annual report for neqas in clinical microscopy - 1. บทน...

รายงานสรปผลการประเมนคณภาพการตรวจวเคราะห สาขาจลทรรศนศาสตรคลนก ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2558 Annual report for National External Quality Assessment Scheme in Clinical Microscopy - 2015

1/22

รายงานสรปผลการประเมนคณภาพการตรวจวเคราะห สาขาจลทรรศนศาสตรคลนก ปงบประมาณ พ.ศ. 2558

Annual report for NEQAS in Clinical Microscopy - 2015

1. บทน า (Introduction)

การประเมนคณภาพโดยองคกรภายนอก (external quality assessment) เปนองคประกอบทส าคญประการหนงของระบบคณภาพ (quality assurance) เปนสงบงชการด าเนนงานทผานมา (retrospective performance) ดงนนผลการตรวจวเคราะหทางหองปฏบตการชนสตรสาธารณสข จ าเปนตองไดคณภาพ เพอใหผ ใชบรการไดผลทถกตอง (correctness) เชอถอได (reliability) อนเกดประโยชนตอการวนจฉยโรค รกษาโรคไดอยางมประสทธภาพ (efficiency) และเกดประสทธผล (effectiveness)

2. วตถประสงค (Objective) เพอประเมนคณภาพการตรวจวเคราะห โดยเปรยบเทยบผลการทดสอบระหวางหองปฏบตการสมาชกทใชวตถทดสอบชดเดยวกนทงหมด ผลวเคราะหของหองปฏบตการสมาชกแตละแหง จะน ามาเปรยบเทยบกบคาเปาหมายทก าหนด (Target values หรอ Assigned values) และรายงานผลสรปการประเมนคณภาพใหหองปฏบตการสมาชกทราบ เพอน าไปปรบปรง แกไข และพฒนาใหมคณภาพตอไป

3. ผด าเนนแผน (Coordinator)

การประเมนคณภาพการตรวจวเคราะหสาขาจลทรรศนศาสตรคลนก ปงบประมาณ พ.ศ. 2558ด าเนนการโดย นางสาวนฐกาญจน ละเอยดด และนางสาวศภนช สงสมาลย กลมประเมนคณภาพการตรวจวเคราะห ส านกมาตรฐานหองปฏบตการ กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข เลขท 88/7 ถนนตวานนท ต าบลตลาดขวญ อ าเภอเมอง จงหวดนนทบร 11000 โทรศพทหมายเลข 0-2951-0000 ต อ 99765 แ ล ะ 9 9 9 4 7 โ ท ร ส า ร ห ม า ย เล ข 0-2951-0000 ต อ 99764 e-mail address: [email protected]

4. คณะกรรมการทปรกษา (Advisory board)

ก ล ม ป ร ะ เม น ค ณ ภ า พ ก า รต ร ว จ ว เค ร า ะ ห ส า น ก ม า ต ร ฐ า น ห อ ง ป ฏ บ ต ก า ร กรมวทยาศาสตรการแพทย ด าเนนงานภายใตการใหค าปรกษา แนะน า สนบสนนขอมลวชาการดานตางๆ รวมทงการวเคราะหทางสถต จากคณะกรรมการทปรกษาแผนทดสอบความช านาญดานชนสตรสาธารณสข ซ งประกอบดวยคณบด คณะเทคนคการแพทย คณะสหเวชศาสตร คณะเวชศาสตรเขตรอน จากมหาวทยาลยทงภาครฐและเอกชน ผ อ านวยการศนยบรการโลหตแหงชาต


2/22

สภากาชาดไทย นายกสภาเทคนคการแพทย นายกสมาคมเทคนคการแพทยแหงประเทศไทย ในพระอปถมภพระเจาวรวงศเธอ พระองคเจาโสมสวล พระวรราชาทนดดามาต ผ เชยวชาญทางดานสถตและระบบสารสนเทศจากศนยความเปนเลศทางสารสนเทศศาสตรชวเวชและสาธารณสข คณะเวชศ าส ต ร เข ต รอ น โด ย ม อ ธบ ด ก รม ว ท ย าศ าส ต รก า รแพ ท ย เป น ท ป รก ษ า รอ งอ ธ บ ดกรมวทยาศาสตรการแพทยเปนประธานกรรมการ ผ อ านวยการส านกมาตรฐานหองปฏบตการและ ผด าเนนงานการประเมนคณภาพการตรวจวเคราะหเปนเลขานการและผชวยเลขานการตามล าดบ

5. ชนดและคณลกษณะวตถทดสอบ (Type & Characteristic of test item)

วตถทดสอบทจดสงใหหองปฏบตการสมาชก สวนใหญจางเหมาชวงเตรยมวตถทดสอบ โดยหองปฏบตการระดบกลมน าทไดรบการยอมรบหรอผานการรบรองระบบคณภาพตามมาตรฐานสากลหรอมาตรฐานวชาชพ ไดแก ส านกโรคตดตอน าโดยแมลง กรมควบคมโรค เตรยมสเมยรเลอดยอมดวย Giemsa stain ภาควชาปรสตหนอนพยาธ มหาวทยาลยมหดล เตรยมวตถทดสอบตะกอนอจจาระ และภาควชาปรสตวทยา คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล เตรยมวตถทดสอบสเมยรเชอปรสตในอจจาระยอมดวยสพเศษ โดยวตถทดสอบทงหมดผานการทดสอบความเปนเนอเดยวกน (Homogeneity) และความคงทนของวตถทดสอบ (Stability) ตลอดอายการใชงานทระบไว

วตถทดสอบจดสงใหหองปฏบตการสมาชกปละ 3 ครง แตละครงประกอบดวย

- สเมยรเลอด (Stained blood smear) จ านวน 1 แผน

- ภาพถายตะกอนปสสาวะ (Urine sediment by photo observation) จ านวน 1 แผน 4 รปภาพ

- ตะกอนอจจาระ (Stool sediment) จ านวน 2 หลอด หรอ ตะกอนอจจาระ จ านวน 1 หลอด และ สเมยรเชอปรสตในอจจาระยอมดวยส Modified acid fast stain (Permanent stained smear) จ านวน 1 แผน

โดยมคณลกษณะวตถทดสอบส าหรบปงบประมาณ พ.ศ. 2558 (ตารางท 1-3)

ตารางท 1 คณลกษณะของวตถทดสอบสเมยรเลอด (Stained blood smear)

ครงท รหส ชนดของเชอ ระยะ %parasitemia

1/2558 158 BP Parasite not found - -

2/2558 258 BP Plasmodium falciparum ring form และ/หรอ growing trophozoite

0.06

3/2558 358 BP Plasmodium vivax ring form และ/หรอ growing trophozoite

0.15


3/22

ตารางท 2 คณลกษณะของวตถทดสอบภาพถายตะกอนปสสาวะ (Urine sediment by photo observation)

ครงท 1/2558 ครงท 2/2558 ครงท 3/2558

รหส ชนดของเซลล รหส ชนดของเซลล รหส ชนดของเซลล

158 UA 1

Amorphous 258 UA 1

White blood cell with clumping

358 UA 1

Squamous epithelial cell

158 UA 2

Caudate epithelial cell 258 UA 2

Triple phosphate crystal

358 UA 2

Hyaline cast

158 UA 3

Uric acid crystal 258 UA 3

Mixed cell cast 358 UA 3

Oval fat body

158 UA 4

Granular cast 258 UA 4

Starch granule 358 UA 4

Red blood cell

ตารางท 3 คณลกษณะของวตถทดสอบตะกอนอจจาระ (Stool sediment)

ครงท ตวอยางท 1 - ST A ตวอยางท 2 - ST B

ชนดของเชอ ระยะ ชนดของเชอ ระยะ

1/2558 Entamoeba coli Hookworm

cyst egg

Taenia spp. Opisthorchis viverrini

egg egg

2/2558 Blastocystis hominis Hymenolepis nana

vacuolated form egg

Giardia lamblia Trichuris trichiura

cyst egg

3/2558 Iodamoeba butschlii Ascaris lumbricoides

cyst egg

Microsporidia oocyst (spore)

6. รายการทดสอบและระยะเวลาการจดสง (Test & Date of Distribution)

ส านกมาตรฐานหองปฏบตการ ด าเนนการจดสงวตถทดสอบและรายงานผลการประเมนคณภาพการตรวจวเคราะห 3 รายการทดสอบ ไดแก Microscopic examination for Blood Parasite, Urine sediment by photo observation และ Stool sediment examination

ผด าเนนแผนไดด าเนนการจดสงวตถทดสอบและรายงานผลใหหองปฏบตการสมาชกทราบในปงบประมาณ พ.ศ. 2558 (ตารางท 4)


4/22

ตารางท 4 ก าหนดการจดสงวตถทดสอบและรายงานผลปงบประมาณ พ.ศ. 2558

ครงท สงวตถทดสอบ รบรายงานผลกลบ สงรายงานผลเบองตน

สงรายงานผลฉบบสมบรณ

1/2558 15 ธนวาคม 2557 9 มกราคม 2558 15 มกราคม 2558 9 มนาคม 2558

2/2558 9 มนาคม 2558 31 มนาคม 2558 8 เมษายน 2558 27 พฤษภาคม 2558

3/2558 6 กรกฎาคม 2558 27 กรกฎาคม 2558 4 สงหาคม 2558 21 กนยายน 2558

7. การประเมนผล (Performance Evaluation)

7.1 คาก าหนดหรอคาเปาหมาย (Assigned value or Target value)

คาก าหนดหรอคาเปาหมายไดจากคาพองกลมจากผลการตรวจวเคราะหจากหองปฏบตการสมาชกกลมน าและหองปฏบตการสมาชกทมคณภาพเปนทยอมรบหรอมผลการเปนสมาชกการประเมนคณภาพฯ ทผานมา 2 ปลาสดอยในระดบดถงดเยยม (ระดบคะแนนมาตรฐาน 3.5-4.0)

7.2 วธการใหคะแนน (Scoring method)

7.2.1 วตถทดสอบสเมยรเลอด

คะแนนการรายงานชนดและระยะของสงทตรวจพบ ดงน

รายงาน genus และ species ตรงคาเปาหมาย ได 2 คะแนน รายงานระยะตรงคาเปาหมาย (พจารณาเมอ genus และ species ตรงคาเปาหมายเทานน)

ได 2 คะแนน

รายงาน genus / species และระยะไมตรงคาเปาหมาย ได 0 คะแนน รายงานระยะตรงคาเปาหมายบางสวน พจารณาคะแนนเปนกรณ

คะแนนการรายงาน %parasitemia ใชการประเมนดวยหลกสถต Z-score ดงน

Z - score = Laboratory result - Mean Standard deviation (SD)

คา | Z | 2 ได 2 คะแนน 2 < | Z | < 3 ได 1 คะแนน

| Z | 3 ได 0 คะแนน


5/22

7.2.2 วตถทดสอบภาพถายตะกอนปสสาวะ

คะแนนการรายงานชนดของสงทพบ ดงน

รายงานตรงคาเปาหมาย ได 1 คะแนน รายงานไมตรงคาเปาหมาย ได 0 คะแนน

7.2.3 วตถทดสอบตะกอนอจจาระ

คะแนนการรายงานชนดและระยะของสงทตรวจพบ ดงน

รายงาน genus และ species ตรงคาเปาหมาย ได 1 คะแนน รายงานระยะตรงคาเปาหมาย (พจารณาเมอ genus และ species ตรงคาเปาหมายเทานน)

ได 1 คะแนน

รายงาน genus / species และระยะไมตรงคาเปาหมาย ได 0 คะแนน

กรณไมจ าเปนตองรายงาน species จะพจารณาความถกตองเฉพาะ genus

7.3 การค านวณคะแนนมาตรฐาน (Calculation of the Standard score) การประเมนคณภาพการตรวจวเคราะหสาขาจลทรรศนศาสตรคลนก จะประเมนผลการตรวจวเคราะหแยกตามชนดวตถทดสอบคอ สเมยรเลอด ภาพถายตะกอนปสสาวะ และตะกอนอจจาระ โดยก าหนดคะแนนเตมของวตถทดสอบแตละชนดเปนคะแนนเตมมาตรฐานเทากบ 4.0

คะแนนมาตรฐานทไดของแตละวตถทดสอบ = คะแนนรวมของผลการวเคราะหแตละวตถทดสอบ X 4 คะแนนเตมรวมคาเปาหมายแตละวตถทดสอบ

7.4 เกณฑมาตรฐานยอมรบคณภาพ (Acceptable range) ส านกมาตรฐานหองปฏบตการก าหนดเกณฑการยอมรบคณภาพการตรวจวเคราะหของแตละ

รายการทดสอบทคะแนนมาตรฐานมากกวาหรอเทากบ 3.0 โดยจดระดบคณภาพ (Quality Ranking) ดงน

คะแนนมาตรฐาน (Standard score) ระดบคณภาพ (Quality ranking)

4.00 Excellent (ดเยยม)

3.50 คะแนนมาตรฐาน < 4.00 Good (ด)

3.00 คะแนนมาตรฐาน < 3.50 Satisfactory (พอใช)

< 3.0 Unacceptable (ตองปรบปรง)


6/22

8. การรายงานผล (Scheme Report)

ส านกมาตรฐานหองปฏบตการรายงานผลการประเมนคณภาพการตรวจวเคราะหให หองปฏบตการสมาชกทราบ ดงน

8.1 รายงานผลเบองตน (Preliminary report) ส านกมาตรฐานหองปฏบตการจดสงรายงานผลเบองตนภายใน 1 สปดาหหลงจากวนสดทายทก าหนดใหหองปฏบตการสมาชกรายงานผลกลบถงส านกมาตรฐานหองปฏบตการ (Closing date or due date) เพอใหหองปฏบตการสมาชกน าขอมลไปประกอบการพจารณาปรบปรงหรอแกไขขอบกพรองในกรณทหองปฏบตการสมาชกรายงานผลแตกตางจากรายงานดงกลาวกอนทรายงานผลฉบบสมบรณจะด าเนนการจดเตรยมเสรจเรยบรอย นอกจากนส านกมาตรฐานหองปฏบตการไดเผยแพรรายงานผลเบองตนบนเวปไซดของส านกมาตรฐานหองปฏบตการควบคไปดวย หองปฏบตการสมาชกสามารถเขาดขอมลไดท http://blqs.dmsc.moph.go.th/

8.2 รายงานผลฉบบสมบรณ (Final report) ส านกมาตรฐานหองปฏบตการจดสงรายงานผลฉบบสมบรณ ซงแสดงคาคะแนนทหองปฏบตการ

ไดรบในแตละวตถทดสอบ พรอมระบคาเปาหมายทใชในการค านวณ เพอเปนขอมลในการพฒนาคณภาพการด าเนนงานตอไป

8.3 รายงานสรปผลการประเมนคณภาพการตรวจวเคราะหประจ าป (Annual report) ส านกมาตรฐานหองปฏบตการเผยแพรรายงานสรปผลการประเมนคณภาพการตรวจวเคราะห

ประจ าปบนเวปไซดของส านกมาตรฐานหองปฏบตการหลงเสรจสนการประเมนคณภาพการตรวจวเคราะหครบ 3 ครงในแตละปงบประมาณ เพอรายงานภาพรวมผลการประเมนคณภาพการตรวจวเคราะห หองปฏบตการสมาชกทงภาครฐและเอกชนทวประเทศ และขอมลความตอเนองในการรายงานผลการวเคราะหกลบสม าเสมอซงแบงกลมตามตนสงกดและเขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขส าหรบใชเปนแนวทางในการวางแผนพฒนางานในแตละพนทตอไป

8.4 การมอบประกาศนยบตร (Certificate) ส านกมาตรฐานหองปฏบตการ จะมอบประกาศนยบตรการรายงานผลกลบอยางตอเนองให

หองปฏบตการสมาชกทรายงานผลกลบภายในระยะเวลาทก าหนด (Closing Date) ครบ 3 ครง และมอบเกยรตบตร (Continuous Excellent Quality, CEQ) แกหองปฏบตการสมาชกสาขาจลทรรศนศาสตรคลนก ทผลการประเมนคณภาพการตรวจวเคราะหทง 3 ครง ไดคะแนนเตม 4.0 ทกรายการทดสอบ

9. จ านวนหองปฏบตการสมาชก (Participating laboratories)

9.1 จ านวนหองปฏบตการสมาชกการประเมนคณภาพการตรวจวเคราะห ปงบประมาณ พ.ศ. 2558 จ านวน 1,213 แหง ประกอบดวย


7/22

- หนวยงานภาครฐสงกดส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข จ านวน 788 แหง ไดแก หองปฏบตการโรงพยาบาลศนย (PHRH) 35 แหง โรงพยาบาลทวไป (PHGH) 66 แหง และโรงพยาบาลชมชน (PHCH) 687 แหง

- หนวยงานภาครฐสงกดกระทรวงสาธารณสข นอกส านกงานปลดกระทรวง (PNPS) จ านวน 47 แหง ไดแก หองปฏบตการสงกดกรมการแพทย (DMS) 20 แหง กรมควบคมโรค (DDC) 4 แหง กรมวทยาศาสตรการแพทย (DMSc) 2 แหง กรมอนามย (DH) 9 แหง และกรมสขภาพจต (DMH) 12 แหง

- หนวยงานภาครฐนอกกระทรวงสาธารณสข (GNPH) จ านวน 86 แหง ไดแก หองปฏบตการสงกดกรงเทพมหานคร กระทรวงศกษาธการ กระทรวงกลาโหม กระทรวงมหาดไทยและรฐวสาหกจตางๆ - หนวยงานภาคเอกชน (NGPH) จ านวน 292 แหง

9.2 จ านวนหองปฏบตการสมาชก สงกดกระทรวงสาธารณสข จ านวน 835 แหง ไดแกหนวยงานสงกดส านกงานปลดกระทรวง และนอกส านกงานปลดกระทรวง จ านวน 788 และ 47 แหงตามล าดบ แสดงรายละเอยดจ านวนหองปฏบตการสมาชกรายจงหวดและเขตตรวจราชการ (ตารางท 5)

ตารางท 5 จ านวนหองปฏบตการสมาชกรายจงหวดและเขตตรวจราชการสงกดกระทรวงสาธารณสข

เขต จงหวด PNPS 47 แหง

PHRH 35 แหง

PHGH 66 แหง

PHCH 687 แหง

รวม 835 แหง

สวนกลาง กรงเทพมหานคร 9 - - - 9

01

นนทบร 5 - 1 4 48 ปทมธาน 2 - 1 7

พระนครศรอยธยา - 1 - 13

สระบร 1 2 1 10 02

ชยนาท - - - 4 28 ลพบร 1 - 2 8

สงหบร - - 2 4

อางทอง - - 1 6 03

ฉะเชงเทรา - - 1 9

32 ปราจนบร - 1 - 5

สระแกว 1 - 1 5

นครนายก - - 1 2

สมทรปราการ 1 - 1 4 กาญจนบร - - 2 9


8/22


PHRH 35 แหง

PHGH 66 แหง

PHCH 687 แหง


04 นครปฐม 1 1 - 8 41

ราชบร - 1 3 6

สพรรณบร - 1 1 8 05

ประจวบครขนธ - - 3 6 23 เพชรบร - - 2 7

สมทรสาคร - - 2 -

สมทรสงคราม - - 1 2

06 ชมพร - - 1 9

61 สราษฎรธาน 2 1 1 17

นครศรธรรมราช 1 1 - 18

พทลง - - 1 9 07

ระนอง - - 1 4

30 พงงา - - 2 5

ภเกต - 1 - 2

กระบ - - 1 5

ตรง 1 1 - 7 08

สงขลา 2 2 1 15

56 สตล - - 1 4

ปตตาน - - 1 10

ยะลา 1 1 1 5

นราธวาส - - 2 10

09 จนทบร - - - 10

31 ชลบร 2 - - 7

ระยอง - 1 - 6

ตราด - - 1 4

10 หนองคาย - - 1 5

32 บงกาฬ - - 1 6

เลย 1 - 1 11


9/22


PHRH 35 แหง

PHGH 66 แหง

PHCH 687 แหง


หนองบวล าภ - - 1 5

11 นครพนม - - 1 9

55 มกดาหาร - - 1 6

สกลนคร - 1 - 17

อดรธาน 1 2 - 17

12 รอยเอด - - 1 16

65 ขอนแกน 2 2 1 18

มหาสารคาม - - 1 11

กาฬสนธ - - 1 12

13 อ านาจเจรญ - - 1 6

55 ศรสะเกษ - - 1 19

ยโสธร - - 1 7

อบลราชธาน 2 1 - 17

14 สรนทร - 2 - 11

78 นครราชสมา 2 1 - 28

บรรมย - 1 - 18

ชยภม - 1 - 14

15 เชยงใหม 5 1 - 22

57 แมฮองสอน - - 1 6

ล าปาง 1 1 - 12

ล าพน - - 1 7

16 นาน - - 1 13

45 พะเยา - - 2 5

เชยงราย - 1 - 15

แพร - - 1 7

17

ตาก - - 2 7

50 พษณโลก 1 2 - 8

สโขทย - - 2 7


10/22


PHRH 35 แหง

PHGH 66 แหง

PHCH 687 แหง


เพชรบรณ - - 1 10

อตรดตถ - 2 - 8

18 ก าแพงเพชร - - 1 9

39 พจตร - - 1 8

นครสวรรค 2 2 - 10

อทยธาน - - - 6

หมายเหต: แบงเขตตรวจราชการ ตามค าสงกระทรวงสาธารณสข ท 159/2556 ลงวนท 25 มกราคม 2556

10. การรายงานผลกลบของสมาชก (Return Report from Participants)

10.1 รอยละการรายงานผลกลบของหองปฏบตการสมาชก หองปฏบตการสมาชกรายงานผลกลบภายในระยะเวลาทก าหนด (Closing date) ครงท 1/2558

2/2558 และ 3/2558 รอยละ 94.1 94.8 และ 93.3 ตามล าดบ และหองปฏบตการทรายงานผลตอเนองทง 3 ครง รอยละ 86.5 (ตารางท 6)

ตารางท 6 รอยละการรายงานผลกลบของหองปฏบตการสมาชก

กลม หองปฏบตการ

รอยละการรายงานผลกลบ (จ านวนทรายงานผลกลบ/จ านวนสมาชก)

ครงท รายงานผลตอเนอง 3 ครง 1 /2558 2/2558 3/2558

PHRH 91.4 (32/35) 100.0 (35/35) 94.3 (33/35) 85.7 (30/35)

PHGH 97.0 (64/66) 93.9 (62/66) 92.4 (61/66) 90.9 (60/66)

PHCH 92.9 (638/687) 94.0 (646/687) 93.2 (640/687) 84.1 (578/687)

PNPS 100.0 (47/47) 97.9 (46/47) 97.9 (46/47) 95.7 (45/47)

GNPH 93.0 (80/86) 95.3 (82/86) 94.2 (81/86) 86.0 (74/86)

NGPH 95.9 (280/292) 95.5 (279/292) 92.8 (271/292) 89.7 (262/292)

รวม 94.1 (1141/1213) 94.8 (1150/1213) 93.3 (1132/1213) 86.5 (1049/1213)


11/22

10.2 รอยละการรายงานผลกลบของหองปฏบตการสมาชก สงกดกระทรวงสาธารณสข หองปฏบตการสมาชกในสงกดกระทรวงสาธารณสขสวนกลางและ 18 เขตตรวจราชการ จ านวน

835 แหง รายงานผลการประเมนคณภาพการตรวจวเคราะห ครงท 1/2558 รายงานผลกลบรอยละ 87.3 ถง รอยละ 100.0 ครงท 2/2558 รายงานผลกลบรอยละ 84.6 ถง รอยละ 100.0 ครงท 3/2558 รายงานผลกลบรอยละ 85.7 ถง รอยละ 100.0 และหองปฏบตการสมาชกทไมรายงานผลกลบทง 3 ครงโดยเฉลยรอยละ 1.2 (ตารางท 7)

ตารางท 7 การรายงานผลวเคราะหกลบของหองปฏบตการสมาชก สงกดกระทรวงสาธารณสข แยกตามเขตตรวจราชการ

เขต จ านวน สมาชก (แหง)

จ านวนสมาชกทรายงานผลกลบ ไมรายงานผลกลบทง 3 ครง 1/2558 2/2558 3/2558

แหง รอยละ แหง รอยละ แหง รอยละ แหง รอยละ

สวนกลาง 9 9 100.0 9 100.0 9 100.0 1 11.1

1 48 42 87.5 43 89.6 45 93.8 1 2.1

2 28 26 92.9 28 100.0 24 85.7 0 0.0

3 32 30 93.8 32 100.0 32 100.0 0 0.0

4 41 39 95.1 38 92.7 37 90.2 2 4.9

5 23 23 100.0 23 100.0 22 95.7 0 0.0

6 61 59 96.7 58 95.1 58 95.1 0 0.0

7 30 29 96.7 30 100.0 26 86.7 0 0.0

8 56 50 89.3 54 96.4 51 91.1 1 1.8

9 31 28 90.3 28 90.3 28 90.3 1 3.2

10 32 31 96.9 31 96.9 32 100.0 0 0.0

11 55 52 94.5 52 94.5 55 100.0 0 0.0

12 65 60 92.3 55 84.6 58 89.2 1 1.5

13 55 48 87.3 52 94.5 52 94.5 1 1.8

14 78 73 93.6 74 94.9 76 97.4 1 1.3

15 57 56 98.2 54 94.7 50 87.7 0 0.0

16 45 43 95.6 43 95.6 42 93.3 0 0.0

17 50 47 94.0 49 98.0 48 96.0 0 0.0

18 39 36 92.3 36 92.3 35 89.7 1 2.6 รวม 835 781 93.5 789 94.5 780 93.4 10 1.2


12/22

11. ผลการประเมน (Performance Evaluation Data) 11.1 ผลการประเมนคณภาพฯ หองปฏบตการสมาชก หองปฏบตการสมาชกทรายงานผลกลบส านกมาตรฐานหองปฏบตการภายในระยะเวลาทก าหนด

ผานเกณฑการประเมนคณภาพการตรวจวเคราะหทระดบคะแนนไมต ากวา 3.0 แบงกลมตามสงกดหองปฏบตการและประเภทวตถทดสอบ (ตารางท 8)

11.1.1 วตถทดสอบสเมยรเลอด หองปฏบตการสมาชกผานเกณฑการประเมนคณภาพการตรวจวเคราะหครงท 1/2558 2/2558

และ 3/2558 รอยละ 92.6 66.0 และ 83.4 ตามล าดบ

11.1.2 วตถทดสอบภาพถายตะกอนปสสาวะ หองปฏบตการสมาชกผานเกณฑการประเมนคณภาพการตรวจวเคราะหครงท 1/2558 2/2558


11.1.3 วตถทดสอบตะกอนอจจาระ หองปฏบตการสมาชกผานเกณฑการประเมนคณภาพการตรวจวเคราะหครงท 1/2558 2/2558


ตารางท 8 หองปฏบตการสมาชกทมผลการประเมนคณภาพฯ ผานเกณฑแตละรายการทดสอบ

กลมสมาชก

รอยละหองปฏบตการสมาชกผานเกณฑ (จ านวนหองปฏบตการสมาชกทมคะแนน ≥3.0 /จ านวนทรายงานผลกลบ)

ปรสตในสเมยรเลอด ภาพถายตะกอนปสสาวะ ตะกอนอจจาระ

ครงท 1 ครงท 2 ครงท 3 ครงท 1 ครงท 2 ครงท 3 ครงท 1 ครงท 2 ครงท 3

PHRH 100.0 (32/32)

80.0 (28/35)

90.9 (30/33)

96.9 (31/32) 48.6 (17/35)

100.0 (33/33)

96.9 (31/32) 94.3 (33/35)

100.0 (32/32)

PHGH 89.1 (57/64) 69.4 (43/62)

83.9 (52/62)

96.9 (62/64) 51.6 (32/62)

98.4 (61/62)

96.9 (62/64) 80.6 (50/62)

96.8 (60/62)

PHCH 94.8

(605/638) 64.8

(415/646) 81.6

(522/640) 96.1

(613/638) 58.5

(378/646) 98.8

(632/640) 95.8

(611/638) 71.2

(460/646) 98.4

(630/640)

PNPS 85.1 (40/47) 54.3 (25/46)

82.6 (38/46)

97.7 (43/47) 65.1 (28/43)

97.7 (42/43)

91.1 (41/45) 84.1 (37/44)

100.0 (44/44)

GNPH 83.5 (66/79) 70.7 (58/82)

86.3 (69/80)

93.7 (74/79) 64.6 (53/82)

100.0 (79/79)

92.4 (73/79) 82.9 (68/82)

94.9 (75/79)

NGPH 91.8

(257/280) 68.1

(190/279) 86.0

(233/271) 97.1

(272/280) 73.1

(204/279) 99.6

(270/271) 96.4

(270/280) 84.6

(236/279) 98.9

(266/269)

รวม 92.6

(1057/1141) 66.0

(759/1150) 83.4

(944/1132) 96.0

(1095/1141) 61.9

(712/1150) 98.7

(1117/1132) 95.4

(1088/1141) 76.9

(884/1150) 97.8

(1107/1132)


13/22

11.2 ผลการประเมนคณภาพฯ หองปฏบตการสมาชก สงกดกระทรวงสาธารณสข พจารณาตามเขตตรวจราชการ

11.2.1 รายการทดสอบปรสตในสเมยรเลอด (ตารางท 9) ครงท 1/2558 หองปฏบตการสมาชกผานเกณฑการประเมนคณภาพการตรวจวเคราะหต าสดรอย

ละ 80.8 (เขตตรวจราชการท 2) และสงสดรอยละ 100.0 (เขตตรวจราชการท 9 และ 17) โดยภาพรวมหองปฏบตการสมาชกผานเกณฑการประเมนคณภาพการตรวจวเคราะหเฉลยรอยละ 94.0

ครงท 2/2558 หองปฏบตการสมาชกผานเกณฑการประเมนคณภาพการตรวจวเคราะหต าสดรอยละ 50.0 (เขตตรวจราชการท 9) และสงสดรอยละ 83.3 (เขตตรวจราชการท 7) โดยภาพรวมหองปฏบตการสมาชกผานเกณฑการประเมนคณภาพการตรวจวเคราะหเฉลยรอยละ 64.6

ครงท 3/2558 หองปฏบตการสมาชกผานเกณฑการประเมนคณภาพการตรวจวเคราะหต าสดรอยละ 72.7 (เขตตรวจราชการท 11) และสงสดรอยละ 100.0 (เขตตรวจราชการสวนกลาง) โดยภาพรวมหองปฏบตการสมาชกผานเกณฑการประเมนคณภาพการตรวจวเคราะหเฉลยรอยละ 82.3

11.2.2 รายการทดสอบตะกอนปสสาวะ (ตารางท 10) ครงท 1/2558 หองปฏบตการสมาชกผานเกณฑการประเมนคณภาพการตรวจวเคราะหต าสดรอย

ละ 91.7 (เขตตรวจราชการท 18) และสงสดรอยละ 100.0 (เขตตรวจราชการท 2, 5 และสวนกลาง) โดยภาพรวมหองปฏบตการสมาชกผานเกณฑการประเมนคณภาพการตรวจวเคราะหเฉลยรอยละ 95.9


ครงท 3/2558 หองปฏบตการสมาชกผานเกณฑการประเมนคณภาพการตรวจวเคราะหต าสดรอยละ 94.6 (เขตตรวจราชการท 4) และสงสดรอยละ 100.0 (เขตตรวจราชการท 2, 3, 5, 10, 11, 12, 15, 17, 18 และสวนกลาง) โดยภาพรวมหองปฏบตการสมาชกผานเกณฑการประเมนคณภาพการตรวจวเคราะหเฉลยรอยละ 98.5

11.2.3 รายการทดสอบตะกอนอจจาระ (ตารางท 11) ครงท 1/2558 หองปฏบตการสมาชกผานเกณฑการประเมนคณภาพการตรวจวเคราะหต าสดรอย

ละ 88.0 (เขตตรวจราชการท 8) และสงสดรอยละ 100.0 (เขตตรวจราชการท 10, 12 และ 18) โดยภาพรวมหองปฏบตการสมาชกผานเกณฑการประเมนคณภาพการตรวจวเคราะหเฉลยรอยละ 95.4



14/22

ครงท 3/2558 หองปฏบตการสมาชกผานเกณฑการประเมนคณภาพการตรวจวเคราะหต าสดรอยละ 92.9 (เขตตรวจราชการท 9) และสงสดรอยละ 100.0 (เขตตรวจราชการท 1, 3, 5, 10, 14, 15, 16 และสวนกลาง) โดยภาพรวมหองปฏบตการสมาชกผานเกณฑการประเมนการตรวจวเคราะหเฉลยรอยละ 98.2 ตารางท 9 ผลการประเมนคณภาพฯ หองปฏบตการสมาชกสงกดกระทรวงสาธารณสข แตละเขตตรวจ ราชการ รายการทดสอบปรสตในสเมยรเลอด

เขต

ผลการประเมนคณภาพฯ ผานเกณฑคะแนนมาตรฐาน ≥ 3.0 ครงท 1/2558 ครงท 2/2558 ครงท 3/2558

สมาชก ตอบกลบ (แหง)

ผลผานเกณฑ (แหง)

รอยละ สมาชก ตอบกลบ (แหง)




รอยละ

สวนกลาง 9 8 88.9 9 7 77.8 9 9 100.0

1 42 38 90.5 43 26 60.5 45 36 80.0

2 26 21 80.8 28 22 78.6 24 18 75.0

3 30 29 96.7 32 20 62.5 32 30 93.8

4 39 36 92.3 38 22 57.9 37 34 91.9

5 23 21 91.3 23 17 73.9 22 21 95.5

6 59 56 94.9 58 45 77.6 58 51 87.9

7 29 27 93.1 30 25 83.3 26 23 88.5

8 50 46 92.0 54 31 57.4 51 42 82.4

9 28 28 100.0 28 14 50.0 28 27 96.4

10 31 30 96.8 31 19 61.3 32 26 81.3

11 52 47 90.4 52 34 65.4 55 40 72.7

12 60 54 90.0 55 33 60.0 58 47 81.0

13 48 45 93.8 52 34 65.4 52 42 80.8


15/22

ตารางท 10 ผลการประเมนคณภาพฯ หองปฏบตการสมาชกสงกดกระทรวงสาธารณสข แตละเขตตรวจราชการ รายการทดสอบภาพถายตะกอนปสสาวะ

14 73 72 98.6 74 41 55.4 76 57 75.0

15 56 54 96.4 54 33 61.1 50 39 78.0

16 43 41 95.3 43 30 69.8 42 31 73.8

17 47 47 100.0 49 36 73.5 48 39 81.3

18 36 34 94.4 36 21 58.3 35 30 85.7

รวม 781 734 94.0 789 510 64.6 780 642 82.3

เขต






รอยละ



รอยละ

สวนกลาง 9 9 100.0 9 7 77.8 9 9 100.0

1 42 41 97.6 43 20 46.5 45 43 95.6

2 26 26 100.0 28 11 39.3 24 24 100.0

3 30 28 93.3 32 17 53.1 32 32 100.0

4 39 38 97.4 38 24 63.2 37 35 94.6

5 23 23 100.0 23 14 60.9 22 22 100.0

6 59 58 98.3 58 33 56.9 58 57 98.3

7 29 28 96.6 30 19 63.3 26 25 96.2

8 50 46 92.0 54 29 53.7 51 50 98.0


16/22

ตารางท 11 ผลการประเมนคณภาพฯ หองปฏบตการสมาชกสงกดกระทรวงสาธารณสข แตละเขตตรวจราชการ รายการทดสอบตะกอนอจจาระ

9 28 26 92.9 28 16 57.1 28 27 96.4

10 31 29 93.5 31 21 67.7 32 32 100.0

11 52 50 96.2 52 33 63.5 55 55 100.0

12 60 59 98.3 55 36 65.5 58 58 100.0

13 48 46 95.8 52 35 67.3 52 51 98.1

14 73 67 91.8 74 37 50.0 76 74 97.4

15 56 55 98.2 54 31 57.4 50 50 100.0

16 43 41 95.3 43 24 55.8 42 41 97.6

17 47 46 97.9 49 25 51.0 48 48 100.0

18 36 33 91.7 36 23 63.9 35 35 100.0

รวม 781 749 95.9 789 455 57.7 780 768 98.5

เขต








รอยละ

สวนกลาง 9 8 88.9 9 8 88.9 9 9 100.0

1 42 40 95.2 43 33 76.7 45 45 100.0

2 26 25 96.2 28 18 64.3 24 23 95.8

3 30 28 93.3 32 26 81.3 32 32 100.0


17/22

12. วจารณและสรปผล (Discussion & Conclusion)

ส านกมาตรฐานหองปฏบตการ กรมวทยาศาสตรการแพทย ด าเนนการประเมนคณภาพการตรวจวเคราะห สาขาจลทรรศนศาสตรคลนก ในปงบประมาณ พ.ศ. 2558 รวม 3 ครง โดยจดสงวตถทดสอบใหหองปฏบตการสมาชกจ านวน 1,213 แหง หองปฏบตการสมาชกรายงานผลการตรวจวเคราะหกลบ ส านกมาตรฐานหองปฏบตการภายในระยะเวลาทก าหนดมากกวารอยละ 90 โดยเฉลยมหองปฏบตการสมาชกทรายงานผลกลบตอเนองทง 3 ครงรอยละ 86.5 (ตารางท 6) และหองปฏบตการสมาชกสงกดกระทรวงสาธารณสขไมสงรายงานผลกลบทง 3 ครงรอยละ 1.2 (ตารางท 7) หองปฏบตการบางแหง

4 39 36 92.3 38 31 81.6 37 36 97.3

5 23 22 95.7 23 17 73.9 22 22 100.0

6 59 56 94.9 58 44 75.9 58 57 98.3

7 29 27 93.1 30 23 76.7 26 25 96.2

8 50 44 88.0 54 35 64.8 51 50 98.0

9 28 26 92.9 28 21 75.0 28 26 92.9

10 31 31 100.0 31 25 80.6 32 32 100.0

11 52 51 98.1 52 36 69.2 55 54 98.2

12 60 60 100.0 55 41 74.5 58 57 98.3

13 48 45 93.8 52 38 73.1 52 50 96.2

14 73 69 94.5 74 46 62.2 76 76 100.0

15 56 54 96.4 54 35 64.8 50 50 100.0

16 43 42 97.7 43 34 79.1 42 42 100.0

17 47 45 95.7 49 39 79.6 48 46 95.8

18 36 36 100.0 36 30 83.3 35 34 97.1

รวม 781 745 95.4 789 580 73.5 780 766 98.2


18/22

รายงานผลลาชา หรอรายงานผลผดพลาด/ไมชดเจน/ไมครบถวน ดงนนหองปฏบตการสมาชกควรปฏบตตามคมอสมาชกและค าแนะน าทจดสงใหพรอมวตถทดสอบในแตละครง รวมทงตรวจสอบการรายงานผลกอนสงกลบมายงส านกมาตรฐานหองปฏบตการภายในเวลาทก าหนด ทงนเพอประโยชนของสมาชกในการไดรบทราบระดบคณภาพการตรวจวเคราะห และสามารถใชผลการประเมนคณภาพการตรวจวเคราะหในการพฒนางานของหองปฏบตการใหไดประโยชนสงสดตอไป

ผลการประเมนคณภาพการตรวจวเคราะหรายการทดสอบปรสตในสเมยรเลอด ปงบประมาณ พ.ศ. 2558 หองปฏบตการสมาชกผานเกณฑการประเมนคณภาพฯ ครงท 1/2558 รอยละ 92.6 ครงท 2/2558 รอยละ 66.0 และครงท 3/2558 รอยละ 83.4 (ตารางท 8) โดยการประเมนคณภาพฯ ครงท 2/2558 วตถทดสอบทจดสงใหหองปฏบตการสมาชกคอ สเมยรเลอดทมเชอมาลาเรย Plasmodium falciparum ระยะ ring form และ growing trophozoite ประเดนการไมผานเกณฑการประเมนคณภาพฯ สวนใหญเกดจากหองปฏบตการสมาชกตรวจไมพบเชอปรสต รอยละ 14.9 รายงานสายพนธเชอมาลาเรยไมถกตอง รอยละ 10.8 รายงาน %parasitemia ของเชอมาลาเรยไมถกตอง รอยละ 7.1 ดงนนผปฏบตงานควรทบทวนความร พฒนาทกษะและใหความส าคญในการตรวจวเคราะหหาเชอปรสตในเลอด จ าแนกชนด ระยะของเชอและการรายงาน %parasitemia ของเชอมาลาเรยอยางสม าเสมอเพอชวยแพทยในการวนจฉยโรคของผ ปวยไดอยางทนทวงท

ผลการประเมนคณภาพการตรวจวเคราะหรายการทดสอบตะกอนปสสาวะ หองปฏบตการสมาชกผานเกณฑการประเมนคณภาพฯ ครงท 1/2558 รอยละ 96.0 ครงท 2/2558 รอยละ 61.9 และครงท 3/2558 รอยละ 98.7 (ตารางท 8) โดยการประเมนคณภาพฯ ครงท 2/2558 ประเดนทหองปฏบตการสมาชกรายงานผลไมถกตอง ไดแกรปภาพ Mixed cell cast (258 UA 3) หองปฏบตการสมาชกรายงานผลถกตองนอยกวารอยละ 60 จงพจารณาไมประเมนผลและใหหองปฏบตการสมาชกประเมนตนเองพรอมอธบายเพมเตมเกยวกบลกษณะของ Mixed cell cast ในเอกสารสรปฯ และรปภาพ Starch granule (258 UA 4) หองปฏบตการสมาชกบางแหงรายงานผลเปน Red blood cell รอยละ 21.9 และบางแหงรายงานผลเปน Fat droplet รอยละ 7.6 ดงนนหองปฏบตการสมาชกควรศกษาเพมเตมจากแหลงขอมลอนหรอเขารบการอบรมเปนระยะ เพอใหสามารถรายงานผลชนดของตะกอนปสสาวะไดอยางถกตอง เปนประโยชนตอผ รบบรการตอไป

ผลการประเมนคณภาพการตรวจวเคราะหรายการทดสอบตะกอนอจจาระ หองปฏบตการสมาชกผานเกณฑการประเมนคณภาพฯ ครงท 1/2558 รอยละ 95.4 ครงท 2/2558 รอยละ 76.9 และครงท 3/2558 รอยละ 97.8 (ตารางท 8) การประเมนคณภาพฯ ครงท 2/2558 จดสงเชอ Blastocystis hominis

ระยะ vacuolated form หองปฏบตการสมาชกรายงานถกตองเพยงรอยละ 53.7 และเชอ Hymenolepis nana ระยะ egg หองปฏบตการสมาชกรายงานถกตองรอยละ 77.4 จะเหนวาหองปฏบตการสมาชกบาง


19/22

แหงยงขาดความช านาญในการตรวจวนจฉยเชอโปรโตซว และการตรวจแยกชนดของไขพยาธในอจจาระภายใตกลองจลทรรศน โดยเฉพาะอยางยงชนดปรสตทหองปฏบตการสมาชกพบไดไมบอยนก ผปฏบตงานควรศกษาทบทวนลกษณะของเชอปรสตในตะกอนอจจาระเพอใหเกดความช านาญและเปนประโยชนในการชวยวนจฉยโรคของแพทยตอไป

ส านกมาตรฐานหองปฏบตการ แจงสถานะคณภาพของหองปฏบตการสมาชกแตละแหงใหผบรหารโรงพยาบาลของหองปฏบตการสมาชกรบทราบทกครงผานชองทางการรายงานผลการประเมนคณภาพการตรวจวเคราะห (Performance evaluation report form) ซงรายงานแตละรอบประกอบดวยขอมลความถกตองของการตรวจวเคราะหวตถทดสอบ และภาพรวมระดบคณภาพการตรวจวเคราะหรายการตางๆเปรยบเทยบกบหองปฏบตการสมาชกอนๆ เพอใหสมาชกไดเปรยบเทยบผลและเกบเปนขอมลอางอง และเปนสวนหนงในการน าไปพฒนาระบบคณภาพหองปฏบตการ เนองจากการรายงานผลการตรวจวเคราะหจากหองปฏบตการทางการแพทยตองผดพลาดนอยทสดหรอไมผดพลาดเลย เพอใหเกดประโยชนสงสดแกผ รบบรการ ทงนผ ทเกยวของทกภาคสวนจะตองมสวนชวยกระต น สงเสรม และสนบสนนเจาหนาทหองปฏบตการใหไดรบการศกษา หาขอมลความรเพมเตม และสรางความตระหนกในประโยชนจากการ เขารวมประเมนคณภาพการตรวจวเคราะห รวมทงด าเนนการจดสงรายงานผลทกครงภายในเวลาทก าหนด จงจะเกดประโยชนคมคาจากการเขารวมเปนสมาชกแผนการประเมนคณภาพการตรวจวเคราะห

13. กตตกรรมประกาศ (Acknowledgement)

ขอขอบพระคณ ผบรหารกรมวทยาศาสตรการแพทย ผอ านวยการส านกมาตรฐานหองปฏบตการ หวหนากลมประเมนคณภาพการตรวจวเคราะห ทใหการสนบสนนการด าเนนงานและใหค าปรกษาดานวชาการและการบรหารจดการ รวมทงจดสรรทรพยากรใหสามารถด าเนนงานไดส าเรจตามวตถประสงค ขอขอบคณเพอนรวมงาน เจาหนาทกลมประเมนคณภาพการตรวจวเคราะห และฝายบรหารทวไปทกทานทใหความรวมมอและชวยด าเนนงานใหส าเรจลลวงดวยด


20/22

ภาคผนวก (Annex) ค าสงแตงตงคณะกรรมการทปรกษาแผนทดสอบความช านาญ

ดานชนสตรสาธารณสข


21/22


22/22

รายนามผปฏบตงาน

กลมประเมนคณภาพการตรวจวเคราะห ส านกมาตรฐานหองปฏบตการ กรมวทยาศาสตรการแพทย ปงบประมาณ พ.ศ. 2558

1. นางสาวสภาวลย ปยรตนวรสกล 2. นายฐตวสส สวคนธ 3. นางสาวอารดา กลอมเกลยง 4. นางสาวนฐกาญจน ละเอยดด 5. นางพรรณธพา เลศวงศวรชย 6. นางสาวชนากานต เลศประเสรฐ 7. นางสาวศภนช สงสมาลย 8. นางสาวนาฎลดา ภาณรตน 9. นางกนยรตน สรโย 10. นายสกล แกวนนท 11. นายตน แปนทอง 12. นายสนนท สนธระ

annual report for neqas in clinical microscopy - 1. บทน...

Documents