annual report 2013-1

88

Upload: hug1515

Post on 07-Jan-2016

54 views

Category:

Documents


2 download

DESCRIPTION

Annual Report 2013-1Annual Report 2013-1Annual Report 2013-1

TRANSCRIPT

Page 1: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 1/88

Page 2: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 2/88

Page 3: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 3/88

Page 4: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 4/88

       4

8 Бидний алсн хараа

14 Монгол Улсн Эрсдэлийн Тойм

50 Мандалн Эерэг Нөлөө

56 Мандалн Амжилт

64 Аудитлагдсан санхүүгийн тайлан

Page 5: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 5/88

Page 6: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 6/88

       6

ЖОРДАН КАЛОНЕГОТУЗ-ийн дарга

Ө.ГАНЗОРИГЕрөнхийлөгч, ТУЗ-ийн 

гишүүн 

ХАРРИС КУППЕРМАНТУЗ-ийн гишүүн 

Д.ЖАРГАЛСАЙХАНТУЗ-ийн гишүүн 

ЖОРДАН КАЛОНЕГO | ТУЗ-ын даргаНоён Жордан Калонега нь Хойд Америкийн зах зээлд үл хөдлөх хөрөнгө, даатгалн үйл ажиллагаанд хийх хөрөнгөоруулалтаар дагнан мэргэшсэн хүн юм. Тэрээр одоогоор Торонтогийн хөрөнгийн бирж дээр бүртгэлтэй MongoliaGrowth Group-н үйл ажиллагаа эрхэлсэн захирлн албг хашдаг бөгөөд олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдсөн мэргэшсэнсанхүүгийн шинжээчийн сертификаттай. Жордан нь Оттавагийн их сургуулийг Санхүүгийн удирдлагн бакалаврзэрэгтэй дүүргэсэн.

Ө.ГАНЗОРИГ | ТУЗ-н гишүүн Ноён Ө.Ганзориг нь Худалдаа Хөгжлийн Банк, Хас Банк, Улаанбаатар Хотн Банк, Тэнгэр Даатгал зэрэгбайгууллагуудад удирдах ажил хийж байсан ажлн туршлагатай. Мөн тэрээр санхүүгийн инженерчлэл, эрсдэлийнудирдлага, арилжаа, хөрөнгө оруулалтн чиглэлээр дагнаж мэргэшсэн эдийн засагч хүн юм. Монголн Хөрөнгийн

Биржийн Аудитн хороон даргн ажлг хийж байсан ба одоо томоохон банк, хөрөнгө оруулалтн сангуудн ТУЗ-нгишүүний үүргийг давхар гүйцэтгэж байна. Ө.Ганзориг нь Олон Улсн Санхүүгийн Зах Зээлийн Холбоон дилерийнсертификат эзэмшдэг ба Маастрихтн Менежментийн Сургуулийн Санхүүгийн Мененжментийн зэрэгтэй.

ХАРРИС КУППЕРМАН | ТУЗ-ын гишүүн Ноён Харрис Купперман Praetorian Capital хэдж сангийн үүсгэн байгуулагч бөгөөд Торонтогийн хөрөнгийн биржидбүртгэлтэй Mongolia Growth Group-н гүйцэтгэх захирлн албан тушаалг хашдаг. Өмнөд Америк, Африк, Ази, ХойдАмерикийн хөрөнгийн захуудад сүүлийн 15 жилийн турш хөрөнгө оруулалт хийж мэргэшсэн. Шинэ Орлеан, ТуланеИх Сургуулийг бакалавар зэрэгтэй.

Д.ЖАРГАЛСАЙХАН | ТУЗ-н гишүүн Ноён Д.Жаргалсайхан нь 30 гаруй жил ажиллахдаа эдийн засаг, санхүүгийн зах зээл, маркетинг, банкн чиглэлээрдагнан мэргэшсэн. Одоо долоо хоног бүрийн ДеФакто ток-шоуг хөтлөн явуулахаас гадна хараат бус эдийн засагч,нийтлэлчийн хувиар эдийн засаг, нийгмийн судлагаа шинжилгээ бэлтгэж олон нийтэд хүргэдэг. Мөн тэрээр хэд

хэдэн мэргэжлийн холбоо, төрийн бус байгууллагуудн удирдах зөвлөлд сонгогдон ажилладаг бөгөөд Денверийних сургуулийн бизнесийн удирдлагн магистр, Москвагийн Улсн их сургуулийн эдийн засгийн бакалаврн тус тусзэрэгтэй юм.

ЖИМ ДВАЙЕР | ТУЗ-н гишүүн Ноён Жим Двайер нь одоо Монголн Бизнесийн Зөвлөлийн захирлн албг хашдаг. Өмнө нь тэрбээр Нью Йоркхотод хөрөнгө оруулалтн банкираар 30 гаруй жил ажиллаж байсан туршлагатай хүн юм. Тэрээр дэлхийн тэргүүлэгчбанк болох UBS банкн олон улсн M&A хариуцсан захиралаар ажиллаж байсан ба Нотр Дамн Их СургуулийнБизнесийн удирдлагн бакалавр, Колумбн Их Сургуулийн Бизнесийн удирдлагн магистр.

ЖИМ ДВАЙЕРТУЗ-ийн гишүүн 

Page 7: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 7/88

Page 8: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 8/88

       8

Page 9: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 9/88

Page 10: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 10/88

  1  0

Чинбат БАТ-ИДЭР Дэд ерөнхийлөгч 

Мягмар ДАВААНЯМГүйцэтгэх захирал 

М.ДАВААНЯ | Гүйцэтгэх захирал Хатагтай М.Давааням нь Монгол улсн их сургуулийндаатгалн эдийн засагчийн ангийг төгссөн цагаасаахойш даатгалн салбарт 16 дахь жилдээ ажиллажбайна. Өнгөрсөн хугацаанд Номин Даатгал, МонголДаатгал, Тэнгэр Даатгал зэрэг компаниудад удирдахалбан тушаал хашиж амжилттай ажиллаж байсан.Тэрээр даатгалн санхүү бүртгэлийн систем, мөнэрсдэлийн удирдлага, гэрээний эрх зүй зэрэг чиглэлээрдагнан мэргэшсэн.

Ч.БАТ-ИДЭР | Дэд ерөнхийлөгч Ноён Ч.Бат-Идэр банк санхүү, иргэний агаарн тээвэр,олон улсн төслийн удирдлагаар мэргэшсэн. Тэрээрсанхүү, хүний нөөц, захиргаа, аж ахуйн чиглэлээр 18жил удирдах албан тушаал хашсан ажлн туршлагатай.Үүнээс сүүлийн дөрвөн жилд нь Изинис ЭйрвэйзийнСанхүү эрхэлсэн захиралаар ажилласан ба АНУ-нХавайн Их Сургуулийг бизнесийн удирдлагн магистрзэрэгтэйгээр дүүргэсэн.

Д.ДОЛГОР |  Дэд ерөнхийлөгч Хатагтай Д.Долгор нь Мандал Даатгал ХХК-ийн ДэдЕрөнхийлөгч бөгөөд Даатгалн газрн бизнес хөгжилболон компанийн өрсөлдөх чадавхийг хариуцанажилладаг. Тэрээр өмнө нь Монгол Даатгал компанид12 жил ажиллахдаа Ерөнхий менежер болон Тэргүүлэхменежерээр ажилласан туршлагатай бөгөөд даатгалнбүтээгдэхүүн хөгжүүлэлтээр дагнан мэргэшсэн. ГадаадХэл Соёлн сургуулийг Япон хэл судлалн бакалаврзэрэгтэй ба Япон улсн Dai-Ichi даатгалн компанидмэргэжилтэнээр дадлагажиж, ЛюксембургийнСанхүүгийн ATTF агентлаг, Малайз улсн ДаатгалнИнститутад тус тус мэргэжил дээшлүүлсэн.

Б.ЖАВХЛАН | Иргэдийн даатгал хариуцсан захирал Ноён Б.Жавхлан нь 2000 оноос хойш мэдээлэлтехнологийн салбарт ажиллаж ирсэн. Өнгөрсөнхугацаанд хэд хэдэн мэдээлэл технологийн амжилттайшийдлүүдийг боловсруулж гаргасан ба Япон улснТокио хотод мэдээлэл технологийн төслийн удирдагчаар

5 жил ажилласан туршлагатай. Б.Жавхлан нь ШинжлэхУхаан Технологийн Их Сургуулийг Компьютерийнухаан бакалавр зэрэгтэй дүүргэсэн.

Page 11: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 11/88

Аваасүрэн БАТЗОРИГЭрсдэл хариуцсан захирал 

Гаваа ОТГОНЖАРГАЛСанхүү эрхэлсэн захирал 

А.БАТЗОРИГ | Эрсдэл хариуцсан захирал Мандал даатгалн Эрсдэл хариуцсан захирал БатзоригХудалдаа хөгжлийн банкинд 11 жил ажиллахдааэрсдэлийн удирдлагаар мэргэшиж, Эрсдэлийнудирдлагн газрн захирлн албан тушаалг хашижбайсан. Түүний ажлн чиглэл, үндсэн үүрэг ньсанхүүгийн байгууллагуудад эрсдэлийн удирдлагнолон улсн стандарт тогтолцоог нэвтрүүлэхэд чиглэдэгба олон улсад нэр хүнд бүхий Олон улсн мэргэшсэнэрсдэлийн менежерүүдийн холбоон Улаанбаатарсалбар хариуцсан захирлаар ажиллаж байна.А. Батзориг нь Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургуульдбанк санхүүгийн чиглэлээр бакалаврн зэрэг эзэмшсэнба Их Британийн Уэльс болон Шотланд улсн БангорнБизнес Сургууль ба Мэргэшсэн банкирн холбоонхамтран хэрэгжүүлж буй банк санхүүгийн чиглэлээрмэргэшүүлэх Мэргэшсэн банкир бэлтгэх хөтөлбөрөөрмастерийн зэрэг хамгаалсан.

Б.БАЯСАЛ |  Даатгалын ахлах менежер 

Ноён Б.Баясал Мандал Даатгал ХХК-д байгууллагндаатгал эрхэлсэн ахлах менежерийн албг хашдагбөгөөд өмнө нь гадаад худалдаа, харилцаа холбоонсалбарт өөрийн бизнесийг эрхэлж ажилласан арвинтуршлагатай. Тэрээр Улаанбаатарн Их СургуулийгХэл шинжлэлийн бакалавр, Герман улсн ФридрихВилгельмийн нэрэмжит Боннн Их Сургуулийг Японсудлалн бакалавр, МУИС-н Олон Улсн ХарилцаанИх Сургуулийг Олон улсн харилцаан магистрийнзэрэгтэйгээр тус тус дүүргэсэн.

Ч.АНХБАЯР | Эрсдэлийн ахлах менежер Мандал Даатгал ХХК-ийн эрсдэл хариуцсан ахлахменежер Ч.Анхбаяр өмнө нь Тээвэр хөгжлийн банкнЭрсдэлийн удирдлагн газрн захирал, Хадгаламжбанкинд Эрсдэлийн газрн ахлах шинжээчээр тустус ажиллаж байсан. Эдийн засаг, банк санхүүгийнсалбарт эрсдэлийн шинжилгээ, санхүүгийн тооцоолол,математик, эконометрик загвар хөгжүүлэлтийнчиглэлээр мэргэшин тус салбарт 10 дахь жилдээажиллаж байгаа туршлагатай боловсон хүчин юм.Ч.Анхбаяр нь Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургуульдэдийн засгийн чиглэлээр бакалаврн зэрэг эзэмшсэн,МУИС-ийн Математикийн ухаан магистр.

Г.ОТГОНЖАРГАЛ | Санхүү эрхэлсэн захирал Ноён Г.Отгонжаргал нь санхүү, хөрөнгө оруулалтнудирдлагн туршлагатай бөгөөд өмнө нь Худалдаахөгжлийн банкн үнэт цаасн дилерээр ажиллажбайсан. Мөн АНУ-д эм зүй болон худалдаанкомпаниудад үйл ажиллагаа хариуцсан менежэрээр

3 жил ажиллаж байсан. Г.Отгонжаргал нь МонголУлсн Их Сургуулийг бакалаврн зэрэгтэйгээр, АНУ-нКалифорни мужийн Улсн Их Сургуулийг бизнесийнудирдлагаа магистрийн зэрэгтэйгээр тус тус төгссөн.

Page 12: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 12/88

  1  2

Page 13: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 13/88

Page 14: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 14/88

  1  4

Page 15: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 15/88

Манай хамт олны зүгээс Монгол улсын хоёр дах удаагийн

эрсдэлийн тайланг бэлтгэн гаргаж байна. Бид Монгол

улсын иргэд, аж ахуйн нэгжүүдийн эрсдэлийг удирдан

ажилладаг мэргэжлийн байгууллагын хувьд 2013 онд

эдийн засаг, нийгмийн орчинд гарсан, хохирол учруулах

өндөр магадлалтай эрсдэлүүдэд дүн шинжилгээ хийж

үзлээ.

 Уламжлал ёсоор эрсдэлүүдийг бид Эдийн засгийн ба

Нийгмийн орчны гэсэн үндсэн хоёр бүлэгт хувааж үзсэн.

Мөн бизнесийн хариуцлагын эрсдэлийг хөндөн эрсдэлгүй

нийгмийн бүтээн байгуулалтыг бий болгож болох

боломжит саналыг тусгасан.

Эрсдэл бидний эргэн тойронд оршиж ард иргэд, аж ахуй

эрхлэгчдэд эрүүл мэнд болоод эдийн засгийн хохирол

байнга учруулж байдаг. Аливаа улс орон, мөн бизнесийн

байгууллагууд нь ямар эрсдэлүүд байгааг тодорхойлж,

хэмжиж, түүнээс хамгаалах арга замыг бий болгож байхучиртай билээ.

Мандал Даатгалын хамт олноос ийнхүү эрсдэлийн нэгдсэн

тайланг бэлтгэснийг таалан соёрхоно уу.

Page 16: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 16/88

  1  6

   8 .   2

   %

   8 .  1

   %

   8 .   2

   %

   8 .   2

   %

   8 .   3

   %

  7 .   9   %

   8 .  1

   %

  7 .   8   %

  7 .   8   %

  7 .   8   %

  7 .   9   %

  7 .  5   %

  7 .  7   %

  7 .   6   %

  7 .   6   %

  7 .   6   %

  7 .  4   %

  7 .   3   %

  7 .   3   %

  7 .   2   %

  7 .   0   %

   6 .  7

   %

   6 .   6

   %

   6 .  7

   %

Ажилгүйдэл

2012M6 2013M1 2013M7 2014M1

Эх сурвалж: www.tradingeconomics.com 

Page 17: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 17/88

Эх сурвалж: www.tradingeconomics.com 

Төв банкны бодлогын хүү

2006M1 2008M1 2010M1 2012M1 2014M1

6

5

4

3

2

1

0

Эх сурвалж: www.tradingeconomics.com 

2012M6 2013M1 2013M7 2014M1

ДНБ-ний өсөлт /жилээр/

  1 .  1

   0 .   9

  1 .   6

   2 .  7   3 .   0   2 .   8   2 .   0

  1 .   9

  1 .  5

   2 .   0   3 .   3   2 .   8   3 .  1   2 .   0

  1 .   3

  1 .   6

   2 .   0   2 .  5

 -   0 .   3

 -   2 .   8

 -   3 .  5

 -  4 .  1   -   3

 .   3

 -   0 .   2

2012M7

Эх сурвалж: www.tradingeconomics.com 

2013M1 2013M7 2014M1

  4   6 .   0

Үйлдвэрлэлийн индекс - PMI

  4  5 .   9

  4  5 .  1

  4  5 .  1

  4  4 .   0

  4  5 .  1

  4   6 .  1

  4  5 .  4

  4   6 .   2

  4   6 .  1

  4  7 .   9

  4  7 .   9

  4   6 .   8

  4   6 .  7

  4   8 .   3

  4   8 .   8

  5   0 .   3

  5  1 .  4

  5  1 .  1

  5  1 .   3

  5  1 .   6

  5   2 .  7

  5  4 .   0

  5   3 .   2

Page 18: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 18/88

  1  8

Хятадын эдин засгин үнэлгээ

S&P Rating Moody's rating

AA- Тогтворто   Aa3 Эерэг

Fitch Rating TE Rating

A+ Тогтворто   78.82 Тогтворто

Эх сурвалж: www.tradingeconomics.com 

Ажилгүйдлийн түвшин

2008M1 2010M1 2012M1 2014M1

13

12

11

10

9

8

7

Эх сурвалж: www.tradingeconomics.com 

ДНБ-ний өсөлт /жилээр/

Эх сурвалж: www.tradingeconomics.com 

2008 2010 2012 2014

   2 .  1

  1 .   2

   0

 -   2 .  1

 -  5 .  5

 -  5 .  4

  -  4 .  4

 -   2 .   3

  1 .   0

   2 .   2   2 .   2   2 .   3   2 .   6

  1 .   8

  1 .  4

   0 .  7

 -   0 .   2

 -   0 .  5

 -   0 .  7

 -  1 .   0

 -  1 .   2   -   0

 .   6 -   0 .   3

   0 .  5

Page 19: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 19/88

Эх сурвалж: www.tradingeconomics.com 2007Q1 2008Q3 2010Q1 2011Q3 2013Q1

15%

10%

5%

0%

ДНБ-ий өсөлт

Хэрэглээний үнийн индекс

Бодлогн хүү

201 1M8 20 11M1 1 2012M2 2012M5 2012M8 2012M11 2013M2 2013M5 2013M8 2013M1 1

8%

6%

4%

2%

0%

Инфляци ба бодлогын хүү /жилийн/

7.0%

6.5%

6.0%

5.5%

Эх сурвалж: www.tradingeconomics.com 

Page 20: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 20/88

  2  0

Экспортын бүтээгдэхүүни дэлхинзах зээлин үнэ, ам.доллар 

Нүүрс

Зэс

Түүхий нефть

Алт

Төмрийн хүдэр

   2   0   0   6  M   0  1

   2   0   0   6  M   0   6

   2   0   0   6  M  1  1

   2   0   0  7  M   0  4

   2   0   0  7  M   0   9

   2   0   0   8  M   0   2

   2   0   0   8  M   0  7

   2   0   0   8  M  1   2

   2   0   0   9  M   0  5

   2   0   0   9  M  1   0

   2   0  1   0  M   0   3

   2   0  1   0  M   0   8

   2   0  1  1  M   0  1

   2   0  1  1  M   0   6

   2   0  1  1  M  1  1

   2   0  1   2  M   0  4

   2   0  1   2  M   0   9

   2   0  1   3  M   0   2

   2   0  1   3  M   0  7

   2   0  1   3  M  1   2

50

Эх сурвалж: www.indexmundi.com/commodities 

150

250

350

450

550

650

   2   0   0   6  о  н  ы

  1  с  а  р  =  1   0   0

Page 21: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 21/88

Түүхин эдин экспорт, жилийн өөрчлөлт,сая ам.доллар

Мөнгөжөөгүй алт

Зэс

Молибдений хүдэр ба баяжмал

Жоншн хүдэр ба баяжмал

Төмрийн хүдэр

Цайрн хүдэр ба баяжмал

Бохир ноолуур

Самнасан ноолуур

Боловсруулаагүй газрн тос

Нүүрс

Эх сурвалж: www.1212.mn, статистикийнбюллетень

   2   0   0   6  M   0  1

   2   0   0   6  M   0   6

   2   0   0   6  M  1  1

   2   0   0  7  M   0  4

   2   0   0  7  M   0   9

   2   0   0   8  M   0   2

   2   0   0   8  M   0  7

   2   0   0   8  M  1   2

   2   0   0   9  M   0  5

   2   0   0   9  M  1   0

   2   0  1   0  M   0   3

   2   0  1   0  M   0   8

   2   0  1  1  M   0  1

   2   0  1  1  M   0   6

   2   0  1  1  M  1  1

   2   0  1   2  M   0  4

   2   0  1   2  M   0   9

   2   0  1   3  M   0   2

   2   0  1   3  M   0  7

   2   0  1   3  M  1   2

1000

900

800

700

600

500

400300

200

100

0

2500

2000

1500

1000

500

0

  Т  ү  ү  х  и

   й  э  д  и   й  н  э  к  с  п  о  р  т

   /  ж  и  л  и   й  н  ө  ө  р  ч  л  ө  л  т ,  с  а  я  а  м  д  о  л  л  а  р   /

Нит импортын бүтэц, хувиар

Машин, механик төхөөрөмж

Түлш, шатахуун

Тээврийн хэрэгсэл, эд анги

Төмөрлөгөөр хийсэн бүтээгдэхүүн

Хүнсний бэлэн бүтээгдэхүүнХимийн бүтээгдэхүүн

Хуванцар, каучук

Чулуу, гөлтгөнө, цемент, шилэн сав

Ургамлн гаралтай бүтээгдэхүүн

Мал амьтн гаралтай бүтээгдэхүүн

   2   0   0  5  M   0   3

   2   0   0   6  M   0   6

   2   0   0  7  M   0   9

   2   0   0   8  M  1   2

   2   0  1   0  M   0   3

   2   0  1  1  M   0   6

   2   0  1   2  M   0   9

   2   0  1   2  M  1   2

0

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

27.4%

22.0%

15.7%

8.7%

  Н  и   й  т  и  м  п  о  р  т  о  д  э  з  л  э  х  и

  м  п  о  р  т  ы  н   б  ү  т  э  э  г  д  э  х  ү  ү  н  ү  ү  д

Эх сурвалж: www.1212.mn, статистикийн бюллетень

Page 22: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 22/88

  2  2

Үзүүлэлт2013 Тод 2014 Төл Зөрүү

Хэмжээ мян.$ Хэмжээ мян.$ Хэмжээ мян.$

Зэсийн баяжмал /мян.тн/ 697.3 1,132.3 1,225.1 3,118.7 527.8 1,986.4Оюу толгой ХХК 192.3 400.0 732.3 2,334.7 530.8 1,934.7  

Эрдэнэт үйлдвэр ХХК 505.0 732.3 502.0 784.0 -3 51.7  

Нүүрс /сая.тн/ 20.5 1,571.9 31.4 2,732.6 10.9 1,160.7

Цайрн баяжмал /мян.тн/ 0.1 104.8 88.0 87.4 87.9 -17.4

Төмрийн хүдэр /сая.тн/ 6.0 718.5 7.8 844.1 1.8 125.6

Молибдений баяжмал /мян.тн/ 3.7 29.0 3.3 46.6 -0.4 17.6

Алт /тн/* 3.1 123.0 1.4 58.6 -1.7 -64.4

Жонш 287.7 70.4 315.1 84.0 27.4 13.6

НИйТ 3,756.3 6,983.0 3,226.7

Эх сурвалж: Сангийн яам 

2500 гару бизнесэрхлэгчиг хамруулсан

Сайжирсан

Муудсан

2010

Бизнесийн орчинд өгсөн үнэлгээ

2011 2012 2013

   6   9   %

  1  5   %

   3   2   %

   6   2   %

   3   9   %

  5   0   %

   3   8   %

  5   2   %

Эх сурвалж: MУХАҮТ 

Page 23: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 23/88

Улсын өр, сая ам.доллар

Гадаад зээл

Чингис бонд

Нийт эргэн төлөлт

Хөгжлийн банк

Эх сурвалж: www.worldbank.org/en/country/mongolia

Төсвин алдагдал, ДНБ-ни харьцаа

Төсвийн үндсэн тэнцэл/ДНБ

   2   0   0   6

  M   0  1

   2   0   0   6  M   0   6

   2   0   0   6

  M  1  1

   2   0   0  7  M   0  4

   2   0   0  7  M   0   9

   2   0   0   8  M   0   2

   2   0   0   8  M   0  7

   2   0   0   8

  M  1   2

   2   0   0   9  M   0  5

   2   0   0   9

  M  1   0

   2   0  1   0  M   0   3

   2   0  1   0  M   0   3

   2   0  1  1

  M   0  1

   2   0  1  1  M   0   6

   2   0  1  1  M  1  1

   2   0  1   2  M   0  4

   2   0  1   2  M   0   9

   2   0  1   3  M   0   2

   2   0  1   3  M   0  7

8%

6%

4%

2%

0%

-2%

-4%

-6%

-8%

-10%

-12%

   2   0  1   3

  M  1   2

Эх сурвалж: www.1212.mn, статистикийн бюллетень

Page 24: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 24/88

  2  4

Уул уурхайн бус орлого

Уул уурхайн орлого

Уул уурхайн орлогн төсөвт эзлэх хувь

6000

5000

4000

3000

2000

1000

02003 2004 2005 20072006 2008 2009 2010 2011 2012 2013

  4   2

       7       6

  1  1  1

   3   8  7

   6   0   9

   6  1  5

  4   0   0

   9   0  5

  1  1   8   2

       8       4       5

       9       6       7

  5

  1   2

   6

  1  7

  7   2  7

       9

       6       6

  1   2  4   2

  1  5  4   2

  1  5   9   3

   2

  1  7   3

   3

   2  1   9

  4

  1   2  4

       4

       4       9       8

8%

11%

13%

28%

33%

27%

20%

29%

27%

17%

18%

Уул уурхайн салбарын орлогоос хамаарах хамаарал

Эх сурвалж: www.forum.mn 

Инфляцин гүцэтгэл

Зорилтот түвшин

Бодит инфляци

1590

1490

1390

1290

1240

11402003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

Эх сурвалж: www.mongolbank.mn 

4.7%

11%

9.5%

4.8%

14%

23.2%

14.3%

9.4%

14.2%

12.5%

1.9%

Page 25: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 25/88

Мөнгөни нилүүлэлт, нөөц мөнгө, нит зээл, тэрбум төгрөг

Мөнгөний нийлүүлэлтБанкн системийн нийт зээлийн багц

Нөөц мөнгө

12200

10200

8200

6200

4200

2200

200

4000

3500

3000

2500

2000

1500

1000

500

0

     2     0     0     4     M     0     3

     2     0     0     4     M     1     2

     2     0     0     5     M     0     9

     2     0     0     6     M     0     6

     2     0     0     7     M     0     3

     2     0     0     7     M     1     2

     2     0     0     8     M     0     9

     2     0     0     9     M     0     6

     2     0     1     0     M     0     3

     2     0     1     0     M     1     2

     2     0     1     1     M     0     9

     2     0     1     2     M     0     6

     2     0     1     3     M     0     3

     2     0     1     3     M     1     2

Эх сурвалж: www.mongolbank.mn, сарын бюллетень

Гадаадын шууд хөрөнгө оруулалт

Шууд хөрөнгө оруулалт, жилийн өөрчлөлт

4 улирлн шаталсан дундаж

5000

4500

4000

3500

3000

2500

2000

     2     0     0     4     M     0     3

     2     0     0     4     M     1     2

     2     0     0     5     M     0     9

     2     0     0     6     M     0     6

     2     0     0     7     M     0     3

     2     0     0     7     M     1     2

     2     0     0     8     M     0     9

     2     0     0     9     M     0     6

     2     0     1     0     M     0     3

     2     0     1     0     M     1     2

     2     0     1     1     M     0     9

     2     0     1     2     M     0     6

     2     0     1     3     M     0     3

     2     0     1     3     M     1     2

1500

1000

500

0

4620

2295

Эх сурвалж: www.mongolbank.mn, сарын бюллетень, төлбөрийн тэнцлийн статистик 

Page 26: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 26/88

  2  6

Моргежин зээл

Валютн ханш

8 хувийн моргэйжийн шинээр олгосон зээл /тэрбум төг/

     2     0     1     3     M     0     1

     2     0     1     3     M     0     2

     2     0     1     3     M     0     3

     2     0     1     3     M     0     4

     2     0     1     3     M     0     5

     2     0     1     3     M     0     6

     2     0     1     3     M     0     7

     2     0     1     3     M     0     8

     2     0     1     3     M     0     9

     2     0     1     3     M     1     0

     2     0     1     3     M     1     1

Эх сурвалж: www.mongolbank.mn 

1750

1650

1550

1450

1350

700

600

500

400

300

200

100

0

Валютын хадгаламж

Валютн хадгаламж

Гадаад валютн харилцах

1600

1400

1200

1000

800

600

400

200

0

     2     0     0     4     M     0     3

     2     0     0     4     M     1     2

     2     0     0     5     M     0     9

     2     0     0     6     M     0     6

     2     0     0     7     M     0     3

     2     0     0     7     M     1     2

     2     0     0     8     M     0     9

     2     0     0     9     M     0     6

     2     0     1     0     M     0     3

     2     0     1     0     M     1     2

     2     0     1     1     M     0     9

     2     0     1     2     M     0     6

     2     0     1     3     M     0     3

     2     0     1     3     M     1     2

Эх сурвалж: www.mongolbank.mn, сарын бюллетень, төлбөрийн тэнцлийн статистик 

Page 27: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 27/88

Эх сурвалж: www.mongolbank.mn, банкуудын нэгдсэн тайлан 

Ханшин алдагдал

Хувийн хэвшлийн ханшийн өөрчлөлтөөс алдсан валютнзээл, жилийн өөрчлөлт

Хувийн хэвшлийн валютн чанаргүй зээл

800

700

600

500

400

300

200

100

0

     2     0     0     6     M     0     1

     2     0     0     6     M     0     6

     2     0     0     6     M     1     1

     2     0     0     7     M     0     4

     2     0     0     7     M     0     9

     2     0     0     8     M     0     2

     2     0     0     8     M     0     7

     2     0     0     8     M     1     2

     2     0     0     9     M     0     5

     2     0     0     9     M     1     0

     2     0     1     0     M     0     3

     2     0     1     0     M     0     8

     2     0     1     1     M     0     1

     2     0     1     1     M     0     6

     2     0     1     1     M     1     1

     2     0     1     2     M     0     4

     2     0     1     2     M     0     9

     2     0     1     3     M     0     2

     2     0     1     3     M     0     7

     2     0     1     3     M     1     2

-100

-200

700

600

500

400

200

0

17

235

132

180

87

Page 28: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 28/88

  2  8

Page 29: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 29/88

100000 хүн тутамд ногдох зам тээврин ослын улмаас нас барсан хүни тоо

Эх сурвалж: Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллага

<7.27.2-1111-15.715.7-20.720.7-26.326.3-31.631.6-3838-48.4

Жолоочийн суудал, 2013 оны 12 сар

  1   3   0  1  7  7

  5  4  1   9  4

  5   0   0   0

  4   3   9   0  1

  1   0  5   3   3

   9   6   3   3

Суудлынмашин

Ачаанымашин

Автобус Тусгайзориулалт

Баруун талдаа

Зүүн талдаа

Page 30: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 30/88

  3  0

Бусад 1%

Явганзорчигчийнбуруутайүйлдэл 5%

Зам тээврин ослин шалтгаан

Зогсоох арга хэмжээ аваагүй 11%

Уулзвар нэвтрэх 7%

Гэрэл дохио 1%

Эргэх үйлдэл 4%

Зай тохируулаагүй 25%

Гүйцэж түрүүлэх 2%

Эргэх урсгал 4%

Эгнээ байр 8%

Ухрах 4%

Хэргийн газраас зугтсан 3%

Согтуу 6%

Хурд хэтрүүлсэн 8%

Бүрэн бус т ээврийн хэрэгсэл 1%

Анхаарал болгоомжгүй 10%

Жолоочийнбуруутайүйлдэл 94%

Page 31: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 31/88

15-аас дээш насны нэг хүнд ногдох согтууруулах ундааны хэрэглээ, жилээр, литр

<2.52.50-4.995.00-7.497.50-9.9910.00-12.49>12.50

Эх сурвалж: Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллага, Согтууруулах ундааны тайлан 2011 

Page 32: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 32/88

  3  2

Архинаас улбаата нитлэг тохиолддог 12 өвчлөл

Цус багадалт

Хорт хавдар

Зүрх судасныөвчлөл

Сэтгэлиндарамт

Эпилепсиөвчин

Халдвартөвчин

Гипертони

Мэдрэлинөвчин

Тулаөвчин

Элэгницирроз

Норбулчирхан

үрэвсэл

Сэтгэцинөвчин

Эх сурвалж: http://www.webmn.com 

Page 33: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 33/88

03

  1   9 ,   9

   3  4

Гэмт хэргийн тоо, жилээр

  1   8 ,   9

   0  5

  1  7 ,  4  1  1

  1   8 ,   2  5   3

   2  1 ,   2   6   8

   2   0 ,  7

   0  4

   2   0 ,   3  7   3

  1   9 ,   8

   2  5

  1   9 ,  1

   9  7

   2   2 ,   0

   8   9

   2  5 ,   3

   6   2

04 05 06 07 08 09 10 11 12 13

Эх сурвалж: Үндэсний статистикийн хороо 

  Я  п  о  н

  Г  е  р  м  а  н

  И  т  а  л  и

  Х  я  т  а  д

   Ф  р  а  н  ц

  И  х  Б  р  и  т  а  н  и

   С  о  л  о  н  г  о  с

   Э  Н  э  т  х  э  г

  А  Н  У

   О  р  о  с

   Ө  м  н  ө  д  А  ф  р  и  к

  М  о  н  г  о  л

   0 ,   3

   0 ,   8

   0 ,   9

  1 ,  1

  1 ,  1

  1 ,   2

   2 ,   6

   3 ,   6

  4 ,   9

  1   0 ,  5

   3  1 ,  7

   3   2 ,  7

Гэмт хэргийн улмаас нас баралтын түвшин, 100,000 хүнд ногдох

Эх сурвалж: Олон улсын гэмт хэрэгтэй тэмцэх газар 

Page 34: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 34/88

  3  4

Гэмт хэргин индекс

Эх сурвалж: Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллага

14,17 82,51

  А  ф  г  а  н  и  с  т  а  н

  В  е  н  е  с  у  е  л  ь

  Г  у  а  т  е  м  а  л  а

  К  е  н  и

  Т

  р  и  н  и  д  а  д  Т  о   б  а  г  о

   Ө  м  н  ө  д  А  ф  р  и  к

  Н  и  г  е  о

  Х  а  и  т  и

  Я  а  м  а   й  к  а

  Б  о  л  и  в

  Х  о  н  д  у  р  а  с

  Б  р  а  з  и  л

  М  а  л  и  в

  Д  о  м  и  н  и  к  а  н

  М  о  н  г  о  л

   8   2 .  5

   8  1 .  5

  7   9 .   3

  7   8 .   9

  7   8 .  7

  7   8 .  5

  7  7 .   9

  7   2 .  5

  7  1 .   0

   6   9 .   0

   6   8 .   9

   6  7 .   0

   6   6 .  4

   6   6 .  4

        6        6  .        2

Гэмт хэргийн индекс

Эх сурвалж: Дэлхийн гэмт хэргийн тайлан 2013 

Гэмт хэргийн тоо, төрлөөр

   6  4   6   2

  7  1  5  5

   8  1  5   6

  4   3  4  4   0  5

  4   2  5

  7   2   3   2

   9   0   2   3

  1  1  1  1   8

  1   8  7   3

  1  7  4   9

  1   8   9  4

   2   6  1   2   9  5   3  1   8

  1   8  7   0

  1   9   9   9

   2  1  4   8

Хүний амьнас, эрүүлмэндийнэсрэг гэмт

хэрэг

Хүүхэд,гэр бүл,

нийгмийн ёссуртахууныэсрэг гэмт

хэрэг

Өмчлөхэрхийн эсрэггэмт хэрэг(хулгайдээрэм)

Нийгмийнаюулгүйбайдлынэсрэг гэмт

хэрэг(танхайрах)

Хүн амынэрүүл

мэндийнэсрэг гэмт

хэрэг

Тээврийнхэрэгслийн

хөдөлгөөнийаюулгүй

байдлын эсрэггэмт хэрэг

2011 он

2012 он

2013 он

Эх сурвалж: Үндэсний статистикийн хороо 

Page 35: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 35/88

Гэмт хэргийн улмаас нас барсан,гэмтсэн хүний тоо

Гэмтсэн хүний тоо

Нас барсан хүний тоо

2011

   8  1   0   0

   9   2   2

   8  4   3   6

   9   0  1

       9       7       9       7

       9       4       9

2012 2013

Эх сурвалж: : Үндэсний статистикийн хороо 

2005-2013 оны объектийн гал түймэр, түүнтэй холбоотойнас барсан хүний үзүүлэлт

Объектийн гал түймрийн тоо

Нас барсан хүний тоо

5,000

4,000

3,000

2,000

1,000

0

100

80

60

40

20

0

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

   2  4   2   8

   2   2   8  1   2

   6   6  5

   2   3   3  7

   2  1   6  5   2

  5  4  1   3

   0   6   3   3

  5   0  1

   3   8  1   9

75   6783

52  55

65

84

75

53

Эх сурвалж: : Онцгой байдлын ерөнхий газар 

Page 36: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 36/88

  3  6

Гал түмрин тохиолдол, дүүргээр

Баянгол 16%

Чингэлтэй 15%

Сүхбаатар 14%

Хан-Уул 9%

Налайх 4%

Багануур 1%

Баянзүрх 22%

Сонгино хайрхан 19%

Гал түмрин тохиолдлын шалтгаан

Санаатай үйлдэл 16%

Цахилгаанаас 15%

Санамсаргүй байдлаас 14%

Шалтгаан тогтоогдоогүй 9%

Бусад 4%

Эх сурвалж: : Онцгой байдлын ерөнхий газар 

Эх сурвалж: : Онцгой байдлын ерөнхий газар 

Объектийн гал түймрээс учирсанхохирол, сая төгрөг

07

   3  1   8   0

  4  1  7   0

   3   8   8   2

  4   6  1  7

  4   0  7   2

  1   0   0  1   3

Эх сурвалж: : Онцгой байдлын ерөнхий газар 

08 09 10 11 12 13

   6   8  5   2

Page 37: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 37/88

Он 2013 2014

Станцуудн суурилагдсан хүчинчадал /Гкал/ц/

1585 1685

Холбогдсон хэрэглээ /Гкал/ц/ 1552 1770

Хүчин чадлн нөөц, дутагдал 32 -185

Page 38: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 38/88

  3  8

Улаанбаатар хотын дулааны хэрэглээ ба хүчин чадал, гегакалори

Дулаан хэрэглээ

Хүчин чадал

2,500

1,500

1,000

500

2,000

2001 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2020

Эх сурвалж: МУ Эрчим Хүчнийн Яам, 2011 оны тайлан 

1,585

Page 39: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 39/88

2010/10-2011/03

2011/10-2012/032012/10-2013/03

2013/10-2014/03

Хүхэрлэг хийх SO2-н сарын дундаж агууламж 2010-2013 онуудын

хүйтний улиралд, мкг/м2

M10

  1   9

M10 M10 M10 M10 M10

  1   9  1  4  1   0       4       5

       4       6   3   2   2   0

   6   0

  1   0  5   6   2

  7   0  1   0  4

       8       5

   6   3   8   0

       6       5

  4   2   3   6   2  5

2010/10-2011/03

2011/10-2012/03

2012/10-2013/03

2013/10-2014/03

Азотын давхар исэл NO2-н сарын дундаж агууламж 2010-2013онуудын хүйтний улиралд, мкг/м2

  1   2  4   2

  1   8   3   0

   3   0

       5       9

  5   2

  4   2

  4   2

  1   0  4

       6       7

       4       8  5   2   8   0

  5  1  4   3   6  1

   2   0

  1  7  1   6

M10 M10 M10 M10 M10 M10

Page 40: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 40/88

  4  0

2010/10-2011/03

2011/10-2012/03

2012/10-2013/03

2013/10-2014/03

Том ширхэгтэй тоосонцор PM10-ын сарын дундаж агууламж2010-2013 онуудын хүйтний улиралд, мкг/м2

  1   3   0

  1  5   0

  1   2   0

  1   6   0

  1   9   0   2  7   0   2  4   0   2  1   0

   3  5   0

  7   0   0

  4   8   0

  4   9   0

  7  4   0

  4  7   0

   3  5   0

  4  7   0   3   3   0

   2   0   0   2   6   0   2   0   0

M10 M10 M10 M10 M10 M10

   2  7   9

   2  1   6

  1   9   8

  1  4  5

  1  4   3

  1   3   8

  1   3   2

Том ширхэглэгт тоосонцорын хэмжээ 279 мг/м 3 хүрч Монгол хүний генийнсанд ноцтой эрсдэл бий болголоо.

Эх сурвалж: Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллага 2012.10.15 

  1   2  4

  1   2  4

  1   2   3

  1   2   0

  1  1  7

  1   0   9

  1   0   6

       9       8

       9       8

       9       4

   8   2

   8   0

       7       7

  М  о  н  г  о  л

  Б  о  т  с  в  а  н  и

  П  а  к  и  с  т  а  н

   С  е  н  е  г  а  л

   С  а  у  д  ы  н  А  р  а   б

  Е  г  и  д  е  т

  А  р  а   б  ы  н   Э  м  и  р  а  т

  И  р  а  н

  Н  и  г  е  р

  К  у  в  э   й  т

  Б  а  н  г  л  а  д  е  ш

  Б  о  с  н  и  Г  е  р  ц  о  г  о  в  и  н

   Э  н  э  т  х  э  г

  Н  е  п  а  л

  Г  а  н  а

  Б  Н  Х  А  У

  М  ь  я  н  м  а  р

  Б  о  л  и  в

  Т  у  н  и  с

  Ш  р  и  Л  а  н  к

Page 41: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 41/88

Газар хөдлөлтин тоо

Ойрн газар хөдлөлт

Холн газар хөдлөлт

1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

   2   3  5   0

   3   0   0   0

  5  5   0   0

   2  5  5   0

   2  7  5   0

   8   0   0   0

  5  4   0   0

   3   0   0   0

  4   8   0   0

   2  5   0   0

  4  5   0   0

  4   3   0   0

  5   6  5   0

  4  1   0   0

  5  5   0   0

   3   0   0   0

  1  4   8  5   0

   3   0  5   0

   9  1   0   0

   3   8  5   0

  5   3  5   0

  5   2  5   0

  7  5   0   0

   3   6  5   0

  1   3   0   0   0

  4   8   0   0

   2  1   0   0   0

  5   0   0   0

   2   0  5   0   0

  4   2   0   0

Монгол Улсын газар хөдлөлтийн статистик

Эх сурвалж: Газар хөдлөлт судлах сектор 

Page 42: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 42/88

  4  2

Улаанбаатар хотын нит барилга /хицээр/

Тоосгон өрөгт бүтэц 61%

Угсармал 18%Төмөр бетонон хийц 16%

Модон хийц 2%

Метал хийц 2%

Бусад 1%

Page 43: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 43/88

Зүрх судасн өвчин

Хавдар

Гэмтэл, хордлого ба гадн шалтгаантбусад тодорхой эмгэг

Хоол боловсруулах

Бусад

Эх сурвалж: Дэлхийн эрүүл мэндийн хүрээлэн /WHO 2011/ 

2012

Өвчнөөр нас баралт

2011

2010

2009

5939 3591 3595 1511 2687

6291 3536 3128 1533 2639

6212 3591 2788 1463 2922

5892 3222 2361 1312 2735

5000 10000 15000

Эрэгтэй

Эмэгтэй

Нас баралт хүйсээр

2012

2011

2010

2009

0 3000 6000 9000 12000

104526471

105716556

103256951

91486374

Эх сурвалж: Үндэсний статистикийн хороо 

Page 44: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 44/88

       4       4

Бусад

Улаанбаатар

2012

Эмнэлэгт эмчлүүлэгчдийн тоо

2011

2010

2009

365.2

362.0

366.0

357.6

353.4

332.3

313.6

291.8

Эх сурвалж:Үндэсний статистикийн хороо 

Эмнэлэгт эмчлүүлэгчдийн зонхилохөвчлөл, 10000 хүнд ногдохоор

   3  1  5 .   8

  4   0  5 .  4

   3   3   0 .  7

  4   0   3 .  1

Шээс, бэлгийнтогтолцооны

Амьсгалынтогтолцооны

Хоолболовсруулах

Зүрх-судаснытогтолцооны

Зүрх судас болон хоол боловсруулахтогтолцооны өвчин

Хоол боловсруулах тогтолцоон өвчин

Зүрх-судасн тогтолцоон өвчин

   3   3   9 .   6

Зонхилох хүнд өвчлөл

   3   3   0 .  5

   3   3  7 .   3

   3  5  7 .   9

   3   3  4 .  7

   3   8  1 .   3

   3   3   0 .  7

  4   0   3 .  1

2009 2010 2011 2012 Эх сурвалж:Үндэсний статистикийн хороо 

Page 45: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 45/88

Page 46: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 46/88

       4       6

Page 47: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 47/88

Page 48: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 48/88

       4       8

Page 49: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 49/88

Page 50: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 50/88

  5  0

Page 51: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 51/88

Page 52: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 52/88

  5  2

Page 53: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 53/88

Page 54: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 54/88

       5       4

Page 55: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 55/88

Page 56: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 56/88

       5       6

Page 57: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 57/88

Page 58: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 58/88

       5       8

Page 59: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 59/88

Page 60: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 60/88

  6  0

Page 61: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 61/88

Page 62: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 62/88

  6  2

Page 63: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 63/88

Page 64: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 64/88

       6       4

“УЛААНБААТАР АУДИТ КОРПОРАЦИ” ХХКУлаанбаатар аудит корпораци нь хараат бус аудит, баталгаажуулалт, татварын болон үйлчилгээний дэлхийд тэргүүлэгч

байгууллагуудын нэг Грант Торнтон Интернэйшнлийн Монгол улс дахь Корреспондент гишүүн (www.gti.org)

ХАРААТ БУС АУДИТОРЫН ДҮГНЭЛТ

“Мандал Женерал Даатгал” ХХК-ийн удирдлагад

Бид “Мандал Женерал Даатгал” ХХК-ийн (цаашид “компани” гэх) 2013 оны 12 дугаар сарын

31-ний өдрийн байдлаарх санхүүгийн байдлын тайлан, уг өдрөөр дуусгавар болсон жилийн

дэлгэрэнгүй орлогын тайлан, өмчийн өөрчлөлтийн тайлан, мөнгөн гүйлгээний тайлан болон

нягтлан бодох бүртгэлийн гол бодлогууд, бусад тайлбар тодруулгуудаас бүрдсэн санхүүгийн

тайлан (цаашид “санхүүгийн тайлан” гэх)-д аудит хийлээ.

Санхүүгийн тайланд удирдлагын хүлээх хариуцлага

Эдгээр санхүүгийн тайлангуудыг Санхүүгийн тайлагналын олон улсын стандарт, Сангийн

 Яамнаас баталсан заавар, журмын дагуу бэлтгэх, үнэн зөв толилуулах нь компанийн удирдлагын

үүрэг хариуцлага байдаг. Энэхүү үүрэг хариуцлагад нягтлан бодох бүртгэлийн зохистой

бодлогуудыг сонгож хэрэглэх, тухайн нөхцөл байдалд тохирсон нягтлан бодох бүртгэлийн

тооцооллуудыг хийх замаар аливаа алдаа эсвэл залилангийн улмаас үүсч болох материаллаг

буруу илэрхийлэлгүй санхүүгийн тайланг бэлтгэх, толилуулах, үүнтэй холбоотой дотоод

хяналтын тогтолцоог бий болгож, хэрэгжүүлэх, тогтмол хэрэглэж байх үүрэг хариуцлагууд орно.

Аудиторын хүлээх хариуцлага

Бидний үүрэг хариуцлага бол хийсэн аудитдаа үндэслэн эдгээр санхүүгийн тайлангуудын талаар

хараат бус дүгнэлт өгөх явдал юм. Бид аудитаа Аудитын Олон Улсын Стандартын дагуу гүйцэтгэв.

Энэхүү стандартаар санхүүгийн тайлангууд нь материаллаг зөрчилтэй илэрхийлэгдээгүй гэдэг

үндэслэлтэй магадлагаа олж авахын тулд аудитыг төлөвлөж, гүйцэтгэхийг шаарддаг.

Аудитын ажилд санхүүгийн тайлангийн үзүүлэлтүүд, тэдгээрийн нэмэлт тодруулгуудын

талаар аудитын нотлох зүйл олж авах түүврийн горимыг гүйцэтгэх ажил багтана. Сонгон

авах горимуудад алдаа болон залилангийн улмаас санхүүгийн тайлан буруу илэрхийлэгдэж

болох эрсдэлийн үнэлгээг багтаасан аудиторын мэргэжлийн үнэлэмжүүдээс хамаарна. Тэдгээр

эрсдэлийн үнэлгээг хийхдээ аудитор нь компанийн дотоод хяналтын үр нөлөөтэй байдлыг

харгалзаж үздэг ба энэ талаар дүгнэлт гаргах зорилгоор биш, зөвхөн тухайн нөхцөлд зохистой

аудитын горимуудыг тодорхойлоход чиглэдэг. Мөн аудитын ажилд удирдлагын хийсэн томоохон

тооцооллууд болон баримталсан нягтлан бодох бүртгэлийн бодлогыг үнэлэх ажлууд багтана.

Бидний хийж гүйцэтгэсэн аудит нь энэхүү гаргасан дүгнэлтэд зохистой үндэслэл болно гэдэгт

итгэлтэй байна.

Монгол улс, Улаанбаатар хот, Чингэлтэй дүүрэг, 5-р хороо, Их тойруу, Маргад төв, 4 давхар, Утас: 329430, 70110744

Факс: 321844 Шуудан: “Улаанбаатар Шуудан” ХХК, И-мэйл хаяг: [email protected]

Page 65: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 65/88

Монгол улс, Улаанбаатар хот, Чингэлтэй дүүрэг, 5-р хороо, Их тойруу, Маргад төв, 4 давхар, Утас: 329430, 70110744

Факс: 321844 Шуудан: “Улаанбаатар Шуудан” ХХК, И-мэйл хаяг: [email protected]

Дүгнэлт

Бидний дүгнэлтээр “Мандал женерал даатгал” ХХК-ийн 2013 оны 12 дугаар сарын 31-ний

өдрийн байдлаархи санхүүгийн байдал ба уг өдрөөр дуусгавар болсон жилийн үйл ажиллагааны

үр дүн, өмчийн өөрчлөлт, мөнгөн гүйлгээ, тодруулга нь бүх материаллаг зүйлсийн хувьд

Санхүүгийн тайлагналын олон улсын стандартад нийцүүлэн Санхүүгийн зохицуулах хорооноос

баталсан заавар, журмын дагуу үнэн зөв, бодитой илэрхийлэгдсэн байна.

Тайлангийн хэрэглээ

Энэхүү тайланг “Компанийн тухай” хуулийн 94-р зүйлд заасны дагуу зөвхөн компанийн хувьцааэзэмшигчдэд зориулан гаргасан ба бусад өөр этгээдэд зориулаагүй болно. Бид энэхүү тайлангийн

хүрээнд бусад аливаа нэгэн гуравдагч талын өмнө хариуцлага хүлээхгүй.

Page 66: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 66/88

       6       6

Тодруулга 2013 2012

ժЪÍê

Мөнгө ба түүнтэй адилтгах хөрөнгө 3   821,170 136,993

Богино хугацаат хөрөнгө оруулалт 4   5,060,704 3,289,300

Авлага   5   2,213,596 941,905

Бараа материал   6   24,790 21,583

Урьдчилж төлсөн зардал /тооцоо/   7   287,676 135,057

Хөрөнгө оруулалтн зориулалттай үл хөдлөх хөрөнгө   8   110,000 -

Үндсэн хөрөнгө   9   323,774 291,549

Биет бус хөрөнгө 10   2,699 729

Урт хугацаат хөрөнгө оруулалт - 2,200,000

Нийт хөрөнгө   8,844,409 7,017,117

ӨР ТӨЛБӨР БА ЭЗЭМШИГЧДИЙН ӨМЧ

Богино хугацаат өр төлбөр 11   1,915,495 164,381

Нөөц сан 12   2,344,453 1,722,580

Нийт өр төлбөрийн дүн   4,259,948 1,886,961

ЭЗЭМШИГЧДИЙН ХӨРӨНГӨ

Хувьцаат капитал 13   5,000,000 8,051,496

Хуримтлагдсан алдагдал 14   (415,539)   (2,921,340)

Нийт эзэмшигчдийн өмчийн дүн   4,584,461 5,130,156

Өр төлбөр ба эзэмшигчдийн өмчийн дүн   8,844,409 7,017,117

Санхүүгийн байдлын тайлан2013 оны 12 сарын 31-ний өдрийн байдлаар

(Мянган төгрөгөөр)

Нэмэлт тодруулгууд нь эдгээр санхүүгийн тайлангийн салшгүй хэсэг болно.

Page 67: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 67/88

Тодруулга 2013 2012

Äààòãàëûí íèéò õóðààìæèéí îðëîãî 7,318,592 2,720,289

Äàâõàð äààòãàëûí õóðààìæ   (3,791,977) (1,204,896)

Áóöààñàí äààòãàëûí õóðààìæ   (46,465) (87,717)

Äààòãàëûí öýâýð õóðààìæèéí îðëîãî 15   3,480,150 1,427,676

Îðëîãîä òîîöîîã¿é õóðààìæèéí íººö ñàíãèéí ººð÷ëºëò 16 (741,755) (615,946)

Íèéò îðëîãîä òîîöñîí õóðààìæ   2,738,395 811,730

Орлогод тооцсон хураамжаас төлсөн нөхөн төлбөр 17 (876,271) (207,625)

Байгуулсан даатгалн нөөц 18 (175,549) (646,815)

Äààòãàëûí õóðààìæèéí îðëîãûí ä¿í 1,686,574 (42,710)

Äààòãàëûí õóðààìæèéí áóñ îðëîãо 19 1,157,586 837,024

Äààòãàëûí îðëîãî ä¿í   2,844,160 794,314

Ерөнхий ба удирдлагн зардал 20   (1,927,027) (1,467,393)

¯íäñýí ¿éë àæèëëàãààíû àøèã (àëäàãäàë) 917,133 (673,079)

¯íäñýí áóñ ¿éë àæèëëàãààíû àøèã (àëäàãäàë) 21   (131,513)   (318,546)

Òàòâàð òºëºõèéí ºìíºõ àøèã (àëäàãäàë) 785,620 (991,624)

Îðëîãûí òàòâàðûí çàðäàë 22  (94,947) (78,452)

Òàòâàðûí äàðààõ àøèã (àëäàãäàë)   690,673 (1,070,076)

Öººíõºä íîãäîõ õóâü - -

Åðäèéí àæèëëàãààíû àøèã (àëäàãäàë)   690,673 (1,070,076)

Îíöãîé øèíæòýé ç¿éëñ-öýâýð - -

Òàéëàíò ¿åèéí öýâýð àøèã (àëäàãäàë) 690,673 (1,070,076)

(Мянган төгрөгөөр

дЭлгЭРЭнгүй ОРлОгын тайлан2013 оны 12 сарын 31-ний өдрийн байдлаар

Нэмэлт тодруулгууд нь эдгээр санхүүгийн тайлангийн салшгүй хэсэг болно.

Page 68: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 68/88

       6       8

Дүрмийн санХалаасн

хувьцааӨмчийн бусад

хэсэгХуримтлагдсан

ашигНит дүн

2011 он 12 дугаар сарн 31-нээрх үлдэгдэл 6,243,016 - - (289,048) 5,953,968

Бүртгэлийн бодлогн өөрчлөлт, тохируулга,залруулга

- - 1,465,538 (1,562,215) (96,677)

Залруулсан үлдэгдэл 6,243,016 - 1,465,538 (1,851,263) 5,857,291

Хөрөнгө оруулалтн дахин үнэлгээний өсөлт(бууралт)

- - 342,942 - 342,942

Тайлант үеийн цэвэр ашиг - - - (1,070,076) (1,070,076)

2012 он 12 дугаар сарн 31-нээрх үлдэгдэл 6,243,016 - 1,808,480 (2,921,339) 5,130,157

Бүртгэлийн бодлогн өөрчлөлт, тохируулга,залруулга

- - (1,808,480) 1,815,127 6,647

Залруулсан үлдэгдэл 6,243,016 - (1,808,480) (1,106,212) 5,136,804

Өмчид гарсан өөрчлөлт - (1,243,016) - - (1,243,016)

Тайлант үеийн цэвэр ашиг - - - 690,673 690,673

2013 он 12 дугаар сарн 31-нээрх үлдэгдэл 6,243,016 (1,243,016) - (415,539) 4,584,461

Нэмэлт тодруулгууд нь эдгээр санхүүгийн тайлангийн салшгүй хэсэг болно.

(Мянган төгрөгөөр)

ӨМЧийн ӨӨРЧлӨлтийн тайлан2013 оны 12 сарын 31-ний өдрийн байдлаар

Page 69: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 69/88

2013 2012

ҮНДСЭН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНы МӨНГӨН ГҮЙЛГЭЭ

Мөнгөн орлогн дүн (+)   5,326,362 2,286,953

Бараа Даатгалн хураамжийн орлого   5,124,449 2,276,655

Давхар даатгалн нөхөн төлбөр   6,361 -

Бусад мөнгөн орлого   195,552 10,299

Мөнгөн зарлагн дүн (-)   (3,383,794)   (2,793,269)

Ажиллагчдад төлсөн 678,441 478,753

Нийгмийн даатгалын байгууллагад төлсөн   95,404 105,737

Бараа материал худалдан авахад төлсөн   79,215 45,815

Ашиглалтын зардалд төлсөн 3,623 7,072

Давхар даатгагчид төлсөн давхар даатгалын хураамж 

854,235 -

Нөхөн төлбөрт төлсөн   590,918-

Даатгалын төлөөлөгчийн шимтгэл   243,652-

Түлш шатахуун, тээврийн хөлс, сэлбэг хэрэгсэлдтөлсөн   49,717 36,979

Áýëòãýí íèéë¿¿ëýã÷äýä òºëñºí áóñàä ìºí㺠-   922,218

Татварын байгууллагад төлсөн 188,391 126,496

Даатгалын төлбөрт төлсөн 6,016 109,661

Бусад мөнгөн зарлага   594,184 960,538

Үндсэн үйл ажиллагаан цэвэр мөнгөн гүйлгээний дүн   1,942,567 (506,316)

ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТыН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНы МӨНГӨН ГҮЙЛГЭЭ

Мөнгөн орлогн дүн (+)   5,087,218 3,053,216

Үндсэн хөрөнгө борлуулсн орлого   625,541 -

Хөрөнгө оруулалт борлуулсн орлого   3,839,573 2,745,177

Бусдад олгосон зээл, мөнгөн урьдчилгаан буцаан төлөлт   185,575 -

Хүлээн авсан хүүний орлого   436,530 209,158

Хүлээн авсан ногдол ашиг   - 98,881

Мөнгөнзарлагн дүн (-)   (9,391,137) (2,849,192)

Үндсэн хөрөнгө олж эзэмшихэд төлсөн 731,519 117,625)

Биет бус хөрөнгө олж эзэмшихэд төлсөн 4,037 -Хөрөнгө оруулалт олж эзэмшихэд төлсөн 7,349,367 (2,731,567)

Бусад урт хугацаат хөрөнгө олж эзэмшихэд төлсөн 1,243,016 -

Бусдад олгосон зээл болон урьдчилгаа   63,199 -

Хөрөнгө оруулалтнүйл ажиллагаан цэвэр мөнгөн гүйлгээний дүн   (4,303,919)   204,024

(Мянган төгрөгөөр

МӨнгӨн гүйлгЭЭний тайлан2013 оны 12 сарын 31-ний өдрийн байдлаар

Page 70: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 70/88

  7  0

САНХҮҮГИЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНы МӨНГӨН ГҮЙЛГЭЭ

Мөнгөн орлогн дүн (+) 3,045,528 183,000

Зээл авсан, өрийн үнэт цаас гаргаснаас хүлээн авсан 3,045,528 183,000

Мөнгөн зарлагн дүн (-)   - (114,008)

Зээл, өрийн үнэт цаасн төлбөрт төлсөн мөнгө   - (970)

Санхүүгийн түрээсийн өглөгт төлсөн - (113,038)

Санхүүгийн үйл ажиллагаан цэвэр мөнгөн гүйлгээний дүн   3,045,528 68,992

Бүх цэвэр мөнгөн гүйлгээ   684,177 (233,300)

Мөнгө, түүнтэй адилтгах хөрөнгийн эхний үлдэгдэл   136,993 370,293

Мөнгө, түүнтэй адилтгах хөрөнгийн эцсийн үлдэгдэл   821,170 136,993

Нэмэлт тодруулгууд нь эдгээр санхүүгийн тайлангийн салшгүй хэсэг болно.

(Мянган төгрөгөөр)

МӨнгӨн гүйлгЭЭний тайлан (рэжэ)2013 оны 12 сарын 31-ний өдрийн байдлаар

Page 71: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 71/88

тОдРУУлга 1. тОВЧ танилЦУУлга

тОдРУУлга 2. нЯгтлан бОдОх

бүРтгЭлийн үндСЭн бОдлОгО

1.1 Компанийн үүсгэн байгуулалт

Компани нь 2011 он 4 дүгээр сарн 26-нд “МандалЖенерал” ХХК нэртэйгээр үүсгэн байгуулагдсан бөгөөдСанхүүгийн зохицуулах хороон 2011 он 6 дугаар сарн02-н өдрийн 146 дугаар тогтоолооор “Ердийн даатгалнүйл ажиллагаа” эрхлэх тусгай зөвшөөрлийг авсн дарааалбан ёсн нэрээ “Мандал Женерал Даатгал” ХХК болгонөөрчилж, ердийн даатгалн үйл ажиллагаа эрхлэх болсонбайна.

Компани одоогоор 17 хэлбэрийн даатгалн үйл ажиллагааэрхлэн, 2 салбартайгаар ажиллаж байна.

1.2 Үйл ажиллагаан чиглэл

Ердийн даатгалн үйл ажиллагаа эрхэлдэг ба дарааххэлбэрийн даатгалууд байна.

• Гэнэтийн осол, эмчилгээний зардлн

• Хөрөнгийн• Авто тээврийн хэрэгслийн• Барилга угсралтн• Ачаан• Агаарн хөлгийн• Авто тээврийн хэрэгслийн жолоочийн хариуцлагн• Жолоочийн хариуцлагн албан журмн• Газар тариалангийн• Мал амьтдн• Санхүүгийн• Зээлийн• Итгэлцлийн• Төмөр замн болон усан замн тээврийн хэрэгслийн• Төмөр замн эсхүл усан замн тээврийн хэрэгслийг• өмчлөх, эзэмших, ашиглахтай холбоотой хариуцлагн• Агаарн хөлгийг өмчлөх, эзэмших, ашиглахтай

• холбоотой хариуцлагн

2.1 Санхүүгийн тайланг бэлтгэсэн байдал

Тус компанийн санхүүгийн тайлангууд (Санхүүгийнбайдлн тайлан, Дэлгэрэнгүй орлогн тайлан, Өмчийнөөрчлөлтийн тайлан, Мөнгөн гүйлгээний тайлан)нь СТОУС-н ерөнхий хүрээнд болон холбогдохстандартуудад нийцүүлэн, СЗХ-н 2009 он 12 сарн 23-

н өдрийн 275 тоот тушаалаар баталсан “Даатгагч болондаатгалн мэргэжлийн оролцогчийн санхүүгийн нэмэлттайлангийн агуулга, маягтг тогтоох журам”-н дагуубэлтгэгдсэн байна.

2.2 Санхүүгийн тайлагналн суурь

Компани нь санхүүгийн тайлангаа СанхүүгийнТайлагналн Олон Улсн Стандарт (СТОУС), түүнднийцүүлэн 2009 онд Санхүүгийн зохицуулах хороо (СЗХ)-

ноос баталж гаргасан даатгалн байгууллагуудад дагажмөрдөх нягтлан бодох бүртгэлийн заавар, журмн дагуутүүхэн өртгийн зарчмаар, аккруэл суурийн дагуу бэлтгэсэнбайна.

Компанийн бүхий л мөнгөн гүйлгээ нь бэлэн мөнгөнийтайланд тусгагдсан ба компанийн үйл ажиллагаанталаар Тодруулга 1-д тэмдэглэсэн.

Нягтлан бодох бүртгэлийн үйл ажиллагаа нь МонголУлсн Нягтлан бодох бүртгэлийн тухай хууль болонхолбогдох бусад хууль, тогтоомжийн дагуу явагдажбайна.

2.3 Санхүүгийн тайланг бэлтгэсэн мөнгөн тэмдэгт

Эдгээр санхүүгийн тайланг Компанийн үйл ажиллагаанүндсэн мөнгөн тэмдэгт болох Монгол Улсн төгрөгөөрилэрхийлсэн.

2.4 Тасралтгүй үйл ажиллагаан зарчим

“Цаашид ч гэсэн үйл ажиллагаагаа хэвийн үргэлжлүүлнэ”гэсэн төсөөлөлд үндэслэн, тасралтгүй үйл ажиллагаанзарчмаар санхүүгийн тайлангаа бэлтгэдэг. Дээрхтасралтгүй үйл ажиллагаан талаарх төсөөлөл, үр дүннь тодорхойгүй байгаа ирээдүйд болж болох үйл явцадсуурилсан байна.

2.5 Нягтлан бодох бүртгэлийн гол бодлогууд

Тус компани нь Нягтлан бодох бүртгэлдээ дараахбүртгэлийн бодлогуудг баримталдаг.

Даатгалын бүртгэлин бодлого

 Даатгалын цэвэр орлого 

Даатгалн нийт хураамжийн орлогоос давхар даатгалнхураамж, буцаасан даатгалн хураамжийг хасч,даатгалн цэвэр хураамжийн орлогг тодорхойлно.

Давхар даатгалн хураамжийг даатгагч нь даатгуулагчийнөмнө хүлээсэн үүргээ бүрэн буюу хэсэгчилэн дотоод,гадаадн өөр даатгагчид дахин даатгаж төлсөнтөлбөрөөр тодорхойлогдоно.

Буцаасан даатгалн хураамжийг хууль тогтоомжийндагуу даатгалн гэрээг дуусах хугацаанаас өмнөдуусгавар болгож, даатгагч даатгуулагчид тухайн гэрээнийхураамжийн үлдэх хугацаанд ногдуулан буцаан олгосонхураамжаар тодорхойлно.

Орлогод тооцсон хураамжийн орлого 

Орлогод тооцсон хураамжийн орлого гэж даатгалнцэвэр хураамжийн орлогоос тайлант хугацаанд тооцсонорлогод тооцоогүй хураамжийн нөөцийг хассан дүнгээртодорхойлно.

 Даатгалын нөөцийн бодлого 

Компани нь орлогод тооцоогүй хураамжийн нөөц санг

Page 72: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 72/88

МАНДАЛ ÆÅÍÅÐÀË ÄÀÀÒÃÀË ÕÕÊСанхүүгийн тайлангийн нэмэлт тодруулгууд2013 оны 12-р сарын 31-нээрх болон уг өдрөөр дуусгавар болсон жилийн хувьд

  7  2

• СЗХ-н 2009 он 232 тоот тушаалаар баталсан“Ердийн даатгалн нөөц сан бүрдүүлэх, зарцуулах,түүнд хяналт тавих журам”

• СЗХ-н 2013 он 7 сарн 17-н 250 тоот тогтоолоорбатлагдсан “Ердийн даатгагчийн даатгалн нөөцсангаас хөрөнгө оруулалт хийхэд тавигдах шаардлага”-д заасан хувь болон хязгаарг дагаж мөрдөнажилладаг байна.

Энэхүү журмаар компани нь дараах 4 төрлийн нөөц сангдаатгалн төрөл болон хэлбэр тус бүрээр байгуулдаг.Үүнд:• Орлогод тооцоогүй хураамжийн нөөц• Учирсан боловч нэхэмжлээгүй хохирлн нөөц• Нэхэмжилсэн хохирлн нөөц• Учирч болзошгүй хохирлн нөөц

Орлогод тооцоогүй хураамжийн нөөц

Орлогод тооцоогүй хураамжийн нөөц санг даатгагчийнхүлээн авсан даатгалн хураамжаас гэрээний үлдэххугацаанд ногдуулан, 8-тн аргаар тооцож байгуулах баулирлн даатгалн цэвэр хураамжийн орлогоос тооцдог.

Энэхүү сан нь даатгагчийн зүгээс даатгуулагчид ирээдүйдтөлөх нөхөн төлбөрт зориулан байгуулж байгаа нөөц юм.

Учирсан боловч нэхэмжлээгүй хохирлын нөөц сан 

Учирсан боловч нэхэмжлээгүй хохирлн нөөц сан гэдэгттайлант хугацаанд учирсан боловч компанид мэдэгдээгүй,гэсэн хэдий ч ирээдүйд нэхэмжилж болзошгүй хохиролдзориулан байгуулсан нөөц сан ба өмнөх санхүүгийнтайлангийн жилүүдийн нөхөн төлбөрийн хэмжээнийталаарх бодит мэдээлэлд үндэслэн компанийн актуарчийнтооцооллоор орлогод тооцсон хураамжаас улирал бүрбайгуулна.

Нэхэмжилсэн хохирлын нөөц

Нэхэмжилсэн хохирлн нөөц сан гэдэгт тайлант хугацаандучирсан хохирлг даатгуулагчаас нэхэмжилсэн боловчхараахан төлөгдөөгүй байгаа хохирлг нөхөн төлөхөдзориулагдсан нөөц сан ба тайлант хугацаанд байгуулсангэрээний дагуу даатгуулагчаас нэхэмжлэл ирсэнтохиолдолд орлогод тооцсон хураамжаас нэхэмжилсэнхохирлн нөөц санг байгуулна.

Учирч болзошгүй хохирлын нөөц

Учирч болзошгүй хохирлн нөөц сан гэдэгт тайлангийнхугацаанд даатгалн нөхөн төлбөрийн бодит түвшин ньтооцоолсон нөхөн төлбөрөөс давсан тохиолдолд тухайнхэсгийг нөхөн төлөхөд зориулсан нөөц санг хэлэх бадаатгуулагчид олгохоор тооцоолсон нөхөн төлбөр ньорлогод тооцоогүй хураамжаас их байх тохиолдолд тэрзөрүүгээр учирч болзошгүй хохирлн нөөц санг орлогодтооцсон хураамжаас байгуулна.

Нөхөн төлбөр 

Даатгалн тохиолдлоос үүдэн даатгуулагч эсвэл хохирогчгуравдагч талд төлөх өр төлбөрийг тухайн тохиолдолболох үед үнэлсэн дүнг үндэслэн нөхөн төлбөр болон

нөхөн төлбөр олголтн зардлг орлогн тайланд хүлээнзөвшөөрдөг.

 Давхар даатгалын гэрээ 

Компани нь хүлээн авсан даатгалн хариуцлагн заримхэсгийг давхар даатгалн гэрээ байгуулах замаар

давхар даатгалн компанид шилжүүлдэг. Компанийндаатгуулагчийн өмнө хүлээсэн үүргийн дагуу үүсч болоххариуцлагг бүрэн буюу хэсэгчлэн нөхөн төлүүлэхээрдавхар даатгагчтай байгуулсан гэрээг давхар даатгалнгэрээ гэж ангилна.

Буруутай этгээдээр төлүүлсэн орлого 

Компани нь Даатгалн тухай хуулийн дагуу даатгалнтохиолдол үүсэхэд хүргэсэн нь тогтоогдсон гуравдагчэтгээд(“буруутай этгээд”)-ээр олгосон нөхөн төлбөрөөтөлүүлэх эрхтэй байдаг. Дурдсан даатгалн тохиолдолүүсэхэд төлсөн нөхөн төлбөрийн дүнгээр буруутайэтгээдээс нэхэмжилж, авлага үүсгэх ба уг буруутайэтгээдээр төлүүлсэн үед нь үүсгэсэн авлагг хаажбүртгэдэг. Хэрэв буруутай этгээд нөхөн төлбөрийг төлөх

боломжгүй нь тогтоогдсон үед найдваргүй авлагн нөөцсан байгуулж, улмаар авлагг хааж данснаас хасдаг.

 Даатгалын гэрээний хойшлогдсон зардал 

Даатгалн гэрээг байгуулахтай холбоотой комисснболон бусад гэрээ байгуулах зардлг балансадхуримтлуулан бүртгэх ба хураамжийн орлогг гэрээнийхүчинтэй хугацаан турш элэгдүүлэн хүлээн зөвшөөрдгийнадил зарчмаар тохирох хэсгийг дараагийн тайлант үеүдэдзардлаар хүлээн зөвшөөрнө.

 Давхар даатгалын гэрээний хойшлогдсон орлого 

Компани нь давхар даатгагчид шилжүүлсэн хураамжаасдаатгалн шимтгэлийг суутгаж авдаг ба хүлээн авсан

шимтгэлийг хуримтлуулан бүртгэж, хураамжийн орлогггэрээний хүчинтэй хугацаан турш элэгдүүлэн хүлээнзөвшөөрдгийн адил зарчмаар тохирох хэсгийг дараагийнтайлант үеүдэд орлогоор хүлээн зөвшөөрнө.

2.6 Гадаад валютаарх ажил гүйлгээ

Гадаад валютаар гарсан ажил гүйлгээг ажил гүйлгээгарсан өдрийн гадаад валют болон суурь валютнхоорондох валютн ханшийг ашиглаж, гадаадвалютн дүнг суурь валютад хөрвүүлэн анхн хүлээнзөвшөөрөлтөөр бүртгэдэг.

Гадаад валютаар бүртгэгдсэн мөнгөн хөрөнгө баөр төлбөрүүдийг тайлан тэнцлийн өдрийн ханшаар

хөрвүүлнэ.

Хөрвүүлэлтээс үүдсэн ханшийн зөрүүг орлогн тайландбүртгэнэ. Орлогн тайлангийн үзүүлэлтүүдэд хамааралтайгадаад валютаарх ашиг, алдагдлг дэлгэрэнгүй орлогнтайланд бусад орлогн хэлбэрээр толилуулна.

Түүхэн өртөг нь гадаад валютаар хэмжигдэх мөнгөн бусзүйлүүдийг гүйлгээ гарсан өдрийн ханшаар хөрвүүлнэ.

Page 73: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 73/88

Насжилт(хоногоор)

1-180 181-270 271-365 366-455455-аадээш

Найдваргүйавлагн нөөцбайгуулах хувь

0% 25% 50% 75% 100%

2013 он 12 дугаар сарн 31-нд Америк долларнтөгрөгтэй харьцах ханш 1,654.10 байв.

2.7 Нягтлан бодох бүртгэлийн тусгай бодлого

“Мандал Женерал Даатгал” ХХК нь санхүүгийн тайлангаабэлтгэхдээ дараах бүртгэлийн бодлогуудг баримталдаг

байна.

2.7.1. Мөнгө ба түүнтэй адилтгах хөрөнгө

“Мандал Женерал Даатгал”ХХК нь мөнгөн хөрөнгөө Кассдахь бэлэн мөнгө, банкн харилцах данс, хугацаагүйхадгаламж, 3 сар хүртэлх хугацаатай хадгаламжийндансанд байгаа мөнгөн хөрөнгө болон мөнгөтэй адилтгахзүйлс гэж ангилан бүртгэнэ.

Мөнгөн хөрөнгийг нэрлэсэн үнээр нь бүртгэлд тусгадаг.Гадаад валютаарх мөнгөн хөрөнгийн дансдн үлдэгдлийгбалансн өдрөөрх Монгол банкн ханшаар төгрөгтхөрвүүлэн бүртгэдэг.

2.7.2. Санхүүгийн хөрөнгүүдСанхүүгийн хөрөнгөд богино хугацаат хөрөнгө оруулалтбуюу түргэн борлогдох үнэт цаас, бонд, өрийн бичиг,Засгийн газрн өрийн бичиг, өмчийн үнэт цаасаарххөрөнгө оруулалт, авлага, бусдад олгосон зээл болонбусад урьдчилгаанууд хамаарах ба дараах байдлаарангилна. Үүнд: а) зээл ба авлага, б) борлуулахад бэлэнбайгаа санхүүгийн хөрөнгө, в) дуусгавар хугацаа хүртэлэзэмших санхүүгийн хөрөнгө болон г) бодит үнэ цэнээрбүртгэгдэх санхүүгийн хөрөнгө гэх мэт.

Анхны хэмжилт ба үнэлгээ 

Санхүүгийн хөрөнгө буюу санхүүгийн өр төлбөрийганх хүлээн зөвшөөрөхдөө компани нь түүнийг өртгөөр

хэмжих ба энэ нь өгсөн (хөрөнгийн хувьд) эсвэл авсан(өр төлбөрийн хувьд) нөхөн төлбөрийн бодит үнэ байна.Арилжаалах зориулалттай санхүүгийн хөрөнгө буюуөр төлбөрөөс бусад тохиолдолд санхүүгийн хөрөнгийгхудалдан авах болон санхүүгийн өр төлбөр гаргахтайхолбоотой ажил гүйлгээний зардал нь бүх санхүүгийнхөрөнгө, өр төлбөрийн анхн хэмжилтэд багтана.

Бодит үнэ цэнийн тооцоолол 

Идэвхтэй зах зээл дээр арилжаалж байгаа санхүүгийнхөрөнгө болон өр төлбөрийн бодит үнэ нь зах зээлийнболон диллерийн (урт позицийн хувьд нийлүүлэлтийнүнэ, богино позицийн хувьд эрэлтийн үнэ) жишигханш дээр үндэслэнэ. Тухайн жишиг үнэ нь хөрөнгийнбирж, диллер, брокер, компани санхүүгийн зах зээл,

үнэ тогтоогч байгууллага, зохицуулах байгууллагнтогтоосон үнэд суурилсан бөгөөд эдгээр үнэ нь зах зээлдээр тогтмол хийгдэж байгаа арилжаан гүйлгээнийгүйлгээг илэрхийлсэн бол санхүүгийн хэрэгслийг идэвхтэйзах зээлийн үнээр илэрхийлсэн санхүүгийн хэрэгсэлгэнэ. Хэрэв дээрх шаардлагг хангахгүй бол зах зээлийгидэвхгүй гэж тооцно.Зах зээлийн идэвхгүй өөрийн хөрөнгийн хэрэгслүүдийнбодит үнэ цэнийг үнэн зөв тодорхойлж чадахгүй

тохиолдолд уг хэрэгслүүдийн үнэ цэнийн бууралтг хасчтооцсон өртгөөр бүртгэнэ.

Санхүүгийн хөрөнгийн үнэ цэнийн бууралт 

Компани нь санхүүгийн хөрөнгө эсвэл бүлэг санхүүгийнхөрөнгүүд үнэ цэнийн бууралтад орснг нотлох бодит

нотолгоо байгаа эсэхийг тайлан тэнцлийн өдөр тутамүнэлж үзнэ. Хэрэв хөрөнгийг анхлан хүлээн зөвшөөрснийдараа нэг буюу түүнээс олон удаа үнэ цэнийн бууралтнбодит нотолгоо бий болсон ба энэ бууралт нь санхүүгийнхөрөнгө эсвэл бүлэг санхүүгийн хөрөнгийн бодитойгоортооцоолох боломжтой ирээдүйн мөнгөн урсгалд нөлөөлжбайгаа үед санхүүгийн хөрөнгийг эсвэл бүлэг санхүүгийнхөрөнгийг үнэ цэнийн бууралтад орсон гэж үзнэ.

Үнэ цэнийн бууралтн нотолгоонд зээлдэгч эсвэл бүлэгзээлдэгчид нь санхүүгийн томоохон хүндрэлд орсон,зээлийн хүү болон үндсэн төлбөр зөрчилд орсон,дампуурал эсвэл санхүүгийн өөр бусад дахин зохионбайгуулалтанд орох магадлалтай болсон, зөрчилтэйхолбоотой эдийн засгийн нөхцөл байдалд гарсанөөрчлөлт гэх мэт тооцоолсон ирээдүйн мөнгөн урсгалд

хэмжиж болохуйц бууралт байгааг харуулсан бодитөгөгдөл бий болох зэрэг орно.

2.7.3. Авлага ба урьдчилгаа

Авлагг үндсэн үйл ажиллагаан хүрээнд харилцагчүйлчлүүлэгчидтэй холбоотой үүссэн авлага, үйлчилгээүзүүлсэний төлөө захиалагчаас авах авлага, малниндексжүүлсэн даатгалтай холбоотой авлага,даатгуулагчаас авах хураамжийн авлага, даатгалнтөлөөлөгчдөөс авах авлага гэх мэтээр ангилна. Бусадавлагад үндсэн бус үйл ажиллагаанаас үүссэн авлага,мөн татвар нийгмийн даатгалн шимтгэлийн илүү төлөлт,зээлээр борлуулсан үндсэн хөрөнгө, ажиллагсадтай үүссэнтооцоо, салбар хоорондн тооцоо гэх мэт авлагуудгбусад авлагаар ангилна.

Даатгалн гэрээн дэх хураамж төлөх хуваарийн дагууэхний төлбөр төлөгдсөнөөр даатгалн гэрээг эхэлсэндтооцож, хураамжийн орлогг хүлээн зөвшөөрч орлогодтооцон, үлдэгдэл төлбөрийг хураамжийн орлогнавлагаар бүртгэлд хүлээн зөвшөөрч тусгана.

Авлагг балансад цэвэр боломжит үнэ цэнээр бүртгэхба нэрлэсэн үнээс найдваргүй авлагн нөөцийг хассандүнгээр толилуулна. Гадаад валютаар илэрхийлэгдсэнавлагг балансн өдрийн Монгол банкн албан ханшаархөрвүүлнэ.

Авлагн эрсдэлийн санг байгуулахдаа авлага анхүүссэнээс хойшхи хоногуудад дараах байдлаар байгуулна

Page 74: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 74/88

МАНДАЛ ÆÅÍÅÐÀË ÄÀÀÒÃÀË ÕÕÊСанхүүгийн тайлангийн нэмэлт тодруулгууд2013 оны 12-р сарын 31-нээрх болон уг өдрөөр дуусгавар болсон жилийн хувьд

       7       4

Хөрөнгийг ашиглалтанд оруулсан үеэс хойш гарсанзардлуудг тухайн хөрөнгийг ашигласнаас бий болохоорхүлээгдэж буй эдийн засгийн өгөөжийг нэмэгдүүлжбайгаа эсэхийг харгалзан үзэж, тайлант үеийн зардалболон хөрөнгийн нэмэлт өртөг болгон капиталжуулахэсэхийг нь тодорхойлдог.

Үндсэн хөрөнгө нь хуримтлагдсан элэгдэл болон үнийнбууралтг хассан цэвэр дүнгээр тайлагнагдсан.

Элэгдэл. Үндсэн хөрөнгийг ашиглагдах хугацаантуршид шулуун шугамн аргаар элэгдэл тооцдог. Тайлантхугацаанд байгуулсан элэгдлийг элэгдлийн зардлаарбүртгэдэг.

Компани нь үндсэн хөрөнгийг элэгдүүлэхдээ дарааххугацааг баримталдаг. Үүнд:

Хөрөнгийн ангилал  Ашиглагдах жил

Тоног төхөөрөмжТавилга эд хогшилКомпьютер, түүнтэй адилтгах хөрөнгөТээврийн хэрэгсэлБусад хөрөнгө

101031010

2.7.5. Биет бус хөрөнгө

Компанийн биет бус хөрөнгөд компьютерийн программхангамжийг авч үздэг.

Биет бус хөрөнгүүд нь тус тусдаа худалдан авагддагбөгөөд худалдан авсан үнэ болон түүнийг ашиглахадбэлэн болгосон шууд зардлуудг хамруулан өртгийгхүлээн зөвшөөрдөг.

Анх хүлээн зөвшөөрсний дараа биет бус хөрөнгийг

хуримтлагдсан элэгдэл болон үнэ цэнийн бууралтгхассан дүнгээр дүнгээр санхүүгийн тайланд илэрхийлж, 3жилийн туршид шулуун шугамн аргаар элэгдүүлдэг. Үндсэн хөрөнгө, биет бус хөрөнгийг данснаас хасахдааүлдэгдэл өртгийн дүнгээр, худалдан борлуулах үедхөрөнгийн үлдэгдэл өртөг, худалдсан үнийн зөрүүгээрхөрөнгө дансаас хассан болон худалдан борлуулснолз, гарзг хүлээн зөвшөөрдөг.

2.7.6. Өглөг

Компанийн одоо байгаа өр төлбөрийг барагдуулсанаарирээдүйд эдийн засгийн нөөцийг бууруулж, гадагшлахмагадлалтай бөгөөд түүнийг хэмжих боломжтой нөхцөлд

өр төлбөрийг хүлээн зөвшөөрнө.Компанид өр үүсэх ажил гүйлгээ гарсан бөгөөдтөлөгдөх дүн нь нэгэнт тодорхой болсон өр төлбөрүүдбагтана. Үүнд: Дансн өглөг, банкн богино хугацаатайзээл, ногдол ашгийн өглөг, татвар, шимтгэлийн өглөг,даатгалн гэрээний хойшлогдсон орлого, цалингийнөглөг, гэх мэт

Гэрээний дагуу тайлант хугацаанд урьдчилан төлсөнба дараагийн тайлант үед хүлээн зөвшөөрөх зардал,хөрөнгө, ажил үйлчилгээний төлбөрийг авлага дансандурьдчилгаа хэлбэрээр бүртгэнэ.

Урьдчилгаа төлбөрийг төлбөр хийгдсэн өдрөөр хүлээн

зөвшөөрч холбогдох хөрөнгө, зардал, ажил үйлчилгээгхүлээн авсан үед хөрөнгөөр эсвэл орлогн тайландхүлээн зөвшөөрнө.

Татвар, нийгмийн даатгалын шимтгэлийн авлага

Аж ахуйн нэгжийн орлогн албан татвар, бусад татвар,төлбөр, хураамжийн болон нийгмийн даатгалншимтгэлийн тайлант хугацаан эцсээрх илүү төлөгдсөндүн орно. Улирал ба жилийн эцэс дэх татвар, нийгмийндаатгалн шимтгэлийн авлагн дүн нь татвар, нийгмийндаатгалн байгууллагн баталгаажуулсан дүнтэй тэнцүүбайна.

Урьдчилж төлсөн төлбөрүүд

Урьдчилж төлсөн төлбөр нь урьдчилж бэлэн мөнгөтөлсөн боловч бодитоор гараагүй байгаа зардлг хэлнэ.Урьдчилж төлсөн төлбөрүүд нь эхлээд төлсөн мөнгөндүнгийн хэмжээгээр хөрөнгөөр бүртгэгдэнэ. Харин дараатайлант үед гэрээний дагуу эсвэл дараа хугацаанд үйлажиллагаа нь хэрэгжсэн, хугацаа нь дуусахад орлогнтайланд тусгагддаг.

2.7.3. Бараа материал

Бараа материалд компанийн үйл ажиллагаагаа хэвийнявуулахад шаардлагатай материал, бичиг хэргийнматериал, хангамжийн зүйлсийн хэлбэрээр байгаахөрөнгүүд хамаарна. Бараа материалг байнгнсистемээр бүртгэх ба зарцуулахдаа дундаж өртгөөр

зарцуулдаг. Бараа материалн үлдэгдэл нь жилийнихэнхдээ материаллаг бус байдаг тул үнэлгээнийхасагдуулгг авч үздэггүй.

Бараа материалн өртөг тодорхойлох. Худалдан авсанбараа материалн өртөг нь худалдан авсан үнэ болонтүүнийг худалдан авахтай холбоотой гарсан бэлтгэлажиллагаан зардлаас бүрдэнэ. Бэлтгэл ажиллагаанзардлг хуваарилахдаа үнийн дүнгийн аргг ашигладаг.

Үнэлгээ. Бараа материалг анх өртгөөр нь хүлээнзөвшөөрөх ба тайлант хугацаан эцэст өртөг ба захзээлийн аль багаар үнээр үнэлж балансад тусгана.

2.7.4. Үндсэн хөрөнгө

Үндсэн хөрөнгөнд тоног төхөөрөмж, тээврийн хэрэгсэл,тавилга эд хогшил, компьютер түүний дагалдах хэрэгсэл,биет бус хөрөнгүүд хамаарна.

Өртөг. Үндсэн хөрөнгийн анхн өртөг нь худалдан авсанүнэ, импортн татвар, тухайн хөрөнгийг зориулалтнбайршил, нөхцөлд ашиглалтанд оруулахтай холбогдсонбусад зардлаас бүрдэнэ.

Page 75: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 75/88

2.7.7. Өөрийн хөрөнгө

Энгийн хувьцаа, дахин үнэлгээний нэмэгдэл,хуримтлагдсан ашиг алдагдал, нөөц сангуудг өөрийнхөрөнгөд ангилах бөгөөд ногдол ашгийг зарласан үеднь өөрийн хөрөнгөд өөрчлөлтөөр бүртгэнэ. Өөрийнхөрөнгийг нэрлэсэн үнээр нь бүртгэнэ.

2.7.8. Орлого

Эдийн засгийн үр ашиг нь компанид орох магадлалтайболсон ба орлогг бодитойгоор хэмжих боломжтойболсон үед хүлээн зөвшөөрнө.

Орлого нь татвар, хөнгөлөлт, урамшууллг хассан дүнгээрхүлээн авсан, эсвэл хүлээн авахаар хүлээгдэж буй бодитүнэ цэнээр хэмжигдэнэ.

Компани нь бүх орлогоо үндсэн үйл ажиллагаанаас оржирдэг гэж үнэлсэн.

2.7.9. ЗардалСанхүүгийн хөрөнгийг бууруулж, өр төлбөрийгнэмэгдүүлэх байдлаар эдийн засгийн үр өгөөж буурах батүүнийг бодитой хэмжих боломжтой үед зардлг ашиг,алдагдлаар бүртгэнэ.

Зардлг ашиг, алдагдлаар бүртгэхдээ тухайн гарсанзардлг олсон орлоготой нь уялдуулж бүртгэх, хэрвэээдийн засгийн өгөөж нь хэд хэдэн тайлангийн хугацаадамнан орж ирэхээр бол түүнчлэн зардал ба орлогнуялдаа холбоо шууд тодорхойлогдохгүй, өргөн цархүрээгээр холбогдож байвал зардлг системтэй ба зүйзохистой аргаар хуваарилж бүртгэнэ.

Хэрэв зардал нь ирээдүйн өгөөжийг бий болгоогүй, эсвэлирээдүйн эдийн засгийн өгөөж нь санхүүгийн байдлнтайлан дээр хөрөнгөөр хүлээн зөвшөөрөх шаардлаггхангахгүй эсвэл хангаж чадахгүй болсон тохиолдолдзардлг шууд хүлээн зөвшөөрч бүртгэнэ.

2.7.10. Хойшлогдсон татвар

Санхүүгийн тайлагналн өдрийн байдлаарх хөрөнгө,өр төлбөрийн татвар ногдох дүн ба санхүүгийн тайландээрх бүртгэлийн дүнгийн хооронд гарах түр зөрүүнд өртөлбөрийн аргг ашиглан хойшлуулсан татварг хүлээнзөвшөөрнө.

Түр зөрүүнээс үүссэн хойшлогдсон татварн өр төлбөрүүднь дараах тохиолдлоос бусад үед хүлээн зөвшөөрөгдөнө.

• Гудвилийг анхн удаа хүлээн зөвшөөрөх• Бизнесийн нэгдэл биш• Ажил гүйлгээ гарах үед нягтлан бодох бүртгэлийн

ашиг болон татвар ногдох ашиг (татварн алдагдал)-н аль алинд нөлөөлөхгүй.

Түр зөрүүнээс үүссэн хойшлогдсон татварн хөрөнгүүд ньдараах тохиолдлоос бусад үед хүлээн зөвшөөрөгдөнө.• Бизнесийн нэгдэл биш бол• Уг ажил гүйлгээ гарах үед НББ-ийн ашиг буюу татвар

ногдох ашиг (татварн алдагдал)-н аль алинднөлөөлөхгүй.

Тайлант үеийн эцсээр хүчин төгөлдөр мөрдөгдөжбайгаа татварн хуулийн дагуу хойшлогдсон татварнхөрөнгө нь хэрэгжих, өр төлбөрийг төлөх тайлант үедмөрдөгдөхөөр хүлээгдэж буй татварн хувь хэмжээгээр

хойшлогдсон татварн хөрөнгө болон өр төлбөрийгхэмжих ёстой.

2.7.11. Аж ахуйн нэгжийн орлогн албан татвар

Компани нь Монгол Улсн татварн хууль, тогтоомжидзаасан татвар ногдох орлогг нэмэгдүүлэхгүй орлогоболон татвар ногдох орлогоос хасагдахгүй зардлнзүйлээр залруулсан санхүүгийн тайлагналн зорилгоортодорхойлсон орлогоос тайлан тэнцлийн өдрийнбайдлаар хүчин төгөлдөр үйлчилж байгаа татварн хувьхэмжээгээр бодож орлогн албан татварн хэмжээгтодорхойлно.

Тус компани нь албан татвар төлөгч хуулийн этгээдийн

хувьд Монгол улсн Аж ахуйн нэгжийн орлогн албантатварн тухай хуулийн 17-р зүйлийн 1-д заасн дагуу0-3.0 тэрбум төгрөгний албан татвар ногдуулах жилийнорлого олсон бол 10 хувиар, 3.0 тэрбум төгрөгнөөс дээштатвар ногдуулах жилийн орлого олсон бол 300.0 саятөгрөг дээр 3.0 тэрбум төгрөгнөөс дээш давсан орлогндүнгийн 25 хувиар нэмж албан татвар төлөх үүрэгтэй.

2.7.12. Бусад татвар

Тус компани нь үндсэн ажиллагсдад олгохоор тооцсонцалин хөлснөөс Монгол Улсн ХХОАТ-н тухайхуулийн дагуу 10 хувиар татварг суутган авч, татварнбайгууллагад шилжүүлдэг. Мөн гэрээгээр ажил, үйлчилгээгүйцэтгүүлсэн болон шилжүүлсэн орлогоос ХХОАТ-нхуулийн дагуу 10 хувиар татвар суутган авч, холбогдох

татварн байгууллагад тайлагнадаг.

2.7.13. Ажиллагсадтай холбоотой цалин, тэтгэмж

Богино хугацааны тэтгэмж:

Компани нь ажиллагсдад олгосон цалин, хөдөлмөрийнхөлс болон түүнтэй адилтгах зүйлсийг тухайн жилийнцалингийн зардалд хүлээн зөвшөөрнө. Мөн ажилтнуудадээлжийн амралт, өвчтэй хугацаан тэтгэмжийг хуулийндагуу олгодог байна.

Тодорхой хураамжууд:

Компани нь хуулийн дагуу эрүүл мэндийн болон

нийгмийн даатгалн шимтгэлийг 11 хувиар тооцож,тухайн жилийн зардалд хүлээн зөвшөөрнө.

Page 76: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 76/88

МАНДАЛ ÆÅÍÅÐÀË ÄÀÀÒÃÀË ÕÕÊСанхүүгийн тайлангийн нэмэлт тодруулгууд2013 оны 12-р сарын 31-нээрх болон уг өдрөөр дуусгавар болсон жилийн хувьд

       7       6

Богино хугацаат хөрөнгө оруулалт дансан дахь хөрөнгөнь банкин дахь хугацаатай хадгаламж ба 3-аас доошгүйсарн хугацаатай хадгаламжийн сертификат ба жилийн9%-аас 16.3%-ийн хүүтэй.

Харилцах болон хадгаламжийн дансууд нь Монгол Улсадүйл ажиллагаа явуулдаг арилжаан банкуудад байршдаг.

Банкин дахь хугацаатай хадгаламж

тОдРУУлга 4. бОгинО хУгаЦаат хӨРӨнгӨ ОРУУлалт

2013 2012

Бэлэн мөнгө 1,859 1,974Бэлэн мөнгөний дүн 1,859 1,974

Банкин дахь харилцах данс

Харилцах данс дахь мөнгөн хөрөнгө 819,311 135,019

Банкин дахь харилцах дансн дүн 819,311 135,019

Нийт мөнгө, түүнтэй адилтгах хөрөнгө 821,170 136,993

2013 2012

Голомт банк   38,460 95,088

Төрийн банк   759 2,147Хаан банк   548,524 8,606

Хас банк 638 7,948

Худалдаа хөгжлийн банк   179,723 15,993

Улаанбаатар хотн банк   710 3,677

Капитрон банк   50,497 1,560

Банкин дахь харилцах дансдн дүн   819,311 135,019

2013 2012

Голомт банк 150,000 1,050,000

Хас банк   830,704 250,000

Хаан банк   2,830,000 750,000

Капитрон банк   400,000 200,000

Төрийн банк   650,000 839,300

Улаанбаатар хотн банк   - 200,000

Банк бус санхүүгийн байгууллага   200,000 -

Банкин дахь хугацаатай хадгаламжийн үлдэгдэл 5,060,704   3,289,300

(Төгрөгөөр)

(Төгрөгөөр)

(Төгрөгөөр)

тОдРУУлга 3. МӨнгӨ ба түүнтЭй адилтгах ЗүйлС

Тайлант хугацаан эцсээрх мөнгөн хөрөнгийн үлдэгдэл дараах байдалтай байна. Үүнд:

Банкин дахь харилцах данс

Page 77: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 77/88

тОдРУУлга 5. аВлага

тОдРУУлга 6. баРаа МатЕРиал

тОдРУУлга 7. УРЬдЧилЖ тӨлСӨн ЗаРдал

тОдРУУлга 8. хӨРӨнгӨ ОРУУлалтын ЗОРиУлалттай үл хӨдлӨх хӨРӨнгӨ

тОдРУУлга 9. үндСЭн хӨРӨнгӨ

2013 2012

Даатгалн авлага 1,695,019 307,167

Буруутай этгээдээс авах авлага 134,724 49,272

Ажилчдаас авах авлага 8,281 9,670Хүүгийн авлага 280,387 537,770

Бусад авлага 95,185 38,026

Нийт авлага 2,213,596 941,905

2013 2012

Хангамжийн материал 24,790   21,583

Бараа материалн дүн 24,790 21,583

2013 2012

Урьдчилж төлсөн зардал 287,676 135,057

Урьдчилж төлсөн зардалн дүн 287,676 135,057

2013 2012

Худалдан борлуулах зориулалттай үл хөдлөх хөрөнгө 110,000 -

Хөрөнгө оруулалтн зориулалттай үл хөдлөх хөрөнгийн дүн 110,000 -

Машин тоногтөхөөрөмж

Авто тээврийнхэрэгсэл

Компьютердагалдах хэрэгсэл

Тавилга эдхогшил

Бусад үндсэнхөрөнгө

Нит

Өртөг

2012.12.31 Үлдэгдэл 37,366 40,880 40,880 40,880 133,308 211,554

Нэмэгдсэн (4,727) (6,147) (6,147) (6,147) (165) (11,039)

Хасагдсан (1,831) ( 6,199) ( 6,199) ( 6,199) ( 6,396) (14,426)

2013.12.31 Үлдэгдэл 32,639 34,733 34,733 34,733 133,143 200,515

Хуримтлагдсан элэгдэл2012.12.31 Үлдэгдэл 56,208 43,916 43,916 43,916 50,148 150,293

Нэмэгдсэн (9,422) (20,824) (20,824) (20,824) (14,587) (44,833)

Хасагдсан 88,847 78,670 78,670 78,670 183,291 350,808

 2013.12.31 Үлдэгдэл (11,253) (27,023) (27,023) (27,023) (20,983) (59,259)

Цэвэр дүн

2012.12.31 15,669 148,919 50,959 72,783 3,219 291,549

2013.12.31 15,190 166,812 51,154 87,762 2,856 323,774

(Төгрөгөөр

(Төгрөгөөр

Page 78: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 78/88

МАНДАЛ ÆÅÍÅÐÀË ÄÀÀÒÃÀË ÕÕÊСанхүүгийн тайлангийн нэмэлт тодруулгууд2013 оны 12-р сарын 31-нээрх болон уг өдрөөр дуусгавар болсон жилийн хувьд

       7       8

Давхар даатгалн өглөг нь худалдаа үйлчилгээнийбайгууллагн, байгууллагн ажилчдн, барилгаугсралтн хариуцлагн, барилга угсралтн эдхөрөнгийн, агаарн хөлгийн их бие, түүнийг өмчлөгчболон эзэмшигчдийн хариуцлагн давхар даатгалнөглөгүүдээс бүрдэж байгаагаас ихэнх хувийг нь барилгаугсралтн ажлн давхар даатгал нь 1,125,625 мянгантөгрөг, агаарн хөлгийн их бие, түүнийг эзэмшигчдийнхариуцлагн давхар даатгал нь 499,641 мянган төгрөгийгэзэлж байна.

Нөхөн төлбөрийн өглөг нь иргэдийн болон байгууллагнавто тээврийн, байгууллагн жолоочийн хариуцлагндаатгалн нөхөн төлбөрөөс бүрдэж байна.

Урьдчилж орсон орлого нь санхүүгийн эрсдэлийн,хүнд хөнгөн үйлдвэрийн, байгууллагн хариуцлагн,мэргэжлийн хариуцлагн, цалингийн зээлийн даатгалнурьдчилсан орлогоос бүрдэж байгаа бөгөөд ихэнх хэсгийгцалингийн зээлийн урьдчилсан даатгалн орлого 69,248мянган төгрөг, хүнд хөнгөн үйлдвэрийн урьдчилсандаатгалн орлого 10,403 мянган төгрөг, санхүүгийнэрсдэлийн даатгалн урьдчилсан орлого 7,677 мянгантөгрөг эзэлж байна.

Дансн өглөг нь хувь хүнд өгөх өглөг, аж ахуйн нэгжидөгөх өглөг, зуучлалн төлбөрт өгөх өглөгөөс бүрдэжбайгаагаас зуучлалн төлбөрт өгөх өглөг ихэнх хэсгийгбуюу 76,133 мянган төгрөгийг эзэлж байна.

тОдРУУлга 10. биЕт бУС хӨРӨнгӨ

тОдРУУлга 11. бОгинО хУгаЦаат ӨР тӨлбӨР

Программ хангамж Нит

Өртөг

2012.12.31 Үлдэгдэл 2,195 2,195

Нэмэгдсэн 4,037 4,037Хасагдсан - -

2013.12.31 Үлдэгдэл 6,232 6,232

Хорогдуулга

2012.12.31 Үлдэгдэл 1,466 1,466

Нэмэгдсэн 2,067 2,067

Хасагдсан - -

2013.12.31 Үлдэгдэл 3,533 3,533

Цэвэр дүн

2012.12.31 729 729

2013.12.31 2,699 2,699

2013 2012

Давхар даатгалн өглөг 1,695,425 43,717

Нөхөн олговрн өглөг 1,026 2,494

Урьдчилж орсон орлого 94,685 8,440

Татварн өглөг 8,310 2,042

Банкн богино хугацаат зээл - 652

Бусад өглөг 2,814 999

Дансн өглөг 113,235 106,037

Нийт өглөг 1,915,495 164,381

(Төгрөгөөр)

(Төгрөгөөр)

Page 79: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 79/88

(I) Орлогод тооцоогүй хураамжийн нөөц сан

(II) Учирсан боловч нэхэмжлээгүй хохирлн нөөц сан

тОдРУУлга 12. даатгалын нӨӨЦ Сан

Даатгалн нөөц сан 2012.12.31 Нэмэгдсэн Хасагдсан 2013.12.31

Сайн дурндаатгал

 Орлогод тооцоогүй хураамжийн нөөцсан (I)

950,639 1,617,074 950,639 1,617,074

 Учирсан боловч нэхэмжлээгүй хохирлннөөц сан (II)

510,651 35,661 510,651 35,661

 Нэхэмжилсэн хохирлн нөөц сан (III) 64,797 130,568 64,797 130,568

 Учирч болзошгүй хохирлн нөөц сан (IV) - 335,315 - 335,315

Албанжурмндаатгал

 Орлогод тооцоогүй хураамжийн нөөцсан (I)

119,090 194,410 119,090 194,410

 Учирсан боловч нэхэмжлээгүй хохирлннөөц сан (II)

64,077 7,002 64,077 7,002

 Нэхэмжилсэн хохирлн нөөц сан (III) 13,326 20,452 13,326 20,452

 Учирч болзошгүй хохирлн нөөц сан (IV) - 3,971 - 3971

Дүн 1,722,580 2,344,453 1,722,580 2,344,453

2012.12.31 Нэмэгдсэн Хасагдсан 2013.12.31

Гэнэтийн осол, эмчилгээний зардлн даатгал 77,366 458,939 77,366 458,939

Хөрөнгийн даатгал 471,522 345,127 471,522 345,127

Автотээврийн хэрэгслийн даатгал 256,012 608,135 256,012 608,135

Ачаан даатгал 3,690 9,472 3,690 9,472

Барилга угсралтн даатгал 26,376 64,778 26,376 64,778

Газар тариалангийн даатгал - - - -

Мал амьтдн даатгал - 1,748 - 1,748

Агаарн хөлгийн даатгал - 7,600 - 7,600Автотээврийн хэрэгслийн жолоочийн хариуцлагн даатгал 119,090 12,878 119,090 12,878

Хариуцлагн даатгал 54,420 65,479 54,420 65,479

Санхүүгийн даатгал 61,253 998 61,253 998

Жолоочийн хариуцлагн албан журмн даатгал - 194,410 - 194,410

Зээлийн даатгал - 36,497 - 36,497

Итгэлцлийн даатгал - 4,124 - 4,124

Агаарн хөлгийг өмчлөх, эзэмших, ашиглахтай холбоотойхариуцлагн даатгал

- 1,300 - 1,300

Нийт 1,069,729 1,811,484 1,069,729 1,811,484

2012.12.31 Нэмэгдсэн Хасагдсан 2013.12.31

Гэнэтийн осол, эмчилгээний зардлн даатгал 32,162 8,210 32,162 8,210

Хөрөнгийн даатгал 60,476 19,980 60,476 19,980

Автотээврийн хэрэгслийн даатгал 56,117 5,274 56,117 5,274

Ачаан даатгал 11,971 34 11,971 34

(Төгрөгөөр)

(Төгрөгөөр)

(Төгрөгөөр)

Page 80: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 80/88

МАНДАЛ ÆÅÍÅÐÀË ÄÀÀÒÃÀË ÕÕÊСанхүүгийн тайлангийн нэмэлт тодруулгууд2013 оны 12-р сарын 31-нээрх болон уг өдрөөр дуусгавар болсон жилийн хувьд

  8  0

(III) Нэхэмжилсэн хохирлн нөөц

(IV) Учирч болзошгүй хохирлн нөөц сан

Барилга угсралтн даатгал 12,233 468 12,233 468

Газар тариалангийн даатгал - - - -

Мал амьтдн даатгал - 1 - 1

Агаарн хөлгийн даатгал - 2 - 2

Автотээврийн хэрэгслийн жолоочийн хариуцлагн даатгал 64,077 184 64,077 184

Хариуцлагн даатгал 60,933 232 60,933 232

Санхүүгийн даатгал 276,759 299 276,759 299

Жолоочийн хариуцлагн албан журмн даатгал - 7,003 - 7,003

Зээлийн даатгал - 968 - 968

Итгэлцлийн даатгал - 8 - 8

Агаарн хөлгийг өмчлөх, эзэмших, ашиглахтай холбоотойхариуцлагн даатгал -

- - -

Нийт 574,728 42,663 574,728 42,663

2012.12.31 Нэмэгдсэн Хасагдсан 2013.12.31 Гэнэтийн осол, эмчилгээний зардлн даатгал 100 4,429 100 4,429

 Хөрөнгийн даатгал - 57,812 - 57,812

 Автотээврийн хэрэгслийн даатгал 923 54,426 923 54,426

 Автотээврийн хэрэгслийн жолоочийн хариуцлагн даатгал 13,326 - 13,326 -

 Санхүүгийн даатгал 63,774 - 63,774 -

 Жолоочийн хариуцлагн албан журмн даатгал - 20,452 - 20,452

 Зээлийн даатгал - 13,901 - 13,901

 Нэхэмжилсэн хохирлн нөөцийн дүн 78,123 151,020 78,123 151,020

2012 Нэмэгдсэн Хасагдсан 2013

 Гэнэтийн осол, эмчилгээний зардлн даатгал - 81,169 -   81,169

Хөрөнгийн даатгал - 137,968 -   137,968

Автотээврийн хэрэгслийн даатгал - 38,995 -   38,995

Ачаан даатгал - 5,014 -   5,014

Мал амьтдн даатгал - 149 -   149

Агаарн хөлгийн даатгал - 649 -   649

Автотээврийн хэрэгслийн жолоочийн хариуцлагн даатгал - 1,464 -   1,464

Хариуцлагн даатгал - 55,722 -   55,722

Санхүүгийн даатгал - 13,030 -   13,030Жолоочийн хариуцлагн албан журмн даатгал - 3,972 -   3,972

Итгэлцлийн даатгал - 1,042 -   1,042

Агаарн хөлгийг өмчлөх, эзэмших, ашиглахтай холбоотойхариуцлагн даатгал

- 111 -   111

Дүн - 151,020 -   339,286

(Төгрөгөөр)

(Төгрөгөөр)

Page 81: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 81/88

тОдРУУлга 14. хУРиМтлагдСан аШиг

тОдРУУлга 15. даатгалын ЦЭВЭР хУРааМЖийн ОРлОгО

Даатгалн нийт хураамжийн орлогг даатгалн бүтээгдэхүүнээр харуулбал дараах байдалтай байна.

тОдРУУлга 13. хУВЬЦаат КаПитал

2012 он 12 дугаар сарн 31-ний өдрөөр тус бүр 1,000төгрөгийн нэрлэсэн үнэтэй 6,243,016 ширхэг энгийнхувьцаа гаргасан байсан. Гаргасан бүх энгийн хувьцаа ньбүрэн төлөгдсөн. Энгийн хувьцаа бүр нэг саналн эрхтэй.

2012 онд дүрмийн санд өөрчлөлт хөдөлгөөн орооогүй бахарин 2013 онд ТУЗ-н шийдвэрээр компанийн дүрмийнсанг 1,243,016 мянган төгрөгөөр бууруулж 5,000,000мянган төгрөг болгосон.

Компанийн цорн ганц хувьцаа эзэмшигч нь “ЮуЭм Си Капитал” ХХК болно. Тус компани 2013 он 12дугаар сард Канад улсад бүртгэлтэй “Монголиа ГроутГрупп Лтд” компаниас “Мандал Женерал Даатгал”ХХК–ийн хувьцааг худалдан авсан. Компанийн өмнөххувь нийлүүлэгч “Монголиа Гроут Групп Лтд” компанинь Канадн Хөрөнгийн бирж дээр хувьцаа нь “ҮАК”тэмдэглэгээтэйгээр арилжаалагддаг нээлттэй хувьцааткомпани болно.

2013 2012

Энгийн хувьцаа   6,243,016 6,243,016

Хувьцаанд суурилсан төлбөрийн сан - 1,808,480

Халаасн хувьцаа   (1,243,016) -

Эзэмшигчдийн өмчийн дүн   5,000,000 8,051,496

2013 2012

Хуримтлагдсан ашиг (алдагдал)

Тайлангийн үеийн ашиг (алдагдал)   690,673 (1,070,076)

Өмнөх үеийн ашиг (алдагдал) (2,921,340)   (1,851,264)

Хувьцаанд суурилсан төлбөрийн сангийн буцаалт   1,815,128 -

Эзэмшигчдийн өмчийн дүн (415,539)   (2,921,340)

2013 2012Даатгалн нийт хураамжийн орлого   7,318,592 2,720,289

Давхар даатгалн хураамж (3,791,977) (1,204,896)

Буцаасан даатгал (46,465) (87,717)

Даатгалн цэвэр хураамжийн орлогн дүн 3,480,150 1,427,676

Даатгалн хэлбэрХураамжийн

орлогоБуцаалт

Давхардаатгал

Цэвэрхураамжин

орлого

 Автотээврийн хэрэгслийн даатгал 999,338 4,532 39,453 955,353

Автотээврийн хэрэгслийн жолоочийн хариуцлагн даатгал 20,804 280 - 20,524Агаарн хөлгийг өмчлөх, эзэмших, ашиглахтай холбоотойхариуцлагн даатгал

202,271 - 200,785 1,485

Агаарн хөлгийн даатгал 507,390 - 498,705 8,685

Ачаан даатгал 75,526 - 48,054 27,472

Барилга угсралтн даатгал 1,465,669 - 1,318,241 147,427

Гэнэтийн осол, эмчилгээний зардлн даатгал 821,895 16,126 63,757 742,012

(Төгрөгөөр

(Төгрөгөөр

(Төгрөгөөр

Page 82: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 82/88

МАНДАЛ ÆÅÍÅÐÀË ÄÀÀÒÃÀË ÕÕÊСанхүүгийн тайлангийн нэмэлт тодруулгууд2013 оны 12-р сарын 31-нээрх болон уг өдрөөр дуусгавар болсон жилийн хувьд

  8  2

тОдРУУлга 16. даатгалын ЦЭВЭР хУРааМЖийн ОРлОгО

тОдРУУлга 17. даатгалын нӨхӨн тӨлбӨР

 Жолоочийн хариуцлагн албан журмн даатгал 451,953 10,078 - 441,875

Зээлийн даатгал 67,882 - - 67,882

Итгэлцлийн даатгал 6,642 - - 6,642

Мал амьтдн даатгал 1,998 - - 1,998

Санхүүгийн даатгал 405,619 11,672 334,737 59,211

Хариуцлагн даатгал 511,830 3,039 146,345 362,447Хөрөнгийн даатгал 1,779,776 739 1,141,899 637,137

Нийт дүн 7,318,592 46,465 3,791,977 3,480,150

2013 2012

ОТХ-ийн нөөцийн эхний үлдэгдэл   1,069,729 453,785

ОТХ-ийн нөөцийн эцсийн үлдэгдэл   4,306,443 1,069,729

Орлогод тооцоогүй хураамжийн нөөцийн өөрчлөлт  (3,236,714)   (615,946)

Орлогод тооцоогүй хураамжийн эхний үлдэгдэл -   -Орлогод тооцоогүй хураамжийн эцсийн үлдэгдэл давхар даатгалд ногдох хэсэг   2,494,959 -

Орлогод тооцоогүй хураамжийн давхар даатгалд ногдох хэсгийн нөөцийн өөрчлөлт   2,494,959 -

Орлогод тооцоогүй хураамжийн нөөцийн нийт өөрчлөлт   (741,755)   (615,946)

Даатгалн хэлбэр

Үүнээс:

Орлогод тооцсонхураамжаас олгосон

нөхөн төлбөр

Нөөц сангаасолгосон нөхөн

төлбөр

Нит нөхөнтөлбөр

Гэнэтийн осол, эмчилгээний зардлн даатгал 52,061 - 52,061

 Хөрөнгийн даатгал 34,420 980 35,399

Автотээврийн хэрэгслийн даатгал 242,614 23,283 265,897

Ачаан даатгал - - -

Барилга угсралтн даатгал 35,667 17,522 53,190

Хариуцлагн даатгал 13,669 2,434 16,103

Санхүүгийн даатгал 185,705 232,930 418,636

Жолоочийн хариуцлагн албан журмн даатгал 281,939 19,239 301,178

Зээлийн даатгал 30,196 - 30,196

Дүн 876,271 296,388 1,172,660

(Төгрөгөөр)

(Төгрөгөөр)

Page 83: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 83/88

Хөрөнгө оруулалтн орлогод банкн хадгаламжийн хүүгийн орлогг бүртгэсэн байна. Бусад орлогод буруутай этгээдээсцуглуулсан орлогг бүртгэсэн байна.

тОдРУУлга 18. даатгалын нӨӨЦийн ӨӨРЧлӨлт

тОдРУУлга 19. даатгалын хУРааМЖийн бУС ОРлОгО

тОдРУУлга 20. ЕРӨнхий УдиРдлагын ЗаРдал

2013.12.31 2012.12.31Нөөц сангийн

цэвэр өөрчлөлт

Үүнээс:

Нэмжбайгуулсан

Буцаанбууруулсан

Нөхөнтөлбөртөлсөн

УБНХС 42,662 574,728 -532,066 - 363,823 168,242

НХНС 151,020 78,122 72,898 200,086 - 127,188

УБХНС 339,287 - 339,287 339,287 - -

Нийт 532,969 652,850 -119,881 539,373 363,823 295,430

2013 2012

Богино хугацаат хөрөнгө оруулалтн орлого   836,006 777,393

Давхар даатгалн комиссийн орлого   77,915 7,561

Áóñàä îðëîãî   243,665 52,070

Äààòãàëûí õóðààìæèéí áóñ îðëîãн дүн   1,157,586 837,024

2013 2012

¯íäñýí áîëîí íýìýãäýë öàëèí   800,151 524,642

Íèéãìèéí äààòãàëûí øèìòãýë   88,477 61,605

Çàñâàð ¿éë÷èëãýýíèé çàðäàë   3,532 4,234

Àøèãëàëòûí çàðäàë 6,414 6,192

Ò¿ðýýñèéí çàðäàë   198,970 187,881

Àëáàí òîìèëîëòûí çàðäàë /сургалт/   15,527 14,777

Òýýâðèéí çàðäàë   22,894 17,704

Ò¿¿õèé ýä ìàòåðèàëûí çàðäàë   17,649 22,636

Ýëýãäëèéí çàðäàë   63,893 46,284

Çàð ñóðòàë÷èëãààíû çàðäàë   247,964 233,513

Øóóäàí, õîëáîîíû çàðäàë   30,801 22,871

Øàòàõóóíû çàðäàë   33,684 21,280

Çýýëèéí õ¿¿ãèéí çàðäàë   767 1,063

Áóñäààð àæèë ã¿éöýòã¿¿ëñэí ажлн çàðäàë   101,329 214,348Äààòãàëûí òºëººëºã÷èéí øèìòãýë   258,578 45,425

Áóñàä çàðäàë   36,398 42,937

Ерөнхий удирдлагн зардлн дүн   1,927,027 1,467,393

(Төгрөгөөр

(Төгрөгөөр

(Төгрөгөөр

Page 84: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 84/88

МАНДАЛ ÆÅÍÅÐÀË ÄÀÀÒÃÀË ÕÕÊСанхүүгийн тайлангийн нэмэлт тодруулгууд2013 оны 12-р сарын 31-нээрх болон уг өдрөөр дуусгавар болсон жилийн хувьд

       8       4

Компанийн санхүүгийн эрсдэлийн удирдлагн бодлогонь зах зээлийн эрсдэл, даатгалн эрсдэл, хүүнийэрсдэл болон гадаад валютн эрсдэл зэргээ компанийнүйл ажиллагаанаас хамааран гарч болзошгүй сөрөгнөлөөллүүдийг багасгах зорилгоор удирдаж, бизнесээхөгжүүлэх шаардлагатай эх үүсвэрүүд хангалттай эсэхийгмагадлахад оршино.

Компани нь дансн авлага, хөрөнгө оруулалт, касс дахьбэлэн мөнгө, банкин дахь дансдууд зэрэг олон төрлийнсанхүүгийн хөрөнгүүдтэй бөгөөд эдгээр нь компанийнсанхүүгийн үндсэн үйл ажиллагаанаас үүсдэг.

Компанийн санхүүгийн хөрөнгө болон өр төлбөр,ирээдүйн мөнгөн урсгалд нөлөөлж болзошгүй гол эрсдэл

нь зах зээлийн эрсдэл, даатгалн эрсдэл, хүүний эрсдэлболон гадаад валютн ханшийн эрсдэл юм.

Иймээс компанийн удирдлага нь эдгээр эрсдэлүүд дээранхаарлаа хандуулан компанийн бодлогод тохирч байгааэсэхэд хяналт тавьж ажилладаг.

Зах зээлийн эрсдэл 

Компани нь учирч болох эрсдэлүүдийг зөв тодорхойлонүнэлж, эрсдэлээ бууруулах, боломж болгон хувиргах аргахэмжээг цаг тухайд нь оновтой арга хэмжээг авч ажиллахнь зах зээлийн эрсдэл болон бусад эрсдэлээс сэргийлжтогтвортой байх нөхцөл бүрдэнэ.

Монгол Улсн хэмжээнд ижил төрлийн даатгалн үйлажиллагаа эрхэлж байгаа 17 даатгалн компани байгаа ньүйлчлүүлэгчид цөөрөх, үйлчлүүлэгчдээ алдах, зах зээлдөрсөлдөх чадвар буурах магадлал өндөр байгааг харуулжбайна.

Гадаад валютын эрсдэл 

Компанийн өртөж болох валютн эрсдэл нь голдууАНУ-н доллар, Япон иенийн ханшийн эрсдэл байна.Компани нь өөрийн гадаад валютаар илэрхийлэгдсэнсанхүүгийн хөрөнгө ба өр төлбөрийг хамгийн сайн,боломжит ханшийг хэрэглэн удирдах бодлогг барьдаг.

тОдРУУлга 21. үндСЭн бУС үйл аЖиллагааны аШиг (алдагдал)

тОдРУУлга 22. ОРлОгын албан татВаРын ЗаРдал

тОдРУУлга 22. ОРлОгын албан татВаРын ЗаРдал

2013 2012

¯íäñýí áóñ ¿éëäâýðëýë, ¿éë÷èëãýýíèé àøèã, àëäàãäàë   (120,420)   (391,432)

Âàëþòûí õàíøèéí ººð÷ëºëòèéí õýðýãæñýí àøèã (àëäàãäàë)   (9,355)   (11,888)

Âàëþòûí õàíøèéí ººð÷ëºëòèéí õýðýãæýýã¿é àøèã (àëäàãäàë)   (20,234)   16,158

Áóñàä 18,495 68,616

Үндсэн бус үйл ажиллагаан ашиг алдагдлн дүн   (131,513)   (318,546)

2013 2012

Татварн өмнөх ашиг 785,620   524,642

Байнгн зөрүү

Хандив хувийн хэрэглээний зардал 29,325 391,432

Бусад 114,301 -

Байнгн зөрүү үүсгэсэн дүн 143,626 391,432

Тусгай хэмжээгээр татвар оногдуулах орлого 836,007 784,518Түр зөрүү

Валютн ханшийн бодит бус ашиг, (алдагдал) (20,234) 16,158

Түр зөрүү үүсгэсэн дүн (20,234) 16,158

Татвар ногдуулах орлогн дүн 113,467 (1,400,869)

Ногдох татвар   11,347 -

Тусгай хэмжээгээр ногдуулсан татвар 83,600   78,452

Орлогн албан татварн зардал 94,947 78,452

(Төгрөгөөр)

(Төгрөгөөр)

Page 85: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 85/88

Доорх хүснэгтэд мөнгөөр илэрхийлэгддэг хөрөнгө, өртөлбөрийн бүртгэлийн дүнгийн өөрчлөлтийн улмаас үүсэжболох валютн ханшийн өөрчлөлт нь (бусад бүх хувьсагч

тогтмол байхад) компанийн татварн дараах ашигтхэрхэн нөлөөлөх мэдрэмжийг үзүүлсэн болно.

Хөрвөх чадварын эрсдэл 

Хөрвөх чадварн эрсдэл нь өр болон хөрөнгийн хугацаань тохирохгүй байх эрсдэл юм. Хөрвөх чадварнэрсдэлийг Компанийн удирдлага зохицуулдаг. 2013 он12 сарн 31-ний байдлаарх Компанийн мөнгөн хөрөнгийн

үлдэгдлийн хэмжээг харгалзан үзээд Компанийн одообайгаа хөрөнгө өр төлбөрийн хэмжээ нь материаллагхэмжээний хөрвөх чадварн эрсдэл үүсээгүй гэж үзсэн.Компанид гэнэт нэхэмжлэгдэх боломжтой томоохон өрзээл байхгүй.

Даатгалн нөхөн төлбөрийг хөрөнгө оруулалтн орлогоболон үйл ажиллагаан мөнгөн гүйлгээнээс орж ирсэнмөнгөөр барагдуулдаг.

Доорхи хүснэгтэнд Компанийн тайлант жилийн эцэсдэх санхүүгийн болон даатгалн хөрөнгө, өр төлбөрийггэрээний дагуух хугацаагаар нь, даатгалн алдагдлннөөцийг (нийт дүнгээр) хүлээгдэж буй хугацаагаар

тус тус харуулав. Хүснэгтэнд толилуулсан дүнгүүд ньдискаунтлаагүй гэрээний дагуух мөнгөн урсгал юм.Уг дискаунтлаагүй гэрээний дагуух мөнгөн урсгал ньСанхүүгийн байдлн тайлан дахь дискаунтлаж тусгасандүнгүүдээс зөрнө. Гадаад валютаар илэрхийлэгдсэнтөлбөрүүдийг тайлант хугацаан эцэс дэх валютн албанханшаар хөрвүүлсэн болно.

Төлбөрийн чадварын эрсдэл 

Компани нь өөрийн үйл ажиллагаан мөнгөн урсгалболон хөрөнгө оруулалт авах боломж зэргийг идэвхтэйудирдаж бүх эргэн төлөлт болон хөрөнгө оруулалтавах хэрэгцээгээ тодорхойлдог. Компани нь төлбөрийн

чадварн нэг хэсэг болгож ажлн капиталн шаардлаггхангахн тулд компани нь мөнгө түүнтэй адилтгаххөрөнгийн түвшинг хангахг чармайдаг.

Дараах хүснэгтүүдэд компанийн санхүүгийн төлбөрийнчадварг харуулав.

Татварын өмнөх ашигт үзүүлэх нөлөөлөл 

Үлдэгдэл/ам.доллар/

Үлдэгдэл/иен/

Үлдэгдэл/мян.төгрөг/

Ханшийнөөрчлөлт (+10)

Ханшийнөөрчлөлт (-10%)

Мөнгөн хөрөнгө 5,705.9 9,438 944 (944)

Мөнгөн хөрөнгө - 33,486,454.6 525,737 52,574 (52,574)

Дүн 5,705.9 33,486,454.6 535,175 53,518 (53,518)

2013

Гадаад валютн ханшийн өсөлт/(бууралт)

10%   53,518

-10%   (53,518)

Даатгалн хэлбэрАнгилал

1 жил 1 жилээс дээш Дүн

Санхүүгийн хөрөнгө  

Мөнгөн хөрөнгө 821,170 - 821,170

Богино хугацаат хөрөнгө оруулалт 5,060,704 - 5,060,704

Авлага 2,213,596 - 2,213,596

Санхүүгийн хөрөнгийн дүн 8,095,470 - 8,095,470

Санхүүгийн өр төлбөр 

Өглөг 1,915,495 - 1,915,495

Бусад өглөг 2,344,453 - 2,344,453

Санхүүгийн өр төлбөрийн дүн 4,259,948 - 4,259,948

Цэвэр санхүүгийн хөрөнгө 3,835,522 - 3,835,522

(Төгрөгөөр

(Төгрөгөөр)

(Төгрөгөөр

Page 86: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 86/88

МАНДАЛ ÆÅÍÅÐÀË ÄÀÀÒÃÀË ÕÕÊСанхүүгийн тайлангийн нэмэлт тодруулгууд2013 оны 12-р сарын 31-нээрх болон уг өдрөөр дуусгавар болсон жилийн хувьд

       8       6

тОдРУУлга 22. ОРлОгын албан

татВаРын ЗаРдал

Санхүүгийн хэрэглүүр нь санхүүгийн хөрөнгө басанхүүгийн өр төлбөрөөс тогтоно. Санхүүгийнхэрэглүүрийн бодит үнэ цэнэ гэдэг нь уг хэрэглүүрийнталаар мэдлэгтэй, сонирхож байгаа талууднхооронд аливаа хөнгөлөлтгүйгээр санхүүгийн хэрэгсэларилжаалагдах дүн юм.

Хөрөнгийн бирж дээр арилжаалагдаж, бодит үнэ цэнэнь биржийн арилжаан ханшаар тодорхойлогддогсанхүүгийн хөрөнгө болон өр төлбөр байхгүй тохиолдолдбодит үнэ цэнийг тухайн хөрөнгө болон өр төлбөрийнчанар болон хугацаанд тохирсон хөнгөлөлтийн хувиархэмжинэ.

тОдРУУлга 27. хӨРӨнгийн УдиРдлага

Компанийн хөрөнгө удирдлагн үндсэн бодлого нь:• Монгол Улсн хуульд заасан болон даатгалн үйл

ажиллагааг зохицуулагч СЗХ-оос гаргасан хөрөнгийншаардлагг хангах

• Үйл ажиллагаагаа тогтвортой үргэлжлүүлэхэдшаардагдах Компанийн төлбөрийн чадварнүзүүлэлтtд голчлон анхаардаг.

Компани нь СЗХ-оос гаргасан доорхи хөрөнгийншалгууруудг дагах мөрдөх үүрэгтэй.

• СЗХ-н 2009 он 6 сарн 25-н 153 тоот тогтоолоорбатлагдсан “Даатгалн компанийн дүрмийн сангийндоод түвшинг батлах тушаал”-д заасан дүрмийнсангийн доод хэмжээг мөрдөх.

• СЗХ-н 2013 он 7 сарн 17-н 249 тоот тогтоолоорбатлагдсан “Ердийн даатгагчийн төлбөрийнчадварг тооцох журам”-д заасан төлбөрийнчадварн хувь болон хязгаарг дагах.

• СЗХ-н 2013 он 7 сарн 17-н 250 тоот тогтоолоорбатлагдсан “Ердийн даатгагчийн даатгалннөөц сангаас хөрөнгө оруулалт хийхэд тавигдахшаардлага ”-д заасан хувь болон хязгаарг дагах.

2013 он 12 сарн 31-ний байдлаар дээрхи бүх хөрөнгийнүзүүлэлтүүдийг хангасан байна.

тОдРУУлга 28. бОлЗОШгүй ӨР тӨлбӨР

Аудитн явцад компанийн зүгээс ямар нэгэн болзошгүйхэлбэрээр төлөх өр төлбөр ажиглагдаагүй.

Мянган төгрөгөөр 3 сар хүртэл3-аас 6 сарн

хооронд6-аас 9 сарн

хооронд

9 сараас1 жилийнхооронд

1 жилээсдээш

Нит

Хөрөнгө

Мөнгөн хөрөнгө 821,170 - - - - 821,170

Банкин дахь хадгаламж 2,340,543 811,750 1,800,000 200,000 110,000 5,262,292

Даатгалн нөөц сангийндавхар даатгагчид ногдоххэсэг

498,992 498,992 498,992 498,992 498,992 2,494,959

Авлага 267,048 13,665 295,163 1,546,131 - 2,122,008

Нийт хөрөнгө 3,927,752 1,324,407 2,594,155 2,245,123 608,992 10,700,429

Өр төлбөр

Өглөг 84,352 628,714 628,714 499,641 74,075 1,915,495

УБНХНС (8,532) (8,532) (8,532) (8,532) (8,532) (42,662)

НХНС (151,020) - - - - (151,020)

УБХНС (145,409) (145,408) (48,470) - - (339,287)

Нийт өр төлбөр (220,609) 474,773571,712

491,109 65,542 1,382,526

Цэвэр хөрвөх чадварн зөрүү 3,707,143 1,799,180 3,165,867 2,736,232 674,534 12,082,955

Хуримтлагдсан хөрвөхчадварн зөрүү

3,707,143 5,506,323 8,672,190 11,408,421 12,082,955  

(Төгрөгөөр)

Page 87: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 87/88

тОдРУУлга 30. баланСын даРаах үйл

ЯВдал2013 он 12 дугаар сарн 31-нээрх санхүүгийн тайланбэлтгэгдэж гарснаас хойш санхүүгийн тайланднөлөөлөхүйц материаллаг дүн бүхий, тухайн санхүүгийнтайланд нөлөөлөхүйц ямар нэгэн ажил гүйлгээ, шийдвэргараагүй болно.

тОдРУУлга 31. ОРЧУУлга

Эдгээр санхүүгийн тайлангуудг Монгол, Англи хэл дээрбэлтгэсэн болно. Монгол, Англи хэл дээрх хувиуднхоорондн зөрүү ялгаа гарах тохиолдолд Монгол хувийгдагах болно.

тОдРУУлга 29. хОлбООтОй талУУдтай хийгдСЭн гүйлгЭЭ

Аудитн явцад компанийн зүгээс ямар нэгэн болзошгүй хэлбэрээр төлөх өр төлбөр ажиглагдаагүй.

Холбоотой талуудаас авах авлага:

Холбоотой талуудад өгөх өглөг:

Холбоотой талууд Ямар хамааралтай болох 2012Гүйлгээ

2013Дебет Кредит

“Юу Эм Си Холдинг” ХХК Толгой компани - 1,861 15 1,846

“Криетив Майнд” ХХК Нэг хяналтанд байдаг компани - 449 449 -

“Юу Эм Си Альфа” ХХК Нэг хяналтанд байдаг компани - 2,181 2,135 46

Нийт дүн - 4,492 2,599 1,892

Холбоотой талууд Ямар хамааралтай болох 2012Гүйлгээ

2013Дебет Кредит

“Юу Эм Си Альфа” ХХК Нэг хяналтанд байдаг компани 43 3,116 3,159 -

“Криетив Майнд” ХХК Нэг хяналтанд байдаг компани - 10,273 10,350, 77

“Эн Пи Си Мандал” ХХК Нэг хяналтанд байдаг компани - - 150 150

“Бриджхээд” ХХК Нэг хяналтанд байдаг компани - - 61 61

“Мандал Лайф” ХХК Нэг хяналтанд байдаг компани 5,753 25,182 22,585 3,156

“Мандал Ассет Менежмент” ХХК Нэг хяналтанд байдаг компани - - 30 30

Нийт дүн 5,796 38,571 36,335 3,474

(Төгрөгөөр

(Төгрөгөөр

Page 88: Annual Report 2013-1

7/17/2019 Annual Report 2013-1

http://slidepdf.com/reader/full/annual-report-2013-1 88/88