -bir şekilde sağlık çalışanlarınca örneğin ishalde- kesilmesinin önerilmesi

OYSA HASTA BEBEKLERİN DE SIK SIK

EMZİRİLMEYE DEVAM EDİLMESİ GEREKLİDİR

• En iyi beslenmeyi alır• Daha az kilo kaybeder• Daha çabuk iyileşir• Emmenin verdiği rahatlık duygusunu

yaşar• Daha kolay sakinleşir, huzursuzluk

azalır• Anne sütü miktarı artar• Emzirme kesilmemiş olur

Hasta Bebeklerin Emzirilmesi

• Eğer bir bebek hasta olduğunda emmeyi bırakıyorsa– Daha az besin alır– Daha çok tartı kaybeder– İyileşmesi daha uzun sürer– Meme emmenin rahatlatıcı etkisinden

yoksun olur– Annesinin sütü azalır– İyileştiğinde meme emmeye tekrar

başlamayı reddedebilir

• Eğer bir bebek hasta olduğunda emmeye devam ederse– En iyi şekilde beslenir– Daha az kilo kaybeder– Daha çabuk iyileşir (özellikle ishalde)– Meme emerken rahatlar– Anne sütü üretimi devam eder– Bebek iyileştiğinde de meme emmeye

devam eder

HASTA BEBEKLERİN EMZİRİLMESİ

EĞER EMZİRME DURURSA EĞER EMZİRME SÜRERSE

  

BEBEK Daha az beslenir BEBEK En iyi beslenmeyi alır

Daha çok kilo kaybeder

İyileşmesi daha uzun sürer

Emmenin rahatlığını yaşayamaz

ANNE SÜTÜ AZALIR

BEBEK TEKRAR BAŞLAMAYI RED EDEBİLİR

Daha az kilo kaybeder

Daha çabuk iyileşir

Emmenin verdiği rahatlık duygusunu yaşar

ANNE SÜTÜ ARTAR

EMZİRME DEVAM EDER

Hasta Bir Bebeğin Emzirilmesine Nasıl

Yardım Edilir?

• Eğer bebek hastanede ise

– Annenin de bebekle beraber kalmasının sağlanması

– Emzirmesi için hastaneye kabul edilmesi gereklidir

• Eğer bir bebek iyi emebiliyorsa

– Annesini daha sık emzirmeye özendirin

– Emzirme sayısını 12 ya da daha fazlasına çıkarılmasını sağlayın

– Bebek bazen ishal gibi hastalıklar da emmeyi hastalık öncesine göre daha fazla isteyebilir, destekleyin

• Eğer bir bebek her öğünde eskisine göre daha az emiyorsa

– Öğünler kısa da olsa anneye daha sık emzirmesini önerin

• Eğer bir bebek ememiyor, emmeyi reddediyor ya da yetersiz emiyorsa

– Annenin sütünü sağıp bir kap ya da kaşıkla vermesinde yardımcı olun

– Bebeğin istediği zaman emmeye devam etmesini destekleyin

– Damar yolu ile sıvı alan bebekler bile emebilir ya da sağılmış anne sütü alabilir destekleyin

• Eğer bebek sağılmış sütü kaptan içemiyorsa

–Birkaç günlüğüne sağılmış sütü nazogastrik tüpten vermek gerekebilir

•Eğer bebek ağızdan beslenemiyorsa– Anneyi, süt üretiminin devamı için

emzirme sıklığı ile uyumlu bir şekilde sütünü sağmaya özendirin

– Bebek iyileşir iyileşmez emzirmeye başlayabilir destekleyin

– Reddederse, tekrar başlaması için anneye yardım edin

– Süt miktarının arttırılması için sık emzirme konusunda anneyi uyarın

Özel Gereksinmesi Olan Bebekler

• İkizler• DOWN Sendromu• Yarık damak• Kas güçsüzlüğü

olan bebekler• Nörolojik problemi

olan çocuklar• ....

Özel Gereksinmesi Olan Bebekler

• Doğumdan sonra mümkün olan en erken zamanda bebeği emzirme konusunda anneyi özendirin,

• Bebeği göğüse yakın tutun, memeye iyi yerleştirin ve memeyi iyi kavramasını sağlayın,

• Eğer bebek güçlü ememiyorsa, anne sütünü nasıl sağacağını gösterin

• Güçlü emene dek, bebeği sağılmış anne sütü ile besleyin (kapla,kaşıkla)

Özel Durumlu Bebeklerin Emzirilme Pozisyonları

• Modifiye Koltukaltı Pozisyonu

• Ata biner pozisyon

• Dansçı eli pozisyonu

HASTA BEBEĞİN EMZİRİLMESİNE YARDIM

EĞER BEBEK ANNEYE YAPILACAK YARDIM

HASTANEDE İSE

BEBEKLE BERABER HASTANEDE KALMASI SAĞLANMALI

İYİ EMEBİLİYORSA DAHA SIK EMZİRİLMELİ

ESKİSİNDEN AZ EMEBİLİYORSA

SIK SIK SÜRELİ EMZİRİLMELİ

EMEMİYOR/ RED EDİYORSA

ANNE SÜTÜ SAĞILMALI KAP/ TÜP İLE VERİLMELİ

AĞIZDAN BESLENEMİYORSA

SÜT ÜRETİMİNİ KORUMAK İÇİN 3 SAATTE BİR SÜT SAĞILMALI

İYİLEŞİYORSA TEKRAR EMZİRMEYE BAŞLANMALI DAHA SIK EMZİRİLMELİ

HASTA BİR ANNEYE EMZİRME KONUSUNDA YARDIM

HASTA OLAN HER KADINA“EMZİRDİĞİNİZ BEBEĞİNİZ VAR MI ?” DİYE SORUN. EMZİRİYORSA DEVAM ETMESİNİ ÖNERİN

HASTANEDE YATIYORSA BEBEĞİ DE YANINA ALIN

ATEŞİ VARSA BOL İÇECEK ALMASINI SAĞLAYIN

KENDİNİ ÇOK KÖTÜ HİSSEDİYOR VEYA EMZİRMEK İSTEMİYORSA

3 SAAT ARAYLA SÜTÜNÜ SAĞMASINA YARDIMCI OLUN. BEBEĞİ KAPTAN BESLEYİN.

ÇOK AĞIR HASTA İSE BEBEĞİ KAPTAN BESLEYİN SÜTÜ SİZ SAĞMAYI DÜŞÜNÜN

RUH HASTASI İSE ANNE VE BEBEĞE BERABER BAKACAK BİR BAKICI BULUN

ANNE İYİLEŞİNCESÜTÜ ARTIRMASI İÇİN VEYA TEKRAR EMZİRMESİ İÇİN ANNEYE YARDIMCI OLUN

Kapla Beslenme Biberonla Beslenmeden

Neden Daha Güvenli ve

Daha İyi?

• Kapların temizlenmesi daha kolaydır

• Kapların biberonlar gibi taşınmaları güçtür

• Biberonda sütün uzun süre kalması, bakteri üremesine yol açar

• Kapla beslenme memeden emmeyi olumsuz yönde etkilemez

• Kapla beslenme, bebeğin istediği kadar almasını sağlar

• Kapla beslerken mutlaka bir kişi bebeği tutar ve ona bakar, buda bebeğe gereksinimi olan dokunmayı sağlar

Kapla Beslenmenin Kaşıkla Beslenmeye Üstünlüğü

Nedir?

• Kaşıkla besleme daha uzun sürer

• Kaşıkla beslemede yardımcıya gereksinim vardır

• Kaşıkla beslenen bebekler iyi kilo alamazlar

• Buna rağmen, kaşıkla besleme güvenli bir yoldur-soluk almada zorluk çeken bebekler için kısa bir süre

Meme Emmeyi Başaramayan Bebeklere

Verilecek Süt Miktarı

• 2500 g ve üstündeki bebeklere

150 ml/kg/gün

Toplam miktar 8’e bölünüp

3 saatte bir verilir

• 2500 g altındaki bebeklere

– ilk gün 60 ml/kg

– Sonraki her gün,

– Toplam 200 ml ’ye ulaşıncaya kadar 20 ml/kg arttırılır

• Toplam miktar 8-12 ye bölünür

• 2-3 saate verilir

• Tam olarak emmeye başlayana dek...

• Bebeğin aldığı besin miktarının her öğünde farklı olması normaldir

• Kapla beslenen veya ek besin alan bebekler belirlenen miktardan az ya da çok alabilirler

• Mümkünse fazla hazırlanmalı, çünkü bebek ne zaman duracağına kendisi karar verir

• Eğer bebek bir öğünde çok az alırsa, – daha fazla hazırlayın, – bir sonraki besini erken verin

• Bebeğin 24 saatlik besin alışını değerlendirin.

• Toplam miktar yeterli değilse, geri kalanını nazogastrik tüple verin

• Anne az da olsa göğsünden kolostrum sağabiliyorsa, bunun mutlaka verilmesini sağlayın

ÇOĞUL GEBELİKLER

• İnfertilite tedavileri !?• Çoğul gebelikte anneye

doğum öncesi emzirme ve anne sütü eğitimi verilmeli.

• Emzirmeyi başaran annelerle karşılaşmaları sağlanmalı

• Hastaneye yatış riski yüksek olduğundan süt sağma teknikleri tanıtılmalı

İKİZLER

İkizler de tek başına anne sütü ile beslenebilir.

HASTA YENİDOĞANIN BAKIMI VE TEDAVİSİ

• En az agresif tedavi yaklaşımı seçilmeli

• Hasta bebeklerin sağlık çalışanları ile en az, annesi ile en çok teması sağlanmalı

• Tetkik, muayene, girişim en aza indirilmeli

HASTA YENİDOĞANLAR İÇİN 10 ADIM?!-I

• 1. Anne hasta bebeği ile 24 saat beraber kalmalı

• 2. Anne ve bebekle ilgilenen her hastane çalışanı psikolojik durumlarla başetmeyi başarabilmeli

• 3. Sağlık çalışanları her anneyi emzirme yönünden desteklemeli ve süt sağma tekniklerinin hepsini bilmeli

HASTA YENİDOĞANLAR İÇİN 10 ADIM?!-II

• 4. Tüm tedavi süresince annenin psikolojik stresi azaltılmalı

• 5. Tıbbi gerek olmadığı sürece bebeğe anne sütü dışında bir şey verilmemeli.

• 6.Bebek ememiyorsa anne sütü sonda ile tercihan annesi tarafından verilmeli

HASTA YENİDOĞANLAR İÇİN 10 ADIM?!-III

• 7. Tetkik ve muayene enaza indirilmeli

• 8.Anne bebek olabildiğince cilt-cilde, nefes-nefese temas etmeli ve teknik aracılar ve ayrıntılar azaltılmalı

• 9.Agresif tedaviler azaltılmalı

HASTA YENİDOĞANLAR İÇİN 10 ADIM?!-IV

• 10. Anne ve bebek yakın bir psikosomatik sistem olarak kabul edilmeli, sabah vizitleri bebek ve anneye göre ayarlanmalı

• 11.! Diğer sağlıklı aile fertleri (baba, dede ve nineler) hastanede kaldığı sürece anne ve bebeği ziyaret etmeli.

Emzirme bebek veya anne hasta iken de sürdürülmelidir.

EĞİTİM

• Hekimler-yenidoğancılar-hemşireler anne sütünün hasta bebeklere prematürelere yararına ve gereğine ikna olup annelere ve ailelere destek konusunda güncel bilgilerin desteğinde eğitilmelidirler.

• Genel halk eğitimi medya vb ile desteklenmelidir.

Umutlar

• Hastane idareleri, işverenler hasta-prematüre bebeklerin anneleri ile daha fazla zaman geçirmeleri ve dolayısıyla anne sütü ve emzirmenin desteklenmesi konusunda önlemler ve yöntemler geliştirmelidirler

Hayaller

• Yenidoğan yoğun bakım ünitelerinin iç dizaynı anne-bebeklerin gereksinimlerine göre ve anne sütü ve emzirmenin desteklenmesi yönünde yeniden gözden geçirilmelidir.

Anne sütü alarak daha zeki ve daha sağlıklı büyüyen bebekler ve nesiller adına şimdiden teşekkürler